PAKITANG-TURO

SA FILIPINO 7
GENALYN A. GABA
TEACHER I
KAN-TANONG
 Namasol sa karagatan
Nakakuha, nakakuha IS LEMONPI
Ug isda’ng tambasakan
Guibaligya, guibaligya
Sa merkado’ng guba
Ang halin puros kura, ang halin SI PILEMON
Puros kura
Igo ra I panuba
 Ako ay nagtanim ng
kapirasong luya, Ang KOA YA
tumubo’y gabi, TANAGNIM
namunga ng mangga.
Nang aking pitasin,
hinog na papaya, AKO AY
lumagpak sa lupa NAGTANIM
magandang dalaga.
PORMAL IMPORMAL
WIKA
 D

ANTAS NG WIKA
HANAY-SALITA
 ANTAS NG WIKA
BALBAL
PORMAL IMPORMAL
PAMBANSA
LALAWIGANIN
KOLOKYAL
PAMPANITIKAN
 ANTAS NG WIKA
BALBAL
PORMAL IMPORMAL
PAMBANSA
LALAWIGANIN
KOLOKYAL
PAMPANITIKAN
Antas ng Wika
Batay sa
Pormalidad
 Antas ng Wika Batay sa
Pormalidad

Nagkakaroon ng pagkakaiba
sa uri ng salitang ginagamit
depende sa lugar, okasyon,
panahon, gayundin sa taong
kausap.
 SITWASYON # 1:
Papasok ka ng paaralan,
nakasalubong mo ang Prinsipal
ng inyong paaralan paano mo
siya babatiin?
 SITWASYON # 2:
Pagkatapos mo makasalubong ang
inyong prinsipal, ay nakita mong
paparating din ang iyong kaklase at
matalik na kaibigan paaano mo siya
babatiin?
Halika, higit pa nating kilalanin
ang mga antas ng wika batay sa
pormalidad!
Mga Salitang Impormal o Di-
Pormal
Saan kaya madalas
nababasa o
napakikinggan ang
mga Impormal o Di-
Pormal na salita?
Mga Salitang Impormal o Di-
Pormal

Salitang karaniwang ginagamit

sa pakikipag-usap sa mga
kakilala o kaibigan.
 BALBAL
Tinatawag din itong SLANG
ang tawag sa mga salitang
karaniwang ginagamit sa mga
kalye kaya’t madalas na
tinatawag ding salitang kanto o
salitang kalye.
 Ang salitang BALBAL ay nabubuo sa
pamamagitan ng iba’t ibang paraan
tulad ng sumusunod:

pagkuha ng dalawang
huling pantig ng salita
Halimbawa:
Amerikano - “Kano”
 Ang salitang BALBAL ay nabubuo sa
pamamagitan ng iba’t ibang paraan
tulad ng sumusunod:

pagbabaliktad sa mga titik

ng isang salita
Halimbawa:
tigas - astig
 Ang salitang BALBAL ay nabubuo sa
pamamagitan ng iba’t ibang paraan
tulad ng sumusunod:

Paggamit ng salitang Ingles at

pagbibigay rito ng ibang
kahulugan
Halimbawa:
toxic - Toxic na kaibigan
 Ang salitang BALBAL ay nabubuo sa
pamamagitan ng iba’t ibang paraan
tulad ng sumusunod:

Pagbibigay kahulugan mula sa

katunog na pangalan
Halimbawa:
Carmi Martin -“Karma”
 Iba pang halimbawa:
bagets kabataan lespu pulis

Charice biro nenok nakaw

datung pera sikyo guwardiya

ermat nanay utol kapatid

erpat tatay yosi sigarilyo

 Kolokyal
(Colloquial)
Madalas na ginagamit ang
pagpapaikli o pagkakaltas ng
ilang titik sa salita upang
mapaikli ang salita o kaya’y
mapagsama ang dalawang salita.
 Halimbawa ng Kolokyal:

pa’no mula sa paano kelan mula sa kailan

meron mula sa
p‘re mula sa pare
mayroon

te‘na mula sa nasan mula sa

tara na nasaan
 Kolokyal
(Colloquial)
Bahagi rin nito ang pagsasama
ng dalawang wika tulad ng
Tagalog at Ingles o “Tag-lish” o
Tagalog-Espanyol.
 Halimbawa ng Kolokyal:

Julia a-attend ka ba sa birthday

Taglish
ni Bea?

Hindi, may gagawin kami ni Tag-

Gerald sa eskuwelahan. Espanyol
 Lalawiganin
(Provincialism)
Kapansin-pansing ang mga
lalawiganing salita ay may
taglay na kakaibang tono o
bigkas na maaaring magbigay
ng ibang kahulugan dito.
 Halimbawa ng Lalawiganin:
Tanan mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin ay
“lahat”

Ambot mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin

ay “ewan”

Ngarud mula sa salitang Ilokano na ibig sabihin

ay “nga”
Manong at Manang mula sa salitang Ilocano na
ibig sabihin ay “ate at kuya”
 Mga Salitang Pormal
Saan kaya madalas
nababasa o
napakikinggan ang
mga Pormal na salita?
 Mga Salitang Pormal
Mga salitang ISTANDARD
dahil ang mga ito ay ginagamit
ng karamihan ng mga nakapag-
aral sa wika.
 Pambansa
Wikang ginagamit sa paaralan,
pamahalaan at simbahan. Batid
ng sambayanan ang mga
salitang kabilang sa antas na ito.
Halimbawa ng Salitang Pambansa:

Maybahay sa halip na waswit

Ama at ina sa halip na erpat at ermat

Salapi o yaman sa halip na datung

 Pampanitikan
Kabilang din sa uring ito ang
masisining na salita tulad ng mga
tayutay, kasabihan, at kawikaang
lalong nagpaparikit sa
pagkakagamit ng wika.
Halimbawa ng Salitang Pampanitikan:

Haligi ng tahanan sa halip na ama

Ilaw ng tahanan sa halip na ina

Sumakabilang buhay sa halip na namatay

 antas NG WIKA

PORMAL DI-PORMAL

PAMPANITIKA BALBA KOLOK LALAWI

PAMBANSA N L YAL GANIN
HAYAAN MO SILA
BY: EX BATTALION
Panuto:
Mapapansin na may mga guhit
ang ilang mga salita, ang gagawin
ninyo ay susuriin ang mga salita at
ihahanay ito batay sa kategorya ng
Antas ng Wika kung ito ba ay
Balbal, Kolokyal, Lalawiganin o
Pormal.
BALBAL KOLOKYAL LALAWIGANI PORMAL
N
 Ano ang pagkakaiba ng
Pormal at Impormal na
wika?
 Ano ang kahalagahan
ng pagkakaroon ng
kaalaman sa Antas ng
Wika sa pang-araw-araw
na pamumuhay?
Pagtataya:
“Awit ng Kabataan”
Sumulat ng sariling bersiyon ng
isang awiting bayan na nakaakma sa
inyong lugar gamit ang wika ng
kabataan. Maaaring binubuo ito ng
mga salitang balbal, lalawiganin,
kolokyal o pormal na antas ng wika.
 Pamantayan sa Pagpupuntos
Pamantayang Pagganap Bahagdan

Nilalaman 50%

Orihinalidad 25%

Pagkakabuo 25%

Kabuuan 100%
ALAM

ALAMAT
 Takdang Aralin:
Magsaliksik ng mga Alamat na
nakilala sa inyong lugar.