Упражнения по грамматике

~i
İçiNDEKİLER
Alıştırmalar
1. Çoğul Eki · 7
2. Soru Eki 11
3. Bulunma Durumu 17
4. Şimdiki Zaman 23
5. Çıkma Durumu 3 1
6. Yönelme Durumu 37
7. Belirtme Durumu 44
8. İle 51
9. Adlaştırma i , 58
10. Emir / istek Kipi 75
11. -imek Eylemi 84
12. iyelik Ekleri 93
13. Önadlaştırma 104
14. Ad Tamlaması 113
15. Belirli Geçmiş Zaman 131
16. Gelecek Zaman 143
17. -lık Yapım Eki 152
18. Geniş Zaman 162
19. Ettirgen Eylem 172
20. Adlaştırma II 180
P, ç, T, K Listesi : 189
Yanıt Anahtarı 193
1. Çoğul Eki
1.1. Betimleme (Betimlemeler Kitabı 1. 1.2.3. Özel adlar
Bölüm) 1.2.4. Adıilar
1.2. Alıştırmalar 1.2.5. Belgisiz önadlar ve -lAor

1.2.1. -lar, -ler 1.2.6. Soru
1.2.2. Kuraldışılıklar 1.2.7. Bireşim alıştırmaları
1.2. Alıştırmalar
1.2.1. Tablodaki adları son seslemlerine göre çoğul ekleriyle tamamlayınız~
Son Seslemdeki ünlü

Ad
a-ı e-i ö-ü o-u
masa masalar x x x
ev
göz
okul
kadın
silgi
gözlük
pantolon
1.2. 1. ı. Aşağıdaki sözcüklere çoğul eklerini ekleyiniz.

öğrenciler öğretmen.............. doktor.. . hastane ..
sözlük . r
. bilgisayar.............. kitap .. kalem .
yazICl. ......-....;.. televizyon.............. defter . çanta ..
dolap .. kaset.............. gömlek . ceket. .
ütü .. kağıt.............. kravat.. .. üzüm ..
i
-I
1.2.2. Aşağıdaki sözcüklere uygun çoğul ekini ekleyiniz. -I
saat~ harf.. kalp . santraL..........
kontroL............. bandrol........... terminaL . hilal .

istikbal.............. alkoL.... hayaL . seyahat.. .. -i
i
1.2.2.1. Aşağıdaki sözcüklere uygun çoğul ekini ekleyiniz.

Cemaııer Kemal.... Seval. .. BilaL. .
İdal........ Feryal................ Hayal.. . MeraL .
1.2.3. Aşağıdaki özel adlara çoğul eklerini ekleyip örnekteki gibi yeniden yazınız.
ı. Mehmet ve arkadaşları nerede? Mehmetler nerede?
2. Mustafa ve ailesi tatilde. .. .
3. Özgür Bey ve eşi çok mutlu. .. .
4. Ayşe ve nişanlısı burada. .. .
5. Fatih ile karısı bahçede. . .
1.2.4. Adılları çoğul yapınız.
bunlar şu . o .. -I
bura . şura . ora .
-I
1.2.4.1. Soruları çoğul yapınız.
ı. Bu ne? Bunlar ne ?
2. Burası güzel mi? ........................................................ ?
3. Şurada ne var? ........................................................ ?
4. Orada hava nasıl? ........................................................ ?
5. Şu ne? ........................................................ ?
6. Orada okul var mı? ........................................................ ? -I
7. O kim? ........................................................ ?
8. Burada eczane var mı? ........................................................ ? -I
9. Şurası tarla mı? ........................................................ ? i
10. Orası nasıl? ........................................................ ?
8
1.2.4.2. Tümceleri çoğul yapınız.
ı. Bu kalem mavi. Bu kalemler mavi
2. O sınifbüyük.
3. Şu öğrenci çalışkan.
4. Bu araba pahalı.
5. O okul güzel.
6. Şu yemek lezzetli.
1.2.5. Tümcelerdeki çoğul adların önüne ayraç içerisindeki önadları koyarak yeniden yazınız.
ı. Dolapta yumurtalar var. Dolapta çok yumurta var . (çok)
2. Çantada kalemler var. (birkaç)
3. Kütüphanede kitaplar var (birçok)
4. Cüzdanda paralar var. (biraz)
5. Otobiiste yolcu.lar var. .. (az)
6. Şehirde ağaçlar var. . (çok az)
7. Sınıfta sandalyeler var. (dört)
1.2.5.1. Tümcelerdeki gösterme önadlarının yerine ayraç içindeki önadı koyup tümceyi yeniden
yazınız.
1. Bu öğrenci hasta. Bütün öğrenciler hasta (Bütün)

2. Şu kitap güzel. ......................................................... (Tüm)
3. O çiçek kırmızı. ......................................................... (Bazı)
4. Şu kadın güzel. ......................................................... (Bütün)
5. Bu kutu boş. . (Tüm)

6. O araba ucuz. .. (Bazı)
1.2.5.2. Aşağıdaki sayılara çoğul eklerini ekleyiniz.
biri er on................. yüz . bin ..
1 on bin................. yüz bin... milyon .. milyar ..
9
1.2.6. Aşağıdaki soru sözcüklerini çoğul ekleriyle tamamlayınız.
1. Sınıf ta kimler var?
2. Sınıf ta ne var?
3. Masada ne var?
4. Okulda kim var?
1.2.7. Bireşim Alıştırmalan
1.2.7.1. Aşağıdaki sözcükleri uygun boşluklara yazımz.

(saat, mektup, balık, bilet, anahtar, sözcük~toP' rol, köy)
ı. şehir ler 6 .ler
2 .ler 7 .lar
3 .lar 8. .. .ler
4 .ler 9 .lar
5 lar 10 ler
1.2.7.2. Boşluklan çoğul ekiyle tamamlayıp eşleştiriniz.
Öğretmenler ve "'- baba..............
Kedi. ............. ve
'\ gömlek..............
Anne.............. ve
"\ . köpek..............
Çocuk.............. ve \ hayvan..............
Kadın .............. ve
.lıl öğrenciler.
Radyo.............. ve oyuncak. .............
İnsan .............. ve televizyon..............
KravaL ............ ve erkek..............
1.2.7.3.Aşağıdaki sözcükleri çoğul yapınız.
ı. İyi gün . 7. Tatlı rüya ..

2. İyi akşam .. 8. Merhaba ..
3. İyi gece . 9. İyi tatil.. ..
4. İyi yıl.. .. 10. İyi ders .
5. İyi sabah . 1 ı. İyi şans ..
6. İyi uyku . 12. İyi eğlence ..
LO
2. Soru Eki
2. ı. Betimleme (Betimlemeler Kitabı. 2.2.4. Evet, ..... / Hayır, .......... değiL.
2. Bölüm) 2.2.5. Evet, var. / Hayır, ......... yok.
2.2. Alıştırmalar 2.2.6. ............ değil mi?
. "?
mu, mu. 2.2.7. .. .......... yok mu?
2.2.!. mı, mı,
2.2.2. Kuraldışılıklar 2.2.8. Bireşim alıştırmalan
1- 2.2.3. Tümcenin diğer kurucularıyla kullanımı
2.2.1. Aşağıdaki boşlukları mı, mi, mu, mü soru eklerinden biriyle tamamlayınız!
ı. Bu bir kitap mı ? 9. Bu bir kalem ?
2. Bu bir balon ? ıo. Bu bir gözlük ?

3. Bu bir kağıt ? 1ı. Burası bir göl ?
4. Şurası bir okul ? 12. Orası bir sınıf ?
5. Bu Ali ? 13. Şu Mustafa ?
6. Bu Özgür ? 14. O Ufuk ?
7. B urası bir otel ? 15. Şurası bir yurt ?
8. Orası bir lokanta ? 16. Burası bir kantin ?
2.2.2. Boşluklan uygun soru ekiyle tamamlayıruz.

1. Bu bir saat mi ? 5. Bu bir harf ?
2. Bu bir kalp ? 6. Bu bir bandrol ?

3. Bu bir harp ? 7. Bu bir seyahat 7
4. Bu bir festival ? 8. Bu bir hayal 7
2.2.2.1. Boşlukları uygun soru ekiyle tamamlayınız.

1. Burası terminal --=m..:.:.ı=--·_ 7 4. Burası bir santral 7
2. Bu Kemal 7 5. Şu Cemal 7
3. O Seval ? 6. Bu İdaI ?
ı 1
2.2.3. Aşağıdaki soruları mlo soru eki ile tamamlayıp yanıtlayınız.
(Şimdiki Zaman için bkz. Bölüm 4)

ı. Mehmet ödev yapıyor . . .;m:.:.:.=u__ ? - Hayır, Mehmet ödev yapmıyor .
2. Mehmet ödev yapıyor? (yemek) - Hayır, .
3. Mehmet ödev yapıyor? (Ahmet) - Hayır, .
4 . A yşe çay .ıçıyor
. ?
. - Hayır, .
. yşe çay
5A ..
ıçıyor.
?( sut
.. ) - Hayır, .
6. Ayşe çay içiyor? (Fatma) - Hayır, .
2.2.3.1. Aşağıdaki tümceye dayanarak soruları sorunuz. (Şimdiki Zaman için bkz. Bölüm 4)
Mustafa lokantada yemek yiyor.
ı. Mustafa lokantada yemek yiyor mu? Evet, Mustafa lokantada yemek yiyor.
2 ? Hayır, Mustafa yemek yemiyor, Ayşe yiyor.
3 ? Evet, Mustafa lokantada yemek yiyor.
4 ? Hayır, Mustafa lokantada yemek yemiyor, sohbet ediyor.
2.2.3.2. Aşağıdaki tümcelerde yatık yazılan sözcüğe göre sorular sorunuz.

(Şimdiki Zaman için bkz. Bölüm 4)
1. Hayır, Ali yann saat üçte okula gidiyor. Ali yarın saat ikide mi okula gidiyor?
2. Hayır, çocuk çikolata yemiyor, zeytin yiyor. ?
3. Hayır, öğretmen değil, öğrenci gürültü yapıyor. . ?
4. Can değil, sen çok konuşuyorsun. .. ?
· d egı,
5 . B ız v'l on1ar sıgara
. .. i
ıçıyor ar. .. ~
?.
2.2.4. Aşağıdaki soruları nilo soru eki ile tamamlayıp yanıtlayınız.

ı. Gülten öğretmen mi ? (öğrenci)
Evet, Gülten öğretmen .
Hayır, Gülten öğretmen değil. öğrenci .
2. Bu bir masa ? (sehpa)
Evet, .
Hayır, .
3. Burası bir okul ? (hastane)
Evet, .
Hayır, .
12
L
J
4. Bunlar gözlük 7 (dürbün)
Evet, .
Hayır, .
5. Bu bir kalp 7 (harf)
Evet, .
Hayır, .
2.2.4.1. Aşağıdaki soruları mlo soru eki ile tamamlayıp yanıtlayınız.
i ı. Çocuk mutlu mu 7
i Evet,
Hayır,
çocuk mutlu
çocuk mutlu değil

2. Hava sıcak 7
Evet, .
Hayır, .
3. Araba pahalı 7
Evet, .
Hayır, .
·· gretmen
4. O ~ g Özl"kl"
u ll ?.
Evet, .
Hayır, .
5. John İngiliz 7
.-
Evet, .
Hayır, : .
6. Pantolon ucuz 7
Evet, .
Hayır, .
2.2.4.2. Aşağıdaki soruları mr soru eki ile tamamlayıp yanıtlayınız.
1. Yolcular otobüste mi 7
Evet, yolcular otobüste
1
Hayır, yolcular otobüste değil
2. Köpek bahçede 7
1
Evet, .
Hayır, .
13
3. Kitap masada ?
Evet, .
Hayır, .
4. Efes İzmir' de ?
Evet, .
-I
Hayır, . i
i
5. Anıtlcabir Ankara'da ?
Evet, .
Hayır, .
6. Esra evde ?
Evet, .
Hayır, .
2.2.S. Aşağıdaki soruları tamamlayıp yanıtlayınız
ı. Evde ekmek var mı ?
Evet, evde ekmek var
Hayır, evde ekmek yok
2. Dolapta su var
Evet,
?
.
-I
Hayır, .
3. Sını ft a ogrencı var

"~' ?
Evet, .
Hayır, .
4. Kantinde sigara var ?
Evet, .
Hayır, .
5. Televizyonda film var ?

Evet, .
-I
Hayır, .
2.2.6. Olumsuz soruları soru ekiyle tamamlayıp yanıtlayınız.

-I
1. Bu bir kitap değil mi ?
Evet, bu bir kitap değil
Hayır, bu bir kitap -I
14
2. Kitap çantada değiL ?
Evet, .
Hayır, .
3. Mathiew Amerikalı değil ?
Evet, .
Hayır, .
4. Neşe nişanlı değil ?
Evet, .
Hayır, .
5. Tarkan şarkıcı değil ?
i- Evet, .
Hayır, .
i
..
6. B ugun tatı'ldv'l
egı ?.
Evet, .
Hayır, .
7. Ali Türk değil ?
1- Evet, .
Hayır, .
8. Burası Alsan~ak değil ?
Evet, .
Hayır, .
9. Onlar öğrenci değil ?
Evet, .
Hayır, .
10. O Yaşar değil ?
Evet, .
Hayır, .
2.2.7. Olumsuz soruları soru ekiyle tamamlayıp yamtlayımz.
I. Dolapta süt yok mu ?
Evet, dolapta süt yok

Hayır, dolapta süt var
2. Cüzdanda para yok ?
Evet, .
Hayır, .
15
3. Uçakta gazete yok ?
Evet, .
Hayır,
4. Alsancak'ta hastane yok 7

.
-I
Evet, .
Hayır, .
5. Şişede su yok 7
Evet, .
Hayır, .
2.2.8. Bireşim Alıştırmaları

-I
_i
2.2.8.1. Aşağıdaki boşlukları mIO soru ekiyle tamamlayınız.
i
.. ~. ?
5. Bu bir harf 7
1• B U ogrencı .
2. Bu Seval 7 6. Bunlar balık 7
3. Burası bir köy 7 7. Burası bir terminal 7
4. Bu bir pantolon ? 8. Bu Kemal 7
2.2.8.2. Aşağıdaki yamtlara soru sorunuz.
I. Burası bir ev mi 7 Hayır, burası bir ev değil, okuL.
2 , 7 Evet, İzmir çok güzel.
3 7 Hayır, Ankara uzak değil, yakın.
4 ? Evet, evde bilgisayar var.
5 7 Hayır, sınıfta Çinli yok.
6 ? Hayır, Hale değil, Şule sigara içiyor.
7 ? Hayır, Kızılay İstanbul'da değil, Ankara'da.
8 ? Evet, dolapta yumurta yok.
9
10
7
7
Evet, burası ev
Evet, duralcta otobüs var.
değiL.
-I
\IJ
3. Bulunma Durumu
3. ı. Betimleme (Bkz. Betimlemeler Kitabı 3.2.5. -n- kaynaştınna ünsüzü

3. Bölüm) 3.2.6. Adıllar
3.2. Alıştınnalar 3.2.7. Soru

3.2.1. -da, -de 3.2.8. Kuraldışılıklar
3.2.2. -ta, -te 3.2.9. Bireşim alıştırmalan
3.2.3. Zaman bildirenler

3.2.4. Özel adlar
3.2.1. Aşağıdaki boşlukları -da veya -de ekleriyle tamamlayınız.
1. Bardak masa.=d=a_ _ 7. Çocuk ev .

2. Gözlük çekmece . 8. Kitap çanta .
3. Ördekler göL . 9. Kadın balkon .
4. Bülbül güL . 10. Konak bu yön .
5. Paralar kadın . 11. Öğretmen okuL .
6. Gemi deniz . 12. Araba şehir. .
3.2.1.1. Aşağıdaki boşlukları -da veya -de ekleriyle tamamlayınız.
1. Bir günde 24 saat var. 6. Çö!.. kaktüsler var.

2. Radyo müzik var. 7. KarakoL nazik polisler var.
3. Sinema film var. 8. Ütü su yok.
4. Çayır kuzular var. 9. Tü!.. sinek var.
5. yoL arabalar var. 10. Köy tarlalar var.
3.2.2. Aşağıdaki boşlukları -ta veya -te ekleriyle tamamlayınız.
1. Kuş ağaç..:..:ta=---_ 7. Öğrenciler sınıf.. .

2. Süt dolap . 8. Kaşık bardak............ .
3. Menni silah . 9. Ayakkabılar paket.. .

4. Maç saat beş . 10. Öğrenciler ders .
5. Sekreter şirket.. . 11. Yurt şu taraf.. .
6. Çocuklar park. . 12. Adam duş .
17
3.2.2.1. Aşağıdaki boşlukları -ta veya -te ekleriyle tamamlayımz.
ı. Kitapta resimler var. 6. Bu ilaç kortizon var.
2. Uçak yolcular var. 7. Sepet.. meyveler var.
3. Külah dondurma yok. 8. Kas güç var.
4. Sahaf. eski kitaplar var. 9. Kılıf.. elbise yok.
5. Boş araba yok. ıo. Saat üç ders var.
3.2.3. Aşağıdaki boşlukları -da, -de, -ta, -te ekleriyle tamamlayınız.
ı. Saat ıo:OO'da ders var. 4. Ders saat 11:00 .

2. Maç 12:30 başlıyor. 5. Film saat 15:00 .
3. Ders 17:15 bitiyor. 6. Vapur saat ıo: 15 kalkıyor.
3.2.3.1. Aşağıdaki boşlukları -da, -de, -ta, -te ekleriyle tamamlayınız.
1. Otobüs beş!.!L- kalkıyor. 4. Tren saat dörL kalkıyor.
2. Ece saat iki geliyor. 5. Film saat altı. bitiyor.

3. Ders saat on başlıyor. 6. Yasemin saat on buçuk yatıyor.
3.2.4. Aşağıdaki boşlukları -da, -de, -ta, -te ekleriyle tamamlayınız.
1. O Bingöl'de çalışıyor. 5. Ayşe bu akşam BirgüL kalıyor.
2. Paralar Özgür. . 6. Ufuk. para yok.

3. AhmeL sözlük var. 7. Orhan bilet yok.
4: Bçışbakan Ankara . 8. Topkapı Sarayı İstanbuL .
3.2.5. 'Aşağıdaki boşlukları -nda veya -nde ekleriyle tamamlayıDIZ.

(Ayrıntılı bilgi için Bkz. Bölüm 14)
1. Bu kitabevinde çok kitap var. 4. Havaalanı taksi yok mu?

2. Çocukevi çocuklar var. 5. Çocuk anaokulu okuyar.
3. Buzdolabı. süt yok.
3.2.5.1. Aşağıdaki boşlukları -nda veya -nde ekleriyle tamamlayınız.
i. Otel Kuşadası'nda 5. Kemeraltı.. çok dükkan var.

2. Konyaaltı p1aj var. 6. Fatma, Ercan Kitabevi çalışıyor.
3. Can yayınevi panel var. 7. Ayşe, Saysen Anaokulu çalışıyor.
4. Çiçek Pasajı.. barlar var. 8. Ankara Üniversitesi çok fakülte var.
18
3.2.5.2. Aşağıdaki gösterme önadlarma -nda bulunma durumu ekini ekleyiniz.
:' ı. Bunda defter yok.

2. Şu ne var?
3. O alıştırma yok.
3.2.6. Aşağıdaki adıllara -da, -de bulunma durumu eklerini ekleyiniz.
1. Bende para yok. 4. Sen sözlük var mı?

2. O çok kitap var. 5. Biz bilgisayar var.
3. Siz bu kitap var mı? 6. Onlar fotoğraf makinesi var.
3.2.7. Aşağıdaki soruları tamamlayıp yamtlaymız.
1. Biletler kimde ? (O) 4. Anahtar kim ? (Biz)

Biletler onda
2. Anıtkabir nere ? (Ankara) 5. Öğrenciler nere ? (Sınıf)
3. Ders saat kaç ? (09.00) 6. Tuz nere ? (Çekmece)
3.2.7.1. Aşağıdaki soruları tamamlayıp yanıtlayınız.
ı. Anıtkabir Ankara'da ....mL?

Evet, Anıtkabir Ankara'da
Hayır, Anıtkabir Ankara'da değil
2. Çocuklar okul.. ?
Evet, .
Hayır, .
3. Süt dolap ?
Evet, .
Hayır, .
4. Su şişe ?
Evet, .
Hayır, .
19
5. Çiçekler saks!.. ?
Evet, .
Hayır, .
6. Börekler paket ?
Evet, .
Hayır, .
3.2.7.2. Aşağıdaki soruları tamamlayıp yanıtlayınız.
1. Mutfakta fırın var -!LLL- ?
Evet, mutfakta fırın var
Hayır, mutfakta fırın yok
2. Kütüphane kitap var 7
Evet, .
Hayır, .
3. Salon kitaplık var ?
Evet, .
Hayır, .
-I
4. Havaalanı. lokanta var ?
Evet, .
Hayır, .
5. yusuf cep telefonu var 7
Evet, .
Hayır, .
6. Paket. sigara var ?
Evet, .
Hayır, .
3.2.8. Aşağıdaki sözcüklere -de, -te eklerinden birini ekleyiniz.
ı. Bir saatte kaç dakika var?

2. Murat terminaL bekliyor.
3. Kalp iki damar var.
4. Seval hiç kitap yok.
5. CemaJ.. antika bir vazo var.
6. Ahmet bu santral. çalışıyor.
20
3.2.9.1. Aşağıdaki boşlukları -da, .de, -ta, -te eklerinden biriyle tamamlayınız.
1. Kamyon karpuz var. 8. Sarraf.. altın takılar var.

2. Tabak yemek yok. 9. Televizyon güzel bir film var.
3. Askı. pantolon yok. 10. Kravat. güzel desenler var.
4. Sözlük bu sözcük yok. 1 ı. Diş çürük var.
5. Oda masa yok. 12. Yurt.. boş oda yok.
6. Tren yolcu yok. 13. Nehir balıklar var.
7. Öykü kahraman yok. 14. Bahçe çiçekler var.
3.2.9.2. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.
(çocuk, çiçek, resim, banyo)

ı. da sabun yok. 3 de iki kişi var.
2 te kelebek var. 4 .ta balon var.
(cüzdan, şişe, şiş, kayık)
ı. te et var mı? 3 de su yok.

2 ta balıkçı var. 4 da para yok.
3.2.9.3. Paragrafı -da, ·de, -ta, ·te ekleriyle tamamlayınız.
Ayşe ve Murat Ankara Üniversitesİ.. öğrenci. Onlar her gün saat 09:00 evden
çıkıyorlar ve durağa gidiyorlar. Durak beş dakika bekliyorlar. Beş dakika sonra otobüs
geliyor ve onlar otobüse biniyorlar. Otobüs............ bir yer buluyorlar ve oturuyorlar. Otobüs
Sincan'dan Ankara'ya bir saaL ........ geliyor.
Üniversite ders saat 09:30 başlıyor. Sınıf.. çok öğrenci var. Ayşe ve
Murat'ın Özgür, Kemal ve Meral adlı üç arkadaşları var. Özgür. ve KemaL. çok kitap
var, ama MeraL. hiç kitap yok.
Ayşe ve Murat dersten sonra Kızılay'a gidiyorlar. Kızılay çok güzel kitapçılar var.
Onlar Zafer çarşıs!. biraz dolaşıyorlar ve kitaplara bakıyorlar.
3.2.9.4. Aşağıdaki tümcelere "Nerede?" sorusunu sorduktan sonra ayraç içindeki sözcükleri
kullanarak tümceleri tamamlayınız.
Çocuk nerede uyuyor?
1. Çocuk yatakta uyuyor. (yatak)
21
2. Adam dola.şıyor. (Alsancak)
3. Öğrenciler ders çalışıyorlar. (sınıf)
4. Kadın yemek yiy~r. (lokanta)
5. Öğrenci ödev yapıyor. (kütüphane)
-I
6. Turistler kalıyorlar. (pansiyon)
7. Gökay Bey çalışıyor. (TÖMER)
8. Doktor çalışıyor. (hastane)
9. Biz baklava yiyoruz. (pastane)
10. Pınar çay içiyor. (kantin)
11. Şefik Bey film izliyor. (sinema)
12. Yusuf Bey yaşıyor. (İzmir)
13. Turistler alışveriş yapıyorlar. (Kemeraltı)
3.2.9.5. Aşağıdaki boşluklara gelmesi gereken bulunma durumu ekini işaretleyiniz.
1. Sinan Bey bar bira içiyor.
a) -de b) -da c) -ta d) -te
2. Otobüs köprü bekliyor.
3. Hikmet Beyotobüs gazete okuyor.
4. Ankara' dan İzmir' e sekiz saat. gidiyoruz.
5. İzmir.. hiç kar yağmıyor.
a) -'de b) -da c) -de d) -te
6. KemaL hiç para yok.
a) -de b) -da c) -ta d) -'de
7. Ben yann saat 11.30......... İstanbul'a gidiyorum.
a) -'da b) -da c) -'ta d) -te
8. Bu paket. ne var?
9. Turistler Kuşadası. dolaşıyorlar.
a) -nde b) -nda c) -'nda d) -da
10. Ben pasaport yok, ama o var.
a) -da, -de b)-nde, -da c)-de,-nda d) -nde, -nda
22
..,-t---------------------------------- ---- --
1- 4. Şimdiki Zaman
4. ı. Betimleme (Bkz. Betimlerneler Kitabı 4.2.6. Kuraldışılıklar (et-, git-, tat-, güt-, ye-,
1 4. Bölüm) de-)
4.2. Alıştırınalar 4.2.7. Olumsuz
4.2. ı. Kişi adıl1arı, 4.2.8. Olumlu soru
4.2.2. Kişi ekleri 4.2.9. Olumsuz soru
4.2.3. -ıyor, -iyor, -uyor, -üyor değişimleri 4.2.10. Çok eylemli tümceler
4.2.4. -ı, -i, -u, -ü bitimli eylemler 4.2. ı 1. Bireşim alıştırmaları
4.2.5. -a, -e bitimli eylemler
4.2.1. Aşağıdaki tümcelerde boş bırakılan kişi adıllarmı tamamlayınız.
Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar

1. Ben okula gidiyorum.
2 Türkçe biliyor.
i_ 3 ne yapıyorsunuz?
4 yemek yiyorlar.
5 Türkçe öğreniyoruz.
6. .. nerede kalıyorsun?
4.2.2. Aşağıdaki tümcelerde boş bırakılan kişi eklerini tamamlayınız.
-um, -sun, .6; -uz, -sunuz, -lar
ı. Biz TÖMER' de parti yapıyoruz .

2. Onlar kantinde çay içiyor .
3. O İzmir'de bir evde kalıyor .
4. Sen güzel Türkçe konuşuyor .
5. Ben şimdi kitap okuyor .
6. Siz nerede kalıyor ?
23
4.2.3. Aşağıdaki tümceleri Şimdiki Zaman (olumlu) ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
-ıyor, -iyor ,-uyor, -üyor
1. Kumiko İzmir'de bir pansiyonda kal!YQ.!:...
2. Şoförler çok hızlı araba sür.. üyorlar .

3. Ben İzmir'de Karşıyaka'da otur..uyorum .
4. Öğrenciler sınıfta çok gül..üyorlar .
5. Biz bu adamı her gün otobüste gör üyoruz .
6. Sarah Sudan'dan geL iyor .
7. Migena bu sorulan bil.. iyor .
8. Kedi minderde yat.. ıyor .
9. Yusuf Bey TÖMER'de Türkçe öğret iyor .
10. Otobüs durakta dur uyor .
lL. Sen tahtayı sil.. iyorsun .
12. Siz nerede çalış ıyorsunuz ?
13. Onlar öğretmene soru sor.. uyorlar .

14. Kadın portakalı soy uyor .
15. Öğretmen kalemleri masaya koy uyor .
4.2.4. Aşağıdaki eylemlere Şimdiki Zaman (olumlu) -yor ekini ve kişi eklerini ekleyiniz.
1. Bebek yatakta uyuyor

2. Yazın karlar eri .
3. Adam otobüste gazete oku .
4. Cambaz ipte yürü .
5. Aysel hasta; başı çok ağrı .
6. Çocuk bacaklarını kaşı. .
7. Ben bu öğrenciyi tanı .
8. Taşıyıcılar eşyaları taşı. .
9. Hava çok soğuk, hepimiz üşü .
ıo. Çiçekler susuzluktan kuru .
lL. Kitaplanınız hemen e~ki .
12. Çocuk dilenciye çok acı. .
24
1- 4.2.5. Aşağıdaki eylemleri Şimdiki Zaman (olumlu) ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Biz akşamları kumsalda şarkı söY!.JiYoruz .

2. Siz ne tür müzik dinle ?
3. Boyacılar duvarları boya .
4. Öğrenciler öğretmeni anla .
1- 5. Sen burada ne ara

6. Ders saat dokuzda başla
?
.
7. Onlar benden ne iste ?
8. Ben akşamları evde satranç oyna .
9. Zavallı çocuk açlıktan ağla .
10. Haylaz çocuklar sokakta köpeği taşla .
1ı. Şoför direksiyonda esne .
- 4.2.6. Aşağıdaki eylemlere Şimdiki Zaman (olumlu) eklerini ekleyiniz.
ı. Pelin bu akşam Ankara'dan İstanbul'a ~di'lOr

2. Volkan Ayfer'e telefon et.. ..
3. Çoban çayırda koyunları güt .
4. Aşçı yemekleri tat.. .
5. Biz her hafta sonu televizyonda maç seyret.. .
6. Fatma Serkan' a karşı güzel duygular hisset.. .
7. Sen kimden bahset. ?
8. Onlar bizden nefret et.. .
9. Siz çok güzel dans et.. .
4.2.6.1. Aşağıdaki eylemlere Şimdiki Zaman (olumlu) eklerini ekleyiniz.
ı. Gökhan tatlıcıda baklava liYOr

2. Oğretmen öğrencilere "Günaydın." de .
3. Ben sabahları kahvaltıda sirnit ye .
4. Sen ne de ?
5. Siz ne ye ?
25
-I
4.2.7. Aşağıdaki tümceleri Şimdiki Zaman (olumsuz) ekleriyle tamamlayınız.
1. Ben hiç sigara içmiyorum
2. Biz onları tanı.. .

3. Asude bana telefon et. .
4. Bebek hiç yemek ye . i
5. Öğretmen bize "Günaydın." de .
--I
6. Turistler rehberi hiç anla .
7. Bazı insanlar hiç kitap oku .
8. Hava soğuk değil; biz hiç üşü .
9. Sen neden beni hiç ara ?
10. Ali sınavda kötü notlar alıyor, çünkü hiç ders çalış .
lL. İzmir' de hiç kar yağ .
12. Köpek çok yaşlı, bu yüzden gözleri iyi gör .
4.2.7.1. Aşağıdaki tümceleri olumsuza dönüştürünüz.
1. Pınar saçlarını tarıyoL Pınar saclarını taramıyor
2. Biz İstanbul'da yaşıyoruz.

3. Sen beni anlıyorsun.
4. Demet Amerika'ya gidiyor.

5. Biz senden bahsediyoruz.
6. Bebek mama yiyor.
7. Ebru "Hayat güzel." diyor.
4.2.8. Aşağıdaki sorulan Şimdiki Zaman (olumlu) ekleriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
ı. Siz Türkçe biliyor musunuz?
Evet, biz Türkçe biliyoruz .
Hayır, biz Türkçe bilmiyoruz
2. Arzu kitap oku ?
Evet, .
Hayır, .
26
1
1
3. Sen Ankara'ya giL

?
Evet,
.
Hayır, .
4. Onlar yemek ye ?
Evet, .
Hayır, .
5. Çocuklar futbol oyna

?
i
i
Evet,
.
i
Hayır, .
6. Biz bu akşam maç izle

?
Evet,
.
Hayır, .
7. Murat g~zel dans eL

?
Evet,
.
Hayır, .
8. Bebek uyu ?
Evet, .
Hayır, .
9. Siz sabaWan kahvaltı yap

?
Evet,
.
Hayır, .
ıo. O araba kullan ?

Evet, .
Hayır, ,
lL. Ben güzel Türkçe konuş

?
Evet,
.
Hayır, .
12. Sen Ahmet'i her gün gÖL.

?
Evet,
.
Hayır, .
4.2.8.1. Aşağıdaki sorulan yamtlayınız.
1. Nerede oturuyorsunuz? (İzmir) İzmir'de oturuyorum

2. Çocuklar nerede oynuyor? (Park) .e .
27
3. Kim Türkçe öğretiyor? (Biz)
4. Nerede çalışıyorsunuz? (Bir şirket)
.. k'ıye 'd e ne
5· T ur yapıyorsun.? (T"urk çe ogrenme
.. ~ k) ..
6. Sabah saat kaçta kahvaltı yapıyorlar? (08.00)

7. Sedat sabahları ne okuyor? (Gazete)
4.2.9. Aşağıdaki soruları Şimdiki Zaman (olumsuz) ekleriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
ı. Sınavlarda kötü notlar alıyorsun. Hiç ders çalışmıyor musun?
Evet, ders çalışmıyorum
Hayır, ders çalışıyorum
2. Siz Türkçe konuşmuyorsunuz. Türkçe biL ?
Evet, .
Hayır, .
, sıgara
3 · Sen h ıç ' .
ıç
?
.
Evet, .
Hayır, .
4. Biz bu kadını tanı.. ?
Evet, .
Hayır, .
5. Onlar sabahları hiç spor yap ?
Evet, .
Hayır, .
6. Adam çok zayıf. Hiç yemek ye ?
Evet, .
Hayır, .
7 · S'ız h'ıç b'ır zaman yai

an"
soy i e .
?
Evet, .
Hayır, .
8. Ali hiçbir yerde çalış ?
Evet, .
Hayır, .
28
9. Leyla hiç kimseyle dans eL ?
Evet, .
Hayır, .
ıo. Antalya' da hiç kar yağ ?
Evet, .
Hayır, .
4.2.10. Aşağıdaki sözcüklerle örnekteki gibi tümceler kurunuz.
Her sabah erken kalkıyor, duş alıyor, tıraş oluyor ve evden çıkıyorum.
ı. Biz / sabahları / kahvaltı yap- / giyin- / ve / işe git
2. Sen / çok fazla yemek ye- / ve /spor yap- (Olumsuz)
3. Onlar / evde / ders çalış- (Olumsuz) / ve / ödev yap- (Olumsuz)
4.2.11. Bireşim Alıştırmalan
4.2.11.1. Aşağıdaki eylemleri uygun boşluklara yerleştiriniz.
Katla-, şakı-, git-, söyle-, kok
ı. Ormanda kuşlar yor.

2. Garson peçeteleri lyor.
3. Özlem bu akşam Londra'ya .iyor.
4. Burası mis gibi çiçek uyor.
5. Tarkan sahnede şarkı üyor.
4.2.11.2. Aşağıdaki eylemleri Şimdiki Zaman (Olumlu veya olumsuz) ekleriyle tamamlayınız.
1. Gökay Beyakşamları hiç sigara iç .

2. Biz yarın yeni bir eve taşın .
3. Fenerbahçe-Galatasaray maçı bu akşam saat yedide başla .
4. Siz neden hiç konuş ?
5. Bu bebek neden bu kadar çok ağla ?
6. Müslümanlar hiç domuz eti ye .
29
7. Biz bu hafta sonu pikniğe git. .
· ne d··..
8. Sız uşun ?.
9. Bu futbolcu çok güzel futbol oyna .

i O. Babam akşamlan çok ekmek ye .
4.2.11.3. Aşağıdaki yamtlara soru sorunuz.
1 ?
Evet, çayı seviyorum.
2 ?
Hayır, ders çalışIDIyorlar.
3 ?
Evet, Fransızca biliyorlar.
4 ?
Hayır, güzel şarkı söylemiyorsun.
-i
5 ?
Evet, Pınar otelde kalmıyor.
4.2.11.4. Aşağıdaki yanıtlara soru sorunuz.
1 ?
Ben Karşıyaka'da oturuyorum.
2 ?
Her sabah saat sekizde kalkıyor.
3 ?
Kahvaltıda peynir, zeytin, ekmek yiyoruz.
4 ?
Erdoğan işe yürüyerek gidiyor.
5 ?
Ayten okula gelmiyor, çünkü hasta.
30
5. Çıkma Durumu
5. ı. Betimleme (Bkz. Betimlemeler Kitabı 5.2.5. Kuraldışılıklar
5. Bölüm) 5.2.6. -n- kaynaştırma ünsüzü

5.2. Alıştırmalar 5.2.7. Soru
5.2. ı. -dan, -den 5.2.8. Eylemden kaynaklananlar, farklı işlev
5.2.2. -tan, -ten ler

5.2.3. Özel Adlar 5.2.9. -DoAon önce, -DoAon sonra
5.2.4. Adıllar 5.2.10. Bireşim alıştırmaları
- 5.2.1. Aşağıdaki boşlukları -dan ya da -den eklerinden biriyle tamamlayıDIz.
arabadan ev. ... .. .. .. okuL. .......

oteL . oda .. taksi .
masa . gemı. .. cüzdan .
pencere . kapı. .. sergı. .
doktor. . hastane .. vapur. ..
5.2.1.1. Boşlukları -dan ya da -den eklerinden biriyle tamamlayıruz.
ı. Çocuk her gün büfeden gazete alıyor.

2. Ben sigara hiç hoşlanınıyorum.
3. Öğrenci, öğretmen korkuyor.

4. Turist pansiyon aynlıyor.
5. Onlar gazete fotoğraf kesiyorlar.
6. Biz taksi iniyoruz.

7. Sen kutu kalem çıkarıyorsun.
8. Siz film sıkılıyor musunuz?
9. Ben ütü nefret ediyorum.
10. Dalgıç göL çıkıyor.
5.2.2. Aşağıdaki boşlukları -tan ya da -ten eklerinden biriyle tamamlayınız

sınıftan gözlük . bulut.. ..
sokak . ağaç . kağıt.. ..
31
kafes .. kumaş . çorap .
silah . teleskop .. sos ..
fiş . suç . hoşaf .
5.2.2.1. Aşağıdaki boşluklan -tan ya da -ten eklerinden biriyle tamamlayımz
1. Biz sahaftan eski kitap alıyoruz.
2. Delik fare çıkıyor.
3. Sen köpek çok korkuyorsun.

4. Kubilay otobüs iniyor.
5. Sen süt. ......... nefret ediyorsun.
6. Çocuklar topaç çok hoşlanıyorlar.
7. Ben iş geliyorum.
8. Siz tarih kalıyorsunuz.
9. Mahkumlar hapis kaçıyor.
10. Öğretmen kitap şiir okuyor.
5.2.3. Aşağıdaki boşlukları -dan, -den, -tan, -ten eklerinden biriyle tamamlayımz
1. Bernard Fransa'dan geliyor.
2. Elif Yiğit. hoşlanıyor.
3. Biz Bodrum ayrılıyoruz.
4. Ben her gün YusuL e-posta alıyorum.

5. Ben TÖMER mezun oluyorum.
5.2.4. Aşağıdaki addiara -dan, -den eklerinden birini yazIDız.
1. Sercan benden borç istiyor.

2. Ben sen haber bekliyorum.
3. Burcu o boşanıyor.
4. Fatoş biz deneyimli.

5. Ben siz hoşlanıyorum.
6. Sen onlar nefret ediyorsun.
5.2.4.1. Aşağıdaki addiara -dan, -den eklerinden birini yaZlınz.
ı. Siz bu peynirden istiyorsunuz. Siz bundan istiyorsunuz.

2. Köpek şu kaptan su içiyor. Köpek şu su içiyor.
3. Sen o arabadan iniyorsun. Sen o iniyorsun.
4. Bu ağaçlardan meyve topluyoruz. Bunlar.. meyve topluyoruz.
5. Su sorulardan hiç anlamıyorum. Şunlar.. hiç anlamıyorum.
32
6. Onlar bu evden taşınıyorlar. Onlar bura taşınıyorlar.
7. Şu sokaktan dönüyorsunuz. şura dönüyorsunuz.

8. O dükkandan alışveriş yapıyorum. Ora alışveriş yapıyorum.
i
5.2.5. Aşağıdaki boşlukları -den, -ten eklerinden biriyle tamamlayınız.
saatten harf . kontroL . normaL........... moraL .

KemaL . kalp . MeraL .
5.2.5.1. Aşağıdaki boşlukları -den, -ten eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Otobüs akşam saat 6'da terminalden hareket ediyor.

2. Orkestra festivaL ayrılıyor.
3. Bu konu hep dikkat kaçıyor.
4. Komşular yann seyahat.. dönüyorlar.
5.2.6. Aşağıdaki adlara -dan, -den eklerinden birini yazınız. (Bkz. Bölüm J4)
I. Çocuk buzdolabından pasta ve kola alıyor.
2. Ben aşçıbaşı.. tarif istiyorum.
3. Onlar Kemeraltı' geliyorlar.
4. Turistler Kuşadası' aynlıyor.
5.2.7. Boşluldarı -dan, -den, -tan, -ten eklerinden biriyle tamamlayınız ve cevaplayınız.
ı. Sen kimden kaçıyorsun? (Polis) Ben polisten kaçıyorum

2. O kimlerden nefret ediyor? (Yalancılar) .
3. Siz nereden geliyorsunuz? (Tiyatro) .
4. Orhan hangi hastaneden taburcu oluyor? (Hacettepe) .
5. Hangi hayvandan korkuyor? (Örümcek) .
6. Nereden alışveriş yapıyorsun? (Pazar) ..
5.2.7.1. Yanıtlara uygun soru (Kimden, neden, nereden) yazınız.
ı. Öğrenciler piknikten geliyor. Öğrenciler nereden geliyor ?

2. Sinan yann Almanya' dan dönüyor. ................................................... ?
3. Ben yılandan çok korkuyorum. .. ?

4. Emine fareden iğreniyor? ................................................... ?
5. Ömer, öğretmenden özel ders alıyor. . ?

6. Biz bu konudan çok sıkılıyoruz. . ?
7. Onlar Sakıp Sabancı'dan söz ediyorlar. ................................................... ?
8. Filiz senden hoşlanıyor. ................................................... ?
33
5.2.8. Aşağıdaki boşlukları -dan, -den, -tan, -ten eklerinden biriyle tamamlayımz.
ı. Kadın mutluluktan ağlıyor.
2. Çocuklar sevinç havalara uçuyor.

3. O üzüntü hastalanıyor.
4. Sıcak bayılıyoruz.
5. Sen soğuk titriyorsun.

q. Sınavda heyecan anlamıyorum.
7. Adam kalp öldü.

8. Hayvanlar korku kaçıyor.
9. Afrika'da insanlar açlık öıüyor.
ıo. Evde sıkıntı. patlıyorum.
5.2.8.1. Aşağıdaki boşlukları -dan, -den, -tan, -ten eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Savaştan konuşuyoruz.
2. O şimdi ekonomi. söz ediyor.

3. OkuL bahsediyor.
4. Onlar hava su konuşuyorlar.
5. Biz siyaset. anlamıyoruz.
5.2.8.2. Aşağıdaki boşlukları -dan, -den, -tan, -ten eklerinden biriyle tamamlayımz.
1. Alper akşamdan tıraş oluyor.

2. Çocuklar erken kalkıyor.
3. Sabah yola çıkıyoruz.
4. Annem gece fasulye ıslatıyor.
5. - Şimdi.. çalışıyoruz.
5.2.8.3. Aşağıdaki boşlukları -dan, -den, -tan, -ten eklerinden biriyle tamamlayınız.
I. İstanbul Ankara'dan daha büyük.

2. idil Fatih daha çok çalışıyor.
3. Sen o daha iyi konuşuyorsun.
4. Tren uçak daha ucuz.

5. Akdeniz Ege daha tuzlu.
34
5.2.8.3.1. Tabloya bakarak Tuğçe ve Gülseren'i karşılaştırıDIz.
TUGÇE GÜLSEREN
Boy 1.63 cm 1.70 cm
Yaş 25 yaşında 23 yaşınd a
Kilo 64 kg 51 kg
Maaş 1.000 $ 1.500 $
ı. Tuğçe Galseren'den daha kısa. / Gülseren Tuğçe'den daha uzun.

2.
3.
4.
5.2.9. Aşağıdaki boşluklara _DoAon önce ya da _DoAon sonra yazIDIz.
1. Kahvaltıdan önce duş alıyor.

2. OkuL.... sinemaya gidiyor muyuz?
3. yemek........... . biraz uyuyorum.
4. Film............. . mısır alıyoruz.
5. Ders............ . ödev yapıyorlar.
6. Alışveriş........... . bankaya uğruyor.
7. Top1antı. nereye gidiyoruz?

8. Saat 8' uyammyorum.
9. EyıuL kurs yok.
ıo. Bu çalışmıyorum.
5.2.10. Bireşim alıştırınaları
- 5.2.10.1. Diyaloglardaki boşluklan -DoAon ekiyle doldurunuz.
i.
- Bu otobils Ankara mı geliyor?

- Hayır, İzmir. .
II.
- Mavi Tren hangi peron hareket ediyor?
- Bilmiyorum.
- Ben hemen danışma öğreniyorum.
35
i
III.
- İzmirliler genellikle nere alışveriş yapıyorlar?
- KemeraltL Ya Ankaralılar?
- Kızılay .
ıv.
- Metro, Konak geçiyor mu?

- Evet, geçiyor.
v.
- Ne konuşuyorsunuz?
- Hiç. Hava su konuşuyoruz.
Vi.
- İstanbul mu daha soğuk, Ankara mı?
- Ankara İstanbul.. daha soğuk.
5.2.10.2. Aşağıdaki boşlukları uygun eklerle tamamlayıruz.
1. Sen biz daha hızlı koşuyorsun.
2. Onlar kış nefret ediyor.

3. Kedi tabak süt içiyor.
4. Ben kimya hiç anlamıyorum.
5. Ilık bir banyo sonra bir saat uyuyoruz.

6. Siz deprem korkmuyor musunuz?
7. Çocuklar uyku önce masal dinliyorlar.
8. Sallantl. midem bulanıyor.
9. Öğrenciler bahçede kar.. ....... adam yapıyor.
5.2.10.3. Aşağıdaki boşlukları uygun eklerle tamamlayınız.

Bugün hava çok soğuk ve kar yağıyor. İdil hasta. Bu yüzden ev çıkmıyor.-,
Pencere........ dışarı bakıyor. Başka çocuklar bahçe........ .... oynuyor. İdil evde
sıkıntl. patlıyor.
Her gün ilaç iç. . Doktor.......... korkmuyor, ama iğne...... kork....... .
Gülnur Hanım sık sık ateş ölçüyor. O ateş çok korkuyor. Çünkü yüksek ateş çok kötü. _
Gülnur Hanım mutfak sıcak çorba getiriyor. İdil biraz çorba iç ve sonra uyuyor.
36
6. Yönelme Durumu
6.1. Betimleme (Bkz. Betimlerneler Kitabı 6. 6.2.7. Özel adlar
Bölüm) 6.2.8. Adıllar
6.2. Alıştırmalar 6.2.9. -n- kaynaştırma ünsüzü

6.2.1. -a / e yönelme eki 6.2.10. Soru
6.2.2. -y- kaynaştırma ünslizü 6.2.11. Kuraldışılıklar
6.2.3. Ünsüz yumuşaması (p, ç, t, k) 6.2.12. -DoAon -Ao

6.2.4. Ünlü düşmesi 6.2.13. -DoAon -Ao kadar
6.2.5. Ünsüz türemesi 6.2.14. Bireşim alıştırmalan
6.2.6. -rt, -nç bitimli sözcükler
6.2.1. Boşlukları -a ya da -e yönelme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.

cüzdana sınıf . otel. ..
=-
vapur. .. televizyon .. süt. .
arkadaş . valiz . tren .
pansiyon . okuL. . defter.. .
köy . ahır . piL. .
bilgisayar. . gül .. salon .
- 6.2.1.1. Boşluklara aşağıdaki uygun sözcükleri yazınız.
(ev, ~otobüs, dolmuş, restoran, raf, defter, istasyon, turist, pantolon)
1. Biz her sabah okul a gidiyoruz.

2. Turistler e biniyorlar.
3. Tren a giriyor.
4. Ben e telefon ediyorum.
5. Adam mağazada a bakıyor.
6. Siz a hiç gitmiyorsunuz.
..
7 . S en nıçın ab "?
ınnuyorsun.
8. Gülten a bir bardak koyuyor.

9. Öğrenci e kompozisyon yazıyor.
10. Çocuk e el sallıyor.
37
6.2.2. Boşluklarf-a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Yiğit her gün taksi~ biniyor.

2. Çocuklar İskele koşuyor.
3. Öğretmen sınıfta hep o öğrenci bakıyor.
4.· Murat oda giriyor.
5. Ben şimdi tahta yazıyorum.
6. Hafta sinema gidiyoruz.

7. Sen çanta kitap koyuyorsun.
8. Kağan askı.. bir ceket asıyor.
9. Biz şimdi çerçeve resim koyuyoruz.
ıo. Metehan odada radyo pil takıyor.
11. Şoför yeni araba biniyor.

12. Meltem balkonda saksL güzel bir çiçek dikiyor.
13. Ben şişe su dolduruyarum.
14. O, mutfakta tepsi tabak ve bardak koyuyor.
15. Ege şu anda masa su döküyor.
16. Sen şimdi kapı. alarm takıyorsun.
ı 7. Siz her sabah gazete göz atıyorsunuz.
18. Biz banka para yatırıyoruz.
6.2.2.1. Aşağıdaki boşluklara uygun sözcüğü yazınız.
(kaset, arkadaş, ~,"maymun, zil, kanepe, bisiklet, hemşire, tablo, bar, kasa, çorba)
ı. Sercan kahveye hiç şeker atnuyor.

2. O, akşamları e biniyor.
3. Ressam ya bakıyor.
4. Siz :.ya limon sıkmıyorsunuz.
5. Ben bu akşam bir a uğruyorum.

6. Ben biraz ye uzanıyorum.
7. Biz şimdi ya para koyuyoruz.

8. Çocuklar e basıyorlar.
9. O, bir a benziyor.
ıo. Doktor ye bir şeyler anlatıyor.
ı ı. Onlar bu hafta sonu a gidiyorlar.
12. Polis bu konuşmaları bir e kaydediyor.
38
-+---------------~~-- - -
6.2.3. Boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız.
1. Kedi ağ~ca çıkıyor.

2. Kubilay her cumartesi kasap gidiyor.
3. Siz çiçek iyi bakıyorsunuz.
4. Müşteri hesap bakıyor.
5. Sen kağıt.. resim yapıyorsun.
6.2.3.1. Aşağıdaki boşluklara uygun sözcüğü yazınız.
(uçak, sözlük, ~, mutfak, dalgıç, mürekkep)

1. Gelin damad a bakıyor.
2. Polis a kızıyor.
3. Böcek e düşüyor.
4. Siz genellikle a biniyorsunuz.

5. Kadın a gidiyor.
6. Yabancı öğrenciler e bakıyorlar.
6.2.3.2.Boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız.
tab,4a cep . gözlük .

süzgeç .. bardak .. kaşık. .
yatak . çekiç .. ilaç ..
kebap . kanat. .. şarap .
bu 0 a ağız.... resim .
karın................. göğüs.. şehir .
boyun . isim .. omuz .
akıL. .. oğuL .. fikir .
hapis ..
1. Biz bu yıl hac~ gidiyoruz.

2. Subaylar her gün üs gidiyorlar.
3. Bu hat.. genellikle giriyorlar. (Telsiz, telefon gibi)
4. Veliler bu zam kızdılar.
5. Murat tıp gidiyor. O)
39
6.2.5.1. Aşağıdaki boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlaymız.
şıkka his . sıL . hak .
6.2.6. Boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayıruz.

1. Öğrenciler okuldan sonra y ur/.. da gidiyorlar.
2. Saat dört geliyor.
3. Nesrin renkli eşarp bakıyor.
4. Ben bu yoğurt.. bayılıyorum.
5. Yasemin Dalkılıç 100 metrede yüksek basınç dayanıyor.
6. Saat dört.. on var.
6.2.6.1. Aşağıdaki boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız.

ren i- ge satranç................. dert.. .
kazanç............. çelenk............ genç .
6.2.7. Aşağıdaki boşluklara uygun eki yazınız.

a) -a b) -e c) -ya d) -ye
1. İstanbul La 8. TRT . 15. SONY ..

-=-
2. Ankara . 9. ABD . 16. SHARP ..
3. Irak . 10. A.Ü .. 17. NOKIA .
4. Mehmet.. . 11. TBMM . 18.IBM ..
5. Sevinç . 12. ODTÜ .. 19. AKAI.. ..
6. Mehtap . 13. cm .. 20. Renault.. .
7. Burak. . 14. PTT .. 21. Peugeot. .
6.2.8. Boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayıruz.

1. Herkesyeı( bana bakıyor.
2. Duymuyor musun, sen sesleniyorlar.
3. Öğretmen o çok kızıyor.
4. Öğrenciler biz selam veriyorlar.
5. Bu akşam siz geliyoruz.
6. Sen yarın onlar. gidiyorsun.
7. Ben bu çok dikkat ediyorum.
8. Siz şu biniyorsunuz, biz o ..
9. Genellikle bunlar. daha çok çalışıyoruz.
10. Her yaz tatilde bura geliyoruz.
ı ı. Geceleri oralar. hiç gitmiyoruz.
40
buzdolabı..nL. aşçıbaşı. .
Kuşadası . Adapazarı.. .
6.2.10. Boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız ve cevaplayınız.
1. KimL- bakıyorsun? Ali' bakıyorum.
2. Bu akşam nere gı'd'ıyorsunuz.

? Bu akşam sinema gidiyoruz.
3. O ne biniyor? O bisiklet.. biniyOL
4. Tatilde köy mi gidiyorsun? Evet, .
5. Hangi üniversite gidiyorsun? ODTÜ .
6. O evde kaç oturuyorsunuz.? 1000 Dolar .
.
7. Tıyatro ne zaman gı'd'ıyoruz.?
Hafta .
6.2.10.1. Yanıtların sorularını yazınız.
1. Otobüse biniyorum. Sen neye biniyorsun ?

2. çocuğa şeker veriyor. .. ?
3. Çiçeklere su veriyorsun. ................................. ?
4. Tuvalete gidiyorum. .. ?
5. Manzaraya bakıyoruz. .. ?
6. Tatilde Polonya ve Macaristan'a gidiyorum. . ?
7. Kafeteryaya iniyoruz. .. ?
8. Ben otelde 100 Dolara kalıyorum. .. ?
- 6.2.11. Boşlukları -e yönelme ekiyle tamamlayınız.

saatc=;e _ harf . terminaL .
kontroL . normaL . dikkaL ..
festivaL . moraL . KemaL ..
seyahat. .
6.2.11.1. Aşağıdaki boşlukları -a ya da -e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız.
k ~Q avuç......... kalp.. . kulp ..
6.2.11.2. Boşlukları -(y)a ya da -(y)e yönelme eklerinden biriyle tamamlayınız.

ayakkabı~ denizaltı. . kahverengi. ..
onbaşı. . yüzbaşı. . binbaşı. .
Tunceli .. Kocaeli.. . tişört.. ..
41
şort. . sırt. . kart .
şart. .
6.2.12. Aşağıdaki boşlukları _DoAon -(y)Aoad durum ekleriyle tamamlayımz.
ı. Leyla Mersin'den Antalya'ya gidiyor.

2. Osman balkon sokak bakıyor.
3. Biz memleket. ev dönüyoruz.

4. Adam kıyı. deniz taş atıyor.
5. Gülen Almanya' Türkiye' paket gönderiyor.

6. Çocuklar tramplen havuz atlıyor.
7. Müfettişler 2. kat. 4. kaL çıkıyor.
8. Dimitris İzmir' Atina' :. telefon ediyor.
6.2.13. Aşağıdaki boşlukları _DoAon -(y)Ao kadar ekleriyle tamamlayımz.
1. Ben her gün sabah 8'den akşam 4'e kadar çalışıyorum.

2. Sen akşam saat ıL sabah saat 7............... . uyuyorsun.
3. Biz Karşıyaka' Bostanlı' yürüyoruz.

4. O her sabah ev İskele................ .. koşuyor.
5. Biz sabah akşam................ .. yüzüyoruz.
6. Okullar HaZİran' Eylül' tatiL.

7. Bu hafta Salı' Cuma' bayram.
8. Siz saat kaç kaç çalışıyorsunuz?
6.2.14.1. Boşlukları -(y)a ya da -(y)e yönelme eklerinden biriyle tamamlayımz.
1. Ahmet her gün cami gidiyor.

2. İlteriş dondurma bayılıyor.
3. Ben bardak çay koyuyorum.
4. Tren tünel.. giriyor.
5. Öğrenci kağıt bir şeyler yazıyor.
6. Biz şu anda bilgisayar program ytiklüyoruz.
7. Kutluay ağaç çıkıyor.
8. Sen kitap yazı yazıyorsun.
42
6.2.14.2. Aşağıdaki boşluklan yönelme ekleriyle tamamlayınız.
ı. Yiğit masa kitap koyuyor.

2. Yasemin, Gökay bir armağan alıyor.
3. Öğretmen öğrenci.. sorular soruyor.
4. Garson biz yemek getiriyor.
5. Arabada en çok, sol ayna bakıyoruz.
6. Öğretmen tahta , öğrenciler defter yazıyorlar.

7. Polis çantalar göz atıyor.
8. Bu cevap hemen akıL gelmiyor.

9. Biz bu hafta sonu maç gidiyoruz.
10. Siz çok sık saat.. bakıyorsunuz.
6.2.14.3. Aşağıdaki boşlukları ad durum ekleriyle (.DoAo, -(y)AO) tamamlayınız.
Jale Hanım mutfak....... yemek hazırlıyor. Masa........ .tabak, çatal ve kaşık var.
Tabaklar yemek koyuyor. Çocuklar sesleniyor. Onlar da hemen mutfak .

geliyorlar. Jale Hanım "Eline sağlık" diyorlar. O da çocuklar '" "Afiyet olsun" diyor.
6.2.14.4. Aşağıdaki boşluklan ad durum ekleriyle (-DOAO, -(y)AO) tamamlayınız.
Otellerde temizlik............. çok önem veriyorlar. Özellikle havlu.............. çok dikkat

ediyorlar. Her sabah temizlikçi kadınlar oda göz atıyorlar ve banyo giriyorlar.
Bir gün bir temizlikçi kadın banyo bakıyor, ama banyo bir sabun ;; ..
basıyor ve yer düşüyor. Hemen bir hastane götürüyorlar, orada acil servis ı .
gidiyorlar. Hastane doktorlar ve hemşireler temizlikçi kadın iyi bakıyorlar. 2-3

gün......... iyileşiyor ve tekrar oteL.......... dönüyor. Bu olayo.............. ve diğer
temizlikçi.. iyi bir ders oluyor.
6.2.14.5. Aşağıdaki boşlukları uygun ad durum ekleriyle (-DOAO, -DoAO D, -(y)AO,-DOAon

·(y)A° kadar) tamamlayınız.
Nurhan Hanım her gün saat 7' kalkıyor. Kahvaltı. sonra giyiniyor ve makyaj
yapıyor. Saat sekiz buçuk ev çıkıyor ve durak........... . yürüyor.
Yol 20 dakika sürüyor. Nurhan Hanım saat 9' iş başlıyor. Akşam ..
............ çok çalışıyor. İş ev saat 6' dönüyor. yemek .
önce duş alıyor. 'Daha sonra biraz televizyon seyrediyor ya da kitap okuyor. O her akşam erken
yatıyor.
43
7. Belirtme Durumu
7.1. Betirnleme (Bkz. Betimlerneler Kitabı 7.2.7. Özel adlar

7. Bölüm) 7.2.8. Adıllar
7.2. Alıştırmalar 7.2.9. -n- kaynaştırma ünsüzü

7.2.1. -ı, -i, -u, -ü 7.2.10. Soru
7.2.2. -y- kaynaştırma ünsüzü 7.2.11. Kuraldışılıklar
7.2.3. Ünsüz yumuşaması: p, ç, t, k 7.2.12. Belirtme durumu ekinin varlığı veya

7.2.4. Ünlü düşmesi: 1, i, u, ü yokluğu
7.2.5. Ünsüz türemesi 7.2.13. Bireşim alıştırmalan
7.2.6. -rt, -nç, -nk, -rp bitimli sözcükler
7.2.1. Boşlukları -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.
cüzdanı
~-
sınıf .. otel .
vapur .. televizyon .. anahtar ..
arkadaş . valiz . tren ..
pansiyon .. bilgisayar . defter ..
okul . göl . bilet. .
üzüm . telsiz . çöl .
7.2.1.1. Boşluklara uygun sözcükleri yazınız.
(sü~abun, zarf, adres, pul, kalem, gül)

l. İşçiler şimdi o duvar ı yıkıyor.
2. O hftHi şu .i arıyor.
3. Sen bu u zarfa mı yapıştınyorsun?
4. Ben bu ı açıyorum.
5. Onlar şimdi mutfakta o ü içiyor.

6. Siz bu .i bilmiyor musunuz?
7. Ben şu u alıyorum.
8. Sen bu ü vazoya koyuyor musun?
44
7.2.2. Boşlukları -I, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Ben bu soru~ anlamıyorum.
2. Sen örgü çok seviyorsun.

3. O her pazar banyo temizliyor.
4. Öğretmen şu öğrenci tahtaya çağırıyor.
5. Biz dersten sonra tahta siliyoruz.
6. Sen şimdi o pencere açıyorsun.
7. Ben bu çanta kapatıyorum.
8. O sigara bırakıyor.
9. Siz bu gazete okuyor musunuz?

10. Onlar kapı. açmıyorlar.
1 ı. Sen bu araba niçin yıkamıyorsun?
12. Ben bu palto askıya asıyorum.
13. Sedat masa boyuyor.

14. Züleyha tepsi dolaba koyuyor.
15. Küçük çocuk radyo kınyor.
16. Garson örtü masaya seriyor.

17. Biz şu anda köprü geçiyoruz.
7.2.3. Boşlukları -I, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayıp gerekli değişikliği
yapınız.
1. Yaşlı adam o ağ~cı kesiyor.

2. Somer bu gözlük sana veriyor.
· armut..
3. Sız ço k '?
mu sevıyorsunuz.
4. Müşteri hesap istiyor.
5. Küçük çocuk kağıt.. yırtıyor.
7.2.3.1. Aşağıdaki boşluklara uygun sözcükleri yazınız ve gerekli değişikliği yapınız
1. Gelin damadı bekliyor. a. çiçek

- 2. Polis ................. ı çekiyor. b. sözlük
3. Ben ............ ı çok seviyorum. c. damat
4. Çocuklar bahçeden o ............... .i koparıyor. d. mektup
5. Öğretmen öğrenciden ...............ü alıyor. e. araç
6. Ben dedeme ..............u okuyorum. f. kebap
45
7.2.3.2. Boşlukları -I, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle t.amamlayıp gerekli değişikliği
yapınız.
tab~ğı cep . durak .
süzgeç . bardak . kaşık ..

yatak .. çekiç . dip .
yağmurluk .. kanaL . şarap ..
7.2.4. Boşlukları -I, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayıp gerekli değişikliği
yapınız.
re~L ağız .. burun .
karın . göğüs .. şehir ..

boyun . ısım . omuz .
akıL. . oğul. . fikir. .
hapis .. nehir .. resim .
7.2.5. Boşlukları -I, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.
şık~ his . sır.:.~ ......... hak ..

hat. ; . hac . üs .. zam .
tıp (!)
7.2.6. Boşlukları -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayıp gerekli değişikliği
yapınız.
ı. İşçiler her yıl .y u~u boyuyorlar.

2. Saat dört on geçiyor.
3. Ebru mağazada o renkli eşarp değiştiriyor
4. O satranç hiç sevmiyor.

5. Bu renk mi beğeniyorsun?
"
46'
7.2.6.1. Boşluklan -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayıp gerekli değişikliği
yapınız.
ba~..;;...I__ yoğurt . dert. ..
kazanç . çelenk. . genç .
7.2.7. Aşağıdaki boşlukları belirtme durumu eklerinden biriyle eşleştiriniz.
a) -ı b) -İ c) -u d) -ü e) -yı t) -yi g)-yu h)-yü
1. İzmir'i 8. PTI . 15. SONY ..
2. Londra .. 9. AT .. 16. SHARP ..

3. Irak .. 10. İTÜ .. 17. NOKIA ..
4. Buket.. .. 1 ı. TCDD .. 18.IBM ..
5. Kıvanç .. 12. ODTÜ . 19. AKAI.. ..
6. Gökalp .. 13. 100 m .. 20. Renault.. ..
7. Burak . 14. TRT . 2 ı. Peugeot. .
~ 7.2.8. Boşlukları -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.
1. Öğretmen benL seviyor.
2. Nilüfer sen çok özlüyor.

3. O artık hiç görmtiyorum.
4. Çocuklar biz hiç üzmüyorlar.
5. Öğrenciler siz hep soruyor.
6. Davete onlar da çağırıyorum.
7. Sen bu hep yapıyorsun.
..
8. Şu gÖruyor musun.?
9. Bunlar hi~ anlamıyorum.
10. Şunlar. da alıyor muyuz?

11. Siz bura çok seviyorsunuz.
12. Şura temizliyorum.
13. Biz ora hatırlıyoruz.
\
\ 47
buzdolabını .;;....;.;...- Kuşadası' . Adapazarı' .
aşçıbaşı. . kitabevi .
7.2.10. Boşlukları -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız ve yanıtlayınız.
i. Okulda en çok kim_i_ seviyorsun?
2. TOrkiye'de en çok nere ...... beğeniyorsunuz?
3. Hangi üniversite istiyorsun?
4. Bu konuda ne anlamıyorsun?
5. H~ngi kitap okuyorsun?
7.2.10.1. Boşlukları neyi, kimi, nereyi, hangi (y)IO soru sözcüklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Sınıfta dinliyorsun? Sınıfta öğretmeni dinliyorum.

2. Bahçede yıkıyorsun? Bahçede arabayı yıkıyorum.
3................ ' ?
sevıyorsunuz. İstanbul'u seviyorum.
4 giyiyor? Şu gömleği giyiyor.
5. . bekliyorlar? 12 i numaralı otobüsti bekliyorlar.
saati
-=--- terminaL ...... harf .
kontroL .. normaL . dikkaL ..

festival . mora1. . KemaL ..
7.2.11.1. Boşlukları -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayıp gerekli
değişikliği yapınız.
kutup .. avuç . kalp . kulp .
7.2.11.2. Boşlukları -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.
ayakkabı~ denizaltı . kah verengi .
onbaşı. . yüzbaşı.. .. binbaşı .

Tunceli .. Kocaeli ..
48
kart . sırt . şart. .
şorL . tişört . kort .
I. Ben bir kız tanıyorum. Ben şu kız_,_ tanıyorum.
2. Sen bir kitap okuyorsun. Sen bu kitap '" okuyorsun.

3. Biz bir oyuncak alıyoruz. Biz bu oyuncak alıyoruz.
4. Onlar film seyrediyor. Onlar o film seyrediyor.

5. Siz bir şarkı söylüyorsunuz. Siz şu şarkı. söyıüyorsunuz.
7.2.12.1. Boşlukları -ı, -İ, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayınız.
I. Yiğit lokantada yemek yiyor. Yiğit yemyı(ğ; lokantada yiyor.
2. Otobüste gazete okuyorum. Gazete otobüste okuyorum.

3. Aygün radyodan maç dinliyor. Aygün maç radyodan dinliyor.
4. Sen bankadan para çekiyorsun. Sen para bankadan çekiyorsun.
5. Biz kütüphanede ödev yapıyoruz. Biz ödev kütüphanede yapıyoruz.
6. Onlar İzmir'den kitap alıyorlar. Onlar kitap İzmir'den alıyorlar.
7.2.12.2. Boşlukları gerekiyorsa -ı, -i, -u, -ü belirtme durumu eklerinden biriyle tamamlayhıız.
Gerekmiyorsa boş bırakınız.
ı. Türkçe .......... TÖMER'de öğreniyorum.
2. Üniversitede İngilizce öğreniyorum.
3. Ben çiçekler çok seviyorum.
4. Öğrenciler sınıf ta kompozisyon yazıyorlar.
5. Mektup postaneye götürüyorum.

6. Postacı bize bir paket. getiriyor.
7. Sen İstanbul' özlüyor musun?
8. Siz her sabah gazete okuyorsunuz.
9. Kime mektup yazıyorsun?
10. Her Pazar ev temizliyoruz.
i ı. Yasemin Hanım evde bakıcl. bekliyor.
(çorba, ptğf, tablo, hemşire, palto, fırça, soba, pencere, boru, örtü, meyve, köprü)
silgiyi ....................:yü .................. yı
..................yu ..................... yı ..................yu

.................. yı ..................... yı .................. yı
.................. yı .....................yu ..................yü
7.2.13.2. Boşlukları uygun ad durum ekleriyle tamamlayınız.
Bugün okuL ev geliyorum. çanta anahtar yok. Anahtar dolap .

unutuyorum. ZiL çalıyorum. Kapı annem açıyor. Bütün aile ev Onlar ..
"Merhaba." diyorum. OnlaL çok seviyorum.
Annem mutfakta yemek pişiriyoL Hemen o........... yardım ediyorum. Masa ..
hazırlıyorum. O çok seviniyor ve ben öpüyor. Sonra hep birlikte yemek yiyoruz.
7.2.13.3. Boşlukları ·1° ekleriyle tamamlayımz.
1. Balık. çok seviyorum. Çünkü çok yararlı.
2. Ödev yapıyorum. Çünkü yarın okul var.
3. Geceleyin kapı. kilitliyorum. Çünkü hırsızlardan korkuyorum.
4. Bu saaİ.. alıyorum. Çünkü çok iyi.
5. Bu film seyretmiyorum. Çünkü çok korkunç.
6. Ekmek çok yemiyorum. Çünkü şişmanlıyorum.
7. Araba yıkıyorum. Çünkü çok kirli.
8. Şemsiye arıyorum. Çünkü yağmur yağıyor.
9. Televizyon açıyorum. Çünkü maç var.
ıo. Şükrü' sevmiyorum. Çünkü çok tembeL.
50
8. İle
8.1. Betimlerne (Bkz. Betimlemeler Kitabı 8.2.6. Çoğul ekleri ve ile

8. Bölüm) 8.2.7. İyelik ekleri ve ile
8.2. Alıştırmalar 8.2.8. Ad tamlamaları ve ile
8.2.1. Dnstizle biten adlar 8.2.9. Adıllar
8.2.2. Dnıuyle biten adlar 8.2.10. ile =ve

8.2.3. Özel adlar 8.2.11. Belirteç ile
8.2.4. Kısaltmalar ve ile 8.2.12. Eylemler
8.2.5. Kuraldışılıklar 8.2.13. Bireşim alıştırmalan
-8.2. Alıştınnalar
8.2.1. Aşağıdaki boşluklan -la ya da -le eklerinden biriyle tamamlayınız.
bıçak..;.;;IQ~_ kalem .. otobüs .

bardak . anahtar . cetvel .
arkadaş . öğretmen . doktor .
ekmek . telefon .. sabun ..
çatal. . kaşık .. köpek .
zıncır . mektup . vapur .
ıp . dtirbün . fener .
çakmak .. kibrit. . ilaç. o •••••••••••
-8.2.1.1. Aşağıdaki boşlukları -la ya da -le eklerinden biriyle tamamlayınız.
1. Küçtik çocuk toplıL.- oynuyor.

2. Derinsu fotoğraflan makas kesiyor.
3. Sen kolayı her zaman pipet. içiyorsun.
4. Biz İtalya'ya uçak gidiyoru~.
5. Japonlar pilavı çubuk yiyorlar.
6. Çocuk denizde palet. yüzüyor.
7. Biz ağ balık tutuyoruz.
51
8.2.2. Aşağıdaki boşlukları -yla ya da -yle eklerinden biriyle tamamlayınız.
silgiyle ayakkabı .. taksi .
araba.......... hemşire . cezve ..
daktilo. . ... . . .. . öğrenci . havlu .

derece............ kahve . çanta .
torba...... para . iğne .

ütü.............. yazı. . olta .
makarna. . . . . . . .. dilekçe . sevgi. ..

su............ çakı. . satıcı .
8.2.2.1. Aşağıdaki boşlukları -yla ya da -yle eklerinden biriyle tamamlayınız.
1. Mac~t Bey kışın her zaman şemsiyeyle dışarı çıkıyor.
2. 0, duvarlara fırça resim yapıyor.

,
3. Paketi posta gönderiyorum.
4. Katil filmde adamı tabanca .... :..... vuruyor.
5. Denize tekne açılıyoruz.
6. Kilit bozuk. Kapıyı tornavida açıyorum.
7. Onlar okullarda sigara savaşıyorlar.
8. Siz İtalya'ya gemi. gidiyorsunuz.

9. Ben ayram soda yapıyorum.
10. Evi her hafta elektrikli süpürge süpürüyorsun.
8.2.3. Aşağıdaki boşlukları -la, -le ya da -yla, -yle eklerinden biriyle tamamlayınız.
Murat'la Ali. .. İstanbul .

Ankara.......... Türkiye . Hindistan .
Karadeniz...... Tuna . Tarkan ..
8.2.3.1. Aşağıdaki boşlukları -la, -le ya da -yla, -yle eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Şu anda İngiltere'yle konuşuyorum.

2. Beşiktaş bu akşam saat 8'de Milano oynuyor.
52
3. Öğretmen koridorda Şükrü "0 tartışıyor.
4. Bu hafta sonu Gülnur tiyatroya gidiyorum.
5. Kofi Annan şu sıralar Başbakan görüşüyor.
- 8.2.4. Aşağıdaki boşlukları -yla ya da -yle eklerinden biriyle tamamlayıruz.
THY'yle P'f'T . APS .

NATO : . KKTc: . TRT .
ABD . ODT(j . AB .
8.2.5. Aşağıdaki boşlukları -le ekiyle tamamlayıDIz.
saat~ harf . kalp .

Meral . moral . dikkat .
terminal . festival . alkol .
kontroL .. normal. . rol .. o •••••••••••
8.2.6. Altı çizili sözcükleri çoğul yaparak tümceleri yeniden yazıDIz.
1. Doktor hastayla konuşuyor. Doktor hastalarla konusuyor.

2. Bugün bir arkadasla sinemaya gidiyorum.
3. Alper bir kızla dans ediyor.
4. Çocuk kediyle oynuyor.
5. Öğretmen öğrenciyle yemek yiyor.
6. Polis protestocuyla tartışıyor.
(Bkz. 12. Bölümjyelik Ekleri)
annemle eşin . babası .

=--
kardeşimiz . arabanız . telefonu ..
çocuğum .. eşofmanın o ••• evı .
akraban . uçağınız . teyzesi. ..
_ J.2.7.1. Aşağıdaki boşlukları -la, -le ya da -yla, -yle eklerinden biriyle tamamlayınız.
öğrencilerim. :..:le~_ _ arkadaşların . düşünceleri '"

kitaplarırnız . sözleriniz . oyuncakları .
enerim .. örneklerin . kulakları .
..
gÖzIenrnız . jetonlannız . gözlükleri .
S3
8.2.8. Aşağıdaki boşlukları -yla ya da -yle eklerinden biriyle tamamlayınız.
baba parası,,,.y.:.:la=--_ _ elimin tersi...... .. . Kuşadası. ..

işyerinin sahibi . kahve fincanı.......... kredi kartı. .
çocuklanmızIn geleceği . arkadaşımın babasının arabası .
8.2.9. Aşağıdaki boşlukları -la ya da -le eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. Şule benimle konuşmuyor.
2. Fatih sen dans ediyor mu?

3. O tanışmıyoruz.
4. Sen de biz sinemaya geliyor musun?

5. Öğrenciler siz ~ iyi anlaşıyor mu?
6. Bugün öğleden sonra onlar buluşuyoruz.
8.2.10. Aşağıdaki boşlukları -la, -le ya da -yla, -yle eklerinden biriyle tamamlayıp örnekteki
gibi dönüştürünüz.
1. Müşteri garson.:.;:la=---_ tartışıyor.
Müşteriyle qarson tartışıyorlar.
2. Pilot hostes konuşuyor.
3. Kağan YiğiL tatile gidiyor.
4. Yolcu şoför kavga ediyor.
5. Özlem SevgL görüşmüyor.
8.2.10.1. Aşağıdaki boşlukları -la, -le ya da -yla, -yle eklerinden biriyle tamamlayınız ve işlevini
işaretleyiniz. (1: ve / 2: araç / 3: birliktelik)
1. Yusuf ekmek!!L- peynire bayılıyor. (ı )

2. Ayşegm şampuan yıkanıyor. ( )
3. Boğaziçi Köprüsü Asya Avrupa'yı bağlıyor. ( )
54
4. Sercan Meltem evleniyor. ( )
5. Sabahları bakkaldan gazete sUt alıyorsun. ( )
6. Dolapta cekeL pantolon var. ( )
7. Levent telefonda Ebru' konuşuyor. ( )
8. Öğretmen öğrenciler selarnlaşıyorlar. ( )

9. Her akşam sahilde bisikleL geziyorum. ( )
10. Murat bahçeye kova su taşıyor. ( )
ı 1. Siz olta balık avlıyorsunuz. ( )
12. Yönetici kapıcı tartışıyor. ( )

i
1. Sen paketi heyecanlı!....- açıyorsun.
2. Biz merak bekliyoruz.

3. Hırsız korku saklanıyor.
4. Çocuklar neşe oyun oynuyorlar.

5. Kadın eve sevinç koşuyor.
6. Siz sorulara dikkat.. cevap veriyorsunuz.

7. Ben dersi kolaylık anlıyorum.
8. Biz çocuklara sevgL yaklaşıyoruz.
ı. Onlar doktorlıL- konuşuyor.

2. Hakan Sinem evleniyor.
3. Yurtta odamı yabancı bir kız paylaşıyorum.
4. Sinan MUge çıkıyor.
5. Çiğdem resim ilgileniyor.

6. Biz avukat.. görüşmüyoruz.
7. Bazen arkadaşlar kavga ediyorsunuz.

8. Adam kadın öpüştiyor.
9. Gökay Yasemin dans ediyor.

10. Her sabah o vapurda karşılaşıyoruz.
lL. Bakıcı çocuklar iyi anlaşıyor.
55
i 2. Onlar elektrik ısınmıyorlar.
13. İşçiler fabrikada genel müdür. tartışıyor.
14. Biz Necla' sinemada buluşuyoruz.
8.2.12.1. Aşağıdaki boşlukları -la, -le ya da -yla, -yle eklerinden biriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
1. Ne yolculuk ediyorsunuz? (otobüs)
2. Telefonda en çok kim konuşuyorsunuz? (anne)
3. Evde kimler.. oturuyorsunuz? (arkadaşlar)
4. İşleri nasıl yapıyorsunuz? (özen)
8.2.12.2. Aşağıdaki boşlukları -(y)IA 0, şimdiki zaman ve kişi ekleriyle tamamlayımz.
1. Öğretmen o sınıfta çalış .

2. Sen ben iyi anlaş .
3. Fatoş' sen bu akşam nereye giL ?
4. O ben evde müzik dinle .
·
5 . S ız......... b'ız h'ıç
goruş
....
.
8.2.13.1. Soruları Cevaplayınız.
1. Okula hangi otobüsle gidiyorsunuz?

2. Evde en iyi kiminle anlaşıyorsunuz?
3. Neyle çamaşır yıkıyorsunuz?

4. Sinemaya kimlerle gidiyorsunuz?
5. Evi neyle süpürüyorsunuz?
8.2.13.2. Cevaplara soru yazınız.
1. Yaşlı adam bastonla yürüyor. Yaşlı adam neyle yürüyor?

2. Manav meyveleri teraziyle tartıyor.
56
3. Ben hiç kimseyle buluşmuyorum.
4. Pastel boyayla resim yapıyor.
5. Yalancılarla konuşmuyorum.
6. Fatih, Tuğce'yle nişanlanıyor.
8.2.13.3. Örnekteki gibi yapınız.
1. Bardak ile su mutfakta. Bardakla su mutfakta.

2. Alsancak'a vapuİ" ile gidiyorum.
3. Hesabı çek ile ödüyorlar.
4. Çocuklan okula taksi ile yolluyorum.
5. Etiketi makas ile kesiyoruz.
6. İtfaiye kapıyı balta ile kınyor.
1. Bu keki üç yumurtayla yapıyorum. Bu keki üç yumurta ile yapıyorum.

2. Erdoğan hortum1a bahçeyi suluyor.
3. Çocuklar kumsalda kova ve kürekle oynuyor.
4. Siz balkonda komşuyla konuşuyorsunuz.
5. Banyodan bornozIa çıkıyorsun.

6. Çocuklar kreşe servisle gidiyor.
I. Yasemin' le ben çok çalışıyol"!!!.........:
2. Seninle ben çok iyi anlaşıyor.. .
3. AYhan 'l a sen ne ogremyor.

.. v ' ?
.
4. Öğretmenle öğrenciler pikniğe gidiyor. .
5. Sen benimle niçin konuşmuyor ?
6. Sizinle biz ne zaman buluşuyor ?
7. Siz bizimle operaya geliyor mu ?
8. Ben müdürle tartışrruyor. .
9 . S ·ız onuni ' . d

anıçın '
ans etmıyor ?
ıo. Sen onunla evleniyor mu ?
11. Yusuf'la Şefik ne yapıyor. ?

12. Gökay'la çocuklar yemek yiyor. .
57
9. Adlaştırma i.
9.1. Betimlerne (Bkz. Betimlerneler Kitabı 9.2.3. Tümleç konumunda tek özneli
9. Bölüm) adlaştırma
9.2. Alıştırmalar 9.2.3.1. _mAOyIO + eylem

9.2.1. -mak, -rnek 9.2.3.2. -mAOyAO + eylem
9.2.2. Özne konumunda tek özneli adlaştırma 9.2.3.3. -mAOktAO + eylem
9.2.2.1. -mAok + ad 9.2.3.4. -mAOktAOn + eylem
9.2.2.2. -mAok + eylem 9.2.3.5. -mAoıuAo + eylem
9.2.2.3. -mAok + ilgeç 9.2.4. Bireşim alıştırmalan
9.2.1. Aşağıdaki eylemlere eylemlik (mastar) eklerini (-mak veya -rnek) ekleyiniz.
1. yatma k 7. ayrıl. .
2. kork .. 8. çöz ..
3. dur . 9. ver ..
4. konuş .. 10. bak ..
5. dövüş . 1 ı. seyret. .
6. gir . 12. görüş ..
9.2.1.1. Aşağıdaki eylemlere olumsuzluk ve eylemlik eklerini ekleyiniz.
1. öğrenmemek 6.·git .
2. an1a .. 7. uyu .
3. dinle . 8. koş .
4. iç .. 9. çalış .
5. ye . 10. yürü ..
58
9.2.2. Özne konumunda tek özneli adlaştırma
9.2.2.1. Aşağıdaki tümcelerde yatık yazılmış olan adların yerine eylemlik koyarak
örnekteki gibi yeniden yazınız.
ı. Alışveriş bazen yorucudur.
AIIsveris vapmak bazen yorucudur.
2. Trafikte hız yasaktır.
3. Uyku ne güzel bir şey!
4. Yolculuk eğlenceli bir şeydir.
5. Yalan çok kötüdür.
6. Alkol iyi bir şey değildir.
9.2.2.1.1. Aşağıdaki tümceleri örnekteki gibi yeniden yazınız.
(Emir kipi için bkz. 1. Kitap, 10. Bölüm)
ı. Buraya çöp atmayın. Bu yasaktır. Buraya çöp atmak yasaktır.
2. Onnanda ateş yakmayın.

3. İnşaata izinsiz ginneyin.
4. Çimlerde dolaşmayın.
5. Klakson çalmayınız.
6. Fotoğraf çekmeyiniz.
7. Flaş kullanmayınız. . .
8. Damsız ginneyin.
9. Bisikletle girmeyin.
ıo. U dönüşü yapmayın.
ı ı. Hayvanlara yiyecek vermeyin.
12. Sigara içmeyiniz.
59
13. Cep telefonuyla konuşmayın.
14. Aşırı hız yapmayın.
15. Resimlere dokunmayın.

16. Kafeslere yaklaşmayın.
9.2.2.1.2. Tümceleri örnekteki gibi birleştirip gerekli değişiklikleri yapınız.
I. Rejim yapıyorum. Bu kilo vermektir.
a) Rejim yapmak kilo vermektir.
b) Re iim yapmak kilo vermek demektir.
2. Spor yapın. Bu sağlıklı olmaktır.
a) .
b) .
3. Sigara içiyorsunuz. Bu intihar etmektir.
a) .
b) .
4. Zenginsiniz. Bu mutlu olmak değildir.
a) .
b) .
5. Çalışıyorsunuz. Bu başannaktır.
a) .
b) .
9.2.2.1.3. Aşağıda karışık olarak verilen sözcükleri uygun sıraya koyarak örnekteki gibi
tümceler oluşturunuz.
1. bir/araba/eğlenceli/ iş/kullanmak!-tir.
Araba kullanmak eğlenceli bir iştir.

2. yapmak! bir/iş/yemek/zor/-tir.
3. yemekte/bir/kötü/davranış/geğirmek/-tır.
60
4. trafiktetaşın hız/bir/tehlikeli/yapmak/davranış/-tır.
. 5. kolay/çocuk/iş/büyütmek/değil/bir/-dir.
6. yorucu/ev/taşımak/iş/bir/-tir.
7. pahah/5 yıldızh otelde/bir/kalmak/zevk/-tir.
8. sınıftan/yanhş/izinsiz çıkmak/hareket/bir/-tir.
9.2.2.2. Aşağıda ayrı olarak verilmiş olan tümceleri örnekteki gibi birleştiriniz.
1. a) Ben çalışıyorum. b) Bu beni mutlu ediyor.
Çalışmak beni mutlu ediyor.
2. a) Sen gülüyorsun. b) Bu sana yakışıyor.
3. a) Tatil yapmıyoruz. b) Bu bizde sıkıntı yaratıyor.
4. a) Çok çalışıyorsunuz. b) Bu sizi yoruyor.
5. a) Açık havada dolaşıyorum. b) Bu bana iyi geliyor.
6. a) Sinemaya gitmiyoruz. b) Bu bizi üzüyor.
7. a) Sınavdan kötü not aldım. b) Bu beni çok üzdü.
8. a) Yarışmada birinci olduk. b) Bu bizi heyecanlandırdI.
9. a) Ağaçlık yerlerde dolaşıyorum. b) Bu bana huzur veriyor.
10. a) Artık çalışmayacağım. b) Bu bende sıkıntı yaratacak.
61
ll. a) İnsanlara yardım ediyorum. b) Bu benim hoşuma gidiyor.
9.2.2.2.1. Verilen tümceyi, ana tümcedeki eylemin adım kullanarak örnekteki gibi dönüştürünüz.
Yormak - yorgunluk / heyecanlandırmak - heyecan / tedirgin etmek - tedirginlik / sıkmak - sıkıntı /

korkmak - korku / neşelendirmek - neşe
1. Spor yapıyorum. Bu beni yoruyor.
a) Spor yapmak beni yoruyor.
b) Spor yapmak bende yorgunluk yaratıyor (uyandırıyor>,:,
c) Spor yapmak bana yorgunluk veriyor.
2. Sınava giriyoruz. Bu bizi heyecanlandırıyor.
a) : .
b) .
c) ~ .
3. Araba kullanıyorsunuz. Bu sizi tedirgin ediyor.
a) .
b) .
c) .
4. Boş oturuyorlar. Bu onları sıkıyor.
a) ; .
b) .
c) .
.
5. Karanlıkta yalnız kalıyorlar. Bu çocuklan korkutuyor.
a) ~ .
b) .
c) .
6. Palyaçoyu izledi. Bu onu neşelendirdi.
a) .
b) .
c) .
62
9.2.2.3. Lütfen tümcelerde boş bırakılan yerleri örnekteki gibi tamamlayınız.
1. Sağlıklı olmak için spor yapmak gerekir.

2. Kilo vermek için .
3. Kaza yapmamak için .
4. Zengin olmak için .
5. Otobüse binmek için .
6. Erken kalkmak için .
7. Şişmanlamamak için .
8. Bilgili olmak için .
9. Ehliyet almak için .
10. Üşümemek için : .
9.2.2.3.1. Lütfen tümcelerde boş bırakılan yeri örnekteki gibi tamamlayımz.
1. Basketbolcu olmak için uzun boylu olmak gerekir.

2. . yakışıklı olmak gerekir.
3. .. 18 yaşından büyük olmak gerekir.
4. . Türkçe öğrenmek gerekir.
5. .. düzenli beslenmek gerekir.
6. . üniversiteyi bitirmek gerekir.
9.2.2.3.2. Lütfen sorulara örnekteki gibi yamt veriniz.
1. Sinemaya niçin gidiyorsunuz? Film seyretmek için.

2. TÖMER'e niçin geliyorsunuz?
3. Otobüse niçin biniyorsunuz?
4. Niçin tatil yapıyorsunuz?
5. Süpermarkete niçin gidiyorsunuz?

6. Diskoya niçin gidiyorsunuz?
9.2.2.3.3. Sorulara örnekteki gibi yamt veriniz.
ı. Sinemaya niçin gidiyorsunuz? Çünkü film seyretmek istiyorum.

2. TÖMER'e niçin geliyorsunuz? ....................................................
3. Otobüse niçin biniyorsunuz? ....................................................
4. Niçin tatil yapıyorsunuz? ....................................................
63
5. Süpermarkete niçin gidiyorsunuz? • • • • • • • • ~ • • • • • • • • • • • LO • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • i •• , • • • • •• i
6. Diskoya niçin gidiyorsunuz?
9.2.2.3.4. Tümceleri belirtilen kişilere göre yeniden yazınız.

(tmek eylemi için bkz. 1. Kitap,lI. Bölüm)
1. Spor yapmak gerekir. Siz spor yapmak zorundasınız.
2. Sigarayı bırakmak gerekir. Sen .
3. Erken yatmak gerekir. Ben .
4. Ödev yapmak gerekir. Ayşe .
5. Randevuya zamanında gitmek gerekir. Biz .
6. Emniyet kemeri takmak gerekir. Sürücüler .
7. Hediye almak gerekir. Ben .
9.2.3. Tümleç konumunda tek özneli adlaştırma
9.2.3.1. Tümeelerdeki adın yerine (yanına) eylem koyarak örnekteki gibi yeniden yazınız.
Aşağıdaki sözlükten yararlanınız.
Spor yapmak; dans etmek; tatile çıkmak; yolculuk yapmak; film çekmek;
gezi yapmak; telefon etmek; ev ve araba almak
1. Ben sporu severim. Ben spor yopmoYl severim.

2. Onlar dansı iyi biliyorlar.
3. Biz tatili düşünüyoruz.
4. Uzun yolculukları özledim.
5. Sinan çetin yeni bir film tasarlıyor.
6. Tatil için uzun bir gezi planladık.

7. Haberleşmek için telefonu tercih ederim.
8. Herkes iyi bir ev ve araba hayal ediyor.
9.2.3.1.1. Tümceleri örnekteki gibi birleştiriniz.

1. Ben piyano çalıyorum. Ben bunu biliyorum.
Ben piyano ,almayı biliyorum.
2. Sedat zengin olacak. O bunu hayal ediyor.
64
3. Sen sigara içiyorsun. Sen bunu seviyor musun?
4. Biz başka bir ülkeye gideceğiz. Biz bunu tasarlıyoruz.
5. Pazar günü pikniğe gideceğiz. Biz bunu düşünüyoruz.
6. Ben faks çekerim. Ben bunu tercih ederim.
9.2.3.2. Tümcelerdeki adın yamna eylem koyarak örnekteki gibi yeniden yazınız.
çay içmek; Ankara'da yaşamak; okula gitmek; piyano çalmak; kurallara uymak;
sınava girmek; pikniğe gitmek; evlenmek; tüp almak
1. Ben çaya bayılıyorum. Ben çay içmeye bayılıyorum.
2. Biz Ankara 'ya alışıyoruz. . .

3. Siz okula ne zaman başladınız? .
4. Fazıl Say piyanoya beş yaşında başladı. .
5. Mine kurallara özen gösterir. . .
6. Biz sınava hazınz. . .
7. Hafta sonunda pikniğe karar verdik. . .
8. Evliliğe hazır değilim. . .
9. Mangal yakacağız, tüpe gerek yok. .
1. Burcu erken kalkıyor. O buna alışıyor.
Burcu erken kalkmaya alışıyor.
2. Ben evi toplayacağım. Ben buna üşeniyorum.
3. Ali ile Ayşe evlenecekler. Onlar buna karar verdiler.
4. Biz yeni bir araba alacağız. Biz buna çalışıyoruz.
65
5. Takım maça çıkıyor. Takım buna hazırlanıyor.
6. Tren hareket edecek. Tren buna hazır.
7. Mankenler kilo almıyorlar. Onlar buna özen gösteriyorlar.
8. Öğrenci öğretmene soru soracak. Öğrenci buna çekiniyor.
9.2.3.2.2. Nereye, ne yapmaya (ne yapmak için) gidiyorsun? sorusuna yanıt olarak gitmek eylemini
kullanarak örnekteki tümceye benzer yapıda tümceler kurunuz.
- Berber / saç kestirmek

- Berbere, saç kestirmeye (saç kestirmek için) gidiyorum.
1. Banka / para çekmek
2. Postane / paket göndermek
3. Eczane / ilaç almak
4. Doktor / muayene olmak
5. Antalya / tatil yapmak
6. Stadyum / maç izlemek
7. Sinema / film seyretmek
8. Lokanta / yemek yemek
9. Disko / dans etmek
10. Tatlıcı / baklava yemek
66
9.2.3.2.3. Ne yapmak (olmak) için, ne yapmaya (olmaya) gerek yok? sorusuna yanıt olarak
gerek yok kişisiz yapısıyla örnekteki tümceye benzer yapıda tümceler kurunuz.
Sporcu olmak i zengin olmak
Sporcu olmak için zengin olmaya gerek yok.
ı. Seyahate çıkmak i araba almak
2. Maça gitmek i yer ayırtmak
3. İyi yemek yapmak i aşçı olmak
4. İngilizce öğrenmek i İngiltere'ye gitmek
5. Futbolcu olmak i üniversite bitirmek
6. Faturaları ödemek i bankaya gitmek
-9.2.3.2.4. Lütfen örnekteki soruya yamt olarak ihtiyaç+iyelik var / yok yapısıyla tümceler kurunuı.
1. Uyumak zorundayım. Uyumaya ihtiyacım var
2. Dinlenmek zorundasın.
3. Para kazanmak zorundayız. . .
4. Çalışmak zorunda değilsiniz.
5. Ali rejim yapmak zorunda değiL. .........................................................................
6. Tatil yapmak zorundalar. . .

7. Seninle konuşmak zorundayım. . .
67
9.2.3.3. Tümceleri örnekteki gibi birleştiriniz.
1. Murat yalan söylüyor. Murat bunda sakınca görmüyor.

Murat yalan söylemekte sakınca görmüyor.
2. Çocuk ilaçlarını içmiyor. Çocuk bunda ısrar ediyor.
3. Ayşe yurtdışına gidecek. Ayşe bunda kararlı.
4. Babası çocuğa kızıyor. Babası bunda haklı.
5. Psikolog insanları ikna ediyor. Psikolog bunda çok başarılı.
6. Suçlu gerçeği söylemiyor. Suçlu bunda direniyor.
1. Haftada bir futbol oynayın. Bunda zarar yok.
Haftada bir futboloynamakta zarar yok.
2. Emniyet kemeri takın. Bunda yarar var.

..................................................................................... .
3. Her hafta bir kadeh şarap için. Bunda sakınca yok.
4. Karlı havalarda yola çıkmayın. Bunda yarar var.
5. Her sabah süt için. Bunda yarar var.
6. ilaçları yemekten sonra için. Bunda sakınca yok.
68
.2.3.3.2. Tümceleri zorlan- ve zorluk çek- eylemlerini kullanarak örnekteki gibi dönüştürünüz.
ı. Ahmet tahtayı iyi görmüyor.
Ahmet tahtayı görmekte zorlanıyor.
Ahmet tahtayı görmekte zorluk çekiyor.

2. Ben sizi iyi duymuyorum.
3. Hasta iyi yürümüyor.
4. Trafik tıkalı. Arabalar çok zor ilerliyorlar.
5. Pist buzluydu. Pilot piste zor indi ..
6. Yaşlılar yeni teknolojilere zor alışıyorlar.
J.2.3.4. Tümcelerde yatık yazılan adların yerine (yamna) ayraç içindeki eylemi koyarak
örnekteki gibi yeniden yazınız.
ı. Biz alışverişten hoşlanıyoruz. (Alışveriş yapmak)
Biz allsveris yapmaktan hostanıyoruz.
2. Askerler kuru fasulyeden bıkmış. (Kuru fasulye yemek)
3. Öğrenciler ödevden usandılar. (Ödev yapmak)

......................... , .
4. Ben tatilden söz ediyorum. (Tatile çıkmak)

.......................................................................................
69
5. Çocuk salıncaktan korkuyor. (Salıncakta sallanmak)
6. Biz yalandan nefret ederiz. (Yalan söylemek)

.........................................................................................
7. Turistler antik şehirlerden hoşlanıyorlar. (Antik şehirleri dolaşmak)
8. Başbakan tartışmadan kaçınıyor. (Tartışmaya girmek)
9. Biz bu otelden çok memnunuz. (Otelde kalmak)
lO. Bu şehirden hoşnut değiliz. (Şehirde yaşamak)
i i. Adam karanlıktan korkuyor. (Karanlıkta kalmak)

1. Çocuk dondurma yiyor. Çocuk bundan hoşlanıyor.
Cocuk dondurma yemekten hoslanıyor.
2. Biz her sabah erken kalkıyoruz. Biz bundan bıktık.
3. Sürücü ceza yiyecek. Sürücü bundan korkmuyor.
4. Öğrenci ödev yapıyor. Öğrenci bundan yoruldu.
5. Kadın denize girmiyor. Kadın bundan kaçınıyor.
6. Adam ütü yapıyor. Adam bundan nefret ediyor.
7. Tatilimizi Kuşadası'nda geçiriyoruz. Biz bundan çok hoşnutuz.
8. Sizi burada gördük. Biz bundan onur duyduk.
70
9.2.3.4.2. Tümceleri örnekteki gibi yeniden yazınız.
ı. Üç yıldır Türkiye' deyim. Ben bundan çok memnunum.
Üç yıldır Türkiye'de olmaktan cak memnunum.
2. Siz sanatçısınız. Siz bundan memnun musunuz?
3. Ben hastayım. Ben bundan memnun değilim.
9.2.3.5 Tümceleri örnekteki gibi birleştirerek yeniden yazınız.
ı. Simge smavda en yüksek puanı aldı. Ali bununla övünüyor.
5imge sınavda en yüksek puanı almakla övünüyar.
2. Polis ceza yazacak. Polis sürücüyü bununla tehdit ediyor.

... .. ............................ ...................................................
~ .
3. Fatoş kahvaltıda bir dilim peynir yiyor. Fatoş bununla yetiniyor.
4. Biz bu evi satm aldık. Biz bununla çok şey kazandık.
5. Sen bu arabayı almadın. Sen bununla çok şey kaybettin.
6. Bana yardım et. Sen bununla ne kaybedersin?
7. Sen misafirleri karşılayacaksm. Sen bununla görevlisin.
9.2.4.1. Tümcelerdeki boşluklarl-mAok,_mAOyIO, -mAOyAO, -mAOktAOo, -mA°ktAO veya

-mAaklA° adlaştırma eklerinden uygun olanıyla tamamlayınız.
ı. Biz bu şehirde yaşa.......... çok seviyoruz.
2. Sen piyano çaL biliyor musun?

3. Annem bulaşık yıka bıktı.
4. Randevuya geç geL hoş bir şey değildir.
71
5.' Babam yaşlandı. Artık gazete oku zorlanıyor.
6. Ece'nin ağabeyi maçta gol aL övünüyor.

7. Ben sana "Çalış." diyorum, ama sen çalış ısrar ediyorsun.
8. Yarın dersten sonra alışverişe çık düşünüyoruz.
9. Bu tatilde Kuşadası'na git istiyoruz.
i O. Murat çok şişmanladı; şimdi zayıfta için spor yapıyor.
1 ı. Metin ingiltere'ye ingilizce öğren gitti.
12. Sen son günlerde sürekli yurtdışına git. söz ediyorsun.

13. Son günlerde çok yorutdum; biraz tatil yap ihtiyacım var.
14. Bir yıldan beriannemi görmedim; onunla konuş çok özledim.
15. Öğretmen öğrencilere yardım et. çalışıyor.
/.
16. Yılda iki kez diş doktoruna giL fayda var.

17. iste başar demektir.
18. Erkan çok çekingen; başka çocuklarla konuş korkuyor.
19. Sağlıklı bir yaşam için sigara iç gerekir.
20. Hastane çok yakın; taksiye bin gerek yok.
9.2.4.2. Yüklemleri eksik bırakılan tümceleri aşağıdaki eylemlerden uygun olanıyla

tamamlayınız. Eyleme uygun zaman ve kişi eklerini ekleyiniz.
Tercih etmek; hazırlanmak; zorluk çekmek; bayılmak; çok şey kazanmak; istemek
1. Tarkan yeni bir kaset çıkarmaya .
2. Çok hızlı konuşuyorsunuz; sizi anlamakta .
3. Haberleşrnek için genellikle mektup yazmayı .
4. Yemeklerden sonra baklava yemeye .
5. Biz Türkçe öğrenmekle .
6. Havalar çok sıcak; sürekli su içmek .
9.2.4.3. Yüklemleri eksik bırakılan tümceleri yatık yazılı sözcüklerden uygun olanıyla
tamamlayınız. Yükleme uygun zaman ve kişi eklerini ekleyiniz.
Hazır; memnun; görevli; haklı; kötü bir şeydir.
ı. Biz Türk Havayollaoyla uçmaktan .

2. Hostesler uçakta servis yapmakla .
3. Bence polis size ceza yazmakta .
72
--------------------------------------- ----------- - - - - - - ~ - - - - - - - - - - - -
4. Valizler tamam; siz artık çıkmaya .

5. İnsanları kandırmak .
9.2.4.4. Boşlukları uygun eylemlik (mastar) ekleriyle tamamlayınız.
ı. Burada uzun süre bekle yasaktır.
2. Güzel havalarda Kordon'da dolaş güzeldir.

3. Hastanede yüksek sesle konuş yasaktır.
4. Yalan söyle çok kötü bir şeydir.

5. Bu akşam sinemaya giL istemiyorum.
6. Park eL paralıdır.
7. Yıllar sonra sizi gör beni çok sevindirdi.

8. Bu konuda karar ver çok zor.
9. Sizlere gerçeği söyle zorundayım.
ıo. Problemlerini benimle paylaş belki seni rahatlatır.
1 ı. Para çek için bankaya gidiyorum.

12. Kaza yap için arabayı dikkatli sür. gerekir.
13. Okullar tatile girdi; artık erken kalk zorunda değiliz.
14. Kadınlarla alışverişe çık erkeklerde stres yaratıyor.
15. Yazın sıcak havalarda erken uyan bana biraz zor geliyor.
9.2.4.5. Tümceleri örnekteki gibi dönüştürünüz.
ı. Sınavda zayıf almak beni korkutuyor. (korku)
Sınavda zayıf almak bende korku uyandırıyor (yaratıyor).
Sınavda zayıf almak bende korkuya neden oluyor.
2. Para kazanmak beni heyecanlandınyor. (heyecan)
3. Çok çalışmak seni strese sokuyor. (stres)
73
4. İşsiz kalmak insanları ÜZÜYOL (üzüntü)
5. Sınava girmek öğrencileri telaşlandınyoL (telaş)
9.2.4.6. Aşağıdaki konuşmada boş bırakılan yerleri tamamlayınız.
Gazeteci: Size birkaç soru SOL istiyorum, mümkün mü?
Şarkıcı: Tabi buyurun.
Gazeteci: Boş zamanlarınızda ne yap seviyorsunuz?
Şarkıcı: Boş zamanlarımda sinemaya git.. , kitap oku..................... ve balık
tut.. seviyorum.
Gazeteci: Evde iltü yap , hulaşık yıka ve temizlik yap ..
hoşlanıyor musunuz?
Şarkıcı: Bulaşık yıka..................... ve temizlik yap.... nefret ediyorum; çünkü
öğrenciliğimde çok bulaşık ve çamaşır yıkadım. Ama yemek pişir bayılıyorum.
Yemek pişiL bence çok güzel bir şey.
Gazeteci: Korkularınız var mı? Örneğin karanlıkta kal veya uçağa bin .
korkuyor musunuz?
Şarkıcı: Evet bazı korkularım var. Mesela, konserden önce hastalan çok korkarım.
Ayrıca asansörde kal..... da çok korkuyorum. Ama uçağa bin..................... hiç
korkmuyorum, aksine uç çok seviyorum.
Gazeteci: Gelecek için planlarınız, yeni projeleriniz var mı? Yeni albümünüzü ne zaman
.. il .. ?
çı k ar........... ..... ..... duş nuyorsunuz.
Şarkıcı: Tabi çok projem var. Önümüzdeki on yıl içerisinde en az beş albüm yap .
planlıyorum. En büyük idealim Tarkan gibi büyük bir yıldız 01. Yeni albümümü
üç ay sonra çıkar..................... düşünüyorum. Bundan sonra birkaç şehirde konserler
VeL tasarlıyorum.
Gazeteci: Sizinle röportaj yap çok zevkliydi. Çok teşekkür ederim.
74
10. Emir / İstek Kipi
10.1. Betimlerne (Bkz. Betimlemeler Kitabı 10.2.8. istek kipi olumlu (Ünsüz bitimli)
10. Bölüm) 10.2.9. istek kipi olumlu (Ünlü bitimli)
10.2. Alıştırmalar 10.2.10. istek kipi olumlu (Kuraldışılıklar)
10.2. ı. Kişi adılları 10.2.11. istek kipi olumsuz
10.2.2. Emir kipi olumlu (Ünsüz bitimli) 10.2.12. İstek kipi olumlu soru
10.2.3. Emir kipi olumlu (Ünlü bitimli) 10.2.13. İstek kipi olumsuz soru
10.2.4. Emir kipi olumlu (Kuraldışılıklar) 10.2.14. Emir / İstek kipi soru
10.2.5. Emir kipi olumsuz 10.2.15. Emir / istek kipi ve değerleri
10.2.6. Emir kipi olumlu soru 10.2.16. Bireşim alıştınnalan
10.2.7. Emir kipi olumsuz soru
10.2.1. Boşlukları kişi addiarı (Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar) ile tamamlayınız.
ı. Siz çıkın. 6 oturalım.
2. . kalk. 7 daha sonra geleyim.

3. .. erken kalksın. 8 otobüse binsinler.
4. . pencereyi kapatın. 9 çay içelim.
5. .. biraz bekle. 10 bir kahve alayım.
10.2.2. Boşlukları Emir Kipi ekleriyle tamamlayınız.
1. Sen lütfen otur (oturmak)

2. Ahmet bugün erken . (yatmak)
3. Siz beş dakika daha lütfen. (oturmak)
4. Öğrenciler dersten sonra biraz (dinlenmek)
5. Önce biraz , sonra . (siz, düşünmek, konuşmak)
6. Sen yarın sabah saat sekizde dükkana . (gelmek)
7. Siz şu dükkandan bir ekmek, bir de su lütfen. (almak)
75
8. Lütfen hepiniz ve sıraya . (kalkmak, girmek)
9. Lütfen herkes ve kitabını (susmak, açmak)
10. Önce soruları , sonra beş dakika teneffüs (siz, çözmek, yapmak)
10.2.3. Lütfen aşağıdaki eylemleri Emir Kipi ekleriyle tamamlayınız.
1. Çocuklar, siz bu gece biraz erken uyuyun

2. Sen burada oyna , ben şimdi geliyorum.
3. Siz futbol oyna , biz burada bekliyoruz.
4. Büroda tavla var; Özcan ile Emin tavla oyna .
5. Yarın sınav var; Can ders çalış , .
6. Sen biraz gazete oku .
7. Siz bugün bu kitabı oku .
8. Arkadaşlar! Lütfen beni dinle .
9. Sen bugün biraz müzik dinle .
10. Onlar bu akşam Tarkan'ı dinle .
1 ı. Siz her sabah insanlara "Günaydın." de .
12. Lütfen siz valizimi odama taşı. .

13. Siz önden yürü .
14. Çocuklar! Haydi bize bir şarkı söyle .
15. Sen şu gömlekleri ütü1e .
16. Onlar arabayı yıka .
10.2.4. Lütfen tümceleri Emir Kipi ekleriyle tamamlayınız.
1. Hasta mısınız? Doktora gL- din

2. Siz bu akşam bana telefon et.. .
3. Asude bugün sinemaya giL .
4. Haydi biraz dans eL (Sen)
5. Lütfen bana yardım et (Siz)
6. Pasta güzel görünüyor. Haydi siz de biraz taL .
7. Siz bu yemekleri ye .
8. O yemekten sonra baklava ye .
9. Sen yemekten sonra kadayıf ye : .
76
au
10. Siz yann bu filmi seyret.. .
ll. Garsonlar müşterilere iyi hizmet et. .
10.2.5. Tümceleri olumsuz yapınız.
1. Sen burada bekle. Sen burada bekleme .

2. Siz burada bekleyin.
3. Çocuk biraz uyusun. .
4. Öğrenciler ders çalışsınlar.
5. Sen parka git.
6. Siz hastaneye gidin.
7. Bu sabah yumurta yiyin.
8. Mesut bana telefon etsin.
9. Siz bu akşam Ali' ye telefon edin.
10. Her gün yarım saat televizyon seyredin .
i I. Çocuk açık havada yUrüsün.
12. Siz bu koltukta oturun.
10.2.6. Boşlukları Emir Kipinin sorusuyla (Olumlu) tamamlayınıı ve soruları yanıtlayınız.
1. Mustafa bugün işe gel,;;;;.;si""",n_ mi ?
Evet. Mustafa bugün ise gelsin.
Hayır« Mustafa bugün işe gelmesin.
2. Öğrenciler sınıftan çık ?
3. Ayşe kitap oku ?
....ier sok a kı an sU"

4 . Çopçu pur.. ?.
....................................... .
77
5. Garson bardaklan mutfağa götür 7
6. . i1teriş yemekten sonra çikolata ye ?
7. idil bakkaldan gazete aL 7
8. Arabam burada biraz dur 7
9. Murat bu akşam size telefon et. ?
10. Yolcular otobüsten in 7
10.2.7. Boşlukları Emir Kipinin sorusuyla (Olumlu) tamamlayınız ve soruları yanıtlayınız.
ı. Ayşe partiye gelmesin ....ml..-7

Evet, Ayşe partiye gelmesin.
Hayır, Ayşe partiye gelsin.
2. Çocuk parkta ayna 7
3. Onlar su aL 7
4. Öğrenciler kafeteryada sigara iç ?
78
5. Metehan geç yat.. ?
6. Kutluay balkona çık ?
7. Simge çikolata ye ?
8. Kaan gürültU yap ?
9. Ege arabada ön koltuğa otur ?

...............................................................
............................ .
10. Yağmur şarkı söyle ?

.................................................................
.................................... .
-10.2.8. Tümceleri İstek Kipi ekleriyle tamamlayınız.
ı. Biz bugün Kordon'da yürüyüş yapalım
2. Ben burada biraz otur .

3. Sen kanepede yat, ben divanda yat.. .
4. Siz kahve için, biz çay iç .
5. Biz bu hafta sonu Etnografya Müzesini gez.. .
6. Evde ekmek yok! Ben bakkaldan ekmek al .
7. Evde yemek yok! Haydi birlikte yemek pişir .
-10.2.9. Tümceleri İstek Kipi ekleriyle tamamlayınız.
1. Haydi (biz) bu akşam güzel bir film izleye~im
2. Haydi hep beraber şarkı söyle .

3. İzin verin de şu gazeteyi oku (ben)
79
4. Çocuklar! Haydi bahçede futbol oyna (biz)
5. Siz gidin, ben burada biraz daha bekle .
6. Haydi bu akşam erken uyu .
7. Sen televizyon seyret, ben dişlerimi fırçala .
8. Siz oynayın, ben şu gömlekleri ütü1e .
10.2.10. Tümceleri İstek Kipi ekleriyle tamamlayınız.
I. İzin verin, ben bugün biraz erken gL- deyim

2. Haydi biraz dans et. .
3. Yarın parti var; ben Simge'ye telefon eL , o da gelsin.
4. Televizyonda maç var; haydi birlikte seyreL .
5. Çok açı m, haydi şu lokantada yemek ye .
6. Haydi Merve'ye "Hoş geldin.!" de .
7. Siz oturun, ben çocuklara "Günaydın!" de .
8. Kimse yemiyor, ben şu keki ye .
1. Ben çayalayım. Ben cay almayayım
2. Yarın pikniğe gidelim. . .

3. Bu akşam pide yiyelim. .. .
4. Bugün de köfte yiyeyim. .. .
5. Mine'nin babasına telefon edelim ..
6. Bugün tavla oynayalım.
7. Kordon' da yürüyelim.
8. Şu pastayı tadayım.
9. Bir daha göreyim.

10. Artık bu konuda konuşalım.
10.2.12. Boşlukları İstek Kipirtin sorusuyla (Olumlu) tamamlayınız.
1. Dans 1- delim mi?

2. Ben de sizinle gel................ .. ?
3. Saat 9. Haydi kalk ?
80
4. Şurada bİr şeyler atıştır............ . ?
5. Bir bira daha iç ?

6. Ne diyorsun? Ben de İlayda'ya bir oyuncak aL ?
7. Partide bu elbiseyi giy.. . . .. ?
8. Sana komik bir fıkra anlat.. .. .. . .. . . ?
9. Öğleden sonra beraber alışverişe git. ?
10. Yann Alsancak'ta buluş ?
10.2.13. Boşlukları İstek Kipinin sorusuyla (Olumsuz) tamamlayımz.
ı. Ben o kızla konuşmayayım mı ?
2. Biz bu kalabalık şehirden git..................... .. ?
3. Daha fazla yürü..................... . ?
4. Artık bira iç.... .. ?

5. Kredi kartı kullan..................... .. ?
~.. ?
6. Bu etegı gıy.... . . ..
7. Çok tuz dök...... .. ?
8. Bu konuda tartlŞ ?
9. Yıne burada buluş ?
ı O. Çok fazla tatlı ye.... .. . ?
10.2.14. Tümceleri Emir / İstek Kipi sorusuyla tamamladıktan sonra yamtlayımz.
1. Volkan bugün okula gel=si;.:..:n_ mi ?

Evet, Volkan bugün okula gelsin .
Hayır, Volkan bugün okula gelmesin

2. Çocuklar yemekten sonra dişlerini fırçala ?
Evet, .
Hayır, .
3. Biz bugün okula geL ?
Evet, sİz .
Hayır, siz .
81
4. Ben şemsiye aL ?
Evet, sen .
Hayır, sen .
5. Müge' nin arkadaşları da partiye katıl.. ?

Evet, onlar .
Hayır, onlar .
6. Ben sana para ver ?
Evet, sen bana .
Hayır, sen bana .
"
7. Y arın ak şam sınemaya gıL : ?.
Evet, biz .
Hayır, biz .
8. Anne! Bu akşam arkadaşlarımla sinemaya giL ?

Evet, sen .
Hayır, sen .
9. Baba! Ben biraz daha televizyon seyret. ?
Evet, sen .
Hayır, sen .
ı O. Pazar günü birlikte futbol oyna ?
Evet, biz .
Hayır, biz .
10.2.15. Tümcelerle değerlerini eşleştiriniz.
Öneride bulunma (1) 5 Bu akşam arkadaşımdakalayım mı?
Sen ne diyorsun? Hangi gömleği alayım,

Akıl danışma (2) ...
maviyi mi, sarıyı mı?
Nasıl yapılacağını söyleme (3)

... Çiçekleri koparmayınız.
Birinden bir şey yapmasını isteme (4)
... Geçmiş olsun.
İzin isteme (5)
... Fişi prize takın, sonra kırmızı düğmeye basın .
Yasaklama (6)
... Lütfen müziğin sesini kıs.
Dilekte bulunma (7)
... Bu hafta sonu Kordon'da balık yiyelim mi?
Çeşme'de güzel bir yazlığımız var; bu hafta
Birini bir yere davet etme (8) ...
sonu gelin birlikte yemek yiyelim.
82
10.2.16. Bireşim Alıştınnaları.
10.2.16.1. Aşağıdaki örneğe bakarak önerileri tamamlayın; öneriyireddedin, siz bir öneride
bulunun.
Örnek: A : Haydi parka gidelim.
B : Hayır, istemiyorum, çünkü çok yorgunum. Bugün evde oturalım.

Parka yarın gidelim.
ı. Haydi tenis ayna .
2. Haydi pizza ye .
3. Haydi tiyatroya giL .
4. Haydi biraz dolaş .
5. Haydi sinemaya git.. .
10.2.16.2. Lütfen yasaklayın.

ı. Hastanede Lütfen gürüıtü yap .
2. Otobüste Lütfen şoförle konuş .
3. Parkta Lütfen yerlere çöp at.. .
4. Kaldmmda Lütfen yerlere tükür.. .
5. Benzincide Lütfen sigara iç .
6. Trende Lütfen pencereden sark .
7. Hayvanat bahçesinde: Kafeslere yaklaş .
10.2.16.3. Konuşmayı Emir! İstek kipi ekleriyle tamamlayın.

Sürücü : Polis bey! Arabayı buraya park et. ?
Polis : Hayır, ltitfen oraya park et.. .
Sürücü : Lütfen İzin ver. !
Polis : Beyefendi, ileride bir otopark var, oraya park eL .
Sürücü : Otopark nerede?
Polis : Doğru git. , üç yüz metre sonra sağda bir park var, parkı
geç , parktansonra sağa dön , otopark tam karşıda.
Sürücti : Çok teşekkür ederim. Kolay gel !
Polis : Rica ederim, beyefendi, lütfen dikkatli StiL , iyi günler!
83
11. -İmek Eylemi
11.1. Betimlerne (Bkz. Betimlemeler Kitabı 11.2.6. -İmek ve durum ekler!

11. Bölüm) 11.2.7. Ara bireşim
11.2. Alıştırmalar 11.2.8. -İmek ve önadlar
11.2.1. Kişi adıl1arı 11.2.9. -İmek ve olumsuzluk
1 i .2.2. Kişi ekleri 11.2.10. -İmek ve soru
11.2.3. -y kaynaştırma ünsüzü 11.2.11. -İmek ve -mA°ktAo
11.2.4. Ünlü uyumuna uymayanlar 11.2.12. Bireşim alıştırmaları
11.2.5. Ünsüz yumuşaması, p, ç, t, k
. 11.2.1. Boşlukları kişi addIarı (Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar) ile tamamlayınız.
1. Ben Türküm. 7 çocuğuz.
2 gençsin. 8 yorgunsunuz.
3 emekli. 9 çalışkanlar.
4 sinirliyim. 10 dostuz.
5 cimrisin. 11 cesur.
6 neşelisiniz. 12 korkaklar.
11.2.2. Boşlukları -İmek eylemi kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Ben okutman.!.!!l.....- 12. Ben öğretmen .

2. Ben özgür.. . 13. Ben doktor .
3. Sen İtalyan . 14. Sen öğrenci .
4. Sen futbolcu . 15. Sen gözlüklü .
5. O Fransız . 16. O Çinii .
6. O sözlü . 17. O Bolulu .
7. Biz Alman . 18. Biz Japon .
8. Biz üzgün . 19. Biz işsiz .
9. Siz BrezilyalL . 20. Siz Arjantinli .
10. Siz İspanyoL . 2 ı. Siz Türk .
ll. Onlar işçi.. . 22. Onlar yaşlı .
84
23. Onlar köylU . 26. Onlar uzun boylu .
24. Siz profesör . 27. Ben müdür .
25. Biz şoför . 28. Sen boksör.. .
-11.2.3. Lütfen aşağıdaki boşlukları -tmek eylemi ekleriyle tamamlayınız.
ı. Ben bıyıklıyım 6. Ben kısa boylu .

2. Ben üzüntülü . 7. Ben İzmirli .
3. Biz sözlü . 8. Biz nişanlı.. .
4. Biz evli . 9. Biz yabancL .
5. Biz tiyatrocu . 10. Ben biraz eiımi. .
11.2.4. Kişi ekleriyle tamamlayınız.

ı. Ben bu hafta çok meşgulüm , daha sonra görüşelim.
2. Ben Kemal.. , siz kimsiniz?
3. Siz MeraL , değil mi?
4. Sen gayet normaL .
11.2.5. Lütfen boşlukları -tmek eylemi ekleriyle tamamlayıp gereIdi değişiklikleri (p, ç, t, k)
yapınız.
ı.Biz ço~uz 8. Ben henüz ufak .

2. Ben senden küçük . 9. Biz bu markette kasap .
3. Biz Arap . 10. Ben bir tutsak .
4. Ben Bodrum'da dalgıç . lL. Ben mahkemede yargıç .
5. Ben damat. . 12. Biz ülkemize sadık. .
6. Biz sizden büyük . 13. Biz bir ekip .
7. Ben çok dağınık . 14. Ben çok romantik .
11.2.5.1. Ben ve Biz kişi ekleriyle tamamlayınız.
ı. Ben gen}. cim 4. Biz çok kıskanç .
2. Ben çok ilginç............. . 5. Biz birbirimize denk .
3. Ben bir kurt............... . 6. Ben züğürL .
_11.2.5.2. Ben ve Biz kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Ben çok sert..:.:.im.:.:...._ 3. Ben bir hiç .

2. Biz şimdi tok . 4. Biz her zaman dOsİ. .
85
5. Ben bugün evde yok................ 7. Biz halk .
6. Biz Türk............ . 8. Ben çok aç .
11.2.5.3. Ben ve Biz kişi ekleriyle tamamlayıııız.
1. Ben senaristim
'':':':':'_
6. Biz realist .
2. Biz çok cömert . 7. Ben turist. .
3. Ben biraz pesimist.. . 8. Biz optimist. .
4. Biz karikatürist.. . 9. Ben sadist .
5. Ben artist.. . 10. Biz dürüst.. .
11.2.6. Bulunma durumu eki ve kişi ekleriyle tamamlayıııız.
1. Ben İstanbul'dayım 5. Siz İzmir. .

2. Biz Ankara . 6. Ahmet Diyarbakır .
3. Sen şimdi Tokat.. . 7. Onlar şimdi Sivas .
4. Ben şimdi Türkiye . 8. Sen şimdi Efes .
11.2.6.1. Bulunma durumu ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Siz şimdi neredesiniz ? 4. Biz şimdi ev .

2. Sen şimdi nere ? 5. Ben şimdi lokanta .
3. Öğrenciler şimdi okuL . 6. Biz şimdi köy .
11.2.6.2. Bulunma d~rumu eki ve kişi ekleriyle tamamlayıııız.
ı. Biz yarın Kuşadası'ndayız 5. Onlar şimdi Adapazarı .

2. Ben bugün Kocaeli . 6. Turistler Kemeraltı.. .
3. Siz şimdi havaalanı . 7. Sen şimdi alışveriş merkezi .
4. Ali şu anda Ayşe'nin evi . 8. Ben şimdi evin önü .
11.2.6.3. Uygun eklerle tamamlayıııız.
1. Ben 25 yaşındayım 5. Siz kaç yaş ?

2. Biz otuz yaş . 6. Sen kaç yaş ?
3. Ben 1.75 boy . 7. O 1.80 boy .
4. Siz kaç santim boy ? 8. Biz 1.77 boy .
86
11.2.6.4. Çıkma durumu eki ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
ı. Ben Akrep burcundanım 4. Sen Yengeç burcu .

2. Biz Terazi burcu . 5. O Aslan burcu .
3. Siz Balık burcu . 6. Onlar İkizler burcu .
_ 11.2.6.5. Çıkma durumu eki ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Sen bendensin 4. Biz Oğuz boyları .

2. Biz İzmir'in Çeşme ilçesİ.. . 5. Ben de siz .
3. Siz hangi şehir ? 6. Biz de bu sınıf.. .
11.2.7. Lütfen paragraftaki boşlukları uygun durum ekleriyle tamamlayınız.
Merhaba benim adım Mustafa Genç. Ben Türk Şu anda İzmir. ve

bir şirkette mühendis 25 yaş , Akrep burcu ve 1.80 boy .
İzmir' de çalışıyorum, ama İstanbullu .
Esmer , gözlüklü ve uzun saçlı Fenerbahçeli .
Müziği seviyorum ve Tarkan hayranı.. .
Genellikle neşeli : , güler yüzlü ve yardımsever. Bekar
değiL. , nişanlı .
11.2.8. Sözcükleri uygun sıraya koyarak örnektekine benzer düzgün tümceler yapınız.
1. Ben/siyah saçlı/siyah gözlü/ve/esmer Ben siyah saçlı« siyah gözlü ve esmerim r

2. neşeli/çalışkan/ve/biz/zeki
3. gözlüklü/sakallı/ben/ve/sanşın
4. tembel/sen/sorumsuz/ve/yalancı ........................................................
5. güzel/siz/çekicilve/bakımlı ........................................................
6. onlar/dalgın/ve/düşüncelilkararsız
11.2.8.1. Sözcükleri uygun sıraya koyarak örnektekine benzer düzgün tümceler yapınız.
1. Ben/disipIinli/ve/düzenlilbir/öğretmen Ben disiplinli ve düzenli bir öğretmenim

2. yardımsever/bir/sen/iyi/insan .........................................................
3. o/titiz/ve/dikkatli/bir/doktor ........................................................
4. ben/evli/üç çocuklu/ve/mutlu/bir/erkek ............ '" .
5. çalışkan/siz/başarılı/ve/düzenl i/öğrenciler ........................................................
6. ben/üretken/veliyimser/bir/genç/insan ........................................................
87
11.2.9. Lütfen aşağıdaki tümceleri olumsuz yapınız.
1. Biz öğrenciyiz. Biz öğrenci değiliz
2. Ben 25 yaşındayım. .. .
3. Siz çok çalışkansınız. . .
4. Ahmet 1.65 boyunda. . .
5. Onlar şimdi Kuşadası'ndalar. . .
6. Siz gençsiniz. .. .
7. Biz uzun boyluyuz. .. .
8. Ben şu anda evin önündeyim. .. .
9. Biz çok mutluyuz. .. .
10. Ben evliyim. . .
11.2.9.1. Örneğe bakarak tümceleri olumsuz yapınız.
1. Ben kıskancım. Ben kıskanç değilim

2. Biz Arabız.
3. Ben genellikle dağınığım.
4. Biz genciz.
5. Ben ktiçüğüm.
6. Biz kasabız.
7. Ben çocuğum.
8. Biz korkağız.
9. Biz bebeğiz.
10. Ben büyüğüm.
11. Ben orucum.
11.2.9.2. Örneğe bakarak tümceleri yeniden yazınız.
1. Sen öğretmensin. (doktor) Sen öğretmen değil~in), doktorsun .

2. Siz cimrisiniz. (eli açık)
3. Ben tutumluyum. (savurgan)

4. O pilot. (hostes)
5. Biz evliyiz. (bekar)
6. Onlar İzmir' deler. (Kuşadası)
7. Ali evde. (havaalanı)
8. Ben gencim. (yaşlı)
88
9. Biz uzun saçlıyız. (kısa saçlı)
LO. Sen üzgünsün. (mutlu)

i I. Onlar sinirli. (sakin)
-11.2.10. Lütfen soru ve kişi ekleriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
I. Sen İtalyan mısın ? 8. Siz mutlu ?

Evet, İtalyanım Evet, ..
Hayır, İtalyan değilim Hayır, .
2. Onlar sakallı ? .. ..
9 . O uzgun ?
.
Evet, . Evet, ..
Hayır, . Hayır, .
3. Siz hasta 7 " l"kJ"
10 . sen goz u u ?.
Evet, .. Evet, .
Hayır, . Hayır, .
4. Alper mühendis ? 11.Sen şimdi havaalan!.......... . ?
Evet, . Evet, ..
Hayır, . Hayır, .
5. Siz Aslan burcu........... .. ? i 2.0 şimdi Trabzon.......... ........... 7
Evet, . Evet, ..
Hayır, . Hayır, ..
6. Sen şimdi Kuşadası........... . 7 13. O 1.85 boy 7
Evet, . Evet, .
Hayır, .. Hayır, ..
7. Siz Fenerbahçeli ? 14. Sen Türk 7
Evet, .. Evet, ..
Hayır, . Hayır, .
11.2.10.1. Lütfen soru ve kişi ekleriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
1. Biz zengin miyiz 7 5. Ben güzel ?

Evet, zenginsiniz Evet, .
Hayır,
zengin değilsiniz Hayır, ..
.. I..u
2. Ben mavı' goz ?.
6. Biz mutlu 7
Evet, .. Evet, .
Hayır, .. Hayır, .
89
3. Biz akıllı ? 7. Ben doktor , ?,
Evet, . Evet, ..
Hayır, . Hayır, .
4. . . d"
Bız şım ı ızmır
. ?. 8. Ben kısa boylu 7
Evet, . Evet, ..
Hayır, : . Hayır, .
11.2.10.2. Lütfen olumlu soru sorunuz.

ı. Sen evli misin ? Evet, evliyim.
2 ? Hayır, tembel değiliz.
3 ? Evet, Gülseren bekar.

4 ? Hayır, Ankara'da değiliz.
5 ? Evet, Kemeraltı'ndayım.
6 ? Hayır, Yengeç burcundan değilim.
7 ? Hayır, mühendis değiliz.
8 ? Evet, Beşiktaşlı.
9 ? Hayır, şişman değilsin, tombulsun.

10 ? Evet, çok çalışkansInız.
ıı ? Evet, Somer' le birlikteyim.
11.2.10.3. Lütfen soru (olumsuz) ve kişi ekleriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
ı. Sen evli değil misin 7 6. Ben esmer .. 7

Evet, evli değilim Evet, ., ..
Hayır, evliyim . Hayır, ..
2. Biz İstanbul'da 7 7. Biz insan 7
Evet, . Evet, .
Hayır, Hayır, ..
3. Gülten mutlu 7 8. Sen arabada ?
Evet, Evet, .
Hayır, Hayır, ..
4. Onlar evde 7 9. Bu sorular kolay 7
Evet, Evet, ..
Hayır, Hayır, ..
5. Siz Rus ? 10. Orada hava yağmurlu ?
Evet, Evet, .
Hayır, Hayır, ..
90
11.2.10.4. Lütfen olumsuz soru sorunuz.
ı. Sen tembel değil misin? Evet, tembel değilim.
2 . .............. ? Hayır, çok mutluyuz.
3 . .............. ? Evet, o Ankara' da değil, İstanbul'da.
4 .. .............. ? Evet, onlar öğrenci değiller.
5 . .............. ? Evet, sen kısa boylu değilsin.
6 .. ............... ?. Evet, ben Kanadalı değil, Fransızım.
7 .. .............. ? Hayır, evliyim.
8 . ..............? Hayır, Balık burcundanım .
9 . .............. ?.. Evet, Londra' da değilim, İzmir'deyim.
11.2.10.5. Nerede, kiminle, nereli, kaç yaşında, kaç kilo, kaç santim boyunda, nasıl,
hangi burçtan, mlo soru sözcüklerini kullanarak soru sorunuz.
ı ? 25 yaşındayım.
2 ? İkizler burcundanım.
3 ? 1.70 boyundayım.
4 ? Evet, evliyim.
5 ? İzmidiyim.
6 ? Ankara' dayım.
7 ? Hastayım.
8 ? Ufuk'layım. (Ufuk'la birlikteyim.)

9 ? 80 kiloyum.
11.2.11. Aşağıda şimdiki zamanla verilen tümceleri örneğe göre dönüştürünüz.

Ben İzmir'de yaşıyorum. Ben İzmir'de yaşamaktayım.
1. Biz Ankara' da oturuyoruz.
2. Şu anda ders çalışıyorum. . .
3. Şu anda markette alışveriş yapıyoruz.
4. Beni rahatsız ediyorsun.
~. Herkes çalışıyor, sen çalışmıyorsun.
11.2.12. Bireşim Alıştırınalan
11.2.12.1. Lütfen boşlukları -İmek eylemi ekleriyle tamamlayıruz.

Gazeteci : Merhaba Mustafa Bey, nasıL ?
Mustafa Bey : ç ok ıyı.

· . . nası i
, sız ?
91
Gazeteci : Teşekkür ederim, ben de iyi.. Ben gazeteci .
Size birkaç soru sormak istiyorum.
Mustafa Bey : Tabi, buyurun sorun lütfen.
Gazeteci : Kaç yaş ?
Mustafa Bey : 34 yaş .
Gazeteci : Evli ?
Mustafa Bey : Hayır, evli değiL , nişanlı .
Gazeteci : Ne iş yapıyorsunuz?
Mustafa Bey : DoktOL , bir hastanede çalışıyorum.

Gazeteci : Boyunuz kaç?
Mustafa Bey : ı .75 boy .
Gazeteci : Kaç kilo ?
Mustafa Bey : 77 kilo .
Gazeteci : Hangi burç ?
Mustafa Bey : Yengeç burcu .
Gazeteci : Genellikle nasıl bir insan ? Sinirli ?
· ? l' yımser...................
Sak ın................. . ? Karamsar ?.
Mustafa Bey : Genellikle iyimser , ama bazen biraz

karamsar Hiç sinirli değiL ,
çok sakin bir insan .
Gazeteci : Nasıl bir doktOL ? Disiplinli ?
Titiz ?
Mustafa Bey : Evet, ben disiplinli, titiz ve çok dikkatli bir doktor Bazen
fazlasıyla müşkülpesenL .
Gazeteci : Kitap okuyor musunuz?
Mustafa Bey : Evet, çok iyi bir okur , Yaşar Kemal
hayranı. .
Gazeteci : Gün içerisinde çok çalışıyor musunuz?
Mustafa Bey : Evet, gün içerisinde çok meşguL , günde 40

hastaya bakıyorum.
Gazeteci : Yemek yediniz mi? Şu anda aç ?
Mustafa Bey : Yemek yemedim, çok aç Şimdi eve
gidiyorum, evde yemek yiyeceğim.
Gazeteci : Çok teşekkür ederim, size afiyet olsun, iyi akşamlar.
Mustafa Bey : Rica ederim, size de iyi akşamlaL
92
12. İyelik Ekleri
12.1. Betimleme (Bkz. Betimlerneler Kitabı 12.2.5. Ünlü düşmesi

12. Bölüm) 12.2.6. Çoğul ekleri ve iyelik
12.2. Alıştırınalar 12.2.7. Özne konumunda iyelik
12.2.1. İyelik önadlan 12.2.8. İyelik ve ad durum ekleri
12.2.2. Ünsüzle biten sözcüklerde iyelik ekleri 12.2.9. İyelik ve -İmek eylemi
12.2.3. Ünlüyle biten sözcüklerde iyelik ekleri 12.2.10. Bireşim alıştırınalan
12.2.4. Ünsüz yumuşaması (p, ç, t, k)
- 12.2.1. "Bu kimin?" sorusuna aşağıdaki boşluğu uygun ekıe tamamlayarak yanıt
veriniz.
1. Bu defter kimin? Biz.:.:,im.!.!.-_

2. Bu kitaplar kimin? Ben .
3. Bu gömlek kimin? o .
4. Şu çanta kimin? Siz .
5. Bu cüzdan kimin? Sen .
6. Şu ceketler kimin? Onlar .
7. Bu şapka kimin? Biz .
12.2.1.1. Sorulardaki boşlukları tamamladıktan sonra "Eveti Hayır" biçiminde örnekteki gibi
yanıtlayımz.
1. Bu kitap sizin mi? Evet, bizim .i Hayır, bizim değil, siz.;.;..in,,--_

2. Bu saat sen......... mi? Evet, .i Hayır, değil, o .
3. Şu defter o mu? Evet, .i Hayır, değil, sen .

4. Bu yastık biz mi? Evet, .i Hayır, değil, biz .
5. Şu bardak ben mi? Evet, .i Hayır, değil, ben .
6. Şu çay onlar.. mı? Evet, .i Hayır, değil, siz .
7. Bu kalem siz mi? Evet, .i Hayır, değil, onlar.. .
93
12.2.1.2. Boşlukları uygun iyelik önadlarıyla (benim, senin, onun, bizim, sizin, onlann) ile
tamamlayınız.
1. Benim kardeşim. 6 eviniz.
2 babası. 7 kitapları.
3
annem. 8 televizyonunuz.
4 okulu. 9 öğretmenimiz.
5 arabamız. 10 şapkaları.
12.2.2. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayınız.
1. Benim kalemim
-..,;.;;,-
9. Senin sakız .
2. Onun defter. . 10. Bizim televizyon .
3. Senin otomobiL. . 1 ı. Onun pantolon .
4. Sizin valiz . 12. Benim bavul.. .
5. Bizim arkadaş . ı 3. Sizin sabun .
6. Onların saz.. . 14. Onların köy .
7. Benim kız . 15. Senin göz .
8. Onun süt.. . 16. Benim kürk .
12.2.2.1. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayınız.
1. Benim saatim
.;.;.:.,;,-
5. Onların santraL .
2. Senin hayaL . 6. Bizim istikbal.. .
3. Onun bandrol.. . 7. Sizin rol.. .
4. Sizin festivaL . 8. Benim seyahat. .
ı. Sizin banyo;..::nu=z~_ 1 ı. Onun örtü .

2. Senin oda . ı 2. Sizin şişe .
3. Onun dünya . 13. Onların banyo .
4. Benim baba . 14. Onun koku .
5. Sizin ütü . 15. Bizim pardösü .
6. Onların sandalye . 16. Bizim para .
94
7. Bizim korku . 17. Onun dadı. .
8. Onun kolye . 18. Onların öğrenci .
9. Onların uyku . 19. Onların araba .
10. Senin dayL . 20. Bizim şarkı. .
12.2.4. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayıp sözcük kökünde gerekli değişiklikleri
yapınız.
I. Bizim sokJğımız 1 ı. Benim amaç .

2. Senin biftek . 12. Onun ihtiyaç .
3. Sizin peruk . 13. Onların yatak .
4. Benim hesap . 14. Sizin ketçap .
5. Onun şahiL . 15. Senin matkap .
6. Bizim çekiç . 16. Sizin kebap .
7. Onların öğüt. . 17. Bizim damaL .
8. Senin vücuL . 18. Onun veleL .
9. Benim kılıç . ı 9. Onun ahbap .
10. Sizin araç . 20. Bizim şarap .
12.2.4.1. Boşlukları uygun eklerle tamamlayıp sözcük kökünde gerekli değişiklikleri yapınız.
ı. Sizin kazanlemız . 7. Senin inanç .

2. Onun renk. . 8. Benim bilinç .
3. Bizim yurL . 9. Onların denk. .
4. Sızın vınç . 10. Bizim pirinç .
5. Bizim övünç . 1 ı. Onun direnç .
6. Senin kıvanç . 12. Benim borç .
12.2.4.2. Boşlukları uygun eklerle tamamlayınız.
ı. Benim kravatım '':';':':'-- 8. Sizin hayat.. .

2. Onun suraL . 9. Senin sanat.. .
3. Bizim teminaL . 10. Onların atlet.. .
4. Benim ceket. . 11. Sizin memleket. .
t 5. Senin ikameL . 12. Onun akıbet.. .
95
i
6. Bizim davet.. . 13. Benim nöbet.. .
7. Onların omlet.. . 14. Sizin şikayeL .
12.2.4.3. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayınız.
1. Senin saç.:.:.,"~._ 7. Sizin bOL .

2. Onun koL . 8. Bizim maç .
3. Onların yat.. . 9. Benim süt. .
4. Senin suç . ıo. Sizin tip .
5. Onların tüp . 1 ı. Benim top .
6. Onun aL . 12. Senin ip .
12.2.4.4. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayıp sözcük kökünde gerekli değişikliği yapınız.
ı. Benim eefbim 6. Sizin stat .

2. Onun taç....... . 7. Bizim çok. .
3. Senin grup............... . ,8. Onların kap .
4. Benım gnp............... . 9. Sizin uL .
5. Onun klip............... . 10. Senin tat. .
12.2.5. Yatık yazılan sözcüğü çoğul yapıp gerekiyorsa sözcük kökünde değişiklik yaparak
yeniden yazınız.
1. Benim o~um 7. Bizim şehiL .
2. Onun alın............... . 8. Senin karın .
3. Onların omuz . 9. Sizin ağız .

4. Benim burun . ıo. Senin beyin .
5. Bizim resim . 1 ı. Onun boyu!) .
6. Senin isim . 12. Benim göğüs .
12.2.6. Yatık yazılan

sözcükleri çoğul yaparak gerekiyorsa sözcük kökünü ilk haline getirerek
tümceyi yeniden yazıDIz.
1. Benim gözlüğüm var.
Benim gözlüklerim var.
2. Sizin pantolonunuz he renk?
96
3. Onun oğlu ne iş yapıyor?
..................................................... , .
4. Senin sözlüğün nerede?
..............................................................
5. Bizim saçımız siyah.

........................................................... ..
6. Onların okulu büyük.

...............................................................
7. Benim kitabım çantamda.
........................................................... ..
8. Sizin ablanız ne iş yapıyor?
............. ; .
9. Onun doktoru bu hastanede çalışıyor.

.............................................................
10. Benim ilacım çok pahalı.

........................................................... ..
11. Sizin arkadaşınız yabancı mı?
............................................................
12. Onun eli kirli değiL.
............................................................
13. Onların köpeği çok akıllı.

............................................................
14. Bizim şehrimiz çok büyük.

........................................................... .
12.2.7. Boşluklan uygun eklerle tamamlayınız.
1. Sen!n.- baban ne iş yapıyor?

2. Ben komşu Ankaralı.
3. Biz araba yok.

4. Siz ev nerede?
5. O bilgisayar var.
6. Onlar adres burada.
97
7 · S en .. - t men........... k'ım.
?
ogre
8. Siz ev nasıl?
9. Ben baba bu okulda çalışıyor.
10. O gömlek. mavİ.
12.2.8. Boşlukları uygun tamlayan, iyelik ve bulunma durumu (-da, -de) ekleriyle tamamlayınız.
1. Benİ!!L- evimde Uç oda var.
2 · S ·ız ev te1evızyon
. var mı.?
3. O araba teyp yok.

4. Sen çanta kaç kitap var?
5. Biz sokak çok kedi var.
6. Çocuklar ben oda çalışıyorlar.
7. Siz araba klima var mı?
8 · Al i' sız
. .k
şır et..
. 1 ?
mı ça ışıyor.
9. O şirket.. çok sekreter var.

10. Sen ödev hiç yanlış yok.
1 ı. Ayşe sen oda :. mı oturuyor?
12. Araba ben garaj duruyor. .

13. Çocuk biz yatak yatıyor.
14. Ahmet o oda uyuyor.

15. Turistler biz oteL kalıyorlar.
12.2.8.1. Boşlukları tamlayan, iyelik ve yönelme durumu ekleriyle (-a, -e) tamamlayınız.
1. Necla seni.!:L- çanta~n.:::a_ _ bakıyor.
2. Siz ben sandalye oturun.

.. f' b'ız
3. L utıen oda.... k '"
ımse gırmesın.,
4. Ben siz araba hiç binmedim.

5. Biz sen resimler.. bakıyoruz.
6. Nuray o ev gidiyor.
7. Sen onlar. okuL. gittin mi?
8. Ben sen gü1üş bayılıyorum.
9. Siz bu soruyu biz öğretmen sorun.
98
ı
10. Dün yolda sen baba rastladım.
1 ı. Esra dün ben ev geldi.
12. Biz dün sen arkadaş telefon ettik.
12.2.8.2. Boşlukları iyelik ve belirtme durumu (-I, -i, -u, -ü) ekleriyle tamamlayımz.
1. Onlar benim paramı çaldılar.
2. Kağan bizim resim çekti.

3. Ben senin dert. biliyorum.
4. Siz (bizim) hep mi davet ediyorsunuz?
5. Biz sizin oğuL çok seviyoruz.
6. Özden senin kardeş tanıyor.
7. Hizmetçi bizim ev temizliyor.

8. Ben senin adres arıyorum.
9. Siz benim telefon nereden buldunuz?

10. Annem benim gömlek yıkamadı.
1 ı. Simge senin mektup okuyor.
12. İlteriş sizin numara deftere yazdı.

13. Metehan onun vazo kırdı.
14. Kubilay onların ödev yapıyor.
15. Vedat Bey bizim kompozisyonlar. kontrol ediyor.
12.2.8.3. Boşlukları iyelik ekleri ve çıkma durumu (-dan, -den) ekleriyle tamamlayınız.
1. Sen benim çantamdan ne..aldın?
2. Ben sizin köpek çok ~orkuyorum.

>
3. Kutluay bizim dernek ayrıldı.
4. Hırsız onun araba indi.

5. Ben bu kitabı senin oda aldım.
6. Biz onun arkadaş1ar. hoşlanmıyoruz.
7. Öğretmen benim baba söz ediyor.

8. Bu ev onun ev daha büyük.
9. Ben de senin memleket.. geliyorum.
10. Gaye sizin sınıf çıkmıyor.
99
12.2.8.4. Boşlukları iyelik ve araç-birliktelik durumu (~Ia, -le) ekleri ile tamamlayınız.
1. Ben senin babanla konuşuyorum.
2. Efe benim kalem mektup yazıyor.
3. Fatoş Hanım onun abla görüştü.
4. Biz sizin araba eve gitmedik.

5. Yiğit bizim bardak çay içiyor.
6. Çocuk onların kedi oynuyor.
7. Ben dün sizin öğretmen karşılaşttm.
8. Siz geçen hafta onun kardeş dans etmediniz mi?

9. Özcan benim arkadaş kavga ediyor.
10. Geçen gün sizin komşu yemeğe gittik.
12.2.9. Boşlukları iyelik ekleri ve -imek eylemi ekleriyle tamamlayınız.
1. Ben sizin arkadaşmızım
2. Siz benim öğretmen .

3. Biz onun anne ve baba .
4. Biz sizin öğrenci .
5. O bizim doktor.. .
6. Onlar senin dOsL .
7. Sen benim tek aşk .
8. Ben onun abla .
12.2.9.1. Tümceleri olumsuz yapınız.
1. Biz senin dostunuz.
Biz senin dostun değiliz.
2. Ben senin babanım.
3. Siz benim kardeşimsiniz.
4. Onlar bizim komşularımız.
100
5. O sİzin anneniz.
6. Biz onun ailesiyiz.
7. Ben onun nişanlısıyım.
8. O benim öğretmenim.
-12.2.10. Bireşim Alıştırmaları
12.2.10.1. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayıp gerekiyorsa sözcük kökünde
gerekli de~işiklikleri yapınız.
ı. Siz top . 12. O memleket.. .

2. Ben gemi . 13. Sen saç .
3. O çorap . 14. Biz amaç .
4. Biz ilaç . 15. Onlar tüp .
5. Onlar kardeş . 16. Ben amca .
6. Sen yurt . 17. Siz göz .
7. Siz ödev . 18. O pantolon .
8. Ben resim . 19. Sen boyun .
9. Sen su . 20. Ben saat. .
10. O kalp . 21. Siz isim .
1 ı. Siz sepet. . 22. Ben ceket. .
12.2.10.2. Boşluklan uygun iyelik ve (gerekiyorsa) ad durumu ekleriyle tamamlayınız.
1. Biz onun araba binelim.

2. Sen benim ev ne zaman geldin?
3. Ben sizin öğretmen söz etmiyorum.
4. Bu araba bizim araba daha pahalı.
5. Ali senin yemekler bayılıyor.
6. Bizim Kuşadası' nda biz yazlık var.
101
7. Biz onun adres bilmiyoruz.
8. Siz onların öğretmen tanıyor musunuz?
9. Hizmetçi benim pantolon yıkadı.
10. Bizim çok ödev var.
lL. Çocuk senin telefon oynuyor.
12. Senin ehliyet.. var mı?

13. Bizim ev bir bilgisayar var.
14. Sizin okuL spor salonu var mı?
15. Sen onların parti niçin gitmiyorsun?
16. Onun hiç para yok.

17. Biz gelecek hafta onların ev buluşacağız.
18. Murat çocuklar her gün harçlık veriyor.

19. Ben bu kitabı onun oda buldum.
20. Sizin şemsiye var mı?
21. Senin cüzdan kaç lira var?

22.---B enim iki çocuk var.
23. Senin bisiklet.. yok mu?

24. Senin çorap çekmeceye koydum.
12.2.10.3. Paragraftaki boşlukları uygun eklerle tamamlayınız.
İki yıl önce Almanya'dan bir arkadaş geldi. Çok iyi bir insan. O ad ..
Peter. İstanbul'da biz ev bir buçuk ay kaldı. Peter'e ben oda verdik. __
Ben de biz salon kaldım.
Geçen yaz Peter beni Almanya'ya kendi ev davet etti. Çok sevindim ve Almanya'ya
gittim. Ben de onlar ev kaldım. Onlar. ev biz ev ..
daha büyük. Onlar. iki katlı bir ev var. Ev çok oda var.
O BMW marka bir araba , iki köpek ve çok arkadaş var.
102
-12.2.10.4. Konuşmadaki boşlukları tamamlayıruz.
TÖMER'DE
Sekreter : Hoş geldiniz. Ad ne?
Murat : Murat.
Sekreter : Soyadı ne?
Murat : Türkcan.
Sekreter : Meslek ne?
Murat : Doktorum.
Sekreter : yaş kaç?
Murat : yaş 35.
Sekreter : İzmir' de nerede kalıyorsunuz?
Murat : Alsancak'ta bir arkadaş var. O ev kalıyorum.
Sekreter : Adres ?
Murat : Adres ne yazık ki bilmiyorum, çünkü İzmir'e dün geldim.
Sekreter : Arkadaş telefon var nu?
Murat : Var, O532 657 2072.
Sekreter : Öyleyse arkadaş telefon edeyim ve adres öğreneyim.
Murat : Tamam.
Sekreter : Bilgiler şimdi tamam. Lütfen şuraya imza atın.
Teşekkürler.
Murat : İyi günler.
103
13. ÖNADLAŞTIRMA
-Ho / -sloz EKİ
13.1. Betimleme (Bkz. Betimlerneler Kitabı 13.2.5. Sıralı önadlar
13. Bölüm) 13.2.6. var x yok ve -ııo x -sıoz ilişkisi
13.2. Alıştırınalar 13.2.7. Farklı işlevleriyle _11°

13.2.1. önad, ad, eylem 13.2.8. Tarih ve sayılarla -Uo
13.2.2. -lı, -li, -lu, -lü, -sız, -siz, -suz, -süz 13.2.9. Taraftarlık bildiren -ıe
13.2.3. Kuraldışılıklar 13.2.10. Tümcede farklı işlevleriyle _11°
13.2.4. -Uo -sıoz karşıtlığı 13.2.11. Bireşim alıştırınaları
13.2.1. Aşağıda verilen sözcüklerin türlerini (eylem, ad, önad) yanlarına yazınız.
1. kitap ( ad ) 7. mutsuz ( )
2. konuşmak ( ) 8. peynir ( )
3. sarı ( ) 9. yürümek ( )
4. evli ( ) 10. tuzlu ( )
5. araba ( ) 11. peynirli ( )
6. çalışmak ( ) 12. tuz ( )
13.2.2. Adlara son seslemine göre -lı, -Ii, -lu, ·Iü ve -sız, ·siz, -suz, -süz eklerinden birini ekleyiniz.
1. para_Iı_ '::/:. parasız 8. cekeL ......... cekeL .
2. bıyık ......... '::/:. bıyık ........... 9. terlik .. terEk .
3. araba........ '::/:. araba........... 10. tüy . tüy ..
4. sucuk........ '::/:. sucuk........... ıı. kontör.. ......... kontör.. .........
5. toz........... '::/:. toz........... 12.bilgi........... bilgi .
104
6. şeker. ..... , ':/; şeker . 13. tuz .. tuz ..
7. akıL....... ':/; akıl . 14. saygı. . saygı. .
_ 13.2.3. Sözcüklere _lIo ve _sıoz eklerini ekleyiniz.
ı. bandraltiL ':/; bandrolsüz
2. harf........... '* harf...........
3. santraL ......... ':/; santral. ..........
4. kalp........... ':/; kalp...........
5. alkoL ......... ':/; alkoL .........
6. terminaL....... ':/; tenninaL .........
7. kontraL......... '* kontroL .........
8. dikkat.. ........ '* dikkat ...... '"
13.2.4. Aşağidaki önadları olumsuz yapınız.
1. Bu çay şekerli. ':/; Bu çay şekersiz
2. Benim evim bahçeli. ':/; Benim evim bahçe .
3. Ayşe balkonlu bir evde oturuyor. '* Ayşe balkon bir evde oturuyor.
4. Resimli kitapları severim. ':/; Resim kitapları severim.
5. Kravatlı adam benim babam. '* Kravat.. adam benim babam.
6. Ayşe'nin arabası klimalı. ':/; Ayşe'nin arabası klima .
7. Benim babam gözlüklü. '* Benim babam gözlük .
105
13.2.4.1. Önadların karşısındaki boşluğa karşıt anlamlısını yazınız.
ı. evli '# bekar yaramaz
2. yaşlı '# ........................ bekar
3. gizli '# ........................ sakin
4. yerli '# ........................ asık suratlı
5. uslu '# ........................ yabancı
6. sinirli '# ........................ genç
7. güler yüzlü '# ........................ açık
13.2.5. Aşağıdaki ön adların olumsuzlarınıyazınız.
uzun ;r kısa, büyük ;r küçük, beyaz ;r siyah, iyi ;r kötü, kalın ;r ince, yeni ;r eski
ı. Uzun boylu bir arkadaşım var. '# Kısa boyıu bir arkadaşım var.
2. Arkadaşım büyük burunlu. '# .
3. Senin baban beyaz saçlı mı? '# .
4. Aslı çok iyi kalpli bir kız. '# .
5. Bazı İnsanlar kalın dudaklıdır. '# .
Şu yeni ceketli adam kim? '# ..
13.2.6. Verilen tümceleri örnekteki gibi dönüştürünüz.
1. Adamın mavi pantolonu var. Mavi pant%n/u adam

2. Kadının gözlüğü yuk.
3. Evin iki odası var.
4. Öğrencinin kalemi yok.
5. Kahvede iki şeker var.
6. Kitapta resim var.
7. Adamın boyu uzun.
106
8. Kadının saçı kısa. . .
9. çocuğun gözleri yeşil. . .
10. Otobüsün numarası 13. . .
1 ı. Arabanın dört kapısı var. • 010 •
13.2.7. Sorulara örnekteki gibi yanıt veriniz.
ı. Jiang nereli? (Çin) Cinli

2. Haşim nereli? (İran)
3. Luis Figo nereli? (Portekiz)
4. Hugo Sanchez nereli? (Meksika)
5. Pele nereli? (Brezilya)
6. Dominique nereli? (Kanada)
7. Muhammed nereli? (Suriye)
8. Antonio nereli? (İtalya)
9. Marat nereli? (Türkmenistan)

10. Liudrnila nereli? (Rusya)
lL. Aliyev nereli? (Azerbaycan)
12. Susanne nereli? (İsviçre)
13. Nairy Ohanian nereli? (Ermenistan)

14. Tamas nere1i? (Macaristan)
15. Inna nereli? (Belarus)
16. Vaklav nereli? (Polonya)
17. John nereli? (Amerika)
18. Sayaka Usui nereli? (Japonya)
19. Van Hoijdong nereli? (Hollanda)
20. Boris Becker nereli? (Almanya)
21. Hakan nereli? (Türkiye)
13.2.7.1. Tümceleri örnekteki gibi dönüştürünüz.
ı. Ali İstanbul'da doğdu. Ali İstanbullu

2. Ahmet amca Bolu'da yaşıyor. Ahmet amca .
ıo7
3. Ayşe lisede okuyor. Ayşe .
4. Atatürk Selanik'te doğdu. Atatürk .
5. İsmet köyde yaşıyor. İsmet .
6. Bu genç üniversitede okuyor. Bu genç .
7. Simge 97'de doğdu. Simge .
8. Ayşe'nin doğum tarihi 1975. Ayşe .
9. MartinAvrupa'da yaşıyor. Martin .
10. Fadime Rize'de yaşıyor. Fadime .
13.2.8. Tümceleri örnekteki gibi dönüştürünüz.
ı. Türk. işçiler 1967'de Almanya' ya gitti.

_Türk işçiler 60'11 yıllarda Almanya'ya gitti
2. 1975'te Türkiye'de terör vardı.
3. Galatasaray 1999'da Avrupa Şampiyonu oldu.
4. Nazım Hikmet 1950 yılında Moskova'ya gitti.
5. Sovyetler Birliği 1993 yılında dağıldı.
6. Atatürk 1938 yılında İstanbul' da öldü.
13.2.9. Tümceleri örnekteki gibi dönüştürünüz.
ı. Gökay Beşiktaş'ı tutuyor. Gökay Beşiktaşlı
2. Ömer Bey CHP'ye oy veriyor. Ömer Bey .

3. Barış ODTÜ'yü bitirdi. Barış .
4. Biz Galatasaray taraftarıyız. Biz .
5. Ben Trabzonspor'u tutuyorum. Ben .

6. Demet Hanım ANAP'ı tutuyor. Demet Hanım .
108
13.2.10. Tümceleri örnekteki gibi yeniden yazınız.
ı. Liseli öğrenciler daha çok spor yapıyorlar.
Liseliler daha çok spor yapıyorlar.
2. Üniversiteli öğrenciler daha fazla kitap okuyorlar.
3. Köylü insanlar tarlalarda çalışıyorlar.
4. Şehirli insanlar tarlalarda çalışmıyorlar.
5. Doğulu insanlar, batılı insanlardan daha koyu tenli oluyorlar.
6. Karşıyakalı kişiler sabahları genellikle vapura biniyorlar.
7. Ankaralı vatandaşlar yazlan daha çok çeşme'ye gidiyorlar.
8. Evsiz çocuklar geceleri dışarıda yatıyorlar.
9. Kimsesiz insanlar nerede kalıyorlar?
10. Emekli vatandaşlar bankanın önünde bekliyorlar.
13.2.10.1. Tümceleri örnekteki gibi, yatık yazılan eylemi niteleyen bir belirteç ekleyerek yenided
yazınız. Ayraç içerisinde eylemin bir özelliği verilmiştir.
1. Babam arabayı sürüyor. (Babam çok hız yapıyor.)
Babam arabayı hızlı sürüyor .
2. Tuğçe evde oturuyor. (Tuğçe hiç ses yapnuyor.)

............................................................................
3. Öğrenci sınıftan çıktı. (Öğrenci izin almadı.)

.............................................................................
4. Usta duvarı boyuyor. (Usta çok dikkat ediyor.)

.............................................................................
5. Bazı öğrenciler çalışıyorlar. (Onlar hiç plan yapmıyorlar.)

..............................................................................
lü9
6. Seyirciler maça giriyorlar. (Seyirciler bayrak almıyorlar.)
7. Tatile çıkmak istemiyorum. (Sen gelmiyorsun.)
8. Yemeğe başlayın. (Ben geç geleceğim.)
9. Tatil güzelolmuyor. (Sen yoksun.)
10. Sizinle konuşalım. (Birbirimize sen ve ben diyelim.)
13.2.10.2. Tümcelerdeki "ır

ve -sıoz eki almış sözcüklerin işlevini (önad, ad, belirteç, yüklem)
ayraç içerisine yazarak belirtiniz.
ı. Bahçede uzun kulaklı bir köpek var. ( Önad )
2. Teknik direktör final maç için umutlu konuştu. ( )

3. Dikkatli yürüyün, burada çok diken var. ( )
4. Parti için kremalz pasta yapalım mı? ( )
5. İşsizler için yeni projeler hazırladık. ( )
6. Babam bugün çok sinirli. ( )
7. Şu gözlüklü öğrencinin adı ne? ( )
8. Şu gözlüklünün adı ne? ( )
9. Ayşe'nin annesi uzun saçlı. ( )
10. Arkadaşlar sizli bizli konuşmazlar. ( )
13.2.11. Bireşim Alıştırınaları
13.2.11.1. Boşlukları uygun eklerle tamamlayıruz.
ı. Ali Ankara , Ahmet Bolu , İlyas Rize , Ayşe ise Ürgüp .

Ya siz nere ?
2. Şu uzun boy , siyah saç , mavi göz , gri ceket. adam
benim amcam.
3. Bu sınıfta herkes Beşiktaş , değil mi?
4. Adam kilo vermek için çayı şeker içiyor.
110
-------------------------- - - ----
5. Kola ve fanta alkoL içeceklerdir, rala ise alkoL bir içkidir.

6. Annem güler yüz , neşe , sevim................. ve sabır................. bir
insandır.
7. Ahmet şu otelde, 302 numara................. odada kalıyor; odası kalorifer ,

klima , televizyon , manzara çok güzel bir oda.
8. Ben ses ve sakin yerleri severim.
9. AkıL adam! Nasıl böyle bir hata yaparsın?
13.2.11.2. Tümcelere "nasıl, hangi, nereli, kim" sorularından uygun olanıyla soru sorunuz.
I. çağn İzmirli.
ç ~
agrı
?
.
2. Mavi gözlü çocuk şarla söyıüyor.
..................... çocuk şar .. 1"uyor.
ki soy ?
3. Bu yemek çok tuzlu.
Bu yemek ?
4. Mehmet çok yüksek sesli konuşuyor.
Mehmet konuşuyor?
5. Ariel Ortega Arjantinli.
Ariel Ortega ?
6. Gözlüklüler tahtayı iyi görmüyorlar.
.... .. ?
....................... ta h tayı ıyı gormuyor.
13.2.11.3. Tümceleri örnekteki gibi, yatık yazılan adı niteleyen bir önad ekleyerek yeniden
yazınız. Ayraç içerisinde ilgili adın bir özelliği verilmiştir.
ı. Yusuf bir evde oturuyo,r. (Evde üç oda var.)
Yusuf üç odalı bir evde oturuyor.
2. Banu bir adamla çıkıyor. (Adamın gözlükleri var.)
3. İlteriş'in bir arkadaşı var. (Arkadaşı Ankara 'da oturuyor.)
4. Yağmur pasta almak istiyor. (Pastada muz var.)
ı ı 1
5. Bahar çay içiyor. (Çayda şeker yok.)
6. Simge bir apartmanda oturuyor. (Apartmanda 5 kat var.)
7. Çocuklar kitapları sevmezler. (Kitaplarda resim yok.)
8. Şefik Bey sınıfla ders yapıyor. (Sınıfın numarası 8.)
9. Benim bir arkadaşım var. (Arkadaşım Çin 'den geliyor.)
10. Biz bir araba alacağız. (Arabanın klinıası var.)
13.2.11.4. Karışık olarak verilmiş sözcükleri uygun sıraya koyarak düzgün tümceler oluşturunuz.
1. Gökay Bey/ öğretmen! disiplinli! birI düzenli/ ve
Gökay Bey disiplinli ve düzenli bir öğretmen.
2. bahçeli/ birI iki katlı! evde/ bizi oturuyoruz/ ve
3. sessiz/ lütfen! konuşun.
4. taksicil sürüyor/ dikkatliı taksiyi.
5. var/ evsizl sokakta! insanlar.
6. sinirliyim! bugün! benI çok/o
7. sevrnemi arabaları/ klimasız.
112
14. Ad Tamlaması
14. ı. Betimleme (Belirtili ad tamlaması) (Bkz. 14.3.19. İyelik ekleri ve ad tamlaması

Betimlerneler Kitabı 14. BÖlilm) 14.3.20. Zincirleme ad tamlaması
14.2. Betimleme (Belirtisiz ad tamlaması) 14.3.21. Özne konumlu ad tamlaması
(Bkz. Betimlerneler Kitabı 14. Bölüm) 14.3.22. Ad tamlaması ve bulunma durumu
14.3. Alıştırmalar 14.3.23. Ad tamlaması ve yönelme durumu
14.3. ı. Ünsüz bitimli adlar ve tamlayan ekleri 14.3.24. Ad tamlaması ve belirtme durumu
14.3.2. Kuraldışı adlar 14.3.25. Ad tamlaması ve çıkma durumu
14.3.3. Ünsüz yu~uşaması (p, ç, t, k) 14.3.26. Ad tamlaması ve araçlbirliktelik
14.3.4. Ünlü bitimli adlar ve tamlayan ekleri durumu
14.3.5. Orta seslem düşmesi 14.3.27. Ad tamlaması ve durum ekleri
14.3.6. Tamlayan durumu ve soru (Bireşim)
14.3.7. Ünsüz bitimli adlar ve ad tamlaması 14.3.28. Ad tam1amasl ve .;İmek eylemi

14.3.8. Özel adlar ve ad tamlaması 14.3.29. Ad Tamlaması ve -İmek eylemi
14.3.9. Kuraldışı adlar olumsuz
14.3.10. Ünlü bitimli adlar ve ad tamlaması 14.3.30. Belirtili ad tamlaması bireşim
alıştırınalan
14.3.11. Ünsüz yumuşaması ve ad tamlaması
14.3.12. -nt, -nk, -rt, -rç bitimli adlar 14.3.33. Belirtisiz ad tamlaması
14.3.13. -at, -et bitimli adlar 14.3.34. Belirtisiz ad tamlaması ve çoğul eki
14.3.14. Tekseslemli adlar 14.3.35. Belirtisiz ad tamlaması ve iyelik
ekleri
14.3.15. Tekseslemli kuraldışı adlar
14.3.36. Belirtisiz ad tamlaması ve durum
14.3.16. Orta seslem düşmesi
ekleri
14.3.17. Bireşim alıştırınaları
14.3.37. Belirtisiz ad tamlaması bireşim
14.3.18. Ad tamlaması ve çoğul eki alıştırınalan
14.3.1. "Bu kimin?" sorusuna boşluğu uygun ekle tamamlayarak yanıt veriniz.
1. Bu defter kimin? Doktorun .

2. Bu kitaplar kimin? Asker. .
3. Bu gömlek kimin? Memur .
4. Şu çanta kimin? Polis .
5. Bu cüzdan kimin? Şoför. .
6. Şu ceketler kimin? Kadın .
7. Bu şapka kimin? Özgur .
8. Şu ev kimin? Gökay .
113
9. Bu pantolon kimin? Fatoş .
ıo. Bu sınıfkimin? Özlem .
14.3.2. "Bu kimin!neyin!nerenin?" sorusunu, boşluğu uygun eklerle tamamlayarak _

yanıtlayınız.
1. Bu adres nerenin? Terminalin .

2. Bu kordon neyin? Saat. .
3. Şu numara neyin? Bandrol. .
4. Bu damar neyin? Kalp .
5. Bu numara nerenin? SantraL .
14.3.3. "Bu ...•.....•.•..... kimin/neyin!nerenin?" sorusunu, boşluğu uygun eklerle tamamlayarak _

yanıtlayınız.
ı. Bu yaprak neyin? Ağ;riın .

2. Bu biberon kimin? Bebek .
3. Şu kapak neyin? Dolap .
4. O bisiklet kimin? Çocuk .
5. Bu şişe neyin? İlaç .
6. Şu anahtar neyin? KiliL .
7. O kutu neyin? Çorap .
8. Bu kapı nerenin? Mutfak .
9. Bu ifade kimin? Şahit. .
ıo. Bu resim kimin? Zeynep .
lL. Şu ayakkabılar kimin? Aytaç .
12. O fotoğraf nerenin? Uşak .
14.3.4. "Bu ...............•.. kimin?" sorusuna boşluğu uygun ekle tamamlayarak yanıt veriniz.
1. Bu silgi kimin? Öğrencinin .

2. Şu saat kimin? Sporcu .
3. Bu bardaklar kimin? ÇaycL .
4. Bu gözlük kimin? Gözlükçü .
5. Bu bahçe kimin? Komşu .
5. Şu etek kimin? Şule .
6. O çakmak kimin? Bora .
7. Şu araba kimin? Remzi .
114
8. Bu dolap kimin? Duygu .
9. O oda kimin? Öykü .
10. Şu bilgisayar kimin? HakkL .
5 "B u
14' 3.. k'ımı'n!neyı'n!nerenın.
' ?" sorusunu, sozcu
.. "ğ"u uygun ekı er i e t amam i ayıp
gerekli değişiklikleri yaparak yanıtlayınız.
1. Bu resim neyin? Be0ıin .

2. Şu harita nerenin? Şehir. .
3. O çerçeve neyin? Resim .
4. Bu koku neyin? Ağız .
5. Şu röntgen neyin? Burun .
- 14.3.6. Sorulardaki boşlukları tamamladıktan sonra "Evet i Hayır" biçiminde örnekteki gibi
yanıtlayınız,
ı. Bu kitap Turgay'm.. mı?
Evet, Turgay'," ,
Hayır, Turgay',n değil, Fatma'n,"
2 . B II saat o"ğ retmen mı'? .
Evet, .
Hayır, değil, müdür .
3. Şu defter çocuk mu?
Evet, .
Hayır, değil, nine .
4. Bu araba şoför. mü?
Evet, .
Hayır, değil, patron .
5. Şu anahtar salon mu?
Evet, .
Hayır, değil, oda .
6. Şu havuz üniversite........ mi?
Evet, .
Hayır, değil, şehir .
7. Bu kalem Ufuk mu?
Evet, .
Hayır, değil, Murat.. .
115
14.3.7. Boşlukları uygun tamlayan durumu ve iyelik ekleriyle tamamlayınız.
1. Öğretmenin kardeşL 6. Sınıf.. kapı. .

2. Doktor. baba . 7. Otobüs şoför. ..
3. Köy yoL .. 8. Şoför şapka ..
4. OkuL bahçe .. 9. Polis elbise ..
5. Bilgisayar. marka . 10. Ev ön ..
I. Ahmet' in evi
2. Hakan defter ..
3. Haluk otomobiL .
4. Murat.. bavuL .
5. Şefik arkadaş .
6. Aytaç göz ..
1. İstikbalin garantisi 5. SantraL kapasite ..

2. TerminaL giriş . 6. Seyahat.. tarih .
3. BandroL numara .. 7. Saat. cam .
4. AlkoL zararlar .. 8. Kalp durum ..
1. Banyonun kapı~ lL. Örtü kenar .

2. Oda pencere .. 12. Şişe kapak .
3. Dünya çevre . 13. Radyo düğme ..
4. Ankara hava . 14. Koku marka .
5. Ütü fiş .. 15. Pardösü modeL .
6. Sandalye renk . 16. Para güç ..
7. Korku kaynak . 17. Dadı. adres .
8. Kolye sahip .. i 8. Öğrenci karne .
9. Uyku süre . 19. Araba plaka .
10. Dayı. araba . 20. Şarkı.. sözler .
11.6
14.3.11. Boşlukları uygun tamlayan durumu ve iyelik ekleriyle tamamlayıp sözcük kökünde
gerekli değişiklikleri yapınız.
1. Sok,K§ın başL i 1. ilaç para .

2. Biftek koku . i 2. Kitap kapak. ..
3. Peruk fiyat.. .. 13. yatak alt. .
4. Hesap sonuç . i 4. Ketçap marka ..
5. Şahit. ifade .. 15. Matkap kutu ..
6. Çekiç yer .. 16. Kebap ad ..
7. Öğüt.. en gilzeL .. 17. Kağıt. renk .
8. Vücut.. parçalar .. 18. Damat.. pantolon ..
9. Kılıç sap . 19. Ahbap adres ..
ıo. Araç sahip . 20. şarap tat.. .
- 14.3.12. Boşlukları uygun tamlayan durumu ve iyelik ekleriyle tamamlayıp sözcük kökünde
gerekli değişiklikleri yapınız.
1. Kaza~ın dökümü 7. İnanç zafer. .

2. Renk ton .. 8. Bilinç kayıp ..
3. yurt müdür .. 9. Pirinç kilo ..
4. Vinç operatör ; . ıo. Borç sahip .
5. Övilnç sebep .. 11. Direnç sonuç .
6. Kıvanç en güzeL .. 12. Dert............. ilaç .
1. Kravat!!L ref9 j 6. Hayat.. başlangıç ..

2. Surat.. şekil... 7. Sanat. usta .
3. Ceket. modeL........... . 8. Atlet.. fiyat.. ..
4. Davet.. tarih............. 9. Memleket. haL ..
5. Omlet.. tariL........... 10. Nöbet.. saat.. ..
ı. Saç!!L modelL 8. BoL bağcık .

2. KoL fiyat. . 9. Maç hakem .
3. YaL sahip .. 10. SüL yarar ..
4. Suç nitelik .. lL. Tip : bir.. ..
5. Tüp iç .. i 2. Top sahip ..
6. At. yele .. 13. İp uç ..
7. Sepet. sap .. 14. Bulut. renk ..
14.3.15. Boşlukları uygun tamlayan durumu ve iyelik ekleriyle tamamlayıp sözcük kökünde
gerekli değişikliği yapınız.
1. C~in içL 6. Stat.. yer ..

2. Taç sahip . 7. Kap iç .
3. Grup lider.. .. 8. Ut. ses .
4. Grip sebep .. 9. Tat.. kaynak ..
5. Klip konu .. 10. Uç numara ..
14.3.16. Boşlukları tamlayan durumu ve iyelik ekleriyle tamamlayıp gerekiyorsa sözcük kökünde
değişiklik yaparak yeniden yazınız.
ı. o~n adL 6. ŞehiL güney ..

2. Ahn üst.. .. 7. Karın iç ..
3. Omuz hiza .. 8. Ağız biçim .
4. Burun işlev .. 9. Beyin harita ..
5. İsim anlam . 10. Vakit değer .
14.3.17. Boşlukları uygun iyelik ekleriyle tamamlayıp sözcük kökünde gerekiyorsa değişiklikleri
yapınız.
ı. To~n rengL 11. Memleket.. yoL .

2. Gemi.. kaptan .. 12. Saç uzunluk ..
3. çorap fiyat.. . 13. Tüp para ..
4. İlaç kutu . 14. Göz ön .
5. Kardeş ad . 15. Pantolon kerneL ..
6. Yurt.. adres .. 16. Boyun arka .
7. Ödev konu .. 17. Saat.. kardan ..
8. Resim yer. . 18. İsim ilk harf ..
9. Su ses .. 19. Ayna ön ..
10. Kalp ayna .. 20. İlhan baba ..
i ı8
14.3.18. Yatık yazılan sözcükleri çoğul yaparak gerekiyorsa sözcük kökünü ilk haline getirerek
tümceyi yeniden yazınız.
1. çocuğun gözlüğü var.
çocuğun göz/ük/eri var.
2. Ayşe'nin pantolonu ne renk?
3. Murat'ın oğlu ne iş yapıyor?
4. Öğrencinin sözlüğü nerede?
5. Mine'nin saçı siyah.
6. Şule'nin sınıfı büyük.
7. Öğretmenin kitabı çantada.
8. Mehmet'in ablası ne iş yapıyor?
9. Sercan' ın doktoru bu hastanede çalışıyor.
10. Sevda'nın ilacı çok pahalı.
lL. Orhan'ın arkadaşı yabancı mı?
12. Mert'İn eli kirli değiL.
13. Komşunun köpeği çok akıllı.
14. Erdoğan'ın çocuğu çok büyük.
1. Benim annemin adL Ayşe.
2. Senin baba araba var mı?
119
3. S"ızın ev............
balı çe .. 1 mı.'?
guze
4. Onun okuL adres yok.
5. Bizim kravaL renk yeşiL.
6. Onların araba marka ne?

7. Benim teyze koca doktor.
8. Senin kitap kapak yırtık.
9. Bizim komşu köpek var.

10. Sizin çanta renk ne?
1 ı. Onun telefon numara kaç?
12. Onların ev balkon yok.

13. Benim şişe ağız kınk.
14. Onun bardak iç kirli.

15. Bizim öğretmen ad Yasemln.
16. Sizin doktoL muayenehane nerede?
17. Senin tez konu ne?
18. Senin ev adres ne?
19. Onun kompozisyon başlık yok.
20. Senin araba benzin var mı?
14.3.20. Boşlukları uygun tamlayan ve iyelik ekleriyle tamamlayınız.
ı. Ayşe'nin babasının araba,ŞL nerede?

2. Öğrenci masa" üsL boş.
3. Şoför. koltuk alt kirli.
4. Ali' fincan kulp koptu.
5. Öğretmen kitap kapak kırmızı.
6. Kitap kapak renk ,. kırmızı.
7. Bora' araba marka Mercedes.

8. Filiz' kardeş gözler mavi.
9. Müşteri bardak kenar.. çatlak.
10. yolcu bileL numara kaç?
1 ı. Gökay baba isim Macil.
12. yusuf öğrenciler hep Fransız.
13. Ev duvarlar. boya çok iyi.

14. Annem dayı. kız Amerika'da oturuyor.
15. Oda kapı. kilit.. çalışmıyor.
120
14.3.21. Boşlukları uygun tamlayan ve iyelik ekleri ile tamamlayınız.
ı. Mehmet'in baba~ ne iş yapıyor?
2. Fatma komşu Ankaralı.
3. Cenk araba yok.

4. MeraL ev nerede?
5. BirgüL bilgisayar.. var.
6. çağn adres burada.
.. t
7. K urşa .. - t men...........
k'ım.?
ogre
8. Özcan ev nasıl?
9. Alper baba bu okulda çalışıyor.
10. Başbakan gömlek mavi.
14.3.22. Boşlukları uygun tamlayan, iyelik ve bulunma durumu (-dAO) ekleriyle tamamlayınız.
ı. Şenay'ln evinde üç oda var.
·
2 . S ımge ev te 1ev ız
. yon var mı ?
.
3. Kaan araba teyp yok.

4. İlteriş çanta kaç kitap var?
5. Ege bahçe çok kedi var.
6. Çocuklar Kutluay oda çalışıyorlar.
7. Kubilay araba klima var mı?

8. Ali Metehan şirket.. mi çalışıyor?
9. yağmur firma çok sekreter var.
10. Öğrenci.. ödev hiç yanlış yok.
11. Serap müdür. oda mı oturuyor?
12. Araba oteL garaj duruyor.
13. Çocuk adam yatak yatıyor.
14. Ahmet çocuk oda uyuyor.

15. Turistler oteL lobi. dinleniyorlar.
14.3.23. Boşlukları tamlayan, iyelik ve yönelme durumu ekleriyle (-a I-e) tamam1ayımz.
1. Ayşe Ali'nin çantasına bakıyor.

2. Siz öğretmen sandalye oturun.
.. fien çocu k
3 . L ut od a.............. k '"
ımse gırmesın.i
4. Ben Ayhan' araba hiç binmedim.
121
5. Biz Suna resimler. bakıyoruz.
6. Müdür öğretmen sınıf.. giriyor.

7. Sen Berk okuı.. gittin mi?
8. Ben Metehan gülüş bayılıyorum.
9. Siz bu soruyu Zeki öğretmen sorun.
ıo. Dün yolda arkadaş baba rastladım.
ll. Ege dün İlteriş parti gitti.
12. Biz dün Kayahan arkadaş telefon ettik.
14.3.24. Boşlukları iyelik ve belirtme durumu (-ı, -i, -u, -ü) ekleriyle tamamlayınız.
1. Onlar Sabri'nin parasını çaldılar.
2. Kağan aL resim çekti.

3. Ben bu kedi dert.. biliyorum.
4. Siz çocuklar hep mi davet ediyorsunuz?
5. Onlar Başbakan oğuL çok seviyorlar.
6. Ayşe Murat.. kardeş tanıyor.
7. Görevli müdür. oda temizliyor.

8. Ben Tarkan adres arıyorum.
9. Siz Can telefon nereden buldunuz?
ıo. Annem babam gömlek yıkamadı.
ı 1. Şule Simge mektup okuyor.
ı 2. İlteriş Metehan numara deftere yazdı.
13. Kutluay Gülnur. vazo kırdı.
14. Bazı anneler çocuklar. ödev yapıyor.
IS. Öğretmen öğrenciler.. kompozisyonlar.. kontrol ediyor.
14.3.25. Boşlukları iyelik ekleri ve çıkma durumu (-dA On) ekleriyle tamamlayınız.
1. Sen çağrı'nın çantasından ne aldın?

2. Ben komşu köpek çok korkuyorum.
3. Özcan Okan parti ayrıldı.
4. Bakkal kasap araba indi.
S. Ben bu kİtabı Çiğdem oda aldım.
6. Biz Selına arkadaşlar. hoşlanmıyoruz.
7. Teyzem Hakan baba söz ediyor.
122
8. Bu ev Gökay ev daha büyük.
9. Ben de Silvia memleket.. geliyorum.
ıo. İlknur KemaL s1Oıf.. çıkmıyor.
- 14.3.26. Boşlukları iyelik ekleri ve araçlbirliktelik durumu (-lA0) ile tamamlayınız.
ı. Ben Murat'ın babasıyla konuşuyorum.

2. Yiğit İlteriş kalem mektup yazıyor.
3. Fatoş Hanım Cavit. abla görüştü.
4. Biz arkadaşımız araba eve gittik.

5. Şule Yusuf.. bardak çay içiyor.
6. Çocuk Hasan kedi oynuyor.
7. Ben dün CemaL öğretmen karşılaştım.
8. Siz geçen hafta MeraL kardeş dans etmediniz mi?

9. Ali Erkan arkadaş kavga ediyor.
i O. Geçen gün komşum kardeş yemeğe gittik.
- 14.3.27. Boşlukları uygun iyelik ve (gerekiyorsa) ad durumu ekleriyle tamamlayınız.
ı. Biz OrhanJrL arabasına binelim.

2. Sen Ceyhun ev ne zaman geldin?
3. Ben Öykü öğretmen söz etmiyorum.
4. Bu araba Hadi araba daha pahalı.
5. Ali, Eren yemekler. bayılıyor.
6. Aydanur.. Kuşadası'nda bir yazlık var.

7. Biz Engin adres bilmiyoruz.
8. Siz bu çocuklar öğretmen tanıyor musunuz?
9. Hizmetçi bebek pantolon yıkadı.
10. Öğrenci.. çok ödev var.

ı ı. Çocuk babası telefon oynuyor.
- 12. Tahsin ehliyet var mı?
13. Cumhur ev bir bilgisayar var.
14. Arzu okuL spor salonu var ıru?
15. Sen Mügeler parti niçin gitmiyorsun?
123
16. Özgür. hiç para yok.
ı 7. Biz gelecek hafta komşumuz ev buluşacağız.
ı 8. Murat teyzesi. çocuklar bazen harçlık veriyor.

ı 9. Ben bu kitabı o oda buldum.
20. Siz şemsiye var mı?
21. Sen cüzdan kaç lira var?
22. Ben iki çocuk. var.
. 14.3.28. Boşlukları iyelik ekleri ve tanılayan durumu ekleriyle tamamlayınız.
i. Ben çaycının arkadaş.oom- .

2. Siz Ercan.............. öğretmen .
3. Biz Ceyhun anne ve baba .

4. Biz Yeşim Hanım öğrenci .
5. 0, GönüL doktor .
6. Onlar, Özcan dost.. .
7. Sen Kadir tek aşk .
8. Ben şu çocuk abla.. .
i. Biz gençlerin dostuyuz.
Biz gençlerin dostu değiliz.
2. Ben Cansu 'nun babasıyım.
3. Siz Fahriye'nin kardeşisiniz.
4. Onlar Konsolos'un komşulan.
5. O, müdürün annesi.
6. Biz Berk'in ailesiyiz.
7. Ben Şule'nin nişanlısıyım.
124
14.3.30. Belirtili ad tamlaması bireşim alıştırmaları
14.3.30.1. Paragraftaki boşlukları uygun eklerle tamamlayınız.
Merhaba, ben............ ad. Ali. Size (benim) aile............ anlatmak istiyorum.

Aile............ benden başka dört kişi var: Anne , baba , abla ,
ağabey Biz Trabzon'da yaşıyoruz. Trabzon Türkiye kuzey güzel bir
şehir.
Anne............ ad.. Hale. Anne............ boy.. uzun. Gözler..... mavi.

Baba............ ad............ İhsan. Baba............ da anne gibi uzun boylu. Baba ..
bıyık var. Anne ve baba bir hastanede doktor olarak çalışıyorlar.
Abla ad Güneş. Ağabey ad Seyhan. Onları çok seviyorum.
14.3.30.2. Lütfen sorulardaki boşlukları tamamlayarak parçaya göre yanıtlayınız.
1. Ali bize nesini anlatmak istiyor?

Ali bize ailesini anlatmak istiyor.
2. Ali.. aile kaç kişi var?
3. Ali.. aile kimler var?
4. Ali şehir ad ne?
5. Trabzon Türkiye nere ?
6. Ali anne ad ne?
7. Ali.. anne gözler. ne renk?
8. İhsan kimdir?
9. Güneş kimdir?
10. Seyhan kimdir?

.........................................................................
125
14.3.31. Paragraftaki boşlukları uygun eklerle tamamlayınız.
Ben............ şehir............ ad............ İzmir. İzmir Türkiye............ üçüncü büyük

şehir Nüfus yaklaşık 4 milyondur.
İzmir kuzey Balıkesir, güney Aydın, doğu Uşak, batı. .
ise Ege Denizi bulunuyor.
Saat Kulesi ve Palıniyeler İzmir. simgeleL Konak, Alsancak ve Karşıyaka
bura üç önemli merkez .
Kemeraltı şehrimiz en kalabalık alışveriş merkez İç çok sayıda
dükkan vardır. Bu dükkanıarda yiyecek, giyecek, süs eşyası, kitap, kısacası her şey bulunUYOL
14.3.32. Konuşmadaki bO.şlukları tamamlayınız.
Gamze : Sana birkaç soru sormak istiyorum.
Ömer : Tabi sor.
Gamze : yaş kaç?
Ömer : yaş 19.
Gamze : Hangi üniversitede okuyorsun?
Ömer : Ankara Üniversite .
Gamze : Kız arkadaş var mı?
Ömer : Evet, var.
Gamze : Kız arkadaş yaş kaç?
Ömer : Kız arkadaş yaş 18.
Gamze : Araba var mı?
Ömer : Evet, var.
Gamze : Araba marka ne?
Ömer : Araba marka Şahin.
Gamze : Renk ne?
Ömer : Kırmızı.
1. Aşk film .. 14. Rakı şişe .

2. Yolcu gemi . 15. Uçak bilet. .
3. Türkçe kitap . 16. Limon ağaç ..
4. Kır çiçek. . 17. Savaş uçak ..
126
5. Bale okuL. . 18. Huzurev .
6. Kadın elbise . 19. Erkek çorap .
7. Ekonomi Üniversite .. 20. Türk halı .
8. Van GöL .. 2 ı. Toros Dağlar. .
9. Saç fırça .. 22. Halı şampuan .
10. Ziraat Banka . 23. Kurs ücret. .
1 ı. Çocuk doktor. .. 24. Tiyatro gişe ..
12. Matematik öğretmen . 25. Ayakkabı boya ..

13. Beyin ameliyat . 26. Türk erkek .
14.3.34. Tekilolarak verilen belirtisiz ad tamlamalarını çoğul yapınız.
1. Kadın çorabı Kadın çorapıarı

2. Meyve ağacı
3. Yarış arabası
4. Fransızca sınıfı
5. Tahta kalemi
6. Elbise dolabı
7. Türk yemeği
8. Güneş gözıüğü
9. Giriş kapısı
ı O. Halk türküsü
14.3.35. Verilen ad tamlamasını belirtilen kişiye uygun iyelik eklerini ekleyerek tümceye
yerleştiriniz.
1. Çamaşır makinesi Bizim çamaşır makinemiz yok.

2. bebek arabası Sizin var mı?
3. Isparta hahsı Senin çok güzel.

4. Oturma odası Benim bahçeye bakıyor.
5. Yarış atı Bizim çok hızlı koşuyor.
6. Sinema bileti Senin nerede?

7. Çay bardağı Sizin boş, doldurayım mı?
8. Yükseklik korkusu Benim var.

9. Spor ayakkabısı Bizim yok.
10. Yoku otobüsü Onun bu mu?
ll. Tatil köyü Onların o burası.
127
14.3.36. Boşlukları uygun iyelik ekleri ve gerekiyorsa ad durumu ekleriyle tamamlayıDiz.
1. Ayşe tıp fakültesinde doktor olarak çalışıyor.

2. Biz yann lzmir Sinema gideceğiz. пойдем
3. Havada bir savaş uçak var.

4. Öğrenciler Türkçe öğretmen konuşuyorlar.
5. Lütfen şu su bardak bana ver!
6. Yarın akşam dans partL gidiyoruz.
7. Salonda ütü masa yok.
8. AH'nin babası Sabancı Vakıf telefon etti.
9. Pazartesi gün sınav var.
10. Ben 1970 yıL doğdum.
lL. Cuma akşam televizyonda çok güzel bir film var.
12. Müşteriler alışveriş merkez çıkıyorlar.
13. Burası Agora Meyhane .

14. Bu adam Doğru Yol Parti oy veriyor.
15. Ben Türk yemekler severim.
взойдет на
16. Nasuh Mahruk.i Ağrı Dağ tırmanacak. гору
17. Turistler Van Göl. tekneyle geziyorlar.
18. Nil nehir nerede?
19. Pastayı buzdolap aL.
20. Yarın sabah saat 6'da havaalan ol.
14.3.37. Verilen adları eşleştirerek elde ettiğiniz ad tamlamasım yan tarafa yazıDiz.
ı. Tavuk a) Yıl Tavuk eti

2. Yolcu ~ b) Hastane
3. Cumartesi c) Kulüp
4. Urfa d) Et
5. At e) Parti
6. Yelken t) Kitap
7. Devlet g) Kebap
8. Erkek lı) Şoför
9. Anavatan ı) Araba
10. Otobüs i) Uçak
11. 2003 j) Parfüm
12. Almanca k) Gün
128
14.3.38. Sorulan verilen bilgilere göre yanıtlayınız.
1. Bir hastane var; bu hastanede doktorlar çocuklan tedavi ediyorlar.
Burası neresi? - Burası bir çocuk hastanesi.
2. Bir salon var~ bu salonda insanlar spor yapıyorlar.
Burası neresi? - Burası bir .
3. Bir bardak var; bu bardaıda insanlar su içiyorlar.
Bu ne? - Bu bir .
4. Bir kulüp var; bu kulüpte insanlar otomobillerle ilgileniyorlar.
Burası neresi? - Burası bir .
5. Bir para birimi var~ bu parayı Amerikalılar kullanıyorlar.
Bu h angı· para b"'?

ınmı. B u .
6. Bir uçak var~ bu uçakla ilaçlama yapıyorlar.
Bu ne uçağı? Bu bir .
_14.3.39. Aşağıda verilen adlardan belirtisiz ad tamlaması yoluyla yeni adlar yapıp tümcede boş
bırakılan yerlere yerIeştiriniz. Bir sözcük birden çok sözcükle eşleşebilir.
Savaş, yolcu, posta, tren, otobüs, uçak, futbol, makine, çamaşır, fotoğraf, oturma, oda,
bekleme, salon, maç
1. Havada bir savaş uçağı var.

2. .. bir saat önce istasyondan hareket etti.
3. .. terminalde bekliyorlar.
4. .. bozuk. Annem çamaşırları elde yıkadı.
5. Dün çok güzel bir satın aldık. Artık bol bol fotoğraf çekeceğiz.
6. Siz bekleyin, doktor biraz sonra gelecek.

7. Hafta sonunda babamla ilk defa '" gidiyoruz.
8. Gülser Hanım ile Fatma Hanım hem kahve içiyor hem sohbet ediyorlar.
14.3.40. Verilen adların bildiğiniz türlerini örnekteki gibi yazınız.
1. Fakülte Hukuk Fakültesi 5. Bardak
Tıp Fakültesi
Edebiyat Fakültesi
İşletme Fakültesi
2. Araba 6. Ayakkabı
129
3. Oda 7. çanta
4. Kitap 8. Roman
14.3.41. Yatık yazılan adlar örnekteki gibi ayraç içerisinde belirtilen ad ıla veya ada uygun
iyeliklerini ekleyerek tünıceyi yeniden yazınız.
1. Ayşe eve gidiyor. (Ben)
Ayşe benim evime gidiyor.
2. Dolaptafotoğraflar var. (Ayşe)
3. Figen okula gidiyor. (Dans)
4. Ben çorbayı çok seviyorum. (Domates)
5. Alp arabayla okuldan geliyor. (Nihat)
6. Babamfabrikada çalışıyor. (Ayakkabı)
7. Annem şirkette çalışıyor. (Telefon)
8. Sedat okulda okuyor. (Siz)
9. Biz üniversitede öğrenciyiz. (Ankara)
10. Masada tahta silgisi var. (Sen)
......................................................................... ..
11. Bahçede çok güzel ağaçlar var. (Ev / meyve)
12. Komşumuz masa örtüsüne bakıyor. (Biz)
130
15. Belirli Geçmiş Zaman
15.1. Betimleme (Bkz. Betimlemeler Kitabı 15.2.7. -İmek eyleminin hikayesi

15. Bölüm) 15.2.8. ÜnsUz uyumu (F, S, T, K, Ç, ş, H, P)
15.2. Alıştırmalar 15.2.9. Ünlüyle biten SözcUkler
15.2.1. Kişi adılları ve ekleri 15.2.10. Olumsuz
15.2.2. Olumlu 15.2.1 ı. Olumlu soru
15.2.3. Ünsüz uyumu (F,S, T,K,Ç,Ş,H,P) 15.2.12. Olumsuz soru
15.2.4. Olumsuz 15.2.13. Olmak
15.2.5. Olumlu soru 15.2.14. Var / Yok
i 5.2.6. Olumsuz soru 15.2.15. Bireşim alıştırınalan
-15.2.1. Boşluklara uygun kişi adıllarım koyunuz.
1. Sen uykuda sayıkladın.
2. .. derse saat 2'de başladılar.

3. .. yeni bir dilbilgisi öğrendik.
4. . niçin bu durakta durdunuz?

5. . sınıfta kaldı.
6. . gÖmleğini dolaba koydum.
15.2.1.1. Boşluklara uygun kişi eklerini koyunuz.
1. Sen bir kilo elma aldın- .

2. Biz Ali'ye bir hediye verdi .
3. Siz çok doğru bir şey söyledi.. .
4. Ben dün seni yolda gördü .
5. Çocuklar erken uyudu .
6. Cüzdanı m kaybol.. .
131
15.2.2. Boşluklara geçmiş zaman ve kişi ekini koyunuz.
ı. Bu yemeği sev.;:;;d~im.:.:...._
2. Kadın evi süpür.. .
3. Siz bulaşık yıka .
4. Sen niçin bu soruyu sor ?
5. Biz denizde yüz .
6. Onlar bu sorunun doğru cevabını bul...o .... 0. o
15.2.3. Boşluklara geçmiş zaman ve kişi ekini koyunuz: -tl,- ti,-tu,-tü
1. Dün çarşıda dolaştım .

2. Ben geçen hafta Gülseren'le kavga et. ........
3. Sen müdürden kork. .

4. Kuş daldan uç .
5. Biz piknikte mangal yap .
6. Siz kitabın son sayfasını aç .
7. Onlar bayramda büyüklerin ellerini öp .
15.2.3.1. Tümceleri geçmiş zamana çeviriniz ve zaman belirteçlerini dönüştürünüz.
ı. Bu ayannem bana manto dikiyor.
Geçen ayannem bana manto dikti.
2. Alper şu anda mutfakta portakal yiyor.
3. Şimdi bahçede gitar çalıyoruz.
4. Tatile gitmek için iki gün sonra müdürden izin istiyorum.
5. İdil bu yıl üniversiteyi bitiriyor.
6. Sen şimdi hangi parçayı dinliyorsun?
7. Sarhoş adam bu akşam da sokakta şarkı söylüyor.
8. Bebek bu gece çok güzel uyuyor.
132
9. Siz şimdi radyonun sesini neden kısıyorsunuz?
10. Biz bugün piknikte mangal yakıyoruz.
15.2.3.2. Aşağıdaki eylemlere -lı, -li, -tu,-tü eklerinden birini getiriniz.
ı. koşmak koştu 5. kanşmak .............
2. takmak ........... 6. asmak ............
3. satmak ........... 7. buluşmak ...........
4. seçmek ........... 8. kapmak ...........
15.2.4. Boşluklara -ma, -me ekinden birini koyunuz.
1. Bavula diş fırçası koymadım.
2. Köpeğim hiç havla dı.
3. Siz İstanbul'u hiç gör diniz.

4. Biz Simge'ye "Merhaba" de........ dik.
5. Ben sizi tanı.. dım.
6. Siz bana soru sor dınız.
7. Sürücü arabayı dikkatli sür.......di.
15.2.4.1. Aşağıdaki tümceleri olumsuz yapınız.
1. çocuğun üstünü örttüm. Cocuğun üstünü örtmedim
2. Sana yalan söyledim.

3. Sen ona yalvardın.
4. Kağan dişlerini fırçaladı.
5. Biz İstanbul'a göçtük.

6. Siz güldünüz.
7. Çocuklar benden korktular.
8. Saçlanmı saç kurutma makinesiyle kuruttum.
9. Göm1eğimi ütüledin.
10. Annem çamaşırlan katladı.
11. Yolda çamura bastık.
12. Adamı sokağın ortasında dövdüler.
133
15.2.5. Tümceleri soru yapınız ve sorulara cevap veriniz.
1. Okula geç kaldın ....mL?
Evet, okula geç kaldım
Hayır, ok~la geç kalmadım
'2. Adam seni kandır.. ?
Evet, .
Hayır, .
3. Uçakkalk ?
Evet, .
Hayır, .
4. Sen ağzındaki lokmayı yut. ?
Evet, .
Hayır, .
5. Siz çok para biriktir ?
Evet, .
Hayır, .
6. Yağmurda çatı ak ?
Evet, .
Hayır, .
7. Onlar bu habere üzüı.. ?
Evet, .
Hayır, .
15.2.5.1. Cevaplara uygun soru yazınız.
1. Sigarayı bıraktın .-mL? 4 .
Evet, sigarayı bıraktım. Evet, yemeği hazırladım.
2 .. 5 .
Evet, bana evlenme teklif etti. Hayır, cüzdanımı bulmadım.
3 .. 6 ..
Evet, biraz şİşmanladım. Hayır, dün alışverİş yapmadım.
15.2.6. Aşağıdaki boşlukları -ma ya da -me ekinden biriyle doldurunuz. Sorulara cevap veriniz.
ı. Bu konuyu anlamadınız mı?
Evet, anlamadım
Hayır, anladım
134
·
2· Yeme k pIŞ d"?
i mı.
Evet, .
Hayır, .
3· yem····
ışınıze b l a.......... d
ımz mı ?.
aş
Evet, .
Hayır, .
" yoId a onu gor...........
4 · Dun .. dın"mı.
?
Evet, .
Hayır, .
5. Şu kitabı hala oku dılar mı?
Evet, .
Hayır, .
6. Lokantada yer aylrt dınız mı?
Evet, .
Hayır, .
7. Biz si.zinle daha önce tamş dık mı?
Evet, .
Hayır, .
8. Ben seni düğüntime davet eL dim mi?
Evet, .
Hayır, .
15.2.6.1. Aşağıdaki diyaloglan uygun biçimde tamamlayınız.
i.
-Ali 'ye telefon et. ?
-Evet, etmedim.
-Neden onu ara ?
-Çünkü unuL Üzgünüm.
II.
-Ona doğruyu söyle ?
-Hayır, doğruyu söyledim, ama o bana inan .
135
15.2.7. Boşlukları -dı, -di,-du,-dü ekinden biriyle doldurunuı.
ı. Sınav çok zor~.

2. Ben eskiden güzeL ......m.
3. Sen önceden daha cesUf n.
4. Ali bir zamanlar çok yoksul.. .
5. Biz geçen yıl işsiz k.
6. Siz iki yıl önce şişman nız.
7. Saçlanm on yıl önce gür. .
15.2.8. Boşlukları -tı,-ti,~tu,-tü geçmiş zaman eki ve kişi ekleriyle doldurunuz.
1. Sen çok zayıftın .

2. Biz seninle dost.. .
3. Kapı biraz önce açık .
4. Ben bir saat önce tok .
5. Siz dün gece çok sarhoş .
6. Film çok ilginç .
7. Sen biraz önce biraz tuhaf.. .
15.2.9. Boşluklara -y kaynaştırma harfini koyunuı.
1. Dün denizin rengi gri~.

2. Sen bebekliğinde çok uslu ..
3. Ben üniversitede sınıf birincisi .
4. Siz 7ü'li yıllarda çok ünlü .
5. Biz eskiden çok tutumlu .
15.2.9.1. Boşlukları uygun şekilde doldurunuı.
ı. Biz tatilde Karadeniz'deydik .

2. Ben biraz önce tuvalet.. .
3. Bu sorunun cevabı 16. sayfa ..
4. Anahtarlar çantam .
5. Sen geçen hafta nere ?
6. Arabam kapının önü .
7. Siz dün Kemeraltı' ..
136
15.2.10. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.
1. Biz onunla arkadaş değildik
2. Ben ilkokulda çalışkan değiL ..
3. Siz lisede yaramaz değiL .
4. Gülseren yıllar önce hiç tutumlu değiL ..
5. Biz geçen yıl evli değiL .
6. Siz bir yıl önce hasta değiL ..
7. Sorular zor değiL .
15.2.10.1. Olumsuz yapımz.
1. Zengindi. Zengin değildi. 6. Bekardık
2. Korkaktım 7. Müdürdünüz
3. Cesurdum 9'" .. 8. GözlüklÜydünüz
4. Konuşkandm 9. Doktorlardı
5. Mutluydun ı O. Akıl1ıydılar
15.2.11. Tümceleri soru yapımz. Sorulara cevap veriniz.
1. Film güzel miydi ?
Evet, gOzeldi. Hayır, güzel değildi .
2. Bu elbise ucuz ?
Evet, . Hayır, .
3. çocuğunuzun adı Kağan ?
Evet, . Hayır, .
4. Sen geçmişte mutlu ?
Evet, . Hayır, .
5. Siz biraz önce evde ?
Evet, . Hayır, .
6. Bayramda dükkanlar açık ?

Evet, . Hayır, .
· on
7. Bız yı i once
.. I' zınır
. 'd e ?
.
Evet, . Hayır, .
8. Yiğit dürüst ?
Evet, . I-Iayır, .
137
9. Çocuklar anaokulunda ?
Evet, . Hayır, .
10. Anne, ben çocukken yaramaz ?
Evet, . Hayır, .
15.2.11.1. Cevaplara uygun soru yazınız.
1. DAn hava yağmurlu muydu?
Evet, yağmurluydu.
2 ..
Evet, kitap ilginçti.
3 .
Evet, sorular zordu.
4 .
Evet, sen çok iyiydin.
5 .
Evet, o bendim.
6 .
Evet, bizdik.
7 ..
Hayır, hasta değildim.
8 .
Hayır, dün Kemeraltı'nda değildik.
9 ..
Hayır, siz yaramaz değildiniz.
10 .
Hayır, siz değildiniz.
ll ..
Hayır, onlar değildi.
15.2.12. Olumsuz soru yapımz ve sorulara cevap veriniz.
1. Ben başarılı değil miydim ?
Evet, sen başarılı değildin .
Hayır, sen başarılıydın .
138
2. Biz dost değil ?
Evet, .
Hayır, .
3. Siz İstanbullu değil ?
Evet, .
Hayır, .
4. Ben zayıf değil ?
Evet, .
Hayır, .
5. Ayşegül hamile değil ?
Evet, .
Hayır, .
6. Sen sözW değil ?
Evet, .
Hayır, ..
7. Çiçekler taze değil.. ?
Evet, .
Hayır, .
- 15.2.12.1. Olumsuz soru yapınız.
1. Cömert miydim? Cömert değil miydim ?

2. Tembel miydin? ......................................... ?
3. Ucuz muydu? ......................................... ?
4. Cimri miydiniz? ......................................... ?
5. Mavi gözlü müydÜıer? ?
6. San saçlı mıydılar? ......................................... ?
7. Okulda mıydık? ......................................... ?
8. Bu kitap Tuğçe'nin miydi? ......................................... ?
15.2.13. Tümceleri geçmiş zaman ve kişi ekleriyle tamamlayımz.
1. Gülseren hastaydı. İyi ol..;.;,d....

u_
2. Ben çok çalıştım. Sınavda birinci ol. .
3. Bu bankanın yeni müdürü siz 01.. ..
139
4. Sen bu elbiseyle çok güzel ol. .... , ...
5. Gökay hediyesini gördü ve çok mutlu 01. .......
6. Biz yarışmada başarılı 01. .

7. Çocuklar soğuktan hasta ol.. ..
15.2.13.1. Tümceleri olumsuz yapın.
ı. Bu alıştırma iyi oldu. Bu alıştırma iyi olmadı

2. Bu yazı ilginç oldu.
3. Tiyatro oyununda prenses oldum.
4. Kimya sınavında sonuncu oldun.
5. Siz dün toplantıda rahatsız oldunuz.
6. Biz onunla düşman olduk.
7. Onlar bize rakip oldular.
15.2.13.2. Cevaplara soru yazınız.
ı. Mutlu oldun mu? Hayır, mutlu olmadım.
2 . Evet, gelin oldum.

3 . Evet, güzeloldun.
4 .. Hayır, onunla arkadaş olmadık.
5 .. Hayır, siz öğretmen almadınız.
6 .. Evet, çaylar hazır oldu.

7 . Hayır, bu tümce doğru olmadı.
15.2.14. Tümceleri geçmiş zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız, olumsuz yapınız.
1. Dün Kutluay'ın partisinde biz de vardık . / yoktuk .

2. Cebimde bir mendil var........ / ..
3. Sınıfta siz de var.... / ..

4. Senin küçük bir radyon var.... / .
5. Bankada biraz paramız var......... . / .
6. Öğretmenler toplantısında ben de var....... . / .
7. Piknikte sen de var.......... . / ..
8. DOğünümüzde Zeynepler de var... .. . . / ." .........
140
15.2.14.1. Tümceleri soru yapınız ve cevaplayınız.
1. Dün akşam yemekte sen varmıydın? Evet« vardım . / Hayır« yoktum .

,,· ?
2 • B U k ıtapta şıır var. ..
3. Bu dergide onun yazısı var ?
4. Serapların nişanında biz var ?
5. İstanbul' daki panelde siz de var ?
6. Gül'ün yaş günü partisinde o da var ?
7. Hayvanat bahçesinde filler var ?
15.2.15.1. Boşlukları geçmiş zaman ve kişi ekleriyle doldurunuz.
Önceki gün hava çok soğuk Lapa lapa kar yağ Yollar buz 01. .
Trafik çok sıkışık Yolda pek çok trafik kazası 01., Bu kazalann bazılan
gazetelerde çık Ne yazık ki bir gazetede benim de resmim var Arkamdaki

araba buzdan kay ve benim arabama çarp.......... . Allah'tan sadece arabam zarar
gör Ben hiç yaralan .
15.2.15.2. Aşağıdaki diyalogu tamamlayımz.
- Sen eskiden siyah saçlı , nasıl sanşın oL ?
- Saçlarımı boya .
- Goz . ka lı verengı. d egı

·· 1enn w'l ......... .?. G"ozlenne
' ne ol...?
,..
- Yeşillens tak .
- Burnun şimdi daha küçük.
- Geçen yıl burun ameliyatı 01.. ..
- Nişanlınla evlen ?
- Hayır, ondan aynl.. Zengin birini bul.. .
15.2.15.3. Aşağıdaki tümceleri sıraya diziniz ve geçmiş zamana çeviriniz.

Stipürgeyi alıyorum ı. Su bardağı elimden kaydı.
Elime yara bandı yapıştınyorum.
Canım çok acıyoL
Su bardağı elimden kayıyor.
Her yeri süpürüyorum.
Elim çok kanıyor.
Yere düşüyor, kınlıyor.

Sonra bir cam parçası elime batıyoL
141
15.2.15.4. Tümceleri geçmiş zamana çeviriniz.
Masalın sonunda kurbağa, prens oluyor. Masalın sonunda kurbağa. prens oldu
Cüneyt hastanede, bugün taburcu oluyor.
Şimdi alışveriş yapmıyoruz.
Gök gür1üyor, yağmur başlıyor.
Kötü bir rüya görüyorum, korkuyorum.
Öğretmen anlatıyor ama anlamıyoruz.
Araba çok güzel ama çok pahalı.
Bu pasta lezzetli değiL.
Şu an seni net görmüyorum.
Çocuk bu yıl kardeşini hiç kıskanmıyoL
İki dakikada tabaktaki yemeği bitiriyorum.
Gelecek ay okuldan mezun oluyorum.
Yıllar sonra evleniyoruz.
Bebek on hafta sonra doğacak.
Gelecekte dünyayı gezeceğim.
Bu çocuk ileride çok başarılı olur.
15.2.15.5 Boşlukları tamamlayınız.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk 1881

yılında Selanik'te doğ l895'te askeri okula gir. Üç yıl sonra okuL .
bitir. 1899'da teğmen 01.. Mustafa Kemal, Latife Hanım' 1923 tarihinde
evlen Bu evlilik iki yıl sür. .
29 Ekim 1923 yılında Cumhuriyeti ilan et. Kendisi de cumhurbaşkanı ol '" .
Atatürk, Kurtuluş Savaşı' ndan sonra ülkede ve dünyada barışçı bir politika izle .
Atatürk'ün sağlığı bozul.. ....... ve 10 Kasım 1938' ........ Dolmabahçe Sarayı'nda hayata
gözlerini yum Unesco 1981 yılını Atatürk yılı ilan eL .
142
16. Gelecek Zaman
16.1. Betimleme (Bkz.. Betimlerneler Kitabı 16.2.5. Olumlu

16. Bölüm) 16.2.6. Olumsuz
16.2. Alıştınnalar 16.2.7. Olumlu soru
16.2. ı. Kişi adınarı ve ekleri 16.2.8. Olumsuz soru
16.2.2. onsüzle biten eylemler 16.2.9. -İmek eyleminin gelecek zamanı
16.2.3. Ünlüyle biten eylemler 16.2.10. Var / Yok
16.2.4. Kuraldışılıklar 16.2.11. Bireşim alıştınnaları
16.2.1. Aşağıdaki boşlukları addlarla tamamlayınız.
ı. Biz bu sorunun cevabını kolayca bulacağız.
~ 2. .......... artık gözlük takacak.
~
3. .......... bardaga su dolduracaksın.
4. .......... bu mektubu müdüre vereceksiniz.
t 5. .......... bu şakaya gülecekler.
6. .......... Türkçe ögrenecegim.
16.2.1.1 Aşağıdaki boşlukları kişi ekleriyle tamamlayınız.
(!) Ben çalışaca/ğım dinlenecek.......... konuşacak......... düşünecek .
Sen çalışacak ........ dinlenecek.......... konuşacak......... düşünecek .
O çalışacak. .......... dinlenecek.......... konuşacak ......... düşünecek ..
(!) Biz çalışacak......... dinlenecek.......... konuşacak ......... düşünecek .
Siz çalışacak......... dinlenecek.......... konuşacak ......... düşünecek .
Onlar çalışacak .... dinlenecek.......... konuşacak ......... dtişünecek. .
143
16.2.1.2. Aşağıdaki boşluklan gelecek zaman ekleriyle tamaml~yınız.
1. Siz önümüzdeki hafta bir kompozisyon yazacaksınız.

2. Ben arka koltukta otur lID. (I)
3. Sen ona bu paketi ver. sin.
4. Çocuklar öğleden sonra havuzda yüz .ler.
5. Biz bugün yeni bir dilbilgisi öğren .iz. (!)
6. O yemekten sonra dışarı çık .
16.2.2. Aşağıdaki boşluklari gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayımz.
Ben kalkacağım bin . yüz . koş ..

Sen kalk . bin . yüz . koş .
O kalk .. bin .. yüz . koş .
Biz kalk .. bin . yüz .. koş .
Siz kalk .. bin . yüz . koş .
Onlar kalk .. bin .. yüz . koş .
16.2.3. Aşağıdaki boşlukları gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
Ben bekleyeceğim oyna...................... öde .. ara .

Sen bekle............... oyna...................... öde .. ara .
O bekle......... oyna...................... öde .. ara .
Biz bekle................ oyna...................... öde . ara ..
Siz bekle................ oyna............... öde .. ara .
Onlar bekle........... oyna...................... öde .. ara ..
16.2.4. Aşağıdaki boşlukları gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
i-
Ben g i deceğim tat... eL ..
Sen git................... tat..................... et. .
O git...................... tat..................... et. .
Biz git..... tat.. et. ..
Siz git. :......... tat..................... et. ..
Onlar git............... tat..................... et. .
144
16.2.4.1. Aşağıdaki boşlukları gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
Ben 0yeceğim de .
Sen ye.................... de ..
O ye.................... de ..
Biz ye.................... de .
Siz ye.................... de .
Onlar ye.................... de ..
16.2.5. Aşağıdaki boşluklan olumlu gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
ı. Siz birazdan çok güleceksiniz .

2. Ben biraz sonra kahve iç .
3. Sen yann alışveriş yap .
4. O beş dakika sonra yat. .
5. Biz bir yıl sonra okulu bitiL .
6. Siz gelecek hafta taşın .
7. Onlar yakında evlen .
16.2.5.1. Aşağıdaki boşluklan olumlu gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
ı. çamaşırlan biraz sonra katlayacağım .

2. Çocuk bir iki hafta içinde yürü ~ .
3. Sen bulaşıklan yıka .
4. Ben sana çok güzel bir masaloku .
5. Biz hafta sonunda evi boya .
6. Şimdi siz bizi dinle .
7. Onlar hesabı öde .
8. Bu kanalda birazdan çok güzel bir dizi başla .
9. Siz bizi daha sonra anla .
16.2.5.2. Aşağıdaki boşlukları olumlu gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
ı. Biz tatilde İstanbul' a g }Zdeceğiz

2. Onlar size telefon et.. '
3. Ben önce şu şarabı taL .
4. O üç top dondurma ye , .
5. Sen pat rona "zam .ıs t'ıyorum. " de

.
145
6. Ben onunla dans eL .
7. Siz onu affeL .
8. Biz bu akşam saat 9' da konsere giL .
9. Onlar biraz daha yemek ye .
10. Eve çok geç kaldık. Annerne ne de ?
16.2.6. Aşağıdaki boşlukları olumsuz gelecek zaman yapınız.
1. Burada fotoğraf çekmeyeceksiniz.

2. Öğretmen bugün yeni üniteye başla .
3. Bugünden sonra hiç üzül.. ..im.
4. Biz bir daha bu lokantaya gel.. .iz.
5. Bu kitabı oku sın.
6. Eve kadar yürü siniz.

7. Onlar bu akşam televizyon seyreL .ler.
16.2.6.1. Aşağıdaki boşluklan olumsuz gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Bundan sonra sizin dükkanınızdan alışveriş yapmayacağım

2. Ben yarın işe giL .
3. Bu akşam babam eve geL .
4. Erdoğan Beyartık hiç sigara iç .
5. Sen bir daha onunla konuş .
6. Onlar bu konuyu tartış .
7. Biz bu arabayı satın aL .
8. Siz hiç acı hisseL .
9. Ben bundan sonra çok yemek ye .
i O. Bu film önümüzdeki hafta oyna .
lL. Yiğit bizi okulda bekle .
16.2.7. Aşağıdaki tümceleri olumlu soru yapınız.
1. Bu akşam yürüyüş yapacak mıyız?
2. Ben de sizinle gelecek yim?

3. Yemekten sonra dışarı çıkacak yız?
4. Bozuk radyoyu tamir edecek siniz?

5. Parayı bankaya yatıracaklar ?
146
6. Öğretmeniniz bu soruyu çözecek 7
7. Bana biraz borç verecek sin?
16.2.7.1. Yanı ta uygun soru yapınız.
ı. Yarın erken kalkacak mısın?
Hayır, erken kalkmayacağım.
2 7
Evet, Ali'yle buluşacağız.
3 ?
Hayır, onu affetmeyeceğim.
4 7
Evet, o eve taşmacağız.
5. .. , 7·
Hayır, o pastayı yemeyeceğim.
6 ?
Hayır, sen bizimle doktora gelmeyeceksin.
7 ?
Hayır, hiç acı hissetmeyeceksin.
16.2.8. Aşağıdaki tümceleri olumsuz soru yapınız.
1. Bu keki yemeyecek misin ?

Hayır, yiyeceğim.
· . . .. .. ?
2. B U kedıyı vetennere gotur .
Hayır, götüreceğiz.
3. Lambayı söndür. ?
Evet, söndürrneyeceğim.
4. Siz bugün yeni bir dilbilgisi öğret 7

Hayır, öğreteceğim.
5. Onlar banş ?
Evet, barışmayacak1ar.
6. Tahtadaki tümceleri defterinize yaz 7

Hayır, yazacağız.
7. Ben hiç konuş ?
Evet, sen hiç konuşmayacaksm.
147
16.2.8.1. Aşağıdaki soruları olumsuz gelecek zamanla tamamlayın ve yanıtlayın.
I. Bu soruyu öğretmene sormayacak mısın?
Evet, sormayacağım . / Hayır, soracağım
2. Sen bana yardım et.. ?
Evet, .
3. Siz onunla konuş ?
Hayır, .
4. O borcunu öde ?
Evet, .
5. Biz yemek hazırla ?
Hayır, .
6. Ben maaş al.. ?
Hayır, .
7. Onlar uyu ?
Evet, .
· d
8. Sız ' gır
enıze
.
?.
Hayır, : .
16.2.9. Aşağıdaki boşlukları uygun gelecek zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
I. Ben galiba hasta olacağım .

2. Yarın hava güzel 01.. .
3. Siz beş dakika içinde burada 01.. .
4. Onlar bir saat sonra Ankara' da 01.. .
5. J?iz çok mutlu 01.. .
6. Sen bu fabrikaya müdür 01. .
16.2.9.1. Düzgün cümle kurunuz.
I. adı / Metehan / olacak / bebeğin Bebeğin adı Metehan olacak.

2. rengi / bu / olacak / odanın / yeşil/açık. .. .
3. sonra / kırk / ben / on yıl / olacağım / yaşında. . .
4. olacağız / zengin / itibaren / yarından. .. .
5. yıldızlı / olacaksınız / gelecek / bir / hafta / beş / otelde .
148
16.2.9.2. Aşağıdaki tümceleri olumsuz yapınız.
1. Bizim oğlumuz olacak. Bizim oğlumuz olmayacak

2. Bu iş böyle olacak.
3. Ben yann toplantıda olacağım.
4. Bu ödevi yapmak benim için zor olacak.

5. Sen çok iyi bir çocuk olacaksın.
6. Biz uzun boylu olacağız.
l6.2.9.3. Aşağıdaki tümceleri gelecek zamana çeviriniz.
1. Şimdi hastayız. Sonra hasta olacağız.

2. Bugün hava soğuk. Önümüzdeki hafta .
3. Şu anda kuafördesin. Biraz sonra .
4. Şimdi davetteyim. Üç gün sonra .
5. Onlar bu yıl üniversitede öğrenci. Onlar gelecek yıl ..
6. Biz hala tatildeyiz. Biz gelecek ay ..
7. Siz Ankara' dasınız. Siz yann .
16.2.9.4. Aşağıdaki tümceleri gelecek zamana çeviriniz.
1. Ben mutsuz değilim. Ben mutsuz olmayacağım.

2. O sınıfta değiL.
3. Siz üzgün değilsiniz.
4. Ben yaşlı değilim.
5. Sen pilot değilsin.

6. Biz lokantada değiliz.
7. Çocuklar yaramaz değiL.
-16.2.10. Aşağıdaki tümceleri gelecek zamana çeviriniz.
1. Şu anda zamanım var. Yarın zamanım olacak

2. Evin ve araban var. Bir yıl sonra .
3. Şimdi çantada para var. Akşama .
4. Çocuğumun mutlu bir ailesi var.
5. Bu işte ben de varım.
6. Bu oyunda sen de varsın.
7. Yarışmada siz de varsınız.
8. Burada biz de vanz. . .
149
16.2.10.1. Aşağıdaki tümceleri gelecek zamana çeviriniz.
ı. Bugün okul yok. Yarın okulolmayacak

2. Bugün toplantıda genel müdür yok.
3. Şimdi arabada koku yok.
4. Şu an hiç zamanımız yok.
5. Bu yıl organizasyonda biz yokuz.
6. Bugünkü görüşmede ben yokum.
16.2.11.1. Tümceleri gelecek zamana çeviriniz.
İki saat önce elektrik kesildi İki saat sonra elektrik kesilecek.
I. Babam bu habere çok şaşırdı. ı.
2. Bu elbise GÜıseren'e çok yakıştı. 2.

3. Tuğçe bu armağarla çok sevindi. 3. .- .. __._.. _--._._--- ----
4. Fatih geçen doğum günümde gitar çaldı. 4.
5. Annem geçen kış bana bir atkı ördü. 5.
6. Dün akşam erken yattım. 6.
7. Sen dün televizyon seyrettin mi? 7.
8. Siz mektuplan postatadınız nu? 8.
....
9. Annem kedinin mamasını verdi mi? 9.
LO. Somer'le Gülnur evlendi mi? 10.
16.2.11.2. Aşağıdaki sözcüklerle düzgün tümce kurunuz.
I. iki / televizyonda / tartışacak / bugün / parti lideri.
Bugün iki parti lideri televizyonda tartışacak.
2. arabayla / bizi / konserden / bırakacaklar / sonra /eve .
3. yaşına / kaç / acaba / yaşayacağız / kadar?
4. üfleyecek / sonra / pastanın / çocuk / biraz / mum1arını .
5. sonunda / dönecekler / çocuklar / kampın / ülkelerine.
150
16.2.11.3. Aşağıdaki boşlukları çloldurunuz.
1. Ben kazanacağım, siz harcayacaksınız

2. Ben pişir '" , siz ye .
3. Ben dağıt.. , sen topla .
4. Biz kirlet. , sen temizle .
5. Ben konuş , sen dinle .
6. Ben söyle , sİz yaz .
7. Bİz kalk , sİz otur .
16.2.11.4. Aşağıdaki tümceleri eşleştiriniz.
Hava açık ve güneşli ...... Hapse girmeyecek.

Ahmet' i sevmİyorum. ~ Bugün ders yapmayacağız.
Adam suçsuz. ~ Sınavda iyi not almayacak.

Hiç ders çalışmadı. ~ Satın almayacağım.
Öğretmenimiz çok hasta. ~ Onunla evlenmeyeceğim.

Bu ayakkabı ayağımı sıktı:
"'" Yağmur yağmayacak.
16.2.11.5. Aşağıdaki boşluklara uygun eylemleri yazınız.
(giyeceğim i soğuyacak i diyeceğim i olacak i soracak i yakışacak )
Annem bana bir kazak örüyor. Bu kazak çok güzel Şimdi eylül ayındayız. Bir ay
sonra havalar Ben o kazağı Kazak bana çok .
Herkes bana "Bu kazağı nereden aldın?" diye Ben de "Onu bana annem ördU."
16.2.11.6. Aşağıdaki boşluklara uygun eylemleri yazınız.
(olmayacak i olmayacak lolmayacak i olmayacağım i gerçekleştirecek i geçirecek i gitmeyecek)
100 yıl sonra kağıt kalem İnsanlar tüm isteklerini bilgisayarın tuşlarıyla
........................ 100 yıl sonra arabalar İnsanlar işe, alışverişe ve
tatilini sanalortamda 100 yıl sonra dostluk ve 100 yıl sonra ben
de hayatta .
15 ı
17. -ııok Yapım Eki
17.1. Betimlerne (Bkz. Betimlerneler Kitabı 17.2.5. Öğreti, akım, sistem, din adı
17. Bölüm) 17.2.6. Hal adları, soyut ad, hastalık adları
17.2. Alıştırınalar 17.2.7. Bir şeye uygunluk, aitlik, için

17.2.1. Eşya ya da bir şey konan yer adı 17.2.8. Önad
17.2.2. Bir şeyin bulunduğu yer adı 17.2.9. Ad tamlamaları
17.2.3. Meslek adı l7 .2.1 O. Bireşim alıştırmaları
17.2.4. Araç-gereç, giysi adı
17.2. Alıştırmalar,
17.2.1. Aşağıdaki boşlukları -Iık, -lik, -luk, -lük eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. şekerl.ilL- 5. limon ..........
2. tuz ......... 6. kömür.........
3. sirke....... 7. saman .........
4. odun ....... 8. kitap ..........
17.2.1.1. Aşağıdaki boşlukları -lık, -lik, -luk, -lük ve uygun ad durum ekleriyle tamamlayınız.
ı. Şekerlikten bir şeker alıyorum.
2. Tuz........ tuz yok.
3. Lütfen, limon ........ verir misin?
4. Kitap yeni bir kitap koydum.

5. Kalem mavi kalemi aldım.
6. Sigaran küL .
7. Ayakkabılanm ayakkabı ........ koy.
8. Kıymayı buz ......... çıkardım.
17.2.1.2. Sorulara örnekteki gibi yanıt veriniz.
1. Odunlar nerede? Odunlukta .

2. Bu kitaplan nereden aldın?
3. Elbiseleri nereye astın?
4. Kirli çamaşırları nereye koyayım?

17.2.2. Aşağıdaki boşluklan -Iık, -lik,. -luk, -lük eklerinden biriyle tamamlayınız.
1. mezarlık 4. benzin ........
2. fidan .......... 5. zeytin.........
3. güL .......... 6. ders ............
17.2.2.1. Aşağıdaki boşlukları -Iık, -lik, -luk, -lük ve uygun ad durum ekleriyle tamamlayımz.
1. Evimin karşısında fidanML- var. Fidan gezelim mi?
2. Geceleyin mezar geçmek istemem.

3. İzmir- Çeşme yolunda zeytin var.
4. En yakın benzin ......... duralım.
17.2.3. Aşağıdaki boşlukları -Iık, -lik, -luk, -lük eklerinden biriyle tamamlayınız.
ı. müdürlük 5. sekreter ........
2. pilot. ........ 6. okutman ........
3. sunucu ........ 7. kuaför ........
4. aşçı. ........ 8. gündelikçi ........
_ 17.2.3.1. Örnekteki gibi yapınız
ı. Kağan bir dergide editör.
Kağan bir dergide editörlük yapıyor.
2. Yiğit Paris' te başkonsolos.
3. Yıldınm bir karakoıda polis.

.......................................... .
4. Gülcan bir şirkette reklamcı.
...................................................... , ..
5. Cem bir hastanede doktor.

................................................ .
6. Atanur avukat.
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• i ••
153
17.2.3.2. Aşağıdaki boşlukları -lık, -lik, -luk, -lük ve uygun ad durum ekleriyle tamamlayınız.
1. Benim eşi m askerliğini Hakkari' de yaptı.
2. Gülseren'in doktor. iyidir.

3 . H an d an ' ın ogre
.. ~ t men nasıi?.
4. Bu evin işçi mükemmeL.

5. yönetici çok sorumluluk ister.
6. Bilgisayarcı. çok para var.
7. Tiyatrocu sinemacı. daha zor.
8. Kuyumcu bıraktım.
9. NTV'de sunucu başladım.
10. Polis.......... istifa ettim.
17.2.4. Aşağıdaki boşluklara -lık, -lik, -luk, -lük eklerinden birini getiriniz.
1. kolluk 6. parmak ........
2. göz ....... 7. gece ........
3. gün ....... 8. sabah ........
4. korku ........ 9. boyun ........
5. söz .........
17.2.4.1. Aşağıdaki boşlukları -Iık, -lik, -luk, -lük ve ad durum ekleriyle tamamlayınız.
1. Benim bir günlüğüm var. Her gün gün......... yazıyorum.
2. Tarlada büyük bir korku var. Kuşlar korku korkuyor.

3. Çocuk denizde koL yüzüyor.
4. Kadın sabahleyin gece üstüne sabah giydi.
5. Dedem her gece yatmadan önce kulak çıkarır.
6. Yağmur yağacak. yağmur giy.

7. Ben göz iyi görmüyorum.
8. Yeni sözcükleri söz arıyorum.
9. Anahtar kaybettim.
10. Cumhur' adamat. çok yakıştı.
154
_ 17.2.5. Aşağıdaki boş'uklara .lık, ·lik, ·Iuk, ·ıük eklerinden birini getiriniz.
1. sağcılık 6. Atatürkçü '" .....
2. solcu ...... 7. cumhuriyetçi ........
3. gerçekçi. ....... 8. Şaman ........
4. gerçeküstücü ..... :. 9. putperest ........
5. halkçı ........
17.2.5.1. Aşağıdaki boşlukları uygun eklerle doldurunuz.
ı. Atatürk'ün ilkelerinden bazıları halkçılık, milliyetçilik, devletçilik.
2. Türklerin eski dini Şaman ........
3. lrkçı. ....... hoşlanmam.
4. Müslüman gurur duyuyorum.
17.2.6. Aşağıdaki boşluklara .lık, ·lik, .lük, -lük eklerinden birini getiriniz.
1. kadınlık 10. sağır. .......
2. erkek .......
lL. dilsiz .........
3. çocuk ...... 12. şaşı. .......
4. terbiyesiz .......
13. san ........
5. doğru .......
14. kel ........
6. özgür. .......
15. kambur ........
7. kardeş .......
16. uykusuz ........
8. öksüz ........
17. unutkan ........
9. kör. ...... 18. dalgın ........
1. Artık şaşılığın tedavisi var.
2. Kadın erkek daha zor diye düşünüyorum.

3. Dünyada savaş olmasın. Kardeş......... en güzel şey.
4. Afrika'da insanlar aç ölüyor.

5. Tıp bilimi keL. ........ çare buldu. Bakın ben de saç ektirdim.
6. Özgür. için aşkımı feda ederim.
155
7. Bir günlük bebek sarı oldu.
8. Eczaneden uykusuz için bir ilaç aldım.
9. Üzüm kansız iyi geliyor.
ıo. O çocuk yaramazdı.
1 ı. Ben genç çok güzeldim.
17.2.7. Aşağıdaki boşluklara -lık, -lik, -luk, -lük eklerinden birini getiriniz.
ı. ekmeklik un 7. kahvaltı. ...... tereyağı
2. döşeme ....... kumaş

8. salça ........ domates
3. sıkma ......... portakal

9. yaz ........ şapka
4. dolma ....... biber

ıo. kış ........ ceket
5. hediye ........ eşya
ıı. çiğköfte...... kıyma
6. danuz........ hayvan
12. börek......... peynir
17.2.7.1. Aşağıdaki boşluklara -lık, -lik, -luk, -lük eklerinden birini getiriniz.
ı. gün ........ gazete 4. ay ....... kira

2. yıL ....... gelir 5. mevsim......... ışçı
3. hafta........ gider 6. gün ........ tüketim
17.2.7.2. Aşağıdaki boşluklara -Iık, -lik, -luk, -lük eklerinden birini getiriniz.
ı. dayak adam
2. takdir öğrenci
3. madalya asker
4. müze eşya
17.2.7.3. Aşağıdaki boşluklara -Iık, -lik, -luk, -lük eklerinden birini getiriniz.
ı. üç kuruş ........ insan

9. yetmiş ........ ralcı
2. seksen ......... dede

10. bir sıkım....... can
3. on ....... deste
ıı. iki buçuk litre........ kola
4. onda....... sayı
12. yarım kilo......... paket
5. bir yudum....... su
13. bir gece......... oda
6. bir pişirim........... kahve

14. iki gün......... yol
156
7. iki adım yol 15. yanm saat.. ...... iş
8. bir atım mermi
17.2.7.4. Aşağıdaki boşluklara .lık, ·lik, ·luk, ·lük eklerinden birini getiriniz.
ı. Bu tam ben , bir iş.

2. Tam sen davranış
3. Bu tam biz görev.
17.2.7.5. Aşağıdaki tümceleri uygun eklerle doldurunuz.
1. Koltuklann yüzü eskidi. Döşemelik kumaş alıp kaplatmayı düşünüyorum.

2. Pazardan sıkma portakal aL.
,
3. Nilüfer için hediye ........ eşya dükkanına gidelim.
4. Bugün ekmek var ama yann yok.

5. Pazardan ucuz fiyata salça domates aldım.
6. Evime gün süt alınm.

7. çocuğun haftalık harç on milyon.
8. Çok yalancı ve tembel, üç kuruş insan.
9. Seksen ......... dede merdivenleri koşarak çıkıyor.
10. Evde bir pişirim kahvem var.
1 ı. Taksiye binmeyelim. İki adım yol.
12. Çok zayıf ve güçsüz'biri. Bir sıkım canı var.
13. B'u iş çok zor. Tam sen .

14. Bugün dersimiz bitti.
15. Şimdi hoşça kalın.
17.2.8. Aşağıdaki boşluklara ·lık, -lik, -luk, ·lük eklerinden birini getiriniz.
ı. onnan........ arazi
2. dağ bölge
3. saz.. bir yer
4. diken tarla
5. taş......... arazi
6. kum deniz
157
17.2.9. Boşluklara -lık, -lik, -luk, -lük eklerine -ı, -i, -u, -ü eklerinden birini getirerek belirtisiz ad
tamlaması yapınız
1. yol arkadaşı yol arkadaşlığı

2. Fransızca öğretmeni
3. renk körü
4. kanser hastası
5. para koleksiyoncusu
6. göz doktoru
7. milletvekili
8. trafik polisi
9. Türk genci
1. Atakan trafik polisliğinden istifa etti.
2. Göz doktor çok para var.

3. Babam para koleksiyoncu yapıyor.
4. Atatürk Türk genç öğüt verdi.

5. Ali babasını kaybetti. Ona baş sağ dilemeye gittik.
6. Babam cep harç zam yaptı.
17.2.10. ı. Eşanlamlısı hangisidir?
ı. pintilik şanssızlık
2. korkaklık cömertlik
3. cesurluk cimrilik
4. eli açıklık fakirlik
5. talihsizlik yiğitlik
6. taş yüreklilik yüreksizlik

7. yoksulluk acımasızlık.
IS8
17.2.10.2. Sizce ideal mekan nasıldır?
ı. aydınlık 5. çiçeklik
2. karanlık 6. bataklık
3. güneşlik 7. çamur1uk
4. bahçelik 8. kumluk
17.2.10.3. çantanızda neler var?
1. kimlik kartı 4. ağızlık 7. dişlik
2. vesikalık fotoğraf 5. gerdanlık 8. yetmişlik rakı
3. anahtarlık 6. kulaklık 9. günlük
17.2.10.4. Evinizde hangi eşyalar var?
ı. meyvelik 7. çamaşırhk 13. yolluk

2. sebzelik 8. sineklik 14. demlik
3. kaşıklık 9. gümüşlük 15.çaydanlık
4. buzluk 10. damlalık 16. buhurdanıık
5. yumurtalık lL. havluluk 17. ayakkabılık
6. sabunluk 12. güneşlik 18. kitaplık
17.2.10.5. Aşağıdakileri nerede ya da ne zaman kullanıyoruz?
1. sabahlık Sabahleyin 6. önlük ............... , ...........
2. gecelik ... ... ............... ..... 7. dizlik

• ••••• 'O •••••••••••••••••••
3. yağmurluk ...... .................... 8. tozluk ..........................
4. gelinlik .......................... 9. güneşlik . .........................
5. damatlık .......................... 10. bayramlık . .........................
17.2.10.6. Sizce en önemli kavram hangisidir? Sıralayınız.
ı. sağlık 6. dostluk
2. ölümsüzlük 7. dürüstlük
3. zenginlik 8. evlilik
4. bilgelik 9. mutluluk
5. soyluluk 10. bağlılık
159
17.2.10.7. Hangisinden nefret ediyorsunuz?
ı. sadakatsizlik
2. sorumsuzluk
3. oyunbozanlık
4. kopyacılık
17.2.10.8. Bir arkadaşta neler arıyorsunuz?
i. sadelik 5. saflık
2. cömertlik 6. aptallık
3. komiklik 7. zenginlik
4. fedakarlık 8. çalışkanlık
17.2.10.9. Güzellik yarışmasında birinci olmak için neler gerekiyor?
ı. sevimlilik 8. otlakçılık
2. kamburluk 9. sıcakkanlılık
3. güzellik ıo. sporculuk

4. açgözlülük lL. şanssızlık
5. gençlik 12. teşhircilik
6. esmerlik 13. oburluk

7. tatlılık 14. zayıflık
17.2.10.10. Hangi mesleği yapmak istersiniz?
ı. ressamlık 5. rektör ...... 9. karikatüreli ......
2. sunucu ..... 6. seyis ...... 10. balıkçı. ......
3. asker ...... 7. tamirci ....... lL. paraşUtçli .......
4. dalgıç ...... 8. yelkenci ...... 12. medyum.......
17.2.10.11. En kötüden İyiye doğru numaralandırınız.En iyil, en kötü 14.
i. dağınıklık ( ) 8. çocuksu ........ ( )
2. ikiyüzlü ....... C) 9. yalnız .. o ' o o" o.

C )
3. sabırsız ....... ( ) 10. tutucu .......... ( )
160
4. yüzsüz ......... C) ıı. sıkılgan .......... ( )
5. sulu .......... C) 12. olgun ........ C )
6. röntgenci ....... C) 13. cimri ......... C )
7. sakar...... C) 14. züğürt ......... C )
-17.2.10.12. Hangisini tercih ediyorsunuz?
ı. hayalcilik -Gılcıı~ 6. evlilik - bekarlık
2. ırkçılık - kardeşlik 7. tutuculuk - devrimcilik

3. gençlik - yaşlılık 8. yayalık - şoförlük
4. açlık - tokluk 9. mutluluk - mükemmeleilik

5. kıtlık - bolluk 10. çağdaşlık - sömürgecilik
(şimdilik - sultanlıktır - benlik - mutluluklar - haftalığına· iyilik)
- Merhaba. Ne haber?
- Senden ne haber?
- Seni düğüntime davet etmek istiyorum.
- Demek evleniyorsun dilerim.
- Teşekkürler. Sen hala bekar mısın?
- Evet. Bekarlık Balayına gidiyor musunuz?
- İki .......... Bodrum'a gidiyoruz. Biliyorsun Gülseren'le orada tanıştık.
- Doğru. Bu davetiyeyi Tuğçe'ye verir misin?
- Tabii. Bu iş tam .
- hoşça kal. Düğünde görüşürüz.
161
18. Geniş Zaman
18.1. Betimleme (Bkz. Betimlemeler Kitabı 18.2.6. 13 Kuraldışı eylem

18. Bölüm) 18.2.7. t-d değişim1i eylemler
18.2. Alıştırmalar i 8.2.8. Olumsuz
18.2.1. Kişi adılları 18.2.9. Olumlu soru
18.2.2. Kişi ekleri 18.2.10. Olumsuz soru
18.2.3. -r 18.2.11. Geniş zamanın değerleri
18.2.4. -ar, -er 18.2.12. Bireşim alıştırmalan
18.2.5. -ır, -ir, -ur, -ür
18.2.1. Boşlukları uygun kişi addIarı (Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar) ile tamamlayınız.
1. Biz pazar sabahları spor yaparız.

2. .. bu sorunun yanıtını bilirsin.
3. . çok iyi piyano çalarım.
4. .. bu şehri iyi bilir.
5. . her akşam iki sayfa kitap okuruz.
6. . sık sık tiyatroya giderler.
7. .. beni iyi tanırsınız.
18.2.2. Boşlukları uygun kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Ben genellikle her yaz tatile çıkar!!!l..- .

2. Ali'nin kardeşi her Çarşamba tenis oynar .
3. Biz sık sık sinemaya gider .
4. Öğretmenlerle öğrenciler teneffüslerde kantinde sohbet eder. .
S. Ben Bahar ile her hafta sonu spor yapar .
6. Onlar zaman zaman sahilde dolaşır. .
7. Ayşe ile ben her sabah kahvaltı eder.. .
8. Siz dersten sonra yemek yer .
9. Sen bu yemeği sever. .
162
'18.2.3. Boşluklan Geniş Zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Ben her yemekten sonra mutlaka tatlı yerim .

2. Murat genellikle saat on birde uyu 0 •••••
3. Biz her Pazar mutlaka gazete oku .

4. Yarın güzel bir parti var, sen de gel; belki şarkı söyle (sen)
5. Alışveriş merkezine birlikte gidelim; biz alışveriş yaparız, çocuklar da oyun alanında
oyna .
6. Ben evi süpüreyim, siz bulaşıkları ve çamaşırları yıka .
7. Sabahları' kahvaltıdan sonra ben hem gazete oku.. ....... hem televizyon
izle .
8. Siz telefon numaralarınızı bırakın, biz sizi ara .
9. Annem çok duygusal bir insandır; film izlerken üzücü sahnelerde hemen ağla .
10. Sen git, çekirdek getir. Film biraz sonra başla .
- 18.2.4. Boşluklan Geniş Zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Biz genellikle dersten sonra çay içmeyi severiz

2. Kışın kediler sobanın yanında yat. .
3. Arabamı bu yıl da kul1anacağım, ama herhalde önümüzdeki yıl saL .
4. Bu yazar genellikle komik romanlar yaz .
5. Yarın büyük maç var; bence Fenerbahçe Galatasaray'ı yen .
6. Kahvaltıyı şimdi yapmayın, biraz sonra evde yap .
7. Çocuklar genellikle anne ve babalarına çok soru SOL : .
8. Biz şimdi gidelim; sen iki saat sonra yola çık .

9. Enflasyon şimdi yükseliyor, ama herhalde gelecek ay biraz düş .
ıo. Pencereyi kapat, yoksa kuş kaç .
ı ı. Sabırlı olun, yemek biraz sonra piş .
18.2.5. Boşlukları Geniş Zaman ve kişi ekleriyle tamamlayınız.
1. Biz genellikle günde on iki saat çalışırız
2. Ceyhan genellikle az konuş , ama bugün biraz çok konuşuyor.
3. Partiye sen de gel, yeni arkadaşlarla tanış .

4. Ben her zaman kahvaltıdan sonra giyin .
163
S. Öğrenciler sınavlardan önce uzun süre hazırlan .
6. Siz gidin, sizinle yemekten sonra görüş .

7. Ben kırmızı koltuğa oturayım, sen sarı koltuğa otur.. .
8. Her yaz Ankara'dan ağabeyim gelir, ben buna çok sevin .
9. Her hafta sonu plaja gideriz ve gUneşlen .
10. Sık sık banyo yapın, yoksa sUrekli kaşın .
18.2.6. Boşlukları Geniş Zaman ve kişi ekleriyle tamamlayımz.
1. Bazı insanlar birkaç dil bilirler

ı. İnsanlar doğar, bUyür ve öl .
3. Ben her gece rüya gör .
4. Biz şimdi arabayla gidelim, siz taksiyle geL .
5. Ayşe şimdi yola çıksın, yarım saat sonra eve var .
6. Yağmur dün geceden beri yağıyor, herhalde bugün dur.. .
7. Sen biL , Almanca "Günaydın." nasıl denir?
8. (Ben) San yarın hava yağmurlu olacak.
9. Portakalı buradan alma, yarın pazardan aL .
10. Otelde yer yok mu? Önemli değil, biz de pansiyonda kaL .
1ı. ilkbaharda havalar genellikle yağmurlu 01.. .
ıı. Bayramlarda büyükler küçüklere harçlık ver. .
13. Siz şimdi gidin, ben sizi pazarda buL .
18.2.7. Boşlukları Geniş Zaman ve kişi ekleriyle tamamlayımz.
1. Müslümanlar her cuma camiye 0 e r ' e r

2. Parti için siz alışveriş yapın, ben arkadaşlammza telefon et.. .
3. Biz her hafta sonu mutlaka bir film seyret.. .
4. Siz merak etmeyin, ben tek başıma evime kadar git.. .
5. Ben genellikle süpermarkette her peynirden tat.. .
6. Ayşe çok güzel dans et.. .
7. Bazı hayvanlar depremi önceden hisset.. .
8. Büyükbabam sık sık çocukluğundan bahset.. .
164
1. O genellikle trene biner. o genellikle frene binmez

2. Ben futbol oynamayı severim.
3. Siz Fransızca bilirsiniz.
4. Sen her gün kitap okursun.
5. Onlar kahve içerler.
6. Biz her akşam televizyon seyrederiz.
7. Ben sigara içerim.
8. Biz müzik dinleriz.
9. Ayşe pikniğe gelir.
ıo. Bence yarın kar yağar.
ll. Biz her hafta sinemaya gideriz.
12. Sen bu işlerden anlarsın.
13. Siz güzel kitaplar yazarsınız.

14. Çocuklar dondurma isterler.
15. Ben mantıyı tercih ederim.
18.2.9. Lütfen soruları Geniş Zaman ekleriyle tamamlayıp yanıtlayınız.
1. Siz sigara iç~ misiniz ?
Evet, içerim .
Hayır, içmem .
2. Sık sık sinemaya giL.......... .. ? (siz)
Evet, .
Hayır, .
3. Yemeklerden sonra tatlı ye ? (sen)
Evet, .
Hayır, .
4. Çocuğunuz akşamları erken yaL.......... .. ?
Evet, .
Hayır, .
5. Size göre yarın kar yağ............ . ?
Evet, .
Hayır, .
165
6. Yaşlılar diskoya git............ .. ?
Evet, .
Hayır, .
7. Ben hiç sana yalan söyle ?
Evet, .
Hayır, .
8. Biz yarın alışverişe çık...... . ?
Evet, .
Hayır, .
9. Ali yarın bana telefon eL ?
Evet, .
Hayır, .
ıo. Korku filmlerini sev ? (sen)
Evet, .
Hayır, .
18.2.10. Lütfen soru!arı örnekteki gibi olumsuz soruya dönüştürünüz.
1. Kahve alır mısınız? Kahve almaz mısınız?
2. Oturmak ister misin? ........................................ ?
3. Bizimle tiyatroya gelmek ister misiniz? ........................................ ?
4. Gazete okur musunuz? ........................................ ?
5. Girin lütfen. ........................................ ?
6. Biraz daha tatlı aL. ........................................ ?
18.2.10.1. Örnekteki gibi yanıtlayınız.
1. çay sever misin? Sevmez olur muyum« hem de çok .

2. GUlten baklava yer mi?
3. Tiyatroya gider misiniz?
4. Çocuklar soru sorarlar mı?
5. Kediler süt içer mi?
6. Siz Almanca bilir misiniz?
7. Tarkan'ı tanır mısın?
166
18.2.10.2. Örnekteki gibi dönüştürünüz. поставить в отрицательный вопрос
1. Siz neden hiç spor yapmıyorsunuz? Siz hiç spor yapmaz mısınız Allah aşkına?
2. Sen neden hiç dinlenmiyorsun? ............................................................... ?
3. Siz neden hiç kitap okumuyorsunuz? ............................................................... ?
4. Sen neden hiç tatil yapmıyorsun? ............................................................... ?
5. Siz neden hiç tıraş olmuyorsunuz? ............................................................... ?
6. Sen neden bu evi hiç temizlemiyorsun? ............................................................... ?
18.2.11. Lütfen tümcelerle değerlerini eşleştiriniz. навык

совет просьба
a) Öneride bulunma b) Birinden bir şey (yapmasını) isteme ı) Beceri
c) Plan yapma d) Tahminde bulunma (Olasılık)вероятность
e) Görüşünü sonna f) Alışkanlık

привычка
спрашиваем мнение
g) Bilimsel gerçeklik h) Uyarıda bulunma
предупреждение
факт
L. Yarın pikniğe gidelim mi? Hem temiz hava alırız, hem de eğleniriz. (.C.)
2. Biz genellikle kahvaltılardan sonra eşimle birlikte yürüyüşe çıkarız. ( )

3. Ayşeciğim pencereyi açar mısın, biraz temiz hava alalım. ( )
4. Kapıyı iki kere kilitle, yoksa eve hırsız girer. ( )
5. Hamburger ister misin? ( )
6. Türkler genellikle yemeklerden sonra çay içerler. ( )
7. Bence bu yıl Beşiktaş şampiyon olur. ( )
8. Lütfen sessiz olur musunuz? Burada ders çalışıyorum. (. )
9. Biz yarın pikniğe gidiyoruz, sen de gelmek ister misin? ( )
ıo.Garson bana bir bardak su getirir misin? (. )
IL.Sence bugün yağmur yağar mı? ( )
l2.Siz de bizimle İstanbul'a gelmek istemez misiniz? ( )
l3.Lütfen kapıyı kapatır mısm? ( )
14.Şemsiyeni al yoksa ıslamrsm. ( )
15. Filler karada, balıklar suda yaşarlar. ( )
16.Saat on iki; şimdi gider, yemek yerim, bir saat sonra döner, işlerimi bitiririm. ( )
17. Ahmet çok güzel yemek yapar. ( )
167
18.2.11.1. Aşağıdaki sözceleri konuşmada uygun gelen yere yerleştiriniz.
Nasıl istersen./ Rica ederim.! Teşekkür ederim.! Bakar mısın(ız)?/Olmaz.!Bilmem!

Lokantada:
Müşteri 1 : Garson, ..
Garson : Buyurun efendim!
Müşteri 1 : Bize bir bardak ayran daha getirir misiniz lütfen?
Garson : Tabi efendim! (Birkaç dakika sonra) Buyurun, ayrammz.
. Müşteri 1
Garson
Müşteri 2 : Hesabı ben ödeyeceğim tamam mı?
Müşteri 1
Müşteri 2 : Lütfen, ben ödeyeceğim dedim. Geçen sefer sen ödedin.
Müşteri : Peki ..
Müşteri 1 : Geç kaldık, sence patron bize kızar mı?
Müşteri
18.2.11.2. Lütfen emir kipi tümcelerini geniş zamana dönüştürünüz.
1. Lütfen kapıyı kapat. Lütfen kapıyı kapatır mısın ?

Sessiz olur musunuz?
2. Lütfen sessiz olun. . ?
Para verir misin
3. Lütfen bana biraz para ver.\ ............................................................... ?
Tutar mısın
4. Şu çantayı tut lütfen. ............................................................... ?
5. Ben yorgunum, bulaşıkları sen yıka. .yıkar mısın ?

6. Biraz bekleyin lütfen. biraz bekler misiniz
.. ?
7. Lütfen dışarı çıkın. çıkar mısınız
.. ?
uzatır mısın
8. Tuzluğu uzat lütfen. oOoO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • 1
1........ ?.
susar mısın
9. Sus lütfen, televizyonu duyamıyorum. . ?
tekrar eder misiniz
10. Bir kere daha tekrar edin lütfen. .. ?
18.2.11.3. Boşlukları Şimdiki Zaman veya Geniş Zaman eklerinden uygun olanıyla tamamlayımz.
ı. Biz şu anda İzmir' deyiz ve sahilde yürü .

2. Biz genellikle her yemekten sonra sahilde yürü .
3. Murat şimdi Amerika'da çalış ,ama belki üç ay sonra Türkiye'ye dön .
168
4. Ahmet çok dürUsttilr, hiçbir zaman yalan söyle .
5. LUtfen pencereyi kapat, ilşil .
6. LUtfen pencereyi kapat, yoksa çocuklar UşU .
7. ZUrafalar ayakta uyu .
8. Haydi dışan çıkalım; hem alışveriş yap hem de yemek ye .
18.2.11.4. Lütfen boşluklara Gelecek Zaman veya Geniş Zaman eklerinden uygun olanını yazın.
ı. Yann sabah erken kalk , çilnkü çok önemli bir randevum var.
2. Yann sabah belki erken kalk .
3. Karar verdim, bundan sonra kesinlikle hiç sigara iç .
4. Doktor, Ahmet'e çok kızdı; herhalde bir daha hiç sigara iç .
5. Ayşe'yle biraz önce telefonda konuştuk, onu da partiye çağırdım; sanınm biraz sonra burada
01. .
6. Ayşe'yle biraz önce telefonda konuştuk, onu da partiye çağırdım, kabul etti; yanm saat
sonra burada 01.. .
7. Sana söz veriyorum, bundan sonra eve geç gel.. .
8. İnşallah bundan sonra eve geç geL (sen)
9. Babam bana söz verdi; gelecek yıl bana bisiklet al .
10. Babam bugün maaşını aldı; umanm bana bir hediye aL .
18.2.11.5. Lütfen paragrafları uygun eklerle tamamlayınız.
Sevgili Halacığım,
Yeni yılınızı en içten dileklerimle kutla , sağlık, mutluluk ve başan dolu nice
yıllar dile .
Yeğenin Melisa.
18.2.11.6. Lütfen paragraflan uygun zaman ekleriyle tamamlayınız.
Nasrettin Hoca bir gUn yolda yürürken yanına bir adam yaklaş ve "Hocam, biraz
..
once b'ır ad
am "
gor. , . ..
senın evıne gıt..... "d er. Hoca "B ana ne.?" d'ıye cevap
ver Adam "Ama adamın elinde bir tepsi baklava vardı." diye ısrar eL ,
bunun üzerine Hoca "Sana ne?" de ve hemen evine dön .
169
18.2.11.6.1. Lütfen paragrafları uygun eklerle tamam1ayınız.
Aşık Veysel Şatıroğlu 1894 yılında Sivas'ta doğ Bir hastalık nedeniyle 7 yaşında
gözleri kör 01.. Kendini müziğe ver ve saz çalmaya başla 1928'den
sonra gezgin halk şairliği yap Anadolu'nun birçok yerini gez Türkülerini
İstanbul radyosunda oku ve halk türkülerimizi gençlere öğret. .
Aşık V ~ysel çağımızIn en iyi halk şairlerinden sayıl......... . Şiirlerinde aşk, doğa, tanrı
sevgisi, toplumsal gerçekler gibi temalar yer aL. 1973' te öl.. .
18.2.12.1. Boşlukları Geniş Zaman ekleriyle tamamlayınız.
ı. Lütfen çocuğa kızma, yoksa ağla .

2. Bebekler televizyondaki reklamları izlemeyi sev .
3. Akıllı insanlar çocuklarının geleceğini düşün .
4. Anne.m çok güzel yemekler yap .
5. Biz genellikle klasik müzik dinle .
6. Sen ayda kaç defa sinemaya git.. ?
7. Karadenizliler çok güzel balık pişir. .
8. Oğlum her akşam saat dokuzda yaL ve hemen uyu .
9. Ben genellikle ayda bir defa berbere git.. ve tıraş 01.. .
10. Siz genellikle saat kaçta kalk ?
1 ı. İnsanlar niçin ağla ?
12. Babaannem bana sık sık güzel masallar anlaL .

13. Balıklar suda yaşa .
14. Kasaplar et sat.. .
15. Ben her hafta sonu annerne telefon et .
18.2.12.2. Boşlukları uygun zaman (Şimdiki, Geniş, Gelecek, Geçmiş) ekleriyle tamamlayımz.
ı. Alo Ayşe! Ben Ali, biz yarın arkadaşlarla sinemaya git.. , sen de gelmek iste .
..............?
2. Dün spor salonuna giL , çünkü ben her hafta sonu spor yap .
3. Bu yıl tatil için Antalya'ya gidelim; hem denize gir hem de tarihi yerleri
gez .
4. Karar verdik, önümüzdeki yıl tatil için Antalya'ya giL .
\70
5. Ben ayda bir defa sinemaya giL .
6. Alo! Bakkal mı? Aydan Apartmanı 3 numaraya iki ekmek gönder ?
7. Kesin karar vermedik, ama önümüzdeki yıl tatilimizi belki Antalya'da belki Kuşadası'nda
geçir .
8. Biz geçen hafta Kuşadası 'nda , hava çok güzeL .
9. Kelebekler uzun yaşa , ama filler çok uzun yaşa .
10. Asude şu anda uyu .
lL. Sen yarın saat kaçta gel.. ?
12. ÇocuklarınızIa oynayın, çünkü çocuklar oyun oynamayı sev .

13. Biz iki yıl önce TÖMER'e git ve Almanca öğren .
14. Kalın elbiseler giy, hava çok soğuk, sonra dışarıda üşü .
18.2.12.3. Aşağıdaki konuşmada boş bırakılan yerleri uygun eklerle tamamlayınız.
Gazeteci : Sayın Semih Saygıner, siz Dünya şampiyon bir bilardocu.......... İzin
verirseniz size gün yaşamınızIa ilgili birkaç soru sor. istiyorum.

S. Saygıner : Elbette, buyurun lütfen.
Gazeteci : Sabahları genellikle saat kaçta kalk , neler yap ?
S. Saygıner : Sabahları
. erken kalk , önce biraz koş , sonra biraz mekik
çek Mekikten sonra eve dön ve duş al.. Duştan
sonra çok güzel bir kahvaltı yap................. . KahvaItıda bal, zeytin ve peynir
ye.............. . Bir bardak süt iç.................... . Kahvaltıdan sonra dişlerimi
fırçala .
Gaze t eeı · : S' ıgara ıç
. ?.
S. Saygıner : Hayır, sigara iç .
Gazeteci : Alkol kullan ?
S. Saygıner : Bazen yemeklerde bir kadeh şarap ıç........... . Onun dışında alkol
kullan .
Gazeteci : Günde kaç saat bilardo çalış ?
S. Saygıner : Bu işe günde en az beş saat. ayır .
Gazeteci : Hafta sonlarınızı nasıl geçir ?
S. Saygıner : Hafta sonlan arkadaşlar sinemaya veya tiyatroya giL.· .
Gazeteci : Ne tür müzik dinle ?
S. Saygıner : Müzik seç............. . Ama genellikle klasik müzik ve pop müzik
dinle .
Gazeteci : Sayın Semih Saygıner, çok teşekkür ederim..
171
19. Ettirgen Eylem
19.1. Betimleme (Bkz. Betimlerneler Kitabı 19.2.6. Kuraldışı eylemler

19. Bölüm) 19.2.7. Geçişli ve geçişsiz eylemler
19:2. Alıştırmalar 19.2.8. Ettirgende geçişli eylemler ve -A°
19.2.1. -t eki alan eylemler 19.2.9. Ettirgende geçişsiz eylemler ve -ı°
19.2.2. -Doıor eki alan eylemler 19.2.10. Dilbilgisel ve anlamsal özne
19.2.3. _lOt eki alan eylemler 19.2.1 ı. Ettirgen eylemin değerleri
19.2.4. _ıor eki alan eylemler 19.2.12. Bireşim alıştırmalan
19.2.5. -Aor eki alan eylemler
19.2.1. Aşağıdaki eylemlere örnekteki gibi Ettirgen ve Mastar eklerini ekleyiniz.
ı. anla-t-mak 5. bekle . 9. tanL ..

2.oyna . 6. uyu .. 10. oku .
3. başla .. 7. izle .. lL. yaşa .
4. söyle . 8. ağla .. 12. dinle ..
19.2.1.1. Aşağıdaki eylemleri ettirgen yapınız.
1. azal-t-mak 5.otur- .. 9. yaşar- ..

2. kızar- . 6. karar- . 10. incel- ..
3. süptir- . 7. ağar- . 11. ytiksel- ..
4. darıl- .. 8. sarar- .. 12. alçal- ..
19.2.2. Aşağıdaki eylemleri ettirgen yapınız.
1. boz-dur - mak 8. vur- .. 15. dal- .

2. dol- .. 9. kov- . 16. al- ..
3. gtil- .. 10. sal- .. 17. uyan- ..
4. çal- . lL. kıl- .. 18. inan- .
172
5. cay . 12. yıl- .. 19. öl- ..
6. say- .. 13. soyun- . 20. sevİn- .
7. dur- .. 14. yol- .
19.2.2.1. Aşağıdaki eylemleri eUirgen yapınız.
1. yap-tır-mak 7. tak . 13. ulaş- .
2. çek .. 8. sat . 14. yapış- .

3. aç . 9. yık- . 15. karış- ..
4. at . 10. yak .. 16. seyret .
5. öp .. 1 ı. bak . 17. as .
6. sök .. 12. kıs- .. 18. kes .
19.2.3. Aşağıdaki eylemleri ettirgen yapınız
1. kork-ut-mak 3. sark . 5. kok ..
2. ak .. 4. ürk .. 6. toz .
19.2.4. Aşağıdaki eylemleri eUirgen yapınız.
1. piş-ir-mek 6. kaç . ı ı. yat .
2. iç . 7. taş- .. 12. bat .

3. uç .. 8. şaş- . 13. doğ- ..
4. geç .. 9. şiş- . 14. doy- ..
S. göç . ıo. düş- .. IS. bit ..
1. git
2. çık-
3. kop
ı. ye-dir-mek 4. kalk .. 7. git ..

2. de . 5. gel . 8. gör .
3. kapa .. 6. git .
173
19.2.7. Aşağıdaki tümcelerin eylemlerinin yanma geçişliyse Gli; geçişsizse Gsz yazmız.
Geçişli eylemin nesnesini örnekteki gibi belirtiniz.
ı. Esra bahçede çiçekleri suluyor. (GIi ; nesne = çiçekleri)

2. Öğrenciler sınıf ta ders dinliyorlar. (. : )
3. Şefik otobüsle Ankara'ya gidiyor. (. )
4. Ben her akşam saat onda uyuyorum. (. )
5. Serdar dün Ankara'dan geldi. (. ).
6. Bu yemeği ben yaptım. (. )
7. Biz balık tutmayı seviyoruz. (. )
8. Siz Ülkü'nün kardeşini tanıyor musunuz?( )
9. Ayşe evi süpÜrmüyor. (. )
19.2.7.1. Aşa~ıdaki geçişsiz eylemleri geçişli yapınız.
I. Çocuk korktu. (Köpek) Köpek çocuğu korkuttu

2. Bebek doğdu. (Kadın) . , .
3. Bebek doydu. (Bakıcı)
4. Kalem yere düştü. (Çocuk)

5. Mektuplar gelmedi. (Postacı)
6. Suçlu hapishaneden kaçtı. (Arkadaşları)
7. Düğmem koptu. (Ben)

8. Yemek pişti. (Annem)
9. Uçurtma uçuyor. (Oğlum)
10. Küçük çocuk yatağa yattı. (Babası)
ı ı. Mum söndü. (Rüzgar)
12. Bardak doldu. (Sen)

13. Çöp kutusu boşaldı. (Biz)
14. Su boşa akıyor. (Siz)
15. Tatilim çok güzel geçti. (Ben)
19.2.7.2. Aşağıdaki geçişli eylemleri geçişsiz yapınız.
1. Öğretmen öğrencileri pikniğe götürdü. Öğrenciler pikniğe gittiler

2. Anneannem bardağı düşürdü.
3. Görevli ışıkları söndürdü.
174
4. Resepsiyon memuru müşterileri uyandırdı.
5. Ev sahibi misafirleri doyurdu.

6. Anne çocuklarını yatırdı.
7. Pilot uçağı uçuruyor.
8. Polis arabayı durdurdu.
9. Bir şişe kolayı bitirdim.
10. Hakem maçı başlattı.
1I. Doktor hastayı kaldınyor.
12. Ayşe mektubu gönderecek.

13. Fırtına bizi korkuttu.
14. Katil adamı öldürdü.
19.2.8. Aşağıdaki tümceleri ettirgen çatıya dönüştürünüz.
1. Ayşe mektup yazdı. (Babası)
Babası Ayşe'ye mektup yazdırdı.
2. Aşçı dün yemek yaptı. (Kadın)
3. Öğrenciler ödev yaptı. (Öğretmen)
4. Öğrenciler kitap okuyacaklar. (Öğretmen)
5. Görevliler her yeri temizlediler. (Müdür)
6. Bebek mamasım yer. (Ablası)
7. Hasta çorba içti. (Hemşire)
8. İşçiler eşyaları taşıyacaklar. (Patron)
9. Hizmetçi evi süpürüyor. (Kadın)
10. Çocuk oyun oynadı. (Annesi)
175
19.2.9. Aşağıdaki tümceleri eUirgen çatıya dönüştürünüz.
1. Ben odada bekliyorum. (Onlar)
Onlar beni odada bekletiyorlar.
2. Yarın denizde yüzeceğim. (Babam)
3. Yarış başladı. (Hakem)
4. Çocuk tiyatroya gitti. (Annesi)
5. Adam öldü. (Katil)
6. Çaylar biraz sonra gelecek. (Garson)
7. Çocuk parkta arkadaşlarıyla oynadı. (Ağabeyi)
8. Uçak düştü. (Teröristler)
9. Seyirciler güıüyorlar. (Palyaço)
10. İşçiler inşaatta çok çalışıyorlar. (Mimar)
19.2.10. Aşağıdaki tümcelerde işi yapan ile yaptıranı örnekteki gibi bulunuz.
1. Ahmet Ayşe'ye bulaşıkları yıkatıyor.
Bulaşıkları kim yıkatıyor? - Ahmet yıkatıyor.
Bulaşıkları kim yıkıyor? - Ayşe yıkıyor.
2. Çavuş askerlere bahçeyi süpürttü.
3. Arkadaşımız piknikte etleri güzeıce kızartacak.
176
4. Garson müşterileri masalarına oturttu.
5. Öğretmen öğrencileri sınıftan çıkardı.
6. Polis yolcuları uçaktan indirdi.
7. Babası küçük kızını arabaya bindirdi.
8. Müdür görevliye camları sildiriyor.
9. Palyaço çocuklan güldürüyor.
i O. Polis göstericileri susturdu.
..........................................................................
19.2.11. Aşağıdaki tümeelerle değerlerini eşleştirin.
a) izin b) sebep c) yardım d) emir/istek
1. Şoför yaşlı adanu otobüse bindirdi. W

2. Polis yaşlı kadını karşıdan karşıya geçirdi. ( )
3. Hemşire hastaya ilaçlarını içirdi. ( )
4. Müdür memura bakkaldan gazete aldırıyor. ( )
5. Yağmur trafiği aksattı. ( )
6. Orkestra şefi konseri başlattı. ( )
177
7. Film tüm seyircileri ağlattı. ( )
8. Müşteri garsona temiz çatal getirtiyor. ( )
9. Rehber turistleri otobüse bindirecek. ( .....)

10. Rehber turistlere Efes' i gezdirdi. ( )
ll. Öğretmen öğrencileri bahçeye çıkardı. ( )
12. Teknik direktör futbolculan dinlendiriyor. ( )
19.2.12.1. Aşağıdaki. eylemlere uygun ettirgenlik ya da oldurganlık ekini ekleyiniz.
1. gül- .. 8. başla- .. 15. iç- .
2. yap- . 9. yağ- .. 16. yapış- .
3. piş- .. 10. bak- .. 17. sür- ..
4. ağla- . 11. boya- .. 18. gör- ..
5. uyan- . 12. yıka- . 19. gel- .
6. sev- . 13. düş- . 20. kalk- ..
7. çek- . 14. geç- .
19.2.12.2. Tümcelerde boş bırakılan yerlere uygun ad durum eklerini [-a, -e veya -1, .i, -u, -ü] ve
ettirgenlik ya da oldurganhk eklerini ekleyiniz.
1. Öğretmen okulda öğrenciler~ ders anlattırıyor
2. Anne babalar çocuklar büyü .

3. Duvardaki resim ben babamı hatırla .
4. Sekreter patron evrakları imzala .
5. Öğretmen çocuklar parkta oyna .
6. Müzik öğretmeni öğrenciler. şarkı söyle ..
7. Kızlar partiden önce saçlarını kuaför. tara .
8. Babası çocuk sahilde yürü ..
9. Komutan askerler. koş ..
[78
10. Ahmet ayakkabılarını boyacı. boya .
11. Trafik polisi arabalar. dur.. .

12. Doktor hastalar iyileş ..
13. Ali saçlarını berber kes .
14. Ben arabamı tamircL tamir eL ..

15. Alkollü sürücü polis kız .
19.2.12.3. Paragraftaki boşlukları Ettirgenlik veya Oldurganhk ekledyle tamamlayınız.
Yeni Evim
Bu villayı on yıl önce aldım. Çok eskiydi; bahçe duvarı yoktu. Bir ustaya hemen bahçe
duvarı yap Camlann birçoğu kırıktı. Camcıya yeni camlar tak .
Bahçede ne çiçek ne de ağaç vardı. Bahçıvana bir sürü çiçek ve fidan dik ..
Duvarların boyaları döküktü. Boyacıya duvarları boya .
Birkaç ay önce evime hırsız girdi. Ondan sonra hemen bir alarm tak. Su tesisatı
bozuldu; tesisatçıya tamir et. Mobilyalar da çok kötü durumdaydı; marangoza yeni
bir yemek odası takımı yap Koltukları ve dolaplan onar. .
Köpekleri severim; üç köpeğim var ama evde köpek beslemek çok zor. Bu yüzden
köpeklerim için bahçeye büyük bir kulübe yap .
Artık yaşlandım. Bu yüzden şimdi evimde iki hizmetçi çalışıyor. Onlara çamaşırlarımı
yıka , elbiselerimi ütüle , camları sil.. , yani evımı
temizle Yemeklerimi hiç kimseye yap Yemek benim için en önemli

şeydir. Bu yüzden yemeklerimi ben yap .
Bir de doktorum var; onu çok seviyorum, ama bazen de ona çok kızıyorum. Çünkü bana
kızartma ve yağlı yemekler ye , içki iç .
179
20. Adlaştırma II.
20.1. Betimlerne (Bkz. Betimlemeler Kitabı 20.2.1.3. İki özneli adlaştırma + ilgeç
20. Bölüm) 20.4.20.2.1.4. Tümleç konumunda iki özneli
20.2. Alıştırmalar adlaştırma
20.2. ı. Farklı iki özneli adlaştırma 20.5.20.2.1.5. Adlaştırmalarda sebep ~ so

20.2.1. ı. Adıllar ve adlar nuç tümceleri
20.3.20.2.1.2. Özne konumunda iki özneli 20.2.1.6. Bireşim alıştırmaları
adlaştırma
20.2.1. Farklı iki özneli Adlaştırma
20.2.1.1. Kişileri iyelik önadı yaparak, eylemleri adlaştırarak örnekteki gibi yazınız.
ı. Ben / uyumak Benim uyumam

2. Siz / gitmek
3. Sen / gülrnek
4. Onlar / gelmek
5. O / çıkmak
6. Biz / geç kalmak

7. Siz / oturmak
8. Sen / bakmak
9. O / sevmek
i O. Ben / telefon etmek
ı I. Onlar / ayrılmak
ı 2. Ben / yemek yemek
20.2.1.1.1. Eylemleri adlaştırarak örnekteki gibi birleştiriniz.
ı. Metin / ödev yapmak Metin'in ödev yapması
2. Gönül/tatile çıkmak
180
3. Ayhan f dolaşmak
4. Orhun f şarkı söylemek
20.2.1.1.2. Eyh~mleri adlaştırarak örnekteki gibi birleştiriniz.
1. Mustafa / sınava girmek Mustafa'nın sınava girmesi
2. Duygu f hastalanmak
3. Öykü / gitmek
4. Dünya / kirlenmek
_ 20.2.1.2. Yan tümce eylemine ayraç içerisindeki özneyi ekleyerek örnekteki gibi yeniden yazınız.
ı. Girmek yasaktır. (Çocuklar)
Çocukların girmesi yasaktır
2. Oturmak yasaktır. (Nöbetçiler)
3. Binmek tehlikelidir. (Çocuklar)
4. Geçmek yasaktır. (Yayalar)
5. İzlemek sakıncalıdır. (18 yaşından .küçükler)
6. Oynamak sakıncalıdır. (3 yaşından küçükler)
7. Baretsiz çalışmak tehlikeli ve yasaktır. (İşçiler)
8. Mutfağa girmek yasaktır. (Müşteriler)
ı. Ben çalışıyorum. Bu senin hoşuna gidiyor mu?
Benim çalısmam senin hoşuna gidiyor mu?
2. Siz iyileştiniz. Bu beni mutlu etti.
3. Başbakan partiye katılmadı. Bu çok ilgi çekti.

......................................................................................
181
4. Sen bayramda bana telefon etmedin. Bu beni çok üzdti.
5. İnsanlar benzinlikte sigara içiyorlar. Bu çok büyük tehlike yaratıyor.
6. Kardeşim gürültü yapıyor. Bu beni rahatsız ediyor.
7. Çocuklar aşırı televizyon seyrediyorlar. Bu sosyal gelişimlerini olumsuz etkiliyor.
20.2.1.2.2. Tümceleri örnekteki gibi dönüştürünüz.
1. Dikkatli olmak zorundasın. Dikkatli olman gerek (lazım)
2. Emniyet kemeri takmak zorundasınız.
3. Erken yatmak zorundayım.

4. Ayşe doktora gitmek zorunda.
5. Daha çok çalışmak zorundayız.
6. Rejim yapmak zorundayım.

7. Yemek yemek zorundasın.
20.2.1.2.3. Tümceleri örnekteki gibi yan tümee eyleminin bitmiş, süren veya gelecekte olacak
eylem olma özelliğini belirterek birleştiriniz.
ı. Ayşe üniversiteyi bitirdi. Bu güzel bir şey.
Ayşe'nin üniversiteyi bitit'mis olması güzel bir şey.
2. Siz Almanca biliyorsunuz. Bu beni memnun etti.
3. Sen İtalya'ya gideceksin. Bu çok güzel bir şey!
4. Bebek hastalandı. Bu annesini üzdü.
5. Çocuk yüzme kursuna gidiyor. Bu benim dikkatimi çekti.
6. Başbakan İzmir' e gelecek. Bu herkesi heyecanlandırdı.
182
.........
20.2.1.3. Kişisiz olarak verilen tümcelere yandaki kişilere uygun olarak adlaştırma v~ iyeıik
eklerini ekledikten sonra örnekteki gibi yeniden yazınız.
1. Basketbolcu olmak için uzun boylu olmak gerekir. (Siz)

(Sizin) Basketbolcu olmanız icin uzun boylu olmanız gerekir.
2. Manken olmak için yakışıklı olmak gerekir. (Ahmet)
3. Ehliyet almak için 18 yaşından büyük olmak gerekir. (Sen)
4. Türkiye'de üniversitede okumak için Türkçe öğrenmek gerekir. (Yabancılar)
5. Sağlıklı olmak için düzenli beslenmek gerekir. (Çocuk)
6. İyi bir iş bulmak için üniversiteyi bitirmek gerekir. (Bir kişi)
20.2.1.3.1. Lütfen tümceleri örnekteki gibi birleştiriniz.
1. Çocuklarım yiyecek. (Ben) Bunun için yemek yapıyorum.
(Ben) Çocuklarımın yemesi için yemek yapıyorum.
2. Siz oturacaksınız. (Biz) Bunun için bu evi yaptık.
3. Eşim okuyacak. (Ben) Bunun için gazete aldım.
4. Ben mutlu olacağım. Ailem bunun için çalışıyor.
5. Sen eğleneceksin. (Biz) Bunun için diskoya gidiyoruz.
6. Biz spor yapacağız. Babam bunun için eşofman aldı.
7. Siz izleyeceksiniz. (Ben) Bunun için bu filmi aldım.
183
20.2.1.4. Lütfen tümceleri örnekteki gibi birleştiriniz.
ı. (s~en) bunu istiyorum.
(Ben) (Sızin) Susmanızı istiyorum.
~ y t j
2. Sen dinlen. Biz bunu öneriyoruz.
3. Ali gelecek. Annem bunu bekliyor.
4. Ödevlerinizi yapın. Öğretmen bunu söyledi.
5. Ali eşinden ayrıldı. Herkes bunu konuşuyor.
6. Sigara içmeyin. Doktorlar bunu tavsiye ediyorlar.
1. çocuğum özelokula gidecek. (Ben) Buna karar verdim.
(Ben) Cocuğumun özelokula gitmesine karar verdim.
2. Siz geldiniz. (Biz) Buna çok sevindik.
3. Sen eve geç geliyorsun. (Ben) Buna alıştım.
4. Polis ceza yazmadı. (Sen) Buna şaşırdın mı?
5. Kitap çok güzelolacak. (Biz) Buna özen gösteriyoruz.
6. Milli takım maçı kaybetti. (Ben) Buna üzüldtim.
7. Bebek hasta olmasın. (Siz) Buna çok dikkat edin.
184
20.2.1.4.1.1. Lütfen sorulara örnekteki gibi yanıt veriniz.
ı. Piknik için et alalım mı? Hayır« et almanıza gerek (Iüzum) yok.

2. Taksiye bineyim mi?
3. Ali sana yardım etsin mi?
4. Öğrenciler erken gelsinler mi?
5. Rezervasyon yaptırayım mı?
6. Takım elbise giyelim mi?

7. Önceden randevu alsın nu?
8. Turistler otobüsten insinler mi?
ı. (Siz) Doktora gidin. Bunda yarar var.
(Sizin) Doktora Qitmenizde yarar var.
2. (Sen) Sınavdan bir saat önce burada ol. (Ben) Bunda yarar görüyorum.
3. Sebzeler çok pişmesin. Bunda fayda var.
4. (Ben) Burada sigara içiyorum. Bunda ne zarar var?
5. Çocuklar bahçede oynuyorlar. Bunda sakınca yok.
6. (Siz) Sigarayı bırakın. Doktor bunda ısrar ediyor.
7. (Sen) Arabayı buraya park et. (Ben) Bunda bir sakınca gönnüyorum.
1. Sürücüler sürekli korna çalıyorlar. (Biz) Bundan nefret ediyoruz.
@!il sürücülerin sürekli korna çalmasmdan nefret ediyoruz.
2. (Sen) Yalan söylüyorsun. (Ben) Bundan bıktım.
3. Oğlumuz sınıfta kalacak. (Biz) Bundan korkuyoruz.
4. Ahmet her zaman şaka yapıyor. (Sen) Bundan hoşlanıyor musun?
185
5. Öğrencilerim dersi dikkatli dinliyorlar. (Ben) Bundan çok memnunum.
6. Bilgisayarımız sürekli bozuluyor. (Biz) Bundan şikayetçiyiz.
7. İnsanlar hiç selamlaşıruyorlar. Yazar bundan yakınıyor.
1. Oğlu maçta gol attı. Babası bununla övünüyor.
Babası oğlunun maçta gol atmasıyıa övünüyar.
2. (Ben) Okulu birincilikle bitirdim. Ailem bununla gurur duyuyor.
3. (Sen) Bizi ziyarete geliyorsun. (Biz) Bununla teselli buluyoruz.
4. Türkiye (AB'ye) üye olacak. AB bununla yeni bir döneme girecek.
20.2.1.5. Verilen sebep / sonuç tümcelerini örnekteki gibi birleştirip ayraç içerisindeki eylemle
tamamlayınız.
Sebep Sonuç
ı. Derse geç kaldın. Öğretmen kızdı. (neden olmak)
Derse geç kalman öğretmenin kızmasına neden oldu.
2. Çok çalıştınız. Sınavda iyi notlar aldınız. (-rı sağlamak)
3. Yağmur yağdı. Pikniğe gitmekten vazgeçtik. (_A O sebep olmak)
4. Fabrikalar kapanıyor. İşsizlik artıyor. (-A o yol açmak)
5. Sergen kırıruzı kart gördü. Beşiktaş kupadan elendi. (_A O neden olmak)
Şoför aşırı hız yaptı. şarampole yuvarlandı. (_A

O
6. Otobüs sebep olmak)
7. Başbakan hastalandı. Piyasalar tedirgin oldu. (-A o yol açmak)
8. Liderler anlaştı. Savaş sona erdi. (-rı sağlamak)
186
20.2.1.5.1.Verilen sonuç/sebep tümcelerini örnekteki gibi birleştirip ayraç içerisindeki eylemle
tamamlayınız.
Sonuç Sebep
ı. Çocuklar kitap okumuyorlar. Çok televizyon izliyorlar. (kaynaklanmak)
Çocuklar.n kitap okumamalar. çok televizyon izlemelerinden kaynaklanıyor.
2. Orman yangınları çoğalıyor. Havalar çok ısındı. (-DAn ileri gelmek)
3. Birçok hayvan türü yok oluyor. Yaşam alanlan yok oluyor. (... nın sebebi ... DIr)
4. Küreselleşme hızlanıyor. Herkes internet kullanıyor. (.. . nın gerisinde ... yatmak)
5. İşsizlerin sayısı artıyor. Nüfus sürekli artıyor. (-DAn kaynaklanmak)
6. Öğrenciler sınavlarda başarısız oluyorlar. Ders çalışmıyorlar. (-DAn iLeri geLmek)
20.2.1.6. Bireşim Alıştırınaları
20.2.1.6.1. Tümeelerdeki boşlukları uygun bir biçimde tamamlayınız.
ı. Annem benim tatilde İstanbul'a git.. istiyor.

2. Babanız sizin daha rahat yaşa için çalışıyor.
3. Ayşe'nin bugün okula gel. beni çok mutlu etti.

4. Çocuklann sürekli soru sor. bayılıyorum.
5. Otobüslerin her gün geç gel.. nefret ediyorum.

6. Öğretmen bizim derste Türkçe konuş özen gösteriyor.
7. (Sizin) Her akşam bir saat ders çalış yarar var.
8. Dersten önce ödevlerinizi yap gerekir.
9. (Senin) Kork gerek yok; Ahmet çok iyi bir doktordur.
ıo. Kocamın sürekli doğum günümü unut.. a1ıştım.
11. Kardeşimin geceleri horla beni rahatsız ediyor.

12. (Sizin) Bu kadar kısa sürede böyle güzel Türkçe öğren çok şaşırtıcı.
13. Kazada eşini kaybetti; oğlunun öl teselli buluyor.
187
20.2.1.6.2. Tümceleri uygun eklerle birleştiriniz. Ana tümce ile yan tümce eylemlerinin aynı ya da
farklı olup olmadıklarına dikkat ediniz.
1. Fransa'ya gideceğim. Bunu ben istiyorum.

Ben Fransa'ya gitmek istiyorum.
2. Fransa'ya gideceksin. Bunu ben istiyorum.

Ben senin Fransa'ya gitmen; istiyorum.
3. Biz çalışacağız. Bunu öğretmen istiyor.
4. Biz çalışacağız. Bunu biz istiyoruz.
5. Dondurma yiyoruz. Biz buna bayılıyoruz.
6. Dondurma yiyorsunuz. Ben buna bayılıyorum.
7. Ayşe yatmıyor. O bunda ısrar ediyor.
8. Ayşe erken yatıyor. Annesi bunda ısrar ediyor.
9. Babam kızacak. Ben bundan korkuyorum.
10. Hastalanacağım. Ben bundan korkuyorum.
11. Yemekten sonra çay içiyoruz. Bu çok hoşumuza gidiyor.
12. Yemekten sonra çay içiyorsunuz. Bu çok hoşumuza gidiyor.
13. Kompozisyon yarışmasında birinci oldun. Bununla övünüyorsun.
188
P, ç, T, K Listesi
CnncoK P-Ç-T-K
List of P, Ç, T, K
ı. TEK SESLEMLİ SÖZCÜKLER
1.1. KURALA UYMAYANLAR
1.1.1. ünsüz + ünlü + ünsüz

bit, bat, cet, cip, cop, çit, dut, dük, fok, hiç, jet, kaç, kat, kep, kıç, koç, kat, kök, küp, lop, maç, pak, pop,
pot, put, rot, saç, sap, set, suç, sup, süt, şap, şut, tak, tek, tip, tok, top, tUp, vat, yat, yok, zaç, zat, (45)
o"
~ 1.1.2. ünlü + ünsüz

aç, at, ek, et, iç, ip, ok, ot, üç... (9)
1.1.3. ünlü + ünsüz + ünsüz
alt, aşk, erk, ırk, üst, .., (5)
1.1.4. ünsüz + ünlü + ünsüz + ünsüz

baht, bank, jant, çark, dart, dost, fark, halk, jest, kamp, kant, kart, kask, kent, kont, kulp, kürk, lort,
künk, mask, mert, neft, pakt, park, pist, post, rant, rüşt, semt, sert, sirk, sırt, şark, şart, şilt, talk, kart,
terk, test, tost, turp, Tilrk, zamk, zapt, zerk, zevk, zift, ... (47)
1.1.5. ünsüz + ünsüz + ünlü + ünsüz (+ ünsüz)
brüt, step, trup, tröst, '" (4)
- 1.2. KURALA UYANLAR
1.2.1. ünlü + ünsüz
uç, ut, öç ... (3)
1.2.2 ünsüz + ünsüz + ünlü + ünsüz
briç, flilt, grip, grup, stat, klip, slip, ... (7)
1.2.3 ünsüz + ünlü + ünsüz + ünsüz

felç, hınç, harp, harç, borç, yurt, dinç, genç, denk, linç, tunç, vinç, kalp, konç, kürt, renk, cenk, bent, ...
(L8)
189
1.2.4 ünsüz + ünlü + ünsüz
but, cep, taç, tat, çok, dip, kap, '0' (7)
1.3. KURALA FARKLI TEPKİ VERENLER
hak, haç, hat, şık, üs, zam, af, his, .. (8)o
2. ÇOK SESLEMLİ SÖZCÜKLER
2.1. -t bitirnU sözcükler
2.1.1. -at bitimliler
2.1.1.1. Kurala uymayanlar
akrobat, ameliyat, aristokrat, avukat, ayniyat, evveliyat, fıtrat, fiyat, fosfat, hasat, haşarat, hayat, hayrat,
ıslahat, ihracat, ihtiyat, iktisat, ilahiyat, iltifat, inşaat, inzibat, iftibat, itaat, ithalat, itikat, izahat, kabahat,
kainat, kanaat, karbonat, karbonhidrat, kesat, kontrat, kravat, liyakat, 1ügat, makat, malumat, maneviyat,
mefruşat, mevduat, mukadderat, musa1lat, mücevherat, müfredat, mühimmat, mürettebat, naat, nakarat,
nakliyat, nasihat, neşriyat, nitrat, ardinat, otomat, peşinat, primat, prostat, psikopat, pusat, rahat, rasat,
refakat, saat*, sadakat*, sakat, sakatat, saltanat, sanat, sebat, sefahat, seyahat*, surat, şarkiyat, şatafat,
şefkat, şeriat, tabiat, tahkikat, tahkimat, tahsilat, tahsisat, takat*, takibat, taksirat, talimat, tarikat,
tebligat, tedrisat, teknokrat, teminat, tennostat, tertibat, tesisat, Tevrat, tezahürat, Türkiyat, varidat,
vasat, vukuat, zanaat, zayiat, zekat, zerzevat, ziraat, o •• (l05)
2.1.1.2. Kurala uyanlar
istibdat, itimat, kanat, maksat, pomat, serenat, serhat*, tokat*, o •• (8)
2.1.2. -et bitimliler

ahret, akıbet, alamet, alet, anket, aşiret, atlet, balet, basiret, basket, bilet, briket, cehalet, ceket, cemiyet,
davet, dehşet, demet, devlet, diyabet, diyet, ebcet, ehliyet, elastikiyet, emanet, eyalet, eziyet, gaflet,
gulet, gölet, gmbet, hakaret, haşmet, hayret, hazret, heybet, heyet, hezimet, hiddet, hizmet, hürmet,
hürriyet, hüsnüniyet, hüviyet, ibadet, ibret, iffet, ihanet, ikamet, illet, isabet, iskelet, istikamet, işaret,
izafet, jilet, jorjet, kamyonet, kaset, kasket, kasvet, katiyet, kefaret, kemiyet, keramet, kerevet, kısrnet,
kıyafet, kıyamet, kıymet, komet, kraliyet, kriket, kuartet, kudret, kuvvet, kümbet, küvet, lezzet, Liret,
maharet, mahiyet, mahkumiyet, maiyet, maket, maliyet, manşet, marifet, market, mazeret, memleket,
memuriyet, merhamet, meziyet, mihnet, milliyet, misket, motosiklet, musibet, mut1akiyet, mücerret,
müddet, müebbet, mühlet, münasebet, mürüvvet, müspet, namzet, nedamet, nefret, nezaret, nihayet,
nimet, nispet, niyet, nöbet, ofset, omlet, operet, özet, paket, palet, pipet, plaket, poşet, puset, rağbet,
190
raket, rehavet, rekabet, resmiyet, rezalet, riyaset, roket, rozet, rutubet, rüşvet, saadet, sadaret, sandalet,
sebebiyet, sefaret, selamet, sepet, servet, sıklet, silüet, siyaset, sohbet, soket, suret, süet, şerbet, şikayet,
şirket, şirret, tablet, taravet, teğet, ticaret, tilavet, tomet, trompet, tualet, ücret, ülfet, ümmet, vagonet,
vahdet, variyet, vaziyet, velinimet, veraset, vilayet, zahmet, zarafet, zaruret, zihniyet, ziBet, ziyafet,
ziyaret, ziynet, (182) o ••
adet, mabet, senet, velel... (4)
- 2.1.3. -ıt, -it, -ut, -üt bitimliler

Asit, iskorpit, istavrit, izmarit, karpit, kesit, kiremit, limit, linyit, menenjit, müstebit, nefrit, ozalit, pelit,
plebisit, presbit, sabit, sistit, sülfamit, tespit, transit, vesait, zabit, bulut, çaput, kaput, karşıt, konut,
nemrut, ölçüt, örgüt, paraşüt, somut, soyut, sükut, yakıt, yakut, yanıt, yapıt, yaşıt, yazlt ... (41)

geçit, kibrit, kilit, mescit, mevlit, mucit, mücahit, mürit, mürşit, oksit, peroksit, piramit, reşit,
resmigeçit, şahit, şehit, şerit, tahdit, tehdit, taksit, taklit, tecrit, tekit, temcit, tenkit, tevhit, teyit, tiroit,
ümit, yiğit, kasıt, kayıt*, mevcut, nohut, öğüt, söğüt, vücut, taahhüt, tekaüt, temerrut, teveBüt, velut,
zümrüt, ... (43)
2.1.4. Ünsüz + t bitimliler

artist, asfalt, cömert, faşist, flört, gitarist, karikatürist, kokart, kükürt, labirent, levent, müşkülpesent,
ofsayt, oportilnist, optimist, pankart, pasaport, realist, sadist, senarist, serbest, terörist, tişört, turist,
varyanL. (25)
pazıbent, raunt, slayt, zÜğürt, ... (4)
2.2. -p bitirnH sözcükler

2.2.1. Kurala uymayanlar
ilOtop, radyoilOtop, zıpzıp, zirzop, .. (4)
2.2.2. Kurala uyanlar
ahbap, akrep, etap, eşarp, grup, hesap, hizip*, iltihap, kalıp, kebap, ketçap, kezzap, matkap, maytap,
merkep, otostop, periskop, pikap, polip,. rahip, rakip, recep, regaip, sahip, salep, sebep, seloteyp, sevap,
subap, şarap, tabip, tahrip, takip, talip, tasvip, tekzip, teleskop, tenasüp, tensip, terkip, vacip, .., (41)
191
2.3. -k bitirnH sözcükler
2.3.1. Kurala uymayanlar
2.3.1.1. ünlü + k bitimliler
ahlak, arabesk, evrak, infilak, intibak, istimlak, ittifak, mutabık, nutuk*, özerk, tahkik, tatbik, tazyik, .0.
(13)
2.3.1.2. ünsüz + k bitimliler

arabesk, özerk, ... (2)
2.3.2.1. ünlü + k bitimliler

alkolik, biftek, diskotek, estetik, elektrik, fanatik, frikik, genetik, istatistik, konyak, manyak, peruk,
pleybek, polemik, politik, romantik, sarkık, sokak, yutak, yatak, batak (21) 00.
2.3.2.2. ünsüz + k bitimliler

fiyonk, mihenk, ... (2)
2.4. -ç bitirnH sözcükler

2.4.1.1. ünlü + ç bitimliler
ağaç, ilaç, akaç, anaç, sığırtmaç, almaç, amaç, andaç, araç, ardıç, bulamaç, ayıraç, ayraç, babaç, başlangıç,
çalgıç, çekiç, dağlıç, dalgıç, dolambaç, emeç, gereç, gelgeç, hallaç, haraç, hariç, hÇ>rgtiç, ihraç, ihtiyaç,
kapkaç, kerpiç, kılıç, kıraç, kırbaç, kırlangıç, kıskaç, kireç, miraç, ortaç, ptisktirteç, sandviç, saraç,
soğutmaç, sorguç, stireç, turaç, tutaç, tutamaç, tutmaç, utangaç, tişengeç, yamaç, yargıç, yengeç, yüzgeç,
.00 (55)
2.4.1.2. ünsüz + ç bitimliler

iğrenç, inanç, istenç, basınç, bilinç, dayanç, direnç, edinç, gepegenç, gülünç, güvenç, ilenç, inanç,
istenç, kazanç, kıskanç, kıvanç, öVilnç, özenç, pirinç, sevinç, turunç, usanç, (23) 000
Kurala uymayanlar
birkaç, . 00
192
Yanıt Anahtarı
OTBeTbI K ıa,ıı;aHHBM
Answer Key
Ad 8-1 e-i ö·ü o-u
masa masalar x x x
ev x evler x x
göz x x gözler x
okul x x x okuUar
kadın kadınlar x x x
silgi x silgiler x x
gözlUk x x gözlUkler x
pantolon x x x pantolonlar
1.2.1.1. öğretmenler doktorlar hastaneler

sözlUkler bilgisayarlar kitaplar kalemler
yazıcılar televizyonlar defterler çantalar
dolaplar kasetler gömlekler cekeııer
ütüler kattıtlar kravatlar üzümler
1.2.2. harfler kalpler santraller

kontroller bandroller terminaller hilaııer
istikballer alkoller hayaller seyahatler
1.2.2.1. Kemaller Sevaller Bilaller

Iclaller Feryaller Hayaller Meraller
1.2.3. 2. Mustafalar tatilde.

3. ÖzgUr Beyler çok mutlu.
4. Ayşeler burada.
5. Fatihler bahçede.
!...M: şunlar onl3f

buralar şuralar oralar
1.2.4.1. 2. Buralar güzel mi?

3. Şuralarda ne var?
4. Oralarda hava nasıl?
5. Şunlar ne?
6. Oralarda okul var mı?
7. Onlar kim?
193
8. Buralarda eczane var mı?
9. Şuralar tarla mı?
ıo. Oralar nasıl?
2. O sınıflar bUyUk.
3. Şu ögrenciler çalışkan.
4. Bu arabalar pahalı.
5. O okullar glizel.
6. Şu yemekler (ezzetli.
2. Çantada birkaç kalem var.

3. KUlUphanede birçok kitap var.
4. CUzdanda biraz para var.
5. Otobüste az yolcu var.
6. Şehirde çok az agaç var.
7. Sınıfta dört sandalye var.
2. TUm kitaplar gUzel.

3. Bazı çiçekler kırmızı.
4. BUtUn kadınlar guzel.

5. TUm kutular boş.
6. Bazı arabalar ucuz.
1.2.5.2. onlar yUzler binler

on binler yüz binler milyonlar milyarlar
1.2.6. 2. neler
3. neler
4. kimler
1.2.7.1. saatler, mektuplar. balıklar, biletler, anahtarlar, sözcUkler, şehirler, toplar, roller, köyler
1.2.7.2.
Öğretmenler ve babalar
Kediler ve gömlekler
Anneler ve köpekler
Çocuklar ve hayvanlar
Kadınlar ve ögrenciler
Radyolar ve oyuncaklar
Insanlar ve
Kravatlar ve erkekler
ı. iyi gUnler 5. Iyi sabahlar 9. İyi tatiller

2. iyi akşamlar 6. iyi uykular 10. İyi dersler
3. Iyi geceler 7. Tatlı rüyalar. 1 i. iyi şanslar
4. Iyi yıllar 8. Merhabalar 12. iyi eğlenceler
194
2.2.1. 9. kalem mi? 6. mu?
2. balon mu? i O. gözlUk mü? pantolon ucuz.
3. kağıt mı? ll. göl mU? pantolon ucuz değiL.
4. okul mu? 12. sınıf mı?
2.2.4.2. 2. mi?
5. Alimi? 13. Mustafa mı?
köpek bahçede.
6. ÖzgUr mU? 14. Ufuk mu?
köpek bahçede değiL.
7. otel mi? 15. yurt mu?
3. mı?
8. lokanta mı? 16. kantin mi?
kitap masada.
2.2.2. 5. harf mi? kitap masada değiL.
2. kalp mi? 6. bandrol mU? 4. mi?
3. harp mi? 7. seyahat mi? Efes İzmir'de.
4. festival mi? 8. hayal mi? . Efes İzmir'de değiL.
5. mı?
2.2.2.1. 4. santral mi?
Anıtkabir Ankara·da.
2. Kemal mi? 5. Cemal mi?
Anıtkabir Ankara'da değiL.
3. Seval mi? 6. icial mi?
6. mi?
2.2.3. 2. ödev mi i Hayır, ödev değil, resim yapıyor. Ayşe evde.
3. Mehmet mi i Hayır, Mehmet değil, Ali ödev yapıyor. Ayşe evde değiL.
4. içiyor mu i Hayır, içmiyor. 2.2.5. 2. mı?
5. çay mı i Hayır, çay değil. kahve içiyor. dolapta su var.
6. Ayşe mi i Hayır. Ayşe değil, Füsun çay içiyor. dolapta su yok.
3. mı?
2.2.3.1. 2. Mustafa mı lokantada yemek yiyor?
sınıf ta öğrenci var.
3. Mustafa lokanıada mı yemek yiyor?
sınıfta öğrenci yok.
4. Mustafa lokantada yemek mi yiyor?
4. mı?
2.2.3.2. 2. Çocuk çikolata mı yiyor? kantinde sigara var.

3. Öğretmen mi gürültü yapıyor? kantinde sigara yok.
5. mı?
4. Can mı çok konuşuyor?
televizyonda film var.
5. Siz mi sigara içiyorsunuz?
televizyonda film yok.
2.2.4. 2. mı?
2.2.6. 2. mi?
bu bir masa.
kitap çantada değiL.
bu bir masa değil. sehpa.
kitap çantada.
3. mu?
3. mi?
burası bir okuL.
Mathiew Amerikalı değiL.
burası bir okul değil, hastane.
Mathiew Amerikalı.
4. mü?
4. mi?
bunlar gözlük.
Ayşe nişanlı değiL.
bunlar gözlük değil. dürbün.
Ayşe nişanlı.
5. mi?
5. mi?
bu bir kalp.
Tarkan şarkıcı değiL.
bu bir kalp değil, böbrek.
Tarkan şarkıcı.
2.2.4.1. 2. mı? 6. mi?
hava sıcak. bugün tatil değiL.
hava sıcak değiL. bugün tatiL.
3. mı? 7. mi?
araba pahalı. Ali TUrk değiL.
araba pahalı değiL. Ali Türk
.. ?
4. mu. 8. mi?
öğretmen gözlilkIU. burası Alsancak değiL.
öğretmen gözlUklü değil. burası Alsancak.
5. mi? 9. mi?
John İngiliz. onlar öğrenci değiL.
John İngiliz değiL. onlar öğrenci.
195
ıo. mi? 3. 17:15'te 6. ıo: 15'te
o ÖzgUr değiL.
3.2.3.1. 4. dörtte
o Özgür.
2. ikide 5. altıda
2.2.7. 2. mu? 3. onda 6. buçukta

cUzdanda para yok. 3.2.4. 5. Birgtil'de
cUzdanda para var. 2. ÖzgUr'de 6. Ufuk'ta
3. mu? 3. Ahmet'te 7. Orhan'da
uçakta gazete yok. 4. Ankara'da 8. İstanbul'da
uçakta gazete var.
3.2.5. 4. Havaalanında
4. mu?
2. Çocukevinde 5. anaokulunda
Alsancak'ta hastane yok. 3. Buzdolabında
Alsancak'ta hastane var.
3.2.5.1. 5. Kemeraltı 'nda
5. mu?
2. Konyaaltı' nda 6. Kitabevi'nde
şişede su yok.
3. Yayınevi'nde 7. Anaokulu'nda
şişede su var.
4. Çiçekpasaj.' nda 8. Üniversitesi'nde
2.2,8.1. 1. mi? 5. mi?
2. mi? 6. mı? 3.2.5.2. 2. Şunda
3. mu.
"')
7. mi? 3. Onda
4. mu? 8. mi? 3.2.6. 4. Sende
2. Onda 5. Bizde
2.2.8.2. 2. izmir çok gUzel mi?
3. Sizde 6. Onlarda
3. Ankara uzak mı?
3.2.7.
4. Evde bilgisayar var mı?
2. nerede?
5. Sınıfta Çinli var mı?
Anıtkabir Ankara'da.
6. Ayşe mi sigara içiyor? kaçta?
3.
7. Kızılay İstanbul'da mı? Ders saat 9'da.
8. Dolapta yumurta yok mu? 4. kimde?
9. Burası ev değil mi? Anahtar bizde.
ıo. Durakta otobüs var mı? 5. nerede?
Öğrenciler sınıfta
3.2.1. 7. evde 6. nerede?
2. çekmecede 8. çantada Tuz çekmecede.
3. gölde 9. balkonda
~ 2. okulda mı?
4. gUlde ıo. yönde
çocuklar okulda.
5. kadında ıl. okulda
çocuklar okulda değiL.
6. denizde 12. şehirde
3. dolapta mı?
3.2.1.1. 6. Çölde sUt dolapta.
2. Radyoda 7. Karakoıda sUt dolapta değiL.
4. şişede mi?
3. Sinemada 8. Ümde
su şişede.
4. Çayırda 9. Tülde
su şişede değiL.
5. Yolda ıo. Köyde
5. saksıda mı?
3.2.2. 7. sınıfta çiçekler saksıda.

2. dolapta 8. bardakta çiçekler saksıda değiL.
6. pakette mi?
3. silahta 9. pakette
börekler pakette.
4. beşte ıo. derste
börekler pakette değiL.
5. şirkette ıı. tarafta
6. parkta 12. duşta 3.2.7.2. 2. KUtüphanede var mı?
kütüphanede kitap var.
3.2.2.1. 6. ilaçta kUtUphanede kitap yok.
2. Uçakta 7. Sepetle 3. Salonda var mı?
3. Külahta 8. Kasta salonda kitapJık var.
4. Sahafta 9. Kılıfta salonda kitaplık yok.
5. Boşta ıo. üçte 4. Havaalanında var mı?
havaalanında lokanta var.
3.2.3. 4. i ı:OO'de
havaalanında lokanta yok.
2. 12:30'da 5. 15:00'te
196
5. Ufuk'ta var mı? 4. gUıuyorlar 12. çalışıyorsunuz
Ufuk'ta cep telefonu var. 5. görUyoruz 13. soruyorlar
Ufuk 'ta cep telefonu yok. 6. geliyor 14. soyuyor
6. Pakette var mı?
7. biliyor 15. koyuyor
8. yatıyor
pakette sigara var.
pakette sigara yok. ~ 7. tanıyorum
2. eriyor 8. taşıyorlar
3.2.8. 2. terminalde 3. okuyor 9. üşüyoruz
3. Kalpte 4. yUrUyor ıo. kuruyor
4. Seval'de 5. ağnyor ıı. eskiyor
5. Cemal'de 6. kaşıyor 12. acıyor
6. santralde
4.2.5. 7. istiyorlar
- 3.2.9.1. ı. Kamyonda 8. Sarrafta 2. dinliyorsunuz 8. oynuyorum
2. Tabakta 9. Televizyonda 3. boyuyorlar 9. ağlıyor
4. anlıyorlar ıo. taşlı yorlar
3. Askıda 10. Kravatta
5. arıyorsun ll. esniyor
4. Sözlilkte ıı. Dişte
6. başlıyor
5. Odada 12. Yurtta
6. Trende 13. Nehirde 4.2.6. 6. hissediyor
7. ÖykUde 14. Bahçede 2. ediyor 7. bahsediyorsun
3. gUdUyor 8. ediyorlar
3.2.9.2. ı. Banyo 3. Resim 4. tadıyor 9. ediyorsunuz
2. Çiçek 4. Çocuk 5. seyrediyoruz
ı. Şiş 3. Şişe
4.2.6.1. 4. diyorsun
2. Kayık 4. CUzdan
2. diyor 5. yiyorsunuz
3.2.9.3. Üniversitesi'nde, 09:00'da, Durakta, OtobUste, saatte, 3. yiyorum
Üniversitede, 09:30'da, Sınıfta, ÖzgUr'de, Kemal'de, 4.2.7. 7. okumuyorlar
Meral'de, Kızılay'da, Çarşısı'nda 2. tanımıyoruz 8. UşUmUyoruz
3. etmiyor 9. aramıyorsun
_ 3.2.9.4. ı. yatakta
4. yemiyor ıo. çalışmıyor
2. Alsancak'ta
5. demiyor IL. yağmıyor
3. sınıfta
6. anlamıyor ı 2. görmüyor
4. lokantada 4.2.7.1.
5. kUıuphanede 2. yaşamıyoruz 5. bahsetmiyoruz
6. pansiyonda 3. anlamıyorsun 6. yemiyor
7. TÖMER'de 4.. gitmiyor 7. demiyor
8. hastanede
4.2.8. 2. okuyor mu?
9. pastanede
Ayşe kitap okuyor.
ıo. kantinde Ayşe kitap okumuyor.
ıı. sinemada
3. gidiyor musun?
12. İzmir'de
ben Ankara'ya gidiyorum.
13. Kemeraltı' nda
ben Ankara'ya gitmiyorum.
- 3,2.9.5. ı. b 6. d 4. yiyorlar mı?
2. a 7. a onlar yemek yiyorlar.
3. d 8. d onlar yemek yemiyorlar.
4. d 9. c 5. oynuyorlar mı?
5. a ıo. c çocuklar futbol oynuyorlar.
çocuklar futbol oynamıyodar.
4.2.1. 4. Onlar 6. izliyor muyuz?
2. O 5. Biz siz bu akşam maç izliyorsunuz.
3. Siz 6. Sen siz bu akşam maç izlemiyorsunuz.
4.2.2. 4. konuşuyorsun 7. ediyor mu?
2. içiyorlar 5. okuyorum Murat güzel dans ediyor.
3. 0 6. kalıyorsunuz Murat gilzel dans etmiyor.
8. uyuyor mu?
4.2.3. 9. öğretiyor bebek uyuyor.
2. süliiyorlar ıo. duruyor bebek uyumuyor.
3. oturuyorum ı ı. siliyorsun
197
9. yapıyor musunuz? 5. ağlıyor ıo. yiyor
biz sabahları kahvaltı yapıyoruz.
4.2.11.3. 1. Çayı seviyor musun?
biz sabahları kahvaltı yapmıyoruz.
2. Ders çalışıyorlar mı?
i O. kullanıyor mu?
3. Fransızca biliyorlar mı?
o araba kuııanıyor.
4. Güzel şarkı söyltiyor muyum?
o araba kullanmıyor.
5. Pınar otelde kalmıyor mu?
ii. konuşuyor muyum?
sen güzel Türkçe konuşuyorsun. 4.2.11.4. i. Sen nerede oturuyorsun?
sen gUzel Türkçe konuşmuyorsun. 2. Her sabah saat kaçta kalkıyor?
12. görüyor musun? 3. Kahvaltıda neler yiyorsunuz?
ben Ahmet'i her gün görüyorum. 4. Ali nereye yürüyerek gidiyor?
ben Ahmet'i her gün görmüyorum. 5. Ayşe okula niçin gelmiyor?
2. Çocuklar parkta oynuyorlar. evden okuldan

3. Biz Türkçe öğretiyoruz. otelden odadan taksiden
4. Bir şirkette çalışıyorum. masadan gemiden cüzdandan
5. TUrkiye'de Türkçe öğreniyorum. pencereden kapıdan sergiden
6. Sabah saaı'8'de kahvalu yapıyorlar. doktordan hastaneden vapurdan
7. Sedat sabahları gazete okuyor.
6. taksiden
'4.2.9. 2. bilmiyor musunuz? 2. sigaradan 7. kutudan
biz Türkçe bilmiyoruz. 3. öğretmenden 8. filmden
biz TUrkçe biliyoruz. 4. pansiyondan 9. ütüden
3. içmiyor musun? 5. gazeteden lA. gölden
hiç sigara içmiyorum.
gözltikten buluııan
sigara içiyorum.
sokaktan ağaçtan kağıttun
4. tanımıyor muyuz?
kafesten kumaştan (;Onırfan
siz bu kadını tanımıyorsunuz.
silahtan teleskoptan sostan
siz bu kadını tanıyorsunuz.
fişten suçtan hoşaftan
5. yapmıyorlar mı?
onlar sabahları hiç spor yapmıyorlar. 2. delikten 7. işten
onlar sabahları spor yapıyorlar. 3. köpekten 8. tarihten
6. yemiyor mu? 4. otobüsten 9. hapisten
adam hiç yemek yemiyor. 5. sütten JO. kitaptan
adam yemek yiyor. 6. topaçtan
7. söylemiyor musunuz? 2. Yiğit'ten
biz hiçbir zaman yalan söylemiyoruz. 3. Bodrum'dan
biz yalan söyltiyoruz. 4. Yusuftan
8. çalışmıyor mu? 5. TÖMER'den
Ali hiçbir yerde çalışmıyor.
Ali çalışıyor. 2. senden
9. etmiyor mu? 3. ondan
Leyla hiç kimseyle dans etmiyor. 4. bizden
Leyla dans ediyor. 5. sizden
6. onlardan
LO. yagmıyor mu?
Antalya'da hiç kar yagmıyor. 2. şundan
Antalya'da kar yağlyor. 3. ondan
4. bunlardan
ı. Biz sabahları kahvaltı yapıyor, giyiniyol' ve işe
5. şunlardan
gidiyoruz. 6. buradan
2. Sen çok fazla yemek yiyor ve spor 7. şuradan
yapmıyorsunuz.
8. oradan
3. Onlar evde ders çalışmıyor ve ödev yapmıyorlar.
harften kontrolden normalden
4.2.11.1. ı. şakıyor 4. kokuyor moralden Kemal' den kalpten Meral'den
2. katlıyor 5. söylüyor
3. gidiyor 2. festivalden
3. dikkatten
4.2.11.2. i. içmiyor 6. yemiyorlar 4. seyahatten
2. taşınıyoruz 7. gidiyoruz
2. aşçıbaşından
3. başlıyor 8. düşUnUyorsunuz
3. Kemeraltı'ndan
4. konuşmuyorsunuz 9. oynuyor
4. Kuşadası'ndan
198
5.2.7. 2. O, yalancılardan nefret ediyor. 5.2.10.3. evden, pencereden, bahçede, sıkıntıdan, içiyor,
3. Biz tiyatrodan geliyoruz. doktordan, j~neden, korkuyor, ateşten, mutfaktan,
4. Orhan Hacettepe'den taburcu oluyor. içiyor
5. Örümcekten korkuyor.
6.2.1. sınıfa otele
6. Pazardan alışveriş yapıyorum.
vapura televizyona süte
5.2,7.1. 2. Sinan yann nereden geliyor? arkadaşa valize trene
3. Sen neden çok korkuyorsun? pansiyona okula deftere
4. Emine neden igreniyor? köye ahıra pile
5. Ömer kimden özel ders alıyor? bilgisayara güle salona
6. Siz neden çok sıkılıyorsunuz?
7. Onlar kimden söz ediyorlar? 6.2.1.1. 2. otobüse 7. dolmuşa
8. Filiz kimden hoşlanıyor? 3. istasyona 8. rafa
4. eve 9. deftere
5.2.8. 2. sevinçten 7. kalpten
5. pantolona ıo. turiste
3. üzüntüden 8. korkudan
6. restorana
4. sıcaktan 9. açlıktan
5... so~uktan ıo. sıkıntıdan 6.2.2. 2. iskeleye lL. arabaya
6. heyecandan 3. ögrenciye 12. saksıya
5.2.8,1. 2. ekonomiden 4. odaya 13. şişeye
3. okuldan 5. tahtaya 14. tepsiye

4. havadan sudan 6. Haftaya, sinemaya 15. masaya
5. siyasetten 7. çantaya 16. kapıya
5.2.8.2. 2. erkenden 8. askıya 17. gazeteye
3. sabahtan 9. çerçeveye 18. bankaya
4. geceden ıo. radyoya
5. şimdiden
6.2.2.1. 2. bisiklete 8. zile
5.2.8.3. 2. Fatih'ten 3. tabloya 9. maymuna
3. ondan
4. çorbaya ıo. hemşireye
4. uçaktan
5. arkadaşa 11. bara
5. Ege'den
6. kanepe 12. kasete
5.2.8.3.1. 2. Tu~çe GUlseren'den daha bUyük. 7. kasaya
3. Gillseren Tugçe'den daha hafif.
4. GUlseren Tu~çe'den daha çok kazanıyor 6.2.3. 2. kasaba
3. çiçe~e
5.2.9. 2. okuldan sonra
4. hesaba
3. yemekten sonra
5. kağıda
4. filmden önce
5. dersten sonra 6.2.3.1. 2. dalgıca
6. alışverişten önce 3. mürekkebe
7. toplantıdan sonra 4. uçağa
8. saat 8'den önce 5. mutfaga
9. eylUlden önce 6. söz1üge
ıo. bundan sonra
6.2.3.2. cebe gözlüğe
5.2.10.1. i. Ankara'dan süzgece bardaga kaşı~a
İzmir'den
yata~a çekice ilaca
II. perondan
kebaba kanada şaraba
danışmadan
III. nereden 6.2.4. a~za resme
Kemeraltı' ndan kama gö~se şehre
Kızılay'dan boyna isme omza
IV. Konak'tan akla o~la fikre
V. havadan sudan hapse
VI. İstanbul' dan
6.2.5. 2. üsse
5.2.10.2. i. bizden 6. depremden 3. hatta
2. kıştan 7. uykudan 4. zamma
3. tabaktan 8. sallantıdan
tıbba
5.
4. kimyadan 9. kardan adam
5. banyodan 6.2.5.1. şıkka hisse SIITa hakka
199
6.2.6. 2. dörde 5. sabahtan akşama kadar
3. eşarba 6. Haziran'dan Eylill'e kadar
4. yoğurda 7. Salı 'dan Cuma'ya kadar bayram
5. basınca 8. kaçtan kaça kadar
6. dörde
6.2.14.1. 1. camiye 5. kağıda
6.2.6.1. satranca derde 2. dondurmaya 6. bilgisayara
kazanca çelenge gence 3. bardağa 7. ağaca
4. tUnele 8. kitaba
6.2.7. 8.
d 15. d
2. c 9. d 16. a 6.2.14.2. 1. masaya 6. tahtaya, deftere
3. a ıo. d 17. c 2. Gökay'a 7. çantalara
4. b 1L.d 18. b 3. öğrenciye 8. akla
5. b 12. d 19. d 4. bize 9. maça
6. a 13. d 20. c 5. aynaya lO. saate
7. a ı4. d 21. C
6.2.14.3. mutfakta, masada, tabaklara, çocuklara,
6.2.8. 2. sana 7. buna mutfağa, hamma, çocuklara
3. ona 8. şuna
6.2.14.4. temizfiğe, havlulara, odaya, banyoya.
4. bize 9. bunlara
banyoya, banyoda, sabuna, yere, hastaneye,
5. size ıo. buraya
servise, hastanede, kadına, günde. otele, ona,
6. onlara ıı. oralara
temizlikçilere
6.2.9. aşçıbaşına
6.2.14.5. Tde, kahvaltıdan, buçukta, evden, durağa
Kuşadası'na Adapazan' na
kadar, 9'da, işe, akşama kadar, işten, eve,
6.2.10. 2. nereye 6'da, yemekten
3. neye bisiklete
4. köye 7.2.1. sınıfı oteli
. 5. üniversiteye ODTÜ'ye vapuru televizyonu anahtarı
6. kaça Dolara arkadaşı valizi treni

7. Haftaya pansiyonu bilgisayarı defteri
okulu gölü bileti
6.2.10.1. 2. O kime şeker veriyor?
üzUmü telsizi çölü
3. Neye su veriyorsun?
4. Nereye gidiyorsun? 7.2.1.1. 2. kalemi 6. adresi
5. Neye bakıyorsunuz? 3. pulu 7. sabunu
6. Talilde nereye gidiyorsun? 4. zarfı 8. gUlU
7. Nereye iniyorsunuz? 5. sUtü
8. Sen otelde kaça kalıyorsun?
7.2.2. 2. örgUyü ıo. kapıyı
6.2.11. harfe terrninale 3. banyoyu ıı. arabayı
kontrole normale dikkate 4. öğrenci yi 12. paltoyu
festivale morale Kemal' e 5. tahtayı 13. masayı
seyahate
6. pencereyi 14. tepsiyi
6.2.11.1. avuca kalbe kulba 7. çantayı 15. radyoyu
8. sigarayı 16. örtUyU
6.2.11.2. denizaltıya kahverengiye
9. gazeteyi 17. köprüyü
onbaşıya yUzbaşıya binbaşıya
Tunceli'ye Kocaeli'ye tişörte 7.2.3. 2. gözlüğü
şorta sı rta karta 3. armudu
şarta 4. hesabı
5. kağıdı
6.2.12. 2. balkondan sokağa
3. memleketten eve 7.2.3.1. 2. aracı
4. kıyıdan denize 3. kebabı
5. Almanya'dan Türkiye'ye 4. çiçeği
6. tramplenden havuza 5. sözlüğü
7. 2. kattan 4. kata mektubu
6.
8. ızmir'den Atina'ya
7.2.3.2. cebi durağı
6.2.13. 2. saat II 'den saat Tye kadar
süzgeci bardağı kaşığı
3. Karşıyaka'dan Bostanh 'ya kadar
yatağı çekici dibi
4. evden iskeleye kadar
yağmurluğu kanadı şarabı
200
7.2.4. ağzı burnu 4. parayı
karnı göğsU şehri 5. ödevi

boynu ismi omzu 6. kitabı
aklı oğlu fikri
7.2.12.2. 1. Türkçeyi 7. İstanbul'u
hapsi nehri resmi
2. 0 8. 0
7.2.5. hissi sırrı hakkı 3. çiçekleri 9. 0
hattı haccı üssU zammı 4. 0 10. evi
tıbbı 5. mektubu lL. bakıcıyı
6. 0
7.2.6. 2. dördü
3. eşarbı 7.2.13.1. örtüyU çorbayı
4. satrancı tabloyu hemşireyi paltoyu
5. rengi fırçayı sobayı pencereyi
meyveyi boruyu köprüyü
7.2.6.1. yoğurdu derdi
kazancı çelengi genci 7.2.13.2. okuldan, eve, çantada, anahtarı, dolapta, zili,
kapıyı, evde, onlara, onları, ona, masayı, beni
7.2.7. 8. f 15. f
2. e 9. f 16. a 7.2.13.3. 1. balığı
3. a 10. h 17. e 2. ödevi

4. b 11. f 18. b 3. kapıyı
5. a 12. h 19. f 4. saati
6. b 13. f 20. g 5. filmi
7. a 14. f 21. g 6. ekmeği
7. arabayı
7.2.8. 2. seni 8. şunu
8. şemsiyeyi
3. onu 9. bunları
9. televizyonu
4. bizi LO. şunları
10. ŞUkrü'yU
5. sizi LL. burayı
6. onları 12. şurayı 8.2.1. kalemle otobUsle
7. bunu 13. orayı bardakla anahtarla cetvelle
arkadaşla öğretmenle doktorla
7.2.9. Kuşadası' nı Adapazarı'nı
ekmekle telefonla sabunla
aşçıbaşını kitabevini
çatalla kaşıkla köpekle
1:b.!.!!: 2. nereyi zincirle mektupla vapurla
3. Universiteyi iple dürbünle fenetle
4. neyi çakmakla kibritle ilaçla
5. kitabı
8.2.1.1. 2. makasla 5. çubukla
7.2.10.1. 1. kimi 3. pipetle 6. paletle
neyi 4. uçakla 7. ağla
2.
3. nereyi 8.2.2. ayakkabıyla taksiyle
4. hangi gömleği arabayla hemşireyle cezveyle
5. hangi otobUsü daktiloyla öğrenciyle havluyla
dereceyle kahveyle çantayla
7.2.11. terminali harfi
torbayla parayla iğneyle
kontrolU normali dikkati
Utüyle yazıyla oltayla
festivali morali Kemal'i
makamayla dilekçeyle sevgiyle
7.2.11.1. kutbu avcu kalbi kulbu suyla çakıyla satıcıyla
7.2.11.2. denizatlıyı kahverengiyi 8.2.2.1. 2. fırçayla 7. sigarayla

onbaşıyı yüzbaşıyı binbaşıyı 3. postayla 8. gemiyle
Tunceli'yi Kocaeli'yi 4. tabancayla 9. sodayla
kartı sırtı şartı
5. tekneyle 10. süpürgeyle
şortu tişörtU kortu 6. tornavidayla
7.2.12. kitabı
8.2.3. AIi'yle İstanbul'la
2.
Ankara'yla Türkiye'yle Hindistan' la
3. oyuncağı
Karadeniz'le Tuna'yla Tarkan'la
4. filmi
5. şarkıyı 8.2.3.1. 2. Milano'yla
3. İzmir'le
7.2.12.1. 2. gazeteyi
4. GUlnur'la
3. maçı
5. Başbakan' la
201
8.2.4. PTf'yle APS'yle 8.2.12. 2. Sinem'le 9. Yaseminle
NATü'yla KKTC'yle TRT'yle 3. kızla 10. onunla
ABD'yle ODTÜ'yle AB'yle 4. MUge'yle IL. çocuklarla
5. resimle 12. elektrikle
8,2.5. harfle kaJple 6. avukatla 13. mUdUrle
Meral'le moralle dikkatle 7. arkadaşlarla 14. Nce/a'yla
terminalle festivalle alkolle 8. kadınla
kontroııe normalle roııe
8.2.12.1. ı. Neyle
8.2.6. 2. Bugün arkadaşlarla sinemaya gidiyorum Otobüs)e yolculuk ediyorum.
3. Atper kızlarla dans ediyor. 2. kiminle
4. Çocuk kedilerle oynuyor. Telefonda en çok annemle konuşuyorum.
5. Öğretmen öğrencilerle yemek yiyor. 3. kimlerle
6. Polis protestocularla tartışıyor. Evde arkadaşlarla oturuyorum.
4. işleri özenle yapıyoruz.
8.2.7. eşinle babasıyla
kardeşimizle arabanızla telefonuyla 8.2.12.2. I. Öğretmenle o sınıfta çalışıyorlar.
çocuğumla eşofmanınla eviyle 2. Seninle ben iyi anlaşıyoruz.
akrabanla uça~nızıa teyzesiyle 3. Fatoş'la sen bu akşam nereye gidiyorsunuz?
4. Onunla ben evde müzik dinliyoruz.
8.2.7.1. arkadaşlarınla düşünceleriyle 5. Sizinle biz hiç görüşmüyoruz.
kitaplarımızia sözlerinizle oyuncaklarıyla
8.2.13.2. 2. Manav meyveleri neyle tartıyor?
ellerimle örneklerinle kulaklarıyla
3. Sen kiminle buluşuyorsun?
gözlerimizle jetonlarınızla gözlükleriyle
4. Neyle resim yapıyor?
8.2.8. elimin tersiyle Kuşadası'yla 5. Kimlerle konuşmuyorsunuz?
iş yerinin sahibiyle kahve fın~anıyla kredi kartıyla 6. Fatih kiminle nişanıanıyor?
çocuklarımızın geleceğiyle
8.2.13.3. 2. Alsancak'a vapurla gidiyoruın.
arkadaşımın babasının arabasıyla
3. Hesabı çekle ödüyorlar.
8.2.9. 2. seninle 5. sizinle 4. Çocukları okula taksiyle yolluyorum.
3. onunla 6. onlarla 5. Etiketi makasla kesiyoruz.

4. bizimle 6. itfaiye kapıyı baltayla kırıyor.
8.2.13.4. 2. Erdoğan hortum ile bahçeyi suluyol'.

8.2.10. 2. hostesle
o
Pilotla hostes konuşuyorlar.

3. Çocuklar kumsalda kova ve kürek ile oynuyor.
4. Siz balkonda komşu ile konuşuyorsunuz.
3. Yiğit'le
5. Banyodan bornoz ile çıkıyorsun.
Kağan'la Yiğit tatile gidiyorlar.
6. Çocuklar kreşe servis ile gidiyor.
4. şoförle
Yolcuyla şoför kavga ediyorlar. 8.2.13.5. 2. anlaşıyoruz.
5. Sevgi'yle 3. öğreniyorsunuz?
Özlem'le Sevgi görüşmüyorlar. 4. gidiyorlar.
5. konuşmuyorsun?
8.2.10.1. 2. şampuanla (2) 6. buluşuyoruz?
3. Asya'yla (i) 7. geliyor musunuz?
4. Meltem'le (3) 8. tartışmıyorum.
5. gazeteyle (I) 9. etmiyorsunuz?
6. ceketle (i) 10. evleniyol' musunuz?
7. Ebru'yla (3) IL. yapıyorlar'?
8. öğretmenle (i) 12. yiyorlar.
9. bisikletle (2)
9.2.1. 2. korkmak 7. ayrılmak
10. kovayla (2)
3. durmak 8. çözmek
ıı. olıayla (2) 4. konuşmak 9. vermek
12. kapıcıyla (3) 5. dövUşmek ıo. bakmak
8.2.11. 2. merakla 6. girmek lL. seyretmek
3. korkuyla 12. görüşmek
4. neşeyle
9.2.1.1. 2. anlamamak 6. gitmemek
5. sevinçle 3. dinlememek 7. uyumamak
6. dikkatle 4. içmernek 8. koşmamak
7. kolaylıkla 5. yememek 9. çalışmamak
8. sevgiyle 10. yürümemek
202
9.2.2.1. 2. Trafikte hız yapmak yasaktır. 5. a) Karanlıkta yalnız kalmak çocukları korkutuyor.
3. Uyumak ne güzel bir şey. b) Karanlıkta yalnız kalmak çocuklarda korku
4. Yolculuk yapmak eglenceli bir şeydir. uyandırıyol'.

5. Yalan söylemek çok kötüdür. c) Karanlıkta yalnız kalmak çocuklara korku veriyor.
6. Alkol içmek iyi bir şey değildir. 6. a) Palyaçoyu izlemek onu neşelendirdi.
b) Palyaçoyu izlemek onda neşe uyandırdı.
9.2.2.1.1. 2. Ormanda ateş yakmak yasaktır.

c) Palyaçoyu izlemek ona neşe verdi.
3. inşaata izinsiz girmek yasaktır.

4. Çimlerde dolaşmak yasaktır. 9.2.2.3. 2. rejim yapmak gerekir.
5. Klakson çalmak yasaktır. 3. dikkatli sürmek gerekir.
6. Fotoğraf çekmek yasaktır. 4. çok çalışmak gerekir.
7. Flaş kullanmak yasaktır. 5. bilet almakgerekir.
8. Damsız girmek yasaktır. 6. erken yatn:ıak gerekir.
9. Bisikletle girmek yasaktır. 7. çok yememek gerekir.
10. U dönUşü yapmak yasaktır. 8. çok okumak gerekir.
11. Hayvanlara yiyecek vermek yasaktır. 9. 18 yaşında olmak gerekir.
12. Sigara içmek yasaktır. 10. kalın giyinrnek gerekir.
13. Cep telefonuyla konuşmak yasaktır.
9.2.2.3.1. 2. Manken olmak için
14. Aşırı hız yapmak yasaktır.
3. Ehliyet almak için
15. Resimlere dokunmak yasaktır.
4. Türkiye'de okumak
16. Kafeslere yaklaşmak yasaktır.
5. Sağlıklı olmak için
9.2.2.1.2. 2. a) Spor yapmak sağlıklı olmaktır. 6. Mühendis olmak için
b) Spor yapmak sağlıklı olmak demektir.
9.2.2.3.2. 2. Türkçe öğrenmek için.
3. a) Sigara içmek intihar etmektir.
3. Okula giunek için.
b) Sigara içmek intihar etmek demektir.
4. Dinlenmek için.
4. a) Zengin olmak mutlu olmak degildir.
5. Alışveriş yapmak için.
b) Zengin olmak mutlu olmak demek değildir.
6. Dans etmek için.
5. a) Çalışmak başarmaktır.
b) Çalışmak başarmak demektir. 9.2,2.3.3. 2. Çünkü Türkçe öğrenmek istiyorum.
3. Çünkü okula gitmek istiyorum.
9.2.2.1.3. 2. Yemek yapmak zor bir iştir.
4. Çünkü dinlenmek istiyorum.
3. Yemekte geğirmek kötü bir davranıştır.
5. Çünkü alışveriş yapmak istiyorum.
4. Trafikte aşırı hız yapmak tehlikeli bir
6. Çünkü dans etmek istiyorum.
davranıştır.
5. Çoeuk büyUtmek kolay bir iş değildir. 9.2.2.3.4. 2. sigarayı bırakmak zorundasın.
6. Ev taşımak yorucu bir iştir. 3. erken yatmak zorundayım.
7. 5 yıldızlı otelde kalmak pahalı bir zevktir. 4. ödev yapmak zorunda.
8. Sınıftan izinsiz çıkmak yanlış bir harekettir. 5. randevuya zamanında gitmek zorundayız.
6. emniyet kemeri takmak zorunda.
9.2.2.2. 2. Gülrnek sana yakışıyor.
3. Tatil yapmamak bizde sıkıntı yaratıyor. 7. hediye almak zorundayım.
4. Çok çalışmak sizi yoruyor. 9.2.3.1. 2. Ayşe dans etmeyi iyi biliyor.
5. Açık havada dolaşmak bana iyi geliyor. 3. Biz tatile çıkmayı düşünüyoruz.
6. Sinemaya gitmemek bizi Uzüyor. 4. Uzun yolculuk yapmayı özledim.
7. Sınavdan kötü not almak beni çok üzdü. 5.. Sinan Çetin yeni bir film çekmeyi tasarlıyor.
8. Yarışmada birinci olmak bizi heyecanlandırdJ. 7. Tatil için uzun bir gezi yapmayı planladık.
9. Agaçlık yerlerde dolaşmak bana huzur veriyor. 8. Herkes iyi bir ev ve araba almayı hayal ediyor.
10. Artık çalışmamak bende sıkıntı yaratacak.
i ı. insanlara yardım etmek benim hoşuma gidiyor. 9,2.3.1.1. 2. Ahmet zengin olmayı hayal ediyor.
3. Sen sigara içmeyi seviyor musun?
9.2.2.2.1. 4. Biz başka bir ülkeye gitmeyi tasarlıyoruz.
2. a) Sınava girmek bizi heyecanlandırıyor.
5. Pazar günü piknige gitmeyi düşünüyoruz.
b) Sınava girmek bizde heyecan uyandırıyor.
6. Ben faks çekmeyi tercih ederim.
c) Sınava girmek bize heyecan veriyor.
9.2.3.2. 2. Biz Ankara'da yaşamaya alışıyoruz.

3. a) Araba kullanmak sizi tedirgin ediyor.
3. Siz okula gitmeye ne zaman başladınız?

b) Araba kullanmak sizde tedirginlik yaratıyor.
4. Fazıl Say piyano çalmaya beş yaşında başladı.
c) Araba kullanmak size tedirginlik veriyor.
5. Ayşe kurallara uymaya özen gösterir.
4. a) Boş oturmak onları sıkıyor.
6. Biz sınava girmeye hazırız.
b) Boş oturmak onlarda sıkıntı yaratıyor.
7. Hafta sonunda piknige gitmeye karar verdik.
c) Boş oturmak onlara sıkıntı veriyor.
8. Evlenmeye hazır değilim.
9. Mangal yakacağız. tüp almaya gerek yok.
203
9.2.3.2.1. 2. Ben evi toplamaya üşeniyorum. 8. Başbakan tartışmaya girmekten kaçınıyor
3. Ali ile Ayşe evlenmeye karar verdiler. 9. Biz bu otelde kalmaktan çok memnunuz.
4. Biz yeni bir araba almaya çalışıyoruz. 10. Bu şehirde yaşamaktan hoşnut değiliz.
5. Takım maça çıkmaya hazırlanıyor. i i. Adam karanlıkta kalmaktan korkuyor.
6. Tren hareket etmeye hazır. 9.2.3.4.1. 2. Biz her sabah erken kalkmaktan bıktık.
7. Mankenler kilo almamaya özen gösteriyorlar. 3. Sürücü ceza yemekten korkmuyor.
8. Öğrenci öğretmene soru sormaya çekiniyor. 4. Öğrenci ödev yapmaktan yoruldu.
9.2.3.2.2. ı. Bankaya. para çekmeye gidiyorum. 5. Kadın denize girmekten kaçınıyor.
2. Postaneye. paket göndermeye gidiyorum. 6. Adam ütü yapmaktan nefret ediyor.

3. Eczaneye. ilaç almaya gidiyorum. 7. Tatilimizi Kuşadası'nda geçirmekten hoşnuduz.
4. Doktora, muayene olmaya gidiyorum. 8. Sizi burada görmekten onur duyduk.
5. Antalya'ya tatil yapmaya gidiyorum. 9.2.3.4.2. 2. Siz sanatçı olmaktan memnun musunuz?
6. Stadyuma. maç izlemeye gidiyorum. 3. Ben hasta olmaktan memnun değilim.
7. Sinemaya. film seyretmeye gidiyorum. 9.2.3.5. 2. Polis sürücüyü ceza yazmakla tehdit ediyor.
8. L-okantaya. yemek yemeye gidiyorum. 3. Fatoş kahvallıda bir dilim peynir yemekle
9. Diskoya dans etmeye gidiyorum. yetiniyor.
10. Pastaneye, baklava yemeye gidiyorum. 4. Biz bu evi satın almakla çok şey kazandık.
9.2.3.2.3. i. Seyahate çıkmak için araba almaya gerek yok. 5. Sen bu arabayı almamakla çok şey kaybettin.
2. İşe gitmek için otobüse binmeye gerek yok. 6. Sen bana yardım etmekle ne kaybedersin?
3. İyi yemek yapmak için aşçı olmaya gerek yok. 7. Sen misafirleri karşılamakla görevlisin.
4. Ingilizce öğrenmek için İngiltere' ye gitmeye gerek
9.2.4.1. i. yaşamayı lL. öğrenmeye
yok.
2. çalmayı 12. gitmekten
5. Futbolcu olmak için üniversite bitirmeye gerek yok.
3. yıkamaktan 13. yapmaya
6. Faturaları ödemek için bankaya gitmeye gerek yok.
4. gelmek 14. konuşmayı
9.2.3.2.4. 2. Dinlenmeye ihtiyacın var. 5. okumakta 15. etmeye
3. Para kazanmaya ihtiyacımız var. 6. atmakla 16. gitmt:kıe
4. Konuşmaya ihtiyacınız var. 7. çalışmamakta 17. istemek. başarmak
5. Ali'nin rejim yapmaya ihtiyacı var. 8. çıkmayı 18. konuşmaktan
6. Tatil yapmaya ihtiyaçları var. 9. gilmek 19. içmernek
7. Seninle konuşmaya ihtiyacım var. ıo. zayıflamak 20. binmeye
9.2.3.3. 2. Çocuk ilaçlarını
içmernekte ısrar ediyor. 9.2.4.2. i. hazırlanıyor
3. Ayşe yurtdışına gitmekte kararlı. 2. zorluk çekiyorum

4. Babası çocuğa kızmakta haklı. 3. tercih ediyorum
5. Psikolog insanları ikna etmekte başarılı. 4. bayılıyorum
6. Suçlu gerçeği söylemernekte direniyor. 5. çok şey kazandık

6. istiyorum
9.2.3.3.1. 2. Emniyet kemeri takmakta yarar var.
3. Her hafta bir kadeh şarap içmekte sakınca yok. 9.2.4.3. ı. memnunuz
4. Karlı havalarda yola çıkmamakta yarar var. 2. görevli
5. Her sabah süt içmekle yarar var. 3. haklı
6. Bu ilaçları yemekten önce içmekte sakınca yok. 4. hazırsınız

5. kötü bir şeydir
9.2.3.3.2. 2. Ben sizi duymakta zorlanıyorum.
Ben sizi duymakta zorluk çekiyorum. 9.2.4.4. i. beklemek 9. söylemek
3. Hasta yürümekte zorlanıyor. 2. dolaşmak 10. paylaşmak
Hasta yürümekte zorluk çekiyor. 3. konuşmak II. çekmek
4. Arabalar ilerlemekte zorlanıyor. 4. söylemek 12. yapmamak. sürmek
Arabalar ilerlemekte zorluk çekiyor. 5. gitmek 13. kalkmak
5. Pilot piste inmekte zorlandı. 6. etmek 14. çıkmak
Pilot piste inmekte zorluk çekti. 7. görmek 15. uyanmak
6. Yaşlılar yeni teknolojilere alışmakta zorlanıyor. 8. vermek
Yaşlılar yeni teknolojilere alışmakta zorluk

9.2.4.5. 2. Para kazanmak bende heyecan uyandırıyor.
çekiyor. Para kazanmak bende heyecana neden oluyor
9.2.3.4. 2. Ayşe kuru fasulye yemekten bıkmış. 3. Çok çalışmak sende stres yaratıyor.
3. Öğrenciler ödev yapmaktan usandılar. Çok çalışmak sende strese neden oluyor.
4. Ben tatile çıkmaktan söz ediyorum. 4. İşsiz kalmak insanlarda üzüntü yaratıyor.
5. Çocuk salıncakta sallanmaktan korkuyor. işsiz kalmak insanlarda üzüntüye neden oluyor
6. Biz yalan söylemekten nefret ederiz. 5. Sınava girmek öğrencilerde telaş uyandınyor
7. Turistler antik şehirleri dolaşmaktan Sınava girmek öğrencilerde telaşa neden oluyor
hoşlanıyorlar.
204
sormak, yapmayı, gitmeyi, okumayı. tutmayı, yapmaktan, 8. dursun mu?
yıkamaktan, yapmaktan, yıkamaktan, yapmaktan, Evet, araban burada biraz dursun.
pişirmeye, pişirrnek, kalmaktan, binmekten, Hayır, araban burada durmasın.
hastalanmaktan, kalmaktan. binmekten, uçmayı, 9. etsin mi?
çıkarmayı, yapmayı. olmak. çıkarmayı, vermeyi, yapmak Evet, Murat bu akşam bize telefon etsin.
Hayır, Murat bu akşam bize telefon etmesin.
10.2.1. 2. Sen 6. Biz

10. insin mi?
3. O 7. Ben
Evet, yoıCular otobüsten insinler.
4. Siz 8. Onlar
Hayır, yolcular otobüsten inmesinier.
5. Sen 9. Biz
LO. Ben
10.2.7.
2. oynamasın mı?
2. yatsın
Evet, çocuk parkta oynamasın.
3. oturun
Hayır, çocuk parkta oynasın.
4. dinlensinler
3. almasınlar mı?
5. düşünün,konuşun
6. gel Evet, onlar su almasınlar.
Hayır, onlar su alsınlar.
7. alın
8. kalkın, girin 4. içmesinler mi?
9. sussun, açsın Evet, öğrenciler kafeteryada sigara içmesinIer.
10. çözün. yapın Hayır, öğrenciler kafeteryada sigara içsinler.
5. yatmasın mı?
2. oyna 0 11. deyin

3. oynayın 12. taşıyın Evet, Metehan geç yatmasın.
Hayır, Metehan geç yatsın.
4. oynasınlar 13. yürüyün

5. okusun 14. söyleyin 6. çıkmasın mı?
6. oku 0 15. ütUle 0 Evet, Kutluay balkona çıkmasın.
7. okuyun 16. yıkasınlar Hayır, Kutluay balkona çıksın.
8. dinleyin 7. yemesin mi?
9. dinle 0
Evet, Simge çikolata yemesin.
i O. dinlesinler
Hayır, Simge çikolata yesin.
2. edin 7. yiyin 8. yapmasın mı?
3. gitsin 8. yesin Evet, Kaan gürültü yapmasın.
4. et 0 9. ye Hayır, Kaan gürültü yapsın.
5. edin 10. seyredin 9. oturmasın mı?
6. tadın 11. etsinler Evet, Ege arabada ön koltuğa oturmasın.
2. ... beklemeyin. 8 etmesin Hayır, Ege arabada ön koltuğa otursun.
3. . .. uyumasın 9 etmeyin ıo. Yağmur şarkı söylemesin mi?
4. . .. çalışmasınlar 10 seyretmeyin Evet. Yağmur şarkı söylemesin.
5. gitme Il. ... yürümesin Hayır, Yağmur şarkı söylesin.
6. gitmeyin 12... , oturmayın 2. oturayım 5. gezelim

7. ... yemeyin 3. yatayım 6. alayım
10.2.6. 4. içelim 7. pişirelim
2. çıksın mı?
2. söyleyelim 6. uyuyalım
Evet, öğrenciler sınıftan çıksınlar.
3. okuyayım 7. fırçalayayım
Hayır, ö~enciler sınıftan çıkmasınıar.
4. oynayalım 8. ütüleyeyim
3. okusun mu?
5. bekleyeyim
Evet. Ayşe kitap okusun.
Hayır, Ayşe kitap okumasın.
10.2.10. 2. edelim 6. diyelim

4. süpürsUn mü?
3. edeyim 7. diyeyim
Evet, çöpçüler sokakları süpürsünler.
4. seyredelim 8. yiyeyim
Hayır. çöpçüler sokakları süpürmesinler.
5. yiyelim
5. götürsün mü?
10.2.11. 2. Yarın pikniğegitmeyelim.
Evet, garson bardakları mutfaga götürsün
3. Bu akşam pide yemeyelim.
Hayır. garson bardaklan mutfağa götürmesin
4. Bugün de köfte yemeyeyim.
6. yesin mi?
5. Ayşe'nin babasına telefon etmeyelim.
Evet. ilteriş yemekten sonra çikolata yesin.
6. Bugün tavla oynamayalım.

Hayır, Ilteriş yemekten sonra çikolata yemesin
7. Kordon'da yürümeyelim.
7. alsın mı?
8. Şu pastayı tatınayayım.
Evet, Idil bakkaldan gazete alsın.
Hayır, idi i bakkaldan gazete almasın.

9. Bir daha görmeyeyim.
ıo. Artık bu konuda konuşmayalım.
205
10.2.12. 2. geleyim mi? 10.2.16.3. edeyim mi, etmeyin, verin, edin, gidin, geçin,
3. kalkalım mı? döniln, gelsin, sürün
4. atıştıralım mı? 11.2.1. 2. Sen 7. Biz
5. içelim mi? 3. O 8. Siz
6. alayım mı? 4. Ben 9. Onlar
7. giyeyim mi? 5. Sen ıo. Biz
8. anlatayım mı? 6. Siz i ı. O
9. gidelim mi? 12. Onlar
10. buluşalım mı?
11.2.2. 2. özgUrüm 15. gözlUldüsün
10.2.13. 2. gitmeyelim mi? 3. iıalyansın 16. Çinli
3. yürümeyelim mi? 4. futbolcusun 17. Bolulu
4. içmeyelim mi? 5. Fransız 18. Japonuz
5. kullanmayayım mı? 6. sözlü 19. işsiziz
6. giymeyeyim mi? 7. Almanız 20. Arjantinlisiniz
7. dökmeyeyim mi? 8. üzgünüz 21. Türksünilz
8. tal1ışmayalım mı? 9. Brezilyalısınız 22. yaşlı(lar)
9. buluşmayalım mı? LO. ispanyolsunuz 23. köylü(ler)

ıo. yemeyeyim mi? lL. işçi(1er) 24. profesörsünüz
12. öğretmenim 25. şoförüz
10.2.14. 2. fırçalasınlar mı?
13. doktorum 26. boylu(lar)
Evet, ... fırçalasınlar.
14. öğrencisin 27. müdUrüm
Hayır .... fırçalamasınlar.
28. boksörsün
3. gelelim mi?
Evet, ... gelin. 11.2.3. 2. UZUntülüyUm 6. boyluyum
Hayır .... gelmeyin.
3. sözlüyüz 7. İzmirliyim
4. alayım mı?
4. evliyiz 8. nişanlıyız
Evet, ... aL. 5. tiyatrocuyuz 9. yabancıyız
Hayır, ... alma.
10. cimriyim
5. katılsınlar mı?
11.2.4. 2. Kemalim 4. normalsin
3. Meraisiniz
Evet•... katılsınıar.
Hayır, ... katılmasınıar. 11.2.5. 2. kUçUğüm 8. ufağım
6. vereyim mi'? 3. Arabız 9. kasabız
Evet, ... ver. 4. da!gıcım ıo. tutsağı m

Hayır, ... verme. 5. damadım ll. yargıcım
7. gidelim mi'? 6. bUyUğüz 12. sadığız
7. dağınığım 13. ekibiz
Evet, ... gidelim.
Hayır, ... gitmeyelim. 14. romantiğim
8. gideyim mi? 11.2.5.1. 2. ilgincim 4. kıskancım
Evet, ... git. 3. kurdum 5. dengiz
Hayır, ... gitme. 6. zUğürdüm
9. seyredeyim mi? 11.2.5.2. 2. tokuz 5. yokum
Evet.... seyret. 3. hiçim 6. TUrküz
Hayır •... seyretme. 4. dostuz 7. halkız
LO. oynayalım mı? 8. açım
Evet, ... oynayalım. 11.2.5.3. 2. cömertiz 6. realistiz
Hayır, ... oynamayalım.
3. pesimistim 7. turistim
10.2.15. 2, 6, 7, 3, 4, I, 8 4. kari katUristiz 8. optimistiz
10.2.16.1. 1. oynayalım 5. artistim 9. sadist
2. yiyelim LO. dürüsıüz
3. gidelim 11.2.6. 2. Ankara'dayız 5. İzmir'desiniz

4. dolaşalım 3. Tokat'ıasın 6. Diyarbakır'da
5. gidelim 4. TUrkiye'deyim 7. Sivas'ta(lar)
10.2.16.2. i. yapma / yapmayın 8. Efes'tesin
2. konuşma / konuşmayın 11.2.6.1. 2. neredesin 4. evdeyiz
3. atma / atmayın 3. okulda(1ar) 5. lokantadayım
4. tlikürme / tükürmeyin 6. köydeyiz
5. içme / içmeyin 11.2.6.2. 2. Kocaeli'ndeyim 5. Adapazarı' nda
6. sarkma / sarkmayın 3. havaalanındasınız 6. Kemeraltı' nda
7. yaklaşma / yaklaşmayın 4. evinde 7. merkezindesin
8. tl.nündeyim
206
11.2.6.3. 2. yaşındayız 5. yaşındasınız 3. hasta mısınız LO. gözlükHi müsün
3. boyundayım 6. yaşındasın hastayım gözlüklUyüm
4. boyundaıanız 7. boyunda hasta değilim gözlilklil değilim
8. boyundayız 4. mühendis mi ll. havaalanındamısın
mühendis havaalanındayım
11.2.6.4. 2. burcundanız 4. burcundansın
mUhendis değil havaalanındadeğilim
3. burcundansınız 5. burcundan
5. burcundan mısınız 12. Trabzon'da mı
6. burcundan
burcundanım Trabzon'da
11.2.6.5. 2. ilçesindeniz 4. boylarındanız burcundan değilim Trabzon'da değil
3. şehirdensiniz 5. sizdenim 6. Kuşadası'nda ımsın 13. boyunda mı
6. sınıftanız Kuşadası'ndayım boyunda
Türktim, İzmir'deyim, mUhendisim. yaşındayım, Kuşadası'nda değilim boyunda değil
burcundanım, boyundayım, istanbulluyum, esmerim, 7. Fenerbahçeli misiniz 14. TUrk müsün
gözlUklUyüm, saçlıyım. Fenerbahçeliyim, hayranıyım, Fenerbahçeliyiz TUrkUm
neşeliyim, gUler yüzlUyUm, yardımseverim, değilim,
Fenerbahçeli değiliz Türk eğilim
8. mutlu musunuz
nişanlıyım
mutluyuz
2. Biz neşeli, çalışkan ve zekiyiz. mutlu değiliz
3. Ben gözlüklU, sakallı ve sanşınım.
11.2.10.1. 2. gözlü müyüm 5. güzel miyim
4. Sen tembel, sorumsuz ve yalancısın.
gözlUsün gUzelsin
5. Siz güzel, çekici, ve bakımıısınız.
gözIU değilsin güzel değilsin
6. Onlar dalgın, düşünceli ve kararsız(/ar).
3. akı"ı mıyız 6. mutlu muyuz
11.2.8.1. akıllısınız mutluyuz
2. Sen yardımsever ve iyi bir insansın. akıllı değilsiniz mutlu değiliz
3. O titiz ve dikkatli bir doktor. 4. İzmir'de miyiz 7. doktor muyum
4. Ben evli, Uç çocuklu ve mutlu bir erkeğim. lzmir'desiniz doktorsun
5. Siz çalışkan, başarılı ve düzenli öğrencilersiniz. ızmir'de değilsiniz doktor değilsin
6. Ben Uretken, iyimser ve genç bir insanım. 8. boylu muyum
11.2.9. 2. Ben 25 yaşında değilim. boylusun
3. Siz çok çalışkan değilsiniz. boylu değilsin
4. Ahmet i .65 boyunda değiL. 11.2.10.2. 2. Siz tembel misiniz?
5. Onlar şimdi Kuşadası'ndadeğiıeler). 3. Ali bekar mı?
6. Siz genç değilsiniz. 4. Siz Ankara'da mısınız?
7. Biz uzun boylu değiliz. 5. Sen Kemeraltı'nda mısın?
8. Ben şu anda evin önünde değilim. 6. Siz Yengeç burcundan mısınız?
7. Siz mühendis misiniz?
9. Biz çok mutlu değiliz.
8. O Beşiktaşlı.
i O. Ben evli değilim.
9. Ben şişman mıyım?
11.2.9.1. 2. Biz Arap değiliz. 10. Biz çalışkan mıyız?
3. Ben genellikle dağınık değilim. 1 ı. Sen Murat'la birlikte misin?
4. Biz genç değiliz.
11.2.10.3. 2. değil miyiz?
5. Ben kUçük değilim.
İstanbul'da değilsiniz.
6. Biz kasap değiliz.
istanbul' dasınız.
7. Ben çocuk değilim.
3. değil mi?
8. Biz korkak değiliz. mutlu değiL.
9. Biz bebek değiliz. mutlu.
ıo. Ben büyük değilim.

4. değil (ler) mi?
11. Ben oruç değilim. evde değil(ler).
11.2.9.2. 2. Siz cimri değil, eli açıksınız. evdeeler).
3. Ben tutumlu değil, savurganım. 5. değil misiniz?
4. O pilot değil, hostes. Fransız değilim.
5. Biz evli değil, bekanz. Fransızım.
6. Onlar ızmir'de değil, Kuşadası'ndalar.

6. değil miyim?
7. Ali evde değil, havaalanında.

esmer değilsin.
8. Ben genç değil, yaşlıyım. esmersin.
7. değil miyiz?
9. Biz uzun saçlı değil, kısa saçlıyız.
10. Onlar sinirli değil, sakin.

insan değilsiniz.
insansınız.
2. sakallı mı 9. UzgUn mü 8. değilmisin?

sakallı üzgün arabada değilim.
sakallı değil Uzgün değil arabadayım.
207
9. değil mi? 12.2.2.1. 2. hayali n 5. santrali
kolay degii. 3. bandrolU 6. istikbalimiz
kolay. 4. festivaliniz 7. rolUnüz
10. değilmi? 8. seyahatim
yağmurlu değiL. 12.2.3. 2. odamz Il. örlilsU
yağmurlu. 3. dünyası 12. şişeniz
11.2.10.4. 2. Siz mutlu değil misiniz? 4. babam 13. banyosu
3. O Ankara'da değil mi? 5. ütUnüz 14. kokusu
4. Onlar öğrenci değil(ler) mi? 6. sandalyesi 15. pardösümUz
Ben kısa boylu değil miyim? 7. korkumuz 16. paramız
5.
8. kolyesi 17. dadısı
6. Siz Kanadalı değil misiniz?
9. uykusu 18. öğrencisi
7. Siz evli değil misiniz?
10. dayın 19. arabası
8. Sen Balık burcundan değil misin?
20. şarkımız
9. Siz Londra'da değil misiniz?
12.2.4. 2. bifteğin ıı. amacım
11.2.10.5. ı. Kaç yaşındasın?
3. peruğunuz 12. ihtiyacı
2. Hangi burçtansın?
4. hesabı m 13. yatağı
3. Kaç santim boyundasın? 14. ketçabınız
5. şahidi
4. Evli misiniz? 6. çekicimiz 15. matkabın
·5. Nerelisiniz? 7. öğüdü 16. kebabınız
6. Neredesin? 8. vücudun 17. damadımız
7. Nasılsın? 9. kılıcım 18. veledi
8. KiminIesin? (Kiminle birliktesin?) ıo. aracınız 19. ahbabı
9. Kaç kilosun? 20. şarabımız
11.2.11. ı. Biz Ankara'da oturmaktayız. 12.2.4.1. 2. rengi 7. inancın
2. Şu anda ders çalışmaktayım. 3. yurdumuz 8. bilincim
3. Şu anda markette alışveriş yapmaktayız 4. vinciniz 9. dengi
4. Beni rahatsız etmekıesin. 5. övüncümüz 10. pirincimiz
5. Herkes çalış,makta, sen çalışmamaktasın 6. kıvancın ıı. direnci
11.2.12.1. nasılsınız, iyiyim, nasılsınız,

iyiyim, gazeteciyim, 12. borcum
yaşındasınız, evli misiniz, değilim,
yaşındayım, 12.2.4.2. 2. surall 8. hayatınız
nişanlıyım, doktorum, boyundayım, kilosunuz, 3. teminatımız 9. sanatın
kiloyum, burçtansınız, burcundanım, insansınız, sinirli 4. ceketim 10. atleti

misiniz, sakin misiniz, iyimser misiniz, karamsar 5. ikametin ıı. memleketiniz
mısınız, iyimserim, karamsarım, değilim, insanım, 6. davetimiz 12. akıbeti
doktorsunuz. disiplinli misiniz, titiz misiniz. 7. omleti 13. nöbetim
doktorum, müşkülpesentim, okurum, hayranıyım, 14. şikayetiniz
meşguıum. aç mısınız, açım 12.2.4.3. 2. kotu 7. botunuz
3. yalı 8. maçımız
12.2.1. 2. Benim 5. Senin
4. suçun 9. sülUm
3. Onun 6. Onların
5. tupü 10. tipiniz
4. Sizin 7. Bizim
6. all ıı. topum
12.2.1.1. 2. senin, benim, benim, onun l2. ipin
3. onun. onun, onun, senin 12.2.4.4. 2. tacım 6. stadınız
4. bizim, sizin, sizin, bizim 3. grubun 7. çoğumuz
5. benim. senin, senin, benim 4. gribirn 8. kabı
6. onların, onlann, onların, sizin 5. klibi 9. udunuz
7. sizin, bizim, bizim, onların 10. tadın
ıı.2.1.2. 2. Onun 6. Sizin 12.2.5. 2. alnı 7. şehrimiz
3. Benim 7. Onların 3. omzu 8. karnın
4. Onun 8. Sizin 4. burnu 9. ağzınız
5. Bizim 9. Bizim 5. resmimiz 10. beynin
10. Onların 6. ismin 1 ı. boynu
12.2.2, 2. defteri 9. sakızın 12. göğsU
3. otomobili 10. televizyonumuz 12.2.6. ı. pantolonlarınız 9. doklorları
4. valiziniz ıı. pantolonu 3. oğulları ıo. ilaçlarım
5. arkadaşımız ıı. bavulum 4. sözlUklerin Il. arkadaşlarımz
6. sazı 13. sabununuz 5. saçlarımız ıı. elleri
7. kızım 14. köyü 6. okulları 13. köpekleri
8. sütü 15. gözün 7. kitaplarım 14. şehirlerimiz
16. kUrkUm 8. ablalarınız
ı08
2. Benim komşum 2. öğretmenimsiniz.
3. Bizim arabamız 3. babasıyız.
4. Sizin eviniz . 4. öğrenciniziz.
5. Onun bilgisayarı 5. doktorumuz.
6. Onların adresi 6. dostun i dostların ..
7. Senin öğretmenin 7. aşkımsın.
8. Sizin eviniz 8. ablasıyım.
9. Benim babam 12.2.9.1. 2. Ben senin baban değilim.
10. Onun gömleği 3. Siz benim kardeşim değilsiniz.
2. Sizin evinizde 4. Onlar bizim komşularımız değiL.
3. Onun arabasında 5. O sizin anneniz değiL.
4. Senin çantanda 6. Biz onun ailesi değiliz.
5. Bizim sokağımızda 7. Ben onun nişanlısı değilim.
6. benim odamda 8. O benim öğretmenim değiL.
7. Sizin arabanızda
12.2.10.1. ı. Sizin topunuz 12. Onun memleketi
8. sizin şirketinizde
2. Benim gemim 13. Senin saç ın
9. Onun şirketinde
3. Onun çorabı 14. Bizim amacımız
10. Senin ödevinde
senin odanda 4. Bizim iIacımız 15. Onların tüpU
ıı.
5. Onların kardeşi 16. Benim amcam
12. benim garajımda
13. bizim yatağımızda 6. Senin yurdun 17. Sizin gözUnüz
14. onun odasında 7. Sizin ödeviniz 18. Onun pantolonu
15. bizim otelimizde 8. Benim resmim 19. Senin boynun
9. Senin suyun 20. Benim saatim
12.2.8.1. 2. benim sandalyeme
10. Onun kalbi 2ı. Sizin isminiz
3. bizim odamı~a
1ı. Sizin sepetiniz 22. Benim ceketim
4. sizin arabanıza
5. senin resimlerine 12.2.10.2. ı. arabasına
6. onun evine 2. evime

7. onların okuluna 3. öğretmeninizden
8. senin gUIUşUne 4. arabamızdan
9. bizim öğretmenimize 5. yemeklerine
10. senin babana 6. yazlığımız
ıı. benim evime 7. adresini
12. senin arkadaşına 8. öğretmenini
12.2.8.2. 2. resmimizi 9. telefonumu 9. pantolonumu

3. derdini i O. gömleğimi ıo. ödevimiz
4. hepimizi i ı. mektubunu i ı. telefonunIa
5. oğlunuzu i 2. numaranız! 12. ehliyetin
6. kardeşini 13. vazosunu 13. evimizde
7. evimizi 14. ödevini 14. okulunuzda
8. adresini 15. kompozisyonlarımızı 15. partisine
12.2.8.3. 2. köpeğinizden 16. parası
3. derneğimizden 17. evinde
4. arabasından 18. çocuklarına
5. odandan 19. odasında
6. arkadaşlarından 20. şemsiyeniz
7. babamdan 21. cüzdanında
8. evinden 22. çocuğum
9. memleketinden 23. bisikletin
ıo. sınıfınızdan 24. çorabını
12.2.8.4. 2. kalemimle 12.2.10.3. arkadaşım, onun. adı, bizim, evimizde, benim. odamı,
3. abJasıyla bizim, salonumuzda, evine, onların, evinde, onların.
4. arabanızla evi, bizim. evimizden, onların, evi, evlerinde, onun,
5. bardağımızla arabası, köpeği, arkadaşı
6. kedisiyle
12.2.10.4. adınız, soyadınız, mesleğiniz, yaşınız, yaşım.
7. öğretmeninizle
arkadaşım, onun, evinde. adresiniz, adresimi,
8. kardeşiyle
arkadaşınızın, telefonu, arkadaşınıza, adresinizi,
9. arkadaşımla
bilgileriniz, imzanızı "'.:,
10. komşunuzia
209
3.2.1. 2. eylem 7. önad 7. Suriyeli 17. Amerikalı
3. önad 8. ad 8. İtalyan 18. Japon

4. önad 9. eylem 9. Tlirkmenistanlı 19. HolJandalı
5. ad 10.önad ıo. Rus 20. Alman
6. eylem 11. önad 11. Azerbaycanlı 21. Türk
12. ad 13.2.7.1. 2. Bolulu 7. 97'li
13.2.2. 2. bıyıklı, bıyıksız 3. liseli 8. 1975'li
3. arabalı, arabasız 4. Selanikli 9. Avrupalı
4. sucuklu. sucuksuz 5. köylü ıo. Rizeli

5. tozlu, yozsuz 6. üniversiteli
6. şekerli, şekersiz 13.2.8. 2. 70'1i yıllarda Türkiye'de terör vardı.
7. akıllı, akılsız 3. Galatasaray 90' lı yıllarda Avrupa Şampiyonu
8. ceketli, ceketsiz oldu.
9. terlikli, terliksiz 4. Nazım Hikmet 50'1i yıllarda Moskova'ya gitti.
10. tüylü, tUysüz 5. Sovyetler Birliği 9ü'lı yıllarda dağıldı.
IL. kontörlü, kontörsUz 6. AtatUrk 30'Iu yıllarda istanbul'da öldü.
12. bilgili, bilgisiz 13.2.9. 2. CHP'li.
13. tuzlu, tuzsuz 3. ODTÜ'lil.
l4. saygılı, saygısız 4. Galatasaraylıyız.
13.2.3. 2. harfli, harfsiz 5. Trabzonsporluyum.
3. santrali. santralsiz 6. ANAP'lı.
4. kalpli, kalpsiz 13.2.10. 2. Üniversiteliler daha fazla kitap okuyor.

5. alkollü, alkolsüz 3. KöylUler tarlalarda çalışıyorlar.
6. terminalli, terminalsiz 4. Şehirliler tarlalarda çalışmıyorlar.
7. kontrollü, kontrolsUz 5. Doğulular batılılardan daha koyu tenli oluyorlar.
8. dikkatli, dikkatsiz 6. Karşıyakalılar sabahları genellikle vapura
13.2.4. 2. bahçesiz biniyorlar.
3. balkonsuz 7. Ankaraıılar yazları daha çok çeşme'ye gidiyorlar.
4. Resimsiz 8. Evsizler geceleri dışarıda yatıyorlar.
5. Kaşkolsuz 9. Kimsesizler nerede kalıyorlar?
6. klimasız ıo. Emekliler bankanın önUnde bekliyorlar.
7. gözlilksüz 13.2.10.1. 2. Ayşe evde sessiz oturuyor.

13.2.4. ı. 2. genç 3. Öğrenci sınıftan izinsiz çıktı.
4. Usta duvarı dikkatli boyuyor.
3. açık
5. Bazı öğrenciler plansız çalışıyorlar.
4. yabancı
6. Seyirciler maça bayraksız giriyorlar.
5. yaramaz
7. Tatile sensiz çıkmak istemiyorum.
6. sakin
7. asık suratlı
8. Yemeğe bensiz başlayın.
9. Tatil sensiz güzelolmuyor.
13.2.5. 2. Arkadaşım küçllk burunlu. 10. Sizinle senli benli konuşalım.
3. Senin baban siyah saçlı mı?
13.2.10.2. 2. belirteç
4. Aslı çok köIü kalpli bir kız.
3. belirteç
5. Bazı insanlar ince dudaklıdır.
4. önad
6. Şu eski cekelli adam kim?
5. ad
13.2.6. 2. GözlüksUz kadın 6. yüklem
3. İki oda lı ev 7. önad
4. KaJemsiz öğrenci 8. ad
5. İki şekerli kahve 9. yUklem
6. Resimli kitap 10. belirteç
7. Uzun boylu adam 13.2.11.1. i. Ankaralı, Bolulu, Rizeli, ÜrgUplU. nerelisiniz
8. Kısa saçlı kadın 2. boylu, saçlı, gözlü, ceketli
9. Yeşil gözlU çocuk 3. Beşiktaşlı
10. 13 numaralı otobüs 4. şekersiz
IL. Dört kapılı araba 5. alkolsüz, alkollü
13.2.7. 2. i ran lı 12. ısviçreli 6. yüzlU, neşeli, sevimli, sabırlı
3. Portekizli 13. Ermeni 7. numaralı, kaloriferli, klimalı, televizyonlu.
4. Meksikalı 14. Macar manzaralı
5. Brezilyalı 15. Ukraynalı 8. sessiz
6. Kanadalı 16. Polonyalı 9. Akılsız
210
13.2.11.2. ı. nereli? 14.3.10.
2. hangi 2. odanın penceresi 12. şişenin kapağı
3. nasıl 3. Dünya'nın çevresi 13. radyonun düğmesi
4. nereli? 4. Ankara'nın havası 14. kokunun markas!
5. Kim(ler) 5. ütünün fişi 15. pardösünün modeli
13.2.11.3. 2. Banu gözlüklü bir adamla çıkıyor. 6. sandalyenin rengi 16. paranın gücü
3. illeriş'in Ankarah bir arkadaşı var. 7. korkunun kaynağı 17. dadının adresi
4. Yağmur muzlu pasta almak istiyor. 8. kolyenin sahibi 18. öğrencinin karnesi
5. Bahar şekersiz çay içiyor. 9. uykunun süresi 19. arabanın plakası
ıo.dayının arabası 20. şarkının sözleri
6. Simge 5 katlı bir apartmanda oturuyor.
Çocuklar resimsiz kitapları sevmezler. i I.örtünün kenarı
7.
8. Şefik Bey 8 numaralı sınıfta ders yapıyor.
14.3.11.
Benim Çinli bir arkadaşım var. 2. bifteğin kokusu 12. kitabın kapağı
9.
3. peruğun fiyatı 13. yatağın allı
10. Biz klimalı bir araba alacagız.
4. hesabın sonucu 14. ketçabın markası
13.2.11.4. 2. Biz bahçeli ve iki katlı bir evde oturuyoruz. 5. şahidin ifadesi 15. matkablO kutusu
3. Lütfen sessiz konuşun. 6. çekicin yeri 16. kebabın adı
4. Taksici taksiyi dikkatli sürüyor. 7. öğüdün en güzeli 17. kağıdın rengi
5. Sokakta evsiz insanlar var. 8. vücudun parçaları 18. damadın pantolon u
6. Ben bugün çok sinirliyim. 9. kılıcın sapı 19. ahbabın adresi
7. Klimasız arabaları sevrnem. ıo. aracın sahibi 20. şarabın tadı
ll. ilacın parası
14.3.1. 2. Askerin 7. ÖzgUr' Un
3. Memurun 8. Gökay'ın 14.3.12. 2. rengin tonu 8. bilincin kaybı
4. Polisin 9. Fatoş'un 3. yurdun müdürü 9. pirincin kilosu
5. ŞoförUn ıo. Özden'in 4. vincin operatörU LO. borcun sahibi
6. Kadının 5. övüncün sebebi 1 ı. direncin sonucu
6. kıvancın en gUzeli 12. derdin ilacı
14.3.2. 2. Saatin 4. Kalbin
7. inancın zaferi
3. Bandroıün 5. Santralin
14.3.13. 2. suratın şekli 7. sanatın ustası
14.3.3. 2. Bebeğin 7. Çorabın
3. Dolabın 8. Mutfağın 3. ceketin modeli 8. atletin fiyatı
4. Çocuğun 9. Şahidin 4. davetin tarihi 9. memleketin hali
5. ilacın 10. Mehmet'in 5. omletin tarifi 10. nöbetin saati
6. Kilidin 11. Aytaç'ın 6. hayatın başlangıcı
12. Uşak'ın 14.3.14. 2. kotun fiyatı 9. maçın hakemi

14.3.4. 2. Sporcunun 7. Remzi'nin 3. yatın sahibi 10. sütün yararı
3. çayemın 8. Duygu'nun 4. suçun niteliği ll. tipin biri
4. GözlükçUnün 9. Öykü'nUn 5. tüpün içi 12. topun sahibi
5. Komşunun 10. Hakkı'nın 6. atın yelesi 13. ipin ucu
6. Bora'nın 7. sepetin sapı 14. bulutun rengi
14.3.5. 2. Şehrin 4. Ağzın
8. botun bağcığı
3. Resmin 5. Burnun 14.3.15. 2. tacın sahibi 7. kabın içi
14.3.6. 2. öğretmenin / öğretmenin
/ müdürün 3. grubun lideri 8. udun sesi
3. çocuğun / çocuğun
/ ninenin 4. gribin sebebi 9. tadın kaynağı
4. şoförün / şoförUn / patronun
5. klibin konusu 10. ucun numarası
6. stadın yeri
5. salonun / salonun / odanın
6. !Iniversitenin / üniversitenin / şehrin 14.3.16. 2. alnın üstU 7. karnın içi
7. Ufuk'un / Ufuk'un / Murat'ın 3. omzun hizası 8. ağzın biçimi
4. burnun işlevi 9. beynin haritası
14.3.7. 2. doktorun babası 7. otobUsün şoförU
5. ismin anlamı 10. vaktin değeri
3. köyUn yolu 8. şoförUn şapkası
6. şehrin güneyi
4. okulun bahçesi 9. polisin elbisesi
5. bilgisayarın markası 10. evin önü 14.3.17. 2. geminin kaptanı 12. saçın uzunluğu
6. sınıfın kapısı 3. çorabın fiyatı 13. tUpün parası
4. ilacın kutusu 14. gözUn önü
14.3.8. 2. Hakan' ın defteri 5. Şefik'in arkadaşı
5. kardeşin adı 15. pantolonun kemeri
3. Haluk'un otomobili 6. Aytaç'ın gözü
6. yurdun adresi 16. boynun arkası
4. Murat'ın bavulu
7. ödevin konusu 17. saatin kordonu
14.3.9. 2. terminalin girişi 6. seyahatin tarihi 8. resmin yeri 18. ismim ilk harfi
3. bandrolün numarası 7. saatin camı 9. suyun sesi 19. ~ynanın önü
4. alkolUn zar~rları 8. kalbin durumu 10. kalbin aynası 20. ılhan' ın babası
5. santralin kapasitesi lL. memleketin yolu
211
14.3.18. 2. Ayşe'nin pantolonları ne renk? 14.3.23. 2. öğretmeni n sandalyesine
3. Murat'ın oğulları ne iş yapıyor? 3. çocuğun odasına
4. Öğrencinin sözlükleri nerede? 4. Ayhan'ın arabasına
5. Mine'nin saçları siyah. 5. Suna'nın resimlerine
6. Şule sınıfları bilyilk. 6. ögretmenin sınıfına
7. Öğretmenin kitapları çantada. 7. Berk'in okuluna
8. Mehmet'in ablaları ne iş yapıyor? 8. Metehan' ın gilıuşilne
9. Sercan'ın doktorları bu hastanede çalışıyor. 9. Zeki'nin öğretmenine
10. Sevda'nın ilaçları çok pahalı. 10. arkadaş(ım)ın babasına
IL. Orhan'ın arkadaşları yabancı. IL. ilteriş'in partisine
12. Mert'in elleri kirli değiL. 12. Kayahan' ın arkadaşına
13. Komşunun köpekleri çok akıllı.
14.3.24. 2. atın resmini
14. Erdoğan 'ın çocukları çok büyilk.
3. kedinin derdini
14.3.19. 2. babanın arabası 12. evinin balkonu 4. çocukların hepsini
3. evinizin bahçesi 13. şişernin içi 5. Başbakan'ın oğlunu
4. okulunun adresi 14. bardağının içi 6. Murat'ın kardeşini
5. kravaıımızın rengi 15. öğretmenimizin adı 7. mildUriln odasını
6. arabasının markası 16. doktorunuzun muayenehanesi 8. Tarkan'ın adresini
7. teyzemin kocası 17. tezinin konusu Can' ın telefonunu
9.
8. kitabının kapağı 18. evinin adresi babamın gömleğini
10.
9. komşumuzun köpegi 19. kompozisyonunun başlıgı
lL. Metehan 'ın mektubunu
LO. çantanızın rengi 20. arabanın benzini
12. Kutluay' ın nlJ'lnarasınl
II. telefonunun numarası
13. Gülnur'un vazosunu
14.3.20. 2. Öğrencinin masasının Ustti 14. çocuklarının ödevini
3. Şoföriln koltuğunun altı 15. Öğrencilerin kompozisyonlarını
4. Ali'nin fincanının kulbu
14.3.25. 2. komşunun köpeğinden
5. Öğretmenin kitabının kapağı
3. Okan'ın
partisinden
6. Kitabın kapağının rengi
4. kasabın arabasından
7. Bora'nın arabasının markası
5. Çiğdem' in odasından
8. Filiz'in kardeşinin gözleri
6. Selma'nın arkadaşlarından
9. Müşterinin bardağının kenan
7. Hakan' ın babasından
10. Yolcunun biletinin numarası
lL. Gökay'ın babasının adı
8. Gökay'ın evinden
12. Yusuf'un Öğrencilerinin hepsi 9. Silvia'nın memleketinden
13. Evin duvarlarının boyası 10. Kemal'in sınıfından
14. Annemin dayısının kızı 14.3.26. 2. ilteriş'in kalemiyle
15. odanın kapısının kilidi 3. Cavit'in ablasıyla
14.3.21. 2. Fatma'nın komşusu 4. arkadaşımızın arabasıyla
3. Cenk'in arabası 5. Yusuf'un bardağıyla

4. Meral'in evi 6. Hasan'ın kedisiyle
5. Birgül'iln bilgisayarı 7. Cemal'in öğretmeniyle

6. Çağrı' nı n adresi 8. Meral'in kardeşiyle
7. KUrşat' ın öğretmeni 9. Erkan'ın arkadaşıyla
8. Özcan' ın evi 10. komşumun kardeşiyle

9. Alper'in babası 14.3.27. 2. Ceyhun'un evine / evinden
ıo. Başbakan'ın gömleği 3. Öykil'nUn öğretmeninden
14.3.22. 2. Simge'nin evinde 4. Hadi'nin arabasından
3. Kaan' ın arabasında 5. Eren'in yemeklerine
4. illeriş'in çantasında 6. Aydanur'un yazfığı
5. Ege'nin bahçesinde' 7. Engin'in adresini
6. Kutluay~ın odasında 8. çocukların öğretmenini
7. Kubilay'ın arabasında 9. bebeğin pantolonunu
.8. Metehan'ın şirketinde 10. öğrencinin ödevi
9. Yağmur'un finnasında ii. babasının telefonuyla
ıo. Öğrencinin ödevinde 12. Tahsin'in ehliyeti
lL. müdürün odasında 13. Cumhur'un evinde
12. otelin garajında 14. Arzu'nun okulunda
13. adamın yatağında 15. MUgeler' in partisine
14. çocuğun odasında 16. Özgür'Un parası
15. otelin lobisinde 17. komşumuzun evinde
212
1
J
18. teyzesinin çocuklarına 14.3.34. 2. meyve ağaçları
19. onun odasında 3. yarış arabaları
20. sizin şemsiyeniz 4. Fransızca sınıfları
2 i. senin cUzdanında 5. tahta kalemleri
22. benim çocu~um 6. elbise dolapları
2. Ercan'ın ö~etmenisiniz 7. Türk yemekleri
3. Ceyhun'un babasıyız 8. güneş gözlilkieri
4. Hanım'ın ö~rencisiyiz / ö~rencileriyiz 9. giriş kapıları
5. Gönül'ün doktoru LO. halk türküleri
6. Özcan'ın dostu / dostları 14.3.35. 2. bebek arabanız
7. Kadir' in aşkısın 3. Isparta halı n
8. çocuğun ablasıyım
4. otunna odam
2. Ben Cansu'nun babası de~ilim. S. Yarış atırnız
3. Siz Fahriye'nin kardeşi de~ilsiniz. 6. sinema biletin
4. Onlar Konsolos'un komşuları de~il(ler). 7. çay bardağınız
S. O, mUdürün annesi de~iı. 8. yükseklik korkum
6. Biz Berk'in ailesi de~iliz. 9. spor ayakkabımız
7. Ben Şule'nin nişanlısı de~i1im. lA. tatil köyü
14.3.30.1. benim, adım,
ailem. ailemde, annem, babam, ablam, 14.3.36. 2. Sineması'na i 2. merkezinden
a~abeyim, Türkiye'nin, kuzeyinde, annemin, adı,
3. uça~ı 13. Meyhanesi
annemin, boyu, gözleri, babamın, adı, babam, annem,
4. ö~etmeniyle 14. Partisi'ne
babamın, bıyığl, annem, babam, ablamın, adı,
5. barda~ını 15. yemeklerini
a~abeyimin, adı
6. partisine 16. Dağı'na
14.3.30.2. 2. Ali'nin ailesinde ... ? 7. masası 17. Gölü'nde
Ali'nin ailesinde beş kişi var. 8. Vakfı'na 18. nehri
3. Ali'nin ailesinde ... ? 9. günü ı 9. buzdolabından
Ali'nin ailesinde annesi, babası, ablası ve a~abeyi
havaalanında
ıo. yılında 20.
var.
4. Ali'nin şehrinin adı ...? 14.3.37. 2. yolcu uça~ı 8. erkek parfümU
Ali'nin şehrinin adı Trabzon. 3. cumartesi günU 9. Anavatan Partisi
5. ... Türkiye'nin neresinde? 4. Urfa kebabı LO. otobUs şoförü
... Türkiye'nin güneyinde. 5. at arabası lL. 2003 yılı
6. Ali'nin annesinin adı ... ? 6. yelken klubU 12. Almanca kitabı
Ali'nin annesinin adı Hale. 7. devlet hastanesi
7. Ali'nin annesinin gözleri ... ? 14.3.38. 2. ... spor salonu
AIi'nin annesinin gözleri mavi. 3. ." su barda~ı
8. ıhsan Ali'nin babası(du). 4. ... otomobil klubü
9. GUneş Ali'nin ablası(dır). 5. . .. Amerikan Doları
ıo. Seyhan Ali'nin ağabeyiedir).
6. ." ilaçlama uçağı
benim, şehrimin, adı, Türkiye'nin, şehri(dir), nüfusu,
14.3.39. 2. posta treni 6. bekleme salonunda
İzmir'in, kuzeyinde, gUneyinde, do~usunda, batısında,
3. otobüs yolcuları 7. futbol maçına
İzmir'in, simgeleri(dir), buranın, merkezi(dir),
4. çamaşır makinesi 8. oturma odasında
şehrimizin, merkezi(dir), içinde
S. foto~raf makinesi
yaşın, yaşım, üniversitesi'nde, arkadaşın, arkadaşının, 14.3.40.
yaşı, arkadaşımın, yaşı, araban, arabanın, markası,
arabamın, markası, rengi 14.3.41. 2. Dolapta Ayşe'nin fotoğrafları var.
3. Figen dans okuluna gidiyor.
1. filmi 14. şişesi
4. Ben domates çorbasını çok seviyorum
2. gemisi 15. bileti
S. Alp Nihat' ın arabasıyla okuldan geliyor.
3. kitabı 16. a~acı
6. Babam ayakkabı fabrikasında çalışıyor.
4. çiçe~i 17. uça~ı
7. Annem telefon şirketinde çalışıyor.
5. okulu 18. evi
6. elbisesi 19. çorabı
8. Sedat sizin okulunuzda okuyor.
7. Üniversitesi 20. halısı 9. Biz Ankara Üniversitesi'nde öğrenciyiz.
8. GöIU 21. Dağları LO. Masada senin tahta silgin var.
9. fırçası 22. şampuanı 11. Evin bahçesinde çok güzel meyve ağaçları var.
lA. Bankası 23. ücreti 12. Komşumuz bizim masa örtUmüze bakıyor.
ı i. doktoru 24. gişesi 2. Onlar 5. O
12. ö~retmeni 25. boyası 3. Biz 6. Ben
13. ameliyatı 26. erke~ 4. Siz
213
15.2.1.1. 2. verdik 5. uyudular 15.2.6. 2. pişmedi mi?
3. söylediniz 6. kayboldu Evet. pişmedLI Hayır, pişti.
4. gördüm 3. başlamadınız mı'!
15.2.2. 2. sUpürdü 5. yUzdük Evet. başlamadık. / Hayır, başladık.

3. yıkadınız 6. bu/dular 4. görmedin mi?
4. sordun Evet, görmedim. / Hayır, gördüm.
5. okumadıJar mı?
15.2.3. 2. ettim 5. yaptık Evet, okumadılar.
3. korktu n 6. açtınız
Hayır. okudu/ar.
4. uçtu 7. öptiller
6. ayutmadınız mı?
15.2.3.1. 2. Alper birıız önce mutfakta portakal yedi. Evet. ayırımadık.
3. Biraz önce bahçede gitar çaldık. Hayır, ayırttık.
4. Tatile gitmek için iki gUn önce müdUrden izin 7. tanışmadık mı?
istedim. Evet. tanışmadık.
5. idil geçen yıl Universiteyi bitirdi. Hayır. tanıştık.
6. Sen biraz önce hangi parçayı dinledin? 8. etmedim mi'!
7. Sarhoş adam dün akşam du sokakta şarkı söyledi. Evet, etmedin.
8. Bebek dün gece çok güze/uyudu. Hayır. ettin.
9. Siz biraz önce radyonun sesini neden kıstınız'!
15.2.6.1. i. etmedin mi? aramadın?, unuttum
10. Biz dün piknikte mangal yaktık.
II. söylemedin mi?, inanmadı
15.2.3.2. 2. taktı 5. karıştı
15.2.7. 2. güzeldim. 5. işsizdik.
3. sattı 6. astı
3. cesurdun. 6. şişmandınız.
4. seçti 7. buluştu . 7. gürdU.
4. yoksuldu.
8. kaptl
15.2.8. 2. dosttuk 5. sarhoştunuz
15.2.4. 2. havlamadı 5. tanımadım
3. açıktı 6. ilginçti
3. görmediniz 6. sormadınız
4. toktum 7. tuhaftın
4. demedik 7. sUrmedi
15.2.9. 2. usluydun 4. ÜLL' Üyu ÜIıÜL.
15.2.4.1. 2. Sana yalan söylemedim.
3. birincisiydim S. tutumluyduk
3. Sen ona yalvarmadın.
4. Kağan dişlerini fırçalamadı. 15.2.9.1. 2. tuvaletteydim 5. neredeydi n?
5. Biz Istanbul'a göçmedik. 3. sayfadayoı 6. önündeydi
6. Siz gUlmediniz. 4. çantamdaydı 7. Kemeraltı'ndaydınız
7. Çocuklar benden korkmadılar. 15.2.10. 2. de~ildim 5. değildik
8. Saçlarımı saç kurutma makinesiyle kurutmadım. 3. değildiniz 6. degildiniz
9. Gömleğimi UtUlemedin. 4. değildi 7. değildi
10. Annem çamaşırları katlamadı. 15.2.10.1. 2. Korkak değildim.
iL. Yolda çamura basmadık. 3. Cesur değildim.
/2. Adamı sokagın ortasında dövmediler. 4. Konuşkan de~ildin.
15.2.5. 2. kandil'dı mı? 5. Mutlu değildin.
... adam beni kandil'dı. 6. Bekar değildik.
... adam beni kandırmadı. 7. MUdür değildiniz.
3. kalktı mı? 8. Gözlükıu değildiniz.
... uçak kalktı. 9. Doktor değillerdi.
... uçak kalkmadı. 10. Akıllı değildiler.
4. yuttun mu? 15.2.11. 2. ucuz muydu?
... ben ağzımdaki lokmayı yuttum. Evet, ucuzdu. / Hayır. ucuz değildi.
... ben ağzımdaki lokmayı yutmadım. 3. Ka~an mıydı?
5. biriktirdiniz mi? Evet, Kağan'dı. / Hayır, Kağan değildi.
. .. biz çok para biriktirdik. 4. mutlu muydun?
... biz çok para biriktirmedik. Evet. mutluydum.! Hayır, mutlu değildim.
6. aktı mı?
5. evde miydiniz?
... yağmurda çatı aktı. Evet, evdeydik. / Hayır, evde değildik.
... yağmurda çatı akmadı. 6. açık mıydı?
7. üzüldü mü? ! üzUldUler mi? Evet, açıktı.! Hayır. açık değildi.
... onlar bu habere UzUldU(ler). 7. izmir'de miydik?
... onlar bu habere UzUlmedi(ler). Evet, İzmir'deydik. / Hayır.lzmir'de değildik .
15.2.5.1. 2. Sana evlenme teklif etti mi? 8. dUrüst müydü?
3. Biraz şişmanladın mı? Evet, dürüsttti. / Hayır, dUrüst değildi.
4. Yemeği hazırladın mı? 9. anaokulundalar mıydı?
5. Cüzdanını buldun mu? Evet, anaokulundalardı./ Hayır, anaokulunda
6. DUn alışveriş yaptın mı? deği ııerd i.
2i4
10. yaramaz mıydım? 15.2.14.1. 2. var mıydı?
Evet, yaramazdın. / Hayır. yaramaz değildin. Evet, vardı. / Hayır, yoktu.
15.2.11.1. 2. Kitap ilginç miydi? 3. var mıydı?
3. Sorular zor muydu? Evet, vardı. / Hayır, yoktu.
4. Ben iyi (çok) miydim? 4. var mıydık?
5. O sen miydin? Evet, vardınız. / Hayır, yoktunuz.
6. Siz miydiniz? 5. var mıydınız?
7. Hasta mıydın? Evet, vardık. / Hayır, yoktuk.
8. Diln Kemeraltı'nda mıydınız? 6. var mıydı?
9. Biz yaramaz mıydık? Evet, vardı. / Hayır, yoktu.
10. Biz miydik? 7. var mıydı?
ii. Onlar mıydı? Evet, vardı. / Hayır, yoktu.
2. değil miydik? 15.2.15.1. soğuktu, yağdı. oldu, sıkışıktı, oldu, çıktı, vardı, kaydı,
... biz dost değildik. çarptı, gördü, yaralanmadım
... biz dosttuk.
15.2.15.2. saçlıydın, oldun, boyadım, değil miydi? oldu, taktım.
3. değil miydiniz?
oldum, evlendi n mi? ayrıldım, buldum
... ben İstanbullu değildim.
... ben İstanbulluydum. 15.2.15.3. 2. Yere düştü, kırıldı .
4. değil miydim? 3. Süpürgeyi aldım.
... sen zayıf değildin. 4. Her yeri süpürdüm..
... sen zayıftın. 5. Sopra bir cam parçası elime battı .
5. değil miydi? 6. Canım çok acıdı.
... Ayşegül hamile değildi. 7. Elim çok kanadı.
... Ayşegül hamileydi. 8. Elime yara bandı yapıştırdım.
6. değil miydin?
15.2.15.4. Cüneyt hastanedeydi, bugün taburcu oldu .
... sözlü değildim.
Biraz önce alışveriş yapmadık.
... sözlilydilm.
Gök gürledi. yağmur başladı.
7. değil miydi?
Kötil bir rüya gördUm, korktum.
... çiçekler taze değildi.
Öğretmen anlattı ama anlamadık.
... çiçekler tazeydi.
Araba çok güzeldi ama çok pahalıydı.
15.2.12.1. 2. Tembel değil miydin? Bu pasta lezzetli değildi.
3. Ucuz değil miydi? Biraz önce seni net görmedim.
4. Cimri değil miydiniz?
Çocuk geçen yıl kardeşini hiç kıskanmadı.
5. Mavi gözlü değil miydiler?
iki dakikada tabaktaki yemeği bitirdi.
6. Sarı saçlı değil miydiler?
Geçen ay okuldan mezun olduk.
7. Okulda değil miydik?
Yıllar önce evlendik.
8. Bu kitap Tuğçe'nin değil miydi?
Bebek on hafta önce doğdu.
2. oldum 5. oldu Geçmişte dünyayı gezdim.
3. oldunuz 6. olduk Bu çocuk geçmişte çok başarılı oldu.
4. oldun 7. oldular
15.2.15.5. doMu. girdi, okulu(nu), bitirdi, oldu, Hanım'la,
15.2.13.1. 2. Bu yazı ilginç olmadı.
evlendi, sürdü, etti, oldu, izledi, bozuldu, 1938'de,
3. Tiyatro oyununda prenses olmadım.
yumdu, etti
4. Kimya sınavında sonuncu olmadın.
5. Siz dün toplantıda rahatsız olmadınız. 2. O 5. Onlar
6. Biz onunla düşman olmadık. 3. Sen 6. Ben
7. Onlar rakip olmadılar. 4. Siz
15.2.13.2. 2. Gelin oldun mu? 16.2.1.1.
3. GUzel oldum mu? Ben dinleneceğim
4. Onunla arkadaş oldunuz mu? Sen çalışacaksın dinleneceksin
5. Biz öğretmen olduk mu? O çalışacak dinlenecek
6. Çaylar hazır oldu mu? Biz çalışacağız dinleneceğiz
7. Bu tümce doğru oldu mu? Siz çalışacaksınız dinleneceksiniz
2. vardı / yoktu Onlar çalışacak(lar) dinlenecek(ler)
3. vardınız /yoktunuz Ben konuşacağım düşüneceğim
4. vardı / yoktu Sen konuşacaksın düşüneceksin
5. vardı / yoktu O konuşacak düşünecek
6. vardım / yoktum Biz konuşacağız dUşüneceğiz
7. vardın / yoktu n Siz konuşacaksınız dUşüneceksiniz
8. vardı / yoktu Onlar konuşacak(lar) dUşünecek(ler)
215
16.2.1.2. 2. oturacağım 16.2.6.1. 2. gitmeyeceğim 7. aImayacağız
3. vereceksin 3. gelmeyecek 8. hissetmeyeceksiniz
4. yüzecekler 4. içmeyecek 9. yemeyeceğim
5. öğreneceğiz 5. konuşmayacaksın ıo. oynamayacak
6. çıkacak 6. tartışmayacak ı i. beklerneyecek
16.2.2. 2. miyim? 5. mı?
Ben bineceğim
3. mıyız? 6. mi?
Sen kalkacaksın bineceksin 4. misiniz? 7. misin?
O kalkacak binecek
Biz kalkacağız bineceğiz
16.2.7.1. 2. Ali'yle bUll,lşacak mısınız?
Siz kalkacaksınız bineceksiniz 3. Onu affedecek misin?
Onlar kalkacak(lar) binecek(ler) 4. O eve taşınacak mısınız?
Ben yUzeceğim koşacağım
5. O pastayı yiyecek misin?
Sen yüzeceksin koşacaksın 6. Ben sizinle doktora gelecek miyim?
O yüzecek koşacak 7. Acı hissedecek miyim?
Biz yUzeceğiz koşacağız 2. götUnneyecek misiniz?

Siz yüzeceksiniz koşacaksınız 3. söndUrmeyecek misin?
Onlar yüzecek(ler) koşacak(lar) 4. öğretmeyecek misiniz?
16.2.3. 5. barışmayacaklar mı?
Ben oynayacağım 6. yazmayacak mısınız?
Sen bekleyeceksin oynayacaksın 7. konuşmayacak mıyım?
O bekleyecek oynayacak
16.2.8.1. 2. etmeyecek misin?
Biz bekleyeceğiz oynayacağız
... etmeyeceğim.
Siz bekleyeceksiniz oynayacaksınız
3. konuşmayacak mısınız?
Onlar bekleyecek(ler) oynayacak(lar)
... konuşacağız.
Ben ödeyeceğim arayacağım
4. ödemeyecek mi?
Sen ödeyeceksin arayacaksın
... ödemeyecek.
O ödeyecek arayacak
5. hazırlamayacak mıyız?
Biz ödeyeceğiz arayacağız
... hazırlayacağız.
Siz ödeyeceksiniz arayacaksınız
6. almayacak mıyım?
Onlar ödeyecek(ler) arayacak(lar)
16.2.4. ... alacaksın.
Ben tadacağım edeceğim
7. uyumayacaklar mı?
Sen gideceksin tadacaksın edeceksin ... uyumayacaklar.
O gidecek tadacak edecek 8. girmeyecek misiniz?
Biz gideceğiz tadacağız edeceğiz
... gireceğiz.
Siz gideceksiniz tadacaksınız edeceksiniz 2. olacak 5. olacağız
Onlar gidecek(ler) tadacak(lar) edecek(ler) 3. olacaksınız 6. olacaksın
16.2.4.1. 4. olacaklar
Ben diyeceğim
16.2.9.1. 2. Bu odanın rengi açık yeşil olacak.
Sen yiyeceksin diyeceksin 3. Ben on yıl sonra kırk yaşında olacağım.
O yiyecek diyecek 4. Yarından itibaren zengin olacağız.
Biz yiyeceğiz diyeceğiz
5. Gelecek hafta beş yıldızlı bir otelde olacaksınız.
Siz yiyeceksiniz diyeceksiniz
Onlar yiyecek(ler) diyecek(ler) 16.2.9.2. 2. Bu iş böyle olmayacak.
3. Ben yarın toplantıda olmayacağım.
16.2.5. 2. içeceğim 5. bitireceğiz
4. Bu ödevi yapmak benim için zor olmayacak.
3. yapacaksın 6. taşınacaksınız
5. Sen çok iyi bir çocuk olmayacaksın?
4. yatacak
6. Biz uzun boylu olmayacağız.
16.2.5.1. 2. yürüyecek 6. dinleyeceksiniz
16.2.9.3. 2. . .. hava soğuk olacak.
3. yıkayacaksın 7. ödeyecek(ler)
3. . .. kuaförde olacaksın.
4. okuyacağım 8. başlayacak
4. . .. davette olacağım.
5. boyayacağız 9. anlayacaksınız
5. .., üniversitede öğrenci olacak.
16.2.5.2. 2. edecek(ler). 7. affedeceksiniz. 6. tatilde olacağız.
3. tadacağım. 8. gideceğiz. 7. Ankara'da olacaksınız.
4. yiyecek. 9. yiyecek(ler).
16.2.9.4. 2. O sınıfta olmayacak.
5. diyeceksin. 10. diyeceğiz?
6. edeceğim.
3. Siz üzgün olmayacaksınız.
4. Ben yaşlı olmayacağım.
2. başlamayacak. 5. okumayacaksın 5. Sen pilot olmayacaksın.
3. üzülmeyeceğim 6. yürümeyeceksiniz 6. Biz lokantada olmayacağız.
4. gelmeyeceğiz 7. seyretmeyecekler
7. Çocuklar yaramaz olmayacak.
216
16.2.10. 2. ... evin ve araban olacak. 17.2.2. 2. fidanlık 4. benzinlik
3. . .. çantada para olacak. 3. güllük 5. zeytinlik
4. çocugumun mutlu bir ailesi olacak. 6. derslik
5. Bu işte ben de olacağım.
17.2.2.1. i. fidanlığı
6. Bu oyunda sen de olacaksın.
7. Yarışmada siz de olacaksınız.
2. mezarlıktan
8. Burada biz de olacağız. 3. zeytinlikler

4. benzinlikte
16.2.10.1. 2. Yarın toplantıda genel mUdUr olmayacak.
3. Biraz sonra arabada koku olmayacak. 17.2.3. 2. pilotluk 5. sekreterlik
4. Biraz sonra hiç zamanımız olmayacak. 3. sunuculuk 6. okutmanlık
5. Gelecek yıl organizasyonda biz olmayacağız. 4. aşçılık 7. kuaförlük
6. Yarınki görüşmede ben olmayacağım. 8. gündelikçilik
16.2.11.1. 17.2.3.1. 2. YiğitParis'te başkonsoloslukyapıyor.
i. Babam bu habere çok şaşıracak. 3. Yıldırım bir karakolda polislik yapıyor.
2. Bu elbise GUlseren'e çok yakışacak. 4. Gülean bir şirkette reklamcılık yapıyor.
3. Tuğçe bu armagana çok sevinecek. 5. Cem bir hastanede doktorluk yapıyor.
4. Faıih gelecek doğum gUnümde gitar çalacak.
6. Atanur avukatlık yapıyor.
5. Annem gelecek kış bana bir atkı örecek.
6. Yarın akşam erken yatacağım.
17.2.3.2. 2. doktorluğu
7. Sen yarın televizyon seyredecek misin? 3. öğretmenliği
8. Siz mektupları postalayacak mısınız? 4. işçiliği
9. Annem kedinin mamasını verecek mi? 5. yöne,ticilik

LO. Somer'le Gülnur evlenecekler mi? 6. bilgisayarcılıkta
16.2.11.2. 2. Konserden sonra bizi arabayla eve bırakacaklar. 7. tiyatroculuk, sinemacılıktan
3. Acaba kaç yaşına kadar yaşayacağız? 8. kuyumculuğu
4. Biraz sonra çocuk pastanın mumlarını Utleyecek. 9. sunuculuğa

5. Kampın sonunda çocuklar ülkelerine dönecekler. LO. polislikten
16.2.11.3. 2. pişireceğim, yiyeceksiniz 17.2.4. 2. gözlük 6. parmaklık
3. dağıtacağım, toplayacaksm 3. günlük 7. gecelik

4. kirleteceğiz,temizleyeceksin 4. korkuluk 8. sabahlık
5. konuşacağım, dinleyeceksin 5. sözlük 9. boyunluk
6. söyleyeceğim, yazacaksınız 17.2.4.1. i. günlüğümü
7. kalkacağız,oturacaksınız
2. korkuluk, korkuluktan
16.2.11.4. 3. kollukla
4. geceliğinin, sabahlığını
e;ı:ıapse girmeyecek. 5. kulaklığını
6. yağmurluğunu
Ahmet'i sevmiyorum/ .... Bugün ders yapmayacagız.
7. gözlüksUz
[j.Sınavda iyi not almayacak.
Adam suçsuz./
Hiç ders çalışmadı. -
"'- ') ~ Satın almayacağım.
8.
9.
LO.
sözlükte
anahtarlığımı
damatlık
Ögretmenimiz çok hasta. i 1/41 Onunla evlenmeyeceğim.
17.2.5. 2. soleuluk 6. AtatUrkçUıük
Bu ayakkabı ayağımı slktı.1 3. gerçekçilik 7. cumhuriyetçilik
4. gerçekUstücülük 8. Şamanlık
16.2.11.5. olacak, soguyacak, giyeceğim, yakışacak, 5. halkçılık 9. putperestlik
soracak, diyeceğim 17.2.5.1. 2. Şamanlık 4. MüslUmanlıkla
16.2.11.6. olmayacak, gerçekleştirecek, olmayacak, 3. ırkçılıkıan
gitmeyecek, geçirecek, olmayacak, olmayacağım 17.2.6. 2. erkeklik i O. sağırlık
17.2.1. 2. tuzluk 5. limonluk 3. çocukluk IL. dilsizlik
3. sirkelik 6. kömUrlük 4. terbiyesizlik 12. şaşılık
4. odunluk 7. samanıık 5. doğruluk 13. sarılık

8. kitaplık 6. özgUrıuk 14. kellik
17.2.1.1. 2. tuzlukıa 6. kUIIUkte
7. kardeşlik 15. kamburluk
3. limoniuğu 7. ayakkabılığa 8. öksüzlük 16. uykusuzluk
4. kitaplığa 8. buzluktan 9. körlük 17. unutkanlık
5. kalemlikten 18. dalgmlık
17.2.1.2. 2. Kitaplıktan. 17.2.6.1. 2. kadınlık, erkeklikten

3. Elbiseliğe. 3. kardeşlik
4. Çamaşırlıga. 4. açlıktan
217
5. keJlige 17.2.10.5. 2. geceleyin
6. özgUrlUk 3. yağmurda
7. sarılık 4. nikahta. dügünde
8. uykusuzluk 5. nikahta. dOğünde
9. kansızlığa 6. atölyede. laboratuarda ...
LO. çocukluğunda 7. sporda
i ı. gençliğimde 8. sporda
17.2.7. 2. döşemelik 7. kahvaltılık 9. yazın
3. sıkmalık 8. salçalık 10. bayramda

4. dolmalık 9. yazlık 17.2.10.10. 2. sunuculuk 8. yelkencilik
5. hediyelik ıo. kışlık 3. askerlik 9. karikattircülük
6. damızlık i ı. çiğköftelik 4. dalgıçlık LO. balıkçılık
l2. böreklik 5. rektörlük 1 i. paraşütçülük
17.2.7.1. i. günlük 4. aylık 6. seyislik 12. medyumculuk
2. yıllık 5. mevsimlik 7. tamireilik
3. haftalık 6. günlUk 17.2.10.11. 2. ikiyüzlüıuk 8. çocuksuluk
17.2.7.2. i. dayaklık 3. madalyalık 3. sabırsızlık 9. yalnızlık
2. takdirlik 4. müzelik 4. yüzsüzlUk i O. tutuculuk
17.2.7.3. i. kuruşluk 9. yetmişlik 5. sululuk lL. sıkılganlık
2. seksenlik lA. sıkımlık 6. röntgencilik 12. olgunluk
3. onluk lL. litrelik 7. sakarlık 13. cimrilik
4. ondalık 12. kiloluk 14. züğürtlük
5. yudumluk 13. gecelik 17.2.10.13. iyilik, mutluluklar, sultanlıktır, haftalığıııa.
6. pişirimlik 14. günlük benlik, şimdilik

7. adımlık
8. atımlık
18.2.1. 2. Sen 5. Biz
3. Ben 6. Onlar
17.2.7.4. ı. benlik 3. bizlik
4. O 7. Siz
2. senlik
18.2.2. 2. oynarım 6. dolaşırlar
17.2.7.5. 2. sıkmalık 9. seksenlik
3. gideriz 7. ederiz
3. hediyelik lA. pişirimlik
4. ederler 8. yersiniz
4. bugünlUk. yarınlık ll. adımlık
5. yaparım 9. seversin
5. salçalık 12. sıkımlık
6. glinıuk 13. seniik 18.2.3. 2. uyur 7. okurum, izlerim
7. harçlığı 14. bugUnıuk 3. okuruz 8. aranz
8. kuruşluk 15. şimdilik 4. söylersin 9. ağlar
17.2.8. ormanıık
5. oynar(lar) lA. başlar
1. 4. dikenlik
6. yıkarsınız
2. dağlık 5. taşlık arazi
3. sazlık 6. kumluk 18.2.4. 2. yatar 7. sorar(lar)
17.2.9. 2. Fransızca öğretmenliği
3. satarım 8. çıkarsm
3. renk körlüğü 4. yazar 9. düşer
4. kanser hastalığı 5. yener lA. kaçar
5. para ko1eksiyonculuğu 6. yaparsınız lL. pişer
6. göz doktorluğu 18.2.5. 2. konuşur 7. oturursun
7. milletvekiııiği 3. tanışırsm 8. sevinirim J
1
8. trafik polisliği 4. giyinirim 9. güneşteniriz
9. Türk gençliği 5. hazırlanır(lar) 10. kaşınırsınız
17.2.9.1. 2. göz doktorluğunda 6. görüşürUz
3. para koleksiyonculuğu 18.2.6. 2. ölür(ler) 8. sanırım

4. TUrk gençliğine 3. görürUm 9. alırsın
5. baş sağlığı 4. gelirsiniz LO. kalınz
6. cep harçlığıma 5. varır lL. olur
17.2.10.1. 2. korkaklık -+ yUreksizlik 6. durur 12. verir
3. cesurluk -+ yiğitIik 7. bilirsin 13. bulurum
4. açık eııilik -+ cömertlik 18.2.7. 2. ederim 6. eder
5. talihsizlik -+ şanssızlık 3. seyrederiz 7. hisseder
6.
7.
taşyüreklilik
yoksulluk
-+
-+
acımasızlık
fakirlik
4.
5.
giderim
tadarım
8. bahseder
f
218
18.2.8. 2. Ben futbol oynamayı sevrnem. 4. h 9. a 14. h 17. i
3. Siz Fransızca bilmezsiniz. 5. a ıo. b 15. g
4. Sen her gUn kitap okumazsın. 6. f 1 ı. e 16. c
5. Onlar kahve içmezler. 18.2.11.1. bakar mısın(ız)? teşekkUr ederim, rica ederim, olmaz,
6. Biz her akşam televizyon seyretmeyiz. nasıl istersen, bilmem
7. Ben sigara içmem.
18.2.11.2. 2. LUtfen sessiz olur musunuz?
8. Biz mUzik dinlemeyiz.
3. LUtfen bana biraz para verir misin?
9. Ayşe pikniğe gelmez.
4. Şu çantayı tutar mısın lütfen?
10. Bence yarın kar yağmaz.
5. ... bulaşıkları sen yıkar mısın?

1 ı. Biz her hafta sonu sinemaya gitmeyiz.
6. Biraz bekler misiniz lütfen?

i 2. Sen bu işlerden anlamazsın.
7. Lütfen dışarı çıkar mısınız?

13. Siz güzel kitaplar yazmazsınız.
8. Tuzluğu uzatır mısın lUtfen?
14. Çocuklar dondurma istemezler.
9. Susar mısın lütfen, ...
15. Ben manııyı tercih etmem.
10. Bir kere daha tekrar eder misiniz lütfen'?
18.2.9. 2. gider misiniz?
... gideriz. 18.2.11.3. ı. yUrUyoruz
... gitmeyiz. 2. ytirürüz
3. yer misin?
3. çalışıyor. döner
... yerim.
4. söylemez
... yemem.
5. üşüyorum
4. yatar mı?
6. UşUr
... yatar.
7. uyur
o ••yatmaz. 8. yaparız, yeriz
5. yağar mı?
18.2.11.4. 2. kalkacağım
... yağar.
3. kalkarım
... yağmaz.
4. içmez
6. gider(ler) mi?
5. olur
.. , gider(ler).
6. olacak
... gitmez(ler).
7. gelmeyeceğim
7. söyler miyim?
8. gelmezsin
... söylersin.
9. alacak
... söylemezsin.
10. alır
8. çıkar mıyız?
18.2.11.5. kutlanm, dilerim
... çıkarız.
18.2.11.6. yaklaşır, gördüm, gitti, verir, eder. der, döner

... çıkmayız.
9. eder mi?
18.2.11.6.1. doğar, olur, verir, başlar, yapar, gezer, okur, öğretir,
... eder.
sayılır. alır, ölür
... etmez.
18.2.12.1. i. ağlar
10. sever misin?
2. sever(ler)
... severim.
3. düşUnür(ler)
... sevrnem.
4. yapar
18.2.10. 2. Oturmak istemez misin? 5. dinleriz
3. Bizimle tiyatroya gelmek istemez misiniz? 6. gidersin
4. Gazete okumaz mısınız? 7. pişirir(ler)
5. Girmez misiniz? 8. yatar, uyur
6. Biraz daha tatlı almaz mısın? 9. giderim, olurum
10. kalkarsınız
18.2.10.1. 2. Yemez olur mu, hem de çok.
i i. ağlar(lar)
3. Gitmez olur muyuz, hem de çok.
12. anlatır
4. Sormaz olurlar mı, hem de çok.
13. yaşar
5. Içmez olur mu, hem de çok.
14. satar(lar)
6. Bilmez olur muyum, hem de çok iyi.
7. Tanımaz olur muyum. hem de çok iyi.
15. ederim
18.2.12.2. ı. gidece!1;iz, ister misin
18.2.10.2. 2. Sen hiç dinlenmez misin Aııah aşkına?
3. Siz hiç kitap okumaz mısınız Allah aşkına? 2. gittim, yaparım
4. Sen hiç tatil yapmaz mısın Aııah aşkına? 3. gireriz, gezeriz
5. Siz hiç tıraş olmaz mısınız Aııah aşkına? 4. gidece!1;iz
6. Sen bu evi hiç temizlemez misin Allah aşkına? 5. giderim
6. gönderir misiniz
18.2.11. 2. f 7. d 12. a 7. geçiririz
3. b ,. 8. b 13. b
8. Kuşadası'ndaydık, güzeldi
219
9. yaşamaz, yaşar 2. dedirtmek 6. götUrmek
ID. uyuyor 3. kapattırmak 7. gidermek
ll. geleceksin 4. kaldırmak 8. göstermek
12. sever 5. getirmek
13. gittik. öğrendik 2. Geçişli, nesne = ders
14. Uşürsün 3. Geçişsiz
18.2.12.3. şampiyonu, bilardocusunuz, gUnlUk, sormak, 4. Geçişsiz
kalkarsınız. yaparsınız. kalkarım, koşarım, çekerim. 5. Geçişsiz

6. Geçişli, nesne = bu yemeği
dönerim, alınm, yaparım, yerim, içerim, fırçatarım,
içer misiniz, içmem, kullanır mısınız. içeri m, 7. Geçişli, nesne =balık tutmayı
8. Geçişli, nesne =Ali'nin kardeşini
kullanmam, çalışırsınız. saatimi, ayırırım, geçirirsiniz.
9. Geçişli, nesne = evi
arkadaşlar(lm)la. giderim, dinlersiniz
19.2.7.1. 2. Kadın bebeği doğurdu.
2. oynatmak 8. ağlatmak
3. Bakıcı bebeği doyurdu.
3. başlatmak 9. tanıtmak
4. Çocuk kalemi dUşUrdU.
4. söyletrnek 10.okutmak
5. Postacı mektupları gelirmedi.
5. bekletmek Il. yaşatmak
6. Arkadaşları suçluyu hapishaneden
6. uyutmak 12. dinletmek
kaçırdı.
7. izletmek 7. Ben düğmemi kopardım.
19.2.1.1. 2. kızartmak 8. sarartmak 8. Annem yemeği pişirdi.
3. sUpUrtmek 9. yaşartmak 9. Oğlum uçurtma uçuruyor.
4. darıltmak 10. inceltmek 10. Babası kUçlik çocuğu yatağa yatırdı.
5. oturtmak 1 ı. yükseltmek ıı. Rüzgar mumu söndürdU.
6. karartmak 12. alçaltmak 12. Sen bardağı doldurdun.
7. ağartmak 13. biz çöp kutusunu boşalttık.
14. Siz suyu boşa akıtıyorsunuz.
2. doldurmak 12. yıldırmak
15. Ben tatilimi çok gUzel geçirdim.
3. güldürmek 13. soyundurmak
4. çaldırmak 14. yoldurmak 19.2.7.2. 2. Bardak dUştU.
5. caydırmak 15. daldırmak 3. Işıklar
söndü.
4. MUşteriler uyandı.
6. saydırmak 16. aldırmak
7. durdurmak 17. uyandırmak
5. Misafirler doydu.
inandırmak
6. Çocuklar yattı.
8. vurdurmak 18.
7. Uçak uçuyor.
9. kovdurmak 19. öldürmek
8. Araba durdu.
10. saldırmak 20. sevindirmek
9. Bir şişe kola bitti.
1 ı. kıldı rmak
LO. Maç başladı.
19.2.2.1. 2. çektirrnek ll. baktırmak i ı. Hasta kalktı.
3. açtırmak 12. kıstırmak 12. Mektup gitti.
4. attırmak 13. ulaştırmak 13. Biz korktuk.
5. öptlirmek 14. yapıştırmak 14. Adam öldU.
6. söktilrmek 15. karıştırmak 2. Kadın dUn aşçıya
yemek yaptırdı.
7. taktırmak 16. seyrettirmek 3. Öğretmen öğrencilereödev yaptırdı.
8. sattırmak 17. astırmak 4. Öğretmen öğrencilere kitap okutacak.
9. yıktırmak 18. kestirmek 5. MüdUr görevlilere her yeri temizletti.
10. yaktırmak 6. Ablası bebeğe maması nı yedirir.
2.
3.
4.
akıtmak
sarkıtmak
ürkUtmek
5. kokutmak
6. tozutmak
7. Hemşire hastaya çorba içirdi.
8. Patron işçilere eşyalan taşıtacak.
9. Kadın hizmetçiye evi stiptirttiyor.
10. Annesi çocuğa oyun oynattı.
i
1
2. içirmek 9. şişirmek
3. uçurmak 10.düşUrmek 2. Babam yarın beni denizde ytizdürecek.
4. geçirmek 1 ı. yatırmak 3. Hakem yarışı başlattı.
5. göçUrmek 12. batırmak 4. Annesi çocuğu tiyatroya götUrdü.
6. kaçırmak 13. doğurmak 5. Katil adamı öldilrdü.
7.
8.
1.
taşırmak
şaşırmak
gidermek
14. doyurmak
15. bitirmek
6. Garson biraz sonra çayları getirecek.
7. ağabeyi çocuğu parkta arkadaşlarıyla oynattı.
8. Teröristler uçağı düştirdil.
f
9. Palyaço seyircileri güldürUyor.
2. çıkarmak 10. Mimar işçileri inşaatta çok çalıştırıyor.
3. koparmak
220
2. -Bahçeyi kim süpürtüyor? 9. askerleri, koşturdu
Çavuş süpUrtüyor. ıo. boyacıya, boyatır
-Bahçeyi kim süpürüyor? 1 i. arabaları, durdurdu
Askerler sUpurüyor. 12. hastaları, iyileştirir(1er)
3. -Etleri kim kızartacak? 13. berbere, kestirdi

Arkadaşımız kızartacak. 14. tamireiye, ettirecek
-Ne kızaracak? 15. polisi, kızdırdı
Etler kızaracak.
19.2.12.3. yaptırdım, taktırdım, diktirdim, boyattım. taktırdım,
4. -Müşterileri kim otumu? ettirdi m, yaptırdım, onarttım, yaptırdım, yıkatıyorum.
Garson oturttu. UtUletiyorum, sildiriyorum. temizletiyorum.
-Kim oturdu? yaptırmam, yapan m, yedirmiyor, içirmiyor
Müşteriler oturdu.
5. -Ö~reneileri sınıftan kim çıkardı? 20.2.1.1. 2. sizin gitmeniz
Ö~retmen çıkardı. 3. senin gülmen
-Kimler sınıftan çıktı? 4. onların gelmesi / gelmeleri
Öweneiler çıktı. 5. onun çıkması

6. -Yolcuları uçaktan kim indirdi? 6. bizimgeç kalmamız
Polis indirdi. 7. sizin oturmanız
-Kimler uçaktan indi? 8. senin bakman
Yolcular indi. 9. onun sevmesi
7. -KUçUk kızı arabaya kim bindirdi? ıo. benim telefon etmem
Babası bindirdi? ll. onların ayrılması / ayrılmaları

.Arabaya im bindi? 12. benim yemek yemem
KüçUk kız bindi. 20.2.1.1.1. 2. Gönül'ün tatile çıkması
8. -Camlan kim sildiriyor. 3. Ayhan'ın dolaşması
MUdUr sildiriyor. 4. Orhun'un şarkı söylemesi
-Camları kim siliyor?

20.2.1.1.2. 2. Duygu'nun hastalanması
Görevli siliyor. 3. Öykü'nün gitmesi
9. ·Çocuklan kim gUldUrUyor? 4. DUnya'nın kirlenmesi
Palyaço gUldUrUyor.
20.2.1.2. 2. Nöbetçilerin oturması yasaktır.
-Kimler gülüyor?
3. Çocukların binmesi tehlikelidir.
Çocuklar gülüyor.
4. Yayalann geçmesi yasaktır.
lA. -Göstericileri kim susturdu?
5. 18 yaşından küçükleri n izlemesi sakıncalıdır.
Polis susturdu.
6. 3 yaşından kUçUklerin oynaması sakıncalıdır.
-Kimler sustu?
7. Işçilerin baretsiz çalışması tehlikeli ve yasaktır.
Göstericiler.
8. Müşterilerin mutfa~a girmesi yasaktır.
2. c 8. d
20,2.1.2.1. 2. Sizin iyiıeşmeniz beni mutlu etti.
3.
c 9. c
3. Başbakan'ın partiye katılmaması çok ilgi çekti.
4. d ıo. c
4. Senin bayramda bana telefon etmemen beni çok
5.
b i ı. a
üzdU.
6 d 12.a
5. Insanların benzinlikte sigara içmesi çok bUyük
7. b
tehlike yaratıyor.
19.2.12.1. ı. gUldUr 1 ı. boyat 6. Kardeşimin gUrültU yapması beni rahatsız ediyor.
2. yaptır 12. yıkat
7. Çocuklann aşırı televizyon seyretmesi sosyal
3. pişir· 13. dilşür·
gelişimlerini olumsuz etkiliyor.
4. a~ıat 14. geçir
20.2.1.2.2. 2. Emniyet kemeri takmanız gerek.llazım.
5. uyandır 15. içir
16. yapıştır
3. Erken yatmam gerek.llazım.
6. sevdir
4. Ayşe'nin doktora gitmesi gerek./lazım.
7. çektir 17. sUrdUr
5. Daha çok çalışmamız gerek.llazım.
8. başlat 18. göster
6. Rejim yapmam gerek.llazım.
9. ya~dır 19. getir
kaldır
7. Yemek yemen gerek.nazım.
ıo. baktır- 20.
çocuklarını, bUyüttir
20.2.1.2.3. 2. Sizin Almanca biliyor olmanız beni memnun etti.
19.2.12.2. 2.
3. Senin İtalya'ya gidecek olman çok gUzel bir şey.
3. bana, hatırlatıyor
4. patrona, imzalattı 4. Bebe~in hastalanmış olması annesini UzdU.
5. çocukları, oynatacak
5. Çocu~un yüzme kursuna gidiyor olması benim
ö~renciıere. söyletiyo!'
dikkatimi çekti.
6.
kuaföre, taratacak 6. Başbakan'ın İzmir'e gelecek olması herkesi
7.
heyecanlandırdı.
8. çocu~unu, yürütUyor
221
20.2.1.3. 2. Ahmet'in manken olması için yakışıklı olması 4. AB Ttirkiye'nin üye olmasıyla yeni bir döneme
gerekir. girecek.
3. Senin ehliyet alman için 18 yaşından büytik olman 20.2.1.5. 2. Çok çalışmanız sınavda iyi not almanızı sa~ladı.
gerekir. 3. Ya~murun ya~ması piknige gitmekten
4. Yabancıların Türkiye'de üniversitede okumaları vazgeçmemize sebep oldu.
için Türkçe öğrenmeleri gerekir. 4. Fabrikaların kapanması işsizliğin artmasına yol
5. Çocuğun sağlıklı olması için düzenli beslenmesi açıyor.
gerekir. 5. Sergen'in kırmızı kart görmesi Beşiktaş'ın kupadan
6. Bir kişinin iyi bir iş bulması için tiniversiteyi elenmesine neden oldu.
bitirmesi gerekir.
6. Şoförtin aşırı hız yapması otobüsün şarampole
20.2.1.3.1. 2. Sizin otunuanız içinbu evi yaptık. yuvarlanmasına sebep oldu.
3. Eşimin okuması için gazete aldım. 7. Başbakan'ın hastalanması piyasaların tedirgin
4. Ailem benim mutlu olmam içiıı çalışıyor. olmasına yol açtı.
5. Senin eğlenmen için diskoya gidiyoruz. 8. Liderlerin anlaşması savaşın sona ermesini sağladı.
6. ~abam bizim spor yapmamız için eşofman aldı.
20.2.1.5.1. 2. Orman yangınlarının çoğalması havaların çok
7. Sizin izlemeniz için bu filmi aldım.
ısınmasından ileri geliyor.
20.2.1.4~ 2. Biz senin dinlenmeni öneriyoruz. 3. Birçok hayvan ttirUntin yok olmasının sebebi
3. Annem Ali'nin gelmesini bekliyor. yaşam alanlarının yok olmasıdır.
4. Öğretmen ödevlerinizi yapmanızı söyledi. 4. Küreselleşmenin hızlanmasının gerisinde herkesin
5. Herkes Ali'nin eşinden ayrılmasını konuşuyor. internet kullanması yatıyor.
6. Doktorlar sigara içmemenizi tavsiye ediyorlar. 5. işsizlerin sayısının artması nüfusun sürekli
20.2.1.4.1. 2. Hayır. taksiye binmene gerek yok. artmasından kaynaklanıyor.
3. Hayır, Ali'nin sana yardım etmesine gerek yok. 6. Öğrencilerin sınavlarda başarısız olması / olmaları
4. Hayır, öğrencilerin erken gelmesine / gelmelerine ders çalışmamalarından ileri geliyor.
gerek yok.
20.2.1.6. ı. ı. gitmemi / gitmememi
5. Hayır, rezervasyon yaptırmana gerek yok.
2. yaşamanız
6. Hayır, takım elbise giymemize / giymenize gerek
3. gelmesi
yok.
4. sormasına / sormalarına
7. Hayır, önceden randevu almasına gerek yok.
5. gelmesinden
8. Hayır, turistlerin otobüsten inmesine / inmelerine
6. konuşmamıza
gerek yok.
7. çalışmanızda
20.2.1.4.2. 2. Sınavdan bir saat önce burada olmanızda yarar 8. yapmanız
görüyorum. 9. korkmana
3. Sebzelerin çok pişmemesindefayda var. 10. unutmasına
4. Burada sigara içmemde ne zarar var? ıı. horlaması
5. Çocukların bahçede oynarnasında / oynamalarında
12. öğrenmeniz
sakınca yok.
13. ölmemesiyle
6. Doktorlar sigarayı bırakmanızda ısrar ediyor.
20.2.1.6.2. 3. Öğretmen bizim çalışmamızı istiyor.
7. Arabayı buraya park etmende bir sakınca
görmüyorum. 4. Biz çalışmak istiyoruz.
5. Biz dondurma yemeye bayılıyoruz.
20.2.1.4.3. 2. Senin yalan söylemenden bıknm.
6. Senin dondurma yemene bayılıyorum.
3. Oğlumuzun sınıf ta kalmasından korkuyoruz.
7. Ayşe yatmamakta ısrar ediyor.
4. Ahmet'in her zaman şaka yapmasından hoşlanıyor
8. Annesi Ayşe'nin erken yatmasında ısrar ediyor.
musun?
9. Babamın kızmasından korkuyorum.
5. Öğrencilerimin dersi dikkatli dinlemesinden /
10. Hastalanmaktan korkuyorum.
dinlemelerinden çok memnunum.
11. Yemekten sonra çay içmek çok hoşumuza
6. Bilgisayarımızın sürekli bozulmasından
gidiyor.
şikayetçiyiz.
12. Yemekten sonra çay içmeniz çok hoşumuza
7. Yazar insanların hiç selamlaşmamasından /
gidiyor.
selamlaşmamalarından yakınıyor.
13. Kompozisyon yarışmasında birinci olmakla
20.2.1.4.4. 2. Ailem okulu birincilikle bitirmemle gurur duyuyor. övtinUyorsun.
3. Bizi ziyarete gelmenle teseııi buluyoruz.
222

Упражнения по грамматике

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Упражнения по грамматике

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

~i

10. Emir / istek Kipi 75

11. -imek Eylemi 84

12. iyelik Ekleri 93

13. Önadlaştırma 104

14. Ad Tamlaması 113

15. Belirli Geçmiş Zaman 131

16. Gelecek Zaman 143

17. -lık Yapım Eki 152

18. Geniş Zaman 162

19. Ettirgen Eylem 172

20. Adlaştırma II 180

Yanıt Anahtarı 193

1.1. Betimleme (Betimlemeler Kitabı 1. 1.2.3. Özel adlar

Bölüm) 1.2.4. Adıilar

1.2. Alıştırmalar 1.2.5. Belgisiz önadlar ve -lAor

1.2.1. Tablodaki adları son seslemlerine göre çoğul ekleriyle tamamlayınız~

Son Seslemdeki ünlü

1.2. 1. ı. Aşağıdaki sözcüklere çoğul eklerini ekleyiniz.

yazICl. ......-....;.. televizyon.............. defter . çanta ..

dolap .. kaset.............. gömlek . ceket. .

ütü .. kağıt.............. kravat.. .. üzüm ..

1.2.2. Aşağıdaki sözcüklere uygun çoğul ekini ekleyiniz. -I

saat~ harf.. kalp . santraL..........

kontroL............. bandrol........... terminaL . hilal .

1.2.2.1. Aşağıdaki sözcüklere uygun çoğul ekini ekleyiniz.

İdal........ Feryal................ Hayal.. . MeraL .

1.2.4. Adılları çoğul yapınız.

ı. Bu kalem mavi. Bu kalemler mavi

1. Bu öğrenci hasta. Bütün öğrenciler hasta (Bütün)

3. O çiçek kırmızı. ......................................................... (Bazı)

4. Şu kadın güzel. ......................................................... (Bütün)

5. Bu kutu boş. . (Tüm)

1.2.5.2. Aşağıdaki sayılara çoğul eklerini ekleyiniz.

biri er on................. yüz . bin ..

1­ on bin................. yüz bin... milyon .. milyar ..

1.2.7. Bireşim Alıştırmalan

1.2.7.1. Aşağıdaki sözcükleri uygun boşluklara yazımz.

1.2.7.2. Boşluklan çoğul ekiyle tamamlayıp eşleştiriniz.

Öğretmenler ve "'- baba..............

İnsan .............. ve televizyon..............

KravaL ............ ve erkek..............

1.2.7.3.Aşağıdaki sözcükleri çoğul yapınız.

ı. İyi gün . 7. Tatlı rüya ..

2. ı. Betimleme (Betimlemeler Kitabı. 2.2.4. Evet, ..... / Hayır, .......... değiL.

2. Bölüm) 2.2.5. Evet, var. / Hayır, ......... yok.

2.2. Alıştırmalar 2.2.6. ............ değil mi?

2.2.!. mı, mı,

2.2.2. Kuraldışılıklar 2.2.8. Bireşim alıştırmalan

1- 2.2.3. Tümcenin diğer kurucularıyla kullanımı

ı. Bu bir kitap mı ? 9. Bu bir kalem ?

2. Bu bir balon ? ıo. Bu bir gözlük ?

2.2.2. Boşluklan uygun soru ekiyle tamamlayıruz.

2. Bu bir kalp ? 6. Bu bir bandrol ?

2.2.2.1. Boşlukları uygun soru ekiyle tamamlayınız.

(Şimdiki Zaman için bkz. Bölüm 4)

2.2.3.2. Aşağıdaki tümcelerde yatık yazılan sözcüğe göre sorular sorunuz.

2.2.4. Aşağıdaki soruları nilo soru eki ile tamamlayıp yanıtlayınız.

Evet, Gülten öğretmen .

Hayır, Gülten öğretmen değil. öğrenci .

2. Bu bir masa ? (sehpa)

3. Burası bir okul ? (hastane)

4. Bunlar gözlük 7 (dürbün)

2.2.4.1. Aşağıdaki soruları mlo soru eki ile tamamlayıp yanıtlayınız.

1 on bin................. yüz bin... milyon .. milyar ..