U źródeł demokracji i republiki

Test podsumowujący rozdział I

1. Przyporządkuj do każdego antycznego polityka reformę, którą przeprowadził

on w Atenach. 0–3 p.

A. Solon, B. Klejstenes, C. Perykles

1. wykupienie Ateńczyków sprzedanych do niewoli,

2. spisanie praw zwyczajowych,
3. utworzenie kolegium dziesięciu strategów,
4. wprowadzenie diet za udział w posiedzeniach eklezji

A – ................, B – ................, C – ................

2. Zapisz w tabeli nazwy organów władzy lub urzędów oraz państw, w których
one funkcjonowały. 0–3 p.

Nazwa organu
Lp. Opis organu władzy lub urzędu Państwo
lub urzędu
Instytucja sądowa, której zadaniem było
rozstrzyganie sporów majątkowych oraz skarg
1. wnoszonych przeciwko urzędnikom. Zasiadali
w niej obywatele wylosowani spośród
zgłoszonych osób.
Jeden z najwyższych organów władzy. Zasiadało
w nim ok. 300 osób. Skład tego gremium
ustalali specjalni urzędnicy, którzy na listę jego
2.
członków wpisywali byłych wysokich rangą
urzędników, zasłużonych żołnierzy oraz osoby
uznane za godne tego zaszczytu.

Dziesięcioosobowy centralny organ władzy

w państwie, na którego czele stał wybierany
3.
dożywotnio urzędnik. Organ ten pełnił funkcję
rządu.

3. Wyjaśnij znaczenie średniowiecznego powiedzenia: Miejskie powietrze czyni wolnym.

0–3 p.

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

4. Podkreśl stulecie, w którym przyznano obywatelstwo prawie wszystkim wolnym

mieszkańcom państwa rzymskiego. 0–1 p.

III w. p.n.e., I w. p.n.e., III w. n.e., V w. n.e.

5. Wpisz literę „P” obok zdań prawdziwych, a literę „F” – przy wypowiedzeniach
fałszywych. 0–3 p.

Zdanie Prawda/Fałsz
Wszyscy obywatele Aten mogli uczestniczyć w życiu politycznym oraz
musieli pełnić służbę wojskową.
Marek Tuliusz Cycero kontynuował rozważania Arystotelesa na temat
społeczeństwa, które uznawał – podobnie jak grecki filozof – za wspólnotę.
W średniowieczu domicyl stanowił jedno z kryteriów przyznania
obywatelstwa miasta.

6. Wymień podobieństwa dotyczące roli obywateli we

współdecydowaniu o losach kraju
między procedurą przeprowadzaną za pomocą
zaprezentowanych przedmiotów a elekcją króla w
przedrozbiorowej Rzeczypospolitej.
0–3 p.

.......................................................................................................................................................
...................................
.......................................................................................................................................................
...................................
.......................................................................................................................................................
...................................
.............................................................................................
.............................................................................................

7. Podaj nazwy reguły i grupy osób, których dotyczą poszczególne definicje. 0–2 p.

A. ..................................... .......... – reguła, zgodnie z którą obywatelstwo danego kraju można

uzyskać po spełnieniu pewnych warunków, takich jak odpowiednio długie przebywanie na
jego terenie, posiadanie wystarczająco dużego majątku. Obywatelstwo nabywa się na drodze
decyzji urzędowej.
B. ..................................... .......... – reguła, zgodnie z którą dziecko (niezależnie od miejsca
urodzenia) otrzymuje obywatelstwo kraju, którego obywatelami są jego rodzice.

Wykonaj zadania 8. i 9. na podstawie tekstu źródłowego.

[...] każde państwo jest pewną wspólnotą, a każda wspólnota powstaje dla osiągnięcia
jakiegoś dobra (wszyscy bowiem w każdym działaniu powodują się tym, co im się dobrem
wydaje) [...].
[...] Pełna w końcu wspólnota, stworzona z większej ilości gmin wiejskich, która niejako już
osiągnęła kres wszechstronnej samowystarczalności, jest państwem; powstaje ono dla
umożliwienia życia, a istnieje, aby życie było dobre.
Źródło: Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, [w:] Historia doktryn politycznych i prawnych do początku
XX wieku. Materiały źródłowe, oprac. L. Dubel, J. Kostrubiec i in., Lublin 2003, s. 43–45.

8. Podkreśl fragment tekstu, w którym autor przedstawił warunek, jaki musi spełnić
wspólnota, aby stać się państwem. 0–1 p.

9. Wymień trzy elementy definicji państwa stworzonej przez Arystotelesa. 0–3 p.

•...................................................................................................................................................,
•...................................................................................................................................................,
•....................................................................................................................................................