Professional Documents
Culture Documents
Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino Unang
Kuwarter – Modyul 4
Gamit ng Wika sa Lipunan
https://tinycards.duolingo.com/decks/2zG8bNmS/diskurso-at-komunikasyon
Miyembro: Neil A. Improgo, PhD, EPS-LRMS; Bienvenido U. Tagolimot, Jr., PhD, EPS-ADM; Erlinda G. Dael, PhD,
CID Chief; Sally S. Aguilar Ph. D., EPS Filipino In-charge; Celieto B. Magsayo, LRMS Manager; Loucile
L. Paclar, Librarian II;
Kim Eric G. Lubguban, PDO II
Inilimbag sa Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon - Sangay ng Misamis Oriental
Office Address: Don Apolinar Velez Street, Cagayan de Oro City, 9000
Telephone Nos: (088) 881-3094 | Text: 0917-8992245
E-mail Address: misamis.oriental@deped.gov.ph
11
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino Unang Kuwarter –
Modyul 4
Gamit ng Wika sa Lipunan
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publikong
paaralan. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng
inyong mga puna at
mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Pahina
Panimulang Ideya
Ang modyul na ito ay inihanda para sa iyo at marami kang makukuhang kaalaman sa bawat aralin.
Kaya pagsikapan mong mabuti na masagot ang mga gawaing inihanda sa bawat yugto ng pagkatuto.
Tiyak na magugustuhan mo ang mga konseptong pangwika.
Alam mo bang mahalaga ang ginagampanang papel ng wika sa buhay ng tao? Ngunit dahil lagina
natin itong ginagamit, hindi natin gaanong naoobserbahan ang tungkulin nito.Natural na lamang sa atin ito
tulad ng ating paghinga at paglakad.
Sa araling ito, ang iyong kaalaman at pagkamalikhain ay hihimukin. Ang dating kaalaman ay
mauugnay mo rin dito. Pati na rin ang karanasang pansarili ay maari mong pagkunan ng iyong mga
kasagutan.
Tutulungan kang muli ng mga inihandang gawain. Alam kong makakaya mong sagutin ito. Kaya
mo to! Hand ka na ba? Simulan mo na.
MODYUL 4
ALAMIN
Pangkalahatang Ideya
Samodyul na ito, tatalakayin ang gamit ng wika sa lipunan bilang instrumento ng komunikasyon. Ang mga
kasanayang matutunan dito ay makatutulong nang malaki upang ihanda ka sa mga gawaing may kinalaman
sa pagkakaroon ng mabungang interaksyon.
1
Nilalaman ng Modyul
Mahalagang matutunan mo bilang mag-aaral ang mga wikang ginagamit sa lipunan. Makatutulong
ito sa iyo upang madagdagan ang iyong karanasan, kaalaman, at kamulatan sa mga kaalamang
pandaigdig nang sa gayo’y mapakinabangan ito ng iyong komunidad at lipunan
Mga Layunin
PANGKALAHATANG PANUTO
1. Sagutin mo nang maayos ang panimulang Pagtataya na susukat sa iyong dating kaalaman.
2. Iwasto ang mga sagot. Hingin mo ito sa iyong guro. Kung marami kang mali huwag kang
mag- alala. Tutulungan kang linawin ito habang sinusuri mo ang paksang nakapaloob dito.
3. Basahin at pag-aralang mabuti ang mga paksa. Isagawa mo ang mga kaugnayang gawain.
Mababasa mo kung paano ito gagawin.
4. Sagutin mo ang panghuling pagtataya sa kabuuan kung “Gaano ka kahusay at kung paano mo
inunawa ang bawat aralin ?” kunin mong muli sa iyong guro ang susi ng pagwawasto. Maging matapat ka sa
pagwawasto.
5. Kaibigan mo ang modyul na ito. Huwag mong sulatan at ingatanghindi masira. Gumamit ka ng
hiwalay na sagutang papel o notbuk.
Gamit ng Wika sa Lipunan
https://www.google.com/search?q=wika+clip+art&tbm=isch&ved=2ahUKEwjytb-327rpAhVFdJQKHZrXAiQQ2-
cCegQIABAA&oq=wika+clip+art&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCAA6AggpOgQIABBDOgQIABAeOgYIABAFEB46BAgAEBg6BggAEAgQHlDuF1jJJmD-
LWgAcAB4AIAB3QGIAfsLkgEFMC43LjKYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZw&sclient=img&ei=RxXBXrL2FMXo0QSar4ugAg&bih=676&biw=1517#imgrc=gzoAXiSy0QV30M&imgdii=Zt3P_1GQyRcwpM
SUBUKIN
PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang tamang sagot mula sa mga pagpipilian sa bawat aytem.Isulat lamang ang titk o letra ng
mapipili mong sagot sa hiwalay na papel o notbuk.
1. Litong-lito si Gabrielle sa dami ng kanyang takdang-gawain kaya naisipan na lamang niyang pumunta
sa Silid-aklatan upang magsaliksik.
a. INSTRUMENTAL b. HEURISTIK
c. IMAHINATIBO d. REGULATORI
3. Simula nang maglagay ng mga babala ang MMDA sa mga kalsada nabawasan ang mga aksidenteng
dulot ng hindi pagtawid sa tamang daanan.
a. INTERAKSYONAL b. INSTRUMENTAL
c. PERSONAL d. REGULATORI
4. Marami ang dumalo sa panayam ni Pangulong Duterte tungkol sa kaniyang layuning masugpo ang
kriminalidad sa bansa kamakailan lamang.
a. HEURISTIK b. IMPORMATIB
c. IMAHINATIBO d. INSTRUMENTAL
7. Bagaman unang subok ni Mika na magluto ng cake naging masarap ang kinalabasan ng kanyang luto
dahil matamang sinunod niya ang pamaraan ngpagluto nito.
a. PERSONAL b. HEURISTIK
c. IMAHINATIBO d. REGULATORI
8. Marami na sa mga kabataan ngayon ang nanonood at nakikinig ng
Makabagong Tula dahil sa mga matatalinhaga at masining na pagpapahayag. a. IMAHINATIBO
b. INTERAKSYONAL
c. REGULATORI d. INSTRUMENTAL
9. Nanood kami kagabi ng pag-uulat sa telebisyon tungkol sa paparating nabagyo sa ating bansa.
a. HEURISTIK b.IMPORMATIBO
c. PERSONAL d. INSTRUMENTAL
10.Nahumaling si Nathaniel sa nakita niyang patalastas na may tagline na "Wala pa ring tatalo sa Alaska!"
kaya bumili siya nito.
a. IMAHINATIBO b. REGULATORI
c. INSTRUMENTAL d. INTERAKSYONAL
ARALIN 4
YUGTO NG PAGKATUTO
Sa puntong ito, subuking sagutin ang mga sumusunod na katanungan bilang paghahanda sa gawaing
may kinalaman sa gamit ng wika sa lipunan.
A. TUKLASIN
Panuto: Ano-anong wika ba ang nasasalita at nauunawaan mo? Ibigay ang iyong reaksiyon sa larawang
nasa itaas sa pamamagitan ng pagpuno ng mga linya saibaba.
3. Kapag ang isang lipunan ay may iba’t ibang wikang ginagamit, nagkakaunawaan ba ang mga
naninirahan dito? Ipaliwanag ang iyong sagot sa pamamagitan ng pagpuno ng mga linya sa ibaba:
Masasabi kong
_sa
paraang
B. SURIIN
Nagagawang paunlarin ng tao ang kanyang sarili sa pamamagitan ng pagtatamo ng mga butil
ng kaalaman mula sa kanyang paligid. Nagagawa rin niyang maipahayag ang kanyang mga naisin
at hangarin sa buhay na maaaringmay malaking epekto sa kanya tungo sa pampersonal na
kasiyahan.
2. KAPWA
Walang sinuman sa mundong ito ang nabubuhay para sa sarili lamang. Kung kaya’t kailangan
natin ang ating kapwa upang sa gayon ay lalo pa nating mapaunlad ang ating kaalaman at
kakayahan.
3. LIPUNAN
- Sipi mula kay A. Dayag, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino:Phoenix,Inc ,2016 p.60-62
Gawain 2
_
_
_
_
_
_ _
C. PAGYAMANIN
Ang lipunan ay malaking pangkat ng mga tao na may karaniwang set ng pag- uugali, ideya, saloobin
at namumuhay sa tiyak na teritoryo at itinuturing ang mga sarili bilang isang yunit. Ang wika,pasalita
man o pasulat, ang instrumentong ginagamit ng mga tao sa loob ng lipunang ito upang makipag-ugnayan sa
isa't isa.Ngunit ano nga ba ang gamit ng wika sa lipunan? Marami-rami rin ang nagtangkang uriin ang mga
tungkulin ng wika batay sa gampanin nito sa ating buhay.isarito si M.A.K. Halliday na naglahad sa anim
na tungkulin ng wika na sumusunod:
1. Instrumental
Ito ay tumutugon sa mga pangangailangan ng tao gaya nga pakikipag- ugnayan sa iba.Ang
paggawa ng liham pangangalakal,liham sa patnugot, at
pagpapakita ng mga patalastas tungkol sa isang produkto na nagsasaad ng gamit at halaga ng produkto ay
mga halimbawa ng tungkuling ito.
2. Regulatoryo
Pagkontrol sa ugali o asal ng ibang tao.Ang pagbibigay ng direksiyon gaya ng direksyon sa pagluluto
ng ulam,direksiyon sa pagsagot sa pagsusulit, at marami pang iba.
3. Interaksiyonal
4. Personal
Angpagpapahayag ng sariling pinyon o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan. Kasama rin dito ang
pagsusulat ng talaarawan at journal, at ang pagpapahayag ng pagpapahalaga sa anumang anyo ng panitikan.
5. Heuristiko
6. Impormatibo
Aang kabaligtaran ng heuristiko. Kung ang heuristiko ay pagkuha o paghahanap ng impormasyon, ito
naman ay may kinalaman sa pagbibigay ng impormasyon sa paraang pasulat at pasalita.
- Sipi mula kay A. Dayag, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino:Phoenix,Inc ,2016 p.62-63
Gawain 3
Basahin ang pahayag sa ibaba. Tukuyin kung anong gamit ng wika ang ipinapahiwatig sa pahayag.Bigyang-
kahulugan ang komunikatibong gamit ng wika sa lipunan.
1. “Hindi makaaasang magiging mahusay na mahusay ang mag-aaral kung hindi mahusay na mahusay ang
modelo-ang mga guro.” Ito ang opinyon ni Ruth Elyna Mabanglo noong Agosto 2015, Kongreso ng
Pagpaplanong Pangwika.
Gamit o tungkulin ng wika:
Kahulugan at paliwanag:
D. ISAGAWA
Gawain 4
Ang sumusunod ay iba’t ibang pahayag mula sa palabas sa telebisyon at pelikula. Tukuyin ang
gamit ng wika at ipaliwanag ang halaga nito sa pang-araw- araw na buhay.
https://www.google.com/search?q=one+more+chance&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiB7dDPsMPpAhVYxIsBHb_OD9sQ_AUoAnoECCAQBA&biw=1482&bih=657#imgrc=8xUk1kMwKtm_KM
https://www.google.com/search?q=probinsyano+coco+martin+eksena+sa+kapawa+police&tbm=isch&ved=2ahUKEwiTuNvDu8PpAhUB3pQKHeq8Ddo Q2-cCegQIABAA&oq=probinsyano+coco+martin+eksena+sa+kapawa+police&gs_lcp=CgNpbWcQA1CBxgR
Ang wika ay mahalaga sa isang pamayanan sa sumusunod na kadahilanan:
HULING PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang tamang sagot mula sa mga pagpipilian sa bawat aytem.Isulat lamang ang titk o letra
ng mapipili mong sagot sa patlang bago ang bawat bilang.
1. Litong-lito si Gabrielle sa dami ng kanyang takdang-gawain kaya naisipan na lamang niyang pumunta
sa Silid-aklatan upang magsaliksik.
a. INSTRUMENTAL b. HEURISTIK
c.IMAHINATIBO d. REGULATORI
3. Simula nang maglagay ng mga babala ang MMDA sa mga kalsada nabawasan ang mga
aksidenteng dulot ng hindi pagtawid sa tamang daanan. a. INTERAKSYONAL b.
INSTRUMENTAL
c.PERSONAL d. REGULATORI
4. Marami ang dumalo sa panayam ni Pangulong Duterte tungkol sa kaniyang layuning masugpo ang
kriminalidad sa bansa kamakailan lamang.
a. HEURISTIK b. IMPORMATIB
c.IMAHINATIBO d. INSTRUMENTAL
5. Nahirapan si Caeli sa pagbabagong nangyayari sa kanyang buhay kaya naman nagsimula siyang
magsulat ng mga saloobin niya sa kanyangtalaarawan.
a. INTERAKSYONAL b. HEURISTIK
c.PERSONAL d. REGULATORI
7. Bagaman unang subok ni Mika na magluto ng cake naging masarap ang kinalabasan ng kanyang luto
dahil matamang sinunod niya ang pamaraan ng pagluto nito.
a.PERSONAL b. HEURISTIK
c.IMAHINATIBO d. REGULATORI
8. Marami na sa mga kabataan ngayon ang nanonood at nakikinig
ngMakabagong Tula dahil sa mga matatalinhaga at masining na
pagpapahayag.
a. IMAHINATIBO b. INTERAKSYONAL
c.REGULATORI d. INSTRUMENTAL
9. Nanood kami kagabi ng pag-uulat sa telebisyon tungkol sa paparating na bagyo sa ating bansa.
a. HEURISTIK b.IMPORMATIBO
c.PERSONAL d. INSTRUMENTAL
Subukin at Tayahin
1. B
2. C
3. D
4. B
5. C
6. B
7. D
8. A
9. B
10. C
Gawain 1
Oo, ang wika ay ang pangunahing instrument ng komunikasyon at napakahalaga nito para sa
pakikipagtalastasan dahil kung wala nito, wala
tayong maigagamit na kasangkapan para sa pakikipag-usap sa kapwa nating tao
Gawain 2
Ang wika ay isang paraan para makipagkumonikasyon sa mga tao nakapaligid sayo.
Gawain 3
IMPORMATIBO. Ibig sabihin nadapat ang guro ang mas bihasa sa wikang Filipino. Dapat dumaan
ang mga guro sa pagsusuri upang malaman ang kanilang antas sa pagsasalita ng Filipino. Aniya,
mahalagang makaabot ang mismong guro sa"superior level" ng pagsasalita.Superior level –
Napagtatanggol at naipaliliwanag ng guro ang kanyang opinyon, at natatalakay ang mga abstraktong
paksa. Puwede siyang humimok ng tao.
Gawain 4
1. Personal
2. Regulatoryo
SANGGUNIAN
A. Mga Aklat
Almario, Virgilio S. (Ed.). Poetikang Tagalog:Mga unang pagsusuri sa sining ng pagtulang Tagalog
.Lungsod ng Quezon: UP Diliman. 1996.
Dayag, Alma M. at del Rosario, Mary Grace. Pinagyamang Pluma Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino. 927 Quezon Avenue, Quezon City: Phoenix Publishing House, 2016.
Tumangan, Alcomister P., Bernales, Rolando A., Dante C. & Mangonon, Isabela A.
. Sining ng pakikipagtalastasa:Pandalubhasaan.Valenzuela City: Mutya
Publishing House Inc. 2000.
De Jesus, Armado F. Institutional research capability and performance at the University of Santo
Tomas: Proposed model for managing research in private HEIs. Di-nalathalang disertasyon,
UST. 2000
Grospe, Alas A.. Isang pagsusuri ng mga pamaraang ginamit ni Rolando Tinio sa pagsasalin ng mga
idyoma sa mga dula ni Shakespeare. Di-nalathalang tisis, UP Diliman. 1999
Maddux, K., March. True stories of the interest patrol. Net Guide Magazine, 88-98.
1997
B. Websites
http://webster.commet.edu/apa/apa_intro.htm#content2
Comments and criticisms on Gabriel Garcia Marquez’s Love in the Time of Cholera.
http://Gabrielgarciamarquez.edu.ph http://atin-
americanliterature.edu.ph
https://www.freepik.com/free-vector/research-background-design_1028140.htm
http://floredelresus.blogspot.com/2017/08/gamit-ng-wika-sa-lipunan_11.html