Professional Documents
Culture Documents
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Ikalawang Kuwarter – Modyul 3
Ang Rehistro at Iba’t Ibang Barayti ng Wika
https://tinycards.duolingo.com/decks/2zG8bNmS/diskurso-at-komunikasyon
Komunikasyon at Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang Pilipino
Alternative Delivery Mode
Unang Kwarter – Modyul 3: Mga Barayti ng Wika
Ikalawang Edisyon, 2021
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman. Kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na nagamit sa aklat na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsusumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Mga Bumubuo ng Modyul para mga Mag-aaral
Manunulat: Piolen C. Petalver, Maria Concepcion A. Macalaguing,
Dulce Amor S. Loquias, Celena J. Cabato
Tagasuri ng Nilalaman: Dolores A.Tacbas
Tagasuri ng Lengguwahe: Desiree E. Mesias
Tagabalibasa: Desiree E. Mesias
Mga Tagaguhit: Mary Jane P. Fabre, Ulysses C. Balasabas
Naglayout: Mary Jane P. Fabre
Mga Tagapamahala: Sally S. Aguilar, PhD, EPS-I
Pangulo: Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III
Panrehiyong Direktor
Pangalawang Pangulo: Dr. Victor G. De Gracia Jr. CESO V
Pangalawang Panrehiyong Direktor
Jonathan S. dela Peña, PhD, CESO V
Tagapamanihalang Pansangay
Nimfa R. Lago, PhD
Kawaksing Tagapamanihalang Pansangay
Mala Epra B. Magnaong, Chief ES, CLMD
Miyembro: Marie Emerald A. Cabigas, PhD, EPS-LRMS; Bienvenido U. Tagolimot, Jr., PhD,
EPS-ADM; Erlinda G. Dael, PhD, CID Chief; Maria Teresa M. Absin, PhD, SGOD
Chief, Sally S. Aguilar, PhD, EPS (Filipino); Celieto B. Magsayo, LRMS Manager;
Loucile L. Paclar, Librarian II; Kim Eric G. Lubguban, PDO II
Inilimbag sa Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon – Alternative Delivery Mode (DepEd-ADM)
Office Address: Masterson Avenue, Upper Balulang, Zone 1, Lungsod ng Cagayan de
Oro, Lalawigan ng Misamis Oriental
Telephone #: (088)-881-3137
E-mail Address: region10@deped.gov.ph
11
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Ikalawang Kuwarter – Modyul 3
Ang Rehistro at Iba’t Ibang Barayti ng Wika
Aralin ------------------------------------------------- 5
Paglalahat ------------------------------------------------- 12
Sanggunian ------------------------------------------------ 15
ALAMIN
Panimulang Ideya
Binabati kita dahil matagumpay mong natapos ang mga naunang aralin! Sa
araling ito ay mas hahamunin naman ang inyong mga kakayahan at kaalaman tungkol sa
wika.
Ang wika man ay namamatay o nawawala rin. Mangyayari ito kung hindi
na ginagamit at nawala na ang pangangailangan dito ng linggwistikang komunidad na
dating gumagamit nito. May iilang salitang Filipino na patay na o unti-unti ng nawawala
dahil hindi na nagagamit, tulad ng perang nawala na sa sirkulasyon kaya’t nakalimutan na
ng mga tao. Paano kaya maiiwasang mamatay ang wika? Ayon kina Paz, Hernandez at
Peneyra (2003), hindi mamamatay ang isang wika hangga’t may mga gumagamit pa rin
ng mga ito bilang kanilang unang wika habang ginagamit pa sa pamilya, sa pang -araw-
araw na gawain at sa pakikipaghalubilo sa kapwa.
Alam mo bang mahalaga ang ginagampanang papel ng wika sa buhay ng tao?
Ngunit dahil lagi na natin itong ginagamit, hindi natin gaanong naoobserbahan ang
tungkulin nito. Natural na lamang sa atin ito tulad ng ating paghinga at paglakad.
Sa araling ito, ang iyong kaalaman at pagkamalikhain ay hihimukin. Ang dating
kaalaman ay maiuugnay mo rin dito. Pati na rin ang karanasang pansarili ay maari mong
pagkuna n ng iyong mga kasagutan.
Tutulungan kang muli ng mga inihandang gawain. Alam kong makakaya mong
sagutin ito. Kaya mo to! Handa ka na ba? Simulan mo na.
9
MODYUL 3
Pangkalahatang Ideya
Nilalaman ng Modyul
Mga Layunin
10
3.
PANGKALAHATANG PANUTO
Ang disenyo ng Modyul ay para sa paglinang sa kasanayang pampagkatuto ay
binubuo ng yugto ng pagkatuto, tampok dito ang tuklasin na magbibigay ng maikling
pagsasanay kaugnay sa paksa sa bawat aralin at sa kasanayang pampagkatuto na dapat
malinang. Matutunghayan naman sa bahaging suriin ang mga konseptong pangwika.
Makikita naman sa bahaging pagyamanin ang mga mahahalagang kaisipan na
napapaloob sa konseptong pangwika na lilinangin sa aralin.Tinatasa sa isagawa na
bahagi kung natamo ba ang mga kasanayang pampagkatuto sa bawat aralin at kung sapat
na ang mga kaalamang natutunan ng mga mag-aaral. Kabilang dito ang ilang gawaing
magpapaigting sa mga natutunan sa araling tinalakay. Malaki ang maitutulong sa iyo ng
modyul na ito. Higit na maayos at kapaki-pakinabang ang pag-aaral kung susundin mo
ang mga panuto o tuntunin sa paggamit sa aralin.
1. Sagutin mo nang maayos ang panimulang pagtataya na susukat sa iyong dating
kaalaman.
2. Iwasto ang mga sagot. Hingin mo ito sa iyong guro. Kung marami kang mali
huwag kang mag-alala. Tutulungan kang linawin ito habang sinusuri mo ang paksa na
nakapaloob dito.
3. Basahin at pag-aralang mabuti ang mga paksa. Isagawa mo ang mga kaugnay
na gawain. Mababasa mo kung paano ito gagawin.
4. Sagutin mo ang pangwakas na pagtataya sa kabuuan kung “Gaano ka kahusay
at kung paano mo inunawa ang bawat aralin?” kunin mong muli sa iyong guro ang susi ng
pagwawasto. Maging matapat ka sa pagwawasto.
5. Kaibigan mo ang modyul na ito. Huwag mong sulatan at ingatang huwag masira.
Gumamit ka ng hiwalay na sagutang papel o notbuk.
11
Ang Rehistro at Iba’t Ibang Barayti ng Wika
https://www.google.com/search?q=rehistro+ng+wika+clip+art&tbm=isch&ved=2ahUKEwjM1d2IjeXpAhXjIaYKHfBaBK4Q2-cCegQIABAA&oq=rehistro+ng+wika+cli
12
SUBUKIN
PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: Batay sa iyong sariling kaalaman, pananaw at mga karanasan, tukuyin kung sa
anong barayti ng wika nabibilang ang sumusunod na mga pahayag o sitwasyon. Isulat ang
titik ng inyong sagot sa hiwalay na papel o notbuk.
2.Kung ang _______ ang nagiging dahilan upang mapagbuklod-buklod ang mga tao,
masasabi nating lingguwistikong komunidad ang kanilang kinabibilangan.
a)komunikasyon b)wika
c)kilos d)kultura
6.Ito ang barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang
ginamit niya sa sitwasyon at sa kausap.
a) Dayalek b) Sosyolek
c) Rehistro d) Idyolek
13
7.Ang sumusunod ay kabilang sa mga depenisyon ng 3 Dimensyon ng Register ng
Wika maliban sa ____________.
a)Ito ay ang paraan kung paano isinasagawa ang komunikasyon, pasalita o
pasulat
b)Ito ay kadalasang ginagamit sa bahay at kadalasang galing sa mga bata
at matanda
c)Para kanino ginagamit ang salitang ito?
d)Ginagamit ang style sa pagtukoy sa rehistro
https://quizizz.com/admin/quiz/5dcbea1288a941001df07439/register-ng-wika
14
ARALIN 3
Nakapaloob sa araling ito ang tungkol sa register at iba’t ibang barayti ng wika
YUGTO NG PAGKATUTO
A. TUKLASIN
SAGOT:__________
15
B. SURIIN
Ang Register at Iba’t Ibang Barayti ng Wika
Sa isang akademikong pagbasa, madalas tayong nakatatagpo ng mga salitang sa biglang
malas ay iba ang kahulugan o hindi akma ang pagkakagamit dahil sa kahulugang taglay nito. Dapat
nating tandaan na maraming salita ang nagkakaiba-iba ng kahulugan ayon sa larangang
pinagagamitan nito. Ito ay tinatawag na register ng wika.
Ano ang gamit ng wika sa iba’t ibang larangan? Narito ang ilang
halimbawa:
Lengguwahe Pangkalahatan
16
Race Sociology Lahi, angkan, lipi
Lengguwahe Pangkalahatan
Paggawa Welga
https://www.coursehero.com/file/p2k51ahp/Ito-ay-barayti-ng-wika-na-nagmula-sa-etnolongwistikongn-grupo-Taglay-nito-ang/
17
https://prezi.com/uzv33_hfdzt7/rehistro-ng-wika/
KOMPOSISYON
FIELD MUSIKA KOMPOSISYON PIYESA/AWIT
MODE PASALITA
TENOR MANG-AAWIT
18
Gawain 2
Panuto: Ibigay ang kahulugan ng salitang OPERASYON batay sa register nito sa iba’t ibang larangan.
Isulat ang iyong sagot sa hiwalay na papel o notbuk.
Hal: Salitang BATO
Salitang OPERASYON
LARANGAN KAHULUGAN
1. PAGGAWA
2. MEDISINA
3. KALAKALAN
4. MILITAR
19
C. PAGYAMANIN
Panuto: Basahin ang web blog ni Cris Israel Lumansang na pinamagatang WHAT IF
CONYO LAHAT THE PEOPLE HERE IN PINAS. Sagutin ang mga tanong pagkatapos.
WHAT IF CONYO LAHAT NG TAO HERE IN ‘PINAS
Magnanakaw: Holdap! Make bigay all your thingies! Don’t make galaw or I will make
tusok you!
Pulis: Make suko na, we made you napaliligiran!
Impeachment trial: You are so asar!I’m galit na to you!
Raliyista: Let’s make baka, don’t be takot! Don’t be sossy, join the rally!
Newscaste r: Oh my gosh, I have hot balita to everyone!
Pasahero 1: Sir! Payment
Pasahero 2: Manong, faster please! I’m nagmama-hurry!
Customer: Pa-buy ng water, yung naka shachet! (ice tubig)
Karpintero: Can I hammer na the pokpok?
Pari: You’re so bad, see ka ni God.
Magtataho: Taho! Make bili na while it’s init pa, I’ll make it with extra sago! Bibili
ng taho: Is it sarap? Pwede pa-have?
-Sipi mula kay A. Dayag, Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino:Phoenix,Inc ,2016 p.55 –
Gawain 3
Narito ang ilan pang mga tanong na ibinatay sa iyong binasang web blog.
Gawin ang isinasaad sa bawat bilang sa iyong hiwalay na sagutang papel o notbuk.
1. Ano kaya ang mangyayari kung sa ganitong paraan magsasalita ang lahat ng mga
Pilipino? Ipaliwanag.
_________________________________________________________
2. Kung makasanayan mo ang ganitong paraan ng pagsasalita ay maaaring madala
mo na rin ito hanggang sa iyong pagtanda at maging sa iyong paghahanapbuhay.
Paano kaya kungnewscaster ka na ng isang respetadong news and public affairs
program sa telebisyon subalit ganito ka magsalita: “Oh my gosh, I have hot balita to
everyone!” Ano ang magiging posibleng epekto nito sa ating pakikipagtalastasan sa
ating kapwa?
______________________________________________________________
1. Batay sa isinagot mo sa bilang 2, Paano mo maisusulong ang maayos at
malinaw na pakikipag-usap sa iyong kapwa?
20
D. ISAGAWA
Gawain 4
1.
2.
3.
4.
5.
Poster-islogan
21
RUBRIC SA GINAWANG ISLOGAN/POSTER
MGA KRAYTERYA Sarili Guro
4 3 2 1
Pagkamalikhain Lubos na nagpamalas Naging malikhain Hindi gaanong Walang ipinamalas na
ng pagkamalikhain sa sa paghahanda. naging malikhain sa pagkamalikhain sa
paghahanda. paghahanda. paghahanda.
Pamamahala ng Ginamit ang sapat na Ginamit ang oras Naisumite dahil Hindi handa at hindi
Oras oras sa paggawa ng na itinakda sa binantayan ng guro tapos.
sariling disenyo sa paggawa at gawain. naibigay sa
tamang oras.
Presentasyon Lubhang naging Naging malinaw Hindi gaanong Hindi naging malinaw
malinaw ang pagbigkas ang pagbigkas at malinaw ang ang at paghahatid ng
paghahatid ng pagbigkas at pagbigkas/paghahatid ng mensahe. mensahe.
paghahatid ng mensahe. mensahe.
Organisasyon Buo ang kaisipan May kaishan at Konsistent, may Hindi ganap ang
konsistent, kumpleto may sapat na kaisahan, kulang sa pagkakabuo, kulang ang
ang detalye at detalye at malinaw detalye at hindi detalye at di-malinaw
napalinaw. na intension. gaanong malinaw ang intensyon
ang intension
Kaangkupan sa Angkop na angkop ang Angkop ang mga Hindi gaanong Hindi angkop ang mga
Paksa mga salita (islogan) at salita o islogan sa angkop ang mga salita at larawan sa
22
TAYAHIN
HULING PAGTATAYA
6. Ito ang barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng
wikang ginamit niya sa sitwasyon at sa kausap.
a) Dayalek b) Sosyolek
c) Rehistro d) Idyolek
23
7.Ang sumusunod ay kabilang sa mga depenisyon ng 3 Dimensyon ng Register ng Wika
maliban sa __________ __.
a)Ito ay ang paraan kung paano isinasagawa ang komunikasyon, pasalita o
pasulat
b)Ito ay kadalasang ginagamit sa bahay at kadalasan na galing sa mga bata at
matanda
c)Para kanino ginagamit ang salitang ito?
d)Ginagamit ang style sa pagtukoy sa rehistro
24
SUSI NG PAGWAWASTO
25
1
SANGGUNIAN
A. Aklat
Tumangan, Alcomister P., Bernales, Rolando A., Dante C. & Mangonon, Isabela A.
2000. Sining ng pakikipagtalastasa:Pandalubhasaan.Valenzuela City: Mutya
Publishing House Inc.
Grospe, Alas A. 1999. Isang pagsusuri ng mga pamaraang ginamit ni Rolando Tinio
sa pagsasalin ng mga idyoma sa mga dula ni Shakespeare. Di-nalathalang tisis, UP
Diliman.
2
26
Maddux, K. 1997, March. True stories of the interest patrol. Net Guide Magazine, 88-
98.
B. Websites
https://www.scribd.com/doc/130276115/Ang-Rehistro-ng-Wika-pptx
https://tinycards.duolingo.com/decks/2zG8bNmS/diskurso-at-komunikasyon
https://www.google.com/search?q=rehistro+ng+wika+clip+art&tbm=isch&ved=2ahU
KE
wjM1d2IjeXpAhXjIaYKHfBaBK4Q2-cCegQIABAA&oq=rehistro+ng+wika+cli
https://prezi.com/uzv33_hfdzt7/rehistro-ng-wika/
http://filipinoforfilipinos.blogspot.com/2016/10/rubric-sa-ginawang-isloganposter.html
https://www.coursehero.com/file/p2k51ahp/Ito-ay-barayti-ng-wika-na-nagmula-sa-
etnolongwistikongn-grupo-Taglay-nito-ang/
https://quizizz.com/admin/quiz/5dcbea1288a941001df07439/register-ng-wika
27
3