Professional Documents
Culture Documents
Grcki PDF
Grcki PDF
"
, , ,
, -
, 2014
, , , ,
-
*
*
:
-
-
*
*
*
,
*
CIP
1.
..........
2.
.......... 33
3.
.......... 59
4. ,
.......... 74
5.
.......... 99
6.
.......... 109
7.
.......... 116
8.
.......... 138
9.
.......... 161
10.
.......... 181
11.
.......... 197
Predgovor
Ovaa zbirka sodr`i odbrani fizi~ki zada~i od oblasti koi se
predvideni so programata po predmetot fizika 1 {to se predava na
Fakultetot za elektrotehnika i informaciski tehnologii.
Zbirkata e nameneta pred s za studentite od istiot fakultet i
ostanatite Tehni~ki fakulteti.
Vrz osnova na dolgogodi{noto iskustvo steknato pri rabota
so studentite, dojdovme do zaklu~ok deka najgolem problem kaj niv
pretstavuva primenata na ve}e steknatite teoriski znaewa od fizikata vo re{avawe na soodvetni problemi postaveni preku zada~i. So
ogled na toa {to ve}e postojat zbirki na re{eni zada~i po fizika na
makedonski jazik koi sodr`i golem broj na zada~i so razli~na te`ina,
nie se opredelivme da go pro{irime toj fond so zada~i za ~ie re{avawe
e potrebno solidno poznavawe na fizi~kite zakoni. Strukturata na
odbranite zada~i ovozmo`uva polesno razbirawe na su{tinata na
fizi~kite zakoni i pojavi.
Bidej}i zada~ite vo zbirkava se celosno re{eni i re{enijata gi
pratat detalni obrazlo`enija i diskusii, ovaa zbirka mo`e da poslu`i
i kako prira~nik od koj mo`e da se nau~i kako se re{avaat zada~i po
fizika. Dadenite re{enija ne se i edinstveni. Na{iot trud }e bide povreden dokolku predizvikame novi originalni idei za nivno re{avawe.
Pogolem broj na zada~i se ilustrirani so crte`i, {to isto taka ovozmo`uva podlaboko i sestrano razbirawe na poedini fizi~ki zakonitosti. Pri re{avawe na zada~ite dosledno e primenuvan Me|unarodniot
sistem na edinici (SI).
Na krajot na zbirkata se dadeni vrednosti na nekoi fizi~ki konstanti.
Iskreno im se zablagodaruvame na na{ite dolgogodi{ni profesori m-r Dimitar Ka~urkov i d-r Mihail Tolev koi{to so zadovolstvo
prifatija da bidat recenzenti na ovaa zbirka i n pomognaa so nivnite korisni zabele{ki i soveti Zbirkata da dobie vo kvalitet.
Vo isto vreme odnapred blagodarime na dobronamernite koi {to
kriti~ki }e gledaat na napi{anoto, a so toa }e pridonesat za podobruvawe na kvalitetot na slednoto preraboteno izdanie.
Avtorite
1.
1.1. .
. t1 = 4 s.
,
?
:
.
. 1.1 :
l1
at12
2l
a 21 .
2
t1
VI
v1
I
l1
P
.1.1
:
2l x
12l1
t 62
10l1
t x2
, a
2l1
t12
2l1
2l 6
t 62
12l1
t 62
t 6 t1 6 .
2 t 5 t1 5 .
t 52
t1
:
t 6 t 6 t 5 t1 ( 6 5 ) 0,85 s.
1.2. B BC 16 m/s.
4 m/s
?
AB = 400 m, a AC = 60 m.
A
. 1.2.1
:
t, D
(.1.2.2),
AD = v2t, BD = v1t, :
BD
AD
v1
.
v2
v1 B
v2
A
. 1.2.2
:
sin
BD
AD
sin , sin
AC
AB
sin
v1 AC
0,6 ,
v 2 AB
36,9 .
(1)
v2 (1)
v1 AC
.
sin AB
v2
sin = 1, ..:
v 2 min v1
AC
AB
2,4 m/s .
1.3. v2
v1. (.1.3.1).
t = 60 min
B s = 7,2 km .
.
B
v1
. 1.3.1
:
. 1.3.2 :
AB s v1 (t t X ) ,
(1)
tX
.
(v2+v1)t
A
A1
v1 t
v1tx
A2
(v2-v1)tx
. 1.3.2
t AA2 , AA1 .
AA2 (v 2 v1 ) t ,
1 v1t .
tX A2 B , A1 B .
A2 B (v 2 v1 )t X .
A1 A2 AA2 AA1 A1 B A2 B ,
(v 2 v1 ) t v1t v1t X (v 2 v1 ) t X ,
v2 t v2 t X ,
t tX .
(1) : v1
s
s
1.4. B,
,
AB (. 1.4.1). d = 1 km. AB
= 60. v1 = 2 m/s.
, AB
,
t = 3 min .
B
v1
A
. 1.4.1
10
:
AB ,
v 1 v 2
AB . v A v B . 1.4.2
:
v A v 2 cos v1 cos ,
(1)
v B v 2 cos v1 cos .
B
v2
v1
VB
v2
vA
v1
A
. 1.4.2
, s1
s2 :
s1 v A t (v2 cos v1 cos ) t ,
(2)
s 2 v B t (v 2 cos v1 cos ) t.
d
d s1 s 2 , v2 cos
2t
d
s1 d s 2 v1t cos 680 m .
2
(3)
d
s 2 d s1 v1t cos 320 m .
2
(2) , :
v 2 cos
d
.
2t
(4)
AB :
v 2 sin v1 sin .
(5)
11
(4) (5) :
tg
2v1 sin
t,
d
tg 0,624 ; 32.
(4) :
d
v2
3,3 m/s .
2t cos
1.5.
s = 400 km. v1 = 600 km/h.
vV = 60 km/h, = 30 AB .
.
:
,
AB ,
v V v A
v 1 , AB .
VV
v1
vA
. 1.5.1
1. O
v1 vV cos v A cos ,
vV sin v A sin ,
v
sin V sin .
vA
v1 vV cos v A 1 sin 2 ,
12
v1 vV cos v A 1
vV2
sin 2 ,
v A2
v1 = 651,2 km/h
t1
s
0,61 h .
v1
VV
v2
'
vA
. 1.5.2
2. O
v 2 v A cos vV cos ,
v A sin vV sin ,
sin
vV
sin .
vA
v 2 v A 1 sin 2 vV cos ,
v2 v A 1
v2 = 547,3 km/h
vV2
v A2
sin 2 vV cos ,
t2
s
0,73 h .
v2
t = t1 + t2 = 1,34 h.
1.6.
v1.
v2. AB L , AB BC = ABC.
. v1 = v 2 ?
13
:
t L v1t (. 1.6),
v2t .
:
v2t
v2
A v1
L-v1t
. 1.6
e ednakov na 0, ..
dh
0
dt
2h
dh
(h 2 ) 0 ,
dt
L (v1 v 2 cos )
v12
v 22 2 v1v 2 cos
v1 = v2
L
.
2v
1.7. , .. B.
: , ,
AB ,
AB , B
. 2,5 km/h,
4 km/h, 2 km/h.
14
B, AB
?
:
v 1 , v
, t1
d = AB (.1.7) :
t1
v R1
d
v12 v 2
v2 C
v
v1
v1
vR1
A
vR2
A
. 1.7
'
t 2
AC , t 2'' v 2 C B, .1.7
:
t 2'
AC
vR2
AC
v12 v 2
t 2''
CB
v2
t 2 t 2' t 2''
d
v
(1 ) ,
v1
v2
CB d tg d
v
,
v1
15
AC d 2 CB .
t1 t2 , ,
:
t1
v1
1,1 ,
v
t2
(1 ) v12 v 2
v2
B
.
1.8.
(. 1.8.1). b = 600 m ,
' a = 400 m .
v1 = 2 m/s, v2 = 1 m/s, x
?
C
a
B'
. 1.8.1
:
. 1.8.2 :
t t1 t 2
16
x BC
,
v1 v 2
b 2 (a x) 2
x
.
v1
v2
(1)
b
v2
v1
x
C
a
B'
. 1.8.2
tmin,
, .. :
2 (a x)
dt
1
0,
dx v1 2 v b 2 (a x) 2
2
xa
v2 b
v12 v 22
53 m ,
x v2
t min
x BC
12 min .
v1 v 2
1.9. , AB, l = 1 m
,
,
(. 1.9.1).
v0 = 0,2 m/s.
t = 1,5 s .
.
B
. 1.9.1
17
:
. 1.9.2
xy, y
:
y l 2 (v 0 t ) 2 .
y
B
A
x=v0t
. 1.9.2
, v a
:
v02 t
dy
0,063 m/s ,
dt
l 2 (v 0 t ) 2
v02 l 2
d 2 y dv
dt
dt 2
l 2 (v 0 t ) 2
3/ 2
0,046
m
.
s2
, ..
l
t y t
5 s , v0
, y = 0.
1.10. , , h = 50 cm
(. 1.10.1). v0 = 0,2 m/s,
t = 2,5 s.
18
h
0
. 1.10.1
:
t x = v0t,
, . 1.10.2 :
tg
v0 t
h
v t
arc tg 0 .
h
y
A
v0
0 x=v0t
. 1.10.2
,
:
v h
d
2 0
0,2 rad/s .
dt h (v0 t ) 2
19
2 v03 ht
d 2 d
dt
dt 2
h 2 (v 0 t ) 2
0,08 rad/s 2 .
1.11. ,
. , l = 30 cm
, : t1 = 1s t2 = 2s
. .
:
,
a = g sin. 2 :
. :
at 2
l v0 t1 1 ,
2
l v0 t 2
at 22
.
2
v0 :
2l
cm
30 2 ,
t1t 2
s
a
g
arc sin
1, 75 .
1.12. .
a = 40 m/s2. t1 = 2 min? o
?
:
t1 :
h1 (a g )
20
t12
,
2
h2
h
v1
h1
. 1.12
t1 h :
h2
v12
,
2g
v1 = (a g)t1 t1.
:
h h1 h2
1 2
a
t1 (a g ) 886 km .
2
g
t t 1 t 2 , t2
h2, ..
t2
v1 a g
t1 ,
g
g
t t1
a
.
g
t t t3 ,
t 3
2h
g
h.
t1
(a a (a g ) ) 914,4 s .
g
21
1.13.
1
.
n
.
:
t h,
1
h . :
n
gt 2
h
2
g (t 1) 2
n 1
h
n
2
(t 1) s h
(1)
(2)
(1) (2), :
2
n 1 t 1
,
n
t
t 1
1
n 1
1
,
t
t
n
1
1
t
n 1 1
[n n(n 1) ],
n
n
t
n
n n(n 1)
1.14. ,
, = 45 .
v0 = 30 m/s.
t = 2 s
.
:
(. 1.14), t
- :
r1 x1i y1 j ,
22
: x1 0 ; y1 v0 t
gt 2
.
2
rx
r1 r 2
2
0
. 1.14
:
r2 x 2 i y 2 j ,
:
v0 x v0 cos ; a x 0 ,
v0 y v0 sin ; a y g .
x 2 v0 x t
y 2 v0 y t
axt 2
v0 t cos .
2
a yt 2
2
v 0 t sin
gt 2
.
2
t
- :
rx r2 - r1 r1 r2 ( x1 x 2 ) i ( y1 y 2 ) j
rx
( x1 x 2 ) 2 ( y1 y 2 ) 2 ,
rx ( x1 x2 ) 2 ( y1 y 2 ) 2 ,
23
gt 2
gt 2
,
rx (v0 t cos ) v0 t
v0 t sin
2
2
rx v0 t 2 2 sin ,
rx = 46 m.
1.15.
H = 2 m L = 5 m, v0 = 10 m/s (. 1.15.1). t = 0
a = 2,5 m/s2.
, .
?
v0
L
H
. 1.15.1
:
t1:
a t12
2
t1
2L
2s.
a
v0
H
x
S
D
. 1.15.2
24
v0 (. 1.15.2),
:
D v0 t ,
g t2
2
D v0
2H
,
g
2H
6,4 m .
g
v1 v0 a t1 5 m/s ,
:
v 2 v1 a t 2 0 t 2
v1
2s.
a
t2 :
s v1t 2
a t 22
5m
2
x D s 1,4 m .
1.16. H = 10 m
v0 = 25 m/s.
, 60%
.
)
.
)
.
:
v0
.
25
y
A
C
H
vy1
v1
vx1
vx
B
vy
v
. 1.16.1
D x
B (. 1.16.1) :
v v x2 v 2y ,
v v02 ( g t ) 2 .
cos
sin
v x v0
.
v
v
vy
v
yH
t
gt .
v
gt 2
.
2
2H
,
g
t .
.
:
v1 = 0,4 v.
:
26
v x1 v1 cos ; v x1 0,4v
v0
0,4v 0 ,
v
v y1 v1 sin g t1 ; v y1 0,4v
v y1 0,4 g
gt
g t1 ,
v
2H
g t1 .
g
) C:
v y1 0
y max
t1 0,4
y max
1 2
gt1 ,
2
2H
,
g
1
2H
g (0,4) 2
(0,4) 2 H ,
2
g
ymax = 1,6 m.
) D:
x max v x1 2t1 ,
x max 0,4v0 2 0,4
2H
,
g
xmax = 11,42 m.
1.17. h
. x1, x2, , xn
.
:
h
v 0 2 gh .
(1)
27
v0
ay
0 a
x
g
x1
A
x2
.1.17
( ) y
. 1.17).
x x0 v0 x t
y y 0 v0 y t
axt 2
.
2
a yt 2
2
(0, 0) x0 = y0 = 0:
v0 x v 0 sin
a x g sin
v0 y v 0 cos
a y g cos
(x1, 0):
t 2 g sin
.
2
t 2 g cos
.
0 0 v0 t cos
2
(3):
x1 0 v 0 t sin
28
2v0
,
g
(2)
(3)
(2):
x1 v 0
2v 0
g sin
sin
2
g
x1
2v 0
4v 02 sin
.
g
(1) :
x1 8h sin .
B (x2, 0):
v x v0 x a x t , v x v0 sin g t sin ,
v y v0 y a y t , v y v0 cos g t cos ,
t
2v
2v 0
v x v0 sin g 0 sin 3v0 sin ,
g
g
v y v0 cos g
2v 0
cos v0 cos .
g
vx , :
0 B; AB > 0A
v Ax 3v0 sin
x 2 v Ax t
y 2 v Ay t
y2 = 0 t
v Ay v 0 cos
axt 2
g t 2 sin
3v 0 t sin
.
2
2
ayt 2
2
v 0 cos
g t 2 cos
.
2
(4)
(5)
2v 0
, .
g
(4) :
29
2v
g sin
x 2 3v 0 0 sin
g
2
x2
(1) :
2v 0
8v02 sin
,
g
82h g sin
2(8 h sin ) .
g
n , :
x n n(8 h sin ) .
x2
. 1.18.1
:
v v
1
(. 1.18.2) :
v 0,8v1 ,
:
30
v1 2 g
H
gH .
2
A
vx
B
H/2
D
vy
. 1.18.2
xy , x y :
gt 2
x vt , y
.
2
t :
H
H
, , t
.
2
g
t x ,
:
y
Dv
H
0,8 H 10 m.
g
. 1.18.2 :
tg
vy
vx
gt
1
, , 51,3 .
v 0,8
31
1.19.
(. 1.19.1). v 0
x h x.
.
h
x
. 1.19.1
:
:
gx 2
y 0 x tg 2
.
2v0 cos 2
y
v0
y0
xmax
. 1.19.2
: y h y 0 h x tg
gx 2
.
2v02 cos 2
y = 0, x = xmax :
h x max tg
32
2
gx max
2v 02
cos
2
; v0
x max g
cos 2(h x max tg )
II
2.
2.1. M = 20 kg,
, m 4 kg. 0,2. F.
: ) F 5,9 N; ) F 19,6 N.
:
. 2.1 :
ma1 F Ftr
(1)
Ma2 Ftr
m
M
a1
F
Ftr
a2
. 2.1
,
:
a a1 a 2 0 .
(2)
(1) (2):
F Ftr 1
.
a'
m
, a1 = a2, .. a` = 0, :
m
Fgr Ftr 1
,
M
Fgr F .
Fgr mg 1
9,4 N .
M
33
) F < Fgr , ..
a1 a2 a .
a, (1)
ma F Ftr .
Ma Ftr .
a
F
0,246 m/s 2 .
mM
Ftr
MF
4,9 N ,
mM
Ftr .
) F > Fgr, a1 a2, Ftr = mg = 7,84 N .
ma1 F mg .
Ma 2 mg .
a1
F mg
2,9 m/s 2 .
m
a2
m
g 0,392 m/s 2 .
M
2.2. 2
m1 m2. 2,
1.
.
:
. 2.2 :
Ftr1
Ftr2
F2
Q1
Q2 2 1
Qr Q2.
II x :
m1 a1 m1 g sin F2 Ftr1 ,
34
(1)
II
y:
0 Q1 Q 2 m 1 g cos .
(2)
x:
m 2 a 2 m 2 g sin Ftr 2 ,
(3)
0 Qr m 2 g cos .
(4)
y:
Q1
F2
Ftr2
Ftr1
a2
Q2
a1
Qr
m2g
m 1g
.2.2
(4)
Q r m 2 g cos Q 2 ,
(2)
: a1 = a2 = 0 :
(3)
Ftr 2 m 2 g sin F2 ,
(1)
35
Ftr Q ,
Ftr1 1 Q1 ,
Ftr 2 2 Q2 .
tg 1 ; tg 2 .
a1 > a2 > 0.
a 2 g (sin 2 cos ) .
(1)
: m1
m
m2
g cos 1 1 2 g cos .
m1
m1
2.3. m1
, . 2.3.1. , :
) m1
,
) .
.
36
II
m2
m1
. 2.3.1
:
II . 2.3.2 :
m 2 a 2 m 2 g Fz ,
m1 a1
(1)
Fz
m1 g sin m1 g cos ,
2
(2)
a1 2 a 2 .
(3)
Fz
a1
Fz/2
m2
a2
m1
. 2.3.2
(2) 2 m1 a1 Fz 2 m1 g (sin cos ) .
(1) m2
a1
m 2 g Fz .
2
, :
37
a1
m 2 2 m1 (sin cos )
g.
m2
2 m1
2
) m1 , :
m2 2 m1 (sin cos ) 0 ,
1 > 0
m2
2 (sin cos ) .
m1
) (1)
Fz m 2 g
Fz m 2 g
Fz m2 g m2
a1
,
2
2g ,
2
4m1 m 2
Fz 2m1 m 2 g
(2 sin cos )
.
4m1 m 2
2.4.
m1 m2
, . 2.4.1. .
) m2
?
)
?
m1
. 2.4.1
38
m2
II
:
II . 2.4.2
:
m 2 a m 2 g Fz ,
m1 a Fz m1 g sin m1 g cos ,
(m1 m 2 ) a m 2 g m1 g (sin cos ) ,
a
m 2 g m1 g (sin cos )
.
m1 m 2
Fz
m1
FR
Fz
m2
. 2.4.2
m 2 g m1 (sin cos ) g ,
m2
sin cos .
m1
) FR Fz cos Fz cos 2 Fz cos ,
90
FR 2 Fz cos
.
2
Fz m 2 g m 2 a ,
m m1 (sin cos )
Fz m 2 g m 2 2
g,
m1 m 2
m m2 m2 m1 (sin cos ) ,
Fz m 2 g 1
m1 m 2
mm g
Fz 1 2 (1 sin cos )
m1 m 2
) a > 0
39
FR
2m1m2 g
(1 sin cos ) cos .
m1 m2
2.5.
. 2.5.1. ,
.
m3. m1
? ? .
m3
m1
m2
. 2.5.1
:
:
m1 g sin m1 g cos m2 g ,
m1
m2
.
sin cos
m3
Fz2
Fz1
h1
Ftr
m1
Q2
h2
m2
m1g
m2g
. 2.5.2
40
II
m 2 a Fz 2 m 2 g
(1)
Fz1 Fz2 ,
,
( Fz1 Fz 2 ) R I
m3 R 2 a
,
R
2
Fz1 Fz 2
(1) (2) a
m3 a
.
2
(2)
m1 g sin ( m1 g cos m 2 g )
.
m
m1 m 2 3
2
2.6. = 30,
a = 4 m/s2 . 2.6.1,
m1 = 10 g.
m2 = 50 g . = 0,2.
m2 h = 42,9 cm,
t = 0 v0 = 4 m/s .
m 1g
m2g
.2.6.1
41
:
(. 2.6.2),
m1 m2 m1a m2a,
:
m 2 a m 2 g Fz m 2 a ,
(1)
(2)
Q
Fz
m1a
Fz
m1g
a'
m2a m2
Ftr
m2g
.2.6.2
(1) (2)
m2 v0,
h v0 t
a' t 2
a' t 2
v 0 t h 0,
2
2
t1 / 2
t
42
v 0 v 02 2a ' h
a'
1
( v 02 2a ' h v 0 ) 0,1 s.
a'
II
2.7.
. 2.7, m1 = 0,1 kg, m2 = 0,3 kg. ,
.
:
m1 < m2,
m2 (. 2.7), :
m1 a1 Fz m1 g ,
(1)
m2 a 2 m2 g 2 Fz .
h2
m1 h1 = 2h2,
:
a1 = 2a2.
Fz
h1
(2)
Fz
Fz
m1g
2Fz
h2
(2) (1)
:
m 2g
2m1 a 2 Fz m1 g
m 2
m 2 a 2 m 2 g 2 Fz
2m1
. 2.7
2m1 m 2 a 2 m 2 Fz m1 m 2 g
2m1 m 2 a 2 2m1 m 2 g 4m1 Fz
3m1 m 2 g Fz (m 2 4m1 ) .
Fz
3m1 m 2 g
1,26 N .
m 2 4m1
2.8. v,
. , ,
?
43
:
, (. 2.8):
mv 2
At .
2
l
x
m-mx
mx
Ft
. 2.8
x (.. mx)
, ..:
Ft m x g ,
mx x
x
x
m x m Ft mg .
l
l
m
l
:
l
At Ft dx
0
mg
l
At
xdx
mg x 2
mgl
2
,
o
v
At:
mv 2 mgl
2
2
v2
l
.
g
2.9.
. = 45. 1 0,2 ,
44
II
2 0,12 .
?
.
m2
m1
. 2.9.1
:
m1 (. 2.9.2) ,
:
m1 g sin F1 Fz Fr 0 ,
(1)
Fr F2 F2.
Fz
Fz
a
F2
F1
m2g
m1g
F2
. 2.9.2
45
K m1 , m2
,
.
, :
Fz m2 g sin F2 0 .
(2)
(1) m1 g sin F1 Fr Fz
,
(2) Fz m 2 g sin F2
m1 g sin F1 F2 m2 g sin F2 ,
m1 g sin m2 g sin F1 2 F2 0 ,
F1 1Q1 1 (m1 m 2 ) g cos .
F2 2 Q2 2 m 2 g cos .
m1 g sin m2 g sin 1 (m1 m2 ) g cos 2 2 m2 g cos 0 / : m2 g cos
m1 1 22 ,
m2 tg 1
m1
1,8 .
m2
2.10. = 30
= 60 kg. l = 10 m
, m = 30 g
v = 100 m/s.
. . .
:
. 2.10 :
( M m)v1 ( Mv2 mv sin ) ,
x
(M + m)v1, Mv2 mvsin. v1
, v2
.
46
II
y
l
mv
mv sin
h
Mv2
. 2.10
:
v12
gh v1 2 gh ,
2
h l sin .
v1 2 gl sin .
v2
v2
M m
mv
sin ,
v1
M
M
M m
mv
M m mv sin
2 gl sin
sin 2 gl sin (
).
2 gl
M
M
M
M
2.11. M ,
. l, m . v1 ?
:
:
v 2 gh 2 gl sin ,
:
47
l
h
M
v1
v
. 2.11
,
:
Mv mv1 cos 0,
Mv mv1 cos .
:
v1
M 2 gl sin cos
m
2.12. H = 2R,
R .
, H1
? Trieweto da
se zanemari.
:
h ,
(. 2.12)
v2
m
mg cos ,
R
v 2 Rg cos ,
48
II
, :
Fc mg cos .
Fc
mg
.2.12
:
mgH
mv 2
mgh .
2
(1)
h :
h R R cos ,
mgH
m
Rg cos mgR(1 cos ),
2
3
2 R R R cos ,
2
cos
2
5
h R.
3
3
krugot :
mv 2
mg.
R
v2 (1)
, :
mgH 1 mg
R
5
2mgR H 1 R.
2
2
49
,
.
2.13. l .
. m
h. .
:
. 2.13 :
2h
.
g
v
v1
.2.13
:
l (v1 v)t .
:
Mv1 mv.
v1
l v(1
v
m
v.
M
m 2h
)
.
M
g
l
m 2h
(1 )
M
g
2.14. . 2.14.
R.
50
II
. AB BC .
h
C? C.
Trieweto da se zanemari.
:
i C . 2.14 :
Fc mg cos .
:
mvc2
mg cos ,
R
vc2 gR cos .
(1)
mg 2h
mvc2
,
2
vc2 4 gh .
(2)
h
B
h
(R-h)
.2.14
(1) (2) gR cos 4 gh
51
R
cos ,
4
R
h
h (1 ),
4
R
R
h .
5
h
. 2.14 :
Rh
h
cos , cos 1 ,
R
R
1
R/5
cos 1
1 ,
5
R
4
cos .
5
2.15. m,
= 60, v0
.
l = 1 m, v0min
. v0max
8 , .. Fz = 8mg?
:
:
I,
.
I :
2
mv 02 mv
mgh,
2
2
:
mv 2
mg.
l
Fc
mg
l
II
Fz
mg
Fc
. 2.15
52
v0
II
h l l cos ,
:
mv12
mg ,
l
mv 2
8mg 1 mg ,
l
v12
7g
v12 7 gl.
l
II:
mv 02
mv 2
mgh 1 ,
2
2
2
v0 max 2 gh v12 .
II :
Fz
h l lcos
2.16. H,
R = 2/5H.
2 (. 2.16) A B
53
. .
:
A
(. 2.16):
mgH
mv A2
mgR(1 cos ) .
2
(1)
. 2.16
A B ,
AB :
AB
,
g
g
AB 2 R sin ,
2 R sin
2v A2 sin cos
.
g
v A2
Rg
.
cos
(1) (2)
2 cos 2 3 cos 1 0,
3 1
cos
,
4
cos 1 1 0 ,
cos
54
1
2 60 2 120 .
2
(2)
II
2.17.
on = 5 rad/s. l
, = 100?
.
:
r (. 2.17).
r
Fc
mg
A
. 2.17
, mg Fc ( ) :
Fc sin ,
2
2
mg cos m 2 r sin ,
2
2
r l sin .
2
2 l sin 2 g cos ,
mg cos
g cos
2 .
2 sin 2
55
2.18. m = 1 kg
l = 51 cm = 45. = 20 kg,
.
.
1 = 0,1, 2 = 0,05.
:
(. 2.18):
mgh
mv 2
h
1mg cos
,
2
sin
v :
v0
m
v cos 0,1 m/s .
mM
mvcos
v
.2.18
:
56
II
(m M )v02
2 (m M ) gs,
2
v2
m 2 v 2 cos 2
s 0
,
2 2 g (m M ) 2 2 2 g
s
m 2 (1 1ctg ) cos 2
(m M ) 2 2
h.
2.19.
.
. = 30
0 0. ,
45. ! (
)
a=0
l
Fz
Fc
r1
mg
. 2.19.1
:
:
G
Fc,
Fz.
57
Fc
tg .
mg
mr1 2
tg .
mg
l sin
sin
,
g
cos
g
2l
.
cos
2
Fi
F c2
r2
G
. 2.19.2
:
,
0-0. Fc2,
G Fi
.
tg
Fc 2
,
mg Fi
tg
mr2 2
,
mg ma
r 2 l sin tg
2l
l sin 2
,
ga
ga
.
cos
(1) (2) :
g
ga
,
cos cos
cos
a g (1
),
cos
a 1,8m/s 2 .
58
III
3.
3.1. Da se opredeli (.3.1.1),
.
0,233.
:
:
ma mg sin Ftr .
(1)
Ftr
mg
. 3.1.1
:
M Ftr R I ,
a
I mR 2 ;
.
R
(2) (3) Ftr ma .
(1) ma mg sin ma a
(2)
(3)
1
g sin .
2
, 1/2
.
, Ftr Ftrs (
), ..
. 3.1.2
59
1
mg sin mg cos ,
2
tg 2 ,
25.
, > 0,223 >25, , < 0,223 < 25,
.
. 3.1.2.
mg sin R I , ..:
mg sin R I ,
I mR 2 mR 2 , , :
mg sin R 2mR 2
a
1
a g sin .
R
2
3.2. ,
, . 3.2.
m1 = 15 g m2 = 25 g
l = 15 cm. a = 10 rad/s, r1 r2 .
.
O'
m1
m2
l
r1
r2
O
. 3.2
60
III
:
:
Fz = m12r1,
Fz = m22r2.
,
0, :
m1gr1 = m2gr2.
l = r1 + r2 :
m1(l r2 ) = m2r2,
r2
m1l
,
m1 m 2
r1
m2 l
,
m1 m2
m1 r1 = m2(l r1 )
Fz m1 2
m2 l
1,39 N .
m1 m 2
Ek
I 1 2 I 2 2 m1 r12 2 m 2 r22 2
,
2
2
2
2
m 2
Ek 1
2
m2 l
m 2
2
2
m1 m2
m1l
,
m1 m 2
Ek = 0,104 J.
3.3.
' 3.3.
R1 = 20 cm
01 = 20 rad/s, .
61
,
. .
m1 = 80 kg m2 = 60 kg.
0'
R2
R1
. 3.3
:
t :
1 01 1t .
01 1
.
t
t,
2 = 2 t, 02 = 0.
2 2 2 .
t
, , :
Ft R1 I1 1 .. Ft R1 m1 R12
01 1
Ft R2 I 2 2 .. Ft R2 m2 R22
2
t
(1)
(2)
v
R
(1) :
Ft m1
(2):
62
v01 v
,
t
III
v
.
t
t :
m1
v01 .
(3)
v
m1 m 2
E0 :
I 2
m v2
E 0 1 01 1 01 .
2
2
t :
I 2 I 2
E E1 E 2 1 1 2 2 ,
2
2
2 2
2 2
( m m 2 )v 2
mR
m R
E 1 1 1 2 2 2 1
.
2
2
2
(3) :
m12
2
E
v01
.
2(m1 m 2 )
t :
Ft m2
Q = E0 E,
Q
2
2
m1v01
m12 v01
m1 m2
2
v01
,
2
2(m1 m 2 ) 2(m1 m 2 )
m1 m 2
2
R12 01
,
2(m1 m 2 )
Q = 274 J.
3.4. M R
r = R/2, .
.
m = M/4, .
l ?
63
0r
. 3.4.1
:
a1,
l :
2l
,
a1
(1)
a1 r
R
.
2
a1
0r
Fz
a
mg
. 3.4.2
II . 3.4.2, :
ma mg Fz ,
Fz R I
64
a = R,
(2)
(3)
III
MR 2
Mr 2
2
, o .
(3),
Fz :
I
3
Fz MR .
4
(4)
e (2) (4)
:
m
g
.
3
R
m M
4
(5)
(5) (1), :
l
.
g
t4
3.5. R
.
m.
l
. ,
. l,
n-
.
R
M
m
l
.3.5.1
65
:
, .. I1 > I0, 1 < 0 (.3.5.2).
:
I 0 0 I11 .
l
MR 2
MR 2
0
2
mR
2 m( R l ) 2 1 ,
2
n
1
MR 2 1 4mR 2 R .
4m
n
. 3.5.2
: ,
, .
3.6. m = 5 kg R = 0,2 m
t = 0
(. 3.6.1). ?
.
.3.6.1
:
II . 3.6.2 :
ma mg 2 Fz .
(1)
I 2 Fz R .
(2)
mR 2
.
2
(3)
Fz
mg
.3.6.2
66
III
(2) (3) :
4 Fz
.
m
(4)
(4) (1) :
Fz
mg
8,15 N .
6
:
a
.
R
(3), :
2g
32,7 rad/s 2 .
3R
3.7.
(. 3.7) m .
a
. 3.7
:
(, )
:
I k m a2 ,
(1)
k .
67
,
:
2
I1 k
ma
.
4 2
(2)
:
m
I 3 I 1 l 2 I 1 ,
(3)
4
.. (1) (3) :
k ma 2 4 I 1 3
l
m 2
l
4
1a 3
,
3 2
1
.
12
(1) :
1
ma 2 .
12
3.8. m R
, . 3.8.1.
koga }e se pridvi`i dolniot cilindar.
. 3.8.1
68
III
:
II 3.8.2 :
ma mg 2 Fz ,
(1)
2 Fz R I ,
I
(2)
mR 2
.
2
, ..:
1 2
at R Rt Rt 2 ,
2
a 2 R ,
a
.
2R
(3)
2Fz
(3) (2) :
mR 2 a
2 Fz R
2 2R
ma = 8Fz,
8Fz = mg 2Fz,
Fz
a
mg
. 3.8.2
mg
.
10
3.9. m r
naklon
M l,
.
( 2r l ).
:
( 1)
( 2). ,
:
h
E1 E Pc E Pj mgh ( Mg ) .*)
2
69
, ..:
Mgh 0 Mgh
, 2 .
E pj
2
2
(1)
M
(2)
. 3.9
2
:
E 2 E Kt E Kr
(m M )v 2 I 2
.
2
2
I 1 mr 2 ,
I 2 Mr 2 . :
v
.
r
E1 E 2 v 2.
I (m M )r 2 ,
h ( m M )v 2 ( m M ) r 2 v 2
2.
2
2
2
r
. 3.9 h l sin .
v:
mgh Mg
70
(2m M ) gl sin
.
2( m M )
III
3.10. R = 10 cm m = 100 g
l1 = 1 m,
0.
, 0
n1 = 5 vrt/min.
l2 = 30 cm. :
)
l2,
) .
:
)
L const. , .:
I 11 I 2 2 .
(1)
I1
2
mR 2 ml12 ;
5
I2
2
mR 2 ml 22 ,
5
2n1
2n2
2
.
60
60
(1) :
2
mR 2 ml12
5
n2 n1
;
2
mR 2 ml 22
5
) E k
I 2 22 I 112
;
2
2
E k 0,134 J .
71
3.11. m = 10 g
M = 1 kg l = 0,5 m, (. 3.11.1).
, ,
?
l/2
l/2
0
m
. 3.11.1
:
:
L1 L2 ,
(1)
L1
0, L2 .
l
, L2 ( I 1 I 2 ) .
2
v , :
ml 2
Ml 2
I2
I1
4
3
, ,
0, .
L1 mv
0
v
m
. 3.11.2
72
III
(1) :
ml 2 Ml 2
l
) mv ,
4
3
2
6mv
,
4Ml 3ml
( I1 I 2 ) 2
l
( M m) g ,
2
2
:
1
m 3
(4M 3m)( M m) gl ,
v 357,1 m/s .
73
4. ,
4.1. a = 10 cm
= 700 kg/m3 (. 4.1).
.
. .
0 = 103 kg/m3.
. 4.1
:
, ,
:
G FA ,
2
g a 3 0 g a 2 h,
(1)
a h .
F
, F :
F FA G ,
F 0 ga 2 (h x) ga 3
F 0 ga 2 h 0 ga 2 x ga 3 .
(1) :
74
IV ,
F ga 3 0 ga 2 x ga 3 ,
F 0 g a 2 x .
F = kx, :
k 0 g a 2 .
T 2
a3
m
2
,
k
0 g a 2
T 2
a
, T 0,53 s .
0 g
4.2. x
= 2000 Hz (. 4.2). x
x0 = 50 cm.
200 Hz?
c = 340 m/s.
I
-x0
P
x0
. 4.2
:
I :
x x0 sin(t ) ,
:
dx
x0 cos(t ) .
dt
I, :
v m x0 .
75
, ..
P,
.
x0 ( ), P :
c
1 0
.
c vm
, v P 0 ,
x0 ( P) , :
c
2 0
.
c vm
P:
1 2 0 c
0 c
2v m
2
c v m2
2 x0
c x02 2
2
:
2
c
2c 0
0 ,
x0
x0
2
c 0
1
,
x0
33,9 rad/s .
4.3. x0,
(. 4.3).
x x
,
x .
x
0
x
. 4.3
76
IV ,
:
x,
(. 4.3).
, :
x v1 t1 ,
v1 x
, t1 x.
:
x x0 sin t .
(1)
v1 x0 cos t ,
x :
x x0 t1 cos t .
(2)
,
( cos t = 1):
x v 2 t 2 ,
x x0 t 2 .
(3)
(2) (3)
:
t1
x x0 t cos t
1
.
x
x0 t
t 2 cos t
(1) :
cos t 1 sin 2 t 1
x2
,
x02
77
t1
t 2
1
x02
x0
x02
x2
x02
4.4. 1 g
1 m. 0,4 m,
0,5 m/s.
?
:
t
:
1 2 1 2 1
k x0 k x mv 2 .
2
2
2
k :
mv 2
,
x2
x02
(1)
k .
, ,
:
1
Ek E p ,
2
:
Ep
1 2
k x1 .
2
x1 t1.
:
1
E k k x12 .
4
:
78
IV ,
1 2 1 2 1 2
k x0 k x1 k x1 .
2
2
4
:
x02
3 2
x1 ,
2
x1 x 0
2
.
3
(2)
t1 :
F k x1 .
k x1 (1) (2) :
mv 2
2
x0
,
2
3
x
x02
F 2,4 10 4 N .
4.5. . 4.5
k = 10 N/m.
100 N, 10
cm. ?
1 2 . . . ..
n
. . . ..
. . . ..
. 4.5
:
:
F k x .
:
79
x x1 x 2 ,
F
F F
.
k 0 k1 k 2
2 :
F p F1 F2 ,
k p x k1x k 2 x ,
k p k1 k 2 .
:
k2 k
.
2k 2
n ,
k s , :
k1 = k2 = kn k s
k
,
2
k
F k p x n x ,
2
2F
n
n 200 ,
k x
n 2n 400 .
k p n
m1
m2
. 4.6.1
(.4.6.2) :
m1l1 m 2 l 2 ,
80
(1)
IV ,
l1 l2
.
m1
m2
T
l1
l2
. 4.6.2
() (.4.6.3),
:
m1 (l1 x1 ) m2 (l 2 x 2 ) ,
(2)
F k ( x1 x 2 ) .
(3)
(2) (3) :
m
F k x1 1 1 .
m2
F k
m1 m2
x1 .
m2
m1
m2
T
l1-x1
l2-x2
. 4.6.3
:
F k1 x1 ,
:
k1 k
m1 m2
.
m2
81
T 2
m1
m1m2
2
.
k1
k (m1 m2 )
m2.
4.7. m = 2 kg (. 4.7.1)
k = 37,5 N/m. ,
?
. 4.7.1
:
x (. 4.7.2),
k
x , .
2
II :
d 2
M I I 2 ,
dt
0:
k
k
M x 2 R x 2 R.
2
2
Fe
82
IV ,
k/2
k/2
R
0
. 4.7.2
. 4.7.2 x
2Rtg
tg .
:
M k 2 R 2 R 4 R 2 k ,
d 2
I 2 M 0.
dt
:
mR 2
3
I
mR 2 mR 2 ,
2
2
d 2
4R 2 k
0,
3
2
dt 2
mR
2
d 2 8k
0.
dt 2 3m
,
:
8k
,
3m
:
83
3m
,
8k
T 0,9 s .
4.8. l = 1 m
,
0'
(. 4.8).
?
0
d
:
:
I
,
(1)
mgd
OO' :
ml 2
(2)
I I 0 md 2
md 2 .
12
(1) (2) :
T 2
I 2
. 4.8
l 2 12d 2
.
12 gd
dI
0
dd
l
2 3
0,28 m .
84
IV ,
:
:
2
2
l
g
g
.
l
T
2 T
0,25 sin
0.
2
T 2
d
c
0,25 cos t .
dt
T
t
:
2
d
2 T
c
0,25 cos
0,25 .
dt
T 2
t = T/2
:
Fc m c2 l .
t
Fz mg m c2 l ,
d
Fz mg m( ) 2 l mg m0,25 2 2 l ,
dt
g
Fz mg m0,25 2 l mg (1 0,25 2 ) .
l
Fz
Fc
mg
. 4.9
4.10. , M R,
(. 4.10.1).
.
x
M
R
xc
R
M
R
R
. 4.10.1
85
. 4.10.2
T 2
I
,
mgs
m 3 M .
:
2R
xc
R
. 4.10.2
I IT 2 I D ,
2
I T MR 2 .
5
:
MR 2
M (2 R ) 2 ,
2
MR 2
47
2
I MR 2 2
4 MR 2
MR 2 .
5
2
5
s
:
ID
MR 2 MR 3 1 2 3
R.
3M
3
xc
. 4.10.2:
xc2 ( 2 R ) 2 R 2 , xc R 3.
47
MR 2
47
R
5
T 2
2
.
1 2 3
5 10 3 g
R
3M g
3
4.11.
l R
, : ) ; ) .
R = l /20.
86
IV ,
:
)
, :
l
.
g
T1 2
) :
T2 2
I
I
,
mg xc
2
mR 2 m (l R) 2 ,
5
xc l R .
T2 :
T2 2
2 R 2 5(l R) 2
.
5 g (l R)
, 2
R l/20:
T2 2
T2 T1
441,4 l
,
420 g
441,4
.
420
T T2 T1
2,4% .
T
T2
4.12. 0 = 1700 Hz
. t = 0
a = 10 m/s2.
340 m/s,
t = 10 s.
87
:
:
t t1 t 2 ,
t1 s, a t2
P.
:
v at1 ,
:
s
ct 2
at12
,
2
at12
at 2
t2 1 ,
2
2c
c .
t t1
at12
,
2c
2c
2c
t1 t 0 ,
a
a
t1(1 / 2)
c2
a
2c
t,
a
t1 8,85s .
v at1 ,
v 88,5 m/s.
:
c vp
.
v v0
c vi
vp = 0 , :
88
IV ,
v0
c
1348,89Hz .
c vi
4.13.
x0 = 2 cm (. 4.13).
.
v = 3 Hz.
. 4.13
:
:
x x0 sin t ,
a x0 2 sin t .
:
a x0 2 x 0 4 2 2 .
, Fi = mamax, .
, .. ,
:
Ftr Fi ,
mg ma max mx 0 4 2 2
x 0 4 2 2
0,72 .
g
4.14. ,
,
x0 =
2 cm (. 4.14).
,
= 410-3?
89
x0
A
. 4.14
:
:
x x0 e bt sin(t ) .
=/2 rad
x x0 e bt cos t .
:
x A x0 .
B: x B x0 e bT / 2 cos(
2 T
) x0 e / 2 .
T 2
x0
.
S AB x A x B ,
S AB x0 x0 e / 2 x0 (1 e / 2 ) .
C:
xC x0 e bT cos
2
T x 0 e ,
T
S BC x B xC x0 e / 2 x0 e x0 e / 2 (1 e / 2 ) .
D:
x D x0 e
b 3T / 2
S CD xC x D x 0 e x 0 e
3
2
90
2 3T
cos
x 0 e 2 cos(3 ) x 0 e 2 ,
T 2
x 0 e (1 e / 2 ) .
IV ,
S S AB S BC S CD .... ,
S S AB [1 e / 2 e ...] S AB [1 e / 2 (e / 2 ) 2 ...] ,
q e / 2 ,
S
S AB
1 e / 2
= 20 m.
x0
1 q
1 e / 2
4.15. l
k (.4.15.1).
:
) ;
) .
. 4.15.1
) ,
:
l
1 g
1
.
g
2 l
) ,
F, .. F
(. 4.15.2):
F mg sin Fe cos
T1 2
91
cos 1
2kl
) sin mg ' sin ,
m
g'
1
2
l
1
2
Fe
mg 2kl
.
ml
mg
. 4.15.2
4.16. = 440 Hz
d = 4 m , (. 4.16.1).
3 3 ,
.
X
d
. 4.16.1
:
x.
:
u1 u 0 sin(t kx) .
x'2
x'1
x'0
X
x2
x
x1
d
. 4.16.2
92
x0
IV ,
(. 4.16.2), ,
dx,
:
sin
, :
2u 0 sin k (d x) 0 .
:
k (d x) n ,
2
,
c
nc
xn d
2 (d x n ) nc ,
,
2
x0 = 4 m, x1 = 3,61 m, x2 = 3,23 m.
k
(n 0, 1, 2, 3,.....)
2u 0 sin k (d x) 2u 0 ,
sin k (d x) 1,
k (d x n, ) (2n 1)
(n 0, 1, 2, 3.....).
93
x n, d (2n 1)
c
.
4
v0
. 4.17.1
:
,
,
, .. (. 4.17.2).
A
M+m
. 4.17.2
E1 :
E1 ET E K E pr ,
:
E pr 0 ; E1 ET E K ,
94
IV ,
E1
(m M )v12
,
2
v1 .
,
:
kA 2
.
E2
2
:
E1 E 2 ,
(m M )v12 kA 2
,
2
2
(1)
v1 :
mv0 (m M )v1 ,
v1
mv0
.
mM
(2)
O (1) (2) :
A mv 0
1
0,28 .
k (m M )
F kx (m M ) 2 x ,
k (m M ) 2
T 2
4 2
(m M ) ,
T2
mM
4,45 s.
k
95
4.18.
k. m h,
,
. .
.
m
h
M
. 4.18
:
h , v:
v 2 gh .
,
v1,
:
mv (m M )v1 v1
m 2 gh
.
(1)
(m M )
Mg x0,
.
x, :
kx0 Mg ; kx (m M ) g .
(2)
. :
( M m)v12 k ( x x0 ) 2 kA 2
.
(3)
2
2
2
v1, x0 x (1) (2)
, :
96
IV ,
m2 g 2
k2
2m 2 gh
.
k ( M m)
4.19. (. 4.19.1) d
l = 2 m.
.
. 4.19.1
:
(. 4.19.2)
: F1 = FZ sin.
. :
d
d
M 2 M 1 2 F1 2 Fz sin .
2
2
:
2 Fz cos mg .
:
d
l .
2
97
Fz
d/2
. 4.19.2
, ,
:
sin ;
cos 1 ,
d
d2
2 Fz
,
2
4l
2 Fz mg ,
M 2 Fz
M mg
d2
.
4l
T 2
J
J
l
2
2
,
3g
c
M
md 2
,
12
T 1,6 s .
98
5.
5.1.
(0 = 103 kg/m3) 3/4 .
l1 = 8 cm
m1 = 32 g
l2 = 4 cm, 2/3
. .
:
, (. 5.1),
.
G FA ,
mg 0V g ,
3
V g 0 V g ,
4
3
0 .
4
l1
(1)
l2
m1
. 5.1
, m1
, ..
.
99
FA, , G,
:
(G F A ) l1 m1 g l 2 ,
( V g 0
2
V g ) l1 m1 g l 2 .
3
(1) a,
.
2
3
3
3
0 a 0 a l1 m1l 2 ,
4
3
1
0 a 3 l1 m1l 2 ,
12
a3
12 m1l 2
,
0 l1
a 5,77 cm .
0.
l
, sin .
2
, ,
:
100
lx
lx
x
.
2
2
x
l/2
l-x
mg
FA
. 5.2
:
mg
l
lx
sin F A
sin .
2
2
(1)
mg Vg , .. mg Slg ,
S .
FA 0V0 g , .. FA 0 S (l x) g .
(1)
, :
l
lx
slg 0 S (l x) g
,
2
2
x
1
,
0
l
x
0,387 .
l
101
5.3. h
S .
S0 << S.
, :
) ,
)
h .
:
1 2
(. 5.3) :
p a gh
v 2
2
pa
v 02
,
2
(1)
Q :
Q = Sv= S0v0.
(2)
(1) (2)
:
2 gh
S2
S 02
1
v
h
v0
. 5.3
102
(3)
) :
h
..
S >> S0,
S2
S 02
S2
S 02
S2
S 02
dh
,
v
h
dh
2 gh
2h
,
g
S
, t :
S0
S
S0
2h
.
g
(4)
) ,
:
h
(5)
v ,
t0
t0
h:
t0
h
2 gh
S2
S 02
S
S0
h
.
2g
(6)
(4) (6), :
t
2,
t0
.
103
5.4. r1 = 9 cm
r2 = 10 cm 0 = 800 kg/m3,
.
)
?
) 1
?
:
) FA 1
:
mg F A1 , .., Vg 0 g
V0
,
2
4
4
V (r23 r13 ) , , V0 r23 .
3
3
r2
r1
FA1
mg
. 5.4
:
0
2
1
r
1 1
r2
1 476
kg
m3
) 1,
:
104
mg F A2 , .., Vg 1 gV0 ,
1 :
V
0 400 kg/m 3 .
V0
2
5.5. D = 2 m
. h = D/4
. R .
:
R,
.
FR
ai
mg
g
. 5.5
(. 5.5) :
a
v2
.
(1)
tg c
g
gR
:
h 1
(2)
sin .
R 2
(1) (2)
:
v2
gR
3
5,66 m/s .
105
h1
h0
V1
V0
. 5.6
:
0 g h0 g h 1 g h1 .
0
h
V0
m
1 1
S
1 S
0V0 m1
4 cm.
S
h = h1 + h h0 = 0,25 cm.
5.7. .
h, M.
106
S,
. , ?
:
. 5.7 :
v 2 gh .
m
t F:
mv = F t,
Vv Ft ,
, V t
.
h
v
Ftr
. 5.7
V
vF .
t
:
F Qv ,
Q Sv F Sv 2 .
, F
:
F Mg ,
107
S v 2 2 Sgh
F
.
Mg
Mg
Mg
5.8. U- S = 2104 m2
v = 3 m/s.
F
F ? = 103 kg/m3.
:
m
t F:
2mv = F t ,
2 V v F t ,
, V t
.
v
. 5.8
2 Qv F ,
V
Q Sv , :
t
F 2 S v2 ,
F 3,6 N .
108
VI
6.
6.1. l1 = 25 m
S = 80 cm2.
l = 10 mm t1 = 20C.
) ?
) 20C,
= 105 C1,
8
2
y = 2 10 Nm .
:
) t1
l1 l 0 (1 t1 ) ,
(1)
l0 0C. t2,
, l 2 l1 (1 t ) , :
l 2 l 0 (1 t 2 ) .
(2)
l l1 t ,
(3)
t = t2 t1 = 40C, :
t2 = 60C.
) :
F
l
Ey
,
S
l2
F
t = 20C. l = l2 at :
F S E y t 1,15 N .
6.2.
, T1 = 300 K.
109
.
200 ,
. .
:
, (I
II) . 6.2 :
m
m
p1V1 1 RT1 , p 2 V2 2 RT1 , V1 3V2 ;
M
M
m
m
p1V1 1 RT2 , p 2V 2 2 RT2 , V1 2 V2 ;
M
M
II
T1,V'1,p'1
T2,V''1,p''1
m1
m1
T1,V'2,p'2
T2,V'' 2,p''2
m2
m2
. 6.2
p1 3 m1
p V T
m
, p2 2 3 p1 k 3 p1 , p 2 k 2 p1 , 1 1 1 ;
p 2
m2
p1V1 T2
m1
V1 V2 V1 V2
p 2 p1 p 2 p1
k
110
7
.
6
8
V1 V1 ,
9
3k 1
p1
p1 ,
2k 1
VI
6.3. V1 = 20
t1 = 20C,
p1 = 120 105 Pa.
,
h = 30 m t2 = 5C?
:
:
p1V1 n RT1 ,
p 2V2 n RT2 .
p2 h :
p 2 p 0 gh .
:
V2 V1 V ,
p1V1 T1
p 2V2 T2
V2
p1V1T2
V1 V .
p 2 T1
p1T2
V
1 558 .
( p 0 gh) T1
6.4. H = 0,2 m
.
h = 0,15 m, 2 V = 47,5
T = 300 K.
p0 = 105 Pa.
:
1 2 . 6.4 :
p gh
v12
2
p0
v 22
2
(1)
111
p , v1 v2
1 2.
1 2, v1
v2 v2 :
v 2 2 gh
v 2 2 gh
..
2 ( p p0 )
nRT
2
p0
V
(2)
(3)
v1
v2
H
D
. 6.4
, ,
:
D v2
(3) (4) :
112
2H
.
g
(4)
VI
2H
2 gh
g
nRT
2
p0
D = 3,8 m.
6.5. (. 6.5)
S. ,
. 1 h1 = 0,7
m, p1 = 133,4 kPa,
T0 = 273 K. h2 = 0,4 m, p2 = 80 kPa
( 2). ,
T3 h3 = 0,5 m ( 3).
4 T4, h4 = 0,45 m, .
.
= 13,6103 kg/m3.
. 6.5
( 1 2).
:
p 1 V1
p V
2 2 ,
T1
T2
(1)
T1 = T2 = T0,
(2)
113
p1 p1 gh1 ;
V1 S ( H h1 ) ,
p 2 p 2 gh2 ; V2 S ( H h2 ) ,
(3)
p 1 p 2 , V1 V 2 1 2, .
(1), (2) (3) :
( p1 gh1 ) S ( H h1 ) ( p 2 gh2 ) S ( H h2 ) ,
..
p1 h1 p 2 h2 g (h12 h22 )
1,3 m .
p1 p 2 g (h1 h2 )
( 2 3).
:
p 2 p3
,
T2 T3
:
p 3 V3 p 2 V 2
,
T3
T2
(4)
(5)
p 2 p 2 gh2
p 3 p 3 gh3
V2 S ( H h2 ),
V3 S ( H h3 ).
(6)
(5) (6) :
( p 3 gh3 )( H h3 )T2
,
( p 2 gh2 )( H h2 )
(4) (7) :
p3V3 p4 V4
,
T3
T4
114
(7)
VI
T4
( p 3 gh4 )( H h4 )
T3 452 K ,
( p 3 gh3 )( H h3 )
6.6. 1 m
h1 = 8 m 20C. h2
40C.
1 = 11 106 C1, 2 = 9 104 C1.
:
V1 t2 (. 6.6)
V2 .
V1 V2 .
V2
V'2
V'1
V1
. 6.6
:
V1 V1 (1 1 t ) , V2 V2 (1 2 t ) ,
d 2
4
h1 (1 1 t )
d 2
4
h2 (1 2 t ) , h2 h1
1 1 t
7,86 m .
1 2 t
115
7.
7.1. (. 7.1.1)
T
V
, max max a .
Tmin
Vmin
)
.
)
.
p
1
2
4
3
V
. 7.1.1
:
)
. 7.1.2 :
116
Q2 Q3
,
Q1 Q4
V3
V4
V
nRT1 ln 2 nCV (T1 T4 )
V1
VII
1
Q1
Q4
T max 2
Q2
T min
Q3
V min
3
V max
. 7.1.2
Vmax
Vmin
V
RTmax ln max CV (Tmax Tmin )
Vmin
CV
5
2
R , :
5 ( 1) 2 ln a
.
2 ln a 5 ( 1)
)
:
T
1
1 min 1 .
Tmax
7.2. ,
, ( 7.2.1). ,
p max
V
a 1 b.
V2
p min
117
4
V
. 7.2.1
:
, 7.2.2, :
Q4
,
1
Q1 Q3
V
nRT4 ln 4
V1
1
,
(1)
n C p (T2 T1 ) nC p (T4 T3 )
p
V max
Q1
2
Q2=0
Q4
V min
Q3
. 7.2.2
12
118
V1 V2
T1 T2
..
T1 V1
b,
T2 V2
4
V
(2)
VII
1
T3 p max T2 p min ,
23
.. T3 T2 a
(3)
p maxV1 p minV4 ,
41
..
V4 p max
a.
V1 p min
(4)
R C C
p
Rb ln a
1
C p 1 a
Cp
CV
C p CV 1
R
,
Cp
Cp
1 b ln a
.
1
1 a
7.3.
S = 0,03 m2.
p1 = 105 Pa p2 = 106 Pa A = 250 J.
T1 = 400 K ( = 1,4).
:
, 7.3:
1
T1 p1 T2 p 2 ,
:
119
p
T2 T1 1
p2
772 K .
n , .. nR:
p
p2 ,V 2 ,T2
p1 ,V1 ,T1
. 7.3
p1V1
.
T1
:
p1V1 nRT1
nR
j
| A | U nCV T n R (T2 T1 ) ,
2
j p1V1
A
(T2 T1 ) ,
2 T1
2 AT1
V1
1,075 dm 3 .
j p1 (T2 T1 )
p1V1 p2V2
V2
p1
V1 0,207 dm 3 ,
p2
V2
0,19 ,
V1
V V2
h 1
2,9 cm.
S
120
VII
7.4. 100 , .
?
:
T a p2 ,
a .
:
pV nRT nR a p 2 ,
V
,
nR a
V1 nR a
T1
,
a
V2 nR a
T2
.
a
:
V2
V1
V2
1
1
p dV
V dV
(V22 V12 ) ,
nR a V
2nR a
nR
T 415,7 J , n = 1mol.
2
7.5.
.
p0.
.
m,
l, S. ,
. : (1 q ) n 1 nq , q << 1.
:
(. 7.5) :
121
F ( p 2 p1 ) S .
p2
p1
l
. 7.5
p 0V0 p1 (V0 x S ) ,
p 0V0 p 2 (V0 x S ) ,
xS
xS
V0 1
S .
F p 0V0 V0 1
V0
V0
x , .. x<<1, :
xS
1
V0
xS
1
V
0
xS
,
V0
xS
,
V0
Sx
S x
1
F p0 S 1
,
V0
V0
122
VII
T 2
2 p 0 S 2
x kx ,
V0
m
ml
2
.
k
2 p0 S k
7.6.
. 7.6, . V1 = 100 cm3.
x, 25%.
x?
S = S1 S2 = 10 cm2.
S1
S2
p2
p1
l
.7.6
:
. 7.6 :
V1 S1l ,
V2 S1 (l x) S 2 x ,
V2 S1l ( S1 S 2 ) x ,
V2 V1 Sx .
o, ;
:
TV 1 const .,
T1V1 1 T2V2 1 ,
123
T1 T T2 ,
T 0,25T1 .
T1V1 1 (T1 T )V2 1 ,
T1 ( S1 l ) 1 (T1 T )(V1 S x) 1 ,
1
S x
T 1
(1
) ,
V1
T1
1
V1
T 1
V
[1 (1
) ] 1 [1 (1,25) 1 ] ,
S
T1
S
x = 4,3 cm.
7.7.
. n n1 .
p1, p2, ..., pn V1, V2, ... , Vn. ,
,
.
.
.
:
,
:
(1)
(2)
Vi '
124
piVi
.
p
(3)
VII
n
(3)
Vi
i 1
n
'
i 1
n
Vi
i 1
i 1
piVi
,
p
:
n
p i Vi
i 1
n
pV
Vi i i
p
p i Vi
i 1
'
pV
i i
i 1
i 1
7.8.
0,1 m, 0,11 m.
1,01105 Pa, 127 ,
1,01106 Pa. = 1,3.
:
. 7.8 :
V1 p1 V2 p 2 ,
V1 V2 Sh .
h
V1
V2
.7.8
125
V1
p
2 ,
p1
V2
V2
p1 p1
V1
( Sh V2 ) ,
p2
p2
1
V2
p1
p
( Sh V2 ) ( 1 ) ( Sh V2 ),
p2
p2
V2
p1
Sh
p2
(1
p1
)
p2
1,76 10 6 m 3 ,
V1 Sh V2 1,06 10 3 m 3 .
:
1
T1 p1 T2 p 2 ,
:
p
T2 T1 ( 1 )
p2
p1V1 T2 T1
243 J .
1 T1
7.9. .
7.9.1.
1 mol
.
126
VII
p
1
2
V
. 7.9.1
:
. 7.9.2 :
T1 Tmax ,
T2 Tmin
Q2 Q1 Q2
A
,
Q1
Q1
Q1
Q1 , Q2
.
p
3
Q31
Q23
Q12
2
. 7.9.2
127
1
1
pV ( p1 p2 )(V1 V2 ).
2
2
:
31
V3 V1
; V2 V3 .
T3 T1
23
p
p2
3;
T2
T3
p3 p1 .
p
T
V2 T3
2 2 .
p1 T3
V1 T1
(1)
p1 kV1 ,
12
p 2 kV2 .
p1V1 nRT1
p 2V2 nRT2
p1 p2 ,
:
kV12 nRT1
:
kV22 nRT2
V22
V12
T2
.
T1
(1) :
T32 T2
T3 T1T2 ,
T12 T1
A
T
1
1
1
(kV1 kV2 )(V1 V2 ) k (V1 V2 ) 2 kV12 (1 3 ) 2 ,
2
2
2
T1
A
128
T
T
1 nRT1
1
(1 3 ) 2 nRT1 (1 3 ) 2 .
k
2
2
k
T1
T1
VII
Q1
:
T1T2 2
1
nRT1 (1
)
2
T1
nC v ( T1T2 T2 ) nC p (T1 T1T2 )
7.10. .7.10 VT .
. V1 = 0,01 m3, V2 = 0,03 m3,
T1 = 300 K, T2 = 900 K. .
R = 8,31 J/(K mol).
V
V2
V1
3
T1
T2
. 7.10
:
:
Q
1 2 ,
(1)
Q1
A
,
(2)
Q1
Q2 , Q1 . A
.
129
V
V2
Q12
Q31
V1
Q23
3
T1
T2
. 7.10
:
PV nRT .
(3)
V T , P .
. 7.10.
3 1 Q31. . 7.10
31 , ..,
. Q12, Q23 Q31 :
Q1 Q12 Q31 ,
Q2 Q23 ,
Q12 nCV (T2 T1 ) ,
(4)
Q23 nC P (T2 T1 ) ,
(5)
Q31 nRT1 ln
V2
, n=1.
V1
(6)
CV
130
5
7
R 20,775 J/(K mol) C P R 29,085 J/(K mol),
2
2
VII
Q2
13 % .
Q1
7.11.
S = 100 mm2 m = 1 kg
t0 = 0 C. P = 500 W.
h = 1 m? p = 101,3 kPa,
Qi = 2,26 MJ/kg, cV= 4,19103 J/kg K.
. M = 18 g/mol.
:
Q t
0 100C,
m, .
:
Q mCV t m' Qi pV .
:
pV nRT
m'
pVM
RT m'
,
M
RT
m'
phSM
5,9 10 3 kg .
RT
Q mcV t m' Qi pV
131
M = 29 g/mol. .
t1
t2 S
. 7.12
:
Q
,
t
Q e m t1
t2:
P
Q m c P (t 2 t1 ),
Pt m c P (t 2 t1 ),
m
P
.
t
c P (t 2 t1 )
:
j2
)R
(
CP
( j / 2 1) R
2
cP
,
M
M
M
C p , = 5
, R .
m
PM
.
t
R( j / 2 1)(t 2 t1 )
, :
Qm
132
m
0,41kg/s .
t
VII
Qm
lS
t
vS .
,
:
pV nRT2
m
RT2 ,
M
m V ,
RT2
v
Mp
,
RT2
Qm
,
S
Qm RT2
3,5 m/s.
MpS
7.13. = cP / cV
m1 = 20 g (He) m2 = 9 g (H2).
:
m1
:
Q1 cV 1m1t .
m2
:
Q2 cV 2 m 2 t .
:
QV cV mV t ,
cV
, mV = m1+m2 .
:
QV Q1 Q2 ,
cV (m1 m 2 )t cV 1 m1 t cV 2 m 2 t ,
cV
cV 1 m1 cV 2 m 2
.
m1 m2
133
:
c P (m1 m 2 )t c P1 m1 t c P 2 m2 t ,
c P1 m1 c P 2 m 2
,
m1 m2
c P c P1 m1 c P 2 m 2
.
cV
cV 1 m1 cV 2 m 2
cp
:
C
C
c P P ; cV V ,
M
M
,
:
CP
j2
j
R ; CV R .
2
2
He ( )
1 = 3.
H2 ( )
2 = 5.
m1
m
( j 2 2) 2
CP
M1
M 2 ( j1 2) M 2 m1 ( j 2 2) M 1m2
1,51 .
j1m1 j 2 m2
CV
j1m1 M 2 j 2 m2 M 1
M1
M2
7.14. .
m = 10 g t1 = 20 C.
.
t2 = 100 C,
. (R = 8,3 J/mol K, = 1,4, M = 29 g/mol).
( j1 2)
:
(.7.14)
:
p1 S kx1 ,
p 2 S kx2 ,
134
VII
x1
x2
. 7.14
x1 x2
,
.. :
( x 22 x12 )
A
,
2
p1V1 nRT1 ,
p 2V2 nRT2 .
:
n
RT ,
2
2C
n
n
Q U A nCV T RT RT ( V 1),
2
2
R
m
Q nRT ( j 1) 3RT
2172,4 J.
M
A
7.15. . 7.15 .
.
m1 = 12 g (He) m2 = 2 g
135
(He) , t0 = 10 C,
.
. T
.
:
(. 7.15):
p1 p 2 ,
p1
p1
V0
T0
m1
m1 RT0
;
M V0
p2
m 2 RT0
.
M V0
p2
V0
T0
m2
p2'
V2
T2
. 7.15
:
p 2 p' 2 ,
V0 V 2 ,
p 2V0 p ' 2 V2 .
p ' 2 p1 .
p 2 V2
m
2 ,
p1 V0
m1
p
m
( 2 )1 / ( 2 )1 / .
p1
m1
, Q1 Q2 .
136
VII
cV m1 (T T0 ) cV m 2 (T2 T ),
T
T
m1T0 m2T2
,
m1 m2
m1
m
T0 [1 ( 2 )1 / ].
m1 m 2
m1
p ' 2 V 2 nRT2 ,
nR
T2
p 2V 0
,
T0
p' 2 V2
m m
m
T0 ( 1 )( 2 )1 / T0 ( 2 )
p 2V 0
m 2 m1
m1
T0 ,
j 2 1,67 (j = 3).
j
T2 580 K .
137
8.
8.1. = 8,0 m
b = 6,0 m.
. h = 2,0 m.
:
. 8.1
. 8.1 a1 = a 2h tg .
:
sin
= n,
sin
1
sin = 1, sin = , ..:
n
tg tg arcsin .
n
1
= 3,41 m
n
1
b1 = b - 2h tg arcsin = 1,4 m.
n
a1 = a - 2h tg arcsin
138
VIII -
8.2.
= 30 n = 1,3.
.
a) = 45,
.
)
?
:
. 8.2
)
, :
sin
sin n sin , .. arcsin
.
n
8.2
, 90 - ,
.
,
, :
n sin sin .
. 8.2 90 180 ,
90 .
139
1
n sin sin 90 1 , .. arcsin .
n
:
1
n
90 90 arcsin 9,72 .
:
min arcsin n sin 12,67 .
8.3.
= 60 n =
1,52?
:
90,
, ,
(. 8.3.2).
()
(. 8.3.1).
ABCD :
140
max 90
(1)
VIII -
. 8.3.1
, 2 = 90,
:
ABC :
1 180 180
1 18,86
:
sin n sin
..:
30 .
141
. 8.3.2
a:
sin n sin n sin ,
2
.. 49,46 . 19,46 .
, :
8.4.
n1 = 1,6 n2 = 1,5
.
= 70.
? (n
= 1,33).
:
(. 8.4)
:
n sin n1 sin ,
:
142
VIII -
sin
n
sin 51,36 .
n1
. 8.4
,
, B C 60.
, ,
1, , :
60 90 180 , .. 30 21,36
n1 sin n2 sin 1 , .. 1 = 22,86.
,
1 1, , :
1 1 30 , .. 1 = 7,14
n2 sin 1 n sin 1 , .. 1 = 8,05.
:
= ( - ) - (1 - ) + (1 -1), = 18.
143
8.5. = 30
n1 = 1,5 n2 = 1,6
.
n1
n2. ?
:
. 8.5
, , :
n2 sin3 = sin3 = 1
3 = arcsin
sin 3 = 38,7.
n2
3 = + 2 2 = 8.7,
:
n1 sin2 = n2 sin2,
2 = arc sin n2
:
144
VIII -
1 = + 2 = 39,3.
, :
sin1 = n1 sin1
8.6. = 1 m
, .
.
d = 0,2 m n = 1,5,
= 30 .
) PP .
)
SP .
:
. 8.6
a) . 8.6 = + = + 30, :
sin = n sin
145
d
sin 30 0,127 m .
cos
)
:
a
t t
c
t t t
,
t
t
d
d
cos 30
cos
cos
.
c
c
n
15%.
8.7. 1,8 m
60 .
l = 3m ,
.
:
. 8.7
. 8.7 ABC = 180 - ,
:
146
VIII -
h
r
:
d = l tg = 30,228 = 0,68 m.
8.8. ( = 1 m-1)
p = 210 cm
.
d = 30 cm,
? ( ,
, ).
:
. 8.8.1
. 8.8.2
. n d
:
1
1m .
J
147
a PP p 2 f ,
d a h , (. 8.8.2).
AB CD , :
sin n sin
htg dtg
sin
n
sin
tg sin d
.
tg sin h
d
d
d
1,5 .
h d a d p 2 f
8.9.
,
.
.
,
.
.
:
. 8.9
. 8.9.
.
:
n1 n 2 n 2 n1
p
l
R
148
VIII -
,
.. p = , ..
l = 2R, :
n1 n 2 n 2 n1
2R
R
n 2 2n1 .
n1 = 1,
n2 = 2.
8.10.
n = 1,33.
R = 16 cm.
?
:
. 8.10
f
R
.
2
- n sin sin
,
- , -
.
, :
DE EFtg
149
DE EF1 tg ,
EF OF ; EF1 OF1 :
OF tg OF1 tg , .. ftg f 1 tg ,
f1 e .
tg sin ; tg sin, :
f1 f
tg
sin R 1
f
6 cm .
tg
sin 2 n
, :
= 1 + 22,
, ..:
2
1 1 2n
.
2n 1
R
R R
1
f 6 cm .
J
8.11. ( )
R -3R, .
n = 1,5,
.
:
-,
,
, :
= 21 + 2.
:
1
1
1
1 2
n 1
n 1 ,
J 1 n 1
R 3R 3R
R1 R2
150
VIII -
J2
2
.
R
2
n 1 2 2 2n 1 ,
R 3R
3R
1
3R
3
f
R.
J 22 n 1 8
J 2
8.12. p = 100 m .
1 mm. :
) ;
) ,
J = 25 D.
1
,
s
250
(
0,1 mm ). 250 km/h.
:
:
1
0,04 m .
J
(p << f), , .. l = f = 0,04
m.
) ()
:
P p
,
L l
p
P L 2,5 m .
l
z
)
, .. 0,04 m.
,
( ) :
151
S v t 200
km 1
s 0,22 m .
h 250
,
:
S p
l
, .. s S 0,088 mm .
s l
p
.
8.13.
,
v = 72 km/h p = 20 m ,
.
a = 0,1 mm.
f = 2 cm.
:
. 8.13
t, , ..:
AB v t
AB AB , .. AB P AB L .
:
152
l
L
l
, .. L P ,
p P
p
VIII -
1 1 1
, f p
p l f
f l . , AB :
LP
f
l
vt .
p
p
a = 0,1 mm
, :
t max
ap
5 ms .
vf
8.14. p = 75 cm
P = 20 cm
, L = 5 cm.
d = 32,5 cm , f1 =
15 cm.
?
:
, :
L
18,75 cm ,
P
1 1 1
, f 15 cm .
p l f
lp
d = 32,5 cm
(), :
l1
1
11,08 cm
1
1
p d f1
.
:
p l1 d 43,58 cm .
:
153
1 1 1
, .. l 22,87 cm .
p l f
l l 4,12 cm .
8.15. 30 cm
f = 20 cm .
,
d = 15 cm
n = 1,58?
. 8.15
:
:
1 1 1
p l f
.. l
p f
60 cm .
p f
,
, ,
:
1 1 1
p l f
.. l
p f
p f
8.15
, :
154
VIII -
p p
x
tg
x :
x BC BD CD
x d tg d tg
sin tg .
, :
sin n sin .. n .
:
p p d
n
1
d 1 ,
n
n
p 25 cm l 100 cm , :
l l l 40 cm .
8.16. d = 3 cm
, ,
f = 12 cm. p = 10 cm
,
. R .
:
. 8.16
155
1
1 1
p1 l1 f
l1 60 cm .
.
, :
1
1
2
,
l1 d l 2
R
l2
1
.
1
2
l1 d R
,
, ..:
l2 d f .
R 21 cm .
8.17.
. n = 1,6 ,
R = 20 mm. p1 = 50 cm
h = 6 cm.
.
:
.
,
.
, ..:
156
VIII -
u u1 u 2 u 3
l1 l 2 l 3
p1 p 2 p 3
(1)
1 1
1
,
p1 l1
f1
1
1 1
n 1 .
f1
R R
l1 = 12,46 cm.
, .. l1 = p2.
:
1
1
1
2
.
p2 l2
f2 R
l2 l2 = 5,55 cm.
, l2 = p3.
:
1
1 1
,
p3 l3 f 1
o l3 = 4,16 cm.
p1, l1, p2, l2, p3 l3
(1), :
u u1u 2 u 3
l1 l 2 l 3
0,08 .
p1 p 2 p 3
u u1 u 2 u 3
L1 L2 L3 L3
,
P1 P2 P3 P1
L3 u P1 0,5 cm .
8.18. .
, ,
, , .
d,
a,
a2
.
f d
d
157
. 8.18
:
,
:
1
1 1
1
1 1
.
p1 l1 f
p2 l2
f
(1)
l1 d p1 ,
p1 :
p 2 p1 a l 2 d p 2 d p1 a .
(1),
, p1:
1
1
1
,
p1 d p1 f
1
1
1
.
p1 a d p1 a f
158
VIII -
p1
l1
d a
. l1 d p1
2
d a
, (1)
2
, :
d a d a
2
p1 l1
2 1 d a .
2
f
d a d a 4
d
p1 l
2
2
8.19. T S
f = 0,5 m.
() = 15.
v = 0,31 m/s.
. SO 0,6 m ON 1 m .
:
. 8.19
159
v r .
vr
2
.
T
2
, :
T
(1)
, , ..
'
SS ( 8.19), :
p f
3m
p f
(1),
.. r NL sin 2 ,
NL l ON 2 m .
:
T 2
160
r
l ON sin 2
2
20 s .
v
v
IX -
9.
9.1. L = 1 m
= 0,5 m. SA
(n = 1,5) d = 12 m, SCA
C,
l = 5 mm SA.
.
:
. 9.1
C :
L1 L d nd .
2
S C
:
2
h
L1 L2 h 2 L 1 .
L
1 x 1 x / 2, x :
161
1 h 2
L1 L 1
2 L
1 h2
d n 1 .
2 L
2
= k - max = (2k+1)/2
- min. :
1 (2l ) 2
d n 1 88,5 ,
2 L
2
9.2.
d = 2,5 mm.
l = 100 cm
.
,
h = 10 m n = 1,5.
:
. 9.2
9.2
:
162
IX -
s12 l 2 x 2 ;
2
s22 l 2 x 2 ,
2
s22 s12 s2 s1 s2 s1 2 xd .
l >> x, s2 + s1
s2 s1
2l, :
xd
.
l
1 , 1
(n 1)h, .
x:
n 1h xd ,
l
l n 1h
2mm.
d
9.3. l = 600 nm
d = 2 mm.
h = 1 m. P
OO
.
,
P f.
OO.
:
S OO P
. t = 1/f, l = vt ,
. 9.4.1 MP
NP .
163
. 9.3
SN SM k. 9.3 :
d
d
h2 l 2 h2 l 2 k ,
2
2
:
d
2
d
2
l
l
2
2
k .
h 1
h 1
h2
h2
:
2
2
d
d
d
l
l
h
l
1 2
2
2 h 1 1
h 1
,
2 h2
2 h2
h l d
dl = h . :
l hf
mm
v
4,5
.
t
d
s
9.4.
n2 = 1,6,
n1 = 1,26.
164
IX -
= 580 m.
:
. 9.4
.
( n1,
n1 n2).
:
2n1d 2 z 1 .
2
z = 0 :
d min
4n1
115nm.
9.5. ,
1 = 640 nm ,
2 = 400 nm
. = 30o,
.
n = 1,5.
:
.
:
165
1
2
max
min
:
k 2 2 2k1 1
1
2
:
k2
22
2k1 1 0,82k1 1.
d min
2k1 11
4n cos
51
4 n sin
2
9.6. e d = 2mm
n = 1,44. , l = 600 nm.
.
:
AB BC CD ,
9.6:
. 9.6
166
IX -
sin
sin 2
n 2nd 1
2d n 2 sin 2 .
n2
sin
,
,
= (2k + 1) / 2, :
2d n 2 sin 2 k ,
2
1
k 2
sin n 2
2
d
, 0 / 2
0 sin 1 , :
2d n 2 1
1 2dn
6,53 k 9,6 .
k :
9.7. .
b = 0,02 m h = 0,03 m.
= 500 nm,
= 30, .
)
0,1 mg.
) .
(n = 1,33 , = 1000 kg/m )
167
:
) .
:
4 n sin 2
2
0,1m.
m = V = b h d = 0,06 mg,
.
) :
2d n 2 sin 2 0 2 0 1 ,
2
= 532m, .
9.9. -,
S - d,
x.
n.
:
(
)
S1 S2 (. 9.8).
,
.
:
a / 2 d d n 1 ,
= (n1) . S1 S2 :
168
IX -
a 2d n 1 .
(1)
:
2
s12 D 2 x ;
2
s22 D 2 x ,
2
. 9.8
:
s22 s12 s2 s1 s2 s1 2 x a.
D >> x, s2 + s1 2D, :
s2 s1
xa
.
D
s2 - s1 = k,
:
xa
.
D
(1) :
D
.
2d n 1x
169
9.9. ,
n x n0 1 bx
n0 = 1,3
x = 50 mm x = 51 mm. b,
= 500 nm
= 10-4 rad.
:
(
) :
2 n ' d ' k ;
2
:
2 n ' ' d ' ' 2 n ' d ' .
(1)
tg , d = xtg x,
d x. d d,
(1)
:
2n0 1 bx ' 'x ' '2n0 1 bx 'x ' .
b :
2n0
9m 1.
9.10.
r0 = 3 mm
. R = 120 cm.
170
IX -
= 600 m.
:
9.10 :
R 2 r02 R x r52 R x d .
2
x2 d2
:
r2
r2
x 0 ;
xd 5 .
2R
2R
:
d r52 r02
21R .
(1)
. 9.10
( ) :
2 d 2 z 1 .
2
(2)
(1) (2) :
171
9.11. - R = 1 m
n1 = 1,52
n2 = 1,9.
= 500 nm
r10 = 1,90 mm.
:
k (. 9.11)
R 2 rk2 R d ,
2
. 9.11
( 9.10):
rk2
.
2R
2nd 2n
172
rk2
.
2R
IX -
.
:
1. n > n1; n > n2 / 2 -
2. n < n1; n < n2 / 2 -
3. n1 < n < n2 / 2.
1 2 k- :
2nd
2n
rk2
2k ,
2R 2
2
2k 1R 1,45.
2rk2
3 :
2nd 2n
rk2
2k ,
2R
2
kR
1,38.
rk2
n = 1,45.
9.12. 9.12.1
= 694 nm. r = 1 cm,
r = 2r / 3, a R = 8 m?
:
9.12.2 :
2d 2H h .
(1)
173
r2
;
2R
rA2 2r / 3 .
2R
2R
2
. 9.12.1
(2)
. 9.12.2
(2) (1) :
r2 4 r2 5
.
1
2R 9 2R 9
2d
5r 2
20 ,
9
2
9.13.
,
n. ,
, d.
.
:
,
= (n - 1) ,
:
d sin sin k .
:
174
IX -
sin sin n 1
9.14. d
q.
l.
,
n.
:
. 9.14 :
d sin n sin .
. 9.14
:
0 sin n sin
.. = arcsin (n sin).
:
k
n sin ;
d
n sin .
arcsin
175
9.15. 500 1 mm
= 5105 cm.
k
) 30 ) 0
:
9.15
= d(sin sin). = k.
. 9.15
) = 30; k = d(sin ).
= 90, k = 6,
.
) = 0; k = d sin, k = 4, .. .
9.16.
.
s = 1010 mm2 500 1 mm,
max ,
F = 10N ?
= 632 mm,
D = 1m. Ey = 2.11011 N/m2.
:
9.16
:
x D tg .
176
IX -
. 9.16
d sin = z = ,
sin = / d, = 18,42.
x = 333 mm. F d:
F
2000,95 mm.
d ' d d d 1
SE
y
x = D tg , = arcsin / d.
x = x - x= 0,1 mm.
9.17. = 530 nm
d = 1,510-6 m.
60 .
() n = 1,33.
:
. 9.17
9.17 :
nd sin d sin z .
(1)
177
M = 90o. = 60o,
. = 90o:
n sin 6,215 .
(1) z = 6:
1
d sin 6 70.
nd
arcsin
9.19. n = 1,6
dr = 210-6 m.
,
.
dp,min
,
= 30. .
:
drsin = z,
:
d r sin
333 nm.
z
. 9.18
178
IX -
d p min
2 n sin 2
2
110 nm.
9.19. n1 n2
d.
n1 n2 d ,
.
:
. 9.19
n1 n2 :
179
| n2 sin n1 sin |
m
.
d
(1)
|a + b| |a| + |b|, :
(2)
(1) (2) :
| m |
n1 n2 .
|m| < 1, .. m = 0. ,
(1) ,
.
.
180
X -
10.
10.1.
?
. 1/10-
. l = 4108 m,
r = 2106 m.
.
:
:
ES
S
S
S
I
RS2 Z
2 .
S
RS Z
, :
E
I
2
S M
I
2
S Z
, :
SM
I
r 2 ,
RS2 Z
r. 1/10
.
:
IM
0,1 SM .
2
181
EM
IM
Ir 2
0,1
.
2
RZ M
2RS2 Z RZ2 M
RS2Z
EM
Ir 2
r2
0,1 2 2
0,1 2 1,25 10 6.
ES
2 RS Z RZ M I
2 RZ M
10.2. r
I, l
h ,
. ,
.
:
. 10.2
( 10.2) :
E1
182
I cos 1
; r12 l 2 h 2
r12
X -
, E1:
cos 1
l
l h
2
E1
Il
2
h2
3/ 2
:
E2
I cos 2
.
r22
r22 f 2 h 2
cos 2
r2
r2
h2 ;
4
f
r 2 / 4 h2
Ir
E2
.
3/ 2
2
2 r / 4 h2
10.3. 100 W
3% d = 30 cm.
k = 0,75.
.
1 W 683 lm.
:
a :
k = 75%
M kE.
183
:
E
I cos
d / 2 2
4I
.
d2
,
:
.
4
, :
P.
, , I :
4kP
1730 nt.
4 2 d 2
10.4. P = 100 W
h = 4 %
k = 0,75.
.
L = 2127 cd/m2.
(1 W = 683 lm).
:
4 %
:
P.
, :
184
.
4 4
X -
:
I cos 4 I
.
d / 2 2 d 2
:
E
M kE;
4kP
.
4 2 d 2
kP
31,2 cm;
2L
d
15,6 cm.
2
10.5.
,
h , l
, g .
:
. 10.5
S S.
:
185
I
I
2 cos .
2
h
r
E E1 E2
:
r h 4l 4lh cos .
2
r
2l
sin 180
sin
4l 2 sin 2
;
r2
1
1
4l 2 sin 2
E I 2 2 1
;
h
r
r2
cos 1 sin 2 1
1
1 4l 2 sin 2 / h 2 4l 2 4lh cos
E I 2
h
h 2 4l 2 4lh cos
10.6. R
2R ,
. 2R .
, F.
:
. 10.6
186
X -
(
)
:
I
I
E 2 2 cos .
r1
r2
:
;
4
1 1
2 2 cos .
E
4 r1 r2
( 10.6). S1OA :
S1O 2 R R 2 5 R 2 ;
2
r1 S1O R 5 R R 1,24 R,
S1CS2:
cos
S1 A
R
1
,
S1O
5R
5
4
r1R;
5
4 1,24 2
2
r22 1,24 R 4 R 2
R 3,31R 2 .
5
S1CS2 :
r22 r12 4 R 2
187
:
cos
r12 r22 4 R 2
.
2r1r2
E 0,7
.
4R 2
10.7.
E = 104 lx. a = 20 cm
, J1 = 2 D J2 = 3 D.
?
?
:
. 10.7
,
:
J J1 J 2 1D ;
1
f 1 m.
J
. :
188
X -
.
S
,
:
E1
S
r 2
E E 2.
S1
S1
r1
:
tg
r
r
1 .
f
f a
E1 E
f2
E
f a 2
10.8. , H
I. H
,
r << H.
,
. n.
189
:
:
.
r 2
:
2
r
I I 1 2 .
2 H
. 10.8
10.8 r r1
r << H sin tg
:
r1 2Htg 2H ;
r Htg Htg H .
:
sin
n n;
sin
190
X -
2 H
2
2
r1
.
r H
1 n 1
r12
I
2 H 2
E 2
.
2
2
r
r 2
H n 1
I
10.9.
1 = 104 lx. = 20 cm
= 2 D.
. .
:
( 10.9).
1 .
:
E1r 2 ,
r .
. 10.9
. r1
r :
191
r1 f a
.
r
f
O :
E2
f 2
f2
E
5,1 103 lx.
1
r12 r 2 f a 2
f a 2
, ..:
E3 E2 E1 1,51 10 4 lx.
I
.
S cos
= 0:
.
S S
:
LS LP1 P2
S1 ,
p2
P1 P2 , p
( 10.10).
192
X -
. 10.10
,
.
;
S
S
LP1P2 12 LL1L2 21 ,
p
l
L1 L2 , l
. :
L L
P1P2 l 2
.
L1L2 p 2
:
P1 p
P
p
2 ;
L1 l
L2
l
L L 10 6 nt.
:
E
2,5 10 5 lx.
S L1 L2
10.11. I = 10 cd
p = 30 cm .
d = 5 cm
E = 40 lx. .
193
. 10.11
10.11 :
,
S
S .
S :
II
S
.
p2
.
l .
:
r
r
S
S
2
.
l ld
l
l d 2
S, :
E
194
I S
I
l2
.
p 2 S p 2 l d 2
X -
, ,
:
pd E I
1 p E I
0,075 m.
lp
0,10 m.
pl
10.12. R
.
R/2. E1
R ,
2R E2.
:
(.
10.12).
:
1 1
1
2
;
p l
f
R
R
R
pR
R
l
2
.
2p R R R 4
. 10.12
195
= , :
S
S
I 2 ,
2
p
l
I . :
I I
l2 1
I.
p2 4
. 2R :
E2
I
I
I
I
40 I
2
2 R p 2 R l 2 3R 2 9 R 2 81R 2
4
2
4
R :
E1
196
I
I
I
I
104 I
2
2
2
2
25 R 2
R p R l R
5R
4
2
4
104I 104 81
E1
E2 8,424E2 .
25R 2 25 40
u
p0
T0
g
mc
mp
mn
1,674 9281027 kg
96 485,309 C mol1
1,097 373 m1
e
p
n
2,426 3101012 m
1,321 4101015 m
Vm
22,414103 m3 mol1
R
k
b
13 594,04 kg m3
1,379 5911015 m
197