ŞİDDETSİZ İLETİŞİM

ÖĞRETİM GÖREVLİSİ AYSU GÜL ŞANLİ

Sözler bazen penceredir, bazen de duvar
olurlar.
- Dr. Marshall B. Rosenberg
- Sen hiç susmaz mısın…!
 - Amaaan boşver!
 - Hay ne aptalım!
 - Zaten normal değilsin ki!
 - Hep böyle yaparsın sen zaten...!
 - Hiçbir isteğimi yerine getirmedin!
 - Bardağı taşırma, bak vallahi karışmam! v.s., v.s., v.s.
diye listeyi uzatabiliriz.
 Hem istediğini elde etmek hem de bağlantıda olmak
Bu acı kısır döngünün dışına çıkmak, şiddet
uygulamadan istediğini elde etmek mümkün mü?
 Kendini ve karşındakini yaralayan, acı veren bu şiddetli
dilin ötesinde içimizdeki şefkati ifade edecek bir dil var
mı?
 Her
iki tarafın da ihtiyaçlarını gözetecek nitelikte
doyurucu ilişkiler kurmak mümkün mü?
 Anlaşmazlıklarhayatın bir parçası. Birbirimizden
uzaklaşmak yerine, bizi tekrar birbirimize yaklaştıracak
bir şeyler yapabiliriz.
 Özümüz, doğamız şefkat olmakla birlikte içinde
şekillendiğimiz kültür ve aldığımız eğitim bizi bazı
durumlarda şefkatli doğamızdan uzaklaştırır.
 Kişisel ve profesyonel ilişkilerinizin kalitesini
yükseltebilirsiniz
 Barışçıl yollardan şiddetin, acının ve çatışmaların köklerini
kavramamızı kolaylaştıran etkin bir yöntemdir.
 Yaptıklarımızın veya söylediklerimizin arkasındaki ihtiyaçlarımızı
açığa çıkararak düşmanlıkları azaltır, yaraları iyileştirir ve kişisel
ve profesyonel ilişkilerimizi güçlendirmemize yardım eder.
 Dünyanın pek çok yerinde şirketlerde, dersliklerde,
hapishanelerde, arabuluculuk merkezlerinde öğretilmektedir.
 Şiddetsiz İletişim bilincini, örgütsel yapılarına ve yöneticilik
yaklaşımlarına entegre eden kurumlar, şirketler ve hükümetler
kültürel dönüşümler gerçekleştirmeyi başarabilmektedir.
 Şiddetsiz İletişim ilk kez ABD de 1960'larda devlet okullarında
ve diğer kamu kuruluşlarında ırk çatışmalarına barışçıl
çözümler bulmak için çalışan gruplarda uygulandı.
 Bu projelerde çalışan Dr. Rosenberg ve arkadaşları1984'te
Şiddetsiz İletişim Merkezini kurdular.
 Marshall Rosenberg ve ekibi, 200'u aşan sertifikalı eğitmen
aracılığıyla Şiddetsiz İletişimi dünyada yaygın biçimde
sunmaktadır.
 Uluslararası barış elçisi, arabulucu, yazar ve Şiddetsiz İletişim
Merkezinin kurucusu Dr. Marshall B. Rosenberg yılın 250den
fazla gününü savaştan yara almış bölgeler de dahil olmak
üzere dünyanın dört bir yanında Şiddetsiz İletişim öğreterek
geçiriyor.
 Şiddetsiz İletişimin Bileşenleri/Unsurları

 Nasıl olduğumu ve ne istediğimi sitem, eleştiri,

suçlama kullanmadan samimiyetle ifade
etmek.
 Diğerinin nasıl olduğunu ne istediğini sitem,
eleştiri, suçlama duymadan empatiyle
dinlemek.
Şiddetsiz İletişim dikkatimizi kendimizi ifade
ederken veya başkasını dinlerken dört bilgi
kaynağına odaklar

- Gözlem ile - değerlendirme,

- Duygu ile - düşünceler,
- İhtiyaç ile - stratejiler
- Rica ile - talep
• Gözlem- teşhis, yorum, yargı kullanmadan, olan bitenin
nesnel tanımını yapmak. Ne görüyorum, duyuyorum?
• Duygular- gözleminizden dolayı sizde tetiklenen
duyguları suçlama getirmeden söylemek. Ne
hissediyorum?
• İhtiyaçlar- duygularımızın kaynağı olan karşılanan veya
karşılanamayan ihtiyaçlarımızı dile getirmek
• Rica/İstek- ihtiyacımızı karşılamak için eyleme çağıran
açık bir rica formüle etmek. Hayatımın tekrar harika olması
için ne olsun, ne yapılsın istiyorum?
 Gözlem

 Gözlemini aktarma biçimi önemlidir

 “Beni hiç aramıyorsun” yerine “son üç aydır beni bir
kere aradın” diyebiliriz.
 “Çok konuşuyorsun” yerine “konuşmayı seviyorsun
galiba” diyebiliriz.
 genellemelerden kaçınmak,
 Önyargısız olmak,
 tetikleyici sıfatları kullanmamak,
 kişilerin kişilikleriyle ilgili değerlendirme yapmamak, kıyaslamama
yapmamak salt gözlem yapmamızın önünü biraz olsun açacaktır
 Duygu

 Duyguların farkında olmak ve duygularımızın

sorumluluğunu almak esastır.
 “Ben bunu yaşadığımda benim dünyamda neler oldu?”,
“Benim durumum nedir?” gibi soruları kendimize sorarak
özünde nasıl hissetiğimizi ifade eden sözcükleri bulmamız
kolaylaşır.
 “Beni hiç aramamandan sıkıldım artık” yerine “Beni üç
ay boyunca aramadığın zaman kendimi yalnız
hissediyorum”
 İhtiyaç

 Direkt olarak, yaşadığımız bir durum karşısında, ikili

ilişkilerimizde ihtiyacımız üzerinde ne zaman durup
düşündük ve bunu ifade ettik?
 “gel benim içimdekini anla” yanlış beklenti
 “Maşallah işini benden çok seviyorsun” yerine “Çok yoğun
çalışıp bana zaman ayıramadığında kendimi yalnız
hissediyorum, seninle zaman geçirmeye ihtiyacım var”
 İstek/Rica

 İstekte veya ricada bulunmak bizi neyi neden

istediğimizi ifade etmeye, ihtiyaçlarımızı ve
duygularımızı ortaya koymaya yöneltir.
 İstek/ricada bulunduğumuzda karşımızdakinden
“hayır” yanıtını alabiliriz. Ama burada mühim olan
karşımızdakinin “hayır”ını anlamaktır
 Örneğin,

 Bir anne ergen oğluna “Felix, sehpanın altında iki topak

çorap, televizyonun yanında da üç tane daha görmek beni
rahatsız ediyor çünkü yaşadığımız alanların daha düzenli
olmasına ihtiyacım var”
 “Çoraplarını odana ya da çamaşır makinasına koyar mıydın
acaba?”
 Şiddetsiz İletişimle
Hayatımızı-Değiştiren
kazanımlar:
Aile ve Anababalık

• Aile kavgalarını ve kardeşler arası rekabeti

azaltmak,
• koşulsuz sevgiye olanak sağlayacak nitelikte bağlar
yaratmak,
• çocukların özerkliğini koruyup beslemek
• birinin diğeri üzerinde-güç kullanması yerine birlikte-
güç
kullanma stratejilerine yönelmek
Kişisel İlişkiler

• Duygusal bağlarınızı derinleştirmek,

• yargı ve eleştirileri anlamak ve bağa dönüştürmek,
• birini dinlerken onu gerçekten duyabilmek
• istediğini daha sık ve talep, suçlama, utandırma
kullanmadan
elde etmek,
• her ne deniyor, her ne yapılıyorsa bunun arkasındaki
ihtiyacı duyabilmek, görebilmek.
 Kişisel Gelişim

• Utanç ve depresyonu kişisel yetkinliğe dönüştürmek

• Geçmiş acılara şifa bulmak, esenliğe kavuşmak,
iyileşmek,
• sağlıksız alışkanlıkları dönüştürmek,
• kendi tercihlerimize ve ihtiyaçlarımıza sadık kalmak,
• otomatik davranışlar ve alışkanlıklardan kurtulup
seçeme özgürlüğüne kavuşmak.
İşilişkileri
Öfke Yönetimi
Ara Bulucuk gibi bir çok alanda da
Şiddetsiz İletişimin ekili olduğu
belirtilmektedir.
ŞUANDA HATIRLAYABİLDİĞİNİZ VE SİZİN
HAYATINIZDAKİ MUTLULUĞU FAZLA YA
DA AZ MİKTARDA AZALTAN BİR ETKİDE
BULUNAN BİR KİŞİNİN YAPTIKLARINI YA
DA YAPMADIKLARINI DÜŞÜNÜN
 Özür dilemek
şiddet içeren bir
dilin parçasıdır!
Özür dilemek yanlışlığı ima eder, özürde
tövbe ve kendinden nefret ettiğinde
affedilme vardır.
Aslında insanlarda gerçekten iyileşme
sağlayan iç dünyamıza gidip bu
davranışla hangi ihtiyacımızın karşılandığını
görmektir
TEMEL KAYNAK

 Rosenberg, M. B. (2004). Şiddetsiz İletişim. Gülden Şen ve Mahmut Tuna

(Çev.). İstanbul: Sistem.