PODZIAŁY KOMÓRKOWE metafaza I - w płaszczyźnie równikowej ustawiają się biwalenty-tetrady (każdy

składający się z dwóch chromosomów)

Zadanie 1. (2 pkt)
Podziały komórek eukariotycznych mogą mieć postać mitozy lub mejozy.
Podaj dwie różnice dotyczące efektów podziału mitotycznego i
mejotycznego. 2.anafaza mitozy – wędrówka chromatyd do biegunów komórki
1. Liczba chromosomów anafaza I – wędrówka chromosomów do biegunów komórki

2. po mejozie chromosomy po crossing-over Zadanie 4. (2 pkt)

Na wykresie przedstawiono zmiany ilości materiału genetycznego i liczby
Zadanie 2. (1 pkt) chromosomów w cyklu komórkowym.
Schemat przedstawia mechanizm crossing-over.

Na podstawie powyższego schematu opisz przebieg procesu crossing-over.

Para chromosomów homologicznych łączy się chiazmami, następuje wymiana
odcinków i powstają 2 chromosomy z wymienionymi fragmentami. (po
wymianie fragmentów)
Zadanie 3. (2 pkt)
Poniżej przedstawiono schematycznie wybrane fazy podziału jądra komórki z
określoną liczbą chromosomów.
a) Podaj nazwę podziału komórkowego, którego dotyczy ten wykres.
mejoza

b) Podaj etap cyklu (A, B, C czy D), który umożliwił Ci rozpoznanie rodzaju
podziału i uzasadnij wybór.
D – liczba chromosomów – redukcja z 2n na 1n , ilość DNA z 2c na 1c

metafaza mitozy metafaza I anafaza mitozy anafaza i

Na podstawie porównania rysunków określ po jednej różnicy w przebiegu
dwóch tych samych faz (A, B) podziału mitotycznego i mejotycznego.
Określenie różnic przyporządkuj właściwemu podziałowi komórki.
1. metafaza mitozy- w płaszczyźnie równikowej ustawiają się chromosomy
(każdy składający się z dwóch chromatyd)

1
 Wyjaśnij jakie znaczenie mają oba wskazane powyżej elementy podziału
Zadanie 5 ( 2 pkt.) mejotycznego w powstawaniu gamet.
Na zamieszczonym obok rysunku ukazano fragment Potomstwo jest zróżnicowanie w porównaniu z rodzicielskim, nie jesteśmy
merystemu wierzchołkowego korzenia. klonami naszych rodziców. Występuje modyfikacja genetyczna rekombinacyjna.

Zadanie 7 (1 pkt)
U roślin, na drodze mitozy, mogą powstawać zarówno komórki somatyczne, jak i
gamety.
Uzasadnij to stwierdzenie za pomocą jednego argumentu.
Rośliny rozmnażają się dzięki mitozie, np.: rozłogi, odkłady, szczepki

W oparciu o ten rysunek :

a) Wskaż podstawową cechę charakterystyczną tej tkanki, decydującą o jej
roli w życiu rośliny : Zadanie 8 (1 pkt)
zdolność do intensywnych podziałów mitotycznych
.
b) Poszczególnym cyfrom zamieszczonym na rysunku
przypisz nazwy odpowiednich stadiów przedstawionego tu procesu :

1. anafaza
2. metafaza
3. telofaza
Zadanie 6 ( 2 pkt.)
W profazie pierwszego podziału mejotycznego komórki dochodzi do procesu
zwanego crossing–over, a w metafazie – do losowego układania się
chromosomów każdej pary homologicznej względem biegunów dzielącej się
komórki.
Zadanie 9 (1 pkt)
2
 Zadanie 11 (1 pkt)odpowiedź C

Zadanie 10 (4 pkt)

Zadanie 12 (1 pkt)

Zadanie 13 (2 pkt.)
Podaj po jednym przykładzie komórek roślinnych i zwierzęcych, w których
zachodzi proces mejozy.
Roślinne .............

Zwierzęce ..........................

3
Zadanie 14. (3pkt)
Długości trwania faz cyklu komórkowego pewnej komórki są następujące (w
godzinach):
Faza G1 - 12
Faza S - 8
Faza G2 - 4
Faza M - 2
Narysuj schemat kolisty ilustrujący opisany wyżej cykl komórkowy
(kolejność i długość trwania faz, kierunek przebiegu cyklu) oraz wpisz przy
odpowiednich fazach liczbę cząsteczek DNA (2c, 4c) odpowiednią dla każdej
z nich.

Zadanie 16. (2 pkt)

Na schemacie przedstawiono przemianę pokoleń pewnej rośliny o liczbie
chromosomów 2n = 8.

Zadanie 15. (2 pkt)

Komórka nabłonka jelita dzieli się średnio co 12 godzin. Po 48 godzinach
hodowli komórek jelita in vitro dodano substancję hamującą syntezę DNA.
Przedstaw w postaci krzywej (lub łamanej) zmiany liczby komórek
nabłonka w ciągu 72 godzin, uwzględniając fakt, że wszystkie przeżyły i że
powstały podczas podziału mitotycznego jednej komórki macierzystej.
Uzupełnij schemat, wstawiając w każdy prostokąt odpowiednią liczbę
chromosomów charakterystyczną dla danego stadium rozwojowego
oraz zaznacz symbolem R! moment zajścia mejozy.

4
Zadanie 17. (2 pkt) II. Jeżeli do hodowli tkankowej dodać hydroksymocznik, to cykl życiowy komórek
Schemat przedstawia cykl życiowy haploidalnej komórki dzielącej się zostanie zahamowany w
mitotycznie. A. fazie S.
Obok komórek przedstawionych przy fazach G2 i M wpisz liczbę B. fazie G1.
chromosomów i liczbę cząsteczek DNA właściwą dla tych faz cyklu C. fazie G2.
życiowego komórki. D. metafazie.

Zadanie 19. (1 pkt)

W cyklu komórkowym wyróżniamy fazę podziału oraz okres międzypodziałowy
(interfazę). Interfaza trwa dłużej niż mitoza, a w jej przebiegu możemy wyodrębnić
charakterystyczne fazy G1, S, G2.
Dobierz opisy do procesów zachodzących w fazach G1, S, G2.

Zadanie 18. (2 pkt)

Poniżej przedstawiono inhibitory wybranych procesów zachodzących w czasie
cyklu życiowego komórki. Zadanie 20 (1 pkt)
Proces zachodzący w czasie cyklu komórkowego: Inhibitor Warunkiem wejścia komórki w mitozę jest:
replikacja DNA hydroksymocznik a) podwojenie ilości materiału genetycznego (c)
powstawanie mikrotubul wrzeciona podziałowego kolchicyna b) podwojenie liczby chromosomów (n)
rozdzielanie komórek potomnych po podziale cytochalazyna B
c) podwojenie ilości (c) i liczby (n)
Zaznacz dla każdego ze zdań I-II jedno poprawne dokończenie spośród A-D. d) zwiększenie czterokrotnie ilości (c) i podwojenie liczby (n)
I. Kolchicyna – silnie toksyczny alkaloid pozyskiwany z zimowita jesiennego
A. zaburza proces formowania się chromosomów w profazie mitozy i
profazie I mejozy.
B. hamuje proces rozdzielania się komórek potomnych po podziale.
C. zapobiega rozdziałowi chromosomów do komórek potomnych.
D. przerywa proces replikacji DNA.

5
 MITOZA I MEJOZA a) jaka jest diploidalna liczba chromosomów tego organizmu
………………………………………………………………………………………………
…………….
Zadanie 1 ( 2 pkt.) b) ile par chromosomów homologicznych zawierają komórki somatyczne zwierzęcia X
………………………………………………………………………………………………
…………….
c) ile chromatyd można dostrzec w komórce macierzystej gamet (np. tej, z której powstały
plemniki zwierzęcia X) podczas metafazy 1 podziału mejotycznego
………………………………………………………………………………………………
d) ile biwalentów może utworzyć komórka zwierz. X; podaj, w jakiej fazie będą one
widoczne
………………………………………………………………………………………………
Zadanie 5 ( 2 pkt. )
Podziały komórek eukariotycznych mogą mieć postać mitozy i mejozy.

Podaj dwie różnice dotyczące efektów podziału mitotycznego i mejotycznego.

Zadanie 2 ( 1 pkt. )
1. ………………………………………………………………………………………
Wybierz, w których etapach mitozy i mejozy obecne są pojedyncze chromosomy 2. ………………………………………………………………………………….........
zbudowane z jednej chromatydy, a w których – pary chromosomów
homologicznych. KARTA ODPOWIEDZI
1. Telofaza II mejozy. Zadanie 1 ( za poprawną odpowiedź po jednym pkt. )
2. Interfaza przed mitozą.
3. Telofaza I mejozy. a) Replikacja
4. Profaza II mejozy. b) Powoduje on podwojenie materiału genetycznego do następnego podziału dzięki
5. Metafaza II mejozy. temu w jądrze komórki potomnej jest tyle samo DNA co w jądrze komórki
macierzystej.
Pojedyncze chromosomy – ......................................................................
Zadanie 2 ( za poprawne przyporządkowanie 1 pkt. )
Pary chromosomów homologicznych – .....................................................
Pojedyncze chromosomy –1
Zadanie 3 ( 1 pkt. ) Pary chromosomów homologicznych – 2, 3, 4, 5
Narysuj wykres liniowy ilustrujący zmiany ilości DNA w komórce podczas jednego
cyklu życiowego z wystąpieniem podziału mejotycznego. Uwzględnij wszystkie fazy Zadanie 3 ( za poprawnie narysowany wykres 1 pkt. )
interfazy i mejozy.

Zadanie 4 ( 4 pkt. )

Plemniki zwierzęcia X zawierają 12 chromosomów. Oblicz:

6
Zadanie 4 ( po 1 pkt. za poprawną odpowiedź )
a) 24 chromosomy
b) 12 par chromosomów homologicznych
c) 48 chromatyd
d) 12 biwalentów, które widoczne są w I profazie mejozy

Zadanie 5 ( za jedną poprawną różnicę po 1 pkt. )

Przykładowe odpowiedzi:
1. Mejoza ma charakter redukcyjny więc materiał genetyczny zmniejsza się o
połowę, a mitoza ma charakter zachowawczy więc liczba materiału
genetycznego nie ulega zmianie.
2. W procesie mejozy powstaje 4 komórki potomne, natomiast w procesie mitozy 2
komórki potomne.