MAK2011 Sunu 20-21 Hafta 4 - 5 - Kondansatorler - Manyetizma

TEMEL ELEKTRİK TEKNOLOJİSİ
3. Hafta
Kondansatörler ve elektromanyetizma
Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

1
MAK2011 Elektrik ve Elektroniğin Temelleri,Dr.Öğr. Üyesi Gürsel ŞEFKAT/ Doç. Dr. Elif E. TOPÇU
Kondansatörler
Kondansatör nedir?
Temel denklemleri nelerdir?
Tipleri nedir?
Değerleri nasıl okunur?
Basit kapasite devreleri ve çözümü nasıl yapılır?

2 Dr.Öğr. Üyesi Gürsel ŞEFKAT/ Doç. Dr. Elif E. TOPÇU
MAK2011 Elektrik ve Elektroniğin Temelleri,
KONDANSATÖRLER (KAPASİTÖR-SIĞA)
Kondansatör, elektronların kutuplanarak elektriksel yükü
elektrik alanın içerisinde depolayabilme özelliklerinden
faydalanılarak, bir yalıtkan malzemenin iki metal tabaka
arasına yerleştirilmesiyle oluşturulan temel elektrik ve
elektronik devre elemanıdır.
Piyasada kapasite, kapasitör, sığa gibi isimlerle anılan

kondansatörler, 18. yüzyılda icat edilmiştir. geliştirilmeye
başlanmış ve günümüzde teknolojinin ilerlemesinde büyük
önemi olan elektrik – elektronik dallarının en vazgeçilmez
unsurlarından biri olmuştur.
Elektrik yükü depolama, reaktif güç kontrolü, bilgi kaybı

engelleme, AC/DC arasında dönüşüm yapmada kullanılırlar ve
tüm entegre elektronik devrelerin vazgeçilmez elemanıdırlar.

KONDANSATÖRLER (KAPASİTÖR-SIĞA)
Kondansatörlerin karakteristikleri olarak
• plakalar arasında kullanılan yalıtkanın cinsi

• çalışma ve dayanma gerilimleri,
• depolayabildikleri yük miktarı
sayılabilir.
Bu kriterler göz önünde bulundurulduktan sonra

gereksinime uygun olan kondansatör tercih edilir.
Kondansatörlerin fiziksel büyüklükleri, çalışma gerilimleri ve

depolayabilecekleri yük miktarına bağlıdır. Tasarım açısından ise
çeşitlilik boldur, hemen hemen her boyut ve şekilde kondansatör temin
edilebilir.

Kapasitör, elektrik alanı biçiminde enerjiyi depolayan pasif bir
elemandır. Basit bir kapasitör yandaki şekilde görüldüğü gibi bir
dielektrik malzeme ile ayrılan paralel bir çift iletken levhadan
meydana gelir.
Dielektrik malzeme, malzemedeki kapasiteyi arttıran bir

yalıtkandır.
DC akımı kesinlikle kapasite boyunca akmaz, buna karşılık

yükler, kapasitörün bir ucundan iletken devrenin diğer ucuna,
bir elektrik alanı kurarak, yer değiştirir.

1.7 KONDANSATÖRLER (KAPASİTÖR) TEMEL DENKLEMLERİ
1.7 KONDANSATÖRLER (KAPASİTÖR)
a [m2]
+ l
V
-
burada Q= toplam yük, C (coulomb)

𝜀0 𝑎 𝑉 0; boşluğun geçirgenliği, (Farads/m), yani alan karakteristiği
𝑄= a ; levhaların kesit alanı, m2
𝑙 l ; levhalar arası mesafe, m
V; uygulanan potansiyel fark, V

6
𝜀0 𝑎 𝑉
𝑄=
𝑙
𝜀0 𝑎
= 𝑠𝑏𝑡,
𝑙
olup sistemin kapasitesi olarak adlandırılır ve C ile gösterilir.
𝜀0 𝑎
𝐶=
𝑙
a [m2]
ve birimi Farad [F] cinsinden ölçülür.
𝑄=𝐶𝑉 + l
V
ifadesi kondansatörler için kullanılır. -

7
Bir Kapasitenin Yüklenmesi
Kondansatör bir DC kaynağına (örneğin pil) bağlandığında elektron bazında gerçekleşen olaylar
şöyledir;
• Kondansatörün pilin (-) ucuna bağlı olan ucu, pilin ürettiği elektronları kabul eder ve kendine
çeker.
• Kondansatörün pilin (+) ucuna bağlı olan ucu, elektronlarını pile doğru verir.
Kondansatörün uçları arasında oluşan bu elektron sayıları farkı, uçlar arasında gerilim farkına yol
açar. Bu gerilim farkı, kondansatör uçlarına bağlanan DC kaynağın veya pilin gerilimine eşittir.
Kondansatör DC kaynağa bağlandığı zaman kapasitesini doldurana dek devreden bir akım geçer.

Kondansatörün Çalışma Prensibi: Kondansatörün bir DA
kaynağına bağlanması ve doldurulması:
Şekil (a) 'da görüldüğü gibi kondansatör bir DA kaynağına

bağlanırsa, devreden Şekil (b) 'de görüldüğü gibi, geçici
olarak ve gittikçe azalan IC gibi bir akım akar. IC akımının
değişimini gösteren eğriye kondansatör zaman diyagramı
denir.
Akımın akışının durmasından sonra kondansatörün plakaları

arasında, kaynağın Vk gerilimine eşit bir VC gerilimi oluşur.
Bu olaya, kondansatörün doldurulması, kondansatöre de

dolu kondansatör denir.
"Şarj" kelimesinin Türkçe karşılığı "yükleme" ya da

"doldurma" dır.
Kaynak: www.diyot.com

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Kondansat%C3%B6r_DC.gif
Farad [F] çok büyük olduğunda alt katları yaygın olarak kullanılır.
Mili Farad; 1𝑚𝐹 = 10−3 𝐹
Mikro Farad; 1𝜇𝐹 = 10−6 𝐹
Nano Farad; 1𝑛𝐹 = 10−9 𝐹
Piko Farad; 1𝑝𝐹 = 10−12 𝐹

12
Eğer levhalar boşluktan farklı bir diğer yalıtkan ortam tarafından ayrılırsa, farklı
geçirgenliğe sahip dielektrik ortam olarak adlandırılır. Gerçekleşen geçirgenlik, bu
dielektrik malzemenin izafi geçirgenliği ile boşluğun geçirgenliği ile ilişkilidir, yani
𝜀 = 𝜀0 𝜀𝑟
burada 𝜀𝑟 ortamın izafi dielektrik geçirgenliğidir. Boşluğun geçirgenliğinin sayısal

1
değeri, 𝜀0 = 36𝜋 𝑥10−9 = 8,85∗10−12 F/m’ dir.
Bazı tipik dielektrik malzemelerin izafi geçirgenlik değerleri;
Malzeme İzafi geçirgenlik

Hava 1
Kağıt 2-2.5
Porselen 6-7
Mika 3-7

13
Kondansatörlerin kullanım alanları
• i) Elektrik Enerjisi Depolama,

Fotoğraf makinesi flaşlarının çalışması için enerji
depolayan araçlar kondansatörlerdir. Flaşa
bağlanmış olan kondansatör önce pil tarafından
doldurulur ardından çekim anında devreye
sokulur ve depolanmış yüksek enerji bir anda
boşaltılır.

• ii) Bilgi Kaybının Önlemek,
Kondansatörler, elektronik alet herhangi bir sebeple kaynaktan ayrılırsa aletin bir süre
daha işlev görmesini sağlamakta da kullanılır. Bunlara örnek olarak hoparlörler verilebilir.
Dinlenilen sesin önemli
olabileceği düşüncesiyle hoparlörlerde bulunan kondansatörler, kaynak gerilimi kesildiği
zaman birkaç saniyeliğine de olsa hoparlörün çalışmasını ve ses kaybı olmamasını
sağlarlar. Hoparlörün
çalıştığı süre boyunca depolanan kondansatör, kaynağın kesintiye uğramasının ardından
depoladığı yükü hoparlöre verir ve böylece ses bir süreliğine kesilmez.
Kondansatör, kendisini besleyen kaynak tükendiği zaman hafızasındaki bilgiyi kaybeden
elektronik aletler için geçici de olsa çözüm oluşturur. Dijital kol saatleri, bazı bilgisayar
parçaları, cep telefonları bu tür aletlere örnek olarak verilebilir. Dijital saatler ve cep
telefonlarında bulunan kondansatör, pil tükendiği zaman devreye girer ve özellikle saat ve
bazı önemli bilgilerin kaybolmaması için yüklerini harcarlar.
Kondansatör belli bir süre sonra yeniden depolanmadığından boşalacaktır ve bulunan
çözüm geçici olacaktır. Bazı cep telefonlarının pillerinin birkaç saniyeliğine çıkarılıp geri
takıldığında açılışta saati hatırlaması, daha uzun süreli pilsiz bırakmada ise açılışta saati
yeniden sormasının sebebi de budur. Çünkü kondansatör o hafızayı sadece birkaç
saniyeliğine tutacak şekilde tasarlanmıştır.

• iii) Reaktif güç depolama ve faz kaydırma,
Anlık güç ifadesinde de anlatıldığı üzere kondansatörler aktif güç harcamazlar ve
reaktif güç depolayıcı olarak çalışırlar. Endüktif devreler ise çalışmalarının
başlangıcı için reaktif güce ihtiyaç duyarlar
ve çalışırken reaktif güç oluştururlar. Kondansatörler reaktif güç depolarken
endüktanslar da çalışmak için reaktif güç harcıyorlar. Bu harcayacakları güç de
kondansatörler tarafından sağlanabilir. Ayrıca endüktif devrelerin faz kayması
akımın geri kalması yönündeyken, kapasitif devrelerin faz kayması akımın önde
gitmesi yönündedir. Bu da faz açısının ayarlanması için bize olanak sunar.
Motorlara yol verme ve kompanzasyon amacı ile yaygın olarak kullanılırlar.

• iii) Sinyal doğrultma devrelerinde

• Kapasitif seviye sensörü, tank içerisindeki
malzemenin sensör probu boyunca hareket
etmesi (artması veya azalması) sırasında
meydana gelen kapasite değişimini ölçer.
• Bu kapasite değeri lineer bir ölçüm için de
belli bir noktadaki seviye bilgisinin kontak
çıkışı olarak elde edilebilmesi için de
kullanılabilir.

1.7.1 Kapasite Değerlerinin Okunması
Kondansatörlerde temel olarak iki değişken, tüketici için seçme olanağı sunar ve
kondansatörler arasındaki farkları oluşturur. Bunlar kondansatörün çalışma - dayanma
gerilim değeri ve depolayabileceği yük miktarıdır ve bunlar her kondansatörün üzerinde
belirtilmiş olmak zorundadır.
Kimi kondansatörlerin üzerinde çalışma değerleri doğrudan yazılı iken kiminde rakamlar ve
renkler kullanılır.
Direk değerleri yazılı olanlar kolay okunmasına karşın, rakam ve renk kodlu olanların
okunması belli standartlara bağlıdır. Bu notlarda rakam kodları verilecektir.
Kondansatörün üzerinde kapasite değeri 3 rakam ve toleransı ise bir harf ile belirtilir.
• Rakam kodlu kondansatörlerde son rakam kadar sıfır, ondan önce gelen rakamların
yanına eklenir ve değer piko Farad (pF) olarak bulunur. Yandaki resimde 103 yazan
kondansatörün kapasitesi hesaplanırken, son rakam 3 kadar sıfır, kalan diğer sayı olan
10'un yanına eklenir ve kapasite10000 pF = 10nF olarak bulunur.
• Eğer rakam kodları arasında nokta (.) kullanılıyorsa, yazılan sayı kapasiteyi
doğrudan mikro Farad (μF) olarak verir. Resimde ortadaki kondansatörde görülen 0.1
yazısı kapasitenin 0.1 μF olduğunu gösterir .
• Rakam kodlarının arasında p, n, μ, m harflerinden biri kullanılıyorsa, harfin olduğu

yerde ondalık kısım devreye girer ve değer de harfin cinsinden okunur. Örneğin resimde
alttaki kondansatörde yazan 5n6 ifadesi, kapasitenin 5.6 nF olduğunu belirtir.
• Üçüncü rakam bazı istisnai durumlarda farklı anlamlar taşır. Üçüncü rakam, 1 - 5 arasında
koyulması gereken sıfır sayısını belirtirken, hiç bir zaman 6 & 7 değerlerini alamaz. 8 & 9
sayıları ise sırayla 0.01 & 0.1 çarpanlarını belirtir

24
Elektromanyetik Sistemler
Elektromanyetik sistem nedir?

Bir Toroidde manyetik alan denklemlerinin eldesi
Manyetik geçirgenlik
Faraday Kanunu
Öz indüksiyon
Bir bobinde depolanan enerji

1.8 ELEKTROMANYETİK SİSTEMLER
Manyetik alan, manyetik etkinin hissedildiği

veya gözlemlendiği boşlukta tanımlanabilir.

30 Dr. Öğr. Üyesi Gürsel ŞEFKAT/ Doç. Dr. Elif E. TOPÇU

http://www.zamandayolculuk.com/html-3/elektromiknatis.html
1.8.1 Bir Toroid’de Manyetik Alan
Şekilde, etrafına N sarım sarılan torodial bobini göstermektedir.

Bobin içinden bir akım geçtiğinde meydana gelen manyetik akı kesikli
çizgilerle gösterilmiştir. Manyetik akı için, Akı-Potansiyel fark genel
ifadesinden;
𝜇𝑎𝐹
𝜙=
𝑙
burada;
𝜙 ; manyetik akı (weber, Wb)

𝜇 ; ortamın geçirgenliği (H/m)
𝑎 ; toroiddeki akı yolunun kesit alanı (m2)
𝑙 ; akı yolunun uzunluğu (m)
𝐹; manyetik potansiyel fark veya magnetomotor kuvvet (A)

Magnetomotor kuvvet magnetomotor kuvvet (mmk), bobindeki sarım sayısı ile

akımın çarpımına eşittir. Yani,
𝐹 = 𝑁𝐼
mmk, ‘amper-sarım’ olarak da ifade edilir. Sarım sayısı boyutsuz bir nicelik
olduğundan, mmk’nın boyutu amper (A) kabul edilir. 𝜇 𝑎 𝑙 terimi geçirgenlik olarak
ifade edilir ve geçirgenliğin tersi relüktans (R) dır. Dolayısıyla;
𝜇𝑎𝐹 𝜇𝑎 1𝑙 𝐹
𝜙= = 𝐹 𝑣𝑒 𝑅= ⇒ 𝜙=
𝑙 𝑙 𝜇𝑎 𝑅
Böylece;
𝑁𝐼 = 𝜙𝑅
şeklinde yazabiliriz. (27) nolu ifade Ohm kanununun elektromanyetik biçimini temsil
eder.
𝜇𝑎𝐹 𝜙 𝐹
𝜙= ⇒ =𝜇
𝑙 𝑎 𝑙
𝝓
= 𝐁; Manyetik Akı Yoğunluğu [Wb/m veya Tesla]
2
𝒂
𝑭
= 𝑯; Manyetik Alan Şiddetini [A/m]
𝒍
temsil eder.
𝐵 = 𝜇𝐻 http://www.zamandayolculuk.com/html-
3/elektromiknatis.html

1.8.2 Geçirgenlik
𝜇 = 𝜇0 𝜇𝑟
𝜇0 = 4𝜋 ∗ 10−7 [H/m]

1.8 ELEKTROMANETİK SİSTEMLER
1.8.6 MANYETİK DEVRE VE KİRCHHOFF’UN KANUNLARI
İletken ve manyetik devreler arasındaki benzeşim kullanılarak, manyetik devrede enerji kaynağı mmk ile ve
manyetik devrenin her bir kısmı için relüktans R ile manyetik direnç temsil edilir
Manyetik devreye uygulanabilen Kirchhoff’un kanunlarını kullanılmasıyla;
Birinci Kanun; zamanın herhangi bir anında, düğüme giren akı akışlarının toplamı, çıkan akı akışları
toplamına eşittir. İkinci Kanun; herhangi bir kapalı döngü manyetik devrede, toplam magnetomotor kuvvet,
devredeki diğer mmk’ ların toplamına eşittir.

10 cm 10 cm
10 cm I 1 cm
N=400
Sarım
Havanın geçirgenlik ve manyetik malzemenin izafi geçirgenlik değerleri

sırasıyla 𝜇0 = 4𝜋𝑥10−7 , 𝜇𝑟 = 50 , kesit alanının her yerde A = 10 cm2
olduğu durumda; hava aralığındaki manyeyik akı yoğunluğunun Bh = 1.5 Wb/m2
olması için N=400 sarımlı bobinden geçirilmesi gereken akım değeri kaç Amperdir?
𝐼 =?

1 𝑙
𝑅=
𝜇0 𝜇𝑟 𝑎
𝑅1 𝑣𝑒 𝑅2 Paralel

1.8 ELEKTROMANYETİK SİSTEMLER 1 𝑙
𝑅=
𝜇0 𝜇𝑟 𝑎
30𝑥10−2 3𝑥108
⇒ 𝑅1 = 𝑅2 = =
4𝜋𝑥10−7 50 10𝑥10−4 20𝜋
9𝑥10−2 0.9𝑥108
𝑅3 = =
4𝜋𝑥10−7 50 10𝑥10−4 20𝜋
1𝑥10−2 5𝑥108
𝑅ℎ = =
4𝜋𝑥10−7 1 10𝑥10−4 20𝜋

10 cm 10 cm
10 cm I 1 cm
N=400
Sarım
𝐹 = 𝑁𝐼 = 𝜙 𝑅
𝜙 = 𝐵𝑎
𝐵𝑎𝑅𝑇 1.5𝑥10𝑥10−4 𝑥7.4𝑥10−8

⇒𝐼= = = 44.16 𝐴
𝑁 400𝑥20 𝜋

Faraday Kanunu
Elektromanyetik sistemlerin muhtemelen en temel kanunu olan Faraday kanunu,

manyetik devrede indüklenen emk’nın devredeki akı bağlantılarının değişiminin
oranına eşit olduğunu söyler. Bu kanunu matematiksel olarak;
𝑑𝜙
𝑒= 𝑁
𝑑𝑡
ifade edilir. Burada e ani indüklenen emk’dır.
Bu ifade tüm elektrik güç üreteç makinelerinin temel ifadesidir ve bir bobinle ilişkili
manyetik akının hareketi tarafından üretilebilen elektrik akımının bir ifadesidir.

Akım Taşıyan iletkene etki eden Kuvvet

Hareket veya akının değişimi, elektrik üretecini

çalıştırmak için gerekli momenti sağlayacak
mekanik kuvvetin uygulanması ile ilişkilidir. Şekil, l
[m] uzunluğunda, I indüklenen akımı taşıyan ve B
[Tesla] manyetik akı yoğunluğuna sahip manyetik
alana dik olarak yerleştirilmiş tek bir iletkeni
göstermektedir.
İletkene uygulanan kuvvet sebebiyle, dx [m]

mesafe hareket eder. Bu sebeple yapılan mekanik
iş Fdx’dir. Üretilen elektrik enerjisi, zaman ve
üretilen gücün çarpımı yani eIdt olarak verilir. Dış
Ee= Em
kayıpların olmaması durumunda mekanik enerji 𝒆𝑰𝒅𝒕 = 𝑭𝒅𝒙
elektrik enerjisine dönüşür.


Faraday kanununu kullanarak, indüklenen emk’nın, akı bağlantı değişim oranına eşit
olduğu görülür.
𝜙 = 𝐵𝐴 = 𝐵𝑙𝑑𝑥 𝑣𝑒 𝑁 = 1
olduğundan;
𝑑𝜙 𝑑
𝑒= 𝑁 =N 𝐵𝑙𝑑𝑥
𝑑𝑡 𝑑𝑡
şeklinde yazılır.
𝑑
𝑁 𝐵𝑙𝑑𝑥 𝐼𝑑𝑡 = 𝐹𝑑𝑥
𝑑𝑡
𝑑𝑥
1𝐵𝑙 𝐼𝑑𝑡 = 𝐹𝑑𝑥 ⇒ 𝐹 = 𝐼 𝒍𝒙𝑩
𝑑𝑡

1.8.3 Öz İndiksiyon
Şekil, N sarımlı bir bobin ile R direncinin seri bağlı ve zamanla değişen gerilim
uygulanmış basit bir devreyi gösterir. A ve B noktaları arasındaki gerilim düşümü, iki
bileşene ayrılabilir. Birincisi, bobin elemanının sadece direncinden dolayı oluşan
gerilim düşümüdür. İkincisi, bobinin manyetik etki ile üretilmiş öz-indüksiyonun
neticesinde oluşan gerilim düşümüdür. Böylece;
A
𝑣 = 𝑣𝑅 + 𝑣𝐿
𝑑𝜙
𝑣 = 𝑖𝑅 + 𝑁
𝑑𝑡 vR
μ𝑎𝐹 μ𝑎𝑁𝑖 V v
𝜙= =
𝑙 𝑙 vL
olduğundan.
B

𝑑 μ𝑎𝑁𝑖
𝑣 = 𝑖𝑅 + 𝑁
𝑑𝑡 𝑙
μ𝑎 𝑑𝑖
𝑣 = 𝑖𝑅 + 𝑁 2
𝑙 𝑑𝑡
μ𝑎
𝑁2
𝑙
ifadesine bobinin öz-indüksiyonu denir ve L ile sembolize edilir. öz-indüksiyonun birimi
Henry (H)’dir. Bu yüzden;
𝑑𝑖
𝑣 = 𝑖𝑅 + 𝐿
𝑑𝑡
𝑑𝑖 𝑑𝜙
𝑣𝐿 = 𝐿 = 𝑁
𝑑𝑡 𝑑𝑡
𝑑𝜙
olduğu görülür. İntegral alınırsa; 𝐿 = 𝑁 𝑑𝑖
olur.
1500 sarımlı bir bobinden akım geçtiğinde 2.5 mWb akı üretiyor. Toplam 0.2s zaman
sonra akım ters çevrilirse bobinde indüklenen emk’nın ortalama değerini bulun.
𝑑𝑖 𝑑𝜙
𝑒𝑚𝑘 = 𝐿 𝑣𝑒𝑦𝑎 𝑒𝑚𝑘 = 𝑁
𝑑𝑡 𝑑𝑡
𝑑𝜙 2.5 − −2.5 𝑥10−3

𝑒𝑚𝑘 = 𝑁 = 1500 ∗ = 37.5 𝑉
𝑑𝑡 0.2

1..8.4 Bir İndüktörde Depolanan Enerji
Ani Güç; P=vi olduğundan,
𝑡 𝑡 𝑡
𝑑𝑖 1 2
𝑊= 𝑣 𝑖 𝑑𝑡 = 𝐿 𝑖 𝑑𝑡 = 𝐿 𝑖 𝑑𝑖 = 𝐿 𝑖
0 0 𝑑𝑡 0 2

Devre
Birim Gerilim Akım Güç Enerji
Elemanı
Ohm v
Direnç v  Ri i p  vi  i 2 R W  vit
[] R
1 di 1 2
İndüktan Henr di i   vdt p  vi  Li W  Li
vL L dt 2
s y [H] dt
1 dv 1
Kapasite
Farad v
C  idt
iC
dv p  vi  Cv
dt
W  Cv 2
2
[F] dt


MAK2011 Sunu 20-21 Hafta 4 - 5 - Kondansatorler - Manyetizma

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MAK2011 Sunu 20-21 Hafta 4 - 5 - Kondansatorler - Manyetizma

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEMEL ELEKTRİK TEKNOLOJİSİ

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Piyasada kapasite, kapasitör, sığa gibi isimlerle anılan

Elektrik yükü depolama, reaktif güç kontrolü, bilgi kaybı

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Kondansatörlerin karakteristikleri olarak

• plakalar arasında kullanılan yalıtkanın cinsi

Bu kriterler göz önünde bulundurulduktan sonra

Kondansatörlerin fiziksel büyüklükleri, çalışma gerilimleri ve

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Dielektrik malzeme, malzemedeki kapasiteyi arttıran bir

DC akımı kesinlikle kapasite boyunca akmaz, buna karşılık

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

burada Q= toplam yük, C (coulomb)

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

olup sistemin kapasitesi olarak adlandırılır ve C ile gösterilir.

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Şekil (a) 'da görüldüğü gibi kondansatör bir DA kaynağına

Akımın akışının durmasından sonra kondansatörün plakaları

Bu olaya, kondansatörün doldurulması, kondansatöre de

"Şarj" kelimesinin Türkçe karşılığı "yükleme" ya da

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Mili Farad; 1𝑚𝐹 = 10−3 𝐹

Mikro Farad; 1𝜇𝐹 = 10−6 𝐹

Nano Farad; 1𝑛𝐹 = 10−9 𝐹

Piko Farad; 1𝑝𝐹 = 10−12 𝐹

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

burada 𝜀𝑟 ortamın izafi dielektrik geçirgenliğidir. Boşluğun geçirgenliğinin sayısal

Bazı tipik dielektrik malzemelerin izafi geçirgenlik değerleri;

Malzeme İzafi geçirgenlik

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

• i) Elektrik Enerjisi Depolama,

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

• Rakam kodlarının arasında p, n, μ, m harflerinden biri kullanılıyorsa, harfin olduğu

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Elektromanyetik sistem nedir?

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Manyetik alan, manyetik etkinin hissedildiği

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

1.8.1 Bir Toroid’de Manyetik Alan

Şekilde, etrafına N sarım sarılan torodial bobini göstermektedir.

𝜙 ; manyetik akı (weber, Wb)

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

1.8.1 Bir Toroid’de Manyetik Alan

Magnetomotor kuvvet magnetomotor kuvvet (mmk), bobindeki sarım sayısı ile

1.8.1 Bir Toroid’de Manyetik Alan

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Manyetik devreye uygulanabilen Kirchhoff’un kanunlarını kullanılmasıyla;

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Havanın geçirgenlik ve manyetik malzemenin izafi geçirgenlik değerleri

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

𝐵𝑎𝑅𝑇 1.5𝑥10𝑥10−4 𝑥7.4𝑥10−8

Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü