[ใบงานทบทวนเนือหา - วิทยาศาสตร์ ป.

5 - (ชุดที 1)] Exercise-Science-P5(1)

หน่วยการเรียนรูท้ ี 6 ปรากฏการณ์จากการหมุนรอบตัวเองของโลก

การเกิดทิศ
เนืองจากโลกของเราหมุนรอบตัวเอง และโคจรรอบดวงอาทิตย์ด้วย ในขณะเดียวกัน ทาให้มองเหนปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์
และดวงอาทิตย์ตก โดยกาหนดให้ทิศทีดวงอาทิตย์ขึนตอนเช้าเป็นทิศตะวันออก และทิศทีดวงอาทิตย์ลับของฟ้าเป็นทิศตะวันตก ส่วน
ทิศทีเหลือกาหนดดังนี ถ้าเราหันหน้าเข้าหาดวงอาทิตย์ และกางแขนออก ทิศทีอยู่ด้านซ้ายมือของเรา คือทิศเหนือ ทิศทีอยู่ด้าน
ขวามือของเรา คือทิศใต้

กลางวัน และกลางคืน
การเกิดกลางวันและกลางคืน เป็นปรากฏการณ์ทีเกิดขึนจากการทีโลกหมุนรอบตัวเอง โลกใช้เวลาในการหมุนรอบตัวเอง 1
รอบ ประมาณ 24 ชัวโมง จากการทีโลกมีลักษณะกลม จึงทาให้พืนผิวของโลกรับแสงอาทิตย์ ม่พร้อมกัน แต่จะรับแสงอาทิตย์สลับกัน
โดยซีกโลกด้านทีหันเข้าหาดวงอาทิตย์จะเป็นเวลากลางวัน ขณะเดียวกัน ซึกโลกด้านทีอยู่ตรงข้าม ม่ ด้รับแสงจากดวงอาทิตย์จะเป็น
เวลากลางคืน

ปรากฏการณ์ขึนตกของดวงดาว
ในคืนเดือนมืด ถ้าเราแหงนหน้าขึนสู่ท้องฟ้าแล้วหมุนรอบตัวเองให้ครบ 1 รอบ จะเหนดาวอยู่ในตาแหน่งทีต่างกัน สาหรับ
ท้องฟ้าทีอยู่ในระดับสายตาของเราเรียกว่า เส้นของฟ้า และจุดสูงสุดบนท้องฟ้าทีอยู่ตรงกับศีรษะ เรียกว่า จุดเหนือศีรษะ
ถ้าเราลองลากเส้นจาลองภาพบนแผ่นกระดาษรอบตัวเรา จะมีลักษระเป็นวงกลม เรียกเส้นนีว่า เส้น ของฟ้า หรือเส้นศูนย์
สูตรท้องฟ้า เมือลากเส้นโค้งจากเส้นของฟ้าผ่านเหนือศีรษะทุกทิศทุกด้าน จะมองเหนท้องฟ้าเป็นรูปครึงวงกลม โดยมีตัวเราเป็นจุด
ศูนย์กลาง แต่ในความเป็นจริง โลกของเราจะเหนท้องฟ้าปรากฏเป็นรูปทรงกลมล้อมรอบโลก เราจึงเรียกว่า ทรงกลมท้องฟ้า
ในแต่ละวัน ดวงดาวทีปรากฏบนท้องฟ้ามีการเคลือนทีตลอดเวลา อันเนืองจากการทีโลกหมุนรอบตัวเอง ดันเนืองจากการที
โลกหมุนเรือย ทุกวัน ดังนันการบอกตาแหน่งของดวงดาวจึงต้องบอกวัน และเวลาทีสังเกตด้วย นอกจากจะบอกมุมเงยและเทศที
สังเกต เช่น บริเวณทีตังของประเทศ ทย ซึงอยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร สามารถมองเหนดาวหมีใหญ่ หรือดาวจระเข้ ในลักษระเป็นกระบวย
ควาอยูเ่ กือบตลอดเวลา
เราสามารถศึกษาการขึนตกของดวงดาว หรือการเปลียนตาแหน่งของดวงดาวจากแผนทีดาว
แผนทีดาว เป็นเครืองมืออันหนึงทีใช้ประกอบการสังเกตดวงดาวบนท้องฟ้า ดาวทีปรากฏในแผนทีดาวจะเป็นดาวฤกษ์ซึงเป็น
ดาวประจาทีการอ่านแผนทีดาวแตกต่างจากการอ่านแผนทีอืน เพราะต้องนอนหงายหรือเงยหน้าอ่าน โดยยกแผนทีดาวขึนสูงเหนือ
ศีรษะ ตังทิศในแผนทีและทิศของท้องฟ้าให้ตรงกัน เมืออ่านแผนทีจะเหนดวงดาวลนท้องฟ้ากับดวงดาว บนแผนทีมีตาแหน่งและทิศทาง
ตรงกัน แต่ในเบืองต้นเราอาจจะอ่านแผนทีดาวลักษระปกติ ภายในห้องเรียนก่อนศึกษาในเบืองต้น โดยวางบนโต๊ะ
แผนทีดาว เป็นการย่อท้องฟ้ารูปครึงวงกลม เป็นแผนทีดาวเฉพาะแห่ง และเวลาใดเวลาหนึง โดยระบุ วัน เดือน และเวลา
ทิศ กลุ่มดาวฤกษ์ ใช้หมุนตามทีเรากาหนดและศึกษา

1
[ใบงานทบทวนเนือหา - วิทยาศาสตร์ ป.5 - (ชุดที 1)] Exercise-Science-P5(1)

หน่วยการเรียนรูท้ ี 6 ปรากฏการณ์จากการหมุนรอบตัวเองของโลก

1) ให้นักเรียอธิบายการเกิดทิศ
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

2) ให้นักเรียนอธิบายการเกิดกลางวัน และกลางคืน
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

3) ให้นักเรียนอธิบายปรากฏการณ์ขึนตกของดวงดาว
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

4) แผนทีดาว คืออะ ร
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________