Professional Documents
Culture Documents
Ang manlalakbay na si Ruy López de Villalobos ay unang dumating sa pulo noong 1543 at ipinangalan ang lugar bilang
Las Islas Felipinas. Nahahati sa wika ang Leyte sa dalawang pangunahing pangkat. Sa kanluran at timog ang mga
nagsasalita ng Cebuano, habang sa hilaga at silangan ang mga nagsasalita ng Waray-waray. May mga pag-uugnay ang
mga Cebuano sa Cebu, ang pinakamataong lalawigan sa Visayas; mas may mga pag-uugnay ang mga Waray sa Leyte
at Samar.
Labanan sa Golpo
Ang Labanan sa Golpo Leyte ay naganap sa mga karagatang nakapalibot sa pulo simula noong 23 Oktubre hanggang 26
Oktubre 1944. Iyon ang pinakamalaking labanang pandagat sa modernong kasaysayan, kung saan tinatayang 212 mga
barko ng Amerika ang nakipaglaban sa mga 60 barko ng Imperyo ng Hapon, kasama na ang mga barkong pandigma
nitong Yamato at ang Musashi.
Naganap ang unang labanan sa Leyte noong 20 Oktubre 1944. Isang matagumpay na pagsakop ng mga alyadong bansa
sa pulo ang naganap at naging isang mahalagang bahagi ng tuluyang pagkapanalo ng hukbong Pilipino at Amerikano sa
Pilipinas.
LOKASYON
Ang Leyte ay isang lalawigan sa Pilipinas na mamatagpuan sa relihiyon ng Silangang Visayas Lungsod ng Tacloban, ang
kapital nito ay sinakop ng 75 bahagdan ng hilagang bahagi ng pulo ng Leyte. Matatagpuan ang Leyte sa Kanluran ng
Samar, sa hilaga katimogan ng Leyte at sa timog ng Biliran. Sa kanluran ng Leyte sa ibayo ng dagat Camotes, naroon
PAGKAIN/DELEKASI
Binagol, Moron, Suman Latik, Roscas, Bukayo, Suman, Chocolate Moron, Sagmani, atbp.
PASYALAN
1. Kalanggaman Island
3. Canigao Island
6. Masaba Falls
Bago ang pagdating ng mga Kastila noong 1596, tinawag ang Samar Island sa iba't ibang pangalan (Samal,
Ibabao/Cibabao, Tandaya, atbp.). Sinasabi ng alamat na nang dumating ang mga Kastila sa Homonhon Island, nakilala
nila ang isang sugatang lalaki at tinanong ang pangalan ng lugar, sumagot siya ng "samad" na nagpapahiwatig kung ano
ang nangyari sa kanya dahil hindi niya naiintindihan ang Espanyol. Kaya, ang salitang "samad" ay pinagtibay na may
pagbabago sa huling titik (mula d hanggang r). Ang pangalang Samar ay nagmula sa lokal na diyalekto na "Samad", ibig
sabihin ay sugat o hiwa, na angkop na naglalarawan sa magaspang na pisikal na katangian ng isla na masungit at
malalim na pinaghiwa-hiwalay ng mga batis o maraming ilog na naghihiwalay sa isla sa iba't ibang direksyon tulad ng
Sa mga unang araw ng pananakop ng mga Espanyol, ang mga isla ng Samar at Leyte ay nasa ilalim ng hurisdiksyon ng
Cebu. Noong 1735, ang Samar at Leyte ay nahiwalay sa Cebu at idineklara sa isang lalawigan kung saan ang Carigara,
Leyte ang kabisera. Dahil dito, noong panahon ng kolonyal na Espanyol-Amerikano, ang Samar ay nahiwalay sa Leyte at
idineklara bilang isang lalawigan noong 1768 kung saan ang Catbalogan ang kabisera ng probinsiya.
Noong Hunyo 19, 1965, ipinasa ng Kongreso ang RA 4221 na hinati ang Samar Island sa tatlong (3) lalawigan: Northern
Samar na may Catarman bilang kabisera, Eastern Samar na may Borongan bilang kabisera, at Western Samar na may
Catbalogan bilang kabisera. Ang kasunod na batas na ipinasa noong Hunyo 21, 1969 (RA 5650) ay pinalitan ang titulong
LOKASYON
Ang Samar (o Kanlurang Samar), ay isang lalawigan ng Pilipinas na matatagpuan sa rehiyong Silangang
Visayas. Catbalogan ang kapital nito at sinasakop ang kanlurang bahagi ng pulo ng Samar at gayon din ang mga ilang
pulo sa Dagat Samar na matatagpuan ang karamihan sa kanluran ng pangunahing pulo. Matatagpuan ang Lungsod ng
Calbayog, ang nag-iisang lungsod ng Pulo ng Samar sa lalawigan ng Samar. Nasa hangganan ng lalawigan ang Hilagang
Samar sa hilaga at Silangang Samar sa silangan. Nakakabit ang Samar sa Leyte sa pamamagitan ng Tulay ng San
Juanico, na bumabagtas sa Kipot ng San Juanico, ang pinakamakipot na kipot sa bansa. Nasa timog ng lalawigan
ang Golpo ng Leyte. (Coordinates: 11.5795° N, 124.9748° E)
PAGKAIN/DELEKASI
Samar Torta, Hopia de Pili, Corioso, Roscas, Torta, Baduya nga Pasayan (Maruyang Hipon), Salukara, Tambis-
Tambis, atbp.
PASYALAN
1. Sohoton Natural Bridge National Park
2. Langun-Gobingob Caves
3. Malajog Beach
4. Calbayog Zipline and Malajog Ridge Nature Park
5. Basey Church
6. Bangon Falls
7. Lulugayan Falls and Rapids
8. Blanca Aurora Falls