KABANATA IV

PAGPOPROSESO
NG IMPORMASYON
PARA SA
KOMUNIKASYON
C. Pagsusuri ng Batis o Hanguang
Impormasyon
Mahalaga sa pagpoproseso
ng impormasyon para sa
komunikasyon ang
pagsusuri ng mga hanguan
para sa relayabiti.
 May mga senyales o indikeytor ng relayabiliti
ayon kina Booth , et al. (2008); sa Bernales. et
al.,2019):
1.Ang hanguan ba ay nilathala ng
reputableng manlilimbag?
2.Ang aklat o artikulo ba ay peer-reviewed?
3.Ang awtor ba ay isang reputableng
iskolar?
4.Kung ang hanguan ay matatagpuan online
lamang, inisponsoran ba iyon ng isang
reputableng organisasyon?
5.Ang hanguan ba ay napapanahon?
6.) Kung ang hanguan ay aklat (maging
artikulo) mayroon ba iyong
bibliograpiya?
7.) Kung ang hanguan ay isang website ,
naging maingat ba ang pagtatalakay sa
paksa?
8.) Kung ang hanguan ay isang website
kakikitaan ba iyon ng mga
bibliyograpikal na datos?
9.) Ang hanguan ba ay positibong
nirebyu ng isang mananaliksik na
iskolar?
D. Pagbubuod ng Impormasyon
Ginagawa ito
upang:
Iulat ang impormasyon mula sa
isang hanguan.
Tanging pangunahing punto lamang
ang nakapaloob.
Ibigay ang mahusay na detalye, mas
maikli sa orihinal.
Maipaliwanag ang nauugnay na
argumento ngunit tinitiyak na hindi
tinatanggal ang mga krusyal na
 Halimbawa:
Kung magsusulat ng
papel tungkol sa
tungkulin ng
pagkamalikhain sa
pananaliksik, magagamit
na hanguan ang Student’s
 Ayon kina Colomb at Williams (2010), ang
pagsusulat ng borador ay isang proseso ng
pagtuklas na maaaring magsilbing titis na
magpapasiklab ng malikhaing pag-iisip ng
manunulat. Kinilala nilang ang ibang manunulat
ay maingat na nagsusulat ng borador at mahigpit
nilang sinusunod ang kanilang balangkas. Ngunit,
ipinayo nilang maging malaya at bukas sa pagsulat
ng borador. Hinikayat nila maging ang ang
mababagal at maiingat na manunulat na maging
bukas sa mga bagong ideya at sorpresa at huwag
palimita sa kung ano ang ginagawa ng iba bago
magsulat. Ipinagdiinan parin nila ang halaga ng
isteding pagtatrabaho nang sumusunod sa isang
plano, tulad halimbawa ng pagsusulat nang
Ang buod na ito ay hindi
sumasaklaw sa buong kabanata.
Hindi isinama ang procrastination
at writer’s block.
Gayon man, katanggap-tanggap
dahil tiyak na impormasyon
lamang ang naitala.
Ang hindi pagsama sa ibang
detalye ay hindi nakasisira sa
Ngunit ang kasunod
na buod, ay maituturing
na hindi katanggap-
tanggap, dahil
napakaraming
Ayon kina Colomb at Williams (2010),
ang pagsulat ng borador ay isang
proseso ng pagtuklas na magpapasiklab
ng malikhaing pag-iisip ng manunulat.
Ipinayo nilang maging bukas sa mga
bagong ideya at huwag palimita sa
plano bago magsulat. Ipinakita rin nila
kung paano maaaring lumagpas o
lumabas sa isang plano sa pag-asang
may darating na mas mabubuting ideya.
 Ito ay nagbibigay ng maling
impresyon sapagkat sadyang
tinanggal ang puntong
binibigyang-diin; ang tensyon
sa pagitan ng pagsunod sa
plano at pagiging bukas upang
mapakinabangan ang mga
bagong ideya.
 TANDAAN:
Kung magbubuod para sa
akademikong layunin,
kailangang bigyang pokus
ang buod sa pamamagitan
ng paglilimita sa bahagi ng
impormasyon.
Ngunit, hindi maaaring
 Kung gayon, kailangang
tiyakin ang buod ay maikli,
nauugnay sa puntong
itinutulak at makatwiran.
Upang magawa ito,
makakatulong ang sumusunod
na tagubilin ni Turabian
Magbuod lamang kung nauunawaan ng
tagapakinig/mambabasa ang
impormasyon.
Pagpasyahan kung bakit ang impormasyon
mula sa hanguan ay nauugnay sa argumento.
Piliin ang mga pinakaimportanteng
pangungusap sa hanguan na mag-uugnay
sa argumento.
Iparapreys ang mga pangungusap.
Magdagdag ng ibang impormasyon na
mauunawaan ngunit akyureyt sa sinasabi
Irebisa upang ng
anghanguan.
listahan ng parapreys
ay maging maayos na daloy ng
impormasyon sa talataan.
E. PAG-UUGNAY-UGNAY NG
IMPORMASYON
TANDAAN:
Para sa layunin ng komunikasyon,
mahalagang makita ang ugnayan
ng impormasyon.
Ang ugnayan ay abstrak, kaya
para sa marami mahirap itong
makita, maipakita at
maipaliwanag.
 Samantala, upang
madaling maunawaan,
maipakita sa iba at
maipaliwanag ang
ugnayan ng mga
impormasyon,
iminumungkahi ang
NARITO ANG
ILAN:

KWL CHART
Ginagamit ito upang ilahad ang mga
impormasyong datin nang alam(Know),
nais malaman(Want), at natutuhan(Learn).
 VENN DIAGRAM

Ginagamit ito upang ilahad ang

pagkakatulad at pagkakaiba ng
dalawa o higit pang bagay o paksa.
 STORY SEQUENCE

Ginagamit ito upang tukuyin ang

pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari mula sa simula, gitna at
 STORY LADDER
Katulad ng story sequence, ginagamit ito
upang ipakita ang pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari mula sa simula, gitna, at
wakas. Sa organizer na ito, inaayos ang mga
 TIMELINE
Kahawig ng dalawang nauna, pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari ang itinatampok
dito. Ang kaibhan lamang, tinutuloy ang
panahon kung kailan naganap ang bawat
 STORY PYRAMID
Ginagamit ito upang ilahad ang mga
importanteng impormasyon sa isang kuwento
tulad ng mga pangunahing tauhan, tagpuan at
mahahalagang pangyayaring bumubuo sa
 FLOW CHART

Ginagamit ito upang ilarawanan ang

pagkakasunod-sunod o daloy ng mga
hakbang o proseso mula sa una hanggang
 CONCEPT MAP

Ginagamit ito upang ilarawan ang

ugnayan ng mga konsepto o ideya.
Tinatawag din itong conceptual
 CLUSTER MAP

Ginagamit ito upang ilarawan ang

isang sentral na ideya at ang mga
sumusuportang konsepto o datos.
 CAUSE AND EFFECT T-CHART

Ginagamit ito upang ipakita ang

mga impormasyong tumutukoy
sa sanhi at bunga.
 PROBLEM AND SOLUTION
CHART

Ginagamit ito upang ipakita ang

mga impormasyong tumutukoy
sa problema at mga solusyon.
 MAIN IDEA AND DETAILS
CHART

Ginagamit ito upang isa-isahin ang

mga pangunahing ideya at ang mga
sumusuportang detalye. Nahahawig
ito sa isang balangkas o outline.
 ORGANIZATIONAL CHART

Ginagamit ito upang

ilarawan ang hiyerkiya sa
 FACT AND OPINION CHART

Ginagamit ito upang

paghiwalayin ang mga
impormasyong katotohanan at
F. PAGSUSURI NG IMPORMASYON

Ngayon ay panahon ng
impormasyon laban sa mis-
impormasyon. Naglipana na rin ang
ang mga impormasyong kalahating
totoo at kalahating kasinungalingan
maging impormasyon na tahasang
walang katotohanan o walang sapat
na batayan.
Kailangang maging
mapanuri sa mga
impormasyong nakakalap
at kailangang maging
kritikal sa pag-iisip. Ito
ang naghihiwalay sa mga
taong mapaniwalain at
bulnerable sa panlilinlang.
Kaugnay ng pagsusuri
ng mga impormasyon,
iminungkahi ni Holan
(2014) sa artikulo
niyang 7 steps to Better
Fact Checking ang
sumusunod na tseklist:
1. Hingan ng ebidensya ang sino
Basic ito. ng
mang naghahayag Itoclaim.
ang
pinakamahusay na
unang gawain. Madalas,
may mga taong
naghahayag ng
“paktwal” na claim
kahit sila pa ay
2. Maghanap ng natuklasan ng iba
Malamang, may
pang fact-checkers na nauna.

nauna nang
nagsaliksik at
nagsulat sa iyong
iniimbestihagan.
Hanapin ang mga
iyon at i-verify ang
3.) I-Google.

Sa pamamagitan ng
pagtitipa ng ilang salita,
makikita sa Google ang
napakaraming site sa
iba’t ibang panahon.
Huwag makuntento sa
isa o dalawang queries.
4. Maghanap sa deep web.
Ang deep web ay erya
ng internet na hindi
bukas sa paimbabaw na
paghahanap. Madalas
itong
nangangahulugang
database at
5. Maghanap ng mga ekspertong
Maaaring maituro
may ibang pananaw.

ng mga eksperto
ang mga
pananaliksik na
hindi mo makikita
kung ikaw lang ang
6. Magbasa ng mga aklat.
Nasa papel man o
elektronikong
tablet, ang mga
aklat ay mayayaman
sa kontent na
hanguan ng
7. May
Sa iba pa ba?
fact-checking, matapos
magawa ang mga naunang
hakbang, maraming
malalaman tungkols sa
paksang iniimbestigahan.
Tumigil sandali at mag-isip
tanungin ang sarili: may iba
pa bang hanguang hindi ko
tinignan? Sino pa ang
kailangan kong kausapin o