Muzyka w dobie nowych mediów

Muzyka, jak każda ze sztuk nie tylko wyznacza nowe trendy, ale też podąża za tym co
przynosi świat, cywilizacja, a w naszych czasach w największym chyba stopniu -
technologia.
Przede wszystkim możliwości realizowania nagrań, tworzenia muzyki przy użyciu
instrumentów klasycznych i zupełnie odległych od tego co możemy nazwać klasycznym
instrumentarium to pierwsze skojarzenie z muzyką nowych mediów.

Najpierw chciałabym zwrócić uwagę na czas, kiedy te nowe możliwości i nowe oblicze
muzyki naszej ery wybrzmiało na wielką skalę- czyli początek pandemii. Już od pewnego
czasu możliwym było realizowanie koncertów online, live stream’ów, ale w pewnej chwili
stało się to koniecznością, co najważniejsze skuteczną i możliwą.
Jednym z przykładów z funkcjonowania muzyki w tej cyfrowej przestrzeni może być
inicjatywa aranżera, kompozytora i dyrygenta Adama Sztaby, by stworzyć wirtualną
orkiestrę i grupę wokalną. Jest to oczywiście zjawisko z kręgu mainstreamu, ale myślę że
doskonale ilustruje to jak muzyka może istnieć w dzisiejszej, dalekiej od analogowej
rzeczywistości. Każdy z muzyków orkiestry ( 732 osoby) umieszczono w nagraniu utworu.
Dzięki dzisiejszej technologii każdy w domowych warunkach był w stanie nagrać dźwięk o
satysfakcjonującej jakości. Jednocześnie poprzez upowszechnieniu dostępu do
wszelkiego rodzaju danych w świecie cyfrowym muzycy różnych społeczności mogli
połączyć się w jednym projekcie, co pokazuje siłę interakcyjności nowych mediów.
Dzięki współczesnym możliwościom wykonalne jest dzielenie się muzyczną wrażliwością i
nawiązywanie muzycznych relacji. Na znanym portalu społecznościowym INSTAGRAM
mnóstwo muzyków improwizuje na swoim instrumencie, a inni odpowiadają na ich
improwizacje oznaczając siebie za pomocą hasztagów.
Coraz więcej można też dostrzec solowych projektów możliwych do zrealizowania właśnie
dzięki współczesnej technologii. Obecnie muzyk posiadający interfejs, komputer, mikrofon,
looper i najprostsze oprogramowanie do tworzenia muzyki może zrealizować koncert
niemalże samodzielnie.

Nowe media nie są jednak obecne wyłącznie w muzyce rozrywkowej, alternatywnej czy
popularnej. Przenikają też do muzyki klasycznej. A oczywiście poza jakościowym skokiem
w realizacji nagrań i muzykowania online mamy do czynienia z coraz szerszym użyciem
instrumentów elektronicznych, jak już wspomniałam nawet w muzyce klasycznej.
Za przykład może posłużyć opera L'Amour de loin (Love from Afar), której autorką jest
Kaija Saariaho. W operze używane są instrumenty elektroniczne z towarzyszeniem
instrumentów klasycznych. Choć już o wiele wcześniej ( L’amour de loin miała premierę w
2000 roku), bo w roku 1975 powstała opera „ Einstein on the beach” Philippa Glassa -
przedstawiciela muzyki minimalistycznej, o strukturach repetytywnych, wielbiciela
urządzeń elektronicznych emitujących dźwięki.
Chociaż z racji naturalnego biegu historii w XX wieku rozpoczęto poszukiwania w muzyce
wyrazu oddalonego od tonalności znanej od kilku epok, to niewątpliwie rozwój technologii
pomógł i wciąż pomaga muzykom przekraczać kolejne bariery. Odkrywczym było niegdyś
preparowanie fortepianiu przez Cage’a, a dziś wychodzimy poza brzmienie instrumentów,
nawet preparowanych. Poszukuje się w muzyce „pozabrzmieniowości”, nieokreślonego i
nieznanego, a jest to możliwe dzięki rozmaitym elektronicznym instrumentom i amplifikacji
dźwięku. Coraz więcej muzyków tworzy swego rodzaju muzyczne instalacje, improwizacje
z użyciem technologii. Dzięki rozwojowi techniki muzycy są w stanie również przełożyć
rozmaite zjawiska na dźwięki. Jakiś czas temu miałam okazję zobaczyć jak gitarzysta grał
na instrumencie używając efektu brzmieniowego ( co jest oczywiście powszechne), ale
tenże efekt nosił nazwę liquid. Wystarczyła do małego zbiornika w urządzeniu wlać
konkretny rodzaj płynu, a ten w kontakcie w przetwornikiem w instrumencie zmieniał
barwę wydobywającą się z głośnika. Inną barwę można usłyszeć po wlaniu kawy, inną po
wlaniu wody, itd.
Coraz częściej też możemy być odbiorcami hybrydowych perfomance’ów. Zarówno
muzycznych jak i wizualnych. Nie jest już nowością koncert muzyki z jednoczesną grą
świateł czy pokazem wizualizacji.