You are on page 1of 15

Со методот на напредување (синтетички метод) да се докажат теоремите:

Теорема: Во рамнокрак триаголник, аглите при основата се еднакви.(категорична форма)

Теорема: Ако четириаголникот е тангентен, тогаш збировите од спротивните стани се еднакви. (условна форма)
Со методот на враќање (аналитички метод) да се докажат теоремите:
Теорема: Во рамнокрак триаголник, аглите при основата се еднакви.(категорична форма)

Теорема: Ако четириаголникот е паралелограм тогаш, дијагоналите се преполовуваат во пресечната точка.


(условна форма)
Со користење на индиректен метод (правилото на контрапозиција) да се докажат теоремите:

Теорема: Ако паралелограмот е ромб, тогаш дијагоналите се заемно нормални. (условна форма)

Теорема: Во рамнокрак триаголник, аглите при основата се еднакви.(категорична форма)


Доказ на уште неколку теореми:

Теорема: Ако четириаголникот е тетивен, тогаш спротивните агли се суплементни.

Теорема: Централниот агол е двапати поголем од соодветниот периферен агол над ист кружен лак.

a)
б)
В)
Теорема: Аголот помеѓу тетивата на кружница и тангентата повлечена во една од крајните точки од тетивата е
еднаков со периферниот агол што одговара над таа тетива.

Теорема: Средната линија во триаголник е еднаква на половин од страната со која нема заеднички точки и е
паралелна со неа.
Теорема: Во трапез средната линија е еднаква на полузбирот од основите и е паралелна со основите.
(категорична форма)
Теорема: Средините на страните на кој било четириаголник се темиња на паралелограм. (категорична форма)

Теорема: Збирот на внатрешните агли во триаголник изнесува 180о. (категорична форма)


Теорема: Секој надворешен агол кај триаголник е еднаков на збирот од внатрешните несоседни агли.
(категорична форма)

Теорема: За аритметичката и геометриската прогресија за два броја важи следнава реалација:

ab
 ab
2
Dokazi na Pitagorovata teorema

To~no ne se znae kako Pitagora ja doka`al teoremata no postojat podatoci deka 500 pred nego
u~eni vo Kina imale nekakov dokaz. Poradi golemoto zna~ewe na teo Pitagorovata teorema se
izvr{eni mnogu dokazalstva (pronajdeni se preku 350). Otoga{ niz vekovite mnogu
matemati~ari se zanimavale so dokazot na teoremata i sporet edno matemati~ko spisanie, kako
sto spomenavme pronajdeni se preku 350 dokazi. ]e dademe nekoi od niv:

1.Dokazot na Pitagorevata teorema od Indiskiot matemati~ar Bhaskara( 1114 )


c

a-b

a-b
c
a-b c
a
a-b

Crt.1

Na crt.1 e nacrtan pravoagolen triagolnik ABC, potoa kvadratot so strana s. Plo{tinata


na kvadratit e . Toj e sostaven od 4 pravoagolni triagolnici so kateti a i b i eden kvadrat so
strana a-b. Spored toa:

ab
c2  4   (a  b) 2  2ab  a 2  2ab  b 2  a 2  b 2
2

2.

a b

b
c
a
c

c
a
c

b a

Crt.2
Na crt.2 nacrtan e prvo proizvolen pravoagolen triagolnik so kateti a i b i hipotenuzata
c, a potoa e nacrtan kvadratot so strana a+b. Spored ovoj crte` utvrdeno e deka plo{tinata na
kvadratot so strana a+b e ednakva na zbirot od plo{tinite na ~etirite pravoagolni
triagolnici , plus plo{tinata na kvadratot so strana c, t.e
ab
( a  b) 2  4   c 2  a 2  2ab  b 2  2ab  c 2  a 2  b 2  c 2 . Spored toa se zaklu~uva deka e
2
doka`ana teoremata. .

3.Sledniov dokaz se misli deka e od Pitagora

Na stranite na proizvolen pravoagolen triagolnik ABC (crt.3) se konstruirani


kvadratite CBIJ, ACMN i ABKL. Za da ja doka`eme Pitagorovata teorema treba da se doka`e
PCBIL  PACMN  PABKL

M
I
C

N b
a
c
A B
P

K Q L

Crt.3

Dokaz: Za taa cel crtame CQ  AB . Potoa doka`uvame deka PACMN  PAPKQ . Za taa cel gi crtame

otse~kite CK i BN .

AN  NM b 2
PABN    PABMN  2 PABN . ABN  ACK spored priznakot SAS.
2 2
AK  AP PAPKQ
PACK    PAPKQ  2 PACK . Od skladnosta na triagolnicite sleduva deka
2 2
BI  IJ a 2
PABMN  PAPKQ .Sli~no, PABI    PBIJC  2 PABI . ABI  BCL spored priznakot SAS.
2 2
BL  BP PBPLQ
PBCL    PBPLQ  2 PBCL . Od skladnosta na triagolnicite sleduva deka PBCIJ  PBPLQ
2 2
Od prethodnoto sleduva deka PBPLQ  PAPLK  2PACK  2PABI  PABMN  PBCIJ , t.e. c 2  a 2  b 2 so {to e

doka`ana Pitagorovata teorema.

4.

B B
F
2
E
3 c S c
a 1 3 a
1 D 4
2
N C b A C b A
4
5
M 5

Crt.4 Crt.5

Naredniov dokaz se izveduva so dadenite crte`i (crt.4 i crt.5) i so re`awe, pri {to
utvrduvame deka zbirot od plo{tinite nad kvadratite nad katetite e ednakov na plo{tinata na
kvadratot nad hipotenuzata.

Na crt.4 ( FN || AB, ND  AB , a AM e prodol`enie na stranata AE).

Na nacrtaniot proizvolen pravoagolen triagolnik (crt.5) mu se konstruirani kvadratite


nad negovite strani. Odreden e i presekot Y na dijagonalite na kvadratot nad edna od katetite,
niz taa to~ka povlekuvame prava {to }e bide pararelna so hipotenuzata i prava {to }e bide
normalna na hipotenuzata. Taka gi dobivame delovite 1, 2, 3, 4. Od koi i od kvadratot so
stranata b mo`e da sostavime kvadrat so strana s.

You might also like