WIKANG PAMBANSA

Nakasaad sa Saligang Batas ng Biak na Bato noong 1847 na wikang Tagalog ang
gagamiting opisyal na wika ng pamahalaan Rebulusyunaryo.
            Dapat isaalang-alang na Malaki ang pagkakaiba ng Opisyal na wika at wikang
pambansa. Sa mga transakyon na isinasagawa sa pamahalaan Opisyal na wika ang
ginagamit samantala ang wikang ginagamit naman ng mga mamamayan sa kanilang
pakikipagugnayan sa kanilang pamayanan ay tinatawag na wikang pambansa. Sa
Opisyal na wika, hindi lahat ay nakaiintindi tulad ng paggamit ng wikang pambansa.
            Sa pagdating ng Amerikano ay ipinagamit ang wikang Ingles at hindi nagtagal
ang paggamit ng opisyal na wika ng kanilang batas ng Biak na Bato.
            Sa pamamagitan ng itinayong public school system ipinagamit nila ang Wikang
ingles sa ilalim ng pamumuno ng mga Thomasite na unang guro ng mga Pilipino.
            Sa ilalim ng Batas Blg.74 ipinag utos ng mga Pinunong Amerikano na gamitin
ang ingles bilang opisyal na wikang panturo sa mga paaralan. Batay sa isinagawang
pag-aaral ng Monroe Educational Survey Comission, hindi naging epektibo sa
pagkatuto ng mga Pilipino ang wikang Ingles
 

Sa pag uutos ng kalihim ng Public Instruction, na gamitin ang wikang Bernakular

bilang wikang panturo sa elementarya. Ang kautusang ito ang naging simula ng
pagkakaroon ng wikang Pambansa.

KAHALAGAHAN NG WIKA
Sa paanong paraan kaya magkakaunawaan ang tao kung walang wikang magagamit.
Kailangang ito ng tao upang mapanatili ang kapayapaan sa lahat ng pagkakataon. Hindi
magkakaunawaan at magiging magulo ang bawat isa kapag walang komunikasyon.
Bukod dito ang mga sumusunod ay ilan sa mga bagay kung bakit napakahalaga ng
wika.
 

1. Ito ang daluyan ng pakikipagkomunikasyon.

 
Sa pamamagitan nito pinatatag nito ang pakikipagkapwa upang makakalap  ng kaibigan
sa pamamagitan ng pakikipag-usap.
 
2. Nagagawa ng wika na mahusay na maipahayag ng tao ang kanyang nararamdaman at
ang laman ng kanyang isipan sa pamamagitan ng pagpapalitan ng kuro at pakikipag-usap.

3. Nababatid ang ugali, paniniwala at kultura ng panahong kinabibilangan ng isang lahi sa

pamamagitan ng wika.

4. Nakapagpapaunlad at napapalagana ang wika sa panahon ng makabagong kaalaman

lalo na sa makabagong teknolohiya. Sa pamamagitan ng wika kaagad na naipaparating ang
mensahe kung saang panig ng daigdig.

KATANGIAN NG WIKA
Katangian ng Wika

 Ang mga salita na ginagamit sa pakikipagtalastasan ay may mga makabuluhang

tunog na kapag nagkakasama ay nakabubuo ng mga salita na umaangkop sa iba
pang salita hanggang sa makabuo ng parirala at mga pangunguasap na naaayon sa
tamang ayos ng mga salita. Ito ang tinatawag na masistemang balangkas

 Ang wika ay arbitraryo. Napagpapayahan ng lahat ng mga gumagamit nito. Hindi

niya maunawaan ang nais tukuyin ng isang salita, samakatuwid hinding hindi isa
kasangkot sa kasunduang pinagpasyahan. Subalit kung ito ay kanyang pinag-
aralan. Subalit kung ito ay kanyang pinag-aralan at ginamit ang mga salita ay
kanyang nang nauunawaan at sinasang-ayunan na.

 Ang wika ay may kakanyahan o katangian. May sariling set ng palatunugan. Isa
sa katangian nito ay ang pagiging kapareho nito sa ibang wika ngunit hindi sa lahat
ng pagkakataon sapagkat may palatunugan ang isang wika na kakaiba sa iba pang
wika.

Halimbawa:                         
             Maligo ka (Pilipino)
             Mandilo na ka (Kapangpangan)
             Magkarigos na kita (Bikol)
 
 Ang wika ay patuloy na nagbabago, buhay o dinamiko. Ito ay patuloy na
umuunlad, nagkakaroon ito ng iba’t ibang kahulugan na isa namang karagdagan sa
ating talasalitaan.

 
Halimbawa: Bato

1. alahas d. maskulado
2. nainip e. matigas
3. ihagis f. droga

IBA'T IBANG ANTAS NG WIKA

Ang kaantasan ng wika ay binibigyang halaga ng mga bihasa sa wika. Ito ay ginagamit
ayon sa kalagayan sa buhay, lugar at mga sitwasyong nangangailangan nito. Naririto
ang ilang sa mga sumusunod  na halimbawa:
   

1. Balbal – ang mga balbal ay mga salitang di ginagamit ng mga aral na tao. Ito ay
tinatawag na salitang kalye, hindi magandang pakinggan kaya hindi rin tinatanggap
ng mga nakatatanda

2. Lalawiganin – ito ang mga salitang ginagamit sa lalawigang sinasakop nito.

Tanging sila lamang ang gumagamit maliban na lamang sila ay nakakatagpo sa
labas ng kanilang probinsya. Kapuna puna ang kakaibang bigkas at tono sa bawat
salitang kanilang ginagamit tulad ng mga taga Morong ng Rizal, Batanggas at iba
pang lalawigan sa katagalugan.

3. Pampanitikan ito ay mga salitang malalalim masisining na ginagamit sa panulaan

ng manunulat at mga bihasa sa wika.

4. Pambansa – ito ang mga salitang ginagamit ng buong bansa. Nauunawaan ng

bawat Pilipino mula apari hanggang jolo. Ginagamit din ito bilang
pangkomunikasyon pampamahalaan at sa mga paaralan.

 
 
Naririto ang ilang halimbawa ng bawat antas ng wika.

Balbal Lalawiganin Pampanitikan Pambansa

Sanrok
Waswit (sandok) Asawa
(asawa) Sanibit
Ringring Magulang
Tsikot (kotse) (dingding) Pananubitan
Guro
Yosi (sigarilyo) Taguling Kutob
(kanal) Paaralan
Tsimay (alila) Salamisin
Bungog (sira) Pamahalaan
Haybol Kasambahay
(bahay) Sagmaw Katulong
(kaning baboy)

 
 
Ang Alibata/Baybayin – Wikang Pambansa
 

 Ang alibata/baybayin ay isang sinaunang paraan ng pagsulat ng mga Pilipino

bago pa nakarating sa bansa ang mga kastila

 Isang layunin ang pagkakaroon ng isang Wikang Pambansa

 May walong pangunahing wika sa Pilipinas Cebuano, Waray, Kapangpangan,
Bicol, Ilocano, Hiligaynon, Pangasinense, Tagalog
 Ayon sa Batas Pambansa ng Biak na Bato 1897,ang Tagalog ang magiging
opisyal na wika Pilipinas. Sinuportahan ni Manuel L. Quezon ng Wikang pambansa.
Ipinatupad niya ang Batas Komonwelth blg. 184. Tungkulin nito ang lumikha ng
sang institusyong pangwika na mangunguna sa pagkakaroon ng Wikang
Pambansa. Siya rin ay nakilala bilang ama ng Wikang Tagalog.
 Nobyembre 17, 1937 – sinang-ayunan ng lahat ang wikang tagalog ang
magiging batayan ng lahat ng wika sa Pilipinas.

 
REGISTER NG WIKA
Register ng Wika
            Ang register ng wika ay tumutukoy sa mga salitang ginagamit sa iba’t ibang
disiplina. Karaniwan ito ay hindi nauunawaan ng mga taong hindi kabilang sa lipunang
kayang ginagalawan. Sa register ang kahulugan ng mga salita ay nagbabago kung
hindi siya kabilang sa lipunang kanyang ginagalawan. Nagkakaroon ng pagbabago ang
register kung naiiba na ang kausap ng taong gumagamit ng register na nasa iba’t ibang
larangan. Tulad ng mga salitang ginagamit sa pagbabangko, medisina, negosyo,
military at teknolohiya at iba pa. Suriin ang halimbawang nasa ibaba.

Salita Larangan Pagpapakahulugan

Medisina Daluyan ng dugo

Tubo
Tubo Daluyan ng tubig

Lipunan Kasayahan

Party Partidong
Pulitika Kinaaniban sa
Pulitika

Kalikasan Mahinang pag-ulan

Ambon Nabigyan ng hati

Salitang kanto
Nakadelihensya

Musika Kuwerdas ng gitara

Chord
Gamit Sampayan
BARAYTI NG WIKA
Barayti ng Wika
            Ang Barayti ng wika ay ang paggamit ng salita ayon sa pangangailangan ng tao.
Taglay nito ang pagkakapareho ng kahulugan sa lahat ng dayalekto ng Pilipino maging
sa paraan ng paggamit nito. Nagkaroon ng Barayti ng Wika ayon sa pagkakaiba ng
bawat indibidwal at ng grupong kanilang kinabibilangan, interes, lugar na kanilang
kinalalagyan. Halimbawa nito ay paggamit ng Tagalog sa Morong, Angono,
Marinduque, Batangas, Quezon, Kamaynilaan.
            Halimbawa ay ang pagtatanong ng taga Batagaas “Nakain ka ng ng pating?” na
ibig sabihin ay “Kumakain ka ng pating.” Sa Morong, Rizal naman ang salitang
nagtataglay ng titik “D” ay pinapalitan ng “R”, halimbawa nito ay:
            Sanrok – Sandok
            Ringring – Dingding
            Marulas – Madulas
            Dahil sa napakaraming wikang ginagamit sa Pilipinas masasabing multilinggwal
ang Pilipinas. Bawat lalawigan ay kanya-kanyang katutubong wika na siyang nagiging
Inang Wika ng bawat lalawigan o rehiyon.
Uri ng Barayti ng Wika
1. Idyolek – ito ay nakagawiang pamamaraan ng pagsasalita ng indibidwal o ng isang
pangkat ng mga tao na gumagawa ng isang komon na wika.
Halimbawa ng Idyolek:
“Hindi ka namin tatantanan” ni Mike Enriquez
“Magandang Gabi Bayan” ni Noli de Castro
“Ang buhay (Links to an external site.) ay weather weather lang” ni Kim Atienza
“Ito ang iyong Igan” ni Arnold Clavio
“Hoy Gising!” ni Ted Failon
2. Dayalekto – Ito ay napapaunlad ng mga tao dahil sila ay nakahiwalay ayon sa
kanilang lokasyon at iba pang dahilan. Ito ang salitang gamit ng mga tao ayon sa
partikular na rehiyon (Links to an external site.) o lalawigan na kanilang kinabibilangan.
Ang halimbawa nito ay Batangas, Quezon, Marinduque ay magkakaiba ang bigkas nila
ng mga salita at ang terminolohiyang ginagamit. Halimbawa sa Quezon ang buko ay
tinawag na mura, balingkoy sa kamoteng kahoy. Sa Bataan, taguling ang tawag sa
kanal. Sa Marinduque, bungod ang termino nila sa sira ang ulo. Tayo ay may iba’t-ibang
uri ng wikang (Links to an external site.) panrehiyon na kung tawagin ay wikain. Meron
tatlong uri ng Dayalek:

 Dayalek na heograpiko (batay sa espasyo)

 Dayalek na Tempora (batay sa panahon)
 Dayalek na Sosyal (batay sa katayuan)

Halimbawa ng Dayalek:
Bataan - Baki ah?                                                                        Tagalog - Nalilito ako
Batangas - Bakit ga?                                                                  Bisaya - Nalilibog ako
Ilocos - Bakit ngay?
Pangasinan - Bakit ei?
Tagalog - Bakit?
3. Sosyolek – Ang barayti ng wika na nabubuo sa paggamit ng isang tiyak na pangkat
ng tao tulad ng haybol, etnek, tapune, olats, yosi, baryables mga salitang ginagamit ng
mga estambay sa kanot o magkakabardang tinedyer.  Ang mga salitang ito ay may
kinalaman sa katayuang sosyo ekonomiko at kasarian ng indibidwal na gumagamit ng
mga naturang salita.
Halimbawa ng Sosyolek:
Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang init naman dito!)
Sige ka, jujumbagin kita! (sige ka, bubugbugin kita!)
May amats na ako ‘tol (may tama na ako kaibigan/kapatid o kaya ay lasing na ako
kaibigan/kapatid)
Wa facelak girlash mo (walang mukha o itsura ang gelpren mo o kaya ay pangit ng
gelpren mo)
Repapips, ala na ako datung eh (Pare, wala na akong pera)

4. Ekolek – Ang wikang ginagamit sa loob ng tahanan ng isang mag-anak. Tanging

sila lamang ang nakakaintindi. Sa paggamit nito nanatili pa rin ang paggalang sa
kanilang mga magulang. Ang mga salitang ginagamit ng mga miyembro ng pamilya
ay hindi nila ginagamit paglabas ng kanilang tahanan
 BILINGUWALISMO
Noong Enero 15-19, 2015 naging mapalad ang Pilipinas sa pagdalaw ni Pope Francis.
Sa pagbaba pa lamang niya sa eroplano ay binate na niya ang mga Pilipino sa kanyang
sariling wika. Nagtagal si Pope Francis sa loob ng limang araw at sa lahat na kanyang
pinupuntahan ay may kasama siyang interpreter. Hindi niya lilisanin ang pook na
kanyang pinupuntahan hanggat hindi niya naihahatid ang mensahe ng Panginoon ang
magandang balita. Sa kanyang pakikihalubilo sa tao lalo niyang inilalapit pati na ang
mga batang mula sa kanyang kamusmusan na nakadarama ng pag-ibig at pagmamahal
ng Diyos. Naging mapayapa ang buong bansa sinikap ng buong sambayan na
mapanatili ang katahimikan para sa kapakanan ng bawat mamamayan. Pati na ang
kalapit at kaalyadong bansa ay di makapaniwala sa mainit na pagtanggap ng mga
Pilipino sa Santo Papa.
            Sa buong panahon ng pagkakatigil sa Pilipinas ay gumagamit lamang ng
kanyang sariling wika at ito ay isinasalin na lamang kanyang interpreter sa Wikang
Ingles. Maging ang mga reporter ay naghahatid ng kanilang pagpapaliwanag sa Wikang
Ingles.
            Ang ganitong pangyayari ay nagpapatunay lamang na bihasa ang mga Pilipino
reporter sa paggamit ng dalawang wika.
            Mapupuna na ang mamamahayag na Filipino ay may kakayahan sa paggamit
ng katutubong wika at may kasanayan din sa pagsasalita sa Wikang Ingles.
Samakatuwid sila ay maituturing na bilingwal sapagkat may kahayahan siyang gumamit
ng dalawang wika.
            Sa kalagayan ng mga Pilipino palibhasa’y mahilig manood, making sa radio at
telebisyon dumalo sa mga seminar ay nakaiintindi ng ibang wika kahit hindi nila ito
tuwirang nagagamit ay nauunawaan naman nila ang nilalaman ng ibang wika tulad ng
Ingles.
            Ang pagiging bilingwal so kamusmusan ay maari lamang maganap kung ang
bata ay anak ng isang Amerikano at Pilipino sabay niyang matutunan ang dalawang
wika ito ang tinatawag na bilingwal sa kamusmusan.
            Ang bilingwal sa kabataan ay nagaganap kapag siya ay pumasaok sa paaralan
at may sapat nang kaalaman sa kanyang wika.
            Kapag bilingwal sa kabataan o katandaan natutunan niya ang pangalawang
wika kapag siya ay nasa kolehiyo na.
KATUTURAN NG WIKA
Katuturan ng Wika
Winika ni Austero et al (1999) mula kay Gleason na “Ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog na isinaayos sa paraang arbitraryo. Ang mga tunog ay
hinugisan/binigyan ng mga makabuluhang simbolo (letra) na pinagsama-sama upang
makabuo ng mga salita na gamit sa pagpapahayag.”
Dagdag naman nina Mangahis et al (2005) na ang wika ay may mahalagang papel na
ginagampanan sa pakikipagtalastasan. Ito ang midyum na ginagamit sa maayos
na paghatid at pagtanggap ng mensahe na susi sa pagkakaunawaan.
Ang katutubong wika (kilala rin bilang inang wika, unang wika, arteryal na wika, o L1) ay
ang wika na natutunan ng isang tao mula nang kanyang kapanganakan. Batayan para
sa pagkakilanlang sosyolinggwistika ang unang wika ng isang tao.

KAHALAGAHAN NG PAGKATUTO
NG WIKA
Mahalaga ang wika sapagkat:

1. Ginagamit ito sa pakikipagtalastasan o sa komunikasyon

2. Isa itong paraan upang mabigyan ng malinaw at maging epektibong mailalahad
ang saloobin at kaisipan ng isang tao;
3. Nakikita rin dito ang kultura at kasalukuyang kalagayan ng lipunan
4. Nagagamit din itong instrumento upang maipamahagi ang kanyang kaalaman

 
Dulang Panradyo
    Ang dula ay isang masining na paraan upang maibahagi ang anumang papel na
kanyang gagampanan sa ibabaw ng tanghalan. Naipapahayag din ng dulang panradyo
ang tila isang makatotohanang paksa na mula sa mga karanasan at mga araw-araw na
pangyayari sa bawat isang mamamayan sa ating lipunan.
    Ang dulang panradyo, pampelikula at telebisyon ay mayroon ding pagkakaiba-iba
sapagkat ito ay ipinapalabas sa entablado upang maibahagi sa mga manonood.
Mayroon itong mga tauhan at diyalogo na binibigkas at binibiyan ng wastong salita at
intonasyon upang maipabatid ang mensahe ng may buhay at damdamin na
maiintindihan ng mga manonood.
 
 
 
Elemento ng Dulang Panradyo

1. Iskrip- mahalagang malaman na ang iskrip ang pinakakaluluwa ng isang dula.

Kapag walang iskrip, hindi magiging maayosang presentasyon at magiging magulo
ang daloy ng kuwento. Sa pagsulat ng isang iskrip, kailangang malinaw at
nauunawaan ang mensaheng nais iparating sa mga mambabasa sa pamamagitan
ng paggamit ng simpleng mga pananalita na mabilis maunawaan ng mga
tagapakinig.

2. Musika at tunog- Nakakapagpadagdag din sa lalong ikawiwili ng isang dulang

panradyo ang musika at tunog. Ang iniiwasan lamang sa paglalapat nito ay mas
mangibabaw ito sa mismong dula. Ibagay rin sa mismong dayalogo o damdaming
nangingibabaw ang paglalapat ng musika at tunog. Dapat may “timing” ang
paglalapat nito.

3. Mga Magsasalita- Marapat na ang mga nagsasalita ay mismong ramdam ang

ekspresyon o damdaming namamayani sa mismong dula habang binabato niyaang
bawat linya. Kung sakaling kulang sa mga magsasalita ay maaari namang magbago
ng boses.Siguraduhin lamang na hindi ito makakaapekto sa daloy ng kuwento.

PANGALAWANG WIKA
Kapag pangawalang wika ang pinag-uusapan, ito ay nangangahulugang pagkatuto
gamit ang wikang kanyang natutuhan na maaaring sa bahay o sa lipunang kanyang
ginagalawan. Ito ay nangangahulugan na ang wikang ginagamit sa pagkatuto ng isang
tao ay base sa kung ano ang natutuhan niya sa mundong kanyang ginagalawan na
maaari niyang magamit sa pang araw-araw na pamumuhay.
 
Halimbawa:
Kapag wikang Tagalog ang nakagisnan mong wika (L1), kagyat kang matututo ng mga
konsepto mula sa wikang Ingles (L2) na magagamit sa pagtatrabaho o di kaya naman
kapag may mga kausap kang dayuhan.
 
Mahalaga rin naman matutunan ang pangalawang wika, huwag pa ring kalilimutan ang
nakagisnang wikang nagmulat sa ating pagkatuto.
 
Ano ang pangalawang wika?
Ayon sa mgadalubwika, ito ay tumutukoy sa alinmang wikang natutuhan ng isang tao
matapos niyang maunawaang lubos at magamit ang kaniyang sariling wika o ang
kanyang unang wika.
 
Kapag dalawang wikang iyong natutunan na gamitin sa pakikipagtalastasan, ang tawag
ay bilinggwal, kapag tatlo o higit pa ay multilinggwal at kapag maraming alam na wikang
ginagamit ay polyglot ang tawag.
 

TUNGKULIN NG WIKA
Ang komunikasyon ay ginagamit sa pagbabatid ng mga impormasyon na ang gamit ay
mga simbolo at karaniwang Sistema sa pagbubuo nito, Ito ay pinag-aaralan sa araling
komunikasyon sa mga disiplinang pang akademya na tinatalakay ang mga araling pang
komunikasyon.
            Sa pag papahayag ay karaniwang ginagamit ang wika. Madali siyang
maintindihan mahaba man o maikli ang pangungusap.
            Sinasabing pangkaisipan ang isang gawaing pang wika upang ito ay ginagamit
sap ag papaliwanag. Kasabay kilos ng kamay sa taong kanyang kausap, Dito nagyayari
ang pagkakaunawaan ng mga taong nag-uusap sa pagitan ng tatlo o higit pang mga
kausap.
            Ang pag lalahad ng opinyon ng isang taga pag salita tungkol sa isang pagbasa
ay tinatawag ng komunikasyon. Sa ganitong paraan nagiging malinaw ang isang isyu sa
pamamagitan ng pag-uusap o komunikasyon. Dito nagkakaroon ng pagkatuto ng mga
ginagamit ng wika.
            Mula sa mga tunog at simbulo at ang mga kaalaman sa lituntunin sa paggamit
nito ay nakabubuo ng mga kaisipang nais ipahayag ang tao. Ito rin ang mga naiisip o
nararamdaman sa pakikipag-usap o sa pamamagitan ng liham. Isa itong makataong
paraan upang makipag-ugnayan sa kapwa. Naibabatid ang anumang hangarin sa
pamamagitan ng paglikha ng tunog. Sa kabuuan nito ay sagisag ng mga salitang ating
binibigkas upang maipaabot ang nais nating ipahayag. Dahil ditto nagkaroon ng
ugnayan, unawaan at pagkakaisa ang kasapi ng isang pulutong ng mga mamamayan.
 
Naririto ang ilan sa mga tungkulin ng wika
Interaksyonal – Pinatitibay at pinamamalagi nito ang ugnayan ng tao sa lipunan o
pamayanan.
Instrumental – Sinasagot nito ang lahat ng kailangan ng tao tulad ng paggawa ng
memorandum o paggawa ng      liham sa pag-aaplay ng trabaho.
Regulatori – Nagbibigay ng direksyon o komokontrol sa kaasalan ng tao tulad
pagbibigay panuto.
Personal – Naglalahad ng mga kaisipan o nadarama ng tao pagsulat man o pasalita.

TUNGKULIN NG WIKA
(PERSONAL)
Personal- Nagagamit ang wika upang maipabatid ang katauha ng isang tao. Ang bawat
tao ay may bahagi ng kanyang katauhan sa wika. Mayroong bahagi ang bawat isa sa
nangyayari. Hindi ipinagbabawa ang magsalita o magkwento ng marami o ang hindi
kumibo kung gusto nila at malaya rin silang magsabi ng kanilang nais sabihin.
Nagkakaroon ng pagkakataon ang bawat tao na makapagpahayag ng kanilang saloobin
kahit man ito ay padamdam, pagrerekomenda, o pagmumura o sa maingat na
pamamaraan na pagpili ng salita.
Halimbawa: paghiyaw,pagmumura, galit, pagiging mapaumanhin .

HEURISTIKO
Mahalagang malaman ng isang tao na ang pagkatuto ng isang wika ay hindi lamang
salik sa upang maunawaan ang isang bagay. Kadalasan, maaari tayong matuto ng
isang wika ayon sa ating nauunawan,naririning, nakikita, nadarama o nalalasahan na
nababase sa ating obserbasyon sa ating kapaligiran.
Ayon sapag-aaral ni M.A.K. Holliday, isa samga tungkulin ng wika ay ang Hueristiko.
Ang Hueristiko ay ang paggamit ng wika bilang isang kasangkapan sa pagkakaroon ng
kaalaman at pag-unawa. Ginagamit din ang wika upang magkaroon ng mga kaalaman
sa daigdig. Nagbubunga ng sagot ang mga tanong, konklusyon at pakikipagtalastasan,
mga bagong katuklasang konsepto at iba pa
Nagiging pamatayan din ito ng kaalaman sa iba’t ibang disiplina. Sa tulong ng wika
nagkakaroon ang tao ng mga pagkakataong makapagtanong tungkol sa mga mas
mahahalagang bagay tungkol sa daigdig na maaaring humantong sa isang kasagutan.
Halimbawa: pagtatanong, pagsagot, pangangatwiran, pagbibigay ng kongklusyon,
haypotesis, pagbibigay ng katuturan, pagtuklas, pagpapaliwanag, pagpuna, pagsusuri,
pagbuo, pag-eeksperimento, pagsang-ayon, di pagsang-ayon, pag-uulat at pagtataya.

REPRESENTATIBO
Representatibo

 Nagkakaroon ng tulong ang wika upang maiparating ang kaalaman tungkol sa

daigdig, paguulat ng mga pangyayari, paglalahad, pagpapaliwanag ng
pagkakadugtong-dugtong, at pagbabatid ng mensahe at iba pa.

 May nangyayaring pagbibigayan ng kaisipan. May mga pamantayan upang

gabayan ang mga gawi at ugaling pangwika kapag ito ay nagsisilbing pagbibigayan
ng impormasyon ay dapat na ito ay base sa katotohanan at hindi rin dapat na
opinyon lamang. Ang mga impormasyong ibinibigay ay dapat na totoo ang
intensiyon upang maiwasan ang hindi pagkakaintindihan.

 
      Halimbawa: pag-uulat, paglalahad, pagpapaliwanag, PAGHAHATID NG           
MENSAHE, PAGBIBIGAY NG tama /MALING IM[PORMASYON, pagsisinungaling at
pagpapahayag.
 Mga Teorya ng Wika

1. Teoryang Yo-he-ho, sa teoryang ito naniniwala ang mga mananaliksik na ang

sama-samang paggawa o pagtutulungan nagsimula ang wika. Ang ingay na
kanilang nabubuo ang pinagmulan ng wika.
2. Teoryang Bow-Wow, sa mga huni ng mga hayop at mga bagay na nagmula sa
kapaligiran tulad ng mga huni na gawa ng mga ibon aso pusa at iba. Maging ang
mga tunog na likha ng kalikasan tulad ng mabilis na daloy ng tubig, langitngit ng
kawayan at iba pang punong kahoy. Ang mga tunog na likha ng kalikasan ay
ginagagad at pinaniniwalan pinagmulan ng wika. Ang ilan sa halimbawa nito ay
lagaslas ng agos ng tubig, ngiyaw ng pusa, aw-aw ng aso at marami pang-iba.
3. Teoryang Ding-dong, ang mga bagay na sa ating paligid na gawa ng tao ay
may sariling tunog. Ang tunog na ito ay mensaheng nais ipahatid sa tao. Tulad ng
tunog ng doorbell, telepono, serena ng bumbero, wang wang ng ambulansyaat iba
pa.
4. Teoryang Yam-Yam ,ang ating katawan ay nangangailangan ng tubig, pagkain
at ang mga ito ang dahilan kung bakit may mga tunay na nagmumula sa loob ng
ating katawan hanggang ito ay sa loob ng ating katawan hanggang ito ay maging
bahagi ng ating wika. Isa sa mga halimbawa ay ang pagdigha at pagkalam ng
sikmura kapag siya ay nagugutom (Mag atos et al 2008)
5. Teoryang Pooh-pooh, ayon sa teoryang ito ang tao ay nakapagbibitiw ng mga
tunog kapag nakakadama ng matinding damdamin tulad ng pagkagulat, takot,
pagkatuwa, pagkabigla o pagkagalit.
6. Teoryang Tarara-boom-de-ay, Nakakabigkas ito ng mga tunog habang sila ay
nagsasagawa ngmga seremonya o ritwal sa pamamagitan ng pagsigaw sa mga
panalangin, pagsasayaw tulad ng mga pagsigaw nila habang isinasagawa ang “rain
dance” ng mga Igorot.
 PINAGMULAN NG WIKA
            Hindi maunawaan ng bawat Pilipino ang pagtalakay sa wika kung gaano ito
kahalaga sa tao at tungkulin nito sa kanyang pamayanan. Importante na sa bawat
mamamayan ng isang pamayanan ng kanyang ginagalawan ay may wikang ginagamit
na nauunawaan ng lahat. Sa wika nagkakabigkis-bigkis ang bawat mamamayan ng
isang bansa tulad ng Pilipinas na wika rin ang sumasagisag ng pagkamamamayan at
pagkakakilanlan ng mga Pilipino. 
        Ayon sa mga dalubhasa sa Wika, binibigyan nila ito ng pagpapakahulugan na;

 Daluyan ng anumang uri ng komunikasyon o tulus-tulosang nauukol sa lipunan

ng mga tao
 Ito ay mga simbolo sa anumang bagay na binibigyang kahulugan, kabuluhan at
interpretasyon sa pamamagitan ng mga salita binabasa man o pasulat.
 Pinagdadaluyan ng komunikasyon sa anumang pangyayari sa lipunang kanilang
ginagalawan.

                  Sinasabing binubuo ng 6000 na wika ang mayroon sa buong daigdig. Kaya

naman ang mga Pilipino ay dalubhasa sa iba’t ibang wika, at isa na rito bilang
pagpapatunay ay si Dr. Jose Rizal.    
                   Ang paghahangad ng tao na mapalawak at mapaunlad ang wika, ang nag-
udyok upang saliksikin ang pinagmulan nito. Bilang tugon sa kanilang mga pag-aaral ay
nabuo ang mga impormasyong ito.
                     Mula sa bibliya ng lumang tipan, ang Tore ng Babel,  na sa simula'y iisa
ang wika at magkakapareho ang mga salitang ginagamit ng lahat ng tao sa daigdig. Sa
kanilang pagpapalipat-lipat sa silangan, nakarating sila sa isang kapatagan sa Shinar at
doon na nanirahan.  Nagkaisa silang gumawa ng maraming tisa at lutuin itong mabuti
para tumibay. Tisa ang ginagamit nilang bato at alkitran ang kanilang semento. Ang
sabi nila, “Halikayo at magtayo tayo ng isang lunsod na may toreng abot sa langit
upang maging tanyag tayo at huwag nang magkawatak-watak sa daigdig.”
          Bumaba ang Diyos upang tingnan ang lunsod at ang toreng itinayo ng mga
tao.  Sinabi niya, “Ngayon ay nagkakaisa silang lahat at iisa ang kanilang wika.
Pasimula pa lamang ito ng mga binabalak nilang gawin. Hindi magtatagal at gagawin
nila ang anumang kanilang magustuhan. Ang mabuti'y bumaba tayo at guluhin ang
kanilang wika upang hindi sila magkaintindihan.” At ginawa ng Diyos na ang mga tao ay
magkawatak-watak sa buong daigdig, kaya natigil ang pagtatayo ng lunsod.  Babel ang
itinawag nila sa lunsod na iyon, sapagkat doo'y ginulo ng Diyos ang wika ng mga tao. At
mula roon, nagkawatak-watak ang mga tao sa buong daigdig dahil sa ginawa ni
Yahweh. Dito nagkaroon ng maraming wika at dahil dito hindi na sila nagkaintindihan.
                     Ang pangalawa ay ang mga pangyayari sa Bagong Tipan. Nangako si
Hesukristo sa kanyang apostales na sila ay bibigyan ng Diyos Ama sa langit ng Espiritu
Santo upang mapalaganap ang mabuting balita ng kaligtasan. Magkakasama sa iisang
lugar ang mga apostoles ni Hesukristo nang makakita sila ng bolang apoy mula sa
langit. At doo'y nakatanggap ng “Gift of the Holy Spirit” ang mga apostoles. Isa na rito
ang “Gift of Interpretation of Tongues” na may kakayahang makapagsalita at
makaunawa ng iba’t ibang wika. Ito ang kanilang isinasagawa upang masunod ang
kautusan ni Hesus na mapakalat ang mga salita ng Diyos na ayon sa mga nagsaliksik
ay maaaring pinagmulan ng wika na hango sa bibliya.
                       Kung may biblikal na pinagmulan ng wika ay mayroon din namang pag-
aaral ng mga dalubhasa sa wika sa pamamagitan ng siyentipikong pag-aaral nito. Ito
ang tinatawag na mga teorya ng wika,