УНИВЕРЗИТЕТ "СВ.

КИРИЛ И МЕТОДИЈ"
MEDICINSKI FAKULTET - S K O P J E

Предавања од Физиологија 2

КАТЕДРА ЗА ФИЗИОЛОГИЈА
 Моторни функции на ЦНС
(соматски моторен нервен систем)
Моторни трактуси Моторен кортекс

Базални
ганглии

Мозочно стебло
Мал мозок
Медула спиналис
Периферни мотоневрони

СОМАТСКИ МОТОРН НЕРВЕН СИСТЕМ

Моторен кортекс и централен
моторен неврон
Кортекс на големиот мозок
(cortex cerebri)
 Кортекс на големиот мозок
(cortex cerebri)
Издигнување, гребен

Вдлабнување, бразда
 Кортекс на големиот мозок
(cortex cerebri)

Надворешен слој од
сива маса

Соми на неврони, дендрити, немиелинизирани аксони, глиа клетки и капилари

 Кортекс – функционална
организација
6
Organizacija vo horizontalnа насока -
5
6 posebni sloevi na kletki ili lamini.
4 Sloeviте od 2-4 primaat aferentni
3 signali; од слојот 5 потекнуваат моторните
2 signali za скелетните мускули, додека од
1
Сlojот 6 излегуваат моторни сигнали за други
Моторни региони на ЦНС.

Organizacija vo vertikalnа насока - сtolbovi ili kolumni.

Nevronite na sekoja kolumna (> 1000) se eden integrativen
sistem.
 Молекуларен
Надворешен LAMINA
грануларен

K
Надворешен O
пирамидален L
U
M
N
Внатрешен A
грануларен

Внатрешен
пирамидален
(Бецови клетки)

Мултиформен
KOLUMNA

Kolumnata e funkcionalna edinica na кортексот, и

ги содржи сите site 6 horizontalni sloevi na kletki.
Мозочни хемисфери
 Мозочни резанки - лобуси

Фронтална –
донесување на одлуки,
решавање проблеми,
планирање
Окципитална –
видни сензации,
препознавање на бои
Париетална –
сензорни телесни
сензации
Темпорална –
емоции, меморија,
говор
 Фронтална резанка
Поделена е на два дела:
префронтален и прецентрален кортекс
 Фронтална резанка

Префронталниот
кортекс е носител на
когнитивни функции
 Фронтална резанка
Прецентралниот кортекс е моторен кортекс
Sulcus centralis Rolandi

Sulcus lateralis Sylvii

 Моторен кортекс
Обезбедува контрола врз свесните (волеви) контракции
на скелетните мускули, и има влијание врз степенот на
ексцитабилноста на нижите моторни центри на ЦНС.
Моторен кортекс
Соматотопска презентација
на скелетните мускули
во моторниот кортекс

Homunculus
 Homunculus – со
главата надолу, а
екстремитетите нагоре
 МОТОРНА СЕНЗОРНА
ПРЕЗЕНТАЦИЈА ПРЕЗЕНТАЦИЈА
ВО КОРТЕКС ВО КОРТЕКС
 Моторен кортекс - поделба
Примарен моторен кортекс (Бродманова ареа 4, М1)

Суплементарен моторен
кортекс (дел од ареа 6)
Премоторен кортекс
(Бродманова ареа 6 и 8)

Секундарен моторен
кортекс (средина на
Силвиусовата бразда)
Моторен кортекс - поделба
 Моторен кортекс –
физиолошки функции
 Примарен
моторен кортекс
Funkcija:
a) participira vo zapo~nuvawe i sproveduvawe
na ve{ti, delikatni, brzi volevi dvi`ewa;
b) primarna uloga vo исклучително прецизна kontrola
na distalni групи на скелетни мускули
на екстремитетите.

Stimulacija: ednostrana kontrakcija na poedine~en

мускул ili на дел од мускул; ili na grupa на мали
мускули. нa kontralateralna strana na teloto.
 Премоторен
кортекс
Funkcija:
a) participira vo почетните фази на ориентациони волеви
движења и позиционирање на екстремитетите кон
одредена цел;
b) primarna uloga vo kontrola na аксијални (појасни)
мускули (врат, рамен појас, карличен појас, труп) и
проксимални групи на скелетни мускули на
естремитетите.
Stimulacija: ednostrana kontrakcija na grupa на
поголеми мускули. нa kontralateralna strana na teloto.
 Суплементарен
моторен кортекс

Funkcija:
a) Улога во програмирање на обрасци/модели на волеви
движења и програмирање на секвенци на волеви
движења.

Stimulacija: билатерална kontrakcija na групи на

мускули. Kontrolata vrz muskulnite kontrakcii e
груба и непрецизна.
Суплементарен моторен кортекс
Волевите движења, кои се изведуваат со
намера, се најкомплексните dvi`ewa.
За да може да се изведе движење од ваков
тип, најпрвин мора да биде програмирано -
суплементарен моторен кортекс.
Суплементарен моторен кортекс

Врз програмирањето имаат влијание намерата,

влезните сензитивни нформации, претходно
меморирано искуство, емоциите и дразби кои
потекнуваат од базалните ганглии и церебелум.
Суплементарен моторен кортекс
Образецот на движењето е прецизно процесиран код
(компјутерски програм) / шема за тоа кои мускули, по
кој редослед, со каква јачина и колку долго ќе се
контрахираат за да прецизно се изведе движењето.
 Суплементарен
По моторен
создавањето на планот, следи активацијакортекс
на примарен
и премоторниот кортекс, со што се активира кортико-
спиналниот пат и волевото движење започнува да се
изведува.

tr. corticospinalis

ПМН
Суплементарен моторен кортекс
 Специјализирани моторни
центри во моторниот кортекс
a) podra~je za ve{ti,
rotatorni dvi`ewa
na {akite
b, c) podra~je za vrtewe
na glavata
d, e) podra~je za volevi
kowugirani dvi`ewa
na o~ite
B) Brokino podra~je
za govor
 Централен моторен неврон
Сите мotorni трактуси на CНС - цentralen
мotoren nevron (ЦМН).

Обезбедува поврзаност pome|u моторните

региони на CNS i периферните моторни
неврони кои завршуваат во мускулите.
 Централен моторен неврон
Основната физиолошка функција е пренос на моторни
сигнали низ ЦНС до ПМН, а потоа периферните
моторни неврони (периферни нерви) ќе ги пренесат
овие сигнали до мускулите.

Пренос на влијанија од вишите врз нижите моторни

региони на ЦНС.

Сомите и дендритите на централните моторни

неврони се сместени во сивата маса на ЦНС, а
нивните аксони ги изградуваат моторните трактуси.
Централен моторен неврон
ЦМН (анатомска поделба):
a) Piramidalni pati{ta
b) Ekstrapiramidalni pati{ta

Piramidalni pati{ta:
- tr.corticospinalis (pyramidalis), i
- tr.corticobulbaris.
 TRACTUS CORTICOSPINALIS

Започнува од piramidalniте kletki na

motornиот кортекс, а завршува во
motonevroni i internevroni vo MS.

Во неговиот состав има околу 1 000 000

аксони на централни моторни неврони.

! V A @ N O: Tr.corticospinalis е organiziran somatotopski.

 TRACTUS
Cortex: area 4 (eden mal del od gigantski
CORTICOSPINALIS Betz-ovi kletki); area 6; i arei 1, 2, 3, 5
i 7 na parietalnaта rezanka
Capsula interna: ipsilateralen zaden krak
Mozo~no steblo: sreden del na
mezencefalon, pons i piramidite na
MO, kade nepotpolno se vkrstuva
Medulla spinalis:
-tr. corticospinalis lateralis (vkrstен дел),
zavr{uва ипсилатерално vo site segmenti
na MS, наменет за мускули на екстремитетите
-tr.corticospinalis anterior (nevkrstен дел),
завршува kontralateralnо во cervikalni
i gorni torakalni segmenti, наменет за мускули
на vratot, ramoto, trupot.
 TRACTUS CORTICOBULBARIS

Започнува од motoren кортекс завршува во motornite jadra na

kranijalnite nervi во мозочното стебло, а од тука започнува
ПМН - периферни моторни неврони на кранијалните нерви,
наменети за мускулите на главата и вратот.

Cortex: area 6 i 4; arei 3, 1, 2 i 5.

Capsula interna: niz kolenoto.
Mozo~no steblo, завршуваат:
a) иndirektno (preku internevroni)
vo motornite jadra na nn III-VII, XII;
и nucleus ambiguus (mm trapezius,
sternocleidomastoideus).
b) дirektno vo motorni jadra na nn V
(mastikatorna mm), VII (mm na lice;
od vkrsteni vlakna), XII (mm na jazik).
 EKSTRAPIRAMIDALNI PATI[TA

Nevronski vrski koi gradat slo`eni nervni krugovi, pome|u: cortex

cerebri, bazalni ganglii, thalamus, cerebellum
i mozo~no steblo.
 EKSTRAPIRAMIDALNI PATI[TA

Obezbeduvaat vrska pome|u ovie субкортикални strukturi

i nivoto na medulla spinalis (MS).

Na nivo na MS, isto kako i pati{tata na piramidalniot sistem,

zavr{uvaat na motonevronite od prednite rogovi на МС, direktno
(monosinapti~ki) ili indirektno preku sinapsirawe so internevroni
(polisinapti~ki).
 EKSTRAPIRAMIDALNI PATI[TA

Motoren cortex (area 6)

tr. corticoreticularis Cerebellum

tr. corticorubralis tr. cerebelloreticularis
tr. cerebellorubralis
Mozo~no steblo tr. cerebellovestibularis
tr. reticulospinalis med. i lat.
tr. rubrospinalis
tr. vestibulospinalis med. i lat.

Medulla spinalis PMN мускули