Електризирање на телата

Електричен полнеж

Што ќе се случи кога двете

прачки ќе ги доближиме
една до друга?
Зошто обесената прачка
се отклонува ?

пластика пластика
Телата содржат електричен полнеж (Q,q) крзно
Единица за електричен полнеж е кулон (C)
Зошто првиот пат
обесената прачка се
отклонува, а вториот пат
се приближува до
донесената прачка?

пластика
крзно крзно
Постојат два вида на
елкричен полнеж
Што е тоа електричен полнеж?
Што е тоа електричен полнеж?
Постојат два вида на електричен полнеж, кои договорно се
наречени позитивен и негативен. Истоимените полнежи се
одбиваат, а разноимените се привлекуваат.
Објаснувањето за двата вида полнежи е во градбата на
атомот. Атомот се состои од позитивно неалектризирано
јадро и електронска обвивка. Јадрото се состои од протони и
неутрони, а електронската обвивка од електрони.
Електроните се носители на негативниот полнеж,
позитроните на позитивниот, а нутроните се неутрални.
Електричниот полнеж на електроните и протоните е
најмалото количество на електричество, се нарекува
елементарен полнеж и се означува со е и изнесува:
е=1,6.10-19 C.
Единица за количество електричество е кулон (1C=1Аs).
Квантизираност на електричниот полнеж

e = 1,6·10-19 C - Најмало количество електричество

Q = Ne , N = ±1, ±2, ±3…

Носители на електричниот полнеж

електрон , Q = - e
протон , Q = e

Закон за запазување на полнежите

𝑄=𝑄
  1+𝑄 2+𝑄 3+… .+𝑄𝑛
Знаејќи дека материјата е составена од атоми, полнежот на
секое тело е еднаков на цел број пати по елементарниот
полнеж. Ако полнежот на дадено тело го означиме со Q, тогаш
за секое тело ќе важи равенката:
Q  ( N p  N e )e
Каде што, Np се бројот на протони и Ne бројот на електрони кое
телото ги содржи.
Ако N  N , тогаш телото е електронеутрално, односно Q=0.
p e

Ако N  N , тогаш телото е позитивно, односно Q>0.

p e

Ако N  N , тогаш телото е негативно, односно Q<0.

p e

За наелектризираното тело се вели дека има вишок или мањак

електрони, затоа што најчесто електризирањето на телото се
случува со оддавање или примање на електрони. Вкупниот
полнеж на телото е цел број од елементарниот полнеж: Q  Ne
и велиме дека полнежот е квантизиран.
 Електроскоп

крзно
пластика

Зошто стрелката на електроскопот се

отклонува при допир со
наелктризираната пластична прачка?
Како се електризира електроскопот?
Зошто електроскопот се
разелектризирува при допир со
крзното?
 пластика
крзно
Што ќе се случи со
електроскопот кога ќе
Што можеме да
ја допреме прачката
заклучиме?
до крзното?

Вкупниот полнеж е
зачуван
(закон за запазување на
полнежот)
Спроводници и изолатори (диелектрици)

пластика метал

Металната жица е спроводник, а пластичната прачка е изолатор

 Електризирање на телата е процес со кој на телото се
создава вишок на електричен полнеж од еден ист вид (знак).
Електризирањето може да настане со: триење, допир и
електростатска индукција. Во овие случаи доаѓа до премин
на елекроните од едно на друго тело, или од еден дел на
телото во друг.
Слободни полнежи се полнежи кои не се сврзани за
атомите и можат слободно да се движат под дејство на
електрично поле. Во металите тоа се слободните електрони,
кои го создаваат електронскиот гас, а потекнуваат од
надворешните слоеви на атомот.
Со стрелка нацртај ја насоката на движење
на електроните
Две идентични метални топки L и M почетно се
наелектризирани со полнеж 4 C и 0 C, соодветно, како
што е прикажано. Каков е полнежот на топката M по
допирањето со топката L и повторнио нивно
разделување?
L M
+4C 0C

1. 4C
2. 2C
3. 1.5 C
4. 1C
5. 2/3 C
6. 0.5 C
7. 0C
8. Ништо од погоре даденото
Три идентични топки L, M и N првично се наелектризирани
со полнежи 4 C, -2 C и 0 C, соодветно, како што е дадено.
Каков е полнежот на топката N откатко прво L и M ќе се
допрат, потоа се отстрани L и M ја допре N?
L M N
+4C -2 C 0C

1. 4C
2. 2C
3. 1.5 C
4. 1C
5. 2/3 C
6. 0.5 C
7. 0C
8. Ништо од погоре дадено
Три идентични топки L, M и N почетно се наелктризирани
со полнежи 4 C, -2 C и 0 C, соодветно, како што е дадено.
Каков е полнежот на N ако прво се допрат L и N, потоа L
се тргне и се допрат M и N?

L M N
+4C -2 C 0C

1. 4C
2. 2C
3. 1.5 C
4. 1C
5. 2/3 C
6. 0.5 C
7. 0C
8. Ништо од погоре даденото