You are on page 1of 284

8. 8.

VAV
SINIF ViP
SINIF ANLATIM
VİDEOLARI

MATEMATİK
MATEMATİK
EĞİTİM SETİ

37
FASİKÜL

VİDEO
58
FASİKÜL
ÇÖZÜM

EĞİTİM SETİ
MOBİL
KÜTÜPHANE

AKILLI
TAHTA

PISA TIMSS
KANGURU
MANTIK
MUHAKEME
AKILLI TAHTA UYGULAMASI

YENİ NESİL
SORULAR
MEB’İN YENİ TARZ
www.vipyayinlari.com’da SORULARI
. S I NIF İÇİNDEKİLER
8
1. Fasikül: ÇARPANLAR VE KATLAR 28. Fasikül: Genel Tarama Testi
Asal Çarpanlar 29. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
2. Fasikül: ÇARPANLAR VE KATLAR Denklem Çözme ve Problemler
EKOK (En Küçük Ortak Kat) 30. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
3. Fasikül: ÇARPANLAR VE KATLAR Koordinat Sistemi
EBOB (En Büyük Ortak Bölen) 31. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
4. Fasikül: Ünite Tarama Testi Doğrusal İlişkiler
5. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER 32. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
Üslü İfadelerde Temel Kurallar ve Doğrusal Denklemlerin Grafiği
Negatif Üs 33. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
6. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER Eğim
Üslü İfadelerin Üsleri ve Sıralama 34. Fasikül: Ünite Tarama Testi
Bu kitabın tüm hakları Yanıt Yayıncılık’a aittir.
7. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER 35. Fasikül: Genel Tarama Testi
Kitabın tamamının ya da bir kısmının elektronik, Çarpma ve Bölme İşlemi
36. Fasikül: EŞİTSİZLİKLER
mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt 8. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve 10'un Kuvvetleri ve Bilimsel Gösterim
37. Fasikül: Ünite Tarama Testi
depolanması yasaktır. 9. Fasikül: Ünite Tarama Testi
38. Fasikül: Genel Tarama Testi
10. Fasikül: Genel Tarama Testi
39. Fasikül: ÜÇGENLER
11. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER Üçgenin Elemanları
© Copyright Yanıt Yayıncılık Kareden Kareköke
40. Fasikül: ÜÇGENLER
12. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER Üçgen Eşitsizliği
ISBN: 978-605-7996-77-0 Karekök Alma Yöntemleri
41. Fasikül: ÜÇGENLER
13. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme
Yayına Hazırlayan
42. Fasikül: ÜÇGENLER
İşlemleri
Üçgen Çizimi
Harun Tursun 14. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER
43. Fasikül: PİSAGOR BAĞINTISI
Kareköklü Sayılarla Toplama ve
Pisagor Bağıntısı - 1
Çıkarma İşlemleri
Yayın Danışmanı 44. Fasikül: PİSAGOR BAĞINTISI
15. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER
Cihat B. Balı Pisagor Bağıntısı - 2
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve
Gerçek Sayılar 45. Fasikül: Ünite Tarama Testi

16. Fasikül: Ünite Tarama Testi 46. Fasikül: ÇOKGENLERDE EŞLİK VE BENZERLİK
Dizgi - Grafik Çokgenlerde Eşlik ve Benzerlik
17. Fasikül: VERİ ANALİZİ
Vip Yayınları Dizgi & Grafik Ekibi 47. Fasikül: Ünite Tarama Testi
Çizgi ve Sütun Grafiği
18. Fasikül: VERİ ANALİZİ 48. Fasikül: Genel Tarama Testi
İletişim Bilgileri Grafikler Arası Dönüşümler 49. Fasikül: DÖNÜŞÜM GEOMETRİSİ
19. Fasikül: Ünite Tarama Testi Öteleme
Vip Yayınları
20. Fasikül: Genel Tarama Testi 50. Fasikül: DÖNÜŞÜM GEOMETRİSİ
Merdivenköy Mah. Bora Sok. No: 1 Kat: 15
Yansıma
21. Fasikül: OLASILIK
Nidakule, Göztepe / Kadıköy / İstanbul
Olasılığa Giriş 51. Fasikül: DÖNÜŞÜM GEOMETRİSİ
Telefon: (0850) 480 40 94 – (0216) 354 38 39 Ardışık Öteleme ve Yansıma
22. Fasikül: OLASILIK
Faks: (0216) 354 38 36 Olasılık Hesaplama 52. Fasikül: Ünite Tarama Testi
23. Fasikül: Ünite Tarama Testi 53. Fasikül: DİK PRİZMALAR
Prizmaların Temel Elemanları ve
www.vipyayinlari.com 24. Fasikül: CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
Açınımı
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma
İşlemi 54. Fasikül: DİK DAİRESEL SİLİNDİR
Basım Yeri Silindirin Açınımı ve Yüzey Alanı
25. Fasikül: ÖZDEŞLİKLER
Elma Basım Yayın ve İletişim Hizmetleri  İki Kare Farkı ve Tamkare 55. Fasikül: DİK DAİRESEL SİLİNDİR
Silindirin Hacmi
San. Tic. Ltd. Şti. 26. Fasikül: ÇARPANLARA AYIRMA
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve 56. Fasikül: PİRAMİT VE KONİ
Tevfik Bey Mahallesi, Halkalı Cd. 162/7, 34295 Piramit ve Koni
Özdeşliklerden Yararlanarak
Küçükçekmece/İstanbul Çarpanlara Ayırma 57. Fasikül: Ünite Tarama Testi
Tel: (0212) 697 30 30 27. Fasikül: Ünite Tarama Testi 58. Fasikül: Genel Tarama Testi
FASİKÜL
KAREKÖKLÜ İFADELER
12. Karekök Alma Yöntemleri

MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.3. Kareköklü bir ifadeyi añ b şeklinde yazar ve añ b şeklindeki ifadede katsayıyı kök içine alır.

I
R
KAREKÖKLÜ BİR İFADEYİ añb ŞEKLİNDE YAZMA rnek|1

12 sayısını a b biçiminde yazalım.

LA
Kareköklü Bir İfadeyi, Karekök Dışına Çıkarma Yöntemleri

 Kök içindeki sayı asal çarpanlarına ayrılır. Aynı asal çarpanlar


özüm
ikişer ikişer gruplandırılır. Her gruptan bir asal çarpan kök dı-
şına çıkar. İkişer gruplandırılamayanlar kök içinde kalır.

72 sayısını a b biçiminde yazalım:

72
36
18
2
2
2 Kök dışına çıkacak
2 Kök içerisinde kalacak
N rnek|2
YI
9 3 18 sayısını a b biçiminde yazıp, a + b’yi bulalım.
3 Kök dışına çıkacak
3 3
1
özüm
72 = 22 $ 2 $ 32
YA

= 2$3$ 2

= 6 2 dir.

 Kök içindeki sayı tam kare bir sayının katı şeklinde ifade edi-
rnek|3
lir. Tam kare sayılar kök dışına çıkar. Diğerleri kök içinde kalır.
Aşağıda verilen karesel bölge şeklindeki bahçenin alanı 75 m2
50 sayısını a b biçiminde yazalım: olduğuna göre, bu bahçenin bir kenar uzunluğunu bulalım.
P

50 = 25 $ 2

= 5 2 dir.

75 m²

 Kök içindeki sayılar üslü biçimde gösterilip üssü çift olanlar kök
dışına, üsleri 2’ye bölünerek çıkarılır. Diğerleri kök içinde kalır.

1200 sayısını a b biçiminde yazalım:


| Matematik

1200 = 2 4 $ 3 $ 52
4 2
özüm
VÝP Yayýnlarý

2 2
= 2 $5 $ 3

= 22 $ 5 $ 3

= 20 3 tür.
1
8. Sınıf
12.
L Karekök Alma Yöntemleri
İKÜ
FA S
rnek|4 rnek|6

221 sayısını a b biçiminde yazalım. Aşağıda a b şeklinde verilmiş ifadelerin katsayılarını karekök
içine alalım, karekök içindeki ifadeleri a b şeklinde yazalım.

özüm  5 3

 18

 7 2

I
R
 200

Karekök Dışındaki Bir Sayıyı Karekök İçine Alma  10 10

LA
a b şeklindeki bir ifadenin kat sayısını karekök içine almak için
sırasıyla aşağıdaki işlemler uygulanır. özüm

 Kat sayının karesi alınarak karekök içindeki sayının yanına


çarpım olarak yazılır.

 Karekök içindeki sayıyla çarpılır ve çarpım karekök içine yazılır.


a > 0 olmak üzere, a b = a2 $ b dir.

2 7 sayısının katsayısını karekök içine alalım: N rnek|7


YI
Ahmet, bir kenar uzunluğu 2 cm olan kare biçimindeki kâğıtlar
2 7= 22 $ 7 üzerine aşağıdaki gibi kareköklü ifadeler yazmıştır. Bu kâğıtlar
= 28 dir. üzerindeki köklü ifadelerden birbirine eş olan kâğıtları yanyana
getirerek bir dikdörtgen elde edecektir.
YA

3
• 20 sayısının katsayısını karekök içine alalım:
2
3 3 2 ò80 2ò18 6ñ2 ò68
20 = c m $ 20
2 2

9
= $ 20
4

=
180 3ñ8 2ò16 ò72 8ñ2
P

= 45 tir.
Buna göre, oluşacak dikdörtgenin çevre uzunluğu en fazla

kaç cm olur?

rnek|5 A) 12 B) 16 C) 20 D) 24
3 5 sayısının karekök dışındaki katsayısını karekök içine
özüm
| Matematik

alalım.
VÝP Yayýnlarý

özüm

2
8. Sınıf
FA S
12.
Karekök Alma Yöntemleri İKÜ
L
Kareköklü Sayılarda Sıralama
rnek|9
Kareköklü sayılarda, karekök içindeki sayıların büyüklüğüne gö- A bir tam sayıdır.
re sıralama yapılır. Şayet karekökün dışında karekökün kat sayısı
Buna göre,
varsa ilk önce bu kat sayı içeri alınır, ondan sonra sıralama yapılır.
4 31A15 5
• 3 7 , 8, 65 sayılarını küçükten büyüğe doğru sıralayalım: ifadesinde A yerine gelebilecek kaç farklı tam sayı vardır?
İlk önce karekökün dışında olan sayıları kök içine alalım.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
3 7= 32 $ 7 = 63 , 8= 82 = 64 tür.

I
özüm

R
63 < 64 < 65 olduðundan, 3 7 < 8 < 65 bulunur.

LA
rnek|8
Aşağıda Seda, Aynur, Dilek ve Serap’ın boy uzunlukları verilmiştir.
Seda Aynur Dilek Serap
rnek|10
4ò15 dm 5ò10 dm 3ò30 dm ó265 dm
Aşağıdaki şekilde taşınan buzdolabının yüksekliği 18 dm’dir.

N 18
dm
YI
YA

Buna göre, bu buzdolabı aşağıdaki seçeneklerde yükseklik-


leri verilen kapıların hangisinden dik bir şekilde geçemez?
Buna göre, bu kişilerin boy uzunluklarının küçükten büyüğe
doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D)
A) Seda < Aynur < Dilek < Serap
P

B) Seda < Aynur < Serap < Dilek


11ñ3 dm

6ò10 dm

3ò30 dm

ó325 dm

C) Aynur < Seda < Serap < Dilek


D) Seda < Serap < Dilek < Aynur

özüm
özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

3
8. Sınıf
12.
L Karekök Alma Yöntemleri
İKÜ
FA S
rnek|11

a ve b birer doğal sayı olmak üzere a b = a 2 $ b dir.

Bir yaya geçidinde trafik lambalarının altına, kırmızı ışığın kaç saniye sonra yanacağını gösteren bir tabela koyulmuştur.

I
R
LA
10

N
Kerem, bu yaya geçidine geldiğinde tabelada 10 yazdığını görmüş ve sabit hızla saniyede 1 m yol alarak kırmızı ışık yanmadan 2 sani-
ye önce karşıya geçmiştir.
YI
Buna göre bu yaya geçidinin metre cinsinden uzunluğu aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 3ñ6 B) 4ñ5 C) 5ñ3 D) 6ñ3


(MEB ÖRNEK SORU)
YA

özüm
P

rnek|12

Yandaki şekilde verilen eşit bölmelere ayrılmış dereceli kap 5 litre sıvı almaktadır. 5L

Buna göre, bu kaptaki su miktarının litre cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisi olabilir? 4L

3L
A) 2ñ2 B) 2ñ3 C) 3ñ2 D) 4ñ2
| Matematik

2L
5L
özüm 1L

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
12.
Karekök Alma Yöntemleri İKÜ
L

rnek|13

a ve b birer doğal sayı olmak üzere a b = a 2 $ b dir.

Bir uzun atlama pistinde koşmaya başlayan Hayat, Zeynep ve Sude isimli üç sporcunun tahtadan sıçradıktan sonra kum piste düştüğü
yerler aşağıdaki noktalar ile gösterilmiştir.

Sıçrama Tahtası

I
R
LA
Düştüğü nokta sıçrama tahtasına en yakın olan Sude, en uzak olan ise Zeynep’tir.

Sude’nin düştüğü noktanın pist sonuna olan uzaklığı 5 metre, Zeynep’in ise 4,5 metredir.

Buna göre Hayat’ın düştüğü noktanın pist sonuna olan uzaklığı metre cinsinden aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 2ñ3

özüm
B) 3ñ2

N C) 2ñ6 D) 3ñ3
(MEB ÖRNEK SORU)
YI
rnek|14
YA

7ñ7 m
5ò13 m
A
P

10ñ3 m 8ñ5 m

Şekildeki A noktasına en uzak olan hayvan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fil B) Maymun C) Zebra D) Zürafa


| Matematik

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
12.
L Karekök Alma Yöntemleri
İKÜ
FA S
rnek|15

Ayça’nın bisikletinin ön tekerleğinin çevre uzunluğu ñ3 m’dir.

Çevresi
ñ3 metre

I
R
B

LA
A 15 metre

Şekilde ön tekerleğin yere değdiği A noktası ile B noktası arasındaki uzaklık 15 metredir.

Ayça bisikletini sürerek B noktasına doğru gitmek istemekte fakat ön tekerleğin B noktasından ileriye geçmesini istememektedir.

Buna göre, ön tekerlek en çok kaç tam tur dönerse B noktasını geçmez?

A) 6

özüm
B) 7

N C) 8 D) 9
YI
YA
P

rnek|16
Yandaki şekilde, zeminde üst üste duran küplerin ayrıt uzunlukları 4 cm’dir. En üstteki küpün üzerine şekil-

deki gibi bir uğurböceği konmuştur.

Buna göre, uğur böceğinin zeminden yüksekliği aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 3ñ6 cm B) 4ñ5 cm C) 5ñ3 cm D) 5ñ5 cm


| Matematik

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Karekök Alma Yöntemleri 1
1. Aşağıdaki şekilde verilen sehpanın üst yüzeyi kare şeklinde olup, alanı 80 desimetrekaredir.

80 dm2

I
R
Neşe Hanım, bu sehpanın üzerinde hiç boşluk kalmayacak şekilde bir örtü örtmek istemektedir.

LA
Buna göre, Neşe Hanım aşağıda kenar uzunlukları verilen kare şeklindeki örtülerden hangisini kullanabilir?

A) B) C) D)

2ò15 dm 3ñ6 dm N 4ñ5 dm 5ñ3 dm


YI
2. Aslı aşağıda verilen kareköklü ifadelerden eş olanları eşleş- 3. 2 162
YA

tirecektir.
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
4ñ6 ò72

A) 14 2 B) 16 3
3ò12 ò96
C) 18 2 D) 22 2
6ñ2 ó108

Buna göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?


P

A) B)
4ñ6 ò72 4ñ6 ò72

3ò12 ò96 3ò12 ò96


4. a, b ve c birbirinden farklı pozitif tam sayılar olmak üze-
re;
6ñ2 ó108 6ñ2 ó108
16a4 b3 c2
| Matematik

C) D) ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?


4ñ6 ò72 4ñ6 ò72
VÝP Yayýnlarý

ò96 ò96
A) 4abc B) 4a4 b3 c2
3ò12 3ò12
C) 8a2 bc b D) 4a2 bc b
6ñ2 ó108 6ñ2 ó108
7
8. Sınıf
TEST
1
Karekök Alma Yöntemleri

5. Fatih 15 cm’lik eş iki cetvelinden birisini ters çevirip üzerine fosforlu kalemini koymuş, diğerini de şekildeki gibi ters duran cetvelin
kenarına değecek şekilde yanına yerleştirmiştir.

I
R
Verilen görsele göre, fosforlu kalemin uzunluğu santimetre cinsinden aşağıdakilerden hangisi olabilir?

LA
A) 3ò10 B) 5ñ5 C) 6ñ3 D) 7ñ2

6. Hayati Bey, kışın hayvanların aç kalmasını önlemek için bah- 7. a ve b birer doğal sayı olmak üzere a b = a 2 $ b dir.
çesinin değişik kısımlarına kuruyemişler bırakmaktadır.

N Aşağıdaki şekilde aynı kaldırımda bulunan elektrik direkleri


ve ağaç verilmiştir. Ağacın boyu 6 metre ve tek lambalı elekt-
rik direğinin boyu 4 metredir.
YI
Kayısı Badem

ó155 m 6ñ5 m
6m
YA

4m

Verilenlere göre, iki lambalı elektrik direğinin metre cin-


4ò11 m sinden boy uzunluğu aşağıdakilerden hangisi olamaz?
P

7ñ3 m
A) 2ñ5 B) 2ñ6 C) 3ñ3 D) 3ñ5

İncir

Ceviz
Hayati Bey’in bahçesine kayısı, badem, incir ve ceviz bırak- 8. a ve b, 1’den büyük tam sayılardır.
| Matematik

tığı bir günde, bir martı bahçeye gelmiştir. Martı ilk olarak
kendisine en yakın kuruyemişi yemek istemektedir. ó180 = añb
VÝP Yayýnlarý

Verilen uzunluklara göre, martı ilk olarak hangi kuruye- olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi a + b’nin alabi-
mişi yiyecektir? leceği değerlerden biri değildir?

A) Kayısı B) Badem C) İncir D) Ceviz A) 11 B) 17 C) 23 D) 47


8
8. Sınıf
FASİKÜL
KAREKÖKLÜ İFADELER
13. Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri

MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.4. Kareköklü ifadelerde çarpma ve bölme işlemlerini yapar.
M.8.1.3.6. Kareköklü bir ifade ile çarpıldığında, sonucu bir doğal sayı yapan çarpanlara örnek verir.

I
R
KAREKÖKLÜ İFADELERDE ÇARPMA VE BÖLME rnek|2
İŞLEMLERİ Bir otomobil saatte ortalama 60 2 km hız

LA
yaparak 5 6 saat yol almıştır.
Kareköklü İfadelerde Çarpma İşlemi Hız : 60ñ2 km/sa
Buna göre, bu otomobilin bu sürede Süre : 5ñ6 saat
Kareköklü ifadelerde çarpma işlemi yapılırken: kaç km yol gittiğini bulalım.
 Katsayılar kendi aralarında çarpılarak katsayı şeklinde yazılır.

 Karekök içindeki sayılar kendi aralarında çarpılarak karekö-


özüm
kün içine yazılır.
a n $ b m = a $ b $ n $ m dir.
N
YI
2 5 ve 7 3 sayılarını çarpalım:

2 5$7 3 = 2$7$ 5$3

= 14 15 tir.
YA

rnek|3

× ñ2 ñ5 ò12

rnek|1 ñ3

Aşağıda verilen dikdörtgen şeklindeki halının kenar uzunluk- 2ñ3


ları ñ3 m ve 2ñ3 m olduğuna göre, bu halının alanını bulalım.
ñ5
P

Yukarıdaki çarpma işlemi tablosunda, yeşil renkli hücrelerdeki


sayıların her biri bulunduğu hücrenin aynı satır ve sütununda bu-
ñ3 m lunan sarı boyalı hücrelerdeki köklü ifadelerin çarpımına eşittir.

Buna göre, aşağıdaki sayılardan hangisi bu tablonun yeşil


renkli hücrelerine yazılabilecek sayılardan biri değildir?
2ñ3 m
A) ñ6 B) 5 C) 6 D) 2ò10
| Matematik

özüm özüm
VÝP Yayýnlarý

1
8. Sınıf
13.
L Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|4

a, b, c, d birer doğal sayı olmak üzere añb = óa2b ve añb ∙ cñd = a ∙ cób ∙ d dir.

Aşağıda bir işyerindeki çalışanlara verilen dikdörtgen şeklindeki personel giriş kartının görseli verilmiştir.

PERSONEL GİRİŞ KARTI

Adı : Yiğit

I
Soyadı : Erol

R
Birimi : Destek Hizmetleri

LA
Kenar uzunlukları santimetre cinsinden birer doğal sayı olan bu kart üzerinde resim yapıştırılan kare şeklindeki bölgenin alanı, kartın ala-
nının % 40’ına eşittir.

Resim yapıştırılan karenin bir kenarının uzunluğu 2ñ5 cm olduğuna göre kartın çevresi kaç santimetredir?

A) 20 B) 30 C) 34 D) 54
(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

N
YI
rnek|5
YA

Kenarlarının uzunlukları a ve b olan dikdörtgenin alanı a $ b dir.


rnek|6
Aşağıda verilen ABCD dikdörtgeninin alanı 24ñ6 cm2 dir.

ò24 ñ8
24ñ6 cm²

ñ2 ñ6 3 K
P

1. grup 2. grup
Buna göre, bu dikdörtgenin kenarlarının uzunlukları aşağıda-
kilerden hangisi olamaz?
Yukarıdaki şekilde I. gruptaki sayıların çarpımı II. gruptaki sa-

yıların çarpımına eşit olduğuna göre, K kaçtır?


A) 3ñ2 cm - 8ñ3 cm B) 6 cm - 4ñ6 cm

C) 2ò12 cm - 6ñ2 cm D) 8ñ3 cm - ò12 cm A) 2 B) 2ñ2 C) 2ñ3 D) 3

özüm özüm
| Matematik

VÝP Yayýnlarý

2
8. Sınıf
FA S
13.
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri İKÜ
L
Kareköklü İfadelerde Bölme İşlemi
rnek|8
Kareköklü ifadelerde bölme işlemi yapılırken: Taban ayrıt uzunluğu a, yüksekliği h
 Katsayılar kendi aralarında bölünerek katsayı şeklinde yazılır. olan kare prizmanın yüzey alanı
2a2 + 4ah’dir.
 Karekök içindeki sayılar kendi aralarında bölünerek karekö-
kün içine yazılır.
ó 2 8 8 dm
a n a n Yandaki şekilde dört tane küp biçimin-
= $ dir.
b m b m de koli üst üste konulmuştur. Oluşan
bu yapının yüksekliği ó288 dm’dir.

I
Örneğin;

R
Buna göre, bu yapının yüzey alanı
12 15 12 15 kaç dm2 dir?
= $ =4 3
3 5 3 5

LA
A) 324 B) 324ñ2 C) 324ñ3 D) 1296
120 120
= = 8=2 2 özüm
15 15

7 7
35 $ 21 35 $ 21 35 $ 21
3$ 5
=
3$5
=
3$5
1 1
= 7$7 = 7

N
YI
rnek|9
rnek|7
Aşağıda verilen ABCD dikdörtgeni ile KLMN paralelkenarının
YA

Metin, ó200 cm uzunluğundaki iki farklı çubuktan birisini ñ2 cm alanları eşittir.


uzunluğunda parçalara, diğerini ñ8 cm uzunluğunda parçalara
ayırmıştır. N M

ó200 cm D C
ñ2 cm

8ñ2 cm
P

ó200 cm ñ8 cm A ó108 cm B K ò48 cm L

Buna göre, oluşan kırmızı renkli parça sayısı, mavi renkli par- Buna göre, KLMN paralelkenarında, KL kenarına ait yüksek-

ça sayısından kaç fazladır? liğin uzunluğu kaç cm’dir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 10 A) 8ñ3 B) 10ñ6 C) 9ñ3 D) 12ñ2

özüm özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

3
8. Sınıf
13.
L Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|10
Şekil 1’de verilen dikdörtgen biçimindeki bir kâğıt parçasının A köşesi [DC] üzerine gelecek şekilde Şekil 2’deki gibi katlanıp açılıyor.

Kağıt, Şekil 3’teki gibi elde edilen katlama çizgilerinden kesilerek ikisi üçgen, biri dikdörtgen şeklinde üç kâğıt elde ediliyor. Elde edilen
üçgen şeklindeki kâğıtlardan birinin bir yüzünün alanı 36 cm2 olup dikdörtgen şeklindeki kâğıdın bir yüzünün alanının 3 katına eşittir.

A B A B

I
R
D C D A' C
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

LA
Buna göre elde edilen dikdörtgen şeklindeki kâğıdın kısa kenarının uzunluğu kaç santimetredir?

A) 2ñ3 B) 2ñ2 C) ñ3 D) ñ2

özüm

N
YI
rnek|11
YA

Sezai Usta, dikdörtgen şeklindeki bir zemine dikdörtgen şeklinde fayanslar döşeyecektir.

ò18 dm

ò50 dm
P

ò75 dm ò48 dm

Şekil 1 Şekil 2

Yukarıdaki gibi, 4 tane fayans döşediğinde Şekil 1’deki uzunluklar, 7 tane fayans döşediğinde Şekil 2’deki uzunluklar oluşmuştur.

Buna göre, Sezai Usta’ya bu zemini döşemek için gerekli olan fayans sayısı kaçtır?
| Matematik

A) 40 B) 48 C) 56 D) 60

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
13.
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri İKÜ
L

rnek|12

Yarıçapı r olan dairenin çevresi 2rr ve alanı rr2 dir.

Murat Bey’in alanı 1296 m2 olan daire şeklinde bahçesi vardır.

I
R
Alan
1296 m²

LA
ñ3 m

kapatacaktır.

N
Murat Bey, şekildeki gibi bu bahçenin etrafına aralarında uzaklık ñ3 metre olacak şekilde direkler dikip, sonra bahçenin çevresini çitle

Buna göre, bahçenin çevresine dikilecek olan direk sayısı kaçtır? (r = 3 alınız.)
YI
A) 36 B) 48 C) 60 D) 72

özüm
YA

rnek|13
P

Alanı 118 m2 olan bir evin dikdörtgen biçimindeki odaları ve salonu dışındaki bölümlerinin toplam alanı 34 m2 dir. Salonun alanı, metre-
kare cinsinden bir tamkare sayıdır ve odaların alanları toplamından küçüktür.

Bu salonun kısa kenarının uzunluğu ò18 m olduğuna göre uzun kenarının uzunluğu en fazla kaç metredir?

A) 7ñ2 B) 6ñ2 C) 4ñ2 D) 3ñ2


(MEB SORUSU)
| Matematik

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
13.
L Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri
İKÜ
FA S
Kareköklü Bir İfadeyi Doğal Sayı Yapan Çarpanlar
rnek|14
Aşağıda, görünen yüzü fayans ile kaplanacak olan dikdörtgen Kök içi tam kare olmayan bir kareköklü ifadeyi doğal sayı yap-

şeklindeki bir duvarın kenar uzunlukları ve kaplama işinde kulla- mak için;

nılabilecek fayansların özelliklerini gösteren bir tablo verilmiştir. • Kareköklü ifade kendisi ile çarpılabilir.

• Karekök içindeki sayı a b (b kök dışına çıkamayan bir do-


ğal sayı) şekline getirilip, b ile veya x $ b (x bir tam kare
sayı) ile çarpılabilir.

I
• Karekök içindeki sayı a b (b kök dışına çıkamayan bir do-
ğal sayı) şekline getirilip, b ile bölünebilir.

R
ó288 dm

ò18 ifadesini doğal sayı yapan 3 çarpan bulalım.

LA
• 18 $ 18 = 182 = 18'dir.

• 18 = 3 2 'dir.

18 $ 2 = 3 2 $ 2 = 3 4 = 6'dýr.
ó192 dm

Tablo: Kaplama İşinde Kullanılabilecek Fayanslar ve Özellikleri


N • 18 = 3 2 'dir.

18
2
=
3 2
2
= 3'tür.
YI
Fayans Fayans Fayansın Kenar
Fiyat
Modeli Şekli Uzunlukları
A Kare ñ2 dm 10 TL

B Dikdörtgen ñ2 dm - ñ3 dm 12 TL
YA

C Kare ñ6 dm 14 TL rnek|15

D Dikdörtgen ñ8 dm - ò12 dm 20 TL D C

Duvar, tabloda verilen fayanslardan sadece biri ile fayanslar


kırılmaksızın tamamen kaplanacacağına göre, aşağıda veri-
lenlerden hangisi doğrudur?

A) A model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı


A ò48 cm B
P

360 TL’dir.
Şekilde verilen ABCD dikdörtgeninde |AB| = ò48 cm ve dikdört-
B) B model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı
genin alanı cm2 cinsinden bir doğal sayıdır.
720 TL’dir.

C) C model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı Buna göre, |AD| aşağıdakilerden hangisi olabilir?

840 TL’dir.
A) ñ2 cm B) ñ6 cm C) ò12 cm D) ò18 cm
D) D model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı
480 TL’dir. özüm
| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

6
8. Sınıf
TEST
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri 1
1.
Müze
Okul
Banka

I
R
A B C

Kroki üzerinde çizilen doğru parçasında ardışık noktalar arasındaki uzaklıklar eşittir. Okul, banka ve müze sırasıyla A, B ve C nok-

LA
talarında bulunmaktadır.

Okul ile banka arasındaki mesafe ò75 km olduğuna göre, banka ile müze arasındaki mesafe kaç km'dir?

A) ò80 B) ó108 C) ó147 D) ó180

2.
24 6
işleminin sonucu kaçtır? N 4.
YI
3 24

A) 2 B) 3ñ2 C) 4 D) 4ñ6 24 cm² ñ8 cm


YA

Bir kenar uzunluğu ñ8 cm olan şekildeki dikdörtgenin ala-


nı 24 cm2 dir.
3. Mete Bey, kenar uzunlukları ó675 m ve ó128 m olan dikdört-
gen şeklindeki bahçesinin içerisine dikdörtgen şeklinde bir- Buna göre, dikdörtgenin uzun kenarı, kısa kenarının kaç
havuz yaptırmıştır. katına eşittir?

ó675 m A) 2 B) 3 C) 4 D) 6
P
ó128 m

5. Aşağıda verilen işlemlerden hangisi 27 sayısına uygu-


lanırsa bir doğal sayı elde edilir?
| Matematik

Havuzun kısa kenarının uzunluğu, bahçenin kısa kenar uzun-


luğunun yarısı; uzun kenarının uzunluğu, bahçenin uzun ke- A) 2 ile çarpılırsa
VÝP Yayýnlarý

nar uzunluğunun üçte biri kadardır.


B) 24 ile çarpılırsa
Buna göre, havuzun alanı kaç m2 dir?
C) 3 ’e bölünürse

A) 15ñ3 B) 18ñ3 C) 18ñ6 D) 20ñ6 D) 54 ’e bölünürse


7
8. Sınıf
TEST
1
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri

6. Aşağıdaki şekilde üst yüzeyi dikdörtgen şeklinde olan masanın eni yüksekliğinin ñ3 katı, boyu ise eninin 2 katıdır.

en boy

yükseklik

I
R
Bu masanın yüksekliği ñ2 metre olduğuna göre, masanın üst yüzeyinin alanı kaç metrekaredir?

LA
A) 6ñ2 B) 6ñ3 C) 6ñ6 D) 12

7. 144ñ2 m uzunluğundaki bir halatın yarısı 2ñ8 m uzunluğunda, diğer yarısı da 3ò18 m uzunluğundaki parçalara ayrılmıştır.
144ñ2 cm

N
YI
... ...
2ñ8 cm 2ñ8 cm 3ò18 cm 3ò18 cm
YA

Buna göre, kaç parça halat elde edilmiştir?

A) 24 B) 26 C) 28 D) 30

8. Bir kenar uzunluğu a olan karenin köşegen uzunluğu añ2 dir. 9. Üçgenin alanı, taban uzunluğu ile o tabana ait yüksekliğin
Aşağıda köşegen uzunlukları verilen karelerden hangi- çarpımının yarısına eşittir.
sinin çevre uzunluğu 28 santimetredir? A
P

A) B)
ò28 cm

cm
cm

2
ò7
2
ò3


B H C

ò63 cm
| Matematik

C) D)
Şekildeki ABC üçgeninde [AH] = [BC], |AH| = ò28 cm ve
VÝP Yayýnlarý

|BC| = ò63 cm’dir.


cm
cm

Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir?


8
0

ò9
ò5

A) 14ñ3 B) 14ñ7 C) 21 D) 28ñ2


8
8. Sınıf
FASİKÜL
KAREKÖKLÜ İFADELER
14. Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri

MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.5. Kareköklü ifadelerde toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.

I
R
KAREKÖKLÜ İFADELERDE TOPLAMA VE 2 2 + 8 + 50 + 200 işleminin sonucunu bulalım:
ÇIKARMA İŞLEMLERİ
= 2 2 + 4 $ 2 + 25 $ 2 + 10 $ 2

LA
Kareköklü İfadelerde Toplama İşlemi = 2 2 + 2 2 + 5 2 + 10 2

Kareköklü ifadelerle toplama işlemi yapılırken kök içleri aynı olan = (2 + 2 + 5 + 10) 2

sayıların katsayıları toplanır katsayı olarak yazılır. Ortak kök ay- = 19 2 'dir.
nen yazılır.

a, b, c birer tam sayı ve c > 0 olmak üzere;

a c + b c = (a + b) c dir.

N rnek|1
YI
Kısa kenarı 10ñ3 cm, uzun kenarı
3 5 ve 7 5 sayılarını toplayalım: 15ñ3 cm olan dikdörtgen şeklindeki
haritanın çevresinin uzunluğu bulalım.
3 5 + 7 5 = (3 + 7) $ 5

= 10 5 'dir. özüm
YA

VİPUYARI
Kareköklü sayıların toplanabilmesi için kök içlerindeki sayıla-
rın aynı olması gerekir. Kök içleri aynı olmayan kareköklü sayı-
lar toplanmaz, aynen yazılır.

rnek|2
P

2 2 + 4 3 + 5 2 + 6 3 + 11 işleminin sonucunu bulalım:


Cem Bey otomobili ile saatte ortalama
50ñ2 km hız yaparak 2 saat, 30ñ8 km hız
= 2 2 + 5 2 + 4 3 + 6 3 + 11 yaparak 1 saat ve 15ò32 km hız yaparak 3

= (2 + 5) 2 + (4 + 6) 3 + 11 saat yol almıştır.

= 7 2 + 10 3 + 11 'dir. Buna göre, Cem Bey’in otomobili ile bu sürede kaç km yol
gittiğini bulalım.
| Matematik

VİPNOT özüm
VÝP Yayýnlarý

Karekök içindeki sayıların aynı olmadığı kareköklü sayılarda


toplama işlemi yapılırken, önce karekök içindeki sayılar aynı
hâle getirilmeye çalışılır. Sonra işlem yapılır.
1
8. Sınıf
14.
L Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri
İKÜ
FA S
Kareköklü İfadelerde Çıkarma İşlemi
rnek|3
Karekök içleri aynı olan kareköklü sayılar çıkarılırken katsayılar çı- 9 27 - 2 3 - 75 işleminin sonucunu bulalım.
karılır, fark katsayı olarak ortak kareköke yazılır.

a, b, c birer tam sayı ve c > 0 olmak üzere; özüm


a c - b c = (a - b) c dir.

11 2 - 3 2 = (11 - 3) $ 2

I
= 8 2 'dir.

R
5 12 - 27 = 5 4 $ 3 - 9 $ 3 rnek|4
= 5$2 3-3 3 2 300 - 3 12 + 48 işleminin sonucunu bulalım.

LA
= (10 - 3) $ 3

= 7 3 tür . özüm

rnek|5

a, b, c birer gerçek sayı ve b $ 0 olmak üzere; a b = N


a 2 b , a b + c b = (a + c) b , a b - c b = (a - c) b dir.
YI
Aşağıdaki şekildeki gibi bir vincin havada tuttuğu inşaat malzemesinin yerden yüksekliği ó125 m ve malzemenin vincin koluna uzaklı-
ğı ò45 m’dir.
YA

ò45 m

ó125 m
P

yer

Vincin kolunun yerden yüksekliği sabit kalmak üzere malzeme şekildeki konumdayken ñ5 m yukarı çekiliyor.

Buna göre son durumda malzemenin yerden yüksekliği, malzemenin vincin koluna uzaklığından kaç metre fazladır?

A) 2ñ5 B) 3ñ5 C) 4ñ5 D) 5ñ5


| Matematik

(LGS SORUSU)

özüm

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
14.
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri İKÜ
L

rnek|6

Bir lokantadaki masalar kare şeklinde olup, üst yüzeylerinin alanları 96 dm2 dir.

Alan

I
96 dm²

R
LA
Kalabalık bir rezervasyon için şekildeki gibi üç tane kare masa birleştirilerek büyük bir masa oluşturulmuştur.

Buna göre, oluşturulan büyük masanın üst yüzeyinin çevre uzunluğu kaç dm’dir?

A) 32ñ6

özüm
B) 30ñ6

N C) 28ñ6 D) 26ñ6
YI
YA

rnek|7
rnek|8

27 cm²

A B
12 cm² ó363 cL
+ ó108 cL =
P

75 cm² K cL

İçinde K cL su bulunan bir bardağa ó108 cL daha su ilave


Şekildeki karelerin sınırladıkları bölgelerin alanları 12 cm2,
edildiğinde bardakta ó363 cL su olduğuna göre, K kaçtır?
27 cm2 ve 75 cm2 olduğuna göre, A ile B arasındaki uzaklığın
kaç cm olduğunu bulalım.
A) ò27 B) ò48 C) ò75 D) ó243
| Matematik

özüm özüm
VÝP Yayýnlarý

3
8. Sınıf
14.
L Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|9

180 cm2

I
Sinem, bir yüzünün alanı 180 cm2 olan dikdörtgen biçimindeki kartondan hiç parça artmayacak şekilde 15 tane özdeş kare kesiyor.

R
LA
Sinem kestiği bu parçaları kenarları boyunca birleştirerek yukarıdaki gibi iki dikdörtgen elde ediyor.

Buna göre, oluşan bu dikdörtgenlerin çevre uzunlukları farkı kaç santimetredir?

A) 2ñ3 B) 4ñ3 C) 6ñ3 D) 8ñ3

özüm

N
YI
YA

rnek|10

ñ8 br ñ8 br
ò18 br

ñ2 br ñ2 br ñ2 br
P

1. adım 2. adım 3. adım


Yukarıdaki birim kareli zeminde doğru parçaları çizilerek oluşturulan bir örüntünün ilk 3 adımı verilmiştir.

Buna göre, 7. adımı oluşturmak için çizilecek doğru parçalarının uzunlukları toplamı, 5. adımı oluşturmak için çizilecek doğru
parçalarının uzunlukları toplamından kaç birim fazladır?
| Matematik

A) ó162 B) ó242 C) ó338 D) ó450

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
14.
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri İKÜ
L

rnek|11

Yarıçapı r olan çemberin uzunluğu 2rr’dir.

cm
ñ8
6ñ2 cm

I
R
Şekil 1 ñ8 cm ñ8 cm Şekil 3
Şekil 2

LA
Bir kenar uzunluğu 6ñ2 cm olan eşkenar üçgen biçimindeki kartonun (Şekil 1) tüm köşelerinden yarıçap uzunluğu ñ8 cm olan daire di-
limleri makasla kesilerek çıkarılıyor. (Şekil 2)

Bu işlemlerden sonra geriye kalan kısmın (Şekil 3) çevre uzunluğunu bulalım. (r = 3 alınız.)

özüm

N
YI
rnek|12

a 2 b , a b + c b = (a + c) b , a b - c b = (a - c) b dir.
YA

a, b, c birer gerçek sayı ve b $ 0 olmak üzere; a b =

Yanda, bir yarışmada ilk üçe girerek madalya almaya hak kazanan üç sporcunun de-
rece kürsülerine çıktıklarında boylarının aynı hizaya geldiği görülmektedir.
P

Bu derece kürsüsünde yer alan 1, 2 ve 3 sayılarının yazılı olduğu kare şeklindeki yü-
zeylerin alanları sırasıyla 980 cm2, 720 cm2 ve 405 cm2 dir.

Buna göre 1 ve 3. olan sporcular arasındaki boy farkı, 1 ve 2. olan sporcular ara-
sındaki boy farkının kaç katıdır?

A) 2 B) 2,5 C) 3 D) 3,5
| Matematik

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
14.
L Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|13

12 cm²

30 cm²

I
42 cm²

R
LA
Metin, bir yüzünün alanları 12 cm2, 30 cm2 ve 42 cm2 olan kare ve dikdörtgen şeklindeki üç kâğıdı yukarıdaki gibi birer kenarları ortak
olacak şekilde yapıştırarak bir dikdörtgen oluşturuyor.

Buna göre, bu dikdörtgenin çevre uzunluğu kaç cm’dir?

A) 30ñ3 B) 32ñ3 N C) 34ñ3 D) 36ñ3


YI
özüm
YA

rnek|14 rnek|15

ò 27 dm ò 48 dm ó 108 dm

Şekil 1

Yukarıda uzunlukları verilen iki boru Şekil 1’deki gibi bağlanarak


P

uzunluğu ó108 dm olan bir boru elde ediliyor.

Hakan ò 98 m Okan ó 200 m Ayten ò 12 dm ò 75 dm ó 108 dm


Şekilde Hakan, Okan ve Ayten’in aralarındaki uzaklıklar veril- Bağlanırken boruların bir kısmı iç içe geçtiğine göre, uzun-
miştir. Hakan Okan’a doğru ò32 m ve Ayten de Okan’a doğru lukları ò12 dm, ò75 dm ve ó108 dm olan üç boru aynı şekilde
ò50 m yürüyor. bağlanırsa, kaç dm uzunluğunda bir boru elde edilir?

Son durumda Hakan ve Ayten arasındaki uzaklığı bulalım.


| Matematik

A) 10ñ3 B) 11ñ3 C) 12ñ3 D) 13ñ3


VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

6
8. Sınıf
TEST
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri 1
1. Aşağıda verilen dikdörtgenin kısa kenarının uzunluğu 3. Bir ayrıtının uzunluğu a olan küpün yüzey alanı 6a2 dir.
ò27 cm’dir.

Çevre
ò 27 cm

I
16ñ 3 cm

R
Bu dikdörtgenin çevresinin uzunluğu 16ñ3 cm olduğuna
göre, dikdörtgenin uzun kenarı kaç cm’dir?

LA
A) 3ñ3 B) 4ñ3 C) 5ñ3 D) 6ñ3
Taner’in birbirine eş olan silindir ve küp şeklinde legola-
rı vardır. Küp şeklindeki legolardan her birinin yüzey alanı
480 cm2 dir.

2. Yarıçapının uzunluğu r olan bir dairenin alanı rr2 dir.


N
YI
Ertuğrul defterine aşağıdaki gibi daire ve dikdörtgen kulla-
narak bir ağaç modeli çizmiştir. 18ñ5 cm
YA

81 cm²

Taner bu legoları yukarıdaki gibi üst üste koyduğunda


oluşan yapının yüksekliği 18ñ5 cm olduğuna göre, silin-
dir legolardan birinin yüksekliği kaç cm’dir?
P

A) ñ5 B) 2ñ5 C) 3ñ5 D) 4ñ5


ò48 cm

2 + 8 + 18
4.
2
| Matematik

75 - 12 - 3
VÝP Yayýnlarý

Dairenin alanı 81 cm2 ve dikdörtgenin uzun kenarı ò48 cm’dir. 3

Buna göre, bu ağacın yüksekliği kaç cm’dir? (r = 3 alınız.) işleminin sonucu kaçtır?

A) 10ñ3 B) 9ñ3 C) 8ñ3 D) 9 + 3ñ3 A) 4 B) 3 C) 2 D) 1


7
8. Sınıf
TEST
1
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri

5. Yarıçapının uzunluğu r olan bir çemberin çevre uzunluğu 2rr dir.


Aslı, kenar uzunlukları 150ñ3 m ve 120ñ3 m olan dikdörtgen şeklindeki bir arazinin etrafında bisiklet kullanmaktadır.

I
R
15
0ñ m
3m 3

12

LA
20ñ3 cm

Aslı’nın kullandığı bisikletin tekerleklerinin yarıçap uzunlukları 20ñ3 cm’dir.


Aslı bu arazi etrafında bisikleti ile bir tur döndüğünde, bisikletin tekerleklerinden birisi kaç tur dönmüş olur? (r = 3 alınız.)

A) 225 B) 300

N C) 360 D) 450
YI
6. Alanı 96 cm2 olan dikdörtgen şeklindeki aşağıdaki karton- 8. a, b, c birer doğal sayı olmak üzere ôa2 ∙ b = añb ve
dan hiç parça artmayacak şekilde 8 tane özdeş kare kesili- añb + cñb = (a + c)ñb dir.
yor.
YA

18 cm²

96 cm²

72 cm²
50 cm²

Şekilde verilen karelerin alanları 18 cm2, 50 cm2 ve 72 cm2


P

Buna göre elde edilen bu karelerle oluşturulacak yeni dir.


dikdörtgenin çevre uzunluğu en fazla kaç cm olur?
Buna göre, üç karenin oluşturduğu şeklin çevre uzun-
luğu kaç cm’dir?
A) 24ñ3 B) 30ñ3 C) 32ñ3 D) 36ñ3

A) 34ñ2 B) 36ñ2 C) 38ñ2 D) 40ñ2

9. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


| Matematik

A) ñ6 + ñ6 + ñ6 + ñ6 = ò24
VÝP Yayýnlarý

7. 3 2 $ _ 32 - 8 i
B) ñ2 + ò18 – ò32 = 0
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
C) ó300 – ò75 = 15

A) 8 B) 8ñ2 C) 12 D) 12ñ2 D) ò20 + ò45 + ó125 – ó500 = ñ5


8
8. Sınıf
FASİKÜL
KAREKÖKLÜ İFADELER
15. Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar

MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.7. Ondalık ifadelerin kareköklerini belirler.
M.8.1.3.8. Gerçek sayıları tanır, rasyonel ve irrasyonel sayılarla ilişkilendirir.

I
R
ONDALIK GÖSTERİMLERİN KAREKÖKÜ rnek|3

LA
Kesir olarak ifade edildiğinde payı ve paydası tam kare olan bir
ondalık gösterimin karekökünü bulmak için:

 Ondalık gösterim kesir olarak yazılır.

 Payın ve paydanın karekökleri bulunur.

 Bulunan kesir ondalık gösterim ile ifade edilir.

0, 64 =
64
=
64
=
8
= 0, 8 dir. N Yukarıda verilen kare şeklindeki parkın alanı 0,0009 km2 ol-
duğuna göre, parkın çevre uzunluğu kaç metredir?
YI
100 100 10
A) 120 B) 1200 C) 12 000 D) 120 000

121 121 11 özüm


1, 21 = = = = 1, 1 dir.
100 100 10
YA

rnek|1
0, 04 + 0, 49 işleminin sonucunu bulalım.
rnek|4
özüm A
P

Alan
B
2,25 dm²
Alan
0,64 dm²

rnek|2 Şekilde verilen karelerin alanları 2,25 dm2 ve 0,64 dm2 oldu-
1, 69 - 0, 0081 işleminin sonucu kaçtır? ğuna göre, |AB| kaç dm’dir?
| Matematik

A) 0,4 B) 0,69 C) 0,88 D) 1,21 A) 0,007 B) 0,07 C) 0,7 D) 7


VÝP Yayýnlarý

özüm
özüm

1
8. Sınıf
15.
L Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
İKÜ
FA S
rnek|5
ó6,25 dm

ó2,25 dm

Şekil 1

I
Bir marangoz, yukarıda kenar uzunlukları verilen dikdörtgen şeklindeki suntayı Şekil 1’de gösterildiği gibi dikdörtgen şeklinde beş eş

R
parçaya ayırmıştır.

LA
Şekil 2

Marangoz, ayırdığı parçaları Şekil 2’deki birleştirmiştir.

Buna göre, Şekil 2’deki dikdörtgenin çevre uzunluğu kaç dm’dir?

A) 12,8 B) 13,1 C) 25,2 D) 25,6

özüm

N
YI
rnek|6 rnek|7
YA

1, 44 + 1, 96
13 $ 10-1 işleminin sonucu kaçtır?
0, 09 0, 0001
8 $ 10-2
1, 69
A) 0,26 B) 2,6 C) 26 D) 260
0, 3
0, 01
0, 1 özüm
1, 96
P

4 $ 10-1
0, 0064
0, 14

Berke, yukarıda solda verilen kareköklü sayılara eş olan sağda-


ki ifadeleri eşleştirecektir.

Sol tarafta eşleşmeyen sayıları bulalım.


| Matematik

VÝP Yayýnlarý

özüm

2
8. Sınıf
FA S
15.
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar İKÜ
L

rnek|8
Seher, 4 tane dikdörtgen şeklindeki mukavvayı aşağıdaki gibi birleştirerek kare şeklinde bir çerçeve oluşturmuştur.

I
R
LA
4 tane mukavvanın birer yüzünün alanları toplamı 0,16 m2 ve çerçeve içine konan resmin alanı 0,09 m2 dir.

Buna göre, mukavvalardan birinin çevre uzunluğu kaç m’dir?

A) 0,1 B) 0,2 C) 1 D) 2

özüm

N
YI
YA

rnek|9 rnek|10
Aşağıdaki sayı doğrusunda tam sayılar arası eş aralıklara bölün-
6 3 1
+ - işleminin sonucu kaçtır? müştür.
0, 0225 0, 09 0, 04 A B C D

A) 35 B) 45 C) 55 D) 65
0 1 2 3
P

K
özüm
Sayı doğrusunda yeri ok ile gösterilen sayılardan K’nin kare-

kökü (ñK), seçeneklerdeki sayılardan hangisine eşit olabilir?

A) A B) B C) C D) D

özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

3
8. Sınıf
15.
L Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
İKÜ
FA S
rnek|11
Okan Usta, kenar uzunlukları ó5,76 m ve ó1,44 m olan dikdörtgen şeklindeki bir zemine dikdörtgen şeklinde fayanslar döşeyecektir.

ó5,76 m

ó0,04 m

ó0,09 m

I
...

ó1,44 m

...

R
ó0,01 m ...

LA
ó0,04 m

Zeminin yarısı, kenar uzunlukları ó0,01 m ve ó0,04 m olan dikdörtgen şeklindeki fayanslarla, diğer yarısı da kenar uzunlukları ó0,04 m
ve ó0,09 m olan dikdörtgen şeklindeki fayanslarla döşenecektir.

Buna göre, Okan Usta’ya bu zemini döşemek için gerekli olan fayans sayısı kaçtır?

A) 60

özüm
B) 72

N C) 84 D) 96
YI
rnek|12

1 km2 = 1 000 000 m2 dir.


YA

Hasan Ağa alanı 5,94 km2 olan dikdörtgen şeklindeki tarlasını aşağıdaki gibi dört tane kare ve bir tane dikdörtgen şeklinde bölümlere
ayırmıştır. Kare şeklinde bölümlere arpa, ayçiçeği, mısır ve buğday, dikdörtgen şeklindeki bölüme yulaf ekmiştir.

Ayçiçeği
Mısır
Arpa
1,44 km²
5,94 km²
Buğday
P

Yulaf

Hasan Ağa, buğday ektiği tarlanın bir metrekaresinden ortalama 0,75 kg buğday, yulaf ektiği tarlanın bir metrekaresinden ortalama 0,15 kg
yulaf elde etmiştir. Arpa ekilen kısmın alanı 1,44 km2 dir.

Buna göre, Hasan Ağa’nın tarlasından elde ettiği buğday miktarı, yulaf miktarının kaç katıdır?
| Matematik

A) 18 B) 21 C) 24 D) 30

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
15.
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar İKÜ
L

GERÇEK SAYILAR VİPUYARI


a
 1, 2, 3, 4, ... sayıları sayma sayıları (S) dır.  a ve b iki tam sayı ve b ≠ 0 olmak üzere şeklinde
b
yazılabilen sayılara rasyonel sayılar denir.
 0, 1, 2, 3, 4, ... sayıları doğal sayılar (N) dır.
a
 a ve b iki tam sayı ve b ≠ 0 olmak üzere şeklinde
 ... , - 2, - 1, 0, 1, 2, ... sayıları tam sayılar (Z) dır. b
yazılamayan sayılara rasyonel olmayan sayılar yani irras-
 İki tam sayının birbirine bölümü şeklinde yazılabilen sayılara yonel sayılar denir.
rasyonel sayılar (Q) denir.

I
3 1
; - ; 4 ; - 2 ; 3, 65 ; ... sayıları rasyonel sayılardır.
5 2

R
Her tam sayı, paydasına 1 yazılarak rasyonel hâle getirilebilir. DEVİRLİ ONDALIK GÖSTERİMLER
 İki tam sayının birbirine bölümü şeklinde yazılamayan sayılar
 Virgülden sonraki kısmı belirli bir düzende devam eden onda-

LA
irrasyonel sayılar (I) dır.
lık gösterimlere devirli ondalık gösterim denir.
15
3 ; - 11 ; r ; ; ... sayıları birer irrasyonel sayıdır.
2  Bir ondalık gösterimin ondalık kısmındaki tekrar eden sayıla-
ra devreden kısım denir.
 Rasyonel ve irrasyonel sayıların tümünden oluşan ve sayı doğ-
rusunda gösterilebilen tüm sayıların oluşturduğu sayı ailesine  Devirli ondalık gösterimlerde devreden rakam ya da rakamlar,
üzerine devir çizgisi ( – ) işareti konularak gösterilir.
gerçek (reel) sayılar (R) denir.

8; 5;
1
3
9
; 0, 07 ; - ; ... sayıları gerçek sayıdır.
4
N 2, 191919... = 2, 19

0, 13646464... = 0, 1364
YI
Gerçek (Reel) Sayılar (R)
İrrasyonel
Rasyonel Sayılar (Q) Sayılar (I)
Tam Sayılar (Z)
Doğal Sayılar (N)
VİPUYARI
YA

Sayma
Sayıları (S) Her devirli ondalık açılıma karşılık gelen bir rasyonel sayı vardır.

 Devirli bir ondalık gösterimi rasyonel sayı şeklinde yazmak için


sayının tamamından devretmeyen kısmı çıkarılarak paya ya-
zılır. Paydaya ise ondalık kısımdaki devreden basamak sayısı
kadar 9 ve devretmeyen basamak sayısı kadar 0 (sıfır) yazılır.
P

abcd - ab
a, b cd =
990
rnek|13
3, 24 devirli ondalık gösterimine karşılık gelen rasyonel sayı-

Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? yı bulalım:

324 - 3
A) r → Rasyonel sayı B) 35 → Tam sayı 3, 24 =
99
C) 64 → Rasyonel sayı D) 72 → İrrasyonel sayı
| Matematik

321
=
99
VÝP Yayýnlarý

özüm 107
= tür.
33
107
3, 24 devirli ondalık açılımı sayısına eşit olduğundan, bir
33
rasyonel sayıdır.
5
8. Sınıf
15.
L Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
İKÜ
FA S
rnek|14 rnek|15
Aşağıdaki asal çarpanlarına ayrılmış şekli verilen sayılardan a
0, 36 =
hangisinin karekökü rasyonel sayı olamaz? 11
devirli ondalık açılımında a kaçtır?

A) B) C) D)
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6
K 2 K 3 K 2 K 3
. 2 . 3 . 2 . 3 özüm
. 2 . 5 . 3 . 3
. 2 . 5 . 3 . 3

I
1 . 7 . 5 . 11

R
. 7 1 . 11
1 1

özüm

LA
rnek|16

a, b, c, d birer doğal sayı olmak üzere; a b =

N
a 2 b , a b $ c d = a $ c b $ d dir.
YI
“İki farklı irrasyonel sayının
çarpımı bir rasyonel sayı olabilir.”
YA

Alya Öğretmen öğrencilerinden tahtaya yazdığı ifadeye uygun iki farklı irrasyonel sayı bulmalarını istemiştir.

Kerem : ò24 ile ò54


P

Doruk : 4ñ2 ile ò98

Tunahan : ò45 ile 4ñ5


Eylül : 2ñ3 ile ò72

Buna göre hangi öğrencinin bulduğu sayılar verilen ifadeye uygun değildir?

A) Kerem B) Doruk C) Tunahan D) Eylül


| Matematik

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar 1

1. Aşağıda verilen mumlardan, uzunluğu 15 cm olan mum yandığında 10 dakikada boyu 0, 16 cm kısalmakta, uzunluğu 20 cm olan
mum yandığında 5 dakikada boyu 0, 25 cm kısalmaktadır.

I
R
LA
20 cm
15 cm

Buna göre, mumlar yakıldıktan 2 saat sonra boylarının uzunlukları farkı kaç cm olur?

A) 2 B) 2,2

N C) 2,4 D) 2,6
YI
2. 4. (ò48 – ñ8) . A + B
YA

Yukarıdaki işlemin sonucu bir rasyonel sayı olduğuna gö-


2,25 m² re A ve B sayıları aşağıdakilerin hangisindeki gibi olabilir?
1,44 m²
0,64 m²
A) B)
A B A B

Yukarıda verilen üç tane kare şeklindeki kağıtların birer yü- ñ2 3 ñ3 2ñ6


zünün alanları 0,64 m2, 1,44 m2 ve 2,25 m2 dir.
C) D) A B
A B
Buna göre, üç karenin birleşimi ile oluşan şeklin çevre
P

uzunluğu kaç santimetredir? ñ3 4 ñ2 4ñ6

A) 10 B) 9,8 C) 9,6 D) 9,4


| Matematik

1, 69 + 2, 89
3. 5. 1, 7
VÝP Yayýnlarý

0, 04
işleminin sonucu kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır?
2 4
A) B) C) 0, 4 D) 1, 4
A) 3 B) 6 C) 12 D) 15 3 3
7
8. Sınıf
TEST
1
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar

6.
ó3,24 dm

ó2,25 dm

I
Şekil 1 Şekil 2

R
Tuna, eş dikdörtgenler kullanarak değişik şekiller oluşturmaktadır. Şekil 1’de verilen yapının yüksekliği 2, 25 dm, Şekil 2’de ve-
rilen yapının uzunluğu 3, 24 dm’dir.

LA
Şekil 3

Buna göre, Şekil 3’teki yapının çevre uzunluğu kaç dm’dir?

A) 7,2 B) 7,4 C) 7,8 D) 8,2

N
YI
7. 1, 2 9. Aşağıdaki sayı doğrusunda tam sayılar arası eş aralıklara bö-
x= lünmüştür.
0, 003
A BC D
10
y= ve
0, 1
YA

0, 72 1 2 3 4
z= dir.
0, 02 K L M N
Yukarıda verilen x, y ve z sayılarına göre;
Sayı doğrusunda yeri ok ile gösterilen sayılara göre, aşa-
I. x, tam sayıdır. ğıdakilerden hangisi yanlıştır?
II. y, rasyonel bir sayıdır.
III. z, irrasyonel bir sayıdır. =A) K A=B) L B

ifadelerinden hangileri doğrudur? =C) M C=D) N D


P

A) I ve II B) Yalnız I

C) Yalnız III D) I, II ve III



| Matematik

8.
a 10. K+6
VÝP Yayýnlarý

1, 38 =
18
sayısı bir rasyonel sayı olduğuna göre, K aşağıdakiler-
Yukarıdaki eşitliğe göre, a kaçtır? den hangisi olamaz?

A) 31 B) 29 C) 25 D) 23 A) -2 B) 10 C) 19 D) 36
8
8. Sınıf
FASİKÜL
16. ÜNİTE TARAMA TESTLERİ
Kareköklü İfadeler

I
1. Marangoz Osman Bey, uzunlukları 1 cm’den 70 cm’ye kadar aşağıdaki gibi 70 tane tahta çubuk imâl etmiştir.

R
70 cm

LA
69 cm

68 cm

3 cm
2 cm
1 cm

N ...
YI
Osman Bey bu çubukları uzunluklarının karekökü santimetre cinsinden en yakın tam sayı değeri veya o değer olmasına göre grup-
landıracak ve aynı gruptaki çubukları bir rafa koyacaktır.

Örneğin ñ9 = 3 ve ò10’un yaklaşık değeri 3 olduğundan uzunluğu 9 ve 10 cm olan çubuklar aşağıdaki gibi aynı rafta olacaktır.
YA

... ...
... 9 cm 10 cm ...

Buna göre uzunluğu 52 cm olan çubuğun bulunduğu rafta kaç tane farklı uzunlukta çubuk bulunmaktadır?
P

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16

2. Ravza aklından tuttuğu iki basamaklı tam kare sayıyı İlay- 3. ña + ñb = 12


da'dan tahmin etmesini istemiştir.
ñb + ñc = 5
İlayda ipucu olarak "Aklımda tuttuğum tam kare sayının ka-
| Matematik

rekökü de bir tam kare sayıdır" dediğine göre, Ravza en az Yukarıdaki eşitliklerde a, b ve c sıfırdan farklı birer tam ka-
VÝP Yayýnlarý

kaç tahminde bu sayıyı bulabilir? re sayıdır.

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 Buna göre, a + c işleminin sonucu en az kaçtır?

A) 9 B) 32 C) 65 D) 78
1
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
4. Aşağıda bir voleybol sahasındaki filenin ölçüleri ve dört kişi- 6. a ve b birer doğal sayı olmak üzere añb = óa2b dir.
nin kullandıkları servislerde topun file hizasına (düzlemine)
Alper oyuncak arabasının boyunu 10 santimetrelik bir cetvel
geldiği andaki yerden yükseklikleri gösterilmiştir.
ile aşağıdaki gibi ölçüyor.

ó125 dm
Nurgül

13 dm
ó800 dm
ó600 dm

I
25 dm

ó500 dm

Atiye

R
Şahin

Nurettin

LA
Buna göre oyuncak arabanın boyu santimetre cinsinden
aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Kullanılan servislerde toplar filenin yanından gitmedi- A) 4ñ2 B) 2ò10 C) 5ñ3 D) 7ñ2
ğine göre, kaçının kullandığı serviste top fileye takılır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

N
YI
YA

7. 3 tane pozitif tam sayı çarpanı olan iki basamaklı tam ka-
re sayıların karekökleri toplamı kaçtır?
5. Hızları eşit olan Ali ve Ece, alanları 256 m2 ve 200 m2 olan
kare şeklindeki pistlerin bir köşesinden en yakındaki diğer A) 10 B) 11 C) 12 D) 13
köşesine koşmaya başlamışlardır.
P

256 m 2
200 m 2

Ali Ece
8.
2ñb
| Matematik

Buna göre, Ece köşeye ulaştığında Ali'nin gitmek istedi- 5 6


VÝP Yayýnlarý

ği köşeye uzaklığının metre cinsinden en yakın tam sa- Yukarıdaki sayı doğrusunda b tam sayısının alacağı kaç
yı değeri kaçtır? farklı değer vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A) 2 B) 5 C) 9 D) 12
2
8. Sınıf
FA S
16.
Kareköklü İfadeler İKÜ
L
9. Şenol ve Gürkan, ABCD dikdörtgeni şeklindeki bir havuzun A köşesinden aşağıdaki gibi oklar yönünde havuzun kenarları boyun-
ca aynı anda yürümeye başlamışlardır.

Şenol

B A
Gürkan

I
7ñ5 m

R
LA
C
D
20ñ5 m

Şenol'un bir adımının uzunluğu ô1280 cm ve Gürkan'ın bir adımının uzunluğu ô2000 cm'dir.

Bu kişilerden her biri eşit sayıda adım attıklarında karşılaştıklarına göre, attıkları toplam adım sayısı kaçtır?

A) 120 B) 200

N C) 240 D) 300
YI
YA

10. Ayrıt uzunlukları a, b ve c olan dikdörtgenler prizmasının hac- 11. Ayşe, alanı 100ñ2 m2 olan bir bahçeyi, alanı ò50 m2 olan eş
mi a ⋅ b ⋅ c dir. bölgelere ayıracaktır. Bu bölgelerin % 70'ine domates kalanı-
na salatalık ekecektir.

Domates ekeceği her bir bölgede 2 paket domates to-


P

? humu, salatalık ekeceği her bir bölgede 1 paket salata-


lık tohumu kullandığına göre, kullanılan toplam tohum
paketi sayısı kaçtır?

ó147 cm 7 cm
ò2 A) 20 B) 27 C) 34 D) 40

Yukarıda ayrıt uzunluklarından ikisi verilen dikdörtgenler


| Matematik

prizmasının hacmi 126ñ2 cm3 olduğuna göre, yüksekli-


ği kaç santimetredir?
VÝP Yayýnlarý

A) ñ8 B) ò12 C) ò15 D) ò20

3
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
12. 4ñ2, ñ5, 2ñ3, ñ2, 2ñ5 ve ñ3 kareköklü ifadelerinin tamamı aşağıdaki tabloda sarı boyalı her bölmeye bir kareköklü ifade gelecek
şekilde yazılacaktır.

I
R
B

A, B ve C bölmelerindeki sayıların her biri bulunduğu bölmenin aynı satır ve sütununda bulunan sarı boyalı bölmelerdeki karekök-

LA
lü ifadelerin çarpımına eşittir.

C ve B bölmelerine yazılacak olan sayıların çarpımı 96 olduğuna göre, A bölmesine yazılacak olan sayı aşağıdakilerden
hangisidir?

A) 2ñ5 B) 5 C) 5ñ3 D) 10

N
YI
YA

13. a ve b birer doğal sayı olmak üzere añb = óa2b dir. 14. Bir fayans ustası, kenar uzunlukları ô1200 dm ve ô2700 dm
olan dikdörtgen şeklindeki bir duvarı kenar uzunluğu ò12 dm
Alanı 20 m2 olan kare şeklindeki bir bahçenin çevresine 2
olan kare şeklindeki fayanslarla boşluksuz kaplayacaktır.
sıra tel çekilecektir. Telin metre fiyatı satın alınacak miktara
göre değişiklik göstermektedir. Telin metre fiyatları aşağıda- ô1200 dm
ki tabloda gösterilmiştir.

Tablo: Tel Miktarına Göre Metre Fiyatları


P

ò12 dm
Tel Miktarı Metre Fiyatı
ô2700 dm

20 m den az 20 TL

20 - 39 m 19 TL

40 - 59 m 18 TL
| Matematik

59 m den fazla 17 TL
VÝP Yayýnlarý

Bu iş için kullanılacak telin metresi kaç lira olur? Usta, bu iş için en az kaç fayans kullanır?

A) 20 B) 19 C) 18 D) 17 A) 100 B) 120 C) 140 D) 150

4
8. Sınıf
FA S
16.
Kareköklü İfadeler İKÜ
L
15. Betül Hanım, genişlikleri ò32 dm olan buzdolabı ve bulaşık makinesini, aralarındaki uzaklık ó800 dm olan iki duvar arasına aşağı-
daki gibi yerleştirmiştir.

Sol Sağ

ò32 dm

I
Duvar

Duvar
ò32 dm

R
Buzdolabı Çamaşır
Makinesi

LA
ó800 dm

Bu dizilişte buzdolabının solundaki duvara uzaklığı, bulaşık makinesinin sağındaki duvara uzaklığının 4 katı ve buzdolabın iki duva-
rın ortasına uzaklığı 2ñ2 dm'dir.

B) 4ñ2
N
Buna göre bulaşık makinesinin iki duvarın ortasına uzaklığı kaç desimetredir?

A) 3ñ2 C) 5ñ2 D) 6ñ2


YI
YA

16. Bilgi: Yamuğun alanı, alt taban ve üst taban toplamının yük- 17.
ò50 7ñ2 ò32
seklik ile çarpımının yarısıdır.

ò28 cm + +
P

A B
4ñ7 cm


C
ó175 cm

Yukarıdaki işlem ağacına göre, C kaçtır?


Buna göre, yukarıdaki yamuğuna alanı kaç santimetre-
| Matematik

karedir?
A) ñ2 B) 2ñ2 C) 3ñ2 D) 4ñ2
VÝP Yayýnlarý

A) 70 B) 84 C) 91 D) 98

5
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
18. Düzgün altıgen birbirine eş altı eşkenar üçgenden oluşur.

Bir kenar uzunluğu a olan eşkenar üçgenin yüksekliği añ3 dir.


2

a2ñ3
Bir kenar uzunluğu a olan eşkenar üçgenin alanı tür.
4 a

Bir duvar ustası düzgün altıgen prizma şeklindeki taşlardan üç tanesini ve bir tane de yarımını üst üste dizerek duvar yapmak iste-
mektedir. Aşağıda ustanın bu duvarda kullanabileceği taşların alanları gösterilmiştir.

I
R
2ñ3 dm2 4ñ3 dm2

Yükseklik
K Taşı L Taşı ...

LA
...

6ñ3 dm2 8ñ3 dm2


Düzgün Yarım
Altıgen Taşlar
M Taşı N Taşı

N Taşlar
Buna göre usta hangi taşı kullanırsa duvarın yüksekliği 12 dm’ye diğerlerine göre daha yakın olur?

A) K B) L C) M D) N
YI
YA

19. VİP Kargo firması kamyonlarının dikdörtgenler prizması şeklindeki kasalarının şoför ve yolcu kapısı taraflarına dikdörtgen şeklinde
reklamlar yapıştırmıştır. Aşağıda bu kamyonlar ve kasalarına yapıştırılan reklamlar gösterilmiştir.

2m


2m
P


ñ3 m

LE P
2ñ3 m

E N
ÜV IR
O

RG
G AŞ KA
T

ı
a pıs Şo
för
uK Ka
olc
| Matematik

Y pıs
ı

Yolcu kapısı tarafındaki reklamın kısa kenarının uzunluğu ñ3 m ve şoför kapısı tarafındaki reklamın kenarının uzunluğu
2ñ2 m olduğuna göre, kasaların iki yan yüzlerinde reklam kaplaması yapılmayan alanların toplamı kaç metrekaredir?

A) 6ñ6 B) 8ñ6 C) 10ñ6 D) 12ñ6


6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
16.
Kareköklü İfadeler İKÜ
L
20. Korcan, kalınlığı ó0,04 mm olan kağıtları üst üste koyarak zımbalamaktadır.

0,8 cm

I
I. Şekil
II. Şekil si
e
kin

R
a
m
ba
Zım

LA
Korcan bu işi yaparken 0,8 cm uzunluğundaki bükülmüş telin, her iki ayağının bir makine yardımıyla kâğıtlardan II. Şekil'deki gibi
geçmesini sağlamaktadır.

Buna göre Korcan, 600 adet kâğıt zımbaladığında en az kaç adet tel kullanmış olur?

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15

N
YI
YA

21. 22. ó2,õ7 – ó1,õ7 + ó0,õ4


Yukarıdaki işlemin sonucu kaçtır?

A) 1 B) 4 C) 5 D) 11
3 3 9
P

Yukarıda verilen dikdörtgen şeklindeki zemin, her birinin ala-


nı 1,96 dm2 olan eş fayanslardan oluşmaktadır.

Buna göre, pembe boyalı fayanslarla oluşturulan şeklin


çevre uzunluğu kaç desimetredir?

A) 20,16 B) 22,375
23. Uzunluğu ó3,24 m olan bir çubuğun orta noktası kırmızı ile
| Matematik

C) 23,4 D) 25,2 işaretleniyor. Birol, bu çubuğun ucundan ó0,09 m keserek


oluşan yeni çubuğun orta noktasını mavi ile işaretliyor.
VÝP Yayýnlarý

Buna göre, kırmızı ve mavi ile işaretli noktalar arasında-


ki uzaklık kaç metredir?

A) 0,08 B) 0,1 C) 0,12 D) 0,15


7
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
24. Hasan Öğretmen bir etkinlikte kartlar ve kutular üzerine kareköklü ifadeler yazmıştır. Sonra öğrencilerinden bu kartları, kartlar ve ku-
tular üzerindeki kareköklü ifadelerin çarpımı bir rasyonel sayı olacak şekilde kutulara atmasını istemiştir. Aşağıda bu kartlar ve kutu-
lar gösterilmiştir.

1442443
ò75 ò98 ó363 ò40 ó162
Kartlar

ó180 ó320 ò51 ó108 ó529

I
R
1442443

Kutular ñ2 ñ3 ñ5

LA
Buna göre kartlardan kaç tanesi kutulardan hiçbirine atılamaz?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

N
YI
25. 27. Alanı 2,56 m2 olan kare şeklindeki kâğıtlardan 12 tanesi-
A = ô50 – õx nin kenarları boyunca birleştirilmesi ile oluşturulan dik-
dörtgenin çevre uzunluğu en az kaç santimetredir?
YA

Yukarıda eşitlikte A değeri için aşağıdakilerden hangi-


A) 20,8 B) 22,4 C) 23,2 D) 24
si yanlıştır?

A) x = 1 ise A tam sayıdır.


B) x = –10 ise A irrasyonel sayıdır.
C) x = ó196 ise A doğal sayıdır.
D) x = 51 ise A gerçek sayıdır.
P

28.

ó0,02õ5 + ò0,9

Yukarıdaki işlemin sonucuna aşağıdakilerden hangi-


si uygulanırsa elde edilen sonuç bir rasyonel sayı olur?
| Matematik

26. ó4,41 – ó2,25


VÝP Yayýnlarý

ó0,16 + ó0,04 A) ò10 ile çarpıldığında


B) ñ5 ile çarpıldığında
Yukarıdaki işlemin sonucu kaçtır?
C) ò10 ile toplandığında
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 D) ñ2 çıkarıldığında
8
8. Sınıf
FASİKÜL
VERİ ANALİZİ
17. Çizgi ve Sütun Grafiği

MEB KAZANIMLARI
M.8.4.1.1. En fazla üç veri grubuna ait çizgi ve sütun grafiklerini yorumlar.

I
R
Çizgi ve Sütun Grafiklerini Yorumlama

Çizgi Grafiği

LA
Çizgi grafiği, bir olayın zaman içerisinde nasıl değiştiğini göstermek için kullanılan bir grafik türüdür. Çizgi grafiğinde değişkenler sürek-
li olmalıdır. Örneğin yıllara göre bir ülkenin nüfusundaki değişim, zamana göre hava sıcaklığındaki değişim veya bir marketin aylara gö-
re gelir durumu vb... çizgi grafiği ile gösterilir.

rnek|1

N
Aşağıdaki grafikte A ve B şehirlerinin bir yıl boyunca aylık sıcaklık ortalamalarındaki değişim gösterilmiştir.

Grafik: A ve B Şehirlerinin 12 Aylık Hava Sıcaklık Ortalamaları


YI
Sıcaklık (°C)
33
30 A Şehri
27 B Şehri
24
21
YA

18
15
12
9
6
3
0 Aylar
Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara
P

Aşağıdaki soruları yukarıdaki grafiğe göre cevaplandıralım.


a) İki şehrin hangi aydaki sıcaklık ortalamaları farkı en fazla- c) Her iki şehirde bir önceki aya göre sıcaklık ortalamasının
dır? arttığı kaç ay vardır?
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

b) B şehrinin hangi aydaki sıcaklık ortalaması A şehrinden d) Sizce hangi şehrin 1 yıllık sıcaklık ortalaması daha yük-
fazladır? sektir? İşlem yapmadan söyleyebilir misiniz?

1
8. Sınıf
17.
L Çizgi ve Sütun Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|2

Aşağıdaki grafikte A, B ve C marketlerinin 2017’den 2020 yılına kadar kârlarındaki değişim gösterilmiştir.
Grafik: Marketlerin Dört Yıllık Kârları

Kâr (x 1000 TL)


1400 A Marketi

1200 B Marketi

I
1000 C Marketi
800

R
600

400

LA
200

0
2017 2018 2019 2020

Aşağıdaki soruları grafikteki bilgilere göre cevaplandıralım.

a) A marketinin yıllık ortalama kârı kaç TL’dir?

N c) B ve C markelerinin dört yıllık kârları farkı kaç TL’dir?


YI
b) Bir önceki yıla göre kârını en fazla artıran market hangisi- d) Yıllık kâr miktarı bir önceki yıla göre hiç düşmeyen mar-
dir? ket hangisidir?
YA

rnek|3
Yandaki grafikte dikildiğinde boyu 80 cm olan akasya fidanı ile dikildiğinde boyu
P

Grafik: Ağaçların Boylarındaki


Yıllık Uzama Miktarları 60 cm olan meşe fidanlarının boylarındaki yıllık değişim miktarları gösterilmiştir.
Uzama Aşağıdaki soruları verilen grafiğe göre cevaplayalım.
Miktarı (cm)

30 a) Dördüncü yılın sonunda ağaçların boy uzunluklarının kaç cm olduklarını


25 Akasya bulalım.
20 Meşe

15
| Matematik

10
5
0
Süre b) Dikildikten 3 yıl sonra boyları arasındaki fark kaç cm’dir?
1 2 3 4 (Yıl)

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
17.
Çizgi ve Sütun Grafiği İKÜ
L

rnek|4

Aşağıdaki grafikte Gül ve Kaya marketlerinin ocak ayından nisan ayına kadar aylık ekmek satış miktarları gösterilmiş fakat Kaya marke-
tin nisan ayındaki satış adedi grafikte gösterilmemiştir.

Grafik: Marketlerin Aylık Ekmek Satış Miktarı

Ekmek Sayısı
2100 Gül Market

I
1800 Kaya Market

R
1500

1200

900

LA
600

300

0 Aylar
Ocak Şubat Mart Nisan

Bu iki marketin dört aylık toplam ekmek satış sayıları birbirine eşittir.

N
Buna göre aşağıda verilen soruları yukarıdaki grafiğe göre cevaplandıralım.
YI
a) Kaya marketin nisan ayındaki ekmek satış adedi kaçtır? c) Hangi ayda Gül marketin ekmek satış adedi, Kaya marke-
tin ekmek satış adedinin 3 katıdır?
YA

b) Bu marketlerin ekmek satış adetleri arasındaki farkın en d) Hangi marketin hangi aydaki satış ekmek satış adedi bir
fazla olduğu ay hangisidir? önceki aya göre % 50 artmıştır?
P

rnek|5 Yandaki grafikte bir manavın 5 aylık gelir - gider durumu gösterilmiştir.

Buna göre;

Grafik: Manavın Gelir - Gider Durumu

Miktar (x1000 TL) a) Manavın 5 aylık kârı kaç TL’dir?


15

12 Gider
| Matematik

9 Gelir
b) Manav hangi ayda zarar etmiştir?
6

0 Aylar
1. 2. 3. 4. 5.
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
17.
L Çizgi ve Sütun Grafiği
İKÜ
FA S
Sütun Grafiği

Sütun grafiği, farklı durumların verilerini karşılaştırmak için kullanılan en uygun grafik türüdür. Örneğin bir bahçedeki farklı türdeki ağaç-
ların karşılaştırılması, bir öğrencinin farklı derslerden aldıkları notların karşılaştırılması vb... sütun grafiği ile ifade edilir.

rnek|6

Bir balıkçıda hamsi, istavrit ve palamut satılmaktadır. Aşağıdaki sütun grafiğinde balıkçıda 4 gün boyunca satılan balıkların kilogram cin-
sinden dağılımları gösterilmiştir.

I
R
Grafik: Günlere Göre Balık Satışları

Satış Miktarı (Kg)


40
Hamsi

LA
35
30 İstavrit

25 Palamut
20
15
10
5
0
Perşembe Cuma N Cumartesi Pazar
Günler
YI
Aşağıdaki soruları grafikteki bilgilere göre cevaplandıralım.
YA

a) Toplam balık satışının en fazla olduğu günde en fazla satılan balık türü hangisidir?

b) Dört gün boyunca en fazla satılan balık türünden toplam kaç kilogram satıldığını bulalım.
P

c) Dört günlük palamut ve istavrit satışlarından elde edilen gelirler eşit olduğuna göre, 1 kilogram palamutun fiyatının 1 kilog-
ram istavritin fiyatına oranını bulalım.
| Matematik

d) Hangi günlerde satılan toplam balık miktarlarının eşit olduğunu bulalım.

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
17.
Çizgi ve Sütun Grafiği İKÜ
L

rnek|7
Yandaki grafikte bir galericinin 3 yılda sattığı araçların, kullandıkları
Grafik: Satılan Araçların Yakıt Türlerine Göre Dağılımı
akaryakıt türlerine göre dağılımı gösterilmiştir.
Araç Sayısı
Buna göre,
30
Benzinli a) Galerici yıllık ortalama kaç araç satmıştır?
25
Dizel
20
LPG’li
15

I
10
b) 3 yılda satılan dizel araçların tüm araçlar içindeki payı yüzde

R
5
kaçtır?
0 Yıllar
1. 2. 3.

LA
rnek|8
Grafik: Takımların Attıkları Basket Sayılarının Dağılımı
N rnek|9

Grafik: Kız ve Erkek Öğrencilerin Dağılımı


YI
Öğrenci Sayısı
80 105
Kız
70 1 sayılık 100
Erkek
2 sayılık 95
60
90
3 sayılık
YA

50
85
40 80
30
20 0 Sınıflar
1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf
10
0 Takımlar Yukarıdaki grafikte bir ilkokuldaki 1, 2, 3 ve 4. sınıftaki kız ve er-
A Takımı B Takımı C Takımı
kek öğrencilerin dağılımı gösterilmiştir.
Yukarıdaki grafikte A, B ve C basketbol takımlarının son 3 maç-
P

Buna göre;
ta attıkları basketlerin puanlarına göre dağılımı gösterilmektedir.
a) Bu okuldaki kız ve erkek öğrenci sayıları arasındaki far-
Buna göre;
kın kaç olduğunu bulalım.

a) A takımı son 3 maçta attığı basketlerden toplam kaç sayı


almıştır?
| Matematik

b) Bu okulda kaçıncı sınıflardaki öğrenci sayısının diğerleri-


VÝP Yayýnlarý

ne göre daha fazla olduğunu bulalım.


b) Üç maçta en fazla puan alan takım hangisidir?

5
8. Sınıf
17.
L Çizgi ve Sütun Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|10

Bir çiftçi tarlasına mısır, arpa ve buğday ekip satmaktadır. Aşağıda verilen 1. grafikte çiftçinin 3 yıl boyunca yetiştirdiği ürünlerin kütleleri,
2. grafikte ise bu ürünlerin fiyatlarının yıllara göre dağılımı gösterilmiştir.

Grafik 1: Satılan Ürün Miktarlarının Dağılımı Grafik 2: Ürünlerin Kilogram Fiyatı


Yıllar Fiyat (TL)

Mısır 3,00 Mısır


3. Arpa Arpa
2,50
Buğday Buğday

I
2,00

R
2. 1,50
1,00
1. 0,50
Miktar

LA
0 Yıllar
(Kg) 1. 2. 3.
0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1100

Buna göre çiftçinin yetiştirdiği ürünlerin satışından elde ettiği gelirin yıllara göre değişimi aşağıdaki grafiklerin hangisinde gös-
terilmiştir?

A) B) C) D)
Grafik: Yıllara Göre Elde Grafik: Yıllara Göre Elde Grafik: Yıllara Göre Elde Grafik: Yıllara Göre Elde

5500
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
7000
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)

N 6850
5820
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
6850
5200
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
YI
4450 3700 3700 3700
2950 2900

Yıllar Yıllar Yıllar Yıllar


1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2. 3.
YA

rnek|11 Yandaki grafikte Ali’nin Türkçe, matematik ve İngilizce derslerinden


P

girdiği onar soruluk 3 sınavdan doğru cevapladığı soru sayılarının da-


Grafik: Doğru Cevapladığı Soru Sayılarının Dağılımı
ğılımı gösterilmiştir.
Doğru Sayısı
10 Buna göre,

9
a) Kaçıncı sınavda doğru cevapladığı soru sayılarının toplamı en
8 Türkçe
7 fazladır?
Matematik
6
5 İngilizce
| Matematik

4
3
2
1 b) 3 sınavda doğru cevapladığı soru sayılarının toplamı en fazla
0 Sınavlar olan ders hangisidir?
1. 2. 3.

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Çizgi ve Sütun Grafiği 1
1. Aşağıdaki grafikte A, B ve C illerinin bazı aylardaki sıcaklık 3. Bir müzede, satın alanların tüm müzeleri bir yıl boyunca üc-
ortalamaları gösterilmiştir. retsiz ziyaret etmelerini sağlayan müzekartlar satılmaktadır.
Aşağıdaki grafikte bu müzede nisan, mayıs ve haziran ayla-
Grafik: A, B, C İllerinin Bazı Aylara Göre Sıcaklık Ortalamaları
rında satılan müzekart sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
Sıcaklık (°C)
30 Grafik: Müzekart Satışları

I
27
Adet

R
24
21 A Şehri 300
18
250 Öğrenci
15
Tam
12 B Şehri 200

LA
Turist
9 C Şehri
150
6
3 100
0 Aylar
Ocak Mayıs Eylül
50
0 Aylar
Buna göre verilen aylarda; Nisan Mayıs Haziran

I. A şehrinin sıcaklık ortalaması 19 °C dir.


II. Sıcaklık ortalaması en düşük olan şehir C’dir.
III. Bu aylarda A ve C şehirleri arasındaki sıcaklık farkı en
fazla 12 °C dir. N Aşağıdaki tabloda ise müzekart satış fiyatları gösterilmiştir.

Kart Tipi
Öğrenci
Fiyatı
40 TL
YI
Tam 60 TL
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Turist 80 TL

A) I ve II. B) I ve III. Buna göre müzenin verilen aylardaki kart satışlarından


elde edilen gelirin yüzde kaçı turistlere satılan müzekart-
C) II ve III. D) I, II ve III.
YA

lardan elde edilmiştir?

A) 40 B) 50 C) 60 D) 70

2. Aşağıda Aslı ve Nurten’in 4 gün boyunca okudukları sayfa


P

sayılarının dağılımı gösterilmiş fakat Nurten’in 4. gün okudu-


ğu sayfa sayısı belirtilmemiştir.
Grafik: Okunan Sayfa Sayıları
Sayfa Sayısı

50
40
Aslı 4. I. Bir ilin günlük sıcaklık değerlerinin değişimi
30 Nurten
II. İki öğrencinin 3 farklı dersten aldıkları üçer notun dağılı-
20

10
III. Benzin fiyatlarının aylara göre değişimi
| Matematik

0
1. 2. 3. 4. Günler
Yukarıdakilerin hangilerindeki verileri çizgi grafiği ile ifa-
VÝP Yayýnlarý

Bu 4 günde Aslı’nın günlük ortalama okuduğu sayfa sayı-


de etmek daha uygun olur?
sı, Nurten’inkinden 5 fazla olduğuna göre, Nurten 4. gün
kaç sayfa kitap okumuştur?
A) I ve II. B) I ve III.

A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 C) II ve III. D) I, II ve III.
7
8. Sınıf
TEST
1
Çizgi ve Sütun Grafiği

5. Endüstriyel ağaç üretimi yapılan bir ormanda 100 000 ağaç vardır. Bu ormandan her yıl bir miktar ağaç kesilerek işlenmekte ve
yeni ağaçlar dikilmektedir. Aşağıdaki grafikte kesilen ve dikilen ağaç sayılarının yıllara göre dağılımı gösterilmektedir.
Grafik: Dikilen ve Kesilen Ağaç Sayıları

30 000
25 000 Dikilen
20 000 Kesilen
15 000
10 000

I
5000
0 Yıllar

R
2015 2016 2017 2018 2019 2020

2020 yılı sonunda bu ormandaki ağaç sayısı 110 000 olduğuna göre, kesilen ve dikilen ağaç sayısı aşağıdakilerden hangi-
sindeki gibi olabilir?

LA
A) Dikilen 35 000 B) Dikilen 20 000 C) Dikilen 25 000 D) Dikilen 35 000
Kesilen 15 000 Kesilen 5 000 Kesilen 15 000 Kesilen 10 000

6. Murat Bey ve Sinan Bey 2015 yılının başında birer tane sı- N 7. Aşağıdaki grafikte Cemil Bey’e eylülden şubat ayına kadar
YI
fır araç satın almışlardır. Aşağıdaki grafik her yılın başındaki gelen elektrik ve doğalgaz faturası tutarları gösterilmektedir.
araçların kilometrelerini göstermektedir.
Grafik: Aylara Göre Elektrik ve
Doğalgaz Faturaları
Grafik: Araçların Yıllara Göre Kilometreleri
Fatura Tutarı (TL)
Aracın Kilometresi
YA

300
55 000 250 Doğalgaz
50 000 Murat Bey 200
45 000 150 Elektrik
40 000 Sinan Bey 100
35 000 50
30 000 0 Aylar
Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Ocak

Şubat
25 000
20 000
15 000
10 000 Grafikte verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangi-
P

5 000
0
si yanlıştır?
Yıllar
15

16

17

18

19

20
20

20

20

20

20

20

A) Kasım ayındaki elektrik ve doğalgaz faturası tutarları eşit-


Buna göre verilen aylarda; tir.

I. Sinan Bey 2016 yılında Murat Bey’den daha fazla araç B) Bir önceki aya göre elektrik fatura tutarı düşük gelen ay
kullanmıştır. sayısı 2’dir.
II. Murat Bey 5 yılda ortalama 10 000 km araç kullanmıştır.
C) En düşük doğalgaz faturası tutarı ile en yüksek elektrik
III. 2018 yılında Sinan Bey, Murat Bey’in 3 katı kadar araç
| Matematik

faturası tutarı arasındaki fark 100 TL’dir.


kullanmıştır.
D) Elektrik ve doğalgaz faturalarının toplamının en fazla ol-
VÝP Yayýnlarý

ifadelerinden hangileri doğrudur? duğu ay ocak ayıdır.

A) I ve II. B) I ve III.

C) II ve III. D) I, II ve III.
8
8. Sınıf
FASİKÜL
VERİ ANALİZİ
18. Grafikler Arası Dönüşümler

MEB KAZANIMLARI
M.8.4.1.2. Verileri sütun, daire veya çizgi grafiği ile gösterir ve bu gösterimler arasında uygun olan dönüşümleri yapar.

I
R
Grafikler Arası Dönüşümler rnek|2
Aşağıdaki sütun grafiğinde bir millî parktaki ağaçların türlerine gö-

LA
Grafikleri Birbirine Dönüştürme re dağılımı gösterilmiştir.
Bir veri grubunu daha kolay yorumlayabilmenin yollarından biri Grafik: Millî Parktaki Ağaç Türleri

de bunları grafiklerle göstermektir. Bir veriyi grafiğe dönüştürür- Ağaç Sayısı (x1000)
ken grafiklerin aşağıdaki özelliklerinden yararlanırız. 300

 Daire grafiği, bir bütünün parçaları hakkında bilgi verir.

fik türüdür.

 Çizgi grafiği, belli zaman aralığındaki sürekli değişimin göz- N


 Sütun grafiği, verilerin karşılaştırılması için kullanılan bir gra-

105
YI
60
lenmesinde kullanılır. 45
30
Ağaçlar
Meşe Çam Kayın Ardıç Çınar

Bu ağaçların dağılımını daire grafiğinde gösterelim.


YA

rnek|1
Aşağıdaki tabloda bir evin aylık giderleri gösterilmiştir.

Tablo: Aylık Giderler

Gider Türü Miktar (TL)


Kira 1200
P

Mutfak masrafları 1800


rnek|3
Faturalar 900
Grafik: Yaş Gruplarına Göre Dağılım Yandaki daire grafiğinde bir
Sağlık giderleri 150
ilçedeki nüfusun yaş grup-

Ulaşım giderleri 150


Diğer
Diğer harcamalar 1200 18 Yaş Altı larına göre dağılımı gösteril-
mektedir.
Bu giderleri daire grafiğinde gösterelim.
190° Bu ilçedeki 18 yaş altında-
| Matematik

40° kilerin sayısı 3900 kişi oldu-


ğuna göre, ilçenin nüfusu-
VÝP Yayýnlarý

65 Yaş Üstü nu bulalım.

1
8. Sınıf
18.
L Grafikler Arası Dönüşümler
İKÜ
FA S
rnek|4

Aşağıdaki grafiklerin birinde bir çiftçinin üç yıl boyunca yetiştirdiği soya fasulyesi ve buğdayın kütlelerinin dağılımı gösterilmektedir. Di-
ğer grafikte ise bu ürünlerin fiyatlarının yıllara göre değişimi gösterilmiştir.

Grafik: Ürün Miktarı Grafik: Ürünlerin Ton Fiyatı


Ton Fiyat (TL)

30 3000
25 Soya Fasulyesi 2500 Soya Fasulyesi

I
20 Buğday 2000 Buğday

R
15 1500
10 1000
5 500
0 Yıllar 0 Yıllar

LA
2018 2019 2020 2018 2019 2020

Aşağıdaki soruları grafiklerdeki bilgilere göre cevaplandıralım.

a) Çiftçinin bu yıllarda ürünlerin satışından elde ettiği toplam gelir kaç TL’dir?

N
b) Soya fasulyesi ve buğdaydan elde edilen toplam gelirin dağılımını daire grafiğinde gösterelim.
YI
YA

rnek|5

Grafik: Yolculuklarda Kullanılan Ulaşım Araçlarının Dağılımı Yandaki daire grafiğinde bir ilden 1 hafta içinde şehir dışına seyahat eden
yolcuların ulaşım için tercih ettikleri araçların dağılımı türlerine göre gös-
terilmiştir.
P

Özel Araç Bu ilden otobüsle seyahat eden yolcu sayısı, trenle seyahat edenlerin 4
Otobüs
katı, uçağı tercih edenlerin sayısı ise 6000’dir.

126° 144° Aşağıdaki soruları verilen bilgilere göre cevaplandıralım.


a) Trenle seyahat edenleri gösteren daire diliminin merkez açısının


ölçüsünü bulalım.
| Matematik

Uçak
Tren

b) Seyahatlerinde otobüsü tercih edenlerin sayısını bulalım.

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
18.
Grafikler Arası Dönüşümler İKÜ
L

rnek|6

Aşağıdaki daire grafiğinde bir meyve bahçesinde bulunan meyve ağaçlarının dağılımı gösterilmiştir. Sütun grafiğinde ise bu ağaçlardan
elde edilen meyve miktarları gösterilmiştir.

Grafik: Bahçedeki Ağaçların Dağılımı Grafik: Ağaçlardan Elde Edilen Meyve Miktarı

Kayısı Miktar (Kg)


800
Erik
624

I
36°
500
108°

R
126°
224

Şeftali
Meyveler

LA
Erik Kiraz Şeftali Kayısı
Kiraz

Buna göre ağaç başına en az meyve veren meyve ağacı türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Erik B) Kayısı C) Şeftali D) Kiraz

özüm

N
YI
YA

rnek|7

A ve B takımları bir basketbol maçı oynamaktadır. Aşağıda verilen 1. grafikte seyircilerin cinsiyetlerine göre, 2. grafikte ise tuttukları ta-
kımlara göre dağılımı verilmiştir. Bu maçtaki erkek seyirci sayısı kadın seyirci sayısından 660 fazladır.

Grafik 1: Seyircilerin Cinsiyetlerine Göre Dağılımı Grafik 2: Seyircilerin Takımlarına Göre Dağılımı
P

Kadın A Takımı

125° 125°
150°

B Takımı

Erkek

B takımını tutan kadın seyirci sayısı, A takımını tutan kadın seyirci sayısından 150 fazla olduğuna göre, A takımını tutan seyirci-
| Matematik

lerden kaç tanesinin erkek olduğunu bulalım.

özüm

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
18.
L Grafikler Arası Dönüşümler
İKÜ
FA S
rnek|8

Aşağıdaki daire grafiğinde bir ildeki 2016 yılında trafiğe kayıtlı toplam 10 800 ticari ve binek araç sayılarının dağılımı gösterilmiştir.

Grafik : 2016 Yılında Trafiğe Kayıtlı Ticari ve Binek Araçlar

: Ticari Araçlar
100°

I
: Binek Araçlar

R
Bu ilde 2017 ve 2018 yıllarında trafiğe yeni katılan ve kayıtları silinen ticari ve binek araç sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

LA
Tablo : Trafiğe Yeni Katılan ve Kaydı Silinen Araç Sayıları

Trafiğe Yeni Katılan Trafikten Kaydı Silinen

Binek Araç Sayısı Ticari Araç Sayısı Binek Araç Sayısı Ticari Araç Sayısı

2017

2018
800

1400

N
1500

400
600

400
500

400
YI
Buna göre 2017 ve 2018 yıllarında bu ilde trafiğe kayıtlı olan ticari ve binek araç sayılarını gösteren sütun grafiği aşağıdakiler-
den hangisidir?

A) Araç Sayısı B) Araç Sayısı C) Araç Sayısı D) Araç Sayısı


YA

(Bin) (Bin) (Bin) (Bin)


9 9 9 9
8 8 8 8
7 7 7 7
6 6 6 6
5 5 5 5
4 4 4 4
3 3 3 3
2 2 2 2
P

1 1 1 1
Yıllar Yıllar Yıllar Yıllar
0 0 0 0
2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018
: Ticari Araçlar : Ticari Araçlar : Ticari Araçlar : Ticari Araçlar

: Binek Araçlar : Binek Araçlar : Binek Araçlar : Binek Araçlar

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm
| Matematik

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
18.
Grafikler Arası Dönüşümler İKÜ
L

rnek|9

Aşağıdaki daire grafiğinde bir otelde konaklayan turistlerden elde edilen gelirin dağılımı gösterilmiştir. Alman turistler ile Rus turistlerden
elde edilen gelirler eşittir. Sütun grafiğinde ise oteldeki turist sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
Grafik: Turistlerden Elde Edilen Grafik: Turistlerin Dağılımı
Gelirin Dağılımı
Kişi Sayısı
Alman
60
50

I
40
Japon

R
Rus 160° 30

80° 20
10
0 Turistler

LA
Japon Türk Rus Alman
Türk

Otel, konaklayan turistlerden toplam 180 000 TL gelir elde ettiğine göre, farklı ülkelerden gelen turistlerin kişi başı ortalama har-
cama miktarlarını bulalım.

özüm

N
YI
rnek|10
YA

Aşağıdaki verilen 1. grafikte bir manavın bazı ürünleri alış ve satış fiyatı, 2. grafikte ise bu ürünlerin kütlelerinin dağılımı gösterilmiştir.

Grafik 1: Ürünlerin Alış-Satış Fiyatları Grafik 2: Ürünlerin Kütlelerinin Dağılımı

Fiyat (TL)
4,40 Alış Soğan

Satış
3,60
3,40 Domates
60°
120°
P

2,60

2,00

Ürün Patates
Patates Domates Soğan

Manavın alıp sattığı domateslerin kütlesi 200 kg olduğuna göre, bu ürünlerin her birinden elde edilen kârı bulalım.
| Matematik

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
18.
L Grafikler Arası Dönüşümler
İKÜ
FA S
rnek|11

Bir veri grubundaki sayıların toplamının, gruptaki terim sayısına bölümü ile elde edilen sayıya o veri grubunun aritmetik ortalaması denir.

Sıfır atık projesi kapsamında israfın önlenmesi ve sokak hayvanlarına yiyecek sağlanması amacıyla bir üniversite yemekhanesinde ye-
mek masalarının yanına atık yemek kutuları yerleştirilmiştir. Bu yemekhanede bir hafta boyunca günlere göre biriken atık miktarları aşa-
ğıdaki grafikte gösterilmiştir.

Grafik: Günlere Göre Biriken Atık Miktarı

I
Atık yemek (kg)
140

R
120
100
80

LA
60
40
20
0 Günler
si lı ba be a si ar
te Sa m te z
z ar am em Cu ar Pa
Pa rş rş m
Ça Pe Cu

N
Bu yemekhanede hafta sonları günlük 500 kg, hafta içleri günlük 1000 kg yemek çıkmaktadır.

Buna göre
YI
I. Pazartesi günü çıkan yemeklerin % 10’u atık yemeğe dönüşmüştür.
II. En çok yemek cumartesi günü tüketilmiştir.
III. Hafta boyunca günlük ortalama atık miktarı 90 kg olmuştur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?


YA

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. D) II ve III.


(MEB ÖRNEK SORU)

özüm
P

rnek|12

Grafik: Çiftlikteki Hayvanların Dağılımı Yandaki grafikte bir çiftlikteki hayvanların türlerine göre dağılımı göste-
Hayvan Türü rilmiştir.
Tavuk
Bu hayvanların dağılımı bir daire grafiğinde gösterilirse, koyunu gös-
| Matematik

Ördek
teren dilimin merkez açısının ölçüsünün kaç derece olacağını bulalım.
İnek
Keçi
Koyun özüm
Sayı
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Grafikler Arası Dönüşümler 1
1. Aşağıdaki 1. grafikte bir tiyatronun bir haftalık bilet satışlarından elde edilen gelirin dağılımı gösterilmiştir. 2. grafikte ise aynı hafta-
da satılan tam ve öğrenci bileti sayılarının dağılımı gösterilmiştir.

Grafik 1: Bilet Gelirleri Grafik 2: Bilet Satışlarının Dağılımı


Gelir (TL) Adet

I
2400 Öğrenci
2300 60 Tam

R
2200
2100
2000 50
1900
1800

LA
1700 40
1600
1500
1400 30
1300
1200
20
1100
1000
900
800

Günler N 10

Günler
YI
Pts

Sal

Çar

Per

Cum

Cts

Pzr

Pts

Sal

Çar

Per

Cum

Cts

Pzr
Bu tiyatroda satılan tam bilet fiyatı öğrenci bileti fiyatının 3 katı olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
YA

A) Perşembe günü satılan biletlerden elde edilen gelirin %10’u öğrenci biletlerinden elde edilmiştir.

B) Cuma günü tam bilet satışlarından elde edilen gelir öğrenci biletlerinden elde edilen gelirin 6 katıdır.

C) Cumartesi günü öğrenci bileti satışlarından 600 TL gelir elde edilmiştir.

D) Tam bilet fiyatı 30 TL’dir.


P

2. Grafik: Aylara Göre Gelir - Gider Dağılımı Yandaki grafikte bir bakkalın aylara göre gelir ve giderlerinin dağılımı gösterilmiş-
Miktar (TL) tir. Bakkalın elde ettiği kârın aylara göre dağılımı bir daire grafiğinde gösteriliyor.
13000
12000
11000 Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu daire grafiğinde aylara göre kârı gös-
10000
teren dilimlerden birinin merkez açısı değildir?
| Matematik

9000
8000 Gelir
7000
6000 A) 48 B) 60 C) 72 D) 96
5000
4000 Gider
3000
2000
1000
0 Aylar
1 2 3 4 5
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Grafikler Arası Dönüşümler

3. Aşağıdaki grafikte bir vapur iskelesinden dört farklı saatte yapılan seferde satılan tam ve indirimli bilet sayıları gösterilmiştir. Tam
bilet fiyatı, indirimli bilet fiyatının 2 katıdır.

Grafik: Satılan Tam ve İndirimli Bilet Fiyatları

Bilet Sayısı
120
Tam
100
İndirimli
80
60

I
40

R
20
0 Sefer Saatleri
9.00 11.00 15.00 19.00

LA
Buna göre bu dört sefer için yolcuların ödediği toplam ücretin sefer saatlerine göre dağılımını gösteren dairesel grafik aşa-
ğıdakilerden hangisidir?

A) B) C) D)
19.00 19.00 9.00
9.00 19.00 9.00 19.00 9.00
75°

110°

15.00
125°

50°
11.00
120°

15.00
100°
50°
11.00
N 100°

15.00
110°

60°
11.00
100°

15.00
120°

50°
11.00
YI
YA

4. Grafik: Aylara Göre Araç Satışları Grafik: Aylara Göre Araç Başına Elde
Edilen Kâr
Ağustos Ocak
Şubat Araç başına kâr (TL)
Temmuz 5000
Mart
P

24° 16° 4000


32°
48° 32° 3000

60° 2000
80°

68° Nisan 1000

Haziran 0 Aylar
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
| Matematik

Mayıs

Yukarıda verilen daire grafiğinde bir galericinin sattığı araçların aylara göre dağılımı, sütun grafiğinde ise her bir araçtan elde ettiği
kârın aylara göre dağılımı gösterilmiştir.

Galerici şubat ayında sattığı araçlardan 8000 TL kâr elde ettiğine göre, en fazla kâr elde ettiği ayda kaç TL kazanmıştır?

A) 60 000 B) 80 000 C) 90 000 D) 100 000


8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
19. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Veri Analizi

I
1. Aritmetik ortalama, veriler toplamının veri sayısına bölümüne eşittir.

R
Aşağıdaki grafik Şule, Tarık, Mert ve Ceyda isimli dört öğrencinin üç gün boyunca okudukları sayfa sayılarını göstermektedir.
Okunan Sayfa Sayısı
50

LA
45 Pazartesi
Salı
40 Çarşamba
35
30
25
20

15
10
5

Şule Tarık N Mert Ceyda


YI
Bu grafik ile ilgili;

I. Şule üç günde ortalama 40 sayfa kitap okumuştur.


II. Dört öğrenci salı günü ortalama 40 sayfa kitap okumuştur.
III. Üç günde en fazla kitap okuyan öğrenci Mert'tir.
YA

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I , II ve III

2. Aşağıdaki sütun grafiği bir araç kiralama şirketinin 5 farklı ilde bulunan araç sayısını göstermektedir.
Araç Sayısı
P

250
200
150
100

50

A B C D E

Aşağıdaki tablo, şirketin araçlarının bir gündeki kiralanma yüzdelerini göstermektedir.


| Matematik

İller A B C D E
Kiralanan Araç Yüzdesi % 80 % 75 % 72 % 60 % 70

Buna göre, belirtilen günde araç şirketinin toplam kaç tane aracı kiralanmıştır?

A) 540 B) 580 C) 600 D) 640


1
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
19.
L Veri Analizi
İKÜ
FA S
3. Bir çiftçi seralarında salatalık, domates ve patlıcan yetiştirmektedir. Çiftçi seralardan bir haftada toplam 1200 kg ürün toplamış ve bu
ürünleri hale götürüp satmıştır.

Aşağıdaki daire grafiğinde çiftçinin hale götürdüğü ürünlerin dağılımı, tabloda ise çiftçinin ürünleri halde sattığı fiyatlar verilmiştir.

Grafik: Çiftçinin Hale Götürdüğü


Ürünlerin Dağılımı
Tablo: Ürünlerin Satış Fiyatları

Ürünler (1 kg) Fiyatlar (TL)


Salatalık
Patlıcan Salatalık 2

I
150° Domates 1,50

R
120°
Domates Patlıcan 3

LA
Çiftçinin üç ürünün satışından elde ettiği gelir daire grafiği ile gösterilirse, patlıcandan elde edilen geliri gösteren daire di-
liminin merkez açısının ölçüsü kaç derece olur?

A) 140 B) 160 C) 180 D) 200

N
YI
YA

4. Aşağıdaki daire grafiğinde, bir otelde kalan turistlerin dağılımı gösterilmiştir.

İngiliz
Rus
70°
150°
Alman
P

60°

Fransız

Grafiğe göre, bu otelde kalan turistlerin sayısı aşağıdaki seçeneklerin hangisindeki gibi olabilir?

A) Uyruğu Turist sayısı B) C) D)


Uyruğu Turist sayısı Uyruğu Turist sayısı Uyruğu Turist sayısı
| Matematik

Rus 120 Rus 150 Rus 300 Rus 300


İngiliz 60 İngiliz 70 İngiliz 140 İngiliz 140
Fransız 50 Fransız 60 Fransız 120 Fransız 120
Alman 70 Alman 90 Alman 140 Alman 160

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
19.
Veri Analizi İKÜ
L
5. Aşağıdaki daire grafiklerinde bir manavın 3 hafta boyunca sattığı meyve miktarlarının dağılımı verilmiştir.
• 2. hafta, 1. hafta satılan meyvelerin iki katı kadar satış yapılmıştır.

• 3. hafta, 2. hafta satılan meyvelerin üç katı kadar satış yapılmıştır.

Grafik: 1. Hafta Satılan Grafik: 2. Hafta Satılan Grafik: 3. Hafta Satılan


Meyvelerin Dağılımı Meyvelerin Dağılımı Meyvelerin Dağılımı

Muz
İncir
İncir
Muz Muz

I
Çilek 45° 60°
90° Kiraz 120°
150°

R
Çilek
120° 135° 100°
İncir Çilek Kiraz

LA
Üç hafta boyunca satılan tüm meyveler daire grafiği ile gösterilirse, satılan çilek miktarını gösteren daire diliminin merkez
açısının ölçüsü kaç derece olur?

A) 80 B) 90 C) 100 D) 120

N
YI
YA

6. Aşağıdaki dairesel grafikte, bir ailenin aylık giderleri göste- 7. Bir okulun ilkokul, ortaokul ve lise kısmında 1. dönemde oku-
rilmektedir. yan öğrencilerinin dağılımı aşağıdaki daire grafiğinde göste-
rilmiştir.

Ortaokul Lise
Diğer Kira
120°
72° 150°
P

72°
fatura
Eğitim 600 TL
İlkokul

Mutfak

1. dönem sonunda, ilkokul kısmındaki öğrenci sayısı % 20


artmış, ortaokul kısmındaki öğrenci sayısı % 10 artmış ve li-
Ailenin aylık fatura giderleri 600 TL olduğuna göre, mut- se kısmındaki öğrenci sayısı % 20 azalmıştır.
| Matematik

fak giderleri, eğitim giderlerinden kaç TL fazladır?


Buna göre, bu okulun 2. dönemindeki öğrenci sayıla-
rı daire grafiği ile gösterildiğinde lisedeki öğrenci sayı-
VÝP Yayýnlarý

A) 150 B) 200 C) 300 D) 400


sını gösteren daire diliminin merkez açısının ölçüsü kaç
derece olur?

A) 90 B) 120 C) 130 D) 135


3
8. Sınıf
19.
L Veri Analizi
İKÜ
FA S
8. Aşağıdaki sütun grafiğinde dört öğrencinin 1. ve 2. sınav sonuçları verilmiştir.
Not
100
90
1. Sınav
80 2. Sınav
70
60
50
40
30

I
20

R
10
Öğrenciler
Arda Beril Canan Emre

LA
Grafiğe göre, hangi öğrencinin sınav sonucundaki artış yüzdesi en fazladır?

A) Arda B) Beril C) Canan D) Emre

9. Bir firmanın 2018 yılında sattığı bisikletlerin sayısının dört renge göre dağılımını gösteren grafik aşağıda verilmiştir.
Grafik: 2018 Yılında Satılan Bisikletlerin Sayısı

68 N
Satış Sayısı (x 1000)
YI
66
60

24
YA

Renk
Beyaz Siyah Kırmızı Mavi

Bu firma 2019 yılında siyah ve mavi bisikletlerden 2018 yılında sattığı kadar sayıda üretmiş ancak bunlardan 12 000 siyah ve 6000
mavi bisikleti satamamıştır. Bunların yanında 2018 yılındaki satış sayısından 12 000 fazla sayıda beyaz ve 4000 fazla sayıda kırmızı
bisiklet üreterek beyaz ve kırmızı bisikletlerin tamamını satmıştır.

Buna göre bu firmanın 2019 yılında sattığı bisikletlerin sayısının dört renge göre dağılımını gösteren daire grafiği aşağıda-
P

kilerden hangisidir?

A) B) C) D)
Grafik: 2019 Yılında Grafik: 2019 Yılında Grafik: 2019 Yılında Grafik: 2019 Yılında

Satılan Bisikletlerin Satılan Bisikletlerin Satılan Bisikletlerin Satılan Bisikletlerin


Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı

Beyaz Beyaz Beyaz Beyaz

40° Siyah 45° Siyah


| Matematik

60° Siyah 60°


Mavi Siyah Mavi Mavi Mavi 75°
100° 75°
120° 120° 135°
Kırmızı Kırmızı Kırmızı Kırmızı

(MEB ÖRNEK SORU)


4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
19.
Veri Analizi İKÜ
L
10. Bir okulda Okul Başkanlık Seçimi yapılmıştır. Seçime iki aday katılmış ve oylar iki farklı sandığa atılmıştır.
1. Sandıkta A B
Kullanılan Adayının Aldığı Adayının Aldığı
Oy Sayısı Oy Oranı Oy Oranı

160 % 40 % 60

Yukarıdaki tabloda 1. sandıkta kullanılan oy sayısı ve adayların aldıkları oy oranları verilmiştir.

2. Sandıkta A B

I
Kullanılan Adayının Aldığı Adayının Aldığı
Oy Sayısı Oy Oranı Oy Oranı

R
% 60 % 40

Yukarıdaki tabloda 2. sandıkta adayların aldıkları oy oranları verilmiştir.

LA
Toplam A B
Kullanılan Adayının Aldığı Adayının Aldığı
Oy Sayısı Oy Oranı Oy Oranı

% 52 % 48

A) 180 B) 200 N
Yukarıdaki tabloda adayların 1 ve 2. sandıktan aldıkları toplam oy oranları verilmiştir.

Sandıklardan geçersiz oy çıkmadığına göre, 2. sandıkta kullanılan oy sayısı kaçtır?

C) 240 D) 300
YI
YA

11. Hasan Ağa'nın A, B, C ve D isimli dört farklı tarlası vardır. Hasan Ağa, dört tarlasına da aynı üründen ekmiştir.

Grafik: Tarlaların Alanlarına Grafik: Elde Edilen Ürün Miktarının


Göre Dağılımı Tarlalara Göre Dağılımı

B B
P

A A
45°
120° 120°
D
105°
D

75°

C C

Şekil 1 Şekil 2
| Matematik

Şekil 1'de verilen dairesel grafikte bu tarlaların alanlarına göre dağılımı,

Şekil 2'de verilen dairesel grafikte bu tarlalardan elde edilen ürün miktarının tarlalara göre dağılımı verilmiştir.

Tarlanın alanı ve bu tarladan alınan ürün miktarına göre, hangi tarla diğerlerinden daha verimlidir?

A) A B) B C) C D) D
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
19.
L Veri Analizi
İKÜ
FA S
12. Aşağıdaki daire grafiğinde A Okulları'ndaki öğrencilerin okullara göre dağılımı, sütun grafiğinde ise okullardaki kız ve erkek öğren-
cilerin dağılımları gösterilmiştir.

Grafik: A Okulları’ndaki Grafik: Okullardaki Kız ve Erkek Öğrenci Dağılımı


Erkek
Öğrencilerin Dağılımı
Öğrenci Yüzdesi Kız

70
İlkokul 60
Ortaokul 50
75°
120° 40
30
75°

I
Anaokulu 20
Lise 10

R
0
Anaokulu İlkokul Ortaokul Lise Okullar

A Okulları'nın ilkokul kısmındaki erkek öğrenci sayısı 90 olduğuna göre, A Okulları'nın anaokulu ve ortaokul kısmındaki kız

LA
öğrenci sayıları toplamı kaçtır?

A) 162 B) 168 C) 176 D) 184

13. Ertuğrul pazartesi, salı, çarşamba ve perşembe günleri test kitabından soru çözmüştür.
Günler
Pazartesi
Salı
N Çözülen Soru Sayısı
120
240
YI
Çarşamba 180

Yukarıdaki tabloda pazartesi, salı ve çarşamba günleri çözülen soru sayıları verilmiştir.
Grafik: Pazartesi Günü Çözülen Grafik: Salı Günü Çözülen Grafik: Çarşamba Günü Çözülen
Soruların Dağılımı Soruların Dağılımı Soruların Dağılımı
YA

Matematik
Türkçe Matematik Türkçe
60°
120° 120°
Matematik Türkçe
120°
60° 120°
Fen Bilgisi
Fen Bilgisi Fen Bilgisi
P

Yukarıdaki daire grafikleri pazartesi, salı ve çarşamba günlerinde çözülen soruların dağılımını göstermektedir. Ertuğrul perşembe
günü sadece Matematik ve Fen Bilgisi soruları çözmüştür. Dört günün sonunda Matematik, Türkçe ve Fen Bilgisi'nden çözdüğü so-
ru sayıları eşit olmuştur.

Buna göre, perşembe günü çözülen soru sayılarının daire grafiği ile gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) B) C) D)

Matematik
Matematik Matematik
| Matematik

Matematik
60° 80°
120° 160°

Fen Bilgisi Fen Bilgisi Fen Bilgisi Fen Bilgisi

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
19.
Veri Analizi İKÜ
L
14. Bir manav, bir günde üç üründen toplam 600 kg satmıştır. Aşağıdaki daire grafiğinde manavın sattığı ürünlerin dağılımı verilmiştir.
Grafik: Manavın Sattığı
Ürünlerin Dağılımı

Elma
Portakal
120°

105°

I
Nar

R
Aşağıdaki tabloda satılan ürünlerin birer kilogramının alış ve satış fiyatları gösterilmiştir.

LA
Tablo: Satılan Ürünlerin Alış ve Satış Fiyatları

Ürünler Alış Fiyatı (1 kg) Satış Fiyatı (1 kg)

Portakal 2 TL 5 TL

Elma 1,5 TL 3 TL

Nar

N 3TL 6 TL

Buna göre, manavın bu ürünlerin satışından elde ettiği kârın dağılımını gösteren daire grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
YI
A) Grafik: Ürünlerden Elde Edilen B) Grafik: Ürünlerden Elde Edilen
Kârların Dağılımı Kârların Dağılımı
YA

Portakal Nar Portakal


Nar
120°
162° 150°
72°

Elma Elma

C) Grafik: Ürünlerden Elde Edilen D) Grafik: Ürünlerden Elde Edilen


P

Kârların Dağılımı Kârların Dağılımı


Nar Nar
Portakal
120° Portakal 135°
60° 120°

Elma Elma
| Matematik

7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
19.
L Veri Analizi
İKÜ
FA S
15. Aşağıdaki grafikler bir barınaktaki köpeklerin türlerine göre sayılarının ocak ve şubat aylarındaki dağılımını göstermektedir.
Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayılarının Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayılarının
Ocak Ayındaki Dağılımı Şubat Ayındaki Dağılımı

A A

C C 120°

120°

I
B B

R
Şubat ayında barınaktaki köpek sayısı ocak ayındaki köpek sayısının 2 katıdır.

Buna göre bu barınaktaki köpeklerin türlerine göre sayılarının ocak ve şubat aylarındaki dağılımını gösteren sütun grafi-

LA
ği aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) B)
Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları

10 A B C 10 A B C
9
8
7
N 9
8
7
YI
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
YA

1 1

Ocak Şubat Aylar Ocak Şubat Aylar

C) D)
Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları
P

10 A B C 10 A B C
9 9
8 8

7 7
6 6
5 5
4 4
| Matematik

3 3
2 2
1 1

Ocak Şubat Aylar Ocak Şubat Aylar

(MEB ÖRNEK SORU)


8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
20. GENEL TARAMA TESTİ

I
1.

R
Mısır Biber
49 m2 28 m2

LA
Pancar
YOL 91 m2

Domates
16 m2

N Çilek
28 m2
YI
Yukarıda verilen tarlalar ve aralarındaki yol dikdörgen şeklindedir. Tarlaların alanları yukarıda gösterildiği gibidir.

Tüm tarla ve yolun kenar uzunlukları metre cinsinden tam sayılar olduğuna göre, bahçelerin arasındaki yolun alanı kaç met-
rekaredir?

A) 20 B) 22 C) 24 D) 27
YA

2.
P

150 cm 180 cm
| Matematik

Yukarıdaki arazinin önünde bulunan çitin üst sırasında 150 cm uzunluğunda tahtalar, alt sırasında 180 cm uzunluğunda tahtalar kul-
lanılmıştır.

Çitin başlangıcında her iki sıradaki tahtaların uçları aynı hizada olduğuna göre, 80 metrelik çit boyunca her iki sıradaki tah-
taların uçları kaç kez aynı hizada olur?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
1
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
3. Aşağıda verilen kamyonların kasalarının yükseklikleri 255 cm 5. Aşağıda bir kitapçıda, kitapların dizili olduğu bir kitaplık gös-
ve 210 cm’dir. Bu kamyonların her ikisinin de kasalarına eş terilmektedir. Kitaplığın üst rafına yemek tarifleri, alt rafına ise
büyüklükteki koliler hiç boşluk kalmayacak biçimde üst üs- pasta tarifleri kitapları, aralarında hiç boşluk kalmayacak ve
te istiflenebilmektedir. rafı tamamen dolduracak şekilde dizilmişlerdir.

Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri

Yemek Tarifleri
255 cm

I
210 cm

R
Pasta Tarifleri

Pasta Tarifleri

Pasta Tarifleri

Pasta Tarifleri

Pasta Tarifleri
LA
Yemek tarifleri kitabının kalınlığı 45 milimetre, pasta tarifleri
?
kitabının kalınlığı ise 60 milimetredir.

Kitap rafının genişliği 1 metreden fazla olduğuna göre,


Buna göre küçük kamyonun kasasına zeminden tavana
bu iki raftaki kitap sayılarının toplamı en az kaçtır?
kadar en az kaç koli üst üste istiflenebilir?

A) 14 B) 15 C) 16

N
D) 18
A) 36 B) 40 C) 42 D) 45
YI
4. Bir çiftlikte günlük olarak ineklerden 68 litre, keçilerden 36
YA

6. EBOB(A, B) = 6
litre süt elde edilmektedir. Bu sütler birbirlerine karıştırılma-
dan mümkün olan en büyük eşit hacimli şişelere konularak EKOK(A, B) = 234
satılmaktadır. olarak veriliyor.

A = 18 olduğuna göre B sayısı kaçtır?

A) 48 B) 60 C) 78 D) 84
P

İnek Sütü Keçi Sütü


68 Litre 36 Litre

7. I. EBOB(15, 45) = 15
II. EKOK(18, 54) = 108
| Matematik

1 şişe keçi sütü, 1 şişe inek sütünden 3 TL daha fazla fiya-


III. EBOB(23, 25) = 1
ta satılmaktadır.
VÝP Yayýnlarý

Yukarıdaki eşitliklerden hangileri doğrudur?


Sütlerin satışından toplam 339 TL gelir elde edildiğine
göre, 1 şişe inek sütü kaç liradan satılmıştır?
A) I ve II B) I ve III

A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 C) II ve III D) I, II ve III
2
8. Sınıf
FA S
20.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
8.

I
Kullanım Ömrü
Yarıçap: 36 cm
612 cm

R
Yukarıdaki şekilde verilen kamyonun tekerinin yarıçapı 36 cm’dir. Lastiği üreten fabrika, lastiğin kullanım ömrünü 612 cm olarak be-

LA
lirtmiştir.

Buna göre lastik kullanım ömrünü tamamlayana kadar kaç tur döner? (p’yi 3 alınız.)

A) 68 B) 69 C) 610 D) 611

N
YI
9. 2a = 1024 10. k ve n birer sayma sayısı olmak üzere; a, n basamaklı ise,
a ∙ 10k sayısı (n + k) basamaklı bir doğal sayıdır.
3a = 59 049
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi 41 basamaklı
YA

2b = 16 384
bir doğal sayı belirtir?
olarak veriliyor.

Buna göre; A) 41 ∙ 101 B) 1 ∙ 1041

C) 999 ∙ 1037 D) 2006 ∙ 1037


I. 6 a

II. 2 a + b

3 a
III. d n
P

ifadelerinden hangilerinin değeri yukarıda verilen bilgi-


lerle bulunabilir?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve III D) I, II ve III
—1
11. 2—2 ∙ 2—1 + 2
| Matematik

2
VÝP Yayýnlarý

Yukarıdaki işlemin sonucu kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 5 D) 3
4 8 8 8

3
8. Sınıf
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
12. Merkür ve Dünya’nın yörüngelerinin Güneş’e olan ortalama 15.
uzaklıkları sırası ile 57 900 000 km ve 149 600 000 km’dir.

149 600 000 km


210 km
Dünya

211 km

I
57 900 000 km
Merkür

R
Yukarıdaki şekilde bir okyanusta bulunan bilimsel araştır-
ma gemisinin, yapacağı bir araştırma için belirlediği alan
gösterilmiştir.

LA
Buna göre bu alan kaç km2 dir?

Buna göre yörüngesi, Merkür ve Dünya’nın yörüngele- A) 10 B) 220 C) 12 D) 13


ri arasında olduğu tespit edilen bir göktaşının Güneş’e
olan uzaklığının metre cinsinden bilimsel gösterimi aşa-
ğıdakilerden hangisi olabilir?

A) 1,05 $ 1011

C) 8,6 $ 109
B) 65 $ 1010

D) 9,8 $ 108
N 16. a ve b, 0’dan farklı birer rakam olmak üzere;
YI
k = 5 ∙ 10- a + b ∙ 10- 4 ve

m = 5 ∙ 10- 3 + 8 ∙ 10- 4 tir.

k > m olduğuna göre, a + b ifadesinin en büyük değe-


YA

ri kaçtır?

13. Aşağıda verilen eşitliklerden hangisi doğrudur? A) 10 B) 11 C) 12 D) 13

A) 0,00000356 = 3,56 ∙ 106

B) 138 000 000 000 = 1,38 ∙ 1012

C) 0,000012 = 1,2 ∙ 10-5


P

D) 5 900 000 000 = 5,9 ∙ 10-9


17. Devlet Su İşleri (DSİ) verilerine göre ülkemizdeki toprak kay-
nakları aşağıdaki gibidir:

Tarım alanı: 28,05 $ 106 ha

Sulanabilir alan: 2,575 $ 107 ha

Kuru tarım alanı: 7,25 $ 106 ha

Sulanabilir alan hedefi: 0,85 $ 107 ha


| Matematik

14. M2 = 50 ve N2 = 98 olarak veriliyor.


Sulanan alan: 59 $ 105 ha
VÝP Yayýnlarý

Buna göre, (M – N)2 işleminin sonucu en fazla kaçtır?


Buna göre, yukarıda verilen sayısal verilerden kaçı bilim-
sel gösterime uygundur?
A) 8 B) 48

C) 162 D) 2304 A) 1’i B) 2’si C) 3’ü D) 4’ü


4
8. Sınıf
FA S
20.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
18.

24 cm2

I
R
Şekil - I Şekil - II Şekil - III

LA
Şekil - I’de gösterilen dikdörtgen şeklindeki bir kağıt, Şekil - II'de gösterildiği gibi 18 eş kareye bölünüyor. Elde edilen kare şeklin-
deki bu kağıtlar Şekil - III'te gösterildiği gibi birleştiriliyor.

Birleştirilen karelerin ortasında kalan boşluğun alanı 24 cm2 olduğuna göre, Şekil - I'deki kağıdın çevre uzunluğu kaç cm'dir?

A) 18ñ2 B) 18ñ3 C) 36ñ2 D) 36ñ3

N
YI
19. 20.
YA

ò18 m Havuz
r
2ñ6 m
567

Çakıl bölge
ñ8 m OTOPARK ALANI 63 m2
P

İç içe daire şeklinde iki bölge oluşturularak içteki bölgeye


Yukarıdaki otopark alanına, araçların park etmesi için çizi- bir havuz inşa ediliyor. Havuz ile dıştaki çember arasına ça-
len alanların uzunluğu ò18 metredir. Bu alanlardan birine kıl döşeniyor.

park eden bir otobüsün ñ8 metrelik kısmı dışarıda kalmıştır.


Havuzun yarıçapı 2ñ6 m, çakıl bölgenin alanı 63 m2 ol-
Buna göre bu otobüsün metre cinsinden uzunluğu han- duğuna göre, r kaç metredir? (p'yi 3 alınız.)
gi iki tam sayı arasındadır?
A) 5ñ2 B) 3ñ5 C) 6ñ3 D) 5ñ5
| Matematik

A) 5 ile 6 B) 6 ile 7 C) 7 ile 8 D) 8 ile 9


VÝP Yayýnlarý

5
8. Sınıf
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
21. b 24.

c (a + b) ∙ c
Yamuğun alanı ile bulunur.
2
40 dm
a

Aşağıda verilen dik yamuk şeklindeki arazinin alt tabanı


19ñ2 metre, üst tabanı 11ñ2 metre ve yüksekliği ó200 met-
ò80 dm
redir.
Yukarıda verilen dolaba konulan özdeş kutulardan iki tane-

I
sinin toplam genişliği ò80 dm'dir.
11ñ2 m

R
Kalan boşluğun genişliği 40 dm olduğuna göre, bu kutu-
lardan dolaba yan yana en fazla kaç tane daha konulabilir?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11

LA
ó200 m

19ñ2 m

Buna göre bu arazinin alanı kaç metrekaredir?

A) 200ñ2 B) 240 C) 240ñ2


N
D) 300
YI
25. 32 + 18 = 9 2 -

Yukarıda boş bırakılan kutucuğa aşağıdakilerin hangi-


sinde verilen sayı yazılırsa eşitlik sağlanır?
YA

A) ñ2 B) 2ñ2 C) 2ñ3 D) 3ñ2

22. ab ve cd iki basamaklı sayılar olmak üzere;


0, ab + 1, cd

işleminin sonucu bir tam sayıdır.

Buna göre, ab + cd ifadesinin alabileceği en büyük de-


ğer kaçtır?
P

A) 118 B) 128 C) 132 D) 150

26. I. 0,1 ∙ 0,4


II. 3,2 ∙ ñ2

ò10
III.
0,1
| Matematik

23. 112 Yukarıda verilen işlemlerden hangilerinin sonucu ras-


VÝP Yayýnlarý

ifadesi aşağıdakilerden hangisi ile çarpıldığında sonuç yoneldir?


bir doğal sayı olur?
A) I ve III B) II ve III
A) 2 B) 3 C) 6 D) 7 C) I ve II D) I, II ve III
6
8. Sınıf
FA S
20.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
27. Grafik 1: Bakkala Gelen Ekmek Sayıları Grafik 2: İade Edilen Ekmek Sayıları
Ekmek Sayısı Ekmek Sayısı
280 80
260
240
60
220
200
180 40

160

I
140 20
120

R
0 Günler 0 Günler
Pts Sal Çar Per Cum Cts Pzr Pts Sal Çar Per Cum Cts Pzr

LA
Yukarıda verilen 1. grafikte bir bakkala gelen günlük ekmek sayılarının dağılımı, 2. grafikte ise satılmayıp fırına iade edilen ekmek
sayılarının dağılımı gösterilmiştir.

Buna göre günlere göre satılan ekmek sayılarının dağılımı bir daire grafinde gösterilirse, cuma gününü temsil eden daire
dilimi aşağıdakilerden hangisi olur?

A) B) C) D)
36° 42°

N 48°
66°
YI
YA

28. Grafik 1: Kişi Başı Harcamaların Dağılımı Grafik 2: Toplam Harcama Dağılımı

Koreli
P

Koreli
Alman
Alman
40°
90° 135° 120°
Rus
80°

45°
90° 120°
Rus
| Matematik

Japon Japon
Bir otelde 4 farklı ülkeden gelen turist grupları konaklamaktadır. 1. grafikte her bir gruptaki turistlerin kişi başı harcamaları, 2. grafik-
te ise grupların toplam harcamalarının dağılımı gösterilmiştir.

Buna göre bu otelde konaklayan grupların hangisindeki turist sayısı en fazladır?

A) Koreli B) Alman C) Japon D) Rus


7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
29. Grafik: Satılan Ürünlerin Dağılımı

Ayakkabı Yandaki daire grafiğinde bir mağazada bir haftada satılan ürünlerin dağılımı
Kazak gösterilmiştir.

Satılan tişörtlerin sayısı montların sayısının sekiz katıdır. Satılan kazak sayısı
Mont montlardan 20 fazladır.
40° 60°

Gömlek
Buna göre bu mağazada satılan ürünlerin dağılımı aşağıdakilerden hangi-
80°
sinde gösterilmiştir?

I
R
Tişört

LA
A) B) C) D)
Grafik: Ürünlerin Dağılımı Grafik: Ürünlerin Dağılımı Grafik: Ürünlerin Dağılımı Grafik: Ürünlerin Dağılımı

Sayı Sayı Sayı Sayı


80 80 80 80
70 70 70 70
60 60 60 60
50 50 50 50
40 40 40 40
30
20
10
0 Ürün
30
20
10
0

N Ürün
30
20
10
0 Ürün
30
20
10
0 Ürün
Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı

Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı

Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı

Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı
YI
YA

30. Grafik 1: Yıllara Göre Fındık Üretimi Grafik 2: Yıllara Göre Fındık Kilogram Fiyatı

Miktar (kg) Fiyat (TL)


900 18
800
16
P

700
600
14
500
400 12
300

200 10
200
0 Yıllar Yıllar
2017 2018 2019 2020 2017 2018 2019 2020
| Matematik

Yukarıdaki 1. grafikte bir üreticinin 4 yıl boyunca yetiştirdiği fındık miktarının değişimi, 2. grafikte ise fındık fiyatlarının yıllara göre de-
ğişimi gösterilmiştir.

Üreticinin fındık satışlarından elde ettiği gelir bir daire grafiğinde gösterilirse, 2020 yılına ait geliri gösteren daire diliminin
merkez açısının ölçüsü kaç derece olur?

A) 90 B) 100 C) 105 D) 120


8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
OLASILIK
21. Olasılığa Giriş

MEB KAZANIMLARI
M.8.5.1.1. Bir olaya ait olası durumları belirler.
M.8.5.1.2. “Daha fazla”, “eşit”, “daha az” olasılıklı olayları ayırt eder, örnek verir.
M.8.5.1.3. Eşit şansa sahip olan olaylarda her bir çıktının olasılık değerinin eşit olduğunu ve bu değerin 1/n olduğunu açıklar.

I
R
Olasılık rnek|1

LA
Bir olayın gerçekleşme şansına (olabilirliğine) dair yapılan ölçme-
ye olasılık (ihtimal) denir.

Bir seçimin sonucu, bir maçın skoru, atılan zarın kaç geleceği,
rastgele çekilen bir bilyenin rengi, ... olasılık hesabı ile ölçülebilir.

 Bir olayın olabilme şansını belirten sayıya bu olayın olma ola-


sılığı veya olabilme olasılığı denir.

 Olasılık değerini belirlemek için zar veya para atmak, torbadan


rastgele bir kart çekmek deney olarak isimlendirilir.
N Kerem tüm yüzlerini farklı renge boyadığı yukarıda verilen zarı
atarak deney yapıyor.

Aşağıdakilerden hangisi, bu deney sonucundaki olası du-


YI
rumlardan biridir?
 Deney sonucunda elde edilen her bir veriye çıktı veya ola-
sı durum denir. A) B) C) D)

 Bir deneyde gerçekleşmesi istenilen ya da ölçümlenecek du-


ruma olay denir.
YA

 Deneydeki olası durumlardan gerçekleşmesi beklenenler ola- özüm


yın çıktılarıdır.

Örneğin;
rnek|2
Aşağıdaki deneylerin hangisinde olası durum sayısı diğerle-
P

rinden farklıdır?

A) YOZGAT kelimesinin tüm harflerinden rastgele birinin seçil-


mesi

Bir kutuya eş büyüklükte 1 yeşil, 2 sarı, 2 mavi, 4 kırmızı top ko- B) İçinde 2 kırmızı, 4 yeşil bilye bulunan bir kutudan rastgele bi-
nuluyor. Kutudan rastgele alınan bir topun rengi ile ilgili olası du- rinin seçilmesi
rumlar incelenirse; C) Üzerinde 1’den 6’ya kadar numaraların yazılı olduğu bir zarın
| Matematik

atılması
Torbadan top alma işlemine deney,
VÝP Yayýnlarý

D) Yılın aylarından rastgele birinin seçilmesi


bu deneyde elde edilecek sonuçlara çıktı,
özüm
topun sarı renkli olması olay,

bu deneydeki tüm çıktılara olası tüm durumlar denir.


1
8. Sınıf
21.
L Olasılığa Giriş
İKÜ
FA S
rnek|3

Sabah kahvaltı yapmayan Aslı okulun kantinine gitmiştir. Kantinde bulunan yiyecek ve içeceklerin fiyatları aşağıda verilmiştir.

Yiyecek İçecek

Çeşit Ücret Çeşit Ücret

Simit 1,50 TL Su 1 TL

I
Poğaça 2 TL Ayran 2 TL

R
Tost 5 TL Çay 1,50 TL

Bisküvi 2,50 TL Meyve Suyu 2,50 TL

LA
Aslı, yukarıda verilen yiyecek ve içeceklerden birer tane almıştır.

Buna göre Aslı’nın kantinciye ödeyeceği toplam TL cinsinden tutar için kaç farklı olası durum vardır?

A) 6 B) 8 C) 10 D) 16

özüm

N
YI
rnek|4
YA

Serkan cep telefonuna 5 basamaklı bir şifre koymuştur. 5 basamaklı telefon şifresinin soldan başlayarak son üç basamağındaki sayı, ilk
iki basamağındaki iki basamaklı sayının karesine eşittir. Örneğin; bu şifre 15 225 (152 = 225) olabilir.
P

Cep telefonu şifresini unutan Serkan’ın, şifreyi doğru yazabilmesi için en az kaç farklı olası durum vardır?
| Matematik

A) 10 B) 22 C) 33 D) 90

özüm

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
21.
Olasılığa Giriş İKÜ
L

rnek|5
1
Aşağıda eş karesel bölgelere ayrılmış dikdörtgen şeklinde bir karton verilmiştir. Melahat bu kartonu keserek alanları oranı olacak şe-
3
kilde iki tane dikdörtgen elde etmek istiyor.

I
R
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Melahat’ın elde edeceği olası dikdörtgenlerden biri olamaz?

LA
N
YI
YA

özüm
P

| Matematik

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
21.
L Olasılığa Giriş
İKÜ
FA S
Eş Olasılıklı Olaylar
rnek|7
Olası durum sayıları birbirlerine eşit olaylara eş olasılıklı olay denir.

İki farklı olayın olası durum sayılarının biri diğerinden fazla veya
az olabilir. Bu durum, daha fazla veya daha az olasılıklı olaylar
şeklinde ifade edilir.

Örneğin;

I
NİSAN

R
Pelin kalem kutusuna 2 tane kurşun kalem, 4 tane boya kalemi
ve 2 tane fosforlu kalem koymuştur.

Buna göre, Pelin’in kalem kutusundan rastgele aldığı bir ka-

LA
lemle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Bir duvar takviminde Nisan ayına ait tüm yapraklar boş bir kutu-
ya atılıp, bu kutudan rastgele bir kâğıt çekiliyor. A) Boyama kalemi olması olasıdır.
B) Kurşun kalem olma olasılığı ile fosforlu kalem olma olasılığı
Çekilen kâğıtta tek sayı yazma olayı ile çift sayı yazma olayını in-
eştir.
celeyelim:
C) Boyama kalemi olma olasılığı en fazladır.
Olası tüm durumlar: 1, 2, 3, ..., 28, 29, 30 olmak üzere 30 tanedir.

Tek sayılar: 1, 3, ..., 27, 29 olmak üzere 15 tane,

Çift sayılar: 2, 4, ... , 28, 30 olmak üzere 15 tanedir.


N D) Olası durum sayısı 10’dur.

özüm
YI
Buna göre, bu kutudan rastgele çekilen bir kâğıdın üzerinde tek
sayı yazma olasılığı ve çift sayı yazma olasılığı eş olasılıklıdır.
YA

VİPUYARI
rnek|6 Eş olasılıklı olayda n tane çıktı var ise her bir çıktının olasılığı
Bir zar atılıyor. 1
olur.
n
Bu olayla ilgili aşağıda verilen durumlardan hangilerindeki
olasılıklar eş olasılıklıdır?
P

I. Üst yüze gelen sayının tek sayı olması ile çift sayı olması
II. Üst yüze gelen sayının çift sayı olması ile asal sayı olması
III. Üst yüze gelen sayının 4’ten küçük sayı olması ile asal sayı
rnek|8

olmaması
Madenî bir para atıldığında üst yüze tura gelme olasılığı kaçtır?
A) Yalnız II B) Yalnız III
1 1 1
C) I ve II D) I, II ve III A) 1 B) C) D)
2 3 4
| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

özüm

4
8. Sınıf
FA S
21.
Olasılığa Giriş İKÜ
L

rnek|9
Her biri eş dilimlere ayrılmış aşağıdaki çarklar birer kez döndürülüyor.

Bu çarkların hangisi durduğunda okun A, B veya C harfini gösterme olasılıkları eş değildir?

A) B) C) D)

A C B A B
B
C A
A B A C

I
A C
A C

R
B A
B A

C C B C B A C
A
C B

LA
özüm

N
YI
rnek|10
Aşağıdaki kasanın içerisinde renkleri dışında özdeş olan 5 sarı, 6 rnek|11
kırmızı ve 6 mavi top vardır. Metin oynadığı bir oyunda iki tane zar atıyor.
YA
P

Bu kutudan rastgele alınan bir topun rengi ile ilgili aşağıda Zarların üst yüzlerindeki sayılar (nokta sayıları) ile ilgili aşa-
verilenlerden hangisi yanlıştır? ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Topun sarı olması olasıdır. A) Toplamlarının iki basamaklı bir asal sayı olması olasıdır.
B) Top büyük olasılıkla sarıdır. B) Toplamlarının alabileceği farklı olası durum sayısı 11’dir.
C) Topun yeşil olması olası değildir. C) Çarpımlarının alabileceği farklı olası durum sayısı 12’dir.
D) Topun kırmızı olması ile mavi olması eş olasılıklıdır. D) Toplamlarının 3 veya 11 olması eş olasılıklıdır.
| Matematik

özüm özüm
VÝP Yayýnlarý

5
8. Sınıf
21.
L Olasılığa Giriş
İKÜ
FA S
rnek|12
Üç arkadaş aşağıda verilen çarkı kullanarak oyun oynayacaklardır.

23 12
22 13

21 14

20 15

19 16

I
18 17

R
Çark döndürüldüğünde okun gösterdiği sayının; pozitif bölen sayısı 2 ise Aslı, pozitif bölen sayısı 4 ise Buse, pozitif bölen sayısı 6 ise
Ceren oyunu kazanacaktır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

LA
A) Oyunu Aslı’nın kazanma olasılığı daha fazladır. B) Oyunu Buse’nin kazanma olasılığı daha fazladır.
C) Oyunu Ceren’in kazanma olasılığı daha fazladır. D) Oyunu Aslı ve Buse’nin kazanma olasılıkları eşittir.

özüm

N
YI
rnek|13 rnek|14
Bir okulun 8. sınıflarındaki öğrencilerin % 45’i kızdır. Erkek öğren- Ünlü harfler a, e, ı, i, o, ö, u, ü’dür.
cilerin onbirde beşi, kız öğrencilerin üçte ikisi gözlüklüdür.
Pelin haftanın günlerini eş büyüklükteki kartlara birer kez yazarak
YA

boş bir torbaya koyuyor.

Buna göre, bu torbadan rastgele alınan bir kartın üzerinde


yazan kelimedeki ünlü harfler ile ilgili aşağıdaki durumlardan
hangisi olası değildir?

A) 3 farklı ünlü harf olması


B) 4 farklı ünlü harf olması
P

C) ı ve u’nun bu kartta yazan kelimede olması


D) i, e, ve a’nın bu kartta yazan kelimede olması
8. sınıf öğrencilerinden rastgele bir öğrenci seçildiğinde aşa-
ğıdakilerden hangisi eş olasılıklıdır? özüm

A) Öğrencinin gözlüksüz erkek ile gözlüklü kız olması


B) Öğrencinin gözlüksüz erkek ile gözlüksüz kız olması
C) Öğrencinin gözlüklü erkek ile gözlüklü kız olması
| Matematik

D) Öğrencinin gözlüklü kız ile gözlüksüz kız olması


VÝP Yayýnlarý

özüm

6
8. Sınıf
TEST
Olasılığa Giriş 1
1. Aşağıda Bursa ilinin ilçeleri verilmiştir. Bu ilçelerin adları özdeş kartlara yazılarak bir kutuya atılıyor.

I
R
LA
N
YI
Kutudan rastgele çekilen bir kartta adı yazan ilçenin aşağıdaki ilçelerden hangisine komşu olma olasılığı en fazladır?

A) Karacabey B) İnegöl C) Orhaneli D) Osmangazi


YA

2. 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin katıldığı bir etkinlikteki öğrenciler arasından rastgele seçilen bir öğrencinin 7. sınıf olma olasılığı en fazla,
P

8. sınıf olma olasılığı en azdır.

Buna göre, bu etkinlikteki öğrencilerin dağılımını gösteren dairesel grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) B) C) D)
6. sınıf
8. sınıf 6. sınıf
6. sınıf 7. sınıf
80° 7. sınıf
110° 6. sınıf 120°
130° 7. sınıf
| Matematik

150° 100°
120° 105°
8. sınıf 7. sınıf 8. sınıf
8. sınıf

7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Olasılığa Giriş

3. Aşağıdaki tablolarda Serkan’ın işe gidiş ve dönüşte kullandığı vasıtaların fiyatları verilmiştir.

Gidiş Dönüş

Vasıta Ücret Vasıta Ücret

Minibüs 2,75 TL Minibüs 2,75 TL

Otobüs 2,25 TL Otobüs 2,25 TL

Metrobüs 2 TL Metrobüs 2 TL

I
Taksi 12,50 TL Taksi 12,50 TL

R
Buna göre, Serkan’ın işe gidiş ve dönüşte bir günlük yol ücreti için kaç farklı olası durum vardır?

LA
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11

4. Matematik öğretmeni; öğrencilerinden, okul numaralarının tüm asal çarpanlarını ayrı ayrı kâğıtlara yazıp, daha sonra bu kağıtlardan
rastgele birini seçmelerini istemiştir.

Aşağıda isimleri ve okul numaraları verilen öğrencilerden hangisinin rastgele seçtiği kağıttaki sayının çift sayı olma olası-
lığı en fazladır?

A) B)
N C) D)
YI
Ahmet Buse Ceyda Deniz
YA

42 60 100 120

5. Bir deneyin bütün çıktılarının oluşturduğu durumlara olası du-


6. Bir olayda ortaya çıkabilecek tüm durumlara olası durum de-
rumlar denir.
nir.

Selin, 90 ile 410 arasındaki tam kare doğal sayıları özdeş kâ-
ğıtların üzerine yazarak bir kutunun içerisine koyuyor.
P

Bu kutu içerisinden rastgele bir kâğıt alma olayı ile ilgili


aşağıdakilerden hangisi olası durumlardan biri olamaz?

A) Kâğıdın üzerinde yazan sayının rakamları toplamının 1


Ayhan Bey, yeni aldığı kasasına aşağıdaki gibi 4 basamak-
olması
lı bir şifre koymuştur.
B) Kâğıdın üzerinde yazan sayının rakamları toplamının bir
• Şifrenin ilk iki ve son iki basamağındaki sayılar asal sayıdır.
tam kare sayı olması
| Matematik

• Şifrenin düz ve tersten yazılışları aynıdır.


C) Kâğıdın üzerinde yazan sayının rakamları çarpımının bir
• Örneğin; Ayhan Bey’in şifresi 1771 olabilir.
VÝP Yayýnlarý

tam kare sayı olması


Bu bilgilere göre, rastgele sayılar kullanılarak şifreyi bul- D) Kâğıdın üzerinde yazan sayının birler basamağında 8 ol-
ma deneyindeki olası durum sayısı kaçtır? ması

A) 8 B) 9 C) 10 D) 11
8
8. Sınıf
FASİKÜL
OLASILIK
22. Olasılık Hesaplama

MEB KAZANIMLARI
M.8.5.1.4. Olasılık değerinin 0 ile 1 arasında (0 ve 1 dâhil) olduğunu anlar.

I
R
Olasılık Hesaplama İmkansız Olay ve Kesin Olay

Olasılık, bir olayın olma şansına (olabilirliğine) ilişkin bir ölçümdür. Bir olayın gerçekleşme olasılığı 0 ile 1 arasında (0 ve 1 dahil) bir

LA
sayıdır.

Ýstenilen olasý durumlarýn sayýsý  Olasılığı 0 olan olaylara imkansız olay denir.
Bir olayın olma olasılığı = dır.
Tüm olasý durumlarýn sayýsý
 Olasılığı 1 olan olaylara kesin olay denir.

Atılan bir zarın 4’ten büyük bir sayı gelme olasılığını bulalım.

İstenilen olası durumların sayısı 2 (4 ve 5), tüm olası durumların


sayısı 6 (1, 2, 3, 4, 5 ve 6) olduğundan,

atılan bir zarın 4’ten büyük bir sayı gelme olasılığı =


2 1
6
= ’tür.
3 N Örneğin;

Atılan bir zarın 9 gelmesi imkansızdır.

Atılan bir zarın 7’den küçük bir sayı gelmesi kesindir.


YI
 Bir olayın olma olasılığı ile olmama olasılığının toplamı 1’e
eşittir.

Örneğin;
YA

Sadece koyunların ve keçilerin bulunduğu bir çiftlikten rastgele


3
rnek|1 seçilen bir hayvanın koyun olma olasılığı ise,
7
Aşağıdaki kasanın içerisinde renkleri dışında özdeş olan 6 yeşil,
3 4
4 kırmızı ve 2 sarı elma vardır. koyun olmama (keçi olma) olasılığı; 1 - = olur.
7 7
P

Bu kasadan rastgele çekilen bir elmanın kırmızı olma olası- rnek|2


lığı kaçtır? Bir olayın olma olasılığı aşağıdakilerden hangisi olamaz?

1 1 1 3 1 4
A) B) C) D) A) 0 B) C) 1 D)
| Matematik

2 3 4 4 3 3

özüm özüm
VÝP Yayýnlarý

1
8. Sınıf
22.
L Olasılık Hesaplama
İKÜ
FA S
rnek|3

Tablo 1 Tablo 2

2 –3 –4 6

1
1 - 3 –1
4

Yukarıdaki şekilde içlerinde dörder sayının yazılı olduğu iki tablo verilmiştir. Tablo 1’den seçilen sayı taban, Tablo 2’den seçilen sayı üs

I
olacak biçimde yazılabilecek tüm üslü ifadelerin her biri özdeş olan kartlara yazılıp bir torbaya atılıyor.

R
Bu torbadan rastgele seçilecek bir kartın üzerindeki üslü ifadenin değerinin çift tam sayı olma olasılığı kaçtır?

1 1 3 1
A) B) C) D)
8 4 8 2

LA
özüm

N
YI
rnek|4
YA
P

Yukarıdaki şekilde duvara asılan hedef tahtasındaki dairelerin merkezleri ortaktır. Mavi renkli dairenin yarıçap uzunluğu 10 cm, kırmızı
renkli dairenin yarıçap uzunluğu 20 cm, yeşil renkli dairenin yarıçap uzunluğu 30 cm ve siyah renkli dairenin yarıçap uzunluğu 40 cm’dir.

Atılan okun hedef tahtasına isabet ettiği bilindiğine göre, kırmızı renkli bölgeyi vurma olasılığı kaçtır?
| Matematik

3 1 5 3
A) B) C) D)
16 4 16 8
özüm

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
22.
Olasılık Hesaplama İKÜ
L

rnek|5

Serdar Bey’in görevli olduğu apartman 8 katlı ve her katında 8 daire bulunmaktadır. Aşağıda bu apartmanın girişinde yer alan posta ku-
tuları görülmektedir.

1. Kat
1 2 3 4 5 6 7 8

2. Kat
9 10 11 12 13 14 15 16

I
3. Kat
17 18 19 20 21 22 23 24

R
4. Kat
25 26 27 28 29 30 31 32

5. Kat
33 34 35 36 37 38 39 40

6. Kat
41 42 43 44 45 46 47 48

LA
7. Kat
49 50 51 52 53 54 55 56

8. Kat 57 58 59 60 61 62 63 64

Apartmana reklam veya duyuru kağıdı geldiğinde Serdar Bey, bu kağıtlardan sadece 8 tane almakta ve bu kâğıtları her kattan sadece
bir posta kutusuna atmaktadır. Eğer bir kattaki daire numaraları arasında bir tam sayının karesi varsa kağıdı o numaralardan birinin ol-

N
duğu posta kutusuna, o kattaki daire numaraları arasında bir tam sayının karesi yoksa kağıdı rastgele bir posta kutusuna atmaktadır.

Buna göre, Serdar Bey’in duyuru veya reklam kağıdı bıraktığı posta kutusunun üzerinde yazan sayının tam kare olma olasılığı
yüzde kaçtır?
YI
A) 50 B) 60 C) 75 D) 80

özüm
YA

rnek|6
P

15 cm 9 cm

21 cm
18 cm

Yukarıda verilen sarı ve yeşil renkli dikdörtgen kartonlar kenar uzunlukları cm cinsinden tam sayı olan en büyük eş kare parçalara ayrılı-
yor. Oluşan kare parçaların tamamı boş bir kutuya konularak, bu kutudan rastgele bir karton seçiliyor.

Kare kartonların renkleri haricindeki tüm özellikleri aynı olduğuna göre, seçilen bu kartonun yeşil renkli olma olasılığı kaçtır?
| Matematik

7 7 8 9
A) B) C) D)
16 17 17 19

özüm

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
22.
L Olasılık Hesaplama
İKÜ
FA S
rnek|7

Selim aşağıda verilen kutuların her birine sekizer tane lego koymuştur. 1. kutuya sarı ve mavi renkli, 2. kutuya sarı ve yeşil renkli, 3. ku-
tuya sarı ve pembe renkli legoları koymuştur.

I
R
1. kutu 2. kutu 3. kutu

Bu kutuların her birinden rastgele bir lego çekilme deneyinde; 1. kutudan sarı ve mavi renkli lego çekilme olasılıkları birbirine eşit, 2. ku-
tudan sarı renkli lego çekilme olasılığı daha fazla, 3. kutudan ise pembe renkli lego çekilme olasılığı daha fazladır.

LA
Buna göre, bu üç kutudaki sarı renkli lego sayısı en fazla kaçtır?

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15

özüm

N
YI
rnek|8
Mehmet aşağıda kenar uzunlukları verilen sarı, yeşil ve mavi renkli üç kartonu şekildeki gibi üst üste yapıştırmıştır.
YA

12 cm

10 cm

8 cm

c
b
a
P

Mehmet elde ettiği bu şekli hedef tahtası olarak kullanacaktır.


Bu hedef tahtasına atılan bir okun sarı, yeşil veya mavi renkli bölgeye gelme olasılıkları eşit olduğuna göre, aşağıdakilerden han-
gisi doğrudur?

A) 4a = 5b = 6c B) 5a = 4b = 3c C) 6a = 5b = 4c D) 8a = 5b = 4c
| Matematik

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
22.
Olasılık Hesaplama İKÜ
L

rnek|9

Meral Hanım bir mağazada satılan çantalarda % 10 ile % 20 aralığında indirim uygulandığını görmüştür. Aşağıda çantaların satış fiyatla-
rı ve üzerlerinde satış fiyatları üzerinden yapılacak indirim yüzdeleri verilmiştir.

T
SA
T

FIR
SA

T
SA

SA
FIR

15
FIR

İM

FIR
T
DİR
%
20

SA
İM

10

İN

20
İM

İM
DİR
%

FIR
DİR

DİR
%

%
İN

İN

İN
10
İM

I
DİR
%
İN

R
120 TL 130 TL 100 TL 90 TL 110 TL

Meral Hanım en fazla 100 TL ödeyerek rastgele bir çanta almak istemektedir.

Buna göre, Meral Hanım’ın fiyatı 120 TL olan yeşil renkli çantayı alma olasılığı kaçtır?

LA
1 1 1 1
A) B) C) D)
2 3 4 5
özüm

N
YI
rnek|10
YA
P

Şekil 1 Şekil 2

Cenk, Şekil 1’de verilen küp biçiminindeki tahta bloğu mavi renge boyadıktan sonra Şekil 2’deki gibi eş küplere ayırıyor. Daha sonra bu

eş küpler boş bir torbaya konuluyor.

Buna göre, bu torbadan rastgele seçilen bir küpün iki yüzünün mavi renkli olma olasılığı kaçtır?

1 9 5 3
| Matematik

A) B) C) D)
4 32 16 8

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
22.
L Olasılık Hesaplama
İKÜ
FA S
rnek|11
İstenilen olası durumların sayısı
Bir olayın olma olasılığı =
Tüm olası durumların sayısı

Aşağıdaki görselde Yıldızlar Futbol Takımı’nın bir maçtaki kadrosu verilmiştir.

I
R
LA
N
YI
YA

Bu maça ilk 11’de başlayan futbolculardan 3’ü maç sırasında yedek futbolcular ile yer değiştirmiştir.

Maç sonunda takımın bu maçta oynayan futbolcuları arasından rastgele seçilen biri ile röportaj yapılacaktır.

Röportaj yapılan futbolcunun forma numarasının asal sayı olma olasılığı en çok kaçtır?
P

11 9 4 1
A) B) C) D)
14 14 7 2

MEB ÖRNEK SORUSU

özüm
| Matematik

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Olasılık Hesaplama 1
1. Aşağıdaki daire grafiği bir özel hastaneden pazartesi günü için randevu alan 600 hastanın randevu aldıkları servislere göre dağılı-
mını, tablo ise pazartesi günü randevusuna gelmeyen hasta sayılarını göstermektedir.

Grafik: Randevu Alan Tablo: Pazartesi Günü Randevusuna Gelmeyen


Hastaların Dağılımı Hasta Sayısı

I
Randevusuna Gelmeyen
Göz

R
Hasta Sayısı
Dahiliye
45°
120° Göz 15
Ortopedi
Ortopedi 10
135°

LA
KBB 50
KBB
Dahiliye 75

Buna göre, pazartesi günü hastaneye gelen randevulu hastalar arasından rastgele seçilecek bir hastanın ortopedi servisi-
ne gelen bir hasta olma olasılığı yüzde kaçtır?

A) 25 B) 20

N C) 15 D) 10
YI
2. 3. Yarıçap uzunluğu r olan dairenin alanı rr2 dir.
YA

Kalem Sayısı
Aşağıdaki hedef tahtası; bir kenar uzunluğu 20ñ2 cm olan
7
6 kare şeklindeki kartondan, çap uzunluğu ó200 cm olan dai-
re şeklinde bir parça çıkarılması ile elde edilmiştir.
5
4 20ñ2 cm
3
2
1
P

Renkler
Beyaz

Eflatun

Sarı

Yeşil

Mavi

Pembe

Kırmızı

ó200 cm

Yukarıdaki grafikte bir torbadaki kalemlerin renk ve sayıla-


rı verilmiştir.

Torbadan rastgele çekilen bir kalem ilgili olarak aşağı-


dakilerden hangisi yanlıştır?
| Matematik

A) Yeşil gelme olasılığı, beyaz gelme olasılığının 3 katıdır.


Buna göre, karesel bölgeye isabet eden bir okun mavi
VÝP Yayýnlarý

B) Kırmızı gelme olasılığı % 28’dir. renkli bölgeyi vurma olasılığı kaçtır? (r = 3 alınız.)
C) Mavi gelmeme olasılığı % 80’dir.
11 3 13 7
D) Pembe gelme olasılığı, sarı gelme olasılığından % 20 da- A) B) C) D)
16 4 16 8
ha fazladır.
7
8. Sınıf
TEST
1
Olasılık Hesaplama

4. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı


Tüm olası durumların sayısı
Aşağıda bir mağazanın düzenlediği bahar kampanyası kapsamında müşterilerine sunduğu 3 farklı indirim seçeneği ile ilgili bilgile-
ri içeren görsel verilmiştir.

I
R
3 ürün alan Ürünlerin Ürünlerin
sadece 2 ürün toplam fiyatı toplam fiyatı
ücreti ödeyecek. üzerinden % 40 üzerinden 30 TL
indirim yapılacak. indirim yapılacak.

LA
1.Seçenek 2.Seçenek 3.Seçenek

Bu mağazada alışveriş yapan müşteriler, ödeme yapmak için kasaya geldiklerinde bu 3 indirim seçeneğinden istedikleri birini seç-
mektedirler. Mert bu mağazadan tanesi 30 TL alan tişörtlerden 3 tane alıyor ve kasaya geldiğinde bu seçeneklerden birini rastge-
le seçiyor.

N
Bu durumda Mert’in aldığı tişörtlerin tanesini 20 liradan almış olma olasılığı kaçtır?

1 2
YI
A) 0 B) C) D) 1
3 3
(MEB ÖRNEK SORU)
YA

6. Taner, dedesinin köyden gönderdiği kayısılardan 90 tane-


5.
sini sitelerinin bahçesindeki arkadaşlarına dağıtmak üzere
bahçeye götürmüştür.

1. Torba 2. Torba

Yukarıda verilen torbalarda renkleri dışında özdeş toplar bu-


P

lunmaktadır.
• İçinde kırmızı veya beyaz renkli 12 topun bulunduğu 1.
torbadan rastgele çekilen bir topun kırmızı renkli olma

olasılığı daha fazladır.


• İçinde mavi veya beyaz renkli 13 topun bulunduğu 2.
• Taner’in bahçede birden fazla arkadaşı vardır.
torbadan rastgele çekilen bir topun mavi olma olasılığı
daha fazladır. • Taner tüm arkadaşlarına eşit sayıda kayısı dağıtmıştır.
| Matematik

1 ve 2. torbadaki topların tamamı boş bir kutuya atılıp ka- • Taner her arkadaşına 3 taneden fazla kayısı dağıtmıştır.
rıştırılıyor.
VÝP Yayýnlarý

Hiç kayısı artmadığına göre, Taner’in arkadaşlarının altı-


Bu kutudan rastgele çekilen bir topun beyaz olma olası- şar tane kayısı almış olma olasılığı kaçtır?
lığı en fazla yüzde kaçtır?
1 1 1 1
A) B) C) D)
15 10 8 6
A) 32 B) 36 C) 40 D) 44
8
8. Sınıf
FASİKÜL
23. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Olasılık

I
1.

R
1 2
4

3
5

LA
1. Kutu 2. Kutu 3. Kutu

N
Üzerlerinde 1'den 10'a kadar olan sayma sayılarının yazılı olduğu kartlardan asal olanlar 1. kutuya, asal olmayanlar 2. kutuya atılı-
yor. Daha sonra bu kutulardan alınan birer kartın üzerindeki sayıların toplanmasıyla elde edilebilecek farklı sonuçların tümü bir ka-
ğıda yazılarak 3. kutuya atılıyor.
YI
Buna göre 3. kutudan rastgele çekilecek bir kağıt için kaç farklı olası durum vardır?

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
YA

2. 3.

Limonlu 10
Naneli 20
Çilekli ...
P

Portakallı ...

Ayşe Hanım kredi kartının dört basamaklı şifresini unutmuş-


tur. Şifre ile ilgili hatırladıkları ise şunlardır: Yukarıdaki şeker kabında bulunan portakallı şeker sayısı, çi-
lekli şeker sayısının 2 katı kadardır. Ayrıca şeker kabında 10
• Tüm rakamlar tek ve birbirinden farklı
tane limonlu, 20 tane naneli şeker bulunmaktadır.
• Her basamaktaki rakam, solundaki basamakta bulunan
Bu kaptan rastgele alınan bir şekerin limonlu olma ola-
| Matematik

rakamdan büyük
sılığı 2 olduğuna göre, kaptaki toplam şeker sayısı kaç-
Buna göre Ayşe Hanım'ın bu şartlara uygun olarak rast- 9
VÝP Yayýnlarý

gele yazdığı bir şifrenin doğru olma olasılığı kaçtır? tır?

A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 A) 45 B) 50 C) 55 D) 60
2 3 4 5

1
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
4. Ankara’dan Trabzon’a uçakla gidip dönecek olan Bülent’in istediği tarihlerdeki uçak seferlerine ait bilet fiyatları aşağıda verilmiştir.

Gidiş - Dönüş

Ankara Trabzon 1 Yolcu


12 Şubat 15 Şubat
Salı Cuma

I
R
Gidiş Dönüş

LA
Saat Ücret Saat Ücret

08.15 150 TL 10.00 190 TL

11.50 190 TL 11.10 210 TL

16.05 170 TL 18.00 210 TL

22.50 150 TL

N
Bülent yukarıda verilen fiyatlarla gidiş ve dönüş uçak biletlerini alıyor.
21.50 190 TL
YI
Buna göre Bülent’in uçak biletlerini alırken ödediği toplam tutar için kaç farklı olası durum vardır?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10
MEB ÖRNEK SORU
YA
P

5. 6. Aşağıdakilerin hangisinde verilen olay imkansızdır?


A) İçinde 1 yeşil, 7 kırmızı elma bulunan bir tabaktan rast-


gele alınan bir elmanın yeşil olması.
B) 100'den küçük farklı iki asal sayının çarpımlarının çift ol-
ması
| Matematik

C) 1000 defa art arda atılan bir zarın her seferinde 6 gelmesi
Bir masanın üzerine bir zar atılıyor.
D) İçinde sadece mavi ve kırmızı renkli tükenmez kalemle-
VÝP Yayýnlarý

Buna göre zarın masanın yüzeyine temas eden yüzünde- rin bulunduğu bir kutudan rastgele alınan bir kalemin si-
ki sayının 7'den küçük olma olasılığı kaçtır? yah renkli olması.

1 1
A) 0 B) C) D) 1
6 2
2
8. Sınıf
FA S
23.
Olasılık İKÜ
L
7. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı
Tüm olası durumların sayısı

Bir belediye otobüsündeki yolcuların % 60’ı erkektir.

I
Aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi durumunda yolculardan rastgele seçilecek bir kişinin kadın olma olasılığı değişmez?

R
A) Otobüsten 4 erkek ve 4 kadın yolcu inerse B) Otobüse 9 erkek ve 6 kadın yolcu binerse

C) Otobüsten 6 kadın ve 4 erkek yolcu inerse D) Otobüse 2 erkek yolcu binerse

LA
N
YI
8. 9.
YA

'PATATES' kelimesinin her bir harfi birer kağıda yazılarak bir


kutuya atılıyor.
Yukarıda bir masanın üzerinde bulunan mavi ve kırmızı renk-
Bu kutudan rastgele alınan bir kağıdın;
P

lerde toplam 13 tane tükenmez kalem bulunmaktadır.


2
I. Üzerinde 'A' yazma olasılığı 'dir.
Yan yana duran kalemlerden alınan ikisinin aynı renkte 7
olma olasılığı kaçtır? II. Üzerinde 'C' yazma olasılığı 0'dır.

III. Üzerinde rakam yazmama olasılığı 1'dir.


A) 1 B) 7 C) 2 D) 3
2 12 3 4
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I ve III
| Matematik

C) II ve III D) I, II ve III
VÝP Yayýnlarý

3
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
10. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı
Tüm olası durumların sayısı

Uçak ile Ankara’dan Trabzon’a gidecek olan Kerem ve dedesi havaalanına gelmiş ve uçakta oturacakları koltukları belirlemek için
gişe memurunun yanına gitmişlerdir. Kerem gişe memuruna dedesi ile yan yana, dedesi ise pencere kenarına oturmak istediğini
söylemiştir.

Aşağıdaki görselde dolu koltuklar “kırmızı”, boş koltuklar ise “beyaz” renkle gösterilmiştir.

I
R
LA
Pencere tarafı

A
B
C

N
32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
D
E
F
YI
Pencere tarafı
Dolu Boş
YA

Gişe memuru boş koltuklar arasından her ikisinin de isteğine uyan iki koltuğu rastgele seçip onlara vermiştir.

Buna göre gişe memurunun Kerem’e 26B numaralı koltuğu verme olasılığı kaçtır?
P

1 1 1 1
A) B) C) D)
2 4 8 16
MEB ÖRNEK SORU

11. 50 kişilik bir otobüsten bilet alan bir yolcu koltuk seçimi yap- 12. Bir kutuda naneli ve çilekli sakız bulunmaktadır. Bu kutuya
| Matematik

mamıştır. 300 tane daha çilekli sakız ekleniyor.


VÝP Yayýnlarý

Buna göre, yolcunun rastgele oturacağı koltuğun numa- Buna göre kutudan rastgele alınan bir sakızın çilekli ol-
rasının bir basamaklı bir sayı olmama olasılığı kaçtır? ma olasılığı aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 0,18 B) 0,20 C) 0,80 D) 0,82 A) 0,5 B) 0,6 C) 0,873 D)1

4
8. Sınıf
FA S
23.
Olasılık İKÜ
L
13. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı
Tüm olası durumların sayısı

Aşağıda kartların üzerindeki sayılar belirli bir örüntüye göre artmaktadır.

5 8 11 14

1
Bu kartların arasından rastgele çekilen bir kartın üzerinde yazan sayının asal sayı olma olasılığı ’dir.
2
Buna göre kart sayısı en çok kaçtır?

I
A) 11 B) 10 C) 9 D) 8

R
LA
N
YI
14. Aşağıdaki şekilde bir dikdörtgen 35 eş kareye bölündükten 15. Aşağıda iç içe çizilmiş dairelerden oluşan bir hedef tahta-
sonra bu karelerin bazıları yeşile boyanmıştır. sı verilmiştir. Rastgele atılarak hedefe isabet eden bir okun
farklı bölgelerden her birini vurma olasılığı eşittir.
YA
P

Bu karelerden birbirine yatay veya dikey şekilde bitişik olan-


lardan üç tane seçiliyor. Buna göre en dıştaki dairenin yarıçapının en içteki dai-
renin yarıçapına oranı kaçtır?
Buna göre seçilen karelerin hiç birinin yeşil renkli olma-

ma olasılığı kaçtır? 3
A) 3 B) ñ3 C) D)ñ2
2
5 8 7 11
A) B) C) D)
17 25 23 28
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

5
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
16. Aşağıda bir binanın bahçesindeki 12 araçlık bir otopark gösterilmiştir. Tek numaralı park alanları bina duvarına, çift numaralı park
alanları ise bahçe duvarına komşudur. Evlerine gelen Ahmet Bey ve Defne Hanım araçlarını bahçe duvarına komşu farklı park alan-
larından birer tanesine park etmiştir.

Bina duvarı

1 3 5 7 9 11

I
R
2 4 6 8 10 12

LA
Bahçe Duvarı

Daha sonra gelen Hakan Bey ise aracını bina duvarına komşu park alanlarından birine parketmiştir.

Hakan Bey’in park ettiği alanın Ahmet Bey veya Defne Hanım’ın park alanının tam karşısında olmama olasılığı kaçtır?

A)
1
3
B)
2
3

N C)
3
5
D)
5
6
YI
YA

17. Haziran 2020 18.


Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Pzr
1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21
P

22 23 24 25 26 27 28

29 30
Bir öğretmen sınıfındaki 1 öğrenciye kitap hediye edecektir.

Ebru Hanım, haziran ayında 4 günlük bir tatil yapmayı plan- Kitabın bir erkek öğrenciye çıkma olasılığı 5 'dur.
9
lamaktadır.

Buna göre Ebru Hanım'ın rastgele seçeceği ardışık 4 gü- Buna göre sınıftaki kız öğrenci sayısı aşağıdakilerden
nün, hafta içinde olma olasılığı kaçtır? hangisi olabilir?
| Matematik

A) 8 B) 2 C) 4 D) 1 A) 18 B) 20 C) 25 D) 27
VÝP Yayýnlarý

27 9 15 6

6
8. Sınıf
FA S
23.
Olasılık İKÜ
L
19. Yarıçapı r olan dairenin alanı pr2 dir.
Aşağıda kenar uzunlukları 50 metre ve 20 metre olan dikdörtgen şeklinde bir bahçe, A ve B köşelerinde ise birer fıskiye bulunmak-
tadır. Fıskiyeler bahçenin içinde kalan 20 metre yarıçaplı dairesel bir bölgeyi sulamaktadır.
D C

I
R
20 m

LA
A B
50 m

Ahmet ile Murat bahçede top oynamaktadırlar.

N
Buna göre topa rastgele vurduklarında topun fıskiyelerin sulamadığı bir bölgeye gitme olasılığı yüzde kaçtır? (p'yi 3 alınız.)
YI
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60
YA

20. 21. Bir okuldaki 8-A sınıfında erkek öğrencilerin, 8-B sınıfında kız
öğrencilerin sayısı fazladır. 8-A sınıfından 2 erkek ve 2 kız öğ-
renci 8-B sınıfına geçiyor.
P

Bu değişiklikten sonra;
I. 8-A sınıfından rastgele seçilen bir öğrencinin erkek olma
olasılığı artmıştır.

II. 8-B sınıfından rastgele seçilen bir öğrencinin kız olma


Bir kumbarada 10 kuruş, 25 kuruş ve 50 kuruşluk madeni olasılığı artmıştır.
paralar vardır. Kumbaradaki 10 kuruşlukların toplam değe- III. 8-B sınıfından rastgele seçilen bir öğrencinin kız olma
ri, 25 kuruşluklukların toplam değeri ve 50 kuruşluklukların
olasılığı değişmemiştir.
toplam değeri eşittir.
| Matematik

ifadelerinden hangileri doğrudur?


Buna göre kumbaradan rastgele alınan bir madeni para-
VÝP Yayýnlarý

nın 25 kuruş olma olasılığı kaçtır?


A) Yalnız I. B) I ve II.

A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 C) I ve III. D) II ve III.
6 5 4 3

7
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
22. 24.

Bir kapta bademli, çilekli ve portakallı kurabiyeler vardır. Por-


takallı ve çilekli kurabiyelerin sayıları eşit olup her biri badem-
li kurabiyelerden ikişer fazladır.

I
Kaptan 4 tane bademli kurabiye alındığında, kalan kurabiye-

R
lerden rastgele alınan birinin bademli olma olasılığı 1 oluyor.
6
Buna göre kapta başlangıçta toplam kaç tane kurabi- Yukarıdaki ağacın dallarından birinde portakal asılıdır.
ye vardır? Zeminden ağaca tırmanan bir sincap, önüne çıkan dal-

LA
lardan birini rastgele seçerek ilerlediğinde, portakal ası-
A) 28 B) 30 C) 36 D) 38 lı olan dala ulaşma olasılığı kaçtır?

A) 1 B) 1 C) 1 D) 1
12 8 6 4

N
YI
23. Aşağıda 2 farklı renkte 16 eş karesel bölgenin birleştirilmesi
YA

ile elde edilmiş bir şekil gösterilmektedir.

25.
P

4 3 2 3

5 2 1 4

Seçim Çerçevesi
6 1 6 5
Şekilde gösterilen 'seçim çerçevesi' sağa-sola ve yukarı-aşa-
ğı hareket ettirilerek her seferinde 4 karesel bölge seçilebil-
Yukarıdaki çarkların üzerinde 1'den 6'ya kadar sayılar yazılıdır.
mektedir.
| Matematik

Her iki çark çevrildikten sonra durduğunda ok ile göste-


Bu çerçeve rastgele hareket ettirildiğinde, içinde kalan
rilen karşılıklı bölmelerdeki sayıların toplamının asal ol-
VÝP Yayýnlarý

4 karesel bölgeden üçünün aynı renk olma olasılığı aşa-


ma olasılığı kaçtır?
ğıdakilerden hangisidir?

A) 1 B) 1 C) 5 D) 1
A) 5 B) 4 C) 1 D) 3 4 3 12 2
16 9 2 8
8
8. Sınıf
FASİKÜL
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
24. Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.1.1. Basit cebirsel ifadeleri anlar ve farklı biçimlerde yazar.
M.8.2.1.2. Cebirsel ifadelerin çarpımını yapar.

I
R
Cebirsel İfadelere Giriş rnek|2
Basit Cebirsel İfadeler 5a3 + 8ab2 – 7b + 10 cebirsel ifadesinin katsayılar topla-

LA
İçerisinde en az bir tane bilinmeyen bulunan harfli ifadelere mı kaçtır?
cebirsel ifade denir.
Burada bilinmeyenler x, y, z, a, x3, y2, ab, ... şeklinde gösterilir.
özüm
 2x + y  4a2 –1

 a2 + 2c – 5  xy3 – x2

 Cebirsel ifadelerdeki harfler bilinmeyen (değişken) olarak


N rnek|3
YI
isimlendirilir.

 Cebirsel ifadeyi oluşturan her bir toplanana terim denir. – 3x3y + 9xy – 11x + 15 cebirsel ifadesinin sabit terimi, kat-
sayılar toplamının kaç katıdır?
 Değişkenlerin önüdeki sayılara katsayı denir.

 İçinde değişken bulunmayan terime sabit terim denir. özüm


YA

rnek|1

rnek|4
2x2 – 4y + 5
P

Babamın yaşı, benim yaşımın


karesinin yedi kat eksiğinin
Yukarıdaki cebirsel ifadenin bilinmeyenlerini, terimlerini, kat- 5 fazlasıdır.
sayılarını ve sabit terimini bulalım.

Korcan

özüm Korcan'ın yaşına x olarak belirterek babasının yaşını bir ce-


birsel ifade olarak yazalım ve bu cebirsel ifadenin katsayıla-
rını, terimlerini ve sabit terimini bulalım.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

özüm

1
8. Sınıf
24.
L Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
İKÜ
FA S
Çarpma İşlemi
Cebirsel İfadelerle İşlemler
Toplama ve Çıkarma İşlemi Cebirsel ifadelerle çarpma işlemi yapılırken bilinmeyenler kendi
Cebirsel ifadelerde benzer terimler toplanır veya çıkarılır. Değiş- arasında, katsayılar kendi arasında çarpılır. Son durumda bulu-
kenleri aynı olan terimler benzer terimlerdir. nan sonuçlar tekrar çarpılır.

5x – 3y + 2x + 1 cebirsel ifadesinde 5x ve 2x benzer terimlerdir.  x ∙ x = x2  a ∙ a ∙ a ∙ a = a4


Dolayısıyla verilen cebirsel ifade en sade hâliyle
 5a ∙ 3a = 15a2  – a ∙ 2a ∙ (– 3a) = 6a3
 5x – 3y + 2x + 1 = (5 + 2) ⋅ x – 3y + 1 = 7x – 3y + 1
 3x2y ∙ 2xy3 = 6x3y4  10a2b3 ∙ (– 5ab2) = – 50a3b5

I
şeklinde yazılır.

R
Etkinlik - 1 Eşleştirme
rnek|5
Aşağıda verilen işlemleri sonuçları ile eşleştiriniz.
– 7ab – 3a + 2ab + 9b

LA
Yukarıdaki cebirsel ifadenin en sade hâlini bulalım.
6 ⋅ a3 ⋅ b ⋅ b2 1 a –6 a2 b4

özüm

a ⋅ (–a3) ⋅ 2b2 2 b 6 a3 b 3

N 3a ⋅ (–2ab4) 6 a3 b
YI
3 c
rnek|6
3x2y – 2y3 – 12 + 8y3 + 4x2y – 9

Yukarıdaki cebirsel ifadenin en sade hâlini bulalım.


(–3b) ⋅ (–2a3) 4 d –2a4 ⋅ b2
YA

özüm
1. b 2. d 3. a 4. c

rnek|8
Aşağıda bazı ürünlerin miktarları ve bu ürünlerin kilogram fiyat-
ları gösterilmiştir.
rnek|7
Patates Domates Salatalık Havuç
P

Yanda uzunlukları verilen


şişelerin uzunlukları
farkı kaç birimdir? Kütlesi: 2x2y 3y2 2x 7x2

5b – a
4a – 2b Kilogram
5 8x2 3x3y 2xy3
Fiyatı:

Her bir ürüne ödenecek ücreti cebirsel ifade olarak bulalım.


| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

özüm

2
8. Sınıf
FA S
24.
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi İKÜ
L
Bir sayı ve bir cebirsel ifade ile parantezli bir cebirsel ifadenin
rnek|9
çarpımında, parantez dışındaki ifadeler ile parantez içindeki ifa-
5x ∙ 4xy2 – 13x2y2 + 3x2 ∙ (– y2)
deler çarpılır.
Yukarıdaki işlemin en sade hâlini bulalım.
ï 2 ∙ (a + 3) = 2 ∙ a + 2 ∙ 3 = 2a + 6

özüm
ï x ∙ (x – 5) = x ∙ x – x ∙ 5 = x2 – 5x

ï2x ∙ (6 – x2) = 2x ∙ 6 – 2x ∙ x2 = 12x – 2x3

I
ï–y ∙ (3y + 1) = –y ∙ 3y – y ∙ 1 = –3y2 – y

R
rnek|10
Aşağıda bir dolaptaki iki çeşit meyve suyu kutusunun sayıları ve
her birinin içindeki sıvı miktarları gösterilmiştir. rnek|12

LA
2x2 – 1 4x
re re
Lit Lit
2x
2
x

3x x2 + 3

3x 2 5x
tan tan
e e

Bu meyve sularının 10 litresi tüketilirse geriye toplam kaç


litre meyve suyu kalacağını bulalım.
N Yukarıda verilen dikdörtgenlerin alanları toplamını bulalım.

özüm
YI
özüm
YA

Cebirsel İfadelerin Farklı Şekilde Yazılması

Cebirsel ifadeler çarpanlarına ayrılarak farklı şekillerde yazılabilir.


rnek|13
 6a2 ∙ b = 2a ∙ 3ab = b ∙ 3a ∙ 2a
Yandaki kitaplardan, numarası tek
 – x3y2 ∙ 2x2y = x5 ∙ (– 2y3) = – 2x5y3
olanların kalınlığı (x + 1) birim, çift
P

 a3b2c5 = ab ∙ abc ∙ ac4 olanların kalınlığı (x – 1) birimdir.


Buna göre kitapların toplam kalın-
? lığı kaç birimdir.

rnek|11

– 12x2y3 özüm
Yukarıdaki cebirsel ifadeyi farklı şekillerde yazalım.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

özüm

3
8. Sınıf
24.
L Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
İKÜ
FA S
İki terimli olan iki cebirsel ifadenin çarpımında, çarpanların birin-
rnek|16
deki terimler, diğer çarpandaki her bir terim ile ayrı ayrı çarpılır.
(2x – 5) m

ï (x – 2) ∙ (x + 2) = x ∙ x + x ∙ 2 – 2 ∙ x – 2 ∙ 2
= x2 + 2x – 2x – 4
= x2 – 4

I
ï (2x – 2) ∙ (x – 3) = 2x ∙ x + 2x ∙ (– 3) – 2 ∙ x – 2 ∙ (– 3)

R
= 2x2 – 6x – 2x + 6
= 2x2 – 8x + 6
Bir kenar uzunluğu (2x – 5) m olan kare şeklindeki tahtanın
alanı metrekare cinsinden aşağıdakilerden hangisindeki gi-

LA
bi gösterilebilir?
A) 2x2 – 10x + 5 B) 2x2 + 10x + 25

rnek|14 C) 4x2 + 20x + 25 D) 4x2 – 20x + 25

(4x + 3) ⋅ (3x – 1) + x ⋅ (x – 5)

Yukarıdaki işlemin en sade hâlini bulalım.

özüm
N özüm
YI
rnek|17
YA

x2 x
1
rnek|15
Deniz Bey, dikdörtgen şeklindeki bahçesinin içine, aşağıdaki gi- şeklinde tanımlanıyor.
bi dikdörtgen şeklinde bir havuz yaptırıyor. Buna göre aşağıdaki işlemleri modelleyelim.
5x + 6 I. 3x + 6 II. x2 + 4x III. 4x2 + 4x + 1
P

2x özüm
4x – 5

2x + 6

Buna göre bahçenin havuz dışındaki kısmının alanı kaç bi-


rimkaredir?
| Matematik

VÝP Yayýnlarý

özüm

4
8. Sınıf
FA S
24.
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi İKÜ
L

rnek|18 rnek|21
Kısa kenarının uzunluğu, uzun kenarının uzunluğundan 8 ek- Kenar uzunluğu (2x – 1) m olan kare şeklindeki bir arazinin içinden
sik olan dikdörtgenin alanı aşağıdaki cebirsel ifadelerden han- aşağıdaki gibi paralelkenar kenar şeklinde bir yol geçmektedir.
gisi ile gösterilebilir?
xm
A) x – 8 B) x2 – 8

C) x2 – 8x D) x2 – 8x + 4

(2x – 1) m

I
özüm

R
LA
Buna göre, arazinin yol dışındaki kısmının alanı kaç metre-
karedir?

rnek|19
özüm
Bir otobüsteki yolcuların a tanesi tam bilet, (a – 1) tanesi öğren-
ci bileti almıştır.

Tam bilet ücreti (a + 1) TL, öğrenci bileti ücreti a TL olduğu-


na göre yolculardan alınan toplam ücreti bulalım.

N
YI
özüm

rnek|22
YA

Jale, uzunluğu (3x + 2) cm ve genişliği x cm olan dikdörtgen


rnek|20 şeklindeki iki eş şeridi birbirine dik olacak şekilde aşağıdaki gi-
bi üst üste koyuyor.
Kenar uzunluğu 3k santimetre olan kare şeklindeki bir kâğıt ke-
narlarından aşağıdaki gibi kesilerek kare şeklinde bir parça el-
de ediliyor.
2 cm
P

x cm
3k cm

Şeritlere üstten bakıldığında görünen kısmın alanının kaç san-


timetrekare olacağını bulalım.
Buna göre kare şeklindeki parçanın alanı kaç santimetreka-
redir?
özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

özüm

5
8. Sınıf
24.
L Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
İKÜ
FA S
rnek|23
Esma evinin salonunda bulunan dikdörtgen şeklindeki bir duvara, genişliği (a – 3) metre olan dikdörtgen şeklinde üç eş tabloyu aşağı-
daki gibi zemine paralel dizmiştir. Bu tabloların birbirleriyle ve duvar ile aralarındaki mesafe (4 – a) metredir.

a –3 a –3 a –3

4 –a 4 –a 4 –a 4 –a

I
a+4

R
LA
Yüksekliği (a + 4) metre olan duvarın alanı metrekare cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?

A) – a2 + 2a + 14 B) – a2 + 3a + 28 C) a2 + 2a + 14 D) a2 + 3a + 28

özüm

N
YI
YA

rnek|24
(x + 1) cm

Ersin Bey, dikdörtgen şeklindeki bir zemini yukarıdaki gibi dikdörtgen


P

şeklindeki 4 eş parke ile kaplamıştır.

Parkelerden birinin kısa kenarı (x + 1) cm olduğuna göre, zeminin


alanının santimetrekare cinsinden değeri aşağıdaki cebirsel ifade-

lerden hangisi ile gösterilebilir?

A) 2x2 + 6x + 4 B) 6x2 + 12x + 6 C) 12x2 + 12x + 6 D) 12x2 + 24x + 12


| Matematik

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi 1
1. Kenar uzunlukları (3x + 2) m ve (6x – 1) m olan dikdörtgen şeklindeki pencerenin üzerinde, genişliği (3x + 2) m olan dikdörtgen
şeklinde Şekil I’deki gibi bir stor perde vardır.

(3x + 2) m

I
R
Kare
(6x – 1) m

LA
Şekil I Şekil II

Bu stor perde görünümü kare oluşturacak şekilde aşağı doğru çekiliyor.

N
Buna göre stor perde çekildikten sonra, pencerenin görünen kısmının alanı metrekare cinsinden aşağıdaki cebirsel ifade-
lerden hangisi ile gösterilebilir?
YI
A) 6x2 – 2x – 3 B) 6x2 – 3x + 9 C) 9x2 – 3x – 6 D) 9x2 – 6x + 6
YA

2. Bir mağazada bir gün için yapılan kampanyayla, müşterinin 3. Bir dikdörtgenin uzun kenarının uzunluğu, kısa kenarının
ödeme sırası ile alışveriş tutarının çarpılmasıyla, elde edilen uzunluğunun 5 cm fazlasının 3 katıdır.
cebirsel ifadenin sabit terimi ve katsayılar toplamı eşit oldu-
Dikdörtgenin kısa kenarının uzunluğu x cm olduğuna gö-
ğunda bir hediye verilecektir.
re, santimetre cinsinden çevre uzunluğu aşağıdaki cebir-
Buna göre aşağıdaki müşterilerden hangisi hediye ka- sel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
zanmıştır?
A) 8x + 30 B) 8x + 10
P

A) Sıra Numarası Alışveriş Tutarı C) 4x + 20 D) 4x + 10

x+1 2x – 3

B)
3x – 1 x–1

C)
4x 5x – 6
| Matematik

D) 4. (7e2 – 2e) ⋅ (e – 5)
VÝP Yayýnlarý

2x – 1 2x – 1
Yukarıdaki işlemin en sade hâlinde içinde e2 olan teri-
min katsayısı kaçtır?

A) – 37 B) – 35 C) – 20 D) – 14
7
8. Sınıf
TEST
1
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi

5. Aşağıda dikdörtgen şeklindeki A, B, C kartonlarının her birinden dörder adet verilmiştir.

2x cm A 2x cm B 2x cm C

4x cm 2x cm x cm

I
R
Bu kartonların kenarları çakıştırılarak iki tane kare prizma oluşturuluyor. Bu prizmalardan biri aşağıda verilmiştir.

LA
C
C

Kartonların tamamı kullanıldığına göre diğer prizmanın yüzey alanı kaç santimetrekaredir?

A) 16x2 B) 26x2

N C) 32x2 D) 40x2
(LGS SORUSU)
YI
6. 8. Bir gölün 15a3b uzunluğundaki iki yakası arasına, uzunluğu
a2 olan ahşap köprü bloklarından 12ab tane konulmuştur.
a2 a
1
YA

15
a2 a 3b
olduğuna göre ...

Buna göre son blok ile gölün diğer yakası arasındaki


P

şeklinde modellenen cebirsel ifade aşağıdakilerden han- mesafe aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gös-
gisidir? terilebilir?

A) a2 + 4a +5 B) 4a2 + 5a +1 A) 3a3b B) 3a2b


C) a2 + 5a +4 D) a2 + 4a +1
C) 2a3b D) ab
| Matematik

7. Aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi diğerlerinden fark- 9. 20x3y2z4 = – 5xyz ∙ U


VÝP Yayýnlarý

lıdır?
Yukarıdaki eşitlikte U sembolünün yerine aşağıdakiler-
den hangisi yazılabilir?
A) 2a ∙ b2 ∙ ab3 B) b ∙ a3 ∙ 2ab3

C) 2a2b5 D) ab2 ∙ 2ab3 A) 4x3yz2 B) – 4x2yz3 C) – 4x3yz D) 4x2z3


8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÖZDEŞLİKLER
25. İki Kare Farkı ve Tamkare

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.1.3. Özdeşlikleri modellerle açıklar.

I
R
Özdeşlikler rnek|1
Denklem ve Özdeşlik

LA
2x ⋅ (3x − 5) = B − 10x
Önceki yıldan hatırlanacağı gibi; eşitlik bilinmeyenin bazı değer-
leri için doğru oluyorsa bu eşitliğe denklem denir. Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre B sembolü ye-
rine yazılması gereken cebirsel ifadeyi bulalım.
Örneğin;

x+1=5
özüm
eşitliğinde x = 4 olduğundan "x + 1 = 5" eşitliği bir denklemdir.

N
Bilinmeyenin her değeri için doğru olan eşitliklere özdeşlik denir.
Örneğin;
YI
2x + 2 = x + 2 + x
eşitliğinde x yerine yazılacak her sayı için eşitlik sağlanacağından rnek|2
verilen eşitlik özdeşliktir.
2a2 − R = (a − 5) ⋅ (2a + 1)
YA

Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre R sembolü ye-


rine yazılması gereken cebirsel ifadeyi bulalım.

özüm

Etkinlik - 1 Doğru [] - Yanlış []


P

Aşağıda verilen eşitlikler özdeşlik ise () değil ise () ola-
rak işaretleyiniz. rnek|3

(x + 3)2 = x2 + 5x + <
1.  2x + 3 = 2 ⋅ (x + 1) + 1
Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre < sembolü ye-
rine yazılması gereken cebirsel ifadeyi bulalım.
2.  x ⋅ (x2 − 1) = x3 + x + 6
| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

3.  (a − 3) ⋅ (a + 2)= a2 − a − 6

4.  3 ⋅ (2x − 1)= 2 ⋅ (x − 1)
1
8. Sınıf
25.
L İki Kare Farkı ve Tamkare
İKÜ
FA S
İki Kare Farkı Özdeşliği
Etkinlik - 2 Boşluk Doldurma
a2 − b2 = (a − b) ⋅ (a + b) Aşağıdaki eşitlikleri birer özdeşlik olacak şekilde boşlukla-
rı dolduralım
Yukarıdaki özdeşlik iki kare farkı özdeşliğidir. 1. 4x2 – 49 = (2x – 7) ⋅ (2x + 7)
(a − b) ⋅ (a + b) = a2 + ab − ab − b2
2. x2 – 100 = (x – 10) ⋅ (x + 10)
(a − b) ⋅ (a + b) = a2 − b2 olur.

I
3. 121 – a2 = (11 – a) ⋅ (11 + a)

R
İki karenin alanları farkı özdeşliği aşağıdaki gibi modellenebilir.

a 4. 25x2 – 4 = (5x + 2) ⋅ (5x – 2)


a

LA
a–b
a a
b
b b
rnek|5
b a–b
Ax2 – B = (9x – 4) ⋅ (9x + 4)
14444244443

İki karenin alanları farkı


iki kare özdeşliğidir.

Boyalı bölgenin alanı


iki yamuğun alanları
a 2 – b2 =
(a – b) ∙ (a + b)
2

a2 – b2 = (a – b) ∙ (a + b)
∙2

N Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre A – B ifadesi-


nin değeri kaçtır?
YI
toplamına eşittir.
özüm
YA

rnek|4
Aşağıdaki cebirsel ifadelerin özdeşlerini yazalım.

özüm
P

I. x2 – 42 = rnek|6
9972 – 32
II. a2 – 25 =

Yukarıdaki işlemin sonucunu iki kare farkı özdeşliğinden ya-


rarlanarak bulalım.
III. (2x)2 – 1=

özüm
| Matematik

IV. 9y2 – 16 =
VÝP Yayýnlarý

V. 100a2 – 81b2 =

2
8. Sınıf
FA S
25.
İki Kare Farkı ve Tamkare İKÜ
L

rnek|7 rnek|8
Bir kenarının uzunluğu 6a metre olan kare şeklindeki bir aske- Birgül, sınıf arkadaşlarının her birine sınıf mevcudunun 1 fazlası
ri bölgenin dört köşesine, aşağıdaki gibi bir kenarının uzunluğu kadar çikolata ikram etmiştir.
b metre olan kare şeklinde 4 gözetleme kulesi yapılmıştır.
Birgül kendisine çikolata ayırmadığına göre sınıf arkadaşlarına ik-
ram ettiği toplam çikolata sayısını sınıf mevcudun .............. 1 ek-
siğine eşittir.

Yukarıda, boş yere yazılması gereken ifadeyi bulalım.

I
R
özüm
b

6a

LA
rnek|9
Buna göre, bölgenin gözetleme kuleleri dışındaki kısmının
alanını bir özdeşlik olarak gösterelim. (5ñ2 – 3) ⋅ (5ñ2 + 3)

Yukarıdaki işlemin sonucu kaçtır?

özüm

N özüm
YI
YA

rnek|10
Murat, kenar uzunlukları (3a + 4) cm ve (a – 4) cm olan dikdörtgen şeklindeki bir kartonu Şekil II’deki gibi uzun kenarı boyunca a cm
katlamıştır.
(3a + 4) cm a cm
(a – 4) cm

?
P

Şekil I Şekil II

Buna göre, kartonun üst üste gelen kısımları dışındaki kısmının santimetrekare cinsinden bir yüzünün alanı aşağıdaki cebirsel
ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?

A) 2a – 16 B) a2 – 4 C) a2 – 16 D) 2a2 – 32
| Matematik

özüm

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
25.
L İki Kare Farkı ve Tamkare
İKÜ
FA S
İki Terimin Toplamının Karesi Özdeşliği İki Terimin Farkının Karesi Özdeşliği

(a + b)2 = a2 + 2ab + b2 (a − b)2 = a2 − 2ab + b2

Yukarıdaki özdeşlik iki terimin toplamının karesi özdeşliğidir. Yukarıdaki özdeşlik iki terimin farkının karesi özdeşliğidir.

(a + b)2 = (a + b) ⋅ (a + b) = a2 + ab + ab + b2 (a − b)2 = (a − b) ⋅ (a − b) = a2 − ab − ab + b2

(a + b)2 = a2 + 2ab + b2 (a − b)2 = a2 − 2ab + b2

İki terimin toplamının karesi özdeşliği aşağıdaki gibi modellenebilir. İki terimin farkının karesi özdeşliği aşağıdaki gibi modellenebilir.

I
a a
a b a+b

R a−b
(a − b)2 b.(a–b)
a a2 ab a a
a+b

LA
b b.(a–b) b2 b
b ab b 2

b a−b b
a2 = (a – b)2 + b.(a–b)+ b.(a–b)+ b2
(a + b) = a + 2ab + b
2 2 2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2

rnek|11 N rnek|13
YI
Aşağıdaki cebirsel ifadelerin özdeşlerini yazalım. Aşağıdaki cebirsel ifadelerin özdeşlerini yazalım.

özüm özüm
YA

I. (x + 3)2 = I. (a − 5)2 =

II. (2a + 5)2 = II. (2x − 1)2 =

III. (4y + 1)2= III. (3x − 2y)2=


P

rnek|12 rnek|14
(5x + 9)2 = 25x2 + Ax + B (Ax − B)2 = 100x2 − Cx + 9

Yukarıdaki özdeşliğe göre A + B ifadesinin değeri kaçtır? Yukarıdaki özdeşliğe göre C ÷ A − B ifadesinin değeri kaçtır?
| Matematik

VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

4
8. Sınıf
FA S
25.
İki Kare Farkı ve Tamkare İKÜ
L

rnek|17
VİPNOT
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2

(a − b)2 = a2 − 2ab + b2
(9a2 + 6a + 1) cm2
Yukarıdaki özdeşlikler aynı zamanda birer tamkaredir.

rnek|15

I
25x2 − Ax + 4 Yukarıdaki karenin alanı (9a2 + 6a + 1) cm2 olduğuna göre

R
çevresini bulalım.
Yukarıdaki cebirsel ifade bir tamkare olduğuna göre A kaçtır?

özüm

LA
özüm

Etkinlik - 3 Doğru [] - Yanlış []


Aşağıda verilen cebirsel ifadelerden tamkare olanları () ol-
mayanları () olarak işaretleyiniz. N
YI
1.  a2 − 10a + 25 2.  4x2 + 12x + 9

3.  y2 − 10y + 4 4.  z2 + 4z + 1
YA

rnek|18

rnek|16
x2 x –x
1 –1
x2 − 14x + 49 = A2
şeklinde tanımlanıyor.
P

Buna göre aşağıdaki işlemleri modelleyelim.

36x2 + 12x + 1 = B2 I. 9x2 + 6x + 1 II. x2 − 6x + 9


Yukarıdaki eşitliklere göre A ve B'yi bulalım. özüm

özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

5
8. Sınıf
25.
L İki Kare Farkı ve Tamkare
İKÜ
FA S
rnek|19

Aşağıdaki infografik, EBA (Eğitim Bilişim Ağı)’dan alınmıştır.

I
R
LA
N
YI
Aşağıda verilen şekillerden hangisinin alanı infografikte verilen özdeşliklerden biri ile ifade edilemez?

A) a B)
b
YA

a a b a

b
a a a b

C) a+2b b D)
2b
a+2b

a+3b
P

b
a+3b b

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm
| Matematik

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
İki Kare Farkı ve Tamkare 1
1. Gülfidan Hanım, genişliliği (x + 3) cm olan saksılarından 4x tanesini aralarında boşluk olmayacak şekilde aşağıdaki gibi dizmiştir.

4x tane saksı dizilmiştir. 9 cm

I
R
...

LA
(x + 3) cm

Bu dizme işinde ilk saksı rafın bir ucundan başlamış ve son saksı ile rafın diğer ucu arasında 9 cm'lik bir mesafe kalmıştır.

B) (4x − 3)2 N
Buna göre rafın uzunluğunun santimetre cinsinden değeri aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?

A) (x + 3)2 C) (3x − 2)2 D) (2x + 3)2


YI
2. 4. Bir terzi, yarıçapı x metre olan daire şeklindeki bir kumaştan,
YA

I. (2 - x) ⋅ (2 + x) = 4 - x2
yarıçapı y metre olan daire şeklindeki dört eş parçayı aşağı-
II. 4a2 - 16b2 = 4 ⋅ (a - 2b) ⋅ (a + 2b)
daki gibi kesip atıyor.
III. 25k2 + 30k + 9 = (5k - 3) ⋅ (5k + 3)
Yukarıdakilerden hangileri özdeşliktir?

A) Yalnız I B) I ve II

C) I ve III D) I, II ve III
P

| Matematik

Buna göre, kalan kumaşın bir yüzünün alanı metrekare


3. 1972 +2 ⋅ 3 ⋅ 197 + 32
cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gös-
VÝP Yayýnlarý

Yukarıdaki işlemin sonucu kaçtır? terilebilir? (p 'yi 3 alınız.)

A) 37 788 B) 38 809 A) 3 ⋅ (x - 2y) ⋅ (x + 2y) B) 3 ⋅ (2x - y) ⋅ (2x + y)

C) 39 910 D) 40 000 C) (x - 2y) ⋅ (x + 2y) D) (x - y) ⋅ (x + y)


7
8. Sınıf
TEST
1
İki Kare Farkı ve Tamkare

5.
Aşağıdaki şekilde bir marketin her birinin genişliği
a cm, yüksekliği (a + b) cm olan dört eş bölmeden
oluşan kapısının görseli verilmiştir.

a+b
a a a a

I
R
Bu kapıda sensörler yardımıyla ortadaki iki bölme her
iki tarafa da eşit miktarda açılmakta ve açılan bölme-
lerin bir kısmı diğer bölmelerin arkasında kalmaktadır.

LA
Kapı tam açıldığında bölmeler arasında kalan bölge-
nin genişliği 2b cm olmaktadır.

2b

Buna göre kapı tam açıldığında ortadaki bölmelerden birinin diğer bölmenin arkasında kalmayan kısmının santimetrekare

A) a(a + b)
N
cinsinden alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?

B) 2(a – b)2 C) a2 – b2 D) a2 + b2
YI
(MEB ÖRNEK SORU)

6. Asuman aşağıda üzerinde cebirsel ifadelerin yazılı olduğu 8. Mürsel ile Ayça'nın yaşlarının kareleri farkı ve yaşları toplamı
kartlardan, toplamı tam kare olan üçünü almıştır. 25'tir
YA

Buna göre Mürsel, Ayça'dan kaç yaş büyüktür?


100b2 144a2
A) 1 B) 2 C) 3 D) 5

120ab 240ab
9. Bir site planındaki blokların alanları cebirsel ifade şeklinde
Asuman'ın almadığı kartın üzerinde yazan cebirsel ifade aşağıdaki gibi bölgelerin içine yazılmıştır. Bu planda bahçe
aşağıdakilerden hangisidir? ve B blok kare, A blok dikdörtgen şeklindedir.
P

2a + b
A) 100b2 B) 144a2

C) 120ab D) 240ab 4a2 – b2


A Blok:
9a2 B Blok:
Bahçe:
| Matematik

7. (x − y)2 + (x + y)2 = 2x2 + U A bloğun kenarlarından biri (2a + b) olduğuna göre, bah-
VÝP Yayýnlarý

çenin alanı aşağıdaklerden hangisi ile gösterilebilir?


Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre U sembolü
yerine aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) 25a2 − 20ab + b2 B) 25a2 − 10ab + b2

A) y2 B) 2y2 C) 4y2 D) 2x2 + 4y2 C) 25a2 − 10ab + 4b2 D) 25a2 − 40ab + 4b2
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÇARPANLARA AYIRMA

26. Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden


Yararlanarak Çarpanlara Ayırma

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.1.4. Cebirsel ifadeleri çarpanlarına ayırır.

I
R
Çarpanlara Ayırma rnek|2
Ortak Çarpan Parantezine Alma Çarpanları −3x2 ve (x − 2y + 1) olan cebirsel ifadenin en sa-

LA
Cebirsel ifadelerde yapılan çarpma işlemini tersten yaparak ortak de hâlinin katsayılar toplamını bulalım.
çarpan parantezine alabiliriz.

3 ∙ (x − 4) = 3x − 12
özüm
olduğunu biliyoruz.

3x − 12 ifadesini 3 parantezine alırsak;

olur.
3x − 12 = 3 ∙ (x − 4)

Burada 3 ve (x − 4) ifadeleri, (3x − 12)'nin çarpanlarıdır.


N rnek|3
YI
Dikdörtgen şeklindeki bir
masanın kenar uzunlukla-
rnek|1
(12a +2 15a) cm 2 rından biri 3a cm ve alanı
cm
3a

Aşağıdaki cebirsel ifadeleri çarpanlarına ayıralım.


(12a2 + 15a) cm2 dir.
YA

özüm Buna göre masanın


çevre uzunluğunu bu-
a) 2x + 20 =
lalım.

b) x2 − 5x =
özüm
P

c) 2a2 + 4a − 8 =

d) 6ab2 − 4a2b =

e) − 2y4 − y = rnek|4
2a ∙ (5 − 3a) − 4 ∙ (a2 – 1) − 4 işleminin sonucunu çarpanla-
f) a3 + a2 − a = ra ayıralım.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

g) 24ab2c − 8abc = özüm

h) 6x2y + 2xy2 − 4xy =

1
8. Sınıf
26.
L Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
İKÜ
FA S
rnek|5 rnek|8
x ∙ (x + 5) + 3 ∙ (x2 – 1) – (x + 1) Öner Usta, aralarındaki uzaklık (40a – 24) cm olan A ve B nokta-
Yukarıdaki işlemin en sade hâlini çarpanlarına ayıralım. ları arasına (5a – 3) cm aralıklarla birer çivi çakmıştır.

özüm

(5a – 3) cm

I
...

R
A B

VİPNOT Öner Usta, A ve B noktalarına da birer çivi çaktığına göre, bu

LA
a − 1 = − (1 − a) iş için kaç çivi kullanmıştır?

(a2 − a) çarpanları a ve (a − 1) olduğu gibi − a ve (1 − a)


da olabilir. özüm

(a2 − a) = a ∙ (a − 1) ve (a2 − a) = − a ∙ (1 − a)

rnek|6 N
YI
20x2 – 5 ∙ (x2 + 2x)
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cebirsel ifadenin en sa-
de hâlinin çarpanlarından biri değildir?
YA

A) 5 B) – x
rnek|9
C) 2 – 3x D) 2x + 3
Ercan bir mağazadan aşağıdaki tablodaki ürünlerden belirtilen
sayıda almıştır.
özüm
Sayı(Adet) Ücret(TL)

x+5 6x
P

2x x–7

Ercan ödemeyi 8 eşit taksit ile yaparsa ödeyeceği taksitler-


rnek|7
den her biri kaç TL olur?
– 12a + 9 = – 3 ∙ A
9a2 – 3a = B ∙ (1 – 3a)
Yukarıdaki eşitliklere göre A + B işlemini bulalım. özüm
| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

2
8. Sınıf
FA S
26.
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma İKÜ
L
Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
rnek|10
Tam kare ve iki kare farkı özdeşliklerini bir önceki fasikülde aşa-
36a2 − 60a + 25 = K ∙ (6a – 5)
ğıdaki gibi göstermiştik.
Yukarıdaki verilen özdeşlikte K yerine yazılması gereken ce-
birsel ifadeyi bulalım.

(x + y)2 = x2 + 2xy + y2
özüm
(x − y)2 = x2 − 2xy + y2

I
x2 − y2 = (x − y) ⋅ (x + y)

R
Bu özdeşliklerden yararlanarak;

R x2 + 2xy + y2 şeklindeki bir cebirsel ifadenin çarpanının

LA
(x + y) olacağını söyleyebiliriz. [ (x + y)2 = (x + y) ⋅ (x + y) ]
rnek|11
R x2 − 2xy + y2 şeklindeki bir cebirsel ifadenin çarpanının
Ayşe, (x2 − 81) sayfalık bir kitaptan her gün (x − 9) sayfa oku-
(x − y) olacağını söyleyebiliriz. [ (x − y)2 = (x − y) ⋅ (x − y) ]
duğuna göre kitabın tamamını kaç günde okur?
R x2 − y2 şeklindeki bir cebirsel ifadenin çarpanlarının (x − y)
ve (x + y) olacağını söyleyebiliriz.

N özüm
YI
Etkinlik - 1 Boşluk Doldurma
Aşağıda verilen cebirsel ifadelerin çarpanlarını boşluklara
YA

yazalım.
rnek|12
1. x2 + 2x + 1 ® x+1

2. x2 − 6x + 9 ® x−3

25
+
P

3. x2 − 25 ® x − 5 ve x + 5 10x
2 +
x

4. (2x)2 − 20x + 25 ® 2x − 5

Yukarıdaki bir yüzünün alanı verilen küp biçimindeki kutunun

5. 9x2 −4 ® 3x − 2 ve 3x + 2 ayrıt uzunlukları toplamını bulalım.


| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

6. 16x2 + 24x + 9 ® 4x + 3

7. 100x2 + 20x + 1 ® 10x + 1


3
8. Sınıf
26.
L Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
İKÜ
FA S
rnek|13 rnek|14
Aşağıda verilen dikdörtgen şeklindeki arazinin alanı (9x2 – 4)
metrekare ve kare şeklindeki arazinin alanı (x2 – 4x + 4) met-
rekaredir.
(4x2 – 49) m2

2x + 4
9x2 – 4

I
Yukarıda verilen dikdörtgen şeklindeki havuzun alanı (4x2 – 49) met- +
4
x
rekare ve kenar uzunlukları alanın metre cinsinden çarpanlarıdır. –4

R
2
x

Buna göre havuzun çevresinin metre cinsinden değerini ce-


birsel ifade olarak yazılım. Bu arazi, dikdörtgen şeklindeki arazinin uzun kenarı ile ka-
re şeklindeki arazinin kenarının birleşimiyle oluşturulduğuna

LA
göre arazinin çevre uzunluğunu bulalım.
özüm

özüm

N
YI
rnek|15
YA

x2 – 6x + 9 9x2 + 6x + 1 x2 + 6x + 9 x2 – 9

Gürcan, yukarıdaki şeritlerden üzerindeki cebirsel ifadelerin ortak çarpanlarından en az biri aynı olanları kenarları boyunca birleştirecektir.

Buna göre, Gürcan’ın elde edeceği şekil aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) B)
P

C) D)
| Matematik

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
26.
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma İKÜ
L

rnek|16
Aşağıda verilen çerçeveler birer kenarları boyunca birleştirilmiştir. Dikdörtgen şeklindeki çerçevenin alanı (16x2 – 9) cm2 , kare şeklindeki
çerçevenin alanı (16x2 – 24x + 9) cm2 dir. Bu iki çerçevenin kenar uzunlukları verilen alanların cm cinsinden çarpanlarıdır.

(16x2 – 9) cm2 (16x2 – 24x + 9) cm2

I
R
LA
A noktasında bulunan karınca ok yönünde saniyede 6 cm hızla yürürse çerçevelerin etrafını dolaşarak tekrar A noktasına kaç
saniye sonra gelir?

A) x + 2 B) x – 4 C) 4x – 1 D) 2x + 1

özüm

N
YI
YA

rnek|17

A
Yandaki radarın gösterge ekranı, iç içe çizilmiş O merkezli 6 çember ile oluşturulmuş-
tur. Bu çemberler, birbirine uzaklıkları 1 km olan bölgelerin sınırlarını göstermektedir.

Daire şeklindeki gösterge panelinin belirttiği alan (3a2 + 30a + 75) km2 olduğuna
P

O
B göre, A ve B noktalarında bulunan gemilerin O merkezine uzaklıkları toplamı kaç
kilometredir? (p’yi 3 alalım.)

özüm
| Matematik

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
26.
L Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
İKÜ
FA S
rnek|18
Bir fabrikadaki eşit kütleli kutular el forkliftleri ile taşınmaktadır. Aşağıda verilen I. Forklift’teki kutuların toplam kütlesi (4x2 + 12x + 9) kg’dır.
I. Forklift’teki kutuların sayısı toplam kütlenin çarpanlarından biridir.

I. F
or II.
kli Fo
ft rkl
ift

I
e
tan
...
)
–6

...

R
(2x

LA
(4x2 +12x + 9) kg
II. Forklift’teki kutuların her birinin kütlesi I. Forklift’teki kutuların her birinin kütlesinden 9 kg eksiktir.

A) 4 ∙ (x2 – 6x + 9) B) 2 ∙ (x2 – 6x + 9) N
II. Forklift’te (2x – 6) tane kutu olduğuna göre, kutuların toplam kütlesi kilogram cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden han-
gisi ile gösterilebilir?

C) 4x2 – 12x + 9 D) x2 – 6x + 9
YI
özüm
YA

rnek|19

Yanda verilen kare prizma şeklindeki kutunun yan yüzlerinden birinin alanı (9x2 − 25) cm2
dir. Kutudaki yan yüzlerin ayrıt uzunlukları cm cinsinden bir yüzünün alanının çarpanlarıdır.
P

(9x2
–2
Kutunun yan yüzündeki ayrıtlarından birinin uzunluğu, tabanının bir ayrıt uzunluğundan 5)
cm2
büyük olduğuna göre, kutunun taban alanının cm2 cinsinden değeri aşağıdaki cebirsel ?
ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?

A) 4x2 – 12x + 9 B) 4x2 – 20x + 25 C) 9x2 – 30x + 25 D) 9x2 – 30x + 50


| Matematik

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden
Yararlanarak Çarpanlara Ayırma 1
1. Türk Bayrağı Kanunu'na göre dikdörtgen şeklindeki bayrağımızın uzunluğu, genişliğinin 1,5 katıdır.
Ferhat ve Mustafa beyler apartmanının balkonları arasındaki gergin bir ipe Türk bayrağı asmıştır. Bayrağın uzunluğu (3x + 9) m, bir
yüzünün alanı (6x2 + 36x + 54) m2 ve binalar arasındaki uzaklıklık 8 ∙ (x − 1) m'dir. Bayrak her iki binaya da eşit uzaklıkta asılmıştır.

I
R
8 ∙ (x – 1) m

LA
(3x + 9) m

N
YI
Bayrağın kenar uzunlukları alanının metre cinsinden çarpanları olduğuna göre, bayrağın binalardan birine uzaklığı metre
cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
YA

A) 3x − 7 B) 3x − 5 C) 2x + 4 D) 2x + 1

2. Aşağıdakilerden hangisi 3x2 - 75 ifadesinin çarpanların- 4. A


dan biri değildir?
P

(3x + 3) cm

A) 3 B) x

C) (x − 5) D) (x + 5)

B C
| Matematik

Yukarıdaki ABC üçgeninin alanı (6x2 + 12x + 6) cm2 oldu-


3. 16x2 - 24x + A ğuna göre, BC uzunluğunun santimetre cinsinden değeri
VÝP Yayýnlarý

aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?


Yukarıdaki cebirsel ifade tam kare olduğuna göre çarpan-
ları toplamı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 8 ⋅ (x + 1) B) 6 ⋅ (x + 1)
A) 3 B) 6 C) 4x – 3 D) 8x – 6 C) 4 ⋅ (x + 1) D) 2 ⋅ (x + 1)
7
8. Sınıf
TEST
1
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma

5.

Kuzey ve Duru, matematik dersi için proje ödevi olarak birer ge-
ometri tahtası yapmışlardır. Kuzey’in yaptığı geometri tahtasın-
daki çiviler arasındaki uzaklık, Duru’nun yaptığı geometri tahta-
sı üzerindeki çiviler arasındaki uzaklıktan 1’er cm daha fazladır.

Her ikisi de hazırladıkları geometri tahtası üzerinde eşit sayıda


çiviyi çevreleyen karesel bölgeler gösteriyorlar.

I
R
Kuzey’in hazırladığı Duru’nun hazırladığı
geometri tahtası geometri tahtası

Kuzey’in hazırladığı geometri tahtasında gösterdiği karenin alanı a2 santimetrekare olduğuna göre Duru’nun hazırladığı ge-

LA
ometri tahtasında gösterdiği karenin santimetrekare cinsinden alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) a2 – 4a + 4 B) a2 – 6a + 9 C) a2 – 8a + 16 D) a2 – 12a + 36
(MEB ÖRNEK SORU)

6. Şeyma, alanı (9a2 − 4b2) cm2 olan dikdörtgen şeklindeki bir N 8. a + b = 25 ve c − d = 21'dir.
YI
kâğıttan kenarlarından birinin uzunluğu 4b olan dikdörtgen
şeklindeki bir parçayı II. Şekil'deki gibi keserek atmıştır Buna göre

4a − 3c + 4b + 3d
4b
ifadesinin değeri kaçtır?
YA
3a – 2b

9a2 – 4b2 A) 20 B) 23 C) 30 D) 37

I. Şekil II. Şekil

Buna göre kalan kâğıdın bir yüzünün cm2 cinsinden alanı,


aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?

9.
P

A) 9a2 – 12ab + 4b2 B) 3a2 – 10ab + b2


m
)c
C) 9a2 – 24ab + 4b2 D) a2 – 12ab + 4b2 12
x+
2 –2
(x

m
)c
0x
2 –1
(2x
| Matematik

Yukarıda uzunlukları verilen iki çubuğun uçlarından birleşti-


rilmesiyle oluşan çubuğun tamamı (3x − 6) cm uzunluğun-
VÝP Yayýnlarý

7. a ve b bir doğal sayı, a + b = 13 ve a2 + b2 = 97'dir. daki eş parçalara ayrılacaktır.


Buna göre a ∙ b ifadesinin değeri kaçtır? Buna göre oluşan parça sayısı kaçtır?

A) 30 B) 36 C) 40 D) 42 A) 2x – 1 B) x – 4 C) x – 2 D) x + 2
8
8. Sınıf
FASİKÜL
27. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Cebirsel İfadeler

I
1. Mert kenar uzunlukları x cm ve 2x cm olan dikdörtgen şeklinde bir kağıt alıyor (Şekil 1).

R
Bu kağıdın iki kenarı üzerine, köşelerden 3 cm ve 4 cm uzaklıkta olacak şekilde A ve B noktalarını işaretliyor (Şekil 2).

Kâğıdı [AB] boyunca keserek küçük parçayı atıyor (Şekil 3).

LA
3 cm
A
x cm

2x cm
1. Şekil

N 2. Şekil
B 4 cm
3. Şekil

Buna göre, 3. şekilde elde edilen çokgenin cm2 cinsinden bir yüzünün alanını veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
YI
A) x2 + 5x - 6 B) x2 + 5x + 6 C) x2 - 5x - 6 D) x2 - 5x + 6
YA

2. Yusuf’un Şekil 1’de üç tane küpü üst üste koyarak elde ettiği yapının yüksekliği, Şekil 2’deki küpün yüksekliğine eşittir. Şekil 1’de-
ki küplerden ikisinin birer yüzlerinin alanları cm2 cinsinden 4x2 ve (16x2 + 32x + 16), Şekil 2’deki küpün bir yüzünün alanı cm2 cin-
sinden (81x2 + 90x + 25)’tir.
P

4x²
x+25
81x²+90

2x+16 Şekil 2
16x²+3
| Matematik

Şekil 1

Buna göre, Şekil 1’deki yeşil renkli küpün bir yüzünün alanının cm2 cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 4x2 + 4x + 1 B) 9x2 + 6x + 1 C) 9x2 + 12x + 4 D) 9x2 + 18x + 9


1
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
27.
L Cebirsel İfadeler
İKÜ
FA S
3. Türk bayrağı'nın boyu, genişliğinin 1,5 katıdır.

I
R
Mete, 23 Nisan'da süslemelerde kullanmak üzere birbirine eş 5 tane Türk bayrağı'nı yukarıdaki gibi birleştirerek bir dikdörtgen oluş-
turmuştur. Bu dikdörtgenin çevre uzunluğu (22x + 66) cm'dir.

LA
Buna göre, Türk bayraklarından birinin bir yüzünün alanını cm2 cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) 4x2 + 24x + 36 B) 6x2 + 24x + 24 C) 6x2 + 36x + 36 D) 6x2 + 36x + 54

N
YI
4. Bir marangoz 4 cm kalınlığındaki suntaları kullanarak aşağı- 5.
da verilen dolabı yapmıştır. Dolabın genişliği (8x + 4) cm ve x cm
yüksekliği (9x + 18) cm’dir. Kapaklı kısmın yerden yüksekliği
(x + 3) cm ve boşluk olan kısmın yüksekliği (6x - 2) cm’dir.
(8x + 4) cm
YA

4 cm
x cm

(6x – 2) cm
2y cm

(9x + 18) cm Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi bir ayrıt uzunluğu 2y cm


4 cm
olan sarı renkli küpün yüzlerinin tamamı, genişliği x cm olan
P

mor renkli kurdeleler ile çevrelenmiştir.


Buna göre, küp üzerindeki kurdeleler dışında kalan sarı
4 cm renkli bölgelerin alanları toplamının cm2 cinsinden de-

ğeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?


(x + 3) cm

A) 24y2 - 24xy + 4x2 B) 24y2 - 24xy + 6x2


4 cm
C) 24y2 - 18xy + 4x2 D) 24y2 - 36xy + 6x2
| Matematik

Buna göre, bu dolaptaki dikdörtgen şeklindeki eş kapak-


lardan birinin ön yüzünün alanının cm2 cinsinden değeri
VÝP Yayýnlarý

aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 8x2 + 16x - 10 B) 8x2 + 14x - 15

C) 8x2 + 12x - 8 D) 8x2 + 10x - 8


2
8. Sınıf
FA S
27.
Cebirsel İfadeler İKÜ
L
6. Nihat kenar uzunlukları (4x – 3) cm ve (7x + 1) cm olan dikdörtgen biçimindeki kartonu aşağıdaki gibi iki kez katlamıştır.
(7x + 1) cm

(4x – 3) cm

Başlangıç 1. katlama 2. katlama

Kartonun ön yüzü mavi arka yüzü kırmızı renkli olduğuna göre, ikinci katlamadaki mavi renkli bölgenin alanı cm2 cinsinden

I
aşağıdakilerden hangisine eşittir?

R
A) 9x2 + 24x + 16 B) 9x2 + 18x + 9 C) 3x2 - 15x - 24 D) 3x2 - 17x - 28

LA
N
7. ax2 + bx + c cebirsel ifadesinin katsayılar toplamı a + b + c ve sabit terimi c’dir.
YI
Aşağıda butona basıldığında gösterilen oklar yönünde dönen iki çarktan oluşan bir düzenek verilmiştir.
YA
P

Bu düzenekteki 5 eşit parçadan oluşan çark 1 tam turunu 10 saniyede, 6 eşit bölmeden oluşan çark ise 1 tam turunu 12 saniyede
tamamlamaktadır. Aynı anda dönmeye başlayan bu çarklar her defasında farklı bir süre sonunda aynı anda durmaktadırlar. Çark-
lar durduğunda üçgen biçimindeki ibrelerin uçlarının gösterdiği bölmelerde yazılı olan cebirsel ifadelerin çarpımlarının sonucu ek-
randa görünmektedir.
| Matematik

Çarklar yukarıdaki konumlarındayken butona basılıyor ve 14 saniye sonra aynı anda durduklarında ekranda yeni bir cebirsel ifade
görünüyor.

Buna göre ekranda görünen cebirsel ifadenin katsayılar toplamı ile sabit teriminin çarpımının sonucu kaçtır?

A) 72 B) 36 C) 0 D) -42
(MEB ÖRNEK SORU)
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
27.
L Cebirsel İfadeler
İKÜ
FA S
8. Şekil 1'de verilen ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renkli olan kare şeklindeki kâğıdın bir kenar uzunluğu (4x + 1) cm'dir.

(x – 1) cm

(4x + 1) cm

I
R
Şekil 1 (x + 2) cm
Şekil 2 Şekil 3

Bu kâğıt sol kenara uzaklığı (x + 2) cm ve üst kenara uzaklığı (x - 1) cm olan yerlerden Şekil 2'deki gibi katlanarak Şekil 3'teki gö-

LA
rüntü elde edilmiştir.

Buna göre, Şekil 3'teki sarı renkli bölgenin alanını cm2 cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisine özdeştir?

A) 4x2 + 12x + 9 B) 4x2 - 9 C) 4x2 - 12x + 9 D) 9x2 - 16

N
YI
9. Aşağıdaki tabloda bir manavda satılan dört çeşit meyvenin 10. Aşağıda verilen dikdörtgen şeklindeki pencerenin yüksek-
birer kilogramının fiyatları ve Ayten Hanım’ın aldığı bu mey- liği (8x + 32) cm’dir. Birbirine eş 8 tane kare şeklinde camı
YA

velerin her birisi için ödediği ücret verilmiştir. olan bu pencerenin; dış çerçevesinin kalınlığı 3 cm, iç kısım-
lardaki çerçevelerin kalınlığı 2 cm’dir.
Tablo: Ürünlerin Birer Kilogramının Fiyatı ve Ödenen Ücret
3 cm
Ürünün 1 kg Ödenen
Ürünler
Fiyatı (TL) Ücret (TL)
2 cm
Elma 2x + 2 4x2 + 8x + 4
P

Portakal 4x - 1 16x2 - 1
(8x + 32) cm
Nar 3x - 1 9x2 - 6x + 1

Muz 5x - 2 25x2 - 4

Verilenlere göre, Ayten Hanım manavdan kaç kilogram


meyve almıştır?
3 cm 2 cm
| Matematik

A) 12x + 4 B) 12x + 6
Buna göre, bu penceredeki eş camlardan birinin alanının
VÝP Yayýnlarý

C) 14x + 2 D) 14x + 4 cm2 cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) x2 + 10x + 6 B) 4x2 + 16x + 16

C) 4x2 + 20x + 25 D) 4x2 + 24x + 36


4
8. Sınıf
FA S
27.
Cebirsel İfadeler İKÜ
L
11. Aşağıda bazı şekiller ve bu şekillerin ifade ettiği işlemler verilmiştir.

: İçine yazılan ifadenin karesini alır.

: İçine yazılan ifadeleri birbiri ile çarpar.

I
: ve işlemlerinden elde edilen sonuçları toplar.

R
Örnek:

LA
2m : 2m ∙ 2m = 4m2

3m 4n : 3m ∙ 4n = 12mn

2m 3m 4n
N
: 4m2 + 12mn
YI
Buna göre aşağıdaki işlemlerden hangisinin sonucu (3x + 4)2 ifadesine eşittir?

A) B)
YA

2x x+2 2x+3 2x+1 x x+6

C) D)
P

2x+1 5x+5 x+2 2x+1 5x+5 x+3


| Matematik

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
27.
L Cebirsel İfadeler
İKÜ
FA S

12. ?

(6x – 3) cm

(10x + 4) cm (6x + 3) cm
Şekil 1 Şekil 2

I
Şekil 1'de iç içe iki tane kare ve Şekil 2'de bir dikdörtgen verilmiştir. Karelerden büyük olanın bir kenar uzunluğu (10x + 4) cm, dik-

R
dörtgenin kenar uzunlukları (6x + 3) cm ve (6x – 3) cm'dir.

Şekilde, mavi ve sarı renkli bölgelerin alanları eşit olduğuna göre, küçük karenin bir kenar uzunluğu kaç cm'dir?

LA
A) 2x + 13 B) 6x + 5 C) 8x - 5 D) 8x + 5

13.
Karşılıklı iki yüzeyi kare ve diğer yüzeyleri

eş dikdörtgenler olan prizmaya kare prizma denir.

N
YI
Kare prizma şeklindeki tavan aydınlatma panelinin üzerine 9 tane eş kare prizma şeklinde led lamba monte edilmiştir.
YA
P

Tavan aydınlatma panelinin kare şeklindeki yüzeylerinin kenar uzunluğu x cm, led lambaların kare şeklindeki yüzeylerinin kenar
| Matematik

uzunluğu ise y cm dir.

Buna göre panelin kare şeklindeki yüzeyinde led lambaların dışında kalan bölgenin santimetrekare cinsinden alanı aşağı-
daki cebirsel ifadelerden hangisine özdeştir?

A) (x - y) $ (x + y) B) (x - 3y) $ (x + 3y) C) (x - 6y) $ (x + 6y) D) (x - 9y) $ (x + 9y)


(MEB ÖRNEK SORU)
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
27.
Cebirsel İfadeler İKÜ
L
14. Aşağıda verilen trafik lambalarının her biri, kenar uzunlukları 2x cm ve 8x cm olan dikdörtgen şeklindeki siyah levha üzerine yarıçap
uzunluğu r cm olan daire şeklinde lambaların takılması ile elde edilmiştir.
2x cm

r cm

8x cm

I
R
LA
A) (8x - 6r)2 B) (6x + 6r)2 N
Buna göre, dört trafik lambasındaki görünen siyah renkli zeminlerin alanları toplamının cm2 cinsinden değeri aşağıdakiler-
den hangisine eşittir? (r = 3 alınız.)

C) (8x - 4r)(8x + 4r) D) (8x - 6r)(8x + 6r)


YI
YA

15. Şekil 1’de verilen kare şeklindeki kağıdın bir kenarının uzunluğu (3x + 5) cm’dir.
Egecan bu kağıdı Şekil 2’de gösterildiği gibi 2 tane eş dik yamuk ve 2 tane eş dik üçgen olmak üzere toplam 4 parçaya ayırıyor.
P

(3x + 5) cm 5 cm 3x cm

3x cm 3x cm

3x cm 5 cm

5 cm 5 cm
| Matematik

Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

Egecan ayırdığı 4 parçayı Şekil 3’teki gibi birleştirilerek içinde boşluk olan bir dikdörtgen elde ediyor.

Buna göre, Şekil 3’te elde edilen dikdörtgenin ortasındaki boşluğun alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) 9x2 - 48x - 30 B) 9x2 - 15x - 25 C) 9x2 - 25x - 20 D) 9x2 - 30x - 15


7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
27.
L Cebirsel İfadeler
İKÜ
FA S
16. Metin kare şeklindeki kâğıdın köşesinden Şekil 1’deki gibi kare şeklinde bir parça kesiyor.

A 8 cm B

I
144 cm²

R
8 cm

Şekil 1 Şekil 2

LA
Şekil 2’de kalan parçanın alanı 144 cm2 ve |AB| = 8 cm’dir.

Buna göre, Şekil 2’de kalan parçanın çevre uzunluğu kaç cm’dir?

A) 44 B) 48 C) 52 D) 56

N
YI
17. a2 – b2 = (a – b) $ (a + b), (a + b)2 = a2 +2ab + b2 dir.
Kenar uzunlukları 7x cm ve 4x cm olan dikdörtgen şeklindeki bir duvara şekildeki gibi bir tane dikdörtgen ve üç tane kare çerçe-
YA

ve asılmıştır.

x cm y cm

3x cm y cm
P

4x cm

2y cm 2y cm

2y cm 2y cm
| Matematik

7x cm

Dikdörtgen şeklindeki çerçevenin kenar uzunlukları 3x cm ve x cm, kare şeklindeki çerçevelerin kenar uzunlukları y cm ve 2y cm’dir.

Buna göre duvarda çerçeveler dışında kalan bölgenin santimetrekare cinsinden alanı aşağıdaki cebirsel ifadelerden han-
gisine özdeştir?

A) (5x + 3y)2 B) (5x - 3y)2 C) (5x - 3y)(5x + 3y) D) (3x - 5y)(3x + 5y)
8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
28. GENEL TARAMA TESTİ

I
1. Balık çiftliği işine giren Murat Bey’in yaptığı başvuru sonucunda ilgili bakanlık, deniz üzerinde ve kenar uzunlukları 15 m ve 60 m

R
olan dikdörtgen şeklinde bir bölge tahsis etmiştir. Murat Bey ise bu bölge üzerine yarıçapı x metre olan daire şeklinde 12 kafes kur-
muştur.
60 metre

LA
xm

15 metre

N
Aşağıdakilerden hangisi, balık çiftliği olarak kullanılan bölgenin, kafesler dışında kalan kısmının alanının metrekare cinsin-
YI
den gösterimine ait çarpanlarından biri değildir? (p’ yi 3 alınız.)

A) 36 B) (5 − x) C) (15 − 3x) D) (x + 10)


YA

2. 3. Betül
Öğretmen
Büyütme
Ekrem
katsayısı
10 kat
m 100 kat
0,1 m
200 kat
P

Kaan

Yukarıda Betül Öğretmen'in sınıfı gösterilmiştir. Betül Öğret-


men Ekrem'in, Kaan'ın yerine oturmasını istemiş; Kaan'a ise

Bir mikroskop içine konulan cismin görüntüsünü 10, 100 ve


boş sıralardan herhangi birine oturabileceğini söylemiştir.
200 kat büyütebilmektedir. Örneğin, uzunluğu 10−3 mm olan
bir bakteri mikroskoba konularak, mikroskop 100 kat büyüt- Buna göre Kaan'ın pencere kenarına oturmuş olma ola-
me ayarına getirildiğinde 100 ∙ 10−3 = 0,1 mm olarak görünür. sılığı kaçtır?
| Matematik

Bir bilim insanı bu mikroskoba 0,023 ∙ 10−3 mm uzunlu-


A) 1 B) 1 C) 1 D) 1
ğunda bir bakteri koyduğunda bakterinin uzunluğunu 3 4 5 6
VÝP Yayýnlarý

aşağıdakilerden hangisindeki gibi göremez?

A) 23 ∙ 10−4 mm B) 23 ∙ 10−3 mm

C) 4,6 ∙ 10−3 mm D) 0,0023 mm


1
8. Sınıf
28.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
4. İki tekerleği de eş silindir biçiminde olan bir asfalt düzetme makinesi, asfalt dökülmüş bir yol üzerinde ön tekerleğinin merkezi ile
asfalt dökülen yolun başlangıcının aynı hizada olduğu noktadan başlayarak Şekil I'deki gibi ok yönünde ilerleyecektir. Bu makine-
nin iki tekerleğinin merkezleri arasındaki uzaklık ó288 dm ve tekerleklerden birinin yarıçapı ò32 dm'dir.

ó2
88
dm

I
R
As
fal
td
ök
ülm
üş
yo
l

LA
Ön

ilk
Şe
I.
tekerlek

il
ek
I. Ş
Arka
tekerlek

Makinenin tekerleklerinden biri 10 tam tur attığında ön tekerliğin merkezi ile asfalt dökülmüş yolun bitimi II. Şekil'deki gibi aynı hi-
zaya gelmiştir.

N
Buna göre, makinenin tekerleklerinin iki kez düzelttiği yolun uzunluğu kaç desimetredir? (p'yi 3 alınız.)
YI
A) 216ñ2 B) 228ñ2 C) 240ñ2 D) 258ñ2
YA

5. 6. Aşağıdaki tabloda bir okul boyanırken kullanılan boya mik-


kalan su tarları gösterilmiştir.
Şişede itre
2 – 16x) L
(16x Tablo: Kullanılan Boya Miktarları
Boya Rengi Kullanılan Miktar(L)
Beyaz 240
P

Mavi 190
Kırmızı 200
Yandaki resimde tamamı dolu olan bir
şişedeki su ile boş bir bardak doldu- Sarı 90

rulduğunda, şişede kalan su miktarı ve


Ahmet Bey kullanılan boyaların renklerine göre dağılımını bir
Bardaktaki su bardaki su miktarı gösterilmiştir.
daire grafiğinde gösterdikten sonra 180 L beyaz boya da-
(9 – 8x) Litre
ha kullanılmıştır.
| Matematik

Buna göre aynı şişe tamamen su ile dolu olduğunda Ahmet Bey eklenen beyaz boyaz ile tabloyu güncelle-
(4x − 3) L su alan bardaklardan en fazla kaç tanesi ta- dikten sonra tablodaki verileri tekrar bir daire grafiği ile
VÝP Yayýnlarý

mamen doldurulabilir? gösterirse mavi boyayı gösteren daire diliminin merkez


açısı ilk duruma göre kaç derece azalır?
A) 4x − 3 B) 4x + 3
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19
C) 2x + 3 D) 2x − 3
2
8. Sınıf
FA S
28.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
7. Bir tekstil atölyesinin kare şeklindeki zeminine kenar uzunluğu 8 ve 24 dm olan dikdörtgen şeklindeki masalar aşağıdaki gibi dizil-
miştir. Bu dizme işleminde art arda dizilen masalar arasında 22 dm, yan yana dizilen masalar arasında 12 dm boşluk vardır. Art ar-
da dizilen son masa ile duvar arasında 22 dm ve yan yana dizilen son masa ile duvar arasında 12 dm boşluk vardır.

22
dm

I
22
dm

R
8d
m
22
dm

LA
dm
24
12
dm

dm
12
N
12
dm

YI
Bu tekstil atölyesinde her bir masada bir çalışan olduğuna göre, en az kaç çalışan vardır?

A) 24 B) 28 C) 30 D) 36
YA

8. 9. a pozitif bir tam sayı ve b negatif bir tam sayı olmak üzere
48 40 60 ab üslü ifadesinin sayı doğrusundaki yeri aşağıdaki gibidir.
Bir oyunda 9 kareden oluşan yanda-
P

ki şekle ok atılacak vurulan karedeki ab


20 50 44
sayının asal bölenlerinin çarpımı ka-
30 26 90 dar puan alınacaktır. 1 1

100 10

Buna göre ab üslü ifadesinde, a yerine 2 yazılarak oluş-


Buna göre İnci'nin bu şekle attığı bir okla en yüksek pu-
turulacak üslü ifadelerin sayısı, 3 yazılarak oluşturacak
anı alma olasılığı kaçtır?
üslü ifadelerin sayısından kaç fazladır?
| Matematik

A) 1 B) 4 C) 5 D) 2
3 9 9 3 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
VÝP Yayýnlarý

3
8. Sınıf
28.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
10. 75. Yıl Ortaokulu müdürü Ahmet Bey bir bilgisayar programı yardımıyla okuldaki 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin dağılımını bir daire
grafiği ile, 8. sınıf öğrencilerinin dağılımını ise bir sütun grafiği ile göstermiştir. Bir süre sonra diğer verilerin değişmediğini fakat 8D
sınıfının mevcudunun silindiğini fark etmiştir.

Grafik: Ortaokuldaki Öğrenci Sayılarının Dağılımı Grafik: 8. Sınıflardaki Öğrenci Sayıları


Sayı

8. Sınıflar 39
38
7. Sınıflar 37

I
36
100° 35

R
80°
60°

5. Sınıflar
6. Sınıflar
?

LA
Şubeler
8A 8B 8C 8D

Buna göre Ahmet Bey aşağıdakilerden hangisini bilirse 8D sınıfının mevcudunu bulamaz?

A) 5 ve 6. sınıflar arasındaki öğrenci sayıları arasındaki fark


B) 7. sınıflardaki öğrenci sayısını

N
C) Daire grafiğinde 8. sınıflara ait daire diliminin merkez açısını
D) 7 ve 8. sınıflardaki öğrenci sayıları toplamını
YI
YA

11. Bir marangoz ó432 dm uzunluğundaki odunu iki eş parçaya 12. Betül, 6 çubuktan oluşan abaküsteki renkli boncuklardan en
böldükten sonra bu parçalardan birini aşağıdaki gibi 3 eş, üstte olan birini başka bir çubuğa takarak 6 basamaklı sayı-
diğerini 2 eş parçaya bölüyor. lar oluşturmaktadır. Aşağıda Betül'ün bu abaküste oluştur-
duğu 395 639 sayısı gösterilmiştir.

dm
ó432
P

Çubuk

Boncuk

3 9 5 6 3 9

Buna göre Betül'ün, abaküs yukarıdaki gibiyken en üstteki


boncuklardan birinin yerini değiştirerek oluşturacağı sa-
yısının öncekine göre daha küçük olması olasılığı kaçtır?
| Matematik

Buna göre bu 5 parçadan 3 tanesinin yan yana dizilmesi


A) 1 B) 1 C) 3 D) 1
VÝP Yayýnlarý

ile oluşturulan yapının uzunluğu en fazla kaç dm olabilir?


20 10 20 5
A) ó192 B) ó147 C) ó108 D) ò75

4
8. Sınıf
FA S
28.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
13. Ücretli bir köprü girişinde bulunan gişelerdeki arıza sebebiyle, 213 m uzunluğunda trafik oluşmuştur. Bu trafikte, 4 şeritli yoldaki araç-
lar aşağıdaki gibi dörderli sıra şeklinde dizilmiştir.

I
R
4 ta
ne

LA
2
13
m
et
re

N
YI
Bu köprüden geçiş ücreti her araç için 43 TL'dir.

Araçların her birinin uzunluğu 4 metre olduğuna göre, bu trafikteki araçların tamamından alınacak köprü ücreti toplamı kaç
TL'dir?

A) 215 B) 216 C) 217 D) 219


YA
P

14. Ayşegül, uzunluğu 20 cm olan sarmaşığı A saksısına ve


uzunluğu 10 cm olan sarmaşığı da B saksısına aynı an-


20 cm
Günde ñ3 cm uzamaktadır. da dikmiştir. A saksısındaki sarmaşık dikildikten sonraki
her gün ñ3 cm ve B saksısındaki sarmaşık dikildikten son-
A raki her gün ò12 cm uzamaktadır.
10 cm
| Matematik

Buna göre kısa olan sarmaşığın uzunluğu, uzun olan


sarmaşığın uzunluğundan en az kaçıncı günün sonun-
B
da daha fazla olur?
Günde ò12 cm uzamaktadır.

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
28.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
15. Tepe Noktası 16.
x
y

Burak

ac
m

I
R
Ayrıt uzunluğu x birim olan küp şeklindeki kırmızı bir kutu-
nun tüm yüzlerine, kalınlığı y birim olan beyaz bir bant yu-

LA
(a karıdaki gibi yapıştırılmıştır.
–b
Bantlar kutunun karşılıklı yüzlerine aynı şekilde yapıştı-
)c
m
rıldığına göre kutunun bantlar dışında görünen yüzlerinin
alanları toplamı aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir?

A) 6x2 – 12xy + 4y2


Jale

N B) 6x2 – 16xy + 4y2

C) 6x2 – 12xy – 4y2

D) 6x2 – 16xy – 4y2


YI
Jale ve Burak eşit uzunluktaki iki ip ile yukarıdaki gibi bir
tepeye tırmanmaktadır. Bu tırmanışta Jale her hareketinde
ip üzerinde (a − b) cm, Burak ise her hareketinde ip üzerin-
de a cm kendilerini yukarı çekmektedir.
YA

Jale b kez, Burak (a − b) kez ipi kullanarak kendilerini yu-


karı çektikten sonra mola vermişlerdir.

Buna göre, mola verdikleri anda geçtikleri ip uzunlukla-


rının farkı cm cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden
hangisi ile gösterilebilir? 17.
5 ton
A) (a − b)2 B) (a + b)2
P

C) a2 − b2 D) a2 + b2
6 ton

Bir çöp toplama merkezine çöp taşıyan iki kamyondan bi-


ri her seferinde 5 ton, diğeri her seferinde 6 ton çöp topla-
yıp merkeze bırakmakta sonra tekrar sefere çıkmaktadır.
Bu kamyonlar her gün eşit miktarda çöp toplayıncaya ka-
| Matematik

dar çalışmaktadır.
VÝP Yayýnlarý

Merkezde ise bu iki kamyonun topladığı çöplerin her haf-


ta % 30'u geri dönüştürüldüğüne göre, bir haftada geri dö-
nüşümü yapılan çöp miktarı en az kaç tondur?

A) 90 B) 108 C) 116 D) 126


6
8. Sınıf
FA S
28.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
18. Bir havalimanında bulunan arızalı bir terazi üzerine konulup tartılan bavulların kütlesini, kilogram cinsinden en yakın onluğa yuvar-
layarak ekranında göstermektedir. Örneğin tartıya kütlesi 12 kg olan bir bavul konulduğunda ekranda10 kg, kütlesi 17 kg olan bir
bavul konulduğunda ekranda 20 kg görünmektedir.

Gökhan 16 tanesinden 14 tanesinin kütleleri verilen bavulları bu terazi ile tartacaktır. Kütleleri bilinmeyen bavulların kütlesi kilogram
cinsinden birer tam sayıdır.

24 kg
18 kg
21 kg

I
21 kg

R
Arızalı Terazi 27 kg
24 kg

21 kg 34 kg
36 kg

LA
12 kg
28 kg

g 13 kg
g 14 k
? kg 25 k
? kg

N
Gökhan’ın rastgele tartacağı bavullardan birinin kütlesinin terazinin ekranında 10 kg olarak görünme olasılığı 1 ve 30 kg

olarak görünme olasılığı 3 olduğuna göre, kütleleri verilmeyen bavulların kütleleri farkı en az kaç kilogramdır?
8
4
YI
A) 9 B) 12 C) 14 D) 18
YA

19. Bir şirket her dört yılda bir kâr payı dağıtmaktadır. Bu kâr payı şirketin sahip olunan hissesine göre dağıtılmaktadır. Aşağıdaki çizgi
grafiğinde şirketin kâr payı dağıtacağı 2017 ve 2020 yılları arasındaki gelir ve gider durumu, daire grafiğinde ise şirket sahibi üç ki-
şinin şirket üzerindeki hisse dağılımları gösterilmiştir.

Grafik: Şirketin Gelir Gider Durumu Grafik: Şirketin Hisse Dağılımı


P

Kazanç (x 1 000 000 TL)

36 Gelir Al
i
30 Gider

Mustafa

24 160°
18
120°
12
t
rha
6 Fe
| Matematik

0 Yıllar
2017 2018 2019 2020

Ali Bey kâr dağıtımından elde ettiği miktarın % 5'ini LÖSEV'e bağışladığına göre, Ali Bey'in LÖSEV'e yaptığı bağışın mikta-
rı kaç TL'dir?

A) 1 000 000 B) 1 500 000 C) 1 800 000 D) 2 000 000


7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
28.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
20. Ayça Öğretmen’in cebirsel ifadelerle ilgili hazırladığı bir etkinlikte öğrenciler üç farklı etiket kullanmaktadır. Aşağıda bu etiketler ve
ifade ettiği işlemler gösterilmiştir.

: İçine yazılan ifadenin karesini bulur.

: İçine yazılan ifadenin 4 katını bulur.

I
R
: etiketinin değerinden etikenin değerini çıkarır.

LA
Aşağıda Ece’nin hazırladığı bir etkinlik gösterilmiştir.

2x : (2x)2 = 4x2

3x : 3x ∙ 4 =12x

N
YI
2x 3x : 4x2 − 12x
YA

Ercan sonucu (3x — 2)2 ifadesine eşit olan bir etiket yaptığına göre, hazırladığı etkinlik aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) B)

3x 2x + 1 2x 2x − 1
P

C) D)

3x 3x − 1 2x 4x + 3
| Matematik

8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
29. Denklem Çözme ve Problemler

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.1. Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri çözer.

I
R
1. Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler rnek|2

a ve b gerçek sayı, a ¹ 0 olmak üzere ax + b = 0 ifadesine birinci Aşağıda verilen I. fidanın boyu 53 cm, II. fidanın boyu 65 cm’dir.

LA
dereceden bir bilinmeyenli denklem denir. x değişkeninin kuvve-
ti 1 olduğu için denklem 1. dereceden, bir tane bilinmeyen içer-
diği için 1 bilinmeyenli denklemdir.

65 cm
 3x + 4 = 19 eşitliğindeki x’in değerini bulalım.

Eşitliğin her iki tarafına –4 ekleyelim:

3x + 4 – 4= 19 – 4
N 53 cm
YI
3x = 15 I. fidan II. fidan

Eşitliğin her iki tarafını 3’e bölelim: I. fidanın boyu her yıl 6 cm, II. fidanın boyu her yıl 4 cm büyü-
3x = 15 mektedir.
3 3
a) Kaç yıl sonra fidanların boyları eşit olur?
YA

x = 5 bulunur.

rnek|1
b) Fidanların boyları kaçar santimetre iken eşit olur?
Aşağıda verilen eşitliklerde bilinmeyenlerin değerini bulalım.

a) 2x + 5 = 1
P

b) –3a + 7 = –5 rnek|3
İki kardeşin yaşları toplamı 22’dir.
| Matematik

4 yıl sonra büyük kardeşin yaşı, küçük kardeşin yaşının 2 katı


olacağına göre, küçük kardeşin bugünkü yaşı kaçtır?
VÝP Yayýnlarý

c) 2 ∙ (m + 1) = –3 ∙ (1 – 2m) – 15 özüm

1
8. Sınıf
29.
L Denklem Çözme ve Problemler
İKÜ
FA S
2y y 1
rnek|4 c) – =
5 3 5
Aşağıda 1. sırada verilen 50 cm yüksekliğindeki bir platformun
üzerine yükseklikleri 30 cm olan koliler üst üste konuyor. Yüksek-
liği 20 cm olan platformun üzerine ise yükseklikleri 40 cm olan
koliler üst üste konuyor.

2 – 2x 2
d) =–
2x + 1 3

I
R
30 cm
40 cm 1 2
e) + =1
x 3x

LA
50 cm
20 cm

1. sıra 2. sıra

Her iki sıradaki koli sayılarının eşit ve 2. sıradaki en üstteki koli


ile 1. sıradaki en üstteki kolinin yükseklikleri farkı 100 cm ol- a – 1 2a + 8
f) + =3
a 2a
duğu bir anda, 1. sıradaki koli sayısının kaç olacağını bulalım.

özüm
N
YI
YA

VİPNOT
Katsayıları rasyonel ifade olan denklemlerde çözüm yapılırken rnek|6
payda eşitleme, genişletme, sadeleştirme veya içler dışlar çar-
Bir top bırakıldığı yüksekliğin her seferinde 2 ’ü kadar zıplamak-
pımından yararlanılır. 3
tadır.
P

rnek|5
Aşağıda verilen eşitliklerde bilinmeyenlerin değerini bulalım.
2x ?

a) = 10
3
32 cm
| Matematik

Buna göre 2. zıplayışından sonra 32 cm yükseğe çıkan top


kaç cm yukarıdan bırakılmıştır?
x x
VÝP Yayýnlarý

b) + = 10
3 2 özüm

2
8. Sınıf
FA S
29.
Denklem Çözme ve Problemler İKÜ
L

rnek|7 rnek|9
Bir manavda turpun kilogramı 4 TL’den, patatesin kilogramı Ali’nin yaşı Veli’nin yaşından 4 fazladır.
5 TL’den satılmaktadır. Patateslerin toplam kütlesi turpların top-
Ali, Veli’nin yaşında iken, Ali’nin yaşı Veli’nin yaşının 3 katı ol-
lam kütlesinden 10 kg fazladır.
duğuna göre, Ali’nin bugünkü yaşının kaç olduğunu bulalım.

Turp Patates özüm


4 TL 5 TL

I
R
LA
rnek|10
Aşağıdaki şişelerde bulunan mandalina ve portakal sularının top-
lam miktarı 500 cL’dir. Mandalina suyunun yarısı ile portakal su-
yunun üçte biri bir bardağa dolduruluyor.
Manav, turpların dörtte birini, patateslerin ise yarısını satarak 165 TL
elde ediyor.

Buna göre manavın kaç kilogram turp sattığını bulalım.

özüm N 200 cL
YI
Mandalina Portakal
Suyu Suyu

Bardaktaki meyve suyu karışımının miktarı 200 cL olduğu-


YA

na göre, başlangıçta şişede kaç cL mandalina suyu olduğu-


nu bulalım.

özüm
rnek|8
Bir mağazada satılan bisiklet, fiyatının üçte biri peşin, kalanı 9 eşit
taksite bölünerek satılmaktadır. Bu bisikleti alan Kâmil Bey taksit-
lerini ödemeye devam etmektedir.
P

Kampanya rnek|11
Üçte biri peşin, x bir rakam olmak üzere;
kalanı 9 eşit taksit
0,õx – 0,0õx = 1
5
| Matematik

olduğuna göre, x’in değerini bulalım.


Kâmil Bey, 6. taksiti ödediğinde bisiklet için toplam 840 TL
VÝP Yayýnlarý

ödediğine göre, bisikletin fiyatını bulalım.


özüm
özüm

3
8. Sınıf
29.
L Denklem Çözme ve Problemler
İKÜ
FA S
rnek|12

Bir bakkal satın aldığı bir miktar pirinçten 2 kilogramını ayırdıktan sonra, kalanını 8 eş parçaya bölerek paketliyor. Satın aldığı bir miktar
mercimekten ise 3 kilogramını ayırdıktan sonra, kalanını 6 eş parçaya bölerek paketliyor. Bakkal bir paket pirincin kütlesi, bir paket mer-
cimeğin kütlesinden 1 kilogram fazla olacak şekilde paketleme yapmıştır.

I
Pirinç Mercimek

R
Pirinç ve mercimeğin toplam kütlesi 55 kg olduğuna göre, bakkalın satın aldığı mercimek kaç kilogramdır?

LA
özüm

rnek|13 N
YI
Aşağıda yükseklikleri aynı, eş çekmecelerden ve farklı yükseklikte kapaklardan oluşan iki dolap verilmiştir.
YA

180 cm
210 cm
P

Bu dolapların kapakları sökülerek yerine yukarıda verilen eş çekmecelerden monte edilecektir.


Buna göre her bir dolap en çok kaç çekmeceli olabilir?

A) 15 B) 16 C) 17 D) 18
| Matematik

MEB ÖRNEK SORU

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
29.
Denklem Çözme ve Problemler İKÜ
L

rnek|14

İzmir’den Ankara’ya yük taşımakta olan A aracı peşinat olarak 600 TL ve her kilometre başına 6 TL ücret almaktadır. Ankara’dan Erzu-
rum’a yük taşıyan B aracı ise peşinat olarak 300 TL almaktadır. B aracının aldığı toplam ücretin, A aracının aldığı toplam ücrete oranı 3 ’dir.
2

Erzurum

I
Ankara B
600 km

R
A
400 km
İzmir

LA
İzmir ile Ankara arasındaki mesafe 400 km, Ankara ile Erzurum arasındaki mesafe 600 km olduğuna göre, B aracı kilometre ba-
şına kaç TL ücret almaktadır?

özüm
N
YI
YA

2 5
VİPNOT c)
x–4
=
x–4
Bir denklemde bilinmeyene verilen hiç bir değer için eşitlik sağ-
lanmıyorsa denklemin çözümü yoktur.

Bir denklemde bilinmeyene verilen her değer için eşitlik sağla-


nıyorsa bilinmeyenin aldığı bütün değerler denklemin çözümü-
dür. Bu tür denklemler aynı zamanda birer özdeşliktir.
rnek|16
P

a) 2(a – 1) = 2a + 3 + K

Yukarıda verilen eşitlik, a’ya verilecek her değer için sağlanı-


rnek|15 yorsa K’nın değerini bulalım.


Aşağıda verilen eşitliklerde bilinmeyenlerin değerini bulalım.

a) 4(x + 1) = 4x + 4
| Matematik

b) 4x + 7 = A(x + 3)
VÝP Yayýnlarý

Yukarıda verilen eşitlik, x’e verilecek hiç bir değer için sağ-
b) 2(x – 2) + 5 = 3(x + 1) – x lanmıyorsa A’nın değerini bulalım.

5
8. Sınıf
29.
L Denklem Çözme ve Problemler
İKÜ
FA S
rnek|17

Benzinli bir araca LPG sistemi takıldığında % 40 yakıt tasarrufu sağlanmaktadır. LPG sistemi takılma maliyeti ve her 12 aylık kullanım so-
nunda tekrarlanan LPG sistemi bakımı ücretleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Tablo : LPG Sistemi İçin Yapılan Harcamalar

Harcama Türü Tutar (TL)

LPG Sistemi Takılma Maliyeti 3000

I
12 Ay Sonunda LPG Sistemi Bakımı 600

R
Kilometrede ortalama 50 kuruş değerinde benzin yakan bir araç sahibi aracına LPG sistemi taktırıyor.

Bu araç LPG sistemi ile ayda ortalama 1000 km yol aldığına göre kaçıncı ayın sonunda LPG sistemi için yapılan toplam harca-

LA
ma yakıt ücretinden elde edilen tasarrufa eşit olur?

A) 15 B) 18 C) 21 D) 23
MEB ÖRNEK SORU

özüm

N
YI
YA

rnek|18

A Şehri B Şehri
P

K M

A şehrinden B şehrine giden bir otobüs yolun üçte birini gittikten sonra K noktasında mola veriyor. K noktasından hareket edip 50 km git-

tikten sonra M noktasında otobüsün lastiği patlıyor. Otobüs 10 km daha gitmiş olsaydı yolun yarısına gelmiş olacaktı.

Buna göre otobüs lastiğini tamir ettikten sonra kaç kilometre giderse B şehrine varır?

A) 170 B) 180 C) 190 D) 200


| Matematik

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Denklem Çözme ve Problemler 1
1. Ahmet Bey’e mart ve nisan aylarında gelen faturaların toplam tutarı 670 TL’dir. Aşağıdaki grafiklerde mart ve nisan aylarında Ahmet
Bey’in fatura giderlerinin içinde elektrik faturası tutarının oranı gösterilmiştir.

Grafik: Mart Ayı Fatura Giderlerinin Dağılımı Grafik: Nisan Ayı Fatura Giderlerinin Dağılımı

I
Elektrik

R
Elektrik

72° 80°

LA
Diğer
Diğer

Ahmet Bey mart ve nisan aylarında elektrik faturalarına toplam 140 TL ödediğine göre, nisan ayında diğer faturalara ödedi-
ği tutar kaç TL’dir?

A) 180 B) 200
N C) 210 D) 240
YI
YA

2. M 3. Bir bardakta bulunan 340 gram limonatanın %10’u şekerdir.


Ayla limonatanın şekerini az bulduğu için içine bir miktar da-
L
ha şeker ekleyerek şeker oranını %15’e çıkarıyor.
Şeker
P

%10 şeker % 15 şeker


K Limonata

Bir yük K noktasından L noktasına tırla, L noktasından M nok- 340 gram


tasına gemi ile taşınmıştır. Tır kilometre başına 4 TL, gemi ise
Buna göre Ayla limonataya kaç gram şeker eklemiştir?
kilometre başına 3 TL nakliye ücreti almıştır.
| Matematik

Yük bu şekilde toplam 200 km taşınarak 670 TL nakliye A) 15 B) 16 C) 18 D) 20


VÝP Yayýnlarý

ücreti ödendiğine göre, gemiyle kaç kilometre taşınmıştır?

A) 120 B) 130 C) 140 D) 150

7
8. Sınıf
TEST
1
Denklem Çözme ve Problemler

4. Yol = Hız ∙ Süre 6. I. Seçenek


400 TL peşin
B
+
240 TL x 5 Taksit

II. Seçenek
360 TL peşin
+
A TL x 10 Taksit

I
Yukarıdaki elektrik süpürgesinin satış fiyatı için 2 farklı seçe-
V (V + 20)
nek sunulmaktadır:

R
Aylin Erhan
I. seçenekte 400 TL peşin ve kalanı 240 TL’lik 5 taksitte ödeme
A
II. seçenekte ise 360 TL peşinat, kalanı A TL’lik 10 taksit-

LA
te ödeme
Aylin ve Erhan bir pistte A noktasından zıt yönlere doğru mo-
tor sürmektedirler. Aylin motorunu dakikada V metre, Erhan II. seçeneği tercih ederek süpürgeyi satın alan bir kimsenin
ise (V + 20) metre hızla sürmektedir. ödeyeceği toplam tutar, I. seçeneği tercih eden birinin öde-
yeceği toplam tutardan %10 fazla olmaktadır.
İlk kez 10 dakika sonra B noktasında karşılaşıyorlar. Karşı-
laştıktan sonra Erhan B noktasından yoluna devam ederek Buna göre II. seçenekteki bir taksit tutarı kaç TL’dir?
8 dakika sonra A noktasına geliyor.

Buna göre pistin çevresi kaç metredir?

A) 1500 B) 1600 C) 1800


N
D) 2000
A) 130 B) 140 C) 150 D) 160
YI
YA

7.
x+1
2
=4
1
1–
4

5. Emrah yirmişer sorudan oluşan Türkçe ve matematik sınav-


Yukarıda verilen eşitlikteki x’in değeri kaçtır?
larına girerek tüm soruları cevaplamıştır.
P

Türkçe sınavında doğru cevaplandırılan her soru için 4 pu- A) 5 B) 7 C) 9 D) 11


an verilirken, yanlış cevaplandırılan her soru soru için –2 pu-
an verilmektedir.

Matematik sınavında doğru cevaplandırılan her soru için 6


puan verilirken, yanlış cevaplandırılan her soru soru için –3
puan verilmektedir.

Emrah’ın Türkçe sınavında doğru cevapladığı soru sayısı,


| Matematik

matematik sınavında yanlış cevapladığı soru sayısına eşittir. 8. Aralarından 4 yaş fark olan iki kardeşin 2 sene sonraki yaş-
larının toplamının 2 sene önceki yaşlarının toplamına oranı
VÝP Yayýnlarý

Emrah’ın her iki sınavdan aldığı puanların toplamı 44 ol-


3’tür.
duğuna göre, Türkçe sınavında kaç soruyu doğru ce-
vaplandırmıştır? Buna göre küçük kardeşin bugünkü yaşı kaçtır?

A) 14 B) 12 C) 11 D) 10 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
30. Koordinat Sistemi

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.2. Koordinat sistemini özellikleriyle tanır ve sıralı ikilileri gösterir.

I
R
Koordinat Sistemi rnek|1
y
İki sayı doğrusunun 0 noktasında birbirleriyle dik kesişmesi sonu-

LA
cu oluşan sisteme koordinat sistemi denir. Sayı doğrularının ke- B A(3, 3)
sişim noktasına başlangıç noktası veya orijin, yatay sayı doğru-
suna x ekseni, dikey sayı doğrusuna y ekseni denir.
x
O
y ekseni
C(–5, –1) D
4
II. Bölge
(– ,+)

A(–3, 2)
3

2
I. Bölge
(+ ,+)

N Yukarıdaki koordinat sisteminde verilen ABCD dikdörtgeninin A


köşesinin koordinatları (3, 3), C köşesinin koordinatları (–5, –1) dir.
YI
1
x ekseni a) B köşesinin koordinatlarını bulalım.
–4 –3 –2 –1 O 1 2 3 4
(0, 0) Başlangıç –1
noktası (Orijin)
–2
YA

–3 b) ABCD dikdörtgeninin alanının kaç br2 olduğunu bulalım.


III. Bölge IV. Bölge
(– ,–) –4 (+ ,–)

 Koordinat sisteminde bir noktanın yeri belirtilmek istendiğin-


rnek|2
de (x, y) sıralı ikilisi şeklinde belirtilir. Sıralı ikilinin ilk elemanı
y
x ekseninden, ikincisi y ekseninden seçilir. B(9, 12)
P

Yukarıdaki koordinat sisteminde verilen A noktasının yeri (–3, 2)


C
şeklinde ifade edilir. Havuz
A(5, 1)
 Eksenler koordinat sistemini 4 bölgeye ayırır: x

I. bölgedeki noktalarda x pozitif, y pozitiftir. D(–7, –7)

II. bölgedeki noktalarda x negatif, y pozitiftir.

III. bölgedeki noktalarda x negatif, y negatiftir.


| Matematik

Koordinat sistemi üzerine çizilmiş havuzun köşelerinin koor-


IV. bölgedeki noktalarda x pozitif, y negatiftir. dinatları yukarıdaki gibi olduğuna göre, C köşesinin koordi-
VÝP Yayýnlarý

natlarını bulalım.
Buna göre koordinat sistemindeki;
özüm
(3, –4) noktası IV. bölgede,

(–2, –1) noktası III. bölgededir.


1
8. Sınıf
30.
L Koordinat Sistemi
İKÜ
FA S
rnek|3 rnek|6
A(k, –m) noktası koordinat sisteminin III. bölgesinde ise; Aşağıda kenar uzunlukları 1 birim olan bir zemine, x ve y eksenleri
a) B(m, k) noktası koordinat sisteminin hangi bölgesindedir? gösterilmeyen bir koordinat sistemi çizilmiştir. A noktasının koor-
dinatları (–5, 2) ve B noktasının koordinatları (4, –2)’dir.

A(–5, 2)

N
b) C(m – k, k ∙ m) noktası koordinat sisteminin hangi bölge- M
L
sindedir?

I
K

R
B(4, –2)

LA
Buna göre;

a) K, L, M ve N noktalarından hangisinin orijin olduğunu bu-


rnek|4
lalım.
y
4

2
N b) P(–4, –3) noktasının yerini koordinat sisteminde gösteri-
niz.
YI
1

–4 –3 –2 –1 O
0 1 2 3 4 x
–1

–2
YA

–3
rnek|7
–4
Aşağıdaki koordinat sistemine doğrusal ve uç uca olacak şekil-
de eşit uzunlukta iki kalem yerleştirilmiştir.
Yukarıdaki koordinat sistemine köşelerinin koordinatları (3, 4),
(–4, –3) ve (3, –2) olan bir üçgen çiziliyor. y
Buna göre bu üçgenin alanının kaç birimkare olduğunu bu-
lalım.
P

özüm B(14, 4)

O x
K

A(–10, –8)
rnek|5
A(2a – b, b – 1) noktası x ekseni üzerinde ve orijine 1 birim
| Matematik

uzaklıkta olduğuna göre, a’nın alabileceği değerlerin topla- A(–10, –8) ve B(14, 4) olduğuna göre, K noktasının koordi-
VÝP Yayýnlarý

mını bulalım. natlarını bulalım.

özüm özüm

2
8. Sınıf
FA S
30.
Koordinat Sistemi İKÜ
L

rnek|8

Aşağıda bir yerleşim yerinin koordinat sistemine yerleştirilmiş krokisi gösterilmektedir. Krokide verilen Sakarya ve Sahil Caddeleri birbi-
rine paraleldir. Sakarya Caddesi’nde A ve B noktaları arasındaki mesafe 100 metre, Sahil Caddesi’ndeki C ve D noktaları arasındaki me-
safe ise 200 metredir.

y
Sakarya Caddesi

I
B

R
m
100

LA
D x

C
N
20 0 Sahil Caddesi
YI
Koordinat sisteminde A noktasının koordinatları (–14, 2), B noktasının koordinatları (–6, 4) ve C noktasının koordinatları (–12, –6)
olduğuna göre, D noktasının koordinatlarını bulalım.

özüm
YA
P

rnek|9 Yandaki koordinat sisteminde verilen ABCD ve EFGH dörtgenle-


y ri birer karedir. A köşesinin koordinatları (–15, –7)’dir. O merkez-

li çemberde [BE] çaptır.

a) A(ABCD) kaç birimkaredir?


A(–15, –7) B E F
O
| Matematik

b) G noktasının koordinatlarını bulalım.


D C H G x
K

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
30.
L Koordinat Sistemi
İKÜ
FA S
rnek|10

Aşağıdaki koordinat sistemine, kenarları eksenlere paralel olacak şekilde ABCD karesi biçiminde bir kağıt yerleştirilmiştir. Kağıt y ekse-
nine paralel olacak şekilde [EF] boyunca aşağıdaki gibi kendi üzerine katlanıyor. Kağıdın C köşesinin koordinatları (10, 8), katlandıktan
sonra A köşesinin yeni yerinin koordinatları (8, –4) oluyor.

y y
D E C(10, 8) D E C(10, 8)

I
R
LA
O x O x

A F B A F B
(8, –4)

a) Kağıdın katlanmadan önceki bir yüzünün alanını bulalım.

N
YI
b) E noktasının koordinatlarını bulalım.
YA
P

rnek|11

Yandaki koordinat sistemine köşelerinin koordinatları;


y
A(–2, –1) B(3, –1) C(4, 3) D(–4, 3)

olan bir ABCD dörtgeni çiziliyor.


| Matematik

Buna göre bu dörtgenin alanını bulalım.

O x
özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
30.
Koordinat Sistemi İKÜ
L

rnek|12 y

Sinan
O x B

I
R
A
Meral

Yukarıda bir oyun alanının koordinat sistemine çizilmiş şekli gösterilmektedir. Meral oyun alanında oynayan arkadaşlarına A noktasın-

LA
dan, Sinan ise B noktasından bakmaktadır. Aşağıda ise Meral ve Sinan’ın kendilerine göre soldan sağa doğru arkadaşlarını hangi sıra
ile gördükleri gösterilmiştir.

Ali Hayriye Osman Melek


Meral’in Gördüğü
N Ali Melek Osman Hayriye
Sinan’ın Gördüğü
YI
Buna göre çocukların oyun alanındaki konumları aşağıda verilenlerden hangisindeki gibi olabilir?

A) y B) y
Osman
YA

Ali
Hayriye Melek

O x B O Osman x B
Melek
Ali Hayriye

A A
P

C) y D) y
Hayriye Melek

Osman Osman

O x B O x B
Melek Hayriye Ali
Ali
| Matematik

A A

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
30.
L Koordinat Sistemi
İKÜ
FA S
rnek|13

Aşağıda bir parkın koordinat sistemi üzerine yerleştirilmiş görüntüsü verilmiştir. Murat A(–3, k), Ali B(–11, –2), Ergin C(m, –2) ve Kaan
D(–3, –12) noktalarında bulunmaktadır.

Murat

A(–3, k)

I
R
x

O
B(–11, –2)
C(m, –2) Ergin

LA
Ali

Kaan

D(–3, –12)

N
Murat ve Kaan’ın Ali ve Ergin’e olan uzaklıkları eşit olduğuna göre k + m’nin değerini bulalım.

özüm
YI
YA

rnek|14

N b M (a + b) ∙ h
Yamuğun alanı dir. İkizkenar yamukta |KN| = |ML|’dir.
2
h
K a L y

C B(8, 6)
P

h

x
O A

Yukarıda verilen OABC ikizkenar yamuğunun B köşesinin koordinatları (8, 6)’dır.


| Matematik

I. Yamuğun yüksekliği (h) II. |OA| III. Yamuğun alanı

Buna göre yukarıdakilerden hangilerinin bulunabileceğini araştıralım.


özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Koordinat Sistemi 1
1. Eş büyüklükteki 13 apartmanın yan yana inşa edilmesiyle oluşturulmuş bir bloğun koordinat sistemine yerleştirilmiş şekli aşağıda-
ki gibidir.

I
R
A(29, 26)

LA
B

N O
x
YI
Bu bloğun A noktasının koordinatları (29, 26) olduğuna göre, B noktasının koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?

A) (–32, 11) B) (–32, 13) C) (–34, 13) D) (–36, 12)


YA

2. Aşağıdaki havaalanının zemini dikdörtgen şeklinde eş betonlar kullanılarak yapılmıştır. Havaalanındaki uçakların konumları koordi-
natlar ile belirlenmektedir.
P

A(–18, 14)

C

| Matematik

B(24, –10)

A noktasındaki uçağın koordinatları (–18, 14), B noktasındaki uçağın koordinatları (24, –10) olarak belirlendiğine göre, C nok-
tasındaki uçağın koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?

A) (73, 6) B) (73, 8) C) (80, 13) D) (84, 16)


7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Koordinat Sistemi

3. Aşağıda bir sinema salonundaki koltukların yerleri gösteril- 5. I. Bölge A(2, 5)


miştir. Sağ üst köşedeki koltuğun koordinatları (4, 3), sol alt
köşedeki koltuğun koordinatları ise (–4, –3) olarak belirlen-
II. Bölge B(–5, 0)
miştir.
y (4, 3) III. Bölge C(–2, –5)

IV. Bölge D(–8, 5)

Yukarıda verilen bölge ile nokta eşleştirmelerinden kaç

I
tanesi doğrudur?

R
x
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

LA
(–4, –3)

Boş koltuklar kırmızı, dolu koltuklar yeşil renk ile göste-


rildiğine göre, en fazla boş koltuk kaçıncı bölgededir?

A) I. B) II. C) III.

N
D) IV.

6. a ve b sıfırdan farklı tam sayılar olmak üzere A(a + b, 4) nok-


tası y ekseni üzerindedir.
YI
Buna göre;
I. B(a, b) noktası III. bölgededir.

II. C(4, a + b) noktası x ekseni üzerindedir.

III. D(a ∙ b, 5) noktası II. bölgededir.


YA

ifadelerinden hangileri kesinlikle yanlıştır?


4. y
A) Yalnız I. B) I ve II.

C) I ve III. D) II ve III.
P

O x

A(–3, –2) B(3, –1) C(3, 2) D(2, 2)


7. Koordinat sisteminde (–2, –8) noktasında bulunan bir karın-
| Matematik

ca I. bölgedeki (5, k) noktasına 20 birim yol kat ederek gidi-


Yukarıda koordinatları verilen A, B, C ve D noktaları koordi- yor.
VÝP Yayýnlarý

nat sistemine yerleştirildikten sonra ABCD dörtgeni çiziliyor.


Karınca x ve y eksenlerine paralel hareket ederek en kı-
Buna göre bu dörtgenin alanı kaç birimkaredir? sa yolu kullandığına göre k kaçtır?

A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
31. Doğrusal İlişkiler

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.3. Aralarında doğrusal ilişki bulunan iki değişkenden birinin diğerine bağlı olarak nasıl değiştiğini tablo ve denklem ile ifade
eder. M.8.2.2.5. Doğrusal ilişki içeren gerçek hayat durumlarına ait denklem, tablo ve grafiği oluşturur ve yorumlar.

I
R
Tabloda süre x ile, doldurulan akaryakıt miktarı y ile gösterildiğin-
Doğrusal İlişkiler
de denklem y = 300x şeklinde olur. Buna göre (x, y) sıralı ikilisi
yerine (x, 300x) yazabiliriz.

LA
Tablodaki verilerle bir grafik çizersek, çizdiğimiz grafik doğru-
sal olur.
Grafik: Süreye Bağlı Tankere Doldurulan
Akaryakıt Miktarı

y Akaryakıt Miktarı

Yukarıda boş bir tankere akaryakıt doldurulmaktadır. Aşağıdaki


tabloda geçen süreye bağlı olarak tankere doldurulan akaryakıt
miktarı gösterilmektedir. N 1500

1200

900
(Litre)
YI
Tablo: Süreye Bağlı Tankerdeki Akaryakıt Miktarı 600

300
Süre (dakika) 1 2 3 4 5
Süre (dakika)
Akaryakıt Miktarı (Litre) 300 600 900 1200 1500 0 1 2 3 4 5 x
YA

Yukarıdaki tabloda geçen süre (x) ile tankerdeki akaryakıt mik-


tarının (y) arasındaki doğrusal ilişki gösterilmiştir. Tabloya uygun
denklemi ve grafiği oluşturalım. VİPNOT
Doldurulan a, b ve c gerçek sayı, a ¹ 0 veya b ¹ 0 olmak üzere;
Süre
İlişki Akaryakıt Sıralı İkili
(dakika) ax + by + c = 0
Miktarı (L)
0 0 0 (0, 0) şeklinde yazılabilen denklemlere doğrusal denklem denir. x
P

değişkenine verilen değerlere bağlı olarak y değişkeni fark-


1 300 ∙ 1 300 (1, 300)
lı değerler alır.
2 300 ∙ 2 600 (2, 600)
Bu durumda x değişkenine bağımsız değişken, y değişkeni-

3 300 ∙ 3 900 (3, 900)


ne ise bağımlı değişken denir.
4 300 ∙ 4 1200 (4, 1200)
5 300 ∙ 5 1500 (5, 1500)
. . . . rnek|1
| Matematik

. . . . Yukarıda verilen örneğe göre, 20. dakikada tankere dolduru-


VÝP Yayýnlarý

. . . . lan akaryakıt miktarını bulalım.

x 300 ∙ x 300x (x, 300x) özüm

1
8. Sınıf
31.
L Doğrusal İlişkiler
İKÜ
FA S
rnek|2 rnek|3
Aşağıdaki grafikte bir otobüsün hareketinden sonra süre (x) ile Aşağıdaki bir fidanın geçen süre ile boy uzunluğu arasındaki doğ-
kilometre cinsinden aldığı yol (y) arasındaki doğrusal ilişki gös- rusal ilişkinin grafiği gösterilmiştir.
terilmiştir.
Grafik: Bir fidanın aylara göre boy uzunluğu
Grafik: Süreye Bağlı Olarak Otobüsün Aldığı Yol
Boy (cm)
y Alınan Yol (km)
75
450
69

I
360 63
57

R
270
51
180 45

90

LA
Süre (saat)
0 1 2 3 4 5 x 0 1 2 3 4 5 Süre (Ay)

Buna göre; Buna göre;

a) Alınan yol (y) ile süre (x) arasındaki doğrusal ilişkinin denk- a) Süre (x) ile boy uzunluğu (y) arasındaki doğrusal ilişkinin
lemini yazalım. denklemini bulalım.

N
YI
b) Otobüsün 8. saatin sonunda kaç kilometre gittiğini bula- b) 12. ayın sonunda fidanın boyu kaç santimetre olur?
lım.
YA

c) Kaç ay sonra fidanın boy uzunluğu 141 cm olur?


c) Otobüs hareket ettikten kaç saat sonra 1260 kilometre yol
almış olur?
P

rnek|4
İçinde bir miktar su bulunan bir su deposu, sabit hızla su akıtan bir çeşme tarafından doldurulmak-
tadır. Depodaki su miktarı 6. dakikanın sonunda 102 litre, 10. dakikanın sonunda 134 litre olmuştur.
| Matematik

Buna göre depoda başlangıçta kaç litre su bulunduğunu bulalım.

özüm

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
31.
Doğrusal İlişkiler İKÜ
L

rnek|5 rnek|6
Aşağıdaki grafikte A şehrinden B şehrine gitmekte olan bir aracın
Grafik: Depodan Sızan ve Depoda Kalan
geçen süreye bağlı olarak gideceği şehre kalan mesafesi göste- Su Miktarının Süreye Bağlı Değişimi
rilmektedir.
Su Miktarı (Litre)
Grafik: Aracın Geçen Süreye Bağlı Kalan Mesafesi

Kalan Mesafe
(km)
Depodan sızan su

I
720
150

R
480 Depodan kalan su

0 Süre (Saat)
6

LA
Süre
0 (Saat)
2 5
İçi dolu bir deponun dibindeki çatlaktan su sızmaya başlamıştır.
Buna göre; Yukarıdaki grafikte depodan sızan suyun ve depoda kalan suyun
a) Geçen süre (x) ile kalan mesafe (y) arasındaki doğrusal zamana bağlı olarak değişimi gösterilmektedir.
ilişkinin denklemini yazalım.

N a) Başlangıçta depoda kaç litre su olduğunu bulalım.


YI
b) A ve B şehirleri arasındaki mesafenin kaç kilometre oldu-
ğunu bulalım.
b) Depodaki suyun tamamının kaç saatte boşalacağını bula-
lım.
YA

c) Aracın hareketinden kaç sonra B şehrine uzaklığı 240 ki-


lometre olur?
P

rnek|7
Duru kumbarasına her gün eşit miktarda para atarken, Ümit kum-
Grafik: Duru’nun Grafik: Ümit’in
barasından her gün eşit miktarda para harcamaktadır.
Kumbarasındaki Kumbarasındaki

Para Miktarı Para Miktarı


Yandaki grafiklerde Duru ve Ümit’in kumbaralarındaki para mik-
tarı ile gün arasındaki doğrusal ilişki gösterildiğine göre, kaçıncı
Para Miktarı (TL) Para Miktarı (TL)
günde kumbaralarındaki para miktarları eşit olur?
183
80
| Matematik

163
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14
40

0 Gün 0 Gün özüm


5 4

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
31.
L Doğrusal İlişkiler
İKÜ
FA S
rnek|8

Aşağıda Mehmet’in aracının lastiklerinin taban, yanak, jant bölümleri ve bunların ölçüleri verilmiştir.

Tablo : Mehmet’in Aracının Lastik Ölçüleri (190/55/R16)

Lastik Taban Lastik Yanak R – Jant

I
Genişliği (mm) Yüksekliği (%) Çapı (inç)

R
(A) (B) (C)
C
190 55 R16

LA
N
Aşağıdaki grafiklerde bu ölçülerin değişiminin yakıt tüketimine etkisi gösterilmektedir.
YI
Taban genişliği (mm) Yanak yüksekliği (%) Jant Çapı (inç)
YA

Yakıt tüketimi Yakıt tüketimi Yakıt tüketimi


(M/km) (M/km) (M/km)
P

Buna göre Mehmet, aracının lastiklerini aşağıda ölçüleri verilen lastiklerden hangisi ile değiştirirse aracının yakıt tüketiminde
azalma olur?

A) 190/55/R17 B) 190/50/R16 C) 195/55/R16 D) 190/60/R16


MEB ÖRNEK SORU

özüm
| Matematik

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
31.
Doğrusal İlişkiler İKÜ
L

rnek|9

Bir kurumda bulunan iki fotokopi makinesinden birincisinde A marka, ikincisinde B marka toner kullanılmaktadır.

Aşağıda fotokopi çekim sayısına göre bu makinelerde kalan toner miktarını gösteren doğrusal grafik verilmiştir.

Grafik : Çekim Sayısına Göre Kalan Toner Miktarı


Kalan Toner (gram)

120 A

I
100 B

R
80

60

40

LA
20

0
2000 Çekim Sayısı
(adet)

100 gramlık A marka tonerin fiyatı 500 TL ve 80 gramlık B marka tonerin fiyatı 750 TL’dir.

Bir ay içinde birinci makine ile 15 000 çekim, ikinci makine ile 32 000 çekim yapıldığında kurumun aylık toner maliyeti toplam
kaç TL olur?

A) 3000 B) 3500
N C) 4000 D) 4500
YI
MEB ÖRNEK SORU

özüm
YA

rnek|10 rnek|11
Babası Aysel’e içinde bir miktar para olan bir kumbara hediye et- Murat öğretmeninin verdiği bir kitaptan her gün eşit sayıda sayfa
P

miştir. Aysel aldığı kumbaraya her gün eşit miktarda para atmak- okumaktadır. Aşağıdaki tabloda bazı günlerdeki kalan sayfa sa-
tadır. Aşağıdaki tabloda kumbaradaki para miktarının günlere gö- yıları gösterilmiştir.
re değişimi gösterilmektedir.

Günler ... 8 9 10 ...


Günler 0 1 2 3 4
Kalan Sayfa Sayısı ... 99 88 77 ...
Kumbaradaki Para 60 66 72 78 84
Buna göre gün (x) ile okunan sayfa sayısı (y) arasındaki
| Matematik

Buna göre kumbarada kaçıncı gündeki para miktarı, 10. doğrusal ilişkinin denklemini yazalım.
gündeki para miktarının 3 katı olur?
VÝP Yayýnlarý

özüm
özüm

5
8. Sınıf
31.
L Doğrusal İlişkiler
İKÜ
FA S
rnek|12

Aşağıdaki şekilde verilen 1. kapta 58 litre, 2. kapta 20 litre su vardır. 1. kabın dibindeki bir musluk açıldığında 2. kaba sabit hızla su bo-
şalmaya başlıyor. Verilen grafikte 1 ve 2. kaptaki su miktarı ile geçen süre arasındaki doğrusal ilişki gösterilmiştir.

Grafik: Geçen Süreye Göre Kaplardaki Su Miktarı

58 litre Su Miktarı (L)


58

I
2. Kap
1. Kap 42

R
1. Kap

20
20 litre

LA
0 Süre (Dakika)
2. Kap 4

Buna göre kaç dakika sonra 2. kaptaki su miktarının 1. kaptaki su miktarının 2 katı olacağını bulalım.

özüm

N
YI
YA

rnek|13

Aralarında 60 km mesafe bulunan A ve B noktalarındaki iki araç aynı yöne doğru sabit hızlarla hareket etmektedir. B noktasındaki aracın
hızı saatte 60 kilometredir. Verilen grafikte süreye bağlı olarak iki araç arasındaki mesafe gösterilmektedir.

Grafik: İki Araç Arasındaki Mesafenin


Süreye Bağlı Olarak Değişimi
P

60 km/sa Mesafe (Km)


60

15
A 60 km B

0 Süre (Saat)
5
| Matematik

Buna göre A noktasındaki aracın hızının saatte kaç kilometre olduğunu bulalım.

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Doğrusal İlişkiler 1
1.

34 °C

I
15 °C

R
–6 °C 9 cm

LA
5 cm

N
Yukarıdaki şekilde gösterilen termometrede cıvanın yüksekliği ile sıcaklık arasında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. Termometre
–6 °C’yi gösterirken cıvanın yüksekliği 5 santimetre, 34 °C’yi gösterirken cıvanın yüksekliği 9 santimetre olmaktadır.
YI
Buna göre 15 °C’yi gösteren termometredeki cıvanın yüksekliği (?) kaç santimetredir?

A) 7 B) 7,1 C) 7,2 D) 7,3


YA

2. Aşağıdaki grafikte bir taşıma firmasının mesafeye göre aldı- 3. Aşağıdaki tabloda bir bitkinin boyunun aylara göre değişimi
ğı nakliye ücreti gösterilmektedir. gösterilmiştir.
Grafik: Mesafeye Göre Nakliye Ücreti Tablo: Zamana Göre Bitkinin Uzunluğu
P

Ücret (TL) Süre (Ay) Uzunluk (cm)

340 1 43

2 47

200 3 51

4 55
0 Mesafe (km)
20 ... ...
| Matematik

Adem Bey bu firmaya bir yük taşıtarak karşılığında 704 TL Buna göre geçen süre (x) ile bitkinin boyu (y) arasındaki
ödemiştir. doğrusal ilişkinin denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
VÝP Yayýnlarý

Buna göre Adem Bey kaç kilometrelik mesafeye yük ta-


A) y = 4x + 39 B) y = 4x + 43
şıtmıştır?
C) y = 4x + 47 D) y = 3x + 40
A) 64 B) 66 C) 72 D) 85
7
8. Sınıf
TEST
1
Doğrusal İlişkiler

4. Bir dil kursu yeteri kadar başvuru olursa bir sınıf açmakta ve kurs fiyatını katılımcı sayısına göre belirlemektedir. Aşağıdaki grafikte
katılımcı sayısına göre kişi başı kurs ücreti gösterilmektedir.

Grafik: Katılımcı Sayısına Göre Kurs Ücreti


VİPRSU
U Kurs Ücreti (TL)
LK

2500

I
R
2100

LA
Katılımcı
10 20 Sayısı

B) 47 500
N
Buna göre 25 kişinin katılımıyla açılan bir sınıftaki katılımcıların kursa ödedikleri toplam ücret aşağıdakilerden hangisidir?

A) 46 800 C) 48 600 D) 50 400


YI
YA

5. 6. Tamamı su ile dolu bir akvaryum 260 litre su alabilmektedir.


İçinde bir miktar su olan bu akvaryumun içindeki su, balık-
lara zarar vermeden değiştirilmek isteniyor. Bunun için için-
deki eski su boşaltılırken bir yandan temiz su dolduruluyor.
1. Adım Aşağıdaki grafikte doldurulan ve boşaltılan sular ile ilgili bil-
2. Adım giler verilmiştir.
3. Adım
P

Grafik: Akvaryumdan Boşalan ve Dolan Su Miktarı


Yukarıda kare şeklinde kartlarla oluşturulmuş bir örüntünün
Su Miktarı (litre)
ilk 3 adımı verilmiştir. 140

Örüntünün 1. adımında 1 tane, 2. adımında 5 tane kart 108


Boşalan Su
kullanıldığına göre, adım sayısı (x) ile kullanılan kart sa-
yısı (y) arasındaki doğrusal ilişki aşağıdakilerin hangi-
sinde verilmiştir? Dolan Su
12
| Matematik

0 Süre (dakika)
A) y = 3x – 3 6 8
VÝP Yayýnlarý

B) y = 4x – 3
Buna göre su boşaltılma işlemine başlandıktan kaç da-
C) y = 3x + 1
kika sonra akvaryum tamamen dolar?
D) y = 4x + 1
A) 64 B) 70 C) 72 D) 78
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
32. Doğrusal Denklemlerin Grafiği

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.4. Doğrusal denklemlerin grafiğini çizer.

I
R
Doğrusal Denklemlerin Grafiği rnek|1
y=0 y = –3 x=4 x = –3

LA
Eksenlere Paralel Doğruların Grafiği
Yukarıda denklemleri verilen doğruları aşağıdaki koordinat
 a bir gerçek sayı olmak üzere y = a şeklindeki doğrular x ek-
sistemine çizelim. Doğrular arasında kalan bölgenin alanının
senine paraleldir.
kaç birimkare olduğunu bulalım.
Aşağıda y = 3 ve y = –2 doğrularının grafikleri verilmiştir.
y
y 4
4
3
2
1
y=3

N 3

1
YI
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
–1 –4 –3 –2 –1 1 2 3 4 x
0
–2 y = –2 –1
–3
–2
–4
–3
YA

y = 3 doğrusu x eksenine paralel olup y eksenini (0, 3) nok-


–4
tasında kesmektedir. y = –2 doğrusu da x eksenine paralel-
dir. y eksenini (0, –2) noktasında keser.

 b bir gerçek sayı olmak üzere x = b şeklindeki doğrular y ek-


senine paraleldir. Orijinden Geçen Doğruların Grafiği

Aşağıda x = 0 ve x = –4 doğrularının grafikleri verilmiştir. a ve b sıfırdan farklı bir gerçek sayı olmak üzere ax + by = 0 şek-
lindeki doğrular eksenlere paralel olmayacak biçimde orijinden ge-
P

y
4 çer. Orijinden geçen doğruların denklemlerinde sabit terim sıfırdır.
3
 2x + y = 0 doğrusunun grafiğini çizelim.
2

1 Önce bir tablo oluşturarak x’e vereceğimiz farklı değerlere karşı-


lık y’nin alacağı değerleri tabloya yazalım. Daha sonra elde etti-
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
–1 ğimiz bu sıralı ikilileri koordinat sisteminde işaretledikten sonra
–2 birleştirerek doğruyu çizelim.
–3
| Matematik

x = –4 x=0 Denklemde; x yerine –2 yazdığımızda y = 4,


–4
x yerine 0 yazdığımızda y = 0 ve
VÝP Yayýnlarý

x yerine 1 yazdığımızda y = –2 elde ederiz.


x = –4 doğrusu y eksenine paralel olup x eksenini (–4, 0) nok-
tasında kesmektedir. x = 0 doğrusu da y ekseni ile çakışıktır. x ® –2 0 1
x eksenini (0, 0) noktasında keser. y ® 4 0 –2
1
8. Sınıf
32.
L Doğrusal Denklemlerin Grafiği
İKÜ
FA S
Elde ettiğimiz sıralı ikilileri koordinat sisteminde işaretleyip birleş-
özüm
tirererek doğrumuzu çizelim.

y a) y
4 4

3 3

2 2

1 1

–4 –3 –2 –1 1 2 3 4 x

I
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x 0
–1 –1

R
–2 –2

–3 –3
2x + y = 0 –4
–4

LA
b) y
4
Orijinden Geçmeyen ve Eksenleri Kesen Doğruların Grafiği
3
a, b ve c sıfırdan farklı bir gerçek sayı olmak üzere ax + by + c = 0
2
şeklindeki doğrular orijinden geçmeyecek şekilde eksenleri ke-
sen doğrulardır. Eksenleri kesen doğruların denklemlerinde sa-
bit terim sıfırdan farklıdır.

 2x – y = 4 doğrusunun grafiğini çizelim. N –4 –3 –2 –1


1

0 1 2 3 4 x
YI
–1

Denklemde; x yerine 0 yazdığımızda y = –4, –2

–3
y yerine 0 yazdığımızda x = 2 elde ederiz.
–4
Elde ettiğimiz (0, –4) ve (2, 0) noktalarını koordinat sisteminde
YA

işaretledikten sonra bu iki noktayı birleştirerek doğruyu çizeriz.

y
4

3
2x – y = 4
2 rnek|3
1 Aşağıdaki denklemlerin karşılarında verilen kutucuklardan
uygun olanı işaretleyelim.
P

–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
–1

–2 Eksenlere x Eksenini y Eksenini


Paraleldir Keser Keser


–3
x+y=8
–4
2x = y + 4
| Matematik

3x = 6
rnek|2
VÝP Yayýnlarý

y+2=0
Aşağıda denklemleri verilen doğruların grafiklerini çizelim.

a) 3x – 2y = 6

b) 3x + 4y = 12
2
8. Sınıf
FA S
32.
Doğrusal Denklemlerin Grafiği İKÜ
L

rnek|4 rnek|6
Aşağıdaki koordinat sisteminde x + 2y = 4 doğrusunun grafiği
verilmiştir. Bu doğru üzerinde bulunan K noktasının apsisi a, or-
dinatı –1, L noktasının apsisi –2 ve ordinatı b’dir.
y
2x + = 4 doğrusu ile ilgili aşağıda verilenlerden
3
doğru olanları işaretleyelim.

I
x + 2y = 4 x eksenini kestiği noktanın apsisi 2’dir.

R
L
b (1, 6) noktası doğru üzerindedir.

y eksenini kestiği noktanın x eksenine uzaklığı


a 6 birimdir.
x

LA
–2
–1
K

özüm

Buna göre a ve b’nin değerlerini bulalım.


özüm

N
YI
rnek|7
YA

Aşağıdaki koordinat sisteminde verilen ABCD karesinin AB kena-


rı x ekseni üzerindedir. Denklemi 3x = 5y olan d doğrusu karenin
C köşesinden geçmektedir.
rnek|5
Aşağıdaki koordinat sisteminde 3y – 2x = 18 doğrusunun grafi- y

ği verilmiştir.
D C 3x = 5y
y
P

3y – 2x = 18

O

x
A B
x 6 birim
O
| Matematik

Buna göre doğru ile eksenler arasında kalan üçgensel böl- |OA| = 6 birim olduğuna göre karenin alanının kaç birimka-
VÝP Yayýnlarý

genin alanını bulalım. re olduğunu bulalım.


özüm özüm

3
8. Sınıf
32.
L Doğrusal Denklemlerin Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|8

Aşağıdaki koordinat düzleminde x ekseni üzerine eşit aralıklarla noktalar çizilmiş fakat aralarının kaçar birim olduğu belirtilmemiştir. Bu
noktalardan birer tanesinin üzerinde bulunan ağaçların uçları y = 2x + 100 doğrusu üzerindedir.

y = 2x + 100

I
R
120 birim

LA
O I. Ağaç II. Ağaç x

I. ağacın boyu 120 birim olduğuna göre, II. ağacın boyu kaç birimdir?

A) 140

özüm
B) 145

N C) 150 D) 160
YI
YA

rnek|9
P

Yandaki koordinat sisteminde denklemi x + y = 4 olan d doğ-


rusu ile e doğrusu verilmiştir.

d ve e doğruları ile x ekseni arasında kalan üçgensel böl-


d
e genin alanı 24 br2 olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi
C
e doğrusunun denklemidir?

A) y – x = 4 B) 2y – x = 8
24 br2
| Matematik

C) 2y + x = 8 D) y – 2x = 8
A O B
özüm
x+y=4

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
32.
Doğrusal Denklemlerin Grafiği İKÜ
L

rnek|10

Bursa

Eskişehir
Balıkesir x

I
O

R
Kütahya

LA
Uşak
Manisa

N
Sınıfta öğrencilerine koordinat sistemi ve doğru grafiklerini anlatan Gülay Hanım bir harita üzerine koordinat sistemi çizmiştir. Daha sonra
öğrencilerine bu koordinat sistemine y = –x ve x = 0 doğrularını çizerek, bu doğruların aralarında kalan şehirleri söylemelerini istemiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Gülay Hanım’ın sorusunun doğru cevabıdır?


YI
A) Bursa ve Uşak B) Balıkesir ve Uşak C) Manisa, Balıkesir ve Bursa D) Eskişehir

özüm
YA
P

rnek|11
y
Yandaki koordinat sistemine bir evin planı çizilmiştir. Planda-
ki havuzun iki kenarı x ve y eksenleri üzerindedir. Havuzun bir

köşesi 2x + 3y = 24 doğrusu üzerindedir.

Havuzun x ekseni üzerindeki kenar uzunluğu 6 birim oldu-


2x + 3y = 24
ğuna göre, çevresi kaç birimdir?
| Matematik

A) 12 B) 16 C) 18 D) 20

HAVUZ özüm

O 6 birim x

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
32.
L Doğrusal Denklemlerin Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|12

Aşağıdaki koordinat sisteminde verilen A, B ve C ağaçları x ekseni üzerinde olup uç noktaları 5y – x = K doğrusu üzerindedir.

5y – x = K C

I
A

R
15 birim

LA
O 10 20 40 x

A ağacının yüksekliği 15 birim olduğuna göre, B ve C ağaçlarının boy uzunluklarının toplamı kaç birimdir?

A) 35

özüm
B) 36

N C) 38 D) 39
YI
YA

rnek|13 rnek|14
y
y
2y – x = 4
5y – 3x = 30 A
x = –5
P

x

O
x
A B O
4 eş kare koordinat sistemine yukarıdaki gibi yerleştirilmiştir.

2y – x = 4 doğrusu karelerden birinin köşesi olan A nokta-


| Matematik

Yukarıdaki koordinat sisteminde verilen ABC üçgeninin ala-


sından geçtiğine göre, A noktasının koordinatlarını bulalım.
nının kaç birimkare olduğunu bulalım.
özüm
VÝP Yayýnlarý

özüm

6
8. Sınıf
TEST
Doğrusal Denklemlerin Grafiği 1
1.
y

x = 36 x = 42
x + 3y = 90

I
R
A

LA
B
x
O

senler ile sınırlandırılmıştır.

N
Yukarıdaki koordinat sistemine içinden yol geçen bir parkın planı çizilmiştir. Parkın A ile gösterilen kısmı x = 36, x + 3y = 90 ve ek-

B ile gösterin kısmı ise x + 3y = 90, x = 42 ve x ekseni ile sınırlandırılmıştır.


YI
Buna göre parkın A ile gösterilen kısmının alanı, B ile gösterilen kısmının alanından kaç birimkare büyüktür?

A) 480 B) 500 C) 540 D) 570


YA

2. Aşağıda verilen noktalardan hangisi x – 10y = 1 doğru- 4. Aşağıdaki koordinat düzleminde x + y = 6, y = 2x + 6 doğ-
su üzerindedir? ruları ile x ekseni arasında kalan bir üçgen verilmiştir.

y
A) (11, 10) B) (21, 2)
x+y=6 y = 2x + 6
P

C) (1, 10) D) (2, –10)


x
O
3. (1, 4) noktası aşağıdakilerden hangisinde verilen doğru-
| Matematik

ların kesişim noktasında yer alır?


VÝP Yayýnlarý

Buna göre bu üçgenin alanı kaç birimkaredir?


A) 2x + y = 6 x – y = –3
B) y = x + 3 x+y=3
A) 24 B) 27 C) 36 D) 54
C) 2x + 3y = 6 y = 2x + 2
D) y = x y = 1 – 2x
7
8. Sınıf
TEST
1
Doğrusal Denklemlerin Grafiği

5. y 7. 2x – y = 8 doğrusunun grafiği aşağıdakilerden hangisi-


e
dir?
d

A) y B) y

8
f
O x –4
O 4 x O x

I
–8

R
C) y D) y

LA
Yukarıdaki koordinat düzleminde verilen d, e ve f doğru- 4
larının denklemi aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
–8 O x –4 O x
d doğrusu e doğrusu f doğrusu
–8
A) y=3 x = –3 y=0

B) x=3 y = –3 x=0

C)

D)
y=3

x=3
x = –3

y = –3
x=0

y=0
N
YI
YA

6. Yarıçapı r olan dairenin alanı pr2 dir.


Aşağıdaki koordinat düzleminde x eksenine teğet olan K
8. –2x = y doğrusunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
merkezli bir çember verilmiştir.
x=8 A) y B) y
y 3x = 4y
A
1
P

2
O x O 2 x
–1
K

x
O C) y D) y
| Matematik

Çember üzerinde bulunan A noktası aynı zamanda x = 8 ve


–1 1
3x = 4y doğrularının kesim noktasıdır.
VÝP Yayýnlarý

O x O x
Buna göre çemberin sınırladığı bölgenin alanı kaç birim-
–2 –2
karedir? (p’yi 3 alınız.)

A) 12 B) 24 C) 27 D) 48
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
33. Eğim

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.6. Doğrunun eğimini modellerle açıklar, doğrusal denklemleri ve grafiklerini eğimle ilişkilendirir.

I
R
Eğim rnek|2
Aşağıda verilen merdivenin eğimi % 60 olup her bir basamağı-

LA
nın genişliği 30 cm’dir. Zeminde duran Reyhan’ın boyu 154 cm,
9 metre merdivenin en üstünde duran Mehmet’in boyu ise 161 cm’dir.

150 metre

Eğim; dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır. Yukarıdaki şekil- ? Mehmet


de verilen rampanın eğimini bulalım.

Eğim = m =
Dikey uzunluk
Yatay uzunluk
N 161 cm
YI
9 3 Reyhan
m= = ’dir.
150 50 154 cm
30 cm
Bu eğimi yüzde olarak da ifade edebiliriz:
3
YA

m = 100 ∙ = %6
50

Buna göre Reyhan ile Mehmet’in başlarının uç noktaları ara-


sındaki yükselti farkının kaç cm olduğunu bulalım.

özüm
rnek|1
Bir uçak eğimi 0,08 olan bir rota boyunca yükselmektedir.
P

?

rnek|3
4000 metre Eğimi 1 olan doğrusal bir yolda bayır aşağı yürüyen bir kişi ilk
12
konumundan 120 metre aşağıya inmiştir.
| Matematik

Uçak bu şekilde yatayda 4000 metre yol aldığında kaç met- Buna göre bu kişinin ilk ve son konumları arasındaki yatay
re yükselir? mesafeyi bulalım.
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

1
8. Sınıf
33.
L Eğim
İKÜ
FA S
rnek|4

Bir nehrin iki yakasındaki A ve B noktaları aynı seviyededir. Bu noktalar arasında şekilde gösterildiği gibi üç bölümden oluşan bir köp-
rü inşa edilmiştir. Köprünün I numaralı bölümü % 15 eğime sahip olup yatayda 14 metrelik bir uzunluğa sahiptir. II. numaralı bölümü ise
% 5 eğime sahip olup yataydaki uzunluğu 6 metredir.

II
I %5
III
%15
A B

I
14 m 6m 20 m

R
LA
Buna göre yatayda 20 metre uzunluğa sahip olan köprünün III numaralı bölümünün eğiminin yüzde kaç olduğunu bulalım.

özüm

N
YI
rnek|5
YA

Aşağıda bir evin çatısı gösterilmektedir. Çatının A ile B noktaları arasındaki eğimi % 50, B ile C noktaları arasındaki eğimi % 25’tir.

%2 5
0
%5
?
P

A C
18 metre

| Matematik

Çatının A ve C noktaları arasındaki mesafe 18 metre olduğuna göre, çatının yüksekliğinin (?) kaç metre olduğunu bulalım.

özüm

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
33.
Eğim İKÜ
L

rnek|6

Aşağıda verilen 120 cm yüksekliğindeki platforma çıkmak için A noktasından eğimi % 40 olacak şekilde bir tahta yerleştirilmiştir. Şekil-
deki forklift eğimi en fazla %30 olan rampalara tırmanabildiğinden B noktasına eğimi % 30 olacak şekilde başka bir tahta yerleştirilmiştir.

Tahtalar

120 cm
0
%4

I
im

R
B A

Buna göre A ve B noktaları arasındaki mesafenin kaç santimetre olduğunu bulalım.

LA
özüm

rnek|7

Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır.


N
YI
4.Durak K L M N
YA

F G H I
3.Durak
DİKEY

B C D E
2.Durak

1.Durak
A
P

YATAY

Yukarıdaki kareli zeminde verilen A noktasından yola çıkan bir hareketli, eğimi 1 olan yolu izleyerek 2. duraktaki noktalardan birine ulaş-
tıktan sonra bu noktadan eğimi 2 olan yolu izleyerek 3. duraktaki noktalardan birine ulaşıyor.

Ardışık iki durak arasında izlediği yollar doğrusal olduğuna göre bu hareketli, 3. durakta bulunduğu noktadan eğimi 3 olan yolu
izleyerek 4. duraktaki hangi noktaya ulaşır?

A) K B) L C) M D) N
| Matematik

MEB SORUSU

özüm

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
33.
L Eğim
İKÜ
FA S
rnek|8
Yana verilen I, II ve III numaralı rampaları eğim-
lerine göre küçükten büyüğe doğru sıralayalım.

özüm
I III

II

I
R
LA
rnek|9

Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır.

Bir binanın acil çıkış kapısı kaldırımdan daha yüksek olduğu için kapının önüne yükseklikleri 15 cm, derinlikleri 125 cm olan iki basamak-
lı bir merdiven ve bu merdivenin yanına bir engelli rampası yapılmıştır.

N
YI
YA

125 cm
15 cm

125 cm
15 cm
P

Buna göre yapılan engelli rampasının eğimi kaçtır?

A) 0,03 B) 0,06 C) 0,12 D) 0,18


| Matematik

MEB ÖRNEK SORU

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
33.
Eğim İKÜ
L

Doğrunun Eğimi rnek|12

Koordinat sisteminde denklemi y = mx + c olan bir doğrunun Aşağıdaki koordinat düzlemlerinde verilen doğruların eğim-

eğimi x’in katsayısı olan m’dir. lerini bulalım.

 Denklemi y = 3x – 7 olan doğrunun eğimi 3’tür. a) 4


y
3
 Denklemi 4x + 2y = 10 olan doğrunun eğimini bulabilmek
2
için önce y’yi yalnız bırakmalıyız.
1
4x + 2y = 10 (4x’i eşitliğin diğer tarafına taşıyalım.)

I
2y = –4x + 10 (Eşitliğin her iki tarafını 2’ye bölelim.) –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x

R
–1
y = –2x + 5
–2
Doğrunun eğimi x’in katsayısı olan –2’dir. –3

LA
Eğim: ............
–4

rnek|10
Aşağıda denklemleri verilen doğruların eğimini bulalım. b) 4
y
3

a) y = –2x – 8

b) y = x + 1 N –4 –3 –2 –1
2

0 1 2 3 4 x
YI
–1

–2

c) y = –1 –3
Eğim: ............
–4
YA

d) 2y + 3x – 12 = 0

e) x – 2y = 6 VİPNOT
x eksenine paralel doğruların eğimi sıfırdır.
x y y eksenine paralel doğruların eğimi tanımsızdır.
f) + =1
2 5
P

c) 4
y

d
3
e
2

1
rnek|11
| Matematik

–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
3y + ax + 1 = 0 denkleminin belirttiği doğrunun eğimi 2 ol-
–1
VÝP Yayýnlarý

duğuna göre a’nın değerini bulalım.


–2 Eğim (d): .........
özüm
–3
Eğim (e): .........
–4
5
8. Sınıf
33.
L Eğim
İKÜ
FA S

VİPNOT VİPNOT
Koordinat sisteminde sağ tarafa eğik doğruların eğimi pozitif, Koordinat sisteminde birbirine paralel doğruların eğimi eşittir.
sol tarafa eğik doğruların eğimi negatiftir.
Birbirine dik doğruların eğimlerinin çarpımı –1’dir.

d) 4
k y rnek|14
3
Aşağıdaki koordinat düzleminde d // e ve f ^ e olduğuna gö-

I
2
re, e ve f doğrularının eğimlerini bulalım.
m

R
1
y

–4 –3 –2 –1 1 2 3 4 x f
0
–1

Eğim (k): .........

LA
–2 d
3
–3
e
Eğim (m): ........ –5
–4
4 x
–1

rnek|13
Aşağıdaki koordinat düzlemlerinde verilen doğruların eğim- N
YI
lerini bulalım. özüm

a)
y

B(3, 3)
YA

rnek|15
0 x Aşağıdaki koordinat sisteminde verilen ve A(2, 5) noktasın-
dan geçen doğrunun eğimi 1 ’dir. Buna göre d doğrusu ile
2
A(–4, –2) eksenler arasında kalan üçgensel bölgenin alanını bulalım.
y
P

A(2, 5)

b) y

A(–2, 6)

O x
| Matematik

0 x
VÝP Yayýnlarý

B(6, –4)
özüm

6
8. Sınıf
TEST
Eğim 1

1.

II

I
R
180 cm
I

LA
200 cm 200 cm

Yukarıda 180 santimetre yüksekliğindeki bir platforma çıkmak için inşa edilmiş I ve II numaralı bölümlerden oluşan bir rampa gös-
terilmektedir. Rampaların zemindeki yatay uzunlukları 200’er santimetredir.

A)
1
6
B)
1
3 N
I numaralı rampanın eğimi, II numaralı rampanın eğiminin 2 katı olduğuna göre, II numaralı rampanın eğimi kaçtır?

C)
3
10
D)
3
5
YI
YA

2. Aşağıda eş büyüklükte sandıklar kullanılarak iki farklı rampa oluşturulmuştur.

II
P

I
| Matematik

I numaralı rampanın eğimi % 35 olduğuna göre, II numaralı rampanın eğimi kaçtır?

21 11 6
A) 1 B) C) D)
20 10 5
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Eğim

3. Aşağıda eş büyüklükte 7 kutu üst üste konulmuştur. Zemin- 6. d y


deki A noktası ile kutuların D noktası arasına mavi renkli cam
7
ile eğimi olan bir rampa oluşturulmuştur.
8
Aynı şekilde zemindeki B noktası ile kutuların E noktası ara-
9
sına kırmızı renkli cam ile eğimi olan bir rampa oluştu-
8
rulmuştur.
O x

I
E

R
C
Yukarıdaki koordinat sisteminde verilen d doğrusunun
B

LA
eğimi kaçtır?

A 3 2 2 3
A) – B) – C) D)
2 3 3 2
|AB|
Buna göre kaçtır?
|BC|

5 4 3
A)
4
B)
3
C)
2

N
D) 1

7.
e
y
YI
(6, 2) d
4. 100 cm

16 cm O x
YA

A B

Yukarıdaki şekilde A noktasından başlayan merdivenin ba-


2 Yukarıdaki koordinat sisteminde verilen d doğrusu orijinden
samakları eş büyüklükte ve eğimi ‘tir. B noktasından baş-
5 ve (6, 2) noktasından geçmektedir.
layan merdivenin eş büyüklükteki basamaklarının her birinin
yüksekliği 16 santimetredir. e doğrusu d doğrusuna dik olduğuna göre, e doğrusu-
P

1 nun eğimi kaçtır?


B noktasından başlayan merdivenin eğimi olduğu-
2
na göre, A ve B noktaları arasındaki mesafe kaç cm’dir? 1 1
A) 3 B) C) – D) –3
3 3

A) 440 B) 460 C) 475 D) 480


| Matematik

8. Aşağıda denklemi verilen doğrulardan hangisinin eğimi


VÝP Yayýnlarý

5. 2x + Ky – 1 = 0 doğrusunun eğimi 2 olduğuna göre K 2’dir?


3
kaçtır?
A) 2x + y = 3 B) 2y – x = 8
1 1
A) 3 B) C) – D) –3
3 3 C) 3y = 6x + 5 D) x = 2y
8
8. Sınıf
FASİKÜL
34. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Doğrusal Denklemler

I
1. Ergün, aralarında belirli bir doğrusal ilişki bulunan 200 sayıdan oluşan bir tablo hazırlamıştır. Kartondan kestiği bir şablonu bu tab-

R
lo üzerinde öteleyen Ergün, şablonda görülen sayıları toplayıp sonucu not ediyor.

13 + 89 + 93 + 97 = 292

LA
1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57 61 65 69 73 77

81 85 89 93 97 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
... N
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
YI
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
YA

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Ergün'ün not ettiği sayılardan biri 2164 olduğuna göre, bu toplamı elde ederken şablonda görülen sayılardan biri aşağıda-
kilerden hangisidir?

A) 481 B) 505 C) 549 D) 577


P

2. Koordinat sisteminde d ve e doğruları ile ilgili aşağıdaki bil- 3. Koordinat Çayı, koordinat düzleminde; x + 2y = 2 doğrusu
giler veriliyor: boyunca ilerlemektedir.
– d doğrusu x eksenine paraleldir. Koo
rdin

at Ç y
– e doğrusu y eksenine paraleldir. ayı
– d ve e doğruları (7, – 2) noktasında kesişirler.
1
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 2
O x
| Matematik

A) d doğrusunun denklemi x = – 2'dir.


VÝP Yayýnlarý

B) d ve e doğruları ile eksenler arasında kalan dikdörtgen-


sel bölgenin alanı 14 birimkaredir. Bu dere, aşağıdaki koordinatların hangisinden geçmez?
C) e doğrusunun denklemi x = – 7'dir.
A) (– 6, 4) B) (– 4, 3) C) (4, – 1) D) (6, – 3)
D) d ve e doğruları paraleldir.
1
8. Sınıf
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
4. Knot, saatte 1 deniz miline eşit hız birimidir. 1 deniz mili, 1,852 kilometredir.
İstanbul - Reykjavik seferini yapan bir uçak gidişte 550 knot, dönüşte ise 450 knot hız yapmıştır. Kullandığı rotayı değiştirmeyen uça-
ğın gidiş - dönüşü toplam 10 saat sürmüştür.

Reykjavik

Hız: 450 knot

I
R
LA
Hız: 550 knot

N İstanbul
YI
Uçağın yakıt tüketimi, 450 knot hızla uçarken saatte ortalama 3000 litre iken 550 knot hızla uçarken saatte ortalama 4000 litredir.
Uçak yakıtının 1 litresi 2 liradır.

Yolcu kapasitesi, tamamı gidiş - dönüş biletli olmak üzere 250 olan uçakta gidişte ve dönüşte boş koltuk bulunmadığına gö-
re, 1000 lira olan gidiş - dönüş yolcu biletinin yüzde kaçı ile bu yolculuğun yakıt masrafı karşılanabilmektedir?
YA

A) 25,8 B) 27,6 C) 28,5 D) 29,2


P

5. Manav işleten Necip bey, domateste "3 kilosu 10 lira", pata- 6. Kuru yemişçi işleten Muharrem Bey, dükkanında iki çeşit fıs-
teste "4 kilosu 10 lira" şeklinde 1 günlük bir kampanya yap- tığı karıştırıp satmaktadır.
mıştır.
Siirt'ten getirttiği fıstığın kilogramını 80 liradan satın alan Mu-

Gün boyunca manava gelen müşteriler, 3 kilodan fazla do- harrem Bey, Antep'ten getirttiği fıstığın kilogramına ise 100
mates, 4 kilodan fazla patates almamıştır. Gün sonunda sa- lira ödemektedir.
tılan domates ve patateslerin toplam kütlesi eşit olmuştur.
Muharrem Bey, iki çeşit fıstıktan hazırladığı karışımın
Kampanyadan faydalanmak istemeyen müşterisi olursa kilogramını 138 liradan sattığında % 50 kâr elde ettiğine
| Matematik

domatesin kilosunu 4 liradan, patatesin kilosunu 3 lira- göre, karışımdaki Antep fıstığının kütlece yüzdesi aşağı-
VÝP Yayýnlarý

dan satan Necip Bey'in eline gün sonunda domates ve dakilerden hangisidir?
patates satışından 574 lira geçtiğine göre, en fazla kaç
kilo domates satmıştır? A) % 20 B) % 40 C) % 50 D) % 60

A) 95 B) 97 C) 98 D) 99
2
8. Sınıf
FA S
34.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
7. Dünya yüzeyi, koordinat düzleminde olduğu gibi boylamasına ve enlemesine çizgilere ayrılmıştır. Dünya yüzeyini boylamasına böldü-
ğü varsayılan çizgilere boylam (meridyen), enlemesine böldüğü varsayılan çizgilere enlem (paralel) denir.

Ülkemiz 26° ve 45° doğu meridyenleri (DM) ile 36° ve 42° kuzey paralelleri (KP) arasında konumlanmıştır.

Aşağıdaki görselde ülkemizden geçtiği varsayılan 30° ve 40° doğu meridyenleri ile 40° kuzey paraleli gösterilmiştir.
30° DM 40° DM

İstanbul

I
R
40° KP Ankara

LA
28,58 doğu meridyeni 41,08 kuzey paralelidir.
N
Boylam ve enlemlere göre; başkentimiz Ankara'nın konumu 32,52 doğu meridyeni, 39,56 kuzey paraleli iken İstanbul'un konumu

Ankara, Dünya'nın orijini olarak kabul edilirse ardışık iki merdiyen ve paralel arası 1 birim kabul edilmek üzere İstanbul'un
YI
koordinatları aşağıdakilerden hangisi olur?

A) (– 28,58 , 41,08) B) (– 3,94 , 1,52) C) (– 1,52 , 3,94) D) (3,94 , 1,52)


YA

8. Bahçesine diktiği iki fidanı belirli 9.


Problem:
16 cm

bir süre gözleyen Veli, aşağıdaki


1
sonuçlara ulaşıyor. Düz bir demir çubuğun sağ ucundan ’i kesilirse çu-
5
P

buğun orta noktası ilk duruma göre sola doğru 10 san-


timetre kayıyor.

Buna göre, demir çubuğun kesilmeden önceki uzun-


luğu kaç santimetredir?

Yukarıdaki problemin çözümünde kullanılabilecek denk-


Fidan-1 Fidan-2 lem aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Boy: Fidan-2’den 16 cm uzun Boy: Bilinmiyor
| Matematik

Büyüme hızı: 3 mm/gün Büyüme hızı: 5 mm/gün x 4x x 4x


A) - = 10 B) - = 10
50 gün önce, Fidan-1'in boyu, Fidan-2'nin boyunun 2 katı 2 5 2 10
VÝP Yayýnlarý

kadar olduğuna göre, boyları eşitlendiğinde kaçar san- x 4x


C) x - = 10 D) x - = 10
timetre olurlar? 5 5

A) 85 B) 87 C) 89 D) 91
3
8. Sınıf
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
10. Emekli matematik öğretmeni Fehmi Bey, bulunduğu ilçedeki 3 salonlu sinemayı satın alıp ismini Koordinat Sineması olarak değiş-
tirmiştir.

Fehmi Bey, aşağıdaki görselde verilen sinemanın 2. salonundaki koltuk isimlendirmesini tekrardan yaparak A, B, C, Ç, ... harfleri ye-
rine sırasıyla 1, 2, ,3, 4, ... sayılarını koymuş, D sırasını x ekseni, 15. koltukların bulunduğu doğrultuyu ise y ekseni olarak belirlemiştir.

I 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 Ğ

I
R
G 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

M M
E 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 F E
R R

LA
D D
İ E 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 İ
V V
E E
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 D
N N
L L
E Ç E
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
R

1 3 5 7 9 11
N
13 15 17 19 21 23 25 27 29 C
R
YI
B 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 A
YA

PERDE

75
3774

37
48
17
38
1748

67

A
8
75

SİNEM İ
5
39
6738

25

SİNE
BİLET
5758

M
BİLE A
2539

SA
BİL MA

SAL
P

ON

LO Ö

LTU K B6 2 /
6

N 2 ĞR
377

/ KO KOL
SİN İLET
E

N2 ÖĞR TUK
3

İ
E

8
SİN

SALO ÖĞRENC E
174
D1

NCİ E20
/

B
EM
738

KO Cİ
K

EN
RE LTU

586

LT

A
UK
957

ÖĞ KO
N

253

İ
F1

/

1
2 N
LO

77
37
SA

48
817
6 73
58
57
39
25
| Matematik

Fehmi Bey salonu satın almadan önce 2. salondan bilet alan dört öğrencinin koltuk numaraları B6, D13, E20 ve F11 olduğu-
na göre, bu biletlerin yeni koordinatları aşağıda verilenlerden hangisi olamaz?

A) (– 9, – 3) B) (–2, 0) C) (1, 5) D) (– 4, 2)

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
34.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
Aşağıdaki görselde, bir hava limanına inmek için sabit hızla alçalmakta olan 1283 ve 1579 sefer sayılı uçaklar ile bu hava limanın-
dan kalkan ve sabit hızla yükselmekte olan 2020 sefer sayılı uçağın bulunduğu feet cinsinden yükseklikleri gösteren doğrusal iliş-
ki grafiği verilmiştir.

Yükseklik (feet) Yükseklik (feet)


3000

1283
2500

1579 2020 1950

I
1500

R
LA
Ferhat Çetin Hava Limanı

Süre (dakika) 5 13 Süre (dakika)

Uçakların iniş ve kalkış noktaları aynı pist olduğuna göre, aşağıdaki 1 ve 2. soruları yukarıda verilen görsel ve metne göre cevaplayınız.

N
11. 1579 sefer sayılı uçak, 1283 sefer sayılı uçaktan kaç dakika sonra piste inmiş olur?
YI
A) 2,5 B) 4 C) 5 D) 7,5
YA

12. 2020 sefer sayılı uçak, 1283 sefer sayılı uçak piste inmeden 7 dakika önce pistten havalandığına göre, her dakika kaç feet
yükselmektedir?

A) 150 B) 157 C) 178 D) 195


P

13. “Bu sene sanal paraya yatırım yapanlar 3 yatırıp 5 aldılar.” 14. Saat 09.00 10.00 11.00 12.00
Yatırım Uzmanı Malik
Doluluk Oranı (%) 64 76 88 100
y=⋅x
| Matematik

Bir telefonun pil doluluk oranı % 20’ye düşünce şarja takıl-


x, sanal paraya yapılan yatırım; y, kâr üzere Malik'in ifa-
mış ve saat 12.00’de tamamen dolmuştur.
VÝP Yayýnlarý

desine göre yazılan üstteki doğrusal ilişkide  kaçtır?


Tabloya göre, telefon saat kaçta şarja takılmıştır?
3 2 3 5
A) B) C) D)
5 3 2 3 A) 05.15 B) 05.20 C) 05.25 D) 05.30

5
8. Sınıf
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
15. Şehirlerarası yük taşımacılığı yapan bir nakliye firmasının; kullandığı tırların yakıt tüketimi, uzaklık, yük ve aldığı ücret arasındaki doğ-
rusal ilişkiler aşağıdaki grafiklerle gösterilmiştir.
Grafik: Taşıdığı Yüke Göre Harcadığı Grafik: Yükü Taşıdığı Uzaklığa Grafik: Her Yük Birimi İçin Alınan
Yakıt Göre Alınan Ücret Ekstra Ücret

Yakıt Tüketimi Ücret (×500 TL) Ücret (×250 TL)


(L / 100 km)

16
35
15

I
20

R
5
Yük (ton) Uzaklık (km) Yük (ton)
15 500 20

LA
Bu firma ile anlaşma yapan tekstil fabrikası sahibi Nuri Bey, üst üste 3 gün boyunca taşınacak tekstil ürünleri ile ilgili aşağıdaki tab-
loyu firmaya iletmiştir.

Tarih Taşınacak Yük (ton) Taşınacak Uzaklık (km) Fiyat (TL)

2 Mayıs 2020 Cumartesi 30 1000

3 Mayıs 2020 Pazar

4 Mayıs 2020 Pazartesi


40

50

N 1250

750

İşi kabul eden nakliye firmasının litresi 5 TL olan yakıt masrafı çıkarıldığında bu işteki kârı kaç TL'dir?
YI
A) 51 725 B) 52 225 C) 52 625 D) 53 125
YA

16. Erzincan'da organik değirmen unu üretip bu ürünün internetten satışını yapan Muazzez Hanım, İstanbul'da organik ürünler satan
Semiha Hanım'a aşağıda belirtilen özelliklere göre fiyat teklifi vermiştir.

Un Miktarı (kg) Nakliye Mesafesi (km) Un Kalitesi (\) Fiyat (TL/kg)


400 1040 \\\ 2,5
P

Aşağıdaki grafiklerde satış özelliklerinin değişiminin unun kilogram fiyatına etkisi görülmektedir.

Un Miktarı (kg) Nakliye Mesafesi (km) Un Kalitesi (\)



| Matematik

Un Fiyatı Un Fiyatı Un Fiyatı


(TL / kg) (TL / kg) (TL / kg)

Buna göre Semiha Hanım, seçeneklerde un miktarı / nakliye mesafesi / un kalitesi belirtilen siparişlerden hangisini alırsa ke-
sinlikle Muazzez Hanım'a verdiği tekliften daha düşük bir teklif verir?

A) 500 kg / 1200 km / \\\\ B) 300 kg / 900 km / \\ C) 600 kg / 1000 km / \\ D) 700 kg / 1100 km / \\\\
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
34.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
17. Aşağıda, bir seyir tepesi ve bu tepeye çıkan teleferik modellenmiştir. Modele, konum belirlenebilmesi amacıyla dikey bir kareli ze-
min entegre edilmiştir.

Ku
Dikey Kareli Zemin ş

I
Ne

R
jat

LA
Se
mr
a

N
YI
Me
lis
YA

Se
lm
a

Zemin Seviyesi
P

Tepede bulunan Nejat, zeminde bulunan Selma'ya göre 400 metre yüksektedir.

Buna göre, aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?


A) Teleferikle tepeye doğru çıkan Melis, zeminden 100 metre yüksektedir.

B) Teleferikle tepeye doğru çıkan Semra, Melis'e göre 250 metre yüksektedir.

C) Teleferikler % 90 eğimle tepeye doğru çıkmaktadır.


| Matematik

D) Kuşun, bulunduğu noktadan doğrudan Selma'nın bulunduğu noktaya doğru uçabilmesi için eğimi % 100 olmalıdır.

7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
18. Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır. 20. Aşağıdaki görselde itfaiyenin kurtarma operasyonuna ait ba-
zı sayısal bilgiler verilmiştir.
Aşağıdaki kareli zeminde, Dünya'dan Mars gezegeni üze-
rindeki hedef noktaya doğru belirli bir eğim ile yola çıkan
bir roket verilmiştir.

Hedef Nokta
K

I
R
A

18 metre
LA 20
m
et
re
Roket

O A 5 metre

N D

3 metre
Roketin rotası hedef noktaya doğru olacak şekilde A nokta-
B C
YI
sından sonra değiştirilecektir.

Buna göre, rota eğimi yüzde kaç artırılmalıdır? İtfaiyeciler tam olarak açtıkları 20 metre uzunluğa sahip mer-
diveni zemine paralel ve dik konum arasında O noktası mer-
A) 50 B) 100 C) 150 D) 200 kezli hareket ettirerek ağaçtaki kediyi tam olarak kurtaracak
eğime getirmişlerdir.
YA

® Kedinin zeminden yüksekliği; |AK| = 18 metre,


® Merdivenin zemine paralel pozisyonda iken zeminden
yüksekliği; |DC| = 3 metredir.

19. y Uzun kenarı 5 metre olan ABCD dörtgeni bir dikdörtgen


d olduğuna göre, merdivenin eğimi yüzde kaçtır?

6 A) 83 B) 105 C) 108 D) 120


P

k x
O

21. Koordinat düzleminde çizilen bir doğrunun eğimi – 3 olarak


ölçülüyor.
Mahmut'un kaykayı ile kaydığı üstteki koordinat düzleminde
| Matematik

2 Bu doğru (1, 2) noktasından geçtiği tespit edildiğine gö-


verilen d doğrusunun eğimi 'tür. re, doğrunun denklemi seçeneklerde verilenlerden han-
3
VÝP Yayýnlarý

Buna göre, Mahmut'un zemine ulaştığı noktanın apsisi gisidir?


olan k kaçtır?
A) y = – 3x + 7 B) y – 3x = – 1

A) -18 B) -9 C) -4 D) -2 C) y = – 3x + 5 D) x = – 3y + 7
8
8. Sınıf
FASİKÜL
35. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Doğrusal Denklemler

I
1. Bir kargo şirketi dikdörtgenler prizması biçimindeki 3 farklı boyuttaki kolileri A, B ve C şeklinde isimlendirdikten sonra A kolilerini

R
1. rafa, B kolilerini 2. rafa ve C kolilerini 3. rafa dizmiştir. Bu koliler, aralarında ve rafın iki ucunda boşluk kalmayacak şekilde; uzun-
lukları x cm, y cm ve 20 cm olan ayrıtları boyunca aşağıdaki gibi dizilmiştir.

LA
A
...
f
Ra
1.

Nx
A
...
B
2.

C
Ra
f
YI
f
B
B
... 3.
Ra
y

C
C
m
c
0
2
YA

1
y, x'in 'inden 18 cm uzun ve raflara; 12 tane A kolisi, 15 tane B kolisi dizildiğine göre, C kolisinden kaç tane dizilmiştir?
2

A) 36 B) 40 C) 48 D) 60

2. Bir okuldaki öğretmenler odasında, dikdörtgen şeklinde iki eş masa, kare şeklinde bir masa vardır. Bu masalar aşağıda verilen şe-
P

kil 1 ve Şekil 2'deki gibi dizilebilmektedir. Şekil 2'deki gibi birleştirildiğinde ise oluşturulan şeklin çevresi 880 cm olmaktadır.

| Matematik

Şekil 1 Şekil 2

Dikdörtgen şeklindeki masanın uzun kenarının uzunluğu, kısa kenarının uzunluğunun 2 katından 40 cm fazla olduğuna gö-
re, dikdörtgen şeklindeki masalardan birinin üst yüzeyinin alanı kaç santimetrekaredir?

A) 9000 B) 10 800 C) 16 000 D) 25 600 1


8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
35.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
3. Bir bilgisayar programı alanı aynı fakat çevre uzunlukları 4. Aşağıda eşit kapasiteli A ve B depolarında başlangıçta bu-
farklı kenar uzunlukları santimetre cinsinden birer tam sayı lunan su miktarları ve her saatte depolara eklenen su mik-
olan dikdörtgenleri oluşturarak bunları birer kenarı boyunca tarları gösterilmiştir.
birleştirmektedir. Sonra program elde ettiği bu şeklin çevre
uzunluğunu hesaplamaktadır. Depodaki Bulunan Her 1 Saatte Eklenen
Su (%) Su (L)
Örneğin program, alanı 60 cm2 ve çevre uzunlukları farklı
olan dikdörtgenleri oluşturduktan sonra bunları uzun kenar- A 40 50
ları boyunca birleştirerek çevre uzunluğu 162 cm olan şekli
aşağıdaki gibi oluşturmuştur. B 25 60

I
Oluşturulan Dikdörtgenler
12 saat sonunda iki depodaki su miktarları eşit olacağı-

R
60 cm na göre, başlangıçta A deposundaki su miktarı B depo-
1 cm

60 cm2 sundaki su miktarından kaç litre fazladır?

LA
30 cm A) 120 B) 180 C) 200 D) 240
2 cm

60 cm2

20 cm 15 cm
4 cm
3 cm

60 cm2 60 cm2

12 cm 10 cm

N
6 cm
5 cm

60 cm2 60 cm2
YI
YA

Oluşturulan Şekil

5. Ayşe Hanım'ın 9 eş dilimden oluşan bitter, Nermin Hanım'ın


12 eş dilimden oluşan sütlü çikolatası vardır. Bitter çikolata
ile sütlü çikolatanın kütleleri eşittir.
Şeklin çevre
uzunluğu
P

162 cm’dir.

Bit tlü
ter

Buna göre programa alan 48 cm2 olarak girildiğinde bil-


gisayar oluşturacağı şeklin çevre uzunluğunu kaç santi-
metre olarak bulur?
Ayşe Hanım ve Nermin Hanım çikolatalarından birer dilim
| Matematik

A) 116 B) 128 C) 144 D) 162 yediklerinde Ayşe Hanım, Nermin Hanım'dan 10 gram faz-
la çikolata yemiştir.
VÝP Yayýnlarý

Bitter çikolatanın 100 gramında 500 kalori olduğuna gö-


re tamamı kaç kaloridir?

A) 900 B) 1200 C) 1500 D) 1800


2
8. Sınıf
FA S
35.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
6. LED ampüllerden oluşan bir trafik tabelasının kontrol sistemi bir koordinat sistemi üzerinde tanımlanmıştır. Aşağıda bu tabeladaki
A, B, C, D ve E ampülleri gösterilmiştir.

y
A(10, 8)
B(–15, 4)
x
O
C(–18, –5)
D(1, –9)

I
E(15, –10)

R
: Çalışıyor x’e uzaklık Uyarı !

Bölge 4x9y1

LA
: Çalışmıyor
y’ye uzaklık

Örneğin bu tabeladaki arızalı olan D ampülü kontrol ekranında "4x9y1T" şeklinde gösterilmektedir. Burada 4, ampülün bulunduğu
bölgeyi, 9 ampülün x eksenine uzaklığını ve 1 ampülün y eksenine uzaklığını göstermektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi A, B, C ve E noktalarından birinin kontrol ekranındaki görüntüsü olamaz?

A) 3x5y18T B) 2x15y4T

N C) 1x8y10T D) 4x10y15T
YI
YA

7. 9. y
A(a − 2, 3) ® y ekseni üzerinde

B(− 9, 2b + 6) ® x ekseni üzerinde


N M

Yukarıda verilenlere göre a + b ifadesinin değeri kaçtır? x


P

A) − 1 B) 0 C) 1 D) 2
K L

Yukarıda verilen koordinat sistemine K, L, M ve N merkezli


çemberler çizilecektir. K merkezli çemberin yarıçapı 6 birim,
| Matematik

8. Koordinat sistemindeki bir ABCD karesinin köşe noktaların- M merkezli çemberin yarıçapı 5 birim, L ve N merkezli çem-
dan ikisi A(−3, 4) ve B(−3, −1)'dir. berlerin yarıçapı ise 4 birimdir.
VÝP Yayýnlarý

ABCD karesinin alanı 25 br2 olduğuna göre C ve D nok- Buna göre aşağıdakilerden hangisinde merkezleri veri-
talarının koordinat değerleri toplamı en az kaçtır? len çemberler birbirine temas etmezler?

A) − 15 B) − 13 C) − 6 D) 3 A) K ile N B) L ile M C) N ile M D) K ile L


3
8. Sınıf
35.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
10. Kâr = Satış Fiyatı − Maliyet
Aşağıdaki grafikte bir şirketin ilk kez 2014 yılında üretmeye başladığı bir yedek parçanın 2020 yılına kadar satış ve maliyet fiyatla-
rındaki değişim gösterilmiştir.

Grafik: Yedek Parça Satış ve Maliyet Fiyatı


Fiyat (TL)
33
30 Satış Fiyatı
27
Maliyet Fiyatı

I
24
21

R
18
15
12
9
6

LA
3
0 Yıllar
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Buna göre şirketin ürettiği bu yedek parçadan elde ettiği kârın(y) geçen yıllara(x) göre değişimi aşağıdaki denklemlerden
hangisi ile gösterilebilir?

A) y = x + 3 B) y = 3x

N C) y = 3x + 2 D) y = x − 3
YI
11. Hibrit (melez) otomobillerin amacı benzin sarfiyatını azaltmaktır. Hibrit otomobillerde benzin motorunun yanısıra bir de elektrik moto-
ru bulunmaktadır. Otomobil bu iki motor arasında farklı durumlara göre tercih yaparak yakıt sarfiyatını düşürür.
YA

Aşağıdaki doğrusal grafiklerde Ceyda Hanım'ın almak istediği bir markanın aynı modeline ait hibrit ve benzinli otomobillerin aldık-
ları yola göre tükettikleri benzin miktarları gösterilmiştir.
Grafik: Harcanan Yakıt Miktarları

Benzin (L) Benzin

50
P

Hibrit

30

Alınan Yol (km)


500
| Matematik

Ceyda Hanım bu grafiği incelediğinde benzinin litre fiyatı 7 TL ve hibrit otomobil benzinli otomobilden 42 000 TL pahalı olduğunu
görmüştür.

Buna göre Ceyda Hanım hibrit modeli tercih ettiğinde en az kaç kilometre sonra iki araç arasındaki fiyat farkını yakıt tüke-
timi ile kapatmış olur?

A) 80 000 B) 100 000 C) 120 000 D) 150 000


4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
35.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
12. Wingsuit uçuşu, havada düşüş hızını yavaşlatmak için özel olarak geliştirilmiş bir kıyafet ile serbest uçma eylemidir. Uçaktan veya yük-
sek uçurumdan atlayarak gerçekleştirilmektedir. Bu atlayışlar sırasında, kol ve bacak aralarında içi havayla şişirilmiş ve hava geçir-
meyen kısımların bulunduğu, düşüşü yavaşlatan bir kıyafet giyilmektedir.

Wingsuit sporu yapan Berkcan bir dağın A noktasındaki yamacından önce 2x + 3y = 12 doğrusu boyunca B noktasına kadar uç-
muş, sonra B noktasından x + 5y = 15 doğrusu boyunca C noktasına kadar uçmuş ve C noktasında zeminde durmuştur.

I
R
Berkcan

LA
B

x
O

N
Berkcan, B noktasında yönünü değiştirmeseydi zemindeki K noktasına inmiş olacağına göre, |KC| kaç birimdir?
C
YI
A) 6 B) 8 C) 9 D) 12
YA

13. Bir ilçedeki yollar koordinat sistemi üzerinde aşağıdaki gibi gösterilmiştir. Bu ilçede x ve y eksenleri boyunca asfalt yollar, x = 8 doğ-
rusu boyunca uzanan toprak yol ve 8y + x + 16 = 0 doğrusu boyunca uzanan taş yol bulunmaktadır.
P

y
x=8

x
| Matematik

8y +
x+1
6= 0

Buna göre asfalt yollar, toprak yol ve taş yol arasındaki havuzun alanı kaç birimkaredir?

A) 20 B) 24 C) 36 D) 40
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
35.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
14. Türk Yıldızları bir gösteri uçuşunda, uçaklarının bıraktıkları izlerle Türk Bayrağı görüntüsü oluşturacaktır. Bunun için öncelikle ay ve
yıldız oluşturulacak, sonrasında A, B, C ve D uçakları ise bir koordinat sisteminde belirlenen doğrusal rotalar boyunca uçarak bay-
rağın dikdörtgen şeklindeki çerçevesini çizecektir. Uçaklar bu çerçeveyi çizerken Türk Bayrağı Kanunu'ndaki bayrağın genişliğini
2
nin uzunluğunun katı olması kuralına dikkat edecektir.
3

genişlik
x = –7 y
A uzunluk

I
R
x

LA
D

C
x = 11

N
Buna göre, B ve D uçaklarının doğru denklemi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
YI
A) B) B D C) B D D) B D
B D
y = −8 y=6 y=8 y=2 y=8 y = − 16 y=6 y = −6
YA

15. Bir örümcek, uzun kenarı kısa kenarının 2 katı olan dikdörtgen biçimindeki tuğlalardan oluşan bir duvarda aşağıdaki gibi d doğru-
su boyunca ok yönünde ilerleyerek M noktasında durmuştur.
P

y
d Örümcek

x
K

L M(a, –6)
| Matematik

Tuğlanın kısa kenarının uzunluğu 1 birim olduğuna göre, örümceğin M noktasındaki koordinatları (a, −6) olduğuna göre a
kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
35.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
16. Hande Hanım'ın evinin önündeki merdiven kırmızı ve gri renkteki fayanslarla süslenmiştir. Kapının girişindeki fayanslar kare, merdi-
ven yüzeyindeki fayanslar ise dikdörtgen biçimindedir. Aşağıda bu merdiven gösterilmiştir.

8 cm a : genişlik

b b : yükseklik

I
a

R
LA
Bu merdivenin her bir basamağının genişliği yüksekliğinden 15 cm fazla ve kapının girişindeki düz zeminin oluşturan fayansların
bir kenarı 8 cm'dir.

Merdivenin eğimi % 40 olduğuna göre, merdivendeki kırmızı fayansların alanı kaç santimetrekaredir?

A) 4800 B) 5100

N C) 5400 D) 5800
YI
YA

17. Selim eşit kalınlıktaki kitaplar ve bir tahta parçası kullanarak oyuncak arabasını kaydıracağı aşağıdaki gibi bir rampa oluşturmuştur.
Selim; A, B ve C noktaları sabit kalmak üzere kitap sayısını değiştirirek rampanın eğimini değiştirmiş, bunun sonucunda arabanın B
noktasına uzaklığının rampanın eğimi ile orantılı olduğunu fark etmiştir.
P

m
Seli

A
B
| Matematik

C 60 cm 80 cm

Örneğin, Selim'in 4 kitap kullanarak oluşturduğu yukarıdaki rampada, araba B noktasından 80 cm uzaklaşmıştır.

Buna göre, Selim'in 5 kitap kullanarak oluşturduğu bir rampada araba B noktasından kaç santimetre uzaklaşır?

A) 100 B) 120 C) 150 D) 160


7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
35.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
18. Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır.
Metin Bey’in evinin kapısında Şekil I’deki gibi bir engelli rampası bulunmaktadır.

I
cm

R
40

60 cm
I. Şe
kil

LA
cm
240

Metin Bey bu rampanın daha rahat kullanılabilmesi için yüksekliği değiştirmeden rampanın eğimini % 60 azaltarak II. Şekil’deki gi-
bi yeniden düzenlemiştir.

N
YI
YA

II. Şe
kil
P

Buna göre rampanın yeniden düzenlenmesi ile uç noktasının ilk duruma göre duvardan uzaklığı kaç santimetre artmıştır?

A) 300 B) 320 C) 360 D) 420


| Matematik

8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
EŞİTSİZLİKLER
36. Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü

MEB KAZANIMLARI
M.8.2.3.1. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlik içeren günlük hayat durumlarına uygun matematik cümleleri yazar.
M.8.2.3.2. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlikleri sayı doğrusunda gösterir.
M.8.2.3.3. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlikleri çözer.

I
R
Eşitsizlikler rnek|2
Matematik Cümlesi Yazma

LA
Büyüktür (>), küçüktür (<), büyük eşittir (³) ve küçük eşittir (£)
sembollerinden biri kullanılarak oluşturulan ifadelere eşitsizlik
denir.

Aşağıdaki ifadeler birer eşitsizliktir.

x ³ 12 12 £ 4x − 5 x < − 10 Oyun parkına yaşı


13’ten büyük olanlar

2a > 15 4 − 2k ³ 6 x < 2x + 5
N giremez.
YI
rnek|1 Resimdeki parka girebilecek kişilerin yaşlarını bir eşitsizlik-
le gösterelim.
Aşağıdaki ifadelere uygun birer matematik cümleleri yazalım..
YA

özüm
özüm

a) 12'den büyük sayılar

b) − 4'ten küçük sayılar

rnek|3
c) 2 fazlası 7'den büyük olan sayılar
P

d) 4 katı 12'den büyük veya 12'ye eşit olan sayılar


e) 10 eksiği 5'e eşit veya 5'ten küçük olan sayılar

Yukarıdaki otobüste ayakta ve oturan toplam yolcu kapasite-


f) 3 katının 1 fazlası 9'dan küçük olan sayılar si gösterilmiştir. Buna göre otobüsteki yolcu kapasitesini bir
| Matematik

eşitsizlikle gösterelim.
VÝP Yayýnlarý

g) 1 eksiğinin 2 katı 7'den küçük veya 7'ye eşit olan sayılar


özüm

h) 3 fazlası kendisinin 4 katından küçük olan sayılar

1
8. Sınıf
36.
L Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
İKÜ
FA S
Eşitsizlikleri Sayı Doğrusunda Gösterme
rnek|4
Aşağıdaki sayı doğrularında gösterilen eşitsizlikleri inceleyelim.

Kumbaramdaki 120 TL ile 3’ten büyük sayılar (3 < x) –1’den küçük sayılar (x < –1)
35 TL‛ye bir kitap aldıktan sonra
kalan param ile tanesi 15 TL 0 1 2 3 4 5 6 –5 –4 –3 –2 –1 0 1
olan kalemlerden en fazla
kaç tane alabilirim?
–7’ye eşit veya –7’den küçük 5’e eşit veya 5’ten büyük
sayılar (x £ –7) sayılar (5 £ x)

I
Gökhan –10 –9 –8 –7 –6 –5 –4 2 3 4 5 6 7 8

R
Gökhan'ın alabileceği kalem sayını gösteren bir eşitsizlik ya-
zalım. VİPUYARI
a a

LA
özüm
noktanın içi noktanın içi
doluysa a sayısı dolu değilse
dahildir. a sayısı dahil değildir.

rnek|5 N rnek|7
Aşağıdaki eşitsizlikleri sayı doğrusunda gösteriniz.
YI
özüm
Bakkal Ramazan Bey, sattığı çikolataların her birine 3 TL kâr ek-
leyip satmaktadır.
a) x £ 23 b) x ³ − 15
Ramazan Bey bu çikolatalardan 24 tane sattığında elde etti-
ği gelir 192 TL'ye eşit ya da 192 TL'den fazla olacağına gö-
YA

re çikolataların bir tanesinin alış fiyatını gösteren bir eşitsiz-


lik yazalım.
c) x < − 2 d) 17 > x

özüm

rnek|8
P

Aşağıda sayı doğrusunda gösterilen eşitsizlikleri yazınız.

özüm

rnek|6
Bir deponun % 35'i su ile doludur. Bu depoya 48 L su ilave edildi-
a) b)
ğinde içindeki su miktarı 120 L'den fazla olmaktadır.
–9 –8 –7 –6 –5 18 19 20 21 22
Buna göre deponun alabileceği su miktarını gösteren bir eşit-
| Matematik

sizlik yazalım.
VÝP Yayýnlarý

özüm c) d)

–2 –1 0 1 2 11 13 14 15 16

2
8. Sınıf
FA S
36.
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü İKÜ
L
Eşitsizliğin Çözümü
rnek|10
1. Bir eşitsizliğin her iki tarafına aynı sayıyı eklediğimizde veya çı-
karttığımızda eşitsizlik yön değiştirmez. Aşağıdaki eşitsizliklerin çözümünü bulunuz.

\ x + 4 < 21 ´ x + 4 − 4 < 21 − 4 ´ x < 17 özüm

\ 2x − 5 ³ 7 ´ 2x − 5 + 5 ³ 7 + 5 ´ 2x ³ 12 a) 4x − 9 < 23 b) 3x £ x + 10

I
VİPNOT

R
c) 2(x + 1) > 0 d) x − 9 < 8x + 5
Eşitsizliklerin çözümü yapılırken denklemde olduğu gibi bilinen-
ler eşitsizliğin bir tarafında, bilinmeyenler diğer tarafına geçiri-

LA
lirken işaretleri değiştirilir.
+3

x–3<2 ´ x<2+3

–7
3. Bir eşitsizliğin her iki tarafı aynı negatif tam sayı ile çarpılır ve-
x + 7 ³ – 3x + 5 ´ x + 3x ³ – 7 + 5
ya bölünürse eşitsizlik yön değiştirir.
+3x

N \ −
x
6
³9 ´ (− 6) ∙ −
x
6
£ 9 ∙ (− 6) ´ x £ − 54
YI
\ −x < 12 ´ (− 1) ∙ −x > 12 ∙ (− 1) ´ x > − 12
rnek|9
Aşağıdaki eşitsizliklerin çözümünü bulunuz.
YA

özüm

a) x + 12 ³ 5 b) 18 − x > 17

rnek|11
Aşağıdaki eşitsizliklerin çözümünü bulunuz.

c) 2x + 6 < x d) 4x − 12 £ 3x + 5
P

özüm
a) − 9x > 54 b) x − 2x < 3

c) 24 + x > − 2x d) − 4 < 1 − (x +2)


2. Bir eşitsizliğin her iki tarafı aynı pozitif tam sayı ile çarpılır veya
| Matematik

bölünürse eşitsizlik yön değiştirmez.


VÝP Yayýnlarý

7x −28
\ 7x > − 28 ´ > ´ x > −4
7 7

x x
\ <9 ´ 3∙ <3∙9 ´ x < 27
3 3 3
8. Sınıf
36.
L Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
İKÜ
FA S
rnek|12 rnek|15

2x 2x + 3 x
+ 5 ³ −1 <
5 2 3

Yukarıdaki eşitsizliğin çözümünü bulalım. Yukarıdaki eşitsizliği sağlayan en büyük tam sayı değeri kaçtır?

A) –4 B) –3 C) –2 D) –1
özüm
özüm

I
R
LA
rnek|13 rnek|16

x x
− < −1
3 2

N
Yukarıdaki eşitsizliğin çözümünü bulalım ve sayı doğrusun-
12 – x
5
³ –3

Yukarıdaki eşitsizliği sağlayan kaç farklı pozitif tam sayı de-


YI
da gösterelim. ğeri vardır?

özüm özüm
YA
P

rnek|17
rnek|14
1 3x x 1+x
+ £ −

11 3x x 20 4 2 5
− ³1−
12 4 3
Yukarıdaki eşitsizliği sağlayan x'in en büyük tam sayı değe-
Yukarıdaki eşitsizliğin çözümünü bulalım. ri kaçtır?
| Matematik

özüm özüm
VÝP Yayýnlarý

4
8. Sınıf
FA S
36.
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü İKÜ
L

rnek|18 rnek|21
Aşağıda uzunlukları verilen A binasının yüksekliği B binasının yük-
Aşağıdaki tabloda Ayşe'nin bir marketten aldığı ürünlerin tane fi-
sekliğinden fazladır. yatı ve bu ürünlerden kaçar tane aldığı gösterilmiştir.
ı
in as sı Ürün Tane fiyatı (TL) Adet
AB ina
BB Dondurma 6x + 1 2

(3x + 41) m
Çikolata 2x + 3 3
(5x – 15) m

Sakız x 5

I
Ayşe dondurmalara, çikolata ve sakızlara ödediği toplam üc-

R
retten daha az ödediğine göre, sakızlardan birine ödeyeceği
tutarın tam sayı cinsinden değeri en fazla kaç TL'dir?
x bir tam sayı olduğuna göre B binasının yüksekliği en az
kaç metredir?

LA
özüm

özüm

N
YI
rnek|19
x
Bir ABCD dikdörtgenin kısa kenarı ( + 12) cm, uzun kenarı
2
(27 – 2x) cm'dir.
YA

x bir tam sayı olduğuna göre dikdörtgenin çevre uzunluğu


en fazla kaç santimetredir? rnek|22
Başlanıçta uzunlukları eşit olan özdeş iki mum-
özüm 3 1
dan birinin 'ü diğerinin 'i kullanılmıştır.
5 4
P

Bu kullanımdan sonra mumların uzunlukları arasındaki fark


7 cm'den fazla olduğuna göre mumlardan birinin başlangıç-
taki uzunluğunun tam sayı değeri en az kaç santimetredir?

rnek|20
(5x – 40)° bir geniş açının ölçüsü olduğuna x'in alabileceği
özüm
kaç farklı tam sayı değeri vardır?
| Matematik

özüm
VÝP Yayýnlarý

5
8. Sınıf
36.
L Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
İKÜ
FA S
rnek|23

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları sırasında sah-


neye şiir okumak için art arda boyları 155, 157, 161, 166 ve 170 cm olan
5 öğrenci çıkacaktır. Sahnedeki ayaklı mikrofonun yerden yüksekliği öğ-
rencilerin mikrofonun yüksekliğini ayarlamakla uğraşmaması için hepsinin
boyuna uygun olacak şekilde ayarlanıyor.

I
Ayaklı mikrofonun yerden yüksekliğinin ses kalitesinin bozulmaması için ki-

R
şinin boyundan en az 15 cm, en çok 35 cm aşağıda olması gerekmektedir.

LA
Ayaklı mikrofonun yerden yüksekliği x cm olmak üzere, x’in alabileceği tüm değerleri gösteren eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) 130 £ x £ 135 B) 135 £ x £ 140 C) 140 £ x £ 145 D) 145 £ x £ 150

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

N
YI
rnek|24 rnek|25
YA

Bir manavın kasalarınındaki meyve miktarı 40 kg'dan fazla,


Aşağıdaki tabloda Ayşe Hanım'ın satın almak istediği aynı özellik-
120 kg'dan azdır. lere sahip A ve B internet paketlerinin kurulum ve aylık sabit üc-
retleri gösterilmiştir.

Aylık Sabit
İnternet Paketi Kurulum Ücreti (TL)
Ücret (TL)
A 120 35
B 80 43
Bu kasalardaki sebzelerin çürüme oranı % 10 ila % 25 arasındadır.
P

Buna göre kasaların her birindeki sebze miktarının (x) alabi- Buna göre Ayşe Hanım'ın A paketini tercih etmesi durumunda
leceği değerleri gösteren bir eşitsizlik yazalım. Bu eşitsizliği en az kaçıncı aydan sonra internet için B paketine göre daha

sayı doğrusunda gösterelim. az ödeme yapmış olur?

özüm
özüm
| Matematik

VÝP Yayýnlarý

6
8. Sınıf
TEST
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü 1
1. Bir park alanına uzunluğu 7, 4 ve 5 m olan araçlar aralarındaki ve park alanının başlangıç ve bitiş çizgilerine uzaklıklar
1 m'den az olacak biçimde şekil I'deki gibi park etmişlerdir.

Şekil I PARK ALANI

I
R
7m 4m 5m

Sonra bu araçlardan uzunluğu 4 m olan park alanından ayrılmış, uzunluğu 7 m olan araç ön tarafı park alanının bir ucuyla ve uzunlu-
ğu 5 m olan araç ise arka tarafı park alanının diğer ucuyla aynı hizaya gelecek şekilde yerlerini değiştirmişlerdir.

LA
PARK ALANI
Şekil II

A) 16 < x < 19 B) 15 < x < 20 N


Buna göre park alanında kalan boş yerin uzunluğunun (x) metre cinsinden alabileceği değerler aşağıdakilerden hangisin-
de gösterilmiştir?

C) 4 < x < 8 D) 5 < x < 9


YI
YA

2. 2x + 9 < 17 2(x + 10) ³ –3x 4. Aşağıda bir sitedeki 6 apartmanda bulunan daire sayıları
gösterilmiştir.
Yukarıdaki eşitsizliklerin ortak çözümünün aralığı aşağı-
dakilerden hangisinde gösterilmiştir? 40 daire
50 daire
50 daire
A) –5 £ x < 4 B) –4 £ x < 4
50 daire
C) –4 < x £ 5 D) –3 £ x < 4 30 daire
P

50 daire

3. 1
3
Yukarıdaki sayı doğrunda gösterilen aralık aşağıdaki eşit-
sizliklerden hangisinin çözümüdür?
| Matematik

Bu sitedeki her bir dairede yaşayan kişi sayısı 2 ile 5 ara-


sında değiştiğine göre, sitedeki toplam kişi sayısı(x) aşa-
VÝP Yayýnlarý

1 1–x x ğıdakilerden hangisi ile gösterilebilir?


A) < B) <1
3 2 3
A) 540 < x < 1080 B) 810 < x < 1080
1
C) –x £ D) 2 – x ³ 1
3 C) 540 < x < 1350 D) 810 < x < 1350
7
8. Sınıf
TEST
1
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü

5.

Kasasının yerden yüksekliği 1,4 metre olan kamyonete küp şek-


1,4 m lindeki eş kolilerden üst üste dört sıra yüklenmiştir.

Bu kamyonet, gideceği yol üstündeki yükseklik sınırı 3,5 m olan

I
3 50
m yaya geçidinin altından yaya geçidine değmeden geçebilmektedir.

R
LA
Buna göre kolilerin bir ayrıt uzunluğunun santimetre cinsinden alabileceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?

A) 53 B) 52 C) 51 D) 50

N (MEB ÖRNEK SORU)


YI
6. Zeynep cebindeki para ile fiyatı 12 TL kalemlerden 6 tane 8. Marangoz Kemal Bey bir çubuğu iki eş parçaya ayırdıktan
alabilmekte fakat 7 tanesi için parası yetmektedir. bu parçalardan birini 6, diğerini 8 eşit parçaya ayırıyor.

Buna göre Zeynep'in cebindeki paranın TL cinsinden de- Son durumda farklı uzunluktaki birer parçanın uzunluk-
ğeri aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir? ları farkı 5 cm'den az olduğuna göre, çubuğun uzunluğu-
YA

nun santimetre cinsinden alabileceği en büyük tam sa-


A) 72 < x < 84 B) 72 £ x < 84 yı değeri kaçtır?

C) 84 < x < 96 D) 84 £ x £ 96
A) 119 B) 139 C) 179 D) 239
P

7. Aşağıdaki tabloda bir gösteri için kalan bilet sayısına göre


belirlenen bilet ücretleri gösterilmiştir.

Bilet Sayısı (x) Bilet Fiyatı (TL)


50 < x 80
40 < x £ 50 90
30 < x £ 40 100
| Matematik

9. Bir otobüsteki kadın yolcu sayısı, erkek yolcu sayısının yarı-


x £ 30 110 sının 3 fazladır.
VÝP Yayýnlarý

Bu gösteriye 45 kişilik bilet kaldığında 18 bileti aynı an- Otobüsteki toplam yolcu sayısı 51'den az olduğuna gö-
da alan bir grubun ödeyeceği toplam tutar kaç liradır? re kadın yolcu sayısı en fazla kaçtır?

A) 1540 B) 1640 C) 1780 D) 1960 A) 17 B) 18 C) 19 D) 20


8
8. Sınıf
FASİKÜL
37. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Eşitsizlikler

I
1.

R
h

LA
70 cm

Yukarıdaki kamyonun kasasının yerden yüksekliği 70 cm'dir. Kamyonun kasasına eş büyüklükte 4 adet yük yukarıdaki gibi konuluyor.

A) 76 B) 75 N
Yüklerin yerden yüksekliği 220 cm'den az olduğuna göre, yüklerden birinin yüksekliğinin cm cinsinden alabileceği en bü-
yük değer kaç cm'dir?

C) 74 D) 73
YI
2. 4. Rüstem'in boy uzunluğu ablasının boy uzunluğunun yarısı-
nın 60 cm fazlasından büyüktür.
YA

Yukarıdaki eşit kollu terazinin dengede olmaması duru- y cm x cm


mu aşağıdakilerden hangisindeki gibi ifade edilebilir?
Rüstem Ablası
A) x + 2 > 3x + 1 B) x + 2 < 3x + 1

C) 2x < 3x D) 2x > 3x
Ablasının boy uzunluğu x cm olduğuna göre, Rüstem'in
P

boy uzunluğu (y) aşağıdaki eşitsizliklerden hangisi ile


ifade edilebilir?

x – 60 x + 60
A) y > B) y >
2 2
3. "Bir sayının 2 katının 2 eksiği, 3 eksiğinin 3 katından büyük- x x
C) y > – 60 D) y > + 60
2 2
tür."
| Matematik

Yukarıdaki ifadeye uygun eşitsizlik aşağıdakilerin han-


5. x – 4 > 3 ∙ (x + 2)
gisinde verilmiştir?
VÝP Yayýnlarý

Yukarıdaki eşitsizliği sağlayan en büyük tam sayı aşağı-


dakilerden hangisidir?
A) 2x – 2 > 3 ∙ (x – 3) B) 2 ∙ (x – 2) > 3x – 3

C) 2x – 2 < 3 ∙ (x + 3) D) 2x + 2 > 3 ∙ (x – 3) A) –7 B) –6 C) –5 D) –4
1
8. Sınıf
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
6. İçlerinde farklı miktarlarda su bulunan havuzlar iki farkı mus- 8. 2x + 1
³5
luk tarafından doldurulmaya başlanıyor. Aşağıdaki grafikte 3
havuzlardaki su miktarlarının geçen süreye bağlı olarak de- Yukarıda verilen eşitsizliği sağlayan sayılar aşağıdakiler-
ğişimi gösterilmektedir. den hangisinde kalın ve pembe çizgi ile gösterilmiştir?

Grafik: Süreye Göre Havuzlardaki Su Miktarı A)


7
Su Miktarı
(Litre)
B)
7
960 I. Havuz
C)

I
840
7

R
II. Havuz D)
510
7

210

LA
Süre
0
10 (Dakika)

Buna göre en erken kaçıncı dakikada II. havuzdaki su


9. A
miktarı, I. havuzdaki su miktarından fazladır?
79°
A) 34 B) 35 C) 36

N
D) 37
YI
B C

Yukarıdaki ABC üçgeninde m(ëA) = 79˚ dir. B açısının ölçü-


sü ise C açısının ölçüsünün 2 katından büyüktür.

Buna göre C açısının ölçüsünün derece cinsinden alabi-


leceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
YA

A) 30 B) 31 C) 32 D) 33
7. Aynı tür iş makinesi kiraya veren iki farklı şirketin kiralama fi-
yatları aşağıdaki gibidir.

Tablo : Kiralama Ücretleri

Peşinat Saatlik Ücret


Şirketler
(TL) (TL)
P

10. –5 # a # –1
1. Şirket 1600 250 –3 # b # 2

olduğuna göre ab ifadesinin alabileceği değerlerin aralı-


2. Şirket 750 375

ğı aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir?

İş makinesini kiralayan bir kişi bir defaya mahsus peşinat


A)
ödedikten sonra, kullandığı saat kadar saatlik ücret öde- –25 25
mektedir.
| Matematik

B)
Tabloda ücretleri verilen şirketlerin birinden iş makine- –25 25
VÝP Yayýnlarý

si kiralamak isteyen bir kişinin iş makinesini en az kaç


C)
saat kullanması durumunda 1. şirketten kiralaması da- –5 25
ha ekonomik olur?
D)
–5 25
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
2
8. Sınıf
FA S
37.
Eşitsizlikler İKÜ
L
11.

I
R
LA
Adana'dan Konya ve Gaziantep'e A ve B firmaları yük taşımaktadır. Adana ile Konya arasındaki mesafe 350 km, Adana ile Gazian-
tep arasındaki mesafe 250 km'dir. Aşağıdaki tabloda firmaların taşıma ücretleri ile ilgili bilgi verilmiştir.

Firma Peşinat Km Başına Ücret


A 100 TL 8 TL
B 400 TL ...

N
Konya'ya yük taşıyan araç, Gaziantep'e yük taşıyan araçtan daha fazla nakliye ücreti aldığına göre, Gaziantep'e yük taşıyan
aracın kilometre başına aldığı ücretin TL cinsinden alabileceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
YI
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
YA

12.
P

40 metre

Elma Bahçesi Ceviz Bahçesi

50 metre ?

Yukarıda dikdörtgen şeklinde elma ve ceviz bahçeleri verilmiştir. Elma bahçesinin eni 40 metre, boyu 50 metredir. Ceviz bahçesi-
| Matematik

nin eni 40 metredir. Elma bahçesinden metrekare başına 6 kg elma, ceviz bahçesinden ise metrekare başına 4 kg ceviz alınmıştır.
Elmanın kilogram fiyatı 3 TL'den, cevizin kilogram fiyatı ise 10 TL'den satılmıştır.

Cevizlerden elde edilen toplam gelir, elmalardan elde edilen toplam gelirden fazla olduğuna göre, ceviz bahçesinin boyu-
nun (?) metre cinsinden alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?

A) 23 B) 24 C) 25 D) 26
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
13. Online satış yapan bir internet mağazasında A, B ve C model çantalar listelenmektedir. A model çantanın fiyatı B model çantanın fi-
yatının 2 katıdır. C model çantanın fiyatı ise B model çantanın fiyatınının 4 katından 40 TL eksiktir.

A MODEL ÇANTA B MODEL ÇANTA C MODEL ÇANTA

I
R
LA
Sinan Bey 2 tane A model, 1 tane B model ve 2 tane C model çanta sipariş ederek kargo ücretiyle birlikte toplam 690 TL ödüyor.

Tüm çantaların fiyatı ve kargo ücreti TL cinsinden bir tam sayı olduğuna göre, kargo ücreti en az kaç TL’dir?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 25

N
YI
YA

14. 15. A

(4x + 22)°
P

(3x + 6)°
B C
(5x – 800) TL

Yukarıdaki ABC üçgeninde;

m(BéAC) = (4x + 22)° ve

x bir tam sayı olmak üzere; bir işyeri (3x + 200) TL'ye aldığı m(AéBC) = (3x + 6)° dir.
| Matematik

bir oturma grubunu (5x – 800) TL'ye satıyor. x bir tam sayı ve BéAC geniş açı olduğuna göre, C açısı-
İşyerinin koltuk takımından kârı 400 TL'den fazla oldu- nın ölçüsü en fazla kaç derece olabilir?
VÝP Yayýnlarý

ğuna göre, koltuk takımının satış fiyatı en az kaç TL'dir?


A) 34 B) 30 C) 28 D) 26
A) 2699 B) 2705 C) 2725 D) 2810

4
8. Sınıf
FA S
37.
Eşitsizlikler İKÜ
L
16. Aşağıda küp şeklinde bir yapıya çıkmak için A ve B noktaları arasına inşa edilmiş rampa gösterilmiştir. Rampanın eğimi 1 'ten
3
küçüktür.

Küp Yapı

?
D

I
R
C
20 metre

LA
B ve D noktaları arasındaki mesafe 20 metre olduğuna göre, küpün yüksekliğinin metre cinsinden alabileceği en büyük tam
sayı değeri kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7

N
YI
YA

17. Büfe işleten Rıza Bey bir günde peynirli ve salamlı toplam 18. Grafik: Depodan Boşalan ve Kalan Su Miktarı

60 tane sandviç satmıştır. Su Miktarı


(Litre)

Boşalan su
P

60
Kalan su

Süre

Peynirli Sandviç Salamlı Sandviç 0


20 (Dakika)
8 TL 12 TL
Su dolu bir depodan sabit hızla su boşaltılmaktadır. Yukarı-
daki grafikte depodan boşaltılan ve depoda kalan suyun za-
Peynirli sandviçlerin tanesini 8 TL'den, salamlı sandviçlerin ta-
mana göre değişimi gösterilmiştir.
| Matematik

nesini 12 TL'den satan Rıza Beyin, peynirli sandviçlerden elde


ettiği gelir, salamlı sandviçlerden elde ettiği gelirden fazladır. Buna göre su boşaltılmaya başlandıktan en erken kaçın-
VÝP Yayýnlarý

cı dakikada depodan boşaltılan su miktarı, depoda kalan


Buna göre Rıza Bey en az kaç tane peynirli sandviç sat-
su miktarının 4 katından fazla olur?
mıştır?

A) 32 B) 33 C) 34 D) 36
A) 35 B) 36 C) 37 D) 38
5
8. Sınıf
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
19. Gülle atma yarışmalarında her bir sporcunun üç atış yapma hakkı vardır. Bu üç atıştan sonra sporcular, gülleyi attıkları en uzun mesa-
feye göre büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu sıralama sonucunda sporculardan birinci sıradaki altın, ikinci sıradaki gümüş, üçün-
cü sıradaki bronz madalya alır.

Aşağıdaki tabloda beş sporcunun katıldığı bir gülle atma yarışmasında bu sporcuların atış mesafeleri verilmiştir.

Tablo : Sporcuların Gülle Atış Mesafeleri (Metre)

İsim
Burak Cihan Dinçer Erdal Fatih
Atışlar

I
1. Atış 15,03 16,25 17,40 14,57 16,86

R
2. Atış 18,20 15,42 18,57 16,77 17,82

3. Atış 18,06 19,86 17,83 18,44 ?

LA
Bu yarışmada Cihan altın madalya, Dinçer bronz madalya kazandığına göre Fatih’in 3. atışında gülleyi attığı mesafenin met-
re cinsinden alabileceği değerler aşağıdaki sayı doğrularının hangisinde gösterilmiştir?

A) B)
18,20 18,44 18,44 18,57

C) N D)
YI
17,23 18,57 18,57 19,86
LGS SORUSU
YA

20. 21. 2 ∙ (x + 1)
<
x–2
3 2

Yukarıda verilen eşitsizliği sağlayan sayılar aşağıdaki sa-


P

yı doğrularının hangisinde mavi çizgi ile gösterilmiştir?

A)
–10

B)
Bir çikolata kutusunda bulunan 21 adet çikolatanın her biri- –10
nin kütlesi 20 gram ile 24 gram arasında değişmektedir. Bu
kutudan alınan 6 tane çikolatanın toplam kütlesi 128 gramdır. C)
–10
| Matematik

Buna göre kutuda kalan çikolataların gram cinsinden


D)
toplam kütlesi (x) aşağıdaki aralıkların hangisindeki gi- –10
VÝP Yayýnlarý

bi olabilir?

A) 290 £ x £ 370 B) 292 £ x £ 376

C) 294 £ x £ 378 D) 298 £ x £ 370


6
8. Sınıf
FA S
37.
Eşitsizlikler İKÜ
L
22. Bir otelin kişi başı geceleme ücreti boş yatak sayısına göre değişmektedir. Aşağıdaki tabloda boş yatak sayısına göre kişi başı ko-
naklama fiyatları gösterilmiştir.

Boş Yatak Sayısı (x) Fiyat (TL)

x ³ 30 100

30 > x ³ 15 120

15 > x 150

I
R
20 kişilik bir turist grubu bu otelde konaklayacaktır. Otelde yeteri kadar boş yer bulunmakta fakat kaç kişilik boş yer kaldığı bilin-

LA
memektedir.

Buna göre turist grubunun otele ödeyeceği TL cinsinden toplam konaklama ücreti aşağıdaki aralıklardan hangisindeki gibidir?

A) 1800 £ x £ 3080 B) 2000 £ x £ 2820 C) 2000 £ x £ 2940 D) 2120 £ x £ 3340

N
YI
YA

23. 24. A

45°

D E
P

Cemal Bey ve ailesi karavan ile 2400 kilometrelik bir mesa- 45°
B C

12 cm
feyi dolaşmıştır. Bu süre boyunca Cemal Bey'in arabasının
100 kilometredeki yakıt tüketimi 6 litre ile 10 litre arasında Yukarıdaki şekilde verilen ABC ikizkenar dik üçgeninde
değişiklik göstermiştir. |BC| = 12 cm'dir.

Akaryakıtın 1 litresinin fiyatı 6 TL olduğuna göre, Cemal BCED yamuğunun alanı ADE üçgeninin alanının 5 ka-
| Matematik

Bey'in bu gezi boyunca akaryakıt için ödediği TL cinsinden tından fazla olduğuna göre, BD kenarının uzunluğunun
toplam ücret aşağıdaki aralıklardan hangisindeki gibidir? santimetre cinsinden alabileceği en büyük tam sayı de-
VÝP Yayýnlarý

ğeri kaçtır?
A) 720 £ x £ 1600 B) 864 £ x £ 1440
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
C) 886 £ x £ 1560 D) 920£ x £ 1620

7
8. Sınıf
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
25. Tünel

340 cm
I. Araç

70 cm

I
R
Tünel

LA
II. Araç

340 cm

100 cm

Yukarıda 340 cm yüksekliğindeki bir tünelden geçmek isteyen iki araç gösterilmektedir. I. aracın kasasının zeminden yüksekliği

N
70 santimetre, II. aracın kasasının zeminden yüksekliği 100 santimetredir. I. araçın kasasındaki özdeş sandıklar 3 sıra halinde, II.
aracın kasasındaki aynı tür sandıklar 4 sıra halinde yerleştirilmiştir.

I. araç tünelden geçebilirken, II. aracın yüksekliği tünelin yüksekliğinden fazla olduğu için geçememiştir.
YI
Buna göre araçların kasasındaki sandıklardan birinin yüksekliği (x) aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?

A) 60 < x < 90 B) 50 < x < 80 C) 66 < x < 96 D) 72 < x < 108


YA
P

26.
1.vagon 2.vagon 3.vagon 4.vagon 5.vagon

Her bir vagonu en çok 100 yolcu alabilen 5 vagonlu bir trenin vagonlarındaki yolcu sayıları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.

• En çok yolcu 1. vagonda, en az yolcu 4. vagondadır.

• 2. vagondaki yolcu sayısı 5. vagondaki yolcu sayısının 2 katından fazladır.


| Matematik

• 3. vagonda 40 yolculuk boş yer vardır.

Verilen bilgilere göre bu trendeki toplam yolcu sayısı en çok kaçtır?

A) 360 B) 358 C) 356 D) 354


MEB ÖRNEK SORU
8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
38. GENEL TARAMA TESTİ

I
1. Aşağıdaki Grafik 1'de Polat Bey'in 1080 GB kapasiteli diskteki klasörlerin dağılımı, Grafik 2'de ise film klasöründe bulunan dosyala-

R
rın dağılımı gösterilmiştir.

Grafik 1: Diskteki Klasörlerin İsimleri Grafik 2: Film Klasöründeki Dosyalar

LA
Boş Animasyon
Program

50°
110°
40° Dram
100° 80°

Oyun
80°
Film

N Aksiyon
Bilim Kurgu
YI
Polat Bey, diske 120 GB daha animasyon film yüklediğinde Grafik 2'de animasyon dosyalarını gösteren dilimin merkez açı-
sı kaç derece artar?

A) 55 B) 60 C) 80 D) 90
YA

2. Alanı santimetrekare cinsinden bir tam sayı olan kare şek- 3. 1 m2 = 100 dm2
lindeki kâğıt, bir kare ve iki dikdörtgen şeklindeki 3 parçaya
Aşağıdaki tabloda aynı boyuttaki bir halı saha yapımında kul-
aşağıdaki gibi ayrılmıştır.
lanılan iki farklı hazır çim çeşidi ve bu çim bloklarının birer ta-
P

nesinin alanları ve fiyatları verilmiştir.

Çim çeşidi Kapladığı Alan Fiyat


20 cm2
15 dm2

A 8 TL

B 20 dm2 9 TL

Halı saha için iki çim çeşidinden de eşit miktarda kullanıla-


rak toplam 300 m2 den fazla çim kullanılmıştır.
| Matematik

Kare şeklindeki parçanın alanı 20 cm2 olduğuna göre dik-


dörtgenlerin alanları farkı en az kaç santimetrekaredir? Buna göre çim kaplama maliyeti en az kaç lira olabilir?
VÝP Yayýnlarý

A) 2 B) 3 C) 5 D) 10 A) 14 750 B) 14 809

C) 15 000 D) 15 340

1
8. Sınıf
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
4. Bir manav kırmızı ve yeşil elmaları yükseklikleri farklı olan kasalara koyarak üst üste dizmektedir. Manav kasaları Şekil I'deki gibi diz-
diğinde dizilen kasaların yükseklikleri arasındaki fark 4 cm olmakta, yeşil ve kırmızı elmaların bulunduğu kasalardan birer tanesini
üst üste koyduğunda ise kasaların yüksekliği Şekil II'deki gibi 44 cm olmaktadır.

Şekil I
4 cm

I
Şekil II

R 44 cm
LA
B) 20
N
Buna göre içinde yeşil elmaların bulunduğu kasaların yüksekliği kaç santimetredir?

A) 18 C) 22 D) 24
YI
YA

5. Aşağıdaki tabloda bir büfedeki meyve suyu makinelerinde 6.


bulunan kayısı ve vişne sularının başlangıçtaki miktarları ve
y 3y – kx = 12
her kullanıldığında bardaklara doldurduğu meyve suyu mik-
tarları gösterilmiştir.
P

Bardaklara
Başlangıçtaki
Meyve suyu Doldurulan
Miktar (cL) x
Miktar (cL)

0
Kayısı 20 000 150

Vişne 24 000 200 Yukarıdaki koordinat sisteminde 3y – kx = 12 doğrusu ve ek-


senler arasında kalan boyalı bölgenin alanı 12 br2 dir.
| Matematik

Buna göre en az kaçıncı bardaktan sonra vişne suyu ma-


Buna göre k'nin değeri kaçtır?
kinesinde, kayısı suyu makinesine göre daha az meyve
VÝP Yayýnlarý

suyu kalır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6

A) 79 B) 80 C) 81 D) 82

2
8. Sınıf
FA S
38.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
7. Hakan bir spor salonuna kayıt yaptırmıştır. Spor salonunda eşyaları koymak için dolaplar vardır. Bu dolaplardan üzerlerindeki sayı
asal olanlar dolu, diğerleri boştur. Kayıt sonucunda Hakan'a eşyalarını koyabileceği boş dolaplardan birinin anahtarı verilmiştir. Aşa-
ğıda spor salonundaki dolaplar gösterilmiştir. Hakan alt sıradaki boş dolaplardan rastgele birini seçiyor.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

I
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

R
LA
Buna göre Hakan’ın seçtiği dolabın üstündeki dolabın boş olma olasılığı kaçtır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 5
2 3 4 6

N
YI
8. Yarıçapı r olan dairenin alanı pr2 dir. 9. Aşağıda iki yayın uzunlukları verilmiştir.
YA

II. yay
I. yay

x cm
(x + 3) cm

ò20 m
P

I. yay (2x + 6) katına, II. yay 2x katının 9 cm fazlasına ka-


Yarıçapı ò20 m olan daire şeklindeki bir bahçenin yarıçapı dar uzatılmıştır.
ñ5 m büyütülürse alanı kaç metrekare büyür? (p'yi 3 alınız.)
Buna göre uzayan yayların cm cinsinden uzunlukları top-
| Matematik

lamı aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir?


A) 15 B) 30 C) 60 D) 75
VÝP Yayýnlarý

A) (2x + 3)2 B) (2x + 1)2

C) (x + 3)2 D) (x + 1)2

3
8. Sınıf
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
10. Aşağıda bir çaydanlık ve su ısıtıcısındaki suların kaynamaya başladıkları anda içinde bulunan su miktarları ve bu andan sonra her
saniye kaç mL suyu buharlaştırdıkları gösterilmiştir.

Saniyede
Saniyede 5 mL
8 mL Buharlaşmaktadır
Buharlaşmaktadır.

Çaydanlık Su ısıtıcısı

I
R
600 mL 420 mL

Buna göre çaydanlık ve su ısıtıcısındaki su miktarının zamana göre gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?

LA
Çaydanlık: Su ısıtıcısı:

A) Grafik: Kalan su miktarı B) Grafik: Kalan su miktarı


Su miktarı(mL) Su miktarı(mL)

600

420

N 600

420
YI
220
320

Süre (sn.) Süre (sn.)

75 84 40
YA

C) Grafik: Kalan su miktarı D) Grafik: Kalan su miktarı


Su miktarı(mL) Su miktarı(mL)

600 720

420 600
P

420

120

Süre (sn.) Süre (sn.)

60 60
| Matematik

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
38.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
11. Uçak

Yanda verilen uçak, zeplin ve balon ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.

\ Uçağın yerden yüksekliği 164 metredir.

Zeplin \ Balonun yerden yüksekliği 83 metredir.

\ Zeplin; uçaktan alçakta, balondan yüksektedir.


Balon

I
R
Buna göre zeplinin metre cinsinden yerden yüksekliği aşağıdakilerden hangisine eşit olabilir?

A) 29 B) 46 C) 48 D) 217

LA
N
YI
12. Aşağıda, Betül'ün kalemlerinin renklerine göre sayıları gös- 13. Ayça'nın aklından tuttuğu sayı ile ilgili aşağıdakiler bilinmek-
terilmiştir. tedir.
` Yarısının 3 fazlası –2'den büyüktür.
YA

Yeşil Kırmızı Mavi

1
` 4 eksiğinin 'i 5'e eşit veya 5'ten küçüktür.
3

Buna göre Ayça'nın aklından tuttuğu sayının alabileceği


değerler aşağıdaki sayı doğrularından hangisinde gös-
terilmiştir?
P

A)

–10 27
Betül bu kalemleri bir kutuya koyduktan sonra kutudan rast-

gele 1 kalem çekecektir. B)


Kalemlerden birini çekmeden önce kutudan her renkten –10 19
birer kalem alırsa çektiği kalemin rengi ile ilgili aşağıda-
kilerden hangisi söylenebilir?
C)
| Matematik

A) Yeşil olma olasılığı artar. –2 27


VÝP Yayýnlarý

B) Kırmızı olma olasılığı artar.


D)
C) Mavi olma olasılığı azalır.
D) Kırmızı olma olasılığı değişmez. –2 19

5
8. Sınıf
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
14. Bir ildeki üç dağın A, B ve C zirve noktalarını birbirine bağlayacak şekilde iki teleferik hattı çekilecektir. A dağının zirve yüksekliği
1800 metre, B dağının zirve yüksekliği 1500 m ve C dağının zirve yüksekliği 1000 metredir.

A
I. tele
ferik
B II. tele
ferik

I
C

R
LA
Bir kuş, A dağının zirvesinden yatay olarak 2000 metre uçarak B dağının zirvesiyle aynı hizaya gelmiş, sonra 2500 metre daha uça-
rak C dağının zirvesinin hizasına gelmiştir.

Buna göre teleferik hatlarının eğimleri farkı yüzde kaçtır?

A) 5 B) 10 C) 15 D) 20

N
YI
15. İki il arasında taşımacılık yapan Eser Bey kasasının yerden yüksekliği 1 m olan kamyonuna, yüksekliği 0,8 metre olan küp şeklinde-
ki kolileri üst üste dizerek taşımaktadır. Aşağıda bu kamyon ve Eser Bey'in her seferinde taşımacılık yaparken geçtiği tünel gösteril-
YA

miştir.
P

x
1m

el
Tün
0,8 m
| Matematik

Eser Bey kamyonunun kasasına bu kolilerden 4 tanesini üst üste dizdiğinde tünelden geçememekte, 3 tanesini dizdiğinde ise ge-
çebilmektedir.

Buna göre tünelin metre cinsinden yüksekliği (x) aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir?

A) 3,2 < x < 4,2 B) 3,4 < x < 4,2 C) 3,4 < x < 5 D) 3,8 < x < 5
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
38.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
16. Mehmet Öğretmen düzgün altıgen ve kare prizma biçimindeki tahta blokların yan yüzlerine birer cebirsel ifade ve üçgen prizma bi-
çimindeki tahta bloğun üzerine + (toplama), — (çıkarma), ∙ (çarpma) sembollerini yazarak cebirsel ifadelerle ilgili bir materyal ta-
sarlamıştır. Mehmet Öğretmen öğrencilerinden tabanları çubuklara bağlı olan bu blokları, herhangi bir yüzü öne gelecek şekilde
döndürdükten sonra ön yüzdeki işlemi yaparak sonucunu tahtaya yazmalarını istemiştir. Aşağıdaki örnekte Eren’in yaptığı işlem
gösterilmiştir.

I
R
x 3
+ + + 2x

LA
1 2x + 1 x x - 3 (2x + 1) + (x – 3) = 3x – 2

N
YI
Düzgün altıgen biçimindeki cisimindeki tahta bloğun üzerinde (x + 1), (2x + 1), (x + 3), (2x + 3), (x + 2), (2x + 2) ve kare prizma
biçimindeki tahta bloğun üzerinde 2x, (x — 3), (x — 2) ve x yazmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi öğrencilerden birinin tahtaya yazdığı cebirsel ifadelerden biri olamaz?
YA

A) 4x + 3 B) x2 — 4 C) 8 D) 2x2 + 4x
P

17. Eşit uzunluktaki iki çubuktan biri 10, diğeri 12 eş parçaya aşağıdaki gibi bölünüyor.
10 parça 12 parça
| Matematik

Farklı uzunluktaki parçaların uzunlukları arasındaki fark 6 cm'den fazla olduğuna göre çubuğun başlangıçtaki uzunluğunun
santimetre cinsinden en küçük tam sayı değeri kaçtır?

A) 121 B) 181 C) 241 D) 361


7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
18. 20.a ve b birer tam sayı olmak üzere aşağıdaki kareli zemine E
5y + 12x = 9 3x – 4y + 12 = 0 ve F noktalarından geçen bir y = ax + b doğrusu çizilmiştir.

6y + x = 0 y=–5

Yukarıda verilen doğru denklemlerinden eğimi negatif olan- E M


ların olduğu kutular boyanacaktır.

Buna göre kutuların boyanmış şekli aşağıdakilerden han-


gisidir? L

I
R
A) B)
F
K y = ax + b

LA
C) D)

Ayşe bu kareli zemine sırası ile K, L ve M noktaları orijin


olan birer koordinat sistemi çizeceğine göre aşağıdaki-
lerden hangisi yanlıştır?

A) Orijin L noktası olduğunda b = 0 olur.

N B) Doğrunun eğimi negatiftir.

C) K noktası orijin olduğunda a = –.


4
3
olur.
YI
D) M noktası orijin olduğunda a pozitif bir sayı olur.
YA

19.
P

21. Aşağıda bir marketten belirli sayıda sakız ve çikolata alındı-


ğında ödenen ücretler gösterilmiştir.

Tane Ödenen
tre Ürün Ürün Sayısı

e
22m Fiyatı (TL) Ücret (TL)

Çikolata x –4 ...... x2 – 16

Sakız x –3 ...... x2 – 6x + 9
| Matematik

Yukarıdaki şekilde verilen özdeş kamyonlardan birinin uzun-


1 Buna göre bu marketten 2 çikolata ve 3 sakız alan birisi
VÝP Yayýnlarý

luğu otobüsün uzunluğunun 'inden 1 metre fazladır.


3 toplam kaç TL öder?

Buna göre kamyonlardan birinin uzunluğu kaç metredir?


A) 5x – 1 B) 5x + 1

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 C) 4x – 3 D) 4x – 5
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
39. Üçgenin Elemanları

MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.1. Üçgende kenarortay, açıortay ve yüksekliği inşa eder.

I
R
Dik Açılı Üçgenlerde Yükseklik
YÜKSEKLİK
Bir dik üçgende dik kenarlar birbirlerinin yüksekliği olurlar.
Üçgenin bir köşesinden karşısındaki kenara (veya uzantısına) çi-

LA
zilen dik doğru parçasına o kenara ait yükseklik denir. A

A D

ha

B H C
N B C

ABC üçgeninde, BC kenarının yüksekliği [AB]’dır. AB kenarının


yüksekliği [BC]’dır.
YI
ABC üçgeninde A köşesinden BC kenarına çizilen yükseklik ha
ile gösterilir. [AH] = [BC]’dir. AC kenarının yüksekliği [AC] ye dik olan [BD]’dır.
Dar Açılı Üçgenlerde Yükseklik

A
Geniş Açılı Üçgenlerde Yükseklik
YA

D
A
E

D
B H C

Yukarıda verilen ABC üçgeninde,


H B C
 BC kenarına ait yükseklik [AH]’dır. [AH] = [BC]
P

 AC kenarına ait yükseklik [BD]’dır. [BD] = [AC] E


 AB kenarına ait yükseklik [CE]’dır. [CE] = [AB] Yukarıdaki şekilde B açısı geniş açı olan ABC üçgeni verilmiştir.

 BC kenarına ait yükseklik [AH]’dır. [AH] = [HC]


VİPNOT  AB kenarına ait yükseklik [CE]’dır. [AE] = [CE]

Dar açılı üçgenlerde yükseklikler üçgenin içerisindeki bir nok-  AC kenarına ait yükseklik [BD]’dır. [AC] = [BD]
tada kesişir.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý

VİPUYARI VİPNOT
Üçgenin alanı üçgenin bir kenar uzunluğu ile o kenara ait yük- Geniş açılı üçgenlerde yüksekliklerin uzantıları üçgenin dışın-
sekliğin çarpımının yarısına eşittir. daki bir noktada kesişir.
1
8. Sınıf
39.
L Üçgenin Elemanları
İKÜ
FA S
rnek|1 rnek|3
A
A

E E

60 m

24 m

I
B D C F

R
Şekildeki ABC üçgeninin BC kenarına ait yüksekliği aşağıda-
kilerden hangisidir?

A) [AC] B) [AD] C) [AE] D) [AF] B D C

LA
özüm 50 m

Yukarıda üçgen şeklinde bir park verilmiştir. 50 m uzunluğunda-


ki BC kenarına dik ve 24 metre uzunluğunda olan [AD] yolu ve
60 m uzunluğundaki AC kenarına dik olan [BE] yolu yapılmıştır.

N Buna göre, [BE] yolunun uzunluğu kaç metredir?

A) 15

özüm
B) 18 C) 20 D) 30
YI
rnek|2
A
YA

D
E
rnek|4
A

75°
B H C
D

Şekildeki ABC üçgeninde |AB| < |AC| < |BC|’dir.


P

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


25°
B C
A) |AH| < |BD| < |CE|

Şekildeki ABC üçgeninde [CD], AB kenarına ait yüksekliktir.


B) |BD| < |AH| < |CE|
m(BéAC) = 75° ve m(DéCB) = 25° olduğuna göre, B açısının öl-
C) |AH| < |CE| < |BD|
çüsü, ACD açısının ölçüsünden kaç derece fazladır?
D) |CE| < |BD| < |AH|
| Matematik

A) 20 B) 30 C) 40 D) 50
özüm
VÝP Yayýnlarý

özüm

2
8. Sınıf
FA S
39.
Üçgenin Elemanları İKÜ
L

KENARORTAY rnek|6
A
Üçgenin bir kenarının orta noktasını karşı köşeye birleştiren doğ-
ru parçasına o kenara ait kenarortay denir. 7 cm
A
F E

~ 10 cm
F E

I
~ B 9 cm D C
G

R
Şekildeki ABC üçgeninde [AD], [BE] ve [CF] kenarortaydır.
B D C
|BD| = 9 cm, |EC| = 10 cm ve |AF| = 7 cm olduğuna göre,
• BC kenarına ait kenarortay [AD]’dır. |BD| = |DC| ABC üçgeninin çevre uzunluğu kaç cm’dir?

LA
• AC kenarına ait yükseklik [BE]’dır. |AE| = |EC|
A) 38 B) 46 C) 52 D) 56
• AB kenarına ait yükseklik [CF]’dır. |AF| = |FB|
özüm

VİPNOT
Üçgenin kenarortayları üçgenin içinde bir noktada kesişir. Bu
noktaya üçgenin ağırlık merkezi denir.

N VİPNOT
YI
rnek|5 A Bir üçgende çizilen bir kenarortay,
üçgeni alanları eşit iki parçaya ayırır.

A ABC üçgeninde [AD] kenarortay,

A(AÿBD) = A(AÿDC)’dir.
YA

B D C

rnek|7
A

12 cm 10 cm
P

B C

B D C
ABC üçgeninin AC kenarı cetvel üzerine yukarıdaki gibi yerleş-

tirilmiştir. Şekilde verilen ABC dik üçgeninde [AB] ⊥ [AC]’dir.


Bu üçgenin AC kenarına ait kenarortay olan [BD]’nı çizmek [AD] kenarortay, |AB| = 12 cm ve |AC| = 10 cm olduğuna
için D noktası cetvel üzerindeki hangi sayı üzerinde olmalıdır? göre, ADC üçgeninin alanı kaç cm2 dir?
| Matematik

A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 A) 80 B) 60 C) 40 D) 30
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

3
8. Sınıf
39.
L Üçgenin Elemanları
İKÜ
FA S
AÇIORTAY rnek|9

Üçgenin bir iç açısını iki eş parçaya bölen doğru parçasına (üç- A


genin o açısına ait) açıortay denir.
A

B
D
F E
C

I
R
Yukarıdaki kareli zeminde verilen ABC üçgeninde, üçgenin
hangi elemanının çizildiğini bulalım.
B D C

 A açısının açıortayı [AD]’dır. m(BéAD) = m(DéAC)


özüm

LA
 B açısının açıortayı [BE]’dır. m(AéBE) = m(EéBC)
 C açısının açıortayı [CF]’dır. m(BéCF) = m(AéCF)

VİPUYARI
VİPNOT
Üçgenin açıortayları üçgenin içinde bir noktada kesişir. N A
İkizkenar üçgenlerde taban ke-
narına çizilen dikme, kenaror-
YI
=
=
tay ve açıortay aynı doğru par-
çasıdır.
s

B D C
YA

rnek|8
rnek|10
A
A
75°

D
13 cm
?
P

45°
B C
B D 5 cm C

Yukarıdaki ABC üçgeninde [BD] açıortay, m(BéAC) = 75° ve


Yukarıdaki ABC üçgeninde [AD] hem açıortay hem yüksekliktir.
m(BéCA) = 45° dir.
|AB| = 13 cm ve |DC| = 5 cm olduğuna göre, ABC üçgeni-
Buna göre, m(BéDC) kaç derecedir? nin çevre uzunluğu kaç cm’dir?
| Matematik

A) 85 B) 95 C) 105 D) 115 A) 32 B) 34 C) 36 D) 38
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

4
8. Sınıf
FA S
39.
Üçgenin Elemanları İKÜ
L

rnek|11
Aşağıdaki geometri tahtasında bazı çivilerin bulunduğu noktalar harflerle adlandırılmıştır.

I
R
L M A B C D

LA
Bu geometri tahtasına yerleştirilen şekildeki lastik, takılı olduğu M noktasındaki çividen çıkarılarak hangi noktadaki çiviye takı-
lırsa oluşan üçgenin KL kenarına ait yükseklik, açıortay ve kenarortay aynı doğru parçası olur?

A) A B) B C) C D) D

özüm

N
YI
rnek|12
A A A
YA

B C B D B C B D C
P

Şekil 1 Şekil 3
Şekil 2

Yukarıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeninde, B köşesi Şekil 2’deki gibi [BC] kenarı üzerine gelecek şekilde katlanıp Şekil 3’teki katlama

çizgisi olan [AD] elde ediliyor.

Oluşan [AD] üçgenin hangi elemanıdır?

A) [BC]’nın kenarortayıdır. B) BAC açısının açıortayıdır.


| Matematik

C) [BC]’nın yüksekliğidir. D) ABC açısının açıortayıdır.

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
39.
L Üçgenin Elemanları
İKÜ
FA S
rnek|13
Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeni biçimindeki kâğıt, A köşesi [BC] üzerine gelecek biçimde katlanarak Şekil 2’deki DA'C üçgeni el-
de ediliyor.

A A

I
10

R
19 cm² cm
²

B 12 cm C B A' C
Şekil 1 Şekil 2

LA
|BC| = 12 cm, DBA üçgeninin alanı 19 cm2 ve DA'C üçgeninin alanı 10 cm2 olduğuna göre, [BC] kenarına ait yüksekliğin uzun-
luğu kaç cm’dir?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10

özüm

N
YI
rnek|14 rnek|15
YA

A
A
?
?

97° D
E
D
P

70°
38°
17°
B C B C

Yukarıda verilen ABC üçgeninde [AD], [BD] ve [CD] açıortaydır. Yukarıda verilen ABC üçgeninde [BD] ve [CE] açıortaydır.

m(AéBD) = 38° ve m(DéCB) = 17° olduğuna göre, m(DéAC) kaç m(BéEC) = 70° ve m(BéDA) = 97° olduğuna göre, m(BéAC) kaç
derecedir? derecedir?
| Matematik

A) 25 B) 27 C) 31 D) 35 A) 42 B) 40 C) 38 D) 36
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

6
8. Sınıf
TEST
Üçgenin Elemanları 1
1. Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeni çeşitkenar üçgendir.
A A A

I
R
LA
B C B - C' D C B D C
Şekil 1 Şekil 3
Şekil 2

Üçgenin C köşesi Şekil 2’deki gibi B köşesinin üzerine gelecek şekilde katlanıp D noktası elde ediliyor. Şekil 3’te [AD] çiziliyor.

Buna göre, [AD] üçgenin hangi elemanıdır?

A) [BC]’nın kenarortayıdır.

C) [BC]’nın yüksekliğidir.
N B) BAC açısının açıortayıdır.

D) Verilen bilgilerle bir şey söylenemez.


YI
YA

2. 3. Matematik öğretmeni tahtaya çizdiği koordinat düzleminde


A
köşelerinin koordinatları A(–6, 10), B(–10, –6) ve C(6, –10)
olan ABC üçgenini çizmiştir.
y

A(–6, 10)
25 cm
20 cm
P

O x

B 10 cm C D

Şekilde verilen ABC üçgeninde [BD] ⊥ [AD], |AB| = 25 cm, B(–10, –6)

|BC| = 10 cm ve |AD| = 20 cm’dir. C(6, –10)

ABC üçgeninde AB kenarına ait yüksekliğin uzunluğu


| Matematik

kaç cm’dir? Öğretmen, öğrencilerinden BC kenarının kenarortayı olan


[AD]’nı çizmelerini istemiştir.
VÝP Yayýnlarý

A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 Buna göre, D noktasının koordinatları aşağıdakilerden


hangisidir?

A) (–8, –8) B) (–3, –8) C) (–2, –6) D) (–2, –8)


7
8. Sınıf
TEST
1
Üçgenin Elemanları

4. Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeninde m(AéBC) = 45° ve m(AéCB) = 50° dir.

A A A

45° 50° 45° 50° 45° 50°

I
B C B D C B D C
Şekil 1 Şekil 3

R
Şekil 2
Şekil 2’de açıklığı [AC] olacak biçimde pergel kullanılarak C merkezli bir çember yayı çiziliyor. Bu yay [BC]’nı D noktasında kesiyor.

Şekil 3’teki gibi [AD] çizilirse, m(BéAD) kaç derece olur?

LA
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25

5. Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeni şeklindeki kâğıtta 6. Bir kenar uzunluğu a olan karenin köşegen uzunluğu añ2 dir.
m(AéBC) = 70° ve m(AéCB) = 40° dir.

A
N Şekil 1'de dört kare çizilmiştir. Bu karelerden en küçük olan-
ların alanları 16 cm2 dir.
YI
Alan
16 cm²
YA

70°
40°
B C
Şekil 1 Şekil 1

A A

?
P

C

40°
B D B C

Şekil 2 Şekil 2
| Matematik

Şekil 2'de bu karelerin bazı köşe noktaları kullanılarak ABC


Üçgenin B köşesi [BC] üzerine gelecek biçimde katlanı- üçgeni çizilmiştir.
VÝP Yayýnlarý

yor.(Şekil 2)
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir?
Buna göre, Şekil 2’de B'AC açısının ölçüsü kaç derecedir?
A) 32 B) 36 C) 40 D) 48
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
40. Üçgen Eşitsizliği

MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.2. Üçgenin iki kenar uzunluğunun toplamı veya farkı ile üçüncü kenarının uzunluğunu ilişkilendirir.

I
R
ÜÇGEN EŞİTSİZLİĞİ rnek|1

LA
A
A

c b 9m
5m

B a C

Üçgende bir kenarın uzunluğu diğer iki kenarın uzunlukları topla-


mından küçük, farkının mutlak değerinden büyüktür. Bu eşitsizli-
N B C

Yukarıdaki şekilde ağaçlar arasındaki uzaklıklar verilmiştir.


YI
ğe üçgen eşitsizliği denir. Buna göre, B ve C noktalarından bulunan ağaçlar arasında-
ki uzaklığın m cinsinden alabileceği tam sayı değerleri aşa-
|b – c| < a < b + c
ğıdakilerden hangisidir?
|a – c| < b < a + c
|a – b| < c < a + b A) 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14
YA

B) 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13,


Örneğin;
C) 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14

15 cm D) 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13

özüm
7 cm
P

9 cm

Yukarıda uzunlukları verilen kalemlerin uç uca eklenerek üçgen


oluşturulup oluşturulamayacağını bulalım:

rnek|2
Kırmızı renkli kalemi ele alalım:
İki kenar uzunluğu 4 cm ve 7 cm olan bir üçgenin diğer kena-
15 cm – 9 cm < 7 cm < 15 cm + 9 cm rının cm cinsinden alabileceği tam sayı değerleri kaç tanedir?
6 cm < 7 cm < 24 cm
| Matematik

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
Kırmızı renkli kalemin uzunluğu, diğer iki kalemin uzunlukları top-
VÝP Yayýnlarý

lamından küçük ve farkından büyüktür. Bu nedenle bu kalemler- özüm


le üçgen oluşturulabilir.

1
8. Sınıf
40.
L Üçgen Eşitsizliği
İKÜ
FA S
rnek|3
Kerem çizdiği ABC üçgeninin AB ve AC kenarlarının uzunluğunu aşağıdaki gibi 15 cm’lik cetvelle ölçmüştür.

A A

I
R
LA
B C B C

Buna göre, ABC üçgeninin BC kenarının uzunluğunun cm cinsinden en büyük tam sayı değeri kaç cm olur?

A) 19 B) 20 C) 21 D) 22

özüm

N
YI
rnek|4 rnek|5
YA

C A
15 m
A
10 cm

11 m
B C
P

Yukarıdaki şekilde verilen ABC üçgeninin çevre uzunluğunun


B
alabileceği en küçük tam sayı değeri kaç cm’dir?
Yukarıda iki kenar uzunluğu verilen üçgen şeklindeki bahçe-
nin en kısa kenarı [AB] olduğuna göre, [BC] kenarının uzun- A) 19 B) 20 C) 21 D) 22

luğunun metre cinsinden alabileceği değerler ile ilgili aşağı-


dakilerden hangisi doğrudur? özüm

A) 5 < |BC| < 26 B) 5 < |BC| < 11


| Matematik

C) 11 < |BC| < 16 D) 11 < |BC| < 26


VÝP Yayýnlarý

özüm

2
8. Sınıf
FA S
40.
Üçgen Eşitsizliği İKÜ
L

VİPUYARI rnek|7

Şekilde verilenlere göre,


6 cm 9 cm [BD]’nın alabileceği de-
ğerleri bulunuz.
Şule
x 18 m
10 m

5 cm ?
Sabri

I
11 cm
Emir

R
13 m
23 m
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi iki üçgen olduğunda her bir üç-
gen için ayrı ayrı üçgen eşitsizliği uygulanır.
Pelin

LA
AÿBD için 9–6<x<9+6
Yukarıdaki şekilde dört arkadaş bir dörtgenin köşeleri üzerinde
3 < x < 15 duruyorlar.
BÿCD için 11 – 5 < x < 11 + 5 Verilenlere göre, Sabri ile Emir arasındaki mesafe aşağıdaki
6 < x < 16 değerlerden hangisini alamaz?

İki eşitsizliğin ortak çözümünden, 6 < x < 15 bulunur.

N A) 9 m

özüm
B) 11 m C) 13 m D) 15 m
YI
rnek|6

20 m
YA

A B

35 m
x
40 m

rnek|8
C A
50 m
D
P

Yukarıdaki şekilde bazı kulübeler arasındaki uzaklıklar verilmiştir. 11 cm 5 cm


Buna göre, A ve C kulübeleri arasındaki mesafe olan x’in met-

re cinsinden alabileceği değerler ile ilgili aşağıdakilerden han-


gisi doğrudur? B C

A) 10 < x < 55 B) 15 < x < 55 Yukarıdaki şekilde verilen ABC üçgeni ikizkenar üçgen oldu-
| Matematik

ğuna göre, |BC|’nun hangi değerleri alabileceğini bulalım.


C) 10 < x < 90 D) 15 < x < 90
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

3
8. Sınıf
40.
L Üçgen Eşitsizliği
İKÜ
FA S
rnek|9
Matematik öğretmeninin tahtaya çizdiği kareler arasında ABC üçgeni oluşmuştur. Karelerden iki tanesinin alanı 169 cm2 ve 81 cm2 dir.

A
169 cm²
81 cm

I
B C

R
LA
Buna göre, mavi renkli karenin alanının cm2 cinsinden alabileceği değerler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) 4 < alan < 21

özüm
B) 16 < alan < 484

N C) 81 < alan < 169 D) 88 < alan < 250


YI
YA

rnek|10 rnek|11
3 cm

4 cm

7 cm
P

10 cm

16 cm Berke, uzunlukları cm cinsinden farklı birer asal sayı olan şekilde-


Sena, yukarıda uzunlukları verilen çubukların herhangi 3 tanesini ki üç çubuğu uç uca ekleyerek yukarıdaki üçgeni elde edilmiştir.
uç uca ekleyerek farklı üçgenler oluşturmak istiyor.
Buna göre, bu üçgenin çevre uzunluğunun en küçük değe-
Buna göre, Sena’nın oluşturabileceği üçgen sayısı kaçtır? ri kaç cm’dir?
| Matematik

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 A) 10 B) 12 C) 14 D) 15
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

4
8. Sınıf
FA S
40.
Üçgen Eşitsizliği İKÜ
L

rnek|12 A

Yarıçapı r olan dairenin çevresi 2rr formülü ile hesaplanır.

Üçgenin her bir kenarının uzunluğu, diğer iki kenarının uzunluklarının far- |b – c| < a < b + c
kının mutlak değerinden büyük, toplamından küçüktür. c b
|a – c| < b < a + c

|a – b| < c < a + b

B a C

I
R
LA
Sosyal Bilgiler dersinden proje ödevi alan Levent, yanda görseli verilen Denizli ilimizde-
ki meşhur üçgen köprülü kavşağın modelini yapmıştır.

N
YI
Levent yaptığı modelde kenar uzunlukları santimetre cinsinden tam sayı olan üç tane eş ikizkenar üçgen ve çevresi 8p cm olan bir dai-
re kullanmıştır.
YA
P

Modeldeki ikizkenar üçgenlerin taban uzunlukları dairenin çapının uzunluğuna eşit olduğuna göre üçgenlerden birinin çevresi-
nin uzunluğu en az kaç santimetredir?

A) 16 B) 17 C) 18 D) 19
| Matematik

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
40.
L Üçgen Eşitsizliği
İKÜ
FA S
rnek|13

A 13 cm B

Yukarıdaki şekilde 13 cm uzunluğunda bir tel verilmiştir.

=
A K L B

I
R
LA
A K L B

Bu tel yukarıda verilen K ve L noktalarından bükülerek kenar uzunlukları cm cinsinden tam sayı olan bir üçgen oluşturulacaktır.

|AK| = |LB| olduğuna göre, [KL] uzunluğunun cm cinsinden alabileceği tam sayı değerleri kaç tanedir?

A) 1

özüm
B) 2

N C) 3 D) 4
YI
YA

rnek|14 rnek|15
B
E

5 cm 8 cm 32 m 20 m

A D 3 cm
A C
F
P

4 cm

D
B C

Yukarıdaki şekilde kenar uzunlukları santimetre cinsinden bi- Tüm kenar uzunlukların m cinsinden birer tam sayı olan şe-
rer doğal sayı olan ABCD dikdörtgeninin alanı en fazla kaç kildeki parkın A köşesinde bulunan Selim, D köşesine uğra-
santimetrekare olabilir? yarak C köşesine gitmek için en az kaç m yol yürümelidir?
| Matematik

A) 60 B) 72 C) 84 D) 96 A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

6
8. Sınıf
TEST
Üçgen Eşitsizliği 1
1. Aşağıdaki seçeneklerde verilen kalemlerden ikisi uçları birbirine değip bir üçgen oluşturuncaya kadar hareket ettirilecektir.
Buna göre, hangi seçenekteki kalemlerle bir üçgen oluşturulamaz?

A) B)

I
R 17 cm
LA
13 cm

10 cm

10 cm
16 cm 20 cm

C)

N D)
YI

13 cm
10 cm
7 cm

7 cm
YA

17 cm 16 cm

2. 3.
A
A
P

10 m 6m
çevre
36 cm

B C
B C

Üçgensel bir bölgenin köşelerinde duran kaz ile tavuk arasın- Şekildeki ABC üçgeninin çevresi 36 cm’dir.
daki mesafe 10 m ve tavuk ile keçi arasındaki uzaklık 6 m’dir.
Buna göre, BC kenarının alabileceği en büyük tam sayı
| Matematik

Buna göre, kaz ile keçi arasındaki uzaklığın alabileceği değeri kaç cm’dir?
tüm değerleri bulmak için aşağıdaki işlemlerden hangi-
VÝP Yayýnlarý

si yapılmalıdır? A) 16 B) 17 C) 18 D) 19

A) 6 < |BC| < 10 B) 10 – 6 < |BC| < 10

C) 6 < |BC| < 10 + 6 D) 10 – 6 < |BC| < 10 + 6


7
8. Sınıf
TEST
1
Üçgen Eşitsizliği

4. Aşağıdaki şekilde dört arkadaş bir dörtgenin köşeleri üzerinde duruyorlar. Şekildeki tüm kenar uzunlukları birer tam sayıdır. Cem
Aslı’dan olabilecek en uzak mesafede durmaktadır. Berk’in Aslı’ya uzaklığı 15 metre, Cem’e uzaklığı 23 metredir.

Deniz

I
Aslı

R
15 m

LA
23 m Cem
em
Berk

diğinde Deniz’in Cem’e uzaklığı 4 metredir.

N
Aslı ve Deniz, Cem’in bulunduğu noktaya verilen doğru parçaları üzerinde aynı hızla yürümeye başlıyorlar. Aslı, Cem’in yanına gel-

Buna göre, başlangıçta Aslı ve Deniz arasındaki uzaklık en fazla kaç metredir?
YI
A) 79 B) 77 C) 75 D) 73
YA

5. 6.
A
A
P

(x + 3) cm (2x + 5) cm

12 cm 15 cm
D

B 11 cm C 9c
cm m
7
Şekilde verilen ABC üçgenin kenar uzunlukları 11 cm,
B C
(x + 3) cm ve (2x + 5) cm’dir.
Şekildeki ABC üçgeninde |AB| = 12 cm, |AC| = 15 cm,
x bir tam sayı olduğuna göre, ABC üçgenin çevre uzun-
| Matematik

|BD| = 7 cm ve |DC| = 9 cm’dir.


luğunun cm cinsinden en küçük tam sayı değeri kaçtır?
VÝP Yayýnlarý

BC kenarının uzunluğunun santimetre cinsinden kaç fark-


A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 lı tam sayı değeri olabilir?

A) 10 B) 11 C) 12 D) 13

8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
41. Üçgende Açı-Kenar İlişkisi

MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.3. Üçgenin kenar uzunlukları ile bu kenarların karşısındaki açıların ölçülerini ilişkilendirir.

I
R
ÜÇGENDE AÇI - KENAR İLİŞKİSİ
VİPNOT
Bir üçgende küçük açı karşısında kısa kenar, büyük açı karşısın-

LA
Geniş açılı bir üçgendeki geniş açı karşısındaki kenar en uzun
da uzun kenar bulunur. kenardır.
A
A
ABC üçgeninde

c b 90° < x ise,


c b

B a C
N B
x

a C
a < b ve c < b’dir.
YI
Şekildeki ABC üçgeninde,

m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) ise b < c < a olur.

b < c < a ise m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) olur.


rnek|1
YA

Örneğin: A

A Yandaki şekilde, m(ëB) = 55°,

m(ëC) = 63° olduğuna göre, üçge-


c b nin kenar uzunluklarını küçükten 40°
büyüğe doğru sıralayalım. C
32°
55° 63° B
P

B a C
Yukarıda verilen üçgen şeklindeki parkta m(AéBC) = 32° ve
Üçgenin iç açıların ölçüleri toplamı 180° olduğundan m(BéCA) = 40° olduğuna göre, aşağıda verilen sıralamalar-

dan hangisi doğrudur?


m(ëA) = 180° - (55° + 63°) = 62° dir.

m(ëB) < m(ëA) < m(ëC) olduğundan, b < a < c olur. A) |BC| < |AC| < |AB| B) |AC| < |AB| < |BC|

C) |AB| < |AC| < |BC| D) |AB| < |BC| < |AC|
| Matematik

özüm
VİPNOT
VÝP Yayýnlarý

Dik üçgende en uzun kenar daima 90° nin karşısındaki kenar-


dır (hipotenüstür). Çünkü dik üçgende en büyük açý, ölçüsü
90° olan açýdýr.
1
8. Sınıf
41.
L Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
İKÜ
FA S
rnek|2

Berk defterine çizdiği ABC üçgeninin B ve C açılarının ölçülerini açıölçeri ile aşağıdaki gibi ölçmüştür.

I
R
B C

LA
Buna göre, ABC üçgeninin kenar uzunluklarının sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) |BC| < |AC| < |AB| B) |AB| < |AC| < |BC| C) |AC| < |BC| < |AB| D) |AC| < |AB| < |BC|

özüm

N
YI
rnek|3

rnek|4
YA

9m
a A
c

5m
b 7m 12 cm
P

B C
Yukarıdaki şekilde tavşan kedi ve kaplumbağa üçgensel bir böl-
Şekilde verilen ABC üçgeninde m(ëB) > m(ëA) > m(ëC) ve üçgenin
genin köşeleri üzerinde duruyorlar.
kenar uzunlukları santimetre türünden birer tam sayıdır.

Verilen uzunluklara göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


|AC| = 12 cm olduğuna göre, üçgenin çevre uzunluğu en faz-
la kaç santimetredir?
A) c < b < a B) b < a < c

C) a < c < b D) c < a < b A) 33 B) 34 C) 35 D) 36


| Matematik

özüm özüm
VÝP Yayýnlarý

2
8. Sınıf
FA S
41.
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi İKÜ
L

rnek|5

A A A

B'

B C B A' C B A' C

I
1. Adım 2. Adım 3. Adım

R
Arda defterinden ön yüzü sarı arka yüzü mavi renkli olan üçgen şeklinde bir parça kesmiş, köşe noktalarını A, B ve C olarak isimlendirmiştir.

1. adımda, AB kenarını AC kenarı üzerine gelecek şekilde katlıyor.

2. adımda, AB kenarını BC kenarı üzerine gelecek şekilde katlıyor.

LA
3. adımda, AC kenarını BC kenarı üzerine gelecek şekilde katlıyor.

Buna göre, ABC üçgeninin iç açı ölçülerinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) m(ëA) < m(ëC) < m(ëB) B) m(ëC) < m(ëA) < m(ëB) C) m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) D) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA)

özüm

N
YI
YA

rnek|6

8 cm
P

B 10 cm C

ABC üçgeninde m(BéAC) > m(AéBC),

|AB| = 8 cm ve |BC| = 10 cm’dir.


Buna göre |AC|’nun santimetre cinsinden alabileceği kaç farklı tam sayı değeri vardır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
| Matematik

(MEB SORUSU)

özüm

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
41.
L Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
İKÜ
FA S
rnek|7

A A

I
R
B C B C

Şekil 2
Şekil 1

Pelin ABC üçgeninin açılarının ölçülerini sıralayabilmek için Şekil 1’de A merkezli ve [AC] yarıçaplı, Şekil 2’de B merkezli ve [BA] yarıçaplı

LA
çember yayları çizmiştir.

Buna göre, ABC üçgeninin A, B ve C açılarının ölçüleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) m(ëA) < m(ëB) < m(ëC) B) m(ëA) < m(ëC) < m(ëB) C) m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) D) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA)

özüm

N
YI
rnek|8
YA

E rnek|9
A
D
63°
D

C
P

67°
65° 60°
B
C
A B

Yukarıdaki şekilde verilen ABCD dörtgeninde m(ëB) = 65°,


m(BéCA) = 60°, m(CéAD) = 63° ve m(AéCD) = 67° dir.
Yukarıdaki verilere göre, en uzun kenar aşağıdakilerden han-
gisidir? Buna göre, şekildeki en kısa kenar aşağıdakilerden hangisidir?
| Matematik

A) [AB] B) [AC] C) [AD] D) [AE] A) [AB] B) [AC] C) [BC] D) [CD]


VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

4
8. Sınıf
FA S
41.
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi İKÜ
L

rnek|10

B E

56° 60°

I
R
95°
A 70° K
100°
D

LA
59°
45° 42°
F
C

N
Kenan Bey otobandan çıktıktan sonra A noktasından geçerek K noktasında bulunan dedesinin evine gitmek istemektedir. Yukarıda yol-
YI
ların üstten görünümü verilen yollardan bazılarının arasındaki açıların ölçüleri verilmiştir.

Kenan Bey A noktasından başlayarak verilen yolları kullanarak K noktasına seçeneklerde verilen noktalardan hangilerine uğra-
yarak giderse en kısa yolu kullanmış olur?
YA

A) A → B → D → E → K B) A → B → D → F → K C) A → C → D → F → K D) A → C → D → E → K

özüm
P

rnek|11

A açısının ölçüsü 70° olan bir ABC üçgeninin en kısa kenarı AC kenarı olduğuna göre, B açısının en büyük tam sayı değeri kaç
derecedir?
| Matematik

A) 54 B) 55 C) 56 D) 57

özüm

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
41.
L Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
İKÜ
FA S
rnek|12 rnek|14

Tamer, aşağıda uzunlukları verilen kalemlerin her birini birer kez A


kullanarak bu kalemleri uç uca ekleyerek en büyük çevreli bir üç-
gen oluşturacaktır.

8 cm 5 cm

I
15 cm

R
B C
7 cm 6 cm

Yukarıdaki geometri tahtasında verilen ABC üçgeninin açıları

LA
Tamer’in oluşturduğu bu üçgende en büyük açının karşısın- ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
daki kalemin rengi aşağıdakilerden hangisidir?
A) m(ëA) < m(ëB) < m(ëC) B) m(ëB) < m(ëA) < m(ëC)
A) Sarı B) Kırmızı C) Mavi D) Yeşil
C) m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) D) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA)
özüm
özüm

N
YI
rnek|15
rnek|13
YA

A
Aşağıda verilen üçgenlerden hangisinin kenar uzunlukların-
da yanlışlık yapılmıştır?

A) B)
A A = =
Çevre
12 cm 18 cm
9 cm
P

B 4 cm C D
B 10 cm C B 11 cm C
Yukarıdaki şekilde B, C ve D noktaları doğrusaldır. [BC] kenarı
BD doğrusu üzerinde olan ikizkenar ABC üçgeninin çevre uzun-

C) D)
A C A C
luğu 18 cm’dir.
10 cm

|AB| = |AC| ve |BC| = 4 cm olduğuna göre, |AD|’nun ala-


10 cm

13 cm 8 cm bileceği en küçük tam sayı değeri kaç cm’dir?


| Matematik

B B A) 6 B) 7 C) 8 D) 9
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

6
8. Sınıf
TEST
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi 1
1.

I
R
A

LA
B C

N
Mert, aynı uzunluğundaki üç cetveli kullanarak şekildeki ABC üçgenini oluşturduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
YI
A) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA) B) m(ëA) < m(ëC) < m(ëB) C) m(ëC) < m(ëA) < m(ëB) D) m(ëA) < m(ëB) < m(ëC)

2. 3.
YA

A
D
60° 55°

Ece
69° 58°
88°
P

B C
48°
Nil Duru Yukarıdaki şekilde verilen ABCD dörtgeninde m(AéCB) = 58°,
m(AéBC) = 69°, m(CéAD) = 60° ve m(AéDC) = 55° dir.

Şekilde Nil, Ece ve Duru buzda kaymaktadır. Üçünün de bir Buna göre, şekildeki en uzun kenar aşağıdakilerden han-
ayağı üçgensel bir bölgenin köşelerinde durmaktadır. gisidir?
Verilen açı değerlerine göre, hangi ikisi arasındaki uzak-
lık en fazladır? A) [AB] B) [AC] C) [AD] D) [CD]
| Matematik

A) Nil ile Ece


VÝP Yayýnlarý

B) Nil ile Duru

C) Ece ile Duru

D) Verilen bilgiler ile bulunamaz.


7
8. Sınıf
TEST
1
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi

4. 6. A

A
B C

7m
4m A

I
R
C
B

LA
Yukarıda verilen üçgen şeklindeki bahçede |AB| = 4 m ve
B A' C
|AC| = 7 m’dir.
Şekildeki ön yüzü sarı arka yüzü mavi renkli olan üçgen şek-
m(AéBC) < m(BéAC) olduğuna göre, BC kenarının uzun-
linde kâğıt, AB kenarı BC kenarı üzerine gelecek şekilde kat-
luğunun alabileceği tam sayı değerleri aşağıdakilerden
landığında yukarıdaki görüntü elde ediliyor.
hangisidir?
Buna göre ABC üçgeni ile ilgili
A) 4 m, 5 m, 6 m

B) 7 m, 8 m, 9 m, 10 m

C) 4 m, 5 m, 6 m, 7 m, 8 m, 9 m, 10 m
N I. |AC| < |AB|

II. m(BéCA) < m(BéAC)

III. ABC eşkenar üçgendir.


YI
D) 8 m, 9 m, 10 m ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II

C) Yalnız II D) I, II ve III
YA

5. 7. Bir kenar uzunluğu a olan karenin köşegen uzunluğu añ2’dir.


A
D C

5x+10°
P

cm
0
ò5
4x+11°

6x–6° C
B

Yukarıdaki şekilde verilen ABC üçgeninde m(ëA) = (5x + 10)°, A K B


m(ëB) = (6x – 6)° ve m(ëC) = (4x + 11)° dir.
| Matematik

Yukarıdaki şekilde ABCD kare, K noktası [AB] üzerindedir.


Buna göre, aşağıda verilen sıralamalardan hangisi doğ-
ABCD karesinde AC köşegeninin uzunluğu ò50 cm ol-
VÝP Yayýnlarý

rudur?
duğuna göre, |DK|’nun cm cinsinden en küçük tam sa-
yı değeri kaç cm’dir?
A) |BC| < |AC| < |AB| B) |AC| < |AB| < |BC|

C) |AB| < |AC| < |BC| D) |AB| < |BC| < |AC| A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
42. Üçgen Çizimi

MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.4. Yeterli sayıda elemanının ölçüleri verilen bir üçgeni çizer.

I
R
ÜÇGEN ÇİZİMİ

Üç Kenar Uzunluğu Verilen Üçgen Çizimi

LA
Üç kenar uzunluğu verilen bir üçgen pergel ve cetvel kullanılarak çizilebilir.

Kenar uzunlukları |AB| = 8 cm, |BC| = 6 cm ve |AC| = 5 cm olan ABC üçgenini çizelim.

1. Adım: |AB| = 8 cm çizilir.

N A 8 cm B
YI
2. Adım: Pergelin ucu 6 cm açılarak

A merkezli çember yayı çizilir.


YA

A B

3. Adım: Pergelin ucu 5 cm açılarak


P

B merkezli çember yayı çizilir.


A B

C
| Matematik

4. Adım: Yayların kesiştiği noktaya C noktası denir 6 cm 5 cm


ve ABC üçgeni çizilmiş olur.

A 8 cm B

1
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
42.
L Üçgen Çizimi
İKÜ
FA S
İki Kenar Uzunluğu ve Bu Kenarlar Arasındaki Açının Ölçüsü Verilen Üçgen Çizimi

İki kenar uzunluğu ve aradaki açının ölçüsü verilen üçgen pergel, açıölçer ve cetvel kullanılarak çizilebilir.

İki kenar uzunluğu |AB| = 7 cm, |AC| = 6 cm ve bir açısı m(CéAB) = 45° olan ABC üçgenini pergel, açıölçer ve cetvel kullanarak çizelim.

1. Adım: |AB| = 7 cm çizilir.

I
A 7 cm B

R
LA
2. Adım: Açıölçer kullanılarak başlangıç noktası A olan ve

[AB] ile 45° lik açı yapan bir ışın çizilir.


45°
A 7 cm B

N
YI
YA

3. Adım: Pergelin ucu 6 cm açılarak


A merkezli çember yayı çizilir.
45°
A 7 cm B
P

C
cm

4. Adım: Yay ve ışının kesiştiği noktaya C noktası denir


6

ve ABC üçgeni çizilmiş olur.


| Matematik

45°
A 7 cm B

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
42.
Üçgen Çizimi İKÜ
L
Bir Kenar Uzunluğu ve O Kenarın Uçlarındaki Açıların Ölçüsü Verilen Üçgen Çizimi

Bir kenar uzunluğu ve o kenarın uçlarındaki açıların ölçüsü verilen üçgen açıölçer ve cetvel kullanılarak çizilebilir.

Bir kenar uzunluğu |AB| = 9 cm, iki açısı m(CéAB) = 75° ve m(AéBC) = 40° olan ABC üçgenini açıölçer ve cetvel kullanarak çizelim.

1. Adım: |AB| = 9 cm çizilir.

I
A 9 cm B

R
LA
2. Adım: Açı ölçer kullanılarak başlangıç noktası A ve

[AB] ile 75° lik açı yapan bir ışın çizilir.

75°

N A 9 cm B
YI
YA

3. Adım: Açı ölçer kullanılarak başlangıç noktası B olan ve


[AB] ile 40° lik açı yapan bir ışın çizilir.
75° 40°
A 9 cm B
P

4. Adım: Yay ve ışının kesiştiği noktaya C noktası denir

ve ABC üçgeni çizilmiş olur.


| Matematik

75° 40°
A 9 cm B

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
42.
L Üçgen Çizimi
İKÜ
FA S
rnek|1
VİPUYARI
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde, verilenlerle sadece bir
Belirli bir üçgenin çizilebilmesi için en az üç verinin (uzunluk
tane üçgen çizilebilir?
veya açısının) bilinmesi gerekir. Bu verilerden en az 1 tanesi
uzunluk ölçüsü olmalıdır.
A) m(KéLM) = 40°, m(KéML) = 60°, m(LéKM) = 80°
Cetvel, pergel ve açıölçer kullanılarak aşağıdaki üçgenler çi-
B) [AB] = [BC], |AC| = 5 cm
zilebilir.
C) |AC| = |BC|, |AC| = 7 cm
a. Üç kenarının uzunlukları bilinen bir üçgen

I
D) |AC| = 5 cm, |BC| = 8 cm, m(BéCA) = 43°
b. İki kenarının uzunluğu ve bu kenarlar arasındaki açısının öl-

R
çüsü bilinen bir üçgen özüm
c. Bir kenarının uzunluğu ve bu kenarın iki ucundaki açıların
ölçüsü bilinen bir üçgen

LA
rnek|2

N
Nazlı, öğretmeninin bazı bilgilerini verdiği ABC üçgeninin çizimini aşağıdaki gibi 4 adımda yapmıştır.
YI
A B A B
YA

1. Adım 2. Adım

C
P

A B A B

4. Adım
3. Adım

Verilen çizime göre; öğretmeni Nazlı’ya üçgenin hangi ölçülerini verilmiştir?


| Matematik

A) m(ëA), m(ëB) ve m(ëC) B) |AB|, |AC| ve |BC| C) m(ëB), m(ëC) ve |BC| D) m(ëB), |AC| ve |BC|

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
42.
Üçgen Çizimi İKÜ
L

rnek|3

Serkan aşağıda verilen adımlardaki çizimleri yaparak belirli bir ABC üçgenini çizmiştir.

I
R
65°
A B A B

1. Adım

LA
2. Adım

N A
65°
B
YI
3. Adım 4. Adım

Buna göre, Serkan’ın 3. adımda yaptığı çizim aşağıdakilerden hangisidir?


YA

A) B) C) D)
P

65° 65° 65° 65° 65°


A B A B A B A B
B

özüm
| Matematik

5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
42.
L Üçgen Çizimi
İKÜ
FA S
rnek|4 rnek|6
Pergel, açıölçer ve cetvel kullanılarak aşağıda verilen üçgen- Matematik öğretmeni öğrencilerine çizmeleri için ABC üçgeninin
lerden hangisi çizilemez? sadece BC kenarının uzunluğunu vermiştir.

Öğretmen, verilenlere ek olarak seçeneklerdeki bilgilerden


hangisi söylerse, çizilecek olan ABC üçgeni belirgin bir üç-
A) B)
gen olur?

m
6c
cm

5c
m

A) Üçgenin iç açılarının ölçüleri toplamı


7

I
60°
B) Üçgenin çevre uzunluğu

R
8 cm 9 cm
C) Üçgenin alanı

D) B ve C açılarının ölçüleri
C) D)

LA
80°
özüm

40° 30°
10 cm 11 cm

özüm

N
YI
YA

rnek|7
Selin ve Pelin kendi defterlerine seçeneklerde verilen ölçülere gö-
rnek|5 re ABC üçgenleri çizeceklerdir.
P

Belirli bir üçgenin çizilebilmesi için aşağıdakilerden hangisin- Selin ve Pelin, hangi seçenekte verilen üçgen çizdiklerinde
deki bilgilerin verilmesi yeterli değildir? çizdikleri üçgenler birbirinden farklı olabilir?

A) Üç açısının ölçüsü

A) |AB| = 6 cm, |AC| = 8 cm ve |BC| = 10 cm


B) Üç kenarının uzunluğu
B) |AB| = 11 cm, |BC| = 8 cm ve m(ëB) = 50°
C) İki kenarının uzunluğu ile bu kenarların arasındaki açının öl-
C) |AC| = 9 cm, m(ëA) = 39° ve m(ëC) = 48°
çüsü
| Matematik

D) Bir kenarının uzunluğu ile iki açısının ölçüsü D) |AB| = 8 cm ve m(ëB) = 60°
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

6
8. Sınıf
TEST
Üçgen Çizimi 1
1. Matematik Öğretmeni Esin Hanım, tahtaya şekildeki bilgileri yazmıştır.
Öğrencilerinden ilk önce, bu bilgileri kullanarak istenilen üçgenin çizilip çizilemeyeceğini, çizilecekse belirli bir tane üçgen mi yok-
sa birden fazla üçgen mi çizileceğini bulmalarını istemiştir.

I
R
Çizilecek Üçgenlerle İlgili Bilgiler

ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni

LA
|AB| = 12 cm |ED| = 8 cm m(KéML) = 50° |PR| = 10 cm |UV| = 15 cm

|BC| = 9 cm |FE| = 7 cm m(MéKL) = 60° |SP| = 8 cm m(TéUV) = 35°

m(AéBC) = 50° |DF| = 11 cm m(MéLK) = 70° m(PéRS) = 90° m(UéVT) = 80°

N
YI
Aşağıdaki seçeneklerde, dört farklı öğrencinin bu soru için verdikleri cevaplar gösterilmiştir.

Buna göre, hangi seçenekteki tabloyu oluşturan öğrenci soruların tamamını doğru cevaplamıştır?
YA

A) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni

Birden fazla Üçgen Birden fazla Üçgen Bir tane


üçgen çizilebilir. çizilemez. üçgen çizilebilir. çizilemez. üçgen çizilebilir.

B) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni

Bir tane Birden fazla Bir tane Üçgen Bir tane


üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. çizilemez. üçgen çizilebilir.
P

C) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni

Bir tane Bir tane Birden fazla Bir tane Bir tane
üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir.

D) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni
| Matematik

Bir tane Bir tane Birden fazla Üçgen Bir tane


üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. çizilemez. üçgen çizilebilir.

7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Üçgen Çizimi

2. Ayla, öğretmeninin verdiği bilgilere göre ABC üçgenini aşağıdaki gibi 4 adımda doğru bir şekilde çizmiştir.

40°
A B A B

I
1. Adım

R
2. Adım

LA
C

40° 40°
A B A B

3. Adım

N
Bu çizim için ABC üçgeni ile ilgili verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisi olabilir?
4. Adım
YI
A) Üç iç açısının ölçüsü verilmiştir.
B) Üç kenar uzunluğu verilmiştir.
C) İki kenar uzunluğu ve bu iki kenarın arasındaki açının ölçüsü verilmiştir.
D) Bir kenar uzunluğu ve bu kenarın iki uç noktasındaki iki açısının ölçüsü verilmiştir.
YA

3. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilen ölçülere gö- 4.


re, belirli bir üçgeni çizilemez?
• Üç açısının da ölçüsü verilen belirli bir üçgen çizilebilir.

A) B) • Üç kenar uzunluğu da verilen belirli bir üçgen çizilebilir.


P

• İki açısının ölçüsü ve bu açılar arasındaki kenar uzunlu-


48° ğu verilen üçgen çizilemez.
12 cm 9 cm
• Bir kenarının uzunluğu ve bu kenarın iki ucundaki açıla-

rın ölçüsü bilinen bir üçgen çizilebilir.


47° 55°
• m(ëA) = 65°, m(ëB) = 50° ve |AB| = 10 cm ise ABC üç-
8 cm
geni çizilebilir.

C) D) Yukarıda verilen ifadelerden kaç tanesi doğrudur?


| Matematik

9 cm
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
VÝP Yayýnlarý

8 cm
6 cm
10 cm
4 cm

8
8. Sınıf
FASİKÜL
PİSAGOR BAĞINTISI
43. Pisagor Bağıntısı - 1

MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.5. Pisagor bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.

I
R
PİSAGOR BAĞINTISI rnek|1
A ABC dik üçgeninde
 Dik üçgende 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir.

LA
[AB] ⊥ [BC], |AB| = ñ7 cm
 Dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı hi- ve |BC| = 3 cm olduğuna
potenüs uzunluğunun karesine eşittir. ñ7 cm göre, |AC|’nu bulalım.
C
B 3 cm C

b a hipotenüs

N özüm
YI
A c B

Şekildeki ABC üçgeninde a kenarı hipotenüs, b ve c dik kenar-


lar ise,
rnek|2
a2 = b2 + c2 olur.
YA

40 m
Dik üçgendeki bu bağıntıya Pisagor bağıntısı denir.

Aşağıda verilen ABC dik üçgeninde hipotenüs uzunluğunu ? 30 m


bulalım:
A |AC|2 = |AB|2 + |BC|2

|AC|2 = 82 + 62
P

|AC|2 = 64 + 36
8 cm
|AC|2 = 100
Yukarıda verilen monitörün ekranı dikdörtgen şeklinde olup ke-

2
AC = 100
nar uzunlukları 30 cm ve 40 cm’dir.
B C
|AC| = 10 cm bulunur.
6 cm Bu ekranın köşegen uzunluğu kaç cm’dir?
| Matematik

A) 45 B) 50 C) 60 D) 70
VÝP Yayýnlarý

özüm
VİPUYARI
Bir dik üçgende en uzun kenar hipotenüstür.

1
8. Sınıf
43.
L Pisagor Bağıntısı - 1
İKÜ
FA S
Özel Dik Üçgenler
rnek|3
İki kenarının uzunluğu bilinen bazı dik üçgenlerde, üçüncü kena-
rı Pisagor bağıntısı uygulamadan da bulabiliriz.

 (3k, 4k, 5k) Dik Üçgeni: Bir dik üçgenin dik kenar uzunlukları 3
ve 4 sayılarıyla orantılı ise hipotenüsü de 5 sayısı ile orantılıdır.
5 12 m
cm
3 cm

4 cm
4k 5k 15 cm

I
9 cm

R
10 cm 5m 9m
6 cm
3k
12 cm Şekildeki bayrak direği 12 metre yükseklikten bağlanan iplerle,
8 cm direğe uzaklıkları 5 metre ve 9 metre olan noktalara bağlanarak

LA
yere sabitleniyor.
 (5k, 12k, 13k) Dik Üçgeni:
Bu iş için en az kaç metre ip gereklidir?
 (8k, 15k, 17k) Dik Üçgeni:

 (7k, 24k, 25k) Dik Üçgeni: A) 24 B) 26 C) 28 D) 30

özüm

N
YI
rnek|4
YA
P

8m

15 m

Şekilde görülen ağaç, yerden 8 metre yükseklikten kesildiğinde, ağacın kesilen kısmının ucu ağaçtan 15 metre uzağına düşmüştür.

Buna göre, ağacın kesilmeden önceki yüksekliği kaç metredir?


| Matematik

A) 25 B) 26 C) 27 D) 28

özüm

2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
43.
Pisagor Bağıntısı - 1 İKÜ
L

rnek|5
A
Dik üçgenlerde 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir.

Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı,


a2+c2=b2
hipotenüsün uzunluğunun karesine eşittir.
b
c

I
B a C

R
Aşağıdaki şekilde bir göl ve gölün çevresinde yapılması planlanan yürüyüş yolu (noktalı çizgiler) kuş bakışı olarak gösterilmiştir.

LA
C D

N GÖL
E
YI
B
YA

1 birim

1 birim A F

Bu yürüyüş yolunun aşağıda belirtilen kısımlarından hangisi en uzundur?

A) AB yolu B) BC yolu C) DE yolu D) EF yolu


P

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

| Matematik

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
43.
L Pisagor Bağıntısı - 1
İKÜ
FA S
rnek|6 rnek|7

• 11 cm , 5 cm , 6 cm • 3 5 cm , 19 cm , 8 cm Koordinat düzleminde A(–3, –5) ve B(2, 7) noktaları arasın-


daki uzaklık kaç birimdir?
• 5 cm , 6 cm , 7 cm • 9 cm , 40 cm , 41 cm

Yukarıda kenar uzunlukları verilen üçgenlerden kaç tanesi A) 12 B) 13 C) 14 D) 15


dik üçgendir?
özüm
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

I
özüm

R
LA
rnek|8

Dik üçgenlerde 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir. Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı, hipote-
nüsün uzunluğunun karesine eşittir.

N
Şekil 1’de verilen kare biçimindeki karton parçasından Şekil 2’deki gibi boyalı dört tane eş dik üçgen kesilip çıkarılıyor.
YI
YA

Şekil
Şekil-11 Şekil -2
Şekil 2

Bu üçgenler aşağıdaki gibi birleştirildiğinde alanı 16 cm2 olan bir kare oluşturuluyor.
P

Buna göre başlangıçta verilen karton parçasının bir kenarının uzunluğu kaç santimetredir?

A) 3ñ2 B) 2ñ5 C) 2ñ6 D) 55


| Matematik

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
43.
Pisagor Bağıntısı - 1 İKÜ
L

rnek|9
Aşağıda bir duvar saatinin üç farklı zamandaki görümünü verilmiştir.

?
4 cm
28 cm

I
R
LA
Akrep ve yelkovanın uç noktaları arasındaki uzaklık; saat 12.00’de 4 cm ve saat 18.00’de 28 cm’dir.

Buna göre saat 21.00’de akrep ve yelkovanın uç noktaları arasındaki uzaklık (?) kaç cm’dir?

A) 18 B) 20 C) 22 D) 24

özüm

N
YI
YA

rnek|11
rnek|10
A
Aşağıdaki şekilde eşya taşımak için yapılan bir rampa verilmiştir.
9 cm

D 70 cm C
D
?
P

80 cm 2 cm

B 6 cm C

A 220 cm B

Şekildeki ABCD dörtgeninde [AB] ⊥ [BC], [AD] ⊥ [DC]’dir.

Verilen uzunluklara göre, rampanın uzunluğu olan |BC| kaç |AD| = 9 cm, |DC| = 2 cm ve |BC| = 6 cm olduğuna göre,
cm’dir? |AB| kaç cm’dir?
| Matematik

A) 160 B) 170 C) 180 D) 190 A) 5 B) 6 C) 7 D) 8


VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

5
8. Sınıf
43.
L Pisagor Bağıntısı - 1
İKÜ
FA S
rnek|12

Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı, hipotenüsün uzunluğunun karesine eşittir.

Dik kenar uzunlukları a olan ikizkenar dik üçgenin hipotenüs uzunluğu añ2 dir.

Şekil 1’de verilen 5ñ2 dm uzunluğundaki kalas, zemin ile 45° lik açı yapacak şekilde A noktasında duvara ve K noktasında zemine değ-
mektedir.

I
A A

R
5ñ2 dm 4 dm

LA
45°

K K L
Şekil 1 Şekil 2

Kalas duvara değen ucu, Şekil 2’deki gibi 4 dm aşağı kayarak B noktasına geldiğinde, zemine değen ucu da sağa doğru kayarak L nok-
tasına gelmiştir.

Buna göre, |KL| kaç dm’dir?

A) 1

özüm
B) 2

N C) 3 D) 4
YI
YA

rnek|13
P

Aşağıda verilen üçgenlerden hangisi dik üçgen değildir?

A) B) C) D)

15 cm 8 cm
ñ3 cm 8 cm
1 cm 6 cm 13 cm
25 cm

9 cm
| Matematik

ñ2 cm 20 cm 2ñ7 cm

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Pisagor Bağıntısı - 1 1
1. Matematik öğretmeni Serkan Bey tahtaya üç tane kare çizmiş, kareler arasında ABC dik üçgeni oluşmuştur. Küçük karelerin alan-
ları 36 cm2 ve 64 cm2 dir.

I
R
A

36 cm²

LA
B C

64 cm²

N
Buna göre, büyük karenin çevre uzunluğu, ABC üçgeninin çevre uzunluğundan kaç cm fazladır?
YI
A) 14 B) 16 C) 18 D) 20

2. 4.
YA

6m
A
P

Şekildeki birim kareli zeminde verilen A ve B noktaları 3m


arasındaki uzaklık kaç birimdir?

A) 11 B) ó136 C) 13 D) 14

4m

3. Aşağıda kenar uzunlukları verilen üçgenlerden hangisi Şekilde verilen ağaçların uzunlukları 6 metre ve 3 metredir.
dik üçgendir?
| Matematik

Ağaçlar arasındaki uzaklık 4 metre olduğuna göre, ağaç-


ların üst noktaları arasındaki mesafe kaç metredir?
VÝP Yayýnlarý

A) 4 cm, 6 cm, 8 cm
B) 2ñ3 cm, 3ñ2 cm, 6 cm A) 4,5 B) 5 C) 6 D) 7
C) ò15 cm, 2ñ5 cm, 3ñ5 cm
D) 4ñ5 cm, 1 cm, 9 cm
7
8. Sınıf
TEST
1
Pisagor Bağıntısı - 1

5. Bir kenarı a olan karenin köşegen uzunluğu añ2’dir.

añ2

Bir lunaparktaki salıncağın tavanının yarıçapı 3 metredir. Bu salıncağa bağlı olan koltukların alt noktasının tavana olan uzaklığı

I
ò32 metredir (Şekil 1).

R
3m

LA
45°

ò32 m

N
YI
Şekil 1 Şekil 2

Salıncak çalıştığında koltuklar 45° açı yapacak şekilde dönmektedir. (Şekil 2)

Buna göre, Şekil 2’de iki koltuk arasındaki uzaklık en fazla kaç metredir?
YA

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16

6. Seher’in elinde dikdörtgen şeklinde birbirine eş beş tane 7.


y
karton vardır.

A
P

25 cm
?

x
B O
Şekil 1 Şekil 2 3x+4y=36

Seher bu kartonları Şekil 1’deki gibi yerleştirdiğinde bu ya-


3y+4x=12
| Matematik

pının yüksekliği 25 cm olmaktadır.

Seher bu kartonları Şekil 2’deki gibi yerleştirirse, A ve B


VÝP Yayýnlarý

Yukarıdaki koordinat sisteminde çizilen doğrular ve ek-


noktaları arasındaki uzaklık kaç cm olur? senler arasında kalan sarı renkli dörtgenin çevre uzun-
luğu kaç birimdir?
A) 22 B) 23 C) 25 D) 30
A) 32 B) 34 C) 36 D) 38
8
8. Sınıf
FASİKÜL
PİSAGOR BAĞINTISI
44. Pisagor Bağıntısı - 2

MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.5. Pisagor bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.

I
R
rnek|1

LA
24
m
et
re
N 10
metr
e
YI
Ahmet, kenar uzunlukları 24 metre ve 10 metre olan dikdörtgen şeklindeki bahçenin A köşesine ineğini, B köşesine koyununu bağlamış-
tır. İneğin boynundaki ipin uzunluğu 11 metre, koyunun boynundaki ipin uzunluğu 7 metredir.
YA

Buna göre, koyun ve ineğin başlarının birbirlerine uzaklıkları en az kaç metredir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10

özüm
P

rnek|3
rnek|2

Kısa kenarı 8 cm ve uzun kenarı 15 cm olan bir dikdörtge-


Bir ABC ikizkenar üçgeninde |AB| = |AC| = 10 cm ve
nin kısa kenarları birer cm uzatılır, uzun kenarları üçer cm kı-
|BC| = 16 cm’dir.
saltılırsa, yeni dikdörtgenin köşegen uzunluğu başlangıçtaki
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir? dikdörtgenin köşegen uzunluğundan kaç cm daha kısa olur?
| Matematik

A) 40 B) 48 C) 72 D) 80 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

1
8. Sınıf
44.
L Pisagor Bağıntısı - 2
İKÜ
FA S
rnek|4

Şekil 1 Şekil 2

I
2 metre

R
LA
1,5 metre
80 santimetre

Şekil 1’de duvara dayalı duran merdivenin, Şekil 2’deki gibi alt ucu duvara 80 cm yaklaştırılırsa, üst ucu duvarda kaç cm yuka-
rı kayar?

A) 36

özüm
B) 40

N C) 44 D) 48
YI
YA

rnek|6
rnek|5 K
9c
A m
m
5c

A D
8 L
cm
m

T
6c

4 cm
P

M
B C B C

Şekilde birbirine eş olan ABCD ve KLMD dikdörtgenlerinin D kö-


Şekildeki ABC üçgeninde, |AB| = 6 cm, |AC| = 8 cm’dir.

şeleri ortaktır.
m(ëA) > 90° olduğuna göre, |BC|’nun alabileceği en küçük |KL| = 5 cm, |KD| = 9 cm ve |BT| = 4 cm olduğuna göre,
tam sayı değer kaç cm’dir? |TM| kaç cm’dir?

A) ò51 B) ò53 C) ò55 D) ò57


| Matematik

A) 9 B) 10 C) 11 D) 12
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

2
8. Sınıf
FA S
44.
Pisagor Bağıntısı - 2 İKÜ
L

rnek|7

40 cm

I
R
30 cm

LA
Şekil 1

A N
YI
YA

B
P

Şekil 2

Yukarıda verilen pencerelerin açılan kısımları dikdörtgen şeklinde olup genişliği 30 cm ve yüksekliği 40 cm’dir.

Bu pencere Şekil 2’deki gibi 90° döndürülerek açıldığında, A ve B noktaları arasındaki uzaklığın cm cinsinden tam sayı değeri,
aşağıdaki seçeneklerde verilen hangi iki değer arasındadır?
| Matematik

A) 40 - 45 B) 45 - 50 C) 50 - 55 D) 55 - 60

özüm

3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
44.
L Pisagor Bağıntısı - 2
İKÜ
FA S
rnek|8

Eş üçgenlerin karşılıklı açılarının ölçüleri ve karşılıklı kenarlarının uzunlukları birbirine eşittir.

A
Dik üçgenlerde 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir.

Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı,


a2+c2=b2
hipotenüsün uzunluğunun karesine eşittir.
b
c

I
R
B a C

LA
Aşağıdaki görselde yelkenleri eş üçgenler şeklinde olan bir gemi modeli verilmiştir.

Yelken direği

N D
YI
10 m
6m
C
B 2m
E
F
2m
YA

Bu modelde tabana dik olarak yerleştirilen yelken direğinin boyu, geminin boyundan % 20 fazladır.
P

Yelkenler tabandan itibaren 2’şer metre ara ile direğe bağlandığına göre geminin boyu kaç metredir?

A) 8 B) 10 C) 12 D) 15

(MEB ÖRNEK SORU)

özüm
| Matematik

4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
44.
Pisagor Bağıntısı - 2 İKÜ
L

rnek|9
Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır.

25 cm
25 cm

I
R
A B A B
Şekil 1 Şekil 2

Şekil 1’de 25 cm uzunluğundaki zemine dik duran iki eş dikdörtgen, A ve B köşeleri etrafında birer köşeleri birbirine değecek şekilde
döndürüldüklerinde ikisinin de eğimi % 75 olmuştur.

LA
Buna göre |AB| kaç cm’dir?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45

özüm

N
YI
rnek|11
rnek|10
Aşağıdaki koordinat düzleminde verilen ABCD karesinin kenarla-
YA

rı x ve y eksenine paraleldir.
100 cm
y
A B

x
y
D C
60 cm 28 cm
P

O x Şekil 2 Şekil 1 Şekil 3

Şekil 1’de verilen 100 cm uzunluğundaki sarkaç, Şekil 2’deki gibi


sola doğru 60 cm çekildiğinde yerden yüksekliği x, Şekil 3’teki gi-

D(3, 1) ve ABCD karesinin alanı 25 birimkaredir. bi sağa doğru 28 cm çekildiğinde yerden yüksekliği y olmaktadır.

Buna göre, B noktasının orijine uzaklığı kaç birimdir? Buna göre, x - y kaç cm’dir?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 16
| Matematik

A) 10 B) 12 C) 13 D) 17
VÝP Yayýnlarý

özüm özüm

5
8. Sınıf
44.
L Pisagor Bağıntısı - 2
İKÜ
FA S
rnek|12

añ2
Bir kenarı a olan karenin köşegen uzunluğu añ2’dir.

Bir okuldaki 8. sınıf öğrencilerinin “18 Mart Çanakkale Şehitlerini Anma Günü” nedeniyle yaptığı bazı resimler, 5 cm kalınlığında ve köşe-

I
gen uzunluğu 70ñ2 cm olan kare şeklinde eş çerçevelerin içine konuluyor.

R
cm
2

LA
70ñ

5 cm

5 cm

N
Bu çerçeveler aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi okul koridorunda üstten A noktası, alttan B noktası ile aynı hizada ve zemine paralel ola-
cak şekilde yan yana diziliyor.
YI
A
YA

B
P

A noktasının zeminden yüksekliği, B noktasının zeminden yüksekliğinin iki katından azdır.


Buna göre B noktasının zeminden yüksekliğinin santimetre cinsinden alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?

A) 79 B) 80 C) 81 D) 82
(MEB ÖRNEK SORU)
| Matematik

özüm

6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Pisagor Bağıntısı - 2 1
1. Metin Bey, yeni aldığı piyanoyu makara ve kamyonetini kullanarak 2. kattaki evinin balkonuna çıkarmak istiyor.

I
R
8m 8m

6m

LA
Şekil 1 Şekil 2

Şekil 1’de görüldüğü gibi kamyonet ve piyanonun makaraya uzaklıkları 8’er metredir. Metin Bey ipin bir ucunu piyanoya, diğer ucu-
nu kamyonetinin arkasına bağlıyor.

N
Piyanonun yerden 6 m yükseklikteki balkon hizasına çıkabilmesi için (Şekil 2), kamyonet ileriye doğru en az kaç metre ha-
reket etmelidir?
YI
A) 6 B) 6ñ2 C) 2ò33 D) 5ò11
YA

2. 3.
A

cm 12 m
2 5m

B D

10 cm
P

8m 15 m

C

10 cm Yukarıda verilen dörtgen şeklindeki parkta |AB| = 5 m,


Yusuf kare şeklindeki dört kartonu yukarıdaki gibi yerleş- |BC| = 8 m, |CD| = 15 m ve |DA| = 12 m’dir.
tirdiğinde, kartonların arasında oluşan dörtgenin iki açısı- m(ëA) > 90° ve m(ëC) < 90° olduğuna göre, |BD|’nun ala-
nın ölçüsü 90° dir. Sarı renkli kartonların kenar uzunluk- bileceği kaç farklı tam sayı değeri vardır?
| Matematik

ları 10’ar cm ve pembe renkli kartonun bir kenar uzunluğı


2 cm’dir. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
VÝP Yayýnlarý

Buna göre, mavi renkli karenin bir kenar uzunluğu kaç


cm’dir?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18
7
8. Sınıf
TEST
1
Pisagor Bağıntısı - 2

4.
Metin Bey matematik dersinde öğrencilerine
Pisagor bağıntısı konusunu anlatmış ve öğren-
Çevre cilerine kenar uzunlukları tam sayı olan dik üç-
uzunluğu
120 cm
genlere örnekler vermiştir.

Metin Bey, öğrencilerinden çevre uzunluğu


120 cm olan bir dik üçgeni defterlerine çizme-
lerini istemiştir.

I
Aşağıda verilen üçgenlerden hangisi öğren-

R
cilerin defterlerine çizdiği üçgenlerden bir ta-
nesi olamaz?

LA
A) B) C) D)

30 cm 24 cm
53 cm
50 cm

40 cm
45 cm
51 cm

N 48 cm

20 cm
52 cm

25 cm
42 cm
YI
5. Aşağıdaki şekilde yarıçap uzunluğu 20 cm olan küre biçi- 6. Murat Bey kare şeklindeki arazisinin içerisine tabanı dikdört-
mindeki akvaryumun yandan görünümü verilmiştir. gen şeklinde olan prefabrik bir ev yerleştirmiştir. Evin taban
YA

kenar uzunlukları 8 metre ve 12 metredir (Şekil 1).

A B

12
Şe m 8m
O kil
cm 32 cm 1
P

20

Şe
kil
2

Belediye yetkilileri kontrol edince evin yönünün yanlış oldu-


ğunu ve 90° döndürülmesi gerektiğini söylemişlerdir.
Bu akvaryumun içerisindeki suyun yüksekliği 32 cm’dir.
Murat Bey, evi havaya kaldırmadan ve arazinin dışına taşır-
| Matematik

Buna göre |AB| kaç cm dir?


madan olduğu yerde evi döndürerek Şekil 2’deki konumu-
na getirmiştir.
VÝP Yayýnlarý

A) 24 B) 28 C) 30 D) 32
Buna göre, kare şeklindeki arazinin bir kenar uzunluğu-
nun metre cinsinden en küçük tam sayı değeri kaçtır?

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16
8
8. Sınıf
FASİKÜL
45. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Üçgenler

I
1. Aşağıda ABCD karesi şeklinde bir parkın üstten görünümü verilmiştir. Bu parkın köşegenlerinin kesiştiği K noktasından parkın ke-

R
narlarına giden yollar bulunmaktadır. Bu yolların parkın kenarları ile yaptıkları açılar aşağıdaki şekildeki gibidir.

D F C

LA
94˚

G
87˚

N K

88˚
E
YI
85˚

A B
YA

Buna göre bu yolların uzunluklarının küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) |KE| < |KG| < |KF| < |KH| B) |KE| < |KG| < |KH| < |KF|

C) |KH| < |KF| < |KG| < |KE| D) |KF| < |KH| < |KG| < |KE|
P

2. K 3. D

35˚
C
8 cm

?
5 cm
?
L M A B
N H
| Matematik

12 cm
Yukarıdaki KLM üçgeninde [KN] açıortay ve m(LéKN) = 35° dir.
VÝP Yayýnlarý

Yukarıdaki şekilde [CH] = [AB], [AD] = [BD], |CH| = 5 cm,


m(KéLN) – m(KéMN) = 22° olduğuna göre m(KéML) kaç dere-
|BD| = 8 cm ve |AB| = 12 cm olduğuna göre, |AC| kaç
cedir?
cm'dir?

A) 43 B) 44 C) 45 D) 46
A) 6 B) 7 C) 7,5 D) 8
1
8. Sınıf
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
4. Aşağıda I. adımda verilen ABC üçgeni şeklindeki kağıt C köşesi A köşesi ile çakışacak biçimde II. adımda gösterildiği gibi katlanıp
açılıyor. Daha sonra kat izi ile AC kenarının birleştiği nokta (D), B köşesi ile birleştiriliyor.

A A A

D D

I
R
B C B B C

I. Adım II. Adım III. Adım

LA
Buna göre [BD] ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) B açısının açıortayıdır. B) AC kenarının kenarortayıdır.

C) AC kenarının yüksekliğidir. D) BC kenarının yüksekliğidir.

N
YI
5. A 6. A
YA

K L
B C
D E F

Yukarıdaki ABC üçgeninde |AD| < |AE| < |AF|'dir. [AD], cm 10 cm


10
[AE] ve [AF] den biri yükseklik, biri kenarortay diğeri de açıor- B C
tay olup, hangisinin üçgenin hangi elemanı olduğu belirtil-
memiştir. Yukarıdaki ABC üçgeninde |AB| = |AC|'dir. Üçgenin B ve
P

C köşelerini merkez kabul eden 10 cm yarıçaplı birer yay çi-


Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
ziliyor. Yaylar AB ve AC kenarlarını K ve L noktalarında kesi-
yor. K ve L noktaları arasında bir doğru parçası çizilerek AKL
A) [AD]: Yükseklik B) [AD]: Açıortay

üçgeni elde ediliyor.


[AE]: Kenarortay [AE]: Yükseklik
Buna göre AKL üçgeni ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
[AF]: Açıortay [AF]: Kenarortay
kesinlikle doğrudur?

C) [AD]: Yükseklik D) [AD]: Kenarortay


| Matematik

A) İkizkenar üçgendir. B) Çeşitkenar üçgendir.


[AE]: Açıortay [AE]: Açıortay
C) Eşkenar üçgendir. D) Dik üçgendir.
VÝP Yayýnlarý

[AF]: Kenarortay [AF]: Yükseklik

2
8. Sınıf
FA S
45.
Üçgenler İKÜ
L
7. I. Adım II. Adım III. Adım

A A A

K K K P

N N
M M
B L
C B L C B L C

I
R
B merkezli bir yay çizilir. Bu yay Daha sonra K ve L merkezli eş iki B, M ve N noktalarında geçen doğru
üçgenin kenarlarını K ve L nok- yay çizilir. Yaylar M ve N noktaların- parçası çizilir. Bu doğru parçası AC
larında keser. da kesişir. kenarını P noktasında keser.

LA
Yukarıda III. adımda elde edilen BP doğru parçası için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) B açısının açıortayıdır. B) BC kenarının yüksekliğidir.

C) AC kenarının yüksekliğidir. D) AC kenarının kenarortayıdır.

N
YI
YA

8. 12 eş parçadan oluşan bir çubuk, ek yerlerinden katlanarak değişik şekiller elde edilebilmektedir. Aşağıdaki örnekte bu çubuğun
katlanmasıyla elde edilmiş bir üçgen gösterilmiştir.
P

| Matematik

Buna göre bu çubukların farklı şekillerde katlanmasıyla kenar uzunlukları yukarıda elde edilen üçgeninkinden farklı kaç üç-
gen elde edilebilir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
9. A 11. K

6 cm ò20 cm

B C L M
9 cm ò45 cm

I
Yukarıdaki ABC üçgeninin kenar uzunlukları santimetre Yukarıdaki KLM üçgeninde;
cinsinden tam sayılar olup, uzunlukları arasındaki farklar

R
|KL| = ò20 cm ve
2 cm'den büyüktür.
|LM| = ò45 cm'dir.
Buna göre AC kenarının uzunluğunun santimetre cinsin-
de alabileceği en küçük değer kaçtır? Buna göre KM kenarının santimetre cinsinden alabilece-

LA
ği tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?
A) 4 B) 7 C) 11 D) 12
A) 33 B) 42 C) 52 D) 63

N
YI
10. 12.
Uğur A
A
64˚ 61˚
YA

B
Öcük 57˚
60˚ B 57˚ 58˚ C

59˚ K
P

60˚
D
C

Böcük

A adasında bulunan bir tekne B, C ve D adalarına uğradık-


Yukarıda A, B ve C noktalarında bulunan Uğur, Öcük ve Bö- tan sonra en son uğradığı adada kalacaktır.
cük isimli uğur böcekleri K noktasındaki çiçeğe üçgenin ke-
Tekne aşağıdaki rotalardan hangisini takip ederse en kı-
narları üzerinden gideceklerdir.
sa yolu kullanmış olur?
| Matematik

Bu uğur böceklerinin üçünün de hızları eşit olduğuna gö-


re, çiçeğe ulaşma sürelerinin küçükten büyüğe doğru sı- A) A } C } B } D B) A } C } D } B
VÝP Yayýnlarý

ralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?


C) A } B } C } D D) A } B } D } C

A) Uğur < Öcük < Böcük B) Uğur < Böcük < Öcük

C) Öcük < Uğur < Böcük D) Böcük < Öcük < Uğur
4
8. Sınıf
FA S
45.
Üçgenler İKÜ
L
13. 20 metre
Murat

11 metre
20 metre
Kamer

I
R
Erhan 14 metre

25 metre

Taner

LA
Yukarıda Erhan, Taner, Kamer ve Murat'ın konumları ve birbirleri arasındaki mesafeler gösterilmiştir.

Buna göre Murat ile Taner arasındaki mesafenin metre cinsinden alabileceği en küçük ve en büyük tam sayı değerinin top-
lamı kaçtır?

A) 27 B) 28

N C) 30 D) 32
YI
YA

14. I. İki kenarının uzunlukları 4 cm ve 6 cm olan üçgen 15.


II. İki açısının ölçüleri 54° ve 68°, bu açıların arasında kalan 24 cm
kenarının uzunluğu 15 cm olan üçgen
III. Bir kenarının uzunluğu 2 cm olan eşkenar üçgen

Yukarıdakilerin hangilerinde verilen bilgilerle birden faz-


P

la farklı üçgenler çizilebilir?


9 cm
5 cm
A) Yalnız I B) I ve II

C) I ve III D) II ve III
10 cm
Yukarıda 24 cm uzunluğunda bir tel verilmiştir. Ali bu teli iki
noktasından büküp uçlarını birleştirerek şekilde gösterilen
| Matematik

üçgeni elde etmiştir.


VÝP Yayýnlarý

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Ali'nin teli bükerek


elde edeceği farklı üçgenlerden birinin kenar uzunlu-
ğu olamaz?

A) 12 B) 10 C) 8 D) 2
5
8. Sınıf
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
16.

I
R
LA
İzmir

N
Yukarıdaki haritada bazı illerimizin arasındaki kuş uçuşu mesafeler gösterilmiştir. Bu üç ili birbirine bağlayan doğrular arasında ka-
lan açılardan ölçüsü en büyük olan, köşesi Sakarya üzerinde olan açıdır.

Buna göre İzmir ile Niğde arasındaki kuş uçuşu kilometre cinsinden mesafe (x) aşağıdaki aralıklardan hangisi ile gösterilebilir?
YI
A) 100 < x < 860 B) 480 < x < 860 C) 480< x < 920 D) 380 < x < 860
YA

17. C 18. A

?
P

B E
3ò10 cm
D 64°

5 cm

65° 62°
C 62°
A B D
| Matematik

7 cm
Yukarıdaki şekilde DAB ve CDB dik üçgen, |AD| = 5 cm, Yukarıdaki şekilde verilen en uzun kenar aşağıdakiler-
VÝP Yayýnlarý

|AB| = 7 cm ve |BC| = 3ò10 cm'dir. den hangisidir?

Buna göre |DC| kaç cm'dir?


A) [AB] B) [BE] C) [DE] D) [BD]

A) 4 B) 3ñ2 C) 2ñ5 D) 5
6
8. Sınıf
FA S
45.
Üçgenler İKÜ
L
19.

I
C

R
Şekil - I Şekil - II
6m 4m

LA
Şekil - I'de kasası yatay konumda olan bir kamyonun kasasının şekilde verilen noktalar arasındaki mesafe 6 metredir. Kamyonun
kasası Şekil - II'deki konuma geldiğinde aynı noktalar arasındaki yatay mesafe 4 metre oluyor.

Buna göre A noktasının yüksekliği ilk konumuna göre kaç metre yukarıdadır?

A) 4 B) 3ñ2 C) 2ñ5 D) 2ñ6

N
YI
YA

20. 21.

B
4 cm
P

? 2 cm
5m d
K L

Yukarıda verilen A ve B merkezli dairelerin yarıçap uzunluk-


1m 5m ları sırasıyla 4 cm ve 2 cm'dir.

Daireler d doğrusuna K ve L noktalarında değdiğine gö-


Yan yatmış bir ağacın devrilmemesi için, ağaç yukarıda gös-
re göre, |KL| kaç santimetredir?
terildiği gibi iple bağlanmıştır.
| Matematik

Şekilde verilen bilgilere göre ipin uzunluğu kaç metredir? A) 5 B) 4 ñ2 C) 6 D) 2ò10


VÝP Yayýnlarý

A) 2ò15 B) 8 C) 2ò17 D) 6ñ2

7
8. Sınıf
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
22. 25. 27 m

? Patika 20 m

A 4m B
Yukarıda bir binanın girişine inşa edilmiş rampanın eğimi

I
% 25'tir.
12 m

R
A ve B noktaları arasındaki mesafe 4 metre olduğuna gö-
Yukarıda verilen dikdörtgen şeklindeki bir bahçeden geçen
re, rampanın uzunluğu kaç metredir?
doğrusal bir patika gösterilmektedir.
A) 2ñ3 B) 4 C) ò17 D) 3ñ2 Şekilde verilen bilgilere göre patikanın uzunluğu kaç

LA
metredir?

A) 18 B) 20 C) 24 D) 25

23. A

2ò10 cm 2ò10 cm
N 26.
YI
D C

B C
4 cm 4 cm O
YA

Yukarıda verilen ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir?


6 cm
A B
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12

Yukarıda şekilde verilen O noktası, ABCD dikdörtgenin kö-


şegenlerinin kesim noktası ve aynı zamanda çemberin mer-
kezidir.
24. L
P

|AB| = 6 cm ve |AD| = 4 cm olduğuna göre, çember ve


dikdörtgen arasında kalan bölgenin alanı kaç santimet-
rekaredir? (p'yi 3 alınız.)

K A) 12 B) 15 C) 16 D) 18
a cm

b cm
| Matematik

Kısa kenar uzunluğu a, uzun kenar uzunluğu b olan iki eş


VÝP Yayýnlarý

dikdörtgen ile oluşturulmuş yukarıdaki şekilde KL uzun-


luğunu cm cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakiler- 27. Çevre uzunluğu 12ñ3 cm olan bir eşkenar üçgenin alanı
den hangisidir? kaç cm2 dir?

A) 2(a2 + b2) B) ó2ab C) ña + ñb D) òab A) 8ñ3 B) 9ñ3 C) 12ñ2 D) 12ñ3


8
8. Sınıf

P
YA
ÇÖZÜMLER

YI
N
LA
R
I
8.
ÇÖZÜMLER SINIF

10 cm
1. ÇARPANLAR ve KATLAR
7 cm
Fasikül
Asal Çarpanlar

11 cm
11 cm
77 cm2 110 cm2

rnek|1

36 sayısı 8’e tam bölünemediğinden, 36’nın çarpanı değildir.


3 cm
Cevap B
3 cm

I
R
11 cm
rnek|2

20’nin pozitif tam sayı çarpanları; 1, 2, 4, 5, 10 ve 20 olduğundan çar-

LA
pan sayısı 6’dır. 14 cm
Alan; 14 ⋅ 11 = 154 cm2 olur
Cevap C

rnek|3

len sayısı 8’dir.

N
20’ün pozitif tam sayı bölenleri; 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24 olduğundan bö-

rnek|6
YI
5 7 35

rnek|4
10 10
3 30
72’nin 5’ten büyük çarpanları 6, 8, 9, 12, 18, 24, 36 ve 72’dir.

Alan = Uzun kenar × kısa kenar olduğundan; 50 21


YA

72 = 9 × 8 veya 72 = 12 × 6 olur. A yerine yazılması gereken sayı 21’dir.

Uzun kenarına alabileceği değerler 9 ve 12 olabilir. Cevap 9 +12 = 21’dir.

rnek|7
rnek|5
Alanı verilmeyen kısımların alanları toplamının en az olabilmesi için kenar
P

uzunlukları aşağıdaki gibi olmalıdır.


35 cm2 35 = 5 ∙ 7

20 m2

35 m2 5 A 5 15 m2

77 cm2 7 4 3
110 cm2 2
2 28 m
14
| Matematik

5 3 6
110 = 2 ∙ 55
77= 7 ∙ 11
110 = 5 ∙ 22 5 25 m2 15 m2 5 B
110 = 10 ∙ 11
30 m2

Bu kartonları 11 cm’lik kenarları üst üste gelecek şekilde birleştirebiliriz. Cevap C


3
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
SINIF ÇÖZÜMLER

rnek|8 rnek|13

K a + b + c = d olacak şekilde asal sayılar;

3 + 5 + 11 = 19 dm olabilir.

150 cm2 110 cm2


rnek|14

14 sayısını söyleyen Ahmet’in 14 puan alırken, Deniz; 1 + 2 + 7 = 10


A B
L puan alır.

Deniz C seçeneğinde söylenen 25 sayısını söylerse kendisi 25 puan, Ah-

I
KL kenarının alabileceği değerlere karşılık |AL| ve |LB|’nin alabileceği
met; 1 + 5 = 6 puan alır. Bu durumda Ahmet’in puanı 14 + 6 = 20, De-
değerleri bulalım.

R
niz’in puanı 10 + 25 = 35 olur.
|KL| = 1 için, |AL| = 150 ve |LB| = 110, |AB| = 150 + 110 = 260 Cevap C
cm olur.
rnek|15

LA
|KL| = 2 için, |AL| = 75 ve |LB| = 55, |AB| = 75 + 55 = 130 cm olur.
Parkın dik kenarlarının çarpımı 200’dür. 200’ün aralarındaki fark en az olan
|KL| = 5 için, |AL| = 30 ve |LB| = 22, |AB| = 30 + 22 = 52 cm olur. çarpanları 10 ve 20 olduğundan aralarındaki fark en az 10 olur.
|KL| = 10 için, |AL| = 15 ve |LB| = 11, |AB| = 15 + 11 = 26 cm olur.
rnek|16
A, C ve D seçeneklerindeki değerler elde edilirken, B seçeneğindeki 34
Şerit 3 cm + 13 cm veya 7 cm + 13 cm olacak şekilde bölünebilir. Kısa
elde edilemez.
kenarın uzunluğu 2 farklı değer alabilir.
Cevap B

rnek|9

N
a ⋅ b ile elde edilen sayının çarpanları a ve b’dir. Asal sayıların ise 1 ve
rnek|17

Biber ve mısır ekili alanların ortak kenarlarının uzunluğu en fazla 7 m, diğer


kenarlarının uzunlukları sırasıyla 5 ve 6 m olur. Patates ve biber ekili alan-
YI
kendisinden başka çarpanı yoktur. Bu yüzden a ⋅ b hiç bir zaman asal ların ortak kenarlarının uzunluğu 5 m’dir. Biber ekili alanın bir kenarı 4 m,

sayı olamaz. mısır ekili alanla ortak kenarının uzunluğu 6 m olduğundan alanı 24 m2 dir.

a + b bir asal sayıya eşit olabilir: 2 + 3 = 5 rnek|18

a – b bir asal sayıya eşit olabilir: 13 – 2 = 11 (37 + 2) < 40 olduğundan x en fazla 37 olabilir.
YA

a2 + b2 bir asal sayıya eşit olabilir: 22 + 32 = 13 Etkinlik - 1


Cevap A 1- 2- 3- 4-

Etkinlik - 2
rnek|10
D ® Y şeklinde yol takip edildiğinden 2. çıkıştan çıkılır.
120 2
60 2
30 2 Test Asal Çarpanlar
P

15 3
5 5
1 1. 15 5

120’nin asal çarpanları 2, 3 ve 5’tir. 20 8

rnek|11
24 7

30 sayısının asal çarpanları 2, 3 ve 5’tir. IV. seçenekte verilen asal çar- Cevap D
| Matematik

panlar yanlıştır.
Cevap D
2. Baştan ve sondan eşit uzaklıktaki çarpanlar çarpıldığında sayı-
nın kendisi elde edilir. Baştan ve sondan 2. terimlerin çarpımı 30
olduğundan verilen sayılar 30’un çarpanlarıdır. 30’un çarpanla-
rnek|12
rı küçükten büyüğe doğru 1, 2, 3, 5, 6, 10 ,15, 30 olduğundan;
Çarpanları 2 ve 3 olan 100’den küçük en büyük doğal sayı 25 ⋅ 31 = 98’dir. 3 + 5 + 6 + 10 + 30 = 54
Cevap A Cevap D
4
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF

3. Kenar uzunlukları asal sayılar olup bunların çarpımı 19 olduğunda,


2. ÇARPANLAR ve KATLAR
kenar uzunlukları 1 dm ve 19 dm olmalıdır. Masanın çevre uzunlu- Fasikül
ğu ise 2 ⋅ (19 + 1 ) = 40 dm’dir. EKOK
Cevap B

rnek|1
4. 5 cm 4 cm
18 30 2
9 15 3
3 5 3
6 cm 30 cm2 24 cm2

I
1 5
EKOK(18, 30) = 2 ∙ 3 ∙ 3 ∙ 5 = 90
1

R
Çevre uzunluğu en az 2 ⋅ (6 + 9 ) = 30 cm’dir.
Cevap C

LA
rnek|2
5. A, B ve D seçeneklerinde verilen sayıların asal çarpanları 2 ve 3’tür.
C seçeneğinde verilen 45’in asal çarpanları ise 3 ve 5’tir. 12 40 2
6 20 2
Cevap C
3 10 2
3 5 3
1 5 5 EKOK(12, 40) = 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 3 ∙ 5 = 120
6. Alanı 80 m2 olan bahçenin kenar uzunlukları 8 m ve 10 m olursa çev-
re uzunluğu en az olur. Bu durumda bahçenin çevresi 36 m, çekile-
cek 3 sıra telin uzunluğu ise 108 m olur.

N
Cevap A
1
YI
7. Bahçenin Bahçenin Havuzun Havuzun rnek|3
Kısa Uzun Kısa Uzun
25 ve 40’ın en küçük ortak katını bulmalıyız. EKOK(25, 40) = 200 oldu-
Kenarı Kenarı Kenarı Kenarı
ğundan, en az 200 metre sonra ağaçlar aynı hizada olur.
6 20 1 15
YA

8 15 3 10
10 12 5 7
Havuzun alanının alabileceği değerler; 15 m2, 30 m2 ve 35 m2 dir.
C seçeneğinde verilen değer olamaz. rnek|4
Cevap C EKOK(25, 20) = 100 olduğundan koliler 100 cm veya 100 cm’nin katla-
rında aynı hizaya gelirler. Kolilerin yüksekliğ 1,5 metreden fazla olduğu-

8. 3 asal sayının toplamı bir çift sayıya eşit olabilir. Örn: 2 + 3 + 7 = 12 na göre, 200 cm = 2 m’de aynı hizada olurlar.

Cevap C
P

9. Kat sayısı A ve B şıklarındaki gibi olursa, her kattaki daire sayısı 4’ten
fazla olmaz. 60, C şıkkında verilen 16’ya bölünemez. Kat sayısı 10 rnek|5

olabilir. Her kattaki daire sayısı 4’ten fazla olmuş olur.


EKOK(30, 36) = 180 olduğundan her iki sınıfa da en az 180’er tane fındık
Cevap D
dağıtılmış olabilir. Bu durumda kasadaki fındık sayısı en az 360 olabilir.

10. Kağıtların kenar uzunlukları birbirlerinden farklı olacak şekilde, sa-


| Matematik

rı kağıdın kenar uzunlukları 6 cm ve 20 cm, pembe kağıdın kenar


uzunlukları 10 cm ve 15 cm seçilebilir. Çevre uzunlukları arasında-
rnek|6
ki fark en az 52 – 50 = 2 cm olur.
Cevap A EKOK(24, 15) = 120 olduğundan her otobüs en erken 120 dakikada bir
aynı anda hareket eder. İlk defa 9.20’de beraber hareket ettiklerinden bir
TEST 1-D 2-D 3-B 4-C 5-C 6-A 7-C 8-C 9-D 10-A sonraki beraber hareketleri 11.20’de olur.
5
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
SINIF ÇÖZÜMLER

rnek|7 rnek|13

EKOK(180, 150) = 900 cm = 9 metre olduğundan Ali ve Emre’nin bisik- EKOK(9, 15) = 45’tir. 45’in 160’tan küçük, en büyük katı 135 olduğundan
letleri 9 metrede bir yan yana gelir. Yolun uzunluğu 30 metreden fazla ol- cevap 160 – 135 = 25’tir.
duğundan, 9’un 30’dan büyük en küçük katı 36’dır. Bu durumda A ile B
arası en az 36 metre olur.

rnek|14

I
rnek|8 EKOK(18, 24) = 72 olduğundan rafın genişliği 72’nin tam katı olmalıdır.

R
EKOK(30, 50) = 150 olduğundan, 150 TL’ye her iki mamadan da alınabi- 72’nin 100 ile 150 arasındaki tam katı 144’tür. Sadece B seçeneğinde ve-
lir. 150 TL’ye A markasından 5 tane, B markasından 3 tane alınarak top- rilen 36 cm genişliğindeki kutunun genişliği, 144’ün bölenidir.
lam en az 300 TL ödenmiştir. Mama sayıları aradaki fark 2’dir. Zeynep’in Cevap B
aldığı mama sayıları arasındaki fark 6 olduğundan, 300 TL × 3 = 900

LA
TL’lik mama alınmıştır.
Cevap D

rnek|15

K sayısı 18 ve 27’ye tam bölünebilen 3 basamaklı bir sayıdır. EKOK(18,


rnek|9 27) = 54 olduğundan K sayısı 54’ün katı olmalıdır. Bu şarta uyan en kü-

N
A = 21 ∙ 32 ∙ 52 ve B = 23 ∙ 31 ∙ 51 sayılarının EKOK’u bulunurken her iki
sayıdaki üssü büyük olan tabanlar seçilir.

Bu durumda;
çük 3 basamaklı sayı 108’dir.
YI
EKOK(A, B) = 23 ∙ 32 ∙ 52 = 1800’dir.

rnek|16

EKOK(60 cm, 75 cm) = 300 cm = 3 m olduğundan, 3’ün 40’tan büyük


en küçük katı 42 metredir. Her seferinde 20 cm’lik bir mesafe arttığından,
YA

rnek|10 ev ile bakkal arasındaki en kısa mesafe 42,2 metredir.

Okulda 2 öğrenci daha olsaydı, öğrenci sayısı 15 ve 18’e tam bölünecekti.


EKOK(15, 18) = 90 olup öğrenci sayısı 400’den fazla olduğundan, 90’ın
400’den büyük, en küçük katı 450’dir. 2 öğrenci eksik olduğundan, öğ-
renci sayısı en az 450 – 2 = 448 olabilir.
rnek|17

EKOK(27, 45) = 135 cm olduğundan tuğlalar her 135 cm’de bir aynı hi-
P

zaya gelmektedir. 135 cm’nin, 20 m = 2000 cm’den küçük en büyük katı


rnek|11 1890 cm’dir. Bu uzunluktaki duvarda bulunan mavi tuğlaların sayısı 1890
: 45 = 42’dir.
Yarıçapları 30 cm ve 40 cm olan tekerler bir tur attığında 180 cm ve 240
Cevap C

cm ilerler.

EKOK(180, 240) = 720 cm olduğundan tekerler en az 720 cm yol aldık-


larında ikisinin de tur sayıları tam olur.
Cevap D
| Matematik

rnek|18

EKOK(28, 21) = 84 cm olduğundan koliler her 84 cm’de bir yan yana ge-
lir. Rafların genişliği 2 metreden fazla olduğuna göre en az 252 cm olabi-
rnek|12
lir. Bu durumda raflara genişliği 28 cm olan kolilerden 252 : 28 = 9 adet,
EKOK(8, 20) = 40’tır. 40’ın 250’den büyük olan en küçük katı 280’dir. genişliği 21 cm olan kolilerden 252 : 21 = 12 adet yerleştirilebilir. Toplam
Her seferinde 5 kişi arttığından seyirci sayısı en az 280 + 5 = 285 olabilir. koli sayısı en az 9 + 12 = 21’dir.
6
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF

6. 9. Silindir şeklindeki yakıt deposunun hacmi;

p ∙ 202 ∙ 42,5 = 51 000 cm3 = 51 litredir.

Deponun 5 / 6'sı dolu olduğundan içinde 51 ∙ (5 / 6) = 42,5 litre yakıt


r
vardır. Araç 100 km'de 8,5 litre yakıt tükettiğinden 42,5 litre yakıt ile
300 cm
500 km daha yol gidebilir.
Cevap B
250 cm

I
R
Garajın yerden yüksekliği (250 + r) cm'dir. 10. Deponun altıda biri boş olduğundan 8,5 litre benzin harcanmıştır. Araç

Silindir şeklindeki PVC'nin alanı 35000p cm2 olduğuna göre; 300 km'de 3 ∙ 8,5 = 25,5 litre benzin tüketir. Depoyu doldurmak için

LA
8,5 + 25,5 = 34 litre benzin gerekir Bu durumda 5 ∙ 34 = 170 TL'lik
35000p = 2 ∙ p ∙ r2 + 2 ∙ p ∙ r ∙ 300 35000 = 2 r2 + 600 r
benzin alınmalıdır.
r = 50 cm bulunur. Cevap A

Garajın yüksekliği ise 250 + 50 = 300 cm'dir.


Cevap B

N 11. 2m
YI
7. 48 cm

3m
4m
YA

4 adet bacanın hacmi 120 m3 olduğuna göre, bir bacanın hacmi


30 m3 tür. Bacaların yarıçapı 1 m olduğundan dolayı yükseklikleri

2 cm 10'ar metredir. Geminin yüksekliği 10 + 3 +4 = 17 m'dir.

2 cm Cevap D

Kutunun yan yüzünün açınımı yukarıdaki gibidir. Beyaz bölgeler 5


sıra dikey, 12 sıra yatay olmak üzere toplam 60 tanedir. Alanları top-
lamı 60 ∙ 22 = 240 cm2 dir.
P

Cevap A
12.
Ana boru

1 numaralı boru 2 numaralı boru

8. Kağıt kısa kenarı silindirin yüksekliği,


uzun kenarı silindirin taban çevresi
| Matematik

olacak şekilde katlanırsa, taban çev-


resi 60 cm olur. Ana borunun kesitinin alanı p ∙ 52 = 75 cm2 olup saniyede;
24 cm

2 ∙ p ∙ r = 60 r = 10 olur. 75 ∙ 6 = 450 cm3 su akmaktadır. Bunun 1 numaralı boruya giden kıs-


mı p ∙ 22 ∙ 15 = 180 cm3 tür. Kalan 450 – 180 = 270 cm3 su 2. bo-
rudan akmaktadır. Bu borunun kesitinin alanı p ∙ 32 =27 cm2 oldu-
ğundan suyun akış hızı 270 : 27 = 10 cm/sn'dir.
Cevap B Cevap C
155
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
SINIF ÇÖZÜMLER

13. 15.

ó119 13 7 cm
7 cm

A Evi
5ñ2 5 B
A
5

Karınca yukarıda gösterilen ayrıtları kullanarak A noktasından B nok-

I
tasına 14 cm yol alarak gidebilir.
Cevap C

R
ò48 10 16.
15
B Evi 12 Koni

LA
2ò13 4
6 9 8 2ò34

Piramit
6ñ2 6
6

Verilenlere göre koninin yüksekliği 12 cm, kare piramidin yüksekliği


ò81

4ò13
17

8
C Evi

N 8 cm olmaktadır. Küp ve piramitin toplam yüksekliği 12 + 8 = 20 cm


olduğundan silindir ile koninin yükseklikleri toplamı da 20 cm olmalı-
dır. Koninin yüksekliği 12 cm olduğundan silindirin yüksekliği 8 cm'dir.
Bu durumda silindirin hacmi p ∙ 92 ∙ 8 = 1944 cm3 tür.
YI
12
Cevap A

A
17.
YA

ó161 17

D Evi 15
8ñ2 17
8
8
45°
B 8 C 7 D
Evlerin piramit şeklindeki çatılarının yükseklikleri aşağıdaki gibidir. Ev-
lerin çatılara hariç yükseklikleri aynı olduğundan çatı yüksekliklerini
Koni biçimindeki yapının yüksekliği 15 metredir. Güneş ışınları %100
de eklersek yüksekliklerinin sıralaması B < C < A < D şeklinde olur.
P

eğimle geldiğine göre yer düzlemi ile yaptıkları açı 45 derecedir.


Cevap B
Bundan dolayı ABC dik üçgeni ikizkenardır. |AB| = 15 m olduğun-
dan |BD| = 15 m olmalıdır. |BC| = 8 m olduğuna göre gölgenin
uç noktasının yapıya uzaklığı (|CD|) 7 metredir. Bu durumda ze-

mindeki her bir çember arasındaki uzaklık 1'er metredir. Koninin te-
14.
pesine uzaklığı 20 metre olan kişinin konumunu bulalım. Koninin
ana doğrusunun uzunluğu 17 metre olduğundan koninin kenarına
5
3 metre uzaklıkta bulunan kişi bu şartı sağlar. Bu durumda bu kişi
4
II numara ile gösterilendir.
| Matematik

Cevap B

3 3 1-B 2-A 3-D 4-C 5-D 6-B

Piramitin dört taban ayrıtının her biri 6 cm, 4 yanal ayrıtının her biri 7-A 8-B 9-B 10-A 11-D 12-C
5 cm olduğundan ayrıt uzunlukları toplamı 44 cm'dir.
Cevap C 13-B 14-C 15-C 16-A 17-B
156
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF

5.
58.
Fasikül GENEL TARAMA TESTİ forma asal çarpan
çarpan sayısı aldığı puan
no sayısı
6 4 2 14
1. 8 4 1 11
asal 9 3 1 9
Fiyat (TL) taksit tutarı (TL)
çarpanlar
10 4 2 14
A) 245 5, 7 35, 49
12 6 2 18
B) 130 2, 5, 13 10, 26, 65 13 2 1 7

I
C) 361 19 19 14 4 2 14

R
D) 243 3 81 15 4 2 14
Cevap D
21 4 2 14
25 3 1 9

LA
Rastgele seçilen birinin karşılaşmada 9 sayı kaydetmiş olma olası-
lığı % 20’dir.
Cevap C

2. Adımlardaki yaprak sayıları;


Başlangıç: 2 - 1
1. adım: 22 - 1
2. adım: 23 - 1
N
YI
3. adım: 24 - 1
n. adım: 2n+1 - 1’dir.
6. Verilen modele ait cebirsel ifadenin çarpanları 3, (x + 1) ve (x + 2)
20. adım: 221 - 1’dir. dir.
Cevap B Cevap B
YA

3. Adanın yarıçapı r olursa,


rr2 = 0,0972 → r2 = 0,0324 → r = 0,18 km’dir.
7. Askılığın sağ ve sol kollarının eğimleri eşit, 4. teldeki havlunun yer-
P

İskele ücreti: 180 $ 250 = 45 000 $, den yüksekliği 32 cm, 2. teldeki havlunun yerden yüksekliği 20 cm
vergi: 0,0972 $ 25 000 = 2430 $, ise, 0. teldeki (ana bölmedeki) havlunun yerden yükseliği 8 cm’dir.

toplam masraf: 45 000 + 2430 = 47 430 $’dır. Cevap B


Cevap B | Matematik

4. D seçeneği yanlıştır. Kamil’in daha iyi derece elde ettiği V. atlayışta 8. Aslı Hanım 25 TL, kardeşi, kuzeni ve kızı 12’şer TL, toplam 61 TL
Ziya’nın derecesi düşmemiştir. vererek filme girerler.
Cevap D Cevap B
157
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
SINIF ÇÖZÜMLER

9. 12. Odanın tabanına serilen halılardan uzun kenarın kısa kenarın 1,5 ka-
L tı olduğu görülür.

K 93° 3x 3x
42°

46°

45° 2x
3x 3x 3x
2x 2x 2x
43°

I
91° M
2

R
Holün eninin boyuna oranı ’dur.
9
N Cevap A

KLM üçgeninde kısa kenar [LM] olduğundan ilk M tankı, KNM üç-

LA
geninde en kısa kenar [KN] olduğundan ilk K tankı patlar. N ve L
tankları sağlam kalır. 13. Derinlik 15 cm olacak şekilde su konulunca kavanozun % 75’ini
Cevap D kaplıyorsa, kavanozun yüksekliği 20 cm ve boş kısmın yüksekliği
5 cm’dir.
rr2h= 6280 → 3,14 $ r2 $ 20 = 6280 → r = 10 cm’dir.

10.

N Su ile temas etmeyen kısmın yüzey alanı:


2rrh = 2 $ 3,14 $ 10 $ 5 = 314 cm2 dir.
Cevap A
YI
45
85
(17. 5) 75
40 (15.5) 87, 5 7
14. Başlangıçta yarıçap r, yükseklik h olsun. Yükseklik = ora-
100 8
30 h
YA

nında düşürülürse, yeni yükseklik olur.


8
Başlangıç Başlangıç 40
Başlangıçtaki hacim rr2h ve yeni yarıçap R olsun.
(8 .5)
h r $ r2 $ h
Balıkçı limanın 40 dakika doğu ve 75 dakika kuzeyine girmiştir. Pi- r $ R2 $ = & R 2 = 4r 2 & R = 2 r
8 2
sagor bağıntısından veya (8 - 15 - 17) dik üçgeni özelliğinden lima-
Yarıçap 2 katına çıkmalı, % 100 artmalıdır.
na uzaklığı 17 $ 5 = 85 dakikadır.
Cevap B
Cevap A
P

11.
y 15.

S (6, 15)

12 II. Konum

P (–10, 3) 16 K 9 R (15, 3)
| Matematik

O x
I. Konum

|PS| = 20 cm (12 - 16 - 120), |SR| = 15 cm (9 - 12 - 15). PRS üç- Tur gemisi, adaların sarı çizgi ile gösterilen kara bölgesine girme-
geninin çevre uzunluğu 20 + 15 + 25 = 60 birimdir. den en az 28 birim ötelenerek II. konuma gelir.
Cevap B Cevap C
158
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF

16. Silindir kısımlarda r = 10 m ve h = 20 m’dir. İki hangarın yarım si-


lindir şeklindeki çatısı, bir tam silindirim yan yüzey alanına eşittir.
2rrh = 2 $ 3 $ 10 $ 20 = 1200 m2 dir. m2 si 40 TL’den kaplanırsa,
toplam masraf 1200 $ 40 = 48 000 TL olur.
Cevap D

I
17. 1. silindirin yarıçapı r, 2. silindirin yarıçapı R olsun.

R
r2 9 r 3
r $ r2 $ 16 = r $ R2 $ 9 & = & = ’tür.
R 2 16 R 4
Cevap D

LA
18. Tankerin hacmi rr2h = 3 $ 22 $ 12 = 144 m3 = 144 000 litredir.
LPG, litresi 2,50 liradan satılırsa,
2,50 $ 144 000 = 360 000 TL gelir elde edilir.
Cevap C

N
YI
19. Ceyda;
suya atlayıp 3 birim aşağı ötelenirse -3 noktasına,
– 5 seviyesine göre yansıması alınırsa -7 noktasına,
derine doğru 3 birim daha ötelenirse -10 noktasındaki mercanla
YA

aynı hizada olur.


Cevap C

20. Depoların birinde 2 250 000 ' 2 = 1 125 000 litre = 1125 m3 petrol
vardır.
P

rr2h = 3 $ 52 $ h = 1125 → h = 15 m’dir.


2 deponun yan yüzlerinin alanları toplamı;
2 $ 2rrh = 2 $ 2 $ 3 $ 5 $ 15 = 900 m2 dir.

Her 10 metrekaresi için 1 litre boya kullanılacakda, toplam 90 litre


boya kullanılır.
Cevap B
| Matematik

1-D 2-B 3-B 4-D 5-C

6-B 7-B 8-B 9-D 10-A

11-B 12-A 13-A 14-B 15-C

16-D 17-D 18-C 19-C 20-B


159
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf

You might also like