Sprawdzian z baroku

grupa B

1. Kiedy zaczęto używać terminu barok na określenie epoki w dziejach kultury? (1 p.)

A. W XVI w.
B. W XVII w.
C. W XVIII w.
D. W XIX w.

2. Wyjaśnij pojęcie. (2 p.)

• sarmatyzm – ...............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

3. Podaj dwa przykłady barokowej teatralizacji życia codziennego w Europie. (1 p.)

• ....................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
• ....................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

4 Wpisz do tabeli nurty filozoficzne, do których należą wymienione poglądy. Niektórych

pojęć możesz użyć kilkakrotnie. (3 p.)

panteizm, sceptycyzm, naturalizm, spirytualizm

Myśl Filozof
Świat materialny jest tylko przejawem ducha, a prawdziwa
rzeczywistość ma charakter duchowy. .................................................
Nie istnieje opozycja między duchem a materią, Bóg
przynależy do świata natury. .................................................
Zmysły, którym na ogół wierzymy, wprowadzają nas w błąd.
.................................................
Zarówno społeczeństwo, jak i jednostka ludzka przynależą
do świata natury. .................................................

5. Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania. (3 p.)

Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą. [...] gdyby nawet
wszechświat go zmiażdżył, człowiek byłby i tak czymś szlachetniejszym niż to, co go zabija,
ponieważ wie, że umiera i zna przewagę, którą wszechświat ma nad nim. Wszechświat nie wie
nic o tym.

a) Kto jest autorem tych słów?

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

b) Co – w myśl tekstu – stanowi o istocie człowieczeństwa?

 .......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

c) Jaki środek stylistyczny występuje w pierwszym zdaniu?

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

6. Podkreśl elementy występujące w przedstawionych dziełach. (2 p.)

bazylika Santa Maria Della Salute w Wenecji Giovanni Lorenzo Bernini Śmierć
błogosławionej Ludwiki Albertoni
pilastry, ostrołukowe okna, rozety, kompozycja dynamiczna, ekspresja uczuć,
kolumny, wieże, kopuła, arkady, posągi gwałtowne gesty, ruch, umiar, naśladowanie
jako dekoracje, tympanon, ozdoby w natury, dramatyzm, wyważone proporcje,
kształcie zwoju teatralizacja ukazanej sceny, prostota,
motywy mitologiczne, kontrasty,
udrapowanie szat, harmonia, symbolizm

*7. Przyporządkuj gatunki literackie i muzyczne ich twórcom. (1 p.)

erotyk • • Antonio Vivaldi

fuga • • Jan Chryzostom Pasek
sonet • • Jan Sebastian Bach
pamiętnik • • Mikołaj Sęp Szarzyński
koncert • • John Donne

8. Twórczość Wacława Potockiego należy do nurtu poezji (1 p.)

A. klasycystycznej.
B. metafizycznej.
C. sarmackiej.
D. dworskiej.

9. Który z motywów nie jest charakterystyczny dla kultury baroku? (1 p.)

A. Przemijanie i śmierć.
B. Bóg jako artysta.
C. Grzeszna natura człowieka.
D. Miłość dworska.
10. Przeczytaj zamieszczony utwór i wykonaj polecenia. (7 p.)

Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i
ciałem
Pokój – szczęśliwość, ale bojowanie
Byt nasz podniebny. On srogi ciemności
Hetman i świata łakome marności
O nasze pilno czynią zepsowanie.
Nie dosyć na tym, o nasz możny Panie!
Ten nasz dom – ciało, dla zbiegłych lubości,
Niebacznie zajźrząc duchowi zwierzchności,
Upaść na wieki żądać nie przestanie.
Cóż będę czynił w tak straszliwym boju,
Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie?
Królu powszechny, prawdziwy pokoju,
Zbawienia mego jest nadzieja w Tobie!
Ty mnie przy sobie postaw, a przezpiecznie
Będę wojował i wygram statecznie!

a) Wypisz przykłady użytych środków stylistycznych.

• antyteza – ...................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
• epitet – .......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
• inwersja – ...................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

b) Scharakteryzuj podmiot liryczny.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

c) Omów budowę sonetu, odwołując się do wiersza Sępa Szarzyńskiego.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

11. Przeczytaj fragment Pamiętników Paska i wykonaj polecenia. (2 p.)

Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki

Roku pańskiego 1658 król z jednym wojskiem pod Toruniem, drugie wojsko w Ukrainie,
nasza zaś dywizyja z panem Czarnieckim; pod Drahimem1 staliśmy przez miesięcy trzy. In
decursu Augusti2 poszliśmy do Danijej na sukurs królowi duńskiemu, który uczynił
aversionem3 wojny szwedzkiej u nas w Polszcze.

1
Drahim – dziś Drawsko, miejscowość w województwie zachodniopomorskim.
2
in decursu Augusti – łac. ‘pod koniec sierpnia’.
3
aversionem – łac. ‘odwrócenie’, ‘oddalenie’.
a) Wypisz z tekstu makaronizmy.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

b) Określ, czym wyróżnia się styl wypowiedzi Paska.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

12. Podaj przykład filmu, który nawiązuje do kultury baroku. Wyjaśnij w trzech zdaniach, na
czym polegają te odniesienia. (2 p.)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

13. Napisz krótką wypowiedź na temat obrazu Petera Paula Rubensa Przybycie Marii
Medycejskiej do Marsylii, która zachęciłaby Twoich rówieśników do poznawania malarstwa
barokowego. (5 p.)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................