ΟΣΣ 11/10/15 Συνοπτική παρουσίαση

Η ΟΣΣ επικεντρώθηκε στα χαρακτηριστικά της μεσαιωνικής φιλοσοφίας κι

επιστήμης. Αναπτύχθηκαν θέματα όπως:
Τα σχολεία και οι μοναστικές σχολές του μεσαίωνα. Η αντιπαράθεση Βερνάρδου και
Αβελάρδου. Οι διανοούμενοι του 12ου αι. Η ίδρυση και ο θεσμικός ρόλος των
μεσαιωνικών πανεπιστημίων. Η χρήση της σχολαστικής μεθόδου και της διαλεκτικής
στη διερεύνηση θεμάτων της φυσικής φιλοσοφίας αλλά και της θεολογίας. Οι βασικές
αρχές της πλατωνικής κοσμολογίας, η έννοια της τάξης και του Λόγου. Η περιγραφή
του αριστοτελικού Kόσμου και των βασικών στοιχείων της φυσικής φιλοσοφίας του
Αριστοτέλη, καθώς και ορισμένων τροποποιήσεων που έγιναν για να εναρμονιστεί
αυτή με τη θεολογική διδασκαλία (αριστοτελικός Κόσμος: ιεραρχημένος και ποιοτικά
διαφοροποιημένος, οι ουράνιες σφαίρες με κοινό κέντρο, η κυκλικότητα της κίνησης,
ο διαχωρισμός σε υποσελήνια περιοχή και σε ουράνια περιοχή, τα στοιχεία της κάθε
περιοχής, το Πρώτο Κινούν και οι θεολογικές ερμηνείες κατά το μεσαίωνα). Η
τελεολογία στο αριστοτελικό σύστημα. Ο ρόλος των αριστοτελικών τελικών αιτίων
καθώς και των αισθητικών, ηθικών και ανθρωπολογικών στοιχείων στην κοσμολογία
του Αριστοτέλη. Τι είναι τα ακίνητα κινούντα (διάφορες ερμηνείες τους). Η έννοια
της κίνησης και τα είδη της κίνησης στην αριστοτελική φυσική. Η αριστοτελική
αιτιοκρατία. Τα σημεία συμφωνίας αλλά κυρίως τα 4 σημεία τριβής ανάμεσα στην
αριστοτελική κοσμολογία και την θεολογική διδασκαλία. Οι εξελίξεις που οδήγησαν
στην κρίση του 1277 και στην απαγόρευση των 219 αριστοτελικών προτάσεων από
την Παπική εκκλησία. Οι προσπάθειες εναρμόνισης των δύο πλευρών που έγιναν από
λογίους όπως π.χ. ο Μποναβεντούρα, ο Γκρόσσετεστ, ο Ρογήρος Βάκων, ο Αλβέρτος,
και ιδιαίτερα ο Θωμάς ο Ακινάτης και που συνέβαλαν στην αποκατάσταση των
αριστοτελικών συγγραμμάτων. Η φιλοσοφία ως θεραπαινίδα της θεολογίας. Το δόγμα
της «διπλής αλήθειας».
Ύστερος μεσαίωνας: 14ος αι. και η συνεισφορά του Γουλιέλμου ΄Οκκαμ.
Υπονόμευση της παγιωμένης αιτιοκρατικής αντίληψης. Νομιναλισμός. Κριτική στην
κοσμολογία του Αριστοτέλη. Δυνατότητα κενού, δυνατότητα ύπαρξης άλλων
κόσμων. Κριτική στην αριστοτελική θεωρία για την επίγεια κίνηση.