8

Filipino 8
Unang Markahan – Modyul 5
Panitikan sa Panahon ng
Katutubong Pilipino

1
 Talaan ng mga Nilalaman
Paunang Salita ....................................................................................... 1
Alamin .................................................................................................... 1
Pangkalahatang Panuto........................................................................ 2
Mga Aykon ng Modyul................................................................................................ 2
Panimulang Pagtataya .......................................................................... 3
Leksyon 1 Hakbang ng Pananaliksik .................................................. 7
Alamin ......................................................................................................................... 7
Subukin....................................................................................................................... 7
Balikan ........................................................................................................................ 9
Tuklasin! ............................................................................................................. 9
TitikMero ................................................................ Error! Bookmark not defined.
Suriin! ....................................................................................................................... 13
Basa-Sagot ............................................................................................................ 9
Pagyamanin ............................................................................................................ 15
Tukuyin Mo! ......................................................................................................... 15
Isaisip .............................................................................................................. 17
Hagdan ng Hakbang ........................................................................................... 17
Isagawa.................................................................................................................... 17
Pamagat Mo! ....................................................................................................... 17
Tayahin .................................................................................................................... 18
Karagdagang-gawain ............................................................................................. 20
Ibuod mo!.................................................................................................................. 20
Leksyon 2: Paraan ng Pangangalap ng Datos sa Pananaliksik ..... 21
Alamin ...................................................................................................................... 21
Subukin ................................................................................................ 21
Tuklasin! ......................................................................................................... 23
I-Konek Mo! ......................................................................................................... 26
Suriin! ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
Basa-Sagot .......................................................................................................... 23
Pagyamanin ............................................................................................................ 27
Sarbey Katanungan ............................................................................................ 27
Isaisip ...................................................................................................................... 27
Tala ng Sanggunian ........................................................................................... 27
Isagawa .................................................................................................................... 30

4
 Pasagutan mo!...................................................................................................... 30
Tayahin ............................................................................................................ 30
Karagdagang-gawain ............................................................................................... 32
Ibuod mo!.................................................................................................................. 33
Leksyon 3 Pananda ng Pagsasaayos ng Datos ............................... 34
Alamin ....................................................................................................................... 34
Subukin..................................................................................................................... 34
Balikan ...................................................................................................................... 35
Tuklasin! ................................................................................................................... 35
Hakbang-hakbangin! ............................................................................................ 37
Suriin ................................................................................................................ 37
Basa-sagot............................................................................................................ 35
Pagyamanin ............................................................................................................. 37
Hakbang Isaayos! ................................................................................................. 37
Isaisip ............................................................................................................... 38
Punan Mo Ako! ..................................................................................................... 38
Isagawa .................................................................................................................... 38
Itala Mo! ................................................................................................................ 38
Tayahin ..................................................................................................................... 39
Karagdagang-gawain ............................................................................................... 40
Ibuod mo!.................................................................................................................. 41
Leksyon 4 Pagsulat ng Resulta ng Pananaliksik ............................. 42
Alamin ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
Subukin...................................................................... Error! Bookmark not defined.
Balikan ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
Tuklasin! ............................................................ Error! Bookmark not defined.
Guhit-Graph! ........................................................ Error! Bookmark not defined.
Suriin! ................................................................ Error! Bookmark not defined.
Ano Kaya? ............................................................ Error! Bookmark not defined.
Pagyamanin .............................................................. Error! Bookmark not defined.
Kongklusyon Mo! ................................................ Error! Bookmark not defined.
Isaisip ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
Rekomendasyon .................................................... Error! Bookmark not defined.
Isagawa ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
Ako ay Nagpapasalamat! ...................................... Error! Bookmark not defined.
Tayahin ..................................................................... Error! Bookmark not defined.

5
 Panuto: Gumawa ng graph ayon sa ibinigay na datos at ng kongklusyon. .. Error!
Bookmark not defined.
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
Karagdagang-gawain ................................................ Error! Bookmark not defined.
Aralin 5 ................................................................................................. 51
Leksiyon 5 Lagumang Pagtataya....................................................... 51
Alamin .................................................................................................. 51
Tayahin ................................................................................................. 51
Susing Sagot (Key to Answers) ......................................................... 56
Sanggunian .......................................................................................... 64

6
Paunang Salita
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 8 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul para sa Unang Markahan hinggil sa Panitikan sa Panahon ng
Katutubong Pilipino
Umusbong ang ating mga buhay kasabay sa pag-unlad ng ating bansa. Ngunit
tila unti-unti nating nakalilimutan ang tatak at kasarinlan ng ating pagka-Pilipino.
Upang matugunan at mapanumbalik ang ating sariling kakulangan, ating
balikang muli ang pagyakap at pakikipagsabayan sa agos ng ating panitikan. Ang ating
panitikan kahit pilit na pinagpapalit-anyo at binihisan mula sa luma hanggang sa
makabago sa kasalukuyan upang maipabatid sa lahat. Ang Panitikang Pilipino ay
namumukod-tangi sa lahat bagamat ito ay sandigan natin sa ating pagkakakilanlan.
Alinsunod sa New Normal Classroom bunsod ng Covid-19, ang pagbuo ng
mga makabagong kagamitang pampagkatuto ng mga mag-aaral upang mapalawak at
malakbay nilang muli ang ating sariling panitikan gamit ang modyul na ito sa
Asignaturang Filipino ay mahigpit na binibigyang-diin.
Pinag-igihang buuin ang modyul na ito nang maiangkop ang pagtuturo at
pagkatuto ng mga mag-aaral sa hamon ng pandemyang kinakaharap. Mahigpit na
pinaniniwalaan ng Kagawaran ng Edukasyon na ang kalidad na edukasyon ay kayang
makamit ng mga mag-aaral ngayon at sa mga susunod pang mga henerasyon.

Alamin

Sa modyul na ito, inaasahan ang mga mag-aaral na matatamo ang sumusunod na

kasanayang pampagkatuto:
 Naipaliliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng pananaliksik ayon sa binasang
datos;
 Nabibigyang kahulugan ang mga salitang di maunawaan kaugnay ng mga
paraan sa pangangalap ng datos sa pananaliksik;
 Naiisa-isa ang mga paraan ng pananaliksik mula sa video clip na napanood sa
youtube o iba pang pahatid pang madla;
 Naipaliliwanag ang angkop na paraan sa pangangalap ng datos nang naayon sa
lugar at panahon ng pananaliksik;
 Nagagamit sa pagsulat ng resulta ng pananaliksik ang awtentikong datos na
nagpapakita ng pagpapahalaga sa katutubong kulturang Pilipino; at
 Nagagamit nang maayos ang mga pahayag sa pag-aayos ng datos (Una, isa pa,
iba pa.)

1
Pangkalahatang Panuto
Upang matamo ang mga layunin sa itaas, kailangang sundin ang mga sumusunod:
1. Bigyan ng karampatang panahon na igugugol para sa pagbabasa at pag-
unawa sa modyul.
2. Unawaing mabuti ang mga panutong nakasaad sa modyul na ito.
3. Sagotan lahat ng mga gawain at pagsusulit na inihanda para sa iyo.

Mga Aykon ng Modyul

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

Alamin
dapat mong matutuhan sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

Subukin ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

Balikan upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.
Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay
ipakikilala sa maraming paraan tulad ng
Tuklasin
isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
Suriin
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Binubuo ito ng mga gawaing para sa
mapatnubay at malayang pagsasanay
Pagyamanin
upang mapagtibay ang iyong pang-unawa
at mga kasanayan sa paksa.
Naglalaman ito ng mga katanungan upang
Isaisip maproseso kung anong natutuhan mo mula
sa aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing
makatutulong sa iyo upang maisalin ang
Isagawa
bagong kaalaman o kasanayan sa tunay
na sitwasyon o realidad ng buhay.

Maikling pasulit dito nasusukat ang pag-

Tayahin
unawa ng mag-aaral sa paksang tinalakay.

Karagdagang Gawain sa pagpapalawak ng

Karagdagang
aralin.
Gawain

2
 Panimulang Pagtataya
I. Basahin at unawain ang mga pahayag. Piliin ang titik ng tamang sagot.
Isulat sa sagutang papel.
1. Isinasaalang-alang ang interes ng mananaliksik sa pangangalap ng mga
datos.
a. Pagpili ng tamang paksa
b. Pagrereserba ng papel
c. Pagsulat ng pinal na papel
d. Paghahanda ng balangkas
2. Pagsasaayos ng mananaliksik sa mga nakalap na datos ayon sa uri ng
paglalahad o batayang gagamitin sa ulat.
a. Paghahanda ng balangkas
b. Pagsulat ng pananaliksik
c. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
d. Pag-ooraganisa ng nilalaman batay sa balangkas
3. Masusing hinahanap ng mananaliksik ang pagpili at pangangalap ng
aklat, magasin, journal at iba pa.
a. Paghahanda ng bibliyograpi
b. Paghahanda ng balangkas
c. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal
4. Dito inihanda ang estruktura ng buong organisasyon ng gagawing
pananaliksik
a. pagsulat ng pananaliksik
b. paghahanda ng balangkas
c. pagsulat ng pinal na papel
d. lahat ng nabanggit
5. Unang draft ng isinulat sa masusuring editing upang matiyak na may
kuwastuhan sa paggamit ng wika at estilo.
a. Pagsulat ng pananaliksik
b. Pagsulat ng pinal na papel

3
 c. Pagrereserba ng papel
d. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
6. Pagsulat ng pinal na pagbabalangkas ng isang ulat pananaliksik/ tesis/
disertasyon
a. Pagsulat ng pinal na papel
b. Pagpili ng tamang paksa
c. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
d. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
7. Maayos na isinasagawa ang pasulat na ulat batay sa mga naunang
ginawang presentasyon ng mananaliksik.
a. Pagreserba ng papel
b. Pagsulat ng pananaliksik
c. Pagpili ng tamang paksa
d. Paghahanda ng bibliyograpi
8. Kadalasan, ito ay inaabot ng isa o higit panglinggo depende sa uri ng
pananaliksik na isinagawa.
a. Pagsulat ng pinal na papel
b. Paghahanda ng balangkas
c. Pagpili ng tamang paksa
d. Pagsulat ng pananaliksik
9. Alin ang madaling makakalap ng mga mahahalagang datos sa
pananaliksik.
a. Analitikong paraan
b. Kwalitatib
c. Kwantitatib
d. Deskriptib
10. Bunga ng paglaganap ng iba’t-ibang suliranin at pag-unlad, resulta ng
maingat na pag-aaral at paghahanap ng mga impormasyon tungkol sa
paksang nais tuklasin.
a. Lohikal
b. Pananaliksik
c. Pagsusuri
d. Disiplinadong Inquiry

4
II. Tukuyin ang panandang ginamit sa bawat pangungusap at isulat sa
sagutang papel.
11. Walang duda na mahal siya ng taong bayan.
12. Bilang paglalahat maraming tao ang nasisiyahan sa bagong programa
ng gobyerno.
13. Ang pagtatanim ng gulay sa sariling bakuran ay nakakatulong sa bawat
pamilya saka sa kanyang kommunidad niya,
14. Kasunod sa proseso ay ang paghihintay ng resulta.
15. Dapat bigyang pansin ng mga opisyal ang problema sa tubig.

III. Ayusin ang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento. Isulat

ang bilang 1-5 sa sagutang papel.
______16. Nagising siya at narinig ang balita sa radyo.

______17. Narinig niya sa radyo ang balita tungkol sa bagyo.

______18. Mahimbing ang pagkakatulog ni Andrea.
______19. At sa dakong huli ay inalis na niya ang makapal na kumot at
patuloy na nakinig sa balita.
______20. Naalala niya ang kanilang napag-aralan sa paaralan tungkol sa
bagyo.
IV. Alamin ang tinutukoy ng mga pahayag. Para sa bilang 6-8 hanapin
PAHALANG at para naman sa bilang 9-10 hanapin PABABA. Isulat ang
sagot sa sagutang papel..
B D R I L B K S I B A B C D S
U A P L A G I A R I S M G F A
W T Y K O T L G T N H I J J N
A O O O L E O I R I I O U K G
N S Y H A N I N F G E A S L G
X Q O H I N T E R B Y U D M U
C R E V K M S A D Z A S D N N
M U L T I P L E C H O I C E I
O I U Y T R E W S D X Z Z O A
S D F G H J K L M N B V C P N

5
 PAHALANG
21. Ito ay mabilis na paraan ng pangangalap ng datos.
22. Ito ay paraan ng pangangalap ng datos ang may personal na
koneksyon sa pangunahing batis ng impormasyon.
23. Ito ang pagkopya ng sulatin, disenyo, balangkas, plano, karikatura, o
anumang likhang-isip nang walang pahintulot sa may-ari.
PABABA
24. Anumang uri ng kaalaman tungkol sa kahit anong bagay.
25. Paalpabetong listahan ng pinagkunan ng datos.
V. Sa loob ng Ladder Organizer pagsunod-sunorin ang pamagat ng bawat
kabanata. Isulat ang titik ng iyong sagot sa sagutang papel.

a. Suliranin At Sanligan Ng Pag-Aaral

b. Kaugnay Na Pag-Aaral At Literatura
c. Paglalagom ng mga Natuklasan, Kongklusyon, at Rekomendasyon
d. Pamamaraan Metodolohiya, Presentasyon
e. Paglalahad At Pagsusuri Ng Datos

26. KABANATA I

27. KABANATA II

28. KABANATA III

29. KABANATA IV

30. KABANATA V

6
 Aralin Hakbang sa Pananaliksik

5.1

Alamin
Magandang buhay! Ihanda ang inyong sarili dahil sa
linggong ito ay lalakbayin natin ang mundo ng Pananaliksik.

Sa modyul na ito ay mabibigyan mo ng kahulugan ang mga

salitang di- mauunawaan at maipaliliwanag ang hakbang ng
paggawa ng pananaliksik ayon sa binasang datos.

Subukin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga katanungan sa ibaba. Piliin ang
titik ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Anong hakbang sa Pananaliksik na kung saan ay inihahanda ang
estruktura ng buong organisasyon ng gagawing pananaliksik?
a. Pagpili ng tamang Paksa
b. Paghahanda ng Balangkas
c. Paghahanda ng Bibliyograpi
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal.
2. Anong hakbang sa Pananaliksik na kung saan ay binabasa ang
nilalaman ng mga aklat, magasin at journal na binanggit sa itaas?
a. Pagpili ng tamang Paksa
b. Paghahanda ng Paksa
c. Paghahanda ng Bibliyograpi
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal.
3. Anong paraan ng pangangalap ng datos na kung saan may mga
katanungan na magpagpipiliang sagot?

7
 a. Panayam
b. Survey
c. Aklat
d. Internet
4. Alin sa mga sumusunod na Paksa ang mas tiyak?
a. Epekto ng Paglalaro ng Mobile Legend
b. Pananaw ng mga Tao sa Pagbabago ng Kurrikulum
c. Epekto ng Home-Schooling sa mga Mag-aaral ng Pedro High School
d. Bakit Mahirap ang Matematika
5. Alin sa mga batayan sa pagkuha ng datos ang pinakaangkop gamitin
kung ang iyong paksa ay “Tinatangkilik na produkto ng mga taong-
bayan”?
a. Panayam
b.Survey
c.Aklat
d. Internet
II. Panuto: Alamin ang tinutukoy ng mga pahayag. Para sa bilang 6-8 hanapin
PAHALANG at para naman sa bilang 9-10 hanapin PABABA.Isulat ang inyong
sagot sa sagutang papel.

B D R I L B K S I B A B C D S
U A P L A G I A R I S M G F A
W T Y K O T L G T N H I J J N
A O O O L E O I R I I O U K G
N S Y H A N I N F G E A S L G
X Q O H I N T E R B Y U D M U
C R E V K M S A D Z A S D N N
M U L T I P L E C H O I C E I
O I U Y T R E W S D X Z Z O A
S D F G H J K L M N B V C P N

PAHALANG
6. Ito ay mabilis na paraan ng pangangalap ng datos.

8
7. Ito ay paraan ng pangangalap ng datos ang may personal na koneksyon sa
pangunahing batis ng impormasyon.
8. Ito ang pagkopya ng sulatin, disenyo, balangkas, plano, karikatura, o
anumang likhang-isip nang walang pahintulot sa may-ari.

PABABA
9. Anumang uri ng kaalaman tungkol sa kahit anong bagay.
10. Paalpabetong listahan ng pinagkunan ng datos.

Balikan
Panuto: Magbigay ng opinyon tungkol sa “Totoo ang Alien”
Isulat ang sagot sa sagutang papel.

____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Tuklasin!
Basa-Sagot

Mahusay! Dahil iyong nabuo mo ang mga salita. Ngayon ay aalamin natin kung
ano ang kahulugan ng mga ito. Unawain ang teksto na nasa ibaba at sagutan
Ano
angang
mgaPananaliksik
sumusunod na katanungan.

9
  Ayon kay Villafuerte, “Ang pananaliksik ay pagtuklas sa isang
teorya, pagsubok sa teoryang iyon, at paglutas sa isang suliranin.
Ito ay isang masusuing pagsisiyasat at pagsusuri sa mga idey,
konsepto, bagay, isyu, tao at iba pangnais bigyang-linaw,
patunayan at pasubalian.
 Ayon kay Kerlinger (1973), ang pananaliksik ay isang masistema,
kritikal at empirikal na imbestigasyon sa isang proposisyong
haypotetikal.
 Para naman kina Calderon at Gonzales (na kay Bernales, 2009),
ang pananaliksik ay isang siyentipikong metodo ng pangangalap,
pagkaklasipika, pagsasaayos at presentasyon ng mga datos para
sa pagtuklas ng katotohanan at pagpapabuti ng kalidad ng buhay
ng tao.

Mga Hakbang sa Pananaliksik

May mga sinusunod na mabisang hakbang upang ang nagsasagawa ng
pananaliksik ay magkaroon ng isangmaayos at masistemang paraan.
1. Pagpili ng tamang paksa. Ang Paksa ay bahaging pinagtutuunan ng
pansin o pinag-uusapan sa pangungusap; tema o pinag-uusapan sa
alinmang teksto o akda. Dito ay isinasaalang-alang ang interes ng
mananaliksik. Sinusuri kung ang paksangnapili ay napapanahon,
makabuluhan, at kailangan ng mananaliksik nito o ng higit na malaking
kliyente- ang lipunan o ang bansa sa kabuuan. Gayundin, kailangan
niyang mabatid kung paano lilimitahin o gagawing tiyak ang isang
napakalawak na paksa.
2. Paghahanda ng balangkas. Dito ay inihahanda ang estruktura ng
buong organisasyon ng gagawingpananaliksik.
3. Paghahanda ng bibliyograpi. Dito ay masusing hinahanap ng
mananaliksik ang pagpili at pangangalap ng aklat, magasin, journal, at
iba pang mga mapagkukunan ng datos para sa gagawing pananaliksik.
Lahat ng nakalap ay gagawan ng sanggunian, ito ay paalbabetong
listahan ng mga aklat, artikulo at iba pang sanggunian na ginamit upang
mabuo ang pananaliksik.

10
4. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal. Dito ay
binabasa ang nilalaman ng mga aklat, magasin at journal na binanggit
sa itaas. Pinagpapasyahan
ng mananaliksik kung aling mga datos dito ang mahalagang makuha at
maisama sa gagawin niyang ulat.
Sa pangangalap ng datos ay maraming paraan ang ginagamit ng
mananaliksik, maliban sa aklat.
Sarbey
Ang sarbey ay isang palatanungan o kuwestiyonaryo na may mga
pagpipiliang sagot. Ito ay isang lipon ng katanungan na inisip, kabilang
ang metodo ng pananaliksik upang matamo ang mga kasagutan para sa
mga tiyak na mga tanong. Ang mga sumusunod ang ilan sa mga
posibleng lamanin ng isang survey.

a. Multiple Choice- Ito ay mas mabilis na paraan ng pagpapasagot sa

isang survey. Mas madali itong sagutin kumpara sa iba dahil sa pipili
lamang ang tinatanong ng sagot sa iilang titik.
Hal.
Alin sa mga sumusunod ang mas gusto mong kainin?
a.Gulay c. Prutas
b.Junk Food d. Karne
b. Pagkilala sa sinasang-ayunan-Nilalagay ang listahan na
nagpapahayag ng kanilang mga sinasang-ayunan at di sinasang-
ayunan.
Hal.
Punan ng ekis (X) ang SA kung sang-ayon, W kung walang sagot, at DS
kung hindi sang-ayon sa tapat ng mga pahayag na nakasulat sa kaliwa.

SA W DS
Madali akong naiintindihan sa wikang ginagamit ko.

Ang wikang ginagamit ko ay mas madaling gamitin sa labas

ng klase.

11
 c. Likert Scale- isa sa mgaparaan kung papaanong sinusukat ng isang
tao ang sarili niya.
Hal.
Bilugan ang bilang na tugma sa wikang ginagamit mo. 1 bilang mas
malapit sa ingles at 5 bilang mas malapit sa Filipino
Ingles Filipino
1---------2---------3---------4---------5
Panayam
Mga dapat tandaan sa pakikipanayam:
a. Paghahanda para sa Panayam
a. Magpaalam sa taong gusting kapanayamin
b. Kilalanin ang taong kakapanayamin
b. Pakikipanayam
a. Magingmagalang
b. Magtanong nang maayos
c. Itanong ang lahat ng ibig malaman kaugnay ng paksa
d. Makinig nang mabuti sa sagot ng kinakapanayam.
Magpasalamat
e. Iulat nang maayos ang nakuhang impormasyon sa panayam

5. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas. Aayusin ng

mananaliksik ang mga nakalap na datos ayon sa uri ng paglalahad o
batayang gagamitin sa ulat.
6. Pagsulat ng Pananaliksik. Maayos na isinagawa ang pasulat na ulat
batay sa naunang ginawang preparasyon ng mananaliksik. Kadalasan,
ito ay inaabot ng isa o higit pang linggo depende sa uri ng pananaliksik
na isinasagawa.
7. Pagrereserba ng papel. Dumaraan ang unang draft ng isinulat sa
masusing editing upang matiyak na may kawastuhan sa paggamit ng
wika at estilo.
8. Pagsulat ng pinal na papel
Internet

12
 Maaring kumunsulta sa mga libro o internet subalit mas
makatotohanan ang impormasyon na manggagaling mismo sa isang
mapagkatiwalaang batis.
Isyu sa Pananaliksik
Plagiarism- ang pagkopya ng sulatin, disenyo, balangkas, plano, karikatura, o
anumang likhang-isip, tahasan man o hindi, o maging bahagi man lang nito,
nang walang pahintulot sa orihinal na nagmamay-ari ay isang akto ng
Plagiarism.

Suriin!

Panuto: Upang masukat ang iyong kaalaman sa binasa, basahin ang tanong
at piliin ang tama o pinakaangkop na sagot. Isulat ang titik ng tamang sagot
sagutang papel.
1. Ano ang mabilis na paraan ng pagpapasagot sa isang survey?
a. Multiple Choice b. Internet
c. Panayam d. Likert Scale
2. Anong paraan ng pangangalap ng datos ang may personal na koneksyon sa
pangunahingbatis ng impormasyon.
a. Multiple Choice b. Internet
c. Panayam d. Likert Scale
3. Anong hakbang ng Pananaliksik na kung saan ay inihahanda ang estruktura
ng buong organisasyon ng gagawing pananaliksik?
a. Pagpili ng tamangPaksa
b. Paghahanda ng Balangkas
c. Paghahanda ng Bibliyograpi
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal.
4. Anong hakbang sa Pananaliksik na kung saan ay binabasa ang nilalaman
ng mga aklat, magasin at journal na binanggit sa itaas?
a. Pagpili ng tamang Paksa
b. Paghahanda ng Paksa
c. Paghahanda ng Bibliyograpi

13
 d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal.
5. Anong paraan ng pangangalap ng datos na kung saan may palatanungan o
kuwestiyonaryo na may magpagpipiliang sagot?
a. Panayam
b. Survey
c. Aklat
d. Internet
6. Alin sa mga sumusunod na Paksa ang mas tiyak?
a. Epekto ng Paglalaro ng Computer Games
b. Pananaw ng mga tao sa Global Warming
c. Mga Nakitang Epekto ng Cyber Bullying sa mga Estudyante ng CLHS
d. Bakit Nahihirapan ang mga Bata sa Matematika
7. Alin sa mga batis ng datos ang pinakaangkop gamitin kung ang iyong paksa
ay “Pananaw ng mga eksperto sa Global Waming”?
a. Panayam b. Survey
c. Aklat d. Internet
8. Sino ang mas angkop na respondente sa paksang “Alin sa mga asignatura
ang gusto ng mga mag-aaral”?
a. Mag-aaral b. Guro
c. Principal d. Mga Magulang
9. Paano maiiwasan ang Plagiarism?
a. Kumuha ng datos sa internet na hindi humihingi ng pahintulot
sa may-ari.
b. Isinulat ang nakuhang datos galing sa aklat at inangkin ito
bilang sariling sulat.
c. Kinilala ang may-akda sa nakuhang datos sa pamamagitan ng
pagsulat ng sanggunian.
d. Kumuha ng impormasyon sa aklat na hindi binabanggit ang
may-akda nito sa pananaliksik.
10. Bakit kailangang maghanda bago ang pagpapanayam?
a. Upang maihanda ang damit na susuotin.
b. Upang mapasalamatan ang kinakapanayam.
c. Upang maitanong ang lahat ng nais malaman.
d. Upang maging maganda sa harap ng kinakapanayam.
14
 Pagyamanin

TitikMero
Panuto : Isulat ang sagot sa sagutang papel.

Naku po! Nawawala ang ilang titik sa mga salita, tulungan mo

ako upang malaman ang mga salitang ito.

Tandaan, upang mabuo ang salita palitan ang numero sa katumbas

niyang titik.

A=1 E=2 I=3 O=4 U=5

Hal. 1KL1T- AKLAT

1. D1T4S- 6. PL1G31R3SM-
2. S1NGG4N31N- 7. S5V2Y-
3. P1N1N1L3KS3K- 8. B3BL3Y4GR1P3-
4. P1N1Y1M- 9. M1N1N1L3KS3K-
5. B1L1NGK1S- 10. P1KS1- ________________

Tukuyin Mo!
Ngayon ay sanayin natin ang inyong natutunan, mula sa
inyong binasa hanapin sa Hanay B ang kahulugan ng salitang
nasa sa Hanay A. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel.

15
 Hanay A Hanay B

a. Ang bahaging pinagtutuunan ng

______1.Datos
pansin o pinag-uusapan sa
______2.Sanggunian pangungusap
b. Anumang uri ng kaalaman
______3.Pananaliksik
tungkol sa kahit anong bagay
______4. Panayam c. Paalpabetong listahan ng
pinagkunan ng datos
______5. Balangkas
d. Pakikipag-usap sa taong may
______6. Plagiarism malawak na kaalaman sa paksa
e. Pagkopya nang walang
______7. Survey
pahintulot sa may-ari
______8. Paksa f. Estruktura ng buong organisasyon
ng gagawing pananaliksik.
______9. Likert Scale
g. Isang talatanungan o
______10. Internet kuwestiyonaryo na may
pagpipiliang sagot
h. Isa sa mga paraan kung
papaanong sinusukat ng isang tao
ang sarili niya.
i. Isa sa mga batis ng datos
j. Proseso ng pangangalap ng mga
totoong impormasyon

16
 Isaisip
Hagdan ng Hakbang

Ngayon alam mo na ang ilang mga salitang iyong nabasa sa

pananaliksik na may panibagong hamon ako para sa iyo. Gamit ang
ladder pagsunod-sunorin ang mga hakbang ng pananaliksik.

8.

7.

6.

5.

4.

3.

2.

1.

Isagawa

Pamagat Mo!
Mahusay! Napagtagumpayan mo ang mga gawain at naunawaan ang
paksa.
Upang mahasa pa ang iyong pang-unawa, may gagawin tayo. Ikaw ay bubuo
ng isang paksa hinggil sa kulturang Pilipino.

17
 PAKSA
hal. Gaano kakilala ng mga Kabataan ang Pagdiriwang ng Sinulog?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

Tayahin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga katanungan sa ibaba. Alamin

ang tinutukoy ng mga pahayag. Para sa bilang 6-8 hanapin PAHALANG at
para naman sa bilang 9-10 hanapin PABABA. Isulat ang sagot sa sagutang
papel.

B D R I L B K S I B A B C D S
U A P L A G I A R I S M G F A
W T Y K O T L G T N H I J J N
A O O O L E O I R I I O U K G
N S Y H A N I N F G E A S L G
X Q O H I N T E R B Y U D M U
C R E V K M S A D Z A S D N N
M U L T I P L E C H O I C E I
O I U Y T R E W S D X Z Z O A
S D F G H J K L M N B V C P N

PAHALANG
1. Ito ay mabilis na paraan ng pangangalap ng datos.
2. Ito ay paraan ng pangangalap ng datos ang may personal na koneksyon
sa pangunahing batis ng impormasyon.
3. Ito ang pagkopya ng sulatin, disenyo, balangkas, plano, karikatura, o
anumang likhang-isip nang walang pahintulot sa may-ari.

18
PABABA
4. Anumang uri ng kaalaman tungkol sa kahit anong bagay.
5. Paalpabetong listahan ng pinagkunan ng datos.
II. Basahin at unawain ang mga pahayag. Piliin ang titik ng tamang sagot at
isulat sa sagutang papel.
6. Anong hakbang sa Pananaliksik na kung saan ay inihahanda ang
estruktura ng buong organisasyon ng gagawing pananaliksik?
a. Pagpili ng tamang Paksa
b. Paghahanda ng Balangkas
c. Paghahanda ng Bibliyograpi
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal.
7. Anong hakbang sa Pananaliksik na kung saan ay binabasa ang nilalaman
ng mga aklat, magasin at journal na binanggit sa itaas?
a. Pagpili ng tamang Paksa
b. Paghahanda ng Paksa
c. Paghahanda ng Bibliyograpi
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal.
8. Anong paraan ng pangangalap ng datos na kung saan may tanong na may
magpagpipiliang sagot?
a. Panayam b. Survey
c. Aklat d. Internet
9. Alin sa mgasumusunod na Paksa ang mas tiyak?
a. Epekto ng Paglalaro ng Mobile Legend
b. Pananaw ng mga Tao sa Pagbabago ng Kurrikulum
c. Epekto ng Home-Schooling sa mga Mag-aaral ng Pedro High School
d. Bakit Mahirap ang Matematika
10. Alin sa mga batis ng datos ang pinakaangkop gamitin kung ang iyong paksa
ay “Tinatangkilik na produkto ng mga taong-bayan”?
a. Panayam
b.Survey
c.Aklat
d. Internet

19
 Karagdagang-gawain
I. Basahin at unawain kung anong angkop na salita ang ginamit sa
pananaliksik sa bawat bilang. Nasa kahon sa ibaba ang mga
pagpipilian. Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.

Datos Sanggunian Pananaliksik Panayam

Balangkas Plagiarism Survey Paksa
Likert Scale Internet

1. Pagkopya ng walang pahintulot sa may-ari.

2. Estruktura ng buong organisasyon ng gagawing pananaliksik.
3. Isang palatanungan o kuwestiyonaryo na may magpagpipiliang sagot.
4. Isa sa mga paraan kung papaanong sinusukat ng isang tao ang sarili niya.
5. Isa sa mga batis ng datos na gumagamit ng kompyuter.
6. Proseso ng pangangalap ng mga totoong impormasyon
7. Ang bahaging pinagtutuunan ng pansin o pinag-uusapan sa pangungusap.
8. Anumang uri ng kaalaman tungkol sa kahit anong bagay
9. Paalpabetong listahan ng pinagkunan ng datos
10. Pakikipag-usap sa taong may malawak na kaalaman sa paksa

Ibuod mo!
Ako’y nagagalak dahil iyong natapos ang mga gawain sa modyul na ito.
Inaasahan kong mabibitbit mo sa iyong paglalakbay tungo sa mundo ng
pananaliksik ang mga natutunan mo. Upang matulungan kang mapakagaan,
narito ang buod ng modyul.

Mga Hakbang sa Pananaliksik

Pagpili ng tamang paksa
Paghahanda ng balangkas
Paghahanda ng bibliyograpi
Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
Pagsulat ng Pananaliksik
Pagrereserba ng papel
Pagsulat ng pinal na papel

20
 Paraan ng Pangangalap ng Datos sa
Aralin Pananaliksik

5.2

Alamin
Magandang buhay! Ihanda ang inyong sarili dahil mayroon
tayong panibagong hamon ngayon.
Sa modyul na ito ay naiisa-isa ang mga paraan ng pananaliksik
mula sa video clip na napanood sa youtube o iba pang pahatid
pangmadla at naipaliliwanag ang angkop na paraan sa pangangalap
ng datos nang naayon sa lugar at panahon ng pananaliksik.

Subukin
Panuto:Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy ng Hanay A. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa sagutang papel.

21
 Hanay A Hanay B

1. Nilalagay ang listahan na a. Multiple choice

nagpapahayag ng kanilang b. Datos
mga sinasang-ayunan at di c. Sarbey
sinasang-ayunan. d. Pananaliksik
2. Ito ay mas mabilis na paraan e. Plagiarism
ng pagpapasagot sa isang f. Aklat
survey g. Likert Scale
3. Isa sa mgaparaan kung h. Paghahanda sa Panayam
papaanong sinusukat ng i. Internet
isang tao ang sarili niya. j. Panayam
4. Isang palatanungan o k. Pagsang-ayon at di
kuwestiyonaryo na may mga pagsang-ayon
pagpipiliang sagot.
5. Isa sa maaring mapagkunan
ng impormasyon na
nakalimbag sa papel.
6. Pagkopya nang walang
pahintulot sa orihinal na
nagmamay-ari.
7. Pag-interbyu sa
pangunahing batis ng
impormasyon.
8. Isa sa mga pinagkukunan ng
impormasyon gamit ang
kompyuter.
9. Anumang uri ng kaalaman
tungkol sa kahit anong bagay
10. Siyantipikong paraan ng pangangalap
ng datos.

22
 Balikan

Panuto: Ayusin ang pagkasunod-sunod ng mga hakbang sa pananaliksik sa

pamamagitan ng pagsulat ng bikang 1-8. Isulat sa sagutang papel.
_____1.Paghahanda ng balangkas
_____2.Paghahanda ng bibliyograpi
_____3.Pagpili ng tamang paksa
_____4.Pagrereserba ng papel
_____5.Pagsulat ng Pananaliksik
_____6.Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
_____7.Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
_____8.Pagsulat ng pinal na papel

Tuklasin!

Basa-Sagot

Mahusay! Dahil iyong naugnay ang mga salita. Ngayon kung mayroon kang
internet manood ng video sa youtube tungkol sa Paraan ng Pangangalap ng
Datos sa Pananaliksik (https://youtu.be/EwFKk09QvXs) kung wala naman ay
maaring basahin ang teksto na nasa baba.

5. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at materyal. Dito ay

binabasa ang nilalaman ng mga aklat, magasin at journal na binanggit
sa itaas. Pinagpapasyahan
ng mananaliksik kung aling mga datos dito ang mahalagang makuha at
maisama sa gagawin niyang ulat.
Sa pangangalap ng datos ay maraming paraan ang ginagamit ng
mananaliksik, maliban sa aklat.
Sarbey

23
 Ang sarbey ay isang palatanungan o kuwestiyonaryo na may mga
pagpipiliang sagot. Ito ay isang lipon ng katanungan na inisip, kabilang
ang metodo ng pananaliksik upang matamo ang mga kasagutan para sa
mga tiyak na mga tanong. Ang mga sumusunod ang ilan sa mga
posibleng lamanin ng isang survey.

d. Multiple Choice- Ito ay mas mabilis na paraan ng pagpapasagot sa

isang survey. Mas madali itong sagutin kumpara sa iba dahil sa pipili
lamang ang tinatanong ng sagot sa iilang titik.
Hal.
Alin sa mga sumusunod ang mas gusto mong kainin?
a.Gulay c. Prutas
b.Junk Food d. Karne
e. Pagkilala sa sinasang-ayunan-Nilalagay ang listahan na
nagpapahayag ng kanilangmgasinasang-ayunan at di sinasang-
ayunan.
Hal.
Punan ng ekis (X) ang SA kung sang-ayon, W kung walang sagot, at DS kung hindi
sang-ayon sa tapat ng mga pahayag na nakasulat sa kaliwa.
SA W DS

Madali akong naiintindihan sa wikang ginagamit ko.

Ang wikang ginagamit ko ay mas madaling gamitin sa labas ng

klase.

f. Likert Scale- isa sa mgaparaan kung papaanong sinusukat ng isang

tao ang sarili niya.
Hal.
Bilugan ang bilang na tugma sa wikang ginagamit mo. 1 bilang mas
malapit sa ingles at 5 bilang mas malapit sa Filipino
Ingles Filipino
1---------2---------3---------4---------5
Panayam
Mga dapat tandaan sa pakikipanayam:
c. Paghahanda para sa Panayam

24
 a. Magpaalam sa taong gusting kapanayamin
b. Kilalanin ang taong kakapanayamin
d. Pakikipanayam
a. Maging magalang
b. Magtanong nang maayos
c. Itanong ang lahat ng ibig malaman kaugnay ng paksa
d. Makinig nang mabuti sa sagot ng kinakapanayam.
Magpasalamat
e. Iulat nang maayos ang nakuhang impormasyon sa panayam
Internet
Maaring kumunsulta sa mga libro o internet subalit mas
makatotohanan ang impormasyon na manggagaling mismo sa isang
mapagkatiwalaang batis.
Isyu sa Pananaliksik

Plagiarism- ang pagkopya ng sulatin, disenyo, balangkas, plano, karikatura, o

anumang likhang-isip, tahasan man o hindi, o maging bahagi man lang nito,
nang walang pahintulot sa orihinal na nagmamay-ari ay isang akto ng
Plagiarism.

Naunawaan mo ba ang iyong binasa? Upang masukat ang iyong kaalaman, sagutin
1. mga
ang Naranasan mo na
sumusunod nakatanungan.
bang makasagot sa ilan sa mga paraan ng
pangangalap ng datos sa pananaliksik? Ano ang karanasan mo rito?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

25
 2. Kailan angkop na gamitin ang mga sumusunod na paraan?

Multiple Choice Likert Scale Panayam

__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
_

Suriin

I-Konek Mo!

Naku po! Ako’y nalilito, kailangan ko ng tulong mo.

Panuto: Gamit ang arrow, iugnay sa gitna ang mga kahon na may
kinalaman sa paraan pangangalap ng datos. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

Multiple Choice Graphic Likert Scale

Organizer

Graphic
Panayam Organizer Sarbey

Internet Talasalitaan Variety show

26
 Pagyamanin
Sarbey Katanungan

Dahil alam mo na kung kalian angkop na gamitin ang mga paraan may
panibagong pagsubok ako para sa iyo. Batay sa nabuo mong paksa sa
nakaraang modyul mangangalap ka ng datos sa pamamagitan ng sarbey
para mapalawak ang iyong kalaaman. Pumili ng angkop na paraan at
bumuo ng hindi kumulang limang katanungangan. Isulat sa sagutang papel.

Isaisip

Tala ng Sanggunian
Matagumpay mong natapos ang pagbuo ng sariling tanong para sa sarbey.
Ngayon mangalap ka ng impormasyon hinggil sa iyong paksa mula sa alinmang
aklat, dyornal o pahayag at internet. Isulat ang nakalap na impormasyon sa
puwang sa ibaba.

Tandaan! Siguraduhing mapagkatitiwalaan ang mga impormasyon at isulat

ang sangguninan ng iyong napagkunan ng impormasyon.
Para sa aklat sundan ang pormang (Manunulat, Pamagat ng Aklat,
Tagapaglathala, taon ng Paglathala) habang kung mula sa internet (manunulat,
Link, Petsa sa Pagsulat)

27
Mula sa Aklat
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

28
Mula sa Internet
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

29
 Isagawa
Pasagutan mo!

Sa pananaliksik kailangan mo ng ibang tao, sa puntong ito kailangan

mong lumabas at mangalap ng datos. Gumawa ng limang kopya para sa
bawat set ng iyong tanong at pasagutan ito sa iyong mga respondents.

Tayahin
Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy ng Hanay A. Isulat ang titik ng tamang sagot
at isulat sa sagutang papel.

30
 Hanay A

1. Nilalagay ang listahan na Hanay B

nagpapahayag ng kanilang
a. Multiple choice
mga sinasang-ayunan at di
b. Datos
sinasang-ayunan.
c. Sarbey
2. Ito ay mas mabilis na paraan
d. Pananaliksik
ng pagpapasagot sa isang
e. Plagiarism
survey
f. Aklat
3. Isa sa mgaparaan kung
g. Likert Scale
papaanong sinusukat ng
h. Paghahanda sa Panayam
isang tao ang sarili niya.
i. Internet
4. Isang palatanungan o
j. Panayam
kuwestiyonaryo na may mga
k. Pagsang-ayon at di
pagpipiliang sagot.
pagsang-ayon
5. Isa sa maaring mapagkunan
ng impormasyon na
nakalimbag sa papel.
6. Pagkopya nang walang
pahintulot sa orihinal na
nagmamay-ari.
7. Pag-interbyu sa
pangunahing batis ng
impormasyon.
8. Isa sa mga pinagkukunan ng
impormasyon gamit ang
kompyuter.
9. Anumang uri ng kaalaman
tungkol sa kahit anong bagay
10. Siya
ntipikong paraan ng
pangangalap ng datos.

31
 Karagdagang-gawain

Mahusay ka dahil nakaabot ka sa dulo ng ating modyul para sa araw na

ito.Natapos mo ba ang pagpapasagot sa iyong sarbey? Ngayon ay itatala mo
ang sagot ng mga respondents mo. Gawing gabay ang halimbawa.
Halimbawa:

Tanong Pagpipilian Ilan ang sumagot

A 1
1. Kailan B 3
ipinagdidiriwang C 1
ang Sinulog? D 0

Tanong Pagpipilian Ilan ang sumagot

Tanong Pagpipilian Ilan ang sumagot

Tanong Pagpipilian Ilan ang sumagot

Tanong Pagpipilian Ilan ang sumagot

Tanong Pagpipilian Ilan ang sumagot

32
Ibuod mo!
Matagumpay mong natapos ang modyul na ito sa bawat pagtatapos ay
may roong bagong kaalaman na mabibitbit. Gawin gabay ang mga ito sa
pagpapaunlad ng iyong kaalaman.

Paraan ng Pangangalap ng Datos:

a. Sarbey
 Multiple Choice
 Pagsang-ayon at di Pagsang-ayon
 Likert Scale
b. Panayam
c. Internet
d. Aklat

33
Aralin Pananda ng Pagsasaayos ng Datos

5.3

Alamin
Panibagong araw at panibagong pagsubok nanaman an
gating haharapin. Handa ka na ba?

Sa modyul na ito ay nagagamit nang maayos ang mga

pahayag sa pagsasa-ayos ng datos (una, isa pa, iba pa)

Subukin

Panuto: Basahin at unawain ang mga pahayag. Piliin ang mga ginamit na mga
pananda sa loob ng pangungusap.
1. Pagkatapos siyang napag-utusan ay natulog na si Anna nang maaga.
2. Sa wakas ay natapos na si Jose sa kanyang pag-aaral
3. Unang dapat gawin kapag may kalamidad ay makinig sa balita.
4. Namanhikan si Jose kina Hanna saka sila magpagkasal.
5. Tunay na may mapagbigay ang pamilya Malario.
6. Sa umpisa nang paninilbihan ni Mayor Hidalgo sa aming bayan ay
marami na siyang natulungan.
7. Nag-aral nang maigi si Juliet at sa huli siya ay nakapagtapos ng pag-
aaral.
8. Bilang paglalahat ng nakalap na impormasyon nakita ng mananliksik
na maraming naghihirap sa barangay Malaya.
9. Nakita sa graph na marami ang tumatangkilik at nasisiyahan sa brand
x walang duda na mabinta ang produkto.
10. Sa dakong huli nakamit ni Hilda ang kanyang pangarap.

34
 Balikan

Panuto: Isulat ang Tama kung tama ang pahayag kung hindi naman
totoo ang pahayag isulat ang Mali. Isulat sa sagutang papel.

_____1. Sa paghahanda ng balangkas ay sinusigurado ng mananalksik

na kailangang tiyak ang paksa.

_____2. Sa hakbang ng pangangalap ng bibliyograpi ay masusing

hinahanap ng mananaliksik ang mga sanggunian na maaring
mapagkunan ng datos.

_____3. Ang datos ay anumang uri ng kaalaman tungkol sa kahit anong

bagay.

_____4.Ang sarbey ay isang palatanungan na walang pagpipiliang

sagot.

_____5.Maaring kopyahin ang isang impormasyon na walang pahintulot

.

Tuklasin!
Basa-sagot

May kaalaman ba kayo sa pananda? Halika simulant natin ang pagtalakay ng

pananda. Basahin at unawin ang teksto.

Sa Filipino, ang mga panandang ito ay kadalasang kinakatawan ng mga pang-

ugnay. Ipinapakikilala nito ang mga pang-ugnay na namamagitan sa mga
pangungusap o bahagi ng teksto.
Mga tungkuling ginagampanan ng pananda:
1. Mga panandang naghuhudyat ng pagkasunod-sunod ng mga kilos/
pangyayari o Gawain:
a. Sa pagsisimula: Una, sa umpisa, noong una, unang-una

35
 b. Sa gitna: Ikalawa, ikatlo, …., sumunod,pagkatapos, saka
c. Sa wakas: sa dakong huli, sa huli, wakas
2. Pagbabagong-lahad- sa ibang salita, sa kabilang dako, sa madaling
salita
3. Pagbibigay-pokus- bigyang pansin, pansinin, tungkol sa
4. Pagdaragdag- saka, at, sa pagdaragdag, pagpapatuloy
5. Paglalahat- bilang paglalahat, sa kabuoan, samatuwid
6. Pagtitiyak o pagpapasidhi- siyang tunay, walang duda

Upang mahasa ang iyong bagong kaalaman ay may gawain para sa iyo.

Panuto: Tukuyin ang pananda na ginamit at ang tungkulin ng panandang

nakasalungguhit. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel.

a. Naghuhudyat ng Pagkasunod-sunod
b. Pagbabagong lahad
c. Pagbibigay Pokus
d. Pagdaragdag
e. Paglalahat
f. Pagtitiyak

______1.Walang duda na mahal siya ng taong bayan.

______2.Bilang paglalahat maraming tao ang nasisiyahan sa bagong
programa ng gobyerno.
______3.Ang pagtatanim ng gulay sa sariling bakuran ay nakakatulong sa
bawat pamilya saka sa kanyang kommunidad niya,
______4. Kasunod sa proseso ay ang paghihintay ng resulta.
______5.Dapat bigyang pansin ng mga opisyal ang problema sa tubig.

36
 Suriin
Hakbang-hakbangin!

Kailangan ko ng tulong mo ako ay maglaba ngunit hindi ko alam ang proseso.

Maari mo ba akong tulungan? Itala ang proseso ng paglalaba sa graphic
organizer.

Pagyamanin
Hakbang Isaayos!
Sa tulong ng mga pananda mas madaling matukoy ang pagkasunod-sunod ng
pangyayari. Pagsunod-sunorin ang mga pangyayari ayon sa wastong ayos sa
pamamagitan ng pagsulat ng bilang 1-5. Isulat sa sagutang papel.

______1.Sumunod ay nilinis niya ang kanilang bakuran.

______2.Nang makita ng kanyang ina ang kanyang ginagawa siya ay natuwa.

______3.Unang ginawa ni Jose sa umaga ay ang pagsasaing ng bigas.

______4.Kaya niluto ng kanyang ina ang poborito niyang ulam.

______5.Pagkatapos nilang kumain ay nagpahinga na sila.

37
 Isaisip
Punan Mo Ako!

Kailangan ko ng kaalaman mo. Nawawala ang mga pananda kaya

hinanap ko ito at inilagay sa kahon ngunit hindi ko na alam kung saan ito
ilalagay. Maari mo ba akong tulungan na ilapat ang mga pananda sa wastong
puwesto niya.
Panuto: Basahin at unawain aaang tata sa ibaba. Piliin ang angkop na
pananda upang mabuo ang diwa. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

Unang una Pangalawa Pagkatapos Pinakamahalaga panghuli

_____________________na dapat gawin kapag may kalamidad ay

making sa balita upang alam natin ang mga nangyayari. -
________________ay mag-imbak ng tubig at pagkain gaya ng mga de lata
at biscuits upang hindi magutom. _________________ay ihanda ang mga
kailangang kagamitan gaya ng flashlight, kandila at pito. ___________sa
lahat ay manatiling kalmado tayo upang maiwasan ang dagdag na sakuna.
At ______________sumubaybay sa balita para sa mga pagbabago.

Isagawa

Itala Mo!
Natatandaan mo pa ba ang mga hakbang kung paano mo isinagawa
ang iyong sarbey? Gamit ang mga pananda gumawa ng isang talata na
naglalahad ng proseso kung paano mo isinagawa ang iyong sarbey. Gumamit
ng hindi bababa sa tatlong pananda at bilugan ito.

38
 _____________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Tayahin

Basahin at unawain ang mga pahayag. Piliin ang ginamit na mga pananda at
isulat sa sagutang papel.
1. Pagkatapos siyang napag-utusan ay natulog na si Anna nang maaga.
2. Sa wakas ay natapos na si Jose sa kanyang pag-aaral
3. Unang dapat gawin kapag may kalamidad ay making sa balita.
4. Namanhikan si Jose kina Hanna saka sila magpagkasal.
5. Tunay na may mapagbigay ang pamilya Malario.
6. Sa umpisa nang paninilbihan ni Mayor Hidalgo sa aming bayan ay
marami na siyang natulungan.
7. Nag-aral nang maigi si Juliet at sa huli siya ay nakapagtapos ng pag-
aaral.
8. Bilang paglalahat ng nakalap na impormasyon nakita ng mananliksik
na maraming naghihirap sa barangay Malaya.
9. Nakita sa graph na marami ang tumatangkilik at nasisiyahan sa brand
x walang duda na mabinta ang produkto.
10. Sa dakong huli nakamit ni Hilda ang kanyang pangarap.

39
 Karagdagang-gawain

Binabati kita dahil nasa dulo ka nang modyul na ito. Upang wakasan ang
modyul na ito may huling gawain kang dapat matapos. Gamit ang mga
sumulat ng isang talata na naglalahad ng pagkasunod-sunod ng mga
hakbang ng pananaliksik.

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

40
Ibuod mo!
Sana lahat ng natutunan mo sa modyul na ito ay magamit mo sa
hinaharap.

Mga tungkuling ginagampanan ng pananda:

1. Mga panandang Naghuhudyat ng pagkasunod-sunod ng mga kilos/
pangyayari o Gawain:
a. Sa pagsisimula: Una, sa umpisa, noong una, unang-una
b. Sa gitna: Ikalawa, ikatlo, …., sumunod,pagkatapos, saka
c. Sa wakas: sa dakong huli, sa huli, wakas
2. Pagbabagong-lahad- sa ibang salita, sa kabilang dako, sa madaling
salita
3. Pagbibigay-pokus- bigyang pansin, pansinin, tungkol sa
4. Pagdaragdag- saka, at, sa pagdaragdag, pagpapatuloy
5. Paglalahat- bilang paglalahat, sa kabuoan, samatuwid
6. Pagtitiyak o pagpapasidhi- siyang tunay, walang duda

41
 Pagsulat ng Resulta sa
Aralin Pananaliksik

5.4
Alamin
Ako’y nagagalak sa iyong pagbabalik. Halika na at tayo ay
may panibagong hamon.

Sa modyul na ito ay magagamit sa pagsulat ng resulta ng

pananaliksik ang awtentikong datos na nagpapakita ng
pagpapahalaga sa katutubong kulturang Pilipino.

Subukin
Panuto: Halika at suriin natin ang graph at sagutan ang mga katanungan. Isulat
ang iyong sagot sa patlang.

Ano ang kadalasang binabasa mo?

60

50

40

30

20

10

0
Alamat Epiko Tula Nobela

Babae Lalake Kabuoan

42
 _____________1.Ilang ang kabuoang nagbabasa ng
Alamat?
_____________2.Aling uri ng panitikan ang kadalasang
binabasa?
_____________3.Aling uri ng panitikan ang may
pinakamamababang mambabasa?
_____________4.Ilang babae ang nagbabasa ng tula?
_____________5.Ilang lalake ang nagbabasa ng epiko?

Balikan
Panuto: Ihanay ang mga pananda sa wasto niyang tungkulin.

Una sa umpisa noong una unang-una sa dakong huli

Ikalawa ikatlo sumunod pagkatapos saka sa huli wakas

Umpisa Gitna Wakas

Tuklasin!
Guhit-Graph!

Basahin ang sitwasyon at gumuhit ng graph na nagpapakita ng datos na

nakalap mula sa sarbey.

43
Sitwasyon: Si Anna ay gumawa ng isang sarbey upang malaman kung anong
katutubong kultura ng mga Pilipino pinakakilala ng kanyang mga
kapwa mag-aaral. Lumabas sa datos na nakalap ni Anna na
mayroong 40 na mga kapwa mag-aaral niya ang kilala Bayanihan,
50 naman alam ang Simbang Gabi at 30 naman ang nakikilala ang
Semana Santa.

Suriin!
Basa-Sagot

Presentasyon, Pagsusuri at Interpretasyon ng mga Datos

Ang bahagi ng pananaliksik na Presentasyon, Pagsusuri at
Interpretasyon ay ang pinakamahalaga. Sa kabanatang ito Inilalahad ang
nilalaman ng pag-aaral na kinapalolooban ng mga nakalap na datos mula sa
mga kaisipang nasaliksik sa mga aklat, tesis, disertasyon, jornal at iba pa.
a. Pag-ugnay-ugnayin ang mga kaisipang nasaliksik upang mabuo
ang ang paglalahad sa bawat paksang tatalakayin.
b. Suriin ang kaisipang natalakay sa pamamagitan ng paglalahad
ng mga datos na nakalap mula sa mga sarbey, pakikipanayam,
at mga hinangong sanggunian.

44
 c. Iinterpret o bigyang kahulugan ang kaisipang nasaliksik batay sa
resulta ng pag-aaral. Maaring gumamit ng talahanayan, grap,
tsart at iba pang kaugnay ng mga ito.

Lagom, Konklusyon at Rekomendasyon

Sa paglalagom ng resulta, ipakita ang pinakamahalang resulta na nakita

sa pag-aaral. Ibase naman ang konklusyon sa nakitang mga resulta sa pag-
aaral. Ang konklusyon ay ang kabuoang pahayag na maaring makapagbigay
ng kasagutan sa suliranin ng pananaliksik. Sa pagbibigay naman ng
rekomendasyon, itukoy ito sa mga partikyular na sektor at siguraduhing ang
mga ito ay magagawa, dahil ang rekomendayon ay ang mga planong dapat
bigyan ng aksyon at maaring isaman sa mga susunod na pananaliksik. Maaring
ang mga rekomendasyon ay mga sariling pananaw at kaisipan ng may-akda
tungkol sa ikabubuti at ikasusulong ng ganitong pag-aaral. Dapat ding matukoy
sa rekomendasyon ang maiaambag ng ginawang pag-aaral sa pamumuhay ng
tao sa partikular na sektor na kaniyang kinabibilangan upang magsilbing
pakinabang sa kanyang lipunang ginagalawan.

Panuto: Basahin ang pangungusap at bilugan ang t.

1. Ito ay ang kabuoang pahayag na maaring makapagbigay ng kasagutan

sa suliranin ng pananaliksik.
a. Datos c. Rekomendasyon
b. Grap d. Konklusyon
2. Ito ay ay ang mga planong dapat bigyan ng aksyon at maaring isaman
sa mga susunod na pananaliksik.
a. Datos c. Rekomendasyon
b. Grap d. Konklusyon
3. Sa kabanatang ito inilalahad ang nilalaman ng pag-aaral na
kinapalolooban ng mga nakalap na datos mula sa mga kaisipang
nasaliksik sa mga aklat, tesis, disertasyon, jornal at iba pa.
a. Sanggunian
b. Kaugnay na Literatura

45
 c. Lagom, Konklusyon at Rekomendasyon
d. Presentasyon, Pagsusuri at Interpretasyon ng mga Datos
4. Saan na angkop ang pahayag na ito: “Ayon sa panayam kay Gng.
Herera ang mga tao sa kanyang baranggay ay nahihirapan dahil sa
pandemyang kinakaharap.”?
a. Sanggunian
b. Kaugnay na Literatura
c. Lagom, Konklusyon at Rekomendasyon
d. Presentasyon, Pagsusuri at Interpretasyon ng mga Datos
5. Saan angkop ang pahayag na ito: “Batay sa nakalap na datos sa pag-
aaral ay lalong nasisira ang ang ating ozone layer kaya maaring
gumawa ng isang programa gaya ng Sagip Kalikasan na kung saan
isinusulong nito ang tamang pag-aalaga ng ating kalikasan.”?
a. Sanggunian
b. Kaugnay na Literatura
c. Lagom, Konklusyon at Rekomendasyon
d. Presentasyon, Pagsusuri at Interpretasyon ng mga Datos

Pagyamanin
I-Search Mo!

Ito na ang panahon na kung saan bubuksan mo ang iba pang mga aklat, dyaryo
o internet at magsaliksik hinggil sa katutubong kultura ng mga Pilipino gaya ng
Bayanihan, Flores de Mayo, Simbang Gabi, Tinikling at iba pa. Pumili lamang
ng isang katutubong kultura at isulat ang mga nakalap mong impormasyon.
Huwag kalimutan na itala rin ang pinagkunan mo ng impormasyon.

46
 _______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_____________________

Isaisip

Itanong Mo!

Matapos kang magsaliksik sa napili mong Katutubong Kultura ay

panahon naman upang magtanong ka sa mga taong nasa bahay niyo hingging
sa paksa mo. Isulat ang mga impormasyon na nakuha mo sa iyong panayam.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

47
 Isagawa
End Mo Na!

Gamit ang mga nakalap na impormasyon ay sumulat ng isang kongklusyon.

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
_______________________________________________________________

Tayahin
Panuto: Gumawa ng graph ayon sa ibinigay na datos at ng kongklusyon.

Nagkaroon ng sarbey hinggil sa kultura ng mga Pilipino na

tinatawag na “Mano”. Gusto nilang malaman kung ilang kabataan pa
ba ang nagmamano sa mga matatanda. At ayon sa kanilang tally 40
kabataan ang nagmamano pa rin at ang 10 kabataan ay hindi na
nagmamano.

Gumawa ng graph

48
Sumulat ng kongklusyon batay sa resulta:

49
 Karagdagang-gawain

Mayroon bang problema, pagkukulang o dapat gawin sa ating

katutubong kultura? Isulat ang iyong rekomendasyon batay rito.

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

50
 Aralin Lagumang Pagtataya
5.5
Alamin

Ngayong natapos muna ang apat na modyul, upang mabuo ang buong
linggong pagkatuto sa Filipino 8 ito ay susukatin mo ang iyong mga natutunan
sa mga sumusunod na kasanayang pampagkatuto:

 Naipaliliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng pananaliksik

ayon sa binasang datos;
 Nabibigyang kahulugan ang mga salitang di maunawaan
kaugnay ng mga paraan sa pangangalap ng datos sa
pananaliksik;
 Naiisa-isa ang mga paraan ng pananaliksik mula sa video clip na
napanood sa youtube o iba pang pahatid pang madla;
 Naipaliliwanag ang angkop na paraan sa pangangalap ng datos
nang naayon sa lugar at panahon ng pananaliksik;
 Nagagamit sa pagsulat ng resulta ng pananaliksik ang
awtentikong datos na nagpapakita ng pagpapahalaga sa
katutubong kulturang Pilipino; at
 Nagagamit nang maayos ang mga pahayag sa pag-aayos ng
datos (Una, isa pa, iba pa.)

Tayahin
Panuto: Basahin at unawain ang mga pahayag. Piliin ang titik ng tamang sagot
at isulat sa sagutang papel.

51
I.
1. Isinasaalang-alang ang interes ng mananaliksik sa pangangalap ng mga
datos.
d. Pagpili ng tamang paksa
e. Pagrereserba ng papel
f. Pagsulat ng pinal na papel
g. Paghahanda ng balangkas
2. Pagsasaayos ng mananaliksik sa mga nakalap na datos ayon sa uri ng
paglalahad o batayang gagamitin sa ulat.
a. Paghahanda ng balangkas
b. Pagsulat ng pananaliksik
c. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
d. Pag-ooraganisa ng nilalaman batay sa balangkas
3. Masusing hinahanap ng mananaliksik ang pagpili at pangangalap ng
aklat, magasin, journal at iba pa.
a. Paghahanda ng bibliyograpi
b. Paghahanda ng balangkas
c. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
d. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
4. Dito inihanda ang estruktura ng buong organisasyon ng gagawing
pananaliksik
a. pagsulat ng pananaliksik
b. paghahanda ng balangkas
c. pagsulat ng pinal na papel
d. lahat ng nabanggit
5. Unang draft ng isinulat sa masusuring editing upang matiyak na may
kuwastuhan sa paggamit ng wika at estilo.
a. Pagsulat ng pananaliksik
b. Pagsulat ng pinal na papel
c. Pagrereserba ng papel
d. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
6. Pagsulat ng pinal na pagbabalangkas ng isang ulat
pananaliksik/tesis/disertasyon
a. Pagsulat ng pinal na papel
52
 b. Pagpili ng tamang paksa
c. Pangangalap ng mga kinakailangang datos at material
d. Pag-oorganisa ng nilalaman batay sa balangkas
7. Maayos na isinasagawa ang pasulat na ulat batay sa mga naunang
ginawang presentasyon ng mananaliksik.
a. Pagreserba ng papel
b. Pagsulat ng pananaliksik
c. Pagpili ng tamang paksa
d. Paghahanda ng bibliyograpi
8. Kadalasan, ito ay inaabot ng isa o higit panglinggo depende sa uri ng
pananaliksik na isinagawa.
a. Pagsulat ng pinal na papel
b. Paghahanda ng balangkas
c. Pagpili ng tamang paksa
d. Pagsulat ng pananaliksik
9. Alin ang madaling makakalap ng mga mahahalagang datos sa
pananaliksik.
a. Analitikong paraan
b. Kwalitatib
c. Kwantitatib
d. Deskriptib
10. Bunga ng paglaganap ng iba’t-ibang suliranin at pag-unlad,resulta ng
maingat na pag-aaral at paghahanap ng mga impormasyon tungkol sa
paksang nais tuklasin.
a. Lohikal
b. Pananaliksik
c. Pagsusuri
d. Disiplinadong Inquiry

II. Salungguhitan ang mga panandang ginamit sa bawat pangungusap.

Isulat ang sagot sa sagutang papel.

11. Walang duda na mahal siya ng taong bayan.

53
 12. Bilang paglalahat maraming tao ang nasisiyahan sa bagong programa
ng gobyerno.
13. Ang pagtatanim ng gulay sa sariling bakuran ay nakakatulong sa bawat
pamilya saka sa kanyang kommunidad niya,
14. Kasunod sa proseso ay ang paghihintay ng resulta.
15. Dapat bigyang pansin ng mga opisyal ang problema sa tubig.

III. Lagyan ng bilang 1-5 ang mga pangyayari ayon sa wastong pagkasunod-
sunod sa kwento.
______16. Nagising siya at narinig ang balita sa radyo.
______17. Narinig niya sa radyo ang balita tungkol sa bagyo.
______18. Mahimbing ang pagkakatulog ni Andrea.
______19. At sa dakong huli ay inalis na niya ang makapal na kumot at
patuloy na nakinig sa balita.
______20. Naalala niya ang kanilang napag-aralan sa paaralan tungkol sa
bagyo.

IV. Alamin ang tinutukoy ng mga pahayag. Para sa bilang 6-8 hanapin
PAHALANG at para naman sa bilang 9-10 hanapin PABABA. Isulat
sa sagutang papel ang nabuong salita.

B D R I L B K S I B A B C D S
U A P L A G I A R I S M G F A
W T Y K O T L G T N H I J J N
A O O O L E O I R I I O U K G
N S Y H A N I N F G E A S L G
X Q O H I N T E R B Y U D M U
C R E V K M S A D Z A S D N N
M U L T I P L E C H O I C E I
O I U Y T R E W S D X Z Z O A
S D F G H J K L M N B V C P N

54
 PAHALANG
21. Ito ay mabilis na paraan ng pangangalap ng datos.
22. Ito ay paraan ng pangangalap ng datos ang may personal na
koneksyon sa pangunahing batis ng impormasyon.
23. Ito ang pagkopya ng sulatin, disenyo, balangkas, plano, karikatura, o
anumang likhang-isip nang walang pahintulot sa may-ari.

PABABA
24. Anumang uri ng kaalaman tungkol sa kahit anong bagay.
25. Paalpabetong listahan ng pinagkunan ng datos.

V. Sa loob ng Ladder Organizer pagsunod-sunorin ang pamagat ng bawat

kabanata. Isulat ang titik ng iyong sagot.

a. Suliranin At Sanligan Ng Pag-Aaral

b. Kaugnay Na Pag-Aaral At Literatura
c. Paglalagom ng mga Natuklasan, Kongklusyon, at Rekomendasyon
d. Pamamaraan Metodolohiya, Presentasyon
e. Paglalahad at Pagsusuri Ng Datos

30. KABANATA V

29. KABANATA IV

28. KABANATA III

27. KABANATA II

26. KABANATA I

55