KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO (KOMFIL)

ANG KAHULUGAN NG WIKA:

• Ayon kay Paz, Hernandez at Peneyra, ito ay tulay na ginagamit para maipahayag at
mangyari ang anumang minimithi o pangangailangan.

• Henry Allan Gleason Jr., ito ay masistemang balangkas na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo.

• Diksyonaryo ng Cambridge, ito ay sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa

pamamagitan ng pasulat at pasalitang simbulo.

• Ayon kay Webster, ang wika ay kalipunan ng mga salitang ginagamit at naiintindihan ng
isang maituturing na komunidad.

• Si Charles Darwin, ito ay isang sining tulad ng paggawa ng serbesa o pagba-bake ng

cake o ng pagsusulat.
• Archibald Hill, ang pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong gawaing
pantao.

• Ayon kay Henry Gleason (1961), ang wika ay isang masistemang balangkas ng
sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga
taong nabibilang sa isang kultura.

• Hudson, nakasalalay ang wika sa karanasang natatangi sa isang nilalang.

• Mangahis et al (2005) may mahalagang papel na ginagampanan ang pakikipagtalastasan.

Ito ay midyum na ginagamit sa maayos na paghatid at pagtanggap sa mensahe na susi sa
pagkakaunawaan.

• Ronald Wardhaugh, ang paggamit ng wika ay nakasalalay sa kasarian ng taong

gumagamit nito.

• Basil Bernstien, ang lipunan ang nagsisilbing batayan ng wika.

• Benjamin Lee Whorf, binubuo ang wika ng mga payak na salitang nalilikha bunga ng
pagtugon ng indibidwal sa kapaligiran.
 • Noam Chomsky, ang kahusayan sa pagtalima sa tunog ng kapaligiran ang
nakapagpapahusay sa kasanayan ng wika.

MGA KATANGIAN NG WIKA:

ANG WIKA AY TUNOG

 Sa pagsisimula ng pag-aaral ng wika ay unang natutuhan ang mga tunog ng wikang
pinag-aaralan kaysa ang pasulat na paglalahad.

ANG WIKA AY ARBITRARYO

• Maraming tunog na binibigkas at ang mga ito’y maaaring gamitin para sa isang tiyak na
layunin.

ANG WIKA AY MASISTEMA

• Kung pagsasama-samahin ang mga tunog ay makabubuo ng makahulugang yunit ng
salita, gayundin naman kung pagsasama-samahin ang mga salita ay mabubuo ang isang
pangungusap o parirala.

ANG WIKA AY SINASALITA

• Nabubuo ang wika sa tulong ng iba’t ibang sangkap ng pananalita.

ANG WIKA AY NAGBABAGO

• Dahil sa patuloy na pag-unald ng wika ay patuloy rin itong nagbabago.
Halimbawa:
lelong (matandang lalaki)
salumpuwit (silya o bangko)
salipawpaw (eroplano)

ANG WIKA AY MALIKHAIN

• Ang wika ay isang mabisang paraan sa pag-unlad ng bansa.
Halimbawa: OXFORD DICTIONARY
*Bongga *Kilig
*Despedida *OFW
*Kikay kit *Pandesal
*Trapo *Halo-halo
 MGA KATOTOHANAN TUNGKOL SA WIKA:
1. Ang wika ay intermediary- daan o tagapamagitan sa unawaang pangtao.

2. Gamit ang wika sa pagtatala at paglalarawan- nababatid ang kaanyuan at mga

pangyayari sa isang tiyak na panahon sa kasaysayan.

3. Kaugnay ng lipunan at kultura- ang uri ng wika at ang gamit nito sa isang bansa ay
nabibigyang identidad sa mga taong naniniwala rito.

4. Gabay sa Realidad- panukat sa mga katotohanang nagaganap sa kasalukuyang panahon.

5. Mula sa kamalayan at damdamin- ang mga kaisipan at paniniwalang inilalahad gamit

ang wika ay sumasalamin sa kamalayan at saloobin ng gumagamit nito.

6. Kasangkapan sa pagkatuto- ang mga realidad ng kasalukuyan at nakaraan at ang mga

pagtataya sa hinaharap ay madali at epektibong maipababatid gamit ang wika.

APAT NA PANGUNAHING HALAGA NG WIKA:

1. Intrumento ng komunikasyon- ang mabisang paggamit ng wika ay mahalaga
sapakikipag-ugnayan ng tao sa kapwa.

2. Nag-iingat at nagpapalaganap ng kaalaman- maraming kaalaman ang naitatago at

naibubunyag dahil sa pag-iingat ng mga taong bumuo ng isang ideya, opinyon, mga
tuklas, mga imbensyon, mga panulat na gumamit ng wika.
3. Nagbubuklod ng bansa- walang pagpapalitan ng kaisipan at walang pagkakaisa ang
mga tao kung walang wika; pasulat man o pasalita.
4. Lumilinang ng malikhaing pag-iisip- ang ating naririnig, napanonood ay nagdudulot sa
atin ng mga damdaming nagpapaiyak, nagpapatawa,nagpapainis at nagpapaawa.

PITONG TUNGKULIN NG WIKA:

1.Instrumental – tungkulin sa pagtugon sa mga pangangailangan.
2. Regulatori- nagkokontrol at gumagabay sa mga kilos at asal.
3. Informative- bilang daluyan ng impormasyon, kaalaman at kamalayan.
4. Heuristic- kagamitan sa pagtuklas at pagharap ng mga tala, impormasyon at datos.
5. Interaksyonal- tagapagtatag ng mga ugnayan at samahang sosyal.
6. Imaginary- sa mga paglalahad ng mga paraan ng pagpapahayag ng nilalaman ng haraya o
imahinasyon.
7. Personal- lunsaran ng pagpapabatid ng sariling damdamin, opinyon at ideya.
 MGA TEORYA NG PINAGMULAN NG WIKA

TEORYANG BOW-WOW
• Ang wika ng tao ay nagmula sa panggagaya sa mga tunog sa kalikasan.
Hal: Ang hayop na TUKO, marahil kaya tuko ang pangalan nito ay dahil sa kanyang tunog.
TEORYANG POOH-POOH
• Unang natutong magsalita ang mga tao,ayon sa teoryang ito nang hindi sinasadyang
napabulalas silabunga ng mga masisidhing damdamin tulad ng sakit, tuwa, sarap,
kalungkutan takot, pagkabigla at iba pa.
TEORYANG YO-HE-HO
• Pinaniniwalaan ang mga nagmumungkahi ng teoryang ito na ng tao ay natututong
magsalita bunga diumano ng pwersang pisikal.
TEORYANG TA-RA-RA-BOOM-DE-AY
• Likas sa mga sinaunang tao ang mga ritwal. Sila ay may mga ritwal sa halos lahat ng mga
gawain tulad ng sa pakikidigma, pagtatanim, pag-aani, pangingisda, pagpapakasal,
pagpaparusa sa nagkasala,panggagamot, maging sa pagligo at pagluluto.
TEORYANG TA-TA
• Ayon naman sa teoryang ito, ang kumpas o galaw ng kamay ng tao na kanyang ginagawa
sa bawat partikular na aksyon ginaya ng dila at naging sanhi ng pagkatuto ng taong
lumikha ng tunog at kalauna’y nagsalita.
TEORYANG DING-DONG
• Nagkaroon daw ng wika ang tao sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng mga
bagay-bagay sa paligid.
ANTAS NG WIKA
PORMAL
• Ito ang mga salitang istandard dahil kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng higit na
nakararami lalo na ng mga nakapag-aral ng wika.
PAMBANSA
• Ito ang mga salitang karaniwang ginagamit sa mga aklat pangwika/pambalarila sa lahat
ng mga paaralan. Ito rin ang wikang kadalasang ginagamit ng pamahalaan at itinuturo sa
mga paaralan.
PAMPANITIKAN O PANRETORIKA
• Ito naman ang mga salitang gamitin ng mga manunulat sa kanilang mga akdang
pampanitikan. Ito ang mga salitang karaniwang matatayog, malalalim, makulay at
masining.
IMPORMAL
• Ito ang mga salitang karaniwan, palasak, pang-araw-araw na madalas nating gamitin sa
pakikipag-usap at pakikipagtalastasan sa mga kakilala at kaibigan.
LALAWIGANIN
• Ito ang mga bokabularyong dayalektal. Ganagamit ito partikular sa isang pook o
lalawigan. Makikilala rin ito sa pagkakaroon ng kakaibang tono o punto.
KOLOKYAL
• Ito’y mga pang-araw-araw na salita na ginagamit sa mga pagkakataong impormal. Ang
pagpapaikli ng isa o dalawa o higit pang salita lalo na sa mga pasalitang komunikasyon
ay mauuri rin sa antas na ito.
Hal.nasaan (nasa’n), paano(pa’no), sa akin(sa’kin),mayroon(meron)
BALBAL
• Pinakamababang antas ng wika. Mga salitang kanto na sinasalita ng mga taong hindi
nakapag-aral.
BARAYTI NG WIKA
DAYALEK
• Barayting isang wika sa pagkakaiba-iba ng lugar o lokasyon. (Dimensyong Heograpiko)
SOSYOLEK
• Barayti ng isang wika sa pagkakaiba-iba ng grupo o pangkat sa lipunan. (Dimensyong
Sosyal)
IDYOLEK
• Barayti ng wika na nagiging identity o pagkakakilanlan ng isang indibidwal.
ETNOLEK
• Barayti ng wika batay sa mga pangkat etniko o etnolingguwistiko.
EKOLEK
• Barayti ng wika na nalilikha sa tahanan
JARGON
• Bokabularyo na nagpapakilala sa trabaho, larang o gawain.
REGISTER
• Inaangkop ang uri ng wika na gagamitin ayon sa sitwasyon at sa kausap.
PIDGIN
• Tinatawag na makeshift language o nobody’s native language.
CREOLE
• Kapag ang pidgin ay naging unang wika na o naging nativized language.