BAHASA INDONESIA

Disusun untuk memenuhi tugas mata kuliah Bahasa Indonesia

Dosen pengampu: Zulfiana Amaliana MZ., M. Hum

Disusun oleh :
Nama : AULIA SABRINA
Nim : 210502047
Kelas : 1B

PROGRAM STUDI PERBANKAN SYARIAH

FAKULTAS EKONOMI DAN BISNIS ISLAM
UNIVERSITAS ISLAM NEGERI MATARAM
2021
 RAGAM BAHASA INDONESIA
Ragam bahasa adalah variasi bahasa menurut pemakaiannya. Tiap manusia menyesuaikan
bahasanya menurut (1) apa yang dibicarakan, (2) dengan siapa dan tentang siapa ia berbicara, dan (3)
medium yang digunakannya. Semua bahasa di dunia mempunyai dialek dan ragam bahasa, tidak
terkecuali Bahasa Indonesia.
KAMUS KECIL SASAK-INDONESIA DI DAERAH SAYA

Arep [a-rep]: mengharap

A Arepang [a-rәp-aŋ]: mengharapkan
Anom [a-nom] : anak muda
Ampun [am-pun]: maaf
Ampunang am-pun-ŋ: minta maaf
Ampure [an-pu-rә: maaf
Atur [a-tur] : kasih
Aturang [a-tur-aŋ] : mengasih
Amiq [a-mi?] : ayah/bapak Aring a-riŋ] : betah
( untuk binatang )
Angsuh [aŋ-suh] : angkut
Angsuhang [ang-suh-aŋ]
mengangkutkan
Atong [a-toŋ] : antar
Atongang [a-toŋ-aŋ]: mengantarkan
Ajibang [a-ji-baŋ] : membacakan alquran
Arit/awis [a-rit/a-wis] : sabit
Atep [a-tәp] : bahan atas rumah
Anting [an-tiŋ] : perhiasan
Aji [a-ji] : harga
Alim [a-lim]: soleh/taat
Ajum [a-jum] : sipat yg senang di puji
Aut [a-ut]: tarik
Autang [au-taŋ]: minta di tarikkan
Awek [a-wek] : tarik Adu [a-du] : lapor
Ampes am-pәs] : lempar
Ares [a-rєs] : masakan has lombok dari batang
pisang
Aru [a-ru] : cepat
Aruan [a-ru-an] : cepatan
Areqang [a-re?-aŋ]: biarkan
Anti [an-ti]: tunggu
Menganti [me-ŋan-ti]: menunggu
Antihang [an-ti-haŋ: menunggu (di
suruh menunggu oleh seseorang)
Adok [a-dok]: mengadu
Adokang : mengadukan Ajaq [a-ja?]:
bohong
Adep [a-dep]: cara
Adil [a-dil]: tidak memihak pada salah satu
Arik [a-ri?]: adek
Abih [a-bih]: damping
Alih [a-lih]: pindah
Alur [a-lur]: biar
Alurang [a-lur-aŋ]: biarkan
Antos [an-tos]: tunggu
Antosang [an-tos-aŋ]: menunggu
Anding [an-diŋ]: hadap
Andingin [an-diŋ-in]: menghadapi
Andingang [an-diŋ-aŋ]: menghadapkan
:
Anjar [an-jar]: menarik ikan(mancing)
Adokang [a-dok-aŋ]: mengadu
(ayam,domba,dll)
Aloqan [a-lo?-an]: menganjurkan
B
Bajang [baja-ŋ] : muda
Bebajangan {be-baja-ŋan] : berkumpul
dengan teman-teman yang masih muda
Bajang angen [baja-ŋ-a-ngen] : berjiwa
muda Beriuk {be-ri-uk] : sama-sama
Belaloan {bә-la-lo-an] : pelupu
Betangko [ be-taŋ-ko] : pesta
Bibiq [bi-bi?] : adik perempuan bapak/ibu
Bini [bi-ni] : perempuan, sebinian : istri
Bengen gubuk [bu-ŋen, gu-buk] : bunga desa
Batur [ba-tur] : teman
Bebaturan [be-ba-tur-an] : persahabatan
Bateq [ba-te?] : parang
Bentek [ben-tek] : jinjing/bawa
Bentekang [ben-tek-aŋ] : bawakan
Bulet angen [bu-let, a-ngen] : tekad yang bulat
Balung [ba-lu-ŋ] : tulang / tenaga
Balung ngoraq [ba-lu-ŋ, ŋora?] : tulang muda
Bilang [bi-laŋ] : jelaga {warna hitam yang
melekat di panci
Bebeaq [bә-be-a?] : anak-anak
Borak [bo-rak] : terlalu putih
Bedak [be-dak] : obat lulur
Bubut [ bu-but] : cabut
Bubut (B) : burung puyuh
Bubutin [bu-but-in] : cabutkan
Butih [bu-tih]: penyakit bintik [bentol bentol
pada kulit]
Bunyit [bu-ny-it]: cubit [mencubit kecil kecil]
Buin [bu-in]: ajak
Bonceh [bon-ceh]: suapin [menyuapi]
Bulat [bu-lat]: pudar warnanya karna sudah
lama / mekas sinar matahari
Bilin [bi-lin]: tinggalkan
Tebilin [te-bi-lin]: di tinggalkan
Mbilinang[mbi-lin-aŋ]: meninggal
dunia
Beruq [bә-ru?] : tadi
Berugaq [baru-ga?] : sejenis rumah tempat
istirahat
Berarak [bara-ra?] : laba-laba
Beragi [ bara-gi] : memakai bumbu
Beraye [bara-ya] : sahabat / pacar
Baberaya [ba-ba-ra-ya] : berpacaran
Beraiq [bә:ra-i?] : berair [ mempunyai air]
Berain [bә-ra-in] : beritau
Berainang[bә-ra-in-naŋ]
memberitahukan
Busung [bu-suŋ] : janur / daun kelapa
Burung [bu-ruŋ] : tidak jadi / batal
Biting [bi-tiŋ] : bahan untuk menusuk
bungkusan jajan
Bintang [bin-taŋ] : cabit
Bantat [ban-tat]: nakal
Bedoe [ba-doe] : punya / mempunyai
Bedo’e [bә-do?ә] : berdo’a
Berari [bә-ra-ri] : berlari
Beranak [bә-ra-nak] : mempunyai anak
Berajah [bә-ra-jah] : belajar
Bidak [bi-dak] : layar perahu
Bueq [bu-ek] : habis
Boreq [bo-rє?] : penyakit cacar
Berong [bә-ro-ŋ] : penyakit kusta
Biur [bi-ur] : ribut
Boh [bo-h] : bubur dari beras
Bower [bo-wә-r] : bubur dari beras lebur
Buwun [bu-wun] : sumur
C
Cawan [ca-mun]: magkok
Canting [ca-tiŋ] : gayung ulntuk mengmbil air
Cucur [cu-cur]: jajan dari tepoung beras dan
gula merah
Campah [cam-pah]: tidak brguna
Cerorot [cә-rorot] : jajan dari tepung bers / gula
merah yang di bungkus daun kelapa
Cemoh [cә-moh] : senang
Cicil [ci-cil]: membayar secara berangsur
D
Dende [dєn-dә]: panggilan anak perempuan
(bangsawan) lobok utara
Datu [da-tu]: panggilan anak laki-laki
(bangsawan) lombok utara
Daweq [da--wә?] : silahkan / mempersilahkan
Deseq [dє-sє?] : dekat
Deseŋ-in [dє-se-in]: dekatin
Dedare [dә-da-rә]: gadis
Dulang [du-laŋ]: nampan yang berisi sesajian /
nasi
Dempang [dєm-paŋ]: pincang
Dait [da-it]: temu
Kedaitan [kә-dai-aŋ]: di temukan
Duduk [du-duk]: minta / menagih
Menduduk [mәn-du-duk]: meminta
Dalih [da-lih]: kira
Mendalih [mәn-da-lih]: mengira
Dames [da-mәs]]: cucian yang belum kering
betul
Durus [du-rus]: telusuri
Mendurus [mәn-du-rus]: menelusuri
Dempek [dєm-pєk]: sebutan untuk orang gemuk
pendek
Dares [da-rєs]: burung hantu
Deres [dә-rәs]: arus yang keras
Derek [dє-rєk]: deret
Derekang [dє-rє-aŋ]: deretkan
Dayuh [da-yuh]: embun
Dayuhin [da-yuh-in]: menaruh sesuatu
dupaya kena embun
Daya [da-ya]: selatan
Dayaq [da-ya?] : bohong
Tedayak [tә-da-ya?]: di bohongi
Bedayaq [bә-da-ya?] : membohongi
Durusang [du-ru-saŋ]: silahkan
Domas [do-mas]: delapan ratus
 Galah [ga-lah]: menusuk dengan senjata
E Giliq [gi-ki?]: mnghaluskan
Garung [ga-ru-ŋ] : aduk
Enang [є-naŋ]: tinggalkan
Galut [ga-lut]: aduk
Ngenangang [ŋє-na-ŋaŋ]: meninggal
Menggalut [mәŋ-ga-lut]: mengaduk
Empah [єm-pah]: gampang di ambil
Gemes [gә-mәs]: galak
Emoh [є-moh]: senyum
Gulik [gu-lik]: jajanan dari tepung ubi
Edan [є-dan]: gila
Gegodoh [gә-go-doh]: jajanan dari tepung beras
Edan-edanan [є-dan,єdan-an]: setengah
dan pisang yang di goreng
gila
Ganjak [gan-jak]: liar
Eleq [єlє-?]: dari
Ganggu [gaŋ-gu]: usil
Esok [є-sok]: pidah
Gubuk [gu-buk]: kampung
Esokang [є-sok-aŋ]: pindahkan
Gulung [gu-luŋ]: menggulung
Ereng [є-rє-ŋ]: penasin / memanaskan
Gulungan [gu-luŋ-an]: menyuruh orang
Erok [єrok]: ayak
menggulung barang
Embot [әm-bot]: cabut
Gupuh [gu-puh]: tergesa-gesa
Epe [єpє]: kamu untuk orang yang lebih tua
Galih [ga-lih]: bagian dalam batang kayu
Eleh [є-lєh]: hanyut
Goraq [go-ra?]: geledah
Ejor [є-jor]: bengkok (tidal lirus)
Goyok [go-yok]: geledek
Enyot [є-nyot]: geser / poindahkan
Garuq [ga-ru?]: gemuruh
Encong [єn-coŋ]: tergesa-gesa
Gerupuk [gә-ru-puk]: kerupuk (makanan
Endah [єn-dah]: juga
ringan)
Elok [є-lok]: berdatangan Gegenduk [gә-gәn-du?]: gendruo (mahluk
Erre [єrrє]: ungkapan kata heran (waah) / iri
halus)
hati
Gedaq [gә-da?]: malas
Elen [є-lєn]: sejuk
Geroq [gә-ro?]: mendengkur
Garing [ga-ri-ŋ]: kering
Geroh [gә-groh]: hardik
F Girang [gi-raŋ]: suka
Fireng [fi-rә-ŋ]:dengar Gerang [gә-raŋ]: ikan asin
Firengang [fi-rә-ŋ-aŋ]:dengarkan Gading [ga-di-ŋ]: bawa
Gorok [go-rok]: semblih
Gedok [gә-dok]: tuli
G Giras [gi-ras]: suka / tertarik untuk (bepergian)
Gantus [gan-tus]: gabung / ikat
Gading [ga-diŋ]: bawa Gantung [gan-tuŋ: di gantung
Ga-ding-an [ gadiŋan ] : bawakan Genter [gәn-tәr]: petir
Gade [ga-dє]: panggilan anak bangsawan laki- Goloh [go-loh]: main-main
laki Gocek [go-cek]: mengadu ayam
Geleng [gә-lєŋ]: cepat Gati-genya [ga-ti-gә-nya]: dibuk
Gelengang [gә-lєŋ-aŋ]: cepatan Genem [gә-nєm]: rajin
Galeng : siang Getak [gә-tak]: lincah
Begalengan [bә-ga-lєŋ-an]: makan sore- Guduk [gu-duk]: penyakit kencing manis
sore Gasoan [ga-so-an]: atap dari daun kelapa
Galang [ga-la-ŋ: cerah
Gelis [gә-lis]: cepat
Gelisan [gә-li-dan]: cepatan
Giguh [gi-guh]: tergesa-gesa
Galuh [ga-luh]: luas
Gemas [gә-mas]: galak
Goreng [go-re-ŋ]: memasak dengan minyak
 H J
Hine [hi-nә]: rendah Jampi [jam-pi]: membaca mantra
Jari [ja-ri]: jadi
Jaring [ja-ri-ŋ]: alat untuk menangkap ikan
I Jera [jә-ra]: berhenti
Jejeret [jә-jә-rәt]: ikat pinggang
Iling [il-iŋ]: ngerti
Jojor [jo-jor]: lampu
Ilang [il-aŋ]: hilang
Jurakan [ju-ra-kan]: panjat pinang
Inget [i-ŋәt]: ingat
Jerayang [jә-ra-yaŋ]: memberhentikan
Ijaq [i-ja?]: malu
Jepitan [jә-pit-an]: aksesoris di kepala
Ijo [i-jo]: warna hijau Jarang [ja-ra-ŋ]: tembus pandang
Ijuk [i-juk]: bagian dari batang aren
Jamaq [ja-ma?]: biasa-biasa
Ilaq [i-la?]: malu
Jemaq [jә-ma?]: besok
Inges [iŋ-әs]: cantik
Jumuq [ju-mu?]: dorong
Ibe [i-bә]: sedih
Jambangan [jam-ba-ŋ-an]: wajan yang paling
Itung [i-tuŋ]: menghitung
besar
Impi [im-pi]: mimpi
Julat [ju-lat]: terbakar
Injat [in-jat]: pijak
Jerih [jә-rih]: kapok/jera
Injok [in-jok]: goyang
Jeraq [jә-ra?]: berhenti
Inggoq [iŋ-go?]: goyah
Jeneng [jә-nә-ŋ]: cantik
Inaq [i-na?]: ibu
Jemak [jә-mak]: ambil
Inaq akon [i-na?-a-kon]: ibu angkat
Jaoqin [ja-o?-in]: hindari, jauhi
Imbe [im-bә]: nama pohon obat-obatan
Idung [i-duŋ]: hidung
Ipar [i-par]: istri/suami dari bsaudara
{kakak/adik} K
Imbuq [im-bu?]: pungut Kaji [ka-ji]: saya
Intel [in-tәl]: jewer Kayun [ka-yun]: mau
Intip [in-tip]: mengintai Kican [ki-can]: kasih
Irus [i-rus]: ingus Kicanin [ki-can-in]: dikasih
Impung [im-puŋ]: paha Kelangsotan [kә-laŋ-sot-an]: keterlaluan
Irung [i-ruŋ]: hidung Ketuan [kә-tuan]: tanya
Ilon [i-lon]: memihak salah satu Kelelep [kә-lә-lәp]: ketiduran
Irap [i-rap]: rasa sakit/senang Kelempasan [kә-lәm-pa-san]: kelolosan
Idap [i-dap]: rasa sakit/senang Katon [ka-ton]: lihat
Idup [i-dup]: hidup
Isin [i-sin]: mengisi/daging
Isiang [i-sin-aŋ]: mengisikan
Iniq [i-ni?]: bisa
L
Lingsir [liŋ-sir]: tua
Inaq kuni [i-na?, ku-ni]: ibu kandung
Lumbar [lum-bar]: pergi
Inaq saiq [i-na?-s-i?]: adik perempuan
Lamas [la-mas]: percuma
ibu/bapak
Lale [la-lє]: panggilan untuk gadis bangsawan
Ima [i-ma]: tangan
Lampaq [lam-pa?]: berangkat
Iroq [i-ro?]: sedih
Iwa [i-wa]: pangku Lapah [la-pah]: lapar
Laeq [la-є?]: lama
Lokaq [lo-ka?]: tua
Lokaq laeq [lo-ka?—la-є?]: orang tua
dulu
Lelakaq [lә-la-ka?]: nyanyian
Lekoq [lє-ko?]: sirih Mantuk [man-tuk]: pulang
Lekan laeq [lє-kan-la-є?]: dari dulu Mirengang [mi-rәŋ-aŋ]: mendengarkan
Leman laeq [lє-man-la-є?]: dari dulu Mandes [man-dәs]: dekat
Lamun [la-mun]: kalau Metaru [mә-ta-ru]: cedera
Lueq [lu-є?]: banyak Menak [mє-nak]: bangsawan
Lokoq [lo-ko?]: sungai Merajan [ә-ra-jan]: belajar
Lomboq [lom-bo?]: lurus Melulu [mә-lu-lu]: itu-itu saja
Lembong [lєm-boŋ]: luka bakar Menjojaq [mәn-jo-ja?]: main-main
Lambung [lam-buŋ]: pakaian adat sasak Menstulaq [mәn-stu-la?]: zikir untuk orang
Langkung [laŋ-kuŋ]: hadang yang naik haji
Lingkoq [liŋ-ko?]: sumur Meludak [mә-lu-dak]: berguling-guling
Locan [lo-can]: longgar Meleoq [mә-lє-o?]: keseleo
Limpah [lim-pah]: kepenuhan untuk air Melampaq [mә-lam-pa?]: berjalan
Lais [la-is]: laris Licik [li-cik]: banyak akal Meroah [mә-ro-ah]: syukuran
Leduq [lә-du?]: gembur Meroroh [mә-ro-roh]: menangis sejadijadinya
Lelah [lә-lah]: capek Merompo [mә-rom-po]: mengkap ikan dengan
Langser [laŋ-sәr]: lancar/langsung jaring yang besar
Liah [li-ah]: liar Lupis [lu-pis]: jajan dari ketan Mateang [ma-tє-aŋ]: membunuh
Lope [lo-pє]: ular Menandang [mә-nan-daŋ]: mengeloni anak
Lelagon [lә-la-gon]: kelakuan Mengumbaq [mәŋ-um-ba?]: menggendong
Lumpuh [lum-puh]: tidak berdaya Mentanak [mәn-ta-nak]: mengasuh anak
Lupaq [lu-pa?]: lupa Meriri [mә-ri-ri]: memperbaiki/merapikan
Laeq laloq [la-є?-la-lo?]: terlalu lama Meronasan [mә-ro-nas-an]: mencuci piring
Longkak [loŋ-kak]: lobang {perabot dapur}
Lalo [la-lo]: pergi Merara [mә-ra-ra]: membebani/terbebani
Laduk [la-duk]: pukul Memraras [mә-ra-ras]: mencuci untuk beras
Lacur [la-cur]: rugi Merame [mә-ra-mє]: ribut
Lading [la-diŋ]: pisau Meronja [mә-ron-ja]: meronta
Limpah [lim-pah]: penuh Merontok [mә-ron-tok]: menumbuk padi
Lampin [lam-pin]: popok bayi Memonggoq [mә-moŋ-go?]: membawa barang
Leman [lє-man]: dari di punggung
Lembah [lєm-bah]: pikul Menggeroh [mәŋ-gә-roh]: berburu
Menggawe [mәŋ-ga-wє]: pesta
Mara [ma-ra]: mulai
M Masem [ma-sәm]: basi
Mette [mєt-tә]: bicara
Meran [mә-ran]: ya
Mbling [mbli-ŋ]: bicara
Mangkin [maŋ-kin]: sekarang
Mondong [mon-doŋ]: membawa/ menaruh
Mamiq [ma-mi?]: bapak
barang di atas punggung kuda
Mejangkep [mә-jaŋ-kәp]: kawin
Mondeng [mon-dәŋ]: beras yang lebur/ pecah-
Mesiram [mә-si-ram]: mandi
pecah
Menggah [mәŋ-gah]: marah
Mareng [ma-rєŋ]: buah labu suri
Mindah [min-dah]: tidak tahu
Moroq [mo-ro?]: diam
Mesare [mә-sa-rє]: tidur
Merambas [mә-ram-bas]:
Melinggih [mә-liŋ-gih]: duduk
memotong/membersihkan tanaman
Medaran [mә-da-ran]: makan
Meraboq [mә-ra-bo?]: menabur pupuk
Medahar [mә-da-har]: makan
Melong [mә-loŋ]: menanam padi
Matur [ma-tur]: memberi tahu
Melengo [mә-lә-ŋo]: diam
Manik [ma-nik]: perintah
Melinggih [mә-liŋgih]: mampir
Maturang [ma-tur-aŋ]: memberi tahu Melauq [mә-la-u?]: ke utara
Maman [ma-man]: paman
Mendaya [mәn-da-ya]: ke selatan
Membolot [mәm-bo-lot]: ke atas
Mengideq [mәŋ-idє?]: ke bawah
Mencorat [mәn-co-rat]: melesat
Meroton [mә-ro-ton]: bersusun
Merenten [mә-rєn-tєn]: bersaudara
Mempolong [mәm-po-loŋ]: bersaudara
Menunduq [mә-nun-du?]: menghadap kebawah
Menandek [mә-nan-dєk]: menjenguk
Mengguliq [mәŋ-gu-li?]: berguling
Mendulangan [mәn-du-laŋ]: makan bersama
dengan nampan
Merereq [mә-rє-rє?]: berderet
Meriap [mә-ri-ap]: memasak
Mereos [mә-rє-os]: harum untuk masakan
Mereseng [mә-rә-sә-ŋ]: enak untuk masakan
Merenduh [mә-run-duh]: memeram
{pisang/buah yang lain}
Merisiq [mә-ri-si?]: mencari-cari sesuatu
Miaq [mi-a?]: membuat
N Nyiksaq [nyik-sa?]: menganiaya
Ngiring [ŋi-ri-ŋ]: mari/ayo
Nunas [nu-nas]: minta
Nurge [nur-gә]: silahkan
Napi [na-pi]: apa Nggih [ŋ-gih]: ya
Ngelanjar [ŋә-lan-jar]: merokok
Ngajengang [ŋa-jә-ŋa-ŋ]: makan
Nedde [nєd-dә]: harap
Ngawit [ŋa-wit]: bermula/awal
Ngera’i [ŋә-ra-?i]: tenggang rasa/berperasaan
Ngarep [ŋa-rәp]: berharap
Ngawih [ŋa-wih]: memakai
Ningalin [ni-ŋa-lin]: melihat
Ngayahin [ŋa-ya-hin]: menjamu/melayani
Ngabih [ŋa-bih]: mendamping
Ngeroahang [ŋә-ro-ah-aŋ]: acara selamatan
Nilas [ni-las]: menutupi kesalahan
Nunjuk [nunjuk]: menusuk untuk ikan/daging
untuk dibakar
Nulung [nu-luŋ]: menolong
Numbak [num-bak]: menusuk untuk
manusia/hewan liar
Nampi [nam-pi]: menerima gaji/upah
Nambus [nam-bus]: membakar ikan yang sudah
dibumbui dan dibungkus dengan daun pisang
Neter [nє-tєr]: mengupas kelapa
Nyoer [nyo-єr]: terbang
Nyesel [nyә-sәl]: menyesal
Nyuluh [nyu-luh]: mencari ikan di pantai malam
hari, menggunakan lampu/obor
Nyumpaq [nyum-pa?]: mencaci-maki
Nyampah [nyam-pah]: sarapan
Nyusahin [nyu-sa-hin]: menyusahkan
Nyelabar [nyә-la-bar]: membawa kabar pada
keluarga perempuan yang di bawa kawin lari
Nyerusu’in [nyә-ru-su?-in]: memarahi
Nyembelih [nyәm-bә-lih]: memotong
ayam/kambing {binatang }
Nyurak [nyu-rak]: teriak
Nyautang [nyau-taŋ]: menggigit
Nyautang [nyau-taŋ]: melempar benda/bibit
Nyensem [nyәn-sәm]: jatuh/ terjerembab
Nyaweqang [nya-wє-aŋ]: menyelesaikan
Nyongkolang [nyoŋ-ko-laŋ]: mengantar
pengantin perempuan pada keluarganya
Nyombe [nyom-bә]: mengantar pengantin
perempuan untuk bertemu keluarganya
Nyorong-nyerah [nyo-roŋ-nyә-rah]: rangkaian
acara nyongkolan
Nyakit [nya-kit]: menderita
Nyemohin [nyә-moh-in]: menyenangkan
Nyambelin [nyam-bәl-in]: membubuhkan
bumbu
Ngombak [ŋom-bak]: menyobek
O
Oras [o-ras]: bersihkan (kuras)
Odor [o-dor]: gosok
Odos [o-dos]: bekas
Opong [o-poŋ]: angkat
Osok [o-sok]: gosok
Odol [o-dol]: pasta gigi
Okat [o-kat]: suara
Ombak [om-bak]: terkelupas
Onjot [on-jot]: membawa
Otang [o-taŋ]: hutang
Oneng-oneng [o-nєŋ-o-nєŋ]: CumaCuma
Otek [o-tәk]: otak
Onjer [on-jєr]: melabrak
Ore [o-rә]: makanan ringan (kerupuk)
Opak [o-pak]: jajan kering dari sagu ubi
Oler [o-lәr]: jijik

P mengantar pengantin ke rumah mertuanya
Pelinggih [pә-liŋ-gih]: anda
Pegedengan [pә-gә-dєŋ-an]: perumahan
bangsawan
Pejang kepang [pә-jaŋ-kә-paŋ]: dikawinkan
Pirengang [pi-rә-ŋaŋ]: dengarkan
Pangeran [pa-ŋє-ran]: orang tua
Pireng [pi-rә-ŋan]: dengar
Pasengan [pa-sєŋ-an]: nama
Penoaq [pә-no?]: orang yang dituakan
Pinehin [pi-ne-hin]: pikirkan
Peteng [pә-tәŋ]: gelap
Pineng [pi-nәŋ]: pusing
Paleng [pa-lәŋ]: pingsan
Pepes [pє-pєs]: lempar
Piluang [pi-lu-aŋ]: ikut/mengikutkan
Piyaqang [pi-ya?-aŋ]: buatkan
Pikirang [pi-ki-raŋ]: pikirkan
Pangkesang [paŋ-ke-saŋ]: banting
Peloncor [pә-lon-cor]: tempayan
Pelecing : makanan dari kangkung khas lombok
Pelalah [pә-la-lah]: lauk pauk yang dibumbui
Periuk :[pә-ri-uk] alat dapur dari gerobah
Panci [pan-ci]: alat untuk memasak
Pancing [pan-ciŋ]: alat untuk menangkap ikan
Periris [pә-ri-ris]: pakaian bekas/lap
Pendet [pәn-dәt]: asap
Pecel [pә-cәl]: makanan berbumbu kacang
Punah [pu-nah]: mati
Ponjol [pon-jol]: tempat nasi
Polak [po-lak]: patah
Poteng [po-tєŋ]: tape
Pesok [pє-sok]: penyok
Periaq [pә-ri-a?]: kasihan
Perase [pә-ra-sә]: perasan
Pincuk [pin-cuk]: jebak
Pondok [pon-dok]: rumah kecil tempat istirahat
Peningalan [pә-ni-ŋa-lan]: penglihatan
Pengarat [pәŋa-rat]: gembala
Pengujur [pә-ŋu-jur]: tukang bantu angkat
perahu nelayan
Penggiling [pәŋ-gi-liŋ]: tangkai layar
Pemontot [pә-mon-tot]: sisa pembakaran
(potongan kayu bakar)
Penaek [pә-na-єk]: tukang panjat
Penghulu [pәŋ-hu-lu]: tokoh agama
Penganten [pәŋ-an-tєn]: mempelai lakilaki dan
perempuan
Pengiring [pә-ŋi-riŋ]: orang-orang yang
Peramo [pә-ra-mo]: orang-orang yang
memotong kayu di hutan
Perinaq [pә-ri-naq?]: induk binatang
Pinteq [pin-tє?]: bidik
Pipiang [pi-piaŋ]: meluruskan sasaran
Pengosokan [pәŋ-go-so-kan]: penggosok
Penyaweqang ]pә-nya-wє?-aŋ]: acara penutup
dalam suatu pesta
Penjarut ]pәn-ja-rut]: tukang rajut jaring
Parut [pa-rut]: alat untuk parutan kelapa
Perot [pә-rot]: orang yang penakut
Pesilaq [pә-si-la?]: persilahkan/mengundang
R
Reda [rє-da]: ikhlas
Rembak [rәm-bak]: bersama-sama/ serempak
Remuk [rә-muk]: hancur
Remis [rә-mis]: kotor
Rarang [ra-raŋ]: sulit
Rendem [rәn-dәm]: kerak yang diberi air
Rue [ru-ә]: rupa
Runyam [ru-nyam]: tidak tepat, tidak tentu
Renggang [rәŋ-gaŋ]: berjauhan
Rengiq [rәŋ-i?]: renyah
Ragi [ra-gi]: bumbu
Rorohin [ro-roh-in]: tangisin
Rereq [rє-rє?]: tertawa
Rereqan [rє-rє?-an]: deretan
Reregang [rє-rє-gaŋ]: tempat rumput
Runguang [ruŋu-aŋ]: menguruskan
Rikaqang [ri-ka?-aŋ]: disetrikan
Rindu [rin-du]: kembar
Rempeq [rєm-pє?]: lebat
Rempung [rәm-puŋ]: rumpun
Rempi [rәm-pi]: hancur
Rubin [ru-bin]: kemrin
Rurung [ru-ruŋ]: jalan raya
Raraq [ra-ra?]: berjatuhan
Rintis [rin-tis]: gerimis
Rebah [rә-bah]: jatuh
Rambok [ram-bok]: ubnan
Ranteq [ran-tє?]: petir
Roah [ro-ah]: syukuran
Rombong nasiq [rom-boŋ-na-si?]: tempat nasi
Rombong es [rom-boŋ-єs]: termos es
Renggi [rәŋ-gi]: jajanan kering dari ketan
Rengas [rәŋ-as]: galak
Roek [ro-єk]: sobek
Ramping [ram-piŋ]: langsing
Ririh [ri-rih]: banyak akal/ curang
Rintuk [rin-tuk]: tumbuh lebih dari satu untuk
gigi
Reges [rє-gєs]: kurus
Rotos [ro-tos]: jatuh sedikit demi sedikit untuk
gigi
Rondon [ron-don]: mangkuk dari daun pisang
Rawon [ra-won]: masakan berkuah dari daging
Repot [rє-pot]: sibuk
Reot [rє-ot]: hampir roboh untuk rumah
Rengoq [rєŋ-o?]: rapuh
Rampuk [ram-puk]: alat penumbuk padi
Rangkup [raŋ-kup]: alat penumbuk padi orang
tua dulu
Rembaong [rәm-ba-oŋ]: batang bambu yang
masih muda untuk sayuran
Renggeseng [rәŋ-gє-sєŋ]: batang bambu yang
masih muda untuk sayuran
Randu [ran-du]: kapuk/ buah kapuk
Romboq [rom-bo?]: tambah
Rombo’in [rom-bo?-in]: tambah lagi
Rajanang [ra-ja-naŋ]: pelajari
Raosang [ra-os-aŋ]: bicarakan
Ramoan [ra-mo-an]: bahan rumah/ ramoan
S Sorak [sa-rak]: usir
Sampun [sam-pun]: sudah
Silaq [si-la?]: silahkan
Sengeh [sәŋ-єh]: harum/ wangi
Singgah [siŋ-gah]: mampir
Simpang [sim-paŋ]: mampir
Si-rah [ sirah ] : v kepala
Sepeng [sә-pәŋ]: mantap
Sengke [sәŋ-kә]: sulit
Senggedah [sәŋ-kә-daŋ]: bersandar
Saorang [sao-raŋ]: merusak
Sempor [sәm-por]: bersinar/ terang
Suruq [su-ru?]: suruh
Seraung [sә-ra-uŋ]: penutup kepala/ topi untuk
petani/ nelayan
Saduin [sa-du?-in]: mempercayai
Sekeq [sә-kє?]: bilangan pertama/ angka satu
Serbat [sәr-bat]: sejenis minuman dari Lombok
yang terbuat dari jahe
Saur [sa-ur]: bayar
Saurang [sa-ur-aŋ]: dibayarkan
Serengen [sә-rәŋ-әn]: marah
Serbet [sәr-bєt]: lap
Serusuk [sә-ru-su?]: marah
Setoq [sє-to?]: rapuh
Sepi mimit [sә-pi-mi-mit]: sepi sekali
Sedang [sә-daŋ]: sisir
Siliq [si-li?]: memarahi
Sendor [sәn-dor]: tempat menyimpan air
Sumbur [sum-bur]: sumur
Sera [sә-ra]: terasi
Serain [aә-ra-in]: menaruhkan terasi
Sajian [sa-ji-an]: hidangan
Suker [su-kәr]: sempit
Saluk [sa-luk]: pasang
Sapuq [sa-pu?]: belangkon
Saduq [sa-du?]: percaya
Sador [sa-dor]: alat dapur
Sagon [sa-gon]: jajan dari tepung dan kelapa
yang di panggang
Sampar [sam-par]: lempar
Sampi [sam-pi]: sapi
Simaq [si-ma?]: dengar
Samah [sa-mah]: banyak
Singgaq [siŋ-ga?]: pinjam
Selanggah [sә-laŋ-gah]: bersandar
Sorokang [so-ro-kaŋ]: menyia-nyiakan
Seroro [sә-ro-ro]: rakus
Setugel [sә-tu-gәl]: sepotong/ sebagian
Sarak [sa-rak]: bercerai
Simbit [sim-bit]: angker
Sempaga [sәm-pa-ga]: buah jeruk yang manis
Sempeda [sәm-pє-da]: sepeda
Serempung [sә-rәm-puŋ]: satu rumpun
Setumpuk [sә-tum-puk]: satu tumpuk
Sebutir [sә-bu-tir]: satu butir
Seberan [sә-bә-ran]: setiap
Sejambak [sә-jam-bak]: satu ikat untuk bawang
Secatu [sә-ca-tu]: satu ikat dibagi dua/ satu
tempat untuk tanah
Sekat [sә-kat]: sulit
Sebia [sә-bia]: cabe
Surut [su-rut]: mundur
Soret [so-rєt]: nama ikan
Sombeng [som-bєŋ]: retak/ hilang sebagian
Sekediq [sә-kә-di?]: sedikit
Seduhur [sә-du-hur]: semua
Sedulur [sә-du-lur]: bersaudara
Sanaq [sa-na?]: keluarga
Serembat [sә-rәm-bat]: belum siap
Samber [sam-bәr]: menyambar
Sambel [sam-bәl]: sambal /bumbu
Sangkur [sanŋ-kur]: nama/ ciri-ciri ayam
Sarang [sa-raŋ]: bocor kecil-kecil
Sapaq [sa-pa?]: larangan
Salaq [sa-la?]: salah
Sangah [sa-ŋah]: sangrai (menggoeng tanpa
minyak
Sagaq [sa-ga?]: tidak mau/ogah
Sandem [san-dәm]: remang-remang
Selakiq [sә-la-ki?]: suami
Sebiniqan [sә-bi-ni?-an]: istri
Sekadi [sә-ka-di]: seperti
Sungsut [suŋ-sut]: susah
Sinten [sin-tәn]: siapa
Simpang [sim-paŋ] v : mampir
Sengke [sәŋ-kә]: sulit/sukar
Sampunang [sam-pun-aŋ]: jangan
Sengkale [sәŋ-ka-lә]: celaka
Sengake [sәŋ-kә]: yang lebih tua
Sengari [sә-ŋa-ri]: yang lebih muda
T Ungasan [uŋa-san]: hidung
Tiwoq [ti-wo?]: tumbuh
Taoqang [ta-o?-aŋ]: simpan
Tetaoqan [tә-ta-o?-an]: simpanan
Tukaq [tu-ka?]: tanam
Tetukaqan [tә-tu-ka?-an]: tanaman
Tukahang [tu-ka-haŋ]: tukaran
Tambah [tam-bah]: cangkul
Tambahang [tam-bah-aŋ]: menyuruh
orang untuk mencangkul
Tindoqang [tin-do?-aŋ]: menidurkan
Tamper [tam-pәr]: tempeleng/tampar
Tumpah [tum-pah]: tumpah
Tampas [tam-pas]: mengupas tipis
Timpes [tim-pәs]: kemas
Ten wenten [tєn-wєn-tәn]: tidak ada
U
Umpame [um-pa-me]: misal
Ungkur [uŋ-kur]: belakang

Tresne [trәs-nє]: setia

Tampiasih [ tampi-asih ]: terima kasih
Tuhu [tu-hu]: betul
W
Wenten [wєn-tәn]: ada
Tatas [ta-tas]: jelas
Wantah [wan-tah]: sampai disini
Tunas [tu-nas]: minta
Wadah [wa-dah]: tempat
Tiang [ti-aŋ]: saya
Wapat [wa-pat]: meninggal
Tedun [tә-dun]: turun
Wanen [wa-nєn]: berani
Tangkil [taŋ-ki]: menghadap
Wewaran [wє-wa-ra-ŋ-an]: dongeng/cerita
Tandah [tan-dah]: menjaga
Wetteng [wєt-tәŋ]: lapar
Tundung [tun-duŋ]: usir
Wai [wa-i]: cucu
Tundek [tun-dєk]: tengok
Wali [wa-li]: orang tua asuh
Tandang [tan-daŋ]: mengeloni
Warang [wa-ra-ŋ]: besan
Tulah [tu-lah]: kualat
Tonon [to-non]: meneguk air Warung [wa-ruŋ]: kedai makanan
Tarih [ta-rih]: merayu
Tanjul [tan-jul]: tendang
Tompor [tom-por]: tabrak/langgar
Tais tonges [ta-is-to-ŋєs]: kering kerontang
Terong aceh [tә-roŋ-a-cєh]: tomat
Tojang [to-jaŋ]: sejenis keladi bahan untuk
sayur
Tujah [tu-jah]: menumbuk
Tutu [tu-tu]: menumbuk
Tolang [to-laŋ]: tulang
Tetolangan [tә-to-laŋ-an]: bijibijian
Tolang daeng [to-laŋ-da-єŋ]: tulang
rusuk
Tindoq tidem [tin-do?-ti-dәm]: tidur pulas
 Contoh Percakapan dalam Bahasa Sasak di daerah saya

1. Percakapan Bahasa sasak untuk bertanya kabar

Ani : nia, berembe kabarde ? (nia, bagaimana kabarmu?)
Nia : alhamdulillah sehat, side berembe? (alhamdulillah sehat, kamu
bagaimana?)
Ani : yaq jok mbe nike? (anda mau ke mana?)
Nia : yaq tiang jok Peken Bertais, beli sebie (saya mau ke pasar bertais beli
cabai).
Ani : nggih, silaq lemak te bedait malik (ya, silahkan besok kita bertemu
lagi)
Nia : nggih, silaq (ya).

2. Percakapan bahasa sasak di pasar

Pembeli : Pire ajin barang niki pak? (berapa harganya ini pak?)
Penjual : empat iyu (empat ribu)
Pembeli : baun kurang ndeq? (boleh kurang tidak?)
Penjual : baun sekediq (boleh sedikit)
Pembeli : due iyu nggih? (dua ribu ya?)
Penjual : nggih bau, pire yq de beli? (ya boleh, mau beli berapa?)
Pembeli : telu bungkus (tiga bungkus)

3. Percakapan bahasa sasak untuk menanyakan suatu tempat

Juna : ampure, taonde base sasak? (maaf, apa anda bisa berbahasa sasak?)
Sukma : nggih, taon tiang sekediq. (ya, saya bisa sedikit)
Juna : kanggon tiang beketoan? Mbe taoq puskesmas saq rapet leq te?
(boleh saya nanya? Dimana puskesmas terdekat disini ?)
Sukma : puskesmas sak rapet nike, peteluan julun peken joq daye sekediq.
(Puskesmas terdekat, pertigaan depan pasar terus ke utara sedikit.)