Podział mitotyczny komórki

MITOZA
- to podział komórkowy służący do zwiększania ilości organizmu (komórek somatycznych )
- wzrost i rozwój organizmu najczęściej łączą się z intensywnie zachodzącymi podziałami komórek
- są to podziały mitotyczne, oznacza to, że po podziale jednej komórki somatycznej (budującej ciało
organizmu, nie produkującej gamet powstają dwie identyczne komórki potomne z których każda
zawiera tyle chromosomów (i tyle DNA) co komórka macierzysta
- w cyklu życiowym komórki podział jest okresem krótkotrwałym, komórki somatyczne najdłużej
znajdują się w stadium międzypodziałowym zwanym interfazą

INTERFAZA
- jest okresem międzypodziałowym (od poprzedniego do następnego podziału) stanowi fazę
przygotowawczą do podziału komórki
- w tym czasie musi ulec podwojeniu ilości DNA
- przed replikacją DNA każdy indywidualny chromosom zbudowany jest z pojedynczej
chromatydy (chromosom anafazowy)
- haploidalny komplet chromosomów komórki (1n) złożony z chromosomów anafazowych
(jednochromatydowych) zawiera haploidalną ilość DNA (1c)
- komórka diploidalna (2n) ma dwa haploidalne komplety chromosomów (pary chromosomów
homologicznych ), a więc zawierają jednakową ilość DNA, zatem komórka diploidalna (2n)
przed replikacją ma diploidalną ilość DNA (2c)
- w fazie S interfazy cząsteczki DNA ulegają replikacji, powstają dwie identyczne cząsteczki DNA
z których każda upakowana jest w pojedynczą chromatydę jednego chromosomu
- chromosomy stają się metafazowe (dwuchromatydowe)czyli po replikacji komórka 2n ma
tetraploidalną ilość DNA (4c)
- w wyniku mitozy do potomnych komórek trafiają chromatydy z poszczególnych chromosomów
- komórki potomne otrzymują po połowie materiału genetycznego komórki dzielącej się, więc
zawierają znowu diploidalną ilość DNA (2c)

Zmiany zawartości DNA w komórce podczas interfazy i podziału mitotycznego

Ilość DNA

P - profaza
4c M - metafaza
A - anafaza
2c T - telofaza

Czas
G1 S G2 P M A T G1

Interfaza Mitoza Interfaza

* liczba cząsteczek DNA przed mitozą, po replikacji (4c), a po mitozie (2c)w komórkach potomnych
* liczba chromosomów przed mitozą, po replikacji (2n) po mitozie(2n)

Na cykl komórkowy składa się

a) INTERFAZA – fazy
*G1 - synteza białek strukturalnych i enzymatycznych
*S - synteza DNA (replikacja ),synteza białek histonowych i niehistonowych
*G2 - komórka przygotowuje się do podziału, synteza białka tubuliny
- zmiany ilościowe DNA w komórce 2n w interfazie

b) MITOZA
* kariokineza - podział jądra
* cytokineza - podział cytoplazmy

- FAZY MITOZY

PROFAZA
- z chromatyny formułują się chromosomy początkowo widoczne jako długie cienkie nici,
podzielone już podłużnie na dwie części tzw. chromatydy, połączone tylko centromerem.
Następnie przez skręcanie się (spiralizację) stają się krótsze i grubieją .Pod koniec profazy
następuje zanik jąderka, błony jądrowej oraz zaczyna się tworzyć wrzeciono kariokinetyczne
(struktury białkowe - mikrotubule ), centriole rozchodzą się do przeciwległych biegunów

METAFAZA
- pary centrioli docierają do przeciwległych biegunów zostaje uformowane wrzeciono
podziałowe, kariokinetyczne, chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej
wrzeciona kariokinetycznego, do ich centromerów przyczepiają się po dwie mikrotubule
w taki sposób, że każda z chromatyd siostrzanych jest połączona za pomocą mikrotubuli
z przeciwległym biegunem komórki, centromery pękają, następuje rozpad chromosomu
na dwie chromatydy zwane chromosomami potomnymi

ANAFAZA
- zaczyna się w momencie pęknięcia ostatniego centromeru, jest to faza wędrówki chromosomów
potomnych do przeciwległych biegunów, spowodowana skracaniem się włókienek wrzeciona
podziałowego, do przeciwległych biegunów rozchodzą się, komplety pojedynczych chromosomów
rozdzielone na dwa równe zespoły

TELOFAZA
- zgrupowane w pobliżu biegunów wrzeciona chromosomy potomne zaczynają się rozkręcać,
przybierać postać długich cienkich nici, zanika wrzeciono podziałowe wyodrębnia się błona
jądrowa, jąderko, formułują się dwa jądra potomne, następuje cytokineza (podział cytoplazmy)
jądra mają taką samą liczbę chromosomów jak komórka macierzysta tzn.2n