Professional Documents
Culture Documents
Farmakodinamik İlaç Etkileşimleri Entegre 2019 PDF
Farmakodinamik İlaç Etkileşimleri Entegre 2019 PDF
(FARMAKODİNAMİK ETKİLEŞMELER)
Wright 1992. Drug Interactions. In: Melmon and Morrelli’s Clinical Pharmacology 1992
İlaç Etkileşmeleri
Önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir.
Klinik olarak önemli olan ilaç etkileşmelerinin temelinde ;
Tanımlanmış
Klinik çalışmalar ile ispatlanmış olan ilaç etkileşmeleri
Yüksek olasılıklı
Klinik olarak tanımlanmamış ancak olması mümkün
olabilecek ilaç etkileşimleri
Şüpheli
İlaç etkileşmesi oluşabilir; destekleyen bazı veriler
bulunmakta
Muhtemel
ilaç etkileşmesi oluşabilir ancak veri yetersiz
Mümkün olmayan
İlaç etkileşimine bağlı olarak klinik etkide değişiklik
oluştuğunu gösteren iyi bir kanıt bulunmamakta
İlaç Etkileşmeleri
İstemli etkileşmeler
İstemsiz etkileşmeler
Öngörülemeyen etkileşmeler
İstemli-Yararlı Etkileşmeler
ACEİ/ARB – hidroklorotiyazid
antihipertansif etkide artış
Trimetoprim-Sülfametoksazol
idrar yolları infeksiyonlarında artan antibakteriyel etkinlik
Amoksisilin-Klavulonik asit
amoksisilinin beta laktamaz ile yıkımının engellenmesi
Hidroklorotiyazid-Triamteren
potasyum atılımı azaltılarak diüretik ve antihipertansif etki sağlanması
Probenesid- Penisilin
Penisilinin tübüler sekresyonunun inhibisyonu ile plazma yarı ömrünün
uzatılması
İlaç Etkileşmelerinin Nedenleri
1) Farmakodinamik ,
2) Farmakokinetik ,
Farmakokinetik Farmakodinamik
Etki bölgesi (reseptör), Etki mekanizması,
Absorpsiyon
Dağılım 1. Antagonizma
bir ilacın diğerinin etkisini azaltması
Metabolizma
Eliminasyon 2. Sinerjizma
bir ilacın diğerinin etkisini arttırması
etki yerindeki ilaç konsantrasyonu ve
ilacın etkisi değişir
Farmasötik
1)Parenteral ilaç kombinasyonlarının hazırlanması
- Presipitasyon veya inaktivasyon
Aminoglikozid antibiyotikler- asilüreidopenisilinler (azlosilin)
Ampisilin - iv. sıvıdaki glukoz veya laktat
Tetrasiklinler - kanamisin, kloramfenikol
Fenitoin sodyum – dekstroz %5
2) Uygulama araçlarındaki cam veya plastik malzeme ile etkileşim - Insulin
Farmakodinamik etkileşmeler
1. Antagonizma
Kimyasal
Fizyolojik
Farmakolojik
2. Sinerjizma
Aditif etki (sumasyon)
Potansiyalizasyon
Kimyasal Antagonizma
Noradrenalin (vazokonstriktör)
Nitratlar (vazodilatör)
Farmakolojik Antagonizma
Kompetitif Nonkompetitif
Farmakolojik Antagonist
Nonkompetitif antagonist
varlığında agonist doz yanıt
eğrisinin maksimumu azalır
ve eğri sağa kayar.
Farmakolojik antagonistler
Kompetitif antagonistler:
Antihistaminikler
histamin antagonisti
Atropin
muskarinik reseptörlerde asetilkolinin antagonisti
Propranolol vb. beta blokerler
beta reseptörlerde adrenalinin antagonisti
Nonkompetitif antagonistler:
Fenoksibenzamin :
alfa reseptör antagonisti
Antagonistik İlaç etkileşmeleri
Etkisi değişen İlaç Etkileşen İlaç Etkileşim Sonucu
1. Antagonizma
Kimyasal
Fizyolojik
Farmakolojik
2. Sinerjizma
Aditif etki
Potansiyalizasyon
Sinerjizma
Potansiyalizasyon
gözlenen etki iki ilacın etkilerinin toplamından fazla
Supraditif etkileşme olarak da adlandırılır.
Aditif etkileşme
Antikolinerjik etkili antiparkinson ilaçlar (biperiden) (etkisi) ve
antipsikotik etkili butirofenonlar (haloperidol) (yan etkisi) birarada
kullanıldığında ;
antikolinerjik etkide (ağız kuruluğu, bulanık görme, idrar
yapmada zorluk) artış oluşur.
Serotonini etkileyen iki veya daha fazla ilaç birarada alındığında veya bir
serotonerjik ilaç bırakılıp diğerine başlanıldığında ortaya çıkabilir.