Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan: Self-Learning Module
Araling Panlipunan: Self-Learning Module
Araling Panlipunan
:
Self-Learning Module
Republic Act 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in any
work of the Government of the Philippines. However, prior approval of the government
agency or office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such
work for profit. Such agency or office may, among other things, impose as a condition
the payment of royalties.
Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names,
trademarks, etc.) included in this module are owned by their respective copyright
holders. Every effort has been exerted to locate and seek permission to use these
materials from their respective copyright owners. The publisher and authors do not
represent nor claim ownership over them.
ii
10
Araling Panlipunan
Kaligiran at Katangian ng mga
Isyu at Hamong Panlipunan
iii
Paunang Mensahe
Para sa Tagapagdaloy
Ang materyal na ito ay masusing inihanda upang magabayan ang mga
mag-aaral na matuto gamit ang mga proseso at gawaing kapakipakinabang na
maaring gabayan ng mga magulang at nakatatandang mga indibidwal.
Pinaalalahanan ang mga mag-aaral na gumamit ng hiwalay na sagutang papel sa
pagsagot sa pauna, pansarili at panapos na pagtataya.
Para sa Mag-aaral
Makikita rin dito ang iba’t ibang lebel ng modyul tulad ng Aalamin Ko, Susuriin Ko,
Pag-aaralan Ko, Gagawin Ko, Tatandaan Ko, Isasabuhay Ko at Susubukin Ko.
Sa bahaging:
iv
Unang Araling Panlipunan 10
Linggo Unang Markahan-Modyul 1
Pamantayan sa Pagkatuto:
• Nasusuri ang kahalagahan ng pag-aaral ng Kontemporaryong Isyu
Aalamin Ko
Ang lipunan kung saan ikaw ay kabahagi ay kasalukuyang nasa harap ng isang
pandemya. Ang COVID-19 ay isa lamang sa mga suliraning kinakaharap ng ating
lipunan. Sa iyong pagmamasid sa mga pangyayari sa kasalukuyan, ano-anong mga
problema ang iyong nakita? Apektado ka ba ng mga isyu at suliraning ito?
Sa panimulang aralin na ito ay mauunawaan mo ang mga sanhi at bunga ng
mga isyu at hamong nararanasan sa lipunan. Mahalagang maunawaan mo ito upang
ikaw ay maging bahagi ng mga pagkilos at pagtugon sa mga isyu at hamong ito. Hindi
lamang mga namumuno sa pamahalaan at ng mga pangkat na nagsusulong ng
kanilang adhikain ang may tungkulin. Bilang isang mag-aaral at kabahagi ng lipunang
iyong ginagalawan inaasahang masasagot mo ang tanong na: Paano ka makatutulong
sa pagtugon sa iba’t ibang isyu at hamong panlipunan?
Upang maging lubos ang iyong pagkaalam sa mga isyu at hamong panlipunang
nararanasan sa kasalukuyan, mahalaga na maunawaan mo muna ang lipunan na iyong
ginagalawan. Makakatulong ito sa pagtingin mo ng obhektibo sa mga isyu at hamong
panlipunan.
1
Susuriin Ko
Panuto: Suriin mo at sagutin ang paunang pagsusulit upang matukoy ang lawak ng
iyong kaalaman tungkol sa mga paksang tatalakayin.
2. Ang social distancing ay isa sa mga hakbang upang naiwasan ang paglaganap
ng COVID-19. Sa kabila nito, isang prosesyong upang ipagdiwang ang isang
kapistahan ang naganap sa ilang barangay sa Cebu kung saan dinumog ng mga
tao. Mahigit sampung organizers kabilang ang Barangay Chairman sa maaaring
mahaharap sa kaso. Ano ang ipinapahiwatig ng pangyayaring tungkol sa mga
isyung panlipunan?
A. Nagpapakita ito ng pananampalataya ng Pilipino sa kabila ng pandemya
B. Karaniwang kaugnay ng krisis ng nga institusyon ng lipunan ang isyung
panlipunan
C. Ang Barangay Chairman ay kumikilala sa paghihiwalay ng simbahan at
estado
D. Ang kultura at tradisyon ay magpapatuloy sa kabila ng mga pagbabago sa
lipunan
2
4. Sa anong institusyon ng lipunan pangunahing nakasalalay ang pagsunod sa
curfew at pananatili sa loob ng bahay ng mga kabataang gumagala sa
komunidad?
A. Ekonomiya, dahil ang mga pisonet ay bahagi ng kabuhayan sa lipunan
B. Pamilya, dahil dito unang hinuhubog ang disiplina at pagsunod sa batas
C. Pamahalaan, dahil ang mga pulis at tanod ang nararapat magpatupad ng
curfew
D. Paaralan, dahil tungkulin nito na ituro sa mga mamamayan ang pagsunod
sa batas
Pag-aaralan Ko
Ang Lipunan
3
Ang lipunan ay binubuo ng mga institusyon. Ang institusyon ay
organisadong sistema ng ugnayan sa isang lipunan. (Mooney, 2011).
4
Mahalaga ang ekonomiya sa
lipunan dahil pinag-aaralan dito
kung paano matutugunan ang mga
pangangailangan ng mga
mamamayan.
Sociological Imagination
5
Isyung Personal at Isyung Panlipunan
Ano nga ba ang kaibahan ng Isyung Personal at Isyung Panlipunan? Ang mga
Isyung Personal ay sinasabing nagaganap sa pagitan ng isang tao at ilang malalapit
sa kanya. Ang solusyon sa isang isyung personal ay nasa kamay ng indibiduwal.
Maituturing ang isyung ito na pribadong bagay na nararapat solusyunan sa pribadong
paraan. Samantala ang isyung panlipunan ay isang pampublikong bagay. Karaniwang
kaugnay ito ng krisis o suliranin sa mga institusyong panlipunan. Ang mga suliraning
ito ay nakakaapekto hindi lamang sa isang tao kundi sa lipunan sa kabuuan.
Mahalagang malaman mo na sa kabila ng pagkakaiba ng isyung personal at
isyung panlipunan, ang dalawang ito ay magkaugnay. Isang halimbawa nito ay ang
mga hamon at isyung pangkapaligiran. Ang makalat na bakuran ay isang halimbawa
ng isyung personal subalit kung ang isang barangay o bayan ay magiging makalat
dulot ng kawalan ng maayos na sistema ng pagtatapon ng basura, ito ay maituturing
na isyung panlipunan. Idagdag pa rito ang masamang epekto sa kalusugan at
ekonomiya ng isang lugar kung ito ay mabaho, makalat at walang maayos na sistema
ng pagtatapon ng basura.
Mayroon ding mga isyu na may kaugnayan sa ekonomiya. Isang magandang
halimbawang ibinigay ni Charles Wright Mills (1959) ng pagkakaiba ng isyung
personal at isyung panlipunan ay tungkol sa kawalan ng trabaho. Kung sa isang
komunidad na may 100,000 mamamayang maaaring maghanapbuhay ay may isang
walang trabaho, maaring ituring ito bilang isang isyung personal. Subalit kung sa
isang lipunang mayroong 50 milyong tao at 15 milyon sa mga ito ay walang trabaho,
maaari itong ituring na “Isyung Panlipunan.” Sa malalim na pagtingin, maaaring
maging konklusyon na may kakulangan sa lipunan o istruktura nito na nagdudulot ng
kawalan ng trabaho ng maraming mamamayan dito.
6
GagawinKo - A
Pangalan___________________________________ Baitang _____________
Paaralan ___________________________________ Iskor _______________
Panuto: Gamit ang Sociological Imagination, suriin ang iyong Komunidad. Anu-
ano ang makikita mong mahalagang Istrukturang Panlipunan na may
malaking papel sa katahimikan at kaayusan ng lipunan? Isulat ang mga
nakitang mahalagang insitusyon at papel na ginagampanan nito lalo na sa
panahon ng COVID-19.
7
Gagawin Ko - B
Liquor Ban
Curfew
Social
Amelioration
Program (SAP)
Enhanced
Community
Quarantine
(ECQ)
Proteksiyon
laban sa sakit
na COVID-19
8
Gagawin Ko - C
REPLEKSIYON:
9
Tatandaan Ko
Isasabuhay Ko
10
Panuto: Gumawa ng Backyard Urban Gardening Plan ayon hakbang at mga
kailanganing kagamitanupang maisagawa ito sa inyong bakuran o
lokasyon. Maaaring gamitin ang template sa ibaba o bumuo ng sariling
ninyong BUG Plan Template.
111
Susubukin Ko
Panuto: Suriin mo at isulat ang titik ng tamang sagot. Isulat ang tamang sagot.
12
7. Ang social distancing ay isa sa mga hakbang upang naiwasan ang paglaganap
ng COVID-19. Sa kabila nito, isang prosesyong upang ipagdiwang ang isang
kapistahan ang naganap sa ilang barangay sa Cebu kung saan dinumog ng mga
tao. Mahigit sampung organizers kabilang ang Barangay Chairman sa maaaring
mahaharap sa kaso. Ano ang ipinapahiwatig ng pangyayaring tungkol sa mga
isyung panlipunan?
A. Nagpapakita ito ng pananampalata ng Pilipino sa kabila ng
pandemya
B. Karaniwang kaugnay ng krisis ng nga institusyon ng lipunan ang
isyung panlipunan
C. Ang chairman ng barangay ay kumikilala sa paghihiwalay ng
simbahan at estado
D. Ang kultura at tradisyon ay magpapatuloy sa kabila ng mga
pagbabago sa lipunan
13
Sanggunian
14
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Department of Education – SDO Bacolod City
Office Address: Rosario-San Juan Sts., Bacolod City 6100
Telefax: (034) 704-2585
E-mail Address: bacolod.city@deped.gov.ph