You are on page 1of 4

2012 M.L 10THO kifiles giigida timirtte qofata .

SHEMPPO - HOSPPUNA (8)

GINXXO /POEM/

1. Ginxxoy aazee?

2. Gaamo assay ginxxo go7etti erize?

3. Ginxxo ay wode go7ettizonii?

Ginxxoy /danxxoy /:

 gizoy duussanne medhdheta xaaxi waaxidi qanththanne waaxetida qaalatan qonccissizo


haassa7anne xaafo hiilla /bila/.
 Ginxxoy haassaya mal7ettidinne mucurikkidi shiishshizo oge.
 ginxxoydoorettida qaalataninne turatan waaxeti qanththa qaalatan kumeta qofa aaththiza
bila xaafo kifilekko.
 Ginxxoy bana dandda7ida bila xaafokko /written literature/.
 Bila –ginxxoy daro benii wode asa naara issippe duussanerettida (kine xibebetappe)
ubbappe sinththatethay dizoyssakko.
 Ginxxoy keeththa shocciza zire /zarata/ giigidi xaafetiza, baas gidida shochchaynne
(Rythm) eedoy dizayssa gishshas yeda xaafoppe dummattuees.
I. Ginxxo qaalata /medheta/

Zira /yafara (sentence) : ginxxos issi maaray zira geetettees.

Leemisos:
Beni kaththay kumin essay teeqqes
Ha7i kaththi al77in shaashshay mal77ees
 Ha ginxxo giddon nam77u zirati de7eettes
 Issi issi ziira wursseththan diza cenggurssay keeththa geetettes.
 Issi ziray (yafaray) injjetidi wurizo wode keeththa shoccidees geetettees, woykko soho
shocciddees geetettees.

Telegram-Hibret Lelimat secondary schoo-Arba Minchl


 Hayssappe ballan shiiqida ginxxo wursseththa qaalati, teeqqes, mal77ees giza qaalati
keeththa shoccida, woykko kooshsheynne qofay mal77ide wuridees.
 Koyro yafara wursseththan diza pidaletappe nam77antho yafara wurssethan diza
cenggurssay dummatikko keethay dinxxibeeyna geeteettees.
 Ubba yafarati wirsseththan diza cenggurssati issi mala gidikko keethay dinxxidees
woykko soho gupanththo geetettees..

Gaamo asay ginxxo go7ettizo wodey woykko hanotay dees.Hessatika ;

 Geressa gereerishin sissizo gereessa ginxxo .


 Haysi hanizo,ka7ishin woyko benii wode asa gidiin do7a wor7idi geressa woykko gayro
ginxxo sissees.
Leemissos

1. Gereessa ginxxo

Halkkoynne tukkey kooshshido karee


Gadha gaashan nasaara callige
Geze woyshan bakkala kuree
Ushaachcha deree
Gade gettona tenkkele dorze
Toora saga gooza aassana hamniqi tone.
1. Benii do7a shankkan wori7iko sissiza ginxxo

Bazo do7aan gudduntha gome


Ke7idoson ke7idoson addef munuuqa mooxxe
Aayiyo baalatina na coraamo collijjee
2. Zilaalisa ginxxo(asi hayqqin yeekkishin)

Ta iishshay taas gidoo


Tas ne ishshaas yeekko
Ta ishsha goobazo
Nena mida duufoy tan moo
3. Ooththishshin yeththa ginxxo(muruta ginxxo)

Telegram-Hibret Lelimat secondary schoo-Arba Minchl


Mare yoo,yoo hayayu mare
Malli saannana machchala wontte
Wonttey wu7i yoosoy wosana seetee.
Seeten senana adaare doonee.
4. Mehe nayta yeththa ginxxo

Wona wona loome haya


Gashe wola loome haya
Gashe ne gishshas gidena
Tana ta metoy gaththena
5. Gaayro ginxxo

Gakkasha, gakkasha tamano olan gakkis


Parazo duulleppe panddey melin
Panththa duunaape cuchchay melin
6. Woosa ginxxo

 Gaamoththora woosa ginxxoy baa.

GINXXO

Appila Ooththidi afirkkan gaththidos


Dunguza daddidi alamiya mayzidos
Yoo masqqalay dere woga ammanoppe shaakidos
Yuuniskkon xaafissanaas issippe danccidos
Ane dere gaammo issippe denddidi
Timirttes laafokko xamaata maatha uyidi
Nu Arbba mince katama ayso aaway eretto
Hodde dalgga deree! Nu gaammoteththay beetto
Odaappe aadhdhidi ooththon beettana
Oorathha layththas lo7o woyto ehana
Timirtte oothoy issippeteththan kushshetina
Dalgga dereta laamissizay xomppe poo7ina

Telegram-Hibret Lelimat secondary schoo-Arba Minchl


I. Hayssappe kaallidi de7iya oyshata bollan imetida ginxxozan zempidi suure zaaro
diorite

1. Ha ginxxos aappun kure de7izee? A, 4 B, 3


C, 8 D, 12
2. Ha ginxxo bolla yuuniskko xaafissanas ootheton beettizay aazee?
A, Dungguza B, Appila C,yoo masqala D, Ammano
3. Ginxxo bolla keeththa gufantho gidida kochchay koyro yafaran awaysse ?
A, Appila B, Gathidos C, Oothididi D, Afirkan
4. Ginxxos de7iya yafaranxxo darotethay aappunee ?
A, 24 B, 36 C, 16 D, 12
5. Ha gixxoy aapputo keeththa shoccidee ? A, 4 B, 12
C, 24 D, 8
6. “ Ane dere gaammo issippe denddi” geetettizay aaza oothanassee ?
A, Appile B, duguza C,Timirttes D, dere woga
7. Bollan de7iza ginxxos wurssetha kuren 10tho yafaran doomeththa kochcha aazee ?
A, Odappe B,Ooratha C, Beettenna D, Laytha
8. Gixxos de7iya turata darotethay; A, 36 B, 12
C, 18 D, 24
9. Nu Arbba mincce katama…. Giday ha ginxxon oonee ?
A, xaafanchcha B, Timirtte keeththa C, Ayso aawa D, Dere asa
10. kaallizayssappe ha gixxos giigiza kaaray awaysse ?
A, Gosha ooso B, Daththa ooso C, Timirtte Ooso D,Keetha keexo

Telegram-Hibret Lelimat secondary schoo-Arba Minchl

You might also like