Professional Documents
Culture Documents
VAV
SINIF ViP
SINIF ANLATIM
VİDEOLARI
MATEMATİK
MATEMATİK
EĞİTİM SETİ
37
FASİKÜL
VİDEO
58
FASİKÜL
ÇÖZÜM
EĞİTİM SETİ
MOBİL
KÜTÜPHANE
AKILLI
TAHTA
PISA TIMSS
KANGURU
MANTIK
MUHAKEME
AKILLI TAHTA UYGULAMASI
YENİ NESİL
SORULAR
MEB’İN YENİ TARZ
www.vipyayinlari.com’da SORULARI
. S I NIF İÇİNDEKİLER
8
1. Fasikül: ÇARPANLAR VE KATLAR 28. Fasikül: Genel Tarama Testi
Asal Çarpanlar 29. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
2. Fasikül: ÇARPANLAR VE KATLAR Denklem Çözme ve Problemler
EKOK (En Küçük Ortak Kat) 30. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
3. Fasikül: ÇARPANLAR VE KATLAR Koordinat Sistemi
EBOB (En Büyük Ortak Bölen) 31. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
4. Fasikül: Ünite Tarama Testi Doğrusal İlişkiler
5. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER 32. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
Üslü İfadelerde Temel Kurallar ve Doğrusal Denklemlerin Grafiği
Negatif Üs 33. Fasikül: DOĞRUSAL DENKLEMLER
6. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER Eğim
Üslü İfadelerin Üsleri ve Sıralama 34. Fasikül: Ünite Tarama Testi
Bu kitabın tüm hakları Yanıt Yayıncılık’a aittir.
7. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER 35. Fasikül: Genel Tarama Testi
Kitabın tamamının ya da bir kısmının elektronik, Çarpma ve Bölme İşlemi
36. Fasikül: EŞİTSİZLİKLER
mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt 8. Fasikül: ÜSLÜ İFADELER Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve 10'un Kuvvetleri ve Bilimsel Gösterim
37. Fasikül: Ünite Tarama Testi
depolanması yasaktır. 9. Fasikül: Ünite Tarama Testi
38. Fasikül: Genel Tarama Testi
10. Fasikül: Genel Tarama Testi
39. Fasikül: ÜÇGENLER
11. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER Üçgenin Elemanları
© Copyright Yanıt Yayıncılık Kareden Kareköke
40. Fasikül: ÜÇGENLER
12. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER Üçgen Eşitsizliği
ISBN: 978-605-7996-77-0 Karekök Alma Yöntemleri
41. Fasikül: ÜÇGENLER
13. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme
Yayına Hazırlayan
42. Fasikül: ÜÇGENLER
İşlemleri
Üçgen Çizimi
Harun Tursun 14. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER
43. Fasikül: PİSAGOR BAĞINTISI
Kareköklü Sayılarla Toplama ve
Pisagor Bağıntısı - 1
Çıkarma İşlemleri
Yayın Danışmanı 44. Fasikül: PİSAGOR BAĞINTISI
15. Fasikül: KAREKÖKLÜ İFADELER
Cihat B. Balı Pisagor Bağıntısı - 2
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve
Gerçek Sayılar 45. Fasikül: Ünite Tarama Testi
16. Fasikül: Ünite Tarama Testi 46. Fasikül: ÇOKGENLERDE EŞLİK VE BENZERLİK
Dizgi - Grafik Çokgenlerde Eşlik ve Benzerlik
17. Fasikül: VERİ ANALİZİ
Vip Yayınları Dizgi & Grafik Ekibi 47. Fasikül: Ünite Tarama Testi
Çizgi ve Sütun Grafiği
18. Fasikül: VERİ ANALİZİ 48. Fasikül: Genel Tarama Testi
İletişim Bilgileri Grafikler Arası Dönüşümler 49. Fasikül: DÖNÜŞÜM GEOMETRİSİ
19. Fasikül: Ünite Tarama Testi Öteleme
Vip Yayınları
20. Fasikül: Genel Tarama Testi 50. Fasikül: DÖNÜŞÜM GEOMETRİSİ
Merdivenköy Mah. Bora Sok. No: 1 Kat: 15
Yansıma
21. Fasikül: OLASILIK
Nidakule, Göztepe / Kadıköy / İstanbul
Olasılığa Giriş 51. Fasikül: DÖNÜŞÜM GEOMETRİSİ
Telefon: (0850) 480 40 94 – (0216) 354 38 39 Ardışık Öteleme ve Yansıma
22. Fasikül: OLASILIK
Faks: (0216) 354 38 36 Olasılık Hesaplama 52. Fasikül: Ünite Tarama Testi
23. Fasikül: Ünite Tarama Testi 53. Fasikül: DİK PRİZMALAR
Prizmaların Temel Elemanları ve
www.vipyayinlari.com 24. Fasikül: CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
Açınımı
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma
İşlemi 54. Fasikül: DİK DAİRESEL SİLİNDİR
Basım Yeri Silindirin Açınımı ve Yüzey Alanı
25. Fasikül: ÖZDEŞLİKLER
Elma Basım Yayın ve İletişim Hizmetleri İki Kare Farkı ve Tamkare 55. Fasikül: DİK DAİRESEL SİLİNDİR
Silindirin Hacmi
San. Tic. Ltd. Şti. 26. Fasikül: ÇARPANLARA AYIRMA
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve 56. Fasikül: PİRAMİT VE KONİ
Tevfik Bey Mahallesi, Halkalı Cd. 162/7, 34295 Piramit ve Koni
Özdeşliklerden Yararlanarak
Küçükçekmece/İstanbul Çarpanlara Ayırma 57. Fasikül: Ünite Tarama Testi
Tel: (0212) 697 30 30 27. Fasikül: Ünite Tarama Testi 58. Fasikül: Genel Tarama Testi
FASİKÜL
KAREKÖKLÜ İFADELER
12. Karekök Alma Yöntemleri
MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.3. Kareköklü bir ifadeyi añ b şeklinde yazar ve añ b şeklindeki ifadede katsayıyı kök içine alır.
I
R
KAREKÖKLÜ BİR İFADEYİ añb ŞEKLİNDE YAZMA rnek|1
LA
Kareköklü Bir İfadeyi, Karekök Dışına Çıkarma Yöntemleri
72
36
18
2
2
2 Kök dışına çıkacak
2 Kök içerisinde kalacak
N rnek|2
YI
9 3 18 sayısını a b biçiminde yazıp, a + b’yi bulalım.
3 Kök dışına çıkacak
3 3
1
özüm
72 = 22 $ 2 $ 32
YA
= 2$3$ 2
= 6 2 dir.
Kök içindeki sayı tam kare bir sayının katı şeklinde ifade edi-
rnek|3
lir. Tam kare sayılar kök dışına çıkar. Diğerleri kök içinde kalır.
Aşağıda verilen karesel bölge şeklindeki bahçenin alanı 75 m2
50 sayısını a b biçiminde yazalım: olduğuna göre, bu bahçenin bir kenar uzunluğunu bulalım.
P
50 = 25 $ 2
= 5 2 dir.
75 m²
Vİ
Kök içindeki sayılar üslü biçimde gösterilip üssü çift olanlar kök
dışına, üsleri 2’ye bölünerek çıkarılır. Diğerleri kök içinde kalır.
1200 = 2 4 $ 3 $ 52
4 2
özüm
VÝP Yayýnlarý
2 2
= 2 $5 $ 3
= 22 $ 5 $ 3
= 20 3 tür.
1
8. Sınıf
12.
L Karekök Alma Yöntemleri
İKÜ
FA S
rnek|4 rnek|6
221 sayısını a b biçiminde yazalım. Aşağıda a b şeklinde verilmiş ifadelerin katsayılarını karekök
içine alalım, karekök içindeki ifadeleri a b şeklinde yazalım.
özüm 5 3
18
7 2
I
R
200
LA
a b şeklindeki bir ifadenin kat sayısını karekök içine almak için
sırasıyla aşağıdaki işlemler uygulanır. özüm
•
a > 0 olmak üzere, a b = a2 $ b dir.
3
• 20 sayısının katsayısını karekök içine alalım:
2
3 3 2 ò80 2ò18 6ñ2 ò68
20 = c m $ 20
2 2
9
= $ 20
4
=
180 3ñ8 2ò16 ò72 8ñ2
P
= 45 tir.
Buna göre, oluşacak dikdörtgenin çevre uzunluğu en fazla
Vİ
kaç cm olur?
rnek|5 A) 12 B) 16 C) 20 D) 24
3 5 sayısının karekök dışındaki katsayısını karekök içine
özüm
| Matematik
alalım.
VÝP Yayýnlarý
özüm
2
8. Sınıf
FA S
12.
Karekök Alma Yöntemleri İKÜ
L
Kareköklü Sayılarda Sıralama
rnek|9
Kareköklü sayılarda, karekök içindeki sayıların büyüklüğüne gö- A bir tam sayıdır.
re sıralama yapılır. Şayet karekökün dışında karekökün kat sayısı
Buna göre,
varsa ilk önce bu kat sayı içeri alınır, ondan sonra sıralama yapılır.
4 31A15 5
• 3 7 , 8, 65 sayılarını küçükten büyüğe doğru sıralayalım: ifadesinde A yerine gelebilecek kaç farklı tam sayı vardır?
İlk önce karekökün dışında olan sayıları kök içine alalım.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
3 7= 32 $ 7 = 63 , 8= 82 = 64 tür.
I
özüm
R
63 < 64 < 65 olduðundan, 3 7 < 8 < 65 bulunur.
LA
rnek|8
Aşağıda Seda, Aynur, Dilek ve Serap’ın boy uzunlukları verilmiştir.
Seda Aynur Dilek Serap
rnek|10
4ò15 dm 5ò10 dm 3ò30 dm ó265 dm
Aşağıdaki şekilde taşınan buzdolabının yüksekliği 18 dm’dir.
N 18
dm
YI
YA
6ò10 dm
3ò30 dm
ó325 dm
özüm
özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
12.
L Karekök Alma Yöntemleri
İKÜ
FA S
rnek|11
Bir yaya geçidinde trafik lambalarının altına, kırmızı ışığın kaç saniye sonra yanacağını gösteren bir tabela koyulmuştur.
I
R
LA
10
N
Kerem, bu yaya geçidine geldiğinde tabelada 10 yazdığını görmüş ve sabit hızla saniyede 1 m yol alarak kırmızı ışık yanmadan 2 sani-
ye önce karşıya geçmiştir.
YI
Buna göre bu yaya geçidinin metre cinsinden uzunluğu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
özüm
P
rnek|12
Vİ
Yandaki şekilde verilen eşit bölmelere ayrılmış dereceli kap 5 litre sıvı almaktadır. 5L
Buna göre, bu kaptaki su miktarının litre cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisi olabilir? 4L
3L
A) 2ñ2 B) 2ñ3 C) 3ñ2 D) 4ñ2
| Matematik
2L
5L
özüm 1L
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
12.
Karekök Alma Yöntemleri İKÜ
L
rnek|13
Bir uzun atlama pistinde koşmaya başlayan Hayat, Zeynep ve Sude isimli üç sporcunun tahtadan sıçradıktan sonra kum piste düştüğü
yerler aşağıdaki noktalar ile gösterilmiştir.
Sıçrama Tahtası
I
R
LA
Düştüğü nokta sıçrama tahtasına en yakın olan Sude, en uzak olan ise Zeynep’tir.
Sude’nin düştüğü noktanın pist sonuna olan uzaklığı 5 metre, Zeynep’in ise 4,5 metredir.
Buna göre Hayat’ın düştüğü noktanın pist sonuna olan uzaklığı metre cinsinden aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 2ñ3
özüm
B) 3ñ2
N C) 2ñ6 D) 3ñ3
(MEB ÖRNEK SORU)
YI
rnek|14
YA
7ñ7 m
5ò13 m
A
P
10ñ3 m 8ñ5 m
Vİ
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
12.
L Karekök Alma Yöntemleri
İKÜ
FA S
rnek|15
Çevresi
ñ3 metre
I
R
B
LA
A 15 metre
Şekilde ön tekerleğin yere değdiği A noktası ile B noktası arasındaki uzaklık 15 metredir.
Ayça bisikletini sürerek B noktasına doğru gitmek istemekte fakat ön tekerleğin B noktasından ileriye geçmesini istememektedir.
Buna göre, ön tekerlek en çok kaç tam tur dönerse B noktasını geçmez?
A) 6
özüm
B) 7
N C) 8 D) 9
YI
YA
P
rnek|16
Yandaki şekilde, zeminde üst üste duran küplerin ayrıt uzunlukları 4 cm’dir. En üstteki küpün üzerine şekil-
Vİ
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Karekök Alma Yöntemleri 1
1. Aşağıdaki şekilde verilen sehpanın üst yüzeyi kare şeklinde olup, alanı 80 desimetrekaredir.
80 dm2
I
R
Neşe Hanım, bu sehpanın üzerinde hiç boşluk kalmayacak şekilde bir örtü örtmek istemektedir.
LA
Buna göre, Neşe Hanım aşağıda kenar uzunlukları verilen kare şeklindeki örtülerden hangisini kullanabilir?
A) B) C) D)
tirecektir.
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
4ñ6 ò72
A) 14 2 B) 16 3
3ò12 ò96
C) 18 2 D) 22 2
6ñ2 ó108
A) B)
4ñ6 ò72 4ñ6 ò72
Vİ
ò96 ò96
A) 4abc B) 4a4 b3 c2
3ò12 3ò12
C) 8a2 bc b D) 4a2 bc b
6ñ2 ó108 6ñ2 ó108
7
8. Sınıf
TEST
1
Karekök Alma Yöntemleri
5. Fatih 15 cm’lik eş iki cetvelinden birisini ters çevirip üzerine fosforlu kalemini koymuş, diğerini de şekildeki gibi ters duran cetvelin
kenarına değecek şekilde yanına yerleştirmiştir.
I
R
Verilen görsele göre, fosforlu kalemin uzunluğu santimetre cinsinden aşağıdakilerden hangisi olabilir?
LA
A) 3ò10 B) 5ñ5 C) 6ñ3 D) 7ñ2
6. Hayati Bey, kışın hayvanların aç kalmasını önlemek için bah- 7. a ve b birer doğal sayı olmak üzere a b = a 2 $ b dir.
çesinin değişik kısımlarına kuruyemişler bırakmaktadır.
ó155 m 6ñ5 m
6m
YA
4m
7ñ3 m
A) 2ñ5 B) 2ñ6 C) 3ñ3 D) 3ñ5
Vİ
İncir
Ceviz
Hayati Bey’in bahçesine kayısı, badem, incir ve ceviz bırak- 8. a ve b, 1’den büyük tam sayılardır.
| Matematik
tığı bir günde, bir martı bahçeye gelmiştir. Martı ilk olarak
kendisine en yakın kuruyemişi yemek istemektedir. ó180 = añb
VÝP Yayýnlarý
Verilen uzunluklara göre, martı ilk olarak hangi kuruye- olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi a + b’nin alabi-
mişi yiyecektir? leceği değerlerden biri değildir?
MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.4. Kareköklü ifadelerde çarpma ve bölme işlemlerini yapar.
M.8.1.3.6. Kareköklü bir ifade ile çarpıldığında, sonucu bir doğal sayı yapan çarpanlara örnek verir.
I
R
KAREKÖKLÜ İFADELERDE ÇARPMA VE BÖLME rnek|2
İŞLEMLERİ Bir otomobil saatte ortalama 60 2 km hız
LA
yaparak 5 6 saat yol almıştır.
Kareköklü İfadelerde Çarpma İşlemi Hız : 60ñ2 km/sa
Buna göre, bu otomobilin bu sürede Süre : 5ñ6 saat
Kareköklü ifadelerde çarpma işlemi yapılırken: kaç km yol gittiğini bulalım.
Katsayılar kendi aralarında çarpılarak katsayı şeklinde yazılır.
= 14 15 tir.
YA
rnek|3
× ñ2 ñ5 ò12
rnek|1 ñ3
özüm özüm
VÝP Yayýnlarý
1
8. Sınıf
13.
L Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|4
a, b, c, d birer doğal sayı olmak üzere añb = óa2b ve añb ∙ cñd = a ∙ cób ∙ d dir.
Aşağıda bir işyerindeki çalışanlara verilen dikdörtgen şeklindeki personel giriş kartının görseli verilmiştir.
Adı : Yiğit
I
Soyadı : Erol
R
Birimi : Destek Hizmetleri
LA
Kenar uzunlukları santimetre cinsinden birer doğal sayı olan bu kart üzerinde resim yapıştırılan kare şeklindeki bölgenin alanı, kartın ala-
nının % 40’ına eşittir.
Resim yapıştırılan karenin bir kenarının uzunluğu 2ñ5 cm olduğuna göre kartın çevresi kaç santimetredir?
A) 20 B) 30 C) 34 D) 54
(MEB ÖRNEK SORU)
özüm
N
YI
rnek|5
YA
ò24 ñ8
24ñ6 cm²
ñ2 ñ6 3 K
P
1. grup 2. grup
Buna göre, bu dikdörtgenin kenarlarının uzunlukları aşağıda-
kilerden hangisi olamaz?
Yukarıdaki şekilde I. gruptaki sayıların çarpımı II. gruptaki sa-
Vİ
özüm özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
2
8. Sınıf
FA S
13.
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri İKÜ
L
Kareköklü İfadelerde Bölme İşlemi
rnek|8
Kareköklü ifadelerde bölme işlemi yapılırken: Taban ayrıt uzunluğu a, yüksekliği h
Katsayılar kendi aralarında bölünerek katsayı şeklinde yazılır. olan kare prizmanın yüzey alanı
2a2 + 4ah’dir.
Karekök içindeki sayılar kendi aralarında bölünerek karekö-
kün içine yazılır.
ó 2 8 8 dm
a n a n Yandaki şekilde dört tane küp biçimin-
= $ dir.
b m b m de koli üst üste konulmuştur. Oluşan
bu yapının yüksekliği ó288 dm’dir.
I
Örneğin;
R
Buna göre, bu yapının yüzey alanı
12 15 12 15 kaç dm2 dir?
= $ =4 3
3 5 3 5
LA
A) 324 B) 324ñ2 C) 324ñ3 D) 1296
120 120
= = 8=2 2 özüm
15 15
7 7
35 $ 21 35 $ 21 35 $ 21
3$ 5
=
3$5
=
3$5
1 1
= 7$7 = 7
N
YI
rnek|9
rnek|7
Aşağıda verilen ABCD dikdörtgeni ile KLMN paralelkenarının
YA
ó200 cm D C
ñ2 cm
8ñ2 cm
P
Buna göre, oluşan kırmızı renkli parça sayısı, mavi renkli par- Buna göre, KLMN paralelkenarında, KL kenarına ait yüksek-
Vİ
özüm özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
13.
L Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|10
Şekil 1’de verilen dikdörtgen biçimindeki bir kâğıt parçasının A köşesi [DC] üzerine gelecek şekilde Şekil 2’deki gibi katlanıp açılıyor.
Kağıt, Şekil 3’teki gibi elde edilen katlama çizgilerinden kesilerek ikisi üçgen, biri dikdörtgen şeklinde üç kâğıt elde ediliyor. Elde edilen
üçgen şeklindeki kâğıtlardan birinin bir yüzünün alanı 36 cm2 olup dikdörtgen şeklindeki kâğıdın bir yüzünün alanının 3 katına eşittir.
A B A B
I
R
D C D A' C
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3
LA
Buna göre elde edilen dikdörtgen şeklindeki kâğıdın kısa kenarının uzunluğu kaç santimetredir?
A) 2ñ3 B) 2ñ2 C) ñ3 D) ñ2
özüm
N
YI
rnek|11
YA
Sezai Usta, dikdörtgen şeklindeki bir zemine dikdörtgen şeklinde fayanslar döşeyecektir.
ò18 dm
ò50 dm
P
ò75 dm ò48 dm
Vİ
Şekil 1 Şekil 2
Yukarıdaki gibi, 4 tane fayans döşediğinde Şekil 1’deki uzunluklar, 7 tane fayans döşediğinde Şekil 2’deki uzunluklar oluşmuştur.
Buna göre, Sezai Usta’ya bu zemini döşemek için gerekli olan fayans sayısı kaçtır?
| Matematik
A) 40 B) 48 C) 56 D) 60
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
13.
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri İKÜ
L
rnek|12
I
R
Alan
1296 m²
LA
ñ3 m
kapatacaktır.
N
Murat Bey, şekildeki gibi bu bahçenin etrafına aralarında uzaklık ñ3 metre olacak şekilde direkler dikip, sonra bahçenin çevresini çitle
Buna göre, bahçenin çevresine dikilecek olan direk sayısı kaçtır? (r = 3 alınız.)
YI
A) 36 B) 48 C) 60 D) 72
özüm
YA
rnek|13
P
Alanı 118 m2 olan bir evin dikdörtgen biçimindeki odaları ve salonu dışındaki bölümlerinin toplam alanı 34 m2 dir. Salonun alanı, metre-
kare cinsinden bir tamkare sayıdır ve odaların alanları toplamından küçüktür.
Vİ
Bu salonun kısa kenarının uzunluğu ò18 m olduğuna göre uzun kenarının uzunluğu en fazla kaç metredir?
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
13.
L Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri
İKÜ
FA S
Kareköklü Bir İfadeyi Doğal Sayı Yapan Çarpanlar
rnek|14
Aşağıda, görünen yüzü fayans ile kaplanacak olan dikdörtgen Kök içi tam kare olmayan bir kareköklü ifadeyi doğal sayı yap-
şeklindeki bir duvarın kenar uzunlukları ve kaplama işinde kulla- mak için;
nılabilecek fayansların özelliklerini gösteren bir tablo verilmiştir. • Kareköklü ifade kendisi ile çarpılabilir.
I
• Karekök içindeki sayı a b (b kök dışına çıkamayan bir do-
ğal sayı) şekline getirilip, b ile bölünebilir.
R
ó288 dm
LA
• 18 $ 18 = 182 = 18'dir.
• 18 = 3 2 'dir.
18 $ 2 = 3 2 $ 2 = 3 4 = 6'dýr.
ó192 dm
18
2
=
3 2
2
= 3'tür.
YI
Fayans Fayans Fayansın Kenar
Fiyat
Modeli Şekli Uzunlukları
A Kare ñ2 dm 10 TL
B Dikdörtgen ñ2 dm - ñ3 dm 12 TL
YA
C Kare ñ6 dm 14 TL rnek|15
D Dikdörtgen ñ8 dm - ò12 dm 20 TL D C
360 TL’dir.
Şekilde verilen ABCD dikdörtgeninde |AB| = ò48 cm ve dikdört-
B) B model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı
genin alanı cm2 cinsinden bir doğal sayıdır.
720 TL’dir.
Vİ
C) C model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı Buna göre, |AD| aşağıdakilerden hangisi olabilir?
840 TL’dir.
A) ñ2 cm B) ñ6 cm C) ò12 cm D) ò18 cm
D) D model fayans kullanılırsa, kullanılacak fayansların fiyatı
480 TL’dir. özüm
| Matematik
özüm
VÝP Yayýnlarý
6
8. Sınıf
TEST
Kareköklü Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri 1
1.
Müze
Okul
Banka
I
R
A B C
Kroki üzerinde çizilen doğru parçasında ardışık noktalar arasındaki uzaklıklar eşittir. Okul, banka ve müze sırasıyla A, B ve C nok-
LA
talarında bulunmaktadır.
Okul ile banka arasındaki mesafe ò75 km olduğuna göre, banka ile müze arasındaki mesafe kaç km'dir?
2.
24 6
işleminin sonucu kaçtır? N 4.
YI
3 24
ó675 m A) 2 B) 3 C) 4 D) 6
P
ó128 m
Vİ
6. Aşağıdaki şekilde üst yüzeyi dikdörtgen şeklinde olan masanın eni yüksekliğinin ñ3 katı, boyu ise eninin 2 katıdır.
en boy
yükseklik
I
R
Bu masanın yüksekliği ñ2 metre olduğuna göre, masanın üst yüzeyinin alanı kaç metrekaredir?
LA
A) 6ñ2 B) 6ñ3 C) 6ñ6 D) 12
7. 144ñ2 m uzunluğundaki bir halatın yarısı 2ñ8 m uzunluğunda, diğer yarısı da 3ò18 m uzunluğundaki parçalara ayrılmıştır.
144ñ2 cm
N
YI
... ...
2ñ8 cm 2ñ8 cm 3ò18 cm 3ò18 cm
YA
A) 24 B) 26 C) 28 D) 30
8. Bir kenar uzunluğu a olan karenin köşegen uzunluğu añ2 dir. 9. Üçgenin alanı, taban uzunluğu ile o tabana ait yüksekliğin
Aşağıda köşegen uzunlukları verilen karelerden hangi- çarpımının yarısına eşittir.
sinin çevre uzunluğu 28 santimetredir? A
P
A) B)
ò28 cm
Vİ
cm
cm
2
ò7
2
ò3
•
B H C
ò63 cm
| Matematik
C) D)
Şekildeki ABC üçgeninde [AH] = [BC], |AH| = ò28 cm ve
VÝP Yayýnlarý
ò9
ò5
MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.5. Kareköklü ifadelerde toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.
I
R
KAREKÖKLÜ İFADELERDE TOPLAMA VE 2 2 + 8 + 50 + 200 işleminin sonucunu bulalım:
ÇIKARMA İŞLEMLERİ
= 2 2 + 4 $ 2 + 25 $ 2 + 10 $ 2
LA
Kareköklü İfadelerde Toplama İşlemi = 2 2 + 2 2 + 5 2 + 10 2
Kareköklü ifadelerle toplama işlemi yapılırken kök içleri aynı olan = (2 + 2 + 5 + 10) 2
sayıların katsayıları toplanır katsayı olarak yazılır. Ortak kök ay- = 19 2 'dir.
nen yazılır.
a c + b c = (a + b) c dir.
N rnek|1
YI
Kısa kenarı 10ñ3 cm, uzun kenarı
3 5 ve 7 5 sayılarını toplayalım: 15ñ3 cm olan dikdörtgen şeklindeki
haritanın çevresinin uzunluğu bulalım.
3 5 + 7 5 = (3 + 7) $ 5
= 10 5 'dir. özüm
YA
VİPUYARI
Kareköklü sayıların toplanabilmesi için kök içlerindeki sayıla-
rın aynı olması gerekir. Kök içleri aynı olmayan kareköklü sayı-
lar toplanmaz, aynen yazılır.
rnek|2
P
= 7 2 + 10 3 + 11 'dir. Buna göre, Cem Bey’in otomobili ile bu sürede kaç km yol
gittiğini bulalım.
| Matematik
VİPNOT özüm
VÝP Yayýnlarý
11 2 - 3 2 = (11 - 3) $ 2
I
= 8 2 'dir.
R
5 12 - 27 = 5 4 $ 3 - 9 $ 3 rnek|4
= 5$2 3-3 3 2 300 - 3 12 + 48 işleminin sonucunu bulalım.
LA
= (10 - 3) $ 3
= 7 3 tür . özüm
rnek|5
ò45 m
ó125 m
P
yer
Vincin kolunun yerden yüksekliği sabit kalmak üzere malzeme şekildeki konumdayken ñ5 m yukarı çekiliyor.
Vİ
Buna göre son durumda malzemenin yerden yüksekliği, malzemenin vincin koluna uzaklığından kaç metre fazladır?
(LGS SORUSU)
özüm
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
14.
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri İKÜ
L
rnek|6
Bir lokantadaki masalar kare şeklinde olup, üst yüzeylerinin alanları 96 dm2 dir.
Alan
I
96 dm²
R
LA
Kalabalık bir rezervasyon için şekildeki gibi üç tane kare masa birleştirilerek büyük bir masa oluşturulmuştur.
Buna göre, oluşturulan büyük masanın üst yüzeyinin çevre uzunluğu kaç dm’dir?
A) 32ñ6
özüm
B) 30ñ6
N C) 28ñ6 D) 26ñ6
YI
YA
rnek|7
rnek|8
27 cm²
A B
12 cm² ó363 cL
+ ó108 cL =
P
75 cm² K cL
Vİ
özüm özüm
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
14.
L Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|9
180 cm2
I
Sinem, bir yüzünün alanı 180 cm2 olan dikdörtgen biçimindeki kartondan hiç parça artmayacak şekilde 15 tane özdeş kare kesiyor.
R
LA
Sinem kestiği bu parçaları kenarları boyunca birleştirerek yukarıdaki gibi iki dikdörtgen elde ediyor.
özüm
N
YI
YA
rnek|10
ñ8 br ñ8 br
ò18 br
ñ2 br ñ2 br ñ2 br
P
Yukarıdaki birim kareli zeminde doğru parçaları çizilerek oluşturulan bir örüntünün ilk 3 adımı verilmiştir.
Buna göre, 7. adımı oluşturmak için çizilecek doğru parçalarının uzunlukları toplamı, 5. adımı oluşturmak için çizilecek doğru
parçalarının uzunlukları toplamından kaç birim fazladır?
| Matematik
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
14.
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri İKÜ
L
rnek|11
cm
ñ8
6ñ2 cm
I
R
Şekil 1 ñ8 cm ñ8 cm Şekil 3
Şekil 2
LA
Bir kenar uzunluğu 6ñ2 cm olan eşkenar üçgen biçimindeki kartonun (Şekil 1) tüm köşelerinden yarıçap uzunluğu ñ8 cm olan daire di-
limleri makasla kesilerek çıkarılıyor. (Şekil 2)
Bu işlemlerden sonra geriye kalan kısmın (Şekil 3) çevre uzunluğunu bulalım. (r = 3 alınız.)
özüm
N
YI
rnek|12
a 2 b , a b + c b = (a + c) b , a b - c b = (a - c) b dir.
YA
Yanda, bir yarışmada ilk üçe girerek madalya almaya hak kazanan üç sporcunun de-
rece kürsülerine çıktıklarında boylarının aynı hizaya geldiği görülmektedir.
P
Bu derece kürsüsünde yer alan 1, 2 ve 3 sayılarının yazılı olduğu kare şeklindeki yü-
zeylerin alanları sırasıyla 980 cm2, 720 cm2 ve 405 cm2 dir.
Vİ
Buna göre 1 ve 3. olan sporcular arasındaki boy farkı, 1 ve 2. olan sporcular ara-
sındaki boy farkının kaç katıdır?
A) 2 B) 2,5 C) 3 D) 3,5
| Matematik
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
14.
L Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri
İKÜ
FA S
rnek|13
12 cm²
30 cm²
I
42 cm²
R
LA
Metin, bir yüzünün alanları 12 cm2, 30 cm2 ve 42 cm2 olan kare ve dikdörtgen şeklindeki üç kâğıdı yukarıdaki gibi birer kenarları ortak
olacak şekilde yapıştırarak bir dikdörtgen oluşturuyor.
rnek|14 rnek|15
ò 27 dm ò 48 dm ó 108 dm
Şekil 1
Şekilde Hakan, Okan ve Ayten’in aralarındaki uzaklıklar veril- Bağlanırken boruların bir kısmı iç içe geçtiğine göre, uzun-
miştir. Hakan Okan’a doğru ò32 m ve Ayten de Okan’a doğru lukları ò12 dm, ò75 dm ve ó108 dm olan üç boru aynı şekilde
ò50 m yürüyor. bağlanırsa, kaç dm uzunluğunda bir boru elde edilir?
özüm özüm
6
8. Sınıf
TEST
Kareköklü Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri 1
1. Aşağıda verilen dikdörtgenin kısa kenarının uzunluğu 3. Bir ayrıtının uzunluğu a olan küpün yüzey alanı 6a2 dir.
ò27 cm’dir.
Çevre
ò 27 cm
I
16ñ 3 cm
R
Bu dikdörtgenin çevresinin uzunluğu 16ñ3 cm olduğuna
göre, dikdörtgenin uzun kenarı kaç cm’dir?
LA
A) 3ñ3 B) 4ñ3 C) 5ñ3 D) 6ñ3
Taner’in birbirine eş olan silindir ve küp şeklinde legola-
rı vardır. Küp şeklindeki legolardan her birinin yüzey alanı
480 cm2 dir.
81 cm²
ò48 cm
2 + 8 + 18
4.
2
| Matematik
75 - 12 - 3
VÝP Yayýnlarý
Buna göre, bu ağacın yüksekliği kaç cm’dir? (r = 3 alınız.) işleminin sonucu kaçtır?
I
R
15
0ñ m
3m 3
0ñ
12
LA
20ñ3 cm
A) 225 B) 300
N C) 360 D) 450
YI
6. Alanı 96 cm2 olan dikdörtgen şeklindeki aşağıdaki karton- 8. a, b, c birer doğal sayı olmak üzere ôa2 ∙ b = añb ve
dan hiç parça artmayacak şekilde 8 tane özdeş kare kesili- añb + cñb = (a + c)ñb dir.
yor.
YA
18 cm²
96 cm²
72 cm²
50 cm²
A) ñ6 + ñ6 + ñ6 + ñ6 = ò24
VÝP Yayýnlarý
7. 3 2 $ _ 32 - 8 i
B) ñ2 + ò18 – ò32 = 0
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
C) ó300 – ò75 = 15
MEB KAZANIMLARI
M.8.1.3.7. Ondalık ifadelerin kareköklerini belirler.
M.8.1.3.8. Gerçek sayıları tanır, rasyonel ve irrasyonel sayılarla ilişkilendirir.
I
R
ONDALIK GÖSTERİMLERİN KAREKÖKÜ rnek|3
LA
Kesir olarak ifade edildiğinde payı ve paydası tam kare olan bir
ondalık gösterimin karekökünü bulmak için:
0, 64 =
64
=
64
=
8
= 0, 8 dir. N Yukarıda verilen kare şeklindeki parkın alanı 0,0009 km2 ol-
duğuna göre, parkın çevre uzunluğu kaç metredir?
YI
100 100 10
A) 120 B) 1200 C) 12 000 D) 120 000
rnek|1
0, 04 + 0, 49 işleminin sonucunu bulalım.
rnek|4
özüm A
P
Alan
B
2,25 dm²
Alan
0,64 dm²
Vİ
rnek|2 Şekilde verilen karelerin alanları 2,25 dm2 ve 0,64 dm2 oldu-
1, 69 - 0, 0081 işleminin sonucu kaçtır? ğuna göre, |AB| kaç dm’dir?
| Matematik
özüm
özüm
1
8. Sınıf
15.
L Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
İKÜ
FA S
rnek|5
ó6,25 dm
ó2,25 dm
Şekil 1
I
Bir marangoz, yukarıda kenar uzunlukları verilen dikdörtgen şeklindeki suntayı Şekil 1’de gösterildiği gibi dikdörtgen şeklinde beş eş
R
parçaya ayırmıştır.
LA
Şekil 2
özüm
N
YI
rnek|6 rnek|7
YA
1, 44 + 1, 96
13 $ 10-1 işleminin sonucu kaçtır?
0, 09 0, 0001
8 $ 10-2
1, 69
A) 0,26 B) 2,6 C) 26 D) 260
0, 3
0, 01
0, 1 özüm
1, 96
P
4 $ 10-1
0, 0064
0, 14
Vİ
VÝP Yayýnlarý
özüm
2
8. Sınıf
FA S
15.
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar İKÜ
L
rnek|8
Seher, 4 tane dikdörtgen şeklindeki mukavvayı aşağıdaki gibi birleştirerek kare şeklinde bir çerçeve oluşturmuştur.
I
R
LA
4 tane mukavvanın birer yüzünün alanları toplamı 0,16 m2 ve çerçeve içine konan resmin alanı 0,09 m2 dir.
A) 0,1 B) 0,2 C) 1 D) 2
özüm
N
YI
YA
rnek|9 rnek|10
Aşağıdaki sayı doğrusunda tam sayılar arası eş aralıklara bölün-
6 3 1
+ - işleminin sonucu kaçtır? müştür.
0, 0225 0, 09 0, 04 A B C D
A) 35 B) 45 C) 55 D) 65
0 1 2 3
P
K
özüm
Sayı doğrusunda yeri ok ile gösterilen sayılardan K’nin kare-
Vİ
A) A B) B C) C D) D
özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
15.
L Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
İKÜ
FA S
rnek|11
Okan Usta, kenar uzunlukları ó5,76 m ve ó1,44 m olan dikdörtgen şeklindeki bir zemine dikdörtgen şeklinde fayanslar döşeyecektir.
ó5,76 m
ó0,04 m
ó0,09 m
I
...
ó1,44 m
...
R
ó0,01 m ...
LA
ó0,04 m
Zeminin yarısı, kenar uzunlukları ó0,01 m ve ó0,04 m olan dikdörtgen şeklindeki fayanslarla, diğer yarısı da kenar uzunlukları ó0,04 m
ve ó0,09 m olan dikdörtgen şeklindeki fayanslarla döşenecektir.
Buna göre, Okan Usta’ya bu zemini döşemek için gerekli olan fayans sayısı kaçtır?
A) 60
özüm
B) 72
N C) 84 D) 96
YI
rnek|12
Hasan Ağa alanı 5,94 km2 olan dikdörtgen şeklindeki tarlasını aşağıdaki gibi dört tane kare ve bir tane dikdörtgen şeklinde bölümlere
ayırmıştır. Kare şeklinde bölümlere arpa, ayçiçeği, mısır ve buğday, dikdörtgen şeklindeki bölüme yulaf ekmiştir.
Ayçiçeği
Mısır
Arpa
1,44 km²
5,94 km²
Buğday
P
Yulaf
Vİ
Hasan Ağa, buğday ektiği tarlanın bir metrekaresinden ortalama 0,75 kg buğday, yulaf ektiği tarlanın bir metrekaresinden ortalama 0,15 kg
yulaf elde etmiştir. Arpa ekilen kısmın alanı 1,44 km2 dir.
Buna göre, Hasan Ağa’nın tarlasından elde ettiği buğday miktarı, yulaf miktarının kaç katıdır?
| Matematik
A) 18 B) 21 C) 24 D) 30
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
15.
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar İKÜ
L
I
3 1
; - ; 4 ; - 2 ; 3, 65 ; ... sayıları rasyonel sayılardır.
5 2
R
Her tam sayı, paydasına 1 yazılarak rasyonel hâle getirilebilir. DEVİRLİ ONDALIK GÖSTERİMLER
İki tam sayının birbirine bölümü şeklinde yazılamayan sayılar
Virgülden sonraki kısmı belirli bir düzende devam eden onda-
LA
irrasyonel sayılar (I) dır.
lık gösterimlere devirli ondalık gösterim denir.
15
3 ; - 11 ; r ; ; ... sayıları birer irrasyonel sayıdır.
2 Bir ondalık gösterimin ondalık kısmındaki tekrar eden sayıla-
ra devreden kısım denir.
Rasyonel ve irrasyonel sayıların tümünden oluşan ve sayı doğ-
rusunda gösterilebilen tüm sayıların oluşturduğu sayı ailesine Devirli ondalık gösterimlerde devreden rakam ya da rakamlar,
üzerine devir çizgisi ( – ) işareti konularak gösterilir.
gerçek (reel) sayılar (R) denir.
8; 5;
1
3
9
; 0, 07 ; - ; ... sayıları gerçek sayıdır.
4
N 2, 191919... = 2, 19
0, 13646464... = 0, 1364
YI
Gerçek (Reel) Sayılar (R)
İrrasyonel
Rasyonel Sayılar (Q) Sayılar (I)
Tam Sayılar (Z)
Doğal Sayılar (N)
VİPUYARI
YA
Sayma
Sayıları (S) Her devirli ondalık açılıma karşılık gelen bir rasyonel sayı vardır.
abcd - ab
a, b cd =
990
rnek|13
3, 24 devirli ondalık gösterimine karşılık gelen rasyonel sayı-
Vİ
324 - 3
A) r → Rasyonel sayı B) 35 → Tam sayı 3, 24 =
99
C) 64 → Rasyonel sayı D) 72 → İrrasyonel sayı
| Matematik
321
=
99
VÝP Yayýnlarý
özüm 107
= tür.
33
107
3, 24 devirli ondalık açılımı sayısına eşit olduğundan, bir
33
rasyonel sayıdır.
5
8. Sınıf
15.
L Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
İKÜ
FA S
rnek|14 rnek|15
Aşağıdaki asal çarpanlarına ayrılmış şekli verilen sayılardan a
0, 36 =
hangisinin karekökü rasyonel sayı olamaz? 11
devirli ondalık açılımında a kaçtır?
A) B) C) D)
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6
K 2 K 3 K 2 K 3
. 2 . 3 . 2 . 3 özüm
. 2 . 5 . 3 . 3
. 2 . 5 . 3 . 3
I
1 . 7 . 5 . 11
R
. 7 1 . 11
1 1
özüm
LA
rnek|16
N
a 2 b , a b $ c d = a $ c b $ d dir.
YI
“İki farklı irrasyonel sayının
çarpımı bir rasyonel sayı olabilir.”
YA
Alya Öğretmen öğrencilerinden tahtaya yazdığı ifadeye uygun iki farklı irrasyonel sayı bulmalarını istemiştir.
Buna göre hangi öğrencinin bulduğu sayılar verilen ifadeye uygun değildir?
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar 1
1. Aşağıda verilen mumlardan, uzunluğu 15 cm olan mum yandığında 10 dakikada boyu 0, 16 cm kısalmakta, uzunluğu 20 cm olan
mum yandığında 5 dakikada boyu 0, 25 cm kısalmaktadır.
I
R
LA
20 cm
15 cm
Buna göre, mumlar yakıldıktan 2 saat sonra boylarının uzunlukları farkı kaç cm olur?
A) 2 B) 2,2
N C) 2,4 D) 2,6
YI
2. 4. (ò48 – ñ8) . A + B
YA
| Matematik
1, 69 + 2, 89
3. 5. 1, 7
VÝP Yayýnlarý
0, 04
işleminin sonucu kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır?
2 4
A) B) C) 0, 4 D) 1, 4
A) 3 B) 6 C) 12 D) 15 3 3
7
8. Sınıf
TEST
1
Ondalık Gösterimlerin Karekökü ve Gerçek Sayılar
6.
ó3,24 dm
ó2,25 dm
I
Şekil 1 Şekil 2
R
Tuna, eş dikdörtgenler kullanarak değişik şekiller oluşturmaktadır. Şekil 1’de verilen yapının yüksekliği 2, 25 dm, Şekil 2’de ve-
rilen yapının uzunluğu 3, 24 dm’dir.
LA
Şekil 3
N
YI
7. 1, 2 9. Aşağıdaki sayı doğrusunda tam sayılar arası eş aralıklara bö-
x= lünmüştür.
0, 003
A BC D
10
y= ve
0, 1
YA
0, 72 1 2 3 4
z= dir.
0, 02 K L M N
Yukarıda verilen x, y ve z sayılarına göre;
Sayı doğrusunda yeri ok ile gösterilen sayılara göre, aşa-
I. x, tam sayıdır. ğıdakilerden hangisi yanlıştır?
II. y, rasyonel bir sayıdır.
III. z, irrasyonel bir sayıdır. =A) K A=B) L B
A) I ve II B) Yalnız I
8.
a 10. K+6
VÝP Yayýnlarý
1, 38 =
18
sayısı bir rasyonel sayı olduğuna göre, K aşağıdakiler-
Yukarıdaki eşitliğe göre, a kaçtır? den hangisi olamaz?
A) 31 B) 29 C) 25 D) 23 A) -2 B) 10 C) 19 D) 36
8
8. Sınıf
FASİKÜL
16. ÜNİTE TARAMA TESTLERİ
Kareköklü İfadeler
I
1. Marangoz Osman Bey, uzunlukları 1 cm’den 70 cm’ye kadar aşağıdaki gibi 70 tane tahta çubuk imâl etmiştir.
R
70 cm
LA
69 cm
68 cm
3 cm
2 cm
1 cm
N ...
YI
Osman Bey bu çubukları uzunluklarının karekökü santimetre cinsinden en yakın tam sayı değeri veya o değer olmasına göre grup-
landıracak ve aynı gruptaki çubukları bir rafa koyacaktır.
Örneğin ñ9 = 3 ve ò10’un yaklaşık değeri 3 olduğundan uzunluğu 9 ve 10 cm olan çubuklar aşağıdaki gibi aynı rafta olacaktır.
YA
... ...
... 9 cm 10 cm ...
Buna göre uzunluğu 52 cm olan çubuğun bulunduğu rafta kaç tane farklı uzunlukta çubuk bulunmaktadır?
P
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16
Vİ
rekökü de bir tam kare sayıdır" dediğine göre, Ravza en az Yukarıdaki eşitliklerde a, b ve c sıfırdan farklı birer tam ka-
VÝP Yayýnlarý
A) 9 B) 32 C) 65 D) 78
1
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
4. Aşağıda bir voleybol sahasındaki filenin ölçüleri ve dört kişi- 6. a ve b birer doğal sayı olmak üzere añb = óa2b dir.
nin kullandıkları servislerde topun file hizasına (düzlemine)
Alper oyuncak arabasının boyunu 10 santimetrelik bir cetvel
geldiği andaki yerden yükseklikleri gösterilmiştir.
ile aşağıdaki gibi ölçüyor.
ó125 dm
Nurgül
13 dm
ó800 dm
ó600 dm
I
25 dm
ó500 dm
Atiye
R
Şahin
Nurettin
LA
Buna göre oyuncak arabanın boyu santimetre cinsinden
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Kullanılan servislerde toplar filenin yanından gitmedi- A) 4ñ2 B) 2ò10 C) 5ñ3 D) 7ñ2
ğine göre, kaçının kullandığı serviste top fileye takılır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
N
YI
YA
7. 3 tane pozitif tam sayı çarpanı olan iki basamaklı tam ka-
re sayıların karekökleri toplamı kaçtır?
5. Hızları eşit olan Ali ve Ece, alanları 256 m2 ve 200 m2 olan
kare şeklindeki pistlerin bir köşesinden en yakındaki diğer A) 10 B) 11 C) 12 D) 13
köşesine koşmaya başlamışlardır.
P
256 m 2
200 m 2
Vİ
Ali Ece
8.
2ñb
| Matematik
ği köşeye uzaklığının metre cinsinden en yakın tam sa- Yukarıdaki sayı doğrusunda b tam sayısının alacağı kaç
yı değeri kaçtır? farklı değer vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A) 2 B) 5 C) 9 D) 12
2
8. Sınıf
FA S
16.
Kareköklü İfadeler İKÜ
L
9. Şenol ve Gürkan, ABCD dikdörtgeni şeklindeki bir havuzun A köşesinden aşağıdaki gibi oklar yönünde havuzun kenarları boyun-
ca aynı anda yürümeye başlamışlardır.
Şenol
B A
Gürkan
I
7ñ5 m
R
LA
C
D
20ñ5 m
Şenol'un bir adımının uzunluğu ô1280 cm ve Gürkan'ın bir adımının uzunluğu ô2000 cm'dir.
Bu kişilerden her biri eşit sayıda adım attıklarında karşılaştıklarına göre, attıkları toplam adım sayısı kaçtır?
A) 120 B) 200
N C) 240 D) 300
YI
YA
10. Ayrıt uzunlukları a, b ve c olan dikdörtgenler prizmasının hac- 11. Ayşe, alanı 100ñ2 m2 olan bir bahçeyi, alanı ò50 m2 olan eş
mi a ⋅ b ⋅ c dir. bölgelere ayıracaktır. Bu bölgelerin % 70'ine domates kalanı-
na salatalık ekecektir.
ó147 cm 7 cm
ò2 A) 20 B) 27 C) 34 D) 40
3
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
12. 4ñ2, ñ5, 2ñ3, ñ2, 2ñ5 ve ñ3 kareköklü ifadelerinin tamamı aşağıdaki tabloda sarı boyalı her bölmeye bir kareköklü ifade gelecek
şekilde yazılacaktır.
I
R
B
A, B ve C bölmelerindeki sayıların her biri bulunduğu bölmenin aynı satır ve sütununda bulunan sarı boyalı bölmelerdeki karekök-
LA
lü ifadelerin çarpımına eşittir.
C ve B bölmelerine yazılacak olan sayıların çarpımı 96 olduğuna göre, A bölmesine yazılacak olan sayı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 2ñ5 B) 5 C) 5ñ3 D) 10
N
YI
YA
13. a ve b birer doğal sayı olmak üzere añb = óa2b dir. 14. Bir fayans ustası, kenar uzunlukları ô1200 dm ve ô2700 dm
olan dikdörtgen şeklindeki bir duvarı kenar uzunluğu ò12 dm
Alanı 20 m2 olan kare şeklindeki bir bahçenin çevresine 2
olan kare şeklindeki fayanslarla boşluksuz kaplayacaktır.
sıra tel çekilecektir. Telin metre fiyatı satın alınacak miktara
göre değişiklik göstermektedir. Telin metre fiyatları aşağıda- ô1200 dm
ki tabloda gösterilmiştir.
ò12 dm
Tel Miktarı Metre Fiyatı
ô2700 dm
20 m den az 20 TL
Vİ
20 - 39 m 19 TL
40 - 59 m 18 TL
| Matematik
59 m den fazla 17 TL
VÝP Yayýnlarý
Bu iş için kullanılacak telin metresi kaç lira olur? Usta, bu iş için en az kaç fayans kullanır?
4
8. Sınıf
FA S
16.
Kareköklü İfadeler İKÜ
L
15. Betül Hanım, genişlikleri ò32 dm olan buzdolabı ve bulaşık makinesini, aralarındaki uzaklık ó800 dm olan iki duvar arasına aşağı-
daki gibi yerleştirmiştir.
Sol Sağ
ò32 dm
I
Duvar
Duvar
ò32 dm
R
Buzdolabı Çamaşır
Makinesi
LA
ó800 dm
Bu dizilişte buzdolabının solundaki duvara uzaklığı, bulaşık makinesinin sağındaki duvara uzaklığının 4 katı ve buzdolabın iki duva-
rın ortasına uzaklığı 2ñ2 dm'dir.
B) 4ñ2
N
Buna göre bulaşık makinesinin iki duvarın ortasına uzaklığı kaç desimetredir?
16. Bilgi: Yamuğun alanı, alt taban ve üst taban toplamının yük- 17.
ò50 7ñ2 ò32
seklik ile çarpımının yarısıdır.
ò28 cm + +
P
A B
4ñ7 cm
–
Vİ
C
ó175 cm
karedir?
A) ñ2 B) 2ñ2 C) 3ñ2 D) 4ñ2
VÝP Yayýnlarý
A) 70 B) 84 C) 91 D) 98
5
8. Sınıf
16.
L Kareköklü İfadeler
İKÜ
FA S
18. Düzgün altıgen birbirine eş altı eşkenar üçgenden oluşur.
a2ñ3
Bir kenar uzunluğu a olan eşkenar üçgenin alanı tür.
4 a
Bir duvar ustası düzgün altıgen prizma şeklindeki taşlardan üç tanesini ve bir tane de yarımını üst üste dizerek duvar yapmak iste-
mektedir. Aşağıda ustanın bu duvarda kullanabileceği taşların alanları gösterilmiştir.
I
R
2ñ3 dm2 4ñ3 dm2
Yükseklik
K Taşı L Taşı ...
LA
...
N Taşlar
Buna göre usta hangi taşı kullanırsa duvarın yüksekliği 12 dm’ye diğerlerine göre daha yakın olur?
A) K B) L C) M D) N
YI
YA
19. VİP Kargo firması kamyonlarının dikdörtgenler prizması şeklindeki kasalarının şoför ve yolcu kapısı taraflarına dikdörtgen şeklinde
reklamlar yapıştırmıştır. Aşağıda bu kamyonlar ve kasalarına yapıştırılan reklamlar gösterilmiştir.
2m
4ñ
2ñ
2m
P
Vİ
ñ3 m
LE P
2ñ3 m
E N
ÜV IR
O
Vİ
RG
G AŞ KA
T
ı
a pıs Şo
för
uK Ka
olc
| Matematik
Y pıs
ı
Yolcu kapısı tarafındaki reklamın kısa kenarının uzunluğu ñ3 m ve şoför kapısı tarafındaki reklamın kenarının uzunluğu
2ñ2 m olduğuna göre, kasaların iki yan yüzlerinde reklam kaplaması yapılmayan alanların toplamı kaç metrekaredir?
0,8 cm
I
I. Şekil
II. Şekil si
e
kin
R
a
m
ba
Zım
LA
Korcan bu işi yaparken 0,8 cm uzunluğundaki bükülmüş telin, her iki ayağının bir makine yardımıyla kâğıtlardan II. Şekil'deki gibi
geçmesini sağlamaktadır.
Buna göre Korcan, 600 adet kâğıt zımbaladığında en az kaç adet tel kullanmış olur?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
N
YI
YA
A) 1 B) 4 C) 5 D) 11
3 3 9
P
A) 20,16 B) 22,375
23. Uzunluğu ó3,24 m olan bir çubuğun orta noktası kırmızı ile
| Matematik
1442443
ò75 ò98 ó363 ò40 ó162
Kartlar
I
R
1442443
Kutular ñ2 ñ3 ñ5
LA
Buna göre kartlardan kaç tanesi kutulardan hiçbirine atılamaz?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
N
YI
25. 27. Alanı 2,56 m2 olan kare şeklindeki kâğıtlardan 12 tanesi-
A = ô50 – õx nin kenarları boyunca birleştirilmesi ile oluşturulan dik-
dörtgenin çevre uzunluğu en az kaç santimetredir?
YA
28.
Vİ
ó0,02õ5 + ò0,9
MEB KAZANIMLARI
M.8.4.1.1. En fazla üç veri grubuna ait çizgi ve sütun grafiklerini yorumlar.
I
R
Çizgi ve Sütun Grafiklerini Yorumlama
Çizgi Grafiği
LA
Çizgi grafiği, bir olayın zaman içerisinde nasıl değiştiğini göstermek için kullanılan bir grafik türüdür. Çizgi grafiğinde değişkenler sürek-
li olmalıdır. Örneğin yıllara göre bir ülkenin nüfusundaki değişim, zamana göre hava sıcaklığındaki değişim veya bir marketin aylara gö-
re gelir durumu vb... çizgi grafiği ile gösterilir.
rnek|1
N
Aşağıdaki grafikte A ve B şehirlerinin bir yıl boyunca aylık sıcaklık ortalamalarındaki değişim gösterilmiştir.
18
15
12
9
6
3
0 Aylar
Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara
P
a) İki şehrin hangi aydaki sıcaklık ortalamaları farkı en fazla- c) Her iki şehirde bir önceki aya göre sıcaklık ortalamasının
dır? arttığı kaç ay vardır?
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
b) B şehrinin hangi aydaki sıcaklık ortalaması A şehrinden d) Sizce hangi şehrin 1 yıllık sıcaklık ortalaması daha yük-
fazladır? sektir? İşlem yapmadan söyleyebilir misiniz?
1
8. Sınıf
17.
L Çizgi ve Sütun Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|2
Aşağıdaki grafikte A, B ve C marketlerinin 2017’den 2020 yılına kadar kârlarındaki değişim gösterilmiştir.
Grafik: Marketlerin Dört Yıllık Kârları
1200 B Marketi
I
1000 C Marketi
800
R
600
400
LA
200
0
2017 2018 2019 2020
rnek|3
Yandaki grafikte dikildiğinde boyu 80 cm olan akasya fidanı ile dikildiğinde boyu
P
15
| Matematik
10
5
0
Süre b) Dikildikten 3 yıl sonra boyları arasındaki fark kaç cm’dir?
1 2 3 4 (Yıl)
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
17.
Çizgi ve Sütun Grafiği İKÜ
L
rnek|4
Aşağıdaki grafikte Gül ve Kaya marketlerinin ocak ayından nisan ayına kadar aylık ekmek satış miktarları gösterilmiş fakat Kaya marke-
tin nisan ayındaki satış adedi grafikte gösterilmemiştir.
Ekmek Sayısı
2100 Gül Market
I
1800 Kaya Market
R
1500
1200
900
LA
600
300
0 Aylar
Ocak Şubat Mart Nisan
Bu iki marketin dört aylık toplam ekmek satış sayıları birbirine eşittir.
N
Buna göre aşağıda verilen soruları yukarıdaki grafiğe göre cevaplandıralım.
YI
a) Kaya marketin nisan ayındaki ekmek satış adedi kaçtır? c) Hangi ayda Gül marketin ekmek satış adedi, Kaya marke-
tin ekmek satış adedinin 3 katıdır?
YA
b) Bu marketlerin ekmek satış adetleri arasındaki farkın en d) Hangi marketin hangi aydaki satış ekmek satış adedi bir
fazla olduğu ay hangisidir? önceki aya göre % 50 artmıştır?
P
rnek|5 Yandaki grafikte bir manavın 5 aylık gelir - gider durumu gösterilmiştir.
Buna göre;
Vİ
12 Gider
| Matematik
9 Gelir
b) Manav hangi ayda zarar etmiştir?
6
0 Aylar
1. 2. 3. 4. 5.
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
17.
L Çizgi ve Sütun Grafiği
İKÜ
FA S
Sütun Grafiği
Sütun grafiği, farklı durumların verilerini karşılaştırmak için kullanılan en uygun grafik türüdür. Örneğin bir bahçedeki farklı türdeki ağaç-
ların karşılaştırılması, bir öğrencinin farklı derslerden aldıkları notların karşılaştırılması vb... sütun grafiği ile ifade edilir.
rnek|6
Bir balıkçıda hamsi, istavrit ve palamut satılmaktadır. Aşağıdaki sütun grafiğinde balıkçıda 4 gün boyunca satılan balıkların kilogram cin-
sinden dağılımları gösterilmiştir.
I
R
Grafik: Günlere Göre Balık Satışları
LA
35
30 İstavrit
25 Palamut
20
15
10
5
0
Perşembe Cuma N Cumartesi Pazar
Günler
YI
Aşağıdaki soruları grafikteki bilgilere göre cevaplandıralım.
YA
a) Toplam balık satışının en fazla olduğu günde en fazla satılan balık türü hangisidir?
b) Dört gün boyunca en fazla satılan balık türünden toplam kaç kilogram satıldığını bulalım.
P
Vİ
c) Dört günlük palamut ve istavrit satışlarından elde edilen gelirler eşit olduğuna göre, 1 kilogram palamutun fiyatının 1 kilog-
ram istavritin fiyatına oranını bulalım.
| Matematik
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
17.
Çizgi ve Sütun Grafiği İKÜ
L
rnek|7
Yandaki grafikte bir galericinin 3 yılda sattığı araçların, kullandıkları
Grafik: Satılan Araçların Yakıt Türlerine Göre Dağılımı
akaryakıt türlerine göre dağılımı gösterilmiştir.
Araç Sayısı
Buna göre,
30
Benzinli a) Galerici yıllık ortalama kaç araç satmıştır?
25
Dizel
20
LPG’li
15
I
10
b) 3 yılda satılan dizel araçların tüm araçlar içindeki payı yüzde
R
5
kaçtır?
0 Yıllar
1. 2. 3.
LA
rnek|8
Grafik: Takımların Attıkları Basket Sayılarının Dağılımı
N rnek|9
50
85
40 80
30
20 0 Sınıflar
1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf
10
0 Takımlar Yukarıdaki grafikte bir ilkokuldaki 1, 2, 3 ve 4. sınıftaki kız ve er-
A Takımı B Takımı C Takımı
kek öğrencilerin dağılımı gösterilmiştir.
Yukarıdaki grafikte A, B ve C basketbol takımlarının son 3 maç-
P
Buna göre;
ta attıkları basketlerin puanlarına göre dağılımı gösterilmektedir.
a) Bu okuldaki kız ve erkek öğrenci sayıları arasındaki far-
Buna göre;
kın kaç olduğunu bulalım.
Vİ
5
8. Sınıf
17.
L Çizgi ve Sütun Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|10
Bir çiftçi tarlasına mısır, arpa ve buğday ekip satmaktadır. Aşağıda verilen 1. grafikte çiftçinin 3 yıl boyunca yetiştirdiği ürünlerin kütleleri,
2. grafikte ise bu ürünlerin fiyatlarının yıllara göre dağılımı gösterilmiştir.
I
2,00
R
2. 1,50
1,00
1. 0,50
Miktar
LA
0 Yıllar
(Kg) 1. 2. 3.
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
1100
Buna göre çiftçinin yetiştirdiği ürünlerin satışından elde ettiği gelirin yıllara göre değişimi aşağıdaki grafiklerin hangisinde gös-
terilmiştir?
A) B) C) D)
Grafik: Yıllara Göre Elde Grafik: Yıllara Göre Elde Grafik: Yıllara Göre Elde Grafik: Yıllara Göre Elde
5500
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
7000
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
N 6850
5820
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
6850
5200
Edilen Gelir (TL)
Gelir (TL)
YI
4450 3700 3700 3700
2950 2900
9
a) Kaçıncı sınavda doğru cevapladığı soru sayılarının toplamı en
8 Türkçe
7 fazladır?
Matematik
6
5 İngilizce
| Matematik
4
3
2
1 b) 3 sınavda doğru cevapladığı soru sayılarının toplamı en fazla
0 Sınavlar olan ders hangisidir?
1. 2. 3.
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Çizgi ve Sütun Grafiği 1
1. Aşağıdaki grafikte A, B ve C illerinin bazı aylardaki sıcaklık 3. Bir müzede, satın alanların tüm müzeleri bir yıl boyunca üc-
ortalamaları gösterilmiştir. retsiz ziyaret etmelerini sağlayan müzekartlar satılmaktadır.
Aşağıdaki grafikte bu müzede nisan, mayıs ve haziran ayla-
Grafik: A, B, C İllerinin Bazı Aylara Göre Sıcaklık Ortalamaları
rında satılan müzekart sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
Sıcaklık (°C)
30 Grafik: Müzekart Satışları
I
27
Adet
R
24
21 A Şehri 300
18
250 Öğrenci
15
Tam
12 B Şehri 200
LA
Turist
9 C Şehri
150
6
3 100
0 Aylar
Ocak Mayıs Eylül
50
0 Aylar
Buna göre verilen aylarda; Nisan Mayıs Haziran
Kart Tipi
Öğrenci
Fiyatı
40 TL
YI
Tam 60 TL
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Turist 80 TL
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70
50
40
Aslı 4. I. Bir ilin günlük sıcaklık değerlerinin değişimi
30 Nurten
II. İki öğrencinin 3 farklı dersten aldıkları üçer notun dağılı-
20
mı
10
III. Benzin fiyatlarının aylara göre değişimi
| Matematik
0
1. 2. 3. 4. Günler
Yukarıdakilerin hangilerindeki verileri çizgi grafiği ile ifa-
VÝP Yayýnlarý
A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 C) II ve III. D) I, II ve III.
7
8. Sınıf
TEST
1
Çizgi ve Sütun Grafiği
5. Endüstriyel ağaç üretimi yapılan bir ormanda 100 000 ağaç vardır. Bu ormandan her yıl bir miktar ağaç kesilerek işlenmekte ve
yeni ağaçlar dikilmektedir. Aşağıdaki grafikte kesilen ve dikilen ağaç sayılarının yıllara göre dağılımı gösterilmektedir.
Grafik: Dikilen ve Kesilen Ağaç Sayıları
30 000
25 000 Dikilen
20 000 Kesilen
15 000
10 000
I
5000
0 Yıllar
R
2015 2016 2017 2018 2019 2020
2020 yılı sonunda bu ormandaki ağaç sayısı 110 000 olduğuna göre, kesilen ve dikilen ağaç sayısı aşağıdakilerden hangi-
sindeki gibi olabilir?
LA
A) Dikilen 35 000 B) Dikilen 20 000 C) Dikilen 25 000 D) Dikilen 35 000
Kesilen 15 000 Kesilen 5 000 Kesilen 15 000 Kesilen 10 000
6. Murat Bey ve Sinan Bey 2015 yılının başında birer tane sı- N 7. Aşağıdaki grafikte Cemil Bey’e eylülden şubat ayına kadar
YI
fır araç satın almışlardır. Aşağıdaki grafik her yılın başındaki gelen elektrik ve doğalgaz faturası tutarları gösterilmektedir.
araçların kilometrelerini göstermektedir.
Grafik: Aylara Göre Elektrik ve
Doğalgaz Faturaları
Grafik: Araçların Yıllara Göre Kilometreleri
Fatura Tutarı (TL)
Aracın Kilometresi
YA
300
55 000 250 Doğalgaz
50 000 Murat Bey 200
45 000 150 Elektrik
40 000 Sinan Bey 100
35 000 50
30 000 0 Aylar
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ocak
Şubat
25 000
20 000
15 000
10 000 Grafikte verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangi-
P
5 000
0
si yanlıştır?
Yıllar
15
16
17
18
19
20
20
20
20
20
20
20
I. Sinan Bey 2016 yılında Murat Bey’den daha fazla araç B) Bir önceki aya göre elektrik fatura tutarı düşük gelen ay
kullanmıştır. sayısı 2’dir.
II. Murat Bey 5 yılda ortalama 10 000 km araç kullanmıştır.
C) En düşük doğalgaz faturası tutarı ile en yüksek elektrik
III. 2018 yılında Sinan Bey, Murat Bey’in 3 katı kadar araç
| Matematik
A) I ve II. B) I ve III.
C) II ve III. D) I, II ve III.
8
8. Sınıf
FASİKÜL
VERİ ANALİZİ
18. Grafikler Arası Dönüşümler
MEB KAZANIMLARI
M.8.4.1.2. Verileri sütun, daire veya çizgi grafiği ile gösterir ve bu gösterimler arasında uygun olan dönüşümleri yapar.
I
R
Grafikler Arası Dönüşümler rnek|2
Aşağıdaki sütun grafiğinde bir millî parktaki ağaçların türlerine gö-
LA
Grafikleri Birbirine Dönüştürme re dağılımı gösterilmiştir.
Bir veri grubunu daha kolay yorumlayabilmenin yollarından biri Grafik: Millî Parktaki Ağaç Türleri
de bunları grafiklerle göstermektir. Bir veriyi grafiğe dönüştürür- Ağaç Sayısı (x1000)
ken grafiklerin aşağıdaki özelliklerinden yararlanırız. 300
fik türüdür.
105
YI
60
lenmesinde kullanılır. 45
30
Ağaçlar
Meşe Çam Kayın Ardıç Çınar
rnek|1
Aşağıdaki tabloda bir evin aylık giderleri gösterilmiştir.
1
8. Sınıf
18.
L Grafikler Arası Dönüşümler
İKÜ
FA S
rnek|4
Aşağıdaki grafiklerin birinde bir çiftçinin üç yıl boyunca yetiştirdiği soya fasulyesi ve buğdayın kütlelerinin dağılımı gösterilmektedir. Di-
ğer grafikte ise bu ürünlerin fiyatlarının yıllara göre değişimi gösterilmiştir.
30 3000
25 Soya Fasulyesi 2500 Soya Fasulyesi
I
20 Buğday 2000 Buğday
R
15 1500
10 1000
5 500
0 Yıllar 0 Yıllar
LA
2018 2019 2020 2018 2019 2020
a) Çiftçinin bu yıllarda ürünlerin satışından elde ettiği toplam gelir kaç TL’dir?
N
b) Soya fasulyesi ve buğdaydan elde edilen toplam gelirin dağılımını daire grafiğinde gösterelim.
YI
YA
rnek|5
Grafik: Yolculuklarda Kullanılan Ulaşım Araçlarının Dağılımı Yandaki daire grafiğinde bir ilden 1 hafta içinde şehir dışına seyahat eden
yolcuların ulaşım için tercih ettikleri araçların dağılımı türlerine göre gös-
terilmiştir.
P
Özel Araç Bu ilden otobüsle seyahat eden yolcu sayısı, trenle seyahat edenlerin 4
Otobüs
katı, uçağı tercih edenlerin sayısı ise 6000’dir.
Uçak
Tren
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
18.
Grafikler Arası Dönüşümler İKÜ
L
rnek|6
Aşağıdaki daire grafiğinde bir meyve bahçesinde bulunan meyve ağaçlarının dağılımı gösterilmiştir. Sütun grafiğinde ise bu ağaçlardan
elde edilen meyve miktarları gösterilmiştir.
Grafik: Bahçedeki Ağaçların Dağılımı Grafik: Ağaçlardan Elde Edilen Meyve Miktarı
I
36°
500
108°
R
126°
224
Şeftali
Meyveler
LA
Erik Kiraz Şeftali Kayısı
Kiraz
Buna göre ağaç başına en az meyve veren meyve ağacı türü aşağıdakilerden hangisidir?
özüm
N
YI
YA
rnek|7
A ve B takımları bir basketbol maçı oynamaktadır. Aşağıda verilen 1. grafikte seyircilerin cinsiyetlerine göre, 2. grafikte ise tuttukları ta-
kımlara göre dağılımı verilmiştir. Bu maçtaki erkek seyirci sayısı kadın seyirci sayısından 660 fazladır.
Grafik 1: Seyircilerin Cinsiyetlerine Göre Dağılımı Grafik 2: Seyircilerin Takımlarına Göre Dağılımı
P
Kadın A Takımı
125° 125°
150°
Vİ
B Takımı
Erkek
B takımını tutan kadın seyirci sayısı, A takımını tutan kadın seyirci sayısından 150 fazla olduğuna göre, A takımını tutan seyirci-
| Matematik
özüm
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
18.
L Grafikler Arası Dönüşümler
İKÜ
FA S
rnek|8
Aşağıdaki daire grafiğinde bir ildeki 2016 yılında trafiğe kayıtlı toplam 10 800 ticari ve binek araç sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
: Ticari Araçlar
100°
I
: Binek Araçlar
R
Bu ilde 2017 ve 2018 yıllarında trafiğe yeni katılan ve kayıtları silinen ticari ve binek araç sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
LA
Tablo : Trafiğe Yeni Katılan ve Kaydı Silinen Araç Sayıları
Binek Araç Sayısı Ticari Araç Sayısı Binek Araç Sayısı Ticari Araç Sayısı
2017
2018
800
1400
N
1500
400
600
400
500
400
YI
Buna göre 2017 ve 2018 yıllarında bu ilde trafiğe kayıtlı olan ticari ve binek araç sayılarını gösteren sütun grafiği aşağıdakiler-
den hangisidir?
1 1 1 1
Yıllar Yıllar Yıllar Yıllar
0 0 0 0
2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018
: Ticari Araçlar : Ticari Araçlar : Ticari Araçlar : Ticari Araçlar
Vİ
özüm
| Matematik
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
18.
Grafikler Arası Dönüşümler İKÜ
L
rnek|9
Aşağıdaki daire grafiğinde bir otelde konaklayan turistlerden elde edilen gelirin dağılımı gösterilmiştir. Alman turistler ile Rus turistlerden
elde edilen gelirler eşittir. Sütun grafiğinde ise oteldeki turist sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
Grafik: Turistlerden Elde Edilen Grafik: Turistlerin Dağılımı
Gelirin Dağılımı
Kişi Sayısı
Alman
60
50
I
40
Japon
R
Rus 160° 30
80° 20
10
0 Turistler
LA
Japon Türk Rus Alman
Türk
Otel, konaklayan turistlerden toplam 180 000 TL gelir elde ettiğine göre, farklı ülkelerden gelen turistlerin kişi başı ortalama har-
cama miktarlarını bulalım.
özüm
N
YI
rnek|10
YA
Aşağıdaki verilen 1. grafikte bir manavın bazı ürünleri alış ve satış fiyatı, 2. grafikte ise bu ürünlerin kütlelerinin dağılımı gösterilmiştir.
Fiyat (TL)
4,40 Alış Soğan
Satış
3,60
3,40 Domates
60°
120°
P
2,60
2,00
Vİ
Ürün Patates
Patates Domates Soğan
Manavın alıp sattığı domateslerin kütlesi 200 kg olduğuna göre, bu ürünlerin her birinden elde edilen kârı bulalım.
| Matematik
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
18.
L Grafikler Arası Dönüşümler
İKÜ
FA S
rnek|11
Bir veri grubundaki sayıların toplamının, gruptaki terim sayısına bölümü ile elde edilen sayıya o veri grubunun aritmetik ortalaması denir.
Sıfır atık projesi kapsamında israfın önlenmesi ve sokak hayvanlarına yiyecek sağlanması amacıyla bir üniversite yemekhanesinde ye-
mek masalarının yanına atık yemek kutuları yerleştirilmiştir. Bu yemekhanede bir hafta boyunca günlere göre biriken atık miktarları aşa-
ğıdaki grafikte gösterilmiştir.
I
Atık yemek (kg)
140
R
120
100
80
LA
60
40
20
0 Günler
si lı ba be a si ar
te Sa m te z
z ar am em Cu ar Pa
Pa rş rş m
Ça Pe Cu
N
Bu yemekhanede hafta sonları günlük 500 kg, hafta içleri günlük 1000 kg yemek çıkmaktadır.
Buna göre
YI
I. Pazartesi günü çıkan yemeklerin % 10’u atık yemeğe dönüşmüştür.
II. En çok yemek cumartesi günü tüketilmiştir.
III. Hafta boyunca günlük ortalama atık miktarı 90 kg olmuştur.
özüm
P
rnek|12
Vİ
Grafik: Çiftlikteki Hayvanların Dağılımı Yandaki grafikte bir çiftlikteki hayvanların türlerine göre dağılımı göste-
Hayvan Türü rilmiştir.
Tavuk
Bu hayvanların dağılımı bir daire grafiğinde gösterilirse, koyunu gös-
| Matematik
Ördek
teren dilimin merkez açısının ölçüsünün kaç derece olacağını bulalım.
İnek
Keçi
Koyun özüm
Sayı
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Grafikler Arası Dönüşümler 1
1. Aşağıdaki 1. grafikte bir tiyatronun bir haftalık bilet satışlarından elde edilen gelirin dağılımı gösterilmiştir. 2. grafikte ise aynı hafta-
da satılan tam ve öğrenci bileti sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
I
2400 Öğrenci
2300 60 Tam
R
2200
2100
2000 50
1900
1800
LA
1700 40
1600
1500
1400 30
1300
1200
20
1100
1000
900
800
Günler N 10
Günler
YI
Pts
Sal
Çar
Per
Cum
Cts
Pzr
Pts
Sal
Çar
Per
Cum
Cts
Pzr
Bu tiyatroda satılan tam bilet fiyatı öğrenci bileti fiyatının 3 katı olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
YA
A) Perşembe günü satılan biletlerden elde edilen gelirin %10’u öğrenci biletlerinden elde edilmiştir.
B) Cuma günü tam bilet satışlarından elde edilen gelir öğrenci biletlerinden elde edilen gelirin 6 katıdır.
2. Grafik: Aylara Göre Gelir - Gider Dağılımı Yandaki grafikte bir bakkalın aylara göre gelir ve giderlerinin dağılımı gösterilmiş-
Miktar (TL) tir. Bakkalın elde ettiği kârın aylara göre dağılımı bir daire grafiğinde gösteriliyor.
13000
12000
11000 Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu daire grafiğinde aylara göre kârı gös-
10000
teren dilimlerden birinin merkez açısı değildir?
| Matematik
9000
8000 Gelir
7000
6000 A) 48 B) 60 C) 72 D) 96
5000
4000 Gider
3000
2000
1000
0 Aylar
1 2 3 4 5
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Grafikler Arası Dönüşümler
3. Aşağıdaki grafikte bir vapur iskelesinden dört farklı saatte yapılan seferde satılan tam ve indirimli bilet sayıları gösterilmiştir. Tam
bilet fiyatı, indirimli bilet fiyatının 2 katıdır.
Bilet Sayısı
120
Tam
100
İndirimli
80
60
I
40
R
20
0 Sefer Saatleri
9.00 11.00 15.00 19.00
LA
Buna göre bu dört sefer için yolcuların ödediği toplam ücretin sefer saatlerine göre dağılımını gösteren dairesel grafik aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D)
19.00 19.00 9.00
9.00 19.00 9.00 19.00 9.00
75°
110°
15.00
125°
50°
11.00
120°
15.00
100°
50°
11.00
N 100°
15.00
110°
60°
11.00
100°
15.00
120°
50°
11.00
YI
YA
4. Grafik: Aylara Göre Araç Satışları Grafik: Aylara Göre Araç Başına Elde
Edilen Kâr
Ağustos Ocak
Şubat Araç başına kâr (TL)
Temmuz 5000
Mart
P
60° 2000
80°
Vİ
Haziran 0 Aylar
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
| Matematik
Mayıs
Yukarıda verilen daire grafiğinde bir galericinin sattığı araçların aylara göre dağılımı, sütun grafiğinde ise her bir araçtan elde ettiği
kârın aylara göre dağılımı gösterilmiştir.
Galerici şubat ayında sattığı araçlardan 8000 TL kâr elde ettiğine göre, en fazla kâr elde ettiği ayda kaç TL kazanmıştır?
I
1. Aritmetik ortalama, veriler toplamının veri sayısına bölümüne eşittir.
R
Aşağıdaki grafik Şule, Tarık, Mert ve Ceyda isimli dört öğrencinin üç gün boyunca okudukları sayfa sayılarını göstermektedir.
Okunan Sayfa Sayısı
50
LA
45 Pazartesi
Salı
40 Çarşamba
35
30
25
20
15
10
5
2. Aşağıdaki sütun grafiği bir araç kiralama şirketinin 5 farklı ilde bulunan araç sayısını göstermektedir.
Araç Sayısı
P
250
200
150
100
Vİ
50
A B C D E
İller A B C D E
Kiralanan Araç Yüzdesi % 80 % 75 % 72 % 60 % 70
Buna göre, belirtilen günde araç şirketinin toplam kaç tane aracı kiralanmıştır?
Aşağıdaki daire grafiğinde çiftçinin hale götürdüğü ürünlerin dağılımı, tabloda ise çiftçinin ürünleri halde sattığı fiyatlar verilmiştir.
I
150° Domates 1,50
R
120°
Domates Patlıcan 3
LA
Çiftçinin üç ürünün satışından elde ettiği gelir daire grafiği ile gösterilirse, patlıcandan elde edilen geliri gösteren daire di-
liminin merkez açısının ölçüsü kaç derece olur?
N
YI
YA
İngiliz
Rus
70°
150°
Alman
P
60°
Fransız
Vİ
Grafiğe göre, bu otelde kalan turistlerin sayısı aşağıdaki seçeneklerin hangisindeki gibi olabilir?
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
19.
Veri Analizi İKÜ
L
5. Aşağıdaki daire grafiklerinde bir manavın 3 hafta boyunca sattığı meyve miktarlarının dağılımı verilmiştir.
• 2. hafta, 1. hafta satılan meyvelerin iki katı kadar satış yapılmıştır.
Muz
İncir
İncir
Muz Muz
I
Çilek 45° 60°
90° Kiraz 120°
150°
R
Çilek
120° 135° 100°
İncir Çilek Kiraz
LA
Üç hafta boyunca satılan tüm meyveler daire grafiği ile gösterilirse, satılan çilek miktarını gösteren daire diliminin merkez
açısının ölçüsü kaç derece olur?
A) 80 B) 90 C) 100 D) 120
N
YI
YA
6. Aşağıdaki dairesel grafikte, bir ailenin aylık giderleri göste- 7. Bir okulun ilkokul, ortaokul ve lise kısmında 1. dönemde oku-
rilmektedir. yan öğrencilerinin dağılımı aşağıdaki daire grafiğinde göste-
rilmiştir.
Ortaokul Lise
Diğer Kira
120°
72° 150°
P
72°
fatura
Eğitim 600 TL
İlkokul
Vİ
Mutfak
I
20
R
10
Öğrenciler
Arda Beril Canan Emre
LA
Grafiğe göre, hangi öğrencinin sınav sonucundaki artış yüzdesi en fazladır?
9. Bir firmanın 2018 yılında sattığı bisikletlerin sayısının dört renge göre dağılımını gösteren grafik aşağıda verilmiştir.
Grafik: 2018 Yılında Satılan Bisikletlerin Sayısı
68 N
Satış Sayısı (x 1000)
YI
66
60
24
YA
Renk
Beyaz Siyah Kırmızı Mavi
Bu firma 2019 yılında siyah ve mavi bisikletlerden 2018 yılında sattığı kadar sayıda üretmiş ancak bunlardan 12 000 siyah ve 6000
mavi bisikleti satamamıştır. Bunların yanında 2018 yılındaki satış sayısından 12 000 fazla sayıda beyaz ve 4000 fazla sayıda kırmızı
bisiklet üreterek beyaz ve kırmızı bisikletlerin tamamını satmıştır.
Buna göre bu firmanın 2019 yılında sattığı bisikletlerin sayısının dört renge göre dağılımını gösteren daire grafiği aşağıda-
P
kilerden hangisidir?
A) B) C) D)
Grafik: 2019 Yılında Grafik: 2019 Yılında Grafik: 2019 Yılında Grafik: 2019 Yılında
Vİ
160 % 40 % 60
2. Sandıkta A B
I
Kullanılan Adayının Aldığı Adayının Aldığı
Oy Sayısı Oy Oranı Oy Oranı
R
% 60 % 40
LA
Toplam A B
Kullanılan Adayının Aldığı Adayının Aldığı
Oy Sayısı Oy Oranı Oy Oranı
% 52 % 48
A) 180 B) 200 N
Yukarıdaki tabloda adayların 1 ve 2. sandıktan aldıkları toplam oy oranları verilmiştir.
C) 240 D) 300
YI
YA
11. Hasan Ağa'nın A, B, C ve D isimli dört farklı tarlası vardır. Hasan Ağa, dört tarlasına da aynı üründen ekmiştir.
B B
P
A A
45°
120° 120°
D
105°
D
Vİ
75°
C C
Şekil 1 Şekil 2
| Matematik
Şekil 2'de verilen dairesel grafikte bu tarlalardan elde edilen ürün miktarının tarlalara göre dağılımı verilmiştir.
Tarlanın alanı ve bu tarladan alınan ürün miktarına göre, hangi tarla diğerlerinden daha verimlidir?
A) A B) B C) C D) D
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
19.
L Veri Analizi
İKÜ
FA S
12. Aşağıdaki daire grafiğinde A Okulları'ndaki öğrencilerin okullara göre dağılımı, sütun grafiğinde ise okullardaki kız ve erkek öğren-
cilerin dağılımları gösterilmiştir.
70
İlkokul 60
Ortaokul 50
75°
120° 40
30
75°
I
Anaokulu 20
Lise 10
R
0
Anaokulu İlkokul Ortaokul Lise Okullar
A Okulları'nın ilkokul kısmındaki erkek öğrenci sayısı 90 olduğuna göre, A Okulları'nın anaokulu ve ortaokul kısmındaki kız
LA
öğrenci sayıları toplamı kaçtır?
13. Ertuğrul pazartesi, salı, çarşamba ve perşembe günleri test kitabından soru çözmüştür.
Günler
Pazartesi
Salı
N Çözülen Soru Sayısı
120
240
YI
Çarşamba 180
Yukarıdaki tabloda pazartesi, salı ve çarşamba günleri çözülen soru sayıları verilmiştir.
Grafik: Pazartesi Günü Çözülen Grafik: Salı Günü Çözülen Grafik: Çarşamba Günü Çözülen
Soruların Dağılımı Soruların Dağılımı Soruların Dağılımı
YA
Matematik
Türkçe Matematik Türkçe
60°
120° 120°
Matematik Türkçe
120°
60° 120°
Fen Bilgisi
Fen Bilgisi Fen Bilgisi
P
Yukarıdaki daire grafikleri pazartesi, salı ve çarşamba günlerinde çözülen soruların dağılımını göstermektedir. Ertuğrul perşembe
günü sadece Matematik ve Fen Bilgisi soruları çözmüştür. Dört günün sonunda Matematik, Türkçe ve Fen Bilgisi'nden çözdüğü so-
ru sayıları eşit olmuştur.
Vİ
Buna göre, perşembe günü çözülen soru sayılarının daire grafiği ile gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D)
Matematik
Matematik Matematik
| Matematik
Matematik
60° 80°
120° 160°
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
19.
Veri Analizi İKÜ
L
14. Bir manav, bir günde üç üründen toplam 600 kg satmıştır. Aşağıdaki daire grafiğinde manavın sattığı ürünlerin dağılımı verilmiştir.
Grafik: Manavın Sattığı
Ürünlerin Dağılımı
Elma
Portakal
120°
105°
I
Nar
R
Aşağıdaki tabloda satılan ürünlerin birer kilogramının alış ve satış fiyatları gösterilmiştir.
LA
Tablo: Satılan Ürünlerin Alış ve Satış Fiyatları
Portakal 2 TL 5 TL
Elma 1,5 TL 3 TL
Nar
N 3TL 6 TL
Buna göre, manavın bu ürünlerin satışından elde ettiği kârın dağılımını gösteren daire grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
YI
A) Grafik: Ürünlerden Elde Edilen B) Grafik: Ürünlerden Elde Edilen
Kârların Dağılımı Kârların Dağılımı
YA
Elma Elma
Nar Nar
Portakal
120° Portakal 135°
60° 120°
Elma Elma
| Matematik
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
19.
L Veri Analizi
İKÜ
FA S
15. Aşağıdaki grafikler bir barınaktaki köpeklerin türlerine göre sayılarının ocak ve şubat aylarındaki dağılımını göstermektedir.
Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayılarının Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayılarının
Ocak Ayındaki Dağılımı Şubat Ayındaki Dağılımı
A A
C C 120°
120°
I
B B
R
Şubat ayında barınaktaki köpek sayısı ocak ayındaki köpek sayısının 2 katıdır.
Buna göre bu barınaktaki köpeklerin türlerine göre sayılarının ocak ve şubat aylarındaki dağılımını gösteren sütun grafi-
LA
ği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) B)
Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları
10 A B C 10 A B C
9
8
7
N 9
8
7
YI
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
YA
1 1
C) D)
Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları Grafik: Türlerine Göre Köpek Sayıları
P
10 A B C 10 A B C
9 9
8 8
Vİ
7 7
6 6
5 5
4 4
| Matematik
3 3
2 2
1 1
I
1.
R
Mısır Biber
49 m2 28 m2
LA
Pancar
YOL 91 m2
Domates
16 m2
N Çilek
28 m2
YI
Yukarıda verilen tarlalar ve aralarındaki yol dikdörgen şeklindedir. Tarlaların alanları yukarıda gösterildiği gibidir.
Tüm tarla ve yolun kenar uzunlukları metre cinsinden tam sayılar olduğuna göre, bahçelerin arasındaki yolun alanı kaç met-
rekaredir?
A) 20 B) 22 C) 24 D) 27
YA
2.
P
Vİ
150 cm 180 cm
| Matematik
Yukarıdaki arazinin önünde bulunan çitin üst sırasında 150 cm uzunluğunda tahtalar, alt sırasında 180 cm uzunluğunda tahtalar kul-
lanılmıştır.
Çitin başlangıcında her iki sıradaki tahtaların uçları aynı hizada olduğuna göre, 80 metrelik çit boyunca her iki sıradaki tah-
taların uçları kaç kez aynı hizada olur?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
1
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
3. Aşağıda verilen kamyonların kasalarının yükseklikleri 255 cm 5. Aşağıda bir kitapçıda, kitapların dizili olduğu bir kitaplık gös-
ve 210 cm’dir. Bu kamyonların her ikisinin de kasalarına eş terilmektedir. Kitaplığın üst rafına yemek tarifleri, alt rafına ise
büyüklükteki koliler hiç boşluk kalmayacak biçimde üst üs- pasta tarifleri kitapları, aralarında hiç boşluk kalmayacak ve
te istiflenebilmektedir. rafı tamamen dolduracak şekilde dizilmişlerdir.
Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri
Yemek Tarifleri
255 cm
I
210 cm
R
Pasta Tarifleri
Pasta Tarifleri
Pasta Tarifleri
Pasta Tarifleri
Pasta Tarifleri
LA
Yemek tarifleri kitabının kalınlığı 45 milimetre, pasta tarifleri
?
kitabının kalınlığı ise 60 milimetredir.
A) 14 B) 15 C) 16
N
D) 18
A) 36 B) 40 C) 42 D) 45
YI
4. Bir çiftlikte günlük olarak ineklerden 68 litre, keçilerden 36
YA
6. EBOB(A, B) = 6
litre süt elde edilmektedir. Bu sütler birbirlerine karıştırılma-
dan mümkün olan en büyük eşit hacimli şişelere konularak EKOK(A, B) = 234
satılmaktadır. olarak veriliyor.
A) 48 B) 60 C) 78 D) 84
P
68 Litre 36 Litre
7. I. EBOB(15, 45) = 15
II. EKOK(18, 54) = 108
| Matematik
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 C) II ve III D) I, II ve III
2
8. Sınıf
FA S
20.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
8.
I
Kullanım Ömrü
Yarıçap: 36 cm
612 cm
R
Yukarıdaki şekilde verilen kamyonun tekerinin yarıçapı 36 cm’dir. Lastiği üreten fabrika, lastiğin kullanım ömrünü 612 cm olarak be-
LA
lirtmiştir.
Buna göre lastik kullanım ömrünü tamamlayana kadar kaç tur döner? (p’yi 3 alınız.)
A) 68 B) 69 C) 610 D) 611
N
YI
9. 2a = 1024 10. k ve n birer sayma sayısı olmak üzere; a, n basamaklı ise,
a ∙ 10k sayısı (n + k) basamaklı bir doğal sayıdır.
3a = 59 049
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi 41 basamaklı
YA
2b = 16 384
bir doğal sayı belirtir?
olarak veriliyor.
II. 2 a + b
3 a
III. d n
P
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
—1
11. 2—2 ∙ 2—1 + 2
| Matematik
2
VÝP Yayýnlarý
A) 5 B) 7 C) 5 D) 3
4 8 8 8
3
8. Sınıf
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
12. Merkür ve Dünya’nın yörüngelerinin Güneş’e olan ortalama 15.
uzaklıkları sırası ile 57 900 000 km ve 149 600 000 km’dir.
211 km
I
57 900 000 km
Merkür
R
Yukarıdaki şekilde bir okyanusta bulunan bilimsel araştır-
ma gemisinin, yapacağı bir araştırma için belirlediği alan
gösterilmiştir.
LA
Buna göre bu alan kaç km2 dir?
A) 1,05 $ 1011
C) 8,6 $ 109
B) 65 $ 1010
D) 9,8 $ 108
N 16. a ve b, 0’dan farklı birer rakam olmak üzere;
YI
k = 5 ∙ 10- a + b ∙ 10- 4 ve
ri kaçtır?
24 cm2
I
R
Şekil - I Şekil - II Şekil - III
LA
Şekil - I’de gösterilen dikdörtgen şeklindeki bir kağıt, Şekil - II'de gösterildiği gibi 18 eş kareye bölünüyor. Elde edilen kare şeklin-
deki bu kağıtlar Şekil - III'te gösterildiği gibi birleştiriliyor.
Birleştirilen karelerin ortasında kalan boşluğun alanı 24 cm2 olduğuna göre, Şekil - I'deki kağıdın çevre uzunluğu kaç cm'dir?
N
YI
19. 20.
YA
ò18 m Havuz
r
2ñ6 m
567
Çakıl bölge
ñ8 m OTOPARK ALANI 63 m2
P
5
8. Sınıf
20.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
21. b 24.
c (a + b) ∙ c
Yamuğun alanı ile bulunur.
2
40 dm
a
I
sinin toplam genişliği ò80 dm'dir.
11ñ2 m
R
Kalan boşluğun genişliği 40 dm olduğuna göre, bu kutu-
lardan dolaba yan yana en fazla kaç tane daha konulabilir?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11
LA
ó200 m
19ñ2 m
II. 3,2 ∙ ñ2
ò10
III.
0,1
| Matematik
160
I
140 20
120
R
0 Günler 0 Günler
Pts Sal Çar Per Cum Cts Pzr Pts Sal Çar Per Cum Cts Pzr
LA
Yukarıda verilen 1. grafikte bir bakkala gelen günlük ekmek sayılarının dağılımı, 2. grafikte ise satılmayıp fırına iade edilen ekmek
sayılarının dağılımı gösterilmiştir.
Buna göre günlere göre satılan ekmek sayılarının dağılımı bir daire grafinde gösterilirse, cuma gününü temsil eden daire
dilimi aşağıdakilerden hangisi olur?
A) B) C) D)
36° 42°
N 48°
66°
YI
YA
28. Grafik 1: Kişi Başı Harcamaların Dağılımı Grafik 2: Toplam Harcama Dağılımı
Koreli
P
Koreli
Alman
Alman
40°
90° 135° 120°
Rus
80°
Vİ
45°
90° 120°
Rus
| Matematik
Japon Japon
Bir otelde 4 farklı ülkeden gelen turist grupları konaklamaktadır. 1. grafikte her bir gruptaki turistlerin kişi başı harcamaları, 2. grafik-
te ise grupların toplam harcamalarının dağılımı gösterilmiştir.
Ayakkabı Yandaki daire grafiğinde bir mağazada bir haftada satılan ürünlerin dağılımı
Kazak gösterilmiştir.
Satılan tişörtlerin sayısı montların sayısının sekiz katıdır. Satılan kazak sayısı
Mont montlardan 20 fazladır.
40° 60°
Gömlek
Buna göre bu mağazada satılan ürünlerin dağılımı aşağıdakilerden hangi-
80°
sinde gösterilmiştir?
I
R
Tişört
LA
A) B) C) D)
Grafik: Ürünlerin Dağılımı Grafik: Ürünlerin Dağılımı Grafik: Ürünlerin Dağılımı Grafik: Ürünlerin Dağılımı
N Ürün
30
20
10
0 Ürün
30
20
10
0 Ürün
Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı
Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı
Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı
Kazak
Mont
Tişört
Gömlek
Ayakkabı
YI
YA
30. Grafik 1: Yıllara Göre Fındık Üretimi Grafik 2: Yıllara Göre Fındık Kilogram Fiyatı
700
600
14
500
400 12
300
Vİ
200 10
200
0 Yıllar Yıllar
2017 2018 2019 2020 2017 2018 2019 2020
| Matematik
Yukarıdaki 1. grafikte bir üreticinin 4 yıl boyunca yetiştirdiği fındık miktarının değişimi, 2. grafikte ise fındık fiyatlarının yıllara göre de-
ğişimi gösterilmiştir.
Üreticinin fındık satışlarından elde ettiği gelir bir daire grafiğinde gösterilirse, 2020 yılına ait geliri gösteren daire diliminin
merkez açısının ölçüsü kaç derece olur?
MEB KAZANIMLARI
M.8.5.1.1. Bir olaya ait olası durumları belirler.
M.8.5.1.2. “Daha fazla”, “eşit”, “daha az” olasılıklı olayları ayırt eder, örnek verir.
M.8.5.1.3. Eşit şansa sahip olan olaylarda her bir çıktının olasılık değerinin eşit olduğunu ve bu değerin 1/n olduğunu açıklar.
I
R
Olasılık rnek|1
LA
Bir olayın gerçekleşme şansına (olabilirliğine) dair yapılan ölçme-
ye olasılık (ihtimal) denir.
Bir seçimin sonucu, bir maçın skoru, atılan zarın kaç geleceği,
rastgele çekilen bir bilyenin rengi, ... olasılık hesabı ile ölçülebilir.
Örneğin;
rnek|2
Aşağıdaki deneylerin hangisinde olası durum sayısı diğerle-
P
rinden farklıdır?
mesi
Bir kutuya eş büyüklükte 1 yeşil, 2 sarı, 2 mavi, 4 kırmızı top ko- B) İçinde 2 kırmızı, 4 yeşil bilye bulunan bir kutudan rastgele bi-
nuluyor. Kutudan rastgele alınan bir topun rengi ile ilgili olası du- rinin seçilmesi
rumlar incelenirse; C) Üzerinde 1’den 6’ya kadar numaraların yazılı olduğu bir zarın
| Matematik
atılması
Torbadan top alma işlemine deney,
VÝP Yayýnlarý
Sabah kahvaltı yapmayan Aslı okulun kantinine gitmiştir. Kantinde bulunan yiyecek ve içeceklerin fiyatları aşağıda verilmiştir.
Yiyecek İçecek
Simit 1,50 TL Su 1 TL
I
Poğaça 2 TL Ayran 2 TL
R
Tost 5 TL Çay 1,50 TL
LA
Aslı, yukarıda verilen yiyecek ve içeceklerden birer tane almıştır.
Buna göre Aslı’nın kantinciye ödeyeceği toplam TL cinsinden tutar için kaç farklı olası durum vardır?
A) 6 B) 8 C) 10 D) 16
özüm
N
YI
rnek|4
YA
Serkan cep telefonuna 5 basamaklı bir şifre koymuştur. 5 basamaklı telefon şifresinin soldan başlayarak son üç basamağındaki sayı, ilk
iki basamağındaki iki basamaklı sayının karesine eşittir. Örneğin; bu şifre 15 225 (152 = 225) olabilir.
P
Vİ
Cep telefonu şifresini unutan Serkan’ın, şifreyi doğru yazabilmesi için en az kaç farklı olası durum vardır?
| Matematik
A) 10 B) 22 C) 33 D) 90
özüm
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
21.
Olasılığa Giriş İKÜ
L
rnek|5
1
Aşağıda eş karesel bölgelere ayrılmış dikdörtgen şeklinde bir karton verilmiştir. Melahat bu kartonu keserek alanları oranı olacak şe-
3
kilde iki tane dikdörtgen elde etmek istiyor.
I
R
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Melahat’ın elde edeceği olası dikdörtgenlerden biri olamaz?
LA
N
YI
YA
özüm
P
Vİ
| Matematik
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
21.
L Olasılığa Giriş
İKÜ
FA S
Eş Olasılıklı Olaylar
rnek|7
Olası durum sayıları birbirlerine eşit olaylara eş olasılıklı olay denir.
İki farklı olayın olası durum sayılarının biri diğerinden fazla veya
az olabilir. Bu durum, daha fazla veya daha az olasılıklı olaylar
şeklinde ifade edilir.
Örneğin;
I
NİSAN
R
Pelin kalem kutusuna 2 tane kurşun kalem, 4 tane boya kalemi
ve 2 tane fosforlu kalem koymuştur.
LA
lemle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Bir duvar takviminde Nisan ayına ait tüm yapraklar boş bir kutu-
ya atılıp, bu kutudan rastgele bir kâğıt çekiliyor. A) Boyama kalemi olması olasıdır.
B) Kurşun kalem olma olasılığı ile fosforlu kalem olma olasılığı
Çekilen kâğıtta tek sayı yazma olayı ile çift sayı yazma olayını in-
eştir.
celeyelim:
C) Boyama kalemi olma olasılığı en fazladır.
Olası tüm durumlar: 1, 2, 3, ..., 28, 29, 30 olmak üzere 30 tanedir.
özüm
YI
Buna göre, bu kutudan rastgele çekilen bir kâğıdın üzerinde tek
sayı yazma olasılığı ve çift sayı yazma olasılığı eş olasılıklıdır.
YA
VİPUYARI
rnek|6 Eş olasılıklı olayda n tane çıktı var ise her bir çıktının olasılığı
Bir zar atılıyor. 1
olur.
n
Bu olayla ilgili aşağıda verilen durumlardan hangilerindeki
olasılıklar eş olasılıklıdır?
P
I. Üst yüze gelen sayının tek sayı olması ile çift sayı olması
II. Üst yüze gelen sayının çift sayı olması ile asal sayı olması
III. Üst yüze gelen sayının 4’ten küçük sayı olması ile asal sayı
rnek|8
Vİ
olmaması
Madenî bir para atıldığında üst yüze tura gelme olasılığı kaçtır?
A) Yalnız II B) Yalnız III
1 1 1
C) I ve II D) I, II ve III A) 1 B) C) D)
2 3 4
| Matematik
özüm
VÝP Yayýnlarý
özüm
4
8. Sınıf
FA S
21.
Olasılığa Giriş İKÜ
L
rnek|9
Her biri eş dilimlere ayrılmış aşağıdaki çarklar birer kez döndürülüyor.
A) B) C) D)
A C B A B
B
C A
A B A C
I
A C
A C
R
B A
B A
C C B C B A C
A
C B
LA
özüm
N
YI
rnek|10
Aşağıdaki kasanın içerisinde renkleri dışında özdeş olan 5 sarı, 6 rnek|11
kırmızı ve 6 mavi top vardır. Metin oynadığı bir oyunda iki tane zar atıyor.
YA
P
Bu kutudan rastgele alınan bir topun rengi ile ilgili aşağıda Zarların üst yüzlerindeki sayılar (nokta sayıları) ile ilgili aşa-
verilenlerden hangisi yanlıştır? ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Vİ
A) Topun sarı olması olasıdır. A) Toplamlarının iki basamaklı bir asal sayı olması olasıdır.
B) Top büyük olasılıkla sarıdır. B) Toplamlarının alabileceği farklı olası durum sayısı 11’dir.
C) Topun yeşil olması olası değildir. C) Çarpımlarının alabileceği farklı olası durum sayısı 12’dir.
D) Topun kırmızı olması ile mavi olması eş olasılıklıdır. D) Toplamlarının 3 veya 11 olması eş olasılıklıdır.
| Matematik
özüm özüm
VÝP Yayýnlarý
5
8. Sınıf
21.
L Olasılığa Giriş
İKÜ
FA S
rnek|12
Üç arkadaş aşağıda verilen çarkı kullanarak oyun oynayacaklardır.
23 12
22 13
21 14
20 15
19 16
I
18 17
R
Çark döndürüldüğünde okun gösterdiği sayının; pozitif bölen sayısı 2 ise Aslı, pozitif bölen sayısı 4 ise Buse, pozitif bölen sayısı 6 ise
Ceren oyunu kazanacaktır.
LA
A) Oyunu Aslı’nın kazanma olasılığı daha fazladır. B) Oyunu Buse’nin kazanma olasılığı daha fazladır.
C) Oyunu Ceren’in kazanma olasılığı daha fazladır. D) Oyunu Aslı ve Buse’nin kazanma olasılıkları eşittir.
özüm
N
YI
rnek|13 rnek|14
Bir okulun 8. sınıflarındaki öğrencilerin % 45’i kızdır. Erkek öğren- Ünlü harfler a, e, ı, i, o, ö, u, ü’dür.
cilerin onbirde beşi, kız öğrencilerin üçte ikisi gözlüklüdür.
Pelin haftanın günlerini eş büyüklükteki kartlara birer kez yazarak
YA
özüm
6
8. Sınıf
TEST
Olasılığa Giriş 1
1. Aşağıda Bursa ilinin ilçeleri verilmiştir. Bu ilçelerin adları özdeş kartlara yazılarak bir kutuya atılıyor.
I
R
LA
N
YI
Kutudan rastgele çekilen bir kartta adı yazan ilçenin aşağıdaki ilçelerden hangisine komşu olma olasılığı en fazladır?
2. 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin katıldığı bir etkinlikteki öğrenciler arasından rastgele seçilen bir öğrencinin 7. sınıf olma olasılığı en fazla,
P
Buna göre, bu etkinlikteki öğrencilerin dağılımını gösteren dairesel grafik aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Vİ
A) B) C) D)
6. sınıf
8. sınıf 6. sınıf
6. sınıf 7. sınıf
80° 7. sınıf
110° 6. sınıf 120°
130° 7. sınıf
| Matematik
150° 100°
120° 105°
8. sınıf 7. sınıf 8. sınıf
8. sınıf
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Olasılığa Giriş
3. Aşağıdaki tablolarda Serkan’ın işe gidiş ve dönüşte kullandığı vasıtaların fiyatları verilmiştir.
Gidiş Dönüş
Metrobüs 2 TL Metrobüs 2 TL
I
Taksi 12,50 TL Taksi 12,50 TL
R
Buna göre, Serkan’ın işe gidiş ve dönüşte bir günlük yol ücreti için kaç farklı olası durum vardır?
LA
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11
4. Matematik öğretmeni; öğrencilerinden, okul numaralarının tüm asal çarpanlarını ayrı ayrı kâğıtlara yazıp, daha sonra bu kağıtlardan
rastgele birini seçmelerini istemiştir.
Aşağıda isimleri ve okul numaraları verilen öğrencilerden hangisinin rastgele seçtiği kağıttaki sayının çift sayı olma olası-
lığı en fazladır?
A) B)
N C) D)
YI
Ahmet Buse Ceyda Deniz
YA
42 60 100 120
Selin, 90 ile 410 arasındaki tam kare doğal sayıları özdeş kâ-
ğıtların üzerine yazarak bir kutunun içerisine koyuyor.
P
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11
8
8. Sınıf
FASİKÜL
OLASILIK
22. Olasılık Hesaplama
MEB KAZANIMLARI
M.8.5.1.4. Olasılık değerinin 0 ile 1 arasında (0 ve 1 dâhil) olduğunu anlar.
I
R
Olasılık Hesaplama İmkansız Olay ve Kesin Olay
Olasılık, bir olayın olma şansına (olabilirliğine) ilişkin bir ölçümdür. Bir olayın gerçekleşme olasılığı 0 ile 1 arasında (0 ve 1 dahil) bir
LA
sayıdır.
Ýstenilen olasý durumlarýn sayýsý Olasılığı 0 olan olaylara imkansız olay denir.
Bir olayın olma olasılığı = dır.
Tüm olasý durumlarýn sayýsý
Olasılığı 1 olan olaylara kesin olay denir.
Atılan bir zarın 4’ten büyük bir sayı gelme olasılığını bulalım.
Örneğin;
YA
1 1 1 3 1 4
A) B) C) D) A) 0 B) C) 1 D)
| Matematik
2 3 4 4 3 3
özüm özüm
VÝP Yayýnlarý
1
8. Sınıf
22.
L Olasılık Hesaplama
İKÜ
FA S
rnek|3
Tablo 1 Tablo 2
2 –3 –4 6
1
1 - 3 –1
4
Yukarıdaki şekilde içlerinde dörder sayının yazılı olduğu iki tablo verilmiştir. Tablo 1’den seçilen sayı taban, Tablo 2’den seçilen sayı üs
I
olacak biçimde yazılabilecek tüm üslü ifadelerin her biri özdeş olan kartlara yazılıp bir torbaya atılıyor.
R
Bu torbadan rastgele seçilecek bir kartın üzerindeki üslü ifadenin değerinin çift tam sayı olma olasılığı kaçtır?
1 1 3 1
A) B) C) D)
8 4 8 2
LA
özüm
N
YI
rnek|4
YA
P
Vİ
Yukarıdaki şekilde duvara asılan hedef tahtasındaki dairelerin merkezleri ortaktır. Mavi renkli dairenin yarıçap uzunluğu 10 cm, kırmızı
renkli dairenin yarıçap uzunluğu 20 cm, yeşil renkli dairenin yarıçap uzunluğu 30 cm ve siyah renkli dairenin yarıçap uzunluğu 40 cm’dir.
Atılan okun hedef tahtasına isabet ettiği bilindiğine göre, kırmızı renkli bölgeyi vurma olasılığı kaçtır?
| Matematik
3 1 5 3
A) B) C) D)
16 4 16 8
özüm
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
22.
Olasılık Hesaplama İKÜ
L
rnek|5
Serdar Bey’in görevli olduğu apartman 8 katlı ve her katında 8 daire bulunmaktadır. Aşağıda bu apartmanın girişinde yer alan posta ku-
tuları görülmektedir.
1. Kat
1 2 3 4 5 6 7 8
2. Kat
9 10 11 12 13 14 15 16
I
3. Kat
17 18 19 20 21 22 23 24
R
4. Kat
25 26 27 28 29 30 31 32
5. Kat
33 34 35 36 37 38 39 40
6. Kat
41 42 43 44 45 46 47 48
LA
7. Kat
49 50 51 52 53 54 55 56
8. Kat 57 58 59 60 61 62 63 64
Apartmana reklam veya duyuru kağıdı geldiğinde Serdar Bey, bu kağıtlardan sadece 8 tane almakta ve bu kâğıtları her kattan sadece
bir posta kutusuna atmaktadır. Eğer bir kattaki daire numaraları arasında bir tam sayının karesi varsa kağıdı o numaralardan birinin ol-
N
duğu posta kutusuna, o kattaki daire numaraları arasında bir tam sayının karesi yoksa kağıdı rastgele bir posta kutusuna atmaktadır.
Buna göre, Serdar Bey’in duyuru veya reklam kağıdı bıraktığı posta kutusunun üzerinde yazan sayının tam kare olma olasılığı
yüzde kaçtır?
YI
A) 50 B) 60 C) 75 D) 80
özüm
YA
rnek|6
P
15 cm 9 cm
21 cm
18 cm
Vİ
Yukarıda verilen sarı ve yeşil renkli dikdörtgen kartonlar kenar uzunlukları cm cinsinden tam sayı olan en büyük eş kare parçalara ayrılı-
yor. Oluşan kare parçaların tamamı boş bir kutuya konularak, bu kutudan rastgele bir karton seçiliyor.
Kare kartonların renkleri haricindeki tüm özellikleri aynı olduğuna göre, seçilen bu kartonun yeşil renkli olma olasılığı kaçtır?
| Matematik
7 7 8 9
A) B) C) D)
16 17 17 19
özüm
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
22.
L Olasılık Hesaplama
İKÜ
FA S
rnek|7
Selim aşağıda verilen kutuların her birine sekizer tane lego koymuştur. 1. kutuya sarı ve mavi renkli, 2. kutuya sarı ve yeşil renkli, 3. ku-
tuya sarı ve pembe renkli legoları koymuştur.
I
R
1. kutu 2. kutu 3. kutu
Bu kutuların her birinden rastgele bir lego çekilme deneyinde; 1. kutudan sarı ve mavi renkli lego çekilme olasılıkları birbirine eşit, 2. ku-
tudan sarı renkli lego çekilme olasılığı daha fazla, 3. kutudan ise pembe renkli lego çekilme olasılığı daha fazladır.
LA
Buna göre, bu üç kutudaki sarı renkli lego sayısı en fazla kaçtır?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
özüm
N
YI
rnek|8
Mehmet aşağıda kenar uzunlukları verilen sarı, yeşil ve mavi renkli üç kartonu şekildeki gibi üst üste yapıştırmıştır.
YA
12 cm
10 cm
8 cm
c
b
a
P
Bu hedef tahtasına atılan bir okun sarı, yeşil veya mavi renkli bölgeye gelme olasılıkları eşit olduğuna göre, aşağıdakilerden han-
gisi doğrudur?
A) 4a = 5b = 6c B) 5a = 4b = 3c C) 6a = 5b = 4c D) 8a = 5b = 4c
| Matematik
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
22.
Olasılık Hesaplama İKÜ
L
rnek|9
Meral Hanım bir mağazada satılan çantalarda % 10 ile % 20 aralığında indirim uygulandığını görmüştür. Aşağıda çantaların satış fiyatla-
rı ve üzerlerinde satış fiyatları üzerinden yapılacak indirim yüzdeleri verilmiştir.
T
SA
T
FIR
SA
T
SA
SA
FIR
15
FIR
İM
FIR
T
DİR
%
20
SA
İM
10
İN
20
İM
İM
DİR
%
FIR
DİR
DİR
%
%
İN
İN
İN
10
İM
I
DİR
%
İN
R
120 TL 130 TL 100 TL 90 TL 110 TL
Meral Hanım en fazla 100 TL ödeyerek rastgele bir çanta almak istemektedir.
Buna göre, Meral Hanım’ın fiyatı 120 TL olan yeşil renkli çantayı alma olasılığı kaçtır?
LA
1 1 1 1
A) B) C) D)
2 3 4 5
özüm
N
YI
rnek|10
YA
P
Şekil 1 Şekil 2
Cenk, Şekil 1’de verilen küp biçiminindeki tahta bloğu mavi renge boyadıktan sonra Şekil 2’deki gibi eş küplere ayırıyor. Daha sonra bu
Vİ
Buna göre, bu torbadan rastgele seçilen bir küpün iki yüzünün mavi renkli olma olasılığı kaçtır?
1 9 5 3
| Matematik
A) B) C) D)
4 32 16 8
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
22.
L Olasılık Hesaplama
İKÜ
FA S
rnek|11
İstenilen olası durumların sayısı
Bir olayın olma olasılığı =
Tüm olası durumların sayısı
I
R
LA
N
YI
YA
Bu maça ilk 11’de başlayan futbolculardan 3’ü maç sırasında yedek futbolcular ile yer değiştirmiştir.
Maç sonunda takımın bu maçta oynayan futbolcuları arasından rastgele seçilen biri ile röportaj yapılacaktır.
Röportaj yapılan futbolcunun forma numarasının asal sayı olma olasılığı en çok kaçtır?
P
11 9 4 1
A) B) C) D)
14 14 7 2
Vİ
özüm
| Matematik
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Olasılık Hesaplama 1
1. Aşağıdaki daire grafiği bir özel hastaneden pazartesi günü için randevu alan 600 hastanın randevu aldıkları servislere göre dağılı-
mını, tablo ise pazartesi günü randevusuna gelmeyen hasta sayılarını göstermektedir.
I
Randevusuna Gelmeyen
Göz
R
Hasta Sayısı
Dahiliye
45°
120° Göz 15
Ortopedi
Ortopedi 10
135°
LA
KBB 50
KBB
Dahiliye 75
Buna göre, pazartesi günü hastaneye gelen randevulu hastalar arasından rastgele seçilecek bir hastanın ortopedi servisi-
ne gelen bir hasta olma olasılığı yüzde kaçtır?
A) 25 B) 20
N C) 15 D) 10
YI
2. 3. Yarıçap uzunluğu r olan dairenin alanı rr2 dir.
YA
Kalem Sayısı
Aşağıdaki hedef tahtası; bir kenar uzunluğu 20ñ2 cm olan
7
6 kare şeklindeki kartondan, çap uzunluğu ó200 cm olan dai-
re şeklinde bir parça çıkarılması ile elde edilmiştir.
5
4 20ñ2 cm
3
2
1
P
Renkler
Beyaz
Eflatun
Sarı
Yeşil
Mavi
Pembe
Kırmızı
ó200 cm
Vİ
B) Kırmızı gelme olasılığı % 28’dir. renkli bölgeyi vurma olasılığı kaçtır? (r = 3 alınız.)
C) Mavi gelmeme olasılığı % 80’dir.
11 3 13 7
D) Pembe gelme olasılığı, sarı gelme olasılığından % 20 da- A) B) C) D)
16 4 16 8
ha fazladır.
7
8. Sınıf
TEST
1
Olasılık Hesaplama
I
R
3 ürün alan Ürünlerin Ürünlerin
sadece 2 ürün toplam fiyatı toplam fiyatı
ücreti ödeyecek. üzerinden % 40 üzerinden 30 TL
indirim yapılacak. indirim yapılacak.
LA
1.Seçenek 2.Seçenek 3.Seçenek
Bu mağazada alışveriş yapan müşteriler, ödeme yapmak için kasaya geldiklerinde bu 3 indirim seçeneğinden istedikleri birini seç-
mektedirler. Mert bu mağazadan tanesi 30 TL alan tişörtlerden 3 tane alıyor ve kasaya geldiğinde bu seçeneklerden birini rastge-
le seçiyor.
N
Bu durumda Mert’in aldığı tişörtlerin tanesini 20 liradan almış olma olasılığı kaçtır?
1 2
YI
A) 0 B) C) D) 1
3 3
(MEB ÖRNEK SORU)
YA
1. Torba 2. Torba
lunmaktadır.
• İçinde kırmızı veya beyaz renkli 12 topun bulunduğu 1.
torbadan rastgele çekilen bir topun kırmızı renkli olma
Vİ
1 ve 2. torbadaki topların tamamı boş bir kutuya atılıp ka- • Taner her arkadaşına 3 taneden fazla kayısı dağıtmıştır.
rıştırılıyor.
VÝP Yayýnlarý
I
1.
R
1 2
4
3
5
LA
1. Kutu 2. Kutu 3. Kutu
N
Üzerlerinde 1'den 10'a kadar olan sayma sayılarının yazılı olduğu kartlardan asal olanlar 1. kutuya, asal olmayanlar 2. kutuya atılı-
yor. Daha sonra bu kutulardan alınan birer kartın üzerindeki sayıların toplanmasıyla elde edilebilecek farklı sonuçların tümü bir ka-
ğıda yazılarak 3. kutuya atılıyor.
YI
Buna göre 3. kutudan rastgele çekilecek bir kağıt için kaç farklı olası durum vardır?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
YA
2. 3.
Limonlu 10
Naneli 20
Çilekli ...
P
Portakallı ...
Vİ
rakamdan büyük
sılığı 2 olduğuna göre, kaptaki toplam şeker sayısı kaç-
Buna göre Ayşe Hanım'ın bu şartlara uygun olarak rast- 9
VÝP Yayýnlarý
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 A) 45 B) 50 C) 55 D) 60
2 3 4 5
1
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
4. Ankara’dan Trabzon’a uçakla gidip dönecek olan Bülent’in istediği tarihlerdeki uçak seferlerine ait bilet fiyatları aşağıda verilmiştir.
Gidiş - Dönüş
I
R
Gidiş Dönüş
LA
Saat Ücret Saat Ücret
22.50 150 TL
N
Bülent yukarıda verilen fiyatlarla gidiş ve dönüş uçak biletlerini alıyor.
21.50 190 TL
YI
Buna göre Bülent’in uçak biletlerini alırken ödediği toplam tutar için kaç farklı olası durum vardır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10
MEB ÖRNEK SORU
YA
P
C) 1000 defa art arda atılan bir zarın her seferinde 6 gelmesi
Bir masanın üzerine bir zar atılıyor.
D) İçinde sadece mavi ve kırmızı renkli tükenmez kalemle-
VÝP Yayýnlarý
Buna göre zarın masanın yüzeyine temas eden yüzünde- rin bulunduğu bir kutudan rastgele alınan bir kalemin si-
ki sayının 7'den küçük olma olasılığı kaçtır? yah renkli olması.
1 1
A) 0 B) C) D) 1
6 2
2
8. Sınıf
FA S
23.
Olasılık İKÜ
L
7. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı
Tüm olası durumların sayısı
I
Aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesi durumunda yolculardan rastgele seçilecek bir kişinin kadın olma olasılığı değişmez?
R
A) Otobüsten 4 erkek ve 4 kadın yolcu inerse B) Otobüse 9 erkek ve 6 kadın yolcu binerse
LA
N
YI
8. 9.
YA
A) I ve II B) I ve III
| Matematik
C) II ve III D) I, II ve III
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
10. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı
Tüm olası durumların sayısı
Uçak ile Ankara’dan Trabzon’a gidecek olan Kerem ve dedesi havaalanına gelmiş ve uçakta oturacakları koltukları belirlemek için
gişe memurunun yanına gitmişlerdir. Kerem gişe memuruna dedesi ile yan yana, dedesi ise pencere kenarına oturmak istediğini
söylemiştir.
Aşağıdaki görselde dolu koltuklar “kırmızı”, boş koltuklar ise “beyaz” renkle gösterilmiştir.
I
R
LA
Pencere tarafı
A
B
C
N
32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
D
E
F
YI
Pencere tarafı
Dolu Boş
YA
Gişe memuru boş koltuklar arasından her ikisinin de isteğine uyan iki koltuğu rastgele seçip onlara vermiştir.
Buna göre gişe memurunun Kerem’e 26B numaralı koltuğu verme olasılığı kaçtır?
P
1 1 1 1
A) B) C) D)
2 4 8 16
MEB ÖRNEK SORU
Vİ
11. 50 kişilik bir otobüsten bilet alan bir yolcu koltuk seçimi yap- 12. Bir kutuda naneli ve çilekli sakız bulunmaktadır. Bu kutuya
| Matematik
Buna göre, yolcunun rastgele oturacağı koltuğun numa- Buna göre kutudan rastgele alınan bir sakızın çilekli ol-
rasının bir basamaklı bir sayı olmama olasılığı kaçtır? ma olasılığı aşağıdakilerden hangisi olamaz?
4
8. Sınıf
FA S
23.
Olasılık İKÜ
L
13. Bir olayın olma olasılığı = İstenilen olası durumların sayısı
Tüm olası durumların sayısı
5 8 11 14
1
Bu kartların arasından rastgele çekilen bir kartın üzerinde yazan sayının asal sayı olma olasılığı ’dir.
2
Buna göre kart sayısı en çok kaçtır?
I
A) 11 B) 10 C) 9 D) 8
R
LA
N
YI
14. Aşağıdaki şekilde bir dikdörtgen 35 eş kareye bölündükten 15. Aşağıda iç içe çizilmiş dairelerden oluşan bir hedef tahta-
sonra bu karelerin bazıları yeşile boyanmıştır. sı verilmiştir. Rastgele atılarak hedefe isabet eden bir okun
farklı bölgelerden her birini vurma olasılığı eşittir.
YA
P
ma olasılığı kaçtır? 3
A) 3 B) ñ3 C) D)ñ2
2
5 8 7 11
A) B) C) D)
17 25 23 28
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
5
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
16. Aşağıda bir binanın bahçesindeki 12 araçlık bir otopark gösterilmiştir. Tek numaralı park alanları bina duvarına, çift numaralı park
alanları ise bahçe duvarına komşudur. Evlerine gelen Ahmet Bey ve Defne Hanım araçlarını bahçe duvarına komşu farklı park alan-
larından birer tanesine park etmiştir.
Bina duvarı
1 3 5 7 9 11
I
R
2 4 6 8 10 12
LA
Bahçe Duvarı
Daha sonra gelen Hakan Bey ise aracını bina duvarına komşu park alanlarından birine parketmiştir.
Hakan Bey’in park ettiği alanın Ahmet Bey veya Defne Hanım’ın park alanının tam karşısında olmama olasılığı kaçtır?
A)
1
3
B)
2
3
N C)
3
5
D)
5
6
YI
YA
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
P
22 23 24 25 26 27 28
29 30
Bir öğretmen sınıfındaki 1 öğrenciye kitap hediye edecektir.
Vİ
Ebru Hanım, haziran ayında 4 günlük bir tatil yapmayı plan- Kitabın bir erkek öğrenciye çıkma olasılığı 5 'dur.
9
lamaktadır.
Buna göre Ebru Hanım'ın rastgele seçeceği ardışık 4 gü- Buna göre sınıftaki kız öğrenci sayısı aşağıdakilerden
nün, hafta içinde olma olasılığı kaçtır? hangisi olabilir?
| Matematik
A) 8 B) 2 C) 4 D) 1 A) 18 B) 20 C) 25 D) 27
VÝP Yayýnlarý
27 9 15 6
6
8. Sınıf
FA S
23.
Olasılık İKÜ
L
19. Yarıçapı r olan dairenin alanı pr2 dir.
Aşağıda kenar uzunlukları 50 metre ve 20 metre olan dikdörtgen şeklinde bir bahçe, A ve B köşelerinde ise birer fıskiye bulunmak-
tadır. Fıskiyeler bahçenin içinde kalan 20 metre yarıçaplı dairesel bir bölgeyi sulamaktadır.
D C
I
R
20 m
LA
A B
50 m
N
Buna göre topa rastgele vurduklarında topun fıskiyelerin sulamadığı bir bölgeye gitme olasılığı yüzde kaçtır? (p'yi 3 alınız.)
YI
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60
YA
20. 21. Bir okuldaki 8-A sınıfında erkek öğrencilerin, 8-B sınıfında kız
öğrencilerin sayısı fazladır. 8-A sınıfından 2 erkek ve 2 kız öğ-
renci 8-B sınıfına geçiyor.
P
Bu değişiklikten sonra;
I. 8-A sınıfından rastgele seçilen bir öğrencinin erkek olma
olasılığı artmıştır.
Vİ
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 C) I ve III. D) II ve III.
6 5 4 3
7
8. Sınıf
23.
L Olasılık
İKÜ
FA S
22. 24.
I
Kaptan 4 tane bademli kurabiye alındığında, kalan kurabiye-
R
lerden rastgele alınan birinin bademli olma olasılığı 1 oluyor.
6
Buna göre kapta başlangıçta toplam kaç tane kurabi- Yukarıdaki ağacın dallarından birinde portakal asılıdır.
ye vardır? Zeminden ağaca tırmanan bir sincap, önüne çıkan dal-
LA
lardan birini rastgele seçerek ilerlediğinde, portakal ası-
A) 28 B) 30 C) 36 D) 38 lı olan dala ulaşma olasılığı kaçtır?
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1
12 8 6 4
N
YI
23. Aşağıda 2 farklı renkte 16 eş karesel bölgenin birleştirilmesi
YA
25.
P
4 3 2 3
5 2 1 4
Vİ
Seçim Çerçevesi
6 1 6 5
Şekilde gösterilen 'seçim çerçevesi' sağa-sola ve yukarı-aşa-
ğı hareket ettirilerek her seferinde 4 karesel bölge seçilebil-
Yukarıdaki çarkların üzerinde 1'den 6'ya kadar sayılar yazılıdır.
mektedir.
| Matematik
A) 1 B) 1 C) 5 D) 1
A) 5 B) 4 C) 1 D) 3 4 3 12 2
16 9 2 8
8
8. Sınıf
FASİKÜL
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
24. Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.1.1. Basit cebirsel ifadeleri anlar ve farklı biçimlerde yazar.
M.8.2.1.2. Cebirsel ifadelerin çarpımını yapar.
I
R
Cebirsel İfadelere Giriş rnek|2
Basit Cebirsel İfadeler 5a3 + 8ab2 – 7b + 10 cebirsel ifadesinin katsayılar topla-
LA
İçerisinde en az bir tane bilinmeyen bulunan harfli ifadelere mı kaçtır?
cebirsel ifade denir.
Burada bilinmeyenler x, y, z, a, x3, y2, ab, ... şeklinde gösterilir.
özüm
2x + y 4a2 –1
a2 + 2c – 5 xy3 – x2
Cebirsel ifadeyi oluşturan her bir toplanana terim denir. – 3x3y + 9xy – 11x + 15 cebirsel ifadesinin sabit terimi, kat-
sayılar toplamının kaç katıdır?
Değişkenlerin önüdeki sayılara katsayı denir.
rnek|1
rnek|4
2x2 – 4y + 5
P
Korcan
özüm
1
8. Sınıf
24.
L Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
İKÜ
FA S
Çarpma İşlemi
Cebirsel İfadelerle İşlemler
Toplama ve Çıkarma İşlemi Cebirsel ifadelerle çarpma işlemi yapılırken bilinmeyenler kendi
Cebirsel ifadelerde benzer terimler toplanır veya çıkarılır. Değiş- arasında, katsayılar kendi arasında çarpılır. Son durumda bulu-
kenleri aynı olan terimler benzer terimlerdir. nan sonuçlar tekrar çarpılır.
I
şeklinde yazılır.
R
Etkinlik - 1 Eşleştirme
rnek|5
Aşağıda verilen işlemleri sonuçları ile eşleştiriniz.
– 7ab – 3a + 2ab + 9b
LA
Yukarıdaki cebirsel ifadenin en sade hâlini bulalım.
6 ⋅ a3 ⋅ b ⋅ b2 1 a –6 a2 b4
özüm
a ⋅ (–a3) ⋅ 2b2 2 b 6 a3 b 3
N 3a ⋅ (–2ab4) 6 a3 b
YI
3 c
rnek|6
3x2y – 2y3 – 12 + 8y3 + 4x2y – 9
özüm
1. b 2. d 3. a 4. c
rnek|8
Aşağıda bazı ürünlerin miktarları ve bu ürünlerin kilogram fiyat-
ları gösterilmiştir.
rnek|7
Patates Domates Salatalık Havuç
P
5b – a
4a – 2b Kilogram
5 8x2 3x3y 2xy3
Fiyatı:
özüm
VÝP Yayýnlarý
özüm
2
8. Sınıf
FA S
24.
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi İKÜ
L
Bir sayı ve bir cebirsel ifade ile parantezli bir cebirsel ifadenin
rnek|9
çarpımında, parantez dışındaki ifadeler ile parantez içindeki ifa-
5x ∙ 4xy2 – 13x2y2 + 3x2 ∙ (– y2)
deler çarpılır.
Yukarıdaki işlemin en sade hâlini bulalım.
ï 2 ∙ (a + 3) = 2 ∙ a + 2 ∙ 3 = 2a + 6
özüm
ï x ∙ (x – 5) = x ∙ x – x ∙ 5 = x2 – 5x
I
ï–y ∙ (3y + 1) = –y ∙ 3y – y ∙ 1 = –3y2 – y
R
rnek|10
Aşağıda bir dolaptaki iki çeşit meyve suyu kutusunun sayıları ve
her birinin içindeki sıvı miktarları gösterilmiştir. rnek|12
LA
2x2 – 1 4x
re re
Lit Lit
2x
2
x
3x x2 + 3
3x 2 5x
tan tan
e e
özüm
YI
özüm
YA
rnek|11
– 12x2y3 özüm
Yukarıdaki cebirsel ifadeyi farklı şekillerde yazalım.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
özüm
3
8. Sınıf
24.
L Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
İKÜ
FA S
İki terimli olan iki cebirsel ifadenin çarpımında, çarpanların birin-
rnek|16
deki terimler, diğer çarpandaki her bir terim ile ayrı ayrı çarpılır.
(2x – 5) m
ï (x – 2) ∙ (x + 2) = x ∙ x + x ∙ 2 – 2 ∙ x – 2 ∙ 2
= x2 + 2x – 2x – 4
= x2 – 4
I
ï (2x – 2) ∙ (x – 3) = 2x ∙ x + 2x ∙ (– 3) – 2 ∙ x – 2 ∙ (– 3)
R
= 2x2 – 6x – 2x + 6
= 2x2 – 8x + 6
Bir kenar uzunluğu (2x – 5) m olan kare şeklindeki tahtanın
alanı metrekare cinsinden aşağıdakilerden hangisindeki gi-
LA
bi gösterilebilir?
A) 2x2 – 10x + 5 B) 2x2 + 10x + 25
(4x + 3) ⋅ (3x – 1) + x ⋅ (x – 5)
özüm
N özüm
YI
rnek|17
YA
x2 x
1
rnek|15
Deniz Bey, dikdörtgen şeklindeki bahçesinin içine, aşağıdaki gi- şeklinde tanımlanıyor.
bi dikdörtgen şeklinde bir havuz yaptırıyor. Buna göre aşağıdaki işlemleri modelleyelim.
5x + 6 I. 3x + 6 II. x2 + 4x III. 4x2 + 4x + 1
P
2x özüm
4x – 5
Vİ
2x + 6
VÝP Yayýnlarý
özüm
4
8. Sınıf
FA S
24.
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi İKÜ
L
rnek|18 rnek|21
Kısa kenarının uzunluğu, uzun kenarının uzunluğundan 8 ek- Kenar uzunluğu (2x – 1) m olan kare şeklindeki bir arazinin içinden
sik olan dikdörtgenin alanı aşağıdaki cebirsel ifadelerden han- aşağıdaki gibi paralelkenar kenar şeklinde bir yol geçmektedir.
gisi ile gösterilebilir?
xm
A) x – 8 B) x2 – 8
C) x2 – 8x D) x2 – 8x + 4
(2x – 1) m
I
özüm
R
LA
Buna göre, arazinin yol dışındaki kısmının alanı kaç metre-
karedir?
rnek|19
özüm
Bir otobüsteki yolcuların a tanesi tam bilet, (a – 1) tanesi öğren-
ci bileti almıştır.
N
YI
özüm
rnek|22
YA
x cm
3k cm
Vİ
özüm
5
8. Sınıf
24.
L Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
İKÜ
FA S
rnek|23
Esma evinin salonunda bulunan dikdörtgen şeklindeki bir duvara, genişliği (a – 3) metre olan dikdörtgen şeklinde üç eş tabloyu aşağı-
daki gibi zemine paralel dizmiştir. Bu tabloların birbirleriyle ve duvar ile aralarındaki mesafe (4 – a) metredir.
a –3 a –3 a –3
4 –a 4 –a 4 –a 4 –a
I
a+4
R
LA
Yüksekliği (a + 4) metre olan duvarın alanı metrekare cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
A) – a2 + 2a + 14 B) – a2 + 3a + 28 C) a2 + 2a + 14 D) a2 + 3a + 28
özüm
N
YI
YA
rnek|24
(x + 1) cm
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi 1
1. Kenar uzunlukları (3x + 2) m ve (6x – 1) m olan dikdörtgen şeklindeki pencerenin üzerinde, genişliği (3x + 2) m olan dikdörtgen
şeklinde Şekil I’deki gibi bir stor perde vardır.
(3x + 2) m
I
R
Kare
(6x – 1) m
LA
Şekil I Şekil II
N
Buna göre stor perde çekildikten sonra, pencerenin görünen kısmının alanı metrekare cinsinden aşağıdaki cebirsel ifade-
lerden hangisi ile gösterilebilir?
YI
A) 6x2 – 2x – 3 B) 6x2 – 3x + 9 C) 9x2 – 3x – 6 D) 9x2 – 6x + 6
YA
2. Bir mağazada bir gün için yapılan kampanyayla, müşterinin 3. Bir dikdörtgenin uzun kenarının uzunluğu, kısa kenarının
ödeme sırası ile alışveriş tutarının çarpılmasıyla, elde edilen uzunluğunun 5 cm fazlasının 3 katıdır.
cebirsel ifadenin sabit terimi ve katsayılar toplamı eşit oldu-
Dikdörtgenin kısa kenarının uzunluğu x cm olduğuna gö-
ğunda bir hediye verilecektir.
re, santimetre cinsinden çevre uzunluğu aşağıdaki cebir-
Buna göre aşağıdaki müşterilerden hangisi hediye ka- sel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
zanmıştır?
A) 8x + 30 B) 8x + 10
P
x+1 2x – 3
Vİ
B)
3x – 1 x–1
C)
4x 5x – 6
| Matematik
D) 4. (7e2 – 2e) ⋅ (e – 5)
VÝP Yayýnlarý
2x – 1 2x – 1
Yukarıdaki işlemin en sade hâlinde içinde e2 olan teri-
min katsayısı kaçtır?
A) – 37 B) – 35 C) – 20 D) – 14
7
8. Sınıf
TEST
1
Cebirsel İfadelere Giriş ve Çarpma İşlemi
2x cm A 2x cm B 2x cm C
4x cm 2x cm x cm
I
R
Bu kartonların kenarları çakıştırılarak iki tane kare prizma oluşturuluyor. Bu prizmalardan biri aşağıda verilmiştir.
LA
C
C
Kartonların tamamı kullanıldığına göre diğer prizmanın yüzey alanı kaç santimetrekaredir?
A) 16x2 B) 26x2
N C) 32x2 D) 40x2
(LGS SORUSU)
YI
6. 8. Bir gölün 15a3b uzunluğundaki iki yakası arasına, uzunluğu
a2 olan ahşap köprü bloklarından 12ab tane konulmuştur.
a2 a
1
YA
15
a2 a 3b
olduğuna göre ...
şeklinde modellenen cebirsel ifade aşağıdakilerden han- mesafe aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gös-
gisidir? terilebilir?
Vİ
lıdır?
Yukarıdaki eşitlikte U sembolünün yerine aşağıdakiler-
den hangisi yazılabilir?
A) 2a ∙ b2 ∙ ab3 B) b ∙ a3 ∙ 2ab3
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.1.3. Özdeşlikleri modellerle açıklar.
I
R
Özdeşlikler rnek|1
Denklem ve Özdeşlik
LA
2x ⋅ (3x − 5) = B − 10x
Önceki yıldan hatırlanacağı gibi; eşitlik bilinmeyenin bazı değer-
leri için doğru oluyorsa bu eşitliğe denklem denir. Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre B sembolü ye-
rine yazılması gereken cebirsel ifadeyi bulalım.
Örneğin;
x+1=5
özüm
eşitliğinde x = 4 olduğundan "x + 1 = 5" eşitliği bir denklemdir.
N
Bilinmeyenin her değeri için doğru olan eşitliklere özdeşlik denir.
Örneğin;
YI
2x + 2 = x + 2 + x
eşitliğinde x yerine yazılacak her sayı için eşitlik sağlanacağından rnek|2
verilen eşitlik özdeşliktir.
2a2 − R = (a − 5) ⋅ (2a + 1)
YA
özüm
Aşağıda verilen eşitlikler özdeşlik ise () değil ise () ola-
rak işaretleyiniz. rnek|3
Vİ
(x + 3)2 = x2 + 5x + <
1. 2x + 3 = 2 ⋅ (x + 1) + 1
Yukarıdaki eşitlik bir özdeşlik olduğuna göre < sembolü ye-
rine yazılması gereken cebirsel ifadeyi bulalım.
2. x ⋅ (x2 − 1) = x3 + x + 6
| Matematik
özüm
VÝP Yayýnlarý
3. (a − 3) ⋅ (a + 2)= a2 − a − 6
4. 3 ⋅ (2x − 1)= 2 ⋅ (x − 1)
1
8. Sınıf
25.
L İki Kare Farkı ve Tamkare
İKÜ
FA S
İki Kare Farkı Özdeşliği
Etkinlik - 2 Boşluk Doldurma
a2 − b2 = (a − b) ⋅ (a + b) Aşağıdaki eşitlikleri birer özdeşlik olacak şekilde boşlukla-
rı dolduralım
Yukarıdaki özdeşlik iki kare farkı özdeşliğidir. 1. 4x2 – 49 = (2x – 7) ⋅ (2x + 7)
(a − b) ⋅ (a + b) = a2 + ab − ab − b2
2. x2 – 100 = (x – 10) ⋅ (x + 10)
(a − b) ⋅ (a + b) = a2 − b2 olur.
I
3. 121 – a2 = (11 – a) ⋅ (11 + a)
R
İki karenin alanları farkı özdeşliği aşağıdaki gibi modellenebilir.
LA
a–b
a a
b
b b
rnek|5
b a–b
Ax2 – B = (9x – 4) ⋅ (9x + 4)
14444244443
a2 – b2 = (a – b) ∙ (a + b)
∙2
rnek|4
Aşağıdaki cebirsel ifadelerin özdeşlerini yazalım.
özüm
P
I. x2 – 42 = rnek|6
9972 – 32
II. a2 – 25 =
Vİ
özüm
| Matematik
IV. 9y2 – 16 =
VÝP Yayýnlarý
V. 100a2 – 81b2 =
2
8. Sınıf
FA S
25.
İki Kare Farkı ve Tamkare İKÜ
L
rnek|7 rnek|8
Bir kenarının uzunluğu 6a metre olan kare şeklindeki bir aske- Birgül, sınıf arkadaşlarının her birine sınıf mevcudunun 1 fazlası
ri bölgenin dört köşesine, aşağıdaki gibi bir kenarının uzunluğu kadar çikolata ikram etmiştir.
b metre olan kare şeklinde 4 gözetleme kulesi yapılmıştır.
Birgül kendisine çikolata ayırmadığına göre sınıf arkadaşlarına ik-
ram ettiği toplam çikolata sayısını sınıf mevcudun .............. 1 ek-
siğine eşittir.
I
R
özüm
b
6a
LA
rnek|9
Buna göre, bölgenin gözetleme kuleleri dışındaki kısmının
alanını bir özdeşlik olarak gösterelim. (5ñ2 – 3) ⋅ (5ñ2 + 3)
özüm
N özüm
YI
YA
rnek|10
Murat, kenar uzunlukları (3a + 4) cm ve (a – 4) cm olan dikdörtgen şeklindeki bir kartonu Şekil II’deki gibi uzun kenarı boyunca a cm
katlamıştır.
(3a + 4) cm a cm
(a – 4) cm
?
P
Şekil I Şekil II
Vİ
Buna göre, kartonun üst üste gelen kısımları dışındaki kısmının santimetrekare cinsinden bir yüzünün alanı aşağıdaki cebirsel
ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
A) 2a – 16 B) a2 – 4 C) a2 – 16 D) 2a2 – 32
| Matematik
özüm
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
25.
L İki Kare Farkı ve Tamkare
İKÜ
FA S
İki Terimin Toplamının Karesi Özdeşliği İki Terimin Farkının Karesi Özdeşliği
Yukarıdaki özdeşlik iki terimin toplamının karesi özdeşliğidir. Yukarıdaki özdeşlik iki terimin farkının karesi özdeşliğidir.
(a + b)2 = (a + b) ⋅ (a + b) = a2 + ab + ab + b2 (a − b)2 = (a − b) ⋅ (a − b) = a2 − ab − ab + b2
İki terimin toplamının karesi özdeşliği aşağıdaki gibi modellenebilir. İki terimin farkının karesi özdeşliği aşağıdaki gibi modellenebilir.
I
a a
a b a+b
R a−b
(a − b)2 b.(a–b)
a a2 ab a a
a+b
LA
b b.(a–b) b2 b
b ab b 2
b a−b b
a2 = (a – b)2 + b.(a–b)+ b.(a–b)+ b2
(a + b) = a + 2ab + b
2 2 2
(a – b)2 = a2 – 2ab + b2
rnek|11 N rnek|13
YI
Aşağıdaki cebirsel ifadelerin özdeşlerini yazalım. Aşağıdaki cebirsel ifadelerin özdeşlerini yazalım.
özüm özüm
YA
I. (x + 3)2 = I. (a − 5)2 =
rnek|12 rnek|14
(5x + 9)2 = 25x2 + Ax + B (Ax − B)2 = 100x2 − Cx + 9
Yukarıdaki özdeşliğe göre A + B ifadesinin değeri kaçtır? Yukarıdaki özdeşliğe göre C ÷ A − B ifadesinin değeri kaçtır?
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
4
8. Sınıf
FA S
25.
İki Kare Farkı ve Tamkare İKÜ
L
rnek|17
VİPNOT
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
(a − b)2 = a2 − 2ab + b2
(9a2 + 6a + 1) cm2
Yukarıdaki özdeşlikler aynı zamanda birer tamkaredir.
rnek|15
I
25x2 − Ax + 4 Yukarıdaki karenin alanı (9a2 + 6a + 1) cm2 olduğuna göre
R
çevresini bulalım.
Yukarıdaki cebirsel ifade bir tamkare olduğuna göre A kaçtır?
özüm
LA
özüm
3. y2 − 10y + 4 4. z2 + 4z + 1
YA
rnek|18
rnek|16
x2 x –x
1 –1
x2 − 14x + 49 = A2
şeklinde tanımlanıyor.
P
özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
5
8. Sınıf
25.
L İki Kare Farkı ve Tamkare
İKÜ
FA S
rnek|19
I
R
LA
N
YI
Aşağıda verilen şekillerden hangisinin alanı infografikte verilen özdeşliklerden biri ile ifade edilemez?
A) a B)
b
YA
a a b a
b
a a a b
C) a+2b b D)
2b
a+2b
a+3b
P
b
a+3b b
Vİ
özüm
| Matematik
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
İki Kare Farkı ve Tamkare 1
1. Gülfidan Hanım, genişliliği (x + 3) cm olan saksılarından 4x tanesini aralarında boşluk olmayacak şekilde aşağıdaki gibi dizmiştir.
I
R
...
LA
(x + 3) cm
Bu dizme işinde ilk saksı rafın bir ucundan başlamış ve son saksı ile rafın diğer ucu arasında 9 cm'lik bir mesafe kalmıştır.
B) (4x − 3)2 N
Buna göre rafın uzunluğunun santimetre cinsinden değeri aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
I. (2 - x) ⋅ (2 + x) = 4 - x2
yarıçapı y metre olan daire şeklindeki dört eş parçayı aşağı-
II. 4a2 - 16b2 = 4 ⋅ (a - 2b) ⋅ (a + 2b)
daki gibi kesip atıyor.
III. 25k2 + 30k + 9 = (5k - 3) ⋅ (5k + 3)
Yukarıdakilerden hangileri özdeşliktir?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve III
P
Vİ
| Matematik
5.
Aşağıdaki şekilde bir marketin her birinin genişliği
a cm, yüksekliği (a + b) cm olan dört eş bölmeden
oluşan kapısının görseli verilmiştir.
a+b
a a a a
I
R
Bu kapıda sensörler yardımıyla ortadaki iki bölme her
iki tarafa da eşit miktarda açılmakta ve açılan bölme-
lerin bir kısmı diğer bölmelerin arkasında kalmaktadır.
LA
Kapı tam açıldığında bölmeler arasında kalan bölge-
nin genişliği 2b cm olmaktadır.
2b
Buna göre kapı tam açıldığında ortadaki bölmelerden birinin diğer bölmenin arkasında kalmayan kısmının santimetrekare
A) a(a + b)
N
cinsinden alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
B) 2(a – b)2 C) a2 – b2 D) a2 + b2
YI
(MEB ÖRNEK SORU)
6. Asuman aşağıda üzerinde cebirsel ifadelerin yazılı olduğu 8. Mürsel ile Ayça'nın yaşlarının kareleri farkı ve yaşları toplamı
kartlardan, toplamı tam kare olan üçünü almıştır. 25'tir
YA
120ab 240ab
9. Bir site planındaki blokların alanları cebirsel ifade şeklinde
Asuman'ın almadığı kartın üzerinde yazan cebirsel ifade aşağıdaki gibi bölgelerin içine yazılmıştır. Bu planda bahçe
aşağıdakilerden hangisidir? ve B blok kare, A blok dikdörtgen şeklindedir.
P
2a + b
A) 100b2 B) 144a2
A Blok:
9a2 B Blok:
Bahçe:
| Matematik
7. (x − y)2 + (x + y)2 = 2x2 + U A bloğun kenarlarından biri (2a + b) olduğuna göre, bah-
VÝP Yayýnlarý
A) y2 B) 2y2 C) 4y2 D) 2x2 + 4y2 C) 25a2 − 10ab + 4b2 D) 25a2 − 40ab + 4b2
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÇARPANLARA AYIRMA
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.1.4. Cebirsel ifadeleri çarpanlarına ayırır.
I
R
Çarpanlara Ayırma rnek|2
Ortak Çarpan Parantezine Alma Çarpanları −3x2 ve (x − 2y + 1) olan cebirsel ifadenin en sa-
LA
Cebirsel ifadelerde yapılan çarpma işlemini tersten yaparak ortak de hâlinin katsayılar toplamını bulalım.
çarpan parantezine alabiliriz.
3 ∙ (x − 4) = 3x − 12
özüm
olduğunu biliyoruz.
olur.
3x − 12 = 3 ∙ (x − 4)
b) x2 − 5x =
özüm
P
c) 2a2 + 4a − 8 =
d) 6ab2 − 4a2b =
Vİ
e) − 2y4 − y = rnek|4
2a ∙ (5 − 3a) − 4 ∙ (a2 – 1) − 4 işleminin sonucunu çarpanla-
f) a3 + a2 − a = ra ayıralım.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
1
8. Sınıf
26.
L Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
İKÜ
FA S
rnek|5 rnek|8
x ∙ (x + 5) + 3 ∙ (x2 – 1) – (x + 1) Öner Usta, aralarındaki uzaklık (40a – 24) cm olan A ve B nokta-
Yukarıdaki işlemin en sade hâlini çarpanlarına ayıralım. ları arasına (5a – 3) cm aralıklarla birer çivi çakmıştır.
özüm
(5a – 3) cm
I
...
R
A B
LA
a − 1 = − (1 − a) iş için kaç çivi kullanmıştır?
(a2 − a) = a ∙ (a − 1) ve (a2 − a) = − a ∙ (1 − a)
rnek|6 N
YI
20x2 – 5 ∙ (x2 + 2x)
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cebirsel ifadenin en sa-
de hâlinin çarpanlarından biri değildir?
YA
A) 5 B) – x
rnek|9
C) 2 – 3x D) 2x + 3
Ercan bir mağazadan aşağıdaki tablodaki ürünlerden belirtilen
sayıda almıştır.
özüm
Sayı(Adet) Ücret(TL)
x+5 6x
P
2x x–7
rnek|7
den her biri kaç TL olur?
– 12a + 9 = – 3 ∙ A
9a2 – 3a = B ∙ (1 – 3a)
Yukarıdaki eşitliklere göre A + B işlemini bulalım. özüm
| Matematik
özüm
VÝP Yayýnlarý
2
8. Sınıf
FA S
26.
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma İKÜ
L
Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
rnek|10
Tam kare ve iki kare farkı özdeşliklerini bir önceki fasikülde aşa-
36a2 − 60a + 25 = K ∙ (6a – 5)
ğıdaki gibi göstermiştik.
Yukarıdaki verilen özdeşlikte K yerine yazılması gereken ce-
birsel ifadeyi bulalım.
(x + y)2 = x2 + 2xy + y2
özüm
(x − y)2 = x2 − 2xy + y2
I
x2 − y2 = (x − y) ⋅ (x + y)
R
Bu özdeşliklerden yararlanarak;
LA
(x + y) olacağını söyleyebiliriz. [ (x + y)2 = (x + y) ⋅ (x + y) ]
rnek|11
R x2 − 2xy + y2 şeklindeki bir cebirsel ifadenin çarpanının
Ayşe, (x2 − 81) sayfalık bir kitaptan her gün (x − 9) sayfa oku-
(x − y) olacağını söyleyebiliriz. [ (x − y)2 = (x − y) ⋅ (x − y) ]
duğuna göre kitabın tamamını kaç günde okur?
R x2 − y2 şeklindeki bir cebirsel ifadenin çarpanlarının (x − y)
ve (x + y) olacağını söyleyebiliriz.
N özüm
YI
Etkinlik - 1 Boşluk Doldurma
Aşağıda verilen cebirsel ifadelerin çarpanlarını boşluklara
YA
yazalım.
rnek|12
1. x2 + 2x + 1 ® x+1
2. x2 − 6x + 9 ® x−3
25
+
P
3. x2 − 25 ® x − 5 ve x + 5 10x
2 +
x
Vİ
4. (2x)2 − 20x + 25 ® 2x − 5
özüm
VÝP Yayýnlarý
6. 16x2 + 24x + 9 ® 4x + 3
2x + 4
9x2 – 4
I
Yukarıda verilen dikdörtgen şeklindeki havuzun alanı (4x2 – 49) met- +
4
x
rekare ve kenar uzunlukları alanın metre cinsinden çarpanlarıdır. –4
R
2
x
LA
göre arazinin çevre uzunluğunu bulalım.
özüm
özüm
N
YI
rnek|15
YA
x2 – 6x + 9 9x2 + 6x + 1 x2 + 6x + 9 x2 – 9
Gürcan, yukarıdaki şeritlerden üzerindeki cebirsel ifadelerin ortak çarpanlarından en az biri aynı olanları kenarları boyunca birleştirecektir.
A) B)
P
Vİ
C) D)
| Matematik
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
26.
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma İKÜ
L
rnek|16
Aşağıda verilen çerçeveler birer kenarları boyunca birleştirilmiştir. Dikdörtgen şeklindeki çerçevenin alanı (16x2 – 9) cm2 , kare şeklindeki
çerçevenin alanı (16x2 – 24x + 9) cm2 dir. Bu iki çerçevenin kenar uzunlukları verilen alanların cm cinsinden çarpanlarıdır.
I
R
LA
A noktasında bulunan karınca ok yönünde saniyede 6 cm hızla yürürse çerçevelerin etrafını dolaşarak tekrar A noktasına kaç
saniye sonra gelir?
A) x + 2 B) x – 4 C) 4x – 1 D) 2x + 1
özüm
N
YI
YA
rnek|17
A
Yandaki radarın gösterge ekranı, iç içe çizilmiş O merkezli 6 çember ile oluşturulmuş-
tur. Bu çemberler, birbirine uzaklıkları 1 km olan bölgelerin sınırlarını göstermektedir.
Daire şeklindeki gösterge panelinin belirttiği alan (3a2 + 30a + 75) km2 olduğuna
P
O
B göre, A ve B noktalarında bulunan gemilerin O merkezine uzaklıkları toplamı kaç
kilometredir? (p’yi 3 alalım.)
Vİ
özüm
| Matematik
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
26.
L Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden Yararlanarak Çarpanlara Ayırma
İKÜ
FA S
rnek|18
Bir fabrikadaki eşit kütleli kutular el forkliftleri ile taşınmaktadır. Aşağıda verilen I. Forklift’teki kutuların toplam kütlesi (4x2 + 12x + 9) kg’dır.
I. Forklift’teki kutuların sayısı toplam kütlenin çarpanlarından biridir.
I. F
or II.
kli Fo
ft rkl
ift
I
e
tan
...
)
–6
...
R
(2x
LA
(4x2 +12x + 9) kg
II. Forklift’teki kutuların her birinin kütlesi I. Forklift’teki kutuların her birinin kütlesinden 9 kg eksiktir.
A) 4 ∙ (x2 – 6x + 9) B) 2 ∙ (x2 – 6x + 9) N
II. Forklift’te (2x – 6) tane kutu olduğuna göre, kutuların toplam kütlesi kilogram cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden han-
gisi ile gösterilebilir?
C) 4x2 – 12x + 9 D) x2 – 6x + 9
YI
özüm
YA
rnek|19
Yanda verilen kare prizma şeklindeki kutunun yan yüzlerinden birinin alanı (9x2 − 25) cm2
dir. Kutudaki yan yüzlerin ayrıt uzunlukları cm cinsinden bir yüzünün alanının çarpanlarıdır.
P
(9x2
–2
Kutunun yan yüzündeki ayrıtlarından birinin uzunluğu, tabanının bir ayrıt uzunluğundan 5)
cm2
büyük olduğuna göre, kutunun taban alanının cm2 cinsinden değeri aşağıdaki cebirsel ?
ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
Vİ
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Ortak Çarpan Parantezine Alma ve Özdeşliklerden
Yararlanarak Çarpanlara Ayırma 1
1. Türk Bayrağı Kanunu'na göre dikdörtgen şeklindeki bayrağımızın uzunluğu, genişliğinin 1,5 katıdır.
Ferhat ve Mustafa beyler apartmanının balkonları arasındaki gergin bir ipe Türk bayrağı asmıştır. Bayrağın uzunluğu (3x + 9) m, bir
yüzünün alanı (6x2 + 36x + 54) m2 ve binalar arasındaki uzaklıklık 8 ∙ (x − 1) m'dir. Bayrak her iki binaya da eşit uzaklıkta asılmıştır.
I
R
8 ∙ (x – 1) m
LA
(3x + 9) m
N
YI
Bayrağın kenar uzunlukları alanının metre cinsinden çarpanları olduğuna göre, bayrağın binalardan birine uzaklığı metre
cinsinden aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
YA
A) 3x − 7 B) 3x − 5 C) 2x + 4 D) 2x + 1
(3x + 3) cm
A) 3 B) x
C) (x − 5) D) (x + 5)
Vİ
B C
| Matematik
5.
Kuzey ve Duru, matematik dersi için proje ödevi olarak birer ge-
ometri tahtası yapmışlardır. Kuzey’in yaptığı geometri tahtasın-
daki çiviler arasındaki uzaklık, Duru’nun yaptığı geometri tahta-
sı üzerindeki çiviler arasındaki uzaklıktan 1’er cm daha fazladır.
I
R
Kuzey’in hazırladığı Duru’nun hazırladığı
geometri tahtası geometri tahtası
Kuzey’in hazırladığı geometri tahtasında gösterdiği karenin alanı a2 santimetrekare olduğuna göre Duru’nun hazırladığı ge-
LA
ometri tahtasında gösterdiği karenin santimetrekare cinsinden alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) a2 – 4a + 4 B) a2 – 6a + 9 C) a2 – 8a + 16 D) a2 – 12a + 36
(MEB ÖRNEK SORU)
6. Şeyma, alanı (9a2 − 4b2) cm2 olan dikdörtgen şeklindeki bir N 8. a + b = 25 ve c − d = 21'dir.
YI
kâğıttan kenarlarından birinin uzunluğu 4b olan dikdörtgen
şeklindeki bir parçayı II. Şekil'deki gibi keserek atmıştır Buna göre
4a − 3c + 4b + 3d
4b
ifadesinin değeri kaçtır?
YA
3a – 2b
9a2 – 4b2 A) 20 B) 23 C) 30 D) 37
9.
P
m
)c
0x
2 –1
(2x
| Matematik
A) 30 B) 36 C) 40 D) 42 A) 2x – 1 B) x – 4 C) x – 2 D) x + 2
8
8. Sınıf
FASİKÜL
27. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Cebirsel İfadeler
I
1. Mert kenar uzunlukları x cm ve 2x cm olan dikdörtgen şeklinde bir kağıt alıyor (Şekil 1).
R
Bu kağıdın iki kenarı üzerine, köşelerden 3 cm ve 4 cm uzaklıkta olacak şekilde A ve B noktalarını işaretliyor (Şekil 2).
LA
3 cm
A
x cm
2x cm
1. Şekil
N 2. Şekil
B 4 cm
3. Şekil
Buna göre, 3. şekilde elde edilen çokgenin cm2 cinsinden bir yüzünün alanını veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
YI
A) x2 + 5x - 6 B) x2 + 5x + 6 C) x2 - 5x - 6 D) x2 - 5x + 6
YA
2. Yusuf’un Şekil 1’de üç tane küpü üst üste koyarak elde ettiği yapının yüksekliği, Şekil 2’deki küpün yüksekliğine eşittir. Şekil 1’de-
ki küplerden ikisinin birer yüzlerinin alanları cm2 cinsinden 4x2 ve (16x2 + 32x + 16), Şekil 2’deki küpün bir yüzünün alanı cm2 cin-
sinden (81x2 + 90x + 25)’tir.
P
4x²
x+25
81x²+90
Vİ
2x+16 Şekil 2
16x²+3
| Matematik
Şekil 1
Buna göre, Şekil 1’deki yeşil renkli küpün bir yüzünün alanının cm2 cinsinden değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?
I
R
Mete, 23 Nisan'da süslemelerde kullanmak üzere birbirine eş 5 tane Türk bayrağı'nı yukarıdaki gibi birleştirerek bir dikdörtgen oluş-
turmuştur. Bu dikdörtgenin çevre uzunluğu (22x + 66) cm'dir.
LA
Buna göre, Türk bayraklarından birinin bir yüzünün alanını cm2 cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
N
YI
4. Bir marangoz 4 cm kalınlığındaki suntaları kullanarak aşağı- 5.
da verilen dolabı yapmıştır. Dolabın genişliği (8x + 4) cm ve x cm
yüksekliği (9x + 18) cm’dir. Kapaklı kısmın yerden yüksekliği
(x + 3) cm ve boşluk olan kısmın yüksekliği (6x - 2) cm’dir.
(8x + 4) cm
YA
4 cm
x cm
(6x – 2) cm
2y cm
(4x – 3) cm
Kartonun ön yüzü mavi arka yüzü kırmızı renkli olduğuna göre, ikinci katlamadaki mavi renkli bölgenin alanı cm2 cinsinden
I
aşağıdakilerden hangisine eşittir?
R
A) 9x2 + 24x + 16 B) 9x2 + 18x + 9 C) 3x2 - 15x - 24 D) 3x2 - 17x - 28
LA
N
7. ax2 + bx + c cebirsel ifadesinin katsayılar toplamı a + b + c ve sabit terimi c’dir.
YI
Aşağıda butona basıldığında gösterilen oklar yönünde dönen iki çarktan oluşan bir düzenek verilmiştir.
YA
P
Vİ
Bu düzenekteki 5 eşit parçadan oluşan çark 1 tam turunu 10 saniyede, 6 eşit bölmeden oluşan çark ise 1 tam turunu 12 saniyede
tamamlamaktadır. Aynı anda dönmeye başlayan bu çarklar her defasında farklı bir süre sonunda aynı anda durmaktadırlar. Çark-
lar durduğunda üçgen biçimindeki ibrelerin uçlarının gösterdiği bölmelerde yazılı olan cebirsel ifadelerin çarpımlarının sonucu ek-
randa görünmektedir.
| Matematik
Çarklar yukarıdaki konumlarındayken butona basılıyor ve 14 saniye sonra aynı anda durduklarında ekranda yeni bir cebirsel ifade
görünüyor.
Buna göre ekranda görünen cebirsel ifadenin katsayılar toplamı ile sabit teriminin çarpımının sonucu kaçtır?
A) 72 B) 36 C) 0 D) -42
(MEB ÖRNEK SORU)
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
27.
L Cebirsel İfadeler
İKÜ
FA S
8. Şekil 1'de verilen ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renkli olan kare şeklindeki kâğıdın bir kenar uzunluğu (4x + 1) cm'dir.
(x – 1) cm
(4x + 1) cm
I
R
Şekil 1 (x + 2) cm
Şekil 2 Şekil 3
Bu kâğıt sol kenara uzaklığı (x + 2) cm ve üst kenara uzaklığı (x - 1) cm olan yerlerden Şekil 2'deki gibi katlanarak Şekil 3'teki gö-
LA
rüntü elde edilmiştir.
Buna göre, Şekil 3'teki sarı renkli bölgenin alanını cm2 cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisine özdeştir?
N
YI
9. Aşağıdaki tabloda bir manavda satılan dört çeşit meyvenin 10. Aşağıda verilen dikdörtgen şeklindeki pencerenin yüksek-
birer kilogramının fiyatları ve Ayten Hanım’ın aldığı bu mey- liği (8x + 32) cm’dir. Birbirine eş 8 tane kare şeklinde camı
YA
velerin her birisi için ödediği ücret verilmiştir. olan bu pencerenin; dış çerçevesinin kalınlığı 3 cm, iç kısım-
lardaki çerçevelerin kalınlığı 2 cm’dir.
Tablo: Ürünlerin Birer Kilogramının Fiyatı ve Ödenen Ücret
3 cm
Ürünün 1 kg Ödenen
Ürünler
Fiyatı (TL) Ücret (TL)
2 cm
Elma 2x + 2 4x2 + 8x + 4
P
Portakal 4x - 1 16x2 - 1
(8x + 32) cm
Nar 3x - 1 9x2 - 6x + 1
Vİ
Muz 5x - 2 25x2 - 4
A) 12x + 4 B) 12x + 6
Buna göre, bu penceredeki eş camlardan birinin alanının
VÝP Yayýnlarý
I
: ve işlemlerinden elde edilen sonuçları toplar.
R
Örnek:
LA
2m : 2m ∙ 2m = 4m2
3m 4n : 3m ∙ 4n = 12mn
2m 3m 4n
N
: 4m2 + 12mn
YI
Buna göre aşağıdaki işlemlerden hangisinin sonucu (3x + 4)2 ifadesine eşittir?
A) B)
YA
C) D)
P
| Matematik
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
27.
L Cebirsel İfadeler
İKÜ
FA S
12. ?
(6x – 3) cm
(10x + 4) cm (6x + 3) cm
Şekil 1 Şekil 2
I
Şekil 1'de iç içe iki tane kare ve Şekil 2'de bir dikdörtgen verilmiştir. Karelerden büyük olanın bir kenar uzunluğu (10x + 4) cm, dik-
R
dörtgenin kenar uzunlukları (6x + 3) cm ve (6x – 3) cm'dir.
Şekilde, mavi ve sarı renkli bölgelerin alanları eşit olduğuna göre, küçük karenin bir kenar uzunluğu kaç cm'dir?
LA
A) 2x + 13 B) 6x + 5 C) 8x - 5 D) 8x + 5
13.
Karşılıklı iki yüzeyi kare ve diğer yüzeyleri
N
YI
Kare prizma şeklindeki tavan aydınlatma panelinin üzerine 9 tane eş kare prizma şeklinde led lamba monte edilmiştir.
YA
P
Vİ
Tavan aydınlatma panelinin kare şeklindeki yüzeylerinin kenar uzunluğu x cm, led lambaların kare şeklindeki yüzeylerinin kenar
| Matematik
Buna göre panelin kare şeklindeki yüzeyinde led lambaların dışında kalan bölgenin santimetrekare cinsinden alanı aşağı-
daki cebirsel ifadelerden hangisine özdeştir?
r cm
8x cm
I
R
LA
A) (8x - 6r)2 B) (6x + 6r)2 N
Buna göre, dört trafik lambasındaki görünen siyah renkli zeminlerin alanları toplamının cm2 cinsinden değeri aşağıdakiler-
den hangisine eşittir? (r = 3 alınız.)
15. Şekil 1’de verilen kare şeklindeki kağıdın bir kenarının uzunluğu (3x + 5) cm’dir.
Egecan bu kağıdı Şekil 2’de gösterildiği gibi 2 tane eş dik yamuk ve 2 tane eş dik üçgen olmak üzere toplam 4 parçaya ayırıyor.
P
(3x + 5) cm 5 cm 3x cm
3x cm 3x cm
Vİ
3x cm 5 cm
5 cm 5 cm
| Matematik
Egecan ayırdığı 4 parçayı Şekil 3’teki gibi birleştirilerek içinde boşluk olan bir dikdörtgen elde ediyor.
Buna göre, Şekil 3’te elde edilen dikdörtgenin ortasındaki boşluğun alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A 8 cm B
I
144 cm²
R
8 cm
Şekil 1 Şekil 2
LA
Şekil 2’de kalan parçanın alanı 144 cm2 ve |AB| = 8 cm’dir.
Buna göre, Şekil 2’de kalan parçanın çevre uzunluğu kaç cm’dir?
A) 44 B) 48 C) 52 D) 56
N
YI
17. a2 – b2 = (a – b) $ (a + b), (a + b)2 = a2 +2ab + b2 dir.
Kenar uzunlukları 7x cm ve 4x cm olan dikdörtgen şeklindeki bir duvara şekildeki gibi bir tane dikdörtgen ve üç tane kare çerçe-
YA
ve asılmıştır.
x cm y cm
3x cm y cm
P
4x cm
2y cm 2y cm
Vİ
2y cm 2y cm
| Matematik
7x cm
Dikdörtgen şeklindeki çerçevenin kenar uzunlukları 3x cm ve x cm, kare şeklindeki çerçevelerin kenar uzunlukları y cm ve 2y cm’dir.
Buna göre duvarda çerçeveler dışında kalan bölgenin santimetrekare cinsinden alanı aşağıdaki cebirsel ifadelerden han-
gisine özdeştir?
A) (5x + 3y)2 B) (5x - 3y)2 C) (5x - 3y)(5x + 3y) D) (3x - 5y)(3x + 5y)
8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
28. GENEL TARAMA TESTİ
I
1. Balık çiftliği işine giren Murat Bey’in yaptığı başvuru sonucunda ilgili bakanlık, deniz üzerinde ve kenar uzunlukları 15 m ve 60 m
R
olan dikdörtgen şeklinde bir bölge tahsis etmiştir. Murat Bey ise bu bölge üzerine yarıçapı x metre olan daire şeklinde 12 kafes kur-
muştur.
60 metre
LA
xm
15 metre
N
Aşağıdakilerden hangisi, balık çiftliği olarak kullanılan bölgenin, kafesler dışında kalan kısmının alanının metrekare cinsin-
YI
den gösterimine ait çarpanlarından biri değildir? (p’ yi 3 alınız.)
2. 3. Betül
Öğretmen
Büyütme
Ekrem
katsayısı
10 kat
m 100 kat
0,1 m
200 kat
P
Kaan
A) 23 ∙ 10−4 mm B) 23 ∙ 10−3 mm
ó2
88
dm
I
R
As
fal
td
ök
ülm
üş
yo
l
LA
Ön
ilk
Şe
I.
tekerlek
il
ek
I. Ş
Arka
tekerlek
Makinenin tekerleklerinden biri 10 tam tur attığında ön tekerliğin merkezi ile asfalt dökülmüş yolun bitimi II. Şekil'deki gibi aynı hi-
zaya gelmiştir.
N
Buna göre, makinenin tekerleklerinin iki kez düzelttiği yolun uzunluğu kaç desimetredir? (p'yi 3 alınız.)
YI
A) 216ñ2 B) 228ñ2 C) 240ñ2 D) 258ñ2
YA
Mavi 190
Kırmızı 200
Yandaki resimde tamamı dolu olan bir
şişedeki su ile boş bir bardak doldu- Sarı 90
Vİ
Buna göre aynı şişe tamamen su ile dolu olduğunda Ahmet Bey eklenen beyaz boyaz ile tabloyu güncelle-
(4x − 3) L su alan bardaklardan en fazla kaç tanesi ta- dikten sonra tablodaki verileri tekrar bir daire grafiği ile
VÝP Yayýnlarý
22
dm
I
22
dm
R
8d
m
22
dm
LA
dm
24
12
dm
dm
12
N
12
dm
YI
Bu tekstil atölyesinde her bir masada bir çalışan olduğuna göre, en az kaç çalışan vardır?
A) 24 B) 28 C) 30 D) 36
YA
8. 9. a pozitif bir tam sayı ve b negatif bir tam sayı olmak üzere
48 40 60 ab üslü ifadesinin sayı doğrusundaki yeri aşağıdaki gibidir.
Bir oyunda 9 kareden oluşan yanda-
P
100 10
A) 1 B) 4 C) 5 D) 2
3 9 9 3 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
28.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
10. 75. Yıl Ortaokulu müdürü Ahmet Bey bir bilgisayar programı yardımıyla okuldaki 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin dağılımını bir daire
grafiği ile, 8. sınıf öğrencilerinin dağılımını ise bir sütun grafiği ile göstermiştir. Bir süre sonra diğer verilerin değişmediğini fakat 8D
sınıfının mevcudunun silindiğini fark etmiştir.
8. Sınıflar 39
38
7. Sınıflar 37
I
36
100° 35
R
80°
60°
5. Sınıflar
6. Sınıflar
?
LA
Şubeler
8A 8B 8C 8D
Buna göre Ahmet Bey aşağıdakilerden hangisini bilirse 8D sınıfının mevcudunu bulamaz?
N
C) Daire grafiğinde 8. sınıflara ait daire diliminin merkez açısını
D) 7 ve 8. sınıflardaki öğrenci sayıları toplamını
YI
YA
11. Bir marangoz ó432 dm uzunluğundaki odunu iki eş parçaya 12. Betül, 6 çubuktan oluşan abaküsteki renkli boncuklardan en
böldükten sonra bu parçalardan birini aşağıdaki gibi 3 eş, üstte olan birini başka bir çubuğa takarak 6 basamaklı sayı-
diğerini 2 eş parçaya bölüyor. lar oluşturmaktadır. Aşağıda Betül'ün bu abaküste oluştur-
duğu 395 639 sayısı gösterilmiştir.
dm
ó432
P
Çubuk
Boncuk
Vİ
3 9 5 6 3 9
4
8. Sınıf
FA S
28.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
13. Ücretli bir köprü girişinde bulunan gişelerdeki arıza sebebiyle, 213 m uzunluğunda trafik oluşmuştur. Bu trafikte, 4 şeritli yoldaki araç-
lar aşağıdaki gibi dörderli sıra şeklinde dizilmiştir.
I
R
4 ta
ne
LA
2
13
m
et
re
N
YI
Bu köprüden geçiş ücreti her araç için 43 TL'dir.
Araçların her birinin uzunluğu 4 metre olduğuna göre, bu trafikteki araçların tamamından alınacak köprü ücreti toplamı kaç
TL'dir?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
28.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
15. Tepe Noktası 16.
x
y
Burak
ac
m
I
R
Ayrıt uzunluğu x birim olan küp şeklindeki kırmızı bir kutu-
nun tüm yüzlerine, kalınlığı y birim olan beyaz bir bant yu-
LA
(a karıdaki gibi yapıştırılmıştır.
–b
Bantlar kutunun karşılıklı yüzlerine aynı şekilde yapıştı-
)c
m
rıldığına göre kutunun bantlar dışında görünen yüzlerinin
alanları toplamı aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir?
C) a2 − b2 D) a2 + b2
6 ton
Vİ
dar çalışmaktadır.
VÝP Yayýnlarý
Gökhan 16 tanesinden 14 tanesinin kütleleri verilen bavulları bu terazi ile tartacaktır. Kütleleri bilinmeyen bavulların kütlesi kilogram
cinsinden birer tam sayıdır.
24 kg
18 kg
21 kg
I
21 kg
R
Arızalı Terazi 27 kg
24 kg
21 kg 34 kg
36 kg
LA
12 kg
28 kg
g 13 kg
g 14 k
? kg 25 k
? kg
N
Gökhan’ın rastgele tartacağı bavullardan birinin kütlesinin terazinin ekranında 10 kg olarak görünme olasılığı 1 ve 30 kg
olarak görünme olasılığı 3 olduğuna göre, kütleleri verilmeyen bavulların kütleleri farkı en az kaç kilogramdır?
8
4
YI
A) 9 B) 12 C) 14 D) 18
YA
19. Bir şirket her dört yılda bir kâr payı dağıtmaktadır. Bu kâr payı şirketin sahip olunan hissesine göre dağıtılmaktadır. Aşağıdaki çizgi
grafiğinde şirketin kâr payı dağıtacağı 2017 ve 2020 yılları arasındaki gelir ve gider durumu, daire grafiğinde ise şirket sahibi üç ki-
şinin şirket üzerindeki hisse dağılımları gösterilmiştir.
36 Gelir Al
i
30 Gider
Vİ
Mustafa
24 160°
18
120°
12
t
rha
6 Fe
| Matematik
0 Yıllar
2017 2018 2019 2020
Ali Bey kâr dağıtımından elde ettiği miktarın % 5'ini LÖSEV'e bağışladığına göre, Ali Bey'in LÖSEV'e yaptığı bağışın mikta-
rı kaç TL'dir?
I
R
: etiketinin değerinden etikenin değerini çıkarır.
LA
Aşağıda Ece’nin hazırladığı bir etkinlik gösterilmiştir.
2x : (2x)2 = 4x2
3x : 3x ∙ 4 =12x
N
YI
2x 3x : 4x2 − 12x
YA
Ercan sonucu (3x — 2)2 ifadesine eşit olan bir etiket yaptığına göre, hazırladığı etkinlik aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) B)
3x 2x + 1 2x 2x − 1
P
C) D)
Vİ
3x 3x − 1 2x 4x + 3
| Matematik
8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
29. Denklem Çözme ve Problemler
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.1. Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri çözer.
I
R
1. Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler rnek|2
a ve b gerçek sayı, a ¹ 0 olmak üzere ax + b = 0 ifadesine birinci Aşağıda verilen I. fidanın boyu 53 cm, II. fidanın boyu 65 cm’dir.
LA
dereceden bir bilinmeyenli denklem denir. x değişkeninin kuvve-
ti 1 olduğu için denklem 1. dereceden, bir tane bilinmeyen içer-
diği için 1 bilinmeyenli denklemdir.
65 cm
3x + 4 = 19 eşitliğindeki x’in değerini bulalım.
3x + 4 – 4= 19 – 4
N 53 cm
YI
3x = 15 I. fidan II. fidan
Eşitliğin her iki tarafını 3’e bölelim: I. fidanın boyu her yıl 6 cm, II. fidanın boyu her yıl 4 cm büyü-
3x = 15 mektedir.
3 3
a) Kaç yıl sonra fidanların boyları eşit olur?
YA
x = 5 bulunur.
rnek|1
b) Fidanların boyları kaçar santimetre iken eşit olur?
Aşağıda verilen eşitliklerde bilinmeyenlerin değerini bulalım.
a) 2x + 5 = 1
P
Vİ
b) –3a + 7 = –5 rnek|3
İki kardeşin yaşları toplamı 22’dir.
| Matematik
c) 2 ∙ (m + 1) = –3 ∙ (1 – 2m) – 15 özüm
1
8. Sınıf
29.
L Denklem Çözme ve Problemler
İKÜ
FA S
2y y 1
rnek|4 c) – =
5 3 5
Aşağıda 1. sırada verilen 50 cm yüksekliğindeki bir platformun
üzerine yükseklikleri 30 cm olan koliler üst üste konuyor. Yüksek-
liği 20 cm olan platformun üzerine ise yükseklikleri 40 cm olan
koliler üst üste konuyor.
2 – 2x 2
d) =–
2x + 1 3
I
R
30 cm
40 cm 1 2
e) + =1
x 3x
LA
50 cm
20 cm
1. sıra 2. sıra
özüm
N
YI
YA
VİPNOT
Katsayıları rasyonel ifade olan denklemlerde çözüm yapılırken rnek|6
payda eşitleme, genişletme, sadeleştirme veya içler dışlar çar-
Bir top bırakıldığı yüksekliğin her seferinde 2 ’ü kadar zıplamak-
pımından yararlanılır. 3
tadır.
P
rnek|5
Aşağıda verilen eşitliklerde bilinmeyenlerin değerini bulalım.
2x ?
Vİ
a) = 10
3
32 cm
| Matematik
b) + = 10
3 2 özüm
2
8. Sınıf
FA S
29.
Denklem Çözme ve Problemler İKÜ
L
rnek|7 rnek|9
Bir manavda turpun kilogramı 4 TL’den, patatesin kilogramı Ali’nin yaşı Veli’nin yaşından 4 fazladır.
5 TL’den satılmaktadır. Patateslerin toplam kütlesi turpların top-
Ali, Veli’nin yaşında iken, Ali’nin yaşı Veli’nin yaşının 3 katı ol-
lam kütlesinden 10 kg fazladır.
duğuna göre, Ali’nin bugünkü yaşının kaç olduğunu bulalım.
I
R
LA
rnek|10
Aşağıdaki şişelerde bulunan mandalina ve portakal sularının top-
lam miktarı 500 cL’dir. Mandalina suyunun yarısı ile portakal su-
yunun üçte biri bir bardağa dolduruluyor.
Manav, turpların dörtte birini, patateslerin ise yarısını satarak 165 TL
elde ediyor.
özüm N 200 cL
YI
Mandalina Portakal
Suyu Suyu
özüm
rnek|8
Bir mağazada satılan bisiklet, fiyatının üçte biri peşin, kalanı 9 eşit
taksite bölünerek satılmaktadır. Bu bisikleti alan Kâmil Bey taksit-
lerini ödemeye devam etmektedir.
P
Vİ
Kampanya rnek|11
Üçte biri peşin, x bir rakam olmak üzere;
kalanı 9 eşit taksit
0,õx – 0,0õx = 1
5
| Matematik
3
8. Sınıf
29.
L Denklem Çözme ve Problemler
İKÜ
FA S
rnek|12
Bir bakkal satın aldığı bir miktar pirinçten 2 kilogramını ayırdıktan sonra, kalanını 8 eş parçaya bölerek paketliyor. Satın aldığı bir miktar
mercimekten ise 3 kilogramını ayırdıktan sonra, kalanını 6 eş parçaya bölerek paketliyor. Bakkal bir paket pirincin kütlesi, bir paket mer-
cimeğin kütlesinden 1 kilogram fazla olacak şekilde paketleme yapmıştır.
I
Pirinç Mercimek
R
Pirinç ve mercimeğin toplam kütlesi 55 kg olduğuna göre, bakkalın satın aldığı mercimek kaç kilogramdır?
LA
özüm
rnek|13 N
YI
Aşağıda yükseklikleri aynı, eş çekmecelerden ve farklı yükseklikte kapaklardan oluşan iki dolap verilmiştir.
YA
180 cm
210 cm
P
A) 15 B) 16 C) 17 D) 18
| Matematik
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
29.
Denklem Çözme ve Problemler İKÜ
L
rnek|14
İzmir’den Ankara’ya yük taşımakta olan A aracı peşinat olarak 600 TL ve her kilometre başına 6 TL ücret almaktadır. Ankara’dan Erzu-
rum’a yük taşıyan B aracı ise peşinat olarak 300 TL almaktadır. B aracının aldığı toplam ücretin, A aracının aldığı toplam ücrete oranı 3 ’dir.
2
Erzurum
I
Ankara B
600 km
R
A
400 km
İzmir
LA
İzmir ile Ankara arasındaki mesafe 400 km, Ankara ile Erzurum arasındaki mesafe 600 km olduğuna göre, B aracı kilometre ba-
şına kaç TL ücret almaktadır?
özüm
N
YI
YA
2 5
VİPNOT c)
x–4
=
x–4
Bir denklemde bilinmeyene verilen hiç bir değer için eşitlik sağ-
lanmıyorsa denklemin çözümü yoktur.
a) 2(a – 1) = 2a + 3 + K
a) 4(x + 1) = 4x + 4
| Matematik
b) 4x + 7 = A(x + 3)
VÝP Yayýnlarý
Yukarıda verilen eşitlik, x’e verilecek hiç bir değer için sağ-
b) 2(x – 2) + 5 = 3(x + 1) – x lanmıyorsa A’nın değerini bulalım.
5
8. Sınıf
29.
L Denklem Çözme ve Problemler
İKÜ
FA S
rnek|17
Benzinli bir araca LPG sistemi takıldığında % 40 yakıt tasarrufu sağlanmaktadır. LPG sistemi takılma maliyeti ve her 12 aylık kullanım so-
nunda tekrarlanan LPG sistemi bakımı ücretleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
I
12 Ay Sonunda LPG Sistemi Bakımı 600
R
Kilometrede ortalama 50 kuruş değerinde benzin yakan bir araç sahibi aracına LPG sistemi taktırıyor.
Bu araç LPG sistemi ile ayda ortalama 1000 km yol aldığına göre kaçıncı ayın sonunda LPG sistemi için yapılan toplam harca-
LA
ma yakıt ücretinden elde edilen tasarrufa eşit olur?
A) 15 B) 18 C) 21 D) 23
MEB ÖRNEK SORU
özüm
N
YI
YA
rnek|18
A Şehri B Şehri
P
K M
A şehrinden B şehrine giden bir otobüs yolun üçte birini gittikten sonra K noktasında mola veriyor. K noktasından hareket edip 50 km git-
Vİ
tikten sonra M noktasında otobüsün lastiği patlıyor. Otobüs 10 km daha gitmiş olsaydı yolun yarısına gelmiş olacaktı.
Buna göre otobüs lastiğini tamir ettikten sonra kaç kilometre giderse B şehrine varır?
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Denklem Çözme ve Problemler 1
1. Ahmet Bey’e mart ve nisan aylarında gelen faturaların toplam tutarı 670 TL’dir. Aşağıdaki grafiklerde mart ve nisan aylarında Ahmet
Bey’in fatura giderlerinin içinde elektrik faturası tutarının oranı gösterilmiştir.
Grafik: Mart Ayı Fatura Giderlerinin Dağılımı Grafik: Nisan Ayı Fatura Giderlerinin Dağılımı
I
Elektrik
R
Elektrik
72° 80°
LA
Diğer
Diğer
Ahmet Bey mart ve nisan aylarında elektrik faturalarına toplam 140 TL ödediğine göre, nisan ayında diğer faturalara ödedi-
ği tutar kaç TL’dir?
A) 180 B) 200
N C) 210 D) 240
YI
YA
K Limonata
7
8. Sınıf
TEST
1
Denklem Çözme ve Problemler
II. Seçenek
360 TL peşin
+
A TL x 10 Taksit
I
Yukarıdaki elektrik süpürgesinin satış fiyatı için 2 farklı seçe-
V (V + 20)
nek sunulmaktadır:
R
Aylin Erhan
I. seçenekte 400 TL peşin ve kalanı 240 TL’lik 5 taksitte ödeme
A
II. seçenekte ise 360 TL peşinat, kalanı A TL’lik 10 taksit-
LA
te ödeme
Aylin ve Erhan bir pistte A noktasından zıt yönlere doğru mo-
tor sürmektedirler. Aylin motorunu dakikada V metre, Erhan II. seçeneği tercih ederek süpürgeyi satın alan bir kimsenin
ise (V + 20) metre hızla sürmektedir. ödeyeceği toplam tutar, I. seçeneği tercih eden birinin öde-
yeceği toplam tutardan %10 fazla olmaktadır.
İlk kez 10 dakika sonra B noktasında karşılaşıyorlar. Karşı-
laştıktan sonra Erhan B noktasından yoluna devam ederek Buna göre II. seçenekteki bir taksit tutarı kaç TL’dir?
8 dakika sonra A noktasına geliyor.
7.
x+1
2
=4
1
1–
4
matematik sınavında yanlış cevapladığı soru sayısına eşittir. 8. Aralarından 4 yaş fark olan iki kardeşin 2 sene sonraki yaş-
larının toplamının 2 sene önceki yaşlarının toplamına oranı
VÝP Yayýnlarý
A) 14 B) 12 C) 11 D) 10 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
30. Koordinat Sistemi
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.2. Koordinat sistemini özellikleriyle tanır ve sıralı ikilileri gösterir.
I
R
Koordinat Sistemi rnek|1
y
İki sayı doğrusunun 0 noktasında birbirleriyle dik kesişmesi sonu-
LA
cu oluşan sisteme koordinat sistemi denir. Sayı doğrularının ke- B A(3, 3)
sişim noktasına başlangıç noktası veya orijin, yatay sayı doğru-
suna x ekseni, dikey sayı doğrusuna y ekseni denir.
x
O
y ekseni
C(–5, –1) D
4
II. Bölge
(– ,+)
A(–3, 2)
3
2
I. Bölge
(+ ,+)
natlarını bulalım.
Buna göre koordinat sistemindeki;
özüm
(3, –4) noktası IV. bölgede,
A(–5, 2)
N
b) C(m – k, k ∙ m) noktası koordinat sisteminin hangi bölge- M
L
sindedir?
I
K
R
B(4, –2)
LA
Buna göre;
2
N b) P(–4, –3) noktasının yerini koordinat sisteminde gösteri-
niz.
YI
1
–4 –3 –2 –1 O
0 1 2 3 4 x
–1
–2
YA
–3
rnek|7
–4
Aşağıdaki koordinat sistemine doğrusal ve uç uca olacak şekil-
de eşit uzunlukta iki kalem yerleştirilmiştir.
Yukarıdaki koordinat sistemine köşelerinin koordinatları (3, 4),
(–4, –3) ve (3, –2) olan bir üçgen çiziliyor. y
Buna göre bu üçgenin alanının kaç birimkare olduğunu bu-
lalım.
P
özüm B(14, 4)
O x
K
Vİ
A(–10, –8)
rnek|5
A(2a – b, b – 1) noktası x ekseni üzerinde ve orijine 1 birim
| Matematik
uzaklıkta olduğuna göre, a’nın alabileceği değerlerin topla- A(–10, –8) ve B(14, 4) olduğuna göre, K noktasının koordi-
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
2
8. Sınıf
FA S
30.
Koordinat Sistemi İKÜ
L
rnek|8
Aşağıda bir yerleşim yerinin koordinat sistemine yerleştirilmiş krokisi gösterilmektedir. Krokide verilen Sakarya ve Sahil Caddeleri birbi-
rine paraleldir. Sakarya Caddesi’nde A ve B noktaları arasındaki mesafe 100 metre, Sahil Caddesi’ndeki C ve D noktaları arasındaki me-
safe ise 200 metredir.
y
Sakarya Caddesi
I
B
R
m
100
LA
D x
C
N
20 0 Sahil Caddesi
YI
Koordinat sisteminde A noktasının koordinatları (–14, 2), B noktasının koordinatları (–6, 4) ve C noktasının koordinatları (–12, –6)
olduğuna göre, D noktasının koordinatlarını bulalım.
özüm
YA
P
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
30.
L Koordinat Sistemi
İKÜ
FA S
rnek|10
Aşağıdaki koordinat sistemine, kenarları eksenlere paralel olacak şekilde ABCD karesi biçiminde bir kağıt yerleştirilmiştir. Kağıt y ekse-
nine paralel olacak şekilde [EF] boyunca aşağıdaki gibi kendi üzerine katlanıyor. Kağıdın C köşesinin koordinatları (10, 8), katlandıktan
sonra A köşesinin yeni yerinin koordinatları (8, –4) oluyor.
y y
D E C(10, 8) D E C(10, 8)
I
R
LA
O x O x
A F B A F B
(8, –4)
N
YI
b) E noktasının koordinatlarını bulalım.
YA
P
rnek|11
Vİ
O x
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
30.
Koordinat Sistemi İKÜ
L
rnek|12 y
Sinan
O x B
I
R
A
Meral
Yukarıda bir oyun alanının koordinat sistemine çizilmiş şekli gösterilmektedir. Meral oyun alanında oynayan arkadaşlarına A noktasın-
LA
dan, Sinan ise B noktasından bakmaktadır. Aşağıda ise Meral ve Sinan’ın kendilerine göre soldan sağa doğru arkadaşlarını hangi sıra
ile gördükleri gösterilmiştir.
A) y B) y
Osman
YA
Ali
Hayriye Melek
O x B O Osman x B
Melek
Ali Hayriye
A A
P
C) y D) y
Hayriye Melek
Vİ
Osman Osman
O x B O x B
Melek Hayriye Ali
Ali
| Matematik
A A
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
30.
L Koordinat Sistemi
İKÜ
FA S
rnek|13
Aşağıda bir parkın koordinat sistemi üzerine yerleştirilmiş görüntüsü verilmiştir. Murat A(–3, k), Ali B(–11, –2), Ergin C(m, –2) ve Kaan
D(–3, –12) noktalarında bulunmaktadır.
Murat
A(–3, k)
I
R
x
O
B(–11, –2)
C(m, –2) Ergin
LA
Ali
Kaan
D(–3, –12)
N
Murat ve Kaan’ın Ali ve Ergin’e olan uzaklıkları eşit olduğuna göre k + m’nin değerini bulalım.
özüm
YI
YA
rnek|14
N b M (a + b) ∙ h
Yamuğun alanı dir. İkizkenar yamukta |KN| = |ML|’dir.
2
h
K a L y
C B(8, 6)
P
h
Vİ
x
O A
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Koordinat Sistemi 1
1. Eş büyüklükteki 13 apartmanın yan yana inşa edilmesiyle oluşturulmuş bir bloğun koordinat sistemine yerleştirilmiş şekli aşağıda-
ki gibidir.
I
R
A(29, 26)
LA
B
N O
x
YI
Bu bloğun A noktasının koordinatları (29, 26) olduğuna göre, B noktasının koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?
2. Aşağıdaki havaalanının zemini dikdörtgen şeklinde eş betonlar kullanılarak yapılmıştır. Havaalanındaki uçakların konumları koordi-
natlar ile belirlenmektedir.
P
A(–18, 14)
C
Vİ
| Matematik
B(24, –10)
A noktasındaki uçağın koordinatları (–18, 14), B noktasındaki uçağın koordinatları (24, –10) olarak belirlendiğine göre, C nok-
tasındaki uçağın koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?
I
tanesi doğrudur?
R
x
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
LA
(–4, –3)
A) I. B) II. C) III.
N
D) IV.
C) I ve III. D) II ve III.
P
O x
Vİ
A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
31. Doğrusal İlişkiler
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.3. Aralarında doğrusal ilişki bulunan iki değişkenden birinin diğerine bağlı olarak nasıl değiştiğini tablo ve denklem ile ifade
eder. M.8.2.2.5. Doğrusal ilişki içeren gerçek hayat durumlarına ait denklem, tablo ve grafiği oluşturur ve yorumlar.
I
R
Tabloda süre x ile, doldurulan akaryakıt miktarı y ile gösterildiğin-
Doğrusal İlişkiler
de denklem y = 300x şeklinde olur. Buna göre (x, y) sıralı ikilisi
yerine (x, 300x) yazabiliriz.
LA
Tablodaki verilerle bir grafik çizersek, çizdiğimiz grafik doğru-
sal olur.
Grafik: Süreye Bağlı Tankere Doldurulan
Akaryakıt Miktarı
y Akaryakıt Miktarı
1200
900
(Litre)
YI
Tablo: Süreye Bağlı Tankerdeki Akaryakıt Miktarı 600
300
Süre (dakika) 1 2 3 4 5
Süre (dakika)
Akaryakıt Miktarı (Litre) 300 600 900 1200 1500 0 1 2 3 4 5 x
YA
1
8. Sınıf
31.
L Doğrusal İlişkiler
İKÜ
FA S
rnek|2 rnek|3
Aşağıdaki grafikte bir otobüsün hareketinden sonra süre (x) ile Aşağıdaki bir fidanın geçen süre ile boy uzunluğu arasındaki doğ-
kilometre cinsinden aldığı yol (y) arasındaki doğrusal ilişki gös- rusal ilişkinin grafiği gösterilmiştir.
terilmiştir.
Grafik: Bir fidanın aylara göre boy uzunluğu
Grafik: Süreye Bağlı Olarak Otobüsün Aldığı Yol
Boy (cm)
y Alınan Yol (km)
75
450
69
I
360 63
57
R
270
51
180 45
90
LA
Süre (saat)
0 1 2 3 4 5 x 0 1 2 3 4 5 Süre (Ay)
a) Alınan yol (y) ile süre (x) arasındaki doğrusal ilişkinin denk- a) Süre (x) ile boy uzunluğu (y) arasındaki doğrusal ilişkinin
lemini yazalım. denklemini bulalım.
N
YI
b) Otobüsün 8. saatin sonunda kaç kilometre gittiğini bula- b) 12. ayın sonunda fidanın boyu kaç santimetre olur?
lım.
YA
rnek|4
İçinde bir miktar su bulunan bir su deposu, sabit hızla su akıtan bir çeşme tarafından doldurulmak-
tadır. Depodaki su miktarı 6. dakikanın sonunda 102 litre, 10. dakikanın sonunda 134 litre olmuştur.
| Matematik
özüm
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
31.
Doğrusal İlişkiler İKÜ
L
rnek|5 rnek|6
Aşağıdaki grafikte A şehrinden B şehrine gitmekte olan bir aracın
Grafik: Depodan Sızan ve Depoda Kalan
geçen süreye bağlı olarak gideceği şehre kalan mesafesi göste- Su Miktarının Süreye Bağlı Değişimi
rilmektedir.
Su Miktarı (Litre)
Grafik: Aracın Geçen Süreye Bağlı Kalan Mesafesi
Kalan Mesafe
(km)
Depodan sızan su
I
720
150
R
480 Depodan kalan su
0 Süre (Saat)
6
LA
Süre
0 (Saat)
2 5
İçi dolu bir deponun dibindeki çatlaktan su sızmaya başlamıştır.
Buna göre; Yukarıdaki grafikte depodan sızan suyun ve depoda kalan suyun
a) Geçen süre (x) ile kalan mesafe (y) arasındaki doğrusal zamana bağlı olarak değişimi gösterilmektedir.
ilişkinin denklemini yazalım.
rnek|7
Duru kumbarasına her gün eşit miktarda para atarken, Ümit kum-
Grafik: Duru’nun Grafik: Ümit’in
barasından her gün eşit miktarda para harcamaktadır.
Kumbarasındaki Kumbarasındaki
Vİ
163
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14
40
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
31.
L Doğrusal İlişkiler
İKÜ
FA S
rnek|8
Aşağıda Mehmet’in aracının lastiklerinin taban, yanak, jant bölümleri ve bunların ölçüleri verilmiştir.
I
Genişliği (mm) Yüksekliği (%) Çapı (inç)
R
(A) (B) (C)
C
190 55 R16
LA
N
Aşağıdaki grafiklerde bu ölçülerin değişiminin yakıt tüketimine etkisi gösterilmektedir.
YI
Taban genişliği (mm) Yanak yüksekliği (%) Jant Çapı (inç)
YA
Buna göre Mehmet, aracının lastiklerini aşağıda ölçüleri verilen lastiklerden hangisi ile değiştirirse aracının yakıt tüketiminde
azalma olur?
Vİ
özüm
| Matematik
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
31.
Doğrusal İlişkiler İKÜ
L
rnek|9
Bir kurumda bulunan iki fotokopi makinesinden birincisinde A marka, ikincisinde B marka toner kullanılmaktadır.
Aşağıda fotokopi çekim sayısına göre bu makinelerde kalan toner miktarını gösteren doğrusal grafik verilmiştir.
120 A
I
100 B
R
80
60
40
LA
20
0
2000 Çekim Sayısı
(adet)
100 gramlık A marka tonerin fiyatı 500 TL ve 80 gramlık B marka tonerin fiyatı 750 TL’dir.
Bir ay içinde birinci makine ile 15 000 çekim, ikinci makine ile 32 000 çekim yapıldığında kurumun aylık toner maliyeti toplam
kaç TL olur?
A) 3000 B) 3500
N C) 4000 D) 4500
YI
MEB ÖRNEK SORU
özüm
YA
rnek|10 rnek|11
Babası Aysel’e içinde bir miktar para olan bir kumbara hediye et- Murat öğretmeninin verdiği bir kitaptan her gün eşit sayıda sayfa
P
miştir. Aysel aldığı kumbaraya her gün eşit miktarda para atmak- okumaktadır. Aşağıdaki tabloda bazı günlerdeki kalan sayfa sa-
tadır. Aşağıdaki tabloda kumbaradaki para miktarının günlere gö- yıları gösterilmiştir.
re değişimi gösterilmektedir.
Vİ
Buna göre kumbarada kaçıncı gündeki para miktarı, 10. doğrusal ilişkinin denklemini yazalım.
gündeki para miktarının 3 katı olur?
VÝP Yayýnlarý
özüm
özüm
5
8. Sınıf
31.
L Doğrusal İlişkiler
İKÜ
FA S
rnek|12
Aşağıdaki şekilde verilen 1. kapta 58 litre, 2. kapta 20 litre su vardır. 1. kabın dibindeki bir musluk açıldığında 2. kaba sabit hızla su bo-
şalmaya başlıyor. Verilen grafikte 1 ve 2. kaptaki su miktarı ile geçen süre arasındaki doğrusal ilişki gösterilmiştir.
I
2. Kap
1. Kap 42
R
1. Kap
20
20 litre
LA
0 Süre (Dakika)
2. Kap 4
Buna göre kaç dakika sonra 2. kaptaki su miktarının 1. kaptaki su miktarının 2 katı olacağını bulalım.
özüm
N
YI
YA
rnek|13
Aralarında 60 km mesafe bulunan A ve B noktalarındaki iki araç aynı yöne doğru sabit hızlarla hareket etmektedir. B noktasındaki aracın
hızı saatte 60 kilometredir. Verilen grafikte süreye bağlı olarak iki araç arasındaki mesafe gösterilmektedir.
15
A 60 km B
0 Süre (Saat)
5
| Matematik
Buna göre A noktasındaki aracın hızının saatte kaç kilometre olduğunu bulalım.
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Doğrusal İlişkiler 1
1.
34 °C
I
15 °C
R
–6 °C 9 cm
LA
5 cm
N
Yukarıdaki şekilde gösterilen termometrede cıvanın yüksekliği ile sıcaklık arasında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. Termometre
–6 °C’yi gösterirken cıvanın yüksekliği 5 santimetre, 34 °C’yi gösterirken cıvanın yüksekliği 9 santimetre olmaktadır.
YI
Buna göre 15 °C’yi gösteren termometredeki cıvanın yüksekliği (?) kaç santimetredir?
2. Aşağıdaki grafikte bir taşıma firmasının mesafeye göre aldı- 3. Aşağıdaki tabloda bir bitkinin boyunun aylara göre değişimi
ğı nakliye ücreti gösterilmektedir. gösterilmiştir.
Grafik: Mesafeye Göre Nakliye Ücreti Tablo: Zamana Göre Bitkinin Uzunluğu
P
340 1 43
2 47
Vİ
200 3 51
4 55
0 Mesafe (km)
20 ... ...
| Matematik
Adem Bey bu firmaya bir yük taşıtarak karşılığında 704 TL Buna göre geçen süre (x) ile bitkinin boyu (y) arasındaki
ödemiştir. doğrusal ilişkinin denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
VÝP Yayýnlarý
4. Bir dil kursu yeteri kadar başvuru olursa bir sınıf açmakta ve kurs fiyatını katılımcı sayısına göre belirlemektedir. Aşağıdaki grafikte
katılımcı sayısına göre kişi başı kurs ücreti gösterilmektedir.
2500
I
R
2100
LA
Katılımcı
10 20 Sayısı
B) 47 500
N
Buna göre 25 kişinin katılımıyla açılan bir sınıftaki katılımcıların kursa ödedikleri toplam ücret aşağıdakilerden hangisidir?
0 Süre (dakika)
A) y = 3x – 3 6 8
VÝP Yayýnlarý
B) y = 4x – 3
Buna göre su boşaltılma işlemine başlandıktan kaç da-
C) y = 3x + 1
kika sonra akvaryum tamamen dolar?
D) y = 4x + 1
A) 64 B) 70 C) 72 D) 78
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
32. Doğrusal Denklemlerin Grafiği
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.4. Doğrusal denklemlerin grafiğini çizer.
I
R
Doğrusal Denklemlerin Grafiği rnek|1
y=0 y = –3 x=4 x = –3
LA
Eksenlere Paralel Doğruların Grafiği
Yukarıda denklemleri verilen doğruları aşağıdaki koordinat
a bir gerçek sayı olmak üzere y = a şeklindeki doğrular x ek-
sistemine çizelim. Doğrular arasında kalan bölgenin alanının
senine paraleldir.
kaç birimkare olduğunu bulalım.
Aşağıda y = 3 ve y = –2 doğrularının grafikleri verilmiştir.
y
y 4
4
3
2
1
y=3
N 3
1
YI
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
–1 –4 –3 –2 –1 1 2 3 4 x
0
–2 y = –2 –1
–3
–2
–4
–3
YA
Aşağıda x = 0 ve x = –4 doğrularının grafikleri verilmiştir. a ve b sıfırdan farklı bir gerçek sayı olmak üzere ax + by = 0 şek-
lindeki doğrular eksenlere paralel olmayacak biçimde orijinden ge-
P
y
4 çer. Orijinden geçen doğruların denklemlerinde sabit terim sıfırdır.
3
2x + y = 0 doğrusunun grafiğini çizelim.
2
Vİ
y a) y
4 4
3 3
2 2
1 1
–4 –3 –2 –1 1 2 3 4 x
I
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x 0
–1 –1
R
–2 –2
–3 –3
2x + y = 0 –4
–4
LA
b) y
4
Orijinden Geçmeyen ve Eksenleri Kesen Doğruların Grafiği
3
a, b ve c sıfırdan farklı bir gerçek sayı olmak üzere ax + by + c = 0
2
şeklindeki doğrular orijinden geçmeyecek şekilde eksenleri ke-
sen doğrulardır. Eksenleri kesen doğruların denklemlerinde sa-
bit terim sıfırdan farklıdır.
0 1 2 3 4 x
YI
–1
–3
y yerine 0 yazdığımızda x = 2 elde ederiz.
–4
Elde ettiğimiz (0, –4) ve (2, 0) noktalarını koordinat sisteminde
YA
y
4
3
2x – y = 4
2 rnek|3
1 Aşağıdaki denklemlerin karşılarında verilen kutucuklardan
uygun olanı işaretleyelim.
P
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
–1
3x = 6
rnek|2
VÝP Yayýnlarý
y+2=0
Aşağıda denklemleri verilen doğruların grafiklerini çizelim.
a) 3x – 2y = 6
b) 3x + 4y = 12
2
8. Sınıf
FA S
32.
Doğrusal Denklemlerin Grafiği İKÜ
L
rnek|4 rnek|6
Aşağıdaki koordinat sisteminde x + 2y = 4 doğrusunun grafiği
verilmiştir. Bu doğru üzerinde bulunan K noktasının apsisi a, or-
dinatı –1, L noktasının apsisi –2 ve ordinatı b’dir.
y
2x + = 4 doğrusu ile ilgili aşağıda verilenlerden
3
doğru olanları işaretleyelim.
I
x + 2y = 4 x eksenini kestiği noktanın apsisi 2’dir.
R
L
b (1, 6) noktası doğru üzerindedir.
LA
–2
–1
K
özüm
N
YI
rnek|7
YA
ği verilmiştir.
D C 3x = 5y
y
P
3y – 2x = 18
O
Vİ
x
A B
x 6 birim
O
| Matematik
Buna göre doğru ile eksenler arasında kalan üçgensel böl- |OA| = 6 birim olduğuna göre karenin alanının kaç birimka-
VÝP Yayýnlarý
3
8. Sınıf
32.
L Doğrusal Denklemlerin Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|8
Aşağıdaki koordinat düzleminde x ekseni üzerine eşit aralıklarla noktalar çizilmiş fakat aralarının kaçar birim olduğu belirtilmemiştir. Bu
noktalardan birer tanesinin üzerinde bulunan ağaçların uçları y = 2x + 100 doğrusu üzerindedir.
y = 2x + 100
I
R
120 birim
LA
O I. Ağaç II. Ağaç x
I. ağacın boyu 120 birim olduğuna göre, II. ağacın boyu kaç birimdir?
A) 140
özüm
B) 145
N C) 150 D) 160
YI
YA
rnek|9
P
d
e genin alanı 24 br2 olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi
C
e doğrusunun denklemidir?
A) y – x = 4 B) 2y – x = 8
24 br2
| Matematik
C) 2y + x = 8 D) y – 2x = 8
A O B
özüm
x+y=4
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
32.
Doğrusal Denklemlerin Grafiği İKÜ
L
rnek|10
Bursa
Eskişehir
Balıkesir x
I
O
R
Kütahya
LA
Uşak
Manisa
N
Sınıfta öğrencilerine koordinat sistemi ve doğru grafiklerini anlatan Gülay Hanım bir harita üzerine koordinat sistemi çizmiştir. Daha sonra
öğrencilerine bu koordinat sistemine y = –x ve x = 0 doğrularını çizerek, bu doğruların aralarında kalan şehirleri söylemelerini istemiştir.
özüm
YA
P
rnek|11
y
Yandaki koordinat sistemine bir evin planı çizilmiştir. Planda-
ki havuzun iki kenarı x ve y eksenleri üzerindedir. Havuzun bir
Vİ
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20
HAVUZ özüm
O 6 birim x
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
32.
L Doğrusal Denklemlerin Grafiği
İKÜ
FA S
rnek|12
Aşağıdaki koordinat sisteminde verilen A, B ve C ağaçları x ekseni üzerinde olup uç noktaları 5y – x = K doğrusu üzerindedir.
5y – x = K C
I
A
R
15 birim
LA
O 10 20 40 x
A ağacının yüksekliği 15 birim olduğuna göre, B ve C ağaçlarının boy uzunluklarının toplamı kaç birimdir?
A) 35
özüm
B) 36
N C) 38 D) 39
YI
YA
rnek|13 rnek|14
y
y
2y – x = 4
5y – 3x = 30 A
x = –5
P
x
Vİ
O
x
A B O
4 eş kare koordinat sistemine yukarıdaki gibi yerleştirilmiştir.
özüm
6
8. Sınıf
TEST
Doğrusal Denklemlerin Grafiği 1
1.
y
x = 36 x = 42
x + 3y = 90
I
R
A
LA
B
x
O
N
Yukarıdaki koordinat sistemine içinden yol geçen bir parkın planı çizilmiştir. Parkın A ile gösterilen kısmı x = 36, x + 3y = 90 ve ek-
2. Aşağıda verilen noktalardan hangisi x – 10y = 1 doğru- 4. Aşağıdaki koordinat düzleminde x + y = 6, y = 2x + 6 doğ-
su üzerindedir? ruları ile x ekseni arasında kalan bir üçgen verilmiştir.
y
A) (11, 10) B) (21, 2)
x+y=6 y = 2x + 6
P
x
O
3. (1, 4) noktası aşağıdakilerden hangisinde verilen doğru-
| Matematik
A) y B) y
8
f
O x –4
O 4 x O x
I
–8
R
C) y D) y
LA
Yukarıdaki koordinat düzleminde verilen d, e ve f doğru- 4
larının denklemi aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
–8 O x –4 O x
d doğrusu e doğrusu f doğrusu
–8
A) y=3 x = –3 y=0
B) x=3 y = –3 x=0
C)
D)
y=3
x=3
x = –3
y = –3
x=0
y=0
N
YI
YA
2
O x O 2 x
–1
K
Vİ
x
O C) y D) y
| Matematik
O x O x
Buna göre çemberin sınırladığı bölgenin alanı kaç birim-
–2 –2
karedir? (p’yi 3 alınız.)
A) 12 B) 24 C) 27 D) 48
8
8. Sınıf
FASİKÜL
DOĞRUSAL DENKLEMLER
33. Eğim
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.2.6. Doğrunun eğimini modellerle açıklar, doğrusal denklemleri ve grafiklerini eğimle ilişkilendirir.
I
R
Eğim rnek|2
Aşağıda verilen merdivenin eğimi % 60 olup her bir basamağı-
LA
nın genişliği 30 cm’dir. Zeminde duran Reyhan’ın boyu 154 cm,
9 metre merdivenin en üstünde duran Mehmet’in boyu ise 161 cm’dir.
150 metre
Eğim = m =
Dikey uzunluk
Yatay uzunluk
N 161 cm
YI
9 3 Reyhan
m= = ’dir.
150 50 154 cm
30 cm
Bu eğimi yüzde olarak da ifade edebiliriz:
3
YA
m = 100 ∙ = %6
50
özüm
rnek|1
Bir uçak eğimi 0,08 olan bir rota boyunca yükselmektedir.
P
?
Vİ
rnek|3
4000 metre Eğimi 1 olan doğrusal bir yolda bayır aşağı yürüyen bir kişi ilk
12
konumundan 120 metre aşağıya inmiştir.
| Matematik
Uçak bu şekilde yatayda 4000 metre yol aldığında kaç met- Buna göre bu kişinin ilk ve son konumları arasındaki yatay
re yükselir? mesafeyi bulalım.
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
1
8. Sınıf
33.
L Eğim
İKÜ
FA S
rnek|4
Bir nehrin iki yakasındaki A ve B noktaları aynı seviyededir. Bu noktalar arasında şekilde gösterildiği gibi üç bölümden oluşan bir köp-
rü inşa edilmiştir. Köprünün I numaralı bölümü % 15 eğime sahip olup yatayda 14 metrelik bir uzunluğa sahiptir. II. numaralı bölümü ise
% 5 eğime sahip olup yataydaki uzunluğu 6 metredir.
II
I %5
III
%15
A B
I
14 m 6m 20 m
R
LA
Buna göre yatayda 20 metre uzunluğa sahip olan köprünün III numaralı bölümünün eğiminin yüzde kaç olduğunu bulalım.
özüm
N
YI
rnek|5
YA
Aşağıda bir evin çatısı gösterilmektedir. Çatının A ile B noktaları arasındaki eğimi % 50, B ile C noktaları arasındaki eğimi % 25’tir.
%2 5
0
%5
?
P
A C
18 metre
Vİ
| Matematik
Çatının A ve C noktaları arasındaki mesafe 18 metre olduğuna göre, çatının yüksekliğinin (?) kaç metre olduğunu bulalım.
özüm
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
33.
Eğim İKÜ
L
rnek|6
Aşağıda verilen 120 cm yüksekliğindeki platforma çıkmak için A noktasından eğimi % 40 olacak şekilde bir tahta yerleştirilmiştir. Şekil-
deki forklift eğimi en fazla %30 olan rampalara tırmanabildiğinden B noktasına eğimi % 30 olacak şekilde başka bir tahta yerleştirilmiştir.
Tahtalar
120 cm
0
%4
I
im
Eğ
R
B A
LA
özüm
rnek|7
F G H I
3.Durak
DİKEY
B C D E
2.Durak
1.Durak
A
P
YATAY
Yukarıdaki kareli zeminde verilen A noktasından yola çıkan bir hareketli, eğimi 1 olan yolu izleyerek 2. duraktaki noktalardan birine ulaş-
tıktan sonra bu noktadan eğimi 2 olan yolu izleyerek 3. duraktaki noktalardan birine ulaşıyor.
Vİ
Ardışık iki durak arasında izlediği yollar doğrusal olduğuna göre bu hareketli, 3. durakta bulunduğu noktadan eğimi 3 olan yolu
izleyerek 4. duraktaki hangi noktaya ulaşır?
A) K B) L C) M D) N
| Matematik
MEB SORUSU
özüm
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
33.
L Eğim
İKÜ
FA S
rnek|8
Yana verilen I, II ve III numaralı rampaları eğim-
lerine göre küçükten büyüğe doğru sıralayalım.
özüm
I III
II
I
R
LA
rnek|9
Bir binanın acil çıkış kapısı kaldırımdan daha yüksek olduğu için kapının önüne yükseklikleri 15 cm, derinlikleri 125 cm olan iki basamak-
lı bir merdiven ve bu merdivenin yanına bir engelli rampası yapılmıştır.
N
YI
YA
125 cm
15 cm
125 cm
15 cm
P
Vİ
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
33.
Eğim İKÜ
L
Koordinat sisteminde denklemi y = mx + c olan bir doğrunun Aşağıdaki koordinat düzlemlerinde verilen doğruların eğim-
I
2y = –4x + 10 (Eşitliğin her iki tarafını 2’ye bölelim.) –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
R
–1
y = –2x + 5
–2
Doğrunun eğimi x’in katsayısı olan –2’dir. –3
LA
Eğim: ............
–4
rnek|10
Aşağıda denklemleri verilen doğruların eğimini bulalım. b) 4
y
3
a) y = –2x – 8
b) y = x + 1 N –4 –3 –2 –1
2
0 1 2 3 4 x
YI
–1
–2
c) y = –1 –3
Eğim: ............
–4
YA
d) 2y + 3x – 12 = 0
e) x – 2y = 6 VİPNOT
x eksenine paralel doğruların eğimi sıfırdır.
x y y eksenine paralel doğruların eğimi tanımsızdır.
f) + =1
2 5
P
c) 4
y
Vİ
d
3
e
2
1
rnek|11
| Matematik
–4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 x
3y + ax + 1 = 0 denkleminin belirttiği doğrunun eğimi 2 ol-
–1
VÝP Yayýnlarý
VİPNOT VİPNOT
Koordinat sisteminde sağ tarafa eğik doğruların eğimi pozitif, Koordinat sisteminde birbirine paralel doğruların eğimi eşittir.
sol tarafa eğik doğruların eğimi negatiftir.
Birbirine dik doğruların eğimlerinin çarpımı –1’dir.
d) 4
k y rnek|14
3
Aşağıdaki koordinat düzleminde d // e ve f ^ e olduğuna gö-
I
2
re, e ve f doğrularının eğimlerini bulalım.
m
R
1
y
–4 –3 –2 –1 1 2 3 4 x f
0
–1
LA
–2 d
3
–3
e
Eğim (m): ........ –5
–4
4 x
–1
rnek|13
Aşağıdaki koordinat düzlemlerinde verilen doğruların eğim- N
YI
lerini bulalım. özüm
a)
y
B(3, 3)
YA
rnek|15
0 x Aşağıdaki koordinat sisteminde verilen ve A(2, 5) noktasın-
dan geçen doğrunun eğimi 1 ’dir. Buna göre d doğrusu ile
2
A(–4, –2) eksenler arasında kalan üçgensel bölgenin alanını bulalım.
y
P
A(2, 5)
b) y
Vİ
A(–2, 6)
O x
| Matematik
0 x
VÝP Yayýnlarý
B(6, –4)
özüm
6
8. Sınıf
TEST
Eğim 1
1.
II
I
R
180 cm
I
LA
200 cm 200 cm
Yukarıda 180 santimetre yüksekliğindeki bir platforma çıkmak için inşa edilmiş I ve II numaralı bölümlerden oluşan bir rampa gös-
terilmektedir. Rampaların zemindeki yatay uzunlukları 200’er santimetredir.
A)
1
6
B)
1
3 N
I numaralı rampanın eğimi, II numaralı rampanın eğiminin 2 katı olduğuna göre, II numaralı rampanın eğimi kaçtır?
C)
3
10
D)
3
5
YI
YA
II
P
Vİ
I
| Matematik
21 11 6
A) 1 B) C) D)
20 10 5
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Eğim
I
E
R
C
Yukarıdaki koordinat sisteminde verilen d doğrusunun
B
LA
eğimi kaçtır?
A 3 2 2 3
A) – B) – C) D)
2 3 3 2
|AB|
Buna göre kaçtır?
|BC|
5 4 3
A)
4
B)
3
C)
2
N
D) 1
7.
e
y
YI
(6, 2) d
4. 100 cm
16 cm O x
YA
A B
I
1. Ergün, aralarında belirli bir doğrusal ilişki bulunan 200 sayıdan oluşan bir tablo hazırlamıştır. Kartondan kestiği bir şablonu bu tab-
R
lo üzerinde öteleyen Ergün, şablonda görülen sayıları toplayıp sonucu not ediyor.
13 + 89 + 93 + 97 = 292
LA
1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57 61 65 69 73 77
81 85 89 93 97 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
... N
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
YI
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
YA
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ergün'ün not ettiği sayılardan biri 2164 olduğuna göre, bu toplamı elde ederken şablonda görülen sayılardan biri aşağıda-
kilerden hangisidir?
2. Koordinat sisteminde d ve e doğruları ile ilgili aşağıdaki bil- 3. Koordinat Çayı, koordinat düzleminde; x + 2y = 2 doğrusu
giler veriliyor: boyunca ilerlemektedir.
– d doğrusu x eksenine paraleldir. Koo
rdin
Vİ
at Ç y
– e doğrusu y eksenine paraleldir. ayı
– d ve e doğruları (7, – 2) noktasında kesişirler.
1
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 2
O x
| Matematik
Reykjavik
I
R
LA
Hız: 550 knot
N İstanbul
YI
Uçağın yakıt tüketimi, 450 knot hızla uçarken saatte ortalama 3000 litre iken 550 knot hızla uçarken saatte ortalama 4000 litredir.
Uçak yakıtının 1 litresi 2 liradır.
Yolcu kapasitesi, tamamı gidiş - dönüş biletli olmak üzere 250 olan uçakta gidişte ve dönüşte boş koltuk bulunmadığına gö-
re, 1000 lira olan gidiş - dönüş yolcu biletinin yüzde kaçı ile bu yolculuğun yakıt masrafı karşılanabilmektedir?
YA
5. Manav işleten Necip bey, domateste "3 kilosu 10 lira", pata- 6. Kuru yemişçi işleten Muharrem Bey, dükkanında iki çeşit fıs-
teste "4 kilosu 10 lira" şeklinde 1 günlük bir kampanya yap- tığı karıştırıp satmaktadır.
mıştır.
Siirt'ten getirttiği fıstığın kilogramını 80 liradan satın alan Mu-
Vİ
Gün boyunca manava gelen müşteriler, 3 kilodan fazla do- harrem Bey, Antep'ten getirttiği fıstığın kilogramına ise 100
mates, 4 kilodan fazla patates almamıştır. Gün sonunda sa- lira ödemektedir.
tılan domates ve patateslerin toplam kütlesi eşit olmuştur.
Muharrem Bey, iki çeşit fıstıktan hazırladığı karışımın
Kampanyadan faydalanmak istemeyen müşterisi olursa kilogramını 138 liradan sattığında % 50 kâr elde ettiğine
| Matematik
domatesin kilosunu 4 liradan, patatesin kilosunu 3 lira- göre, karışımdaki Antep fıstığının kütlece yüzdesi aşağı-
VÝP Yayýnlarý
dan satan Necip Bey'in eline gün sonunda domates ve dakilerden hangisidir?
patates satışından 574 lira geçtiğine göre, en fazla kaç
kilo domates satmıştır? A) % 20 B) % 40 C) % 50 D) % 60
A) 95 B) 97 C) 98 D) 99
2
8. Sınıf
FA S
34.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
7. Dünya yüzeyi, koordinat düzleminde olduğu gibi boylamasına ve enlemesine çizgilere ayrılmıştır. Dünya yüzeyini boylamasına böldü-
ğü varsayılan çizgilere boylam (meridyen), enlemesine böldüğü varsayılan çizgilere enlem (paralel) denir.
Ülkemiz 26° ve 45° doğu meridyenleri (DM) ile 36° ve 42° kuzey paralelleri (KP) arasında konumlanmıştır.
Aşağıdaki görselde ülkemizden geçtiği varsayılan 30° ve 40° doğu meridyenleri ile 40° kuzey paraleli gösterilmiştir.
30° DM 40° DM
İstanbul
I
R
40° KP Ankara
LA
28,58 doğu meridyeni 41,08 kuzey paralelidir.
N
Boylam ve enlemlere göre; başkentimiz Ankara'nın konumu 32,52 doğu meridyeni, 39,56 kuzey paraleli iken İstanbul'un konumu
Ankara, Dünya'nın orijini olarak kabul edilirse ardışık iki merdiyen ve paralel arası 1 birim kabul edilmek üzere İstanbul'un
YI
koordinatları aşağıdakilerden hangisi olur?
A) 85 B) 87 C) 89 D) 91
3
8. Sınıf
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
10. Emekli matematik öğretmeni Fehmi Bey, bulunduğu ilçedeki 3 salonlu sinemayı satın alıp ismini Koordinat Sineması olarak değiş-
tirmiştir.
Fehmi Bey, aşağıdaki görselde verilen sinemanın 2. salonundaki koltuk isimlendirmesini tekrardan yaparak A, B, C, Ç, ... harfleri ye-
rine sırasıyla 1, 2, ,3, 4, ... sayılarını koymuş, D sırasını x ekseni, 15. koltukların bulunduğu doğrultuyu ise y ekseni olarak belirlemiştir.
I 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 Ğ
I
R
G 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
M M
E 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 F E
R R
LA
D D
İ E 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 İ
V V
E E
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 D
N N
L L
E Ç E
2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
R
1 3 5 7 9 11
N
13 15 17 19 21 23 25 27 29 C
R
YI
B 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 A
YA
PERDE
75
3774
37
48
17
38
1748
67
A
8
75
SİNEM İ
5
39
6738
25
SİNE
BİLET
5758
M
BİLE A
2539
SA
BİL MA
SAL
P
ON
Tİ
LO Ö
LTU K B6 2 /
6
Tİ
N 2 ĞR
377
/ KO KOL
SİN İLET
E
N2 ÖĞR TUK
3
İ
E
8
SİN
SALO ÖĞRENC E
174
D1
NCİ E20
/
B
EM
738
KO Cİ
K
EN
RE LTU
586
LT
A
UK
957
Cİ
ÖĞ KO
N
253
İ
F1
Vİ
/
1
2 N
LO
77
37
SA
48
817
6 73
58
57
39
25
| Matematik
Fehmi Bey salonu satın almadan önce 2. salondan bilet alan dört öğrencinin koltuk numaraları B6, D13, E20 ve F11 olduğu-
na göre, bu biletlerin yeni koordinatları aşağıda verilenlerden hangisi olamaz?
A) (– 9, – 3) B) (–2, 0) C) (1, 5) D) (– 4, 2)
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
34.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
Aşağıdaki görselde, bir hava limanına inmek için sabit hızla alçalmakta olan 1283 ve 1579 sefer sayılı uçaklar ile bu hava limanın-
dan kalkan ve sabit hızla yükselmekte olan 2020 sefer sayılı uçağın bulunduğu feet cinsinden yükseklikleri gösteren doğrusal iliş-
ki grafiği verilmiştir.
1283
2500
I
1500
R
LA
Ferhat Çetin Hava Limanı
Uçakların iniş ve kalkış noktaları aynı pist olduğuna göre, aşağıdaki 1 ve 2. soruları yukarıda verilen görsel ve metne göre cevaplayınız.
N
11. 1579 sefer sayılı uçak, 1283 sefer sayılı uçaktan kaç dakika sonra piste inmiş olur?
YI
A) 2,5 B) 4 C) 5 D) 7,5
YA
12. 2020 sefer sayılı uçak, 1283 sefer sayılı uçak piste inmeden 7 dakika önce pistten havalandığına göre, her dakika kaç feet
yükselmektedir?
13. “Bu sene sanal paraya yatırım yapanlar 3 yatırıp 5 aldılar.” 14. Saat 09.00 10.00 11.00 12.00
Yatırım Uzmanı Malik
Doluluk Oranı (%) 64 76 88 100
y=⋅x
| Matematik
5
8. Sınıf
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
15. Şehirlerarası yük taşımacılığı yapan bir nakliye firmasının; kullandığı tırların yakıt tüketimi, uzaklık, yük ve aldığı ücret arasındaki doğ-
rusal ilişkiler aşağıdaki grafiklerle gösterilmiştir.
Grafik: Taşıdığı Yüke Göre Harcadığı Grafik: Yükü Taşıdığı Uzaklığa Grafik: Her Yük Birimi İçin Alınan
Yakıt Göre Alınan Ücret Ekstra Ücret
16
35
15
I
20
R
5
Yük (ton) Uzaklık (km) Yük (ton)
15 500 20
LA
Bu firma ile anlaşma yapan tekstil fabrikası sahibi Nuri Bey, üst üste 3 gün boyunca taşınacak tekstil ürünleri ile ilgili aşağıdaki tab-
loyu firmaya iletmiştir.
50
N 1250
750
İşi kabul eden nakliye firmasının litresi 5 TL olan yakıt masrafı çıkarıldığında bu işteki kârı kaç TL'dir?
YI
A) 51 725 B) 52 225 C) 52 625 D) 53 125
YA
16. Erzincan'da organik değirmen unu üretip bu ürünün internetten satışını yapan Muazzez Hanım, İstanbul'da organik ürünler satan
Semiha Hanım'a aşağıda belirtilen özelliklere göre fiyat teklifi vermiştir.
Aşağıdaki grafiklerde satış özelliklerinin değişiminin unun kilogram fiyatına etkisi görülmektedir.
Buna göre Semiha Hanım, seçeneklerde un miktarı / nakliye mesafesi / un kalitesi belirtilen siparişlerden hangisini alırsa ke-
sinlikle Muazzez Hanım'a verdiği tekliften daha düşük bir teklif verir?
A) 500 kg / 1200 km / \\\\ B) 300 kg / 900 km / \\ C) 600 kg / 1000 km / \\ D) 700 kg / 1100 km / \\\\
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
34.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
17. Aşağıda, bir seyir tepesi ve bu tepeye çıkan teleferik modellenmiştir. Modele, konum belirlenebilmesi amacıyla dikey bir kareli ze-
min entegre edilmiştir.
Ku
Dikey Kareli Zemin ş
I
Ne
R
jat
LA
Se
mr
a
N
YI
Me
lis
YA
Se
lm
a
Zemin Seviyesi
P
Tepede bulunan Nejat, zeminde bulunan Selma'ya göre 400 metre yüksektedir.
B) Teleferikle tepeye doğru çıkan Semra, Melis'e göre 250 metre yüksektedir.
D) Kuşun, bulunduğu noktadan doğrudan Selma'nın bulunduğu noktaya doğru uçabilmesi için eğimi % 100 olmalıdır.
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
34.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
18. Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır. 20. Aşağıdaki görselde itfaiyenin kurtarma operasyonuna ait ba-
zı sayısal bilgiler verilmiştir.
Aşağıdaki kareli zeminde, Dünya'dan Mars gezegeni üze-
rindeki hedef noktaya doğru belirli bir eğim ile yola çıkan
bir roket verilmiştir.
Hedef Nokta
K
I
R
A
18 metre
LA 20
m
et
re
Roket
O A 5 metre
N D
3 metre
Roketin rotası hedef noktaya doğru olacak şekilde A nokta-
B C
YI
sından sonra değiştirilecektir.
Buna göre, rota eğimi yüzde kaç artırılmalıdır? İtfaiyeciler tam olarak açtıkları 20 metre uzunluğa sahip mer-
diveni zemine paralel ve dik konum arasında O noktası mer-
A) 50 B) 100 C) 150 D) 200 kezli hareket ettirerek ağaçtaki kediyi tam olarak kurtaracak
eğime getirmişlerdir.
YA
k x
O
Vİ
A) -18 B) -9 C) -4 D) -2 C) y = – 3x + 5 D) x = – 3y + 7
8
8. Sınıf
FASİKÜL
35. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Doğrusal Denklemler
I
1. Bir kargo şirketi dikdörtgenler prizması biçimindeki 3 farklı boyuttaki kolileri A, B ve C şeklinde isimlendirdikten sonra A kolilerini
R
1. rafa, B kolilerini 2. rafa ve C kolilerini 3. rafa dizmiştir. Bu koliler, aralarında ve rafın iki ucunda boşluk kalmayacak şekilde; uzun-
lukları x cm, y cm ve 20 cm olan ayrıtları boyunca aşağıdaki gibi dizilmiştir.
LA
A
...
f
Ra
1.
Nx
A
...
B
2.
C
Ra
f
YI
f
B
B
... 3.
Ra
y
C
C
m
c
0
2
YA
1
y, x'in 'inden 18 cm uzun ve raflara; 12 tane A kolisi, 15 tane B kolisi dizildiğine göre, C kolisinden kaç tane dizilmiştir?
2
A) 36 B) 40 C) 48 D) 60
2. Bir okuldaki öğretmenler odasında, dikdörtgen şeklinde iki eş masa, kare şeklinde bir masa vardır. Bu masalar aşağıda verilen şe-
P
kil 1 ve Şekil 2'deki gibi dizilebilmektedir. Şekil 2'deki gibi birleştirildiğinde ise oluşturulan şeklin çevresi 880 cm olmaktadır.
Vİ
| Matematik
Şekil 1 Şekil 2
Dikdörtgen şeklindeki masanın uzun kenarının uzunluğu, kısa kenarının uzunluğunun 2 katından 40 cm fazla olduğuna gö-
re, dikdörtgen şeklindeki masalardan birinin üst yüzeyinin alanı kaç santimetrekaredir?
I
Oluşturulan Dikdörtgenler
12 saat sonunda iki depodaki su miktarları eşit olacağı-
R
60 cm na göre, başlangıçta A deposundaki su miktarı B depo-
1 cm
LA
30 cm A) 120 B) 180 C) 200 D) 240
2 cm
60 cm2
20 cm 15 cm
4 cm
3 cm
60 cm2 60 cm2
12 cm 10 cm
N
6 cm
5 cm
60 cm2 60 cm2
YI
YA
Oluşturulan Şekil
162 cm’dir.
Sü
Bit tlü
ter
Vİ
A) 116 B) 128 C) 144 D) 162 yediklerinde Ayşe Hanım, Nermin Hanım'dan 10 gram faz-
la çikolata yemiştir.
VÝP Yayýnlarý
y
A(10, 8)
B(–15, 4)
x
O
C(–18, –5)
D(1, –9)
I
E(15, –10)
R
: Çalışıyor x’e uzaklık Uyarı !
Bölge 4x9y1
LA
: Çalışmıyor
y’ye uzaklık
Örneğin bu tabeladaki arızalı olan D ampülü kontrol ekranında "4x9y1T" şeklinde gösterilmektedir. Burada 4, ampülün bulunduğu
bölgeyi, 9 ampülün x eksenine uzaklığını ve 1 ampülün y eksenine uzaklığını göstermektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi A, B, C ve E noktalarından birinin kontrol ekranındaki görüntüsü olamaz?
A) 3x5y18T B) 2x15y4T
N C) 1x8y10T D) 4x10y15T
YI
YA
7. 9. y
A(a − 2, 3) ® y ekseni üzerinde
A) − 1 B) 0 C) 1 D) 2
K L
Vİ
8. Koordinat sistemindeki bir ABCD karesinin köşe noktaların- M merkezli çemberin yarıçapı 5 birim, L ve N merkezli çem-
dan ikisi A(−3, 4) ve B(−3, −1)'dir. berlerin yarıçapı ise 4 birimdir.
VÝP Yayýnlarý
ABCD karesinin alanı 25 br2 olduğuna göre C ve D nok- Buna göre aşağıdakilerden hangisinde merkezleri veri-
talarının koordinat değerleri toplamı en az kaçtır? len çemberler birbirine temas etmezler?
I
24
21
R
18
15
12
9
6
LA
3
0 Yıllar
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Buna göre şirketin ürettiği bu yedek parçadan elde ettiği kârın(y) geçen yıllara(x) göre değişimi aşağıdaki denklemlerden
hangisi ile gösterilebilir?
A) y = x + 3 B) y = 3x
N C) y = 3x + 2 D) y = x − 3
YI
11. Hibrit (melez) otomobillerin amacı benzin sarfiyatını azaltmaktır. Hibrit otomobillerde benzin motorunun yanısıra bir de elektrik moto-
ru bulunmaktadır. Otomobil bu iki motor arasında farklı durumlara göre tercih yaparak yakıt sarfiyatını düşürür.
YA
Aşağıdaki doğrusal grafiklerde Ceyda Hanım'ın almak istediği bir markanın aynı modeline ait hibrit ve benzinli otomobillerin aldık-
ları yola göre tükettikleri benzin miktarları gösterilmiştir.
Grafik: Harcanan Yakıt Miktarları
50
P
Hibrit
30
Vİ
Ceyda Hanım bu grafiği incelediğinde benzinin litre fiyatı 7 TL ve hibrit otomobil benzinli otomobilden 42 000 TL pahalı olduğunu
görmüştür.
Buna göre Ceyda Hanım hibrit modeli tercih ettiğinde en az kaç kilometre sonra iki araç arasındaki fiyat farkını yakıt tüke-
timi ile kapatmış olur?
Wingsuit sporu yapan Berkcan bir dağın A noktasındaki yamacından önce 2x + 3y = 12 doğrusu boyunca B noktasına kadar uç-
muş, sonra B noktasından x + 5y = 15 doğrusu boyunca C noktasına kadar uçmuş ve C noktasında zeminde durmuştur.
I
R
Berkcan
LA
B
x
O
N
Berkcan, B noktasında yönünü değiştirmeseydi zemindeki K noktasına inmiş olacağına göre, |KC| kaç birimdir?
C
YI
A) 6 B) 8 C) 9 D) 12
YA
13. Bir ilçedeki yollar koordinat sistemi üzerinde aşağıdaki gibi gösterilmiştir. Bu ilçede x ve y eksenleri boyunca asfalt yollar, x = 8 doğ-
rusu boyunca uzanan toprak yol ve 8y + x + 16 = 0 doğrusu boyunca uzanan taş yol bulunmaktadır.
P
y
x=8
Vİ
x
| Matematik
8y +
x+1
6= 0
Buna göre asfalt yollar, toprak yol ve taş yol arasındaki havuzun alanı kaç birimkaredir?
A) 20 B) 24 C) 36 D) 40
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
35.
L Doğrusal Denklemler
İKÜ
FA S
14. Türk Yıldızları bir gösteri uçuşunda, uçaklarının bıraktıkları izlerle Türk Bayrağı görüntüsü oluşturacaktır. Bunun için öncelikle ay ve
yıldız oluşturulacak, sonrasında A, B, C ve D uçakları ise bir koordinat sisteminde belirlenen doğrusal rotalar boyunca uçarak bay-
rağın dikdörtgen şeklindeki çerçevesini çizecektir. Uçaklar bu çerçeveyi çizerken Türk Bayrağı Kanunu'ndaki bayrağın genişliğini
2
nin uzunluğunun katı olması kuralına dikkat edecektir.
3
genişlik
x = –7 y
A uzunluk
I
R
x
LA
D
C
x = 11
N
Buna göre, B ve D uçaklarının doğru denklemi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
YI
A) B) B D C) B D D) B D
B D
y = −8 y=6 y=8 y=2 y=8 y = − 16 y=6 y = −6
YA
15. Bir örümcek, uzun kenarı kısa kenarının 2 katı olan dikdörtgen biçimindeki tuğlalardan oluşan bir duvarda aşağıdaki gibi d doğru-
su boyunca ok yönünde ilerleyerek M noktasında durmuştur.
P
y
d Örümcek
x
K
Vİ
L M(a, –6)
| Matematik
Tuğlanın kısa kenarının uzunluğu 1 birim olduğuna göre, örümceğin M noktasındaki koordinatları (a, −6) olduğuna göre a
kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 8
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
35.
Doğrusal Denklemler İKÜ
L
16. Hande Hanım'ın evinin önündeki merdiven kırmızı ve gri renkteki fayanslarla süslenmiştir. Kapının girişindeki fayanslar kare, merdi-
ven yüzeyindeki fayanslar ise dikdörtgen biçimindedir. Aşağıda bu merdiven gösterilmiştir.
8 cm a : genişlik
b b : yükseklik
I
a
R
LA
Bu merdivenin her bir basamağının genişliği yüksekliğinden 15 cm fazla ve kapının girişindeki düz zeminin oluşturan fayansların
bir kenarı 8 cm'dir.
Merdivenin eğimi % 40 olduğuna göre, merdivendeki kırmızı fayansların alanı kaç santimetrekaredir?
A) 4800 B) 5100
N C) 5400 D) 5800
YI
YA
17. Selim eşit kalınlıktaki kitaplar ve bir tahta parçası kullanarak oyuncak arabasını kaydıracağı aşağıdaki gibi bir rampa oluşturmuştur.
Selim; A, B ve C noktaları sabit kalmak üzere kitap sayısını değiştirirek rampanın eğimini değiştirmiş, bunun sonucunda arabanın B
noktasına uzaklığının rampanın eğimi ile orantılı olduğunu fark etmiştir.
P
m
Seli
Vİ
A
B
| Matematik
C 60 cm 80 cm
Örneğin, Selim'in 4 kitap kullanarak oluşturduğu yukarıdaki rampada, araba B noktasından 80 cm uzaklaşmıştır.
Buna göre, Selim'in 5 kitap kullanarak oluşturduğu bir rampada araba B noktasından kaç santimetre uzaklaşır?
I
cm
R
40
60 cm
I. Şe
kil
LA
cm
240
Metin Bey bu rampanın daha rahat kullanılabilmesi için yüksekliği değiştirmeden rampanın eğimini % 60 azaltarak II. Şekil’deki gi-
bi yeniden düzenlemiştir.
N
YI
YA
II. Şe
kil
P
Buna göre rampanın yeniden düzenlenmesi ile uç noktasının ilk duruma göre duvardan uzaklığı kaç santimetre artmıştır?
Vİ
8
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FASİKÜL
EŞİTSİZLİKLER
36. Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
MEB KAZANIMLARI
M.8.2.3.1. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlik içeren günlük hayat durumlarına uygun matematik cümleleri yazar.
M.8.2.3.2. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlikleri sayı doğrusunda gösterir.
M.8.2.3.3. Birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlikleri çözer.
I
R
Eşitsizlikler rnek|2
Matematik Cümlesi Yazma
LA
Büyüktür (>), küçüktür (<), büyük eşittir (³) ve küçük eşittir (£)
sembollerinden biri kullanılarak oluşturulan ifadelere eşitsizlik
denir.
2a > 15 4 − 2k ³ 6 x < 2x + 5
N giremez.
YI
rnek|1 Resimdeki parka girebilecek kişilerin yaşlarını bir eşitsizlik-
le gösterelim.
Aşağıdaki ifadelere uygun birer matematik cümleleri yazalım..
YA
özüm
özüm
rnek|3
c) 2 fazlası 7'den büyük olan sayılar
P
eşitsizlikle gösterelim.
VÝP Yayýnlarý
1
8. Sınıf
36.
L Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
İKÜ
FA S
Eşitsizlikleri Sayı Doğrusunda Gösterme
rnek|4
Aşağıdaki sayı doğrularında gösterilen eşitsizlikleri inceleyelim.
Kumbaramdaki 120 TL ile 3’ten büyük sayılar (3 < x) –1’den küçük sayılar (x < –1)
35 TL‛ye bir kitap aldıktan sonra
kalan param ile tanesi 15 TL 0 1 2 3 4 5 6 –5 –4 –3 –2 –1 0 1
olan kalemlerden en fazla
kaç tane alabilirim?
–7’ye eşit veya –7’den küçük 5’e eşit veya 5’ten büyük
sayılar (x £ –7) sayılar (5 £ x)
I
Gökhan –10 –9 –8 –7 –6 –5 –4 2 3 4 5 6 7 8
R
Gökhan'ın alabileceği kalem sayını gösteren bir eşitsizlik ya-
zalım. VİPUYARI
a a
LA
özüm
noktanın içi noktanın içi
doluysa a sayısı dolu değilse
dahildir. a sayısı dahil değildir.
rnek|5 N rnek|7
Aşağıdaki eşitsizlikleri sayı doğrusunda gösteriniz.
YI
özüm
Bakkal Ramazan Bey, sattığı çikolataların her birine 3 TL kâr ek-
leyip satmaktadır.
a) x £ 23 b) x ³ − 15
Ramazan Bey bu çikolatalardan 24 tane sattığında elde etti-
ği gelir 192 TL'ye eşit ya da 192 TL'den fazla olacağına gö-
YA
özüm
rnek|8
P
özüm
Vİ
rnek|6
Bir deponun % 35'i su ile doludur. Bu depoya 48 L su ilave edildi-
a) b)
ğinde içindeki su miktarı 120 L'den fazla olmaktadır.
–9 –8 –7 –6 –5 18 19 20 21 22
Buna göre deponun alabileceği su miktarını gösteren bir eşit-
| Matematik
sizlik yazalım.
VÝP Yayýnlarý
özüm c) d)
–2 –1 0 1 2 11 13 14 15 16
2
8. Sınıf
FA S
36.
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü İKÜ
L
Eşitsizliğin Çözümü
rnek|10
1. Bir eşitsizliğin her iki tarafına aynı sayıyı eklediğimizde veya çı-
karttığımızda eşitsizlik yön değiştirmez. Aşağıdaki eşitsizliklerin çözümünü bulunuz.
\ 2x − 5 ³ 7 ´ 2x − 5 + 5 ³ 7 + 5 ´ 2x ³ 12 a) 4x − 9 < 23 b) 3x £ x + 10
I
VİPNOT
R
c) 2(x + 1) > 0 d) x − 9 < 8x + 5
Eşitsizliklerin çözümü yapılırken denklemde olduğu gibi bilinen-
ler eşitsizliğin bir tarafında, bilinmeyenler diğer tarafına geçiri-
LA
lirken işaretleri değiştirilir.
+3
x–3<2 ´ x<2+3
–7
3. Bir eşitsizliğin her iki tarafı aynı negatif tam sayı ile çarpılır ve-
x + 7 ³ – 3x + 5 ´ x + 3x ³ – 7 + 5
ya bölünürse eşitsizlik yön değiştirir.
+3x
N \ −
x
6
³9 ´ (− 6) ∙ −
x
6
£ 9 ∙ (− 6) ´ x £ − 54
YI
\ −x < 12 ´ (− 1) ∙ −x > 12 ∙ (− 1) ´ x > − 12
rnek|9
Aşağıdaki eşitsizliklerin çözümünü bulunuz.
YA
özüm
a) x + 12 ³ 5 b) 18 − x > 17
rnek|11
Aşağıdaki eşitsizliklerin çözümünü bulunuz.
c) 2x + 6 < x d) 4x − 12 £ 3x + 5
P
özüm
a) − 9x > 54 b) x − 2x < 3
Vİ
7x −28
\ 7x > − 28 ´ > ´ x > −4
7 7
x x
\ <9 ´ 3∙ <3∙9 ´ x < 27
3 3 3
8. Sınıf
36.
L Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
İKÜ
FA S
rnek|12 rnek|15
2x 2x + 3 x
+ 5 ³ −1 <
5 2 3
Yukarıdaki eşitsizliğin çözümünü bulalım. Yukarıdaki eşitsizliği sağlayan en büyük tam sayı değeri kaçtır?
A) –4 B) –3 C) –2 D) –1
özüm
özüm
I
R
LA
rnek|13 rnek|16
x x
− < −1
3 2
N
Yukarıdaki eşitsizliğin çözümünü bulalım ve sayı doğrusun-
12 – x
5
³ –3
özüm özüm
YA
P
rnek|17
rnek|14
1 3x x 1+x
+ £ −
Vİ
11 3x x 20 4 2 5
− ³1−
12 4 3
Yukarıdaki eşitsizliği sağlayan x'in en büyük tam sayı değe-
Yukarıdaki eşitsizliğin çözümünü bulalım. ri kaçtır?
| Matematik
özüm özüm
VÝP Yayýnlarý
4
8. Sınıf
FA S
36.
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü İKÜ
L
rnek|18 rnek|21
Aşağıda uzunlukları verilen A binasının yüksekliği B binasının yük-
Aşağıdaki tabloda Ayşe'nin bir marketten aldığı ürünlerin tane fi-
sekliğinden fazladır. yatı ve bu ürünlerden kaçar tane aldığı gösterilmiştir.
ı
in as sı Ürün Tane fiyatı (TL) Adet
AB ina
BB Dondurma 6x + 1 2
(3x + 41) m
Çikolata 2x + 3 3
(5x – 15) m
Sakız x 5
I
Ayşe dondurmalara, çikolata ve sakızlara ödediği toplam üc-
R
retten daha az ödediğine göre, sakızlardan birine ödeyeceği
tutarın tam sayı cinsinden değeri en fazla kaç TL'dir?
x bir tam sayı olduğuna göre B binasının yüksekliği en az
kaç metredir?
LA
özüm
özüm
N
YI
rnek|19
x
Bir ABCD dikdörtgenin kısa kenarı ( + 12) cm, uzun kenarı
2
(27 – 2x) cm'dir.
YA
rnek|20
(5x – 40)° bir geniş açının ölçüsü olduğuna x'in alabileceği
özüm
kaç farklı tam sayı değeri vardır?
| Matematik
özüm
VÝP Yayýnlarý
5
8. Sınıf
36.
L Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü
İKÜ
FA S
rnek|23
I
Ayaklı mikrofonun yerden yüksekliğinin ses kalitesinin bozulmaması için ki-
R
şinin boyundan en az 15 cm, en çok 35 cm aşağıda olması gerekmektedir.
LA
Ayaklı mikrofonun yerden yüksekliği x cm olmak üzere, x’in alabileceği tüm değerleri gösteren eşitsizlik aşağıdakilerden hangisidir?
özüm
N
YI
rnek|24 rnek|25
YA
Aylık Sabit
İnternet Paketi Kurulum Ücreti (TL)
Ücret (TL)
A 120 35
B 80 43
Bu kasalardaki sebzelerin çürüme oranı % 10 ila % 25 arasındadır.
P
Buna göre kasaların her birindeki sebze miktarının (x) alabi- Buna göre Ayşe Hanım'ın A paketini tercih etmesi durumunda
leceği değerleri gösteren bir eşitsizlik yazalım. Bu eşitsizliği en az kaçıncı aydan sonra internet için B paketine göre daha
Vİ
özüm
özüm
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
6
8. Sınıf
TEST
Eşitsizliklerin Yazımı ve Çözümü 1
1. Bir park alanına uzunluğu 7, 4 ve 5 m olan araçlar aralarındaki ve park alanının başlangıç ve bitiş çizgilerine uzaklıklar
1 m'den az olacak biçimde şekil I'deki gibi park etmişlerdir.
I
R
7m 4m 5m
Sonra bu araçlardan uzunluğu 4 m olan park alanından ayrılmış, uzunluğu 7 m olan araç ön tarafı park alanının bir ucuyla ve uzunlu-
ğu 5 m olan araç ise arka tarafı park alanının diğer ucuyla aynı hizaya gelecek şekilde yerlerini değiştirmişlerdir.
LA
PARK ALANI
Şekil II
2. 2x + 9 < 17 2(x + 10) ³ –3x 4. Aşağıda bir sitedeki 6 apartmanda bulunan daire sayıları
gösterilmiştir.
Yukarıdaki eşitsizliklerin ortak çözümünün aralığı aşağı-
dakilerden hangisinde gösterilmiştir? 40 daire
50 daire
50 daire
A) –5 £ x < 4 B) –4 £ x < 4
50 daire
C) –4 < x £ 5 D) –3 £ x < 4 30 daire
P
50 daire
Vİ
3. 1
3
Yukarıdaki sayı doğrunda gösterilen aralık aşağıdaki eşit-
sizliklerden hangisinin çözümüdür?
| Matematik
5.
I
3 50
m yaya geçidinin altından yaya geçidine değmeden geçebilmektedir.
R
LA
Buna göre kolilerin bir ayrıt uzunluğunun santimetre cinsinden alabileceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
A) 53 B) 52 C) 51 D) 50
Buna göre Zeynep'in cebindeki paranın TL cinsinden de- Son durumda farklı uzunluktaki birer parçanın uzunluk-
ğeri aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir? ları farkı 5 cm'den az olduğuna göre, çubuğun uzunluğu-
YA
C) 84 < x < 96 D) 84 £ x £ 96
A) 119 B) 139 C) 179 D) 239
P
Bu gösteriye 45 kişilik bilet kaldığında 18 bileti aynı an- Otobüsteki toplam yolcu sayısı 51'den az olduğuna gö-
da alan bir grubun ödeyeceği toplam tutar kaç liradır? re kadın yolcu sayısı en fazla kaçtır?
I
1.
R
h
LA
70 cm
Yukarıdaki kamyonun kasasının yerden yüksekliği 70 cm'dir. Kamyonun kasasına eş büyüklükte 4 adet yük yukarıdaki gibi konuluyor.
A) 76 B) 75 N
Yüklerin yerden yüksekliği 220 cm'den az olduğuna göre, yüklerden birinin yüksekliğinin cm cinsinden alabileceği en bü-
yük değer kaç cm'dir?
C) 74 D) 73
YI
2. 4. Rüstem'in boy uzunluğu ablasının boy uzunluğunun yarısı-
nın 60 cm fazlasından büyüktür.
YA
C) 2x < 3x D) 2x > 3x
Ablasının boy uzunluğu x cm olduğuna göre, Rüstem'in
P
x – 60 x + 60
A) y > B) y >
2 2
3. "Bir sayının 2 katının 2 eksiği, 3 eksiğinin 3 katından büyük- x x
C) y > – 60 D) y > + 60
2 2
tür."
| Matematik
C) 2x – 2 < 3 ∙ (x + 3) D) 2x + 2 > 3 ∙ (x – 3) A) –7 B) –6 C) –5 D) –4
1
8. Sınıf
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
6. İçlerinde farklı miktarlarda su bulunan havuzlar iki farkı mus- 8. 2x + 1
³5
luk tarafından doldurulmaya başlanıyor. Aşağıdaki grafikte 3
havuzlardaki su miktarlarının geçen süreye bağlı olarak de- Yukarıda verilen eşitsizliği sağlayan sayılar aşağıdakiler-
ğişimi gösterilmektedir. den hangisinde kalın ve pembe çizgi ile gösterilmiştir?
I
840
7
R
II. Havuz D)
510
7
210
LA
Süre
0
10 (Dakika)
N
D) 37
YI
B C
A) 30 B) 31 C) 32 D) 33
7. Aynı tür iş makinesi kiraya veren iki farklı şirketin kiralama fi-
yatları aşağıdaki gibidir.
10. –5 # a # –1
1. Şirket 1600 250 –3 # b # 2
B)
Tabloda ücretleri verilen şirketlerin birinden iş makine- –25 25
VÝP Yayýnlarý
I
R
LA
Adana'dan Konya ve Gaziantep'e A ve B firmaları yük taşımaktadır. Adana ile Konya arasındaki mesafe 350 km, Adana ile Gazian-
tep arasındaki mesafe 250 km'dir. Aşağıdaki tabloda firmaların taşıma ücretleri ile ilgili bilgi verilmiştir.
N
Konya'ya yük taşıyan araç, Gaziantep'e yük taşıyan araçtan daha fazla nakliye ücreti aldığına göre, Gaziantep'e yük taşıyan
aracın kilometre başına aldığı ücretin TL cinsinden alabileceği en büyük tam sayı değeri kaçtır?
YI
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
YA
12.
P
40 metre
Vİ
50 metre ?
Yukarıda dikdörtgen şeklinde elma ve ceviz bahçeleri verilmiştir. Elma bahçesinin eni 40 metre, boyu 50 metredir. Ceviz bahçesi-
| Matematik
nin eni 40 metredir. Elma bahçesinden metrekare başına 6 kg elma, ceviz bahçesinden ise metrekare başına 4 kg ceviz alınmıştır.
Elmanın kilogram fiyatı 3 TL'den, cevizin kilogram fiyatı ise 10 TL'den satılmıştır.
Cevizlerden elde edilen toplam gelir, elmalardan elde edilen toplam gelirden fazla olduğuna göre, ceviz bahçesinin boyu-
nun (?) metre cinsinden alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?
A) 23 B) 24 C) 25 D) 26
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
13. Online satış yapan bir internet mağazasında A, B ve C model çantalar listelenmektedir. A model çantanın fiyatı B model çantanın fi-
yatının 2 katıdır. C model çantanın fiyatı ise B model çantanın fiyatınının 4 katından 40 TL eksiktir.
I
R
LA
Sinan Bey 2 tane A model, 1 tane B model ve 2 tane C model çanta sipariş ederek kargo ücretiyle birlikte toplam 690 TL ödüyor.
Tüm çantaların fiyatı ve kargo ücreti TL cinsinden bir tam sayı olduğuna göre, kargo ücreti en az kaç TL’dir?
A) 9 B) 10 C) 12 D) 25
N
YI
YA
14. 15. A
(4x + 22)°
P
(3x + 6)°
B C
(5x – 800) TL
Vİ
x bir tam sayı olmak üzere; bir işyeri (3x + 200) TL'ye aldığı m(AéBC) = (3x + 6)° dir.
| Matematik
bir oturma grubunu (5x – 800) TL'ye satıyor. x bir tam sayı ve BéAC geniş açı olduğuna göre, C açısı-
İşyerinin koltuk takımından kârı 400 TL'den fazla oldu- nın ölçüsü en fazla kaç derece olabilir?
VÝP Yayýnlarý
4
8. Sınıf
FA S
37.
Eşitsizlikler İKÜ
L
16. Aşağıda küp şeklinde bir yapıya çıkmak için A ve B noktaları arasına inşa edilmiş rampa gösterilmiştir. Rampanın eğimi 1 'ten
3
küçüktür.
Küp Yapı
?
D
I
R
C
20 metre
LA
B ve D noktaları arasındaki mesafe 20 metre olduğuna göre, küpün yüksekliğinin metre cinsinden alabileceği en büyük tam
sayı değeri kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
N
YI
YA
17. Büfe işleten Rıza Bey bir günde peynirli ve salamlı toplam 18. Grafik: Depodan Boşalan ve Kalan Su Miktarı
Boşalan su
P
60
Kalan su
Süre
Vİ
A) 32 B) 33 C) 34 D) 36
A) 35 B) 36 C) 37 D) 38
5
8. Sınıf
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
19. Gülle atma yarışmalarında her bir sporcunun üç atış yapma hakkı vardır. Bu üç atıştan sonra sporcular, gülleyi attıkları en uzun mesa-
feye göre büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu sıralama sonucunda sporculardan birinci sıradaki altın, ikinci sıradaki gümüş, üçün-
cü sıradaki bronz madalya alır.
Aşağıdaki tabloda beş sporcunun katıldığı bir gülle atma yarışmasında bu sporcuların atış mesafeleri verilmiştir.
İsim
Burak Cihan Dinçer Erdal Fatih
Atışlar
I
1. Atış 15,03 16,25 17,40 14,57 16,86
R
2. Atış 18,20 15,42 18,57 16,77 17,82
LA
Bu yarışmada Cihan altın madalya, Dinçer bronz madalya kazandığına göre Fatih’in 3. atışında gülleyi attığı mesafenin met-
re cinsinden alabileceği değerler aşağıdaki sayı doğrularının hangisinde gösterilmiştir?
A) B)
18,20 18,44 18,44 18,57
C) N D)
YI
17,23 18,57 18,57 19,86
LGS SORUSU
YA
20. 21. 2 ∙ (x + 1)
<
x–2
3 2
A)
–10
Vİ
B)
Bir çikolata kutusunda bulunan 21 adet çikolatanın her biri- –10
nin kütlesi 20 gram ile 24 gram arasında değişmektedir. Bu
kutudan alınan 6 tane çikolatanın toplam kütlesi 128 gramdır. C)
–10
| Matematik
bi olabilir?
x ³ 30 100
30 > x ³ 15 120
15 > x 150
I
R
20 kişilik bir turist grubu bu otelde konaklayacaktır. Otelde yeteri kadar boş yer bulunmakta fakat kaç kişilik boş yer kaldığı bilin-
LA
memektedir.
Buna göre turist grubunun otele ödeyeceği TL cinsinden toplam konaklama ücreti aşağıdaki aralıklardan hangisindeki gibidir?
N
YI
YA
23. 24. A
45°
D E
P
Cemal Bey ve ailesi karavan ile 2400 kilometrelik bir mesa- 45°
B C
Vİ
12 cm
feyi dolaşmıştır. Bu süre boyunca Cemal Bey'in arabasının
100 kilometredeki yakıt tüketimi 6 litre ile 10 litre arasında Yukarıdaki şekilde verilen ABC ikizkenar dik üçgeninde
değişiklik göstermiştir. |BC| = 12 cm'dir.
Akaryakıtın 1 litresinin fiyatı 6 TL olduğuna göre, Cemal BCED yamuğunun alanı ADE üçgeninin alanının 5 ka-
| Matematik
Bey'in bu gezi boyunca akaryakıt için ödediği TL cinsinden tından fazla olduğuna göre, BD kenarının uzunluğunun
toplam ücret aşağıdaki aralıklardan hangisindeki gibidir? santimetre cinsinden alabileceği en büyük tam sayı de-
VÝP Yayýnlarý
ğeri kaçtır?
A) 720 £ x £ 1600 B) 864 £ x £ 1440
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
C) 886 £ x £ 1560 D) 920£ x £ 1620
7
8. Sınıf
37.
L Eşitsizlikler
İKÜ
FA S
25. Tünel
340 cm
I. Araç
70 cm
I
R
Tünel
LA
II. Araç
340 cm
100 cm
Yukarıda 340 cm yüksekliğindeki bir tünelden geçmek isteyen iki araç gösterilmektedir. I. aracın kasasının zeminden yüksekliği
N
70 santimetre, II. aracın kasasının zeminden yüksekliği 100 santimetredir. I. araçın kasasındaki özdeş sandıklar 3 sıra halinde, II.
aracın kasasındaki aynı tür sandıklar 4 sıra halinde yerleştirilmiştir.
I. araç tünelden geçebilirken, II. aracın yüksekliği tünelin yüksekliğinden fazla olduğu için geçememiştir.
YI
Buna göre araçların kasasındaki sandıklardan birinin yüksekliği (x) aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
26.
1.vagon 2.vagon 3.vagon 4.vagon 5.vagon
Vİ
Her bir vagonu en çok 100 yolcu alabilen 5 vagonlu bir trenin vagonlarındaki yolcu sayıları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
I
1. Aşağıdaki Grafik 1'de Polat Bey'in 1080 GB kapasiteli diskteki klasörlerin dağılımı, Grafik 2'de ise film klasöründe bulunan dosyala-
R
rın dağılımı gösterilmiştir.
LA
Boş Animasyon
Program
50°
110°
40° Dram
100° 80°
Oyun
80°
Film
N Aksiyon
Bilim Kurgu
YI
Polat Bey, diske 120 GB daha animasyon film yüklediğinde Grafik 2'de animasyon dosyalarını gösteren dilimin merkez açı-
sı kaç derece artar?
A) 55 B) 60 C) 80 D) 90
YA
2. Alanı santimetrekare cinsinden bir tam sayı olan kare şek- 3. 1 m2 = 100 dm2
lindeki kâğıt, bir kare ve iki dikdörtgen şeklindeki 3 parçaya
Aşağıdaki tabloda aynı boyuttaki bir halı saha yapımında kul-
aşağıdaki gibi ayrılmıştır.
lanılan iki farklı hazır çim çeşidi ve bu çim bloklarının birer ta-
P
A 8 TL
B 20 dm2 9 TL
A) 2 B) 3 C) 5 D) 10 A) 14 750 B) 14 809
C) 15 000 D) 15 340
1
8. Sınıf
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
4. Bir manav kırmızı ve yeşil elmaları yükseklikleri farklı olan kasalara koyarak üst üste dizmektedir. Manav kasaları Şekil I'deki gibi diz-
diğinde dizilen kasaların yükseklikleri arasındaki fark 4 cm olmakta, yeşil ve kırmızı elmaların bulunduğu kasalardan birer tanesini
üst üste koyduğunda ise kasaların yüksekliği Şekil II'deki gibi 44 cm olmaktadır.
Şekil I
4 cm
I
Şekil II
R 44 cm
LA
B) 20
N
Buna göre içinde yeşil elmaların bulunduğu kasaların yüksekliği kaç santimetredir?
A) 18 C) 22 D) 24
YI
YA
Bardaklara
Başlangıçtaki
Meyve suyu Doldurulan
Miktar (cL) x
Miktar (cL)
Vİ
0
Kayısı 20 000 150
suyu kalır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6
A) 79 B) 80 C) 81 D) 82
2
8. Sınıf
FA S
38.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
7. Hakan bir spor salonuna kayıt yaptırmıştır. Spor salonunda eşyaları koymak için dolaplar vardır. Bu dolaplardan üzerlerindeki sayı
asal olanlar dolu, diğerleri boştur. Kayıt sonucunda Hakan'a eşyalarını koyabileceği boş dolaplardan birinin anahtarı verilmiştir. Aşa-
ğıda spor salonundaki dolaplar gösterilmiştir. Hakan alt sıradaki boş dolaplardan rastgele birini seçiyor.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
I
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
R
LA
Buna göre Hakan’ın seçtiği dolabın üstündeki dolabın boş olma olasılığı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 5
2 3 4 6
N
YI
8. Yarıçapı r olan dairenin alanı pr2 dir. 9. Aşağıda iki yayın uzunlukları verilmiştir.
YA
II. yay
I. yay
x cm
(x + 3) cm
ò20 m
P
Vİ
C) (x + 3)2 D) (x + 1)2
3
8. Sınıf
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
10. Aşağıda bir çaydanlık ve su ısıtıcısındaki suların kaynamaya başladıkları anda içinde bulunan su miktarları ve bu andan sonra her
saniye kaç mL suyu buharlaştırdıkları gösterilmiştir.
Saniyede
Saniyede 5 mL
8 mL Buharlaşmaktadır
Buharlaşmaktadır.
Çaydanlık Su ısıtıcısı
I
R
600 mL 420 mL
Buna göre çaydanlık ve su ısıtıcısındaki su miktarının zamana göre gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
LA
Çaydanlık: Su ısıtıcısı:
600
420
N 600
420
YI
220
320
75 84 40
YA
600 720
420 600
P
420
120
Vİ
60 60
| Matematik
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
38.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
11. Uçak
I
R
Buna göre zeplinin metre cinsinden yerden yüksekliği aşağıdakilerden hangisine eşit olabilir?
A) 29 B) 46 C) 48 D) 217
LA
N
YI
12. Aşağıda, Betül'ün kalemlerinin renklerine göre sayıları gös- 13. Ayça'nın aklından tuttuğu sayı ile ilgili aşağıdakiler bilinmek-
terilmiştir. tedir.
` Yarısının 3 fazlası –2'den büyüktür.
YA
1
` 4 eksiğinin 'i 5'e eşit veya 5'ten küçüktür.
3
A)
–10 27
Betül bu kalemleri bir kutuya koyduktan sonra kutudan rast-
Vİ
5
8. Sınıf
38.
L Genel Tarama Testi
İKÜ
FA S
14. Bir ildeki üç dağın A, B ve C zirve noktalarını birbirine bağlayacak şekilde iki teleferik hattı çekilecektir. A dağının zirve yüksekliği
1800 metre, B dağının zirve yüksekliği 1500 m ve C dağının zirve yüksekliği 1000 metredir.
A
I. tele
ferik
B II. tele
ferik
I
C
R
LA
Bir kuş, A dağının zirvesinden yatay olarak 2000 metre uçarak B dağının zirvesiyle aynı hizaya gelmiş, sonra 2500 metre daha uça-
rak C dağının zirvesinin hizasına gelmiştir.
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20
N
YI
15. İki il arasında taşımacılık yapan Eser Bey kasasının yerden yüksekliği 1 m olan kamyonuna, yüksekliği 0,8 metre olan küp şeklinde-
ki kolileri üst üste dizerek taşımaktadır. Aşağıda bu kamyon ve Eser Bey'in her seferinde taşımacılık yaparken geçtiği tünel gösteril-
YA
miştir.
P
x
1m
Vİ
el
Tün
0,8 m
| Matematik
Eser Bey kamyonunun kasasına bu kolilerden 4 tanesini üst üste dizdiğinde tünelden geçememekte, 3 tanesini dizdiğinde ise ge-
çebilmektedir.
Buna göre tünelin metre cinsinden yüksekliği (x) aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir?
A) 3,2 < x < 4,2 B) 3,4 < x < 4,2 C) 3,4 < x < 5 D) 3,8 < x < 5
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
38.
Genel Tarama Testi İKÜ
L
16. Mehmet Öğretmen düzgün altıgen ve kare prizma biçimindeki tahta blokların yan yüzlerine birer cebirsel ifade ve üçgen prizma bi-
çimindeki tahta bloğun üzerine + (toplama), — (çıkarma), ∙ (çarpma) sembollerini yazarak cebirsel ifadelerle ilgili bir materyal ta-
sarlamıştır. Mehmet Öğretmen öğrencilerinden tabanları çubuklara bağlı olan bu blokları, herhangi bir yüzü öne gelecek şekilde
döndürdükten sonra ön yüzdeki işlemi yaparak sonucunu tahtaya yazmalarını istemiştir. Aşağıdaki örnekte Eren’in yaptığı işlem
gösterilmiştir.
I
R
x 3
+ + + 2x
LA
1 2x + 1 x x - 3 (2x + 1) + (x – 3) = 3x – 2
N
YI
Düzgün altıgen biçimindeki cisimindeki tahta bloğun üzerinde (x + 1), (2x + 1), (x + 3), (2x + 3), (x + 2), (2x + 2) ve kare prizma
biçimindeki tahta bloğun üzerinde 2x, (x — 3), (x — 2) ve x yazmaktadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi öğrencilerden birinin tahtaya yazdığı cebirsel ifadelerden biri olamaz?
YA
A) 4x + 3 B) x2 — 4 C) 8 D) 2x2 + 4x
P
Vİ
17. Eşit uzunluktaki iki çubuktan biri 10, diğeri 12 eş parçaya aşağıdaki gibi bölünüyor.
10 parça 12 parça
| Matematik
Farklı uzunluktaki parçaların uzunlukları arasındaki fark 6 cm'den fazla olduğuna göre çubuğun başlangıçtaki uzunluğunun
santimetre cinsinden en küçük tam sayı değeri kaçtır?
6y + x = 0 y=–5
I
R
A) B)
F
K y = ax + b
LA
C) D)
19.
P
Tane Ödenen
tre Ürün Ürün Sayısı
Vİ
e
22m Fiyatı (TL) Ücret (TL)
Çikolata x –4 ...... x2 – 16
Sakız x –3 ...... x2 – 6x + 9
| Matematik
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 C) 4x – 3 D) 4x – 5
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
39. Üçgenin Elemanları
MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.1. Üçgende kenarortay, açıortay ve yüksekliği inşa eder.
I
R
Dik Açılı Üçgenlerde Yükseklik
YÜKSEKLİK
Bir dik üçgende dik kenarlar birbirlerinin yüksekliği olurlar.
Üçgenin bir köşesinden karşısındaki kenara (veya uzantısına) çi-
LA
zilen dik doğru parçasına o kenara ait yükseklik denir. A
A D
ha
B H C
N B C
A
Geniş Açılı Üçgenlerde Yükseklik
YA
D
A
E
D
B H C
Dar açılı üçgenlerde yükseklikler üçgenin içerisindeki bir nok- AC kenarına ait yükseklik [BD]’dır. [AC] = [BD]
tada kesişir.
| Matematik
VÝP Yayýnlarý
VİPUYARI VİPNOT
Üçgenin alanı üçgenin bir kenar uzunluğu ile o kenara ait yük- Geniş açılı üçgenlerde yüksekliklerin uzantıları üçgenin dışın-
sekliğin çarpımının yarısına eşittir. daki bir noktada kesişir.
1
8. Sınıf
39.
L Üçgenin Elemanları
İKÜ
FA S
rnek|1 rnek|3
A
A
E E
60 m
24 m
I
B D C F
R
Şekildeki ABC üçgeninin BC kenarına ait yüksekliği aşağıda-
kilerden hangisidir?
LA
özüm 50 m
A) 15
özüm
B) 18 C) 20 D) 30
YI
rnek|2
A
YA
D
E
rnek|4
A
75°
B H C
D
A) 20 B) 30 C) 40 D) 50
özüm
VÝP Yayýnlarý
özüm
2
8. Sınıf
FA S
39.
Üçgenin Elemanları İKÜ
L
KENARORTAY rnek|6
A
Üçgenin bir kenarının orta noktasını karşı köşeye birleştiren doğ-
ru parçasına o kenara ait kenarortay denir. 7 cm
A
F E
~ 10 cm
F E
I
~ B 9 cm D C
G
R
Şekildeki ABC üçgeninde [AD], [BE] ve [CF] kenarortaydır.
B D C
|BD| = 9 cm, |EC| = 10 cm ve |AF| = 7 cm olduğuna göre,
• BC kenarına ait kenarortay [AD]’dır. |BD| = |DC| ABC üçgeninin çevre uzunluğu kaç cm’dir?
LA
• AC kenarına ait yükseklik [BE]’dır. |AE| = |EC|
A) 38 B) 46 C) 52 D) 56
• AB kenarına ait yükseklik [CF]’dır. |AF| = |FB|
özüm
VİPNOT
Üçgenin kenarortayları üçgenin içinde bir noktada kesişir. Bu
noktaya üçgenin ağırlık merkezi denir.
N VİPNOT
YI
rnek|5 A Bir üçgende çizilen bir kenarortay,
üçgeni alanları eşit iki parçaya ayırır.
A(AÿBD) = A(AÿDC)’dir.
YA
B D C
rnek|7
A
12 cm 10 cm
P
B C
B D C
ABC üçgeninin AC kenarı cetvel üzerine yukarıdaki gibi yerleş-
Vİ
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 A) 80 B) 60 C) 40 D) 30
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
3
8. Sınıf
39.
L Üçgenin Elemanları
İKÜ
FA S
AÇIORTAY rnek|9
B
D
F E
C
I
R
Yukarıdaki kareli zeminde verilen ABC üçgeninde, üçgenin
hangi elemanının çizildiğini bulalım.
B D C
LA
B açısının açıortayı [BE]’dır. m(AéBE) = m(EéBC)
C açısının açıortayı [CF]’dır. m(BéCF) = m(AéCF)
VİPUYARI
VİPNOT
Üçgenin açıortayları üçgenin içinde bir noktada kesişir. N A
İkizkenar üçgenlerde taban ke-
narına çizilen dikme, kenaror-
YI
=
=
tay ve açıortay aynı doğru par-
çasıdır.
s
B D C
YA
rnek|8
rnek|10
A
A
75°
D
13 cm
?
P
45°
B C
B D 5 cm C
Vİ
A) 85 B) 95 C) 105 D) 115 A) 32 B) 34 C) 36 D) 38
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
4
8. Sınıf
FA S
39.
Üçgenin Elemanları İKÜ
L
rnek|11
Aşağıdaki geometri tahtasında bazı çivilerin bulunduğu noktalar harflerle adlandırılmıştır.
I
R
L M A B C D
LA
Bu geometri tahtasına yerleştirilen şekildeki lastik, takılı olduğu M noktasındaki çividen çıkarılarak hangi noktadaki çiviye takı-
lırsa oluşan üçgenin KL kenarına ait yükseklik, açıortay ve kenarortay aynı doğru parçası olur?
A) A B) B C) C D) D
özüm
N
YI
rnek|12
A A A
YA
B C B D B C B D C
P
Şekil 1 Şekil 3
Şekil 2
Yukarıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeninde, B köşesi Şekil 2’deki gibi [BC] kenarı üzerine gelecek şekilde katlanıp Şekil 3’teki katlama
Vİ
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
39.
L Üçgenin Elemanları
İKÜ
FA S
rnek|13
Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeni biçimindeki kâğıt, A köşesi [BC] üzerine gelecek biçimde katlanarak Şekil 2’deki DA'C üçgeni el-
de ediliyor.
A A
I
10
R
19 cm² cm
²
B 12 cm C B A' C
Şekil 1 Şekil 2
LA
|BC| = 12 cm, DBA üçgeninin alanı 19 cm2 ve DA'C üçgeninin alanı 10 cm2 olduğuna göre, [BC] kenarına ait yüksekliğin uzun-
luğu kaç cm’dir?
A) 7 B) 8 C) 9 D) 10
özüm
N
YI
rnek|14 rnek|15
YA
A
A
?
?
97° D
E
D
P
70°
38°
17°
B C B C
Vİ
Yukarıda verilen ABC üçgeninde [AD], [BD] ve [CD] açıortaydır. Yukarıda verilen ABC üçgeninde [BD] ve [CE] açıortaydır.
m(AéBD) = 38° ve m(DéCB) = 17° olduğuna göre, m(DéAC) kaç m(BéEC) = 70° ve m(BéDA) = 97° olduğuna göre, m(BéAC) kaç
derecedir? derecedir?
| Matematik
A) 25 B) 27 C) 31 D) 35 A) 42 B) 40 C) 38 D) 36
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
6
8. Sınıf
TEST
Üçgenin Elemanları 1
1. Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeni çeşitkenar üçgendir.
A A A
I
R
LA
B C B - C' D C B D C
Şekil 1 Şekil 3
Şekil 2
Üçgenin C köşesi Şekil 2’deki gibi B köşesinin üzerine gelecek şekilde katlanıp D noktası elde ediliyor. Şekil 3’te [AD] çiziliyor.
A) [BC]’nın kenarortayıdır.
C) [BC]’nın yüksekliğidir.
N B) BAC açısının açıortayıdır.
A(–6, 10)
25 cm
20 cm
P
O x
B 10 cm C D
Vİ
Şekilde verilen ABC üçgeninde [BD] ⊥ [AD], |AB| = 25 cm, B(–10, –6)
4. Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeninde m(AéBC) = 45° ve m(AéCB) = 50° dir.
A A A
I
B C B D C B D C
Şekil 1 Şekil 3
R
Şekil 2
Şekil 2’de açıklığı [AC] olacak biçimde pergel kullanılarak C merkezli bir çember yayı çiziliyor. Bu yay [BC]’nı D noktasında kesiyor.
LA
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25
5. Aşağıda Şekil 1’de verilen ABC üçgeni şeklindeki kâğıtta 6. Bir kenar uzunluğu a olan karenin köşegen uzunluğu añ2 dir.
m(AéBC) = 70° ve m(AéCB) = 40° dir.
A
N Şekil 1'de dört kare çizilmiştir. Bu karelerden en küçük olan-
ların alanları 16 cm2 dir.
YI
Alan
16 cm²
YA
70°
40°
B C
Şekil 1 Şekil 1
A A
?
P
C
Vİ
40°
B D B C
Şekil 2 Şekil 2
| Matematik
yor.(Şekil 2)
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir?
Buna göre, Şekil 2’de B'AC açısının ölçüsü kaç derecedir?
A) 32 B) 36 C) 40 D) 48
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
40. Üçgen Eşitsizliği
MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.2. Üçgenin iki kenar uzunluğunun toplamı veya farkı ile üçüncü kenarının uzunluğunu ilişkilendirir.
I
R
ÜÇGEN EŞİTSİZLİĞİ rnek|1
LA
A
A
c b 9m
5m
B a C
özüm
7 cm
P
9 cm
rnek|2
Kırmızı renkli kalemi ele alalım:
İki kenar uzunluğu 4 cm ve 7 cm olan bir üçgenin diğer kena-
15 cm – 9 cm < 7 cm < 15 cm + 9 cm rının cm cinsinden alabileceği tam sayı değerleri kaç tanedir?
6 cm < 7 cm < 24 cm
| Matematik
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
Kırmızı renkli kalemin uzunluğu, diğer iki kalemin uzunlukları top-
VÝP Yayýnlarý
1
8. Sınıf
40.
L Üçgen Eşitsizliği
İKÜ
FA S
rnek|3
Kerem çizdiği ABC üçgeninin AB ve AC kenarlarının uzunluğunu aşağıdaki gibi 15 cm’lik cetvelle ölçmüştür.
A A
I
R
LA
B C B C
Buna göre, ABC üçgeninin BC kenarının uzunluğunun cm cinsinden en büyük tam sayı değeri kaç cm olur?
A) 19 B) 20 C) 21 D) 22
özüm
N
YI
rnek|4 rnek|5
YA
C A
15 m
A
10 cm
11 m
B C
P
özüm
2
8. Sınıf
FA S
40.
Üçgen Eşitsizliği İKÜ
L
VİPUYARI rnek|7
5 cm ?
Sabri
I
11 cm
Emir
R
13 m
23 m
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi iki üçgen olduğunda her bir üç-
gen için ayrı ayrı üçgen eşitsizliği uygulanır.
Pelin
LA
AÿBD için 9–6<x<9+6
Yukarıdaki şekilde dört arkadaş bir dörtgenin köşeleri üzerinde
3 < x < 15 duruyorlar.
BÿCD için 11 – 5 < x < 11 + 5 Verilenlere göre, Sabri ile Emir arasındaki mesafe aşağıdaki
6 < x < 16 değerlerden hangisini alamaz?
N A) 9 m
özüm
B) 11 m C) 13 m D) 15 m
YI
rnek|6
20 m
YA
A B
35 m
x
40 m
rnek|8
C A
50 m
D
P
A) 10 < x < 55 B) 15 < x < 55 Yukarıdaki şekilde verilen ABC üçgeni ikizkenar üçgen oldu-
| Matematik
özüm özüm
3
8. Sınıf
40.
L Üçgen Eşitsizliği
İKÜ
FA S
rnek|9
Matematik öğretmeninin tahtaya çizdiği kareler arasında ABC üçgeni oluşmuştur. Karelerden iki tanesinin alanı 169 cm2 ve 81 cm2 dir.
A
169 cm²
81 cm
I
B C
R
LA
Buna göre, mavi renkli karenin alanının cm2 cinsinden alabileceği değerler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
özüm
B) 16 < alan < 484
rnek|10 rnek|11
3 cm
4 cm
7 cm
P
10 cm
Sena, yukarıda uzunlukları verilen çubukların herhangi 3 tanesini ki üç çubuğu uç uca ekleyerek yukarıdaki üçgeni elde edilmiştir.
uç uca ekleyerek farklı üçgenler oluşturmak istiyor.
Buna göre, bu üçgenin çevre uzunluğunun en küçük değe-
Buna göre, Sena’nın oluşturabileceği üçgen sayısı kaçtır? ri kaç cm’dir?
| Matematik
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 A) 10 B) 12 C) 14 D) 15
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
4
8. Sınıf
FA S
40.
Üçgen Eşitsizliği İKÜ
L
rnek|12 A
Üçgenin her bir kenarının uzunluğu, diğer iki kenarının uzunluklarının far- |b – c| < a < b + c
kının mutlak değerinden büyük, toplamından küçüktür. c b
|a – c| < b < a + c
|a – b| < c < a + b
B a C
I
R
LA
Sosyal Bilgiler dersinden proje ödevi alan Levent, yanda görseli verilen Denizli ilimizde-
ki meşhur üçgen köprülü kavşağın modelini yapmıştır.
N
YI
Levent yaptığı modelde kenar uzunlukları santimetre cinsinden tam sayı olan üç tane eş ikizkenar üçgen ve çevresi 8p cm olan bir dai-
re kullanmıştır.
YA
P
Vİ
Modeldeki ikizkenar üçgenlerin taban uzunlukları dairenin çapının uzunluğuna eşit olduğuna göre üçgenlerden birinin çevresi-
nin uzunluğu en az kaç santimetredir?
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19
| Matematik
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
40.
L Üçgen Eşitsizliği
İKÜ
FA S
rnek|13
A 13 cm B
=
A K L B
I
R
LA
A K L B
Bu tel yukarıda verilen K ve L noktalarından bükülerek kenar uzunlukları cm cinsinden tam sayı olan bir üçgen oluşturulacaktır.
|AK| = |LB| olduğuna göre, [KL] uzunluğunun cm cinsinden alabileceği tam sayı değerleri kaç tanedir?
A) 1
özüm
B) 2
N C) 3 D) 4
YI
YA
rnek|14 rnek|15
B
E
5 cm 8 cm 32 m 20 m
A D 3 cm
A C
F
P
4 cm
D
B C
Vİ
Yukarıdaki şekilde kenar uzunlukları santimetre cinsinden bi- Tüm kenar uzunlukların m cinsinden birer tam sayı olan şe-
rer doğal sayı olan ABCD dikdörtgeninin alanı en fazla kaç kildeki parkın A köşesinde bulunan Selim, D köşesine uğra-
santimetrekare olabilir? yarak C köşesine gitmek için en az kaç m yol yürümelidir?
| Matematik
A) 60 B) 72 C) 84 D) 96 A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
6
8. Sınıf
TEST
Üçgen Eşitsizliği 1
1. Aşağıdaki seçeneklerde verilen kalemlerden ikisi uçları birbirine değip bir üçgen oluşturuncaya kadar hareket ettirilecektir.
Buna göre, hangi seçenekteki kalemlerle bir üçgen oluşturulamaz?
A) B)
I
R 17 cm
LA
13 cm
10 cm
10 cm
16 cm 20 cm
C)
N D)
YI
13 cm
10 cm
7 cm
7 cm
YA
17 cm 16 cm
2. 3.
A
A
P
10 m 6m
çevre
36 cm
Vİ
B C
B C
Üçgensel bir bölgenin köşelerinde duran kaz ile tavuk arasın- Şekildeki ABC üçgeninin çevresi 36 cm’dir.
daki mesafe 10 m ve tavuk ile keçi arasındaki uzaklık 6 m’dir.
Buna göre, BC kenarının alabileceği en büyük tam sayı
| Matematik
Buna göre, kaz ile keçi arasındaki uzaklığın alabileceği değeri kaç cm’dir?
tüm değerleri bulmak için aşağıdaki işlemlerden hangi-
VÝP Yayýnlarý
si yapılmalıdır? A) 16 B) 17 C) 18 D) 19
4. Aşağıdaki şekilde dört arkadaş bir dörtgenin köşeleri üzerinde duruyorlar. Şekildeki tüm kenar uzunlukları birer tam sayıdır. Cem
Aslı’dan olabilecek en uzak mesafede durmaktadır. Berk’in Aslı’ya uzaklığı 15 metre, Cem’e uzaklığı 23 metredir.
Deniz
I
Aslı
R
15 m
LA
23 m Cem
em
Berk
N
Aslı ve Deniz, Cem’in bulunduğu noktaya verilen doğru parçaları üzerinde aynı hızla yürümeye başlıyorlar. Aslı, Cem’in yanına gel-
Buna göre, başlangıçta Aslı ve Deniz arasındaki uzaklık en fazla kaç metredir?
YI
A) 79 B) 77 C) 75 D) 73
YA
5. 6.
A
A
P
(x + 3) cm (2x + 5) cm
12 cm 15 cm
D
Vİ
B 11 cm C 9c
cm m
7
Şekilde verilen ABC üçgenin kenar uzunlukları 11 cm,
B C
(x + 3) cm ve (2x + 5) cm’dir.
Şekildeki ABC üçgeninde |AB| = 12 cm, |AC| = 15 cm,
x bir tam sayı olduğuna göre, ABC üçgenin çevre uzun-
| Matematik
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
41. Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.3. Üçgenin kenar uzunlukları ile bu kenarların karşısındaki açıların ölçülerini ilişkilendirir.
I
R
ÜÇGENDE AÇI - KENAR İLİŞKİSİ
VİPNOT
Bir üçgende küçük açı karşısında kısa kenar, büyük açı karşısın-
LA
Geniş açılı bir üçgendeki geniş açı karşısındaki kenar en uzun
da uzun kenar bulunur. kenardır.
A
A
ABC üçgeninde
B a C
N B
x
a C
a < b ve c < b’dir.
YI
Şekildeki ABC üçgeninde,
Örneğin: A
B a C
Yukarıda verilen üçgen şeklindeki parkta m(AéBC) = 32° ve
Üçgenin iç açıların ölçüleri toplamı 180° olduğundan m(BéCA) = 40° olduğuna göre, aşağıda verilen sıralamalar-
Vİ
m(ëB) < m(ëA) < m(ëC) olduğundan, b < a < c olur. A) |BC| < |AC| < |AB| B) |AC| < |AB| < |BC|
C) |AB| < |AC| < |BC| D) |AB| < |BC| < |AC|
| Matematik
özüm
VİPNOT
VÝP Yayýnlarý
Berk defterine çizdiği ABC üçgeninin B ve C açılarının ölçülerini açıölçeri ile aşağıdaki gibi ölçmüştür.
I
R
B C
LA
Buna göre, ABC üçgeninin kenar uzunluklarının sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) |BC| < |AC| < |AB| B) |AB| < |AC| < |BC| C) |AC| < |BC| < |AB| D) |AC| < |AB| < |BC|
özüm
N
YI
rnek|3
rnek|4
YA
9m
a A
c
5m
b 7m 12 cm
P
B C
Yukarıdaki şekilde tavşan kedi ve kaplumbağa üçgensel bir böl-
Şekilde verilen ABC üçgeninde m(ëB) > m(ëA) > m(ëC) ve üçgenin
genin köşeleri üzerinde duruyorlar.
kenar uzunlukları santimetre türünden birer tam sayıdır.
Vİ
özüm özüm
VÝP Yayýnlarý
2
8. Sınıf
FA S
41.
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi İKÜ
L
rnek|5
A A A
B'
B C B A' C B A' C
I
1. Adım 2. Adım 3. Adım
R
Arda defterinden ön yüzü sarı arka yüzü mavi renkli olan üçgen şeklinde bir parça kesmiş, köşe noktalarını A, B ve C olarak isimlendirmiştir.
LA
3. adımda, AC kenarını BC kenarı üzerine gelecek şekilde katlıyor.
Buna göre, ABC üçgeninin iç açı ölçülerinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) m(ëA) < m(ëC) < m(ëB) B) m(ëC) < m(ëA) < m(ëB) C) m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) D) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA)
özüm
N
YI
YA
rnek|6
8 cm
P
B 10 cm C
Buna göre |AC|’nun santimetre cinsinden alabileceği kaç farklı tam sayı değeri vardır?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
| Matematik
(MEB SORUSU)
özüm
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
41.
L Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
İKÜ
FA S
rnek|7
A A
I
R
B C B C
Şekil 2
Şekil 1
Pelin ABC üçgeninin açılarının ölçülerini sıralayabilmek için Şekil 1’de A merkezli ve [AC] yarıçaplı, Şekil 2’de B merkezli ve [BA] yarıçaplı
LA
çember yayları çizmiştir.
Buna göre, ABC üçgeninin A, B ve C açılarının ölçüleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) m(ëA) < m(ëB) < m(ëC) B) m(ëA) < m(ëC) < m(ëB) C) m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) D) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA)
özüm
N
YI
rnek|8
YA
E rnek|9
A
D
63°
D
C
P
67°
65° 60°
B
C
A B
Vİ
özüm özüm
4
8. Sınıf
FA S
41.
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi İKÜ
L
rnek|10
B E
56° 60°
I
R
95°
A 70° K
100°
D
LA
59°
45° 42°
F
C
N
Kenan Bey otobandan çıktıktan sonra A noktasından geçerek K noktasında bulunan dedesinin evine gitmek istemektedir. Yukarıda yol-
YI
ların üstten görünümü verilen yollardan bazılarının arasındaki açıların ölçüleri verilmiştir.
Kenan Bey A noktasından başlayarak verilen yolları kullanarak K noktasına seçeneklerde verilen noktalardan hangilerine uğra-
yarak giderse en kısa yolu kullanmış olur?
YA
A) A → B → D → E → K B) A → B → D → F → K C) A → C → D → F → K D) A → C → D → E → K
özüm
P
Vİ
rnek|11
A açısının ölçüsü 70° olan bir ABC üçgeninin en kısa kenarı AC kenarı olduğuna göre, B açısının en büyük tam sayı değeri kaç
derecedir?
| Matematik
A) 54 B) 55 C) 56 D) 57
özüm
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
41.
L Üçgende Açı-Kenar İlişkisi
İKÜ
FA S
rnek|12 rnek|14
8 cm 5 cm
I
15 cm
R
B C
7 cm 6 cm
LA
Tamer’in oluşturduğu bu üçgende en büyük açının karşısın- ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
daki kalemin rengi aşağıdakilerden hangisidir?
A) m(ëA) < m(ëB) < m(ëC) B) m(ëB) < m(ëA) < m(ëC)
A) Sarı B) Kırmızı C) Mavi D) Yeşil
C) m(ëB) < m(ëC) < m(ëA) D) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA)
özüm
özüm
N
YI
rnek|15
rnek|13
YA
A
Aşağıda verilen üçgenlerden hangisinin kenar uzunlukların-
da yanlışlık yapılmıştır?
A) B)
A A = =
Çevre
12 cm 18 cm
9 cm
P
B 4 cm C D
B 10 cm C B 11 cm C
Yukarıdaki şekilde B, C ve D noktaları doğrusaldır. [BC] kenarı
BD doğrusu üzerinde olan ikizkenar ABC üçgeninin çevre uzun-
Vİ
C) D)
A C A C
luğu 18 cm’dir.
10 cm
B B A) 6 B) 7 C) 8 D) 9
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
6
8. Sınıf
TEST
Üçgende Açı-Kenar İlişkisi 1
1.
I
R
A
LA
B C
N
Mert, aynı uzunluğundaki üç cetveli kullanarak şekildeki ABC üçgenini oluşturduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
YI
A) m(ëC) < m(ëB) < m(ëA) B) m(ëA) < m(ëC) < m(ëB) C) m(ëC) < m(ëA) < m(ëB) D) m(ëA) < m(ëB) < m(ëC)
2. 3.
YA
A
D
60° 55°
Ece
69° 58°
88°
P
B C
48°
Nil Duru Yukarıdaki şekilde verilen ABCD dörtgeninde m(AéCB) = 58°,
m(AéBC) = 69°, m(CéAD) = 60° ve m(AéDC) = 55° dir.
Vİ
Şekilde Nil, Ece ve Duru buzda kaymaktadır. Üçünün de bir Buna göre, şekildeki en uzun kenar aşağıdakilerden han-
ayağı üçgensel bir bölgenin köşelerinde durmaktadır. gisidir?
Verilen açı değerlerine göre, hangi ikisi arasındaki uzak-
lık en fazladır? A) [AB] B) [AC] C) [AD] D) [CD]
| Matematik
4. 6. A
A
B C
7m
4m A
I
R
C
B
LA
Yukarıda verilen üçgen şeklindeki bahçede |AB| = 4 m ve
B A' C
|AC| = 7 m’dir.
Şekildeki ön yüzü sarı arka yüzü mavi renkli olan üçgen şek-
m(AéBC) < m(BéAC) olduğuna göre, BC kenarının uzun-
linde kâğıt, AB kenarı BC kenarı üzerine gelecek şekilde kat-
luğunun alabileceği tam sayı değerleri aşağıdakilerden
landığında yukarıdaki görüntü elde ediliyor.
hangisidir?
Buna göre ABC üçgeni ile ilgili
A) 4 m, 5 m, 6 m
B) 7 m, 8 m, 9 m, 10 m
C) 4 m, 5 m, 6 m, 7 m, 8 m, 9 m, 10 m
N I. |AC| < |AB|
A) Yalnız I B) I ve II
C) Yalnız II D) I, II ve III
YA
5x+10°
P
cm
0
ò5
4x+11°
Vİ
6x–6° C
B
rudur?
duğuna göre, |DK|’nun cm cinsinden en küçük tam sa-
yı değeri kaç cm’dir?
A) |BC| < |AC| < |AB| B) |AC| < |AB| < |BC|
C) |AB| < |AC| < |BC| D) |AB| < |BC| < |AC| A) 5 B) 6 C) 7 D) 8
8
8. Sınıf
FASİKÜL
ÜÇGENLER
42. Üçgen Çizimi
MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.4. Yeterli sayıda elemanının ölçüleri verilen bir üçgeni çizer.
I
R
ÜÇGEN ÇİZİMİ
LA
Üç kenar uzunluğu verilen bir üçgen pergel ve cetvel kullanılarak çizilebilir.
Kenar uzunlukları |AB| = 8 cm, |BC| = 6 cm ve |AC| = 5 cm olan ABC üçgenini çizelim.
N A 8 cm B
YI
2. Adım: Pergelin ucu 6 cm açılarak
A B
C
| Matematik
A 8 cm B
1
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
42.
L Üçgen Çizimi
İKÜ
FA S
İki Kenar Uzunluğu ve Bu Kenarlar Arasındaki Açının Ölçüsü Verilen Üçgen Çizimi
İki kenar uzunluğu ve aradaki açının ölçüsü verilen üçgen pergel, açıölçer ve cetvel kullanılarak çizilebilir.
İki kenar uzunluğu |AB| = 7 cm, |AC| = 6 cm ve bir açısı m(CéAB) = 45° olan ABC üçgenini pergel, açıölçer ve cetvel kullanarak çizelim.
I
A 7 cm B
R
LA
2. Adım: Açıölçer kullanılarak başlangıç noktası A olan ve
N
YI
YA
C
cm
45°
A 7 cm B
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
42.
Üçgen Çizimi İKÜ
L
Bir Kenar Uzunluğu ve O Kenarın Uçlarındaki Açıların Ölçüsü Verilen Üçgen Çizimi
Bir kenar uzunluğu ve o kenarın uçlarındaki açıların ölçüsü verilen üçgen açıölçer ve cetvel kullanılarak çizilebilir.
Bir kenar uzunluğu |AB| = 9 cm, iki açısı m(CéAB) = 75° ve m(AéBC) = 40° olan ABC üçgenini açıölçer ve cetvel kullanarak çizelim.
I
A 9 cm B
R
LA
2. Adım: Açı ölçer kullanılarak başlangıç noktası A ve
75°
N A 9 cm B
YI
YA
75° 40°
A 9 cm B
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
42.
L Üçgen Çizimi
İKÜ
FA S
rnek|1
VİPUYARI
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde, verilenlerle sadece bir
Belirli bir üçgenin çizilebilmesi için en az üç verinin (uzunluk
tane üçgen çizilebilir?
veya açısının) bilinmesi gerekir. Bu verilerden en az 1 tanesi
uzunluk ölçüsü olmalıdır.
A) m(KéLM) = 40°, m(KéML) = 60°, m(LéKM) = 80°
Cetvel, pergel ve açıölçer kullanılarak aşağıdaki üçgenler çi-
B) [AB] = [BC], |AC| = 5 cm
zilebilir.
C) |AC| = |BC|, |AC| = 7 cm
a. Üç kenarının uzunlukları bilinen bir üçgen
I
D) |AC| = 5 cm, |BC| = 8 cm, m(BéCA) = 43°
b. İki kenarının uzunluğu ve bu kenarlar arasındaki açısının öl-
R
çüsü bilinen bir üçgen özüm
c. Bir kenarının uzunluğu ve bu kenarın iki ucundaki açıların
ölçüsü bilinen bir üçgen
LA
rnek|2
N
Nazlı, öğretmeninin bazı bilgilerini verdiği ABC üçgeninin çizimini aşağıdaki gibi 4 adımda yapmıştır.
YI
A B A B
YA
1. Adım 2. Adım
C
P
A B A B
Vİ
4. Adım
3. Adım
A) m(ëA), m(ëB) ve m(ëC) B) |AB|, |AC| ve |BC| C) m(ëB), m(ëC) ve |BC| D) m(ëB), |AC| ve |BC|
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
42.
Üçgen Çizimi İKÜ
L
rnek|3
Serkan aşağıda verilen adımlardaki çizimleri yaparak belirli bir ABC üçgenini çizmiştir.
I
R
65°
A B A B
1. Adım
LA
2. Adım
N A
65°
B
YI
3. Adım 4. Adım
A) B) C) D)
P
özüm
| Matematik
5
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
42.
L Üçgen Çizimi
İKÜ
FA S
rnek|4 rnek|6
Pergel, açıölçer ve cetvel kullanılarak aşağıda verilen üçgen- Matematik öğretmeni öğrencilerine çizmeleri için ABC üçgeninin
lerden hangisi çizilemez? sadece BC kenarının uzunluğunu vermiştir.
m
6c
cm
5c
m
I
60°
B) Üçgenin çevre uzunluğu
R
8 cm 9 cm
C) Üçgenin alanı
D) B ve C açılarının ölçüleri
C) D)
LA
80°
özüm
40° 30°
10 cm 11 cm
özüm
N
YI
YA
rnek|7
Selin ve Pelin kendi defterlerine seçeneklerde verilen ölçülere gö-
rnek|5 re ABC üçgenleri çizeceklerdir.
P
Belirli bir üçgenin çizilebilmesi için aşağıdakilerden hangisin- Selin ve Pelin, hangi seçenekte verilen üçgen çizdiklerinde
deki bilgilerin verilmesi yeterli değildir? çizdikleri üçgenler birbirinden farklı olabilir?
A) Üç açısının ölçüsü
Vİ
D) Bir kenarının uzunluğu ile iki açısının ölçüsü D) |AB| = 8 cm ve m(ëB) = 60°
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
6
8. Sınıf
TEST
Üçgen Çizimi 1
1. Matematik Öğretmeni Esin Hanım, tahtaya şekildeki bilgileri yazmıştır.
Öğrencilerinden ilk önce, bu bilgileri kullanarak istenilen üçgenin çizilip çizilemeyeceğini, çizilecekse belirli bir tane üçgen mi yok-
sa birden fazla üçgen mi çizileceğini bulmalarını istemiştir.
I
R
Çizilecek Üçgenlerle İlgili Bilgiler
ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni
LA
|AB| = 12 cm |ED| = 8 cm m(KéML) = 50° |PR| = 10 cm |UV| = 15 cm
N
YI
Aşağıdaki seçeneklerde, dört farklı öğrencinin bu soru için verdikleri cevaplar gösterilmiştir.
Buna göre, hangi seçenekteki tabloyu oluşturan öğrenci soruların tamamını doğru cevaplamıştır?
YA
A) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni
B) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni
C) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni
Vİ
Bir tane Bir tane Birden fazla Bir tane Bir tane
üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir. üçgen çizilebilir.
D) ABC üçgeni DEF üçgeni KLM üçgeni PRS üçgeni TUV üçgeni
| Matematik
7
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
1
Üçgen Çizimi
2. Ayla, öğretmeninin verdiği bilgilere göre ABC üçgenini aşağıdaki gibi 4 adımda doğru bir şekilde çizmiştir.
40°
A B A B
I
1. Adım
R
2. Adım
LA
C
40° 40°
A B A B
3. Adım
N
Bu çizim için ABC üçgeni ile ilgili verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisi olabilir?
4. Adım
YI
A) Üç iç açısının ölçüsü verilmiştir.
B) Üç kenar uzunluğu verilmiştir.
C) İki kenar uzunluğu ve bu iki kenarın arasındaki açının ölçüsü verilmiştir.
D) Bir kenar uzunluğu ve bu kenarın iki uç noktasındaki iki açısının ölçüsü verilmiştir.
YA
9 cm
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
VÝP Yayýnlarý
8 cm
6 cm
10 cm
4 cm
8
8. Sınıf
FASİKÜL
PİSAGOR BAĞINTISI
43. Pisagor Bağıntısı - 1
MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.5. Pisagor bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.
I
R
PİSAGOR BAĞINTISI rnek|1
A ABC dik üçgeninde
Dik üçgende 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir.
LA
[AB] ⊥ [BC], |AB| = ñ7 cm
Dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı hi- ve |BC| = 3 cm olduğuna
potenüs uzunluğunun karesine eşittir. ñ7 cm göre, |AC|’nu bulalım.
C
B 3 cm C
b a hipotenüs
N özüm
YI
A c B
40 m
Dik üçgendeki bu bağıntıya Pisagor bağıntısı denir.
|AC|2 = 82 + 62
P
|AC|2 = 64 + 36
8 cm
|AC|2 = 100
Yukarıda verilen monitörün ekranı dikdörtgen şeklinde olup ke-
Vİ
2
AC = 100
nar uzunlukları 30 cm ve 40 cm’dir.
B C
|AC| = 10 cm bulunur.
6 cm Bu ekranın köşegen uzunluğu kaç cm’dir?
| Matematik
A) 45 B) 50 C) 60 D) 70
VÝP Yayýnlarý
özüm
VİPUYARI
Bir dik üçgende en uzun kenar hipotenüstür.
1
8. Sınıf
43.
L Pisagor Bağıntısı - 1
İKÜ
FA S
Özel Dik Üçgenler
rnek|3
İki kenarının uzunluğu bilinen bazı dik üçgenlerde, üçüncü kena-
rı Pisagor bağıntısı uygulamadan da bulabiliriz.
(3k, 4k, 5k) Dik Üçgeni: Bir dik üçgenin dik kenar uzunlukları 3
ve 4 sayılarıyla orantılı ise hipotenüsü de 5 sayısı ile orantılıdır.
5 12 m
cm
3 cm
4 cm
4k 5k 15 cm
I
9 cm
R
10 cm 5m 9m
6 cm
3k
12 cm Şekildeki bayrak direği 12 metre yükseklikten bağlanan iplerle,
8 cm direğe uzaklıkları 5 metre ve 9 metre olan noktalara bağlanarak
LA
yere sabitleniyor.
(5k, 12k, 13k) Dik Üçgeni:
Bu iş için en az kaç metre ip gereklidir?
(8k, 15k, 17k) Dik Üçgeni:
özüm
N
YI
rnek|4
YA
P
8m
Vİ
15 m
Şekilde görülen ağaç, yerden 8 metre yükseklikten kesildiğinde, ağacın kesilen kısmının ucu ağaçtan 15 metre uzağına düşmüştür.
A) 25 B) 26 C) 27 D) 28
özüm
2
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
43.
Pisagor Bağıntısı - 1 İKÜ
L
rnek|5
A
Dik üçgenlerde 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir.
I
B a C
R
Aşağıdaki şekilde bir göl ve gölün çevresinde yapılması planlanan yürüyüş yolu (noktalı çizgiler) kuş bakışı olarak gösterilmiştir.
LA
C D
N GÖL
E
YI
B
YA
1 birim
1 birim A F
özüm
Vİ
| Matematik
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
43.
L Pisagor Bağıntısı - 1
İKÜ
FA S
rnek|6 rnek|7
I
özüm
R
LA
rnek|8
Dik üçgenlerde 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir. Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı, hipote-
nüsün uzunluğunun karesine eşittir.
N
Şekil 1’de verilen kare biçimindeki karton parçasından Şekil 2’deki gibi boyalı dört tane eş dik üçgen kesilip çıkarılıyor.
YI
YA
Şekil
Şekil-11 Şekil -2
Şekil 2
Bu üçgenler aşağıdaki gibi birleştirildiğinde alanı 16 cm2 olan bir kare oluşturuluyor.
P
Vİ
Buna göre başlangıçta verilen karton parçasının bir kenarının uzunluğu kaç santimetredir?
özüm
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
43.
Pisagor Bağıntısı - 1 İKÜ
L
rnek|9
Aşağıda bir duvar saatinin üç farklı zamandaki görümünü verilmiştir.
?
4 cm
28 cm
I
R
LA
Akrep ve yelkovanın uç noktaları arasındaki uzaklık; saat 12.00’de 4 cm ve saat 18.00’de 28 cm’dir.
Buna göre saat 21.00’de akrep ve yelkovanın uç noktaları arasındaki uzaklık (?) kaç cm’dir?
A) 18 B) 20 C) 22 D) 24
özüm
N
YI
YA
rnek|11
rnek|10
A
Aşağıdaki şekilde eşya taşımak için yapılan bir rampa verilmiştir.
9 cm
D 70 cm C
D
?
P
80 cm 2 cm
B 6 cm C
A 220 cm B
Vİ
Verilen uzunluklara göre, rampanın uzunluğu olan |BC| kaç |AD| = 9 cm, |DC| = 2 cm ve |BC| = 6 cm olduğuna göre,
cm’dir? |AB| kaç cm’dir?
| Matematik
özüm özüm
5
8. Sınıf
43.
L Pisagor Bağıntısı - 1
İKÜ
FA S
rnek|12
Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kareleri toplamı, hipotenüsün uzunluğunun karesine eşittir.
Dik kenar uzunlukları a olan ikizkenar dik üçgenin hipotenüs uzunluğu añ2 dir.
Şekil 1’de verilen 5ñ2 dm uzunluğundaki kalas, zemin ile 45° lik açı yapacak şekilde A noktasında duvara ve K noktasında zemine değ-
mektedir.
I
A A
R
5ñ2 dm 4 dm
LA
45°
K K L
Şekil 1 Şekil 2
Kalas duvara değen ucu, Şekil 2’deki gibi 4 dm aşağı kayarak B noktasına geldiğinde, zemine değen ucu da sağa doğru kayarak L nok-
tasına gelmiştir.
A) 1
özüm
B) 2
N C) 3 D) 4
YI
YA
rnek|13
P
A) B) C) D)
Vİ
15 cm 8 cm
ñ3 cm 8 cm
1 cm 6 cm 13 cm
25 cm
9 cm
| Matematik
ñ2 cm 20 cm 2ñ7 cm
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Pisagor Bağıntısı - 1 1
1. Matematik öğretmeni Serkan Bey tahtaya üç tane kare çizmiş, kareler arasında ABC dik üçgeni oluşmuştur. Küçük karelerin alan-
ları 36 cm2 ve 64 cm2 dir.
I
R
A
36 cm²
LA
B C
64 cm²
N
Buna göre, büyük karenin çevre uzunluğu, ABC üçgeninin çevre uzunluğundan kaç cm fazladır?
YI
A) 14 B) 16 C) 18 D) 20
2. 4.
YA
6m
A
P
A) 11 B) ó136 C) 13 D) 14
Vİ
4m
3. Aşağıda kenar uzunlukları verilen üçgenlerden hangisi Şekilde verilen ağaçların uzunlukları 6 metre ve 3 metredir.
dik üçgendir?
| Matematik
A) 4 cm, 6 cm, 8 cm
B) 2ñ3 cm, 3ñ2 cm, 6 cm A) 4,5 B) 5 C) 6 D) 7
C) ò15 cm, 2ñ5 cm, 3ñ5 cm
D) 4ñ5 cm, 1 cm, 9 cm
7
8. Sınıf
TEST
1
Pisagor Bağıntısı - 1
añ2
Bir lunaparktaki salıncağın tavanının yarıçapı 3 metredir. Bu salıncağa bağlı olan koltukların alt noktasının tavana olan uzaklığı
I
ò32 metredir (Şekil 1).
R
3m
LA
45°
ò32 m
N
YI
Şekil 1 Şekil 2
Buna göre, Şekil 2’de iki koltuk arasındaki uzaklık en fazla kaç metredir?
YA
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16
A
P
25 cm
?
Vİ
x
B O
Şekil 1 Şekil 2 3x+4y=36
MEB KAZANIMLARI
M.8.3.1.5. Pisagor bağıntısını oluşturur, ilgili problemleri çözer.
I
R
rnek|1
LA
24
m
et
re
N 10
metr
e
YI
Ahmet, kenar uzunlukları 24 metre ve 10 metre olan dikdörtgen şeklindeki bahçenin A köşesine ineğini, B köşesine koyununu bağlamış-
tır. İneğin boynundaki ipin uzunluğu 11 metre, koyunun boynundaki ipin uzunluğu 7 metredir.
YA
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10
özüm
P
rnek|3
rnek|2
Vİ
A) 40 B) 48 C) 72 D) 80 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
1
8. Sınıf
44.
L Pisagor Bağıntısı - 2
İKÜ
FA S
rnek|4
Şekil 1 Şekil 2
I
2 metre
R
LA
1,5 metre
80 santimetre
Şekil 1’de duvara dayalı duran merdivenin, Şekil 2’deki gibi alt ucu duvara 80 cm yaklaştırılırsa, üst ucu duvarda kaç cm yuka-
rı kayar?
A) 36
özüm
B) 40
N C) 44 D) 48
YI
YA
rnek|6
rnek|5 K
9c
A m
m
5c
A D
8 L
cm
m
T
6c
4 cm
P
M
B C B C
şeleri ortaktır.
m(ëA) > 90° olduğuna göre, |BC|’nun alabileceği en küçük |KL| = 5 cm, |KD| = 9 cm ve |BT| = 4 cm olduğuna göre,
tam sayı değer kaç cm’dir? |TM| kaç cm’dir?
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
2
8. Sınıf
FA S
44.
Pisagor Bağıntısı - 2 İKÜ
L
rnek|7
40 cm
I
R
30 cm
LA
Şekil 1
A N
YI
YA
B
P
Şekil 2
Vİ
Yukarıda verilen pencerelerin açılan kısımları dikdörtgen şeklinde olup genişliği 30 cm ve yüksekliği 40 cm’dir.
Bu pencere Şekil 2’deki gibi 90° döndürülerek açıldığında, A ve B noktaları arasındaki uzaklığın cm cinsinden tam sayı değeri,
aşağıdaki seçeneklerde verilen hangi iki değer arasındadır?
| Matematik
A) 40 - 45 B) 45 - 50 C) 50 - 55 D) 55 - 60
özüm
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
44.
L Pisagor Bağıntısı - 2
İKÜ
FA S
rnek|8
A
Dik üçgenlerde 90° lik açının karşısındaki kenara hipotenüs denir.
I
R
B a C
LA
Aşağıdaki görselde yelkenleri eş üçgenler şeklinde olan bir gemi modeli verilmiştir.
Yelken direği
N D
YI
10 m
6m
C
B 2m
E
F
2m
YA
Bu modelde tabana dik olarak yerleştirilen yelken direğinin boyu, geminin boyundan % 20 fazladır.
P
Yelkenler tabandan itibaren 2’şer metre ara ile direğe bağlandığına göre geminin boyu kaç metredir?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 15
Vİ
özüm
| Matematik
4
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
FA S
44.
Pisagor Bağıntısı - 2 İKÜ
L
rnek|9
Eğim, dikey uzunluğun yatay uzunluğa oranıdır.
25 cm
25 cm
I
R
A B A B
Şekil 1 Şekil 2
Şekil 1’de 25 cm uzunluğundaki zemine dik duran iki eş dikdörtgen, A ve B köşeleri etrafında birer köşeleri birbirine değecek şekilde
döndürüldüklerinde ikisinin de eğimi % 75 olmuştur.
LA
Buna göre |AB| kaç cm’dir?
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45
özüm
N
YI
rnek|11
rnek|10
Aşağıdaki koordinat düzleminde verilen ABCD karesinin kenarla-
YA
rı x ve y eksenine paraleldir.
100 cm
y
A B
x
y
D C
60 cm 28 cm
P
D(3, 1) ve ABCD karesinin alanı 25 birimkaredir. bi sağa doğru 28 cm çekildiğinde yerden yüksekliği y olmaktadır.
Buna göre, B noktasının orijine uzaklığı kaç birimdir? Buna göre, x - y kaç cm’dir?
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16
| Matematik
A) 10 B) 12 C) 13 D) 17
VÝP Yayýnlarý
özüm özüm
5
8. Sınıf
44.
L Pisagor Bağıntısı - 2
İKÜ
FA S
rnek|12
añ2
Bir kenarı a olan karenin köşegen uzunluğu añ2’dir.
Bir okuldaki 8. sınıf öğrencilerinin “18 Mart Çanakkale Şehitlerini Anma Günü” nedeniyle yaptığı bazı resimler, 5 cm kalınlığında ve köşe-
I
gen uzunluğu 70ñ2 cm olan kare şeklinde eş çerçevelerin içine konuluyor.
R
cm
2
LA
70ñ
5 cm
5 cm
N
Bu çerçeveler aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi okul koridorunda üstten A noktası, alttan B noktası ile aynı hizada ve zemine paralel ola-
cak şekilde yan yana diziliyor.
YI
A
YA
B
P
Buna göre B noktasının zeminden yüksekliğinin santimetre cinsinden alabileceği en küçük tam sayı değeri kaçtır?
A) 79 B) 80 C) 81 D) 82
(MEB ÖRNEK SORU)
| Matematik
özüm
6
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
TEST
Pisagor Bağıntısı - 2 1
1. Metin Bey, yeni aldığı piyanoyu makara ve kamyonetini kullanarak 2. kattaki evinin balkonuna çıkarmak istiyor.
I
R
8m 8m
6m
LA
Şekil 1 Şekil 2
Şekil 1’de görüldüğü gibi kamyonet ve piyanonun makaraya uzaklıkları 8’er metredir. Metin Bey ipin bir ucunu piyanoya, diğer ucu-
nu kamyonetinin arkasına bağlıyor.
N
Piyanonun yerden 6 m yükseklikteki balkon hizasına çıkabilmesi için (Şekil 2), kamyonet ileriye doğru en az kaç metre ha-
reket etmelidir?
YI
A) 6 B) 6ñ2 C) 2ò33 D) 5ò11
YA
2. 3.
A
cm 12 m
2 5m
B D
10 cm
P
8m 15 m
C
Vİ
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18
7
8. Sınıf
TEST
1
Pisagor Bağıntısı - 2
4.
Metin Bey matematik dersinde öğrencilerine
Pisagor bağıntısı konusunu anlatmış ve öğren-
Çevre cilerine kenar uzunlukları tam sayı olan dik üç-
uzunluğu
120 cm
genlere örnekler vermiştir.
I
Aşağıda verilen üçgenlerden hangisi öğren-
R
cilerin defterlerine çizdiği üçgenlerden bir ta-
nesi olamaz?
LA
A) B) C) D)
30 cm 24 cm
53 cm
50 cm
40 cm
45 cm
51 cm
N 48 cm
20 cm
52 cm
25 cm
42 cm
YI
5. Aşağıdaki şekilde yarıçap uzunluğu 20 cm olan küre biçi- 6. Murat Bey kare şeklindeki arazisinin içerisine tabanı dikdört-
mindeki akvaryumun yandan görünümü verilmiştir. gen şeklinde olan prefabrik bir ev yerleştirmiştir. Evin taban
YA
A B
12
Şe m 8m
O kil
cm 32 cm 1
P
20
Şe
kil
2
Vİ
A) 24 B) 28 C) 30 D) 32
Buna göre, kare şeklindeki arazinin bir kenar uzunluğu-
nun metre cinsinden en küçük tam sayı değeri kaçtır?
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16
8
8. Sınıf
FASİKÜL
45. ÜNİTE TARAMA TESTİ
Üçgenler
I
1. Aşağıda ABCD karesi şeklinde bir parkın üstten görünümü verilmiştir. Bu parkın köşegenlerinin kesiştiği K noktasından parkın ke-
R
narlarına giden yollar bulunmaktadır. Bu yolların parkın kenarları ile yaptıkları açılar aşağıdaki şekildeki gibidir.
D F C
LA
94˚
G
87˚
N K
88˚
E
YI
85˚
A B
YA
Buna göre bu yolların uzunluklarının küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) |KE| < |KG| < |KF| < |KH| B) |KE| < |KG| < |KH| < |KF|
C) |KH| < |KF| < |KG| < |KE| D) |KF| < |KH| < |KG| < |KE|
P
2. K 3. D
35˚
C
8 cm
Vİ
?
5 cm
?
L M A B
N H
| Matematik
12 cm
Yukarıdaki KLM üçgeninde [KN] açıortay ve m(LéKN) = 35° dir.
VÝP Yayýnlarý
A) 43 B) 44 C) 45 D) 46
A) 6 B) 7 C) 7,5 D) 8
1
8. Sınıf
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
4. Aşağıda I. adımda verilen ABC üçgeni şeklindeki kağıt C köşesi A köşesi ile çakışacak biçimde II. adımda gösterildiği gibi katlanıp
açılıyor. Daha sonra kat izi ile AC kenarının birleştiği nokta (D), B köşesi ile birleştiriliyor.
A A A
D D
I
R
B C B B C
LA
Buna göre [BD] ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
N
YI
5. A 6. A
YA
K L
B C
D E F
2
8. Sınıf
FA S
45.
Üçgenler İKÜ
L
7. I. Adım II. Adım III. Adım
A A A
K K K P
N N
M M
B L
C B L C B L C
I
R
B merkezli bir yay çizilir. Bu yay Daha sonra K ve L merkezli eş iki B, M ve N noktalarında geçen doğru
üçgenin kenarlarını K ve L nok- yay çizilir. Yaylar M ve N noktaların- parçası çizilir. Bu doğru parçası AC
larında keser. da kesişir. kenarını P noktasında keser.
LA
Yukarıda III. adımda elde edilen BP doğru parçası için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
N
YI
YA
8. 12 eş parçadan oluşan bir çubuk, ek yerlerinden katlanarak değişik şekiller elde edilebilmektedir. Aşağıdaki örnekte bu çubuğun
katlanmasıyla elde edilmiş bir üçgen gösterilmiştir.
P
Vİ
| Matematik
Buna göre bu çubukların farklı şekillerde katlanmasıyla kenar uzunlukları yukarıda elde edilen üçgeninkinden farklı kaç üç-
gen elde edilebilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
3
8. Sınıf
VÝP Yayýnlarý
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
9. A 11. K
6 cm ò20 cm
B C L M
9 cm ò45 cm
I
Yukarıdaki ABC üçgeninin kenar uzunlukları santimetre Yukarıdaki KLM üçgeninde;
cinsinden tam sayılar olup, uzunlukları arasındaki farklar
R
|KL| = ò20 cm ve
2 cm'den büyüktür.
|LM| = ò45 cm'dir.
Buna göre AC kenarının uzunluğunun santimetre cinsin-
de alabileceği en küçük değer kaçtır? Buna göre KM kenarının santimetre cinsinden alabilece-
LA
ği tam sayı değerlerinin toplamı kaçtır?
A) 4 B) 7 C) 11 D) 12
A) 33 B) 42 C) 52 D) 63
N
YI
10. 12.
Uğur A
A
64˚ 61˚
YA
B
Öcük 57˚
60˚ B 57˚ 58˚ C
59˚ K
P
60˚
D
C
Böcük
Vİ
A) Uğur < Öcük < Böcük B) Uğur < Böcük < Öcük
C) Öcük < Uğur < Böcük D) Böcük < Öcük < Uğur
4
8. Sınıf
FA S
45.
Üçgenler İKÜ
L
13. 20 metre
Murat
11 metre
20 metre
Kamer
I
R
Erhan 14 metre
25 metre
Taner
LA
Yukarıda Erhan, Taner, Kamer ve Murat'ın konumları ve birbirleri arasındaki mesafeler gösterilmiştir.
Buna göre Murat ile Taner arasındaki mesafenin metre cinsinden alabileceği en küçük ve en büyük tam sayı değerinin top-
lamı kaçtır?
A) 27 B) 28
N C) 30 D) 32
YI
YA
C) I ve III D) II ve III
10 cm
Yukarıda 24 cm uzunluğunda bir tel verilmiştir. Ali bu teli iki
noktasından büküp uçlarını birleştirerek şekilde gösterilen
| Matematik
A) 12 B) 10 C) 8 D) 2
5
8. Sınıf
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
16.
I
R
LA
İzmir
N
Yukarıdaki haritada bazı illerimizin arasındaki kuş uçuşu mesafeler gösterilmiştir. Bu üç ili birbirine bağlayan doğrular arasında ka-
lan açılardan ölçüsü en büyük olan, köşesi Sakarya üzerinde olan açıdır.
Buna göre İzmir ile Niğde arasındaki kuş uçuşu kilometre cinsinden mesafe (x) aşağıdaki aralıklardan hangisi ile gösterilebilir?
YI
A) 100 < x < 860 B) 480 < x < 860 C) 480< x < 920 D) 380 < x < 860
YA
17. C 18. A
?
P
B E
3ò10 cm
D 64°
Vİ
5 cm
65° 62°
C 62°
A B D
| Matematik
7 cm
Yukarıdaki şekilde DAB ve CDB dik üçgen, |AD| = 5 cm, Yukarıdaki şekilde verilen en uzun kenar aşağıdakiler-
VÝP Yayýnlarý
A) 4 B) 3ñ2 C) 2ñ5 D) 5
6
8. Sınıf
FA S
45.
Üçgenler İKÜ
L
19.
I
C
R
Şekil - I Şekil - II
6m 4m
LA
Şekil - I'de kasası yatay konumda olan bir kamyonun kasasının şekilde verilen noktalar arasındaki mesafe 6 metredir. Kamyonun
kasası Şekil - II'deki konuma geldiğinde aynı noktalar arasındaki yatay mesafe 4 metre oluyor.
Buna göre A noktasının yüksekliği ilk konumuna göre kaç metre yukarıdadır?
N
YI
YA
20. 21.
B
4 cm
P
? 2 cm
5m d
K L
Vİ
7
8. Sınıf
45.
L Üçgenler
İKÜ
FA S
22. 25. 27 m
? Patika 20 m
A 4m B
Yukarıda bir binanın girişine inşa edilmiş rampanın eğimi
I
% 25'tir.
12 m
R
A ve B noktaları arasındaki mesafe 4 metre olduğuna gö-
Yukarıda verilen dikdörtgen şeklindeki bir bahçeden geçen
re, rampanın uzunluğu kaç metredir?
doğrusal bir patika gösterilmektedir.
A) 2ñ3 B) 4 C) ò17 D) 3ñ2 Şekilde verilen bilgilere göre patikanın uzunluğu kaç
LA
metredir?
A) 18 B) 20 C) 24 D) 25
23. A
2ò10 cm 2ò10 cm
N 26.
YI
D C
B C
4 cm 4 cm O
YA
K A) 12 B) 15 C) 16 D) 18
a cm
b cm
| Matematik
YI
N
LA
R
I
8.
ÇÖZÜMLER SINIF
10 cm
1. ÇARPANLAR ve KATLAR
7 cm
Fasikül
Asal Çarpanlar
11 cm
11 cm
77 cm2 110 cm2
rnek|1
I
R
11 cm
rnek|2
LA
pan sayısı 6’dır. 14 cm
Alan; 14 ⋅ 11 = 154 cm2 olur
Cevap C
rnek|3
N
20’ün pozitif tam sayı bölenleri; 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24 olduğundan bö-
rnek|6
YI
5 7 35
rnek|4
10 10
3 30
72’nin 5’ten büyük çarpanları 6, 8, 9, 12, 18, 24, 36 ve 72’dir.
rnek|7
rnek|5
Alanı verilmeyen kısımların alanları toplamının en az olabilmesi için kenar
P
20 m2
Vİ
35 m2 5 A 5 15 m2
77 cm2 7 4 3
110 cm2 2
2 28 m
14
| Matematik
5 3 6
110 = 2 ∙ 55
77= 7 ∙ 11
110 = 5 ∙ 22 5 25 m2 15 m2 5 B
110 = 10 ∙ 11
30 m2
rnek|8 rnek|13
3 + 5 + 11 = 19 dm olabilir.
I
KL kenarının alabileceği değerlere karşılık |AL| ve |LB|’nin alabileceği
met; 1 + 5 = 6 puan alır. Bu durumda Ahmet’in puanı 14 + 6 = 20, De-
değerleri bulalım.
R
niz’in puanı 10 + 25 = 35 olur.
|KL| = 1 için, |AL| = 150 ve |LB| = 110, |AB| = 150 + 110 = 260 Cevap C
cm olur.
rnek|15
LA
|KL| = 2 için, |AL| = 75 ve |LB| = 55, |AB| = 75 + 55 = 130 cm olur.
Parkın dik kenarlarının çarpımı 200’dür. 200’ün aralarındaki fark en az olan
|KL| = 5 için, |AL| = 30 ve |LB| = 22, |AB| = 30 + 22 = 52 cm olur. çarpanları 10 ve 20 olduğundan aralarındaki fark en az 10 olur.
|KL| = 10 için, |AL| = 15 ve |LB| = 11, |AB| = 15 + 11 = 26 cm olur.
rnek|16
A, C ve D seçeneklerindeki değerler elde edilirken, B seçeneğindeki 34
Şerit 3 cm + 13 cm veya 7 cm + 13 cm olacak şekilde bölünebilir. Kısa
elde edilemez.
kenarın uzunluğu 2 farklı değer alabilir.
Cevap B
rnek|9
N
a ⋅ b ile elde edilen sayının çarpanları a ve b’dir. Asal sayıların ise 1 ve
rnek|17
sayı olamaz. mısır ekili alanla ortak kenarının uzunluğu 6 m olduğundan alanı 24 m2 dir.
a – b bir asal sayıya eşit olabilir: 13 – 2 = 11 (37 + 2) < 40 olduğundan x en fazla 37 olabilir.
YA
Etkinlik - 2
rnek|10
D ® Y şeklinde yol takip edildiğinden 2. çıkıştan çıkılır.
120 2
60 2
30 2 Test Asal Çarpanlar
P
15 3
5 5
1 1. 15 5
Vİ
rnek|11
24 7
30 sayısının asal çarpanları 2, 3 ve 5’tir. IV. seçenekte verilen asal çar- Cevap D
| Matematik
panlar yanlıştır.
Cevap D
2. Baştan ve sondan eşit uzaklıktaki çarpanlar çarpıldığında sayı-
nın kendisi elde edilir. Baştan ve sondan 2. terimlerin çarpımı 30
olduğundan verilen sayılar 30’un çarpanlarıdır. 30’un çarpanla-
rnek|12
rı küçükten büyüğe doğru 1, 2, 3, 5, 6, 10 ,15, 30 olduğundan;
Çarpanları 2 ve 3 olan 100’den küçük en büyük doğal sayı 25 ⋅ 31 = 98’dir. 3 + 5 + 6 + 10 + 30 = 54
Cevap A Cevap D
4
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF
rnek|1
4. 5 cm 4 cm
18 30 2
9 15 3
3 5 3
6 cm 30 cm2 24 cm2
I
1 5
EKOK(18, 30) = 2 ∙ 3 ∙ 3 ∙ 5 = 90
1
R
Çevre uzunluğu en az 2 ⋅ (6 + 9 ) = 30 cm’dir.
Cevap C
LA
rnek|2
5. A, B ve D seçeneklerinde verilen sayıların asal çarpanları 2 ve 3’tür.
C seçeneğinde verilen 45’in asal çarpanları ise 3 ve 5’tir. 12 40 2
6 20 2
Cevap C
3 10 2
3 5 3
1 5 5 EKOK(12, 40) = 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 3 ∙ 5 = 120
6. Alanı 80 m2 olan bahçenin kenar uzunlukları 8 m ve 10 m olursa çev-
re uzunluğu en az olur. Bu durumda bahçenin çevresi 36 m, çekile-
cek 3 sıra telin uzunluğu ise 108 m olur.
N
Cevap A
1
YI
7. Bahçenin Bahçenin Havuzun Havuzun rnek|3
Kısa Uzun Kısa Uzun
25 ve 40’ın en küçük ortak katını bulmalıyız. EKOK(25, 40) = 200 oldu-
Kenarı Kenarı Kenarı Kenarı
ğundan, en az 200 metre sonra ağaçlar aynı hizada olur.
6 20 1 15
YA
8 15 3 10
10 12 5 7
Havuzun alanının alabileceği değerler; 15 m2, 30 m2 ve 35 m2 dir.
C seçeneğinde verilen değer olamaz. rnek|4
Cevap C EKOK(25, 20) = 100 olduğundan koliler 100 cm veya 100 cm’nin katla-
rında aynı hizaya gelirler. Kolilerin yüksekliğ 1,5 metreden fazla olduğu-
8. 3 asal sayının toplamı bir çift sayıya eşit olabilir. Örn: 2 + 3 + 7 = 12 na göre, 200 cm = 2 m’de aynı hizada olurlar.
Cevap C
P
9. Kat sayısı A ve B şıklarındaki gibi olursa, her kattaki daire sayısı 4’ten
fazla olmaz. 60, C şıkkında verilen 16’ya bölünemez. Kat sayısı 10 rnek|5
Vİ
rnek|7 rnek|13
EKOK(180, 150) = 900 cm = 9 metre olduğundan Ali ve Emre’nin bisik- EKOK(9, 15) = 45’tir. 45’in 160’tan küçük, en büyük katı 135 olduğundan
letleri 9 metrede bir yan yana gelir. Yolun uzunluğu 30 metreden fazla ol- cevap 160 – 135 = 25’tir.
duğundan, 9’un 30’dan büyük en küçük katı 36’dır. Bu durumda A ile B
arası en az 36 metre olur.
rnek|14
I
rnek|8 EKOK(18, 24) = 72 olduğundan rafın genişliği 72’nin tam katı olmalıdır.
R
EKOK(30, 50) = 150 olduğundan, 150 TL’ye her iki mamadan da alınabi- 72’nin 100 ile 150 arasındaki tam katı 144’tür. Sadece B seçeneğinde ve-
lir. 150 TL’ye A markasından 5 tane, B markasından 3 tane alınarak top- rilen 36 cm genişliğindeki kutunun genişliği, 144’ün bölenidir.
lam en az 300 TL ödenmiştir. Mama sayıları aradaki fark 2’dir. Zeynep’in Cevap B
aldığı mama sayıları arasındaki fark 6 olduğundan, 300 TL × 3 = 900
LA
TL’lik mama alınmıştır.
Cevap D
rnek|15
N
A = 21 ∙ 32 ∙ 52 ve B = 23 ∙ 31 ∙ 51 sayılarının EKOK’u bulunurken her iki
sayıdaki üssü büyük olan tabanlar seçilir.
Bu durumda;
çük 3 basamaklı sayı 108’dir.
YI
EKOK(A, B) = 23 ∙ 32 ∙ 52 = 1800’dir.
rnek|16
EKOK(27, 45) = 135 cm olduğundan tuğlalar her 135 cm’de bir aynı hi-
P
cm ilerler.
rnek|18
EKOK(28, 21) = 84 cm olduğundan koliler her 84 cm’de bir yan yana ge-
lir. Rafların genişliği 2 metreden fazla olduğuna göre en az 252 cm olabi-
rnek|12
lir. Bu durumda raflara genişliği 28 cm olan kolilerden 252 : 28 = 9 adet,
EKOK(8, 20) = 40’tır. 40’ın 250’den büyük olan en küçük katı 280’dir. genişliği 21 cm olan kolilerden 252 : 21 = 12 adet yerleştirilebilir. Toplam
Her seferinde 5 kişi arttığından seyirci sayısı en az 280 + 5 = 285 olabilir. koli sayısı en az 9 + 12 = 21’dir.
6
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF
I
R
Garajın yerden yüksekliği (250 + r) cm'dir. 10. Deponun altıda biri boş olduğundan 8,5 litre benzin harcanmıştır. Araç
Silindir şeklindeki PVC'nin alanı 35000p cm2 olduğuna göre; 300 km'de 3 ∙ 8,5 = 25,5 litre benzin tüketir. Depoyu doldurmak için
LA
8,5 + 25,5 = 34 litre benzin gerekir Bu durumda 5 ∙ 34 = 170 TL'lik
35000p = 2 ∙ p ∙ r2 + 2 ∙ p ∙ r ∙ 300 35000 = 2 r2 + 600 r
benzin alınmalıdır.
r = 50 cm bulunur. Cevap A
N 11. 2m
YI
7. 48 cm
3m
4m
YA
2 cm Cevap D
Cevap A
12.
Ana boru
Vİ
13. 15.
ó119 13 7 cm
7 cm
A Evi
5ñ2 5 B
A
5
I
tasına 14 cm yol alarak gidebilir.
Cevap C
R
ò48 10 16.
15
B Evi 12 Koni
LA
2ò13 4
6 9 8 2ò34
Piramit
6ñ2 6
6
4ò13
17
8
C Evi
A
17.
YA
ó161 17
D Evi 15
8ñ2 17
8
8
45°
B 8 C 7 D
Evlerin piramit şeklindeki çatılarının yükseklikleri aşağıdaki gibidir. Ev-
lerin çatılara hariç yükseklikleri aynı olduğundan çatı yüksekliklerini
Koni biçimindeki yapının yüksekliği 15 metredir. Güneş ışınları %100
de eklersek yüksekliklerinin sıralaması B < C < A < D şeklinde olur.
P
mindeki her bir çember arasındaki uzaklık 1'er metredir. Koninin te-
14.
pesine uzaklığı 20 metre olan kişinin konumunu bulalım. Koninin
ana doğrusunun uzunluğu 17 metre olduğundan koninin kenarına
5
3 metre uzaklıkta bulunan kişi bu şartı sağlar. Bu durumda bu kişi
4
II numara ile gösterilendir.
| Matematik
Cevap B
Piramitin dört taban ayrıtının her biri 6 cm, 4 yanal ayrıtının her biri 7-A 8-B 9-B 10-A 11-D 12-C
5 cm olduğundan ayrıt uzunlukları toplamı 44 cm'dir.
Cevap C 13-B 14-C 15-C 16-A 17-B
156
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF
5.
58.
Fasikül GENEL TARAMA TESTİ forma asal çarpan
çarpan sayısı aldığı puan
no sayısı
6 4 2 14
1. 8 4 1 11
asal 9 3 1 9
Fiyat (TL) taksit tutarı (TL)
çarpanlar
10 4 2 14
A) 245 5, 7 35, 49
12 6 2 18
B) 130 2, 5, 13 10, 26, 65 13 2 1 7
I
C) 361 19 19 14 4 2 14
R
D) 243 3 81 15 4 2 14
Cevap D
21 4 2 14
25 3 1 9
LA
Rastgele seçilen birinin karşılaşmada 9 sayı kaydetmiş olma olası-
lığı % 20’dir.
Cevap C
İskele ücreti: 180 $ 250 = 45 000 $, den yüksekliği 32 cm, 2. teldeki havlunun yerden yüksekliği 20 cm
vergi: 0,0972 $ 25 000 = 2430 $, ise, 0. teldeki (ana bölmedeki) havlunun yerden yükseliği 8 cm’dir.
Cevap B | Matematik
4. D seçeneği yanlıştır. Kamil’in daha iyi derece elde ettiği V. atlayışta 8. Aslı Hanım 25 TL, kardeşi, kuzeni ve kızı 12’şer TL, toplam 61 TL
Ziya’nın derecesi düşmemiştir. vererek filme girerler.
Cevap D Cevap B
157
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
SINIF ÇÖZÜMLER
9. 12. Odanın tabanına serilen halılardan uzun kenarın kısa kenarın 1,5 ka-
L tı olduğu görülür.
K 93° 3x 3x
42°
46°
45° 2x
3x 3x 3x
2x 2x 2x
43°
I
91° M
2
R
Holün eninin boyuna oranı ’dur.
9
N Cevap A
KLM üçgeninde kısa kenar [LM] olduğundan ilk M tankı, KNM üç-
LA
geninde en kısa kenar [KN] olduğundan ilk K tankı patlar. N ve L
tankları sağlam kalır. 13. Derinlik 15 cm olacak şekilde su konulunca kavanozun % 75’ini
Cevap D kaplıyorsa, kavanozun yüksekliği 20 cm ve boş kısmın yüksekliği
5 cm’dir.
rr2h= 6280 → 3,14 $ r2 $ 20 = 6280 → r = 10 cm’dir.
10.
11.
y 15.
Vİ
S (6, 15)
12 II. Konum
P (–10, 3) 16 K 9 R (15, 3)
| Matematik
O x
I. Konum
|PS| = 20 cm (12 - 16 - 120), |SR| = 15 cm (9 - 12 - 15). PRS üç- Tur gemisi, adaların sarı çizgi ile gösterilen kara bölgesine girme-
geninin çevre uzunluğu 20 + 15 + 25 = 60 birimdir. den en az 28 birim ötelenerek II. konuma gelir.
Cevap B Cevap C
158
ĞRETMENE ZELDİR S ATILAMAZ 8. Sınıf
8.
ÇÖZÜMLER SINIF
I
17. 1. silindirin yarıçapı r, 2. silindirin yarıçapı R olsun.
R
r2 9 r 3
r $ r2 $ 16 = r $ R2 $ 9 & = & = ’tür.
R 2 16 R 4
Cevap D
LA
18. Tankerin hacmi rr2h = 3 $ 22 $ 12 = 144 m3 = 144 000 litredir.
LPG, litresi 2,50 liradan satılırsa,
2,50 $ 144 000 = 360 000 TL gelir elde edilir.
Cevap C
N
YI
19. Ceyda;
suya atlayıp 3 birim aşağı ötelenirse -3 noktasına,
– 5 seviyesine göre yansıması alınırsa -7 noktasına,
derine doğru 3 birim daha ötelenirse -10 noktasındaki mercanla
YA
20. Depoların birinde 2 250 000 ' 2 = 1 125 000 litre = 1125 m3 petrol
vardır.
P