CONTROL

CABLES
Giriş
 Kumanda kabloları mekanik
hareketlerin iletimi için
kullanılan paslanmaz çelik
kablolardır. Uçak kumanda
yüzeylerinin kokpitten
kumanda edilebilmesi için
kullanılır. Iniş takımlarının
manuel (emergencey)açılması
için kullanılır.

https://www.youtube.com/watch?v=AiTk5r-4coc
izle/öğren
İÇİNDEKİLER

 KABLO TİPLERİ
 BOWDEN KABLO
 MAKARA (PULLEY) VE KABLO SİSTEMİ ELEMANLARI
 END FITTINGS, TURNBUCKLES, COMPENSATION DEVICES
 END FITTING SWAGING
 KONTROL VE TEST
KABLO TİPLERİ

*****CABLE******
WIRE: TEL
MEKANİK KABLO
STRAND: DEMET
CABLE: KABLO
Demet ve tel sayısı
arttıkça kablo
esnekliği artar.

Örnek:7x19 ekstra
esnek
 Bowden cable
Kumanda kabloları
çekme kuvveti ile
hareket üretirken,
bowden kablolar itme
ve çekme yönünde
hareket üretir. Ismini
frank bowden den alır.

https://www.youtube.com/watch?v=Hhz
izle/öğren vytVW1kk
MAKARA (PULLEY) VE KABLO SİSTEMİ ELEMANLARI

Pulley: makara kumanda kablolarına

yataklık yaparak onların taşınmasını ve
hareket iletimi olacağı yöne
yönlendirilmesini sağlar. Genellikle
fiber türü plastik malzemelerden
yapılır. Single ve double olmak üzere
tekli ve ikili yapıda olabilir.

https://www.youtube.com/watch?v=So6
izle/öğren wZ5u7wag
 Kablo uç bağlantıları
End fittings kabloların birbirine
veya bir başka
mekanik parçaya
bağlamak için kullanılır..

 Nicopress nedir?
 nicopress swaging nedir?

https://www.youtube.com/watch?v=LB0pGcRY1-A

izle/öğren

Nicopress in kabloya
sıkılma sırası
End terminals Kablo uç bağlantıları kabloların
birbirine veya bir başka mekanik
parçaya bağlamak için kullanılır..
Kabloya bağlanma şekline
swaging denir. Swaging nasıl
yapılır?
https://www.youtube.com/watch?v=YI9BHYGDi
B8

https://www.youtube.com/watch?v=aqj9RzqOsqc
Quadrant

 Bir şaft üzerinde dairesel

harekete bağlı kablo hareketi
üretir veya tersi.
SECTOR

 Şaft hareketini kablo

hareketine veya kablo
hareketini şaft hareketine
çeviren elemandır. Daire
şeklinde olup bir ucundan
şafta diğer ucunda
kabloya bağlıdır
Torque tube

 Kumanda sistemlerinde
itme/çekme rotlarının
hareketlerini döndürerek
iletmeyi sağlar. Tork tüplerin
başlıkları özel kaplinglerdir.
Rotlarda olduğu gibi kırılabilir
perçin ve cıvatalarla
bağlanmışlardır. Burulmaya
dayanıklıdır.
 Turnbuckles
KABLO GERGİNLİĞİNİ AYARLAMAK
İÇİN KULLANILIR. HER İKİ UCUNDA TERS
VİDA BULUNUR. BİR UCU SOL DİĞERİ
SAĞ VİDADIR. TERSE DÖNDÜRÜLEREK
KABLO BOYU KISALTILABİLİR

https://www.youtube.com/watch?v=i9KxV
6j6Zr4

İZLE
Yerde ve havada oluşan ısı farkı ile kablo boyunda
ve tensionunda meydana gelen uzama farkını
telafi eden ve hep aynı boyda kalmasını sağlayan
yay gerilmeli bir parçadır.

Tension
regulator
Kablo birinden boşalırken diğeri üzerine sarılır.
Dolayısıyla kablo hareketini actuator hareketine
çevirir. Örneğin, stabilizer jack screw’inin manuel
hareketinde kullanılması gibi...

Cable
drum
Pressure seal (air seal)

Uçakta kontrol kabloları için kullanılan air

seal’lar, birer hava ve basınç sızdırmaz
elemanıdır. Kumanda kablolarının pressure
bulkhead (basınç duvarı) içinden geçerken
basınçlı bölge ile basınçsız bölge arasında
hava ve basınç sızdırmazlığı için kullanılır
fairleads
Kablo sistemlerinin hatlarında kabloların içinden geçtiği boru şekilli, parçalı yapılardır.
Kabloları dış etkilere karşı korur
 Kontrol ve test

 Proof test

Dayanım testi: Kablo kopma dayanımının %60 yükü ile

yüklenerek en az 3 dakika boyunca bu yük altında
bekletilerek yapılan testtir.
Kontrol ve Test

 Kırık tel kontrolü : kablolar bükülerek kırık teller gözle görülebilir veya
kablo üzerinde bir bez parçası gezdirilir. Kırık tel sayısı AMM limitleri ile
kıyaslanır.
https://www.youtube.com/watch?v=R5finWYuU1g
Kontrol ve Test

 Makara kontrolü
Kabloların hareketi ile makaralar
üzerinde oluşan izler kablo ve
makaraların konumu hakkında
bilgi verecektir. Yandaki şekilde
bu izlere karşılık oluşan
açıklamalar verilmiştir.
Kontrol ve Test

 Kabloların ölçümü

 Kablo çapının ölçümünde kumpasın

kullanımında doğru
şekil görülmektedir
 Kontrol ve test
Nicopress ve terminallerin swage ile birleştirilmesinden sonra
go-no/go mastar ile kontrol edilmesi
Kontrol ve test

 Tension measuring
 Kablo tansiyonu ölçümü

https://www.youtube.com/watch?v=aDb0SnNdSh8