Çözüm 3D AYT Kimya Soru Bankası-Çözüm Yayınları (2019)

Bu ürünün bütün hakları
ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir.
Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin
önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik
herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve
depolanması yasaktır.
Çözüm Yayınları Grafik Birimi
Çözüm Yayınları Dizgi Birimi
2018 Ankara
Cem Veb - Ofset

Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,
Endüstri, sanayi, teknoloji ve günlük hayatımızda önemli bir yere sahip olan kimya, aynı zamanda eğitim-öğretim
sistemimizde içeriği dört yıla yayılmış önemli bir derstir. Bu özellikleri ile üniversite giriş sınavlarında kimya dersine
yönelik sorular nitelikli üniversitelerin sayısal bölümlerini hedefleyen öğrencilerin başarısını doğrudan etkilemektedir.
Bu durumun farkındalığı ile hazırlanan AYT 3D Kimya Soru Bankası, yirmi yıllık öğretmenlik ve eğitim yazarlığı
tecrübemin bir ürünüdür.
Kitap hazırlanırken Millî Eğitim Bakanlığının kimya dersi müfredatı, ünite kazanımları ve ÖSYM’nin sınav tarihi
boyunca izlediği yollar detaylı bir şekilde incelenerek özgün sorular oluşturulmuştur. Aktif öğretmenlik hayatını
sürdüren bir eğitimci olarak her bir kazanımı birden farklı soru tipiyle kitaba yansıtmaya özen gösterdim.
Kitaptaki her bölüm, hücreleme yöntemiyle alt başlıklara ayrılmış, oluşturulan yeterli sayıda test ile konu içerikleri
eksiksiz taranmıştır. Testlerdeki soruların zorluk dereceleri de kolay, orta ve zor şekilde sıralanarak her seviyedeki
öğrenciye yönelik bir öğrenme-öğretme yöntemi benimsenmiştir. Her bölümün sonunda ÖSYM sınavlarındaki tüm
ayrıntılara ve soru tiplerine yer verilmiştir. Ayrıca yeterli sayıda genel tarama sorularına yer verilerek önceki konuların
pekiştirilmesi sağlanmıştır.
Kimya dersinin dört yıla yayılmış geniş bir kapsam ve bilgi düzeyi gerektiren içeriklerine ve kazanımlarına hâkim
olabilmek için doğru ve titizlikle hazırlanmış bir kaynak kullanımı ön plana çıkmaktadır. Bu gereksinimi karşılamak
amacıyla hazırladığım bu kitabın sizlere hedefinize ulaşmakta yardımcı olacağına inancım sonsuzdur.
Bu kitabı yazarken onlara ait paylaşım zamanlarını çaldığım aileme özveri ve fedakârlıkları için minnettarım. Kitabın
hazırlanmasında yardımını esirgemeyen değerli meslektaşım Ersin Özdemir’e, inceleme aşamasındaki katkılarından
dolayı değerli meslektaşlarım Rahime Bulut ve Erkan Özdemir’e şükranlarımı sunarım.
Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikirleri ile desteklerini esirgemeyen meslektaşlarıma ve
uygulamada yardımcı olan öğrencilerime teşekkürlerimi sunarım.
Üniversiteye giriş sınavında ve hayatın her alanında başarı ve mutluluk dileklerimle…
Ali DİNDAR
İÇİNDEKİLER
01. BÖLÜM: MODERN ATOM TEORİSİ 04. BÖLÜM: SIVI ÇÖZELTİLER

Sıvı Ortamda Çözünme Olayı...................................................87
Atom Modelleri.............................................................................9
Çözelti Derişimleri ile İlgili Hesaplamalar................................89
Kuantum Dalga Mekaniği ve Kuantum Sayıları.......................... 11
Koligatif Özellikler ....................................................................95
Kuantum Sayıları ve Orbitaller...................................................13
Bire Bir ÖSYM...........................................................................99
Küresel Simetri ve Uyarılmış Atom ............................................15
Çözünürlük ve Çözünürlüğü Etkileyen Faktörler ..................101
Bire Bir ÖSYM...........................................................................19
Bire Bir ÖSYM.........................................................................107
Periyodik Sistemde Yer Bulma ..................................................21
TÜMEVARIM - II........................................................................109
Periyodik Özellikler ....................................................................23
Elementlerin Özellikleri...............................................................27
05. BÖLÜM: KİMYA VE ENERJİ
İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları...............................31
Entalpi Değişimi ve Oluşum Entalpisi.................................... 117
İyonik ve Kovalent Bileşiklerde Adlandırma................................35
Tepkime Entalpisi.................................................................... 119
Bire Bir ÖSYM...........................................................................37
Bire Bir ÖSYM.........................................................................123
02. BÖLÜM: KİMYASAL HESAPLAMALAR 06. BÖLÜM: KİMYASAL TEPKİMELERDE HIZ VE DENGE
Kimyasal Tepkimelerde Hız
Mol ...........................................................................................39
Tepkime Hızının Ölçülmesi.....................................................125
Temel Yasalar ...........................................................................43
Reaksiyon Mekanizması ve Hız Bağıntısı.............................127
Tepkime Denklemleri . ..............................................................45
Tepkime Hızının Bağlı Olduğu Faktörler . ............................129
Tepkime Çeşitleri........................................................................47
Bire Bir ÖSYM.........................................................................133
Tepkime Problemleri...................................................................51 Kimyasal Tepkimelerde Denge
Bire Bir ÖSYM...........................................................................53 Denge Kavramı ve Denge Bağıntısı.................................... 135
TÜMEVARIM - I...........................................................................55 Dengeye Etki Eden Faktörler............................................. 139
Denge Kesri ve Hesaplamaları...............................................143
Bire Bir ÖSYM.........................................................................145
03. BÖLÜM: GAZLAR Asitler ve Bazlar

Asit – Baz Tanımları ve Genel Özellikleri...............................147
Gazların Genel Özellikleri ve Kinetik Teori..............................63
Suyun Oto-İyonizasyonu / pH ve pOH Kavramları...................149
Gaz Yasaları / Boyle - Mariotte Yasası (Basınç - Hacim).......67
Nötrleşme ve Titrasyon.............................................................151
Charles Yasası (Hacim - Sıcaklık) - Guy Lussac Yasası
Zayıf Asit ve Bazlar...................................................................155
(Basınç - Sıcaklık) . ..................................................................69
Tampon Çözeltiler ve Hidroliz...................................................159
Dalton Kısmi Basınç Yasası (Basınç - Mol) -
Bire Bir ÖSYM.........................................................................161
Avogadro Yasası (Hacim - Mol)................................................71
Çözünürlük Dengesi
İdeal Gaz Yasası........................................................................73
Çözünürlük Çarpımı (Kçç)........................................................163
Gaz Karışımları ve Gazların Su Üstünde Toplanması ...............79
Çözünürlüğü Etkileyen Faktörler..............................................167
Kimyasal Tepkimelerde Gaz Basıncı ve Gaz Hacmi..................81
İyon Kesri ve Çökelme Şartları.................................................171
Gerçek Gazlar, Joule - Thomson Olayı, Faz Diyagramları.........83
Bire Bir ÖSYM.........................................................................173
Bire Bir ÖSYM...........................................................................85
TÜMEVARIM - III.......................................................................175
İÇİNDEKİLER
07. BÖLÜM: KİMYA VE ELEKTRİK Fonksiyonel Gruplar

Redoks Tepkimeleri............................................................ 183 Alkollerin Sınıflandırılması ve Adlandırılması...........................245
Yarı Pil Potansiyelleri ve Aktiflik......................................... 185 Alkollerin Özellikleri ve Etanol Eldesi.......................................247
Elektrokimyasal Piller..............................................................187 Eterlerin Sınıflandırılması ve Adlandırılması............................251
Elektroliz ve Faraday Kanunları...............................................193 Eterlerin Özellikleri...................................................................253
Bire Bir ÖSYM.........................................................................195 Karbonilli Bileşikler...................................................................255
Karbonil Bileşiklerinin Özellikleri...............................................257
Karboksilik Asitler.....................................................................259
Esterler.....................................................................................263
08. BÖLÜM: KARBON KİMYASINA GİRİŞ Fonksiyonel Gruplarda İzomerlik..............................................265
Organik Bileşikler ve Formül Bulma.................................... 197 Bire Bir ÖSYM.........................................................................267
Doğada Karbon................................................................. 199
Kovalent Türlerde Lewis Formülleri........................................201
Hibritleşme ve Molekül Geometrileri.........................................203
Bire Bir ÖSYM.........................................................................207 10. BÖLÜM: ENERJİ KAYNAKLARI VE BİLİMSEL

TÜMEVARIM - IV.......................................................................209 GELİŞMELER
Fosil Yakıtlar...................................................................... 269
Alternatif Enerji Kaynakları................................................. 271
09. BÖLÜM: ORGANİK BİLEŞİKLER Sürdürülebilirlik ve Nanoteknoloji........................................ 275
Hidrokarbonlar Bire Bir ÖSYM.........................................................................277
Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması.................................. 219 TÜMEVARIM - V........................................................................279
Alkanların Adlandırılması................................................... 221
Alkanların Özellikleri ve Kullanım Alanları.............................223
Alkenlerin Adlandırılması ve Özellikleri....................................225
Alkenlerin Tepkimeleri ve Genel Elde Edilme
Yöntemleri................................................................................227
Alkinler......................................................................................231
Asetilen ve Kullanım Alanları....................................................233
Hidrokarbonlarda İzomerlik......................................................235
Aromatik Bileşiklerin Adlandırılması ve Özellikleri....................239
Bire Bir ÖSYM.........................................................................243

Modern Atom Teorisi / Atom Modelleri
BÖLÜM 01 Test 01
1. I. Democritus 4. I. Dalton Atom Modeli: Atomlar parçalanamaz.
II. J. Dalton II. Thomson Atom Modeli: Atom nötrdür.
III. Aristotales III. Rutherford Atom Modeli: Pozitif yükün tamamı
IV. Platon çekirdekte toplanmıştır.
Yukarıdakilerden hangileri maddelerin bölünemez Yukarıdaki atom modellerine ait olan görüşlerden
küçük parçacıklar olan atomlardan oluştuğu fikrini ileri hangileri günümüzde geçerliliğini korumaktadır?
sürmüştür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) II ve III E) I, II ve III
D) III ve IV E) I, III ve IV l. Nükleer olaylarla atom parçalanır. (Geçersiz)
Atom ve bölünmezlik düşüncesi ilk olarak Democritus tarafından öne sürülmüş, Dalton ll. Atom nötrdür. (Geçerli)
ise bu fikri desteklemiştir. lll. Çekirdekte pozitif yüklü protonlar bulunur. (Geçerli)
(Cevap B) (Cevap D)
5. + yüklü küre
- -
-
-
- - -
2. İnce berilyum levhayı a ışınları ile bombardıman ettiğinde metal
- - -
levhanın yüksüz, yüksek enerjili radyasyon yaydığını buldu.
- -
Bu çalışmayı yapan bilim insanı ve bulduğu tanecik
Yukarıda şekli verilen atom modelini oluşturan J.J.
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Thomson ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
Çözüm Yayınları
Bilim insanı Bulduğu tanecik A) Modeline göre pozitif yükler, atomun gövdesini oluşturur.
A) W. Crooks Katot ışını
B) Modelinde negatif yüklü elektronlar küre içerisinde
B) J.J. Thomson Nötron homojen dağılmıştır.
C) W. Röntgen X - ışınları C) Thomson, atomun yarıçapının yaklaşık olarak 10-8 cm
D) J. Chadwick Nötron olduğunu söylemiştir.
E) Stoney Elektron 1
D) H+ iyonunun yükü ile kütlesi arasındaki oranı hesapladı.
J. Chadwick belirtilen çalışma ile nötron'u keşfetmiştir. 1
(Cevap D) E) Nötronların atom çekirdeğinde bulunan yüksüz tanecikler

olduğunu belirtti.
J. J. Thomson'un oluşturduğu modelde nötronlar ile ilgili bir ifade yoktur.
(Cevap E)
6. I. Tepkimeye giren madde kütlesinin, oluşan madde

kütlesine eşit olması
II. H2O’nun bileşimindeki H ile O kütleleri arasındaki 9

3. Aşağıdakilerden hangisi Dalton atom teorisinde yer alan 1
oranın her zaman olması
bir görüş değildir? 8
III. Aynı miktar C içeren CO ve CO2 bileşiklerindeki O
A) Madde, çok yoğun, bölünemez atomlardan oluşmuştur.
atomlarının kütleleri arasındaki oranın her zaman 1
B) Bir elementin tüm atomları özdeştir. 2
veya 2 çıkması
C) Tepkimelerde atomların cinsleri, sayıları ve kütleleri Yukarıdaki olaylardan hangilerinde maddenin neden
korunur. böyle davrandığı Dalton Atom Teorisi ile açıklanabilir?
D) Farklı element atomlarının kütleleri aynı olabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Bir bileşiğe ait tüm moleküller birbirinin aynıdır. D) I ve III E) I, III ve III
Dalton farklı element atomlarının boyut ve kütle olarak farklı olduğunu ileri sürmüştür. Dalton teorisini: l. (Kütlenin korunumu)
(Cevap D) ll. (Sabit oranlar), lll. (Katlı oranlar) yasalarına dayandırır.
(Cevap E)
Test 01 1. B 2. D 3. D 4. D 5. E 6. E 7. C 8. B 9. C 10. D 11. A
7. Alfa ışın 9. Aşağıdaki görüşlerden hangisi Bohr atom modeline ait

kaynağı değildir?
1. + A) Elektronlar çekirdek dışında belirli enerji seviyelerinde

4
2. + bulunur.
Altın 3. +
levha 4. + +
B) Atom çekirdeğinde proton bulunur.
1
3 C) Atom içerisinde elektronun bulunma ihtimalinin yüksek
2
olduğu yerlere orbital denir.
ZnS sürülmüş
levha D) Uyarılmış elektronlar temel hale dönerken enerjisinin bir
kısmını foton olarak yayınlar.
Yukarıda Rutherford atom modelinin temelini oluşturan deney
düzeneğinin şekli ve alfa ışınlarının davranışının sembolik E) Çekirdeğe en yakın yörüngede bulunan elektronun enerjisi
gösterimi verilmiştir. diğer yörüngelerdeki elektronlarınkinden düşüktür.
Bohr atom teorisinde orbital kavramı yoktur. Orbital modern atom teorisine ait bir
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Rutherford’un bu
kavramdır.
çalışmasından çıkardığı sonuçlardan birisi değildir?
(Cevap C)
A) Atomun pozitif yükünün tümü çekirdek denilen küçük bir
bölgede toplanmıştır.
B) Atomun büyük bir kısmını boşluk oluşturur.
C) Nötronlar çekirdekte yer alır ve kütleleri proton kütlesine

eşittir. 10. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Bohr atom modeli ile ilgili
değildir?
D) Atom çekirdeğinin yarıçapı yaklaşık olarak 10-14 m'dir.
A) Çekirdekten uzaklaştıkça elektronların enerjisi artar.
E) Elektronlar çekirdek etrafında bulunur ve sayıları pozitif
yük sayısına eşittir. B) n=3, temel enerji seviyesinde en fazla 18 elektron
Rutherford atom modelinde nötron yer almaz. bulunabilir.
(Cevap C)
C) Temel haldeki elektronun bir üst enerji seviyesine
geçerken aldığı enerji, geri dönüşünde verdiği enerjiye
eşittir.
8. Atom Modeli Modele ait görüş D) 2He atomunun n = 1’deki elektronlarından birisinin
n = 2 enerji seviyesine geçerken alması gereken enerjiyi
Pozitif yüklü kürede negatif yüklü
I. Thomson a. hesapladı.
tanecikler homojen dağılmıştır.
E) Çekirdekten uzaklaştıkça birbirini takip eden enerji
II. Rutherford b. Atom parçalanamaz.
seviyeleri arasındaki enerji farkı azalır.
Elektronlar çekirdek dışında belirli Bohr yalnızca bir elektronlu taneciklerin elektron geçişini açıklayabildi. 2He ise iki
III. Bohr c.
enerji seviyelerinde bulunur. elektronludur.
(Cevap D)
Pozitif yüklü tanecikler çekirdek denilen
IV. Dalton d.
küçük bir hacimde toplanmışlardır.
Yukarıdaki atom modellerine ait görüşler hangi seçenekte

doğru eşleştirilmiştir?
A) I. - 11. Bohr Atom modeli ile ilgili,

a B) I. - a C)
I. - b

I. Planck ve Einstein’ın kuantum kuramını dikkate alarak
II. - b II. - d II. - d
10 geliştirilmiştir.
III. - c III. - c III. - c II. Elektronların çekirdekle ve birbirleriyle etkileşimlerini
IV. - d IV. - b IV. - a açıklamıştır.
III. Atom çekirdeğinin 1. enerji düzeyindeki elektronunu

D) E) yakalayarak başka bir çekirdeğe dönüşümünü
I. - c I. - b
açıklamıştır.
II. - a II. - d
yargılarından hangileri doğrudur?
III. - d III. - a
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
IV. - b IV. - c
D) I ve III E) I, II ve III
Doğru eşleştirme l - a, ll - d, lll - c, lV - b şeklindedir. l. Bohr çalışmalarında Planck ve Einstein'ın kuantum kavramından faydalanmıştır.
(Cevap B) (Cevap A)
Kuantum Dalga Mekaniği ve Kuantum Sayıları
BÖLÜM 01 Test 02
1. De Broglie, kendi adıyla anılan eşitliği, 3. Kuantum sayılarına matematiksel değerler verilerek elde edilen
h dalga fonksiyonuna orbital denir.
λ= şeklinde ifade etmiştir.
m.V
Orbitalleri tanımlayan kuantum sayıları ile ilgili aşağıdaki
Bu eşitlik ile ilgili,
yargılardan hangisi yanlıştır?
I. Maddesel parçacıkların da dalga gibi davranabileceğini
A) Başkuantum sayısı (n): Atomun temel enerji seviyelerini
kanıtlar.
(elektron kabukları) belirtir.
II. Işığın hem dalga hem de tanecik özelliğini destekler.
B) Açısal momentum (orbital) kuantum sayısı (,): Orbitalin
III. Bohr atom modelindeki çizgisel yörüngeyi destekler. şekli ve türü hakkında bilgi verir.
yargılarından hangileri doğrudur? (λ: Dalga boyu, h: Planck C) Manyetik kuantum sayısı (m,): Orbitalin uzaydaki
sabiti, m: tanecik kütlesi, V: tanecik hızı) yönlenmesini gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Bir temel enerji seviyesindeki maksimum orbital sayısı

2n2’dir.
l. Kütleli (m), maddesel parçacıkların dalga özelliğini kanıtlar (Doğru) E) Spin kuantum sayısı (ms): Elektronun kendi etrafında
ll. Işığın ikili doğasını destekler (Doğru) dönme yönünü belirtir.
lll. Çizgisel yörüngeyi desteklemez. (Yanlış) Bir temel enerji seviyesindeki maksimum orbital sayısı: n2 ile hesaplanır.
(Cevap C) (Cevap D)
4. Modern atom modeline göre, 4. temel enerji seviyesinin

içerdiği s,p, d ve f orbitallerinin sayısı kaçtır?
2. s p d f
Bilim insanı Görüşü
A) 1 3 5 7
Bir elektronun hem hızı hem de yeri
I. Schrödinger a. B) 2 6 10 14
aynı anda belirlenemez.
C) 2 3 5 0
Elektronlar çekirdek etrafında belirli
II. Bohr b. D) 1 3 5 0
yörüngelerde dolanır.
Elektronlar hem dalga hem de E) 1 3 0 0

III. De Broglie c. S: 1, p: 3, d: 5, f: 7 orbital içerir.
tanecik özelliği gösterir.
(Cevap A)
Elektronların bulunma olasılığının
IV. Heisenberg d.
yüksek olduğu yere orbital denir.
Atomun kuantum modelinin oluşmasına katkı sağlayan

yukarıdaki bilim insanları ile bu bilim insanlarının görüşleri
hangi seçenekte doğru eşleştirilmiştir?
A) I. - a B) I. - d C) I. - c
11
II. - b II. - b II. - b 5. Aşağıda verilen kuantum sayılarından hangisi mümkün
değildir?
III. - c III. - c III. - a
IV. - d IV. - a IV. - d n , m,

A) 1 0 0
D) I. - d E) I. - b B) 2 1 -1
II. - a II. - a C) 3 2 +2
III. - b III. - d D) 2 0 +1
IV. - c IV. - c E) 4 3 -3
Doğru eşleştirme; l - d, ll - b, lll - c, lV - a şeklindedir. n = 2 ise , = 0 veya 1'dir. , = 0 ise m, = 0'dır.
(Cevap B) , = 1 ise p orbitalidir. m, = –1, 0, +1 olabilir.
(Cevap D)
Test 02 1. C 2. B 3. D 4. A 5. D 6. D 7. C 8. C 9. D 10. A 11. D
6. Z 9. 3p orbitalinde bulunan bir elektronun kuantum sayıları

Y
aşağıdakilerden hangisi olamaz?
X n , m, ms
A) 3 1 0 + 1
2

B) 3 1 –1 – 1
2
Sınır yüzey diyagramı yukarıdaki gibi olan orbitalle ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? C) 3 1 +1 + 1
2
A) Başkuantum sayısı (n) en az 2’dir.
D) 3 1 –2 + 1
2
B) Açısal momentum kuantum sayısı (l) 1’dir.
C) Manyetik kuantum sayısı (ml) -1’dir.
E) 3 1 –1 + 1
2
1
D) Spin kuantum sayısı (ms) + olan 2 elektron 3p → , = 1
2
bulundururabilir. n=3
1
E) 3px orbitaline ait olabilir. m, = –1, 0, + 1, ve ms = ∓ 'dir.
2
1 D) m, = –2 olamaz.
Bir orbitalde bulunan iki elektrondan birisinin spin kuantum sayısı (m5) + iken diğeri
1 2 (Cevap D)
– 'dir.
2
(Cevap D)
10. X ve Y orbitallerinin kuantum sayıları ile ilgili aşağıdaki bilgiler

veriliyor.

7. 3d orbitalinde başkuantum sayısı (n), açısal momentum
kuantum sayısı (l) ve manyetik kuantum sayısı (m,) n , ms

X: 2 1 + 1 ve – 1
2 2
n , m,
A) 3 2 -1, 0, +1
Y: 3 2 + 1
2
B) 2 1 0 Buna göre, X ve Y orbitalleri ve içerdekileri elektron
C) 3 2 -2, -1, 0, +1, +2 sayıları aşağıdakilerden hangisi olamaz?
D) 3 1 -2, -1, 0, +1, +2 X Y

E) 2 1 -1, 0, +1 A) 3 3d5
2p
3d → , = 2 B) 2p4 3d1
n=3
C) 2p4 3d3
m, = –2, –1, 0, + 1, +2'dir.
(Cevap C) D) 2p5 3d2
E) 2p6 3d5
X: 2p, Y: 3d
1 1
A) X: 2p3 durumunda 3 tane p orbitalinin msi değeri + ya da – olur.
2 2
(Cevap A)
12 8. 2s, 2p, 3d ve 4f orbitallerinde bulunan elektronların,

I. Başkuantum sayısı (n) 11. Manyetik kuantum sayısı (ml) –1 olan bir orbital ile ilgili;
II. Manyetik kuantum sayısı (m,) l. Başkuantum sayısı (n) 1 olabilir.
III. Spin kuantum sayısı (ms) ll. Açısal momentum kuantum sayısı (l) 0 olamaz.
IV. Açısal momentum kuantum sayısı (,) lll. En fazla 2 elektron bulundurabilir.
niceliklerinden hangileri aynı olabilir? yargılarından hangileri doğrudur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll
D) III ve IV E) II, III ve IV D) ll ve lll E) l, ll ve lll

n ve l sayıları farklıdır. ml ve ms değerleri aynı olabilir.
p, d ve f orbitallerinde ml = –1 olan orbital bulunur.
(Cevap C)
n = 1'de 1s orbitali bulunur. 1s'te ml = 0 vardır.
(Cevap D)
Kuantum Sayıları Ve Orbitaller
BÖLÜM 01 Test 03
1. Başkuantum sayısı (n) belirtilen temel enerji 4. Açısal momentum kuantum sayısı (,) 2 olan bir orbital
düzeylerinden hangisinde bulunabilecek maksimum türü ile ilgili,
orbital sayısı yanlış verilmiştir?
I. Başkuantum sayısı (n) 2 olabilir.
Başkuantum sayısı (n) Maksimum orbital sayısı II. En fazla 10 elektron bulundurabilir.
A) 1 1
III. Manyetik kuantum sayısı (m,) 0 olabilir.
B) 2 2
C) 3 9
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) 4 16
E) 2 4 D) II ve III E) I, II ve III
, = 2 ise d orbitalidir.
n = 2 ise maksimum orbital sayısı = n2 formülünden 4 orbital olmalıydı.
l. Başkuantum sayısı (n) en küçük 3 olabilir. (Yanlış)
(Cevap B)
ll. 5 orbital içerir. 10 e– (Doğru)
lll. –2, –1, 0, +1, +2 olabilir. (Doğru)

(Cevap D)
2. 4p
n=4
3d
4s
3p 5. Orbitaller Maksimum elektron sayısı

n=3
Enerji
3s I. 2p 3
2p II. 3d 10
n=2
III. 3p 6
2s
Yukarıdaki orbitallerden hangilerinin taşıyabileceği
n=1 maksimum elektron sayısı yanlış verilmiştir?

1s
Çok elektronlu bir atomun enerji diyagramı yukarıda verilmiştir.
D) II ve III E) I, II ve III
Buna göre, l. p → 3 orbital → 6 elektron (Yanlış)
I. Çekirdekten uzaklaştıkça elektronun enerjisi artar. ll. d → 5 orbital → 10 elektron (Doğru)
lll. Doğru
II. Başkuantum sayısı 3 olan 9 orbital vardır.
(Cevap A)
III. 3d, 4s ve 2p orbitallerinin açısal momentum kuantum
sayıları(,) birbirinden farklıdır.
6.
Y Z
Y
D) I ve III E) I, II ve III Z
l. Doğru, ll. n2 = 32 = 9 orbital (Doğru) lll. 3d(l = 2), 4s(l = 0), 2p(l = 1) farklıdır. (Doğru)
(Cevap E) X
X
3. Aşağıdaki orbitallerden hangisinin kuantum sayıları
-a- -b-
yanlış verilmiştir?
13
(, = Açısal momentum kuantum sayısı, m, = Manyetik Sınır yüzey diyagramları yukarıda verilen a ve b orbitalleri
kuantum sayısı) ile ilgili,
Orbitaller , m, I. a s orbitali, b pY orbitalidir.

A) 2s 0 0 II. a bütün temel enerji düzeylerinde bulunur.
B) 2p 1 -1, 0, +1 III. b en fazla 2 elektron taşıyabilir.
C) 3d 3 -2, -1, 0, +1, +2 yargılarından hangileri doğrudur?
D) 4f 3 -3, -2, -1, 0, +1, +2, +3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
E) 3p 1 -1, 0, +1
3d , = 2 olmalıydı. l. a : s, b : pY orbitalidir.
(Cevap C) ll. s orbitali bütün enerji düzeylerinde bulunur.
lll. Py en fazla 2 elektron taşır.

(Cevap E)
Test 03 1. B 2. E 3. C 4. D 5. A 6. E 7. D 8. D 9. C 10. C 11. C 12. A
7. 10. X, Y ve Z elementleri ile ilgili,

– Başkuantum sayıları arasında Y > X > Z ilişkisi vardır.
pX pY pZ
– Yarı dolu orbital sayıları birbirine eşittir.
2p orbitaline ait pX, pY ve pZ orbitalleri ile ilgili,
bilgileri veriliyor.
I. başkuantum sayıları (n),
Buna göre X, Y ve Z’nin atom numaraları,
II. uzaydaki yönelişleri,
X Y Z
III. enerjileri I. 15 23 7
yukarıdakilerden hangileri aynıdır? II. 17 21 3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. 14 22 12

yukarıdakilerden hangileri olabilir?
l. 2p n = 2 (Aynı) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ll. X, Y ve Z düzlemleri (farklı) D) I ve III E) I, II ve III
lll. Eş enerjilidirler. (Aynı) l. X: .... 3s23p3, Y: ...4s23d3, Z: ...2s22p3
(Cevap D) ll. X: .... 3s23p5, Y: ...4s23d1, Z: ...1s22s1
l. ve ll. öncül verilen koşulları sağlar.

(Cevap C)
8. Madelung - Klechkowski ilkesine göre,

11. Aşağıda orbital şemaları verilen elektron dağılımlarından
– n + , değeri büyüdükçe orbitalin enerjisi artar. hangilerinde yapılan yanlışlık karşısında belirtilen kuralın
ihlali ile açıklanamaz?
– n + , değerleri eşit olan orbitallerden n sayısı büyük
olan orbitalin enerjisi de büyüktür. Orbital şeması Kural ihlali

Bu ilke dikkate alındığında aşağıdaki orbital dizilimlerinden
A) 1 1 1 1 Aufbau
hangisi hatalıdır?
A) 1s 2s B) 1 1 1 1 Hund
B) 1s 2s 2p 3s
C) 1 1 1 1 1 1 1 1 Pauli
C) 1s 2s 2p 3s 3p
D) 1s 2s 2p 3s 3p 3d 4s D) 1 1 1 1 11 Pauli
E) 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d E) 1 1 1 1 1 Aufbau
1s2s2p3s3p4s3d olmalıydı.
C) Seçeneği bir orbital türündeki tüm orbitallere e– lar önce yarı doku olacak şekilde
(Cevap D)
yerleşir. İlkesine (Hund) aykırıdır.
(Cevap C)
14
12. Kuantum sayıları ile ilgili,

9. Aşağıdaki elektron dizilimlerinden hangisi Aufbau kuralına
aykırıdır? I. n = 4 olan 11 elektronlu bir atom uyarılmış atomdur.
A) 1s22s2 II. n + l değeri 5 olan elektron 3d orbitalindedir.
B) 1s22s22p63s1 III. ml = 0 olan bir elektronun l değeri 0'dır.
C) 1s22s22p63s13p2 yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
D) 1s22s22p63s23p64s2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 1s22s22p63s23p64s23d5 D) I ve III E) I, II ve III

Aufbau kuralına göre C seçeneğinde 3s dolmadan 3p'ye geçilmez. l. 11 e– lu atomun e– dizilimi 3s1 ile sonlanmalıydı. n = 4 ise uyarılmıştır. (Kesinlikle doğru)
(Cevap C) (Cevap A)
Küresel Simetri ve Uyarılmış Atom - 1
BÖLÜM 01 Test 04
1. X element atomuna ait temel haldeki elektron dizilimi, 4. Bir X atomu ile ilgili;
1s22s22p63s1 • En yüksek başkuantum sayısı (n) 3'tür.
şeklindedir. • Açısal momentum kuantum sayısı (l) 1 olan orbital

sayısı 3'tür.
Buna göre X atomu ile ilgili,
I. En yüksek başkuantum sayısı (n) 3'tür.
Buna göre X'in atom numarası aşağıdakilerden hangisi
II. Başkuantum sayısı(n)2 olan orbitallerdeki elektron
olabilir?
sayısı 8'dir.
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16
III. 3s1 orbitalindeki elektronun manyetik kuantum sayısı
l = 1 ise p orbitalidir. 3 tane p orbitali olduğuna göre elektron dağılımında p orbitali ile
(ml) 0'dır.
ilgili yalnızca 2p terimi vardır.
yargılarından hangileri doğrudur? A) 1s22s22p63s2 bu koşulu sağlar.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (Cevap A)
1
l. 3s en yüksek başkuantum sayısı 3 tür. (Doğru)
ll. 2s22p6, 8e– vardır. (Doğru)
lll. s orbitalinin ml değeri 0'dır. (Doğru)

(Cevap E)
5. Nötr bir X atomunun temel haldeki elektron dağılımında 11

tam dolu orbitali vardır.
Buna göre X atomu ile ilgili,

2. Aşağıdaki atom ve iyonlardan hangisinin elektron dizilimi I. Atom numarası 22 olabilir.

yanlış verilmiştir? (10Ne, 18Ar)
II. n = 3 olan orbitallerdeki elektron sayısı 13 olabilir.
A) 9F : 1s22s22p5
III. n = 3, l = 2 olan orbitallerinde 6 elektron vardır.
B) 12Mg : [Ne]3s2
yargılarından hangileri yanlıştır?
+
C) 11Na : [Ne]
(Başkuantum sayısı = n, Açısal momentum kuantum
–
D) 17CI : [Ar] sayısı = l)
3+ 2 4
E) 13AI : [Ne]3s 3p A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
3+: 1s22s22p6 veya [Ne] şeklinde olmalıydı.
13Al
(Cevap E)
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d6
dağılımında 11 tam dolu 4 yarı dolu orbital vardır.
l. Atom numarası 26'dır. (Yanlış)
ll. 3s 2 3p 6 3d 6 14'tür. (Yanlış)
lll. 3d6 orbitallerinde 6e– vardır. (Doğru)

(Cevap C)
15
3. Aşağıda elektron dağılımı verilen taneciklerden hangisi 6. Aşağıda elektron dizilimleri verilen nötr atomlardan
negatif (–) yüklüdür? hangisi uyarılmış halde değildir?
a 2 2 6 2
A) 12X : 1s 2s 2p 3s A) 9F : 1s22s22p43s1
b
B) 11Y : 1s22s22p6 B) 24Cr : 1s22s22p63s23p64s13d5
c
C) 16Z : 1s22s22p63s23p4 C) 11Na : 1s22s22p64s1
D) 34 Td : 1s22s22p63s23p64s23d104p6 D) 19K : 1s22s22p63s23p64p1
E) e : 1s22s22p63s23p6
18Q E) 2 2 6 2 6 1 2
21Sc : 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d
d – + 1 5
B) 24Cr: ... 4s 3d uyarılmış değil, temel halidir.
D) T iyonunun e sayısı (36) > p sayısı (34) olduğu için –2 yüklüdür.
(Cevap D) (Cevap B)
Test 04 1. E 2. E 3. D 4. A 5. C 6. B 7. D 8. C 9. D 10. B 11. B 12. E
7. X–, 10Ne ve Y+ taneciklerinin temel hal elektron dizilimleri 10. X2+ iyonunun elektron diziliminin son terimi 3d10 dur.
aynıdır.
Buna göre X ile ilgili,
Buna göre X ve Y ile ilgili,
I. Atom numarası
I. En yüksek başkuantum sayıları
II. En yüksek kuantum sayısı
II. Elektron bulunduran p orbitali sayıları
III. Açısal momentum kuantum sayısı (l) = 1 olan orbital
III. Manyetik kuantum sayısı (ml) = –1 olan orbital sayıları sayısı
niceliklerinden hangileri aynıdır? niceliklerinden hangileri kesinlikle bulunabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

9X ve 11Y'dir. X atomunun e– dağılımı,
l. X: 1s22s22p5(2), Y: 1s22s22p63s1(3) (Farklı) X: ... 4s23d10
ll. X'in ve Y'nin e– bulunduran orbital sayıları 3'er tanedir. (Aynı) X: ... 4s23d104p1
lll. ml = –1 olan 2p orbitallerinden 1 tanesidir. (Aynı) X: ... 4s23d104p2 olabilir.

(Cevap D) yalnızca en yüksek başkuantum sayısı (n) = 4 olduğu bulunabilir.
(Cevap B)
8. Aynı elemente ait atomlar olan X, Y ve Z'nin elektron

dağılımları aşağıda verilmiştir.
2–
X : 1s22s22p63s1 11. XO 4 iyonunun elektron sayısı 58 olduğuna göre,
Y : 1s22s22p63p1 I. Bileşikteki X iyonunun elektron dizilimi 3d3 ile biter.

Z : 1s22s22p64s1 II. Bileşikteki tüm iyonlar küresel simetrik dağılıma sahiptir.
Buna göre X, Y ve Z ile ilgili, III. X atomunun temel hal elektron dizilişinde 10 tam dolu,
4 yarı dolu oldu orbitali vardır.
I. X temel halde, Y ve Z uyarılmış haldedir.
yargılarından hangileri doğrudur? (8O)
II. X'in Y'ye dönüşümü endotermiktir.
III. En kararlı ve yüksek enerjili olanı Z'dir.
yargılarından hangileri doğrudur? XO42– de X + 4 . 8 + 2 = 58 eşitliğinde X'in p+ sayısı 24 olarak bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II l. 24X+6: ... 3s23p6 ile biter. (Yanlış)
ll. X+6 ve O2– soygaz e– düzenindedir. (Doğru)

l. Y ve Z, X'in uyarılmış halidir. (Doğru) lll. 24X: ... 4s13d5 ile biter. 9 tam doğlu, 6 yarı dolu orbitali vardır. (Yanlış)
(Cevap B)
ll. Temel halden uyarılmış hale enerji alınarak geçilir. (Doğru)
lll. Kararlı olanı, düşük enerjili olan temel hali (X) dir. (Yanlış)
(Cevap C)
12. Küresel simetrik özelliğe sahip olan X, Y ve Z atomlarının,

X2+, Y3– ve Z taneciklerinin tam dolu orbital sayıları aynıdır.
16
Buna göre, X, Y ve Z'nin atom numaraları,
9. Aşağıda verilen bazı atom ve iyonların elektron
X Y Z
dizilimlerinden hangisinin son terimi yanlıştır?
I. 25 15 18
+
A) 19X ............................ 3p6 II. 20 17 18
+
B) 21Y ............................ 3d1 III. 30 25 28

C) 2– ............................ 4p6 yukarıdakilerden hangileri olamaz?
34Z
D) 29 T2+ ........................... 3d8 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 26Q3+ ............................ 3d5 D) I ve III E) II ve III

D) 29T: 1s22s22p63s23p64s13d10 28Z küresel değildir. lll. öncül (Yanlış)
2 elektron 4s1 ve 3d10 dan kopar. 17Y küresel değildir. ll. öncül (Yalnış)
T2+: ... 3d9 olmalıydı. (Cevap E)
(Cevap D)
Küresel Simetri ve Uyarılmış Atom - 2
BÖLÜM 01 Test 05
1. Aşağıdaki atomlardan hangisi küresel simetri özelliği 4. 8O elementine ait üç farklı elektron dizilimi aşağıda verilmiştir.
göstermez?
1s 2s 2p
A) 4Be B) 10Ne C) 17CI D) 20Ca E) 24Cr
s1, s2, p3, p6, d5, d10 ile bitenler küresel simetriktir. X: 1 1 1 1 1
C) 17Cl: ... 3s23p5 ile biter.
(Cevap C) Y: 1 1 1 1 1
Z: 1 1 1 1 1
Buna göre,
I. X, 8O atomunun temel hali Y ve Z ise uyarılmış

halleridir.
II. X’in Z’ye dönüşümü endotermiktir.
III. X ve Y eş enerjili O atomlarıdır.

2. Temel hal elektron dizilimi
1s22s22p63s23p64s23d6 olan X element atomu ile ilgili,
I. Çekirdek yükü 26’dır. l. X ve Y temel hali yalnızca Z uyarılmıştır. (Yanlış)
II. En yüksek başkuantum sayısı 4’tür. ll. Temel halden uyarılmışa ısı alarak geçer. (Doğru)
lll. X ve Y eş enerjilidir. (Doğru)

III. Açısal momentum kuantum sayısı (,) 0 olan orbital
(Cevap D)
sayısı 8’dir.
5. X: 1s22s22p1X2p1Y2p1Z
Y: 1s22s22p63s13p1X3p2Y3p1Z

Z: 1s22s22p2X2p2Y2p1Z
Yukarıda elektron dizilimleri verilen X, Y ve Z atomları ile
l. Doğru
ilgili,
ll. 4s23d6 (Doğru)
I. X temel haldedir.
lll. l = 0 ise s orbitalleri;
1s 2s 3s 4s II. Y ve Z uyarılmış atomdur.

↓ ↓ ↓ ↓
1+ 1+ 1+ 1 = 4 (Yanlış) III. X, Y ve Z küresel simetrik dağılıma sahiptir.
(Cevap C)
l. X temel haldedir. (Doğru)
ll. Y uyarılmış, Z ise temel haldedir. (Yanlış)
lll. p3 ile biten X küresidir. (Yanlış)

(Cevap A)
3. Nötr X atomunun temel haldeki elektron orbital şeması

6. Nötr X atomunun elektron dağılımının son iki terimi 4s13d5 ‘tir.
Buna göre, 17
şeklindedir.
Buna göre, X atomu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi

I. Uyarılmış atomdur.
yanlıştır? II. Küresel simetri özelliği gösterir.
A) Atom numarası 20’dir. III. +1 yüklü iyonunun elektron dağılımı
B) n = 4, l = 0 kuantum sayılarına sahip 2 elektron vardır. 1s22s22p63s23p64s13d4 şeklindedir.
C) 3. enerji düzeyindeki, tüm orbitaller tam doludur. yargılarından hangileri doğrudur?
D) Küresel simetri özelliği gösterir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) +2 yüklü iyonunun elektron dağılımının son terimi 3p6’dır. D) II ve III E) I, II ve III
3. enerji düzeyinde 3d orbitalleride vardır. l. Temel haldedir. (Yanlış)
(Cevap C) ll. Küreseldir. (Doğru)
lll. +1 yüklü iyonu ... 3d5 ile biter. (Yanlış)

(Cevap B)
Test 05 1. C 2. C 3. C 4. D 5. A 6. B 7. C 8. D 9. C 10. C 11. C 12. E
7. X: 1s22s22p63s2 10. Xn ve Ym tanecikleri ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.

Y: 1s22s22p4 Xn: 9 tam dolu, 2 yarı dolu orbitali vardır.

Z: 1s22s22p63s23p1 Ym: 10 tam dolu orbitali vardır ve yarı dolu orbitali
yoktur.
X, Y ve Z element atomlarına ait elektron dizilimleri yukarıda
verilmiştir. Buna göre, Xn ve Ym ile ilgili,
Buna göre, aşağıdaki taneciklerden hangileri I. İzoelektroniktirler.

izoelektroniktir?
II. Küresel simetrik özellik gösterirler.
A) X2– ve Y2+ B) Y2– ve Z
III. n = +2 ve m = 0’dır.
C) X2+ ve Z3+ D) X2+, Y ve Z3+
E) Y2– ve Z3–
12X, 8Y, 13Z dir.
e– sayıları aynı olan X2+ ve Z3+ izoelektroniktir. D) I ve III E) I, II ve III

Xn: ... 4s13d1 , Ym: ... 4s2
(Cevap C)
l. e– dağılımları farklı olduğu için izoelektronik olamazlar. (Yanlış),
ll. Ym küreseldir. (Yanlış), lll. n = +2 olsaydı 4s orbitali boş olurdu. (Yanlış)

(Cevap C)
8. Temel haldeki X atomu ile ilgili, 11. X atomunun temel hal elektron diziliminde 2 yarı dolu orbitali
vardır.
- Küresel simetri özelliği gösterir.
Buna göre X’in elektron dizilimindeki yarı dolu
- En yüksek enerjili orbitalinin n + , değeri ≥ 3’tür. orbitallerde bulunan elektronların kuantum sayıları
bilgileri veriliyor aşağıdakilerden hangisi olamaz?
Buna göre, X atomunun elektron dizilimi aşağıdakilerden n , m,

hangisi olamaz?
A) 2 1 0
(n = Başkuantum sayısı, ,= açısal momentum kuantum sayısı) B) 3 1 +1
A) 1s22s22p63s2 C) 3 0 0
B) 1s22s22p63s2 3p64s13d5 D) 4 2 –2
C) 1s22s22p63s23p3 E) 3 2 –1
D) 1s22s22p63s23p64s23d6 C) n = 3, l = 0 ise 3s orbitalidir. s yalnızca 1 orbital içerir. 1 tane yarı dolu olabilir.
(Cevap C)
E) 1s22s22p63s23p6
D) 3d orbitalinde n = 3, l = 2'dir. n + l = 5 > 3'tür. Ancak küresel simetrik değildir.
(Cevap D)
12. Temel haldeki X element atomunun elektron diziliminin en son

orbitalindeki elektronun kuantum sayıları n = 3, , = 1, m, = –1
ve ms = +
1 şeklindedir.
2
9. Nötr X, Y ve Z atomlarının n = 4, l = 0 olan orbitallerinde 1e– Buna göre, X element atomu ile ilgili aşağıdaki
bulunmaktadır. yargılardan hangisi yanlıştır?
Atom numaraları arasındaki ilişki Y > X > Z'dir.
A) Atom numarası 13’tür.
18 Y'nin atom numarası 24 olduğuna göre,
B) Baş kuantum sayısı (n) 2 olan elektron sayısı 8’dir.
I. X : 19K atomu olabilir.
C) Küresel simetri özelliği göstermez.
II. Z, 11Na ise uyarılmış haldedir.
III. X ve Z uyarılmış atomlar ise temel hale dönüşte en D) ,=0 ve m,=0 olan orbital sayısı 3’tür.
fazla enerji yayanı X'tir.
E) En yüksek enerjili orbitalinin sınır yüzey diyagramı
yargılarından hangileri doğrudur? Y
Z şeklindedir.
D) I ve III E) I, II ve III X
l. 24Y: ... 4s13d5 o halde 19X: ... 4s1 olabilir. p orbitalinin sınır yüzey diyagramları X, Y ve Z ekseni üzerinden geçer.
ll. 11Z: ... 3s1 dir. Uyarılmış ise ... 4s1 olabilir. (Cevap E)
lll. Atom no küçük olan Z daha fazla enerji yayar.
(Cevap C)
BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 06
1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Bohr atom modelinde yer 4. n= 3 ve m, = +2 kuantum sayısına sahip bir elektron ile
alan bir görüş değildir? ilgili,
A) Elektronlar çekirdek etrafındaki yörüngelerde dairesel I. Elektron d orbitalindedir.
olarak hareket ederler.
II. Elektronun baş kuantum sayısı 3'tür.
B) Elektronların bulunduğu yörüngeler 1, 2, 3, 4, 5 gibi
rakamlarla gösterilir. 1 1
III. Elektron için ms= +
veya – olabilir.
2 2
C) Çekirdekten uzaklaştıkça elektronun enerjisi artar. yargılarından hangileri doğrudur?
D) Temel haldeki elektronun yüksek enerji düzeyine geçişine A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
uyarılma denir.
E) Elektronun bulunma ihtimalinin yüksek olduğu dalga l. ml = +2 ise d yada f orbitalidir. n = 3 olduğuna göre yalnızca 3d orbitali olur. (Doğru)
fonksiyonuna orbital denir.
ll. Doğru.
E) "Elektronun bulunma ihtimalinin yüksek olduğu yere orbital denir." kavramı Modern 1
lll. Spin kuantum (ms) = ∓ olabilir. (Doğru)
2
Atom Teorisine ait bir görüştür. (Cevap E)
(Cevap E)
2. 8O element atomunun elektron dizilimi ve elektronların 5. Kararlı haldeki 17X elementinin elektron dizilişinde en
orbitallere dağılımıyla ilgili, dıştaki (son) orbitalin başkuantum sayısı (enerji düzeyi),
türü ve toplam elektron sayısı aşağıdakilerden hangisinde
I. Enerji düzeyi en düşük olan orbital 1s orbitalidir.
doğru olarak verilmiştir?

II. Başkuantum sayısı (n) 2 olan orbitallerinde 4 elektron En dıştaki orbitalin

bulunur.
Başkuantum Toplam elektron
III. Orbitallerin enerji düzeyi sıralaması 2p > 2s > 1s Türü
sayısı sayısı
şeklindedir.
A) 3 s 2
IV. Manyetik kuantum sayısı (m,) 0 olan orbital sayısı 3’tür.
B) 3 p 5
C) 4 p 5
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) 3 p 3
D) II, III ve IV E) I, III ve IV E) 4 s 1
2 2 4
8O: 1s 2s 2p
2 2 6 2 5
17X: 1s 2s 2p 3s 3p
l. En düşük enerjili orbitali 1s'tir. (Doğru)
3p5'te n = 3, p, 5e–
ll. n = 2 olan orbitallerde 6e– vardır. (Yanlış)
(Cevap B)
lll. 2p > 2s > 1s enerji sırası (Doğru)
lV. ml = 0 orbitalleri 1s'te 1 tane, 2s'te 1 tane 2p'de 1 tane toplam 3 tanedir. (Doğru)
(Cevap E)
19
3. Aşağıda verilen atom ve iyon çiftlerinden hangisi
izoelektroniktir? 6. Modern atom modeli ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
+
A) 11Na – 18Ar
A) 4. enerji düzeyinde (n=4) en fazla 32 elektron bulunabilir.
+
B) 21Sc – 20Ca
B) 2pX, 2pY ve 2pZ orbitallerinin enerji değerleri aynıdır.
2- – 19K+
C) 16S
C) 4d orbitallerine en fazla 10 elektron girebilir.
D) +
24Cr – 23V
D) 4. enerji düzeyindeki (n=4) orbital türleri s, p, d, f dir.
2+
E) 12Mg – 13Al
E) 3. enerji düzeyinde (n=3) toplam orbital sayısı 18'dir.
e– –
sayıları ve e dizilimleri aynı olan 16S 2– +
ve 19K iyonları izoelektroniktir. n = 3'te n2 = 9 orbital vardır.
(Cevap C) (Cevap E)
Test 06 1. E 2. E 3. C 4. E 5. B 6. E 7. E 8. D 9. D 10. D 11. A 12. A
15
7. Z
X element atomunun elektron dizilişi, 10. X2–, 10Ne ve Y2+ taneciklerinin temel hal elektron dizilimleri
aynıdır.
1s22s22p3 dür.
Buna göre X ve Y ile ilgili,
Buna göre X element atomuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır? l. Atom numaraları
A) Atom numarası (Z) 7'dir. ll. Açısal momentum kuantum sayısı (l) 1 olan orbital
sayısı
B) Nötron sayısı 8'dir.
lll. Manyetik kuantum sayısı (ml) 0 olan orbitallerindeki
C) Başkuantum sayısı 2 olan orbitallerinde 5 elektron vardır.
elektron sayıları
D) 2p orbitallerinde bulunan elektronların spin kuantum
niceliklerinden hangileri arasında Y > X ilişkisi vardır?
sayıları (ms) aynıdır.
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll
E) Manyetik kuantum sayısı (m,) 0 olan orbitallerinde toplam
4 elektron vardır. D) l ve lll E) l, ll ve lll
E) Her orbital türüne ait 1 orbitalde m, = 0'dır. l. 8X ve 12Y'dir. Y > X (Doğru)

1s2 → ll. l = 1, p orbitalidir.
2s2 → 5e– vardır. 2 2 4
8X: 1s 2s 2p ( ): 3 adet p orbitali
2p3 → 2 2 6 2
12Y: 1s 2s 2p 3s ( ): 3 adet p orbitali (X = Y) (Yanlış)
lll. Her orbital türünde ml = 0 olan 1 adet orbital vardır.

(Cevap E)
Y > X'tir. (Doğru)
8. 24X element atomuyla ilgili, (Cevap D)
I. Elektronların orbital şeması
[Ar] 1 1 1 1 1
şeklindedir.
11. Bir X atomu ile ilgili;
II. Küresel simetri özelliği gösterir
III. 3pY orbitalindeki elektronlarının bulunma olasılıklarının • En yüksek başkuantum sayısı (n) 3'tür.
dağılımı Y şeklindedir. • Elektron bulunduran p orbitali sayısı 6'dır.
Z bilgileri veriliyor.
Buna göre X'in atom numarası aşağıdakilerden hangisi
X olamaz?

A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
yargılarından hangileri doğrudur? (18Ar)
1s22s22p63s23p3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ↓ ↓ Atom no: 15
D) II ve III E) I, II ve III 1s22s22p63s23p6

l. [Ar]4s13d5 olmalıydı. (Yalnış) ↓ ↓ Atom no: 18
5
ll. d ile biter küreseldir. (Doğru)
Atom no 15 ile 18 aralığında olmalıdır. 14 olamaz.
lll. Doğru
(Cevap A)
(Cevap D)
9. Bir element atomunun, başkuantum sayısı 3 olan temel

20 enerji seviyesindeki elektron bulunduran orbitallerinin
türü ve manyetik kuantum sayıları (m,) aşağıdakilerden
hangisi olamaz?
Orbital türü m,
A) s 0
B) p –1 12. Temel haldeki elektron diziliminin en son orbitalindeki
C) d +2 elektronun kuantum sayıları n = 4, l = 0, ml = 0 ve
D) f –2 mS = + 1 olan elementin atom numarası kaçtır?
2
E) d 0 A) 19 B) 21 C) 33 D) 37 E) 53
n = 3 temel enerji düzeyinde s, p, d orbatilleri bulunur. f orbitali yoktur. 1
l = 0 ise s orbitalidir. ms = + ise 1 elektronu vardır. 4s1 ile biter.
2
(Cevap D)
1s22s22p63s23p64s1
Atom no = 19
(Cevap A)
Periyodik Sistemde Yer Bulma
BÖLÜM 01 Test 07
1. Temel haldeki elektron dizilimleri verilen aşağıdaki 4. Nötron sayısı 24 olan X2+ iyonu ile ilgili;
elementlerden hangisinin karşısında belirtilen değerlik
• Elektron bulunduran orbitallerinin en yüksek
elektron sayısı yanlıştır?
başkuantum sayısı 3'tür.
Elektron dizilimi Değerlik elektron sayısı • Açısal momentum kuantum sayısı (,) 2 olan
A) 1s22s2 2 orbitallerinde 1 elektron bulunur.
B) 1s22s22p3 3 bilgileri veriliyor.

C) 1s22s22p5 7 Buna göre, nötr X element atomu ile ilgili aşağıdaki
D) 1s2 2
2s 2p 3s 6 1
1 yargılardan hangisi yanlıştır?
E) 1s22s22p63s23p6 8 A) Atom numarası 21'dir.
B) 1s22s22p3 değerlik orbitalleri 2s 2 sp 3 'tür. Değerlik e– sayısı = 2 + 3 = 5'tir.

B) Periyodik cetvelde 4. periyot 3A grubunda bulunur.
(Cevap B) C) Değerlik elektronları s ve d orbitallerindedir.
D) Kütle numarası 45'tir.
E) Açısal momentum kuantum sayısı (,) 1 olan orbitalleri tam

doludur.
Verilen bilgiden X2+: ...3p64s03d1 ile biter.
X: ... 3p64s23d1 yani 4. periyot 3B grubunda yer alır.

(Cevap B)
2. Temel hal elektron dizilimi bilinen bir atomun,

I. Kütle numarası 5. Bir elementin nötr atomunun ilk 16 orbitali tam dolu, son iki
orbitali ise yarı doludur.
II. Değerlik elektron sayısı
Bu element ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
III. Periyot numarası yanlıştır?
IV. Grup numarası A) Atom numarası 34'tür.

B) Periyodik cetvelde 4. periyottadır.
niceliklerinden hangileri bulunabilir?
C) Bir geçiş metalidir.
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) Değerlik orbitalleri 4s ve 4p'dir.
D) I, III ve IV E) II, III ve IV E) Baş grup elementidir.
Temel hal e– dizilimi bilinen bir atomun nötr haldeki e– sayısı = p+ sayısı bilinir. Tam dolu orbitallerde 16 x 2 = 32e–
34
ll, lll ve lV bulunabilir. Yarı dolu orbitallerde 2 x 1 = 2e–
l. Kütle numarası için nötron sayısına ihtiyaç vardır. X: ... 4s 2 3d104p 4 4. periyot 6A
(Cevap E) (Cevap C)
6. En yüksek baş Değerlik

Element
kuantum sayısı (n) orbitalleri
X 3 s ve p
Y 4 s
Z 4 s ve d
-1
3. X , Y ve Z + 2+
iyonlarının üçünün de elektron dizilimi, T 3 s ve p
1s22s22p6 dır. Yukarıdaki tabloda X, Y, Z ve T elementlerinin en yüksek

başkuantum sayıları ve değerlik orbitalleri verilmiştir.
Buna göre X, Y ve Z atomları için,
Buna göre X, Y, Z ve T elementleri ile ilgili aşağıdaki 21
I. Değerlik elektron sayıları arasındaki ilişki Z > Y > X yargılardan hangisi yanlıştır?
şeklindedir.
A) Y ile Z aynı periyottadır.
II. Grup numaraları arasındaki ilişki X > Z > Y şeklindedir.
B) X ile T aynı grupta olabilir.
III. Periyot numaraları arasındaki ilişki Y = Z > X
şeklindedir. C) Z ile T'nin tam dolu orbital sayıları aynı olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur? D) Y'nin atom numarası Z'ninkinden küçüktür.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) X ile Y'nin başkuantum sayısı 3 olan orbitallerindeki

elektron sayıları aynı olabilir.
X ve T aynı periyottadır. Aynı grupta olamazlar.
9X: 2. periyot 7A, Y: 3. periyot 1A
(Cevap B)
12Z: 3. periyot 2A'dır.
ll ve lll doğrudur.
(Cevap D)
Test 07 1. B 2. E 3. D 4. B 5. C 6. B 7. B 8. C 9. E 10. E 11. C 12. E
7. XY2 iyonik bileşiğindeki iyonları 3. periyot soygazının elektron 10. X, Y ve Z elementleri ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
dizilimine sahip olan X ve Y baş grup elementleridir. • X'in atom numarası kendisine en yakın soygaz
Buna göre, Y elementinin periyodik cetveldeki yeri atomundan 3 farklıdır.
• Y'nin açısal momentum kuantum sayısı (,) 3 olan
A) 3. periyot 6A B) 3. periyot 7A orbitallerinde 2 elektron bulunur.
C) 4. periyot 2A D) 4. periyot 7A • Z'nin 14 tam dolu, 1 yarı dolu orbitali vardır.

Buna göre X, Y ve Z ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
E) 3. periyot 2A
kesinlikle doğrudur?
3. periyot soygazı 18Ar'dir.
A) X, 3A grubu elementidir.
Y– 18e– ise 17Y'dir.
Y: 1s22s22p63s 2 3p 5 3. periyot 7A B) Y, 5. periyotta yer alır.

(Cevap B)
C) Z'nin atom numarası X'in kinden büyüktür.
D) X, 4. periyot 5A grubu elementidir.
E) Y, 3B grubu elementidir.
X: 3A; 3B, 5A olabilir.
Y: l = 3 ise f orbitali f2 ile biter. ...................... 6s24f2Lantanit serisidir. Tamamı 3B
grubudur.
(Cevap E)
−
8. X2YZ 4 iyonunda toplam 50 elektron bulunmaktadır.
Buna göre, Y nin periyodik sistemdeki yeri
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 11. X, Y ve Z elementleri ile ilgili,
(1X, 8Z) • X'in temel hal elektron dağılımı ns2 ile bitiyor.
• Y'nin başkuantum sayısı 3 olan enerji seviyesinde

Periyot Grup toplam 11 elektronu vardır.
A) 2 3A • Z'nin elektron bulunan tüm orbitalleri tam doludur.
B) 2 5A bilgileri veriliyor.
C) 3 5A
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle
D) 3 6A yanlıştır?
E) 3 2A A) X, 1. periyot elementidir.
Atom numaralarını yerine yazar isek,
B) Z 4. periyot 8A grubunda yer alır.
1 X2 y Y 8 Z4–
2 . 1 + y + 4 . 8 + 1 = 50 C) Y'nin değerlik elektron sayısı 2'dir.

y = 15'tir. D) X ve Z aynı grup elementleridir.
Y: 1s22s22p63s 2 3p 3
3. periyot 5A
E) Z 2A grubu elementidir.
(Cevap C) X: He veya 2A grubunda yer alan bir element.
Z: Z, 2A ya da 8A grubunda yer alır.
Y: 1s22s22p63s 2 3p 6 4s23d 3 n = 3 olan 11 e– vardır. Değerlik e– sayısı = 5'tir.

(Cevap C)
22
9. Periyodik sistemde aynı grupta yer alan elementlerle ilgili,

12. 57X ve 60Y elementleri için,
I. Değerlik orbital türleri
I. Periyot numaraları
II. En büyük başkuantum sayıları
II. Grup numaraları
III. Değerlik elektron sayıları
III. l = 0 olan orbitallerindeki e– sayıları
niceliklerinden hangileri farklı olabilir?
niceliklerinden hangileri aynıdır?
D) I ve III E) I, II ve III D) I ve III E) I, II ve III
l. 2He ve 10Ne sırasıyla 1s ve 2s2p (olabilir.) –
57X ve 60Y Lantanit serisidirler. Periyot no, grup no (3B) ve l = 0 (s orbitali) e sayıları
ll. Periyotları farklı olduğu için farklıdır. (olabilir.) aynıdır.
lll. He'da 2, Ne'da 8 (olabilir.) (Cevap E)
(Cevap E)
Periyodik Özellikler - 1
BÖLÜM 01 Test 08
1. Atomların büyüklüklerinin bir ölçüsü olan yarıçap ile ilgili, 4. L
I. I2 molekülünde I atomlarının çekirdekleri arasındaki X T Q
uzaklığın yarısı kovalent yarıçapına eşittir.
Y Z
II. Soygazlar için katı halde hesaplanan yarıçapa Van der
waals yarıçapı denir.
III. Aynı cins ve komşu iki metal atomunun çekirdekleri

arasındaki uzaklığın yarısına metalik yarıçap denir. Yukarıdaki periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler
ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Atom yarıçapı en büyük olanı Y'dir.
B) Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olanı L'dir.
l. Kovalent bağlı atomlar arası uzaklığın yarısı kovalent yarıçaptır. (Doğru) C) X, Y ve Z'nin metalik bağ kuvvetleri arasındaki ilişki
ll. Soygazlar için katı halde hesaplanan yarıçap Vander Waals yarıçaptır. (Doğru)
Y > Z > X şeklindedir.
lll. Aynı cins metal atomlarının çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısı metalik yarıçaptır.
D) Elektron ilgisi en yüksek olan Q'dur.
(Doğru)
(Cevap E) E) X, Y, Z, T ve L küresel simetrik özellik gösterir.
Metalik bağ kuvveti atom çapı ile ters orantılıdır.
C) X, Y, Z'nin atom çapları Y > Z > X'tir. O halde metalik bağ kuvvetleri X > Z > Y olmalıydı.
(Cevap C)
2. X+2, Y–1 ve Z2– iyonları aynı soygaz ile izoelektroniktir.

Buna göre, X, Y ve Z atomlarının yarıçaplarının 5. Aynı periyottaki n-1X, nY ve n+2Z atomlarından birinin
karşılaştırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru soygaz olduğu bilindiğine göre,

verilmiştir?
I. Atom çapları arasındaki ilişki X > Y > Z şeklindedir.
A) X > Y > Z B) X > Z > Y C) Y > Z > X
II. Birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki Z > Y > X
D) Z > Y > X E) Y > X > Z şeklindedir.
10Ne soygazı ile izoelektronik olduklarını kabul eder isek.
III. Elektronegatiflikleri arasındaki ilişki Y > X > Z
12X, 9Y ve 8Z'dir.
şeklindedir.
Tabloda, oklar yönünde atom yarıçapı artar.
Z Y yargılarından hangileri doğrudur?
X
X>Z>Y
(Cevap B) D) I ve III E) I, II ve III
Aynı periyotta atom no en büyük olan n+2Z saygazdır. X: 5A, Y: 6A, Z: 8A
l. Çap sola doğru artar. (Doğru)
ll. Küresel simetriden dolayı X'in iyonlaşma enerjisi Y'den büyüktür. (Yanlış)
lll. Elektronegatifliği en fazla olanı Y en az olanı Z'dir. (Doğru)

(Cevap D)
6. X Y 23
3. Periyodik sistemde aynı baş grupta atom numarasının
arttığı yönde, I. CI− CI+
I. Atom çapı II. 11Na 20Ca

III. 12Mg 13Al
II. Değerlik elektron sayısı
IV. 8O 16S
III. Kimyasal aktiflik
Yukarıda verilen durumlardan hangilerinde taneciklerin
yukarıdakilerden hangileri kesinlikle artar? atom yarıçapları arasında X > Y ilişkisi vardır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III D) II ve IV E) I, III ve IV

Yukarıdan aşağı inildikçe kesinlikle artan l. Atom çapıdır. l. Cl– elektron sayısı fazla (Doğru)
(Cevap A) lll. Aynı periyotta daha solda olan Mg'nin çapı daha büyüktür. (Doğru)
(Cevap C)
Test 08 1. E 2. B 3. A 4. C 5. D 6. C 7. D 8. C 9. A 10. D 11. A 12. D
7. İE1 (kj/mol) 10. İyonlaşma Enerjisi (kj / mol)

M Element
T R
IE1 IE2 IE3 IE4 IE5 IE6
Q
Y S a 7300 11815 - - -
X
X Y 1400 2860 4580 7500 9400 53000
Z
L 496 b 6900 9540 13400 16600
Atom Z
3 11 numarası
T 1314 3390 5300 7470 11000 13000
Yukarıda bazı elemetlerin 1. iyonlaşma enerjisi (İE1)− atom
numarası grafiği verilmiştir.
Yukarıda ilk 6 iyonlaşma enerjisi verilen X, Y, Z ve T
Buna göre, grafikteki elementler ile ilgili aşağıdaki elementlerinden X, Z ile aynı grupta, Y ve T ile ise aynı
yargılardan hangisi yanlıştır? periyottadır.
A) Metalik aktifliği en fazla olan L'dir. Buna göre X, Y, Z ve T ile ilgili aşağıdaki yargılardan
B) X, Y, T ve M küresel simetri özelliği gösterir.
A) X in atom numarası 3'tür.
C) Q'nun 2. iyonlaşma enerjisi, T'nin 2. iyonlaşma
B) a değeri 496'dan büyük 1314'ten küçüktür.
enerjisinden büyüktür.
C) b değeri 2860'dan büyük 6900'den küçüktür.
D) L'nin 2. iyonlaşma enerjisi M'nin 2. iyonlaşma enerjisinden
küçüktür. D) T 8A grubu elementi olabilir.
− L+ R−dir.
E) R ile iyonlarından iyon hacmi büyük olanı E) Y 2. periyot 5A grubu elementidir.
+ + Y'nin 5. ve 6. iyonlaşma enerjileri arasındaki oran çok fazladır. (3,5 kattan fazla) o halde
10M, 11L'dir. 2. iyonlaşma enerjisi için +1 yüklü iyonlarının çapları 10M > 11L 'dır. 2.
iyonlaşma enerjisi çap ile ters L > M şeklindedir. Y 5A'dadır. Y ve T aynı periyatta ancak T'nin 1. iyonlaşma enerjisi daha düşüktür. O halde
T 8A grubunda olamaz.
(Cevap D)
(Cevap D)
11. Xa, Yb ve Zc iyonlarının elektron dizilimleri T soygazının
8. 3. periyot 7A grubu elementi olan CI ile ilgili aşağıdaki elektron dizilimi ile aynıdır.
denklemler veriliyor.
İyon çapları arasındaki ilişki Yb > Zc > Xa şeklinde
1. CI2(g) → CI2(s) + Q1 olduğuna göre,
+ +e
2. CI(g) + Q2 → CI(g)
– I. İyon yükleri arasındaki ilişki a > c > b şeklindedir.
3. CI(g) + e− → CI(g) + Q3
– II. b < 0 ise a > 0 ve c > 0'dır.
III. Atom çapları arasındaki ilişki Y > Z > X şeklindedir.
Bu denklemler ile ilgili,
IV. Birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki X > Z > Y
I. 1. si fiziksel, 2. ve 3. sü kimyasal olaydır.
şeklindedir.
II. Q3 elektron ilgisi, Q2 ise iyonlaşma enerjisidir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
III. Q3 > Q2 > Q1 dir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve IV E) I, III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Proton sayısı en az olan iyonun çapı en büyüktür. P+ sayıları: X > Z > Y'dir. e– sayıları eşit
olduğuna göre iyon yükleri a > c > b olmalıdır.
D) I ve III E) I, II ve III (Cevap A)
l. 1. si hal değişimi (fiziksel), 2. ve 3. e– alış - verişi (kimyasal)
12. Periyodik cetvelin 7A grubunda bulunan X, Y ve Z
ll. Q3 elektron ilgisi, Q2 ise iyonlaşma enerjisidir.
elementlerinin elektronegatiflikleri arasındaki ilişki Y > Z > X
(Cevap C)
şeklindedir.
24
9. 11Na, 12Mg ve 19K elementlerinin, Buna göre X, Y ve Z nin,
I. Yükseltgenme potansiyelleri I. Oksitlerinin sulu çözeltisindeki asitliği
II. Aynı koşullardaki erime noktaları II. Hidrojenli bileşiklerinin asitliği
III. Birinci iyonlaşma enerjileri III. Kovalent yarıçapları
niceliklerinden hangilerinin arasındaki ilişki K > Na > Mg niceliklerinden hangilerinin arasındaki ilişki X > Z > Y
şeklindedir? şeklindedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
Periyodik sistemde en solda ve en altta olan 19K'nın e– verme isteği en fazladır. Periyot no'larına göre: X > Z > Y'dir. ll. hidrojenli bileşik asitliği ve lll. kovalent yarıçap
(Cevap A) periyat no ile orantılıdır.
(Cevap D)
Periyodik Özellikler - 2
BÖLÜM 01 Test 09
1. 1 4. X, Y ve Z atomları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
• Atom hacmi en büyük olanı Y'dir.
• Birinci iyonlaşma enerjisi en küçük olanı X'tir.
2 3 Buna göre X, Y ve Z nin atom numaraları aşağıdakilerden
hangisi olamaz?
X Y Z
A) 13 12 8
Periyodik sistem ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır? B) 8 7 10
A) 1 yönünde metalik aktiflik artar. C) 7 15 18
B) 2 yönünde değerlik elektron sayısı değişmez. D) 16 15 7
C) 3 yönünde atom hacmi artar. E) 5 4 6

C) 7X'nin birinci iyonlaşma enerjisi çapı daha büyük olan 15Y'inkinden fazladır.
D) 1 ve 2 yönünde iyonlaşma enerjisi artar.
(Cevap C)
E) 3 yönünde elektronegatiflik azalır.
1 yönünde iyonlaşma enerjisi azalırken, 2 yönünde artar.
(Cevap D)
5. I. 1s22s22p6
2. Baş grup metalleri olan X, Y ve Z için aşağıdaki bilgiler II. 1s22s22p63s23p4

veriliyor. III. 1s22s22p63s13p5
• Z'nin X ile periyodu, Y ile değerlik elektron sayısı IV. 1s22s22p63s23p6
aynıdır.

16S atomunun bazı taneciklerinin elektron dizilimleri yukarıda
• Hidroksitli (OH) bileşiklerinin bazik özellikleri arasındaki
verilmiştir.
ilişki Y > Z > X şeklindedir.

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin periyodik sistemdeki
dizilişleri aşağıda verilenlerden hangisindeki gibi olabilir? A) I. ve IV. tanecikler iyon halindedir.
A) Y X B) Y Z X C) Z X B) Tanecik çapı en küçük olanı I.sidir.
Z Y C) III. nün II. ye dönüşümü ekzotermiktir.

D) IV. den bir elektron kopartmak için gereken enerji 18Ar nin
D) birinci iyonlaşma enerjisinden büyüktür.
Y X E) Y
Z Z X E) III.sü uyarılmış, II. si temel hal elektron dizilimidir.
Z, X ile aynı yatay sırada, Y ile aynı düşey sutunda olmalıdır. Bazik özelliği fazla olan Y alt lV. 16S2– dir. 18Ar ile e– sayıları aynıdır. Ancak protonu fazla olan Ar'in çapı daha küçük,
periyotta olmalıdır. iyonlaşma enerjisi daha büyüktür.
(Cevap C) (Cevap D)
3. Element Atom yarıçapı (pm)

1H 37
3Li 152 6. Yandaki şekil periyodik sistemden bir
X Y 9F kesiti göstermektedir.
11Na 186
12Mg 160 Z Q Buna göre aşağıdaki ifadelerden
13Al 143 hangisi yanlıştır? 25
T R
Yukarıda verilen bilgi ile,
I. Atom numarası arttıkça atom hacmi artar. A) Atom çapı en büyük olanı T'dir.
II. Aynı grupta atom numarası arttıkça atom çapı artar. B) Kesitteki tüm elementler aynı blokta yer alır.
III. Aynı periyotta atom numarası azaldıkça atom çapı artar. C) Y'nin birinci iyonlaşma enerjisi Z'ninkinden büyük
X'inkinden küçüktür.
sonuçlarından hangileri çıkarılabilir?
D) H2Z, HQ ve HR bileşiklerinden asidik özelliği en fazla
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II olanı HR'dir.
D) II ve III E) I, II ve III E) Q'nun elektron ilgisi Z ve R'den büyük F'den küçüktür.

ll. Aynı grupta 3Li > 1H (Çıkarılır) 17Q: Cl'dir. Elektron ilgisi 9F'dan fazladır.
lll. Aynı periyotta 11Na > 12Mg (Çıkarılır) (Cevap E)
(Cevap D)
Test 09 1. D 2. C 3. D 4. C 5. D 6. E 7. C 8. E 9. A 10. C 11. E
7. X, Y, Z ve T baş grup elementlerinin iyonlaşma enerjileri aşağı- 10. Periyodik cetvelde 2. periyot elementleri ile ilgili
daki tabloda verilmiştir. aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
İyonlaşma Enerjisi (kj/mol) A) Periyot numarası B) Değerlik elektron

Element sayısı
IE1 IE2 IE3 IE4 IE5
8
X 899 1757 14850 21005 -
Y 1086 2350 4620 6220 38000 2
1
Z 1314 3390 5300 7470 11000 0 Atom 0 3 Atom
3 10 Numarası 10 Numarası
T 2373 5251 - - -
C) Elektron İlgisi (kj/mol) D) İyonlaşma Enerjisi (kj/mol)
X, Y ve Z'nin aynı periyotta olduğu bilindiğine göre,
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) X ile T nin değerlik elektron sayıları aynıdır.

Değerlik e− 0 Atom
B) T doğadaki en kararlı atomdur. 5 6 7 8 sayısı 3 10 Numarası
C) Z nin atom numarası 15'tir. E) Elektronegatiflik
D) Y, 4A grubu elementidir.
E) X ile T küresel simetri özelliği gösterir.

X'in iyonlaşabilen 4 e– vardır. Atom numarası 4'tür. X, Y ve Z 2. periyot elementleridir. Atom
0 7 8 9 Numarası
Z'nin atom numarası 7 ile 10 arası olmalıdır.
(Cevap C) • Elektron ilgisi 2. periyotta sağa doğru gidildikçe artar.
Ancak,
(5A) N(g): +7kkal
(6A) O(g): –14kkal
8. nX, n+1Y ve n+2T elementlerinin birinci iyonlaşma enerjisi
(7A) F(g): –328 kkal
(IE1) ile atom numaraları (Z) arasındaki ilişkiyi gösteren
(8A) Ne(g): > 0 şeklindedir.
grafik aşağıdakilerden hangisi olamaz?

(Cevap C)
A) IE1 B) IE1 C) IE1
Y
T
Y
X Y
X X T
T
Z Z Z
D) IE1 E) IE1
T X
Y
X Y
T 11. Xa, Yb, Zc ve Td tanecikleri ile ilgili aşağıdaki değerler
Z Z verilmiştir.
Atom numarası en büyük olan T'nin iyonlaşma enerjisi kendisinden önce gelen X ve Y
Elektron Periyot Tanecik
atomlarından yalnızca Y'den küçük olabilir. X'ten ise büyüktür.
sayısı numarası yarıçapı
(Cevap E)
Xa 10 3 r1
Yb 18 3 r2
9. Periyodik sistemin aynı periyodunda yer alan X, Y, Z ve T c
Z 10 2 r3
elementleri ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor:
Td 18 4 r4
• X bulunduğu periyodun en elektronegatif elementidir.
26
• Y nin atom çapı Z'ninkinden büyüktür.
Buna göre,
• T nin birinci iyonlaşma enerjisi X'inkinden büyüktür.
I. a > b ve d > b'dir.
Buna göre X, Y, Z ve T elementlerinin atom numaralarına
II. r2 > r4 > r3 > r1ʼdir.
göre büyükten küçüğe sıralanışı hangi seçenekte doğru
verilmiştir? III. c=b ve a=d olabilir.
A) T > X > Z > Y B) Y > Z > X > T yargılarından hangileri doğrudur?
C) Y > T > X > Z D) T > Y > Z > X A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) X > T > Y > Z D) I ve III E) I, II ve III

T: 8A, X: 7A dır. Y periyotta en solda, T ise en sağda yer alır. l. Xa bir katyon a > 0, Yb bir anyon b < 0 (Doğru)
T>X>Z>Y ll. e– .s. en fazla ve p+ . s en az olan r2 en büyüktür. (Doğru)
(Cevap A) lll. a > 0 ve d > 0 a = d olabilir. c < 0 ve b < 0 ve b = c olabilir. (Doğru)
(Cevap E)
Elementlerin Özellikleri - 1
BÖLÜM 01 Test 10
1. Periyodik çizelgede aynı grupta yer alan elementler ile 4. Su ile,
ilgili,
X(k) + H2O(s) → XOH(suda)+ 1 H2(g)
2
I. Değerlik elektron sayıları
tepkimesini gerçekleştiren X elementi ile ilgili aşağıdaki
II. En yüksek başkuantum sayıları yargılardan hangisi yanlıştır?
III. Bileşiklerindeki yükseltgenme basamakları A) Bileşiklerinde yalnızca +1 yükseltgenme basamağına

sahiptir.
niceliklerinden hangileri genellikle aynıdır?
B) En aktif metal grubunda yer alır.
C) Oksijenle oluşturduğu X2O oksiti bazik özelliktedir.
D) Doğada X2 molekülleri şeklinde bulunur.
Aynı grupta yer alan elementlerde genelde periyot numarası ve yükseltgenme
basamakları aynıdır. E) Alkali metal grubundadır.
(Cevap D) X+OH– bileşiğinde X +1 yüklüdür. 1A grubu (alkali) metalleri su ile reaksiyon sonucu baz
ve H2 gazı oluşturur.
D) Metaller doğada moleküler yapıda (X2) bulunamazlar.
(Cevap D)
5. 3. periyot alkali metali olan Na ile ilgili aşağıda verilen

2. Periyodik cetvel ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi tepkimelerden hangisi gerçekleşmez? (19K)
yanlıştır?
1
A) Na(k) + H2O(s) → NaOH(suda) + H2(g)
A) Aynı periyottaki elementlerin en yüksek başkuantum 2
sayıları aynıdır. B) 4Na(k) + O2(g) → 2Na2O(k)
B) Aynı gruptaki elementlerin genellikle kimyasal özellikleri C) 2Na(k) + O2(g) → Na2O2(k)

aynıdır. 1
D) Na(k) + HCI(suda) → NaCI(suda)+ H2(g)
C) Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe atom numarası artar. 2
E) Na(k) + KOH(suda) → NaOH(suda) + K(k)
D) Aynı gruptaki elementlerin genellikle değerlik elektron
11Na'in atom yarıçapı 4. periyot 1A grubu metali olan 19K'dan küçüktür. Metalik aktifliği
sayıları aynıdır.
fazla olanı 19K'dur. E seçeneğindeki tepkime gerçekleşmez.
E) Birinci periyot hariç diğer periyotların ilk elementi alkali (Cevap E)
metaldir.
B) Aynı gruptaki elementlerin genellikle kimyasal özellikleri aynı değil, benzerdir.
(Cevap B)
6. p bloğu elementi olan X, Y ve Z ile ilgili aşağıdaki bilgiler

veriliyor.
X: Bileşiklerinde yalnızca +3 yükseltgenme basamağına

sahiptir.
Y: Değerlik elektron sayısı 4 olan bir metaldir.
Z: 9F ile oluşturduğu bileşik hariç tüm bileşiklerinde negatif

(-) yükseltgenme basamağına sahiptir.
Bu bilgilere göre, X, Y ve Z aşağıdakilerden hangisi

27
3. Elektron dizilimi ns1 ile sonlanan X elementi ile ilgili, olabilir?
I. s blok elementidir. X Y Z
II. Alkali metaldir. A) AI Sn O
III. Bileşiklerinde yalnızca +1 yükseltgenme basamağına B) B Si O
sahiptir.
C) N C P
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
D) AI Pb S
E) AI Sn N
ns1 ile 1H ve 1A grubu metalleri olan alkali metaller sonlanır. H, bileşiklerinde +1 ve –1 X: 13Al'tür. 3A grubu metali.
yüke sahip olabilir. Y: 14Sn'dir. 4A grubu yarımetali.

(Cevap A) Z: O'dur.
(Cevap A)
Test 10 1. D 2. B 3. A 4. D 5. E 6. A 7. D 8. C 9. C 10. D 11. C 12. D
7. Yarımetaller ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 10.

H
yanlıştır?
X
A) p bloğunda yer alırlar.
Y Z
B) Fiziksel özellikleri metallere benzer.
Q T
C) Kovalent bağ yapma eğilimindedirler.
Periyodik sistemdeki bazı elementlerin yerleri yukarıdaki
D) Doğada moleküler yapıda bulunurlar.
kesitte belirtilmiştir.
E) Sıcaklık arttıkça elektrik iletkenlikleri artar.
Buna göre X, Y, Z, T ve Q elementleri ile ilgili aşağıdaki
Yarımetaller doğada ağ örgülü kovalent yapılar yada bileşiklerin yapısında bulunur.
yargılardan hangisi yanlıştır ?
Amateller gibi element molekülleri şeklinde bulunmazlar.
(Cevap D) A) Y ve Q alkali metal, X, Z ve T toprak alkali metalidir.
B) X, Z ve T bileşiklerinde +2 yükseltgenme basamağına

sahiptirler.
C) Aynı koşullardaki erime noktaları arasındaki ilişki

X > Z > Y > T > Q şeklindedir.
D) X, Z ve T nin su ile tepkimesinden hidrojen gazı açığa

8. X, Y ve Z ile iglili, çıkar.
X: 4. periyodun 3. elementi, E) H ile oluşturdukları bileşiklere hidrür denir.

X: 4Be'dir. Amfoter özellik gösterip su ile tepkime vermez.
Y: 2. periyotta birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan
(Cevap D)
element,
Z: Elektron ilgisi en yüksek olan ametal

11. Geçiş metalleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
A) X bileşiklerinde yalnızca pozitif (+) yükseltgenme doğrudur?
basamağına sahiptir.
A) Tamamı bileşiklerinde farklı pozitif değerlik alır.
B) Y oda koşullarında gaz haldedir.
B) Yalnızca iyonik bağ oluştururlar.
C) Z tüm bileşiklerinde -1 yükseltgenme basamağına sahiptir.
C) Yarı dolu d orbitali sayısı arttıkça elektrik iletkenlikleri
D) X in değerlik orbitalleri 4s23d1'dir. artar.
E) Z doğada moleküler yapıda bulunur. D) Sertlikleri grupta yukarıdan aşağıya inildikçe artar.
X: Bir geçiş metalidir.
E) Çoğunluğu elektron vererek soygaz kararlığına ulaşır.
Y: Bir soygazdır.
– Geçiş metallerinden (B grubu) Sc, Zn gibi bazıları tek bir "+" değerlik alır.
Z: 17Cl'dir.
– Kovalent karakterli bağları vardır.
Z bileşiklerinde –1 ... +7 aralığında farklı değerliklere sahip olabilir.
– Çoğunlukla soygaz kararlılığına ulaşmazlar.
(Cevap C)
– Grupta yukarı doğru sertlikleri artar.
C) Yarı dolu orbital sayıları arttıkça elektrik iletkenleri artar.
(Cevap C)
28
12. 21X, 26Y, 35Z ve 57T atomları ile ilgili,
9. Lantanit ve aktinit serisi ile ilgili,
I. Aynı periyotta yer alanlar : X, Y ve Z
I. İç geçiş elementleridir.
II. Aynı grupta yer alanlar : X ve T
II. Elektron dağılımları 4f veya 5f ile biter.
III. Ametallerle bileşik yapabilenler : X, Y ve T
III. 5. ve 6. periyot elementleridir.
verilen sınıflandırmalardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız ll C) Yalnız lll
D) I ve II E) II ve III
Lantonit ve aktinitler 6. ve 7. periyot elementleridir. l. X, Y ve Z 4. periyottadır. (Doğru), ll. X: 3B ve T: 3B (Doğru) lll. X, Y, Z, T (Yalnış)
(Cevap C) (Cevap D)
Elementlerin Özellikleri - 2
BÖLÜM 01 Test 11
1. Halojenlerle ilgili, 4. Aşağıda verilen özelliklerden her birisi periyodik sistemin bir
grubuna aittir.
I. Ametalik aktiflikleri yüksektir.
• Bulunduğu periyodun en aktif metalleridir.
II. Değerlik orbital türleri s ve p'dir.
• Metallerle yaptıkları bileşiklerde -1 değerlik alırlar.
III. Atom numaraları arttıkça erime ve kaynama noktaları
artar. • Grubun ilk elementi alkali metallerle yaptığı bileşiklerde
-1 ve -2 yükseltgenme basamağına sahiptir.
• Grubun ilk üyesi yarımetal, diğer üyeleri metaldir.
Buna göre, hangi seçenekteki grubun özelliği yukarıda
belirtilmemiştir?
l. En aktif ametal grubudur. (Doğru)
ll. s2p5 (Doğru) A) Alkali metal B) Toprak alkali metal
lll. Aynı grupta aşağı yönde atom numarası ve çap artar. Moleküller arası etkileşim artar.
C) Halojen D) Kalkojen
(Doğru)
(Cevap E) E) Toprak metal
En aktif metal: Alkali metal, –1 değerlik alanı: Halojen, alkali metallerle –1 ve –2 değerlik
alanı: Oksijen (Kalkojen), İlk üyesi yarımetal olan: Bor (Toprak metal)
(Cevap B)
2.
s d p

5. 2A ve 7A gruplarında atom numarasının arttığı yönde
Yukarıdaki periyodik sistemde belirtilen s, p ve d blokları elementlerle ilgili aşağıda belirtilen özelliklerden
ile ilgili, hangisinin değişimi yanlış verilmiştir?
I. s bloğunda bulunan tüm elementler metaldir.

Değişim
II. d bloğunda bulunan elementlerin değerlik elektronları s Özellik 2A 7A
ve d orbitallerindedir. A) Atom çapı Artar Artar
III. p bloğundaki elementlerin tamamı ametaldir. B) Elektron verme
Artar Artar
yargılarından hangileri doğrudur? eğilimi
C) Erime ve kaynama
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Artar Azalır
noktası
D) II ve III E) I, II ve III D) Değerlik elektron
Değişmez Değişmez
l. s bloğunun ilk elementi 1H bir ametaldir. (Yanlış) sayısı
ll. d bloğu elementlerinin değerlik orbitalleri s ve d'dir. (Doğru)
E) Reaksiyon aktifliği Artar Azalır
lll. p bloğunda soygaz ve yarımetallerde bulunur. (Yanlış)
C) 2A grubunda atom numarası arttıkça çap artar metalik bağ kuvveti ve erime noktası
(Cevap B)
azalır. 7A grubunda atom numarası arttıkça çap artar moleküller arası etkileşim ve erime
noktası artar.
(Cevap C)
3. X: Toprak alkali metal
Y: Halojen
29
Z: Soygaz
3. periyot elementleri olan X, Y ve Z ile ilgili olarak 6. Periyodik cetvelin 4. periyodunun 6. elementi olan X ile
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) X katı ve sıvı halde elektriği iletir. A) Atom numarası 24'tür.
B) Y oda koşullarında gaz halde bulunur. B) İyonik bağlı bileşik oluşturur.
C) Z, doğada serbest atomik yapıda bulunur. C) Elektrik akımını elektron hareketiyle iletir.
D) X ile Y arasında iyonik XY2 bileşiği oluşur. D) +2 yüklü iyonun elektron dizilimi 3d3 ile sonlanır.
E) X, Y ve Z küresel simetri özelliği gösterirler. E) Değerlik elektronları s ve d orbitallerindedir.
X: 2A; Y: 7A ve Z: 8A'dır. 1 5 – 1 5
24Cr'tür. ...4s 3d ile e dizilimi sonlanır. +2 yüklü iyonu oluşurken 4s ve 3d den birer
X: s2 ve Z: s2p6 küreseldir. Y değildir. – 4
e ayrılır. 3d ile sonlanır.
(Cevap E) (Cevap D)
Test 11
1. E 2. B 3. E 4. B 5. C 6. D 7. B 8. B 9. C 10. C 11. B 12. B
7. 7A 7A grubunun bazı üyelerinin yerleri yandaki kesitte 10. Periyodik cetvelde bulunan baş grup elementleri ile ilgili
F verilmiştir. aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
CI A) Alkali metallerde atom numarası arttıkça metalik aktiflik

Br artar.
I B) Halojenlerin hidrojenli bileşikleri asittir.
Buna göre, C) Toprak metal grubundaki tüm elementler amfoter özellik
I. Moleküllerinin aynı koşullardaki kaynama noktaları gösterir.
arasındaki ilişki F2 > CI2 > Br2 > I2 şeklindedir. D) 13. grup elementlerinin değerlik orbitalleri s ve p'dir.
II. Hidrojenli bileşiklerinin asitlik kuvvetleri arasındaki ilişki E) Soygazların tepkimeye girme eğilimleri çok düşüktür.
HI > HBr > HCI > HF şeklindedir.
Toprak metal (3A) grubunda yer alan Bor (5B) yarı metal özelliği gösterir. Amfoter özellik
III. Oksitlerinin asitliği arasındaki ilişki göstermez.

I2O > Br2O > CI2O şeklindedir. (Cevap C)
l. l2 > Br2 > Cl2 > F2 olmalıydı. (Yanlış)
ll. Halojen çapı arttıkça artar. (Doğru) 11. T
lll. Cl2O > Br2O > l2O olmalıydı. (Yanlış) X Q
(Cevap B)
Y Z
8. +2 yüklü iyonunun elektron dizilimi 3d10 ile sonlanan X
elementi ile ilgili,
I. Geçiş elementidir.
Periyodik sistemde yerleri belirtilen X, Y, Z, T ve Q

II. 4. periyot elementidir. elementleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
III. Yarımetaldir. yanlıştır?
A) X'in kimyasal özellikleri ametallere, fiziksel özellikleri

metallere benzer.
B) Y, 8O ile yalnızca Y2O bileşiğini oluşturur.
C) Z bileşiklerinde yalnızca +2 yükseltgenme basamağına
X: ... 4s23d10; ... 4s23d104p1; ... 4s23d104p2 olabilir. (2B, 3A veya 4A) 4. periyotta
sahiptir.
bulunduğu kesindir.
(Cevap B) D) T, Y ile oluşturduğu bileşikte -1, Q ile oluşturduğu bileşikte
+1 yükseltgenme basamağına sahiptir.
E) Q'nun bağ elektronlarına sahip çıkma eğilimi en yüksektir.

9. Aynı periyottaki X, Y, Z ve T ile ilgili, B) Y: ALkali metal olup 8O ile Y2O ve Y2O2 bileşiklerini oluşturabilir. oksit ve peroksit.
X: Alkali metal (Cevap B)
Y: Azot grubu
Z: Geçiş elementi
T : Kalkojen
30 bilgileri veriliyor.
12. Elektron dizilimi d orbitali ile sonlanan bir X elementi ile
Buna göre, ilgili,
I. Aynı koşullardaki erime noktası: X > Z > Y > T'dir. I. Bileşiklerinde farklı yükseltgenme basamaklarına
sahiptir.
II. Birinci iyonlaşma enerjisi: T > Y > Z > X'tir.
II. Sıvı halde elektriği iletir.
III. Atom çapları: X > Z > Y > T'dir. III. Oda sıcaklığında ferromanyetiktir.
yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri yanlıştır? yukarıdaki yargılardan hangileri kesinlikle doğrudur?

l. Z > X olmalıydı. (Yanlış) B grubu elementlerinin tamamı metaldir. Katı ve sıvı halde elektriği iletirler.
ll. Aynı periyotta Y(5A) > T (6A)'dır. Küresel simetri dolayısıyla (Yanlış) (Cevap B)
(Cevap C)
İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları - 1
BÖLÜM 01 Test 12
1. Yükseltgenme basamağı ile ilgili aşağıdaki yargılardan 4. I. 1H
II. 8O
A) Alkali metaller bileşiklerinde yalnızca +1 yükseltgenme
III. 26Fe
IV. 13AI
B) Bileşiklerindeki yükseltgenme basamakları +2 olan
elementlerin tamamı toprak alkali metaldir. Yukarıdaki elementlerden hangileri bileşiklerinde birden
farklı yükseltgenme basamağına sahip olabilir?
C) Hidrojen, metallerle bileşik yaptığında -1, ametallerle
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
bileşik yaptığında +1 yükseltgenme basamağına sahip
olur. D) I, II ve III E) II, III ve IV
D) Geçiş elementlerinin çoğunluğunun farklı pozitif l. H: Metallerle –1, amatellerle +1

1
yükseltgenme basamakları vardır. ll. O: –2, –1, – ve +2
2
lll. Fe: +2 ve +3
E) Oksijen 1A ve 2A grubu elementleri ile yaptığı bileşiklerde lV. Al: yalnızca +3
-1 ve -2 yükseltgenme basamağına sahip olabilir. (Cevap D)
B) Geçiş metallerinden bazıları da bileşiklerinde +2 yükseltgenme basamağına sahip
olabilirler. Örneğin Zn(Çinko) 8B'de yer alır. Ancak yalnızca +2 değerlik alır.
(Cevap B)
5. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinde oksijen atomunun

yükseltgenme basamağı diğerlerinden farklıdır?
(H, Na, K: 1A, Mg, Ca: 2A, CI:7A)

2. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinde hidrojenin
yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir? A) MgO B) Na2O2 C) HCIO4
D) CaCO3 E) KOH
(6C, 8O, 11Na, 16S)
+1 –1
MgO, CaCO3, HClO4 ve KOH'ta Oksijen atomu –2, Na2O2 'de ise –1 yükseltgenme
Bileşik Hidrojenin yükseltgenme basamağı basamağına sahiptir.
A) H 2O +1 (Cevap B)
B) CH4 -1
C) NaH -1
D) H2SO4 +1
E) NaOH +1
+1 –1 +1 +6 –2 +1
H2O2– , Na+H , H2SO4–2 , Na+OH
B) –4CH4 +1 , H ametallerle +1, metallerle –1 yükselgenme basamağına sahiptir.
(Cevap B)
6. Aşağıda değerlik elektron sayıları belirtilen A grubu

elementlerinden hangisi karşısında belirtilen
yükseltgenme basamağına sahip olamaz?
31
Değerlik elektron Yükseltgenme
sayısı basamağı
A) 4 +2
B) 1 –1
3. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinde altı çizili atomun
yükseltgenme basamağı pozitiftir? C) 6 –1
2
(H, Na:1A, Mg:2A, N: 5A, O, S: 6A, F, CI:7A)
D) 5 +1
A) MgBr2 B) Na2S C) CI2O
D) NH3 E) OF2 E) 2 +1
+1 E) 2A grubu yalnızca +2'dir.
Cl2O–2 (Cevap E)
(Cevap C)
Test 12 1. B 2. B 3. C 4. D 5. B 6. E 7. B 8. C 9. D 10. D 11. C 12. B
7. I. H3PO4 10. H
II. C2O 2- O Z
4 X
III. CI2O7 T Y
Yukarıda verilen taneciklerdeki altı çizili atomların Q
yükseltgenme basamaklarının artış sırası hangi
seçenekte doğru verilmiştir? (1H, 6C, 8O, 15P, 17CI)
A) I, II, III B) II, I, III C) III, I, II Yukarıdaki periyodik sistemde yerleri belirtilen
D) I, III, II E) II, III, I elementlerden hangisinin 1H ve 8O ile oluşturdukları
l. H+13PO–24: +3 + x – 8 = 0 ise x = +5
bileşiklerdeki yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir?
ll. Cy2O4–2 2–: 2y – 8 = –2 ise y = +3
Bileşik Yükseltgenme basamağı
lll. ClZ2O7–2: 2Z – 14 = 0 ise Z = + 7
Artış sırası ll, l, lll şeklindedir. A) XH +1
(Cevap B) B) Y2O3 +3
C) OZ2 -1
D) TO2 +4
E) QO +2
8. I. C2O 2– D) T bileşiklerinde yalnızca +2 değerlik alır. (2A grubu)
4
– (Cevap D)
II. CIO3
III. AsO 3–
4
11. X, Y ve Z ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
iyonlarındaki altı çizili atomların yükseltgenme
basamakları aşağıdakilerden hangisinde doğru X: 8O ile oluşturduğu bileşiklerde oksijen üç farklı
verilmiştir? yükseltgenme basamağına sahip olabilir.
I II III Y: 8O ile oluşturduğu bileşikte negatif yükseltgenme

A) +6 +7 +5
Z: 8O ile oluşturduğu bir bileşik iki farklı pozitif
B) +3 +5 +3
yükseltgenme basamağına sahip tanecikler içeriyor.
C) +3 +5 +5
Bu bilgilere göre X, Y ve Z aşağıdakilerden hangisi
D) +6 +6 +8 olabilir?
E) +3 –5 +5
X Y Z
l. C2xO42– 2– 2x – 8 = –2 ise x = +3
A) 11Na 9F 20Ca
ll. ClyO3–2 – y – 6 = –1 ise y = +5
lll. AszsO4–2 3– z – 8 = –3 ise z = +5 B) 19K 6C 26Fe
(Cevap C) C) 19K 9F 26Fe
D) 13AI 17CI 24Cr
E) 15P 9F 29Cu
1
X: 1A, oksit(–2), peroksit (–1) ve süperoksit (– )
2
Y: 9F(–1), O ise +2 (OF2 bileşiği)
9. Bir X elementi 8O ile, Z: 26Fe (+2 ve +3), FeO ve Fe2O3 (Cevap C)
XO, X2O, XO2, X2O3 ve X2O5
12. X, Y ve Z halojenlerinin X2O, Y2O ve Z2O bileşiklerindeki
32 kovalent bileşiklerini oluşturabiliyor. yükseltgenme basamakları sırasıyla +1, –1 ve +1'dir.
Buna göre X elementi ile ilgili, Buna göre,
I. Doğada X2 serbest molekülleri şeklinde bulunur. I. Elektron ilgisi en fazla olanı X'tir.
II. Geçiş elementidir. II. Elektronegatifliği en yüksek olanı Y'dir.
III. 12Mg ile Mg3X2 iyonik bileşiğini oluşturur. III. Atom çapı en büyük olanı Z'dir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
X elementi: N'dir. Y: 9F'dur. Elektronegatifliği en yüksektir.
l. N2 şeklinde bulunur. (Doğru) (Cevap B)
lll. Mg3N2 iyonik bileşiğini oluşturur. (Doğru)
(Cevap D)
İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları - 2
BÖLÜM 01 Test 13
1. I. 3Li 4. Aşağıdaki ifadelerden hangisinde iyon yükü ve
yükseltgenme basamağı kavramları yanlış kullanılmıştır?
II. 8O
A) Na2O bileşiğindeki O atomunun iyon yükü –2'dir.
III. 13AI
B) KCIO3 bileşiğindeki altı çizili elementin iyon yükü +5'dir.
IV. 24Cr
2–
C) SO4 iyonundaki altı çizili elementin yükseltgenme
Yukarıdaki elementlerden hangileri bileşiklerinde birden
basamağı +6'dır.
farklı yükseltgenme basamağına sahip olabilirler?
D) PH3 bileşiğindeki P atomunun yükseltgenme basamağı
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
–3'dür.
D) II ve IV E) II, III ve IV
E) CaF2 bileşiğindeki Ca atomunun yükseltgenme basamağı
l. 3Li: 1A grubu (alkali metal) Yalnızca +1 +2'dir.
ll. 8O: –2 ... +6 aralığında birden farklı. (yanıt) İyon yükü e– alışverişi ile oluşan bileşiklerdeki iyonların yükleri için kullanılır.
lll. 24Cr: B grubu (geçiş) metali farklı pozitif değerlikler alır. (yanıt) Yükseltgenme basamağı ise iyonik ya da kovalent tüm bileşiklerdeki elementlerin yükleri
(Cevap D) için kullanılır.
B) K+ClO3– : K+ ve ClO–3 iyonlarından oluşur. ClO3– ise kovalent bağ içerir. Yükseltgenme
basamağı kullanılmalıydı.
(Cevap B)
2. X : 1s22s22p3
2–
5. I. MnO4 ile Fe2O3
Y : 1s22s22p63s1
II. Cr2O3 ile SO3

Z : 1s22s22p63s23p5
–
III. CIO2 ile N2O3
Temel hâl elektron dizilimleri verilen X, Y ve Z elementleri
8O ile aşağıdaki bileşiklerden hangisini oluşturamaz? Yukarıdaki madde çiftlerinden hangilerinde altı çizili
atomların yükseltgenme basamakları birbirinden
A) X2O B) Y2O2 C) Z2O D) X2O5 E) ZO2
farklıdır?
Z: 17Cl'dir. 8C ametali ile oluşturduğu kovalent bileşikte tekli bağlar ile O atomuna
bağlanarak Z2O bileşiğini oluşturabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Ancak ZO2 bileşiğini oluşturamaz. D) I ve III E) I, II ve III
(Cevap E)
l. Mn – 8 = –2 2Fe – 6 = 0 (Farklı)
Mn = +6 Fe = +3
ll. 2Cr – 6 = 0 S – 6 = 0 (Farklı)
Cr = +3 S = +6
lll. Cl – 4 = –1 2N – 6 = 0 (Aynı)
Cl = +3 N = +3
(Cevap C)
33
3. I. HNO3
–
II. CIO3
6. Na3N, N2O, HNO3, N2O3, N2O4
III. PCI5
Yukarıda azot elementinin (N) yükseltgenme basamağı
Yukarıdaki taneciklerden hangilerinde altı çizili atomun artacak şekilde bileşikler sıralınırken yanlış yere yazılan
yükseltgenme basamağı +5'dir? (1H, 8O, 17CI) bileşik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Na3N B) N2O C) HNO3
D) I ve III E) I, II ve III D) N2O3 E) N2O4

+5 +5 –2 +5 –
H+N O3–2, Cl O3 – , PC l5 –1 +1 +5 +3
Na+3N , N2O–2 , +1HNO –2
3 , N2O3–2
(Cevap E)
+4
N2 O4–2 HNO3 sırayı bozuyor.
(Cevap C)
Test 13 1. D 2. E 3. E 4. B 5. C 6. C 7. E 8. B 9. E 10. E 11. B
7. Bir ametal oksitteki ametal en yüksek yükseltgenme 10. Bir tane A2B3n iyonu ile ilgili,
basamağına ulaşmış ise o oksit yanmaz.
• Toplam elektron sayısı 58 dir.
Buna göre, aşağıdaki oksitlerden hangisi yanar?
• Bir A atomunun proton sayısı bir B atomununkinin 2
(1H, 6C, 7N, 8O, 15P, 16S) katıdır.
A) H2O B) CO2 C) SO3 D) P2O5 E) N2O3 • İyondaki elektron sayısı(e) ile proton sayısı(p)
H2O'da H = +1 (en yüksek) (1A) arasındaki ilişki e = p+2 şeklindedir.
CO2'de C = +4 (en yüksek) (4A)
SO3'de S= + 6 (en yüksek (6A)
P2O5'de p = +5 (en yüksek +5'dir.) (5A) Buna göre,
N2O3 yanar. I. n = +2'dir.
E) N2O3'de N = +3 (En yüksek +5'dir.) (5A)
(Cevap E) II. İyondaki A atomunun yükseltgenme basamağı +4'dür.
III. A ve B atomları aynı periyot elementleridir.
– 2– A = 2B, e = p + 2 ise n = –2
8. OCN , HCOOH ve C2O4
taneciklerindeki C atomlarının
yükseltgenme basamakları sırasıyla aşağıdakilerden l. n = –2 (Yanlış)
hangisinde doğru verilmiştir? lll. 2A + 3B + 2 = 58

2 . (2B) + 3B = 5b ise B = 8 ve
A) +3, +2, +3 B) +4, +2, +3 A = 16'dır. (Farklı periyottalar) (Yanlış)
C) –2, +2, –3 D) +4, +3, +2 ll. 8B: O'dir. (–2)
2A – 6 = –2 ise A = +2'dir. (Yanlış)
E) +3, +2, +2
(Cevap E)
–2OCxN–3– : –2 + x – 3 = –1 ise x = +4
H+CyO–2O–2H+1: +1 + y – 2 – 2 +1 = 0 ise y = +2
2–
CZ2O4–2 : 2Z – 8 = –2 ise Z = + 3
(Cevap B)
11. Atom numaraları soygazlardan 3 farklı olan X, Y, Z ve T ile

ilgili;
• X : bileşiklerinde yalnızca +3 yükseltgenme

basamağına sahip olabiliyor.
n m
9. XO4 ve YO4 iyonları ile ilgili, • Y : Hem iyonik hem de kovalent bağlı bileşik
oluşturabiliyor.
• Elektron sayıları birbirine eşittir.
m n • Z : Amfoter özellik gösteriyor.
• YO4 iyonunun proton sayısı XO4 iyonunkinden bir
fazladır. • T : Yarı metal özellik gösteriyor.
34 bilgileri veriliyor. bilgileri veriliyor.
Buna göre, Buna göre X, Y, Z ve T'nin atom numaraları
I. m = n + 1'dir.
II. Y'nin yükseltgenme basamağı X'inkinden 1 fazladır. X Y Z T

A) 3 15 21 13
III. n = –3 ise m = –2'dir.
B) 21 7 13 5
C) 13 15 31 14
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 21 15 13 7
D) I ve III E) I, II ve III E) 13 7 21 5
X – n = Y – m ve Y = X + 1'dir. eşitlikler kullanılırsa l., ll ve lll (Doğru) X: 3A yada 3B'dir. Y: 5A olabilir.
(Cevap E) Z: 13Al olabilir. 31Ga olamaz (Amfoter değil)
T: 14Si: olabilir.
(Cevap B)
İyonik ve Kovalent Bileşiklerde Adlandırma
BÖLÜM 01 Test 14
1. Aşağıda formülü verilen bileşiklerden hangisi yanlış 4. Aşağıda sistematik adı verilen bileşiklerden hangisinin
adlandırılmıştır? formülü yanlış verilmiştir?
Bileşik Adı Bileşik adı Formülü

A) HCI Hidroklorik asit A) Amonyum nitrat NH4NO3
B) MgBr2 Magnezyum bromür B) Kurşun (II) oksit PbO2
C) K3P Potasyum fosfat C) Potasyum iyodat KIO3
D) N2O3 Diazot trioksit D) Fosfor triklorür PCI3
E) Na2S Sodyum sülfür E) Sodyum asetat CH3COONa
C) K3P: Potasyum fosfür olmalıydı.
B) Kurşun (Pb) bileşiklerinde farklı "+" değerlik alabilen bir geçiş metalidir.
(Cevap C)
Kurşun (ll) oksit: Pb2+ ve O–2 arasında oluşan PbO'dur.
(Cevap B)
5. Sanayi (piyasa) adı verilen aşağıdaki bileşiklerden

2. Sodyum bikarbonat bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinin formülü yanlış verilmiştir?
Sanayi adı Formülü

A) İyonik bağlı bir bileşiktir.

A) Sönmüş kireç Ca(OH)2
B) Yapısında dört farklı cins atom vardır. B) Zaç yağı H2SO4
C) Kovalent bağ içerir. C) Fosfin PH3
D) Formülü Na2CO3'tür. D) Tuz ruhu HCI
+ HCO–3
E) Yapısındaki iyonlar Na ve dir. E) Kireç taşı CaO
Sodyum bikarbonat: NaHCO3'tür. Kireç taşının formülü CaCO3'tür.
(Cevap D) CaO: Sönmemiş kireç'tir.
(Cevap E)
35
3. Aşağıda formülü verilen bileşiklerden hangisinin yaygın 6. Kükürt atomu içeren aşağıdaki bileşiklerden hangisinin
(piyasa) adı yanlış verilmiştir? adı doğru verilmiştir?
Bileşik Yaygın adı Bileşik Adı

A) H2O Su A) CuSO4 Bakır sülfat
B) NH3 Amonyak B) NaHSO4 Sodyum bisülfat
C) HCI Kezzap C) CaSO3 Kalsiyum sülfat
D) CH4 Metan D) KHSO3 Potasyum sülfat
E) KNO3 Güherçile E) FeS Demir (III) sülfür
C) HCl: Tuz ruhu olmalıydı. Kezzap: HNO3'tür. Sırasıyla; Bakır (ll) sülfat, sodyum bisülfat, Kalsiyum sülfit, potasyum bisülfit, Demir (ll)
(Cevap C) sülfür.
(Cevap B)
Test 14 1. C 2. D 3. C 4. B 5. E 6. B 7. B 8. D 9. D 10. B 11. E 12. D
7. 10. Aşağıda adları verilen iyon çiftlerinden hangisinin

Bileşik Adı
oluşturduğu bileşiğin formülü yanlış verilmiştir?
I. NaNO2 Sodyum nitrit
İyonlar Bileşik formülü
II. KMnO4 Potasyum manganat
A) Stronsiyum - Nitrür Sr3N2
III. PbO2 Kurşun (IV) oksit
IV. CaO2 Kalsiyum oksit B) Merküröz - Oksit HgO
C) Kupröz - Sülfat Cu2SO4

Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin adı doğru
verilmiştir? D) Magnezyum - Hipoklorit Mg(CIO)2
A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III E) Sodyum - Peroksit Na2O2
D) I ve IV E) II, III ve IV B) Merküröz: Hg+ Oksit: O2–
KMnO4: Potasyum permanganat, Hg+ O2- ise Hg2O olmalıydı.

(Cevap B)
CaO2: Kalsiyum peroksit olmalıydı.
l. ve lll. doğrudur.
(Cevap B)

8. Aşağıdaki iyonlardan hangisinin adı yanlış verilmiştir?
İyon Adı 11. Bileşik Adı

A) −
H Hidrür
I. CuSO4 • 4 H2O Bakır sülfat tetra hidrat
B) C4− Karbür
II. MnO2 Mangan (IV) oksit
C) Fe2+ Ferröz
III. KCIO4 Potasyum klorat
D) Cu+ Kuprik
IV. ZnC2O4 Çinko (II) okzalat
E) Hg2+ Merkürik
D) Cu+: Kupröz olmalıydı. Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin karşısında verilen
Kuprik: Cu2+'dir. adı yanlıştır?
(Cevap D)
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV
D) II ve IV E) I, III ve IV
l. Bakır(ll) sülfat tetrahidrat
ll. Doğru
lll. Potasyum perklorat
lV. Çinko okzalat
(Cevap E)
36
9. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin adı yanlış verilmiştir?
Bileşik Adı
A) CIF7 Klor heptaflorür
B) OF2 Oksijen diflorür 12. Aşağıdakilerden hangisi ferröz ve kupröz iyonlarının
sülfat ve permanganat iyonları ile oluşturduğu
C) (NH4)3N Amonyum nitrür bileşiklerden birisi değildir?
D) CaCr2O7 Kalsiyum kromat
A) FeSO4 B) CuMnO4 C) Fe(MnO4)2
E) Fe2(SO4)3 Demir (III) sülfat
D) CuSO4 E) Cu2SO4
D) CaCr2O7: Kalsiyum dikromat olmalıydı. Ferröz: Fe2+, Cupröz: Cu+
(Cevap D) Cu+ SO42– : Cu2SO4 dur. CuSO4 olmaz.
(Cevap D)
1. MgO bileşiğindeki magnezyum iyonu ve oksijen iyonu 4. 1
izoelektronik olup bileşikteki toplam elektron sayısı 20'dir.
Buna göre,
I. Mg elementi 2. periyot 2A grubundadır. 3 2

II. O elementi 2.periyot 6A grubundadır.
III. Bileşiğin sistematik adı magnezyum oksit'tir.
yargılarından hangileri doğrudur? Periyodik sistemde yer alan elementlerin özellikleri ile ilgili
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II aşağıdaki genellemelerden hangisi yanlıştır?
A) Metalik özellik 1 yönünde azalırken, 3 yönünde artar.
l. Mg2+ = 10 e– ise 12Mg: 3. periyot 2A (Yanlış) B) Atom hacmi 3 yönünde artarken, 1 yönünde azalır.
ll. 02– –
= 10 e ise 8O: 2. periyot 6A (Doğru) C) İyonlaşma enerjisi 1 yönünde artarken 3 yönünde azalır.
lll. MgO: Magnezyum oksit (Doğru)
D) Hidrojenli bileşiklerinin asitliği 1 ve 2 yönünde artar.
(Cevap D)
E) Ametal oksitlerin asitliği 1 ve 2 yönünde artar.
D) Hidrojenli bileşiklerinin asitliği 1 yönünde artar iken 2 yönünde azalır.
(Cevap D)
2. 7N, 8Ove 15P elementleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan

A) N, O ile aynı periyotta, P ile aynı gruptadır. 5. 11X, 12Y ve 13Z atomları ile ilgili aşağıdaki tepkimelerden
B) Elektron ilgisi en büyük olanı O'dur.
1
A) X(k) + H2O(s) → XOH(suda) + H2(g)
C) Atom çapı en büyük olanı P'dir. 2
B) 2Y(k) + O2(g) → 2YO(k)
D) Birinci iyonlaşma enerjisi en yüksek olanı N'dir.
3
C) Z(k) + 3H2O(g) → Z(OH)3 + H2(g)
E) Elektronegatifliği en fazla olanı N'dir. 2
7N: 2. periyot 5A 8O: 2. periyot 6A daha elektronegatif alanı daha sağda bulunan 8O'dur. D) X2O(k) + H2O(s) → 2XOH(suda)
(Cevap E) 3
E) Z(k) + 3NaOH(suda) → Na3ZO3 (suda) + H2(g)
2
13Z: 13Al'dir. Amfoter özellik gösterir. Amfoter metaller su ile tepkime vermezler.
(Cevap C)
3. Halojenlerle ilgili,
3– 37
I. Periyodik sistemin 7A grubu elementleridir. 6. XO4 iyonundaki toplam elektron sayısı 50'dir.
33
II. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe ametalik aktiflikleri Bu iyondaki nX ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
16
artar. yanlıştır? ( 8O )
III. Metallerle oluşturdukları bileşiklerde -1 iyon yüküne A) n değeri 15'dir.

sahiptirler. B) Nötron sayısı 18'dir.
yargılarından hangileri doğrudur? C) 3. periyot 5A grubu elementidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Yükseltgenme basamağı +3'dür.
D) I ve III E) I, II ve III E) Değerlik elektron sayısı 5'dir.

–
l. ve lll. öncül doğrudur. Grupta aşağı inildikçe çap artar. e alma eğilimi (ametalik XO4–2 3–: X – 8 = –3, x = +5'dir.
aktiflik) azalır. (Cevap D)
(Cevap D)
Test 15 1. D 2. E 3. D 4. D 5. C 6. D 7. A 8. B 9. C 10. C 11. B 12. C
7. Aşağıdaki bileşik çiftlerinden hangisinde verilen iki 10. Elektron dizilimleri :

bileşikteki oksijenin yükseltgenme basamakları birbirinden
I. 1s22s22p63s23p4
farklıdır?
II. 1s22s22p63s1
A) FeO, Na2O2 B) CO2, CaO
III. 1s22s22p63s23p3
C) N2O5, SO3 D) CI2O, CuO
şeklinde olan I, II ve III elementleri için aşağıdakilerden
E) CaO2, H2O2
2– –1
2+
A) Fe O ve Na+O2
A) I. nin değerlik elektron sayısı 6'dır.
(Cevap A)
B) II. si bir alkali metaldir.
C) Birinci iyonlaşma enerjileri arasında I > III > II ilişkisi

vardır.
D) I. ile III. arasında kovalent bağlı bileşik oluşur.
E) I. ile II. arasında oluşan bileşikte I. negatif (–) yüklüdür.

l. 3. periyot 6A, ll: 3. periyot 1A, lll: 3. periyot 5A küresel simetriden dolayı iyonlaşma

enerjisi sırası 5A > 6A > 1A'dır.
lll > l > ll olmalıydı.

(Cevap C)
3– 2– 2+
8. 7N , 8O ve 12Mg iyonlarının yarıçaplarının küçükten
büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 8O2– < 12Mg2+ < 7N3–
B) 2+ < 8O2– < 7N3–

12Mg
11. CaCI2 bileşiğindeki kalsiyum iyonu ve klor iyonu izoelektronik

C) 7N3– < 8O2– < 12Mg2+ olup klor iyonunun elektron sayısı 18'dir.
2– 3– 2+
D) 8O < 7N < 12Mg Buna göre,
E) 2+ 3– 2–
12Mg < 7N < 8O I. Ca elementi 3. periyot 2A grubundadır.
Elektron sayıları aynı olan taneciklerden proton sayısı fazla olanın çekim gücü fazladır ve
II. CI elementi 3. periyot 7A grubundadır.
yarıçapı küçüktür.
(Cevap B)
III. Bileşikteki Ca iyonunun hacmi CI iyonunun hacminden
büyüktür.
CaCl2'de Ca2+ ve Cl– 18'er elektrona sahiptirler. O halde;
20Ca ve 17Cl'dir.
l. 20Ca .... 4s2: 4. periyot 2A grubu (Yanlış)
ll. 17Cl ... 3s23p5: 3. periyot 7A grubu (Doğru)
lll. Proton sayısı az olan Cl– nin hacmi büyüktür. (Yanlış)
(Cevap B)
38 9. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin yaygın ve sistematik

adı karşısında yanlış verilmiştir?
12. Periyodik sistemde atom hacminin arttığı yönlerde,
Bileşik Yaygın adı Sistematik adı I. İyonlaşma enerjisi
A) KNO3 Güherçile Potasyum nitrat
II. Metalik bağ kuvveti
B) H2SO4 Zaç yağı Sülfirik asit
III. Metal oksitlerin bazlığı
C) Ca(OH)2 Sönmemiş kireç Kalsiyum oksit
niceliklerinden hangileri azalır?
D) NH4CI Nişadır Amonyum klorür
E) CuSO4 Göztaşı Bakır (II) sülfat
C) Sönmüş kireç, Kalsiyum hidroksit Atom hacmi ile iyonlaşma enerjisi ve metalik bağ kuvveti ters orantılıdır.
(Cevap C) (Cevap C)
Kimyasal Hesaplamalar / Mol - 1
BÖLÜM 02 Test 01
1. I. 6,02.1023 tane CH4 molekülü 5. X kütlesi (g)
Bileşik kütlesi (g)
II. 44 gram CO2 gazı 60 4
40 3
III. Normal koşullarda 11,2 litre hacim kaplayan O2 gazı
20
2
Yukarıda verilen maddelerden hangilerinin mol sayısı
1'dir? ( C= 12, O= 16, Avogadro sayısı: 6,02.1023) 0 0,3 0,6 0,9 Toplam atom 0 8 12 16 Y kütlesi
sayısı (mol) (g)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Grafik 1 Grafik 2
D) I ve III E) I, II ve III XY2 bileşiğinin bileşik kütlesi - toplam atom sayısı (mol) ve
l. 6,02 . 1023 tane = 1 mol bileşikteki X kütlesi - Y kütlesi değişimlerini gösteren grafikler
m 44
ll. n = = = 1 mol yukarıda verilmiştir.
MA 44
11,2
lll. = 0,5 mol Buna göre, XY2 bileşiğinin mol kütlesi ve X elementinin
22,4 (Cevap C) atom kütlesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
2. 12,04.1022 tane N2O3 molekülünün mol sayısı ve toplam XY2 (g/mol) X (g/mol)
mol-atom sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru
A) 160 40
verilmiştir? (Avogadro sayısı:6,02.1023)
Mol sayısı Mol - atom sayısı B) 200 40
A) C) 100 20
0,2 1
B) 2 10 D) 200 80
C) 0,2 0,2 E) 160 80

0,3 mol atom içeren XY2 20 gram ise
D) 0,2 0,4
3 mol atom içeren (1molXY2) 200 g'dır.
E) 2 6
mX 2 k
12,04 . 1022 = = } 5k = 200 ise = k = 40 ve X = 40 g/mol
n= = 0,2 mol mY 8 4k (Cevap B)
6,02 . 1023
6. I. NO2
0,2 mol N2O3(5 atomlu) = 0,2 . 5 = 1 mol atom
(Cevap A)
II. N2O
III. N2O3
Yukarıda verilen maddelerin eşit sayıda O atomu içeren

3. Avogadro sayısı kadar molekül içeren SO3 gazı ile ilgili örneklerinin kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? hangisinde doğru verilmiştir?
(S: 32, O: 16, Avogadro sayısı: NA)
A) I > II > III B) II > I > III C) III > II > I
A) 1 mol SO3 molekülüdür.
D) II > III > I E) III > I > II
B) 3NA tane O atomu içerir. l. 3(NO2), ll. 6(N2O), lll. 2(N2O3) O'ler eşit iken N atomu en fazla olanın kütlesi en fazladır.
ll > lll > l
C) 80 gramdır. (Cevap D)
D) Normal koşullarda 22,4 litre hacim kaplar.

7.
E) 64 gram S atomu içerir. 20 gram
NA = 1 mol SO3 → 1 . 3 = 3 mol O atomu = 3NA tane O atomu. SO3 = 80 g/mol. SO3(g) m gram X(g)
N.K'da 1 mol gaz 22,4L
Yukarıdaki kapta bulunan 20 g SO3 gazı üzerine m gram X
E) 1 mol SO3 → 1 mol S içerir. 1 mol S = 32 g
gazı eklendiğinde atom sayısı 5 katına, kaptaki gaz özkütlesi
(Cevap E)
ise 4 katına çıkıyor.
4. Eşit kütleli SO3, C3H4 ve Ne gazlarının, Buna göre, m değeri ve X gazının formülü aşağıdakilerden 39
hangisi olabilir?
I. Molekül sayıları
(H: 1, C: 12, N: 14, O: 16, S : 32)
II. Atom sayıları
m X
III. N. K. daki hacimleri
A) 20 NO
niceliklerinden hangileri farklıdır? B) 60 C3H4
(H:1, C:12, O:16, Ne:20, S:32) C) 40 CO
D) 60 NO
E) 60 CO
D) I ve III E) I, II ve III Hacim sabittir, kütle 4 katına çıkarsa özkütlede 4 katına çıkar. 20 . 3 = 60g X eklenmiştir.
SO3 = 80, C3H4 = 40, Ne = 20 Eşit kütle alınırsa 20
= 0,25 mol SO3(4) ⇒ 0,25 . 4 = 1 mol atomun 5 mol atom alması için 4 mol atom
nSO3 = nmol / nc3H4 = 2nmol/ nNe = 4n mol 80
eklenmelidir.
(Cevap E)
60
D) = 2 mol NO(2) ⇒ 2 . 2 = 4 mol atom
30 (Cevap D)
Test 01 1. C 2. A 3. E 4. E 5. B 6. D 7. D 8. B 9. C 10. B 11. A 12. D
8. I. Avogadro sayısı kadar atom içeren XY bileşiği 15 11. Sürtünmesiz Sürtünmesiz Sürtünmesiz
gramdır. piston piston piston
II. N.K'da 1,12 L hacim kaplayan X2Y gazı 2,2 gramdır.
Yukarıda verilen bilgilere göre X ve Y'nin atom kütleleri

XO(g) YO2(g) XY2(g)
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
1 2 3
X Y
Aynı koşullardaki XO, YO2 ve XY2 gazları ile ilgili;
A) 12 16
B) 14 16 • Hacimleri arasındaki ilişki 2 > 3 > 1 şeklindedir.
C) 12 32 • Özkütleleri arasındaki ilişki 3 > 2 > 1 şeklindedir.

D) 14 8 bilgileri veriliyor.
E) 14 32
Buna göre,
l. NA tane atom = 1 mol atom,
nmol XY(2) → 2n = 1, n = 0,5 mol XY I. Atom sayıları arasındaki ilişki YO2 > XY2 > XO
şeklindedir.
m 15
n= ⇒ 0,5 ⇒ ise XY = 30 g/mol II. Atom kütleleri arasındaki ilişki Y > O > X şeklindedir.
MA MA
ll. NK'da 1,12 L'si 2,2 gram ise 22,4 L'si 44 gramdır. X2Y = 44
III. Kütleleri arasındaki ilişki XY2 > YO2 > XO şeklindedir.
X + Y = 30
denklemlerinden X = 14, Y = 16 bulunur.
2x + Y = 44 yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
(Cevap B)
9. Sürtünmesiz Sürtünmesiz Sürtünmesiz
piston piston piston n
Aynı koşullarda orantılıdır.
v
n2 > n3 > n1 / özkütleleri molekül kütleleri ile doğru orantılıdır. MA3 > MA2 > MA1 dir.
24 gram O 5 NA tane l. YO2 ve XY2 3'er atomludur. Ancak YO2'nin mol sayısı fazladır. (Doğru)
40 NA akb
atomu içeren atom içeren C3H4(g) ll. Mol ve mol kütlelerinin gerçek değerleri gereklidir. (Kesin değil)
SO3(g) N2O3(g)
lll. Mol ve mol kütlelerinin gerçek değerleri gereklidir. (Kesin değil)
I II III (Cevap A)
Yukarıda verilen gazlar aynı koşullar altında bulunmaktadır.
Buna göre, gazların bulunduğu kap hacimleri arasındaki

ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
(H:1, C:12, O:16, NA = Avogadro sayısı)
A) I > II > III B) II > I = III C) II = III > I
D) III > II > I E) III > I = II

n 12. Molekül sayıları eşit olan C3Hn ve XO3 gaz karışımının NK'da
Aynı koşullardaki (P ve T aynı) gazların oranları aynıdır. nl = 0,5 mol, nll = 1 mol,
v 4,48 litresi ile ilgili;
nlll = 1 mol Vll = Vlll > Vl
(Cevap C) • X kütlesinin H kütlesine oranı 8'dir.
• Toplam atom sayısı 1,1 NA tanedir.
40 Buna göre,
10. Normal koşullardaki özkütlesi bilinen X bileşiği ile ilgili, I. n=6'dır.
I. Molekül kütlesi II. X'in atom kütlesi 32'dir.
II. 1 gramının hacmi III. Karışımındaki XO3 kütlesi C3Hn kütlesinin 2 katıdır.
III. 1 molekülündeki atom sayısı yargılarından hangileri doğrudur? (H: 1, C: 12, O: 16)
niceliklerinden hangileri kesinlikle bilinebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
D) I ve III E) I, II ve III 4,48
l. = 0,2 mol . 0,1 mol C3Hn ve 0,1 mol XO3 |0,3 + 0,1n + 0,1 + 0,3 = 1,1| n = 4 (yanlış)
MA 22,4
dN.K = yalnızca gazlar için geçerlidir. Fiziksel hali belli değil l. hesaplanamaz
22,4 0,1X 0,1 X
ll. = = 8 ise X = 32 (Doğru)
m 0,4 . H 0,4 . 1
ll. d = 'den hesaplanır. lll. Formülü belli değil (hesaplanamaz)
v lll. XO3 = 8 gram, C3H4 = 4g (Doğru)
(Cevap B)
(Cevap D)
Mol - 2
BÖLÜM 02 Test 02
1. Aşağıda verilen oksijen kütlelerinden hangisi en 4. Sürtünmesiz Sürtünmesiz Sürtünmesiz
küçüktür? (O : 16, NA : Avogadro sayısı) piston piston piston
A) 1 atom - gram oksijen
B) Normal koşullarda 1 L hacim kaplayan O2 gazı

SO3(g) CO2(g) NO2(g)
C) Bir tane O atomu
1 2 3
D) 1 gram oksijen molekülü
Şekildeki kaplarda aynı koşullarda bulunan gazlar aynı sayıda
E) NA tane atom içeren O2 gazı O atomu içermektedir.
1
C) 1 tane O atomu moldür. Buna göre,
NA
1
. 16 =
16
=
16
gramdır.
I. Hacimleri arasındaki ilişki 2 = 3 > 1 şeklindedir.
NA NA 6,02 . 1023
(Cevap C) II. Kütleleri arasındaki ilişki 2 > 3 = 1 şeklindedir.
III. Atom sayıları arasındaki ilişki 2 = 3 > 1 şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur? (C:12, N:14, O:16, S:32)
2. Normal koşullardaki hacimleri eşit olan NO ve C2H6 gazları A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

için, D) I ve III E) I, II ve III
l. 2 mol SO3 / 3mol CO2 / 3 mol NO2 eşit sayıda O içerir.
I. Molekül sayıları
Aynı koşullarda mol sayısı ile hacim orantılıdır.
II. Kütleleri 2 = 3 > l (Doğru)
ll. m1 = 2 . 80 > m3 = 3 . 46 > m2 = 3 . 44 (Yanlış)
III. Atom sayıları
lll. 3mol CO2 = 9 mol atom / 3 mol NO2 = 9 mol atom / 2 mol SO3 = 8 mol atom (Doğru)
niceliklerinden hangileri aynıdır? (Cevap D)
(H:1, C:12, N:14, O:16)
5. Karbon monoksit (CO) ile ilgili aşağıdaki yargılardan
NO = 30, C2H6 = 30
hangisi yanlıştır? (C : 12, O : 16, Avogadro sayısı = NA)
NK'da hacimleri eşit ise eşit mol sayısındadırlar. 28
A) 1 molekülü gramdır.
n mol NO(2) ve n mol C2H6(8)
NA
B) NA akb CO molekülü 2 tane atom içerir.
2n mol atom 8n mol atom
C) Normal koşullarda 11,2 litresi NA tane atom içerir.
l ve ll aynı lll. farklıdır.
(Cevap C) D) 1 molekül-gram CO 12 gram C içerir.
N
3. Normal koşullardaki CO2 gazı ile ilgili çizilen, E) 1 gramında A tane atom bulunur.
14
NAakb = 1 g CO molekülüdür.
Atom sayısı (mol) Mol kütlesi (g/mol)
1 2 1
mol CO(2) → = mol = N tane atom içerir.
6 28 28 14 14
3 44 (Cevap B)
1,5
0 11,2 22,4 44,8 Hacim 0 3 6 9 Atom
I (L) II sayısı (mol)
Mol sayısı (mol)
6. Normal koşullardaki kütlesi m, hacmi V olan X2Y3 gazı ile
1 ilgili, 41
0,5
I. Mol sayısı V 'tür.
0,25 22,4
0 11 22 44 Kütle (g) II. Mol kütlesi 22,4m 'dir.
III V
III. Atom sayısı 5NA.V mol'dür.
yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur? 22,4
(C: 12, O: 16) yargılarından hangileri doğrudur? (Avogadro sayısı = NA)
l. NK'da 22,4 L = 1 mol CO2(3) = 3 mol atom (Doğru) v v m 22,4 v
n= (Doğru) / = ise MA = (Doğru) / . 5 mol atom (Yanlış)
ll. Mol kütlesi sabittir. (Doğru) 22,4 22,4 MA v 22,4
lll. 1 molü 44 gramdır. (Doğru)
(Cevap C)
(Cevap E)
Test 02 1. C 2. C 3. E 4. D 5. B 6. C 7. D 8. D 9. E 10. A 11. C 12. A
7. Gaz özkütlesi 10. n mol AxBy bieşiğinin kütlesi m gramdır.

7d 12.n.y
2 Buna göre,1– değeri neyi ifade eder? (B=12)
m
d A) 1 gram AxBy bileşiğindeki A kütlesi
Atom sayısı (mol) B) 1 tane AxBy bileşiğindeki B kütlesi

0 5 7
Sabit hacimli bir kaptaki 1 mol CH4 gazına n mol X gazı C) 1 tane B atomunun kütlesi
eklenmesiyle elde edilen gaz özkütlesi - atom sayısı grafiği D) 1 gram AxBy bileşiğindeki atom sayısı
yukarıda verilmiştir.
E) 1 tane AxBy bileşiğinin kütlesi
Buna göre, X gazı ve n değeri aşağıdakilerden hangisi
m m
olabilir? (H = 1, He = 4, C= 12, N = 14, O = 16, S = 32) n= ise MA = 'dir.
MA n
m
gramı 1 mol ise
X n n
n
A) C 3H 4 1 1 gramı mol'dür.
m
n 12n . y
B) NO 1 . y . 12 = = 1 gramındaki B kütlesi'dir.
m m
C) SO2 0,5
Bu değer 1'den çıkılırsa,
D) SO3 0,5 12n . y
1– = 1 gram AxBy'deki
E) He 2 m
A kütlesi bulunur.
1 mol CH4(5) = 5 mol atom. 2 mol atom eklenmiştir. v sabit ise kütle 1 mol CH4'ün
7
kütlesinden (16 gram), 16 . = 56 grama çıktı. 56 – 16 = 40 gram X ekledik.
2
40
D) = 0,5 mol SO3(4) = 0,5 . 4 = 2 mol atom (Cevap A)
80
(Cevap D)
8. 1. 6,02.1023 tane O2 molekülü

11. N2O, N2O3 ve N2O5 gazlarının 0,5 mollük karışımı 40
2. 16 gram O içeren SO2 molekülü gramdır.

3. 6,02.1023 akb H2 molekülündeki H atomu Buna göre,
Yukarıda belirtilen maddelerin mol sayıları arasında nasıl 7
I. Karışımdaki N kütlesinin O kütlesine oranı 'dir.
bir ilişki vardır? 13
II. Karışımda 26 gram O atomu vardır.
(H = 1, O = 16, Avogadro sayısı = 6,02.1023)
III. Karışım oda koşullarında 11,2 litre hacim kaplar.
A) n1 > n2 > n3 B) n1 = 2n2 > n3
yargılarından hangileri doğrudur? (N=14)
C) 2n1 = n2 = 2n3 D) n1 = 2n2 = n3
E) n1 < n2 < n3
6,02 . 1023 D) I ve III E) I, II ve III
n1 = = 1 mol
6,02 . 1023 ll. Karışımı oluşturum formüllerde N2 ortaktır.
n2 = 32 g O var iken 1 mol ise 16 g O içeren SO2 0,5 mol
0,5 . 2 = 1 mol N = 14 g azot bulunur.
1
n3 = 6,02 . 1023 akb = 1 g H2 ⇒ = 1 mol H içerir.
1 40 – 14 = 26 gram O vardır. (Doğru)
(Cevap D)
14 7
l. = 'tür. (Doğru)
26 13
lll. Karışım 0,5 . 24,5 = 12,25 L hacim kaplar. (Yanlış)
9. N2 ve C2H4'ten oluşan bir gaz karışımının molekül sayısı ve
kütlesi bilinmektedir. (Cevap C)
42
Buna göre bu gaz karışımı ile ilgili,
I. Toplam atom sayısı
II. N2 gazının kütlesi
III. C2H4 'teki C kütlesi 12. Mg3N2, CaO ve N2O 'dan oluşan 0,4 mollük karışımdaki O
NA
niceliklerinden hangileri verilen bilgilerle hesaplanamaz? atomu sayısı 'tür.
4
(H = 1, C = 12, N = 14) Buna göre, karışımdaki Mg3N2 kütlesi kaç gramdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (N = 14, O = 16, Mg = 24, Ca = 40, NA : Avogadro sayısı)
D) I ve III E) I, II ve III A) 15 B) 20 C) 25 D) 40 E) 50
N2 = 28, C2H4 = 28 . MA'ları aynı olduğu için toplam mol hesaplanır. Ancak verilen l, ll ve 0,25 mol O vardır. 0,4 – 0,25 = 0,15 mol Mg3N2
0,15 . 100 = 15 g Mg3N2
lll hesaplanamaz.
(Cevap A)
(Cevap E)
Temel Yasalar
BÖLÜM 02 Test 03
1. XY2 bileşiğinin kütlece %50'si X'tir. 4. Bileşik kütlesi (g)
Buna göre, 14
mX
I. Bileşikteki kütlece birleşme oranı
mY
= 1'dir. 7
II. Bileşikteki elementlerin mol sayıları arasındaki oran C kütlesi (g)

nX 1 0 6 12
= 'dir.
nY 2
C ve H2 arasında gerçekleşen bir tepkimede reaksiyona giren
III. X'in atom kütlesi Y'ninkinin yarısıdır. C kütlesi ve oluşan bileşik kütlesi arasındaki grafik yukarıdaki
yargılarından hangileri doğrudur? gibidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Bu grafiğe göre, oluşan bileşik ile ilgili,
D) I ve III E) I, II ve III I. Molekül formülü

mX 50 II. Tepkimeye giren H2 kütlesi
l. = = 1 (Doğru)
mY 50
1 mol X 1 III. Molekül kütlesi
ll. = (Doğru)
2 mol Y 2
niceliklerinden hangileri bulunabilir? (H=1, C=12)
X 50 1 X 2
l. = = ise = (Yanlış)
2.Y 50 1 Y 1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(Cevap C) D) I ve III E) II ve III
l. Basit formülü bulunur molekül formülü bulunamaz.
ll. 14 – 12 = 2g H2 (Bulunur.)
lll. Molekül formülü belli değil. (Bulunamaz.)
(Cevap B)
5. X ve Y den oluşan iki farklı bileşiğin içerdiği X ve Y kütleleri ile

ilgili aşağıdaki tablo verilmiştir.
2. X ile Y elementleri arasında oluşan iki bileşikten I. si XY2, II. si

Element X Y
XnY3'tür.
Eşit kütlede X ile birleşen I. bileşikteki Y'nin II. bileşikteki
X4Yn 24 5
Y'ye oranı 4 ise n sayısı kaçtır? X2Y4 36 m
3
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Buna göre m.n değeri aşağıdakilerden hangisidir?
n(XY2) 2n 4
X'ler eşitlenir ise Y'ler arasındaki oran: = ise n = 2 A) 12 B) 20 C) 36 D) 45 E) 60
1. (XnY3) 3 3
4.X 24 X 24 . n
= ise =
(Cevap B) n.Y 5 Y 20
2X 36 2 24 . n 36
= ise . = den m . n = 60
4Y m 4 20 m
(Cevap E)
6. 1: NO
2: N2O3
3: NO2
Yukarıda formülleri verilen bileşikler ile ilgili,
3. X ve Y'den oluşan bir bileşiğe ilişkin elementlerin, I. Eşit kütlelerinin molekül sayıları arasındaki ilişki
43
2 > 3 > 1 şeklindedir.
I. Kütlece birleşme oranları
II. Kütlece azot yüzdeleri arasındaki ilişki 1 > 2 > 3
II. Molce birleşme oranları
şeklindedir.
III. Atom kütleleri
III. 2. ve 3. bileşiklerde O elementleri arasındaki katlı oran
niceliklerinden hangileri bileşiğin basit formülünün 3 'tür.
bulunabilmesi için tek başına yeterlidir? 4
yargılarından hangileri doğrudur? (N=14, O=16)
ll. Mol sayıları oranı basit formülü verir. D) II ve III E) I, II ve III
Molekül kütleleri 2(N2O3) = 76 > 3(NO2) = 46 > 1(NO) = 30'dur.
l. Mol kütleleri ile ters orantılıdır. 1 > 3 > 2 (Yanlış)
(Cevap B)
1.3 3
ll. 1 > 2 > 3'tür. (Doğru) lll. = (Doğru)
2.2 4
(Cevap D)
Test 03 1. C 2. B 3. B 4. B 5. E 6. D 7. C 8. B 9. E 10. D 11. B 12. D
7. X ve Y elementlerinin tepkimeleri sonucu elde edilen sonuçlar 10. XY ve YZ2 bileşiklerindeki kütlece birleşme oranları ile ilgili,
aşağıdaki tabloda verilmiştir. X 5
• XY bileşiğinde, kütlece birleşme oranı = 'tür.
X kütlesi Y kütlesi Oluşan bileşiğin Y 4
Tepkime Y
(g) (g) kütlesi ve formülü • YZ2 bileşiğinde, kütlece birleşme oranı = 1'dir.
Z
1. 21 48 69 g XY2 bilgileri veriliyor.
2. 2,8 6 m g X2Y3 Buna göre XZ2 bileşiği ile ilgili,
Buna göre oluşan X2Y3 kütlesi (m) ve artan element I. Mol kütlesi XY bileşiğinin mol kütlesinden büyüktür.
kütlesi ve türü hangi seçenekte doğru verilmiştir?
m Artan element kütlesi ve türü II. Eşit kütleli X ve Z nin tepkimesi sonucu Z'nin kütlece
A) 7,6 2,8 g Y %20'si artar.
B) 8,8 – X 5
C) 7,6 1,2 g Y III. X ve Z'nin atom kütleleri arasındaki oran = 'tür.
Z 4
D) 7,6 1,2 g X yargılarından hangileri yanlıştır?
E) 8 0,8 g X
X 21 X 7
1. den, = ise = 'dir. X = 7 ise Y = 8
2Y 48 Y 8 D) I ve III E) I, II ve III
2 . X 2 . 7 7 0,4 2,8 X 5 Y 1 2 Y 4
2. de = = = } 2.8 + 4.8 = 7,6 g = m = ve = = ise = dir.
3 . Y 3 . 8 12 0,4 4,8 Y 4 2Z 1 2 Z 2
6 – 4,8 = 1,2 g Y artar (Cevap C) x = 5, Y = 4, Z = 2 / l. XZ2 = 9 = XY (Yanlış)
X 5
8. Mol sayısı ll. = } 5'er gram alınırsa 1 gram Z(% 20'si) (Doğru)
Kütle (g) 2Z 4
0,6 21 X 5
lll. = 'dir. (Yanlış)
Y 2
(Cevap D)
0,2 X 13 Y
Y X 11. Eşit kütleli X, Y ve Z elementleri arasında gerçekleşen
0 Zaman 0 Zaman
Grafik - 1 Grafik - 2
tepkimeler ile ilgili;
(I. bileşik) (II. bileşik)

Tepkimeye Artan madde
Oluşan
giren kütle kütlesi
Yukarıdaki grafikler X ve Y den oluşan iki farklı bileşiğin
elde edilmesi sırasında madde miktarlarındaki değişimi • mgX+mgY 1,5 m g XY 0,5 m g Y
göstermektedir.
• mgY+mgZ 2 m g YZ2 –
7
X'in atom kütlesinin Y'nin atom kütlesine oranı
2 • mgX+mgZ 9m g X Z 7m g Z
olduğuna göre I. ve II. bileşiklerin formülleri hangi 2
8
8
seçenekte doğru verilmiştir?
yukarıdaki bilgiler veriliyor.
I II
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin atom kütleleri
A) XY X2Y
arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir?
B) X2Y3 X3Y4
A) X = Y = Z B) X = 2Y = 4Z
C) X2Y X2Y3

C) 2X = Y = 4Z D) X = 2Y = 2Z
D) X2Y3 XY2
E) XY XY3 E) 2X = 2Y = 3Z
X m 2 4
XY'de = = = ise (X = 4, Y = 2)
Y 0,5 m 1 2
l. bileşik X0,4Y0,6 = X2Y3 / ll. bileşikte X 2 Y 8 ise X3Y4
7 2 (Cevap B) Y m Y 2
YZ2'de = ise = (Y = 2, Z = 1)
2Z m Z 1
44 9. Sabit basınç ve sıcaklıkta eşit mol sayılı reaktifler ile
X = 2Y = 4Z
gerçekleştirilen aşağıdaki tam verimli tepkimelerden
(Cevap B)
hangisinde zamanla gaz hacmi artar?
A) CO2(g) + H2O(s) → H2CO3(suda) 12. 2,4 gram X ve 0,4 gram Y2 elementlerinin artansız tepkimesi
sonucu XY2 bileşiği oluşmaktadır.
B) 2N2(g) + 3O2(g) → 2N2O3(g)
Buna göre eşit kütleli X ve Y2 elementlerinin tam verimle
C) CO(g) + 1 O2(g) → CO2(g) tepkimesi sonucu m gram X2Y6 bileşiği oluşurken artan
2
D) 2Mg(k) + O2(g) → 2MgO(k) element kütlesi kaç m gramdır?
E) CaCO3(k) + 2HCI(suda) → CaCI2(suda) + CO2(g) + H2O(s) A) 2 B) 1 C) 0,8 D) 0,6 E) 0,4

X 2,4
Aynı koşullarda gaz mol sayısı arttıkça hacim artar. E şıkkındaki tepkimenin reaktiflerinde = ise (X = 12 ve Y = 1)
2Y 0,4
gaz yok iken ürünlerde CO2 gazı oluşuyor.
2X
2 . 12 4
(Cevap E) X2Y6'da = = } 4'er gram alınırsa 3gY artar, 5 gram X2Y6 oluşur.
6Y 6.1 1
m = 5 ise 3 = 0,6m dir.
(Cevap D)
Tepkime Denklemleri
BÖLÜM 02 Test 04
1. I. Atom sayısı ve türü 4. 2Fe(k) + 3H2O(g) → Fe2O3(k) + 3H2(g)
II. Kütle Sabit basınç ve sabit sıcaklıkta gerçekleştirilen yukarıdaki
tepkime ile ilgili,
III. Molekül sayısı
Gaz kütlesi Katı kütlesi Gaz hacmi
IV. Toplam yük
Kapalı bir kapta gerçekleşen kimyasal bir tepkimede
yukarıdaki niceliklerden hangileri kesinlikle korunur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III 0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman
I II III
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
Kimyasal tepkimelerde,
grafiklerinden hangileri yanlıştır?
l. Atom sayısı ve türü, ll. kütle, lll, Toplam yük kesinlikle korunur. lV. Molekül sayısı ise A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
tepkimeye göre korunur ya da korunmaz. D) II ve III E) I, II ve III
(Cevap D) l. 3 mol H2O(g)'dan 2 mol H2(g)'ına gaz kütlesi azalır. (Doğru)
ll. Katı kütlesi "O" dan başlamaz. (Yanlış)
lll. 3 mol gazdan, 3 mol gaza hacim korunur. (Doğru)

(Cevap A)
5. Sabit hacimli kapalı bir kapta gerçekleşen,

2. CXH5(OH)Y + 7 O2 → 3CO2 + Z H2O
2 5C(k) + 2SO2(g) → CS2(s) + 4CO(g)
denkleştirilmiş tepkimesinde ürünlerin katsayıları toplamı
7 olduğuna göre X, Y ve Z aşağıdakilerden hangisinde tepkimesi gerçekleştikten sonra tepkime öncesi sıcaklığa
doğru verilmiştir? dönüldüğüne göre,
I. Kaptaki gaz basıncı artmıştır.

X Y Z
II. Molekül sayısı azalmıştır.

A) 3 3 4
B) 3 5 4 III. Gaz kütlesi artmıştır.
C) 2 3 4 yargılarından hangileri doğrudur? (C=12, O=16, S=32)
D) 3 2 4 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 3 3 5 D) I ve III E) I, II ve III
l. 2 mol gazdan 4 mol gaza geçti. Basınç artar. (Doğru)
3 + Z = 7 ise Z = 4
ll. C atomik. 2 mol'den 5 mol'e arttı. (Yanlış)
C sayılarını eşitlemek için x = 3 ürünlerde 3 . 2 + 4 . 1 = 10 . O atomu, girenlerde ise
lll. 2 . 64g SO2 = 128 g → 4 . 28 g CO = 112 g azaldı. (Yanlış)
(Y + 7) O atomu vardır. Y + 7 = 10, Y = 3
(Cevap A)
(Cevap A) 6. Mol sayısı
4
3 Y2
2 Z
1 X2
Zaman
3. 1. Ca(k) + 2HCI(suda) → CaCI2 (suda) + H2(g)
Gaz fazında gerçekleşen bir tepkimede maddelerin mol
2. N2(g) + 2O2(g) + ısı → 2NO2(g)
sayılarının zamanla değişimi grafikteki gibidir.
3. CaO(k) + H2O(s) → Ca(OH)2(suda) 45
Buna göre,
Yukarıda verilen tepkimeler ile ilgili,
I. Tepkime tam verimle gerçekleştirilmiştir.
I. 1. tepkime heterojen fazda gerçekleşmiştir.
II. Tepkime denklemi,
II. 2. tepkime gerçekleşirken ortamın sıcaklığı artar.
3X2 + Y2 → 2Z şeklindedir.
III. 3. tepkimede katı kütlesi zamanla azalır.
III. Z'nin formülü XY3'tür.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur?
l. 1. de farklı fiziksel haller var, heterojen (Doğru) l. X2 ve Y2 arttı. Tam verim değil (Yanlış)
ll. 2. de ısı alandır. Ortam soğur. (Yanlış) ll. 4 – 1 = 3 mol X2, 4 – 3 = 1 mol Y2 harcandı. 2 mol Z oluştu. (Doğru)
lll. 3. de girenlerdeki katılar harcanır. (Doğru) lll. Z = X3Y'dir. (Yanlış)
(Cevap D) (Cevap B)
Test 01
04 1. D 2. A 3. D 4. A 5. A 6. B 7. D 8. D 9. B 10. C 11. C 12. C
7. 10. Mol sayısı

1
H2O(g)
N2(g) H2(g) 0,9
CO2(g)
0,6
Sürtünmesiz pistonlu kaptaki N2(g) üzerine bir miktar H2(g) 0,3

O2(g)
gönderilerek gerçekleştirilen, 0,1
X(g)
N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) + ısı tepkimesi ile ilgili, Zaman
0
I. Homojen fazda gerçekleşen bir tepkimedir.
Bir tepkimede yer alan maddelerin mol sayılarının zamanla
II. Kaptaki gaz basıncı zamanla azalır. değişimi grafikteki gibidir.
III. Ekzotermik bir tepkimedir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
yargılarından hangileri doğrudur? A) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) Homojen bir tepkimedir.
D) I ve III E) I, II ve III C) X'in formülü C2H6'dır.

l. Hepsi gaz (homojen) (Doğru)
D) 2 mol X tepkimeye girerse 10 mol ürün oluşur.
ll. Sürtünmesiz pistonlu kapta basınç sabittir. (Yanlış)
lll. Isı verendir. (Doğru)

E) Zamanla molekül sayısı artmıştır.
0,3 – O = 0,3X, 1 – 0,1 = 0,9O2 / 0,6CO2 ve 0,9H2O. (Harcanan ve oluşan maddelerin mol
(Cevap D)
sayıları) Tam sayıya çevirirsek.
3X + 9O2 → 6CO2 + 9H2O denkleminden
8. Mol sayısı X = C2H6O'dur.
5 (Cevap C)
X(g) 11. X2 + 3Y2 → 2Z
3
denklemine göre eşit kütleli X2 ve Y2 elementlerinin
Y(g)
Zaman tepkimesinden artan madde Y2'dir.
0
Buna göre,
Kapalı bir kapta gerçekleşen tepkimenin mol sayısı - zaman
grafiği yukarıdaki gibidir. I. Mol kütleleri arasındaki ilişki Z > X > Y'dir.
Buna göre, II. Z'nin molce %25'i X atomudur.
I. X üç atomlu, Y iki atomlu bir gazdır. III. X'in atom kütlesi Y'ninkinin 3 katıdır.
II. Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
III. Tepkimede X'in %40'ı harcanmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yargılarından hangileri doğrudur? D) I ve III E) I, II ve III

Artan Y2 olduğuna göre X2'nin 1 molü Y2'nin 3 molünden bile büyüktür.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 2 mol Z ise 1 mol Y2 = 2 mol Y'den büyüktür.
Z = XY3 molce %25'i X (Doğru)
(Cevap C)
5 – 3 = 2 mol X 3molY
l. 2X → 3Y ise X; 2, Y; 3 atomlu (Doğru)

12. 21,6 gram X ile 64 gram Y2O3'ün artansız
ll. X'den arttı. Tam verim değil. (Yanlış)
2 2X + Y2O3 → X2O3 + 2Y
lll. . 100 = 40 % (Doğru)
5
(Cevap D)
46 tepkimesinin sonucu 44,8 gram Y elde ediliyor.
9. Aynı koşullardaki eşit hacimli N2, H2 ve O2 gazları
Buna göre X ve Y elementlerinin atom kütleleri hangi
arasında gerçekleşen aşağıdaki tepkimelerden
seçenekte doğru verilmiştir? (O=16)
hangisinde artan gaz hacmi en fazladır?
A) N2 + O2 → 2NO X Y
A) 20 40
B) N2 + 3H2 → 2NH3
B) 24 56
C) 2N2 + SO2 → 2N2O5
C) 27 56
D) 2N2 + 3O2 → 2N2O3 D) 32 64
E) 2H2 + O2 → 2H2O E) 27 40
Katsayıları arasındaki fark en fazla olanı 21,6 + 64 = mX2O3 + 44,8'den mX2O3 = 40,8 g
B) N2 + 3H2 → 'dir. 21,6 44,8 X 21,6 27
nX = nY ise = ise = =
(Cevap B) X Y Y 44,8 56
(Cevap C)
Tepkime Çeşitleri - 1
BÖLÜM 02 Test 05
1. 2Ca(k) + O2(g) → 2CaO(k) 4. I. H2(g) → 2H. (g)
tepkimesi ile ilgili, II. Na(g) → Na+(g) + e−

1
I. Yanma tepkimesidir. III. H2O(s) → H2(g) + O
2 2(g)
II. Heterojen bir tepkimedir. IV. C(k) + O2(g) → CO2(g)
III. Bazik bir oksit oluşur. Yukarıdaki tepkimelerden hangileri endotermiktir?
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) I ve IV C) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III E) II, III ve IV

l. Bağ kopması (H – H arası) endotermik
ll. e– koparılması ısı gerektirir endotermik
l. O2 ile yanma gerçekleşir. (Doğru)
lll. Bileşiklerin elementlerine ayrışması endotermik
ll. Katı ve gaz heterojen. (Doğru)
lV. Yanma – ekzotermik
lll. CaO (metal oksit) bazik oksittir. (Doğru)
(Cevap D)
(Cevap E)
5. Bir X maddesinin yanma ürünleri H2O ve NO2'dir.

Buna göre X maddesi ile ilgili,
I. Saf maddedir.
II. Karışımdır.
III. Bileşiminde oksijen vardır.
2. H2SO4(suda) + 2XOH(suda) → X2SO4(suda) + 2H2O(s) yargılarından hangileri doğru olabilir?
Yukarıda denklemi verilen tepkime ile ilgili, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
I. Nötrleşme tepkimesidir. D) I ve III E) I, II ve III

X'in yapısında N ve H elementleri kesinlikle vardır. O elementi de olabilir. Karışım yada saf
II. X, toprak alkali metaldir. madde olduğu hakkında yeterli bilgi yoktur.
III. Elektron alış-verişi yoluyla gerçekleşir. (Cevap E)
6. Zn(k) NaOH(k) Na(k)
l. Asit + Baz → Tuz + su (Nötrleşme) (Doğru)
ll. X+OH–, X+1 yüklüdür. Alkali metal olabilir. (Yanlış)
lll. Nötrleşme tepkimeleri katyon – anyon yerdeğiştirme tepkimesidir. (Yanlış)
HCI(suda) H2SO4(suda) H2O(s)
(Cevap A)
1 2 3
Yukarıdaki şekillerde verilen kaplarda bulunan maddelere

üzerlerinde belirtilen maddeler eklendiğinde,
• 1. ve 3. kapta H2 gazı açığa çıkmaktadır.
• 2. kaptaki çözeltinin zamanla pH değeri artmaktadır.

3. Aşağıda denklemi verilen tepkimelerden hangisinin türü değişimleri gerçekleşmektedir. 47
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
Tepkime Denklemi Türü
A) 1. kapta zamanla H+ iyonu sayısı azalır.
A) CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g) Analiz
B) 2. kapta nötrleşme tepkimesi gerçekleşmiştir.
B) CS2(g) + 3O2(g) → CO2(g) + 2SO2(g) Yanma
C) 1. ve 3. kaplarda gerçekleşen tepkimenin türü
C) MgO(k) + 2HCI(suda) → MgCI2(k) + H2O(s) Nötrleşme redokstur.
D) Fe2O3(k) + 3CO(g) → 2Fe(k) + 3CO2(g) Redoks D) 2. kapta zamanla SO42− iyonu sayısı azalır.
Çözünme -
E) NH3(g) + HCI(g) → NH4CI(k) E) Her üç kapta da zamanla pH değeri artar.
çökelme
E) Asit – baz tepkimesidir. 2. kapta nötrleşme tepkimesi olur. H2SO4 + 2NaOH → Na2SO4 + 2H2O
(Cevap E) SO4–2 iyonu sayısı değişmez.

(Cevap D)
Test 05 1. E 2. A 3. E 4. D 5. E 6. D 7. E 8. A 9. A 10. B 11. C
7. H2(g) + CI2(g) → 2HCI(g) + ısı 10.

Yukarıdaki denklemi verilen tepkime sabit hacimli ve ısıca HCI(suda) HNO3(suda) KOH(suda)
yalıtılmış bir kapta gerçekleşmektedir.
Buna göre, 1 2 3
I. Sentez tepkimesidir. X, Y ve Z metallerinin 1,2 ve 3 nolu kaplardaki çözeltilerle
etkileşimi ile ilgili;
II. Gazların ortalama kinetik enerjisi zamanla artar.
• Z yalnızca 3. kaptaki çözelti ile tepkimeye girmiyor.
III. Kaptaki gaz yoğunluğu değişmez.
• X üç kaptaki çözeltilerin her birisi ile tepkimeye giriyor.
• Y yalnızca 2. kaptaki çözeltiyle tepkimeye giriyor.
l. Bileşik oluşumu sentezdir. (Doğru) Buna göre X, Y ve Z metalleri ile ilgili aşağıdakilerden
ll. Açığa çıkan ısı, sıcaklığı artırır. (Doğru) hangisi yanlıştır?
lll. Hacim sabit, kütle korunur. özkütle değişmez. (Doğru)
A) X'in HCI(suda) ile tepkimesi sonucu H2 gazı açığa çıkar.
(Cevap E)
B) Y'nin HNO3(suda) ile tepkimesinde H+ iyonları indirgenir.
C) Z'nin elektron verme isteği H2'ninkinden fazladır.
D) X amfoter metal, Y ise soymetaldir.
E) Y ve Z'nin 2. kaptaki çözeltiyle gerçekleştirdiği tepkimeler

redoks tepkimesidir.
8. Aşağıda denklemleri verilen tepkimelerden hangilerinin X: Amfoter'dir. (Hem asitle, hem baz ile tepkime veriyor.)
türü karşısında yanlış belirtilmiştir? Y: Yarısoy metal (Cu,Hg, Ag)
Tepkime Denklemi Türü Z: Aktif metaldir.
B) Y + HNO3 tepkimesi sonucu H2O oluşur. H+ iyonları yükünü korur.

A) Na(k) + H2O(s) → NaOH(suda) + 1 H2(g) Asit - Baz (Cevap B)
2
Yer
B) 2NaBr(suda) + CI2(g) → 2NaCI(suda) + Br2(s)
değiştirme
Ca(k) + 2HNO3(suda) →
C) Redoks
Ca(NO3)2(suda) + H2(g)
Pb(NO3)2(suda) + 2KBr(suda) → Çözünme -
D)
PbBr2(k) + 2KNO3(suda) çökelme
E) CH3OH(s) + 3 O2(g) → CO2(g) + 2H2O(s) Yanma

2
A) Bir yer değiştirme tepkimesidir. (Alkali metallerin suda çözünmesi) 11. X, Y ve Z elementlerinin oksitleri olan XO, Y2O, YO2 ve Z2O3
(Cevap A) ile ilgili,
• HCI(suda) ile tepkimeye girebilenler: XO ve Z2O3'tür.
• H2O ile tepkimeye girebilenler: XO ve YO2'dir.
• NaOH(suda) ile tepkimeye girebilenler: YO2 ve Z2O3'tür.
9. Ca2+(suda) + 2X(suda) → CaCO3(k) + CO2(g) + H2O(s)
48 Buna göre X, Y ve Z elementleri aşağıdakilerden
Yukarıda denklemi verilen tepkime ile ilgili, hangisinde doğru verilmiştir?
I. Heterojen bir tepkimedir.
X Y Z
II. X, HCO3'tür. A) Na S Ca
III. Redoks tepkimesidir. B) Ca Na Al
yargılarından hangileri doğrudur? C) Mg N Al
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Mg S Zn
D) II ve III E) I, II ve III E) Ca N Zn
l. Farklı fiziksel haller var, heterojen tepkimedir. (Doğru) XO: Metal oksit, Z2O3: Amfoter oksit YO2: Ametal oksit
ll. X: HCO3–'dir. (Yanlış) (Cevap C)
lll. Yükseltgenme basamağı değişen element yoktur. Redoks değildir. (Yanlış)

(Cevap A)
Tepkime Çeşitleri - 2
BÖLÜM 02 Test 06
1. Aşağıda denklemleri verilen tepkimelerden hangisinin 4. Bir bileşiğin HBr ile tepkimesinden MgBr2, CO2 ve H2O
türü karşısında yanlış belirtilmiştir? oluşuyor ise bu bileşiğin yapısında,
Tepkime Denklemi Tepkime Türü I. Mg
A) C(k) + O2(g) → CO2(g) Sentez II. O
B) NH3(g) + HCI(g) → NH4CI(k) Redoks III. C
3 IV. H
C) KCIO3(k) → KCI(k) + O2(g) Analiz
2 yukarıdaki elementlerden hangisi kesinlikle bulunur?
D) Pb2+(suda) + 2I−(suda) → PbI2(k) Çökelme
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
E) 4Fe(k) + 3O2(g) → 2Fe2O3(k) Yanma
D) I, II ve III E) II, III ve IV
B) Asit + Baz tepkimesidir. Asit – baz tepkimelerinde yükseltgenme basamakları X + HBr → MgBr2 + CO2 + H2O ise X'in yapısında Mg, C ve O elementleri kesinlikle

değişmez. Redoks değildir. bulunur.
(Cevap B) (Cevap D)
5. Elektron verme eğilimi H2'den düşük olan metallere

soymetaller denir.
Buna göre aşağıdaki tepkimelerden hangisinin

2. m H2SO4 + n Al(OH)3 → X + 6H2O
gerçekleşmesi beklenmez?
Yukarıdaki denkleştirilmiş tepkime ile ilgili,
A) Na(k) + H2O(s) →
I. Nötrleşme tepkimesidir.
B) Zn(k) + KOH(suda) →
II. m=3 ve n=2'dir.
C) Hg(s) + HNO3(suda) →
III. X bileşiği Al2(SO4)3'tür.
D) Au(k) + H2SO4(suda) →
E) Ca(k) + HCI(suda) →
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Au(altın) soy metaldir. Elekktron verme eğilimi H2'den düşüktür. Au + H2SO4 →
tepkimesi gerçekleşmez.
(Cevap D)
l. Nötrleşme (Asit - baz) tepkimesi (Doğru)
ll. X tuzu asitin anyonu SO42– ile bazın katyonu Al3+ arasında oluşan Al2(SO4)3'tür. O
halde m = 3, n = 2 dir. (Doğru)
lll. Al2(sO4)3 (Doğru)
(Cevap E)
6. I. CO
II. He
III. SO2
IV. CaO
3. Isıca yalıtılmış sabit basınçlı kaplarda gerçekleştirilen, Yukarıdaki maddelerin birbirleri ve O2 gazı ile etkileşimleri ile 49
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
I. H2(g) + CI2(g) → 2HCI(g)
A) He gazı O2'ye karşı asaldır.
II. PCI3(g) + CI2(g) → PCI5(g)
B) Bazik özellikteki CaO, asidik özellikteki SO3 ile tepkimeye
III. Ca(OH)2(suda) + CO2(g) → CaCO3(k) + H2O(s)
girer.
yukarıdaki tepkimelerden hangilerinde zamanla kap
C) CO ile CaO arasında CO + CaO → CaCO2 tepkimesi
hacmi kesinlikle artar?
gerçekleşir.
D) CO ve SO2 birbirlerine karşı asaldırlar.
E) SO2 ile O2'nin tepkimesi sonucu oluşan SO3 yanmaz.
l. Sentezdir. Ekzotermik. Gaz mol sayısı değişmez ancak açığa çıkan ısı, sıcaklığı ve basıncı
CO: Nötr oksittir. Bazik oksit olan CaO ile tepkime vermez.
atrırır. (Kesin)
(Cevap C)
(Cevap A)
Test 06 1. B 2. E 3. A 4. D 5. D 6. C 7. C 8. D 9. A 10. B 11. D 12. A
7. Zn(k) Ca(k) Cu(k) 10. H2S(s) NaOH(suda) HNO3(suda)
H2SO4(suda) KOH(suda) HCI(suda)
I. II. III. X(k) Y(k) Z(k)
Yukarıdaki kaplarda bulunan çözeltilere üzerlerinde belirtilen 1. kap 2. kap 3. kap

metaller ekleniyor. Yukarıdaki kaplarda bulunan X, Y ve Z saf katılarına
üzerlerinde belirtilen maddeler ilave edildiğinde her üç kapta
Buna göre hangi kaplarda zamanla gaz çıkışı gözlenmez?
da gaz çıkışı gözleniyor.
Buna göre,
I. Üç kapta da aynı gaz açığa çıkar.
Zn: Amfoterdir. Asit ve bazla H2 gazı açığa çıkarır.
ll. Ca: Aktif metaldir. Bazlarla reaksiyon vermez. II. X, Y ve Z metal ise her üç kapta da redoks tepkimesi
lll. Cu: Yarı soy metaldir. Oksijensiz asitlerle tepkime vermez. gerçekleşir.
(Cevap C)
III. Üçüncü kapta açığa çıkan gaz asidik oksittir.
8. I. CI2 + SO2 → SO3 + CI− A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
II. Fe3+ + I− → Fe2+ + I2 D) I ve III E) I, II ve III

l. X bir metal ise H2, CaCO3 ise CO2 Z bir metal ise H2 veya NO2, CaO3 ise CO2 (Kesin değil)
III. MnO−4 + NH3 → MnO2 + NO−3
ll. Metaller yükseltgenerek tepkimeye girer. (Kesin)
Yukarıdaki denkleştirilmemiş redoks tepkimelerinin lll. H2 ya da NO2 yada CO2 (Kesin değil)
her birisindeki indirgen ve yükseltgen özellik gösteren (Cevap B)
maddeler ile ilgili,
İndirgen Yükseltgen
I. SO2 CI2 11. 2 Cr(OH)3 + 3X + 4OH− → 2CrO42− + 3CI− +5H2O
II. Fe3+ I− denkleştirilmiş redoks tepkimesi ile ilgili aşağıdaki
III. MnO−4 NH3 yargılardan hangisi yanlıştır?
yukarıdakilerden hangileri yanlıştır? A) Cr(OH)3 indirgen özellik gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) X, CIO− dir.
D) II ve III E) I, II ve III C) CrO42− deki Cr'nin yükseltgenme basamağı +6'dır.

İndirgen: Yükseltgenen, Yükseltgen: İndirgenen ll. de Fe3+ indirgenmiştir. (Yükseltgen) lll. –
D) 1 mol X 2 mol elektron vererek CI ye indirgenir.
de MnO4– deki Mn+7, Mn+4 e indirgenmiştir. (Yükseltgen)
(Cevap D) E) Tepkime bazik ortamda gerçekleşmiştir.
Yük ve atom denkliği sağlanır ise X ClO– dir.
+1
–
D) 3ClO–2 → 3Cl– ise 1 mol Cl+ → 1 mol Cl–
9. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinin yükseltgen ve
+1 → –1'e 2 mol e– almıştır. Vermemiştir.
yükseltgenme ürünü maddeleri yanlış verilmiştir?
(Cevap D)
Yükseltgenme
Tepkime Denklemi Yükseltgen
ürünü
Sb2S3 + NO−3 → Sb2O5 +
50 A) Sb2S3 NO2
SO42− + NO2
KOH + CI2 → KCIO3 + 12. I. KOH + CI2 → KCIO3 + KCI + H2O
B) CI2 KCIO3
KCI + H2O
II. Sb2S3 + NO−3 → Sb2O5 + SO42− + NO2
FeS + NO−3 → NO +
C) NO−3 SO42− III. CaCO3 + HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O
SO42− + Fe2+
Cr2O72− + SO32− → Cr3+ Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinde aynı madde hem
D) Cr2O72− SO42−
+ SO42− indirgen hem de yükseltgen özellik gösterir?
C + HNO3 → CO2 + NO2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) HNO3 CO2
+ H2O
Yükseltgen: İndirgenen (e– alan) l. de Cl2– → Cl+5 ve Cl– hem yükseltgendi hem indirgendi.
A) Sb2+3S3–2 → Sb+5 ve S+6 (yükseltgenmiştir.) indirgendir. (Cevap A)
(Cevap A)
Tepkime Problemleri BÖLÜM 02 Test 07
1. 2XOH + H2SO4 → X2SO4 + 2H2O 5. Kapalı bir kapta bulunan bir miktar NH3 gazının %25 verimle,
Yukarıdaki tepkime denklemine göre 28 gram XOH 2NH3(g) → N2(g) + 3H2(g) tepkimesine göre ayrışması
bileşiğinin yeterince H2SO4 ile tepkimesi sonucu 9 gram sonucu kapta 0,6 gram H2 gazının bulunduğu belirleniyor.
H2O oluştuğuna göre, X elementinin atom kütlesi kaçtır?
Buna göre tepkime sonunda kaptaki N2 ve NH3 gazlarının
(H = 1, O = 16, S = 32) mol sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
A) 23 B) 24 C) 39 D) 40 E) 64 verilmiştir? (H = 1)
9 N2 NH3
nH2O = = 0,5 mol H2O oluşur.
18 A) 0,1 0,2
2 XOH → 2H2O ise
B) 0,3 0,6
0,5 mol XOH 28 g
C) 0,1 0,6
1 mol XOH 56 g ise x + 16 + 1 = 56
D) 0,3 0,8
x = 39
(Cevap C) E) 0,2 0,4
0,6
2. KCIO3(k) → KCI(k) + 3 O2(g) nH2 = = 0,3 mol H2 oluşmuştur.
2 2
H2(g) + 1 O2(g) → H2O(s) 2NH3 → N2 + 3H2

2
–0,2 0,1 0,3
Yukarıdaki zincirleme reaksiyonlara göre 54 gram H2O
elde etmek için kaç mol KCIO3 harcanmalıdır? % 25'i 0,2 mol ise artan % 75'i 0,6 mol NH3'tür.
(Cevap C)
(H = 1, O = 16)
A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 4
6. C2H6 ve C4H8 'den oluşan 0,6 mollük gaz karışımı tamamen
54 yakıldığında 36 g H2O oluşuyor.
nH2O = = 3 mol H2O için 1,5 mol O2 ilk tepkimede 1,5 mol O2 oluşması için 1 mol
18
KClO3 harcanır. Buna göre,
(Cevap A) I. Başlangıçtaki karışımın molce 1 ' ü C4H8'dir.
3
II. Tepkime sonucu 0,8 mol CO2 gazı açığa çıkar.
III. Karışımın yanması için harcanan hava 13 mol'dür.
3. Eşit kütleli C ve O2 elementlerinin, (H = 1, O = 16, Havanın hacimce 1 'i O2'dir.)
5
C(k) + O2(g) → CO2(g) + 94 kkal
denklemine göre reaksiyona girmesi sonucu en fazla
18,8 kkal enerji açığa çıktığına göre, hangi maddeden kaç 36
nH2O = = 2 mol H2O
gram artar? (C=12, O=16) 18
C2H6 + 7/2O2 → 2CO2 + 3H2O
A) 4g C B) 4g O2 C) 8g C
x mol 3,5x 2x 3x
D) 8g O2 E) 16g C
C4H8 + 6O2 → 4CO2 + 4H2O
18,8
enerji oranından 0,2 mol C ve 0,2 mol O2 harcanmıştır.
94 ymol 6y mol 4y mol 4y mol
0,2 mol C(12) = 0,2 . 12 = 2,4 g ve 0,2 mol O2(32) = 6,4 g'dır. 6,4 – 2,4 = 4 gram C artar. x + y = 0,6 ise x = 0,4 ve y = 0,2'dir. l. ve lll. öncüller doğrudur.
(Cevap A) 3x + 4y = 2 (Cevap D)
7. CaC2(k) + 2H2O(s) → Ca(OH)2(suda) + C2H2(g)
Yukarıdaki denkleme göre 16g CaC2 ve 18g H2O tam verimle

reaksiyona giriyor. 51
4. Eşit mol sayılı reaktiflerle tam verimle gerçekleştirilen
aşağıdaki tepkimelerden hangisinde artan maddenin mol Bu tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
sayısı oluşan maddelerin mol sayısına eşittir? yanlıştır? (H=1, O=16, C=12, Ca=40)
A) N2(g) + 2O2(g) → 2NO2(g) A) 0,5 mol H2O harcanmıştır.
B) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g) B) Sınırlayıcı madde CaC2'dir.
C) N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) C) Oluşan C2H2 gazı N.K'da 5,6 L hacim kaplar.
D) 0,25 mol CaC2 tepkimeye girmemiştir.
D) C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g)+ 4H2O(g)
E) Tepkime sonucu kaptaki katı kütlesi azalır.
E) CO(g) + CI2(g) → COCI2(g)
16 18
C) 3'er mol X2 ve H2'nin tepkimesinden 2 mol N2 artar ve 2 mol NH3 oluşur. nCaC2 = = 0,25 mol . nH2O = = 1 mol
64 18
(Cevap C) D) 0,25 mol CaC2 ile 0,5 mol H2O tepkimeye girer. 1 – 0,5 = 0,5 mol H2O artar.
(Cevap D)
Test 07 1. C 2. A 3. A 4. C 5. C 6. D 7. D 8. D 9. B 10. B 11. D 12. A
8. 0,4 mol C2H4 ve 0,6 mol O2 gazları %25 verimle, 10. Ca, Al ve Cu 'dan oluşan alaşımdaki metallerin mol sayıları
arasındaki oranlar,
C2H4(g) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 2H2O(g)
n Ca 3 n Al 4
= ve = 'tür.
tepkimesini gerçekleştiriyor. n Al 2 n Cu 3
Buna göre, Bu alaşımın yeterli miktardaki derişik H2SO4 çözeltisi ile
artansız tepkimesi sonucu NK'da 33,6 litre gaz karışımı elde
I. 0,4 mol H2O oluşur.
ediliyor.
II. 0,35 mol C2H4 artar. Buna göre, alaşımı oluşturan metallerin mol sayıları hangi
III. Oluşan CO2 gazı N.K'da 2,24 L hacim kaplar. seçenekte doğru verilmiştir?
Ca Al Cu
A) 0,9 0,6 0,45
B) 0,6 0,4 0,3
1C2H4 + 3O2 →
C) 1,2 0,8 0,6
0,4 0,6 D) 1,8 1,2 0,9

= 0,4 ve = 0,2 oranından verim yüzdesinin O2 üzerinde hesaplanacağı anlaşılır.
2 3
E) 6 4 3
25 nCa = 6n mol, nAl = 4n mol, nCu = 3n mol olsun.
0,6 = = 0,15 mol O2 harcanır.
100 (6n mol H2) (6n mol H2) (3n mol SO2)
0,4 0,6 33,6
6n + 6n + 3n = 15n = 1,5 mol = 15n ise n = 0,1
C2H4 + 3O2 → 2CO2 + 2H2O 22,4 (Cevap B)
–0,05 –0,15 +0,1 +0,1 11.
(NK'da 2,24 L) 4,8 g M
ll. ve lll. öncüller doğrudur. O2(g)
(Cevap D)
40 g X(k)
Piston
Şekildeki M musluğu açılarak piston yardımıyla 1. kaptaki O2
gazının tamamı 2. kaba aktarıldığında, X metalinin

% 28'i oksitlenerek 44,8 gramlık X2O3 ve X katı karışımı elde
ediliyor.
Buna göre X'in atom kütlesi kaçtır? (O = 16)
A) 24 B) 39 C) 40 D) 56 E) 64
9. Eşit kütleli S ve O2 gazlarının sabit hacimli kapalı bir kapta 4,8
O2'nin tamamı tepkimeye, girmiştir. = 0,15 mol
tam verimle gerçekleşen tepkimesi sonucu SO3 gazı 32 28
4x + 3O2 → 2X2O3 0,2 mol X 40 . gram
oluşmaktadır. 100
0,2 mol 0,15 mol 1 mol X 56 g
Bu tepkime ile ilgili çizilen, (Cevap D)
Kütle Mol sayısı 12. I. Ca + HNO3 →

6m 3n
II. Na + H2O →
5m SO3 2n SO3
III. Al + KOH →
m S n S
O2 O2 Yukarıdaki tepkimelerde harcanan HNO3, H2O ve KOH
0 Zaman 0
I II Zaman maddelerinin mol sayıları birbirine eşittir.
Buna göre,
SO3 kütlesi
6m I. Harcanan Ca, Na ve Al'nin molleri arasındaki ilişki
52 nNa > nCa > nAl şeklindedir.
3m II. Tepkimede açığa çıkan H2 gazlarının kütleleri
arasındaki ilişki ll > l = lll şeklindedir.
0 2m 4m 6m Harcanan S
kütlesi III. Harcanan Ca, Na ve Al'nin kütleleri birbirine eşittir.
III yargılarından hangileri doğrudur?
grafiklerinden hangileri doğrudur? (S = 32, O = 16) (Na = 23, Al = 27, Ca = 40)

l. Ca + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + H2
2 2
1S + 3/2O2 → 1SO3 = ll. Na + H2O → NaOH + 1/2H2
nO2 3
32 gram 48 gram lll. Al + 3KOH → K3AlO3 + 3/2H2
mS 32 2
= = HNO3, H2O ve KOH eşit mol alınırsa l (Doğru)
mO2 48 3
(Cevap B) (Cevap A)
1. Normal koşullardaki kütleleri eşit olan CaO(k) ve C4H8(g) XY2 kütlesi (g)
4.
için,
27
l. Molekül sayıları
ll. Hacimleri
X kütlesi (g)
lll. Atom sayıları 0 15 25
niceliklerinden hangileri aynıdır? X ve Y2 elementleri arasında gerçekleşen bir tepkimede

reaksiyonda kullanılan X kütlesi ve oluşan XY2 bileşiği kütlesi
(H = 1, C = 12, O = 16, Ca = 40)
arasındaki grafik yukarıdaki gibidir.
Bu grafiğe göre,
D) l ve lll E) l, ll ve lll
m
CaO = 56, C4H8 = 56 n = M is em ve MA değerleri aynıdır. l. Molekül sayıları aynıdır. l. Bileşikteki kütlece birleşme oranı mx = 5 'tür.
A mY 4
(Cevap A)
ll. Eşit kütleli X ve Y2 nin tam verimli tepkimesinde X'in
kütlece % 20'si artar.
lll. 15 g X ve 6 gram Y2'nin artansız tepkimesi sonucu 21

gram XY bileşiği oluşur.
2. Avogadro sayısı kadar atom içeren N2O3 gazı ile ilgili m 15 5
l. 27 – 15 = 12g Y mX = 12 = 4 (Doğru)
Y
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 1
ll. Y'nin 5 'i (% 20'si) artar. (Yanlış)
(N = 14, O = 16) X = 5
lll. 2Y
X 5 5 15
4 ise Y = 2 ve 2 = 6 ise 15 + 6 = 21 g XY (Doğru)
A) 0,4 mol N atomu içerir. (Cevap D)
B) Normal koşullarda 4,48 litre hacim kaplar.
C) 1 mol N2O3 molekülüdür.
D) 15,2 gramdır.
E) 9,6 g O atomu içerir.

C) 0,2 mol N2O3(5) = 0,2 . 5 = 1 mol atom
0,2 mol N2O3 molekülüdür.
(Cevap C)
5. Normal koşullardaki eşit hacimli X2 ve Y2 gazları,

X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g)
denklemine göre tam verimli reaksiyona sokularak, başlangıç

3. Sabit basınçlı bir kapta bulunan eşit mol sayılı X2 ve Y3
koşullarına dönülüyor. 53
gazları,
Buna göre, artan maddenin mol sayısını hesaplamak için,
l. X2(g) + 2Y3(g) → 2XY3(g)
l. Başlangıçtaki X2'nin hacmi
ll. X2(g) + 2 Y3(g) → 2XY(g)
3
ll. Oluşan XY2'nin kütlesi
1
lll. X2(g) + 4 Y3(g) → XY4(g)
2 3 lll. Artan olmaması için kaç mol reaktif gerektiği
tepkimelerinden hangilerini sabit sıcaklıkta tam verimle
bilgilerinden hangileri tek başına yeterlidir?
gerçekleştirirse kap hacmi zamanla artar?
Ürün gaz katsayısı > giren gaz mol katsayısı olmalıdır. ll. sinde nürün(2) > ngiren` 3 j
5 2V 2V
(Cevap B) X2 + 2Y2 → 2XY2 l. ve lll. den hesaplanabilir.

–V –2V +2V
––––––––
V
(Cevap D)
Test 08 1. A 2. C 3. B 4. D 5. D 6. E 7. D 8. D 9. B 10. D 11. B 12. C
6. Formülü bilinmeyen bir X bileşiğinin oksijen ile yakılması 9. Aynı koşullardaki eşit mol sayılı C3H4 ve H2 gazları sabit
tepkimesine ait mol - zaman grafiği aşağıda verilmiştir. basınçlı bir kapta,
Mol sayısı C3H4(g) + 2H2(g) → C3H8(g)

1 denklemine göre tam verimle reaksiyona giriyor.
0,8 H 2O Bu reaksiyonla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
0,6 CO2 A) Zamanla kap hacmi azalır.
B) Sınırlayıcı bileşen C3H4'tür.
0,2 O2 C) Oluşan gaz molekülü sayısı artan gaz molekülü sayısına
eşittir.
X
Zaman
0 D) Gaz özkütlesi artar.
Bu tepkime ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi E) H2 gazının tamamı harcanır.

yanlıştır? C3H4 + 2H2 → C3H8 tam verimde biten H2'dir. Verim H2 üzerinden hesaplanır.

Sınırlayıcı bileşen H2'dir.
A) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir. (Cevap B)
B) Tepkime sonunda kapta 1,6 mol molekül vardır.
C) Sınırlayıcı bileşen X'tir.
D) Zamanla kaptaki molekül sayısı artar. 10. 26 gram Zn metali ile yeterince HNO3 sulu çözeltisi,
E) X'in formülü C3H8O'dur. Zn(k) + 2HNO3(suda) → Zn(NO3)2(suda) + H2(g)
0,2 mol X + 0,8 mol O2 → 0,6 mol CO2 + 0,8 mol H2O
1X + 4O2 → 3CO2 + 4H2O tepkimesini artansız gerçekleştiriyor.
X: C3H8O2
(Cevap E) Buna göre tepkime sonucu açığa çıkan H2 gazının 1 atm,
0°C'deki hacmi kaç L'dir? (Zn = 65)
7. S(k) + O2(g) → SO3(g) A) 22,4 B) 17,92 C) 11,2 D) 8,96 E) 6,72

26
denkleştirilmemiş tepkimesine göre m gram S ve m gram O2 65 = 0, 4 mol Zn harcanırsa 0,4 mol H2 gazı oluşur. Normal koşulda 0,4 . 22,4 = 8,96 L
(Cevap D)
% 60 verimle tepkimeye giriyor.
Buna göre tepkime sonu ile ilgili;
l. S katısının % 40'ı artar.
ll. m g SO3 oluşur.

11. C3H4 ve CS2 gazlarından oluşan 4 mollük gaz karışımının
lll. 0,6 m g O2 harcanır. tamamen yanması sonucu oluşan CO2 gazının hacmi oluşan
yargılarından hangileri doğrudur? (O = 16, S = 32) SO2 gazının hacminin iki katı kadardır.
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll Buna göre karışımın yanması için harcanan O2 gazı kaç
moldür?
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
m 32 2
SO3'te kütlece birleşme oranı m S = 3, 16 = 3 Verim O2 üzerinden hesaplanır.
A) 21 B) 14 C) 10,5 D) 7 E) 3,5
O
m m
2gS + 3gO → 5gSO3 C3H4 + 4O2 → 3CO2 + 2H2O
–x –4x +3x 3x + y mol CO2 ve 2y mol SO2
-0,4m –0,6m m
––––––––––––– CS2 + 3O2 → CO2 + 2CO2 3x + y = 2 . (2y) = 4y
0,6 m 0,4 m ll ve lll doğrudur.
–y –3y +y +2y ise x = y x = 2 ve y = 2
(Cevap D)
4x + 3y = 4 . 2 + 3 . 2 = 14 (Cevap B)
54 12. l. Mg
8. KClO3(k) → KCl(k) + 3 O2(g) ll. Na
2
lll. Al
H2(g) + 1 O2(g) → H2O(s)
2 Yukarıdaki metallerin 1'er mollerinin, 2 mol HCl içeren HCl
98 gram KClO3 katısı ile başlatılan zincir reaksiyonlar sonucu sulu çözeltisi ile ayrı ayrı reaksiyona girmesi sağlanıyor.
10,8 gram H2O oluşuyor. Buna göre açığa çıkan H2 gazların kütlelerinin
karşılaştırılması hangisinde doğru verilmiştir?
Buna göre KClO3 katısının kütlece % kaçı ayrışmıştır? (11Na, 12Mg, 13Al)
(KClO3 = 122,5) A) l > ll > lll B) ll = lll > l C) l = lll > ll
A) 60 B) 50 C) 40 D) 25 E) 20 D) lll > ll > l E) ll > l > lll

10, 8 1 2 1 2
18 = 0, 6 mol H2O için 0,3 mol O2 harcanır. Mg + 2HCl → 1H2
1
Na + HCl → 2 H2
3
Al + 3HCl → 2 H2
1. tepkimede 0,3 mol O2 için 0,2 mol KClO3 harcanır.
98 0, 2 2
–1 –2 1 mol –1 –1 0,5 mol - 3 –2 1 mol
122, 5 = 0, 8 mol ise 0, 8 .100 = 25 'i
l = lll > ll
(Cevap D)
(Cevap C)
TÜMEVARIM - I Test 01
1. I. 12 g C ile 32 g O2 nin tepkimesinden 44 g CO2 eldesi 4. X, Y ve Z elementlerinin temel haldeki elektron dizilimindeki
14 1 son elektronlarının kuantum sayıları aşağıdaki tabloda
II. 7
N + 42a → 189F + H tepkimesi ile 14 N ün 189F'e
1 7 verilmiştir.
dönüşmesi
Açısal momentum Manyetik
C ve O2 elementlerinin CO ve CO2 formülü iki ayrı
III. Baş kuantum
Element kuantum sayısı kuantum
bileşik oluşturması sayısı (n)
() sayısı (m)
Yukarıdakilerden hangileri Dalton atom teorisi ile X: 2 1 +1
açıklanamaz?
Y: 3 0 0
Z: 3 2 -2
l. Sabit oranlar ve kütlenin korunumu yasasıdır. (Açıklanır.) Buna göre X, Y ve Z'nin atom numaralarının karşılaştırılması
ll. Yeni atom türlerinin oluşumu (çekirdek tepkimesi) (Açıklanamaz.) aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
lll. Katlı oranlar yasası. (Açıklanır.) A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Z > Y > X
(Cevap B)
D) Y > Z > X E) Z > X > Y
X: ... 2p Y: ...3s Z: ...3d ile biter. Z > Y > X'tir.
(Cevap C)
2. Aşağıda isimleri verilen bilim insanlarından hangisinin
yaptığı çalışma yanlış verilmiştir? 5. X: 1s2
Y: 1s22s22p2
Bilim insanı Yaptığı Çalışma
Z: 1s22s22p63s2
A) Thomson Elektronun, yük / kütle (e/m) oranının Yukarıda temel hal elektron dağılımları verilen elementler
belirlenmesi ile ilgili,
B) Bohr Bir elektronlu taneciklerde elektronun I. X ile Z aynı grup elementleridir.
yüksek enerjili yörüngeye geçmesi için II. Y ile Z aralarında iyonik bileşik yapar.
gereken enerjinin tespiti III. Değerlik elektron sayıları arasındaki ilişki Y > X = Z
C) De Broglie Elektroliz deneyleri ile atom altı şeklindedir.

parçacıkların varlığının tahmini yargılarından hangileri doğrudur?
D) Millikan Yağ damlacığı deneyi ile elektronun
yükünün ve kütlesinin belirlenmesi
X: 1. periyot 8A, Y: 2. periyot 4A, Z: 3. periyot
E) Rutherford a ışınları deneyi ile atomdaki (ametal) (2A metal)
pozitif (+) taneciklerin çekirdekte l. Yanlış, ll. Metal - ametal (Doğru) lll. Y(4) > X(2) = Z(2) (Doğru)
bulunduğunun belirlenmesi (Cevap D)
C) De Broglie: Kütleli taneciklerin dalga modeline uygunluğunu açıklamıştır.

Elektroliz deneyleri: Faraday
(Cevap C) 6. X
Y Z
R T
3. 11Na atomunun değerlik eletronunun kuantum sayıları

Periyodik sistemde yerleri verilen elementlerin
–
Açısal momentum Manyetik oluşturduğu YX4+, TZ 3 ve RZ 2– iyonlarının birer
Baş kuantum 3
kuantum sayısı kuantum sayısı taneciğindeki toplam elektron sayıları aşağıdakilerin 55
sayısı
() (m) hangisinde doğru verilmiştir?
A) 3 1 0 –
YX4+ TZ 3 RZ 2–
3
B) 3 0 0 A) 10 41 40
B) 11 42 42
C) 2 0 +1
C) 11 41 40
D) 2 1 0 D) 10 42 42
E) 3 0 -1 E) 10 40 42
2 2 6 1 1
11Na: 1s 2s 2p 3s Değerlik elektronu 3s dedir. Başkuantum sayısı (n) = 3 s orbitali = , YX4+ = 7 + 4 – 1 = 10
ve m, = 0'dır. –
TZ3 = 17 + 24 + 1 = 42
(Cevap B) RZ32– = 16 + 24 + 2 = 42
(Cevap D)
Test 01 1. B 2. C 3. B 4. C 5. D 6. D 7. C 8. D 9. B 10. B 11. C 12. B
7. Aşağıda formülleri verilen bileşiklerden hangisinin 10. C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g) + 4H2O(g) denklemine göre
adlandırması yanlış yapılmıştır? 132 gram C3H8 ve 128 g O2 gazının tepkimesi sonucu 4,2

mol ürün oluşuyor.
Formül Adı
Buna göre,
A) K3PO4 Potasyum fosfat
I. Tepkime %20 verimle gerçekleşmiştir.
B) PCI5 Fosfor penta klorür
II. Sınırlayıcı bileşen O2'dir.
C) KMnO4 Potasyum manganat
III. Tam verimle gerçekleşseydi 21 mol ürün oluşurdu.
D) FeN Demir (III) nitrür
yargılarından hangileri doğrudur? (H = 1, C = 12, O = 16)
E) Na2O2 Sodyum peroksit
C) KMnO4: Potasyum permanganat olmalıydı. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Potasyum manganat K2MnO4'tür.
(Cevap C)
1,8 mol CO2 + 2,4 mol H2O = 4,2 mol
132 128
nC3H8 = = 3 mol, nO2 = = 4 mol
44 32
3 mol 0,8 4 mol
3
1C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O
–0,6 –3 1,8 2,4
3
Sınırlayıcı bileşen O2'dir. . 100 = 75 % verim
4
(Cevap B)
8.
R Q M 11. Saf olmayan 42 gram MgCO3 katısının %50 verimle,
X T
MgCO3(k) → MgO(k) + CO2(g) tepkimesine göre
Y Z
parçalanması sonucu oluşan CO2 gazı
CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O

denklemine göre 8 g NaOH ile artansız tepkimeye giriyor.

Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ile ilgili
Buna göre MgCO3 katısının saflık % si nedir?
(H = 1, C = 12, O = 16 , Na = 23, Mg = 24)
A) Z ile R arasında iyonik Z2R3 bileşiği oluşur.
A) 10 B) 20 C) 40 D) 60 E) 80
B) Atom çapı en büyük olanı Y'dir. 8
nNAOH = = 0,2 mol ise 0,1 mol CO2.
40
C) X'in 2. iyonlaşma enerjisi M nin 1. iyonlaşma enerjisinden İlk tepkimede 0,1 mol CO2 oluşması için 0,1 mol MgCO3 = 0,1 . 84 = 8,4 g MgCO3
büyüktür. harcanmıştır. % 50 verim olduğu için karışımda 16,8 g saf MgCO3 vardır.
16,8
D) R - Q bağının polarlığı Z – T bağının polarlığından fazladır. . 100 = 40
42
(Cevap C)
E) Elektron ilgisi en yüksek olanı T'dir.
D) İki atom arasındaki elektronegatiflik farkı arttıkça bağ polarlığı artar.
Z – T arası elektronegatiflik farkı
R – Q arası elektronegatiflik farkından fazladır.
(Cevap D) 12. Fe(k)
Cu(NO3)2(suda)
56

9. 6X, 12Y ve 13T elementlerinin oksitleri olan XO, XO2, YO ve Şekildeki kapta bulunan Cu(NO3)2 sulu çözeltisine Fe çubuk
T2O3 ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? daldırıldığında Fe(k) ile Cu2+ iyonları arasında,
A) XO ve XO2 ametal oksit, YO ve T2O3 metal oksitlerdir. Fe(k) + Cu2+(suda) → Fe3+(suda) + Cu(k)
denkleştirilmemiş redoks tepkimesi gerçekleşiyor.

B) XO ve YO nötr oksit olduğu için su ile tepkime vermezler.
Tepkime sonrası demir çubuğun kütlesinin 16 gram arttığı
C) XO2'nin su ile tepkimesi sonucu asit oluşur.
tespit edildiğine göre reaksiyonda Fe(k) kaç mol elektron
D) T2O3 hem XO2 hem de YO ile tepkime verir. vermiştir? (Fe = 56, Cu = 64)
E) YO nun su ile tepkimesinden Y(OH)2 oluşur. A) 0,6 B) 1,2 C) 2 D) 3 E) 6
6X: C ve 12Y = Mg'dir. Denk tepikimeye göre, 2Fe + 3Cu2+ → 2Fe3+ + 3Cu
(ametal) (metal) mCu – mFe = 3,64 – 2.56 = 80 g ise 6 mol e– vermiştir.
CO nötr oksittir. Su ile tepkime vermez. Ancak MgO bazik oksittir. Su ile tepkime verir. 16
= 0,2 ise 0,2 . 6 = 1,2 mol e– vermiştir.
80
(Cevap B) (Cevap B)
1. Temel hal elektron dizilimi 3s1 ile sonlanan atom ile ilgili, 4. En yüksek başkuantum sayısı (n), 2 olan temel haldeki bir
X atomu ile ilgili,
I. Son orbitalinin baş kuantum sayısı (n) 3'tür.
II. Açısal momentum kuantum sayısı () 1 olan l. Temel enerji düzeyi sayısı 2'dir.
orbitallerinde 6 elektron bulunur. ll. Açısal momentum kuantum sayısı (l) 0 olan
III. 3s orbitalinin sınır yüzey diyagramı, orbitallerindeki elektron sayısı 4'tür.
Z lll. Küresel simetrik elektron dağılımına sahiptir.
yargılarından hangileri kesinlikle hangileri doğrudur?

Y şeklindedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
X
l. n = 2 ise temel enerji düzeyi sayısı 2'dir. (Kesin)
(Cevap A)
l. 3s1 n = 3 (Doğru)
ll. , = 1 P orbitalleridir. 1s22s22p63s1 (Doğru)

lll. Doğru
(Cevap E)
2. 20X, 24Y ve 33Z atomları ile ilgili, 5. Atom numarası 29 olan Cu element atomu ile ilgili
I. En yüksek baş kuantum sayıları (n) aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
II. Açısal momentum kuantum sayısı () 0 olan A) Temel hal elektron dizilimi [18Ar] 4s13d10 şeklindedir.
orbitallerindeki elektron sayıları B) En yüksek baş kuantum sayısı (n) 4'tür.
III. n = 3, l =1 olan orbitallerindeki elektron sayıları

C) En son orbitalindeki elektronların dizilimi
yukarıdaki niceliklerden hangileri aynıdır?
şeklindedir.
D) n +  kuralına göre 4s orbitalinin enerjisi 3d orbitalinin
D) I ve III E) I, II ve III enerjisinden yüksektir.
X: 1s22s22p63s23p64s2 E) 3d orbitalindeki elektronların manyetik kuantum sayıları
Y: 1s22s22p63s23p64s13d5 (m) -2, -1, 0, +1, +2 şeklindedir.
Z: 1s22s22p63s23p64s23d104p3
4s 4 + 0 = 4 ve 3d 3+2=5
l. n = 4 (Aynı); ll. s orbitallerinde e– sayıları farklıdır. lll. 3p orbitallerinde 6'şar e– vardır.
(Aynı) 3d > 4s'tir.
(Cevap D) (Cevap D)
3. 6.
T Q Q
X Y Z T X Y
Z
Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ile ilgili Periyodik sistemde belirtilen yerlerde bulunan X, Y, Z, T 57
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? ve Q elementleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
A) Küresel simetrik özellik gösterenler X, Y ve Q'dur. yanlıştır?
B) Z'nin 2. iyonlaşma enerjisi Y'nin 2. iyonlaşma enerjisinden A) X, hem asitlerle hem de bazlarla tepkimeye girer.
büyüktür. B) Y, elektron ilgisi en yüksek olan elementtir.
C) Z amfoter özellik gösterir. C) Z, bileşiklerinde farklı pozitif (+) yükseltgenme
D) T ve Q nun oksitleri olan TO ve QO asidik özellik gösterir. basamaklarına sahiptir.
E) X ve Y nin Q ile oluşturduğu bileşiklerden X3Q'nun iyonik D) T, su ile tepkimeye girerek H2 gazı açığa çıkarır.
karakteri Y3Q2 nin iyonik karakterinden fazladır.. E) Q'nun 8O ile oluşturduğu Q2O bileşiği asidik oksittir.
D) TO: CO'dur. Nötr oksit
Q: N elementidir. N2O bir nötr oksittir.
QO: NO'dur. Nötr oksit
(Cevap E)
(Cevap D)
Test 02 1. E 2. D 3. D 4. A 5. D 6. E 7. B 8. A 9. C 10. A 11. B
7. X + 5Fe2+ + 8H+ → Mn2+ + 5Fe3+ + 4H2O 10.

He
tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
X
A) Redoks tepkimesidir.
Y
B) X, MnO42– 'dir. Z
2+
C) Yükseltgenen madde Fe 'dir. T
D) X'in yapısındaki Mn'nin yükseltgenme basamağı +7'dir.
Periyodik sistemdeki yerleri yukarıdaki kesitte belirtilen X,
E) 5 mol Fe2+ 5 mol elektron vererek Fe3+ 'e yükseltgenmiştir. Y, Z ve T elementlerinin,
Atom türleri eşitlenir ise; I. Birinci iyonlaşma enerjileri
X: MnO4'tür.
Yükler eşitlenir ise; II. Elektron ilgileri
X + 5 . (+2) + 8 . (+1) = +2 + 5 . (+3) III. Kovalent yarıçapları
X = –1'dir. X: MnO4–'dir.
(Cevap B)
niceliklerinden hangilerinin arasındaki ilişki X > Y > Z > T
şeklindedir?
l. İyonlaşma enerjisi aynı periyotta yukarı yönde artar. (Yanıt)
ll. X: F, Y: Cl'dir. Cl'nin elektron ilgisi F'den fazladır.
8. I. Ca + HNO3 → lll. Kovalent yarıçap aynı grupta aşağı yönde artar.

––––––
(Cevap A)
II. Cu + H2SO4 →
–––––––
III. Na + –––––
H2O →
Normal koşullarda gerçekleştirilen yukarıdaki tepkimelerde altı

çizili olan maddelerin eşit molleri tepkimeye giriyor.
Buna göre, aynı koşullarda tepkimelerde açığa çıkan

gazların hacimleri aşağıdakilerden hangisinde doğru 11. X, Y, Z ve Q elementlerinin özellikleri ve periyodik tablodaki
karşılaştırılmıştır? yerleri ile ilgili bilgiler şöyledir:
(Not: Tepkimelerde açığa çıkan ürünler yazılarak, tepkimeler • X element atomunun son orbitali olan 2p deki tüm
denkleştirilecektir.) orbitalleri yarı doludur.
A) I = II = III B) I > II > III C) II > I = III • Y, X ile aynı periyotta olup bileşiklerinde yalnızca -1
D) I = II > III E) III = II > I yükseltgenme basamağına sahiptir.
Ca + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + H2 • Z, alkali ve toprak alkali metallerle yaptığı bileşiklerde
–2 mol 1 mol -2, -1, – 1 yükseltgenme basamaklarına sahip
2
Cu + 2H2SO4 → CuSO4 + SO2 + 2H2O olabiliyor.
–2 mol 1 mol
Na + H2O → NaOH + 1/2H2 • Q, Y ile aynı grupta olup elektron ilgisi Y'ninkinden
–2 mol 1 mol büyüktür.
l = ll = lll Buna göre X, Y, Z ve Q elementlerinin periyodik
(Cevap A) sistemdeki yerleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
58
A) X Z Q B) X Z Y
Y Q
9. 2N2(g) + 3O2(g) → 2N2O3(g)
C)
Q X Z D)
X Y

denklemine göre 2 mol N2 ve 1,5 mol O2 gazları kapalı bir
kapta reaksiyonu sokuluyor. Y Z Q
Reaksiyon sonucu kapta 2,75 mol gaz bulunduğuna göre

tepkimenin verim % si kaçtır? E) Z X Y
A) 20 B) 40 C) 50 D) 60 E) 75 Q
2 1,5 2 – 2n + 1,5 – 3n + 2n = 2,75
2N2 + 3O2 → 2N2O3 X: s2p3(5A), Y: 9F'dur. (7A)
n = 0,25 mol
–2n –3n Z: 8O'dir. (6A), Q: 17Cl(7A)
–––––––––––––– 1,5 – 3n = 0,75 mol
2 – 2n 1,5 – 3n 0,75 (Cevap B)
. 100 = 50
1,5 (Cevap C)
1. Sabit sıcaklık ve basınçta 50'şer litre X2 ve Y2 gazları tam 5. 1H
verimle tepkimeye girerek X2Y5 gazını oluşturmaktadır. T Q
Tepkime sonunda kaptaki gazların toplam hacmi kaç litre X Z
olur? Y
A) 20 B) 30 C) 50 D) 80 E) 100
2X2 + 5Y2 → 2X2Y5
–20 –50
________ +20
30 0 30 + 20 = 50 Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ile ilgili
(Cevap C) aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
2. 35Br atomu ile ilgili,
A) Y bileşiklerinde yalnızca +2 yükseltgenme basamağına
n  m sahiptir.
I. 4 1 -1
B) Bağ elektronlarına sahip çıkma gücü en fazla olanı T'dir.
II. 3 2 +2
C) X+, T– ve Q nun iyonlaşma enerjileri aynıdır.
III. 2 0 0
D) Z ile Y hem asitlerle hem de bazlarla tepkime verir.
yukarıdaki kuantum sayılarından hangileri mümkündür?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) X'in su ile etkileşimi sonucu oluşan çözeltinin pH'si 7'den
D) I ve III E) I, II ve III büyüktür.
2 2 6 2 6 2 10 5 C) X+, T– ve Q aynı e– dağılımında ancak farklı proton sayılarına sahiptirler. İyonlaşma
35Br: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p
için gereken enerjileri farklıdır.
l. n = 4, , = 1 (4p) m, = –1, 0, +1 (mümkün)
(Cevap C)
ll. n = 3, , = 2 (3d) m, = –2, –1, 0, +1, +2 (mümkün)
lll. n = 2, , = 0 (2s) m, = 0 (mümkün)
(Cevap E)
3. Bir elementin nötr atomunun ilk 15 orbitali tam dolu, son 3

orbitali ise yarı doludur.
6. 7N, 8Ove 16S elementleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan
Bu element ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır?
A) N ie O aynı periyotta, O ile S aynı gruptadır.
A) Küresel simetrik özellik gösterir.
B) Elektron ilgisi en büyük olanı S'dir.
B) Değerlik orbitalleri 4s ve 4p'dir.
C) Atom hacmi en küçük olanı O'dur.
C) Ametaldir.
D) Birinci iyonlaşma enerjisi en fazla olanı N'dir.
D) Atom numarası 33'tür.
E) Elektron bulunduran katman enerji düzeyi sayısı en fazla
E) Isı ve elektrik akımını iletir.
olanı S'dir.
Bir orbital maksimum 2e– alır. B) Elektron ilgisi periyodik sistemde,
15 x 2 + 3x1 = 33 e– yönlerinde artar.
N O
1s22s22p63s23p64s23d104p3 4. periyot 5A, Arsenik (As). Elektron ilgisi en fazla olanı O'dur.
yarımetalidir ısı ve elektrik akımını iletir. C) yarımetaldir. S
(Cevap B)
(Cevap C)
4. Baş grup ametalleri olan X, Y ve Z için aşağıdaki bilgiler

veriliyor.
• Y nin X ile periyodu, Z ile değerlik elektron sayısı 7. XY ve X2Y bileşiklerinden oluşan 0,5 mollük karışımın kütlesi
aynıdır. 52,8 gramdır ve bileşiklerdeki atom sayıları birbirine eşittir.
• Hidrojenli (H) bileşiklerinin asitlik kuvvetleri arasında Karışımdaki Y atomlarının toplam kütlesi 8 gram 59
Z > Y > X ilişkisi vardır. olduğuna göre X ve Y nin atom kütleleri kaçtır?
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin periyodik sistemdeki X Y
dizilişleri aşağıda verilenlerden hangisi olabilir?
A) 40 16
A) B) C)
Y Z X Y Z
B) 64 16
X Z Y X
C) 56 32
D) E)
Y Y X Z D) 64 32
Z X E) 40 32
Y ile X aynı gruptadır. Periyodik cetvelde sağa ve aşağı yönlere gidildikçe asitlik artar. 0,5 mollük karışımda 0,5 mol Y vardır. 0,5 mol Y 8 gram ise 1 mol Y 16 gramdır.
(Cevap B) n mol XY = n . X + 16n | m mol X2Y = 2m . X + 16m | n + m = 0,5 ve n . x + 16n + 2m . x + 16 m
= 52,8 eşitliklerinden X = 64
(Cevap B)
Test 03 1. C 2. E 3. C 4. B 5. C 6. B 7. B 8. D 9. D 10. B 11. D 12. D
8. Mol sayısı 10. 1. CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g)

1
H 2O 2. CO2(g) + H2O(s) → CO(g) + H2(g)
0,8
0,6 CO2 Yukarıdaki zincirleme reaksiyonlar ile ilgili bilgiler şöyledir:
• 1. tepkimede kütlece %80 saflıktaki 50 gram CaCO3

0,2 O2 katısı tam verimle ayrışıyor.
X
0 Zaman • 2. tepkime 1 mol H2O ile %25 verimle gerçekleşiyor.
Kapalı bir kapta X ve O2 ile başlatılan bir tepkimede mol Buna göre, tepkimeler sonucu oluşan H2 gazının N.K. 'daki
sayılarının zamanla değişimi grafikteki gibidir. hacmi kaç L'dir? (C = 12, O = 16, Ca = 40)
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) 1,12 B) 2,24 C) 5,6 D) 11,2 E) 22,4
80 40
A) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir. 50 . = 40 g CaCO3, = 0,4 mol
100 100
1. CaCO3 → CaO + CO2
B) Zamanla kaptaki molekül sayısı artmıştır.
–0,4 +0,4 mol
C) Tepkime denklemi, 0,4 mol 1 mol
2. CO2 + H2O → CO + H2
X + 4O2 → 3CO2 + 4H2O şeklindedir. –0,1 –0,1 +0,1 +0,1
–––––––––––––––––––––––––––––
0,1 . 22,4 = 2,24 L H2
D) X'in formülü C3H8'dir. 25
(tepkimesinde 0,4 . = 0,1 mol CO2 harcanır.)
E) Kaba 0,05 mol X eklenirse tepkime artansız gerçekleşir. 100
(Cevap B)
Tepkimede 0,2 mol X ve 0,8 mol O2 harcanmış, 0,6 mol CO2 ve 0,8 mol H2O oluşmuştur.
11. Periyodik sistemin 3. periyot 2A grubu elementi olan X,
Tepkime denklemi;
X + 402 → 3CO2 + 4H2O'dur. I. X(k) + HCI(suda) →
X = C3H8O2 olmalıydı.
II. X(k) + KOH(suda) →
(Cevap D)
III. X(k) + O2(g) →
yukarıdaki tepkimelerden hangilerini gerçekleştirilebilir?
X bir toprak alkali metalidir. (AKtif metal)
l. Asitlerle tepkime verir. (Yanıt)
nilk = 0,8 + 1,2 = 2 mol nson = 1,6 mol
ll. Bazlarla tepkime vermez.
0,8 1,2
1N2 + 3H2 → 2NH3 lll. Yanma tepkimesi verir. (Yanıt)
–n –3n +2n (Cevap D)
_____________________
0,8–n 1,2–3n
80
2 – 2n = (0,8 + 1,2) .
100
2 – 2n = 1,6 ise n = 0,2 Sınırlayıcı bileşen H2'dir. ll. Öncül Doğrudur. 12. X Y
vilk 4 dilk 5
lll. = ise = (Doğru)
vson 5 dson 4 Q L T R
(Cevap D)
9. Aynı koşullardaki 0,8 mol N2 ve 1,2 mol H2 gazlarının sabit Z
basınçlı bir kapta,
N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
denklemine göre tepkimesi sonucu kaptaki gaz hacmi % 20

Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ile ilgili,
60 azalıyor.
I. X–(g) ve Y(g) den bir elektron koparmak için gereken
Buna göre,
enerjiler birbirine eşittir.
I. Sınırlayıcı bileşen N2'dir.
II. Q, L ve T nin birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki
II. Tepkime %50 verimle gerçekleşmiştir. T > Q > L şeklindedir.
5
katına çıkmıştır.
III. Kaptaki gaz özkütlesi III. Z+, T– ve R'den tanecik yarıçapı en küçük olanı Z+ 'dır.
4
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

l. X– ve Y nin proton sayıları farklıdır. (Yanlış)
ll. T(7A) > Q(2A) > L(3A) (Doğru)
lll. e– sayıları aynıdır Proton sayısı en fazla olanı Z+ dır. (Doğru)
(Cevap D)
1. Cu, Zn ve Ca 'dan oluşan bir alaşımın 50 gramı sırasıyla, 4. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinde altı çizili atomun
I. Yeterince NaOH çözeltisi ile tepkimeye sokuluyor. yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir?
II. Sıcak ve derişik H2SO4 çözeltisi ile tepkimeye (H, Na, Li, K : 1A, C : 4A, Fe : 8B)
sokuluyor.
Yükseltgenme
işlemlerinden geçiriliyor. Bileşik
basamağı
I. işlem sonunda alaşımın kütlesinin 10 gram azaldığı, II. A) CH4 –1
işlem sonunda normal koşullarda 8,96 litre SO2 gazı oluştuğu
B) Na2O2 –1
belirleniyor.
C) KH –1
Buna göre, alaşımdaki Ca'nın kütlece %si nedir?
(Ca = 40, Cu = 64, Zn = 65) D) Li2O –2
A) 80 B) 64 C) 57,6 D) 44,4 E) 28,8 E) Fe2O3 –2

l. İşlemde yalnızca amfoter olan Zn tepkimeye girer. (Zn 10 gramdır.) A) H: Metaller ile –1, ametaller ile +1 değerlik alır.
ll. İşlemde Cu + H2SO4 → tepkimesinden CH4'te H'ın yükseltgenme basamağı +1 olmalıydı.
8,96
= 0,4 mol SO2 açığa çıkar. Cu 0,4 moldür. 0,4 . 64 = 25,6 gram Cu (Cevap A)
22,4
14,4
50 – 10 – 25,6 = 14,4 gram Ca . 100 = 28,8
50
(Cevap E)
5. Bileşik Adı
I. PbO2 Kurşun dioksit
2. Modern atom modeli ile ilgili, II. CIF7 Klorheptaflorür
I. Bir enerji düzeyinde bulunabilecek orbital sayısı n2 ile III. Mg(CIO)2 Magnezyum klorat
hesaplanır. IV. ZnC2O4 Çinko(II) okzalat
II. 3. enerji düzeyinde en fazla 18 e– bulunabilir.

III. 4. enerji düzeyinde s, p, d ve f orbitalleri bulunur.
verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve IV E) I, II, III ve IV
D) I ve III E) I, II ve III l. Kurşun (lV) oksit (Yanlış)
l. n2 = maksimum orbital sayısı (Doğru) ll. Klor heptaflorür (Doğru)
ll. 2n2 maksimum e– sayısı = 2 . 32 = 18 e– (Doğru) lll. Magnezyum perklorat (Yanlış)
lll. n = 4'te , = 0,1 2, 3 (s, p, d, f) (Doğru) lV. Çinko okzalat (Yanlış)

(Cevap E)
(Cevap B)
3. 6. Aynı periyottaki X, Y, Z ve T elementleri ile ilgili bilgiler

Z T L şöyledir:
Q
X : Bileşiklerinde farklı pozitif yükseltgenme basamaklarına
Y
sahip olabilen bir metaldir.
X
Y : Bulunduğu periyodun en aktif metalidir.
Z : X ile oluşturduğu bileşikte yükseltgenme basamağı

Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ile ilgili negatiftir.
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
T : Oda koşullarında atomik yapılı bir gazdır. 61
A) Küresel simetrik özellik gösterenleri X, Y, Z, L ve
Q'dur. Buna göre X, Y, Z ve T ile ilgili,
B) XT bileşiğinin iyonik karakteri, Y2T bileşiğinin iyonik I. Atom çapı : X > Z > Y > T
karakterinden fazladır. II. Birinci iyonlaşma enerjisi : T > Z > X > Y
C) Birinci iyonlaşma enerjisi en yüksek olanı L'dir. III. Aynı koşullardaki erime noktası : X > Y > Z > T
D) X ve Y'den metalik bağ kuvveti fazla olanı X'dir. yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri doğrudur?
E) Z ile T arasında oluşan bileşiklerde Z farklı pozitif A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
değerliklere sahip olabilir.
D) Metalik bağ kuvveti metal atomlarının çapı ile ters orantılıdır. X: Geçiş metali (B grubu), Y: 1A, Z: Ametal, T: Soygaz.
Çapları X > Y'dir. Metalik bağ kuvveti Y > X'tir. l. Atom çapı Y > X > Z > T'dir. (Yanlış)
(Cevap D) ll. T > Z > X > Y (Doğru), lll. X > Y > Z > T (Doğru)
(Cevap D)
Test 04 1. E 2. E 3. D 4. A 5. B 6. D 7. C 8. C 9. E 10. A 11. B 12. C
7. Isıca yalıtılmış sabit basınçlı üç ayrı kapta reaksiyon öncesi 10. A gurubu elementi olan X, Y ve Z atomları ile ilgili bilgiler
gaz hacimleri birbirine eşittir. şöyledir:
Kaplardaki tepkimeler artansız sabit sıcaklıkta ● Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olanı X'tir.
gerçekleştiriliyor.
● Atom hacmi en büyük olanı Y'dir.
Buna göre,
Buna göre X, Y ve Z ile ilgili,
I. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
I. Aynı grupta iseler, atom numaraları arasındaki ilişki
II. H2(g) + CI2(g) → 2HCI(g) Y > Z > X şeklindedir.
III. PCI5(g) → PCI3(g) + CI2(g) II. Aynı periyotta iseler grup numarası en büyük olanı Z'dir.
tepkimelerin gerçekleştiği I., II. ve III. kaplardaki hacimler III. Aynı periyotta iseler atom numarası en büyük olanı X'tir.
arasındaki ilişki nasıl olur?
A) VI = VII = VIII B) VI = VII < VIII
C) VI < VII < VIII D) VI > VII > VIII
E) VI = VII > VIII l. Aynı grupta iyonlaşma enerjisi yukarı, atom hacmi aşağı yönde artar. Atom numaraları
Tepkimeler artansız olduğuna göre, katsayıları dikkate alındığında, Y > Z > X'tir. (Kesin)
l. de 4 → 2 (Hacim yarıya düşer.) ll. Aynı periyotta iyonlaşma enerjisi 2A > 3A ve 5A > 6A'dır. (Kesin değil)
ll. de 2 → 2 (Hacim değişmez.) lll. Kesin değil.
lll. de 1 → 2 (Hacim iki katına çıkar.) (Cevap A)
lll > ll > l
(Cevap C) 11. Periyodik sistemin aynı grubunda bulunan X2, Y2 ve Z2

ametalleri ile ilgili bilgiler şöyledir:
● Bulundukları periyodun en elektronegatif elementleridir.

8. X2 ve Y2 gazlarından oluşan 2 mollük karışımın,
● Oda koşullarında X2 ve Z2 gaz halde iken Y2 sıvı

2X2(g) + 3Y2(g) → 2X2Y3(g) haldedir.
denklemine göre reaksiyonu sonucu kaptaki gazların toplam ● X2 ve Z2'nin oluşturduğu X2Z bileşiğinde Z'nin
mol sayısı 1,4 mol oluyor. yükseltgenme basamağı –1'dir.
Bu tepkime ile ilgili, Buna göre, X2, Y2 ve Z2'nin elektron ilgilerinin
I. Tam verimle gerçekleşmiştir. karşılaştırılması hangi seçenekte doğru verilmiştir?
II. Sınırlarıycı bileşen Y2'dir. A) X2 > Y2 > Z2 B) X2 > Z2 > Y2
III. Reaktiflerin molce % 50'si artmıştır. C) Z2 > X2 > Y2 D) Y2 > X2 > Z2
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? E) Z2 > Y2 > X2

X2, Y2 ve Z2 halojendir. (7A), Halojenlerde aşağı yönde erime ve kaynama nokası artar. Y2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
en altta yer alır. Elektron ilgisi en azdır. Z: F, X: Cl ve Y: Br'dir. e– ilgisi en fazla olanı Cl'dir.
D) I ve II E) II ve III (Cevap B)
2
––––––
2X2 + 3Y2 → 2X2Y3
–2n –3n +2n
––––––––
2 – 5n
12. Periyodik sistemin 1A grubunda bulunan X, Y ve Z
2 –5n + 2n = 1,4 ise n = 0,2 mol elementlerinin atom çapları arasındaki ilişki X > Z > Y
2n + 3n = 5n = 5 . 0,2 = 1 mol harcandı. şeklindedir.
62 2 – 1 = 1 mol artar.
Buna göre X, Y ve Z'nin,
(Cevap C)
I. Metalik bağ kuvvetleri
II. Aynı koşullardaki erime noktaları

9. C3H8 ve CH4 gazlarından oluşan karışımın 2,1 molünü
tamamen yakmak için normal koşullarda 672 litre hava III. Oksitlerinin sulu çözeltisindeki bazlığı
gereklidir.
niceliklerinden hangilerinin arasındaki ilişki Y > Z > X
Buna göre karışımdaki C3H8 gazı kaç moldür? şeklindedir?
(Havanın hacimce 1/5'i O2'dir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 1,8 B) 1,5 C) 1 D) 0,8 E) 0,6 D) I ve III E) I, II ve III
672 134,4 Atom çapı ile metalik bağ kuvveti ve erime noktası ters orantılıdır.
= 134,4 L O2, = 6 mol O2
5 22,4
(Cevap C)
C3H8 + SO2 → ve CH4 + 2O2 →
x 5x y 2y
x + y = 2,1 ve 5x + 2y = 6'dan x = 0,6 (Cevap E)
Gazlar / Gazların Genel Özellikleri ve Kinetik Teori - 1
BÖLÜM 03 Test 01
1. Maddenin gaz hali ile iglili, 4. Aşağıda verilen basınç birimleri ile ilgili eşitliklerden
I. Basınç etkisiyle önemli ölçüde sıkıştırılabilir. hangisi yanlıştır?
II. Bulunduğu kabın hacmini alır. A) 1 torr = 1 mmHg
III. Maddenin en düzensiz fiziksel halidir. 1
yargılarından hangileri doğrudur? B) 1 cmHg = atm
76
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) 105 Pa = 1 bar
Gazlar basınç etkisiyle sıkıştırılabilir, bulundukları kabın hacmini alırlar, en düzensiz D) 101325 Pa = 1 atm
fiziksel haldir.
(Cevap E) E) 76 torr = 1 atm
E) 760 torr = 760 mmHg = 1 atm'dir.
(Cevap E)
5. İdeal gazlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi

yanlıştır?
A) Basınç altında önemli ölçüde sıkıştırılabilirler.
B) Moleküller arası çekim kuvvetleri ihmal edilebilecek kadar

küçüktür.
2. Zeplinler, seyahat balonları ve uçan balonlarda bir dönem
C) Kap hacmi yanında birim molekül hacimleri ihmal edilir.
kullanılan H2 gazının yerini He gazının alması He gazının,
I. H2'den hafif olması, D) Düşük sıcaklık ve yüksek basınçta gerçek gazlar ideale
yaklaşır.
II. yanmaya karşı asal olması,
III. genleşme katsayısının büyük olması E) Bulundukları kabın iç çeperleri ve birbirleri ile yaptıkları
çarpışmalardaki enerji kaybı dikkate alınmaz.

özelliklerinden hangileri ile açıklanabilir?
D) Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideale yaklaşırlar.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (Cevap D)
l. H2 daha hafiftir
ll. H2 yanıcı, He ise yanmayan bir gazdır. (Açıklanır.)
lll. Gazların genleşme katsayıları aynıdır.
(Cevap B) 6. 100 212 373
Suyun kaynama
sıcaklığı
B
A 77
0 32 273 Suyun donma
sıcaklığı

X Y Z
Yukarıdaki şekilde suyun donma ve kaynama sıcaklıkları

kullanılarak farklı termometre ölçüleri verilmiştir.
X, Y ve Z termometrelerinin ölçümlerindeki A, 77 ve B
değerleri aynı sıcaklığı gösterdiğine göre A ve B sırasıyla 63
3. I. Moleküller arası çekim kuvveti aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
II. Miktarı
A B
III. Sıcaklığı
A) 27 300
IV. Molekül ağırlığı
B) 25 298
Yukarıdakilerden hangileri bir gazın davranışını etkileyen
C) 23 296
niceliklerdendir?
D) 30 303
A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve IV
E) 57 330
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
Bir gazın davranışını verilenlerden hepsi etkiler. X: Celsius (°C), Y: Fahrenheit (°F) ve Z: Kelvin (K). °F = °C . 1,8 + 32 ve K = °C + 273
(Cevap E)
formülünden A = 25 ve B = 298
(Cevap B)
Test 01 1. E 2. B 3. E 4. E 5. D 6. B 7. D 8. D 9. A 10. C 11. A
7. Molekül sayısı 10. Gazların boşluğa ya da ortama yayılmasına efüzyon birbirleri

T1 içerisinde dağılmalarına difüzyon denir.
A B C D E
X Y

T2
Yukarıdaki eşit bölmeli borunun her iki ucundan aynı anda
T3
gönderilen X ve Y gaz molekülleri ilk kez C noktasında
karşılaşıyor.
Buna göre X ve Y gazlarının molekül kütleleri ve
Molekül hızı (m/s) sıcaklıkları aşağıdakilerden hangisi olamaz?
200 400 600
MAX TX(°C) MAY TY(°C)
Bir gazın üç farklı sıcaklıkta molekül hızı - molekül sayısı
A) 2 0 4 273
grafiği yukarıda verilmiştir.
B) 16 727 4 –23
Buna göre, C) 20 200 80 800
I. Sıcaklık arttıkça moleküllerin ortalama hızları artar. D) 64 127 48 27
II. Sıcaklıkları arasındaki ilişki T1 > T2 > T3 şeklindedir. E) 32 0 64 273

III. T3 sıcaklığındaki moleküllerin ortalama kinetik enerjisi 200+ 273 800+ 273
ϑX = ϑY'dir. !
20 80
en fazladır. (Cevap C)
l. Gazların sıcaklıkları arttıkça ortalama hızları ve kinetik enerjileri artar. (Doğru)
ll. Molekül hızı en fazla olan T3'ün sıcaklığı en fazladır. (Yanlış)
lll. Sıcaklıkları T3 > T2 > T1'dir. Ortalama kinetik enerji sıcaklık ile doğru orantılıdır.
(Doğru)
(Cevap D)
8. Gazların kinetik teorisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan

A) Gaz taneciklerinin her yöne doğru hızlı, sürekli, doğrusal ve
zikzaklı hareketlerine Brown hareketi denir.
11. M1 M2
B) Gaz taneciklerinin birbirlerine ve kap çeperlerine yaptıkları A B K D
X Y
esnek çarpışmalarda sistemdeki taneciklerin toplam
enerjisi değişmez.
C) Gaz tanecikleri arasındaki itme ve çekme kuvveti
önemsizdir.

D) Gaz taneciklerinin kabın her noktasında yaptığı
basınçların toplamı gazın o kaptaki basıncına eşittir. M3
Z
E) Gaz taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri mutlak
sıcaklıkları ile doğru orantılıdır.
D) Gaz taneciklerinin kabın birim yüzeyine yaptığı basınç gazın basıncıdır. Yukarıdaki şekilde eşit bölmelere ayrılmış cam borularla
(Cevap D)
birbirine bağlı üç kapta aynı koşullarda bulunan X, Y ve Z
gazları M1, M2 ve M3 muslukları açılarak aynı anda serbest
9. X, Y ve Z gazlarının T1, T2 ve T3 kelvin sıcaklıklardaki bırakıldıktan t süre sonra Y ve Z ilk kez K noktasına, X ise A
difüzyon hızları ile ilgili, noktasına ulaşıyor.
● X'in T1 sıcaklıktaki difüzyon hızı Y'nin T2 sıcaklıktaki Buna göre,
64 difüzyon hızına eşittir. I. Gazların mol kütleleri arasındaki ilişki X > Y > Z
● Z'nin T3 sıcaklıktaki difüzyon hızı Y'nin T1 sıcaklıktaki şeklindedir.
difüzyon hızının 4 katıdır. II. X ve Z ilk defa 2t süre sonunda karşılaşır.
III. Y moleküllerinin ortalama yayılma hızının 80 m/s olduğu
Buna göre, T1, T2 ve T3 ile ilgili aşağıdaki bağıntılardan ortamda X moleküllerinin ortalama yayılma hızı 160 m/s
hangisi doğrudur? (X = 16, Y = 32, Z = 4) dir.
A) 2T1 = T2 = T3 B) T1 = T2 = T3 yargılarından hangileri doğrudur?
C) 2T1 = T2 = 4T3 D) T1 = 2T2 = 4T3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 2T1 = T2 = 2T3 D) I ve III E) I, II ve III
T1 T2 Gazların yayılma hızı mol kütlelerinin karakökü ile ters orantılıdır.
ϑX = ϑY ise = ise T2 = 2T1
16 32 X → 1 birim, Y → 2 birim Z → 4 birim yol almıştır. ϑZ = 2ϑY = 4ϑX'tir.
(Cevap A)
T3 T1
ϑZ = 4ϑY ise = . 4 ise T3 = 2T1
4 32 (Cevap A)
Gazların Genel Özellikleri ve Kinetik Teori - 2
BÖLÜM 03 Test 02
1. Gazların kinetik teorisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden 4. Kapalı bir kabı dolduran ideal bir gaz ile ilgili,
I. Birim zamanda birim yüzeye çarpan molekül sayısı
A) Gaz molekülleri arasındaki itme ve çekme kuvveti ihmal kabın her noktasında aynıdır.
edilebilecek kadar küçüktür. II. Kap hacmi gazın hacmi kabul edilir.
B) Gaz tanecikleri birbirleriyle esnek çarpışmalar yaparlar. III. Gazın kabın her noktasına yaptığı basınç aynıdır.
C) Sıcaklığı artırılan gazın ortalama kinetik enerjisi artar. yargılarından hangileri doğrudur?
D) Sıcaklığı artırılan gaz moleküllerinin yayılma hızı azalır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Gaz molekülleri ve gaz atomlarının hacmi kap hacmi D) I ve III E) I, II ve III

yanında ihmal edilir. İdeal gazlar ile ilgili seçeneklerde verilen öncüllerin tamamı doğrudur. (Cevap E)
Gazların kinetik teorisine göre sıcaklığı artırılan gazın kinetik enerjisi artar. Dolayısıyla gaz
moleküllerinin yayılma hızı artar. (Cevap D)
5. Gerçek gazlar sıkıştırıldıkça ideallikten sapar ve sıvılaşır.

Günlük hayatta kullandığımız LPG ve LNG basınç ile
sıvılaştırılan gazlara örnek olarak verilebilir.
Buna göre LPG ve LNG ile ilgili;
I. LPG, sıvılaştırılmış petrol gazı, LNG, sıvılaştırılmış

doğal gazdır.
II. LPG ve LNG katı fosil yakıtlara göre çevreye daha az

2. Basınç birimlerinin birbirlerine dönüştürülmesi ile ilgili, zarar verir.
I. 2 atm, 152 cmHg’dır. III. Her ikisi de birer gaz karışımıdır.
II. 1 torr, 76 mmHg’dır. yargılarından hangileri doğrudur?
III. 1,013 bar, 1 atm’dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yukarıdakilerden hangileri doğrudur? D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II LPG : Sıvılaştırılmış petrol gazı (C3H8 ve C4H10 karışımı) ve

LNG : Sıvılaştırılmış doğal gaz (CH4, C2H6, C3H8 ve C4H10 karışımı) birer fosil yakıttırlar.
(Cevap E)
I. 1 atm = 76 cmHg ise 2 atm = 152 cmHg’dir. (Doğru)
II. 1 torr = 1 mmHg’dir. (Yanlış)
III. 1 atm = 1,013 bar (Doğru) (Cevap D)
6.
Basınç (atm) Sıcaklık (K)
I. 2P 2T
3. I. Deodorantların sıkıldığında içindeki sıvının gaz olarak II. 2P T

ortama yayılması III. P 2T 65
II. İçi helyum dolu uçan balonun yükseklere çıktıkça

hacminin artması Yukarıda saf bir gaza ait üç ayrı basınç ve sıcaklık değerleri
III. LPG tanklarına petrol gazının sıvılaştırılarak verilmiştir.
doldurulması Buna göre bu gazın koşullarının ideale en yakından
Yukarıdaki olaylardan hangileri gazların belirli koşullarda ideale en uzak olacak şekilde sıralanışı aşağıdakilerden
ideallikten uzaklaşmaları ile açıklanabilir? hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) I, II, III B) II, I, III C) II, III, I
D) I ve II E) II ve III D) III, I, II E) III, II, I

I. ve II. örnekler gaz faza geçiş ve gaz hareketinde rahatlamayı vurgulayarak ideal’e Gerçek gazlar düşük basınç (P) ve yüksek sıcaklıkta (T) İdeal’e yakınlaşırlar. III. nün
yakınlaşmayı anlatır. basıncı en düşük sıcaklığı ise yüksektir. (ideale en yakın). II. nin basıncı yüksek sıcaklığı ise
III. örnek ise gaz fazdan sıvı faza geçişi yani ideal gazdan uzaklaşmayı ifade eder. düşüktür. (ideale en uzak). (Cevap D)
(Cevap C)
Test 02 1. D 2. D 3. C 4. E 5. E 6. D 7. D 8. E 9. B 10. D 11. D
X(g) Y(g) 10. s 3s 2s

7. Boş
Boş Boş Boş
76 cm
68 cm h 10h 10h
5 cm
cıva su etil alkol
Su
(Hg) cıva 1. 2. 3.
Şekil 1 Şekil 2
Aynı koşullarda hazırlanan Şekil-1 ve Şekil-2 deki deney Yukarıdaki şekilde verilen barometreler ile ilgili,
düzenekleri ile ilgili, I. 2. ve 3.'nün bulundukları ortamlar aynıdır.
I. Dış basınç 1 atm’dir. II. 1.'nin bulunduğu ortamın basıncı 2.'nin bulunduğu
ortamın basıncından yüksektir.
II. X gazının basıncı Y gazının basıncından büyüktür.
III. 3.'nün deniz seviyesinden yüksekliği 1. ve 2.'ninkinden
III. X gazının basıncı 71 cmHg’dir.
fazladır.
(dHg = 13,6 g/cm3 , dsu = 1 g/cm3)
(dciva = 13,6 g/cm3, dsu = 1 g/ cm3, detil alkol = 0,78 g/cm3)
I. Boş olan barometredeki civa yükseltisi 76 cmHg = 1 atm (Doğru)
l. Sıvı özkütleleri farklıdır. (Yanlış)
II. PX = 76 – 5 = 71 cmHg, 68.1 = hHg . 13,6 ise hHg = 5 cm Şekil –2’de yerleştirilirse PY
= 76 – 5 = 71 cmHg yani PX = PY’dir. (Yanlış) dsu
ll. = 13,6 ise l. daha yüksek basınçlı ortamdır. (Doğru), lll. Doğru
III. PX = 71 cmHg (Doğru) (Cevap D) dHg (Cevap D)
8. h
X(g)
Y(g) Hg 2h
2h Hg Su h
Hg
Z(g) T(g)
30°
Yukarıdaki tüplerde açık hava basıncının 3h cmHg olduğu
ortamda bulunan X, Y, Z ve T gazları ile ilgili aşağıdaki
(dHg = 13,6 g/cm3, dsu = 1 g/cm3)
A) X gazının basıncı h cmHg'dir.
11. Po
B) Y gazının basıncı açık hava basıncına eşittir.
C) Z gazının basıncı Y gazının basıncından fazladır. H2(g) h5 h6
h3
D) T gazının basıncı X gazının basıncından 3h cmHg daha cıva 1. işlem cıva 2. işlem
fazladır. H2(g) cıva He(g) cıva Po
E) Basıncı en fazla olanı X gazıdır. He(g) h1 He(g) h4
1
PX = Po + 2h, PT = Po + 2h . = Po + 2h . 2 = Po + 4h T'nin basıncı en fazladır.
sin30 cıva cıva
(Cevap E)
H2(g) h2
9. Gazların boşluğa ya da ortama yayılmasına efüzyon, birbirleri
Po
içerisinde dağılmalarına diffüzyon denir.
Şekil - 1 Şekil - 2 Şekil - 3
Şekil-1'deki sisteme sırasıyla 1. ve 2. işlemler uygulanarak
66 Mol kütlesi (g/mol) Sıcaklık (°C)
Şekil-2 ve Şekil-3 elde ediliyor.
X 2 273
Buna göre,
Y 4 0
I. h1 < h4'tür.
Z 4 273
II. h1 = h2 ise h5 = h6'dır.
Yukarıdaki tabloda çeşitli özellikleri verilen X, Y III. 1. işlem sonucunda gazların yoğunlukları azalırken, 2.
ve Z gazlarının aynı dış basınçta yayılma hızları işlem sonucunda yoğunlukları artar.
aşağıdakilerden hangisinde doğru karşılaştırılmıştır? yargılarından hangileri doğrudur?
A) X > Y > Z B) X > Z > Y C) X = Y > Z A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Y > X > Z E) Z > Y > X D) I ve III E) I, II ve III
Gazların yayılma hızı sıcaklıkları ile doğru mol kütleleri ile ters orantılı olarak artar. Mol Başlangıçta, gaz basınçları Po + cıva iken, 1. işlem sonucu Po – cıva, 2. işlem sonucu Po
kütlesi en küçük ve sıcaklığı yüksek olan X en hızlısı iken Y en yavaşıdır. (Cevap B) olur. l. ve lll. öncüller doğrudur.
(Cevap D)
Gaz Yasaları - Boyle-Mariotte Yasası (Basınç-Hacim) BÖLÜM 03 Test 03
1. Yandaki şekilde 2V hacimli pistonlu
4. Aynı sıcaklıktaki iki kaptan birincisinde bulunan gazın mol
sayısı n1, hacmi V1’dir. İkincisinde bulunan gazın mol sayısı
V 1 mol kapta 1 mol He gazı bulunmaktadır.
A n2, hacmi V2’dir.
He(g)
V Bu iki gazın mol sayıları ve hacimleri arasında aşağıdaki
ilişkilerden hangisi var ise birinci kaptaki gazın basıncı
Piston sabit sıcaklıkta itilerek A noktasında sabitlenirse,
(P1), ikinci kaptaki gazın basıncından (P2) kesinlikle
I. He gazının basıncı büyük olur?
II. Gaz yoğunluğu
A) n1 > n2, V1 > V2 B) n1 = n2, V1 < V2
III. Basınç (P) x Hacim (V) çarpımı
C) n1 = n2, V1 = V2 D) n1 = n2, V1 > V2
niceliklerinden hangileri 2 katına çıkar?
E) n1 < n2, V1 < V2
n1 = n2 ise P ile V ters orantılıdır. V1 < V2 ise P1 > P2’dir. (Cevap B)
P ve V ters orantılıdır. d ile V ters orantılıdır. (I ve II doğru). P1V1 = P2V2 (n ve T sabit)
eşitliğinde P x V değeri sabittir. (III Yanlış) (Cevap C) 5. Kapalı kaptaki X gazının miktarı ve sıcaklığı sabit tutularak
gerçekleştirilen bir işlem sonucu elde edilen basınç (P) -
zaman (dk) ve hacim (V) - zaman (dk) grafikleri aşağıda
verilmiştir.
2. Po 1 P(atm) V(L)
2 8
Hava 4
4 2
h Su
2 1
0 0 t2 t3
t1 t2 t3 Zaman t1 Zaman
Yukarıdaki şekilde su dolu bir kaba içinde hava bulunan (dk) (dk)
şırınga batırılmıştır.
Bu grafiklere göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Şırınganın pistonu 1 yönünde çekilmesi ve 2 yönünde
A) Yapılan işlem pistonlu bir kaptaki pistonun yukarı
itilmesiyle şırıngadaki havanın basınç (P), hacim (V)
çekilmesi olabilir.
ve kaptaki suyun yükseltisindeki (h) gerçekleşen
değişiklikler ile ilgili; B) Başlangıçtaki P•V değeri 8 atm.L’dir.
C) 0-t2 zaman aralığında P•V değeri sabittir.
P V h
D) Gazın t2 dakikada özkütlesi t1 dakikadaki özkütlesinden
I. 1 yönünde: Azalır Artar Azalır
büyüktür.
II. 2 yönünde: Artar Azalır Azalır
E) Zamanla hacim artarken, basınç azalır.
III. 2 yönünde: Artar Azalır Artar
m
yukarıdakilerden hangileri doğrudur? Özkütle d = formülüne göre hacim (V) ile ters orantılıdır. t2’de V = 4L > t1’de V = 2L ise
V
t2’deki özkütle küçüktür. (Cevap D)
D) I ve II E) I ve III 6.
1 yönünde V artar, P azalır, kaptaki sıvı (h) azalır. Hg
Hg 25 cm
2 yönünde V azalır, P artar, kaptaki sıvı (h) artar. (Cevap E)
X(g) V2 V3
V1 X(g) Hg
X(g) Hg 50 cm
3. İçi helyum gazı dolu esnek bir balon açık havada yükseklere
67
çıktıkça hacmi artar. 25 cm
Yukarıdaki şekillerde açık hava basıncının 75 cmHg olduğu
Bu durumun nedeni ile ilgili,
ortamda mol sayıları eşit olan X gazları cıva sıvıları ile
I. Helyum havadan hafif bir gazdır. sıkıştırılmıştır.
II. Yükseklere çıkıldıkça dış basınç azalır. Buna göre gazların hacimleri V1, V2 ve V3 arasındaki ilişki
III. Yükseklere çıkıldıkça hava sıcaklığı azalır. hangi seçenekte doğru verilmiştir?
açıklamalarından hangileri doğrudur? A) 2V1 = V2 = 3V3 B) V1 = 3V2 = 2V3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) 4V1 = V2 = 3V3 D) 3V1 = 2V2 = 4V3
D) I ve III E) I, II ve III E) V1 = V2 = 2V3

Esnek balonda iç basınç = dış basınç’tır. Yükseklere çıkıldıkça dış basınç azalır P1V1 = P2V2 P1 = 75 + 25 = 100 cmHg, P2 = 75 – 50 = 25 cmHg, P3 = 75 cmHg
eşitliğince Hacim (V) artar. (Cevap B) 4
V1 = 1, V2 = 4, V3 = olursa P . V değerleri eşitlenir. (4V1 = V2 = 3V3) (Cevap C)
3
Test 03 1. C 2. E 3. B 4. B 5. D 6. C 7. C 8. D 9. A 10. C 11. D
7. P(atm) Pistonlu bir 10. 2L, TK 3L, TK 1L, TK

A kaptaki bir miktar M1 M2
9 H2(g) He(g)
gazın sabit Boş
B 3 atm 1,5 atm
6 sıcaklıkta basınç
C (P) - hacim (V)
y 1 2 3
değişimini
0 V(L) gösteren grafik Yukarıdaki sistemde basınçları, hacimleri ve sıcaklıkları
x 6 12
yanda verilmiştir. belirtilen kaplardaki gazlarla ilgili yapılan işlemler sırasıyla
Bu grafiğe göre, şöyledir:
I. x = 4, y = 3’tür. 1. işlem: M1 musluğu açılarak 1 numaralı kaptaki gaz piston
II. A konumunda gaz molekülleri arasındaki boşluk en yardımıyla 2 numaralı kaba aktarılıp, musluk kapatılıyor.
azdır.
III. C konumunda gazın özkütlesi en fazladır. 2. işlem: M2 musluğu açılarak 3 numaralı kaptaki gaz piston
yardımıyla 2 numaralı kaba aktarılıp, musluk kapatılıyor.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Buna göre 1. ve 2. işlemler sonucunda 2. kaptaki gaz
basıncının değeri aşağıdakilerden hangisinde doğru
P.V değerleri eşittir. 9 . X = 6 . 6 = y . 12 ise x = 4, y = 3’tür. A konumunda hacim en azdır.
verilmiştir?
C konumunda özkütle en azdır. I ve II doğru. (Cevap C)
1. işlem sonunda 2. 2. işlem sonunda 2. kaptaki
kaptaki gaz basıncı (atm) gaz basıncı (atm)
A) 3 4,5
8. P(atm) Üç ayrı kapta B) 1 2
bulunan aynı C) 2 2,5
sıcaklıktaki X, Y
D) 2,5 2
ve Z gazlarının
Z E) 2 3,5
basınç (P) - hacim
X
Y (V) grafiği yanda 1. işlem P1V1 = P2V2, 3 . 2 = P2 . 3 ise P2 = 2 atm
V(L) verilmiştir. 2. işlem P2V2 + P3V3 = Pson . V2 ise 2 . 3 + 1,5.1 = Pson . 3 ise Pson = 2,5 atm (Cevap C)
Buna göre X, Y ve Z gazları ile ilgili aşağıdaki yargılardan

A) P•V değeri en büyük olanı Z’dir.
B) Mol sayıları arasındaki ilişki Z > X > Y şeklindedir.
C) Ortalama kinetik enerjileri eşittir.
D) Kütleleri aynı ise mol kütlesi en küçük olanı Y’dir.
E) Hacimleri aynı ise basıncı büyük olanı Z’dir.
m
ise mA ile mol ters orantılı
P.V değeri en küçük olan Y’nin mol sayısı en küçüktür. n =
mA
ve Y nin mA’sı en büyüktür. (Cevap D)
11. 3L 2L
4 atm Boş
X(g)
9. P.V İdeal X gazının
basınç x hacim (P.V) TK TK
1 2
çarpım-zaman grafiği yanda

verilmiştir. 1 ve 2 numaralı kaplar arasındaki musluk kısa süre açılıp
kapatıldığında 2. kaptaki basınç 1,2 atm oluyor.
68 Zaman
Buna göre,
Buna göre X gazının,
I. 1. kaptaki gazın %20’si 2. kaba geçmiştir.
I. n . T
II. 1. kaptaki son basınç 3 atm’dir.
II. n
III. V III. 1. kapta birim zamanda birim yüzeye yapılan çarpma
sayısı azalmıştır.
niceliklerinden hangileri kesinlikle sabittir?
(n = mol sayısı, T = Mutlak sıcaklık, V = hacim)
P.V değeri n ve T ile orantılıdır. P.V değeri sabit olduğuna göre n.T kesinlikle sabittir. 1. kaptan 2. kaba geçen gaz için P1V1 = P2V2 uygulanırsa, P1 . 3 = 1,2 .2 P1 = 0,8 atm
(Cevap A) 0,8
.100 = 20 % (I. Doğru), 4 - 0,8 = 3,2 atm (II. Yanlış), 1. kapta gaz azalmıştır.
4
(III. Doğru) (Cevap D)
Charles Yasası (Hacim-Sıcaklık) - Guy Lussac Yasası
(Basınç-Sıcaklık)
BÖLÜM 03 Test 04
1. Sabit basınçlı kaptaki bir miktar H2 gazının –23°C’deki hacmi 4. Sabit basınçlı kaptaki bir miktar X gazının sıcaklık (T) - hacim
200 mL’dir. (V) tablosu aşağıda verilmiştir.
Bu gazın sıcaklığı kaç °C’ye yükseltilirse hacmi 240 mL Sıcaklık (°C) Hacim (mL)
olur? 1. –73 V1
A) 0 B) 27 C) 127 D) 173 E) 273 2. T2 800
V1 V 200 240 3. 27 V3
–23 + 273 = 250K = 2 ise =
T1 T2 250 T2
X gazının –23 °C’de 500 mL hacim kapladığı bilindiğine
T2 = 300K t(°C) = 300 – 273 = 27°C (Cevap B)
göre V1, T2 ve V3 değerleri aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
2. İdeal davranıştaki X gazlarının eşit miktarları bulunan özdeş V1(mL) T2(°C) V3(mL)
pistonlu kaplar aşağıda verilmiştir.
A) 400 127 600
P1 = 1 atm P2 = 1 atm P3
B) 200 273 600
C) 400 27 600
X(g) X(g) D) 200 127 400
X(g)
E) 300 127 200
V1 = 2 L V2 = 1 L V3 = 2 L
–23 + 273 = 250K –73 + 273 = 200K = T1 27 + 273 = 300K = T3
T1 T2 = 150 K T3 = 600 K 500 V 800 V
= 1 = = 3 eşitliklerinden V1 = 400, T2 = 400K = 127 ° C ve V3 = 600

250 200 T2 300 ––––––– ––––– –––––––
1 2 3 (Cevap A)
Buna göre,
I. T1 değeri 27 °C’dir.
II. P3 değeri 2 atm’dir. 5. İçi He gazı dolu elastik balon ile ilgili aşağıdaki yargılardan
III. Özkütlesi en büyük olanı 2. kaptaki gazdır. hangisi yanlıştır?
yargılarından hangileri doğrudur? A) Aynı basınçta daha soğuk bir ortama bırakılırsa hacmi azalır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) İçindeki He gazı aynı sıcaklıkta daha küçük hacimli bir
cam kaba aktarılırsa He gazının basıncı artar.
C) Aynı sıcaklıkta havası boşaltılmış bir ortama bırakılırsa
2 1
I. =
T1 150
’den T1 = 300K = 27°C (Doğru) patlar.
1 p
II. 1. ve 3. arasında = 3 ’den P3 = 2 atm (Doğru) D) Aynı sıcaklıkta daha yüksek bir ortama bırakılırsa basıncı
300 600
azalır.
III. Miktarlar eşittir. Hacmi küçük olan 2. nin özkütlesi büyüktür. (Doğru) (Cevap E)
E) Aynı ortamda ısıtılırsa moleküller arası uzaklık azalır.
Esnek balon ısıtılırsa hacmi artar. Moleküller arası uzaklık artar. (Cevap E)
3.
X2(g) 6. Sıcaklık (°C) Molekül sayıları eşit olan He,

Gaz ti ts CH4 ve O2 gazları yandaki
tabloda belirtilen ilk
Şekilde görüldüğü gibi, pistonlu bir silindirde bir miktar X2 gazı He 0 273
sıcaklığından (ti) son
vardır.
CH4 25 50 sıcaklığına (ts) kadar farklı
Miktarı sabit tutarak gerçekleştirilen aşağıdaki işlemler
O2 –23 227 kaplarda ısıtılmaktadır.
sonucu basınç ve hacimdeki değişimler ile ilgili,
İşlem P V Bu işlem sonunda gazlarda meydana gelen değişimler ile 69

Piston serbest bırakılarak sıcaklık
I. Değişmez Azalır
azaltılıyor. A) Her üç gazında moleküllerinin ortalama kinetik enerjisi
Piston sabitlenerek sıcaklık artar.
II. Artar Azalır
artırılıyor. B) Sabit basınçta yalnızca He gazının hacmi iki katına çıkar.
III. Piston üzerine ağırlık konuyor. Artar Azalır C) Sabit hacimde CH4’ün basıncı artar.
yukarıdaki değerlendirmelerden hangileri yanlıştır? D) Aynı dış basınçta sabit basınçlı kaplarda bulunan He ve
O2 gazlarından He’un hacmi daha fazladır.
E) Sabit hacimli kaplarda bulunan CH4 ve O2 gazlarından
D) I ve III E) I, II ve III son basıncı fazla olanı O2’dir.
I. P sabit sıcaklık azaltılırsa Vazalır (Doğru) He’un mutlak sıcaklığı 273K’den 546’e (2 katına)
II. Piston sabittir. Hacim de sabit (yanlış) O2’nin mutlak sıcaklığı 250K’den 500 K’e (2 katına) çıkmıştır.
III. Ağırlık konursa Vazalır, Partar (Doğru) (Cevap B) İkisinin de hacmi 2 katına çıkar. (Cevap B)
Test 04 1. B 2. E 3. B 4. A 5. E 6. B 7. D 8. D 9. A 10. E 11. B
7. İdeal gazların hacmi ve basıncı ile ilgili çizilen aşağıdaki 10. d(g/L) Hacim (L)
grafiklerden hangisi yanlıştır? A V
2,5 B
A) Basınç B) Basınç x Hacim
22,4
B A
1,25
Hacim Sıcaklık (K) 0 Zaman -273 0 T Sıcaklık (oC)

0 0
(Mol sayısı ve sıcaklık sabit) (Mol sayısı sabit) 1 2
C) Hacim D) Basınç
Bir miktar X gazının 1 atmosferlik sabit basınçlı bir kaptaki
özkütle (d) - zaman ve hacim (L) - sıcaklık (°C) değişimleri
yukarıdaki şekillerde verilmiştir.
Buna göre,
-273 0 0 Sıcaklık (oC)
Sıcaklık (oC) I. A konumunda X gazının kütlesi 56 gramdır.
(Mol sayısı ve basınç sabit) (Mol sayısı ve hacim sabit)
II.
2 numaralı grafikte V değeri 44,8 L’dir.
Basınç x Hacim
E) III. 2 numaralı grafikte T değeri 273 °C’dir.
Sıcaklık (oC)
-273 0 D) I ve III E) I, II ve III
(Mol sayısı sabit)
m m
I. A konumu (1 atm, 0°C) Normal koşulludur. dNK = A ise 2,5 = A den mA = 56g,
D seçeneğinde sıcaklık –273 °C’den başlamalıydı. (Cevap D) 22,4 22,4
22,4L = 1 mol = 56g (Doğru)
II. A’dan B’ye özkütle yarıya düştüğüne göre hacim iki katına çıkar V = 44,8L
(Doğru)
8. Basınç V1 V
= 2 ise
22,4 44,8
K III.
T1 T2 273
=
T
’den T = 546K = 546 – 273 = 273°C (Doğru)
(Cevap E)
Sıcaklık(°C)
A 0 273
Grafikteki K ve L doğruları bir miktar ideal gazın farklı
hacimlerde basınç-sıcaklık değişimlerini göstermektedir. O 1L A 1L B 1L C 1L D
11.
Bu grafikler ile ilgili;
He(g) Po = 1 atm
I. A noktası –273 °C (mutfak sıfır) dir.
TK
II. 0°C’de L doğrusu daha düşük hacimde elde edilmiştir.
III. Aynı sıcaklıkta K doğrusunda elde edilen özkütle L Sürtünmesiz piston
doğrusunda elde edilenden büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur? Yukarıdaki şekilde eşit hacimsel bölgelere ayrılmış
sürtünmesiz ideal pistonlu kapta TK’de He gazı
bulunmaktadır.
He gazına sırasıyla uygulanan,
A –273°C Mutlak sıfırdır. Hacmi büyük olan L’nin özkütlesi küçüktür. (Cevap D)
1. işlem. Mutlak sıcaklığı 3T K olana kadar kap ısıtılıyor.
2. işlem: Mutlak sıcaklığı 5T K olana kadar kap ısıtılıyor.
9. 1 2
70 işlemler sonucu kap hacmi (V) ve gaz basıncı (P)
M
3 atm 2 atm aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
X(g) Y(g)
1. işlem sonucu 2. işlem sonucu
2L 3L V1(L) P1(atm) V2(L) P2(atm)
27°C 27°C A) 3 1 4 1
Yukarıdaki sistemde M musluğu açılıp gazlar B) 3 1 4 1,25

karıştırıldığında kaptaki gaz basıncının 2 atm olabilmesi C) 4 1 4 1,25
için sıcaklık kaç °C olmalıdır? D) 3 1 4 0,8
A) –23 B) 0 C) 273 D) 300 E) 327 E) 4 1 4 1
P1V1 + P2V2 = PsVs ise 3 . 2 + 2 . 3 = Pson . 5 Pson = 2,4 atm’dir. 1. işlem P1 = 1 atm (sabit), Mutlak sıcaklık (T) 3 katına çıkarsa hacim 3 katina çıkar.
P1 P 2,4 2 V1 = 3L, P1 = 1 atm, 2. işlem sonucu engel olmasaydı P1 = 1 atm, V1 = 5L olurdu.
= 2 ise = den T2 = 250K = 250 – 273 = –23°C (Cevap A)
T1 T2 300 T2 Engel’den dolayı V2 = 4L P = ? 1 . 5 = P2 . 4 ise P2 = 1,25 atm
–––––– ––––––––––– (Cevap B)
Dalton Kısmi Basınç Yasası (Basınç-Mol) - Avogadro
Yasası (Hacim-mol)
BÖLÜM 03 Test 05
1. İdeal gazlar ile ilgili, 5. Sürtünmesiz
Cam kap piston Cam kap
I. Sabit hacim ve sıcaklıkta gazın basıncı mol sayısı ile
doğru orantılıdır.
X(g) Y(g) Z(g)
II. Sabit basınç ve sıcaklıkta mol sayıları eşit olan gazların
hacimleride eşittir.
1 2 3
III. Aynı kaptaki eşit mol sayılı gazların basınçları da eşittir.
Yukarıdaki şekillerde sıcaklıkları ve hacimleri aynı olan üç ayrı
kapta bulunan X, Y ve Z gazlarının basınçları sırasıyla P, P ve
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 2P atmosferdir.
D) I ve III E) I, II ve III Buna göre, bu gazlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
I. n ile P orantılıdır. (Doğru), II. n ile V doğru orantılıdır. (Doğru), III. n ile P doğru orantılıdır. yanlıştır?
(Doğru) (Cevap E)
A) X gazının mol sayısı Y gazının mol sayısına eşittir.
B) X ve Z’nin kütleleri aynı ise X’in molekül kütlesi Z’ninkinin

2. Piston iki katıdır.
Şekilde görüldüğü gibi, C) Y gazının mol sayısı Z’ninkinin yarısı kadardır.
M pistonlu bir silindirde T D) Kütleleri aynı ise özkütleleri arasındaki ilişki dZ > dX = dY
He(g) sıcaklığında bir miktar He şeklindedir.
T sabit gazı vardır.
E) Ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir.
Sabit sıcaklıkta tutulan bu sisteme, aşağıdakilerin m
Hacimler aynıdır. Kütlelerde aynı ise d = ’den özkütleleri dX = dY = dZ olmalıdır.
hangisinde verilen işlemler uygulandığında He gazının V
(Cevap D)
basıncı aynı kalabilir?
Gaz alışverişi Pistona uygulanan işlem

A) He gazı ekleme Sabit tutma 6. Sürtünmesiz piston Sürtünmesiz ideal pistonlu kapta m
B) He gazı ekleme Aşağı itme gram He gazı vardır.
C) O2 gazı ekleme Serbest bırakma m gram Bu kaba sabit sıcaklıkta kaç

He(g) m gram CH4 gazı eklenirse
D) H2 gazı ekleme Sabit tutma
kap hacmi 2,5 L olur?
E) Yok Yukarı çekme T sabit
(He = 4, CH4 = 16)
V = 2L
Piston sabit tutulursa (V sabit), H2 gazı eklemek He gazının mol sayısını değiştiremez. He
için n, T ve V sabit ise basıncı (P) sabit kalır. (Cevap D)
m
A) B) m C) 2m D) 4m E) 5m
2 16
m = 16 olsun. nHe = = 4 mol Vilk = 2L, Vson = 2,5L
4
3. 0,4 mol CO2 gazının 2 litre hacim kapladığı koşullarda, 10 nilk nson 4 nson
= ise = ise nson = 5mol, nHe = 5 – 4 = 1 mol CH4 = 16g = m (Cevap B)
litre hacim kaplayan H2 gazı kaç moldür? Vilk Vson 2 2,5
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
n n 0,4 n2
P ve T sabit. 1 = 2 ise = dan nH2 = 2 mol
V1 V2 2 10 ––––––––– (Cevap B)
7. Yandaki şekilde verilen sabit hacimli
8 gram kapta T °C’de 8 gram He gazı
4. Farklı kaplardaki sıcaklıkları aynı olan X ve Y gazlarının mol He(g) bulunmaktadır.
sayıları arasındaki ilişki nX > nY’dir.
V, T °C
Buna göre X ve Y gazlarının basıncı (P) ve hacmi (V) ile 71
Buna göre kaptaki gaz basıncını iki katına çıkarmak için,
ilgili,
I. 2 mol CH4 gazı eklemek
I. Basınçları arasındaki ilişki PX > PY’dir.
II. 8 gram H2 gazı eklemek
II. P•V değeri büyük olan X’tir.
III. Sıcaklığını 2T °C yapmak
III. Birim hacimdeki molekül sayısı fazla olanı Y’dir.
işlemlerinden hangileri tek başına uygulanabilir?
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (H2= 2, He = 4, CH4 = 16)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
I. Hacimleri belli değildir. (Kesin değil), II. P.V değeri n ve T ile orantılıdır. 8
Kapta nHe = = 2 mol He vardır.
nX > nY ise PX > PY’dir. (Kesin), III. Hacimleri belli değildir. (Kesin değil) (Cevap B) 4
I. Mol sayısı 2 katına çıkarsa basınç 2 katına çıkar (Yanıt)
II. si 3 katına, III. sü ise mutlak sıcaklık olmalıydı. (Cevap A)
Test 05 1. E 2. D 3. B 4. B 5. D 6. B 7. A 8. C 9. B 10. B 11. B 12. C
8. Elastik balon Cam kap 11. 2V P Engel Şekildeki ideal pistonlu

kaptaki X gazına
1 mol 1 mol V İdeal piston sırasıyla;
1 mol
He(g) H2(g) H2(g) 1 mol 1 mol
He(g) X(g)
0oC 0oC 1. işlem: 1 mol Y gazı ekleniyor.

V1 = V L V2 = V L
2. işlem: Mutlak sıcaklık 2 katına çıkarılıyor.
Yukarıdaki şekillerde dış basıncın 1 atm olduğu ortamda işlemleri uygulanıyor.
bulunan elastik balon ve cam kaptaki gazlara sabit sıcaklıkta Bu olayla ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
1’er mol He gazları eklenip musluklar kapatılıyor.
A) Hacim B) X gazının kısmi basıncı
Buna göre son durumda kaptaki gazlar ile ilgili,
2V 2P
2
I. 1. kaptaki hacim 2V olur. 1 2
P
V 1
II. 2. kaptaki basınç 2 atm olur.
III. Her iki kaptaki H2 gazlarının kısmi basınçları aynıdır. Zaman Zaman
0 0
C) Y gazının kısmi basıncı D) X gazının özkütlesi
P d
D) I ve III E) I, II ve III 1
P 2 d
I. Psabit n ile V doğru orantılı, (Doğru), II. Vsabit n ile P doğru orantılı (Doğru), III. 1. kapta 2 2 2
1
PH2 azalır, 2. kapta sabit kalır. (Cevap C)
Zaman Hacim
0 0
E) Toplam gaz basıncı
9. İdeal gazlar ile ilgili aşağıda çizilen grafiklerden hangisi 2P
yanlıştır? (Basınç = P, Hacim = V, mol sayısı = n, Sıcaklık = T)
2
P
A) P B) P • V C) V 1
0 Zaman
P
Başlangıçta P = PX iken 1. işlemle Y gazı eklendikçe P = PX + PY olur. PX = olmalıydı. PX
2
n n n azalır. (Cevap B)
(V ve T sabit) (P ve T sabit)
D) P E) P
12. Şekildeki gibi hareketli bir çeperle ayrılmış eşit hacim ve

n 1 sıcaklıktaki iki odacığın birinde n mol N2 , diğerinde 40 cmHg
(T ve V sabit) V (n ve T sabit) V basınçlı O2 gazları bulunmaktadır.
P.V değeri n ve T ile doğru orantılıdır. P.V değeri artmalıydı. (Cevap B)

2n mol n mol 40 cmHg
N2(g) O2(g) 4n mol
N2
4L 4L O2
10. Sürtünmesiz 1 2
Hareketli
H2(g) piston
çeper
He(g)
1 numaralı odacığa 2n mol N2, 2 numaralı odacığa 4n mol O2
gazları sabit sıcaklıkta eklenip musluklar kapatılıyor.
72 Şekildeki kapta H2 gazı ve elastik balon içinde He gazı vardır. Buna göre son durumda 1 numaralı odacıktaki gaz
Buna göre; basıncı (P1) ve 2 numaralı odacıktaki hacim (V2)
I. Aynı sıcaklıkta CH4 gazı eklenmesi
II. Piston üzerine ağırlık koyulması P1 (cmHg) V2 (L)
III. Sıcaklığın artırılması A) 160 3
işlemlerinden hangileri elastik balondaki He gazının B) 40 3

özkütlesini azaltır? C) 160 5
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) 120 5
D) I ve III E) I, II ve III E) 40 6
Elastik balonun içindeki basınç dış basınca eşittir. III.’de sıcaklık artışı hacmi artırır. Özkütle n1 = n + 2n = 3n mol, n2 = n + 4n = 5n mol ntoplam = 3n + 5n = 8n ve Vtoplam = 8L’dir.
azalır. (Cevap B) 8n 5n 40 cmHg . 4L P . 3L
2. odacığın hacmi (V2) için = ’den V2 = 5 ve P1 için = 1 den
8L V2 –––––– n 3n
P1 = 160 cmHg (Cevap C)
İdeal Gaz Yasası - 1 BÖLÜM 03 Test 06
1. İdeal gaz yasaları ile ilgili aşağıda verilen grafiklerden Basınç (atm)
4.
hangisi yanlıştır? 2
A) P B) V C) P
1
0,5
0 5,6 11,2 Hacim (L)

22,4
0 T(K) 0 n 0 V
(n ve V sabit) (P ve T sabit) (n ve T sabit)
D) P E) V 0 °C’deki XO2 gazının basınç-hacim değişimi grafiği yukarıda

verilmiştir.
XO2 gazının kütlesi 23 gram olduğuna göre, X’in atom

kütlesi kaçtır?
n T(K)
0 -273 0
(V ve T sabit) (P ve n sabit) A) 12 B) 14 C) 16 D) 24 E) 32
P = 1 atm ve V = 11,2 L değerleri seçilirse T(K) = 0 + 273 = 273K. P.V = nRT’den
V ile T grafiğinde sıcaklık 0 K dan başlamalıydı. (Cevap E)
22,4 . m 23
1 . 11,2 = n . 273 ise n = 0,5 mol n = ’dan 0,5 = ise mA = 46,
273 mA mA
X + 32 = 46, X = 14 (Cevap B)
5.
m gram CH4
m gram SO2
2. 8,2 litrelik sabit hacimli bir kaptaki 1 mol He gazının

27°C’deki basıncı kaç atmosferdir? 0 oC 44,8 L
(ideal gaz sabiti (R) = 0,082)

Yukarıdaki kapta bulunan kütleleri eşit CH4 ve SO2 gazlarının
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 toplam basıncı 1,25 atm’dir.
P . V = n.RT’den P. 8,2 = 1 . 0,082 . 300 ise P = 3 atm (Cevap C)
Buna göre kaptaki toplam kütle kaç gramdır? (CH4=16,
SO2=64)
A) 80 B) 64 C) 48 D) 32 E) 16
m m m m 5m
nCH4 = ve nSO2 = ,n = + = mol’dür.
16 64 toplam 16 64 64
5m . 22,4 .
P.V = n.R.T’den 1,25 . 44,8 = 273 ise m = 32, 2m = 64 (Cevap B)
64 273
6. Hacim (L)
0,8
3. Basınç (atm) Mol sayısı (mol) Sıcaklık (K)
0,4 73
I. 2 1 200
II. 1 2 100
0 Mol sayısı (n)
0,2 0,4
III. 1 2 200

Yukarıda basınç, mol sayısı ve mutlak sıcaklık değerleri Bir X gazının 4,1 atm basınç altında hacim-mol sayısı grafiği
verilen gazların hacimleri V1, V2 ve V3 arasındaki ilişki yukarıdaki gibidir.
hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Buna göre, X gazının mutlak sıcaklığı kaç Kelvin’dir?
A) I > II > III B) II > I > III C) III > II > I (R = 0,082)
D) II > III > I E) III > I > II A) 100 B) 200 C) 300 D) 400 E) 500
n.T 1 . 200 2 . 100 2 . 200 n = 0,2 , V = 0,4 ve P = 4,1 değerleri P.V = n . R . T’de yerine yazılırsa
V= ’den , VI = , VII = , VIII = ’dir. VIII > VII > VI’dir.
P 2 1 1
4,1 . 0,4 = 0,2 . 0,082 . T’den T = 100 K (Cevap A)
(Cevap C)
Test 06 1. E 2. C 3. C 4. B 5. B 6. A 7. C 8. D 9. C 10. B 11. B 12. E
o
7. Hacmi 5,6 litre olan kapalı bir kapta 0 C’de 16 gram O2 gazı 10. 0°C
2
bulunmaktadır.
5 mol VL
Buna göre, gazın aynı sıcaklıktaki basıncını 1 atm’ye H2(g)
0°C
düşürmek için kaptan kaç gram O2 gazı çıkarılmalıdır? 0°C
1
(O = 16) M M
2 mol 3 mol 3
He(g) Ar(g)
A) 2 B) 4 C) 8 D) 10 E) 12
22,4
P.V = n.R.T kullanılırsa 1.5,6 = n . . 273 n = 0,25 mol olmalıdır. 5,6 L 5,6 L
273
m m Yukarıdaki şekilde mol sayıları, hacimleri ve sıcaklıkları
n= ’dan 0,25 = , kaptaki O2’nin kütlesi m = 0,25 . 32 = 8 g’dır.
mA 32
belirtilen gazların bulunduğu kaplar arasındaki musluklar
milk – mson = 16 – 8 = 8g O2 kaptan çıkarılmalıdır. (Cevap C)
sabit sıcaklıkta açıldığında 2 numaralı kaptaki gaz basıncı
değişmemektedir.
Buna göre 2 numaralı kabın hacmi (V) kaç litredir?
A) 5,6 B) 11,2 C) 22,4 D) 44,8 E) 67,2
n 5
PV = nRT’den T’ler aynı ve R sabit olduğu için P değeri ile orantılıdır. P2 = değeri sabit
V V
ntoplam 5
kaldığına göre Pson = = olmalıdır. ntoplam = 5 + 2 + 3 = 10 mol
vson V
8. Vson = 5,6 + 5,6 + V = 11,2 + V
10 5
= ’den V = 11,2 L (Cevap B)
m gram m gram m gram 11,2 + V V
C3H4(g) O2(g) N2O(g)
V, T V, T V, T
11. İdeal davranıştaki CO2 ve C2H6 gazlarından oluşan gaz
Yukarıdaki cam kaplarda kütle, hacim ve sıcaklıkları eşit olan karışımının 28 gramı 0°C’de 11,2 litrelik kapta 1,4 atm basınç
C3H4, O2 ve N2O gazları bulunmaktadır. yapmaktadır.
Bu gazlarla ilgili,
Buna göre gaz karışımındaki her bir gazın kısmi basıncı
I. Özkütleleri eşittir. hangi seçenekte doğru verilmiştir? (H =1, C = 12)
II. Basınçları arasındaki ilişki PC H > PN O > PO PCO2 (atm) PC2H6 (atm)
3 4 2 2
şeklindedir.
A) 0,5 0,2
III. Birim hacimdeki molekül sayısı en fazla olanı O2’dir. B) 1 0,4
yargılarından hangileri doğrudur? C) 0,8 0,6
(H = 1, C = 12, N = 14, O = 16) D) 0,7 0,7
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) 0,6 0,8
D) I ve III E) I, II ve III 22,4 .
X mol CO2 ve Y mol C2H6 olsun. PV = nRT’de 1,4 . 11,2 = (X + Y) . 273’ten X + Y = 0,7
m 273
I. m ve V değerleri eşit ise d = değerleri de eşittir. (Doğru)
V ve kütleleri mCO2 = X . 44, mC2H6 = Y . 30’dan 44X + 30Y = 28 denklemleri
m m m
II. Mol sayıları (n); nO2 = > nC3H4 = > nN2O = (Yanlış)
–30(X + Y = 0,7) dan X = 0,5 mol ve
32 40 44
+––––––––––––––––
44X + 30Y = 28 Y = 0,2 mol’dür.
III. Mol sayısı en fazla olan O2’nin birim hacimdeki molekül sayısı ` V j en fazladır.
n
0,5
PCO2 = 1,4 . = 1 atm, PC2H6 = 0,4 atm (Cevap B)
0,7
(Doğru) (Cevap D)
74 12. Kapalı kaplarda eşit mol sayılı reaktifler kullanılarak tam

verimle gerçekleşen aşağıdaki tepkimelerden hangisinin
sonucunda kaptaki gaz basıncı kesinlikle artar?
A) 1N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) (Cam kap)

9. İdeal davranıştaki 2 mol N2 ve 1 mol C4H8 gazlarından B) H2(g) + Cl2(g) → 2HCl(g) (Esnek balon)
o
oluşan bir karışımın 0 C ve 1 atm’deki yoğunluğu kaç C) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(s) (Cam kap)
g/L’dir? (H = 1, C = 12, N = 14) D) N2(g) + O2(g) → 2NO(g) (Cam kap)
A) 2 B) 5 C) 5 D) 4 E) 1
2 3 3 E) C(k) + O2(g) → CO2(g) (Cam kap)
m = n . mA’dan, mN2 = 2.28 = 56g, mC4H8 = 1 . 56 = 56g ve mtoplam = 56 + 56 = 112g, Esnek balonda basınç sabittir. C(k) + O2(g) → CO2(g) tepkimesi ısı verendir. (Ekzotermik)
m 112 5 Gaz mol sayısı sabittir. Ancak sıcaklık arttığı için basınç artar. (Cevap E)
Vtoplam = 3 . 22,4 L’dir. d = ’den d = = g/L (Cevap C)
V 3.22,4 3
İdeal Gaz Yasası - 2
BÖLÜM 03 Test 07
1. İdeal piston 4. I. II.
P M 2P
0,5 atm 1 atm 2 atm
2V V
SO2(g) O2(g) CH4(g)
T Pompa T

2V, T V, T 2V, T
Yukarıdaki şekillerde belirtilen kaplarda SO2, O2 ve CH4 Yukarıdaki sistemde sıcaklık sabit tutularak kaplar arasındaki
gazlarının basınç, hacim ve sıcaklık değerleri verilmiştir. M pompası yardımı ile I. kaptaki gazın % 20'si II. kaba
aktarılarak, pompa kapatılıyor.
Buna göre, SO2, O2 ve CH4 gazlarının kütleleri arasındaki
ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir? Buna göre son durumda I. kaptaki gaz molekülü sayı-
(H = 1, C = 12, O = 16, S = 32) sının II. kaptaki gaz molekülü sayısına oranı nedir?
A) mSO > mO > mCH
2 2 4
B) mCH > mO > mSO
4 2 2
A) 1 B) 2 C) 3 D) 1 E) 2
2 3 4
C) mSO = mCH > mO D) mO > mSO > mCH
2 4 2 2 2 4 2P . V
E) mSO < mCH = mO nl = P . 2V = 2n nll = = 2n
2 4 2 T
20
P.V 0,5 . 2 1.1 2n . = 0,4n nll = 2n + 0,4n
n= 'den nSO2 = mol = 1,64 = 64 gram nO2 = mol = 1.32 = 32 gram, 100
T 1 1 nl 1,6n 2
nl = 2n – 0,4n = 1,6n ------------- = =
2.2 nll 2,4n 3 (Cevap B)
nCH4 = = 4.16 = 64 gram
1 (Cevap C)
2. P 5. Aynı koşullarda eşit hacim kaplayan,
• CO2
• O2
• SO3
1
2 gazlarının,
3
V I. Molekül sayıları

Yukarıdaki grafikte ideal X gazına ait basınç-hacim değişimleri II. Özkütleleri
verilmiştir. III. Ortalama kinetik enerjileri

Buna göre,
I. X'in miktarı sabit ise sıcaklığının en yüksek olduğu
durum 1.'sidir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
II. X'in sıcaklığı sabit ise kütleleri arasındaki ilişki D) I ve III E) I, II ve III
3 >2 > 1'dir. Aynı koşullarda hacimleri eşit olan gazları mol sayıları ve sıcaklıkları aynıdır.
III. P.V değerinin en küçük olduğu durum 3.'südür. (Molekül sayıları) (Ortalama kinetik enerjileri)
yargılarından hangileri doğrudur? (Cevap D)
6. Basınç
P.V 1
T= ise l. öncül doğrudur. ll. 1 > 2 > 3 olmalıydı. (Yanlış) lll. P . V = n . T (Doğru)
n 2
(Cevap D) 3
3. P (atm)
Sıcaklık (°C)
M 0

1 Bir miktar O2 gazı ile yapılan üç deneyden elde edilen basınç

H2 - sıcaklık grafikleri yukarıda verilmiştir.
He Buna göre 1., 2. ve 3. deneyler ile ilgili, 75
Hacim (L)
Aynı sıcaklıkta iki ayrı kapta bulunan H2 ve He gazlarının I. Aynı sıcaklıkta birim hacimdeki molekül sayısı en fazla
basınç - hacim grafikleri yukarıda verilmiştir. olanı 1. sidir.
Buna göre H2 ve He gazları ile ilgili,
II. Aynı basınçta O2 gazının ortalama yayılma hızı en fazla
I. Mol sayıları arasındaki ilişki nH > nHe şeklindedir.
2 olanı 3. südür.
II. 1 atm basınçta özkütlesi büyük olanı He'dur.
III. M noktasındaki sıcaklık 0 Kelvindir.
III. Ortalama kinetik enerjileri eşittir.
n
P.V l. Birim hacimdeki molekül sayısı , basınç ile (P) orantılıdır. (Doğru)
l. n = (Doğru) ll. Aynı koşulda MA ile özkütle orantılıdır. (Doğru) ν
T ll. Eşit basınçta sıcaklığı fazla olan 3. sü (Doğru)
lll. Sıcaklıkları eşittir. (Doğru)
lll. M noktası –273°C = 0 K'dir. (Doğru)
(Cevap E)
(Cevap E)
Test 07 1. C 2. D 3. E 4. B 5. D 6. E 7. C 8. E 9. A 10. C 11. A 12. A
7. Üç ayrı kapta bulunan belirli miktardaki H2, N2 ve He gazları 10. 2. kap

aşağıdaki tabloda t1 ile gösterilen başlangıç sıcaklığından t2 ile
1 mol
gösterilen sıcaklığa kadar ayrı ayrı ısıtılıyor. 5V, T
X(g)
1. kap 3. kap
t1(°C) t2(°C) M M
0,5 mol n mol
H2 27 327
X(g) X(g)
He –73 327
V, T 4V, T
N2 75 150
Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta M muslukları açılarak
basınç dengesi sağlandıktan sonra musluklar tekrar
Isıtma işlemi sonunda bu gazlardaki değişiklikler ile ilgili
kapatılıyor.
Bu işlem sonunda 2. kaptaki gaz basıncı değişmediğine
A) Sabit hacimde H2'nin basıncı 2 katına çıkar.
göre,
B) Sabit basınçta He'un özkütlesi 1 'üne düşer.
3 I. 1. kaptaki gaz basıncı zamanla artmıştır.
C) N2 gazının ortalama kinetik enerjisi 2 katına çıkar. II. 3. kaptaki gaz basıncı zamanla azalmıştır.
D) Sabit basınçta H2'nin ortalama yayılma hızı 2 katına çıkar. III. n = 0,5'tir.
E) Sabit hacimde He'un basıncı 3 katına çıkar. yargılarından hangileri yanlıştır?
C) Ortalama kinetik enerji mutlak sıcaklık (K) ile doğru orantılıdır. Kelvin cinsinden iki
katına çıkmamıştır.
(Cevap C)
8. Açık hava basıncının Po = 1 atm 2. kapta basınç
n
'den
1
'tür. Demekki son basınçta
1
'tir. Pson =
1
=
nson
=
0,5 + 1 + n
(Po) 1 atm olduğu bir v 5 5 5 vson 10

4V Engel
ortamda bulunan Sürtünmesiz 0,2 0,5
3V ise n = 0,5 P1 = (azalmıştır.) P3 = (artmıştır.)
piston 1 4
sürtünmesiz pistonlu (Cevap C)
2V
kaptaki özkütlesi d olan
2 m gram M 11.
He gazına sırasıyla V 2,8 L 8,4 L
He(g)
uygulanan işlemler
TK SO2(g)
aşağıda verilmiştir: M1 CH4(g) M2
m gram 2 atm
I. İşlem : Sabit sıcaklıkta gaz kütlesi 3m gram oluncaya kadar He(g)
He gazı eklenip M musluğu kapatılıyor.
I. II.
II. İşlem : Kap ısıtılarak sıcaklık 2T K'e çıkarılıyor. Sürtünmesiz
piston
Şekildeki sistemde 0°C'de bulunan CH4 ve SO2 gazları
A) I. işlem sonucunda birim hacimdeki molekül sayısı sürtünmesiz pistonla birbirinden ayrılmıştır. I. bölmeye m gram
değişmez. He gazı eklenerek musluk kapatıldığında her iki bölmedeki
B) II. işlem sonunda gaz hacmi 4V olur. gazların hacimleri eşitleniyor.
C) I. işlem sonucu gaz özkütlesi değişmez. Buna göre m kaçtır? (He = 4)
D) II. işlem sonucunda gaz özkütlesi 3d olur. A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10

4 22,4
P . V = n . R . T'den (ll. bölme) 2. 8,4 = n . . 273 ise nSO2 = 0,75 mol (8,4 L) ise 2,8L'de
E) II. işlem sonucunda gaz basıncı 2 atm olur. 273
0,25 mol CH4 vardır. n1 = nll ise vl = vll olur. 0,5 mol He(4) = 2 g eklemeli
(Cevap A)
l. işlemde hacim 3V olur. (Basınç 1 atm) ll. İşlem sonucu hacim sabit kalsaydı basınç 2
atm olurdu. Ancak önce 3V den → 4V'ye artıyor.
(Cevap E) 12. Sürtünmesiz pistonlu bir Özkütle
kaptaki 1 mol N2 gazına 3
9. 2d
uygulanan işlemler sonucu 2
X(g) a 1
48 cm d
Hg 45 cm özkütle - zaman grafiği
76 X(g) şekildeki gibi olmaktadır.
Zaman
X(g) 30 cm Hg
Buna göre N2 gazına uygulanan 1., 2. ve 3. işlemler ile
Hg
ilgili,
Şekil - 1 Şekil - 2 Şekil - 3
I. 1. işlemde sabit sıcaklıkta 1 mol CO gazı eklenmiştir.
Şekil - 1'de cam tüp içerisine cıva ile sıkıştırılmış olan X
II. 2. işlemde mutlak sıcaklık 2 katına çıkarılmıştır.
gazının bulunduğu düzenek çevrilerek Şekil - 2 ve Şekil - 3
elde ediliyor. III. 3. işlemde piston sabitlenerek N2 gazı eklenmiştir.
yargılarından hangileri doğru olabilir? (N2 = 28, CO = 28)
Buna göre Şekil - 2'deki a değeri kaç cm'dir?
A) 120 B) 100 C) 80 D) 75 E) 70 D) I ve III E) I, II ve III
Şekil - 1 ve Şekil - 3 kullanılarak, 30 cm'de Po + 45 ise PO = 75 cmHg'dir. l. N2 = CO = 28 (Mol kütleli aynıdır.) (Doğru)
48 cm'de Po ll. Özkütle yarıya inerdi (Yanlış)
Şekil - 2'de PX + 45 = 75 ise PX = 30 cmHg'dir. 75 . 48 = 30 . a a = 120
(Cevap A) lll. Piston sabitlenip gaz eklenirse özkütle artar. (Yanlış)
(Cevap A)
İdeal Gaz Yasası - 3
BÖLÜM 03 Test 08
1. Eşit kütleli X, Y ve Z gazlarının basınç (P), hacim (V) ve 4. N2 gazının 14 gramı ile ilgili,
sıcaklık (T) değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
I. Hacmi 5,6 L olan cam bir kapta 0°C'deki basıncı 2
Gaz P(atm) V (L) T (K) atm'dir.
X 2 5,6 273
II. Esnek bir balondaki hacmi 22,4 L, basıncı 1 atm ise
Y 1 22,4 546
sıcaklığı 273°C'dir.
Z 2 11,2 273
III. Normal koşullardaki özkütlesi 1,25 g/mL'dir.
Tablodaki değerlere göre X, Y ve Z gazlarının mol
kütlelerinin karşılaştırılması hangi seçenekte doğru yargılarından hangileri doğrudur? (N = 14)
verilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) X > Y > Z B) X = Y > Z C) Y > X > Z D) I ve III E) I, II ve III
D) Z > X = Y E) X = Z > Y 0,5 . 22,4 . 273
m 2 . 5,6 1 . 22,4 14 273
n= 'dan m ler aynı ise molü az alanının MA'sı fazladır. nX = = = nY ve l. = 0,5 mol N2, P = =2
MA 273 546 28 5,6
2 . 11,2 1 . 22,4 28
nZ = nZ > nX = nY ise mAZ < mAX = MAY ll. T = = 546K = 273 lll. d = = 1,25
273 0,5 . 22,4 22,4
(Cevap B) 273 (Cevap E)
2. 1. 2. 3. 5.
M1 M2 2m g X(g)
M1 M2
X(g) Y(g) Z(g) 3m g X m g Y(g) mgY
Cam kap
4 atm, 2L P1 atm, 1L P2 atm, 2L
Yukarıdaki şekilde sabit sıcaklıkta bulunan cam kap
Yukarıdaki sistemde eşit sıcaklıkta bulunan M1 ve M2
içerisindeki X ve Y gazlarının kütleleri sırasıyla 2m ve m
muslukları sıcaklık değiştirilmeden sırasıyla açıldığında elde
gramdır.
edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir.
M1 ve M2 muslukları aracılığıyla 3m gram X ve m g Y
I. işlem : M1 musluğu açıldığında 1. ve 2. kaplardaki basınç 6 eklendiğinde X ve Y'nin kısmi basınçları eşitleniyor.
atm olarak ölçülüyor. Buna göre, cam kaptaki X ve Y'nin başlangıçtaki kısmi
II. işlem : M1 musluğu açıkken M2 musluğu açıldığında basınçları oranı nedir?
sistemdeki son basınç 5 atm olarak ölçülüyor.
A) 1 B) 2 C) 4 D) 2 E) 2
Buna göre P1 ve P2 değerleri aşağıdakilerden hangisinde 2 3 5 2
Kısmi basınç eşitliği için mol sayıları eşit olmalıdır.
2m + 3m m + m X 5
P1 P2 = ise =
X Y Y 2
A) 4 2,5 2m
nX 4
Başlangıçtaki mol oranları = 5 =
B) 6 5 nY m 5
2
C) 10 3,5 (Cevap C)
D) 8 5
6.
E) 6 8
l. 4 . 2 + P1 . 1 = 6 . 3'den P2 = 10 Sürtünmesiz piston
ll. 6 . 3 + P2 . 2 = 5 . 5'den P2 = 3,5 (Cevap C)
SO2(g) CH4(g)
3. Po = 76 cmHg

10 gram
Şekildeki sistemde bir miktar SO2 gazı vardır. Aynı sıcaklıkta
XO2(g) 19 cm
kaptaki gaz kütlesini 2 katına çıkaracak kadar CH4 gazı
5,6L, 273°C eklenip musluk kapatılıyor. 77

Hg (H = 1, C = 12, O = 16, S = 32)
A) Kaptaki gaz özkütlesi azalır.
Yukarıdaki şekilde belirtilen 10g XO2 gazının bulunduğu
5,6 L'lik hacimli cam kap 273°C'de açık uçlu manometreye B) SO2 gazının kısmi basıncı 1 'ine düşer.
bağlandığında manometrenin cıva seviyeleri arasındaki fark 5
19 cm olmaktadır. C) Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayısı artar.
Buna göre, X'in mol kütlesi kaç gramdır? (0 = 16) D) Kap hacmi 5 katına çıkar.
A) 11 B) 14 C) 28 D) 32 E) 64 E) SO2 gazının P.V çarpımı artar.

76 + 19 m E) P . V değeri n . R . T'ye eşittir. SO2 gazının P.V değeri n ve T değerlerine bağlıdır. SO2'nin
= 1,25 atm PV = nRT ve n = 'dan
76 MA mol ve sıcaklığı sabittir.
10 22,4 (Cevap E)
1,25 . 5,6 = . . 2 . 273 MA = 64 x + 32 = 64 ise x = 32
MA 273
(Cevap D)
Test 08 1. B 2. C 3. D 4. E 5. C 6. E 7. B 8. E 9. C 10. B 11. D
7. V A 2L B 10. Po = 1 atm
5L Engel
Sürtünmesiz
X(g) Y(g) Po= 1 atm piston
1L
P, T T Sürtünmesiz piston 0,5 mol M
O2(g)
Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta M musluğu açıldığında

hareketli piston A – B arasındaki bir noktada sabitleniyor. 127°C
Buna göre, X gazının basıncı (P) ve hacmi (V) Şekildeki sistemde 127°C'de bulunan O2 gazının bulunduğu
kaba sırasıyla uygulanan I. ve II. işlemleri aşağıda verilmiştir:
I. işlem : Sabit sıcaklıkta kaba 8 gram He gazı ekleniyor.
P V
II. işlem : Kap ısıtılarak sıcaklığı 227°C'ye çıkarılıyor.
A) 0,5 1
B) 1 0,5 Bu işlemler sonucu oluşan değişiklikleri gösteren
aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
C) 0,8 0,5
D) 0,6 0,6 (He = 4, O = 16)
E) 0,2 1 A) Gaz basıncı (atm) B) P.V (atm.L)

P1V1 + P2 . V2 = Pson . Vson denklemine göre pistonun A noktası ile ilk konumu arasında II
1,25 5
bir noktada sabitlenmesi koşulunu B şıkkı sağlamaz. 1 . 0,5 + 1 . 2 = 1 . Vson ise Vson = 2,5 II I
L olur. Piston hareket etmez. 1 I 1
(Cevap B)
8. I. II. Zaman P(atm)

1 1,25
M
XY2(g) Y2(g) C) PO2 (atm) D) Gaz özkütlesi (g/L)
1 16
I I
0,25
2V, T 3V, T II II
0,2 4,8
Şekildeki sistemde cam kaplarda bulunan XY2 ve Y2

gazlarının atom sayıları ve kütleleri birbirine eşittir. V(L) Zaman
5V
Buna göre XY2 ve Y2 gazlarlarının niceliklerinden, E) V(L)
I. Aynı koşuldaki ortalama hızları II
5
II. M musluğu açıldıktan sonraki kısmi basınçları I
1
III. Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayıları
hangileri arasında Y2 > XY2 ilişkisi vardır? Sıcaklık (°C)
127 227
l. nHe =
= 2 mol ekle 0,5 mol 1 L
2n mol XY2 ve 3n mol Y2'nin atom sayıları eşittir. ll. MA değeri kaçak olan Y2'dir. (Var) 4
2,5 mol 5L = Vson ve Pson = 1 atm
lll. Y2 daha hızlıdır. (Var)
ll. 127°C = 400 K Pilk = 1 atm
(Cevap E) 5
227°C = 500 K Pson = = 1,25 atm
4
B) ll. işlemde PV = n . R . T ise PV değeri sıcaklık arttığı için artmalıydı.
9. Kütleleri ve atom P (atm)
(Cevap B)
sayıları eşit olan X ve
Y gazlarının basınç
(P) - hacim (V) değişimi
grafikteki gibidir. X
Y 11. X2 ve Y2 gazları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
78 Buna göre,
V (L)
I. Sıcaklıkları aynı ● 0°C sıcaklık ve 2 atm'lik basınçtaki X2 gazının özkütlesi
ise mol sayıları arasındaki ilişki 2,5 g/L'dir.
nX > nY'dir. ● 0°C sıcaklıkta 48 gram Y2 gazı 11,2 litrelik bir kapta 3
II. Mol sayıları aynı ise X ve Y aynı gazın farklı sıcaklıktaki atm basınç yapmaktadır.
örnekleri olabilir.
Buna göre X2Y3 gazının mol kütlesi kaçtır?
III. Sıcaklıkları aynı ise mol kütlesi büyük olanı X'tir.
A) 32 B) 48 C) 54 D) 76 E) 100
yargılarından hangileri doğrudur? 22,4
P . MA = d . RT 2 . MA = 2,5 . . 273 ise
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 273
X2 = 28, X = 14
22,4
D) I ve III E) I, II ve III P . V = n . R . T 3 . 11,2 = n . . 273 nY2 = 1,5 mol
l. PX > PY ise nX > nY (Doğru) 273
Y2 = 32 Y = 16 X2Y3 = 76
ll. TX > TY ise olabilir. (Doğru)
(Cevap D)
lll. nY > nX olurdu. (Yanlış)
(Cevap C)
Gaz Karışımları ve Gazların Su Üstünde Toplanması
BÖLÜM 03 Test 09
1. 1. 2. 4. Po = 76 cmHg
M
Boş
H2O(s) A
V 24 cm
25°C B He(g)
25°C'de sıvı - buhar dengesi kurulmuş olan şekildeki sis- V
temdeki M musluğu açılarak sistemin 25°C'de yeniden H2O(s) a b
dengeye ulaşması sağlanıyor.
t°C
Bu işlemler sonucu, Hg
I. 1. kaptaki su miktarı
Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta A noktasındaki piston
II. Suyun buhar basıncı
itilerek B noktasında sabitleniyor.
III. Birim hacimdeki su buharı miktarı
Sistemin son durumu ile ilgili,
niceliklerinden hangileri değişir?
I. Manometrenin a kolunda civa seviyesi 50 cm azalır.
D) I ve III E) I, II ve III II. He gazının kısmi basıncı 192 cmHg'dir.
l. Birinci kaptaki suyun bir miktarı buharlaşır. Su mikarı azalır. III. Suyun buhar basıncı 80 mmHg'dir.
ll. Sıcaklık sabit olduğu için buhar basıncı sabit
lll. Birim hacimdeki buhar miktarı (buhar basıncı) değişmez. yargılarından hangileri doğrudur?
(Cevap A) (t°C'de suyun buhar basıncı 40 mmHg, su hacmindeki
2. Şekildeki sabit hacimli kapta değişiklik ihmal edilmiştir.)
bulunan X2O ve YO gazlarının X2O(g)
atom sayıları eşittir. YO(g)
Buna göre X2O ve YO gazları ile Sıcaklık sabit ise Psubuharı = 4 cmHg (sabit) 100 – 4 = 96 cmHg = PHe (başlangıç)
ilgili, V, T Hacim yarıya düştüğü için PHe = 192 cmHg
(Cevap B)
I. Ortalama kinetik enerjileri eşittir.
PX 3
II. Kısmi basınçlarının oranı 2O 'dir. 5.
= Po = 76 cmHg
PYO 2
III. Kütleleri eşit ise difüzyon hızı büyük olanı YO gazıdır.
A
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 26 cm
m g CH4(g)
D) I ve III E) I, II ve III B
m g He(g)
2n mol X2O ve 3n mol YO nun atom sayıları eşit olur. Su

2
l. Sıcaklıkları aynıdır. (Doğru) ll. Molleri ile orantılıdır (Yanlış) lll. Kütleleri eşit ise Mol t°C
3
kütlesi küçük olanı YO'dur. (Doğru) Hg
(Cevap D)
3. Sürtünmesiz piston Şekildeki sistemde eşit kütleli CH4 ve He gazlarının
bulunduğu piston sabit sıcaklıkta A noktasından B noktasına
itilerek gaz hacmi yarıya indirildiğinde manometredeki cıva
1 mol
seviyesi farkı 126 cm oluyor.
He(g)
Buna göre son durumda kaptaki CH4 ve He gazlarının

kısmi basınçları aşağıdakilerin hangisinde doğru
Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta 1 mol CH4 gazı eklenerek
verilmiştir? (He = 4, CH4 = 16) 79
musluk kapatılıyor.
Bu işlem sonucu sistemde gerçekleşen değişiklikler ile PCH (cmHg) PHe (cmHg)
4
ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) 44 160
A) Kaptaki toplam gaz basıncı değişmez.
B) 20 80
B) Kap hacmi artar.
C) 160 40
C) Kaptaki gaz yoğunluğu artar.
D) 80 20
D) He gazının kısmi basıncı azalır.
E) 40 160

E) Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayısı
m m
değişmez. mol CH4 = n ise mol He = 4n moldür.
16 4
E) Eklenen CH4'ün mol kütlesi kaptaki He'un mol kütlesinden fazladır. Birim zamanda PCH4 = P ise PHe = 4P'dir.
Pilk = 102 = P + 4P + Psubuharı P = 2 cmHg
birim yüzeye çarpan tanecik sayısı azalır. subuharı
Pson = 202 = 2P + 8P + Psubuharı
(Cevap E) PCH4 = 2P = 40
PHe = 4P = 160 (Cevap E)
Test 09 1. A 2. D 3. E 4. B 5. E 6. D 7. D 8. A 9. A 10. A
6. 1. 2. 8. O2(g)
M1 M2 H2O(g)
80 cmHg 60 cmHg Boş KCIO3(k)
A(g) B(g)
Elastik balon
2V 4V Su
Şekildeki sistemde bulunan aynı sıcaklıtaki A ve B gazları-
nın tamamı piston yardımıyla 2. kapta toplandıktan sonra M1
musluğu kapatılıp M2 musluğu açılıyor. Şekildeki düzenekte KCIO3 katısı ısıtılarak,
Buna göre, ısı
KCIO3(k) → KCI(k) + 3 O2(g) tepkimesine göre
I. Son durumda elastik balonun hacmi V ise açık hava 2
basıncı 80 cmHg'dir. ayrıştırılıyor. Tepkime sonunda su üzerinde 47°C ve 1550
P mmHg basınçta toplanan gazın hacmi 410 mL'dir.
II. Kaptaki gazların kısmi basınçları arasındaki oran d A n
PB
4 Buna göre elde edilen O2 gazı kaç gramdır?
'tür.
3
XA 2 (O = 16, 47°C'de suyun buhar basıncı 30 mmHg'dir.)
III. Kaptaki gazların mol kesirleri arasındaki oran d n
XB 3 A) 1 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32
'tür. 1550 – 30 = 1520 mmHg = 2 atm = PO2
P . V = n . RT'den 2 . 0,41 = n . 0,082 . 320
yargılarından hangileri doğrudur? 1
mol O2(32) = 1 gram
(Cevap A)
P : 2 . 80 = P . 4 ise PD) I ve III E) I, II ve III 9. Mol sayıları arasındaki ilişki 4nSO = 2nCH = nHe şeklinde olan
A A A = 40 ve PB = 60 2 4
P2 = 40 + 60 = 100
PA
=
XA 2
= (lll)
He, CH4 ve SO2 gazlarından oluşan 1,4 mollük karışımın sabit
PB XB 3
hacimli bir kapta 0°C'deki basıncı 3,5 atm'dir.
(l) 100 . 4 = 80 . Vson ise Vson = 5V
5V – 4V = V Buna göre gaz karışımının özkütlesi kaç g/L'dir.

(Cevap D) (He = 4, CH4 = 16, SO2 = 64)
A) 2,5 B) 3 C) 5 D) 7,5 E) 8
7. 4n + 2n + n = 7n = 1,4 n = 0,2 mol SO2 2n = 0,4 mol CH4 ve 4n = 0,8 mol He
Sürtünmesiz 22,4 0,2 . 64 + 0,4 . 16 + 0,8 . 4
piston 3,5 . V = 1,4 . . 273 V = 8,96 L dK =
273 8,96
(Cevap A)
A M
10.
He(g) He(g)
B
h
Po = 1 atm
H2O(s)
mg CH4(g) 22 cm
Hg mg SO2(g)
Şekildeki sisteme uygulanan I., II. ve III. işlemler H2O(s) a b M

sonucu He gazının kısmi basıncında (PHe), suyun t°C

buhar basıncında (PH O) ve cıva seviyesi farkında (h) Hg
2
gerçekleşen değişimler ile ilgili,
Şekildeki sistemde sıcaklık sabit tutularak M musluğu
PHe PH O h açıldığında manometrenin b kolunda civa seviyesi 8 cm
2 düşüyor.
I. Sabit sıcaklıkta
piston B noktasında Artar Azalır Artar Buna göre kaptaki CH4 ve SO2 gazlarının kısmi basınçları
80 sabitleniyor: aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
II. Piston sabit iken (t°C'de suyun buhar basıncı = 20 mmHg, CH4 = 16, SO2 = 64)
Artar Artar Artar
sıcaklık artırılıyor :
PCH (cmHg) PSO (cmHg)
III. Sabit sıcakıkta 4 2
piston serbest iken A) 64 16
Azalır Değişmez Değişmez
M musluğundan B) 80 16
CH4 gazı ekleniyor: C) 57 19
D) 80 20
E) 64 32
D) II ve III E) I, II ve III Cıva seviyesi: 22 – 2 . 8 = 6
Suyun buhar basıncı (PH2O) yalnızca sıcaklık ile değişir. l. yanlış, ll. Doğru, lll. Doğru
PCH4 + PSO2 + Psubuharı = 76 + 6 = 82 cmHg
(Cevap D)
↓ ↓
4n(4P) n(P) 2cmHg ise PCH4 = 64
PHe = 16
(Cevap A)
Kimyasal Tepkimelerde Gaz Basıncı ve Gaz Hacmi
BÖLÜM 03 Test 10
1. Sabit hacimli kaplarda gaz fazında gerçekleşen ve 4. Po = 76 cmHg
tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına dönülen,
I. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) 0,5 mol M 2mol

O2(g)
CO(g) 24 cm
II. CO(g) + 1/2O2(g) → CO2(g)
III. H2(g) + CI2(g) → 2HCI(g) b

a
tepkimelerinden hangilerinin sonucunda kaptaki gaz Hg

basıncı azalır?
Şekildeki sabit hacimli kaptaki 2 mol CO gazına, 0,5 mol O2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II gazı eklenerek gazlar arasında;
D) I ve III E) I, II ve III 2CO(g) + O2(g) → 2CO2(g)
Tepkime katsayılarındaki değişim;
tepkimesi tam verimle gerçekleştiriliyor.
l. 4 → 2 (Azalır) ll. 1,5 → 1 (Azalır)
Tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına dönüldüğüne göre,
lll. 2 → 2 (Değişmez.)
(Cevap C)
I. Manometrenin a kolunda civa seviyesi 12 cm yükselir.
II. Kaptaki gaz basıncı değişmez.
2. 1 2 III. Kaptaki CO gazının kısmi basıncı 50 cmHg'dir.
M yargılarından hangileri doğrudur?

n mol X2(g) n mol Y2(g) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
nilk = 2 mol
V, T V, T 2 0,5
2CO + O2 → 2CO2 nson = 2 mol
Şekildeki sistemde M musluğu açılarak sıcaklığın sabit –1 –0,5 1
–––––––––––––––
Basınç değişmez
kalması sağlandığında her iki kaptaki basınç sabit kalmıştır. 1 1 mol CO ve 1 mol CO2 kısmi basınçları eşittir.
(Cevap D)
Buna göre, 5. 2V 3V
I. X2 ve Y2 gazları arasında tepkime gerçekleşmemiştir. M

H2(g) O2(g)
40 cmHg 20 cmHg
II. Gazlar arasında X2(g) + Y2(g) → 2XY(g) tepkimesi
gerçekleşmiştir.
III. Gazlar arasında X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g) tepkimesi Yukarıdaki sistemde t °C'de M musluğu açılarak gazların tam
gerçekleşmiştir. verimle tepkimesi gerçekleştiriliyor.
Tepkime sonunda sistemin sıcaklığı ilk sıcaklığına
yargılarından hangileri doğru olabilir?
getirildiğine göre sistemin son basıncı kaç cmHg'dir?
(t °C'de suyun buhar basıncı 20 mmHg'dir.)
l. Başlangıçta her iki kaptaki basınç aynıdır. (Olabilir.) 40 . 2 16 12
PH2 = = 16 H2 + 1/2O2 → H2O(s)
ll. 1X2 + 1Y2 → 2XY (Mol sayıları) aynıdır. (Olabilir) 5
–16 –8 PH2O = 2 cmHg
lll. 3mol gaz → 2 mol gaza düşüyor. (Olamaz.) 20 . 3 ––––––––––––
PO2 = = 12 0 4
5 Pson = 4 + 2 = 6
(Cevap C)
(Cevap D)
6. Yandaki grafik, X2 ve Y2 Hacim (L)
gazlarının sabit basınç 6
3. Sürtünmesiz pistonlu kapta sabit sıcaklıkta gaz fazında ve sıcaklıkta 5
gerçekleşen bir tepkime sonucu zamanla kaptaki gaz Z gazını oluşturmasına 4 Y2
özkütlesi artmaktadır. ilişkin hacim - zaman 3
2 Z 81
değişimini vermektedir.
Buna göre, bu tepkimenin denklemi aşağıdakilerden 1 X2
hangisi olamaz? Bu tepkime Zamanile
0
ilgili aşağıdaki yargılardan
A) 2SO2(g) + O2(g) → 2SO3(g)
B) PCI5(g) → PCI3(g) + CI2(g) A) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir.
B) Z gazının formülü X2Y3'tür.
C) 2N2(g) + 3O2(g) → 2N2O3(g)
C) Kaptaki gaz karışımının özkütlesi artmıştır.
D) CO(g) + CI2(g) → COCI2(g)
D) Y2'nin kısmi basıncı azalmıştır.
E) N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
E) Birim hacimdeki tanecik sayısı artmıştır.
Kap hacmi azalmalıdır. Katsayıları dikkate alındığında
Tepkime denklemi;
B) 1 → 2 (Hacim artar. Özkütle azalır.)
2X2 + 3Y2 → 2Z katsayılar dikkate alındıığnda birim hacimdeki tanecik sayısı azalır.
(Cevap B)
(Cevap E)
Test 10 1. C 2. C 3. B 4. D 5. D 6. E 7. B 8. D 9. A 10. D 11. C
7. Po= 76 cmHg 9. Sabit hacimli bir kapta 3'er mol X2 ve Y2 gazlarının 2T K

Boş sıcaklıkta tam verimli tepkimesi sonucu X2Y3 gazı oluşuyor.
M
N2(g) H2(g)
Tepkime sonunda kaptaki sıcaklık T K olduğuna göre,
80 cm 14 cm tepkimeden önceki gaz basıncının tepkime sonundaki gaz
2V, T 3V, T
basıncına oranı kaçtır?
1
I.
Hg
II.
Hg A) 4 B) 2 C) 1 D) E) 1
2 4
Şekildeki kaplar arasındaki M musluğu açılarak, nilk = 6 mol Tilk = 2t Vsabit,
23X2 + 3Y2 → 2X2Y3 nson = 3 mol Tson = T
N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
–2 –3 2 Pilk . V = 6 . R . 2T Pilk
––––––––––––––––– ––––––––––––––– ⇒ ––––– = 4
tepkimesi % 50 verimle gerçekleştiriliyor. 1 Pson . V = 3 . R . T Pson
(Cevap A)
Tepkime sonunda sıcaklık başlangıç sıcaklığına
10. 0 K L M N P
döndürüldüğüne göre, I. ve II. manometrelerdeki civa
X2(g) M
seviyeleri farkı hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Y2(g) Po= 1 atm
I. (cm) II. (cm) 3 atm

A) 44 32 1L, T 2L, T Sürtünmesiz piston

B) 68 8
Şekildeki sistemde M musluğu açılarak X2 ve Y2 gazlarının
C) 60 16
tam verimle X2Y gazını oluşturması sağlanıyor.
D) 50 50
Buna göre tepkime sonrası sıcaklık ilk sıcaklığına
E) 66 10
döndürüldüğünde piston nerede sabitlenir?
80 . 2V 90 . 3V
PN2 = = 32 cmHg PH2 = = 54 cmHg (Pistonlu kaptaki aralıklar eşittir.)
5V 5V
N2 + 3H2 → 2NH3 Pson = 23 + 27 + 18 = 68
A) 0 – K arasında B) K
–9 –27 +18 l → 68 ll → 76 – 68 = 8
–––––––––––– C) L D) L – M arasında
23 27
(Cevap B) E) N
n = P . V ise nX2 = 3 . 1 = 3 mol nY2 = 1 . 2 = 2 mol
8. Sabit hacimli bir kapta eşit mol sayılı X2 ve Y2 gazları
23X2 + 12Y2 → X2Y
arasında,
–3 –1,5 +3
X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g) –––––––––––
0,5
2 3,5
tepkimesi tam verimle gerçekleştirilip sıcaklık başlangıç nson = 3,5 mol Pistonlu kalan ilk hacmi ile orantı kurulursa = Vson = 3,5 L
2 Vson
sıcaklığına döndürüldüğünde gaz basıncı 1,2 atm olarak (Cevap D)
ölçülüyor. 11. Po= 76 cm

Boş 2V 2V
Bu olayla ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
1mol N2(g) 2mol CO(g)
X2’nin kısmi 80 cm
3mol H2(g) 2mol O2(g) 4 cm
A) Gaz yoğunluğu B) basıncı (atm)
0,8 a b
Sürtünmesiz
Hg piston Hg
I. II.
0,4 Yukarıdaki sistemde mol sayıları belirtilen gazlar arasında,
Zaman Zaman
0 0 N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
CO(g) + 1/2O2(g) → CO2(g)

C) XY2’nin kısmi D) Gaz basıncı (atm)
basıncı (atm) tepkimeleri tam verimle gerçekleştiriliyor.
1,8
82 0,8 Tepkimelerin ardından sıcaklık başlangıç sıcaklığına
1,2 getirildiğinde II nolu manometrenin kollarındaki cıva
seviyesinin değişimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
Zaman Zaman
0 0 doğrudur?
E) Y2’nin kısmi basıncı (atm) A) a kolunda 10 cm yükselir.
0,8
B) b kolunda 10 cm yükselir.
C) b kolunda 15 cm alçalır.
Zaman D) a kolunda 15 cm alçalır.
0
E) Değişiklik olmaz.
2n 2n 1. tepkime sonucu soldaki kapta 2 mol, 2. tepkime sonucu sağdaki kapta 3 mol gaz
1X2 + 2Y2 → 2XY2 nson = 3n mol 1,2 atm ise 8V
vardır. 5 mol gaz 4V hacim kaplarsa 2 mol gaz hacim kaplar. Soldaki kapta ilk ve son
5
–n 2n +2n nilk = 4n mol 1,6 atm'dir
–––––––––––––––––– 80 . 2 = 4 . R . T
n 0 durum P . V = nRT oranı alanırsa ise P = 50
P. 8 2.R.T
D seçeneği yanlıştır? (Cevap D) (Cevap C)
5
Gerçek Gazlar, Joule - Thomson Olayı, Faz Diyagramları
BÖLÜM 03 Test 11
1. Gerçek gazlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 4. Po = 1 atm
yanlıştır? Sürtünmesiz
1 mol piston
A) Sıcaklıkları arttıkça ideallikten sapma miktarları azalır. 2 mol N2
He He
B) Basınçları ideal gaz denkleminden hesaplanan değere
göre daha büyüktür. 2L, 273°C 1L, 0°C 2L, 0°C
I II III
C) Hacimleri ideal gaz denkleminden hesaplanan değere
göre daha fazladır. Yukarıda koşulları belirtilen I, II ve III nolu kaplardaki
D) Gaz tanecikleri arasındaki çekim kuvvetleri ihmal edilmez. gazların ideale en yakından en uzağa olacak şekilde sırası
E) Basınç altında sıkıştırılabilirler. aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I, II, III B) II, I, III C) III, II, I

B) Gerçek gazların basıncı ideal gaz denklemi ile hesaplanandan daha küçüktür.
(Cevap B) D) III, I, II E) I, III, II
Yüksek sıcaklık, düşük basınçta ideale yaklaşırlar.
2. P.V Sıcaklık: Tl > Tll = Tlll
R.T N2 CH Basınç: Pll = Plll = Pl Düşük P, yüksek T ve düşük MA dikkate alındığında l, ll, lll
4
2 CO2 MA = N2 > He
H2 (Cevap A)
1,5
0,5 5. Joule - Thomson olayı ile ilgili aşağıdaki yargılardan

Basınç (atm)
0 200 400 600 800 1000 A) Genleşen gaz taneciklerinin kinetik enerjisi azalır.
Yukarıdaki grafikte N2, CH4, CO2 ve H2 gazlarının birer
B) Üzerindeki basıncı azaltılan gaz tanecikleri genleşerek
P.V
mollerinin 0°C'ta, basınca karşı değerlerinin değişimi soğur.
R.T
verilmiştir. C) Basınçla sıkıştırılan gazların sıcaklıkları artar.
Buna göre,
D) Buzdolabı, klima gibi soğutucularda Joule - Thomson
I. Basınç arttıkça gazların ideallikten sapma miktarı artar.
olayından faydalanılır.
II. İdeal'e en yakın davranış sergileyeni H2'dir.
III. İdeallikten sapma miktarı en fazla olanı CO2'dir. E) Sıcaklığı artırılan esnek balonun genleşmesi Joule -
yargılarından hangileri doğrudur? Thomson olayı ile açıklanır.
Joule – Thomson olayı: Genleşen ve sıkıştırılan gazların sıcaklık değişimini açıklar.
E) Sıcaklığın artması ile hacim değişikliğidir.
PV (Cevap E)
= 1 iken idealdir. Grafikten l, ll ve lll öncüllerinin doğru olduğu görülür.
RT
(Cevap E)
6. Kritik Sıcaklık Kaynama

3.
P.V
Gaz (°C) Noktası (°C)
R.T
T3 NH3 132,4 –33,34
T2
2 He –267,8 –268,6
T1
N2 –147,1 –195,79
1 İdeal gaz H2O 374,4 100
Basınç (atm)
P.V Yukarıdaki tabloda bazı maddelerin 1 atm basınçtaki kritik
Bir X gazının T1, T2 ve T3 K sıcaklıklarındaki değerinin
R.T sıcaklıkları ve kaynama noktaları verilmiştir.
basınçla değişimi yukarıdaki grafikte verilmiştir. 83
Tablodaki gazlarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
Bu grafiğe göre,
yanlıştır?
I. İdeal'e en yakın davranışı T1 sıcaklığında göstermiştir.
A) 120 °C'de tamamı gaz haldedir.
II. Sıcaklıklar arasındaki ilişki T3 > T2 > T1'dir.
III. Basınç arttıkça X gazının ideallikten sapma miktarı da B) –160°C'de N2 buhar halindedir.
artar. C) 375 °C'deki H2O basınçla sıvılaştırılamaz.

D) He gazı soğutucu akışkan olarak kullanılamaz.
E) 133 °C'deki NH3 ve H2O karışımına basınç uygulanırsa
yalnızca H2O sıvılaşır.
l. T1 ideal çizgisine en yakındır. (Doğru)
Kritik sıcaklığın üzerinde gaz haldedirler.
ll. Sıcaklık arttıkça ideale yaklaşır. T1 > T2 > T3 olmalıydı. (Yanlış)
A) H2O 100 – 374,4 sıcaklık aralığında buhardır.
lll. Grafikten basınç ile sapmanın arttığı görülür. (Doğru)
(Cevap A)
(Cevap D)
Test 11 1. B 2. E 3. D 4. A 5. E 6. A 7. C 8. D 9. B 10. E 11. C
7. Kritik Sıcaklık Normal Kaynama 10. Basınç (atm)

Madde (°C) Noktası (°C) 73 kritik sıcaklık
I. 31 –78 II
I
5,2
II. 311 58
III. –83 –164
IV. 420 –30 1 III

Sıcaklık (°C)
Yukarıda kritik sıcaklıkları ve normal kaynama noktaları -78 -57 31

verilen maddelerden hangileri soğutucu akışkan olarak Karbondioksitin (CO2) faz diyagramı yukarıdaki gibidir.
kullanılabilir?
Buna göre, CO2 ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV yanlıştır?
D) I, II ve III E) II, III ve IV A) 31°C'nin üzerindeki sıcaklıklarda tüm basınçlarda gazdır.

Düşük kaynama noktalı ve yüksek kritik sıcaklıktaki ve oda koşullarında gaz olan B) 3 atm basınç ve 25°C'de gaz haldedir.
maddeler soğutucu akışkan olarak kullanılabilir. l ve lV
C) 5,2 atm basınç ve –57°C sıcaklıkta katı - sıvı - gaz
(Cevap C)
dengesi şeklinde bulunur.
D) 1 atm basınç ve –78°C sıcaklıkta süblimleşir.
E) Basınç arttıkça donma noktası azalır.
Basınç
8. Aşağıdakilerden hangisi soğutucu akışkanların özellikleri
arasında yer almaz?
A) Kritik sıcaklığı yüksek, kaynama noktası düşük olmalıdır. Erime eğrisidir.

B) Basınç etkisiyle buharlaşmalı ya da sıvılaşmalıdır. Sıcaklık
C) Oda koşullarında gaz halinde olmalıdır. E) Basınç arttıkça erime noktası artar.
(Cevap E)
D) Kimyasal olarak aktif olmalıdır.
E) Yanıcı ve zehirleyici olmamalı, metallerle tepkimeye

girmemelidir.
Soğutucu akışkanlar oda sıcaklığında gaz halde kaynama noktası düşük, kritik ıcaklığı 11. Basınç (atm)
yüksek maddelerdir. Bunların yanında kimyasal aktiflikleri düşük olmalıdır. 218 kritik sıcaklık
(Cevap D)
I II
1
0,006 III
Hava
9. Sıcaklık (°C)
1 0 0,01 100 374
2
3
Saf suyun (H2O) faz diyagramı yukarıdaki gibidir.
Pompa
Buna göre, H2O ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
84
yanlıştır?
Bir bisiklet lastiğinin pompa yardımıyla şişirilmesine ait
A) 1 atm basınç ve 125°C'de basınç etkisiyle sıvılaştırılabilir.
şematik gösterim yukarıda verilmiştir.
B) 1 atm basınç 0°C'de katısı, sıvısında yüzer.
Buna göre, 1, 2 ve 3 nolu bölümlerde bulunan hava
sıcaklığı T1, T2 ve T3 aşağıdakilerden hangisinde doğru C) Basınç arttıkça donma ve kaynama noktaları artar.
karşılaştırılmıştır?
D) 0,006 atm basınçtan daha düşük basınç değerlerinde
A) T1 > T2 > T3 B) T2 > T1 > T3 belirli sıcaklıklarda süblimleşebilir.
C) T3 > T2 > T1 D) T1 = T2 = T3 E) 374 °C'nin üzerindeki sıcaklıklarda basınç etkisiyle
sıvılaştırılamaz.
E) T2 > T3 > T1
C) Basınç arttıkça donma noktası azalır. Kaynama noktası artar.
Joule - Thomson olayıdır. Hacim azaldıkça sıcaklık artar.
(Cevap C)
V3 > V1 > V2 ise T2 > T1 > T3
(Cevap B)
1. İdeal gazlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? 4. Kritik Sıcaklık Normal Kaynama
A) Gazlar bulunduğu kabın hacmini alır. Gaz (°C) Noktası (°C)
X : 144 –35
B) Bulundukları kabın her noktasına aynı basıncı yaparlar.
Y : 311 58
C) Sabit sıcaklıkta gazın basıncı ile hacmi ters orantılıdır.
Z : 420 –29,8
D) Sabit sıcaklık ve basınçta gazın hacmi mol sayısıyla doğru
orantılıdır.
Kritik sıcaklıkları ve normal kaynama noktaları verilen X,
E) Sabit sıcaklık ve basınçta gazın difüzyon hızı mol kültesi Y ve Z gazları ile ilgili,
ile doğru orantılıdır.
I. X ve Z soğutucu akışkan olarak kullanılabilir.
T
E) Difüzyon hızı gazın mol kütlesinin karakökü ile ters, mutlak sıcaklığın karakökü ile
MA II. Y oda koşullarında sıvı haldedir.
doğru orantılıdır.
(Cevap E) III. 450 °C'deki X, Y ve Z karışımı basınçla sıvılaştırılarak
ayrıştırılabilir.
2. Po= 70 cmHg Po= 70 cmHg
M yargılarından hangileri doğrudur?
X2(g) Y2(g)
30 cm
10 cm D) I ve III E) I, II ve III
V, T V, T
a b l. Kaynama noktası düşük, kritik sıcaklığı yüksek ve oda koşularında gaz olan X ve Z
Civa Civa soğutucu akışkan olarak kullanılabilir. (Doğru)
I. II.
Yukarıdaki sistemde M musluğu açılarak X2 ve Y2 gazlarının ll. Kaynama noktası 58 °C'dir. 25°C'de sıvı. (Doğru)
tam verimle tepkimesi gerçekleştirilerek sıcaklık başlangıç lll. 450°C, Z nin kritik sıcaklığından (420) yüksektir. Z basınçla sıvılaşmaz.
sıcaklığına döndürülüyor. (Cevap C)
Son durumda II. nolu manometrenin b kolunda civa

düzeyi 5 cm düştüğüne göre, gazlar arasındaki
tepkimenin denklemi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) X2(g) + Y2(g) → 2XY(g)
B) 2X2(g) + Y2(g) → 2X2Y(g)
C) X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g)
D) 2X2(g) + 3Y2(g) → 2X2Y3(g)

5. 1. kap 2. kap
E) X2(g) + 3Y2(g) → 2XY3(g)
100 . 1 50 40 1 mol 1 mol
C) PX2 = = 50 1 mol O2(g)
2 CO(g) N2(g) 1 mol O2(g)
X2 + 2Y2 → 2XY2
80 . 1 –20 –40 +40
PY2 = = 40 ––––––––
2 30 0 Pson = 40 + 30 = 70
(Cevap C)
Sürtünmesiz piston
Şekildeki gibi sürtünmesiz pistonla ayrılmış kaptaki gazların

üzerine 1'er mol O2 gazı eklenip kaplarda,
3. Hacimleri eşit olan kapalı cam kaplardan birinde N2, diğerinde CO(g) + 1/2 O2(g) → CO2(g)
CO ve üçüncüsünde ise SO2 gazları vardır. Aynı sıcaklıktaki
N2(g) + O2(g) → 2NO(g)
bu gazların kütleleri eşittir.
tepkimeleri tam verimle gerçekleştirilerek, sıcaklık başlangıç
Bu gazlarla ilgili, sıcaklığına döndürülüyor.
I. Özkütleleri eşittir. Buna göre ilk duruma göre, basınç (P), 1. kabın hacmi 85
(V1) ve 2. kaptaki gaz özkütlesi (d2) ile ilgili değişiklikler
II. Basınçları arasındaki ilişki PN = PCO > PSO aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
2 2
şeklindedir.
P V1 d2
III. Mol sayıları eşittir.
A) Artar Azalır Artar
B) Artar Artar Artar
(C = 12, N = 14, O = 16, S = 32) C) Azalır Azalır Değişmez
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Azalır Artar Artar
D) I ve III E) I, II ve III E) Artar Azalır Azalır

1. kapta: 1 mol CO2 ve 0,5 mol O2
m
l. d = (m ve v aynı) (Doğru)
v 2. kapta: 2 mol NO bulunur.
ll. MA'ları küçük olan N2 ve CO nun mol sayıları ve basınçları fazladır. (Doğru)
V2 > V1, P↑ V1 ↓ P2↑ d2↑
(Cevap C)
(Cevap A)
Test 12 1. E 2. C 3. C 4. C 5. A 6. E 7. E 8. D 9. E 10. E 11. A 12. C
6. Basınç (atm) 9. M1 M2
218 He(g) SO2(g)
A B C D E F

1 KATI SIVI
Aynı basınç ve aynı sıcaklıktaki He ve SO2 gazlarının
0,006 bulunduğu kaplardaki M1 ve M2 muslukları aynı anda
GAZ
açılırsa gazlar ilk olarak nerede karşılaşırlar?
Sıcaklık (°C) (Cam boru üzerindeki aralıklar eşittir. He = 4, SO2 = 64)
0 0,01 100 374
Saf suyun (H2O) faz diyagramı yukarıda verilmiştir. A) A B) B C) C D) D E) E

VHe MSO2 VHe 64 4
= = = =
Buna göre H2O'nun faz diyagramı ile ilgili aşağıdaki VSO2 MHe VSO2 4 1
yargılardan hangisi yanlıştır? VHe → 4 birim VSO2 = 1 birim
E noktasında karşılaşırlar. (Cevap E)
A) 1 atm basınçtaki erime noktası 0°C'dir.
B) Dış basınç arttıkça donma noktası azalır. 10. Bir gazın 273°C'de ve 1,5 atmosfer basınç altında 11,2 litresi
21 gramdır.
C) 0,006 atm basınç ve 0,01 °C sıcaklıkta katı - sıvı - gaz
Bu gazın bir molünün kütlesi kaç gramdır?
halleri denge halindedir.
(Avogadro sayısı : 6,02.1023)
D) 374°C'nin üstündeki bir sıcaklığa sahip olan H2O basınç
etkisiyle sıvılaştırılamaz. A) 16 B) 28 C) 30 D) 44 E) 56
P.V=n.R.T
E) 2 atm basınç ve 100 °C sıcaklıkta gaz haldedir.
22,4 1,5
E) Grafiğe göre sıvı haldedir. 1,5 . 11,2 = n . . 546 n= mol
273 4
(Cevap E) m 1,5 21
n= ise = , MA = 56
MA 4 MA
7. d(g/L) (Cevap E)
1,25 A(P = 1 atm)
11. Boş
0,5 mol X2
B
d 0,5 mol Y2 60 cm
a b
V(L) Cam kap
0 22,4 112

Belirli miktar X gazının 0°C'de özkütle (d) - hacim (V) grafiği Civa
şekildeki gibidir. Şekilde, 0,5 mol X2 ve 0,5 mol Y2 gazları bulunan kaptaki
A noktasında gazın basıncı 1 atmosfer olduğuna göre, X toplam basınç manometreden görülmektedir. Bu gazların
ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? tam verimle tepkimeye girmesi sağlanarak X2Y5 gazı
A) B noktasındaki basıncı 0,2 atmosferdir. oluşturuluyor.
B) A noktasındaki mol sayısı 1'dir. Tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına döndürülen

C) d = 0,25 g/L'dir. sistemde X2'nin kısmi basıncı kaç cmHg'dir?
D) 1 molü 28 gramdır. A) 18 B) 24 C) 30 D) 36 E) 48
0,5 + 0,5 = 1 mol gaz 60 cmHg
E) B noktasındaki kütlesi 140 gramdır.
0,5 0,5
A noktası → B noktasına hacim 5 katına çıkar. Basınç 0,2 atm olur. MA = 28'dir.
22,4 2X2 + 5Y2 → 2X2Y5 0,3 + 0,1 = 0,4 mol
0,2 . 112 = n . . 273 n = 1 mol (28 gram)
273 –0,1 –0,5 0,1 1 mol 60 cmHg
(Cevap E) ––––––––––––
0,3 0 0,3 mol 18 cmHg
8. Sabit hacimli izole bir kapta bulunan bir miktar XY2 gazı, (Cevap A)
2XY2(g) + ısı → X2(g) + 2Y2(g)

86 12. Aynı basınç ve aynı sıcaklıktaki eşit kütleli X ve Y gazlarının
denklemine göre ayrışmaktadır. mol sayıları arasında nX > nY ilişkisi vardır.
Başlangıçta XY2'nin % 20'sinin X2 ve Y2'ye dönüştüğü an Buna göre X ve Y gazlarının,
için,
l. Bulundukları kapların hacimleri
I. Basınç
ll. Difüzyon hızları
II. Sıcaklık
III. Molekül sayısı lll. Ortalama kinetik enerjileri
niceliklerinden hangileri kesinlikle değişir? niceliklerinden hangilerinde X > Y ilişkisi vardır?

l. Gaz mol sayısı artar. Sıcaklık azalır. (Kesin değil) l. n ile V doğru orantılıdır. VX > VY'dir. (Doğru)
ll. Endotermik – Sıcaklık azalır. (Kesin) ll. n ile MA ters orantılıdır. MAX < MAY'dir. MA'si küçük olan X'in düfüzyon hızı büyüktür.
lll. 2 → 3 (Azalır – Kesin) (Doğru)
(Cevap D) (Cevap C)
Sıvı Çözeltiler / Sıvı Ortamda Çözünme Olayı BÖLÜM 04 Test 01
1. Çözeltiler ile ilgili, 4.
I. Homojen karışımlardır.
II. Bileşenlerinin özelliklerini taşırlar. 1.
III. Hacimleri, çözücü ve çözünen hacimleri toplamına
eşittir. H2 O +
yargılarından hangileri doğrudur? 3.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II – + – + –
+ – + – 2. – + – –
D) I ve III E) I, II ve III +
– + – + –
l. Homojen karışımlara çözelti denir. (Doğru) – + +
ll. Çözeltiler bir karışım türüdür, bileşenlerinin özelliklerini taşırlar. (Doğru) –
NaCI kristali
lll. Çözücü ve çözünen arası boşluklar çözelti oluşumunda kısmen dolar. Genelde Vçözelti < + +
Vçözcücü + Vçözünen'dir. (Yanlış)
(Cevap C)
Yukarıdaki şekilde NaCI tuzunun suda çözünmesi şematize
edilmiştir.
A) 1. de su molekülleri birbirinde uzaklaşır.
B) 2. si ısı veren bir olaydır.
C) 3. olay hidratasyondur.
H2O
2. A: C2H5OH(s) → C2H5OH(suda) D) 3. de Na+ ve CI¯ iyonları ile H2O molekülleri arasında
H2O + iyon-dipol etkileşimi kurulur.
B: NaCI(k) → Na (suda)+CI¯(suda)
E) 3. de H2O'nun kısmen pozitif kısmı CI¯ iyonlarını sarar.
Yukarıda çözünme denklemleri verilen A ve B çözeltileri
2. olayda iyonik kristali oluşturan iyonlar birbirinden uzaklaşır. Endotermik (ısı alan) bir
ile ilgili, olaydır.
(Cevap B)
I. Her ikisi de hidratasyon yoluyla oluşur.
5. Suda çözünmesi ekzotermik (ısı veren) olan LiBr iyonik

II. B elektrolit bir çözeltidir.
kristalinin suda çözünmesi 3 basamakta,
III. A'nın oluşumunda hidrojen bağı, B'nin oluşumunda
1. basamak: Su molekülleri birbirinden uzaklaşır.
iyon-dipol etkileşimi ön plandadır.
2. basamak: Li+ ve Br¯ iyonları birbirinden uzaklaşır.
3. basamak: Su molekülleri ile iyonlar birbirini çekerek
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II karışır.
D) I ve III E) I, II ve III şeklinde ifade ediliyor.
l. Çözücüsü H2O'dur. Hidratasyon (Doğru)
ll. İyon içerir. (Doğru)
lll. C2H5OH ve H2O moleküller arası hidrojen bağı içerir. Na+ – H2O ve Cl– – H2O etkileşimi A) 1. basamak ısı alarak gerçekleşir.
dipol – iyon'dur. (Doğru)
(Cevap E) B) 2. basamakta su molekülleri arasındaki hidrojen bağı
zayıflar.
C) 3. basamakta su molekülleri ile Li+ ve Br¯ iyonları
arasında iyon-dipol etkileşimi kurulur.
D) 3. basamak endotermik (ısı alan)tir.
E) LiBr'nin suda çözünmesi istemli bir olaydır.
3. basamakta su moleküllerinin ve iyonların birbirine karışması istemli bir olaydır. Isı
verendir. (Ekzotermik)
(Cevap D)
3. Aşağıda çözünen ve çözücüsü verilen çözeltilerden 87
hangisinde çözücü moleküllerin çözünen türü kuşatması
(sarması) olayı yanlış belirtilmiştir? 6. I. C2H5OH
Çözünen Çözücü Olay II. NaCI
A) CI2 CCI4 Solvatasyon III. CH4
B) NaCI H 2O Hidratasyon Yukarıdaki maddelerin aynı koşullarda saf sudaki

çözünürlüklerinin karşılaştırılması hangi seçenekte doğru
C) CH3COOH H 2O Hidratasyon
verilmiştir?
D) CH4 C 6H 6 Solvatasyon
A) I > II > III B) II > I > III C) I > III > II
E) CH3OH H 2O Solvatasyon
D) II > III >I E) III > I > II
Çözücü H2O ise Hidratasyon çözücüsü su dışında bir madde ise solvatasyon'dur. H bağı olan C2H5OH, H2O'da en iyi çözünür. İyonik bileşik olan NaCl, apolar olan CH4'ten
(Cevap E) iyi çözünür.
(Cevap A)
Test 01 1. C 2. E 3. E 4. B 5. D 6. A 7. D 8. B 9. D 10. B 11. C 12. E
7. NH3 NaCI I2 10. X, Y, Z ve T elementlerinin oluşturduğu bileşikler ile ilgili;

XY3 : Suda çözünmesinde hidrojen bağı etkin rol oynar.
Y2Z : Çözücü olarak kullanıldığı çözeltilerde, çözünme
H2O(s) H2O(s) CCI4(s)
hidratasyon ile gerçekleşir.
I II III TZ2 : Su ile etkileşimi kimyasaldır.
Yukarıda belirtilen kaplardaki çözücülerde üzerlerinde bilgileri veriliyor.
belirtilen maddeler çözülerek I, II ve III çözeltileri hazırlanıyor.
Buna göre X, Y, Z ve T aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Bu çözeltiler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır? (1H, 6C, 7N, 8O, 9F, 15P, 16S)
A) I. de NH3 molekülleri ile H2O molekülleri arasında hidrojen X Y Z T

bağı kurulmuştur. A) S O N C
B) I. ve II. de çözünme hidratasyon ile gerçekleşmiştir. B) N H O C
C) III. de London kuvvetleri çözünme sürecinde etkili C) P H O S
olmuştur. D) N F O C
D) I. ve III. elektrolit değildir. E) C H N P

E) II. de iyon-dipol etkileşimi gerçekleşmiştir. Hidrojen bağı F – H, N – H, O – H bağlarını içeren moleküller arası etkileşimdir.
D) l. de NH3 (bir baz) suda iyonlaşarak çözünür. Yani l. si elektrolittir. (Elektriği iletir) Ancak Hidratasyon H2O ile gerçekleşir. (Y2Z = H2O) Y = H, Z = O
lll. sü apolar moleküler yapılar arası çözünmedir. İyon içermez. Elektrolit değildir. B) X: N ise XY3 = NH3, T = C ise TZ2 = CO2'dir. CO2 + H2O → H2CO3 (kimyasal)
(Cevap D) (Cevap B)
8. Aşağıda çözücü ve çözüneni belirtilen çözeltilerden

hangisinin etkileşim türü yanlış verilmiştir?

11. XY iyonik katısının suda çözünme denklemi,
Çözücü Çözünen Etkileşim Türü +
XY(k) + H2O(s) → X (suda) + Y¯
(suda) şeklindedir.
A) H2O KNO3 İyon - dipol
Çözünme sürecinde gerçekleşen,
B) C2H5OH HCI Hidrojen bağı
Dipol - indüklenmiş I. Çözünen taneciklerinin ayrılması
C) HCOOH C2H2
dipol II. Çözücü taneciklerinin ayrılması
D) C6H6 I2 London kuvvetleri III. Çözücü taneciklerinin iyonları sarması
E) H2O HBr Dipol - dipol yukarıdaki olaylardan hangileri kesinlikle endotermiktir?

A) H2O(polar) – KNO3(iyonik) (Doğru) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) C2H5OH (polar) – HCl (polar) (Yanlış)
Dipol – dipol olmalıydı.
X+Y– iyonik katısında iyonların ve H2O'da moleküllerin birbirinden uzaklaşması ısı
C) HCOOH (polar) – C2H2 (apolar) (Doğru)
gerektirir. Endotermik (l ve ll kesin)
D) C6H6 (apolar) – l2 (apolar) (Doğru) lll. Çözünme olayı endotermik yada ekzotermik olabilir. (Kesin değil)
E) H2O (polar) – HBr (polar) (Doğru) (Cevap C)
(Cevap B)
88 9. I. MgCI2 – H2O
II. H2O – HCI 12. I. HCI – NH3
III. CH4 – C6H6 II. CO2 – H2O
IV. CH3OH – NH3 III. Na2O – H2O
Yukarıda verilen madde çiftlerinden hangilerinin IV. I2 – CCI4
oluşturduğu karışımlarda tanecikler arası dipol - dipol
etkileşimi vardır? Yukarıda verilen madde çiftlerinden hangilerinin birbiriyle
etkileşimi kimyasal bir olaydır?
D) I ve IV E) I, II ve III
Polar molekül - polar molekül arası dipol - dipol etkileşimi vardır.
l. Asit - baz, ll. CO2 + H2O → H2CO3,
ll. ve lV polar moleküller arası etkileşimlerdir. lll. Na2O + H2O → 2NaOH olayları kimyasaldır.
(Cevap D) lV. l2 – CCl4 fiziksel bir çözünmedir.
(Cevap E)
Çözelti Derişimleri ile İlgili Hesaplamalar - 1
BÖLÜM 04 Test 02
1. 25 g şeker ve 100 g su ile hazırlanan doymamış şeker mg 10-3mg
4. 1 ppb, veya şeklinde ifade edilir.
çözeltisine ayrı ayrı uygulanan, kg çözelti kg çözelti
I. aynı sıcaklıkta şeker eklemek, Temiz bir havada SO2 derişimi en fazla 57 ppb olmalıdır. Bu
II. bir miktar suyunu buharlaştırmak, değerin üzerindeki SO2 derişimleri sağlık açısından tehdit
oluşturur.
III. aynı sıcaklıkta kütlece % 20'lik şekerli su eklemek.
Buna göre bir fabrika bacasının çıkışından ölçülen,
işlemlerinden hangileri sonucunda çözeltinin derişimi
artar? I. 200 kg havada 6 gram SO2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. 600 ppm SO2
D) I ve III E) I, II ve III III. 100 kg havada 2000 mg SO2

Doymamış çözeltiye;
yukarıdaki değerlerden hangisinde SO2 derişimi kabul
çözünen eklemek ve suyunu buharlaştırmak ve aynı çözeltinin derişiğini eklemek işlemleri
edilebilir düzeyin üstündedir?
derişimi artırır.
25 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
. 100 = 20 %'liktir. lll. sü artırmaz.
125 (Cevap C)
3 1 4
I. 6.10 mg = 3.10 mg = 3.10 mg = 3 . 104 ppb > 57 ppb (Yanıt)
200 kg kg kg
3
II. 600 ppm = 600 mg = 600.10 mg = 600 . 103 ppb > 57 ppb (Yanıt)
2. Kütlece % derişim kg kg
3
III. 200 mg = 2 mg = 2.10 mg = 2 . 103 ppb > 57 ppb (Yanıt)
100 kg kg kg
(Cevap E)
2
1

Çözelti kütlesi
Dibinde katısı bulunan bir X tuzunun sulu çözeltisine yapılan

işlemler sonucu çözeltinin kütlece % derişimi - çözelti kütlesi
değişimi yukarıdaki grafikte verilmiştir. 5. X saf sıvısı ile saf suyun oluşturduğu hacimce % 10 X içeren
2000 mililitrelik sulu çözeltinin derişimi 0,4 molardır.
Buna göre 1 ve 2 işlemleri ile ilgili,
X sıvısının yoğunluğu 0,96 g/mL ise sıvının mol kütlesi
I. 1. işlemde aynı sıcaklıkta su eklenmiştir.
kaç gramdır?
II. 2. işlemde aynı sıcaklıkta X katısı eklenmiştir.
A) 40 B) 60 C) 120 D) 180 E) 240
III. 1. işlemde aynı sıcaklıkta daha seyreltik X sulu çözeltisi 10
2000 . = 200 mL X ve 1800 mL su
100
eklenmiştir.
n nX
m= ise 0,4 = den nX = 0,8 mol
yargılarından hangileri doğru olabilir? v 2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II m mX
d= ise 0,96 = den mX = 192 gram
v 200
m 192
l. Su eklendikçe dipteki katı eklenen su ile orantılı bir şekilde çözünür derişim değişmez. n= ise 0,8 = den
MA MX
(Olabilir.)
ll. Doygun çözeltiye X eklenmesi derişimi değiştirmez. (Olamaz.) MX = 240
lll. Dipteki katı çözülerek derişim sabit kalabilir. (Olabilir.) (Cevap E)
(Cevap D)
89
3. Aşağıda çözünen ve çözücüsü verilen çözeltilerden
hangisinin kütlece % derişimi en büyüktür?
mÇözünen(g) msu(g) 6. Kütlece % 64 lük NH4NO3 sulu çözeltisindeki NH4NO3 ün

A) 6 24 mol kesri kaçtır?
B) 15 45 (NH4NO3 = 80, H2O = 18)
C) 180 420
16 16 1 2 1
D) 32 68 A) B) C) D) E)
25 32 3 7 4
E) 16 24 64 g NH4 NO3 ve 36 g H2O olsun.

mçözünen 64
% derişim = . 100'den nNH4NO3 = = 0,8
80 0,8 2
mçözelti XNH4NO3 = =
16 2,8 7
E) . 100 = 40 . Derişimi en büyük olanıdır. 36
40 (Cevap E) nH2O = =2
18
(Cevap D)
Test 02 1. C 2. D 3. E 4. E 5. E 6. D 7. C 8. B 9. D 10. D 11. B 12. B
7. Bir akarsudan alınan 200 gramlık su için yapılan analiz 10. Kütlece % 40'lık 300 gram MgSO4 çözeltisinin hacmi 200
sonucunda 0,6 mg Fe2+ iyonu tespit edilmiştir. mL'dir.
Buna göre analiz edilen sudaki Fe2+ iyonu derişimi kaç Bu çözelti ile ilgili,
ppm'dir?
I. Çözeltinin özkütlesi 1,5 g/mL'dir.
A) 0,3 B) 1,2 C) 3 D) 6 E) 30
mgçözünen
II. Çözeltideki MgSO4'ün mol kesri 0,1'dir.
= ppm
kgçözücü III. Çözeltinin derişimi 5 molardır.
0,6 mg
= 3 ppm yargılarından hangileri doğrudur? (MgSO4 = 120, H2O = 18)
0,2 kg (Cevap C)
300 40 120
l. d = = 1,5 (Doğru) ll. 300 . = 120 g MgSO4 = 1 mol MgSO4,
200 100 120
180 1 1
300 – 120 = 180 g H2O, = 10 mol X = 'dir. (Yanlış) lll. M = = 5 M (Doğru)
18 11 0,2
(Cevap D)
11.
mÇözünen(g) mÇözücü(g) Kütle (g)
8.
H2O(s) 600
I. 180 g C6H12O6 144 g H2O
II. 36 g C5H12 156 g C6H6

X sıvısı 240
III. 8 g CH3OH 36 g H2O
300 mL
IV. 92 g C2H5OH 180 g H2O Hacim (mL)
0 300 V

Yukarıda çözücü ve çözünen kütleleri verilen Şekildeki X sıvısı üzerine saf su eklenerek oluşturulan
çözeltilerden hangilerinde çözünen maddelerin mol çözeltinin kütle - hacim değişimi yukarıdaki grafikte verilmiştir.
kesirleri aynıdır?
Oluşan çözeltinin son durumdaki özkütlesi 0,96 g/mL
(H2O = 18, CH3OH = 32, C2H5OH = 46, C5H12 = 72, olduğuna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
C6H6 = 78, C6H12O6 = 180)
(X = 80 g/mol, H2O = 18 g/mol, dH2O = 1 g/mL)
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
A) X sıvısının yoğunluğu 0,8 g/mL'dir.
D) I ve IV E) II, III ve IV 3
180 144 B) Son durumda çözeltideki X'in mol kesri 'dir.
l. = 1 mol, = 8 mol 20
180 18
C) V değeri 625'tir.
1
X=
9 D) Son durumda çözeltideki X'in kütlece % derişimi 40'tır.
8 36
lll. = 0,25 mol, = 2 mol E) Çözelti hacmi, çözücü ve çözünen hacimlerinin
32 18
toplamından küçüktür.
0,25 1
X= = 240 600 – 240
2,25 9 B) nX = = 3 mol, nH2O = = 20 mol
(Cevap B) 80 18
3
X= 'tür.
23
(Cevap B)
9.
F– CI– Ca2+ K+ Na+ 12. AB iyonik katısının su ile oluşturduğu çözeltinin kütlece %
Derişim (mg/kg) 0,1 4,1 19 0,2 2,2 derişimi, özkütlesi ve molar derişimi bilinmektedir.
90 Yalnızca bu bilgiler kullanılarak AB katısının,
Bir kaynak suyunun 1 kilogramının analizi sonucu elde edilen
I. Çözeltideki mol kesri
derişimlerden bazıları yukarıda verilmiştir.
II. Mol kütlesi
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? III. Çözünen kütlesi
A) F– iyonunun derişimi 100 ppb’dir. IV. Öz kütlesi
B) CI– iyonunun derişimi 4,1 ppm’dir. niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?
C) 100 kg suda 0,22 g Na+ iyonu vardır. (dH2O = 1 g/cm3, H2O = 18)
D) 200 g suda 40 g K+ iyonu vardır. A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV

E) Derişimi en fazla olan Ca2+ dir.
D) 1000 g suda 0,2 mg K+ iyonu var ise % . d . 10
M= 'dan mol kütlesi (MA) hesaplanabilir. l ve ll yanıttır.
200 g suda 0,04 mg K+ iyonu vardır. (Cevap D) MA
(Cevap B)
BÖLÜM 04 Test 03
1. 0,25 mol KOH katısının 2 mol H2O da tamamen 4. Molarite mol
çözünmesiyle oluşan çözelti ile ilgili, L
I. Kütlece % 28 KOH içerir. x A
II. Su eklenerek hacmi 200 mL'ye tamamlanırsa derişimi

B
1,25 M olur. 0,2
K
III. Çözünme sürecinde hidratasyon gerçekleşir. 0,1
Hacim (L)
yargılarından hangileri doğrudur? (H2O = 18, KOH = 56) 0 1 2 y
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Bir miktar KOH katısının saf suda çözünmesiyle hazırlanan A
çözeltisine su eklenmesiyle çözeltinin molar derişiminin çözelti
hacmiyle değişimi yukarıdaki grafikte verilmiştir.
0,25 . 56 = 14 g KOH ve 2 . 18 = 36 g H2O
14 Buna göre,
l. . 100 = 28 (Doğru)
50
n 14/56 I. x = 0,4 ve y = 4'tür.
ll. M = ise M = = 1,25 M (Doğru)
v 0,2
II. Çözeltide 22,4 g KOH çözünmüştür.
lll. Çözücüsü H2O'dur. (Doğru)
(Cevap E) III. Çözelti özkütleleri arasındaki ilişki dK > dB > dA

şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur? (KOH = 56)
2. D) I ve III E) I, II ve III
X katı kütlesi (g) Çözelti derişimi mol
20 L Çözünen madde mol sayısı (n) sabittir.
0,5 n = M . V eşitliğine göre
l. X . 1 = 0,2 . 2 = 0,1 . y'den x = 0,4 ve y = 4 (Doğru)
ll. 0,2 . 2 = 0,4 mol KOH(56) = 0,4 . 56 = 22,4 g (Doğru)
1,6 lll. Su eklendikçe özkütle azalır. dA > dB > dK'dir. (Yanlış)
0 Zaman 0 400 Çözelti (Cevap C)

hacmi (mL)
Bir X bileşiğinin suda çözünmesiyle ilgili katı kütlesi - zaman
5.
ve çözelti derişimi - çözelti hacmi grafikleri yukarıda verilmiştir.
Buna göre X'in molekül kütlesi nedir? 2x molar y molar x molar
yL 3x L 4y L
A) 120 B) 92 C) 69 D) 46 E) 23
A(suda) B(suda) K(suda)
mX = 20 – 1,6 = 18,4 gram çözünmüş
n n Yukarıdaki çözeltilerde eşit kütlede A, B ve K tuzları
M= ise 0,5 =
'ten nX = 0,2 mol
v 0,4 çözünmüştür.
m 18,4
n= dan 0,2 = 'dan MA = 92
MA MA Buna göre A, B ve K'nın mol kütlelerinin karşılaştırılması
(Cevap B)
A) A > B > K B) B > A > K C) K > A > B
D) A > K > B E) B > K > A
m
nA = 2x . y, nB = y . 3x, nK = x . 4y moldür. Kütlelerinin eşit olabilmesi için n = 'dan mol
MA
3. Derişim mol değeri büyük olanın mol kütlesi küçük olmalıdır.
L
molleri: nK > nB > nA ise
1 2 3 Mol kütleleri: A > B > K'dir. 91
(Cevap A)
Çözünen kütlesi (g)

m 2m 4m
X katısının suda çözünmesiyle hazırlanan aynı
sıcaklıktaki 1, 2 ve 3 çözeltilerinin hacimleri arasındaki
ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
6. Yoğunluğu 1,2 g/cm3 olan kütlece % 49'luk H2SO4
A) V1 = V2 = V3 B) 2V1 = V2 = 4V3 çözeltisinin 200 mL'sine su eklenerek hacmi 500 mL'ye
C) V1 = 2V2 = 4V3 D) 4V1 = 2V2 = V3 tamamlanırsa molar derişimi kaç olur? (H2SO4 = 98)
E) 4V1 = V2 = 2V3 A) 6 B) 4,8 C) 3 D) 2,4 E) 1,2

Derişim sabit olduğuna göre m ile V orantılıdır. V1 = V, V2 = 2V, V3 = 4V % . d . 10 49 . 1,2 . 10
M= 'dan M = = 6M
(Cevap D) MA 98
M1V1 = M2V2'den 6 . 200 = M . 500 ise M = 2,4 M
(Cevap D)
Test 03
1. E 2. B 3. D 4. C 5. A 6. D 7. B 8. C 9. C 10. E 11. E 12. C
7. 46,4 gram Na2CO3 . 7H2O bileşiğinin tamamen suda 10.

çözünmesiyle 100 gram sulu çözeltisi hazırlanıyor.
xM
Oluşan çözeltinin özkütlesi 2 g/mL olduğuna göre, 300 mL AI katı kütlesi (g)
çözeltinin molar derişimi kaçtır? HNO3
8,1
(suda)
(Na2CO3 = 106, H2O = 18)
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
Na2CO3 . 7H2O = 106 + 7 . 18 = 232
2,7
46,4 m 100 Eklenen
= 0,2 mol Na2CO3 d= 'den 2= ise V = 50 mL = 0,05 L 0 300
232 V V HNO3 (mL)
AI(k)
n 0,2
M= den M= =4 Şekildeki kapta bulunan AI metaline üzerinde belirtilen x M
V 0,05
HNO3 çözeltisi tamamen eklenerek tam verimli tepkime
(Cevap B) gerçekleştiriliyor.
Bu tepkimede AI katı kütlesinin, eklenen HNO3 hacmi ile
değişimi yukarıdaki grafikteki gibi olduğuna göre x değeri
kaçtır? (AI = 27)
8. X2Y3 derişimi mol
L A) 0,4 B) 0,6 C) 1 D) 1,2 E) 2
5,4
4 = 0,2 mol
8,1 –2,7 = 5,4 g Al n =
27
Al + 3HNO3 → Al(NO3)3 + 3/2H2
–0,2 –0,6 mol
Eklenen n 0,6
0 0,8 1 1,2 M = den M = = 2M = x
X2Y3 katısı(mol) V 0,3
(Cevap E)

Bir miktar saf suya X2Y3 iyonik katısı eklenmesiyle hazırlanan 11. Cu(k) + 4HNO3(suda) → Cu(NO3)2(suda) + 2NO2(g) + 2H2O(s)
çözeltide X2Y3 derişimi ile eklenen X2Y3'ün mol sayısı
arasındaki grafik yukarıdaki gibidir. Yukarıda denklemi verilen tepkimeye göre 3,2 gram Cu
katısının tamamen tepkimeye girmesi için 2 M'lik HNO3 sulu
çözeltisi kullanılıyor.
A) Suda 0,8 mol X2Y3 çözünmüştür. Buna göre tepkimede harcanan HNO3 çözeltisinin hacmi
B) Çözelti X2Y3 katısına doymuştur. ve tepkimede oluşan NO2 gazının normal koşullardaki
hacmi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
C) Su hacmi 200 mL'dir.
(Cu = 64)
D) Çözeltide X+3 iyon derişimi 8 M'dir.
E) 0,4 mol X2Y3 katısı çözünmeden kalmıştır. VHNO (mL) VNO (L)
3(suda) 2(g)
n 0,8
M= den 4 = ise V = 0,2L = 200 mL'dir. A) 250 11,2
Vçözelti V
C) Su hacmi değil, çözelti hacmi 200 mL'dir. B) 200 2,24
(Cevap C) C) 200 1,12
D) 100 1,12
9. E) 100 2,24
1 2 3,2
nCu = = 0,05 mol nHNO3 = 4 . nCu = 4 . 0,05 = 0,2 mol
64
n 0,2
KNO3(suda) Ca(NO3)2(suda) M = 'den 2 = ise V = 0,1 L = 100 mL
V V
nNO2 = 2 . nCu = 2 . 0,05 = 0,1 mol = NK'da 0,1 . 22,4 = 2,24 L
x M, y mL 0,5 M, 200 mL (Cevap E)
Yukarıdaki şekilde verilen 2 nolu kaptaki çözelti 1 nolu kaba 12. I. II.
–
aktarıldığında NO 3 iyonları derişiminin değişmediği, K+
92 iyonları derişiminin ise 0,6 M olduğu belirleniyor. MgSO4(suda) MgSO4(suda)
Buna göre x ve y değerleri aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir? 0,8 M XM
x y Yukarıda verilen çözeltilerin eşit hacimleri karıştırıldığında
A) 1 200 özkütlesi 0,6 g/mL olan kütlece % 20'lik bir çözelti oluşuyor.
B) 0,5 300 Buna göre II. çözeltinin molar derişimi (X) kaçtır?
C) 1 300
(Son çözeltinin hacmi karıştırılan çözeltilerin hacminin
D) 2 200 toplamına eşittir. MgSO4 = 120)
E) 0,5 200
A) 2 B) 1,6 C) 1,2 D) 0,8 E) 0,4
2. kapta NO3– değişimi 0,5 . 2 = 1M'dır. % . d . 10 20 . 0,6 . 10
M= dan M = =1M
Karıştırılınca değişmediğine göre 1. kaptaki NO3– de 1M'dır. X = 1'dir. MA 120
K+ ise 1 . y = 0,6 . (y + 200) den y = 300 mL 0,8 . V + Mll . V = 1 . 2V den Mll = 1,2 M
(Cevap C) (Cevap C)
BÖLÜM 04 Test 04
1. 4. Mol sayısı (mol)
2n mol n mol
KCI(suda) MgCI2(suda) 1,2 Br −

1 2 0,4 K+
Yukarıdaki şekilde verilen sulu çözeltilerdeki CI– iyonu molar
derişimleri eşittir. Zaman
0
1 ve 2 nolu çözeltiler karıştırıldığında iyonlarının molar K+
derişiminin CI– iyonlarının molar derişimine oranı kaç KBr ve MgBr2 katılarının saf suda çözünmesiyle hazırlanan
olur? 500 mL'lik bir çözeltideki K+ ve Br– iyonlarının mol sayılarının
1 1 zamanla değişimini gösteren grafik yukarıdaki gibidir.
A) 4 B) 2 C) 1 D) E)
2 4 Buna göre,
n
1. de 2n mol Cl–, 2. de 2n mol Cl– M = ise demekki Cl– derişimlerinin eşit olması için
V I. Çözünen KBr 0,4 mol'dür.
hacimleride eşit olmalıdır.
II. Çözünen MgBr2 0,6 mol'dür.
nCl– = 2n + 2n = 4n nK+ = 2n
III. Çözeltideki Mg2+ iyonlarının derişimi 0,8 M'dır.
4n 2n
[Cl–] = =2 [K+] = =1
2 2 yargılarından hangileri doğrudur?
(Cevap D)
l. 0,4 mol KBr ve 0,4 mol MgBr2 çözünmüştür. (Doğru)
2. Derişim (M)
ll. Yanlış
0,4
X+m lll. 0,4 mol MgBr2 → 0,4 mol Mg2+, M = = 0,8 M (Doğru)
6.10−1 0,5
4.10−1 Y−n (Cevap D)

Zaman
5. 2 M 150 mL doymamış XOH çözeltisinin suyu tamamen
0 buharlaştırıldığında geriye 12 gram katı madde kaldığına

göre X'in atom ağırlığı nedir? (H = 1, O = 16)
XnYm iyonik katısının suda çözünmesine ait iyon derişimi -
A) 11 B) 20 C) 23 D) 39 E) 64
zaman grafiği yukarıda verilmiştir. n = M . V'den nXOH = 2 . 0,15 = 0,3 mol
Buna göre XnYm bileşiğinin formülü nedir? m 12
n= dan 0,3= ise XOH = 40
MA MA
A) XY B) X2Y C) XY2 D) X2Y3 E) X3Y2 X + 16 + 1 = 40 ise X = 23
6 . 10–1 3 X+m
= = ise X3Y2 (Cevap C)
4 . 10–1 2 Y–n
(Cevap E)
6. Mol sayısı
a
b
Zaman
0 t
3.
X2Y3 iyonik katısı ile sulu çözelti hazırlanırken çözünen X2Y3
katısının mol sayısının zamanla değişimi yukarıdaki grafikte
Fe(NO3)2(suda) Saf su
verilmiştir. 93
Hazırlanan çözeltinin hacmi 500 mL olduğuna göre,
2M 800 mL Boş kap
1 2 3 I. Çözelti doymuştur.
Yukarıdaki şekillerde verilen 1 nolu çözeltinin yarısı boş olan 2 II. Çözeltinin derişimi 2(a–b) M'dır.
nolu kaba aktarılıyor. 2 nolu kapta oluşan çözeltinin hacmi su
III. Çözeltideki X3+ iyonlarının mol sayısı 3(a–b) dir.
eklenerek 1 litreye tamamlanıyor.
– yargılarından hangileri doğrudur?
Buna göre son durumda 2 nolu kaptaki çözeltide NO 3
iyonları derişimi kaç M'dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 4 B) 3,2 C) 2 D) 1,6 E) 0,8 D) I ve III E) I, II ve III
2 nolu çözelti ilk işlem sonucu 2M, 400 mL'dir. l. Katının hepsi çözünmemiş. Doymuş (Doğru)
2. işlem: M1V1 = M2V2'den a–b
ll. M = = 2(a – b) (Doğru)
2 . 400 = M2 . 1000'den M2 = 0,8M Fe(NO3)2 0,5
2 . 0,8 = 1,6 M NO3– lll. (a – b) . 2 olmalıydı. (Yanlış)
(Cevap D) (Cevap C)
Test 04 1. D 2. E 3. D 4. D 5. C 6. C 7. B 8. B 9. C 10. E 11. D 12. E
7. 10.
XM
1 M 200 mL 200 mL
AI(NO3)3(suda) KOH(suda)
0,8 M 300 mL 0,1 M 300 mL

Mg(NO3)2(suda) Pb(NO3)2(suda)

0,8 M 300 mL Mg(NO3)2 çözeltisine 1 M 200 mL AI(NO3)3 Şekildeki kapta bulunan Pb(NO3)2 çözeltisine üzerinde belirtilen
–
çözeltisinin tamamı ilave ediliyor. KOH çözeltisinin tamamı eklendiğinde Pb2+ ve OH iyonlarının
tümü birlikte çöküyor.
–
Bu işlem sonucunda kaptaki Mg2+ ve NO 3 Buna göre son karışımdaki K+ iyonları derişimi kaç
derişimleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? molardır?
[Mg2+] [NO 3]
– A) 0,5 B) 0,45 C) 0,3 D) 0,24 E) 0,12
nPb2+ = 0,1 . 0,3 = 0,03 mol O halde Pb(OH)2'deki
A) 0,4 1,12 0,06
nOH– = 0,03 . 2 = 0,06 mol . x = = 0,3 M
B) 0,48 2,16 0,2
C) 0,48 5,4 0,3 . 200 = M . 500'den MK+ = 0,12 M

(Cevap E)
D) 0,64 2,16 11.
E) 0,48 1,12 4 M, 2L
NaNO3(suda)
[Mg2+]: M1V1 = M2V2'den
0,8 . 300 = M2 . 500 ise M2 = 0,48 M
[NO3–]: M1V1 + M2V2 = MsonVson'dan
0,8 . 2 . 300 + 1 . 3 . 200 = Mson . 500'den 2 M, 2 L
Mson = 2,16M Ca(NO3)2(suda)

(Cevap B)
Yukarıda şekli verilen kaba NaNO3 çözeltisinin tamamı azar

azar ekleniyor.
−
[Ca2+] [Na+] [NO 3 ]
8. 24 gram NaOH katısının 200 g suda çözünmesiyle 2 4 4
hazırlanan doymamış sulu çözelti ile ilgili,
1 2
I. Kütlece % 12'liktir.
0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman
II. Molal derişimi 3'tür. I II III
–
III. Molar derişimi 3'tür. Buna göre, kaptaki Ca2+, Na+ ve NO 3 iyonlarının
derişimlerinin zamanla değişimini gösteren grafiklerden
yargılarından hangileri doğrudur? hangileri doğrudur?
(NaOH = 40, dsu = 1 g/mL) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
2 4
Eşit hacim karıştırıldığı için derişimler yarıya düşer. [Ca2+] = = 1 M, (Na+) = = 2M
D) I ve III E) II ve III 2 2
4+2.2
24 [NO3–] = = 4M l ve lll (Doğru) ll. si 0'dan başlamalıydı.
l. . 100 ≅ 10,71 (Yanlış) 2
224 (Cevap D)
nçözünen(mol)
ll. Molar derişim = dir.
nçözücü(kg)
24
nNaOH = = 0,6 mol
40 12. Kütlece % 49'luk H2SO4 çözeltisinin 500 mL'si ile yeterince Zn
94 0,6
molalite = = 3 molal (Doğru) katısının artansız tepkimesi sonucu normal koşullarda 44,8 L
0,2
H2 gazı oluşuyor.
lll. Çözelti hacmi belli değildir. Hesaplanamaz. (Yanlış)
(Cevap B) Buna göre,
I. Tepkimede 2 mol Zn harcanmıştır.
II. H2SO4 çözeltisinin özkütlesi 0,8 g/mL'dir.
9. Özkütlesi 0,9 g/cm3 olan kütlece % 21'lik X sulu çözeltisinin III. H2SO4 çözeltisinin derişimi 4 M'dir.
molar derişimi 3 M'dir.
Buna göre, X'in mol kütlesi kaç g/mol'dür?
% . d . 10 21 . 0,9 . 10 Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2
M= 'dan 3 = ise
MA MA 44,8
2 mol 2 mol = 2 mol
22,4
MA = 63g/mol
2 49 . d . 10
(Cevap C) M= = 4M 4= den 0,8 g/mL
0,5 98
(Cevap E)
Koligatif Özellikler - 1
BÖLÜM 04 Test 05
1. Deniz seviyesindeki bir miktar saf suya ayrı ayrı uygulanan 1. 4.
ve 2. işlemleri;
0,2 M 200 mL
1. C2H5OH sıvısı eklemek, AI(NO3)3(suda)
2. NaCI katısı eklemek
şeklindedir.
Bu işlemler sonucu gerekleşen değişimler ile ilgili, 0,4 M 200 mL
1. İşlem 2. İşlem KNO3(suda)

I. Kaynama noktası : Artar Azalır
Deniz seviyesindeki 0,4 M 200 mL KNO3 sulu çözeltisine
II. Donma noktası : Azalır Azalır
0,2 M 200 mL AI(NO3)3 sulu çözeltisinin tamamı ilave ediliyor.
III. Buhar basıncı : Artar Azalır
Bu işlem sonucu kapta,
yargılarından hangileri doğrudur? I. İyon derişimi,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. Çözeltinin kaynamaya başlama sıcaklığı,
D) II ve III E) I, II ve III III. Katyon derişimi.
C2H5OH uçucu bir sıvıdır. Kaynama ve donma noktası suyunkinden düşük, buhar basıncı
niceliklerinden hangileri değişmez?
ise fazladır.
NaCl ise suyun kaynama noktasını arttırır iken donma noktasını ve buhar basıncını düşürür.
(Cevap D) D) I ve III E) I, II ve III
0,2 M Al(NO3)3(4i) = 0,2 . 4 = 0,8 Mi
2. 1 mol NaCI(k) 0,5 mol NaCI(k) 2 mol C6H12O6(k) 0,4 M KNO3(2i) = 0,4 . 2 = 0,8 Mi iyon derişimi değişmez.
(Cevap C)
5. Deniz seviyesindeki 200 g saf suda 8 g NaOH katısının
1 kg su 200 g su 2 kg su
tamamen çözünmesiyle hazırlanan sulu çözeltinin
kaynamaya başlama sıcaklığı (K.N.) ve donmaya başlama
I. II. III.
sıcaklığı (D.N.) aşağıdakilerden hangisinde doğru
Deniz seviyesinde bulunan I., II. ve III. kaplarında miktarları verilmiştir?

belirtilen saf sulara üzerlerinde verilen maddeler eklenerek (H = 1, O = 16, Na = 23, Kk = 0,52 °C/m, Kd = 1,86 °C/m)
tamamen çözülüyor. K.N. D.N.
Buna göre I., II. ve III. nolu kaplardaki çözeltilerin A) 100,52 –1,86
kaynamaya başlama sıcaklıkları aşağıdakilerden B) 101,04 –3,72
hangisinde doğru karşılaştırılmıştır?
C) 101,04 –1,86
A) I > II > III B) II > I > III C) III > I > II D) 100,52 –3,72
D) I > III > II E) II > III > I E) 101,04 –9,3
Çözeltilerin kaynama noktaları iyon derişimleri ile orantılıdır.
8 0,4
2 mol iyon 0,5 . 2 mol iyon = 0,2 mol NaOH(2i) = 0,4 mol iyon. molalite = = 2 molal iyon. K.N = 100 + 2 . 0,52 = 101,04 C°
l: = 2 molal iyon, ll: = 5 molal iyon, 40 0,2
1 kgsu 0,2 kgsu
D.N = 0 – 2 . 1,86 = –3,72C°
2 mol tanecik
lll: = 1 molal tanecik, ll > l > lll (Cevap B)
2kgsu
(Cevap B)
3. I. 3 M 100 mL CaCI2 6.
II. 2 M 300 mL AICI3

NaNO3(suda) Mg(NO3)2(suda) AI(NO3)3(suda)
III. 3 M 200 mL NaCI
Yukarıda verilen aynı şartlardaki üç farklı sulu çözelti ile I. II. III.
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? Aynı ortamda bulunan yukarıdaki kaplarda hazırlanan sulu
– 95
A) Çözeltilerdeki tuzların mol sayıları arasındaki ilişki II = III > çözeltilerde NO 3 iyonu molal derişimleri eşittir.
I şeklindedir. Buna göre,
B) Kaynamaya başlama sıcaklıkları arasındaki ilişki II > I > III I. Çözünen tuzlardan mol sayısı en fazla olanı NaNO3'tür.
şeklindedir. II. Aynı ortamdaki donmaya başlama sıcaklığı en yüksek
C) CI– iyon derişimleri arasındaki ilişki I = II > III şeklindedir. olanı III. südür.
D) Donmaya başlama sıcaklıkları arasındaki ilişki III > II > I III. Çözelti hacimleri birbirine eşittir.
şeklindedir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
E) Aynı sıcaklıktaki buhar basınçları arasındaki ilişki III > II > I A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
şeklindedir. D) II ve III E) I, II ve III
İyon derişimleri: l: 3 . 3i = 9Mi, ll: 2 . 4i = 8Mi, lll. 3 . 2i = 6Mi l > ll > lll 6 molal NaNO3, 3 molal Mg(NO3)2 ve 2 molal Al(NO3)3'te NO3– molal derişimleri aynıdır.
B) Kanama noktası iyon derişimi ile doğru orantılıdır. l > ll > lll ll. 2 . 4 = 8 molal iyon ile Donma noktası en küçük olanı Al(NO3)3'tür.
(Cevap B) (Cevap B)
Test 05 1. D 2. B 3. B 4. C 5. B 6. B 7. C 8. A 9. A 10. D 11. C 12. B
7. Sıcaklık (°C) Sıcaklık (°C) 10. 9,2 gram etanol ve 14,4 gram saf suyun oluşturduğu
çözeltinin t °C'deki buhar basıncı kaç mmHg'dir?
(H2O = 18, C2H5OH = 46, t °C'ta Psu buharı = 20 mmHg,

0 Zaman 0 Zaman t °C'ta Petil alkol = 24 mmHg)
−t
A) 44 B) 36,4 C) 30,4 D) 20,8 E) 16,8
− 3t 9,2 14,4
2 = 0,2 mol etanol, = 0,8 mol H2O
46 18
Y çözeltisi netanol nsu 0,2 0,8
X çözeltisi Karışımın buharbasıncı = . Petanol + . Psu = . 24 + . 20
ntoplam ntoplam 1 1
X ve Y katılarının eşit mollerinin eşit kütledeki saf sularda = 4,8 + 16 = 20,8 mmHg
çözünmesiyle hazırlanan sulu çözeltilerin 1 atm basınçta (Cevap D)
soğuma grafikleri yukarıdaki gibidir.
Buna göre, X ve Y katıları aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
X Y
A) KCI C6H12O6
B) MgCI2 NaCI
C) NaCI MgCI2 11. Moleküler yapılı X katısının saf suda çözünmesiyle hazırlanan
D) AICI3 KBr kütlece % 10'luk X sulu çözeltisinin t °C'taki buhar basıncı 20
mmHg'dır.
E) NaNO3 NaCI

Buna göre X katısının mol kütlesi kaçtır?
X çözeltisinde iyon derişimi 2 ise Y çözültesinde 3'tür. X 2 iyonlu Y 3 iyonlu olmalıdır.
(Cevap C) (H = 1, O = 16, t °C'ta Psu buharı = 21 mmHg)
8. 1 atm basınçta 0,3 M KNO3 sulu çözeltisinin kaynamaya A) 84 B) 64 nHC)
2O 40 D) 38 E) 24
Katı – sıvı çözeltilerde buhar basıncı = . Pbuhar'dır. Kütlece % 90'ı H2O'dur.
başlama sıcaklığı 100 + 4a °C, aynı ortamdaki X M Ca(OH)2 ntoplam
çözeltisinin kaynamaya başlama sıcaklığı 100 + 3a °C'dir. 90 5
nH2O = = 5 mol . . 21 = 20 ise nx = 0,25 mol'dür.

18 5 + nx
Buna göre Ca(OH)2 çözeltisinin derişimi (X) aşağıdakilerden 10
0,25 = ise x = 40 g/mol
hangisidir? MX
A) 0,15 B) 0,3 C) 0,45 D) 0,6 E) 0,9 (Cevap C)

0,3 M KNO3(2i) = 0,3 . 2 = 0,6 M iyon
XM Ca(OH)2(3i) = x . 3 = 3X M iyon
0,6 4a
= ise X = 0,15 M
3X 3a 12.
(Cevap A)
Buhar basıncı (mmHg)

h
9.
Arı su KCI X
760
Na2SO4 NaCI(suda)
(suda) Hg
T1, M1 T2, M2
Sıcaklık (°C) Yukarıdaki düzenekte çözeltilerin derişimleri M1 ve M2 ile

0 100 100+3a 100+4a
sıcaklıkları T1 ve T2 ile ifade edilmiştir.
Yukarıda arı su, KCI(suda) ve 0,6 M X(suda) maddelerinin
96 buhar basıncının sıcaklıkla değişimini gösteren grafik Buna göre,
verilmiştir.
I. M1 = M2 ise T2 > T1'dir.
Buna göre, KCI çözeltisinin molar derişimi ve X
bileşiğinin formülü aşağıdakilerden hangisi olabilir? II. T1 = T2 ise iyon derişimi fazla olanı Na2SO4 çözeltisidir.
KCI(suda) derişimi (M) X'in formülü III. T1 > T2 ise M2 > M1'dir.
A) 0,9 AI(NO3)3 IV. Aynı ortamda donma sıcaklığı düşük olanı NaCI
B) 0,5 KOH çözeltisidir.
C) 0,6 Na2SO4 yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

D) 1 NaCI A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
E) 1,2 Mg(NO3)2 D) I ve IV E) II, III ve IV

3a 3 ll. T1 = T2 ise iyon derişimi fazla olanı Na2 SO4'tür. Böylelikle aynı sıcaklıktaki buharbasıncı
KCl ve X çözeltilerinin iyon derişimleri oranı = olmalıdır.
4a 4
düşük olur. (Kesin)
0,9 . 2 3
A) 0,9 M KCl ile 0,6 M Al(NO3)3 te iyon derişimi = 'tür. (Cevap B)
0,6 . 4 4
(Cevap A)
Koligatif Özellikler - 2
BÖLÜM 04 Test 06
1. 4. X ve Y sıvılarından oluşan bir çözeltinin 25 °C'deki buhar
basıncı 320 mmHg'dir.
X(suda)
Buna göre, çözeltideki X sıvısının mol kesri nedir?
(25 °C'deki buhar basınçları, PX = 300 mmHg,

PY = 400 mmHg)
X(k)

A) 0,2 B) 0,4 C) 0,5 D) 0,6 E) 0,8
Şekilde katısı ile denge halinde bulunan X sulu çözeltisinin
Pkarışım = XX . PX + XY . PY'dir.
çözünme denklemi,
Y nin mol kesri = 1 – XX'tir.
X(k) → X(suda) + ısı şeklindedir. 320 = XX . 300 + (1 – XX) . 400
Buna göre çözeltinin sıcaklığı artırılırsa, XX = 0,8'dir.
I. derişim, (Cevap E)
II. kaynamaya başlama sıcaklığı,

III. buhar basıncı.
niceliklerinden hangileri azalır?
5. Sıcaklık (°C)
l. X'in çözünmesi ısı verendir. Isındıkça çökme gerçekleşir. Derişimi azalır. ll. Derişimi 25
azaldıkça kaynama noktası azalır. lll. Derişimi azaldıkça buhar basıncı artar.
(Cevap C)
0 Zaman
−0,93
2. x mol Mg(NO3)2(k) y mol NaCI(k) z mol AICI3(k)

4 gram X2Y3 katısının 400 gram saf suda çözünmesiyle
hazırlanan çözelti 1 atm basınçta soğutulduğunda sıcaklık -
1 L su 2 L su 1 L su zaman grafiği yukarıdaki gibi olmaktadır.
I. II. III. Buna göre X2Y3 bileşiğinin mol kütlesi kaçtır?
Şekildeki kaplarda bulunan saf sulara üzerlerinde belirtilen (Kd = 1,86 °C/m)
katılar eklenerek doymamış sulu çözeltiler elde ediliyor. A)20 B) 56 C) 64 D) 76 E) 100
Oluşan çözeltilerin deniz seviyesindeki kaynamaya 0,93
başlama sıcaklıkları birbirine eşit olduğuna göre x, y ve z = 0,5 molal iyon ise X2Y3 0,1 molal'dir.
1,86
arasında nasıl bir ilişki vardır? 4 mol
nX2Y3 = mol . molalite = ise
A) x = y = z B) 2x = 3y = 4z MA kgsu
C) 3x = 2y = z D) 3x = y = 4z 4
MA
0,1 = ve MA = 100 g/mol
E) 2x = y = z 0,4
(Cevap E)
Kaynama noktaları eşit ise iyon derişimleri de eşittir.
y
l. x . 3 = 3x M iyon. ll. . 2 = y M iyon lll. z . 4 = 4z M iyon 3x = y = 4z'dir.
2
(Cevap D)
6. 1 kg saf suda 2 mol Na2SO4 çözünmesiyle hazırlanan

çözeltinin oda koşullarındaki kaynamaya başlama sıcaklığı
103,12 °C'dir.
3. Normal basınçta bulunan iki sulu çözeltiden X'in kaynama Buna göre,
noktası 100 + a °C, Y'nin kaynama noktası 100 + 3a °C'dir. 97
Buna göre, X ve Y çözeltileri aşağıdakilerden hangisi
olabilir? 0,1 mol
1 mol NaCI 0,2 mol AICI3
C6H12O6
X X'in formülü
A) 1 M C6H12O6(suda) 1 M NaCI(suda) 0,5 kg su 0,4 kg su 0,2 kg su
I. II. III.
B) 0,5 M KOH(suda) 2 M K2SO4(suda)
yukarıdaki çözeltilerden hangilerinin oda koşullarındaki
C) 2 M Mg(NO3)2(suda) 0,5 M C6H12O6(suda)
kaynamaya başlama sıcaklığı 102,08 °C'dir?
D) 0,2 M NaCI(suda) 0,4 M Mg(NO3)2(suda)
E) 0,1 M CH3OH(suda) 0,1 M Ca(OH)2(suda)
2
= 2 molal Na2SO4(3i)
D) =I 2ve
. 3 III iyon
= 6 molal E) I, II ve III
1
a X 1 3,12 6
İyon derişimleri arası oran = = 'tir. = 'ten X = 4 malol iyon
3a Y 3 2,08 x
D) 0,2 M NaCl(2i) = 0,4 Mi 1 1.2 mol iyon
= 'tür. l. de = 4 molal iyon
0,4M Mg(NO3)2(3i) = 1,2 Mi 3 0,5
(Cevap D) (Cevap A)
Test 06 1. C 2. D 3. D 4. E 5. E 6. A 7. D 8. E 9. C 10. D 11. A 12. B
7. 10. 25°C'de 2 kg suda 0,3 mol NaCI çözülerek hazırlanan çözelti

oda koşullarında soğutulduğunda sıcaklık - zaman grafiği
Şekil - 1'deki gibidir.
0,2 M 0,2 M 0,1 M
AICI3(suda) KNO3(suda) C6H12O6(suda) Sıcaklık (°C) Sıcaklık (°C)
25 25
1 2 3
0 Zaman 0 Zaman
Şekildeki kapta yarı geçirgen zarlarla ayrılmış bölmelere
yerleştirilmiş 1, 2 ve 3 nolu çözeltiler ile ilgili, −3t −2t
I. 1 nolu çözelti 2 nolu çözelti için hipertonik ortam Şekil - 2

Şekil - 1
oluşturur.
II. 2 ve 3 nolu çözeltiler izotoniktir. Bu çözeltiye,
III. Osmoz olayı 2'den 1'e ve 3'den 2'ye doğru gerçekleşir. I. 1 kg su ilave etmek,
II. 0,1 mol NaCI çözmek,
D) I ve III E) I, II ve III III. 0,1 mol NaCI ve 2 kg su ilave etmek.
l. 1., 2. den derişik (Doğru) işlemlerinden hangileri uygulandığında Şekil - 2'deki
ll. Derişimleri farklıdır. (Yanlış) lll. Derişimi az olandan çok alana (Doğru) grafik elde edilir?
(Cevap D)
8. Aşağıdaki kapta yarı geçirgen bir zarla ayrılmış iki ayrı
bölmede X ve Y sıvıları yerleştirilmiştir. D) I ve III E) I, II ve III
0,3
= 0,15 molal NaCl
yarı geçirgen zar 2
m = 0,1 molal olmalıdır.
3t 0,15
= ise
2t m
l. ve lll. işlemler NaCl molalitesini 0,1 molal yaparlar. (Cevap D)
X Y
11. Aşağıda yarı geçirgen zarla ayrılmış sisteme x molar A ve y
1 2 molar B çözeltileri yerleştirilmiştir.
Bir süre sonra 1 nolu kapta osmotik basınç artmaya P1 1 P2

2
başladığına göre X ve Y sıvıları,
Yarı
X Y geçirgen
I. 1 M C6H12O6(suda) 1 M NaCI(suda) zar
xM yM
II. Saf su 0,5 M NaCI(suda) A(suda) B(suda)
III. 1 M KNO3(suda) 1 M AICI3(suda)
1 2

yukarıdakilerden hangileri olabilir? Buna göre,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II I. P1 = P2 ve osmoz olayı 1 yönünde gerçekleşiyor ise 2.
D) I ve III E) I, II ve III kapta zamanla osmotik basınç artar.
Başlangıçta 1 nolu çözelti seyretik olursa su kaybettikçe osmotik basıncı artar.
(Cevap E) II. x = y ve P1 > P2 ise ters osmoz gerçekleşir.
9. III. P1 = P2 ve x > y ise osmoz olayı 2 yönünde gerçekleşir.
H2O(g) H2O(g) yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
h1 h2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
NaCI(suda) K2SO4(suda) D) I ve III E) I, II ve III
l. Su kaybedenin osmotik basıncı artar. (Kesin)
25 °C 25 °C
ll. İyon derişimleri belli değildir. (Kesin değil)

lll. İyon derişimleri belli değildir. (Kesin değil)
1 Hg 2 Hg (Cevap A)

98 Şekildeki sistemde h2 > h1 olduğuna göre, 12. 1 atm basınçta AI2(SO4)3 katısının 800 g suda çözünmesiyle
I. NaCI çözeltisinin molar derişimi K2SO4 hazırlanan çözeltinin donmaya başlama sıcaklığı –9,3 °C'dir.
çözeltisininkinden daha büyüktür. Bu çözelti ile ilgili,
II. h1 = h2 olabilmesi için NaCI çözeltisinin sıcaklığı I. Çözünen AI2(SO4)3'ün mol sayısı 4'tür.
artırılmalıdır.
II. Molal derişimi 5'tir.
III. K2SO4 çözeltisinin elektrik iletkenliği NaCI
çözeltisininkinden fazladır. III. Kaynamaya başlama sıcaklığı 102,6 °C'dir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (Kk = 0,52 °C/m, Kd= 1,86 °C/m)
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
l. iyon derişimi az olanın buhar basıncı fazladır. (Doğru) ll. Sıcaklık arttıkça buhar basıncı 9,3
artar. (Doğru) lll. 1. nin iyon derişimi daha fazladır. (Yanlış) = 5 molal iyon = 1 molal Al2(SO4)3'tür.
1,86
(Cevap C) n
1= ise n = 0,8 mol Al2(SO4)3'tür.
0,8
l ve ll (yanlış) K . N = 100 + 5 . 0,52 = 102,6 C°
(Cevap B)
1. Aynı ortamdaki ağzı açık iki kaptan birinde arı su, diğerinde 4. Eklenen X’in mol sayısı (mol)
yemek tuzunun doymamış sulu çözeltisi kaynatılmaktadır.
4 C
Kaynama süresince gerçekleşen değişimler ile ilgili
3 B
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A
2
A) Suyun sıcaklığı sabit kalırken, tuzlu suyun sıcaklığı artar.
Çözeltinin derişimi (M)
B) Buhar basınçları birbirine eşittir. 0 0,4 0,6
Bir X tuzunun sabit sıcaklıktaki bir miktar suya eklenen mol
C) Tuzlu suyun derişimi artar.
sayısı ile oluşan çözeltinin molar derişimi arasındaki grafik
D) Suyun hacmi azalır. yukarıda verilmiştir.
E) Suyun yoğunluğu artarken, tuzlu suyun yoğunluğu azalır. Bu çözelti ile ilgili,
Kaynarken suyun sıcaklığı sabit, tuzlu suyunki artar. Aynı ortamda kaynayan sıvıların I. Çözelti A konumunda doymamış, B konumunda
buharbasınçları açık hava basıncına eşittir. Kaynayan doymamış tuzlu suyun doyana kadar
doymuştur.
derişimi artar. II. Çözeltinin hacmi 5 L'dir.
E) Kaynarken suyun sıcaklığı sabit olduğu için yoğunluğu sabittir. Ancak tuzlu suyun III. C konumunda kabın dibinde 1 mol X katısı bulunur.
derişimi arttığı için yoğunluğu artar. yargılarından hangileri doğrudur?
(Cevap E) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
3
l. B'de derişim sabit (Doğru) ll. 0,6 = 'den V = 5L (Doğru) lll. 4 – 3 = 1 mol (Doğru)
V
(Cevap E)
5. Mol sayısı (mol)
2. Bir X katısıyla hazırlanan ve aşağıda hacmi ile derişimi m
verilen sulu çözeltilerden hangisinde çözünmüş madde
miktarı diğerlerinden fazladır?
n
Çözelti derişimi
Çözeltinin Zaman
mol
hacmi (mL) c m 0
L
Oda sıcaklığındaki bir miktar suya atılan XY2 katısının mol
sayısının zamanla değişimi grafikteki gibidir.

A) 10 2
B) 5 4 Oluşan çözeltinin hacmi 2 litre olduğuna göre çözelti ile
C) 200 0,2 ilgili,
D) 100 0,1 X2+ Y− İyon
E) 50 3 derişimi(M) derişimi (M) derişimi (M)
m−n 3m
m−n
n = M . V'den 2
E) n = 3 . 50 = 150 mmol ile en fazladır. 3n
(Cevap E)
0
Zaman 0 Zaman Zaman 0
I II III
yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur?
3. Aynı ortamda bulunan, aynı sıcaklıktaki, n m–n m–n
l. M = (Doğru) ll. M XY2 = . 2 = m – n M Y (Doğru)
V 2 2
I. 500 g saf su (Cevap C)
II. 0,2 mol NaCI tuzunun 500 g sudaki çözeltisi

6.
III. 0,3 mol şekerin 500 g sudaki çözeltisi 0,2 M
NaNO3(suda)
IV. 500 g saf etil alkol 99

ile ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi yanlıştır? Yukarıdaki kapta bulunan çözeltiye aynı sıcaklıkta 0,1 M
AI(NO3)3 çözeltisinden eşit hacimde eklenerek karıştırılıyor.
A) I. nin buhar basıncı, IV. den düşüktür.
Kaptaki çözeltide gerçekleşen değişimler ile ilgili,
B) II. nin donma noktası, III. den yüksektir.
I. Na+ iyon derişimi 0,1 M olur.
C) Elektrik iletkenliği en fazla olanı II. sidir.
–
II. NO 3 iyon derişimi artar.
D) I. si için III. sü hipertonik ortamdır. III. Kaynamaya başlama sıcaklığı artar.
E) Uçuculuğu en fazla olan IV. südür. yargılarından hangileri doğrudur?
İyon derişimi arttıkça K.N artar, D.N azalır, Buhar basıncı azalır.
0,2 D) I ve III E) I, II ve III
B) = 0,4 molal NaCl(2i) = 0,8 molal iyon
0,5
l. Na+ için hacim 2 katına çıkar, derişi yarıya düşer. (Doğru)
0,3
= 0,6 molal şeker. ll. nin donma noktası lll. ninkinden düşüktür. ll. 0,2 M NO3– üzerine 0,3 M NO3– içeren çözelti eklendi. Artar. (Doğru)
0,5
(Cevap B) (Cevap C)
Test 07 1. E 2. E 3. B 4. E 5. C 6. C 7. C 8. B 9. B 10. B 11. A 12. A 13. B
7. Aşağıdaki grafikte normal basınçta 1 kg suda çözünen 10. H2SO4'ün sudaki kütlece % 49 luk çözeltisinin yoğunluğu 1,2
maddenin mol sayısının suyun donma noktasına etkisi g/mL'dir.
verilmiştir.
300 mL 2M H2SO4 çözeltisi hazırlamak için, kütlece %
0 1 2 3 49'luk H2SO4 çözeltisinden kaç mL alınarak hacim 300
Çözünen maddenin
−a mol sayısı (mol) mL'ye tamamlanmalıdır? (H2SO4 = 98)
−2a A) 50 B) 100 C) 150 D) 200 E) 250
−3a % . d . 10
M= dır.
−4a Y MA
−5a 49 . 1,2 . 10
M= = 6M H2SO4
98
NaCI M1V1 = M2V2'den
X 6 . V1 = 2 . 300 V1 = 100 mL
Suyun donma
noktası (°C) (Cevap B)
Buna göre X ve Y bileşiklerinin formülleri aşağıdakilerden

hangisi olabilir?
X Y
A) C6H12O6 Mg(NO3)2 11. 2M, 500 mL HNO3 çözeltisi hazırlamak için 5M'lık HNO3
çözeltisinden kaç mL alınarak hacmi su ile 500 mL'ye
B) K2SO4 KOH tamamlanmalıdır?
C) K3PO4 C6H12O6
A) 200 B) 250 C) 300 D) 350 E) 400
D) KNO3 C6H12O6
M1V1 = M2V2'den
E) AI2(SO4)3 MgCI2 5 . V1 = 2 . 500 ise V1 = 200 mL

2 molal NaCl(2i) = 4 molal iyon = 4a (Cevap A)
X'te 4 molal iyon içerir. 1 molal. X = 4 ise X : 4 iyonludur. (K3PO4) 3 molal iyon = 3a ve Y 3
molal ise 3 molal Y = 3 Y = 1 (C6H12O6)
(Cevap C)
8. 4,24 gram K3PO4'ün suda çözünmesiyle 500 mL sulu çözelti

hazırlanıyor. K3PO4'ün sudaki iyonlaşma tepkimesi,
+ 3–
K3PO4(suda) → 3K (suda) + PO 4(suda)
şeklindedir.
Buna göre hazırlanan çözelti ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (K3PO4 = 212)
A) 0,02 mol K3PO4 çözünmüştür. 12. x mol NaNO3 katısının deniz seviyesinde 500 gram suda
tamamen çözünmesiyle hazırlanan çözeltinin kaynama
B) Çözeltideki K+ derişimi 0,06 molardır. noktası 102,08 °C'dir.
3
C) Çözeltide 0,02 mol PO 4- iyonu vardır. Buna göre x kaçtır?
3
D) Çözeltideki PO 4- derişimi 0,04 molardır. (Kaynama noktası yükselme sabiti (Kk) = 0,52 °C/molal)
E) Çözeltideki toplam iyon sayısı 0,08 moldür. A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3
4,24 0,02
= 0,02 mol K3PO4, = 0,04 M K3PO4 102,08 – 100 = 2,08°C artış.
212 0,5
2,08
B) 0,04 M K3PO4 = 0,04 . 3 = 0,12 M K+ içerir. = 4 molal iyon = 2 molal NaNO3'tür.
0,52
(Cevap B) n X
100 Molalite = ise 2 = ten X = 1 mol
kgsu 0,5
(Cevap A)
9. Bağıl nem, havadaki su buharının kısmi basıncının aynı

sıcaklıktaki suyun buhar basıncına oranının yüzdesi olarak
tanımlanır.
Buna göre, havadaki su buharının kısmi basıncının 13. X'in sudaki kütlece % 30'luk çözeltisinin yoğunluğu 1,2 g/cm3
18 mmHg ve suyun buhar basıncının 24 mmHg olduğu bir ve derişimi 9 M'dır.
ortamda bağıl nem yüzdesi kaçtır?
Buna göre X'in mol kütlesi kaç g/mol'dür?
A) 80 B) 75 C) 60 D) 50 E) 40
A) 24 B) 40 C) 56 D) 64 E) 84
Pkısmi 18
% Bağıl nem = . 100 ise . 100 = 75 % . d . 10 30 . 1,2 . 10
Psubuharı 24 M= dan. 9 = ise MX = 40
(Cevap B) MA MX
(Cevap B)
Çözünürlük ve Çözünürlüğü Etkileyen Faktörler - 1
BÖLÜM 04 Test 08
1. Bir X katısının 20 °C'de saf sudaki çözünürlüğü 25 g X / 100 g 4.
su'dur. O Sürtünmesiz
piston
Buna göre 20 °C'de, A CO2(g)
I. 20 g X ve 80 g su içeren çözelti B
II. Kütlece % 20'lik çözelti Su
III. 20 g X ve 60 g su ile hazırlanan çözelti
Yukarıda şekli verilen sisteme,
yukarıdakilerden hangileri doymuş bir çözeltidir?
I. Soğutmak,
II. Pistonu A noktasında sabitlemek,
D) I ve III E) I, II ve III III. Pistonu O noktasında sabitleyip He gazı eklemek,
mx 25 1
Doyması için oranı = 'tür. işlemlerinden hangileri yapılırsa CO2 gazının çözünürlüğü
msu 100 4
20 1 20 1 20 1 1
artar?
l. = , ll. = , lll. = > A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
80 4 80 4 60 3 4
Her üç çözeltide doymuştur.
Gazların çözünürlüğü kısmi basınçları ile doğru, sıcaklıkla ters orantılıdır.
(Cevap E)
(Cevap C)
2. AB katısının suda çözünme denklemi,
+ – 5.
AB(k) + ısı → A (suda) + B(suda)
X çözeltisi
şeklindedir.
Belirli bir sıcaklıkta hazırlanan dibinde katısı bulunmayan X(k)
AB doymuş sulu çözeltisinin sıcaklığı artırılırsa, 25 °C
I. Doymamış çözelti oluşur. Suda çözünmesi ekzotermik olan X katısı ile suyun
oluşturduğu çözelti yukarıdaki şekilde verilmiştir.
II. A+ iyon derişimi artar.
Kaba dipteki katının bir kısmını çözecek kadar 25 °C'deki
III. AB'nin çözünürlüğü azalır. saf su ilave edilirse,
IV. Çözeltinin elektrik akımı iletkenliği artar. Çözeltinin Çözeltinin Çözeltinin

sıcaklığı (°C) kütlece % derişimi kütlesi
yargılarından hangileri doğru olur?
25
Çözünürlüğü endotermiktir. Sıcaklık artırılırsa çözünürlüğü artar ve l. Doymamış çözelti 0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman
oluşur. (Doğru) lV. İyon derişimi değişmez, ancak sıcaklık arttığı için iyon haraketi ve I II III
elektrik iletkenliği artar. grafiklerinden hangileri doğru olur?
(Cevap C) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
l. Çözünme ekzotermik olduğu için sıcaklığı artar. (Doğru)
3. Çözünürlük (g/100 g su) ll. Sıcaklık arttıkça dibe çöker. Derişim azalır. (Yanlış)
lll. Eklenmiştir. Artar. (Doğru) (Cevap D)
X
6.
% 20’lik
Doymuş çözelti % 25’lik
Y doymamış
doymuş çözelti
çözelti
Sıcaklık (°C)
0 20 30
I II III
10gX(k)
X ve Y maddelerinin sıcaklıkla çözünürlük değişimlerini
gösteren grafik yukarıdaki gibidir. 25 °C'de 120 g suda farklı miktarlarda X tuzu çözülerek
yukarıdaki çözeltiler hazırlanıyor.
Buna göre, 101
Bu çözeltiler ile ilgili,
I. 20 °C'deki doygun Y çözeltisinin sıcaklığı artırılırsa I. I. çözeltinin çözünürlüğü 25 g X/100 g su'dur.
derişimi artar.
II. III. çözeltide 40g X çözünmüştür.
II. Dibinde katısı olan doygun X çözeltisinin sıcaklığı III. II. çözeltiye sabit sıcaklıkta 30 g su eklenirse dipteki
artırılırsa derişimi azalır. katının tamamı çözünür.
III. 20 °C'de X ile Y'nin sudaki çözünürlükleri aynıdır. yargılarından hangileri doğrudur?
yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
40gx 33,3 g X
D) I ve III E) I, II ve III 25°C de çözünürlük doymuş olan lll. çözeltiye göre ≅ 'dır.
l. Çözünürlüğü ekzotermik. Dibe çöker, derişimi azalır. (Yanlış) ll. Dibindeki katı çözülür, 120g su 100 g su
120 g su 40 g X'i
derişim artar. (Yanlış) lll. Grafikten aynı olduğu görülür. (Doğru)
30 g su 10 gX'i çözer. (ll)
(Cevap C)
(Cevap D)
Test 08 1. E 2. C 3. C 4. C 5. D 6. D 7. D 8. A 9. B 10. B 11. C 12. D
7. Çözünürlük (g X/100 g su) 10. t C°'de doygun NaOH sulu çözeltisinin molal derişimi 6,25'dir.
60 Buna göre t C°'de doygun NaOH çözeltisinin kütlece %

derişimi ve çözünürlüğü aşağıdakilerden hangisinde
25 doğru verilmiştir? (NaOH = 40)
Kütlece % derişim Çözünürlük (g/100 g su)
Sıcaklık (°C) A) 40 20
0 20 50
B) 20 25
X katısının sudaki çözünürlük - sıcaklık grafiği yukarıda verilmiştir.
C) 50 40
D) 20 24
A) X'in sudaki çözünürlüğü endotermiktir.
E) 40 30
B) 20 °C'de 40 g su ile hazırlanan doygun çözeltide 10 g X
çözünmüştür. mol
Molalite = = 6,25 mol 1 kg suda çözünsün. 6,25 . 40 = 250 g NaOH 1kgsu = 1000 g su
C) 50 °C'deki 32 gram doygun çözeltinin sıcaklığı 20 °C'ye kgsu
düşürülür ise 7 gram X çöker. 250 25 g NaOH
%= . 100 = 20 çözünürlük = = 25
1000 + 250 100g su
D) 20 °C'deki kütlece % 20'lik çözeltinin sıcaklığı 50 °C'ye (Cevap B)
çıkarılırsa kütlece % derişimi artar.
E) 50 °C'deki kütlece % 50'lik 100 gram çözeltinin sıcaklığı 11. t C°'deki doygun X sulu çözeltisi ile ilgili,
20 °C'ye düşürülürse 37,5 g X çöker. • Molar derişimi : 5 M
D) Kütlece % derişimi değişmez. Çözünürlüğü artar.
(Cevap D) • Özkütlesi : 1,4 g/cm3
• X'in mol kütlesi : 56 g/mol
8. X ve Y katılarının 20 °C ve 50 °C'de saf sudaki çözünürlükleri
aşağıda verilmiştir. bilgileri veriliyor.
Çözünürlük (g/100 g su) X çözeltisi ile ilgili,

Sıcaklık °C X Y
II. Çözünürlüğü 25 g X/100 g su'dur.
20 °C 60 20
III. 56 g X'in 200 mL suda çözünmesi ile doygun çözelti
50 °C 20 70 oluşur.

X ve Y'nin 20 °C'de iki ayrı kapta hazırlanan 48'er gramlık yargılarından hangileri doğrudur? (dsu = 1 g/cm3)
doygun çözeltilerinin sıcaklıkları 50 °C'ye çıkarılırsa,
I. X katısının 2 'ü dibe çöker.
3 D) II ve III E) I, II ve III
II. Y çözeltisinin doyması için en az 20 gram Y % . d . 10 5 . 56
eklenmelidir. l. M = ise % = = 20 (Doğru)
MA 10 . 1,4
III. Son durumda çözeltilerdeki su kütleleri eşittir. 20
ll. Kütlece % 20'lik ise . 100 = 25 gX (Doğru)
IV. X çözeltisine 60 gram su eklenirse doymamış çözeltisi 80
oluşur. lll. 200 mLsu ≠ 200 mL çözelti (Hesaplanamaz) (Yanlış)
yargılarından hangileri doğru olur? (Cevap C)
(Buharlaşma ihmal edilecektir.)
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV 12.
Sürtünmesiz
D) I, II ve III E) I, III ve IV piston
X: 30 g su + 18gX
l. (60 – 20) .
30
= 12 g çöker (
12
=
2
) (Doğru)
n mol O2
Y: 40 gsu + 12gY 100 18 3
40
ll. (70 – 20) . = 20 g Y ekle (Doğru)
100 (Cevap A)
9. Çözünürlük (g /100 g su) Su

a Şekildeki sistemde 0 C°'ta 1 atm basınçta bulunan O2 gazının
sudaki çözünürlüğü 2,5.10–4 mol/L'dir.
102
16 Buna göre,
I. Piston sabitlenip, kaba n mol CO2 gazı eklenirse O2
Sıcaklık (°C) gazının sudaki derişimi 1,25.10–4 mol/L olur.
0 25 40
X tuzunun çözünürlük - sıcaklık grafiği yukarıda verilmiştir. 25 II. O2(suda) çözeltisindeki derişimin 2.10–4 mol/L olması
için O2'nin kısmi basıncı 0,8 atm'ye düşürülmelidir.
°C'de 4 gram X tuzu ile hazırlanan doygun çözeltinin sıcaklığı
40 °C'a çıkarıldığında tekrar doyması için en az 15 gram III. Sistemin sıcaklığı artırılırsa sudaki O2 derişimi azalır.
suyun buharlaşması gerekiyor.
Buna göre, X tuzunun 40 °C'deki çözünürlüğü (a) kaç g/100
gr su'dur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 50 B) 40 C) 30 D) 25 E) 20 D) II ve III E) I, II ve III
16 100 l. Piston sabit, O2'nin kısmi basıncı sabit, çözünürlüğü değişmez. (Yanlış)
= ise msu = 25g (25°C'de) . 25 – 15 = 10gsu (40°C'de)
4 msu 2,5 . 10–4 2 . 10–4
ll. = ise PO2 = 0,8 atm (Doğru)
4 10 1 PO2
= ise a = 40 lll. Sıcaklık arttıkça çözünürlüğü azalır. (Doğru)
a 100 (Cevap B)
(Cevap D)
BÖLÜM 04 Test 09
1. X ve Y maddelerinin çözünürlüklerinin basınçla değişimi 4. Şekilde dibindeki katısı ile t C°'ta dengede bulunan NaCI sulu
aşağıdaki grafikte verilmiştir. çözeltisi bulunmaktadır.
Çözünürlük (g/100 g su)
Kütlece % X’lik
X
340 g NaCI(suda)
Y
t C°
Basınç 12 g NaCI(k)

Buna göre, Aynı sıcaklıkta dipteki katıyı tamamen çözmek için en az
48 g su gerektiğine göre,
I. X maddesi gazdır. I. X = 20'dir.
II. Y maddesinin doymamış çözeltisi soğutularak doygun II. t °C'ta çözünürlüğü 25 g X/100 g su'dur.
hale getirilebilir. III. Doymamış bir çözeltidir.
III. X'in çözünürlüğü ekzotermiktir. yargılarından hangileri doğrudur?
l. 48 + 12 = 60 g doymuş. . 100 = 20 = x (Doğru)
60
ll. % 80 sudan . 100 = 25 g X / 100gsu (Doğru)
l. Gazların çözünürlüğü basınç ile artar. (Kesin) 80
ll. Y'nin çözünürlüğü ısı alan mı, ısı veren mi belli değildir. (Kesin değil) lll. Doymuş (Yanlış)
(Cevap C)
lll. Gazların çözünürlüğü ekzotermiktir. (Kesin)
5. Şekildeki grafik bir X katısının sudaki çözünürlüğünün
(Cevap D)
sıcaklıkla değişimini göstermektedir.
2. Sudaki çözünürlüğü endotermik olan bir X katısının 25 °C'de Çözünürlük (g X/100 g su)
saf sudaki çözünürlüğü 60 g X/100 g sudur.
Buna göre, 25 C°'de 60 g su ve 30 g X ile hazırlanan sulu 50
çözelti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
20
A) Doymamış çözeltidir.
B) Aynı sıcaklıkta 6 gram daha X çözülürse doygun hale gelir. Sıcaklık (C°)
0 10 30
C) Sıcaklığı artırılırsa doygun çözelti oluşur.
10 C°'ta 250 g su ve 100 g X tuzu ile hazırlanan çözelti ile ilgili,
D) 10 g X eklenirse 4 g X dibe çöker. I. 10 C°'ta çözelti doymamıştır.
E) Aynı sıcaklıkta 10 g su buharlaştırılırsa doygun hale gelir. II. Çözeltinin sıcaklığı 30 C°'a çıkarılırsa 50 g X çöker.
mX 30 60 III. 10 C°'ta doygun olması için en az 50 g su
= oranları < dür. Doymamış.
msu 60 100 buharlaştırılmalıdır.
C) Endotermik çözünürlüğü için soğutuldukça çöker ve doyar. yargılarından hangileri doğrudur?
3. Şekildeki grafik bir X katısının sudaki çözünürlüğünün D) I ve III E) I, II ve III
sıcaklıkla değişimini göstermektedir. 50 mx 20 mx
l. = ise mx = 125 g, 125 – 100 = 25 g daha çözer. (Doğru) ll. = ise
100 250 100 250
Çözünürlük (g X/100 g su)
50 100
mx = 50 g, 100 – 50 = 50 g çöker. (Doğru) lll. = (Doğru)
90 100 200
(Cevap E)
50 6. Çözünürlük (g X/100 g su)

40 80
Sıcaklık (°C) 50
0 10 20 30 40 103
Buna göre, 20
Sıcaklık (°C)
I. X katısı çözünürken çözeltiyi soğutur. 0 20 30 50
II. 30 C°'de 40 g su ile hazırlanan doymuş çözelti 10 C°'a Çözünürlük - sıcaklık grafiği yukarıdaki gibi olan X katısının 50
soğutulursa 20 g X çöker. C°'ta hazırlanan 72 gramlık doygun çözeltisinin sıcaklığı t C°'a
düşürüldüğünde çöken katıyı çözebilmek için en az 40 g su
III. 20 C°'de hazırlanan doygun çözelti kütlece % 50'liktir. gerekiyor.
yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, t sıcaklığı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 0 °C B) 20 °C
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) 20 °C - 30 °C arası D) 30 °C
D) II ve III E) I, II ve III E) 30 °C - 50 °C
l. Isı olarak çözünür. Çözeltiyi soğutur. (Doğru) 50°C de 40 g su ve 32 g X içerir. 40 g su eklenirse, 80 g su ve 32 g X bulunur.
ll. 90 – 40 = 50 g çöker. (100 g suda)
32 mx
100 g suda 50 çöker ise = ise mx = 40 (20°C'dir.)
80 100
40 g suda 20g X çöker. (Doğru) (Cevap B)
(Cevap B)
Test 09 1. D 2. C 3. B 4. C 5. E 6. B 7. E 8. E 9. B 10. E
7. Çözünürlük (g X/100 g su) 9.
50 X(suda) X(suda)
Y(suda) Y(suda)
28
20 C° 30 C°
10 g X 6g Y 4g X
Sıcaklık (°C)
0 20 30 Şekil - 1 Şekil - 2
X tuzunun sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi 20 °C'ta 20'şer gram X ve Y'nin 50 gram suda çözünerek
yukarıdaki grafikte verilmiştir. oluşturdukları doygun çözelti Şekil - 1 de verilmiştir. Çözeltinin
Buna göre, 30 °C'ta 300 g suda 80 g X tuzu çözülerek sıcaklığı 30 °C'a çıkarıldığında Şekil - 2'deki görüntü elde
hazırlanan çözeltiye uygulanan, ediliyor.
I. 30 °C'ta 70 gram X ekleme, Buna göre X ve Y katılarının sudaki çözünürlüğünün

sıcaklıkla değişimine ait grafik aşağıdakilerden
II. 20 °C'a soğutup 4 gram X ekleme hangisidir?
III. 30 °C'ta 140 g su buharlaştırma
A) Çözünürlük B) Çözünürlük
işlemlerinden hangileri sonucunda doymuş çözelti elde (g /100 mL su)
(g /100 mL su)
edilir?
40 40
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 36 32 X
Y
D) I ve III E) I, II ve III 24 28 Y
X
50 150 20 20
l. 80 + 70 = 150 g X | = (Doğru)
100gsu 300gsu 0 20 30 Sıcaklık (°C) 0 20 30 Sıcaklık (°C)
28 mX
ll. = ise mX = 84 | 84 – 80 = 4gX (Doğru)
100 300 C) Çözünürlük D) Çözünürlük
(g /100 mL su) (g /100 mL su)
lll. 300 - 140 = 160 g su
40 X 40
50 80
100gsu = 160gsu (Doğru) 32 32
Y
(Cevap E)
28 20
20 Y 16 X
0 20 30 Sıcaklık (°C) 0 20 30 Sıcaklık (°C)
E) Çözünürlük
(g /100 mL su)
8. Çözünürlük (g X/100 mL alkol) 40
32
Y
50 28 X
40 20
30 0 20 30 Sıcaklık (°C)
20
Şekil – 1: 20°C de 20 – 10 = 10g X / 50gsu = 20gX/100gsu 20°C'de 20gY/50gsu = 40Y/100gsu
Sıcaklık (°C) (çözünürlükleri)
0 15 20 25 30
Şekil - 2: 30°C'de 20 – 4 = 16 gX/50gsu = 32gX/100gsu
X katısının alkoldeki çözünürlük - sıcaklık grafiği yukarıda 30°Cde 14gY/50gsu = 28gY/100gsu (çözünürlükleri)
verilmiştir. (Cevap B)

(dalkol = 0,8 g/mL)
104 10. t C°'ta yoğunluğu 1,2 g/mL olan 6M doygun X sulu
A) X'in alkoldeki çözünürlüğü endotermiktir.
çözeltisi ile ilgili,
B) 15 °C'de doygun çözelti kütlece % 20 X içerir.
C) 30 °C'ta 160 g alkol ile hazırlanan doygun çözeltinin
sıcaklığı 20 °C'a düşürülürse 40 g X çöker. II. Çözünürlüğü 25 g X/100 g sudur.
D) 120 g alkolde 60 gram X çözülerek hazırlanan doygun III. 200 mL'sine su eklenerek hacmi 1 L yapılırsa derişimi
çözeltinin sıcaklığı 25 °C'tır. 1,2 M olur.
E) 15 °C'ta 50 mL alkol ile hazırlanan dibinde 10 g X bulunan yargılarından hangileri doğrudur? (X = 40 g/mol)
çözeltinin sıcaklığı 25 °C'a çıkarılırsa çözelti kütlesi 30 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
gram olur.
E) 15°C de 50 mL alkolde (40 g alkolde) 10 g X çözünür. mX = 10 + 10 = 20 g 25°C e 50 mL % . d . 10 6 . 40
M= 'dan = 20 (l. Doğru)
alkolde (40 g) 20g X çözünebilir. mçözelti = 40 + 20 = 60 gramdır. MA 1,2 . 10
(Cevap E) ll. Kütlece % 20'lik, çözünürlük 25gX/100gsu (Doğru)
lll. 6 . 200 = M . 1000'den M = 1,2 M (Doğru)

(Cevap E)
BÖLÜM 04 Test 10
1. Çözeltiler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinin 5. Bir X tuzunun sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi
doğruluğu kesin değildir? aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Çözünürlük (X g /100 g su)
A) Belirli bir sıcaklıkta çözünürlük değerine uygun olarak
hazırlanan çözeltiler doymuş çözeltidir. 32
B) Gazların sulu çözeltisinde sıcaklık arttıkça gazın

çözünürlüğü azalır. 24
C) Her derişik çözelti doymuş çözeltidir.

Sıcaklık (°C)
D) Çözünürlüğü ekzotermik olan bir tuzun doymuş sulu 0 10 20
çözeltisi ısıtılırsa çözelti kütlesi azalır. 20 °C'ta 75 g su ile hazırlanan doymuş X sulu çözeltisinin
sıcaklığı 10 °C'a düşürülür ise,
E) Gazların sudaki çözünürlüğü basınç arttıkça artar.
C) Her doymuş çözelti derişik, her seyreltik çözelti doymamış değildir. I. Doymuş çözeltisi oluşur.
(Cevap C) II. Çökelme olmaması için en az 25 g su eklenmelidir.
2. Bir X tuzunun 25 °C'taki çözünürlüğü 30 g X/100 g su'dur. III. Doyması için en az 6 gram X eklenmelidir.
25°C'ta kütlece % 15'lik 400 g X sulu çözeltisini doygun yargılarından hangileri doğru olur?
hale getirebilmek için kaç g su buharlaştırılmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 100 B) 140 C) 180 D) 200 E) 250 D) II ve III E) I, II ve III
15 32 - 24 m 24 6
400 . = 60 g X ve 340 g su içerir. = 'ten. m = 6 gram çöker. = den
100 100 g su 75 100 msu
30g X 60g X msu = 25 g eklenmeli (Cevap C)
= 'dan msu = 200 g su yeterlidir.
100 g su msu
6. Ortak iyon derişimi arttıkça çözünürlük azalır.
340 – 200 = 140 g su buharlaştırılmalıdır.
(Cevap B) Buna göre sudaki çözünürlüğü endotermik olan CuS
3. Oda koşullarındaki çözünürlüğü 40 g X / 100 g su olan X katısının,
tuzunun aynı koşullardaki sulu çözeltisi ile ilgili, I. 50 °C'taki saf sudaki,
I. Doymuş çözeltisi kütlece % 40'lıktır. II. 50 °C'taki 0,1 M Na2S sulu çözeltisindeki,
II. 21 g doymuş çözeltisinde 15 g su vardır. III. 25 °C'taki 0,1 M Cu(NO3)2 sulu çözeltisindeki
çözünürlüklerinin karışaştırılması hangi seçenekte doğru

III. Doymuş çözeltinin özkütlesi 1,4 g/cm3'tür.
verilmiştir?
yargılarından hangileri doğrudur? (dsu = 1 g/cm3) A) I > II > III B) I = II > III C) I > III > II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) III > II > I E) II > III > I
Sıcaklığı fazla olan ve ortak iyon bulunmayan l. de en fazla çözünür. lll. de en az çözünür.
40 100 msu (Cevap A)
l. . 100 ≅ 28 (Yanlış) ll. = den 7. Çözünürlük (X g /100 g su)
100 + 40 140 21
msu = 15 g (Doğru). lll. Çözelti hacmi belli değil. (Yanlış) 70
(Cevap B)
4. Aşağıdaki şekillerde X'in sulu çözeltisi ve X ile Y'nin sudaki

çözünürlüklerinin sıcaklıkla değişim grafikleri verilmiştir. 25
Y(k) Çözünürlük (g/100 g su) Sıcaklık (°C)
X 0 10 30
Bir X tuzunun çözünürlük - sıcaklık grafiği yukarıdaki gibidir.
10 g X 56 g X
X(suda)
Y
Sıcaklık (°C)
Kütlece % 20’lik
30 g X(suda) 40 g su 80 g su
X(k)
Buna göre katısı ile dengedeki X çözeltisi üzerine bir 10 C° 30 C° 10 C° 105

miktar Y katısı eklenir ise, 1. 2. 3.
I. X'in derişimi Yukarıdaki kaplarda belirtilen sıcaklık ve miktarlarla

hazırlanan 1., 2. ve 3. sulu çözeltileri ile ilgili,
II. Dipteki X(k) miktarı
I. 1. çözelti doymamış, 2. ve 3. çözeltiler doymuştur.
III. X'in çözünürlüğü II. Aynı ortamdaki kaynamaya başlama sıcaklıkları
IV. Çözelti kütlesi arasındaki ilişki 3 > 2 = 1'dir.
III. 3. çözeltinin sıcaklığı 30 °C'a çıkarılırsa 46 g X çöker.
niceliklerinden hangileri artar?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) III ve IV E) I, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III
10 25
Y'nin çözünmesi ısı verendir. Çözelti sıcaklığını artırır. Sıcaklık artışı; 1. Doymamış, 2. = (doymuş)
40 100
l. X'in derişimi, lll. çözünürlüğü, lV. çözelti kütlesini artırır. 70 56
3. = (Doymuş) (Cevap A)
(Cevap E) 100 80
Test 10 1. C 2. B 3. B 4. E 5. C 6. A 7. A 8. B 9. E 10. E 11. A 12. D
8. O2 gazı ile eşit miktarlarda su kullanılarak doygun çözeltiler 11. X, Y ve Z katılarının saf sudaki çözünürlük - sıcaklık grafikleri
hazırlanıyor. Bu çözeltilerin üzerindeki O2 gazlarının kısmi aşağıda verilmiştir.
basınçları ve çözelti sıcaklıkları aşağıda verilmiştir. Çözünürlük (g /100g su)
X
Çözelti O2'nin kısmi Çözelti Y
kütlesi basıncı (atm) sıcaklığı (°C) Z
I. m1 1 40
II. m2 2 20
III. m3 2 40 Sıcaklık (°C)
t

Buna göre, çözelti kütleleri m1, m2 ve m3 arasındaki ilişki
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? t C'ta eşit kütlelerde X, Y ve Z katıları kullanılarak üç ayrı
kapta X, Y ve Z'nin doygun çözeltileri hazırlanıyor.
A) m1 > m2 > m3 B) m2 > m3 > m1
Bu çözeltiler ile ilgili,
C) m3 > m1 > m2 D) m2 > m1 > m3
I. Çözelti kütleleri arasındaki ilişki Z(suda) > Y(suda) > X(suda)
E) m3 > m2 > m1
şeklindedir.
Gazların çözünürlüğü kısmi basınçları ile doğru, sıcaklık ile ters orantılıdır.
m2 > m 3 > m 1
II. Molar derişimi en küçük olanı Z çözeltisidir.
(Cevap B) III. Y çözeltisinin hacmi X çözeltisinin hacminden küçüktür.
9. X katısının saf sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Çözünürlük (g X/100g su)
l. t °Cta 100 g suda en fazla X, en az Z çözünür.
a
Eşit kütlelerini çözebilmek için en fazla su Z için kullanılır.
Çözelti kütleleri Z(suda) > Y(suda) > X(suda) (Kesin)
ll. Mol kütleleri belli değildir. (Kesin değil)
20 lll. Çözelti hacimleri ile ilgili net birşey söylenemez. (Kesin değil)
Sıcaklık (°C) (Cevap A)

0 25 70
25 °C'taki 300 gram doygun X çözeltisinin sıcaklığı 70 °C'a
kadar ısıtıldığında 75 gram daha X katısı çözebildiğine
göre "a" değeri kaçtır?
A) 120 B) 100 C) 80 D) 70 E) 50
120 g çözelti a – 20 gram çözebilir.
300 g çözelti 75
120 . 75 = 300(a – 20) ise a = 50
(Cevap E)
10. Katı NaNO3 kütlesi(g) 12. İçinde 200 gram su bulunan bir kaba X katısı ilave edilerek,
51 karıştırılıyor. Katı X kütlesi - çözelti kütlesi değişimi aşağıdaki
grafikte verilmiştir.
Katı X kütlesi (g)

17 80
Zaman
0
Sabit sıcaklıkta 200 mL saf suya atılan NaNO3 katısının 30
kütlesinin zamanla değişimi yukarıdaki grafikte verilmiştir. 1 2
106 Çözelti kütlesi(g)
Buna göre, 0 250 300

I. NaNO3'ün çözünürlüğü 17 g NaNO3 / 100 g su'dur.
Buna göre, X katısı ve oluşan çözelti ile ilgili,
II. Çözeltinin molal derişimi 2'dir.
I. X'in sudaki çözünürlüğü 25 g X / 100 g su'dur.
III. Çözeltiye aynı sıcaklıkta 100 gram su eklenirse NaNO3
II. 2. aralıkta çözeltiye saf su eklenmiştir.
katısının tamamı çözünür.
III. Çözeltiye 2. aralıkta aynı sıcaklıkta kütlece % 20'lik X
yargılarıdan hangileri doğrudur? (dsu = 1 g/mL, NaNO3 = 85)
sulu çözeltisi eklenmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yargılarından hangileri doğrudur?
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

51 – 17 = 34 gram çözünmüştür. (200 g suda)
l. 17 g / 100gsu (Doğru) 80 – 30
l. = 25 / 100 gsu (Doğru)
34 0,4 mol 200
ll. = 0,4 mol, = 2 molal (Doğru)
85 0,2 kg su ll. Su eklemek katı kütlelerini azaltır. (Yanlış)
lll. 17 gram çöktü. 100 g su yeterli (Doğru)
lll. Çözelti % 20'liktir. (Doğru)
(Cevap E)
(Cevap D)
1. 20 °C'de 50 gram su içine atılan 50 gram X tuzunun 25 gramı 4. Çözünürlük (g/100 g su) Katı kütlesi
çözünmeden dibe çöküyor. Çözeltinin sıcaklığı 30 °C'ye
çıkarılıp 50 gram saf su eklendiğinde dipteki katı kütlesinin 10
gram olduğu belirleniyor. T1
T2
Buna göre X′ tuzunun 20 °C'de ve 30 °C'deki çözünürlükleri T3
(g/100 g su) aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 0 0 t
Sıcaklık (°C) Zaman

20 °C'de 30 °C'de I. grafik II. grafik
A) 25 40
Yukarıdaki grafiklerde sırasıyla X katısının sudaki
B) 50 40 çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi ve aynı miktar sudaki
C) 20 30 çözünme süresince katı kütlesinin üç farklı sıcaklıkta zamanla
değişimi verilmiştir.
D) 50 60
E) 25 20 Bu grafiklere göre,

20°C de 50 g suda 50 – 25 = 25 g X çözünür. I. Aynı miktar X'in tamamen çözünmesiyle hazırlanan
20°C de 100 g suda 50 g X çözünür. (50) doygun çözelti kütleleri arasındaki ilişki m1 > m2 > m3'tür.
30°C de 100 g suda 50 – 10 = 40 g X çözünür. (40)
II. T3 sıcaklığındaki çözünürlük en az'dır.
(Cevap B)
III. Sıcaklıklar arasındaki ilişki T1 > T2 > T3'tür.
2. Uçucu olmayan X katısının sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla yargılarından hangileri doğrudur?
değişimi grafikteki gibidir.
Çözünürlük (X g /100 g su) D) I ve III E) I, II ve III
60 Çözünürlüğü endotermik (ısı alan)
Sıcaklık arttıkça çözünürlük artar. T3 > T2 > T1, Aynı miktar X çözebilmek için en fazla su
T1'de gerekir. m1 > m2 > m3 (l. doğru)
35
(Cevap A)
Sıcaklık (°C)
0 20 50
X katısının 20 °C'de su ile oluşturduğu 27 gramlık

doygun çözeltisinin sıcaklığı 50 °C'ye çıkarıldığında
çözeltinin tekrar doygun hale gelmesi için en az kaç g X
5. Uçucu olmayan XY, ZY ve TY iyonik katılarının farklı
sıcaklıklarda hazırlanan sudaki doygun çözeltilerindeki
eklenmelidir?
çözünen madde miktarının sıcaklıkla değişimi grafikteki
A) 5 B) 7 C) 10 D) 12 E) 15 gibidir.
27
= 0,2 60 – 35 = 25 g 0,2 . 25 = 5 g Sıcaklık (°C)
135
(Cevap A)
XY ZY
80
3. Katı X kütlesi (g) 60 TY
90 40
20
50
Çözünen madde miktarı
0 0,1 0,2 0,3 0,4
20 (mol/100 mL su)
Sıcaklık (°C) X, Z ve T elementlerinin atom kütleleri arasındaki ilişki
0 10 20 30
T > Z > X şeklinde olduğuna göre aşağıdaki yargılardan
10 °C'deki 90 gram X katısının 10 °C'deki 200 gram suya hangisi yanlıştır?
atılarak çözünmesi sağlanıyor. A) Her üç tuzunda sudaki çözünürlüğü endotermiktir. 107
Hazırlanan çözeltinin ısıtılması sonucu katı kütlesi -
sıcaklık grafiği yukarıdaki gibi olduğuna göre, aşağıdaki B) 40 °C'de aynı miktar su ile hazırlanan doygun
yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur? çözeltilerden kütlesi en az olanı TY çözeltisidir.
A) X katısının sudaki çözünürlüğü ekzotermiktir. C) 100 mL suda her bir tuzdan 0,4'er mol çözebilmek için
sıcaklık 60 °C'nin üzerinde olmalıdır.
B) 10 °C'de hazırlanan çözelti kütlece % 20'liktir.
D) 60 °C'de 100 mL suda hazırlanan doygun çözeltiler 20
C) 20 °C'de çözelti doymamıştır. °C'ye soğutulursa çöken katı kütleleri arasındaki ilişki
D) 30 °C'de 200 gram suda en fazla 90 gram X çözünebilir. TY > ZY > XY'dir.
E) 20 °C'de X katısının sudaki çözünürlüğü 35 g X / 100 g E) Aynı koşullarda hazırlanan doygun çözeltilerin donmaya
su'dur. başlama sıcaklıkları arasındaki ilişki XY > ZY > TY'dir.
70 35 B) 40°C de ZY: 0,2 mol, XY < 0,2 mol, TY > 0,2 mol çözünür. Mol sayısı ve mol kütlesi en
E) 90 – 20 = 70 g X çözündü. 200 g suda = . 35 g X / 100 g su büyük olan TY kütlesi en fazladır.
200 100
(Cevap E) (Cevap B)
Test 11 1. B 2. A 3. E 4. A 5. B 6. C 7. C 8. C 9. B 10. E 11. D
6. 9. X ve Y arı katılarının sudaki çözünürlüklerinin sıcaklıkla

Basınç (atm) Sıcaklık (°C) Çözünürlük (mol/L)
değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
2 30 n1
Çözünürlük (g/100 g su)
1 30 n2
90 X
2 20 n3
80

Yukarıdaki çizelgede, CO2 gazının bazı basınç ve sıcaklık
değerlerinde sudaki çözünürlüğü (n) verilmiştir. 40
30 Y
Buna göre n1, n2 ve n3 arasında nasıl bir ilişki vardır?
20
A) n1 > n2 > n3 B) n2 > n1 > n3
Sıcaklık (°C)
0 20 30
C) n3 > n1 > n2 D) n1 > n3 > n2
Buna göre,
E) n3 > n2 > n1
Gazların çözünürlüğü kısmi basınçları ile doğru, sıcaklıkları ile ters orantılıdır.
I. 20 °C'de aynı miktar su ile hazırlanan doygun X ve Y
çözeltilerinin kütlece % derişimleri aynıdır.
Basıncı en fazla ve sıcaklığı en düşük olan n3 en çok, basıncı az ve sıcaklığı fazla olan n2
en az çözünür. II. 0 °C'de hazırlanan 36 gramlık doygun X çözeltisinin
n3 > n 1 > n 2 sıcaklığı 20 °C'ye çıkarılırsa 6 gram daha X çözebilir.
(Cevap C) III. 30 °C'de 50 gram su ile hazırlanan doygun Y
çözeltisinin sıcaklığı 0 °C'ye düşürülürse 25 g Y dibe
çöker.
7. Sıcaklıkları ve hacimleri eşit olan aşağıdaki sulu A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

çözeltilerden hangisinin içinde KNO3 tuzu en az çözünür?
A) 0,1 M KCI(suda) l. 40 g X 100 g su (Doğru)
B) 0,2 M NaBr(suda) 36
ll. = 0,3 40 – 20 gX 0,3 . 20 = 6g X ekle (Doğru)
120
C) 0,2 M K2SO4(suda) (Cevap B)
D) 0,2 M NaNO3(suda)
E) 0,5 M Na2SO4(suda) 10. 0 °C'de 1 atm basınçta X gazının sudaki çözünürlüğü
Ortak iyon derişimi en çok alanda en az çözünür.
5,48.10–2 mol/L'dir.
C) 0,2 M K2SO4 = 0,2 . 2 = 0,4 M K+ (Ortak)
(Cevap C) Buna göre P atm basınçta X gazının sudaki çözünürlüğü
2,74.10–1 mol/L olduğuna göre P kaçtır?
A) 0,5 B) 1 C) 2 D) 4 E) 5
5,48 . 10–2 2,74 . 10–1
= ise P = 5 atm
8. Arı bir tuzun sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi 1 atm Patm
aşağıda verilmiştir. (Cevap E)
Sıcaklık (°C) Çözünürlük (g/100 g su)

20 16
30 20 11. Uçucu olmayan X katısının sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla
değişimi şekildeki grafikteki gibidir.
50 40
Çözünürlük (X g/100 g su)
50 °C'de hazırlanan 70 gramlık doygun tuz çözeltisi 20 °C'ye
120
108 soğutuluyor. Çözünmeden kalan tuz uzaklaştırıldıktan sonra
aynı çözelti 30 °C'ye ısıtılıyor.
70
30 °C'deki bu çözeltinin doygun hale getirilmesi için,
I. 2 gram X eklemek Sıcaklık (°C)

0 40 80
II. 10 gram su buharlaştırmak
Buna göre X katısının 40 °C'de su ile oluşturduğu 34
III. 10 gram su eklemek
gramlık doygun çözeltinin sıcaklığı 80 °C'ye çıkarıldığında
işlemlerinden hangileri yapılabilir? çözeltinin tekrar doygun hale gelmesi için en az kaç g X
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II eklenmelidir?

40 – 16 m 120 – 70 m
= ise m = 12 g çöker. 20 – 12 = 8 g X ve 50 gsu . 20°C'den h 30°C'ye 30°C'de = ise m = 10 g X ekle
140 70 170 34
20 2 (Cevap D)
50 g suda 10g X çözünebilir. 2g X ekle ya da = msu = 10 g su buharlaştır.
100 msu
(Cevap C)
TÜMEVARIM - II Test 01
1. Nötr halinin elektron dağılımı; 4.
1s22s22p63s23p64s13d5 2n mol M
He(g) n mol
CH4(g)
şeklinde olan bir element atomu ile ilgili aşağıdaki
Yukarıdaki sabit hacimli kaptaki 2n mol He gazının basıncı
A) Küresel simetrik yük dağılımına sahiptir. P, özkütlesi d’dir. Bu kaba sabit sıcaklıkta n mol CH4 gazı
eklenip M musluğu kapatılırsa, kaptaki gaz basıncı ve gaz
B) Başkuantum sayısı 3 olan orbitallerindeki toplam elektron
özkütlesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
sayısı 13'tür.
(He=4, CH4=16)
C) +1 yüklü iyonundaki s orbitali sayısı 4'tür.
D)
l = 1 olan orbitallerindeki toplam elektron sayısı 12'dir. Basınç Özkütle
E) Periyodik sistemde 4. periyot 6B grubunda yer alır. A) 2P 2d
C) +1 yüklü iyonu oluşurken 1 e– en yüksek enerji seviyesi olan 4s1'den koparılır. 1s, 2s, 3s B) 3P 3d
orbitalleri olmak üzere 3 tane S orbitali vardır. 2
(Cevap C) C) 3P 2d
2
D) 3P 3d
E) 2P 3d
2
P 3P
V ve T sabit. = Pson ise Pson = dir. V sabit ise m ile d doğru orantılıdır.
2n 3n 2
2n.4 2n.4+n.16
= ise d’ = 3d (Cevap B)
d d'
5. X, Y ve Z halojenleri ile ilgili,

2. 4d alt katmanındaki orbitallerle ilgili baş kuantum sayısı
• Elektronegatifliği en fazla olan Y'dir.
(n), açısal kuantum sayısı (l) ve manyetik kuantum sayısı
• Oda koşullarında X2'nin kaynama noktası, Z2'nin
(ml) aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
kaynama noktasından büyüktür.
n l ml bilgileri veriliyor.
Buna göre bu elementlerin hidrojen ile oluşturdukları
A) 4 0 0
moleküllerin polarlıklarının karşılaştırılması
B) 4 1 –1, 0, +1 aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
C) 4 2 –1, 0, +1
A) X > Y > Z B) Y > Z > X C) Z > X > Y
D) 4 3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3
D) X > Z > Y E) Y > X > Z
E) 4 2 –2, –1, 0, +1, +2 İki atom arasındaki elementronegatiflik farkı arttıkça polarlık artar. Verilen bilgilerden
elementlerin tabloda;
4d → , = 2 Y şeklinde sıralandığı görülür. Elektron negatiflik sırası Y > Z > X'tir.
n=4 Z (Cevap B)
d orbitalleri X
6. PV
m, : –2 –1 0 +1 +2 RT X
(Cevap E)
1 ideal gaz
Y
Z
Basınç (atm)
PV
3. 8O, 16S ve 34Se elementleri ile ilgili, 1 mol ideal gazın değeri 1'dir. Gerçek gazların koşulları
RT 109
I. Birinci iyonlaşma enerjisi en yüksek olanı 8O'dur. ve özellikleri bu değere yakınlaştıkça ideallikleri artar.
Yukarıdaki grafikte X, Y ve Z gazlarının basınç etkisiyle
II.
1H ile oluşturdukları bileşiklerin asitlikleri arasındaki
ideallikten sapmaları verilmiştir.
ilişki H2O > H2S > H2Se'dir.
Buna göre,
III. Elektron bulunduran enerji katman düzeyi sayısı en I. İdeal'e en yakın davranış sergileyen X'tir.
fazla olanı 34Se'dir.
II. Basınç arttıkça ideallikten sapma artar.
yargılarından hangileri doğrudur? III. İdeallikten en çok sapma gösteren Z'dir.
Üç elementte 6A grubundadır.
I. İdealden en az sapma gösteren X'tir. (Doğru), II. Basınç arttıkça gazlar ideallikten
l. Tabloda en üstte yer alan O'in lE'si en yüksektir. (Doğru) ll. H2O nötrdür. (Yanlış)
uzaklaşır (Doğru), III. Z, ideale en uzak davranış sergiler. (Doğru) (Cevap E)
lll. Periyot no en büyük olan 34Se'tür. (Doğru)
(Cevap D)
Test 01 1. C 2. E 3. D 4. B 5. B 6. E 7. A 8. C 9. D 10. C 11. B 12. B
7. Element atomu Elektronegatiflik 10. I. II. He(g)

X 0,8 M 10 cm
SO2(g) O2(g)
Y 1,8
80 cm 20 cm
Z 3,5 1 litre 1 litre
T 4 t °C t °C a b

1 2
Yukarıda bazı element atomlarının elektronegatiflik değerleri
verilmiştir. Başlangıç durumu şekilde gösterilen sistemde M musluğu
açıldığında;
Buna göre,
2SO2(g) + O2(g) → 2SO3(g)
I. XT bileşiği, YZ bileşiğinden daha iyoniktir.
tepkimesi artansız gerçekleştirilerek, tekrar başlangıç sıcaklığına
II. XZ bileşiğinin kovalent karakteri ZT2 bileşiğinin kovalent dönülüyor.
karakterinden fazladır. Son durum ile ilgili,
III. YT2 bileşiğinde kısmi pozitif yüke sahip olan T'dir. I. 1 nolu manometrede cıva seviyeleri arasındaki fark 40
cm'dir.
II. 2 nolu manometrenin a kolunda cıva seviyesi 5 cm düşer.
III. 2 nolu manometrede sıkışmış olan He gazının basıncı
20 cmHg'dir.
l. X – T de atomlar arası elektronegatiflik farkı (3, 2) > Y – Z'deki elektonegatiflik farkı (1,
IV. I. kapta ilk duruma göre gaz yoğunluğu artmıştır.
7) (Doğru)
yargılarından hangileri doğrudur? (O = 16, S = 32)
ll. Atomlar arası elektronegatiflik farkı azaldıkça kovalent karakter artar. (Yanlış)
lll. Elektronegtaifliği az olan Y kısmi pozitiftir. (Yanlış) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
(Cevap A) D) II ve IV E) I, III ve IV
80
PSO2 = = 40 (Tepkime öncesi). Artansız ise PO2 = 20, PSO3 = 40 (Tepkime sonrası) ve l.
2
ve lll. öncül doğrudur.
(Cevap C)
11. Deniz seviyesindeki 200 gram saf suda 16 gram NH4NO3
tuzunun tamamen çözünmesiyle hazırlanan sulu çözelti
8. Aşağıdaki moleküllerden hangisinde molekül içi bağ ile ilgili,
sayısı ve yoğun fazda moleküller arası etkileşim türü
II. Derişimi 1 molal'dir.
Moleküller arası III. Kaynama noktası 100,52°C'dir.

Molekül Bağ sayısı
etkileşimi yargılarından hangileri doğrudur? (Kaynama noktası
A) N2 3 London yükselme sabiti (KK) = 0,52 °C/molal, NH4NO3 = 80)
B) HCOOH 5 Hidrojen bağı A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) BF3 3 Dipol-dipol
16 0,2 mol
D) HCN 4 Dipol - dipol = 0,2 mol = 1 molal (ll. doğru) 2 molal iyon
80 0,2 kg su
E) CO2 4 London Kaynama noktası = 100 + 0,52 . 2 = 101,04°C

C) molekülünde 3 bağ, ancak molekül apolar'dır. Etkin kuvvet London olmalıydı. (Cevap B)
F
(Cevap C) 12.
B Çözünürlük (g /100 g su)
F F
50
110 30
9. Kütlece % 49 saflıktaki 50 gram KCIO3 katısının,
Sıcaklık (°C)
KCIO3(k) → KCI(k) + 3 O2(g) 0 20 30
2
tepkimesine göre tamamen ayrışması ile oluşan O2 gazı 5,6 X tuzunun sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi
litrelik sabit hacimli bir kaba konuluyor. yukarıdaki grafikte verilmiştir.
20 °C'deki kütlece % 20'lik 400 gram X çözeltisinin sıcaklığı
Kaptaki O2 gazının 0°C'deki basıncı kaç atm'dir?
30 °C'ye çıkarılıyor.
(KCIO3 = 122,5)
Çözeltinin aynı sıcaklıkta doygun olabilmesi için en az
A) 0,3 B) 0,6 C) 0,9 D) 1,2 E) 1,5 kaç gram su buharlaştırılmalıdır?
49 24,5 3
50 . = 24,5 g KClO3, = 0,2 mol KClO3'ten 0,2 . = 0,3 mol O2 elde edilir. A) 200 B) 160 C) 120 D) 100 E) 80
100 122,5 2
20
22,4 400. = 80 g X ve 320 g su içerir.
PV = nRT ise P . 5,6 = 0,3 . . 273'ten P = 1,2 atm 100
273 50 g X 80 g X
(Cevap D) 30°C'de = ise msu = 160 g olmalıdır.
100 gsu msu
320 –160 = 160 g su buharlaştırılmalı. (Cevap B)
1. X, Y, Z ve T maddelerinin sudaki çözünürlük - sıcaklık 4. Aşağıda üç ayrı kaptaki X,Y ve Z gazlarına ait basınç, hacim
grafikleri aşağıda verilmiştir. ve sıcaklık değerleri verilmiştir.
Çözünürlük (g /100 g su)
Gazlar Basınç (atm) Hacim (L) Sıcaklık (ºC)
X(k) X: 2 1 0
Y(k) Y: 2 2 273
Z: 1 2 273
Buna göre, gazların mol sayılarının karşılaştırılması
Z(k)
T(k) aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
0 Sıcaklık (°C) A) nx > ny > nz B) nx = ny > nz

Buna göre, C) ny > nx > nz D) ny = nz > nx
I. X – Y E) nz > nx = ny
II. Y – Z nx = P.V den nx = 2.1 = 2 ; ny = 2.2 = 2 ; nz = 1.2 = 1
T 273 273 546 273 546 273
III. X – T
nx = ny > nz
IV. Z – T
(Cevap B)
madde çiftlerinin suda oluşturduğu çözeltilerden hangileri
ayrımsal kristallendirme yöntemiyle bileşenlerine
5. 0,4 M, 100 mL AgNO3 çözeltisi ile X M, 100 mL Na2S çözeltisi
ayrıştırılabilir?
karıştırılarak Ag+ iyonlarının tamamı Ag2S(k) oluşturarak
A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III çöktürülmektedir.
D) I, II ve IV E) II, III ve IV Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
Ayrımsal kristallendirmede ayrılan maddelerin çözünürlük - sıcaklık değişimleri farklı
olmalıdır. l, ll ve lll
A) Çözünme - çökelme tepkimesi gerekleşmiştir.
–
(Cevap C) B) Son durumda çözeltideki NO3 derişimi 0,2 M'dır.
2. X ve Y atomlarının temel hal elektron dağılımlarındaki son C) Tepkimenin net iyon denklemi
terimleri aşağıda verilmiştir. + 2–

2Ag (suda) + S (suda) D Ag2S(k) şeklindedir.
X: ...........4p5
D) X ≥ 0,2'dir.
Y : ...........3d1 –
E) Son durumda çözeltideki Na+ derişimi, NO3 derişiminden
Buna göre X ve Y elementleri ile ilgili aşağıdaki küçüktür.
yargılardan hangisi yanlıştır? nAg+ = 0,4 . 0,1 = 0,04 mol
ns2– = X . 0,1 = 0,1 X mol
2Ag+ x S2– → Ag2S(k) ise ns2– = 0,02 = 0,1 . X
A) X ve Y'nin en yüksek başkuantum sayıları aynıdır.
0,04 0,02 mol X = 0,2
B) n = 3 l = 1 olan orbitallerindeki elektron sayıları aynıdır. 0,4 M NO3– ve 0,2 . 2 = 0,4 M Na+
C) l = 0 olan orbitallerindeki elektron sayısı fazla olanı X'tir. (Cevap E)
D) Y'nin tam dolu orbital sayısı 10'dur. 6. X bileşiğinin yanma tepkimesinde yer alan maddelerin mol
sayılarının zamanla değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
E) X ve Y'nin yarı dolu orbital sayıları aynıdır. Mol sayısı
X: ... 4s23d104p5 Y: ... 4s23d1 en yüksek başkuvantumları 4'tür. n = 3 ve , = 1 (3p)
5
orbitallerinde 6 e– vardır.
C) , = 0 (s orbitalleri) e– 2 2
sayısı X: 4s ve Y: 4s 'ye sahiptir. Aynı olmalıydı. 4 H2O
(Cevap C) 3 CO2
2 X
1
O2
3. Aşağıdaki bileşiklerin hangisinde altı çizili elementin 0 Zaman 111

yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir?
Buna göre,
Yükseltgenme I. Tepkime denklemi,
Bileşik
basamağı X + 4O2 → 3CO2 + 4H2O şeklindedir.
A) H2SO3 +4 II. X'in formülü C3H8'dir.
B) CaC2O4 +6 III. Tepkime % 80 verimle gerçekleşmiştir.
C) Na2S2O3 +2 IV. Artan olmaması için kaba bir miktar X eklenmelidir.
D) K2Cr2O7 +6 yargılarından hangileri doğrudur?
E) AIPO4 +5 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve IV E) I, III ve IV
+2 x l. öncül grafiğe göre doğrudur. X = C3H8O2'dir.
B) CaC2O4–2 +2 + 2 . x + 4 . (–2) = 0
lll. 3x 3 1,25x 5 verim O2'ye göre hesaplanır.
x = +3'dür.
1X + 4O2 → 4
(Cevap B) –4 . 100 = 80 (Doğru)
–––––––––––––– 5
1 (Cevap C)
Test 02 1. C 2. C 3. B 4. B 5. E 6. C 7. D 8. D 9. E 10. B 11. D 12. A
7. Şekildeki kapiler borunun her iki ucundan belirtilen 10. X ve Y katılarının 100 gram saf su ile hazırlanmış doymuş
sıcaklıklarda aynı anda gönderilen X ve Y gazları kapiler çözeltilerindeki çözünmüş madde miktarlarının sıcaklıkla
borunun tam orta noktası olan O'da ilk defa karşılaşıyorlar. değişimini gösteren tablo aşağıda verilmiştir.
O 10 °C 20 °C 30 °C 40 °C 50 °C
X(g) Y(g)
X: 24 g 30 g 40 g 64 g 80 g
T1 K T2 K
Y: 64 g 56 g 44 g 30 g 10 g

Buna göre X, Y gazları ve T1, T2 sıcaklıkları, Bu tabloya göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
X T1(K) Y T2(K)
A) X'in suda çözünmesi endotermiktir.
I. H2 200 He 400
B) 20 °C'deki 39 gramlık Y çözeltisinin sıcaklığı 50 °C'ye
II. CH4 400 SO2 100
çıkarılırsa 4 gram Y dibe çöker.
III. NO 240 C3H4 320
C) 50 °C'deki 36 gramlık doygun X çözeltisinin 20 gramı
yukarıdakilerden hangileri olabilir? sudur.
(H2 = 2, He = 4, CH4 = 16, NO = 30, C3H4 = 40, SO2 = 64)
D) Aynı kapta 40 C'de hazırlanan X – Y – su karışımı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ayrımsal kristallendirme ile bileşenlerine ayrıştırılabilir.
D) I ve III E) I, II ve III E) X'in 20 °C'deki doygun çözeltisi ile Y'nin 40 C'deki doygun
ϑX mY .TX 200.4 240.40 çözeltilerinin kütlece % derişimleri aynıdır.
= = 1 olmalıdır. l. ve lll. bu koşulu sağlar. B) 20° de 156 g çözeltide 100 g su ve 56 g Y
ϑY MX .TY 400.2 320.30
(Cevap D) 20°C de 39 g çözeltide 25 g su 14 g Y vardır.
20°C'den 50°C'ye 100 g su ile 56 – 10 = 46 g çöker.
8. 4,5 gram NO, 4 g C3H4 ve m gram XO2 gazları karışımının 20°C'den 50°C'ye 25 g su ile 46/4 = 11,5 g çöker.
bulunduğu 5,6 litrelik sabit hacimli kapta 0 °C'deki toplam (Cevap B)
basınç 2 atm'dir.
11. Deniz seviyesindeki doymamış XY tuzlu su çözeltisinin sabit
Aynı sıcaklıkta kaba 32 gram XO2 gazı eklendiğinde kaptaki basınçta ağzı açık kapta ısıtılmasıyla elde edilen sıcaklık -
toplam basınç iki katına çıkıyor. zaman grafiği aşağıda verilmiştir.
Sıcaklık (°C)
Buna göre XO2'nin kütlesi (m) ve X'in atom kütlesi

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? B C
103,25
(H = 1, C = 12, N = 14, O = 16) 102,6 A
m X
A) 7 14
25
B) 8 12
0 Zaman
C) 16 12
D) 16 32 A konumundaki çözeltide n mol çözünmüş XY ve 500 g su,
B konumundaki çözeltide ise m gram su bulunmaktadır.
E) 8 16
22,4 4,5 4 Buna göre n ve m değerleri aşağıdakilerden hangisinde
2 5,6 = n . . 273'ten n = 0,5 mol = + + nXO2 ise nXO2 = 0,25 moldür. 32 g XO2
273 30 40 doğru verilmiştir?
basıncı iki katına çıkardığına göre 0,5 moldür. XO2'nin 1 molü 64, X = 32'dir. (Suyun kaynama noktası yükselme sabiti, Kk = 0,52 °C/molal)
(Cevap D) n m
A) 5 400
9. Deniz seviyesindeki 600 g suda 0,1 mol Cu(NO3)2 çözülerek
hazırlanan sulu çözeltiye 800 g suda n mol NaNO3 çözülerek B) 2,5 500
hazırlanan çözelti eklendiğinde,
C) 2 300
−
NO iyon sayısı (mol) D) 1, 25 400
3
0,4 E) 5 500
112
2,6 2n mol iyon
A'da. = 5 molal = ise n = 1,25
0,52 0,5 kg su
0,2 3,25 2 . 1,25 mol iyon
B'de. = 6,25 molal = ise m = 0,4 kg = 400 g
0,52 m kg su
Zaman (Cevap D)
0
–
NO3 iyon sayısındaki değişim yukarıdaki gibi oluyor.
12. Kütlece % 42'lik 8 M XNO3 sulu çözeltisinin özkütlesi
Buna göre yeni oluşan çözeltinin donmaya başlama
1,2 g/cm3'tür.
sıcaklığı kaç °C'dir?
(Donma noktası alçalma sabiti (Kd) = 1,86 °C/molal) Buna göre X'in atom kütlesi kaçtır? (N = 14, O = 16)
A) –9,3 B) –6,2 C) –3,72 D) –1,86 E) –0,93 A) 1 B) 7 C) 23 D) 39 E) 64

0,4 –0,2 = 0,2 mol NaNO3(2i) = 0,4 mol iyon ve % . d . 10 42 . 1.2 . 10
M= ise 8 =
0,1 mol Cu(NO3)2(3i) = 0,3 mol iyon 0,4 + 0,3 = 0,7 mol iyon MA MA
MA = 63 = X + 14 + 48 ve X = 1
0,7 mol
= 0,5 molal DN = 0 – 0,5 . 1,86 = –0, 93°C (Cevap A)
1,4 kg su
(Cevap E)
1. Temel hal elektron dizilimi, 4. Aşağıdaki kaplarda bulunan çözeltilerin üzerlerine X, Y ve Z
maddeleri eklendiğinde her üç kapta da zamanla gaz çıkışı
1s2 2 6 2 6 2 7
2s 2p 3s 3p 4s 3d olan X element atomu ile ilgili,
gözleniyor.
I. Çekirdek yükü 27'dir. X Y Z
II. Periyodik sistemde 4. periyot 7B grubu elementidir.
III. Açısal momentum kuantum sayısı (l) 2 olan
HNO3(suda) NaOH(suda) HCI(suda)
orbitallerinde 7 elektron vardır.

I. II. III.

Buna göre X, Y ve Z aşağıdakilerden hangisi olamaz?
D) I ve III E) I, II ve III X Y Z
4s 23d 7 4. periyot 8B grubu elementidir. A) Na Zn Ca
Proton sayısı = e– sayısı = 27'dir.
B) Fe AI CaCO3
, = 2 (d orbitalleri) : 3d7 7e– vardır.
C) Zn Cr AI
(Cevap D)
D) AI K Zn
E) Ca Zn CaCO3
D) ll. kaptaki NaOH bazı ile yalnızca amfoter metaller tepkime verir. K amfoter değildir.
(Cevap D)
5. 50 gramlık bir pirinç alaşımının (Cu - Zn) 400 ml, x M HCI sulu
çözeltisi ile artansız tepkimesi sonucu normal koşullarda 8,96
L H2 gazı açığa çıkıyor.
Buna göre alaşımdaki Cu'nun kütlece %'si ve HCI
çözeltisinin derişimi nedir? (Cu = 64, Zn = 65)
Cu'nun kütlece %'si x (M)
2. 17X, 18Y ve 19Z elementlerinin atom ve iyonları ile ilgili, A) 54 4
I. Atom hacimleri : Z > X > Y B) 48 2
II. Tanecik çapları : X– >Y> Z+ C) 52 5

D) 54 2
III. İyonlaşma enerjileri : Y > Z > X
E) 64 2
karşılaştırmalarından hangileri doğrudur?
0,8
Zn +
2HCl → ZnCl2 + H2 x = =2M
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 8,96 0,4
–0,4 mol –0,8 mol = 0,4 mol 0,4 . 65 = 26 gZn
22.4
D) II ve III E) I, II ve III 50 – 26
. 100 = 48
l. oklar yönünde otom hacmi artar. (Doğru) 50 (Cevap B)
X Y 6.
1 2
Z
ll. e– sayıları aynıdır. Proton sayısı az olan X–1'nin hacmi en büyüktür. (Doğru) x mol M y mol
lll.
XY
oklar yönünde iyonaşma enerjisi artar. Y > X > Z olmalıydı. (Yanlış) N2(g) H2(g)
(Cevap B)
Z

VL VL
Şekildeki sistemde M musluğu açılarak N2 ve H2 gazlarının,
N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
tepkimesine göre tam verimli reaksiyonu gerçekleştiriyor.
Tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına dönüldüğünde, son
basıncın 1 nolu kabın başlangıç basıncına eşit olduğu görülüyor. 113
3. Aşağıda sistematik adları verilen bileşiklerden hangisinin Buna göre N2 ve H2'nin mol sayıları x ve y aşağıdakilerden
formülü yanlış verilmiştir? hangisi olabilir?
Bileşik adı Formülü x (mol) y (mol)

A) Potasyum siyanat KCN A) 0,2 0,6
B) Kurşun (IV) oksit PbO2 B) 0,4 0,6
C) Magnezyum klorat Mg(CIO3)2 C) 0,6 0,8

D) Sodyum asetat CH3COONa D) 0,6 0,6

E) Kalsiyum okzalat CaC2O4 E) 0,2 0,8

A) Potasyum siyanür olmalıydı. N2 + 3H2 → 2NH3 n
P= ise
Potasyum siyanat KOCN'dir. –0,2 –0,6 0,4 mol v
––––––––––––––––––––––– 0,2 0,4
(Cevap A) 0 0 P1 = ve Pson =
1 2
(Cevap A)
= 0,2
Test 03 1. D 2. B 3. A 4. D 5. B 6. A 7. D 8. B 9. A 10. E 11. C
7. Sürtünmesiz 10. Mol sayısı

piston
0,9 K+
M1 He(g) M2
Boş 0,5 CI−
H2O(s) Zaman
0
Şekildeki sistemde gerçekleştirilen değişikliklerin He K2SO4 ve KCI katılarının saf suda çözünmesiyle hazırlanan
gazının kısmi basıncına (PHe) ve suyun buhar basıncına 250 mL'lik bir çözeltide CI– ve K+ iyonlarının mol sayılarının
(Psu buharı) etkileri ile ilgili, zamanla değişimi grafikteki gibidir.
Değişiklik PHe Psu buharı Buna göre,
I. M1 musluğunu açarak
I. Çözünen K2SO4 0,2 moldür.
aynı sıcaklıkta su Değişmez Artar
eklemek II. Çözeltideki CI– iyon derişimi 2M'dır.
II. Sıcaklığı sabit tutarak 2–
Değişmez Değişmez III. Çözeltideki SO 4 iyon derişimi 0,8 M'dır.
M2 musluğunu açmak
III. Sıcaklığı artırmak Azalır Artar
yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
0,5 mol KCl ve 0,2 mol K2SO4 çözünmüştür.
D) II ve III E) I, II ve III 0,5 0,2
(Cl–] = = 2M, (SO42–] = = 0,8 M
Piston hareketlidir. PHe sabittir. Sıcaklık artarsa Psubuharı artar. 0,25 0,25 (Cevap E)
(Cevap D)
8. Sabit ve eşit hacimli üç ayrı kapta bulunan gaz karışımlarının 11.

sıcaklıkları ve basınçları aynıdır.
Erlen 0,8 M 2L
Bu kaplarda gerçekleşen, K2SO4(suda)
1. N2(g) + O2(g) → 2NO(g)

2. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
3. PCI3(g) + CI2(g) → PCI5(g) 1 M 3L
artansız tepkimelerinden sonra 1., 2. ve 3. kaplardaki KNO3(suda)
sıcaklıklar başlangıç sıcaklığına döndürülüyor.
Buna göre kaplardaki gaz basıncı ile ilgili, 1M, 3L KNO3 çözeltisi bulunan kaba aynı sıcaklıkta 0,8 M, 2L
K2SO4 çözeltisinin tamamı azar azar ekleniyor.
I. P1 > P2'dir.
II. P3 > P2'dir. Kaptaki değişiklikler ile ilgili çizilen aşağıdaki grafiklerden
III. P2 = P3'tür.
IV. P3 > P1'dir. A) [NO3 ] B) [SO42−]
1
karşılaştırmalarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV 0,32
0,6
1. de mol sayısı 2 katına çıkar, 2. de yarıya düşer, 3. de yarıya düşer. Basınçları mol sayıları Zaman Zaman
0 0
ile orantılıdır. l. P1 > P2 ve P2 = P3 doğrudur.
(Cevap B)
9.
Hacim (mL) C) [K+ ] D) İyon derişimi (M)
2000 1,24 2,16
114
600 2
Zaman Zaman
0 0
Kütle (g)
0 480 1480 E) Kaynamaya başlama
sıcaklığı
Saf X sıvısının üzerine saf su eklenmesiyle hacim - kütle
değişimi yukarıda verilmiştir.
X ve saf suyun oluşturduğu çözeltinin derişimi 4M
olduğuna göre, sıvının mol kütlesi kaç g/mol'dür?
Zaman
0
A) 60 B) 80 C) 120 D) 160 E) 200
C) K+ derişimi M1V1 + M2V2 = Mson.Vson'den 1 . 3 + 0,8 . 2 . 2 = [K+] . 5'ten
n n
M= ise 4 = den n = 8 mol X = 480 gram [K+] = 1,24 M'dir. Ancak başlangıçta kapta K+ vardır. Grafik "0" dan başlamaz.
v 2
m 480 (Cevap C)
n= ise 8 = den X = 60
MA MX (Cevap A)
1. Kararlı haldeki 15X elementinin elektron diziliminde en 4. İdeal gazlarla ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
dıştaki (son) orbitalinin başkuantum sayısı (n), orbital (Basınç=P, Hacim=V, mol sayısı = n, Sıcaklık(K) = T, Sıcaklık
türü ve toplam elektron sayısı aşağıdakilerden hangisinde (ºC)=t)
A) P B) V C) P.V
Toplam
n Orbital türü elektron sayısı
A) 3 s 2
n P
B) 2 p 3 0 0 T(K) 0
C) 3 p 3 (V ve T sabit) (P ve n sabit) (n ve T sabit)
P E) 1
D) 4 d 5 D)
V
E) 3 p 2
2 2 6 2 3
15X: 1s 2s 2p 3s 3p
3 t (oC) PV
3p p 3e– -273 0 0
n=3
(V ve n sabit) (n ve T sabit)
(Cevap C)
E) PV = nRT'ye göre n ve T sabit ise P.V değeri sabittir. (Cevap E)
2. Nötron sayısı 28 olan X2+ iyonu ile ilgili bilgiler şöyledir:

• Elektron bulunduran orbitallerinin en yüksek
5. Oda koşullarında sabit basınçlı bir kapta eşit molekül sayılı
C3H4 ve O2 gazları tam verimle tepkimeye sokuluyor.
başkuantum sayısı 3'tür.
Tepkime sonunda sıcaklık başlangıç koşullarına
• Açısal momentum kuantum sayısı (l) 2 olan
getirildiğine göre,
orbitallerinde 6 elektron bulunur.
I. Gaz özkütlesi artar.
Buna göre, nötr X element atomu ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? II. Kaptaki molekül sayısı azalır.

A) Atom numarası 26'dır. III. Oluşan gaz molekülü sayısı, artan gaz molekülü
sayısına eşittir.
B) Değerlik elektronları s ve d orbitallerindedir.
C) Periyodik sistemin 4. periyot 8B grubu elementidir.
D) Bileşiklerinde yalnızca +2 yükseltgenme basamağına
sahip olabilir. D) I ve III E) I, II ve III
4 mol 4 mol
E) Kütle numarası 54'dır.
, = 2 ise d orbitali 3d6 1C3H4 + 4O2 → 3CO2+ 2H2O nilk = 8 mol
X 2+ 6 2 6
: ..... 3d ise 26X: ... 4s 3d –1 –4 +3 +2 nson = 8 mol
––––––––––––––––––––––––
X 4. periyot 8B grubudur. (Fe) +2 ve +3 yükseltgenme basamağına sahip olabilir. 3 0
(Cevap D) l. Oluşan H2O sıvıdır. Hacim azalır. MA'sı büyük CO2 oluşur. Özkütle artar. (Doğru)
ll. 8 = 8 sabit (Yanlış)
lll. 3 mol CO2 oluştu = 3 mol C3H4 arttı. (Doğru)
(Cevap D)
3. 1A ve 7A gruplarında kimyasal aktifliğin arttığı yönlerde
aşağıda belirtilen özelliklerden hangisinin karşısındaki
değişimler yanlış verilmiştir?
Değişim 6. Sabit hacimli bir gaz karışımını oluşturan XO2 ve Y2O

gazlarının oksijen atom sayıları ve XO2 ile Y2O gaz kütleleri
Özellik 1A 7A 115
birbirine eşittir.
A) Atom hacmi Artar Azalır
Bu gaz karışımındaki XO2 ve Y2O ile ilgili,
Değerlik elektron
B) Değişmez Değişmez
sayısı I. Kısmi basınçları arasındaki ilişki PXO = 2PY2O'dur.
2
İyonlaşma II. X'in atom kütlesi Y'nin atom kütlesinin 4 katıdır.
C) Azalır Azalır
enerjisi
III. Ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir.
Elektron verme
D) Artar Azalır yargılarından hangileri yanlıştır?
eğilimi
Erime ve A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Azalır Azalır
kaynama noktası
1A'da aktiflik aşağı, 7A'da ise yukarı doğru artar. 1 mol XO2 ve 2 mol Y2O'da 2 şer mol O varır.
C) İyonlaşma enerjisi ise yukarı yönde artar. l. nY2o = 2nXO2'dir. (Yanlış)
(Cevap C) ll. X + 32 = 2 . (2Y + 16)'dan X = 4Y (Doğru)
lll. Sıcaklıkları eşit (aynı kaptalar) (Doğru)
(Cevap A)
Test 04 1. C 2. D 3. C 4. E 5. D 6. A 7. E 8. D 9. E 10. B 11. B 12. E
7. Sabit hacimli bir kapta eşit mol sayılı X2 ve Y2 gazlarının, 10. Deniz seviyesindeki bir miktar saf suda 8 gram NaOH
katısının tamamen çözünmesiyle oluşan çözeltinin donmaya
X2(g) + 3Y2(g) → 2XY3(g)
başlama sıcaklığı –3,72 °C'dir.
tepkimesi tam verimle gerçekleştirilip, sıcaklık başlangıç
Buna göre, çözeltideki su kütlesi kaç gramdır?
sıcaklığına döndürüldüğünde gaz basıncı 1,6 atm olarak
ölçülüyor. (H = 1, O = 16, Na = 23, Kd = 1,86 °C/m)
Bu olay ile ilgili, A) 100 B) 200 C) 500 D) 800 E) 1000
I. Başlangıçta Y2 gazının kısmi basıncı 1,2 atm'dir.
3,72 8
II. Tepkime sonunda kapta sadece X2 ve XY3 gazları = 2 molal iyon, = 0,2 mol Na+OH– (2i)
1,86 40
bulunur. mol
0,2 . 2 = 0,4 mol iyon molalite = ise
kgsu
III. Tepkime sonunda kaptaki XY3 ün kısmi basıncı 0,8 0,4
2= dan msu = 0,2 kg = 200 g
atm'dir. msu
(Cevap B)
3 mol 3 mol nson = 4 mol 1,6 atm ise
X2 + 3Y2 → 2XY3 nY2 = 3 mol 1,2 atm
–1 –3 +2 nXY3 = 2 mol 0,8 atm
––––––––––––
2 0
(Cevap E) 11. Sıcaklık (°C) Sıcaklık (°C)
8. Kritik sıcaklık Normal kaynama

Madde (°C) sıcaklığı (°C)
0 Zaman 0 Zaman
I. 32 –78
II. –80 –170 −t1
−t2
III. 425 –32
KCI çözeltisi Ca(NO3)2 çözeltisi
Yukarıda kritik sıcaklıkları ve normal kaynama sıcaklıkları
verilen maddelerden hangileri soğutucu akışkan olarak

3 mol KCI katısının m1 gram saf suda ve 2 mol Ca(NO3)2
kullanılabilir?
katısının m2 gram saf suda çözünmesiyle hazırlanan deniz
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II seviyesindeki iki ayrı çözeltinin soğuma grafikleri yukarıda
verilmiştir.
Soğutucu akışkanların kaynama sıcaklıkları düşük ve kritik sıcaklıkları yüksek olmalıdır. 3t1 = 2t2 olduğuna göre, m1 ve m2 aşağıdakilerden hangisi
Ayrıca oda koşullarında gaz olmalıdırlar. olabilir?
(Cevap D)
m1 m2
9. X ve Y katılarının saf sudaki çözünürlük - sıcaklık grafiği A) 100 200
şekildeki gibidir. B) 300 200
Çözünürlük (g/100 g su) C) 200 300
100 X D) 200 200
80 E) 100 300

3t1 = 2t2 ise t1 = 2t ve t2 = 3t olsun.
6
40 3 mol KCl(2i) = 6 mol iyon 2t = ve
m1
20 6
2mol Ca(NO3)2 (3i) = 6 mol iyon. 3t = dir.
10 Y m2
Sıcaklık (°C) 2t . m1 = 6 = 3t . m2 ise
0 10 20
116 m1 3
= dir. m1 = 300 ve m2 = 200 olabilir.
Bu grafiğe göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? m2 2
(Cevap B)
A) X'in çözünürlüğü endotermiktir.
B) Doygun Y çözeltisi ısıtılırsa çökelme başlar.
C) 10 °C'de hazırlanan doygun X ve Y çözeltilerinin kütlece
12. Kütlece % 46'lık etilalkol sulu çözeltisinin 50 gramının
yüzde derişimleri birbirine eşittir.
t °C'deki buhar basıncı kaç mmHg'dir?
D) 0 °C'deki 48 gramlık doygun X çözeltisinin sıcaklığı
(H2O = 18, C2H5OH = 46, t °C'de Psu buharı = 20 mmHg,
20 C'ye çıkarılırsa 32 gram daha X çözebilir.
Petil alkol = 24 mmHg)
E) 20 °C'deki doygun Y çözeltisinin sıcaklığı 10 C'ye
A) 42 B) 38 C) 36 D) 28 E) 21
düşürülür ise bir miktar Y dibe çöker.
E) Y nin çözünürlüğü ekzotermik (ısı veren). soğudukça çözünürlüğü artar, çökmez. 46 23 27
50 . = 23 g C2H5OH, = 0,5 mol ve = 1,5 mol H2O
(Cevap E) 100 46 18
0,5 1,5
Pkarışım = 24 . + 20 . = 21 mmHg
2 2
(Cevap E)
Kimya ve Enerji / Entalpi Değişimi ve Oluşum Entalpisi
BÖLÜM 05 Test 01
1. I. 2N2(g) + 3O2(g) → N2O3(g) 1
4. H2(g) + O → H2O(g) ∆H = –243,6 kJ/mol
+ – 2 2(g)
II.
H + OH(suda) → H2O(s) H2O(s) → H2O(g) ∆H = +44,1 kJ/mol
(suda)
III. Cu(k) + 1/2O2(g) → CuO(k) Yukarıda verilen tepkime denklemlerine göre,
IV. SO2(g) + 1/2O2(g) → SO3(g) I. H2O(g) nın ısı kapsamı H2O(s) nın ısı kapsamından
fazladır.
Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinin entalpisi ürünlerin
standart oluşum entalpisine eşittir? II. H2O(g) nın molar oluşum ısısı –243,6 kJ/mol'dür.
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III III. H2O(s) nın molar oluşum ısısı –287,7 kJ/mol'dür.
D) I ve IV E) I, III ve IV yargılarından hangileri doğrudur?

Standart koşullarda elementlerin oluşum entalpileri "0" dır. l. ve lll. tepkimenin girenleri A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
elementtir. Tepkime entalpisi ürünlerin oluşum entalpisine eşittir.
(Cevap B)
l. Endotermik tepkimelerde ürünlerin ısı kapsamı girenlerin ısı kapsamından fazladır.
(Doğru)
ll. 1. tepkimeye göre doğrudur. (Doğru)
lll. H°H2O(g) = –243,6 ve 2. tepkimede 44,1 = –243,6 – H°H2O(s)'dan H°H2O(s) = –287,7
(Cevap E)
2. Serbest sürtünmesiz pistonlu kaplarda artansız

gerçekleştirilen, 5. I. C(k) + O2(g) → CO2(g) ∆H1 = –94 kkal
I. CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g) 2. 2N2(g) + 5O2(g) → 2N2O5(g) ∆H2 = –120 kkal
II. CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g) 3. N2(g) + O2(g) → 2NO(g) ∆H3 = +140 kkal
III. H2(g) + Cl2(g) → 2HCI(g) Yukarıda verilen oluşum tepkimeleri ile ilgili,
IV. N2(g) + 2O2(g) → 2NO2(g) I. Molar oluşum entalpisi en küçük olanı CO2'dir.
yukarıdaki tepkimelerin hangilerinde kap hacmi zamanla II. Tepkimelerde eşit mol O2 gazı harcanırsa en fazla ısı 2.
artar? de açığa çıkar.
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV III. NO gazının molar oluşum entalpisi +70 kkal'dir.

D) I, II ve III E) I, III ve IV
P . V = n.RT'ye göre P sabit olduğu için gaz mol sayısı ve sıcaklık artışı hacmi artırır. l. si A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ekzotermik, ll. si gaz oluşumu var, lll. ekzotermik olduğu için cevaptır.
(Cevap D) l. Molar oluşum entalpisi en küçük olanı (–94) CO2'dir. (Doğru)
ll. 5'er mol O2 harcanır ise en fazla ısı 5 . 94 = 470 kkal ile 1. de açığa çıkar. (Yanlış)
140
lll. NO gazının molar oluşum entalpisi = 70 kkal'dir. (Doğru)
2
(Cevap B)
3. Aşağıdaki değişimlerin hangisinde değişime eşlik eden

entalpi türü yanlış verilmiştir?
Değişim Entalpi türü

117
Süblimleşme
A) I2(k) → I2(g) 6. Standart koşullarda 0,2 mol CH4 gazının,
entalpisi
Yanma CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g)
B) C3H8(g)+5O2(g) → 3CO2(g) +4H2O(s)
entalpisi
tepkimesine göre tamamen yanması sonucu 178 kJ ısı açığa
HCI(suda) + NaOH(suda) → Nötrleşme çıkmaktadır.
C)
NaCI(suda) + H2O(s) entalpisi
Buna göre CH4(g)'ün standart molar oluşum entalpisi kaç
1 Oluşum kJ'dür?
D) CO(g) + O → CO2(g)
2 2(g) entalpisi
(∆H°ol [CO2(g)] = –394 kJ/mol, ∆H°ol [H2O(g)] = –285 kj/mol)
+ – Çözünme
E) NaNO3(k) → Na (suda) + NO3(suda)
entalpisi A) 786 B) 148 C) 74 D) –148 E) –74
1
D) CO bir bileşiktir. Oluşum tepkimelerinde girenler element olmalıdır. ∆H = –178 . = –890 kj
0,2
(Cevap D) –890 = (–394 + 2 . (–285)) – HCH4 ise HCH4 = –74
(Cevap E)
Test 01 1. B 2. D 3. D 4. E 5. B 6. E 7. D 8. E 9. E 10. E 11. C 12. B
7. Potansiyel enerji (kkal) 10. Zn(k)

90
1M
20 Cu(NO3)2(suda)
Tepkime koordinatı
0
2+
Zn(k) + Cu (suda) → Zn (suda) + Cu(k)
2+
∆H = –96 kJ
1 denklemine göre gerçekleşen tepkime sonucu katı kütlesinde
Şekilde, 2XY(g) + Y → X2Y3(g) tepkimesine ait
2 2(g)
0,2 gramlık azalma gerçekleşiyor.
potansiyel enerji - tepkime koordinatı grafiği verilmiştir.
Buna göre,
Buna göre,
I. Tepkimede açığa çıkan ısı 19,2 kJ'dür.
I. Tepkimenin entalpisi –70 kkal'dir.
II. Cu(NO3)2 çözeltisinin 200 mL'si harcanmıştır.
II. XY'nin molar oluşum entalpisi 90 kkal'dir.
III. Zn katısının 13 gramı tepkimeye girmiştir.
III. NK'da 22,4 L hacim kaplayan Y2 gazı tepkimeye
yargılarından hangileri doğrudur? (Cu = 64, Zn = 65)
girdiğinde 140 kkal ısı açığa çıkar.
A) Yalınz I B) I ve II C) I ve III
mzn = mcu = 65 – 64 = 1 g azalma (1 mol Zn tepkimeye girdiğinde)
D) I ve III E) I, II ve III 0,2 g azalma 0,2 mol Zn ve 0,2 mol Cu2+ tepkimeye girmiştir.
90 n
l. ∆H = 20 – 90 = –70 (Doğru), ll. = 45 (Yanlış) l. 0,2 . 96 = 19,2 (Doğru), ll. M = 'dir.
2 v
0,2
lll. 0,5 mol Y2 ile 70 kkal ise 1 mol Y2 ile 140 kkal'dir. (Doğru) 1= ise V = 0,2L = 200 mL (Doğru)
(Cevap D) V
lll. 0,2 . 65 = 13 g (Doğru)
8. I. C(k) + O2(g) → CO2(g) + 94 kkal
(Cevap E)
1
II. H2(g) + O → H2O(s) + 68 kkal
2 2(g)
Yukarıda verilen denklemlere göre aşağıdaki yargılardan

hangisi yanlıştır? (H = 1, C = 12, O = 16) 11. Mg(k) + 2HCI(suda) → MgCI2(suda) + H2(g) ∆H = –96 kJ
A) Her iki tepkimede de ürünlerin ısı kapsamı girenlerin ısı tepkimesine göre 500 mL HCI çözeltisi yeterince Mg metali ile
kapsamından azdır. tepkimeye sokulduğunda 24 kJ ısı açığa çıkmaktadır.
B) 1 mol H2O sıvısının elementlerine ayrışması için 68 kkal Buna göre,
ısı gereklidir.
I. HCI'nin derişimi 1M'dir.
C) 22 gram CO2 gazının elementlerinden oluşumunda 47
II. Harcanan Mg 6 gramdır.
kkal ısı açığa çıkar.
III. Normal koşullarda 11,2 L H2 gazı oluşmuştur.
D) Eşit kütlede O2 gazı kullanıldığında II. tepkimede açığa
çıkan ısı daha fazladır. yargılarından hangileri doğrudur? (Mg = 24)
E) I. tepkimede oluşan CO2 sıvı fazda olsaydı tepkime A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
entalpisi (∆H) –94 kkal'den büyük olurdu.
E) l. tepkimede CO2(g) yerine CO2(s) oluşsaydı.
24
CO2(g) → CO2(s) + ısı = 0,25 mol Mg harcanmıştır.
96 0,5
tepkimesinden dolayı daha fazla ısı açığa çıkardı. Ancak entalpi değeri "–" olduğu için 0,25 . 24 = 6 g (ll. doğru), 0,5 mol HCl harcanmıştır. M = = 1 M (l. doğru)
0,5
∆H = –94'ten büyük değil küçük olurdu. lll. 0,25 . 22,4 = 5,6 L H2 oluşur. (Yanlış)
(Cevap E) (Cevap C)
118
12. 500 gram camdan yapılmış kalorimetre kabında 900 gram su

vardır. Bu kalorimetre kabında,
9. C3H6(g) + H2(g) → C3H8(g) C2H4(g) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 2H2O(g) + 300 kkal
tepkimesine göre 0,5 mol C3H8 gazının oluşması sırasında tepkimesine göre 2,8 gram C2H4 gazı yakılıyor.
144 kj ısı açığa çıkıyor. Buna göre, başlangıçta oda sıcaklığında bulunan
C3H6'nın molar oluşum ısısı –102 kj/mol olduğuna göre, kalorimetredeki suyun son sıcaklığı kaç °C dir?
C3H8'in molar oluşum ısısı kaç kj/mol'dür? (Csu = 1 kal/g°C, Ccam = 0,2 kal/g °C, H = 1, C = 12)
A) 390 B) 246 C) 186 D) –186 E) –390 A) 40 B) 55 C) 65 D) 70 E) 80
1 mol C3H8 oluşumunda 288 kj ısı açığa çıkar. 2.8
= 0,1 mol C2H4 harcanmıştır. 0,1 . 300 = 30 kkal
∆H = –288'dir. –288 = HC3H8 – (–102) ise HC3H8 = –390 28
(Cevap E) 30.000 kal ısı açığa çıkar.
30.000 = 500.0,2 . ∆t + 900 . 1 . ∆t ise ∆t = 30 ve tson = 25 + 30 = 55
(Cevap B)
Tepkime Entalpisi - 1
BÖLÜM 05 Test 02
1. Potansiyel enerji 4. C2H4(g) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 2H2O(s)
Standart koşullarda gerçekleşen yukarıdaki tepkimenin
tepkime ısısı (∆H°) kaç kJ'dür?
0 Tepkime koordinatı
(∆H°ol [C2H4] = +52 kJ/mol, ∆H°ol [CO2(g)] = –394 kJ/mol,
a 1
∆H°ol [H2O(s)] = –286 kJ/mol)
b 2
A) –1412 B) –1360 C) +782 D) –684 E) +1024
c 3 ∆H = Hü – Hg
Aynı maddenin farklı fiziksel hallerinin standart koşullarda ∆H° = [2 . (–394) + 2 . (–286)] – [+52]
elementlerinden oluşumuna ait potansiyel enerji tepkime ∆H° = –1412

koordinatı grafikleri yukarıda verilmiştir. (Cevap A)
Buna göre,
I. 1 nolu madde katı haldedir.
II. 3. nün oluşumunda açığa çıkan enerji en fazladır.
III. 2. nin 1. ye dönüşümü endotermik, 3. ye dönüşümü
ekzotermiktir.
yargılarından hangileri doğrudur? 5. Potansiyel enerji (kJ)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
l. Potansiyel enerjisi en fazla olanı (1) gazdır. (Yanlış) ll. Doğru, lll. Doğru 0 Tepkime koordinatı
(Cevap D)
−340
2. Standart koşullarda gerçekleşen,
1. C(k) + H2O(s) → CO(g) + H2(g) ∆H = +x kJ X2 + Y2 → 2XY
2. C(k) + H2O(g) → CO(g) + H2(g) ∆H = +y kJ
tepkimesinin standart koşullarda potansiyel enerji-tepkime

tepkimelerine göre, koordinatı grafiği yukarıda verilmiştir.
I. x > y'dir.
Buna göre,
II. H2O(g) → H2O(s) tepkimesinin entalpisi y – x'dir.
I. XY bileşiğinin oluşum entalpisi 340 kJ/mol'dür.
III. Her iki tepkimedeki ürünlerin potansiyel enerjileri
toplamları birbirine eşittir. II. X2 ve Y2'nin oluşum entalpileri 0'dır.
yargılarından hangileri doğrudur? III. Tepkime ısısı (∆H) –170 kJ'dür.
D) I ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
l. Isı + H2O(s) → H2O(g) endotermiktir. X > Y (Doğru)
ll. 1. tepkime ters çevrilir ise –X, 2. tepkime aynen kalırsa +y'dir. (Doğru) lll. Doğru
340
(Cevap E) l. – = –170 kj/mol'dür. (Yanlış)
2
ll. Doğru
3. Potansiyel enerji
lll. Tepkime ısısı (∆H) = –340 kj'dür. (Yanlış)
(Cevap B)
231 kJ
Tepkime koordinatı
2H2S(g) + SO2(g) → 2H2O(s) + 3S(k) 119
tepkimesine ait potansiyel enerji – tepkime koordinatı grafiği
yukarıda verilmiştir.
6. Genel formülü CnH2n olan bir bileşiğin 2,8 gramının
Bu tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? yakılmasıyla açığa çıkan ısı 0°C'deki 400 gram buzu
A) Tepkime entalpisi –231 kJ'dür. eritebiliyor.
B) Başlayan tepkimenin devam edebilmesi için ısı gereklidir. Bileşiğin molar yanma entalpisi –640 kkal/mol olduğuna
C) 1 mol H2O(s) oluştuğunda çevreye 115,5 kJ ısı salınır. gören "n" değeri aşağıdakilerden hangisidir?
D) Aynı koşullarda ürünler, girenlerden daha kararlıdır. (Lbuz = 80 kal/g, H = 1, C = 12)
E) Oluşan H2O katı fazda olsaydı daha fazla ısı açığa çıkardı. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
B) Ekzotermik tepkimeler başlatıldıktan sonra kendiliğinden gerçekleşir. Isıya ihtiyaç 32
400 . 80 = 32000 kal = 32 kkal ise = 0,05
2,8 640
duymazlar.
0,05 = ise CnH2n = 56
(Cevap B) MA
12n + 2n = 14n = 56 n=4
(Cevap D)
Test 02
1. D 2. E 3. B 4. A 5. B 6. D 7. D 8. B 9. C 10. D 11. C 12. C
7. Bir kalorimetre sisteminde 1,1 gram C3H8 gazının tamamen 10. CO, H2 ve CO2 gazlarından oluşan bir karışımdaki gazların
yakılması sonucu sistemin sıcaklığı 50°C artıyor. mol kesri sırasıyla 1 ; 2 ; 2 'tir.
5 5 5
C3H8 gazının molar yanma entalpisi 560 kJ/mol olduğuna Standart koşullardaki bu gaz karışımının O2 ile tam olarak
göre kalorimetrenin ısı sığası kaç J/°C'dir? (H = 1, C = 12)
yanması sonucu 118 kJ ısı açığa çıkıyor.
A) 1120 B) 840 C) 560 D) 280 E) 56
Buna göre tepkime sonunda kapta kaç mol CO2 gazı
1,1
C3H8 = 44 = 0,025 mol C3H8 bulunur?
44
0,025 . 560 = 14 kj ısı açığa çıkar.
(∆H°ol [CO(g)] = –284 kJ/mol, ∆H°ol [CO2(g)] = –394 kJ/mol,
50°C için 14 kj ise
32 ∆H°ol [H2O(g)] = –240 kJ/mol)
1°C için = 0,28 kj = 280j/°C
640
(Cevap D)
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,4 D) 0,6 E) 0,8
n mol CO, 2n mol H2 ve 2n mol CO2 olsun.
CO + 1/2O2 → CO2 için
∆H = –394 – (–284) = –110 kj ve n = 110 n kj'dür.
H2 + 1/2O2 → H2O için ∆H = –240 kj ve 2n . 240 = 480 n kj
110n + 480n = 590n = 118 ise n = 0,2 mol
ilk tepkimeden n mol CO2 oluşur.
2n + n = 3n = 3 . 0,2 = 0,6 mol CO2
(Cevap D)
8. 22 gram C3H8(g)'nın oksijen ile tamamen yakılması

sonucunda 1105 kJ ısı açığa çıkmaktadır.
H2(g) 1 O2(g) → H2O(s) + 285 kJ

2
C(k) + O2(g) → CO2(g) + 390 kJ
tepkimelerine göre;
11. Molar yanma ısısı –342 kkal/mol olan C2H4 gazının x
3C(k) + 4H2(g) → C3H8(g)
gram bakırdan yapılmış ve içinde 2000 gram su bulunan
tepkimesinin entalpi değişimi (∆H) kaç kJ'dür? kalorimetrede 0,2 molünün yakılmasıyla suyun sıcaklığı
25°C'den 45°C'ye çıkıyor.
(H = 1, C = 12)
Buna göre bakır kalorimetrenin boş kütlesi (x) kaç
A) –140 B) –100 C) +80 D) +100 E) +140
kilogramdır? (Csu = 1 kal/g.°C, Cbakır = 0,1 kal/g.C)
44 gram (1 mol) C3H8'in yanma entalpisi = 2 . 1105 = –2210 kj'dür.
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O tepkimesine göre, A) 7,8 B) 11 C) 14,2 D) 16,4 E) 18,2
0,2 . 342 = 68,4 kkal ısı açığa çıkar.
–2210 = [3.(–390) + 4 . (–285)] – [HC3H8]
∆t = 45 – 25 = 20 Q = m . c . ∆t'den
HC3H8 = –100
X . 0,1 . 20 + 2000 . 1 . 20 = 68400
(Cevap B)
X = 14,2 g
(Cevap C)
120 9. C(k) + 2H2(g) → CH4(g) ∆H = –75 kJ/mol

H2O(g) → H2(g) + 1 O2(g) ∆H = +240 kJ/mol
2 12. X(k) + O2(g) → XO2(g) + 298kJ
C(k) + 1 O2(g) → CO(g) ∆H = –110 kJ/mol
2 X(k) + 3/2O2(g) → XO3(g) + 395 kJ
Bazı tepkimeler ve entalpi değerleri yukarıda verilmiştir. denklemlerine göre artansız gerçekleşen tepkimeler sonucu
Buna göre, 0,8 mol gaz oluşurken 267,5 kJ ısı açığa çıkıyor.
CH4(g) + H2O(g) → CO(g) + 3H2(g) Buna göre X'in yüzde kaçı XO2 gazına dönüşmüştür?
tepkimesinin entalpi değişimi (∆H) kaç kJ'dür? A) 82 B) 75 C) 62,5 D) 48 E) 36

n mol XO2 ve m mol XO3 oluşsun.
A) –425 B) –250 C) +205 D) +55 E) +125
n + m = 0,8
1. tepkime ters çevrilir ise ∆H1 = +75 denklemlerinden n = 0,5 ve m = 0,3 tür.
298n + 395m = 267,5
75 + 240 + (–110) = +205 0,5
. 100 = 62,5
(Cevap C) 0,8
(Cevap C)
Tepkime Entalpisi - 2
BÖLÜM 05 Test 03
1. Entalpi (kJ) 4. Aşağıdaki olaylardan hangisinde ürünlerin ısı kapsamı
girenlerin ısı kapsamından büyüktür?
X+Y
a
A) H2(g) → 2H(g)
B) H2O(g) → H2O(k)
b Z
–
C) CI(g) + e– → CI (g)
Tepkime koordinatı + –
0 D) H (suda) + OH (suda) → H2O(s)
Yukarıda verilen tepkime diyagramına göre, E) N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
Endotermik (ısı alan) tepkimelerde ürünlerin ısı kapsamı büyüktür.
I. Tepkime ekzotermiktir.
A) H2 → 2H tepkimesi bağ kopmasıdır. Endotermiktir.
II. 2Z → 2X + 2Y tepkimesinin entalpi değişimi (∆H)
(Cevap A)
2(a – b) kJ'dür.
III. Tepkimede ürünler girenlerden daha kararlıdır.
yargılarından hangileri doğrudur? 5. Potansiyel enerji (kJ)

0
l. a > b ise b – a < 0'dır. (Doğru) Girenler
ll. Tepkime ters çevrilip, 2 ile çarpılırsa (a – b) . 2'dir. (Doğru)
lll. Ürünlerin enerjisi daha azdır. (Doğru)

Ürünler
(Cevap E)
Tepkime koordinatı
Potansiyel enerji - tepkime koordinatı grafiği yukarıda
verilen tepkimenin denklemi,
I. C(grafit) + O2(g) → CO2(g)

2. I. H2(g) + CI2(g) → 2HCI(g)

II. N2(g) + 1 O2(g) → N2O(g)
II. KCIO3(k) → KCI(k) + 3/2O2(g) 2
III. SO2(g) + 1 O2(g) → SO3(g)
III. H2O(k) → H2O(g) 2
2+ –
IV. CO2(g) + H2O(s) → H2CO3(suda) IV. Pb (suda) + 2CI(suda) → PbCI2(k)
yukarıdaki olaylardan hangilerinde toplam entalpi artar? yukarıdakilerden hangileri olabilir?
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
D) I, II ve III E) II, III ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV

Endotermik tepkimelerde toplam entalpi artar. ll. ve lll. tepkimeler endotermiktir. Grafiğe göre girenler element olmalı ve tepkime ekzotermiktir.
(Cevap B) l. olabilir. ll. de girenler element ancak tepkime endotermiktir.
(Cevap A)
6. Aşağıda bazı tepkimelerin standart koşullardaki entalpi

değişimleri (∆H) verilmiştir.
C(k) + O2(g) → CO2(g) ∆H° = –395 kJ/mol
2H2O(s) → 2H2(g) + O2(g) ∆H° = 570 kJ/mol 121
3. Bir tepkimenin entalpi değişimi (∆H),
2C(k) + H2(g) → C2H2(g) ∆H° = 225 kJ/mol
I. Tepkimedeki maddelerin fiziksel haline
Buna göre,
II. Tepkimede kullanılan madde miktarına
C2H2(g) + 5 O2(g) → 2CO2(g) + H2O(s)
III. Tepkime ortamının basınç ve sıcaklığına 2
IV. Tepkimenin izlediği yola tepkimesine göre N.K'da 11,2 L CO2 gazı eldesinde kaç kJ
yukarıdakilerden hangilerine bağlıdır? ısı açığa çıkar?
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III A) 1300 B) 975 C) 650 D) 325 E) 210

1. tepkime 2 ile genişletilip, 2. tepkime ters çevrilip 2 ye bölünür ve 3. tepkime ters çevrilir
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
11,2
∆H: Fiziksel hal, madde miktarı ve ortam basınç, sıcaklık değerlerine bağlıdır. İzlenen yola ve entapiler toplanır ise –790 – 285 – 225 = ∆H = –1300'dür. = 0,5 mol
22,4
bağlı değildir. 2mol CO2 için 1300 ise
(Cevap C) 0,5 mol CO2 için 325
(Cevap D)
Test 03 1. E 2. B 3. C 4. A 5. A 6. D 7. D 8. B 9. E 10. E 11. D 12. C
7. X + Y → Z 10. X(k) + 1 O2(g) → XO(k) ∆H = –600 kJ

2
tepkimesine ait standart koşullardaki potansiyel enerji - Tepkimesine göre eşit kütlede X elementi ve O2'nin tam
tepkime koordinatı grafiği aşağıda verilmiştir. verimli tepkimesi sonucu 3,2 g O2 gazı artarken 240 kj ısı
Potansiyel enerji (kJ) açığa çıkıyor.
180 Buna göre,
I. Tepkimeye girenlerin başlangıç kütleleri toplamı 19,2
20 X+Y gramdır.
0
Z II. X'in atom kütlesi 24 g/mol'dür.
−40
Tepkime III. Tepkime ile katı kütlesi 6,4 g artmıştır.
koordinatı
yargılarından hangileri doğrudur? (O = 16)
Bu grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Tepkime ekzotermiktir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) İleri tepkimenin aktivasyon enerjisi 160 kJ'dür. D) I ve III E) I, II ve III

240 3,2
C) Tepkime entalpisi (∆H)–60 kJ'dür. = 0,4 mol X ve 0,2 mol O2 tepkimeye girmiştir. = 0,1 mol O2 arttığına göre
600 32
D) Tepkimeye giren X ve Y birer elementtir. başlangıçta 0,2 + 0,1 = 0,3 O2(32) = 9,6 g O2 ve 9,6 g X vardır. (l. öncül doğru)
E) Aktifleşmiş kompleksin enerjisi 180 kJ'dür. 9,2
ll. = 24 (Doğru). lll. O2 nin bir kısmı XO(k) na katılmıştır. (Doğru)
D) Standart koşullarda elementlerin oluşum entalpileri "0" dır. 0,4
(Cevap E)
(Cevap D)
8. Potansiyel enerji Potansiyel enerji Potansiyel enerji
15 0
0 0 −10
−20 −10 −30
11. CS2(g) + 2H2O(g) → CO2(g) + 2H2S(g) ∆H = –40 kJ/mol
Tepkime Tepkime Tepkime
X(g) koordinatı Y(g) koordinatı Z(g) koordinatı denklemine göre eşit mol sayılı CS2 ve H2O gazları, tam
verimle tepkimeye girdiğinde 8 kJ ısı açığa çıkıyor.
Eşit kütleli üç farklı gazın oksijenle tamamen yakılması
süresince potansiyel enerji - tepkime koordinatı grafikleri Buna göre,

yukarıdaki gibi olmaktadır. I. Başlangıçta 0,4 mol CS2 gazı vardır.
X, Y ve Z gazlarının mol kütleleri arasındaki ilişki Y > X > Z
şeklindedir. II. Tepkime sonucu kapta N.K'da 13,44 L gaz bulunur.
Buna göre aynı koşullardaki X, Y ve Z gazlarının birer III. Tepkimede girenlerin ısı kapsamı ürünlerin ısı
litresinin yanması sonucu açığa çıkan ısılar arasındaki kapsamından fazladır.
ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Z > X > Y
D) X > Z > Y E) Y > Z > X
Mol sayıları MA ile ters orantılıdır. nZ > nX > nY'dir. Açığa çıkan enerjiler. Y > X = Z'dir. Eşit D) I ve III E) I, II ve III
molde en fazla enerji Y de çıkar. Y > X > Z'dir. 8
= 0,2 mol CS2 ve 0,4 mol H2O tepkimeye girmiştir. 0,4 – 0,2 = 0,2 mol CS2 artmıştır. (l.
(Cevap B) 40
doğru) ll. oluşan 0,2 mol CO2, 0,4 mol H2S ve artan 0,2 mol CS2 ise toplam 0,8 mol gaz =
9. Bağ türü Ortalama bağ enerjisi (kJ/mol) 0,8 . 22,4 = 17,92 L (Yanlış)
lll. Ekzotermik tepkimelerde Hgiren > Hüründür. (Doğru)
C=C 610
(Cevap D)
C–C 345
C–H 415
H–H 435

122 Yukarıdaki tabloda bazı bağların ortalama bağ enerjileri
verilmiştir. 12. Bir kalorimetre kabı içerisinde,
C2H4 + H2 → C2H6
NaOH(suda) + HCI(suda) → NaCI(suda) + H2O(s)
tepkimesine göre 6 gram C2H6 oluşurken gerçekleşen
ısı değişimi aşağıdakilerden hangisinde doğru ifade ∆H° = –58 kJ/mol
edilmiştir? denklemine göre 0,2 M NaOH çözeltisinin 250 mL'si ile 0,4 M
A) 130 kJ ısı alınır. HCI çözeltisinin 100 mL'si tam verimle tepkimeye sokuluyor.
B) 130 kJ ısı açığa çıkar. Tepkime sonucu kalorimetre sisteminin sıcaklığı 20 °C
C) 65 kJ ısı açığa çıkar. arttığına göre kalorimetrenin ısı sığası kaç J/C°'dir?
D) 26 kJ ısı alınır. A) 180 B) 152 C) 116 D) 58 E) 29
E) 26 kJ ısı açığa çıkar. 0,2 . 0,25 = 0,05 mol NaOH ve 0,4 . 0,1 = 0,04 mol HCl ise 0,04 . 58 = 2,32 kj = 2320j
∆H = Bağ kopması - bağ oluşumu'dur.
açığa çıkar.
∆H = (610 + 4 . 415 + 435) – (345 + 6 . 415) = –130kj 2320
6 = 116
= 0,2 mol ise 0,2 . 130 = 26 kj ısı açığa çıkar. 20
30 (Cevap C)
(Cevap E)
3+ 2–
1. 3C(k) + 4H2(g) → C3H8(g) ∆H = –100 kj/mol 4. 2Al(suda) + 3SO 4(suda) → AI2(SO4)3(k)
H2O(s) → H2(g) + 1 O2(g) ∆H = + 285 kj/mol Tepkimesinde AI2(SO4)3 çökmesi sonucu standart
2
C(k) + O2(g) → CO2(g) ∆H = –390 kj/mol tepkime entalpi değişimi (∆H°) kaç kJ'dir?
Bazı tepkimeler ve entalpi değerleri yukarıda verilmiştir. 3+

AI (suda) için ∆H°ol = –531 kJ/mol
Buna göre, 2
SO 4-(suda) için ∆H°ol = –909,3 kJ/mol
C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g) + 4H2O(s)
AI2(SO4)3(k) için ∆H°ol = –3441 kJ/mol
tepkimesinin entalpi değişimi (∆H) kaç kj'dür?
A) +2400 B) +1870 C) –1620 D) –1870 E) –2210 A) –3215,3 B) –743,2 C) –215,1

Hc3H8 = –100 kj/mol,
D) +178,6 E) +348,9
∆H° = Hü – Hg
HCO2 = –390 kj/mol,
∆H° = –3441 – (2 . (–531) + 3 . (–909,3)
HH2O = –285 kj/mol
∆H° = +348,9
∆H = Hürün – Hgiren = [3 . (–390) + 4 . (–285)] – [–100]
(Cevap E)
= –2210 kj
(Cevap E)
2. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinin entalpi değişimi (∆H)

yanlış belirtilmiştir?
5. (CH3)2CO(s) + 4O2(g) → 3CO2(g) + 3H2O(s)
Entropi
Tepkime
değişimi (CH3)2CO(s) için ∆Hol° = –216 kJ/mol
A) CO(g) + 1 O2(g) → CO2(g) ∆H < 0 CO2(g) için ∆Hol° = –394 kJ/mol

2
H2O(s) için ∆Hol° = –286 kJ/mol
B) PCI5(g) → PCI3(g) + CI2(g) ∆H > 0

Yukarıda verilen tepkimenin standart tepkime ısısı (∆H°)
C) NH3(g) + HCI(g) → NH4CI(k) ∆H > 0 kaç kJ'dür?
D) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(s) ∆H < 0 A) +1824 B) +1280 C) +742 D) –816 E) –1824
∆H° = H°ürün – H°giren
E) N2O4(g) → 2NO2(g) ∆H > 0
∆H° = [3 . (–394) + 3 . (–286)] – [–216]
C) NH3(g) + HCl(g) → NH4Cl tepkime asit - baz tepkimesidir. Ekzotermiktir yani ∆H < 0 = –1824
olmalıydı. (Cevap E)
(Cevap C)
3. Aşağıdaki tabloda, bazı atomlar arasındaki bağ enerjileri 123

verilmiştir.
Bağ C=C C–C C–H H–H

Bağ enerjisi
610 345 415 435
(kJ/mol)
6. C3H8 gazının standart molar oluşum entalpisi
Buna göre, (∆H°ol) –104 kJ/mol'dür.
C2H4 + H2 → C2H6 Buna göre standart koşullarda 2,2 gram C3H8 gazı
tepkimesinin entalpi değişimi kaç kJ'dir? oluşurken açığa çıkan ısı kaç kJ'dir? (C3H8 = 44 g/mol)
A) +260 B) +220 C) +160 D) –130 E) –260 A) 57 B) 20,8 C) 10,4 D) 5,2 E) 2,2

∆H = kopan bağ – oluşan bağ 2,2
= 0,05 mol 0,05 . 104 = 5,2
∆H = (610 + 4 . 415 + 435) – (345 + 6 . 415) = –130 4,4
(Cevap D)
(Cevap D)
Test 04 1. E 2. C 3. D 4. E 5. E 6. D 7. E 8. D 9. D 10. B 11. D 12. C
7. Sabit basınçlı bir kapta gerçekleşen, 10. X + 2Y2 → Z

Isı + X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g) tepkimesi ile ilgili, tepkimesine göre 8 gram X gazı tepkimeye girdiğinde 30 kj ısı
açığa çıkıyor.
l. Ürünlerin ısı kapsamı girenlerin ısı kapsamından
büyüktür. Z'nin molar oluşum ısısı –280 kj/mol olduğuna göre, X'in
molar oluşum ısısı kaç kj/mol'dür?
ll. Isı alan (endotermik) bir tepkimedir.
(Y2 bir elementtir. X = 40 g/mol)
lll. Zamanla kap hacmi azalır.
A) –150 B) –130 C) –65 D) +130 E) +150
8
= 0,2 mol X için –30 ise
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll 40
1 mol X için –150 kj = ∆H
D) ll ve lll E) l, ll ve lll ∆H = Hü – Hg ise
l. ∆H > 0 dır. Hürün > Hgiren (Doğru)
–150 = –280 – HX
ll. Endotermik, ısı alandır. (Doğru)
HX = –130
lll. Gaz mol sayısı azalır, ısı alan olduğu için ortam sıcaklığı azalır. Hacim azalır. (Doğru)
(Cevap B)
(Cevap E)
11. Potansiyel enerji (kj)

120
0 Tepkime
8. Eşit mol sayılı X2 ve Y2 gazlarının X2Y3 gazı oluşturmak koordinatı
üzere gerçekleştirdiği tam verimli tepkime sonucu 0,2 mol X2 −280
gazı artmış ve 180 kJ ısı açığa çıkmıştır.
Buna göre,
X2 + 2Y2 → 2XY2
I. X2Y3 bileşiğinin molar oluşum entalpisi –900 kJ/mol'dür.
tepkimesinin standart koşullarda potansiyel enerji - tepkime
II. X2 + 3 Y2 → X2Y3 tepkimesinde ∆H = –450 kJ'dir. koordinatı grafiği yukarıda verilmiştir.
2
III. Düşük sıcaklıklarda ürünler girenlerden kararlıdır. Buna göre,
yargılarından hangileri doğrudur? I. İleri aktivasyon enerjisi 120 kj dir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. XY2'nin oluşum entalpisi –280 kj/mol dür.
D) II ve III E) I, II ve III III. X2 ve Y2 birer elementtir.

3n 3n
2X2 + 3Y2 → 2X2Y3
–2n –3n 2n A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
–––––––––––––––––
n
0 n = 0,2 mol
2n = 0,2 . 2 = 0,4 mol X2Y3 için –180 kj ise
1 mol X2Y3 için –450 kj l. Girenlerden eşik enerjisine kadar gereken enerji (Eai) = 120 (Doğru)
(l. öncül yanlıştır.) (ll. öncül doğrudur.) ll. 2 mol – XY2 için –280 ancak 1 mol XY2 için –140'tır. (Yanlış)
Ekzotermiktir sıcaklık düştükçe ürün kararlılığı artar. (Doğru) lll. Elementlerine oluşum entalpisi sıfırdır. (Doğru)
(Cevap D) (Cevap D)
124
9. Etanolün yanma tepkimesi aşağıda verilmiştir.

C2H5OH(s) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 3H2O(g) + 1160 kj
23 gram C2H5OH sıvısı yakıldığında açığa çıkan ısı deniz 12. C(k) + O2(g) → CO2(g) ∆H= -94 kkal
seviyesindeki 0°C'de bulunan 5 kg buza veriliyor.
tepkimesine göre 18 gram C katısı ile 64 gram O2 gazının
Buna göre suyun son sıcaklığı kaç °C'ye çıkar? tam verimli tepkimesinden kaç kkal ısı açığa çıkar?
(C2H5OH = 46 g/mol, Lbuz = 80 kal/g, Csu = 1 kal/g.°C) (C : 12, O : 16)
A) 90 B) 75 C) 60 D) 36 E) 25 A) 47 B) 94 C) 141 D) 188 E) 235

23 18 64
= 0,5 mol. 0,5 . 1160 = 580 kkal nc = = 1,5 mol nO2 = = 2 mol . 1,5 mol C ve 1,5 mol O2 tepkimeye girer.
46 12 32
580 = 5 . 80 + 5 . 1 . ∆t ise ∆t = 36 1,5 . 94 = 141
(Cevap D) (Cevap C)
Kimyasal Tepkimelerde Hız ve Denge / Tepkime Hızının
Ölçülmesi
BÖLÜM 06 Test 01
1. Kimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için, 4. P.E(kj) P.E(kj) P.E(kj)
I. Reaktifler uygun geometride çarpışmalıdır. 70 75 40
II. Çarpışan tanecikler yeterli aktivasyon enerjisine sahip 40 40 20

olmalıdır. 20 30 -20
0 0
III. Reaktifler gaz fazda olmalıdır. T.K T.K T.K
1 2 3
koşullarından hangileri gereklidir?
Yukarıda 3 ayrı reaksiyonunun potansiyel enerji (P.E) – tepkime
koordinatı (T. K) grafikleri verilmiştir.
l. ve ll. si gereklidir. lll. farklı fazda reaktiflerde reaksiyon gerçekleştirebilir. Buna göre, aynı şartlarda gerçekleşen reaksiyonlar ile ilgili,
(Cevap C)
I. Aktifleşmiş kompleks enerjisi en fazla olanı 2. sidir.
II. Tepkime hızları arasındaki ilişki 3 > 1 > 2 şeklindedir.
III. Geri aktivasyon enerjisi en az olanı 1. sidir.

l. 75 kj ile en fazla olan 2. sidir. (Doğru)
ll. İleri aktivasyon enerjileri: 3 > 1 > 2 1. de 70 –20 = 50, 2. de 75 – 30 = 45, 3. de 40 – (–20) = 60
Tepkime hızları 2 > 1 > 3'tür. (Yanlış)
2. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
lll. Geri aktivasyon enerjisi en az olanı 3. südür. 40 – 20 = 20 (Yanlış)
tepkimesindeki hız eşitliği aşağıdakilerden hangisinde
(Cevap A)
doğru verilmiştir? (r : tepkime hızı)
A) rN2 = 3rH2 = 2rNH3
B) 3rN2 = 2rH2 = rNH3

C) 6rN2 = 2rH2 = 3rNH3
D) 2rN2 = 3rH2 = 6rNH3 5. C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g) + 4H2O(g)
E) rN2 = rH2 = rNH3 tepkimesinin hızı için aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır? (r : Tepkime hızı)
1 1
rN2 = rH2 = rNH3 ise 6rN2 = 2rH2 = 3rNH3 –∆[C3H8] ∆[CO2]
3 2 A) rC = B) rCO2 =
(Cevap C) 3H8 ∆t ∆t
–3∆[O2] +5∆[CO2]
C) = D) 3rH2O = 4rCO2
∆t ∆t
3∆[C3H8] ∆[CO2]
E) =
∆t ∆t
2+ –
3. I.
Zn(suda) + 2CI(suda) → ZnCI2(k) 3∆[C3H8] ∆[CO2]
E) – = olmalıydı.
II. 2HCI(g) → H2(g) + CI2(g) (Hacim ve sıcaklık sabit) ∆t ∆t
(Cevap E)
renksiz renksiz renkli
III. 2N2O5(g) → 4NO2(g) + O2(g) (Basınç ve sıcaklık sabit)
Yukarıda verilen tepkimelerin hızlarını belirlemek için
hangi yöntemler kullanılabilir?
I II III
125
İletkenlik Renk 6. Sabit basınç ve sıcaklıkta gerçekleşen aşağıdaki
A) Hacim artışı
azalması değişimi tepkimelerden hangisinin tepkime hızı hacimdeki artış
B) Basınç artışı Basınç artışı Hacim artışı izlenerek ölçülebilir?
İletkenlik Renk Hacim A) CO(g) + H2O(g) → CO2(g) + H2(g)
C)
azalması değişimi azalması B) CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(s)
Hacim Renk
D) Hacim artışı C) N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
azalması değişimi
İletkenlik D) 2SO3(g) → 2SO2(g) + O2(g)
E) Basınç artışı Basınç artışı
artışı E) CO2(g) + H2O(s) → H2CO3(suda)
l. İletkenlik azalması ll. Renk değişimi lll. Hacim artışı ile ölçülebilir. D) 2SO3 → 2SO2 + O2 tepkimesinnde gaz mol sayısı 2 den 3'e artığı için sabit basınçta
(Cevap A) hacim artar.
(Cevap D)
Test 01 1. C 2. C 3. A 4. A 5. E 6. D 7. B 8. C 9. E 10. B 11. C
7. Mol sayısı 9. Kütlece % 50 saflıktaki 97,6 gram potasyum klorat (KCIO3)

katısı,
6
KCIO3(k) → KCI(k) + 3 O2(g)
4 Y2 2
tepkimesine göre tamamen ayrışarak O2 gazı elde ediliyor.
2 Z
X2 Tepkime 2 dakika sürdüğüne göre, O2 gazının oluşma hızı
Zaman (s) NK'da kaç L/dk'dır? (KCIO3 ≅ 122)
0 20
A) 22,4 B) 16,8 C) 11,2 D) 8,96 E) 6,72
0,5 litrelik sabit hacimli bir kapta gaz fazında gerçekleşen bir
tepkimedeki maddelerin mol sayısı - zaman grafiği yukarıda 50 48, 8 3
97,6 . 100 = 48,8 g, 122 = 0,4 mol KClO3 harcandığından 0,4 = 2 = 0,6 mol O2 oluşur.
verilmiştir.
0, 6.22, 4L
= 6, 72 L
2dk dk
Buna göre, (Cevap E)
I. Tepkime denklemi
3X2 + Y2 → Z şeklindedir.
II. Y2'nin ortalama harcanma hızı 0,2 M 'dir.
s
III. Z'nin ortalama oluşma hızı X2'nin ortalama harcanma
hızının üç katıdır.
l. Tepkimede 6 mol X2, 2 mol Y2 harcanırken 2 mol Z oluşmuştur. (Doğru) 10. 2FeO(k) + 1 O2(g) → Fe2O3(k)
2
2mol 4M M
ll. 0, 5L = 4 mol, 205 = 0, 2 S 'dir. (Doğru) 2 litrelik sabit hacimli bir kapta gerçekleşen yukarıdaki
lll. X2'nin ortalama oluşma hızı Z'ninkinin 3 katıdır. (Yanlış) tepkimede 20 dakika içerisinde kaptaki katı kütlesi 9,6 gram
artıyor.
(Cevap B)
Buna göre tepkimede O2'nin harcanma hızı kaç M 'dir?
dk
(O = 16, Fe = 56)
A) 8.10–3 B) 7,5.10–3 C) 2,5 .10–3
D) 2.10–2 E) 1.10–2
9, 6
Katı kütlesindeki artış = Harcanan O2 kütlesi 32 = 0,3 mol O2 harcanmıştır.
8. T’nin molaritesi 0, 3 mol -3 M
2L.20dk 7, 5.10 dk
=
1,88 (Cevap B)
1,8
1,6
1,25
Zaman (s)
0 1 2 3 4
2X(g) + Y(g) → Z(g) + 3T(g)

11. 2AI(k) + 3H2SO4(suda) → AI2(SO4)3(suda) + 3H2(g)
tepkimesinin oluşumunda T'nin molaritesinin zamanla değişim
grafiği yukarıda verilmiştir. tepkimesinde 10,8 gram AI metali ile 800 mL'lik H2SO4
çözeltisinin artansız tepkimesi 30 saniyede gerekleşiyor.
126 Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
Buna göre,
A) T'nin ortalama oluşma hızı 0,47 M 'dir.
s
I. H2 gazının N.K'da oluşma hızı 0,448 L 'dir.
B) 0 – 3 zaman aralığında X'in ortalama hacranma hızı 0,4 s
M 'dir.
M
II. H2SO4(suda)'ün harcanma hızı 0,025 'dir.
s
s
C) Zamanla T'nin oluşma hızı azalırken, Y'nin harcanma hızı
III. AI katısının 20. saniyedeki harcanma hızı 10.
artar.
saniyedeki harcanma hızından büyüktür.
D) Y'nin 2. saniyedeki harcanma hızı Z'nin 2. saniyedeki
yargılarından hangileri doğrudur? (AI = 27)
oluşma hızına eşittir.
E) Tepkime hızının en fazla olduğu aralık 0 – 1 zaman
aralığıdır. D) I ve III E) I, II ve III
C) Zamanla tepkimedeki hem oluşma hem de harcanma hızları azalır. 10, 8 3
27 = 0, 4mol Al ve 0, 4. 2 = 0, 6mol H2SO4 harcanmıştır. 0,6 mol H2 oluşur.
(Cevap C) 0, 6.22, 4L 0, 6mol
l. 30S = 0, 448 LS (Doğru). ll. 0, 8L.30S = 0, 025 M
S (Doğru)
(Cevap C)
Reaksiyon Mekanizması ve Hız Bağıntısı
BÖLÜM 06 Test 02
1. Tek basamakta gerçekleşen bir tepkimede maddelerin mol 4. X(g) + 3Y(g) → XY3(g)
sayısı - zaman grafiği aşağıda verilmiştir.
tepkimesinin mekanizması;
Mol sayısı
I. X(g) + 2Y(g) → XY2(g) ∆H < 0
8
II. XY2(g) + Y(g) → XY3(g) ∆H > 0
X2(g)
6 şeklindedir.
Z(g)
4 Buna göre bu tepkimenin potansiyel enerjisi (P.E) –
Y2(g) tepkime koordinatı (T.K) grafiği,
Zaman
0
P.E P.E P.E
Bu grafiğe göre tepkimenin hız bağıntısı aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir?
A) k . [X2] . [Y2]2
B) k . [X2] . [Z]2
T.K T.K T.K

C) k . [X2] . [Y2]3
1 2 3
D) k . [X2]
A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ve 2

E) k . [X2]2 . [Y2]
D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3
2 mol X2 ve 6 mol Y2 harcanmıştır. l. basamak ekzotermik. ll. basamak endotermik olanlar 2. ve 3. grafiklerdir.
X2 + 3Y2 → ise TH = k . [X2]1 . [Y2]3 (Cevap D)
(Cevap C)
2. Tek basamaklı bir tepkimenin hız bağıntısı k. [X]2 . [Y] 5. 4HCI(g) + O2(g) → 2H2O(g) + 2CI2(g)
şeklindedir. tepkimesinin mekanizması aşağıda verilmiştir.
Buna göre, tepkimenin girenleri, HCI + O2 → HOOCI (yavaş)
I. 2X(g) + Y(g) → HOOCI + HCI → 2HOCI (hızlı)

II. 2X(suda) + Y(suda) + T(katı) → 2HOCI + 2HCI → 2H2O + 2CI2 (çok hızlı)
Buna göre,
III. 2Y(g) + X(suda) →
I. Tepkime moleküleritesi 5'tir.
II. Tepkimenin hız bağıntısı k. [HCI] . [O2]'dir.
III. HOOCI ve HOCI birer ara üründür.
l. ve ll. tepkimenin girenleri hız bağıntısını sağlar. yargılarından hangileri doğrudur?
l. 4 HCl + 1 O2 = 5 (Doğru) ll. Yavaş basamağın girenlerine göre (Doğru). lll. Önce üründe
3. Potansiyel enerji (kJ) sonra girende bulunur. (Doğru)
(Cevap E)
c 6. Tek basamakta gerçekleşen,
aX2(g) + bY2(g) → 2Z(g)
b
tepkimesi ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
a
– X2'nin derişimi sabit tutulup Y2'nin derişimi 2 katına
Tepkime koordinatı çıkarıldığında tepkime hızı 4 katına çıkıyor.
0
Potansiyel enerji - tepkime koordinatı grafiği yukarıda – Tepkime kabının hacmi 2 katına çıkarıldığında tepkime
verilen tek basamaklı, hızı 1 'ine düşüyor. 127
8
X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g) Buna göre,
tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? I. Tepkimenin hız bağıntısı k . [X2] . [Y2]2 şeklindedir.
A) İleri aktivasyon enerjisi (Eai) c – b kJ'dir. II. Sabit basınçlı kapta tepkime hızı hacim azalması ile
ölçülebilir.
B) Tepkime hız bağıntısı k. [X2] . [Y2]2'dir.
III. Z'nin formülü X2Y'dir.
C) Geri aktivasyon enerjisi (Eag) c – a kJ'dir.
D) Tepkime entalpisi (∆H) a – b kJ'dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Tepkimenin moleküleritesi 4, derecesi ise 3'tür. D) I ve III E) I, II ve III
Molekülerite: 1 X2 + 2 Y2 = 3 tür. İlk bilgiden [Y2]2 ve ikinci bilgiden tepkimenin 3. dereceden olduğu yani [X]1 bilgisi edinilir.
(Cevap E) a = 1 ve b = 2 dir. l. ve ll. öncüller doğrudur.

(Cevap C)
Test 02 1. C 2. C 3. E 4. D 5. E 6. C 7. D 8. D 9. C 10. B 11. E 12. A
7. Aşağıda gaz fazda gerçekleşen bir tepkimenin potansiyel 10. 2X(g) + 3Y(g) + 2Z(g) → T(g) + 2L(g)
enerji - tepkime koordinatı grafiği verilmiştir.
tepkimesi için belirli bir sıcaklıkta farklı reaktif derişimleri ile
Potansiyel enerji (kj) gerçekleştirilen deney sonuçları aşağıda verilmiştir.
I. Başlangıçtaki
110 [X] (M) [Y] (M) [Z] (M)
70
II. tepkime hızı ( M )
s
40 0,1 0,2 0,2 8.10–4
X+Y
0 Tepkime 0,2 0,1 0,1 1,6.10–3
−30 koordinatı 0,2 0,3 0,2 4,8.10–3
T+L
−50
Z 0,1 0,2 0,1 8.10–4

Bu deney sonuçlarına göre,
Bu tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Toplam tepkime ekzotermiktir. I. Tepkimenin hız bağıntısı k.[X] . [Y]2'dir.
B) Tepkime iki basamakta gerçekleşmiştir. L2 'dir.

II. Hız sabiti k'nın değeri 4.10–1
mol2.s
C) Hız bağıntısı k . [Z] dir. III. Tepkime 2 basamakta gerçekleşmiştir.
D) Tepkimenin yavaş basamağı I.'sidir.
E) Net tepkimenin entalpi değişimi ∆H = –70 kJ'dir.
D) Eai'si 70 – (–50) = 120 olan (büyük) ll. basamak yavaştır.
(Cevap D) D) II ve III E) I, II ve III
Hız bağıntısı k . [X]2 . [Y]'dir. (l. yanlış)
8. 2X(g) + 3Y + 2Z(g) → T(g) + L(g)
8 . 10–4 = k .(10–1)2 . (2 . 10–1) ise k = 4 . 10–1 (ll. kesin)
tepkimesi ile ilgili yapılan çeşitli deneylerdeki reaktif derişimleri (Cevap B)
ve tepkime hızı aşağıdaki tabloda verilmiştir. 11. 2X(g) + 3Y(g) + Z(g) → T(g) + L(g)
[X] [Y] [Z] Başlangıçtaki reaksiyonu için;

(M) (M) (M) tepkime hızı ( M ) • X'in derişimi sabit tutulup, Y ve Z'nin derişimleri 2'şer
s
0,2 0,2 0,4 2.10–3 katına çıkarılırsa tepkime hızı 8 katına çıkıyor.
0,2 0,4 0,4 4.10–3 • Y'nin derişimi sabit tutulup, X ve Z'nin derişimleri yarıya
0,4 0,4 0,4 4.10–3 düşürülürse tepkime hızı 1 'üne düşüyor.
4
0,2 0,4 0,2 1.10–3 bilgileri veriliyor.

Bu deney sonuçlarına göre aşağıdaki yargılardan hangisi Buna göre reaksiyonun hız sabitinin birimi,
yanlıştır? I. L2
A) Tepkime mekanizmalıdır. mol2.s
B) Hız bağıntısı k. [Y] [Z]2 şeklindedir. II. L3
L2 mol3.s
C) Hız sabiti k'nın birimi 'dir.
mol2.s III. L4
D) Hız sabiti k'nın değeri 1 'dir. mol4.s
8
E) X, Y ve Z'nin başlangıç derişimleri 1'er molar olsaydı
tepkime hızı 1 M olurdu.
16 s D) II ve III E) I, II ve III
Deneylerden T.H = k . [Y] . [Z]2 dir.
1 Verilen bilgilerden tepkime derecesi 3, 4 veya 5'tir. k'nın derecesi tepkime derecesinin 1
2 . 10–3 = k . [2 . 10–1] . [4 . 10–1]2 ise k = . 101 dir.
16 eksiğidir.
(Cevap D) (Cevap E)
9. Gaz fazında gerçekleşen
12. 2 litrelik bir kapta 0,8 mol X ve 0,5 mol Y gazları ile başlatılan
XY(g) + ZY2(g) + Y2(g) → XY2(g) + ZY3(g)
tek basamaklı,
128 tepkimesi iki adımda gerçekleşmektedir. Hızlı olan 2. adımın
denklemi 2X(g) + Y(g) → Z(g) + T(g)
Y(g) + ZY2(g) → ZY3(g) şeklindedir.
tepkimesinin başlangıç hızı 1,6.10–1 M 'dir.
Buna göre, s
I. Tepkimenin hız ifadesi k. [XY] . [Y2] şeklindedir.
0. saniye ile 10. saniye arasında X'in ortalama harcama
II. Y(g) ara üründür.
hızı 3.10–2 M olduğuna göre aynı sıcaklıkta tepkimenin
III. 1. adımın aktivasyon enerjisi 2. adımın aktivasyon s
enerjisinden küçüktür. 10. saniyedeki hızı kaç M 'dir?
s
A) 4.10–3 B) 2.10–3 C) 1,2.10–3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II –4 –4
D) 8.10 E) 6.10
D) II ve III E) I, II ve III 0,8 0,5
Yavaş olan 1. adım XY + Y2 → Y + XY2'dir. l. ve ll. öncüller doğrudur. 1,6 . 10–1 = k . [ ]2 . [ ] ise k = 4'tür.
2 2
(Cevap C) 3 . 10–2 . 2 = 6 . 10–2 mol ise 6 . 10–2 . 10 = 0,6 mol X ve 0,3 mol Y harcanmıştır.
0,8 – 0,6 = 0,2 mol X ve 0,5 – 0,3 = 0,2 mol Y vardır.
0,2 0,2
TH = 4 . ( )2 . ( ) = 4 . 10–3
2 2
(Cevap A)
Tepkime Hızının Bağlı Olduğu Faktörler - 1
BÖLÜM 06 Test 03
1. Aynı koşullarda gerçekleşen, 5. Ca(k) + 2HNO3(suda) → Ca(NO3)2(suda) + H2(g)
+ –
I. Ag (suda) + CI(suda) → AgCI(k) Yukarıdaki denkleme göre 12 gram Ca katısı üzerine
1 M 400 mL HNO3 çözeltisi ilave ediliyor.
II. CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g)
2+ 2+ 3+ +
Buna göre,
Fe (suda) + Cu(suda) → Fe (suda) + Cu (suda)
III.
I. Sıcaklığın artırılması
IV. C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g) + 4H2O(g)
II. 2M 500 mL HNO3 çözeltisi ilavesi
yukarıdaki tepkimelerin hızları arasındaki ilişki
III. Toz halinde 4 gram Ca ilavesi
hangilerinin ayrı ayrı uygulanması H2 gazının hem
A) I > II > III > IV B) II > IV > III > I miktarını hem de çıkış hızını artırır? (Ca = 40 g/mol)
C) III > I > II > IV D) I > III > II > IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) III > IV > I > II D) I ve III E) II ve III
Zıt yüklü iyonlar arası tepkimeler en hızlı, büyük moleküllerin tepkimeleri ise yavaştır. 12
= 0,3 mol Ca ve 1 . 0,4 mol HNO3 tepkimesinden Ca artar. ll. öncül hem oluşan H2'yi
l > lll > ll > lV 40
(Cevap D) hemde hızı artırır.
2. Katalizörler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi (Cevap B)
6. Oluşan H2(g)’nin
yanlıştır?
mol sayısı
A) Tepkimede oluşan ürün miktarını değiştirmezler.
B) Tepkime mekanizmasını yalnızca katalizörler değiştirir. 1
C) Tepkime hız sabiti (k)'nin değerini azaltırlar. 2
D) Tepkimenin aktivasyon enerjisini değiştirirler.

Zaman
0
E) Tepkime ısısı (∆H)'nı değiştirmezler.
C) Katalizörler hız sabitinin değerini artırır.
İki ayrı kapta (1. ve 2.) aynı sıcaklıkta gerçekleştirilen
(Cevap C)
3. Gaz fazında gerçekleşen bir kimyasal reaksiyonda, Zn(k) + 2HCI(suda) → ZnCI2(suda) + H2(g)
I. Difüzyon hızı tepkimesinde oluşan H2 gazının mol sayısının zamanla

değişimini gösteren grafikler yukarıda verilmiştir.
II. Reaksiyon hızı
Buna göre,
III. Hız sabiti (k)
I. 1. kapta H2 gazının oluşma hızı daha fazladır.
IV. Etkin çarpışma sayısı
II. Her iki kapta harcanan Zn miktarı aynıdır.
niceliklerinden hangileri sıcaklık arttıkça artar? III. HCI(suda) derişimleri eşit ise 1. deki Zn'nin temas yüzeyi
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV daha fazladır.
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV IV. Zn tanecik boyutları aynı ise 2. deki HCI çözeltisi daha
Verilen niceliklerin tamamı sıcaklık ile artar. derişiktir.
(Cevap E)
4. A) I ve II B) II ve III C) I ve IV
A
N2(g) D) I, II ve III E) II, III ve IV
B l. Doğru, ll. Eşit miktar H2 oluşmuş (Doğru).
H2(g)
lll. Daha hızlıdır. Temas yüzeyi hızı artırır. (Doğru)
(Cevap D)
Yukarıdaki pistonlu kapta sabit sıcaklıkta N2 ve H2 gazları, 7.
N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g) 0,4 mol X2 0,05 mol X2

0,2 mol Y2 0,6 mol Y2
denklemine göre reaksiyona giriyor. 129
V1 = 2L V2 = 3L
Sabit sıcaklıkta, piston B noktasına getirilirse,
Şekil - 1 Şekil - 2
I. Reaksiyon hızı
II. Hız sabiti (k) X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g)

Tek basamaklı tepkimesi aynı sıcaklıkta 2L ve 3L lik iki ayrı
III. Etkin çarpışan tanecik sayısı
kapta gerçekleştiriliyor.
niceliklerinden hangileri artar? Buna göre 1. kaptaki tepkime hızının (r1), 2. kaptaki
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II r
tepkime hızına (r2) oranı 1 nedir?
r2
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
l. Derişim artar. Reaksiyon hızı artar. 0,4 0,2
r1 = k . ( ).( )2
ll. k hacme bağlı değildir. 2 2
=3
0,05 0,6
lll. Çarpışan tanecik sayısı artar. r2 = k . ( ).( )2
3 3
(Cevap D) (Cevap C)
Test 03
1. D 2. C 3. E 4. D 5. B 6. D 7. C 8. B 9. E 10. A 11. D
8. Tanecik sayısı 10. Molekül sayısı

Ea2 Ea1
T1
T2
T1
T2 Kinetik enerji
Ea1 Ea2 Ea3
Kinetik enerji
Tek basamakta gerçekleşen,
Grafik bir tepkimenin tanecik sayısı - kinetik enerji dağılımını
X2(g) + 2Y2(g) → 2XY2(g)
göstermektedir.
tepkimesi için farklı koşullarda çizilen grafik yukarıda verilmiştir.
Buna göre,
Buna göre, aşağıda verilen aktivasyon enerjisi (Ea) ve
I. En hızlı tepkime Ea2 aktivasyon enerjisinde ve T2
sıcaklıklardan hangisinde reaksiyon hızı en büyüktür?
sıcaklığında gerçekleşendir.
II. Sıcaklıklar arasındaki ilişki T1 > T2 şeklindedir. Aktivasyon

Sıcaklık
enerjisi (Ea)
III. Tepkimenin hız sabitleri arasındaki ilişki k1 = k2'dir.
A) Ea1 T1
yargılarından hangileri doğrudur? B) Ea2 T2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Ea3 T1

D) Ea1 T2
Grafiğe göre T1 > T2 ve Ea1 > Ea2'dir. E) Ea2 T1
l. En hızlı tepkime yüksek sıcaklık (T1) ve düşük aktivasyon enerjili (Ea2)'de gerçekleşir. En hızlı reaksiyon düşük Ea'da ve yüksek sıcaklıkta gerçekleşir.
(Yanlış) Ea3 > Ea2 > Ea1 ve T1 > T2'dir.
ll. T1 > T2 (Doğru) Ea1 ve T1'de gerçekleşen tepkime en hızlıdır.
lll. T1 > T2 olduğu için k1 > k2'dir. (Yanlış) (Cevap A)
(Cevap B)
11. Tepkime hız bağıntısı, k . [X]2 . [Y] şeklinde olan tepkime ile
9. Potansiyel enerji (P.E.) - tepkime koordinatı (T.K) grafikleri ilgili olarak;
verilen tepkimeler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
(X) mol/L (Y) mol/L Sıcaklık (°C)
yanlıştır?
1. 0,1 0,2 25 C°
P.E P.E P.E
2. 0,2 0,1 50 C°
c c c
3. 0,1 0,2 50 C°
b b b
a a a bilgileri veriliyor.
130 0 T.K 0 T.K 0 T.K Buna göre, tepkime hızları (r) ve hız sabitleri (k)
1 2 3
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
A) 1. ve 2. tepkimede oluşan ürünler aynıdır. verilmiştir?
B) En hızlı gerçekleşen tepkime 3.'südür. Hız (r) Hız sabiti (k)

A) r1 > r2 > r3 k1 > k2 > k3
C) 3. tepkime 1. tepkimenin ters yönde katalizörle
gerçekleştirilmiş halidir. B) r2 > r3 > r1 k2 > k3 > k1

C) r3 > r2 > r1 k2 = k3 > k1
D) 1. ve 2. tepkimelerin aktifleşmiş kompleks enerjileri
D) r2 > r3 > r1 k2 = k3 > k1
aynıdır.
E) r2 > r1 > r3 k2 > k3 > k1
E) 1. ve 2. tepkimelerin aktivasyon enerjileri aynıdır.
E) 1. nin aktivasyon enerjisi C – a iken 2. nin C – a'dan küçüktür. Sıcaklığı ile hız sabiti k orantılıdır. k2 = k3 > k1 ve X derişimi fazla olan 2. de hız en fazladır.
(Cevap E) r2 > r3 > r1'dir.

(Cevap D)
Tepkime Hızının Bağlı Olduğu Faktörler - 2
BÖLÜM 06 Test 04
1. Sabit hacimli kapalı bir kapta gerçekleşen bir tepkimenin 4. Tanecik sayısı
sıcaklığı bir miktar artırıldığında aşağıdakilerden hangisi
değişmez?
A) Tepkimenin gerçekleşmesi için gereken aktivasyon enerjisi T1

T2
B) Hız sabiti (k)
C) Birim zamanda eşik enerjisini aşan tanecik sayısı Kinetik enerji

Ea2 Ea1
D) Tepkime entalpisi (∆H)
Yukarıda T1 ve T2 sıcaklığında tanecik sayısı - kinetik
E) Tepkime hızı enerji grafiği verilen reaksiyon ile ilgili aşağıdakilerden
Aktivasyon enerjisi yalnızca katalizör ile değişir. hangisi doğrudur? (Ea : Aktivasyon enerjisi)
(Cevap A) A) T1 sıcaklığında oluşan ürün miktarı daha fazladır.
B) T2 sıcaklık, Ea2 aktivasyon enerjisinde tepkime hızı
daha fazladır.
C) T1 sıcaklık ve Ea2 aktivasyon enerjili reaksiyonun hız
sabiti daha büyüktür.
D) Ea2 aktivasyon enerjili tepkimede aktifleşmiş
2. Bir reaksiyona uygulanan, kompleksin enerjisi daha fazladır.
I. Katalizör ilavesi E) Ea1 aktivasyon enerjisinde sıcaklık T1'den T2'ye
getirildiğinde tepkime hızı artar.
II. Sıcaklık artışı
Yüksek sıcaklık (T1) ve düşük aktivasyon enerjisi (Ea2) ile gerçekleşen tepkime hızlıdır.
III. Girenlerin derişiminin artırılması (Cevap C)
5. 2 mol 2 mol 2 mol
işlemlerinden aktifleşmiş kompleks sayısını ve hız
sabitini artıranlar hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Çinko levha Çinko tozu Çinko levha
Aktifleşmiş
kompleks sayısı Hız sabiti (k) 1M2L 2M1L 2M2L

A) I ve II I ve II HCI(suda) HCI(suda) HCI(suda)
B) I, II ve III I ve II
I II III
C) I II ve III
Şekildeki kaplarda eşit sıcaklıkta bulunan HCI çözeltilerine
D) II ve III I ve III 2'şer mol çinko metali yukarıda belirtilen şekillerde eklenerek,
E) I, II ve III I
Zn(k) + 2HCI(suda) → ZnCI2(suda) + H2(g)
Uygulanan işlemlerin tamamı aktifleşmiş kompleks sayısını artırır. Hız sabiti k'yı ise
tepkimesi tam verimle gerçekleştiriliyor.
katalizör ve sıcaklık artırır.
(Cevap B)
Buna göre her bir kapta oluşan H2 gazının miktarının
ve H2 gazının oluşma hızının karşılaştırılması hangi
H2(g) miktarı H2(g) oluşma hızı

A) I = II = III II = III > I
3. Tek basamaklı, B) III > I = II II > III > I
X(k) → 2Y(g) + Z(k) + T(g) C) II > III > I I = II = III

D) III > II > I II > III > I
tepkimesine,
E) lll > l = ll II = III > I
I. Uygun katalizör kullanılması En fazla H2 harcanan HCl ve Zn'nin en fazla olduğu lll. südür. Oluşma hızı ise derişimi fazla 131

II. Sabit sıcaklıkta Y ve T gazlarının derişimlerinin olan ve toz halinde olan ll. sidir. (Cevap B)
artırılması 6. Tepkime hızına etki eden faktörler ile ilgili aşağıdaki
III. Sıcaklığın artırılması
A) Tepkimeye giren tanecik sayısı arttıkça etkin çarpışma
IV. X katısının toz haline getirilmesi sayısı artar.
işlemlerinden hangileri uygulanırsa reaksiyon hızı B) Katalizör, birim zamanda oluşan ürün miktarını artırır.
artar? C) Sıcaklık ileri yöndeki aktivasyon enerjisini düşürür.
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) Tepkimenin mekanizmasını yalnızca katalizör değiştirir.
E) Gaz fazlı gerçekleşen tepkimenin kap hacmi artırılırsa
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
tepkime hızı azalır.
ll. Y ve T üründür. Reaksiyon hızını etkilemezler. Diğer öncüller reaksiyon hızını arttırır. Sıcaklık aktivasyon enerjisini değiştirmez. Katalizör değiştirir.
(Cevap D) (Cevap C)
Test 04 1. A 2. B 3. D 4. C 5. B 6. C 7. D 8. D 9. B 10. A 11. B
7. Aşağıdakilerden hangisi hız sabiti k'nın değerini 10. Po = 70 cm Hg

değiştirmez?
A) Sıcaklık X2(g)
Y2(g)
B) Katalizör
10 cm
C) Tepkimeye girenlerin fiziksel hali a b
D) Tepkimeye girenlerin derişimi Piston
E) Temas yüzeyi
Şekildeki kapta gerçekleştirilen tepkimenin mekanizması,
D) Tepkimeye girenlerin derişimi hız sabiti k'yı etkilemez.
(Cevap D) X2(g) + 2Y2(g) → X2Y2(g) + Y2(g) (yavaş)
X2Y2(g) + X2(g) → 2X2Y(g) (hızlı)
şeklindedir. Piston ok yönünde itilerek aynı sıcaklıkta

8. 2NO(g) + 2H2(g) → N2(g) + 2H2O(g)
manometrenin b kolunda cıva seviyesinin 30 cm yükselmesi
tepkimesi üç basamakta gerçekleşmektedir ve hızlı olan 1. ve sağlanıyor.
2. basamak sırasıyla,
Buna göre son durumdaki tepkime hızının ilk durumdaki
NO(g) + NO(g) → N2O2(g) (1. basamak) tepkime hızına oranı nedir?
N2O2(g) + H2(g) → N2O(g) + H2O(g) (2. basamak)
A) 8 B) 9 C) 4 D) 7 E) 3
şeklindedir. 2 2
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Pilk = 70 – 10 = 60 cmHg. Manometredeki değişiklik = 30 + 30 = 60 ise Pson = 60 + 60 = 120
Kap hacmi yarıya düştü. Derişim 2 katına çıkar. Hız = k . [X2] . [Y2]2 yani 3. derecedir.
A) Aktivasyon enerjisi en büyük olanı 3. basamaktır. T. hızı = 23 = 8 katına çıkar.
B) N2O2 ve N2O ara ürünlerdir. (Cevap A)
C) N2O'nun derişimi iki katına çıkarılırsa tepkime hızı iki

katına çıkar.
D) Kap hacmi yarıya düşürülürse tepkime hızı 8 katına çıkar.

E) Tepkimenin moleküleritesi 4'tür.
D) 3. basamak: H2 + N2O → N2 + H2O
11. 1. kap 2. kap 3. kap
yavaş basamaktır. Hızı belirler.
Tepkime derecesi 2'dir Hacim yarıya düşerse derişim 2 katına ve hız 22 = 4 katına çıkar.
(Cevap D)
2 M HNO3(suda) 1 M HNO3(suda) 1 M HNO3(suda)
V1 L T1ºC V2 L T2ºC V3 L T3ºC
9. Aşağıda bir tepkimeye giren maddelerin molar derişimlerinin

tepkime hızına etkileri grafiklerde gösterilmiştir. H2(g)’nin mol sayısı
1. kap
Tepkime hızı 2
3. kap
Y 1
X 2. kap
Z
0 Zaman
Derişim Yukarıda üç farklı kapta bulunan HNO3 çözeltilerine aşırı

0
miktar Zn katısı ilave edilmesi sonucu açığa çıkan H2 gazının
132 Buna göre, mol sayısı - zaman grafiği verilmiştir.
Buna göre,
I. Tepkimenin hız bağıntısı,
I. T1 > T2 > T3'tür.
k . [X]2 . [Y] . [Z]'dir.
II. V1 = V2 < V3'tür.
II. Z bir katalizördür.
III. H2 gazının oluşma hızı r1 > r3 > r2'dir.
III. Z'nin fiziksel hali katıdır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
(Tepkime hızı = r)
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) I, II ve III
ll. Z'nin hıza etkisi yoktur. Katalizör olabilir. (Doğru) l. Derişimler farklıdır. Sıcaklıklar hakkında birşey söylenemez.
(Cevap B) ll. n1 = n3 = 2n2 ise 2 . V1 = 1 . V3 = 2 . 1 . V2 ise V1 = V2 < V3 tür. (Doğru)
(Cevap B)
1 4. Molekül sayısı
1. 2XY2(g)
X2(g) + 2Y2(g)
2

Yukarıda verilen tepkimenin potansiyel enerji diyagramı
aşağıdaki gibidir.
Potansiyel enerji T2
T1
100kJ Kinetik enerji
Ea1 Ea2
X2+2Y2 80 kJ XY2 Yukarıda bir tepkimenin molekül sayısı - kinetik enerji dağılımı
verilmiştir.
Tepkime koordinatı Bu grafiğe göre, aktivasyon enerjisi Ea2'den Ea1'e ve
Buna göre, bu tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadelerden sıcaklık T1'den T2'ye değiştirildiğinde,
hangisi yanlıştır? I. Tepkime hızı
A) Mekanizmasız bir tepkimedir. II. Aktifleşmiş kompleks oluşturabilecek tanecik sayısı
B) İleri tepkimenin (1) tepkime ısısı (∆H) –80 kJ'dir. III. Hız sabiti k'nın değeri
C) Geri tepkimenin aktivasyon enerjisi –180 kJ'dir. niceliklerinden hangileri artar?
D) İleri tepkimenin aktivasyon enerjisi 100 kJ'dir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Geri tepkime (2) endotermiktir. D) II ve III E) I, II ve III
C) Geri tepkimenin aktivasyon enerjisi 100 + 80 = 180 kj Ea1 < Ea2'dir. Ea2'den Ea1'e aktivasyon azalır. Tepkime hızı artar. T2 > T1'dir. T1'den T2'ye
(Cevap C) sıcaklık artar. l., ll. ve lll. öncüller cevaptır.
(Cevap E)
2. 1. X2(g) + YX(g) → YX2(g) + X(g) (yavaş)
2. ZX2(g) + X(g) → ZX3(g) (hızlı) 5. Zn(k) + 2HCI(suda) → ZnCI2(suda) + H2(g)
Mekanizması yukarıda verilen tepkime ile ilgili, denklemine göre 0,1 mol Zn çubuk ile 1M 400 mL HCI sulu
I. Net tepkime denklemi çözeltisinin tepkimesinden H2 gazı elde edilmektedir.
X2(g) + YX(g) + ZX2(g) → YX2(g) + ZX3(g)'dir. Diğerleri aynı kalmak koşulu ile,
II. X ara üründür. I. 0,1 mol Zn tozu eklemek
III. Hız bağıntısı k . [ZX2] [X]'dir. II. 2M 200 mL HCI(suda) eklemek
IV. 2. tepkimenin aktivasyon enerjisi, 1. tepkimeninkinden III. Sıcaklığı artırmak

büyüktür. IV. Katalizör eklemek
yargılarından hangileri doğrudur? işlemlerinden hangileri tek başına uygulandığında hem
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III tepkime hızını, hem de oluşan H2 gaz miktarını artırır?
D) I, II ve IV E) II, III ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

l. 1. ve 2. tepkimeler toplanır ise elde edilir. (Doğru)
D) I ve IV E) I, III ve IV
ll. X önce ürün, sonra girende yer alır. Net tepkimede bulunmaz. (Doğru)
0,1 mol Zn ile 1 . 0,4 = 0,4 mol HCl'nin tepkimesinde 0,2 mol HCl artar.
(Cevap B)
l. Toz halinde ve biten Zn'den eklemek hem oluşan H2 miktarını hemde hızını artırır.
(Cevap A)
1
6. Isı + X2(g) + Y2(g) 2XY(g)
2
3. H2O2(suda) + 2HI(suda) → 2H2O(s) + I2(k) Tek basamaklı tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan
133
tepkimesi iki basamakta gerçekleşmektedir.
A) İleri yöndeki aktivasyon enerjisi (Eai), geri yöndeki
Bu tepkimenin hızlı basamağı
aktivasyon enerjisinden (Eag) büyüktür.
HIO(suda) + HI(suda) → H2O(s) + I2(k)
B) Ürünlerin ısı kapsamı, girenlerin ısı kapsamından fazladır.
olduğuna göre, tepkimenin hızı aşağıdakilerden hangisine
eşittir? C) Sıcaklığın azaltılması ile geri yöndeki tepkimenin hız sabiti
(k2) artar.
A) k . [H2O2] . [HI] B) k . [H2O2]2 . [HI]
D) Katalizör kullanılması ile her iki yönde tepkime hızı artar.
C) k . [HIO] . [HI] D) k . [HI]2
E) Tepkime bimolekülerdir.
E) k . [HIO]2 . [HI]
Verilenlere göre yavaş basamak; C) Sıcaklığın azaltılması hız sabiti k1 ve k2 değerlerini azaltır.
H2O2 + Hl → HlO + H2O dur. (Cevap C)
TH = k . [H2O2] . [Hl]
(Cevap A)
Test 05 1. C 2. B 3. A 4. E 5. A 6. C 7. E 8. C 9. E 10. D 11. B
7. aX(g) + bY(g) → cZ(g) + dQ(g) 9. Sabit hacimli kaplarda sabit sıcaklıkta gerçekleştirilen
aşağıdaki tepkimelerden hangisinin hızı basınç artışı
tepkimesi sabit sıcaklıkta ve kapalı bir kapta
gözlenerek ölçülebilir?
gerçekleşmektedir. Bu tepkime ile ilgili yapılan deneylerin
sonuçları aşağıda verilmiştir. A) CaO(k) + H2O(s) → Ca(OH)2(suda)
B) NO(g) + CI2(g) → NOCI2(g)
[X] [Y] Başlangıçtaki
tepkime hızı (mol/L.s) C) N2O3(g) + O2(g) → N2O5(g)
Deney (mol/L) (mol/L)
D) CO2(g) + H2(g) → CO(g) + H2O(g)
1 0,2 0,1 2.10–3
2 0,1 0,2 1.10–3 E) CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g)
Gaz mol sayısının arttığı
3 0,2 0,05 1.10–3
E) CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g)
4 0,4 0,1 8.10–3
tepkimesinde basınç artışı ile ölçülebilir.

(Cevap E)
Buna göre, tepkime ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Hız bağıntısı k . [X]2 . [Y]'dir.
B) X'e göre tepkime derecesi 2'dir. 10. P. E

L2 'dir. C
C) Hız sabiti k'nın birimi 100
mol2.s 90 A
75 B
D) X ve Y'nin derişimleri 1 mol/L alındığında tepkimenin
başlangıç hızı 5.10–1 mol olur.
L.s 50
E) Hız sabiti k'nın değeri 2.10–1'dir. 40
0,1 2.10–3
1. ve 3. deneylerde X sabit Y derişimleri oranı = 2 iken hız oranı
= 2'dir.
0,05 1.10–3 10
T. K
0,2 1 2.10–3 1
([Y]1) 1. ve 4. deneylerde Y sabit. X derişimleri oranı = iken hız oranı = tür.
0,4 2 8.10–5 4
Potansiyel enerji - tepkime koordinatı verilen mekanizmalı
([X]2) T.Hızı = k . [X]2 . [Y] dir.
tepkime ile ilgili,
E) 2 . 10–3 = k . (0,2)2 . (0,1) ise k = 0,5'tir.
(Cevap E) I. Toplam tepkimenin entalpi değişimi 25 kj dir.
II. En hızlı basamak B'dir.
III. En yavaş basamak C'dir.

8. Potansiyel enerji (kJ) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
I
80 D) II ve III E) I, II ve III
70 II
ll. Eai Değeri en küçük olan (90 – 50 = 40) A basamağı en hızlıdır. (Yanlış)
lll. Eai değeri en büyük olan (75 – 10 = 65) B basamağı en yavaşıdır. (Yanlış)
40 K (Cevap D)
20 A
0
−20
B
Tepkime
11. 2X(g) + 3 Y(g) → Z(g) + T(g) tepkimesine ait deney sonuçları
koordinatı
aşağıda verilmiştir.
134
Potansiyel enerji - tepkime koordinatı grafiği yukarıda

verilen tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi Deney [X] [Y] Başlangıç hızı ( M )
yanlıştır? s
1. 0,01 0,02 2.10–3
A) I. basamağın geri aktivasyon enerjisi 100 kJ'dir.
2. 0,02 0,02 8.10–3
B) Toplam tepkimenin entalpi değişimi 20 kJ'dir.
3. 0,02 0,04 1,6.10–2
C) Tepkime hızını I. basamak belirler.
Buna göre, 1M X ve 0,5 M Y ile başlatılan tepkimenin
D) Katalizör II. basamağın aktivasyon enerjisini düşürür.
başlangıç hızı kaç M/s'dir?
E) A → B tepkimesinin entalpi değişimi –40 kJ'dir.
A) 1000 B) 500 C) 200 D) 100 E) 20
C) Eai değeri büyük olan ll. basamak hızı belirler. 70 – (–20) = 90 Deneylere göre hız bağıntısı = k . [X]2 . [Y]'dir.
(Cevap C) 2 . 10–3 = k . (10–2)2 . 2 . 10–2 ise k = 1000'dir.
TH = 1000 . 12 . 0,5 ise TH = 500
(Cevap B)
Denge Kavramı ve Denge Bağıntısı - 1
BÖLÜM 06 Test 06
1. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinin maksimum 5. Sabit hacimli kapalı bir kapta gerçekleştirilen,
düzensizlik eğilimi ürünler yönündedir? ileri
2X(g) Y2(g) + 3Z2(g)
A) 2NO(g) + O2(g) 2NO2(g) geri
denge tepkimesinin ileri ve geri tepkime hızlarının zamanla
B) CO2(g) + H2(g) CO(g) + H2O(g)
değişimi aşağıdaki gibidir.
C) 3O2(g) 2O3(g)
Tepkime hızı
D) CO2(g) CO(g) + 1 O2(g)
2
υi
E) N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
D) CO2 CO + 1/2O2 tepkimesinde ürünlerde gaz mol sayısı fazladır.
(Cevap D) υg
2. COCI2(g) + ısı CO(g) + CI2(g) 0 Zaman

t
tepkimesi ile ilgili,
I. Minimum enerji eğilimi girenler yönündedir. Buna göre,
II. Maksimum düzensizlik eğilimi ürünler yönündedir. I. Başlangıçta tepkime yalnızca ileri yönde gerçekleşir.
III. Tersinir bir tepkimedir. II. t anında kapta X gazı yoktur.
yargılarından hangileri doğrudur? III. t anından sonra tepkime dengededir.
D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur?
l. Isının olduğu yön minimum enerji eğilimi (Doğru) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ll. Mol sayısı ürünlerde fazladır. (Doğru) D) I ve III E) I, II ve III
lll. Min. enerji ile max. düzensizlik zıt yönlü (Doğru)
(Cevap E)
3. Bir tepkimede denge kurulabilmesi için, l. Başlangıçta ϑg = O'dır. (Doğru)
I. Tepkime kapalı ortamda gerçekleştirilmelidir. ll. Denge anında X, Y2 ve Z2 vardır. (Yanlış)
lll. t anı denge anıdır. ϑi = ϑg (Doğru)
II. Sistemin sıcaklığı sabit olmalıdır.
(Cevap D)
III. Tepkime tersinir olmalıdır.
IV. Tepkime homojen fazda gerçekleşmelidir.
yukarıdakilerden hangileri gereklidir?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I, II ve III E) I, III ve IV
6. Sabit sıcaklıkta kapalı bir kaptaki X2, Y2 ve Z gazlarının
l., ll. ve lll. koşullar denge için gereklidir.
tepkime sonucunda derişimlerinin zamanla değişimini
(Cevap D)
gösteren grafik aşağıdaki gibidir.
Derişim (M)
4. Potansiyel enerji
4
3 X2
2 Z
Tepkime koordinatı 1 Y2
Potansiyel enerji - tepkime koordinatı grafiği yukarıdaki Zaman

0 t
gibi olan
Buna göre,
nX(g) + Y(g) Z(g) + mT(g)
I. Tepkime denklemi, 135
denge tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır? X2 + 2Y2 2Z şeklindedir.
A) Ekzotermik bir tepkimedir. II. t anında tepkime dengeye ulaşmıştır.
B) Homojen bir denge tepkimesidir. III. t anında ileri ve geri hızlar arasında
ki . [X2] . [Y2]2 = kg . [Z]2 eşitliği vardır.
C) n > m'dir.
D) Maksimum düzensizlik eğilimi ürünler yönündedir.
(ki : ileri hız sabiti, kg = geri hız sabiti)
E) Girenlerin ısı kapsamı ürünlerin ısı kapsamından daha
fazladır. D) I ve III E) I, II ve III
Min. enerji ürünler lehinedir. Max. düzensizlik girenlerde olmalıdır. n > m'dir. l.Grafiğe göre doğrudur.
(Cevap D) ll. Derişimler sabit, dengededir. (Doğru)
lll. Denge anında ϑileri = ϑgeri (Doğru)
(Cevap E)
Test 06 1. D 2. E 3. D 4. D 5. D 6. E 7. D 8. C 9. B 10. D 11. E 12. B
7. X(k) + 2Y(suda) Z(suda) + T(g) 10. X2Y(g) X2(g) + 1 Y2(g) Kc = 4

2
Yukarıda denklemi verilen tepkimenin denge anı için
verilen, 2XY(g) X2Y(g) + 1 Y2(g) Kc = 1
2 16
I. ki . [X] . [Y]2 = kg . [Z] . [T] Yukarıda verilen tepkimelere göre, aynı sıcaklıktaki,
ki I. 2X2 + Y2 2X2Y
II. Denge sabiti (Kc) =
kg II. X2 + Y2 2XY
[Z] . [T] III. XY + 1 X2 X2Y
III. Denge sabiti (Kc) =
[Y]2 2
eşitliklerden hangileri doğrudur? tepkimelerinin Kc değerleri aşağıdakilerin hangisinde
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II I II III
1
A) 16 8
l. X katıdır. Denge bağıntısında yer almaz. (Yanlış) 2
ki
ll. Kc = 'dir. (Doğru) 1
kg B) 4 1
8
(ürün) [Z] . [T]
lll. Kc = = dir. (Doğru) C) 2 4 1
(giren) [Y]2
(Cevap D)
1 1
D) 4
16 8
1 1
E) 8
16 8
1 1 1 1 1 1
l. ( )2 = ll. . 16 = 4 lll. . =
4 16 4 16 4 8
(Cevap D)
8. I. CaCO3(k) CaO(k) + CO2(g)
Kc = [CO2] [NO2F]2
11. Kc =
II. H2S(g) H2(g) + 1 S2(g) [NO2]2 . [F2]
2
Gaz fazında gerçekleşen mekanizmalı bir tepkimenin
1
PH PS 2 denge bağıntısı yukarıdaki gibidir.
Kp = 2. 2
PH 2 S Tepkimenin hızlı olan 2. adımı,
3Sn(suda) + 2Bi (suda)

III.
2+ 3+ 4+
3Sn(suda) + 2Bi(k) NO2(g) + NO2F2(g) 2NO2F(g)
şeklinde olduğuna göre,
[Sn4+]3 . [Bi]2
Kc = [Sn2+] 3 . [Bi+3]2 I. Tepkime derecesi 3'tür.
II. NO2 katalizördür.
Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinin denge bağıntısı
III. İleri yöndeki tepkime hızı (r) = ki . [NO2] . [F]2
doğru yazılmıştır?
bağıntısı ile hesaplanır.
(ürün) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Kc = ve katı ve sıvılar yer almaz.
(giren)
l. ve ll. öncüller doğrudur. D) I ve III E) I, II ve III
Yavaş adım. NO2 + F2 NO2F2'dir.
(Cevap C)
l., ll. ve lll. öncül yanlıştır.
(Cevap E)
12. Kc = Kp . (RT)–2
Kp – Kc ilişkisi yukarıdaki gibi olan bir denge tepkimesi ile

136 ilgili,
9. Kısmi basınçlar cinsinden denge sabitinin (Kp) birimi
atm2– olan bir denge tepkimesi ile ilgili, I. Denge anında ürünlerdeki gazların mol sayısı,
girenlerdeki gazların mol sayısından 2 mol eksiktir.
I. Kc'nin birimi L2 'dir.
mol2 II. Sabit hacimli kapta sabit sıcaklıkta tepkime ürünler
II. Kp = Kc . (RT)2–'dir. lehine hızlanır ise gaz basıncı artar.
III. Minimum enerji eğilimi ürünler lehinedir. III. Gaz fazında gerekleşen homojen bir tepkimedir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

Ürün gaz mol sayısı, giren gaz mol sayısından 2 eksiktir. ll. Kp = Kc (RT)2– dir. (Kesin) Kp = Kc . (RT)2 dir. nü > ng'dir.
(Cevap B) Mol sayısı bilinemez.

ll. ürün gaz mol sayısı fazladır. (Kesin)
(Cevap B)
Denge Kavramı ve Denge Bağıntısı - 2
BÖLÜM 06 Test 07
1. Sabit hacimli kapalı bir kaptaki saf suyun buhar basıncı - 4. I. SiO2(k) + 3C(k) SiC(k) + 2CO(g) Kp = Kc . (RT)2
zaman grafiği şekildeki gibidir.
II. N2O4(g) 2NO2(g) Kp = Kc . (RT)–1
Buhar basıncı (mmHg)
III. H2(g) + CI2(g) 2HCI(g) Kp = Kc
Yukarıdaki denge tepkimelerinden hangilerinde kısmi
basınçlar türünden denge sabiti (Kp) ile derişimler
türünden denge sabiti (Kc) arasındaki ilişki doğru
Zaman verilmiştir?
0 t1 t2
Buna göre D) I ve III E) I, II ve III
Kp = Kc . (RT)∆n ve ∆n = nü – ng (gazlar)
H2O(s) ←
→ H2O(g)
l. de ∆n = 2 – 0 = 2 (Doğru)
tepkimesi ile ilgili, ll. de ∆n = 2 – 1 = 1 (Yanlış)
I. t2 anında sıvı - buhar dengesi kurulmuştur. lll. de ∆n = 2 – 2 = 0 (Doğru)
II. t1 anında buharlaşma hızı, yoğunlaşma hızından büyüktür. (Cevap D)
III. t2 anında buharlaşma durmuştur.

yargılarından hangileri doğrudur? 5. 1. 2NO2(g) N2O4(g) Kc = K1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 2. 2NO(g) + O2(g) 2NO2(g) Kc = K2

Yukarıda 1. ve 2. nolu tepkimelerin derişimler cinsinden denge
l. t2'de sıvı buhar basıncı sabitlenmiştir. (Doğru)
sabitleri verilmiştir.
ll. t2 anına kadar buhar basıncı artıyor. (Doğru)
lll. t2 anında buharlaşma ve yoğunlaşma aynı hızla devam eder. (Yanlış) Buna göre, aynı sıcaklıkta aşağıdaki tepkimelerden
(Cevap C) hangisinin denge sabiti (Kc) yanlış verilmiştir?
2. Dengedeki kimyasal bir reaksiyon ile ilgili aşağıdakilerden 1

A) 2NO2(g) 2NO(g) + O2(g)
hangisi yanlıştır? K2
A) Sıcaklık sabittir. B) 2N2O4(g) 4NO2(g)

1
2
K1
B) İleri tepkime hızı (υi) = Geri tepkime hızı (υg)'dir.
C) Tepkimenin tüm bileşenlerinin derişimi sabittir. C) 2NO(g) + O2(g) N2O4(g) K1 + K2
D) Tepkime kabında yalnızca ürünler bulunur. D) NO2(g) NO(g) + 1 O2(g) 1

2 K2
E) Tepkime her iki yönde devam eder.
D) Denge anında kapta tepkimenin hem giren hem de ürünleri bulunur. Çünkü tepkime her E) N2O4(g) 2NO(g) + O2(g) 1
iki yönde aynı hızla devam eder. K1. K2
(Cevap D) C) 1. ve 2. tepkime toplanır ise denklem elde edilir. Kcdeğerleri ise çarpılmalıydı. K1 . K2
olmalıydı.
Mol sayısı
3. (Cevap C)
8
6. 1 L'lik sabit hacimli bir kaba belirli bir sıcaklıkta 2 atm basınç
6 X
yapan N2O4 gazı konuluyor ve
5 Y
N2O4(g) 2NO2(g)
4 Z
T tepkimesine göre denge kuruluyor.
3
Zaman Tepkime dengede iken kaptaki toplam basınç bilindiğine
0 t
göre, 137
Sabit hacimli 1 L'lik kapalı bir kapta gerçekleştirilen bir tepkimedeki
maddelerin mol sayısı - zaman grafiği şekildeki gibidir. I. Dengedeki NO2'nin mol sayısı
Buna göre, bu tepkimenin denge bağıntısı II. Kısmi basınçlar türünden denge sabiti (Kp)
aşağıdakilerden hangisi olamaz? III. N2O4'ün ayrışma yüzdesi
[Z]2
. [T]3/2
A) Kc = B) Kc = [T]3/2 IV. NO2 gazının kısmi basıncı
[X]
[Z]2 niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?
C) Kc = [Z]2 . [T]3/2 D) K =
c
[X] . [Y]
[T]3/2 A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
E) Kc =
[X] D) II, III ve IV E) I, III ve IV
2 atm
D) Y tepkimede harcanmayan madde yani katalizördür. Dengede yer almaz.
N2O4 2NO2 2 – P + 2P = değeri biliniyor.
(Cevap D)
– Patm + 2Patm P hesaplanır.
–––––– –––––––
2 – P 2P
l. sıcaklık belli değil mol sayısı hesaplanamaz. Diğer öncüller hesaplanır.
(Cevap D)
Test 07 1. C 2. D 3. D 4. D 5. C 6. D 7. B 8. C 9. E 10. B 11. B 12. E
7. 2 L'lik sabit hacimli bir kapta t C°'de 0,2 mol NO, 0,4 mol O2 10. 1. 2CO(g) + O2(g) 2CO2(g) kg = 5.10–2
ve 0,8 mol NO2 gazları,
2. 2SO3(g) 2SO2(g) + O2(g) Kc = 1
1 16
2NO(g) + O2(g) 2NO2(g)
3. SO2(g) + CO2(g) SO3(g) + CO(g) Kc2 = 1
tepkimesine göre denge durumundadır. 2
Buna göre tepkimenin t C°'deki denge sabiti (Kc) nedir? Yukarıda t °C'de bazı tepkimelerin denge sabitleri (Kc) ve 1.
A) 160 B) 80 C) 40 D) 20 E) 10 tepkimenin geri yöndeki hız sabiti verilmiştir.
(
0,8
)2 t °C'de 1 L'lik kapalı bir kapta 0,2 mol CO, 0,5 mol O2 ve bir
[NO2]2 2 miktar CO2 gazı 1. tepkimeye göre dengededir.
Kc = dir. Kc =
[NO]2 . [O2] 0,2 0,4
( )2 . ( ) Buna göre, 1. tepkimenin geri yöndeki hızı (υg) kaç
0,4 . 0,4 2 2
Kc = = 80
mol 'dir?
0,1 . 0,1 . 0,2
(Cevap B) L.s
A) 8.10–2 B) 6,4.10–2 C) 4.10–2
D) 1,6.10–1 E) 10–1
2. tepkime ters çevrilir ve 3. tepkime ters çevrilip, 2 ile çarpılırsa elde edilen tepkimelerin
1 1
toplamı 1. tepkimeyi verir. 1. tepkimenin Kc'si = . dir.
Kc1 Kc22
Kc = 16 . 22 = 64
[CO2]2 [CO2]2
Kc = ise 64 = ve [CO2]2 = 1,28
[CO]2 . [O 2] [0,2]2 . 0,5
υg = kg . [CO2]2 ise υg = 5 . 10–2 . 1,28 = 6,4 . 10–2
(Cevap B)
8. CO2(g) + H2(g) CO(g) + H2O(g)

11. 2 litrelik sabit hacimli bir kapta 0 °C'de 4,2 atm basınç yapan
tepkimesinin 2 litrelik kapta t °C'de denge sabiti (Kc) 4'tür. PCI5(g) ile başlatılan,
Denge durumunda kapta 1M H2(g), 2M CO(g) ve 4M H2O(g)
PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g)

bulunmaktadır.
tepkimesi sabit sıcaklıkta dengeye ulaştığında kapta toplam
Buna göre denge anında kaptaki CO2 gazı kaç mol'dür?
0,625 mol gaz bulunmaktadır.
A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2
[CO][H2O] Buna göre tepkimenin kısmi basınçlar cinsinden denge
Kc = sabiti (Kp) kaçtır?
[CO2][H2]
2.4 A) 7 B) 5,6 C) 4 D) 2,8 E) 2
4= ise [CO2] = 2M 22,4
[CO2]. 1 PV = nRT ise 4,2 . 2 = n . . 273 ve n = 0,375 mol
273
n n 0,375
M= ise 2 = den n = 4 mol
V 2 PCl5 PCl3 + Cl2 0,375 – n + n + n = 0,625
(Cevap C)
–n +n +n n = 0,25 mol
–––––––––––––––––––––
Denge: 0,375 – n n n 0,375 mol 4,2 atm
0,125 0,25 0,25
0,125 mol 1,4 atm
(1,4 atm) (2,8 atm) (2,8 atm)
2,8 . 2,8 0,25 mol 2,8 atm
Kp = = 5,6
1,4
(Cevap B)
12. 2C(k) + O2(g) 2CO(g) ∆H = –220 kJ

2 litrelik sabit hacimli bir kapta 48 gram C(k) ve bir miktar
O2(g) ile başlatılan tepkime yukarıda verilmiştir.
138
Sistem aynı sıcaklıkta dengeye ulaştığında 110 kJ ısı açığa
9. X(g) + 2Y(g) Z(g) + 2T(g) çıkıyor.
tepkimesi 1L'lik kapta 3 mol X(g) ve 5 mol Y(g) ile başlatılıyor. Dengeye ulaşana kadar kaptaki gaz basıncı % 20 arttığına
göre, tepkimenin derişimler türünden denge sabiti (Kc)
İleri yöndeki tepkime verimi % 40 olduğunda sistemin
kaçtır? (C = 12)
dengeye ulaştığı gözleniyor.
Buna göre tepkimenin derişimler cinsinden denge sabiti A) 2 B) 1 C) 3 D) 1 E) 1

4 2 4
48 110
(Kc) kaçtır? nc = = 4 mol C = 0,5 mol O2 ve 1 mol C tepkimeye girmiştir. Gaz mol sayısı 5n ise
12 220
6n olmuştur.
A) 2 B) 1 C) 3 D) 1 E) 2
5 4 9 5n
40 3 5 1.2 2 5n – 0,5 + 1 = 6n n = 0,5
5. = 2 mol Kc = 2C(k) + O2 2CO 1 2
100 X + 2Y Z + 2T 2 . 32 [CO] = ve O2 = = 1
–0,5 +1 2 2
–1 –2 +1 +2 2 –––––––––––––––– 1 2
Kc = 5n – 0,5 1 ( ) 1
2 mol 3 mol 1 mol 2 mol Denge 9 Kc = 2 = (Cevap E)
1 4
(Cevap E)
Dengeye Etki Eden Faktörler - 1
BÖLÜM 06 Test 08
1. Dengedeki bir sisteme uygulanan, 4. Derişim (M)
I. Katalizör ilave etmek HCI(g)
II. Sıcaklığını azaltmak H2(g)
III. Kap hacmini artırmak CI2

IV. Reaktif eklemek
0 Zaman
işlemlerinden hangileri hem denge durumunu hem de t1 t2
denge sabitini (Kc) değiştirir? Yukarıda derişim - zaman grafiği verilen,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ısı + 2HCI(g) H2(g) + CI2(g)
D) II ve IV E) II, III ve IV denge tepkimesine t1 ve t2 anında yapılan etkiler

Denge sabiti (Kc) yalnızca sıcaklık etkisiyle değiştirilebilir.
(Cevap B)
t1 t2
A) H2 gazı çekmek Hacmi artırmak
B) Sıcaklığı artırmak CI2 eklemek

C) Hacmi artırmak Sıcaklığı azaltmak
D) Sıcaklığı azaltmak Hacmi azaltmak
2. NH4NO3(k) N2O(g) + 2H2O(g) ∆H > 0
E) Hacmi artırmak Sıcaklığı artırmak
tepkimesine göre dengede olan sistemde N2O(g)
t1 anında tüm maddelerin derişimi azalmıştır. (Hacmi artırmak) t2 anında HCl derişimi
derişimini artırmak için,
azalmıştır. (Sıcaklığı artırmak) (Cevap E)
I. NH4NO3 katısı eklemek
II. Sıcaklığı artırmak 5. 1. H2S(g) + I2(k) 2HI(g) + S(k)
III. Kaba N2O(g) eklemek 2. Sb2S3(k) + 3H2(g) 2Sb(k) + 3H2S(g)
IV. Kaptan H2O(g) çekmek 3. 2NO(g) + O2(g) 2NO2(g)

Yukarıda denklemleri verilen denge durumundaki 1., 2. ve
işlemlerinden hangileri ayrı ayrı uygulanabilir?

3. reaksiyonlarında hacim değişikliğinin denge durumuna
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve IV etkisi ile ilgili,
D) II ve IV E) II, III ve IV Tepkime Hacim değişikliği Denge durumu
l. Katıların dengeye etkisi yoktur. ll. Endotermik tepkimelerde sıcaklık artarsa denge Ürünler lehine
I. 1 Hacmin artırılması
ürünler lehine kayar. (Cevap) lll. N2O eklemek N2O derişimini artırır. (Cevap) lV. Sistem bozulur.
azalan H2O'yu artırmak için ürünler lehine kayar. (Cevap) II. 2 Hacmin azaltılması Denge bozulmaz.
(Cevap E)
Girenler lehine
III. 3 Hacmin artırılması
bozulur.
3. Gaz fazında gerçekleşen ekzotermik bir denge tepkimesine t1
anında yapılan bir etki sonucu maddelerin molar derişimlerinin hangileri doğrudur?
zamanla değişimi grafikteki gibidir.
Derişim (M)
Hacim artarsa gaz mol sayısının çok olduğu yöne, azalırsa az olduğu yöne denge bozulur.
(Cevap E)
X
Y 6. aX(g) bY(g)

Z renksiz renkli
Yukarıdaki denge tepkimesine uygulanan çeşitli işlemler ve
0 Zaman sonuçları ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir.
t1 t2
139
– Sıcaklık artırıldığında renk koyulaşmaktadır.
– Kap hacmi azaltıldığında Y'nin mol sayısı azalmaktadır.
A) 0 - t1 zaman aralığında sistem dengededir.
Buna göre,
B) Sıcaklık artırılmış ise X ve Z girenlerdedir.
I. Sıcaklık azaltılırsa denge sabiti (Kc) azalır.
C) Sıcaklık azaltılmış ise denge sabiti (Kc) artmıştır. II. a > b'dir.
D) Sıcaklık artırılmış ise tepkimede Y'nin harcanma verimi III. Denge anında Y'nin mol sayısı X'inkinden fazladır.
azalmıştır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
E) t1 - t2 zaman aralığında taneciklerin ortalama kinetik A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
enerjileri değişkendir.
B) Ekzotermik tepkimede sıcaklık artışı dengeyi girenler lehine bozar. Girenlerdeki
Sıcaklık artışı dengeyi ürünler lehine bozdğu için endotermiktir. Hacim azaldığında mol
maddelerin derişimi artar. X ve Z grafikte azalmış.
sayısının az olduğu (girenlere) yöne denge bozulur. (b > a)
(Cevap B)
(Cevap A)
Test 08 1. B 2. E 3. B 4. E 5. E 6. A 7. D 8. D 9. C 10. C 11. D
7. Sabit hacimli kapalı bir kapta t °C'de 9.

Piston
PCI3(g) + CI2(g) PCI5(g) CO(g)
denklemine göre dengede olan tepkimeye t1 anında bir miktar CI2(g)
CI2(g) ekleniyor.
Tepkime t2 anında yeniden dengeye ulaştığına göre, bu Şekildeki sürtünmesiz hareketli pistonlu kaba belirli bir
olay ile ilgili çizilen, sıcaklıkta CO ve CI2 gazları konularak,
Derişim (M) Hız Derişim (M) CO(g) + CI2(g) COCI2(g) + ısı
CI2
υi dengesinin kurulması sağlanıyor.
PCI3 Dengedeki sisteme;
υg
PCI5 1. Sıcaklığı artırmak
2. Piston üzerine ağırlık koymak
0 t1 t2 Zaman 0 t1 t2 Zaman 0 t1 t2 Zaman
3. He gazı eklemek
I II III
etkileri ayrı ayrı uygulanıyor.
grafiklerden hangileri doğrudur? Bu etkiler sonucu kaptaki COCI2 gazı derişimi, denge sabiti
(υi = ileri hız, υg = geri hız) (Kc) ve kaptaki toplam molekül sayısı değişimleri ile ilgili,

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 1 2 3
I. COCI2 derişimi Azalır Artar Azalır
II. Kc Azalır Değişmez Değişmez
Denge anında Cl2 eklenir ise sistem artan Cl2'yi azaltmak için ürünler lehine hareket eder. III. Molekül sayısı Artar Artar Değişmez
[PCl3] azalır. [Cl2] önce artar, sonra azalır ancak derişimi ilk dengeden fazla olur. [PCl5]
yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
artar (l. grafik doğru)
t2 anında υileri = υgeri olmalıydı (ll. grafik yanlış)
Kaptaki toplam derişim önce artar, sonra azalır. (lll. grafik doğru) D) I ve III E) I, II ve III
Sıcaklık artışı dengeyi girenler lehine basınç artışı ürünler lehine, hacim artışı girenler
(Cevap D)
lehine bozar. Kc'yi yalnızca sıcaklık etkiler.
(Cevap C)
10. Sabit sıcaklıkta 1 L'lik kapalı bir kapta,

CO(g) + Cl2(g) COCI2(g)
denklemine göre, 2 şer mol CO ve CI2 gazları ile 4 mol COCI2
gazı sabit sıcaklıkta dengededir.
Kaba sabit sıcaklıkta 6 mol COCI2 gazı eklenip tekrar
denge kurulduğunda kapta kaç mol CI2 gazı bulunur?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2,4 E) 2
4
Kc = = 1 Denge girenler lehine bulur. Yeni dengede
2,2
COCl2 = 4 + 6 – n CO = 2 + n Cl2 = 2 + n
10 – n
Kc = 1 = n = 1 değeri sağlar.
(2 + n) (2 + n)
8. 2 + n = 2 + 1 = 3 mol (Cevap C)
Derişim (M)
11. Mol sayısı
8
a
6 X(g) b
1,2
3 Y(g) NO(g)
0,6
2 Z(g)
0,4
0 t Zaman N2(g), O2(g)
0 Zaman
t1
Kapalı bir kapta gaz fazında gerçekleşen endotermik bir 2NO(g) N2(g) + O2(g)
140 denge tepkimesinde maddelerin zamanla molar derişimlerinde 1 L'lik bir kapta denklemine göre dengedeki reaksiyona t1
gerçekleşen değişiklikler yukarıdaki grafikte verilmiştir.
anında yapılan bir etki sonucu mol sayısı - zaman grafiği
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? yukarıdaki gibi oluyor.
A) 0 - t zaman aralığında gaz basıncı artmıştır. Buna göre, a ve b değerleri aşağıdakilerden hangisinde
B) Derişimler türünden denge sabiti (Kc)= 3'tür. a b
C) Sabit hacimli kapta sıcaklık düşürülürse kaptaki gaz mol A) 2 1,6
sayısı azalır. B) 2,2 1,8
D) Sabit sıcaklıkta kap hacmi azaltılırsa toplam basınç azalır. C) 3 2
D) 3,4 1,8
E) Yüksek sıcaklıkta Y ve Z gazları X gazından daha
E) 4 2
kararlıdır.
D) 2X(g) 2Z(g) + 3Y(g) tepkimesinde hacim azaltılırsa toplam basınç artar. 0,4 . 0,4 4
Kc = = 0,6 + x 0,4 0,4
(Cevap D) 0,6 . 0,6 9
2NO N2 + O2
–1,6 +0,8 +0,8
––––––––––––––––

(1,2)2 4 x – 1 1,2 1,2
2 = ise x = 2,8 a = 2,8 + 0,6 = 3,4 b = x – 1 = 1,8 (Cevap D)
(x – 1) 9
Dengeye Etki Eden Faktörler - 2
BÖLÜM 06 Test 09
1. Aşağıdaki reaksiyonların hangisinde madde miktarı 5. X(g) + Y(g) 2Z(g) + T(g)
sabit kalmak koşuluyla sabit sıcaklıkta basınç değişimi
denge tepkimesine t1 anında uyulanan bir etkinin tepkime
dengenin yönünü değiştirmez?
hızına etkisi aşağıdaki grafikte verilmiştir.
A) 2NO2(g) N2O4(g)
Tepkime hızı (mol/s)
B) CaCO3(k) CaO(k) + CO2(g)
C) H2(g) + CI2(g) 2HCI(g) ri
D) N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g) rg
ri = rg
E) NH3(g) + HCI(g) NH4CI(k)
Giren gaz katsayıları = ürün gaz katsayıları ise denge bozulmaz.
0 Zaman
(Cevap C) t1 t2
2. 2X(g) Y2(g) + Z2(g)
Tepkimesinin sıcaklığı arttıkça denge sabiti büyümektedir. Buna göre,
Buna göre,
I. t1 anında sıcaklık artırılmıştır.
I. İleri aktivasyon enerjisi, geri aktivasyon enerjisinden
büyüktür. II. t2 anındaki denge sabiti t1 anındakinden büyüktür.
II. Düşük sıcaklıkta girenler daha kararlıdır. III. Endotermik bir tepkimedir.
III. Sıcaklık arttıkça ileri hız sabiti (ki) artarken geri hız yargılarından hangileri doğrudur?
sabiti (kg) azalır.
(ri = ileri yönlü hız, rg = geri yönlü hız)
Tepkime endotermiktir. l. Eai > Eag (Doğru). ll. Sıcaklık azaldıkça girenlere doğru tepkime D) I ve III E) I, II ve III
yönlenir. (Doğru) (Cevap C) l. Hem rileri, hem de rgeri arttığına göre sıcaklık artmıştır. (Doğru) rileri daha çok arttığına
göre tepkime ürünler lehine hızlanmıştır. Entotermiktir. Endotermik tepkimelerde sıcaklık
3. CO(g) + 2H2(g) CH3OH(g) tepkimesinin, artışı Kc'yi artırır. ll. ve lll. öncüller doğrudur.
(Cevap E)
• 10 °C'deki Kc'si 4
• 30 °C'deki Kc'si 1 'dir.

2
Buna göre,
I. Tepkime ekzotermiktir.
II. Sıcaklık arttıkça molekül sayısı azalır.
III. Düşük sıcaklıkta CH3OH gazı CO ve H2 gazlarından
daha kararlıdır.
Sıcaklık arttıkça Kc azalmıştır. (Ekzotermik) l. doğru ll. tepkime girenlere kayar. Mol sayısı
artar. (Yanlış) lll. Düşük sıcaklıkta tepkime ürünlere yönelir. CH3OH daha kararlı (Doğru) 6.
PCI5(g) PCI5(g)
(Cevap D)
4. X2(g) + 2Y2(g) 2XY2(g) + ısı
t1 °C t2 °C
tepkimesi belirli bir sıcaklıkta şekildeki sistemde dengededir. Şekil-1 Şekil-2
Şekildeki eşit hacimli kaplara eşit mol sayısında PCI5 gazı
Boş konuluyor. Şekil-1'de t1 °C'de, Şekil -2'de t2 °C'de,
X2(g)
Y2(g) ısı + PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g)
XY2(g) h
denklemine göre denge kuruluyor.
141

t1 > t2 olduğuna göre denge anında,
Buna göre dengedeki sisteme, I. Derişimler türünden denge sabiti (Kc)

I. Sıcaklığı artırmak II. PCI3 derişimi
II. Sabit sıcaklıkta kaba X2 gazı eklemek
III. PCI5 molekülleri sayısı
III. Sabit sıcaklıkta kaptan XY2 gazı çekmek
niceliklerinden hangileri 1. kapta daha büyüktür?
işlemlerinden hangileri uygulanırsa "h" yüksekliği artar?

l. Sıcaklığı artırılırsa denge girenler lehine bozulur. Gaz mol sayısı artar. (Doğru) l. Endotermik tepkimelerde sıcaklık arttıkça Kc artar. (Doğru)
ll. Gaz mol sayısı artar. Basınç artar. (Doğru) ll. Sıcaklığı büyük olan t1'de ürünler lehine oluşum hızı daha fazladır. (Doğru)
(Cevap C) (Cevap B)
Test 09 1. C 2. C 3. D 4. C 5. E 6. B 7. E 8. C 9. A 10. C 11. C 12. B
7. Derişim (M) 10. 2 litrelik sabit hacimli bir kapta 2 mol HCI, 1 mol H2 ve 1 mol
X CI2 gazları
Y
2HCI(g) H2(g) + CI2(g)
denklemine göre dengededir. Dengedeki sisteme sabit

Z sıcaklıkta 1 mol HCI gazı ekleniyor.
0 Zaman Yeni kurulan dengede kapta kaç mol gaz bulunur?

t1 t2
Şekildeki derişim - zaman grafiği t1 anına kadar dengede olan A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
bir kimyasal tepkimeye aittir. 2HCl H2 + Cl2 1 1
.
1
Bu grafiğe göre,
Denge: 2 mol 1 mol 1 mol Kc = 2 2 =
1.1 4
Etki: +1mol – –
I. X katı ya da sıvıdır.
Tepki: –2n +n +n
II. Y ve Z tepkimenin aynı tarafında yer alır.
2n mol azalıp 2n mol arttı. Yani başlangıçta 4 mol gaz vardı. 1 mol ekledik. 5 mol gaz
III. t1 anında kaptan bir miktar Z çekilmiştir.
bulunur.
yargılarından hangileri doğrudur? (Cevap C)
l. Derişimi sabittir. (Doğru) ll. Değişikliğe verdikleri tepki aynıdır. (Doğru) lll. Doğru
(Cevap E)
11. 1 litrelik kapalı kapta sabit sıcaklıkta

8. Şekildeki derişim - zaman grafiği katı ve gaz fazda
1,2 mol COCI2, 0,2 mol CO ve 1,2 mol CI2 gazları,
gerçekleşen bir tepkimeye aittir.
COCI2(g) CO(g) + CI2(g)
Derişim (M)
denklemine göre dengededir.
X
Y Buna göre, dengede 1,4 mol CI2 gazı olması için kabın
hacmi kaç litre olmalıdır?
Z
A) 1,4 B) 2 C) 2,8 D) 3,2 E) 4
0,2 . 1,2
0 Zaman Kc = = 0,2'dir. Cl2 nin mol sayıs ıarttığına göre sistemi ürünler lehine hareket etmiştir.
t1 t2 1,2

1,2 0,2 1,2
Dengedeki sisteme t1 anında uygulanan işlem ve tepkime COCl2 CO + Cl2
denklemi, –0,2 +0,2 +0,2
1 mol 0,4 mol 1,4 mol
Uygulanan işlem Tepkime denklemi
0,4 1,4
.
I. Hacmi artırmak X(k) + Z(g) Y(g)
Kc = V V = 0,2 ise V = 2,8 L
1
II. Kaptan, Y ve Z çekmek X(k) + Y(g) Z(g) (Cevap C)
V
III. Hacmi artırmak X(k) + Y(g) 2Z(g)

Derişim (M)
12.
HCI(g)
lll. Tepkimede giren gaz katsayısı, ürün gaz katsayısına eşit değildir. (olamaz) H2(g), CI2(g)
(Cevap C)
4
9. Belirli bir sıcaklıkta 1 litrelik kapta bulunan 0,8 mol N2, 0,6 mol 0 Zaman
142 t1 t2
O2 ve 0,4 mol NO2 gazları,
N2(g) + 2O2(g) 2NO2(g) 2HCI(g) H2(g) + CI2(g)
denklemine göre dengededir.
denge reaksiyonuna t1 anında sabit sıcaklıkta yapılan bir etki
Sistemin sıcaklığı artırılıp, yeniden denge kurulduğunda
sonucunda zamanla derişimdeki değişiklik yukarıdaki grafikte
kaptaki gazların toplam mol sayısı 1,6 oluyor.
verilmiştir.
Buna göre, son denge sabitinin ilk denge sabitine oranı
Buna göre yeni dengede H2 derişimi kaç M'dır?
kaçtır?
A) 2,5 B) 7 C) 2 D) 4 E) 1
A) 48 B) 16 C) 16 D) 9 E) 3 2 3
3 2 8
4.4 1 1 (4 – n)2
0,4 . 0,4 1 Kc = = 8 – 2 4 4 = ise
0,8 0,6 0,4 Kc1 = = 8.8 4 4 (6 + 2n)2
N2 + 2O2 2NO2 0,8 . 0,6 . 0,6 1,8 2HCl H2 + Cl2
–n –2n +2
+2n –n –n n = 0,5 mol
0,8 – n 0,6 – 2n 0,4 + 2n 0,8 – n + 0,6 – 2n + 0,4 + 2n = 1,6
(0,6) (0,2) (0,8) n = 0,2 6 + 2n 4 – n 4 – n H2 = 4 – 0,5 = 3,5
0,8 . 0,8 16 Kc 16 1 (Cevap B)
Kc2 = = 2 = / = 48
0,6 . 0,2 . 0,2 0,6 Kc1 0,6 1,8 (Cevap A)
Denge Kesri ve Hesaplamaları
BÖLÜM 06 Test 10
1. X(k) + 2Y(g) XY2(g) 4. 2SO2(g) + O2(g) 2SO3(g)
denklemine göre sabit hacimli bir kapta bir miktar X katısı ve tepkimesinin t°C'deki kısmi basınçlar cinsinden denge sabiti
Y gazı ile başlatılan tepkime t anında dengeye ulaşıyor. (Kp) 12'dir.
Tepkimenin dengeye ulaşma süreci ile ilgili çizilen, Aynı sıcaklıkta, sabit hacimli bir kapta bulunan SO2, O2 ve
SO3 gazlarının kısmi basınçları sırasıyla 0,4, 1 ve 1,6 atm'dir.
X’in mol sayısı Y’nin derişimi (M) XY2’nin derişimi (M)
2m
m A) Sistem dengede değildir.
0 0 0 B) Dengede kaptaki toplam basınç 3 atm'den fazladır.

t Zaman t Zaman t Zaman
I II III C) Zamanla SO3'ün mol sayısı artar.
grafiklerinden hangileri doğrudur? D) Reaksiyon girenler yönünde ilerler.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Dengedeki O2'nin kısmi basıncı 1 atm'den fazladır.
D) I ve III E) I, II ve III 1,6 . 1,6
Qp = = 16 ve Qp > Kp sistem girenler lehine kayar. Zamanla SO3'ün mol sayısı
lll. XY2 başlangıçta yoktu. "O" dan başlamalıydı. 0,4 . 0,4 . 1
azalır.
(Cevap C)
(Cevap C)
2.
NO2(g)
N2O4(g) Mol sayısı (mol)
5.
6
t °C O2
NO2
4
Şekildeki sabit hacimli kapta bulunan bir miktar NO2 ve N2O4 N2
gazları 2
ısı + N2O4 2NO2(g)
Zaman
0 t1
denklemine göre dengeye ulaşana kadar sistemin
sıcaklığında artış gözleniyor. 1 litrelik sabit hacimli bir kapta 6 mol O2 ve 4 mol N2'nin t
Buna göre, °C'deki tepkimesine ait mol - zaman grafiği yukarıda verilmiştir.
I. Başlangıçta denge kesri (Qc) ile denge sabiti (Kc) N2(g) + 2O2(g) 2NO2(g)
arasında Qc > Kc ilişkisi vardır. denge tepkimesinin t °C'de denge sabiti (Kc) 4 olduğuna
II. Dengeye ulaşana kadar NO2 derişimi artar. göre,
III. Başlangıçta ileri yöndeki hız, geri yöndeki hızdan büyüktür. I. Tepkime t1 anında dengeye ulaşmıştır.
II. Tepkime ürünler yönünde ilerleyerek dengeye ulaşır.
III. Dengeye ulaştığında kaptaki toplam mol sayısı 8
D) I ve III E) I, II ve III molden küçüktür.
Sıcaklık artışının sebebi tepkimenin 2NO2 N2O4 + ısı yönünde gerçekleşmesidir.
Qc > Kc'dir. yargılarından hangileri yanlıştır?
(Cevap A) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
3. X(g) + Y(g) Z(g) + T(g) D) I ve III E) I, II ve III

42 1
t1 anında Qc = = dir. Qc < Kc dengede değildir ve tepkime ürünler lehine hızlanır. l.
tepkimesinin t°C deki denge sabiti (Kc) 1'dir. 2.22 2
öncül yanlıştır.
Aynı sıcaklıkta 1 litrelik sabit hacimli bir kaba a mol X, b mol Y, (Cevap A)
143
c mol Z ve d mol T gazları konuluyor.
A) a = c ve d > b ise sistem girenler yönünde ilerler.

6. 2 litrelik sabit hacimli bir kapta 800 gram CaCO3 katısı
B) a . b = c . d ise sistem dengededir. bulunmaktadır. Denge sabiti (Kc) 1 olan
2
C) c.d < 1 ise başlangıçta geri tepkime hızı daha fazladır. CaCO3(k) + ısı CaO(k) + CO2(g)
a.b
D) c.d > 1 ise zamanla Z'nin kısmi basıncı artar.
a.b tepkimesine göre CaCO3 katısının sabit sıcaklıkta % kaçı
E) Sistem dengeye ulaşana kadar kaptaki toplam basınç ayrışırsa sistem dengeye ulaşır? (CaCO3 = 100)
değişmez. A) 80 B) 50 C) 25 D) 12,5 E) 6,25
1 n 1 n
c.d Kc = [CO2]'dir. [CO2] = olmalıdır. M = ise = den n = 1 mol CO2 oluşunca denge
D) = Qc > Kc = 1 ise sistem girenler lehine hızlanır ve Z nin kısmi basıncı azalır. 2 V 2 2
a.b
(Cevap D) 100
kurulur. 1 mol CaCO3 = 100 g harcanmıştır. . 100 = 12,5
800
(Cevap D)
Test 10 1. C 2. A 3. D 4. C 5. A 6. D 7. D 8. E 9. C 10. B 11. D 12.C
7. CO(g) + H2O(g) CO2(g) + H2(g) 10. H2(g) + CI2(g) 2HCI(g)

tepkimesinin t °C'deki denge sabiti (Kc) 4'tür. dengesi için t °C'de denge sabiti Kc = 16'dır.
1 litrelik kapta 3'er mol H2, CI2 ve HCI gazları bulunmaktadır.
Aynı sıcaklıkta 1 litrelik kapta 0,6 mol CO, 0,4 mol H2O, 0,8
mol CO2 ve 0,5 mol H2 gazları bulunuyor. Bu sistem dengeye geldiğinde her bir gazın mol sayısı
kaç olur?
Buna göre,
nH nCI2 nHCI
I. Reaksiyon dengededir. 2
A) 2 2 4
II. Dengeye ulaştığında toplam mol sayısı değişmez.
B) 1,5 1,5 6
III. Dengeye ulaşana kadar ileri yöndeki hız, geri yöndeki
C) 2,5 2,5 5
hızdan büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur? D) 1,5 1,5 3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) 2 2 5
2
3 3 3 3 (3 + 2n)2
D) II ve III E) I, II ve III Qc = = 1 < Kc H2 + Cl2 → 2HCl = 16 ise n = 1,5
32 (3 – n)2
0,8 . 0,5 5 sistem ürünler –n –n +2n nH2 = 1,5 nCl2 = 1,5
Qc = = < Kc'dir. Dengede değil. Ürünler lehine hızlanır. Giren ve ürün gaz katsayısı
0,6 . 0,4 3 lehine hızlanır. 3 – n 3 – n 3 + 2n nHCl = 6
aynıdır. Mol sayısı değişmez. ll. ve lll. doğru (Cevap B)
(Cevap D) 11. 2CO(g) + O2(g) 2CO2(g)
tepkimesi için t °C'de Kc = 4'tür.

8. 2X(g) + Y(g) 2Z(g)
Aynı sıcaklıkta bu tepkime için birer litrelik üç farklı kapta
reaksiyonunun t °C'deki denge sabiti (Kc) 2'dir. bulunan CO, O2 ve CO2'nin mol sayıları tabloda belirtilmiştir.
t °C'de 1 L'lik sabit hacimli bir kapta 1 mol X(g), 2 mol Y(g) Tepkime
nCO(mol) nO2(mol) nCO2(mol)
ve 4 mol Z(g) bulunmaktadır. kabı
Buna göre sistemin aynı sıcaklıkta dengeye I. 5 4 4

ulaşabilmesi için, II. 4 1 8
III. 2 4 8
I. 1 mol X eklenmeli
II. 2 mol Z çekilmeli Bir süre sonra üç tepkime kabında da aynı sıcaklıkta sistem
dengeye ulaşıyor.
III. 6 mol Y eklenmeli
Buna göre dengedeki gaz basınçları aşağıdakilerden
yukarıdaki işlemlerden hangileri uygulanabilir? hangisinde doğru karşılaştırılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I = II = III B) II > I > III C) III > I > II
D) I ve III E) I, II ve III D) III > II > I E) II > III > I

42 4
42 22 42 Ql = = < Kc (ürünler lehine gider ve basınç azalır.)
l. = 2 ll. = 2 lll. =2 52 . 4 25
22 . 2 12 . 2 1.8 82
(Cevap E) Qll = = 4 = Kc (dengede basınç sabit)
42 . 1
82
Qlll = = 4 = Kc (dengede mol sayısı ll. den fazla) lll > ll > l
22 . 4 (Cevap D)
9. 1 litrelik sabit hacimli kapta 2 mol X, 0,4 mol Y ve 1,6 mol Z
12. X2(g) + Y2(g) 2XY(g)
gazları,
tepkimesinin t °C'de denge sabiti (Kc) = 16'dır.
X(g) + Y(g) Z(g)
2 litrelik sabit hacimli bir kapta 0,7 mol X2, 0,7 mol Y2 ve
tepkimesine göre t °C'de denge halindedir. 1,6 mol XY gazları bulunan sistem aynı sıcaklıkta bir süre
sonra dengeye ulaşıyor.
Sabit sıcaklıkta kaba 0,4 mol Y ve 0,4 mol Z aynı anda
ekleniyor. Bu sistemin dengeye ulaşma süreci ile ilgili çizilen,
144
X2 derişimi XY’nin mol Tepkime hızı
Bu işlem ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
(M) sayısı (mol)
yanlıştır? 0,35 2
ϑileri
A) Denge sabiti (Kc) 2'dir. 0,25 1,6 ϑgeri
B) Sistemin dengesi ürünler lehine bozulur.

0 0 0 t Zaman
Zaman Zaman
C) Dengedeki Y'nin derişimi 0,8 M'den büyüktür.
I II III
grafiklerinden hangileri doğrudur?
D) Dengedeki Z'nin derişimi 2M'den büyüktür.
E) Kaptaki toplam mol sayısı 4'ten büyük, 4,8'den
küçüktür. (0,8)2
1,6 1,6 + 0,4 Qc = < 16 = Kc sistem ürünler lehine kayar.
Kc = = 2 Qc = = 1,25 Qc < Kc'dir. 0,35 . 0,35
2 . 0,4 2 . (0,4 + 0,4)
Denge ürünler lehine hareketlenir. Y deriximi 0,8 M'dan az olur. l. ve ll. grafikler doğrudur.
(Cevap C) (Cevap C)
1. Aşağıdaki grafik, bir tepkimede bulunan X, Y, Z ve T 4. 2X(g) Y(g)
maddelerinin tepkime boyunca derişimlerinin zamanla
tepkimesinin t °C'deki denge sabiti Kc = 2,5'dir.
değişimini göstermektedir.
Derişim (mol/L) Buna göre dengede 0,6 mol X(g) ve 0,4 mol Y(g) bulunması
8 için tepkimenin yer aldığı kabın hacmi kaç litre olmalıdır?
X
Y A) 5,5 B) 4,2 C) 2,5 D) 2,25 E) 1,75
6
Z 0,4
4 [Y] V
T Kc = 2,5 = ise
[X]2 0,6
2 ( )2
V
0,4V
Zaman (dakika) = 2,5 V = 2,25 L
0 0,36
4 8 12 (Cevap D)
Buna göre X, Y, Z ve T maddeleri ve tepkime ile ilgili
A) X ve T tepkimeye giren, Z ise üründür.
B) Y bir katı olabilir. 5. Belirli bir sıcaklıkta CO, H2O, CO2 ve H2 gazlarının sabit
C) X'in tükenme hızı T'ninkinden düşüktür. hacimde denge tepkimesi,
1
D) Tepkime 12. dakikada dengeye ulaşmıştır. CO(g) + H2O(g) CO2(g) + H2(g)
2
E) Tepkimenin denge sabiti (Kc) 9 'dir. şeklindedir.
8
8–4 1 Dengedeki bu sisteme aynı sıcaklıkta uygulanan
C) X'in harcama hızı = = M/dk
12 3
aşağıdaki işlemlerden hangisinin karşısında işlemin
4–2 1 dengeye etkisi yanlış verilmiştir?
T'nin harcama hızı = = M/dk
12 6
(Cevap C)
İşlem Dengeye etkisi
2. 2N2(g) + O2(g) 2N2O(g)
A) Dengeyi 1 yönünde
Bir miktar CO(g) ekleme
tepkimesinin 273 °C'de Kc değeri 1,12 olduğuna göre, kaydırır.

aynı sıcaklıktaki Kp değeri nedir? B) Bir miktar CO2(g) Dengeyi 2 yönünde
–1 –2 –2 ekleme kaydırır.
A) 5.10 B) 2,5.10 C) 4.10
C) Ortamdan bir miktar Dengeyi 2 yönünde
D) 3.10–2 E) 10–2 H2O(g) çekme kaydırır.
Kp = Kc . (RT)∆n ∆n = nü – ng (gaz)
D) Ortamdan bir miktar H2 Dengeyi 2 yönünde
∆n = 2 – 3 = –1 çekme kaydırır.
22,4
Kp = 1,12 . ( . 546)–1 ise Kp = 2,5 . 10–2
273 E) Ortamdan bir miktar Dengeyi 1 yönünde
(Cevap B)
CO2(g) çekme kaydırır.
D) Ortamdan H2 gazı çekilirse azalan H2 derişimini artırmak için denge ürünler yönüne
(1) kayar.
3. I. SO2(g) + 1/2 O2(g) SO3(g) ∆H = –198 kJ, Kc = 8 (Cevap D)
II. CO(g) + 1/2 O2(g) CO2(g) ∆H = –280 kJ, Kc = 16
III. SO2(g) + CO2(g) SO3(g) + CO(g)
Yukarıdaki I. ve II. tepkimelerde verilen bilgilere göre,

III. tepkimenin ∆H ve Kc değerleri aşağıdakilerden
hangisidir?
6. CS2(g) + 4H2(g) CH4(g) + 2H2S(g)
(Tepkimeler aynı sıcaklıktadır.) 145
denge tepkimesinde ∆H < 0 olduğuna göre
∆H(kJ) Kc aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) –478 16 x 8
A) İleri yönlü tepkime ekzotermiktir.
8
B) +82
16 B) Kap hacmi azaltılırsa denge, ürünler yönüne kayar.
C) –82
8 C) Tepkimede Kp = Kc (RT)2'dir.
16
D) Sıcaklık artırılırsa denge girenler yönüne kayar.
16
D) +82
8 E) Sabit hacim ve sıcaklıkta kaptan H2S gazı çekilirse toplam
E) +478 1 basınç azalır.
ll. tepkime ters çevrilip, l. tepkime ile toplanır ise lll. tepkime elde edilir. C) Kp = Kc . (RT)∆n ∆n = nü – ng ∆n = 3 – 5 = –2
1 8 Kp = Kc . (RT)–2 olmalıydı.
∆H = –198 + 280 = +82kj Kc = 8 . =
16 16 (Cevap C)
(Cevap B)
Test 11 1. C 2. B 3. B 4. D 5. D 6. C 7. D 8. A 9. E 10. E 11. E 12. C
7. 3 mol N2 ile 2 mol H2 gazları 1 litrelik bir kapta t °C'de, 10. 2 litrelik bir kapta t ºC' de, 0,6 mol X2, 0,4 mol Y2 ve 1,2 mol
XY2 gazları,
N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
X2(g) + 2Y2(g) 2XY2(g)
denklemine göre tepkimeye girmektedir. Sistem dengeye
ulaştığında toplam mol sayısı 3,8 mol oluyor. tepkimesine göre dengededir.
Buna göre, tepkime dengede iken aşağıdaki ifadelerden Buna göre bu tepkimenin tºC'deki denge sabiti (Kc)
hangisi yanlıştır? kaçtır?
A) N2'nin derişimi 2,4 M'dir. A) 0,6 B) 2 C) 8 D) 16 E) 30
B) NH3'ün derişimi 1,2 M'dir.
1,2
L2 [XY2]2
( )2
C) Kc'nin sayısal değeri 75 'dir. Kc = ise Kc =
2
mol2 [X2][Y2]2 0,6 0,4
D) Kp = Kc'dir. ( ).( )2
2 2
0,6 . 0,6
E) Vileri = Vgeri'dir. Kc = = 30
0,3 . 0,2 . 0,2
D) Kp = Kc (RT)∆n ve ∆n = n ü – ng = 2 – 4 = –2 (Cevap E)
Kp = Kc . (RT)–2 dir.
(Cevap D)
V
8. X2Y3(g) i X2(g) + 3/2 Y2(g)
Vg
denge tepkimesi ile ilgili aşağıdaki değerler verilmiştir.
Sıcaklık (K) Denge sabiti (Kc)

450 5.10–2 11. 1. X2 + 1 Y2 X2Y Kc = 8
2 1
700 3,2.101 1
2. X2Y2 Y X2Y + Kc = 2
2 2 2
Bu değerlere göre, Yukarıda denge tepkimeleri ve denge sabitleri verilen 1.
ve 2. tepkimelerine göre,
I. Tepkime ısısı (∆H) > 0'dır.
II. Sıcaklık düştükçe gaz mol sayısı artar. 2X2 + 2Y2 2X2Y2
III. Sıcaklık arttıkça ileri yönlü hız artar, geri yönlü hız denge tepkimesinin denge sabiti (Kc) kaçtır?
azalır. 1 1
A) B) C) 4 D) 8 E) 16
4 2
1. tepkime 2 ile genişletilip, 2. tepkime ters çevrilerek 2 ile genişletildiğinde elde edilen
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II tepkimeler toplanırsa 3. tepkimeye elde edilir.
1 1
D) I ve III E) I, II ve III Kc3 = Kc21 . = 82 . = 16
Kc22 22
l. Sıcaklık artışı ile Kc arttığı için endotermik (Doğru) ll. Tepkime girenlere yönelir. Azalır. (Cevap E)
(Yanlış) lll. Her iki yönde tepkime hızı artar. (Yanlış)
(Cevap A)
9. Sabit sıcaklıkta hacmi bir litre olan kapalı bir kapta X ve Y
gazları tepkimeye girerek Z ve T gazlarını oluşturmaktadır.
Tepkimedeki maddelerin derişimlerinin zamanla değişimi
grafikteki gibidir.
Derişim (mol/L)
1
12. X2(g) + 2Y2(g) 2XY2(g)
X
0,6 tepkimesine dengede iken yapılan bir etkinin sonuçları
Y Z
0,4 aşağıda verilmiştir.
0,2 • Denge sabiti (Kc) değişmedi.
146 T
0 Zaman • Tepkimenin aktivasyon enerjisi azaldı.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre bu etki aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tepkime denklemi
A) Sıcaklık
2X(g) + 2Y(g) 2Z(g) + T(g)'dir.
B) X2 eklemek
B) Dengede T'nin derişimi 0,2 M'dır.
C) Katalizör
C) Dengeye ulaşıncaya kadar 0,4 mol Y harcanmıştır.
D) Kap hacmini artırma
D) Denge sabiti Kc'nin değeri 20 'dur.
9
E) XY2 eklemek
E) Sistem dengeye ulaşana kadar gaz basıncı artar.
Tepkimenin aktivasyon enerjisini yalnızca Katalizör degiştirir.
E) 2X + 2Y 2Z + T denklemine göre dengeye ulaşana dek ürünler lehine olan tepkimede
(Cevap C)
gaz mol sayısı azalır ve basınç azalır.
(Cevap E)
Asitlet ve Bazlar / Asit - Baz Tanımları ve Genel Özellikleri
BÖLÜM 06 Test 12
– –
1. X, Y ve Z çözeltileri ile ilgili olarak aşağıdaki bilgileri veriliyor. 4. I. CN (suda) + H2O(s) HCN(suda) + OH (suda)
2 -
• X mavi turnusolu kırmızıya çeviriyor. SO 3-
II. (suda)
+ H2O(s) HSO 3 (suda) + OH -
(suda)
• Y çözeltisinde H+ iyonu sayısı OH– iyonu sayısından - 2-
III.
H 2 PO 4 (suda) + H 2 O (s) HPO 4 (suda) + H 3 O +
azdır. (suda)
• Y ile Z nötrleşme tepkimesi veriyor. Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinde H2O asit özelliği
göstermiştir?
Buna göre, bu çözeltiler için aşağıdaki sınıflandırmalardan
hangisi doğrudur? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
Asit Baz
+
l. de H2O, H veren yani asit
A) X ve Z Y
ll. de H2O, H+ veren yani asit
B) X Y ve Z lll. de H2O, H+ alan yani baz özellik gösterir.
C) Z X ve Y (Cevap C)
D) Y ve Z X
E) Y X ve Z
Asitler mavi turnusolu kırmızı yapar. (X asit)
Baz çözeltilerinde OH– iyon sayısı > H+ iyon sayısıdır. (Y baz)
Baz olan Y ile nötrleşme tepkimesine giren Z asit.
(Cevap A)
2
5. H2S(suda) + CO 3-(suda) HCO -
3 (suda) +
HS -
(suda)
- - 2 2
HCO 3 (suda) + S (suda )
HS -
(suda) +
CO 3-
(suda)

2. Asit ve baz tanımları ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden Tepkimelerine göre aşağıdaki yargılardan hangisi
hangisi yanlıştır? yanlıştır?
A) Arrhenius tanımına göre nötr çözeltinin OH– iyonu A) H2S, HS– nin konjuge asididir.
derişimini artıran madde bazdır.
B) S2–, baz özellik gösterir.
B) Bronsted – Lowry tanımına göre H+ iyonu alan madde 2–
C) CO hem asit hem de baz özellik gösterir.
baz, veren madde asittir. 3
– 2–
D) HCO3 ve CO konjuge asit - baz çiftidir.
C) Aralarında H+ iyonu kadar fark olan asit - baz çiftine 3
konjuge asit - baz çifti denir. E) S2–, HS– nin konjuge bazıdır.
D) Lewis tanımına göre elektron çifti alan madde bazdır. l. tepkimede CO32– H2S'den H+ almıştır. yani baz özellikleri gösterir.
ll. tepkimede CO32– HS–1'den H+ almıştır. yani baz özellik gösterir.
E) Arrhenius tanımına göre sulu çözeltilere H+ iyonu veren
(Cevap C)
madde asittir.
D) Lewis asit - baz tanımına göre e– çifti veren madde baz, alan madde asittir.
(Cevap D)
– +
3. HF(suda) + H2O(s) F (suda) + H3O (suda) 147
6. Aşağıda verilen konjuge (eşlenik) asit - baz çiftlerinden
denge tepkimesi ile ilgili, hangisi yanlıştır?
I. HF ve F–, konjuge asit - baz çiftidir.
Konjuge asit Konjuge baz
II. H3 O+, F– ye proton vermiştir.
A) H3 O+ H2O
III. H2O baz davranışı gösterir. –
B) H2SO3 HSO3
+
yargılarından hangileri doğrudur? C) NH4 NH3
–
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) NO2 HNO2
D) I ve III E) I, II ve III E) HCOOH HCOO–
Aralarında H+ kadar farkı olan maddeler konjege asit - baz çiftidir. (l. doğru) Aralarında H+ kadar farklı olan maddeler konjuge asit baz çiftidir.
ll. H3O+, F– ye H+(proton) vermiştir. (Doğru) D) NO2– – HNO2'den H+ sayısı fazla olan HNO2 konjuge asittir.
lll. HF asit, H2O baz davranışı gösterir. (Doğru) (Cevap D)
(Cevap E)
Test 12 1. A 2. D 3. E 4. C 5. C 6. D 7. D 8. C 9. C 10. D 11. C 12. B
7. Aşağıda reaktifleri verilen kimyasal tepkimelerden 10. Na, C ve AI katılarının oluşturduğu,

hangisinde H2 gazı açığa çıkmaz?
Na2O, CO, CO2 ve AI2O3 oksitlerinin aşağıda verilen
A) Zn(k) + KOH(suda) → tepkimelerden hangisini gerçekleştirmesi beklenmez?
B) Na(k) + HCI(suda) → A) Na2O(k) + H2O(s) → NaOH(suda) + 1/2H2(g)
C) Ca(k) + HCI(suda) → B) CO(g) + H2O(g) → CO2(g) + H2(g)
D) Cu(k) + HNO3(suda) → C) CO2(g) + 2KOH(suda) → K2CO3(suda) + H2O(s)
E) AI(k) + H2SO4(suda) → D) AI2O3(k) + 3H2O(s) → 2AI(OH)3(k)
Zn ve Al amfoterdir, asit ya da bazla, Na ve Ca ise aktif metallerdir asitlerle H2 gazı açığa E) AI2O3(k) + 2NaOH(suda) → 2NaAIO2(suda) + H2O(s)
çıkarırlar. D) Al2O3(k) amfoter oksittir. Amfoter oksitler asit ve baz çözeltileri ile tepkime verirken,
D) Cu ise yarı soymetaldir. HNO3 ile NO2 gazı açığa çıkarır. H2O ile tepkime vermezler.
(Cevap D) (Cevap D)
8. X, Y ve Z sulu çözeltileri ile ilgili, 11. Zn(k) CaCO3(k) Cu(k)

X : Tesir değerliği bir olan kuvvetli bir elektrolit
Y : Metallerle ve Z ile tepkime vermezken, X ile nötürleşme
tepkimesi verir. X(suda) Y(suda) Z(suda)
Z : Na ile tepkime vermezken, AI ile H2 gazı açığa çıkarır.

I II III
Eşit hacim ve derişimli X, Y ve Z sulu çözeltilerine üzerlerinde
Buna göre, X, Y ve Z ile ilgili aşağıdakilerden hangisi belirtilen maddeler ilave edildiğinde her üç kaptada gaz açığa
yanlıştır? (Na : 1A) çıkmaktadır.
A) X, HCI (suda) olabilir. Buna göre, X, Y ve Z aşağıdakilerden hangisinde verilen
B) Y, zayıf bir bazın sulu çözeltisidir. gibi olamaz?
C) Z, NH3 çözeltisi olabilir. X Y Z

D) 1 mol X'in 1 mol Na ile tam verimli tepkimesinden 0,5 mol A) HCI HNO3 H2SO4
H2 gazı oluşur. B) KOH HCI HNO3
E) Y ve Z'nin sulu çözeltilerinde OH– sayısı ,H+ sayısından C) NH3 H2SO4 HCI
fazladır.
D) HNO3 HCI H2SO4
X: HA türü bir asit. Y: Zayıf bir baz çözeltisi. Z: Kuvvetli bir baz KOH gibi.
E) NaOH HNO3 HNO3
C) Z: NH3 zayıf bir baz çözeltisidir. Zayıf baz çözeltileri amfoter olan Al ile tepkime vermez.
Zn: amfoterdir. Asit ve kuvvetli baz ile, CaCO3: Baziktir. Asitlerle, Cu(k): Yarısoy metaldir.
(Cevap C)
Yapısında oksijen bulunan asitlerle tepkime verir.
C) X: NH3, zayıf baz ve Z: HCl, oksijensiz asit
(Cevap C)
12. I. Zn(k) + KOH(suda) →
II. Na(k) + HCI(suda) →
III. Al(k) + H2SO4(suda) →
148 Yukarıdaki tepkimelerde x M, 400 mL KOH, y M 600 mL HCI
ve z M 200 mL H2SO4 çözeltileri tamamen harcanmıştır.
9. Aşağıda denklemleri verilen reaksiyonlardan hangisinin
Tepkimelerde açığa çıkan H2 gaz miktarları birbirine eşit
olduğuna göre x, y ve z arasındaki ilişki hangi seçenekte
A) Mg(OH)2 + 2HBr → MgBr2 + 2H2O doğru verilmiştir?
B) SO3 + H2O → H2SO4 A) x = y = z B) 2x = 3y = 2z
C) CO + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2 C) x = 3y = 2z D) 2x = y = 3z
D) K2CO3 + 2HNO3 → 2KNO3 + CO2 + H2O E) 3x = y = 2z

l. Zn + 2KOH →1H2 0,2x = 0,3y = 0,2z
E) Zn + NaOH → Na2ZnO2 + 1 H2
2 0,4X 0,2X 2x = 3y = 2z
C) CO: Nötr oksittir. Nötr oksitlerin asit ve baz çözeltileri ile tepkime vermesi beklenmez. Na + HCl → 1/2H2
(Cevap C) 0,6y 0,3y
2Al + 3H2SO4 → 3H2
0,2Z 0,2Z
(Cevap B)
Suyun Oto-İyonizasyonu / pH ve pOH Kavramları
BÖLÜM 06 Test 13
+ –
1. Isı + 2H2O(s) → H3O (suda) + OH(suda) 4.
İyonlaşma denklemi yukarıda verilen saf su ile ilgili, HA(suda) XOH(suda) YOH(suda)
I. Sıcaklık arttıkça iyonlaşma yüzdesi artar. 1 M, 1L 1 M, 1L 1 M, 2L
II. İyonlaşma sabiti (Ksu) = [H3O+] . [OH–]'dir. I 25 °C II 25 °C III 25 °C

III. 25 °C'de Ksu = 10–14'tür. Şekildeki kaplarda belirtilen HA, XOH ve YOH çözeltilerinin
+ – pH değerleri arasındaki ilişki II > III > I'dir.
IV. 50 °C'de [H3O ] > [OH ]'dir.
Buna göre,
I. HA çözeltisinin pH'si 0'dır.
II. Çözünmüş maddelerin mol sayıları arasındaki ilişki
D) I, II ve III E) I, II ve IV
III > I = II'dir.
l. Sıcaklık artışı dengeyi ürünler (iyonlar) yönüne kaydırır. (Doğru)
III. XOH kuvvetli bir baz iken YOH zayıf bir bazdır.
ll. Doğru ll. 25°C de [H+] = 10–7M, [OH–] = 10–7M ise Ksu = 10–7 . 10–7 = 10–14 (Doğru)
lV. Saf su için her sıcaklıkta [H3O+] = [OH–]'dir. (Yanlış) yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
(Cevap D)
l. HA zayıf asit olabilir. (H+) = 1M olmayabilir. ll. HA'da 1 mol, XOH'da 1 mol, YOH'da
2 mol (Doğru) lll. İkisi de zayıf olabilir.
(Cevap B)
2. [H+] (mol/L) 5.
A pH = 2 pH = 2 pH = 12
10−4
10−7 B 25 °C 0,01 M HX 25 °C 0,1 M HY 25 °C 0,01 BOH

10−10 Yukarıdaki kaplarda bulunan asit ve baz çözeltileri ile ilgili,
C
I. HX kuvvetli, HY zayıf asittir.
[OH−] (mol/L)
0 10−10 10−7 10−4 II. Eşit hacimli HX ve BOH çözeltileri karıştırılırsa pH = 7
olur.
25 °C'deki A, B ve C sulu çözeltilerinin [H+
] ve [OH ] molar –
derişimleri yukarıdaki grafikte verilmiştir. III. BOH çözeltisinin hacmi su eklenerek iki katına
çıkarılırsa pH'si 6 olur.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) A çözeltisi asidik, C çözeltisi baziktir.
B) A, B ve C çözeltilerinde [H+] . [OH–] = 10–14'tür.
C) A çözeltisine yeterince saf su eklenirse C çözeltisi elde l. 10–2 M H+ ise pH = 2 % 100 iyonlaşma HX kuvvetli, HY zayıf (Doğru) ll. HX ve BOH'ın H+
edilebilir. ve OH– derişimleri eşittir. (Doğru) lll. Su eklenerek baz çözeltisi asidik yapılamaz. (Yanlış)
D) C çözeltisinin pH'si 10'dur. (Cevap C)
E) A, B ve C çözeltilerinin birer litresi karıştırılırsa pH = 7 olur. 6. 25 °C deki 0,1 M 100 mL NaOH çözeltisine sırasıyla;
A asidik, C ise bazik çözeltilerdir.
1. 25 °C'de su eklenerek hacmi 1L'ye tamamlanıyor.
C) Asidik çözeltiye su eklenerek derişimi azaltılır. Ancak hala asittir. Su eklenerek baza
dönüştürülemez. 2. 25 °C'de 3,6 g NaOH katısı eklenerek, çözülüyor.
(Cevap C) işlemleri uygulanıyor.
Bu işlemler ile ilgili çizilen,
149
pH [OH−] Ksu
3. Oda koşularında hazırlanan sulu bir çözelti ile ilgili 13 1
1. 2. 2.
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 12 0,2 1. 2.
10−14
1.
A) [H+] . [OH–] = 10–14'tür. 0,1
B) [H+] > [OH–] ise pOH > 7'dir. 0 0 0
I Zaman II Zaman III Zaman
C) pH > pOH ise çözelti asidiktir.
grafiklerinden hangileri doğrudur? (NaOH : 40)
D) [OH–] > 10–7 M ise pH > 7'dir.
pH A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) = 2,5 ise pH = 10'dur. D) I ve III E) I, II ve III
pOH
C) Asidik çözeltilerde pH < 7 ve pOH > 7'dir. Yani pOH > pH'tır. 1. 0,1 . 100 = [OH]– . 1000 ise [OH]– = 10–2, pOH = 12 ve pH = 2
3,6 0,1
(Cevap C) 2. = 0,09 mol ekleniyor. 0,01 + 0,09 = 0,1 = 10–1M OH– pOH = 1 ve pH = 13
40 1
(Cevap D)
Test 13 1. D 2. C 3. C 4. B 5. C 6. D 7. E 8. C 9. E 10. B 11. E 12. A
7. pH = 12 pH = 13 10. X : 0,1 M 20 mL H2SO4 sulu çözeltisi

Y : 0,1 M 40 mL NaOH sulu çözeltisi
0,1 M 0,1 M
XOH YOH Z : 0,2 M 20 mL HCI sulu çözeltisi
I. 1L II. 1L X, Y ve Z'nin 25 °C'deki çözeltileri ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? (log2 = 0,3, NaOH = 40)
Şekildeki kaplarda bulunan XOH ve YOH çözeltileri ile
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) pH değerleri arasında Y > X = Z ilişkisi vardır.
A) I. kaptaki iyon derişimi, II. kaptakinden azdır. B) X'e 180 mL su eklenirse pH'si 2 olur.
B) Çözünen XOH ve YOH bazlarının mol sayıları eşittir.
C) Y ve Z'de çözünmüş maddelerin mol sayıları eşittir.
C) XOH zayıf bir baz, YOH kuvvetli bir bazdır.
D) XOH çözeltisindeki H+ derişimi YOH çözeltisindekinden D) Z'nin pH'si 0,7'dir.
fazladır. E) Y'de 0,16 gram çözünmüş NaOH vardır.
E) YOH çözeltisine 1 litre su eklenirse pH'si 12 olur. B) 0,1 M H2SO4'te 0,2M H+
XOH zayıf baz ve YOH kuvvetli bazdır. M1V1 = M2V2 ise 0,2 . 20 = [H+] . 200'den
E) pH = 12 ise pOH = 2 ve [OH–] = 10–2M olmalıdır. [H+] = 2 . 10–2M pH = –log [H+]
M1V1 = M2V2'den 0,1 . 1 = M2 . 2 ise [OH–] = 0,05 M olur ve pH = 12 olamaz. pH = –log2 . 10–2 ve pH = 2 – log2 = 2 – 0,3
(Cevap E) 1,7'dir.
(Cevap B)
8.
X(suda) Y(suda)

Şekildeki kaplarda bulunan X ve Y sulu çözeltilerine 11. 25 °C'de x gram Ca metali ile 0,2 M'lık HNO3 çözeltisinin 2
uygulanan işlemler ve sonuçları aşağıda verilmiştir. litresi,
Sonuçlar Ca(k) + 2HNO3(suda) → Ca(NO3)2(suda) + H2(g)

X Y denklemine göre tam verimle tepkimeye giriyor.
Uygulanan İşlemler
çözeltisinde çözeltisinde
Tepkimede oluşan H2 gazının 273 °C'de 5,6 L'lik kaptaki
pOH'ı basıncı 0,8 atm olduğuna göre,
I. Saf su eklemek pH artıyor.
artıyor.
I. x = 4'tür.
[H+] [H+]
II. Zn katısı eklemek derişimi derişimi II. Son durumda çözeltinin pH'si 1'dir.
azalıyor. değişmiyor.
III. 0,2 mol H+ iyonu H2 gazına dönüşmüştür.

Buna göre, X ve Y aşağıdakilerden hangisi olamaz? yargılarından hangileri doğrudur? (Ca = 40)
X Y A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) HCI NH3 D) I ve III E) I, II ve III

22,4
B) HF AgOH P . V = nRT 0,8 . 5,6 = n . . 546 nH2 = 0,1 mol
273
Ca + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + H2
C) CH3COOH KOH
0,1mol 0,2mol 0,1mol
D) HNO3 CH3NH2 0,1mol Ca = 0,1 . 40 = 4 g = x (l. doğru)
E) H2SO4 NH3 0,2 mol H+ → H2'ye dönüştü. (lll. doğru)

X: Su eklendiğinde pH'ı arttığı için asittir. 0,2 . 2 = 0,4 mol HNO3'ten 0,2 molü harcandı. 0,2 mol HNO3 kaldı.
Y: Su eklendiğinde pH'ı azaldığı için bazdır ve amfoter olan Zn ile tepkimeye girmediği için 0,2 mol –1 +
= 10 M H ise pH = 1 (ll. doğru)
150 zayıf bazdır. 2L
(Cevap E)
C) KOH kuvvetli bir bazdır.
(Cevap C)
9. 25 °C'de 4,44 gram Ca(OH)2 katısının suda çözünmesiyle
hazırlanan 400 mL'lik sulu çözeltiye aynı sıcaklıkta su
eklenerek hacmi 600 mL'ye tamamlanıyor.
Buna göre, oluşan yeni çözeltinin pH'si kaçtır? 12. Kütlece % 5,04'lük HNO3 çözeltisinin yoğunluğu 1,25 g/cm3'tür.
(Ca(OH)2 = 74, log2 = 0,3) Buna göre, bu sıcaklıkta çözeltinin pH'si kaçtır?
A) 0,7 B) 1 C) 1,3 D) 12,7 E) 13,3 (HNO3 = 63)
4,44 –
= 0,06 mol Ca(OH)2 de 0,12 mol OH A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
77 % . d . 10 5,04 . 1,25 . 10
M= ise M = =1M
0,12 MA 63
= [OH–] = 2 . 10–1M ise pOH = –log 2 . 10–1 den
0,6
pOH = 1 –0,3 = 0,7 1 M H+ = 100M H+ ise pH = O'dır.
pH = 14 – 0,7 = 13,3 (Cevap A)
(Cevap E)
Nötrleşme ve Titrasyon - 1
BÖLÜM 06 Test 14
1. Eşit hacim ve eşit derişimli H2SO4 ve NaOH çözeltileri 4. Molar derişimleri ve hacimleri eşit olan HNO3, Ba(OH)2 ve
karıştırıldığında, KNO3 çözeltileri sabit sıcaklıkta karıştırılıyor.
I. H2SO4(suda) + 2NaOH(suda) → Na2SO4(suda) + 2H2O(s) Oluşan bu karışım ile ilgili,
tepkimesi gerçekleşir. I. Baziktir.
– –
II. Tam nötrleşme gerçekleşir. II. [OH ] = [NO3] > [K+]'dır.
–
III. Oluşan karışımda pH > pOH'tır. III. [OH ] > [H+] = [Ba2+]'dir.
yargılarından hangileri doğru olur? yargılarından hangileri doğrudur?
l. Nötrleşme tepkimesi gerçekleşir (Doğru) l. M.V = n ise mol sayıları eşittir. 2HNO3 + Ba(OH)2 → tepkimesine göre Ba(OH)2
ll. Eşit hacim ve eşit derişimli çözeltilerin mol sayıları eşittir. 2 mol NaOH'a karşılık 1 mol bazından artar. Ortam baziktir. (Doğru)
H2SO4 harcanır ve 1 mol H2SO4 artar. Tam nötrleşme değildir. (Yanlış) ll. Derişimi en fazla alanı NO3– dir. (Yanlış)
lll. H2SO4 arttığı için asidiktir. pH < pOH (Yanlış) lll. [Ba2+] > [H+]'dır. (Yanlış)
(Cevap A) (Cevap A)
5. pOH'sı 1 olan 2 litrelik NaOH çözeltisi ile ilgili,

2. 0,4 M 500 mL H2S sulu çözeltisi ile 22,4 gram XOH katısı
I. 8 gram NaOH çözülerek hazırlanmıştır.
tamamen nötrleştiğine göre, X'in atom kütlesi kaçtır?
II. 0,1 M, 2 L H2SO4 çözeltisi ile tam nötrleşir.
(H = 1, O = 16)
III. Su eklenerek hacmi 4 litre yapılırsa pH'si 12 olur.
A) 19 B) 23 C) 39 D) 40 E) 64
nH+ = nOH– olmalıdır. yargılarından hangileri doğrudur? (NaOH = 40)

nH + = 0,4 . 0,5 . 2 = 0,4 mol H+
m 22,4
nOH– = 0,4 mol OH– n = ise 0,4 =
MA MA D) I ve III E) I, II ve III
MA = 56 ve X + 16 + 1 = 56 ise X = 39 l. pOH = 1 ise [OH–] = 10–1M'dır. n = M . V ise n = 0,1 . 2 = 0,2 mol NaOH = 0,2 . 40 = 8 g
(Cevap C) (Doğru)
ll. 2NaOH + H2SO4 tepkimesinde 0,2 mol NaOH ile 0,1 mol H2SO4 tam nötrleşir. 0,1 mol
H2SO4 artar. (Yanlış)
lll. Su eklenerek hacmi 20 litre yapılırsa pH = 12 olur. (Yanlış)
(Cevap A)
6.
3. 3L, 2M 4L, 3M
Ca(OH)2(suda) HnA(suda)
0,1 M 0,2 M
100 mL 200 mL
25 C° 25 C°
H2SO4(suda) KOH(suda) 151
25 ºC A çözeltisi 25 ºC B çözeltisi Şekildeki kaplarda belirtilen çözeltiler 25 °C'de
karıştırıldığında, karışımın pH'si 7 oluyor.
Şekildeki A ve B çözeltileri ile ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? (NaOH = 40) Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) A çözeltisinin pH'si B çözeltisinin pOH'sine eşittir. A) Tam nötrleşme gerçekleşmiştir.
B) A ve B çözeltilerinin 100'er mL'si karıştırılırsa pH = 7 olur. B) Asidin tesir değerliği 1'dir.
C) A çözeltisine 0,8 gram NaOH katısı eklenirse pH = 7 olur. C) n = 2'dir.
D) A çözeltisine saf su eklenirse pH'si artar. D) A'nın yükseltgenme basamağı –1'dir.
E) A ve B çözeltileri karıştırılırsa tam nötrleşme gerçekleşir. E) Karışımda [A–] > [Ca2+]'dir.
E) H2SO4 + 2KOH → tepkimesine göre nKOH = 2 . nH2SO4 olmalıdır. nKOH = 0,2 . 0,2 = 0,04 nH+ = nOH– ise pH = 7'dir.
nH2SO4 = 0,1 . 0,1 = 0,01 3 . 4 . n = 2 . 3 . 2 ise n = 1'dir.
(Cevap E) (Cevap C)
Test 14
1. A 2. C 3. E 4. A 5. A 6. C 7. C 8. B 9. A 10. B 11. D 12. D
7. H2S : Zayıf asit 10. pH

HCIO4 : Kuvvetli asit y
NH3 : Zayıf baz

7
KOH : Kuvvetli baz
Yukarıda bazı asit ve bazların kuvvetli ya da zayıf olma x

özellikleri belirtilmiştir. Eklenen
0 V 1000 KOH(suda) hacmi(mL)
Buna göre hangi seçenekte belirtilen asit ve baz arasında
tam nötrleşme gerçekleşmez?
0,1 M 100 mL H2SO4 çözeltisinin 1 M'lık NaOH çözeltisi ile
titrasyon eğrisi yukarıda verilmiştir.
Asit Baz
Buna göre,
A) 0,2 M 100 mL H2S 0,2 M 200 mL KOH
B) 0,5 M 200 mL HCIO4 0,1 M 1000 mL NH3 I. x = 1'dir.
C) 2 M 300 mL H2S 0,3 M 200 mL KOH II. V = 20'dir.
D) 0,4 M 250 mL HCIO4 0,5 M 200 mL KOH III. y değeri 14 olabilir.
E) 1,25 M 400 mL H2S 2 M 500 mL NH3 yargılarından hangileri doğrudur?

Tam nötrleşmede asit yada baz çözeltisinden artma olmamalıdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) H2S + 2KOH → ise nKOH = 2H2S olmalıdır.
2 . 0,3 0,3 . 0,2
l. 0,1 M H2SO4 = 2 . 10–1MH+ pH = –log2 . 10–1 ise pH = 1 – log2 (Yanlış)
0,6 mol 0,06 mol
ll. nH+ = nOH– ise 0,1 . 2 . 0,1 = 1 . V ise V = 0,02 L
(Cevap C)
V = 20 mL (Doğru)
lll. 1M OH– için pH = 14'tür. Ancak 0,1 M H2SO4 ile nötrleştiği için pH = 14 olamaz. (Yanlış)
(Cevap B)
8.
0,2 M 300 mL 0,2 M 100 mL 2,24 g KOH(k)

HCI(suda) NaOH(suda) 11. Oda koşullarındaki 4.10–3 M 2,5 L H2SO4 çözeltisi ile ilgili
I II III
(H2SO4 = 98, NaOH = 40)
Şekilde belirtilen kaplardaki maddelerden I. ve II. sinin
karıştırılması ile oluşan çözeltinin pH'si pH1 ve I., II. ve III.'nün A) Tesir değerliği 2'dir.
karıştırılması ile oluşan çözeltinin pH'si pH2'dir. B) Eşdeğer sayısı 2.10–2 olan KOH çözeltisi ile tam nötrleşir.
Buna göre, pH1 ve pH2 hangi seçenekte doğru verilmiştir? C) Eşdeğer kütlesi 49'dur.
(KOH = 56)
D) Eşdeğer kütlesi 20 olan NaOH katısının 0,4 gramı ile
pH1 pH2 karıştırılırsa pH'si 7 olur.
A) 7 10 E) pH değeri 3–log8'tür.
B) 1 7 D) NaOH'ın eşdeğer kütlesi 40'dır.
C) 0 12 (Cevap D)
D) 10 4
E) 1 10
pH1 için nH+ = 0,2 . 0,3 = 0,06 mol nOH– = 0,2 . 0,1 = 0,02 mol
0,04
152 0,06 – 0,02 = 0,04 mol H+ [H+] =
= 10–1MH+ ve pH1 = 1
0,4L
2,24
pH2 için nH+ = 0,06 mol = 0,04 mol nOH– = 0,02 + 0,04 = 0,06 mol
56
nH+ = nOH– olduğu için pH2 = 7
(Cevap B)
9. 0,1 M 300 mL H2SO4 çözeltisine hacim değişmeksizin

kaç gram NaOH katısı eklenirse oluşan çözeltinin pH'si 1 12. 3M 200 mL H2SO4 çözeltisini nötrleştirmek için özkütlesi
olur? (NaOH = 40) 1,2 g/mL olan kütlece % 28'lik KOH çözeltisinden kaç mL
A) 1,2 B) 1,6 C) 2 D) 4 E) 8 gereklidir? (KOH = 56)
nH+ = 0,1 . 0,3 . 2 = 0,06 mol A) 600 B) 400 C) 300 D) 200 E) 100
nOH– = X mol son durumda H+ mol sayısı = 10–1 . 0,3 = 3 . 10–2 mol
% . d . 10 28 . 1,2 . 10
0,06 – X = 0,03 ise X = 0,03 mol M= ise M = =6M
MA MA
0,03 . 40 = 1,2 g nKOH = 2nH2SO4 olmalıdır. 6 . V = 2 . 3 . 200 ise
(Cevap A) V = 200 mL (Cevap D)
Nötrleşme ve Titrasyon - 2
BÖLÜM 06 Test 15
1. 0,1 molarlık 100 mL HNO3 çözeltisi üzerine, 4. 0,06 M 100 mL KOH çözeltisi ile x M 100 mL HNO3 çözeltisi
karıştırıldığında karışımın pH'si 12 oluyor.
I. 0,2 molar 100 mL HCI çözeltisi
Buna göre HNO3 çözeltisinin başlangıç derişimi (x) kaç
II. Saf su
mol/L'dir?
III. 0,1 molar 100 mL NaOH çözeltisi
A) 0,2 B) 0,1 C) 0,06 D) 0,04 E) 0,02
hangileri ilave edilirse pH değeri artar? pH = 12 ise pOH = 2 ve [OH–] = 10–2M'dır.
nOH– = 10–2 . 0,2 = 2 . 10–3 mol
nOH – nH+ = 2 . 10–3 ise 0,06 . 0,1 – x . 0,1 = 2 . 10–3
D) II ve III E) I, II ve III x = 0,04
pH değerinin artması için H+ derişiminin azalması gereklidir. (Cevap D)
l. de H+ derişimi artar.
ll. Hacim artar. H+ derişimi azalır.
5. Bir indikatör asidik ortamda sarı, bazik ortamda mavi ve nötr
lll. Eklenen baz ile nötrleşme gerçekleşir. H+ derişimi azalır. ortamda yeşil renk veriyor. İçine bu indikatörden damlatılmış
(Cevap D) olan 20 mL 0,1 M HNO3 çözeltisine azar azar 0,2 M KOH
çözeltisinden ekleniyor.
Buna göre, eklenen baz çözeltisinin hacmi,
I. 10 mL
II. 8 mL
III. 20 mL
olduğu I., II. ve III. durumlarında kaptaki çözeltinin rengi
2. pOH'ı 2 olan 1 litre KOH çözeltisine, I II III
I. 0,2 M, 1 L HCI çözeltisi A) Sarı Mavi Yeşil
II. 5.10–3 M 2L HNO3 çözeltisi B) Yeşil Mavi Sarı

C) Mavi Sarı Yeşil

III. pOH'ı 12 olan 500 mL H2SO4 çözeltisi
D) Sarı Sarı Yeşil
hangileri ayrı ayrı ilave edilirse pH'si 7 olur?
E) Yeşil Sarı Mavi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II n H+ = 0,1 . 20 = 2 mmol
D) I ve III E) I, II ve III l. nOH– = 0,2 . 10 = 2mmol = nH+ (Yeşil)
pH = 7 için nH+ = nOH– olmalıdır. ll. nOH– = 0,2 . 8 = 1,6 mmol nH+ > nOH– (Sarı)
pOH = 2 ise [OH–] = 10–2M nOH– = 10–2 . 1 = 10–2 mol lll. nOH– = 0,2 . 20 = 4 mmol nOH– > nH+ (Mavi)
l. nH+ = 0,2 . 1 = 0,2 mol nH+ > nOH– pH < 7 (Cevap E)

+
ll. nH = 5 . 10 –3 –2 + –
. 2 = 10 mol nH = nOH pH = 7
lll. pOH = 12 ise pH = 2 ve [H+] = 10–2M 6. pH
nH+ = 10–2 . 0,5 = 5 . 10–3 mol nOH– > nH+ pH > 7
(Cevap B)
7
1
Eklenen Ba(OH)2(suda)
0 V
hacmi(mL)
Şekildeki grafik 200 mL HCI çözeltisinin 0,2 M Ba(OH)2

3. Oda koşullarında 0,2 M 300 mL H2CO3 zayıf asit çözeltisi ile çözeltisi ile titrasyonuna aittir. 153
300 mL KOH kuvvetli baz çözeltisi tamamen nötrleşmektedir.
Buna göre,
Buna göre,
I. HCI çözeltisinin derişimi 0,1 M'dir.
I. Oluşan çözeltinin pH'si 7'dir.
II. Grafikteki V değeri 100'dür.
II. KOH çözeltisinin derişimi 0,4 molardır.
III. Ba(OH)2 çözeltisinden 200 mL eklendiğinde OH– iyonu
III. KOH çözeltisinin eş değer sayısı 0,12'dir. derişimi H+ iyonu derişimine eşit olur.

l. Kuvvetli baz + zayıf asit → Bazik çözelti (Yanlış) l. pH = 1 is e[H+] = 0,1 M (Doğru)
ll. nKOH = 2nH2CO3 olmalı. M . 300 = 2 . 0,2 . 300 ve M = 0,4 (Doğru) ll. nH+ = nOH– ise pH = 7'dir. 0,1 . 200 = 0,4 . V
lll. 0,4 . 0,3 = 0,12 (Doğru) V = 50 (Yanlış)
(Cevap D) lll. nOH– > nH+ olur. (Yanlış)
(Cevap A)
Test 15 1. D 2. B 3. D 4. D 5. E 6. A 7. C 8. D 9. E 10. C 11. B 12. E
7. pH 10. 3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

Büret
x
H2SO4(suda) denklemine göre HNO3'ün tesir değerliği ve eşdeğer
kütlesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
7 (H = 1, N = 14, O = 16)
Erlen
Tesir değerliği Eşdeğer kütle
KOH(suda) Eklenen A) 1 63
0 y
H2SO4(suda)
B) 2 63
Şekil -1 Şekil -2 hacmi(mL)
C) 3 21
Şekil-1'deki titrasyon düzeneğinde erlende bulunan 200 mL
D) 2 31,5
KOH çözeltisine büretten damla damla 0,01 M lık H2SO4
çözeltisi ekleniyor. Şekil-2'de bu olaya ait titrasyon grafiği E) 3 63
verilmiştir. 3 te N +5 ve NO da N +2 3e– indirgenmiş tesir değerliği 3'tür.
HNO
63
HNO3 = 63 = 21 = eşdeğer kütle
Buna göre, grafikteki x ve y, 3
(Cevap C)
x y pH
11.
I. 13 1000 13
II. 12 100
III. 14 10 7

1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Eklenen HCI(suda)
0 200 V
hacmi(mL)
pH = 7 ise nH+ = nOH– dir. x M 400 mL KOH çözeltisinin y M HCI çözeltisi ile titrasyon
l. pH = 13 ise pOH = 1 ve [OH–] = 0,1 M'dir. grafiği yukarıda verilmiştir.
0,01 . 2 . 1000 = 0,1 . 200'dür. (olabilir) Bu grafiğe göre, x, y ve V değerleri hangi seçenekte
ll. pH = 12 ise pOH = 2 ve [OH–] = 0,01 M'dır.

x(mol/L) y(mol/L) V(mL)
0,01 . 2 . 100 = 0,01 . 200'dür. (olabilir.)
lll. pH = 14 ise pOH = 0 ve [OH–] = 1M'dir. A) 10-13 10-1 400
0,01 . 2 . 10 ≠ 1 . 200 (olamaz.) B) 10-1 2.10-1 800
(Cevap C)
C) 2.10-1 2.10-1 400
D) 10-1 10-1 800
E) 10-1 1 600
8. Oda koşullarında 500 mL 0,14 M KOH çözeltisi ile 500 mL
0,12 M HCI çözeltisi karıştırılıyor. pH = 13 ve pOH = 1 ise [OH–] = 0,1M = X, pH = 7 için nH+ = nOH– ise 0,1 . 400 = y . 200 ve
y = 0,2 = 2 . 10–1 V = 0,8 L = 800 mL
Buna göre, oluşan karışım ile ilgili,
(Cevap B)
I. pH'si 12'dir.
12.
II. Karışımdaki H+ derişimi 0'dır.
0,2 M HXA(suda) 0,2 M B(OH)y(suda)
III. Karışımdaki K+ derişimi CI– derişiminden fazladır.
100 mL 100 mL
25 C° 25 C°
I. II.
Şekildeki kaplardaki asit ve baz çözeltileri 25°C'de karıştırılıyor.
l. nH+ = 0,12 . 0,5 = 0,06 mol nOH– = 0,14 . 0,5 = 0,07 mol
154 nOH– – nH+ = 0,7 – 0,06 = 0,01 mol OH– Buna göre, oluşan karışım ile ilgili,
0,01 mol
[OH–] = = 10–2M pOH = 2 ve pH = 12 dir.
1L I. x > y ve pH > 7 ise I. nin iyonlaşma yüzdesi II.
ll. Sulu çözeltilerin tamamında H+ ve OH– vardır. (Yanlış) ninkinden azdır.
lll. nK+ = 0,14 . 0,5 = 0,07 mol nCl– = 0,12 . 0,5 = 0,06 mol
II. x = y ve pH = 7 ise iyonlaşma yüzdeleri eşittir.
nK+ > nCl–'dir. (Doğru) (Cevap D)
III. x = y ve pH > 7 ise II. kaptaki çözeltinin elektrik
iletkenliği I.'ninkinden fazladır.
9. 0,015 M 500 mL Ba(OH)2 sulu çözeltisi ile 0,01 M 500 mL
HNO3 sulu çözeltisinin karıştırılmasıyla 25 °C'de elde
edilen çözeltinin pH'si kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
nOH– – nH+ = 0,015 . 2 . 0,5 – 0,01 . 0,5 = 0,01 mol OH– ll. x = y ve pH = 7 ise iyonlaşma %'leri eşit (Doğru)
10–2 l. x > y ve pH > 7 ise baz olan ll. nin iyonlaşma yüzdesi fazladır. (Doğru)
[OH–] = mol = 10–2 M OH– ve pOH = 2, pH = 12
1L lll. Doğru
(Cevap E)
(Cevap E)
Zayıf Asit ve Bazlar - 1
BÖLÜM 06 Test 16
1. 4. Yapısında - COOH (karboksil) grubu taşıyan organik
H+ CI− H+ CI− HF HF HF asitlerin asitlik kuvvetlerinin karşılaştırılması ile ilgili,
H+ CI− H+ CI− HF HF HF I. C2H5COOH > CH3COOH > HCOOH
H+ CI− H+ CI− HF HF HF
II. CHCI2COOH > CH2CICOOH > CH3COOH
H+ F−
25 C° , 1L 25 C° , 1L III. CH2 (COOH)2 > C2H5COOH
Şekil - 1 Şekil - 2 yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
25 C°'de birer mol HCI ve HF asitlerinin suda çözünmeleri
yukarıdaki şekillerde şematize edilmiştir.
Buna göre, D) II ve III E) I, II ve III
I. HCI kuvvetli, HF zayıf asittir. l. COOH grubu taşıyan asitlerde C sayısı azaldıkça asitlik artar. (Yanlış)
ll. Elektronegatif halojen (Cl) sayısı arttıkça asitlik artar. (Doğru)
II. HF çözeltisini tamamen nötrleştirmek için 1 mol NaOH
lll. Aynı C sayısılı asitlerde COOH grubu sayısı arttıkça asitlik artar. (Doğru)
katısı yeterlidir.
(Cevap D)
III. HCI çözeltisinin pH'si HF çözeltisininkinden büyüktür.
l. % 100'e yakın iyanlaşan HCl kuvvetli, az iyonlaşan HF zayıftır. (Doğru) ll. 1 mol HF ile 1
mol NaOH nötrleşir. (Doğru) lll. Zayıf olan HF'nin pH'si büyüktür. (Yanlış)
(Cevap C) 5. 0,1 M HA zayıf asit çözeltisinin 25 °C'de pH'si 3'tür.
Buna göre, HA asiti ile ilgili,
2. Periyodik cetvelin 7A grubu elementleri olan X, Y ve Z'nin
atom çapları arasındaki ilişki; + –
I. Suda, HA(suda) + H2O(s) H3O (suda) + A
(suda)
X > Z > Y şeklindedir.
iyonlaşma dengesini kurar.
Buna göre X, Y ve Z ile ilgili,
II. Suda yüzde 1'i iyonlaşır.
I. Hidrojenli bileşiklerinin asitlik kuvvetleri arasındaki ilişki

HX > HZ > HY şeklindedir. III. İyonlaşma sabiti (Ka) 10–5'tir.
II. Oksitlerinin sudaki asitlikleri arasındaki ilişki yargılarından hangileri doğrudur?
Y2O > Z2O > X2O şeklindedir.
III. Oksi asitlerinin asitlikleri arasındaki ilişki
HYO > HZO > HXO şeklindedir. l. İyonlaşma denklemi doğrudur. (Doğru)
yargılarından hangileri doğrudur? ll. pH = 3 ise [H+] = 10–3 M
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 10–3
. 100 = 1 (Doğru)
0,1 [H3O+] . (A–) 10–3 . 10–3
D) I ve III E) I, II ve III lll. Ka = = = 10–5 (Doğru)
l. Halojenlerde atom çapının arttığı yönde asitlik artar. (Doğru) [HA] 10–1
ll. Halojenlerin oksitlerinin asitliği atom çapı ile ters yönde artar. (Doğru)
(Cevap E)
lll. Elektro negatifliği fazla olan Y'nin oksi asit kuvveti fazladır. (Doğru)
(Cevap E)
3. 1H
N O F 6. HX için Ka = 2.10–9
Mg CI HY için Ka = 10–5
K Ca
BOH için Kb = 10–5
Eşit hacim ve eşit derişimli HX, HY ve BOH sulu çözeltilerinin

iyonlaşma sabitleri yukarıda verilmiştir. 155
Şekildeki periyodik sistemde yerleri belirtilen elementlerin Bu çözeltiler ile ilgili,

oluşturduğu bileşiklerin asitlik ve bazlık kuvvetliliği ile ilgili,
I. pH'leri arasındaki ilişki BOH > HY > HX şeklindedir.
I. Bazlık kuvveti : KOH > Ca(OH)2 > Mg(OH)2
II. HY çözeltisinin pH'si, BOH çözeltisinin pOH'sine eşittir.
II. Asitlik kuvveti : HCI > HF > H2O > NH3
III. HX'in iyonlaşma yüzdesi HY'ninkinden fazladır.
III. Asitlik kuvveti : HCIO2 > HCIO > HCI
yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri doğrudur?
l. Baz olan BOH'ın pH'si en büyük ve iyonlaşma sabiti büyük olan HY asitinin pH'si en
l. oklar yönünde bazlık artar. (Doğru)
küçüktür. BOH > HX > HY (Yanlış)
ll. oklar yönünde asitlik artar. (Doğru)
ll. HY ve BOH'ın iyonlaşma yüzdeleri ve H+ ile OH– derişimleri eşittir. (Doğru)
lll. Oksiasitlerde O sayısı arttıkça asitlik artar. (Doğru)
(Cevap B)
(Cevap E)
Test 16 1. C 2. E 3. E 4. D 5. E 6. B 7. B 8. C 9. D 10. D 11. A 12. B
+ 2–
7. H2S(suda) + 2H2O(s) 2H3O (suda) + S (suda) 10. 25 °C'de 0,1 M 100 mL NH3 çözeltisine aynı sıcaklıkta su
–13 eklenerek hacmi iki katına çıkarılıyor.
İyonlaşma sabiti 2.10 olan H2S asidinin suda çözünme
tepkimesi yukarıdaki gibidir. Bu işlem sonucu çözelti ile ilgili,
Buna göre, pH'si 4 olan 400 mL çözelti hazırlamak için I. OH– derişimi 5.10–4 M'dır.
kaç gram H2S kullanılmalıdır? (H = 1, S = 32)
II. İyonlaşma yüzdesi > 1'dir.
A) 68 B) 34 C) 6,8 D) 3,4 E) 1,7
III. pH'si 10,3 ile 11 arasında bir değerdir.
pH = 4 ise [H+] = 10–4M
H2S + 2H2O(s) 2H3O+ + S2– yargılarından hangileri doğrudur?
X M 0 0
(KbNH3 = 10–5, log5 = 0,3)
10–4 10–4
– +10–4 +
2 2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
10–4
[H3O+]2(S2–) (10–4)2 .
Ka = = 2 . 10–3 = 2 ise D) II ve III E) I, II ve III
[H2S] X
x2
NH3 + H2O(s) → NH4+ + OH– Kb = = 10–5
X = 2,5 M 2,5 . 0,4 = 1 mol H2S = 3 4 gram 10–1
(Cevap B) 0,1
–x +x +x
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
10–3
8. ise x = 10–3M OH– iyonlaşma % si = . 100 = 1
10 –3 0,1
l. OH– derişimi 'den fazla olur çünkü su eklenince denge ürünler lehine kayar. (Yanlış)
0,1 M, 100 mL 0,1 M, 200 mL 0,2 M, 100 mL 2
HY(suda) HX(suda) ll. Zayıf bazdır. Su eklenince iyonlaşma % si artar ve % 1'den büyük olar. (Doğru)
HX(suda)
10–3
lll. OH– derişimi: < OH– < 10–3 dir. (Doğru)
I. II. III. 2
25 °C 25 °C 25 °C (Cevap D)
Şekillerde belirtilen çözeltilerden HX zayıf bir asit, HY ise

11. pH'si 3 olan sirke çözeltisinin (asetik asit çözeltisi)
kuvvetli bir asittir.
özkütlesi 1,2 g/cm3 olduğuna göre, sirke içerisinde
Buna göre, kütlece yüzde kaç asetik asit bulunur?
I. pH : II > III > I (H = 1, C = 12, O = 16, CH3COOH için Ka = 2,5.10–6)

II. İyonlaşma yüzdeleri : II > I = III A) 2 B) 4 C) 5 D) 10 E) 12
pH = 3 ise [H+] = 10–3M'dır.
III. Tamamen nötrleştirmek için gereken
CH3COOH CH3COO– + H+
NaOH mol sayıları : II = III > I XM O O
yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri yanlıştır? –10–3 +10+3 +10+3
10–3. 10–3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Ka = 2,5 . 10–6 = ise X = 0,4 M
x
% . d . 10–3 % . 1,2 . 10
D) I ve III E) I, II ve III M= ise 0,4 = ve % = 2'liktir.
MA 60
l. HX zayıf HY kuvvetli ise pH'ı küçük olan HY'dir. l > lll > ll olmalıydı (Yanlış)
(Cevap A)
ll. Kuvvetli olan HY nin iyonlaşma yüzdesi en fazladır. Derişim azaldıkça zayıf asitlerin
iyonlaşma %'si artar. ll > l > lll olmalıydı. (Yanlış)
lll. nl = 0,1 . 0,1 = 0,01 mol nll = 0,1 . 0,2 = 0,02 mol
nlll = 0,2 . 0,1 = 0,02 mol + –
12. HCN(suda) + H2O(s) H3O (suda) + CN(suda)
ll = lll > l (Doğru)
(Cevap C) HCN sulu çözeltisi yukarıdaki denkleme göre dengededir.
Dengedeki HCN sulu çözeltisine,

İyonlaşma
156 İşlem pH
yüzdesi
I. NaOH(k) ekleme : Artar Artar
II. NaCN(k) ekleme : Azalır Azalır
9. Oda koşullarındaki BOH zayıf baz çözeltisinin pH'si 11'dir.
III. H2O(s) ekleme : Artar Artar
BOH çözeltisinin 100 mililitresi ile 0,1 molar 200 mililitre HCI
çözeltisi tam nötrleşmektedir.
uygulanan yukarıdaki işlemlerden hangilerinde
Buna göre, BOH bazının iyonlaşma sabiti (Kb) kaçtır? gerçekleşen değişimler yanlış verilmiştir?
A) 5.10–5 B) 2.10–5 C) 10–5 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) 5.10–6 E) 2.10–6 D) I ve III E) I, II ve III
0,1 . 200 = MBOH . 100 ise MBOH = 0,2 M pH = 11 ise pOH = 3 ve [OH]– = 10–3 M l. H+ azalır. pH artar ve denge ürünlere kayarak iyonlaşma %'si artar. ll. CN– artar. Denge
[B+] . [OH–] 10–3 . 10–3 girenlere kayar. İyonlaşma azalır. H+ azalır. pH artar. (Yanlış). lll. Su eklemek iyonlaşması
Kb = = = 5 . 10–6
[BOH] 0,2 artırır. Hacim arttığı için (H+) azalır. pH artar.
(Cevap D)
(Cevap B)
Zayıf Asit ve Bazlar - 2
BÖLÜM 06 Test 17
+ –
+ 2 4. HF(suda) H (suda) + F(suda) + ısı
1. I. H2SO4(suda) → 2H (suda) + SO 4-(suda)
Suda iyonlaşma denklemi verilen 25 °C'deki HF sulu
+ –
II. NH3(g) + H2O(s) NH 4 (suda) + OH çözeltisine,
(suda)
– + I. Sıcaklığı artırmak
III. CH3COOH(suda) CH3COO + H (suda)
(suda)
II. NaOH katısı eklemek
+ -
IV. HNO3(suda) → H (suda)+ NO 3 (suda)
III. Saf su eklemek
İyonlaşma denklemleri yukarıda verilen maddelerin eşit mol
işlemleri ayrı ayrı uygulanıyor.
sayılı örnekleri ile eşit hacimli sulu çözeltileri aynı sıcaklıkta
hazırlanıyor. Bu işlemler sonucu gerçekleşen değişimler ile ilgili
Bu çözeltilerin pH değerlerinin karşılaştırılması
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I. işlem, asitlik sabitinin değerini (Ka) düşürür.
B) II. işlem, iyonlaşma yüzdesini artırır.
A) I > II > III > IV B) II > III > IV > I
C) III. işlem, çözeltide H+ mol sayısını azaltır.
C) III > II > I > IV D) IV > III > I > II
D) I. işlem sonucu Ksu > 10–14 olur.
E) I > IV > III > II
l. ve lV. kuvvetli asittir. l. de H+ derişimi en fazladır. pH'si en küçük olanı l. dir. ll. Zayıf bir E) II. ve III. işlemler pOH'ı azaltır.
bazdır. pH'si > 7'dir. En fazla olanı ll. dir. lll. işlemle hacim artar. İyonlaşma % si artar ve oluşan H+ mol sayısı artar.
lll. sü zayıf asittir. Asitlerin arasında pH'si en yüksek olandır. (Cevap C)
ll > lll > lV > l'dir.

5. t °C'de dengede bulunan 0,1 M'lık 50 mL HF sulu çözeltisine,
(Cevap B)
hacmi iki katına çıkaracak kadar saf su ekleniyor.
Bu işlem sırasında çözeltideki değişimler ile ilgili çizilen,
[H+] Ka
2. 10−3
Sulu çözelti Çözeltinin pH'si

I. 0,1 M HX : 2 10−5
II. 0,1 M BOH : 12 5.10−4

III. 0,01 M HY : 2 Hacim Hacim
0 50 100 0 50 100
(mL) (mL)
I II
Yukarıda molar derişimleri ve pH değerleri verilen asit nH+(mol)
ve bazların iyonlaşma yüzdeleri arasındaki ilişki hangi
10−4
A) I = II > III B) II > I = III C) III > I > II 5.10−5

D) I > II > III E) III > I = II Hacim
10–2 0 50 100
l. de [H+] = 10–2M . 100 = 10 % (mL)
0,1 III
10–2
ll. de [OH +] = 10–2M
. 100 = 10 % yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur?
0,1
(HF için Ka = 10–5)
+] = 10–2M 10–2
l. de [H . 100 = 100 %
10–2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(Cevap E)
l. H+ derişimi yarı değerinden biraz fazla olur. Çünkü iyonlaşma arttı. (Doğru). ll. Yalnızca
sıcaklık Ka'yı değiştirir. (Doğru) lll. nH+ artar ancak iki katına çıkmaz. (Yanlış)
3. Oda koşullarındaki 0,1 M'lık HA zayıf asit sulu çözeltisinin
pH'si 5'tir.
(Cevap C) 157
6. 25 °C'de 0,4 mol CH3COOH ile 2 litre sulu çözelti hazırlanıyor.
Bu bilgiler kullanılarak HA'nın, Bu çözelti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
I. Asitlik sabiti (Ka) (CH3COOH için Ka = 5.10–6, CH3COOH = 60)
II. İyonlaşma yüzdesi A) Çözünen CH3COOH 24 gramdır.

B) 10–3 M H+ iyonu içerir.
III. Kaç mol NaOH ile tamamen nötrleşeceği
C) pOH'ı 11'dir.
niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?
D) İyonlaşma yüzdesi 0,5'tir.
E) Su eklenerek hacmi 4 litre yapılırsa H+ derişimi 5.10–4 M
D) II ve III E) I, II ve III olur.
pH = 5 ise [H+] = 10–5 ve[A–] = 10–5'tir. X.X
E) Ka = 5 . 10–6 = ise X = [H+] = 10–3M'dir.
+ – –5 0,2
[H ][A ] 10 Hacim iki katına çıkınca denge iyonlaşma lehine bozulur ve nH+ artar. [H+] değeri 10–3 ile 5 .
Ka = formülünde Ka ve . 100'den iyonlaşma % si hesaplanır.
[HA] 0,1 (Cevap B) 10–4 arasındadır. (Yanlış)
(Cevap E)
Test 17 1. B 2. E 3. B 4. C 5. C 6. E 7. E 8. B 9. C 10. D 11. C
7. Zayıf bir asit olan H2CO3'ün sulu çözeltisindeki iyonlaşma 9. İki değerli zayıf bir asidin 1,24 gramı ile 25 C°'de 200 mililitre
tepkimeleri; sulu çözeltisi hazırlanıyor.
+ - Çözeltinin pH'si 3 olduğuna göre asidin mol kütlesi

H2CO3(suda) + H2O(s) H3O (suda) + HCO 3 (suda)
kaçtır?
2
H3O+(suda) + CO 3-
-
HCO 3 (suda) + H2O(s) (suda) (Ka = 5.10–9)
şeklindedir. A) 20 B) 34 C) 62 D) 78 E) 92
H2A 2H+ + A2– 10–3
Buna göre, (10–3)2 .
X 0 0 Ka = 5 . 10–9 = 2 ise
– 2– X
I.
H2CO3, HCO3 ve CO 3 nin iyonlaşma sabitleri 10–3 10–3
– +10–3 + X = 0,1 M ve 0,1 . 0,2 = 0,02 mol
– 2– 2 2
arasındaki ilişki H2CO3 > HCO3 > CO 3 şeklindedir. 1,24
0,02 = ise MA = 62
MA (Cevap C)
–
II. Yukarıdaki denklemlerde HCO3 amfoter özellik gösterir.
–
III. Eşit hacim ve derişimli H2CO3 ve HCO3 çözeltilerinden
–
HCO3 nin pH'si daha büyüktür.
l. doğru ll. HCO3– 1. de H+ alan (baz), 2. de H+ veren (asit) (Doğru) lll. H2CO3 daha kuvvetli
asittir pH'si küçüktür. (Doğru)
(Cevap E)
10. 25 °C'de HCIO bileşiğinin eşlenik bazının bazlık sabiti (Kb)
5.10–5'dır.
25 °C'de 0,5 M HCIO sulu çözeltisi ile ilgili,
I. İyonlaşma yüzdesi 0,2'dir.
II. pH'si 5'tir.
III. Asitlik sabiti (Ka) 2.10–10'dur.

HClO ile eşlenik bazının iyonlaşma sabitleri çarpımı. Ka . Kb = 10–14 tür.
Ka . 5 . 10–5 = 10–14 ise Ka = 2 . 10–10 (lll. doğru)
HClO H++ ClO–
8. Şekildeki grafikte H2X asidinin suda iyonlaşması ile H2X, x2
0,5 2 . 10–10 = ise x = H+ = 10–5 M
H+ ve X2– taneciklerinin molar derişiminin zamanla değişimi –x +x +x 0,5
verilmiştir. pH = 5 (ll. doğru)
10–5
Derişim (mol/L) . 100 = 2 . 10–3 % (l. yanlış) (Cevap D)
0,5
1
0,99 H 2X
b H+
a X−
0 Zaman
158
Buna göre, 11. HX ve HY asitlerinden pKa değeri daha büyük olanı HX'tir.
I. a = 0,01, b = 0,02'dir. Aynı sıcaklıktaki eşit derişimli HX ve HY sulu çözeltileri ile
ilgili,
II. H2X'in iyonlaşma yüzdesi 0,1'dir.
I. HX daha kuvvetli asittir.
III. H2X'in iyonlaşma sabiti (Ka) 4.10–6'dır.
II. pH'ları arasında HY > HX ilişkisi vardır.
IV. Çözeltinin pH'si 2'dir. III. Asitlik sabitleri arasında (Ka) HY > HX ilişkisi vardır.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve IV E) II, III ve IV D) I ve III E) I, II ve III
H2X 2H+ + X2– a = 0,01 ve b = 0,02 pKa = –log Ka'dır. Ka'sı büyük olanı HY'dir.
1 0 0
0,01 l. HY daha kuvvetlidir. (Yanlış)
–0,01 +0,02 +0,01
iyonlaşma% = . 100 = 1
1 ll. HX'in pH'si büyüktür. (Yanlış)
(2 . 10–2)2 . 10–2
Ka = = 4 . 10–6 (Cevap B) (Cevap C)
1 l ve lll doğru
Tampon Çözeltiler ve Hidroliz
BÖLÜM 06 Test 18
1. I. HF(suda) – NaF(suda) 4. t °C'de 0,4 mol HCIO ve 0,1 mol NaCIO suda çözülerek 1 litre
sulu çözelti hazırlanıyor.
II. NH3(suda) – NH4CI(suda)
Buna göre çözeltinin pH'si kaçtır?
III. HNO3(suda) – NaNO3(suda)
(HCIO için Ka = 2,5.10–7)
IV. CH3COOH(suda) – CH3COONa(suda)
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8
Yukarıda verilen madde çiftlerinin oluşturduğu 0, 4 0, 1 –
çözeltilerden hangileri asidik tampondur? 1 = 0, 4 M HClO ve 1 = 0, 1 M ClO
A) I ve III B) I ve IV C) III ve IV HClO  H+ + ClO–

0,4M O 0,1M
D) I, II ve III E) II, III ve IV –x +x +x
Zayıf asit ve anyonu ile oluşan tuzun oluşturduğu çözeltiler asidik tampondur. ihmal ihmal
l. de HF zayıf asit ve lV. de CH3COOH zayıf asittir. x . 0, 1
Ka = 2,5 . 10–7 = 0, 4 ise
(Cevap B)
x = H+ = 10–6M ve pH = 6
(Cevap D)
–
2. H2CO3(suda) HCO3 + H+
tepkimesine göre dengede olan H2CO3 sulu çözeltisine

sabit sıcaklıkta NaHCO3 tuzu eklenirse, 5. 100 mL 0,4 M CH3COOH çözeltisi ile 100 mL 0,8 M
CH3COONa çözeltisinin karıştırılmasıyla oluşan yeni
I. Tampon çözelti oluşur. çözeltinin pH'si kaçtır? (CH3COOH için Ka = 2.10–5)
–
II. HCO3 derişimi artar. A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
III. H2CO3'ün iyonlaşma yüzdesi azalır. 0, 4 . 100
CH3COOH = 500 = 0, 08M
yargılarından hangileri doğru olur? CH3COONa'dan gelen
0, 8 . 100
CH3COO– = 500 = 0, 16M
CH3COOH  CH3COO– + H+
0,08 0,16 O
H2CO3 zayıf asittir. NaHCO3 tuzundan gelen HCO3– iyonu ile H2CO3 tampon çözelti –x +x +x
oluşturur. (l. doğru) ihmal ihmal
ll. doğru. HCO3– derişimi artar ve denge girenler lehine bozulur. İyonlaşma azalır. (lll.
0, 16 . x
doğru) 2 . 10–5 = + –5
0, 08 ise x = H = 10 M ve pH = 5
(Cevap E) (Cevap B)
3. Birisi asit, diğeri baz çözeltisi olduğu bilinen X ve Y sulu

çözeltilerinin eşit hacimde karıştırılması ile bazik tampon
çözelti oluşmaktadır. 159
Buna göre X ve Y aşağıdakilerden hangisi olabilir? 6. Aşağıdaki asit-baz çiftlerinden hangilerinin tam
nötrleşmesiyle oluşan tuz hidroliz olmaz?
X Y Asit Baz
A) 0,5 M KOH(suda) 0,2 M HF(suda) A) H2S NaOH
B) 1 M H2S(suda) 1 M KOH(suda) B) HF NH3
C) 0,4 M NH3(suda) 0,1 M H2SO4(suda) C) HNO3 AgOH
D) 0,2 M CH3COOH (suda) 0,1 M NaOH (suda) D) H2CO3 Ca(OH)2
E) 0,5 M HCI (suda) 0,4 M KOH (suda) E) HCI KOH
Zayıf baz ve kuvvetli asit tepkimesinde zayıf bazdan artma gerçekleşirse bazik tampon Asidik tuz ve bazik tuz hidroliz olur. E şıkkında verilen kuvvetli asit ve kuvvetli baz
oluşur. nötrleşmesiyle oluşan KCl nötr tuzdur. Hidroliz olmaz.
(Cevap C)
(Cevap E)
Test 18 1. B 2. E 3. C 4. D 5. B 6. E 7. E 8. D 9. D 10. E 11. E 12.E
7. 0,2 M NH4CI sulu çözeltisi ile ilgili, 10. Oda koşullarında pH'si 5 olan tampon çözelti hazırlamak
için 0,6 M 100 mL HCN çözeltisine kaç gram NaOH katısı
I. Asidik tuz çözeltisidir.
eklenmelidir?
II. Hidroliz olur.
(HCN için Ka = 5.10–6, NaOH = 40, Katı eklenmesinin çözelti
III. pH'si 5'tir. hacmine etkisi ihmal edilecektir.)
yargılarından hangileri doğrudur? (NH3 için Kb = 2.10–5) A) 4 B) 2 C) 1,6 D) 1,2 E) 0,8

0,6 M XM
HCN + NaOH → NaCN + H2O HCN  H+ + CN+
D) I ve III E) I, II ve III –XM –XM +XM 0,6 – X 10–5 X
––––––––––––––––––––––
HCl + NH3 → NH4Cl
0,6 – XM XM
(kuvvetli asit) (zayıf baz) (Asidik tuz)
6H+@6CN-@ -5
Ka = = 5.10-6 = 10 -.x ise x = 0,2 ve
l. dorğu. ll. Asidik tuzdaki NH4+ iyonu H2O ile hidroliz olur (Doğru). 6HCN@ 0, 6 x
NH4+ + H2O(s) → NH3 + H3O+ M . V = n = 0,2 . 0,1 = 0,02 mol 0,02 . 40 = 0,8 g NaOH
0,2 (Cevap E)
–x +x +x
ihmal
10-14 = x 2
Kh = ise x = 10–5 ve pH = 5
2.10-5 0, 2
(Cevap E)
11. 0,4 M 100 mL HCN sulu çözeltisi ile 0,1 M 400 mL NaOH sulu
çözeltisi karıştırılıyor.
8. Eşdeğer sayıları aynı olan NH3 ve HNO3 çözeltileri sabit Buna göre, 25 °C'de oluşan yeni çözeltideki H+ iyonu
sıcaklıkta tamamen karıştırılıyor. derişimi kaç molardır? (HCN için Ka = 8.10–10)
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 5.10–8 B) 2.10–8 C) 2,5.10–9
(NH3 için Kb = 2.10–5)
D) 1,25.10–9 E) 10–11
A) Tam nötrleşme ve hidroliz olayı gerçekleşir. 0, 4.100 b_
MHCN = 500 = 0, 08M bbb

bb
B) Ortamın pH'si 7'den küçüktür. `b Tam nötrleşme gerçekleşir.
bb
0, 1.400 b
+ MNaOH = 500 = 0, 08M bb
C) Oluşan NH 4'nın Ka'sı 5.10–10'dur. a
HCN + NaOH → NaCN + H2O
D) Hidroliz sabiti (Kh) = 2.10–5'tir. –0,08 –0,08 +0,08M
+ CN– hidroliz olur. CN– + H2O  HCN + OH–
E) Hidroliz denklemi NH 4 + H2O NH3 + H3O+
0,08
şeklindedir.
–x +x +x
Eşdeğer sayıları aynı olan NH3 ve HNO3 tepkimesi sonucu oluşan NH4NO3 tüm hidroliz
ihmal
olur.
k 10-14 = 10-14 = x 2
D) Kh = Ksu = 5.10-10 'dur. Kh = – –3 + –11
b 2.10-5 8.10-10 0, 08 ise OH = 10 ve H = 10 M
(Cevap D) (Cevap E)
12.
0,1 M HA(suda) x M NaOH(suda)

V1 L V2 L

pH = 3 25 C° 25 C°
9. Aşağıda verilen tuzlardan hangisinin hidrolize uğrayan Şekildeki kaplarda belirtilen çözeltilerin birbirleri ile
160 iyonları yanlış verilmiştir? karıştırılması sonucu,
Tuz İyon I. x = 0,1 ve V1 = V2 ise pH > 7'dir.
A) CH3COONa CH3COO–
II. x < 0,1 ve V1 = V2 ise tampon çözelti oluşur.
+
B) NH4F NH 4 ve F– III. x = 0,1 ve V1 = V2 ise A– iyonunun hidroliz sabiti (Kh)
3- 10–9'dur.
C) K3PO4 PO 4
yargılarından hangileri doğru olur?
D) BaCO3 Ba2+
E) NaCN CN–
Asidik tuzlarda katyonlar, bazik tuzlarda anyonlan hidrolize uğrar.
l. HA zayıf asit, NaOH kuvvetli bazdır. (Doğru), ll. nHA > nNaOH olur. Zayıf asitten artar.
D) BaCO3 bazik tuzdur. CO32 hidrolize uğrar.
Tampon çözelti oluşur. (Doğru). lll. Doğru
(Cevap D)
(Cevap E)
+
1. Aşağıda verilen konjuge (eşlenik) asit-baz çiftlerinden 5. I. H2CO3(suda) + H2O(s) HCO -
3 (suda) + H3O (suda) Ka1
- 2- +
II.
HCO 3 (suda) + H2O(s) CO3(suda) + H3O (suda) Ka2
Konjuge asit Konjuge baz
– Yukarıda denklemleri verilen I ve II tepkimeleri ile ilgili
A) H2CO3 HCO3
B) CIO– HCIO
A) I.'de H2CO3'ün konjuge bazı HCO3– dir.
C) H3 O+ H2O
+ B) I. ve II. de H2O baz gibi davranmıştır.
D) NH 4 NH3
–
E) HCOOH HCOO– C) HCO3 , I. de baz gibi, II. de asit gibi davranmıştır.
Aralarında H+ kadar fark olan asit ve baz iftine konjuge denir. D) Ka1 > Ka2'dir.
B) H+ sayısı fazla olan HClO asit, ClO– baz olmalıydı. –
E) II. de H3O+, HCO3 'nin konjuge bazıdır.
(Cevap B) Aralarında H+ kadar farklı olan asit ve baz çiftlerinden H+ sayısı fazla olanı konjuge asittir.
E) ll. de HCO3– nin konjuge bazı CO32– dir.
(Cevap E)
–
2. HF(suda) + H2O(s) H3 O+ + F(suda) + ısı Ka = 6.10–4
Zayıf bir asit olan HF'nin suda iyonlaşma denklemi ve
25 °C'deki iyonlaşma sabiti (Ka) yukarıda verilmiştir.
Buna göre, HF'nin sudaki çözeltisi ile ilgili aşağıdaki
A) Bronsted - Lowry tanımına göre, H2O'nun eşlenik asidi
H3O+'dır.
6. Asitlik kuvvetiyle ilgili,
B) 40 °C'de Ka > 6.10–4
I. HBr > HCI > HF
C) HF'nin konjuge bazı F–'dir.
II. HCIO4 > HCIO3 > HCIO2
D) Saf su eklenirse HF'nin iyonlaşma yüzdesi artar.

III. HOBr > HOCI > HOF
E) NaF tuzu eklenirse H3O+ derişimi azalır.
HF ile F– ve H3O+ ile H2O konjuge asit - baz çiftidir. Tepkime ekzotermiktir. Sıcaklık yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri doğrudur?
arttıkça Ka < 6 . 10–4 olmalıydı. (9F, 17CI, 35Br)
(Cevap B) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
l. Halojenlerde periyot no arttıkça hidrojenli bileşiklerinin asitliği artar. (Doğru)
3. Zayıf bir baz olan NH3'ün 0,1 M'lik sulu çözeltisinin pH'si
11'dir. ll. Halojlenlerin oksijenli asitlerinde oksijen sayısı arttıkça asitik kuvveti artar. (Doğru)
lll. Okso asitlerde halojenin periyot no arttıkça asitliği azalır. (Yanlış)

Buna göre NH3'ün ayrışma (iyonlaşma) yüzdesi nedir?
(Cevap C)
A) 5 B) 2 C) 1 D) 0,2 E) 0,1
pH = 11 ise pOH = 3 ve OH– = 10–3 M'dir.

NH3 + H2O(s)  NH4+ + OH–
0,1
–10–3 +10–3 +10–3
10-3
denklemine göre 0, 1 . 100 = 1% iyonlaşır.
(Cevap C) 7. 0,1 mol HCN ve 0,1 mol NaCN kullanılarak 25 °C'de 1 litrelik
sulu çözelti hazırlanıyor.
161
Buna göre hazırlanan çözelti ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır? (HCN için Ka = 10–4)
4. 25 °C'deki bir sulu çözelti ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur? A) Tampon çözeltidir.
A) Çözelti bazik ise H+ derişimi sıfırdır. B) Çözeltide [CN–] = [H+]'dir.
B) Çözeltide, pH > pOH ise çözelti asidiktir. C) OH– derişim 10–10 molardır.
C) Çözeltide [H+] . [OH–] = 14'tür. D) Çözeltinin pH'si 4'tür.
D) Çözeltide [OH– ] = 1.10 –10
M ise pH = 4'tür. E) Çözeltide [H+] . [OH–] = 10–14'tür.
E) Çözelti nötr ise [H+] = [OH–] = 0'dır.
HCN zayıf asidi ve NaCN tuzu tampon çözelti oluşturur.
25°C de [H+] . [OH]– = 10–14 tür.
6H+@ . 6CH-@ 6H+@ .0, 1
10-4 = ise H+ = 10–4 M ve CN– = 0,1M'dır.
6HCN@
= 0, 1
D) [H+] . 10–10 = 10–14 ise H+ = 10–4 M ve pH = 4
(Cevap B)
(Cevap D)
Test 19 1. B 2. B 3. C 4. D 5. E 6. C 7. B 8. C 9. C 10. B 11. D 12. D 13. A
8. HX için pKa = 4,7 10. 0,08 M 100 mL HCI sulu çözeltisi ile 0,06 M 100 mL NaOH
sulu çözeltisi 25 ºC'de karıştırılıyor.
HY için pKa = 5,3
Buna göre oluşan yeni çözeltinin 25 ºC'deki pH'si kaçtır?
Oda sıcaklığındaki HX ve HY asitlerinin pKa değerleri
yukarıda verilmiştir. A) 1 B) 2 C) 5 D) 10 E) 13
nH+ = MH+ . VH+ = 0,08 . 0,1 = 8 . 10–3 mol
Bu asitlerin oda sıcaklığındaki eşit derişimli sulu
nOH– = MOH– . VOH– = 0,06 . 0,1 = 6 . 10–3 mol
çözeltileri ile ilgili,
nH+ – nOH– = 8 . 10–3 – 6 . 10–3 = 2 . 10–3 mol H+
I. HX'in iyonlaşma yüzdesi daha büyüktür. 2.10-3 mol = -2
[H+] = 10 M ve pH = –log10–2 den pH = 2
2.10-1 L
II. HY'nin pH'si daha büyüktür. (Cevap B)
III. HX daha zayıf asittir.

D) I ve III E) I, II ve III 11. 0,1 M'lık HA zayıf asit çözeltisinin 25 ºC'de iyonlaşma sabiti
(Ka) = 10-5'tir.
pKa = –log Ka'dır.
HX için Ka = 10–4,7 ve HY için Ka = 10–5,3 tür. Asitlik kuvvetleri arasında HX > HY ilişkisi Buna göre 25 ºC'de HA çözeltisinin pOH'si kaçtır?
vardır. A) 3 B) 5 C) 9 D) 11 E) 13
l. Daha kuvvetli olan HX'in iyonlaşma %si fazladır. (Doğru) HA  H+ + A–
ll. H+ derişimi daha az olan HY nin pH'si daha büyüktür. (Doğru) 0,1 0 0
lll. Ka'sı küçük olan HY daha zayıf asittir. (Yanlış) –x +x +x
(Cevap C) ihmal
x2
Ka = 10–5 = 0, 1 ise
x = H+ = 10–3M pH = 3 ve pOH = 11
(Cevap D)
12. 0,4 M 100 mL HF ve 0,2 M 100 mL NaOH çözeltilerinin

karıştırılması ile oluşan çözelti ile ilgili,
I. Tampon çözeltidir.
II. Tam nötrleşme gerçekleşir.

pH
9. III. pH'si 5 tir.
7 yargılarından hangileri doğrudur? (HF için Ka = 10–5)
1
Eklenen KOH
0 V l. Zayıf asit HF artar ve NaF tuzu oluşur. (Doğru) ll. Artanlı tepkimedir. (Yanlış) .
hacmi(mL)
6H+@ . 6NaF@ 6H+@ .0, 1
Ka = 10–5 = den H+ = 10–5 ve pH = 5 (Doğru)
X M 200 mL HNO3 sulu çözeltisinin, 0,2 M'lık KOH sulu 6HF@ 0, 1
çözeltisi ile titrasyonuna ait grafik yukarıda verilmiştir. (Cevap D)
162 Bu titrasyon grafiğine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır?
A) HNO3 çözeltisinin başlangıç derişimi 0,1 molardır.
B) V = 100 mL'dir. 13. 500 mL H2SO4 kuvvetli asidinin sulu çözelisi 0,4 M KOH
çözeltisi ile titre ediliyor.
C) 200 mL KOH çözeltisi eklendiğinde eşdeğerlik noktasına
ulaşılmıştır. Titrasyonda dönüm noktasına ulaşmak için 250 mL KOH
çözeltisi harcandığına göre H2SO4'ün molar derişimi
D) 80 mL KOH çözeltisi eklendiğinde pH < 7'dir.
kaçtır?
E) 100 mL KOH çözeltisi eklendiğinde çözeltideki H+ iyonu
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,4 D) 0,5 E) 1
sayısı OH– iyonu sayısına eşittir.
C) pH = 7 iken nH+ = nOH – dir. Dönüm noktasında nH+ = nOH–'dür.
MH+ . VH+ = MOH– . VOH–
HNO3'ün başlangıç pH'si = 1 ise H+ = 0,1 M ve x = 0,1'dir. 0,1 . 200 = 0,2 . V ise V = 100 mL
X . 2 . 500 = 0,4 . 250 ise
(Cevap C) X = 0,1 M
(Cevap A)
Çözünürlük Dengesi / Çözünürlük Çarpımı (Kçç) - 1
BÖLÜM 06 Test 20
1. Suda az çözünen CaCO3 katısının saf suya atılması ile 4. t °C'de saf sudaki çözünürlüğü 10–6 mol/L olan CaBr2
şekildeki görüntü oluşuyor. katısının aynı sıcaklıktaki çözünürlük çarpımı (Kçç) kaçtır?
A) 10–20 B) 4.10–18 C) 4.10–12

2+ 2−
Ca(suda) CO3(suda)
D) 10–12 E) 10–9
–6M
Çözünürlüğü (x) = 10
CaBr2(k)  Ca2+ + 2Br– Kçç = x . (2x)2
–x +x +2x
CaCO3(k) Kçç = 4x3 = 4 . (10–6)3
Kçç = 4 . 10–18
(Cevap B)
Bu çözelti ile ilgili,
5. Suda az çözünen XmYn iyonik katısının 25 °C'de hazırlanan
I. Doymuş çözeltidir. doygun sulu çözeltisindeki iyon derişiminin zamanla değişimi
II. Katısı ile iyonları arasında, grafikteki gibidir.
2+ 2– Derişim (mol/L)

CaCO3(k) Ca (suda) + CO 3(suda) dengesi
kurulmuştur.
4.10−3 Y−m
2–
III. Çözeltideki Ca2+ derişimi CO 3 derişimine eşittir.
2.10−3 X+n
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Zaman

0
D) I ve III E) I, II ve III Buna göre XmYn bileşiği ile ilgili,
l. Dibinde katısı olan çözelti doymuştur. (Doğru)
I. Formülü X2Y'dir.
ll. Doğru ll. Katsayıları eşittir. (Doğru)
(Cevap E) II. 25 °C'deki çözünürlüğü 6.10–3 M'dır.
III. 25 °C'deki çözünürlük çarpımı (Kçç) 8.10–6'dır.

2. İyon derişimi (M) yargılarından hangileri yanlıştır?
3x Am+
2x Bn− X +n 2.10-3 = 1
l. -m = 2 XY2 olmalıydı (Yanlış)
Y 4.10-3
ll. Çözünürlüğü 2 . 10–3M'dır. (Yanlış)
Zaman
0 lll. Kçç = 4x3 = 4 . (2 . 10–3)3 = 32 . 10–9'dur. (Yanlış) (Cevap E)
Suda az çözünen AnBm iyonik katısının suda çözünme

sürecinde iyon derişimlerinin zamanla değişimi grafikteki 6.
gibidir.
Ag2S çözeltisi
Buna göre, AnBm katısının Kçç değeri aşağıdakilerden
hagnisidir?
A) x2 B) 4x3 C) 27x4 D) 64x5 E) 108x5 Ag2S(k)

Grafiğe göre AnBm = A3B2'dir.
A3B2(k)  3A2+ + 2B3– Kçç = (3x)3 . (2x)2 Şekildeki kapta belirli bir sıcaklıkta katısı ile dengede olan
3x 2x Kçç = 108x5 Ag2S sulu çözeltisi bulunmaktadır.
(Cevap E) Bu çözeltiye aynı sıcaklıkta azar azar su eklenmesi işlemi
sırasında, gerçekleşen değişiklikler ile ilgili,
3. Bileşik Çözünürlük (mol/L)
Çözünürlük Katı kütlesi S2− derişimi 163
I. XY 10–6
II. AB2 2.10–4
III. Z3T 3.10–3

Yukarıda t °C'de saf sudaki çözünürlükleri verilen
bileşiklerin aynı sıcaklıktaki çözünürlük çarpımları (Kçç) 0 Zaman 0 Eklenen 0 Eklenen
I II su hacmi III su hacmi
hangi seçenekte doğru karşılaştırılmıştır?
grafiklerinden hangileri doğrudur?
D) II > I = III E) III > I = II
2 –6 2 –12
l. Kçç = x ise Kçç = (10 ) = 10 D) I ve III E) I, II ve III
l. Sıcaklık sabit, çözünürlük sabittir. (Doğru)
ll. Kçç = 4x3 ise Kçç = 4 . (2 . 10–4) = 32 . 10–12
ll. Su, dipteki katıyı çözer (Doğru)
lll. Kçç = 27x4 ise Kçç = 27 . (3 . 10–3)4 = 81 . 27 . 10–12
lll. Dipteki katı bitene kadar S2– deişimi sabittir. Su eklemeye devam edilirse azalır. (Doğru)
lll > ll > l
(Cevap E)
(Cevap C)
Test 20 1. E 2. E 3. C 4. B 5. E 6. E 7. A 8. E 9. D 10. D 11. E 12. E
7. İki ayrı kapta t °C'de suda az çözünen XY ve XY2 katılarının 10. Mg(OH)2 katısının belirli bir sıcaklıktaki çözünürlük çarpımı
saf suda çözünürken mol sayılarının zamanla değişimi (Kçç) 3,2.10–11 dir. Bu sıcaklıkta hazırlanan üç çözeltide
Grafik-1 ve Grafik-2'de verilmiştir. kullanılan Mg(OH)2 nin mol sayısı ve çözeltilerin hacimleri
XY(mol) XY2(mol) aşağıda verilmiştir.
−4 -4
3.10 3.10
Çözelti Mg(OH)2 mol sayısı Hacim (L)
I. 8.10–4 4
1.10
-4
II. 5.10–4 5
0 Zaman 0 Zaman III. 2,5.10–3 10

Grafik - 1 Grafik - 2
Çözeltilerin hacmi 100'er mL olduğuna göre,
Buna göre bu çözeltiler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
I. t C°'de XY'nin çözünürlüğü 2.10–3 M'dir. hangisi yanlıştır?
II. t C°'de her iki çözeltide doymuştur. A) I. çözelti dibinde katısı olmayan doygun çözeltidir.
III. t C°'de XY'nin Kçç değeri XY2'ninkinden büyüktür. B) II. çözelti doymamıştır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? C) III. çözeltide 5.10–4 mol katı dibe çökmüştür.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II. çözelti 10–3 mol daha Mg(OH)2 katısı çözebilir.
D) I ve III E) I, II ve III E) II. ve III. çözeltiler karıştırılırsa dibinde katısı olmayan
2.10-4 mol = doygun çözelti elde edilir.
l. 3 . 10–4 – 10–4 = 2 . 10–4 mol ve 2.10-3 M
10-1 L Kçç = 4x3 = 32 . 10–12 ise x = çözünürlük = 2 . 10–4M
ll. XY2 için grafik –2'den bir miktar daha çözünüp - çözünmeyeceği anlaşılamaz. (Kesin
D) ll. çözelti için n = M . V = 2 . 10–4 . 5 = 10–3 mol çözünen var ise doymuştur.
değil)
10–3 – 5 . 10–4 = 0,5 . 10–3 mol çözebilir.
lll. XY2 için çözünürlük belli değildir. (Kesin değil)
(Cevap D)
(Cevap A)
11. t C°'de 2.10–4 molar 10 litrelik XY2 tuz çözeltisini doygun
hale getirmek için en az 3.10–3 mol daha XY2 tuzu çözmek
gerekiyor.
8. Belirli bir sıcaklıkta MgF2 katısının çözünürlük çarpımı
t C°'de XY2'nin doygun çözeltisi ile ilgili,
5.10–10'dur.
I. Litresinde 1,5.10–2 mol iyon vardır.
Buna göre, aynı sıcaklıkta hazırlanan MgF2 çözeltileri ile
ilgili, II. Çözünürlüğü 3,2.10–3 mol/L'dir.
I. 100 L doygun çözeltisinde 3,1 gram MgF2 çözünmüştür. III. XY2'nin çözünürlük çarpımı (Kçç) 2,5.10–10'dur.
II. 62 mg MgF2'nin tamamen çözünmesiyle hazırlanan yargılarından hangileri yanlıştır?

doygun çözeltinin hacmi 2 litredir.
III. Doygun çözeltisinde 1,5.10–3 M iyon vardır. D) I ve III E) I, II ve III
n = M . V = 2 . 10–4 . 10 = 2 . 10–3 mol XY2 çözünmüştür. 2 . 10–3 + 3 . 10–3 = 5 . 10–3 mol
yargılarından hangileri doğrudur? (MgF2 = 62)
5.10-3
M = 10 = 5.10-2 M (Çözünürlük)
l. 5 . 10–2 . 3 = 1,5 = 10–1mol iyon (Yanlış)
D) I ve III E) I, II ve III ll. Çözünürlüğü = 5 . 10–2M'dır. (Yanlış)
MgF2 için Kçç = 4x3 = 5 . 10–10 ise çözünürlüğü (x) = 5 . 10–4M
lll. Kçç = 4x3 = 4 . (5 . 10–2)3 = 5 . 10–4 (Yanlış) (Cevap E)
l. n = M . V ise 5 . 10–4 . 100 = 0,05 mol MgF2 = 0,05 . 62 = 3,1 gram (Doğru)
12. 25 C°'de 9,8 mg X(OH)2 katısının suda tamamen
n
ll. 5 . 10–4M = 2 ise n = 10–3 mol MgF2 = 62 mg (Doğru) çözünmesiyle hazırlanan 10 litrelik doygun çözeltinin pH'si
lll. 0,5 . 10–3M Mg2+ ve 10–3M F– = 1,5 . 10–3 M (Doğru) 9'dur.
164 (Cevap E)
Bu çözelti ile ilgili,
I. Çözünürlüğü 10–5 mol/L dir.
II. X'in atom kütlesi 64 g/mol'dir.

9. Sertlik derecesi 1 olan suyun litresinde 3 mg çözünmüş
CaCO3 bulunmaktadır. III. X(OH)2'nin Kçç'si 4.10–15'tir.
Buna göre aynı sıcaklıkta doymuş CaCO3 çözeltisinin yargılarından hangileri yanlıştır? (H = 1, O = 16)
sertlik derecesi kaç olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(CaCO3 için Kçç = 9.10–8, CaCO3 = 100)
A) 1 B) 2 C) 4 D) 10 E) 12 pH = 9 ise pOH = 5ve OH– = 10–5M'dır.
CaCO3 için Kçç = x2 = 9 . 10–8 ise x = 3 – 10–4M Ca2+ 10-5 10-5
x = 2 M 'dir. l. 2 M 'dir. (Yanlış)
1 litresinde 3 . 10–4 mol . 100 g/mol = 0,03 g = 30 mg CaCO3 3mg CaCO3 sertlik derecesi 10-5 10 4 m 10-4 9, 8.10-3
ll. 2 .10 = 2 mol n = M = 2 = x + 34 ten x = 158'dir. (Yanlış)
A
1 ise 30 mg CaCO3'ün sertliği 10'dur. 10-5
lll. 2 . ^10-5h = 5.10-16 'dır. (Yanlış)
2
(Cevap D)
(Cevap E)
Çözünürlük Çarpımı (Kçç) - 2
BÖLÜM 06 Test 21
1. İyonik katı Çözünürlük (mol/L) 4. Mg(OH)2 katısının t C°'deki çözünürlük çarpımı (Kçç)
I. XY2 10–4 2,56.10–10'dur.
II. XY 2.10–4
Buna göre, doygun Mg(OH)2 çözeltisindeki Mg2+ ve OH–
III. XY3 10–3
iyon derişimleri kaç molardır?
Oda koşullarındaki çözünürlükleri yukarıda verilen iyonik
Mg2+ (mol/L) OH– (mol/L)
katıların çözünürlük çarpımları arasındaki ilişki hangi
seçenekte doğru verilmiştir? A) 2.10–5 4.10–5
A) III > II > I B) II > III > I C) I > II > III B) 3.10–4 6.10–4
D) II > I > III E) III > I > II C) 4.10–4 8.10–4

–4
l. Kçç = 4x3 = 4 . (10–4)3 = 4 . 10–12 D) 1.10 2.10–4
ll. Kçç = x2 = (2 . 10–4)2 = 4 . 10–8 E) 4.10–5 8.10–5
lll. Kçç = 27x4 = 27 . (10–3)4 = 27 . 10–12 Mg(OH)2  Mg2+ + 2OH–
ll > lll > l x 2x
(Cevap B) Kçç = x . (2x)2 = 4x3 = 256 . 10–12 ise
x = 4 . 10–4M = Mg2+ ve OH– = 2x = 8 . 10–4M
(Cevap C)
2. 5. t C°'de 500 mL saf suda en fazla 22,4 mg CuBr2 katısı

İyon derişimi (mol/L)
çözünmüştür.
2.10−4 F−
Buna göre, CuBr2'nin t C°'deki çözünürlük çarpımı (Kçç)
1.10−4 Ca2+ kaçtır? (Cu = 64, Br = 80)
A) 4.10–15 B) 1,8.10–14 C) 6,4.10–12

Zaman
0
D) 3,2.10–11 E) 1,6.10–8
CaF2 katısının saf suda çözünmesi sırasında suya verdiği 22, 4.10
22,4 mg = 22,4 . 10–3 gram n = 64 + 160 = 10-2 mol
-3
Ca2+ ve F– iyonlarının derişim - zaman grafiği yukarıda 10-4 = -4

M = 0, 5 2.10 M = çözünürlük = x
verilmiştir.
CuBr2(k)  Cu2+ + 2Br– Kçç = x . (2x)2
Buna göre CaF2 katısının aynı sıcaklıkta saf sudaki x 2x
Kçç = 4x3
çözünürlüğü (mol/L) ve çözünürlük çarpımı (Kçç) kaçtır?
Kçç = 4 . (2 . 10–4)3
Çözünürlük Kçç Kçç = 3,2 . 10–11
–4 –12
A) 10 4.10 (Cevap D)
B) 2.10–4 4.10–8
C) 10–4 4.10–9 6. Suda az çözünen XY2 iyonik katısının doymamış sulu
D) 2.10–4 32.10–12 çözeltisine sabit sıcaklıkta;
E) 10–4 4.10–16
1. Doygun hale getirecek kadar XY2 katısı ekleme,
CaF2(k)  Ca2+ + 2F–
2. Bir miktar su buharlaştırma
10–4 2 . 10–4 ise
[Ca2+] = çözünürlük = 10–4M işlemleri sırası ile uygulanıyor.

–4 –4 2 –12
Kçç = (10 ) . (2 . 10 ) = 4 . 10 Buna göre,
(Cevap A)
Çözelti kütlesi İyon derişimi Çözünürlük 165
1 2 2
2 1 1
3. XY3 katısının t C°'deki çözünürlük çarpımı (Kçç)

4,32.10–14'tür.
I II III
XY3 katısının t C°'deki doymuş çözeltisinde kaç molar
Y– iyonu vardır? grafiklerinden hangileri doğrudur?
A) 2.10–4 B) 6.10–4 C) 10–3
D) 2.10–3 E) 6.10–3
XY3(k)  X3+ + 3Y– ise Kçç = X . (3x)3 = 27x4 1. işlem çözelti kütlesi ve derişimini arttırır. Sıcaklık sabit oluduğu için çözünürlüğü
27x4 = 432 . 10–16 ise x = 2 . 10–4 değiştirmez. 2. işlem çözelti kütlesini azaltır, doyduğu için derişimi değiştirmez. l ve ll
–
[Y ] = 3x = 6 . 10 –4 doğrudur.
(Cevap B) (Cevap C)
Test 21 1. B 2. A 3. B 4. C 5. D 6. C 7. E 8. B 9. D 10. E 11. C 12. B
7. Sabit sıcaklıkta 53,6 mg AgCN katısı ile dibinde katısı 11.

olmayan doygun çözelti hazırlanıyor. 200 mL
CaF2(suda) 300 mL
AgCN'nin çözünürlük çarpımı (Kçç) 10–8 olduğuna göre CaF2(suda)
çözeltinin hacmi kaç L'dir? (AgCN = 134 g/mol)
A) 15 B) 10 C) 8 D) 5 E) 4 t C° t C°
-3
m gr CaF2(k)
53, 6.10
53,6 mg = 53,6 . 10–3g n = 134 = 4.10-4 mol I II
Kçç = x2 = 10–8 ise x = 10–4M Belirli bir t sıcaklığında çözünürlük çarpımı (Kçç) 4.10–12 olan
n 4.10-4 =
M = V ise V = 4L CaF2 katısı ile hazırlanan iki ayrı çözelti yukarıdaki şekillerde
10-4
(Cevap E) verilmiştir.
I. ve II. kaplardaki çözeltiler boş bir kapta karıştırıldığında

8. 500 mL'sinde 68 mg çözünmüş CaSO4 içeren çözeltinin dibinde katısı olmayan t °C'de 500 mL'lik doygun bir çözelti
sertlik derecesi 0,8'dir. elde ediliyor.
Buna göre doygun CaSO4 çözeltisinin sertlik derecesi Buna göre,

kaçtır? (CaSO4 için Kçç = 2,5.10–5, CaSO4 = 136 g/mol) I. m değeri
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2,5 E) 2 II. II. çözeltinin başlangıç molar derişimi
68.10-3 =
CaSO4 için Kçç = x2 = 25 . 106 ve x = 5 . 10–3M 68mg = 68 . 10–3g n = 136 5.10-4
5.10-4
III. CaF2'nin t C°'deki çözünürlüğü
M = 0, 5 = 10-3 M iken s . d = 0,8 ise 5 . 10–3M iken 4'tür.
(Cevap B) yukarıdakilerden hangileri hesaplanamaz?

(Ca = 40, F = 19)
9. 5 litre saf suya sabit sıcaklıkta 5 gram AgOH katısı ekleniyor. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Buna göre, AgOH katısının kaç gramı çözünmeden kalır? D) I ve III E) I, II ve III
(AgOH için Kçç = 2,56.10–6, AgOH = 125 g/mol) Kçç = 4 . 10–12 = 4x3 ise x = 10–4M = çözünürlük n = M . V ise 10–4 . 0,2 = 2 . 10–5 mol l. de
çözünen miktar.
A) 1 B) 1,2 C) 2,5 D) 4 E) 4,25

AgOH için Kçç = x2 = 256 . 10–8 ise x = 16 . 10–4M n = M . V ise 10–4 . 0,5 = 5 . 10–5 mol son durumda çözenendir.
n m gram katı ve ll. çözeltide çözünmüş katının toplamıdır.
M = V den n = 16 . 10–4 . 5 = 8 . 10–3 mol 8 . 10–3 . 125 = 1 gram çözünebilir. 5 – 1 = 4
gram çöker. Bu bilgilerle yalnızca lll hesaplanır.
(Cevap D) (Cevap C)
10. Molar derişim
3.10−6 Ca2+
1,5.10−6
2.10−6
1.10−6 PO43−
0 Eklenen su
5 15 12. Doygun XY2 çözeltisinin 5 litresinde t °C'de 3.10–4 mol iyon
hacmi (L)
bulunmaktadır.
Grafik dibinde katısı bulunan doygun Ca3(PO4)2 çözeltisine
sabit sıcaklıkta su eklendiğinde iyon derişiminin değişimini Çözeltinin aynı sıcaklıktaki çözünürlüğü 1,8 mg/L
166 göstermektedir. olduğuna göre, XY2'nin mol kütlesi ve t °C'deki Kçç'si
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
I. Başlangıçtaki çözeltinin hacmi 5L'dir. Mol kütlesi Kçç

–6
II. Başlangıçta 5.10 mol katı diptedir. A) 60 4.10–12
III. Ca3(PO4)2'nin Kçç'si 1,08.10–28'dir. B) 90 3,2.10–14
C) 100 10–15
D) 90 4.10–15
E) 60 8.10–12
D) I ve III E) I, II ve III 10–4mol X+2 ve 2 . 10–4 mol Y– içerir.
l. 3 . 10–6M . (V + 5) = 1,5 . 10–6 . (V + 15) ise V = 5L (Doğru) 10-4 =
[X2+] = 2.10-5 M, Kçç = 4x3 = 4 . (2 . 10–5) = 3,2 . 10–14 5 litresi 10–4 mol XY2 ve 1,8
3.10-6 = -6 5
ll. çözünürlüğü = 3 10 M M . V = n ise 10–6 . 5 = 5 . 10–6 mol (Doğru) m 9.10-3
. 5 = 9 mg = 9 . 10–3 g ise n = M dan 10–4 = M ve MA = 90
lll. Kçç = (3 . 10–6)3 . (2 . 10–6) = 1,08 . 10–28 (Doğru) A A
(Cevap B)
(Cevap E)
Çözünürlüğü Etkileyen Faktörler - 1
BÖLÜM 06 Test 22
– –
1. XY2(k) X2+(suda) + 2Y(suda) + ısı 4. AI(OH)3(k) + ısı AI3+
(suda)
+ 3OH(suda)
Suda çözünme denklemi yukarıda verilen, XY2 iyonik çözünme tepkimesi dengede iken sıcaklık artırılıyor.
bileşiğinin katısı ile dengede olan sulu çözeltisine,
I. Aynı sıcaklıkta saf su eklemek
A) Çözünme hızı artar.
II. Sıcaklığı azaltmak
B) Çözünürlük çarpımı (Kçç) değeri artar.
III. Bir miktar daha XY2 katısı eklemek
C) AI(OH)3 katı miktarı azalır.
işlemlerinden hangileri yapılırsa XY2'nin sudaki
D) AI(OH)3 katısının çözünürlüğü artar.
çözünürlüğü artar?
E) AI3+ derişimi değişmez.
Sıcaklık arttıkça denge ürünler lehine bozulur ve Al3+ derişimi artar.
D) I ve III E) I, II ve III (Cevap E)
Çözünürlük ayırt edici özelliktir. Çözücü / çözünen cinsi sıcaklık ve ortak iyon etkisi
çözünürlüğü değiştirir. Ekzotermik tepkimelerde sıcaklık arttıkça çözünürlük azalır.
(Cevap B) 2+ 2-
5. CaSO4(k) Ca(suda) + SO 4(suda) + ısı
2. Suda az çözünen iyonik XY katısının saf sudaki çözünürlük -
çözünme tepkimesi dengede iken uygulanan,
sıcaklık grafiği aşağıda verilmiştir.
Çözünürlük (mol/L) İşlemler [Ca2+] Kçç
I. Ca(NO3)2(k) ekleme Artar Azalır
II. Sıcaklığı düşürme Artar Artar

4.10−3
10−3 III. Na2SO4(k) ekleme Azalır Değişmez
0 10 20
Sıcaklık (C°) işlemlerin hangilerinde Ca2+ derişimi ve çözünürlük
çarpımı (Kçç) değişimleri doğru verilmiştir?
Bu grafiğe göre,
I. XY'nin sudaki çözünürlüğü ekzotermiktir.
II. 10 C°'de hazırlanan 100 L doygun çözeltinin sıcaklığı l. İşlemde Ca2+ derişimi artar. Kçç değişmez. ll. İşlemde denge ürünler lehine bozulur. Ca2+
20 C°'ye çıkarılırsa 0,3 mol XY2 dibe çöker. derişimi artar. Kçç artar. (Doğru) lll. İşlemde SO42– derişimi artar, Ca2+ azalır, Kçç değişmez.
III. 20 C°'deki Kçç değeri 10 C°'dekinden büyüktür. (Cevap D)
yargılarından hangileri doğrudur? 6. Suda az çözünen PbI2 katısının doymuş sulu çözeltisine t
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II anında sabit sıcaklıkta NaI katısı ilave edilirse Pb2+
D) I ve III E) I, II ve III ve I– iyonlarının derişimlerinin zamanla değişimini
l. Sıcaklık arttıkça çözünürlük azalıyor. (Doğru) gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
ll. 4 . 10–3 – 10–3 = 3 . 10–3 ve 3 . 10–3 . 100 = 0,3 mol (Doğru)
(Cevap C) A) Derişim (mol / L) B) Derişim (mol/L)
Pb2+
3. X+ –
Y
2-
– I
X+ I
Pb2+
0 t Zaman 0 t Zaman
X2Y(k)
Yukarıdaki kapta çözünme denklemi,
C) Derişim mol D) Derişim mol
X2Y(k)
+
2X (suda) +
2–
Y (suda) ∆H > 0 L L
– –
I I
şeklinde olan X2Y çözeltisi katısıyla dengededir. 167
Pb2+
Buna göre,
Pb2+
I. X+ iyon derişimi X2Y(k)'nin çözünürlüğüne eşittir. 0 t 0 t
Zaman Zaman
II. Sabit sıcaklıkta su eklenirse çözünürlük artar.
E) Derişim (mol/L)
III. Sıcaklık artırılırsa X2Y(k)'nin çözünürlük çarpımı (Kçç)
I–
artar.
ifadelerinden hangileri yanlıştır? Pb2+
D) II ve III E) I, II ve III 0 t Zaman

X2Yk)  2X+ + Y2– çözünürlük = XM PbF2(k)  Pb2+ + 2l– Nal eklenirse l– artar, denge girenler lehine bozulur ve Pb2+ azalır.
2x M xM (Cevap D)
l. yanlış, ll. çözünürlük ayırt edicidir, su miktarı ile değişmez. (yanlış). lll. Endotermiktir,
sıcaklık arttıkça Kçç artar. (Doğru)
(Cevap B)
Test 22 1. B 2. C 3. B 4. E 5. D 6. D 7. A 8. E 9. D 10. D 11. C 12. C
7. 10. XY2 katısının suda çözünme tepkimesi

2+ –
XY2(k) X (suda) + 2Y(suda)
Ag3PO4(suda)
şeklindedir.
Bu katının 20 °C ve 30 °C deki çözünürlük çarpımı değerleri

Şekildeki kapta 25 °C'de Ag3PO4 tuzunun doymamış sulu aşağıdaki gibidir.
çözeltisi bulunmaktadır. Sıcaklık 40 °C'ye çıkarıldığında kabın

dibinde bir miktar Ag3PO4 katısı oluşuyor. Sıcaklık Kçç
Buna göre, 20 °C 4.10–9

30 °C 1,08.10–10
I. Ag3PO4 katısının çözünme tepkimesi,
+ 3– Buna göre,
Ag3PO4(k) 3Ag (suda) + PO 4(suda) + ısı
şeklindedir. I. XY2(k)'nın çözünürlüğü endotermiktir.
II. Sıcaklık arttıkça çözeltinin derişimi artmıştır. II. 20 °C'deki 100 litrelik doygun XY2 çözeltisinin sıcaklığı
30 °C'ye çakırılır ise 0,07 mol XY2 dibe çöker.
III. Ag3PO4 katısının 40 °C'deki Kçç'si 20 °C'dekinden
büyüktür. III. 30 °C'de doygun çözeltinin litresinde 6.10–4 mol Y–
iyonu bulunur.
l. Sıcaklık 25°C'den 40°C ye arttığında çözünürlük azalır. Çözünmesi ekzotermiktir. (Doğru) D) II ve III E) I, II ve III
ll. Çöktüğü için derişim azalır. (Yanlış) 20°C de Kçç değeri > 30°C Kçç değeridir.
lll. 20°C de Kçç daha fazladır. (Yanlış) l. Çözünürlüğü ekzotermiktir. (Yanlış)
(Cevap A) ll. 20°C 4 . 10–9 = 4x3 ise x1 = 10–3M ve 10–3 . 100 = 0,1 mol
8. Suda az çözünen XY2 ve XZ iyonik katılarının çözünürlük - 30°C 108 . 10–12 = 4x3 ise x2 = 3 . 10–4M ve 3 . 10–4 . 100 = 0,03 mol 0,1 – 0,03 = 0,07 mol
sıcaklık grafikleri aşağıda verilmiştir. çöker) (Doğru)
Çözünürlük lll. 3 . 10–4 mol XY2 de 6 . 10–4 mol Y– (Doğru)

XY2 (Cevap D)
−
2+ Y(suda) 11. Suda az çözünen Pb(OH)2 iyonik katısının sudaki
X(suda) −
XZ Y(suda) çözünürlüğü endotermiktir.
Sıcaklık (°C) Buna göre,

0 t t °C
XY2(k) I. 10 °C'de 0,2 M NaOH çözeltisinde
Grafik - 1 Şekil - 1 II. 20 °C'de 0,1 M Pb(NO3)2 çözeltisinde

Şekil -1'de verilen sisteme sıcaklığı t °C olan XZ katısı III. 10 °C'de 0,1 M Pb(NO3)2 çözeltisinde
eklenirse,
Pb(OH)2 katısının yukarıdaki çözeltilerdeki
I. X2+ iyonu molar derişimi çözünürlüklerinin karşılaştırılması hangi seçenekte doğru
verilmiştir?
II. XY2 katısının Kçç'si
A) I > II > III B) I = III > II C) II > III > I
III. Kaptaki toplam iyon derişimi
D) III > II > I E) II > I > III
niceliklerinden hangileri artar?
Sıcaklığı en fazla olan ve ortak iyon derişimi az olan (0,1M Pb2+) ll. de en fazla, sıcaklğı en
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II az olan ve ortak iyon derişimi çok olan (0,2M OH–) l. de en az çözünür.
168 ll > lll > l
XZ çözünürken ortama ısı verir ve XY2 daha iyi çözünür. l. X 2+ (Cevap C)
derişimi artar. ll. XY2
endotemik çözünür, sıcaklık arttıkça Kçç artar (Doğru). lll. İyon derişimi artar (Doğru).
(Cevap E)
12. AgOH katısının 0,1 M'lık NH3 çözeltisindeki çözünürlüğü
9. Ag2S katısının çözünürlük çarpımı (Kçç) 4.10–11 dir. 3.10–7 M ise AgOH katısının çözünürlük çarpımı (Kçç)
kaçtır?
Buna göre, Ag2S katısının aynı sıcaklıkta 0,2 molarlık
AgNO3 çözeltisindeki çözünürlüğü kaç mol/L'dir? (NH3 için Kb = 1.10–5)
A) 4.10–8 B) 2,5.10–8 C) 10–8 A) 3.10–8 B) 5.10–8 C) 3.10–10
D) 10–9 E) 2.10–10 D) 10–11 E) 3.10–12

Ag2S(k)  2Ag+ + S2– NH3 + H2O  NH4 + + OH– AgOH(k)  Ag+ + OH–
–x 0,2M 0 0,1 +x +x 10–3M
+2x +x –x –3 . 10–7 + 3 . 10–7 + 3 . 10–7
x2
4 . 10–11 2
= (0,2) . x ise x = 10 –9 10–5 = ise x = OH– = 10–3M (2. denklemde Kçç = 3 . 10–7 . 10–3 = 3 . 10–10
10-1
(Cevap D) yerine yazalım.) (Cevap C)
Çözünürlüğü Etkileyen Faktörler - 2
BÖLÜM 06 Test 23
1. Suda az çözünen Fe(OH)2 katısının, 4. Belirli bir sıcaklıkta MgF2 katısının çözünürlük çarpımı (Kçç)
4.10–11'dir.
I. Saf sudaki
II. 0,1 molarlık NaOH çözeltisindeki Buna göre, aynı sıcaklıkta MgF2 katısının,
III. 0,1 molarlık Fe(NO3)2 çözeltisindeki I. 0,1 M NaF çözeltisindeki
çözünürlüklerinin karşılaştırılması aşağıdakilerden II. 0,1 M Mg(NO3)2 çözeltisindeki

hangisinde doğru verilmiştir?
çözünürlükleri aşağıdakilerden hangisinde doğru
A) I > II > III B) II > I > III C) I > II = III verilmiştir?
D) I > III > II E) III > II > I I (mol/L) II (mol/L)

l. saf suda en fazla çözünür.
–9 2.10–5
Ortak iyon derişimi arttıkça çözünürlük azalır.
A) 10
(Cevap D) B) 2.10–9 10–5
–9
C) 4.10 10–5
–
D) 4.10–9 4.10–10
2+
2. XY2(k) X (suda) + 2Y(suda) + ısı E) 10–9 10–5
Çözünme denklemi verilen XY2 tuzunun katısıyla
Kçç = [Mg2+] . [F–]2
dengedeki sulu çözeltisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan
l. de 4 . 10–11 = x . (10–1)2 ise x = 4 . 10–9
ll. de 4 . 10–11 = 10–1 . (2x)2 ise x = 10–5
A) Çözünürlük çarpımı (Kçç) = [X2+] . [Y–] 2'dir. (Cevap C)
B) Y– molar derişimi X2+ molar derişiminin iki katıdır.

C) Sıcaklık düşürülürse hem çözünürlüğü hem de çözünürlük
çarpımı artar. 2+ –
5. XY2(k) X (suda) + 2Y(suda) + ısı
D) Çözeltiye Na2X katısı eklenirse X2+ derişimi artar, Y–
derişimi azalır. Suda çözünme denklemi yukarıda verilen XY2 iyonik katısı
için;
E) Dipteki katının tamamını çözmeyecek kadar aynı
sıcaklıkta su eklenirse iyon derişimi azalır. t1 °C'de Kçç = 5.10–10
E) Dipten çözünen katı ile eklenen su arasındaki oran dipteki katı bitene kadar sabittir.
İyon derişimi değişmez. t2 °C'de Kçç = 4.10–12
(Cevap E)
bilgisi veriliyor.
Buna göre,
I. t1 > t2'dir.
3.
XY(suda) II. 1000 litrelik doygun çözeltinin sıcaklığı t1'den t2'ye
getirilirse 0,4 mol XY2 katısı dibe çöker.
III. t2 C'deki çözünürlüğü 10–4 mol/L'dir.

XY(k)
Şekildeki kapta belirli bir sıcaklıkta katısı ile dengede XY A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
çözeltisi bulunmaktadır.
XY katısının suda çözünme tepkimesi, l. t1'deki Kçç daha büyüktür. Tepkime ekzotermik olduğu için düşük sıcaklıkta Kçç büyüktür.
1 + –
XY(k) + ısı X (suda) + Y(suda) t2 > t1'dir. (Yanlış)
2
t1 de 5 . 10–10 = 4x3 ise x = 5 . 10–4M
şeklinde veriliyor.
t2de 4 . 10–12 = 4x3 ise x = 10–4M (lll. doğru)
Buna göre, 5 . 10–4 – 10–4M ve 4 . 10–4 . 1000 = 0,4 mol (ll. doğru) 169
(Cevap D)
I. Bir miktar XY(k) eklenirse denge 1 yönüne kayar.
II. Çözelti soğutulursa dipteki katı miktarı artar.
III. Çözeltide sabit sıcaklıkta bir miktar XNO3 tuzu
6. t °C'de 200 mL'lik doygun çözeltisinde 8.10–6 mol iyon
çözülürse denge 2 yönüne kayar.
içeren AgCI katısının 0,2 M'lık NaCI çözeltisindeki
yargılarından hangileri doğrudur? çözünürlüğü kaç mol/L'dir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 10–8 B) 2.10–9 C) 4.10–7
D) 10–6 E) 4.10–6
l. Katının dengeye etkisi yoktur. (Yanlış)
4 . 10–6mol Ag+ ve 4 . 10–6mol Cl– içerir.
ll. Denge 2 yönüne bozulur ve katı kütlesi artar. (Doğru)
4.10-6 4.10-6
[Ag+] . [Cl–] = Kçç = 0, 2 . 0, 2 = 4.10-10
lll. X+ derişimi artar, sistem azaltmak için 2 yönünde hızlanır. (Doğru)
(Cevap D) 4 . 10–10 = x . 0,2 ise x = 2.10–9
(Cevap B)
Test 23 1. D 2. E 3. D 4. C 5. D 6. B 7. C 8. D 9. C 10. B 11. D
7. t °C'de 0,1 M'lık 20 litre Na2CrO4 çözeltisinde en fazla 664 mg 10. t1 °C'de Kçç = 4.10–8
Ag2CrO4 katısı çözünebilmektedir.
t2 °C'de Kçç = 5.10–10
Buna göre, Ag2CrO4 katısının t °C'de saf sudaki

çözünürlüğü kaç mol/L'dir? (Ag2CrO4 = 332) PbSO4 katısının t1 ve t2 °C'deki çözünürlük çarpımları (Kçç)
–2
değerleri yukarıda verilmiştir.
A) 2.10 B) 4.10–3 C) 10–3
Buna göre, PbSO4 katısının t1 °C'de saf sudaki
D) 2.10–4 E) 10–4 çözünürlüğü (s1) ve t2 °C'de 0,25 molarlık Na2SO4
664.10-3 gram -3
332 = 2.10-3 mol ve çözünürlük(x) = 2.10

20 çözeltisindeki çözünürlüğü (s2) aşağıdakilerden
Ag2CrO4  2Ag+ + CrO32– hangisinde doğru verilmiştir?
x = 10–4M –10–4 2.10–4 0,1 Kçç = (2 . 10–4)2 . 10–1
Saf suda Kçç = 4x3 = 4 . 10–9 ise x = 10–3M Kçç = 4 . 10–9 s1 c mol m s2 c mol m
(Cevap C)
L L
8. A) 10–4 2.10–5
CuBr(suda) B) 2.10–4 2.10–9
–4
C) 10 10–8
D) 2.10–4 2.10–5
–4
CuBr(k) E) 2.10 4.10–8
t1°C'de 4 . 10–8 = S12 ise S1 = 2 . 10–4M t2°C'de 0,25M SO42– ortak iyonuyla,
Suda az çözünen ve çözünürlüğü endotermik olan CuBr
katısının doygun çözeltisine, 5 . 10–10 = S2 . 0,25 ise S2 = 2 . 10–9M'dır.
(Cevap B)
1. Aynı sıcaklıkta bir miktar Cu(NO3)2 katısı ekleme,
2. Sıcaklığı artırma
işlemleri sırasıyla uygulanıyor.
Bu işlemlerin sebep olduğu değişiklikler ile ilgili,
Cu2+ CuBr katısı(g) Kçç

derişimi mol
L
2
1 2 1 1
2

I II III
yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 11. Derişim mol

L
1. işlem Cu2+ derişimini artırır, Br– derişimi azalır. 2. işlem Cu2+ derişimini artırır, katı 1
kütlesini azaltır. Kçç'yi yalnızca 2. işlem sıcaklık artırır.
Mg2+
(Cevap D) 10−4
9. 1. AgI(k) Kçç = 10–10

0 Zaman
t1 t2
2. PbI2(k) Kçç = 4.10–12
Yukarıda aynı sıcaklıktaki çözünürlük çarpımları verilen 1. Şekildeki grafikte doygun MgF2 sulu çözeltisine sabit
ve 2. katılarının saf sudaki çözünürlükleri (s) ve 0,1 M'lık sıcaklıkta n mol Mg(NO3)2 katısının eklenmesiyle Mg2+
170 NaI çözeltisindeki çözünürlüklerinin (x) karşılaştırılması derişiminin zamanla değişimi verilmiştir.
ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Buna göre,
s x I. t1 anına kadar çözeltideki F– derişimi 2.10–4' M dır.
A) s1 = s2 x1 > x2 II. t1 anında çözeltiye 1 mol Mg(NO3)2 eklenmiştir.
B) s1 > s2 x1 = x2
III. t2 anında MgF2'nin çözünürlüğü 10–6 molardır.
C) s1 < s2 x1 > x2
D) s1 > s2 x2 > x1
E) s1 < s2 x2 = x1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
10–10 = S12 ise S1 = 10–5 ve 4 . 10–12 = 4S23 ise S2 = 10–4M S1 < S2'dir. 10–10 = x1 . 10–1 ise D) I ve III E) I, II ve III
l. 10–4 . 2 = 2 . 10–4M F–C (Kesin)
x1 = 10–9M ve 4 . 10–12 = x 2 . (10–1)2 ise x 2 = 4 . 10–10M x 1 > x2 dir.
ll. Belirlenemez
(Cevap C)
lll. Kçç = 10–4 . (2 . 10–4)2 = 4 . 10–12 ise t2'de 4 . 10–12 = 1 . (2x)2 ise x = 10–6M (Kesin)
(Cevap D)
İyon Kesri ve Çökelme Şartları
BÖLÜM 06 Test 24
1. t °C'deki çözünürlük çarpımı 2.10–8 olan PbSO4 katısının aynı 4. 2.10–4 M Mg(NO3)2 çözeltisine sabit sıcakılkta eşit hacimde
sıcaklıkta bir litrelik sulu çözeltisindeki çözünmüş iyonlarının Na2CO3 çözeltisi ekleniyor.
toplam mol sayısı 2.10–8'dir.
Çökelme olmaması için Na2CO3 çözeltisinin başlangıç
Buna göre PbSO4 çözeltisi ile ilgili, derişimi en fazla kaç molar olmalıdır?
I. Dengededir. (MgCO3 için Kçç = 1.10–10)
2–
II. [Pb2+] . [SO 4 ] < 2.10–8'dir. A) 5.10–6 B) 2.10–6 C) 5.10–8
III. Bir miktar daha PbSO4 katısı çözebilir. D) 2.10–10 E) 4.10–10
Çökelme sınırı Qi = Kçç'dir.
yargılarından hangileri yanlıştır? 2.10-4 = -4
[Mg2+] derişimi hacim iki katına çıktığı için yarıya düşer. (Mg2+] = 2 10 M
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II x
XM Na2CO3'ten 2 M CO32– gelir.
x
D) I ve III E) I, II ve III 2–
[Mg ] . [CO3 ] = 10–4 . 2 = Kçç = 10–10 ise x = 2 . 10–6M
2+
PbSO4(k)  Pb2+ + SO42– (Cevap B)

10–8mol 10–8mol
Qi = 10–8 . 10–8 = 10–16 Qi < Kçç olduğu için doymamıştır.
l. Dengede değildir. (yanlış)
ll. Qi < Kçç (Doğru)
lll. Doymamıştır. (Doğru)
(Cevap A)
5. x molar Cu(NO3)2 çözeltisi ile y molar Na2S çözeltilerinin eşit
hacimleri karıştırıldığında bir miktar CuS katısı dibe çöküyor.
Buna göre x ve y değerleri,
x y
I. 0,1 0,02
2. Belirli bir sıcaklıkta BaSO4 katısının çözünürlük çarpımı (Kçç) II. 2.10–6 4.10–3
2.10–5'tir.
III. 2.10–4 4.10–6
Aynı sıcaklıkta 0,2 M 100 mL K2SO4 çözeltisi ile en az

kaç M'lık 400 mL Ba(NO3)2 çözeltisi karıştırılırsa çökelme yukarıdakilerden hangileri olabilir? (CuS için Kçç = 2.10–9)
başlar?
A) 5.10–2 B) 2,5.10–2 C) 1,25.10–3 D) I ve III E) I, II ve III
Çökelme şartı Qi > Kçç'dir.
D) 6,25.10–4 E) 2,5.10–4
Qi = [Cu2+] . [S2–] ve eşit hacimde karıştırıldığı için derişimler yarıya düşer.
BaSO4 katısının çökelmeye başlama durumu Qi = [Ba2+] . [SO42–] = Kçç'dir. 0, 1 0, 02
0, 2.100 l. 2 . 2 = 5.10-3 > 2.10-9 (Çöker)
[SO42–] = 500 = 0,04M
2.10-6 4.10-3 =
x.400 ll. 2 . 2 2.10-9 = Kçç (Çökmez)
[Ba2+] = 500 = 0,8xM
-4 -6
2.10 4.10 -10
lll. 2 . 2 = 2.10 < Kçç (Çökmez)
0,04 . 0,8x = 2 . 10–5 = Kçç ise
(Cevap A)
x = 6,25 . 10–4
(Cevap D)
6. Aynı sıcaklıktaki 0,2 M 100 mL NaCI çözeltisi ile 0,2 M 100

3. 0,2 molar Pb(NO3)2 çözeltisi ile 0,4 molar KI çözeltisi eşit
mL AgNO3 çözeltisi tamamen karıştırılıyor. 171
hacimde karıştırılıyor.
Bir süre sonra dengeye ulaşan çözelti ile ilgili, Buna göre,
I. [Pb2+] . [I–]2 = Kçç'dir. I. AgCI katısı oluşur.

–
II. [NO3 ] = [I–]'dir. II. Dengeye ulaşan sistemde Ag+ derişimi 2.10–5M'dır.
–
III. [K+] > [NO3 ]'dir. III. Na+ derişimi 0,1 M'dir.
yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? (AgCI için Kçç = 4.10–10)

l. Dengede iyon çarpımları = Kçç'dir. (Doğru) l. Qi = [Ag+] . [Cl–] = 10–1 . 10–1 = 10–2 > Kçç çöker. (Doğru)
0, 2.2
ll. [NO3–] = 2 = 0, 2M ancak l– çöker ve derişimi 0,2M'den azdır. (Yanlış) ll. x2 = 4 . 10–10 ise x = 2 . 10–5M (Doğru)
+ –
lll. K = NO3 dir. (Yanlış) 0, 2.100
lll. [Na+] = 200 = 0, 1M (Doğru)
(Cevap A)
(Cevap E)
Test 24 1. A 2. D 3. A 4. B 5. A 6. E 7. D 8. E 9. B 10. C 11. E 12. C
+ –
7. AgCI(k) Ag(suda) + CI(suda) 10. Oda koşullarında 4.10–2 molar Ca(NO3)2 çözeltisi ile 2.10–2
molar Na2SO4 çözeltisi eşit hacimde karıştırılıyor.
denklemine göre katısı ile denge halinde bulunan AgCI
çözeltisine sabit sıcaklıkta bir miktar AgNO3 katısı ekleniyor. Buna göre, dengeye ulaşan çözelti ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? (CaSO4 için Kçç = 10–6)
Bu olay ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
2–
A) [Ca2+] . [SO 4] = 10–6 dır.
A) Ag+ iyon derişimi artar.
–
B) NO3 derişimi 4.10–2 M dır.
B) CI– iyon derişimi azalır.
2–
C) SO 4 derişimi 4.10–8 M dır.
C) Denge girenler lehine bozulur.
D) Ca2+ derişimi 0,01 M dır.
D) AgCI katısının çözünürlüğü artar.
E) Bir miktar CaSO4 katısı dibe çökmüştür.
E) AgCl katı kütlesi artar. Hacim 2 katına çıkar ve derişimler yarıya düşer.
D) Katısı ile dengedeki çözeltiye ortak iyon içeren (Ag+) AgNO3 eklendiğinde denge girenler 4.10-2 2.10-2 =
Qi = [Ca2+] . [SO42–] = 2 . 2 2.10-4 Qi > Kçç çöker.
lehine bozulur ve çözünürlük azalır.
Ca2+ + SO42–  CaSO4(k)
(Cevap D)
2 . 10–2 10–2
–10–2 –10–2
–––––––––––––––
10–2 0
+x +x –x
ihmal edilir.
10–2 . x = Kçç = 10–6 ise x = 10–4M
(Cevap C)
11. 0,2 molar 100 mL Pb(NO3)2 çözeltisi ile 1 molar 100 mL NaI
çözeltisinin sabit sıcaklıkta karıştırılması ile
8. 0,6 M Pb(NO3)2 çözeltisi ile 0,4 M Nal çözeltisi eşit hacimde Pb2+(suda) + 4l–(suda)  Pbl2–
4(suda)
karıştırılıyor. kompleks oluşum dengesi kuruluyor.
Bir süre sonra dengeye ulaşan çözeltide l– derişimi kaç Buna göre,
M'dır? I. 0,1 molar [PbI4]2– kompleksi oluşur.
(Pbl2 için Kçç = 8 . 10–9) II. Pb2+ derişimi 5.10–2 M'dır.
III. I– derişimi 0,1 M'dır.
A) 0,1 B) 2 . 10–2 C) 10–2
D) 10–4 E) 2 . 10–4
Qi > Kçç'dir. Çöker. ([PbI4]2– için oluşum sabiti (Kol) 2.104'tür.)
Eşit hacim karıştırıldığı için derişimler yarıya düşer. [Pb2+] = 0,3 M, [l–] = 0,2 M
Pb2+ + 2l–  Pbl2(k)
0,3 0,2
0, 2.100 1.100
–0,1 0,2 8 . 10–9 = 0,2 . (2x)2 [Pb2+] = –
200 = 0, 1M [l ] = 200 = 0, 5M
0,2M 0 ise X = 10–4M Pb2+ + 4l–  [Pbl4]2–
+x +2x –x [l–] = 2x = 2 . 10–4M 0,1 0,5 0

–0,1 –0,4 +0,1M (Doğru)
––––––––––––––––––
ihmal edilir. (Cevap E) 0 0,1 –x
+x +4x
0, 1
Kol = 2 . 104 = ise x = Pb2+ = 5 . 10–2M (ll. doğru)
x. ^0, 1h4
[l–] = 0,1M (lll. doğru)
(Cevap E)
172
12. 1.10–2 molar Mg2+ ile 1.10–5 molar Fe2+ iyonlarını bulunduran
9. 4.10–6 molar Pb(NO3)2 çözeltisi ile eşit hacimde NaCI çözeltiye sabit sıcaklıkta yavaş yavaş KOH katısı ilave
çözeltisi sabit sıcaklıkta karıştırılıyor. ediliyor.
Buna göre, çökelme olmadan PbCI2'nin doygunluğa Buna göre, Mg2+ iyonları çökmeye başladığı anda
ulaşması için NaCI çözeltisinin derişimi kaç molar çözeltideki Fe2+ iyonları derişimi kaç molardır?
olmalıdır? (PbCI2 için Kçç = 5.10–11) (Mg(OH)2 için Kçç = 1.10–6, Fe(OH)2 için Kçç = 2.10–15)
A) 5.10–3 B) 10–2 C) 2.10–2 A) 5.10–12 B) 4.10–11 C) 2.10–11
D) 5.10–2 E) 2.10–1 D) 10–10 E) 2.10–8
Qi = [Pb2+] . [Cl–]2 = Kçç olmalıdır.
Mg(OH)2 için 1.10–6 = 10–2 . [OH–]2 ise [OH–] = 10–2M'dir. Fe(OH)2 için
4.10-6 ` x j2 =
Qi = 2 . 2 5.10-11 ise x = 10–2M 2 . 10–15 = [Fe2+] . [10–2]2 ise [Fe2+] = 2.10–11M
(Cevap B) (Cevap C)
1. Sabit sıcaklıkta XmYn katısının suda çözünürken verdiği 4. 0.4 M Pb(NO3)2 çözeltisinin 0,5 litresi ile 0,6 M NaI çözeltisinin
iyonların derişimi grafikteki gibi değişmektedir. 0,5 litresi bir kapta karıştırıldığında bir çökelek oluşmaktadır.
Molar derişimi Buna göre, tepkime sonunda kaptaki maddelerle ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
3.10−4 Y−m
(PbI2 için Kçç = 2.10–11)
A) PbI2 için iyon derişimleri çarpımı (Ki), Kçç'ye eşittir.

2.10−4 X+n
–
B) NO3 derişimi 0,4 molardır.
0
Zaman C) I– derişimi 2.10–5 molardır.

D) Pb2+ derişimi 0,2 molardır.
Bu grafiğe göre XmYn katısı ile ilgili,
E) Bir miktar PbI2 katısı çökmüştür.
I. Formülü X2Y3'tür.
0, 4 0, 6
Eşit hacim karıştırıldığı için Pb2+ = –
2 = 0, 2M ve l = 2 = 0, 3 M'dır.
II. Çözünürlüğü 2.10–4 M'dır. Ki > Kçç'dir.
Pb2+ + 2l–  Pbl2(k)
III. Çözünürlük çarpımı (Kçç) 1,08.10–18'dir.
0,2 0,3
yargılarından hangileri doğrudur? –0,15 –0,3
–––––––––––
0,05 0
(XmYn suda çok az çözünen bir katıdır.) +x +2x –x
ihmal
[Pb2+] = 0,05M'dır.
(Cevap D)
X+n = 2.10-4 = 2
l. 3 ve X2Y3 (Doğru)
Y -m 3.10-4
X+n = 2.10-4 = -4
ll. Çözünürlüğü 2 2 10 M 'dir. (Yanlış)
lll. Kçç = [X+n]2 . [Y–m]3 = (2 . 10–4)2 . (3 . 10–4)3 = 1,08 . 10–18 dir. (Doğru) 5. AgNO3 ve Na2CrO4 iyonik katılarının oluşturduğu 0,4
(Cevap D) molarlık sulu çözeltilerin eşit hacimleri karıştırılarak bir çözelti
oluşturulmuştur.
Bu çözelti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

(Ag2CrO4 için Kçç = 2,4.10–12)
2–
2. CuSO4 katısının belirli bir sıcaklıktaki çözünürlük çarpımı (Kçç) A) Karışımdaki Ag+ ve CrO 4 iyonlarının başlangıç derişimleri
–8
4.10 'dir. çarpımı (Ki) > Kçç'dir.
Buna göre, aynı sıcaklıkta, arı su ile hazırlanmış 100 B) Çözeltideki Na+ derişimi 0,4 molardır.
litre sulu çözeltide en fazla kaç gram çözünmüş CuSO4
C) Ag2CrO4 çöker.
bulunur? (CuSO4 = 160)
D) Net iyon denklemi,
A) 32 B) 16 C) 6,4 D) 3,2 E) 1,6
CuSO4 için Kçç = x2 olsun. x2 = 4 . 10–8 ise x = çözünürlük = 2 . 10–4 M'dır. 2Ag + + CrO
2–
Ag2CrO4(k)'dır.
n n (suda) 4(suda)
M = V den 2 . 10–4 = 100 ise n = 0,02 mol CuSO4 = 0,02 . 160 = 3,2 gram
(Cevap D) E) Çökelmeden sonra Ag+ derişimi 0'dır.
0, 4
Eşit hacim karıştırıldığında deişimler yarıya düşer. [Ag+] = 2 = 0, 2M ve
0, 4
[CrO42–] = 2 = 0, 2 M'dır.
Ki = (0,2) . 0,2 = 8 . 10–3 ise Ki > Kçç'dir.
2
Yani çöker ve denge kurulur.

E) Dengede iyon derişimleri sıfırlanmaz!
(Cevap E)
173
3. Bakır (II) hidroksitin pH'si 10 olan KOH çözeltisindeki 6. 5.10–2 M Na2CO3 çözeltisinin 1 litresinde kaç mol
çözünürlüğü kaç mol/L'dir? kalsiyum karbonat (CaCO3) çözünebilir?
(Bakır (II) hidroksit için Kçç = 2.10–26'dır.) (CaCO3 için Kçç = 2.10–9)
A) 2.10–18 B) 4.10–18 C) 5.10–12 A) 2,5.10–7 B) 10–7 C) 4.10–8
D) 2.10–6 E) 10–4 D) 2,5.10–9 E) 10–9

pH = 10 ise ortak iyon alan [OH– –4
] = 10 M Cu(OH)2'de 2 . 10 –26 –4 2 –18
= x . (10 ) ise x = 2 . 10 M 5 . 10–2 M CO32– iyonu ortaktır.
(Cevap A) Kçç = 2 . 10–9 = x . 5 . 10–2 ise x = 4 . 10–8M

(Cevap C)
Test 25 1. D 2. D 3. A 4. D 5. E 6. C 7. C 8. B 9. E 10. B 11. C 12. D
7. Ag3PO4 suda az çözünen bir tuzdur ve çözünmesi 10. Sertlik derecesi 1 olan suyun litresi 10 miligram çözünmüş
ekzotermiktir. CaCO3 içermektedir.
Buna göre belirli sıcaklıkta Ag3PO4'nin sudaki doygun Buna göre, aynı sıcaklıkta doymuş CaCO3 çözeltisinin
çözeltisine, sertlik derecesi kaçtır?
I. sıcaklığı yükseltme, (CaCO3 = 100, CaCO3(k) için Kçç = 4.10-8'dir.)
II. aynı sıcaklıkta bir miktar AgNO3 ekleme, A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

10 mg = 10 . 10–3g = 10–2 gram
III. arı su ekleme
10-2 10-4
n = 100 = 10-4 mol M = 1 = 10-4 M
işlemlerinden hangilerinin tek başına uygulanması, Kçç = CaCO3 ) [Ca2+] . [CO32–] = x2
Ag3PO4'nin çözünürlüğünün azalmasına neden olabilir?
x2 = 4 . 10–8 ise x = 2 . 10–4M
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 10-4 = 1
2.10-4 s.d ise s . d = 2
D) I ve III E) I, II ve III (Cevap B)
Ag3PO4(k)  3Ag+ + PO33– + ısı
l. Tepkime girenler lehine hızlanır ve çözünürlük azalır.
ll. Ag+ derişimi artar, sistem girenler lehine hızlanır ve çözünürlük azalır.
lll. İyon derişimi azalır ve sistem ürünler lehine hızlanır. Çözünürlük artar.
(Cevap C)
8. Sertlik derecesi 1 olan suyun litresi 12 miligram çözünmüş

MgSO4 içermektedir.
Aynı sıcaklıkta doymuş MgSO4 çözeltisinin sertlik

11. PbI2 katısının t ºC' de çözünürlük çarpımı (Kçç) 4.10-9'dur.

derecesi kaçtır? (MgSO4 = 120, MgSO4 için Kçç = 9.10–6)
t ºC' de 1000 litrelik doygun PbI2 çözeltisinde kaç mol
A) 45 B) 30 C) 15 D) 9 E) 3
çözünmüş iyon vardır?
12.10-3 gram 10-4 mol = -4
120 = 10–4mol ve 1L 10 mol
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Kçç = 9 . 10–6 = x2 ise x = 3 . 10–3M
Pbl2(k)  Pb2+ + 2l–
10-4 = 1
3.10-3 s.d ise s . d = 30 x 2x
(Cevap B)
Kçç = x . (2x)2 = 4x3 = 4 . 10–9 ise x = 10–3M
n n
M = V den 10–3 = 1000 ise n = 1 mol Pbl2 ve 3 mol iyon içerir.
(Cevap C)
9. XY katısının çözünürlük çarpımı değerleri,

10 °C'de Kçç = 1.10–10
25 °C'de Kçç = 4.10–10
şeklindedir.
Buna göre XY katısı için,

+ –
I. Çözünme denklemi, XY(k) X (suda) + Y(suda) + ısı
174
şeklindedir.
12. XY katısının belirli sıcaklıklardaki çözünürlük çarpımı (Kçç)
II. 25 °C'deki çözünürlüğü 2.10–5 mol/L'dir. değerleri aşağıda verilmiştir .
III. 25 °C'deki 1 litre doymuş çözeltisinin sıcaklığı 10 °C'ye 25 ºC'de Kçç = 1.10-6
düşürülür ise 10–5 mol XY katısı dibe çöker.
40 ºC'de Kçç = 4.10-6
Buna göre XY katısı ile 40 ºC'de hazırlanan 3000 litrelik
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III doygun çözeltinin sıcaklığı 25ºC'ye düşürülür ise kaç mol
XY katısı dibe çöker?
l. Çözünürlüğü sıcaklık ile doğru orantılıdır. Endotermik. (Yanlış) A) 0,5 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
40°C de 4 . 10–6 = x2 ise x = 2 . 10–3M
ll. 4 . 10–10 = x2 ise x = 2 . 10–5 (Doğru)
25°C de 1 . 10–6 = x2 ise x = 10–3M
lll. 10–10 = x2 ise x = 10–5 ve 2 . 10–5 – 10–5 = 10–5 (Doğru)
(2 . 10–3 – 10–3) . 3000 = 3 mol çöker.
(Cevap E)
(Cevap D)
TÜMEVARIM - III Test 01
1. Temel haldeki orbital şeması, 4. 1H
8O R

Y L
şeklinde olan X element atomu ile ilgili aşağıdaki T Z
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Atom numarası 13'tür.
B) Paramanyetiktir.
Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ve
C) Periyodik sistemde 3. periyot 3A grubunda yer alır. oluşturdukları bileşikler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
D) Bileşiklerinde yalnızca +3 değerlik alır.
A) Bileşiklerinde farklı yükseltgenme basamağına sahip
E) l = 1 olan orbitallerinde toplam 6 elektron vardır. olanlar : H, Z ve L'dir.
Atom no 13'tür. Yarı dolu orbitalinden dolayı paramanyetiktir.
B) Y2O3 hem asitle, hem de bazla tepkimeye girer.
1s22s22p63s23p1 3. periyot 3A grubu.
Toprak metaldir. Yalnızca +3 değerlik alır. C) OR2 bileşiğinin sulu çözeltisinin asitliği L2O
E) l = 1, p orbitalidir. bileşiğininkinden fazladır.
2p6 ve 3p1 yani toplam 7e– vardır. D) Asit çözeltileri ile etkileşerek H2 gazı çıkartanlar: Y, Z ve
(Cevap E) T'dir.
E) H, T ve Z atomları küresel simetrik yük dağılımına
sahiptirler.
H: +1 ve –1, L: –1 ... +7 aralığında değerlik alır. Ancak Z:Zn (Çinko)'dir. Yalnızca +2 alır.
(Cevap A)
5. P(k) + HNO3(suda) + H2O(s) → H3PO4(suda) + NO(g)

Denkleşmemiş redoks tepkimesi ile ilgili aşağıdaki
2. Kararlı haldeki 21Sc elementinin elektron diziliminde e–
A) Tepkime en küçük katsayılarla denkleştirilirse ürünlerin

bulunduran en dıştaki (son) orbitalin baş kuantum sayısı katsayıları toplamı 8 olur.
(n), açısal momentum kuantum sayısı (l) ve manyetik
kuantum sayısı (ml) aşağıdakilerden hangisi olabilir? B) HNO3 bileşiğindeki N'nin yükseltgenme basamağı +5'dir.
C) 0,1 mol P atomu 0,5 mol e– alarak yükseltgenmiştir.
n l ml
D) HNO3 yükseltgen özellik gösterir.
A) 4 2 0
B) 3 1 –1 E) 0,3 mol P harcandığında normal koşullarda 11,2 litre NO
gazı açığa çıkar.
C) 4 2 +2 C) P elektron vererek yükseltgenmiştir.
D) 3 2 +1 (Cevap C)
E) 3 2 –3
6.
2 2 6 2 6 2 1 1 He(g)
21Sc: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d ise dizilimde en dış orbital 3d dir.
3d1 → l = 2 ve ml: –2, –1, 0, +1, +2 CH4(g)
n=3 (Cevap D) SO2(g)
V, T
Yukarıdaki şekilde verilen sabit hacimli kapta eşit kütlede He,

CH4 ve SO2 gazları bulunmaktadır.
Buna göre,
I. Mol sayısı en büyük olanı He'dur.
175
3. Aşağıda verilen iyonlardaki altı çizili atomlardan
II. Kısmi basıncı en az olanı SO2'dir.
hangisinin yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir?
III. CH4 'ün ortalama yayılma hızı SO2'nin 2 katı, He'nin
Yükseltgenme yarısı kadardır.
İyon
basamağı yargılarından hangileri doğrudur? (He=4, CH4=16, SO2=64)
A) CIO– –1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
2–
B) SO 3 +4
2–
C) CrO 4 +6
– I. Kütleleri 64'er gram alınırsa, nHe = 64 = 16 mol, nCH4 = 64 = 4 mol ve
D) MnO4 +7 4 16
+ nSO2 = 64 = 1 mol (Doğru)
E) NH 4 –3 64
A) (ClxO–2)–: x – 2 = –1 ise x = +1 II. Mol sayısı en az olanı SO2'dir. (Doğru)
(Cevap A) III. Mol kütlelerinin karekökü ile yayılma hızı ters orantılıdır.
1 = 1 1 1
VHe = , V = = 1 , VSO2 = = 1 (Doğru) (Cevap E)
4 2 CH4 16 4 64 8
Test 01 1. E 2. D 3. A 4. A 5. C 6. E 7. E 8. B 9. C 10. E 11. B 12. D
7. Kritik sıcaklık Kaynama 10. CH3OH(s) + 3/2 O2(g) → CO2(g) + 2H2O(s)

Gaz
(°C) sıcaklığı (°C) tepkimesine göre standart koşullarda kaç mol CH3OH'ın
X –82,4 –164 tamamen yanması sonucu 146 kj ısı açığa çıkar?
Y 374,4 100 (CH3OH(s) ∆Hol° = –236 kj/mol, CO2(g) ∆Hol° = –394 kj/mol
Z 31,2 –78
H2O(s) ∆Hol° = –286 kj/mol)

A) 0,8 B) 0,6 C) 0,5 D) 0,25 E) 0,2
Yukarıda kritik sıcaklığı ve kaynama sıcaklığı verilen X, Y ∆H = Hü – Hg = [–394 + 2 . (–286)] – [–236] = –730
ve Z gazları ile ilgili, 146
730 = 0, 2 mol (Cevap E)
I. Oda koşullarında X ve Y soğutucu akışkan olarak
kullanılamaz. 11. Gaz fazında gerçekleşen bir tepkimenin potansiyel enerji (P.E)
- tepkime koordinatı (T.K) grafiği aşağıda verilmiştir.
II. Z, 31,2 °C'nin üzerindeki sıcaklıklarda tüm basınçlarda
gaz halde bulunur. P.E.
III. 120 °C'deki X, Y ve Z karışımına yüksek basınç I.

uygulandığında karışımdan yalnızca Y sıvı olarak ayrılır. II.
X+Y
T+L
Z
D) I ve III E) I, II ve III T.K.

l. Soğutucu akışlanlar oda koşullarında gaz olmalı, kaynama sıcaklıkları düşük kritik
Grafiğe göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
sıcaklıkları yüksek olmalı (Doğru)
ll. Kritik sıcaklıklığın üzerindeki sıcaklıklarda gaz (Doğru) A) Tepkime iki adımda gerçekleşir.
lll. Y'nin kritik sıcaklığı 374,4'tür. 120°C de sıvılaşır. (Doğru) B) I. adım yavaştır.
(Cevap E)
C) Z ara üründür.
8. D) İleri aktivasyon enerjisi büyük olanı II. adımdır.
M
1,2 atm 2 atm
E) Toplu tepkime ekzotermiktir.
CH4(g) O2(g)
B) Aktivasyon enerjisi (Eai) daha büyük olan ll. basamak yavaştır.
(Cevap B)
t °C t °C
V V
12. İyon derişimi (mol/L)
Şekildeki sistemde M musluğu açılarak gazlar,
10−2 CH3COO−
CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(s)
tepkimesini tam verimle gerçekleştiriyorlar. 10−7

Tepkime sonrası sıcaklık başlangıç sıcaklığına
döndürüldüğünde kaptaki toplam basınç 48 cmHg 10−12 OH−
olduğuna göre, oluşan suyun t °C deki buhar basıncı kaç
Zaman
mmHg'dir? 0
2 mol CH3COOH sıvısının 25 °C'deki saf suda çözünmesiyle
A) 32 B) 24 C) 18 D) 6 E) 3,2
Musluk açılınca hacim iki katına çıkar ve kısmi basınçlar yarıya düşer. oluşan 500 mL'lik sulu çözeltideki iyon derişimlerinin zamanla
PcH4 = 0,6 atm ve PO2 = 1 atm değişimi grafikteki gibidir.
0,6 1 Buna göre,
CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O(s)
–0,5 –1 +0,5 Pbuhar I. CH3COOH'nin iyonlaşma yüzdesi 0,25'tir.
176 ––––––––
0,1 0 II. Dengedeki çözeltiye CH3COONa tuzu eklenirse pH'si
Pson = 0,1 + 0,5 + Pbuhar = 0,6 . 76 cmHg + Pbuhar = 48 artar.
Pbuhar = 48 – 45,6 = 2,4 cmHg = 24 mmHg
(Cevap B)
III. Çözeltinin pH'si 12'dir.
3
9. Özkütlesi 1,2 g/cm olan kütlece % 49'luk 120 mL H2SO4 IV. CH3COOH'un iyonlaşma sabiti (Ka) 2,5.10–5'dir.
çözeltisine su eklenerek hacmi 600 mL yapılıyor.
Buna göre yeni çözeltinin molar derişimi kaçtır?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
(H2SO4 = 98)
A) 2 B) 1,5 C) 1,2 D) 0,8 E) 0,4 2 – +
0, 5 = 4M CH3COOH. CH3COOH  CH3COO + H
%.d.10 = 49.1, 2.10 = 4 0 0
M= MA 98 6M ve 120mL –10–2 +10–2 +10–2
10-2
M1V1 = M2V2 den 6 . 120 = M . 600 ise M = 1,2M l. 4 .100 = 0,25 (Doğru)
(Cevap C) ll. (H+) azalır (Doğru)
10-2 .10-2 =
lV. 4 2, 5.10-5 (Cevap D)
1. Atom numarası 24 olan Cr element atomu ile ilgili 4. SO2 gazı oluşum tepkimesine ait potansiyel enerji (P.E) -
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? tepkime koordinatı (T.K) grafiği aşağıda verilmiştir.
P.E (kj)
A) Temel haldeki elektron dizilimi [18Ar]4s13d5 şeklindedir.
B) En yüksek başkuantum sayısı (n) 4'tür.

0
C) n = 3 olan orbitallerdeki elektron sayısı 13'tür.
D) Periyodik cetvelin 4. periyot 6B grubu elementidir.
E) Manyetik kuantum sayısı (ml) –2 olan elektron sayısı 5'tir. T.K

2 2 6 2 6 1 5 5
24Cr: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d yada [18Ar]4s13d
a
1
En yüksek başkuantum sayısı 4s , n = 4'tür.
n = 3 te 3s23p63d5 yani 2 + 6 + 5 = 13 e– SO2 gazının molar oluşum entalpisi –300 kj/mol olduğuna göre,
4s13d5 ise 4. periyot 6B grubu
I. SO2(g) → S(k) + O2(g) tepkimesinin entalpisi
E) ml = –2 d orbitaline ait 1 orbitaldir.
ml = –2 olan 1 e– vardır. + 300 kj/mol'dür.
–2 –1 0 +1 +2
II. a = –300'dür.
(Cevap E)
III. S katısının molar yanma entalpisi –300 kj/mol'dür.
l. Oluşumun tersidir. (Doğru) ll. –300'dür. (Doğru) lll. S(k) + O2(g) → SO2(g) 1 mol S(k)'nin
2. Periyodik sistemde elementlerin özelliklerinin değişimi ile yanmasıyla 300 kj ısı açığa çıkar. (Doğru)
ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (Cevap E)
A) Aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe iyonlaşma 5. Oda koşullarında 0,5 molar 400 mL H2SO4 çözeltisinin yeterince
enerjileri artar.
KOH ile tepkimesi sonucu 21,6 kj ısı açığa çıkmaktadır.

B) Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe elementlerin Buna göre,
hidroksitli bileşiklerinin asitlik özelliği artar.
I. Tepkimenin net iyon denklemi,
C) CI, Br, I elementlerinin oksitlerinin sulu çözeltilerinin asitlik
kuvveti I2O > Br2O > CI2O şeklindedir. H+(suda) + OH– (suda) → H2O(s) dır.
D) Metal oksitlerinin bazlık kuvveti aynı grupta yukarıdan II. KOH'un molar nötrleşme entalpisi –54 kj/mol'dür.
aşağıya inildikçe azalır. III. Tepkimede 22,4 gram KOH katısı kullanılmıştır.
E) Geçiş metallerinin tamamı bileşiklerinde birden farklı yargılarından hangileri doğrudur? (KOH = 56)
pozitif değerlik alabilirler.
B) Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe elementlerin hidroksitli bileşiklerinin asitliği artar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(Cevap B)
l. Nötrleşme net iyon denklemidir. (Doğru) ll. nKOH = 2nH2SO4 = 0,5 . 0,4 . 2 = 0,4 mol
21, 6
0, 4 = - 54 (Doğru) lll. 0,4 . 56 = 22,4 g (Doğru)
(Cevap E)
6. H2O2 + 2Br– + 2H+ → 2H2O + Br2

tepkimesi iki adımda gerçekleşmektedir.
Bu tepkimenin hızlı olan 2. adımı;
H+ + Br– + HBrO → H2O + Br2 177
olduğuna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Tepkime derecesi 3'tür.

3. Ca(k) + 2HNO3(suda) → Ca(NO3)2(suda) + H2(g)
B) HBrO katalizördür.
Ca katısı ile 500 mL HNO3 çözeltisi artansız olarak yukarıdaki
C) Hız bağıntısı k.[H2O2] . [Br–] [H+]'dır.
denkleme göre tepkime vermektedir.
D) 1. adımın denklemi,
Tepkime sonunda N.K.'da 4,48 L H2 gazı oluştuğuna göre
kullanılan HNO3 çözeltisinin molar derişimi kaçtır? H2O2 + Br– + H+ → H2O + HBrO şeklindedir.
A) 2 B) 1,6 C) 1,2 D) 1 E) 0,8 E) Tepkime moleküleritesi 5'tir.
4, 48 H2O2 + Br– + H+ → H2O + HBrO (1. adım)
22, 4 = 0, 2 mol H2 için 0,4 mol HNO3 harcanır.
H+ + Br– + HBrO → H2O + Br2 (2. adım)
0, 4mol B) HBrO önce üründe sonra girende yer alır. Yani ara üründür.
M = 0, 5L = 0 , 8M
(Cevap B)
(Cevap E)
Test 02 1. E 2. B 3. E 4. E 5. E 6. B 7. C 8. C 9. B 10. E 11. D 12. B
7. Gaz fazında gerçekleşen 9. xA(g) + yB(g)

ileri
zC(g)
geri
X + 2Y + Z → T tepkimesinde,
tepkimesine göre maddeler kapalı bir kapta dengededir.
● X ve Y'nin derişimleri 2'şer katına çıkarılınca tepkime
Dengedeki sistem ile ilgili,
hızı 4 katına çıkıyor.
● Kap hacmi küçültüldüğünde zamanla C gazının mol
● Y ve Z'nin derişimleri yarıya düşürüldüğünde tepkime
sayısı artıyor.
hızı yarıya düşüyor.
● Sıcaklık artırıldığında denge sabiti Kc'nin değeri azalıyor.
● Kap hacmi yarıya düşürüldüğünde tepkime hızı 8 katına
çıkıyor. bilgileri veriliyor.
Buna göre tepkimenin hız denklemi aşağıdakilerden Buna göre,
hangisi olabilir?
I. x + y > z'dir.
A) k. [X].[Y]2 B) k. [X].[Y].[Z]
II. Tepkime ekzotermiktir.
C) k. [X]2.[Z] D) k. [X].[Y]2.[Z]
III. Sistem soğutulursa ileri tepkimenin hız sabiti (ki) artar.
E) k. [Y]2.[Z]
1. bilgiden; (X + Y)2 derece toplamı 2'dir.
2. bilgiden; (Y + Z)1 derecede toplamı 1'dir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
3. bilgiden; (x + Y + Z)3 tepkime derecesi 3'tür.
Y'nin derecesi 1 yada 0 l. Hacim azalırsa gaz mol sayısının az olduğu yöne tepkime ilerler. x + y > z'dir.
Z'nin derecesi 1 yada 0 olabilir. ll. Ekzotermik tepkimelerde sıcaklık arttıkça Kc azalır.
X'in derecesi 2 olabilir. lll. Sıcaklık azalırsa tepkime hızı azalır. (Yanlış)
C) k[X]2 . [Z] olabilir. (Cevap B)
(Cevap C)
10. PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g)
denklemine göre 2 litrelik sabit hacimli bir kapta 2,5 mol

PCI5 gazı ile başlatılan tepkime % 40 verimle gerçekleşerek

dengeye ulaşıyor.
Buna göre tepkimenin denge sabiti (Kc) kaçtır?
A) 2,5 B) 2 C) 3 D) 2 E) 1
2 5 3
2,5 0 0
PCl5  PCl3 + Cl2 2,5 . 40 = 1 = n
8. Derişim (mol/L) 100
–n +n +n 1 1
. 1
0,8 2,5 – n n n Kç = 2 2 =
1, 5 3
2
0,6 COCI2
(Cevap E)
11. Oda koşullarında HA zayıf asit çözeltisinin pH'si 4'tür.
0,2 CO ve CI2 0,1 M 100 mL Ba(OH)2 çözeltisi ile 100 mL HA çözeltisi
artansız tepkimeye girmektedir.
Zaman
0 t
Buna göre, HA asidinin iyonlaşma sabiti (Ka) kaçtır?
1 litrelik kapalı kapta sabit sıcaklıkta,
A) 10–5 B) 2.10–6 C) 10–8 D) 5.10–8 E) 10–9
COCI2(g) CO(g) + CI2(g) nHA = 2nBa(OH)2 olursa nH+ = nOH– olur.
0, 02
nHA = 2 . 0,1 . 0,1 = 0,02 mol M = 0, 1 = 0, 2M
tepkimesinde maddelerin derişim - zaman grafiği yukarıda
178 HA  H+ + A–
verilmiştir. 10-4 .10-4 =
0,2 0 0 ise Ka = 0, 2 5.10-8
Buna göre, –4
–10 +10 4+ 10–4
I. Sistem t anında dengeye ulaşmıştır. (Cevap D)
II. Zamanla kaptaki gaz basıncı artmıştır.

20 12. 2.10–2 molar Ca(NO3)2 çözeltisi ile eşit hacimde sabit
III. Derişim cinsinden denge sabiti (Kc) 3 'tür. sıcaklıkta en fazla kaç molar NaOH çözeltisi karıştırılmalı
yargılarından hangileri doğrudur? ki çökelme olmasın? (Ca(OH)2 için Kçç = 4.10–8)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 2.10–3 B) 4.10–3 C) 2.10–4
D) I ve III E) I, II ve III D) 4.10–4 E) 5.10–4

l. Derişimler sabitlenmiş. Dengededir. (Doğru) Qi = Kçç olmalıdır. Eşit hacim karıştırıldığı için derişimler yarıya düşer.
2.10-2 = -2 x
ll. Denkleme göre artar. (Doğru) (Ca2+) = 2 10 M XM NaOH'tan 2 M OH– gelir.
0, 2.0, 2 2
lll. Kc = 0, 6 = 30 'dur. (Yanlış)
4 . 10–8 = 10–2 . ` 2 j ise x = 4 . 10–3M
x 2
(Cevap C)
(Cevap B)
1. Mg3N2(k) + 6H2O(s) 3Mg(OH)2(k) + 2NH3(g) 4. Deniz seviyesindeki 200 gram suda 0,1 mol AI(NO3)3
çözülerek hazırlanan sulu çözeltinin kaynama noktası ve
denklemine göre 25 gramlık Mg3N2 örneğinin yeterince H2O
ile tepkimesinden açığa çıkan NH3 gazı 273 °C'de 5,6 litrelik donma noktası kaç °C'dir?
sabit hacimli bir kapta 1,6 atm basınç yapmaktadır. (Kk = 0,52 molal/°C, Kd = 1,86 molal/°C)
Buna göre Mg3N2 örneğinin saflık %'si kaçtır? Kaynama Donma

(N = 14, Mg = 24) noktası (°C) noktası (°C)
A) 100,52 –1,86
A) 25 B) 40 C) 50 D) 60 E) 80
22, 4 B) 101,04 –3,72
P . V = n . R . T den 1,6 . 5,6 = n . 273 .546 ise nNH3 = 0,2 mol 0,2 mol NH3 oluşması için
C) 100,52 –3,72
10
0,1 mol Mg3N2 = 0,1 . 100 = 10 gram 25 .100 = 40
D) 101,56 –5,58
(Cevap B)
E) 101,04 –1,86
0, 1 mol
= 0, 5 molal Al(NO3)3(4 iyonlu) = 2 molal iyon
0, 2 kg
KN = 100 + 2 . 0,52 = 101,04 C°
DN = 0 – 2 . 1,86 = –372 C°
(Cevap B)
2. X, Y ve Z elementleri ile ilgili,
X : Değerlik elektron sayısı 2'dir.
Y : Bileşiklerinde farklı yükseltgenme basamaklarına sahip 5. I. H2 + 1/2O2 → H2O ∆H = –286kj
olabilir.
II. 2NO → N2 + O2 ∆H =–140kj
Z : Hem asit, hem de baz çözeltisi ile etkileşerek H2 gazı
III. NH3 → 1/2 N2 +3/2 H2 ∆H = +46kj
açığa çıkarır.
tepkimeleri ve entalpileri verildiğine göre,
2NH3 + 5/2 O2 → 2NO + 3H2O
Buna göre bu elementlerle ilgili aşağıdaki yargılardan
tepkimesinin entalpisi kaç kj'dir?
hangisi kesinlikle doğrudur?

A) 814 B) 626 C) –626 D) –814 E) –918
A) X toprak alkali metal grubunda yer alır.
l. tepkime 3 ile genişletilirse ∆H1 = –858 kj
B) Y bir ametaldir. ll. tepkime ters çevrilirse ∆H2 = +140 kj
lll. tepkime 2 ile genişletilirse ∆H3 = +92 kj
C) Z bir geçiş metalidir.
∆H1 + ∆H2 + ∆H3 = –626 kj
D) Y'nin oksitinin sulu çözeltisi asidik özellik gösterir. (Cevap C)
E) X ile Z birbirlerine karşı asaldırlar.
X: 2A yada He(8A), Y: Geçiş metali ya da ametal, Z: Amfoter metal.
E) X metal ya da soygaz, Z ise amfoter metaldir. Metal – metal ile ve metal - soygaz ile
reaksiyon vermez.
(Cevap E) 6. Tepkime Hızı
Deney [X] (mol/L) [Y] (mol/L) (mol/L.s)
1 0,2 0,1 4.10–5
2 0,4 0,1 8.10–5

3 0,1 0,2 8.10–5
3. Serbest pistonlu bir kapta t °C'de bir miktar C3H4 gazı vardır.
Bu kaba aynı sıcaklıkta gaz kütlesi iki katına çıkana kadar
SO3 gazı ekleniyor. 2X(g) + 3Y(g) → 3Z(g) tepkimesine göre sabit sıcaklıkta
gerçekleştirilen deney sonuçları yukarıdaki gibidir.
Bu sistemdeki gazların özelliklerine ilişkin, 179
I. Atom sayıları arasındaki ilişki C3H4 > SO3 şeklindedir. Buna göre,
II. Kısmi basınçları arasındaki ilişki C3H4 = SO3 I. Hız bağıntısı k.[X] . [Y]2
şeklindedir. II. Tepkime hızı sabiti(k) 0,02'dir.
III. Özkütleleri arasındaki ilişki SO3 > C3H4 şeklindedir.
III. Sabit sıcaklıkta tepkime kabının hacmi yarıya
yargılarından hangileri doğrudur? düşürülürse tepkime hızı iki katına çıkar.
(H = 1, C = 12, O = 16, S = 32) yargılarından hangileri doğrudur?

1. ve 2. deneylerden tepkime hızına X'in etkisinin 1. dereceden, 2. ve 3. deneylerden Y'nin
C3H4 = 40, SO3 = 80
etkisinin 2. dereceden olduğu görülür. l. doğru, ll. 4 . 10–5 = k . 0,2 . (0,1)2 ise k = 0,02
l. 2 mol C3H4 üzerine 1 mol SO3 eklenirse gaz kütlesi iki katına çıkar. Atom sayısı fazla olanı
(Doğru)
C3H4'tür. (Doğru)
(Cevap B)
(Cevap A)
Test 03 1. B 2. E 3. A 4. B 5. C 6. B 7. A 8. C 9. B 10. E 11. E 12. D
7. Mg(k) + 2HCI(suda) → MgCI2(suda) + H2(g) 10. Oda koşullarındaki 0,2 M 100 mL HA zayıf asit çözeltisi ile
ilgili,
9,6 gram Mg katısı ile 2 molar 200 mL HCI çözeltisinin
I. pH'sı 3'tür.
tepkimesi tam verimle 20 saniyede gerçekleşmektedir.
II. İyonlaşma yüzdesi 0,5'tir,
Buna göre, III. 0,1 M 200 mL KOH çözeltisi ile tam nötrleşir.
I. Mg katısının ortalama harcanma hızı 10–2 mol/s'dir. yargılarından hangileri doğrudur? (HA için Ka = 5.10–6)
L
II. H2 gazının NK'daki ortalama oluşma hızı 4,48 'dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
s
III. HCI'nin ortalama harcanma hızı 1 mol/L.s'dir. D) I ve III E) I, II ve III
yargılarından hangileri doğrudur? (Mg = 24) l. HA  H+ + A–
0,2
x2
–x +x +x ise 5 . 10–6 = 0, 2 ve x = H+ = 10–3M yani pH = 3'tür. (Doğru)
10-3
ll. 0, 2 .100 = 0, 5 (Doğru)
9, 6 lll. 0,2 . 100 = 0,1 . 200'dür. (Doğru)
l. nMg = 24 = 0,4 mol, 2 . 0,2 = 0,4 mol HCl 0,2 mol Mg ve 0,4 mol HCl kullanılır.
(Cevap E)
0, 2 mol -2
20S = 10 mol/s (Doğru) ll. 0,2 mol . 22,4 = 4,48LH2 oluşur.
4, 48L L
20S = 0, 224 s (Yanlış)
2 molar = -1
lll. 20S 10 M/s (Yanlış)
(Cevap A) 2+ –
11. PbBr2(k) Pb (suda) + 2Br (suda)
8. PCI5(g) PCI3(g) + CI2(g) Saf suya 7,34 milgram PbBr2 katısı eklenerek 2 litrelik çözelti
tepkimesinin 273 °C'deki derişimler cinsinden denge sabiti hazırlanıyor.
(Kc) 0,25'dir. Buna göre, oluşan çözelti ile ilgili,
Bu tepkime ile ilgili, I. Bir miktar daha PbBr2 çözebilir.
II. Çözeltideki iyonların çarpımı (iyon kesri)

I. Aynı sıcaklıktaki kısmi basınçlar cinsinden denge sabiti

(Kp) 11,2'dir. [Pb2+] . [Br–]2 = 4.10–15'tir.
II. Geri hız sabiti (kg) ile ileri hız sabiti (ki) arasındaki ilişki III. 1800 mL su buharlaştırılır ise doygun olur.
kg = 4ki'dir. yargılarından hangileri doğrudur?
III. [PCI3] . [CI2] > [PCI5]'tir. (PbBr2=367, PbBr2 için Kçç = 4.10–12)
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
-3
D) I ve III E) I, II ve III 7, 34.10 gram -5
367 = 2.10-5 mol ve [Pb2+] = 2.10 -5 – –5

2 = 10 M ve [Br ] = 2 . 10 M'dır.
l. Kp = Kc . (RT) ise Kp = 0,25 . a 273 .546 k = Kp = 11,2 (Doğru)
1 22, 4 –5 –5 2 –15
Ki = 10 . (2 . 10 ) = 4 . 10 < Kçç yani doymamıştır.
k 1 l. doğru. ll. doğru. lll. 2000 – 1800 = 200 mL 4 . 10–12 = 4x3 ise
ll. Kc = k i = 0, 25 = 4 (Doğru)
g
x = 10–4M n = M . V n = 10–4 . 0,2 = 2 . 10–5mol (Doğru)
6PCl5@
lll. = 1 tür. (Yanlış)
6PCl3@ . 6Cl2@ 4
(Cevap E)
(Cevap C)
9. Eşit mol sayılı X ve Y maddelerinin % 50 verimle tepkimeleri

sonucu kaptaki maddelerin toplam mol sayısı 1 oranında
3
azalıyor.
180 Buna göre bu tepkimenin denklemi aşağıdakilerden

hangisi olabilir?
12. Aşağıdaki konjuge asit - baz çiftlerinden hangisinde hata
A) X + 2Y → 2Z yapılmıştır?
B) 2X + 3Y → Z Konjuge asit Konjuge baz
C) 2X + Y → Z A) HCIO CIO–
+
D) X + 3Y → 2Z B) NH 4 NH3
–
E) 2X + 5Y → 2Z C) H2CO3 HCO3
B) 3mol 3mol D) H2O H3O+
tepkimesinde verim Y
2X + 3Y → Z
üzerinden hesaplanır.
E) HS– S2–
–1 –1,5 +0,5 Aralarında H+ kadar fark olan maddelerden H+ sayısı fazla olanı konjuge asittir.
––––––––––––––––––––––– Y'nin % 50'si 1,5 molü
2mol 1,5 mol 0,5 mol D) H3O+ konjuge asittir.
harcanır.
n
ilk = 3 + 3 = 6 mol (Cevap D)
nson = 2 + 1,5 + 0,5 = 4 mol
(Cevap B)
1. Temel hal elektron dizilimi, 4. Sıcaklık (°C) Çözünürlük (g/100g su)
2
[18Ar] 4s 3d 4p 10 1
10 25
olan element atomu için aşağıdaki yargılardan hangisi 25 40
yanlıştır? 40 64

A) En büyük başkuantum sayısı (n) 4'tür.
XY2 iyonik katısının sabit basınçta farklı sıcaklıklarda
B) Küresel simetri özelliği göstermez.
çözünürlük değerleri tabloda verilmiştir.
C) l = 2 olan orbitallerinde toplam 10 e– vardır.
Buna göre,
D) n = 4 olan enerji seviyesinde 3e– bulundurur.
I. XY2'nin çözünürlüğü endotermiktir.
E) ml = –2 olan orbitallerinde 6 elektron vardır.
1s22s22p63s23p64s23d104p1 II. 10 C'deki doygun çözeltisi kütlece % 20'liktir.
ml = –2 d ve f orbitallerinde vardır.
III. 40 °C'deki 41 gramlık doygun çözeltisi 25 °C'ye
3d10 : da ml = –2 olan 2e– vardır.
soğutulursa 6 gram XY2 dibe çöker.
–2 –1 0 +1 +2 (Cevap E)
2. IUPAC sistemine göre 17. grup elementleri ile ilgili,
I. Doğada serbest elementel halde bulunurlar. D) I ve III E) I, II ve III
l. Sıcaklıkla çözünürlük orantılı artıyor. (Doğru)
II. Bulundukları periyodun en yüksek elektronegatiflik 25
ll. 100 + 25 . 100 = 20'lik (Doğru)
değerine sahip elementlerdir. 41 1
lll. 164 = 4 yani 25 g su ve 16 g XY2 içerir.
III. Hidrojenli bileşiklerinin oda koşullarındaki sulu 100 g su ile 64 – 40 = 24 g çökerse 25 g su ile 6 g çöker. (Doğru)
çözeltilerinin pH'si 7'den büyüktür. (Cevap E)
IV. Tamamı bileşiklerinde yalnızca –1 değerlik alır.
yargılarından hangileri doğrudur? 5. 2NH3(g) → N2(g) + 3H2(g) ∆H = +92 kj/mol
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV Yukarıda denklemi ve tepkime entalpisi verilen tepkime ile

ilgili,
17. grup = 7A = Halojenler. I. Minimum enerji eğilimi ürünler lehinedir.
l. Cl2, Br2 gibi (Doğru) ll. En elektronegatif gruptur. (Doğru)
II. NH3(g)'ün molar oluşum entalpisi –92 kj/mol'dür.
(Cevap B)
III. 8,5 gram NH3(g)'nın harcandığı tepkimede 23 kj ısı
alınır.
Po = 76 cmHg yargılarından hangileri yanlıştır? (N = 14, H = 1)
3.
V H2O(g)
A D) II ve III E) I, II ve IV
He(g) l. Min. enerji ısının olduğu yönelir. (Yanlış)
V 16 cm ll. 2 mol için –92,1 mol için –46 (Yanlış)
H2O(s) 8, 5 0, 5 x
a b lll. 17 = 0, 5 mol , 2 = 92 ise x = 23 (Doğru)
t °C (Cevap B)
Hg
Şekildeki pistonlu kapta sıcaklık değiştirilmeden piston A
noktasında sabitlenerek gaz hacmi yarıya düşürüldüğünde 6. X2(g) + Y2(g) → 2XY(g) + ısı
manometrenin a kolunda cıva seviyesi 45 cm düşüyor.
Tek basamakta gerçekleşen yukarıdaki tepkiye
Buna göre, He gazının ilk durumdaki basıncı (PHe) ve uygulanan, 181
suyun t °C'deki buhar basıncı aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir? I. Sıcaklığı artırmak,
II. X2 gazı eklemek,

PHe(cmHg) Psubuharı (cmHg)
A) 80 2,5 III. Katalizör kullanmak
B) 92 2 işlemlerinden hangileri birim zamanda oluşan XY(g)
C) 90 2 miktarını artırırken, hız sabitini (k) değiştirmez?
D) 80 2,4 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) 92 2,5
D) I ve III E) II ve III
Pilk = 76 + 16 = 92 cmHg 45 . 2 = 90 cmHg'lik basınç artışı olmuştur. Pson = 92 + 90 = 182 Hız sabiti k'yi sıcaklık, katalizör ve temas yüzeyi değiştirir.
cmHg PHe + Psubuharı = 92 ve 2PHe + Psubuları = 182 denklemleri çözülürse PHe = 90 ve (Cevap B)
Psubuharı = 2
(Cevap C)
Test 04 1. E 2. B 3. C 4. E 5. B 6. B 7. D 8. C 9. C 10. A 11. B
7. Kimyasal bir tepkimeye ait farklı sıcaklıklardaki tanecik sayısı 9. 2 litrelik sabit hacimli bir kapta sabit sıcaklıkta,
- kinetik enerji dağılımı grafikte verilmiştir. NO(g) + SO3(g) NO2(g) + SO2(g)
Tanecik sayısı denklemine göre 4 mol NO, 1 mol SO3, 6 mol NO2 ve 6 mol
SO2 gazları dengededir.
Dengedeki tepkimeye sabit sıcaklıkta 3 mol SO3 gazı
eklenirse, yeni denge ile ilgili,
I. Kaptaki toplam mol sayısı 20'dir.
II. Derişimler cinsinden denge sabiti (Kc) = 9'dur.
T1 III. NO2 derişimi 4,5 M'dır.
T2
Kinetik enerji yargılarından hangileri doğrudur?
0 Ea
Grafiğe göre, D) I ve III E) I, II ve III
6.6
I. Etkin çarpışma sayısı l. Ürün gaz katsayısı = giren katsayısı (Doğru) ll. 4.1 = 9 (Doğru)
(Cevap C)
II. Oluşan ürün miktarı
III. Hız sabiti (k)
niceliklerinden hangileri T1 sıcaklığında T2 sıcaklığından

daha büyüktür?
10. Aşağıdaki şekilde 0,4 M 200 mL H2SO4 çözeltisi ile x M NaOH
çözeltisinin titrasyon grafiği verilmiştir.
D) I ve III E) I, II ve III pH
Grafiğe göre aktivasyon enerjisini aşan tanecik sayısı T1 daha fazladır. Yani T1 > T2'dir. 13
xM
Sıcaklık artışı l. ve lll. artırır. NaOH(suda)
(Cevap D) 7
0,4 M 200 mL
H2SO4(suda)
0 Eklenen
400 V NaOH
hacmi (mL)

Buna göre x ve V değerleri aşağıdakilerden hangisidir?
x V
8. P.E
A) 0,4 600
I B) 0,2 500
II
C) 0,4 800
A
B D) 0,2 1800
E) 0,4 1800
x . 400 = 0,4 . 200 . 2 ise x = 0,4'tür. 0,4 . V – 0,4 . 200 . 2 = 0,1 . (V + 200) eşitliğinden V = 600
(Cevap A)
T.K
0
Sabit sıcaklıkta gerçekleşen kimyasal bir tepkimeye

uygulanan bir işlem sonucu potansiyel enerji (P. E) - tepkime
11. 0,6 M 200 mL Pb(NO3)2 çözeltisi ile 0,4 M 200 mL Na2SO4
182 koordinatı (T. K) A eğrisinden, B eğrisine dönüşmüştür.
çözeltileri tamamen karıştırılıyor.
Buna göre, Buna göre,
I. Katalizör kullanılmıştır. I. Bir miktar PbSO4 çöker.

2–
II. Dengeye ulaşan çözeltide SO 4 derişimi 2.10–10 M'dır.
II. Tepkime mekanizması değişmiştir.
–
III. NO3 derişimi 1,2 M'dır.
III. I nolu adım, II nolu adımdan daha hızlı gerçekleşir.
yargılarından hangileri doğrudur? (PbSO4 için Kçç = 2.10–11)
Aktivasyon enerjisini yalnızca katalizör değiştirir. Katalizör mekanizmayıda değiştirir. 0, 6.200 0, 4.200
l. 400 . 400 > Kçç çöker. (Doğru)
Aktivasyonu büyük olan l. si yavaştır.
(Cevap C) ll. Pb2+ + SO42–  PbSO4(k) 2 . 10–11 = x . 10–1
0,1 0
+x +x –x x = 2 . 10–10 (Doğru)
(Cevap B)
Kimya ve Elektrik / Redoks Tepkimeleri
BÖLÜM 07 Test 01
1. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi elektron alış-verişi 4. KCIO3 + SO2 + H2O → KCI + H2SO4
yoluyla gerçekleşen bir tepkime değildir?
tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
A) Zn + 2KOH → K2ZnO2 + H2
doğrudur? (Tepkime denkleştirilecektir.)
B) C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O
A) KCIO3'teki CI'nin yükseltgenme basamağı +7'dir.
C) CaCO3 → CaO + CO2
B) SO2 indirgenen maddedir.
D) CO + H2O → CO2 + H2
C) KCIO3 indirgen özellik gösterir.
E) PCI5 → PCI3 + CI2
A, B, D ve E seçeneklerinde serbest element yada serbest element molekülü vardır. Redoks D) Tepkime en küçük tam sayılarla denkleştirilir ise ürünlerin
değildir. katsayıları toplamı 4 olur.
C) Seçeneğinde elementlerin yükseltgenme basamakları değiştirmemiştir.
E) 1 mol KCIO3 4 mol e– alarak KCI'ye indirgenir.
(Cevap C)
6e– indirgendi
+5 ←→ –1 +6
+4
KClO3 + SO2 + H2O → KCl + H2SO4
3/2e– yükseltgendi
KClO3 + 3SO2 + 3H2O → KCl + 3H2SO4
(Cevap D)
2. Aşağıdaki bileşik ve iyonlardan hangisinde altı çizili

atomun yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir?
Bileşik ya da iyon Yükseltgenme basamağı
5. I. CI2 → CI– + CIO3–
A) Na2O2 -1 2–
II. FeS + NO3– → NO + SO4 + Fe3+
B) +
NH4 +3
III. ICI4– → I2 + IO3– + CI–
C) KMnO4 +7
2– IV. P + NaOH + H2O → PH3 + NaH2PO2
D) C2O4 +3
2– Yukarıdaki redoks tepkimelerinden hangilerinde bir
E) HPO4 +5
reaktif hem yükseltgen hem de indirgen özellik gösterir?
B) NxH4+ iyonunda H +1'dir.
x + 4 . (+1) = +1 ise x = –3 olmalıydı. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
(Cevap B)
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
l. de Cl2: Cl– ve Cl+5'e
ll. de F+2S–2: S+6O42– ve Fe3+'e yalnızca yükseltgenmiştir.
lll. de l+3Cl4–: l20 ve l+5O3–'ye
lV. de P0: P–3H3 ve NaH2P+1O2'e
(Cevap D)
3. C + 2H2SO4 → 2SO2 + CO2 + 2H2O

6. Asidik ortamda Mn2O7 ve SO2 bileşiklerinin tepkimesinde
–
denkleşmiş tepkimesi ile ilgili, Mn2+ ve HSO4 iyonları oluşmaktadır.
183
I. İndirgenme - yükseltgenme (redoks) tepkimesidir. Buna göre en küçük tam sayılarla denkleştirilmiş
tepkimede H+ iyonu ve H2O katsayıları kaç olur?
II. H2SO4'teki S atomunun yükseltgenme basamağı +6'dır.
III. 1 mol C atomu 4 mol e– alarak indirgenir. H+ H2O
IV. H2SO4 yükseltgen madde, SO2 ise indirgenme A) 1 3

ürünüdür. B) 5 3
yargılarından hangileri doğrudur? C) 2 4
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) 6 5
D) I, II ve IV E) II, III ve IV E) 1 4
l. Redokstur. (Doğru) ll. 2. (+1) + S + 4 . (–2) = 0 ise S = +6 (Doğru). lll. 1 mol C atomu 4 mol 5/2e– verdi.
e– vererek yükseltgenir. (Yanlış) lV. Doğru
+7 +4 +6
2+ –
(Cevap D) 3H+2O+Mn2O7 + 5SO2– → 2Mn + 5HSO4
10e aldı. ++
H
0 yük l – 1 yük
(Cevap A)
Test 01 1. C 2. B 3. D 4. D 5. D 6. A 7. B 8. A 9. B 10. D 11. D 12. E
– –
7. CIO– + S2O32 → CI– + SO42 10. HSO4– + Br2 → BrO3– + H2S
Bazik ortamda gerçekleşen tepkime ile ilgili tepkimesi asidik ortamda gerçekleşiyor.
Buna göre tepkime ile ilgili,
A) CIO– yükseltgen özellik gösterir.
I. İndirgenme yarı tepkimesi,
B) Yükseltgenme yarı tepkimesi, –
HSO4– + 9H+ + 8e → H2S + 4H2O
2– 2– –
8OH– + S2O3 → 2SO4 + 4H2O + 8e
şeklindedir.
şeklindedir. –
II. 1 mol Br2 5 mol e vererek yükseltgenir.
– –
C) 1 mol CIO 2 mol e almıştır.
III. En küçük tamsayılarla denkleştirildiğinde H2O'nun kat
D) İndirgenme yarı tepkimesi, sayısı 4 olur.
– –
H2O + 2e– + CIO → CI + 2OH– yargılarından hangileri doğrudur?
şeklindedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
2–
E) S2O3 yükseltgenen maddedir. D) I ve III E) I, II ve III
B) Yükseltgenme yarı tepkimesi ll. 1 mol Br2 → 2Br+5O3–
+2 +6 O dan 2. (+5) = +10'a 10 mol e– vererek yükseltgenir. (Yanlış)
10OH–+S2O32– → 2SO42– + 8e– + 5H2O
şeklindedir. (Cevap D)
(Cevap B)
– – –
11. CrI3 + CI2 → CrO42 + IO 3 + CI
tepkimesi bazik ortamda gerçekleşmektedir.

–
8. PbO2 + CI– → CIO– + Pb(OH) 3
Buna göre tepkime ile ilgili,
tepkimesi bazik ortamda gerçekleşmektedir.
I. İndirgenme yarı tepkimesi,
Bu tepkime en küçük tam sayılarla denkleştirilirse – –
H2O'nun kat sayısı kaç olur? CI2 + 2e → 2CI şeklindedir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 II. CrI3 hem indirgen, hem yükseltgen özellik gösterir.

H2O +1
+4 +2 III. 1 mol CrI3, 21 mol elektron verir.
1OH–+ PbO2 + Cl– → ClO– + Pb(OH)3–
–
2e aldı.
2e– verdi.
yük denkliği için girenlere 1OH– eklenir ve H denkliği için girenlere 1H2O eklenir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
(Cevap A) D) I ve III E) I, II ve III
+3 +6
ll. Crl3 → CrO42– yükseltgenir.
– +5
Crl3 → lO3– yükseltgenir.
(Cevap D)
– –
184 9. Bazik ortamda C2O42 ve MnO4 iyonlarının tepkimesinden
Mn2+ ve CO2 bileşiği oluşuyor.
Buna göre, bu tepkimenin yükseltgenme yarı tepkimesi
aşağıdakilerden hangisidir?
– – –
A) MnO4 + 5e + 4H2O → Mn2+ + 8OH – 2-
12. MnO 4(suda) + C2 O 4 (suda)→ MnO2(k) + CO2(g)
2– –
B) C2O4 → 2CO2 + 2e –
denklemine göre 0,2 molar 200 ml MnO4 çözeltisi ile yeterince
2– – –
C) C2O4 + 2OH → 2CO2 + 4e C2O42- çözeltisi asidik ortamda artansız reaksiyona giriyor.
– – –
D) MnO4 + 2OH → Mn2+ + 5e + H2O Tepkimede açığa çıkan H2O kaç gramdır? (H=1, O=16)
2– –
E) C2O4 + 4H+ → 2CO2 + 2e + 2H2O A) 3,6 B) 2,7 C) 2,16 D) 1,8 E) 1,44
Yükseltgenme yarı tepkimesi 8H+ + 2MnO4– + 3C2O42– → 2MnO2 + 3CO2 + 4H2O
C2O42– → 2CO2 + 2e– 0,2 . 0,2 = 0,04 0,08 mol
mol mol
(Cevap B)
0,08 . 18 = 1,44 gram
(Cevap E)
Yarı Pil Potansiyelleri ve Aktiflik
BÖLÜM 07 Test 02
1. X(k) → X+(suda) + e– Eº =+2,71 V 4. Y
2+
Y(k) → Y (suda) + 2e– º
E =+1,18 V
+
Z(k) → Z (suda) + e– Eº =–0,8 V
ZSO4(suda)
Yukarıda yükseltgenme yarı pil potansiyelleri verilen X, Y X
ve Z metallerinin,
X metalinden yapılmış bir kaptaki ZSO4 sulu çözeltisine Y
2+
I. X(k) + Y (suda) → metal çubuğu şekildeki gibi batırıldığında zamanla kapta bir
+ aşınma olmazken Y çubuğunun kütlesi azalıyor.
II. Y(k) + Z (suda) →
+ Buna göre,
III. Z(k) + X (suda) →
I. Z + X2+ → Z2+ + X
tepkimelerinden hangilerinin kendiliğinden gerçekleşmesi
beklenir? II. Y + Z2+ → Z + Y2+
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. X + Y2+ → X2+ + Y
D) I ve III E) I, II ve III tepkimelerinden hangileri kendiliğinden gerçekleşir?

Yükseltgenme potansiyelleri: X > Y > Z'dir. O halde l. ve ll. kendiliğinden gerçekleşir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
(Cevap C)
X kabı aşınmadığına göre yükseltgenme potansiyeli Y > X ve Z > X'tir. Y aşındığına göre
Y > Z'dir. Y > Z > X l. ve ll.
(Cevap D)
Fe(k)
– 5.
2. Ag+(suda) + e → Ag(k) Eº =+0,8 V
–
Zn2+
(suda) + 2e → Zn(k) Eº =–0,76 V
– Cu(NO3)2(suda)
2H+(suda) + 2e → H2(g) Eº = 0 V
Yukarıda verilen indirgenme yarı tepkimeleri ve yarı Şekildeki kapta bulunan Cu(NO3)2 çözeltisine demir çubuk
pil potansiyellerine göre aşağıdakilerden hangisinin batırıldıktan bir süre sonra metal çubuğun kütlesi artarken
potansiyeli, (Eº) yanlış verilmiştir? çözeltideki iyon derişimi azalmıştır.

–
A) 2Ag+(suda) + 2e → Ag(k) Eº =+0,8 V Bu olay ile ilgili,
B) Zn(k) → Zn (suda) + 2e
2+ –
Eº =+0,76 V I. Redoks tepkimesi gerçekleşmiştir.
2+ II. Fe metalinin yükseltgenme potansiyeli Cu
C) Zn(k) + 2Ag+(suda) Zn (suda) + 2Ag(k) Eº =+2,36 V metalininkinden büyüktür.
D) 2Ag+(suda) + H2(g) 2Ag(k) + 2H+(suda) Eº =+0,8 V III. Kapta Fe(k) + Cu2+ → Cu(k) + Fe2+ tepkimesi
2+ gerçekleşir.
E) Zn(k) + 2H+(suda) Zn (suda) + H2(g) Eº =+0,76 V
C) Zn → Zn+2 + 2e– E° = 0,76 V IV. Cu2+'nın indirgenme potansiyeli Fe3+'ün indirgenme
e – + Ag+ → Ag E° = 0,8 V potansiyelinden küçüktür.
Alt alta potansiyelleri toplanır ise 1,56V yargılarından hangileri doğrudur?
(Cevap C) (Fe = 56, Cu = 64)
D) I ve IV E) II, III ve IV
2+ l ve ll doğrudur. lll. Fe → Fe3+ oluşturursa iyon derişimi azalır. lV. Cu+2 nin indirgenme
3. 2X(k) + Y (suda) 2X+(suda) + Y(k) Eº = + 0,6 V
potansiyeli Fe3+'den büyüktür.
Z(k) + X+(suda) Z+(suda) + X(k) Eº = + 0,5 V (Cevap B)
tepkimelerine göre, 6. X2, Y2 ve Z2 halojenlerinin,
I. 2Z(k) + Y2+ 2Z+(suda) + Y(k) tepkimesinin 2NaX + Z2 → 2NaZ + X2

(suda) 185
2NaZ + Y2 → 2NaY + Z2
standart pil potansiyeli (Eº) 1,6 volttur.
tepkimeleri kendiliğinden gerçekleşmektedir.
II. Yükseltgenme potansiyelleri arasındaki ilişki Z > X > Y
şeklindedir. Buna göre, X2, Y2 ve Z2 ile ilgili,
I. Birinci iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki Y > Z > X'tir.
III. Y(k) + 2H+(suda) Y2+(suda) + H2(g)
II. Z2, X2'den daha iyi yükseltgendir.
tepkimesi istemlidir.
III. İndirgenme potansiyeli en yüksek olanı X2'dir.
l. de E°pil = 0,6 + 0,5 = 1,1V'dur. e– alma isteği: Y > Z > X'tir. Periyodik tabloda şeklinde sıralanırlar l ve ll doğrudur.
Y
ll. İlk tepkimeden X > Y ve ikinci tepkimeden Z > X ise Z > X > Y (Kesin)
Z
(Cevap B) X
(Cevap C)
Test 02 1. C 2. C 3. B 4. D 5. B 6. C 7. B 8. C 9. D 10. E 11. D 12. C
7. Y 10. K
Z2+ X CuSO4(suda)
Yukarıdaki şekilde X metalinden yapılmış kapta Z2+ iyonları Şekildeki sistemde katı kütlesi 2,8 gram azaldığı an ile ilgili,
içeren bir çözelti konulmuş ve bu çözeltiye Y metali daldırılmıştır.
I. Potasyum (K) metalinin 15,6 gramı K+ iyonuna
Bu metallerin yükseltgenme potansiyelleri arasındaki dönüşmüştür.
ilişki Y > Z > X şeklinde olduğuna göre,
II. 0,2 mol Cu katısı oluşmuştur.
I. Zamanla X metali aşınır.
III. Kapta, Cu2+(suda) + 2K(k) → Cu(k) + 2K+(suda)
II. Çözeltide Y katyonları oluşur. redoks tepkimesi gerçekleşmiştir.
III. Çözeltideki Z2+ iyonları yükseltgenir. yargılarından hangileri doğrudur? (K=39, Cu=64)
yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
2K + Cu2+ → Cu + 2K+
–78 g +64 g (1 mol Cu)
ll. Aktifliği en fazla olan Y e– verir ve katyonları oluşur. (Doğru) 78 – 64 = 14 g azaldığında 78 g K
(Cevap B) 2,8 g azaldığında 15,6 g K (0,2 mol Cu)
(Cevap E)
8. X, Y, Z metalleri ile H2 gazının yükseltgenme potansiyelleri 11. X : H2O ile etkileşerek H+ iyonunu H2'ye indirgiyor.
arasındaki ilişki;
Y : KOH çözeltisinde yükseltgeniyor.
X > Z > H2 > Y şeklindedir.
Z : H2SO4 çözeltisinden SO2 gazı açığa çıkartıyor.

X, Y, Z metalleri ile ilgili yukarıdaki bilgiler veriliyor.
A) X + ZNO3 → XNO3 + Z tepkimesi kendiliğinden
gerçekleşir. Buna göre, X, Y ve Z'ye verilen örnekler aşağıdakilerden
hangisi olamaz?
B) Elektron verme isteği en fazla olanı X metalidir.
X Y Z
C) Y'den yapılmış bir kapta HCI çözeltisi saklanamaz.
A) Na Zn Cu
D) Y + ZCI → YCI + Z tepkimesi istemsizdir.
B) Ca Sn Ag
E) X ve Z alkali metaller ise X'in atom hacmi daha büyüktür.
C) Li Al Cu
Y'nin aktiflii en azdır. (Soymetaldir.) HCl ile reaksiyon vermez. Y'den yapılmış kapta HCl
saklanabilir. D) K Ca Pb
(Cevap C) E) Ba Zn Ag
X: H2O ile 1A, 2A metalleri H2 açığa çıkarır.
Y: KOH ile amfoter metaller tepkime verir.
Y: Ca olamaz.
Z: Yarısoy metal olmalıdır. Pb aktif metaldir.
X Y Y (Cevap D)
9.
2+
Z2+
(suda)
X2+
(suda) T(suda)
186 12. Ca, Cu ve Zn'den oluşan 13,8 gramlık bir alaşım ile ilgili;
I. II. III.
• Derişik KOH çözeltisinden geçirildiğinde kütlesi 2,6
Şekildeki kaplardan I. ve II. ye batırılan metal çubuklar gram azalıyor.
zamanla aşınırken, III. ye batırılan çubukta ise bir değişiklik
• Derişik HCI çözeltisinden geçirildiğinde normal
olmadığı gözleniyor.
koşullarda 1,344 litre H2 gazı açığa çıkıyor.
Buna göre, X, Y, Z ve T metallerinin yükseltgenme
potansiyellerinin artış sırası hangi seçenekte doğru
verilmiştir? Buna göre, karışımda kaç gram Cu vardır?
A) X, Y, Z, T B) Y, Z, X, T C) T, Y, X, Z (Ca = 40, Cu = 64, Zn = 65)
D) Z, X, Y, T E) Y, X, Z, T A) 6,4 B) 8 C) 10,4 D) 16 E) 32
2, 6 1, 344
l. de X > Z ll. de Y > X lll. de T > Y yükseltgeme potansiyelleri: T > Y > X > Z artış sırası ise KOH ile Zn(anfoter) tepkime verir. Zn = 2,6 g 65 = 0, 04 mol Zn ve 22, 4 = 0, 06 mol
Z, X, Y, T H2 için 0,06 – 0,04 = 0,02 mol Ca, 0,02 x 40 = 0,8g Ca 13,8 – 2,6 – 0,8 = 10,4 gram
(Cevap D)
(Cevap C)
Elektrokimyasal Piller - 1
BÖLÜM 07 Test 03
1. Elektrokimyasal hücreler ile ilgili aşağıdaki yargılardan 4. V
hangisi yanlıştır? Tuz köprüsü
Ag Fe
A) İstemli ve istemsiz redoks tepkimelerinin oluştuğu
sistemlere denir.
Xn Ym
B) İstemli redoks tepkimeleri ile elektrik enerjisi üretilen
hücrelere pil denir.
1 M AgNO3(suda) 1 M Fe(NO3)2(suda)
C) İstemsiz redoks tepkimelerinin elektrik akımı ile
gerçekleştirildiği hücrelere elektroliz denir.
–
Ag+(suda) + e → Ag(k) Eº = + 0,8 V
D) Pillerin tamamında elektrot olarak metaller kullanılır.
–
Fe2+(suda) + 2e → Fe(k) Eº = - 0,44 V
E) Elektrik enerjisi verilerek galvanik hücrelerdeki tepkimenin
tersine çevrilmesiyle oluşan hücrelere elektrolitik hücre Yukarıda verilen pil sistemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan
denir. hangisi yanlıştır?
Bazı pillerde metal dışında grafit ve benzeri materyaller elektrod olarak kullanılabilir.
A) Fe elektrot anot'tur.
(Cevap D)
B) Pilin başlangıç potansiyeli (Eº)=1,24 V'tur.
2. V C) Elektron dış devrede Ag elektrottan, Fe elektrota doğru akar.
Tuz köprüsü D) Tuz köprüsündeki iyonların yükleri n > 0 ve m < 0'dır.

E) Pil çalıştıkça Ag+ derişimi azalır, Fe2+ derişimi artar.
Zn Cu
elektrot İndirgenme potansiyeli büyük olan Ag elektrod katod, Fe elektrod ise anottur. Elektron dış
elektrot
devrede anottan (Fe) katoda (Ag) akar.
(Cevap C)
1 M ZnSO4(suda) 1 M CuSO4(suda)
1 2
–
Zn → Zn2+ + 2e Eº = + 0,76 V

Cu → Cu2+ + 2e– Eº = - 0,34 V
Yukarıda şekli verilen elektrokimyasal pil ile ilgili,
I. Daniell hücresidir.
II. Net pil denklemi,
Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu şeklindedir.

III. Standart başlangıç pil potansiyeli (Eº) + 1,1 volttur.
IV. Zamanla 1 nolu kapta katyon derişimi azalırken, 2 nolu
kapta katyon derişimi artar.
5. V
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV X Y
lV. 1 nolu kapta yükseltgenme gerçekleşir. Katyon derişimi artar. (Yanlış)
(Cevap D)
1 M XNO3 1 M Y(NO3)2
Yukarıdaki pil çalışırken elektronlar dış devrede X 187

3. Elektrokimyasal bir pilde, elektrodundan Y elektroduna doğru gittiğine göre,
I. Elektrot türü I. X+ derişimi
II. Sıcaklık II. Y2+ derişimi
III. Elektrot kütlesi III. Pil potansiyeli
IV. Elektrolit derişimi IV. Y elektrod kütlesi
yukarıdakilerden hangileri hücre gerilimine etki eder? niceliklerinden hangileri zamanla artar?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IV
D) I ve IV E) I, II ve IV D) II ve IV E) I, III ve IV
lll. Elektrot kütlesinin pil potansiyeline etkisi yoktur. (Yanlış) X anot, Y katoddur. Anotta yükseltgenme olur, l. X+ derişimi artar. Katodda indirgenme
(Cevap E) olur. Y+ azalır, lV. Y artar.
(Cevap C)
Test 03
1. D 2. D 3. E 4. C 5. C 6. D 7. B 8. D 9. D 10. C
6. 8. V
Pil Standart Pil Gerilimi (Eº)
Tuz köprüsü
X-Y 2,51 Cr(k) Cu(k)
Z-Y 1,8
Y-T 0,54
1M 1M
Cr3+ Fe2+
Yukarıda bazı pillerin standart pil potansiyelleri verilmiştir.
–
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? Fe2+(suda) + 2e → Fe(k) Eº = –0,44 V
2+ –
A) X-Y pilinde X metali yükseltgenmiştir. Cu + 2e → Cu(k) Eº = + 0,34 V
(suda)
3+ –
B) Z-Y pilinde Y elektrodunun kütlesi zamanla artar. Cr (suda) + 3e → Cr(k) Eº = - 0,74 V
C) X-Z pilinin gerilimi 0,71 volttur. Yukarıda verilen pil sistemi ile ilgili,
I. Standart pil potansiyeli (Eº pil) + 1,08 Volttur.
D) Z-T pilinin gerilimi X-T pilinin geriliminden büyüktür.
II. Fe2+ iyon derişimi zamanla azalır.
E) X-Y ve Z-Y pillerinin birbirine seri bağlanmasıyla oluşan
sistemin potansiyeli 4,31 volttur. III. Cu elektrod, Fe ile kaplanır.
Z–Y yargılarından hangileri doğrudur?
D) gerilimleri toplanır ise
Y–T
Z – T pilinin E° = 2,34V
X–Y D) II ve III E) I, II ve III
gerilimleri toplanır ise
Y–T Net pil denklemi 2Cr + 3Fe2+  2Cr3+ + 3Fe şeklindedir.
X – T pilinin E° = 3,04V olarak bulunur.
E°pil = 0,74 – 0,44 = 0,30 volttur.
(Cevap D)
(Cevap D)
2+ +
9. Zn(k) | (1M) Zn (suda) || (1M) Ag(suda) | Ag(k)
Pil şeması yukarıdaki gibi olan pil ile ilgili,
I. Net pil denklemi, Zn + 2Ag+ Zn2+ + 2Ag şeklindedir.

II. Pil potansiyeli 2,36 Volttur.
III. Zamanla Zn2+ derişimi artarken, Ag+ derişimi azalır.
(Zn ve Ag metallerinin yükseltgenme potansiyelleri
EºZn/Zn2+ = 0,76 V, EºAg/ Ag+ = – 0,8V)
7. V D) I ve III E) I, II ve III
ll. Epil = 0,76 + 0,8 = 1,56V
Tuz köprüsü
Ag 1 atm (Cevap D)
H2(g)
10. Nikel (Ni) ve gümüş (Ag) çubuklarının 1'er molarlık
çözeltilerine batırılmasıyla oluşan pilde standart gerilim 1,05
Pt volttur. Bu pilde anot yarı tepkimesi ve potansiyeli
1 M AgNO3(suda) 1 M HCI(suda)
–
1. kap 2. kap Ni(k) → Ni2+(suda) + 2e Eº = 0,25 volttur.
Buna göre,
–
Ag+(suda) + e → Ag(k) Eº = + 0,8 V
I. Katot yarı tepkimesi ve potansiyeli,
188 + –
2H (suda) + 2e → H2(g) Eº = 0 V –
Eº = 0,8 volttur.
Ag+(suda) + e → Ag(k)
Yukarıda verilen pil sistemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan II. Nikel elektrodun kütlesi 29 gram azaldığında, Ag
hangisi yanlıştır? elektrodun kütlesi 108 gram artar.
A) Ag elektrot katottur. III. Pil şeması,
B) Zamanla 2. kaptaki çözeltinin pH'si artar. 2Ag(k) | 2Ag+(suda) || Ni2+(suda) | Ni(k) şeklindedir.
C) Başlangıç pil potansiyeli 0,8 volttur. yargılarından hangileri doğrudur? (Ni=58, Ag=108)
D) Ag elektrodun kütlesi zamanla artar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Zamanla 2. kaptaki H+ derişimi artar. D) I ve III E) I, II ve III
2. kapta yükseltgenme, yani; lll. Pil şeması Ni | Ni2+ || 2Ag+ | Ag şeklindedir.
H2 → 2H+ + 2e– tepkimesi gerçekleşir, zamanla H+ artar pH azalır.
(Cevap C)
(Cevap B)
BÖLÜM 07 Test 04
–
1. Cu2+(suda) + 2e → Cu(k) Eº = 0,34 V 4. V
Zn2+ + 2e
–
→ Zn(k)
º
E = –0,76 V Ag Tuz köprüsü
(suda)
1 atm
–
Ni2+ (suda) + 2e → Ni(k) Eº = –0,25 V H2(g)
–
Ag+(suda) + e → Ag(k) Eº = 0,8 V
Yukarıda bazı elementlerin indirgenme yarı pil potansiyelleri Pt
1 M Cu2+(suda) +
1 M H(suda)
verilmiştir.
1. kap 2. kap
Buna göre, hangi elementler arasında oluşacak pilin
–
gerilimi en büyüktür? 2H+(suda) + 2e → H2(g) Eº = 0 volt
–
A) Zn - Cu B) Ni - Ag C) Zn - Ag Ag+(suda) + e → Ag(k) Eº = 0,8 volt
–
D) Ni - Cu E) Cu - Ag Cu2+(suda) + 2e → Cu(k) Eº = 0,34 volt
İndirgenme potansiyeli en yüksek olan (Ag) ile indirgenme potansiyeli en düşük olan
Yukarıdaki pil sistemine göre, aşağıdakilerden hangisi
(yükseltgenme potansiyeli en yüksek) (Zn) arasında oluşan pilin gerilimi en büyüktür.
yanlıştır?
(Cevap C)
A) 1. kapta yükseltgenme gerçekleşir.
B) Zamanla 2. kaptaki çözeltinin pH'si azalır.
C) Standart pil potansiyeli (Eº) 0,34 volttur.
D) 1. kapta zamanla Cu2+ derişimi azalır.
2. V
Tuz köprüsü E) 2. kapta H2 gaz basıncı artırılırsa pil potansiyeli artar.
Net pil denklemi,
X Y
H2(g) + Cu2+  2H+ + Cu(k) şeklindedir.
– +
NO3 K A) 1. kapta Cu2+ iyonu Cu(k) olarak indirgenir.
1M (Cevap A)
1M
+
X(suda) 2+
Y(suda)
1. kap 2. kap
+
2X(k) + Y2+(suda) 2X (suda) + Y(k)
Net pil denklemi verilen yukarıdaki pil sistemi ile ilgili

A) Sıcaklığı artırılırsa pil gerilimi azalır.
[X+]2 –
B) Pil tepkimesinin denge bağıntısı Kpil= 'dır. 5. Ni(k) → Ni2+(suda) + 2e Eº = +0,25 volt
[Y2+] –
C) 1. kaba saf su eklenirse pil gerilimi artar. Ag(k) → Ag+(suda) + e Eº = –0,8 volt
D) Elektron dış devrede X elektroddan Y elektroda doğru Yukarıda Ni ile Ag'nin yükseltgenme yarı pil potansiyelleri
akar. verilmiştir.
E) 2. kaba Y(NO3)2(k) eklenip çözülürse pil gerilimi azalır. Buna göre, bu metallerden yapılmış bir pille ilgili çizilen
E) 2. kaba Y(NO3)2 eklenirse dengede Y2+ derişimi artar. Sİstem artan Y2+ yi azaltmak için aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
ürünler lehine hızlanır, ve E°pil artar.
↑Y2+  A) Ni(k) kütlesi B) Ag+ derişimi (M)
→
(Cevap E)
0 Zaman 0 Zaman
C) Pil potansiyeli (V) D) Ag(k) kütlesi

189
3. 2Al(k) + 3Ni2+(suda) 2Al3+(suda) + 3Ni(k) Eº = 1,41 V

–
Ni(k) Ni2+(suda) + 2e Eº = 0,25 V
Zaman 0 Zaman
0
Yukarıda verilen tepkimeler ve pil gerilimine göre,
– E) Ni2+ derişimi (M)
Al3+(suda) + 3e Al(k)
yarı tepkimesinin pil gerilimi (Eº) kaç volttur?

A) +3,32 B) +1,66 C) -0,83
0 Zaman
D) -1,66 E) -3,32
Net pil denklemi,
Verilen tepkimeler alt alta toplanır ise
Ni(k) + 2Ag+  Ni2+ + 2Ag(k) E°pil = 1,05V
Al(k)  Al+3+ 3e– E°pil = +1,66V
C) Epil zamanla azalır.
Al3+ + 3e–  Al(k) E°pil = –1,66V
(Cevap C)
(Cevap D)
Test 04 1. C 2. E 3. D 4. A 5. C 6. D 7. B 8. D 9. B 10. C
6. Net pil denklemi, 9. V

Tuz köprüsü
2Al(k) + 3Ni2+(suda) 2Al3+(suda) + 3Ni(k) Au Cu
şeklinde olan standart pile ayrı ayrı uygulanan,
İşlemler Pil potansiyeli (Eº)
1 M H+
I. Sıcaklığı azaltma Artar 1 M Fe3+
1M Ag+
II. Elektrot yüzeyini artırma Değişmez
III. Ni2+ çözeltisine su ekleme Azalır Şekildeki pilde elektronlar dış devrede Cu elektrottan Au
elektroda akmaktadır.
Al3+ çözeltisine Al(NO3)3
IV. Artar
katısı ekleyip çözme Buna göre pilde,
–
işlemlerinden hangilerinde pil potansiyelindeki değişiklik I. Cu(k) → Cu2+(suda) + 2e
doğru verilmiştir? –
II. Fe3+(suda) + e → Fe2+(suda)
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV –
III. H2(g) → 2H+(suda) + 2 e
D) I, II ve III E) II, III ve IV –
IV. Ag(k) → Ag+(suda) + e
l.  + ısı sıcaklığı azaltmak sistemi ürünler lehine yöneltir, E°pil artar.
ll. Elekrod miktarı ve yüzeyi Epil'i değiştirmez. yukarıdaki yarı pil tepkimelerinden hangileri
lll. [Ni2+] azalır, sistem girenlere yönelir, Epil azalır. gerçekleşmiştir?
lV. Al+3 artar. Sistem girenlere yönelir, Epil azalır.
(Cevap D)
D) I ve IV E) I, II ve IV
Cu elektrod bölmesinde (anot) yükseltgenme tepkimesi
l. Cu(k) → Cu2+ + 2e–
Au elektrod bölmesinde (katod) indirgenme tepkimesi
–
7. Zn(k) → Zn2+(suda) + 2e Eº = +0,76 V ll. Fe3+ + e– → Fe2+ gerçekleşmiştir.
–
Cu(k) → Cu2+(suda) + 2e Eº = –0,34 V (Cevap B)
–
Ni(k) → Ni2+(suda) + 2e Eº = +0,25 V
Yarı pil gerilimlerine göre, standart elektrod olarak
hidrojen yerine eğer Ni standart elektrod olarak kabul
edilirse, Zn-Cu pilinin gerilimi kaç volt olurdu?
A) 0,85 B) 1,1 C) 1,35 D) 1,6 E) 1,85
E°Zn – Zn2+ = 0,76 – 0,25 = 0,51V
E°Cu – Cu2+ = –0,34 – 0,25 = –0,59V
E°Cu2+– Cu = + 0,59V
E°Zn – Cu = 0,51 + 0,59 = 1,1V
(Cevap B)
10. V
– Tuz köprüsü
8. Ag+(suda) + e → Ag(k) Eº = + 0,8 Volt Zn Ag
2+ –
Mg (suda) + 2e → Mg(k) Eº = – 2,37 Volt
Mg-Ag pilinde, dış devrede anottan katoda 0,1 mol 0,1 M 0,01 M
190
2+
elektron geçtiği andaki Ag ve Mg elektrod kütlelerindeki Zn (suda) Ag+(suda)
değişim aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
100 mL 200 mL
(Mg=24, Ag=108)
1. kap 2. kap
Ag Mg
–
A) 21,6 g azalır. 2,4 g artar. Zn(k) → Zn2+(suda) + 2e Eº = + 0,76 V
–
B) 10,8 g artar 2,4 g azalır. Ag(k) → Ag+(suda) + e Eº = - 0,8 V
C) 21,6 artar. 1,2 g azalır. Şekildeki elektrokimyasal pilin potansiyeli kaç volttur?
D) 10,8 g artar. 1,2 g azalır. (Nerst denklemindeki 0,059 sabiti yerine 0,06 kullanınız.)
E) 5,4 g artar. 4,8 g azalır. A) 1,65 B) 1,56 C) 1,47 D) 1,24 E) 0,82
Ag+ + e– → Ag(k) Mg(k) → Mg2+ + 2e– EpilZn – Ag = 0,76 + 0,8 = 1,56V
0,1 0,1 mol 0,05 mol 0,1 mol 0, 06 10-1
Epil = 1,56 – 2 . log ^10-2h2
0,1 . 108 = 10,8 gram artar. 0,05 . 24 = 1,2 g azalır.
Epil = 1,47V
(Cevap D)
(Cevap C)
BÖLÜM 07 Test 05
1. 4. V
V
Tuz köprüsü
Cu X Y
Cu
xM 0,1 M 1M
1M X2+ Y+
Cu(NO3)2(suda) Cu(NO3)2(suda)
1. Kap 2. Kap
Şekildeki pil sisteminde elektronlar dış devrede X elektrottan,
Şekildeki sistem ile ilgili, Y elektroda doğru akmaktadır.
I. x=1 ise potansiyel üretmez. Pilin başlangıç potansiyeli (Epil) 1,3 volt olduğuna göre,
II. x > 1 ise 2. kapta zamanla Cu2+ derişimi artar. X-Y pilinin standart pil potansiyeli (Eºpil) kaç volttur?
(Nerst denkleminde 0,059 yerine 0,06 kullanınız.)
III. x < 1 ise 1. kaba saf su eklendiğinde pil gerilimi artar.
A) 1,48 B) 1,36 C) 1,33 D) 1,27 E) 1,18
0, 06
Epil = E°pil – n . logQ ise
0, 06 10-1
1,3 = E°pil – 2 . log 2 ise
Elektrodlar aynı cinstir. Derişimler farklı ise derişim pilidir. Derişimi küçük olan anottur. 1,3 = E°pil + 0,03 ve E°pil = 1,27V
Derişim farkı arttıkça Epil artar.
(Cevap D)
(Cevap E)
V
2.
Tuz köprüsü
Ag Ag
5. V
Tuz köprüsü
0,1 M 0,2 M Ag Ag
Ag+(suda) Ag+(suda)
100 mL 100 mL
1. kap 2. kap 1M 0,01 M

Ag+ Ag+
Şekildeki pil sistemi ile ilgili,
1. kap 2. kap
I. Dış devrede elektron 2. kaptan, 1. kaba doğru akar.
II. 2. kaba saf su eklenerek çözelti hacmi 200 mL yapılırsa Yukarıdaki elektrokimyasal pil ile ilgili,
pil çalışmaz.
I. 1. kaba su eklenirse pil potansiyeli azalır.
III. Pil şeması,
II. Epil = 0,12 Volttur.
Ag(k) / Ag+(suda) (0,2M) // Ag+(suda) (0,1 M) / Ag(k)
şeklindedir. III. 1. ve 2. kaptaki Ag+ derişimleri eşit olana kadar pil
çalışır.
yargılarından hangileri doğrudur? (Nerst denkleminde
0,059 yerine 0,06 kullanınız.)
Derişimi küçük olan 1. kap anottur. ll. 2. kaba su eklenerek hacmi 200 mL yapılırsa
derişimler eşitlenir ve pil çalışmaz. (Doğru) D) I ve III E) I, II ve III
(Cevap A) Derişimi küçük olan 2. kap anot, 1. kap katod'dur.
3. Pil şeması,
l. Katot kabına su eklenirse Epil azalır.
Ni(k) | Ni2+(suda) (1 M) || Cu2+(suda) (0,5 M) | Cu(k) 0, 06 10-2
ll. Epil = 0 - 1 . log 1 = 0, 12V
şeklinde olan pilin standart potansiyeli (Eº pil) 0,59 volttur. lll. Derişimler eşit olana kadar pil potansiyel üretir.
(Cevap E)
Bu sistem ile ilgili, 191
I. Pil potansiyeli (E pil) > 0,59 volttur.
II. Ni2+ çözeltisine su eklenerek hacmi iki katına çıkarılırsa
Epil = 0,59 volt olur.
III. Çözelti hacmi sabit kalmak koşuluyla çözünmüş Cu2+ +
6. Cr(k) | Cr3+(suda) (0,01 M) || Ag (suda) (1 M) | Ag(k)
iyonu mol sayısı iki katına çıkarılırsa Epil=0,59 volt olur.
Pil şeması yukarıda verilen pilin potansiyeli (Epil) kaç
yargılarından hangileri doğrudur? volttur? (Eº Cr / Cr+3 = 0,74 V, Eº Ag / Ag+ = -0,8 V, Nerst
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II denkleminde 0,059 yerine 0,06 kullanınız.)
D) II ve III E) I, II ve III A) 1,42 B) 1,48 C) 1,5 D) 1,54 E) 1,58

l. Katod derişimi azaldıkça Epil azalır. (Yanlış) E°pilCr – Ag = 0,74 + 0,8 = 1,54
ll. ve lll. derişimleri eşitler, Epil = 0,59 V olur. (Doğru) 0, 06 10-2
Epil = 1,54 – 3 . log 1 3 = 1, 58V
(Cevap D)
(Cevap E)
Test 05 1. E 2. A 3. D 4. D 5. E 6. E 7. C 8. D 9. D 10. C
7. V 9. V
Tuz köprüsü Tuz köprüsü
Pb Pb Fe Zn
1M 0,1 M 0,2 M 0,1 M

2+ 2+
Pb2+(suda) Pb2+ Fe(suda) Zn(suda)
(suda)
100mL 100mL 100 mL 300 mL
1. kap 2. kap 1. kap 2. kap
Yukarıdaki pil sisteminin gerilimini sıfır yapmak için, Şekildeki elektrokimyasal pil çalışırken Fe2+ iyon derişimi
0,1 M' a düştüğü anda,
I. 1. kaptaki Pb2+ iyonlarının 0,09 molünü çöktürecek
kadar NaCI katısı eklemek I. Fe elektrod kütlesi 0,56 gram artar.
II. 2. kaptaki çözeltinin hacmi 10mL olana kadar suyunu II. Fe elektroddan Zn elektroda doğru 0,02 mol elektron
buharlaştırmak dış devreden geçmiştir.
III. 2. kaba 1 M, 100 mL Pb(NO3)2 çözeltisi eklemek III. Zn elektrod kütlesi 0,65 gram azalmıştır.
işlemlerinden hangileri sabit sıcaklıkta uygulanabilir? yargılarından hangileri doğrudur? (Fe = 56, Zn = 65)
(PbCI2 suda çok az çözünür.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

1. kapta Fe2+ + 2e– → Fe
D) I ve III E) I, II ve III 0,2 . 0,1 = 0,02 mol 0,02 – 0,01 = 0,01 mol
Derişim pilidir. Derişimler her iki kapta eşit olunca pil gerilimi sıfır olur. 0,1 . 0,1 = 0,01 mol
0, 01 Fe2+ harcandı.
l. 1 . 0,1 = 0,1 mol Pb2+ nin 0,09 molü çökerse 0,01 molü yani kalır ve M = 0, 1 = 0, 1M
olur. (Yanıt) Devreden 0,01 . 2 = 0,02 mol e– geçer.
1 l. 0,01 . 56 = 0,56 g (Doğru)
ll. 2. kapta hacim 10 'una düşerse derişim 10 katına çıkar ve 1M olur. (Yanıt)
ll. 0,02 mol e– Zn'den Fe'ye (Yanlış)
(Cevap C)
lll. Zn(k) → Zn2+ + 2e– 0,01 . 65 = 0,65g (Doğru)
0,01 mol 0,02 mol
(Cevap D)
10. Zn Fe
8. V
Tuz köprüsü
Mn Ag Mn2+,
H+, Ag+
1M 1M
2+ Şekildeki kapta belirtilen katyonların bulunduğu çözeltiye
Mn(suda) HCI(suda)
Zn ve Fe metal çubukları batırılıyor. Sistemdeki maddelerin
100 mL 100 mL indirgenme yarı pil potansiyelleri aşağıdaki gibidir.
1. kap 2. kap
– º
– Mn2+ + 2e → Mn E =-1,18 V
Ag(k) → +
Ag(suda) +e Eº = –0,8 V
– º
– 2H+ + 2e → H2 E =0V
Mn(k) → Mn2+
(suda) + 2e Eº = 1,18 V
– º
– Ag+ + e → Ag E = +0,8 V
H2(g) +
→ 2H(suda) + 2e Eº = 0 V
– º
Zn2+ + 2e → Zn E = - 0,76 V
Yukarıdaki elektrokimyasal pil ile ilgili aşağıdaki – º
yargılardan hangisi yanlıştır? Fe2+ + 2e → Fe E = -0,44 V
192 – º
(Nerst denkleminde 0,059 yerine 0,06 kullanınız.) Fe3+ + 3e → Fe E = -0,4 V
A) Pil şeması, Buna göre, kapta aşağıdaki tepkimelerden hangisinin

Mn(k) | Mn2+(1M) || H+(suda) (1 M) | H2(g) şeklindedir.
A) Zn + 2Ag+ Zn2+ + 2Ag
B) Standart pil potansiyeli 1,18 volttur.
B) Fe + 2H+ Fe2+ + H2
C) 1. kaba 900 mL saf su konulursa pil potansiyeli yaklaşık
1,21 volt olur. C) Mn + Fe2+ Mn2+ + Fe
D) Ag elektrod kütlesi zamanla artar. D) Fe + 3 Ag+ Fe3+ + 3Ag
E) 2. kaba NaOH katısı eklenirse pil gerilimi azalır. E) Zn + 2H+ Zn2+ + H2
Net pil denklemi: Mn(k) + 2H+  Mn2+ + H2(g)
C) Kapta Mn katısı yoktur. Dolayısıyla Mn + Fe2+  Mn2+ + Fe tepkimesi gerçekleşmez.
D) 2. kapta H2 gazı açığa çıkar. Elektrod kütlesi artmaz.
(Cevap C)
(Cevap D)
Elektroliz ve Faraday Kanunları
BÖLÜM 07 Test 06
1. Suyun elektrolizi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 4. üreteç
yanlıştır?
Tuz köprüsü
A) İstemsiz redoks tepkimesi elektrik enerjisi yardımıyla
Zn Cu
gerçekleştirilir.
1 + –
B) Anotta, H2O(s) → O2(g) + 2H (suda) + 2e 1M 1M
2

tepkimesi gerçekleşir. Zn2+(suda) Cu2+(suda)
C) Suyun elektrolizini hızlandırmak için az miktar H2SO4 1. kap 2. kap
suya karıştırılabilir.
–
+ – Zn(k) → Zn2+(suda) + 2e Eº = 0,76 V
D) Katotta H2 gazı, H2(g) → 2H (suda) + 2e
–

tepkimesine göre yükseltgenir. Cu(k) → Cu2+(suda) + 2e Eº = - 0,34 V
Yukarıdaki elektrolitik (elektroliz) düzeneği ile ilgili
E) Anotta 0,5 mol O2 oluştuğu an, katotta 1 mol H2 oluşur.
D) Elektrolizde katodda indirgenme gerçekleşir. 2H+ + 2e– → H2 aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (Cu=64, Zn=65)
(Cevap D) A) E üreteç > 1,1 volttur.
B) Zamanla Cu elektrot aşınır.
2.
Pt Pt C) Dış devrede elektronlar Cu'dan Zn'ye akar.
I. II. D) 1. kapta zamanla Zn2+ derişimi artar.
elektrot elektrot
E) Anotta 12,8 gram Cu aşındığında, katotta 13 gram Zn birikir.
NaCI(s) Bağlanan üreteç ile Zn elektrod katod olmuştur. Zn2+ derişimi azalır.
(Cevap D)
Ergimiş NaCI tuzunun elektroliz şeması yukarıda verilmiştir.

_ +
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
5.
A) Katot, I. elektrottur. Pt Pt
I. II.
B) Elektronlar II. elektrottan I. ye göçer. elektrot elektrot
–
C) I. elektrotta Na+ + e → Na NaBr(s)
tepkimesi gerçekleşir. CuCI(s)
D) II. elektrotta CI2 gazı açığa çıkar. Yukarıdaki elektroliz düzeneğinde I. ve II. elektrot
çevresinde sırasıyla hangi maddeler toplanır?
E) t süre sonunda anot ve katot elektrodlarda açığa çıkan Na
– –
ve CI2'nin mol sayıları eşittir. (Elektron verme eğilimleri: Na > Cu > Br > CI )
Devreden geçen e– ortaktır.
2Na+ + 2e– → 2Na Açığa çıkan Na'nın molü Cl 'nin molünün 2 katıdır.
2
I. elektrot II. elektrot
2Cl– → Cl2 + 2e–
(Cevap E) A) Na, Cu CI2, Br2
B) CI2, Br2 Cu, Na
–
3. X(k) → X+ + e Eº = - 0,18 V
C) Cu, Na Br2, CI2
–
Y(k) → Y2+ + 2e Eº = 1,18 V D) Na, Cu Br2, CI2
– –
2T (suda) → T2 (g) + 2e Eº = -1,36 V E) Cu, Na CI2, Br2
– – e– verme eğilimleri: Na > Cu > Br– > Cl–
2Q (suda) → Q2 (g) + 2e Eº = -2,87 V
↓ ↓ Anyonlar
– –
X, Y, T ve Q ' nin yükseltgenme potansiyelleri yukarıda Katodda Cu Br2 Anotta
verilmiştir. (Cevap C)
193
Buna göre XQ ve YT2 iyonik sıvı karışımının elektrolizinde 6. • Erimiş XCI ve YCI tuzlarının aynı kapta elektrolizi
anot ve katotta öncelikle hangi maddeler toplanır? yapıldığında çözeltideki Y+ derişimi azalıyor.
Anot Katot • YCI sulu çözeltisi elektroliz edildiğinde çözeltinin pH'si

artıyor.
A) T2 X
Buna göre, X, Y ve hidrojen (H)'in yükseltgenme
B) Y Q2
potansiyellerinin karşılaştırılması aşağıdakilerden
C) T2 Y hangisinde doğru olarak verilmiştir?
D) Q2 X A) H > X > Y B) X > Y > H C) Y > X > H
E) Q2 Y D) H > Y > X E) X > H > Y
Yükseltgenme potansiyellerine göre; Birinci bilgiden e– verme eğilimi X > Y ikinci bilgiden e– verme eğilimi Y > H
Y > X > T – > Q– dir. Anotta T2, Katodda X X>Y>H
(Cevap A) (Cevap B)
Test 06 1. D 2. E 3. A 4. D 5. C 6. B 7. E 8. C 9. E 10. D 11. C 12. D
7. 10. Erimiş CaBr2 tuzunun elektrolizinde devreden 96500

Pt Pt coulombluk yük 19300 saniyede geçiriliyor.
I. II. Bu elektroliz olayı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
elektrot elektrot yanlıştır?
Na+ NO3−
A) Devreden geçen elektrik yükü 1 Faradaydır.
Ag+ H 2O
B) 5 amperlik akım uygulanmıştır.
Yukarıda verilen kapta NaNO3 ve AgNO3 tuzlarının sulu C) Katotta 1 eşdeğer gram Ca birikir.
çözeltileri elektroliz edilmektedir. D) Anotta 1 mol Br2 açığa çıkar.
–
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? E) Devreden 1 mol e geçmiştir.
– 96500 C = 1 mol e–
(Elektron verme eğilimleri: Na > H2 > Ag > OH– > NO3)
Anotta 2Br– → Br2 + 2e–
A) II. elektrot anottur. 0,05 mol 1 mol
B) I. elektrotta öncelikle Ag metali toplanır. (Cevap D)
C) II. elektrot çevresinde O2 gazı açığa çıkar.
D) Elektron dış devrede II. elekrottan, I elektrota doğru akar.
E) Kaptaki çözeltinin pH'si zamanla artar. 11. Standart koşullardaki 1 molar 200 mL KCI çözeltisi bir süre
Na > H2 > Ag > OH– > NO3– elektroliz edildiğinde pH'si 12 olmaktadır.
↓ ↓ Bazlık azalır. pH azalır.
Katotta Ag O2 Anotta
(Cevap E)
Buna göre,
I. Devreden geçen yük miktarı 193 coulomb'tur.
II. Katotta normal koşullarda 22,4 mL H2 gazı açığa

8. Erimiş CuBr2 tuzu 9,65 amperlik akımla 10 dakika elektroliz
çıkmıştır.
ediliyor.
III. Anotta 5.10–4 mol O2 gazı açığa çıkmıştır.
Buna göre, anotta ve katotta toplanan madde miktarı
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? yargılarından hangileri doğrudur?
(Cu = 64, Br=80) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

Anotta toplanan Katotta toplanan
madde (gram) madde (gram)
pOH = 2 OH– = 0,01M 0,01 . 0,2 = 2 . 10–3mol
A) 9,6 3,84 2H+ + 2e– → H2
B) 3,2 1,28 2 . 10–3 10–3 mol = 10–3 . 22,4 L = 22,4 mL
2 . 10–3 mol e– = 2 . 10–3 . 96500 = 193C
C) 4,8 1,92
Anotta Cl2 gazı açığa çıkar.
D) 6,4 2,56
(Cevap C)
E) 1,6 0,64
Q = l. t = 9,65 . 10 . 60 = 5790C
5790 – 2+ –
96500 = 0, 06 mol e Cu + 2e → Cu
0,06 0,03 . 64 = 1,92 g + –
2Br– → Br2 + 2e– 0,03 . 160 = 4,8 g 12.
0,03 0,06 (Cevap C)
9. – + – + Ag Demir (Fe)
Kaşık
AgNO3(suda)
XNO3(s) MgCI2(suda)
194 Şekildeki elektroliz sistemi ile ilgili,
1. kap 2. kap –
I. Katotta Fe2+(suda) + 2e → Fe(k) tepkimesi
Yukarıdaki seri bağlı elektroliz düzeneğinde 1. kapta erimiş gerçekleşir.
XNO3 2. kapta ise MgCI2 sulu çözeltisi vardır.
II. Demir kaşık, gümüş (Ag) metali ile kaplanır.
Devreden bir süre elektrik akımı geçirildiğinde 1. kabın
III. Devreden 0,01 Faradaylık yük geçtiğinde kaşık kütlesi
katotunda 21,6 gram madde toplandığı an 2. kabın katotunda
1,08 gram artar.
0,1 mol madde açığa çıkıyor.
Buna göre, X'in atom kütlesi kaçtır? yargılarından hangileri doğrudur? (Fe=56, Ag=108)
A) 23 B) 39 C) 64 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) 93 E) 108 D) II ve III E) I, II ve III
2. kapta 1. kapta l. Katotta Ag+ + e– → Ag tepkimesi gerçekleşir.
2H+ + 2e– → H2 X+ + e– → X
(Cevap D)
0,2 mol 0,1 mol 0,2 mol 0,2 mol
21, 6
0,2 = M ise MA = 108 (Cevap E)
A
– – – – –
1. Cu2+(suda) + 2e → Cu(k) Eº = + 0,34 V 4. Bazik ortamda CrO2 ile CIO tepkimeye girerek CrO42 ve CI
– iyonlarını oluşturmaktadır.
Mn2+(suda) + 2e → Mn(k) Eº = -1,18 V
– Bu redoks tepkimesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
Ca2+(suda) + 2e → Ca(k) Eº = -2,87 V
+ –
2H (suda) + 2e → H2(g) Eº = 0 V
A) CrO2– 'de Cr nin yükseltgenme basamağı +3'tür.
+ –
Ag (suda) +e → Ag(k) Eº = + 0,8 V B) CIO– 'de CI nin yükseltgenme basamağı +1'dir.
Yukarıda verilen indirgenme yarı tepkimeleri ve bu C) 1 mol CrO2– 3 mol e– alır.
tepkimelerin standart potansiyellerine göre, aşağıdaki D) CIO–' deki CI yükseltgen özelliktedir.
tepkimelerden hangisi gerçekleşmez?
E) En küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde H2O'nun
A) Mn(k) + Cu2+(suda) → Mn2+(suda) + Cu(k) katsayısı 1 olur.
B) 2Ag+(suda) + H2(g) → 2Ag(k) + 2H+(suda) – +3 – +1 – +6 –
2OH + 2CrO2 + 3ClO → 2CrO4 + 3Cl + H2O
C) Ca2+ (suda) + Cu(k) → Ca(k) + (suda) Cu2+
2/3e– verdi.
3/2e– aldı.
D) 2Ag (suda) + Cu(k) → 2Ag(k) + Cu2+(suda)
+
CrO2– e– verir.
E) Ca(k) + 2H+(suda) → Ca2+(suda) + H2(g)
C) Yükseltgenme potansiyeli büyük olan Ca'dir. (Cevap C)
(Cevap C)
5. Mg, Fe, H, Cu ve Ag elementleriyle ilgili standart indirgenme
2. Hücre diyagramı potansiyellerinin (Eº) sıralanışı
Co(k) | Co2+ (0,1 M) || Ag+ (0,01 M) | Ag(k) Eº Ag+/ Ag > Eº Cu2+/ Cu > Eº H+ / H2 > Eº Fe2+ / Fe > Eº
Mg2+ / Mg
olarak verilen bir hücre ile ilgili,
şeklindedir.
I. Standart hücre potansiyeli (Eº) başlangıçta 1,09 volttur.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
II. Epil = 1 volttur.
A) AgNO3 çözeltisine batırılan Fe çubuk Ag+ iyonlarını
2+ indirger.
III. Co çözeltisi bulunan hücreye su eklenirse Epil artar.
yargılarından hangileri doğru olur? B) Mg çubuk batırılan HCI çözeltisinden H2 gazı açığa çıkar.
C) Cu(k) + 2Ag+(suda) → Cu2+(suda) + 2Ag(k) tepkimesi
(EoCo2+/Co = –0,29 volt, EoAg+/Ag = 0,8 volt, Nerst
istemsizdir.
denkleminde 0,059 yerine 0,06 kullanınız.)
D) Cu çubuk batırılan Fe(NO3)2 çözeltisinde değişiklik olmaz.
E) Fe çubuk, Cu(NO3)2 çözeltisine daldırıldığında Cu2+
D) I ve III E) I, II ve III derişimi azalır.
E°pil = 0,29 + 0,8 = 1,09 V (Doğru)
C) İndirgenme potansiyelleri Ag+ > Cu2+ dir. Kendiliğinden gerçekleşir. İstemlidir. (Yanlış)
0, 06 10-1 =
Epil = 1,09 – 2 . log 1V (Doğru)
^10-2h2 (Cevap C)
Derişim farkı artar Epil artar. (Doğru) (Cevap E)
3. V
Tuz köprüsü
Zn Ag
1M 1M 6. Hücre diyagramı,
ZnSO4(suda) Ag2SO4(suda)
Cr(k) | Cr3+ (1 M) || Ni2+ (1 M) | Ni(k)
–
Zn2+(suda) + 2e → Zn(k) Eº = - 0,76 V olarak verilen elektrokimyasal pil ile ilgili aşağıdakilerden
+ – º hangisi yanlıştır?
Ag (suda) + e → Ag(k) E = + 0,8 V
(EºCr3+ / Cr = - 0,75 volt , EºNi2+ / Ni = –0,25 volt) 195
Şekildeki elektrokimyasal hücre ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır? A) Galvanik bir hücredir.
A) Ag elektrodun bulunduğu yarı hücre, katottur. B) Hücre potansiyeli 0,5 volttur.
B) 25 ºC'de voltmetrede okunan başlangıç potansiyeli 1,56 volttur. C) Hücre tepkimesi,
C) Dış deverede elektron akımı, Zn elektrottan Ag elektroda 2Cr(k) + 3 Ni2+(suda) 2Cr3+(suda) + 3Ni(k)'dır.
doğru olur.
D) Dış devreden 0,6 mol e– geçişi olduğunda katotta 0,2 mol
D) Hücre tepkimesi, Ni toplanır.
Zn(k) + 2Ag+(suda) Zn2+(suda) + 2Ag(k)'dır. E) Hücre potansiyelinin değeri zamanla azalır.
E) Pil çalıştıkça Ag elektrot kütlesi azalır.
Katod tepkimesi;
Net pil denklemi Zn(k) + 2Ag+  Zn+2 + 2Ag(k) pil çalıştıkça Ag(k) kütlesi artar.
Ni2+ + 2e– → Ni(k)
(Cevap E)
0,6 mol 0,3 mol
(Cevap D)
Test 07 1. C 2. E 3. E 4. C 5. C 6. D 7. D 8. B 9. C 10. A 11. E 12. E
–
7. Ag+ / Ag yarı hücresinin indirgenme potansiyeli +0,8 volttur. 10. NO3 → NO2 indirgenme yarı tepkimesi asidik ortamda en
küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde H2O nun kat sayısı
Bu hücrenin,
kaç olur?
I. Zn2+ / Zn Eº= -0,76 V
A) 1 B) 2 C) 4 D) 5 E) 6
II. Cu2+ / Cu Eº= +0,34 V +5 – +4
e– + NO3 → NO2
III. Sn2+ / Sn Eº= -0,136 V –2 yük | O yük
yukarıdaki hücrelerle oluşturduğu I., II. ve III. galvanik Yük denkliği için girenlere 2H+ eklenir. H denkliği için ürünlere 1 H2O eklenir.
hücrelerin potansiyellerinin karşılaştırılması hangi 2H+ + e– + NO3– → NO2 + 1H2O
seçenekte doğru verilmiştir? (Cevap A)
A) I > II > III B) II > I > III C) III > I > II

D) I > III > II E) III > II > I
l. E°Zn – Ag = 0,76 + 0,8 = 1,56V
ll. E°Cu – Ag = –0,34 + 0,8 = 0,46V
lll. E°Sn – Ag = 0,136 + 0,8 = 0,93V
l > lll > ll
(Cevap D)
8.
11. V
Tuz köprüsü
Pt Pt X Y
NaBr(suda)
0,1 M 1M
CuCI(suda)
X+(suda) 2+
Y (suda)
Yukarıdaki elektroliz kabında, anotta ve katotta öncelikle –
X+(suda) + e → X(k) Eº = - 1,3 V
hangi maddelerin açığa çıkması beklenir?
– – –
(Elektron verme eğilimi: Na > H2 > Cu > Br > CI ) Y2+(suda) + 2e → Y(k) Eº = + 0,7 V
Yukarıda standart indirgenme potansiyelleri verilen X-Y
Anot Katot
pilinin pil potansiyeli (Epil) kaç volttur? (Nerst denkleminde
A) Na Cl2
0,059 yerine 0,06 kullanınız.)
B) Br2 Cu
A) 1,94 B) 1,97 C) 2 D) 2,03 E) 2,06
C) Cl2 Na E°pil = 1,3 + 0,7 = 2 volt
D) Br2 H2 (X – Y)
0, 06 ^10-1h 2
E) Cl2 Cu Epil = 2 – 2 . log 1 = 2, 06 volt
(Cevap E)
Na > H2 > Cu > Br– > Cl–
↓ ↓
Katotta Cu Br2 anotta
(Cevap B)
196 12. 96500 Coloumbluk yük miktarı ile ilgili,

9. CaBr2 sıvısı 9,65 amperlik akım ile 5 dakika elektroliz ediliyor.
I. 1 Faradaylık yüke eşittir.
Bu elektroliz olayı ile ilgili;
I. Elektrotlarda toplam 3 gram madde açığa çıkar. II. Erimiş CaBr2 tuzundan 20 gram Ca biriktiren yük
miktarıdır.
II. Devreden 0,03 faradaylık yük geçer.
III. 1 mol elektron geçişi sağlayan yük miktarıdır.
III. Katotta 2,4 gram Ca birikir.
yargılarından hangileri doğrudur? (Ca = 40, Br = 80)
Q = l . t = 9,65 . 5 . 60 = 2895C 96500C = 1 mole– = 1 Faraday (Doğru)
2895 0, 03 20 = 2+ –
40 0, 5 mol Ca Ca + 2e → Ca (Doğru)
–
96500 = 0, 03 mol e mca = 40 . 2 = 0, 6 gram
(0,03 Faraday) 1 mol 0,5 mol
0, 03 1 mol e– = 96500 C (Doğru)
nBr2 = 160 . 2 = 2, 4 gram
(Cevap E)
mtoplam = 3 gram (Cevap C)
Karbon Kimyasına Giriş / Organik Bileşikler ve Formül
Bulma
BÖLÜM 08 Test 01
1. Organik ve anorganik bileşikler ile ilgili aşağıdaki 4. Basit formülü CH2 olan bir organik bileşiğin yarı açık
ifadelerden hangisi yanlıştır? formülü aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Organik bileşiklerin ana kaynağı canlı organizmalar, A) CH3 CH CH2
kömür, petrol ve doğal gaz gibi maddelerdir.
B) CH2 CH2
B) Anorganik bileşiklerin yapısında karbon elementi
bulunmaz. C) CH3 CH2 CH3
C) Organik bileşiklerin tepkimeleri genelde yavaş ve çok H 3C

D) C CH2
basamaklıdır. CH3
D) Organik bileşiklerin erime ve kaynama noktaları genelde E)
CH2 CH CH CH3
anorganik bileşiklerin erime ve kaynama noktalarından CH3
düşüktür. C) C3H8'dir. Basit formülü de C3H8'dir.
(Cevap C)
E) Anorganik bileşik sayısı organik bileşik sayısından daha
azdır.
Bazı organik bileşiklerde de C atomu bulunabilir.
CO, CO2, CaCO3, HCN ... gibi
(Cevap B)
5. Bir X organik bileşiğindeki C, H ve O atomlarının mol sayıları

arasındaki oran;
nC 2 nH 5
nH = 5 ve nO = 1
' dir.
Bileşiğin 1 molünde 16 mol atom bulunduğuna

göre bileşiğin basit formülü ve molekül formülü
2. I. H2CO3 aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
II. CH3COOH Basit formülü Molekül formülü
III. HCN A) CH2O C4H8O4

IV. C3H4 B) CH3O C2H6O2
Yukarıdaki bileşiklerden hangileri organiktir? C) C2H5O C4H10O2
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) C2H3O C4H6O2
D) II ve IV E) II, III ve IV E) CH2O C3H6O3

C elemenetinin oksitleri, siyanürleri (CN–), siyanotları ve karbonatları (CO32–) anorganiktir. Atom sayılarına göre,
16
l. ve lll. anorganik, ll. ve lV organiktir. Basit formül: C2H5O'dur ve 8 atomludur. 8 = 2
(Cevap D)
(C2H5O) . 2 = C4H10O2
(Cevap C)
6. Aşağıda yarı açık formülleri verilen bileşikler basit

formülü aynı olanlar ile eşleştirilirse hangi seçenekteki
bileşik açıkta kalır?
3. H O H H O
H C C O C C H A)
CH3 CH2 C H
197
H H H O

Açık yapılı formülü yukarıda verilen molekül ile ilgili,
B)
CH3 CH2 C O CH3
I. Kapalı formülü C4H8O2'dir. O

II. Basit formülü C2H4O'dur. C)
CH3 C OH
III. Organik bir bileşiktir. O
yargılarından hangileri doğrudur? D)

CH3 C CH3
E)
CH2 CH CH CH2
D) I ve III E) I, II ve III OH OH
Verilenlerin tamamı doğrudur. A ve D'de C3H6O, B ve E'de C4H8O2 iken C'de C2H4O2'dir.
(Cevap E) (Cevap C)
Test 01 1. B 2. D 3. E 4. C 5. C 6. C 7. E 8. B 9. E 10. D 11. C 12. B
7. Yalnızca C ve H içeren organik bir bileşiğin kütlece %90'ı 10. X, Y ve Z organik bileşiklerinin birer mollerinin yanması için
C'dir. gereken O2 miktarları arasındaki ilişki Y > X > Z 'dir.
Buna göre, Buna göre X, Y ve Z organik bileşiklerinin formülleri;
I. Basit formülü C3H4'tür. X Y Z
II. Mol kütlesi 80 g/mol ise molekül formülü C6H8'dir. I. C2H5OH C 2H 6 C2H4(OH)2
II. C3H6 C3H7OH C2H5COOH
III. Yanması sonucu açığa çıkan CO2'in mol sayısının
H2O'nun mol sayısına oranı 3 'dir. III. C4H8O C 4H8 C3H7COOH
2
yargılarından hangileri doğrudur? (H = 1, C = 12) yukarıdakilerden hangileri olabilir?

90 10 Organik bileşiktki C ve H sayısı arttıkça yanma için gereken O2 miktarı artarken O sayısı
nC = 12 nH = 1
C 12 H 1 = C3H4'tür.
90 10 arttıkça yanma için gereken O2 azalır. l. de C ve H'ler aynı iken O'ni en az olan Y'dir.
C3H4 = 40 ise 40 . n = 80 n = 2 lll. de C ve H'ler aynı iken O'ni en az olanı Y'dir.
(Cevap D)
(C3H4) . 2 = C6H8
nCO 3
C3H4 + 402 ⇒ 3CO2 + 2H2O n 2 = 2
H2 O
(Cevap E)
11. Bir X organik bileşiğinin 0,2 molü 5 mol hava ile artansız
8. Basit formülleri aynı olan iki organik bileşik için,
yanarak 14,4 gram H2O ve normal koşullarda 17,92 L CO2
I. Mol kütleleri gazı açığa çıkıyor.
II. Elementlerin kütlece birleşme oranları Buna göre X bileşiğinin basit formülü ve gerçek formülü

III. Gerçek formülleri
(H = 1, C = 12, O = 16, Havanın hacimce 1/5'i O2'dir.)
yargılarından hangileri kesinlikle aynıdır?
Basit formül Molekül formülü
A) CH2 C4H8
Molekül formülleri farklı olabilir. Mol kütleleri ve gerçek formülleri farklı olabilir. B) CH2O C3H6O3
ll. Elementlerin kütlece birleşme oranları kesinlikle aynıdır.
(Cevap B) C) C 2H 4O C4H8O2
D) C 3H 8O C3H8O
E) CH2O C4H8O4
5 14, 4
5 = 1 mol O2 nH2O = 18 = 0, 8 mol
17, 92
nCO2 = 22, 4 = 0, 8 mol
0,2 mol X + 1 mol O2 → 0,8 mol CO2 + 0,8 mol H2O
1 mol X + 5 mol O2 → 4 mol CO2 + 4 mol H2O
X = C4H8O2 Basit formül = C2H4O
(Cevap C)
H H O
9.
H C C C OH
198 H OH
Yukarıda açık yapı formülü verilen bileşik ile ilgili, 12. Basit formülleri aynı olan X ve Y hidrokarbonları için,
I. Eşit mollerinin yanması için gereken O2 miktarı
I. Basit formülü CH2O'dur.
II. Yanmaları ile oluşan CO2 ve H2O molekülleri arasındaki
II. Kütlece %40'ı karbondur. mol oranı
III. Mol kütlesi 90 g/mol'dür. III. 1 moleküllerindeki atom sayıları
yargılarından hangileri doğrudur? (H=1, C=12, O=16) niceliklerinden hangileri kesinlikle aynıdır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

Molekül formülü farklı olabilir. ll. Yanmaları ile oluşan CO2 ve H2O mol oranı aynıdır.
Kapalı formülü = C3H6O3, Basit formülü = CH2O (Doğru).
3.12 (Cevap B)
C3H6O2 = 3 . 12 + 6 . 1 + 16 . 3 = 90 (Doğru)
90 . 100 = 40 (Doğru) (Cevap E)
Doğada Karbon
BÖLÜM 08 Test 02
1. 6C atomu ile ilgili, H H H
I. Değerlik elektronları 2s ve 2p orbitallerindedir. 4. X: H C C C H

H H H
II. Organik bileşiklerin oluşumunda hep 4 bağ yapar.
H
III. Yalnızca sigma (σ) bağı ile diğer atomlara bağlanır. HHCH H
yargılarından hangileri doğrudur? Y:
H C C C H
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II H H H
D) I ve III E) I, II ve III H H
l. 6C: 1s22s22p2 (Doğru)
Z: H C C H
ll. C organik kimyada 4 bağ yapar. (Doğru)
lll. C = C, C ≡ C yapılarda pi bağı da yapar. (Yanlış) H C C H
(Cevap C)
H H
X, Y ve Z hidrokarbonlarının 1'er molleri ile ilgili,
I. X düz zincirli, Y dallanmış zincir yapılıdır.
II. Halkalı yapıdaki Z ile X'in H atom sayıları eşittir.
III. Toplam bağ sayıları arasındaki ilişki, Y > Z > X'tir.
l. doğru
ll. X: C3H8 Z: C4H8 (Doğru)
lll. X: 10 bağ Y: 13 bağ
Z: 12 bağ
2. Organik bileşiklerde C atomunun bir başka karbon Y > Z > X (Doğru)
(Cevap E)
atomuna bağlanma biçimi aşağıdakilerden hangisi
olamaz?
A) C B) C C) C D) C E) C
C atomu C bağını oluşturamaz. İki atom arasında en fazla 3'lü (≡) bağ kurulabilir.
(Cevap E)
5. Karbon atomunun allotropları olan elmas, grafit ve

fulleren ile ilgili,
Karbon allotropu Özellikleri
Düzgün bir kristal yapıya sahip-
tir. Yapıdaki bir C diğer dört C
I. Elmas
ile düzgün dörtyüzlü geometri
199
oluşturur.
Yapısındaki C atomlarının
3. I. C2H4
II. Grafit oluşturduğu altıgen halkalar
II. C3H4 arasında zayıf etkileşimler vardır.
III. C3H8 Yapay bir C allotropu olup nano-

III. Fulleren metre boyutunda ve sağlam bir
Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinde C atomları arasında yapıya sahiptir.
çoklu bağ (pi bağı) bulunur?
yukarıda belirtilen özelliklerden hangileri doğrudur?
l. C = C C'nin allotropları ile verilenlerin tamamı doğrudur.
(Cevap E)
ll. –C ≡ C– de pi bağı bulunur.
(Cevap C)
Test 02 1. C 2. E 3. C 4. E 5. E 6. C 7. E 8. B 9. D 10. D 11. E 12. D
6. Fulleren bileşikleri ile ilgili, 10. Grafit ile ilgili,

I. Karbonun grafit allotropundan elde edilirler. I. Düzgün dörtyüzlü geometriye sahiptirler.
II. Tamamı altıgen yapılardan oluşur.
II. Yapısındaki halkalar içi bağlar kuvvetli iken halkalar
III. Nanometre boyutundaki fulleren tüplerin elektronik arası bağları zayıftır.
sanayisinde kullanımı nanoteknolojiyi ortaya çıkarmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur? III. Yapısındaki altıgen tabakalar birbiri üzerine kayar.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yargılarından hangileri doğrudur?

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ll. Küre, silindir, elips şekillerinde de olabilirler. (Yanlış)
(Cevap C) D) II ve III E) I, II ve III
l. Altıgen yapılar ve düzlemsel geometridedir. (Yanlış)
(Cevap D)
7. Aşağıdakilerden hangisi fulleren tüplerinin gelişimi ile

ortaya çıkan nanoteknolojinin kullanım alanlarından birisi
değildir?
A) Boya sanayisi
B) Hidrojen yakıt pilleri üretimi
11. Karbon allotropu Özellikleri
C) Su geçirmez kumaş üretimi
Küre, silindir ve elips şek-
D) İlaç sanayi I. Elmas a.
linde bulunabilir.
E) Gıda katkı maddesi üretimi II. Grafit b. Bilinen en sert maddedir.
E) Gıda katkısı olarak kullanılmazlar.
III. Fulleren c. Pilde ve endüstriyel elektroliz
(Cevap E)
işlemlerinde elektrot olarak
kullanılır.
Yukarıdaki karbon allotropları ile özellik eşleştirilmesi

8. Karbonun allotropları olan elmas ve grafit ile ilgili,
A) I. a B) I. b C) I. c
I. Molekül geometrileri
II. b II. a II. a
II. Fiziksel özellikleri III. c III. c III. b
III. Yanma ürünleri D) I. a E) I. b

yukarıdakilerden hangileri farklıdır? II. c II. c
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III III. b III. a

l- b, ll- c, lll- a
(Cevap E)
l. Elmas düzgün dörtyüzlü, grafit altıgen ve düzlemsel yapıdadır. (Farklı)
ll. Allotropların fiziksel özellikleri (Farklı)
lll. Yanma ürünleri CO2'dir. (Aynı)
(Cevap B)
9. Karbonun allotropları ile ilgili,
I. Kimyasal aktifliği en az olanı grafittir.

200
II. Fullerenler uygun sıvı çözücülerde çözünebilirler. 12. Fulleren, elmas, grafit, ve karbon nanotüpler ile ilgili
III. Elmas ve grafit elektrik akımını iletirler. aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Elmas üç boyutlu, grafit iki boyutlu yapıdadır.

IV. Fullerenler ilk defa lazerle buharlaştırılan grafitten
oluşan C buharlarının yoğunlaştırılması ile elde B) Elmasta C atomları sp3 hibritleşmesine sahiptir.
edilmiştir. C) Grafit ve karbon nanotüpte C atomları sp2 hibritleşmesine
yukarıdakilerden hangileri doğrudur? sahiptirler.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Fullerenler iki boyutlu yapılar olup en az 20 atomludurlar.
D) II ve IV E) I, III ve IV E) Fullerenler grafitin buharlaştırılmasıyla elde edilebilir.

l. Kimyasal aktifliği en fazla olanı grafittir. (Yanlış) D) Fullerenler üç boyutlu küre, silindir ve elips şekillerine sahiptir.
lll. Grafit iletir, elmas iletmez. (Yanlış) (Cevap D)
(Cevap D)
Kovalent Türlerde Lewis Formülleri
BÖLÜM 08 Test 03
1. H 4. CH3CHO molekülü ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
H C C O yanlıştır?
H O H
A) Moleküldeki C atomları oktetini tamamlamıştır.
Yukarıda Lewis formülü verilen organik bileşik ile ilgili B) Moleküldeki C = O grubunda bağ derecesi 2'dir.
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (6C)
C) Molekülde 6 sigma, 1 pi bağı vardır.
A) Ortaklanmamış elektron çifti sayısı 4'tür.
D) Bağlayıcı elektron çifti sayısı 7'dir.
B) Bileşikte toplam 7 tane sigma (σ) bağı vardır.
E) Molekülde ortaklanmamış elektron yoktur.
C) Ortaklanmış elektron çifti sayısı 7'dir. H –
H C C O 2 çift ortaklanmamış e vardır.
D) Bileşiğin formülü CH3COOH'tur. H H (Cevap E)
E) C atomlarının değerlik elektronlarının tamamı bağa
katılmıştır.
H 7 sigma, 1 pi bağı toplam 8 bağ vardır.
H–C–C=O Bağ sayısı = ortaklanmış e– çifti
H O–H sayısı = 8
(Cevap C)
2. Molekül Lewis formülü

I. C2H2 H C C H 5. Bir CH3COOH molekülündeki sigma (σ) ve pi (π) bağları
H sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
II. CH3CHO H C C O
H H σ bağı sayısı π bağı sayısı
O A) 7 1
III. HCOOH H C O H B) 7 2
Yukarıdaki moleküllerden hangilerinin karşılarında verilen C) 6 0
Lewis formülleri doğrudur? (1H, 6C, 8O)
D) 5 3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) 6 2
D) I ve II E) II ve III H O
l. H C C H H–C–C–O–H
H H
ll. H C C O bağında 1 tane pi vardır.
H H 8 bağın 7 tanesi sigma, 1 tanesi pi
(Cevap C)
(Cevap A)
3. +
H
6. H H
H N H
H H C C O H 201
H H
Lewis formülü verilen tanecik ile ilgili, Yapı formülü yukarıda verilen molekül ile ilgili,
I. Bağlayıcı elektron çifti sayısı 4'tür. I. Bağlayıcı elektron çifti sayısı 8'dir.
II. N atomunun değerlik elektron sayısı 4'tür. II. C - H grubunda bağ derecesi 4'tür.
III. N atomu oktetini, H atomu dubletini tamamlamıştır. III. Sudaki çözünürlüğünde hidrojen bağı etkindir.
ll. N atomunun değerlik elektron sayısı 5'tir.
ll. C – H bağ derecesi 1'dir. (Yanlış)
(Cevap D)
(Cevap D)
Test 03
1. C 2. C 3. D 4. E 5. A 6. D 7. C 8. B 9. B 10. C 11. A 12. D
7. I. C2H2 10. X taneciği ile ilgili;

II. HCN • 2 çift ortaklanmamış elektronu vardır.
III. HCOOH • Pi bağı içerir.
IV. NH4+ bilgileri veriliyor.
Yukarıdaki taneciklerden hangilerinin Lewis formülünde Buna göre, X taneciğinin Lewis formülü aşağıdakilerden
ortaklanmamış elektron çifti bulunur? (1H, 6C, 7N, 8O) hangisi olamaz?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) H B) H O H C) H N H
H C O H C C C H C O
D) II ve IV E) II, III ve IV H H H N H
Ortaklanmamış eletktron çitfi = Bağa katılmamış elektron çifti
ll. H – C ≡ N D) H O E) H C C H
lll. O H C C H H O
H–C–O–H H
(Cevap C)
C) H – N – H 4 çift ortaklanmamış elektron bulundurur.
C=O
H–N–H
(Cevap C)
11. 1. CH3COOH
2. C2H5NH2
3. CH3CHO
Yukarıdaki 1., 2. ve 3. maddeleri ile ilgili,
–
I. Bağlayıcı e çifti sayısı: 2 > 1 > 3
8. Ortaklan- II. Pi (π) bağ sayısı: 1 > 3 > 2
mamış Bağlayıcı –
– – III. Ortaklanmamış e çifti sayısı 1 > 2 = 3

e çifti e çifti Doğrultu
Molekül sayısı sayısı sayısı karşılaştırmalarından hangileri doğrudur?
I. CH2O 4 8 3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
II. C2H2 0 5 2
III. CH3COOH 4 7 0 H O H H H H
H–C–C–O–HH–C–C–N–H H–C–C=O
Yukarıdaki moleküllerden hangileri için verilen bilgiler H H H H H
(1) (2) (3)
doğrudur? (1H, 6C, 8O)
l. Doğru ll. ve lll. yanlıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (Cevap A)
l. H 4e– ortaklanmamış = 2 çift e– (yanlış) 12. • O3
H–C=O • CO 2-
3
lll. H O Doğrultu sayısı O olamaz. (Yanlış) • CH2O
H–C–C–O–H
• NH3
H
–
(Cevap B)
• HCOO
Yukarıda belirtilen taneciklerin merkez atomda
–
ortaklanmamış e çifti bulunduranları ve rezonans yapıya
sahip olanları hangi seçenekte doğru eşleştirilmiştir?
202 (1H, 6C, 7N, 8O)
9. I. H2O
Merkez Atomda
II. CH4 – Rezonans Yapıya Sahip
ortaklanmamış e çifti
Olanlar
III. CO2 bulunduranlar
– –
Yukarıdaki moleküllerden hangilerinde değerlik A) O3, NH3 ve HCOO O3, CH2O ve HCOO
elektronlarının tamamı bağ yapımına katılmıştır? –
B) CO 2–, CH2O CH2O, CO 2– ve HCOO
3 3
(1H, 6C, 8O) –
C) O3 ve NH3 O3, NH3, HCOO
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) O3 ve NH3
–
O3, CO 2– , HCOO
3
D) I ve III E) I, II ve III – –
E) CO 2– ,HCOO ve CH2O O3, CO 2– , HCOO
3 3
l. H – O – H ve lll. O = C = O bağa katılmayan elektronlar vardır. O (O3) N (NH3) merkez atomda ortaklanmamış e– çifti bulundurur. NH3
O O H H
(Cevap B) rezanans göstermez.
H
(Cevap D)
Hibritleşme ve Molekül Geometrileri - 1
BÖLÜM 08 Test 04
1. H H 4.
C C VSEPR Merkez atomun
H Molekül
H gösterimi hibritleşme türü
Lewis nokta formülü verilen molekül ile ilgili,
I. C2H4 AX3 sp2
I. 1 tane pi, 5 tane sigma bağı vardır.
II. NH3 AX3E sp3
II. C atomlarının her ikisininde 3 doğrultusu vardır. III. CH2O AX3 sp2
III. Merkez atomun hibritleşmesi sp2'dir. IV. CH4 AX4 sp3
yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 6C) Yukarıda verilen moleküllerden hangilerinin VSEPR
gösterimi ve merkez atomunun hibritleşme türü doğru
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II verilmiştir?
D) I ve III E) I, II ve III (1H, 6C, 7N, 8O)
H H 1 pi, 5 sigma
C=C
H H A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
1
C 2 (Doğrultu sayısı) D) I, II ve IV E) I, II , III ve IV
3 H H H
C = C yapısı Sp–2 hibritleşmesi C=C N C=O
H H H H H
(Cevap E) H
H
H–C–H
H (Cevap E)
5. : C
2. H C C H : O
Yukarıda yapı formülü verilen C2H2 molekülü ile ilgili :H

Top çubuk modeli yukarıda verilen molekül ile ilgili,
A) Molekül geometrisi doğrusaldır.
I. Lewis gösterimi,
H
B) Karbon atomlarının hibritleşmeye katılmayan p

H C O H
orbitallerinin örtüşmesiyle 2 tane pi bağı oluşmuştur.
H
C) Merkez atomunun hibritleşmesi sp'dir. şeklindedir.
D) Molekülde bağlayıcı elektron çifti sayısı 10'dur. II. Merkez atomu sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
E) Karbonun sp hibrit orbitalleri ile hidrojenin s orbitalleri III. VSEPR gösterimi AX5 şeklindedir.
örtüşerek C H sigma bağını oluşturmuştur.
yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 6C, 8O)
D) 5 bağ = 5 çift bağlacı elektron
(Cevap D) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
VSPER gösterimi AX4'tür.
(Cevap C)
6. Elektron orbital şeması,

1H 1H
6C:
1C 2CH 3CH 4C 5CH
3. H3 6C:
Yukarıda verilen molekülde numaralandırılmış C 1H 1H 203

atomlarının hibritleşme türleri aşağıdakilerden hangisinde şeklinde olan molekül için,
I. C atomlarının hibritleşme türü sp3 tür.
sp sp2 sp3
II. C atomlarının hibritleşmeye katılmayan p orbitallerinin
A) 1 2 ve 3 4 ve 5 örtüşmesi ile 1 tane pi bağı kurulmuştur.
B) 4 ve 5 2 ve 3 1 III. Molekül şekli düzlem üçgendir.
C) 2 ve 3 4 ve 5 1
D) 4 ve 5 1 ve 3 2
E) 2 ve 3 1 4 ve 5
3 2
C sp C = C sp C ≡ C sp H H hibritleşme türü sp2'dir.
C=C
(Cevap B) H H
(Cevap D)
Test 04 1. E 2. D 3. B 4. E 5. C 6. D 7. C 8. E 9. C 10. E 11. D 12. A
7. X ve Y molekülleri ile ilgili; 10. Merkez atomunun hibritleşme türü sp3 olan bir molekül
ile ilgili,
• X moleküllerinde merkez atomun hibritleşme
durumundaki elektron dizilimi I. VSEPR gösterimi
1s2 2(sp2)1 2(sp2)1 2(sp2)1 2p1z II. Atom sayısı
• Y molekülünde merkez C atomunun hibritleşmeye III. Geometrik şekli
katılmayan p orbitali yoktur.
IV. Bağ açısı
yukarıdakilerden hangileri belirlenemez?
Buna göre X ve Y molekülleri aşağıdakilerden hangisi A) Yalnız II B) II ve III C) III ve IV
olamaz?
D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
X Y sp3: VSEPR gösterimi
A) CH2O CH4 AX4 ve AX3E olabilir.

––– ––––
B) C2 H 4 CH3 OH S atomlu 4 atomlu
Düzgün dört Üçgen piramit
C) C2H2 CO2 yüzlü
D) HCOOH CH3CI 109,5° 107°
E) CH2O CH3OH (Cevap E)
X sp2 hibritleşmesi, Y sp3 hibritleşmesi

C) H – C ≡ C – H O = C = O
sp sp
(Cevap C)
11. 1. HCHO
8. Aşağıda VSEPR gösterimleri verilen moleküllerden 2. HCN
hangisinin molekül geometrisi yanlış verilmiştir?
3. CH3OH
VSEPR gösterimi Molekül geometrisi
Yukarıdaki 1., 2. ve 3. moleküller ile ilgili,
A) AX3E Üçgen piramit

I. Bağ açısı: 2 > 1 > 3
B) AX2E2 Açısal
II. Hibritleşmeye katılmayan p orbitali sayısı: 3 > 1 > 2
C) AX2 Doğrusal
D) AX6 Üçgen-çift piramit III. Merkez atomun doğrultu sayısı: 3 > 1 > 2
E) AX3 Düzgün dört yüzlü karşılaştırmalarından hangileri doğrudur? (1H, 6C, 8O)
AX3 A Düzlem üçgen A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

Düzgün dört yüzlü A AX4 D) I ve III E) I, II ve III
(Cevap E)
H
H
l. C = O (120°) H – C ≡ N (180°) H – C – O – H (Doğru)
H
H
(109,5°)
ll. sp2, sp, sp3 (yanlış)

lll. 3, 2, 4 (Doğru)
9. Elektron dizilimleri, (Cevap D)
X: 1s22s22p1
12. 2. periyot elementleri olan X, Y, Z ve T'nin oluşturduğu
Y: 1s22s22p3 XY2 ve ZT3 molekülleri ile ilgili,
204 Z: 1s22s22p4 I. Anorganik bileşiklerdir.
şeklinde olan X, Y ve Z elementlerinin 1H ile oluşturdukları II. XY2'de merkez atomun hibritleşme türü sp'dir.
XH3, YH3 ve H2Z molekülleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? III. ZT3 apolar bir moleküldür.
A) XH3 apolar, YH3 ve H2Z polar moleküllerdir. IV. XY2 doğrusal, ZT3 düzlem üçgen geometriye sahiptir.
B) X - H bağ açısı 120º'dir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
C) YH3'te Y nin hibritleşme türü sp2'dir. A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV

– D) I , II ve III E) II, III ve IV
D) H2Z'de ortaklanmamış e çifti sayısı 2'dir.
E) YH3 ve H2Z'de merkez atomları oktetini tamamlamıştır.
C) Y VSEPR AX3E hibritleşme sp3 2. periyot elementleri arasında yalnızca anorganik bileşik oluşur.
H H
H (Cevap C) (Cevap A)
Hibritleşme ve Molekül Geometrileri - 2
BÖLÜM 08 Test 05
1. Merkez atomun 4. Organik bir bileşiğin 1 molekülü ile ilgili;
Bileşik –
hibritleşme türü • Ortaklanmamış e çifti sayısı 4'tür.
I. CO2 sp • Merkez atomunun hibritleşme türü sp2'dir
II. HCOOH sp2
III. PH3 sp2
Buna göre;
Yukarıda verilen bileşiklerden hangilerinin merkez
atomunun hibritleşme türü yanlış verilmiştir? I. CH3CHO
(1H, 6C, 8O, 15P) II. HCOOH

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. CH3OH
D) I ve II E) II ve III bileşiğinin formülü yukarıdakilerden hangileri olabilir?
O = C = O sp
O (1H, 6C, 8O)
H – C – OH sp2
P A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
H H sp3
H D) I ve III E) I, II ve III
(Cevap C)
O
ll. H – C – O – H 4 çift ortaklanmamış e– içerir.
Merkez atom C'nun doğrultusu (3) hibritleşmesi sp2 dir.
(Cevap B)
5. Organik bir bileşlik ile ilgili;

• C atomlarından bir tanesinin hibritleşme türü sp2'dir.
2. Molekül VSEPR gösterimi
• Basit formülü CH2O'dur.
I. NH3 AX3
II. CH3OH AX4
III. H2S AX2E Buna göre;

O
IV. BeH2 AX2 I. CH3 C
OH
Yukarıda formülleri verilen moleküllerden hangilerinin II. O
VSEPR gösterimi yanlış verilmiştir? CH2 CH C H
(1H, 4Be, 6C, 7N, 8O, 16S) OH OH
O
A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV III. CH3 CH C OH
D) II ve IV E) II, III ve IV OH
bileşiğinin formülü yukarıdakilerden hangileri olabilir?
l. H N H AX3E
H
(1H, 6C, 8O)
lll. S AX2E2
H H
(Cevap B)
O
– C – yapısına sahip olanlar sp2 hibrit. Hepsinin basit formülü CH2O'dur.
(Cevap E)
205
3. HCN, CH2O ve CH4 molekülleri ile ilgili, 6. VSEPR gösterimi AX3E şeklinde olan bir tanecik ile ilgili,
I. Toplam bağ sayıları aynıdır. I. Merkez atomunun hibritleşmesi sp3'tür.
II. pi bağı sayısı en fazla olanı HCN'dir. II. Merkez atomunda bir çift e– bağa katılmamıştır.
III. Bağ açıları arasındaki ilişki CH4 > CH2O > HCN'dir. III. Molekül şekli üçgen piramittir.
yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri doğrudur? IV. Merkez atomu 5A grubu elementidir.
(1H, 6C, 7N, 8O) yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
D) I ve III E) I, II ve III D) I, II ve III E) II, III ve IV

H +
A N O
H – C ≡ N (4 bağ) H – C = O (4 bağ) H – C – H (4 bağ) X XH H (N: 5A) H H
X H H
H H
(2pi) H (1pi) (O: 6A) lV. kesin değildir.
180° 120° 109,5° (Cevap C) (Cevap D)
Test 05 1. C 2. B 3. C 4. B 5. E 6. D 7. C 8. D 9. E 10. E 11. D 12. A
7. 10. 1. +
Molekül Bağ açısı H
N
I. HCN 180º H H + H+ → N
H H H
H
II. PH3 120º
III. H 2O 104,5º 2. F –
IV. CH4 90º F
B –
F F + F → B
F F
Yukarıdaki moleküllerden hangilerinin bağ açısı yanlış F
verilmiştir? (1H, 6C, 7N, 15P, 8O)
Yukarıda gerçekleşen 1. ve 2. olaylar ile ilgili,
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV –
I. NH3 ve F Lewis baz özelliği gösterirler.
D) III ve IV E) I, II ve III
II. 1. de merkez atomun hibritleşme türü değişmez iken
ll. H P H üçgen piramit 107,3°
H
2.de değişir.
H
III. Her iki olay sonucu oluşan taneciklerin geometrisi
C
lV. H H düzgün dörtyüzlü 109,5° düzgün dörtyüzlüdür.
H
(Cevap C) IV. 1. de bağ açısı 107,3°'den 109,5°'ye çıkarken 2.de bağ
açısı 120º'den 109,5º'ye düşmüştür.
O yargılarından hangileri doğrudur?
H H
8. C C H COH O C O
H H A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV
I. II. III. D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
l. e– veren NH3 ve F– Lewis bazıdır.
Yukarıda bazı bileşiklerin Lewis formülleri verilmiştir. ll. 2. de sp2 den sp3'e değişir.
lll. Düzgün dörtyüzlüdür.
Buna göre;
lV. Bağ açılarındaki değişim doğrudur.
Merkez atom Bağ verilenlerin tümü doğrudur.
Bileşik Molekül şekli (Cevap E)
hibritleşme türü açısı
11. CH3OH, HCOOH ve CH2O ile ilgili,

I. sp2 120º Düzlem üçgen
I. Merkez atom hibritleşme türü aynı olanlar:
3 Düzgün
II. sp 120º CH3OH ve CH2O
dötyüzlü
II. Bağ açılarının yaklaşık değerleri aynı olanlar:
III. sp 180º Doğrusal
HCOOH ve CH2O
hangi bileşikler ile ilgili verilen bilgilerin tamamı III. Toplam bağ sayısı aynı olanlar: CH3OH ve HCOOH
doğrudur?
yukarıdaki sınıflandırmalardan hangileri doğrudur?
O
ll. H – C – O – H sp2 hipritleşmesi yapar ve düzlem üçgen geometriye sahiptir. H O
H
H–C–O–H H–C–O–H C=O
(Cevap D) H (sp2) H
2
(sp3) (120°) (sp )
(109,5°) (5 bağ) (120°)
(5 bağ) (4 bağ)
(Cevap D)
12. 4 atomlu bir organik molekülde oluşan bağlar,

206 9. I. CH3OH
sp2 ― s, sp2 ― p, p ― p örtüşmeleri ile gerçekleşmektedir.
II. C2H4
Buna göre,
III. CH2O
I. Atomlardan birisi H'dir.
Yukarıdaki organik bileşiklerin birer moleküllerindeki C
II. Molekülde toplam üç bağ vardır.
atomlarının hibritleşmeye katılmayan p orbitali sayıları
–
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru III. Ortaklanmamış e çifti yoktur.
verilmiştir? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) I > II > III B) II > I > III C) III > II > I A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I > III > II E) II = III > I D) I ve III E) II ve III
– C – OH C=C C=O l. sp2 – S örtüşmesine s H atomuna aittir. (Kesin)
sp3 sp2 sp2 (Cevap A)
hipritleşmeye katılmayan p orbitali sayısı ll = lll > l
(Cevap E)
1. C2H4 molekülü ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 4. VSEPR gösterimleri verilen aşağıdaki moleküllerden
yanlıştır? (1H, 6C) hangisinin merkez atom hibritleşme türü yanlış
verilmiştir?
A) 1 tane pi, 5 tane sigma bağı içerir.
Merkez atom
B) C atomları sp2 hibritleşmesi yapmıştır. VSEPR gösterimi
hibritleşme türü
C) Bağ açısı 120º'dir.
A) AX3 sp2
D) Ortaklanmamış elektron çifti sayısı 2'dir.
B) AX2E2 sp3
E) Bağ yapımına katılan elektron sayısı 12'dir.
C) AX2 sp2
H H
C=C
H H D) AX3E sp3
1 pi,. S sigma, sp2 hibitleşmesi, bağ açısı 120°, 6 bağ = 12e– E) AX4 sp3
D) Ortaklanmamış = bağa katılmayan e– yoktur.
X – A – X hibritleşme türü sp dir.
(Cevap D)
(Cevap C)
2. Asetik asit (CH3COOH) molekülündeki sigma (σ) ve pi

(π) bağlarının sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
σ bağ sayısı π bağ sayısı 5. NH3 molekülü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) 5 2 (1H, 7N)
B) 6 1 A) Merkez atomun hibritleşme türü sp2'dir.

C) 6 2 B) Bağa katılan elektron çifti sayısı 3'tür.
D) 7 1
C) Bağ açısı 107,3º 'dir.
E) 7 2
D) VSEPR gösterimi AX3E'dir.
H O
H–C–C–O–H E) Molekül geometrisi üçgen piramittir.
H N
H H merkez atom hibritleşme türü sp3 tür.
H (Cevap A)
1 tane pi bağı 7 tane sigma bağı
(Cevap D)
6. 1CH
2 CH 2
C C – CH2 – 3CH3
Yukarıda belirtilen molekülde numaralandırılmış C 207
3. Basit formülü (CH2O)n olan organik bileşiğin mol kütlesi 60'dır.
atomlarının hibritleşme türü hangi seçenekte doğru
Bu molekül ile ilgili, verilmiştir?
I. n=2'dir. 1 2 3
II. Molekül formülü CH3COOH'tur. A) sp2 sp3 sp3
–
III. Ortaklanmamış 2 çift e bulundurur. B) sp2 sp sp3
yargılarından hangileri doğrudur? (H = 1, C = 12, O = 16) C) sp sp2 sp
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) sp2 sp2 sp2
D) I ve III E) II ve III E) sp2 sp sp2

(CH2O)n ) (12 + 2 + 16) . n = 60 ise n = 2, (CH2O) . 2 = C2H4O2 = CH3COOH C = C (sp2) C ≡ C (sp) C – C (sp3)
O (Cevap B)
CH3 – C – O – H 4 çift ortaklanmamış e– var.
(Cevap C)
Test 06 1. D 2. D 3. C 4. C 5. A 6. B 7. A 8. C 9. E 10. D 11. A 12. E 13. B
O 10. O
7. H C CI CH3 CH2 C O H
Yukarıda verilen molekül bağ oluşumunda, Yukarıda verilen molekülde ortaklanmamış kaç çift
elektron bulunur? (1H, 6C , 8O)
I. s – s
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
II. sp2 – s Ortaklanmamış = Bağa katılmaya
O
III. p – p –C–O–H
IV. sp2 – p 4 çift e– vardır.

(Cevap D)
orbital örtüşmelerinden hangilerini gerçekleştirmemiştir?
(1H, 6C , 8O , 17CI)
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV

Molekül AX3'tür. sp2 hibritleşmesi vardır.
l. s – s H – H arasında gerçekleşir. 11. 6C: 1s22s22p2

ll. C – H (sp2 – s)
1H: 1s1
lll. p – p (C = O) daki pi bağı
8O: 1s22s22p4
2 – p (C = O) daki sigma bağı ve (C – Cl) deki sigma bağı
lV. sp
elementlerinden oluşan CH2O organik molekülünün Lewis
(Cevap A)
nokta gösterimi;
H C O şeklindedir.
H
Bu molekülün geometrik şeklinin adı nedir?
A) Düzlem üçgen
8. Karbon atomunun allotropları ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? B) Düzgün dört yüzlü
A) Elmasta C atomları arası düzgün dörtyüzlü geometri C) Kırık doğru

vardır.
D) Üçgen piramit
B) Grafit elektrik akımı iletir.
E) Doğrusal
C) Nanotüpler iletken özellik göstermezler. H
C = O VSEPR gösterimi AX3 ve molekül şekli düzlem üçgendir.
D) Fullerenlerin geneli C60 moleküllerine sahiptir. H
(Cevap A)
E) Elmas bilinen en sert maddedir.
C) Nanotüpler ve fullenen tüpler grafitten elde edilir ve elektriği iletirler.
(Cevap C)
12. O O
CH3 C O C CH3
molekülünde kaç çift elektron bağ yapımına katılmıştır?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 14
Bağ sayısı = Bağ sayısına katılan e– çifti sayısı
H O O H
H – C – C – O – C – C – H 14 çift e– = 14 bağ
H H (Cevap E)
208
9. Aşağıda formülleri belirtilen moleküllerden hangisinin
molekül geometrisi yanlış verilmiştir?
Molekül Molekül Geometrisi
13. Yalnızca C ve H içeren organik bir bileşiğin 1 molünün
A) H2O Açısal
yeterince O2 ile yanması sonucu 3 mol CO2 ve 4 mol H2O
B) HCN Doğrusal açığa çıkıyor.
C) CH2O Düzlem üçgen Buna göre bu bileşiğin 1 molekülünde kaç tane atom
D) CH4 Düzgün dörtyüzlü vardır?
E) NH3 Düzlem üçgen A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14
N CnHm + O2 → 3CO2 + 4H2O
H H üçgen piramit olmalıydı.
H n = 3 ve m = 4 . 2 = 8 11 tane atom içerir.
(Cevap E)
(Cevap B)
TÜMEVARIM - IV Test 01
1. 26Fe element atomu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 4. Kapalı bir kapta bulunan eşit mol sayılı CO ve O2 gazları
yanlıştır? % 40 verimle,
1
CO(g) + O2(g) → CO2(g)
A) 4. periyot 8B grubu elementidir. 2
B) Değerlik orbitalleri s ve d'dir. tepkimesine göre 0,8 mol CO2 gazı oluşturuyorlar.
C) +2 yüklü iyonunun l = 0 olan orbital sayısı 3'tür. Buna göre tepkime sonunda kaptaki CO ve O2 gazlarının
mol sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
D) Elektron diziliminde en dış orbitalinin ml = +2 olan orbitali
boştur. verilmiştir?
E) n = 3, l = 1 olan orbitallerinde toplam 6 elektron bulunur. CO O2

1s22s22p63s23p64s23d6
A) 0,8 0,4
3d6: ml = +2 olan orbital boş değildir.
–2 –1 0 1 2 B) 0,2 0,6
(Cevap D)
C) 1,2 1,6
D) 2 1,6
E) 0,4 0,8
Verim CO'ya göre hesaplanır.
CO + 1/2O2 → CO2 n . 40 = 0, 8 ise
100
n n 0 n = 2 mol
–0,8 –0,4 +0,8 nCO = 2 – 0,8 = 1,2
n – 0,8 n – 0,4 0,8 nO2 = 2 – 0,4 = 1,6
(Cevap C)
2. Periyodik tabloda A grubu elementleri olan X ve Y aynı P0 = 1 atm

5.
periyotta Y ve Z aynı grupta yer almaktadır. Bu atomlar için, Sürtünmesiz
• Birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olanı Y'dir. piston
• Atom numarası en büyük olanı Z'dir. 1,2 mol N2(g)
4,8 mol H2(g)
Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin atom numarası 5 L, T K

Şekildeki sistemde yer alan N2 ve H2 gazları arasında;
X Y Z N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
A) 8 9 17 tepkimesi tam verimle gerçekleşiyor.
B) 8 7 15 Tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına dönüldüğüne
C) 17 12 24 göre, son durumda gaz hacmi kaç litre olur?
D) 5 4 12 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4,5 E) 6
E) 1 2 10 1,2 + 4,8 = 6 mol gaz 5L 6 mol SL ise
1,2 4,8 3,6 mol X
C) 17X: 3. periyot 7A Y: 2. periyot 2A 1. iyonlaşma enerjisi büyük olanı X'tir.
N2 + 3H2 → 2NH3 x = 3L
(Cevap C)
–1,2 –3,6 +2,4
––––––––––––––––––
0 1,2 2,4 (Cevap C)
+ –
6. HCN(suda) H (suda) + CN(suda)
Suda iyonlaşma denklemi verilen 25 °C'deki HCN sulu
çözeltisine,
I. Saf su eklemek
3. Aşağıdaki bileşiklerin hangisinde oksijenin yükseltgenme II. NaCN katısı eklemek

basamağı yanlış verilmiştir? III. KOH katısı eklemek 209
(H, Na, K : 1A, C : 4A, O : 6A, F, CI : 7A)
işlemleri ayrı ayrı uygulanıyor.
Oksijenin yükseltgenme Bu işlemler sonucu gerçekleşen değişimler ile ilgili
Bileşik
basamağı aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) CO2 –2 A) I. işlem, H+ iyonu mol sayısını artırır.
B) HCIO4 –2
B) II. işlem, iyonlaşma yüzdesini artırır.
C) Na2O2 –1
C) III. işlem, çözeltinin pH'sini artırır.
D) KO2 –2
D) III. işlem H+ derişimini azaltır.
E) OF2 +2
E) III. işlemde KCN bazik tuzu oluşur.
KO2'de K: +1 +1 + 2 . x = 0
NaCN eklenirse [CN–] artar.
1  CN–
x = - 2 dir.
(Cevap D) ←
denge girenlere kayar ve iyonlaşma azalır.
(Cevap B)
Test 01 1. D 2. C 3. D 4C 5. C 6. B 7. B 8. C 9. B 10. C 11. E
7. 9. Doygun CaF2 katısının t °C'deki çözünürlük çarpımı

0,2 M (Kçç) 4.10–12'dir.
NaNO3(suda)
Buna göre, t °C'de doygun CaF2 çözeltisinin 500
litresindeki Ca2+ ve F– iyonlarının mol sayıları kaçtır?
NaNO3(k) Ca2+(mol) F–(mol)

Şekildeki kapta katısı ile dengede bulunan NaNO3 çözeltisine A) 4.10–2 8.10–2
sırasıyla;
B) 5.10–2 10–1
I. Dipteki katıyı çözecek kadar su ekleniyor.
C) 10–1 2.10–1
II. Çözelti hacmini iki katına çıkaracak kadar 0,2 M
NaCI(suda) ekleniyor. D) 4.10–2 2.10–2
işlemleri yapılıyor. E) 5.10–2 2,5.10–2
Bu işlemlerin etkisi ile ilgili çizilen, CaF2(k)  Ca2+ + 2F–
x 2x
[Na+] (M) [NO3 ] (M) İyon derişimi (M)
4 . 10–12 = x . (2x)2 = 4x3 ise x = 10–4M
1 n
0,2 0,2 0,4 10–4 = 500 ise nCa2+ = 5 . 10–2 nF– = 2 . 5 . 10–2
1 2 1 = 10–1
2 2 (Cevap B)
0,1 0,1 0,2

10. Ag+(suda) + e– → Ag(k) Eo = +0,8 V
I II III 2+
Zn(suda) + 2e– → Zn(k) Eo = –0,76 V
grafiklerden hangileri doğrudur? 3+
AI(suda) + 3e– → AI(k) Eo = –1,66 V
2H+(suda) + 2e– → H2(g) Eo = 0 V
2+
l. işlem [NO–3] ve [Na+] yı değiştirmez. Mg(suda) + 2e– → Mg(k) Eo = –2,37 V
ll. işlemde [Na+]: 0,2 . V + 0,2 . V = [Na+] . 2V ise 0,2 M (değişmez.)

Yukarıda verilen standart indirgenme potansiyellerine
[NO3–]: 0,2 . V = M . 2V ise 0,1 M olur. göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
(Cevap B)
A) Zn - Ag pilinde Ag elektrot katottur.
B) Mg - Zn pilinin standart pil potansiyeli (Eo) 1,61 volttur.
C) AI - H2 standart pilinde zamanla katot elektrotun

bulunduğu kaptaki çözeltinin pH'si azalır.
D) Standart pil potansiyeli en yüksek olan pil Mg - Ag pilidir.
8. P.E E) AI - Zn standart pilinin pil şeması

3+ 2+
AI(k) | AI(suda) (1M)| | Zn(suda) (1M)| Zn(k) şeklindedir.
C) Al – H2 pilinde katodda
X+Y
2e– + 2H+ → H2(g) gerçekleşir. [H+] azalır. pH'si artar.
Z+T (Cevap C)
T.K
0
11. VSEPR gösterimi,
Potansiyel enerji (P.E) – tepkime koordinatı grafiği şekildeki
gibi olan, AX3 olan bir molekülün Lewis nokta gösterimi,
210 X(g) + Y(g) Z(g) + T(g) I. H H

C C
denge tepkimesinin Kc'si 4'tür. H H
Bu tepkime ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? II. H

C O
A) Tepkime entalpisi (∆H) < 0'dır. H

B) İleri aktivasyon enerjisi (Eai) Geri aktivasyon enerjisinden III. O
(Eag) küçüktür. H C OH

C) İleri yönlü hız sabiti (ki) < Geri yönlü hız sabitidir (kg).
D) Denge anında [Z] . [T] > [X] . [Y]'dir.
E) Sıcaklığı artırılır ise Kc değeri azalır. D) I ve III E) I, II ve III
Tamamı AX3 gösterime sahiptir.
ki (Cevap E)
C) Kc = kg = 4 yani > O'dır.
(Cevap C)
1. Ca(k) + 2HNO3(suda) → Ca(NO3)2(suda) + H2(g) 4. Sabit sıcaklıkta 1 litrelik sabit hacimli kaptaki X2, Y2 ve Z
tepkimesine göre 8 gram Ca metali ile 1 M 500 mL HNO3 gazlarının denge tepkimesinde mol sayısı - zaman grafiği
çözeltisinin tam verimli tepkimesi 20 saniyede gerçekleşmiştir. aşağıdaki gibidir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? Mol sayısı

(Ca = 40) 4
A) 0,2 mol Ca metali harcanmıştır. Y2
3
B) HNO3 çözeltisinin ortalama harcanma hızı 0,8 M 'dir.
s 2 Z
C) Normal koşullarda 4,48 L H2 gazı açığa çıkmıştır.
mol 1 X2
D) Ca katısının ortalama harcanma hızı 102– s 'dir.
Zaman
E) Kaba aynı boyutta 0,1 mol Ca(k) eklenirse oluşan H2(g)'nin 0 t
mol sayısı artar. t anına kadar toplam 320 kj ısı açığa çıktığına göre,
8 0, 4 mol
nCa = 40 = 0, 2 mol nHNO3 = 2 . nCa = 0,4 mol 0, 5 L . 20S = 0, 04 M/s I. Tepkime denklemi
(Cevap B)
2. 2X2 + Y2 2Z şeklindedir.
II. Z gazının molar oluşma entalpisi –320 kj/mol'dür.
III. Tepkimenin denge sabiti (Kc) 4'tür.
0,1 M 100 mL 0,1 M 100 mL
h
AI(NO3)3(suda) NaCI(suda) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
1. kap 25 °C 2. kap 25 °C D) I ve III E) I, II ve III
ll. Z nin molar oluşma ısısı –160 kj/moldür.
Hg lll. Kc =
22 = 4
1 2 .3 3 'tür.
Şekildeki sistemde aynı sıcaklıktaki iki ayrı kapta bulunan (Cevap A)
çözeltilerin arasına bağlanan cıva manometresinin yükselti ileri
5. 2X2 + Y2(g) 2X2Y(g)
farkı belirtilmiştir. geri
Manometredeki cıva düzeyinin her iki kolda tepkimesinin t °C'deki derişimler cinsinden denge sabiti (Kc)
eşitlenebilmesi için, 8'dir.
I. 1. kaba aynı sıcaklıkta saf su ekleyerek çözelti hacmini
400 mL yapmak Aynı sıcaklıkta, 1 litrelik sabit hacimli bir kapta bulunan X2, Y2
ve X2Y gazlarının mol sayıları sırasıyla 2, 0,8 ve 1,6'dır.
II. 2. kaptaki çözeltide 0,01 mol NaCI katısı daha çözmek
III. Çökelme olmadan 2. kaptaki çözeltinin hacmi 50 mL Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
olana kadar suyunu buharlaştırmak A) Reaksiyon ürünler lehine ilerler.
işlemlerinden hangileri uygulanabilir?
B) Zamanla X2'nin mol sayısı azalır.
C) Dengede kaptaki toplam mol sayısı 4,4'ten azdır.
İyon derişimileri eşitlenmeleridir. ll ve lll uygulanabilir.
(Cevap D) D) Dengede X2Y'nin mol sayısı, Y2'nin mol sayısının iki
katıdır.
E) Dengeye ulaşana kadar ileri yöndeki tepkime hızı, geri
3. Sabit basınçlı üç ayrı kapta, aynı koşullarda ve aynı
yöndeki tepkime hızından büyüktür.
sıcaklıkta eşit mol sayıda gaz bulunmaktadır. Bu gazların ^1, 6 h2
Denge kesri Qc = = 0, 8 < Kc = 8'dir.
gerçekleştirdiği artansız, 2 2 . 0, 8
Denge ürünler lehine bozulur ve nX2Y > 2 nY2 < 0,8
1. N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
(Cevap D)
1
2. CO(g) + O2(g) → CO2(g) 6. Ag2SO4 katısının 0,2 M'lik Na2SO4 çözeltisindeki çözünürlüğü
2
3. PCI5(g) → PCI3(g) + CI2(g) 2. 10–4 molardır.
211
tepkimeleri sonucu başlangıç sıcaklığına dönülüyor. Ag2SO4 katısının aynı sıcaklıkta saf su ile hazırlanan 200
Buna göre, litrelik doygun çözeltisi ile ilgili,
I. 1. ve 2. kaplarda gerçekleşen tepkimeler sonucu I. Derişimi 2.10–3 molardır.
kaptaki gaz özkütlesi artar.
II. 8.10–4 mol Ag+ iyonu içerir.
II. Son durumdaki hacimleri arasında V3 > V1 > V2 ilişkisi
vardır. III. Ag2SO4'ün Kçç'si 3,2 . 10–8'dir.
III. Başlangıçta mol sayısı en az olanı N2'dir. yargılarından hangileri doğrudur?
l. 1. ve 2. de mol kütlesi büyük gazlar oluşur. Özkütle artar. (Doğru) lll. 1'e 3 orandan Ag2(SO4(k)  2Ag+ + SO24
2 (2x)2 . 0,2 = Kçç ise Kçç = 3,2 . 10–8 saf suda 4x3 = 32 . 10–9
dolayı mol sayısı en az olanı N2'dir.
+2x +x ise x = 2 . 10–3 M
(Cevap D)
x = 2 . 10–4
(Cevap D)
Test 02 1. B 2. D 3. D 4. A 5. D 6. D 7. E 8. D 9. D 10. C 11. C 12. E
7. Oda koşullarında 0,2 M 300 mL KOH çözeltisi ile x M H2CO3 2+ +

10. Pb(k) | Pb(suda) (0,1 M)||Ag (suda) (1 M)| Ag(k)
çözeltisinin 300 mL'si tamamen nötrleşmektedir.
Pil şeması yukarıda verilen pilin potansiyeli (Eo pil) 0,93
H2CO3 çözeltisinin iyonlaşma sabiti (Ka) 4.10–8 olduğuna
volttur.
göre, X ve H2CO3 çözeltisinin başlangıç pH'si kaçtır?
(log 2 = 0,3) Buna göre şeması verilen derişim pilinin potansiyeli kaç
volttur?
x H2CO3(suda)'ün pH'si
(Nerst bağıntısında 0,0592 yerine 0,06 kullanınız.)
A) 0,2 2,7
A) 0,87 B) 0,90 C) 0,96 D) 0,99 E) 1,02
B) 0,1 3
0, 06 10-1
C) 0,2 4 Epil = E°pil - 2 . log 2
1
0, 06
D) 0,4 3 Epil = 0,93 - 2 . log 10-1
E) 0,1 2,7 Epil = 0,96V
(Cevap C)
0,2 . 300 = x . 2 . 300 ise x = 0,1 M
^2x h2 .x
H2CO3  2H+ + CO32– 0, 1 = 4.10
-8
x = 10–3m
0,1 [H+] = 2x ) 2 . 10–3 ise
–x +2x +x pH = 2,7
(Cevap E)
8. Asidik ortamda gerçekleşen,

–
Sn2+ + NO3 → Sn4+ + NO2 11. I. CH3OH
tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? II. CH2O
(Not : Tepkime denkleştirilecektir.) III. HCOOH
A) Sn2+ indirgen özellik gösterir. Yukarıdaki bileşikler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
– hangisi yanlıştır? (1H, 6C, 8O)
B) NO3'deki N'nin yükseltgenme basamağı +5'dir.
A) CH3OH molekülünde C atomunun hibritleşmesi sp3'tür.
C) İndirgenme yarı tepkimesi,

– B) CH2O molekülünde bağ açısı 120°'dir.
2H+ + NO3 + e– → NO2 + H2O şeklindedir.
C) HCOOH molekülünde ortaklanmamış elektron çifti sayısı
D) En küçük katsayılarla denkleştirilmiş olan tepkimede
2'dir.
H2O'nun katsayısı 3'tür.
D) CH2O molekülü düzlem üçgen geometriye sahiptir.
E) 1 mol Sn2+ 2 mol elektron vererek yükseltgenmiştir.
Sn2+ + 2NO3– + 4H+ → Sn4+ + 2NO2 + 2H2O E) Sigma bağ sayısı en fazla olanı CH3OH'tir.
(Cevap D) HCOOH molekülünün Lewis gösterimi
O
9. V H C O H 4 çift ortaklanmamış e– vardır.
(Cevap C)
Tuz köprüsü
X Y
1 M X2+ 1 M Y+ 12. O O
|| ||
1. kap 2. kap CH3 –– CH2 –– C –– OH CH2 –– CH2 –– C –– H
|
OH
Şekildeki elektrokimyasal pilin net pil denklemi,
+ 2+ (X) (Y)
212 X(k) + 2Y(suda) X(suda) + 2Y(k) Eopil = 1,2 volt
Yukarıda yapı formülleri verilen X ve Y molekülleri için,
şeklindedir.
I. Kapalı formülleri
II. Basit formülleri
A) X elektrot anot, Y elektrot katotdur.
III. sp3 hibritleşmesi yapan C atomu sayıları
B) Dış devrede elektron X elektrottan Y elektroda doğru akar.
C) 1. kaba saf su eklenirse pil gerilimi (Epil) > 1,2 volt olur.
D) 2. kapta zamanla Y elektrot kütlesi azalır.
E) Zamanla 1. kaptaki X2+ derişimi artar.
X anot, Y katot elektroddur. Y'nin kütlesi zamanla artar. l. C3H6O2 (aynı)
(Cevap D) ll. C3H6O2 (aynı)
lll. C – C – C
1 2
nolu C lar sp3 yapar. (Cevap E)
1
17
element atomunun elektron dizilimi, 1s22s22p5'dir. 4. 2NH3(g) N2(g) + 3H2(g) ∆H > 0
1. ZX 2
Buna göre, X element atomu ile ilgili aşağıdaki Yukarıdaki denkleme göre dengede olan sisteme
ifadelerden hangisi yanlıştır? uygulanan aşağıdaki işlemlerden hangisinin dengeye
etkisi yanlış verilmiştir?
A) Atom numarası (Z) 9'dur.
B) Nötron sayısı 8'dir. İşlem Dengeye etkisi
A) Kaba N2(g) eklemek Dengeyi 2 yönüne kaydırır.
C) Başkuantum sayısı (n) 2 olan orbitallerinde 7 elektron
vardır. B) Sıcaklığı artırmak Kc değerini artırır.
C) H2 gazı çekmek N2 derişimini artırır.
D) 2p orbitallerinde bulunan elektronların her birisinin spin
1 Kap hacmini
kuantum sayısı (ms) + 'dir. D) Toplam mol sayısını artırır.
2 küçültmek
E) Açısal momentum kuantum sayısı (l) 0 olan orbitallerinde E) Katalizör kullanmak Dengeyi bozmaz.
toplam 4 elektron vardır.
D) Kap hacmi küçültülürse denge gaz mol sayısının az olduğu 2 yönünde kayar ve toplam
D) 1s22s22p5
mol sayısı azalır.
1 (Cevap D)
en az 2 tane - 2 sp in kuantum sayısına sahip e– vardır.
(Cevap D)
5.
Sürtünmesiz
piston
m gram M
SO2(g) m gram
O2(g)
2. V L t °C
X
L T Şekildeki sistemde yoğunluğu d, basıncı P olan m gram SO2
Y Q gazı üzerine m gram O2 gazı eklenerek,
Z 1
SO2(g) +
O2(g) → SO3(g)
2
tepkimesi tam verimli gerçekleştiriliyor.

Tepkime sonrası başlangıç sıcaklığına döndürülen
sistemdeki değişiklikler ile ilgili,
Periyodik sistemde yerleri belirtilen elementler ile ilgili I. Yoğunluğu 0,8 d olur.
II. O2 gazının kısmi basıncı 0,6 P olur.
A) X'in T ve Q ile oluşturduğu XT ve XQ bileşiklerinin sulu
III. Gaz hacmi 2V olur.
çözeltisi asidiktir.
yargılarından hangileri doğrudur? (O = 16, S = 32)
B) Y ile L arasında yalnızca Y2L bileşiği oluşur.
C) Z bileşiklerinde yalnızca +2 yükseltgenme basamağına
sahiptir.
m = 64 g olsun.

1 2 2m
D) YT bileşiğinin iyonik bağ sağlamlığı, YQ bileşiğinin iyonik nSO2 = 1 mol SO + 1/2O → SO 1 mol v ise d = 2 , 5V = 0, 8d
2 2 2
bağ sağlamlığından daha fazladır. nO2 = 2 mol –1 –0,5 2,5 mol 2,5v 1
1 , 5 . 2 , 5 = 0 , 6P (Cevap C)
1,5
E) LT2 bileşiğinde L'nin yükseltgenme basamağı +2'dir.
B) Y: 1A yalnızca +1 değerlik alır.
6. Yoğunluğu 1,2 g/cm3 olan kütlece % 25,2'lik HNO3 çözeltisinin
L: 5A metallerle –3 değerlik alır. 100 mL'sine,
Y+ L3– ise Y3L olmalıydı.

1. 300 mL su ekleme
(Cevap B) 2. 3 M'lik 200 mL HNO3 çözeltisi ekleme

işlemleri ayrı ayrı uygulanıyor. 213
3. Aşağıda sistematik adları belirtilen bileşiklerden Buna göre bu işlemler sonucu oluşan HNO3 derişimleri
hangisinin Lewis nokta gösterimi yanlış verilmiştir? kaç M'dir? (HNO3 = 63)
Bileşik adı Lewis nokta gösterimi 1. 2.
A) Demir (II) oksit Fe2+[ O ]2− A) 1,2 3,6
B) Karbon dioksit O C O B) 2 2,5
C) Kalsiyum hidroksit −[H O ]Ca2+[ O H]− C) 2,4 2
D) Hidroklorik asit H+[ CI ]− D) 1,2 2,4
E) Oksijen diflorür FOF E) 2 3

1, 2.25, 2.10
D) HCl kovalent bileşiktir. M= 63 = 4, 8M 4,8 . 100 = M . 400
H Cl olmalıydı. M = 1,2M
(Cevap D) 4,8 . 100 + 3 . 200 = M . 300 M = 3,6 (Cevap A)

Test 03 1. D 2. B 3. D 4. D 5. C 6. A 7. A 8. B 9. C 10. A 11. D 12. A
7. Standart koşullarda CH4 ve O2 gazlarının, 10. 2.10–3 M Ca(NO3)2 çözeltisine sabit sıcaklıkta eşit hacimde
K2CO3 çözeltisi ekleniyor.
CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g)
Çökelme olmaması için K2CO3 çözeltisinin başlangıç
tepkimesine göre reaksiyonları sonucu 1,2 mol ürün
derişimi en fazla kaç molar olmalıdır?
oluştuğunda 356 kj ısı açığa çıkmaktadır.
(CaCO3 için Kçç = 5.10–8)
Buna göre, CH4 gazının standart molar oluşum entalpisi
kaç kj'dir? A) 10–4 B) 5.10–5 C) 2.10–5
(∆H°ol [CO2(g)] = –394 kj/mol, ∆H°ol [H2O(g)] = –285 kj/mol) D) 10–6 E) 2.10–6
Eşit hacim karıştığı için derişimler yarıya düşer. [Ca2+] = 10–3M
A) –74 B) –148 C) 74 D) 148 E) 786 X
X M K2CO3'ten [CO32–] = 2 M
1, 2 mol 356 x
1 mol CO2 ve 2 mol H2O = 3 mol ürün 3 mol = TH ise ∆H = 142,4 kj Qi = Kçç 10 . 2 = 5 . 10 is ex = 10–4
–3 –8
142,4 = (–394 + 2 . (–285) – (HCH4) ise HCH4 = –74 kj/mol (Cevap A) (Cevap A)
11. Şekildeki elektrokimyasal hücrenin pil şeması,

+
X(k) | X (suda) | |T2+(suda)|T(k)
şeklindedir.
V
Tuz köprüsü
8. 2,8 litrelik sabit hacimli bir kapta 0°C'de 0,5 mol X2, 0,25 mol
Y2 ve 0,5 mol Z gazları, X Y
2X2 + Y2 2Z
denklemine göre dengededir. 1 M Y+2

Buna göre, tepkimenin 0 °C'deki derişimler cinsinden 1 M X+ 1 M T+2
denge sabiti (Kc) ve kısmi basınçlar cinsinden denge 1. kap 2. kap

sabiti (Kp) hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Buna göre pil sistemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan
Kc Kp hangisi yanlıştır?
A) 5,6 2 A) X elektrot anot, Y elektrot katottur.
B) 11,2 0,5 B) Elektron dış devrede X elektrottan Y elektroda akar.
C) 1,4 1
C) 2. kaptaki çözeltide T2+ derişimi zamanla azalır.
D) 5,6 3
D) Y2+ ve T2+'den yükseltgen özelliği daha fazla olan Y2+'dir.
E) 11,2 2
E) 1. kaba su eklenirse pil gerilimi artar.
0, 5 0, 5 D) T2+ → T gerçekleşmiştir. İndirgenen T2+ nin yükseltgen özelliği daha fazladır.
2, 8 $ 2, 8
Kc = 0, 5 0, 5 0, 25 = 11, 2 (Cevap D)
2, 8 $ 2, 8 $ 2.8
Kp = Kc . (RT)∆n ise Kp = 11,2 . a 273 $ 273 k
22, 4 -1
Kp = 0,5 (Cevap B)
12.
214 9. 0,2 M HA zayıf asit çözeltisinin 25 °C'de pH'si 4'tür. Merkez atomun VSEPR
Molekül
hibritleşme türü gösterimi
Buna göre, HA asidi ile ilgili,
I. CO2 sp2 AX2
I. 1 litresi 0,1 mol Ba(OH)2 ile tam nötrleşir. II. NH3 sp3 AX3E
III. COCI2 2
II. İyonlaşma sabiti (Ka) 5.10–8'dir. sp AX3

III. Suda yüzde 0,5'i iyonlaşır.
Yukarıdaki moleküllerden hangilerinin hakkında verilen
yargılarından hangileri doğrudur? bilgi yanlıştır? (1H, 6C, 7N, 8O, 17CI)

l. pH = 4 ise (H+] = 10–4M ll. 0,2 . 1 = 0,2 mol H+ l. O = C = O sp AX2
^10-4h2 (Cevap A)
Ka = 0, 2 = 5.10-8 0,1 . 2 = 0,2 mol OH–
(Cevap C)
1. 1A ve 7A gruplarında atom numarasının arttığı yönde 4. 2X(g) + Y(g) ileri Z + 3T
(g) (g) ∆H° = –820 kj
elementlerin özellikleri ile ilgili aşağıda belirtilen geri
özelliklerden hangisinin karşısındaki değişimler yanlış Kc = 0,25
verilmiştir? tepkimesi belirli bir sıcaklıkta dengededir.
Değişim Dengedeki bu tepkime ile ilgili,

Özellik 1A 7A I. Eai > Eag'dir.
A) Değerlik elektron sayısı Değişmez Değişmez
II. ϑi = ϑg'dir.
B) Atom çapı Artar Artar
III. ki > kg'dir.
C) Reaksiyon aktifliği Artar Azalır
Erime ve kaynama
D) Azalır Artar
noktası (Eai = İleri aktivasyon enerjisi, Eag = Geri aktivasyon enerjisi,
E) Elektron verme eğilimi Artar Azalır ki = İleri hız sabiti, kg = Geri hız sabiti)
1A'da elektron verme eğilimi artar.
7A'da elektron verme eğilimi artar.
(Cevap E) D) I ve III E) I, II ve III
l. Eai < Eag ll. Vi = Vg lll. Kc < 1 yani ki < kg
2. V, T A B V, T (Cevap B)
5. N2(g) + 2O2(g) 2NO2(g)

X2(g) Y2(g)
Z2(g) Z2(g) tepkimesinin t °C'de derişimler cinsinden denge sabiti (Kc)
4'tür.
1 2
sürtünmesiz Aynı sıcaklıkta, 1 litrelik sabit hacimli bir kapta 5 mol N2, 4 mol
hareketli O2 ve 4 mol NO2 gazı bulunmaktadır.
piston Buna göre,
Sürtünmesiz hareketli piston ile ayrılmış kaplardaki X2 ve Y2 I. Sistem dengede değildir.
gazları ile dışarıdan eklenen Z2 gazları artansız,
II. Sistem dengeye ulaşana kadar ileri yönlü tepkime hızı,

X2(g) + Z2(g) → 2 XZ(g) ve 3Y2 + Z2 → 2 ZY3(g)
geri yönlü tepkime hızından büyüktür.
tepkimelerini gerçekleştiriyor.
III. Dengeye ulaşan sistemde toplam mol sayısı 13 molden
Sistem tekrar eski sıcaklığına getirildiğine göre,
azdır.
I. Kaptaki basınç tepkimelerden sonra artmıştır.
II. Piston B yönünde hareket eder.
III. 1 nolu bölmedeki gaz yoğunluğu artmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yargılarından hangileri doğrudur? D) I ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 42 = 1
5.4 2 5 < Kc ileri yönde denge bozulur. Mol sayısı azalır.
(Cevap E)
6. pH
I. Gaz eklenmiştir. Basınç artar. (Doğru), II. 2. kapta tepkime ile gaz mol sayısı azalır.
(Doğru), III. Basınç arttığı için yoğunluk artar. (Doğru) (Cevap E) 13
a
3. Eklenen H2SO4(suda)
XY2 katı kütlesi (g) İyon derişimi mol 0
L V 200 hacmi (mL)
−

16 1,6 Y
Şekildeki grafik 200 mL KOH çözeltisinin 0,1 M'lik H2SO4 215
0,8 X2+ çözeltisi ile titrasyonuna aittir.
1,2
Buna göre,
Zaman Çözelti
0 0 250 hacmi I. KOH çözeltisinin derişimi 0,1 M'dir.
(mL)
II. Grafikteki V değeri 100 mL'dir.
İyonik XY2 bileşiğinin suda çözünmesiyle ilgili katı kültesi
III. a değeri 1,3'tür.
- zaman ve iyon derişimi - çözelti hacmi grafikleri yukarıda
verilmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? (log 5 ≅ 0,7)
Buna göre, XY2 bileşiğinin mol kütlesi kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
n nx
[x] = v ise 0,8 = 0, 25 nx = 0,2 mol pH = 13 ise OH– = 0,1 M
0,1 . 200 = 0,1 . 2 . V ise V = 100
16 – 1,2 = 14,8 gram
m 14, 8 0,1 . 0,2 . 2 – 0,1 . 0,2 = [H+] . [0,3] işleminden a = 1,3
n = MA 0, 2 = MA ise MA = 74
(Cevap E)
(Cevap C)
Test 04 1. E 2. E 3. C 4. B 5. E 6. E 7. A 8. D 9. C 10. B 11. D 12. D
7. 0,4 M 100 mL H2S çözeltisi ile 0,4 M 100 mL KOH çözeltisi 10. KCI ve CuBr tuzlarının suda çözünmesiyle hazırlanan
25 °C'de karıştırılıyor. bir çözeltinin elektrolizinde anot ve katot elektrotlarda
öncelikle açığa çıkan maddeler aşağıdakilerden
Bu olay ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
(H2S için Ka = 10–10)
(Elektron verme eğilimleri : K > H2 > Cu > Br– > CI– > OH–)
A) Tam nötrleşme gerçekleşir.
Anot Katot
B) Tampon çözelti oluşur.
A) K O2
C) Çözeltide 0,1 M S2– iyonu vardır.
B) Br2 Cu
D) Çözeltinin pH'si 7'den küçüktür.
C) O2 Cu
E) Çözeltide 0,2 M K+ iyonu vardır.
nH2S = 0,4 . 0,1 = 0,04 mol D) O2 H2
nKOH = 0,4 . 0,1 = 0,04 mol
E) Br2 K
H2S + 2KOH → tepkimesinde H2S artar. Tam nötrleşme değildir. Anotta yükseltgenmesi en yüksek olan anyon: Br–, Br2 olarak
(Cevap A)
Katotda indirgenmesi en yüksek olan katyon: Cu birikir.
(Cevap B)
2– 2–
8. SO 3 + I2 → SO 4 + I–
Asidik ortamda gerçekleşen yukarıdaki tepkime ile ilgili
aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? 11. Organik bir bileşikteki C atomlarından yalnızca 1 tanesi
(Tepkime denkleştirilecektir.)
1s2 2(sp2)1 2(sp2)1 2(sp2)1 2p1
2–
A) SO 4 'de S'nin yükseltgenme basamağı +6'dır.
elektron dizilimine sahiptir.
B) I2 yükseltgen özellik gösterir.
Buna göre bu bileşiğin formülü,
C) İndirgenme yarı tepkimesi,

I. C2H4
I2 + 2e– → 2I– şeklindedir.
II. HCOOH
D) Yükseltgenme yarı tepkimesi,
2– 2– III. CH2O
SO 3 + 2e– + 2H+ → SO 4 + H2O şeklindedir.
yukarıdakilerden hangileri olabilir? (1H, 6C, 8O)
E) En küçük tam sayılarla denkleştirilmiş tepkimede H2O'nun
katsayısı 1'dir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
+4 +6
H2O + SO 32–→ SO42– + 2e– + 2H+ yükseltgenme yarı tepkimesi D) II ve III E) I, II ve III
(Cevap D) l. C = C her biri C atomunda sp2 yapmıştır. (Yanlış)
(Cevap D)
9. Üreteç
− +
12. Lewis nokta gösterimi,

Pt Pt Pt Pt H O
H C C O H
H
216 şeklinde olan molekül ile ilgili,

Cu(NO3)2(sıvı) AgNO3(sıvı) I. Yapısındaki tüm C atomları sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
1. kap 2. kap II. C = O (karbonil) grubunda atomlar arası sp2 – p ve

p – p örtüşmeleri gerçekleşmiştir.
Şekildeki seri bağlı elektroliz kaplarından belirli bir elektrik
akımı geçirildiğinde 1. kabın katodunda 12,8 gram Cu katısı III. Molekülde ortaklanmamış 4 çift elektron vardır.
toplanmaktadır.
Buna göre, 2. kabın katodunda kaç gram Ag katısı
toplanır? (Cu = 64, Ag = 108) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) 10,8 B) 21,6 C) 43,2 D) 54 E) 108 D) II ve III E) I, II ve III

12, 8 H O
2+ –
64 = 0, 2 mol Cu Cu + 2e → Cu H – C – teki C sp3 – C – deki C sp2
0,4 mol 0,2 H (Cevap D)
Ag+ + e– → Ag 0,4 . 108 = 43,2
0,4 0,4 mol (Cevap C)
1. Temel hal elektron dizilimi 4. 2V 3V
1s22s22p63s23p64s13d5 M
H2(g) O2(g)
olan X element atomu ile ilgili, P cmHg 40 cmHg
I. Küresel simetrik özellik gösterir.
II. En yüksek enerjili orbitali 4s ortibatilidir. Yukarıdaki sistemde t °C'de M musluğu açılarak
– gerçekleştirilen tepkimede O2 gazı tamamen harcanıyor.
III. l = 0 olan orbitallerindeki e sayısı 12'dir.
Başlangıç sıcaklığına döndürülen sistemin son basıncı 22
cmHg olduğuna göre H2 gazının başlangıçtaki basıncı (P)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II kaçtır? (t °C'de suyun buhar basıncı 20 mmHg'dir.)

3d5 küresel simetriktir. 2P 120
M musluğu açılırsa PH2 = 5 ve PO2 = 5
3d5 > 4s1 (yanlış) 0,4P 24
I . l = O S orbitalleridir. H2 + 1/2O2 → H2O(s) 22 – 2 = 20 cmHg = Pgaz
–48 –24
1s2 2s2 3s2 4s1 7e– vardır. ––––––––– ise 0,4 P –48 = 20 ve P = 170
20 0 (Cevap E)
(Cevap A)
2. nX , n+1Y ve n+2Z atomlarından birisi soygazdır.
Buna göre, 5. Potasyum dikromat bileşiği ile ilgili,
I. n = 1 ise atom hacmi en büyük olanı Z'dir. I. Formülü K(CrO4)2'dir.

II. Y soygaz ise X halojendir. II. Bileşikteki Cr atomunun yükseltgenme basamağı +6'dır.
III. Z toprak alkali metali ise periyot numarası en küçük III. Bileşik toplam 11 atomludur.
olan X'tir.
D) I ve III E) I, II ve III l. K2Cr2O7'dir. (Yanlış)
ll. Y soygaz olan 2He ise X 1H yani 1A grubu elementi olabilir. (Kesin değil)
ll. 2(+1) + 2 . (x) + 7 . (–2) = 0 ise x = +6 dır. (Doğru) lll. Doğru
(Cevap D)
(Cevap D)
+ –
6. NH3(suda) + H2O(s) NH 4(suda) + OH(suda)
217
denklemine göre dengede olan sisteme uygulanan,
I. Saf su eklemek
3. CaO(k) + H2O(s) → Ca(OH)2(suda) II. NH4CI katısı ekleyip, çözmek
4 gram CaO örneğinin yeterince su ile tepkimesi sonucu III. HCI sulu çözeltisi eklemek
oluşan 200 mL'lik Ca(OH)2 sulu çözeltisinin pH'si 13'tür.
işlemlerinden hangileri pH değerini düşürürken,
Buna göre CaO örneğinin saflık %'si kaçtır? iyonlaşma yüzdesini artırır?
(O = 16, Ca = 40) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
pH = 13, pOH = 1, [OH–] = 0,1 M
l. Zayıf baza su eklemek pH düşürür. İyonlaşmayı arttırır.
0, 56
Ca(OH)2 = 0,05 M 0,05 . 0,2 = 0,01 mol CaO 0,01 . 56 = 0,56 gram 4 $ 100 = 14 lll. OH– yi azaltır. İyonlaşmayı artırır.
(Cevap A)
(Cevap D)
Test 05 1. A 2. D 3. A 4. E 5. D 6. D 7. D 8. A 9. E 10. C 11. A 12. C
2–
7. Cr2O 7 + I– → Cr3+ + I2 10. 1. C3H8
Asidik ortamda gerçekleşen yukarıdaki tepkimenin 2. CH3CHO

indirgenme yarı tepkimesi aşağıdakilerden hangisinde
3. HCOOH
Yukarıdaki moleküller ile ilgili,
A) 2I– → I2 + 2e–
2– I. Ortaklanmamış elektron sayıları arasındaki ilişki
B) Cr2O 7 + 2H+ → 2Cr3+ + 6e– + H2O
3 > 2 > 1'dir.
C) 2I– + 2e– → I2
2– II. Bağ sayıları arasındaki ilişki 1 > 2 > 3'tür.
D) 14H+ + Cr2O 7 + 6e– → 2Cr3+ + 7H2O
2– III. Üç molekülde de en az bir C atomu sp3 hibritleşmesi
E) 7H2O + Cr2O 7 + 6e– → 2Cr3+ + 14OH– yapmıştır.
C+6r2O72– + 6e– → 2Cr3+
yük denkliği için girenlere 14 H+, H2O denkliği için ürünlere 7H2O eklenir.
(Cevap D) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
O'lerdeki 2 çift e– ortaklanmamıştır. 3 > 2 > 1 (Doğru)
Bağ sayıları 1 > 2 > 3 (Doğru)
3. de C otomu sp2 hibritleşmesi yapmıştır.

8. V (Cevap C)
Tuz köprüsü
Mn Sn 11. X, Y ve Z molekülleri ile ilgili,

X : Merkez atom hibritleşmesi sp2'dir.
Y : Geometrik şekli düzgün dörtyüzlüdür.

0,01 M 1M
Mn2+ Sn2+ Z : VSEPR gösterimi AX2E2'dir.

1. kap 2. kap bilgileri veriliyor.
2+
Mn (suda) + 2e– → Mn(k) Eo = –1,18 volt Buna göre, X, Y ve Z'nin formülü aşağıdakilerden hangisi
2+ olabilir? (1H, 6C, 7N, 8O)
Sn (suda) + 2e– → Sn(k) Eo = –0,14 volt
Şekildeki elektrokimyasal pilin gerilimi (Epil) kaç volttur? X Y Z
(Nerst denkleminde 0,0592 yerine 0,06 kullanınız.) A) CH2O CH4 H2O

B) C2 H 6 CH4 NH3
A) 1,1 B) 1,08 C) 1,04 D) 1 E) 0,98
0, 06 . C) HCOOH CH3OH C2H6
Sn2+(1M) + Mn  Mn2+
(0,01M) + Sn denklemine göre Epil = E°pil – n logQ
D) CH2O CH4 C3H8
0, 06 10-2
Epil = 1,04 – 2 $ log 1 = 1, 1v E) H2O CH2O CH4
(Cevap A)
X: CH2O Y: CH4 Z: H2O
(Cevap A)
9. K3PO4 sulu çözeltisi 4 amperlik akım ile 965 saniye elektroliz

218 ediliyor.
Bu olay ile ilgili,

12. C ve H'den oluşmuş organik bir bileşiğin 0,25 molünün
I. Katotta 1,56 gram K metali toplanır.
tamamen yanması sonucu 18 gram H2O ve normal koşullarda
II. Anotta 0,01 mol O2 gazı açığa çıkar. 22,4 litre CO2 gazı açığa çıkıyor.
III. Devreden 0,04 Faradaylık elektrik yükü geçer. Buna göre bileşiğin gerçek formülü nedir?
yargılarından hangileri doğrudur? (K = 39) (H = 1, C = 12, O = 16)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) C2H4 B) C3H8 C) C4H8
D) I ve III E) II ve III D) C4H10 E) C5H10

4.965
l. Q = I . t = 4.965C, 96500 = 0, 04 Faraday 1 molü yansaydı 72 g (4 mol H2O), 4 mol CO2 açığa çıkardı.
l. Katotta H2 toplanır. (yanlış)
C4H8
ll. 2O2– → O2 + 4e– (Doğru)
0,01 mol 0,04 (Cevap C)
(Cevap E)
Organik Bileşikler / Hidrokarbonlar / Organik Bileşiklerin
Sınıflandırılması
BÖLÜM 09 Test 01
1. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin karşısında verilen 4. 5
fonksiyonel grubu yanlıştır? CH3
|
Bileşik Fonksiyonel Grup
CH3 –– CH –– CH2 ––CH3
A) CH2 = CH2 C=C 1 2 3 4

Bileşiği ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
B) CH3CH2COOH COOH
A) Doymuş bir hidrokarbondur.
C) CH3 CH3
O B) Yapısından 1 tane H atomu koparılırsa alkil (R) radikali
O elde edilir.
D) CH3CHO C H C) 1,4 ve 5 nolu C atomları primer karbon atomudurlar.
E) CH3CH2OH OH D) 2 ve 3 nolu C atomları sekonder karbon atomudurlar.

C) Fonksiyonel grubu E) Yapısındaki H atomlarından birisinin yerine –OH grubu
şeklindedir. bağlanırsa alkol oluşur.
O (Cevap C)
CH3 H
CH3 – C – C – CH3
2 3
H H
2 nolu C atomu tersiyer,
3 nolu C atomu sekonder.
(Cevap D)
2. Aşağıda fonksiyonel grupları belirtilen organik

bileşiklerden hangisinin genel adı yanlış verilmiştir?
Fonksiyonel grup Organik bileşik 5. Keton sınıfı bir molekül ile ilgili,
O
A) O Eter ||
O I. Fonksiyonel grubu –– C –– şeklindedir.
B) C Aldehit II. Suda çözünür.
C) C O Amid III. En küçük üyesi 1 karbonludur.

NH2
D) C C Alkin
E) C O Ester
O
Koton "– C – " fonksiyonel grubudur. Kotonlar polar moleküldür, suda çözünür.
O
O
O En küçük üyeleri CH3 – C – CH3 (aseton) 3 karbonludur.
– C – Keton (Cevap C)
O
– C – H Aldehit
(Cevap B)
O
||
3. CH2 = CH –– CH –– CH –– C –– OH
6. Aşağıda yapı formülleri belirtilen bileşiklerden hangisinin
| |
sınıfı yanlış verilmiştir?
NH2 OH
Yapı formülü Organik bileşik sınıfı
Yukarıda yapı formülü verilen organik bileşik hangi
A) C2H5 Aren 219
fonksiyonel grubu yapısında bulundurmaz? O
A) C = C
B) CH3 NH2 Amin
B) –– NH2
C) –– OH C) OH Aren
O
O
||
D) –– C –– D) CH3 C=O Açil halojenür
O CI
||
–– C –– OH
E) E) CH3 C N Nitril

O C) Arenler aromatik hidrokarbonlardır. O OH hidrokarbon değildir.
– C – keton grubu bulunmaz. (Cevap C)
(Cevap D)
Test 01 1. C 2. B 3. D 4. D 5. C 6. C 7. C 8. C 9. E 10. D 11. B
7. Aşağıda belirtilen organik bileşiklerin C atomlarından 9. Fonksiyonel grubu,

birinden 1 tane H atomunun ayrılması ile oluşan O
fonksiyonel grupların adı hangisinde yanlış verilmiştir? ||
–– C –– O ––
Bileşik Fonksiyonel grup adı
şeklinde olan organik bileşik ile ilgili,
A) CH2 = CH2 Alkenil
I. En küçük üyesi 2 karbonludur.
B) Aril II. Bir esterdir.

O III. Hetero atom içeren bir bileşiktir.

C) H C OH Karbonil A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
O
D) CH CH Alkinil Esterdir. En küçük üyesi, H – C – O – CH3 (2 karonludur.) H, C ve O hetero atom içeren
bileşiktir.
(Cevap E)
E) CH3 CH3 Alkil

O
C) H – C – OH fonksiyonel grubu - COOH (karboksil'dir.)
(Cevap C) 10. Alkil (R) grubuna halojen (X) bağlanmasıyla oluşan bileşiklerin
genel adı alkil halojenürdür (R – X).
Buna göre,
1. CH3 – CH3
2. CH3 – CH2 – CI
3. CH3 – CH2 – Br
bileşikleri ile ilgili,

I. Molekül polarlığı : 3 > 2 > 1
II. Kimyasal aktiflik : 2 > 3 > 1
III. Aynı koşullarda kaynama noktası : 3 > 2 > 1
karşılaştırmalarından hangileri doğrudur?
8. Organik bir molekül ile ilgili : (17CI, 35Br)
• İki farklı fonksiyonel grup içerir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
• 1 molünün tamamen yanması sonucu 4 mol CO2 gazı D) II ve III E) I, II ve III
açığa çıkıyor.
Halojenler alkanların kimyasal aktifliğini arttırır. Elektrongatifiği en fazla olan Cl'nin bağlı
bilgileri veriliyor. oludğu 2. de polarlık en fazladır.
(Cevap D)
Buna göre, bu molekülün formülü aşağıdakilerden
hangisi olamaz?
A) CH3 CH CH CH2
CI O O
|| ||
O 11. R –– C –– X R –– C –– Y
220 B)
CH3 CH C O CH3

(A) (B)
OH
Yukarıda verilen A ve B molekülleri ile ilgili aşağıdaki
O yargılardan hangisi yanlıştır? (17CI, 35Br)
C)
CH3 CH2 CH2 C NH2 A) Karbonilli bileşiklerdir.
O B) X : OH ve Y : O – CH3 ise kapalı formülleri aynıdır.
D)
CH3 CH CH2 C OH C) X : OH ve Y : NH2 ise her ikisininde molekülleri arasında
hidrojen bağı vardır.
NH2
D) X : CI ve Y : Br ise kaynama noktaları B > A'dır.
CH2
E) CH C CH
E) X : H ve Y : CH3 ise A aldehit, B ketondur.
O O O
C) şıkkında tek bir fonksiyonel grup – C – NH2 vardır. B) R – C – OH R – C – O – CH3 C sayıları farklıdır.
(Cevap C) (Cevap B)
Alkanların Adlandırılması
BÖLÜM 09 Test 02
1. 4 3 2 1 4. Çizgi - bağ (iskelet) gösterimleri belirtilen aşağıdaki
CH3 –– CH2 –– CH ––CH3 bileşiklerden hangisinin adı yanlış verilmiştir?

|
Çizgi - bağ gösterimi Adı
CH3
5
A) 2 - metil bütan
bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Genel formülü CnH2n+2'dir.
B) 3 - etil pentan
B) Kapalı formülü C5H12'dir.
C) Sistematik adı (IUPAC) 2 - metil bütan'dır. CI
D) 1, 4 ve 5 nolu C atomları primer karbondurlar. C) 2 - kloro, 5 - etil hekzan
E) 2 ve 3 nolu C atomları sekonder karbondurlar.

2
E) C – C – C 2 nolu C tersiyerdir. OH
(Cevap E) D) 5 - amino, 2 - hidroksi
C
hekzan
2. Aşağıdaki alkil gruplarından hangisinin adı yanlış
NH2
verilmiştir?
E) 3, 3- dimetil pentan
Alkil grubu Adı
A) CH3 CH CH3 İzopropil C) Cl 2 - kloro, 5 - metil heptan

4
B) n - propil 2
CH3 CH2 CH2 1 3 5
6
7
C) CH3 CH CH2 CH3 Sekonder bütil (Cevap C)
CH3
D) CH3 CH2 C Neo pentil
CH3
E) CH3 CH CH2 İzobütil

5. CH3 –– C(CH3)2 –– CH(C2H5) –– CH3
CH3
bileşiğinin sistematik (IUPAC) adı aşağıdakilerden
CH3
CH3 – CH2 – C – Tersiyer pentil'dir. hangisidir?
(Cevap D)
CH3 A) 2 - etil, 3, 3 - dimetil bütan
B) 2, 3, 4 - trimetil pentan
C) 2, 2, 3 - trimetil pentan
3. Aşağıdaki organik bileşiklerden hangisinin sistematik adı
D) 2 - etil, 3, 4 - dimetil bütan
Bileşik Adı E) 3 - metil hekzan
1 2 CH3 3
A) CH3 CH CH CH3 2, 3 - dimetil bütan CH3 – C – CH – CH3 2, 2, 3 - trimetil pentan
(Cevap C)
CH3 4CH2
CH3 CH3
5CH3
CH3
B) CH3 CH C CH3 2, 3, 3, 4 - tetra metil
hekzan
C2H5 CH CH3
CH3 221
C) CH3 CH CH CH3 2 - kloro, 3 - metil bütan
6. 3 - etil, 1 - metil bütan bileşiğinin sistematik (IUPAC) adı
CI CH3
aşağıdakilerden hangisidir?
CH3 A) 1, 3 - dimetil pentan
D) CH3 CH CH CH3 2 - etil, 2, 3, 4 - dimetil bütan
B) 3 - metil hekzan
CH3 C2H5
C) 2, 4 - dimetil pentan
E) CH3 1 - bromo, 3 - metil D) 2 - etil, 3 - metil bütan
siklopentan
Br E) 3 - etil pentan
5 4 3
2 CH3 CH2 – CH2 – CH – CH3 3 - metil hekzan
D) CH3 – CH – CH – CH3 2, 3, 3 - trimetil pentan (Cevap B)
3 (Cevap D) 6CH3 2CH2
CH3 C2H5
4 1CH3
5
Test 02 1. E 2. D 3. D 4. C 5. C 6. B 7. B 8. D 9. D 10. B 11. C 12. A
7. Kapalı formülü aynı olan bileşik çiftleri eşleştirilirse 10. X ve Y organik bileşikleri ile ilgili:
aşağıda sistematik (IUPAC) adı verilen bileşiklerden
X : Bir tane C atomuna iki metil, bir etil, bir hidrojen grubu
hangisi boşta kalır?
bağlıdır.
A) 4 - etil - 2, 3 - dimetil hekzan
Y : Bir tane C atomuna dört tane metil grubu bağlıdır.
B) 3 - etil, 2, 3 - dimetil pentan
C) 3 - izopropil, 2 - metil hekzan
Buna göre, X ve Y ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
D) 2, 2, 3 - trimetil pentan yanlıştır?
E) 2, 3 - dimetil hekzan A) Kapalı formülleri aynıdır.
A ve C de C10C22 B) X'in sistematik adı 2 - metil pentandır.
D ve E de C8H18
B ise C9H20'dir.
C) Y'nin özel adı neo - pentandır.
(Cevap B)
D) X ve Y birbirinin yapı izomeridirler.
E) X'te yalnızca bir C atomu tersiyerdir.
1,2 3
H 4,5
C2H5 – C – C2H5 X: 3 - metil pentan
(Cevap B)
CH3
8. X : n - pentan
Y : 2 - metil bütan
Z : 2, 2 - dimetil propan CH3
|
Yukarıda verilen bileşikler ile ilgili, 11. CH3 –– C –– Y
|
I. Kapalı formülleri X
II. Kimyasal özellikleri Bileşiğinde X ve Y grubu için belirtilen maddeler yerlerine
III. Fiziksel özellikleri yazılırsa aşağıdaki bileşik adlandırmalarından hangisi
yanlış olur?
niceliklerinden hangileri farklıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II X Y Bileşik adı
D) II ve III E) I, II ve III A) –– CH3 –– H İzobütan
Kapalı formülleri (C5H12) aynı, açık formülleri früksel ve kimyasal özellikleri farklıdır. B) –– CH3 –– C2H5 Neo hekzan
(Cevap D)
C) –– CH –– CH3
| –– C2H5 2, 3, 3 - trimetil bütan
CH3
2 - bromo, 2 - metil
D) –– C2H5 –– Br
bütan
9. I. E) –– C2H5 –– C3H7 3, 3 - dimetil hekzan
C 2H 5
CH3 4,5 C2H5
C) CH3 – C – CH3 2, 3, 3 - trimetil penton
C 2H 5 3 CH – CH
3
2 (Cevap C)
II. CH3 CH CH CH3 1CH3
C 2H 5
12.
III. CH3 CH3

C 2H 5
222 (X) (Y)
Yukarıda yapı formülleri verilen organik bileşikler ile ilgili
Çizgi - bağ gösterimleri verilen X ve Y molekülleri ile ilgili,
A) I. ve III. nün genel formülleri aynıdır. I. C atomu sayıları
B) II.'nin sistematik adı 3, 4 – dimetil hekzan'dır. II. Aynı ortamdaki kaynama sıcaklıkları
C) I. ve II.'nin eşit mollerinin yanması sonucu eşit kütlede III. H atomu sayıları
CO2 gazı açığa çıkar.
niceliklerinden hangileri ortakdır?
D) II. ve III.'nün birer mollerinde 18'er mol H atomu bulunur.
E) III.'nün sistematik adı 1 - etil, 3, 5 - dimetil siklohekzandır.
D) ll. C8C18 lll. C10H20 X: C10H20 Y: C10H22'dir
(Cevap D) C atomu sayılar ortaktır.
(Cevap A)
Alkanların Özellikleri ve Kullanım Alanları
BÖLÜM 09 Test 03
1. Alkanların genel özellikleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan 4. Aşağıdakilerden hangisi metan (CH4) gazının kullanım
hangisi yanlıştır? alanları arasında değildir?
A) Yapılarındaki tüm C atomları arasında tekli bağ (C – C) A) Isınma ve enerji üretiminde yakıt olarak
bulunur. B) Haloalkan sentezlenmesinde
B) En önemli doğal kaynakları petrol ve doğalgazdır. C) Metanol sentezi
C) İlk dört üyesi oda koşularında gaz haldedir. D) H2 gazı üretimi
D) Yoğunlukları suyun yoğunluğundan fazladır. E) Siklo alkan sentezi

Metan, Siklo alkan sentezinde kullanılamaz. 1 C'ludur.
E) Kimyasal aktiflikleri diğer hidrokarbonlara göre düşük (Cevap E)
olduğu için parafinler olarak adlandırılırlar.
Alkanlar apolar moleküllerdir. Yoğunlukları suyun yoğunluğundan düşüktür.
(Cevap D)
5. Bir petrol türevi olan benzin 6 ile 9 arası karbona sahip

hidrokarbonların oluşturduğu bir karışımdır.
Benzinin yapısında bulunan,
2. I. Yanma I. CH3 –– (CH2)6 –– CH3
II. Halojenlerle yer değiştirme II. CH3 –– C(CH3)2 –– CH2 –– CH(CH3)2
III. Polimerleşme III. CH3 –– CH(CH3) –– (CH2)2 –– CH(CH3)2

IV. Katılma yukarıdaki oktan (C8H18) bileşiklerinin yanma kalitelerinin

karşılaştırılması hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Alkanlar yukarıdaki tepkimelerden hangilerini
A) I > II > III B) II > III > I C) III > II > I
gerçekleştirebilir?
D) I > III > II E) II > I > III
Benzindeki oktan bileşiklerinde dallanma arttıkça yanma kalitesi artar.
D) I ve IV E) I, III ve IV ll > lll > l
l. Alkanlar yanma ile yükseltgenirler. (Cevap B)
ll. Halojenlerle güneş ışığında yer değiştirme verirler.

lll. ve lV. yü gerçekleştiremezler.
(Cevap B)
6. Haloalkan Kullanım alanı
I. Diklor metan (CH2CI2) a. Tıpta anestezik olarak
II. Kloroform (CHCI3) b. Yangın söndürücü olarak

3. 1. CH4
III. Tetraklormetan (CCI4) c. Boya çözücü olarak

2. C2H6
Yukarıda verilen haloalkanlar ile kullanım alanları hangi 223
3. C3H8
seçenekte doğru eşleştirilmiştir?
Yukarıdaki alkanlar için,
A) I – a B) I – b C) I – c
I. Apolar yapıda olma II – b II – a
II – a
II. Doğalgaz bileşeni olma III – c III – c III – b
III. İzomerinin olmaması
D) I – a E) I – c
özelliklerinden hangileri ortaktır?
II – c II – b
III – b III – a
Alkanların ilk üç üyesi ile ilgili verilenler ortaktır. l - c ll - a lll - b
(Cevap E) (Cevap C)
Test 03
1. D 2. B 3. E 4. E 5. B 6. C 7. D 8. E 9. E 10. A 11. A 12. E
7. CH4(g) + nCI2(g) → 10. CH4 ve C3H8 gazlarından oluşan bir karışımın kapalı kapta
tamamen yanması için normal koşullarda 15,68 litre hacim
Tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
kaplayan hava kullanılıyor.
A) Karanlık ortamda gerçekleşmez.
Yanma olayı sonunda 0,2 mol madde bulunduğuna göre
B) Yer değiştirme (sübstitüsyon) tepkimesidir. başlangıçtaki CH4 ve C3H8 gaz karışımının kütlesi kaç
gramdır? (H = 1, C = 12)
C) Güneş ışığında (UV) ya da 300 °C'nin üzerindeki
sıcaklıklarda patlama ile tepkime gerçekleşir. A) 1,2 B) 1,52 C) 2,64 D) 2,94 E) 3,52
15, 68 1 0, 7
D) n = 2 ise ürün olarak CCI4 ve H2 oluşur. 22, 4 = 0, 7 mol havanın 5 i 5 = 0, 14 mol O2 kullanılmıştır.
CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O
E) 1 mol CHCI3 (kloroform) eldesi için 1 mol CH4 ve 3 mol
x 2x x 2x
CI2 harcanır.
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O
Alkanların halojenler ile yer değiştirme tepkimesidir.
y 5y 3y 4y
D) n = 2 ise –––––––––––––––––––––––––––
2x + 5y = 0, 14 eşitlikleri çözülürse
CH4(g) + 2Cl2(g) → CH2Cl2(g) + 2HCl(g) 2
(Cevap D) x + 2x + 3y + 4y = 0, 2
x = 0,02 mol CH4(16) = 0,32 g

y = 0,02 mol C3H8(44) = 0,88 g
0,32 + 0,88 = 1,2g
(Cevap A)
11.
(X)
(Y)
8. C6H14 ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Açık zincirli bir alkandır. CH3 CH2 CH3 (Z)
Yukarıdaki X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili,

B) Yağ ve organik maddeleri çözer.

C) Buharının solunması durumunda zehirlenmelere yol açar. I. 1'er mollerinin yanması için en çok O2 gerekeni Y'dir.
D) Çözücü olarak yapıştırıcıların yapısına katılır. II. X ve Z alifatik, Y aromatiktir.
E) Oda koşullarında gaz haldedir. III. Hiçbiri katılma tepkimesi vermez.

C6H14 hekzan sıvı halde bulunur. Alkanların ilk dört üyesi gaz haldedir.
(Cevap E) yargılarından hangileri doğrudur?
X: C3H6 Y: C6H6 Z: C3H8 C ve H sayısı arttıkça yanma için gereken O2 artar. (l. doğru) X, Y
ve Z alifatiktir.
X: Katılma tepkimesi verir.
(Cevap A)
9. 1. n - hekzan
2. İzohekzan
3. Neohekzan 12. I. C3H8 + O2 →
224
Bileşikleri ile ilgili,
II. + H2 →
I. C6H14'ün izomerleridir.
Ill. C2H6 + CI2 →
II. Aynı koşullardaki kaynama noktaları arasında 1 > 2 > 3
ilişkisi vardır. Yukarıda reaktifleri verilen tepkimelerden hangileri uygun
şartlar sağlanırsa gerçekleşir?
III. Yanma kaliteleri arasında 3 > 2 > 1 ilişkisi vardır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve Ill
C6H14'ün izomerleridir. Dallanma arttıkça K.N azalır. KN: 1 > 2 > 3. Dallanma arttıkça Tamamı gerçekleşir.
(Cevap E)
yanma kalitesi artar. 3 > 2 > 1
(Cevap E)
Alkenlerin Adlandırılması ve Özellikleri
BÖLÜM 09 Test 04
1. I. 2 - penten 4. Aşağıda yapıları verilen alkenil gruplarından hangisinin
adı yanlış verilmiştir?
II. Siklohekzan
III. 3 - metil - 1 - penten Alkenil Adı
IV. 1, 3 - bütadien A) CH2 == CH –– Vinil
Yukarıdaki bileşiklerin hangilerinin genel formülü B) CH3 –– CH –– CH == CH2

3 - metil - 1 - propenil
|
CnH2n'dir?
C) CH3 –– CH == CH –– CH2 –– 2- bütenil
D) CH3 –– CH == CH –– 3 - propenil
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Sikloalkanların ve alkenlerin genel formülü CnH2n'dir. E) CH2 == CH –– CH2 –– Allil
(Cevap D)
1
D) CH3 – CH = CH –
1 - propenil olmalıydı.
(Cevap D)
5. X –– CH == CH –– Y
Bileşiğinde X ve Y grubu için belirtilen maddeler yerine
yazılırsa aşağıdaki bileşik adlandırmalarından hangisi
2. Aşağıdaki organik bileşiklerden hangisinin sistematik adı yanlış olur?
(IUPAC) yanlış verilmiştir?
X Y Bileşik adı
Bileşik Adı
A) –– H –– CH3 Propen
A) CH3 CH2 CH CH2 1 - büten B) –– CH3 –– C2H5 3 - Penten
C) –– H –– CH2Br Allil bromür
B) CH3 CH C CH3 3 - metil - 2 - penten

D) –– CH –– CH3
C 2H 5 4 - metil -
| –– CH3
2 - penten
C) 1 - bromo, 2 - metil - CH3
CH2 CH CH2 CH CH2
4 - penten 1 - propenil
Br CH3 E) –– CH3 –– Br
bromür
D) CH3 C CH CH CH 2 - metil - 2,4 - 1 2 3 4,5
B) CH3 – CH = CH – C2H5
hekzadien
CH3 CH3 2 - penten olmalıydı.
(Cevap B)
E) CH3 3 - metil siklopenten

5 4 3 2 1
CH2 – CH – CH2 – CH = CH2
Br CH3
5 - bromo, 4 - metil - 1 - penten
(Cevap C)
6. Alifatik bir hidrokarbon ile ilgili:
• sp2 hibritleşmesi yapmış 4 tane C atomu vardır.
• 1 molünün yanması sonucu 3 mol H2O açığa çıkar.
225
Buna göre bu hidrokarbon,
3. Alkenler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
I. CH2 == CH –– CH == CH –– CH3
A) Yapısındaki C atomlarından en az iki tanesi sp2
hibritleşmesi yapar. II. CH2 == CH –– CH == CH2
B) Halkalı yapıda tek çift bağ içerenlerinin genel formülü III.

CnH2n-2'dir.
C) Tüm alkenlerin izomeri olan bir sikloalkan vardır. yukarıdakilerden hangileri olabilir?
D) Homolog sıra oluştururlar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Hidrojenle doyurulmaları ile alkanlar oluşur. D) II ve III E) I, II ve III
C) CH2 = CH2 etilen'in izomeri olan bir siklo alkan yoktur. Tamamında sp2 hibritleşmesi yapan 4C vardır. Ancak 1. de 1 molünün yanması sonucu 4
(Cevap C)
mol H2O oluşur.
(Cevap D)
Test 04 1. D 2. C 3. C 4. D 5. B 6. D 7. B 8. E 9. E 10. B 11. C
7. 9. I. Vinil klorür
Etilen ve türevleri Kullanım amaçları
Böcek ilaçlarında taşıyıcı II. Triklor etilen
I. C2H4 (Etilen) a.
sıvı olarak III. 1 - büten
CI2C == CCI2 Bitkilerin büyümesini sağla- IV. 2 - metil - 2 - büten
II. b.
(Tetra klor eten) mak
Yukarıdaki bileşiklerden hangileri cis - trans izomerisi
H2C == CHCI Kuru temizlemede çözücü
III. c. göstermez?
(Vinil klorür) olarak
CI2C == CHCI Polivinil klorür (PVC) üreti- A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
IV. d.
(Triklor eten) minde ham madde olarak D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV

X C=C
Çift bağ C atomlarından herhangi birisine aynı gruplar bağlı ise cis-trans
Yukarıda belirtilen etilen ve etilen türevleri ile kullanım X
izomerisi göstermez.
amaçları hangi seçenekte doğru eşleştirilmiştir? (Cevap E)
A) I – a B) I – b C) I – c
II – b II – c II – b 10. X: CH3 CH2 H
III – c III – d III – d C C
IV– d IV– a IV– a CH3 CH3
D) I – d E) I – b Y: CH3 CH2 CH3
II – c II – a C C
III – a III – c CH3 H
IV– b IV– d Z: CH3 H

l - b ll - c lll - d lV - a C C
(Cevap B)
CH3 CH2 CH3
Yukarıda formülleri verilen X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili


A) Üçünün de kapalı formülü C6H12'dir.
B) X ve Y'nin fiziksel özellikleri farklı, kimyasal özellikleri
aynıdır.
C) Z bileşiği trans - 3 - metil - 2 - penten şeklinde adlandırılır.
D) X ve Z birbirinin cis - trans geometrik izomeridir.
E) Aynı koşullarda X'in kaynama noktası, Z'ninkinden
yüksektir.
8. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin sistematik adı (IUPAC) X ve Y birbirinin yapı izomeridirler. Hem fiziksel hem de kimyasal özellikleri farklıdır.
yanlış verilmiştir? (Cevap B)
Bileşik Adı
A) 3 - kloro - 5 - metil -
CI CH3 siklopenten
11. Organik X bileşiği ile ilgili,

B) CH2 C C CH2 2, 3 - dimetil - 1,
• 1 molünde 2 mol pi bağı vardır.
3 - bütadien
CH3 CH3
• Cis - trans izomerisi gösterir.
226 C) CH3 C C CH CH3 2 - izopropil - 3 - metil, bilgileri veriliyor.
1, 3 - bütadien
CH2 CH2 CH3 Buna göre, bu bileşiğin sistematik adı aşağıdakilerden
hangisi olabilir?
D) 2 - metil, 3 - siklopropil
CH2 C CH2 - propen A) 2 - büten
CH3 B) 4 - metil - 1, 3 - pentadien

E) 2 - metil - 1,
C) 4 - kloro - 3 - metil - 1, 3 - pentadien
3 - siklohekzadien
D) 1, 3 - bütadien
CH3 E) 2 - metil - 1 , 3 - bütadien

6 C) H2C = C – C = C – CH3
5 1 3 - metil - 1,4 - siklohekzadien CH3 Cl (Cevap C)
4 2
3 (Cevap E)
CH3
Alkenlerin Tepkimeleri ve Genel Elde Edilme Yöntemleri - 1
BÖLÜM 09 Test 05
1. CH3 –– C == CH2 4. Bir hidrokarbon ile ilgili,
|
CH3 • 0,1 molünün yanması sonucunda normal koşullarda
8,96 litre hacim kaplayan CO2 gazı oluşuyor.
bileşiği ile ilgili,
• Geometrik izomeri gösteriyor.
I. 2 - metil propendir.
II. 1 molünün yakılması sonucu 4 mol CO2 açığa çıkar.
Buna göre, bu bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisi
III. 1 molü 1 mol H2 ile doyurulur. olabilir?
yargılarından hangileri doğrudur? A) CH3 –– CH2 –– CH2 –– CH3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) CH2 == CH –– CH2 –– CH3
D) I ve III E) I, II ve III C) CH3 –– C == CH2

3 2 1 |
l. CH3 – C = CH2 2 - metil propen CH3
CH3
ll. C4H8 + 6O2 → 4CO2 + 4H2O D) CH3 –– CH == CH –– CH3
lll. 1 tane p bağı içerir. 1 mol p bağı 1 mol H2 ile doyurulur. E) CH3 –– CH == C –– CH2 –– CH3
(Cevap E)
|
CH3
8, 96
22, 4 = 0,4 mol CO2 1 molü 4 mol CO2. 4 C'lu bir bileşiktir.
D) CH3 – C = C – CH3 cis - trans geometrik izomeri gösterir.
(Cevap D)
H H
2. Alkenlerin ilk üyesi olan etilen (C2H4),

I. Yanma
5. CH3 –– C == CH –– CH3
II. Katılma |
CH2 –– CH3
III. Polimerleşme
Yukarıdaki bileşik ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
tepkimelerinden hangilerini gerçekleştirebilir? yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Sistematik adı 3 - metil - 2 - penten'dir.
D) I ve III E) I, II ve III B) Bromlu suyun rengini giderir.
l. Organik bileşiklerin tamamı yanar.
C) Yeterince H2 ile doyurulduğunda 2 - etil bütan bileşiği oluşur.
p
ll. CH2 = CH2 p bağı içerir, katılma tepkimesi verir.
D) 0,1 molüne 0,1 mol HCI katılabilir.
lll.(CH2 = CH2)n → –(CH2 – CH2–)n
polietilen E) 1 molünü tamamen yakmak için 9 mol O2 gazı harcanır.
(Cevap E) H2 ile doyurulur ise
3 2 1
CH3 – CH – CH2 – CH3 3-metil pentan oluşur.
(Cevap C)
4CH2 – CH3
5
3. H H H H 6. Aşağıdaki tepkimelerin hangisinde oluşan ana ürün

C C C C
H H H CI A) CH3 –– CH == CH2 + H2 → CH3 –– CH2 –– CH3
227
(X) (Y) B) C2H4 + 3O2 → 2CO2 + 2H2O
Yukarıdaki bileşikler ile ilgili, CH3
|
I. Her ikisi de cis - trans izomerisi gösterir. C) CH3 –– C == CH –– CH3 + HBr → CH3 –– CH –– CH –– CH3
II. X'in polimerleşmesi ile polietilen oluşur. | |
CH3 Br
III. Y'nin polimerleşmesi ile polivinil klorür (PVC) oluşur.
D) nCH2 == CH2 → CH2 –– CH2 n

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) CH2 == CH –– CH3 + H2O → CH3 –– CH –– CH3
|
D) II ve III E) I, II ve III OH
X cis-trans geometrisi göstermez. Markownikoff kuralına göre çift bağ C atomlarından H'ı çok olana H bağlanır.
(Cevap D) Br
C) CH3 – C – CH2 – CH3 oluşur.
CH3
(Cevap C)
Test 05 1. E 2. E 3. D 4. D 5. C 6. C 7. E 8. D 9. D 10. C 11. D
2 4 H SO CH3
7. CH3 –– CH2 –– CH –– CH3 → |
| 170 °C
10. I. CH3 –– C == CH2 + HCI →
OH
II. CH2 == CH –– CH3 + H2O →
Yukarıdaki tepkimeler sonucu oluşan ana ürünler hangi
I. Ana ürün olarak 2 - büten oluşur.
II. Dehidratasyon tepkimesidir.
I. II.
III. Yan ürün olarak 1 - büten oluşur.
A) CH3 –– CH –– CH2 CH3 –– CH –– CH3
yargılarından hangileri doğrudur? | | |
CH3 CI OH
B) CH3 –– CH –– CH2 CH2 –– CH2 –– CH3
| | |
Alkolden 170 °C de asit katalizörlüğünde su çekilirse (dehidratasyon) alken oluşur.
CH3 CI OH
Tüm öncüller doğrudur.
(Cevap E)
C) CI
|
CH3 –– C –– CH3 CH3 –– CH –– CH3
| |
CH3 OH
D) CI
H2SO4 |
8.
1. CH3 –– CH2 –- CH2 –– OH → CH3 –– C –– CH3 CH C –– CH3
170 °C |
CH3
| CH3
KOH/C2H5OH
2. CH3 –– C –– CH2 –– CH3 →
ısı E) CH3 –– CH –– CH2 CH3 –– CH2 –– CH3
|
| |
CI
CH3 CI
Yukarıda verilen tepkimeler sonucu aşağıdaki ürünlerden Katılma tepkimesinde markownikoff'a göre H'ı çok olana H katılır.
hangisi oluşmaz?
CH3
A) Propen l. CH3 – C = CH2 + H – Cl →
B) H2O
ll. CH2 = CH = CH3 + H – OH →
(Cevap C)
C) 2 - metil - 2 - büten
D) 2 - hidroksi - 2 - metil bütan
E) 2 - metil - 1 - büten
1. CH3 – CH = CH2 + H2O
(propen)
CH3
2.CH3 – C = CH – CH3 + KCl
(2-metil - 2-büten) 11. Bir doymamış hidrokarbon bileşiği ile ilgili,
CH3
2. CH2 = C – CH2 – CH3 + KCl • Bazik KMnO4 çözeltisi ile yükseltgenerek diolleri
(2-metil - 1-büten) oluşturur.
D) alkol oluşmaz. • 0,1 molü kütlece % 80'lik 20 gram bromlu suyun rengini
(Cevap D)
giderir.
OH bilgileri veriliyor.
|
H2SO4 Buna göre, bu hidrokarbon bileşiği aşağıdakilerden
228 9. I. CH3 –– CH –– CH3 →
170 °C hangisi olamaz? (Br = 80)
KOH/C2H5OH A) CH2 ==CH2
II. CH3 –– CH –– CH2 –– CH3 →
| ısı
B)
CI
Pt
III. CH3 –– C C –– CH3 + H2 →
C) CH3 –– CH == CH2
Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinin sonucunda elde
edilen ana bileşik cis - trans izomerisi gösterir? D) CH2 == CH –– CH == CH2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E)
D) II ve III E) I, II ve III CH3

80 16
l. Propen oluşur. Cis-trans yoktur. Alkenler yükseltgenerek diol oluşturur. 20 . 100 = 16 gram 160 = 0, 1 mol Br2 0,1 mol
ll. 2 - büten oluşur. Cis - trans vardır. Br2 = 0,1 mol p bağı
(Cevap D)
lll. 2 - büten oluşur. Cis - trans vardır.
(Cevap D)
Alkenlerin Tepkimeleri ve Genel Elde Edilme Yöntemleri - 2
BÖLÜM 09 Test 06
C2H5OH 4.
1. I. CH3 –– CH2 –– CI + KOH →
ısı

Pt
II. CH3 –– CH == CH2 + H2 →
H2SO4 Yukarıda çizgi - bağ (iskelet) gösterimi verilen bileşik ile
III. CH3 –– CH –– CH2 –– CH3 →
| 170 °C ilgili,
OH
I. Sistematik adı 2 - etil - 2 - bütendir.
Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinde tek bir çeşit ürün
elde edilir? II. HBr katılırsa 2 - bromo, 3 - metil pentan oluşur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. 0,5 molü normal koşullarda 11,2 L H2 ile doyurulur.
D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri yanlıştır?
l. de CH3 – CH2 – OH + KCl ( 2 çeşit)
ll. de CH3 – CH2 – CH3 (Tek çeşit)
lll. de CH3 – CH = CH – CH2+ H2O (2 çeşit) D) II ve III E) I, II ve III
(Cevap B)
1 2 3 4 5
CH3 – CH = C – CH2 – CH3 3 - metil 2 - penten
CH3
Br
CH3 – CH2 – C – CH2 – CH3 3 - bromo, 3 - metil pentan
(Cevap C)
CH3
CH3
|
2. CH2 == C –– C == CH –– CH3
|
5. CH3
CH3
CI C2H5OH
bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? + KOH KCl + H2O + X
ısı

A) Kapalı formülü C7H12'dir.
B) 1 molü 2 mol H2 gazı ile tamamen doyurulur.

I. Eliminasyon tepkimesidir.
C) Cis - trans izomerisi göstermez.
II. Oluşan ana ürün 1 - metil siklo pentendir.
D) Bazik KMnO4'ün rengini giderir.
III. Oluşan yan ürün 2 - metil siklo pentendir.
E) 1 molüne 2 mol HBr katılabilir.
CH3 CH3 yargılarından hangileri doğrudur?
CH2 = C – C = C cis - trans izomerisi gösterir.
CH3 H
CH3 CH3
ve (3 - metil - siklon penten)

ana ürün yan ürün
H ve Cl ayrılmıştır. Eliminasyondur.
(Cevap C)
3 2 1 6. R1 –– CH == CH2 + H2O → R2 –– OH
3. CH3 –– C == CH2 + x O2 → y CO2 + z H2O
| tepkimesine göre 9 gram H2O harcandığında 44 gram
CH3
R2 - OH alkolü oluşuyor.
4
Buna göre R1 ve R2 alkillerindeki C sayıları 229
tepkimesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Yanma tepkimesidir. (H = 1, C = 12, O = 16)
B) O2 yükseltgen özellik gösterir. R1 R2

C) x = 6, y = 4 ve z = 4'tür. A) 1 3
B) 2 4
D) Numaralandırılmış C atomlarından sadece 1 ve 2
numaralı C atomları yükseltgenir. C) 3 5
D) 4 5
E) 1 ve 2 numaralı C atomları sp2, 3 ve 4 numaralı C
atomları sp3 hibritleşmesine sahiptirler. E) 5 7
Moleküldeki C atomları; 0, –2, –3 yükseltgenme basamağında iken yanarak CO2'de +4'e
9 35
yükseltgenirler. 18 = 0,5 mol 44 –9 = 35 g alken 0,5 = MA ise MA = 70 = CnH2n = 14n
(Cevap D) n = 5 C5H10 R1 = 3 R2 = 5
(Cevap C)
Test 06 1. B 2. C 3. D 4. C 5. C 6. C 7. E 8. C 9. B 10. B 11. E 12. A
2 4 Y+Z+H OH SO C2H5OH
7. X → 2 10. 1. X + KOH → KCI + Y + H2O
170 °C ısı
tepkimesinde oluşan yan ürün (Y) 3 - metil - siklopenten 2. Y + H2O → CH3 –– CH –– CH2 –– CH3
olduğuna göre, |
OH
I. X : 1 - hidroksi, 2 - metil siklopentan'dır. Yukarıda verilen 1 ve 2 nolu tepkimeler ile ilgili,
II. Z : 1 - metil - siklopentendir. I. 1. si yer değiştirme (sübstitüsyon) tepkimesidir.
III. Eliminasyon (ayrılma) tepkimesi gerçekleşmiştir. II. X, 1 - kloro bütandır.
yargılarından hangileri doğrudur? III. 2.'si katılma tepkimesidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II IV. Y, 2 - bütendir.
D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

OH
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III
CH3 CH3
CH3 + D) II ve IV E) I, II ve III
(X) yan (Y) (Z) ana ürün 1. si eliminasyon (ayrılma) tepkimesidir.
(Cevap E)
Y: CH2 = CH – CH2 – CH3 ya da
8. CH3 – CH = CH – CH3'tür.
C2H5OH X: 1-kloro bütan yada 2-klorobütandır.
CH3 + KOH
ısı lll. 2. tepkime katılma tepkimesidir.
(Kesin)
C 2H 5 CI (Cevap B)

tepkimesinde kaç farklı alken oluşabilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Br CH3
| |
C2H5OH
CH3 CH3 CH3 11. CH3 –– C –– CH –– CH3 + KOH →
ısı
|
CH2 –– CH3
C2H5 Cl C2H5 Cl CH2 Cl
CH3 tepkimesi sonucunda oluşan ürünler arasında
(Cevap C)
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) 2 - etil - 3 - metil - 1 - büten
9. X ve Y bileşikleri ile ilgili: B) 3,4 - dimetil - 2- penten
• X'in 1 molünün yeterince HBr ile tepkimesi sonucu C) 2, 3 - dimetil - 2 - penten

2, 3 - dibrom bütan oluşuyor. D) KBr
• Y'nin KOH'in etanoldeki çözeltisi ile 170 °C'de etkileşimi E) 3 - etil - 2 - metil - 2 - büten
sonucu propen oluşuyor. 3 - etil – 2 - metil – 2 - büten emilinasyon sonucu oluşan ana ve yan ürünlerden birisi
değildir.
bilgileri veriliyor. (Cevap E)
Buna göre X ve Y aşağıdakilerden hangisinde doğru

verilmiştir?
X Y
A) CH3 –– CH == CH –– CH2 CH3 –– CH –– CH3
|
OH
230 B) CH2 == CH –– CH == CH2 CH3 –– CH2 –– CH2 –– CI 12. 1 - büten, bütan ve siklobüten gazlarından oluşan bir karışım
ile ilgili,
C) CH3 –– CH == CH –– CH3 CH3 –– CH –– CH3
| | | • Tamamen yanması sonucu normal koşullarda 89,6 litre
CI CI CI CO2 gazı oluşuyor.
D) CH2 == CH –– CH == CH2 CH3 –– CH –– CH2 –– CI • Tamamen doyurmak için kütlece % 80'lik Br2
| çözeltisinin 150 gramı kullanılıyor.
CH3
E) CH3 –– CH –– CH2 –– CH3 CH3 –– CH2 –– CH2 –– CI
| Buna göre karışımın molce % kaçı bütandır? (Br = 80)
OH
A) 25 B) 40 C) 50 D) 60 E) 75
B) CH2 = CH – CH = CH2 + 2HBr → CH3 – CH – CH – CH3 89, 6
80 120
Br Br 22, 4 = 4mol C ise 1 mol karışım 150 . 100 = 120 g Br2 = 160 = 0, 75 mol pi bağı
0, 25
CH3 – CH2 – CH2 – OH → CH3 – CH = CH2 içerir. 0,25 mol bütan. 1 .100 = 25
–H2O (Cevap A)
(Cevap B)
Alkinler
BÖLÜM 09 Test 07
1. CH3 4. H –– C C –– CH == CH2
|
CH3 –– C –– C C –– CH2 –– CH3 Yapı formülü verilen bileşik ile ilgili,
| I. Kapalı formülü C4H4'tür.

C2H5
II. Sistematik adı 1 - büten - 3 - in dir.
Yukarıda yapı formülü verilen bileşiğin sistematik adı
(IUPAC) hangi seçenekte doğru verilmiştir? III. Özel adı vinil asetilendir.
A) 3 - nonin yargılarından hangileri doğrudur?

B) 2 - etil - 2 - metil - 3 - hekzin
C) 5, 5 - dimetil - 3 - heptin
C4H4'tür. H – C ≡ C – CH = CH2
4 3 2 1
D) 3, 3 - dimetil - 4 - heptin
(1 - büten – 3-in)
E) 2, 2 - dimetil - 3 - hekzin H – C ≡ C – CH = CH2 (vinil asetilen)
CH3
4 3 2 1 asetilen vinil
CH3 – C – C ≡ C – CH2 – CH3
5
CH2 – CH3 (Cevap E)
6 7
5. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin sistematik (IUPAC) adı
5,5 - dimetil – 3 - heptin
(Cevap C) yanlış verilmiştir?
Bileşik Adı
A) CH3 –– CH –– C CH 3 - metil -
| 1 - bütin
CH3
2. I. 1, 3 - pentadien B) CH C –– CH2 –– C CH 1, 4 - pentadiin
II. 3 - metil siklobüten
C) CH3 –– CH == C –– CH2 –– C CH 3 - klor - 2 -
III. 3 - metil - 1 - pentin | hekzen - 5 - in
CI
Yukarıda verilen bileşiklerden hangileri etil metil asetilen
bileşiğinin izomeridir? D) CH3 –– CH –– C C –– CH –– CH3 2 - klor -
| | 5 - metil -
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II CH3 CI 3 - hekzin
D) I ve III E) I, II ve III E) 3 - metil -
CH C –– C –– CH == CH –– CH3
C2H5 – C ≡ C – CH3 (etil, metil asetilen)
| 4 - hekzen - 1 - in
(C5H8) CH3
l. CH2 = CH – CH = CH2 (C5H8)
6 5 4 3 2 1
ll. CH3 (C5H8) C) CH3 – CH = C – CH2 – C ≡ CH
(Cevap C)
Cl
4 - kloro - 4 - hekzen - 1 - in
(Cevap C)
6. R –– C C –– H
bileşiğinin 1 molüne uygun koşullarda,
3. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin genel formülü diğer I. 1 mol H2
dördünden farklıdır?
II. 1 mol H2O
A) CH3 –– C CH
III. 2 mol H2 231
B)
katılması sonucu oluşan bileşik gruplarının adı hangisinde
CH3
I II III
C) CH2 == C –– CH == CH2
| A) Alken Alkol Alkan
CH3 B) Alkan Aldehit Alkol
D) C) Alken Keton Alkan
D) Alkan Keton Alkol
E) CH3 –– C C –– CH3 E) Alken Aldehit Alkan
A, B, C ve E'de CnH2n – 2 Alken, Keton ve Alkan
(Cevap C)
D'de ise CnH2n – 4'tür.
(Cevap D)
Test 07 1. C 2. C 3. D 4. E 5. C 6. C 7. B 8. A 9. E 10. E 11. B 12. C
7. 2 gram X alkini kütlece % 4'lük 400 gram bromlu suyun 10. 1. X + Na –– NH2 → Y + NH3
rengini tamamen gidermektedir.
2. Y + CH3 –– CI → CH3 –– CH –– C C –– CH3 + NaCI
Buna göre X alkini aşağıdakilerden hangisidir? |
CH3
(H = 1, C = 12, Br = 80)
yukarıdaki tepkimeler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
A) CH CH hangisi yanlıştır?
B) CH3 –– C CH A) X, 3 - metil - 1 - bütindir.
C) CH3 –– CH2 –– C CH B) Tepkimeler sonucu uç alkinden iç alkin elde edilir.
D) CH2 –– C –– C CH C) 1. tepkime bir asit - baz tepkimesidir.

|
D) Y izopropil sodyum asetilenürdür.
CH3
E) Hem X, hem de Y Fehling ayıracına etki ederler.
E) CH3 –– CH –– CH –– C CH
| | Y: CH3 – CH – C ≡ C – Na
l
CH3 CH3 CH3
4 16 0, 1 2 X: CH3 – CH – C ≡ C – H
400 . 100 = 16 gBr2, 160 = 0, 1 mol p 2 = 0, 05 mol alkin (2p), 0,05 = M l
A
CH3
MA = 40 = CnH2n – 2 = 14n – 2n = 3
Y Fehling ile etkileşmez.
CH3 – C ≡ CH (Cevap E)
(Cevap B)
11. Karbon sayıları aynı olan X, Y ve Z hidrokarbonları ile ilgili;

● Birer mollerini doyurmak için gereken H2 miktarları
aynıdır.
8. CH2 CH –– CH CH2 CH3 –– C C –– CH3
● Yalnızca Y tollens ayıracına etki etmektedir.
(X) (Y)
Yukarıda yapı formülleri verilen X ve Y bileşikleri için, bilgileri veriliyor
I. 1'er mollerini doyurmak için gereken H2 miktarı Buna göre, bu hidrokarbonlar aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
II. HBr ile doyurulmaları sonucu oluşan bileşiklerin
kimyasal özellikleri X Y Z
III. H2O katılması ile oluşan ürünler A) 2 - bütin 1, 3 - bütadien 1 - bütin
verilenlerden hangileri aynıdır? B) 2 - pentin 1 - pentin 1, 4 - pentadien

C) 1, 3 - bütadien 1 - bütin 2 - pentin
D) 1, 3 - pentadien 2 - pentin 1, 4 - pentadien
D) I ve III E) I, II ve III E) 1 - pentin 1, 4 - pentadien 2 - pentin
X(2p), Y(2p) p bağı sayıları aynıdır. l. öncül doğrudur.
(Cevap A) p bağ sayıları aynı olmalıdır.
Y uç alkin olmalıdır.
B) Y: H – C ≡ C – CH2 – CH2 – CH3
(Cevap B)
9. 1. CH CH
2. CH2 CH2
3. CH3 –– C CH
12. Etan, etilen ve propinden oluşan 1 mollük karışım ile ilgili;
232 Yukarıda verilen bileşikler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? ● Yeterince amonyaklı bakır (I) nitrat çözeltisinden
geçildiğinde 30,9 gram kırmızı çökelek oluşuyor.
A) 1. si ve 3. sü uç alkindir.
● Kalan karışım kütlece %12'lik Br2 çözeltisinin 400
B) 2. sine H2O katılması ile etil alkol oluşur.
gramını harcıyor.
C) 1. si ve 3. sü NH3'lü AgNO3 çözeltisi ile beyaz çökelek
oluşturur.
Buna göre, başlangıç karışımının molce % kaçı etandır?
D) 1. sine H2O katılırsa asetaldehit, 3. süne H2O katılırsa
aseton elde edilir. (H = 1, C = 12, Cu = 64, Br = 80)
E) Yalnızca 2. si polimerleşme tepkimesi verir. A) 20 B) 30 C) 40 D) 55 E) 75
E) Üçüde polimerleşme tepkimesi verir. CH3 – C ≡ C – H + Cu+ → CH3 – C ≡ C – Cu+(k)
(Cevap E) 30, 9
0,3 mol 103 = 0,3 mol
12 = 48 =
400. 100 48 ve 160 0, 3 mol etilen
0,4 mol etan % 40
(Cevap C)
Asetilen ve Kullanım Alanları
BÖLÜM 09 Test 08
1. Asetilen ile ilgili; 4. H
I. Alkinlerin en küçük üyesi olup, formülü C2H2'dir. C

3 X 600 °C H C C H
II. Yapısındaki tüm C atomları sp hibritleşmesi yapmıştır.
H C C H
III. 1 molü 1 mol H2 ile doyurulur.
C
H
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II tepkimesi ile ilgili;
D) I ve III E) I, II ve III I. Trimerleşme tepkimesidir.

p
H–C≡C–H II. X, asetilendir.
p
1 molünde 2 mol p bağı = 2 mol H2 ile doyulur.
(Cevap C) III. Kızdırılmış bakır borular içerisinden C2H2'nin
geçirilmesiyle gerçekleşir.
X: H – C ≡ C – H (asetilen)
Trimerleşme tepkimesidir.
2. Aşağıdaki alkin bileşiklerinden hangisinin asetilene göre Tüm öncüller doğrudur.
adlandırılması yanlış verilmiştir? (Cevap E)
Asetilene
Alkin göre adı 5. I. CH CH + 2H2 Pt
→
A) CH3 –– CH –– C C –– CH3 İzopropil
| II. CH CH + HCI →
metil
CH3 H2SO4
asetilen III. CH CH + H2O →
HgSO4
B) CH2 CH –– C C –– H Vinil
asetilen Yukarıdaki tepkimelerde uygun koşullarda elde edilen
C) CH3 –– CH2 –– C C –– CH3 Etil metil ürünler hangi seçenekte doğru verilmiştir?
asetilen
I. II. III.
D) CH3
| İzobütil metil A) Etilen Vinilklorür Etil alkol
CH3 –– C C –– CH –– CH2 –– CH3 asetilen B) Etan 1, 1- dikloro-etan Asetaldehit
E) CH3 –– CH –– C C –– CH –– CH3 C) Etilen Vinilklorür Asetaldehit
Diizopropil
| | D) Etilen 1, 2- dikloro etan Etil alkol
CH3 CH3 asetilen
E) Etan Vinil klorür Asetaldehit
CH3 l. de CH3 – CH3 (Etan)
l
D) CH3 – C ≡ C – CH – CH2 – CH3 ll. de CH2 = CH – Cl (Vinil klorür)
O
metil sekonder bütil ll
metil sekonder bütil asetilen lll. de CH3 – C – H (Asetaldehit)
(Cevap D) (Cevap E)
3. H –– C C –– H + HCI →
6. Asetilen ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
tepkimesi ve oluşan ürün ile ilgili; 233
A) Renksiz, havadan hafif ve yanıcı bir gazdır.
I. Ürün olarak CH2 CHCI oluşur.
B) Katı ve sıvı fazları oldukça kararsızdır.
II. Oluşan ürünün polimerleşmesi ile polivinil klorür (PVC)
elde edilir. C) Diğer yanıcı gazlarla karşılaştırıldığında en az oksijen
tüketimiyle en yüksek alev sıcaklığına (3160 °C) ulaşan
III. Bir yerdeğiştirme (sübstitüsyon) tepkimesidir. gazdır.
yargılarından hangileri doğrudur? D) Sudaki çözünürlüğü, etan ve etilenden daha azdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Asetilen havanın oksijenini azaltarak, boğucu etki yapan
D) I ve III E) I, II ve III bir gazdır.
lll. Bir katılma tepkimesidir. Asetilen'in çözünürlüğü etan ve etilenden fazladır.
(Cevap C) (Cevap D)
Test 08 1. C 2. D 3. C 4. E 5. E 6. D 7. B 8. E 9. C 10. C 11. D 12. E
2 2 Cu CI , NH CI
4 10. Endüstride asetilen gazı kireç taşından (CaCO3) başlayan bir
7. I. 2CH CH →
dizi tepkime sonucu elde edilir.
2 HgCI
II. CH CH + HCI → 1000 °C
1. CaCO3(k) → CaO(k) + CO2(g)
500 °C - 600 °C (Kireç
taşı)
III. 3CH CH →
kızgın bakır boru 2000 °C
2 CaO(k) + 3C(k) → CaC2(k) + CO(g)
yukarıdaki tepkimelerde elde edilen ürünler hangi
(Kok kömürü)
3. CaC2(k) + 2H2O(s) →CH CH(g) + Ca(OH)2(suda)
I. II. III. (Asetilen)
1 - büten - 1, 2, 3 -
A) Vinil klorür Kütlece % 80 saflıktaki 5 kg kireç taşı ile başlatılan tepkimeye
3 - in hekzatrien
2. basamakta 1,08 kg kok kömürü ekleniyor.
B) Vinil asetilen Vinil klorür Benzen
Tepkimelerin tam verimle gerçekleştiği kabul edilirse kaç
C) 1, 3 - bütadien 1 - kloro etilen 1, 3 -
gram asetilen gazı açığa çıkar?
siklohekzen
D) Vinil asetilen Vinil klorür 1, 3 - (H = 1, C = 12, O = 16, Ca = 40)
siklohekzen A) 1040 B) 910 C) 780 D) 650 E) 520
E) 1 - büten - 3 - in 1 - kloro etan Benzen 80 400
5. 100 = 4 kg CaCO3, 100 = 40 mol
l. CH2 = CH – C ≡ CH (Vinil asetilen)
1080 =
ll. CH2 = CH – Cl (Vinil klorür) 40 mol CaO ve12 90 mol C
lll. O (Benzen) 2. CaO + 3C → CaC2 + CO

(Cevap B) –30 90 +30 mol
3. CaC2 + 2H2O → C2H2 30 . 26 = 780 g
HgSO4 30 30 mol
8. H –– C C –– H + H2O → X ←→ Y
H2SO4 (Cevap C)
Asetilene su katılması, iki basamakta gerçekleşir. İlk

basamakta kararsız X bileşiği oluşur.
11. 1. H –– C C –– H + Na –– NH2 →
Buna göre, H –– C C –– Na + NH3
I. X, CH2 CH –– OH (vinil alkol)'tır. 2. H –– C C –– Na + R1 –– CI → X + NaCI
II. X ile Y tautomer oluşturur. tepkimelerine göre, 6,5 gram asetilenden 17 gram X bileşiği
elde ediliyor.
III. Kararlı ürün olan Y asetaldehittir.
(H = 1, C = 12)
A) 1. tepkime bir asit - baz tepkimesidir.
OH O B) 2. tepkime sübstitüsyon tepkimesidir.
l ll
CH2 = CH  CH3 – C – H C) X, izopropil asetilen olabilir.
Vinil alkol asetaldehit
(kararsız) (kararlı) D) 1. ve 2. tepkime sonunda uç alkinden iç alkin elde
edilmiştir.
Tautomerleşme
(Cevap E)
E) Na - NH2 bazik özellik gösterir.
9. Aşağıdaki alkin tepkimelerinden hangisinde ürün yanlış
Oluşan X: H – C ≡ C – R1
verilmiştir? 123
uç alkindir.
CI CI
| | Uç alkinden iç alkin eldesi gerçekleşmemiştir.
FeCI3 (Cevap D)
CH CH + CI2 → CH
A) CH
234
CI
|
HgCI2
B) CH3 –– C CH + HCI → CH3 –– C CH2
C) CH3 –– C CH + H2O →4 CH –– CH –– CH HgSO

3 3
H2SO4 |
OH
12. Asetilen ve 2 - bütinden oluşan 18,6 gramlık karışım yeterli
miktar tollens çözeltisinden geçildiğinde 72 gram çökelek
D) 3 CH
500 °C - 600 °C
CH → oluşuyor.
O
kızgın Cu boru
Buna göre, başlangıç karışımının molce % kaçı
+ +
E) CH CH + 2 [Ag (NH3)2] (suda) → Ag+––C C––Ag (k) asetilendir? (H = 1, C = 12, Ag = 108)
+
+ 2NH3(g) + 2NH 4(suda) A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60
C) Alkinlere su katılırsa keton oluşur. H – C ≡ C – H + 2Ag+ → Ag+ – C ≡ C – Ag+
O 72
0,3 mol 240 = 0,3 mol
ll
CH3 – C ≡ CH + H – OH → CH3 – C – CH3 0,3 . 26 = 7,8 g 18,6 – 7,8 = 10,8
(Cevap C)
10,8/54 = 0,2 mol %60
(Cevap E)
Hidrokarbonlarda İzomerlik - 1
BÖLÜM 09 Test 09
1. I. 2 - metil - 3 - büten 4. I. H CH3 CH3 C2H5
II. 1, 2 - dimetil - 1 - büten C C le C C
CH3 CH3 H CH3
III. 1 - metil - siklopenten
IV. 4 - metil - 2 - penten II. H CH3 CH3 C2H5

C C le C C
Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin kapalı formülü
CH3 C 2H 5 CH3 H
siklohekzan ile aynıdır?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV III. CH3 CI CI CI

C C le C C
Siklohekzan = C6C12, aynı sayıda C içeren alken ile izomerdir. Kapalı formülleri aynıdır. ll. ve CI H CH3 H
lV. nün kapalı formülü C6H12'dir.
Yukarıdaki bileşik çiftlerinden hangileri birbirinin cis -
(Cevap C)
trans izomeridir?
lll. de verilen cis-trans izomeridir. ll. de geometrik izomer yoktur.
l. de C sayıları farklıdır.
2. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi 2, 3 - dimetil bütanın (Cevap C)
izomeri değildir?
A) CH3 –– CH2 –– CH2 –– CH2 –– CH2 –– CH3

5. I. Siklopropan
B) CH3 –– CH –– CH2 –– CH3
| II. 2 - klor propen
C2 H 5
III. metil - siklobütan
CH3
| Yukarıda verilen bileşiklerden hangilerinin yapı
CH3 –– C –– CH2 –– CH3

C)
| izomerlerinden hiçbirisi cis - trans geometrik izomerisi
CH3 göstermez?
D)
CH3 –– CH –– CH –– CH3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
| |
CH3 CH3 D) I ve II E) II ve III
l. de siklopropan'ın izomeri propen'dir. Propen cis-trans izomeri göstermez.
E) CH2 –– CH –– CH2 (Cevap A)
| | |
CH3 CH3 CH3 6. Bir organik bileşik ile ilgili;
4 3 2 1 ● Genel formülü CnH2n–2'dir.
D) CH3 – CH – CH – CH3
l l
CH3 CH3 ● Bir molünü doyurmak için 2 mol H2 gereklidir.
2, 3 - dimetil bütan'dır. İzomeri değildir.
(Cevap D)
● Cis - trans geometrisi göstermez.
3. Aşağıda verilen bileşik çiftlerinden hangisi birbirinin Buna göre, bu bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisi
izomeri değildir? olamaz?
A) CH3 –– CH CH –– CH3 ve A) CH CH
B) CH2 CH –– CH CH2
B) ve CH3 –– C CH 235
C)
CH C –– CH CH2
| |
CH3 CI CH3
CH3
C) ve D)
CH3 –– C CH –– CH CH2
|

CH3
CI CI
CH3
|
D) CH2 CH –– CH CH2 ve E) CH2 C –– C CH –– CH2 –– CH3
|
E) ve C 2H 5
E) şıkkında verilen bileşiklerin her ikisi de 1,3 - siklopentendir. H CH = CH2

C) C=C
(Cevap E) Cl CH3
cis-trans göstermez Ancak yapısında Cl bulunduğu için genel formülü CnH2n – 2 değildir.
(Cevap C)
Test 09 1. C 2. D 3. E 4. C 5. A 6. C 7. C 8. A 9. D 10. B 11. D 12. D
7. Aşağıdakilerden hangisi mol kütlesi 84 olan bir alkenin 10. Genel formülü CnH2n-2 olan hidrokarbonlar ile ilgili
trans izomerinin gösterimi olamaz? aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur?
A) H CH3 B) C2H5 H A) Yapısındaki C atomları sp2 ve sp3 hibritleşmesi yapar.

C C C C B) En küçük üyesi asetilendir.
CH3 C 2H 5 H C2H5
C) Açık zincirli yapıya sahiptir.
C) CH3 D) C3H7 D) 1 molünü tamamen doyurmak için 1 mol H2 yeterlidir.

CH3 H
C C C C E) Yapısındaki C atomlarından iki tanesi sp hibritleşmesi
CH3 CH3 H CH3 yapar.
B) En küçük üyesi HC CH yani asetilendir.
(Cevap B)
E) CH3 H
C C
C 2H 5 CH3

CnH2n = 84 ise 14n = 84 n = 6

C6H12 olur. 11. Kapalı formülleri aynı olan X ve Y hidrokarbonları ile ilgili;
CH CH
C) 3 3 gösteriminde cis-trans yapısı gözlenmez.
C=C (Cevap C) ● X'in uygun koşullarda H2O ile katılma tepkimesi sonucu
CH3 CH3
polialkol oluşuyor.
● Y'nin amonyaklı bakır (I) klorür çözeltisiyle

8. X : Allil asetilen etkileşiminden kırmızı bir çökelek oluşuyor.
Y : 2 - penten - 4 - in bilgileri veriliyor.
Z : 3 - vinil siklopropen Buna göre, X ve Y aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Yukarıda verilen X, Y ve Z hidrokarbonları ile ilgili,
X Y
I. X ve Y'nin sistematik adları aynıdır.

A) CH3 C CH2 CH3 C C CH3
II. X, Y ve Z birbirinin izomeridir.
CH3
III. Birer mollerini doyurmak için gereken H2 miktarları
B) CH2 CH CH CH2 CH3 C C CH3
arasındaki ilişki X = Y > Z şeklindedir.
yargılarından hangileri yanlıştır? C) CH3 CH2 C CH CH2 CH CH CH2
D) CH2 CH CH CH2 CH3 CH2 C CH
X: CH2 = CH – CH2 – C CH X: 1 - penten - 4 - in E) CH3 CH CH3 CH3 CH2 C CH
Y: CH3 – CH = CH – C CH Y: 2 - penten - 4 - in CH3

Z: CH2 = CH – X: Dien, trien ... olabilir.
(Cevap A)
Y: Uç alkin olmalıdır.
D seçeneği cevaptır.
9. X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili, (Cevap D)
H H CI H CI H
C C C C C C 12. R –– C C –– H bileşiğinin 1 molünün yeterince amonyaklı
CH3 CI CH3 H H CH3 AgNO3 çözeltisi ile etkileşimi sonucu 161 gram çökelek
(X) (Y) (Z) oluşuyor.
236 Buna göre,
I. X ile Y birbirinin yapı izomeridirler.
II. X ve Z birbirinin geometrik izomeridirler. I. 1 - bütin
III. Z, 1 - kloro - 1 - propen olarak adlandırılır. II. 1, 3 - bütadien
IV. Aynı koşullarda X'in kaynama sıcaklığı Z'ninkinden III. 2 - bütin

küçüktür.
bileşiklerinden hangileri R –– C C –– H bileşiğinin
yargılarından hangileri doğrudur? izomeridir? (H = 1, C = 12, Ag = 108)
A) Yalnız II B) I ve III C) II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

X ile Y nin kapalı formülleri aynı, açık formüleri farklıdır, X ile Z den X cis, Y transtır. Z R – C ≡ C – H + Ag+ → R – C ≡ C – Ag+
161 gram
1-kloro - 1 - propen
161 = CnH2n + 1 + 24 + 108
(Cevap D)
161 = 14n + 133 n = 2 C2H5 – C ≡ C – H
1 - bütin'dir. ll. ve lll. izomeridir. (Cevap D)
Hidrokarbonlarda İzomerlik - 2
BÖLÜM 09 Test 10
1. I. Tetrametil metan 4. Birbirinin izomeri olan X ve Y organik bileşiklerinden aynı
koşullarda, kaynama sıcaklığı yüksek olanı Y'dir.
II. İzopentan
Buna göre, X ve Y bileşikleri,
III. Neopentan
X Y
Yukarıda verilen bileşiklerden hangileri,
I. CH3 H H H
CH3 –– CH2 –– CH2 –– CH2 –– CH3
C C C C
bileşiği ile yapı izomeridir? H CH3 CH3 CH3
II. CH3 CH CH3 CH3 CH2 CH2 CH3
D) I ve II E) I, II ve III
CH3 CH3
CH3 – C – CH3 CH3 – CH – CH2 – CH3
CH3 CH3 III. CH2 CH CH CH2 CH3 C C CH3

(l ve lll) (ll)
hepsinin kapalı formülü aynı açık formülü farklıdır. (Cevap E) yukarıdakilerden hangileri olabilir?
2. CH3 CH3
C C
C2 H 5 CI D) II ve III E) I, II ve III
l. de Y(cis) polardır. X trans (apolar) ll. de dallanma arttıkça kaynama noktası düşer.
lll. de alkin yapısının polarlığı fazladır.
bileşiği ile ilgili, (Cevap E)
I. Sistematik adı 1 - kloro - 1, 3 - dimetil - 1 - bütendir.

5. C6H14'ün aynı koşullardaki izomerlerinden hangisinin
II. trans - 2 kloro - 3 - metil - 2 - penten ile geometrik kaynama sıcaklığı en düşüktür?
izomeri gösterir.
A) n - hekzan
III. Doymamış bir hidrokarbondur.
B) 2, 2 - dimetil bütan
C) İzohekzan
D) 3 - metil pentan
l. Sistematik adı 2 - kloro - 3 - metil 2 - pentendir. (Yanlış) E) 2 - metil pentan
lll. yapısında Cl atomu vardır. (Yanlış) Dallanma arttıkça kaynama noktası düşer. En fazla dallanma 2,2 - dimetil bütan'da vardır.
(Cevap B) (Cevap B)
6. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin izomeri yanlış

3. C5H11CI bileşiğinin yapı formülü verilen izomerlerinden verilmiştir?
hangisi yanlış adlandırılmıştır?
Bileşik İzomeri
Yapı formülü Adı CH3
A) CH3 CH CH CH3
A) CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CI 1 - klor
CH3 C CH2 CH3
pentan CH3 CH3
CH3
B) CH3 – CH – CH2 – CH2 – CH3
İzopentil
| B) CH2
CI klorür
CH3 C C CH3
C) CH3 C2H5
| CH2
CH3 – C – CH2 – CI Neopentil
CH CH2
| klorür C)
237
CH3
CH3
D) CH3
| D) CH3 C C CH3
CH3 – C – CI Tersiyer
| pentil klorür CH3
C2H5
CI Br
E) CI
E) CH3 CH3
| | 2 - kloro -
CH3 –– C –– CH –– CH3 2,3 - dimetil
|
CI bütan
Br
B) Sekonder pentil klorür yada 2 - kloro pentan olarak adlandırılır.
E) Her ikisi de 1 - bromo - 3 - kloro - 1,4 - siklopentadlen'dir.
(Cevap B)
(Cevap E)
Test 10 1. E 2. B 3. B 4. E 5. B 6. E 7. D 8. E 9. C 10. C 11. C 12. B
7. Bir X hidrokarbonunun 2,7 gramının tamamen yakılması 11. Birbirinin izomeri olan X ve Y hidrokarbonlarından oluşan 0,5
sonucunda 8,8 gram CO2 gazı elde ediliyor. mollük karışım ile ilgili;
Buna göre X, ● Tamamen yanması sonucu 88 gram CO2 açığa çıkıyor.
I. Alkadien
● Karışımı doyurmak için normal koşullarda 16,8 litre H2
II. Alkan gazı gereklidir.
III. Siklo alken
IV. Alkin
Buna göre X ve Y aşağıdakilerden hangisi olabilir?
yukarıdakilerden hangileri olabilir? (H = 1, C = 12, O = 16)
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV (H = 1, C = 12, O = 16)
X Y
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
8, 8
44 = 0,2 mol CO2 yani 0,2 mol C(12) = 2,4 g C 2,7 – 2,4 = 0,3 g H yanı 0,3 mol H. Basit A) CH3 CH CH2 CH3 C CH
forülü (C2H3) = C4H6 = CnH2n – 2 (Cevap D)
C2H5 B) CH3 CH CH CH3
|
H2SO4
8. CH3 –– CH –– CH –– CH3 →
| 170° C) CH2 CH CH CH2
OH
tepkimesinden elde edilen alkenler ile ilgili, D) CH3 CH CH2 CH3 CH C C CH3
I. Ana ürün 3 - metil - 2 - pentendir. CH3
II. Yan ürün cis - trans izomeri göstermez. E) CH3 C C CH3
CH3
III. Oluşan ürünlerin birer mollerine bir mol Br2 katılabilir.
88 = 16, 8
yargılarından hangileri doğrudur? 44 2 mol CO2(0,5 molü yandığında) 1 molü yanarsa 4 mol CO2 (4C'lu yapı) 22, 4
= 0,75 mol (0,5 molünü doyurmak için) 1 molünü doyurmak için 1,5 mol H2 gereklidir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II İzomer yapıya sahip olanlar ve 4C'lu yapıda olanlar C seçeneğinde verilmiştir.
(Cevap C)
Markownikof kuralına göre ana ürün 3 - metil - 2. penten , yan ürün 3 - metil - 1 - penten'dir.
(Cevap E)
9. I. CH3 –– C C –– CH3 + HBr →

2 5 C H OH
CH3 –– CH –– CH2 –– CH3 + KOH →
II.
| ısı
CI
III. CH3 –– C CH + [Ag(NH3)2]+ →
Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinde elde edilen

12. Dört karbonlu 1 - bütin ve Y hidrokarbonlarından oluşan
organik bileşik cis - trans izomerisi gösterir?
karışımın bir molüne sırasıyla uygulanan işlemler ve sonuçları
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II aşağıda verilmiştir.
D) I ve III E) I, II ve III 1. işlem: Yeterli miktar NH3'lü CuNO3 çözeltisinden
lll. de CH3 – C ≡ C – Ag+ elde edilir. geçirildiğinde 46,8 gram çökelek oluşuyor.
(Cevap C)
C2H5OH 2. işlem : Karışımdan geriye kalanı kütlece % 60'lık 320
10. CH2 –– CH2 –– CH2 –– CH2 + 2KOH → X + 2KCI + 2H2O
| | ısı gram Br2'li suyun rengini gideriyor.
CI CI
Buna göre 1 - bütin'in mol sayısı (n) ve Y'nin açık yapı
CH3–Br formülü hangi seçenekte doğru verilmiştir?
CH3 –– C C –– H + Na –– NH2 → Y + NaBr + NH3
238 (H = 1, C = 12, Cu = 64, Br = 80)
Yukarıda verilen tepkimeler sonucu oluşan X ve Y
bileşikleri ile ilgili, n Y'nin formülü
I. X bir dialkoldür. A) 0,5 CH3 –– C C –– CH3
II. Y bir iç alkindir. B) 0,4 CH2 CH –– CH CH2
III. X ve Y birbirinin yapı izomeridir. C) 0,6 CH2 CH –– CH CH2
IV. X cis - trans izomerisi gösterir.
D) 0,4 CH3 –– CH2 –– C CH
E) 0,6
CH3 – CH3 – C ≡ C – Cu+ a 117 = 0, 4 mol k
X: Di alken = dien'dir. Y: CH3 – C ≡ C – CH3'tür. 46, 8
CH2 = CH – CH = CH2 (iç alkin)
60 192
(cis - tans yok) X ve Y izomerdir. 320 . 100 = 192 160 = 1, 2 mol p bağı 0,6 mol CH2 = CH – CH = CH2'de 1,2 mol p
(Cevap C) (Cevap B)
Aromatik Bileşiklerin Adlandırılması ve Özellikleri - 1
BÖLÜM 09 Test 11
1. 4. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi heterosiklik bir bileşiktir?
CH3
A) B) C) CH2OH
O O
Yukarıdaki bileşik ile ilgili,
I. Aren grubunun ilk üyesidir.

D) E)
II. Apolar bir moleküldür.
O
III. Rezonans yapı gösterir. N

yargılarından hangileri doğrudur? CH2OH NH2
O
Benzen halkası dışında kalan grupta C ve H dışında O atomu bulunduğu için heterosiklik'tir.
D) I ve III E) I, II ve III (Cevap C)
C6H6 (Benzen) dir.
Aren grubunun ilk üyesi, apolar bir molekül ve rezonans yapıdadır.
(Cevap E)
2. C6H6 (benzen) ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 5. CH3 OH NH2

yanlıştır?
O O O
A) Karbosiklik bir bileşiktir.
B) Tüm C atomları sp2 hibritleşmesi yapmıştır. (X) (Y) (Z)


X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili,
C) Molekülleri arasında yoğun fazda London etkileşimleri
etkindir. I. X karbosiklik, Y ve Z heterosiklik bileşiklerdir.
D) Aromatik bir hidrokarbondur. II. X, Y ve Z'nin sırasıyla yaygın adları toluen, fenol ve
anilin'dir.
E) Sağlığa zararlı bir etkisi yoktur.
Benzen kanserojen etkiye sahiptir. III. X, Y ve Z aromatik hidrokarbonlardır.
(Cevap E)
X yanlızca C ve H içerir: karbosiklik
Y ve Z: O ve N'de içerir: heterosiklik
X: toluen, Y: fenol, Z: anilin
X: hidrokarbon, Y ve Z ise değildir.
3. (Cevap C)
O O O O O
Naftalin Antrasen
Yukarıda açık yapıları verilen naftalin ve antrasen

6. Aromatik hidrokarbon moleküllerinden bir tane H atomunun 239
bileşiklerinin kapalı formülleri, hangi seçenekte doğru
ayrılmasıyla aril (Ar) radikali oluşur.
olarak verilmiştir?
Buna göre,
Naftalin Antrasen I. Benzil
A) C10H10 C14H14 II. Fenil
B) C10H8 C14H10 III. Allil
IV. Naftil
C) C12H12 C18H18
yukarıdakilerden hangileri aril (Ar) grubu taşır?
D) C12H10 C14H12
A) Yalnız II B) I ve III C) II ve IV
E) C10H8 C14H12
Naftalin: C10H8 Antrasen: C14H10 CH2 –
l. O ll. lll. O O
(Cevap B) O
Ar grubu taşır.
(Cevap D)
Test 11 1. E 2. E 3. B 4. C 5. C 6. D 7. E 8. C 9. A 10. E 11. C
7. Bileşik Adı 9. OH
I. CH3
m - nitro toluen CH CH2
O
O
NO2 NH2

II. bileşiği ile ilgili,

OH p - amino fenol
O I. Heterosiklik bir bileşiktir.
NH2 II. 3 tür fonksiyonel grup içerir.
III. p - amino, o - vinil - fenol olarak adlandırılır.

III. CH3 o - metil anilin
NH2 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

ll. O ; –OH; –NH2 ve –CH = CH2 4 tür fonksiyonel grup içerir.
verilmiştir?
(Cevap A)
D) I ve III E) I, II ve III 10. CH3

O
O O O
m- p- o- (Toluen)

tamamı doğru adlandırılmıştır.
(Cevap E) bileşiğinden başlanarak,
I. C OH
II. CH2OH
O
III. C H
8. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin adı doğru verilmiştir? O
Bileşik Adı
A) NO2 bileşiklerinden hangileri sentezlenebilir?

Anilin
O A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) OH
4 - hidroksi toluen Yükseltgenerek l. si (benzoiksait) oluşturulabilir.
l. indirgenerek ll. ve lll. (benzil alkol, benzal dehit) elde edilir.
O
(Cevap E)
CH3
CI
C) CI Visinal triklor benzen
240 11. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin polimerleşme ürünü 1,
O
3, 5 - trimetil benzendir (mezitilen)?
CI
A) CH CH B) CH3 –– CH CH2
CH3
m - amino toluen O CH3
D) NH2
O CH3 –– C –– CH3
C) D)

E) CH2CI Fenilklorür O
O
E) CH3 –– C –– H

C) Toluen'in polimerleşme ürünü mezitilendir.
C) 1, 2, 3 - triklor benzen ya da visinal triklor benzen olarak adlandırılır.
(Cevap C)
(Cevap C)
Aromatik Bileşiklerin Adlandırılması ve Özellikleri - 2
BÖLÜM 09 Test 12
1. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin adı yanlış verilmiştir? 4. ONa
350°C/basınç
X + NaOH O + HCI
Bileşik Adı
A) Fenilklorür ONa
CI
O
O + HCI Y + NaCl
B) CI
p - kloranilin Sodyum
O fenoksit

NH2
Yukarıdaki tepkimeler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
C) Dibenzen
hagnisi yanlıştır?
O O
A) X, kloro benzendir.
İzopropil benzen B) X'in kimyasal aktifliği C6H6'dan fazladır.

D) CH CH3
O CH3 C) Y, fenoldür.
D) Y, polar, X ise apolar moleküllerdir.

E) CH3 m - ksilen E) Y, sentetik reçine yapımında kullanılır.
X: O Cl (kloro benzen) Y: O OH (fenol) Her ikisi de polar yapılıdır.
O (Cevap D)
CH3

C) Di fenil olmalıydı.
(Cevap C)
NO2
5. Ni
2. OH O + H2 X

O Yukarıdaki reaksiyon ile ilgili,

I. Nitrobenzenin indirgenme tepkimesidir.
Yukarıda verilen bileşik ile ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? II. X, anilindir.
A) Yaygın adı fenoldür. III. X, aromatik bir amindir.
B) Kömür katranı ve halobenzenlerden üretilir. yargılarından hangileri doğrudur?
C) Antiseptik özelliğinden dolayı bazı ilaçların yapımında A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

kullanılır. D) I ve III E) I, II ve III
X: O NH2 dir. H indirgen özelliktendir. X Aromatik bir amindir. Anilin
D) Antioksidan etkisinden dolayı gıda sanayisinde kullanılır. 2
(Cevap E)
E) Alifatik alkollerin özelliklerini taşır.
Fenol (Fenik asit) asidik yapıdadır. Bir alkol değildir.
(Cevap E)
6.
O O

3. Yapısı verilen naftalin bileşiği ile ilgili,

I. OH II. NH2 III. OH 241
O O O I. Kapalı formülü C10H8'dir.
CI II. Kömürün damıtılmasıyla ortaya çıkan yağların

ayrıştırılması ile elde edilir.
Yukarıdaki bileşiklerin eşit mollerinin çözünmesiyle
aynı sıcaklıkta hazırlanan sulu çözeltilerin pH'lerinin III. Güve ve böcek kovucu olarak kullanılır.
karşılaştırılması hangi seçenekte doğru olarak IV. Yakıt ve boya maddesi olarak kullanılır.
verilmiştir?
D) I > III > II E) II > III > I
l. Fenol ve lll. p-kloro fenol asidiktir.
Verilenlerin tamamı doğrudur.
ll. Anilin baziktir. Elektronegatif olan Cl asitliği artırır. pH'leri ll > l > lll'tür.
(Cevap E)
(Cevap B)
Test 01
12 1. C 2. E 3. B 4. D 5. E 6. E 7. D 8. D 9. E 10. E 11. B
7. Benzen ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 10. CH3

FeCI3
A) Apolar yapısından dolayı suda çözünmez. O + CH3 CI O
B) Katılma tepkimesi verme eğilimi çok düşüktür. tepkimesi ile elde edilen toluen bileşiği,
C) Üretilen benzenin çoğunluğu petrolden sentezlenir.
CH3 CH3
D) Benzinin oktan numarasını düşürmek için kullanılır. NO2 NO2
I.
H2SO4
E) Petrolden elde edilen benzenin çoğunluğu stiren O + HNO3 O
plastiklerinin üretiminde kullanılır.
D) Benzinin oktan numarasını düşürmek için hekzan kullanılır. NO2
(Cevap D)
CH3 O
II. C OH
[O]
O O
NH2 CH3
8.
O III.
O + O2 CO2 + H2O

Yukarıda yapısı verilen bileşik ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? Yukarıdaki tepkimelerden hangilerini gerçekleştirebilir?
A) Fenilamin ve aminobenzen olarak adlandırılırlar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) Yaygın adı anilindir. D) I ve III E) I, II ve III
Oluşan bileşik metil benzen (toluen) dir.
C) Alifatik aminlerden daha zayıf bir bazdır.
Verilen tepkimelerinin tamamını gerçekleştirir.
D) Nitrobenzenin yükseltgenmesi ile elde edilir. (Cevap E)
E) Deri boyamacılığında, fotoğrafçılıkta ve matbaacılıkta

boyar madde olarak kullanılır.
D) O NO2+ H Ni NH2 nitrobenzenin indirgenmesi ile elde edilir.
2 O
(Cevap D)
11. Aromatik bir bileşik ile ilgili,

● Hem indirgen, hem de yükseltgen özellik gösterir.
● Heterosiklik bir bileşiktir.
H H
NH2 Buna göre bu bileşik,
9. n N N
O O O O O
I. NH2
(X) n O
(Y)
Yukarıdaki tepkime ile ilgili, O

242 II. C OH
I. Polimerleşme tepkimesidir. O
II. X anilin, Y polianilindir. NH2
III. Y iletken bir polimerdir.

III. CH3
IV. Y korozyona uğramadığı için şarj edilebilir bataryalarda O
kullanılır.
yargılarından hangileri doğrudur? yukarıdakilerden hangileri olabilir?
A) Yalnız II B) I ve II C) III ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV D) I ve III E) I, II ve III
Verilen bilgilerin tamamı doğrudur. ll. de –NH2 indirgen, -COOH yükseltgen özelliktedir.
(Cevap E) (Cevap B)
1. Hidrokarbonlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 4. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin kapalı formülü yanlış
yanlıştır? verilmiştir?
A) Alkanlarda C atomları yalnızca sp3 hibritleşmesi yaparlar. Bileşik Adı

B) Alkenler ve alkinler doymamış hidrokarbonlardır. A)
O O C10H8
C) Alkinlerin ilk üyesi asetilendir.
D) Aromatik hidrokarbonların yapısında benzen halkası B) CH3 – CH – CH CH2

bulunur. | C5H10
CH3
E) Alkanlar ve alkenler bromlu suyun rengini giderirler.
E) Alkanlar pi bağı içermezler, bromlu suyun rengini pi bağı içeren alken ve alkin C)
CH3
hidrokarbonları giderir. C6H8
(Cevap E)
D) CH CH2
O C8H8
E) OH
CH3
O C8H10O
CH3
C) CnH2n–2 genel formülüne göre C6H10 olmalıydı.
(Cevap C)
2. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin fonksiyonel grubu
Bileşik Fonksiyonel grup

A) Alkol –– OH
B) Amit ––NH2
C) Nitril –– C N
O
D) Aldehit –– C –– H
O
E) Karboksilik asit
–– C –– OH
O
ll
B) Amid fonkisonel grubu – C – NH2 dir.
–NH2 amin'dir. 5. Bileşik Adı
(Cevap B)
I. CH3 CH3
| |
CH3 – C – CH – CH – CH – CH3 3-bromo-2, 4,
| | 5-trimetil-heptan
3. Aşağıdaki bileşiklerin hangisinde cis - trans izomerliği
Br C2H5
görülür?
II. CH3 – CH = C – C C – CH3
A) CH3 H B) CI CH3 | 4-metil-4-hegzen
C C C C CH3 -2-in
243
CH3 C 2H 5 H C 2H 5 III. OH
CH3 O 2-kloro-4-metil
C) C2H5 CH3 D) H C2H 5 fenol
C C C C CI
CH3 H H CH3
Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin adlandırılması yanlış
E) CH3 C 2H5 verilmiştir?
C C
CH3 CH3

C2H5 CH3 1 2 3 5 4 6
C) C = C trans yapıdadır. ll. CH3 – CH = C – C ≡ C – CH3 (3 - metil - 2 - hek - 4 - in)
CH3 C (Cevap C) l
CH3
lll. 3 - kloro - 5 - metil fenol
(Cevap D)
Test 13 1. E 2. B 3. C 4. C 5. D 6. E 7. B 8. E 9. C 10. C 11. B 12. B
6. Aşağıda verilen alkil ya da aril gruplarından hangisi yanlış 9. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinin sonucu oluşan
adlandırılmıştır? ürünler yanlış verilmiştir?
Bileşik Adı
A) 3CH CH →
O
A) C 2H 5 Etil
B) Fenil B) CH2 CH2 + H2O → CH3 CH2OH

O
C2H5OH
C) CH3 –– CH2 –– CI + KOH → CH3 CH2OH + KCI
ısı
CH3
D) nCH2 CH –– CI → CH2 –– CH
C) CH3 C Tersiyer bütil | n
CI
CH3 uv
E) CH4 + CI2 → CH3CI + HCI
D) Benzil C) CH2 = CH2 etilen (alken) oluşur.
CH2
O (Cevap C)
CH3
E) CH3 CH CH2 Sekonder bütil 10. Bir X hidrokarbonu ile ilgili bilgiler şöyledir:

E) İzobütil olmalıydı.
(Cevap E)
● Yapısındaki tüm C atomları sp hibritleşmesi yapmıştır.
● Su ile katılma tepkimesi vererek asetaldehiti oluşturur.
● Alev hızı ve alev sıcaklığı çok yüksek olup kaynak

makinelerinde kullanılır.
7. X ve Y hidrokarbonları ile ilgili verilen bilgiler şöyledir:
Bu bilgilere göre X'in yaygın adı nedir?
● Her ikisininde 1 molü yakıldığında 2'şer mol CO2
A) Metan B) Etilen C) Asetilen
oluşmaktadır.
● X bileşiğine su katılmasıyla alkol oluşmaktadır. D) Propin E) Bütan

Asetilen (CH ≡ CH)
● Y bileşiği tollens çözeltisi ile tepkime vermektedir. (Cevap C)
Buna göre, X ve Y bileşikleri aşağıdakilerden hangisidir?
X Y CH3
A) CH3 –– CH3 |
CH2 CH2 11. CH3 –– CH –– CH –– CH –– CH3
B) CH2 CH2 | |
CH CH
CH3 Br
C) CH3CH CH2 CH3C CH
Açık yapısı verilen molekülün IUPAC sistemine göre
D) CH2 CH2 CH3 –– CH3 doğru adlandırılması aşağıdakilerden hangisidir?
E) CH CH CH2 CH2 A) 4 - bromo - 2, 3- dimetil pentan
2'şer C'ludurlar. X: Alken, Y: uç alkin olmalıdır. X: etilen Y: asetilen
B) 2 - bromo - 3, 4- dimetil pentan
(Cevap B)
C) 1 - bromo - 1, 2, 3 - trimetil bütan
D) 2 - etil - 3 - metil - 4 - bromo bütan

H2SO4
8. H –– C C –– H + H2O → X ←→ Y E) 2 - bromo - 3 - etil - 4 - metil bütan
HgSO4
244 CH3
tepkimesi sonucu oluşan kararsız X ve kararlı Y bileşikleri 5 4
C–C–C–C–C
2
3
ile ilgili, CH3 Br
2 - bromo - 3, 4 - dimetil pentan
I. X bir enol olup yapısı CH2 CH –– OH şeklindedir.
(Cevap B)
II. Y, asetaldehittir. C2H5OH
12. CH3 –– CH2 –– Br + KOH →
III. X ve Y enol - aldehit tautoremisi oluşturur.
tepkimesinde oluşan organik bileşiğin, bileşik sınıfının
yargılarından hangileri doğrudur? adı nedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Alkan B) Alken C) Alkol
D) I ve III E) I, II ve III D) Eter E) Ester
Asetilene su katılırsa X = enol, Y = asetaldehit oluşur. Alken + KBr + H2O
(Cevap E) (Cevap B)
Fonksiyonel Gruplar / Alkollerin Sınıflandırılması ve
Adlandırılması
BÖLÜM 09 Test 14
1. I. CH3CH2 –– OH 4. Bileşik Adı
CH2 –– CH2
II. I. CH2 –– CH –– CH2
| | | | | Gliserin
OH OH OH OH OH
OH II. CH2 –– CH2
| | |
III. Glikol
CH3 –– CH CH OH OH
III. CH3
OH |
IV. İzobütil alkol
O CH3 –– CH –– CH2 –– OH

Yukarıdaki bileşiklerden hangileri alkoldür? Yukarıdaki alkollerden hangilerinin adlandırması doğru
yapılmıştır?
lll. Enol'dür. Cit bağ C'nuna OH bağlı ise alkol değildir. D) I ve III E) I, II ve III
lV. Fenol (Fenik asit) Tamamı doğru adlandırılmıştır.
(Cevap B) (Cevap E)
5. Aşağıdaki alkollerden hangisinin sınıfı yanlış verilmiştir?

2. Alkollerin genel özellikleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? Bileşik Sınıfı
A) Molekülünde bir tane hidroksil (OH) grubu bulunanları, A) CH2 –– CH2 –– CH2
monoalkoldür. | | Sekonder alkol
OH OH
B) Doymuş dialkollerin genel formülü CnH2n+2O2'dir.
B) CH3
C) Alkollerin suda çözünmelerinde su ile kurdukları hidrojen |
CH3 –– C –– CH2 –– OH Primer alkol
bağı etkilidir. |
CH3
D) Alkoller suda asit özelliği gösterirler.
C) CH3 –– CH –– CH3
E) Aynı karbon sayılı, doymuş monoalkoller ile eterler | Sekonder alkol
birbirinin fonksiyonel grup izomeridir. OH
D) Alkoller suda asit özelliği göstermezler.
(Cevap D) D) CH3 –– CH –– CH2 –– OH
| Primer alkol
CH3
E) CH3
|
CH3 –– C –– OH Tersiyer alkol
3. Kapalı formülü C4H10O2 olan bir alkolün açık formülü |
CH3
A)
CH2 –– CH2 –– CH2 –– CH2 A) OH grubunun bağlı olduğu C′ atomuda 2 tane H atomu var ise primer alkoldür.
| |
(Cevap A)
OH OH
CH3 6. CH2 –– CH –– CH2

| | | |
B) H3C –– C –– CH2 –– OH OH OH OH
|
OH Bileşiği ile ilgili,
245
OH I. Poli alkoldür.
|
C)
H3C –– C –– CH2 –– CH3 II. Sistematik adı 1, 2, 3 - propantriol'dür.
|
OH III. Yapısında 2 tane primer alkol, 1 tane sekonder alkol
bulunur.
D)
CH3 –– CH –– CH –– CH3
| | IV. Özel adı gliserindir.
OH OH
E) CH2 –– CH2 –– CH –– CH3
| | A) Yalnız II B) I ve III C) II ve IV
OH OH
Di alkoldür. Verilen bilgilerin tamamı doğrudur.
C) Keton hidrattır. Aynı C atomuna birden fazla –OH bağlı ise alkol değildir. (Cevap E)
(Cevap C)
Test 14 1. B 2. D 3. C 4. E 5. A 6. E 7. E 8. A 9. D 10. B 11. C
7. CH3 10. Organik X bileşiği ile ilgili bilgiler şöyledir;

|
CH3 –– C –– CH2 –– CH3 ● Mol kütlesi 88 gramdır.
|
OH ● Yapısındaki C atomlarından yalnızca iki tanesi sp2
hibritleşmesi yapmıştır.
● Alkol özelliği gösterir.
I. Tersiyer pentilalkol
Buna göre, X bileşiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
II. 2 - hidroksi - 2 - metil bütan
(H = 1, C = 12, O = 16)
III. 2 - metil - 2 - bütanol
A)
CH2 CH –– CH2
adlandırmalarından hangileri kullanılabilir?
|
OH
B) CH2 –– CH CH –– CH2
D) I ve III E) I, II ve III | |
OH grubunun bağlı olduğu C atomunda hiç H yok ise tersiyer dir.
OH OH
Verilen adlandırmaların tamamı doğru.
(Cevap E) CH3
|
C)
CH3 –– C –– CH2
8. Aşağıdaki alkollerden hangisi yanlış adlandırılmıştır? | |
OH OH
Bileşik Adı
OH
A) OH |
1, 3 - siklohekzadien
- 5 - ol D)
CH3 –– CH –– C –– CH2 –– OH
| |
CH3 CH3
B) OH
| 3 - büten - 2 - ol E) CH3 –– C C –– CH3
CH3 –– CH –– CH CH2
| |
OH OH
C) CH3
B) C4H8O2 = 88
| sp2 sp2 sp3
3 - metil - 4 - pentin sp3
CH3 –– CH –– CH –– C CH CH2 – CH = CH – CH2
| - 2 - ol OH OH
OH 2 - büten - 1,4 - diol
(Cevap B)
D)
OH 3 - kloro -
siklopentanol
CI
E) CH3
|
CH2 –– CH –– CH2 2 - metil - 1,3 -
| | propandiol
OH OH
2
1 OH 2,4 - siklohekzadien - 1 - ol
11. 1.
4 (Cevap A) OH
OH
| 2.
CH2 –– CH2 –– CH2 CH3 –– C –– CH3 OH
9.
| | |
OH OH OH
(X) (Y) 3. CH2 CH CH2 OH
246
Yukarıda yapıları verilen X ve Y bileşikleri için, Yukarıdaki organik bileşikler ile ilgili,
I. Alkol özelliği gösterir. I. 1. ve 3. sü primer alkol'dür.
II. Kapalı formülü C3H8O2'dir. II. 2. si aromatik alkol 1. ve 2. si alifatik alkoldür.
III. Moleküllerinin arasında hidrojen bağı etkindir. III. 1. ve 3. nün kapalı formülleri aynıdır.
hangileri ortak özelliktir? yargılarından hangileri yanlıştır?

1. si sekonder alkoldür.
X: 1 C atomuna birden fazla –OH bağlı ise alkol değildir. Y: keton hidrattır.
2. si alkol değildir. (Fenol)
(Cevap D)
(Cevap C)
Alkollerin Özellikleri ve Etanol Eldesi - 1
BÖLÜM 09 Test 15
1. I.
CH2 –– CH2 –– CH2 4. Aynı C sayılı, doymuş monoalkoller ile eterler fonksiyonel
| | grup izomeridirler.

OH OH
Buna göre,
II. CH3 –– CH2 –– CH2 –– OH
I. CH3OH
CH2 –– CH –– CH2
III.
| | | II. CH3 –– CH2 –– OH
OH OH OH
III.
CH2 –– CH2
Yukarıda formülleri verilen alkollerin saf sudaki
| |
çözünürlüklerinin karşılaştırılması, hangi seçenekte OH OH
yukarıdaki alkollerden hangilerinin izomeri olan bir eter
A) I > II > III B) II > I > III C) III > I > II yoktur?
D) I > III > II E) III > II > I A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

OH sayısı arttıkça H bağ kuvveti ve sudaki çözünürlük artar.
lll > l > ll D) I ve III E) I, II ve III
(Cevap C) Eterlerin genel yapısı R – O – R şeklindedir. En küçük üyeleri
CH3 – O – CH3'tür.
l. ve lll. nün izomeri olan eter yoktur.
(Cevap D)
2. Alkollerin sudaki çözünürlüğü ile ilgili aşağıdaki

A) Karbon, sayıları azaldıkça ve hidroksil grubu sayısı

5. Doymuş bir monoalkol aşağıdaki tepkimelerden hangisini
arttıkça hidrofil özellikleri artar.
gerçekleştiremez?
B) Alkil zincirinde dallanma arttıkça sudaki çözünürlükleri
A) Halojen asitleri (HX) ile Lucas ayıracı eşliğinde alkil
azalır.
halojenürleri (RX) oluştururlar.
C) Etil alkol suda sonsuz miktarda çözünür.
B) H2SO4 katalizörlüğünde karboksili asitlerle kondenzasyon
D) Aynı C sayılı sekonder mono alkolün sudaki çözünürlüğü tepkimesi verirler.
primer mono alkolün çözünürlüğünden fazladır.
C) H2SO4 katalözürlüğünde 140 °C'de alkol molekülleri arası
E) Alkoller suda çözünürken su molekülleri ile alkol kondenzasyon ile eterleri oluştururlar.
molekülleri arasında hidrojen bağı kurulur.
D) C – C – C – C sekoner alkol
D) Eterlerle etkileşerek polimerleşme tepkimesi verirler.
l
OH E) Primer alkoller yükseltgenerek aldehit ve karboksilik asit
C – C – C – C – OH primer alkol oluştururlar.
Düz zincirli olan primer alkolün çözünürlüğü daha fazladır. D) Alkoller, eterler ile etkileşerek polimerleşme tepkimesi vermezler.
(Cevap D) (Cevap D)
3. I. Tersiyer bütil alkol
II. İzobütil alkol 6. I. CH3 –– CH2 –– OH 247

III. 1 - bütanol II.
CH2 –– CH2
| |
IV. 1, 4 - bütandiol OH OH
Yukarıda verilen alkollerin aynı koşullardaki kaynama III. CH3 –– CH2 –– CH2 –– OH
sıcaklıklarının karşılaştırılması, hangi seçenekte doğru
Yukarıda verilen alkollerin birer mollerinin yanması ile
verilmiştir?
açığa çıkan ısıların karşılaştırılması hangi seçenekte
A) I > II > III > IV B) IV > III > II > I doğru verilmiştir?
C) III > IV > II > I D) II > III > I > IV A) I > II > III B) II > III > I C) III > I > II
E) I > III > II > IV D) I > III > II E) III > II > I
–OH sayısı arttıkça kaynama noktası artar. Dallanma arttıkça kaynama noktası azalır. C sayısı arttıkça açığa çıkan ısı artar. O sayısı arttıkça açığa çıkan ısı azalır.
lV > lll > ll > l lll > l > ll
(Cevap B) (Cevap C)
Test 15 1. C 2. D 3. B 4. D 5. D 6. C 7. D 8. C 9. A 10. B 11. B 12. A
7. C2H5 – Br + NaOH(suda) ısı 10. Bir organik bileşiği 0,2 molünü yakmak için 0,5 mol O2 gazı
→
harcanıyor.
Yanma sonucunda normal koşullarda 8,96 L CO2 gazı
I. Etilen elde edilir. ile 10,8 gram H2O oluştuğuna göre bileşiğin formülü
II. Etil bromür hidrolize uğrar. aşağıdakilerden hangisi olabilir? (H = 1, C = 12, O = 16)
III. Etil alkol elde edilir. A) CH3 –– CH2 –– OH
yargılarından hangileri doğrudur? B) CH2 –– CH2

| |
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II OH OH
D) II ve III E) I, II ve III CH2 –– CH2 –– CH2

C)
C2H5 – Br + NaOH(suda) → C2H5 – OH (etil alkol) + NaBr | |
OH OH
ll. ve lll. öncüller doğrudur.
(Cevap D) CH3 –– CH –– CH2 –– CH2
D)
| |
OH OH
E) CH2 –– CH –– CH2
| | |
OH OH OH
8, 96 10, 8
22, 4 = 0, 4 mol CO2, 18 = 0,6 mol H2O
1 molü yanarsa: 2,5 mol O2, 2 mol CO2 3 mol H2O
X + 2,5 O2 → 2CO2 + 3H2O
X: C2H6O2
(Cevap B)
8. C6H12O6(suda) maya
→ 2X + 2CO2
Yukarıdaki fermantasyon tepkimesi ile ilgili,

11. Etilen ve asetilenden oluşan 1 mollük karışıma yeterince su
I. Enzimler yardımıyla gerçekleşir. katıldığında 26,4 gram asetaldehit ve 18,4 gram etil alkol elde
ediliyor.
II. X, etil alkoldür.
Buna göre, karışımın molce % kaçı etilen'dir?
III. Bu yolla etil alkol dışındaki alkoller de elde edilebilir.
(H = 1, C = 12, O = 16)
A) 25 B) 40 C) 50 D) 60 E) 75
CH2 = CH2 + H2O → CH3 – CH2 – OH
D) I ve III E) I, II ve III 18, 4
0,4 mol 46 = 0, 4 mol
lll. Bu yolla yalnızca etil alkol elde edilir. O
X: C2H5OH (etil alkol) ll
HC ≡ CH + H2O → CH3 – C – H
Maya, yani enzimler yoluyla gerçekleşir.
26, 4
(Cevap C) 0,6 mol 44 = 0, 6 mol
0, 4
1 .100 = 40
(Cevap B)
248
12. Kütlece % 40'lık 30 g NaOH çözeltisi ile 32,7 gram alkil

bromürün artansız tepkimesi sonucu oluşan organik
9. 1 mol etil alkol elde etmek için kütlece % 36'lık glikoz bileşiğin formülü nedir?
çözeltisinden kaç gram kullanılmalıdır? (H = 1, C = 12, O = 16, Na = 23, Br = 80)
(H = 1, C = 12, O = 16) A) C2H5OH B) C3H7OH C) C2H6O2
A) 250 B) 400 C) 480 D) 600 E) 640 D) C4H9OH E) C3H8O2
C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2 40 =
30 . 100 12 g R – Br + NaOH → R – OH + NaBr
–0,5 mol 1 mol 12 =
36
(0,5 . 180 = 90 g) ise m . 100 = 90 ve m = 250 40 0, 3 mol NaOH 0,3 mol 0,3 mol 0,3 mol
32, 7
0, 3 = 109 = 14 n + 1 + 80, n = 2
(Cevap A)
C2H5OH
(Cevap A)
Alkollerin Özellikleri ve Etanol Eldesi - 2
BÖLÜM 09 Test 16
1. CH3OH (metanol) ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 4. CH2 –– CH –– CH2
yanlıştır? | | |
OH OH OH
A) Alkollerin en basit üyesidir.
Yukarıda yapısı verilen bileşik ile ilgili aşağıdaki
B) Havasız ortamda yüksek sıcaklıkta kuru odunun yargılardan hangisi yanlıştır?
damıtılmasıyla elde edildiği için odun alkolü olarak ta
A) Yaygın adı gliserindir.
isimlendirilir.
B) İlaç sanayisinde çeşitli merhemlerde ve kozmetiklerde
C) Çok az miktarının bile yutulması körlüğe ve ölüme yol
kullanılır.
açabilir.
C) Trinitro gliserin (TNG) patlayıcısı üretiminde kullanılır.
D) Metanol üretimi, etanol üretimine göre daha maliyetlidir.
D) Sabun üretiminde yaygın olarak kullanılır.
E) Endüstride CO ve H2'nin reaksiyonu ile elde edilir.
D) Metanol üretimi, etanol üretimine göre daha az maliyetle gerçekleştirilir. E) Gıda maddelerinde kullanımı yasaktır.
(Cevap D) Bazı gıda maddelerinde de gliserin kullanılır.
(Cevap E)
H2SO4
5. 2CH3OH → X + H2O
140 °C
2. CH2 –– CH2 H2SO4

C2H5OH → Y + H2O
| | 170 °C
OH OH
tepkimeleri ile ilgili,
Bileşiği ile ilgili,

I. X ile Y birbirinin izomeridir.
I. Yaygın adı glikoldür.
II. X, dimetil eterdir.
II. Vernik ve selüloz asetatlar için iyi bir çözücüdür.
III. Y, etilendir.
III. Araçlarda antifiriz olarak kullanılır.
D) I ve III E) I, II ve III İlk tepkimede CH3 – O – CH3 (X) ikinci tepkimeden CH2 = CH2 (Y) elde edilir.
1,2 - etandiol (glikol) ile ilgili verilen bilgilerin tamamı doğrudur. (dimetil eter) (etilen)
(Cevap E) X ve Y izomer değildirler.
(Cevap A)
6. C2H5OH (Etanol) ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi

yanlıştır? 249
A) Üretiminin büyük bir kısmı şekerlerin (glikoz ve fruktoz)
H+ fermantasyonundan gerçekleşir.
3. I. CH2 CH2 + H2O →
C2H5OH B) Etanolün yoğunluğu suyun yoğunluğundan büyüktür.
II. C2H5CI + NaOH →
ısı
C) Çözücü özelliğinden dolayı parfüm yapımında kullanılır.
III. C6H12O6 maya
→
D) Organik madde sentezinde ana başlangıç maddelerinden
Yukarıdaki tepkimelerden hangileri ile etanol elde edilir?
birisidir.
E) Bitkisel ve hayvansal ürünlerden sentezlenen biyoetanol
D) I ve III E) I, II ve III moturlu taşıtlarda yakıt olarak kullanılır.
ll. de CH2 = CH2 (etilen) elde edilir. B) Suyun yoğunluğu etanolün yoğunluğundan büyüktür.
(Cevap D) (Cevap B)
Test 16 1. D 2. E 3. D 4. E 5. A 6. B 7. C 8. C 9. D 10. B 11. B 12. A
7. Biyoetanol ile ilgili, 10. Alkoller ile karboksili asitler tepkimeye girdiğinde ester ve su
oluşur.
I. Yenilenebilir enerji hammaddeleri olan biyokütlelerden
O O
sentezlenir. || ||
R1 –– C –– OH + R2 OH → R1 –– C –– OR2 + H2O
II. Benzin ile karıştırıldığında benzinin oktan oranını
arttırır.
tepkimesine göre 9,2 gram alkol ile 14,8 gram karboksili
III. Biyoetanol motorlu araçların motor performansını asidin tepkimesinden 20,4 gram ester elde ediliyor.
düşürür.
Buna göre, R1 ve R2 alkilleri aşağıdakilerden hangisinde
yargılarından hangileri doğrudur? doğru olarak verilmiştir? (H = 1, C = 12, O = 16)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II R1 R2
D) I ve III E) I, II ve III A) ––CH3 ––C2H5
lll. Biyoetanol motorlu taşıtların motor verimlerini düşürmez.
(Cevap C) B) ––C2H5 ––C2H5
C) ––C3H7 ––CH3
D) ––C2H5 ––C3H7
E) ––CH3 ––C3H7
8. O O 3, 6
(9,2 + 14,8) – 20,4 = 3,6 g H2O, 18 = 0,2 mol
9, 2
H2SO4 0,2 = R OH ise R2OH = 46 R2 = C2H5
CH3 –– C –– OH + X → CH3 –– C –– O –– C2H5 + H2O 2
←
14, 8
0,2 = R - COOH ise R1 = C2H5 (Cevap B)
tepkimesi ile ilgili, 1
11. X + HCI → CH3 –– CH2

I. X etanol'dür. |
CI
II. Esterleşme tepkimesi gerçekleşmiştir. ısı
CH3 –– CH2 + NaOH(suda) → Y + NaCI
III. Polimerleşme tepkimesidir. |
CI
yargılarından hangileri doğrudur? O

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II H2SO4
Y + CH3 –– C –– OH → Z + H2O

D) I ve III E) I, II ve III Yukarıdaki tepkimelerde belirtilen X, Y ve Z maddeleri
Esterleşme tepkimesidir.
X: C2H5 – OH (etanol'dür.)
lll. Esterleşme bir polimerleşme tepkimesi değildir. X Y Z
(Cevap C)
O
A) CH3 – CH3 CH3 – CH2 – OH
CH3–C – O – CH3
O
9. Alkoller ile ilgili aşağıda verilen tepkimelerden hangisi B) CH2 = CH2 CH3 – CH2 – OH
gerçekleşmez? CH3–C–O–C2H5
A) C2H5OH + Na → C2H5ONa + 1 H2 O
2 C) CH2 = CH2 CH2 = CH2
CH3–C–O–C2H5
O O
O O
B) C2H5OH + H –– C –– OH → H –– C –– O –– C2H5 + H2O D)
CH3 – C – H CH3 – CH2 – OH CH3–CH2–C–OH
OH O O
| [O] ||
250 E) CH2 = CH2 CH3 – CH3 CH3–C–O–C2H5
CH3 –– CH –– CH3 → CH3 –– C –– CH3
C)
–H2O
X: CH2 = CH2 Y: CH3 – CH2 – OH

O
CH3 O ll
| [O] || Z: CH3 – C – O – C2H5 (Cevap B)
D)
CH3 –– C –– OH → CH3 –– C –– CH2 –– CH3
–H2O 12. Kütlece % 23'lük 80 gram alkol çözeltisinin asidik ortamda
|
140 °C'de kondenzasyonu sonucu 3,6 gram su ve bir miktar
CH3
eter açığa çıkıyor.
O O Buna göre, kullanılan alkolün formülü aşağıdakilerden
[O] || [O] || hangisidir? (H = 1, C = 12, O = 16)
E) C2H5OH → CH3 – C – H → CH3 – C – OH
––H2O A) C2H5OH B) C3H7OH C) C2H4(OH)2
D) C4H9OH E) C5H11OH
D) Tersiyer alkoller yükseltgenemezler. 3, 6
23 =
80. 100 18, 4 g ROH ve 18 = 0, 2 mol H2O
(Cevap D)
18, 4
2ROH → R – O – R + H2O 0,4 = R - OH
0,4 mol 0,2 R – OH = 46

(Cevap A)
Eterlerin Sınıflandırılması ve Adlandırılması
BÖLÜM 09 Test 17
1. R –– O –– R yapısındaki organik bir bileşik ile ilgili, 4. C2H5 –– O –– C3H7
I. Fonksiyonel grubu ––O–– şeklinde gösterilir. bileşiği ile ilgili,
II. Genel fürmülü CnH2n+2O'dur. I. Karışık eterdir.
III. Eterdir. II. Sistematik adı etoksi propandır.
yargılarından hangileri doğrudur? III. Yaygın adı etil propil eterdir.
D) I ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

Eterler ile ilgili tüm öncüller doğrudur.
(Cevap E)
l. R1 = C2H5 R2 = C3H7
R'ler farklıdır. (Karışık eter)
ll. Etoksi propandır.
lll. Etil, propil eter'dir.
(Cevap E)
2. Aşağıdakilerden hangisi eter sınıfı bir organik bileşik 5. Aşağıda bazı eter bileşiklerinin sistematik adlandırılması için
değildir? C atomları numaralandırılmıştır.
A) O B) CH3 O CH3 Buna göre,

3 2 1
CH2 CH2 I.
CH3 –– O –– CH2 –– CH –– CH3
|
CH3
O
C) CH3 CH O D)
II.
O CH3
CH3 O 1
2
3
E) O O CH3

D) Keton sınıfı bileşiktir. CH3
1 2 3| 4
(Cevap D)
III.
CH3 –– CH –– CH –– CH3
|
O –– CH3
hangilerinde numaralandırma yanlış yapılmıştır?
1 2 3
l. CH3 – O – CH2 – CH – CH3
l
CH3
şeklinde olmalıydı.
(Cevap A)
3.
O CH3 C 2H5 O C 2H5
(X) (Y) 6. Mol kütlesi 74 gram olan eter;

251
Yukarıda yapıları verilen X ve Y bileşikleri ile ilgili, I. Metoksipropan
I. X asimetrik (karışık), Y simetrik eterdir. II. Etil propil eter
II. X aromatik, Y alifatik eterdir. III. İzopropil metil eter
III. Her ikisinin de genel formülü CnH2n+2O'dur. IV. Metil siklopropil eter
yargılarından hangileri doğrudur? yukarıdakilerden hangileri olabilir? (H = 1, C = 12, O = 16)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV
D) I ve III E) I, II ve III D) I, II ve III E) II, III ve IV

CnH2n+2O = 74 = 14n + 2 + 16 ise n = 4
l. R – O – R basit, R1 – O – R2 karışık eterdir. (Doğru)
l. ve lll. C4H10O'dur.
ll. X aromatik, Y alifatiktir. (Doğru)
(Cevap B)
(Cevap C)
Test 17 1. E 2. D 3. C 4. E 5. A 6. B 7. D 8. C 9. A 10. E 11. D 12. D
7. O 10. O O CH3
O
O
X Y Z
bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
A) Epoksittir. yanlıştır?
B) Kapalı formülü C2H4O'dur. A) X ve Y alifatik, Z aromatiktir.
C) Sistematik adı oksasiklopropandır. B) X'in sistematik adı oksasiklohekzandır.
D) Aromatik bir eterdir. C) Y simetrik, Z ise asimetrik eterdir.
E) Etilen oksit olarak ta adlandırılır. D) Z'nin yaygın adı fenil metil eterdir.
D) Aromatik değildir. O halkası içermez.
E) X ve Y'nin kapalı formülleri aynıdır.
(Cevap D)
X: C5H10O, Y: C6H10O
(Cevap E)
8. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin sistematik (IUPAC) adı

11. 2 - metil oksasiklopentan bileşiği ile ilgili,
Bileşik IUPAC adı
I. 1 molünün tamamen yanması ile 6 mol CO2 açığa
A) CH3 O C2H5 Metoksietan çıkar.
B) O Oksosiklopentan II. Kapalı formülü C5H10O'dur.

III. Etoksisiklobütan ile izomerdir.

CH3
4 - etoksi - 2 - metil A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) CH3 CH CH CH3
bütan D) I ve III E) I, II ve III
O C 2H 5
O C5H10O (Doğru)
CH3
D) CH3 O C 2H 5 1 - etoksi - 3 - metil l. 5 mol CO2 (yanlış)
O benzen
lll. Etoksi siklobütan 6 C'ludur. (yanlış)
(Cevap D)
E) CH3 O Metoksi siklohekzan

1 2 3 CH3 4
C) CH3 – CH – CH – CH3 2 - etoksi 3 - metil bütan
O – C2H5 (Cevap C)
12. Bileşik Adı
I. CH3 CH O CH CH3 Diizopropil eter
CH3 CH3
9. O II. O 3 - kloro - 5 - metil
O
252 oksasiklopentan
CI CH3
CH3
I. Aromatik bir eterdir.
III. CH3 CH CH2 O CH2 C CH3 İzobütil tersiyer
II. Sistematik adı oksasiklopentil benzendir. pentil eter
CH3 CH3
III. Kapalı formülü C11H16O'dur.
Yukarıdaki eter bileşiklerinden hangilerinin adlandırılması
yargılarından hangileri doğrudur? yanlış verilmiştir?

ll. 1 - siklopentoksi benzen (yanlış) ll. 2 - kloro - 4 - metil oksa siklohekzan
lll. C11H14O'dur. (yanlış) lll. izobütil - neopentil eter
(Cevap A) (Cevap D)
Eterlerin Özellikleri
BÖLÜM 09 Test 18
1. I. Metil alkol 4. Eterler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
II. Glikol A) Organik bileşikler için iyi birer çözücüdürler.
III. Etanol B) Kaynama sıcaklıkları aynı C sayılı alkollerin kaynama

sıcaklığından düşüktür.
IV. Gliserin
C) Su molekülleri ile hidrojen bağı oluştururlar.
Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin izomeri olan bir eter
yoktur? D) Karbon sayıları arttıkça sudaki çözünürlükleri artar.
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve IV E) Aynı C sayılı monoalkoller ile izomerdirler.

D) C sayısı arttıkça polarlık azalır. Sudaki çözünürlük azalır.
(Cevap D)
Aynı C sayılı eter ile mono alkol izomerdir. En küçük eter 2 C'ludur.
l. CH3OH ll. CH2 – CH2 ve
l l
OH OH
lV. CH2 – CH – CH2 izomeri olan eter yoktur.
l l l
OH OH OH
(Cevap D)
1
5. C2H5OH + Na → X + H2
2. CH3 –– O –– CH3 molekülü ile ilgili, 2
X + CH3 –– CI → Y + NaCI
I. Polar bir moleküldür.
Yukarıdaki tepkimelere göre,
II. Etil alkol ile fonksiyonel grup izomeridir.
I. X, C2H5ONa'dır.
III. Yaygın adı dimetil eterdir.
II. Y metoksietandır.

III. Y asimetrik bir eterdir.
l. O polardır.
CH3 CH3 D) I ve III E) I, II ve III
ll. C2H5OH ile izomerdir. X: C2H5ONa
lll. Dimetil eterdir. Y: C2H5OCH3 (metoksi etan)
(Cevap E) Y: R1 – O – R2 (asimetrik - karışık eter.)
(Cevap E)
3. 1. H2O
2. CH3 –– O –– CH3
3. C2H5OH
Yukarıdaki bileşikler ile ilgili aşağıdaki yargılardan

hangisi yanlıştır? 6. C2H5 –– O –– C2H5
253
A) Üçünün de molekül geometrileri açısaldır. bileşiği ile ilgili,
B) 1. ve 3. sünün yoğun fazda molekülleri arasında hidrojen I. Dietil eterdir.
bağları oluşur.
II. Bayıltıcı (anestetik) etkisi nedeniyle tıpta anestezik
C) 2. sinin sudaki çözünürlüğü, 3. nün sudaki madde olarak kullanılır.
çözünürlüğünden fazladır.
III. İyi bir organik çözücüsüdür.
D) 2. sinde yoğun fazda moleküller arasındaki etkin kuvvet
dipol - dipoldür.
E) Aynı koşullardaki kaynama noktaları arasında 1 > 3 > 2
ilişkisi vardır. D) I ve III E) I, II ve III
C) Eterler hidrojen bağı içeren alkollere oranla suda daha az çözünür. Verilen bilgilerin tamamı doğrudur.
(Cevap C) (Cevap E)
Test 18 1. D 2. E 3. C 4. D 5. E 6. E 7. C 8. A 9. C 10. E 11. E 12. C
7. CH3 –– CH2 –– OH CH3 –– O –– CH3 CH2 –– CH2 10. Bir X organik bileşiği ile ilgili bilgiler şöyledir:
| |
OH OH • Genel formülü CnH2n+2O'dur.
(X) (Y) (Z)
• 0,5 molünün yanması sonucu 3 mol CO2 gazı oluşur.
X, Y ve Z organik bileşikleri için aynı koşullarda, • Yoğun fazda molekülleri arasında hidrojen bağı
I. Kaynama sıcaklıkları : Z > Y > X bulunmaz.
II. Birer molerindeki H atomu sayıları : Z > X = Y Buna göre X bileşiği,
III. Molekül kütleleri : Z > X = Y I. CH2 –– CH –– CH –– CH2 –– OH

| |
karşılaştırmalarından hangileri yanlıştır? CH3 CH3
II.
O CH3

l. H bağı en fazla olanın kaynama sıcaklığı en yüksektir. Z > X > Y (yanlış)
O
ll. X: C2H6O Y: C2H6O Z: C2H6O2 (yanlış) ||
lll. Z > X = Y (Doğru) III.
CH3 –– CH –– C –– CH2 –– CH3
(Cevap C) |
CH3
yukarıdakilerden hangileri olamaz?
H2SO4
8. 1. 2R1 –– OH → X + H2O l. H bağı bulunur. (olamaz)
140 °C ll. CnH2nO'dur. (olamaz)
lll. CnH2nO'dur. (olamaz)
H2SO4
2. R2 –– OH → Y + H2O (Cevap E)
170 °C
Yukarıdaki tepkimeler ile ilgili aşağıdaki yargılardan

A) R1 = R2 ise X ile Y birbirinin izomeridirler.

11. Etil alkol ve dimetil eter karışımının 1 molü yeterli miktar
B) 1. tepkime dehidrasyon tepkimesidir. asetik asit çözeltisinden geçirildiğinde bir miktar ester ve 2,7
C) 2. tepkime eliminasyon tepkimesidir. gram su oluşuyor.
D) R1 : ––C2H5 ise X dietil eterdir. Buna göre, başlangıçtaki karışımın kütlece % kaçı dimetil
eter'dir? (H = 1, C = 12, O = 16)
E) R2 : ––C2H5 ise Y etilendir.
X: R1 – O – R2 (Eter) Y: CnH2n (alken) A) 25 B) 30 C) 45 D) 70 E) 85
Eter ve alken izomer değildir. O O
ll ll
(Cevap A) CH3 – C – OH + C2H5 – OH → CH3 – C – O –C2H5 + H2O
2, 7
18 = 0, 15 mol için 0,15 mol H2O etil alkol kullanılır. 1 – 0,15 = 0,85 mol dimetil eter. Mol
0, 85
kütleleri aynı olduğu için 1 .100 = 85
(Cevap E)
H2SO4
9. 2CH3OH → X + H2O
140 °C
tepkimesiyle oluşan X organik bileşiği için,
12. Kütlece % 36,8'lik 400 gram doymuş monoalkolden H2SO4
254 I. Dimetileterdir. katalizörlüğünde 140 °C'de % 75 verimle eter elde ediliyor.
II. Sudaki çözünürlüğü dietileterin sudaki çözünürlüğünden Bu işlemde 21,6 gram su açığa çıktığına göre oluşan eter
düşüktür. aşağıdakilerden hangisidir? (H = 1, C = 12, O = 16)
III. Oda sıcaklığında gaz halde olup aeresol spreylerde itici A) Dimetil eter 36, 8
400 . 100 = 147, 2 g ,
gaz olarak kullanılır.
B) Metoksi etan
75
yargılarından hangileri doğrudur? 147,2 . 100 = 110, 4 g ,
C) Etoksi etan 21, 6
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III 18 = 1, 2 mol H2O,
D) Metoksi propan 2ROH → R – O – R + H2O,
D) II ve III E) I, II ve III 2,4 mol 1,2
E) Diizopropil eter
110, 4
X: CH3 – O – CH3 2, 4 = 46 = 46 CnH2n+2O ise, n = 2
ll. C sayısı az olan dimetil eter dietil eterden daha polardır. Suda daha iyi çözünür. (yanlış) C2H5 – O – C2H5 etoksieton
(Cevap C) (Cevap C)
Karbonilli Bileşikler
BÖLÜM 09 Test 19
1. Bileşik Adı 4. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin adlandırılması yanlış
O verilmiştir?
Bileşik Adı
I. H C H Formaldehit
O
O
A) CH3 CH C H İzobütanal
II. CH3 C H Asetaldehit
CH3
O
Aseton O
III. CH3 C CH3

B) CH3 CH2 C CH3 2 - bütanon
Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin yaygın adı doğru
verilmiştir? O
C) Benzaldehit
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C H
O
Verilen adlandırmaların hepsi doğrudur.
D) 4 - metilsiklopentanon
(Cevap E) O
CH3
CH3 O
E) CH3 CH CH C H 2,3 - dimetil bütanal

OH O CH3
| ||
2. CH3 –– CH –– C –– H 5
D) 4 O 3 - metil siklopentanon.
1
molekülü ile ilgili, (Cevap D)
CH3 3 2
I. Sistematik adı 2 - hidroksi propanaldır.

II. Tek cins fonksiyonel grup içerir.
III. Yapısıdaki tüm C atomları sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
OH O 5. Aşağıda yapı formülleri verilen bileşiklerden hangisi
l ll
CH3 – CH – C – H 2 - hidroksi propanal yanlış adlandırılmıştır?
3 2 1
O Bileşik Adı
ll
ll. – OH ve – C – H 2 cins (yanlış) CH3 CH3 O
O
ll A) C2H5 C CH C H 2, 3, 3 - trimetil
lll. – C – sp2'dir. (yanlış) pentanal
(Cevap A) CH3
O
|| O
B) Asetofenon
3. I. CH3 –– C –– H
O C CH3
O
|| O
II. CH3 –– CH –– C –– H C) CH2 CH CH2 C H 3,4 - dihidroksi bütanal 255
|
CH3 OH OH
O O
||
III. H –– C –– H D) 3- metil,
5 - klorosiklohekzanon
CH3 CI
Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin keton izomeri
yoktur?
C Difenil keton
E)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II O O
O
En küçük keton (aseton) 3C'ludur. D) 3 - kloro - 5 - metil siklohezon olmalıydı
l. ve lll. nün keton izomeri yoktur. (Cevap D)
(Cevap D)
Test 19 1. E 2. A 3. D 4. D 5. D 6. E 7. E 8. C 9. D 10. C 11. B 12. A
O O O
|| || ||
6. CH3 –– C –– CH3 9. CH3 –– C –– CH3 CH3 –– CH2 –– C –– H
bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (X) (Y)

A) İzomeri olan bir keton yoktur. X ve Y bileşikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
B) İzopropanal ile izomerdir. A) Birbirinin fonksiyonel grup izomeridirler.
C) Ketonların en küçük üyesidir. B) X indirgenerek izopropil alkolü oluşturur.
D) Dimetil keton olarak adlandırılır. C) Y fehling ayıracına etki eder.
E) VSEPR gösterimi AX3E şeklindedir. D) Y'nin yükseltgenme ürünü X'in izomeridir.
E) VSEPR gösterimi AX3'tür.
(Cevap E)
E) X aseton, Y propanaldır.
D) Y nin yükseltgenmesi ile karboksilik asit oluşur. İzomeri değildir.
(Cevap D)
10. Asetaldehit ve asetondan oluşan karışımın 26,2 gramının
tollens çözeltisi ile tepkimesi sonucu 43,2 gram metalik gümüş
elde ediliyor.
H2SO4
7. I. HC CH + H2O → Buna göre, karışımdaki aseton kaç moldür?
HgSO4
H+/KMnO4 (H = 1, C = 12, O = 16, Ag = 108)
II. C2H5OH →
A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,5 E) 0,7
O O O
|| [H] ll ll
CH3 – C – H + 2Ag+ → 2Ag(k) + CH3 – C – OH
CH3 –– C –– OH →
III.
Ni/Pd 0,2 mol
43, 2
108 = 0, 4 mol
(0,2 . 44 = 8,8 g) 26,2 – 8,8 = 17,4 g aseton C3H6O = 58
Yukarıdaki tepkimelerden hangilerinin sonucunda
17, 4
asetaldehit elde edilir? 58 = 0,3 mol
(Cevap C)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 11. CH2 –– OH
|
D) I ve III E) I, II ve III C O
l. Asetilene su katılması ile |
ll. Etil alkolün yükseltgenmesi ile
C O
|
lll. Asetik asitin indirgenmesi ile elde edilir. H
(Cevap E)
8. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin indirgenme ürünü I. Fehling ve tollens ayıraçlarına etki eder.
yanlış verilmiştir? II. Yeterince indirgenirse gliserin oluşur.
Bileşik İndirgenme ürünü III. Yeterince yükseltgenirse tek fonksiyonel grup içeren bir
O bileşik oluşur.
A) CH3 C H CH3 CH2 OH yargılarından hangileri doğrudur?
O OH D) II ve III E) I, II ve III
B) CH3 CH2 C CH3 CH3 CH2 CH CH3 l. – C = 0 (aldehit) grubu içerir. Fehling ve tollense etki eder. ll. Doğru
l
H
(Cevap B)
256 O 12. CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2
C) C H OH
O O C2H2 + H2O → X
Yukarıdaki mekanizmaya göre, 16 gram CaC2 (karpit)

O harcanarak gerçekleşen tepkimeler sonucu oluşan X
D) CH3 CH C H CH3 CH CH2 OH bileşiğinin kütlesi ve adı nedir?
(H = 1, C = 12, O = 16, Ca = 40)
CH3 CH3
A) 11 g asetaldehit B) 11 g aseton
E)
O OH C) 14,5 g aseton D) 23 g etilalkol
E) 22 g asetaldehit
C) Benzaldehit indirgenme ürünü O CH2 – OH benzil alkoldür. X: Asetaldehit'tir. (C2H4O)
(Cevap C) 0,25 mol . 44 = 11 g
(Cevap A)
Karbonil Bileşiklerinin Özellikleri
BÖLÜM 09 Test 20
O O
|| ||
1. CH3 –– C –– CH3 4. H –– C –– H
bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? bileşiği le ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Ketonların ilk üyesidir. A) Sistematik adı metanaldır.
B) Yaygın adı asetondur. B) Yaygın adı formaldehittir.
C) Oda koşullarında sıvı olan çok iyi bir organik çözücüsüdür. C) % 40'lık sulu çözeltisi (formalin) doku ve canlı örneklerinin
bozunmadan saklanması için kullanılır.
D) Parfümeride güzel kokusundan dolayı kullanımı yaygındır.
D) Yükseltgenmedeki son ürünü formik asittir.
E) Cila ve plastik sanayisinde kullanılır.
D) Aseton parfüm üretiminde kullanılmaz. Oje gibi kozmetiklerin çözücüsü olarak kullanılır. E) Polimeri olan paraformaldehit antiseptik ve böcek
(Cevap D) öldürücü olarak kullanılır.
O O O
O O
D) H – C – H → H – C – OH → HO – C – OH
formaldehit formik oksiformik
asit asit
(Cevap D)
O
O [O] [O] ||
|| 5. X → Y → CH3 –– CH –– C –– OH
2. I.
H –– C –– H |
CH3
O
|| Yukarıdaki tepkime serilerinde belirtilen X ve Y
CH3 –– C –– CH3
II. bileşiklerinin adlandırılması hangi seçenekte doğru
verilmiştir?
O
||
CH3 –– C –– H
III. X Y
A) 2 - metil propanal İzobütanol
O
|| B) 2 - bütanol 2 - bütanon
CH3 –– CH2 –– C –– CH3
IV.
C) 2 - metil propanol İzobütanal
Yukarıdaki bileşiklerden hangileri polimerleşme tepkimesi
verir? D) 2 - metil - propen 2 - metil propanol
E) İzobütil alkol 2 - bütanon

A) Yalnız II B) II ve III C) I ve IV
X: CH3 – CH – CH2 – OH (2 - metil propanol)
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV l
CH3
l. ve lll. aldehitir. Aldehitler polimerleşir. ll. si ketonların ilk üyesi olan esetondur,
O
polimerleşir. ll
lV. Aseton dışındaki ketonlar polimerleşmez. Y: CH3 – CH – C – H (2 - metil propanal ya da izobütanal)
l
(Cevap D) CH3
(Cevap C)
6. CH2OH
O [O]
X
3. Aldehit ve ketonlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 257

yanlıştır?
Tepkimesine göre oluşan X ile ilgili,
A) Aldehit ve ketonların kendilerine özgü kokuları vardır.
I. Benzaldehittir.
B) Bazıları lezzet verici olarak gıda sanayisinde kullanılır.
II. Fehling çözeltisine etki ederek benzoikasiti oluşturur.
C) Aldehitler hem yükseltgen hem de indirgen özellik
gösterirler. III. Bromlu suyun rengini giderir.
D) Aldehit ve ketonlar katılma tepkimesi verirler. yargılarından hangileri doğrudur?
E) Ketonlar uygun katalizörle yükseltgenerek karboksilik A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

asitlere dönüşürler. D) I ve III E) I, II ve III
Aldehitler yükseltgenir iken ketonlar yükseltgenemezler.
l. C = O (benzaldehit)
(Cevap E) O
H
ll. Aromatik aldehitler (fehling'e etki etmez.)
lll. Bromlu suyun rengini gidermezler.
(Cevap A)
Test 20 1. D 2. D 3. E 4. D 5. C 6. A 7. D 8. B 9. B 10. E 11. B 12. B
7. Bir organik bileşik ile ilgili bilgiler şöyledir: 10. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi gerçekleşmez?
• Bromlu suyun rengini giderir. O
|| [H2]
• İndirgendiğinde diol oluşur. A) CH3 –– C –– H → CH3 –– CH2 –– OH
LiAIH4
• Amonyaklı AgNO3 çözeltisiyle gümüş aynası oluşturur. O OH
|| [H2] |
Buna göre, bu organik bileşik aşağıdakilerden hangisi B) CH3 –– C –– CH3 → CH3 –– CH –– CH3
NaBH4
olabilir?
O
A) H B) CH2 –– OH C) CH2 –– OH H2SO4 ||
| | | C) HC CH + H2O → CH3 –– C –– H
HgSO4
C O C O CH
| | || O O
CH2 CH || [H2] ||
CH3 D)
| | CH3 –– CH2 –– C –– OH → CH3 –– CH2 –– C –– H
C O C O O OBr
| | || |
H CH3 Ni
E) CH3 –– C –– CH3 + Br2 → CH3 –– C –– CH3
|
D) H E) CH3 Br
| | Aldehit ve ketonlara halojen (Br2) katılmaz.
C O C O (Cevap E)
| |
CH C O
|| |
CH OH
|
C O 11. X ve Y organik bileşikleri ile ilgili bilgiler şöyledir:
|
• X polimerleşerek mezitilen (trimetil benzen) oluşturuyor.
CH3
Bromlu suyun rengini alken ve alkin giderir. Amonyaklı AgNO3'e aldehit etki eder. • Y benedict ayıracına etki ederek Cu2O katısı ve
D) seçeniği C = C ve C = O içerir.
l
karboksilik asit oluşturuyor.
H
Buna göre, X ve Y bileşikleri aşağıdakilerden hangisi
(Cevap D)
olabilir?
X Y
8. CH3 –– CH –– CH2 –– Br + KOH(suda) ısı
→ X + KBr O O
|
CH3 A) CH3 C H CH3 CH C H
CH3
tepkimesi sonucu elde edilen X bileşiğinin bir basamak
yükseltgenmesi sonucu elde edilen organik bileşik O O
hangisidir?
B) CH3 C CH3 CH3 C H
A) Etil metil keton O
B) 2 - metil propanal C) CH CH CH3 CH2 C H
C) 2 - metil propanol O
D) Bütanal D) CH3 C H CH3 C C H
E) Dietil keton
O
O
ll
CH3 – CH – CH2 – OH → CH3 – CH – C – H E) CH3 C CH3 CH3 CH2 OH

l l X: Aseton Y: Aldehit
258 CH3 CH3
2 - metil propanal (Cevap B)
(Cevap B)
12. Bütanal ve etil metil ketondan oluşan 36 gramlık bir karışımın

9. Asetilen ve asetaldehit karışımının 7 gramı yeterli miktar yeterli miktar Fehling çözeltisi ile etkileşiminden 28,8 gram
amonyaklı AgNO3 ile tepkimeye sokulduğunda 24 gram
kırmızı çökelek oluşuyor.
gümüş asetilenür oluşuyor.
Buna göre karışımın molce % kaçı etil metil ketondur?
Buna göre karışımdaki asetaldehit kaç gram Ag+ iyonunu
Ag katısına indirger? (H = 1, C = 12, O = 16, Ag = 108) (H = 1, C = 12, O = 16, Cu = 64)
A) 10,8 B) 21,6 C) 43,2 D) 50,4 E) 108 A) 75 B) 60 C) 40 D) 30 E) 25

CH ≡ CH + 2Ag+ +
→ Ag – C ≡ C – Ag + Aldehit + 2Cu+ → Cu2O + K. asit
24 28, 8
0,1 mol = 2,6 gram 24 gram ise 240 = 0, 1 mol 0,2 mol bütanal 144 = 0, 2 mol
4, 4 (C4H8O)
7 - 2,6 = 4,4 g 44 = 0, 1 mol asetaldehit 0,2 mol Ag+ 0,2 . 108 = 21,6 g
(Cevap B) 36 0, 3
72 = 0, 5 mol 0, 5 .100 = 60 (Cevap B)
Karboksilik Asitler - 1
BÖLÜM 09 Test 21
O 4. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin yaygın (özel) adı
|| yanlış verilmiştir?
1. R –– C –– OH
Bileşik Adı
yapısına sahip bileşikler ile ilgili,
O
I. Fonksiyonel grupları ––COOH'dır.
A) CH3 C OH Asetik asit
II. Genel formülleri CnH2nO2'dir.
B) COOH Okzalik asit
III. Sulu çözeltileri asidiktir.
COOH
C) COOH
Salisilik asit
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II OH
O
Verilen bilgilerin tamamı doğrudur. O
(Cevap E)
D) CH3 CH2 CH2 C OH Bütirik asit
E) CH2 COOH Sitrik asit

2. CH3 –– COOH COOH
| CH COOH
COOH OH

(X) (Y) E) Malik asit'tir.
Sitrik asit: CH2 – COOH şeklindedir.
X ve Y bileşikleri ile ilgili,
HO – C – COOH
I. X monokarboksilik asit, Y polikarboksilik asittir. CH2 – COOH
II. X'in sistematik adı etanoik asittir. (Cevap E)

OH O
III. Y'nin sistematik adı etandioik asittir. | ||
5. CH3 –– CH –– CH –– CH –– C –– OH
IV. X ve Y'nin genel formülleri aynıdır.
| |
NH2 CH3
A) Yalnız I B) I ve II C) III ve IV
I. Yapısında üç farklı fonksiyonel grup bulunur.
lV. X. C2H4O2 Y:C2H2O4 II. Yaygın adı, amino - b hidroksi a - metil valerik asittir.
∝
(Cevap D)
III. Yapısındaki C atomlarından yalnızca 1 tanesi sp2
hibritleşmesi yapmıştır.

3. Aşağıda formülleri verilen karboksilik asitlerden A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
hangisinin sistematik (IUPAC) adlandırılması yanlış
yapılmıştır? D) II ve III E) I, II ve III
l. –NH2, –OH, –COOH (Doğru)
Bileşik Adı ll. - amino - b - hidroksi - a - metil valerik asit (Doğru)
∝
O
O ll
lll. – C – C'nu sp2 yapar. (Doğru)
A) H C OH Metanoik asit (Cevap E)
B) CH3 CH COOH 2 - hidroksipropanoik

asit
OH
259
6. Yaygın adı - amino - a - hidroksi - b - metil valerik asit
∝
C) CH3 CH CH2 CH COOH 2 - amino - olan bileşiğin sistematik adı (IUPAC) aşağıdakilerden
NH2 CH3 4 - metilpentanoik asit hangisidir?
Siklopentan karboksilik A) 3 - amino - 1 - hidroksi - 2 - metil pentanoik asit

D)
COOH asit B) 4 - amino - 2 - hidroksi - 3 - metil pentanoik asit
C) 1 - amino - 2 - hidroksi - 3 - metil pentanoik asit

E) COOH Benzoik asit D) - amino - a - hidroksi - b - metil pentanoik asit
∝
O
E) 4 - amino - 2 - hidroksi - 3 - metil hekzanoik asit
a: 2 nolu, b: 3 nolu, : 4 nolu C atomudur.
∝
C) 4 - amino - 2 - metil pentanoikasit

4 - amino - 2 - hidroksi - 3 - metilpentanoikasit
(Cevap C)
(Cevap B)
Test 21 1. E 2. D 3. C 4. E 5. E 6. B 7. C 8. E 9. B 10. C 11. B 12. D
7. Karboksilik asitler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 10. 6 gram RCOOH yapısındaki asitin suda çözünmesiyle
yanlıştır? hazırlanan 200 mL'lik sulu çözelti 0,2 M 500 mL NaOH sulu
çözeltisi ile tam nötrleşmektedir.
A) Tümü zayıf asit özelliği gösterir.
RCOOH asitinin iyonlaşma sabiti (Ka) 2.10–6 olduğuna
B) Karboksil grupları arasında oluşan dimerleşmeden dolayı
göre, asitin formülü ve sulu çözeltisinin pH'si nedir?
aynı C sayılı alkollere göre kaynama sıcaklıkları daha
yüksektir. (H = 1, C = 12, O = 16)
C) Alifatik türlerinde C sayısı arttıkça asitlik kuvveti artar. Formülü pH'si

D) Bitkilerin ve hayvanların yapısında bulunan yüksek A) HCOOH 3
karbonlu karboksilik asitlere yağ asitleri denir. B) CH3COOH 2
E) Sudaki çözünürlükleri C sayısı ile ters orantılıdır. C) CH3COOH 3
C) C sayısı azaldıkça polarlık ve asitlik kuvvetleri artar.
(Cevap C)
D) C2H5COOH 4
E) HCOOH 4
0,2 . 0,5 = M . 0,2 ise M = 0,5 M
x2
2 . 10–6 = 0, 5 ise x = [H+] = 10–3 M, pH = 3
O 0,5 . 0,2 = 0,1 mol 6g ise 1 molü 60 = CH3COOH
(Cevap C)
8. C H
O [O] 11. Formülü bilinmeyen R1 – COOH karboksili asitinin 33 gramı
ile formülü bilinmeyen R2 – OH doymuş alkolünün 22,5
gramının artansız tepkimesi sonucu bir miktar ester ve 6,75
tepkimesi ile elde edilen organik bileşik ile ilgili aşağıdaki
gram H2O oluşuyor.
Buna göre, R1 ve R2 alkilleri aşağıdakilerden hangisi
A) Aromatik karboksilik asitlerin bir üyesidir.
olabilir? (H = 1, C = 12, O = 16)
B) Sistematik adı benzoik asittir.
R1 R2
C) Doğal olarak kuru erik, elma, sarımsak ve tarçında A) –CH3 – CH2 – CH3
bulunur.
B) – CH – CH3 – CH2 – CH2 – CH3
D) Meyve suyu, reçel, gazlı içecek, ketçap ve turşu |
üretiminde gıda dayanıklılığını artırmak için kullanılır. CH3
C) – CH2 – CH2 – CH2 – CH3 – CH3
E) Benzaldehitin fehling çözeltisi ile yükseltgenmesi sonucu
elde edilir. D) – CH2 – CH2 – CH3 – CH2 – CH3
O COOH, Benzoikasit oluşur.
E) – CH2 – CH3 – CH – CH3
|
E) Benzaldehit aromatiktir. Aromatik aldehitlere fehling etki etmez.
CH3
(Cevap E) 6, 75 3
(33 + 22,5) – 6,75 = 48,75 g ester. 18 = 8 mol H2O
3 48, 75
8 = MA ise MA = 130 (ester)
130 = CnH2nO2 ⇒ n = 7 (Cevap B)
Yaygın adı Doğal kaynağı 12. Aşağıda reaktifleri verilen tepkimelerden hangisi ile bir
9.
karboksilik asit elde edilemez?
I. Okzalik asit a. Elma
O
II. Malik asit b. Kuzu kulağı, kuşkonmaz ||
A) [O]
H –– C –– H →
III. Sitrik asit c. Limon
O
IV. Asetik asit d. Sirke ||

B) CH3 –– C –– O –– CH3 + H2O →
260 Yukarıda yaygın adları belirtilen bileşikler ile doğal
C) [O]
kaynağı eşleştirilmesi hangi seçenekte doğru verilmiştir? CH3
O
A) I – a B) I – b C) I – c
II – b II – a II – b O
III – c III – c III – a Cu(OH)2/NH3
D) C H
IV – d IV – d IV – d O
D) I – b E) I – d
II – c II – b O
III – d III – a || KMnO4 / OH–
E) CH3 –– C –– H →
IV – a IV – c
l. b ll. a lll. c lV. d D) Aromatik aldehitler Fehling (Cu(OH)2) ile etkileşmezler.
(Cevap B) (Cevap D)
Karboksilik Asitler - 2
BÖLÜM 09 Test 22
H2SO4 4. COOH
1. H –– C C –– H + H2O → X
HgSO4 OH
O

[O]
X → Y
tepkimelerine göre X ve Y aşağıdakilerden hangisidir? bileşiği ile ilgili,
I. Yaygın adı salisilik asittir.

X Y
A) Etilalkol Asetaldehit II. Asetik anhidritle esterleşmesi sonucu aspirin elde edilir.
B) Asetaldehit Asetik asit III. Üç farklı fonksiyonel grup içerir.
C) Etilen Etilalkol yargılarından hangileri doğrudur?
D) Asetaldehit Aseton A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Etilalkol Aseton D) I ve III E) I, II ve III
– Yangın adı salisilik asittir.
O
ll – Asetik anhidritle esterleşmesi sonucu aspirin elde edilir.
X: CH3 – C – H (Asetaldehit)
O , –COOH ve –OH (üçtür)
O
ll (Cevap E)
Y: CH3 – C – OH (Asetik asit)
(Cevap B)
O
||
2. CH3 –– CH –– CH CH –– C –– OH
|
CH3
bileşiği ile ilgili, 5. Yağ asitleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır?
I. IUPAC adı 4 - metil - 2 - pentenoik asittir.
A) Yağlarda bulunan ilk üyesi bütirik asittir.

II. Basit formülü C3H5O'dur.
B) Alkil gruplarındaki C atomları arası tekli bağ bulunduran
III. Tek çeşit fonksiyonel grup içerir.
karboksili asitlerin tamamı doymuş yağ asitleridir.
C) Doymuş olanları katı yağlarda, doymamış olanları sıvı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yağlarda bulunur.
D) I ve III E) I, II ve III D) Yağ asitlerinin gliserinle oluşturdukları esterlere yağ denir.

lll. CH = CH, – COOH
(2 çeşit fonksiyonel grup içerir.)
E) C17H33 –– COOH doymamış bir yağ asitidir.
(Cevap C) B) Doymuş karbokdisili asitlerin tamamı yağ asidi değildir.
(Cevap B)
O
3. C OH
O + NaOH X + H2O

tepkimesi ile elde edilen X bileşiği ile ilgili, O

||
I. Sodyum benzoattır. 6. H –– C –– OH 261
II. Asidik bir tuzdur. bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
III. Asitli gazlarda koruyucu gıda katkısıdır. A) Yaygın adı formikasittir.
IV. Sentetik gıda üretiminde ve pamuklu kumaşların B) İlk defa Ebubekir er - Razi tarafından karıncaların
boyanmasında kullanılır. damıtılmasıyla sentezlenmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur? C) Hem yükseltgen hem de indirgen özellik gösterir.
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve IV D) Polimer ve deri sanayilerinde kullanımı yaygındır.
D) I, III ve IV E) II, III ve IV E) Yükseltgenmesi ile oluşan karbonik asit kararlı bir üründür.
X: O COONa Sodyum benzaattır. Bazik bir tuzdur. E) H2CO3 kararsızdır.
H2CO3 → H2O + CO2 şeklinde ayrışır.
(Cevap D) (Cevap E)
Test 22 1. B 2. C 3. D 4. E 5. B 6. E 7. C 8. D 9. C 10. C 11. A 12. A
7. I. CH3 –– COOH 10. Tek değerli bir karboksilik asitin kalsiyum tuzunun 9,3
gramında 2 gram Ca bulunmaktadır.
II. C2H5COOH
Buna göre karboksili asitin molekülünde kaç C atomu
III. CH2CICOOH
vardır? (H = 1, C = 12, O = 16, Ca = 40)
IV. CHCI2COOH
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Yukarıdaki bileşiklerin aynı koşullardaki eşit derişimli 2
(RCOO)2Ca nCa = 40 = 0, 05 mol
sulu çözeltilerinin pH'lerin karşılaştırılması hangi 9,3 – 2 = 7,3 g RCOO ise 0,1 mol
seçenekte doğru verilmiştir? 1 mol RCOO = 73 = CnH2n+1 + 12 + 32 ise 14n = 28 n = 2
(C2H5COO)2Ca tuzu C2H5COOH'tan oluşur. 3 C'ludur.
A) I > II > III > IV B) IV > III > II > I
(Cevap C)
C) II > I > III > IV D) III > I > II > IV
E) II > III > IV > I

Cl gibi elektronegatif atom sayısı arttıkça ve C sayısı azaldıkça asitik artar. pH azalır.
Asitlik: lV > lll > l > ll
pH: ll > l > lll > lV
(Cevap C)
8. Karboksilik asitler aşağıdaki tepkimelerden hangisini

11. R1 –– CHO bileşiğinin 28,8 gramı Fehling çözeltisine etki
gerçekleştiremez?
ederek 51,2 gram Cu2+ iyonunu Cu2O olarak çöktürüyor.
A) 2CH3COOH + Mg → (CH3COO)2 Mg + H2
Buna göre tepkime sonucu oluşan karboksilik asitin
B) C6H5COOH + NaOH → C6H5COONa + H2O kütlesi kaç gramdır? (H = 1, C = 12, O = 16, Cu = 64)
O
|| A) 35,2 B) 43 C) 47,8 D) 55,8 E) 86
[H]
C) CH3COOH → CH3 –– C –– H O
–H2O ll
R1 – C – H + 2Cu2+ → Cu2O + R1 – COOH
O 51, 2 g
[O] || (28,8 g) 64 = 0, 8 mol 0,4 mol
D) C2H5COOH → CH3 –– C –– O –– CH3 0,4 mol
28, 8
O 0, 4 = 72 = CnH2nO ise n = 4 R1 = C3H7
|| C3H7 – COOH(88 g/mol) ise 0,4 . 88 = 35,2 g
E) CH3COOH + CH3OH → CH3 –– C –– O –– CH3
–H2O (Cevap A)
D) Karboksilik asitler yükseltgenme tepkimesi vermezler.

(Cevap D)
12. Bir organik bileşiğin 1 molü ile ilgili bilgiler şöyledir:

● Yeterince Zn ile tepkimesi sonucu 1 mol H2 gazı açığa
çıkıyor.
● Kütlece % 80'lik 200 gram Br2'li suyun rengini gideriyor.
Buna göre, bu bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisi

9. CH3 olabilir? (Br = 80)
O KMnO4
X
A) COOH B) COOH C) CH2 –– OH
| | |
[H] CH CH –– OH CH
262 X Y || | ||
CH COOH CH
tepkimelerine göre X ve Y aşağıdakilerden hangisidir? | |
COOH CH2 –– OH
X Y

A) Benzaldehit Benzil alkol D) COOH E) H
| |
B) Fenol Benzen C O
CH
|| |
C) Benzoik asit Benzaldehit CH
CH
| ||
D) Benzen Siklohekzan
CH2 –– OH CH
E) |
Benzoik asit Salisilik asit
COOH
X: Benzoikasit, Y: Benzaldehit 2 mol COOH içermelidir. Br2'li suyun rengini alken giderir.
(Cevap C) (Cevap A)
Esterler
BÖLÜM 09 Test 23
1. O 4. O
| | H2SO4/100°C
CH3 –– C –– OH + CH3 –– CH2 –– OH O CH2 OH CH2 O C C17H35
O O
3 C17H35 C OH + CH OH
|| CH O C C17H35
CH3 –– C –– O –– CH2 –– CH3 + H2O CH2 OH O

(X) (Y) CH2 O C C17H35
(Z) + 3H2O
I. Esterleşme tepkimesidir.
II. Oluşan ürün etilasetat esteridir. Yukarıda verilen tepkime ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
III. Bir kondenzasyon tepkimesidir.
A) X : Yağ asidi, Y : Gliserindir.
B) Esterleşme tepkimesidir.
C) Z, Gliseriltristearat, doymamış bir yağdır.
D) Dehidrasyon tepkimesidir.
l. Karboksilik asit + alkol → Ester + su
ll. Etil asetat'dır. E) Z, katı bir yağdır.
lll. H2O çekilmiştir. Kondenzasyon 3 yoğ asidi + gliserin → Gliserilstearat + 3H2O
(Cevap E) C) Doymuş bir yağdır. Hidrokorbon zinciri pi bağı içermez.

(Cevap C)
5. Etil asetat esteri ile ilgili,

2. Esterler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
O
A) Meyve ve çiçeklerin hoş kokularını veren ester ||
molekülleridir. CH3 –– C –– OH ile CH3 –– CH2 –– OH bileşiklerinin
I.
asit katalizörlüğünde kondenzasyonu ile elde edilebilir.
B) Aynı C sayılı karboksilik asitlerden daha düşük, aynı C

sayılı alkollerden daha yüksek sıcaklıkta kaynarlar. II. Yapay meyve esansı ve aroma artırıcı olarak şekerleme
C) Yağ asitlerinin gliserinle oluşturduğu triesterlere yağ denir. ve dondurmalarda kullanılır.
D) Aynı C sayılı monokarboksilik asitlerle esterler birbirinin III. Yapıştırıcılarda, boyalarda ve tırnak cilasında çözücü
fonksiyonel grup izomerisidir. olarak kullanılır.
E) Esterler, karboksilik asit türevi bileşikleridir. yargılarından hangileri doğrudur?

B) Esterlerde Hidrojen bağı yoktur. Aynı C sayılı alkollere göre kaynama noktaları düşüktür.
(Cevap B)
O O
ll ll
CH3 – C – OH + OH – CH2 – CH3 → CH3 – C – O – C2H5
verilenlerin tamamı doğrudur. (Cevap E)
6. Ester Kullanıldığı alan

O O
| | | | I. Lanolin a. Kozmetik ürünler ve sabun yapımı
3. I. CH3 – CH2 – C – OH ile CH3 – C – O – CH3
II. Bal mumu b. Parke cilası, heykel, boya ve mum
O O yapımı
| | | |
II.
CH3 – CH – C – OH ile CH3 – CH2 – CH2 – C – OH III. Balsam c. Şampuan üretimi, el ve traş kremi
| yapımı 263
CH3
III.
CH3 CH2 C O ile Yukarıdaki doğal ester bileşikleri ile kullanıldığı alanların
CH2 CH3
O O doğru eşleştirilmesi hangi seçenekte verilmiştir?
O
O C OH
A) I – a B) I – c C) I – b

II – b II – b II – a
Yukarıda açık yapı formülleri verilen bileşik çiftlerinden III – c III – a III – c
hangileri birbirinin fonksiyonel grup izomeri değildir?
D) I – a E) I – c
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II – c II – a
D) I ve III E) I, II ve III III – b III – b
l. K. asit – Ester (izomer) l. c ll. b lll. a
ll. K. asit – K. asit (Fonksiyonel grup izomeri değildir.) (Cevap B)
lll. Ester – K. asit (izomer)
(Cevap B)
Test 23 1. E 2. B 3. B 4. C 5. E 6. B 7. C 8. C 9. E 10. B 11. C
7. O 10. İzopropilizobütanoat bileşiğini oluşturan karboksilik asit

O O ve alkol çifti aşağıdakilerden hangisidir?
C OH
O H2SO4 Karboksilik asit Alkol
+ CH3 C O C CH3
OH 70°C
CH3 O
(X) (Y) A) CH3 C C OH CH3 CH2 CH2 OH
Yukarıdaki tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi CH3

yanlıştır? O
A) X, salisilik asittir. B) CH3 CH C OH CH3 CH OH
B) Y, asetik anhidrittir. CH3 CH3
C) Tepkimede su açığa çıkar. O
D) Aspirin elde tepkimesidir. C) CH3 CH2 CH2 C OH CH3 CH CH3
E) Asetil salisilik asit ve asetikasit elde edilir. OH
O
O
O
C – OH D) CH3 CH C OH CH3 CH2 CH2 OH
O O + CH3 – C – OH elde edilir.
O – C – CH3 CH3
(Aspirin) (Asetik asit)
O
C) Su açığa çıkmaz. (Cevap C)
E) CH3 CH2 C OH CH3 CH CH2 OH
O
8.
CH3
CH2 O C C17H35
O
O
H2O CH3 – CH – C – O – CH – CH3
CH O C C17H35 + 3NaOH 3X + Y CH3 CH3
O karboksili asit kısmı alkol kısmı
CH2 O C C17H35 O
CH3 – CH – C – OH CH3 – CH – OH
(Gliserilstearat) CH3 CH3
Yukarıdaki tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
(Cevap B)
yanlıştır?
A) X : C17H35COONa (Sodyum stearat) dır.
B) Y : Gliserindir.
C) Nötrleşme tepkimesi gerçekleşmiştir.
D) Baz katalizli hidroliz gerçekleşmiştir.
E) X beyaz sabundur. 11. Bir değerli bir alkol ile bir değerli bir karboksilik asitin artansız
reaksiyonu sonucu 40,8 g ester ve 7,2 gram H2O oluşuyor.
Triester (Yağ) + 3NaOH → Sabunlaşma tepkimesidir.
C) Nötrleşme değildir. Buna göre tepkimeye giren alkol ve karboksilik asit çifti
(Cevap C) aşağıdakilerden hangisi olabilir? (H = 1, C = 12, O = 16)
Alkol Karboksilikasit
O
|| [O] O
9. CH3 –– CH2 –– C –– H → X
A) CH3 OH CH3 CH2 C OH
CH2 CH2 + H2O → Y O

264 Yukarıdaki tepkimelerde oluşan X ve Y bileşiklerinin, B) CH3 CH OH CH3 CH2 C OH
H2SO4/100°C CH3
X+Y Z + H2O O
gerçekleştirdiği tepkime ile ilgili, C) CH3 CH2 CH2 OH CH3 C OH
I. Esterleşme tepkimesidir.
O
II. X propanoik asit, Y etil alkoldür.
D) CH3 CH CH2 OH CH3 C OH
III. Z etilpropanoattır.
yargılarından hangileri doğrudur? CH3
O
D) I ve III E) I, II ve III E) CH3 OH H C OH

X: CH3 – CH2 COOH (praponoik asit)
7, 2
Y: C2H5 – OH (etil alkol) 18 = 0, 4 mol H2O = 0,4 mol ester.
40, 8
O 0, 4 = 102 Ester = CnH2nO2 = 102
ll
Z: C2H5 – C – O – C2H5 (Etil propanoat) 14n = 70 n = 5
Alkol ve k. asit toplamı 5 C'ludur. (Cevap C)
(Cevap E)
Fonksiyonel Gruplarda İzomerlik
BÖLÜM 09 Test 24
1. I. 2 - metil propanol ile dietil eter 5. Aşağıdaki bileşik çiftlerinden hangisi birbirinin yapı
izomeri değildir?
II. Asetaldehit ile aseton
III. 2 - metil propanoik asit ile bütanoik asit A) CH3 CH2 O CH3 ile CH3 CH2 CH2 OH
Yukarıda verilen bileşik çiftlerinden hangileri birbirinin O CH3 O

fonksiyonel grup izomeridir? B) CH3 C CH CH3 ile CH3 C C H
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II CH3 CH3
D) II ve III E) I, II ve III O O O
Aynı C sayılı alkol ile eter fonksiyonel grup izomeridir.
ll. de C sayıları farklıdır. lll. de fonksiyonel gruplar aynıdır. C) CH3 C O C CH3 ile CH3 C O CH2 CH3
(Cevap A) O O
D) CH3 C H ile C CH3
2. I. CH3 –– CH2 –– OH
O O
O
||
H –– C –– OH
II. O O
O E) CH3 C N CH3 ile CH3 CH2 C NH

||
CH3 –– C –– CH3
III. CH3 CH3

C) Kapalı formülleri birbirinden farklıdır.
Yukarıda verilen maddelerden hangilerinin fonksiyonel (Cevap C)
grup izomeri vardır?
H2SO4
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. R1 – CI + KOH(suda) → X + KCI
170 °C
D) I ve III E) I, II ve III H2SO4
l. CH3 – O – CH3 (Eter ile) 2R2 – OH → Y + H2O
ll. CH3 – CH2 – C = O (Aldehit ile) 140 °C
l
H tepkimeleri ile elde edilen X ve Y birbirinin izomeridirler.
(Cevap D)
CH3
| Buna göre R1 ve R2 alkillerindeki C sayıları,
3. CH3 –– C –– OH CH3 –– CH –– CH2 –– OH
| | R1 R2
CH3 CH3 I. 2 4
(X) (Y) II. 4 2
Yukarıda verilen X ve Y bileşikleri ile ilgili aşağıdaki III. 6 3

A) X tersiyer bütil alkoldür.
B) Y primer alkoldür.
C) X ve Y birbirinin izomeridirler. X: Alkol Y: Eter R1 = 2R2 ise izomer olurlar. ll ve lll
(Cevap D)
D) X yükseltgenerek keton oluşturur.
7. C3H6O kapalı formülüne sahip X ve Y bileşikleri ile ilgili bilgiler
E) Y yükseltgenerek aldehit oluşturur.
X tersiyer alkoldür. Yükseltgenmez. şöyledir:
(Cevap D) • Birbirinin forksiyonel grup izomeridirler.
• Her ikisi de polimerleşebilir.

4. Aldehit ve ketonlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 265
• Y Fehling çözeltisine etki ederken, X etki edemez.
yanlıştır?
A) Genel formülü CnH2nO'dur.
A) X aseton, Y pronanaldır.
B) Formaldehit ve asetaldehitin izomeri olan bir keton yoktur.
B) Her ikisi de propine su katılmasıyla elde edilir.
C) Ketonların ilk üyesi asetondur.
C) Polar moleküllerdir.
D) Her aromatik aldehitin izomeri olan aromatik bir keton
vardır. D) H2 ile indirgenmeleri sonucu oluşan alkoller birbirinin
konum izomeridirler.
E) Birbirinin izomeri olan primer alkol ve sekonder alkolün
yükseltgenme ürünleri de birbirinin izomeridirler. E) Y'nin yükseltgenme ürünü propanoikasittir.
O CnH2nO: Aldehit veya Keton Fehling ile yükseltgenebilen Y: Aldehit X: Keton Polimerleşen
tek keton aseton.
C – H benzaldehitin izomeri olan aromatik bir keton yoktur.
O B) Propine su katılırsa aseton elde edilir.
(Cevap D)
(Cevap B)
Test 24 1. A 2. D 3. D 4. D 5. C 6. D 7. B 8. C 9. C 10. A 11. C 12. B
8. 2, 3 - dimetil bütanoik asit bileşiğinin izomeri, 11. 0,1 molünün tamamen yanması için 0,5 mol O2 gazı
I. 3 - metil - pentanoik asit harcanan CnH2nO2 genel formülüne sahip bir bileşiğin
formülü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
II. İzopropil propanoat
O
III. Siklopentanoik asit
A) CH3 CH2 C O CH3
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II CH3
O
6 C'lu karboksilik asit ve ester ile izomerdir. B) CH3 CH CH2 C H
(Cevap C)
CH3
9. C5H10O2 kapalı formülüne sahip bir bileşiğin izomeri
aşağıdakilerden hangisi olamaz? O
C) CH3 C O C 2H 5
O
|| O
A)
CH3 –– CH –– CH2 –– C –– OH
| D) CH3 CH2 C O C 2H5
CH3
O
O
|| E) CH3 CH2 C CH2 CH3
B) CH3 –– (CH2)3 –– C –– OH
1 molü için 5 mol O2 harcanır.
O CnH2nO2 + 5O2 → nCO2 + nH2O
|| 2 + 10 = 12 mol 2n + n = 3n O atomu
CH3 –– CH2 –– C –– O –– CH3
C)
O atomu
O 3n = 12 ise n = 4
|| C4H8O2 kapalı formülüne sahip karboksili asit yada ester C seçeneğinde verilmiştir.
D)
CH3 –– CH –– C –– O –– CH3
| (Cevap C)
CH3
O
||
E) CH3 –– CH2 –– C –– O –– CH2 –– CH3
CnH2nO2: Karboksili asit ya da ester
Ester ancak 4 C'ludur.
(Cevap C)
O
||
10. R1COOH + R2OH R1 –– C –– O –– R2 + H2O
tepkimesinde yer alan R1COOH bileşiğinin yeterince 12. Birbirinin izomeri olan X ve Y organik bileşiklerinden oluşan
indirgenmesi ile oluşan mono alkol ile R2OH alkolü birbirinin 1 mollük karışım ile 0,5 mol asetik asitin tamamının tepkimeye
izomeridir. girmesi sonucu 44 gram ester oluşuyor.
Buna göre, oluşan esterin yapısı aşağıdakilerden hangisi Buna göre X ve Y aşağıdakilerden hangisi olabilir?
olabilir?
(H = 1, C = 12, O = 16)
O
A) CH3 CH C O (CH2)3 CH3 X Y
CH3 O
O A) H C OH CH3 O CH3
B) CH3 CH2 C O CH2 CH3
266
O
B) CH3 CH2 OH CH3 O CH3
C) CH3 C O CH3
O O
D) CH3 CH CH2 O CH2 CH CH3 C) CH3 C H CH3 C OH
CH3 CH3
D) CH3 O C 2H 5 CH3 CH2 CH2 OH
O
O
E) CH3 CH C O CH CH3
E) CH3 O CH3 CH3 C H
CH3 CH3

O O
O ll ll
CH3 – C – OH + HO – C2H5 → CH3 – C – O – C2H5 + H2O
CH3 – CH – C – O – (CH2)3 – CH3
0,5 mol 0,5 mol 0,5 mol
CH3 44
Esterdeki k. asit ve alkol kısımlarının C sayıları eşittir. 0, 5 = 88 = CnH2nO2 ise n = 4 C'lu esterdir.
(Cevap A) 2 C'lu alkol ve 2C'lu eter. (Cevap B)
1. Organik bileşikler ile ilgili, 4. CnH2nO genel formülüne sahip bir organik bileşik ile ilgili,
I. Alkollerin fonksiyonel grubu –OH (hidroksil)'dir. l. Yapısındaki C atomlarından en az bir tanesi sp2
hibritleşmesi yapar.
II. Aminoasitler –NH2 ve –COOH olmak üzere iki farklı
fonksiyonel grup içerirler. ll. İndirgen özellik gösterir.
2
III. Alkenlerde sp hibritleşmesi yapmış en az iki karbon lll. Polimerleşme tepkimesi verir.
atomu bulunur.
D) I ve III E) I, II ve III O O O
ll ll l
Organik bileşikler ile ilgili verilen tüm öncüller doğrudur. R – C – H (Aldehit), R – C – R (Keton) veya – CH2 = CH (enol) dür.
(Cevap E) l. Kesindir.
ll. Ketonlar yükseltgenemez.
lll. Her keton polimerleşemez.
(Cevap A)
5. Genel formülü CnH2n + 2O3 olan bir bileşiğin 0,2 molünün

O
|| tamamen yanması için 1 mol O2 gereklidir.
Pd
2. I. CH3 –– C –– H + H2 → CH3 –– CH2 –– OH Buna göre bu bileşiğin açık formülü aşağıdakilerden
ısı
O hangisi olabilir?
|| H2SO4 (H = 1 g/mol, C = 12 g/mol, O = 16 g/mol)
CH3 –– C –– OH + HO –– CH3 →
II.
O A)
CH3 –– CH –– CH –– C O
|| | | |
CH3 –– C –– O –– CH3 + H2O OH OH H
O O B) CH2 –– CH –– CH2
III. C CH3 C OH | | |
[O] OH OH OH
O O
C)
CH2 –– C CH –– CH2
H+ | | |
IV. CH CH + H2O → CH3 –– CH2 –– OH OH OH OH
Yukarıdaki bileşiklerin tepkimelerinden hangileri CH2 –– CH –– CH2 –– CH2

D)
doğrudur? | | |
OH OH OH
E) CH2 –– CH2 –– CH –– CH2 –– CH2
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV | | |
l. Aldehit indirgenirse primer alkol (Doğru) OH OH OH
ll. Esterleşme tepkimesi (Doğru)
CnH2n + 2O3 + 5O2 → nCO2 + (n + 1)H2O
lll. Keton yükseltgenmez (Yanlış)
13 mol O = (2n + n + 1)O ise n = 4 (Cevap D)
lV. Asetaldehit elde edilir. (Yanlış)
(Cevap B)
6. Etil alkol bileşiğinin uygun koşullarda,

3. Molekül formülü Fonksiyonel grubu I. Formik asit ile kondenzasyonu,
O II. 1 molünden 1 mol su çıkarılması,
I. CH2O ||
––C –– H III. 2 molünden 1 mol su çıkarılması,
267
sonucunda oluşan bileşik sınıfı aşağıdakilerin hangisinde
O O doğru olarak verilmiştir?
II. C3H6O2 || ||
––C –– O veya –– C –– OH
I II III
III. C3H8O –– OH veya –– O –– A) Asit anhidrit Eter Alkol
B) Ester Alken Eter
Yukarıda molekül formülleri belirtilen bileşiklerden
hangilerinin fonksiyonel grubu doğru verilmiştir? C) Ester Alkin Eter
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Aldehit Eter Alken
D) II ve III E) I, II ve III E) Ester Alken Aldehit

l. Aldehit, ll. Karboksili asit veya ester, lll. Alkol veya eter. l. Asit + alkol → Ester + su
(Cevap E) ll. Alkol → Alken
lll. 2 mol Alkol → Eter
–H2O
(Cevap B)
Test 25 1. E 2. B 3. E 4. A 5. D 6. B 7. A 8. D 9. A 10. C 11. D
7. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin karşısında verilen 9. Organik X, Y ve Z bileşikleri ile ilgili bilgiler şöyledir:
açıklama yanlıştır?
• X'in iki basamak indirgenmesi ile primer alkol oluşur.
Bileşik Açıklama • Y ile X'in tepkimesinde bir mol su çıkmasıyla ester
O oluşur.
A) C OH Benzaldehit • Z'nin NH3'lü AgNO3 çözeltisi ile etkileşiminden X oluşur.

O
Buna göre X, Y ve Z hangi organik bileşik sınıfında
olabilirler?
B) NH2 Anilin
O X Y Z
Karboksilik
A) Alkol Aldehit
asit
CH3
Karboksilik
C) CH3 C OH Tersiyer alkol B) Alkol Keton
asit
CH3 Karboksilik
C) Alkol Aldehit
asit
O Karboksilik
D) Aldehit Alkol
D) CH3 CH C OH Amino asit asit
Karboksilik
NH2 E) Aldehit Keton
asit
O X: Karboksili asit Y: Alkol
E) CH3 C O CH3 Ester Z: Aldehit

A) Benzoikasittir. (Cevap A)
(Cevap A)
10. H C O
HO C H
H C H
H C OH
C O
OH
Yapı formülü verilen yukarıdaki bileşik kaç farklı

8. Etil - 3 - metil - bütanoat esterini oluşturan karboksilik asit fonksiyonel grup içerir?
ve alkol çiftinin formülleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Karboksilik asit Alkol O O
ll ll
– C – H, – OH, – C – OH olmak üzere 3 farklı fonksiyonel grup vardır.
O
(Cevap C)
A) CH3 CH2 CH2 C OH C 2H5 OH
O
O
B) CH3 CH C OH C2H 5 OH
11. C H
CH3 O

268 O
C) CH3 C OH CH3 CH CH2 OH
I. Benzaldehit'tir.
CH3
O II. İndirgenmesi sonucu fenol oluşur.
D) CH3 CH CH2 C OH C2H5 OH III. Yükseltgenmesi sonucu benzoik asit oluşur.
CH3 yargılarından hangileri doğrudur?

O
E) CH3 CH2 CH C OH C2H 5 OH
CH3

O ll. İndirgenince benzil alkol oluşur.
CH3 – CH – CH2 – C – O – C2H5
(Cevap D)
CH3 alkol kısmı
k. asit kısmı
(Cevap D)
Enerji Kaynakları ve Bilimsel Gelişmeler / Fosil Yakıtlar
BÖLÜM 10 Test 01
1. Fosil yakıtlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi 4. Bitkisel organizmaların kalıntılarının tortul katmanlar altında
yanlıştır? kömürleşmesinde sıcaklık, basınç ve geçen süre başlıca
etkenlerdir.
A) Yeraltındaki ölü organizmaların aneorobik şartlarda
bozunmalarıyla oluşurlar. Buna göre,
B) Kömür, petrol ve doğal gaz birer fosil yakıttırlar. I. Linyit
C) Yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. II. Turba kömürü
D) Yapılarında karbon atomu bulunur. III. Antrasit
E) Oluşumları milyonlarca yılda gerçekleşen bir süreçtir. IV. Taş kömürü

Fosil yakıtlar ölü organizmaların çok uzun süre toprak altında kaymasıyla oluşan bu maddelerin jeolojik oluşum sürelerinin küçükten
yapılarında C atomu bulunan kömür, petrol ve doğalgazdır.
büyüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru
C) Fosil yakıtlar yakıldığında CO2 açığa çıkarır, çevreyi kirletir ve tükenir enerji kaynaklarıdır.
Yenilenebilir değildir. (Cevap C) verilmiştir?
A) I, II, III, IV B) II, I, IV, III C) II, I, III, IV
D) I, II, IV, III E) III, IV, I, II

Jeolojik oluşum süresi en kısa alandan en uzun alana doğru sıralama II. (Turba), I. (Linyit),
IV (Taş kömürü), III. Antrasit şeklindedir. (Cevap B)
5. Kömürleşme sürecinin evreleri ile ilgili aşağıdaki

2. Aşağıdakilerden hangisi bir fosil yakıt değildir? A) Kömürleşme sürecinin ilk evresi olan turbada kütlenin %
90'a yakın kısmı sudur.
A) Linyit
B) Turbadan sıcaklık ve basınç etkisiyle öncelikle su ve su
B) Alt bitümlü kömür

buharı ayrılır.
C) Taş kömürü
C) Turbadan CO2 ve O2 gazlarının ayrılmasıyla taş kömürü
D) Petrol oluşur.
E) Odun D) Antrasit oluşumunda diğer gazların yanında H2 gazıda

Fosil yakıtların oluşumunda ölü organizmalar yer altında milyonlarca yıl kalır. Kömür, kömürden ayrılır.
petrol ve doğalgaz gibi.
E) Linyit kömürü jeolojik oluşum tarihi bakımından en yaşlı
E) Odun ise fosilleşme ile oluşmayan bir yakıttır. (Cevap E)
kömürdür.
Linyit jeolojik oluşum tarihi bakımından genç kömürlerdendir. En yaşlı kömürler
antrasitlerdir. (Cevap E)
6. 1 kilogram kömür yakılınca çıkan ısı miktarına kömürün ısıl

değeri denir.
A) Kömürdeki karbon oranı arttıkça kömürün ısıl değeri artar.

3. Kömür ile ilgili,
B) Kömürdeki kül, kükürt ve azot oranları arttıkça kömürün 269
I. Karbon (organik) ve kül (anorganik) bileşenlerinden kalitesi düşer.
oluşur.
C) Kömür çeşitlerindeki karbon yüzdeleri arasındaki ilişki
II. Yapısında C, H, N, S ve O elementleri bulunabilir. Antrasit > Bitümlü (Taş kömürü) > Alt bitümlü > Linyit >
III. Kömür içerisinde yanmadan kalan kil, silis, kum ve Turba şeklindedir.
mineraller külü oluşturur. D) Linyit kömürünün yanması sonucu yalnızca,
yargılarından hangileri doğrudur? C + O2 → CO tepkimesi oluşur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Kömürlerin yanması sonucu karbondioksitin yanında
D) I ve III E) I, II ve III kükürtdioksit ve azot oksitleri oluşur.
Kömür organik (C) ve anorganik kül (kil, silis, kum ve mineraller) bileşiklerden oluşur. D) Linyit kömürünün yapısında bulunan C, N ve S'lerde yanarak NOX ve SO2, CO ve CO2
Yapısında C, H, N, S, O bulunur. (Cevap E) gazlarını açığa çıkarırlar. (Cevap D)
Test 01 1. C 2. E 3. E 4. B 5. E 6. D 7. E 8. C 9. C 10. E 11. D 12. D
7. Motorlu araçlarda genelde yanma ortamında basınç ve sıcaklık 10. Ham petrolün rafinasyonu işleminde damıtma kulesinin
yüksektir. Bu durumdan benzin ve mazotun yanması ile açığa tabanından ısıtılarak gönderilen karışımdaki ürünler
çıkan CO2 ve H2O'nun yanında bazı zehirli ve çevreye zararlı uçuculuklarına göre kulenin çeşitli yerlerinden alınır.
gazlar oluşur.

Ham petrol ürünleri Kaynama sıcaklığı aralığı (ºC)
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu gazlardan birisi
LPG (-42) — 1
değildir?
Benzin (-1) — 110
A) CO B) SO2 C) NO2 D) NO E) CH4
Jet yakıtı 150 — 205
Motorlu araçlarda yakılan petrol C ve H, S içerir. Yanma için alınan hava ise O2, N2 içerir.
CO, SO2, NO2, NO oluşur. CH4 oluşmaz. (Cevap E) Gaz yağı 205 — 260
Dizel (mazot) 260 — 315
Fuel-oil 300 — 400
Buna göre,
I. Damıtma kulesinin en tepesinden LPG ayrılır.
II. Karbon sayısı en yüksek bileşikleri içerenler dizel ve fuel-
oil'dür.
III. Ham petrol ürünlerinin her birisi birer hidrokarbon
karışımıdır.
8. Aşağıdakilerden hangisi ham petrolün rafinasyonu ile yargılarından hangileri doğrudur?
elde edilen bir yakıt değildir?
A) Fuel-oil
B) LPG I. Tablo inceilendiğinde kaynama sıcaklığı en düşük LPG en üsttedir. (Doğru), II. Karbon
sayısı ile kaynama noktası orantılıdır. (Doğru), III. Tablodakilerin tamamı hidrokarbondur.
C) Doğal gaz (Doğru) (Cevap E)
D) Mazot
E) Parafin 11. Kömürle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

Ham petrolün yapısında LPG gibi gaz bileşenler bulunmakla birlikte C) Doğal gaz petrol A) Petrolün yaygınlaşmasına dek organik bileşiklerin başlıca
rafineri ürünü değildir. (Cevap C) hammaddesi kömür olmuştur.
B) Linyit enerji üretiminde kullanılırken, taş kömürü ve
antrasit daha çok endüstriyel hammadde üretiminde
kullanılır.
C) Kömür, petrol ve doğal gaza oranla miktarı çok daha fazla
olan enerji kaynağıdır.
D) Kömürün yanmasıyla açığa çıkan CO2 miktarı doğal gazın
yanmasıyla açığa çıkan CO2'nin yarısı kadardır.
E) Kömürün yanmasıyla açığa çıkan CO2, SO2 ve NOx
küresel ısınmaya ve asit yağmurlarına sebep olur.
D) Kömürün yanması ile açığa çıkan CO2 miktarı, doğal gazın yanması ile açığa çıkan CO2
miktarından fazladır. (Cevap D)
9. Petrol oluşumu ve içeriği ile ilgili,

I. Yeraltındaki jeolojik katmanlarda gömülü zooplankton ve
12. Ham petrol, doğalgaz ve kömür ile ilgili aşağıdaki
alglerin zamanla yüksek basınç ve sıcaklık şartlarında
270 bozunmasıyla petrol oluşmuştur.
A) Doğalgaz metan, etan ve propan gazları karışımıdır.
II. Petrolün kütlesinin büyük çoğunluğunu C ve H
B) Petrolün damıtma kulesinde en altta kalan asfalt ve
oluştururken, çok az bir kısmını N, O, S ve bazı metaller
parafinin kaynama noktaları yüksektir.
oluşturur.
C) Kömür türleri arasında ısıl değeri en yüksek olanı
III. Petrolü oluşturan bileşenlerin tamamı oda sıcaklığında
antrasittir.
sıvı haldedir.
D) Ham petrol, doğalgaz ve kömür yenilenebilir enerji
kaynaklarıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Ham petrol, doğalgaz ve kömürün ortak yanma ürünü
D) I ve III E) I, II ve III CO2'dir.
I. Büyük kütleli zooplankton ve alglerin fosilleşme ürünüdür. D) Ham petrol, doğalgaz ve kömür fosil yakıtlar olup tükenen yani yenilenemeyen ve
II. Çoğunluğu hidrokarbon (C ve H) bileşikleridir. (Doğru) çevreyi kirleten yakıtlardır. (Cevap D)
III. LPG oda koşullarında gazdır. (Yanlış) (Cevap C)
Alternatif Enerji Kaynakları - 1
BÖLÜM 10 Test 02
1. I. Alternatif enerji ya da yenilenebilir enerji olarak 4. Hidroelektrik enerji ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
adlandırılır. yanlıştır?
II. Kirletici atığı olmayan veya çok az düzeyde olan enerji A) Barajlarda biriken suyun potansiyel enerjisinden
türüdür. faydalanır.
III. Fosil yakıtlar olan kömür ve petrol birer temiz enerji
B) Akarsuların kinetik enerjisinden yararlanılarak hidrolik
kaynaklarıdır.
türbinler döndürülür.
Temiz enerji ile ilgili yukarıdaki yargılardan hangileri
doğrudur? C) Suyun döndürdüğü türbinlerin hareket enerjisi
jeneratörlerde elektriğe dönüşür.
D) I ve III E) I, II ve III D) Yenilenebilir enerji kaynağıdır.
I. Temiz enerji çevreyi kirletmeyen ve doğal kaynakları tüketmeyen, alternatif enerji E) Suyun kinetik enerjinin potansiyel enerjiye
veya yenilenebilir enerji olarak adlandırılır. (Doğru) dönüştürülmesinden faydalanılır.
II. Kirletici atığı yoktur ya da sınırlı düzeydedir. (Doğru) Hidroelektrik enerji suyun potansiyel enerjisinin kinetik enerjiye dönüştürülmesi ile
III. Fosil yakıtlar çevreye CO2, NOX, SO2 gibi zehirli gazlar yayarlar. (Yanlış) (Cevap C) üretilen enerjidir. (Cevap E)
5. Güneş enerjisi ile ilgili,

I. Yenilenebilir enerji türüdür.
2. Aşağıdakilerden hangisi yenilenebilir enerji kaynakları II. Güneş enerjisini elektriğe ve ısıya dönüştüren aygıtların
verimleri düşüktür.
arasında yer almaz?

III. Çevreye olumsuz etkisi yok denecek kadar azdır.
A) Güneş B) Hidroelektrik C) Rüzgar yargılarından hangileri doğrudur?
D) Petrol E) Hidrojen A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Petrol : Fosil yakıt olup çevreye kirletici atıklar yayar. Yenilenebilir enerji kaynağı değildir.
(Cevap D) D) I ve III E) I, II ve III
I. Yenilenebilir enerji türüdür. (Doğru)
II. % 20'nin altında bir verimle çalışırlar. (Doğru)
III. Çevreyi kirletici gazlar ve atıklar bırakmaz. (Doğru) (Cevap E)
6. Güneş enerjisinin ısı ve elektrik enerjisine dönüştürülmesi ile

A) Güneş enerjisinin ısıya dönüştürülmesinde ışın soğurucu

yüzeyler (güneş kollektörleri) kullanılır. 271
3. Bir enerji kaynağı hakkında aşağıdaki bilgiler veriliyor. B) Güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren
aygıtlara güneş pili (fotovoltaik pil) denir.
• CO2, SO2 ve NOx gazlarını çevreye yoğun bir şekilde
verir. C) Güneş enerjisinin ısıya ve elektriğe dönüştüren aygıtların
• Yakılınca biten ve yenilenemeyen bir enerji kaynağıdır. verimleri %20'nin üzerindedir.
Buna göre bu enerji kaynağı aşağıdakilerden hangisi D) Güneş pillerinin kurulum ve bakım maliyetleri oldukça
olabilir? yüksektir.
A) Dalga B) Jeotermal C) Hidrojen E) Güneş pillerinde güneş ışınlarının fonksiyonu potansiyel
D) Güneş E) Kömür farkı oluşturarak elektrik akımını sağlamaktır.
Kömür : Fosil yakıt olup yenilenemez, çevreye CO2, SO2 ve NOX gibi zararlı gazlar yayar. Güneş enerjisini ısı ve elektriğe dönüştüren aygıtların verimleri % 20'nin altındadır.
(Cevap E) (Cevap C)
Test 02 1. C 2. D 3. E 4. E 5. E 6. C 7.D 8. C 9. D 10. B 11. B 12. D
7. Günümüzde birçok alanda fotovoltaik piller güneş enerjisinin 10. X, Y ve Z enerji kaynakları ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir.
elektrik enerjisine dönüştürülerek kullanılmasını sağlamaktadır. X: Su kaynakları ve akarsuların akış rejimleri dikkate
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde fotovoltaik piller alınarak santral yerleşkeleri belirlenir.
elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaz? Y: Fotovoltaik piller yardımıyla elektrik enerjisi üretilir.
A) Cep telefonları, hesap makineleri ve saatlerde Z: Magma tabakasının yeraltı sularını ısıtması sonucu
oluşan sıcak su buharlarından faydalanılır.
B) Otomobiller ve yapay uydularda
Buna göre X, Y ve Z aşağıdakilerden hangisinde doğru
C) Park, bahçe ve sokak aydınlatmalarında verilmiştir?
D) Güneş enerjili su ısıtma sistemlerinde X Y Z

E) Evlerde elektrik ihtiyaçlarının karşılanmasında A) Jeotermal Hidroelektrik Dalga
Fotovoltaik piller güneş ışınlarının oluşturduğu fotansiyel farkı ile elektrik akımı üreten B) Hidroelektrik Güneş Jeotermal
aygıtlardır.
D) Güneş enerjisi su ısıtma sistemlerinde (Günısı), güneş enerjisi doğrudan suyu ısıtmakta
C) Hidroelektrik Jeotermal Güneş
kullanılır.) (Cevap D)
D) Dalga Rüzgar Jeotermal
E) Hidroelektrik Güneş Hidrojen
X : Hidroelektrik, Y : Güneş, Z : Jeotermal (Cevap B)
8. Rüzgar enerjisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi

yanlıştır? 11. Hidrojen enerjisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
A) Rüzgarın kinetik enerjisi rüzgar türbininde hareket yanlıştır?
enerjisine dönüşür. A) Hidrojenin yanması sonucu yalnızca su buharı
oluşur.
B) Türbindeki hareket enerjisi bir jeneratörle elektrik
enerjisine dönüştürülür. B) Bir litre H2 gazının yanması sonucu açığa çıkan enerji
bir litre doğal gazın yanmasından açığa çıkan enerjiden

C) Bulutlu ve güneşsiz günlerde rüzgar enerjisinden fazladır.
faydalanılamaz.
C) Suyun elektrolizi yaygın hidrojen üretim tekniklerindendir.
D) Rüzgar rejimindeki değişiklikler elektrik üretiminde önemli D) Fosil yakıtlar olan kömür ve doğalgazdan üretilen
etkiye sahiptir. hidrojen daha çok kimyasal madde sentezinde
E) Açık denizlerde rüzgar enerjisi dalga enerjisine dönüşür. kullanılmaktadır.
Rüzgar enerjisinde rüzgarın kinetik enerjisi ile rüzgar türbini döndürülür. Havaının bulutlu E) Nakliyesi ve depolanması ile ilgili önemli sorunlar vardır.
veya güneşli olması ile enerji üretimi ilişkili değildir. (Cevap C) B) H2 gazının birim kütlesi en fazla enerji açığa çıkarır. Ancak birim hacmi fazla enerji
vereni doğalgazdır. (Cevap B)
12. Doğalgazın dönüşümü ile H2 gazı elde edilmesi dünyada çok

yaygın kullanılan bir tekniktir. Bu dönüşümün tepkimesi
CH4(g) + H2O(s) → CO(g) + 3H2(g)
9. Temiz enerji kaynakları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden şeklindedir.

hangisi yanlıştır? Buna göre doğalgazın dönüştürülerek kullanılmasındaki
amaç aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Güneş enerjisi fotovoltaik piller ile elektrik enerjisine
272
dönüştürülür. A) Elde edilen H2 gazının kimyasal madde sentezinde önemli
bir yerinin olması
B) Dalga enerjisi denizlerde kurulan türbinlerde elektrik
B) CH4 (metan) ün yanması ile oluşan CO2 gazının sera
enerjisine dönüşütürülür.
etkisi oluşturması
C) Hidroelektrik santralleri, suyun hareket enerjisinin elektrik C) Elde edilen CO ve H2 gaz karışımının (sentez gazı) yakıt
enerjisine dönüştürüldüğü santrallerdir. olarak yüksek enerji vermesi.
D) Jeotermal enerji, fosil yakıtların yeraltındaki suyu ısıtması D) Doğalgazın yanması ile oluşan hava kirliliğinin diğer fosil
ile ortaya çıkar. yakıtların oluşturduğu kirlilikten fazla olması
E) Jeotermal enerjide yeraltından çıkan sıcak su buharları E) Suyun yapısındaki H atomlarının H2 gazına dönüşümünün
buhar türbinlerini döndürerek elektrik üretimini sağlar. sağlanması.
D) Jeotermal enerjide magma tabakasının yeraltı sularını ısıtması sonucu oluşan sıcak su D) Doğalgaz büyük oranda CH4 içerir. Yanması ile açığa çıkan CO2 gazı, diğer fosil yakıtların
buharlarından faydalanılır. Fosil yakıt ile ilgisi yoktur. (Cevap D) açığa çıkardığı CO2'den daha azdır. (Cevap D)
Alternatif Enerji Kaynakları - 2
BÖLÜM 10 Test 03
1. Biyokütle, yaşayan ya da yakın zamanda yaşamış canlılardan 4. Günümüzde motorlu taşıtlarda kullanılmak üzere biyokütleden
elde edilen fosilleşmemiş tüm biyolojik malzemenin genel biyoyakıt üretimi gerçekleştirilmektedir.
adıdır. Buna göre,
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir biyokütle kaynağı I. Etanol
değildir?
II. Mazot
A) Şeker pancarı B) Mısır C) Kömür
III. Asetik asit
D) Pirinç E) Arpa yukarıdakilerden hangileri biyokütleden üretilebilen bir
Biyokütle fosilleşmemiş biyolojik malzemelerdir. Şeker pancarı, mısır, pirinç, arpa birer yakıttır?
fosil değildir.
C) Kömür ise bir fosil yakıttır. (Cevap C)
Günümüzde şeker pancarı, mısır, arpa, pirinç ... gibi biyokütlelerden Etanol, biyodizel
(Mazot) üretilir. (Cevap C)
2. Biyoenerji ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bitkisel kaynaklardan elde edilen enerji türüdür.
5. Organik atıkların havasız ortamda mikroorganizmalar
yardımıyla parçalanmasıyla oluşan gaz karışımına biyogaz
B) Biyoenerji elde etmek için kullanılan yakıtlar organik denir.
madde içermez.
Buna göre,
C) Biyoetanol, biyobütanol ve biyodizel birer biyoenerji I. CH4
çeşididir.
II. CO2
D) Biyoyakıtların içerisindeki karbon, bitkilerin havadaki CO2 III. H2
yi parçalamaları sonucu elde edilir.
IV. C3H8
E) Yenilenebilir enerji türüdür.
yukarıda verilen gazlardan hangileri biyogaz bileşenleri
B) Biyoenerji fosilleşmemiş biyolojik malzemelerdir. Biyolojik malzemelerde organik arasındadır?
maddeler bulunur. Biyoenerji elde etmek için kullanılan mısır, pirinç, arpa ... ağırlıklı olarak
organik madde içerir. (Cevap B) A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III

CH4 (Metan), CO2 ve H2 birer biyogaz bileşenidir. C3H8 ise petrol bileşenidir. (Cevap D)
3. Biyokütlelerin biyogaz haline dönüştürüldüğü reaktörlere 6. Biyokütleden üretilen biyoetanol genelde benzin ile
273
biyoreaktör denir. karıştırılarak kullanılır.
Buna göre, Bu durumun sebepleri,
I. Hayvan gübreleri I. Biyoetanolün yanma ısısı, benzinin yanma ısısından
II. Çöpler düşüktür.
III. Çeşitli bitkiler II. Biyoetanolün karbon salınımı benzininkinden fazladır.
yukarıdakilerden hangileri biyoreaktörlerde biyogaz III. Biyoetanol üretimi henüz yeterli düzeyde değildir.
üretimi için kullanılabilir? yukarıdakilerden hangileri olabilir?
Biyoreaktörlerde biyogaz üretimi için fosilleşmemiş biyolojik malzemeler kullanılır. I. C2H5OH (etanol), C8H18'den (benzin) daha az C atomu içerir. Yanma ısısı düşüktür.
(Cevap E) (Doğru). II. Daha azdır. (Yanlış), III. üretimi sınırlıdır. (Doğru) (Cevap D)
Test 03 1. C 2. B 3. E 4. C 5. D 6. D 7. E 8. C 9. C 10. A 11. A 12. C
7. Biyoyakıtlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 10. 1. (C6H10O5)n + nH2O → nC6H12O6
A) Petrol bağımlılığını azaltma ve küresel ısınma ile 2. C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2
mücadelede önemli bir yeri vardır. Yukarıda verilen 1 ve 2 tepkimeleri ile ilgili,
B) Biyokütleler güneş enerjisinin depolanmış halidirler. I. Her iki tepkimede de enzimler etkilidir.
C) Hayvan gübreleri ve çöplerin kullanımı ile biyogaz üretimi II. 1. tepkime mayalanma, 2. tepkime yanmadır.
çevre kirliliğini azaltmada önemli bir yere sahiptir. III. Her iki tepkimede ekzotermiktir.
D) Biyoyakıtların yakılması dünya atmosferindeki CO2 yargılarından hangileri doğrudur?
dengesini bozmaz. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Biyoyakıtlar enerji dışındaki bir alanda kullanılamaz. D) I ve III E) I, II ve III
E) Biyoyakıtlar enerji dışında yapı malzemesi, geri dönüşümlü kağıt ve plastik üretimi gibi
1. si nişastadan glikoz eldesi (Hidroliz)
alanlarda kullanılır. (Cevap E)
2. si etil alkol fermantasyonudur. (Fermantasyon yani mayalanma)
I. Her iki tepkimede de enzimler etkilidir. (Doğru)
II. 1. si hidroliz, 2. si mayalanmadır. (Yanlış)
III. 1. si endotermik, 2. si ekzotermiktir. (Yanlış) (Cevap A)
11. Cam boru kibrit Yandaki şekilde verilen

deney düzeneğinde bir
Odun talaşı müddet sonra kibrit
alevinin parlaklığının
8. Nükleer enerji ile ilgili, Plastik tıpa arttığı gözleniyor.
l. Sera gazı salınımı sınırlıdır.

ispirto ocağı
ll. Düşük maliyetle yüksek enerji üretilir.
lll. Yenilenebilir enerji kaynağıdır. Buna göre,
yargılarından hangileri doğrudur? I. H2
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. CO2
D) I ve III E) I, II ve III III. SO3

l. Nükleer enerji atom çekirdiğinin parçalanması ile gerçekleşir. Sera gazı salınımı sınırlıdır.
cam borudan çıkan gazlar yukarıdakilerden hangileri
(Doğru)
olabilir?
ll. Çok az miktar nükleer atom çekirdeği uzun yıllar enerji üretilir. (Doğru)
lll. Yenilenemez. (Yanlış)
(Cevap C) D) I ve III E) I, II ve III
Odun talaşının ısıtılması ile öncelikle tüpteki O2 gazı tükenir. C ve H içeriği olan talaştan
ısının etkisiyle H2 gazı tüpten çıkar ve alevin parlaklığını artırır. (Cevap A)
12. 1. C6H12O6 → 2 X + 2CO2
2. C6H12O6 + 2O2 → 2Y + 2CO2 + 2H2O

274 Yukarıdaki tepkimeler ile ilgili aşağıdaki yargılardan
9. Milletlerarası Hidrojen Enerjisi Derneğinin kurucusu ve
hidrojeni geleceğin yakıtı olarak gösteren bilim insanı A) X'in yanma ısısı C2H6 nın yanma ısısından
aşağıdaklierden hangisidir? düşüktür.
A) Oktay Sinanoğlu B) 1. tepkime etil alkol fermantasyonudur.
B) Albert Einstein C) 2. tepkime oksijenli ortamda gerçekleştiği için mayalanma
C) Turhan Nejat Veziroğlu gerçekleşmemiştir.
D) Marie Curie D) Y, CH3COOH'tur.
E) Stephan Hawking E) X in yanma ısısı Y ninkinden fazladır.

C) Turhan Nejat Veziroğlu X : C2H5OH , Y : CH3COOH'tur.
C) 2. tepkime kısmi O2 ile gerçekleşen asetik asit fermantasyonudur. (Mayalanma)
(Cevap C)
(Cevap C)
Sürdürülebilirlik ve Nanoteknoloji
BÖLÜM 10 Test 04
1. Sürdürülebilir bir kalkınma için, 4. l. Çevre kirliliğinin azalması
l. Doğal kaynakların dikkatli kullanılarak gelecek ll. İnsan sağlığının korunması

kuşaklara aktarılması
lll. Doğal kaynakların korunması
ll. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının
lV. Teknolojik gelişmelerin hızlanması
yaygınlaştırılması
Yukarıdakilerden hangileri sürdürülebilir bir kalkınmanın
lll. Artan enerji ihtiyacını karşılamak için uzun vadeli
sonuçları arasında yer alır?
planlar yapılması
A) Yalnız Il B) l ve ll C) Il ve IV
yapılması gerekenler arasında yukarıdakilerden hangileri
D) Il, lll ve IV E) l, ll, lll ve lV
yer alır?
Verilenlerin tamamı sürdürebilir kullanımanın sonuçlarındandır.
(Cevap E)
Sürdürülebilir bir kalkınma için,
l. Doğal kaynakların dikkatli kullanımı,
ll. Güneş, rüzgar, hidrojen gibi yenilenebilir kaynak kullanımı,
lll. Enerji üretimi ve tüketiminin planlanması gereklidir.
(Cevap E)
5. Nanoteknoloji, metrenin milyarda biri (nanometre) uzunluğa

sahip materyaller eldesi ve bu materyallerin üzerinde
uygulanan molekül mühendisliğidir. 0,1 nm den 100 nm'ye
kadar olan yapısal uzunluklardaki malzemeler nano boyutlu
kabul edilir.
2. Aşağıdaki enerji kaynaklarından hangisinin plansız ve
Buna göre,
aşırı kullanımı sürdürülebilir bir hayat ve kalkınma için
olumsuz etkilere yol açar? l. Grafit
A) Rüzgar enerjisi B) Hidrojen enerjisi ll. Grafen
C) Biyoenerji D) Fosil yakıt lll. Elmas
E) Güneş enerjisi lV. Fulleren

Fosil yakıt kullanımı, çevre kirliliği ve enerji kaynaklarının tüketilmesine yol açır.
yukarıdakilerden hangileri nano boyutunda olan bir
(Cevap D)
malzemedir?
A) Yalnız Il B) l ve ll C) Ill ve IV
D) I, ll ve IV E) Il, IIl ve IV
Yalnızca ll. Grafen nanaboyutludur.
(Cevap A)
3. Aşağıdakilerden hangisi sürdürülebilirliği sağlamada

olumlu bir etkiye sahip değildir?
6. Aşağıdakilerden hangisi nanoteknolojinin gelişmesi ve
275
kullanımının yaygınlaşması sonucu ortaya çıkacak bir
A) Yenilenemez enerji kaynaklarının kullanımının durum değildir?
sınırlanması
A) Kömürden elmas eldesi
B) Motorlu taşıtların egzos emisyon değerlerinin düşürülmesi
B) Kendi kendini temizleyen giysilerin üretimi
C) Enerji kaynaklarının kullanımında israfın önlenmesi
C) Fosil yakıt tüketen araçlarda yakıt tasarrufu
D) Geri dönüşebilir atık malzemelerin toplanması
D) Doğada çözünebilir plastik üretimi
E) Artan enerji gereksinimi için fosil yakıt kullanımının
E) Yenilenemez enerji kaynaklarının kullanımının
yaygınlaşması
yaygınlaşması
E) Artan fosil yakıt kullanımını çevreye ve sürdürübelirliği olumsuz etkilidir. E) Nanoteknoolji kullanımı ile fosil yakıt (yenilenemez) kullanımı azalır. Yaygınlaşmaz.
(Cevap E) (Cevap E)
Test 04 1. E 2. D 3. E 4. E 5. A 6. E 7. D 8. E 9. B 10. C 11. C 12. D
7. Sürdürülebilir kalkınma için, CH3

10. H2C = C – CH = CH2
l. Güneş enerjisi kullanımının yaygınlaştırılması,
yapısı verilen izopren monomerinin polimeri olan
ll. Geri dönüşümlü ve doğada çözünebilir malzeme
poliizopren ile ilgili,
kullanımının sağlanması
l. Yaygın adı kauçuktur.
lll. Nanoteknolojik üretim ve ürün kullanımının
yaygınlaştırılması ll. Doğal bir polimerdir.
lV. Kömür üretim ve tüketiminin yaygınlaştırılması lll. Elektrik akımını iletir.
yukarıdakilerden hangileri yapılmalıdır? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız ll B) l ve lll C) ll ve lV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lV D) I ve III E) I, II ve III

Sürdürülebilir bir kalkınma için yenilenebilir enerji kaynakları ve nanoteknoloji kullanımı lll. Kauçuk yalıtkandır. (Yanlış)
yaygınlaşmalıdır. Geri dönüşümlü malzemeler kullanılmalıdır. (Cevap C)
(Cevap D)
8. Kağıt sektörü sürdürülebilir hayat ve halkınmada önemli bir rol

oynar.
11. Aşağıdakilerden hangisi sürdürülebilir kalkınmayı
Bu durumun nedeni,
olumsuz etkiler?
l. Hammaddesinin ağaçlar olması
A) Sodyum bor hidrürden H2 gazı eldesi

ll. Geri dönüşümünün mümkün olması
B) Jeotermal enerji kullanımı
lll. Ekolojik dengeye etki etmesi
C) Petrokimya kökenli polimerlerin kullanımı
D) Naylon poşet kullanımının sınırlanması
E) Enerji verimliliğinin artırılması
D) I ve III E) I, II ve III C) Petrokimya kökenli polimerler doğada kalıcı kirlilik yapar.
Hammaddesinin ağaçlar olması ekolojik dengeye etki eder. Geri dönüştürülebilir bir (Cevap C)
malzemedir.
(Cevap E)
9. Sürdürülebilirliğin enerji, kağıt, metal ve polimer

sanayilerine etkileri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
12. Sürdürülebilir bir hayat ve kalkınma için hidrojen geleceğin
yanlıştır?
yakıtı olarak gösterilmektedir.
A) Biyopolimer kullanımının yaygınlaşması ile kalıcı çevre
276 Buna göre,
kirliliği azalır.
l. CH4 + H2O →
B) Nanoteknoloji kullanımı sonucu metal hammadde ihtiyacı
artar. ll. MgH2 + H2O →
C) Geri dönüşüm bilincinin arttırılması ile kağıt üretimi için lll. H2O(s) (elektroliz)
kesilen ağaç miktarı azalır.
lV. C3H8 + O2 →
D) Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki
tepkimelerinden hangileri ile hidrojen gazı elde edilebilir?
payının artması fosil yakıt tüketimini azaltır.
A) Yalnız ll B) l ve lll C) ll ve lV
E) Var olan doğal kaynakların planlı kullanımı sürdürülebilir
kalkınmaya katkı sağlar. D) l, ll ve lll E) l, ll ve lV
B) Nanoteknoloji kullanımı ile daha az materyal ile daha verimli teknoloji sağlanır. l. → CO + 3H2(g)
(Cevap B) ll. → Mg(OH)2 + H2
lll. → H2 + 1/2O2
(Cevap D)
1. l. Petrol eteri 4. I. Turba
ll. Gaz yağı II. Antrasit
III. Linyit
lll. Fuel oil
Yukarıda verilen kömür türlerinin yanma ısılarına göre
lV. Benzin karşılaştırılması hangi seçenekte doğru verilmiştir?
Yukarıdaki petrol ürünlerinin uçuculukları arasındaki ilişki A) I > II > III B) II > III > I C) II > I > III
D) III > I > II E) III > II > I
A) l > ll > lV > lll B) l > lV > ll > lll Oluşum süreleri ile yanma ısıları arasında doğru orantı vardır. İlk oluşan turbanın enerjisi
C) ll > l > lll > lV D) lll > ll > l > lV en az, en uzun sürede oluşumu tamamlayan Antrasit'in enerjisi en fazladır.
Antrasit > Linyit > Turba (Cevap B)
E) ll > lll > l > lV
l > lV > l > lll
(Cevap B)
2. Aşağıdakilerden hangisi biyokütleden enerji üretiminde

kullanılan maddelerden birisi değildir?
A) Ayçiçek yağı
5. Aşağıdaki yakıtlardan hangisi atmosferdeki net CO2
B) Buğday miktarını değiştirmez?
C) Şeker kamışı A) Biyoyakıtlar
D) Sofra tuzu B) Kömür
E) Mısır C) Benzin
Biyokütle yakın zamanda yaşamış ya da yaşayan canlılardan elde edilen fosilleşmemiş D) Doğal gaz
biyolojik malzemelerdir. Ayçiçek yağı, buğday, şeker kamışı, mısır bu sınıfta iken, sofra tuzu
(NaCI) bir biyokütle değildir. (Cevap D) E) LPG
Fosil yakıtlar olan kömür, benzin, doğalgaz ve LPG net CO2 miktarını artırır. Biyoyakıtlar ise
net CO2 miktarını değiştirmez. (Cevap A)
277
3. Nükleer enerji teknolojisine sahip olmanın olumlu etkileri
arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? 6. Hidrojen enerjisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Enerjide dışa bağımlılığın azalması,
A) Yenilenebilir enerji kaynağıdır.
B) Fosil yakıt kaynaklı sera gazı salınımının azalması
B) En verimli kaynağı sodyum borhidrür (NaBH4)'dür.
C) Sürdürülebilir kalkınmaya destek olması
C) Birim kütlesi en yüksek hacme sahip olan gazdır.
D) Yeni iş alanları ve istihdam sağlaması
D) Birim hacmi en yüksek enerji veren yakıttır.
E) Kurulum maliyetinin çok yüksek olması
E) Sera gazı salınımı olmayan bir yakıttır.
E) Başlangıçta kurulum için gereken maliyetlerinin yüksek olması olumsuz bir etkisidir. H2 = 2 mol kütlesi en küçük olan gazdır. Birim hacmi en fazla enerji veren yakıt değildir.
(Cevap E) (Cevap D)
Test 05 1. B 2. D 3. E 4. B 5. A 6. D 7. D 8. C 9. E 10. D 11. B 12. A
7. Aşağıdaki enerji türlerinden hangisi yenilenebilir enerji 10. LPG ile ilgili,
kaynaklarından değildir?
I. Sıvılaştırılmış petrol gazıdır.
A) Jeotermal
II. Rafinasyonda ilk elde edilen üründür.
B) Hidroelekrtrik
III. Yaklaşık % 70 bütan, % 30 propan içerir.
C) Hidrojen
IV. Havadan hafif ve yanıcı bir gaz karışımıdır.
D) Nükleer
E) Güneş
Nükleer enerji çekirdeğindeki taneciklerde ve atomun kütlesinde değişikliklere yol açan
radyasyon yayan bir enerji türüdür. Yenilenebilir enerji değildir. (Cevap D) D) I, II ve III E) II, III ve IV
lV. LPG havadan ağır bir gaz karışımıdır.
(Cevap D)
11. I. Aseton
II. Plastik
III. Asfalt
IV. Fuel oil
8. CH4, C2H5OH ve CH3COOH molekülleri ile ilgili,
Yukarıdakilerden hangileri ham petrolün rafineri
I. CH4 ve C2H5OH yakıt olarak kullanılır. sürecinde elde edilen ürünlerden birisi değildir?
II. C2H5OH ve CH3COOH glikozun fermantasyonu ile elde A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

edilir.
D) II ve IV E) I ve IV
III. Üçü de suda çözünür.
Ham petrolün rafinasyonunda petrol bileşeni olan mazot, fuel oil, benzin, asfalt, LPG gibi
yargılarından hangileri doğrudur? ürünler elde edilir.
I. Aseton ve II. Plastik rafinasyondan elde edilen ürünlerin çeşitli kimyasal işlemlerden
geçmesi ile üretilir. (Cevap B)
I. CH4 (Doğal gazın yapısında), C2H5OH (biyoetanol olarak) yakıt olarak kullanılır.
(Doğru)
II. Etil alkol fermantasyonu ve asetik asit fermantasyonu ile elde edilirler. (Doğru)
III. CH4 apolardır suda çözünmez. (Yanlış) (Cevap C)
12. I. LPG
II. Fuel oil

278
III. Mazot
9. I. Yapı malzemesi IV. Benzin
II. Geri dönüşümlü kağıt Yukarıdaki petrol rafineri ürünlerinin birer mollerinin
III. Plastik üretimi tamamen yanması sonucu açığa çıkan enerjilerin
karşılaştırılması hangisinde doğru verilmiştir?
Yukarıdakilerden hangileri biyoyakıtların enerji dışındaki
kullanım alanlarındandır? A) II > III > IV > I B) III > IV > I > II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) IV > III > I > II D) I > IV > III > II
E) III > IV > II > I
I. Yapı malzemesi, II. Geri dönüşümlü kağıt, III. Plastik üretimi biyoyakıtların enerji C sayısı arttıkça yanma entalpisi artar. ll > lll > lV > l
dışındaki kullanım alanları arasındadır. (Cevap E) (Cevap A)
TÜMEVARIM - V Test 01
1. mH3PO4 + n Ca(OH)2 → X + 6H2O 4. X saf sıvısıyla saf suyun oluşturduğu 2 litrelik sulu çözeltinin
derişimi 0,4 molardır.
Yukarıdaki denkleştirilmiş tepkime ile ilgili,
X sıvısının yoğunluğu 0,96 g/mL olduğuna göre çözeltinin
I. Nötrleşme tepkimesidir.
hacimce % kaçı X'tir? (X'in mol kütlesi = 240 g/mol)
II. X bileşiği Ca3(PO4)2'dir.
A) 10 B) 20 C) 25 D) 40 E) 50
III. m = 2 ve n = 3'tür. n
m = V ise 0,4 . 2 = n = 0,8 mol X
yargılarından hangileri doğrudur? 192
0,8 . 240 = 192 gram X, 0,96 = V
X

Vx = 200 mL hacimce % = 2000 .100 = 10
D) I ve III E) I, II ve III (Cevap A)

2H3PO4 + 3Ca(OH)2 → Ca3(PO4)2 + 6H2O
Tüm öncüller doğrudur.
(Cevap E) 5.
O2(g)
2. • Yenilenebilir enerji türüdür.
• Fosil yakıtlardan ve bazı bileşiklerden kimyasal FeO(k)

yöntemlerle elde edilir.
2FeO(k) + 1 O2(g) → Fe2O3(k) + 80 kkal
Yukarıda özelliklerinden bazıları verilen alternatif enerji 2
kaynağı aşağıdakilerden hangisi olabilir? denklemine göre tam verimle gerçekleşen tepkime sonucu
kaptaki katı kütlesinde 6,4 gramlık bir artış gerçekleşiyor.
A) Nükleer enerji B) Petrol
Buna göre, tepkime sonunda açığa çıkan ısı kaç kkal'dir?
C) Rüzgar enerjisi D) Hidrojen enerjisi
(O = 16, Fe = 56)
E) Hidroelektrik enerjisi
Hidrojen enerji kaynağı olan H2 gazı, doğal gaz gibi fosil yakıtlardan, H2O gibi bileşiklerden A) 320 B) 160 C) 80 D) 32 E) 16
elde edilen yenilebilir bir enerjidir. Katı kütlesindeki artış = mO = 6,4 g
2
6, 4
(Cevap D) 32 = 0, 2 mol O2 harcanmıştır.
0,5 mol O2 harcandığında 80 kkal
0,2 mol O2 harcandığında 32 kkal
(Cevap D)
3. Po = Patm
İdeal piston
6. Tek basamakta gaz fazda gerçekleşen bir tepkimedeki
maddelerin mol sayılarının zamanla değişimi aşağıda
Patm verilmiştir.
2P atm
CH4(g) O2(g) He(g) Zaman (s) nX (mol) nY (mol) nZ(mol)
2 2
2V, T 2V, 2T V, T 0 0,8 0,6 0

t1 0,4 0,4 0,2
Şekillerde belirtilen CH4, O2 ve He gazlarının basınç, hacim
ve sıcaklık değerleri verilmiştir. t2 0 0,2 0,4
Buna göre gazların kütleleri mCH , mO ve mHe arasındaki Bu tabloya göre, 279
4 2
ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir? I. Tepkime denklemi,
(H = 1, He = 4, C = 12, O = 16) 2X2 + Y2 → Z şeklindedir.
A) mCH = 2mO = 4mHe II. Tepkime hız bağıntısı k.[X2]2 . [Y]'dir.

4 2
B) mCH = mO = 4mHe III. t2 = 2t1'dir.
4 2
C) 2mCH = mO = 4mHe yargılarından hangileri doğrudur?
4 2
D) 2mCH = mO = mHe A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
4 2
E) mCH = mO = mHe D) I ve III E) I, II ve III
4 2
P. 2 V P. 2 V 2P.V 0,8 X2 + 0,4 . Y2 → 0,4Z
nCH = T , nO = 2T , nHe = T
4 2
(2n) (n) (2n) 2X2 + Y2 → Z ve TH = k . [X2]2 . [Y]
mCH = 2n . 16, mO = n . 32, mHe = 2n . 4 (Cevap C)

4 2
(Cevap B)
Test 01 1. E 2. D 3. B 4. A 5. D 6. C 7. C 8. B 9. C 10. B 11. B 12. A
7. X(g) + 2Y(g) Z(g) + 2T(g) 10. Organik bileşiklerin fonksiyonel gruplara göre
sınıflandırılmasında aşağıdakilerden hangisinde hata
tepkimesi 1 L'lik kapta 3 mol X ve 5 mol Y gazları ile
yapılmıştır?
başlatılıyor.
Organik bileşik Fonksiyonel grup
Tepkime dengeye ulaşana kadar ileri yöndeki tepkimenin
verim yüzdesi % 40 oldğuna göre, derişimler cinsinden A) Alkin –– C C ––
denge sabiti (Kc) kaçtır? O
B) Eter ||
A) 3 B) 5 C) 2 D) 3 E) 2 ––C –– O –– R
2 8 9 17 19
40 O
X + 2Y  Z + 2T 5. 100 = 2 ||
C) Keton
3 5 0 0 ––C ––
–1 –2 +1 +2
2 3 1 2 D) Amin –– NH2
––––––––––––––––––––––
1.2 2 = 2
Kç =
2.3 2 9 ––C O
(Cevap C) E) Açil halojenür |
X
B) Ester olmalıydı.
Eter – O – şeklindedir.
(Cevap B)
8. Molar derişimleri ve hacimleri eşit olan H2SO4, KOH ve

Na2SO4 çözeltileri sabit sıcaklıkta karıştırılıyor.
Oluşan bu karışım ile ilgili, 11. Etil formiyat esterinin asidik ortamda hidrolizi sonucu
oluşan alkol ve karboksili asit çifti aşağıdakilerden
I. pH > pOH'tır.
hangisidir?
II. [Na+] = [K+]'dır.
Alkol Karboksili asit
III. Derişimi en fazla olan iyonlar Na+ ve SO 2-
4
'dir. O
A) CH3 –– OH ||
yargılarından hangileri doğrudur? H –– C –– OH
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II O
B) C2H5 –– OH ||
D) II ve III E) I, II ve III H –– C –– OH
O
H2SO4'ten 2mol H+ C) CH3 –– OH ||
KOH'ten 1 mol OH– ortam asidiktir. pH < pOH CH3 –– C –– OH
KOH'tan 1 mol K+ O
[Na+] > [K+] ||
Na2SO4'ten 2 mol Na+ D) CH3 –– CH2 –– CH2 –– OH
lll. Derişimi en fazla olan iyonlar Na+ ve SO42– dir. H –– C –– OH
(Cevap B) O
E) C2H5 –– OH ||
CH3 –– C –– OH
O
H – C – O – C2H5
Karboksili Alkol kısmı

asit kısmı
280 (Cevap B)
9. Pil şeması,
Zn(k) |Zn2+ (0,1 M)| |Ag+ (0,01 M)| Ag(k)
şeklinde olan elektrokimyasal pilin potansiyel 1,47 volttur. 12. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisinin aynı koşullarda
o suda en fazla çözünmesi beklenir?
Buna göre, aynı pilin standart pil potansiyeli (E pil) kaç
volttur? (Nerst denkleminde 0,059 yerine 0,06 kullanınız.) A) Etanol B) 1 - bütanol C) Asetilen
A) 1,43 B) 1,5 C) 1,56 D) 1,58 E) 1,6 D) 2,3 - dimetil bütan E) Metan

H bağı içeren ve C sayısı az olan etanol en çok çözünür.
0, 06 10-1
Epil = E°pil – n . log ^10-2h2 (Cevap A)
0, 06 3
1,47 = E°pil – 2 . log 10 , Epil = 1,56
(Cevap C)
1. Mol sayısı 4. 0,2 mol NaOH katısının 4 mol H2O'da tamamen
çözünmesiyle oluşan çözelti ile ilgili,
0,6
X2 I. Kütlece % 10 NaOH içerir.
0,4
Z II. Su eklenerek hacmi 250 mL'ye tamamlanırsa
0,2
çözeltideki iyon derişimi 1,6 M olur.
Y2
Zaman III. 28 gram su eklenirse iyonların molal derişimi 4 olur.
0
Yukarıda kapalı kapta gerçekleşen bir tepkimede yer alan yargılarından hangileri doğrudur? (H = 1, O = 16, Na = 23)
maddelerin mol sayılarının zamanla değişimi verilmiştir.
Bu grafiğe göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Tepkime denklemi, l. 0,2 . 40 = 8 g NaOH, 4 . 18 = 72 g H2O
8
X2 + 2Y2 → Z şeklindedir. 80 .100 = 10 (Doğru)
B) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir. 0, 2
ll. M = 0, 25 = 0, 8M NaOH(2i) = 1,6M i (Doğru)
C) Z'nin formülü X2Y'dir. lll. 72 + 28 = 100 gsu = 0,1kgsu
0, 2 mol
D) Aynı koşullarda 0,8 mol Y2 eklenirse X2'nin tamamı 0, 1 kg
= 2 molal NaOH(2i) = 4 molal iyon (Doğru)
harcanır. (Cevap E)
E) Zamanla kaptaki molekül sayısı azalır.

X2 + 2Y2 → 2Z ise Z = XY2'dir.
(Cevap C)
2. Nötr X atomunun temel haldeki elektron orbital şeması

şöyledir: 5. Standart koşullarda 0,6 mol CH4 ve 0,6 mol O2
gazlarının,

CH4(g) + 2O2(g) → CO2(g) + 2H2O(g)
Buna göre, X atomu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır? denklemine göre tam verimli tepkimesi sonucu 267 kj ısı açığa
çıkıyor.
A) Atom numarası 24'tür,.
B) Küresel simetri özelliği gösterir. Buna göre CH4 gazının standart molar oluşum entalpisi
kaç kj'dir?
C) n = 3, l = 2 olan orbitallerinde 5 elektron vardır.
D) +1 yüklü iyonunun elektron diziliminin son terimi 3d4'tür. (∆Hool CO2(g) = –394 kj/mol, ∆Hool H2O(g) = –285 kj/mol)
E) Manyetik kuantum sayısı (ml) –2 olan orbitallerinde 1 A) –148 B) –74 C) 74 D) 148 E) 296
elektron bulunur. 0,3 mol CH4 tepkimeye girince 267 kj
X: ... 4s13d5 X+: ... 4s03d5 1 mol CH4 tepkimeye girince ∆H = –890 kj
(Cevap D) ∆H = Hü – Hg ise
–890 = [–394 + 2 . (–285)] – [HCH ] ise H°CH = –74 kj

4 4
(Cevap B)
3. Basınç
X
2 Y
1
6. HCI + O2 → HOOCI (yavaş)
HOOCI + HCI → 2HOCI (hızlı)
Sıcaklık (°C)
−273 0
2HOCI + 2HCI → 2H2O + 2CI2 (çok hızlı)
11,2 litrelik sabit hacimli bir kapta bulunan X ve Y gazlarının 281
Bir tepkimeye ait mekanizmalar yukarıda verilmiştir.
kabın sıcaklığının artırılmasıyla basınçlarındaki değişiklik
şekildeki gibidir. Bu tepkime ile ilgili,
Kaptaki X ve Y gazlarının kütleleri eşit olduğuna göre, I. Hız bağıntısı k.[HCI] . [O2]'dir.
I. Molekül kütleleri
II. HOOCI ve HOCI birer katalizördür.
II. Mol sayıları
III. Tepkime moleküleritesi 2'dir.
III. Aynı sıcaklıktaki difüzyon hızları
niceliklerinden hangilerinde Y = 2X ilişkisi vardır? yargılarından hangileri doğrudur?

mol sayıları ile basınçları orantılıdır. l. Yavaş basamağın girenlerine göre yazılır. (Doğru)
nx = 2nY'dir. mX = mY olduğuna göre MAY = 2MAX'tir.
ll. HOOCl ara üründür.
(Cevap A)
(Cevap A)
Test 02 1. C 2. D 3. A 4. E 5. B 6. A 7. E 8. B 9. C 10. C 11. D 12. D
7. Sabit hacimli 1 L'lik bir kapta, 11. O

PCI3(g) + CI2(g)  PCI5(g) CH2 O C C17H35
O
tepkimesine göre 2'şer mol PCI3 ve CI2 gazları ile 4 mol PCI5
gazı sabit sıcaklıkta dengededir. 3 C17H35 COOH + X CH O C C17H35 + 3 H2O

O
Kaba sabit sıcaklıkta kaç mol PCI5 gazı eklenir ise tekrar
denge kurulduğunda kapta 3 mol CI2 gazı bulunur? CH2 O C C17H35
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 H2O
Y + 3NaOH → X + 3C17H35COONa
4 3+x
Kc = 2.2 = 1 PCl3 + Cl2  PCl5 1 = 3.3
+n +n +x x=6 Yukarıdaki tepkimelere göre X ve Y nedir?
–n
3 3 3+x (Cevap E) X Y
8. Oda koşullarındaki HA zayıf asit çözeltisinin pH'si 3'tür. A) Sodyum hidroksit Gliserilstearat
HA çözeltisinin 100 mililitresi ile 0,1 M 200 mL KOH çözeltisi B) Sodyumstearat Gliserin
tam nötrleşmektedir.
C) Gliserin Sodyumstearat
Buna göre, HA asidinin iyonlaşma sabiti (Ka) kaçtır?
D) Gliserin Gliserilstrearat
A) 2.10–6 B) 5.10–6 C) 10–5
E) Glikol Sodyumstearat
D) 2.10–5 E) 5.10–5 X: Gliserin ( CH2 – CH – CH2 )
10-6 l l l
M . 100 = 0,1 . 200 HA  H+ + A– Ka = 0, 2 OH OH OH
M = 0,2M 0,2 Y: Gliserilstarat
–10–3 +10–3 +10–3 Ka = 5 . 10–6 (Cevap D)
(Cevap B)
9. Şekildeki pil sistemine,
V
Tuz köprüsü
Ag Ag
0,4 M 0,2 M
Ag+(suda) Ag+(suda)
100 mL (1. kap) 100 mL (2. kap)

I. 1. kaba su eklenerek hacim 200 mL yapmak
12. Şekildeki kaplarda bulunan saf sulara üzerlerinde belirtilen X
II. 2. kapta hacim değişmeksizin 0,02 mol AgNO3 katısı ve Y maddeleri ekleniyor.
çözmek
X Y
III. 2. kaba 100 mL saf su eklemek
işlemlerinden hangileri yapılırsa Epil = 0 olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Saf su Saf su
l. ve ll. işlemler derişimleri eşitler Epil = 0 olur. 1. kapta 2. kapta
(Cevap C)
Bir süre sonra 1. kaptaki suyun yüzey gerilimi azalırken, 2.
C2H5OH kaptaki suyun yüzey gerilimi değişmiyor.
282 10. I. CH3 –– CH2 –– CI + KOH →
H2SO4 Buna göre,
II. CH3 –– CH2 –– OH →
ısı
I. X yüzey aktif, Y yüzey inaktif maddedir.
O
|| II. X şeker, Y deterjan olabilir.
Pd
III. CH3 –– C –– H + H2 →
ısı
III. X hidrofil ve hidrofob uç içerir.
Yukarıdaki tepkimelerin hangilerinde etilen elde
edilebilir?
l. ve ll. de etilen elde edilir. lll. de etilalkol oluşur. l. Yüzey gerilimini azaltan X yüzey aktif (Doğru)
(Cevap C) lll. X hidrofil ve hidrofob uç içerir.
(Cevap D)
1. 2X2(g) + Y2(g) → 2X2Y(g) 4. Yoğunluğu 1,2 g/cm3 olan kütlece % 49'luk H2SO4
çözeltisinin 200 mL'sine su eklenerek hacmi kaç mL
denklemine göre X2 ve Y2 gazlarının başlangıçtaki mol
yapılırsa molar derişimi 2,4 olur? (H2SO4 = 98)
sayıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
A) 400 B) 500 C) 800 D) 1000 E) 1200
nX (mol) nY (mol)
2 2 %.d.10 = 49.1, 2.10 =
M= M 98 6M
A
I. 2 2 M1V1 = M2V2 ise 6 . 200 = 2,4 . Vson
II. 1,2 0,5 Vson = 500 mL
III. 1 0,4 (Cevap B)
Buna göre yukarıdakilerden hangilerinde tepkimenin

sınırlayıcı bileşeni X2'dir?
Tam verimli tepkimede tamamen harcanan madde sınırlayıcı bileşendir. Yalnız l
(Cevap A)
5. C2H4(g) + 3O2(g) → 2CO2(g) + 2H2O(s)
Standart koşullarda gerçekleşen yukarıdaki tepkimenin entalpi

değişimi (∆H°) –1412 kj/mol'dür.
Buna göre, C2H4 gazının standart molar oluşum entalpisi

kaç kj/mol'dür?
(∆Hool [CO2(g)] = –394 kj/mol, ∆Hool [H2O(s)] = –286 kj/mol)
A) 212 B) 104 C) 52 D) –104 E) –52

∆H = Hü – Hg
–1412 = [2 . (–394) + 2 . (–286)] – [HC ] ise
2H4
2. Periyodik sistemin halojenler grubunda yer alan X, Y ve Z HC = 52 kj / mol
2H4
elementleri ile ilgili bilgiler şöyledir: (Cevap C)
• Hidrojenli bileşiğinin asitlik kuvveti en fazla olanı X'tir.
• İndirgenme potansiyeli en yüksek olanı Y'dir.
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin kovalent yarıçapları
arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Z > X > Y
D) X > Z > Y E) Y > Z > X
6. 2X(g) + 3Y(g) → Z(g) + 2T(g)
Atom no: X > Z > Y kovalent yarıçap: X > Z > Y
(Cevap D) tepkimesi ile ilgili yapılan çeşitli deneylerdeki reaktif derişimleri
ve tepkime hızı aşağıda verilmiştir.
[X] (M) [Y] (M) Tepkime hızı a M k

s
0,2 0,1 4.10–5
0,4 0,2 3,2.10–4
0,1 0,1 1.10–5
n 0,2 1.8.10–4
0,3 m 9.10–5
283
3. Nano boyutlu bir malzeme olan grafen ile ilgili;
Bu tabloya göre, n ve m aşağıdakilerden hangisidir?
l. İki boyutlu tek malzemedir.
n m
ll. Grafit, fulleren ve karbon nanotüpün yapıtaşını
oluşturur. A) 0,2 0,2
B) 0,1 0,2
lll. Elektrik akımını iletmez.
C) 0,3 0,1
A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll D) 0,2 0,4
E) 0,1 0,3
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
Grafen 10–9m = 1nm boyutundadır. İki boyutlu tek malzemedir. Grafit, fullenen ve 1. ve 3. deneyden hız X'e göre 2. derecedendir. 1. ve 2. deneyden toplam derece 3 tür.
nanotüpün yapıtaşıdır. Elektrik akımını bakırdan daha iyi iletir. Sonuçları çıkarılır.
(Cevap B) r = k . [X]2 . [Y], n = 0,3 ve m = 0,1
(Cevap C)
Test 03 1. A 2. D 3. B 4. B 5. C 6. C 7. A 8. C 9. A 10. E 11. C 12. C
ki 10. I. CI CI CH3 CI
7. 2X(g) + Y(g)
Z(g) + ısı
kg C C ile C C
tepkimesinin 25 °C'deki denge sabiti (Kc) 4'tür.
CH3 C 2H 5 CI C2H5
25 °C'de dengede olan tepkime ile ilgili,
O O
I. Vi = Vg'dir.
II. CH3 CH C OH ile CH2 CH2 C NH2
II. ki = kg'dir.
NH2 OH
III. Kp > Kc'dir.
yargılarından hangileri doğrudur? (V = hız) III.

CH3 ile C2H5
O O
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II CH3
D) I ve III E) I, II ve III Yukarıdaki bileşik çiftlerinden hangileri birbirinin

Denge anında Vileri = Vgeri'dir. izomeridir?
k
Kc = k i = 4 ise ki > kg'dır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
g
nü – ng = 1 – (2 + 1) = –2 Kp < Kc'dir.
(Cevap A)
l. Cis - trans
ll. Fonksiyonel grup
lll. Dallanma - halka izomeridir.

8. Eşdeğer gram sayıları aynı olan HF ve KOH çözeltileri sabit (Cevap E)
sıcaklıkta tamamen karıştırılıyor.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
(HF için Ka = 2.10–5)

11. Etan, etilen ve asetilenden oluşmuş 2 mollük gaz karışımına
A) Ortamın pH'si 7'den büyüktür. sırasıyla aşağıdaki işlemler uygulanıyor.
B) Tam nötrleşme gerçekleşir. 1. işlem : Karışım yeterli miktar NH3'lü AgNO3

C) Tampon çözelti oluşur. çözeltisinden geçirildiğinde kütlesi 18,2 gram
azalıyor.
D) F– iyonu mol sayısı azalır.
2. işlem : Kalan gaz karışımı kütlece % 40'lik Br2'li suyun
F– + H2O
E) HF + OH– tepkimesinin denge sabiti 200 gramının rengini gideriyor.
5.10–10 dur.
Buna göre karışımdaki etan gazı kaç gramdır?
HF zayıf asittir. Eşit mol HF ve NaOH reaksiyonu sonucu asit ve bazdan artan olmaz.
Tam nötürleşme gerçekleşir. Bazik NaF tuzu oluşur. Hidroliz gerçekleşir. Tampon çözelti (H = 1, C = 12, Br = 80)
oluşmaz.
A) 45 B) 30 C) 24 D) 20 E) 18
(Cevap C) 18, 2
1. işlemde uç alkin olan asetilen harcanır. 26 = 0, 7 mol
2. işlemde etilen harcanır.
40 80
200. 100 = 80 g Br2, 160 = 0, 5 mol Br2 0,5 mol etilen
2 – 0,7 – 0,5 = 0,8 mol C2H6(30) = 0,8 . 30 = 24 g
(Cevap C)
9. NaBr ve CuCI katılarının aynı kapta su ile oluşturdukları

çözelti elektroliz ediliyor.
Buna göre anot ve katot elektrodlarda öncelikle hangi Monomer Polimer

12.
maddeler toplanır?
284 I. Etilen Polietilen
(e– verme eğilimi : Na > H2 > Cu > Br– > CI– > OH–)
II. Asetilen Trimetilbenzen
Anot Katod III. Vinilklorür Polivinilklorür
A) Br2 Cu IV. Aseton Benzen

B) Na O2
Yukarıda verilen monomerlerden hangilerinin polimeri
C) O2 Cu
D) CI2 H2
E) Br2 Na
D) III ve IV E) I, II ve IV
İndirgenme eğilimi en büyük olan katyon (Cu) katodda yükseltgenme eğilimi en büyük ll. Benzen, lV. Trimetil benzen
olan anyon (Br–) anotta birikir. (Cevap C)
(Cevap A)
1. Aşağıdakilerden hangisi yenilenebilir enerji kaynaklarından 4. Deniz seviyesindeki 300 g saf suda 52,2 gram K2SO4
birisi değildir? katısının tamamen çözünmesiyle hazırlanan sulu
çözeltinin kanamaya başlama sıcaklığı (K.N) ve donmaya
A) Doğalgaz
başlama sıcaklığı (D.N) aşağıdakilerden hangisinde doğru
B) Güneş verilmiştir?
C) Biyokütle enerjisi (K2SO4 = 174, Kk = 0,52 °C/molal, Kd = 1,86 C°/mol)
D) Hidroelektrik enerjisi
K.N (°C) D.N (°C)
E) Hidrojen enerjisi A) 100,52 –1,86
A) Doğalgaz bir fosil yakıt olup, çevreyi kirletir. (Cevap A)
B) 101,56 –5,58
C) 101,04 –3,72
D) 101,56 –3,72
E) 101,04 –5,58
2. Aşağıda açık formülü verilen bileşiklerden hangisinin 52, 2 0, 3 mol
174 = 0, 3 mol, 0, 3kgsu = 1 molal K2SO4(3iyon)
genel formülü ya da adı yanlış verilmiştir? 1 . 3 = 3 molal iyon K.N = 100 + 3 . 0,52 = 101,56
D.N = 0 – 3.1,86 = –5,58 (Cevap B)
Açık formül Genel formülü Adı
5. H2(g) + 1 O2(g) → H2O(s) + 285 kj
2
A) H C≡C H CnH2n-2 Etin (Asetilen)
C(k) + O2(g) → CO2(g) + 390 kj
B) CnH2n Siklohekzan 3C(k) + 4H2(g) → C3H8(g) + 100 kj
Yukarıda verilen tepkimelere göre, aynı koşullarda 8,8

C) CH3 CH = CH2 CnH2n Propen gram C3H8 gazının tamamen yanması sonucu kaç kj ısı
açığa çıkar? (H = 1, C = 12)
D) CH3 CH2 CH2 CH3 CnH2n+2 Bütan A) 221 B) 442 C) 663 D) 884 E) 1326
HH O = –285, HCO = –390, HC
= –100
CH2 2 2 3H8
C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O
E) CnH2n+2 Siklopropan ∆H = Hü – Hg = [3 . (–390) + 4 . (–285)] – [–100] =
CH2 CH2 8, 8
–2210 kj/mol . 44 = 0, 2 mol , 0,2 . 2210 = 442
CH2
bileşiği siklo alkan olup genel formülü CnH2n ve adı siklopropandır. (Cevap B)
CH2 CH2
(Cevap E)
6. Tek basamakta gerçekleşen bir tepkimenin denklemi

2X(g) + Y(g) → Z şeklindedir.
3. Sabit hacimli bir kapta eşit mol sayılı N2 ve H2 gazlarının,
Bu tepkimenin,
N2(g) + 3H2(g) → 2NH3(g)
denklemine göre tam verimli tepkimesi gerçekleştirilip sıcaklık [X] (M) [Y] (M) Sıcaklık (°C)
başlangıç sıcaklığına döndürüldüğünde gaz basıncı 2,4 atm I. 0,4 0,2 50
oluyor.
II. 0,4 0,2 40
Bu olay ile ilgili çizilen,
III. 0,1 0,4 40
PN2(atm) PNH (atm) Gaz basıncı (atm) 285
3
3,6 yukarıdaki koşullardaki tepkime hızları (r) ve hız sabitleri
1,8
(k) arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir?
1,6
1,2 2,4 r k
0 Zaman 0 Zaman 0 Zaman A) I > II > III I = II = III

I II III
B) II > I > III I > II = III
grafiklerinden hangileri doğrudur? C) I > II = III I > II > III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I > II > III I > II = III
D) I ve III E) I, II ve III E) I > III > II II > I > III

3n 3n
En hızlı tepkime sıcaklığı en yüksek ve X derişimi en fazla olan l. sidir. En yavaşı sıcaklığı
N2 + 3He → 2NH3 nson = 4n = 2,4 atm
düşük ve X derişimi en az olan lll. südür. k sıcaklıkla orantılıdır.
–n –3n +2n n = 0,6 atm
–––––––––
2n 0 (Cevap D) (Cevap D)
Test 04 1. A 2. E 3. D 4. B 5. B 6. D 7. C 8. D 9. D 10. B 11. E 12. D
7. H2S(suda) + H2O(s) HS(-suda) + H3 O(+suda) 10. Br

|
CH3 –– CH –– CH2 –– CH –– CH –– CH –– CH3
HCO- + S(2suda
-
HS(-suda) + CO32-(suda) | | |
3 (suda) ) OH CI C2H5
Tepkimelerine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
bileşiğinin IUPAC sistemine göre adı aşağıdakilerden
–
A) H2S, HS nin konjuge asididir. hangisidir?
–
B) HS ilk tepkimede baz ,ikincide asit gibi davranır. A) 2 - etil - 3 - bromo - 4 - kloro - 6 - hidroksi heptan
2– 2–
C) CO , S nin konjuge bazıdır. B) 5 - bromo - 2 - hidroksi - 4 - kloro - 6 - metil oktan
3
D) H3O+ ile H2O konjuge asit - baz çiftidir. C) 2 - hidroksi - 5 - bromo - 4 - kloro - 6,6 - dimetil heptan
– 2–
E) HCO , CO nin konjuge asididir. D) 5 - bromo - 2 - hidroksi - 4 - kloro - 5 - etil heptan
3 3
C) CO32–, HCO3–'nin konjuge bazıdır. S2–, HS– nin konjuge bazıdır.

E) 2 - hidroksi - 4 - kloro - 5 - boromo - 6 - etil heptan
(Cevap C) Br
1 2 3 4 l 6
CH3 – CH – CH2 – CH – CH – CH – CH3
l l 5 l
OH Cl 7CH2
l
8CH3
5 - bromo - 2 - hidroksi - 4 - kloro - 6 - metil oktan
(Cevap B)
8. CuBr2 katısının t °C'de çözünürlük çarpımı (Kçç) 3,2.10–11 dir.

Buna göre, t °C'de CuBr2 katısının suda çözünmesiyle 11. Karboksilik asitler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
hazırlanan 250 mL'lik doygun çözeltisinde kaç mg yanlıştır?
çözünmüş CuBr2 vardır? (Cu = 64, Br = 80)
A) Aynı C sayılı momokarboksilik asitler ile esterler

A) 64 B) 44,8 C) 22,4 D) 11,2 E) 5,6 fonksiyonel grup izomeridirler.
CuBr2(k)  Cu2+ + 2Br–
B) Alkollerle tepkimeye girerek esterleri oluştururlar.
x 2x
Kçç = x . (2x)2 = 4x3 = 32 . 10–12 ise C) Zayıf asit özelliği gösterip suda iyonları ile denge kurarlar.
x = çözünürlük = 2 . 10–4M
n n
D) Primer alkollerin iki kademe yükseltgenmesi ile elde
M = V ise 2 . 10–4 = 0, 25 'ten
edilirler.
n = 5 . 10–5 mol, CuBr2 = 64 + 160 = 224
5 . 10–5 . 224 gram = 5 . 10–5 . 224 . 103mg = 11,2 mg E) Hiçbir monokarboksilik asit fehling ve tollens çözeltilerine
etki edemez.
(Cevap D) O
ll
E) H – C – OH, formik asit fehling ve tollens ile yükseltgenir.
(Cevap E)
H O
| ||
9. H –– C –– C –– O –– H
|
286 H
12. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi yüzey aktif değildir?
A) C17H35 –– COOK
I. Molekülünde ortaklanmamış 2 çift e– vardır.
B) C17H35COOCH3
II. Metil metanoat ile fonksiyonel grup izomeridir.
C) CH3 –– CH2 –– OH
III. Asetaldehitin yükseltgenmesiyle elde edilebilir.
D) CH3 –– CH2 –– CH2 –– CH3
yargılarından hangileri doğrudur? (1H, 6C, 8O)
E)
C12H35 SO3Na
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II O

D) Hidrokorbonlar apolar yapılardır. Yüzey aktif değildirler.
O
(Cevap D)
l. – C – O 4 çift ortaklanmamış e– vardır.

(Cevap D)
1. Metan ve propandan oluşan bir karışımın 2 molünü 4. 18,4 gram etil alkol ve 7,2 gram saf suyun oluşturduğu
tamamen yakmak için 7,6 mol O2 gazı harcandığına göre, çözeltinin t °C'deki buhar basıncı kaç mmHg'dir?
karışımdaki metan (CH4) ve propan (C3H8) gazlarının mol
(H = 1, C = 12, O = 16, t °C'de Psu buharı = 20 mmHg,
sayıları kaçtır?
t °C'de Petil alkol = 24 mmHg)
nCH (mol) nC (mol) A) 22 B) 24,8 C) 28 D) 36 E) 44
4 3H8
A) 0,6 1,4 18, 4
n = 46 = 0, 4 mol etil alkol
B) 0,8 1,2 7, 2
n = 18 = 0, 4 mol su
C) 1 1
0, 4 0, 4
Pbuhar = 0, 8 .24 + 0, 8 .20 = 22 mmHg
D) 1,2 0,8
(Cevap A)
E) 1,4 0,6
CH4 + 2O2 → x+y=2

x 2x
2x + 5y = 7,6
C3H8 + 5O2 →
denklemi çözülürse
y 5y
x = 0,8, y = 1,2
mol mol
5. H2O(g) → H2(g) + 1 O2(g)

bulunur.
∆H = +240 kj/mol
2
(Cevap B)
C(k) + 1 O2(g) → CO(g) ∆H = –110 kj/mol
2
2. Aşağıda belirtilen taneciklerden hangisinde altı çizili CH4(g) + H2O(g) → CO(g) + 3H2(g) ∆H = +55 kj/mol
elementin yükseltgenme basamağı yanlış verilmiştir?
Bazı tepkimeler ve entalpi değerleri yukarıda verilmiştir.
Yükseltgenme Buna göre,
Tanecik
basamağı
2C(k) + 4H2(g) → 2CH4(g)

A) CuSO4 +1
B) MnO4– +7 tepkimesinin entalpi değişimi (∆H) kaç kj'dir?
–
C) HCO +4 A) –150 B) –75 C) 75 D) 150 E) 225
3
D) K2Cr 2O7 +6 İlk tepkime 2 ile çarpılır ise ∆H1 = 480
İkinci tepkime 2 ile çarpılır ise ∆H = –220
E) OF2 +2
Üçüncü tepkime 2 ile çarpılıp
A) CuSO4'te: SO42– dir. ters çevrilir ise ∆H3 = –110 ve elde edilen tepkimeler toplanır ise
Cu2+ olmalıydı. ∆H1 + ∆H2 + ∆H3 = 480 – 220 – 110 = +150

(Cevap A) (Cevap D)
3.
90 cmHg 75 cmHg
H2(g) O2(g)
6. Kc birimi L2 olan bir denge tepkimesi ile ilgili,

287
t °C, VL t °C, 2VL mol2

I. Kp = Kc . (RT)–2 dir.
Şekildeki M musluğu açılarak gazların tam verimle tepkimeye
girmesi sağlanıyor. II. ki < kg'dir.
Tepkime sonrası sıcaklık başlangıç sıcaklığına III. Denge anında Vi = Vg'dir.

döndürüldüğüne göre, kaptaki son basınç kaç mmHg'dir? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (V = Hız)
(t °C'de suyun buhar basıncı 20 mmHg'dir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 550 B) 370 C) 350 D) 280 E) 220 D) I ve II E) II ve III

l. Gaz katsayıları belli değildir.
90 . V 150 V
ll. Kc > O m1, Kc < O m1 belli değildir.
105V =
H2 + 1/2O2 → H2O(s) 3V 35cmHg
lll. Denge anında ileri hız = geri hızdır.
–90 V 45 V 2 cmHg 35 + 2 = 37 cmHg (Cevap C)
––––––––––––––
= 370 mmHg
105V (Cevap B)
Test 05 1. B 2. A 3. B 4. A 5. D 6. C 7. E 8. C 9. C 10. D 11. A 12. B
7. 10. Aldehit ve ketonlar aşağıdaki tepkimelerden hangisini

gerçekleştiremezler?
pH = 12 pH = 2 pH = 2
O
Pd/ısı
25 °C x M MOH 25 °C y M HA 25 °C z M HB A) CH3 C H + H2 CH3 CH2 OH

O
Yukarıdaki kaplarda bulunan asit ve baz çözeltileri ile ilgili B) 3 CH3 ısı
C CH3 CH3 CH3
bilgiler şöyledir: O
• Eşit hacimli MOH ve HA çözeltilerinin karıştırılmasıyla

oluşan çözeltinin 25 °C'de pH'si 7'dir. O O CH3
[O]
• Eşit hacimli MOH ve HB çözeltileri tam nötrleşme C) CH3 C H CH3 C OH
tepkimesi verirken oluşan çözeltinin pH'si 7'den O OBr
büyüktür. Pd
D) CH3 C CH3 + Br2 CH3 C CH3
Buna göre,
Br
I. x = y = z'dir. O O
II. MOH ve HA kuvvetli elektrolittirler.
E) CH3 C H + Cu2+ CH3 C OH + Cu2O
III. HB'nin derişimi z > 0,01 M'dir. D) Aldehit ve ketonlara halojen katılmaz.
(Cevap D)
İlk bilgiye göre MOH kuvvetli baz, HA kuvvetli asit, ikinci bilgiye göre HB zayıf asittir.
x = y = z'dir. z > 0,01M'dir. 11. I. 6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2
(Cevap E)
II. C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2
III. C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O

8. Belirli bir sıcaklıkta PbSO4 katısının çözünürlük çarpımı (Kçç) Yukarıda verilen tepkimeler ile ilgili aşağıdakilerden
2,4.10–8'dir. hangisi yanlıştır?
Aynı sıcaklıkta 0,4 M 200 mL K2SO4 çözeltisi ile en az kaç A) I. ve II. tepkimeler ısı alandır.
M'lık 300 mL Pb(NO3)2 çözeltisi karıştırılır ise çökelme
B) I. si ışık enerjisinin kimyasal enerjiye dönüşümüdür.
başlar?
C) II. sinde maya enzimleri etkindir.
A) 5.10–5 B) 2.10–6 C) 2,5.10–7
D) III. sünde açığa çıkan enerji II. sinde açığa çıkan enerjiden
D) 3.10–7 E) 5.10–8
x.300 0, 4.200 fazladır.
Qi = Kçç olmalıdır. [Pb2+] = 500 = 0, 6x [SO42–] = 500 = 0, 16M
Qi = [Pb2+] . [SO42–] = 0,6x . 0,16 = 2,4 . 10–8 E) II. sinde oluşan etil alkol biyoyakıt olarak kullanılır.
x = 2,5 . 10–7M A) I. tepkime (fotosentez) ısı alandır. Ancak II. tepkime (etil alkol fermantasyonu) ısı
verendir. (Cevap A)
(Cevap C)
9. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi ile etil alkol elde

edilemez?
288 O
[H2] 12. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin benzindeki oranı
A) CH3 C H
Pd/ısı arttıkça benzinin yanma düzgünlüğü artar?
B) CH3 ısı
CH2 Br + NaOH(suda)
A) CH3 –– (CH2)6 –– CH3
H+
C) CH CH +H2O B) C(CH3)3 –– CH2 –– CH(CH3)2
O
C) CH3 –– (CH2)5 –– CH3
H+
D) CH3 C O C 2H 5 + H 2 O
D) CH3 –– (CH2)7 –- CH3
E) C6H12O6(suda) Enzim
E) CH3 –– CH(CH3)2 –– CH3
O B) 2,2,4 - trimetil pentan oranı yanma düzgünlüğünü artırır.
ll
C) CH3 – C – H (asetaldehit) elde edilir. (Cevap B)
(Cevap C)

Çözüm 3D AYT Kimya Soru Bankası-Çözüm Yayınları (2019)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Çözüm 3D AYT Kimya Soru Bankası-Çözüm Yayınları (2019)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bu ürünün bütün hakları

ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir.

Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin

önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik

herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve

Çözüm Yayınları Grafik Birimi

Çözüm Yayınları Dizgi Birimi

Cem Veb - Ofset

Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,

tecrübemin bir ürünüdür.

dolayı değerli meslektaşlarım Rahime Bulut ve Erkan Özdemir’e şükranlarımı sunarım.

uygulamada yardımcı olan öğrencilerime teşekkürlerimi sunarım.

Üniversiteye giriş sınavında ve hayatın her alanında başarı ve mutluluk dileklerimle…

01. BÖLÜM: MODERN ATOM TEORİSİ 04. BÖLÜM: SIVI ÇÖZELTİLER

TÜMEVARIM - I...........................................................................55 Dengeye Etki Eden Faktörler............................................. 139

Denge Kesri ve Hesaplamaları...............................................143

Bire Bir ÖSYM.........................................................................145

03. BÖLÜM: GAZLAR Asitler ve Bazlar

07. BÖLÜM: KİMYA VE ELEKTRİK Fonksiyonel Gruplar

Yarı Pil Potansiyelleri ve Aktiflik......................................... 185 Alkollerin Özellikleri ve Etanol Eldesi.......................................247

Elektrokimyasal Piller..............................................................187 Eterlerin Sınıflandırılması ve Adlandırılması............................251

Elektroliz ve Faraday Kanunları...............................................193 Eterlerin Özellikleri...................................................................253

Bire Bir ÖSYM.........................................................................195 Karbonilli Bileşikler...................................................................255

Karbonil Bileşiklerinin Özellikleri...............................................257

08. BÖLÜM: KARBON KİMYASINA GİRİŞ Fonksiyonel Gruplarda İzomerlik..............................................265

Organik Bileşikler ve Formül Bulma.................................... 197 Bire Bir ÖSYM.........................................................................267

Doğada Karbon................................................................. 199

Kovalent Türlerde Lewis Formülleri........................................201

Hibritleşme ve Molekül Geometrileri.........................................203

Bire Bir ÖSYM.........................................................................207 10. BÖLÜM: ENERJİ KAYNAKLARI VE BİLİMSEL

Alternatif Enerji Kaynakları................................................. 271

09. BÖLÜM: ORGANİK BİLEŞİKLER Sürdürülebilirlik ve Nanoteknoloji........................................ 275

Hidrokarbonlar Bire Bir ÖSYM.........................................................................277

Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması.................................. 219 TÜMEVARIM - V........................................................................279

Alkanların Adlandırılması................................................... 221

Alkanların Özellikleri ve Kullanım Alanları.............................223

Alkenlerin Adlandırılması ve Özellikleri....................................225

Alkenlerin Tepkimeleri ve Genel Elde Edilme

Asetilen ve Kullanım Alanları....................................................233

Aromatik Bileşiklerin Adlandırılması ve Özellikleri....................239

Bire Bir ÖSYM.........................................................................243

(Cevap D) E) Nötronların atom çekirdeğinde bulunan yüksüz tanecikler

6. I. Tepkimeye giren madde kütlesinin, oluşan madde

II. H2O’nun bileşimindeki H ile O kütleleri arasındaki 9

D) Farklı element atomlarının kütleleri aynı olabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

7. Alfa ışın 9. Aşağıdaki görüşlerden hangisi Bohr atom modeline ait

1. + A) Elektronlar çekirdek dışında belirli enerji seviyelerinde

B) Atomun büyük bir kısmını boşluk oluşturur.

C) Nötronlar çekirdekte yer alır ve kütleleri proton kütlesine

Yukarıdaki atom modellerine ait görüşler hangi seçenekte

A) I. - 11. Bohr Atom modeli ile ilgili,

III. Atom çekirdeğinin 1. enerji düzeyindeki elektronunu

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Bir temel enerji seviyesindeki maksimum orbital sayısı

4. Modern atom modeline göre, 4. temel enerji seviyesinin

Elektronlar hem dalga hem de E) 1 3 0 0

Atomun kuantum modelinin oluşmasına katkı sağlayan

IV. - d IV. - a IV. - d n , m,

6. Z 9. 3p orbitalinde bulunan bir elektronun kuantum sayıları

10. X ve Y orbitallerinin kuantum sayıları ile ilgili aşağıdaki bilgiler

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

D) 3 1 -2, -1, 0, +1, +2 X Y

12 8. 2s, 2p, 3d ve 4f orbitallerinde bulunan elektronların,

II. Manyetik kuantum sayısı (m,) l. Başkuantum sayısı (n) 1 olabilir.

niceliklerinden hangileri aynı olabilir? yargılarından hangileri doğrudur?