LEARNING ACTIVITY SHEETS

Baitang 5 – Araling Panlipunan

__________________________________________________________________________________
Pangalan: __________________________ Petsa: _________ Marka _______

Ang mga Pagsasakripisyo ng mga Pilipino Laban sa

Kolonyalismong Espanyol

Gawain 1 Crossword
Panuto: Punan ang patlang at hanapin ang tamang sagot sa kahon.
Dagohoy Tamblot Patakaran Buwis Polo Silang Agraryo Sumoroy Pule

E K O N P A T A K A R A N O M I Y
A D A G O H O Y C M S U M O R U Y
K S I L A N G G A G R A R Y O S B
O L N M P P U L E G T B B N I F O
S E M M A G A T P O L O A W F T H
S G J O T A M B L O T L U P R O O
A O T Y F K L B U W I S K H L O L
D R P A H K A K M S P A W I S C T
R T H A U W B A A H A N G I N G A

Nagpairal ng mga __________ (1) na pang-ekonomiya ang pamahalaang

kolonyal. Isa rito ay ang tributo na isang uri ng ______ (2) na ibinabayad ng

mamamayan. Ipinatupad din ang _________ (3) y servicio para sa mga kalalakihan.

Ipinatupad din ang monopolyo sa tabako, sistemang bandala, at iba pa. Sinamantala

ng mga Espanyol ang mga katutubo at naging daan ito ng mga pag-aalsa.

Pinangunahan ni ____________ (4) ang pag-aalsa sa Vigan, Ilocos; ________ (5)

sa Tayabas, Quezon; _________ (6-7) sa Bohol sina; ___________, ___________

(8) sa Cebu; at _____________ (9) sa Samar. Noong 1745 nagkaroon ng kilusang

_____________ (10) sa Nasugbu, Batangas. Halos mahigit sandaan ang mga

unang pag-aalsa ang naganap sa Pilipinas laban sa mga Espanyol. (Pagbuo ng Pilipinas

Bilang Nasyon 5, Charo B. Bon at Noel M. Pamaran)

__________________________________________________________________________________________
Ikatlong Markahan Linggo: 2 - ARALIN 2:
Natutukoy ang mga naging pagsasakripisyo ng mga Pilipino laban sa
kolonyalismong Espanyol

(Pag-aari ng Pamahalaan. Hindi ipinagbibili

 LEARNING ACTIVITY SHEETS
Baitang 5 – Araling Panlipunan
__________________________________________________________________________________

Gawain 2 Tara Na’t Matuto!

Panuto: Basahin ang mga sumusunod na aralin.

Pag-aalsang Agraryo

Noong 1745, naganap ang pag-aalsa sa Katagalugan na nag-ugat sa

mga hacienda ng mga prayle dahil sa naganap na pangangamkam ng lupain
mula sa mga katutubo. Sa Cavite, pinangunahan ang pag-aalsa nina Joseph de
la Vega, Francisco Santos Medina, at iba pa. Dahil tumanggi ang mga
Dominakanong maibalik ang mga lupain, naganap ang kaguluhan at sinunog ng
mga nag-aalsa ang kamalig o imbakan ng mga ani. Lumaganap ang pag-
aalsang ito sa Tondo,Maynila, Bulacan, at Batangas. Nabigo ang pag-aalsang
ito bago magtapos ang taon at nahatulan ng kamatayan o kaya naman ay
naipatapon ang mga nagsipamuno rito. (Kultura, Kasaysayan, at Kabuyahan 5, Lydia N.
Agno, Ed. D., Rosita D. Tadena, Ph. D., Celinia E. Balonso, Ph. D., at Marvie M. dela Cruz)

Pag-aalsa ng Kapatiran ng San Jose

Si Apolinario dela Cruz mula sa Tayabas (na ngayon ay lalawigan ng

Quezon) ay higit na kilala bilang si Hermano Pule. Nais niyang maging pari
subalit dahil sa diskriminasyon laban sa mga Pilipino, tinanggihan siyang
mapabilang sa ordeng relihiyoso. Itinatag ni Hermano Pule ang isang kilusang
pangkapatiran na tinawag niyang Cofradia de San Jose noong 1832 nang hindi
siya payagang maging pari. Hindi kinilala ng simbahang Katoliko ang
kapatirang ito. Sa kabila nito lumaganap ang samahan sa Timog Katagalugan,
hanggang sa tinugis ng mga Espanyol ang mga kasapi nito noong 1841. Dahil
dito nag-alsa si Hermano Pule sa Tayabas at pinaslang ang panlalawigang
gobernador. Nahuli si Hermano Pule at pinaslang sa harap ng taong-bayan
noong 1841. (Kultura, Kasaysayan, at Kabuyahan 5, Lydia N. Agno, Ed. D., Rosita D. Tadena, Ph.
D., Celinia E. Balonso, Ph. D., at Marvie M. dela Cruz)

Gawain 3 Basahin at Matuto

Panuto: Punan ang patlang ng tamang sagot ayon sa hinihingi ng tanong.

1. Ano ang layunin ng pagkakabuo ng kilusang Agraryo?

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________
Ikatlong Markahan Linggo: 2 - ARALIN 2:
Natutukoy ang mga naging pagsasakripisyo ng mga Pilipino laban sa
kolonyalismong Espanyol

(Pag-aari ng Pamahalaan. Hindi ipinagbibili

 LEARNING ACTIVITY SHEETS
Baitang 5 – Araling Panlipunan
__________________________________________________________________________________

2. Paano ipinakita ng kilusang Agraryo ang pagtatanggol laban sa

kolonyalismong Espanyol?
__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

3. Bakit itinatag ni Hermano Pule ang kilusang pangkapatiran?

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

4. Ano ang ipinaglaban ni Apolinario dela Cruz sa kolonyalismong

Espanyol?
__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

5. Bilang mag-aaral, paano mo mapapahalagahan ang pagsasakripisyo ng

mga bayaning nagtanggol sa ating bansa?
__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

Gawain 4 Tsek Ko!

Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) ang patlang kung ang pahayag ay tama at ekis ( x )
kung mali.

____ 1. Tributo ang tawag sa buwis na ibinabayad ng Pilipino sa kasalukuyan.

____ 2. Ang sistemang bandala ay pagtatakda ng kota (quota) ng pamahalaang
kolonyal sa mga produktong agrikultural.

__________________________________________________________________________________________
Ikatlong Markahan Linggo: 2 - ARALIN 2:
Natutukoy ang mga naging pagsasakripisyo ng mga Pilipino laban sa
kolonyalismong Espanyol

(Pag-aari ng Pamahalaan. Hindi ipinagbibili

 LEARNING ACTIVITY SHEETS
Baitang 5 – Araling Panlipunan
__________________________________________________________________________________
____ 3. Itinakda ang pagtatanim ng tabako sa mga bayan ng Nueva Ecija,
Marinduque, Cagayan, Isabela, La Union, Ilocos Norte at Ilocos Sur.
____ 4. Naging dahilan ng pag-aalsa ni Diego Silang ang mabigat na pagpataw
ng buwis at mapang-abusong pamumuno ng Alcalde Mayor sa Vigan.
____ 5. Ang kapatirang San Jose ay pinamunuan ni Apolinario Mabini.
Gawain 5 Tandaan at Matuto!
Panuto: Sagutan ang mga sumusunod na tanong sa bawat bilang. Bilugan
ang letra ng tamang sagot.

1. Bakit nagkaroon ng pag-aalsang Agraryo noong 1745? Ito ay dahil sa ____.

A. pangangamkam ng lupain sa mga katutubo.
B. patuloy na pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
C. labis ng pangongolekta ng buwis.
D. pang-aabuso sa mga kababaihan ng mga Espanyol.

2. Paano isinagawa ang pag-aalsang pang-agraryo sa katagalugan?

A. Ipinagdasal nila na huminto sila sa pagmamalupit sa katutubo.
B. Sinunog ang kamalig o imbakan ng ani.
C. Nakipagsabwatan sila sa mga prayle.
D. Nagtago sila sa mga kabundukan.

3. Ano ang dahilan ng pag-aalsa ni Hermano Pule? Ito’y dahil sa hindi siya _____.
A. nabigyan ng posisyon sa pamahalaan
B. nabigyan ng pagkakataon na mapabilang sa ordeng relihiyoso
C. nabahagian ng mga lupain
D. kinilala bilang pinuno ng isang samahan

4. Ano ang layunin ng kapatirang Cofradia de San Jose na itinatag ni Pule?

A. Pagsusulong sa nakaugaliang pananampalataya.
B. Pagbabalik sa dating paniniwala ng mga katutubo.
C. Pagsasama sa Kristiyanismong paniniwala.
D. Pag-aayon sa pagtataguyod ng mga kaugaliang Kristiyano.

5. Ano ang naging resulta ng pag-aalsa ng Kilusang Agraryo at Kapatirang San Jose
laban sa mga Espanyol? Ito ay nabigo, sapagkat _____.
A. takot ang mga katutubo.
B. walang alam ang mga katutubo.
C. kaunti ang umanib sa pag-aalsa.
D. kawalan ng kahandaan sa pag-aalsa.

__________________________________________________________________________________________
Ikatlong Markahan Linggo: 2 - ARALIN 2:
Natutukoy ang mga naging pagsasakripisyo ng mga Pilipino laban sa
kolonyalismong Espanyol

(Pag-aari ng Pamahalaan. Hindi ipinagbibili