Tek Fazlı Yarım Dalga Kontrolsüz Doğrultucu

1.Omik Yük Durumu:

iD
+
D i0
iS

vs R v0

-
 0 ≤ 𝜔𝑡 ≤ 𝜋 vS
iD
Vm
i0
+
iS
D ωt
-Vm
+
vs R v0 v0
-
Vm
V0
ωt
-

vD
𝜋 ≤ 𝜔𝑡 ≤ 2𝜋
iD Im
+ ωt
i0
iS
D -Vm

i0
-
vs R v0 Im
+ I0
ωt
- π 2π 3π 4π
Giriş gerilimi (kaynak gerilimi) aşağıdaki gibi ifade edilir.
𝑣𝑆 𝜔𝑡 = 𝑉𝑚 sin(𝜔𝑡)

Çıkış gerilimi

𝑉𝑚 sin 𝜔𝑡 0 ≤ 𝜔𝑡 ≤ 𝜋
vS 𝑣0 𝜔𝑡 = ቊ
0 𝜋 ≤ 𝜔𝑡 ≤ 2𝜋
Vm
olarak ifade edilir. Çıkış gerilimi DC ve AC bileşenlerden oluşmaktadır. DC bileşen (yani çıkış geriliminin
ortalama değeri) ωt
-Vm
v0
Vm
V0
ωt

iS 1 𝜋 𝑉𝑚
𝑉0 = න 𝑉 sin 𝜔𝑡 𝑑(𝜔𝑡) =
Im 2𝜋 0 𝑚 𝜋
Im
Yük akımı
ωt
𝑉0
i0 𝐼0 =
𝑅
Çıkış geriliminin RMS (etkin) değeri:

1 𝜋 2 𝑑(𝜔𝑡)
𝑉𝑚 2 𝜋 2 𝑉𝑚 2 𝜋 1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝜔𝑡
𝑉0(𝑟𝑚𝑠) = න 𝑉 sin 𝜔𝑡 = න sin 𝜔𝑡 𝑑(𝜔𝑡) = න 𝑑(𝜔𝑡)
2𝜋 0 𝑚 2𝜋 0 2𝜋 0 2

𝑉𝑚 2 𝑉𝑚
= 𝜋=
4𝜋 2

1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝜔𝑡
sin2 𝜔𝑡 =
2

𝑉0(𝑟𝑚𝑠) Güç Katsayısı:

𝐼0(𝑟𝑚𝑠) =
𝑅
𝑃 𝑃
𝑝𝑓 = =
𝑆 𝑉𝑆(𝑟𝑚𝑠) 𝐼𝑆(𝑟𝑚𝑠)
Yük direncinde harcanan güç
2
2
𝑉0(𝑟𝑚𝑠)
𝑃= 𝐼0(𝑟𝑚𝑠) 𝑅 =
𝑅
 Örnek: Tek fazlı yarım dalga kontrolsüz doğrultucunun giriş gerilimi 120Vrms ve frekansı 60Hz’dir. Yük direnci 5Ω’dur.

a- Yük akımının ortalama değerini (DC bileşenini),

b- Yük üzerinde harcanan gücü,
c- Devrenin güç katsayısını (pf) bulunuz.

𝑉𝑚 = 120 2 = 169,7𝑉
iD a-
+
D i0 𝑉0 1 𝜋 𝑉𝑚 1 𝜋 169,7
iS 𝐼0 = = න sin 𝜔𝑡 𝑑(𝜔𝑡) = න sin 𝜔𝑡 𝑑(𝜔𝑡) = 10,8𝐴
𝑅 2𝜋 0 𝑅 2𝜋 0 5

vs R v0
120Vrms 1 𝜋
5Ω b- 𝑉0(𝑟𝑚𝑠) = න 𝑉 sin 𝜔𝑡 2 𝑑(𝜔𝑡) = 84,85𝑉
f=60Hz 2𝜋 0 𝑚
- 2
𝑉0(𝑟𝑚𝑠)
𝑃= = 1439,9𝑊
𝑅

𝑉0(𝑟𝑚𝑠) 𝑃 𝑃 1439,9𝑊
c- 𝐼0(𝑟𝑚𝑠) = = 16,97𝐴 𝑝𝑓 = = = = 0,707
𝑅 𝑆 𝑉0(𝑟𝑚𝑠) 𝐼𝑆(𝑟𝑚𝑠) (120𝑉)(16,97𝐴)