HỆ THỐNG NHÚNG

(EMBEDDED SYSTEM)
 Ha Noi Univesity of Industry
Nội dung Faculty of Electronics Engineering

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NHÚNG

CHƯƠNG 2. HỆ THỐNG NHÚNG ARM

CHƯƠNG 3. THIẾT KẾ ỨNG DỤNG

2
Nội dung các bài học (phần lý thuyết)

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NHÚNG

Bài 1. Giới thiệu, lịch sử phát triển của hệ thống nhúng
Bài 2. Ứng dụng của hệ thống nhúng trong thực tế

CHƯƠNG 2. HỆ THỐNG NHÚNG ARM

Bài 1. Kiến trúc phần cứng ARM
Bài 2. Công cụ lập trình hệ thống
Bài 3. Lập trình cơ bản trên ARM

CHƯƠNG 3. THIẾT KẾ ỨNG DỤNG

Bài 1. Quy trình thiết kế
Bài 2. Thiết kế ứng dụng
Nội dung các bài học (phần thực hành)

Bài thực hành 01: Lập trình điều khiển vào/ra GPIO

Bài thực hành 02: Lập trình ngắt GPIO, thiết bị hiển thị

Bài thực hành 03: Lập trình với bộ đếm Timer và PWM

Bài thực hành 04: Lập trình với ADC và truyền thông nối tiếp

Bài thực hành 05: Thiết kế ứng dụng

Hướng dẫn sinh viên tự học và
chuẩn bị bài

Ø Trước mỗi bài học:

1. Sinh viên đăng nhập vào hệ thống dhcnhn.vn; chọn Hệ thống học trực tuyến;
chọn học phần Hệ thống nhúng; chọn buổi học tương ứng.
2. Tải nội dung của buổi học về xem trước.
Ø Sau mỗi bài học:
1. Làm bài tập theo yêu cầu của GV;
2. Nộp bài tập theo hạn trên dhcnhn và hướng dẫn chi tiết trong các phiếu giao
bài tập.
Hướng dẫn sinh viên tự học và
chuẩn bị bài

Ø Qui định đánh giá học phần:

1. Sinh viên tham gia đầy đủ các buổi học lý thuyết và thực hành theo qui định.
2. Nộp đủ bài tập, đúng thời gian quy định sau khi học xong mỗi buổi học.
3. Đánh giá quá trình (Kiểm tra, Bài tập lớn, thí nghiệm,…): trọng số 0,33
4. Thi kết thúc học phần (theo hình thức vấn đáp): trọng số 0,67
Đường link tài liệu và phần mềm
phục vụ cho học phần

Ø Tài liệu:
https://www.mediafire.com/folder/u7wxgub4zesvw/Tài+liệu
https://www.mediafire.com/folder/p1wxak4gzb61u/Tài+liệu

Ø Phần mềm:
https://www.mediafire.com/folder/2z4trz038wg3p/Phần+mềm+mềm+vi+điều+k
hiển+Pic
Ø Hướng dẫn cài đặt phần mềm:
https://www.mediafire.com/file/i4ubw4p5acccxa6/1_Huong_dan_cai_dat_STM_
Cube_va_Keil_C5.wmv/file
 Ha Noi Univesity of Industry
CHƯƠNG 1 Faculty of Electronics Engineering

Bài 1. Giới thiệu, lịch sử phát triển của hệ thống nhúng

Bài 2. Ứng dụng của hệ thống nhúng trong thực tế

8
 Ha Noi Univesity of Industry
Bài 1: Faculty of Electronics Engineering

1.1. Khái niệm về hệ thống nhúng

1.2. Lịch sử phát triển của hệ thống nhúng

9
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống: là tập hợp các phần tử có quan hệ

hữu cơ với nhau, tác động chi phối lẫn nhau
theo các quy luật định để trở thành một chỉnh
thể.

10
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng: là hệ thống máy tính con mà

phần cứng kết hợp chặt chẽ với phần mềm, được
thiết kế để thực hiện một vài chức năng chuyên
dụng.

11
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng: là một loại hệ thống máy tính

được thiết kế để thực hiện một số tác vụ như truy
cập, xử lý, lưu trữ và kiểm soát dữ liệu trong các hệ
thống thiết bị điện tử khác nhau.

12
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng: là sự kết hợp giữa phần cứng

và phần mềm (phần mềm được nhúng vào phần
cứng), phục vụ cho các bài toán chuyên dụng trong
nhiều lĩnh vực công nghiệp, tự động hóa điều khiển,
quan trắc và truyền thông…

13
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng thường được thiết kế để thực hiện

một chức năng chuyên biệt nào đó, thường đi kèm
với những yêu cầu cụ thể với máy móc và phần
cứng chuyên dụng

 Sự hỗ trợ của các hệ thống nhúng giúp cho cho

công việc trở nên hoàn thiện và thuận tiện hơn. Vì
thế, các hệ thống nhúng thường được tích hợp rất
nhiều trong cả các thiết bị đơn giản hay phức tạp.

14
 Ha Noi Univesity of Industry
Kiến trúc hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

 Phần mềm ứng dụng.

 Phần mềm hệ thống.

 Phần cứng.

15
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Đặc điểm của hệ thống nhúng

• Các hệ thống nhúng được thiết kế để thực hiện một số nhiệm
vụ chuyên dụng chứ không phải đóng vai trò là các hệ thống
máy tính đa chức năng.

• Một số hệ thống không đòi hỏi hoặc ràng buộc chặt chẽ, cho
phép đơn giản hóa hệ thống phần cứng để giảm thiểu chi phí
sản xuất.

16
1.1. Khái niệm về hệ Ha Noi Univesity of Industry
thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

 Đặc điểm của hệ thống nhúng

• Một hệ thống nhúng thường không phải là một khối riêng biệt
mà là một hệ thống phức tạp nằm trong thiết bị mà nó điều
khiển.

• Các hệ thống nhúng bị giới hạn nhiều hơn về phần cứng và

chức năng phần mềm so với máy tính cá nhân. Giới hạn phần
cứng có thể bao gồm giới hạn về khả năng xử lý, tiêu thụ điện
năng, bộ nhớ, chức năng phần cứng,…

17
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

v Hệ thống nhúng không có hệ điều hành.

v Hệ thống nhúng có hệ điều hành.

18
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

vHệ thống nhúng không có hệ điều hành.

Ø Là hệ thống đơn giản chỉ bao gồm phần cứng

Ø Sử dụng trong các ứng dụng cơ bản :

• Sử dụng nút bấm, điều khiển Led..
• Đọc các thông số từ cảm biến, hiển thị lên
màn hình Led, LCD…

19
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng không có hệ điều hành.

20
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

vHệ thống nhúng có hệ điều hành.

Ø Là hệ thống bao gồm phần cứng và phần mềm

Ø Hệ điều hành nhúng: eCos, ucLinux, VxWorks,

Monta Vista Linux, BIOS, QNX…

Ø Quản lý bộ nhớ, quản lý tiến trình, quản lý chia sẽ tài

nguyên.

Ø Có thể tái sử dụng trên một hệ thống nhúng khác

21
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng có hệ điều hành.

22
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng có hệ điều hành.

23
 Ha Noi Univesity of Industry
Phân loại hệ thống nhúng
Faculty of Electronics Engineering

 Hệ thống nhúng có hệ điều hành.

24
 1.2. Lịch sử phát triển của Ha Noi Univesity of Industry
hệ thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

- Năm 1960: Hệ thống nhúng đầu tiên là Apollo Guidance Computer (Máy tính
dẫn đường Apollo) được phát triển bởi Charles Stark Draper tại phòng thí
nghiệm của trường đại học MIT.
- Năm 1961: Hệ thống nhúng được sản xuất hàng loạt đầu tiên là máy hướng dẫn
cho tên lửa quân sự. Nó là máy hướng dẫn Autonetics D-17, được xây dựng sử
dụng những bóng bán dẫn và một đĩa cứng để duy trì bộ nhớ.
- Năm 1966: Minuteman II được đưa vào sản xuất, AutoneticsD-17 đã được thay
thế với một máy tính mới sử dụng mạch tích hợp. Tính năng thiết kế chủ yếu
của máy tính Minuteman II là nó đưa ra thuật toán có thể lập trình lại sau đó để
làm cho tên lửa chính xác hơn, và máy tính có thể kiểm tra tên lửa, giảm trọng
lượng của cáp điện và đầu nối điện, giảm chi phí mạch điện từ 1000$ xuống còn
3$.
- Năm 1968: Intel được Robert Noyce và Gordon Moore thành lập, dẫn đến sự
phát triển vi điều khiển và vi xử lý là trái tim của nhiều thiết bị điện tử hiện đại.

25
1.2. Lịch sử phát triển của Ha Noi Univesity of Industry
hệ thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

- Năm 1969: Volkswagen sử dụng hệ thống nhúng trong oto.

- Năm 1971: Intel tạo ra bộ vi xử lý đầu tiên hướng đến người tiêu dùng là Intel
4004; Texas Instruments tạo ra TMS 1000, được phát minh phục vụ máy tính
điện tử và những hệ thống nhỏ khác… Là bộ vi xử lý đầu tiên được sử dụng
trong máy tính cá nhân.
- Năm 1980: kỹ thuật mạch tích hợp đã đạt trình độ cao dẫn đến nhiều thành
phần có thể đưa vào một chip xử lý. Các bộ vi xử lý được gọi là các vi điều
khiển và được chấp nhận rộng rãi. Với giá cả thấp, các vi điều khiển đã trở nên
rất hấp dẫn để xây dựng các hệ thống chuyên dụng.
- Năm 1983: HP đã giới thiêụ chiếc máy tính cảm ứng đầu tiên với tên gọi HP-
150. Chiếc máy tính này có hệ điều hành MS-DOS, bộ vi xử lý Intel 8088 và
được xem như một thiết bị dữ liệu đầu cuối với các khối có thể chạm được trên
màn hình.

26
1.2. Lịch sử phát triển của Ha Noi Univesity of Industry
hệ thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

- Năm 1987: Wind River Systems, một công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của
TPG Capital, Hoa Kỳ tạo ra hệ điều hành VxWorks là một hệ điều hành thời gian
thực (RTOS). VxWorks được thiết kế để sử dụng trong các hệ thống nhúng yêu
cầu hiệu suất thời gian thực, xác định và, trong nhiều trường hợp, chứng nhận
an toàn và bảo mật, cho các ngành, chẳng hạn như hàng không vũ trụ và quốc
phòng, thiết bị y tế, thiết bị công nghiệp, robot, năng lượng, giao thông vận tải,
cơ sở hạ tầng mạng, ô tô và điện tử tiêu dùng.
- Năm 1989: Máy in thế hệ 8 bit được phát triển dựa trên nền tảng hệ thống
nhúng.
- Năm 1992: Điện thoại di động dựa trên nền tảng hệ thống nhúng phát triển với
10 triệu máy.

27
1.2. Lịch sử phát triển của Ha Noi Univesity of Industry
hệ thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

- Năm 1996: Microsoft cho ra đời phiên bản hệ điều hành đầu tiên CE 1.0 cho các
thiết bị nhúng,không phải là máy tính cá nhân, vốn ban đầu nhằm vào thị trường
máy tính cầm tay.
- Năm 1997: với phiên bản mới được thành phần hóa (CE 2.0), Windows CE có
khả năng hỗ trợ nhiều dạng thiết bị khác cũng như các loại vi xử lý mới. Theo
sau đó là hai bản nâng cấp nhỏ (2.11 và 2.12) với một số tính năng mở rộng.
Đến phiên bản 3.0 ra đời vào năm 2000 thì Windows CE đã có khả năng hỗ trợ
các xử lý thời gian thực và các công nghệ đa phương tiện tiên tiến như
DirectDraw, DirectShow và Windows Media Player.
- Năm 1999: Hệ thống Linux nhúng đầu tiên được xuất hiện.
- Năm 2000: Linux ra phiên bản Linux real-time – 1.0
- Năm 2005: Intel, IBM, AMD
- Năm 2007: Apple tạo ra chiếc điện thoại Iphone đầu tiên của mình .
- Năm 2008: Điện thoại sử dụng hệ điều hành Android được tung ra thị trường.
28
1.2. Lịch sử phát triển của Ha Noi Univesity of Industry
hệ thống nhúng Faculty of Electronics Engineering

- Năm 2013: Thị trường nhúng đạt 140 tỷ đô là

- Hệ thống nhúng ngày càng mở rộng trong nhiều lĩnh vực khác nhau: IoT, AI,
Deeplearning, học máy …. Các công ty công nghệ lớn trên thế giới ước tính có
khoảng 50 tỷ thiết bị kết nối vào mạng Internet vào năm 2025

29
Bài 2. Ứng dụng hệ thống Ha Noi Univesity of Industry
nhúng trong thực tế Faculty of Electronics Engineering

2.1. Ứng dụng hệ thống nhúng không có hệ điều hành.

2.2. Ứng dụng hệ thống nhúng có sử dụng hệ điều hành.

32
Bài 2. Ứng dụng hệ thống Ha Noi Univesity of Industry
nhúng trong thực tế Faculty of Electronics Engineering

2.1. Ứng dụng hệ thống nhúng không có hệ điều hành.

Ø Các ứng dụng trong đo lường điều khiển
Ø Xuất nhập dữ liệu
Ø Đếm sản phẩm, đếm sự kiện tạo xung,
điều chế độ rộng xung.
Ø Đo nhiệt độ, độ ẩm, áp xuất…
Ø Truyền thông qua cổng nối tiếp…

33
Bài 2. Ứng dụng hệ thống Ha Noi Univesity of Industry
nhúng trong thực tế Faculty of Electronics Engineering

2.2. Ứng dụng hệ thống nhúng có hệ điều hành.

Ø Hệ điều hành: Embedded Linux, VxWorks, Win

CE, Lynyos, BSD, Green Hills, QNX, DOS,
µClinux, Free OS, RTOS.

34
2. Ứng dụng hệ thống Ha Noi Univesity of Industry
nhúng trong thực tế Faculty of Electronics Engineering

2.2. Hệ thống nhúng có hệ điều hành.

• Các hệ thống dẫn đường trong không lưu, hệ thống
định vị toàn cầu, vệ tinh.
• Các thiết bị gia dụng: tủ lạnh, lò vi sóng, lò nướng,…
• Các thiết bị kết nối mạng: router, hub, gateway,…
• Các thiết bị văn phòng: máy photocopy, máy fax, máy
in, máy scan,…
• Các thiết bị y tế: máy thẩm thấu, máy điều hòa nhịp
tim,…
• Các máy trả lời tự động
• Dây chuyền sản xuất tự động trong công nghiệp, robots.

35
2. Ứng dụng hệ thống Ha Noi Univesity of Industry
nhúng trong thực tế Faculty of Electronics Engineering

2.2. Hệ thống nhúng có hệ điều hành.

36