Professional Documents
Culture Documents
Ismail Hoca
Ismail Hoca
●● Hukuk kurallarının yaptırımları ceza, cebrî icra, tazminat, iptal ve geçersizliktir. Kısas, genel müsadere ve idam Türk hukuk sis-
teminde bulunmaz.
●● Bir ülkede belli bir dönemde yürürlükte bulunan yazılı ve yazılı olmayan hukuk kurallarının tümüne pozitif hukuk denir.
●● Yetkili makamlarca konulan ve yalnızca yazılı olan hukuk kurallarına mevzu hukuk adı verilir.
●● Olan değil olması gereken hukuk kurallarına ideal ( tabii – doğal ) hukuk adı verilir.
Z
●● Temel hak ve hürriyetlere ilişkin milletlerarası antlaşma hükümleriyle kanun hükümleri çatışırsa milletlerarası antlaşma hükmü
A
esas alınır.
LM
●● Aynı tarihli özel kanunla genel kanun çatışırsa özel kanun hükmü esas alınır.
●● Hukuk kuralları genel, sürekli, soyut, kişilik dışı ve maddi yaptırımlı olma özelliklerine sahiptir.
YI
●● Kanunda boşluk olmasının sebepleri; kanun koyucunun ihmâli, teknik ve bilimdeki gelişmeler, sonradan yapılan değişiklikler
ve kanun koyucunun bilinçli olarak boşluk bırakmasıdır.
ER
●● Kanun koyucunun bilerek ve isteyerek bıraktığı boşluğa kural içi boşluk adı verilir. Kural içi boşluk ( hüküm içi ) hâkimin takdir
yetkisini kullanması ile doldurulur.
●● Eğer yazılı ve yazılı olmayan kurallarda yani pozitif hukukta boşluk varsa hukuk boşluğu oluşur. Hukuk boşluğu hâlinde hâkim
hukuk yaratır.
İL
●● İlliyet bağı; suç ile suçu meydana getiren fiil arasındaki neden sonuç ilişkisidir.(Nedensellik bağı)
●● Vergi hukukunda mutlak eşitlik ilkesi yoktur. ( genellik- kanunilik-adalet ilkeleri bulunur. )
M
●● Hakkın kazanılmasında iyiniyet ilkesi; hakkın kullanılması, borçların yerine getirilmesi, sözleşmelerin tahvili, yorumlanması ve
İS
●● Kişinin iradesi dışında gerçekleşse dahi hukukun sonuç bağladığı durumlar hukuki olay olarak ifade edilir. Kişi iradesi veya
kişinin davranışına hukuk tarafından sonuç bağlanırsa hukuki fiil olarak ifade edilir.
●● Hakkın kişinin kendi eliyle korunması ihkak-ı hak olarak ifade edilir.
●● Kardeşler arasında olan ve kardeşlikten dolayı oluşan hısımlık yan soy hısımlığı; evlenme sonucunda oluşan hısımlık kayın
hısımlığıdır.
●● Gaiplik kararı ile evlilik kendiliğinden sona ermez ve mirasın intikali için teminat şartı bulunur.
●● Tam ve sağ doğmak koşuluyla an rahmine düşüldüğü an hak ehliyeti kazanılır, tam ve sağ doğumla gerçek kişilik başlar.
●● Olağan erginlik 18 yaşın doldurulması ile kazanılır. Evlenme kişiyi ergin kılar: olağan evlenme yaşı kadın ve erkeklerde 17 yaşın
doldurulması, olağanüstü evlenme yaşı 16 yaşın doldurulmasıdır.
1
●● Mahkeme kararıyla kazanılan erginlik ( kaza-i rüşt ) için 15 yaşın doldurulması, küçüğün kendi isteği ve menfaati, velisinin
onayı ve mahkeme kararı olmalıdır.
●● Bir ticari işletmeyi kısmen dahi kendi adına ve hesabına işleten kimseye tacir denir.
●● Ticari işletme hukuku, kıymetli evrak hukuku, deniz ticareti hukuku, sigorta hukuku ve şirketler hukuku, ticaret hukukunun
bölümleridir.
●● Medeni hukuk, borçlar hukuku, ticaret hukuku ve devletler özel hukuku özel hukuk dallarıdır.
●● Çoğulculuk; demokrasilerde çok sesliliğin sağlanması amacıyla küçük topluluklarında dâhil her kesimin yönetime katılmasını
Z
benimseyen demokrasi anlayışıdır. (1961 Anayasası benimsedi)
A
●● Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması; anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzenine, laik cumhuriyetin gerek-
lerine ve ölçülülük ilkelerine aykırı olamaz.
LM
●● Masumiyet karinesi; suçluluğu mahkeme kararıyla saptanıncaya dek kimse suçlu sayılamaz.
●● Son yapılan genel Seçimlerde geçerli oyların %3’ünü geçen siyasi partiler devletten mali yardım alabilir, %10’unu geçen siyasi
partiler ise TBMM’de milletvekili bulundurabilir.
İL
●● Beyan veya eylemleriyle partisinin kapatılmasına sebep olan bir milletvekilinin milletvekilliği düşmez. Ancak bu kişi 5 yıl sü-
A
●● Siyasi partilerin kapatılması davalarını yargıtay cumhuriyet başsavcısı açar. Anayasa mahkemesi kapatma davalarını görür.
●● Kamu Denetçiliği Kurumu 2010 Anayasa değişikliği neticesinde TBMM Başkanlığına bağlı olarak kurulmuştur. Kamu Başdenet-
çisini TBMM Genel Kurulu 4 yıl için gizli oyla seçer.
●● Siyasi partiler en az 30 Türk vatandaşı tarafından kurulur. TBMM’de bir siyasi parti grubu ise en az 20 milletvekilinden kurulur.
●● Bir yasama dönemi 5 yıl, bir yasama yılı 1 yılı ifade eder.
●● Milletvekili seçilebilmek için 18 yaşı doldurulmak, en az ilkokul mezunu olmak, askerlikle ilişiği olmamak, kısıtlı olmamak,
kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak, kasıtlı suçlardan toplam 1 yıldan fazla hüküm giymemiş olmak ve devlet sırlarını açığa
vurma ve terör suçlarından hüküm giymememiş olmak şartları gerekir. Çifte vatandaş olmak, taksirli suçtan hüküm giymek,
askerliğini tecil ettirmek vsvs engel değildir.
●● Ara seçim TBMM üyeliklerinde boşalma olması hâlinde yalnızca boşalan üyelikler için yapılan seçimdir.
2
●● TBMM seçimleri yalnızca savaş sebebiyle 1 yıl geriye bırakılır (ertelenir).
●● YSK 7 asıl 4 yedek üyeden oluşur. Bunların 6’sı Yargıtay 5 ‘i Danıştay’dan seçilir. Kararları kesindir.
●● Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı mensupları, silahlı kuvvet mensupları, YÖK üyeleri, devlet memurları ve öğretim elemanları
MV adayı olabilmek için görevinden istifa etmek zorundadır.
●● Yasama döneminin sona ermesi, ölüm, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan seçilen, kısıtlanan veya kesin hüküm giyen vekilin
milletvekilliği doğrudan düşer.
●● Milletvekilliğinden istifa, devamsızlık ve bağdaşmayan bir görevi sürdürmekte ısrar etme hâllerinde milletvekilliği oylamayla
sona erer.
●● Dokunulmazlığın kaldırılması, partiden istifa, TBMM Başkanı seçilme ve partisinin temelli kapatılmasına beyan veya eylemle-
Z
riyle sebep olma hâllerinde milletvekilliği sona ermez.
A
●● RTÜK üyelerini seçmek, HSK’ye üye seçmek, bütçe ve kesin hesap kanun teklifini görüşüp kabul etmek, milletler arası antlaş-
LM
maların onaylanmasını uygun bulmak, para basılmasına karar vermek, Sayıştay başkan ve üyelerini seçmek, Anayasa Mahke-
mesine 3 üye seçmek, olağanüstü hâl ilanını onaylamak ve uzatmak TBMM’nin görevlerindendir.
●● Bir yasama döneminde TBMM Başkanlık Divanına ilişkin 2 seçim yapılır; ilk seçilenler 2 yıl, ikinci seçilenler ise o yasama döne-
minin sonuna kadar görev yapar. YI
●● Bakan veya CB yardımcılarına sorulan yazılı sorular en geç 15 gün içinde cevaplandırılır.
ER
●● Meclis soruşturması sonucunda CB yardımcısı ve bakanların Yüce Divan’a sevk edilmesine karar verilebilir.
●● Cumhurbaşkanı seçilebilmek için 40 yaşın doldurulması, yükseköğrenimin tamamlanması ve diğer Milletvekili olma şartlarının
taşınması gerekir.
İL
●● Cumhurbaşkanı halk tarafından en çok 2 turda seçilir ve 5 yıl görev yapar. Bir kimse en çok 2 defa cumhurbaşkanlığı yapabilir.
A
●● Cumhurbaşkanlığına şunlar aday gösterebilir; Siyasi parti grupları, son yapılan genel seçimlerde tek başına ya da birlikte ge-
çerli oyların %5’ini almış siyasi partiler, yüz bin seçmen
M
●● Yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar eski cumhurbaşkanı göreve devam eder. Bu durum TBMM’de de aynıdır yani
İS
●● Cumhurbaşkanının vekili CUMHURBAŞKANI YARDIMCISIDIR. Yurt içi seyahatlerde vekâlete gerek yoktur.
●● Cumhurbaşkanı Yargıtay, Sayıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve YSK’ye üye seçmez. Cumhurbaşkanı, yüksek mahkemelere baş-
kan seçmez.
●● Başkomutanlığı TBMM adına Cumhurbaşkanı temsil eder. Savaş döneminde Başkomutanlık , Cumhurbaşkanlığı namına Ge-
nelkurmay Başkanınca temsil olunur.
●● Devlet Denetleme Kurulu Cumhurbaşkanlığına bağlıdır. Üyeleri ve başkanını da CB seçer. Kurul, yargısal kuruluşları denetle-
yemez.
3
●● MGK’nin gündemi CB yardımcıları ve genelkurmay başkanının önerileri dikkate alınarak cumhurbaşkanınca belirlenir.
●● Jandarma Genel Komutanı, Emniyet Genel Müdürü, TBMM Başkanı, Sahil Güvenlik Komutanı, MGK Genel Sekreteri ve MİT
Başkanı MGK üyesi değildir.
●● Olağanüstü hâl cumhurbaşkanı tarafından en çok 6 aylığına ilan edilir, TBMM tarafından onaylanır ve süresi kısaltılabilir. CB’nın
istemi üzerine TBMM tarafından her defasında en çok 4 aylığına uzatılabilir.
●● Hâkimler ve savcılar 65 yaşına kadar görev ifa ederler ve idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlıdırlar.
●● Yüksek Seçim Kurulu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay yüksek mahkeme değildir.
●● Adli yargının en üst dereceli mahkemesi Yargıtay; idari yargının en üst dereceli mahkemesi Danıştay’dır.
●● Yargıtay üyelerinin tamamını HSK seçer. Cumhurbaşkanı Yargıtay’a üye seçmez. Cumhurbaşkanı Yargıtay Cumhuriyet Başsav-
Z
cısı ve vekilini seçer.
A
●● Danıştay üyelerinin 1/4’ünü CB, 3/4’ünü HSK seçer.
LM
●● Anayasa Mahkemesinin 15 üyesi bulunur. Bunların 3’ünü TBMM, 12’sini CB seçer. Üye seçilebilmek için en az 45 yaşın doldurul-
ması şarttır. Üyeler 65 yaşına kadar görev yapar.
●● HSK’nın 13 üyesi bulunur. Kurulun başkanı ADALET BAKANI’dır. Adalet Bakanı yardımcısı ise Kurulun doğal üyesidir. Kurulun 7
üyesini TBMM, 4 üyesini CB seçer. Üyeler 4 yıl için seçilir (tekrar seçilebilir. ). Kurulun 2 dairesi bulunur.
İL
●● Sayıştay, TBMM adına mali denetim yapmaktadır. Sayıştay başkan ve üyelerini TBMM seçer.
A
●● Memurlara verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı yargı yolu açıktır. (2010)
●● İdare hukuku tedvin edilmemiş (kanunlaştırılmamış - dağınık) ve içtihatlara dayanan bir hukuk dalıdır.
İS
●● Ülke çapında uygulanacak ve CB tarafından çıkarılan yönetmelikler Danıştay tarafından, diğer yönetmelikler idare mahkeme-
leri tarafından denetlenir.
●● Kamu düzeninin unsurları: GÜVENLİK, DİRLİK ve ESENLİK, GENEL AHLAK ve GENEL SAĞLIKTIR.
4
●● İl genel idaresi merkezden yönetimin taşra teşkilatında, İl genel meclisi ise yerinden yönetimlerde yerel yerinden yönetim
organları arasında yer alır.
●● 2014’te büyükşehir belediyesi olan illerden il özel idareleri kaldırılmıştır. İl özel idaresinin başı ve temsilcisi validir, karar alma
organı il genel meclisidir, danışma organı il encümenidir.
●● Vali istisnai memurdur, hem merkezden hem merkezden hem yerinden yönetimde yer alır. Yetki genişliği ilkesini kullanarak ili
yönetir.
●● Yetki genişliği: merkezden yönetimin sakıncalarını ortadan kaldırmak amacıyla yalnızca il yönetiminde kullanılan merkez adı-
na karar alma yetkisidir.
●● Kaymakam güvenceli meslek memurudur, İçişleri Bakanı teklifi Cumhurbaşkanının onayı ile atanır.
Z
●● Memurlara ilişkin menfi ödevler(yasaklar); ticari kazanç, grev, hediye alma, basına demeç verme, taraflı davranma, toplu eylem
A
ve hareketlerde bulunma.. Memurların askerliği tamamlaması, sendikalara üye olması yükümlülük değildir.
LM
●● Memurlara verilen disiplin cezaları; UYARMA, KINAMA, AYLIKTAN KESME (1/30 – 1/8 ), KADEME İLERLEMESİNİN DURDURULMA-
SI ( 1- 3 YIL ) ve ÇIKARMA’dır.
●● Memurlara verilen haklar; izin hakkı, emeklilik hakkı, maaş hakkı, yolluk hakkı, toplu sözleşme hakkı, sendika hakkı, şikâyet ve
dava hakkı, uygulamayı isteme hakkı. YI
●● Yıllık izin hakkı 10 yıla kadar yılda 20 gün, 10 yıldan sonra yılda 30 gündür.
ER
●● Memurluktan çıkarma cezası Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilir.
ÖNEMLİ
İL
Belediyeler, il ve ilçe merkezleri ile nüfusun en az 5000 olduğu yerlerde CB kararı ile kurulur.
Büyükşehir belediyeleri nüfusun en az 750000 olduğu yerlerde kanunla kurulur.
İS
●● Birleşmiş Milletler genel kurul kararı ile 2021 yılı ‘‘Uluslararası Meyve ve Sebze Yılı’’ olarak ilan edildi.
●● Cumhurbaşkanı tarafından 2021 yılı ‘‘Yunus Emre ve Türkçe Yılı’’ olarak belirlendi.
●● Nehir Özzengin Sırbistan’da düzenlenen piyano yarışmasında birinci oldu. ● 2021 Dünya Göçebe Oyunları Bursa’da düzenle-
necek.
5
●● Ankara İbni Sina hastanesinde ilk akıllı Covid - 19 test merkezi kuruldu.
●● Ünlü bilim insanı Canan Dağdeviren beyin iğnesi icat etti ve adını da Âşık Veysel Koydu.
Z
●● Macaristan’da düzenlenen uluslararası boks turnuvasında millî boksörlerden Buse Naz Çakıroğlu ve Busenaz Sürmeneli altın
madalya kazandı.
A
●● 2021 yılı UNESCO tarafından ‘‘Hacı Bektaş-ı Veli’’ yılı ilan edildi.
LM
●● Kadir Topbaş 13 Şubat 2021’de hayatını kaybetti
●● NASA çalışmaları ile Prof. Dr. Berrin Tansel, Amerikan Çevre Mühendisliği ve Bilim Ödülü’nü kazandı.
●● Gaziantep’in İslahiye ilçesinde, 57 milyon yıllık olduğu tahmin edilen deniz salyangozu olarak da bilinen “Ammonit” fosili bu-
İL
lundu.
A
●● 2021 yılında İznik’te yapılacak olan 4. Dünya Göçebe Oyunları’na ilişkin hazırlıklar devam ediyor. -Türkiye’nin ilk bayrak müzesi
“Bayrakbilim ve Türk Bayrakları Müzesi” İzmir’de açıldı.
M
●● Bilim insanı Prof. Dr. Aykut Özdarendeli tarafından geliştiren yerli Kovid-19 aşına TURKOVAC adı verildi.
İS
●● Karkamış Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarında yaklaşık 4 yıl önce çıkarılan, üzerinde “gülücük” ifadesi bulunan 3 bin 700 yıllık
su matarasının, Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergileneceği açıklandı.
●● Haiti devlet başkanı Jovenel Moise suikast sonucu öldürüldü. -660. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Edirne’de başladı.
●● Avrupa Gençler Yüzme Şampiyonası kadınlar 800 metre serbest stilde Merve Tuncel, Avrupa rekoru kırarak altın madalya ka-
zandı.
6
GENEL KÜLTÜR
Türk edebiyatında;
●● Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil / Aşk-ı memnu
Z
A
●● İlk resmi Türkçe gazete: Takvim –i Vakayi
LM
●● İlk yarı gazete: Ceride-i Havadis
İNSAN HAKLARI
İL
●● 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi kabul edilmiştir.
●● İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine bağlayıcılık kazandırmak amacıyla 1966’da ‘’ İKİZ SÖZLEŞMELER ‘’ kabul edilmiştir.
A
●● Birleşmiş Milletlerin uluslararası yargı organı ‘’ ULUSLARARASI ADALET DİVANIDIR ‘’. (LAHEY ADALET DİVANI ). 15 yargıç bulu-
M
●● Avrupa Konseyi’nin yargı organı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’dir. AİHM’nin merkezi Strazburg’tadır.
●● Bireysel Başvuru, 2010 Anayasa değişikliği ile Anayasa Mahkemesinin görevleri arasına girmiştir.
●● Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki hak ve hürriyetlerin kamu gücü tarafından ihlali hâlinde bireysel başvuruya
gidilebilir. Bireysel başvuru için iç hukuk yollarının tüketilmiş olması şarttır. Başvuru için bir süre öngörülmemişse 30 gün içinde
başvuru yapılır.
ATANARAK YAŞAYIN
İSMAİL ERYILMAZ