Temat: Mejoza.

1. Efekt mejozy
W efekcje mejozy z jednej diploidalnej komórki macierzystej (2n) powstają cztery komórki potomne o
zredukowanym do połowy materiale genetycznym- komórki haploidalne (n).
Mejoza zachodzi u organizmów rozmnażających się płciowo, ponieważ powstające komórki są
gametami= komórkami rozrodczymi.
Dlaczego komórki rozrodcze muszą być haploidalne?
Ponieważ podczas rozmnażania płciowego dwie gamety łączą się ze sobą tworząc diploidalną (2n)
zygotę (pierwsze stadium zarodka).
n + n= 2n
Gdyby gamety były diploidalne, wtedy zarodek miałby zwielokrotniony materiał genetyczny, tak być
nie może (np. 2n + 2n = 4n ; 4n + 4n = 8n…..)

2. Przebieg mejozy
A. Komórka przechodzi interfazę czyli fazę przygotowującą do podziału, podczas której następuje
podwojenie materiału genetycznego [faza G1, faza S, faza G2]- jak przed mitozą.
B. Mejoza składa się z 2 podziałów:
I. Podział redukcyjny + II. Podział mitotyczny
oba składają się z 4 etapów:
1. profaza I 1. profaza II
2. metafaza I 2. metafaza II
3. anafaza I 3. anafaza II
4. telofaza I 4. telofaza I
I. Podział redukcyjny
Profaza I
Chromatyna ulega kondensacji do chromosomów, odbywa sie to stopniowo, wyróżniamy 5 stadiów
profazy I: leptoten, zygoten, pachyten, diploten i diakineza.
LEPTOTEN- faza/stadium nitek, chromosomy są bardzo cienkie i długie, słabo widoczne pod
mikroskopem.
ZYGOTEN – chromosomy sa juz grubsze i krótsze, lepiej widoczne pod mikroskopem. Chromosomy
homologiczne (takie same) łącza się w pary tworząc tzw. BIWALENTY, jest to proces KONIUGACJI
CHROMOSOMÓW.
Zachodzi w celu zredukowania liczby chromosomów, ponieważ biwalentów jest o połowę mniej niż
było chromosomów. [np. u człowieka 46 chromosomów, a po koniugacji 23 biwalenty]
PACHYTEN – chromosomy w biwalentach stają się coraz bardziej krótkie i grube, przez co lepiej
widoczne pod mikroskopem,
DIPLOTEN – odbywa się w tym stadium bardzo ważny proces – CROSSING -OVER (nie istnieje
nazwa polska).
Chromosomy tworzące biwalenty rozsuwają się, chromatydy pękają i dochodzi do wymiany
fragmentów chromatyd (fragmentów materiału genetycznego) pomiedzy chromosomami
homologicznymi.

DIAKINEZA
Pod koniec profazy I zanikaotoczka jądrowa I jąderko, zaczyna powstawać wrzeciono podziałowe.

Metafaza I
Jest całkowicie wykształcone wrzeciono podziałowe. Biwalenty ustawiają sie w płaszczyźnie
równikowej komórki. Mikrotubule (nici) wrzeciona przytwierdzaja sie do centromerów każdego
chromosomu.
Anafaza I
Mikrotubule wrzeciona skracają się, powodując rozdzielenie chromosomów w biwalentach.
Chromosomy podciagane sa na przeciwległe bieguny komórki.
Telofaza I
Zanika wrzeciono podziałowe. Wokół chromosomów na przeciwległych biegunach komórki zawiązuje
się otoczka jądrowa, a wewnątrz jąderko. Chromosomy częściowo ulegają dekondensacji.
Jednocześnie zachodzi CYTOKINEZA -podział cytoplazmy, prowadząca dopodziału na dwie komórki
potomne. Każda z nich przechodzi II podział.
II. Podział mitotyczny
Profaza II
Ponownie chromatyna/chromosomy ulegają kondensacji, zanika otoczka jądrowa i jąderko. Zaczyna
powstawac wrzeciono podziałowe.
Dalszy przebieg jak w mitozie.
Wyjaśnienie pojęć:
Komórka diploidalna – to komórka posiadająca całkowity materiał genetyczny, pełen zestaw
chromosomów, oznaczamy ją 2n, komórkami diploidalnymi są komórki budujące ciało/organizm tzw.
komórki somatyczne.
Komórka haploidalna – to komórka o zredukowanym do połowy materiale genetycznym,
zredukowanym do połowy zestawie chromosomów, posiadają po jednym hromosomie homologicznym
z każdej pary. Oznaczamy ją n, komórkami haploidalnymi sa komórki rozrodcze = gamety (np.
komórka jajowa u kobiety i plemnik u mężczyzny).