Σελ.

12-21
ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (2500 – 1050 π.Χ )

Ενότητα 1 - Η εκμετάλλευση του χαλκού

Κύπρος: Cuprum = Χαλκός 


๏ Μελετήστε την παραστατική πηγή στη σελίδα 13 του βιβλίου σας.

๏ Τι πηγή είναι; …………………………………………………………………………………

๏ Δώστε έναν τίτλο με το θέμα της πηγής.

…………………………………………………………………………….……………………

๏ Εντοπίστε κέντρα εκμετάλλευσης χαλκού και υπογραμμίστε με κόκκινο χρώμα τα

μεταλλεία χαλκού και με μπλε χρώμα τα κέντρα κατεργασίας και εμπορίας χαλκού.

๏ Γιατί κάποια κέντρα βρίσκονται κοντά στα μεταλλεία και άλλα στα παράλια;

………………………………………………………………………..……………………………..

➡ Η Κύπρος υπήρξε το μεγαλύτερο κέντρο ……………… (εξόρυξης), ……….………..

(κατεργασίας) και ………………. του χαλκού σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο.

Μετά την εξόρυξη και την κατεργασία, ο χαλκός εξαγόταν από τα λιμάνια της Κύπρου,
που αυτή την εποχή ονομάζεται Αλάσια, όπως της ……………….. και του ……..………...
σε μορφή ……………………, δηλαδή σε κομμάτι χαλκού σε σχήμα τεντωμένου δέρματος
βοδιού, βάρους μερικών δεκάδων κιλών. Ο χαλκός εξάγεται και εισάγονται άλλα μέταλλα
κ.ά. Η Κύπρος είχε εμπορικές σχέσεις με την ………………., τα νησιά του ……..………, τη
Μ.Ασία, τη Συρία, την Παλαιστίνη και την ………….…….. .

Χρήση του χαλκού:

- Κατασκευή εργαλείων και όπλων: Οι Κύπριοι ανάμειξαν το χαλκό με άλλα μέταλλα και
έφτιαξαν ανθεκτικότερα κράματα, όπως ο ορείχαλκος και ο μπρούντζος.

- Κατασκευή φαρμάκων και καλλυντικών

Σχέση θρησκείας και χαλκού

Εικόνα δεξιά: χάλκινο άγαλμα θεού με κέρατα που

πατά σε τάλαντο και φέρει δόρυ. Κυπριακό Μουσείο

Εικόνα αριστερά: χάλκινο άγαλμα θεού με κέρατα

(Απόλλων κεραιάτης-λατρευόταν στην Αρκαδία και
Μεσσηνία). Κυπριακό Μουσείο

Σε ποια συμπεράσματα οδηγούν για τη σχέση του

χαλκού με τη θρησκεία;

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

Σημασία της χρήσης του χαλκού στην Κύπρο:

- Η εκμετάλλευση και εμπορία του χαλκού χάρισαν …….…………. και ……….……….
στους κάτοικους της Κύπρου.

- Όμως, η συνεχής εκμετάλλευση οδήγησε στην ……………………….… των δασών.

|1|
 Σελ. 12-21
ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (2500 – 1050 π.Χ )

Ενότητα 2 - Ασχολίες των κατοίκων

- Μεταλλουργία (εκμετάλλευση και εμπορία του χαλκού).

- Συνεχίζεται η ενασχόληση με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.

Η διπλανή εικόνα δείχνει ένα πήλινο ομοίωμα σκηνής

οργώματος από τους Βουνούς. Κυπριακό Μουσείο.

Δίνει τις εξής πληροφορίες για την εξημέρωση του

…………… και τη χρήση του ………………, τα οποία
διευκόλυναν την καλλιέργεια των εδαφών.

- Αναπτύσσονται σε μεγάλο βαθμό η βιοτεχνία και το

εμπόριο.

• Η εισαγωγή του τροχού βοήθησε στην

ανάπτυξη της κεραμικής και των μεταφορών.

• Αναπτύσσονται όλοι οι κλάδοι της

μικροτεχνίας (κοσμήματα, αγαλματάκια κ.ά.)
και η υφαντουργία.

Ενότητα 3 - Γραφή

Το εξελιγμένο επίπεδο εμπορικών συναλλαγών και η καλά οργανωμένη κοινωνία

απαιτούσαν τη χρήση σφραγίδων και γραφής.

α) Κυπρομινωική γραφή: είναι συγγενική της γραμμικής Α΄ της ……………..… Δεν έχει
αποκρυπτογραφηθεί.

β) Κυπροσυλλαβική γραφή: είναι συγγενική της γραμμικής Β΄ των ………………… Έχει

αποκρυπτογραφηθεί. Είναι γραπτή έκφραση μιας πανάρχαιας ελληνικής διαλέκτου, της
αρκαδοκυπριακής (Αρκαδία Ελλάδας και Κύπρος).       

Ενότητα 4 - Εξελληνισμός της Κύπρου

Η γεωγραφική θέση της Κύπρου και ο χαλκός προσελκύουν την προσοχή των Μυκηναίων,
οι οποίοι εγκαθίστανται στο νησί, γύρω στο 1400 π. Χ. στην αρχή ως έμποροι και
αργότερα ως άποικοι. Ο εξελληνισμός αυτός φαίνεται από τη γλώσσα, τη θρησκεία, τους
θεσμούς, τα έθιμα και την τέχνη.

Ερωτήσεις: (να απαντηθούν στο τετράδιο)

1. Να καταγράψετε τις πόλεις που ίδρυσαν Μυκηναίοι στην Κύπρο και τους ιδρυτές τους
σύμφωνα με την παράδοση.

2. Αφού μελετήσετε το βιβλίο σας (σελ. 16-21) και την παρουσίαση να εντοπίσετε και να
γράψετε μυκηναϊκές (και μινωικές) επιδράσεις στη γλώσσα, τη γραφή, τη θρησκεία και
την τέχνη της Κύπρου στην εποχή του Χαλκού. Τι επιβεβαιώνουν όλα αυτά τα
στοιχεία;

|2|