You are on page 1of 47

TULA

Mga Uri ng
Tulang
Lumaganap
sa Panahon
ng mga
Espanyol
1.Korido
– Ito ay mga tulang
pasalaysay na may sukat na
walong pantig sa taludtod at
nagtataglay ng mga paksang
kababalaghan at malaalamat
na karamiha’y hiram at halaw
sa paksang europeo na dala rito
ng mga Espanyol.
Jose Dela Cruz
Nakilala bilang
isa sa mga sikat
na manunulat
ng Korido.
Ananias Zorilla

Halimabawa:
- Ibong Adarna
2. Awit
– Ito ay isang tulang
romansa (metrical romance)
na may sukat na
labindalawang pantig bawat
taludtod na kalimitang ang
pangunahing paksa ay
patungkol sa bayani at
mandirigma at larawan ng
buhay.
Halimbawa:

Florante at Laura
ni Francisco Baltazar

(isa sa pinakatanyag na awit


na lumaganap sa bansa. )
Pagkakaiba ng Awit at
Korido

Pamantayan
Awit Korido
Batay sa Binubo ng 12 Binubuo ng
Anyo pantig sa walong
loob ng isang pantig sa
taludturan, loob ng isang
apat na taludtod at
taludtod sa apat na
isang taludtod sa
taludturan. isang
taludturan.
Pagkakaiba ng Awit at
Korido

Pamantayan Awit Korido

Musika Mabagal na Mabilis na


tinatawag na tinatawag na
andante. allegro.

Paksa Tungkol sa Tungkol sa


bayani at pananampalat
mandirigma at aya , alamat, at
larawan ng kababalaghan.
buhay.
Pagkakaiba ng Awit at
Korido

Pamantayan Awit Korido

Katangian ng Walang taglay May


mga Tauhan na kapangyarihang
kapangyarihang supernatural o
supernatural kakayahang
ngunit magsagawa ng
nahaharap din mga
sa kababalaghan
pakikipagsapala na hindi
ran ngunit higit magagawa ng
na karaniwang tao.
makatotohanan
o hango sa
tunay na buhay.
Pagkakaiba ng Awit at
Korido

Pamantayan Awit Korido


Mga - Florante at - Ang Ibong
Halimbawa Laura Adarna
- Pitong - Kabayong
Infantes de Tabla
Lara - Ang Dama
- Doce Pares Ines
ng Pransya - Prinsipe
- Haring Florinio
Patay
3. Tulang Patnigan
(Justice Poetry)

- Ito ay tulang sagutan na itinatanghal ng


magkatunggaling makata ngunit hindi sa
paraang padula. Ito ay paligsahan ng
mga katwiran at tagisan ng mga talino
at tulain. Ang tulang ito ay may iba’t
ibang uri gaya ng mga sumusunod:

a. Karagatan – Isang paligsahan sa tula


na kalimitang nilalaro sa mga luksang
lamayan o pagtitipong parangal sa
isang yumao na bago pa man
dumating ang mga Espanyol ay
ginagawa na ng ating mga ninuno.
3. Tulang Patnigan
(Justice Poetry)

Paksa: “Patungkol sa isang dalaga na


di umano’y nahulog sa gitna ng
karagatan.”

 Binubuo ng mga saknong na apatang


taludtod at labindalawang pantig.
 Mainam kaysa sa duplo.
(Nagtataglay ito ng mga
malulundong talinghaga at malalim na
palaisipan.)
3. Tulang Patnigan
(Justice Poetry)

b. Duplo – Ito ay pagtatalo rin na ginagamitan ng


tula at kahusayan sa pagbigkas. Ang mga
katwirang ginagamit dito ay karaniwang hango
sa mga salawikaan, kawikaan, at kasabihan.
Pinasisimulan ang paligsahang ito sa
pamamagitan ng pag-usal ng isang “Ama
Namin,” isang “Aba Ginoong Maria,” at isang
“Rekyemeternum,” para sa kaluluwa ng yumaong
pinararangalan.

c. Balagtasan – Sa isang pulong na dinaluhan ng


mga makata sa Instituto de Mujeres sumilang ang
uring ito ng panulaang Tagalog.
3. Tulang Patnigan
(Justice Poetry)

Halimbawa:
Bulalak ng Kalinis-linisan ni Jose
Corazon De Jesus at Francisco T. Collantes

Bubuyog – Francisco T. Collantes


Paruparo – Jose Corazon De Jesus
Bulaklak – Soña Enriquez
Lakandiwa – Lope K. Santos
4. Batutian

- Bilang pagpaparangal sa yumaong Jose


Corazon de Jesus ay sumilang ang isang
bagong anyo ng tulang patnigan nong
1933 sa mga dahon ng Magasing Batute
sa panulat ni G. Fernando B. Manleon na
katulong na patnugot noon ng nasabing
magasin. Ang pinagkaiba nito sa
balagtasan ay pagkamapang-uroy nito.
Ang pangunahing layunin nito ay
makapagbigay ng aliw sa mga nakikinig o
bumabasa sa pamamagitan ng katawa-
tawa ngunit makatotoong mga
kayabangan, Pnunudyo, at palaisipan.
Ang tula ay isang akdang
pampanitikang naglalarawan
ng buhay, hinango sa
guniguni, pinararating sa
ating damdamin, at
ipinahahayag sa
pananalitang may angking
aliw-iw. Ito ay naiiba sa ibang
sangay ng panitikan
sapagkat ito ay
nangangailangan ng
masusing pagpili ng mga
salita, pagbilang ng mga
Ano nga
pantig, at paggamit ng ba ang
magkakatugmang salita
upang madama ang isang TULA?
damdamin o kaisipang nais
ipahayag ng isang
manunulat.
SUKAT – Ito ang bilang ng mga pantig
sa bawat taludtodng saknong.
I/ pa/ han/ dog/ -han/ dog/ ang/ bu/ ong/
1 2 3 4 5 6 7 8 9
pag/ -i/ big
10 11 12
At/ hang/ gang/ may/ du/ go’y/ u/ bu/ sing/
1 2 3 4 5 6 7 8 9
i/ ti/ gis,
10 11 12
Kung/ sa/ pag/ ta/ tang/ gol/, bu/ hay/
1 2 3 4 5 6 7 8
ay/ ma/ pa/ tid,
9 10 11 12

i/ to’y/ ka/ pa/ la/ ran/ at/ tu/ nay/ na/


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
La/ ngit.
11 12

Ang saglit na tigil na ito ay tinatawag na


Sesura.
TUGMA
- Ang pagkakaroon ng pare-parehong
tunog sa dula ng panghuling salita ng
taludtod.

a. Ganap ang tugma kapag


nagkakapareho ang tunog o titik ng huling
salita sa bawat taludtod,
Halimbawa:
Bakit? Alin ito na sakdal ng laki
na hinandugan ng buong pagkasi
na sa lalong mahal makapangyayari
at ginugugulan ng buhay na iiwi?
TUGMA

b. Di-ganap ang tugma kapag


magkapareho lamang ng tunog ang huling
salita sa bawat taludtod, ngunit magkakaiba
ang titik.

Halimbawa:

Walang mahalagang hindi inihandog


ng may pusong mahal sa Bayang nagkupkop,
dugo, yaman, dunong, katiisa’t pagod.
Buhay ma’y abuting magkalagot-lagot.
3. Talinghaga (Paggamit ng
Tayutay)

- Ito ay sadyang paglayo sa


paggamit ng mga
pangkaraniwang salita upang
maging kaakit-akit at mabisa
ang pagpapahayag.
a. Pagtutulad (Simile)
- paghahambing ng dalawang magkaibang
bagay na ginagamitan ng mga pariralang
katulad ng, gaya ng, at iba pa.

Halimbawa:

Bayang Pilipinas katulad ng mamahaling


hiyas
Ang iyong kalayaan ay ingatan kapag iyong
namalas.
b. Pagwawangis
(Metaphor)
- naghahambing din ito tulad ng
pagtutulad ngunit ito ay tiyakang
naghahambing at hindi gumagamit ng
pariralang tulad ng, gaya ng at iba pa.

Halimbawa:

Ang Pilipinas ay perlas ng kagandahan


c. Pagmamalabis
(Hyperbole)
- lubhang pinalalabis o pinakukulang
ang tunay na kalagayan ng tao,
bagay, o pangyayari.

Halimbawa:

Bumaha ng dugo
Na ang bayan ay lumaya
d. Pagbibigay-katauhan
(Personification)
- pagbibigay-katangian ng
isang tao sa isang bagay na
walang buhay.

Halimbawa:

Ang baya’y umiiyak dahil ito’y


may tanikala.
e. Pagpapalit-saklaw
(Synechdoche)
- ito ay pagpapahayag sa
pamamagitan ng pagbanngit sa
bahagi bilang pagtukoy sa kabuoan.

Halimbawa:

Maraming puso ang nadurog


Nang ang Pilipinas ay nasakop
f. Pagtawag
(Apostrophe)
- Ito naman ay ang tila pakikipag-
usap sa karaniwang bagay na
malayo o wala naman.

Halimbawa:

O aking bayan, ang kaunlaran mo,


Ang madalas sa Diyos isinasamo.
g. Pag-uyam (Irony)
- ito ay isang pangungutya sa
pamamagitan ng paggamit ng mga
salitang kapuri-puri ngunit kabaligtaran
naman ang kahulugan.

Halimbawa:

Ang bayan natin ay malaya,


Kaya’t mga dayuhan ang
namamalakaya.
4. Larawang-diwa
(Imagery)
- ito ay ang mga salitang binabanggit sa tula
na nag-iiwan ng malinaw at tiyak na larawan
sa isipan ng mambabasa.

Halimbawa:

Kung ang bayang ito’y mapapasa-panganib


At siya ay dapat na ipagtangkilik,
Ang anak, asawa, magulang kapatid,
Isang tawag niya’y tatalikdang pilit
5. Simbolismo (Symbol)
- ito ang mga salita sa tula na may
kahulugan sa mapanuring isipan ng
mambabasa.

Halimbawa:

puno – buhay
ilaw – pag-asa
tinik – pagsubok / hirap
Bathala - Panginoon
6. Kariktan

- Pagsasama-sama ng mga
katangiang
nagpapatingkad sa
katangian ng tula at
pumupukaw sa mayamang
imahinasyon ng bumabasa.
Kapag ang
taludtod ng isang tula
ay pinangkat-pangkat
ayon sa pinagkaugalian
nang ayos, ang bawat
pangkat na ito ay
tinatawag na Mga Uri ng
taludturan.
Ayon sa aklat na
Taludturan
Panulaang Tagalog ni Isa sa mga
Jose Villa Panganiban, katangian ng tula ay
may iba’t ibang tawag ang pagkakaroon
sa taludturan depende nito ng mga
sa dami ng taludtod na taludtod.
bumubuo rito.
o Kopla – Ito ang tawag kapag ang
taludtod ay pinangkat sa dalawahan.
o Triplet – Kung ang taludturan ay
binubuo ng tatlong taludtod.
o Quatrain – Ito ay taludturang may
apat na taludtod.
o May mga taludturang binubuo ng
limang taludtod.
o Sextet – Ito ang tawag sa taludturang
may anim na taludtod.
o Soneto – Ito naman ay tulang binubuo
ng labing-apat na taludtod.
Ang tula naman batay sa
kayarian ng taludturan ay
maaaring uriin sa tatlo:
• May Sukat at May Tugmang
Taludturan – Ang tugmaan sa
hulihan ng taludtod ay maaaring:

 a-a-a-a
 a-b-a-b
 a-b-b-a
 a-a-b-b
Malayang Taludturan
- Ito ang makabagong kayarian ng
mga tulang walang sukatb at tugma.

Di-tugmang Taludturan
(Blank Verse)
- Ito ay tulang may sukat subalit
walang tugma.
Mga
Patnubay sa
Pagbigkas
ng Tula
1. Layunin
2. Pagkakaugnay ng
Mambibigkas sa Madla
3. Tikas
4. Panuonan ng Paningin
5. Tinig
6. Himig
7. Pagbigkas
8. Pagkumpas
Sa pagbuo ng tula
ay mahalagang
maging maingat Pagpili ng
sa pagpili ng mga
salitang gagamitin angkop
sa pabuo nito.
Dapat na na Salita
isaalang-alang sa
pagpili ng salitang sa
gagamitin sa
pagbuo ng tula Pagbuo
ang edad ng
magbabasa o ng Tula
makikinig ng
tulang gagawin.
Pagpili ng
angkop na
Salita sa
Pagbuo ng
Tula
Kung pambata ang tula ay mga
salitang maunanawaan ng bata ang
iyong gagamitin. Kung ito’y para sa
kabataan o matatanda maaring
gumamit ng mga salita ayon sa kanilang
mga lengguwahe.
Sa pagbuo ng tula, mahalagang
maging malawak ang iyong kaalaman sa
kahulugan ng mga salita. Ito ay
nakatutulong upang mapanatili ang
kariktan at kasiningan ng tulang bubuoin.
Ang kahulugan ng mga salitang ay
makikilala ayon sa…….
1. Kasingkahulugan o
Kasalungat
• Maipaparating ang mensaheng nais
sabihin sa tulang gagawin.
• Sa paggamit ng magkasingkahuluggan o
pareho ang ibig sabihin ay
makapagpapatibay sa mensahe ng tula.
• Ang paggamit naman ng mga salitang
magkasalungat o hindi pareho ang ibig
sabihin ay nakatutulong upang maipakita
ang ugnayang nais ipahayag sa tula.
1. Kasingkahulugan o Kasalungat
- Maipaparating ang mensaheng nais
sabihin sa tulang gagawin.

Kasingkahulugan Kasalungat
 Sa paggamit ng  Ang paggamit naman
ng mga salitang
magkasingkahulu magkasalungat o
gan o pareho ang hindi pareho ang ibig
ibig sabihin ay sabihin ay
makapagpapatib nakatutulong upang
maipakita ang
ay sa mensahe ng ugnayang nais
tula. ipahayag sa tula.
 Balat Sibuyas –
Maramdamin
 Basang sisiw – kaawa-

2. Idyoma
awa; api
 Buto’t balat – payat na
payat
 Huling hantungan –
libingan Sa
Ikapitong langit –

malaking katuwaan
pamamagitan ng
 Laylay ang balikat – idyoma ay
nabigo nakakilala ang
Magbilang ng poste –
yaman ng isang

walang trabaho
 Magdildil ng asin – wika. Naririto ang
maghirap
halimbawa ng mga
 Mahaba ang pisi –
pasensyoso idyoma at mga
 Pabalat – bunga – hindi kahulugan nito.
totoo
Ito ang dalawang dimensyon sa pagpapakahulugan
ng mga salita.

KONOTASYON DENOTASYON
 Karaniwang  May dalang
kahulugan dala ibang kahulugan
ng diksyonaryo o o maaaring
salitang pansariling
ginagamit sa kahulugan ng
pangkarinawan o isang tao o
simpleng pangkat na iba
pahayag. kaysa karaniwang
pakahulugan.
Halimbawa:
KONOTASYON DENOTASYON
 Ang ganda ng  Maraming
bulaklak sa kaniyang magagandang
halamanan. (bahagi
bulaklak sa aming
ng isang halaman na
paaralan. (babae)
karaniwan ay
makulay)  Ang kaniyang anak

 Lumaki na ang ay mabait.


punong itinanim ko sa Nanggaling kasi sa
aming likod-bahay. mabuting puno.
(halamang lumalaki (magulang/angkan)
ng mataas)
Tindi ng Kahulugan o
Clining
Ito ay pag-aayos
ng kahulugan ng salita
ayon sa intensidad o
tindi ng kahulugang
nais ipahiwatig.
Poot (matinding galit na halos
gusto nang makapanakit)

Suklam (matinding galit sa dibdib


na matagal bago mawala)

Galit (tumatagal na inis)


Inis (tumatagal na tampo)

Tampo (munting galit na madaling


mawala)
Pikon (damdamin ng pagkagalit bunga ng
maliit na bagay lamang)

You might also like