18 - 19 Inżynieria Elektryczna I

Inżynieria elektryczna
Rok akademicki 2018/19
Prezentacja 1
Informacje o przedmiocie
Wykład:
10 godzin,
Ćwiczenia rachunkowe:
10 godzin.
Obydwa przedmioty zakończone zaliczeniem.
Zrobimy kolokwia oraz 1 pracę pisemną
(opracowanie na wybrany i uzgodniony
temat).
Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi
Literatura podstawowa
• Strzyżewski Janusz, Strzyżewski Jacek:

Instalacje elektryczne w budownictwie
jednorodzinnym. Arkady, 2009 – 2011
• Koczyk H., Antoniewicz B., Sroczan E.:
Nowoczesne wyposażenie techniczne domu
jednorodzinnego. PWRiL, Poznań 1998.
• Sroczan E.: Instalacje elektryczne /nowoczesne
wyposażenie techniczne domu jednorodzinnego.
PWRiL, Poznań 2004.

Literatura uzupełniająca
• Kurdziel R.: Podstawy elektrotechniki. WNT,

Warszawa 1973
• Strzyżewski Janusz, Strzyżewski Jacek:
Instalacje elektryczne w budownictwie
jednorodzinnym. Arkady, 2009
• Praca zbiorowa: Elektrotechnika i
elektronika dla nieelektryków. WNT 2009.

Literatura uzupełniająca
Dobre materiały znalezione w

Internecie

Związek Inżynierii elektrycznej z kierunkiem studiów
Inżynieria środowiska
Działania wchodzące w zakres dziedziny Inżynieria
środowiska:
• ochrona powietrza,
• monitoring i ochrona środowiska,
• ogrzewnictwo i klimatyzacja,
• chłodnictwo,
• zaopatrzenie w wodę,
• unieszkodliwianie ścieków i odpadów,
• melioracje,
• gazownictwo
• energetyka.
Obszar Inżynierii elektrycznej:
• wytwarzanie,
• przetwarzanie (przekształcanie),
• przesyłanie i dystrybucja,
• magazynowanie,
• użytkowanie
energii elektrycznej.

Podstawowe informacje o systemie
elektroenergetycznym
Energia elektryczna po przetworzeniu na użytkowe formy
energii jest wykorzystywana do zaspokajania potrzeb
energetycznych:
• produkcyjnych,
• transportowych,
• ogrzewania,
• klimatyzacji i wentylacji,
• oświetlenia,
• radio, telewizja, komputery,
• sygnalizacja, informacja, zapewnienie bezpieczeństwa,
• ……..
Struktura zużycia energii elektrycznej
• napędy - około (65....70)% zużycia energii elektrycznej;

• ciepło - około (20....25)% zużycia energii elektrycznej;
• światło – około (3....5)% zużycia energii elektrycznej;
• inne formy energii użytkowej.

Krajowy System Elektroenergetyczny:

zbiór urządzeń do
wytwarzania,
przesyłania
i rozdziału energii elektrycznej.

Celem istnienia SEE jest
realizacja procesu ciągłej dostawy energii

elektrycznej
o odpowiednich parametrach jakościowych.

Obecność elektroenergetyki w środowisku
Zaczerpnięto z: Irmina Krakowiak-Wiśniowska: „Instalacje elektryczne na

Inżynieria
terenach wiejskich”. Ośrodekelektryczna 2018/19.
Rzeczoznawstwa M. Derecka.
w Warszawie WSZŚ w Tucholi
Izby Rzeczoznawców
SEP, Warszawa 2006
Źródła energii elektrycznej
Przykład: elektrownia węglowa (Adamów)

Zaczerpnięto ze strony: http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_Adam%C3%B3w

Farma wiatrowa Cisowo

Elektrownia wodna
Zaczerpnięto ze strony:
Żarnowiec http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_Wiatrowa_Cisowo
Zaczerpnięto ze strony:http://energetykon.pl/Elektrownia.Wodna.Zarnowiec,926.html
Struktura procentowa
mocy zainstalowanej w
KSE – stan na 31. 12.
2017 r.
https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-rb/raporty-roczne-z-
funkcjonowania-kse-za-rok/raporty-za-rok-2017#t1_1
Procentowy udział w
produkcji energii
elektrycznej
poszczególnych grup
elektrowni wg rodzajów
paliw– stan na 31. 12.
2017 r.
Wzrost mocy
zainstalowanej w
KSE w latach
1960 - 2017
Przebieg zapotrzebowania na moc w KSE w dniu, w którym wystąpiło
maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc w 2017 r. i sposób jego pokrycia
https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-rb/raporty-roczne-z-funkcjonowania-kse-za-
rok/raporty-za-rok-2017#t1_1
Przebieg zapotrzebowania na moc w KSE w dniu, w którym wystąpiło minimalne
krajowe zapotrzebowanie na moc w 2017 r. i sposób jego pokrycia
https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-rb/raporty-roczne-z-funkcjonowania-kse-za-
rok/raporty-za-rok-2017#t1_1
Elektrownie węglowe (cieplne parowe) stanowią ogromną
część źródeł energii elektrycznej w polskim SE (około 82%).
Sprawność wytwarzania w wybranych elektrowniach

węglowych
Zbigniew Kasztelewicz, Michał Patyk: Nowoczesne i sprawne elektrownie węglowe

strategicznym wyzwaniem dla Polski. POLITYKA ENERGETYCZNA – ENERGY POLICY JOURNAL 2015
Przesył i rozdział energii elektrycznej realizują
sieci elektroenergetyczne.
W ich skład wchodzą linie i stacje elektroenergetyczne.
Napięcia znamionowe stosowane w KSE

400 kV, 220 kV, 110 kV, 15 kV, 400 V.

Linie elektroenergetyczne
http://www.proj6.turbo.pl/upload/File/stiller.pdf

http://www.elektroinstalacje.info/photogallery.php?photo_id=145
Stacje elektroenergetyczne
http://www.elektroinstalacje.info/photogallery.php?photo_id=158
Ze strony:
http://www.elektroinstalacje.info/photogallery.php?album_id=19

http://www.elmor-energetyka.pl/realizacje.htm
http://www.maxen.com.pl/index/station

Instalacje elektroenergetyczne wewnętrzne
http://www.elmon.com.pl/wykonanie_instalacji_elektrycznych.htm
http://bank.muratorplus.pl/szukaj/produkty?IdCechy=1132&p=60&limit=20

Przykłady tematów do opracowania w ramach pracy pisemnej:
1. Jakie są konsekwencje takiej struktury wytwarzania

energii elektrycznej?
2. Jakie znaczenie dla środowiska miałoby uruchomienie

elektrowni jądrowej?
3. Porównanie struktury wytwarzania energii elektrycznej w

Polsce i wybranym kraju europejskim (kilka wersji).
4. Przedstawić i uzasadnić swój pogląd na elektrownie jądrowe.

Podczas przepływu energii elektrycznej występują

straty.
• nagrzewają się tory prądowe i inne elementy

urządzeń;
• występuje wzrost temperatury tych części w stosunku
do otoczenia i ciągły przepływ ciepła (rozpraszanie
energii) do otoczenia – straty energii.
Około (7....15)% stanowią straty przesyłu.

Najważniejsze odbiorniki energii elektrycznej:
• silniki elektryczne
W nich zachodzi przemiana energii elektrycznej na
energię mechaniczną.
• urządzenia elektrotermiczne
ciepło.
• lampy
światło.
Podsumowanie
1. Struktura wytwarzania w polskim SE jest niekorzystna.
Największą ilość energii wytwarzają elektrownie oparte
na węglu.
2. Podczas przesyłu występują straty energii.
3. Niekorzystne konsekwencje zjawisk zachodzących
podczas wytwarzania i przesyłu energii elektrycznej
zobowiązują do oszczędnego gospodarowania tą energią.
4. Zobowiązania międzynarodowe skłaniają do zmiany
struktury wytwarzania – większego udziału OZE.

Podstawowe elementy urządzeń elektrycznych.
Tory prądowe
Tory prądowe – są wykonane z materiałów „dobrze

przewodzących” (o dużej wartości konduktywności
elektrycznej).
W torach prądowych płynie prąd, wywołany

dołączeniem odbiorów energii elektrycznej do sieci.

Tory prądowe
Przykłady elementów torów prądowych:
żyła kabla energetycznego.

Tory prądowe
Inne przykłady elementów torów prądowych:

przewód linii napowietrznej,

Tory prądowe

styki rozłącznika średniego napięcia
Zaczerpnięto ze strony: http://www.uesa.pl/rozlaczniki_SN-ok.html

Tory prądowe

element grzejny pieca (tzw. grzałka)
Zaczerpnięto ze strony: http://www.izo.pl/prod_elemgrzejne.php

Tory prądowe
Funkcją toru prądowego jest umożliwienie

przepływu prądu. W elementach metalowych
przepływ prądu polega na ruchu elektronów.
Tor prądowy jest wykonany najczęściej z

materiałów, które mają dużą wartość
konduktywności elektrycznej .
Są to metale – najczęściej miedź, aluminium.

Tory prądowe
Rezystancja toru prądowego:
l
R
s
l – długość toru prądowego, m;
s – przekrój toru prądowego, m2;
 - konduktywność elektryczna materiału, z którego
jest on wykonany, S/m.

Tory prądowe
Konduktywności elektryczne materiałów przewodowych
aluminium:  = (33 … 34)106 S/m= (33 … 34) MS/m
miedź:  = (51 … 54)106 S/m= (51 … 54) MS/m
Przykład obliczenia rezystancji miedzianej żyły kabla

o długości 500 m i przekroju znamionowym 35 mm2
l 500
R   0,274 Ω
s 52  35
Izolacja elektryczna
Izolacja elektryczna - tworzy „barierę”, „przegrodę”

uniemożliwia przepływ prądu.
Oddziela od siebie elementy różniące się potencjałem

elektrycznym. Izoluje je.
Przykład:
izolacja
(polietylen)
Przykład:
izolacja (powietrze), izolator liniowy (szklany)

Gdy zniszczy się izolacja elektryczna – mamy bardzo

niebezpieczną sytuację:
zwarcie w obwodzie.
Na przykład:

Podczas zwarcia
• w torach prądowych płynie prąd o bardzo dużej wartości,

wydziela się ogromnie duża ilość ciepła,
• pod napięciem mogą się znaleźć różne metalowe części,

które nie są elementami obwodu elektrycznego (np.
obudowy). To grozi porażeniem elektrycznym
obsługującego urządzenie.

Izolacja jest wykonana z materiału o małej

przewodności elektrycznej  (dużej rezystywności ).
Przykłady:
polietylen:   (10-15...10-14) S/m,

  (1014...1015) m;
powietrze (przy normalnym ciśnieniu i temperaturze

– 0,1 MPa i 20C):   10-18 S/m,
  1018 m.
Następny ważny parametr materiałów izolacyjnych:
wytrzymałość elektryczna.
Up
Ep  dla kondensatora płaskiego
l
Ep – natężenie pola elektrycznego odpowiadające napięciu przebicia,

V/m lub V/cm (także kV/m lub kV/cm),
Up – napięcie przebicia, V lub kV,
l - grubość dielektryka (izolatora) w miejscu przebicia, m lub cm.

Przekroczenie wartości wytrzymałości izolacji

powoduje utratę właściwości izolacyjnych materiału i
przebicie.
Przykłady wartości wytrzymałości elektrycznej:
polietylen: Ep = (200…300) kV/cm,
powietrze (0,1 MPa i 20C): Ep = 32 kV/cm.

Ważny czynnik mający wpływ na wartość

parametrów dielektryka to
temperatura.
Jeżeli rośnie temperatura dielektryka, to niekorzystnie

zmieniają się:
rezystywność (maleje),
wytrzymałość elektryczna (maleje).

Wzrost temperatury pracy dielektryka powoduje

zmiany starzeniowe.
Może powodować mięknięcie, odkształcenie lub

zwęglenie izolacji.
Zmniejsza trwałość izolacji. Pośrednio prowadzi do

awaryjnych stanów – przebicia lub zniszczenia
cieplnego izolacji.

Bardzo ważne:
nie możemy przekraczać dopuszczalnej temperatury

dozwolonej dla danego materiału dielektrycznego.
Przykłady wartości dopuszczalnej temperatury:

• pcv (materiał na izolacje i powłoki przewodów
instalacyjnych niskiego napięcia): tdop  (60…95)C,
• polietylen: tdop  (105…120)C.

Magnetowody
Obwody magnetyczne (magnetowody, rdzenie

magnetyczne)
Przykład magnetowodu – rdzeń transformatora
Zaczerpnięto z:
Zaczerpnięto z: http://www.fizyka.net.pl/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Transformator

Magnetowody
Funkcja magnetowodu:
koncentracja pola magnetycznego,

niezbędnego do pracy urządzenia.
Przykłady urządzeń elektrycznych zawierających

elementy magnetyczne:
transformatory, silniki, styczniki, przekaźniki,

dławiki, elektromagnesy, …..
Magnetowody
Najczęściej pola magnetyczne są niezbędne do

wzbudzania sił elektromotorycznych wywołanych
istnieniem zmiennego w czasie lub przestrzeni
strumienia magnetycznego.
Powodują one przepływ prądów niezbędnych do:

• wprawienia w ruch części (ruchomych) maszyn
elektrycznych;
• nagrzewania (w celach użytkowych – choćby w kuchence
indukcyjnej);
• przenoszenia energii elektrycznej na stronę wtórną
transformatora;
• …….
Elementy konstrukcyjne
Elementy konstrukcyjne:
• Wsporniki, słupy, wysięgniki,….

• Obudowy, pokrywy, ….
• Podstawy, elementy wsporcze, elementy połączeń
trwałych i rozłącznych,….
Mogą być wykonane z materiałów:

• Metalowych o dużej wytrzymałości mechanicznej
(głównie stal),
• Niemetalowych (tworzywa sztuczne).
Pojęcie parametrów znamionowych
Parametry znamionowe:
charakterystyczne wartości parametrów, na które

urządzenie zostało zbudowane i oznakowane.
Na przykład:
• napięcie znamionowe,
• moc znamionowa,
• częstotliwość znamionowa,
• temperatura znamionowa …..
Pojęcie parametrów znamionowych
Bardzo ważnym parametrem jest
napięcie znamionowe Un.
Do dyskusji:
Dlaczego ta wielkość wydaje się najważniejsza?

Obiekty elektroenergetyczne w środowisku:
stwarzają niebezpieczeństwo porażenia;

wytwarzają w swoim otoczeniu pola elektryczne i
magnetyczne;
wytwarzają hałas;
zajmują miejsce, wpływają na krajobraz;
oddziałują na faunę (ptaki, ssaki);
…....
Do dyskusji – w jaki jeszcze sposób obiekty
elektroenergetyczne oddziałują na środowisko?
Prąd stały i prąd przemienny
Prąd stały (DC):

o stałej (niezmiennej w czasie) wartości natężenia
prądu.
I  const

Szczególne znaczenie ma prąd przemienny (AC) o

sinusoidalnej zależności od czasu.
T – okres
f - częstotliwość
W Europie
fn= 50 Hz.
Pulsacja:
  2f
i  I m sin(t  i )
Prawo Joule’a-Lenza
Energia elektryczna pobrana przez element

rezystancyjny zamienia się w całości na
ciepło
W  RI t 2
t - czas

dotąd 3. 03. 2018
Moc prądu stałego wydzielana w rezystorze R
P  RI 2
Skutki:
wzrost temperatury rezystora,
przepływ ciepła w kierunku obszarów o mniejszej
temperaturze (do otoczenia) – rozpraszanie
energii.
Znaczenie prawa Joule’a-Lenza:

• podczas przesyłania energii elektrycznej do odbiorników
nagrzewają się tory prądowe (np. żyły kabli, przewody linii
napowietrznych, uzwojenia transformatorów, przewody niskiego
napięcia w instalacji niskiego napięcia). Wzrasta ich
temperatura i także temperatura izolacji sąsiadującej
bezpośrednio z metalowymi częściami przewodzącymi.
Do dyskusji:
Jakie są tego konsekwencje?
Nie wolno nam przekroczyć temperatury dopuszczalnej

dla izolacji.
Jest to powodem ograniczania mocy przesyłanej

torami prądowymi.
W ten sposób konstrukcja toru prądowego oraz

warunki odbierania ciepła określają przepustowość
torów prądowych.

• na wykorzystaniu prawa Joule’a-Lenza jest oparte

działanie odbiorników grzejnych:
pieców rezystancyjnych, suszarek, kuchenek,
żelazek, grzałek, czajników….

Szczególne znaczenie w wykorzystaniu energii
elektrycznej ma prąd przemienny (AC) o
sinusoidalnej zależności od czasu. T – okres
f - częstotliwość
W Europie
fn= 50 Hz.
Pulsacja:
  2f
i  I m sin(t  i )
Prąd przemienny
i  I m sin(t   i )
wartość maksymalna (amplituda) - Im
faza - i
Prąd przemienny
i
4
3
2
1
0
t
-30 -20 -10 0 10 20 30 40 50
-1
-2
-3
-4
Przepływając przez rezystancję R prąd przemienny

czyni skutki cieplne.
Moc chwilowa wydzielająca się jako ciepło
pi R 2

Prąd przemienny
4
i
3
2
1
0 t
-30 -20 -10 0 10 20 30 40 50
-1
-2
-3
-4
Wygodnie jest zdefiniować wartość skuteczną I prądu

sinusoidalnie zmiennego jako tę wartość natężenia prądu stałego,
która ma równoważny skutek cieplny w ciągu okresu T
T
RI T   Ri dt
2 2

Prąd przemienny
T
RI T   Ri dt
2 2
1 T
Stąd wartość skuteczna I   i dt
2
T 0
Można wykazać, że dla prądu sinusoidalnie zmiennego

i  I m sin(t   i ) wartość skuteczna wynosi
I
I m
2
Prąd przemienny
4
3
2
1
0
-30 -20 -10 0 10 20 30 40 50
-1
-2
-3
-4
Im
i  I m sin(t  i )
I
i  2 I sin(t  i ) I m
2
Prąd przemienny
Przykład obwodu prądu przemiennego
i
Siła elektromotoryczna e 4
3
e  Em sin( t   e ) 2
1 t
0
Prąd i -30 -20 -10 -1 0

-2
10 20 30 40 50
i  I sin(t   )
m i
-3
-4

Prąd przemienny
Prąd i  I sin(t   )
m i
Napięcie na rezystorze
u  Ri  RI sin(t   )  U sin(t   ) 
m i m i
 U sin(t   )
m u gdzie i = u,

Prąd przemienny
Przebiegi czasowe prądu i napięcia

7 I, A 400
U, V
5 300
200
3
100
1
0
-1
-100
-3
-200
-5 -300
-7 -400

Prąd przemienny
Moc chwilowa wydzielająca się

na rezystancji R
p  ui  U sin(t   ) I sin(t   )
m m
energia pobrana
w ciągu okresu T

Prąd przemienny
Energia pobrana w ciągu okresu T

W   pdt   uidt
T T
Średnia moc czynna P

1 UmIm UmIm
P   pdt    UI
TT 2 2 2

Prąd przemienny
Średnia moc czynna P
P  UI
U 2
P  UI  I R 
2

Prąd przemienny
Przypomnijmy sobie, jak w szkole podstawowej (!!!)

wprowadzano pojęcia funkcji sinus i cosinus
y
sin    y
r

Prąd przemienny

Wektor
R
Kąt  odmierzany od osi x w kierunku
przeciwnym do ruchu wskazówek zegara

Rzut wektora R na oś y
y  R sin 

Prąd przemienny
y  R sin 
y  R sin    

Prąd przemienny
Wektor Im wiruje z prędkością kątową 
Wartość chwilowa prądu

i  I sin(t   )
m i

Prąd przemienny

Prąd przemienny
Jeszcze częściej przedstawia się napięcia i prądy sinusoidalne
po prostu tak:
U, I - wartości skuteczne napięcia i prądu.

Fazy początkowe i oraz u są jednakowe.
Dla idealnego rezystora prąd i napięcie na rezystorze
są „w fazie”.
Prąd przemienny
Cewka:
Przepływowi prądu i towarzyszy pole magnetyczne.

Cewka (często z rdzeniem ferromagnetycznym)
służy do jego koncentracji.
Strumień magnetyczny

Prąd przemienny
Schemat zastępczy cewki
Rezystancja cewki R Indukcyjność cewki L

zależy od:
• jej kształtu (walec o przekroju
okrągłym, prostokątnym, toroid…);
l
R • długości;
s • liczby zwojów;
• obecności rdzenia
ferromagnetycznego lub jego braku.

Prąd przemienny
Indukcyjność jest związana ze zjawiskiem

występowania pola magnetycznego wokół
prądu.
Nie tylko cewka posiada indukcyjność!!
Przewody, kable również!!

Wszelkie elementy toru prądowego
charakteryzuje się podając wartość R i L.

Prąd przemienny
4 400
3 300
2 200
1 100
0 0
-1 -100
-2
 -200
-3 -300
Napięcie na cewce
-4 -400
wyprzedza prąd i
o kąt 

Prąd przemienny
Zjawiska podczas przepływu prądu w cewce

wydzielanie się ciepła – mocy (energii) czynnej,
istnienie pola magnetycznego – koncentruje ono
moc (energię) bierną.
Prąd przemienny
Moc czynna P. Jednostka – wat (W).

Moc bierna indukcyjna Q. Jednostka var
(VAr).
Moc pozorna S. Jednostka woltamper (VA).
Prąd przemienny
Trójkąt mocy
Dla układu 1-fazowego

S  P Q
2 2 2
S  UI
P  S cos   UI cos 
Q  S sin   UI sin 
Prąd przemienny
Kondensator
Przykład kondensatora płaskiego

Prąd przemienny
Pojemności (elektryczne) kondensatorów zależą od:

kształtu okładek (elektrod)
odległości między nimi,
ich powierzchni,
rodzaju dielektryka pomiędzy okładkami kondensatora.
W obszarze dielektryka istnieje pole

elektryczne.
Jest w nim gromadzona moc bierna
pojemnościowa Q.
Prąd przemienny
Trójkąt mocy w obwodzie z kondensatorem
S  P Q
2 2 2
Dla układu 1-fazowego
S  UI
P  S cos   UI cos 
Q  S sin   UI sin 
Prąd przemienny
Obwód z elementami R, L i C
trójkąt mocy Q  QL  QC
Moc bierna pojemnościowa
i moc bierna indukcyjna
mają przeciwne znaki!!

Prąd przemienny
Reaktancja indukcyjna Moc bierna indukcyjna
X L  L  2fL QL  I 2 X L
Reaktancja pojemnościowa Moc bierna pojemnościowa
1 1 U 2
XC   QC 
C 2C XC

Prąd przemienny jednofazowy
Strumień magnetyczny przeni-
kający pole ramki zmienia się
jak:
 = m cos t
W ramce (w zwoju) indukuje
się siła elektromotoryczna.
e  E m sin(t   )

Prąd przemienny trójfazowy
W żłobkach stojana umieszczone
trzy uzwojenia, przesunięte
w przestrzeni o kąt 120.

e A  E m sin t
 2 
e B  E m sin  t  
 3  Ta sama wartość

eC  E m sin  t 
4  amplitudy i częstotliwości

 3  we wszystkich trzech
fazach!!
Przesunięcie fazowe o 120

i 240.

W polskim systemie elektroenergetycznym
oraz w pozostałych krajach europejskich
f = 50 Hz
Jeden okres trwa T = 20 ms.
Pulsacja  = 2f = 250 = 314
W Ameryce - f = 60 Hz

Uzwojenia generatora lub transformatora mogą
być połączone:
w gwiazdę w trójkąt

Punkt
neutralny
Uzwojenia fazowe

Punkt
neutralny Przewód neutralny
Przewód neutralny N jest wyprowadzony z punktu

neutralnego źródła prądu przemiennego.

Przewód neutralny
Przewody fazowe

Napięcia fazowe Uf – pomiędzy każdym
z przewodów fazowych a przewodem neutralnym
UA, UB, UC

Napięcia międzyprzewodowe - pomiędzy przewodami

fazowymi
UAB, UBC, UCA

W układzie trójfazowym
U  3U f
Na przykład: 400 V, 230 V
Przewody fazowe
Przy połączeniu w trójkąt – dostępne tylko napięcia
międzyprzewodowe - pomiędzy przewodami fazowymi:
UAB, UBC, UCA.
Pojęcie napięcia znamionowego
Jest to wartość napięcia, na które zostało zbudowane

i oznakowane urządzenie elektryczne.
W szczególności:
izolacja elektryczna została dobrana do wartości napięcia,
które wystąpi pomiędzy:
poszczególnymi parami przewodów fazowych,
lub między przewodem fazowym i neutralnym
lub pomiędzy przewodem fazowym a ziemią
(lub częściami uziemionymi)
Połączenia (wewnętrzne) w odbiornikach
IA
IA
IN IB
IB
IC
IC
Odbiornik trójfazowy Odbiornik trójfazowy skojarzony

skojarzony w gwiazdę w trójkąt

Obciążenie symetryczne:
prądy w przewodach fazowych mają jednakowe wartości
IA = I B = I C = I

Moc trójfazowego odbiornika symetrycznego
moc czynna P  3UI cos φ [W]
moc bierna Q  3UI sin φ [var]
U – napięcie międzyprzewodowe, V
I – prąd fazowy (mierzony w przewodach
zasilających), A

Prąd przemienny jednofazowy
Moc jednofazowego odbiornika
moc czynna P=U f I cos φ [W]
moc bierna Q=U f I sin φ [var]
Uf – napięcie fazowe, V
I – prąd fazowy (mierzony w przewodach
zasilających), A

18 - 19 Inżynieria Elektryczna I

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

18 - 19 Inżynieria Elektryczna I

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Inżynieria elektryczna

Rok akademicki 2018/19

• Strzyżewski Janusz, Strzyżewski Jacek:

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

• Kurdziel R.: Podstawy elektrotechniki. WNT,

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Dobre materiały znalezione w

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Obszar Inżynierii elektrycznej:

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Struktura zużycia energii elektrycznej

• napędy - około (65....70)% zużycia energii elektrycznej;

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Krajowy System Elektroenergetyczny:

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Celem istnienia SEE jest

realizacja procesu ciągłej dostawy energii

o odpowiednich parametrach jakościowych.

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Zaczerpnięto z: Irmina Krakowiak-Wiśniowska: „Instalacje elektryczne na

Źródła energii elektrycznej

Przykład: elektrownia węglowa (Adamów)

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Farma wiatrowa Cisowo

Sprawność wytwarzania w wybranych elektrowniach

Zbigniew Kasztelewicz, Michał Patyk: Nowoczesne i sprawne elektrownie węglowe

Przesył i rozdział energii elektrycznej realizują

W ich skład wchodzą linie i stacje elektroenergetyczne.

Napięcia znamionowe stosowane w KSE

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Instalacje elektroenergetyczne wewnętrzne

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

1. Jakie są konsekwencje takiej struktury wytwarzania

2. Jakie znaczenie dla środowiska miałoby uruchomienie

3. Porównanie struktury wytwarzania energii elektrycznej w

4. Przedstawić i uzasadnić swój pogląd na elektrownie jądrowe.

Podczas przepływu energii elektrycznej występują

• nagrzewają się tory prądowe i inne elementy

Około (7....15)% stanowią straty przesyłu.

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Tory prądowe – są wykonane z materiałów „dobrze

W torach prądowych płynie prąd, wywołany

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Przykłady elementów torów prądowych:

żyła kabla energetycznego.

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Inne przykłady elementów torów prądowych:

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Inne przykłady elementów torów prądowych:

Zaczerpnięto ze strony: http://www.uesa.pl/rozlaczniki_SN-ok.html

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Inne przykłady elementów torów prądowych:

Zaczerpnięto ze strony: http://www.izo.pl/prod_elemgrzejne.php

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Funkcją toru prądowego jest umożliwienie

Tor prądowy jest wykonany najczęściej z

Są to metale – najczęściej miedź, aluminium.

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi

Rezystancja toru prądowego:

Inżynieria elektryczna 2018/19. M. Derecka. WSZŚ w Tucholi