BUDOWA I FUNKCJE LIPIDÓW

Lipidy to tłuszcze, które stanowią główny składnik błon biologicznych wszystkich

organizmów. Są bardzo bogate w energię, przez co pełnią funkcje zapasowe.
U zwierząt zapewniają również warstwę termoregulacyjną i ochronną.

BUDOWA I RODZAJE LIPIDÓW

-lipidy składają się z węgla, wodoru i tlenu. Niektóre zawierają także fosfor.
-mają niepolarną budowę, przez co są hydrofobowe, czyli nierozpuszczalne w wodzie
-rozpuszczają się w rozpuszczalnikach niepolarnych, np. Benzynie
-gęstość mniejsza od gęstości wody

LIPIDY

PROSTE ZŁOŻONE IZOPRENOWE

TŁUSZCZE FOSFOLIPIDY STEROIDY

WŁAŚCIWE I KAROTENOIDY
WOSKI GLIKOLIPIDY

 LIPIDY PROSTE
-są estrami, czyli produktami reakcji alkoholu z kwasem karboksylowym
-w tłuszczach właściwych alkoholem jest glicerol, która ma 3 grupy hydroksylowe
(oznacza to, że jedna cząsteczka glicerolu może utworzyć 3 wiązania estrowe z 3 kwasami
-zbudowane są z długich łańcuchów węglowodorowych i z 1 grupy karboksylowej
Kwasy tłuszczowe mogą być nasycone , czyli takie które nie mają wiązań
Podwójnych lub nienasycone, czyli takie, które mają przynajmniej jedno
wiązanie podwójne. W tłuszczach stałych przeważają nasycone kwasy a w tłuszczach
ciekłych kwasy nienasycone. Zwierzęta wytwarzają tłuszcze stałe a rośliny ciekłe.
 FUNKCJE TŁUSZCZÓW WŁAŚCIWYCH :
- funkcja zapasowa- są bogate w energie, przez co są magazynowane i wykorzystywane
podczas głodu lub wysiłku
- funkcja termoizolacyjna- chronią przed nadmierną utratą ciepła i umożliwiają efektywne
wytwarzanie ciepła
- funkcja ochronna- chronią przed urazami mechanicznymi

WOSKI
- są estrami kwasów tłuszczowych i alkoholi zawierających jedną grupę hydroksylową
FUNKCJE ESTRÓW :
-ochronna, np. pokrywają pióra i sierść ssaków
-budulcowa

 LIPIDY ZŁOŻONE
- są estrami alkoholi i kwasów tłuszczowych
- w ich skład wchodzą także inne związki
LIPIDY ZŁOŻONE DZIELIMY NA :
-fosfolipidy- jedna z trzech grup hydroksylowych
połączona jest z resztą kwasu fosforowego(V)
-glikolipidy- składnikiem nietłuszczowym jest
cukier, np. glukoza lub galaktoza
Fosfolipidy budują dwuwarstwę lipidową

 LIPIDY IZOPRENOWE
-nie są estrami
-są hydrofobowe i dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach niepolarnych

LIPIDY IZPPRENOWE

KAROTENOIDY STREROIDY
KAROTENOIDY
- barwne związki, które dzielimy na czerwone i pomarańczowe karoteny i żółte ksantofile
-są produkowane w komórkach roślin
-biorą udział w fotosyntezie jako barwniki pomocnicze towarzyszące chlorofilom
-chronią związki chemiczne w chloroplastach przed działaniem ROS(reaktywne formy tlenu)
-przyciągają zwierzęta zapylające i rozsiewające nasiona

STEROIDY
-związki o budowie złożonej pierścieniowo, mają płaskie cząsteczki
-głównym steroidem zwierzęcym jest cholesterol- występuje w błonach komórek.
Odpowiada za usztywnianie błon biologicznych, substancja wyjściowa do syntezy soli
żółciowych, hormonów steroidowych i witaminy D
-steroidy roślinne budują błony biologiczne, pełnią funkcję hormonów i chronią rośliny
przed roślinożercami