ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2 (2022)

Θερμοχημεία – Χημική Κινητική – Χημική Ισορροπία

Σε θερμοκρασία 127 ο C μεταξύ των αερίων Χ και Ψ μπορεί να αποκατασταθεί η ισορροπία:
υ
Χ(g) ¬¾ ¾
¾®
1
υ ¾
2Ψ(g) , ΔΗ = + 100kJ
2 (1)
Οι δύο αντίθετες αντιδράσεις είναι απλές.
Σε δοχείο Α όγκου V1 = 20 L εισάγεται ποσότητα 1 mol του αερίου Χ. Η αρχική ταχύτητα της
αντίδρασης (δηλαδή η ταχύτητα υ 1) μετρήθηκε ίση με 5 .10-3 Μ/s. Η πίεση στο δοχείο αυξάνεται και
τελικά σταθεροποιείται στην τιμή 3,28 atm. Η θερμοκρασία διατηρείται σταθερή στους 127 ο C.
α) Να εξηγήσετε γιατί η πίεση αυξάνεται μέχρι τη σταθεροποίησή της.
β) Να δείξετε ότι δεν έχει αποκατασταθεί χημική ισορροπία στο δοχείο Α.
Ελαττώνουμε τον όγκο του δοχείου σε V2 = 2 L οπότε αποκαθίσταται ισορροπία. Η απόδοση της
αντίδρασης είναι 50%. Να υπολογίσετε:
γ) τη σύσταση του μίγματος ισορροπίας,
δ) τη σταθερά χημικής ισορροπίας της (1) στους 127 ο C.
Σε ένα άλλο κλειστό δοχείο Β όγκου VB εισάγεται ποσότητα 3 mol του αερίου Ψ. Σε θερμοκρασία
127ο C αποκαθίσταται η παραπάνω ισορροπία. Μέχρι την αποκατάσταση της ισορροπίας
εκλύονται 100 kJ θερμότητας στο περιβάλλον, μετρημένα στις ίδιες συνθήκες με την θερμοχημική
εξίσωση (1). Να υπολογίσετε:
ε) τον όγκο VB του δοχείου Β,
ζ) την αρχική ταχύτητα υ 2.

1
 Απάντηση

α) Από x mol X παράγονται 2x mol Ψ. Δηλαδή καθώς προχωρά η αντίδραση ο ολικός αριθμός
mol αερίων αυξάνεται και αφού V, T σταθερά η πίεση στο δοχείο αυξάνεται όπως προκύπτει

από την καταστατική εξίσωση p ×V = n ×R ×T .

β) Από την καταστατική εξίσωση υπολογίζουμε τον ολικό αριθμό mol αερίων όταν
σταθεροποιηθεί η πίεση:
p ×V 3,28 ×20
p ×V = nολ ×R ×T ® nολ = = ® nολ = 2 mol
R ×T 0,082 ×400

Από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης Χ  2Ψ έχουμε ότι από 1 mol Α προκύπτουν 2 mol Ψ.
Οπότε δεν έχει αποκατασταθεί η ισορροπία και η αντίδραση έχει γίνει μονόδρομη.

γ) Η ελάττωση του όγκου του δοχείου οδηγεί σε αποκατάσταση ισορροπίας.

Έχουμε:

Χ(g) ¬¾ ¾¾
¾® 2Ψ(g)

Αρχικά (mol) 0 2
Μεταβολή (mol) +x - 2x
Ισορροπία (mol) x 2 – 2x

2 - 2x
= 0,5 ® x = 0,5
Από την απόδοση έχουμε: 2 . Οπότε στην κατάσταση ισορροπίας
περιέχονται στο δοχείο 1 mol Ψ και 0,5 mol Χ.

δ) Η σταθερά ισορροπίας είναι:

2
æ1 ö÷
çç ÷
[Ψ] 2 çè2 ø÷
KC = = ® K C = 1(M)
[X] 0,5
2

ε) Από τη θερμοχημική εξίσωση (1) έχουμε ότι εκλύονται στο περιβάλλον 100 kJ θερμότητας
όταν 2 mol Ψ μετατραπούν σε 1 mol Χ. Οπότε στην κατάσταση ισορροπίας στο δοχείο Β
περιέχονται 1 mol X και 3 – 2 = 1 mol Ψ. Η KC δε μεταβάλλεται αφού η θερμοκρασία είναι ίδια,
οπότε:
 æ1 ö÷2
çç ÷
çè V ÷
÷
[Ψ]2 Bø
KC = ® = 1 ® VB = 1L
[X] 1
VB

ζ) Έστω k1, k2 οι σταθερές των ταχυτήτων υ 1 και υ 2 αντίστοιχα.

1mol
[Χ] = = 0,05 M
Η αρχική συγκέντρωση του αερίου Χ στο δοχείο Α είναι 20L και αφού η προς
τα δεξιά αντίδραση είναι απλή θα έχουμε:
υ1 5 ×10- 3
υ1 = k1 ×[X] ® k1 = = = 0,1s- 1
[X] 0,05
k1
KC =
Οι σταθερές ταχύτητας k1, k2 και η σταθερά ισορροπίας KC συνδέονται με τη σχέση k2 .

k1 [Ψ]2
® = = KC
[Αφού πρέπει στην ισορροπία υ 1 = υ2  k1.[X] = k2.[Ψ]2 k2 [X] ].
k1
k2 = = 0,1 Μ- 1 ×s- 1
Επομένως KC .
3 mol
[Ψ] = = 3M
Η αρχική συγκέντρωση του Ψ στο δοχείο Β είναι 1L και άρα η αρχική ταχύτητα
2 2
είναι υ2 = k 2 ×[Ψ] = 0,1×3 = 0,9 Μ / s .

zaxsavvas@gmail.com