Lkan2018s1 - Aktiviti Kem Jab BBP

LAPORAN
KETUA AUDIT NEGARA

2018
MENGENAI AKTIVITI
KEMENTERIAN/JABATAN
KERAJAAN PERSEKUTUAN
DAN BADAN-BADAN
BERKANUN PERSEKUTUAN
SIRI 1
JABATAN AUDIT NEGARA MALAYSIA
Untitled-1 1 04/07/2019
04/07/2019 3:38
9:05 PM
AM
LAPORAN
KETUA AUDIT NEGARA
2018
MENGENAI AKTIVITI KEMENTERIAN/
JABATAN KERAJAAN PERSEKUTUAN
DAN BADAN-BADAN BERKANUN
PERSEKUTUAN
SIRI 1
jabatan audit negara malaysia
01 T.page.indd 1 28/06/2019 9:19 AM

01 T.page.indd 2 28/06/2019 9:19 AM
KANDUNGAN
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 iii

Kandungan
02 Kandungan n Pendahuluan.indd 3 28/06/2019 9:22 AM

iv Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Kandungan

RAHSIA
KANDUNGAN
Muka Surat
KATA PENDAHULUAN A-1

INTI SARI LAPORAN B-1
1 JABATAN PERDANA MENTERI

- Pengurusan Program Pembangunan Sosioekonomi Masyarakat 1-1
India
- Pengurusan Program Skim Latihan 1Malaysia 1 - 43
2 KEMENTERIAN KEWANGAN
 Perbendaharaan Malaysia / Jabatan Kastam Diraja Malaysia
- Pengurusan Subsidi Gas Petroleum Cecair 2-1
 Jabatan Kastam Diraja Malaysia
- Pengurusan Aktiviti Berkaitan Duti Kenderaan Completely 2 - 39
Knocked Down
3 KEMENTERIAN PERTANIAN DAN INDUSTRI ASAS TANI

 Jabatan Pertanian
- Pengurusan Program Pembangunan Keupayaan Untuk 3-1
Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran Bagi
Pasaran Premium
4 KEMENTERIAN AIR, TANAH DAN SUMBER ASLI

 Jabatan Pengairan dan Saliran Malaysia
- Projek Rancangan Tebatan Banjir Sungai Kedah/Anak Bukit, 4-1
Kedah
5 KEMENTERIAN DALAM NEGERI

KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA
- Aktiviti Kawalan Terhadap Pekerja Asing 5-1
6 KEMENTERIAN TENAGA, SAINS, TEKNOLOGI, ALAM

SEKITAR DAN PERUBAHAN IKLIM
- Pengurusan Dana Program Penyelidikan dan Pembangunan 6-1
7 KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

- Pengurusan Aktiviti Jabatan Kecemasan dan Trauma di Hospital 7-1
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 v

Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Kandungan RAHSIAv
Kandungan

RAHSIA
8 KEMENTERIAN KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA MALAYSIA

 Perbadanan Kemajuan Filem Nasional Malaysia
- Program Insentif Penerbitan Filem di Malaysia 8-1
 Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia
- Dana Kumpulan Wang Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia 8 - 30
Malaysia
9 KEMENTERIAN PERTAHANAN
- Pengurusan Projek Pembinaan Infrastruktur Pusat Sektor 9-1
Operasi
 Angkatan Tentera Malaysia
- Senggaraan Rumah Keluarga Angkatan Tentera 9 - 26
10 KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

- Pengurusan Projek Sekolah Sukan Malaysia Perlis 10 - 1
- Pengurusan Projek Hab Pendidikan Tinggi Pagoh Secara 10 - 28
Kerjasama Awam Swasta (PPP) Melalui Kaedah Inisiatif
Pembiayaan Swasta (PFI)
- Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 10 - 84
 Hospital Universiti Sains Malaysia
- Pengurusan Ubat dan Bukan Ubat 10 - 122
 Universiti Teknologi MARA / Unit Kerjasama Awam Swasta
- Pengurusan Projek Pembangunan dan Penyenggaraan Kampus 10 - 159
Universiti Teknologi MARA Secara Inisiatif Pembiayaan Swasta
Melalui Kaedah Bina-Pajak-Senggara-Pindah
 Universiti Kebangsaan Malaysia
- Program PERMATApintar 10 - 214
PENUTUP C-1
AKRONIM D-1
vi Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1

vi Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Kandungan RAHSIA
Kandungan

KATA
PENDAHULUAN
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 vii

Kandungan

viii Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Kandungan

RAHSIA
KATA PENDAHULUAN
1. Perkara 106 dan 107 Perlembagaan Persekutuan dan Akta Audit 1957
menghendaki Ketua Audit Negara mengaudit penyata kewangan, pengurusan
kewangan, aktiviti Kementerian/Jabatan/Agensi serta pengurusan syarikat Kerajaan
Persekutuan. Laporan mengenai pengauditan yang dijalankan hendaklah disediakan dan
dikemukakan kepada Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong untuk mendapatkan
perkenan supaya laporan itu dibentangkan di Dewan Rakyat. Bagi memenuhi
tanggungjawab ini, Jabatan Audit Negara telah menjalankan empat (4) jenis
pengauditan seperti berikut:
1.1. Pengauditan Penyata Kewangan - untuk memberi pendapat sama ada

Penyata Kewangan Kerajaan Persekutuan bagi tahun berkenaan menggambarkan
kedudukan kewangan yang benar dan saksama serta rekod perakaunan
mengenainya telah diselenggarakan dengan teratur dan kemas kini;
1.2. Pengauditan Pematuhan - untuk menilai sama ada pengurusan

kewangan di Kementerian/Jabatan Persekutuan telah dilaksanakan mengikut
undang-undang dan peraturan kewangan yang berkaitan;
1.3. Pengauditan Prestasi - untuk menilai sama ada sesuatu aktiviti Kerajaan
Persekutuan dilaksanakan dengan cekap, berhemat dan berkesan bagi mencapai
objektif yang ditetapkan; dan
1.4. Pengauditan Pengurusan Syarikat Kerajaan - untuk menilai sama ada

pengurusan syarikat Kerajaan Persekutuan telah dilaksanakan dengan teratur.
2. Pengauditan prestasi dijalankan selaras dengan Seksyen 6(d), Akta Audit 1957
serta berpandukan kepada piawaian pengauditan antarabangsa yang dikeluarkan oleh
The International Organisation of Supreme Audit Institutions (INTOSAI). Laporan pada
kali ini mengandungi perkara yang telah dibangkitkan hasil daripada pengauditan
terhadap 19 program/aktiviti/projek yang melibatkan 11 Kementerian. Pengauditan
yang dijalankan antara lain meliputi aspek pengurusan aktiviti/program, pengurusan
dana, pembinaan, senggaraan, sistem/ICT serta projek Public Private Partnership (PPP)/
Private Finance Initiative (PFI). Format pelaporan sedia ada telah ditambah baik dari
segi susun atur perenggan laporan, mewujudkan daftar akronim serta memasukkan
Rumusan Keseluruhan Audit bagi setiap tajuk kajian prestasi yang dilaporkan.
Pembaharuan ini adalah untuk memudahkan dan membolehkan pembaca memahami
rumusan juruaudit terhadap isu Audit yang ditemui berbanding objektif pengauditan
yang ditetapkan.
3. Secara umumnya, program/aktiviti/projek Kerajaan telah dilaksanakan mengikut

tujuan yang ditetapkan. Bagaimanapun, masih terdapat kelemahan seperti sasaran
output dan outcome yang ditetapkan tidak dapat dicapai atau tidak boleh diukur atau
dinilai kerana data/maklumat lengkap tidak diselenggara, kelewatan pembekalan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 A - 1A - 1
K aKata
t a P ePendahuluan
ndahuluan RAHSIA

RAHSIA
peralatan serta projek pembinaan terbengkalai atau melewati jadual. Selain itu, masih
berlaku kes pembayaran tidak teratur, kelemahan pentadbiran kontrak, kerja/bekalan/
perkhidmatan tidak mengikut spesifikasi/tidak berkualiti, pembaziran serta
ketidakcekapan dalam pengurusan aset dan pungutan hasil Kerajaan.
4. Kelemahan tersebut antara lain disebabkan oleh kecuaian dalam mematuhi

peraturan/prosedur yang ditetapkan oleh Kerajaan serta kurang teliti semasa
merancang program/aktiviti/projek dan menetapkan skop serta spesifikasi tender.
Selain itu, ia juga disebabkan pemantauan yang tidak dijalankan dengan kerap dan teliti
terhadap kerja kontraktor/perunding, kurang kemahiran dalam pengurusan projek dan
kurang memberi perhatian terhadap keberhasilan/impak sesuatu program/aktiviti/
projek.
5. Seperti tahun yang lalu, Ketua Jabatan yang berkenaan telah dimaklumkan
terlebih dahulu tentang perkara yang dilaporkan dalam Laporan ini untuk tujuan
pengesahan. Exit Conference bersama dengan Ketua Setiausaha Kementerian/Ketua
Jabatan/Ketua Pengarah Badan Berkanun Persekutuan juga telah diadakan bagi tujuan
membincangkan penemuan Audit dan mendapatkan penjelasan serta maklum balas
terhadap isu-isu berbangkit. Bagi membolehkan tindakan pembetulan dan
penambahbaikan diambil, saya telah mengemukakan 99 syor untuk memperbaiki
kelemahan yang telah dikenal pasti.
6. Auditor General’s Dashboard sejak diperkenalkan pada 31 Mei 2013 telah

memaparkan isu dan status terkini tindakan Laporan Ketua Audit Negara semasa yang
dibentang di Parlimen dan juga status isu yang berbangkit daripada LKAN yang lepas.
Sukacita saya menyatakan di sini bahawa LKAN Tahun 2018 Siri 1, isu serta tindakan
boleh diakses oleh auditi/orang awam sehari selepas pembentangan. Mekanisme ini
berjaya membantu Kementerian/Jabatan/Agensi Kerajaan untuk menyalurkan maklum
balas dengan cepat, pantas serta meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti. Ini
membuktikan komitmen dan keprihatinan Kerajaan dalam menjelaskan kedudukan
terkini isu Laporan Ketua Audit Negara serta menyalurkan status tindakan yang telah
diambil kepada pihak awam.
7. Saya ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada semua pegawai

Kementerian/Jabatan/Badan Berkanun Persekutuan yang telah memberi kerjasama
kepada pegawai saya sepanjang pengauditan dijalankan. Saya juga ingin melahirkan
penghargaan dan terima kasih kepada semua pegawai Jabatan Audit Negara yang telah
berusaha gigih serta memberi sepenuh komitmen untuk menyiapkan Laporan ini.
(DATO’ NIK AZMAN NIK ABDUL MAJID)

Ketua Audit Negara
Malaysia
Putrajaya
24 Jun 2019
A - 2A - 2 Laporan Ketua
Laporan Ketua AuditAuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
K a t a P e n d
Kata Pendahuluana h u l u a n RAHSIA

INTI SARI
LAPORAN
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 B-A

Inti Sari Laporan
03 Inti sari.indd 1 28/06/2019 10:51 AM

B-B Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Inti Sari Laporan
03 Inti sari.indd 2 28/06/2019 10:51 AM

INTI SARI LAPORAN
1 JABATAN PERDANA MENTERI
- PENGURUSAN PROGRAM PEMBANGUNAN SOSIOEKONOMI MASYARAKAT

INDIA
a. Bagi mencapai aspirasi Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), lima (5) teras
strategik utama dikenal pasti ke arah mencapai objektif serta sasaran yang telah
ditetapkan dalam rancangan ini. Salah satu teras tersebut adalah menuju ke arah
pembangunan sosioekonomi secara inklusif. Rancangan ini memberi fokus kepada
usaha meningkatkan pendapatan dan kualiti hidup bagi kumpulan isi rumah
berpendapatan 40% ke bawah (B40). Sehubungan itu, Unit Perancang Ekonomi
(UPE) telah melaksanakan dua (2) program bantuan kewangan iaitu Program
Peningkatan Kapasiti dan Kapabiliti Kumpulan Khusus dan Program Pembangunan
Sosioekonomi Masyarakat India (PPSMI). Unit Khas Bagi Program Pembangunan
Sosioekonomi (SEDIC) telah ditubuhkan pada 7 Mei 2014 atas persetujuan YAB
Perdana Menteri dan telah mengambil alih peranan UPE dalam melaksanakan
program PPSMI.
b. Tujuan penubuhan SEDIC adalah untuk menyemak serta menilai dan memantau
pelaksanaan program-program pembangunan sosioekonomi masyarakat India
melalui peruntukan kewangan daripada Kerajaan. SEDIC menyediakan program dan
inisiatif khas untuk membantu Kumpulan B40 dalam masyarakat India untuk
meningkatkan taraf sosiekonomi. Berdasarkan skop yang diluluskan, dana yang
disalurkan kepada SEDIC adalah untuk memberi peluang kepada Kumpulan B40
mendapatkan latihan berkaitan dengan kemahiran, pembangunan keusahawanan
dan program peningkatan pencapaian pendidikan kepada kumpulan sasar. Mulai
tahun 2019, SEDIC dijenamakan sebagai Unit Transformasi India Malaysia/Malaysia
Indian Transformation Unit (MITRA). Bagi tempoh tahun 2014 hingga 2018,
sejumlah RM203.89 juta peruntukan telah disalurkan kepada unit ini.
c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan program

yang dilaksanakan adalah kurang cekap kerana tiada rekod dan pangkalan data
yang lengkap diselenggarakan untuk menilai pencapaian outcome. Selain itu,
terdapat kelemahan dari segi penilaian pemilihan NGO, pemantauan terhadap
pelaksanaan program dan perbelanjaan oleh NGO dan pihak SEDIC serta wujud
kelemahan tadbir urus dan isu percanggahan kepentingan dalam pengurusan SEDIC
yang melibatkan Ketua Pengarah dan juga Menteri dan Timbalan Menteri, JPM. Ini
disebabkan tiada SOP yang jelas dan terperinci sebagai panduan terhadap
pelaksanaan program oleh NGO.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - 1B - 1
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 1 28/06/2019 10:51 AM

d. Penemuan utama Audit yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut:
i. pada tahun 2017, 49 NGO yang tidak memenuhi kriteria telah diluluskan
penerimaan dana berjumlah RM18.91 juta;
ii. 20 fail individu NGO untuk 23 program dengan amaun dana sebanyak RM10.77
juta bagi tahun 2014 tidak dikemukakan oleh SEDIC untuk semakan Audit;
iii. ketidakpatuhan terhadap MoU di mana lima (5) NGO dan satu (1) ILKS tidak
memulangkan lebihan dana berjumlah RM2.86 juta; 35 NGO dan empat (4) ILKS
tidak membuka akaun berasingan; enam (6) program bernilai RM2.93 juta
melibatkan enam (6) NGO telah dilaksanakan oleh pihak ketiga dan sejumlah
RM1.18 juta telah dibayar kepada pihak ketiga sebelum program bermula;
iv. 15 NGO dan satu (1) ILKS yang dilawati telah membelanjakan dana tidak
mengikut skop yang ditetapkan berjumlah RM2.77 juta dan lapan (8) NGO tidak
membuat pembayaran bagi elaun peserta, token lokasi, insurans dan kit peserta
berjumlah RM1.89 juta;
v. 18 NGO tidak mengemukakan dokumen sokongan yang lengkap bagi
pembayaran berjumlah RM8.13 juta; dan
vi. amalan tadbir urus dan pemantauan oleh SEDIC terhadap proses penilaian dan
pelaksanaan program oleh NGO adalah lemah.
e. Bagi memastikan kelemahan yang dibangkitkan tidak berulang pada masa hadapan
dan objektif program dapat dicapai, adalah disyorkan supaya pihak terlibat
mengambil tindakan seperti berikut:
i. MITRA perlu menyediakan pangkalan data yang menyeluruh serta

menyelenggarakannya secara lengkap dan kemas kini supaya ia dapat
mempertingkatkan kaedah pemantauan serta penilaian outcome program secara
menyeluruh;
ii. MITRA perlu lebih teliti dalam meluluskan program berdasarkan skop yang
ditetapkan oleh MEA dan memastikan kesemua permohonan dinilai secara telus
dan menyeluruh berdasarkan panduan penilaian dan pemilihan yang telah
ditetapkan serta rekod-rekod sokongan berkenaan penilaian didokumenkan
dengan teratur;
iii. MITRA perlu merancang dengan lebih teliti program yang berpotensi untuk
dilaksanakan oleh NGO/ILKS setelah bajet diluluskan (sebelum bermula tahun
baharu) supaya program dapat ditawar dan dilaksanakan bermula pada awal
tahun berikutnya;
iv. MITRA dan MEA perlu mengkaji dan meneliti semula keperluan menyalurkan
peruntukan kepada ICU, JPM atau lain-lain agensi bagi membiayai program
seumpama ini. Ini bagi memastikan peruntukan Kerajaan mendapat value for
B - 2B - 2 Laporan Ketua Ketua Audit

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 2 28/06/2019 10:51 AM

money dan tidak disalahgunakan oleh pihak berkepentingan memandangkan
tiada mekanisme pemantauan yang berkesan telah dilaksanakan bagi
memastikan setiap peruntukan atau sumbangan yang disalurkan diguna bagi
tujuan sebenar;
v. MITRA perlu menyediakan SOP terperinci berserta dengan templat akaun

penerimaan dan perbelanjaan yang perlu dipatuhi oleh setiap NGO/ILKS;
vi. MITRA juga perlu meningkatkan pemantauan secara menyeluruh terhadap

perbelanjaan NGO/ILKS. Selain itu, laporan berkala/akhir perlu dihantar oleh
NGO/ILKS dan NGO/ILKS menyediakan akaun bank yang berasingan bagi dana
yang diterima dan/atau menyimpan lejer khas program yang lengkap dan
terperinci;
vii. MITRA perlu menyenaraihitamkan NGO yang tidak melaksanakan program serta
NGO yang tidak mengikut SOP atau peraturan yang telah ditetapkan oleh
MITRA; dan
viii. Unit Penyelarasan Pelaksanaan (ICU), JPM dan MITRA perlu mempertingkatkan
kawalan dalaman dan tadbir urus dalam pengurusan MITRA bagi mengelakkan
berlakunya conflict of interest. Selain itu, MITRA perlu memastikan tiada campur
tangan politik atau kepentingan peribadi dalam pelaksanaan program.
[muka surat : 1-1 – 1-42]
- PENGURUSAN PROGRAM SKIM LATIHAN 1MALAYSIA

a. Program Skim Latihan 1Malaysia (SL1M) yang diperkenalkan pada tahun 2011
merupakan satu program khas Kerajaan bagi meningkatkan kebolehpasaran
graduan tempatan untuk mendapatkan pekerjaan. Program ini mensasarkan
graduan Ijazah Sarjana Muda dan ke atas iaitu yang terdiri daripada warganegara
Malaysia dan terbuka kepada semua lulusan universiti (dari dalam atau luar negara).
Selain itu, ia juga mensasarkan graduan menganggur yang datang daripada
keluarga berpendapatan rendah atau tinggal di kawasan pedalaman serta graduan
yang sudah bekerja tetapi tidak setaraf dengan kelulusan yang dimiliki. Pelaksanaan
program SL1M telah dibincang dan dipersetujui dalam Mesyuarat Jemaah Menteri
pada 11 Mac 2011. Pada ketika itu, Unit Perancang Ekonomi (UPE), Jabatan
Perdana Menteri (JPM) melalui Seksyen Pembangunan Modal Insan (SPMI) telah
diberi tanggungjawab untuk menyelaras program dengan BNM dan syarikat-syarikat
berkaitan Kerajaan. Program SL1M dilaksana berdasarkan konsep place and train di
mana graduan diberi latihan peningkatan kemahiran iaitu soft-skills training dan on-
the-job training. Kos latihan termasuk elaun pelatih dibiayai sepenuhnya oleh pihak
syarikat sebagai salah satu bentuk Corporate Social Responsibility (CSR).
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - 3B - 3
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 3 28/06/2019 10:51 AM

b. Berdasarkan maklum balas positif daripada syarikat dan peserta program, UPE, JPM
telah memperkenalkan SL1M Fasa 2 pada tahun 2012. Namun begitu,
pengurusannya telah diserahkan kepada dua (2) pegawai pinjaman daripada Bank
Negara Malaysia yang kemudiannya dinamakan sebagai Sekretariat SL1M. SL1M
Fasa 2 telah mengekalkan kaedah sedia ada iaitu secara CSR dengan penekanan
diberi terhadap aktiviti outreach iaitu aktiviti yang akan menemukan peserta dengan
syarikat yang menawarkan peluang latihan dan pekerjaan. Bagi tempoh tahun 2016
hingga 2018, Sekretariat SL1M telah diluluskan peruntukan berjumlah RM65.8 juta
untuk membiayai perbelanjaan program outreach, pembayaran gaji dan manfaat-
manfaat lain kepada Sekretariat SL1M. Penglibatan syarikat dalam Program SL1M
sama ada dilakukan secara sukarela atau bagi memenuhi prasyarat di bawah
Pekeliling Perbendaharaan Malaysia, [PK1.2 - Pelaksanaan Program SL1M dalam
Perolehan Kerajaan] yang berkuat kuasa pada Ogos 2017. Pekeliling tersebut
mensyaratkan syarikat yang ditawarkan kontrak perolehan Kerajaan melaksanakan
program SL1M berdasarkan had nilai ambang yang ditetapkan. Mulai tahun 2018,
Program SL1M diletakkan di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan (MED)
dan telah dijenamakan semula sebagai Professional Training and Education for
Growing Entrepreneurs (PROTÉGÉ).
c. Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Program SL1M tidak

dilaksanakan dengan cekap terutamanya mengenai pengumpulan data graduan
yang mengikuti Program SL1M di GLC dan syarikat swasta serta semasa program
outreach dijalankan. Selain itu, terdapat juga kelemahan dari segi pengurusan
kewangan, pengurusan perolehan, pendaftaran dan pemantauan terhadap syarikat-
syarikat yang mendapat kontrak Kerajaan serta proses memperakukan syarikat yang
layak mendapat Insentif Potongan Cukai Berganda (DTD). Keadaan ini boleh
memberi kesan kepada pencapaian objektif yang ditetapkan dan tidak menjamin
perbelanjaan yang berhemat. Ia juga menyebabkan ketirisan hasil Kerajaan dari
segi DTD yang diberi.
i. pencapaian sebenar graduan yang telah dilatih di bawah Program SL1M tidak
dapat diukur dengan tepat kerana tiada maklumat lengkap mengenainya
diselenggarakan oleh Sekretariat SL1M;
ii. struktur Tadbir Urus Sekretariat SL1M tidak jelas di mana penyerahan
tanggungjawab menguruskan SL1M daripada SPMI kepada Sekretariat SL1M
tidak dinyatakan dalam apa-apa dokumen bertulis;
iii. tiada sebarang perjanjian atau Memorandum of Understanding (MoU)

diwujudkan antara UPE, JPM dan TalentCorp untuk menjelaskan peranan dan
tanggungjawab TalentCorp sebagai agen pembayar yang menguruskan
peruntukan Program SL1M;
B - 4B - 4 Laporan Ketua Ketua Audit

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 4 28/06/2019 10:51 AM

iv. TalentCorp telah membuat pelaburan berjumlah RM9 juta pada tahun 2017 dan
RM8 juta pada tahun 2018 daripada peruntukan Program SL1M;
v. TalentCorp tidak pernah menyediakan penyata penyesuaian terhadap

peruntukan Program SL1M bagi tahun 2017 dan 2018 walaupun akaun khusus
untuk Program SL1M telah diwujudkan. Ini menyebabkan pihak Audit tidak
dapat mengesahkan perbezaan baki akhir berjumlah RM5.69 juta bagi kedua-
dua tahun tersebut;
vi. pengurusan kewangan tidak teratur dan tidak cekap di mana berlaku
pembayaran sejumlah RM718,760 dibuat sebelum perkhidmatan artis
dilaksanakan. Selain itu, pembayaran sejumlah RM531,060 melebihi nilai
kontrak;
vii. perancangan terperinci perolehan tidak disediakan sebelum pelaksanaan

program outreach bagi mengawal kos;
viii. sebanyak 56 perolehan tidak mematuhi prosedur perolehan Kerajaan yang

ditetapkan di mana:
- 25 (44.7%) perolehan bekalan/perkhidmatan yang setiap satunya bernilai

melebihi RM100,000 tidak dibuat secara sebut harga seperti mana
disyaratkan dalam peraturan perolehan Kerajaan. Nilai keseluruhan
perolehan terlibat ialah RM5.54 juta;
- 12 (21.4%) perolehan yang setiap satunya bernilai melebihi RM500,000
tidak dibuat secara tender terbuka seperti disyaratkan dalam peraturan
perolehan Kerajaan. Nilai keseluruhan perolehan terlibat ialah RM11.31 juta;
dan
- 19 (33.9%) perolehan perkhidmatan penyiaran pengiklanan melalui media
cetak dan media elektronik yang bernilai RM10.40 juta tidak diperakukan
kepada Pihak Berkuasa Melulus dengan sewajarnya.
ix. Ketua Sekretariat SL1M telah menandatangani kontrak bagi pihak Pegawai
Pengawal tanpa penurunan kuasa daripada Menteri. Selain itu, tiada bukti
menunjukkan draf kontrak dirujuk kepada Penasihat Undang-undang (PUU) UPE,
JPM.
x. Perolehan Kontrak Projek Menaik Taraf, Memasang, Menguji, Mentauliah,
Memberi Latihan dan Menyenggara Sistem Pengurusan SL1M dan Aplikasi
Mudah Alih SL1M Versi 2.0 bernilai RM6.74 juta telah melebihi had berbelanja
yang dibenarkan. Pelanjutan tempoh kontrak juga tidak dibuat dengan teratur
dan berlaku bayaran kemajuan yang terlebih bayar;
xi. tiada mekanisme pemantauan diwujudkan oleh Sekretariat SL1M bagi
memastikan syarikat yang mendapat kontrak perolehan Kerajaan telah
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - 5B - 5
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 5 28/06/2019 10:51 AM

melaksanakan Program SL1M seperti yang disyaratkan. Selain itu, syarikat yang
gagal mendaftar untuk Program SL1M juga tidak disusul dengan berkesan;
xii. proses meluluskan pengurangan peserta SL1M di syarikat yang mendapat
kontrak Kerajaan semasa pre award dan post award tidak dibuat dengan cekap
dan telus oleh Sekretariat SL1M; dan
xiii. pengeluaran Sijil Akuan Penyertaan Program SL1M oleh Sekretariat SL1M
sebagai bukti kelayakan syarikat untuk memohon pelepasan cukai dua (2) kali
melalui DTD dari Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) tidak teratur.
i. MED perlu memastikan struktur tadbir urus Program SL1M dikaji semula dan
dimantapkan meliputi aspek kawalan dan pemantauan supaya wujudnya eleman
semak dan imbang;
ii. MED perlu memastikan Sekretariat SL1M mewujudkan mekanisme penilaian
outcome dan melaksanakannya dalam masa terdekat supaya peruntukan yang
dibelanjakan dapat diukur keberkesanan pencapaiannya;
iii. MED perlu mengkaji semula mekanisme pendaftaran, kelulusan pengurangan
peserta dan pemantauan syarikat-syarikat yang melaksanakan Program SL1M
berdasarkan kontrak perolehan Kerajaan. Selain itu, proses memperakukan DTD
kepada syarikat yang layak juga perlu ditambah baik bagi meningkatkan
kecekapan dan ketelusan; dan
iv. MED/Sekretariat SL1M perlu memastikan sistem yang sedang dibangunkan
adalah lengkap dan dapat dioperasikan dalam masa terdekat untuk
memudahkan pengurusan dan pemantauan berkaitan Program SL1M.
[muka surat : 1-43 – 1-82]
2 KEMENTERIAN KEWANGAN
PERBENDAHARAAN MALAYSIA/JABATAN KASTAM DIRAJA MALAYSIA

- PENGURUSAN SUBSIDI GAS PETROLEUM CECAIR
a. Kerajaan telah memperkenalkan subsidi produk petroleum sejak tahun 1983 sebagai
salah satu inisiatif untuk mengurangkan beban kos sara hidup rakyat. Pada tahun
2017, Perbendaharaan Malaysia (Perbendaharaan) telah membelanjakan sejumlah
RM3.338 bilion bagi menampung subsidi produk petroleum yang terdiri daripada
subsidi petroleum, subsidi diesel dan subsidi Gas Petroleum Cecair (LPG). Subsidi
LPG merupakan subsidi produk petroleum tertinggi yang ditanggung Kerajaan bagi
tempoh tahun 2015 hingga 2017. Harga produk petroleum termasuk LPG dikawal
B - 6B - 6 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 6 28/06/2019 10:51 AM

melalui kaedah Automatic Price Mechanism (APM) bagi memastikan harga barangan
petroleum yang sampai kepada pengguna sentiasa stabil dan terkawal. Pada masa
ini, harga runcit LPG ditetapkan pada kadar RM1.90 sekilogram di seluruh Malaysia.
Kerajaan akan menanggung perbezaan kos di antara harga runcit dan harga
sebenar LPG dalam bentuk pemberian subsidi. Bagaimanapun, golongan sasar bagi
penggunaan LPG bersubsidi dalam silinder 10, 12 dan 14 kilogram ialah golongan isi
rumah selaku pengguna domestik.
b. Pengurusan pemberian subsidi LPG melibatkan tiga (3) Kementerian/Jabatan iaitu

Perbendaharaan, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna
(KPDNHEP) dan Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM). Bahagian Cukai,
Perbendaharaan bertanggungjawab dalam menetapkan dasar pemberian subsidi
dan kadar subsidi setiap bulan mengikut harga pasaran semasa. JKDM pula
bertanggungjawab dalam mengesahkan jumlah tuntutan subsidi daripada setiap
pembekal. Pembayaran subsidi dibuat oleh pihak Perbendaharaan kepada lima (5)
syarikat LPG manakala pembayaran bagi satu (1) lagi syarikat adalah di bawah
tanggungjawab JKDM. Bermula 1 Januari 2018, pembayaran subsidi kepada semua
syarikat pembekal LPG telah diselaraskan di bawah Perbendaharaan. Bahagian
Pengurusan Subsidi Petroleum Kenderaan KPDNHEP bertanggungjawab untuk
mengkaji mekanisme penentuan harga dan subsidi produk petroleum di bawah APM
dari semasa ke semasa serta menyelaras pewujudan dan pembangunan teknologi
maklumat yang efektif dalam pengurusan subsidi produk petroleum. Bahagian
Penguatkuasa KPDNHEP pula diberi mandat untuk melaksanakan penguatkuasaan
terhadap pembekalan barang bersubsidi di Malaysia melalui Akta Kawalan Bekalan
1961 dan Peraturan-Peraturan Kawalan Bekalan 1974.
c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan bahawa

pengurusan program subsidi LPG tidak dilaksanakan dengan cekap dan berkesan
yang menyebabkan objektif ditetapkan tidak tercapai. Setakat 31 Disember 2017,
dianggarkan berlaku ketirisan subsidi berjumlah RM1.717 bilion akibat penggunaan
silinder LPG yang disubsidi Kerajaan oleh pengguna yang bukan daripada golongan
sasar.
i. Wujud kelemahan dalam pengurusan bayaran subsidi antaranya:

 pembayaran subsidi LPG oleh Perbendaharaan dibuat tanpa menunggu
semakan oleh JKDM terhadap kesahihan tuntutan tersebut serta tidak
selaras dengan Perkara 1.3 Surat Pekeliling Bahagian Perakaunan Hasil
Bilangan 2/1996. Pihak Perbendaharaan juga tidak mempunyai SOP
khusus berkaitan pembayaran tuntutan subsidi oleh syarikat pembekal. Ini
menyebabkan berlaku kes di mana sejumlah RM45.50 juta bagi tempoh
tahun 2015 hingga 2017 telah dibayar kepada syarikat pembekal minyak
yang melebihi jumlah sepatutnya; dan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - 7B - 7
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 7 28/06/2019 10:51 AM

 proses semakan JKDM terhadap tuntutan subsidi LPG mengambil masa yang
lama di antara 14 hingga 649 hari.
ii. Berlaku kelemahan dalam aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan antaranya:

 pelantikan pembekal LPG oleh 3HUEHQGDKDUDDQ tidak melibatkan sebarang
perjanjian atau dinyatakan proses serta kaedah pembayaran subsidi oleh
Kerajaan kepada syarikat-syarikat berkenaan;
 wujud pembekal/pengedar/peruncit LPG yang beroperasi tetapi telah luput
Kebenaran PDA dan Lesen Barang Kawalan Berjadual yang dikeluarkan oleh
KPDNHEP;
 aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan terhadap syarikat pembekal,
pengedar utama dan sub pengedar bagi memastikan pematuhan terhadap
akta/peraturan berkaitan subsidi LPG sukar dilaksanakan. Ini kerana tiada
SOP dan sistem khusus dibangunkan bagi melancarkan pengurusan subsidi
LPG serta kekangan jumlah perjawatan anggota penguatkuasaan;
 kegagalan syarikat pemborong dan peruncit LPG untuk menyelenggarakan
rekod stok dengan lengkap dan teratur; dan
 terdapat premis pemborong dan peruncit yang tidak mempunyai bukti
pernah diperiksa oleh pegawai penguat kuasa KPDNHEP.
i. Kementerian Kewangan dan KPDNHEP perlu membuat penetapan dasar yang

jelas mengenai maksud golongan sasar dan jenis kawalan yang dihasratkan bagi
memastikan dasar tersebut adalah selaras dengan kuasa yang diperuntukkan
dalam akta kepada Kementerian;
ii. Perbendaharaan perlu menjalankan penilaian outcome terhadap keberkesanan

program pemberian subsidi LPG bagi memastikan manfaatnya hanya dinikmati
golongan sasar yang ditetapkan dan mengelakkan ketirisan subsidi berterusan
berlaku;
iii. Perbendaharaan perlu menyediakan garis panduan/standard operating

procedure (SOP) yang komprehensif merangkumi proses pelantikan pembekal,
tuntutan subsidi oleh pembekal dan pemantauan terhadap rantaian pembekalan
LPG dengan melibatkan pihak KPDNHEP dan JKDM; dan
iv. KPDNHEP perlu meningkatkan aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan

terutama berkaitan aspek penyelenggaraan rekod, pemeriksaan fizikal secara
berkala dan pematuhan terhadap syarat lesen.
[muka surat : 2-1 – 2-38]
B - 8B - 8 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 8 28/06/2019 10:51 AM

JABATAN KASTAM DIRAJA MALAYSIA
- PENGURUSAN AKTIVITI BERKAITAN DUTI KENDERAAN COMPLETELY
KNOCKED DOWN
a. Industri automotif di Malaysia merupakan satu daripada industri yang terpenting

dan strategik dalam sektor pembuatan. Perkembangan sektor automotif ini adalah
didorong oleh dasar penggantian import, mengurangkan pertukaran asing, menjana
peluang pekerjaan dan juga untuk menyokong industri pembuatan komponen
automotif. Terdapat dua (2) kaedah kenderaan dibawa masuk ke Malaysia iaitu
secara Completely Knocked Down (CKD) dan Completely Build-Up (CBU). CKD
ditakrif sebagai kereta motor yang diimport dalam satu consignment oleh pembekal
tunggal dari negara/tempat yang sama, dalam bentuk bahagian-bahagian dan
cantuman-cantuman separa yang corak atau darjah keadaan curaiannya
sebagaimana dijelaskan oleh peraturan berkenaan. Bahagian-bahagian tercurai
tersebut akan menjalani proses pemasangan dalam negara bagi menjadikannya
sebuah kenderaan yang lengkap (kenderaan siap). CBU pula ditakrif sebagai mana-
mana kenderaan motor yang tidak temasuk di dalam definisi CKD. Bagaimanapun,
Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM) dalam Perintah Tetap Eksais Bilangan 4
(PTE Bil.4), telah membenarkan kereta motor dalam bentuk separa lerai atau Semi
Knocked Down (SKD) diimport berdasarkan kelulusan daripada Kementerian
Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI).
b. Pengenaan duti bagi kenderaan (duti import dan duti eksais) merupakan antara
sumber utama yang menyumbang kepada pendapatan negara. Berdasarkan
Perintah Duti Kastam 2017 [P.U. (A) 5] Jadual Pertama, duti import ke atas barang-
barang yang tertakluk kepada definisi CKD dikenakan pada kadar 10% manakala
bagi kenderaan CBU, duti import dikenakan pada kadar 30%. Bagi kenderaan siap
yang dipasang di Malaysia/diimport ke dalam Malaysia, duti eksais hendaklah dilevi
dan dibayar oleh pengilang atau pengimport berkenaan selaras dengan Perintah
Duti Eksais 2017 [P.U (A) 92]. Komponen kenderaan SKD pula dideklarasikan
sebagai barang dagangan CBU tetapi dicukai pada kadar CKD setelah mendapat
kelulusan daripada Kementerian Kewangan (MoF) berdasarkan ulasan/verifikasi
MITI. JKDM bertanggungjawab untuk menguatkuasakan Akta Kastam 1967 (Akta
Kastam), Akta Eksais 1976 (Akta Eksais) dan undang-undang lain berkaitan
perkastaman. Ia bertujuan untuk mengawal dan mencegah penyelewengan atau
penyalahgunaan sebarang kemudahan dan insentif yang diberikan kepada premis
pengilangan kenderaan CKD agar tidak berlaku ketirisan hasil negara.

aktiviti pungutan duti import dan duti eksais telah dilaksanakan dengan cekap dan
teratur. Bagaimanapun, pelaksanaan dasar Kerajaan terutama berkaitan pemberian
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - 9B - 9
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 9 28/06/2019 10:51 AM

pengecualian duti eksais sehingga 100% termasuk bagi kenderaan CKD berstatus
Kenderaan Cekap Tenaga telah menjejaskan keberkesanan prestasi pungutan duti.
Selain itu, wujud kelemahan dalam pengurusan aktiviti pemantauan dan
penguatkuasaan oleh JKDM. Antaranya ialah ketiadaan garis panduan SKD,
kegagalan membuat tuntutan duti bagi kenderaan yang melebihi tempoh
penangguhan empat (4) tahun dan ketidakpatuhan dalam mengemukakan penyata
bulanan.
i. Aktiviti kawalan semasa kemasukan komponen kenderaan CKD adalah tidak

teratur di mana:
 pengimportan komponen tidak mematuhi takrifan CKD di mana consignment
tiba daripada dua (2) negara yang berbeza tetapi masih menggunakan kadar
duti import CKD; dan
 ketiadaan garis panduan atau peraturan yang khusus bagi pengimportan
komponen kenderaan dalam bentuk SKD tetapi diberi pengecualian duti
seperti kenderaan CKD.
ii. Kelemahan dalam aspek kawalan pergerakan komponen kenderaan ke Gudang

Berlesen Persendirian (GBP) melibatkan satu (1) sampel yang diaudit:
 pemberian kelulusan pelepasan terus daripada pelabuhan ke GBP tanpa

memerlukan sebarang penilaian berkala dijalankan; dan
 sil kastam tidak dipasang pada kenderaan yang mendapat kelulusan

pelepasan terus untuk membawa komponen kenderaan CKD dari pelabuhan
ke GBP.
iii. Kelemahan pemantauan terhadap kawalan kenderaan untuk pasaran

menyebabkan duti eksais berjumlah RM1.33 juta bagi 155 unit kenderaan masih
tertunggak walaupun selepas berakhirnya tempoh penangguhan duti eksais
yang diluluskan oleh JKDM selama empat (4) tahun.
iv. Kawalan dokumentasi terhadap premis pengilangan tidak dikuatkuasakan yang

melibatkan:
 pengilang/pemasang kenderaan tidak mengemukakan format penyata
bulanan PTE Bil. 4 yang ditetapkan kepada JKDM;
 JKDM Negeri tidak mengemukakan penyata bulanan kepada Ibu Pejabat

JKDM; dan
 pemeriksaan model baru kenderaan CKD tidak dilaksanakan oleh dua (2)
daripada empat (4) stesen JKDM Negeri yang dilawati.
B - B10- 10 Laporan Ketua

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 10 28/06/2019 10:51 AM

e. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara yang sama
tidak berulang di masa hadapan, pihak Audit mengesyorkan tindakan seperti
berikut:
i. MoF dan JKDM perlu menjalankan semakan terhadap semua peraturan berkaitan
kenderaan CKD yang masih berkuat kuasa, tetapi tidak pernah dikemas kini bagi
suatu tempoh yang lama bagi menentukan praktikaliti peraturan berkenaan.
Pengemaskinian sama ada melibatkan proses kerja, norma masa, dokumen dan
borang perlu dilakukan sekiranya sudah outdated dan tidak lagi relevan dengan
keadaan semasa;
ii. MoF perlu menyediakan garis panduan SKD selaras dengan keperluan model
perniagaan industri automotif masa kini bagi memudahkan pemantauan dan
penguatkuasaan oleh JKDM;
iii. JKDM perlu memastikan maklumat di dalam sistem utama perkastaman sentiasa
dikemas kini untuk menjamin ketepatan pelaporan serta memudahkan tindakan
selanjutnya diambil; dan
iv. JKDM perlu menitikberatkan aspek pemantauan terutama berkaitan aktiviti yang
meningkatkan hasil cukai kepada Kerajaan, seperti tuntutan duti eksais bagi
kenderaan yang telah melebihi tempoh penangguhan empat (4) tahun yang
diberikan.
[muka surat : 2-39 – 2-65]
3 KEMENTERIAN PERTANIAN DAN INDUSTRI ASAS TANI
JABATAN PERTANIAN
- PENGURUSAN PROGRAM PEMBANGUNAN KEUPAYAAN UNTUK
PENGHASILAN BUAH-BUAHAN DAN SAYUR-SAYURAN BAGI PASARAN
PREMIUM
a. Program Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-

Sayuran bagi Pasaran Premium merupakan salah satu daripada 16 Projek
Permulaan/Entry Point Project (EPP) di bawah Bidang Ekonomi Utama
Negara/National Key Economic Area (NKEA) Pertanian. Program ini bermula pada
tahun 2011 hingga 2020. Objektif program adalah untuk meningkatkan pengeluaran
buah-buahan dan sayur-sayuran yang berkualiti, pengeluaran yang memenuhi
standard keselamatan makanan dan membolehkan hasil pengeluaran dapat
menembusi pasaran eksport. Enam (6) jenis buah-buahan yang dipilih oleh Makmal
NKEA bagi program ini ialah betik, belimbing, tembikai susu, nangka, pisang
cavendish dan nanas MD2. Manakala tiga (3) jenis sayur-sayuran pula adalah
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B11- 11
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 11 28/06/2019 10:51 AM

tomato, salad dan lada benggala (capsicum). Program ini melibatkan empat (4)
komponen utama iaitu Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM), Syarikat
Peneraju, Syarikat Peneraju bagi Program Kampung Abad ke-21 (21st Century
Village) dan Ladang Nanas Bersepadu Rompin – Rompin Integrated Pineapple
Plantation (RIPP).
b. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop Audit, dapat dirumuskan bahawa

Program Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-
Sayuran bagi Pasaran Premium kurang berkesan kerana Jabatan Pertanian (DOA)
tidak memfokuskan kepada objektif penghasilan enam (6) jenis buah-buahan dan
tiga (3) jenis sayur-sayuran yang ditetapkan. Lembaga Perindustrian Nanas Malaysia
(LPNM) juga tidak cekap dalam menguruskan pemulangan semula benih nanas MD2
oleh peserta menyebabkan Kerajaan menanggung kerugian sejumlah RM3.71 juta.
c. Penemuan utama Audit yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut:
i. laporan daripada TKPM telah melaporkan jumlah pengeluaran secara

keseluruhan dengan mencampurkan penghasilan buah-buahan dan sayur-
sayuran untuk pasaran premium dan bukan premium menyebabkan pencapaian
sebenar program tidak dapat diukur;
ii. sehingga tahun 2018, hanya 1,946 (21.4%) peluang pekerjaan telah diwujudkan
dan jumlah ini jauh lebih rendah daripada 9,100 peluang pekerjaan yang
disasarkan NKEA menjelang tahun 2020;
iii. sehingga tahun 2018, hanya 466 (21.4%) daripada 2,180 peserta TKPM telah
mendapat pensijilan MyGAP1; dan
iv. benih nanas MD2 tidak dituntut semula oleh LPNM daripada usahawan kontrak
RIPP seperti yang disyaratkan dalam kontrak menyebabkan Kerajaan
menanggung kerugian berjumlah RM3.71 juta.
d. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara yang sama
berikut:
i. Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani (MOA) dan DOA perlu menilai
pencapaian program ini dan mengkaji semula ketetapan pemilihan jenis buah-
buahan dan sayur-sayuran premium bagi membolehkan hasil pengeluaran dapat
menembusi pasaran eksport dengan lebih meluas;
ii. MOA dan DOA perlu mengenal pasti lokasi yang betul-betul sesuai bagi projek
TKPM khususnya kesesuaian tanah dan akses jalan masuk ke ladang TKPM bagi
mengelakkan risiko kegagalan projek;
1
myGAP : Malaysian Good Agricultural Practices

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 12 28/06/2019 10:51 AM

iii. DOA perlu mempertingkatkan bimbingan dan panduan kepada peserta program
bagi menerapkan kesedaran mengenai amalan pertanian terbaik melalui
pensijilan myGAP;
iv. DOA perlu mensyaratkan pembekal input pertanian (termasuk nanas MD2)
mendapat Sijil Pengesahan Bahan Tanaman sebagai salah satu spesifikasi
teknikal penting dalam perjanjian pembekalan benih; dan
v. MOA dan DOA menjalankan siasatan dalaman dan mengambil tindakan kepada
pegawai terlibat jika terbukti berlaku kecuaian dalam melaksanakan kutipan
penggantian benih nanas MD2 berjumlah RM3.71 juta yang menyebabkan
kerugian kepada Kerajaan.
[muka surat : 3-1 – 3-29]
4 KEMENTERIAN AIR, TANAH DAN SUMBER ASLI
JABATAN PENGAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA

- PROJEK RANCANGAN TEBATAN BANJIR SUNGAI KEDAH/ANAK BUKIT,
KEDAH
a. Jabatan Pengairan dan Saliran Malaysia (JPS) telah mencadangkan pelaksanaan

Projek Rancangan Tebatan Banjir (RTB) Sungai Kedah/Anak Bukit (SKAB) pada
tahun 2008 dalam Rancangan Malaysia Kesembilan (RMKe-9). Projek ini merupakan
salah satu projek di bawah RTB Lembangan Sungai Kedah bertujuan untuk
mengurangkan masalah banjir. Punca utama banjir di kawasan ini adalah
disebabkan oleh pembangunan yang pesat dan semasa hujan lebat. Masalah ini
bertambah buruk lagi dengan keadaan fizikal sungai sedia ada yang cetek dan
sempit yang tidak mampu untuk menampung kapasiti air yang berlebihan.
Fenomena ini berulang hampir setiap tahun yang mengakibatkan kerosakan serta
kerugian harta benda dan hasil pertanian.
b. Kawasan yang terjejas teruk akibat banjir adalah di daerah Alor Setar berhampiran
Sungai Kedah, Sungai Anak Bukit, Sungai Tanjung Pauh dan Sungai Baru. Projek
RTB SKAB dilaksanakan melalui tiga (3) pakej dengan kos siling keseluruhan projek
yang diluluskan adalah berjumlah RM641.35 juta meliputi kos perunding, binaan,
pengambilan balik tanah dan lain-lain kos. Sehingga 31 Disember 2018, peruntukan
yang telah disalurkan oleh Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar (bermulai
bulan Julai 2018 dikenali sebagai Kementerian Air, Tanah dan Sumber Asli) kepada
JPS berjumlah RM442.77 juta (69%) dan sejumlah RM429.59 juta (97%) telah
dibelanjakan.
c. Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa pelaksanaan Projek RTB SKAB

adalah kurang cekap dan berhemat. Ini kerana berlaku perubahan reka bentuk
semasa pelaksanaan projek disebabkan oleh Lembaga Kemajuan Pertanian Muda
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B13- 13
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 13 28/06/2019 10:51 AM

(MADA), kelemahan reka bentuk oleh perunding dan pemilihan kontraktor Pakej 2
yang tidak wajar. Kontraktor bagi Pakej 2 telah ditamatkan kontrak pada 28 Februari
2019 manakala kemajuan kerja bagi Pakej 3 sehingga 20 Mac 2019 adalah 85.9%
berbanding jadual 88.6%. Selain itu, perancangan dan pelaksanaan kerja
penyenggaraan tidak dilaksanakan terhadap Pakej 1 yang telah siap pada
17 Oktober 2012. Kelewatan menyiapkan projek dan penyenggaraan yang tidak
dibuat secara berkala telah menyebabkan objektif projek belum dapat dicapai.
i. kajian kemungkinan tidak dilaksanakan telah menyebabkan keperluan pengguna

dan keadaan sebenar di tapak tidak diambil kira;
ii. perubahan keperluan pihak Pertubuhan Peladang Kawasan (PPK) dan MADA
semasa pelaksanaan projek telah menyebabkan perubahan reka bentuk jalan
ladang, bund, berm, Light Traffic Bridge (LTB) dan kelebaran sungai dipinda
yang memberi kesan kepada peningkatan kos dan lanjutan masa;
iii. perolehan kontraktor bagi Pakej 2 dibuat secara rundingan terus dengan
syarikat yang tidak memenuhi syarat tender terhad kerana syarikat 195332-K
yang dipilih tidak mengemukakan laporan kewangan yang telah diaudit bagi
tempoh tiga (3) tahun berturut-turut;
iv. kelemahan semasa peringkat reka bentuk menyebabkan berlakunya pemberian

lanjutan masa dan perubahan kerja;
v. kerja binaan di tapak tidak mengikut spesifikasi ditetapkan serta kualiti kerja
binaan kurang memuaskan; dan
vi. perancangan dan pelaksanaan kerja penyenggaraan bagi Pakej 1 yang telah siap
pada tahun 2012 tidak dibuat menyebabkan sedimen terkumpul di dasar Sungai
Kubang Rotan.
e. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara yang sama
berikut:
i. JPS perlu melaksanakan kajian kemungkinan sebelum projek dilaksanakan bagi

memastikan kecekapan pelaksanaan projek;
ii. JPS perlu memastikan proses pengambilan balik tanah diselesaikan terlebih
dahulu sebelum projek bermula supaya pelaksanaan projek tidak terganggu;
iii. JPS perlu memastikan reka bentuk yang disediakan sama ada secara dalaman
atau perunding mengambil kira keperluan stakeholders secara terperinci;
B - B14- 14 Laporan Ketua Ketua Audit

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 14 28/06/2019 10:51 AM

iv. Kementerian Kewangan perlu memastikan kelulusan pelantikan kontraktor
dibuat pertimbangan sewajarnya berdasarkan peraturan yang ditetapkan; dan
v. JPS perlu meningkatkan tahap pemantauan terhadap kerja-kerja di tapak dan

melaksanakan penyenggaraan secara berkala selepas projek siap bagi menjamin
kualiti kerja serta mengekalkan kapasiti sungai.
[muka surat : 4-1 – 4-36]
KEMENTERIAN DALAM NEGERI

5
- AKTIVITI KAWALAN TERHADAP PEKERJA ASING
a. Kawalan terhadap pekerja asing bukan sahaja terletak di bawah tanggungjawab

Kementerian Dalam Negeri (KDN) tetapi Kementerian Sumber Manusia (KSM) turut
berperanan dalam menetapkan dasar pengurusan pekerja asing. Pada 8 Julai 1992,
Jawatankuasa Kabinet Mengenai Pekerja Asing (JKK-PA) yang dipengerusikan oleh
Timbalan Perdana Menteri telah ditubuhkan untuk membuat keputusan dasar
berkenaan pekerja asing dan pendatang asing tanpa izin (PATI) di Malaysia. Pada
5 Julai 2005, JKK-PA telah memutuskan Pusat Kelulusan Setempat/One Stop Centre
(OSC) diwujudkan di KDN. OSC berfungsi untuk memproses permohonan majikan
yang layak mengambil pekerja asing dan meluluskan permohonan yang lengkap
pada hari yang sama ianya diterima. Pada 16 Mac 2006, JKK-PA telah mewajibkan
penilaian ke atas kelayakan majikan serta mengutamakan warganegara untuk
mengisi jawatan kosong di bawah penilaian Job Clearing System (JCS). Pada
17 Julai 2009, JKK-PA telah digabungkan dengan Jawatankuasa Khas Kabinet
Mengenai PATI dan dinamakan JKKPA-PATI. Pada 24 Oktober 2018, JKKPA-PATI
telah digantikan dengan Jawatankuasa Bersama YB Menteri Dalam Negeri dan
YB Menteri Sumber Manusia Mengenai Pengurusan Pekerja Asing. Jawatankuasa ini
dipengerusikan bersama oleh YB Menteri Dalam Negeri dan YB Menteri Sumber
Manusia serta ahlinya dianggotai oleh wakil dari pelbagai kementerian.
b. Objektif aktiviti kawalan pekerja asing ini adalah untuk memastikan pekerja asing
yang diambil bekerja di Malaysia adalah sah mengikut undang-undang dan prosedur
yang ditetapkan bagi menampung keperluan buruh negara. Aktiviti kawalan
terhadap pekerja asing meliputi tujuh (7) perkara iaitu saringan kelayakan majikan
melalui penilaian JCS, kuota kelayakan majikan oleh OSC, saringan di negara
sumber melibatkan saringan Immigration Security Clearance (ISC) dan saringan
kesihatan (Bio-Medical), visa perjalanan menggunakan Visa Dengan Rujukan (VDR),
pemeriksaan kesihatan Foreign Workers’ Medical Examination (FOMEMA), Pas
Lawatan Kerja Sementara (PLKS) dan Check Out Memo (COM). Setakat bulan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B15- 15
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 15 28/06/2019 10:51 AM

Disember 2018, terdapat seramai 1.21 juta pekerja asing yang sah dan aktif bekerja
di Semenanjung Malaysia tidak termasuk Sabah, Sarawak dan pembantu rumah.
c. Secara keseluruhannya, aktiviti kawalan terhadap pekerja asing adalah kurang

cekap dan tidak dilaksanakan dengan teratur terutamanya mengenai kelulusan
kuota, saringan kesihatan Bio-Medical dan pemeriksaan kesihatan FOMEMA.
Terdapat juga kemungkinan berlakunya fraud yang mengakibatkan kehilangan hasil
kepada Kerajaan. Kelemahan sistem juga menyebabkan tiada rekod yang tepat
mengenai bakal pekerja asing yang gagal pemeriksaan FOMEMA yang telah dihantar
pulang mengakibatkan terdapat risiko penyakit kepada penduduk tempatan. Selain
itu, pengambilan pekerja asing dari negara bukan sumber dan sub-sektor yang tidak
dibenarkan menjejaskan objektif pengambilan pekerja asing di Malaysia.
i. bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, seramai 22,901 (4.5%) orang pekerja
asing telah digajikan dalam sub-sektor beku yang memberi kesan kepada
peluang pekerjaan pekerja tempatan;
ii. tempoh masa tidak ditetapkan untuk majikan mengiklankan kekosongan

pekerjaan di portal jobsmalaysia.gov.my. Ini menyebabkan majikan boleh terus
memohon pekerja asing melalui ePPAx atau SPPA sejurus selepas mengiklankan
kekosongan pekerjaan. Selain itu, pengintegrasian antara sistem ePPAx dengan
sistem MyIMMs belum diaktifkan menyebabkan sebarang keputusan berhubung
dengan pengambilan pekerja asing tidak berkoordinasi antara KSM dan KDN;
iii. seramai 21,378 orang pekerja asing daripada 123 majikan didapati tidak
mematuhi dasar yang menetapkan kelulusan kuota pembayaran levi kali
pertama hendaklah dilakukan di Bahagian Pengurusan Pekerja Asing (BPPA),
KDN. Sebaliknya pembayaran levi dibuat di 10 pusat pembayaran berbeza
antaranya Bahagian Penguatkuasa, Bahagian Pekerja Asing, Bahagian Visa, Pas
dan Permit, Jabatan Imigresen Malaysia (JIM) serta Pejabat Imigresen Negeri;
iv. seramai 84,672 orang bakal pekerja asing telah menjalani saringan di negara
sumber secara tidak teratur kerana melakukan saringan Bio-Medical terlebih
dahulu sebelum saringan ISC dan didapati 1,708 daripadanya telah gagal
saringan ISC. Manakala seramai 2,849 orang pekerja asing China yang bekerja
di Malaysia telah menjalani saringan Bio-Medical tanpa melakukan saringan ISC;
v. seramai 11,361 orang pekerja asing lewat membuat pemeriksaan kesihatan

FOMEMA melebihi 30 hari selepas ketibaan di pintu masuk dari negara sumber
bagi tahun 2017 hingga 2018. Selain itu, seramai 41,607 (2.7%) daripada
1.53 juta pekerja asing telah gagal pemeriksaan kesihatan FOMEMA walaupun
seramai 17,520 orang telah lulus Bio-Medical di negara sumber. Daripada jumlah

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 16 28/06/2019 10:51 AM

tersebut, seramai 7,197 orang (41.1%) didapati menghidap penyakit
Tuberculosis dan 1,752 orang (10%) menghidap penyakit Hepatitis B; dan
vi. seramai 1,013 pekerja asing gagal pemeriksaan kesihatan FOMEMA telah
mendapat PLKS yang terdiri daripada 734 orang (72.5%) menghidap penyakit
Tuberculosis dan 11 orang (1.1%) menghidap penyakit Hepatitis B. Manakala
seramai 29,288 (70.4%) orang pekerja asing yang gagal FOMEMA tetapi tiada
pengesahan maklumat sama ada mereka telah dihantar pulang melalui
pengeluaran COM.
e. Bagi memastikan pengurusan kawalan pekerja asing dilaksanakan dengan lebih

teratur, cekap dan berkesan, pihak Audit mengesyorkan perkara berikut:
i. KSM perlu mengkaji semula sektor pekerjaan 3D (Dirty, Dangerous and Difficult)
dengan mengadakan insentif-insentif yang lebih menarik bagi mengurangkan
kebergantungan kepada pekerja asing. Selain itu, tempoh masa pengiklanan
pekerjaan oleh majikan dalam portal jobsmalaysia.gov.my hendaklah ditetapkan.
Bagi mana-mana majikan yang tidak mengiklankannya, sistem ePPAx hendaklah
menghalang permohonan tersebut;
ii. KDN dan KSM perlu mempertimbangkan penggunaan sistem permohonan pekerja
asing tunggal dalam pengurusan kawalan pekerja asing. Sistem ini hendaklah
mempunyai kelangsungan data dari satu medan operasi ke medan operasi yang
lain (end to end service) atau memastikan sistem sedia ada berintegrasi antara
satu sama lain. Sistem tersebut akan memudahkan agensi pelaksana seperti
JTKSM, BPPA dan JIM untuk mengurus permohonan dan kelulusan kuota dengan
lebih cekap, berkesan serta menjimatkan masa dan kos;
iii. JIM perlu memastikan Sistem MyIMMS sentiasa disenggara dengan baik, dinaik
taraf dan diperketatkan kawalan keselamatan bagi mengelakkan fraud dan
kehilangan hasil. Ia dapat memastikan sistem boleh digantung harap (reliable)
untuk menguruskan data pekerja asing kerana ia melibatkan keselamatan
maklumat Kerajaan;
iv. Bahagian Hal Ehwal Imigresen dan JIM perlu memastikan pekerja asing menjalani
saringan ISC terlebih dahulu sebelum melaksanakan saringan Bio-Medical bagi
mengelakkan risiko kerugian bayaran perkhidmatan jika gagal saringan ISC;
v. Pemeriksaan kesihatan FOMEMA terhadap bakal pekerja asing perlu disegerakan

oleh majikan dalam tempoh 30 hari dari hari ketibaan bagi mengelakkan risiko
jangkitan penyakit kepada rakan sekerja dan rakyat tempatan Malaysia. Selain itu,
penguatkuasaan yang tegas oleh JIM hendaklah dikenakan kepada majikan yang
gagal mematuhi pemeriksaan kesihatan FOMEMA dilaksanakan dalam tempoh
yang ditetapkan;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B17- 17
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 17 28/06/2019 10:51 AM

vi. JIM perlu memberi perhatian terhadap urusan kelulusan PLKS tanpa FOMEMA
bagi memastikan sistem betul-betul mengemas kini data dan menghalang
transaksi yang tidak lengkap. Bagi transaksi tanpa keputusan muktamad kelulusan
FOMEMA, permohonan PLKS tidak boleh diproses; dan
vii. JIM hendaklah membuat semakan semula data COM yang telah dikeluarkan
dengan data dalam sistem MyIMMs kerana terdapat kelemahan sistem yang tidak
mengemas kini data COM pekerja asing. Ini bagi memastikan pekerja asing yang
telah COM benar-benar keluar dari negara.
[muka surat : 5-1 – 5-38]
KEMENTERIAN TENAGA, SAINS, TEKNOLOGI, ALAM

6
SEKITAR DAN PERUBAHAN IKLIM
- PENGURUSAN DANA PROGRAM PENYELIDIKAN DAN PEMBANGUNAN
a. Dana Program Penyelidikan dan Pembangunan (R&D) merupakan inisiatif Kerajaan

di bawah Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) [mulai tahun 2018
dikenali sebagai Kementerian Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan
Iklim (MESTECC)] bertujuan membangunkan sains, teknologi dan inovasi. Dana ini
disediakan daripada peruntukan pembangunan bagi melaksanakan aktiviti
pembiayaan program R&D untuk membantu dari segi kewangan individu, syarikat,
kumpulan komuniti, perusahaan kecil dan sederhana, Institusi Pengajian Tinggi
Awam/Swasta, Agensi Sains Teknologi dan Inovasi serta Pusat Penyelidikan.
Terdapat tiga (3) jenis dana iaitu Dana Pra-pengkomersialan, Dana Flagship – Dasar
Sains, Teknologi dan Inovasi Negara (Flagship-DSTIN) dan Peruntukan Khas Agensi
(PKA). Dana Pra-pengkomersialan terdiri daripada TechnoFund/SMART Challenge
Fund dan InnoFund.
b. Di bawah Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), MOSTI telah menyediakan

pembiayaan melalui TechnoFund untuk pembangunan teknologi sehingga peringkat
pra-pengkomersialan dengan potensi komersial untuk mewujudkan perniagaan
baharu dan menjana kekayaan ekonomi negara. Bagi RMKe-11, dana ini
dijenamakan semula sebagai SMART Challenge Fund yang terdiri daripada SMART-
Strategik dan SMART-Prioriti. InnoFund pula terdiri daripada Enterprise Innovation
Fund (EIF) dan Community Innovation Fund (CIF) yang membiayai pembangunan/
penambahbaikan produk/proses atau perkhidmatan dengan unsur-unsur inovasi.
Selain itu, MOSTI juga menawarkan Dana Flagship-DSTIN dan PKA untuk
menjalankan program R&D secara kolaborasi dengan Institusi Pengajian Tinggi
Awam/Swasta, Pusat Penyelidikan, Agensi Sains, Teknologi dan Inovasi serta
perusahaan kecil dan sederhana. PKA merupakan skim geran untuk melaksanakan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 18 28/06/2019 10:51 AM

program R&D dalam bidang yang dikenal pasti akan memberi impak kepada
pembangunan sains, teknologi dan inovasi serta selaras dengan Model Ekonomi
Baharu.

pengurusan Dana Program R&D belum mencapai tahap kecekapan yang optimum di
mana sasaran yang ditetapkan belum dapat dicapai sepenuhnya. Selain itu, wujud
kelemahan dalam aspek kutipan semula dana, proses kelulusan permohonan dan
menyempurnakan perjanjian serta pemantauan fizikal yang telah menjejaskan
kecekapan pengurusan dana ini.
i. lima (5) projek dengan perbelanjaan terkumpul RM1.4 juta telah ditamatkan
kerana gagal menghantar Laporan Pencapaian Milestone (MAR) kepada MOSTI;
ii. tiga (3) projek bernilai RM2.9 juta tidak berjaya mencapai objektif yang
ditetapkan dalam perjanjian;
iii. 19 perjanjian lewat ditandatangani di antara 46 hingga 408 hari berbanding

Piagam Pelanggan yang ditetapkan iaitu selama 30 hari;
iv. dana yang tidak digunakan dalam pegangan Akademi Sains Malaysia (ASM)
berjumlah RM31.66 juta belum dikembalikan semula kepada MOSTI; dan
v. 28 permohonan dana lewat diluluskan oleh MOSTI di antara empat (4) hingga
211 hari berbanding norma yang ditetapkan dalam Standard Operating
Procedures (SOP) iaitu selama 60 hari.
i. Bahagian Dana, MESTECC perlu mengadakan lawatan pemantauan pertama

dalam tempoh tiga (3) bulan selepas bayaran pendahuluan disalurkan kepada
entiti bagi memastikan program R&D telah dimulakan. Bahagian Dana juga perlu
membuat lawatan seterusnya sebelum atau selepas tuntutan perbelanjaan
dibuat untuk memastikan kemajuan dan pelaksanaan projek;
ii. Bahagian Dana, MESTECC perlu menyediakan SOP bagi urusan kutipan balik
dana dan menuntut semula bayaran yang telah dibuat kepada entiti bagi projek
yang ditamatkan; dan
iii. Bahagian Dana, MESTECC perlu membuat tuntutan terhadap dana yang tidak
digunakan oleh ASM berjumlah RM31.66 juta memandangkan peruntukan
berkenaan masih belum digunakan.
[muka surat : 6-1 – 6-24]
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B19- 19
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 19 28/06/2019 10:51 AM

7 KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
- PENGURUSAN AKTIVITI JABATAN KECEMASAN DAN TRAUMA DI

HOSPITAL
a. Jabatan Kecemasan dan Trauma (ETD) merupakan pintu masuk utama hospital bagi
pesakit yang dirawat sebelum dirujuk/dimasukkan ke wad perubatan atau
dibenarkan pulang ke rumah. Objektif ETD adalah untuk memberi perkhidmatan
rawatan kecemasan dan trauma yang pantas, tepat dan definitif (rawatan diberikan
apabila semua kriteria telah dipertimbangkan serta diagnosis yang tepat dan pasti
telah ditemui). Selain itu, ETD berperanan untuk memberi rawatan secara
bersepadu dan menyeluruh kepada pesakit bermula dari rawatan pra hospital
sehingga rawatan di hospital. Ini termasuk rawatan awal dan resusitasi merangkumi
prosedur penyelamatan nyawa yang cekap serta perkhidmatan diagnostik yang
tepat. Perkhidmatan rawatan kecemasan diberi berdasarkan Malaysian Triage
Category iaitu sistem pengurusan penyaringan mengikut tahap kritikal setiap pesakit
sama ada Zon Merah (kritikal), Zon Kuning (separa-kritikal) atau Zon Hijau (tidak
kritikal) sebelum rawatan diberi.
b. ETD dianggotai oleh pakar perubatan, pegawai perubatan, penolong pegawai

perubatan, jururawat terlatih dan staf kesihatan yang lain. Jumlah kedatangan
pesakit ke ETD di semua hospital seluruh Malaysia bagi tahun 2015, 2016 dan 2017
masing-masing adalah seramai 7.94 juta, 8.18 juta dan 8.01 juta orang iaitu di
antara 38.1% hingga 38.9% daripada jumlah kedatangan pesakit luar ke hospital.
Bagi tempoh yang sama, jumlah kedatangan pesakit luar ke semua hospital seluruh
Malaysia masing-masing adalah seramai 20.57 juta, 21.05 juta dan 20.99 juta
orang.
c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan rawatan

kecemasan dan trauma telah diberikan kepada semua pesakit walaupun sebahagian
pesakit terpaksa menunggu lama. Ini disebabkan peningkatan kedatangan pesakit
terutamanya bagi kes bukan kecemasan dan kekangan yang dihadapi oleh ETD dari
aspek beban tugas yang tinggi, kekurangan peralatan perubatan, ruang yang terhad
dan ketidakupayaan sistem ICT. Perkara ini telah memberi kesan terhadap
perkhidmatan rawatan kecemasan yang pantas dan tepat kepada pesakit.
i. jumlah kedatangan pesakit melebihi Level of Care yang ditetapkan di antara

5.7% hingga 95.6% menyebabkan kesesakan di ETD;

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 20 28/06/2019 10:51 AM

ii. hanya 58.7% hingga 74.5% pesakit dirawat dalam tempoh kurang dari empat
(4) hingga enam (6) jam dan terdapat 917 kes Access Block (pesakit tidak dapat
dipindahkan ke wad perubatan);
iii. Key Performance Indicators (KPI) Medical Emergency Coordinating Centre
(MECC) bagi kes keutamaan kategori 1 (Priority 1: kes kritikal) tidak mencapai
standard yang ditetapkan;
iv. berdasarkan pengiraan Workload Indicators of Staffing Need (WISN) 2010,
secara keseluruhannya ETD kekurangan perjawatan di antara 11.6% hingga
53.1% berbanding bilangan perjawatan diperlukan. Kekurangan perjawatan bagi
pakar kecemasan adalah di antara 75.6% hingga 79.5%, pegawai perubatan di
antara 41.2% hingga 64.6%, penolong pegawai perubatan di antara 2.6%
hingga 33.9% dan jururawat terlatih di antara 17.4% hingga 67.1%;
v. ETD terpaksa menyediakan di antara lapan (8) hingga 50 unit atau dua (2)
hingga lima (5) kali ganda bilangan katil tambahan/sofa kerana bilangan katil
sedia ada bagi ruang rawatan di Zon Kuning, Zon Merah dan Observation
Ward/Bay tidak dapat menampung jumlah pesakit yang semakin meningkat;
vi. ETD kekurangan 108 (50.9%) daripada 212 peralatan perubatan yang perlu
disediakan mengikut keperluan Emergency Medicine and Trauma Services Policy
(EMTSP); dan
vii. penggunaan (utilisation) sistem ICT telah mencapai tahap optimum dan
peralatan komputer yang dibekalkan tidak mencukupi.
e. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkhidmatan

kecemasan dan trauma mencapai objektif yang ditetapkan, pihak Audit
mengesyorkan tindakan seperti berikut:
i. KKM perlu mewujudkan koordinasi dan integrasi di antara hospital, klinik

kesihatan awam dan swasta. Ia bagi memperkukuh perkhidmatan pra hospital
sebagai satu institusi khusus bagi menyediakan perkhidmatan kesihatan yang
bersepadu dan menyeluruh serta memastikan wujudnya kesamarataan dalam
pembahagian pengurusan kes;
ii. Jabatan Perkhidmatan Awam perlu menimbangkan untuk memberi pengecualian

melaksanakan Dasar Mengoptimumkan Sumber Manusia melalui pengurangan
saiz perjawatan sebanyak 1% kepada KKM. Selain itu, KKM juga perlu diberikan
perjawatan tambahan bagi mengatasi masalah kekurangan staf kesihatan
termasuk pakar kecemasan berbanding peningkatan beban kerja;
iii. KKM dengan kerjasama Kementerian Kewangan perlu mempertimbangkan

kaedah yang lebih komprehensif dalam menangani masalah kekurangan fasiliti
seperti outsourcing atau leasing bagi memberikan perkhidmatan kecemasan
yang lebih baik serta dapat mengurangkan beban perbelanjaan Kerajaan; dan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B21- 21
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 21 28/06/2019 10:51 AM

iv. KKM perlu memberi keutamaan terhadap keupayaan infrastruktur dan sistem
ICT agar tidak menjejaskan kecekapan perkhidmatan kecemasan terutamanya
dari aspek pengurusan data dan membuat keputusan yang pantas.
[muka surat : 7-1 – 7-43]
KEMENTERIAN KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA

8
MALAYSIA
PERBADANAN KEMAJUAN FILEM NASIONAL MALAYSIA

- PROGRAM INSENTIF PENERBITAN FILEM DI MALAYSIA
a. Insentif Penerbitan Filem di Malaysia (Film in Malaysia Incentive - FIMI)

diperkenalkan Kerajaan pada bulan Januari 2013 berdasarkan formula pembayaran
rebat tunai. Ia bertujuan untuk membantu perkembangan dan kemajuan industri
kandungan tempatan di samping mempromosikan Malaysia sebagai destinasi
menarik bagi penggambaran filem luar negara. Dana FIMI disalurkan mulai tahun
2013 hingga 2015 melibatkan peruntukan dari National Key Economic Area (NKEA)
berjumlah RM146 juta dan peruntukan Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11)
bagi tahun 2016 hingga 2018 berjumlah RM124.52 juta. Insentif FIMI bertujuan
untuk memberi kemudahan rebat tunai 30% ke atas semua Perbelanjaan Produksi
dalam Malaysia yang Layak atau Qualifying Malaysian Production Expenditure
(QMPE) untuk produksi luar negara dan tempatan, tertakluk kepada syarat dan
kelayakan yang ditetapkan dalam garis panduan. QMPE merupakan perbelanjaan
produksi sehingga pasca produksi (tidak termasuk pra-produksi) dalam Malaysia.
Pelaksanaan insentif ini dipertanggungjawabkan kepada Perbadanan Kemajuan
Filem Nasional Malaysia (FINAS) untuk dilaksanakan.
b. Secara keseluruhannya, pengauditan merumuskan pencapaian objektif Program

FIMI belum dapat dinilai sepenuhnya. Ini kerana penilaian outcome belum
dilaksanakan kerana kekangan penyimpanan rekod berkaitan dan sasaran 50%
dana insentif untuk dimanfaatkan oleh produksi tempatan masih tidak tercapai.
Pengurusan Program FIMI kurang berhemat dan kurang cekap kerana terdapat
kelemahan dalam kawalan dalaman dari aspek kelulusan, pembayaran,
penyimpanan rekod, pelantikan perunding audit swasta dan pemantauan.
i. sasaran sekurang-kurangnya 50% daripada dana program FIMI dimanfaatkan

oleh pengeluar filem tempatan tidak tercapai. Ini kerana hanya lima (5)
permohonan projek tempatan bernilai RM12.42 juta (10%) telah diluluskan dari
tahun 2016 sehingga tarikh pengauditan iaitu pada bulan Ogos 2018;

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 22 28/06/2019 10:51 AM

ii. FINAS belum melaksanakan kajian penilaian outcome berkaitan program FIMI;
iii. pembayaran berjumlah RM1.21 juta diluluskan walaupun permohonan tidak
memenuhi syarat ditetapkan;
iv. Unit FIMI tidak menyimpan rekod kewangan, lejar perbelanjaan, resit-resit
perbelanjaan dan bil-bil oleh syarikat pemohon yang telah disemak dan disahkan
oleh perunding audit swasta untuk tujuan pemantauan tuntutan rebat serta
pengauditan;
v. FINAS tidak menyediakan kontrak perjanjian bagi perkhidmatan perunding audit
swasta tetapi menerima pakai terma perkhidmatan yang dikemukakan oleh
perunding audit swasta dilantik sebagai dokumen kontrak bagi menjelaskan
terma perkhidmatan audit; dan
vi. tiada senarai semak dan laporan pemeriksaan fizikal disediakan untuk 15 projek
dari tahun 2013 hingga bulan Jun 2018.
d. Bagi memastikan kelemahan yang dibangkitkan tidak berulang pada masa hadapan
i. FINAS perlu meningkatkan aktiviti promosi di peringkat dalam dan luar Negara.
Ini bagi memastikan pengeluar filem mendapat maklumat yang jelas berkenaan
insentif FIMI terutamanya untuk meningkatkan penyertaan daripada pengeluar
filem tempatan bagi memohon mendapatkan insentif yang ditawarkan Kerajaan;
ii. FINAS perlu melaksanakan penilaian outcome bagi mengukur prestasi dan
pencapaian program untuk menggalakkan pengeluaran filem yang kreatif dan
berkualiti tinggi serta menarik pengeluar filem luar negara menjalankan aktiviti
perfileman di Malaysia;
iii. FINAS perlu memastikan pembayaran diuruskan dengan teratur, telus dan
disokong dengan dokumen sokongan lengkap;
iv. FINAS perlu memperkemaskan proses pemberian kelulusan Sijil PC supaya

kelulusan dan pengeluaran Sijil PC dapat dilaksanakan dalam tempoh
ditetapkan;
v. FINAS perlu memperkemaskan syarat penapisan perfileman dalam Malaysia

untuk filem luar negara supaya penguatkuasaan terhadap Garis Panduan FIMI
dapat dilaksanakan;
vi. FINAS perlu mempertingkat pengurusan perunding audit swasta. Sekiranya

kaedah pelantikan perunding audit swasta secara lantikan terus hendak
dilaksanakan, kelulusan daripada Kementerian Kewangan hendaklah diperoleh.
Selain itu, kontrak perjanjian formal antara FINAS dengan perunding audit
swasta hendaklah disediakan dengan jelas dan terperinci serta menjamin
kepentingan Kerajaan; dan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B23- 23
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 23 28/06/2019 10:51 AM

vii. FINAS perlu menyediakan senarai semak pemeriksaan dan laporan pemantauan
sebagai bukti pemantauan dilaksanakan bagi memastikan pematuhan terhadap
syarat-syarat ditetapkan dalam permohonan FIMI.
[muka surat : 8-1 – 8-29]
SURUHANJAYA KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA MALAYSIA

- DANA KUMPULAN WANG SURUHANJAYA KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA
MALAYSIA
a. Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) telah ditubuhkan

menurut Akta Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia 1998 (Akta 589)
(Akta SKMM 1998) pada 1 November 1998 sebagai badan pengawal selia bagi
industri komunikasi dan multimedia di Malaysia. Pada masa yang sama, Akta
Komunikasi dan Multimedia 1998 (Akta 588) (AKM 1998) turut digubal dan
diluluskan untuk memenuhi keperluan pengawalseliaan industri komunikasi dan
multimedia yang semakin berkembang. Sumber kewangan SKMM di bawah Seksyen
38, Akta SKMM 1998 yang antaranya meliputi fi lesen, fi spektrum, caj pentadbiran,
levi, perkhidmatan perundingan dan lain-lain penerimaan oleh SKMM. Manakala
perbelanjaan/bayaran yang dibenarkan daripada Kumpulan Wang SKMM adalah
berdasarkan Seksyen 39(1), 39(2)(a), 39(2)(b) dan 38(3) Akta SKMM 1998. Ia
meliputi perbelanjaan yang dilakukan secara sah melibatkan perbelanjaan operasi
serta berkaitan kuasanya, projek-projek yang dikenal pasti oleh Menteri bagi
meningkatkan capaian rangkaian atau perkhidmatan aplikasi kepada masyarakat,
menyumbang kepada dana yang ditubuhkan oleh Kerajaan selaras dengan
matlamat dan tujuan Seksyen 3, AKM 1998 dan lebihan kewangan dibayar kepada
Kumpulan Wang Disatukan.
b. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan didapati perbelanjaan

Kumpulan Wang SKMM diuruskan secara tidak cekap dan berkesan khusus berkaitan
dengan perbelanjaan di bawah Arahan Menteri. Ini adalah kerana walaupun di
bawah peruntukan Akta SKMM membenarkan Arahan Menteri untuk melakukan
perbelanjaan tersebut, namun perbelanjaan tidak selaras dengan aktiviti utama
SKMM. Selain itu, didapati perbelanjaan di bawah Arahan Menteri dibuat tanpa
perancangan teliti dan tiada mekanisme kawalan dan pemantauan ditetapkan.
Kesemua projek yang diaudit juga gagal mencapai objektif ditetapkan.
i. pelantikan pegawai khas kepada YB Menteri/Timbalan Menteri tidak disokong

dengan perincian yang jelas mengenai skop dan tanggungjawab pegawai
dilantik serta perkaitannya dengan fungsi dan peranan SKMM;

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 24 28/06/2019 10:51 AM

ii. kelulusan projek/Corporate Social Responsibility (CSR) atas Arahan Menteri tidak
dilaksanakan secara telus kerana dana diluluskan tanpa asas yang jelas serta
membawa risiko perbelanjaan yang tidak menepati keperluan yang ditetapkan
oleh Akta SKMM 1998;
iii. projek Public Celullar Blocking Systems (PCBS) memberi implikasi kewangan
kepada SKMM di mana sejumlah RM215.15 juta daripada Kumpulan Wang SKMM
telah digunakan bagi menjelaskan yuran perkhidmatan PCBS yang sepatutnya
ditanggung oleh syarikat pemberi perkhidmatan telekomunikasi; dan
iv. penyaluran dana daripada Kumpulan Wang SKMM kepada pihak ketiga
berjumlah RM309.88 juta telah dibuat tanpa perjanjian bagi Projek Membekal,
Menghantar, Mengkonfigurasi, Menguji dan Mentauliah Tablet Berserta Aplikasi
Tutor Guru dan e-Paper.
i. peranan Anggota Suruhanjaya perlu diperkemaskan. Sebarang permohonan

yang memerlukan kelulusan Menteri/Pengerusi perlu dimaklumkan kepada
Anggota Suruhanjaya dan diluluskan di peringkat Anggota Suruhanjaya sebelum
dikemukakan kepada YB Menteri berkenaan. Bagi memantapkan peranan
Anggota Suruhanjaya, Green Book – Enhancing Board Effectiveness dijadikan
sebagai panduan dan langkah kawalan dalaman bagi memastikan tadbir urus
kewangan yang baik dapat dilaksanakan dalam organisasi;
ii. SKMM perlu meneliti setiap permohonan diterima dan didokumenkan dengan
teratur dan memenuhi TOR CSR yang ditetapkan serta selari dengan peruntukan
Akta yang berkaitan. Silver Book – Achieving Value Through Social Responsibility
boleh dijadikan rujukan bagi amalan CSR terbaik;
iii. SKMM perlu membuat pengawasan kepada bajet bagi memastikan perbelanjaan
sebenar tidak melebihi bajet yang diluluskan. Sebarang perbelanjaan tambahan
perlu dikemukakan kepada YB Menteri KKMM untuk kelulusan seperti
diperuntukkan dalam Seksyen 41(4) Akta SKMM; dan
iv. SKMM perlu mengkaji semula peruntukan akta berkaitan kuasa YB Menteri bagi
meningkatkan tadbir urus dan akauntabiliti dalam pengurusan kewangan di
SKMM. Peranan Pengerusi Suruhanjaya sebagai Ketua Eksekutif SKMM juga
perlu dikaji bagi mewujudkan akauntabiliti serta pemisahan kuasa antara kedua-
dua jawatan tersebut.
[muka surat : 8-30 – 8-54]
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B25- 25
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 25 28/06/2019 10:51 AM

9 KEMENTERIAN PERTAHANAN
- PENGURUSAN PROJEK PEMBINAAN INFRASTRUKTUR PUSAT SEKTOR

OPERASI
a. Sector Operational Centre (SOC) merupakan pusat pertahanan udara yang

bertanggungjawab menjaga dan memantau ruang udara di Malaysia. Bagi
meningkatkan keupayaan pertahanan udara negara, Kerajaan telah meluluskan
penubuhan pusat pertahanan udara yang baharu di bawah Rancangan Malaysia
Kesembilan (RMKe-9) iaitu SOC. Projek Pembangunan Infrastruktur SOC merupakan
projek pembinaan kompleks radar yang merangkumi platform radar, bangunan
operasi bangunan dan infra sokongan bagi Skuadron Tentera Udara Diraja Malaysia
(TUDM) lokasi berkenaan iaitu pasukan yang bertanggungjawab mengendalikan
SOC berkenaan. Memandangkan laporan ini melibatkan aspek keselamatan negara,
lokasi sebenar projek tidak akan didedahkan. Sebaliknya terma lokasi A dan lokasi B
akan diguna pakai bagi merujuk dua (2) lokasi terlibat di dalam projek ini.
b. Pada bulan Januari 2008, Kementerian Pertahanan (Kementerian) telah membuat

perolehan radar dan sistem radar dengan syarikat 763210-K yang bernilai
RM327.20 juta (USD96.10 juta) di mana penerimaannya dijadualkan adalah pada
tahun 2012. Atas faktor kekangan kewangan, Unit Perancang Ekonomi (UPE),
Jabatan Perdana Menteri (JPM) telah memutuskan supaya Projek Pembangunan
Infrastruktur Kompleks SOC dibangunkan secara berfasa. Kompleks SOC Fasa I dan
Fasa II di Lokasi A masing-masingnya telah disiapkan pada 8 Ogos 2012 dan
14 Januari 2016. Bagi Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B, Kementerian
Kewangan (MoF) pada bulan November 2007 telah meluluskan projek tersebut
dilaksanakan secara rundingan terus dengan syarikat 227571-V. Surat Setuju
Terima (SST) dikeluarkan pada 3 Januari 2012 dengan kos projek berjumlah
RM289.80 juta dan kontrak telah ditandatangani pada 14 Ogos 2012. Pelaksanaan
projek adalah secara reka dan bina di atas tanah berkeluasan 25.24 hektar di mana
Setiausaha Bahagian (SUB) Bahagian Pembangunan, Kementerian telah dilantik
sebagai Pengarah Projek (PP). Tempoh kontrak pembinaan adalah 48 bulan bermula
8 Februari 2012 hingga 8 Februari 2016. Sehingga 31 Disember 2018, sejumlah
RM287.62 juta (99.3%) telah dibayar bagi projek ini.
c. Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Projek Pembinaan Infrastruktur

SOC di Lokasi B tidak diuruskan dengan cekap. Pengurusan projek yang lemah,
khususnya kelewatan perpindahan radar dari tapak sementara di Lokasi A ke tapak
sebenar di Lokasi B menyebabkan kompleks tidak dapat beroperasi sehingga akhir
tahun 2018 walaupun telah siap sejak bulan Oktober 2017. Kelewatan perpindahan
radar ini mengakibatkan Defects Liability Period (DLP) tidak dapat dimanfaatkan

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 26 28/06/2019 10:52 AM

sepenuhnya kerana kerosakan dan kecacatan tidak dapat dikenal pasti dengan lebih
awal.
i. radar yang lewat dipindahkan dari tapak radar sementara di Lokasi A ke Lokasi B
telah menjejaskan pencapaian outcome projek pembinaan;
ii. pengurusan pengambilalihan/penyerahan projek kepada pengguna tidak teratur.
Keadaan ini disebabkan oleh masalah koordinasi antara Lembaga Ambil Alih dan
Bahagian Perkhidmatan Kejuruteraan Pertahanan (BPKP), Kementerian berkaitan
dengan Laporan Pemeriksaan Pra Ambil Alih yang dikeluarkan oleh BPKP; dan
iii. kelemahan dalam pengurusan pembinaan di mana kerja tidak mengikut
spesifikasi dan tidak berkualiti.
i. Kementerian Pertahanan perlu menyediakan satu mekanisme yang jelas sebagai

rujukan pihak terlibat untuk memastikan perancangan perpindahan radar
diselaras dengan kemajuan fizikal pembinaan kompleks. Ini bagi memastikan
kompleks dapat beroperasi pada masa yang sepatutnya dan tempoh DLP dapat
dimanfaatkan sepenuhnya;
ii. Kementerian Pertahanan perlu memastikan aspek pentadbiran kontrak terutama

berkaitan kelulusan lanjutan masa dan penyerahan projek dilaksanakan dengan
teratur; dan
iii. Kementerian Pertahanan perlu meningkatkan pemantauan dari aspek

dokumentasi dan kerja-kerja binaan di tapak bagi memastikan kualiti pembinaan
terjamin.
[muka surat : 9-1 – 9-25]
ANGKATAN TENTERA MALAYSIA

- SENGGARAAN RUMAH KELUARGA ANGKATAN TENTERA
a. Rumah Keluarga Angkatan Tentera (RKAT) merupakan salah satu kemudahan teras
kebajikan yang disediakan khas kepada anggota yang berkeluarga dan sedang
berkhidmat serta merupakan salah satu faktor kesiapsiagaan dalam perkhidmatan
Angkatan Tentera Malaysia (ATM). Penyediaan kemudahan perumahan ini
memastikan kebajikan anggota ATM serta keluarga dijaga dan kerahan anggota
(deployment) dapat dilaksanakan dengan mudah pada bila-bila masa sekiranya
diperlukan. Anggota ATM yang berkahwin, duda atau ibu tunggal yang mempunyai
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B27- 27
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 27 28/06/2019 10:52 AM

tanggungan layak untuk menduduki RKAT. Manakala bagi anggota bujang,
kemudahan mes/berek disediakan dalam setiap kem. Sehingga bulan Disember
2018, ATM telah menyediakan sebanyak 54,497 unit RKAT di 100 lokasi seluruh
negara. Daripada jumlah ini, sebanyak 40,024 (73.4%) unit diduduki, 2,212 (4.1%)
unit telah diubah suai menjadi bangunan Annex dan baki berjumlah 12,261 (22.5%)
unit tidak diduduki.
b. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan bahawa

senggaraan RKAT di bawah Markas Tentera Darat Malaysia (MK TD) dan Markas
Angkatan Tentera Malaysia (MATM) tidak dilaksanakan dengan cekap dan berkesan
kerana kekurangan peruntukan kewangan untuk tujuan penyenggaraan.
Pengurusan senggaraan juga kurang cekap kerana penggunaan peruntukan
penyenggaraan untuk perolehan aset alih bernilai rendah, pematuhan kepada
peraturan dalaman yang lemah, pengurusan rekod yang tidak seragam dan teratur
serta pemantauan tidak menyeluruh. Ini menyebabkan objektif untuk memastikan
bangunan RKAT yang kondusif, memanjangkan jangka hayat bangunan,
mengurangkan kerosakan dan menjamin keselamatan penghuni tidak dapat dicapai.
i. Blueprint penyenggaraan RKAT di bawah MK TD tidak dapat direalisasikan

sepenuhnya bagi tahun 2016 hingga 2018 di mana hanya sebanyak 2,447
(28%) yang diluluskan untuk senggaraan korektif berbanding 8,724 unit RKAT
yang dirancang untuk disenggara;
ii. bagi tempoh tahun 2015 hingga Jun 2018, sebanyak 26,487 aduan telah
direkodkan. Daripada jumlah tersebut, sebanyak 17,014 (64.2%) aduan telah
dapat diselesaikan manakala bakinya berjumlah 9,473 (35.8%) aduan tidak
dapat dilaksanakan pembaikan;
iii. pembaikan preventif yang dirancang untuk lif tidak dilaksanakan sepenuhnya
manakala kesemua 458 unit pam air tidak dirancang untuk senggaraan preventif
dan 55 unit pam air yang telah rosak tidak diganti;
iv. peruntukan yang diterima bagi senggaraan RKAT untuk tempoh tahun 2015
hingga 2018 berjumlah RM258.45 juta (24.8%) tidak mencukupi berbanding
keperluan sebenar yang dimohon berjumlah RM1.043 bilion. Selain itu, tidak
semua lokasi perumahan di bawah tanggungjawab BPKP menerima peruntukan
senggaraan mengakibatkan kerosakan tidak dapat dibaiki walaupun terdapat
kontraktor bermasa yang telah dilantik;
v. tujuh (7) kontrak senggaraan bermasa lewat ditandatangani di antara 102
hingga 162 hari dari tarikh Surat Setuju Terima dikeluarkan mengakibatkan 250
invois dari kontraktor lewat dibuat pembayaran berjumlah RM4.19 juta;
vi. BPKP dan Cawangan Logistik, MK TD telah membuat perolehan bagi lima (5)
kerja senggaraan lif berjumlah RM2.32 juta dan 12 kerja senggaraan/

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 28 28/06/2019 10:52 AM

pembaikan RKAT berjumlah RM1.64 juta walaupun tidak mempunyai kuasa
untuk berbuat demikian. Selain itu, perolehan senggaraan lif telah dilaksanakan
oleh BPKP secara pecah kecil;
vii. senggaraan dan persekitaran pam air tidak memuaskan serta ketidakpatuhan
kepada peraturan elektrik seperti fius dipintaskan menggunakan kabel dan akses
ke Papan Suis terhalang; dan
viii. sejumlah RM0.59 juta daripada peruntukan senggaraan RKAT di bawah Kod
OS28000 telah digunakan bagi perolehan aset alih bernilai rendah dan naik taraf
rumah sampah RKAT yang sepatutnya menggunakan peruntukan di bawah Kod
OS32000.
dalam menyenggara RKAT, adalah disyorkan supaya pihak terlibat mengambil
tindakan seperti berikut:
i. Kementerian Kewangan (MoF) perlu mempertimbangkan supaya jumlah

peruntukan yang diluluskan bagi tujuan senggaraan RKAT ditingkatkan kerana
jumlah RKAT yang mengalami kerosakan adalah tinggi. Ini bagi memastikan
pembaikan yang dirancang dapat dilaksanakan;
ii. Kementerian Pertahanan (Kementerian) perlu memastikan pematuhan terhadap
peraturan dalaman dipatuhi bagi mengelak penyalahgunaan peruntukan sedia
ada serta penggunaan Objek Sebagai yang sepatutnya dalam membuat
perolehan;
iii. ATM perlu mewujudkan pelan atau program senggaraan preventif bagi pam air
serta menyediakan satu garis panduan berkaitan senggaraan lif kerana ATM
tidak tertakluk kepada Akta Kilang dan Jentera (FMA) 1967;
iv. ATM perlu memastikan buku aduan kerosakan diseragam dan dikemas kini serta
menyediakan tempoh masa yang bersesuaian bagi setiap tindakan supaya
keberkesanan penyampaian perkhidmatan dapat diukur;
v. ATM perlu memastikan pembaikan segera diambil terhadap unit RKAT yang
rosak terutamanya melibatkan unit RKAT di blok yang berpenghuni bagi
memastikan keselesaan dan keselamatan penghuni sedia ada terjamin. Selain
itu, ia juga dapat memastikan unit RKAT yang tidak diduduki ini tidak dibiarkan
tanpa pengawasan;
vi. Kementerian dan ATM perlu memastikan tindakan pelupusan diambil terhadap
unit RKAT yang telah dikenal pasti tidak selamat dan tidak sesuai diduduki bagi
mengelak penggunaan tanpa pengetahuan terutamanya RKAT di luar kem;
vii. ATM perlu memperluaskan penggunaan Sistem Pengurusan Senggaraan Kem
Tentera Darat (SPSKTD) yang digunakan oleh MK TD kepada perkhidmatan yang
lain bagi memudahkan pemantauan menyeluruh terhadap keadaan dan status
setiap unit RKAT ATM;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B29- 29
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 29 28/06/2019 10:52 AM

viii. Kementerian perlu mewujudkan satu unit di MATM bagi menyelaras dan
memantau keperluan keseluruhan RKAT di bawah ATM; dan
ix. Kementerian perlu mengambil inisiatif untuk menambah baik proses penyediaan
dokumen kontrak bagi mengelak kelewatan yang sering berulang. Selain itu,
teguran yang dibangkitkan oleh MoF berkaitan tempoh pematuhan
menandatangani kontrak perlu diambil tindakan sewajarnya.
[muka surat : 9-26 9-80]
10 KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
- PENGURUSAN PROJEK SEKOLAH SUKAN MALAYSIA PERLIS
a. Pembinaan Sekolah Sukan Malaysia (SSM) Perlis diluluskan di bawah Rancangan

Malaysia Kesembilan (RMKe-9) pada 6 April 2007 dengan siling peruntukan
berjumlah RM76.60 juta. Bagaimanapun, projek ini hanya dapat dilaksanakan
selepas perolehan tanah seluas 26.71 hektar di Bukit Chabang, Titi Tinggi, Perlis di
bawah Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10). Pembinaan SSM Perlis meliputi
kemudahan infrastruktur pendidikan termasuk kemudahan latihan sukan untuk
meningkatkan tahap pengetahuan, pengalaman dan kemahiran pelajar (atlet) dalam
bidang sukan dari zon utara tanpa mengabaikan pencapaian akademik. Di samping
itu, SSM juga bertujuan untuk menyediakan lebih ramai atlet di peringkat sekolah
menyertai pertandingan peringkat antarabangsa. Sebanyak enam (6) jenis sukan
yang dirancang bagi SSM Perlis iaitu olahraga, badminton, memanah, sepak takraw,
hoki dan golf.
b. Pelaksanaan projek meliputi dua (2) fasa iaitu Fasa 1 dengan peruntukan
pembangunan berjumlah RM34 juta di bawah Rolling Plan (RP) 1 pada tahun 2011
dan Fasa 2 di bawah RP4 berjumlah RM40 juta pada tahun 2015. Namun, setakat
tahun 2018, Fasa 2 masih belum dilaksanakan. Berdasarkan kontrak asal yang
dimeterai pada 26 Jun 2013, tempoh pelaksanaan projek adalah selama 18 bulan
iaitu mulai 1 Februari 2013 hingga 1 Ogos 2014 dan dilanjutkan sehingga 18
November 2014 melalui kelulusan Lanjutan Masa. Bagaimanapun, peratus siap
projek siap pada 18 November 2014 adalah hanya 49%. Projek telah dikategorikan
sebagai projek sakit melalui Mesyuarat Jawatankuasa Projek Sakit dan kontrak
ditamatkan pada 14 November 2014. Pada 11 Januari 2018, KPM atas arahan
Kementerian Kewangan (MoF) telah melantik semula syarikat 205536-U untuk
menyiapkan projek terbengkalai Fasa 1 dengan Setiausaha Bahagian Pembangunan
Pelajaran (BPP) sebagai Pegawai Penguasa atau Superintending Officer.

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 30 28/06/2019 10:52 AM

c. Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Projek Pembinaan SSM Perlis
tidak dilaksanakan dengan cekap dan berhemat terutamanya mengenai pelantikan
kontraktor asal serta pelantikan semula kontraktor asal sebagai kontraktor penyiap
yang menjadi punca utama kegagalan projek. Ini menyebabkan objektif projek yang
ditetapkan tidak tercapai. Setakat 31 Disember 2018, kemajuan kerja penyiapan
projek oleh kontraktor penyiap hanya 4.5% berbanding 36% yang dijadualkan iaitu
kelewatan selama 230 hari.
i. pelantikan kontraktor secara tender terhad dibuat di kalangan syarikat yang

dicadangkan oleh syarikat 722169-K kepada MoF;
ii. kontraktor asal yang ditamatkan kerana gagal menyiapkan projek Fasa 1 dilantik
semula sebagai kontraktor penyiap Fasa 1 secara lantikan terus atas arahan
MoF;
iii. pelantikan kontraktor penyiap mengambil masa yang lama iaitu 1,154 hari
(3 tahun 2 bulan) selepas kontraktor asal ditamatkan dan kos penyiapan projek
terbengkalai Fasa 1 meningkat sejumlah RM9.3 juta;
iv. Program Kerja kontrak penyiap lewat dikemukakan oleh kontraktor selama
29 hari dan lewat diluluskan selama 194 hari selepas ditolak sebanyak sepuluh
(10) kali kerana tidak tepat, berbeza daripada kontrak dan tidak mengambil kira
ulasan perunding;
v. kerja-kerja preliminaries bagi kontrak penyiap Fasa 1 meliputi pelantikan

pengurus projek, Quality Assurance Officer dan Safety and Health Officer,
dinding penghadang, pejabat tapak dan rumah kongsi pekerja masih belum
dibuat selepas enam (6) bulan kontrak bermula; dan
vi. kerja pembinaan bagi kontrak asal (projek Fasa 1) tidak mengikut spesifikasi
dan kualiti kerja tidak memuaskan.
bagi projek pembinaan yang lain, adalah disyorkan supaya pihak terlibat mengambil
i. KPM perlu memastikan semua pelantikan kontraktor dibuat secara tender

terbuka dan bukan melalui tender terhad. Jika tender terhad terpaksa
dilaksanakan oleh sesuatu sebab yang munasabah, senarai petender terhad
hendaklah ditentukan oleh kementerian berkenaan tanpa merujuk kepada
cadangan syarikat tertentu, yang tentunya mempunyai agenda tersendiri;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B31- 31
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 31 28/06/2019 10:52 AM

ii. KPM perlu menguatkuasakan klausa kontrak perihal penamatan kontrak penyiap
dengan segera di atas kegagalan kontraktor mengikut kemajuan kerja yang
ditetapkan dan menyenarai hitam pemilik serta syarikat 205536-U;
iii. KPM/MoF perlu mengamalkan pelantikan kontraktor penyiap projek secara

tender terbuka di kalangan kontraktor yang telah diberi Sijil Kontraktor Penyiap
oleh Kementerian Kerja Raya (KKR) bagi memastikan kontraktor dapat
menyiapkan projek dalam tempoh yang ditetapkan;
iv. KPM perlu memastikan kos membaik pulih kerja-kerja Fasa 1 yang tidak
mengikut spesifikasi dan kualiti ditetapkan dituntut daripada kontraktor dan
diambil kira dalam Kos Penamatan Kontrak Fasa 1; dan
v. KPM perlu memastikan pemantauan di peringkat perunding dan kontraktor

dipertingkatkan dan tidak bergantung sepenuhnya kepada pihak perunding
untuk menyelia dan mengawasi projek.
[muka surat : 10-1 – 10-27]
- PENGURUSAN PROJEK HAB PENDIDIKAN TINGGI PAGOH SECARA

KERJASAMA AWAM SWASTA (PPP) MELALUI KAEDAH INISIATIF
PEMBIAYAAN SWASTA (PFI)
a. Jemaah Menteri pada 24 Jun 2011 telah memberi persetujuan terhadap

pelaksanaan Projek Hab Pendidikan Tinggi Pagoh (HPTP) di Muar, Johor secara
Kerjasama Awam Swasta/Public Private Partnership (PPP) melalui kaedah Inisiatif
Pembiayaan Swasta/Private Finance Initiative (PFI). Projek HPTP melibatkan
pembinaan Institusi Pengajian Tinggi (IPT) dengan konsep berkelompok (kluster)
dan dilaksanakan oleh syarikat bernombor pendaftaran Suruhanjaya Syarikat
Malaysia (SSM) 15631-P sebagai syarikat konsesi. Syarikat 15631-P berperanan
mereka bentuk kemudahan HPTP mengikut spesifikasi yang ditentukan oleh
Kerajaan, membina dan menyenggara bangunan berkonsepkan Build-Lease-
Maintain-Transfer (BLMT) dengan pembiayaan ditanggung sepenuhnya oleh syarikat
15631-P. Objektif projek pembinaan HPTP ini adalah untuk memenuhi perancangan
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) dalam Pelan Strategik Pendidikan Tinggi
Negara (PSPTN). Ini bagi menampung sekurang-kurangnya 45% permintaan
daripada kohort 17 hingga 23 tahun menjelang tahun 2015 dan 50% menjelang
tahun 2020 [anggaran dua (2) juta pelajar]. Pembangunan HPTP juga bertujuan
untuk menerapkan budaya guna sama dan perkongsian fasiliti di antara IPT dan
sesama fakulti serta jabatan dalam IPT.
b. Projek HPTP dibangunkan secara berfasa di atas tanah seluas 1,000 daripada
4,014 ekar tanah milik syarikat bernombor pendaftaran SSM 647766-V (anak
syarikat kepada syarikat 752404-U) yang terletak di Ladang Lanadron, Mukim Jorak,
Daerah Muar, Johor. Jemaah Menteri pada 18 Julai 2012 telah meluluskan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 32 28/06/2019 10:52 AM

perolehan 501.15 daripada 1,000 ekar tanah tersebut dengan harga RM50.12 juta
bagi pelaksanaan Fasa 1. Fasa ini melibatkan empat (4) IPT iaitu Politeknik Tun
Syed Nasir (PTSN), Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM), Universiti Islam
Antarabangsa Malaysia (UIAM) dan Universiti Teknologi Malaysia (UTM). Kerajaan
pada 7 November 2011 telah menandatangani empat (4) perjanjian konsesi bernilai
RM1.066 bilion dengan empat (4) syarikat Special Purpose Vehicle (SPV) yang
ditubuhkan oleh syarikat 15631-P sebagai syarikat konsesi untuk melaksanakan
projek tersebut. Tempoh konsesi adalah selama 23 tahun termasuk tiga (3) tahun
pembinaan bermula daripada 2 Mei 2014 hingga 1 Mei 2037. Bayaran konsesi oleh
Kerajaan bagi tempoh 20 tahun bermula daripada 2 Mei 2017 iaitu tarikh projek
pembinaan disiapkan dan diterima sehingga 1 Mei 2037. Selain itu, Kerajaan juga
perlu membuat bayaran sebanyak 3% daripada nilai kontrak bagi reimbursable cost
secara one-off dalam tempoh satu (1) tahun selepas projek diterima. Di samping
itu, Kerajaan juga membuat bayaran pembekalan peralatan pengajaran dalam
tempoh lima (5) tahun bermula daripada 2 Mei 2017 hingga 1 Mei 2022. Secara
keseluruhannya, jumlah komitmen Kerajaan kepada syarikat konsesi dalam tempoh
konsesi adalah berjumlah RM4.054 bilion.
c. Secara keseluruhannya, projek HPTP masih tidak dapat beroperasi dengan

sepenuhnya untuk menyumbang ke arah pencapaian objektif yang ditetapkan. Ini
adalah akibat kelemahan dalam perancangan dan pemantauan di peringkat
KPM/UKAS serta pelaksanaan projek oleh syarikat konsesi.
i. sejumlah RM29.06 juta transaksi Repurchase Agreement dibuat pada 15 hingga

26 Februari 2019 tanpa kebenaran pihak UTHM yang merupakan pemegang
bersama akaun Maintenance Reserve Fund (MRF). Tindakan syarikat konsesi
tersebut adalah bertentangan dengan syarat perjanjian konsesi;
ii. sehingga bulan Mac 2019 perjanjian pajakan tanah/pajakan kecil tanah dan
pajakan semula oleh UTHM/UIAM/UTM dan syarikat konsesi masih belum
dilaksanakan. Ini menyebabkan sejumlah RM279.20 juta bayaran mulai bulan
Mei 2017 bagi Availability Charges, Asset Maintenance Service Charges, Asset
Management Programme dan peralatan pengajaran dibuat dengan tidak teratur;
iii. sebanyak 26 kerja pembinaan tidak mematuhi spesifikasi Schedule of
Accommodation, Schedule of Finishes dan lukisan pembinaan, sementara 49
kerja pembinaan pula tidak berkualiti, tidak sesuai dan tidak sempurna;
iv. kemudahan 60 bilik rumah tamu dan tadika berkeluasan 37,695.3 kaki persegi di
kemudahan guna sama tidak digunakan bagi tempoh tahun 2017 dan 2018;
v. penggunaan District Cooling Water System (DCWS) masih di bawah had

kuantiti kadar penggunaan minimum yang ditetapkan menyebabkan Kerajaan
menanggung lebihan caj DCWS yang tidak diguna sejumlah RM9.52 juta;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B33- 33
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 33 28/06/2019 10:52 AM

vi. setakat 21 Mac 2019, sebanyak 164 (14.1%) daripada 1,165 peralatan
pengajaran masih belum dibekalkan dan 479 (64.6%) daripada 741 peralatan
pengajaran yang dibekalkan masih belum dibuat penerimaan;
vi. lima (5) jenis peralatan pengajaran yang sama model dibekalkan dengan harga
yang berbeza iaitu di antara RM2,289 (97.0%) hingga RM122,500 (188.5%).
Manakala, sebanyak 90 item peralatan pengajaran merangkumi 1,471 unit
berjumlah RM14.01 juta tidak digunakan di PTSN, UTHM dan UIAM;
vii. kerja pembersihan di 60 unit rumah tamu, tadika dan blok Teaching Factory,
UTHM berkeluasan 80,728.9 meter persegi tidak dilaksanakan di semua kawasan
walaupun bayaran Maintenance Service Charges sejumlah RM2.06 juta dibuat
setiap bulan; dan
vii. tiga (3) daripada lapan (8) modul Computerized Maintenance Management
System (CMMS) iaitu Asset Registry, Work Order Driven dan Planned Preventive
Maintenance tidak diuruskan dengan cekap.
i. KPM dan UKAS perlu memastikan pembekalan peralatan pengajaran yang

sepenuhnya dibuat dengan segera dan mengkaji untuk mengenakan tindakan
kepada syarikat konsesi di atas kelewatan pembekalan tersebut. Selain itu,
semakan perlu dibuat terhadap pembekalan peralatan yang sama tetapi dengan
harga yang berbeza;
ii. KPM perlu memastikan pengambilan pelajar di HPTP dibuat berdasarkan kapasiti
yang disasarkan supaya kemudahan yang dibina dan dibekalkan dapat
digunakan secara optimum;
iii. KPM dan UKAS perlu membuat siasatan terhadap transaksi Repurchase
Agreement dalam Maintenance Reserve Fund (MRF) yang dibuat oleh syarikat
konsesi;
iv. KPM dan UKAS perlu memastikan penetapan kadar nominal tanah dibuat dengan
segera bagi membolehkan perjanjian pajakan/pajakan kecil tanah dapat
dilaksanakan;
v. KPM dan UKAS perlu meneliti semula syarat dalam perjanjian konsesi,
terutamanya berkaitan penetapan had kuantiti kadar penggunaan minimum
dalam perjanjian DCWS dan penyenggaraan supaya penambahbaikan dapat
dibuat;
vi. KPM serta pihak PTSN, UTHM, UIAM dan UTM perlu menyelesaikan dengan
segera perkara yang masih berbangkit dalam mesyuarat PMC bagi memastikan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 34 28/06/2019 10:52 AM

kelancaran pengurusan di HPTP, termasuk berkaitan kemudahan yang tidak
digunakan; dan
vii. KPM dan UKAS perlu mengambil alih pentadbiran CMMS bagi memastikan
kewibawaan sistem tersebut.
[muka surat : 10-28 – 10-83]
- PERKHIDMATAN 1BESTARINET FASA 2
a. Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah melaksanakan Projek Perkhidmatan

1BestariNet yang merangkumi akses internet dan Pelantar Persekitaran
Pembelajaran Maya/Virtual Learning Environment (VLE) ke semua sekolah. VLE ialah
aplikasi dalam talian yang menyediakan kemudahan Pengajaran dan Pembelajaran
(PdP) bagi meningkatkan kecekapan pengurusan dan penyampaian pembelajaran.
Kontrak bernilai RM663 juta telah ditandatangani pada 7 Mei 2012 untuk
pelaksanaan 1BestariNet di 10,000 sekolah bagi tempoh 2 tahun 6 bulan mulai 13
Disember 2011 hingga 12 Jun 2014. Dalam tempoh kuat kuasa kontrak, dua (2)
perjanjian tambahan ditandatangani melibatkan pertambahan kos berjumlah
RM2.09 juta. Setelah tamat tempoh kontrak, sebanyak tujuh (7) perjanjian
tambahan berjumlah RM497.26 juta ditandatangani di antara KPM dengan
kontraktor bagi tempoh 13 Jun 2014 hingga 30 Jun 2016. Seterusnya KPM
meneruskan perkhidmatan 1BestariNet kepada Fasa 2, setelah cadangannya
diluluskan oleh Kementerian Kewangan dengan kos berjumlah RM1.55 bilion bagi
tempoh tiga (3) tahun bermula pada 1 Julai 2016 hingga 30 Jun 2019.
b. 1BestariNet Fasa 2 dijangka berupaya menyokong sepenuhnya Pelan Pembangunan

Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013 – 2025 dengan menyediakan satu persekitaran
PdP berbantu ICT yang tidak dibatasi oleh ruang dan waktu persekolahan formal.
Selain itu, perkhidmatan 1BestariNet dapat merapatkan jurang digital dalam bidang
PdP antara sekolah bandar dan luar bandar serta menyediakan media penyaluran
maklumat dan perkongsian sumber.
c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan dapat dirumuskan bahawa

1BestariNet telah menyediakan kemudahan lebar jalur dan persekitaran PdP melalui
pelantar VLE kepada semua sekolah di bawah KPM. Bagaimanapun, tahap
penggunaannya masih tidak menyeluruh berdasarkan pencapaian Key Performance
Indicator (KPI) dan penggunaan Frog VLE yang rendah, penggunaan yang masih
terhad di dalam makmal dan waktu sekolah serta tiada penyampaian maklumat
yang berkesan kepada ibu bapa mengenai manfaat VLE dalam perkembangan
pendidikan anak-anak.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B35- 35
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 35 28/06/2019 10:52 AM

i. sebanyak 3,698 (36.3%) daripada 10,185 sekolah tidak pernah mencapai KPI
penggunaan Frog VLE pada tahun 2018;
ii. pembayaran berjumlah RM1.69 juta bagi perkhidmatan Frog VLE telah dibuat
untuk 35 daripada 10,185 sekolah sedangkan 35 sekolah tersebut tidak pernah
menggunakan Frog VLE bagi tempoh bulan Julai 2016 hingga November 2018;
iii. peratus guru yang telah membangunkan laman pembelajaran dan diterbitkan
dalam Frog Store bagi tahun 2018 adalah rendah, iaitu hanya 3,317 (0.8%)
daripada 423,566 guru;
iv. sasaran pengaktifan ID VLE oleh ibu bapa di bawah program Pengurusan
Perubahan terhadap 8,094 (95.0%) daripada 8,551 sekolah yang dilawati tidak
tercapai;
v. cadangan Makmal Pengurusan Nilai berkaitan pelaksanaan VLE secara rintis di

400 sekolah tidak dipertimbangkan oleh KPM; dan
vi. kekurangan bahan pembelajaran dalam Frog VLE bagi skema mata pelajaran
Kolej Vokasional.
e. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara sama tidak
berulang dalam projek yang akan datang, adalah disyorkan KPM mengambil
i. polisi secara holistik dan kaedah digital dalam PdP perlu disediakan dengan jelas
oleh KPM. Pelaksanaan polisi tersebut perlu disokong melalui struktur tadbir urus
1BestariNet sebagai pelaksana. Struktur berkenaan perlu melibatkan bahagian-
bahagian berkaitan dengan PdP secara aktif untuk melaksanakan pemantauan
dan seterusnya membuat keputusan dari masa ke semasa;
ii. kajian menyeluruh mengenai keperluan dan keupayaan digital sekolah, guru,
murid dan kurikulum perlu dijalankan agar selaras dengan penyediaan
perkhidmatan kepada sasaran dan selari dengan keupayaan Kerajaan;
iii. pendekatan pelaksanaan dan aplikasi PdP yang lebih mesra guru perlu
disediakan kerana guru merupakan ejen kepada hasrat pendigitalan dalam
pendidikan. Melalui pengenalan teknologi terkini seperti Internet of Things (IoT)
boleh membantu murid lebih berminat kepada penggunaan PdP; dan
iv. memandangkan kontrak 1BestariNet Fasa 2 akan tamat pada 30 Jun 2019,
dicadangkan penemuan Audit ini dijadikan asas untuk KPM membuat satu
penilaian menyeluruh terhadap keberkesanan pelaksanaan 1BestariNet Fasa 2.
[muka surat : 10-84 – 10-121]

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 36 28/06/2019 10:52 AM

HOSPITAL UNIVERSITI SAINS MALAYSIA
- PENGURUSAN UBAT DAN BUKAN UBAT
a. Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM), Kubang Kerian, Kelantan merupakan

hospital pengajar bagi Universiti Sains Malaysia (USM), Pulau Pinang yang
ditubuhkan pada tahun 1977 dengan kos berjumlah RM29.50 juta. HUSM
merupakan antara lima (5) hospital pengajar universiti yang terlibat dalam
kerjasama mewujudkan Konsortium Hospital Universiti Awam Malaysia (KHUAM)
oleh Kementerian Pendidikan Tinggi (KPT). Hospital lain yang terlibat ialah Pusat
Perubatan Universiti Malaya, Pusat Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia, Pusat
Perubatan Universiti Islam Antarabangsa Malaysia dan Hospital Pengajar Universiti
Teknologi Mara. Penubuhan konsortium ini menjadi platform di peringkat nasional
bagi menyelaras secara bersepadu dan bersifat lebih agresif dalam menambah baik
perkhidmatan penjagaan kesihatan di negara ini. Ia bakal memberi manfaat dan
impak signifikan dalam pelbagai bidang seperti penjimatan kos melalui perkongsian
sumber dan tenaga kerja, peralatan hospital, ubat-ubatan dan kemudahan
prasarana.
b. Fungsi HUSM adalah untuk menyediakan kemudahan perubatan dan kesihatan yang
moden dan lengkap bagi tujuan pembelajaran, pengajaran dan rawatan pesakit,
penyelidikan yang berkesan serta pengurusan bekalan ubat. Perolehan bekalan ubat
dan bukan ubat dilaksanakan oleh Jabatan Farmasi HUSM melalui kaedah perjanjian
konsesi Approved Price Product List (APPL), tender, sebut harga dan pembelian
terus. Mesyuarat Jemaah Menteri pada 25 Ogos 2010 telah meluluskan kaedah
perolehan secara perjanjian konsesi APPL oleh syarikat bernombor pendaftaran
260790-T. Perjanjian antara USM dan syarikat bernombor pendaftaran 260790-T
telah ditandatangani pada 13 Februari 2015 bagi tempoh empat (4) tahun
sembilan (9) bulan bermula 13 Februari 2015 sehingga 30 November 2019.
c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop Audit, pengurusan ubat dan bukan ubat
dari segi penerimaan bekalan dan agihan telah mencapai objektif yang ditetapkan
untuk manfaat pesakit di HUSM. Bagaimanapun terdapat beberapa kelemahan
kawalan dari aspek perolehan, tunggakan hutang dan hapus kira serta peminjaman
ubat kepada pihak luar yang telah menjejaskan tahap kecekapan pengurusan ubat
dan bukan ubat di HUSM. Di samping itu, terdapat kelemahan pengawasan tarikh
luput ubat dalam stok dan semasa penerimaan. Pada masa yang sama, terdapat
penggunaan peralatan dan kemudahan HUSM kepada USAINS Tech Services Sdn.
Bhd. (UTS) yang tidak dikenakan caj mengakibatkan kehilangan hasil kepada HUSM.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B37- 37
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 37 28/06/2019 10:52 AM

i. harga seunit bagi 10 item dalam APPL di bawah perjanjian konsesi telah
dinaikkan di antara 2.9% hingga 56% bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017
tanpa kelulusan USM. Ini mengakibatkan peningkatan kos keseluruhan item
tersebut berjumlah RM68,131.
ii. sehingga tarikh pengauditan, sejumlah RM2.50 juta (21%) daripada

RM11.88 juta hutang tertunggak melibatkan seramai 8,274 pesakit dalam, masih
gagal dijelaskan;
iii. urusan peminjaman ubat hanya dibuat menggunakan borang KEW. PS-11 tanpa
surat iringan atau kelulusan daripada Pengarah Hospital atau pihak yang
bertanggungjawab dan diluluskan oleh pegawai yang tidak diberi kuasa melulus;
iv. tiada tuntutan dibuat bagi pembekalan bukan ubat berjumlah RM42,140 bagi
tempoh tahun 2015 hingga bulan Februari 2017 oleh pihak HUSM kepada UTS;
dan
v. hutang tertunggak berjumlah RM6.92 juta bagi 28,216 pesakit dalam dan
pesakit luar sejak tahun 2000 hingga 2011 telah dihapus kira.
e. Bagi mempertingkatkan lagi kecekapan pengurusan bekalan ubat dan bukan ubat,
adalah disyorkan pihak terlibat mengambil tindakan seperti berikut:
i. HUSM perlu membuat pemantauan terhadap perubahan harga item dalam

Approved Products Purchase List (APPL) seperti dalam kontrak bagi memastikan
perubahan harga ubat dan bukan ubat oleh syarikat konsesi tidak dibuat tanpa
kelulusan USM;
ii. HUSM perlu menambah baik mekanisme kutipan hutang tertunggak bagi
memastikan hutang dapat dikutip dengan lebih berkesan;
iii. HUSM perlu mewujudkan SOP peminjaman ubat, ubat pakar/pakar khas dan
bukan ubat kepada hospital/klinik Kerajaan yang lain dan menentukan tempoh
penggantian bagi memastikan bekalan stok ubat HUSM sentiasa mencukupi;
iv. HUSM perlu meningkatkan pemantauan terhadap penerimaan ubat dan bukan
ubat bagi memastikan pembekal membekalkan ubat dan bukan ubat yang tidak
terlalu hampir dengan tarikh luput bagi mengelakkan bekalan tersebut menjadi
luput, tidak boleh digunakan dan berlaku pembaziran. Tindakan pelupusan perlu
diambil segera bagi stok yang telah luput tempoh; dan
v. HUSM perlu menjalankan siasatan dalaman terhadap pegawai yang telah
meluluskan peminjaman kepada pihak luar walaupun perkara tersebut tidak
dinyatakan dalam SOP. Tindakan sewajarnya perlu diambil jika terbukti pegawai
terlibat melakukan kesalahan.
[muka surat : 10-122 – 10-158]

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 38 28/06/2019 10:52 AM

UNIVERSITI TEKNOLOGI MARA/UNIT KERJASAMA AWAM SWASTA
- PENGURUSAN PROJEK PEMBANGUNAN DAN PENYENGGARAAN KAMPUS
UNIVERSITI TEKNOLOGI MARA SECARA INISIATIF PEMBIAYAAN SWASTA
MELALUI KAEDAH BINA-PAJAK-SENGGARA-PINDAH
a. Universiti Teknologi MARA (UiTM) ditubuhkan di bawah Akta 173, Akta ITM 1976.
UiTM dikawal selia oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). Pada 17
September 2008, Jemaah Menteri telah memberikan kelulusan secara prinsip supaya
pelaksanaan pembangunan 11 kampus UiTM (termasuk pusat asasi) dilaksanakan
secara Inisiatif Pembiayaan Swasta/Private Finance Initiative (PFI). Ini adalah
selaras dengan inisiatif Kerajaan untuk mencapai matlamat enrolmen pelajar UiTM
seramai 200,000 orang menjelang tahun 2010. Program PFI yang diumumkan
dalam Rancangan Malaysia Kesembilan (RMKe-9) bertujuan untuk memudahkan
lebih banyak penyertaan sektor swasta dalam meningkatkan penyampaian
kemudahan infrastruktur dan perkhidmatan awam. Dalam konteks Malaysia, PFI
merupakan subset kepada prinsip-prinsip Perkongsian Awam Swasta atau Public
Private Partnership (PPP). PPP merupakan kerjasama antara sektor awam dan
sektor swasta di mana satu (1) stand-alone business diwujudkan, dibiayai dan
diuruskan oleh sektor swasta. PPP/PFI ialah kaedah perolehan moden di sektor
awam dengan objektif untuk meningkatkan value for money melalui tumpuan
kepada whole life costing dan peningkatan pemindahan risiko kepada sektor swasta.
b. Model PFI yang digunakan untuk pembangunan kampus UiTM ialah Bina-Pajak-
Senggara-Pindah [Build-Lease-Maintain-Transfer, (BLMT)]. Melalui kaedah BLMT,
syarikat konsesi akan membina kemudahan dan infrastruktur di atas tanah Kerajaan
menggunakan dana syarikat konsesi terlebih dahulu. Selepas projek disiapkan dan
sedia untuk digunakan, projek berkenaan akan diserahkan kepada UiTM dan UiTM
akan memajakkan tanah tapak projek kepada syarikat konsesi dengan bayaran
sewa pajak tanah. Kemudian, syarikat konsesi akan memajakkan semula tanah dan
projek yang telah disiapkan kepada UiTM dengan kadar bayaran sewa pajak atau
Availability Charges (AC) yang dipersetujui dalam Perjanjian Konsesi. Tempoh
pajakan ini dinamakan sebagai Tempoh Perkhidmatan Pengurusan Aset iaitu selama
20 atau 22 tahun yang mana di sepanjang tempoh ini, syarikat konsesi adalah
bertanggungjawab untuk menyenggara kemudahan dan infrastruktur yang telah
dibangunkan. Sebagai balasan kepada perkhidmatan penyenggaraan tersebut, UiTM
akan membuat bayaran Maintenance Charges (MC) kepada syarikat konsesi secara
bulanan. Selain itu, UiTM juga akan membuat caruman ke akaun Maintenance
Reserve Fund (MRF) yang dibuka atas nama UiTM dan syarikat konsesi bagi
perbelanjaan life cycle costing.
c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan semua

kampus PFI telah disiapkan pada tahun 2017 iaitu tujuh (7) tahun selepas sasaran
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B39- 39
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 39 28/06/2019 10:52 AM

sepatutnya dicapai. Walaupun kampus PFI telah disiapkan, UiTM masih belum
berjaya mencapai sasaran 200,000 enrolmen seperti yang ditetapkan. Antara
kelemahan utama dalam pengurusan projek ialah ketiadaan mekanisme penilaian
value for money yang objektif dan menyeluruh, ketiadaan asas penetapan skop dan
kos siling projek, kelemahan dalam aspek pembinaan, sistem yang dibangunkan
tidak berfungsi dan diuruskan dengan baik serta kelemahan dalam pengurusan
bayaran. Kelemahan dalam pengurusan projek yang dibangkitkan ini mengakibatkan
projek tidak dapat diuruskan dengan cekap dan berhemat.
i. penggunaan peruntukan pembangunan untuk bayaran MC kampus PFI

berjumlah RM132.56 juta setahun adalah tidak menepati maksud perbelanjaan
pembangunan yang dibenarkan dalam Akta Kumpulan Wang Pembangunan
1966;
ii. ketiadaan mekanisme penilaian value for money yang objektif telah
menyebabkan kesukaran untuk menentukan sama ada keputusan Kerajaan
untuk melaksanakan projek secara PFI adalah lebih menguntungkan berbanding
secara konvensional;
iii. kelemahan dalam menentukan asas penetapan skop dan kos siling projek
menyebabkan kesukaran untuk menentukan kos pembinaan kampus telah
dibuat secara berekonomi;
iv. pihak Audit tidak dapat mengesahkan sama ada caj AC yang ditetapkan adalah
munasabah dan value for money kerana tiada kertas kerja terperinci
menunjukkan bagaimana caj AC diperoleh semasa Perjanjian Konsesi
ditandatangani. Selain itu, adalah didapati kadar pulangan dalaman ekuiti bagi
empat (4) kampus yang diaudit adalah tinggi iaitu di antara 17.5% hingga 20%.
Berdasarkan surat daripada Kementerian Kewangan bertarikh 21 Februari 2014,
projek penswastaan lain hanya merekodkan kadar pulangan dalaman ekuiti di
antara 8% hingga 9.9%;
v. urusan pajakan tanah projek masih belum diselesaikan walaupun kampus telah
mula beroperasi sejak tahun 2014;
vi. kelemahan dalam pengurusan pembinaan yang melibatkan isu kesesuaian reka
bentuk, ketidakpatuhan kepada spesifikasi dan lukisan serta kualiti pembinaan
yang kurang memuaskan;
vii. sistem yang dibangunkan oleh syarikat konsesi bagi memantau aktiviti
penyenggaraan di kampus PFI tidak diuruskan dengan baik yang akhirnya
memberi kesan kepada ketepatan laporan jumlah pemotongan MC yang dijana
dari sistem; dan

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 40 28/06/2019 10:52 AM

viii. kelemahan dalam pengurusan bayaran MC.
e. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara sama tidak
berulang dalam projek yang akan datang, adalah disyorkan pihak terlibat
i. UKAS perlu mengkaji semula garis panduan dan proses kerja terutama bagi
aspek penilaian cadangan projek PPP supaya elemen value for money dinilai
dengan lebih objektif;
ii. UKAS perlu memastikan semua dokumen, minit mesyuarat dan kertas kerja
berkaitan penilaian, perakuan dan kelulusan perkara berkaitan projek PFI
difailkan dengan teratur;
iii. UiTM perlu menyediakan senarai semak lengkap mengenai semua perkara yang
perlu dibekalkan, dipatuhi dan dilaksanakan oleh syarikat konsesi bagi
memudahkan pihak Pejabat Pengurusan Fasiliti di Kampus PFI melaksanakan
pemantauan;
iv. UiTM perlu memastikan pemantauan terhadap perkhidmatan pengurusan aset

oleh syarikat konsesi dipertingkatkan supaya semua syarat dan tanggungjawab
syarikat konsesi dilaksanakan mengikut yang ditetapkan dalam Perjanjian
Konsesi;
v. UiTM perlu memastikan bayaran MC dibuat berdasarkan perkhidmatan yang

diberikan oleh syarikat konsesi; dan
vi. KPM dan UiTM perlu menjalankan semakan lengkap terhadap sistem
Computerised Facility Management System di semua kampus PFI bagi
memastikan sistem berfungsi seperti yang ditetapkan dalam Perjanjian Konsesi
dan menjamin kepentingan Kerajaan.
[muka surat : 10-159 – 10-213]
UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

- PROGRAM PERMATApintar
a. PERMATApintar dilancarkan pada 3 April 2009 untuk memenuhi keperluan pelajar

pintar dan berbakat serta menawarkan ganjaran dan peluang pendidikan yang lebih
baik. Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) telah diberi mandat untuk membangun,
melaksanakan dan memantau program ini. Pusat PERMATApintar telah diwujudkan
di UKM. Pusat ini menerima peruntukan tahunan bagi perbelanjaan mengurus
daripada Bahagian PERMATA Jabatan Perdana Menteri (JPM), Kementerian
Pendidikan Malaysia (KPM), UKM dan Kementerian Pengajian Tinggi (KPT).
Perbelanjaan mengurus yang disalurkan bertujuan untuk pelaksanaan program,
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B41- 41
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 41 28/06/2019 10:52 AM

pengurusan asrama termasuk makan minum pelajar, perkhidmatan pembersihan
dan landskap. Bagaimanapun pembayaran emolumen kakitangan Pusat
PERMATApintar ditanggung oleh UKM. Projek pembinaan Kolej PERMATApintar yang
terletak di UKM, Bangi telah diluluskan oleh Kementerian Kewangan (MoF) dengan
kos keseluruhan sebanyak RM63.81 juta.
b. Kolej PERMATApintar merupakan sebuah sekolah berasrama dibina sebagai pusat

kecemerlangan di Malaysia yang bertujuan untuk mengenal pasti seramai mungkin
pelajar pintar intelek semula jadi di Malaysia melalui beberapa siri ujian. Pembinaan
Kolej PERMATApintar bertujuan untuk menyediakan kemudahan kepada pelajar
yang berjaya mengikuti program PERMATApintar dengan berkonsepkan Sekolah
Dalam Universiti. Ia juga bertujuan untuk menyediakan suasana pembelajaran yang
kondusif serta kemudahan persekitaran persekolahan yang lebih baik dan selesa
kepada 400 pelajar program PERMATApintar. Pelajar-pelajar yang akan mengikuti
program PERMATApintar adalah pelajar yang telah menduduki Ujian PERMATApintar
UKM1 dan UKM2 ketika berusia 8 hingga 15 tahun. Pelajar berusia seawal 10 tahun
telah berjaya diterima masuk ke Kolej PERMATApintar dan telah menamatkan
pengajian pada usia 15 tahun serta meneruskan pengajian di Universiti pada usia 16
tahun.

program PERMATApintar telah berjaya mencapai objektif yang ditetapkan iaitu
untuk mencungkil dan melahirkan pelajar pintar cerdas dari awal usia.
Bagaimanapun terdapat kelemahan dalam pemantauan pelaksanaan bagi
pembinaan dan pengurusan kontrak perkhidmatan Kolej PERMATApintar yang
merugikan UKM.
i. Prestasi Program PERMATApintar
 Kurikulum PERMATApintar High School Diploma belum mendapat

pengiktirafan oleh Senat Universiti bagi Institut Pengajian Tinggi Awam
(IPTA) selain UKM untuk kelayakan kemasukan ke Tahun 1 IPTA Malaysia.
ii. Pengurusan Program PERMATApintar
 sebanyak 2,681 sekolah (25.4%) tidak pernah melaksanakan Ujian UKM1

daripada 10,556 sekolah di bawah Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri
dan Swasta;
 Pejabat Pendaftar UKM masih belum membuat sebarang pengambilan bagi

70 perjawatan tambahan baharu untuk Program PERMATApintar yang telah
diluluskan oleh KPM pada 11 Januari 2017; dan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 42 28/06/2019 10:52 AM

 tawaran kemasukan ke Kolej PERMATApintar tidak dapat dibuat secara
optimum kepada pelajar yang layak kerana kekangan kapasiti kemudahan
Kolej PERMATApintar.
iii. Pengurusan Projek Kolej PERMATApintar
 sebanyak 51 (78.5%) daripada 65 Kelulusan Perubahan Kerja (KPK) tidak

ditandatangani oleh Pengarah Projek/Project Director (PD) manakala 18 KPK
berjumlah RM579,367 diluluskan oleh PD selepas Sijil Perakuan Siap Kerja
(CPC) dikeluarkan; dan
 Perakuan Siap dan Pematuhan (CCC) tidak dikeluarkan oleh Perunding

Arkitek selaras dengan peraturan Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam
Selangor 1986.
iv. Pengurusan Kontrak Perolehan Bagi Kolej PERMATApintar
 kos membekal makanan bagi seorang pelajar untuk tahun 2016 dan 2017
meningkat sebanyak RM20.50 berbanding tahun sebelum iaitu RM17.00
menyebabkan tambahan perbelanjaan makanan sebanyak RM633,000;
 kontrak bekalan makanan pelajar tidak mengenakan caj penggunaan ruang

dapur, peralatan dan utiliti kepada kontraktor. Selain itu, tiada klausa
pemotongan denda sekiranya bekalan tidak disediakan mengikut spesifikasi;
 seramai 33 (84.6%) daripada 39 pekerja bagi dua (2) kontrak perkhidmatan

pembersihan dan penyelenggaraan merupakan pendatang asing tanpa izin
(PATI);
 sembilan (9) Kontrak Perkhidmatan Perunding berjumlah RM9.18 juta dan

satu (1) Kontrak Pembersihan dan Pencucian Bangunan bernilai RM3.46 juta
telah ditandatangani oleh pegawai yang tidak diberi kuasa. Kontrak juga
tidak disemak oleh Penasihat Undang-Undang (PUU) UKM; dan
 perolehan peralatan dalam kontrak kerja bernilai RM38,500 telah dibuat

tanpa kelulusan Naib Canselor UKM serta terdapat lebihan bayaran sebanyak
RM99,500.
i. Pusat PERMATApintar UKM perlu melaksanakan program promosi dan strategi

menyeluruh serta hebahan kepada sekolah terutama sekolah di pedalaman
untuk menarik minat pelajar mengikuti program pembelajaran di Kolej
PERMATApintar;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 B - B43- 43
I nInti
t i S aSari
r i L Laporan
aporan
03 Inti sari.indd 43 28/06/2019 10:52 AM

ii. UKM perlu menubuhkan Jawatankuasa Siasatan Dalaman bagi menyiasat
kecuaian pegawai dalam pengurusan kewangan dan penyediaan kontrak
sehingga kontrak ditandatangani oleh pegawai tanpa penurunan kuasa
Lembaga Pengarah Universiti;
iii. UKM perlu menyiasat dan mengambil tindakan sewajarnya terhadap pegawai
yang didapati cuai melaksanakan tanggungjawab dalam pengurusan dan
pentadbiran kontrak bagi menjaga kepentingan UKM khususnya melibatkan
bayaran dan syarat kontrak yang menyebabkan kerugian kepada UKM;
iv. UKM perlu memastikan penglibatan PUU UKM secara menyeluruh dalam urusan
pentadbiran kontrak, Perlembagaan UKM dan undang-undang berkaitan
kontrak; dan
v. UKM perlu melaksanakan kursus/latihan berkaitan Pengurusan Kewangan dan

Pentadbiran Kontrak kepada pegawai terlibat.
[muka surat : 10-214 – 10-251]

AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
IInti
n t i Sari
S a r i Laporan
Laporan
03 Inti sari.indd 44 28/06/2019 10:52 AM

1
JABATAN PERDANA MENTERI
– Pengurusan Program Pembangunan
Sosioekonomi Masyarakat India
– Pengurusan Program Skim Latihan

1Malaysia
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 1-A

Pengurusan Program Pembangunan Sosioekonomi Masyarakat India
Bab 1.indd 1 28/06/2019 11:36 AM

1-B Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Pengurusan Program Pembangunan Sosioekonomi Masyarakat India
Bab 1.indd 2 28/06/2019 11:36 AM

PENGURUSAN PROGRAM PEMBANGUNAN SOSIOEKONOMI
1 MASYARAKAT INDIA
1. LATAR BELAKANG
1.1. Bagi mencapai aspirasi Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), lima (5)
teras strategik utama dikenal pasti ke arah mencapai objektif serta sasaran yang
telah ditetapkan dalam rancangan ini. Salah satu teras tersebut adalah menuju ke
arah pembangunan sosioekonomi secara inklusif. Rancangan ini memberi fokus
kepada usaha meningkatkan pendapatan dan kualiti hidup bagi kumpulan isi rumah
berpendapatan 40% terendah. Sehubungan dengan itu, Unit Perancang Ekonomi
(UPE) [mulai bulan Mei 2019 dikenali sebagai Kementerian Hal Ehwal Ekonomi
(MEA)] telah melaksanakan dua (2) program bantuan kewangan iaitu Program
Peningkatan Kapasiti dan Kapabiliti Kumpulan Khusus dan Program Pembangunan
Sosioekonomi Masyarakat India (PPSMI).
1.2. Unit Khas Bagi Program Pembangunan Sosioekonomi Masyarakat India

(SEDIC) telah ditubuhkan pada 7 Mei 2014 atas persetujuan YAB Perdana Menteri
(PM) pada masa itu melalui surat kepada Ketua Setiausaha Negara dan telah
mengambil alih peranan UPE dalam melaksanakan program PPSMI. Sebanyak lima
(5) jawatan telah diluluskan kepada SEDIC melalui Waran Perjawatan bertarikh
24 Julai 2014. Tujuan penubuhan SEDIC adalah untuk menyemak serta menilai dan
memantau pelaksanaan program-program pembangunan sosioekonomi masyarakat
India melalui peruntukan kewangan daripada Kerajaan. SEDIC menyediakan
program dan inisiatif khas untuk membantu golongan B40 (pendapatan isi rumah
40% terendah) dalam masyarakat India untuk meningkatkan taraf sosioekonomi.
Fokus golongan B40 ini lebih tertumpu kepada ibu tunggal, pelajar tercicir, belia
berisiko tinggi, penganggur dan golongan terpencil.
1.3. SEDIC juga berperanan untuk memastikan bantuan dana yang disalurkan
ditadbir urus dengan efisien, integriti, mencapai kumpulan sasaran, membawa
impak yang positif kepada kumpulan sasaran dan dipantau secara holistik.
Berdasarkan skop yang diluluskan, dana yang disalurkan kepada SEDIC adalah
untuk memberi peluang kepada kumpulan B40 mendapatkan latihan berkaitan
dengan kemahiran, pembangunan keusahawanan dan program peningkatan
pencapaian pendidikan kepada kumpulan sasar.
1.4. Pada 23 April 2017, SEDIC telah membuat penstrukturan semula dengan
pertambahan fungsi iaitu menyelesaikan kes kewarganegaraan dan dokumentasi,
menyediakan pelan tindakan menyeluruh pembangunan sekolah-sekolah Tamil di
Malaysia dan menyediakan perkhidmatan sokongan kepada usahawan dan peniaga.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 11 - 1
Pengurusan
P e n g u r u s a n Program
P r o g r a m Pembangunan
P e m b a n g u n a n Sosioekonomi
S o s i o e k o n o m i Masyarakat
M a s y a r a k a t IIndia
ndia
Bab 1.indd 1 28/06/2019 11:36 AM

Sehubungan dengan penstrukturan semula, perjawatan yang diluluskan melalui
Waran Perjawatan adalah seramai 10 orang. Setakat bulan Mei 2019, sembilan (9)
jawatan telah diisi dan dibantu dengan 18 pegawai kontrak bagi melaksanakan kerja
operasi dan pentadbiran. Mulai tahun 2019, SEDIC dijenamakan sebagai Unit
Transformasi India Malaysia/Malaysia Indian Transformation Unit (MITRA). Bagi
tempoh tahun 2014 hingga 2018, sejumlah RM203.90 juta peruntukan telah
disalurkan kepada unit ini.
2. OBJEKTIF PENGAUDITAN
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pengurusan program PPSMI telah
dirancang dan dilaksanakan secara berhemat, cekap dan berkesan bagi meningkatkan
taraf sosioekonomi masyarakat India khususnya golongan B40.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Skop pengauditan tertumpu pada pengurusan program PPSMI bagi tempoh
tahun 2014 hingga 2018. Pengauditan ini merangkumi dua (2) bidang utama Audit
iaitu prestasi program dan pengurusan program. Prestasi program dinilai
berdasarkan dua (2) perkara iaitu pencapaian output dan outcome program.
Manakala pengurusan program meliputi lima (5) perkara iaitu pencapaian
kewangan, pengurusan dana, proses penilaian Non-Governmental Organization
(NGO)/Institut Latihan Kemahiran Swasta (ILKS), pelaksanaan program dan
pemantauan program. Pengauditan dijalankan di SEDIC/MITRA (SEDIC), Bahagian
Pembangunan, Bahagian Projek Khas dan Unit Penyelarasan Pelaksanaan (ICU) di
JPM serta Bahagian Pembangunan Ekuiti, MEA.
3.2. Semakan fail/dokumen terhadap 136 (25.3%) NGO dibuat di pejabat SEDIC
dan 39 (28.7%) daripadanya dilawati berserta empat (4) (23.5%) daripada 17 ILKS.
NGO/ILKS yang dilawati melibatkan negeri Selangor, Negeri Sembilan, Kuala
Lumpur dan Perak. Asas pemilihan sampel adalah berdasarkan penyaluran dana
Kerajaan yang signifikan melibatkan pelbagai kategori program. Sampel bilangan
NGO dan ILKS yang dipilih adalah seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
SAMPEL AUDIT
NEGERI KUALA
PERKARA SELANGOR PERAK JUMLAH
SEMBILAN LUMPUR
NGO
Populasi Bilangan NGO (a) 249 61 131 96 537
Sampel Bilangan NGO Yang Diaudit

44 19 33 40 136
Berasaskan Fail (b)
Sampel Bilangan NGO Yang Dilawati (c) 12 9 8 10 39
1 - 21 - 2 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
e n g u r u s a n PProgram
r o g r a m PPembangunan
e m b a n g u n a n S Sosioekonomi
o s i o e k o n o m i MMasyarakat
a s y a r a k a t I nIndia
dia
Bab 1.indd 2 28/06/2019 11:36 AM

NEGERI KUALA
PERKARA SELANGOR PERAK JUMLAH
SEMBILAN LUMPUR
PERATUS SAMPEL NGO BERASASKAN

17.7 31.1 25.2 41.7 25.3
FAIL (%) = (b)/(a)
PERATUS SAMPEL BERASASKAN

27.3 47.4 24.2 25.0 28.7
LAWATAN (%) = (c)/(b)
ILKS
Populasi Bilangan ILKS (d) 10 4 2 1 17
Sampel Bilangan ILKS Yang Diaudit

1 1 1 1 4
Berasaskan Fail dan Lawatan Audit (e)
PERATUS SAMPEL ILKS (%) = (e)/(d) 10.0 25.0 50.0 100.0 23.5
Sumber: Analisis Audit
4. METODOLOGI PENGAUDITAN
Pengauditan dijalankan dengan menyemak dan menganalisis rekod, fail dan dokumen di
pejabat SEDIC serta menganalisis data bermula daripada proses permohonan sehingga
diluluskan. Lawatan fizikal telah dijalankan di NGO dan ILKS yang terpilih sebagai
sampel Audit di mana temu bual bersama pengerusi/setiausaha atau pengurusan
tertingginya telah diadakan. Selain itu, temu bual dengan 174 peserta yang menyertai
program NGO dan 30 peserta yang menyertai program ILKS juga dilaksanakan untuk
mengesahkan manfaat yang diterima daripada program yang disertainya.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang telah dijalankan antara bulan Januari hingga Mac 2019
merumuskan perkara seperti berikut:
a. Prestasi Program
Prestasi Pengurusan PPSMI secara keseluruhannya adalah kurang cekap kerana

berdasarkan sampel Audit, 12 (16%) daripada 74 program yang dirancang tiada
bukti pelaksanaannya oleh NGO. Dari segi pencapaian outcome, hasil temu bual
dengan 174 peserta yang menyertai program yang dilaksanakan oleh NGO, 63%
peserta bersetuju bahawa mereka mendapat manfaat untuk meningkatkan
tahap sosioekonomi. Bagaimanapun, 37% peserta berpendapat mereka masih
berada di tahap yang sama kerana tidak dapat mempraktikkan secara berkesan
ilmu yang dipelajari. Di samping itu, perbelanjaan dana Kerajaan berjumlah
RM38.15 juta yang disalurkan kepada ICU, JPM berdasarkan permohonan
YB Menteri Kesihatan Malaysia dan Timbalan Menteri di JPM pada masa itu serta
SEDIC sendiri telah menjejaskan pelaksanaan dan objektif program.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 31 - 3
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 3 28/06/2019 11:36 AM

b. Pengurusan Program
Pengurusan PPSMI tidak diuruskan dengan teratur. Pihak Audit mendapati
proses penilaian NGO tidak dilakukan mengikut prosedur, ketidakpatuhan
kepada Memorandum of Understanding (MoU) yang telah ditandatangani dan
pengurusan perbelanjaan oleh NGO tidak dilaksanakan dengan teratur kerana
tidak mengikut unjuran perbelanjaan. Di samping itu, punca pengurusan
program tidak diuruskan dengan teratur adalah kerana amalan tadbir urus yang
lemah dan kurang pemantauan oleh pihak SEDIC.
5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut:
a. pada tahun 2017, 49 NGO yang tidak memenuhi kriteria telah diluluskan
penerimaan dana berjumlah RM18.91 juta;
b. 20 fail individu NGO untuk 23 program dengan amaun dana sebanyak RM10.77
juta bagi tahun 2014 tidak dikemukakan oleh SEDIC untuk semakan Audit;
c. ketidakpatuhan terhadap MoU di mana lima (5) NGO dan satu (1) ILKS tidak
memulangkan lebihan dana berjumlah RM2.86 juta; 35 NGO dan empat (4) ILKS
tidak membuka akaun berasingan; enam (6) program bernilai RM2.93 juta
melibatkan enam (6) NGO telah dilaksanakan oleh pihak ketiga dan sejumlah
RM1.18 juta telah dibayar kepada pihak ketiga sebelum program bermula;
d. 15 NGO dan satu (1) ILKS yang dilawati telah membelanjakan dana tidak
mengikut skop yang ditetapkan berjumlah RM2.77 juta dan lapan (8) NGO tidak
membuat pembayaran bagi elaun peserta, token lokasi, insurans dan kit peserta
berjumlah RM1.89 juta;
e. 18 NGO tidak mengemukakan dokumen sokongan yang lengkap bagi
pembayaran berjumlah RM8.13 juta; dan
f. amalan tadbir urus dan pemantauan SEDIC terhadap proses penilaian dan
pelaksanaan program oleh NGO adalah lemah.
6. PENEMUAN TERPERINCI AUDIT
Perkara yang ditemui serta maklum balas dari MITRA dan ICU, JPM serta MEA telah
dibincangkan dalam Exit Conference pada 13 Mei 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap
penemuan yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:
6.1. Prestasi Program

6.1.1. Pencapaian Output
a. Pelaksanaan program di bawah SEDIC dilaksanakan oleh dua (2) entiti iaitu
NGO dan ILKS. Penyaluran dana akan dibuat terhadap NGO atau ILKS yang
telah melepasi proses penilaian yang ditetapkan. Program yang dilaksanakan
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 4 28/06/2019 11:36 AM

oleh NGO akan melibatkan peserta dari pelbagai golongan sasaran B40.
Manakala program yang dilaksanakan oleh ILKS adalah berbentuk kursus
kemahiran yang melibatkan peserta dari golongan pelajar.
b. Menurut Kertas Maklumat Mengenai Komuniti India dan Inisiatif Pelan

Tindakan Masyarakat India SEDIC, NGO yang ingin memohon dana mesti
didaftarkan dengan mana-mana pendaftar atau kuasa undang-undang
negara seperti Akta Syarikat 1965, Akta Pertubuhan dan Koperasi. Manakala
ILKS pula mestilah berdaftar dengan Kementerian Kewangan. Kursus
kemahiran yang dikendalikan oleh ILKS juga perlu didaftar dan diiktiraf oleh
Jabatan Pembangunan Kemahiran, Kementerian Sumber Manusia. NGO dan
ILKS yang memohon peruntukan akan dipilih berdasarkan beberapa kriteria
pemilihan seperti niche area, kepakaran dan keupayaan, track record yang
baik dan lokaliti.
c. Semakan Audit mendapati, secara keseluruhannya sebanyak 3,531

permohonan telah diterima oleh SEDIC bagi tahun 2014 hingga 2017.
Sebanyak 3,071 (87.0%) daripada 3,531 permohonan adalah daripada NGO.
Bakinya, sebanyak 460 (13.0%) adalah permohonan daripada ILKS.
Sebanyak 787 (25.6%) daripada 3,071 permohonan NGO dan 28 (6.1%)
daripada 460 permohonan ILKS telah dipilih untuk pelaksanaan program.
Jumlah peserta yang terlibat bagi pelaksanaan program oleh NGO adalah
seramai 547,936 peserta dengan nilai peruntukan berjumlah RM168.65 juta.
Manakala bagi ILKS pula, kesemua 28 program yang dipilih melibatkan 2,525
peserta dengan nilai peruntukan berjumlah RM23.93 juta. Bagaimanapun,
pihak Audit tidak dapat mengesahkan jumlah bilangan NGO yang menerima
dana SEDIC kerana maklumat atau rekod berkaitan tidak dikemukakan oleh
pihak SEDIC. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
MAKLUMAT JUMLAH PEMOHON, PROGRAM, PESERTA DAN NILAI
PERBELANJAAN BAGI TAHUN 2014 HINGGA 2017
NGO ILKS
TAHUN LULUS LULUS

MOHON BIL. BIL. PERUNTUKAN MOHON BIL. BIL. PERUNTUKAN
PROGRAM PESERTA (RM Juta) PROGRAM PESERTA (RM Juta)
2014 50 23 92,838 10.77 8 - - -
2015 776 378 254,045 82.20 271 6 1,525 6.37
2016 1,112 166 42,636 35.04 181* - - -
2017 1,133 220 158,417 40.64 0 22 1,000 17.56
JUMLAH 3,071 787 547,936 168.65 460 28 2,525 23.93

Sumber: SEDIC, JPM
Nota: (*) - Permohonan bagi tahun 2016 diluluskan pada tahun 2017
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 51 - 5
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 5 28/06/2019 11:36 AM

d. Berdasarkan sampel Audit, terdapat 39 NGO melibatkan 74 program bernilai
RM61.25 juta telah diluluskan bagi tempoh tahun 2014 hingga 2017. Bagi
empat (4) ILKS pula, sejumlah RM5.31 juta telah diluluskan bagi tahun 2017.
Bagi menilai pencapaian output program, pihak Audit telah membuat analisis
terhadap pelaksanaan program yang dilaksanakan oleh NGO dan ILKS.
Analisis Audit terhadap program yang telah dilaksanakan oleh NGO dan ILKS
adalah seperti berikut:
i. Berdasarkan fail individu serta lawatan ke pejabat NGO dan ILKS yang
dipilih mendapati, sebanyak 62 (84%) daripada 74 program mempunyai
bukti pelaksanaan program melalui senarai kehadiran dengan
tandatangan peserta, resit bayaran, gambar pelaksanaan program dan
laporan berkala/akhir oleh NGO. Manakala 12 (16%) program yang
bernilai RM11.65 juta tidak dapat ditentukan pelaksanaannya kerana
tiada bukti dokumen. Bagi program ILKS pula didapati kesemua
empat (4) program tersebut telah dilaksanakan. Butiran pelaksanaan
program adalah seperti Carta 1.
CARTA 1
PELAKSANAAN PROGRAM OLEH NGO DAN ILKS BERDASARKAN
FAIL INDIVIDU DAN LAWATAN AUDIT
16%
Dilaksana
Pelaksanaan Program
Tidak Dapat Ditentukan
84%
ii. Pihak Audit telah menelefon peserta berdasarkan rekod senarai peserta
NGO yang dilawati. Berdasarkan maklum balas peserta, didapati
sebanyak 52 (70%) daripada 74 program telah dihadiri oleh peserta atau
telah dilaksanakan dengan nilai dana yang diterima berjumlah RM46.01
juta. Ini juga disokong dengan bukti dokumen yang ada di pejabat NGO
dan maklumat di SEDIC. Manakala random survey bagi peserta daripada
lima (5) (7%) program dengan nilai dana berjumlah RM1.90 juta
menyatakan tidak mengetahui berkenaan dengan program yang
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 6 28/06/2019 11:36 AM

dijalankan. Kesemua peserta bagi setiap program menyatakan tidak
pernah hadir bagi program yang dilaksanakan. Baki 17 (23%) program
bernilai RM13.34 juta tidak dapat disahkan pelaksanaannya, kerana
maklumat senarai peserta tidak diberikan.
iii. Berdasarkan Senarai Utama NGO dan ILKS yang dikemukakan, ada
menyenaraikan maklumat berkenaan dengan golongan sasaran B40 yang
terlibat dalam pelaksanaan program. Fokus golongan sasaran B40 ini
adalah tertumpu kepada ibu tunggal, pelajar tercicir, belia berisiko tinggi,
penganggur dan golongan terpencil. Analisis Audit terhadap 136 program
yang dilaksanakan mendapati golongan sasaran B40 ini terdiri daripada
pelbagai kategori. Pihak Audit telah mengklasifikasikan golongan ini
kepada lapan (8) kategori seperti di Jadual 3 dan Carta 2.
JADUAL 3
ANALISIS GOLONGAN SASARAN BAGI PROGRAM
YANG DILAKSANAKAN OLEH NGO
NEGERI KUALA
TAHUN/NEGERI SELANGOR PERAK JUMLAH
SEMBILAN LUMPUR
BIL.
KATEGORI PERATUS
2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 BIL.
GOLONGAN B40 (%)
1. Guru SJKT (a) - - 1 1 - - 1 - - 1 - - 4 2.9
2. Ibu Tunggal (b) - - 8 2 1 2 - 2 - 3 - - 18 13.3
3. Belia Berisiko (c) 1 - 13 1 - - 2 - 3 2 - 4 26 19.1
4. Pelajar (d) 5 2 8 3 - 4 6 2 6 8 4 8 56 41.2
5. Keluarga (e) - - - - - 1 1 - 2 1 - 1 6 4.4
Masyarakat India
6. - - 3 3 1 - 1 - - 3 2 - 13 9.6
Umum (f)
Peniaga dan
7. - - - - - - - - - 1 - - 1 0.7
Usahawan (g)
8. Lain-Lain (h) - - 3 - - - 2 4 1 1 - 1 12 8.8
JUMLAH 6 2 36 10 2 7 13 8 12 20 6 14 136 100

Sumber: NGO
Nota: (a) - Guru Bahasa Tamil dan ICT (SJKT)
(b) - Ibu Tunggal Masyarakat Miskin Tegar, Orang Kurang Upaya, Masalah Sosial/Ketua Keluarga
(c) - Belia Berisiko yang Terbabit dalam Gejala Sosial/Jenayah/Tercicir/Tidak Mempunyai Kemahiran/Lepasan
Sekolah yang Menganggur
(d) - Pelajar Miskin, Murid Sekolah Rendah, Pelajar Sekolah Menengah
(e) - Keluarga Bermasalah Sosial, Ibu/Bapa Tunggal
(f) - Masyarakat India Berpendapatan Rendah, Peserta Program e-Kasih dan Golongan Terpencil
(g) - Peniaga dan Usahawan
(h) - Lain-lain adalah Termasuk Ahli Persatuan, Ahli Lembaga Pengelola Sekolah, Graduan Tahun Akhir
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 71 - 7
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 7 28/06/2019 11:36 AM

CARTA 2
ANALISIS GOLONGAN SASARAN B40 BAGI
PROGRAM YANG DILAKSANAKAN OLEH NGO
3%
1%
Guru SJKT
9%
13%
Ibu Tunggal
10%
Belia Berisiko
4%
Pelajar
19%
Keluarga
Masyarakat India Umum
41% Peniaga dan Usahawan
Lain-lain
iv. Analisis Audit terhadap golongan sasaran B40 mendapati NGO dan ILKS
menyasarkan golongan pelajar (41.2%), belia berisiko (19.1%) dan ibu
tunggal (13.3%) dalam pelaksanaan program iaitu selaras dengan fokus
utama golongan sasaran B40.
Pada pendapat Audit, prestasi pelaksanaan program melibatkan NGO

adalah tidak cekap. Ini disebabkan kesahihan pelaksanaan 12 program
oleh NGO berjumlah RM11.65 juta tidak dapat disahkan.
Bagaimanapun pemilihan golongan sasaran B40 adalah berkesan dan
menepati fokus utama golongan sasaran.
6.1.2. Pencapaian Outcome
Pencapaian outcome bertujuan untuk menilai keberkesanan pelaksanaan

program oleh NGO dan ILKS bagi mencapai objektif yang ditetapkan. SEDIC
tidak pernah melaksanakan kajian pencapaian outcome atau menyimpan data
pencapaian peserta terhadap pelaksanaan program. Bagi tujuan menilai
pencapaian outcome program, pihak Audit telah menemu bual peserta yang
menyertai program ini. Hasil temu bual adalah seperti berikut:
a. Pencapaian Outcome Pelaksanaan Program oleh NGO
Seramai 174 peserta yang menyertai 57 program yang dilaksanakan oleh

NGO telah ditemu bual. Peserta daripada 17 program yang dilaksanakan pula
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 8 28/06/2019 11:36 AM

tidak dapat ditemu bual kerana tiada maklumat untuk menghubungi peserta
(seperti alamat atau nombor telefon). Hasil temu bual mendapati seramai
109 (63%) peserta telah mendapat manfaat daripada program yang disertai
iaitu dengan menjadi pemain bola sepak; membuka perniagaan kecil;
menjadi penternak lembu susu; mencapai keputusan peperiksaan yang lebih
baik; menjadi pelakon drama; dan membuat perniagaan secara online.
Bagaimanapun, baki seramai 65 (37%) responden yang ditemu bual
menyatakan mereka tidak mendapat manfaat daripada program yang
disertai. Berdasarkan hasil temu bual, antara sebab program tidak memberi
manfaat adalah kerana peserta tidak dapat mempraktikkan ilmu yang
dipelajari untuk meningkatkan sosioekonomi dan peserta sebenarnya tidak
berminat/serius untuk mengikuti program atau tidak dapat melihat hala tuju
kesan program yang disertai. Butiran pencapaian outcome adalah seperti
Carta 3.
CARTA 3
PENCAPAIAN OUTCOME PELAKSANAAN PROGRAM OLEH NGO
37% Mendapat Manfaat
Tidak Mendapat Manfaat

63%
b. Pencapaian Outcome Pelaksanaan oleh ILKS
i. Pencapaian outcome terhadap peserta yang menyertai program yang

dilaksanakan oleh ILKS dinilai berdasarkan status pekerjaan peserta
selepas program selesai. Ini bagi memastikan setiap peserta yang
menyertai program ILKS mendapat peluang kerja yang lebih baik
berdasarkan bidang yang diambil dan seterusnya mempertingkatkan lagi
taraf sosioekonomi.
ii. Seramai 30 daripada 479 (6.3%) peserta bagi empat (4) ILKS telah
dipilih untuk ditemu bual untuk mengetahui status peserta. Seramai
23 peserta telah memberi maklum balas manakala, bakinya tujuh (7)
tidak dapat dihubungi. Status peserta ILKS adalah seperti di Jadual 4.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 91 - 9
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 9 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 4
STATUS PESERTA ILKS
PESERTA
BIL. STATUS PERATUS
JUMLAH
(%)
BERJAYA
1. Bekerja 13 56.5
2. Sambung Belajar 2 8.7
JUMLAH 15 65.2
TIDAK BERJAYA
1. Menganggur 3 13.1
2. Berhenti Belajar 5 21.7
JUMLAH 8 34.8
iii. Rumusan pencapaian outcome terhadap 23 peserta secara

keseluruhannya didapati sebanyak 65.2% berjaya dengan mendapat
pekerjaan dan menyambung pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi.
Manakala baki 34.8% tidak berjaya sama ada telah berhenti belajar atau
menganggur.
Maklum balas MITRA yang diterima pada 9 Mei 2019
MITRA telah membuat beberapa pembaharuan dalam pelaksanaan program bagi

tahun 2019. Antaranya ialah lebih mengutamakan program jangka panjang,
program yang berimpak tinggi dan pemilihan peserta berdasarkan minat dan
kecenderungan masing-masing. Program-program berbentuk latihan akan
memastikan bimbingan secara berterusan sehingga peserta mencapai satu
tahap kejayaan yang memberangsangkan ataupun program latihan berakhir
dengan penempatan pelatih dalam pekerjaan.
Pada pendapat Audit, kegagalan pihak SEDIC menyelenggarakan data

serta rekod berkaitan penerima dana, program dilaksanakan dan
peserta program menyebabkan pengukuran secara menyeluruh
berkaitan keberkesanan program tidak dapat dinilai.
6.2. Pengurusan Program
6.2.1. Pencapaian Kewangan
a. Berdasarkan Arahan Perbendaharaan (AP) 54, seseorang Pegawai Pengawal

dikehendaki mengawal perbelanjaan yang diperuntukkan dalam Maksud
Perbelanjaan Anggaran Belanjawan di bawah kawalannya supaya
peruntukan tidak terlebih dibelanjakan.
1 - 110- 10 Laporan Ketua

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 10 28/06/2019 11:36 AM

b. Bagi tempoh tahun 2014 hingga 2018, peruntukan pembangunan sejumlah
RM203.90 juta telah disalurkan kepada SEDIC dan telah dibelanjakan bagi
tempoh yang sama. Kawalan peruntukan yang disalurkan kepada NGO untuk
melaksanakan program PPSMI adalah baik. Butiran lanjut peruntukan dan
perbelanjaan SEDIC adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN BAGI TEMPOH TAHUN 2014 HINGGA 2018
PERUNTUKAN PERUNTUKAN PERUNTUKAN PERUNTUKAN PERBELANJAAN PERATUS
ASAL TAMBAHAN DISALUR DIPINDA PERBELANJAAN
TAHUN
KEPADA ICU
(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (%)
2014 - - - 10.80 10.77 99.7
2015 - - 99.84 99.84 100.0
2016 100.00 - 7.00 35.06 35.04 99.9
2017 50.00 7.03 10.00 57.03 57.03 100.0
2018 50.00 - 21.15 1.17 1.17 100.0
JUMLAH 200.00 7.03 38.15 203.90 203.85 100.0
Sumber: SEDIC dan Bahagian Pembangunan, JPM
c. Analisis Audit mendapati, pada tahun 2016 hingga 2018 sejumlah

RM38.15 juta telah disalurkan kepada Bahagian Projek Khas, ICU, JPM bagi
Program Sumbangan untuk NGO dan Rumah Ibadat Masyarakat India.
Bagi tahun 2019, penyaluran dana dijangka hanya akan bermula pada sekitar
bulan Mei. Penilaian permohonan dibuat secara berfasa.
Pada pendapat Audit, perancangan perbelanjaan bagi pelaksanaan

program PPSMI adalah kurang memuaskan kerana terdapat
penyaluran peruntukan kepada ICU, JPM yang tersasar daripada
objektif program yang sebenar.
6.2.2. Pengurusan Dana untuk Masyarakat India oleh ICU, JPM
a. Tujuan penubuhan SEDIC adalah untuk menyemak serta menilai dan

memantau pelaksanaan program-program pembangunan sosioekonomi
masyarakat India melalui peruntukan kewangan daripada Kerajaan.
Semakan Audit mendapati pada tahun 2016 hingga 2018, SEDIC telah
menyalurkan sejumlah RM38.15 juta kepada Bahagian Projek Khas, ICU, JPM
bagi Program Sumbangan untuk NGO dan Rumah Ibadat Masyarakat India.
Analisis Audit mendapati sejumlah RM24.46 juta (64.1%) daripada
peruntukan tersebut telah dibelanjakan. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 6.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 11
1 - 11
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 11 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 6
PERUNTUKAN YANG DISALURKAN DAN PERBELANJAAN
OLEH ICU, JPM BAGI TAHUN 2016 HINGGA 2018
PERUNTUKAN DISALURKAN PERBELANJAAN PERATUS
TAHUN KEPADA ICU PERBELANJAAN
(RM Juta) (RM Juta) (%)
2016 7.00 7.00 100.0

2017 10.00 9.97 99.7
5.60 0.75 13.4
2018
15.55 6.74 43.3
JUMLAH 38.15 24.46 64.1
Sumber: Bahagian Pembangunan, JPM dan Bahagian Projek Khas, ICU, JPM
b. Semakan Audit mendapati UPE telah mewujudkan butiran one-off ‘Program

Sumbangan untuk NGO dan Rumah Ibadat Masyarakat India’ bagi
peruntukan yang disalurkan kepada ICU, JPM ekoran permohonan
sumbangan daripada masyarakat India. ICU, JPM dipertanggungjawabkan
untuk menyelaras, menilai, menyalur dan memantau pelaksanaan program
dalam butiran one-off tersebut. Semakan lanjut mendapati, setiap
peruntukan yang disalurkan kepada ICU, JPM adalah berdasarkan
permohonan daripada YB Menteri Kesihatan Malaysia dan Timbalan Menteri
di Jabatan Perdana Menteri pada masa itu serta SEDIC sendiri. Permohonan
peruntukan ini telah mendapat kelulusan daripada YAB PM dengan beberapa
syarat seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
MAKLUMAT BERKENAAN PENYALURAN PERUNTUKAN
TARIKH
TARIKH LULUS KRONOLOGI DAN JUSTIFIKASI AMAUN
BIL. TAHUN PEMOHON
MOHON OLEH PERMOHONAN (RM Juta)
YAB PM
20 Julai 2016
Menteri Kesihatan Malaysia mencadangkan
peruntukan SEDIC sejumlah RM10 juta
disalurkan kepada ICU, JPM untuk NGO
Masyarakat India menjalankan program kecil
One-Off dengan peruntukan maksimum
sebanyak RM20,000 setiap NGO.
23 Julai 2016
YAB PM bersetuju memindahkan RM10 juta
kepada ICU, JPM dengan maksimum
Menteri
RM20,000 setiap NGO.
1. 2016 Kesihatan 20.07.2016 23.07.2016 7.00
Malaysia 16 Ogos 2016
Menteri Kesihatan Malaysia memohon
persetujuan YAB PM agar skop diperluaskan
kepada Kuil-kuil Masyarakat India juga.
17 Ogos 2016
 YAB PM bersetuju dengan cadangan dan
mensyaratkan jumlah untuk kuil perlu
mendapat kelulusan beliau apabila senarai
disediakan dengan jumlah keseluruhan
RM3 juta.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 12 28/06/2019 11:36 AM

TARIKH
TARIKH LULUS KRONOLOGI DAN JUSTIFIKASI AMAUN
BIL. TAHUN PEMOHON
MOHON OLEH PERMOHONAN (RM Juta)
YAB PM
 Menteri Kesihatan Malaysia memohon
RM7 juta disalurkan berbanding RM10 juta
yang telah diluluskan oleh YAB PM.
29 Mei 2017
Menteri Kesihatan Malaysia memohon
Menteri
peruntukan SEDIC sejumlah RM10 juta
2. 2017 Kesihatan 29.05.2017 30.05.2017 10.00
disalurkan kepada ICU, JPM bagi tujuan
Malaysia
kegunaan kuil, NGO-NGO, perubatan,
kebajikan dan pelajaran masyarakat India.
23 Oktober 2017
Berdasarkan surat SEDIC kepada YAB PM
menyatakan YAB PM telah meluluskan satu
pertiga daripada peruntukan SEDIC dikhaskan
untuk inisiatif touch point. SEDIC memohon
pertimbangan dan kelulusan YAB PM untuk
mengagihkan dana sebanyak RM15.55 juta ke
Program Khas ICU, JPM iaitu:
 Program Prasekolah bagi lima (5) NGO

3. 2018 SEDIC 23.10.2017 31.10.2017 berjumlah RM7.03 juta. 15.55
 Aktiviti Touch Point SEDIC untuk
Tahun 2018 berjumlah RM8.52 juta.
Projek ini merangkumi memenuhi keperluan
asas; merealisasikan potensi setiap kanak-
kanak; menambah baik kehidupan dan
kekayaan; dan meningkatkan penyertaan
sosial.
31 Oktober 2017
YAB PM telah bersetuju dengan permohonan.
19 Mac 2018
Timbalan Menteri di JPM memohon
peruntukan SEDIC RM5.60 juta disalurkan
Timbalan
kepada ICU, JPM bagi tujuan program-
4. 2018 Menteri di 19.03.2018 23.03.2018 5.60
program yang dapat meningkatkan feel good
JPM
factor dan wow factor dipertingkatkan di
kalangan masyarakat India menjelang pilihan
raya.
JUMLAH 38.15
Sumber: Bahagian Projek Khas, ICU, JPM
c. Semakan Audit terhadap peranan YB Menteri Kesihatan Malaysia dan

Timbalan Menteri di JPM mendapati kedua-dua mereka adalah Jawatankuasa
Eksekutif bagi Cabinet Committee for Indian Community (CCIC). Berdasarkan
Malaysian Indian Blueprint, CCIC adalah sebuah jawatankuasa yang
ditubuhkan pada tahun 2008 untuk mengkaji semula permasalahan yang
dihadapi oleh komuniti India Malaysia dan mengenal pasti serta memantau
penyertaan masyarakat India dalam program Kerajaan. Bagaimanapun,
punca kuasa penubuhan CCIC dan maklumat lain berkaitan CCIC tidak dapat
dikemukakan kepada pihak Audit untuk pengesahan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 13
1 - 13
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 13 28/06/2019 11:36 AM

Maklum balas ICU, JPM yang diterima pada 11 Jun 2019
ICU, JPM berpandangan, pihak SEDIC yang sepatutnya diberi tanggungjawab

menyelaras, menilai dan memantau program yang diluluskan di bawah butiran
ini. Bagi peruntukan ini, ICU JPM hanya berperanan sebagai penyalur
peruntukan bagi program-program yang telah diluluskan oleh pihak SEDIC. Oleh
yang demikian, jika program-program yang telah disalurkan dana berdasarkan
kelulusan oleh pihak SEDIC tidak mencapai objektif program, maka
tanggungjawab untuk memastikan keberkesanan program yang telah diluluskan
adalah terletak kepada pihak SEDIC sepenuhnya.
Maklum balas MEA yang diterima pada 14 Mei 2019
Butiran one-off ‘Program Sumbangan untuk NGO dan Rumah Ibadat Masyarakat
India’ telah diwujudkan pada tahun 2016 di bawah seliaan ICU, JPM
berdasarkan persetujuan yang diminitkan oleh YAB Perdana Menteri. ICU, JPM
dipertanggungjawabkan untuk menyelaras, menilai, menyalur dan memantau
pelaksanaan program memandangkan ICU, JPM adalah agensi pelaksana yang
dilantik.
MITRA berpandangan bahawa MITRA tidak dapat mengelakkan diri daripada

membiayai program-program bercorak one-off seperti sumbangan kepada
rumah ibadat dan projek-projek khas yang lain. Pihak MITRA akan berbincang
dengan MEA pada 10 Mei 2019 untuk memperincikan perbelanjaan secara
one-off dalam skop perbelanjaan bagi dana yang diluluskan kepada MITRA.
Pada pendapat Audit, peruntukan yang disalurkan ke ICU, JPM adalah

di luar tujuan asal penubuhan SEDIC. Penyaluran ini menyebabkan
pengurangan peruntukan yang telah diluluskan kepada SEDIC
sekaligus menjejaskan pelaksanaan program yang disasarkan. Pihak
Audit juga berpendapat adalah kurang sesuai Bahagian Projek Khas,
ICU, JPM diberi tanggungjawab untuk menyelaras, menilai, menyalur
dan memantau pelaksanaan program-program bagi Sumbangan untuk
NGO dan Rumah Ibadat Masyarakat India kerana kebanyakan
sumbangan adalah lebih menjurus kepada sumbangan individu untuk
tujuan kebajikan dan bukan untuk meningkatkan tahap sosioekonomi.
d. Pihak Audit mendapati peruntukan yang disalurkan pada tahun 2016 dan
2017 telah disumbangkan kepada kuil, NGO, persatuan penduduk,
Jawatankuasa Kemajuan Kampung (JKKK), persatuan dan yayasan yang

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 14 28/06/2019 11:36 AM

bertujuan untuk membina kuil/kemudahan kuil; membaik pulih kuil;
sumbangan perayaan Hari Deepavali; sumbangan kes kebajikan dan
perubatan orang miskin. Analisis Audit mendapati sumbangan yang paling
tinggi disumbangkan adalah kepada NGO/Kelab/Persatuan Penduduk dengan
nilai RM3.46 juta dan RM2.78 juta. Sumbangan ini antaranya digunakan bagi
tujuan membiayai aktiviti persatuan, membina dan membaik pulih pejabat
persatuan dan membeli peralatan pejabat persatuan. Penyaluran sumbangan
ini adalah berdasarkan senarai yang dikemukakan oleh YB Menteri Kesihatan
Malaysia kepada ICU, JPM. Pihak Audit telah mengklasifikasikan dana yang
dibayar kepada pihak terlibat mengikut sembilan (9) kategori. Butiran lanjut
adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
SUMBANGAN BAGI TAHUN 2016 DAN 2017 MELALUI ICU, JPM
PERBELANJAAN
BIL. KATEGORI 2016 2017
(RM Juta) (RM Juta)
1. Sumbangan Perayaan Deepavali 0.35 0.34
2. Sumbangan kepada NGO/Kelab/Persatuan Penduduk 3.46 2.78
3. Sumbangan Kes Kebajikan dan Perubatan Orang Miskin 0.20 2.67
4. Baik Pulih Kuil 1.63 1.84
5. Bina Kuil/Bina Kemudahan Kuil 0.82 1.53
6. Sambutan Perayaan Lain-Lain 0.06 0.20
7. Sumbangan Kuil 0.35 0.22
8. Sumbangan Aktiviti Sukan/Kebudayaan 0.03 0.20
9. Sumbangan kepada Sekolah 0.10 0.19
JUMLAH 7.00 9.97

e. Analisis selanjutnya terhadap penerima sumbangan tahun 2016

mendapati dana sejumlah RM2.55 juta telah disalurkan oleh ICU, JPM
kepada NGO yang bernombor pendaftaran 935760-A. Penyaluran ini
tidak selaras dengan kelulusan YAB PM bertarikh 23 Julai 2016 dalam
menetapkan jumlah dana adalah pada had maksimum RM20,000 bagi
setiap NGO untuk melaksanakan program kecil secara one-off. Manakala
bagi tahun 2017, sejumlah RM2.67 juta telah disalurkan kepada NGO
yang sama. Berdasarkan semakan Audit terhadap dokumen sokongan
bagi tujuan penyaluran dana, sumbangan yang disalurkan kepada NGO
tersebut kemudiannya telah disalurkan kepada individu, persatuan dan
NGO adalah bagi tujuan seperti pembayaran gaji kakitangan di pejabat
parti politik, sambutan Hari Deepavali dan membantu meringankan
masalah kewangan masyarakat India yang miskin (kebajikan, perubatan,
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 15
1 - 15
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 15 28/06/2019 11:36 AM

pendidikan dan elaun sara hidup). Semakan lanjut mendapati, tiada
sebarang ikatan perjanjian antara NGO dan Kerajaan untuk
mengendalikan program-program ini atau jawatankuasa pemantauan
Kerajaan dilantik bagi penyaluran dana ini. Penyaluran dana ini hanyalah
berdasarkan surat yang dikemukakan oleh NGO kepada YB Menteri
Kesihatan Malaysia bagi menuntut balik bantuan kewangan bagi kos
perbelanjaan kes-kes kebajikan dan perubatan orang miskin. Butiran
lanjut berkenaan dengan sumbangan bagi tahun 2016 dan 2017 adalah
seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
MAKLUMAT BERKENAAN DENGAN SUMBANGAN NGO
AMAUN
BIL. JENIS SUMBANGAN TUJUAN SUMBANGAN KETERANGAN
(RM Juta)
TAHUN 2016
Menyelesai Masalah Dokumentasi,
Mewujud Masyarakat Sihat, Program
Membiayai Program-Program Perumahan, Latihan dan Penempatan Program
1. 2.00
Outreach Masyarakat India Kerja, Renovasi, Pembelian Aset dan Kemasyarakatan
Pembayaran Gaji bagi Pejabat Parti
Politik
Pembayaran balik
Membiayai Peruntukan Deepavali kepada NGO ke atas
2. Perayaan Deepavali 0.35
2016 perbelanjaan yang
dibelanjakan
Membiayai Perbelanjaan Kes-Kes Pembayaran balik
Kebajikan dan Perubatan bagi Kebajikan, Perubatan dan Pendidikan kepada NGO ke atas
3. 0.20
Orang Miskin untuk Bulan Oktober bagi Individu perbelanjaan yang
hingga Disember 2016 dibelanjakan
JUMLAH 2.55
TAHUN 2017

Sponsorship, Elaun Sara Hidup,
Kebajikan dan Perubatan bagi kepada NGO ke atas
1. Mangsa Kebakaran, Pendidikan dan 0.75
Orang Miskin untuk Bulan Mei perbelanjaan yang
Perubatan bagi Individu
hingga Julai 2017 dibelanjakan

Kebajikan dan Perubatan bagi Sponsorship, Pendidikan, Kebajikan kepada NGO ke atas
2. 0.62
Orang Miskin untuk Bulan Ogos dan Perubatan bagi Individu perbelanjaan yang
2017 dibelanjakan
Membiayai Perbelanjaan Kes-Kes

Kebajikan dan Perubatan bagi
3. Tiada Maklumat Tiada Maklumat 1.30
Orang Miskin untuk Bulan
November hingga Disember 2017
JUMLAH 2.67
JUMLAH KESELURUHAN 5.22
Maklum balas ICU, JPM yang diterima pada 9 Mei 2019
ICU, JPM telah menyalurkan peruntukan kepada NGO melalui surat YB Menteri
Kesihatan pada 24 Oktober 2016. NGO tersebut telah menyalurkan peruntukan
kepada NGO-NGO lain serta sumbangan bagi individu dan sumbangan tersebut
tidak melebihi had RM20,000 bagi setiap pemberian. Saluran peruntukan dalam

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 16 28/06/2019 11:36 AM

satu jumlah yang melebihi had kelulusan daripada ICU, JPM kepada NGO
tersebut adalah disebabkan waran peruntukan SEDIC masih belum disalurkan ke
ICU, JPM dan pihak NGO telah mendahulukan sumber kewangannya sendiri
kepada NGO-NGO lain.
Pada pendapat Audit, penyaluran dana bagi melaksanakan program

untuk meningkatkan tahap sosioekonomi masyarakat India yang
digunakan untuk perkara selain daripada aktiviti yang diluluskan telah
menjejaskan pelaksanaan program dan objektif program. Tadbir urus
serta kawalan dalaman dalam pengurusan dana tidak memuaskan
menyebabkan akauntabiliti pemberian dan penggunaan dana adalah
lemah dan menimbulkan risiko berlakunya fraud. Selain itu, wujud
conflict of interest di mana terdapat arahan penyaluran dana oleh
menteri yang bertentangan dengan kelulusan yang diberikan
sedangkan menteri ini mempunyai peranan dalam membuat
keputusan dan menentukan hala tuju pembangunan sosioekonomi
masyarakat India. Penyaluran dana kepada NGO pada tahun 2016
bernilai RM2.55 juta adalah jelas bertentangan dengan kelulusan yang
diberikan. Berdasarkan maklum balas daripada ICU, JPM di atas, pihak
Audit tidak dapat membuat pengesahan kerana dokumen berkaitan
tidak dikemukakan untuk semakan Audit.
f. YAB PM telah meluluskan peruntukan berjumlah RM15.55 juta untuk

disalurkan kepada SEDIC bagi pelaksanaan dua (2) projek iaitu touch point
berjumlah RM8.52 juta dan prasekolah berjumlah RM7.03 juta. Semakan
Audit mendapati ICU, JPM telah menyalurkan sejumlah RM6.73 juta daripada
RM15.55 juta pada tahun 2018 kepada NGO bernombor pendaftaran
PPM-011-10-05012017, PPM-010-14-30052012 dan lima (5) NGO untuk
prasekolah. Semakan Audit selanjutnya mendapati perkara seperti yang
berikut:
i. Penyaluran Dana Kepada NGO Bernombor Pendaftaran PPM-

011-10-05012017
 NGO ini telah memohon dana kepada YAB PM untuk melaksanakan

Community Transformation Programme (CTP) di sembilan (9)
kawasan. CTP bertujuan untuk meningkatkan kualiti hidup dan
pencapaian pendidikan golongan miskin. YAB PM telah bersetuju
dengan permohonan NGO untuk melaksanakan program selama
dua (2) bulan. Berdasarkan MoU yang dimeterai antara NGO dan
SEDIC pada 3 Mei 2018, Laporan Keseluruhan Pelaksanaan Program
perlu dihantar sebelum atau pada 31 Julai 2018. Skop MoU adalah
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 17
1 - 17
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 17 28/06/2019 11:36 AM

berkaitan kebajikan dan sosial. Bagaimanapun setakat 26 Mac 2019,
pihak Audit mendapati NGO masih menjalankan program dan tiada
pemantauan dilakukan oleh pihak SEDIC. Semakan Audit mendapati
Pengerusi NGO adalah Pegawai Khas kepada YB Menteri Kesihatan
Malaysia. Semakan Audit selanjutnya terhadap program yang
dijalankan oleh NGO mendapati program ini terbahagi kepada
enam (6) pakej. Berdasarkan terma dan syarat MoU, NGO hanya
boleh membelanjakan peruntukan meliputi aspek-aspek latihan
kemahiran/ pendidikan/latihan pekerjaan/keusahawanan dan tidak
melibatkan pembangunan fizikal, perolehan peralatan atau
pengurusan operasi. Bagaimanapun, didapati Pakej 1 hingga Pakej 5
lebih kepada sumbangan kebajikan yang bertentangan dengan terma
dan syarat MoU yang ditandatangani. Butiran lanjut berkenaan
dengan enam (6) pakej adalah seperti di Jadual 10.
JADUAL 10
PAKEJ DI BAWAH PROGRAM YANG DIJALANKAN OLEH NGO
BIL. PAKEJ KETERANGAN
Pemberian RM50 sebulan kepada setiap keluarga bagi pembayaran bil

1. P1 - Utility Support elektrik dan air bagi tempoh enam (6) bulan. Bil perlu dikemukakan sebagai
dokumen sokongan.
Menyediakan makanan sihat dengan jumlah maksimum RM100 kepada

keluarga yang kekurangan nutrisi, ibu mengandung yang tinggal di
2. P2 - Groceries – End Hunger
kawasan kejiranan yang miskin dan keluarga yang mempunyai anak yang
ramai dalam tempoh empat (4) bulan.
Menyediakan tempat tuisyen secara percuma. NGO mengupah guru tuisyen

P3 - Education Support Academic
untuk mengajar peserta selama lapan (8) bulan.
3.
Elaun sekolah diberi kepada ibu bapa dengan kadar RM50 bagi seorang
P3 - Academic Empowerment
anak selama empat (4) bulan.
Mewujudkan kesedaran dalam perniagaan kecil-kecilan dan juga dalam

P4 - Income Generation /
4. menghasilkan pendapatan. Sebanyak RM100 diberi kepada peserta untuk
Awareness
menjana pendapatan.
Pemberian RM50 kepada peserta yang mempunyai temu janji dengan

5. P5 - Health Care Support hospital bagi tempoh dua (2) bulan. Kad rawatan perlu dikemukakan untuk
dijadikan dokumen sokongan.
P6 - Neighbourhood Empowerment Minimum dua (2) aktiviti sebulan untuk menjalankan aktiviti seperti
and Family Therapy Camp financial talk, program kerohanian dan berkaitan perniagaan.
6.
Kem untuk keluarga yang bermasalah dan kaunselor akan melawat ke
P6 - Family Therapy Camp
rumah untuk lawatan susulan.
Sumber: NGO
Nota: P1 hingga P6 - Pakej 1 hingga Pakej 6
 Semakan Audit terhadap penyata bank dan maklumat pembayaran

mendapati NGO ada membuat pembayaran kepada NGO lain dan
syarikat percetakan bagi melaksanakan program yang dirancang oleh
NGO berjumlah RM0.50 juta. Bagaimanapun, berdasarkan
perancangan aktiviti yang dikemukakan, tidak ada menyatakan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 18 28/06/2019 11:36 AM

program akan dilaksanakan oleh NGO lain. Semakan Audit
selanjutnya mendapati terdapat pembayaran berkenaan tracer study
(kajian impak terhadap pelaksanaan program SEDIC) berjumlah
RM51,100 pada 6 dan 12 Mac 2019. Bagaimanapun, berdasarkan
semakan Audit pada 26 Mac 2019 mendapati tiada bukti tracer study
dilaksanakan. Butiran lanjut mengenai pembayaran kepada NGO lain
dan syarikat percetakan bagi melaksanakan program adalah seperti
di Jadual 11.
JADUAL 11
PEMBAYARAN KEPADA NGO DAN SYARIKAT
PERCETAKAN BAGI PELAKSANAAN PROGRAM
LOKASI CTP BAGI AMAUN
BIL. TUJUAN BAYARAN BAYARAN BULAN
NGO/SYARIKAT (RM)
P1, P3, P4, P5, P6, Volunteer
Port Dickson, Negeri Jun - Ogos 2018 dan
1. Allowance, P3, Administration 135,000
Sembilan Februari - Mac 2019
Cost dan Tuisyen
P1, P2, P3, P4, P5, P6 dan Jun dan Oktober 2018,
2. Bukit Beruntung, Selangor 150,500
Volunteer Allowance Februari - Mac 2019
3. Kawasan Utara P6 September 2018 2,100
4. Semua 9 Kawasan Tracer Study Mac 2019 32,500
5. Semua 9 Kawasan P6 Mac 2019 46,800
6. Kulim, Kedah P4 Mac 2019 24,000
7. Johor Bahru, Johor P4 Mac 2019 24,000
8. Gadek, Melaka P4 Mac 2019 24,000
9. Semua 9 Kawasan Tracer Study Mac 2019 18,600
10. Mentakab, Pahang P4 Mac 2019 20,000
11. Sungai Petani, Kedah P4 Mac 2019 24,000
JUMLAH 501,500
Sumber: NGO
Nota: P1 hingga P6 - Pakej 1 hingga Pakej 6
 Semakan Audit terhadap fail pelaksanaan program oleh NGO

mendapati semua pembayaran berjumlah RM0.50 juta adalah melalui
cek tetapi tanpa dokumen sokongan yang lengkap. Semakan Audit
selanjutnya terhadap pembayaran utility support mendapati,
41 orang penerima bantuan bil utiliti bagi bulan Jun 2018 di Ulu
Tiram menggunakan bil yang sama sebagai bukti untuk mendapatkan
bantuan. Tiada semakan silang oleh wakil NGO yang mengedarkan
bantuan terhadap bil yang dikemukakan. Maklumat penerima yang
menggunakan bil yang sama adalah seperti di Jadual 12.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 19
1 - 19
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 19 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 12
MAKLUMAT PENERIMA BANTUAN YANG MENGGUNAKAN BIL YANG SAMA
BULAN
KOD
BIL. NO. AKAUN BIL UTILITI JENIS / BIL BAGI BULAN TERIMA
KELUARGA
BANTUAN
CTP:761 Bil Elektrik / 19 September 2018

Bil Elektrik / No. Akaun : 22061270430830
1. CTP:759 Bil Air / 5 Julai 2018 Jun 2018
Bil Air / No. Akaun : 5150855R 544073
CTP:749 Bil Air / 5 Oktober 2018
CTP:760 Bil Elektrik / 25 Disember 2017

2. Bil Elektrik / No. Akaun : 2207008357704 Jun 2018
CTP:757 Bil Elektrik / 25 Ogos 2018
CTP:746 Bil Elektrik / 24 Jun 2018
CTP:745 Bil Elektrik / 27 Mac 2018

CTP:744 Bil Elektrik / 27 Julai 2018
CTP:747 Bil Elektrik / 24 April 2018
CTP:685 Bil Air / 4 Julai 2018

4. Bil Air / No. Akaun : 94806428R5051757 Jun 2018
CTP:688 Bil Air / 3 September 2018
CTP:695 Bil Air / 4 September 2018
Bil Elektrik / No. Akaun : 22060955303 CTP:696 Bil Air / 7 Mac 2006
5. Jun 2018
Bil Air / No. Akaun : 95941074L5447298 CTP:687 Bil Elektrik / 19 Jun 2018
CTP:684 Bil Air / 5 Julai 2018

CTP:721 Bil Elektrik / 22 Mei 2018
6. CTP:734 Bil Elektrik / 22 Oktober 2018 Jun 2018
Bil Air / No. Akaun : 95274446R6217916
CTP:733 Bil Elektrik / 22 Oktober 2018


CTP:715 Bil Elektrik / 22 Oktober 2018



Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 20 28/06/2019 11:36 AM

BULAN
KOD
BIL. NO. AKAUN BIL UTILITI JENIS / BIL BAGI BULAN TERIMA
KELUARGA
BANTUAN
CTP:724 Bil Air / 1 Ogos 2018
11. Bil Air / No. Akaun : 94777904R5021610 CTP:723 Bil Air / 1 Julai 2018 Jun 2018
CTP:722 Bil Air / 1 Jun 2018

12. Jun 2018
Bil Air / No. Akaun : 83998810R5591157
CTP:750 Bil Air / 30 Ogos 2018
Sumber: Dokumen Bayaran NGO
Kertas cadangan CTP telah dibentangkan oleh Pengarah Kebajikan dan Sosial
SEDIC di Mesyuarat EXCO SEDIC pada akhir tahun 2017. CTP menggunakan
pendekatan holistik untuk menangani masalah kemiskinan dan isu-isu sosial
yang melibatkan kelompok.
Pada 29 Mac 2018, YAB PM telah bersetuju bagi pelaksanaan CTP sebagai suatu
Program Perintis untuk menguji kekuatan dan kelemahan program berkenaan
sebelum ia dilaksanakan di seluruh negara. Untuk mempercepatkan proses
pelaksanaan program, dana untuk program ini telah diputuskan untuk
dimasukkan ke dalam akaun NGO ini.
Persetujuan pihak SEDIC berkenaan cadangan program ini dimaklumkan

menerusi e-mel bertarikh 18 April 2018 dan memaklumkan bahawa:
 Kertas cadangan telah diterima dan dipersetujui oleh pengurusan SEDIC,

yang juga membawa maksud skop dan aktiviti yang telah disyorkan dalam
program CTP telah diperakui dan dipersetujui. Persetujuan ini telah memberi
keyakinan untuk meneruskan program CTP seperti yang telah dicadangkan.
 Pihak SEDIC tidak membantah atau memohon kami untuk membuat

perubahan ke atas pakej cadangan CTP yang asal. Ini memberi tanggapan
bahawa skop dan aktiviti-aktiviti yang dirancang di bawah CTP boleh
diteruskan.
NGO mengakui telah menggunakan perkhidmatan dan kepakaran NGO dan

pertubuhan lain untuk melaksanakan beberapa program. NGO telah mengenal
pasti penggiat kerja sosial di daerah tertentu yang terlibat dalam melaksanakan
program.
Bagi pembayaran utility support, keluarga yang menggunakan bil yang sama
bertujuan untuk mendapatkan bantuan sokongan sememangnya memberikan bil
kepunyaan orang lain. NGO dan sukarelawan menyerahkan bantuan tanpa
memeriksa butiran yang tertera pada bil-bil yang diberikan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 21
1 - 21
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 21 28/06/2019 11:36 AM

Pada pendapat Audit, terdapat percanggahan antara terma dan syarat
dalam MoU yang ditandatangani dan skop program yang dipersetujui.
Kelemahan SEDIC dalam membuat penelitian terhadap keputusan dan
kelemahan tadbir urus dan pemantauan menyebabkan pencapaian
program tidak dapat diukur serta dana yang disalurkan tidak diurus
dengan cekap.
ii. Penyaluran Dana Kepada NGO Bernombor Pendaftaran

PPM-010-14-30052021
Melalui permohonan SEDIC, ICU, JPM telah menyalurkan sejumlah
RM1.69 juta kepada NGO bernombor pendaftaran PPM-010-14-30052021
pada tahun 2018. Penyaluran ini adalah bagi tujuan kemajuan Sekolah
Jenis Kebangsaan Tamil (SJKT) di Malaysia secara lebih komprehensif
dan mampan. Semakan Audit mendapati sejumlah RM0.17 juta daripada
dana tersebut telah digunakan untuk pembayaran gaji dan elaun
pegawai kontrak SEDIC. Tiada sebarang kelulusan diberikan dan ianya
adalah di luar skop yang diluluskan. Semakan Audit selanjutnya
mendapati Pengerusi NGO juga adalah Ketua Pengarah SEDIC pada
masa itu. Butiran lanjut perincian penyaluran peruntukan adalah seperti
di Jadual 13.
JADUAL 13
PERINCIAN PERUNTUKAN KEPADA NGO
AMAUN
BIL. PERKARA
(RM Juta)
1. Bahan Pembelajaran (Buku Prasekolah) 7,000 buah (Baki 50% daripada Jumlah Keseluruhan) 0.17
2. Pembayaran KWSP dan PERKESO Guru Prasekolah (Januari hingga Mac 2018) 0.38
3. Elaun Guru dan Pembantu Guru: April hingga Mei (Termasuk KWSP, SOCSO dan SIP) 0.97
4. Gaji dan Elaun Pegawai Kontrak SEDIC 0.17
JUMLAH 1.69

Keputusan untuk memegang dua (2) jawatan adalah di atas nasihat Pejabat
Perdana Menteri dengan justifikasi bahawa, ia akan memudahkan pengendalian
program dan inisiatif dengan lebih teratur dan lancar, tanpa sebarang kelewatan
dalam pelaksanaan program. Sehubungan itu, juga diperjelaskan bahawa
pengerusi dan ahli jawatankuasa NGO adalah secara sukarela dan tidak dibayar
sebarang gaji atau elaun.
Pada pendapat Audit, peruntukan pembangunan yang disalurkan

sepatutnya tidak digunakan untuk perbelanjaan mengurus iaitu bagi
pembayaran gaji pegawai kontrak oleh NGO. Perancangan kerja yang

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 22 28/06/2019 11:36 AM

tidak teratur menyebabkan pelaksanaan program tidak dapat
mencapai objektifnya. Kedudukan Ketua Pengarah yang juga
Pengerusi kepada NGO boleh menimbulkan isu conflict of interest.
iii. Prasekolah
ICU, JPM telah membuat pembayaran kepada lima (5) NGO berjumlah
RM3.38 juta daripada RM7.0 juta yang diperuntukkan untuk membuat
pembayaran kepada prasekolah dan telah menandatangani MoU dengan
SEDIC. Berdasarkan Perenggan 3.1 Artikel 3, MoU ada menyatakan
peranan SEDIC terhadap pemantauan pelaksanaan program. Manakala
berdasarkan surat UPE bertarikh 7 Mac 2018 ada menyatakan bahawa
ICU, JPM bertanggungjawab menyelaras, menilai dan memantau
program-program bagi dana yang disalurkan. Semakan Audit mendapati
sepanjang program berlangsung hingga tarikh semakan Audit pada
26 Mac 2019, tiada sebarang pemantauan dilakukan oleh SEDIC ataupun
ICU, JPM bagi mengesahkan pelaksanaan program dan pembayaran.
g. Semakan Audit mendapati sejumlah RM0.75 juta daripada RM5.60 juta yang
telah diluluskan oleh YAB PM pada tahun 2018 telah dibelanjakan melalui
penyaluran dana kepada tiga (3) NGO di Perak dan satu (1) di Selangor.
Penyaluran dana ini adalah berdasarkan senarai nama yang dikemukakan
oleh Timbalan Menteri di JPM. Semakan Audit selanjutnya mendapati tiada
sebarang maklumat berkenaan dengan program yang dilaksanakan oleh
empat (4) NGO ini.
Maklum balas ICU, JPM yang diterima pada 9 Mei 2019
ICU, JPM telah mengemukakan surat kepada NGO untuk memberi laporan
perbelanjaan bagi program-program yang dirancang. Bagaimanapun, pihak ICU,
JPM masih belum menerima apa-apa laporan perbelanjaan daripada NGO
tersebut.
Pada pendapat Audit, penyaluran kepada prasekolah melalui lima (5)

NGO oleh ICU, JPM adalah tidak wajar. Ini adalah kerana, NGO terlibat
telah pun melalui proses penilaian di SEDIC bagi menentukan
kelayakan NGO untuk mendapat dana Kerajaan serta menandatangani
MoU bagi program yang dilaksanakan. Bagi penyaluran dana kepada
empat (4) NGO, pihak Audit berpendapat kurang pemantauan daripada
pihak ICU, JPM menyebabkan status pelaksanaan program yang
dijalankan tidak dapat disahkan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 23
1 - 23
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 23 28/06/2019 11:36 AM

6.2.3. Proses Penilaian Permohonan NGO Tidak Mematuhi Prosedur
a. Berdasarkan Proses Pembiayaan NGO, keperluan dana perlu dimohon dan

melepasi proses penilaian sebelum sesebuah NGO atau ILKS diberikan dana.
Pada tahun 2014 hingga 2016, kaedah permohonan dana bagi NGO dan
ILKS adalah secara manual. Manakala semua permohonan daripada NGO
dan ILKS bagi tahun 2017 dan 2018 telah melalui sistem online. Proses
penilaian bagi tahun 2014 hingga 2016 tidak dapat dikenal pasti kerana tiada
dokumen lengkap disimpan dalam fail NGO dan fail-fail lain yang berkaitan
serta Standard Operating Procedure (SOP)/Panduan Proses Penilaian tidak
dapat dikemukakan oleh SEDIC.
b. Bagi tahun 2017, berdasarkan Panduan Proses Penilaian Permohonan

Program SEDIC 2017, permohonan yang diterima akan disemak oleh
pegawai di Bahagian Projek Khas (BPK), SEDIC. Ini bagi memastikan
permohonan yang dihantar adalah lengkap dan boleh dinilai ke peringkat
seterusnya. Proses penilaian permohonan sehingga ke peringkat perakuan
i. Penilaian Peringkat I (PP I) – melibatkan semakan dokumen dan

akan dinilai oleh Pengarah Bahagian, SEDIC. Permohonan yang
mendapat markah 70% ke atas akan dibawa ke Peringkat Penilaian II.
ii. Penilaian Peringkat II (PP II) – melibatkan tiga (3) panel penilaian
iaitu panel pertama diwakili oleh Ketua Pengarah (KP) atau Timbalan
Ketua Pengarah (TKP); panel kedua diwakili oleh Pengarah Seksyen
SEDIC yang tidak terlibat dengan bidang yang dimohon; manakala panel
ketiga diwakili oleh Pejabat Perdana Menteri (PMO)/JPM/UPE. Hanya
permohonan yang mendapat markah 70% dan ke atas akan dipanggil
untuk sesi pembentangan kepada PP II. Markah kelulusan bagi PP II
adalah 80% dan ke atas.
iii. Perakuan CCIC Exco – program yang disenarai pendek akan

dibentangkan kepada Pengerusi CCIC Exco dan diperakukan sebelum
dijemput untuk sesi pembentangan kepada panel seterusnya. Pengerusi
CCIC juga adalah YB Menteri Kesihatan Malaysia.
iv. Perakuan Jawatankuasa Penilaian Program (JPP) – Senarai

cadangan program yang telah melepasi kesemua peringkat penilaian di
atas seterusnya dibentangkan kepada JPP yang dianggotai oleh SEDIC,
wakil kementerian/jabatan seperti PMO, UPE, JPM, Kementerian Sumber
Manusia dan Kementerian Belia dan Sukan. JPP juga turut dihadiri oleh
wakil YB Menteri Kesihatan, Timbalan Menteri di JPM, Timbalan Menteri
Belia dan Sukan dan Timbalan Menteri Pendidikan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 24 28/06/2019 11:36 AM

v. Perakuan YAB PM – permohonan yang mendapat sokongan pada
peringkat CCIC sahaja akan dibawa ke perhatian YAB PM untuk kelulusan
terakhir.
c. Semakan Audit terhadap 136 fail NGO yang menerima dana mendapati bagi
Penilaian Peringkat I, sebanyak 34 NGO tidak melepasi markah 70% ke atas
dan 10 tiada maklumat tetapi layak ke Penilaian Peringkat II. Manakala bagi
Penilaian Peringkat II, 49 NGO tidak melepasi markah 80% atau tiada
markah penilaian atau tiada maklumat penilaian tetapi telah diluluskan
penerimaan dana berjumlah RM18.91 juta.
d. Semakan Audit selanjutnya mendapati, tiada bukti perakuan daripada

Pengerusi CCIC bagi semua NGO tetapi ada perakuan daripada
Jawatankuasa Penilaian Program dan YAB PM. Sehubungan itu, pihak Audit
tidak dapat mengenal pasti proses sebenar dan markah penilaian bagi NGO
untuk melayakkan NGO mendapat dana daripada Kerajaan.
e. NGO Bernombor Pendaftaran 1076303-W
i. Semakan Audit terhadap NGO yang bernombor pendaftaran 1076303-W

mendapati NGO telah menerima dana sebanyak dua (2) kali iaitu pada
tahun 2016 sejumlah RM0.76 juta bagi program Bengkel Kesusasteraan
Tamil Epik Ramayana dan Kannathaasan dan tahun 2017 sejumlah
RM0.55 juta bagi program Integrated Farming. Semakan lanjut
mendapati Pengerusi NGO adalah Timbalan Menteri Belia dan Sukan
yang juga merupakan ahli Jawatankuasa Eksekutif CCIC yang
berperanan untuk memantau penyertaan masyarakat India dalam
program Kerajaan. Dokumen berkaitan proses penilaian dana tahun 2016
tidak dikemukakan untuk diaudit. Bagaimanapun, temu bual dengan
tiga (3) peserta yang telah menyertai program ini didapati mereka
berpuas hati dengan program ini kerana dapat mempertingkatkan
pengetahuan dalam kesusasteraan tamil.
ii. Semakan Audit terhadap proses penilaian mendapati, NGO telah

memperoleh markah kurang daripada yang ditetapkan iaitu 63% bagi
Penilaian Peringkat I. Markah bagi Penilaian Peringkat II pula adalah
46%. Bagaimanapun, NGO ini telah diluluskan untuk menerima dana
sejumlah RM0.55 juta bagi tahun 2017 pada Mesyuarat Jawatankuasa
Penilaian PPSMI Bagi NGO Bil. 2/2017 bertarikh 5 Oktober 2017 dan
salah seorang yang terlibat dalam memperaku pemilihan NGO untuk
menerima dana Kerajaan bagi tahun 2017 adalah Pegawai Khas kepada
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 25
1 - 25
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 25 28/06/2019 11:36 AM

Timbalan Menteri Belia dan Sukan. Berdasarkan Laporan Pemantauan
Tanpa Notis, SEDIC telah melaksanakan pemantauan fizikal sebanyak
tiga (3) kali pada 14 Julai 2018, 21 Julai 2018 dan 11 Ogos 2018. SEDIC
mendapati NGO tidak melaksanakan program pada tarikh-tarikh tersebut
sepertimana yang dirancang. Manakala semasa lawatan Audit pada
15 Februari 2019, NGO tidak dapat mengemukakan bukti dokumen bagi
mengesahkan pelaksanaan program. Bagaimanapun, semakan ke atas
payment voucher mendapati NGO telah membuat lima (5) pembayaran
bagi tujuan penyediaan makan dan minum untuk pelaksanaan latihan
teori dan praktikal berjumlah RM0.45 juta.
MITRA telah mengambil tindakan penambahbaikan dengan merangka Manual

Pelaksanaan Sistem Pengurusan Geran MITRA. Manual ini diguna pakai sebagai
panduan MITRA dalam melaksanakan proses penilaian, kelulusan geran,
penelitian dan pemantauan program serta tatacara penggunaan geran oleh
penerima geran.
Bagi permohonan tahun 2019, MITRA tidak lagi menggunakan proses secara
manual. MITRA telah melancarkan Sistem Pengurusan Geran (GMS) secara
dalam talian bagi memudahkan proses tapisan dan pemilihan. MITRA juga akan
memastikan perkara seumpama ini tidak lagi berulang di masa hadapan.
Sebagai langkah pencegahan terhadap conflict of interest, semua pegawai

MITRA telah menandatangani Borang Conflict of Interest. Selain itu, MITRA juga
telah mengemukakan cadangan perjawatan baharu kepada pihak JPM dengan
mencadangkan pewujudan satu Unit Khusus Pemantauan untuk mengelakkan
isu conflict of interest ini.
Surat berbentuk notis meminta NGO memulangkan dana berjumlah RM0.55 juta
telah dikeluarkan pada 21 Disember 2018. NGO ini masih belum memulangkan
dana tersebut dan tindakan menyenarai hitam NGO ini telah diambil.
Pada pendapat Audit, ketidakpatuhan terhadap panduan bagi proses

penilaian NGO yang layak dan berwibawa telah menimbulkan isu
conflict of interest dan kepentingan peribadi. Pihak Audit juga
berpendapat berlaku conflict of interest dalam pemilihan NGO untuk
menerima dana Kerajaan bagi tahun 2017. Selain itu, program bagi
tahun 2017 berjumlah RM0.55 juta tidak dapat disahkan
pelaksanaannya.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 26 28/06/2019 11:36 AM

6.2.4. Fail Individu NGO bagi Tahun 2014 Tidak Dikemukakan
Berdasarkan ketetapan SEDIC, setiap NGO yang layak menerima dana daripada
Kerajaan akan diwujudkan fail individu yang menyimpan maklumat seperti
borang permohonan, borang penilaian dan kelulusan, surat tawaran, MoU,
laporan berkaitan pelaksanaan program dan laporan pemantauan.
Bagaimanapun, 20 fail individu NGO untuk 23 program bagi tahun 2014 dengan
amaun dana sejumlah RM10.77 juta tidak ada dalam simpanan SEDIC dan tidak
dikemukakan untuk semakan Audit. Sehubungan itu, pihak Audit tidak dapat
mengesahkan sama ada proses penilaian adalah telus, program dilaksanakan
mengikut skop yang ditetapkan, dana dibelanjakan mengikut garis panduan yang
ditetapkan dan objektif program tercapai.
Pada pendapat Audit, ketiadaan maklumat dan rekod berkaitan NGO

yang menerima dana dalam simpanan SEDIC adalah satu kecuaian
serius oleh pegawai yang dipertanggungjawabkan dan menimbulkan
risiko kepada berlakunya fraud dan penyelewengan.
6.2.5. Ketidakpatuhan Terhadap Memorandum of Understanding
Berdasarkan Pengawalan dan Pemantauan Program NGO, satu MoU perlu

ditandatangani oleh SEDIC dan NGO/ILKS bagi memberi kefahaman terhadap
pelaksanaan program yang dijalankan. Antara perkara yang dinyatakan dalam
MoU adalah berkenaan dengan Bidang Kerjasama, Perkiraan Kewangan dan
Perlindungan Hak Intelek. Semakan Audit terhadap pelaksanaan program
mendapati berlaku ketidakpatuhan kepada MoU oleh NGO dan ILKS seperti yang
berikut:
a. Baki Dana yang Tidak Dipulangkan
i. Perenggan 4.2.d Artikel 4, MoU menyatakan peruntukan yang diberi tidak

boleh digunakan untuk tujuan lain kecuali jika dipersetujui/diluluskan
oleh SEDIC. Sekiranya terdapat baki dana yang tidak dibelanjakan dalam
tempoh yang ditetapkan, dana tersebut hendaklah dipulangkan semula
kepada SEDIC atau pihak NGO/ILKS perlu mengemukakan permohonan
secara bertulis kepada SEDIC bagi tujuan melanjutkan tempoh.
ii. Semakan Audit terhadap penyata bank dan penyata perbelanjaan

NGO/ILKS mendapati lima (5) NGO dan satu (1) ILKS tidak
memulangkan lebihan dana berjumlah RM2.86 juta yang tidak
dibelanjakan atau tiada pelanjutan tempoh yang dimohon. Butiran lanjut
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 27
1 - 27
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 27 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 14
BAKI DANA YANG TIDAK DIPULANGKAN
TAHUN DANA LEBIHAN
NO. PENDAFTARAN
BIL. NAMA PROGRAM DANA DITERIMA DANA
NGO
DITERIMA (RM) (RM)
NGO
Program Peningkatan Kapasiti dan
2014 3,312,000.00 937,001.80
Kapabiliti Kumpulan
1. PPM-001-10-09052012
Malaysia Indian Education
2015 581,000.00 5,342.96
Roadshow (MINDER)
2. PPM-001-10-09052012 Program Titian Digital 2015 519,900.00 100,002.85
Lead Entrepreneurship Aspiration
2016 1,759,350.00 1,259,556.32
Programme
3. PPM-015-14-30101950
Digital Economy Entrepreneurs
2017 384,700.00 259,654.61
Programme
Penataran Teks dan Perbengkelan
4. PPM-005-14-22042008 2017 244,200.00 117,713.00
Format Kesusasteraan Tamil SPM
Kursus Pemasaran Secara Talian
5. PPM-017-05-21091981 dan Media Sosial untuk Usahawan 2017 108,650.00 28,074.60
India B40 dan M40
JUMLAH 6,909,800.00 2,707,346.14
ILKS
Program Elektrik dan Elektronik
1. 837569 P 2017 1,231,250.00 156,000.00
Tahap 2 dan 3
JUMLAH KESELURUHAN 8,141,050.00 2,863,346.14
Sumber: Dokumen NGO
iii. Bagi dana yang tidak dipulangkan untuk program Penataran Teks dan
Perbengkelan Format Kesusasteraan Tamil SPM berjumlah RM0.12 juta,
NGO tersebut telah membuat surat kepada SEDIC bertarikh 28 Januari
2019 iaitu selepas lawatan Audit. Ini adalah untuk memohon pelanjutan
masa dan menggunakan baki yang ada untuk melaksanakan program
yang sama. Bagaimanapun, tiada sebarang maklum balas diterima
daripada pihak SEDIC.
iv. Bagi Program Peningkatan Kapasiti dan Kapabiliti Kumpulan, pihak NGO
telah membuat permohonan kepada SEDIC untuk menggunakan baki
berjumlah RM0.94 juta untuk melaksanakan Program Kepimpinan
Mahasiswa Institut Pengajian Tinggi dan telah diluluskan. Bagaimanapun,
berdasarkan dokumen yang dikemukakan oleh Pengerusi NGO, didapati
program yang dilaksanakan tidak melibatkan program yang diluluskan.
Antara program yang dilaksanakan adalah Program Khidmat Masyarakat
di SJKT R.R.I, Sungai Buloh, Selangor; Piala P.Panchanathan di Politeknik
Shah Alam; Rimau Run 2017 di SMK Seksyen 10 Kota Damansara,
Petaling Jaya, Selangor; Kejohanan Sukan Olahraga Sekolah-Sekolah
Tamil di Sekolah Sukan Tengku Mahkota Ismail, Johor Bahru; Kempen
Anti Buli di SMK Taman Bunga Raya (1), Bukit Beruntung, Rawang,
Selangor; Majlis Penghargaan Ikon Guru, Rumah Puspanita Kuala
Lumpur dan Kejohanan Balapan dan Padang Selangor untuk SJKT Negeri
Selangor di Stadium Utama Kuala Selangor, Selangor.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 28 28/06/2019 11:36 AM

b. Akaun Bank Tidak Dibuka Secara Berasingan Bagi Dana yang
Diterima
Berdasarkan Perenggan 4.2, Artikel 4, MoU, dana yang disalurkan kepada

NGO/ILKS hendaklah disimpan dalam akaun yang berasingan bagi
memudahkan rekod dan pengesanan supaya ia tidak disatukan dengan
sumber kewangan dari punca lain. Ini juga adalah untuk memastikan
NGO/ILKS membelanjakan peruntukan yang diterima daripada Kerajaan
mengikut garis panduan. Semakan Audit terhadap penyata bank NGO/ILKS
mendapati 35 daripada 39 NGO yang menerima dana berjumlah
RM55.84 juta dan kesemua empat (4) ILKS dengan dana yang diterima
berjumlah RM5.31 juta, tidak menyimpan dana yang diterima dalam akaun
yang berasingan. Sehubungan itu, perbelanjaan sebenar bagi program yang
diluluskan sukar untuk disahkan kesahihannya dan sama ada mematuhi
unjuran butiran perbelanjaan yang ditetapkan.
MITRA telah mengenal pasti 49 NGO yang telah menerima dana dan mempunyai
baki berjumlah RM2.11 juta yang belum dipulangkan. Surat peringatan telah
dikeluarkan kepada kesemua NGO tersebut. Sebanyak 14 daripada 49 NGO telah
memulangkan baki peruntukan sejumlah RM0.34 juta. Tindakan susulan
menyenaraihitamkan NGO yang belum memulangkan baki dana tersebut telah
diambil.
MITRA telah menetapkan syarat pembukaan akaun berasingan ini sebagai syarat
yang penting yang harus dipatuhi oleh entiti yang diluluskan geran. Perkara ini
akan dijelaskan dan diberi penekanan sewaktu taklimat. Mana-mana entiti yang
tidak memberi kerjasama maka penyaluran geran tidak akan dibuat dan
kelulusan yang diberi akan ditarik balik atas alasan tidak mematuhi syarat
kelulusan.
Pada pendapat Audit, pengurusan dana oleh SEDIC adalah tidak cekap.
Tindakan susulan sewajarnya yang tidak diambil terhadap baki
peruntukan yang tidak dikembalikan dan juga penggunaan satu akaun
bank untuk pelbagai sumber kewangan oleh NGO akan menjejaskan
kawalan terhadap peruntukan dan perbelanjaan dana yang
dikhususkan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 29
1 - 29
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 29 28/06/2019 11:36 AM

c. Pelaksanaan Program oleh Pihak Ketiga
i. Perenggan 2.1.b ii dan iii, Artikel 2, MoU menyatakan NGO/ILKS adalah

bertanggungjawab untuk melaksanakan program/projek mengikut
tempoh yang ditetapkan, menyelaras dan memantau pelaksanaan
program. Selain itu, antara aspek kelayakan NGO yang dinilai oleh panel
penilaian sebelum meluluskan permohonan NGO adalah kapasiti NGO
untuk melaksanakan program yang dimohon serta pengalaman dan
kelayakan NGO dalam bidang yang dimohon.
ii. Semakan Audit mendapati enam (6) program bagi enam (6) NGO bernilai
RM2.93 juta telah dilaksanakan oleh pihak ketiga tanpa persetujuan
SEDIC. Menurut pihak SEDIC, salah satu sebab perkara ini berlaku
adalah disebabkan NGO yang menerima dana tidak berkemampuan
untuk melaksanakan program. Semakan lanjut mendapati kesemua NGO
tersebut tidak menghantar laporan berkala/akhir pelaksanaan program
kepada SEDIC. Maklumat lanjut adalah seperti di Jadual 15.
JADUAL 15
PROGRAM YANG DILAKSANA OLEH PIHAK KETIGA DAN MAKLUMAT BAYARAN
NO. PENDAFTARAN AMAUN
BIL. BAYARAN TUJUAN
NGO PIHAK KETIGA (RM)
SELANGOR
Penginapan, Kerusi dan Meja, Peralatan Sukan,

Tempat Team Building, Audio dan PA System,
1. PPM-007-10-23052012 SA0037109-U 820,910.00
Student Performance Hall, Lecture Hall dan
Food and Refreshment
Bengkel Peningkatan Kemahiran dan

2. PPM-0015-3139/09 2024870-K 86,178.78 Pertandingan ICT Peringkat Negeri dan
Kebangsaan
NEGERI SEMBILAN
918829-P 470,250.00 Makan Minum, Pengangkutan, Sewa Dewan/

Tempat Program, Penginapan Peserta,
1.* N-4-0628
Penginapan Penceramah/Fasilitator, Modul Kit
NS0021283-M 355,400.00 Pelatih, Insurans, Sijil, Elaun Pelatih dan Iklan
KUALA LUMPUR
1. PPM-015-04-30101950 841560-M 50,362.00 Sewaan Makmal Komputer
PERAK
Penyediaan Makanan, Sistem Siaraya, Cetakan,
1. 1381-10-PRK IP0396468-D 780,000.00 Kudapan, Pengangkutan, Bayaran Sukarelawan
dan Alat Tulis Semasa Program
Menyediakan Makanan, Bayaran Pengurus
2. 1691-05-4 PG0386021-M 369,675.00 Fasiliti Pegawai Keselamatan dan Bahan
Rujukan
JUMLAH 2,932,775.78
Sumber: NGO
Nota: (*) - Perkara ini telah dibangkitkan oleh Unit Audit Dalam, JPM pada tahun 2017

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 30 28/06/2019 11:36 AM

iii. Semakan Audit selanjutnya mendapati perkara berikut:
 syarikat pihak ketiga iaitu dengan nombor pendaftaran 918829-P dan

NS0021283-M yang telah dibayar untuk melaksanakan program bagi
pihak NGO, mendapati dua (2) Ahli Lembaga Pengarah bagi kedua-
dua syarikat pihak ketiga juga merupakan Pengerusi dan Setiausaha
NGO tersebut; dan
 dua (2) NGO telah membuat pembayaran penuh sejumlah

RM1.18 juta sebelum program dilaksanakan iaitu sebelum
perkhidmatan dibekalkan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 16.
JADUAL 16
MAKLUMAT PEMBAYARAN AWAL OLEH NGO
PIHAK KETIGA
TARIKH PROGRAM JUMLAH
BIL. NO. INVOIS BAYARAN
(RM)
PENDAFTARAN NOMBOR OLEH NGO
TARIKH TARIKH TEMPAT
NO. Pendaftaran NGO: N-4-0628
- Program Perindustrian Berorientasikan Kerjaya
15, 16 dan 17
114/2015 02.12.2015 Negeri Sembilan 120,000
Januari 2016
29, 30 dan 31
115/2015 03.12.2016 Melaka 110,000
Januari 2016
918829-P 16.11.2015
5, 6 dan 7
115/2015 Kluang, Johor 105,000
Mac 2016
19.01.2016
15, 16, 17 Cheras, Kuala
1. 116/2015 135,250
April 2016 Lumpur
18, 19 dan 20 Gambang,
008/2015 19.01.2016 120,150
Mac 2016 Pahang
8, 9 dan 10 Sri Iskandar,
NS0021283-M 009/2015 16.11.2015 TM 125,000
April 2016 Perak
11, 12 dan 13
007/2015 22.01.2016 Sintok, Kedah 115,100
Mac 2016
JUMLAH 830,500
NO. Pendaftaran NGO: PPM-007-10-23052012
- Youth Leadership Programme
01.11.2017 79,560
10.02.2018
DHSQ 19.11.2017 - 20,000
2. SA0037109-U 15.09.2017 Selangor
054/089 01.12.2017 September 97,000
2018
22.01.2018 155,000
JUMLAH 351,560
JUMLAH KESELURUHAN 1,182,060
Sumber: NGO
Nota: TM - Tiada Maklumat (Tiada tarikh dinyatakan dalam invois)

Semakan yang dibuat oleh MITRA menunjukkan bahawa terdapat NGO yang
tidak mempunyai kemampuan ataupun kepakaran tetapi masih memohon untuk
pemberian. Salah satu penambahbaikan ataupun pembaharuan yang telah
dibuat oleh pengurusan baharu MITRA adalah tidak menghadkan pemberian
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 31
1 - 31
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 31 28/06/2019 11:36 AM

kepada NGO semata-mata malah bagi tahun 2019 permohonan telah dipelawa
dari syarikat, entiti perniagaan dan IPTA/IPTS untuk memohon dana bagi
pelaksanaan program pembangunan sosioekonomi masyarakat India.
Pada pendapat Audit, pelaksanaan program oleh pihak ketiga

bertentangan dengan ketetapan SEDIC dan NGO yang menerima
pemberian tidak berwibawa atau tidak mampu untuk melaksanakan
program yang diluluskan. Dengan itu, value for money dalam
pelaksanaan program untuk mencapai objektif memajukan
masyarakat India terjejas.
6.2.6. Perbelanjaan yang Tidak Mengikut Unjuran
Berdasarkan ketetapan oleh SEDIC, setiap NGO dan ILKS yang telah
menandatangani MoU, akan diberi Panduan Pelaksanaan PPSMI dan unjuran
perbelanjaan. Unjuran perbelanjaan yang disediakan oleh SEDIC ada
menyenaraikan butiran dan kadar yang dibenarkan untuk dibelanjakan. Pihak
NGO perlu memastikan setiap perbelanjaan yang dibelanjakan mengikut unjuran
yang disediakan.
a. Perbelanjaan di Luar Skop Unjuran
i. Setiap perbelanjaan adalah berdasarkan unjuran Panduan Pelaksanaan

PPSMI yang disertakan bersama MoU. Semakan Audit terhadap
perbelanjaan NGO/ILKS mendapati sebanyak 15 (38.5%) daripada
39 NGO dan satu (1) (25%) daripada empat (4) ILKS yang dilawati telah
membelanjakan dana Kerajaan di luar skop berjumlah RM2.77 juta. Ini
adalah kerana NGO/ILKS berpendapat dalam menjayakan sesuatu
program pihak NGO/ILKS memerlukan perbelanjaan sokongan seperti
peralatan, perolehan perisian, logistik (fasilitator dan peserta) dan lain-
lain. Bagaimanapun, perkara ini tidak dinyatakan dalam MoU.
ii. Semakan selanjutnya mendapati, terdapat perbelanjaan yang bukan

untuk keperluan pelaksanaan program seperti perbelanjaan modal/utiliti
NGO/ILKS atau perbelanjaan yang tiada kaitan dengan program yang
diluluskan seperti perolehan mesin pencetak, perolehan kamera,
sumbangan, bil air, bil elektrik dan fi Audit. Oleh itu, perbelanjaan yang
sebenarnya diperlukan untuk memastikan program dilaksanakan dengan
sempurna dan mematuhi MoU tidak dapat dilaksanakan dengan
menyeluruh. Manakala aset bernilai RM11,988 yang dibeli oleh tiga (3)
NGO tidak dapat dikemukakan kepada pihak Audit semasa lawatan.
Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 17.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 32 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 17
PERBELANJAAN DI LUAR SKOP/TIDAK MENGIKUT GARIS PANDUAN
NO. PENDAFTARAN PERBELANJAAN YANG TIDAK AMAUN
BIL. TAHUN NAMA PROGRAM
NGO/ILKS DIBENARKAN (RM)
NGO
SELANGOR
1. PBM 0015-3139/09 2015 Program Titian Digital 21 Unit Tablet M-Pad 10,290.00
Pembangunan Kerjaya Tuntutan Pengangkutan dan

13,400.00
2. PPM-006-10-30112007 2015 untuk Pelajar Sekolah Penginapan
Menengah Sijil Peserta 15,100.00
Transformasi Belia dan
Pembelian Pencetak Canon
3. 1309/2014 2017 Kanak-kanak Melalui 1,011.00
G4010
Bola Sepak
Penyediaan Kertas Kerja dan
Kelas Tarian Klasikal 55,000.00
Penyerahan ke SEDIC Putrajaya
4. PPM-001-10-07092013 2016 Bharathanatyam di
Kawasan Luar Bandar Bayaran Salangai Poojai 2,350.00
Perbelanjaan Karnival 25,300.00

Insurance Player Talent Search 7,006.00
Transport Talent Search 9,600.00
Perisian Latihan Jurulatih 22,500.00
Iklan 21,082.00
5. 1314/2014 2015 MIFA Beyond Football
Sumbangan kepada Belia Elite
100,000.00
Team
Perisian 20,000.00
Talent Search Expenses 389,745.00
Bayaran Permulaan Pusat Latihan 130,000.00
Perbelanjaan Thirumurai 273,310.20

Gaji dan Elaun 207,450.66
KWSP dan SOCSO 50,870.60
Program Keagamaan 31,401.65
Perbelanjaan Utiliti 26,965.89
Yuran Audit dan Setiausaha 11,295.66
2017 Program Thirumurai Perbelanjaan Alat Tulis 7,056.82
6. PPM-03-10-07051982 Cukai Pintu dan Cukai Tanah 5,677.75

Akhbar dan Perbelanjaan Berkala 1,844.90
Perbelanjaan Keselamatan 1,600.00
Pos dan Kurier 1,193.05
Caj Bank 474.34
Perbelanjaan Mesyuarat 6,150.00
Derma PIBG SK Mak Mandin 500.00
Program Melafazkan
2015 Cenderamata dan Piala
Ayat Suci Thirumurai 109,150.85
Pertandingan
JUMLAH 1,557,326.37
NEGERI SEMBILAN
Memperkasakan Elaun Pengurusan 63,000.00
Penggunaan ICT dalam
1. PPBM 6481/10 2015
Pengajaran dan
Pembelajaran di SJKT Jalur Lebar 46,450.00
JUMLAH 109,450.00
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 33
1 - 33
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 33 28/06/2019 11:36 AM

NO. PENDAFTARAN PERBELANJAAN YANG TIDAK AMAUN
BIL. TAHUN NAMA PROGRAM
NGO/ILKS DIBENARKAN (RM)
KUALA LUMPUR
Kos Rombongan Pembelajaran 183,679.27
Civil Society DARE Competition 148,168.92
1. PPM-001-14-02011979 2015 Intervention dan
English for Juniors Achievers Days 95,154.17
Training for Trainers 29,347.56
Lead Entrepreneurship
2. PPM-015-14-30101950 2016 2 unit Kamera dengan Aksesori 9,692.00
Aspiration Programme
Pelan Tindakan Perbelanjaan Awal Program 181,099.45
Pembangunan Perbelanjaan Pengangkutan
2015 Pendidikan Bahasa untuk Pelajar Menghadiri Rumah
Ibunda Telugu 25,500.00
Terbuka Ugadhi (Perayaan bagi
(TELUGU) Orang Telugu)
Tiket Penerbangan dan
Penginapan Pengawas 1,960.00
Peperiksaan
Tiket Penerbangan Pengawas
4,100.00
Kelas Bahasa Telugu Peperiksaan
2016
(TELUGU) Penerbangan Pergi Balik dari
3. PPM-003-14-17021956
Kuala Lumpur ke Hyderabad, 2,920.00
India
Tiket Penerbangan Pergi Balik ke
1,364.75
Mauritius
Pengangkutan Guru 33,706.00
Kelas Bahasa Telugu Pengangkutan Pelajar 144,280.00
Peringkat Sijil dan
2017 Seminar Guru 22,173.00
Diploma dan Moral
Camp Perjalanan Luar Negara 8,013.70
Insurans 3,310.00
JUMLAH 894,468.82
PERAK
Temple Transformation
1. PPM-001-08-27101952 2017 Pelancaran Program SEDIC 26,085.00
Centre
Kelas Bimbingan Mini Komputer dan Projektor 6,022.13

2. PPM-002-08-13102015 2016 Asrama Sekolah Pencetak Jenama CANON MP287
Menengah dan Rendah 420.00
AIO
Kursus Sijil Kos Majlis Konvokesyen 30,200.70

3. PPM-03-08-23031950 2015
Keusahawanan Asas LED Projector 1,285.00
2016 Pembangunan dan

Perkembangan Bahasa
4. PPM-002-08-14021951 Fi Audit 2016 dan 2017 3,350.00
Punjabi dalam Sistem
2017 Pendidikan Malaysia
Program Pembangunan Vasakhi Games 3,163.00
5. PPM-009-08-02071987 2016 Sukan dan Kebudayaan
Komuniti Sikh Gudwara Cup 42,775.00
JUMLAH 113,300.83
ILKS
Pemasaran 21,864.95
Kursus Eksekutif
1. 115714 P 2017 Utiliti 63,352.04
Automotif Tahap 4
Pencetakan 9,445.23
JUMLAH 94,662.22
JUMLAH KESELURUHAN 2,769,208.24
Sumber: Dokumen NGO

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 34 28/06/2019 11:36 AM

b. Butiran Perbelanjaan Tidak Dibelanjakan
i. Berdasarkan Panduan Pelaksanaan PPSMI, SEDIC menyediakan unjuran

butiran perbelanjaan seperti elaun peserta; token lokasi (seperti sewa
premis); insurans (bagi program yang memerlukan); peralatan teknikal;
dan kit peserta. NGO hanya boleh membuat perbelanjaan berdasarkan
unjuran yang ditetapkan semasa pelaksanaan program.
ii. Semakan Audit mendapati, sembilan (9) NGO yang menerima dana
dengan butiran perbelanjaan seperti di atas telah melaksanakan program
tetapi tidak membuat perbelanjaan bagi butiran tersebut berjumlah
RM1.89 juta. Berdasarkan temu bual dengan NGO, didapati mereka
terlepas pandang perkara ini atau tiada keperluan untuk membuat
perbelanjaan tersebut apabila program dilaksanakan. Butiran
perbelanjaan yang tidak dibuat ini tidak dipulangkan kepada SEDIC dan
butiran lanjut adalah seperti di Jadual 18.
JADUAL 18
BUTIRAN DALAM UNJURAN YANG TIDAK DIBELANJAKAN
NO. PENDAFTARAN BUTIRAN AMAUN
BIL. NAMA PROGRAM
NGO PERBELANJAAN (RM)
SELANGOR
1. PPM-007-10-23052012 Youth Leadership Programme Elaun Peserta 518,400
Malaysia Indian Education Roadshow

2. PPM-001-10-09052012 Elaun Peserta 90,000
(MINDER)
3. PPM-002-10-07042015 Program Akademik SPM Belia Sakti 2017 Elaun Peserta 1,080,000
Negeri Sembilan
Insurans 1,500
4. PPM-015-05-22102013 Kelas Tambahan untuk Pelajar UPSR Token Lokasi 9,000
Peralatan Teknikal 9,000
Memperkasakan Penggunaan ICT dalam

5. PPBM 6481/10 Elaun Peserta 17,816
Pengajaran dan Pembelajaran di SJKT
Pengangkutan 9,000
Kursus Keusahawanan Kecantikan dan
6. PPM-017-05-07012016
Dandanan Rambut
Elaun Peserta 24,000
Kuala Lumpur
Sijil 12,600
7. PPM-001-14-02011979 English for Juniors (E4J)
Kit Peserta 92,000
8. 1076303 W Integrated Farming Insurans 5,000
PERAK
Meningkatkan Penyertaan Kaum India dalam
9. PPM-007-08-23062015 Insurans 25,000
Sektor Awam
JUMLAH 1,893,316
Sumber: Dokumen NGO
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 35
1 - 35
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 35 28/06/2019 11:36 AM

MITRA telah menyediakan SOP lengkap berhubung dengan tatacara pengurusan

dana MITRA. Satu sesi taklimat juga diadakan kepada entiti-entiti yang berjaya
memperoleh dana MITRA untuk menjelaskan tatacara pengurusan dana,
perkara-perkara yang harus dipatuhi dan perkara-perkara yang harus dielak.
Sesi taklimat pertama bagi 44 entiti yang berjaya dalam Fasa I telah diadakan
pada 26 April 2019. Pihak Suruhanjaya Pencegah Rasuah Malaysia juga turut
dijemput untuk memberi ceramah dalam sesi taklimat ini.
MITRA telah pun mengeluarkan notis antara 25 September 2018 hingga 25

Januari 2019 kepada tiga (3) daripada sembilan (9) NGO supaya memulangkan
baki dana yang tidak digunakan. Notis ini dihantar berdasarkan pemeriksaan dan
pemantauan dalaman yang telah dibuat oleh MITRA. Notis pemulangan bagi
baki tujuh (7) NGO yang lain pula telah dikeluarkan pada 8 Mei 2019.
MITRA telah membuat penambahbaikan dari segi kawalan terhadap pelaksanaan

program oleh entiti yang menerima geran daripada MITRA. Penyaluran dana
juga akan dibuat secara berfasa. MITRA berhak untuk tidak menyalurkan baki
geran kepada mana-mana peringkat sekiranya didapati entiti tidak mematuhi
syarat perjanjian yang telah ditetapkan.
Pada pendapat Audit, pengurusan perbelanjaan NGO/ILKS adalah

kurang cekap dan tidak memuaskan yang mana dengan amalan sedia
ada boleh mengakibatkan perbelanjaan yang tidak berhemat serta
risiko kepada penyelewengan dana. Ini adalah kerana, kelemahan
kawalan dalaman oleh NGO/ILKS dalam proses bayaran yang telus
boleh dipertikaikan, tiada SOP yang lengkap dan sistematik oleh
SEDIC bagi prosedur pembayaran yang perlu dipatuhi oleh NGO/ILKS
serta kelemahan dalam pemantauan terhadap laporan berkala/akhir
oleh NGO/ILKS.
6.2.7. Pembayaran Tanpa Dokumen Sokongan yang Lengkap
a. Berdasarkan Panduan Pelaksanaan PPSMI, NGO hendaklah mengemukakan

laporan akhir berserta dengan dokumen sokongan yang lengkap mengenai
peruntukan yang dibelanjakan seperti resit bayaran atau dokumen sokongan
lain yang boleh disandarkan sebagai bukti perbelanjaan bagi program yang
dilaksanakan.
b. Semakan Audit mendapati 18 NGO tidak dapat mengemukakan dokumen

sokongan selain daripada baucar bayaran bagi membuktikan perbelanjaan
sejumlah RM8.13 juta dibuat untuk melaksanakan program. Semakan lanjut
mendapati, tiada maklumat lengkap mengenai perincian perkhidmatan dalam

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 36 28/06/2019 11:36 AM

baucar bayaran seperti jumlah unit, harga seunit, terma bayaran, tarikh
menyempurnakan (delivery) perkhidmatan, maklumat penerima bayaran dan
maklumat perakuan telah bayar. Ini adalah kerana tiada satu (1) panduan
yang jelas daripada pihak SEDIC mengenai tatacara perbelanjaan diberi
kepada semua NGO yang terlibat. Amalan ini boleh mewujudkan risiko
pembayaran yang tidak benar atau tidak wujud bagi barangan/perkhidmatan
yang diterima. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 19.
JADUAL 19
MAKLUMAT BAYARAN TANPA DOKUMEN SOKONGAN
NO. PENDAFTARAN JUMLAH
BIL. PROGRAM TAHUN MAKLUMAT BAYARAN
NGO (RM)
SELANGOR
Makan Minum Peserta 345,600
Transformasi Belia dan Penceramah 11,520
1. 1309/2014 Kanak-Kanak Melalui Bola 2017
Sepak Fasilitator 12,672
Logistik 48,000
Materials 206,250
Perkhemahan 103,125
Ceramah Keibubapaan 66,000
Pembangunan Diri Pelajar Penulis Modul Bahasa Melayu 10,000

2. PPM-006-10-30112007 Kurang Cenderung 2015
Penulis Modul Matematik 10,000
Terhadap Akademik
Penulis Modul Bahasa Inggeris 10,000
Bahan Bantuan Latihan Kolej
144,375
Komuniti
Yuran Pendaftaran 61,875
Program Anjakan: Sijil Penyertaan 10,800

Menambah Baik Prestasi
3. PPM-007-10-23052012 2017
Akademik Pelajar
Sederhana Sijil Penghargaan Fasilitator 360
Elaun Fasilitator 100,000
Manual Fasilitator 550
Kudapan Pelajar 144,800
Buku Aktiviti 28,960

5859 M Dharma for Juniors 2014
Text Paper 5,792
Borang Pendaftaran dan
300
Kedatangan
Sijil Pelajar dan Fasilitator 8,000
4.
Kit Guru 1,250
Baucar Bayaran bagi
5859 M Kem Diksha 2014 213,600
Perbelanjaan
Kudapan Pelajar 155,400
Elaun Fasilitator 106,000
5859 M Dharma for Teenagers 2014 Buku Aktiviti 31,080
Sijil Pelajar dan Fasilitator 8,500
Text Paper 6,216
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 37
1 - 37
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 37 28/06/2019 11:36 AM

NGO (RM)
Kit Guru 1,325
Manual Fasilitator 583
2015 Penyelaras Zon 356,874
Penyelaras 276,000
Projek Mendaftar Anak
5. PPM-025-08-30082006 Kos Pengangkutan untuk
Malaysia 2017 27,360
Pengendalian Kes
Bayaran Penyelia 66,000
Makanan Peserta, Elaun dan

Kelas Tarian Klasikal
Elaun Pengangkutan
6. PPM-001-10-07092013 Bharathanatyam di 2016 463,642
Fasilitator, Gaji Guru Tarian
Kawasan Luar Bandar
dan Pengangkutan Peserta
7. 1314/2004 MIFA Beyond Football 2017 Pelaksanaan Program 640,810
JUMLAH 3,683,619
KUALA LUMPUR
Lead Entrepreneurship Sharing of Secretariat

1. PPM-015-14-30101950 2016 360,000
Aspiration Programme Facilities
Memperkasa Keluarga
Berisiko Tinggi di Kawasan
2. 464786 V 2017 Bengkel 924,000
Kejiranan (Smart Family
Club)
JUMLAH 1,284,000
NEGERI SEMBILAN
Makan Minum, Sewa Dewan,
Kelas Tambahan Untuk
Modul, Kit Peserta, Sijil, Elaun
Pelajar Sekolah Menengah
1. PPM-015-05-22102013 2016 dan Penginapan Penceramah, 86,000
yang menduduki
Pengangkutan dan Elaun
peperiksaan PT3 dan SPM
Fasilitator
NGO di Port Dickson Program Pembangunan Makan Minum Peserta, Elaun

2. (Tiada Maklumat No. Kecemerlangan 2015 Penceramah/Fasilitator, Token 122,550
Pendaftaran NGO) Remaja/Belia Tempatan Lokasi, Teknikal
Makan Minum, Sewa Dewan,

Pemerkasaan Kemahiran
Modul, Kit Peserta, Sijil, Elaun
Pelaburan di Kalangan
3. PPM-035-10-02032016 2016 dan Penginapan Penceramah, 829,800
Masyarakat India B40 Demi
Pengangkutan dan Elaun
Menjamin Masa Depan
Fasilitator
Program Fertigasi dan

4. PPM-016-05-20082015 Bimbingan Produk 2017 Lain-lain Perbelanjaan 43,310
Pertanian
JUMLAH 1,081,660
PERAK
Kelas Bimbingan Mini Peralatan Teknikal 8,000

Asrama Sekolah Menengah 2016
Pengangkutan (Peserta,
1. PPM-002-08-13102015 dan Rendah 304,000
Fasilitator, Penceramah)
Kelas Bimbingan Mini Makan Minum (Peserta,

2017 73,440
Asrama Fasilitator dan Penceramah)
Perkhidmatan Bimbingan dan

Meningkatkan Penyertaan Penyediaan Biodata bagi 15,750
2. PPM-007-08-23062015 Kaum India dalam Sektor 2015 Seminar
Awam
Elaun Peserta 93,500

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 38 28/06/2019 11:36 AM

NGO (RM)
Work Shop 1 to 38
(Including Food Preparation,
PA System, Printout,
3. 1381-10-PRK Lets Talk 2015 780,000
Refreshment, Transport,
Payment to Volunteer and
Stationeries)
Makanan dan Minuman untuk

2015 Pelajar, Perjumpaan Ibu Bapa 203,100
dan Bantuan Perubatan
Guru 172,800
Elaun Kaunselor 96,000

4. 1691-05-4 Project HOPE Elaun Pengurus Fasiliti 30,000
2017 Caj Pegawai Keselamatan 36,000
Penyediaan Makanan dan

146,775
Pelaksanaan Program 2018
Makanan dan Elaun
60,900
Penceramah serta Fasilitator
Gudwara Cup 25,480

Program Pembangunan
5. PPM-009-08-02071987 Sukan dan Kebudayaan 2017 Makanan 23,512
Komuniti Sikh
Bayaran Jurulatih 14,100
JUMLAH 2,083,357
JUMLAH KESELURUHAN 8,132,636

Sumber: Dokumen Perbelanjaan NGO
6.2.8. Pemantauan
Pemantauan terhadap program-program yang dilaksanakan oleh NGO/ILKS

adalah penting bagi memastikan penyaluran dana digunakan dengan berhemat
dan cekap serta mencapai objektif yang ditetapkan. Berdasarkan carta alir
proses kerja, pemantauan terhadap program secara amnya dilaksanakan melalui
tiga (3) kaedah iaitu Pemantauan Tanpa Notis; Pemantauan Berkala dan
Laporan Akhir setelah program tamat dilaksanakan. SEDIC hendaklah
mengeluarkan surat amaran kepada NGO/ILKS jika gagal menyerahkan laporan
akhir kepada SEDIC. Semakan Audit terhadap 98 fail NGO/ILKS melibatkan 124
program mendapati:
a. Pemantauan Tanpa Notis
Analisis Audit mendapati, jumlah keseluruhan laporan pemantauan tanpa

notis yang sepatutnya dilaksanakan oleh SEDIC adalah sebanyak 124 setelah
mengambil kira jumlah sampel program yang dipilih untuk diaudit. Daripada
sampel program tersebut sebanyak 73 (58.9%) program telah dibuat
pemantauan tanpa notis (pemeriksaan mengejut) oleh SEDIC manakala baki
51 (41.1%) program, tiada bukti pemantauan tanpa notis dibuat oleh SEDIC.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 39
1 - 39
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 39 28/06/2019 11:36 AM

b. Pemantauan Berkala
SEDIC juga menyemak dan memantau secara berkala program yang

dilaksanakan oleh NGO/ILKS melalui laporan berkala yang dihantar oleh
NGO/ILKS. Analisis Audit mendapati, jumlah keseluruhan laporan berkala
yang sepatutnya diterima adalah sebanyak 413 laporan bermula daripada
program dilaksanakan sehingga selesai. Bagaimanapun, daripada jumlah
tersebut hanya 49 (11.9%) laporan berkala diterima oleh SEDIC dan bakinya
sebanyak 364 (88.1%) laporan berkala tiada bukti penerimaan oleh SEDIC.
Semakan lanjut ke atas laporan berkala yang diterima mendapati tiada bukti
penyemakan oleh SEDIC.
c. Laporan Akhir
NGO/ILKS juga perlu menghantar laporan akhir kepada SEDIC setelah

program tamat dilaksanakan. Analisis Audit mendapati, jumlah keseluruhan
laporan akhir yang sepatutnya diterima adalah sebanyak 124 laporan setelah
mengambil kira program yang telah tamat dilaksanakan setakat bulan
Disember 2018. Bagaimanapun, daripada jumlah tersebut hanya 33 (26.6%)
laporan akhir yang diterima oleh SEDIC dan baki sebanyak 91 (73.4%)
laporan akhir tiada bukti penerimaannya oleh SEDIC. Semakan lanjut
mendapati SEDIC hanya mengeluarkan lapan (8) (8.8%) surat amaran
walaupun terdapat 91 laporan akhir yang tidak dikemukakan setakat bulan
Februari 2019.
MITRA sedar akan pentingnya pemantauan berterusan secara cekap dan efisien
dalam memastikan kejayaan pelaksanaan program yang diluluskan. Sehubungan
dengan itu, MITRA telah pun mengemukakan permohonan penambahan
perjawatan kepada pihak JPM untuk melaksanakan pemantauan program secara
berkesan. MITRA juga telah mencadangkan agar diwujudkan satu Unit
Pemantauan yang khusus dan berkecuali di mana pegawai dalam Unit
Pemantauan ini tidak akan terlibat dalam proses penilaian dan kelulusan geran
untuk mengelakkan isu conflict of interest.
MITRA telah mewujudkan Sistem Pengurusan Geran atau Grant

pun
Management System (GMS) yang juga akan menjadi pangkalan data bagi semua
dana-dana yang diluluskan. Fasa Pertama GMS yang telah dibangunkan hanya
melibatkan modul permohonan dan modul penilaian permohonan. Fasa Kedua
GMS yang dalam proses pembangunan akan merangkumi modul pemantauan
dan modul penilaian impak.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 40 28/06/2019 11:36 AM

Pada pendapat Audit, pemantauan oleh SEDIC terhadap pelaksanaan
program oleh NGO/ILKS adalah tidak cekap dan tidak memuaskan. Ini
adalah kerana aktiviti pemantauan tidak dilaksanakan secara
menyeluruh dan ketiadaan pangkalan data keseluruhan program yang
diselenggarakan. Kelemahan dalam pemantauan menyebabkan
berlakunya perkara seperti program tidak dilaksanakan mengikut
MoU; sejumlah RM2.77 juta dibelanjakan tanpa mengikut skop yang
dibenarkan; pembayaran bagi elaun peserta, token lokasi, insurans,
peralatan teknikal dan kit peserta berjumlah RM1.89 juta tidak dibuat;
lebihan dana berjumlah RM2.86 juta tidak dipulangkan; dan program
dilaksanakan oleh pihak ketiga tanpa pengetahuan SEDIC dan
sejumlah RM1.18 juta telah dibayar oleh NGO kepada pihak ketiga
sebelum program bermula.
7. RUMUSAN KESELURUHAN AUDIT
Secara keseluruhannya berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan program

yang dilaksanakan adalah kurang cekap kerana tiada rekod dan pangkalan data yang
lengkap diselenggarakan untuk menilai pencapaian outcome. Selain itu, terdapat
kelemahan dari segi penilaian pemilihan NGO, pemantauan terhadap pelaksanaan
program dan perbelanjaan oleh NGO dan pihak SEDIC serta wujud kelemahan tadbir
urus dan isu percanggahan kepentingan dalam pengurusan SEDIC yang melibatkan
Ketua Pengarah dan juga Menteri dan Timbalan Menteri, JPM. Ini disebabkan tiada SOP
yang jelas dan terperinci sebagai panduan terhadap pelaksanaan program oleh NGO.
8. SYOR AUDIT
Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan program yang

dilaksanakan mencapai objektif yang ditetapkan, pihak Audit mengesyorkan tindakan
seperti berikut:
8.1. MITRA hendaklah menyediakan pangkalan data yang menyeluruh serta

menyelenggarakannya secara lengkap dan kemas kini supaya ia dapat
mempertingkatkan kaedah pemantauan serta penilaian outcome program secara
menyeluruh;
8.2. MITRA perlu lebih teliti dalam meluluskan program berdasarkan skop yang
ditetapkan oleh MEA dan memastikan kesemua permohonan dinilai secara telus dan
menyeluruh berdasarkan panduan penilaian dan pemilihan yang telah ditetapkan
serta rekod-rekod sokongan berkenaan penilaian didokumenkan dengan teratur;
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 41
1 - 41
Pengurusan
ndia
Bab 1.indd 41 28/06/2019 11:36 AM

8.3. MITRA perlu merancang dengan lebih teliti program yang berpotensi untuk
dilaksanakan oleh NGO/ILKS setelah bajet diluluskan (sebelum bermula tahun
baharu) supaya program dapat ditawar dan dilaksanakan bermula pada awal tahun
berikutnya;
8.4. MITRA dan MEA perlu mengkaji dan meneliti semula keperluan menyalurkan
peruntukan kepada ICU, JPM atau agensi lain bagi membiayai program seumpama
ini. Ini bagi memastikan peruntukan Kerajaan mendapat value for money dan tidak
disalahgunakan oleh pihak berkepentingan memandangkan tiada mekanisme
pemantauan yang berkesan telah dilaksanakan bagi memastikan setiap peruntukan
atau sumbangan yang disalurkan diguna bagi tujuan sebenar;
8.5. MITRA perlu menyediakan SOP terperinci berserta dengan templat akaun
penerimaan dan perbelanjaan yang perlu dipatuhi oleh setiap NGO/ILKS;
8.6. MITRA juga perlu meningkatkan pemantauan secara menyeluruh terhadap

perbelanjaan NGO/ILKS. Selain itu, laporan berkala/akhir perlu dihantar oleh
NGO/ILKS dan NGO/ILKS menyediakan akaun bank yang berasingan bagi dana yang
diterima dan/atau menyimpan lejer khas program yang lengkap dan terperinci;
8.7. MITRA perlu menyenaraihitamkan NGO yang tidak melaksanakan program

serta NGO yang tidak mengikut SOP atau peraturan yang telah ditetapkan oleh
MITRA; dan
8.8. ICU, JPM dan MITRA perlu mempertingkatkan kawalan dalaman dan tadbir
urus dalam pengurusan MITRA bagi mengelakkan berlakunya conflict of interest.
Selain itu, MITRA perlu memastikan tiada campur tangan politik atau kepentingan
peribadi dalam pelaksanaan program.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
dia
Bab 1.indd 42 28/06/2019 11:36 AM

2 PENGURUSAN PROGRAM SKIM LATIHAN 1MALAYSIA
1. LATAR BELAKANG
1.1. Program Skim Latihan 1Malaysia (SL1M) yang diperkenalkan pada tahun 2011
merupakan satu program khas Kerajaan bagi meningkatkan kebolehpasaran
graduan tempatan untuk mendapatkan pekerjaan. Program ini menyasarkan
graduan Ijazah Sarjana Muda dan ke atas iaitu yang terdiri daripada warganegara
Malaysia dan terbuka kepada semua lulusan universiti (dari dalam atau luar negara).
Selain itu, ia juga menyasarkan graduan menganggur yang datang daripada
keluarga berpendapatan rendah atau tinggal di kawasan pedalaman serta graduan
yang sudah bekerja tetapi tidak setaraf dengan kelulusan yang dimiliki. SL1M
mengambil contoh kejayaan Graduates Programme yang dilaksanakan oleh Bank
Negara Malaysia (BNM).
1.2. Pelaksanaan Program SL1M telah dibincang dan dipersetujui dalam Mesyuarat
Jemaah Menteri pada 11 Mac 2011. Pada ketika itu, Unit Perancang Ekonomi (UPE),
Jabatan Perdana Menteri (JPM) telah diberi tanggungjawab untuk menyelaras
program dengan BNM dan syarikat-syarikat berkaitan Kerajaan/Government Linked
Company (GLC). UPE, JPM melalui Seksyen Pembangunan Modal Insan (SPMI) telah
mengadakan beberapa siri perbincangan dan mesyuarat untuk membincangkan
cadangan Kertas Konsep Pelaksanaan Program SL1M. Seterusnya mesyuarat
Economic Council yang telah diadakan pada 18 April 2011 bersetuju supaya
Program SL1M dilancarkan pada 1 Jun 2011 oleh YAB Perdana Menteri (PM).
Kronologi pewujudan Program SL1M adalah seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
KRONOLOGI PEWUJUDAN PROGRAM SL1M
TAHUN PERKARA
Mesyuarat Jemaah Menteri
- YAB PM menarik perhatian terhadap Taklimat Lembaga Pengarah BNM berkaitan kejayaan
Graduates Programme.
- YAB PM telah mencadangkan supaya program latihan BNM dilaksanakan dengan meluas di
seluruh negara dengan dinamakan sebagai SL1M.
- UPE, JPM telah diberi tanggungjawab untuk menyelaras pelaksanaan Program SL1M dengan
GLC yang lain.
Mesyuarat Berkala Bersama YB Menteri di JPM Bil. 5/2011
- Mesyuarat membincangkan struktur pelaksanaan Program SL1M yang akan dirangka dan
Mac 2011 dibentuk dengan menyelaras semula program sedia ada dalam tempoh tiga (3) bulan.
Mesyuarat Pembangunan Program SL1M Bil. 1/2011 yang dipengerusikan oleh
YB Menteri
- Pelaksanaan Program SL1M dibangunkan secara Corporate Social Responsibility (CSR).
- Urusetia terlibat (UPE) telah mengumpul maklumat program kebolehpasaran yang dilaksanakan
oleh GLC sebagai rujukan dan menyediakan Kertas Konsep Pelaksanaan Program SL1M pada
25 hingga 27 Mac 2011.
Mesyuarat Jemaah Menteri
- Mesyuarat dimaklumkan Menteri di JPM telah mengadakan perjumpaan dengan wakil daripada
20 GLC.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 43
1 - 43
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
a t i h a n 11Malaysia
Malaysia
Bab 1.indd 43 28/06/2019 11:36 AM

TAHUN PERKARA
- BNM dan Khazanah telah membentangkan program on-the-job training yang telah dilaksanakan
bagi membantu graduan.
- Program GLC yang lain akan dibangunkan berdasarkan model latihan oleh BNM dan Khazanah.
- Program ini akan dinamakan SL1M.
Mesyuarat Susulan Peringkat Working Level SL1M
- Membincangkan pelan pelaksanaan program bersama GLC dan memohon tarikh pelancaran
program daripada pejabat YAB PM.
Mesyuarat Jawatankuasa Induk Penyelarasan Program SL1M
- Dipengerusikan oleh YB Menteri di Jabatan Perdana Menteri.
- Membentangkan Kertas Konsep Program SL1M, status pelaksanaan program dan pelan
April 2011 pelaksanaan program.
Mesyuarat Economic Council (EC)
- Mesyuarat dimaklumkan mengenai persetujuan YAB PM untuk melancarkan Program SL1M pada
1 Jun 2011.
Jun 2011 - Program SL1M telah dilancarkan oleh YAB PM di Bangunan Perdana Putra JPM.
1.3. Program SL1M dilaksana berdasarkan konsep place and train di mana graduan
akan diberi latihan peningkatan kemahiran iaitu soft-skills training dan on-the-job
training. Ia bertujuan meningkatkan keyakinan diri graduan dan memberi
pendedahan suasana kerja sebenar. Tempoh maksimum latihan adalah selama 12
bulan dan pelatih diberi elaun sebanyak RM2,000 sebulan. Kos latihan termasuk
elaun pelatih dibiayai sepenuhnya oleh pihak syarikat sebagai salah satu bentuk
CSR. Kerajaan telah memperkenalkan insentif bagi menarik minat syarikat untuk
menyertai program ini iaitu Potongan Cukai Berganda (DTD) dan Skim Human
Resources Development Fund (HRDF).
1.4. Berdasarkan maklum balas positif daripada syarikat dan peserta program, UPE,
JPM telah meneruskan pelaksanaan Program SL1M pada tahun 2012 dengan
memperkenalkan SL1M Fasa 2. SL1M Fasa 2 telah mengekalkan kaedah sedia ada
iaitu secara CSR. Namun begitu, pada peringkat ini, penekanan diberi terhadap
aktiviti outreach iaitu aktiviti yang akan menemukan peserta dengan syarikat yang
menawarkan peluang latihan dan pekerjaan.
1.5. Bagi memastikan SL1M Fasa 2 dilaksanakan dengan cekap, UPE, JPM melalui
surat bertarikh 9 Februari 2012 telah memohon BNM meminjamkan dua (2) pegawai
mereka yang terlibat dalam Graduates Programme ke UPE, JPM. Permohonan
pinjaman ini adalah sebagai salah satu usaha untuk memantapkan lagi SPMI dalam
melaksanakan Program SL1M. Mesyuarat antara UPE, JPM dan BNM telah diadakan
pada 22 Mac 2012 untuk menetapkan skop kerja pegawai BNM. Antara lain,
pegawai pinjaman BNM bertanggungjawab mengadakan pendekatan outreach bagi
mendapatkan kerjasama syarikat-syarikat untuk menyertai Program SL1M secara
CSR dan menarik lebih ramai peserta, khususnya yang datang daripada luar bandar
dan keluarga berpendapatan rendah. Selain itu, pegawai BNM juga perlu
melaksanakan pemantauan pelaksanaan Program SL1M dengan syarikat terlibat,
mengurus laman web dan pangkalan data SL1M serta mengemas kini maklumat

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
a t i h a n 1 1Malaysia
Malaysia
Bab 1.indd 44 28/06/2019 11:36 AM

pelaksanaan Program SL1M. Permohonan pinjaman ini telah diluluskan oleh
Gabenor BNM pada 30 April 2012 dengan tempoh peminjaman selama dua (2)
tahun.
1.6. UPE, JPM telah menyerahkan tugas menguruskan Program SL1M kepada dua
(2) pegawai pinjaman BNM ini yang kemudiannya dinamakan sebagai Sekretariat
SL1M. UPE, JPM juga telah memohon daripada Khazanah Nasional Berhad untuk
meminjam 10 pelatih Graduate Employability Management Scheme (GEMS) untuk
membantu Sekretariat SL1M mengurus dan mengendalikan program ini. Kronologi
pelaksanaan Program SL1M Fasa 2 adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
KRONOLOGI PELAKSANAAN PROGRAM SL1M FASA 2
TAHUN PERKARA
September Program SL1M Fasa 2 telah dilancarkan pada 29 September 2011 dengan mengekalkan kaedah
2011 sedia ada iaitu penglibatan GLC dan syarikat swasta secara CSR.
Surat permohonan pinjaman pegawai BNM ke UPE, JPM bagi melaksanakan Program SL1M Fasa 2
Feb 2012
telah dihantar kepada Gabenor BNM.
Mesyuarat Pelaksanaan Program SL1M antara UPE, JPM dan BNM
Membincangkan perancangan pelaksanaan Program SL1M, perincian skop kerja dan KPI pegawai-
Mac 2012
pegawai BNM yang dipinjamkan ke UPE, JPM dan kemudahan yang disediakan sepanjang tempoh
peminjaman.
Memoranda Antara Jabatan (BNM)
BNM bersetuju meminjamkan pegawainya ke UPE bagi tempoh dua (2) tahun bermula pada Mei
April 2012
2012. Gaji pegawai yang dipinjamkan akan dibiayai oleh BNM manakala tuntutan rasmi sepanjang
tempoh peminjaman ditanggung oleh UPE, JPM.
UPE, JPM telah mengeluarkan surat yang ditandatangani oleh Pengarah SPMI kepada Ketua Unit
Operasi GEMS, Khazanah Nasional Berhad untuk memohon pinjaman 10 pelatih GEMS ke UPE,
Julai 2012
JPM. Tujuan peminjaman adalah bagi membantu Sekretariat SL1M mengurus dan mengendalikan
Program SL1M.
1.7. Pada peringkat awal pelaksanaan Program SL1M Fasa 2, semua perbelanjaan
Sekretariat SL1M diuruskan oleh UPE, JPM berdasarkan peruntukan mengurus sedia
ada. Mulai tahun 2016, Sekretariat SL1M telah diluluskan peruntukan pembangunan
berasingan daripada UPE di mana peruntukan telah disalurkan secara terus oleh JPM
kepada TalentCorp yang dilantik sebagai agen pembayar bagi Sekretariat SL1M.
TalentCorp merupakan Company Limited by Guarantee (CLBG) yang ditubuhkan di
bawah JPM. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, Sekretariat SL1M telah
diluluskan peruntukan berjumlah RM65.8 juta untuk membiayai perbelanjaan
program outreach, pembayaran gaji dan manfaat-manfaat lain kepada Sekretariat
SL1M. Daripada RM65.8 juta peruntukan yang diluluskan, sejumlah RM54.3 juta
telah dibelanjakan setakat akhir tahun 2018.
1.8. Penglibatan syarikat dalam Program SL1M sama ada dilakukan secara sukarela
atau bagi memenuhi prasyarat di bawah Pekeliling Perbendaharaan Malaysia, PK1.2
[Pelaksanaan Program SL1M dalam Perolehan Kerajaan] yang berkuat kuasa pada
Ogos 2017. Pekeliling tersebut mensyaratkan syarikat yang ditawarkan kontrak
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 45
1 - 45
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 45 28/06/2019 11:36 AM

perolehan Kerajaan melaksanakan Program SL1M berdasarkan had nilai ambang
yang ditetapkan.
1.9. Mulai tahun 2018, Program SL1M telah diletakkan di bawah tanggungjawab
Kementerian Pembangunan Usahawan (MED). SL1M telah dijenamakan semula
sebagai Professional Training and Education for Growing Entrepreneurs (PROTÉGÉ).
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pengurusan Program SL1M telah
dirancang dan dilaksanakan dengan berhemat, cekap dan berkesan bagi mencapai
objektif yang ditetapkan. Antara lain, objektif program SL1M adalah untuk
meningkatkan tahap kebolehpasaran graduan dalam mendapatkan pekerjaan yang
setimpal dengan kelulusan serta menarik lebih banyak penglibatan dan kerjasama pihak
swasta dalam melaksanakan Program SL1M.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan ditumpukan kepada Program SL1M Fasa 2 bagi tempoh tahun
2016 hingga 2018 yang diuruskan oleh Sekretariat SL1M. Pengauditan meliputi
dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi program dan pengurusan program.
Prestasi program dinilai berdasarkan dua (2) perkara iaitu pencapaian output dan
pencapaian outcome. Pengurusan program pula meliputi empat (4) perkara iaitu
struktur tadbir urus, pengurusan kewangan, pengurusan perolehan dan pengurusan
berkaitan syarikat yang melaksanakan Program SL1M.
3.2. Pengauditan dijalankan di pejabat Sekretariat SL1M, TalentCorp, Seksyen

Khidmat Pengurusan (SKP), UPE serta Bahagian Pembangunan dan Bahagian
Kewangan, JPM. Sebanyak 14 syarikat yang melaksanakan SL1M di sekitar Kuala
Lumpur dan Selangor turut dilawati. Kesemua syarikat yang dilawati merupakan
syarikat yang melaksanakan SL1M kerana menerima kontrak Kerajaan. Faktor yang
diambil kira dalam pemilihan syarikat ialah bilangan graduan tertinggi yang dilatih di
bawah Program SL1M. Pihak Audit juga telah mengedarkan 59 borang soal selidik
kepada peserta SL1M di 14 syarikat berkenaan. Selain itu, 424 (63.2%) daripada
670 baucar bayaran telah disemak melibatkan pembayaran berjumlah RM50.59 juta.
Pengauditan ini dijalankan dengan menyemak rekod, fail, minit mesyuarat dan dokumen
yang berkaitan dengan pengurusan Program SL1M. Analisis terhadap rekod dan data
yang berkaitan juga telah dibuat. Selain itu, lawatan ke syarikat serta temu bual dengan
pegawai Sekretariat SL1M, peserta SL1M dan pihak syarikat telah dijalankan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 46 28/06/2019 11:36 AM

5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Jun hingga November 2018
merumuskan perkara berikut:
a. Prestasi Program SL1M
Pencapaian peserta Program SL1M yang telah dilatih bagi tahun 2016 hingga
2018 tidak dapat diukur secara keseluruhannya kerana Sekretariat SL1M tidak
menerima data sebenar daripada sebahagian GLC dan syarikat swasta yang
menyertai Program SL1M secara sukarela. Ini disebabkan GLC dan syarikat
swasta tidak terikat dengan mana-mana arahan untuk mengemukakan
maklumat tersebut. Keadaan ini berbeza dengan syarikat lain yang memperoleh
kontrak Kerajaan di mana maklumat mengenai status peserta SL1M perlu
dikemukakan kepada Sekretariat SL1M. Ini adalah berdasarkan kepada Pekeliling
Pelaksanaan Skim Latihan 1Malaysia (SL1M) dalam Perolehan Kerajaan yang
berkuat kuasa pada 1 Ogos 2017.
b. Pengurusan Program SL1M
Pengurusan Program SL1M yang dilaksanakan oleh Sekretariat SL1M masih

belum mencapai tahap kecekapan yang optimum. Ini kerana terdapat
kelemahan dari segi pengumpulan data status peserta SL1M, pendaftaran dan
pemantauan terhadap penglibatan syarikat yang mendapat kontrak Kerajaan
dalam Program SL1M serta kelemahan pengurusan kewangan dan pengurusan
perolehan. Secara keseluruhannya, Sekretariat SL1M mempunyai ruang untuk
penambahbaikan yang boleh dilaksanakan bagi meningkatkan kecekapan dalam
pengurusan Program SL1M.
a. pencapaian sebenar graduan yang telah dilatih di bawah Program SL1M tidak
dapat diukur dengan tepat kerana tiada maklumat lengkap mengenainya
diselenggarakan oleh Sekretariat SL1M;
b. struktur Tadbir Urus Sekretariat SL1M tidak jelas di mana penyerahan

tanggungjawab menguruskan SL1M daripada SPMI kepada Sekretariat SL1M
tidak dinyatakan dalam apa-apa dokumen bertulis;
c. tiada sebarang perjanjian atau Memorandum of Understanding (MoU)

diwujudkan antara UPE, JPM dan TalentCorp untuk menjelaskan peranan
dan tanggungjawab TalentCorp sebagai agen pembayar yang menguruskan
peruntukan Program SL1M;
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 47
1 - 47
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 47 28/06/2019 11:36 AM

d. TalentCorp telah membuat pelaburan berjumlah RM9 juta pada tahun 2017
dan RM8 juta pada tahun 2018 daripada peruntukan Program SL1M;
e. TalentCorp tidak pernah menyediakan penyata penyesuaian terhadap

peruntukan Program SL1M bagi tahun 2017 dan 2018 walaupun akaun
khusus untuk Program SL1M telah diwujudkan. Ini menyebabkan pihak Audit
tidak dapat mengesahkan perbezaan baki akhir berjumlah RM5.69 juta bagi
kedua-dua tahun tersebut;
f. pengurusan kewangan tidak teratur dan tidak cekap di mana berlaku
pembayaran sejumlah RM718,760 yang dibuat sebelum perkhidmatan artis
dilaksanakan. Selain itu, pembayaran sejumlah RM531,060 melebihi nilai
kontrak;
g. perancangan terperinci perolehan tidak disediakan sebelum pelaksanaan
program outreach bagi mengawal kos;
h. sebanyak 56 perolehan tidak mematuhi prosedur perolehan Kerajaan yang

ditetapkan di mana:
- 25 (44.7%) perolehan bekalan/perkhidmatan yang setiap satunya

bernilai melebihi RM100,000 tidak dibuat secara sebut harga seperti
disyaratkan dalam peraturan perolehan Kerajaan. Nilai keseluruhan
perolehan terlibat ialah RM5.54 juta;
- 12 (21.4%) perolehan yang setiap satunya bernilai melebihi RM500,000

tidak dibuat secara tender terbuka seperti disyaratkan dalam peraturan
perolehan Kerajaan. Nilai keseluruhan perolehan terlibat ialah
RM11.31 juta; dan
- 19 (33.9%) perolehan perkhidmatan penyiaran pengiklanan melalui

media cetak dan media elektronik yang bernilai RM10.40 juta tidak
diperakukan kepada Pihak Berkuasa Melulus dengan sewajarnya.
i. Ketua Sekretariat SL1M telah menandatangani kontrak bagi pihak Pegawai

Pengawal tanpa penurunan kuasa daripada Menteri. Selain itu, tiada bukti
menunjukkan draf kontrak dirujuk kepada Penasihat Undang-Undang (PUU)
UPE, JPM;
j. Perolehan Kontrak Projek Menaik Taraf, Memasang, Menguji, Mentauliah,
Memberi Latihan dan Menyenggara Sistem Pengurusan SL1M dan Aplikasi
Mudah Alih SL1M Versi 2.0 bernilai RM6.74 juta telah melebihi had
berbelanja yang dibenarkan. Pelanjutan tempoh kontrak juga tidak dibuat
dengan teratur dan berlaku bayaran kemajuan yang terlebih bayar;
k. tiada mekanisme pemantauan diwujudkan oleh Sekretariat SL1M bagi
memastikan syarikat yang mendapat kontrak perolehan Kerajaan telah
melaksanakan Program SL1M seperti yang disyaratkan. Selain itu, syarikat

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 48 28/06/2019 11:36 AM

yang gagal mendaftar untuk Program SL1M juga tidak disusul dengan
berkesan;
l. proses meluluskan pengurangan peserta SL1M di syarikat yang mendapat
kontrak Kerajaan semasa pre award dan post award tidak dibuat dengan
cekap dan telus oleh Sekretariat SL1M; dan
m. pengeluaran Sijil Akuan Penyertaan Program SL1M oleh Sekretariat SL1M
sebagai bukti kelayakan syarikat untuk memohon pelepasan cukai dua (2)
kali dari Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) tidak teratur.
Perkara yang ditemui dan maklum balas yang diterima pada 12 Mac 2019 telah
dibincangkan dalam Exit Conference yang telah dijalankan pada 17 Mei 2019.
Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah
seperti di perenggan berikut:
6.1. Prestasi Program SL1M
6.1.1. Pencapaian Output – Bilangan Graduan yang Mengikuti Program

SL1M
a. Berdasarkan teks ucapan bajet tahun 2016, 2017 dan 2018 oleh YAB PM,
sasaran yang ditetapkan di bawah Program SL1M adalah untuk melatih
seramai 60,000 graduan bagi tempoh tiga (3) tahun iaitu dari tahun 2016
hingga 2018.
b. Semakan Audit mendapati pencapaian sebenar bilangan graduan yang dilatih

tidak dapat ditentukan dengan tepat kerana maklumat tidak lengkap, tidak
dikemukakan sepenuhnya oleh syarikat terlibat serta tidak direkodkan secara
sistematik khususnya bagi tahun 2016. Ini mengakibatkan prestasi sebenar
Program SL1M tidak dapat diukur dari segi bilangan graduan yang menyertai
serta yang telah tamat menjalani latihan di bawah Program SL1M.
c. Bagi tahun 2016, maklumat status keseluruhan graduan yang menjalani

latihan di bawah Program SL1M tidak dapat dikemukakan kepada pihak
Audit. Ini kerana data bilangan graduan yang dilatih di sebahagian syarikat
swasta dan GLC yang menyertai Program SL1M secara sukarela tidak dapat
diperoleh oleh Sekretariat SL1M. Keadaan ini disebabkan syarikat tidak
terikat dengan mana-mana arahan bagi mewajibkan mereka untuk memberi
maklumat tersebut.
d. Mulai tahun 2017, selain penyertaan syarikat secara sukarela, syarikat yang
merupakan penerima kontrak Kerajaan juga telah disyaratkan untuk
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 49
1 - 49
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 49 28/06/2019 11:36 AM

melaksanakan Program SL1M. Bagi syarikat penerima kontrak Kerajaan,
mereka dikehendaki menyimpan dan mengemas kini segala maklumat
program serta butiran senarai peserta SL1M sepanjang tempoh latihan. Pihak
syarikat juga perlu menyerahkan maklumat tersebut kepada Sekretariat
SL1M. Ini kerana mereka terikat untuk mematuhi PK 1.2. [Pelaksanaan
Program SL1M dalam Perolehan Kerajaan] yang berkuat kuasa pada 1 Ogos
2017 dan Garis Panduan Pelaksanaan Program SL1M dalam Perolehan
Kerajaan yang diperkenalkan oleh UPE, JPM pada 1 Januari 2018.
e. Oleh itu, bagi tahun 2017 dan 2018, Sekretariat SL1M telah merekodkan
bilangan peserta SL1M yang dikemukakan oleh syarikat-syarikat yang
menerima kontrak Kerajaan. Semakan Audit mendapati maklumat yang
diperoleh ini telah direkodkan di dalam fail khusus untuk data graduan.
Berdasarkan maklumat yang dikemukakan kepada pihak Audit, seramai 737
pelatih SL1M telah atau sedang menjalani latihan di bawah program ini sejak
dari tahun 2017 yang melibatkan 53 (55.8%) daripada 95 syarikat yang
mendapat kontrak Kerajaan yang telah mencapai nilai ambang. Butiran
lanjut adalah seperti di Jadual 3. Bagaimanapun, bilangan pelatih SL1M di
GLC dan syarikat swasta yang menyertai Program SL1M secara sukarela
tidak dapat ditentukan kerana tiada maklumat dikemukakan oleh Sekretariat
SL1M.
JADUAL 3
SASARAN DAN PENCAPAIAN SEBENAR GRADUAN
YANG DILATIH MENGIKUT TAHUN 2016, 2017 DAN 2018
PERKARA 2016 2017 2018 JUMLAH
Sasaran 15,000 20,000 25,000 60,000
Pencapaian* TM 193 544 737

Sumber: Sekretariat SL1M
Nota : (TM) - Tiada Maklumat
(*) - Maklumat pencapaian graduan hanya berdasarkan pencapaian peserta SL1M daripada
syarikat yang memperoleh kontrak Kerajaan Persekutuan.
f. Berdasarkan Jadual 3, sasaran untuk melatih graduan yang telah mendaftar

sebagai peserta SL1M adalah 60,000 orang bagi tempoh tahun 2016 hingga
2018. Namun pencapaian sebenar tidak dapat dinilai kerana bilangan pelatih
SL1M yang direkodkan hanya 737 di mana pencapaian ini tidak mengambil
kira data daripada GLC dan syarikat swasta yang menyertai Program SL1M
secara sukarela. Selain itu, tidak semua syarikat yang mendapat kontrak
Kerajaan dan melepasi nilai ambang ditetapkan telah menyertai Program
SL1M.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 50 28/06/2019 11:36 AM

Maklum balas Sekretariat SL1M yang diterima pada 12 Mac 2019
Dari tahun 2011 sehingga 2016, program ini tidak mempunyai sistem
pendaftaran dan pengurusan maklumat permohonan. Syarikat telah
menjalankan proses pengambilan peserta SL1M secara terus tanpa melalui
Sekretariat kerana pemilihan peserta adalah berdasarkan kriteria yang
ditetapkan oleh syarikat.
Sekretariat SL1M mengambil pendekatan mengemas kini maklumat peserta

melalui Borang Status Peserta Yang Dilatih oleh syarikat, namun maklumat
tersebut masih gagal dikumpulkan oleh Sekretariat. Ini kerana maklumat peserta
tertakluk kepada Akta Perlindungan Data Peribadi (PDPA) di syarikat masing-
masing dan tidak terikat dengan mana-mana arahan untuk mewajibkan mereka
memberi maklumat tersebut.
Sehingga Disember 2018, syarikat GLICs/GLCs masih mengemukakan status

pelatih yang dilatih kepada Sekretariat SL1M untuk dikemas kini dan direkodkan.
Namun, terdapat GLICs/GLCs yang tidak mengemukakan maklumat secara
terperinci mengenai status pelatih tersebut kerana terikat dengan Akta PDPA.
Bagi tahun 2018, seramai 58,588 graduan telah mendaftar di portal SL1M.
Manakala jumlah graduan yang mendaftar sebagai peserta SL1M tetapi tidak
dapat menjalani program tidak dapat direkod oleh Sekretariat SL1M bagi tahun
2016 dan 2017 kerana SL1M masih dalam perancangan membangunkan sistem
pengurusan maklumat graduan. Kaedah pendaftaran graduan dijalankan secara
manual bermula awal penubuhan SL1M dari tahun 2011 sehingga 2017.
Pada tahun 2018, SL1M telah membangunkan sistem pendaftaran dan

pengurusan maklumat graduan tetapi masih belum dapat berfungsi sepenuhnya.
Pada pendapat Audit, kegagalan menyelenggara sistem pengumpulan

maklumat peserta Program SL1M dengan cekap, berkesan dan
sistematik menyebabkan status keseluruhan prestasi program tidak
dapat diukur.
6.1.2. Penilaian Outcome Program SL1M
a. Surat Pekeliling Am Bil. 1 Tahun 2012 mengenai Garis Panduan Penilaian

Program Pembangunan menetapkan Kementerian, Jabatan dan Badan
Berkanun Persekutuan membuat penilaian outcome dan impak terhadap
sesuatu program yang dilaksanakan. Menurut Arahan No.1 2010, Majlis
Tindakan Negara, penilaian outcome adalah sebagai early warning system
untuk membantu Kementerian menyelaras semula strategi-strategi
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 51
1 - 51
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 51 28/06/2019 11:36 AM

pelaksanaan program atau projek agar mencapai sasaran outcome yang
dihasratkan.
b. Semakan Audit mendapati penilaian outcome terhadap Program SL1M tidak

dilaksanakan sejak pelaksanaannya pada tahun 2011. Pihak Audit mendapati
tiada perancangan atau rangka kerja jelas terutamanya dari segi
pengumpulan data dan maklumat yang perlu dikumpul untuk menjalankan
penilaian outcome. Ini mengakibatkan Program SL1M tidak dapat dinilai dari
segi keberkesanan dan impak sebenar terhadap graduan yang terlibat.
Semakan selanjutnya mendapati, pihak SL1M ada melaporkan pencapaian
status pelaksanaan program dalam Mesyuarat Jawatankuasa Tindakan
Pembangunan (MJTP) Badan-Badan Berkanun dan Syarikat JPM pada 22 Mei
dan 18 September 2017. Namun begitu, perkara yang dilaporkan hanya
berkaitan dengan bilangan program outreach yang telah dilaksanakan,
bilangan syarikat terlibat serta bilangan kehadiran graduan dan pencari kerja
semasa program outreach diadakan. Manakala pelaporan yang berkaitan
dengan pencapaian sasaran dan objektif Program SL1M tidak dilaporkan.
c. Pihak Audit telah menjalankan analisis terhadap 737 data pelatih SL1M bagi
tahun 2017 dan 2018 yang direkodkan oleh Sekretariat SL1M. Pihak Audit
mendapati sejumlah 63 (8.5%) daripada 737 pelatih SL1M telah mendapat
pekerjaan manakala baki sejumlah 674 (91.5%) peserta SL1M masih
menjalani latihan sehingga Jun 2018. Daripada 63 pelatih tersebut, seramai
31 (49.2%) pelatih mendapat pekerjaan selepas tamat mengikuti Program
SL1M manakala 32 (50.8%) pelatih mendapat pekerjaan semasa sedang
menjalani Program SL1M. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 4.
Manakala rekod pekerjaan bagi pelatih SL1M di GLC dan syarikat swasta
yang menyertai Program SL1M secara sukarela tidak dapat dikemukakan
oleh Sekretariat SL1M. Ini menyebabkan outcome program secara
keseluruhannya tidak dapat dinilai oleh pihak Audit.
JADUAL 4
STATUS PESERTA SL1M SELEPAS TAMAT PROGRAM SL1M
BAGI TEMPOH BULAN OGOS 2017 HINGGA 30 JUN 2018
STATUS PELATIH PROGRAM SL1M
BILANGAN
PELATIH TAMAT MENDAPAT
TAHUN MASIH
PROGRAM LATIHAN DAN PEKERJAAN KETIKA
MENJALANI
SL1M*** MENDAPAT SEDANG MENJALANI
LATIHAN
PEKERJAAN LATIHAN
2017* 193 19 13 161
2018** 544 12 19 513
JUMLAH 737 31 32 674
Nota: (*) - Bermula bulan Ogos 2017
(**) - Sehingga bulan Jun 2018
(***) - Maklumat pencapaian graduan hanya berdasarkan pencapaian peserta SL1M daripada
syarikat yang memperoleh kontrak Kerajaan Persekutuan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 52 28/06/2019 11:36 AM

Program SL1M ini tidak tersenarai dalam penilaian outcome di bawah JPM.
Walau bagaimanapun, status pelaksanaan program ini dilaporkan di dalam
mesyuarat pembangunan JPM.
Pada pendapat Audit, tanpa penilaian outcome, keberkesanan program

selaras dengan objektif yang ditetapkan tidak dapat diukur serta
tindakan penambahbaikan terhadap kelemahan yang dikenal pasti
tidak dapat diambil. Sungguhpun Program SL1M tidak disenaraikan
bagi tujuan penilaian di bawah JPM, dari segi tadbir urus yang baik,
setiap program sepatutnya dibuat penilaian dalam sesuatu tempoh
tertentu dalam hayat program tersebut.
6.2. Pengurusan Program SL1M
6.2.1. Struktur Tadbir Urus SL1M
a. Tadbir urus merujuk kepada proses yang digunakan untuk mentadbir,

mengurus dan mengawal sesebuah organisasi. Ia merangkumi dasar,
undang-undang dan peraturan, sistem dan prosedur, kawalan pengurusan
organisasi dan pengurusan risiko. Tadbir urus yang baik dapat membantu
sesebuah organisasi mempertingkatkan kecekapan dalam mencapai
objektifnya serta membolehkannya diurus dengan lebih sempurna, telus dan
bertanggungjawab.
b. Pada awalnya, UPE, JPM melalui SPMI telah diberi tanggungjawab untuk
menyelaras Program SL1M dengan GLC yang lainnya. Tanggungjawab UPE,
JPM ini telah dinyatakan melalui Minit Mesyuarat Jemaah Menteri pada
11 Mac 2011. SL1M yang dilaksanakan pada tahun 2011 telah dikendalikan
sepenuhnya oleh UPE, JPM melalui SPMI.
c. Seterusnya, pelaksanaan SL1M Fasa 2 telah diperkenalkan pada

29 September 2011. Pihak Audit dimaklumkan bahawa disebabkan
kekurangan kakitangan dan kekangan tugas di SPMI, pihak UPE, JPM telah
menyerahkan tugas menguruskan Program SL1M kepada pegawai pinjaman
daripada BNM yang dinamakan sebagai Sekretariat SL1M. Bagi
mengurangkan beban tugas Sekretariat SL1M, UPE, JPM juga telah
memohon untuk meminjam seramai 10 pelatih daripada Khazanah Nasional
Berhad untuk membantu Sekretariat SL1M. Sepuluh (10) pelatih tersebut
telah ditawarkan jawatan kontrak di bawah TalentCorp.
d. Bagaimanapun, tiada bukti secara bertulis dikemukakan kepada pihak Audit

berkaitan penyerahan pengurusan Program SL1M daripada SPMI kepada
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 53
1 - 53
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 53 28/06/2019 11:36 AM

Sekretariat SL1M. Oleh itu, pihak Audit tidak dapat menentukan punca kuasa
sebenar Sekretariat SL1M dalam menguruskan program ini. Selepas
penyerahan pengurusan program kepada Sekretariat SL1M, pihak Audit juga
tidak menemui bukti untuk menentukan pihak yang sebenarnya mengawal
dan memantau Sekretariat SL1M. Keadaan ini menyebabkan wujudnya
kelemahan dalam aspek pemantauan pelaksanaan program seperti berikut:
i. Pemantauan Pengurusan Peruntukan
 Program SL1M telah menerima peruntukan daripada dua (2) sumber

iaitu daripada Bahagian Pembangunan, JPM sebanyak RM19.5 juta
bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018. Selain itu, Kementerian
Kewangan (MoF) melalui Bahagian Kewangan, JPM juga telah
menyalurkan peruntukan berjumlah RM46.3 juta bagi tahun 2017 dan
2018. Kedua-dua peruntukan ini berjumlah RM65.8 juta telah
disalurkan secara terus kepada TalentCorp yang dilantik sebagai agen
pembayar bagi Sekretariat SL1M tanpa melalui UPE, JPM. Sekretariat
SL1M perlu menghantar laporan prestasi perbelanjaan bulanan
kepada JPM melalui TalentCorp untuk pertimbangan penyaluran
peruntukan selanjutnya.
 Semakan Audit mendapati Sekretariat SL1M ada menghantar laporan

prestasi perbelanjaan bulanan kepada Bahagian Pembangunan, JPM
melalui TalentCorp bagi tahun 2016, 2017 dan 2018. Laporan ini
adalah berdasarkan kepada peruntukan daripada Bahagian
Pembangunan, JPM.
 Bagaimanapun, semakan lanjut mendapati Sekretariat SL1M tidak

pernah mengemukakan laporan prestasi perbelanjaan bulanan
berdasarkan peruntukan yang diterima daripada MoF. Keperluan
mengemukakan laporan bulanan tersebut telah dinyatakan di dalam
surat MoF bertarikh 17 Februari 2017 dengan rujukan
KK/BPB(2.00)202/5-59 sk.9(2) kepada Ketua Pengarah (KP) UPE,
JPM. Surat tersebut seterusnya telah diminitkan oleh KP UPE, JPM
kepada Ketua Sekretariat SL1M. Keperluan yang sama juga telah
dinyatakan di dalam surat penyaluran peruntukan daripada MoF
kepada JPM bertarikh 13 Februari 2017 dengan rujukan
KK/BDSP/KEW/10/13/81/2-29 Jilid 6 (51). Walaupun tiada laporan
bulanan dikemukakan seperti yang disyaratkan, pihak Audit
mendapati MoF masih menyalurkan peruntukan kepada Sekretariat
SL1M pada tahun 2018 sejumlah RM8 juta.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 54 28/06/2019 11:36 AM

ii. Pemantauan Pelaksanaan Program
 Pada awal penubuhan Program SL1M pada tahun 2011, program ini
dipantau oleh dua (2) jawatankuasa. Jawatankuasa Induk
Penyelarasan dipengerusikan oleh Menteri di JPM manakala
Jawatankuasa Kerja Pelaksanaan dipengerusikan oleh KP UPE, JPM.
Bagaimanapun selepas pengurusan program ini diambil alih oleh
Sekretariat SL1M, peranan jawatankuasa ini telah diubah kepada
pemantauan melalui mesyuarat yang diadakan bersama Menteri di
JPM dan GLC. Bagaimanapun UPE, JPM tidak dirujuk atau
dimaklumkan mengenai pemantauan melalui mesyuarat tersebut.
Sekretariat SL1M memaklumkan telah menyediakan laporan bertulis
secara bulanan dan mingguan mengenai pelaksanaan program
kepada Pengarah SPMI, UPE, JPM dari tahun 2012 hingga 2016.
Bagaimanapun laporan ini tidak diterima oleh Bahagian SPMI
berdasarkan maklum balas pada 19 Jun 2019. Laporan status
pencapaian dan pelaksanaan Program SL1M juga turut dilaporkan
secara lisan pada setiap bulan kepada KP UPE, JPM dan Menteri.
 Merujuk kepada surat MoF bertarikh 24 Ogos 2017, tanggungjawab

Sekretariat SL1M adalah untuk mengawal selia, melapor, memantau
dan melaksanakan audit pelaksanaan Program SL1M. Semakan Audit
mendapati tiada bukti Sekretariat SL1M telah melaporkan secara
tetap dan berkala mengenai pelaksanaan Program SL1M kepada
mana-mana pihak. Sekretariat SL1M hanya melaporkan pelaksanaan
program kepada Mesyuarat Jawatankuasa Tindakan Pembangunan
(MJTP) JPM apabila diperlukan. Bagaimanapun, perkara yang
dilaporkan hanyalah berkaitan bilangan program outreach yang telah
dan akan dilaksanakan serta bilangan syarikat yang terlibat. Pihak
Audit juga dimaklumkan segala laporan pencapaian dan pelaksanaan
Program SL1M telah dilaporkan terus kepada KP UPE, JPM secara
lisan.
Maklum balas UPE, JPM yang diterima pada 23 Mei 2019
Punca kuasa SL1M selepas dilepaskan tanggungjawab daripada SPMI, UPE, JPM
hanya melalui perbincangan dalaman sahaja. Walau bagaimanapun,
perbincangan ini tidak didokumenkan. Laporan daripada Sekretariat SL1M hanya
diterima semasa pelaksanaan SL1M 1.0 melalui Mesyuarat Jawatankuasa Induk
Penyelarasan dan Jawatankuasa Kerja Pelaksanaan di peringkat UPE. Selepas
pelaksanaan SL1M Fasa 2 mulai Mei 2012, SPMI, UPE tidak lagi menerima
sebarang laporan daripada Sekretariat SL1M.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 55
1 - 55
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 55 28/06/2019 11:36 AM

Pada pendapat Audit, ketiadaan struktur tadbir urus yang jelas dari
segi kawalan dan pemantauan boleh membawa kepada risiko
percanggahan kepentingan, masalah penompokan kuasa serta budi
bicara yang luas.
6.2.2. Pengurusan Kewangan
Pengauditan telah dijalankan ke atas pengurusan kewangan yang meliputi

prestasi kewangan serta perkara-perkara lain yang berkaitan dan mendapati
perkara-perkara seperti berikut:
a. Prestasi Kewangan
i. Berdasarkan surat penyaluran peruntukan daripada MoF kepada JPM
bertarikh 13 Februari 2017, peruntukan yang disalurkan hendaklah
dibelanjakan mengikut perkara yang telah dipersetujui oleh MoF dan
mematuhi segala peraturan kewangan yang sedang berkuat kuasa. JPM
juga dikehendaki mengemukakan laporan perbelanjaan bulanan kepada
MoF.
ii. Berdasarkan Minit Mesyuarat Penyelarasan Bajet Pembangunan SL1M

yang diadakan pada 28 April 2016 yang dipengerusikan oleh Ketua
Sekretariat SL1M, peruntukan Program SL1M akan disalurkan terus
kepada TalentCorp yang merupakan syarikat di bawah JPM. Peruntukan
ini diletakkan di bawah akaun GEMS kerana TalentCorp tidak
mewujudkan satu akaun khusus untuk Program SL1M pada ketika itu.
Akaun khusus untuk Program SL1M hanya diwujudkan pada bulan April
2017.
iii. Sekretariat SL1M telah menerima peruntukan berjumlah RM65.8 juta

daripada JPM dan MoF bagi tahun 2016 hingga 2018. Daripada jumlah
tersebut, sejumlah RM54.3 juta (82.5%) telah dibelanjakan. Bagi tahun
2017, hanya RM24.5 juta (56.6%) dapat dibelanjakan daripada
RM43.3 juta disebabkan peruntukan tersebut lewat diterima iaitu pada
26 Oktober 2017. Manakala bagi tahun 2018, sejumlah RM25.5 juta
(141.7%) telah dibelanjakan daripada RM18 juta yang diterima di mana
lebihan perbelanjaan ditampung dengan menggunakan baki peruntukan
tahun sebelum. Butiran prestasi peruntukan dan perbelanjaan adalah

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 56 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 5
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN
PROGRAM SL1M BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2018
PERATUS
PERUNTUKAN PERBELANJAAN SUMBER
TAHUN PERBELANJAAN
(RM Juta) (RM Juta) PENYALURAN
(%)
2016 4.50 4.30 JPM 95.6
5.00 JPM
2017 24.50 56.6
38.30 MoF
10.00 JPM
2018 25.50* 141.7
8.00 MoF
JUMLAH 65.8 54.3 82.5
Sumber: SL1M, Buku Tunai TalentCorp dan Waran Peruntukan daripada JPM
Nota: (*) - Perbelanjaan Melebihi Tahun Semasa Kerana Menggunakan Peruntukan Terkumpul
Maklum balas TalentCorp yang diterima pada 12 Mac 2019
Akaun yang digunakan oleh TalentCorp untuk menyalurkan peruntukan SL1M

adalah melalui akaun GEMS Sdn. Bhd. (syarikat subsidiari di bawah TalentCorp).
Bagaimanapun, pelaporan akaun GEMS bagi setiap aktiviti SL1M dibuat secara
berasingan untuk tujuan kawalan perbelanjaan. Pada April 2017, keadaan ini
telah ditambah baik dengan mewujudkan akaun khusus untuk Program SL1M.
Pada pendapat Audit, pewujudan akaun khusus untuk program SL1M

akan membolehkan peruntukan kewangan diuruskan dengan lebih
teratur.
b. Memorandum of Understanding (MoU) antara UPE, JPM dan

TalentCorp
Bagi memastikan pengurusan kewangan dapat dilaksanakan dengan lebih

telus dan berkesan, satu perjanjian perlu diwujudkan untuk menjelaskan
peranan dan tanggungjawab dalam menguruskan peruntukan Program
SL1M. TalentCorp bertanggungjawab sebagai agen pembayar seperti yang
dinyatakan di dalam Minit Mesyuarat Penyelarasan Bajet Pembangunan
SL1M yang telah diadakan pada 28 April 2016 bagi membantu Sekretariat
SL1M dari segi pembayaran kepada pembekal. Bagaimanapun
tanggungjawab ini tidak dinyatakan dengan lebih jelas di dalam mana-mana
peraturan selain daripada minit mesyuarat tersebut. Semakan selanjutnya
mendapati tiada sebarang perjanjian dibuat antara TalentCorp dan UPE, JPM
berkaitan peranan dan tanggungjawab dalam mengurus peruntukan
Program SL1M. Ketiadaan perjanjian atau MoU ini telah mengakibatkan
perkara-perkara seperti berikut:
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 57
1 - 57
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 57 28/06/2019 11:36 AM

i. Pelaburan Menggunakan Peruntukan Program SL1M
Semakan Audit mendapati TalentCorp telah membuat pelaburan

berjumlah RM9 juta pada tahun 2017 dan RM8 juta pada tahun 2018
dengan menggunakan peruntukan Program SL1M. Aktiviti pelaburan ini
tidak selaras dengan peranan dan tanggungjawab TalentCorp sebagai
agen pembayar bagi pihak Sekretariat SL1M.
Maklum balas TalentCorp yang diterima pada 12 April 2019
TalentCorp adalah sebuah Syarikat Berhad Menurut Jaminan (Company Limited

By Guarantee atau CLBG) yang tertakluk kepada Akta Syarikat 2016. Kesemua
pelaburan (RM9 juta pada tahun 2017 dan pada tahun 2018 berjumlah
RM8 juta) yang telah dibuat melalui CIMB Islamic telah pun disalurkan semula
ke akaun CIMB 8001091839 (akaun SL1M) di mana dokumen telah
dikemukakan ketika Audit. Faedah ke atas pelaburan masih belum dikemaskini
ke dalam buku tunai (Spending Tracking) kerana pihak TalentCorp masih
menunggu penyata bank terkini bertarikh 31 Mac 2019. Selepas menerima
penyata bank tersebut, pihak TalentCorp akan mengemas kini faedah tersebut
ke dalam buku tunai (Spending Tracking) dan akan menyerahkan kesemua baki
dana kepada pihak SL1M.
Maklum balas Sekretariat SL1M yang diterima pada 20 Jun 2019
SL1M tidak dimaklumkan berkenaan sebarang pelaburan menggunakan

peruntukan Program SL1M oleh TalentCorp.
ii. Penyata Penyesuaian Bank Tidak Disediakan
Semakan Audit mendapati TalentCorp tidak pernah menyediakan penyata

penyesuaian bank bagi peruntukan Program SL1M. Ini menyebabkan
baki buku tunai berbeza dengan baki di penyata bank Program SL1M
pada akhir tahun 2017 dan 2018. Pihak Audit tidak dapat mengesahkan
baki akhir sebenar bagi setiap tahun kewangan tersebut. Ini adalah
kerana TalentCorp tidak dipertanggungjawabkan untuk melapor
kedudukan baki kepada mana-mana pihak. Butirannya adalah seperti di
Jadual 6.
JADUAL 6
PERBEZAAN BAKI ANTARA BUKU TUNAI DAN PENYATA BANK
BAKI BUKU TUNAI BAKI DI PENYATA
PERBEZAAN
TAHUN 31 DISEMBER BANK 31 DISEMBER
(RM Juta)
(RM Juta) (RM Juta)
2017 19.60 17.45 2.15
2018 12.41 8.87 3.54
JUMLAH 32.01 26.32 5.69
Sumber: TalentCorp

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 58 28/06/2019 11:36 AM

Pada pendapat Audit, ketiadaan perjanjian antara TalentCorp dan UPE,
JPM telah menyebabkan kedua-dua pihak kurang jelas tentang
peranan dan tanggungjawab bagi menjamin kepentingan masing-
masing. Memandangkan akaun SL1M telah diasingkan daripada
Syarikat GEMS Malaysia Sdn. Bhd. pada bulan April 2017, TalentCorp
sepatutnya boleh menyediakan penyata penyesuaian bank yang
berasingan mulai tarikh tersebut.
c. Pengurusan Pembayaran Kontrak
Semasa program outreach dijalankan pada tahun 2018, artis-artis telah

dilantik sebagai duta SL1M dan penceramah motivasi yang melibatkan
sebahagian perbelanjaan berjumlah RM1.77 juta. Sekretariat SL1M telah
merancang untuk melaksanakan tujuh (7) program outreach pada tahun
2018 melibatkan artis-artis tersebut. Bagaimanapun hanya tiga (3) program
outreach dapat dilaksanakan di peringkat Zon Tengah, Negeri Sabah dan
Zon Utara. Manakala baki empat (4) program outreach tidak dapat
dilaksanakan kerana program ini tersenarai dalam program yang perlu
dirasionalisasikan selepas Pilihan Raya Umum (PRU) Ke-14. Status program
outreach adalah seperti di Jadual 7 manakala penemuan Audit adalah
seperti perenggan-perenggan berikutnya:
JADUAL 7
STATUS PROGRAM OUTREACH SL1M BAGI TAHUN 2018
PERKARA TARIKH STATUS
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Zon Tengah 24 & 25 Februari 2018
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Negeri Sabah 17 & 18 Mac 2018 Telah Dilaksanakan
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Zon Utara 14 & 15 April 2018
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Zon Pantai Timur 19, 20 & 21 Julai 2018
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Zon Selatan 11 & 12 Ogos 2018
Tidak Dilaksanakan
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Negeri Sarawak 26 & 27 September 2018
Program Temuduga Terbuka SL1M Peringkat Zon Barat Daya Bulan Oktober
i. Tiada Kuasa Menandatangani Kontrak
 Merujuk kepada 1PP PK 4.2, agensi hendaklah memastikan hanya

pegawai awam yang telah diturunkan kuasa secara bertulis di bawah
Seksyen 2, Akta Kontrak Kerajaan 1949, menandatangani kontrak
bagi pihak Kerajaan.
 Semakan Audit mendapati Ketua Sekretariat SL1M telah

menandatangani tiga (3) kontrak sungguhpun tiada penurunan
kuasa. Dua (2) kontrak telah ditandatangani dengan syarikat
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 59
1 - 59
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 59 28/06/2019 11:36 AM

pengurusan artis pada tarikh 8 Januari dan 12 Februari 2018
manakala satu (1) kontrak lagi ditandatangani dengan syarikat yang
membekalkan sistem SL1M 2.0 pada 6 November 2017. Semakan
selanjutnya mendapati penyediaan kontrak tersebut tidak dirujuk
kepada PUU UPE, JPM untuk semakan.
ii. Perkhidmatan yang Tidak Disempurnakan
 Merujuk kepada 1PP WP 10.3 – Pengurusan Kehilangan dan Hapus

Kira Wang Awam, improper payment ditafsirkan sebagai pembayaran
yang dibuat dengan tidak wajar, sama ada bertentangan dengan
peruntukan undang-undang, peraturan atau tidak mengikut syarat-
syarat, kaedah atau tatacara yang telah ditetapkan bagi sesuatu
pembayaran. Antaranya ialah apa-apa pembayaran yang disahkan
mengakibatkan pembayaran lebih atau pembayaran dua (2) kali serta
apa-apa bayaran yang dibuat secara pendahuluan tanpa kebenaran,
atau pendahuluan bagi tujuan yang tidak dibenarkan dalam mana-
mana peraturan.
 Semakan Audit mendapati Sekretariat SL1M telah melantik seorang

artis lelaki dan satu (1) artis berkumpulan sebagai duta SL1M bagi
tujuh (7) program outreach seperti yang telah ditetapkan di dalam
syarat perjanjian. Manakala pelantikan seorang artis wanita adalah
bagi Program Temuduga Terbuka SL1M di Sarawak. Pihak Audit
mendapati Sekretariat SL1M telah membuat pembayaran penuh bagi
kesemua program yang telah dirancang. Namun begitu, hanya tiga
(3) daripada tujuh (7) program temuduga terbuka SL1M telah berjaya
dilaksanakan setakat bulan April 2018 manakala empat (4) program
termasuk di Sarawak tidak diadakan walaupun pembayaran telah
dibuat.
 Mengikut perkiraan Audit, pihak SL1M telah terlebih bayar sejumlah

RM718,760 bagi perkhidmatan yang tidak dilaksanakan setakat bulan
Mei 2018. Pembayaran ini boleh dianggap sebagai improper payment
berdasarkan kepada Seksyen 18, Akta Prosedur Kewangan 1957 iaitu
pembayaran wang yang tidak sepatutnya. Butiran terperinci adalah

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 60 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 8
SENARAI BAYARAN YANG TELAH DIBUAT SETAKAT BULAN MEI 2018
KOS
KOS SETIAP KOS TELAH TERLEBIH
SEPATUTNYA
BIL. BIL. PERSEMBAHAN DIBAYAR BAYAR
ARTIS DIBAYAR
DIRANCANG DILAKSANAKAN (RM) (RM) (RM)
(RM)
(a) (b) (b) - (c)
(c)
Artis Berkumpulan 7 3 35,000 245,000 105,000 140,000
Artis Wanita 1 0 47,700 47,700 47,700 47,700
Artis Lelaki 7 3 - 1,008,060 477,000 531,060
JUMLAH 82,700 1,300,760 629,700 718,760
Maklum balas Sekretariat SL1M yang diterima pada 8 Mei 2019

Pihak Sekretariat telah mendapatkan pengesahan daripada pihak pengurusan
artis lelaki mengenai penglibatan artis tersebut untuk program outreach SL1M
tahun 2018 dan 2019 seperti yang telah dijanjikan. Berdasarkan emel
pengesahan yang diterima, sebanyak 11 slot persembahan dan motivasi telah
dilaksanakan bagi tahun 2018 (6 slot) dan 5 slot bagi tahun 2019. Manakala
baki 3 slot lagi telah dilaksanakan untuk program Reach Out & Awareness
PROTÉGÉ yang diadakan pada 24 April, 26 April dan 28 April 2019.
Pihak pengurusan artis lelaki tersebut telah membuat pengesahan dan jaminan
mengenai perkara-perkara yang di luar jangka seperti ketidakhadiran artis di
saat akhir dan tahap kesihatan artis yang tidak mengizinkan artis tersebut
membuat persembahan agar tidak menjejaskan komitmen dan slot yang telah
dipersetujui sebelum ini.
Maklum balas TalentCorp yang diterima pada 23 Mei 2019
TalentCorp hanya berperanan sebagai agen pembayar bagi Sekretariat SL1M.

Proses pembayaran akan dibuat apabila Sekretariat SL1M mengemukakan
dokumen sokongan seperti invois, sebut harga, Vendor Creation Form dan Surat
Arahan Bayaran daripada Sekretariat SL1M. Proses ini telah dinyatakan di dalam
Prosedur Pembayaran Program SL1M.
iii. Pembayaran Melebihi Nilai Kontrak
 Merujuk kepada Arahan Perbendaharaan 99 (d), bayaran bagi

perolehan bekalan, perkhidmatan atau kerja perlu dibuat mengikut
kadar atau nilai kontrak yang telah dinyatakan.
 Semakan Audit terhadap perjanjian antara Sekretariat SL1M dan

syarikat pengurusan artis lelaki yang dilantik sebagai Duta SL1M
mendapati nilai kontrak bagi perkhidmatan artis tersebut adalah
sebanyak RM450,000 (RM477,000 jika termasuk bayaran
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 61
1 - 61
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 61 28/06/2019 11:36 AM

Government Service Tax (GST)). Analisis Audit mendapati Sekretariat
SL1M telah membuat pembayaran sejumlah RM1.01 juta termasuk
bayaran GST. Ini menunjukkan pembayaran telah melebihi nilai
kontrak sebenar sebanyak RM531,060. Menurut Sekretariat SL1M,
bayaran tambahan tersebut dibuat setelah perubahan perancangan
untuk menambah slot bagi hari kedua setiap program outreach.
Bagaimanapun, pihak Audit mendapati tiada Supplementary Service
Aggrement ditandatangani mengenai pertambahan slot tersebut.
Butirannya adalah seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
BUTIRAN PEMBAYARAN YANG TELAH DIBUAT KEPADA SYARIKAT WARNER MUSIC
NO. & JUMLAH
PERIHAL NILAI
TARIKH KESELURUHAN LEBIHAN BAYARAN
PEMBAYARAN KONTRAK
BAUCAR BAYARAN
PV0001183 RM1,008,060
RM450,000
23.01.2018 (Termasuk bayaran GST dan
Perkhidmatan Artis (RM477,000
kos tambahan untuk RM531,060 111%
PV0001285 sebagai duta SL1M jika termasuk
penginapan dan
16.05.2018 bayaran GST)
pengangkutan)
Sumber: Sekretariat SL1M dan TalentCorp
 Kontrak yang ditandatangani oleh Ketua Sekretariat SLIM ini bagi

perkhidmatan artis juga tidak sah kerana ia telah dibuat tanpa
penurunan kuasa daripada Menteri, Pegawai Pengawal atau Ketua
Jabatan.
Pembayaran telah dibuat kepada artis-artis yang terlibat dan mereka akan tetap
membuat motivasi dan persembahan seperti mana yang telah dijanjikan
mengikut kuota masing-masing tetapi berbeza mengikut anjakan masa.

Pada pendapat Audit, urusan perolehan perkhidmatan artis,

pentadbiran dan pengurusan kontrak dari segi kuasa menandatangani
kontrak, pembayaran melebihi nilai kontrak dan pembayaran dibuat
sebelum perkhidmatan dilaksanakan adalah tidak cekap dan tidak

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 62 28/06/2019 11:36 AM

teratur. Ia juga menyalahi peraturan kewangan yang berkaitan.
Amalan ini membuktikan tadbir urus yang sangat lemah dan
mendedahkan kepada risiko berlakunya fraud.
6.2.3. Pengurusan Perolehan Program SL1M
a. Pemakaian Prosedur Perolehan Dalam Program SL1M
i. Pekeliling Perbendaharaan Malaysia PK 2.1. Perenggan 1(ii)(b) telah

menetapkan peraturan berkaitan geran atau pinjaman Kerajaan kepada
Agensi. Antara lain menyatakan bahawa agensi Kerajaan yang diberi
peruntukan/pembiayaan Kerajaan Persekutuan sama ada melalui geran
peruntukan atau pinjaman dan sama ada pembiayaan sepenuhnya atau
sebahagian daripada kos projek/perbelanjaan, tidak kira agensi mana
yang melaksanakan projek atau melakukan perbelanjaan, dikehendaki
mematuhi semua peraturan kewangan yang ditetapkan oleh MoF.
Mengikut surat penyaluran peruntukan daripada MoF kepada UPE melalui
Bahagian Kewangan JPM pada tahun 2017 dan 2018 turut menyatakan
bahawa peruntukan hendaklah dibelanjakan dengan mematuhi segala
peraturan kewangan Kerajaan yang sedang berkuat kuasa.
ii. Semakan Audit mendapati KP UPE, JPM pada 27 April 2016 telah
mengeluarkan surat mengenai had kebenaran berbelanja kepada Ketua
Sekretariat SL1M iaitu sebanyak RM3 juta. Kebenaran yang diberi
merupakan kawalan dalaman bagi had berbelanja dan bukan sebagai
penurunan kuasa untuk pembayaran. Surat ini adalah sebagai panduan
kepada TalentCorp dan Sekretariat SL1M dalam melaksanakan aktiviti
yang dirancang memandangkan peruntukan tersebut adalah kali pertama
disalurkan melalui TalentCorp untuk kegunaan Program SL1M.
iii. Seterusnya, Mesyuarat Penyelarasan Bajet Pembangunan SL1M telah

diadakan pada 28 April 2016 yang dihadiri oleh wakil TalentCorp, JPM
dan UPE, JPM. Keputusan mesyuarat telah menetapkan bahawa
peruntukan SL1M akan diletakkan di bawah TalentCorp, namun prosedur
Limit of Authority (LoA) dan process flow harus dibuat bagi melancarkan
proses pembayaran kepada pembekal. Sekretariat SL1M
bertanggungjawab untuk menyediakan LoA dan proses tersebut.
Sekretariat SL1M akan bertanggungjawab terhadap pengurusan
perbelanjaan yang diperuntukkan dan sebarang soalan yang ditimbulkan
oleh pihak Audit.
iv. Pada 29 April 2016, surat makluman mengenai had kebenaran berbelanja
dan jadual LoA telah dihantar oleh Sekretariat SLIM kepada Ketua
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 63
1 - 63
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 63 28/06/2019 11:36 AM

Pegawai Operasi TalentCorp. Semakan lanjut mendapati penyediaan LoA
tersebut tidak pernah dirujuk atau dibincangkan dengan TalentCorp
mahupun UPE, JPM untuk kelulusan.
Sekretariat SL1M tidak mengangkat LoA untuk pengesahan dari UPE, JPM
kerana pada ketika itu, pemahaman Sekretariat SL1M adalah segala prosedur
pembayaran dan hal-hal berkaitan pengurusan dan pentadbiran SL1M hanyalah
tertakluk kepada tatacara atau prosedur yang telah dipersetujui oleh TalentCorp
sahaja.
v. Pihak Audit mendapati SL1M tidak menggunakan prosedur Kerajaan

dalam urusan perolehan sebaliknya mengguna pakai Peraturan Proses
Permohonan Bayaran SL1M. Peraturan ini disediakan oleh Sekretariat
SL1M dan berkuat kuasa pada 15 Mei 2016. Peraturan ini juga disediakan
bagi kegunaan pihak TalentCorp bagi urusan pembayaran kepada
pembekal atau Eksekutif SL1M. Semakan selanjutnya mendapati
peraturan ini ditandatangani dan diluluskan penggunaannya juga oleh
Ketua Sekretariat SL1M. Penyediaan peraturan ini tidak pernah dirujuk
kepada pihak UPE, JPM untuk kelulusan.
vi. Berdasarkan peraturan tersebut, pihak Audit mendapati urusan

perolehan yang dilakukan oleh Sekretariat SL1M hanya merujuk kepada
pemilihan sebut harga tanpa mengira nilai perolehan tersebut. Eksekutif
SL1M hanya perlu mendapatkan tiga (3) tawaran harga dari pembekal
yang berbeza. Ketua Sekretariat SL1M akan memilih pembekal yang
layak untuk menyediakan segala keperluan yang dikehendaki bagi
Program SL1M. Sekretariat SL1M juga tidak menubuhkan sebarang
jawatankuasa untuk perolehan seperti Jawatankuasa Sebut Harga atau
Jawatankuasa Penilaian Tender, sebaliknya semua keputusan pemilihan
pembekal ditandatangani oleh Ketua Sekretariat SL1M. Pihak Audit
mendapati tiada pengasingan tugas bagi memastikan perolehan dibuat
dengan telus.
vii. Kaedah ini berbeza dengan prosedur yang diamalkan dalam perolehan
Kerajaan di mana jenis perolehan akan ditentukan berdasarkan nilai
perolehan tersebut. Jawatankuasa-jawatankuasa yang terlibat dalam
urusan perolehan akan ditubuhkan bagi memastikan proses perolehan
dijalankan dengan telus. Butiran perbandingan adalah seperti di Jadual
10.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 64 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 10
PERBANDINGAN PROSEDUR PEROLEHAN KERAJAAN DENGAN
PERATURAN YANG DISEDIAKAN OLEH SEKRETARIAT SL1M
PROSEDUR PROSEDUR KERAJAAN DALAM PROSEDUR KERAJAAN DALAM PEROLEHAN
PERKARA PEROLEHAN PEROLEHAN BEKALAN DAN PENGIKLANAN MELALUI MEDIA CETAK
SL1M PERKHIDMATAN DAN MEDIA ELEKTRONIK
Pekeliling Perbendaharaan Malaysia, PK 7.15 -
Proses Perolehan Perkhidmatan Penyiaran Pengiklanan
Sumber 1PP – PK 2.1.
Permohonan Melalui Media Cetak (Slot Iklan – Advertisement
Rujukan (Kaedah Perolehan Kerajaan)
Bayaran SL1M Space) dan Media Elektronik (Slot Masa – Air
Time)
Melebihi
Nilai Tiada Had RM100,000 hingga Melebihi RM50,000 Melebihi
Sehingga RM50,000
Perolehan Ditetapkan RM500,000 RM500,000 Sehingga RM500,000
RM500,000
Jenis Pembelian Tender

Sebut Harga Rundingan Terus
Perolehan Terus Terbuka
- Jawatankuasa
Pembuka Sebut
Pihak yang Ketua Jawatankuasa
Harga
Membuat Sekretariat Penilaian Jawatankuasa Penilaian
- Jawatankuasa
Penilaian SL1M Tender
Penilaian Sebut
Harga
Pegawai Pengawal/
Ketua Lembaga Pegawai yang Lembaga
Pihak yang Jawatankuasa Sebut Jawatankuasa
Sekretariat Perolehan diturunkan kuasa Perolehan
Melulus Harga Sebut Harga
SL1M Persekutuan oleh Pegawai Agensi
Pengawal
viii. Analisis Audit telah dilakukan terhadap 56 perolehan bernilai

RM27.25 juta yang dibuat bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018. Hasil
analisis mendapati Sekretariat SL1M tidak mematuhi prosedur pembelian
secara sebut harga, tender dan rundingan terus (perolehan pengiklanan).
Pihak Audit mendapati perolehan yang dibuat telah dinilai dan diluluskan
oleh orang yang sama iaitu Ketua Sekretariat SL1M tanpa melalui
jawatankuasa yang sepatutnya seperti di Jadual 11.
JADUAL 11
BILANGAN PEROLEHAN YANG TIDAK DILAKSANAKAN
MENGIKUT PROSEDUR YANG SEPATUTNYA
PEROLEHAN YANG PEROLEHAN
PEROLEHAN YANG
TIDAK PENGIKLANAN YANG
TIDAK JUMLAH
BIL. DILAKSANAKAN TIDAK DIPERAKUKAN
DILAKSANAKAN KESELURUHAN
TAHUN BAUCAR SECARA SEBUT KEPADA PIHAK
SECARA TENDER
BAYARAN HARGA BERKUASA MELULUS
JUMLAH JUMLAH JUMLAH
BIL. BIL. BIL. BIL. RM Juta
(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)
2016 87 5 1.50 - - - - 5 1.50
2017 190 13 2.59 6 6.31 10 3.91 29 12.81
2018 147 7 1.45 6 5.00 9 6.49 22 12.94
JUMLAH 424 25 5.54 12 11.31 19 10.40 56 27.25
Sumber: TalentCorp
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 65
1 - 65
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 65 28/06/2019 11:36 AM

ix. Sebanyak 25 (44.7%) perolehan bekalan/perkhidmatan yang bernilai
RM5.54 juta tidak dibuat secara sebut harga. Antara contoh perolehan
yang tidak dibuat secara sebut harga adalah seperti di Jadual 12.
JADUAL 12
CONTOH PEROLEHAN YANG TIDAK DILAKSANAKAN
SECARA SEBUT HARGA BAGI TEMPOH TAHUN 2016 HINGGA 2018
NO PENDAFTARAN AMAUN
TAHUN JENIS BEKALAN/PERKHIDMATAN
SYARIKAT SSM (RM)
Rental Of PA System for Program Temuduga Terbuka SL1M Zon
002214488 - K 395,540
Utara @ Alor Setar, Kedah pada 26 - 29 May 2016
2016
Membangunkan Sistem Pendaftaran dan Pengurusan Graduan
833328 - M 373,120
SL1M Secara Atas Talian
Sewaan Peralatan Bagi Keperluan Peralatan Produksi Bagi Program
744472 - M Temu Duga Terbuka SL1M dan Festival Keusahawanan Industri 265,000
Asas Tani 2017
715233 - H Pembekal Non Woven Bag Untuk Tujuan Program (100 ribu unit) 230,000
Sewa Peralatan Pentas di Dewan Merdeka PWTC Bagi Program
744472 - M 316,651
Temu Duga Terbuka SL1M Peringkat Zon Tengah 2017
2017
Bayaran Bagi Buku Nota untuk Tujuan Program Temu Duga
002103472 - K 155,000
Terbuka SL1M Sepanjang Tahun 2017 (100 ribu unit)
Bayaran Bagi Pen SL1M untuk Tujuan Program Temu Duga
002103472 - K 140,000
Terbuka SL1M Sepanjang Tahun 2017 (100 ribu unit)
Perkhidmatan Percetakan, Pemasangan Banner dan Bunting Bagi
1033355 - K 111,323
Tujuan Program
002564473 - T Pembelian Payung Bagi Kegunaan Program SL1M (30 ribu unit) 480,000
2018
002169545 - M Membekal dan Mencetak Non Woven Bag (100 ribu unit) 230,000
JUMLAH 2,696,634
Sumber: TalentCorp
x. Sebanyak 12 (21.4%) perolehan melebihi RM500,000 yang kesemuanya

bernilai RM11.31 juta tidak dibuat secara tender. Antara contoh
perolehan yang tidak dibuat secara tender adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
CONTOH PEROLEHAN YANG MELEBIHI RM500,000 YANG
TIDAK DIBUAT SECARA TENDER BAGI TAHUN 2017 DAN 2018
NO PENDAFTARAN JUMLAH
SYARIKAT SSM (RM Juta)
Kos Pemasangan serta Sewaan Peralatan Logistik Bagi Kegunaan
759694 - D Program (Program Temu Duga SL1M Peringkat Zon Barat (UPSI 1.96
Perak)
Mesyuarat Pelaksanaan Program, Pra Sidang Akhbar, Set-Up Day dan
249558 - M 1.01
Program Temu Duga SL1M Peringkat Zon Tengah 2017
Pembikinan Coffee Table Book, Sesi Penggambaran dan Pembikinan
Video Testimoni Pelatih SL1M serta Pembelian Hollow Board
2017 1168582 - D 1.00
(Standee Structure) Bagi Program Temu Duga Terbuka SL1M
Peringkat Zon Tengah 2017
Sewaan Keperluan Peralatan (Program Temu Duga SL1M Peringkat
759694 - D 0.91
Zon Selatan, MITC, Melaka)
Event Highlight, Tambahan Fotografi & Videografi, Iklan TV (15
1168582 - D Saat), Tambahan Tenaga Kerja, Perkhidmatan TVC Express dan 0.75
Bayaran Selebriti

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 66 28/06/2019 11:36 AM

NO PENDAFTARAN JUMLAH
Kos Pemasangan serta Sewaan Peralatan Logistik Bagi Kegunaan
759694 - D Program (Program Temu Duga SL1M Peringkat Zon Tengah, MAEPS, 1.34
Serdang)
400778 - V 100% Facilities and Production Fees for SL1M 2018 1.06
LAMPIRAN A Kos Pemasangan serta Sewaan Peralatan Logistik Bagi Kegunaan
2018
759694 - D Program (Program Temu Duga SL1M Peringkat Zon Utara, Alor Setar, 0.76
Kedah)
Perkhidmatan Membekal Makanan dan Minuman Kepada Para
838187 - M 0.69
Petugas, Ahli Jawatankuasa Induk
1168582 - D Bayaran Kos Servis Jurugambar dan Juruvideo Program 0.62
JUMLAH 10.10
Sumber: TalentCorp
xi. Sebanyak 19 (33.9%) perolehan perkhidmatan penyiaran pengiklanan

melalui media cetak dan media elektronik yang bernilai RM10.40 juta
tidak diperakukan kepada Pihak Berkuasa Melulus untuk kelulusan.
Antara contoh perolehan perkhidmatan penyiaran pengiklanan yang tidak
dibawa untuk kelulusan adalah seperti di Jadual 14.
JADUAL 14
CONTOH SENARAI PEROLEHAN PERKHIDMATAN PENYIARAN PENGIKLANAN
MELALUI MEDIA CETAK DAN MEDIA ELEKTRONIK BAGI TAHUN 2017 HINGGA 2018
TAHUN PERIHAL BAYARAN
Package Buy For Print, Digital, TV, Radio Untuk Temu Duga Terbuka
4485 - H 0.77
SL1M @ UPSI
Penyewaan Ruang Iklan Media Cetak Dan Media Elektronik Bagi
4485 - H Program Temu Duga Terbuka Skim Latihan 1Malaysia (SL1M) 0.77
2017 Peringkat Zon Tengah 2017
Program Temu Duga Terbuka SL1M Peringkat Negeri Sarawak 2017
4485 - H 0.57
dan Penyewaan Ruang Iklan Media Cetak
4485 - H Package Type: Package Buy For Print & MPTV 0.57
4485 - H Kos Hebahan Dan Promosi Program SL1M Zon Utara Di Televisyen 2.31
240064 -A Campaign Name: Program Temu Duga Terbuka SL1M 2018 0.90
2018 4485 - H Penerbitan Iklan & Artikel SL1M Di Akhbar Bagi Tujuan Program 0.83
969023 - M Pembayaran Ketiga (30% Dari Bagi Dua Pengeluaran Artikel SL1M) 0.46
403472 - D Perkhidmatan Hebahan Melalui Radio Bagi Keperluan Program 0.31
JUMLAH 7.49
Sumber: TalentCorp
Peruntukan SL1M disalurkan kepada TalentCorp melalui JPM kerana TalentCorp

adalah salah satu syarikat di bawah JPM. Oleh itu, prosedur pembayaran kepada
pembekal adalah berdasarkan kepada tatacara perolehan TalentCorp. Oleh itu,
segala prosedur dan tatacara perolehan adalah berdasarkan kepada TalentCorp
dan tidak berdasarkan kepada tatacara perolehan JPM.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 67
1 - 67
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 67 28/06/2019 11:36 AM

Maklum balas TalentCorp yang diterima pada 12 April 2019
Pihak Sekretariat menggunakan Peraturan Proses Permohonan Bayaran SL1M di

mana ia tidak berkaitan dengan dasar perolehan TalentCorp. Peraturan ini
disediakan oleh Sekretariat SL1M dan diguna pakai pada 15 Mei 2016. Skop
TalentCorp hanya menyemak dan memproses pembayaran kepada pembekal.

Berdasarkan perbincangan dengan mantan KP UPE pada 21 Mei 2019, surat
yang dikeluarkan oleh UPE, JPM pada 27 April 2016 kepada Ketua Pegawai
Eksekutif TalentCorp adalah sebagai kawalan dalaman sahaja bagi had
berbelanja (sepertimana yang dinyatakan pada perenggan 3 surat berkenaan)
dan bukan bertujuan sebagai penurunan kuasa untuk membayar. Surat ini
adalah sebagai panduan kepada kedua-dua pihak dalam melaksanakan aktiviti
yang dirancang memandangkan peruntukan tersebut kali pertama disalurkan
melalui TalentCorp. untuk kegunaan SL1M.
Kebenaran berbelanja sehingga RM3 juta adalah berdasarkan peruntukan yang

diterima oleh SL1M melalui TalentCorp sebanyak RM5 juta. Oleh itu, surat ini
dikeluarkan untuk memastikan SL1M hanya berbelanja sebanyak RM3 juta bagi
tujuan aktiviti dan baki RM2 juta adalah bagi tujuan pembayaran gaji dan elaun.
Merujuk kepada para 5 surat berkenaan, pihak TalentCorp perlu mengadakan
perbincangan lanjut dengan Sekretariat SL1M bagi memperincikan jumlah
perbelanjaan yang akan dibuat.
Walaupun SL1M telah mengemukakan cadangan perbelanjaan bagi peruntukan

yang disalurkan, namun tiada pengesahan persetujuan daripada TalentCorp bagi
cadangan berkenaan.
Semakan telah dibuat kepada tatacara perolehan TalentCorp dan

mendapati pelaksanaan perolehan Program SL1M juga tidak mematuhi
prosedur tersebut. Oleh itu, pada pendapat Audit, pelaksanaan
perolehan oleh Sekretariat SL1M tidak mematuhi arahan MoF semasa
penyaluran peruntukan kewangan agar segala perbelanjaan mematuhi
peraturan kewangan yang berkuat kuasa.
b. Perolehan Sistem ICT
i. Perolehan sistem ICT bertujuan untuk membangunkan dan menambah

baik sistem sedia ada supaya dapat melancarkan proses pentadbiran
SL1M. Ini bagi membolehkan Sekretariat SL1M menjalankan fungsi
sebagai agensi yang diberi tanggungjawab untuk mengawal selia,
melapor, memantau dan melaksanakan audit pemantauan pelaksanaan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 68 28/06/2019 11:36 AM

Program SL1M di kalangan syarikat yang mendapat kontrak Kerajaan
seperti ditetapkan oleh MoF.
ii. Semakan Audit mendapati bagi perolehan sistem SL1M 2.0, dua (2)
syarikat telah membuat pembentangan pada 25 Oktober 2017 kepada
Sekretariat SL1M bagi tujuan pemilihan. Syarikat yang terpilih adalah
syarikat bernombor pendaftaran 1075728-H dengan nilai kontrak bernilai
RM6.74 juta. Tempoh perjanjian untuk menyiapkan sistem ini adalah
selama satu (1) tahun iaitu bermula pada 1 Disember 2017 sehingga
30 November 2018. Bagaimanapun, perolehan ini telah melebihi had nilai
berbelanja yang dibenarkan iaitu RM3 juta. Pihak Audit telah
mengesahkan bahawa Sekretariat SL1M tidak pernah merujuk kepada
UPE, JPM berkaitan perolehan ini.
iii. Sehingga 31 Disember 2018, pihak Audit mendapati sistem ini masih
belum dapat disiapkan sepenuhnya sungguhpun tempoh kontrak telah
tamat pada 30 November 2018. Kemajuan kerja hanya mencapai 84%
pada tarikh tamat tempoh kontrak. Mengikut syarat kontrak, kontraktor
hendaklah memberi notis bertulis kepada SL1M tidak kurang daripada
14 hari sebelum tarikh tamat perjanjian jika berhasrat untuk melanjutkan
tempoh perjanjian. Pihak Audit mendapati kontraktor hanya berbuat
demikian pada 18 Disember 2018 iaitu 17 hari selepas tarikh tamat
kontrak.
iv. Ketua Sekretariat SL1M pula pada 19 Disember 2018 telah memberikan
persetujuan perlanjutan tempoh selama enam (6) bulan sepertimana
yang dipohon oleh kontraktor. Persetujuan tersebut adalah sehingga
31 Mei 2019 tanpa sebarang kos tambahan. Semakan Audit mendapati
alasan yang diberikan oleh kontraktor bagi memohon lanjutan adalah
terlalu umum tanpa menyatakan sebab-sebab kelewatan mengikut
tempoh tertentu selama enam (6) bulan. Oleh itu, pihak Audit tidak
dapat memastikan justifikasi kelulusan lanjutan selama enam (6) bulan
tersebut. Adalah didapati tiada sebarang perjanjian tambahan
ditandatangani bagi melindungi kepentingan Kerajaan dalam tempoh
lanjutan masa memandangkan kontrak asal telah tamat.
v. Semakan Audit mendapati bayaran kepada kontraktor sepatutnya

mengikut Jadual Pembayaran seperti di Lampiran F kepada kontrak
seperti di Jadual 15. Ini bermakna sehingga User Acceptance Test
(UAT) dipersetujui, kontraktor hanya layak dibayar sebanyak RM4.71 juta
(meliputi Bilangan 1 dan 2 di Jadual 15). Namun didapati sehingga
12 September 2018, Sekretariat SL1M telah membuat pembayaran
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 69
1 - 69
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 69 28/06/2019 11:36 AM

sebanyak RM5.65 juta seperti di Jadual 16 kepada pihak syarikat iaitu
terlebih bayar sejumlah RM0.94 juta.
JADUAL 15
JADUAL PEMBAYARAN MENGIKUT KONTRAK PROJEK
PEMBANGUNAN DAN PENAMBAHBAIKAN SISTEM SL1M (2.0)
JUMLAH
BIL. PERKARA BAYARAN
(RM Juta)
Project Mobilisation (Pembayaran akan dibuat kepada kontraktor pada atau sebelum
1. 2.69
kerja-kerja User Requirement Study dimulakan)
System Testing (Pembayaran akan dibuat kepada kontraktor apabila SL1M berpuas hati
2. 2.02
dan menerima Penilaian Sistem)
System Completion and Go Live (Pembayaran akan dibuat kepada kontraktor apabila
3. 1.69
SL1M berpuas hati dan menandatangani persetujuan dokumen User Acceptance Test)
4. Retention Sum 0.34
JUMLAH 6.74
Sumber: Dokumen Kontrak
JADUAL 16
STATUS PEMBAYARAN PROJEK PEMBANGUNAN
DAN PENAMBAHBAIKAN SISTEM SL1M (2.0)
JUMLAH
BAUCAR BAYARAN/
PERKARA BAYARAN
TARIKH BAUCAR
(RM Juta)
Pembayaran Pertama Bagi Projek Pembangunan dan Penambahbaikan
PV0001120 / 12.04.2017 0.15
Sistem SL1M (SL1M 2.0)
Pembayaran Pertama Bagi Projek Pembangunan dan Penambahbaikan
PV0001120 / 12.04.2017 2.54
Sistem SL1M (SL1M 2.0)
Development of SL1M 2.0 Web Portal and Mobile Apps (System Testing :
PV0001218 / 23.02.2018 2.02
30%)
Pembayaran Ketiga bagi Development of SL1M 2.0 Web Portal and Mobile
PV0001448 / 12.09.2018 0.94
Apps Project
JUMLAH 5.65
Sumber: Baucar Bayaran
Maklum balas Sekretariat SL1M yang diterima pada 17 Mei 2019 dan
23 Mei 2019
Pelaksanaan Program SL1M adalah berdasarkan tadbir urus yang ditetapkan

oleh TalentCorp. Oleh yang sedemikian, pelaksanaan 1PP/PK 4.2 tidak terpakai
kepada program ini. Permohonan lanjutan masa telah dibuat secara bertulis oleh
pembekal dan berjanji untuk tidak mengenakan sebarang kos tambahan.
Tempoh lanjutan masa selama enam (6) bulan telah dibuat atas budi bicara
Ketua Sekretariat bersama pembekal setelah mengambil kira beberapa perkara
yang melambatkan proses pembangunan. Disebabkan oleh proses penjajaran
semula keperluan dalaman sistem, pembayaran fasa ketiga sistem - System
Completion and Go Live dibahagikan kepada dua (2) bahagian iaitu:
 System Go Live (RM943,600)
 System Completion (RM741,400)

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 70 28/06/2019 11:36 AM

Proses bagi UAT hanya akan dibuat semasa fasa System Completion iaitu
selepas sistem siap sepenuhnya. Justeru itu, pembayaran hanya dibuat bagi
System Go Live dan telah dibayar mengikut jadual.
Pihak Sekretariat SL1M tidak dibimbing atau diberitahu oleh mana-mana pihak
atau sekalipun mempunyai pengetahuan dalam pentadbiran Kerajaan dan tidak
mengetahui mengenai keperluan untuk merujuk kepada PUU. Ini disebabkan
Sekretariat SL1M berpegang sepenuhnya kepada surat kemudahan perbelanjaan
oleh Ketua Pengarah UPE, JPM. Memandangkan keseluruhan bajet disalurkan
sepenuhnya kepada TalentCorp, maka SL1M hanya mengikut tatacara
TalentCorp dari tahun 2013 hingga 2018.

SL1M tidak pernah merujuk apa-apa perkara perundangan termasuklah hal
berkaitan perolehan dan penyediaan kontrak/perjanjian perkhidmatan artis dan
sistem ICT kepada PUU UPE, JPM.

Setelah meneliti maklum balas Sekretariat SL1M, pihak Audit

berpendapat, pelaksanaan perolehan sistem SL1M tidak dilakukan
dengan cekap dan teratur. Kelemahan dari segi pengurusan kontrak
dan pengurusan pembayaran kepada kontraktor mendedahkan kepada
risiko kerugian serta tidak menjamin kepentingan Kerajaan.
c. Perbelanjaan Program Outreach
Sekretariat SL1M membuat perolehan bagi tujuan pelaksanaan program

outreach di seluruh negara. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, sejumlah
RM42.80 juta telah dibelanjakan. Aktiviti utama program outreach adalah
mengadakan sesi temuduga terbuka antara syarikat yang menyertai Program
SL1M dengan graduan. Berdasarkan kepada 1PP - PK2.1. agensi dikehendaki
mengemukakan senarai perolehan bagi setiap tahun kepada Ketua Agensi
masing-masing pada bulan Disember tahun sebelumnya. Agensi juga
hendaklah membuat perancangan perolehan bagi mengawal kos dan
menangani masalah dalam melaksanakan sesuatu perolehan. Semakan Audit
mendapati perkara seperti berikut:
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 71
1 - 71
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 71 28/06/2019 11:36 AM

i. Tiada bukti menunjukkan Sekretariat SL1M ada menyediakan kertas
cadangan atau perancangan untuk melaksanakan program outreach
kepada Ketua Agensi (KP UPE, JPM) dari segi senarai aktiviti dan
perolehan serta anggaran peruntukan kewangan yang diperlukan bagi
tahun 2016. Kertas cadangan dan perancangan program outreach bagi
tahun 2017 dan 2018 ada disediakan dan telah diluluskan oleh KP UPE,
JPM. Walau bagaimanapun, kertas cadangan dan perancangan bagi
tahun 2017 tidak disediakan dengan butiran terperinci.
ii. Analisis Audit terhadap perbelanjaan program outreach SL1M bagi tahun
2016 hingga 2018 mendapati Sekretariat SL1M telah melaksanakan
sebanyak 1,204 perolehan yang bernilai RM42.81 juta membabitkan
perolehan bekalan dan perkhidmatan seperti pengiklanan, percetakan
dan alat tulis, perkhidmatan perunding motivasi/artis serta perbelanjaan
untuk penganjuran acara seperti bayaran sewa peralatan dan dewan.
JADUAL 17
BUTIRAN BILANGAN DAN JENIS PEROLEHAN
BAGI TAHUN 2016 HINGGA 2018
2016 2017 2018
PEROLEHAN
PEROLEHAN
PEROLEHAN
BILANGAN
BILANGAN
BILANGAN
BILANGAN
BILANGAN
BILANGAN
JENIS JUMLAH
PROGRAM
PROGRAM
PROGRAM
(RM Juta)
(RM Juta)
(RM Juta)
JUMLAH
JUMLAH
JUMLAH
PEROLEHAN (RM Juta)
Pengiklanan
51 0.21 423 8.68 351 12.24 21.13
(Media Cetak, Elektronik)
Penganjuran Acara
(sewa peralatan,sewa dewan, 58 2.64 164 10.02 71 5.95 18.61
hiasan, goodies bag) 7 8 3
Perkhidmatan Perunding dan

5 0.01 22 1.05 40 1.98 3.04
Artis
Percetakan dan Alat Tulis - - - - 19 0.03 0.03
JUMLAH 7 114 2.86 8 609 19.75 3 481 20.2 42.81

Sumber: Laporan Perbelanjaan TalentCorp
iii. Berdasarkan Jadual 17, analisis Audit terhadap perbelanjaan perolehan

bagi tahun 2016 hingga 2018 mendapati perbelanjaan bagi perolehan
pengiklanan merupakan perolehan yang tertinggi. Sekretariat SL1M telah
membelanjakan sejumlah RM21.13 juta (49.3%) bagi tujuan perolehan
pengiklanan. Ini diikuti dengan perbelanjaan penganjuran acara sejumlah
RM18.61 juta (43.5%), perkhidmatan perunding dan artis sejumlah
RM3.04 juta (7.1%) serta percetakan dan alat tulis sejumlah
RM28,356.79 (0.1%).
iv. Selain itu, analisis Audit mendapati Sekretariat SL1M telah

membelanjakan sebanyak RM211,497.21 bagi pengiklanan untuk

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 72 28/06/2019 11:36 AM

tujuh (7) program outreach pada tahun 2016. Bagaimanapun,
perbelanjaan pengiklanan bagi tahun 2017 telah meningkat sebanyak
RM8.47 juta menjadi RM8.68 juta untuk lapan (8) program outreach.
Pada tahun 2018, perbelanjaan pengiklanan mengalami peningkatan lagi
sebanyak RM3.56 juta menjadi RM12.24 juta hanya untuk tiga (3)
program outreach. Belanja pengiklanan didapati terlalu berlebihan iaitu
dari segi kekerapan, bilangan media yang diliputi serta tempoh promosi
yang lama.
v. Selain itu, analisis Audit juga mendapati sebahagian perolehan seperti

perkhidmatan artis bagi setiap program outreach, pembelian goodies bag
sebagai cenderahati untuk pengunjung/tetamu tidak berkaitan dengan
program temu duga terbuka dan diperoleh secara berlebihan.
Perbelanjaan yang dibuat oleh Sekretariat SL1M ini tidak selaras dengan
Pekeliling Perbendaharaan Malaysia – PB 3.1. (Langkah-langkah
Mengoptimumkan Perbelanjaan Kerajaan) di mana bagi penganjuran
acara, perbelanjaan hendaklah dibuat secara berhemat.
vi. Akibat daripada ketiadaan perancangan yang terperinci bagi setiap

program outreach telah menyebabkan berlakunya perbelanjaan ad hoc
oleh semua eksekutif SL1M. Semakan Audit mendapati perolehan
bekalan telah dibuat dengan menggunakan wang sendiri dan dibayar
terus kepada pembekal. Kemudian, perbelanjaan tersebut dituntut
semula menggunakan peruntukan Program SL1M. Antara perbelanjaan
yang dilakukan adalah pembelian hadiah cabutan bertuah, cenderahati,
persiapan meja VIP, makan dan minum, alat tulis, pengangkutan bas,
sewaan peralatan dan khemah, perkhidmatan pembersihan, pembelian
t-shirt dan lain-lain. Amalan ini tidak menjamin perbelanjaan berhemat.
Butiran perbelanjaan dan pegawai yang terlibat adalah seperti di
Jadual 18.
JADUAL 18
BUTIRAN PERBELANJAAN MENGGUNAKAN WANG SENDIRI ( CASH BIL)
BAGI TEMPOH TAHUN 2016 HINGGA 2018
2016 2017 2018
JENIS PERBELANJAAN
(RM) (RM) (RM)
Cabutan Bertuah - 23,487.26 13,794.00
Cenderahati - 6,506.65 8,360.00
Persiapan Meja VIP - 304.35 -
Makan dan Minum - 17,286.48 25,317.90
Alat Tulis - 3,932.80 834.70
Pengangkutan - 8,684.80 3,690.00
Sewa Peralatan/Khemah - 1,500.00 -
Kawalan Keselamatan 2,400.00 - 10,292.30
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 73
1 - 73
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 73 28/06/2019 11:36 AM

2016 2017 2018
JENIS PERBELANJAAN
(RM) (RM) (RM)
Penginapan - - 4,200.00
Lain-Lain (khidmat pembersihan, kotak, t-shirt,
- 43,809.59 4,490.10
sumbangan, banner, bunting)
JUMLAH 2,400.00 105,511.93 70,979.00
Sumber: TalentCorp
Maklum balas Sekretariat SL1M yang diterima pada 12 Mac 2019 dan
8 Mei 2019
Sekretariat SL1M telah mengemukakan unjuran perbelanjaan bagi melaksanakan

semua program dan aktiviti di bawah Program SL1M kepada Seksyen
Pembangunan, JPM dan turut melaporkan peruntukan yang telah digunakan
bagi tahun semasa.
Pada tahun 2017, SL1M telah menerima peruntukan yang besar daripada
Kerajaan bagi tujuan promosi dan hebahan secara berskala mega mengenai
inisiatif kerajaan dalam membantu rakyat melalui pelaksanaan program outreach
SL1M. Hebahan dibuat melalui pelbagai medium saluran seperti media cetak,
elektronik dan media sosial. SL1M juga telah diarah untuk memperhebat dan
memperkasakan kesemua Program SL1M agar menjadi direct touch point
kepada semua rakyat yang menerima manfaat secara langsung sama ada
menerima tawaran pekerjaan, makanan dan minuman, motivasi dari artis dan
cenderahati.
Pada pendapat Audit, perolehan Program SL1M tidak dibuat dengan

cekap dan teratur. Ketiadaan perancangan perolehan yang terperinci
serta mekanisme kawalan dalam melaksanakan aktiviti outreach
menyebabkan perbelanjaan tidak dibuat secara berhemat.
6.2.4. Pengurusan Berkaitan Syarikat yang Melaksanakan Program

SL1M
a. Pendaftaran Syarikat yang Mendapat Kontrak Kerajaan
i. Merujuk PK1.2, Pelaksanaan Program SL1M dalam perolehan Kerajaan

oleh Perbendaharaan Malaysia, syarikat diwajibkan untuk melaksanakan
Program SL1M bagi semua jenis perolehan berdasarkan had nilai ambang
yang ditetapkan. Semua Kementerian yang menawarkan kontrak kepada
syarikat hendaklah mengarahkan syarikat yang melepasi nilai ambang
untuk merujuk kepada Sekretariat SL1M dengan serta-merta bagi
melaksanakan program ini. Butiran mengenai nilai ambang adalah seperti
di Jadual 19.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 74 28/06/2019 11:36 AM

JADUAL 19
SEKTOR YANG TERLIBAT
NILAI AMBANG
BIL. SEKTOR
(RM Juta)
1. Pembinaan 10
2. Perkhidmatan Penyelenggaraan Bangunan/Infrastruktur/Jalan 5
3. Teknologi Informasi dan Komunikasi 10
4. Perkhidmatan Perundingan 5
5. Perubatan dan Farmasi 10
6. Perkhidmatan Sokongan Kesihatan 10
7. Perkhidmatan Penyenggaraan, Pembaikan dan Baik Pulih 10
8. Pengangkutan dan Logistik 10
9. Pertahanan Strategik 10
10. Perkhidmatan Kawalan Keselamatan 4
11. Sektor Lain 10

Sumber: Pekeliling Pelaksanaan Program SL1M Tahun 2017
ii. Merujuk kepada Garis Panduan Pelaksanaan Program SL1M dalam

Perolehan Kerajaan yang dikeluarkan oleh UPE JPM, syarikat dikehendaki
mendaftar secara atas talian di portal SL1M untuk mewujudkan akaun
majikan sebelum melaksanakan Program SL1M. Sekretariat SL1M pula
bertanggungjawab memastikan semua syarikat yang layak telah
berdaftar di portal SL1M. Senarai syarikat yang gagal melaksanakan
Program SL1M akan dipaparkan di portal SL1M berdasarkan surat
daripada MoF bertarikh 24 Ogos 2017. Selain itu, Sekretariat SL1M juga
perlu memaklumkan kepada MoF sekiranya terdapat syarikat yang gagal
mematuhi terma dan syarat Program SL1M yang telah ditetapkan.
iii. Semakan Audit mendapati tiada satu prosedur yang jelas bagi
memastikan semua syarikat yang layak telah berdaftar dengan
Sekretariat SL1M. Pendaftaran hanya dibuat apabila syarikat sendiri
merujuk kepada Sekretariat SL1M untuk mendaftar. Semakan Audit
terhadap 140 buah syarikat yang mendapat kontrak Kerajaan yang
melepasi nilai ambang mendapati sejumlah 79 (56.4%) syarikat masih
belum berdaftar untuk melaksanakan program ini. Analisis Audit
selanjutnya mendapati Sekretariat SL1M tidak membuat susulan
terhadap status yang belum berdaftar. Semakan selanjutnya terhadap
portal SL1M pada 25 Disember 2018 mendapati Sekretariat SL1M juga
tidak memaparkan senarai syarikat yang telah, sedang dan gagal
melaksanakan Program SL1M di portal seperti yang telah ditetapkan oleh
MoF. Selain itu, tiada bukti menunjukkan Sekretariat SL1M telah
memaklumkan kepada MoF mengenai syarikat yang gagal melaksanakan
Program SL1M.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 75
1 - 75
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 75 28/06/2019 11:36 AM

Maklum balas Sekretariat SL1M yang diterima pada 8 Mei 2019 dan
23 Mei 2019
Status terkini 79 syarikat yang mendapat kontrak kerajaan adalah seperti jadual
berikut:
STATUS 79 SYARIKAT YANG MENDAPAT KONTRAK KERAJAAN

JUMLAH
BIL. STATUS
SYARIKAT
1. Sudah mendaftar di dalam portal SL1M 7
Sekretariat telah menghubungi syarikat yang terlibat dan beberapa tindakan susulan
sedang diambil oleh syarikat:
i) Syarikat dalam proses mendaftar;
2. 47
ii) Syarikat ingin mendapatkan pengecualian daripada Sekretariat; dan
iii) Pegawai bertugas syarikat akan menghubungi semula pihak Sekretariat selepas
berbincang dengan pihak pengurusan.
Dalam proses mengesahkan pegawai bertanggungjawab syarikat kerana tiada
3. 25
maklumat lengkap diberikan di dalam surat pemakluman daripada Kementerian
JUMLAH SYARIKAT 79
Syarikat yang tetap enggan mendaftar dan tidak patuh kepada arahan
1PP/PK1.2 walaupun setelah dihubungi dan melalui beberapa sesi konsultasi
akan diberikan surat rasmi kod merah. Surat kod merah tersebut adalah bukti
yang menunjukkan syarikat ingkar dan enggan melaksanakan Program SL1M
seperti yang diarahkan oleh Kerajaan. Ia juga akan menjadi salah satu syarat
permohonan mereka tidak dipertimbangkan untuk kontrak baharu atau kontrak
semasa tidak akan dilanjutkan.
Tiada laporan berkala secara khusus dikemukakan kepada pihak MoF setakat ini.
Sekretariat SL1M hanya akan mengemukakan laporan dan maklumat berkaitan
apabila dipohon oleh Bahagian Perolehan Kerajaan, MoF dan kementerian-
kementerian lain. Sekretariat SL1M turut mengemukakan salinan kepada MoF
bagi surat balasan kepada syarikat-syarikat yang ingkar dan tidak patuh kepada
arahan PK 1.2 berdasarkan makluman daripada kementerian-kementerian lain.
Pada pendapat Audit, proses pendaftaran syarikat bagi menyertai

Program SL1M tidak dilaksanakan dengan cekap kerana ketiadaan
prosedur bertulis terutamanya bagi proses menyusul syarikat yang
belum berdaftar.
b. Proses Meluluskan Pengurangan Bilangan Peserta SL1M
i. Berdasarkan surat MoF bertarikh 24 Ogos 2017, Sekretariat SL1M telah

diberi kuasa untuk mempertimbangkan penetapan bilangan minimum
peserta SL1M dalam pelaksanaan Program SL1M bagi kontrak post award
dan pre award. Post award merujuk kepada kontrak yang sedang

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 76 28/06/2019 11:36 AM

berkuat kuasa semasa Program SL1M dilancarkan manakala pre award
merujuk kepada kontrak yang belum dikeluarkan SST semasa Program
SL1M dilancarkan. Bagaimanapun bagi kontrak baharu, syarikat perlu
mematuhi sepenuhnya peraturan penyertaan.
ii. Semakan Audit mendapati bagi tempoh Ogos 2017 hingga Disember
2018, Sekretariat SL1M telah meluluskan pengurangan bilangan peserta
SL1M sebanyak 3,570 (73.3%) daripada 4,872 peserta SL1M yang
sepatutnya dilatih melibatkan 51 syarikat. Ini menyebabkan jumlah
sebenar peserta SL1M yang dapat dilatih hanya 1,302 (26.7%) peserta
sahaja. Permohonan pengurangan ini disebabkan oleh syarikat yang
memohon telah mendapat kontrak sebelum arahan pelaksanaan Program
SL1M dikeluarkan iaitu bermula pada 1 Ogos 2017. Kelulusan
pengurangan bilangan ini adalah berdasarkan kepada budi bicara Ketua
Sekretariat SL1M. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 20.
JADUAL 20
KELULUSAN PENGURANGAN BILANGAN PESERTA SL1M
BAGI TEMPOH OGOS 2017 HINGGA DISEMBER 2018
JUMLAH
BILANGAN SEBENAR PERATUS
BILANGAN BILANGAN PENGURANGAN
PERKARA PESERTA SL1M PESERTA PENGURANGAN
SYARIKAT KONTRAK PESERTA SL1M
MENGIKUT SST SL1M (%)
DILATIH
Kontrak Sebelum
12 16 756 572 184 75.7
1 Ogos 2017
Kontrak Selepas
39 39 4,116 2,998 1,118 72.8
1 Ogos 2017
JUMLAH 51 55 4,872 3,570 1,302 73.3
iii. Semakan selanjutnya mendapati tiada rekod mengenai permohonan

syarikat dan tiada catatan bertulis dibuat semasa perbincangan untuk
memberikan justifikasi pengurangan bilangan peserta SL1M. Pihak Audit
juga mendapati tiada prosedur bertulis dan kriteria jelas yang dirujuk
untuk membuat keputusan. Antara contoh pengurangan yang telah
diberikan adalah seperti di Jadual 21.
JADUAL 21
CONTOH PENGURANGAN PESERTA PROGRAM SL1M DI SYARIKAT
BAGI TEMPOH OGOS 2017 HINGGA DISEMBER 2018
JUMLAH BILANGAN
KOS PESERTA PESERTA SL1M PERATUS
BILANGAN
NAMA KONTRAK KONTRAK SL1M SELEPAS PENGURANGAN
PENGURANGAN
(RM Juta) MENGIKUT KEPUTUSAN (%)
SST PENGURANGAN
Paip Pembentungan di Melaka 245.97 137 127 10 92.7
Light Rail Transit Line 3 (LRT3) 720.47 401 361 40 90.0
Light Rail Transit Line 3 (LRT3) 2,178.00 1210 1060 150 87.6
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1 - 77
1 - 77
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 77 28/06/2019 11:36 AM

JUMLAH BILANGAN
KOS PESERTA PESERTA SL1M PERATUS
BILANGAN
NAMA KONTRAK KONTRAK SL1M SELEPAS PENGURANGAN
PENGURANGAN
(RM Juta) MENGIKUT KEPUTUSAN (%)
SST PENGURANGAN
Loji Rawatan Kumbahan Serantau
104.69 59 49 10 83.1
Melaka
Malaysia Air Traffic Control & Air
174.90 98 78 20 79.6
Traffic Surveillance Systems
Light Rail Transit Line 3 (LRT3) 686.28 382 282 100 73.8
Program Perumahan Rakyat di
149.99 84 54 30 64.3
Kg. Batu Putih, Sandakan, Sabah
Membina Lebuhraya Kota Bharu
200.03 112 56 56 50.0
ke Kuala Krai
Sekretariat SL1M diberi kuasa untuk mempertimbangkan pengurangan kuota

peserta. Berdasarkan surat dari MoF yang menerangkan tanggungjawab
Sekretariat SL1M bagi Pelaksanaan 1PP/PK 1.2 bertajuk Pelaksanaan Program
Skim Latihan 1Malaysia (SL1M) dalam Perolehan Kerajaan bertarikh 11 Ogos
2017 dan 24 Ogos 2017, terdapat klausa di Perenggan 3 yang membenarkan
Sekretariat SL1M untuk mempertimbangkan pelaksanaan Program SL1M bagi
kontrak post award dan pre award.
Setiap kelulusan pengurangan peserta SL1M yang diberikan adalah berdasarkan

semakan bukti-bukti dokumen yang dikemukakan oleh pihak syarikat penerima
kontrak. Antaranya ialah dokumen Surat Setuju Terima, Dokumen Bidaan jika
kontrak secara bidaan dan Dokumen Mesyuarat Rundingan Harga atau lain-lain
mesyuarat berkaitan jika kontrak secara rundingan terus. Bagi
mengoptimumkan bilangan peserta, rundingan dibuat secara eksklusif
berdasarkan kepada kedudukan kewangan dan kekangan lain yang dihadapi
oleh syarikat.
Namun Sekretariat tidak menerima apa-apa dokumen maklumat tambahan yang

menerangkan berkaitan tatacara pelaksanaan, garis panduan dan
tanggungjawab Sekretariat SL1M selain yang terkandung di dalam surat
tersebut. Tiada juga sebarang latihan awal diberikan selain daripada Taklimat
Pelaksanaan SL1M dalam Perolehan Kerajaan yang dianjurkan oleh MoF kepada
semua Bahagian Perolehan Kementerian pada 27 Julai 2017 iaitu hanya dua (2)
hari bekerja sebelum berkuatkuasanya arahan 1PP/PK 1.2 pada 1 Ogos 2017.
Ini menyebabkan Sekretariat tidak mempunyai masa untuk membuat
persediaan awal yang teratur untuk menerima tanggungjawab pelaksanaan ini.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 78 28/06/2019 11:36 AM

Pada pendapat Audit, proses pengurangan peserta SL1M di syarikat
yang mendapat kontrak Kerajaan pre award dan post award tidak
dibuat dengan cekap. Ketiadaan prosedur bertulis dan kriteria jelas
sebagai asas rujukan serta ketiadaan rekod perbincangan boleh
menyebabkan keputusan dibuat berdasarkan budi bicara yang luas
dan tidak menjamin ketelusan.
c. Pemantauan Terhadap Pelaksanaan Program SL1M dalam

Perolehan Kerajaan
i. Berdasarkan kepada surat MoF bertarikh 11 Ogos 2017, KP UPE diminta

untuk memastikan pelaksanaan Program SL1M dalam perolehan Kerajaan
mengikut peraturan semasa yang berkuat kuasa. Surat MoF bertarikh
24 Ogos 2017 telah menyatakan antara tanggungjawab Sekretariat SL1M
adalah memantau dan melaksanakan audit pematuhan bagi pelaksanaan
Program SL1M dalam perolehan Kerajaan.
ii. Semakan Audit mendapati Sekretariat SL1M tidak menyediakan prosedur

bertulis mengenai proses pemantauan dan audit pematuhan yang
sepatutnya dilaksanakan. Sekretariat SL1M juga tidak membuat
perancangan untuk menjalankan audit pematuhan bagi memastikan
syarikat mematuhi syarat latihan yang telah ditetapkan. Tiada bukti Audit
Pematuhan pernah dibuat ke atas syarikat-syarikat yang menyertai
Program SL1M kecuali ketika mengikuti pasukan Audit Jabatan Audit
Negara semasa membuat lawatan ke beberapa syarikat pada bulan
September 2018.
Sekretariat SL1M masih dalam fasa perancangan bagi sesi audit pematuhan
yang akan dijalankan di syarikat-syarikat yang mendapat Kontrak Kerajaan
memandangkan Pekeliling Perbendaharaan PK 1.2 masih baru berkuat kuasa
pada ketika itu. Selain daripada sesi audit yang perlu dilaksanakan, Sekretariat
SL1M juga perlu melaksanakan program outreach di seluruh Malaysia dan
program awareness di universiti awam. Kekurangan tenaga kerja (Sekretariat
pada ketika itu hanyalah seramai 15 orang) untuk mengurus kesemua program
yang dirancang telah mengakibatkan sesi audit pematuhan syarikat pada tahun
2017 ditangguh ke tahun 2018. Kelewatan syarikat mendaftar dan
melaksanakan Program SL1M juga mengakibatkan sesi audit ini tertangguh.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 79
1 - 79
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 79 28/06/2019 11:36 AM

SL1M telah menyediakan Garis Panduan Pelaksanaan Audit Pematuhan

Terhadap Syarikat 1PP/PK1.2 untuk melancarkan proses pemantauan dan audit
pematuhan terhadap syarikat-syarikat yang diaudit.
Pada pendapat Audit, ketiadaan pemantauan oleh Sekretariat SL1M

terhadap syarikat dalam perolehan Kerajaan yang melaksanakan
Program SL1M menyebabkan tahap pematuhan syarikat terhadap
syarat ditetapkan dan keberkesanan program tidak dapat dinilai.
d. Pengurusan Permohonan Insentif Melalui Potongan Cukai

Berganda (DTD)
i. Program SL1M ini dilaksanakan secara CSR dan amal jariah daripada GLC
dan syarikat swasta di mana kos latihan dan elaun bulanan ditanggung
sepenuhnya oleh syarikat. Sebagai menghargai komitmen dan kerjasama
syarikat yang melaksanakan Program SL1M, Kerajaan telah
memperkenalkan insentif SL1M iaitu Potongan Cukai Berganda (DTD).
ii. DTD merupakan insentif di mana syarikat akan mendapat potongan cukai
berganda sekiranya syarikat tersebut melaksanakan Program SL1M.
Potongan cukai ini akan dikenakan terhadap kos latihan yang
dikeluarkan. Tempoh insentif adalah mengikut tempoh yang telah
diluluskan oleh MoF. Permohonan insentif ini adalah bagi tempoh 1 Jun
2012 hingga 31 Disember 2020 dan tempoh pelaksanaan program adalah
satu (1) tahun dari tarikh kelulusan oleh UPE, Jabatan Perdana Menteri.
iii. Untuk melayakkan syarikat mendapat insentif ini, syarikat perlu

menghantar permohonan kepada Sekretariat SL1M dengan
mengemukakan dokumen-dokumen seperti Borang Permohonan Daftar
Syarikat dan salinan sijil Registrar of Company (RoC). Kertas kerja yang
mengandungi profil syarikat, modul latihan, elaun dan manfaat yang
diberikan kepada peserta, jumlah peserta yang terlibat, pelan pekerjaan
selepas tamat latihan dan senarai nama peserta dengan butiran yang
lengkap dan status terkini peserta juga perlu dikemukakan. Setelah itu,
proses semakan akan dilakukan oleh Ketua Sekretariat SL1M. Sijil Akuan
Penyertaan SL1M akan dikeluarkan selepas Ketua Sekretariat SL1M
mengesahkan penyertaan syarikat. Sijil ini adalah sebagai bukti bahawa
syarikat layak mendapat pelepasan cukai dua (2) kali daripada LHDN.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 80 28/06/2019 11:36 AM

iv. Semakan Audit mendapati bagi tahun 2016 hingga 2018, Sekretariat
SL1M telah meluluskan sebanyak 1,295 permohonan yang melibatkan
273 syarikat dengan nilai pelepasan cukai sebanyak RM196.83 juta.
Permohonan DTD ini melibatkan seramai 10,093 graduan yang menjadi
pelatih SLIM. Butirannya adalah seperti di Jadual 22.
JADUAL 22
TUNTUTAN KOS LATIHAN MELALUI DTD
OLEH SYARIKAT YANG MELAKSANAKAN PROGRAM SL1M
JUMLAH
BILANGAN BILANGAN BILANGAN GRADUAN
TAHUN TUNTUTAN
KELULUSAN DTD SYARIKAT YANG DITUNTUT
(RM Juta)
2016 610 138 4,377 74.41
2017 571 108 4,258 81.34
2018 114 27 1,458 41.08
JUMLAH 1,295 273 10,093 196.83

v. Semakan selanjutnya mendapati Sekretariat SL1M melakukan proses

semakan ke atas permohonan syarikat untuk mendapatkan insentif DTD
hanya dengan membuat panggilan berdasarkan senarai nama pelatih
yang dikemukakan oleh syarikat yang memohon. Panggilan ini dibuat
untuk mengesahkan sama ada pelatih tersebut telah mengikuti Program
SL1M di syarikat berkenaan. Pihak Audit tidak dapat mengesahkan
perkara ini kerana bukti proses semakan tidak dapat dikemukakan.
SL1M mengambil maklum mengenai teguran daripada pihak Audit untuk

menyediakan Standard Operating Procedure (SOP) yang jelas dan akan
menambah baik proses ini dari semasa ke semasa bagi memastikan kelulusan
intensif cukai untuk syarikat ini tidak dapat dimanipulasi oleh pihak-pihak yang
berkenaan.
Pada pendapat Audit, proses untuk menentukan kelayakan DTD

oleh syarikat perlu ditambah baik memandangkan ia boleh
dimanipulasikan oleh syarikat dan berisiko menjejaskan hasil
Kerajaan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1 - 81
1 - 81
Pengurusan
P r o g r a m Skim
S k i m LLatihan
Malaysia
Bab 1.indd 81 28/06/2019 11:36 AM

Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Program SL1M tidak dilaksanakan

dengan cekap terutamanya mengenai pengumpulan data graduan yang mengikuti
Program SL1M di GLC dan syarikat swasta serta semasa program outreach dijalankan.
Selain itu, terdapat juga kelemahan dari segi pengurusan kewangan, pengurusan
perolehan, pendaftaran dan pemantauan terhadap syarikat-syarikat yang mendapat
kontrak Kerajaan serta proses memperakukan syarikat yang layak mendapat DTD.
Keadaan ini boleh memberi kesan kepada pencapaian objektif yang ditetapkan dan
tidak menjamin perbelanjaan yang berhemat. Ia juga menyebabkan ketirisan hasil
Kerajaan dari segi DTD yang diberi.
8. SYOR AUDIT
Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara yang sama tidak
berulang, adalah disyorkan tindakan penambahbaikan diambil oleh MED yang kini
bertanggungjawab terhadap pengurusan Program SL1M (kini dikenali sebagai
PROTÉGÉ) seperti berikut:
8.1. MED perlu memastikan struktur tadbir urus Program SL1M dikaji semula dan
dimantapkan meliputi aspek kawalan dan pemantauan supaya wujudnya eleman
semak dan imbang;
8.2. MED perlu memastikan Sekretariat SL1M mewujudkan mekanisme penilaian

outcome dan melaksanakannya dalam masa terdekat supaya peruntukan yang
dibelanjakan dapat diukur keberkesanan pencapaiannya;
8.3. MED perlu mengkaji semula mekanisme pendaftaran, kelulusan pengurangan

peserta dan pemantauan syarikat-syarikat yang melaksanakan Program SL1M
berdasarkan kontrak perolehan Kerajaan. Selain itu, proses memperakukan DTD
kepada syarikat yang layak juga perlu ditambah baik bagi meningkatkan kecekapan
dan ketelusan; dan
8.4. MED/Sekretariat SL1M perlu memastikan sistem yang sedang dibangunkan

adalah lengkap dan dapat dioperasikan dalam masa terdekat untuk memudahkan
pengurusan dan pemantauan berkaitan Program SL1M.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
r o g r a m SSkim
k i m L Latihan
Malaysia
Bab 1.indd 82 28/06/2019 11:36 AM

2
KEMENTERIAN KEWANGAN
• Perbendaharaan Malaysia/Jabatan
Kastam Diraja Malaysia
– Pengurusan Subsidi Gas Petroleum
Cecair
• Jabatan Kastam Diraja Malaysia

– Pengurusan Aktiviti Berkaitan Duti
Kenderaan Completely Knocked
Down

Pengurusan Subsidi Gas Petroleum Cecair
Bab 2.indd 1 28/06/2019 12:03 PM

Pengurusan Subsidi Gas Petroleum Cecair
Bab 2.indd 2 28/06/2019 12:03 PM

PERBENDAHARAAN MALAYSIA
1 PENGURUSAN SUBSIDI GAS PETROLEUM CECAIR
1. LATAR BELAKANG
1.1. Kerajaan telah memperkenalkan subsidi produk petroleum sejak tahun 1983
bertujuan mengurangkan beban kos sara hidup rakyat. Pada tahun 2017,
Perbendaharaan Malaysia (Perbendaharaan) telah membelanjakan sejumlah
RM3.338 bilion terhadap subsidi produk petroleum yang terdiri daripada subsidi
petroleum, subsidi diesel dan subsidi Gas Petroleum Cecair (LPG). Bagi tahun 2015
hingga 2017, pemberian subsidi terhadap LPG merupakan subsidi tertinggi di dalam
pemberian subsidi produk petroleum. Pemberian subsidi LPG merupakan salah satu
inisiatif Kerajaan untuk mengawal harga LPG bagi mengurangkan beban kos sara
hidup rakyat.
1.2. Pengurusan pemberian subsidi LPG melibatkan tiga (3) kementerian/jabatan

iaitu Perbendaharaan, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal
Pengguna (KPDNHEP) dan Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM). Bahagian Cukai,
Perbendaharaan bertanggungjawab dalam menetapkan dasar pemberian subsidi
dan kadar subsidi setiap bulan mengikut harga pasaran semasa. Proses pembayaran
subsidi LPG pula dilaksanakan oleh Bahagian Dasar Saraan dan Pengurusan (BDSP),
Perbendaharaan kepada lima (5) syarikat LPG manakala pembayaran bagi satu (1)
lagi syarikat adalah di bawah tanggungjawab Unit Tuntutan, Bahagian Perkhidmatan
Teknik, JKDM. Walau bagaimanapun, bermula 1 Januari 2018, pembayaran subsidi
kepada semua syarikat pembekal LPG telah diselaraskan di bawah BDSP.
1.3. Bahagian Pengurusan Subsidi Petroleum Kenderaan (RS), KPDNHEP

bertanggungjawab untuk mengkaji mekanisme penentuan harga dan subsidi produk
petroleum di bawah Automatic Price Mechanism (APM) dari semasa ke semasa serta
menyelaras pewujudan dan pembangunan teknologi maklumat yang efektif dalam
pengurusan subsidi produk petroleum. Pelantikan syarikat pembekal, pengedar dan
peruncit bahan LPG memerlukan Kebenaran di bawah Akta Kemajuan Petroleum
1974 (Kebenaran PDA) dan Lesen Barang Kawalan Berjadual (Lesen CSA).
Kebenaran PDA dan lesen CSA dikeluarkan oleh Bahagian Perdagangan Dalam
Negeri, KPDNHEP. Bahagian Penguatkuasa, KPDNHEP pula diberi mandat untuk
melaksanakan penguatkuasaan terhadap pembekalan barang bersubsidi di Malaysia
melalui Akta Kawalan Bekalan 1961 dan Peraturan-peraturan Kawalan Bekalan
1974. Carta alir proses kerja bagi setiap Kementerian/Jabatan yang terlibat di dalam
pelaksanaan pemberian subsidi LPG adalah seperti Rajah 1.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 12 - 1
P e n g u r u s a n Subsidi
Pengurusan S u b s i d i Gas
G a s PPetroleum
e t r o l e u m CCecair
ecair
Bab 2.indd 1 28/06/2019 12:03 PM

RAJAH 1
CARTA ALIR PROSES KERJA BAGI SETIAP KEMENTERIAN/JABATAN
DALAM PENGURUSAN PEMBERIAN SUBSIDI PRODUK PETROLEUM
MULA
Pejabat Kastam Negeri Bahagian Cukai RS

Semakan dokumen tuntutan Pemilihan syarikat pembekal Perbincangan APM dengan pihak MoF
dari setiap depoh
- Sampel 20% daripada baucar
- Pemeriksaan fizikal/mengejut Bahagian Cukai RS
Penetapan kadar subsidi melalui Program rasionalisasi petroleum
APM (Mesyuarat Majlis Ekonomi)
Pemulangan
Lengkap dokumen
untuk Bahagian Cukai RS
Kelulusan pembetulan Semakan dokumen tuntutan Pemantauan maklumat jualan LPG
Tidak (data daripada syarikat pembekal)
Pengarah Ya yang diterima daripada syarikat
pembekal
Unit Tuntutan, PERTEK, Ibu Bahagian Perdagangan Dalam
Pejabat Negeri
Proses bayaran kepada BDSP Keluarkan Kebenaran PDA & Lesen
syarikat pembekal (KUB Gaz Proses pembayaran kepada CSA
Sdn. Bhd.) syarikat pembekal
Bahagian Penguatkuasaan
Pastikan perkara dalam Peraturan
Unit Tuntutan, PERTEK, Ibu Unit Tuntutan, dipatuhi
Pejabat PERTEK, Ibu - Rekod buku stok
Semakan dokumen tuntutan Pejabat - Lesen perniagaan
yang diluluskan dengan - Sahkan jumlah
baucar bayaran daripada pelarasan
pihak MoF Bahagian Cukai
dengan syarikat - Terima surat Bahagian Penguatkuasaan
pembekal makluman Pastikan barang kawalan mencukupi
- Kemuka surat daripada JKDM
makluman Pelarasan
pelarasan bayaran
Pelarasan BDSP
bayaran kepada MoF - Proses tuntutan Ya Bahagian Penguatkuasaan
- Terima surat semula/bayaran Aduan/Risikan
Ya
pelarasan & tambahan
salinan baucar - Salinan baucar
Tidak Tidak
bayaran ke JKDM
pelarasan
daripada MoF
TAMAT TAMAT TAMAT
Sumber: Jabatan Audit Negara
TAMAT
Unit Tuntutan, PERTEK,
1.4. Setakat TAMAT
30 SeptemberIbu 2018,
Pejabat
Unit
- Sahkan
terdapat enam (6) syarikat yang mendapat
Tuntutan, PERTEK,
jumlah
IbuUnit
Pejabat
Tuntutan, PERTEK,
pelarasan dengan
kelulusan Kerajaan sebagai pembekal
- Sahkan
IbuUnit
syarikat
jumlah
Pejabat
pembekal
pelarasan
- Sahkan
Ibu dengan
Unitjumlah LPG bersubsidi iaitu Petronas Dagangan
Tuntutan, PERTEK,
Tuntutan, PERTEK,
Pejabat
- Kemuka -surat
syarikat pembekal
pelarasan
Ibu
Sahkan dengan
Pejabat
jumlah
Berhad, NGC Energy Sdn. Bhd., Boustead
makluman
- Kemuka pelarasan
-surat
syarikat
kepada
jumlah Petroleum Marketing Sdn. Bhd., Petron
pembekal
Sahkan
pelarasan dengan
MOF pelarasan
makluman - Kemuka surat
pelarasan
syarikat dengan
pembekal
Marketing & Refining Sdn. Bhd.,
- Terima
My
surat
kepada MOF
- Kemuka
&- salinan
Terima baucar
surat
kepada
Gaz
pelarasan
makluman pelarasan
syarikat
surat
pelarasan
MOF
- Kemuka
makluman
Sdn. Bhd. dan KUB Gaz Sdn. Bhd.. Proses
pembekal
surat
pelarasan
bayaran pelarasan
&- salinan
Terima baucar
surat pelarasan
pembekalan LPG bersubsidi kepada pengguna melibatkan empat (4) peringkat
makluman
kepada MOF pelarasan
daripada
bayaranMOFpelarasan
&- salinan
Terima baucar
kepada MOF
surat pelarasan
daripada
bayaranMOFpelarasan
&- salinan
Terima surat pelarasan
baucar
seperti Rajah 2. daripada
bayaran
daripada
MOF
& salinan baucar
pelarasan
bayaran pelarasan
MOF
daripada MOF
RAJAH 2
PERINGKAT PEMBEKALAN LPG
Pengedar Sub
Pembekal Peruncit
Utama Pengedar
1.5. Jumlah depoh pengeluaran LPG bagi enam (6) syarikat tersebut adalah
sebanyak 30 depoh. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 1.
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
e n g u r u s a n SSubsidi
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 2 28/06/2019 12:03 PM

JADUAL 1
SENARAI DEPOH PENGELUARAN LPG BERSUBSIDI
SYARIKAT
BIL. STESEN DEPOH
BOUSTEAD MY GAZ NGC PETRONAS PETRON KUB GAZ
1. Kedah Bukit Kayu Hitam  
2. Pulau Pinang Perai     
3. Perak Ipoh  
4. Selangor Port Klang   
5. Kelantan Bachok   
6. Terengganu Kerteh 
7. Negeri Sembilan Port Dickson  
8. Melaka Sungai Udang 
Pasir Gudang   
9. Johor
Kangkar 
K. Kinabalu  
10. Sabah
Tawau  
Kuching  
11. Sarawak
Bintulu 
JUMLAH 6 6 5 8 3 2
Sumber: JKDM
1.6. Secara umum, terdapat tiga (3) kategori pengguna LPG iaitu Pengguna
Industri, Pengguna Komersial dan Pengguna Domestik. Bagaimanapun, pengguna
komersial yang merupakan pengguna utama LPG dan pengguna industri
menggunakan LPG yang tidak disubsidikan. Ini kerana tujuan pembekalan LPG
bersubsidi oleh Kerajaan adalah bagi mengurangkan beban rakyat dengan
disasarkan kepada golongan isi rumah iaitu pengguna domestik.
1.7. LPG merupakan salah satu produk petroleum dan harga produk tersebut
dikawal melalui kaedah APM. Pelaksanaan APM dapat memastikan harga barangan
petroleum yang sampai kepada pengguna sentiasa stabil dan terkawal. Walaupun
harga pasaran sebenar minyak mentah dunia adalah lebih tinggi, harga runcit LPG
pada masa ini ditetapkan pada kadar RM1.90 sekilogram di seluruh Malaysia.
Kerajaan akan menanggung perbezaan kos di antara harga runcit dan harga
sebenar bahan LPG dalam bentuk pemberian subsidi. Bagaimanapun, subsidi LPG
hanya diberikan terhadap penggunaan gas secara domestik bagi pengisian silinder
10, 12 dan 14 kilogram.
1.8. APM merupakan satu kaedah yang dilaksanakan bermula 2 April 1983 dan
digunakan dalam menentukan harga runcit petrol, diesel dan LPG berdasarkan
beberapa komponen seperti di Jadual 2 dan 3.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 32 - 3
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 3 28/06/2019 12:03 PM

JADUAL 2
DEFINISI KOMPONEN APM BAGI LPG
KOMPONEN +/- LPG
Kos Produk + Harga kontrak Saudi Aramco

Freight + insurance, wharfage, berthing, handling, pipeline charge, demurrage,
Alpha + port dues, product loss & shortage (jumlah semua kos yang terlibat dalam
penghantaran LPG ke depoh)
• Kos pemasaran dan perbelanjaan berkaitan, pembungkusan bahan dan kos

Kos Operasi + operasi (overhead)
• Kos pengangkutan, kos pengagihan, kos pengendalian dan penyewaan stor
Keuntungan yang diperoleh oleh syarikat pembekal LPG ke atas jualan setiap
Margin Syarikat +
kilogram LPG
Margin Pengusaha /
+ Komisen yang diterima oleh pengedar LPG ke atas jualan setiap kilogram LPG
Pengedar LPG
Subsidi diberikan apabila harga sebenar lebih tinggi daripada harga runcit yang
Subsidi +/-
ditetapkan
Sumber: KPDNHEP
JADUAL 3
KADAR TERKINI KOMPONEN APM BAGI LPG BERKUAT KUASA MULAI TAHUN 2015
KOMPONEN LPG
Berdasarkan harga kontrak bulanan Saudi Aramco
(1) KOS PRODUK
& kadar tukaran mata wang asing (USD:RM)
(2) ALPHA USD 80
(3) KOS OPERASI [(a)+(b)]:
Semenanjung Malaysia RM0.3895
Sabah RM0.7210
Sarawak RM0.7126
(a) KOS PENGANGKUTAN & PENGHANTARAN
Sabah RM0.4497
Sarawak RM0.4413
(b) KOS PEMASARAN
Sabah RM0.2713
Sarawak RM0.2713
(4) MARGIN SYARIKAT RM0.1135
(5) MARGIN PENGUSAHA / PENGEDAR RM0.3500
(6) SUBSIDI Perbezaan antara harga sebenar dengan harga runcit RM1.90 / kg
Sumber: KPDNHEP
1.9. Syarikat pembekal akan membuat tuntutan subsidi berdasarkan kadar yang
telah ditetapkan oleh Perbendaharaan setiap bulan. Kadar subsidi yang telah
ditetapkan dan jumlah subsidi yang telah dibelanjakan oleh Kerajaan bagi tempoh
tahun 2015 hingga 2017 adalah seperti Carta 1.
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 4 28/06/2019 12:03 PM

CARTA 1
JUMLAH PEMBAYARAN SUBSIDI
BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017 (RM JUTA)
1,245
(28.24%)
2,069
(46.94%) 2015
1,094 2016
(24.82%)
2017
Sumber: Rekod Pembayaran Perbendaharaan
1.10. Pembekalan produk LPG dibuat melalui dua (2) kaedah iaitu secara pukal
terus kepada pengguna industri dan secara pukal silinder bagi penggunaan
domestik, industri dan komersial. Rantaian pembekalan produk LPG adalah seperti
Rajah 3.
RAJAH 3
RANTAIAN PEMBEKALAN PRODUK LPG
Fokus
Audit
Sumber: KPDNHEP
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pengurusan program subsidi LPG
telah dilaksanakan dengan cekap dan berkesan bagi memastikan bekalan LPG
bersubsidi dapat dinikmati oleh golongan sasar pada kadar yang telah diwartakan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 52 - 5
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 5 28/06/2019 12:03 PM

3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan melibatkan penilaian terhadap program pemberian subsidi LPG

bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 yang meliputi dua (2) bidang utama Audit
iaitu prestasi dan pengurusan program. Bagi prestasi program, pencapaian outcome
dinilai terhadap pemberian subsidi yang dinikmati oleh golongan sasar pada kadar
yang ditetapkan.
3.2. Pengurusan program pula dinilai terhadap dua (2) perkara iaitu pengurusan
pemberian subsidi LPG dan aktiviti penguatkuasaan berkaitan LPG yang melibatkan
pembekalan dan pengedaran LPG secara pukal silinder 10, 12 dan 14 kilogram bagi
kegunaan domestik. Perkara yang diberi perhatian adalah seperti berikut:
a. Pengurusan Pemberian Subsidi LPG

i. Proses semakan terhadap tuntutan subsidi LPG
ii. Pengurusan pembayaran subsidi LPG
iii. Proses pembekalan LPG kepada pengedar/peruncit
iv. Pemantauan daripada pihak Kementerian/Jabatan
b. Aktiviti Penguatkuasaan
i. Pengurusan penyimpanan LPG bersubsidi
ii. Penyelenggaraan rekod penjualan LPG
iii. Pemeriksaan fizikal
iv. Pematuhan terhadap akta dan peraturan berkaitan
3.3. Pengauditan telah dijalankan di tiga (3) Kementerian/Jabatan seperti berikut:
a. Perbendaharaan:
i. Bahagian Cukai
ii. Bahagian Dasar, Saraan dan Pengurusan
b. KPDNHEP:
i. Bahagian Pengurusan Subsidi Petroleum Kenderaan
ii. Bahagian Penguatkuasaan
iii. Bahagian Perdagangan Dalam Negeri
c. JKDM:
i. Unit Tuntutan, Bahagian Perkhidmatan Teknik (Ibu Pejabat)
ii. Pejabat Kastam Negeri Pulau Pinang, Selangor dan Sabah
3.4. Selain itu, lawatan fizikal telah dijalankan terhadap kesemua enam (6)
syarikat pembekal, 14 syarikat pengedar utama, sembilan (9) syarikat sub pengedar
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 6 28/06/2019 12:03 PM

dan 27 pengguna LPG dengan kerjasama pegawai penguat kuasa KPDNHEP di
empat (4) buah negeri seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
LAWATAN FIZIKAL TERHADAP RANTAIAN PENGGUNAAN LPG
PENGEDAR SUB JUSTIFIKASI PEMILIHAN
BIL. NEGERI PEMBEKAL PENGGUNA
UTAMA PENGEDAR SAMPEL
1. Pulau Pinang 2 3 2 9 Semua syarikat pembekal LPG telah
Negeri dipilih sebagai sampel. Pengedar
2. 1 2 3 2 utama dipilih berdasarkan jumlah
Sembilan
pengeluaran LPG tertinggi mengikut
3. Selangor 1 3 1 5 kedudukan kawasan. Sampel sub
4. Sabah 2 6 3 11 pengedar dan pengguna dipilih
berdasarkan jumlah jualan tertinggi
JUMLAH 6 14 9 27 dan mengikut jenis perniagaan.
Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod, baucar bayaran dan dokumen
serta menganalisis data yang berkaitan dengan pemberian subsidi bahan petroleum.
Lawatan dan pemeriksaan fizikal dijalankan pada bulan Julai dan Ogos 2018 terhadap
syarikat pembekal, pengedar utama, sub pengedar dan pengguna LPG. Perbincangan
dan temu bual turut diadakan bersama pegawai terlibat untuk mendapatkan penjelasan
lanjut. Selain itu, soal selidik untuk mendapatkan maklum balas daripada pengguna LPG
juga dilaksanakan dengan bantuan pegawai penguat kuasa KPDNHEP.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Julai hingga Oktober 2018
a. Prestasi Program
Keberkesanan program pemberian subsidi LPG masih boleh ditambah baik

terutama dalam memastikan golongan sasar dapat membeli LPG pada harga
bersubsidi yang diwartakan dan tidak berlaku ketirisan wang negara di mana
golongan yang tidak layak turut menggunakan LPG bersubsidi. Walaupun
secara umum, golongan sasar iaitu pengguna domestik dapat membeli
LPG pada kadar yang rendah disebabkan subsidi Kerajaan, terdapat
kelemahan dalam pemantauan dan penguatkuasaan. Ini
mengakibatkan Kerajaan telah menanggung subsidi bagi pengguna
yang tidak layak berjumlah hampir RM1.717 bilion untuk tempoh
tahun 2015 hingga 2017. Pemeriksaan fizikal Audit mengesahkan perniagaan
seperti dobi dan kedai makan yang sepatutnya menggunakan LPG komersial,
telah menggunakan LPG bersubsidi dalam operasi harian perniagaan mereka.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 72 - 7
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 7 28/06/2019 12:03 PM

Kecekapan pengurusan program perlu dipertingkatkan memandangkan terdapat

banyak kelemahan dan ruang untuk penambahbaikan. Ketiadaan elemen asas
seperti Standard Operating Procedure (SOP) dan sistem khusus dalam
menguruskan pemberian subsidi yang bernilai tinggi memberi kesan kepada
tahap kecekapan pelaksanaannya. Selain itu, aspek penyelarasan perlu ditambah
baik antara semua kementerian/jabatan/agensi yang terlibat dalam pengurusan
pemberian subsidi LPG yang meliputi penggubalan dasar, semakan dan
pemeriksaan, penguatkuasaan serta pemantauan. Ini bagi memastikan
pengurusan program adalah teratur.
a. Wujud kelemahan dalam pengurusan bayaran subsidi seperti berikut:
i. pembayaran subsidi LPG oleh Perbendaharaan dibuat tanpa menunggu

semakan oleh JKDM terhadap kesahihan tuntutan tersebut serta tidak
selaras dengan Perkara 1.3 Surat Pekeliling Bahagian Perakaunan Hasil
Bilangan 2/1996. Pihak Perbendaharaan juga tidak mempunyai SOP khusus
berkaitan pembayaran tuntutan subsidi oleh syarikat pembekal. Ini
menyebabkan berlaku kes di mana sejumlah RM45.50 juta bagi tempoh
tahun 2015 hingga 2017 telah dibayar kepada syarikat pembekal minyak
yang melebihi jumlah sepatutnya; dan
ii. proses semakan JKDM terhadap tuntutan subsidi LPG mengambil masa yang
lama di antara 14 hari hingga 649 hari.
b. Berlaku kelemahan dalam aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan seperti

berikut:
i. pelantikan pembekal LPG oleh 3HUEHQGDKDUDDQ tidak melibatkan sebarang

perjanjian atau dinyatakan proses serta kaedah pembayaran subsidi oleh
Kerajaan kepada syarikat-syarikat berkenaan;
ii. wujud pembekal/pengedar/peruncit LPG yang beroperasi tetapi telah luput

Kebenaran PDA dan Lesen CSA yang dikeluarkan oleh KPDNHEP;
iii. aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan terhadap syarikat pembekal,

pengedar utama dan sub pengedar bagi memastikan pematuhan terhadap
akta/peraturan berkaitan subsidi LPG sukar dilaksanakan kerana tiada SOP
dan sistem khusus dibangunkan bagi melancarkan pengurusan subsidi LPG
serta kekangan jumlah perjawatan anggota penguatkuasaan;
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 8 28/06/2019 12:03 PM

iv. kegagalan syarikat pemborong dan peruncit LPG untuk menyelenggarakan
rekod stok dengan lengkap dan teratur; dan
v. terdapat premis pemborong dan peruncit yang tidak mempunyai bukti

pernah diperiksa oleh pegawai penguat kuasa KPDNHEP.
Perkara yang ditemui serta maklum balas daripada Perbendaharaan, KPDNHEP dan
JKDM telah dibincangkan dalam Exit Conference pada 22 April 2019. Penjelasan lanjut
bagi setiap penemuan yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan
berikut:
6.1. Prestasi Pemberian Subsidi LPG
6.1.1. Pencapaian Output (Prestasi Pembayaran Terhadap Tuntutan

Subsidi LPG)
a. Prestasi Tuntutan Subsidi LPG oleh Pembekal
i. 1Pekeliling Perbendaharaan (1PP) – Tadbir Urus Kewangan (PS) 1.1:

Penjenisan Kod Bagi Hasil dan Perbelanjaan menerangkan tujuan bagi
setiap sesuatu Kod Objek Am dan Kod Objek Sebagai dengan lebih
lanjut. Lampiran B PS1.1 menyatakan Kod Objek Sebagai 42000 –
Pemberian Dalam Negeri bertujuan merekodkan pemberian, caruman
dan subsidi yang dibayar kepada Kerajaan Negeri, Pihak Berkuasa
Tempatan, Sekolah, Pusat Pengajian Tinggi, Perusahaan, Badan
Berkanun dan Persatuan Kebangsaan yang Tidak Bermotif Keuntungan.
ii. Pembayaran subsidi LPG di bawah kod OS42000 adalah berdasarkan

tuntutan semula (reimbursement) terhadap jumlah pengeluaran LPG
bersubsidi yang dikemukakan oleh syarikat pembekal. Tuntutan subsidi
LPG oleh pembekal adalah berdasarkan jumlah jualan LPG bersubsidi
bagi setiap depoh yang terlibat dalam kuantiti kilogram. Tuntutan subsidi
LPG bagi tahun 2015 adalah sejumlah RM1.210 bilion (1.409 bilion kg),
sejumlah RM1.095 bilion (1.400 bilion kg) bagi tahun 2016 dan sejumlah
RM2.062 bilion (1.409 bilion kg) bagi tahun 2017. Analisis tuntutan
subsidi LPG menunjukkan penurunan dari tahun 2015 ke tahun 2016
sejumlah RM115.34 juta (9.5%) manakala tuntutan tahun 2017
menunjukkan peningkatan sejumlah RM967.78 juta (88.4%) seperti di
Jadual 5.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 92 - 9
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 9 28/06/2019 12:03 PM

JADUAL 5
PRESTASI TUNTUTAN SUBSIDI LPG BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
PENINGKATAN / (PENURUNAN)
JUMLAH TUNTUTAN SUBSIDI
TUNTUTAN SUBSIDI LPG
TAHUN
KG AMAUN AMAUN
%
(Juta) (RM Juta) (RM Juta)
2015 1,408.90 1,210.01 - -
2016 1,400.37 1,094.66 (115.34) (9.5)
2017 1,409.03 2,062.44 967.78 88.4

Sumber: Perbendaharaan dan JKDM
Maklum balas Jabatan Peguam Negara yang diterima pada 26 April

2019
1PP PS 1.1 - Penjenisan Kod Bagi Hasil dan Perbelanjaan bertujuan untuk
memberi panduan penggunaan dan penjenisan kod hasil dan perbelanjaan
kepada semua Kementerian dan Jabatan Kerajaan Persekutuan bagi memastikan
hasil dan perbelanjaan yang diakaunkan adalah betul dan seragam serta
menggambarkan kedudukan sebenar di Penyata Kewangan Kerajaan
Persekutuan.
Justeru, PS1.1 adalah jelas bertujuan untuk merekod kod jenis hasil dan jenis
perbelanjaan Kerajaan termasuklah merekodkan bayaran-bayaran dalam bentuk
pemberian, bantuan, caruman dan subsidi yang ditujukan untuk mana-mana
pihak. Jabatan ini berpandangan bahawa istilah „pembayaran subsidi‟ tersebut
adalah tepat memandangkan apa-apa perbelanjaan yang dibuat oleh Kerajaan
adalah "dibayar" dan dipertanggungkan oleh Kerajaan ke atas Kumpulan Wang
Disatukan, termasuklah bagi belanja pemberian subsidi.
Oleh itu, perkataan yang tepat bagi maksud pemberian subsidi LPG oleh
Kerajaan kepada golongan sasar ialah perkataan "bayar", bagi menunjukkan
tanggungan Kerajaan atas belanja yang perlu dibayar. Selain itu, pemberian
subsidi adalah suatu tanggungan Kerajaan dan bukan suatu "hasil" yang
diterima oleh Kerajaan.
iii. Berdasarkan jadual di atas, semakan Audit mendapati peningkatan dan

penurunan tuntutan subsidi LPG adalah disebabkan perkara berikut:
- Penetapan Kadar Subsidi yang Ditetapkan Setiap Bulan

Berdasarkan Harga Pasaran Semasa LPG
Analisis Audit terhadap kadar tuntutan bulanan subsidi yang telah

ditetapkan bagi tahun 2015 hingga 2017 menunjukkan perubahan
yang berlaku sama ada peningkatan atau penurunan adalah

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 10 28/06/2019 12:03 PM

berdasarkan komponen kos produk (harga kontrak bulanan Saudi
Aramco dan kadar tukaran mata wang asing) yang terdapat di dalam
kaedah APM. Perubahan tersebut memberi kesan langsung kepada
harga pasaran LPG. Peratus purata kenaikan atau penurunan kadar
tuntutan bulanan subsidi bagi tahun 2015 hingga 2017 adalah seperti
di Jadual 6.
JADUAL 6
PERATUS PURATA KENAIKAN ATAU PENURUNAN KADAR
TUNTUTAN BULANAN SUBSIDI BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
% PENINGKATAN / (PENURUNAN) FAKTOR KENAIKAN KADAR TUNTUTAN
NEGERI
2015 2016 2017 BULANAN SUBSIDI
Semenanjung 8.3 2.2 5.5 Peningkatan atau penurunan kadar tuntutan bulanan
subsidi adalah berdasarkan komponen kos produk
(harga kontrak bulanan Saudi Aramco dan kadar
Sabah 8.2 0.7 4.0
tukaran mata wang asing). Kedua-dua komponen ini
berkadaran secara langsung dengan perubahan harga
Sarawak 8.3 0.7 4.0 pasaran dunia bagi produk petroleum.
Sumber: Kadar Tuntutan Bulanan Subsidi LPG, Perbendaharaan
- Analisis Terhadap Tuntutan Subsidi Terhadap Jumlah

Pengeluaran LPG oleh Syarikat Pembekal
Analisis Audit terhadap tuntutan subsidi bagi jumlah pengeluaran LPG

yang dikemukakan oleh syarikat pembekal menunjukkan peningkatan
atau penurunan adalah seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
PENINGKATAN ATAU PENURUNAN BAGI
JUMLAH PENGELUARAN LPG BERSUBSIDI
JUMLAH PENGELUARAN % PENINGKATAN/
TAHUN
(Juta KG) (PENURUNAN)
2015 1,408.90 -
2016 1,400.37 (0.6)
2017 1,409.03 0.6
Sumber: JKDM
a. Pemberian Subsidi Dinikmati oleh Golongan Sasar
i. Surat Arahan Unit Kawalseliaan Bekalan Bilangan 5 Tahun 2003,

KPDNHEP bertarikh 25 Mac 2003, menyatakan pembekalan LPG kepada
sektor isi rumah merupakan LPG yang disubsidikan oleh Kerajaan.
Subsidi ini diberikan kepada pengguna agar ianya dapat meringankan
bebanan pengguna.
ii. Semakan Audit terhadap 8,710 invois jualan LPG bersubsidi yang dipilih
bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 yang melibatkan 14 pengedar
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 11
2 - 11
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 11 28/06/2019 12:03 PM

utama dan sembilan (9) sub pengedar mendapati LPG bersubsidi dijual
kepada pengguna selain daripada golongan sasar iaitu pengguna yang
menjalankan aktiviti perniagaan seperti restoran/kedai makan, kedai
dobi, gedung beli belah dan sebagainya melibatkan subsidi berjumlah
RM1.75 juta. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
JUALAN LPG BERSUBSIDI KEPADA BUKAN GOLONGAN SASAR
DALAM TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017
BIL. SILINDER JUMLAH
JENIS BIL. JUMLAH JUMLAH PERATUS
BIL. SUBSIDI
PERNIAGAAN INVOIS 12KG 14KG SILINDER KG (%)
(RM)
1. Dobi 3,056 3 52,399 52,402 733,622 996,087 56.8
2. Kedai Makan 3,643 97 25,791 25,888 362,238 484,353 27.6
3. Bakery 674 0 4,912 4,912 68,768 87,543 5.0
4. Hotel 206 0 1,643 1,643 23,002 32,309 1.8
5. Supermarket 171 0 749 749 10,486 14,007 0.8
6. Balak 27 0 149 149 2,086 2,326 0.1
7. Kantin 32 9 52 61 836 1,603 0.1
8. Lain-Lain* 901 0 7,934 7,934 111,076 135,197 7.7
JUMLAH 8,710 109 93,629 93,738 1,312,114 1,753,425 100
Sumber: Invois di syarikat pengedar dan sub pengedar
Nota: (*) - Jenis perniagaan tidak dapat dikenal pasti
iii. Berdasarkan jadual di atas, sebanyak 1.3 juta kilogram LPG digunakan
untuk pelbagai aktiviti perniagaan yang melibatkan sejumlah RM1.75 juta
subsidi. Perniagaan dobi merupakan jenis perniagaan yang
menggunakan LPG bersubsidi paling tinggi dengan penggunaan
sebanyak 733,622 kilogram yang mewakili 56.8% (RM996 juta) daripada
jumlah subsidi yang diberi. Perniagaan dobi terbahagi kepada dua (2)
kategori iaitu dobi layan diri dan dobi perkhidmatan cucian barangan
hotel. Semakan Audit mendapati perniagaan dobi perkhidmatan cucian
barangan hotel merupakan pengguna tertinggi LPG.
iv. Hasil lawatan fizikal audit ke premis perkhidmatan dobi penggunaan

hotel dan dobi layan diri serta kedai makan mendapati penggunaan LPG
bersubsidi adalah seperti Gambar 1 hingga 7.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 12 28/06/2019 12:03 PM

GAMBAR 1 GAMBAR 2
Kedai Dobi Perkhidmatan Cucian Barangan Hotel, Kedai Dobi Perkhidmatan Cucian Barangan Hotel,
Kota Kinabalu, Sabah Kota Kinabalu, Sabah
- Silinder LPG Bersubsidi yang Digunakan - Silinder LPG Bersubsidi yang Digunakan
(06.08.2018) (06.08.2018)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Jabatan Audit Negara)
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Kedai Dobi Layan Diri, Pulau Pinang Kedai Dobi Layan Diri, Seremban, Negeri Sembilan
(27.07.2018) (31.07.2018)
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Kedai Makan, Bayan Lepas, Pulau Pinang Kedai Makan, Bayan Lepas, Pulau Pinang
(27.07.2018) (27.07.2018)
GAMBAR 7
Kedai Makan, Butterworth, Pulau Pinang

- Silinder LPG Bersubsidi yang Digunakan
(27.07.2018)
(Sumber: Jabatan Audit Negara)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 13
2 - 13
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 13 28/06/2019 12:03 PM

Maklum balas KPDNHEP yang diterima pada 16 Januari 2019 dan
15 Mac 2019
Akta Kawalan Bekalan 1961 [Akta 122] tidak memperuntukkan secara jelas
tafsiran berhubung dengan golongan sasar bagi penggunaan LPG bersubsidi.
Sehubungan itu, tiada perundangan khusus yang melarang penjualan LPG
bersubsidi kepada restoran/kedai makan, kedai dobi, gedung beli belah, penjaja
kecil dan sebagainya.
Pada masa kini, KPDNHEP telah mengambil inisiatif untuk mendidik dan
memaklumkan secara berhemah kepada golongan restoran/kedai makan, kedai
dobi, gedung beli belah dan sebagainya supaya mereka menukar penggunaan
LPG subsidi kepada LPG komersial. Bahagian Penguatkuasa telah menetapkan
Petunjuk Prestasi Utama (KPI) bagi tahun 2018 di mana sebanyak 2,100 premis
telah disasarkan. Pada pertengahan tahun 2018, jumlah sasaran premis bagi
penilaian KPI telah dikurangkan kepada 1,470 premis di mana Bahagian
Penguatkuasa berjaya mencatatkan pencapaian keseluruhan sebanyak 135%
iaitu sebanyak 1,832 premis.
KPI ini akan diteruskan lagi pada tahun 2019 dengan meningkatkan jumlah
sasaran kepada 3,000. Penekanan juga akan diberikan ke atas penggunaan
Permit Barang Kawalan Berjadual agar mereka terikat dengan perundangan
yang dikuatkuasakan.

2019
Penetapan tafsiran "golongan sasar" adalah tertakluk kepada maksud kawalan

yang dihasratkan oleh Kerajaan dalam pembekalan LPG. Isu berbangkit yang
perlu diputuskan dalam menetapkan maksud "golongan sasar" dan mekanisme
kawalan adalah sama ada kawalan yang dihasratkan oleh Kerajaan ialah
kawalan subsidi LPG atau kawalan bekalan LPG. Penetapan dan kawalan subsidi
LPG merupakan bidang kuasa Kementerian Kewangan (MoF), manakala kawalan
sesuatu bekalan terhadap mana-mana orang adalah di bawah bidang kuasa
KPDNHEP yang diperuntukkan melalui Akta 122.
Sehubungan itu, sebelum cadangan penggubalan peraturan oleh YB Menteri

KPDNHEP dibuat menurut kuasanya di bawah Akta 122 secara teratur,
penetapan dasar yang jelas mengenai maksud golongan sasar dan jenis kawalan
yang dihasratkan perlu diputuskan di peringkat MoF dan KPDNHEP. Ini bagi
mengelakkan peraturan yang digubal dicabar kelak kerana tidak memenuhi
bidang kuasa YB Menteri KPDNHEP yang hanya diperuntukkan kuasa untuk
mengawal bekalan dan bukan kawalan subsidi bekalan.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 14 28/06/2019 12:03 PM

v. Kertas pembentangan sesi induksi industri LPG bersama pihak KPDNHEP
dan PEMANDU pada 24 Ogos 2017 menunjukkan jumlah penggunaan
LPG dianggarkan sebanyak tujuh (7) silinder bagi kawasan bandar dan
12 silinder bagi kawasan luar bandar dalam tempoh setahun. Jumlah
penggunaan ini dianggar berdasarkan kepada sebanyak 7.6 juta isi
rumah. Jumlah isi rumah tersebut diperoleh daripada Jabatan Statistik
pada 22 September 2016. Bagaimanapun, statistik terkini jumlah isi
rumah yang diperoleh oleh JAN daripada Jabatan Statistik pada
12 November 2018, adalah sebanyak 7.40 juta bagi tahun 2015,
sebanyak 7.55 juta isi rumah bagi tahun 2016 dan 7.71 juta isi rumah
bagi tahun 2017. Berdasarkan maklumat tersebut, pengiraan audit
terhadap anggaran penggunaan LPG bagi kegunaan isi rumah adalah
JADUAL 9
ANGGARAN PENGGUNAAN LPG BAGI KEGUNAAN ISI RUMAH
DAN JUMLAH KETIRISAN SUBSIDI LPG
2015 2016 2017
PERKARA LUAR LUAR LUAR
BANDAR BANDAR BANDAR
BANDAR BANDAR BANDAR
ISI RUMAH (juta) 5.72* 1.67* 5.90* 1.65* 6.08* 1.63*
PENGGUNAAN SILINDER
7** 12** 7** 12** 7** 12**
(anggaran tahunan)
JUMLAH PENGGUNAAN
40.04 20.04 41.30 19.80 42.56 19.56
SILINDER (juta)
ANGGARAN JUMLAH SUBSIDI
730,079,664 676,080,207 1,285,484,247
MENGIKUT ISI RUMAH(RM)
JUMLAH PEMBERIAN SUBSIDI
1,245,113,814 1,094,171,304 2,069,231,491
(RM)
ANGGARAN KETIRISAN
515,034,150 418,091,097 783,747,244
SUBSIDI (RM)
PERATUS ANGGARAN
41.4% 38.2% 37.9%
KETIRISAN SUBSIDI
Sumber: (*) - Jabatan Perangkaan Malaysia pada 12 November 2018
(**) - Slaid pembentangan sesi induksi industri LPG bersama pihak KPDNHEP dan PEMANDU pada 24 Ogos
2017
vi. Analisis Audit menunjukkan jumlah perbelanjaan sebenar subsidi yang

perlu ditanggung oleh pihak Kerajaan berdasarkan anggaran
penggunaan isi rumah adalah sejumlah RM730.08 juta bagi tahun 2015,
RM676.08 juta bagi tahun 2016 dan RM1.285 bilion bagi tahun 2017.
Namun, perbelanjaan sebenar terhadap subsidi LPG jauh lebih tinggi iaitu
RM1.245 bilion bagi tahun 2015, RM1.094 bilion bagi tahun 2016 dan
RM2.069 bilion bagi tahun 2017. Oleh itu, daripada keseluruhan
RM4.409 bilion subsidi yang telah dibelanjakan bagi tempoh
2015 hingga 2017, anggaran keseluruhan ketirisan subsidi
adalah berjumlah RM1.717 bilion (38.9%) iaitu masing-masing
berjumlah RM515.03 juta bagi tahun 2015, RM418.09 juta bagi
tahun 2016 dan RM783.75 juta bagi tahun 2017.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 15
2 - 15
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 15 28/06/2019 12:03 PM

Maklum balas KPDNHEP yang diterima pada 16 Januari 2019
Anggaran penggunaan sebanyak tujuh (7) silinder bagi kawasan bandar dan 12
silinder bagi kawasan luar bandar dalam tempoh setahun merupakan anggaran
daripada industri LPG berdasarkan analisis dan trend penggunaan LPG
bersubsidi oleh golongan isi rumah. Sehingga kini, tiada kajian terkini telah
dijalankan oleh pihak Kerajaan untuk melihat jumlah sebenar penggunaan
silinder LPG bersubsidi oleh golongan isi rumah.
Pada pendapat Audit, walaupun golongan sasar iaitu pengguna

domestik dapat membeli LPG pada kadar yang rendah disebabkan
subsidi oleh Kerajaan, namun wujud kelemahan dalam pemantauan
dan penguatkuasaan. Kelemahan tersebut mengakibatkan
keberkesanan program ini terjejas berikutan ketirisan pembayaran
subsidi berjumlah hampir RM1.717 bilion bagi pengguna yang tidak
layak untuk tempoh tahun 2015 hingga 2017.
6.2.1. Pengurusan Pemberian Subsidi LPG
a. Pembayaran Tuntutan Subsidi LPG
i. Di bawah Surat Pekeliling Bahagian Perakaunan Hasil Bilangan 2/1996,

JKDM menyatakan bagi melaksanakan skim pembayaran subsidi LPG,
Pengarah Kastam Negeri (PKN) diberi kuasa menguruskan pemprosesan
tuntutan subsidi LPG dari syarikat-syarikat petroleum yang terdapat di
negeri masing-masing. Pekeliling tersebut juga menyatakan setiap
tuntutan subsidi LPG hendaklah diluluskan oleh PKN masing-masing atau
pegawai yang menjalankan tugas semasa ketiadaan beliau.
ii. Semakan Audit terhadap proses pembayaran yang dikendalikan oleh

JKDM mendapati proses pembayaran bermula daripada tuntutan yang
dikemukakan oleh pembekal terhadap jumlah pengeluaran LPG (dalam
kilogram) kepada Pejabat Kastam Negeri untuk semakan dan kelulusan
PKN. Tuntutan yang telah diluluskan seterusnya dihantar ke Ibu Pejabat
JKDM bagi tujuan pembayaran berdasarkan tuntutan setiap depoh.
Ringkasan proses pembayaran adalah seperti Rajah 4.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 16 28/06/2019 12:03 PM

RAJAH 4
PROSES PEMBAYARAN TUNTUTAN SUBSIDI DI JKDM
Semakan di Bayaran di
Tuntutan Kelulusan
Pejabat Kastam peringkat Ibu
Pembekal daripada PKN
Negeri Pejabat JKDM
Sumber: JKDM
iii. Proses pembayaran terhadap tuntutan subsidi yang dikendalikan oleh

Perbendaharaan pula bermula daripada tuntutan yang dikemukakan oleh
setiap Ibu Pejabat syarikat pembekal terus kepada Perbendaharaan
untuk tujuan pembayaran. Bagaimanapun, tuntutan daripada setiap
depoh turut dikemukakan kepada Pejabat Kastam Negeri bagi tujuan
semakan dan kelulusan PKN serta pelarasan sekiranya berlaku lebihan
atau kurangan terhadap pembayaran tuntutan. Sekiranya berlaku lebihan
atau kurangan, JKDM bertanggungjawab untuk membuat pengesahan
perbezaan tersebut dengan pihak pembekal sebelum memaklumkan
kepada Perbendaharaan bagi tujuan pelarasan pembayaran. Ringkasan
proses pembayaran adalah seperti Rajah 5.
RAJAH 5
PROSES PEMBAYARAN TUNTUTAN SUBSIDI DI PERBENDAHARAAN
Pelarasan pembayaran sekiranya
Tuntutan Pembekal Semakan dan bayaran berlaku lebihan/kurangan
(Ibu Pejabat syarikat oleh Perbendaharaan berdasarkan kelulusan PKN
pembekal) (tuntutan oleh setiap depoh)
iv. Semakan Audit juga mendapati terdapat perbezaan jumlah pembayaran

tuntutan subsidi LPG berdasarkan perkara berikut:
 Perbezaan Jumlah Bayaran Berbanding Jumlah Tuntutan

Daripada Syarikat Pembekal
Semakan Audit terhadap jumlah bayaran berbanding jumlah tuntutan

daripada syarikat pembekal mendapati wujud perbezaan jumlah
bayaran dengan jumlah tuntutan di Perbendaharaan sejumlah
RM35.11 juta bagi tahun 2015, RM0.50 juta bagi tahun 2016 dan
RM6.79 juta bagi tahun 2017. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual
10.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 17
2 - 17
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 17 28/06/2019 12:03 PM

JADUAL 10
PERBEZAAN BAYARAN SUBSIDI LPG BERBANDING
JUMLAH TUNTUTAN YANG DIKEMUKAKAN
2015 2016 2017
(RM JUTA) (RM JUTA) (RM JUTA)
SYARIKAT
BIL. AMAUN AMAUN AMAUN AMAUN AMAUN AMAUN
PEMBEKAL
TUNTUTAN BAUCAR + / (-)* TUNTUTAN BAUCAR + / (-)* TUNTUTAN BAUCAR + / (-)*
PEMBEKAL BAYARAN PEMBEKAL BAYARAN PEMBEKAL BAYARAN
AGENSI PEMBAYAR: PERBENDAHARAAN
1. 88222-D 597.50 597.50 0 542.59 541.92 (0.67) 1,004.80 1,004.80 0.00
2. 986233-W 153.84 153.84 0 132.70 132.70 0.00 257.27 257.23 (0.04)
3. 3927-V 140.53 140.53 0 126.41 126.41 0.00 246.30 246.30 0.00
4. 5783-T 130.38 165.49 35.11 109.64 109.64 0.00 207.73 211.72 3.99
5. 1017146-P 91.78 91.78 0 104.18 104.35 0.17 201.36 204.20 2.84
JUMLAH 1,114.03 1,149.14 35.11 1,015.52 1,015.02 (0.50) 1,917.46 1,924.25 6.79
AGENSI PEMBAYAR: JKDM
6. 9189-U 95.97 95.97 0 79.15 79.15 0.00 144.99 144.99 0.00
JUMLAH
1,210.00 1,245.11 35.11 1,094.67 1,094.17 (0.50) 2,062.45 2,069.24 6.79
KESELURUHAN
Nota: (*) - Lebihan / (Kurangan) Pembayaran
Maklum balas Perbendaharaan yang diterima pada 15 Januari 2019

dan 25 April 2019
Syarikat-syarikat pembekal LPG perlu mengemukakan laporan tuntutan subsidi

bulan semasa kepada MoF sebelum atau pada 20hb bulan berikutnya.
Pengesahan tuntutan oleh JKDM hanya dilakukan selepas bayaran subsidi dibuat
oleh MoF berdasarkan invois yang dikemukakan kepada JKDM oleh MoF.
Semakan terhadap rekod seperti yang telah dibangkitkan oleh Pasukan Audit
mendapati semua rekod pengesahan bayaran telah pun diselaraskan oleh JKDM.
Penerangan lanjut dan status terkini mengenai perkara di atas adalah seperti
berikut:
AMAUN AMAUN
SYARIKAT TUNTUTAN BAUCAR
+ / (-)* MAKLUM BALAS PERBENDAHARAAN
PEMBEKAL PEMBEKAL BAYARAN
(RM Juta) (RM Juta)
2015
Pertanyaan pasukan Audit merujuk kepada tuntutan syarikat
pada bulan Mei 2015, di mana tuntutan syarikat pada bulan
tersebut adalah berjumlah RM8,773,318.00. Manakala
pembayaran yang telah dibuat oleh Perbendaharaan berjumlah
RM43,886,154.00 iaitu lebihan sebanyak RM35,107,836.21.
Semakan lanjut Perbendaharaan mendapati terdapat
kekeliruan terhadap laporan yang telah dikemukakan oleh
syarikat. Syarikat telah mengemukakan 2 set laporan iaitu
5783-T 130.38 165.49 35.11 laporan keseluruhan year to date yang merangkumi tuntutan
yang telah dibayar pada bulan sebelumnya termasuk bulan
semasa dan laporan bulanan month to date yang merangkumi
tuntutan semasa syarikat. Pegawai Perbendaharaan telah
memperakukan bayaran berdasarkan laporan year to date
berjumlah RM43,886,154.00. Tuntutan semula lebihan bayaran
telah dibuat melalui surat bertarikh 18 Ogos 2015 dan bayaran
telah diterima pada 8 November 2015.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 18 28/06/2019 12:03 PM

AMAUN AMAUN
SYARIKAT TUNTUTAN BAUCAR
+ / (-)* MAKLUM BALAS PERBENDAHARAAN
PEMBEKAL PEMBEKAL BAYARAN
(RM Juta) (RM Juta)
2016
Semakan Perbendaharaan mendapati laporan tuntutan bayaran
subsidi pada bulan Februari 2016 oleh syarikat telah terlebih
88222-D 34.72 34.06 (0.67) tuntut sebanyak RM667,146.53. Perbendaharaan hanya
memperakukan bayaran yang layak dituntut sebanyak
RM34,059,898.15.
Semakan Perbendaharaan mendapati laporan tuntutan syarikat
yang dimaksudkan oleh pasukan Audit adalah bagi tuntutan
subsidi bulan Disember 2016. Syarikat telah mengemukakan
tuntutan semasa berjumlah RM13,679,205 bagi bulan semasa.
Pada masa yang sama syarikat juga telah membuat pelarasan
1017146-P 13.67 13.85 0.17 semula bagi laporan tuntutan subsidi bulan November 2016
yang terkurang tuntut bagi depoh Westport, Klang berjumlah
RM174,078 menjadikan jumlah tuntutan keseluruhan bagi
bulan Disember 2016 adalah berjumlah RM13,853,283.00.
Sehubungan itu, tiada lebihan bayaran telah dibuat kepada
pihak syarikat.
2017
Tuntutan yang dimaksudkan adalah bagi bulan Mei 2017
berjumlah RM15,544,020.75. Semakan terperinci
Perbendaharaan mendapati syarikat telah membuat pelarasan
bagi tuntutan bulan Mac 2017 berjumlah RM17,340.38 dan
15.54 15.51 (0.03)
bulan April 2017 berjumlah RM13,408.17 menjadikan jumlah
tuntutan sebenar subsidi bagi bulan Mei 2017 adalah
berjumlah RM15,513,272.20. Sehubungan itu, tiada kurangan
986233-W bayaran telah dibuat oleh Perbendaharaan.
Tuntutan yang dimaksudkan adalah bagi bulan Disember 2017
berjumlah RM25,077,106.16. Semakan terperinci
25.077 25.073 (0.004) bagi tuntutan bulan November 2017 berjumlah RM3,419.46
dan menjadikan tuntutan sebenar oleh pihak syarikat adalah
berjumlah RM25,073,686.70. Sehubungan itu, tiada kurangan
bayaran dibuat oleh Perbendaharaan.
Tuntutan yang dimaksudkan adalah bagi bulan April 2017
berjumlah RM16,437,536.09. Semakan Perbendaharaan
mendapati bayaran yang telah dibuat berjumlah
RM20,424,472.90 adalah jumlah yang dituntut oleh syarikat
NGC Energy Sdn Bhd. Semakan terperinci mendapati terdapat
5783-T 16.43 20.42 3.99
kesilapan formatting report dan perkara ini telah disedari oleh
pegawai Perbendaharaan dan tindakan pembetulan telah
diambil serta merta. Kutipan semula lebihan berjumlah
RM3,986,936 telah dibuat pada 28 Ogos 2017 dan bayaran
diterima pada 15 September 2017.
Tuntutan yang dimaksudkan adalah bagi bulan September
2017 berjumlah RM16,554,640.00. Semakan terperinci
1017146-P 16.55 19.38 2.83 tuntutan bagi bulan Ogos 2017 berjumlah RM2,834,383
menjadikan jumlah tuntutan sebenar yang dikemukakan oleh
syarikat berjumlah RM19,389,025.00. Sehubungan itu, tiada
lebihan bayaran dibuat.
Maklum balas JKDM yang diterima pada 11 Januari 2019
Peranan JKDM dalam pengurusan tuntutan subsidi adalah bermula dengan

Pejabat Kastam Negeri menerima tuntutan yang dikemukakan oleh pembekal
terhadap jumlah pengeluaran LPG (kilogram) untuk pengesahan dan kelulusan
PKN. Tuntutan yang telah diluluskan seterusnya dihantar ke Ibu Pejabat JKDM
bagi tujuan pembayaran berdasarkan penyata stok penerimaan tong-
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 19
2 - 19
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 19 28/06/2019 12:03 PM

tong/silinder-silinder LPG dari loji pengisian kepada Depoh Pusat Jualan.
Pegawai JKDM akan menyemak invois jualan LPG bagi sesuatu tuntutan.
Pembayaran yang dibuat oleh JKDM adalah untuk KUB GAZ Sdn. Bhd. tidak
menunjukkan perbezaan jumlah bayaran berbanding jumlah tuntutan kepada
syarikat tersebut.
 Perbezaan Jumlah Bayaran Berbanding Jumlah Tuntutan

yang Diluluskan oleh PKN
- Semakan lanjut terhadap baucar bayaran dan fail tuntutan subsidi

yang diluluskan oleh PKN oleh pembekal menunjukkan jumlah
tuntutan yang telah diluluskan dan jumlah pembayaran yang
telah dilakukan bagi tahun 2015 hingga 2017 adalah seperti di
Jadual 11.
JADUAL 11
PERBEZAAN JUMLAH PEMBAYARAN OLEH PERBENDAHARAAN TERHADAP
TUNTUTAN SUBSIDI BERBANDING JUMLAH TUNTUTAN YANG DILULUSKAN
TERLEBIH /
PERMOHONAN
BAYARAN OLEH TERLEBIH / (TERKURANG)
YANG
SYARIKAT PIHAK (TERKURANG) TINDAKAN BAYAR
BIL. TAHUN DILULUSKAN
PEMBEKAL PERBENDAHARAAN BAYAR PELARASAN SELEPAS
OLEH JKDM
(RM) (RM) PELARASAN
(RM)
(RM)
2016 132,787,044 132,702,249 (84,794) Tiada tindakan (84,794)
1. 986233-W
2017 257,232,386 257,232,571 184 Tiada tindakan 184
Kutipan semula
2015 130,381,000 165,488,836 35,107,836 telah dibuat pada 0.00
2. 5783-T 04.09.2015
2017 207,730,299 211,717,237 3,986,938 Tiada tindakan 3,986,938
Tiada tindakan
- JKDM telah
membuat
pengesahan
dengan pembekal
dan telah
memaklumkan
2015 91,647,256 91,783,685 136,429 kepada 136,429
Perbendaharaan
3. 1017146-P
Malaysia pada
20.10.2016.
- Tiada tindakan
daripada pihak
Perbendaharaan
Malaysia.
2016 103,886,127 104,354,248 468,121 Tiada tindakan 468,121
2017 197,546,318 204,195,213 6,648,894 Tiada tindakan 6,648,894
2015 597,510,213 597,501,321 (8,891) Tiada tindakan (8,891)
4. 88222-D 2016 543,009,040 541,918,640 (1,090,400) Tiada tindakan (1,090,400)
2017 1,004,464,781 1,004,797,794 333,012 Tiada tindakan 333,012
JUMLAH (RM) 3,266,194,464 3,311,691,794 45,497,329 10,389,493

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 20 28/06/2019 12:03 PM

- Berdasarkan jadual di atas, terdapat perbezaan terhadap jumlah
pembayaran yang telah dilakukan dengan jumlah tuntutan yang
diluluskan oleh PKN. Tuntutan subsidi LPG terlebih/terkurang
bayar bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah sebanyak
RM45,497,329 (1.0%). Perbezaan ini berlaku kerana tuntutan
yang dikemukakan kepada Perbendaharaan dibayar tanpa
kelulusan daripada PKN terlebih dahulu. Temu bual Audit dengan
pegawai Perbendaharaan mendapati perkara ini berlaku kerana
kelulusan PKN terhadap tuntutan subsidi lewat diperoleh
menyebabkan Perbendaharaan membuat pembayaran terlebih
dahulu tanpa menunggu kelulusan PKN.
Pembayaran subsidi adalah berdasarkan laporan jualan LPG bagi bulan semasa
oleh syarikat-syarikat LPG yang perlu dihantar kepada MoF pada setiap 20hb
bulan berikutnya. Bagi mengelakkan sebarang kelewatan dalam pembayaran
subsidi, pengesahan daripada JKDM hanya akan dibuat selepas pembayaran
kepada syarikat dibuat. Setiap tuntutan yang dikemukakan kepada MoF bagi
bulan semasa, pihak syarikat juga perlu menghantar dokumen-dokumen
penjualan LPG kepada JKDM untuk pengesahan. Sekiranya wujud kurangan atau
lebihan bayaran selepas semakan JKDM dibuat, JKDM akan memaklumkan
kepada MoF untuk tindakan lanjut.
Maklum balas JKDM yang diterima pada 11 Januari 2019
Kelulusan PKN terhadap tuntutan subsidi lewat diperoleh kerana tuntutan

tersebut perlu disemak di mana terdapat beberapa tuntutan yang tidak layak
dituntut seperti pemberian secara percuma syarikat pembekal kepada mangsa
banjir dan perkiraan yang tidak tepat. Perincian mengenai perbezaan jumlah
bayaran adalah seperti berikut:
TERLEBIH /
TERLEBIH /
(TERKURANG)
SYARIKAT (TERKURANG) TINDAKAN MAKLUM BALAS PERBENDAHARAAN /
TAHUN BAYAR SELEPAS
PEMBEKAL BAYAR PELARASAN JKDM
PELARASAN
(RM)
(RM)
2015 (0.03) - (0.03) -
Perbezaan terkurang tuntutan berlaku
di depoh Ipoh bagi tempoh bulan Mei
986233-W Tiada 2016. Walau bagaimanapun, tiada
2016 (84,794.10) (84,794.10)
tindakan permohonan semakan/pembetulan oleh
syarikat ke atas perubahan tuntutan
berjumlah RM84,794.10 ini.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 21
2 - 21
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 21 28/06/2019 12:03 PM

TERLEBIH /
TERLEBIH /
(TERKURANG)
SYARIKAT (TERKURANG) TINDAKAN MAKLUM BALAS PERBENDAHARAAN /
TAHUN BAYAR SELEPAS
PEMBEKAL BAYAR PELARASAN JKDM
PELARASAN
(RM)
(RM)
Surat kuiri kepada syarikat telah
dihantar pada 03.01.2019 dengan
rujukan KE.HT(98)052/31-12(14).
Berlaku perubahan pengiraan jualan di
Tiada
2017 184.37 184.37 depoh Ipoh bagi bulan Mei 2017 dan
tindakan
syarikat cuba membuat pelarasan di
bulan Jun 2017. Walau bagaimanapun,
syarikat masih terlebih tuntutan
sebanyak RM184.37.
Kutipan
semula telah
2015 35,107,835.74 0.00 -
dibuat pada
04.09.2015
5783-T 2016 (0.14) - (0.14) -
Kutipan
semula telah
2017 3,986,937.87 0.00 -
dibuat pada
15.09.2017
Bayaran balik
telah dibuat
2015 136,429.46 0.00 -
pada
02.12.2016
Surat kuiri kepada syarikat telah

dihantar pada 12.09.2018. Berlaku
pertambahan permohonan jualan di dua
depoh baru iaitu di Ipoh bermula
Disember 2016 dan di depoh Selangor
1017146-P Tiada
2016 468,120.98 468,120.98 bagi sepanjang tahun 2017. Syarikat
tindakan
mula membuat permohonan tuntutan
bagi dua (2) depoh tersebut pada bulan
Disember 2018, walau bagaimanapun
dokumen-dokumen syarikat masih tidak
lengkap dan sedang disemak.
Dokumen-dokumen syarikat masih tidak
Tiada lengkap dan sedang disemak serta
2017 6,648,894.38 6,648,894.38
tindakan tuntutan masih belum diluluskan oleh
Pengarah Kastam Negeri.
Tiada permohonan semakan/
Tiada
2015 (8,891.29) (8,891.29) pembetulan oleh syarikat ke atas
tindakan
kurang bayar ini.
Tiada permohonan semakan/
Tiada
2016 (1,090,400.22) (1,090,400.22) pembetulan oleh syarikat ke atas
tindakan
kurang bayar ini.
JKDM telah membuat pengesahan
dengan pembekal dan telah
88222-D memaklumkan kepada Perbendaharaan
Jumlah pada 11.10.2018. Kemudian syarikat
lebihan telah menghantar surat kepada
2017 333,012.33 bayaran telah 6,210.38 Perbendaharaan pada 19.10.2018 untuk
diterima pada membuat bayaran. Syarikat telah
26.02.2019 membuat bayaran balik berjumlah
RM326,802.27 manakala baki berjumlah
RM6,210.38 masih menunggu
pengesahan.
2015 (0.01) - (0.01) -
3927-V 2016 (0.01) - (0.01)
2017 0.01 - 0.01 -
JUMLAH 45,497,329.38 - 5,939,324.32

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 22 28/06/2019 12:03 PM

Pada pendapat Audit, pembayaran tuntutan yang berbeza kepada
syarikat pembekal di bawah tanggungjawab Perbendaharaan dan
JKDM menunjukkan wujud kelemahan dalam mekanisme pembayaran
subsidi. Perbezaan mekanisme pembayaran ini menyebabkan
berlakunya pembayaran melebihi tuntutan sejumlah RM41.4 juta bagi
tempoh tahun 2015 hingga 2017.
b. Pembayaran Terhadap Tuntutan Tidak Layak
i. 1PP – Pengurusan Wang Awam (WP) 10.3: Pengurusan Kehilangan dan

Hapuskira Wang Awam menyatakan improper payment ialah pembayaran
yang dibuat dengan tidak sewajar sama ada dari segi bertentangan
dengan peruntukan undang-undang, peraturan atau tidak mengikut
syarat-syarat, kaedah atau tatacara yang ditetapkan bagi sesuatu
pembayaran. Selain itu, improper payment juga adalah apa-apa bayaran
yang dibuat kepada seseorang (termasuk syarikat atau badan-badan
lain) yang tidak berhak menerimanya.
ii. Semakan Audit mendapati satu (1) pembayaran kepada syarikat yang
tidak layak iaitu syarikat bernombor pendaftaran 8823-D. Syarikat ini
merupakan syarikat yang membuat tuntutan subsidi terhadap petrol dan
diesel sahaja manakala tuntutan subsidi LPG hanya dibuat oleh syarikat
bernombor pendaftaran 3927-V.
iii. Tuntutan yang dikemukakan oleh syarikat pembekal adalah termasuk

tuntutan terhadap subsidi petrol, diesel dan LPG. Bahagian Cukai,
Perbendaharaan akan membuat rumusan terhadap semua subsidi yang
dituntut dan mengemukakan kepada Bahagian Dasar, Saraan dan
Pengurusan untuk tujuan pembayaran. Berdasarkan rumusan tersebut,
pembayaran terhadap satu (1) tuntutan subsidi LPG bagi bulan Oktober
2017 telah dilakukan kepada syarikat 8823-D berjumlah RM709,891 di
mana amaun tersebut merupakan tuntutan bagi petrol dan diesel.
Pembayaran kepada penerima yang tidak layak dilakukan melalui baucar
5456B bertarikh 29 Disember 2017 berjumlah RM709,891.
iv. Kesilapan pembayaran kepada syarikat 8823-D disebabkan kesilapan

mengunci masuk data ke dalam lampiran pengesahan tuntutan oleh
pegawai.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 23
2 - 23
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 23 28/06/2019 12:03 PM

MoF telah pun mengambil tindakan untuk urusan tuntutan bayaran balik
daripada syarikat 8823-D pada 16 Mac 2018. Tuntutan bayaran balik telah
diterima oleh Perbendaharaan pada 30 Mac 2018.
Pada pendapat Audit, terdapat kelemahan dalam kawalan input di

mana kesilapan mengunci masuk data ke dalam lampiran pengesahan
tuntutan telah menjejaskan kecekapan dalam proses pembayaran
tuntutan subsidi. Pembayaran kepada syarikat yang tidak layak adalah
serius dan berlakunya improper payment yang melibatkan sejumlah
RM709,891.
c. Proses Semakan Terhadap Tuntutan Subsidi LPG oleh JKDM
i. Surat Pekeliling Bahagian Perakaunan Hasil Bilangan 2/1996, JKDM

menyatakan pemprosesan permohonan subsidi yang lengkap dan teratur
hendaklah dilakukan dalam tempoh masa dua (2) minggu dari tarikh
tuntutan diterima. Selain itu kelulusan PKN dan proses penyediaan
baucar hendaklah dilakukan dalam tempoh satu (1) minggu setelah
semakan selesai.
ii. Semakan Audit terhadap 398 fail tuntutan subsidi LPG di JKDM Pulau
Pinang, JKDM Selangor dan JKDM Sabah bagi tahun 2015 hingga 2017
mendapati semua tuntutan telah mendapat kelulusan daripada PKN.
Bagaimanapun tempoh untuk memproses dan mendapatkan kelulusan
daripada PKN telah mengambil masa melebihi tiga (3) minggu yang
ditetapkan iaitu di antara 14 hingga 649 hari. Ringkasan mengenai
tempoh pemprosesan yang diambil di JKDM bagi tahun 2015 hingga
2017 adalah seperti di Jadual 12.
JADUAL 12
TEMPOH MEMPROSES FAIL TUNTUTAN SUBSIDI LPG SEHINGGA
MENDAPAT KELULUSAN PENGARAH KASTAM NEGERI
BIL. FAIL TUNTUTAN JULAT TEMPOH MASA PEMPROSESAN
JKDM NEGERI TAHUN
YANG DISEMAK TUNTUTAN SUBSIDI (HARI)
2015 36 20 hingga 472
Pulau Pinang 2016 50 33 hingga 429
2017 60 25 hingga 147
JUMLAH 146
2015 36 30 hingga 649
Selangor 2016 36 18 hingga 203
2017 36 14 hingga 145
JUMLAH 108

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 24 28/06/2019 12:03 PM

BIL. FAIL TUNTUTAN JULAT TEMPOH MASA PEMPROSESAN
JKDM NEGERI TAHUN
YANG DISEMAK TUNTUTAN SUBSIDI (HARI)
2015 48 33 hingga 245
Sabah 2016 48 41 hingga 461
2017 48 20 hingga 312
JUMLAH 144
JUMLAH KESELURUHAN 398
Sumber: JKDM
iii. Berdasarkan temu bual dengan pegawai JKDM negeri, pihak Audit
dimaklumkan tempoh masa yang lama untuk memproses tuntutan
sehingga mendapat kelulusan PKN adalah disebabkan bebanan tugas. Ini
kerana pegawai yang sama Cawangan Perakaunan Hasil juga terlibat
dalam memproses permohonan tuntutan tarik balik/pulang balik cukai
iaitu duti import, duti eksport, cukai jualan, cukai perkhidmatan, levi
keuntungan luar biasa dan GST.
Maklum balas JKDM yang diterima pada 26 April 2019
JKDM mengambil maklum teguran Audit dan telah mengambil tindakan untuk
mempercepatkan proses semakan dengan beberapa cadangan penambahbaikan
bersama pegawai-pegawai semakan seperti:
i) mengadakan mesyuarat/bengkel pada 29 April 2019 bagi membincangkan

SOP bagi memproses tuntutan bayaran subsidi. Satu SOP baru akan
dikeluarkan dan dapat diedarkan bermula 1 Ogos 2019;
ii) melihat semula aliran proses semakan;
iii) mengkaji format dan kaedah penghantaran penyata;
iv) mengkaji penggunaan kaedah pensampelan;
v) mengadakan perbincangan dengan pengedar; dan
vi) membangunkan kaedah pemantauan dan telah diguna pakai bermula

1 Januari 2019.
Pada pendapat Audit, proses semakan tuntutan adalah kurang

cekap kerana tidak dilakukan dalam norma bagi meluluskan sesuatu
tuntutan dan berlakunya kelewatan dalam semakan tuntutan
menyebabkan pembayaran tuntutan subsidi oleh Perbendaharaan
telah dibuat tanpa kelulusan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 25
2 - 25
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 25 28/06/2019 12:03 PM

d. Proses Pembayaran Terhadap Tuntutan Subsidi LPG
i. Arahan Perbendaharaan 99 (a) menetapkan semua baucar atau baucar

elektronik hendaklah disertakan dengan dokumen sokongan yang
lengkap mengenai tiap-tiap satu perkhidmatan, bekalan atau kerja
seperti tarikh, nombor, kuantiti, kiraan jauhnya dan kadar, untuk
membolehkan ia disemak tanpa merujuk kepada apa-apa dokumen selain
daripada yang dikembarkan kepadanya.
ii. Semakan Audit terhadap baucar bayaran tuntutan subsidi LPG (KUB Gaz
Sdn. Bhd.) bagi tahun 2015 hingga 2017 yang dibayar oleh JKDM
mendapati semua tuntutan telah disertakan dengan dokumen sokongan
yang lengkap seperti penyata pengeluaran bagi setiap terminal dan
tuntutan tersebut telah mendapat kelulusan daripada PKN.
iii. Pembayaran terhadap tuntutan subsidi LPG yang diuruskan oleh

Perbendaharaan pula menunjukkan baucar bayaran tidak disokong
dengan dokumen sokongan yang lengkap. Dokumen sokongan yang
disertakan adalah rumusan tuntutan daripada Ibu Pejabat setiap
pembekal tanpa mengandungi maklumat berikut:
 Penyata pengeluaran bagi setiap terminal syarikat pembekal; dan

 Kelulusan daripada PKN bagi setiap terminal yang terlibat.
iv. Perkara ini disebabkan oleh kelewatan pihak Perbendaharaan menerima

kelulusan tuntutan daripada PKN. Dokumen sokongan yang tidak lengkap
dan terperinci telah menyebabkan pengesahan tidak dapat dibuat
terhadap pembayaran subsidi yang dilaksanakan.

dan 25 April 2019
MoF mengambil maklum berhubung teguran pasukan Audit. Pembayaran

tuntutan subsidi dibuat secara pendahuluan memandangkan proses auditan dan
penerimaan dokumen lengkap oleh JKDM mengambil masa dan sebarang
kelewatan pembayaran subsidi akan menyebabkan syarikat akan mengalami
masalah aliran tunai. Bagaimanapun pihak JKDM sentiasa membuat semakan
terhadap tuntutan yang telah dibuat oleh syarikat dengan jumlah pembayaran
yang telah dibuat oleh Perbendaharaan. Sebarang lebihan atau kurangan akan
diselaraskan semula oleh Perbendaharaan. Bermula 1 Januari 2018, pembayaran
tuntutan subsidi kepada KUB Gaz Sdn. Bhd. diuruskan sepenuhnya oleh
Perbendaharaan bagi tujuan penyelarasan rekod.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 26 28/06/2019 12:03 PM

Perbendaharaan telah menetapkan format laporan yang perlu dipatuhi oleh
syarikat yang merangkumi jumlah liter, lokasi jualan sama ada di Semenanjung,
Sabah dan Sarawak dan juga kadar yang ditetapkan oleh Perbendaharaan bagi
setiap bulan. Sehubungan itu, selaras dengan konsep self assessment serta post
audit, Perbendaharaan membuat bayaran berdasarkan laporan terperinci
tuntutan subsidi syarikat dan maklumat tersebut akan diaudit oleh JKDM.
Sebarang dapatan Audit sama ada syarikat terkurang/terlebih tuntutan akan
diselaraskan oleh pihak Perbendaharaan.
Pada pendapat Audit, pembayaran tanpa dokumen sokongan yang

lengkap adalah melanggar peraturan kewangan dan tindakan surcaj
wajar diambil terhadap pegawai bertanggungjawab sekiranya
menyebabkan kerugian kepada Kerajaan.
e. Sistem dan Prosedur
Berdasarkan 1PP - PS6.1: Garis Panduan Pemantapan Penubuhan Pusat

Tanggungjawab (PTJ), Pemegang Waran Peruntukan/Ketua Jabatan perlu
mewujudkan sistem dan prosedur yang teratur, kawalan dalaman yang
berkesan dan membuat pemantauan bagi memastikan pengurusan PTJ yang
cemerlang. Selain itu, infrastruktur dan kelengkapan ICT yang mencukupi
perlu disediakan untuk capaian sistem kewangan yang cekap dan berkesan.
i. Penyediaan SOP Terhadap Pengurusan Subsidi LPG
Semakan Audit mendapati mekanisme pemantauan berhubung

pemberian subsidi LPG tidak dilaksanakan dengan teratur. SOP yang
merangkumi proses pelantikan pembekal, tuntutan subsidi oleh pembekal
dan pemantauan berkala bersama Kementerian/Jabatan yang terlibat
tidak diwujudkan oleh Perbendaharaan. Ketiadaan SOP menyebabkan
program ini tidak dapat dilaksanakan dengan teratur dan berkesan
sehingga berlakunya ketirisan subsidi.
ii. Proses Pemilihan/Pelantikan Syarikat Pembekal LPG
 Semakan Audit mendapati enam (6) syarikat pembekal yang diberi

kebenaran oleh Perbendaharaan untuk mengemukakan tuntutan
subsidi LPG yang dipasarkan di seluruh negara bagi tahun 2015
hingga 2017. Bagaimanapun, Perbendaharaan tidak mempunyai
panduan/peraturan/kriteria khusus dan jelas dalam proses pelantikan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 27
2 - 27
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 27 28/06/2019 12:03 PM

syarikat pembekal utama yang layak menuntut subsidi daripada pihak
Kerajaan.
 Berdasarkan temu bual dengan pegawai daripada Bahagian Cukai,

pihak Audit dimaklumkan tiada pelantikan khusus secara bertulis
diberikan kepada syarikat pembekal LPG bagi melayakkan syarikat
berkenaan membuat tuntutan subsidi.
Perbendaharaan mengambil maklum berhubung teguran Pasukan Audit.

Berhubung kelulusan permohonan untuk menuntut subsidi daripada Kerajaan
oleh syarikat-syarikat pembekal LPG sebelum tahun 1980, tiada rekod diperoleh
memandangkan pada ketika itu, hanya syarikat-syarikat pembekal minyak
berjenama penuh sahaja yang mengedar dan memasarkan produk petroleum
bersubsidi termasuk LPG iaitu, PETRONAS, BHP dan SHELL yang kemudiannya
diserahkan kepada NGC dan MyGaz.
Bermula Disember 2018, Perbendaharaan telah menetapkan syarat-syarat bagi

permohonan baru syarikat untuk memasarkan atau mengedar produk petroleum
khususnya LPG. Satu garis panduan khusus akan diwujudkan bagi rujukan di
masa hadapan.
Semua syarikat pembekal LPG, pemborong, pengedar dan peruncit LPG

diwajibkan mempunyai Kebenaran PDA di bawah Akta Kemajuan Petroleum
1974 [Akta 144] dan Lesen CSA di bawah Akta Kawalan Bekalan 1961 [Akta
122].
Kelulusan kebenaran tuntutan bayaran subsidi ke atas jualan runcit LPG adalah
di bawah bidang kuasa Perbendaharaan. Namun begitu, syarikat pembekal LPG
perlu mempunyai Kebenaran PDA selaras dengan Seksyen 6(3) Akta 144 dan
Peraturan 3A (2) Peraturan Kemajuan Petroleum 1974 yang memperuntukkan
“Permohonan bagi kebenaran untuk memulakan atau meneruskan apa-apa jua
urusan memasarkan atau mengedarkan petroleum atau keluaran petroleum”
dan Lesen CSA yang sah di bawah Akta 122.
Pemantauan dan penguatkuasaan sentiasa dilaksanakan supaya semua rantaian

pengedaran LPG mempunyai Lesen CSA yang sah di bawah Akta 122.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 28 28/06/2019 12:03 PM

Pada pendapat Audit, kegagalan dalam mewujudkan sistem/prosedur
yang teratur telah menyebabkan kawalan dalaman yang lemah dan
pemantauan tidak dapat dilaksanakan oleh KPDNHEP berkaitan secara
cekap dan berkesan.
6.2.2. Aktiviti Penguatkuasaan
a. Pengurusan Pembekalan LPG Kepada Pengedar/Peruncit
i. Seksyen 6 (3) Akta Kemajuan Petroleum 1974 menetapkan permohonan

bagi kebenaran untuk memulakan atau meneruskan apa-apa urusan
memasarkan atau mengedarkan petroleum atau keluaran petroleum
hendaklah dibuat kepada Ketua Setiausaha, KPDNHEP. Peraturan 3 di
bawah Peraturan-peraturan Kawalan Bekalan (PPKB) 1974 menyatakan
tiada siapa yang dibenarkan untuk mengilang, memasarkan atau menjual
secara runcit barang kawalan kecuali yang telah dilesenkan di bawah
Peraturan 4.
ii. Berdasarkan lesen yang dikemukakan semasa lawatan fizikal, sehingga

laporan ini dikeluarkan, lesen PDA bagi satu (1) daripada 26 syarikat
telah tamat tempoh manakala lesen CSA bagi dua (2) daripada 26
syarikat telah tamat tempoh. Bagaimanapun, pihak Audit dimaklumkan
oleh pihak KPDNHEP bahawa permohonan pembaharuan lesen telah
dibuat dan dalam proses kelulusan KPDNHEP. Terdapat satu (1) lagi
syarikat tidak mengemukakan permohonan pembaharuan lesen telah
beroperasi tanpa lesen selama lapan (8) bulan. Syarikat berkenaan
beroperasi tanpa lesen dari tarikh tamat tempoh iaitu dari 19 November
2017 hingga tarikh laporan ini dikeluarkan iaitu pada 13 Disember 2018.
Perkara ini telah disahkan oleh pihak KPDNHEP.
iii. Kegagalan memperbaharui lesen CSA dan kebenaran PDA telah

mengakibatkan pengedar menjalankan perniagaan tanpa lesen yang sah
dan boleh menyebabkan berlakunya risiko penyelewengan LPG
bersubsidi.
Mengikut syarat-syarat khas bagi penjual LPG, permohonan pembaharuan lesen

CSA runcit yang telah tamat tempoh perlu dikemukakan sekurang-kurangnya
tiga (3) bulan sebelum tamat tempoh sah laku. Sekiranya tiada permohonan
pembaharuan lesen dibuat dalam tempoh satu tahun, pemegang lesen dianggap
tidak berminat dan permohonan lesen yang baharu perlu dikemukakan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 29
2 - 29
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 29 28/06/2019 12:03 PM

2019
Perkara ini adalah tertakluk kepada fakta bagi setiap kegagalan pihak penjual
LPG untuk memperbaharui lesen CSA dan PDA dan memerlukan penelitian
lanjut. Kegagalan memperbaharui lesen yang dikehendaki di bawah Akta 122
boleh mengakibatkan pihak penjual LPG menjual bekalan terkawal tanpa lesen
yang sah seperti yang diperuntukkan di bawah Seksyen 16 Akta 122 yang
merupakan suatu kesalahan di bawah Akta 122.
Selain itu, kegagalan mematuhi mana-mana peruntukan di bawah PPKB 1974

[P.U.(A) 103/1974] termasuklah Peraturan 3 yang menghendaki mana-mana
orang yang mengendalikan bekalan terkawal sama ada secara runcit atau
borong selaras dengan lesen yang dikeluarkan di bawah Peraturan 4 P.U.(A)
103/1974 hendaklah menjadi suatu kesalahan di bawah Peraturan 21 P.U.(A)
103/1974.
Kegagalan mematuhi apa-apa arahan yang diberikan mengikut P.U.(A) 103/1974

atau terma dan syarat lesen yang dikeluarkan di bawah P.U.(A) 103/1974 juga
hendaklah menjadi suatu kesalahan di bawah Peraturan 21 P.U.(A) 103/1974.
Mana-mana kesalahan yang dilakukan di bawah Akta 122 atau P.U.(A) 103/1974
boleh dikenakan penalti di bawah seksyen 22 Akta 122.
Pada pendapat Audit, pemantauan terhadap tempoh sah lesen adalah

kurang memuaskan kerana pemegang lesen telah beroperasi secara
tidak sah dan melanggar syarat Akta Kemajuan Petroleum (1974)
tanpa sebarang penguatkuasaan.
b. Penyelenggaraan Rekod
i. Peraturan 13, Peraturan-peraturan Kawalan Bekalan 1974 menyatakan

pemborong dan peruncit hendaklah menyelenggara buku stok bagi
merekodkan butiran setiap pembelian atau jualan yang menunjukkan
tarikh, kuantiti, harga serta nama dan alamat penjual atau pembeli,
mengikut mana-mana yang berkenaan dengan pembelian atau penjualan
tersebut. Buku stok juga hendaklah mengandungi apa-apa maklumat
lanjut atau tertentu sebagaimana yang diarahkan oleh pengawal dari
semasa ke semasa atau menentukan secara amnya atau dalam mana-
mana hal tertentu.
ii. Semasa lawatan fizikal Audit terhadap 21 syarikat pengedar utama dan
sub pengedar LPG di negeri Pulau Pinang, Selangor, Negeri Sembilan dan
Sabah mendapati 14 syarikat tidak menyelenggara buku stok LPG

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 30 28/06/2019 12:03 PM

dengan lengkap seperti dikehendaki oleh peraturan yang berkuat kuasa.
Buku stok yang diselenggara oleh syarikat hanyalah mengandungi
ruangan tarikh, kuantiti dan harga sahaja. Selain itu terdapat juga satu
(1) sub pengedar yang tidak menyelenggara buku stok. Butiran lanjut
JADUAL 13
BUKU REKOD STOK LPG YANG DISELENGGARA OLEH
PENGEDAR UTAMA DAN SUB PENGEDAR
BUTIRAN YANG PERLU ADA
DIDALAM BUKU REKOD STOK
YA (  ) / TIDAK ( X )
NO. PENDAFTARAN
KUANTITI
BIL.
PEMBELI
PEMBELI
PENJUAL
PENJUAL
ALAMAT
ALAMAT
TARIKH
SYARIKAT PEMBORONG
HARGA
NAMA
NAMA
PULAU PINANG
1. 935733-T   X X X X X
2. 327693-H   X X X X X
3. 29688-P TIDAK DIKEMUKAKAN
4. 000267678-U   X X X X X
5. 000428586-H   X X X X X
NEGERI SEMBILAN
6. LLP0007627-LGN    X X  X
7. 1029305-W X  X X X  
SELANGOR
8. 1137514-P TIDAK DIKEMUKAKAN
9. 639399-X   X X X X X
10. 604432-U     X  X
11. Syarikat A* TIADA BUKU REKOD STOK
SABAH
12. G075822       
13. 0000017102T       
14. 2976/2014 TIDAK DIKEMUKAKAN
15. G014363   X X X X X
16. LA0015392-V   X X X X X
17. 1068985-P   X X X  X
18. KGU/2018/3814    X X  X
19. G004564 X  X X X X X
20. 815404-K     X  X
Sumber: Pengedar Utama / Sub Pengedar
Nota: (*) - Tiada nombor pendaftaran syarikat dalam Sistem MyData, Suruhanjaya Syarikat Malaysia dan
Sistem MyGST, JKDM
iii. Berdasarkan temu bual bersama pihak KPDNHEP, pengedar LPG tidak
memberi penekanan dalam mengemas kini buku rekod stok dengan
lengkap. Ketiadaan maklumat yang lengkap di dalam buku rekod stok
LPG tersebut menyukarkan pemantauan dan penguatkuasaan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 31
2 - 31
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 31 28/06/2019 12:03 PM

dilaksanakan oleh KPDNHEP. Perkara ini selaras dengan keputusan
Mesyuarat Mengenai Isu LPG Bilangan 9 bertarikh 22 Jun 2015 di mana
syarikat minyak dikehendaki mengemukakan database pengedar utama,
sub pengedar dan peruncit kepada KPDNHEP bagi tujuan pemantauan
pengedaran LPG.

15 Mac 2019
Semua pejabat Negeri dan Daerah diingatkan sentiasa menjalankan

pemeriksaan secara berkala ke atas semua syarikat pengedar utama dan sub
pengedar LPG bagi memastikan mereka menyenggara buku stok dengan
lengkap seperti kehendak Peraturan 13(1) PPKB 1974.
Pemantauan/pemeriksaan secara berkala bermaksud diadakan secara tetap dan

dari semasa ke semasa seperti mana perancangan dan pelaksanaan yang
ditetapkan. Pemantauan secara berkala bertujuan untuk memastikan bekalan
LPG sentiasa mencukupi dalam pasaran untuk keperluan isi rumah dan untuk
memastikan urusniaga barang kawalan LPG ini mematuhi Akta 122. Di samping
itu, ia adalah bagi memastikan pihak terlibat dalam urusniaga LPG beretika
dalam menjalankan perniagaan barangan kawalan gas bersubsidi dan tidak
mengambil kesempatan.
Pada pendapat Audit, integriti data dan maklumat yang

diselenggarakan syarikat adalah meragukan kerana ketiadaan
maklumat yang lengkap dalam buku rekod stok LPG seperti maklumat
pembeli, kuantiti dan harga jualan. Ketiadaan maklumat lengkap ini
boleh meningkatkan risiko berlakunya penyalahgunaan LPG
bersubsidi.
c. Pengurusan Penyimpanan LPG Bersubsidi
i. Lesen CSA yang dikeluarkan di bawah PPKB 1974 menerangkan tentang

jenis lesen perniagaan yang diluluskan dan had kuantiti penyimpanan
yang dibenarkan bagi jenis barang kawalan yang terlibat.
ii. Lawatan fizikal Audit mendapati semua syarikat pembekal, pengedar

utama, sub pengedar dan peruncit telah mematuhi had penyimpanan
yang dinyatakan di dalam lesen CSA kecuali bagi satu (1) sub pengedar
bernombor pendaftaran syarikat 000428586-H di negeri Pulau Pinang.
Syarikat berkenaan adalah pemegang Lesen CSA Borong berkuantiti tidak

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 32 28/06/2019 12:03 PM

lebih 1,500 kilogram. Bagaimanapun, lawatan fizikal pada 24 Julai 2018
mendapati, stok LPG yang disimpan di premis berkenaan adalah
berjumlah 4,652 kilogram di mana telah melebihi kapasiti yang
ditetapkan di dalam lesen CSA seperti Gambar 10 dan 11.
GAMBAR 10 GAMBAR 11
000428586-H, Pulau Pinang

- Penyimpanan Silinder LPG Melebihi Had Lesen yang Ditetapkan
(24.07.2018)
iii. Selain itu, sub pengedar tersebut juga telah menjalankan aktiviti tanpa
Lesen Runcit iaitu menjual LPG kepada kedai makan dan rumah
kediaman. Perkara ini merupakan suatu kesalahan di bawah Seksyen 16
Akta Kawalan Bekalan 1961.
iv. Semakan Audit terhadap kenyataan pemeriksaan yang dikemukakan oleh

pengedar mendapati pemeriksaan terakhir yang dijalankan oleh pihak
KPDNHEP adalah pada 5 Mac 2015.
Tindakan kes telah diambil ke atas sub pengedar bernombor pendaftaran

syarikat 000428586-H di Pulau Pinang pada 24 Julai 2018, iaitu pada hari yang
sama lawatan fizikal Audit dibuat. Kes disiasat di bawah Peraturan 10 (1) PPKB
1974 iaitu menyimpan barang kawalan melebihi had yang dibenarkan di dalam
lesen. Kes ini masih di dalam siasatan. Sekiranya disabitkan kesalahan, syarikat
tersebut boleh dikenakan hukuman di bawah Seksyen 22, Akta 122.
Pemantauan dan penguatkuasaan akan dipertingkatkan bagi memastikan

syarikat pembekal, pemborong dan peruncit yang mempunyai lesen yang sah
mematuhi had penyimpanan yang dinyatakan di dalam lesen CSA.
Pada pendapat Audit, penyimpanan LPG melebihi had kuantiti yang

dibenarkan akan menyebabkan risiko penyalahgunaan LPG bersubsidi
dan risiko keselamatan seperti kebakaran atau letupan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 33
2 - 33
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 33 28/06/2019 12:03 PM

d. Kawalan Terhadap Pengedaran LPG Bersubsidi
i. Minit Mesyuarat Mengenai Isu LPG Bilangan 9 tahun 2015 bertarikh

22 Jun 2015 dan Minit Mesyuarat Perbincangan Taskforce LPG Bilangan 1
Tahun 2016 bertarikh 6 September 2016 menyatakan KPDNHEP sedang
membangunkan satu sistem yang dinamakan sebagai sistem DataPetrol.
Sistem tersebut merekodkan data-data berkaitan pengurusan sumber,
pengedaran dan penggunaan produk petroleum secara atas talian sama
ada secara masa nyata (real time) atau berkelompok (batch) daripada
agensi-agensi Kerajaan, syarikat minyak, pengedar dan stesen minyak.
Oleh kerana semasa pengauditan dilaksanakan sistem tersebut masih
belum beroperasi, maka pihak Audit tidak dapat menjalankan walk
through sistem bagi mengesahkan kebolehoperasian sistem berkenaan.
ii. Syarikat pembekal perlu mengemukakan pangkalan data pengedar

utama, sub pengedar dan peruncit kepada KPDNHEP setelah selesai
penambahbaikan rantaian pengedaran. Pangkalan data ini akan dijadikan
rujukan KPDNHEP Ibu Pejabat, Negeri dan Cawangan dalam memantau
pengedaran LPG di negara ini.
iii. Semakan Audit mendapati tiada sebarang sistem diwujudkan bagi

merekodkan aktiviti penjualan dan pembelian LPG bersubsidi sebagai
kaedah pemantauan terhadap proses rantaian pembekalan LPG bermula
daripada pembekal sehingga pengguna akhir. Perekodan ini penting
sebagai satu mekanisme kawalan bagi memastikan pemberian subsidi
sampai kepada golongan sasar di samping mengelakkan berlakunya
ketirisan subsidi.
Perbendaharaan mengambil maklum akan keperluan untuk mewujudkan satu

sistem bagi merekod aktiviti penjualan dan pembelian LPG bersubsidi.
Bagaimanapun Perbendaharaan tidak mempunyai punca kuasa untuk memantau
aktiviti penjualan dan pembelian sehingga ke peringkat pengguna akhir.
Mekanisme kawalan di peringkat Perbendaharaan adalah terhad kepada
maklumat yang dikemukakan oleh syarikat-syarikat LPG bagi tujuan bayaran
subsidi
Sistem DATAPETROL mula dibangunkan pada tahun 2017 sebagaimana yang

telah dirancang dan diluluskan dalam Rolling Plan II RMKe-11 dan telah mula
digunakan pada September 2018. Semua syarikat minyak utama dan pembekal

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 34 28/06/2019 12:03 PM

LPG diwajibkan memasukkan data bekalan dan pengedaran produk petrol, diesel
dan LPG secara bulanan. Syarikat pembekal LPG perlu mengemukakan data-data
seperti berikut:
a. senarai loji pengisian;

b. senarai pengedar LPG yang mengedarkan silinder LPG bersubsidi (10, 12 dan
14 kilogram);
c. senarai pelanggan komersial LPG (silinder 14 kilogram (komersil), 50
kilogram dan pukal);
d. volume pengedaran dari loji pengisian ke pengedar mengikut kategori
silinder LPG bersubsidi (10, 12 dan 14 kilogram); dan
e. volume pengedaran dari loji pengisian ke pelanggan komersial mengikut
kategori silinder 14 kilogram (komersial), 50 kilogram dan pukal.
Pada masa kini, Sistem DATAPETROL sedang di peringkat pengujian kestabilan

pangkalan data. Perkongsian data daripada sistem DATAPETROL bersama MoF
dan JKDM dijangka akan dilaksanakan pada suku tahun ketiga 2019.
Pada pendapat Audit, pemantauan tidak dapat dilaksanakan secara

berkesan di setiap peringkat pengedaran LPG bersubsidi sekiranya
sistem ini tidak digunakan secara optimum.
e. Pemeriksaan Fizikal
i. Akta Kawalan Bekalan 1961 memberi kuasa kepada pegawai Bahagian

Penguatkuasa, KPDNHEP untuk memasuki premis bagi tujuan
melaksanakan pemeriksaan fizikal ke atas terminal pengeluar LPG dan
pengedar yang berada di dalam rantaian pengedaran LPG bersubsidi.
Pemeriksaan ini bertujuan memastikan syarat-syarat lesen dan peraturan
yang berkaitan dengan barang kawalan sentiasa dipatuhi.
ii. Lawatan fizikal Audit di syarikat pengedar utama, sub pengedar dan
peruncit mendapati tujuh (7) daripada 20 syarikat tidak dapat
mengemukakan borang BPGK.UPS.02/07 berhubung kenyataan
pemeriksaan oleh penguat kuasa.
iii. Semakan Audit terhadap borang tersebut di 14 syarikat yang lain

mendapati kekerapan pemeriksaan oleh penguat kuasa adalah di antara
satu (1) hingga sembilan (9) kali dalam tempoh setahun. Butiran lanjut
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 35
2 - 35
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 35 28/06/2019 12:03 PM

JADUAL 14
KEKERAPAN PEMERIKSAAN PENGUAT KUASA
BAGI TAHUN 2015 HINGGA OGOS 2018
KEKERAPAN PEMERIKSAAN
NO. PENDAFTARAN SYARIKAT MENGIKUT TAHUN TARIKH LAWATAN
BIL.
PENGEDAR/SUB PENGEDAR TERKINI
2015 2016 2017 2018
1. 935733-T - 1 - 1 20.02.2018
2. 327693-H Tidak Dikemukakan
3. 29688-P Tidak Dikemukakan
4. 000267678-U - 1 - - 15.11.2016
5. 000428586-H 1 - - - 05.03.2015
6. LLP0007627-LGN Tidak Dikemukakan
7. 1029305-W 2 1 - - 15.11.2016
8. 1137514-P 1 3 1 2 01.08.2018
9. 639399-X Tidak Dikemukakan
10. 604432-U 2 - 3 - 21.09.2017
11. Syarikat A Tidak Dikemukakan
12. G075822 - - - 3 27.08.2018
13. 0000017102T 4 2 1 2 23.04.2018
14. 2976/2014 1 - 1 - 17.01.2017
15. G014363 1 4 - - 19.09.2018
16. LA0015392-V 1 3 2 2 09.08.2018
17. 1068985-P 4 3 2 2 24.05.2018
18. KGU/2018/3814 1 1 2 2 13.08.2018
19. G004564 1 9 2 2 12.09.2018
20. 815404-K 6 1 3 3 02.12.2018
Sumber: Borang BPGK.UPS.02/07 di Pengedar Utama/Sub Pengedar
Nota: (*) - Tiada nombor pendaftaran syarikat dalam Sistem MyData, Suruhanjaya Syarikat Malaysia dan Sistem
MyGST, JKDM
iv. Perkara ini disebabkan pemeriksaan fizikal oleh KPDNHEP hanya akan
dilaksanakan ke atas premis syarikat pembekal, pemborong dan peruncit
LPG bagi perkara-perkara berikut:
 terdapat aduan rasmi penyelewengan dan ketirisan;

 timbul isu bekalan; dan
 keperluan naziran bagi tujuan pengesahan/pembaharuan lesen CSA.
v. Selepas selesai pemeriksaan fizikal ke atas premis, Bahagian

Penguatkuasa akan mengeluarkan sesalinan Kenyataan Pemeriksaan
(borang BPGK.UPS.02/07) kepada pemilik premis yang memaklumkan
pengesahan kehadiran, tujuan dan hasil pemeriksaan. Bagaimanapun,
tiada arahan khusus kepada pemilik premis untuk menyimpan rekod
salinan Kenyataan Pemeriksaan.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 36 28/06/2019 12:03 PM

15 Mac 2019
Aktiviti pemeriksaan fizikal ke atas premis syarikat pembekal, pemborong dan

peruncit akan dipertingkatkan pada masa akan datang. Pemilik premis
dinasihatkan untuk menyimpan salinan kenyataan pemeriksaan sebagai rekod
pemeriksaan yang telah dijalankan.
Penetapan KPI pemeriksaan bagi industri dan kilang agar tidak menggunakan
LPG bersubsidi sebagai bahan api dalam operasi syarikat mereka oleh Ibu
Pejabat adalah merujuk kepada premis industri atau kilang yang menggunakan
LPG bersubsidi agar beralih menggunakan LPG industri serta jumlah peratusan
kemampuan pemeriksaan semasa yang boleh dilaksanakan pemeriksaan oleh
cawangan berkaitan.
Manakala pemilihan kategori premis adalah mengikut ketetapan yang dibuat

oleh Pejabat Negeri dan Cawangan itu sendiri mengikut operasi dan bilangan
premis sasar yang terdapat di negeri tersebut.
Ibu Pejabat tidak menetapkan bilangan kekerapan fizikal ke atas sesebuah

premis tetapi hanya mensasarkan jumlah pemeriksaan yang dianggap sesuai
bagi KPI pemeriksaan agar premis industri dan kilang tidak menggunakan LPG
bersubsidi sebagai bahan api dalam operasi syarikat dan beralih menggunakan
LPG industri.
Pada pendapat Audit, kekerapan pemeriksaan fizikal yang rendah

boleh meningkatkan risiko penyalahgunaan LPG bersubsidi.
Secara keseluruhannya berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan bahawa

pengurusan program subsidi LPG tidak dilaksanakan dengan cekap dan berkesan yang
menyebabkan objektif yang ditetapkan tidak tercapai. Setakat 31 Disember 2017,
dianggarkan berlaku ketirisan subsidi berjumlah RM1.717 bilion akibat penggunaan
silinder LPG yang disubsidi Kerajaan oleh pengguna yang bukan daripada golongan
sasar.
8. SYOR AUDIT
Bagi memastikan kelemahan yang dibangkitkan tidak berulang pada masa hadapan dan
objektif program dapat dicapai, adalah disyorkan kepada pihak terlibat untuk
mengambil tindakan terhadap perkara seperti berikut:
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 37
2 - 37
G a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 37 28/06/2019 12:03 PM

8.1. MoF dan KPDNHEP perlu membuat penetapan dasar yang jelas mengenai
maksud golongan sasar dan jenis kawalan yang dihasratkan bagi memastikan dasar
tersebut adalah selaras dengan kuasa yang diperuntukkan dalam akta kepada
Kementerian;
8.2. Perbendaharaan perlu menjalankan penilaian outcome terhadap keberkesanan

program pemberian subsidi LPG bagi memastikan manfaatnya hanya dinikmati
golongan sasar yang ditetapkan dan mengelakkan ketirisan subsidi terus berlaku;
8.3. Perbendaharaan perlu menyediakan garis panduan/standard operating

procedure (SOP) yang komprehensif merangkumi proses pelantikan pembekal,
tuntutan subsidi oleh pembekal dan pemantauan terhadap rantaian pembekalan LPG
dengan melibatkan pihak KPDNHEP dan JKDM; dan
8.4. KPDNHEP perlu meningkatkan aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan

terutama berkaitan aspek penyelenggaraan rekod, pemeriksaan fizikal secara
berkala dan pematuhan terhadap syarat lesen.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
u b s i d i GGas
a s PPetroleum
ecair
Bab 2.indd 38 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019

PENGURUSAN AKTIVITI BERKAITAN DUTI KENDERAAN COMPLETELY
2 KNOCKED DOWN
1. LATAR BELAKANG
1.1. Industri automotif di Malaysia merupakan satu daripada industri yang

terpenting dan strategik dalam sektor pembuatan. Industri automotif meliputi
kenderaan bermotor (kenderaan penumpang, kenderaan komersial, motosikal dan
skuter), alat dan komponen. Perkembangan sektor automotif di Malaysia adalah
didorong oleh dasar penggantian import, mengurangkan pertukaran asing, menjana
peluang pekerjaan dan juga untuk menyokong industri pembuatan komponen
automotif. Selain itu, industri ini memberi peluang kepada rakyat untuk memiliki
kenderaan pada harga yang lebih murah berbanding kenderaan yang diimport
sepenuhnya.
1.2. Mengikut peraturan Federal Subsidiary Legislation, Customs (“Completely

Knocked Down” and “Complete Build-Up”) (Definitions No.1) Regulations 1988
(Incorporating Latest Amendment – P.U (A) 89/2008) dan (Definitions No. 2) – P.U
(A) 90/2008, terdapat dua (2) kaedah kenderaan dibawa masuk ke Malaysia iaitu
secara Completely Knocked Down (CKD) dan Completely Build-Up (CBU). CKD
ditakrif sebagai kereta motor yang diimport dalam satu consignment oleh pembekal
tunggal dari negara/tempat yang sama, dalam bentuk bahagian-bahagian dan
cantuman-cantuman separa yang corak atau darjah keadaan curaiannya
sebagaimana dijelaskan oleh peraturan berkenaan. Bahagian-bahagian tercurai
tersebut akan menjalani proses pemasangan dalam negara bagi menjadikannya
sebuah kenderaan yang lengkap (kenderaan siap). CBU pula ditakrif sebagai mana-
mana kenderaan motor yang tidak termasuk di dalam definisi CKD. Bagaimanapun,
Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM) dalam Perintah Tetap Eksais Bilangan 4
(PTE Bil. 4), telah membenarkan kereta motor dalam bentuk separa lerai atau Semi
Knocked Down (SKD) diimport berdasarkan kelulusan daripada Kementerian
Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI).
1.3. Pengenaan duti bagi kenderaan (duti import dan duti eksais) merupakan
antara perkara utama yang menyumbang kepada pendapatan negara. Berdasarkan
Perintah Duti Kastam 2017 [P.U. (A) 5] Jadual Pertama, duti import ke atas barang-
barang yang tertakluk kepada definisi CKD dikenakan pada kadar 10% manakala
bagi kenderaan CBU, duti import dikenakan pada kadar 30%. Seterusnya, bagi
kenderaan siap yang dipasang di Malaysia/diimport ke dalam Malaysia, duti eksais
hendaklah dilevi dan dibayar oleh pengilang atau pengimport berkenaan selaras
dengan Perintah Duti Eksais 2017 [P.U. (A) 92]. Bagi komponen kenderaan SKD
pula, ia dideklarasikan sebagai barang dagangan CBU tetapi dicukai pada kadar CKD
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 39
2 - 39
P e n g u r u s a nAktiviti
Pengurusan A k t i v i t iBerkaitan
B e r k a i t a n Duti
D u t i Kenderaan C o m p l e t e l y Knocked
K e n d e r a a n Completely K n o c k e d Down
Down
Bab 2.indd 39 28/06/2019 12:03 PM

setelah mendapat kelulusan daripada Kementerian Kewangan (MoF) berdasarkan
ulasan/verifikasi MITI. Kadar duti yang ditetapkan adalah seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
KADAR DUTI IMPORT, DUTI EKSAIS DAN GST BAGI KENDERAAN CKD DAN CBU
SETAKAT 31 DISEMBER 2018
KAPASITI ENJIN DUTI IMPORT DUTI TEMPATAN
(CC) CKD (%) CBU (%) DUTI EKSAIS (%) GST (%)
< 1800 10 30 75 6
1800 – 1999 10 30 80 6
2000 – 2499 10 30 90 6
> 2500 10 30 105 6
Sumber: Perintah Duti Kastam 2017 & Perintah Duti Eksais 2017
1.4. Aktiviti pemasangan kenderaan CKD melibatkan beberapa proses utama

seperti pengimportan dan pengikraran pek komponen CKD, pergerakan komponen
CKD ke gudang berlesen, pelepasan kenderaan siap berserta duti eksais serta
pelepasan kenderaan siap ke Pulau Bebas Cukai (PBC) dan eksport. Bagi setiap
proses tersebut, pengikraran sewajarnya dengan menggunakan borang kastam
tertentu hendaklah dilakukan oleh pengimport/pemilik gudang berlesen
persendirian/pengilang berdasarkan undang-undang/peraturan perkastaman yang
berkuat kuasa. Aliran proses tersebut diringkaskan seperti Carta 1.
CARTA 1
ALIRAN PROSES PEK KOMPONEN CKD SEHINGGA MENJADI
KENDERAAN SIAP UNTUK DIJUAL ATAU DIEKSPORT
PENGEKSPORT PENGIMPORT PEMBEKAL
GUDANG PENGILANGAN
BERLESEN (GPB) Sek.14 (2)
/ PEMBEKAL TEMPATAN
Import Pek Membekal Sebahagian Bayaran Duti Eksais Bagi

Komponen CKD Komponen CKD yang Kenderaan Siap dijelaskan
(Ikrar Borang K1) telah dicantum ke Kilang dalam sistem e-Eksais
Pemasangan Kenderaan (Borang Eksais No.7)
PEK PELESEN EKSAIS Sek. 20

KOMPONEN Akta Eksais 1976
CKD / CONTRACT
MANUFACTURER (CM)
SISTEM
Pemindahan Pek KenderaanSiapSiapakan
akan e-EKSAIS
Kenderaan
Komponen CKD secara Disimpanke keGBP
GBPdengan
dengan
Disimpan
Pelepasan Terus (Borang duti tertangguh tidak
K8) Tanpa Duti ke GBP duti tertangguh tidak
melebihi 4Tahun
melebihi 4 Tahun
Pek CKD di bawa ke CM.

Pengikraran Borang Import
akan dilakukan oleh GBP
(Ikrar Borang K1/ K9)
Bayaran Duti Eksais Bagi

Kenderaan yang telah ada
GUDANG BERLESEN pembeli / Kenderaan yang
PERSENDIRIAN (GBP) Sek. 65 telah melebihi tempoh 4 tahun
EKSPORT KELUAR
NEGERI/ PULAU
BEBAS CUKAI Kenderaan Siap yang di
(PBC) eksport perlu menggunakan
Borang Eksais No.8

Nota: - Aliran proses pergerakan CKD
- Aktiviti yang berlaku di setiap aliran proses

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
e n g u r u s a n AAktiviti
k t i v i t i BBerkaitan
e r k a i t a n DDuti e n d e r a a n CCompletely
u t i KKenderaan o m p l e t e l y K Knocked
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 40 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
1.5. Sebagai usaha menggalakkan pembangunan industri automotif tempatan dan

merangsang aktiviti pemasangan kenderaan CKD di Malaysia, Kerajaan telah
memperkenalkan beberapa dasar berkaitan dengan industri ini. Antaranya
termasuklah syarat mewajibkan peratusan komponen tempatan dan pembuat
tempatan dalam proses pemasangan CKD menjadi sebuah kereta yang lengkap.
Setakat Jun 2018, sebanyak 15 premis pengilangan kenderaan CKD beroperasi dan
aktif di negara ini seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
SYARIKAT/PENGILANG KENDERAAN CKD
BIL. NEGERI NO. PENDAFTARAN SYARIKAT JENAMA KENDERAAN
1. Pahang 106864-D Mercedes-Benz/Volkwagen
2. 591026-M Peugeot/Kia/Citroen
3. Kedah 1034878-V Haval
4. 251228-M Hyundai/Mazda/BMW
5. 6752-P Volvo
6. Selangor 21542-A Toyota
7. 100995-U Proton
8. Melaka 532120-D Honda
9. Perak 614278-U Proton
10. Pulau Pinang 681623-W Cergas 3.0
11. 95999-T Myvi/Alza
12. 400709-X Bezza/Axia

Wilayah Persekutuan
13. 440714-U Bufori
Kuala Lumpur (WP KL)
14. 18428-D Renault/Subaru/Nissan
15. 1059006-D Mitsubishi

Sumber: JKDM
1.6. JKDM merupakan agensi yang bertanggungjawab untuk menguatkuasakan

Akta Kastam 1967 (Akta Kastam), Akta Eksais 1976 (Akta Eksais) dan perundangan
subsidiari yang ditadbir serta undang-undang lain yang dikuatkuasakan berkaitan
dengan perkastaman. JKDM juga berperanan untuk memastikan kemudahan serta
insentif yang diberikan ke atas premis pengilangan adalah betul dan tepat. Ia juga
bertujuan untuk mengawal dan mencegah penyelewengan atau penyalahgunaan
kemudahan tersebut agar tidak berlaku ketirisan hasil negara. Berdasarkan struktur
organisasi JKDM, bahagian yang bertanggungjawab terhadap kawalan pengurusan
kenderaan CKD adalah Bahagian Perkhidmatan Teknik (PERTEK) dan Bahagian
Perkastaman.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 41
2 - 41
Down
Bab 2.indd 41 28/06/2019 12:03 PM

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada:
a. aktiviti pungutan duti import dan duti eksais melibatkan kenderaan CKD telah
dilaksanakan dengan cekap, teratur dan berkesan; dan
b. pengurusan aktiviti pemantauan dan penguatkuasaan oleh JKDM telah dilaksanakan

dengan cekap selaras dengan peraturan yang berkuat kuasa.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Fokus pengauditan ini adalah aktiviti CKD bagi kenderaan penumpang iaitu
kenderaan yang mempunyai tidak lebih daripada lapan (8) tempat duduk termasuk
tempat duduk pemandu. Kenderaan jenis sedan/saloon, MPV dan SUV adalah
termasuk dalam kategori kenderaan penumpang.
3.2. Pengauditan meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu kutipan duti import
dan duti eksais serta pengurusan aktiviti berkaitan CKD bagi tempoh tahun 2015
hingga 2017. Bagi kutipan duti import dan eksais, analisis mengikut tahun telah
dilakukan bagi melihat trend pencapaian. Manakala empat (4) perkara yang dinilai di
bawah pengurusan aktiviti berkaitan CKD pula ialah kawalan kemasukan komponen
CKD, kawalan pergerakan komponen CKD ke kilang/gudang, kawalan kenderaan
untuk pasaran dan kawalan dokumentasi terhadap premis pengilangan.
3.3. Pengauditan dijalankan di JKDM melibatkan Ibu Pejabat, JKDM Pahang,

Kedah dan Selangor. Selain itu, sebanyak enam (6) premis pengilangan kenderaan
CKD iaitu lima (5) syarikat pengilang dan satu (1) gudang pelesen eksais di tiga (3)
buah negeri berkenaan telah dilawati. Justifikasi pemilihan lokasi sebagai sampel
pengauditan adalah mengikut zon serta mempunyai banyak kilang/gudang
kenderaan CKD dalam satu kawasan berhampiran di mana negeri Kedah bagi
Zon Utara, negeri Selangor bagi Zon Tengah dan negeri Pahang bagi Zon Timur.
Pemilihan negeri Selangor sebagai sampel juga disebabkan terletaknya pelabuhan di
mana consignment CKD dibawa masuk. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 3.
JADUAL 3
SYARIKAT PENGILANG/GUDANG KENDERAAN CKD YANG DILAWATI
NO. PENDAFTARAN SYARIKAT TARIKH
BIL. ZON NEGERI JENAMA KENDERAAN
PENGILANG/GUDANG LAWATAN
1 106864-D Mercedes-Benz
Timur Pahang 17 Julai 2018
2 484993-P Volkswagen
3. 591026-M Peugeot/Kia/Citroen
30 Julai 2018
4. Utara Kedah 1034878-V Haval
5. 251228-M Mazda/BMW 31 Julai 2018
6. Tengah Selangor 6752-P Volvo 7 Ogos 2018
Sumber: JKDM

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 42 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
4.1. Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod dan dokumen yang
berkaitan dengan CKD sama ada secara manual atau elektronik melalui sistem yang
diguna pakai oleh JKDM dan Kementerian Kewangan (MoF). Ini termasuklah Sistem
Maklumat Kastam (SMK), Sistem e-Eksais dan Revenue Monitoring Solution (RMS) di
peringkat JKDM serta Sistem Maklumat Pengurusan Cukai (SMPC) dan Sistem
MyCukai di peringkat MoF. Perisian Crystal Reports telah digunakan untuk
menganalisis keseluruhan data di dalam SMK. Crystal Reports merupakan satu
program yang boleh digunakan untuk membuat analisis dan menterjemahkan
maklumat yang terkandung dalam pangkalan data kepada pelbagai bentuk laporan.
Jenis dokumen dan metodologi pengauditan yang digunakan dalam kajian ini adalah
JADUAL 4
DOKUMEN DISEMAK DAN DIANALISIS SERTA METODOLOGI DIGUNAKAN
BIL BIL. SAMPEL AUDIT SUMBER
DOKUMEN METODOLOGI
. FAIL/DATA BIL. (%) DATA
Crystal Report dan

1. Borang Eksais 7 1.6 juta borang 387,985 24.1 Sistem e-Eksais
Excel
Fail Returning Expert Semakan Fail dan
2. 3,058 574 18.8
Program (MoF) SMPC dan Data
Fail Malaysia My Sistem MyCukai Semakan Fail dan
3. 3,803 1,150 30.2
Second Home (MoF) Data
Penyata untuk
4. Penyata PTE Bil. 4 Semua 100 Fail Penyata Semakan Fail
6 Syarikat
4.2. Selain itu, pihak Audit turut mengadakan temu bual dan perbincangan
dengan pegawai terlibat di samping melakukan pemeriksaan fizikal terhadap premis
pengilangan kenderaan CKD terpilih dengan bantuan daripada pegawai JKDM
Negeri.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Jun hingga Ogos 2018
a. Kutipan Duti Import dan Duti Eksais bagi Kenderaan CKD
Bagi aktiviti CKD, JKDM telah berjaya memungut duti import sejumlah
RM220.76 juta dan duti eksais sejumlah RM8.815 bilion bagi tempoh tahun 2015
hingga 2017. Kutipan duti import menunjukkan penurunan ketara pada tahun
2016 berbanding tahun 2015 iaitu penurunan sejumlah RM32.07 juta (33.9%).
Manakala kutipan duti eksais menunjukkan penurunan berterusan bagi tempoh
tiga (3) tahun berturut-turut iaitu dari tahun 2015 hingga 2017. Penurunan duti
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 43
2 - 43
Down
Bab 2.indd 43 28/06/2019 12:03 PM

eksais ini mempunyai kaitan langsung dengan penurunan jumlah kenderaan CKD
yang dikeluarkan dalam negara serta pengecualian duti yang diberikan sebagai
sebahagian insentif dalam dasar/program yang diperkenalkan oleh Kerajaan.
Dalam hal ini, pelaksanaan dasar Kerajaan berkaitan pengecualian duti eksais
sehingga 100% bagi Kenderaan Cekap Tenaga (EEV) mempunyai ruang untuk
ditambah baik sekiranya Kerajaan berhasrat meningkatkan prestasi kutipan duti
kenderaan CKD di masa hadapan. Antaranya dengan memastikan hanya
kenderaan CKD berstatus EEV yang telah mematuhi peraturan antarabangsa
berkaitan aspek kadar pelepasan karbon dioksida dan penggunaan bahan api
mendapat pengecualian sepenuhnya.
b. Pengurusan Aktiviti Berkaitan CKD
Aktiviti pemantauan dan penguatkuasaan oleh JKDM belum mencapai tahap

kecekapan optimum kerana masih wujud kelemahan dalam aspek pengurusan
kawalan kemasukan komponen kenderaan CKD, kawalan kenderaan untuk
pasaran dan kawalan dokumentasi untuk premis pengilangan. Antara perkara
yang menjejaskan kecekapan aktiviti pemantauan dan penguatkuasaan ialah
ketiadaan garis panduan atau peraturan khusus berkaitan pengimportan
komponen kenderaan dalam bentuk SKD serta kegagalan membuat pengesanan
dan menuntut duti eksais bagi kenderaan yang telah melebihi tempoh
penangguhan empat (4) tahun yang dibenarkan. Selain itu, ketidakpatuhan
sama ada di peringkat premis pengilangan mahupun stesen JKDM negeri dalam
mengemukakan penyata bulanan seperti yang ditetapkan dalam peraturan serta
ketiadaan pemeriksaan terhadap komponen CKD bagi kenderaan model baru di
beberapa stesen JKDM turut memberi kesan kepada tahap kecekapan JKDM
secara keseluruhannya.
5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diberikan perhatian adalah seperti berikut:
a. Aktiviti kawalan semasa kemasukan komponen kenderaan CKD adalah tidak

teratur di mana:
i. pengimportan komponen tidak mematuhi takrifan CKD di mana consignment

tiba daripada dua (2) negara yang berbeza tetapi masih menggunakan kadar
duti import CKD; dan
ii. ketiadaan garis panduan atau peraturan yang khusus bagi pengimportan
komponen kenderaan dalam bentuk SKD tetapi diberi pengecualian duti
seperti kenderaan CKD.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 44 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
b. Kelemahan dalam aspek kawalan pergerakan komponen kenderaan ke Gudang

Berlesen Persendirian (GBP) melibatkan satu (1) sampel yang diaudit:
i. pemberian kelulusan pelepasan terus daripada pelabuhan ke GBP tanpa

memerlukan sebarang penilaian berkala dijalankan; dan
ii. sil kastam tidak dipasang pada kenderaan yang mendapat kelulusan
pelepasan terus untuk membawa komponen kenderaan CKD dari pelabuhan
ke GBP.
c. Kelemahan pemantauan terhadap kawalan kenderaan untuk pasaran

menyebabkan duti eksais berjumlah RM1.33 juta bagi 155 unit kenderaan masih
tertunggak walaupun selepas berakhirnya tempoh penangguhan duti eksais
yang diluluskan oleh JKDM selama empat (4) tahun.
d. Kawalan dokumentasi terhadap premis pengilangan tidak dikuatkuasakan yang

melibatkan:
i. pengilang/pemasang kenderaan tidak mengemukakan format penyata

bulanan PTE Bil. 4 yang ditetapkan kepada JKDM;
ii. JKDM Negeri tidak mengemukakan penyata bulanan kepada Ibu Pejabat
JKDM; dan
iii. pemeriksaan model baru kenderaan CKD tidak dilaksanakan oleh dua (2)
daripada empat (4) stesen JKDM Negeri yang dilawati.
Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah
seperti perenggan berikut:
6.1. Kutipan Duti Import dan Duti Eksais bagi Kenderaan CKD
6.1.1. Prestasi Kutipan
a. Seksyen 2 Akta Kastam menyatakan proses taksiran duti kastam terhadap

barang yang diimport bermula apabila barangan dibawa masuk ke Malaysia
melalui darat, udara atau laut. Barangan berduti atau tidak berduti yang
diimport perlu diikrarkan dengan menggunakan Borang Kastam No.1
(Borang K1) dan Borang Kastam No.8 (Borang K8). Duti Eksais pula
diperuntukan melalui Seksyen 6 (1), Akta Eksais yang menjelaskan bahawa
Menteri boleh dari semasa ke semasa, melalui perintah yang disiarkan dalam
Warta, menetapkan duti-duti eksais yang hendaklah dilevi dan dibayar bagi
apa-apa barang yang dikilangkan dalam Malaysia atau yang diimport ke
dalam Malaysia.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 45
2 - 45
Down
Bab 2.indd 45 28/06/2019 12:03 PM

b. Berdasarkan data yang diperoleh daripada SMK, JKDM telah berjaya
mengutip duti import berjumlah RM220.76 juta dan duti eksais berjumlah
RM8.815 bilion bagi kenderaan CKD yang melibatkan tempoh tahun 2015
hingga 2017. Statistik menunjukkan prestasi pungutan duti import menurun
dengan ketara pada tahun 2016 melibatkan pengurangan sejumlah
RM32.07 juta (33.9%) berbanding kutipan tahun 2015. Bagaimanapun,
kutipan duti import telah meningkat semula pada kadar 1.8% atau
bersamaan RM1.10 juta pada tahun 2017 berbanding 2016.
c. Prestasi kutipan duti eksais bagi tempoh yang sama pula menunjukkan trend
penurunan berterusan. Kutipan duti berkurang sejumlah RM498.86 juta
(14.2%) pada tahun 2016 berbanding 2015 dan sejumlah RM726.75 juta
(24.1%) pada tahun 2017 berbanding kutipan tahun 2016. Trend penurunan
ini adalah selari dengan trend pengeluaran kenderaan penumpang yang juga
menunjukkan penurunan bagi tempoh yang sama seperti ditunjukkan di
Jadual 5.
JADUAL 5
PRESTASI KUTIPAN DUTI IMPORT DAN DUTI EKSAIS BAGI
KENDERAAN CKD SERTA PENGELUARAN KENDERAAN PENUMPANG
TAHUN
JUMLAH
PRESTASI KUTIPAN 2015 2016 2017
(%) (%) (RM Juta)
Duti Import 94.60 62.53 (33.9) 63.64 1.8 220.76
Duti Eksais 3,513.28 3,014.42 (14.2) 2,287.67 (24.1) 8,815.38
TAHUN
JUMLAH
PERKARA 2015 2016 2017
(%) (%) (Unit Juta)
(Unit) (Unit) (Unit)
Pengeluaran Kenderaan Penumpang 563,883 503,691 (10.7) 459,558 (8.8) 1,527,132
Sumber: SMK, JKDM
d. Pihak JKDM memaklumkan bahawa pengurangan kutipan duti kenderaan

CKD, khususnya duti eksais bukan sahaja disebabkan oleh penurunan dalam
jumlah pengeluaran kenderaan penumpang. Sebaliknya, ia turut
disumbangkan oleh peningkatan jumlah pengeluaran dan jualan kenderaan
EEV yang telah diberi insentif pengecualian duti import dan duti eksport di
bawah Dasar Automotif Nasional (NAP) 2014. Dalam hal ini, laporan
daripada MITI dan Malaysia Automotive, Robotics and IoT Institute (MARii)
menunjukkan berlaku peningkatan melebihi sasaran dalam jumlah
pengeluaran kenderaan EEV pada tahun 2017 berbanding 2016 seperti di
Jadual 6.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 46 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
JADUAL 6
SASARAN DAN PENGELUARAN SEBENAR KENDERAAN EEV
BAGI TAHUN 2016 DAN 2017
2016 2017
KENDERAAN SASARAN SEBENAR SASARAN SEBENAR
(Unit) (Unit) (Unit) (Unit)
Kenderaan Cekap Tenaga 247,912 308,807

230,000 260,000
[Energy Efficient Vehicles (EEV)] (107.8%) (118.8%)
Sumber: Slaid Pembentangan MITI dan MARii – „Updates On The Automotive Industry 2017 And Outlook In
2018‟
Maklum balas JKDM yang diterima pada 4 Februari 2019
Penurunan pungutan duti eksais merupakan duti terkorban (tax foregone)1 yang
disebabkan oleh pemberian insentif pengecualian melalui NAP. Penurunan
jumlah pengeluaran kenderaan penumpang pemasangan tempatan dan
peningkatan pengeluaran kenderaan EEV menyebabkan peningkatan jumlah duti
terkorban.
Maklum balas yang diterima daripada MOF pada 11 Januari 2019
NAP telah diperkenalkan bermula pada tahun 2006 bertujuan untuk membantu
usaha transformasi dan integrasi industri automotif tempatan ke dalam jaringan
industri serantau dan global yang semakin kompetitif. Salah satu objektif utama
NAP adalah membangunkan Malaysia sebagai pusat atau hab automotif serantau
bagi kenderaan EEV. Bagi merealisasikan hasrat ini, kenderaan EEV layak
diberikan pengecualian khas melalui nilai Industrial Linkage Programme (ILP)
melebihi standard. Penentuan kelayakan dan nilai ILP ini dibuat dengan
mengambil kira status kenderaan EEV dan penilaian cost-benefits analysis (CBA)
bagi menentukan nilai pelaburan yang akan dibuat untuk tempoh beberapa
tahun ke hadapan.
Tidak dinafikan pengecualian ini secara langsung memberi kesan kepada jumlah
kutipan duti eksais. Namun begitu, pengecualian khas ini memberikan kesan
berganda dan limpahan hasil kepada negara melalui peningkatan jumlah
pelaburan jangka masa pendek dan sederhana, peluang pekerjaan, cukai jualan,
cukai korporat dan daya saing industri automotif itu sendiri.
Pada pendapat Audit, pengenalan NAP oleh Kerajaan yang antaranya

bertujuan untuk menjadikan Malaysia hab automotif serantau
merupakan satu tindakan yang sangat baik. Bagaimanapun,
kecekapan dalam pelaksanaan dasar ini boleh dipertingkatkan bagi
1
Duti terkorban bererti duti yang sepatutnya dikutip tetapi tidak dikutip kerana diberi pengecualian atau insentif-insentif
tertentu yang diluluskan oleh Kerajaan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 47
2 - 47
Down
Bab 2.indd 47 28/06/2019 12:03 PM

mengelakkan penurunan berterusan dalam jumlah pengeluaran
kenderaan termasuk kenderaan CKD, walaupun pelbagai insentif
pengecualian cukai telah diberikan kepada syarikat pemasangan
kenderaan tersebut. Ini kerana prestasi kutipan duti kenderaan turut
terkesan akibat kejatuhan jumlah pengeluaran kenderaan.
6.1.2. Pengecualian Duti Eksais
a. Seksyen 11, Akta Eksais menyatakan „Menteri boleh dengan perintah

mengecualikan, tertakluk kepada apa-apa syarat yang difikirkannya patut
dikenakan, mana-mana klas barang-barang atau orang daripada membayar
kesemua atau sesuatu bahagian daripada mana-mana duti eksais atau apa-
apa fi atau caj lain yang ditetapkan yang kena dibayar‟.
b. Selaras dengan Seksyen 11, Akta Eksais, pelbagai jenis insentif pengecualian
duti eksais (duti terkorban) bagi kenderaan CKD telah diperkenalkan dan
diberikan oleh Kerajaan dengan objektif tertentu. Antaranya ialah Returning
Expert Programme (REP), Malaysia My Second Home (MM2H), pengecualian
duti eksais yang diberikan kepada Ahli Dewan Undangan Negeri/Ahli
Parlimen, kedutaan, pihak Kerajaan, pengecualian dengan kelulusan khas
MoF dan pengecualian duti eksais bagi kenderaan EEV. Bagi tempoh tahun
2015 hingga 2017, sebanyak 73,250 unit kenderaan CKD telah diluluskan
pengecualian 100% duti eksais melibatkan duti terkorban berjumlah RM4.89
bilion. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
PENGECUALIAN 100% DUTI EKSAIS BAGI KENDERAAN CKD
JUMLAH
NO. PENDAFTARAN BIL. KENDERAAN
BIL. JENAMA/MODEL PENGECUALIAN
SYARIKAT (Unit)
(RM Juta)
BMW 6,926 1,063.82
1. 251228-M Hyundai 875 56.95
Mazda 24 0.23
Mercedes Benz 7,101 1,523.46

2. 106864-D
Volkswagen 14 0.33
Peugeot 5 0.05
3. 591026-M
KIA 5 0.04
4. 6752-P Volvo 1,152 835.76
5. 100995-U & 614278-U Proton 6,148 4.32
6. 400709-X Perodua 4,511 0.11
7. 532120-D Honda 26,924 147.24
8. 21542-A Toyota 11,106 783.73
9. 18428-D Nissan 8,459 473.07
JUMLAH KESELURUHAN 73,250 4,889.11

Sumber: Bahagian Teknologi Maklumat, JKDM

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 48 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
c. Semakan di tiga (3) negeri yang dipilih sebagai sampel Audit iaitu Pahang,
Kedah dan Selangor mendapati pengecualian duti eksais yang diluluskan
berjumlah RM4.095 bilion (83.75%) daripada RM4.889 bilion iaitu jumlah
keseluruhan pengecualian duti eksais bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017.
Semakan lanjut mendapati nilai keseluruhan pengecualian yang diluluskan
bagi setiap tahun tersebut di ketiga-tiga negeri berkenaan adalah masing-
masing berjumlah RM1.489 bilion pada tahun 2015, RM918.78 juta pada
tahun 2016 dan RM1.687 bilion pada tahun 2017. Pengecualian duti eksais
yang tertinggi adalah melibatkan insentif kenderaan EEV/SPANCO iaitu
meliputi RM3.862 bilion (94.3%) daripada keseluruhan pengecualian yang
diluluskan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
JUMLAH PENGECUALIAN DUTI EKSAIS MENGIKUT JENIS PROGRAM
PAHANG KEDAH SELANGOR
JENIS JUMLAH
2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017
PENGECUALIAN
(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)
Malaysia My Second
4.83 2.04 6.29 17.91 9.00 2.28 8.45 3.99 6.81 61.60
Home (MM2H)
Returning Expert
11.81 4.05 4.74 25.595 8.460 1.35 3.79 1.96 1.52 63.28
Programme (REP)
ADUN/Parlimen TB 0.07 0.59 2.87 1.19 0.29 0.59 0.62 0.56 6.77
Pengurangan Duti TB TB TB 27.15 12.28 3.57 TB TB TB 43.00
Kedutaan TB TB TB 0.18 0.05 0.03 0.86 0.34 0.81 2.27
Kerajaan 0.46 1.45 0.48 0.45 0.58 0.09 11.75 3.44 5.88 24.58
Teksi TB TB TB TB TB TB 18.79 10.73 0.103 29.62
Kelulusan Khas MoF TB TB TB TB TB TB 1.29 0.05 0.19 1.53
EEV 932.93 325.08 376.43 TB 183.23 1,027.89 TB TB TB 2,845.56
*Spanco dan EEV TB TB TB TB TB TB 419.28 350.18 247.09 1,016.55
JUMLAH 950.03 332.69 388.53 74.15 214.79 1,035.50 464.79 371.31 262.97 4,094.76
Sumber: JKDM Kedah, Pahang dan Selangor
Nota: TB - Tidak Berkenaan
(*) - Data daripada JKDM Selangor menggabungkan kategori SPANCO dan EEV
d. United Nation Regulation No. 101 - Uniform Provisions Concerning the

Approval of Passenger Cars Powered by an Internal Combustion Engine Only,
or Powered by a Hybrid Electric Power Train With Regard to the
Measurement of the Emission of Carbon Dioxide and Fuel Consumption
and/or the Measurement of Electric Energy Consumption and Electric Range,
and of Categories M1 and N1 Vehicles Powered by an Electric Power Train
Only With Regard to the Measurement of Electric Energy Consumption and
Electric Range telah menetapkan kaedah penarafan kenderaan EEV. Kaedah
ini melibatkan pengukuran kadar pelepasan karbon dioksida dan
penggunaan bahan api (emission of carbon dioxide and fuel consumption)
serta pengukuran berdasarkan penggunaan tenaga elektrik bagi kenderaan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 49
2 - 49
Down
Bab 2.indd 49 28/06/2019 12:03 PM

hibrid, kenderaan elektrik dan kenderaan enjin pembakaran dalaman
(internal combustion engine).
e. Dalam konteks Malaysia, klasifikasi segmentasi kenderaan EEV telah

ditetapkan oleh MARii, sebuah agensi bebas di bawah penyeliaan MITI.
Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) pula bertanggungjawab melaksanakan
penarafan kenderaan EEV mengikut klasifikasi kenderaan tersebut dengan
berpandukan kepada Peraturan UN R101. Namun pihak Audit mendapati
pengukuran yang digunakan hanya meliputi penilaian terhadap penjimatan
bahan api dan tidak melibatkan penilaian aspek pelepasan karbon dioksida,
di mana penentuan segmen bergantung kepada berat dengan bendalir (curb
weight) setiap satunya. Spesifikasi teknikal dan klasifikasi MARii bagi
penggunaan tenaga kenderaan EEV mengikut segmen kenderaan adalah
JADUAL 9
SPESIFIKASI TEKNIKAL DAN KLASIFIKASI
PENGGUNAAN TENAGA KENDERAAN EEV
PENGGUNAAN
BERAT KENDERAAN
SEGMEN BUTIRAN BAHAN BAKAR
(kg)
(L/100KM)
Kenderaan Mikro <800 4.5
A
Kenderaan Bandar 801 – 1,000 5.0
B Kenderaan Super Mini 1,001 – 1,250 6.0
C Kenderaan Keluarga Kecil 1,251 – 1,400 6.5
Kenderaan Keluarga Besar
D 1,401 – 1,550 7.0
Kenderaan Eksekutif Kompak
E Kenderaan Eksekutif 1,550 – 1,800 9.5
F Kenderaan Mewah 1,801 – 2,050 11.0
J 4x4 Besar 2,051 – 2,350 11.5
Lain-lain Lain-lain 2,351 – 2,500 12.0
Sumber: JKDM
f. Semakan selanjutnya mendapati pengecualian duti eksais yang diluluskan

adalah sehingga 100% berdasarkan permohonan oleh syarikat pengeluar
kenderaan CKD selepas mendapat penarafan JPJ berhubung kenderaan
berstatus EEV. Kelulusan pengecualian duti eksais adalah di bawah bidang
kuasa MoF setelah diperakukan oleh Automotive Business Development
Committee (ABDC) yang dipengerusikan oleh MITI serta turut dianggotai
wakil daripada MoF, MARii, Lembaga Pembangunan Pelaburan Malaysia
(MIDA) dan JKDM.
g. Pihak Audit telah membuat perbandingan dengan negara Thailand selaku

pengeluar kenderaan terbesar di rantau Asia Tenggara berhubung penarafan
dan layanan duti eksais bagi kenderaan EEV yang dikenali sebagai

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 50 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
kenderaan mesra alam (eco-friendly) di negara tersebut. Berdasarkan

semakan Audit, didapati penarafan kenderaan mesra alam di Thailand adalah
berdasarkan kepada kadar pelepasan karbon berbanding penggunaan bahan
api yang dilaksanakan di Malaysia. Namun begitu, negara Thailand
masih mengenakan duti eksais walaupun sesebuah kenderaan
tersebut dikategorikan sebagai kenderaan mesra alam.
h. Semakan Audit mendapati Kerajaan telah memutuskan untuk tidak

menggunakan pengukuran pelepasan karbon sebagai kaedah penarafan
kenderaan EEV buat masa sekarang. Ini adalah disebabkan pengenalan
minyak petrol dan diesel dengan standard lebih tinggi iaitu standard Euro 4M
bagi minyak petrol dan Euro 5 bagi minyak diesel belum dilaksanakan
sepenuhnya. Pada ketika ini, hanya minyak RON97 yang dipasarkan mulai
1 September 2015 di negara ini memenuhi standard Euro 4M, manakala
RON95 dan sebahagian besar minyak diesel masih menggunakan standard
Euro 2M. Euro 4M mempunyai kandungan sulfur yang lebih rendah, iaitu
50 ppm (parts per miliion) berbanding 500 ppm bagi Euro 2M, sementara
Euro 5 bagi diesel pula mengandungi sulfur pada kadar 10 ppm. Kandungan
sulfur yang lebih rendah di dalam petrol dan diesel bermaksud ia lebih bersih
dan lebih baik bukan sahaja untuk enjin kenderaan, tetapi juga untuk alam
sekitar. Keputusan terkini Kerajaan pada bulan Januari 2019 menyatakan
penggunaan standard Euro 4M bagi RON95 akan bermula pada 1 Januari
2020. Sementara itu pemakaian standard Euro 5 bagi diesel pula akan
bermula pada 1 September 2020 seperti Warta P.U. (A) 282 bertarikh
1 Disember 2015.
Maklum balas yang diterima daripada MOF pada 11 Januari 2019
Penarafan kenderaan EEV yang dilaksanakan oleh pihak JPJ adalah mengguna
pakai peraturan UN R101. Terdapat 3 jenis kenderaan yang dikategorikan
sebagai EEV iaitu kenderaan elektrik (EV), kenderaan hibrid dan kenderaan enjin
petrol/diesel. Pengecualian 100% duti import dan duti eksais hanya
dipertimbangkan kepada kenderaan elektrik dan hibrid sahaja. Bagi kenderaan
yang menggunakan enjin diesel/petrol dan mendapat pengesahan EEV,
pengecualian duti import/eksais boleh dipertimbangkan berdasarkan cost-benefit
analysis (CBA) dan diperakukan melalui Jawatankuasa Automotive Business
Development Committee (ABDC). Syarikat juga adalah tertakluk kepada syarat-
syarat khusus dan syarat-syarat am yang telah ditetapkan dalam surat
pengecualian.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 51
2 - 51
Down
Bab 2.indd 51 28/06/2019 12:03 PM

Pada pendapat Audit, penarafan kenderaan EEV oleh JPJ berdasarkan
takrifan UN R101 yang masih belum diguna pakai sepenuhnya,
terutama berkaitan pelepasan karbon, tetapi membolehkan pemberian
pengecualian duti eksais 100% atas permohonan syarikat pengilang
perlu dikaji semula. Ini supaya pengecualian duti eksais tidak
menjejaskan pungutan hasil negara dan di masa yang sama boleh
menjayakan dasar NAP 2014.
6.2. Pengurusan Aktiviti Berkaitan CKD
6.2.1. Kawalan Semasa Kemasukan Komponen Kenderaan CKD
a. Merujuk Regulation 3, Federal Subsidiary Legislation, Customs (Completely

Knocked Down And Complete Build Up) (Definitions No. 1) Regulations 1988
(Incorporating Latest Amendment – P.U (A) 89/2008, pengimportan
kenderaan CKD hendaklah dalam satu consignment yang sama oleh
pembekal tunggal dari negara/tempat yang sama. Consignment yang
dibawa masuk ke dalam Malaysia perlu diikrarkan dan pengimport perlu
menjelaskan duti import yang dikenakan di stesen di mana barangan dibawa
masuk.
b. Semakan Audit terhadap borang ikrar (K1) bagi tempoh tahun 2015 hingga
2017 daripada SMK mendapati empat (4) daripada lima (5) syarikat
pengilang telah mematuhi peraturan berkenaan seperti di Jadual 10.
Bagaimanapun, satu (1) syarikat bernombor pendaftaran 6752-P telah
didapati membuat pengimportan komponen kenderaan CKD yang melibatkan
penghantaran consignment daripada dua (2) negara iaitu Belgium dan China
[Multi-Sourcing Parts (MSP)]. Butiran komponen adalah seperti di Jadual
11.
JADUAL 10
PEMATUHAN TERHADAP FEDERAL SUBSIDIARY LEGISLATION, CUSTOMS
(COMPLETELY KNOCKED DOWN AND COMPLETE BUILD-UP)
PENGIMPORTAN
BIL. NO. PENDAFTARAN SYARIKAT
(PERATURAN 3)
1. 484993-P 
2. 591026-M 
3. 1034878-V 
4. 251228-M 
5. 6752-P X

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 52 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
JADUAL 11
PENGIKRARAN PENGIMPORTAN KOMPONEN
KENDERAAN CKD OLEH SYARIKAT 6752-P
NEGARA
BIL. NO. BORANG K1/K8 KENYATAAN BARANGAN
PENGEKSPORT
54 Package 1 x 40’ Container Spare Parts Volvo

1. B18D08000092 Belgium
Related Material
2. B10D07001771 14 Pallet 1 x 40’ HC Cont. Auto Parts China
Sumber: Syarikat 6752-P
Maklum balas JKDM yang diterima pada 4 Februari 2019 dan 17 April
2019
Model perniagaan industri automotif ini melibatkan supply chain dari pelbagai
negara. Contohnya, Syarikat 6752-P melibatkan negara Belgium untuk
pengimportan CKD dan China untuk pengimportan SKD. Bagi mengelakkan kos
logistik industri, maka pihak MoF membenarkan pengimportan MSP atau SKD
pada kadar yang sama dengan kadar duti CKD. Layanan ini diberi melalui
Seksyen 14 Akta Kastam 1967 kerana peruntukan berkaitan MSP dalam
peraturan-peraturan kastam telah dimansuhkan sejak tahun 2008. Manakala
layanan untuk SKD diberi mengikut peruntukan di bawah Seksyen 11, Akta
Eksais.
Penasihat Undang-undang (PUU), JKDM berpandangan bahawa Regulation 3,

Federal Subsidiary Legislation, Customs (Completely Knocked Down And
Complete Build Up) (Definitions No. 1) Regulations 1988 (Incorporating Latest
Amendment – P.U (A) 89/2008 – P.U.(A) 406/1987 (Peraturan P.U.(A)
406/1987) sewajarnya dipinda dan dikemas kini bagi melancarkan
penguatkuasaan kawalan semasa kemasukan komponen kenderaan. Ini bagi
menangani isu berhubung pengimportan komponen yang tidak mematuhi
takrifan import CKD di bawah Peraturan 3(1) P.U.(A) 406/1987 di mana
consignment tiba daripada dua (2) negara yang berbeza tetapi boleh dikenakan
kadar duti import CKD.
Maklum balas MoF yang diterima pada 21 Mei 2019
Berikutan keperluan semasa industri untuk membawa masuk komponen

pemasangan kenderaan daripada pelbagai sumber/negara dan pelaksanaan
insentif ILP berdasarkan nilai lokalisasi komponen, MoF bersetuju untuk
meneruskan pengecualian duti import ke atas komponen kenderaan di bawah
kuasa Menteri Kewangan di bawah Seksyen 14(2) Akta Kastam 1967 melalui
insentif MSP di mana syarikat diberi kemudahan untuk membayar duti import
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 53
2 - 53
Down
Bab 2.indd 53 28/06/2019 12:03 PM

pada kadar 10% ke atas mana-mana komponen kenderaan penumpang dan 0%
bagi komponen kenderaan perdagangan.
Selaras dengan keputusan Kerajaan supaya semua permohonan pengecualian

duti/cukai bagi syarikat pemasang kenderaan perlu dinilai oleh Jawatankuasa
ABDC sebelum diputuskan oleh Menteri Kewangan, insentif MSP juga akan dinilai
dan disyorkan oleh Jawatankuasa tersebut.
Pada pendapat Audit, sekiranya wujud keperluan untuk membenarkan

pengimportan secara MSP, pihak MoF dan JKDM sepatutnya
mengemas kini peraturan sedia ada yang tidak lagi bersesuaian
dengan keadaan semasa industri automotif. Ini akan dapat
meningkatkan lagi tahap kecekapan dalam menguatkuasakan
peraturan berkaitan dengan aktiviti CKD.
c. Selain itu, lawatan Audit ke premis pengilangan kenderaan CKD mendapati

kesemua komponen CKD sebelum pemasangan adalah dalam keadaan
tercurai dan mematuhi peraturan yang ditetapkan. Gambar 1 dan 2
menunjukkan keadaan fizikal sebenar beberapa komponen CKD sebelum
proses pemasangan dilaksanakan.
GAMBAR 1 GAMBAR 2
Kilang Pemasangan Syarikat 591026-M Kilang Pemasangan Syarikat 6752-P

- Komponen CKD - Komponen CKD
(30.07.2018) (07.08.2018)
d. Semakan lanjut Audit mendapati syarikat/premis pengilangan kenderaan

CKD yang dilawati turut membuat pengimportan kenderaan SKD bagi
beberapa model kenderaan yang dikeluarkan seperti Gambar 3 dan 4.
Pengimportan komponen kenderaan SKD tersebut telah diberikan
pengecualian oleh MoF bagi mengelakkan kos logistik industri di mana MoF
membenarkan pengimportan MSP atau SKD pada kadar yang sama dengan
kadar duti CKD.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 54 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Gudang Penyimpanan Mercedes-Benz Kilang Pemasangan Syarikat 1034878-V

- Komponen SKD - Komponen SKD
(18.07.2018) (30.07.2018)
e. Pihak Audit mendapati walaupun takrifan SKD ada dinyatakan, namun garis
panduan atau peraturan terperinci berkaitan pengimportan komponen
kenderaan dalam bentuk SKD masih belum disediakan untuk dijadikan
rujukan oleh mana-mana agensi yang terlibat dalam industri automatif.
Prosedur JKDM sendiri masih belum mewujudkan Harmonized System (HS)
Code untuk dagangan SKD menyebabkan layanan duti mengikut kadar
pengimportan CKD diguna pakai walaupun pengimportan SKD tidak
menepati kriteria CKD yang ditetapkan. Kelulusan juga dipertimbang dan
diluluskan oleh MoF secara case by case basis setelah syarikat mendapat
kelulusan import daripada MITI.
Maklum balas JKDM yang diterima pada 4 Februari 2019 dan 17 April
2019
Definisi SKD termaktub dalam PTE Bil. 4, Perkara 4.5 di mana SKD adalah
ditakrifkan sebagai kereta motor yang diimport dalam bentuk separa lerai dan
berdasarkan kelulusan daripada MITI.
PUU, JKDM menyatakan pengimportan kenderaan jenis SKD yang diberi

pengecualian duti seperti CKD adalah dibolehkan sekiranya ianya memenuhi
syarat-syarat peruntukan Peraturan 3(2) P.U.(A) 406/1987. Ketiadaan
peruntukan penalti yang jelas di dalam Peraturan 3 P.U.(A) 406/1987 berhubung
pelanggaran atau ketidakpatuhan kepada sebarang peruntukan di dalam
Peraturan 3 P.U.(A) 406/1987 boleh diatasi dengan membuat rujukan kepada
seksyen 138 Akta 235.
Maklum balas yang diterima daripada MoF pada 11 Januari 2019
Berdasarkan prosedur JKDM, tiada HS Code untuk dagangan SKD. Walau

bagaimanapun, JKDM telah melaksanakan kaedah pengisytiharan khas bagi
menangani isu ini (deklarasi barang dagangan sebagai CBU dengan dibayar
pada kadar CKD). Pengimportan SKD juga dikawal melalui kebenaran import
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 55
2 - 55
Down
Bab 2.indd 55 28/06/2019 12:03 PM

(Import Permit) yang dikeluarkan oleh MITI. Semua permohonan berkaitan SKD
akan diproses oleh MoF berdasarkan ulasan/verifikasi oleh MITI.
Pada pendapat Audit, transaksi melibatkan pengimportan komponen

kenderaan dalam bentuk SKD dalam industri automotif negara bukan
merupakan suatu transaksi yang bersifat one-off. Ketiadaan garis
panduan atau peraturan yang khusus bagi pengimportan kenderaan
SKD tetapi pada masa yang sama diberi pengecualian duti seperti
kenderaan CKD boleh membuka ruang kepada berlakunya
penyelewengan serta ketirisan hasil negara.
6.2.2. Kawalan Pergerakan Komponen Kenderaan ke Gudang
a. Pergerakan Komponen Kenderaan ke Gudang Berlesen
i. Bagi barangan berduti yang diimport dan dipindahkan dari tempat import
atau Kawasan Utama Kastam (KUK) ke GBP tanpa bayaran duti, Borang
K8 (Borang Permohonan/Kebenaran/Memindahkan/Mengeluarkan
Barang-barang) hendaklah digunakan. Pemindahan barangan berduti
menggunakan Borang K8 perlu diperiksa oleh Pegawai Kastam yang akan
menandatangani Borang K8 dan seterusnya memateraikan lori/kontena
yang digunakan dengan sil Kastam untuk tujuan pemindahan.
ii. Lawatan Audit telah dijalankan di GBP Syarikat 6752-P pada 7 Ogos 2018
bertujuan untuk memeriksa proses pemindahan barangan berduti
menggunakan Borang K8 ke gudang tersebut. Pemeriksaan Audit
mendapati kontena telah dibuka dengan kebenaran pegawai JKDM yang
hadir semasa ketibaan dagangan dan komponen CKD telah dikeluarkan
daripada kontena seperti Gambar 5. Bagaimanapun, tiada sil Kastam
dimeterai pada pintu kontena tersebut dan hanya shipping seal
digunakan. Contoh sil Kastam yang sepatutnya dimeterai pada pintu
kontena adalah seperti Gambar 6.
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Sil Kastam
Gudang Berlesen Persendirian Syarikat 6752-P Contoh Sil Kastam yang Sepatutnya
- Komponen CKD yang Dikeluarkan Dari Kontena Dimeterai Pada Pintu Kontena
(07.08.2018) (Sumber : Jabatan Audit Negara)
(Sumber : Jabatan Audit Negara)

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 56 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
iii. Pihak Audit dimaklumkan bahawa Syarikat 6752-P telah diberi kebenaran
untuk memindahkan komponen kenderaan CKD ke GBP Syarikat 6752-P
dari pelabuhan secara pelepasan terus. Pelepasan ini diberikan oleh
JKDM secara bertempoh mengikut tempoh sah laku jaminan bank dan
perlu diperbaharui sebelum tempoh jaminan bank menjadi luput.
Pelepasan terkini adalah sehingga 22 Julai 2019. Semakan selanjutnya
mendapati kelulusan pembaharuan telah diberikan oleh JKDM tanpa
menjalankan sebarang penilaian terhadap prestasi syarikat dan
pematuhan terhadap syarat-syarat yang telah ditetapkan.
Sil kastam tidak diperlukan kerana Syarikat 6752-P mendapat kelulusan

pengecualian meterai sil kastam bagi pemindahan barang-barang berduti FCL
dari Pelabuhan Barat/Utara ke Gudang Berlesen Syarikat 6752-P Selain itu,
Syarikat 6752-P juga diberikan kebenaran untuk melakukan pemindahan
dagangan secara pelepasan terus dari Pelabuhan Barat/Utara ke GBP Syarikat
6752-P seperti surat bil. KE.BB(99.01) 769/06-1/ Klt.17(30) bertarikh 26
September 2018.
Pegawai pemeriksa JKDM di gudang telah memastikan shipping seal diikat di

pintu kontena sebelum proses pelepasan diluluskan. Cawangan Penggudangan
mengambil maklum bahawa penilaian dari semasa ke semasa perlu dibuat dan
tindakan pemantauan akan dilaksanakan di masa hadapan.
Pada pendapat Audit, kelulusan pelepasan yang diberikan kepada

Syarikat 6752-P yang boleh dilanjutkan secara terus menerus dengan
hanya berdasarkan jaminan bank, tanpa pemeriksaan berkala, tidak
dibuat dengan teratur. Akibatnya ia boleh meningkatkan risiko
pelanggaran peraturan pengimportan komponen CKD.
6.2.3. Kawalan Kenderaan untuk Pasaran
a. Pembayaran bagi Pemindahan Kenderaan CKD
i. Perintah Duti Eksais (Kenderaan Bermotor) (Bayaran) 2017 [P.U.(A)

93/2017] menetapkan duti eksais hendaklah dibayar dengan segera oleh
pemegang lesen bagi semua kenderaan bermotor yang dipindahkan dari
tempat pengilangan bagi pendaftaran di bawah mana-mana undang-
undang bertulis yang berhubungan dengan pengangkutan jalan.
Pemegang lesen boleh menangguhkan pembayaran duti eksais dalam
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 57
2 - 57
Down
Bab 2.indd 57 28/06/2019 12:03 PM

masa empat (4) tahun dari tarikh pemindahan daripada tempat
pengilangan. Aliran proses bayaran duti eksais adalah seperti Carta 2.
CARTA 2
ALIRAN PROSES PEMBAYARAN DUTI EKSAIS
Sumber: Laman Sesawang JKDM
ii. Perkara 10.1.3.4, PTE Bil. 4 yang berkuat kuasa pada 28 Disember 2017,
menetapkan Bahagian Perkastaman Negeri perlu memohon daripada
Bahagian Teknologi Maklumat (BTM) data kenderaan bermotor yang
melebihi empat (4) tahun dari tarikh pemindahan untuk diambil tindakan
susulan. Tuntutan duti eksais kemudiannya hendaklah dikeluarkan oleh
Bahagian Perkastaman Negeri sekiranya pemegang lesen tidak dapat
membuktikan duti eksais telah dibayar. Perkara 10.1.4, PTE Bil. 4 yang
berkuat kuasa sebelum 28 Disember 2017 pula menetapkan bahawa BTM
perlu menyedia dan mengemukakan data berkaitan kenderaan bermotor
yang telah melebihi empat (4) tahun dari tarikh pemindahan kepada
Bahagian Perkastaman Negeri untuk diambil tindakan susulan. Selain itu,
pegawai JKDM di Bahagian Perkastaman Negeri juga boleh membuat
semakan mengenai tempoh dan status bayaran kenderaan bermotor
yang telah diberi penangguhan bayaran duti eksais melalui sistem yang
boleh diakses di JKDM negeri masing-masing.
iii. Semakan Audit terhadap sistem e-Eksais di tiga (3) buah negeri tersebut
mendapati sebanyak 155 buah kenderaan telah melebihi tempoh
penangguhan empat (4) tahun dari tarikh pemindahan tetapi pemegang
lesen masih belum menjelaskan duti eksais berjumlah RM1.33 juta.
Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 12.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 58 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
JADUAL 12
DUTI EKSAIS MELEBIHI EMPAT (4) TAHUN (TEMPOH TANGGUH)
NEGERI BIL. KENDERAAN JUMLAH (RM)
Pahang 11 626,209.53
Kedah 112 299,150.68
Selangor 32 409,387.32
JUMLAH 155 1,334,747.53

Sumber: Bahagian Teknologi Maklumat, JKDM
Maklum balas JKDM yang diterima pada 4 Februari, 17 April 2019 dan
24 Mei 2019
Semakan JKDM terhadap penemuan Audit berkaitan 155 kenderaan yang telah
melebihi tempoh empat (4) tahun mendapati:
 105 unit kenderaan merupakan kenderaan eksport;
 sembilan (9) unit kenderaan disumbangkan kepada agensi Kerajaan dan

tidak dikenakan duti;
 11 unit kenderaan mendapat pengecualian duti eksais;
 14 unit kenderaan dijadikan kenderaan Testing Service Provider dan tidak
dilepaskan dari kilang;
 tiga (3) unit kenderaan berada di Pulau Bebas Cukai Labuan dan Langkawi;
 tujuh (7) unit kenderaan sama ada dalam proses perbincangan dengan pihak
syarikat atau menuntut bayaran duti eksais atau semakan status
pembayaran duti;
 lima (5) unit kenderaan dilupuskan; dan
 satu (1) unit kenderaan telah dihadiahkan kepada institusi untuk latihan.
iv. Pihak Audit telah dimaklumkan oleh pegawai JKDM negeri bahawa
terdapat keadaan di mana maklumat di dalam sistem tidak dikemas kini
sehingga status bayaran dalam sistem tidak tepat. Dalam hal ini, syarikat
pemegang lesen telah pun membuat bayaran duti eksais tetapi maklumat
tersebut belum dikemas kini di dalam sistem. Perkara ini disebabkan
pihak BTM mahupun Bahagian Perkastaman Negeri tidak mempunyai
kefahaman bersama (mutual understanding) mengenai siapa
bertanggungjawab untuk menjalankan semakan secara berkala terhadap
status kenderaan yang telah mendapat penangguhan selama empat (4)
tahun serta pihak yang perlu mengemas kini maklumat pembayaran di
dalam sistem e-Eksais.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 59
2 - 59
Down
Bab 2.indd 59 28/06/2019 12:03 PM

v. Ketiadaan pemantauan secara konsisten terhadap tempoh dan status
pembayaran duti eksais oleh syarikat pemegang lesen yang telah
mendapat kelulusan penangguhan selama empat (4) tahun
menyebabkan hasil Kerajaan lewat diperoleh.
Setiap JKDM Negeri/Stesen yang mengawal kilang boleh membuat

pengemaskinian pembayaran duti eksais bagi kenderaan melebihi tempoh empat
(4) tahun dalam sistem sekiranya pihak syarikat dapat memberikan bukti
pembayaran.
Ibu Pejabat mengambil maklum dan akan membuat tindakan penambahbaikan

mengenai pelarasan pemantauan yang diperlukan untuk memantau perkara ini
di antara BTM dan Bahagian Perkastaman.
Pada pendapat Audit, kelewatan pihak JKDM dalam mengemaskini

pangkalan data SMK mengenai status kenderaan yang diberi
penangguhan bayaran duti eksais empat (4) tahun telah menjejaskan
keberkesanan menuntut duti eksais selepas tempoh penangguhan
berakhir. Perkara ini boleh membuka ruang kepada berlakunya
kehilangan atau ketirisan hasil sekiranya syarikat pemegang lesen
yang mempunyai tunggakan duti eksais tersebut membuat keputusan
untuk menamatkan operasinya di negara ini.
6.2.4. Kawalan Dokumentasi ke Atas Premis Pengilangan

a. Pengemukaan Penyata Bulanan oleh Pengilang/Pemasang
Kenderaan Kepada JKDM
i. Perkara 7.1, PTE Bil. 4 menyatakan semua premis pengilang dan
pemasang kenderaan yang dilesenkan di bawah Seksyen 20, Akta Eksais
dan gudang eksais yang dilesenkan di bawah Seksyen 25, Akta Eksais
adalah dikawal secara dokumentasi oleh JKDM dan semua pemegang
lesen dikehendaki untuk mematuhi PTE. Perkara 16, PTE Bil. 4 pula
menetapkan semua pemegang lesen pemasangan kenderaan
penumpang hendaklah menyelenggarakan rekod-rekod berkaitan
pengilangan serta mengemukakan empat (4) penyata secara bulanan
sebelum 10 hari bulan pada bulan berikutnya kepada stesen yang
mengawal premis pengilangan. Penyata-penyata tersebut ialah Penyata
Penerimaan CKD (Lampiran 3), Penyata Pengeluaran dan Pelepasan
Kenderaan (Lampiran 4), Penyata Bulanan Penerimaan CKD (Lampiran 7)
dan Penyata Pelupusan Komponen CKD (Lampiran 11). Fungsi penyata
yang perlu dikemukakan adalah seperti di Jadual 13.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 60 28/06/2019 12:03 PM

11.03.2019
JADUAL 13
FUNGSI PENYATA YANG PERLU DIKEMUKAKAN OLEH PEMEGANG
LESEN PEMASANGAN KENDERAAN PENUMPANG KEPADA JKDM
BIL. PENYATA FUNGSI
Lampiran Mengesan dan mengetahui pergerakan CKD dari mula ianya dibawa
1. Penyata Penerimaan CKD
3 masuk ke premis pengilangan sehingga menjadi kereta siap dipasang.
Meliputi semua pelepasan kereta-kereta motor penumpang, pelepasan
Lampiran Penyata Pengeluaran dan
2. kenderaan dagangan ke kilang pembina badan dan pelepasan untuk
4 Pelepasan Kenderaan
eksport.
Mengesan dan mengetahui pergerakan CKD dari mula ianya dibawa
Lampiran Penyata Bulanan
3. masuk ke premis pengilangan sehingga dipasang menjadi CBU
7 Penerimaan CKD
tempatan.
Lampiran Penyata Pelupusan Bertujuan untuk pemantauan bagi memastikan semua CKD yang
4.
11 Komponen CKD diimport dipasang atau dimusnah dengan kebenaran JKDM.
Sumber: PTE Bil. 4, JKDM
ii. Semakan Audit terhadap rekod penerimaan keempat-empat penyata

bulanan tersebut di stesen JKDM yang terlibat bagi tempoh tahun 2015
hingga 2017 mendapati tiga (3) daripada enam (6) pemegang lesen iaitu
syarikat bernombor pendaftaran 1034878-V, 591026-M dan 6752-P tidak
menyelenggarakan rekod-rekod seperti yang telah ditetapkan dalam PTE
Bil. 4.
iii. Berdasarkan temu bual dengan pegawai syarikat 591026-M, pihak Audit
dimaklumkan bahawa semua maklumat yang diperlukan oleh JKDM telah
dikemukakan oleh syarikat pemegang lesen. Bagaimanapun, maklumat
yang dikemukakan tersebut tidak dalam format yang ditetapkan oleh
JKDM. Selain itu, bentuk format penyata-penyata yang perlu
diselenggarakan oleh pemegang lesen adalah hampir sama
menyebabkan ada syarikat pemegang lesen yang hanya mengemukakan
satu (1) atau dua (2) daripada empat (4) penyata yang perlu
dikemukakan tersebut. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 14.
JADUAL 14
PENYATA BULANAN YANG PERLU DIKEMUKAKAN
KEPADA PEJABAT JKDM NEGERI
NO. PENDAFTARAN LAMPIRAN 3 LAMPIRAN 4 LAMPIRAN 7 LAMPIRAN 11
SYARIKAT PENGILANG 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017
106864-A
 Volkswagen  x     x x x x x x
 Mercedes-Benz x      x x x x x x
1034878-V x x x x x x x x x x x x
591026-M x x x x x x x x x x x x
6752-P x x x x x x x x x x x x
251228-M            
Sumber: BTM, JKDM
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 61
2 - 61
Down
Bab 2.indd 61 28/06/2019 12:03 PM

iv. Ketiadaan penyata boleh menjejaskan kecekapan JKDM untuk memantau
serta mengambil tindakan susulan disebabkan maklumat terkini dan
kemas kini tidak diperoleh daripada syarikat pemegang lesen.
Maklum balas JKDM yang diterima pada 4 Februari 2019 dan 21 Mei
2019
Cawangan IPG Ibu Pejabat akan membuat pindaan terhadap Lampiran pada PTE
Bil. 4 berkaitan penyata bulanan supaya tiada penyata yang berulang. Sebelum
ini, sebahagian maklumat dalam penyata yang dihantar merupakan maklumat
yang berulang dan menyebabkan terdapat cawangan JKDM yang menerima
penyata secara komposit yang dikemukakan oleh pengilang dan pemasang
kenderaan. Ini kerana cawangan beranggapan ia adalah sebahagian daripada
aspek fasilitasi yang diberikan kepada syarikat serta dapat menjimatkan masa.
Pindaan terhadap PTE Bil. 4 dijangka dapat diselesaikan pada bulan Ogos 2019.
Ini berikutan penyediaan PTE Bil. 4 tersebut bergantung kepada pindaan Federal
Subsidiary Legislation, P.U. (A) 89/2008 dan P.U. (A) 90/2008 sebagaimana
teguran pihak Audit.
Pada pendapat Audit, ketidakpatuhan sebahagian syarikat

pengilang/pemasang kenderaan untuk mengemukakan penyata
bulanan seperti yang ditetapkan dalam peraturan bagi suatu tempoh
yang lama, menunjukkan kelemahan dalam aspek pemantauan. Selain
itu, perkara ini boleh menyebabkan ketepatan statistik yang
dikeluarkan oleh JKDM diragui.
b. Penyediaan dan Pengemukaan Penyata Bulanan oleh Stesen JKDM

Negeri kepada JKDM Ibu Pejabat
i. Perkara 17, PTE Bil. 4 menyatakan stesen JKDM negeri yang mengawal
premis pengilangan hendaklah menyediakan dan mengemukakan tiga (3)
penyata ke Ibu Pejabat JKDM pada 10 hari bulan pada bulan berikutnya.
Penyata tersebut ialah Penyata Bulanan Kenderaan Berduti Eksais
(Lampiran 8), Penyata Pungutan Duti Eksais ke atas Kenderaan
(Lampiran 9) dan Penyata Kenderaan yang Dikecualikan Duti/Duti Eksais
(Lampiran 10).
ii. Semakan Audit mendapati keempat-empat stesen JKDM yang dilawati

tidak mengemukakan sebarang penyata bulanan kepada Ibu Pejabat
JKDM bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 seperti Jadual 15.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 62 28/06/2019 12:04 PM

11.03.2019
JADUAL 15
PENYATA BULANAN YANG PERLU DIKEMUKAKAN KE IBU PEJABAT JKDM
LAMPIRAN 8 LAMPIRAN 9 LAMPIRAN 10
STESEN JKDM
2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017
Pahang x x x x x x x x x
Kedah
- Kulim x x x x x x x x x
- Sg. Petani x x x x x x x x x
Selangor x x x x x x x x x
Sumber : Jabatan Audit Negara
iii. JKDM memaklumkan penyata bulanan yang ditetapkan tidak

dikemukakan ke Ibu Pejabat JKDM kerana JKDM Negeri telah
menghantar penyata secara komposit, iaitu dalam format yang tidak
selaras dengan kehendak PTE Bil. 4.
Cawangan IPG Ibu Pejabat akan membuat pindaan terhadap Lampiran pada
Perintah Tetap Eksais Bil. 4 berkaitan penyata bulanan supaya tiada penyata
yang berulang. Bahagian Perkastaman Ibu Pejabat juga telah membuat kajian
bersama stesen-stesen JKDM negeri untuk menyemak format yang diperlukan
dan didapati penyata yang dihantar secara komposit lebih sesuai dan akan
meminda PTE dengan sewajarnya.
Pada pendapat Audit, sekiranya aspek pemantauan telah dilakukan

secara berkesan, sebarang perbezaan yang wujud antara peraturan
yang berkuat kuasa dan amalan yang diguna pakai akan dapat dikenal
pasti dengan segera dan pada peringkat awal. Seterusnya, tindakan
pembetulan atau penambahbaikan dapat dilaksanakan dalam kadar
segera.
c. Pemeriksaan Model Baru Kenderaan CKD
i. Perkara 7.2, PTE Bil. 4 menetapkan pemeriksaan hendaklah dilaksanakan

pegawai kanan Cawangan Eksais terhadap komponen-komponen
CKD yang diimport bagi setiap model baru untuk memastikan komponen
tersebut menepati definisi CKD. Hasil pemeriksaan perlu dilaporkan
mengikut format yang ditetapkan dan dikemukakan kepada Ibu Pejabat
Bahagian Kastam, Ketua Bahagian/Cawangan dan pemegang lesen.
Tatacara pemeriksaan hendaklah mengikut Perintah Tetap Kastam
Bil. 17.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 63
2 - 63
Down
Bab 2.indd 63 28/06/2019 12:04 PM

ii. Semakan Audit terhadap laporan pemeriksaan yang disediakan oleh
stesen JKDM negeri mendapati dua (2) daripada empat (4) stesen JKDM
negeri (50%) iaitu stesen Kulim dan Selangor ada menjalankan
pemeriksaan selaras dengan kehendak PTE Bil. 4. Bagi stesen JKDM
Pahang, surat makluman kemasukan pek CKD bagi penambahan model
baru tahun 2016 dan 2018 telah dikemukakan oleh Mercedes Benz untuk
pemeriksaan oleh JKDM. Bagaimanapun, laporan pemeriksaan tersebut
tidak dapat dikemukakan oleh JKDM kepada pihak Audit untuk semakan.
Pihak Audit juga tidak dapat mengesahkan status pemeriksaan di stesen
JKDM Sungai Petani disebabkan tiada sebarang laporan disediakan.
JADUAL 16
PEMERIKSAAN KOMPONEN CKD
BAGI MODEL BARU MENGIKUT STESEN
STESEN JKDM PERKARA
Tiada bukti pemeriksaan terhadap pek CKD Mercedes Benz bagi tahun 2016 dan
Pahang
2018 dikemukakan untuk semakan pihak Audit.
Kedah
- Kulim Pemeriksaan telah dilaksanakan selaras dengan peraturan.
Tiada bukti pemeriksaan bagi model baru dilaksanakan kerana laporan pemeriksaan
- Sg. Petani
tidak disediakan.
Selangor Pemeriksaan telah dilaksanakan selaras dengan peraturan.
Sumber: Pejabat Negeri JKDM yang dilawati
iii. JKDM Sg. Petani dan JKDM Pahang memaklumkan bahawa pemeriksaan
ke atas CKD model baru tidak dilakukan kerana beranggapan
pemeriksaan dan pelaporan telah dilaksanakan oleh Unit Butiran 14(2),
Cawangan Industri dan bukan oleh Cawangan Eksais. Perkara ini berlaku
disebabkan surat pengecualian berkaitan CKD dihantar terus ke Unit
Butiran 14(2), Cawangan Industri.
Bahagian Perkastaman Ibu Pejabat akan mengambil tindakan pembetulan ke

atas perkara ini dengan mengarahkan Ketua Bahagian Perkastaman Negeri
supaya menyalurkan maklumat tersebut kepada kedua-dua cawangan dan
pelaporan akan turut dibuat oleh Cawangan Eksais.
Pada pendapat Audit, pemeriksaan terhadap komponen CKD yang

diimport bagi sesuatu model baru merupakan satu mekanisme yang
dapat memastikan komponen berkenaan memenuhi takrifan CKD yang
ditetapkan. Ketiadaan pemeriksaan telah menjejaskan keberkesanan

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPengurusan
n o c k e d D oDown
wn
Bab 2.indd 64 28/06/2019 12:04 PM

11.03.2019
mekanisme yang ditetapkan dalam mengesan sebarang pelanggaran

peraturan serta boleh mendatangkan kerugian kepada Kerajaan akibat
perbezaan kadar duti import antara kenderaan CKD dan kenderaan
CBU.
Secara keseluruhannya berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan bahawa

aktiviti pungutan duti import dan duti eksais telah dilaksanakan dengan cekap dan
teratur. Bagaimanapun, pelaksanaan dasar Kerajaan terutama berkaitan pemberian
pengecualian duti eksais sehingga 100% termasuk bagi kenderaan CKD berstatus EEV
telah menjejaskan keberkesanan prestasi pungutan duti. Selain itu, wujud kelemahan
dalam pengurusan aktiviti pemantauan dan penguatkuasaan oleh JKDM. Antaranya
ialah ketiadaan garis panduan SKD, kegagalan membuat tuntutan duti bagi kenderaan
yang melebihi tempoh penangguhan empat (4) tahun dan ketidakpatuhan dalam
mengemukakan penyata bulanan.
8. SYOR AUDIT
berulang di masa hadapan, pihak Audit mengesyorkan perkara seperti berikut:
8.1. MoF dan JKDM perlu menjalankan semakan terhadap semua peraturan
berkaitan kenderaan CKD yang masih berkuat kuasa, tetapi tidak pernah dikemas
kini bagi suatu tempoh yang lama bagi menentukan praktikaliti peraturan
berkenaan. Pengemaskinian sama ada melibatkan proses kerja, norma masa,
dokumen dan borang perlu dilakukan sekiranya sudah outdated dan tidak lagi
relevan dengan keadaan semasa;
8.2. MoF perlu menyediakan garis panduan SKD selaras dengan keperluan model
perniagaan industri automotif masa kini bagi memudahkan pemantauan dan
penguatkuasaan oleh JKDM;
8.3. JKDM perlu memastikan maklumat di dalam sistem utama perkastaman

sentiasa dikemas kini untuk menjamin ketepatan pelaporan serta memudahkan
tindakan selanjutnya diambil; dan
8.4. JKDM perlu menitikberatkan aspek pemantauan terutama berkaitan aktiviti

yang meningkatkan hasil cukai kepada Kerajaan, seperti tuntutan duti eksais bagi
kenderaan yang telah melebihi tempoh penangguhan empat (4) tahun yang
diberikan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 2 - 65
2 - 65
Down
Bab 2.indd 65 28/06/2019 12:04 PM

Bab 2.indd 66 28/06/2019 12:04 PM
3
KEMENTERIAN PERTANIAN
DAN INDUSTRI ASAS TANI
• Jabatan Pertanian
– Pengurusan Program Pembangunan
Keupayaan Untuk Penghasilan
Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran
Bagi Pasaran Premium

Pengurusan Program Pembangunan Keupayaan Untuk Penghasilan
Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran Bagi Pasaran Premium
Bab 3.indd 1 28/06/2019 3:00 PM

Bab 3.indd 2 28/06/2019 3:00 PM

JABATAN PERTANIAN
PENGURUSAN PROGRAM PEMBANGUNAN KEUPAYAAN UNTUK
1 PENGHASILAN BUAH-BUAHAN DAN SAYUR-SAYURAN BAGI
PASARAN PREMIUM
1. LATAR BELAKANG
1.1. Program Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan Buah-Buahan dan

Sayur-Sayuran bagi Pasaran Premium merupakan salah satu daripada 16 Projek
Permulaan/Entry Point Project (EPP) di bawah Bidang Ekonomi Utama
Negara/National Key Economic Area (NKEA) Pertanian. Program ini bermula pada
tahun 2011 hingga 2020. Objektif program adalah untuk meningkatkan pengeluaran
buah-buahan dan sayur-sayuran yang berkualiti, pengeluaran yang memenuhi
standard keselamatan makanan dan membolehkan hasil pengeluaran dapat
menembusi pasaran eksport. Enam (6) jenis buah-buahan yang dipilih oleh Makmal
NKEA bagi program ini ialah betik, belimbing, tembikai susu, nangka, pisang
cavendish dan nanas MD2. Manakala tiga (3) jenis sayur-sayuran pula adalah
tomato, salad dan lada benggala (capsicum).
1.2. Program Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan Buah-Buahan dan

Sayur-Sayuran bagi Pasaran Premium terdiri daripada empat (4) komponen iaitu
Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM), Syarikat Peneraju, Syarikat Peneraju
bagi Program Kampung Abad ke-21 (21st Century Village) dan Ladang Nanas
Bersepadu Rompin – Rompin Integrated Pineapple Plantation (RIPP). Butiran lanjut
JADUAL 1
KOMPONEN YANG TERLIBAT DALAM PROGRAM
PEMBANGUNAN KEUPAYAAN UNTUK PENGHASILAN
BUAH-BUAHAN DAN SAYUR-SAYURAN BAGI PASARAN PREMIUM
KOMPONEN PENERANGAN BILANGAN
Projek di bawah Dasar Pertanian Negara Ketiga, Kementerian Pertanian
dan Industri Asas Tani (MOA) yang dibangunkan untuk mentransformasi
TKPM 46 Ladang
sektor pertanian dengan menggalakkan pelaksanaan projek pertanian
berskala besar/komersial dan berteknologi tinggi.
Merupakan syarikat yang dilantik oleh MOA bagi menggalak dan
6 Syarikat
Syarikat Peneraju meningkatkan penglibatan sektor swasta dalam pengeluaran makanan dan
Peneraju
menguruskan Collection, Processing, Packaging Centre (CPPC).
Program di bawah Transformasi Kerajaan 2.0 yang melibatkan Kementerian
Syarikat Peneraju
Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW), MOA dan Syarikat Peneraju 3 Syarikat
bagi Program 21st
yang dilantik bertujuan membantu belia luar bandar meningkatkan Peneraju
Century Village
pendapatan melalui jentera dan teknik perladangan moden.
Merupakan ladang yang menerima peruntukan bagi pembelian benih nanas 21 Usahawan
RIPP MD2 yang diurus oleh Lembaga Perindustrian Nanas Malaysia (LPNM) Kontrak/
bermula tahun 2013. Koperasi
Sumber: DOA
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 13 - 1
PengurusanB uProgram Pembangunan
ah-Buaha n d a n S a y u r - SKeupayaan
a y u r a n B a g iUntuk
P a s a r aPenghasilan
n Premium
Bab 3.indd 1 28/06/2019 3:00 PM

1.3. Bahagian Hortikultur, Jabatan Pertanian (DOA) bertanggungjawab terhadap
program ini dengan menyediakan keperluan kewangan, mengumpul data, membuat
penilaian awal syarikat peneraju/usahawan kontrak serta menyelia, memeriksa dan
membuat bayaran. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, DOA telah menerima
peruntukan pembangunan berjumlah RM35.39 juta untuk melaksanakan program
ini.
Objektif pengauditan adalah untuk menilai sama ada pengurusan Program

Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran bagi
Pasaran Premium dilaksanakan dengan cekap, berhemat dan berkesan bagi mencapai
objektif ditetapkan. Objektif program ini adalah untuk meningkatkan pengeluaran buah-
buahan dan sayur-sayuran yang berkualiti, memenuhi standard keselamatan makanan
dan membolehkan hasil pengeluaran menembusi pasaran eksport.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi program
dan pengurusan program yang merangkumi empat (4) komponen iaitu TKPM,
Syarikat Peneraju, Syarikat Peneraju bagi Program 21st Century dan RIPP. Prestasi
program dinilai berdasarkan dua (2) perkara iaitu prestasi output dan outcome
manakala pengurusan program pula meliputi tiga (3) perkara iaitu pencapaian
kewangan, pelaksanaan dan pemantauan program bagi tempoh tahun 2016 hingga
2018.
3.2. Pengauditan telah dilaksanakan di Bahagian Hortikultur, DOA Ibu Pejabat,

DOA Negeri Pahang, DOA Negeri Kelantan, Ibu Pejabat LPNM dan Syarikat
Peneraju. Lawatan Audit dilaksanakan terhadap 10 (17.8%) daripada 56 ladang di
bawah TKPM dan Syarikat Peneraju serta tapak RIPP yang diusahakan oleh tiga (3)
usahawan kontrak. Butiran sampel pengauditan adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
SAMPEL PENGAUDITAN TERHADAP
TKPM/SYARIKAT PENERAJU/USAHAWAN KONTRAK
BIL. PROJEK/SYARIKAT PENERAJU LOKASI/LADANG
1. TKPM Lanchang Temerloh, Pahang
2. TKPM Charuk Putting Bera, Pahang
3. TKPM Tebing Tinggi Bera, Pahang
4. TKPM Lojing Lojing Gua Musang, Kelantan
5. TKPM Lojing II Lojing Gua Musang, Kelantan
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan Program Pemb angunan Keupayaan Untuk Penghasilan
BPengurusan
u a h - B u a h a nProgram
d a n S a y uPembangunan
r - S a y u r a n B a g Keupayaan
i P a s a r a n P rUntuk
e m i u m Penghasilan
Bab 3.indd 2 28/06/2019 3:00 PM

BIL. PROJEK/SYARIKAT PENERAJU LOKASI/LADANG
 Ladang Jemaluang, Mersing

 Ladang RTM Lama, Mersing
 Ladang Kg. Sri Lalang, Kluang
6. 765633-T
 Ladang Syarikat 765633-T, Mukim Kluang
 Ladang Syarikat 765633-T, Taman Intan, Kluang
 CPPC Taman Saujana, Kluang
 Pertubuhan Peladang Kawasan Rompin

7. Usahawan Kontrak RIPP  Pertubuhan Peladang Kawasan Pekan
 Syarikat 1060446-D
Sumber: DOA
Pengauditan dijalankan dengan menyemak rekod, dokumen dan fail serta menganalisis
data yang berkaitan dengan Program Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan
Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran bagi Pasaran Premium. Lawatan dan pemeriksaan
fizikal serta temu bual bersama pegawai DOA/peserta TKPM/syarikat peneraju/
usahawan kontrak yang terlibat juga diadakan. Soal selidik turut diedar kepada peserta
TKPM/Syarikat Peneraju/Usahawan Kontrak yang dipilih.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan April hingga Ogos 2018
a. Prestasi Program
Program ini bermatlamat untuk meningkatkan pengeluaran enam (6) jenis buah-
buahan dan tiga (3) jenis sayur-sayuran bagi pasaran premium yang telah
ditentukan di bawah NKEA. Bagaimanapun, pencapaian objektif program tidak
dapat dinilai kerana laporan khusus berkaitan buah-buahan dan sayur-sayuran
bagi pasaran premium tidak disediakan. Laporan prestasi yang disediakan oleh
DOA meliputi kesemua jenis buah-buahan dan sayur-sayuran tanpa dibuat
pengasingan mengikut kategori tanaman bagi pasaran premium dan bukan
premium. Prestasi outcome juga tidak dapat mencapai sasaran ditetapkan/tidak
dapat diukur untuk tiga (3) aspek yang dinilai iaitu pendapatan bulanan peserta,
peluang pekerjaan dan pensijilan myGAP1.
Pengurusan program belum mencapai tahap kecekapan yang optimum kerana
beberapa aspek tidak dilaksanakan secara teratur dan berhemat seperti hasil
pengeluaran buah-buahan dan sayur-sayuran di TKPM yang bercampur memberi
myGAP : Malaysian Good Agricultural Practices
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 33 - 3
n Premium
Bab 3.indd 3 28/06/2019 3:00 PM

kesan kepada hasil pengeluaran program. Selain itu benih nanas MD2 tidak
dibekalkan kepada peserta mengikut tempoh ditetapkan, infrastruktur yang
dibina tidak digunakan serta kelemahan pemantauan oleh LPNM terhadap terma
dan syarat kontrak telah menyebabkan Kerajaan menanggung kerugian
sejumlah RM3.71 juta.
5.2. Beberapa penemuan utama Audit yang perlu diberi perhatian adalah seperti
berikut:
a. laporan daripada TKPM telah melaporkan jumlah pengeluaran secara

keseluruhan dengan mencampurkan penghasilan buah-buahan dan sayur-
sayuran untuk pasaran premium dan bukan premium menyebabkan
pencapaian sebenar program tidak dapat diukur;
b. sehingga tahun 2018, hanya 1,946 (21.4%) peluang pekerjaan telah

diwujudkan dan jumlah ini jauh lebih rendah daripada 9,100 peluang
pekerjaan yang disasarkan menjelang tahun 2020;
c. sehingga tahun 2018, hanya 466 (21.4%) daripada 2,180 peserta TKPM
telah mendapat pensijilan MyGAP; dan
d. benih nanas MD2 tidak dituntut semula oleh LPNM daripada usahawan
kontrak RIPP seperti yang disyaratkan dalam kontrak menyebabkan Kerajaan
menanggung kerugian berjumlah RM3.71 juta.
Perkara yang ditemui serta maklum balas MOA dan DOA telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 12 Mac 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang
dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:
a. Pelan Strategik Jabatan Pertanian bagi Rancangan Malaysia Kesebelas

(RMKe-11) (2016 hingga 2020) telah menetapkan sasaran penghasilan
tahunan bagi buah-buahan dan sayur-sayuran untuk pasaran premium
seperti di Jadual 3. Keseluruhan hasil pengeluaran yang perlu dicapai
sehingga tahun 2020 adalah 579,000 metrik tan yang meliputi penghasilan
daripada ladang TKPM dan Syarikat Peneraju. Bagi mencapai sasaran
tersebut, DOA telah menetapkan enam (6) jenis buah-buahan iaitu betik,
belimbing, tembikai susu, nangka, pisang cavendish dan nanas MD2 serta
tiga (3) jenis sayur-sayuran iaitu tomato, salad dan lada benggala
(capsicum) yang perlu ditanam di bawah program ini.
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 4 28/06/2019 3:00 PM

JADUAL 3
SASARAN OUTPUT YANG DITETAPKAN BAGI TAHUN 2016 HINGGA 2020
TAHUN SASARAN (mt)
2016 72,000
2017 83,500
2018 116,500
2019 142,000
2020 165,000
JUMLAH 579,000
Sumber: Pelan Strategik DOA 2016-2020
Nota: (mt) - Metrik Tan
b. Pencapaian output program seperti yang disasarkan tidak dapat diukur

kerana laporan khusus bagi tanaman buah-buahan dan sayur-sayuran untuk
pasaran premium tidak disediakan oleh DOA. Pihak Audit mendapati DOA
hanya menyelenggara laporan bagi keseluruhan pengeluaran buah-buahan
dan sayur-sayuran tanpa diasingkan mengikut kategori pasaran premium
dan bukan premium.
c. Semakan selanjutnya mendapati DOA telah menyediakan laporan tahunan

berdasarkan laporan pengeluaran hasil yang dikemukakan oleh kesemua
TKPM dan sembilan (9) Syarikat Peneraju. Syarikat Peneraju didapati telah
menyediakan laporan pengeluaran yang khusus bagi buah-buahan dan
sayur-sayuran untuk pasaran premium. Bagaimanapun, laporan daripada
TKPM telah melaporkan jumlah pengeluaran secara keseluruhan dengan
mencampurkan penghasilan buah-buahan dan sayur-sayuran untuk pasaran
premium dan bukan premium. Kekangan ini menyebabkan DOA tidak dapat
menyediakan laporan keseluruhan secara berfokus kepada buah-buahan dan
sayur-sayuran untuk pasaran premium bagi menilai pencapaian berbanding
sasaran yang ditetapkan.
d. Berdasarkan laporan yang disediakan oleh DOA, jumlah pengeluaran TKPM

bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018 adalah sebanyak 154,409 metrik tan
yang meliputi keseluruhan jenis tanaman untuk pasaran premium dan bukan
premium. Manakala bagi tempoh yang sama, jumlah pengeluaran buah-
buahan dan sayur-sayuran untuk pasaran premium yang dilaporkan oleh
Syarikat Peneraju adalah sebanyak 59,354 metrik tan. Butiran lanjut adalah
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 53 - 5
n Premium
Bab 3.indd 5 28/06/2019 3:00 PM

JADUAL 4
PRESTASI PENCAPAIAN PENGELUARAN BUAH-BUAHAN
DAN SAYUR-SAYURAN BAGI TAHUN 2016 HINGGA 2018
HASIL PENGELUARAN (mt) JUMLAH
TAHUN PENGELUARAN
TKPM SYARIKAT PENERAJU* (mt)
2016 47,893 17,440 65,333
2017 53,549 20,283 73,832
2018 52,967 21,631 74,598
JUMLAH 154,409 59,354 213,763
Sumber: Laporan Penghasilan TKPM dan Syarikat Peneraju, DOA
Nota: (*) - Merangkumi Syarikat Peneraju, Syarikat Peneraju 21st Century Village dan RIPP. Data
adalah untuk tanaman premium sahaja
(mt) - Metrik Tan
e. Berdasarkan data yang ada, pihak Audit mendapati penghasilan buah-

buahan dan sayur-sayuran oleh TKPM bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018
adalah di antara 71% hingga 73.3% daripada keseluruhan penghasilan
buah-buahan dan sayur-sayuran. Manakala peratus hasil pengeluaran
Syarikat Peneraju bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018 pula adalah di
antara 26.7% hingga 29% berbanding keseluruhan buah-buahan dan sayur
sayuran bagi pasaran premium yang dihasilkan. Terdapat peningkatan dalam
hasil pengeluaran Syarikat Peneraju bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018.
JADUAL 5
PERATUSAN HASIL PENGELUARAN TKPM DAN SYARIKAT PENERAJU
HASIL PENGELUARAN (mt)
PERATUSAN PERATUSAN
JUMLAH
TKPM SYARIKAT
PERKARA TAHUN PENGELUARAN
BERBANDING SYARIKAT PENERAJU
(mt) TKPM
PENGELUARAN PENERAJU BERBANDING
PENGELUARAN
(%) (%)
2016 65,333 47,893 73.3 17,440 26.7
Hasil
2017 73,832 53,549 72.5 20,283 27.5
Pengeluaran
2018 74,598 52,967 71.0 21,631 29.0
Sumber: Laporan Penghasilan TKPM dan Syarikat Peneraju, DOA
f. Semasa lawatan Audit ke negeri Kelantan dan Pahang, pihak Audit telah
membuat analisis terperinci dengan mengasingkan data hasil pengeluaran
buah-buahan dan sayur-sayuran bagi pasaran premium daripada laporan
keseluruhan buah-buahan dan sayur-sayuran yang telah disediakan. Hasil
analisis menunjukkan bagi negeri Kelantan, pengeluaran sebenar buah-
buahan dan sayur-sayuran bagi pasaran premium untuk tahun 2016 dan
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 6 28/06/2019 3:00 PM

2017 masing-masing ialah 888 metrik tan (53.5%) dengan nilai RM1.64 juta
dan 817 metrik tan (51.2%) bernilai RM1.61 juta. Manakala hasil
pengeluaran sehingga 31 Mei 2018 ialah 102 metrik tan (17.8%) berjumlah
RM300,000. Bagi negeri Pahang pula, pengeluaran sebenar buah-buahan
dan sayur-sayuran bagi pasaran premium untuk tahun 2016 dan 2017
masing-masing ialah 3,496 metrik tan (43.9%) dengan nilai RM7.23 juta dan
5,143 metrik tan (54.2%) dengan nilai RM10.58 juta. Manakala hasil
pengeluaran sehingga 31 Mei 2018 pula ialah 1,603 metrik tan (39.8%)
dengan nilai RM3.50 juta. Bagaimanapun, pencapaian berbanding sasaran
bagi dua (2) negeri tersebut tidak dapat dinilai kerana tiada sasaran khusus
mengikut negeri ditetapkan oleh DOA bagi pengeluaran buah-buahan dan
sayur-sayuran premium. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 6.
JADUAL 6
HASIL BUAH-BUAHAN DAN SAYUR-SAYURAN BAGI
PASARAN PREMIUM DI NEGERI PAHANG DAN KELANTAN
TAHUN
2018
2016 2017
NEGERI/ PERKARA (JANUARI - MEI)
KUANTITI NILAI KUANTITI NILAI KUANTITI NILAI
(mt) (RM Juta) (mt) (RM Juta) (mt) (RM Juta)
KELANTAN
Jumlah Pengeluaran Keseluruhan
1,661 3.34 1,596 3.38 572 1.04
Ladang
Buah-Buahan/Sayur-Sayuran Bagi 888 817 102

1.64 1.61 0.30
Pasaran Premium (53.5%) (51.2%) (17.8%)
PAHANG
Jumlah Pengeluaran Keseluruhan

7,956 15.39 9,484 19.89 4,032 8.55
Ladang
Buah-Buahan/Sayur-Sayuran Bagi 3,496 5,143 1,603

7.23 10.58 3.50
Pasaran Premium (43.9%) (54.2%) (39.8%)
Sumber: DOA Negeri Kelantan dan Pahang
Maklum balas DOA yang diterima pada 28 September 2018, 25 Mac

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Pada RMKe-11, sasaran TKPM mengambil kira semua tanaman di bawah Jabatan
kerana pembangunan semua TKPM menggunakan peruntukan EPP7. Jumlah
pengeluaran TKPM pada tahun 2017 adalah sebanyak 87,850 metrik tan dan
daripada jumlah berkenaan 20,750 metrik tan (24%) adalah pengeluaran buah-
buahan dan sayuran EPP7. Pengeluaran ini dijangka meningkat pada tahun-
tahun akan datang kerana sebahagian besar kawasan terutamanya tanaman
nangka masih belum mengeluarkan hasil pada tahun 2017.
Pada RMKe-10, Projek TKPM menerima dua (2) sumber peruntukan iaitu High
Impact Project (HIP): TKPM dan NKEA: EPP7. Oleh itu, pihak jabatan telah
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 73 - 7
n Premium
Bab 3.indd 7 28/06/2019 3:00 PM

mengasingkan TKPM mengikut tanaman di mana projek yang menanam
tanaman premium dibangunkan dengan menggunakan peruntukan EPP7
manakala yang lain di bawah HIP.
Tiada sebarang perjanjian menyatakan TKPM tersebut perlu menanam tanaman

premium seperti nangka, belimbing, betik, nanas, pisang, melon, salad, tomato
dan capsicum. Perjanjian dibuat oleh Kerajaan Negeri mengambil kira faktor
kesesuaian tanah untuk pemilihan tanaman. Laporan pengeluaran TKPM
mengambil kira pengeluaran semua jenis tanaman di TKPM tersebut.
Pelaksanaan TKPM telah bermula daripada tahun 2001 manakala Projek NKEA
Pertanian bermula pada tahun 2011. Kebanyakan TKPM telah bertanam dengan
jenis-jenis tanaman yang telah disyorkan mengikut kesesuaian tanah. Selain itu,
kehendak serta permintaan pasaran dan petani yang berubah dari semasa ke
semasa turut menyebabkan Jabatan Pertanian membuat penyelarasan pemilihan
tanaman mengikut jenis kesesuaian tanah serta permintaan pasaran. Susulan
daripada Mesyuarat Jawatankuasa Tindakan Pembangunan – Projek Pemacu
Pertanian (JTP) Bilangan 1/2019 yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha
MOA, Bahagian Pembangunan akan menyelaras satu sesi semakan semula KPI
dalam masa terdekat.
Pada pendapat Audit, data pengeluaran buah-buahan dan sayur-

sayuran yang diselenggara oleh DOA tidak dapat menyokong penilaian
terhadap pencapaian output bagi Program Pembangunan Keupayaan
untuk Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran bagi Pasaran
Premium. Selain itu, DOA juga tidak memberi fokus kepada
penanaman buah-buahan dan sayur-sayuran yang ditetapkan untuk
pasaran premium menyebabkan pengeluaran sebenar tidak selaras
dengan objektif program.
a. Pendapatan Bulanan Peserta TKPM
i. Pelan Strategik DOA 2016-2020 telah menetapkan sasaran pendapatan

bulanan peserta TKPM iaitu melebihi RM4,500 sebulan dengan bilangan
peserta yang disasarkan untuk mencapai pendapatan tersebut adalah
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 8 28/06/2019 3:00 PM

JADUAL 7
SASARAN PENDAPATAN BULANAN PESERTA TKPM
SASARAN BILANGAN PESERTA MENCAPAI
TAHUN
PENDAPATAN MELEBIHI RM4,500 SEBULAN
2016 600
2017 650
2018 700
2019 750
2020 800
Sumber: Pelan Strategik DOA 2016-2020
ii. Semakan Audit mendapati data yang diselenggara oleh DOA adalah
berdasarkan julat pendapatan bagi tujuh (7) kategori seperti di
Jadual 9. Pendapatan RM4,500 yang disasarkan berada di dalam julat
RM4,000 hingga RM4,999 menyebabkan pencapaian sasaran outcome
yang ditetapkan dalam Pelan Strategik DOA 2015-2020 tidak dapat
diukur dengan tepat. Berdasarkan data yang diselenggara tersebut,
pihak Audit mendapati bilangan peserta yang memperoleh pendapatan
bulanan RM4,000 dan ke atas adalah di antara 219 hingga 284 orang
bagi tahun 2016 hingga 2018. Ia meliputi antara 31.3% hingga 43.7%
daripada bilangan peserta yang disasarkan di bawah outcome ini. Butiran
terperinci adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
BILANGAN USAHAWAN MENCAPAI PENDAPATAN BULANAN MENGIKUT
OUTCOME YANG DITETAPKAN BAGI TAHUN 2016 HINGGA 2018
BILANGAN PESERTA MENCAPAI PENDAPATAN
TAHUN PESERTA YANG MELEBIHI RM4,000* SEBULAN
DISASARKAN BILANGAN (%)
2016 600 245 40.8
2017 650 284 43.7
2018 700 219 31.3
Sumber: DOA
Nota: (*) - Penilaian pencapaian outcome mengikut jumlah pendapatan yang disasarkan (RM4,500)
tidak dapat dibuat kerana kekangan data yang diselenggara oleh DOA

2019 24, Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Hal ini dipengaruhi oleh peserta yang belum berhasil terutamanya untuk
tanaman nangka yang mengambil masa panjang untuk berbuah iaitu tiga (3)
tahun manakala pengeluaran maksima bagi tanaman nangka adalah pada tahun
kelapan.
Sasaran pendapatan peserta TKPM melebihi RM4,500/bulan yang ditetapkan

didalam buku Pelan Strategik Jabatan Pertanian adalah mengambil kira
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 93 - 9
n Premium
Bab 3.indd 9 28/06/2019 3:00 PM

keseluruhan 74 TKPM. Manakala data yang diukur dan dilaporkan oleh pihak
Audit hanyalah dengan mengambil kira data daripada 46 TKPM yang
disenaraikan di bawah Program NKEA Pertanian sahaja.
iii. Selanjutnya pihak Audit telah menganalisis pendapatan bulanan peserta

TKPM mengikut negeri bagi tahun 2018. Analisis mendapati seramai 500
(73.1%) daripada 684 peserta telah memperoleh hasil daripada tanaman
mereka. Daripada 500 peserta tersebut, sebanyak 281 (56.2%) telah
memperoleh pendapatan bulanan berjumlah antara RM500 hingga
RM3,999. Seramai 28 (5.6%) peserta pula memperoleh pendapatan
bulanan antara RM4,000 hingga RM4,999. Selanjutnya 191 (38.2%)
peserta telah berjaya mencapai pendapatan melebihi RM5,000 sebulan.
JADUAL 9
PENDAPATAN BULANAN USAHAWAN TKPM MENGIKUT NEGERI BAGI TAHUN 2018
STATUS HASIL
JULAT PENDAPATAN SEBULAN PESERTA (RM)
Jumlah TANAMAN
NEGERI
Peserta Belum Sudah 500 - 1,000 - 2,000 - 3,000 - 4,000 -
<500 >5,000
Peroleh Peroleh 999 1,999 2,999 3,999 4,999
Johor 60 20 40 6 4 13 2 3 4 8
Kelantan 23 0 23 2 5 7 5 3 0 1
Negeri Sembilan 60 16 44 2 9 5 1 0 1 26
Pahang 239 54 185 0 44 22 29 9 12 69
Perak 43 5 38 0 0 2 5 2 2 27
Sarawak 81 38 43 1 3 3 11 13 1 11
Selangor 84 16 68 5 2 5 6 6 5 39
Terengganu 36 10 26 1 3 7 3 5 0 7
Melaka 3 2 1 0 1 0 0 0 0 0
W.P. Labuan 3 1 2 0 1 1 0 0 0 0
Pulau Pinang 30 0 30 3 3 3 11 4 3 3
Sabah 22 22 0 0 0 0 0 0 0 0
JUMLAH 684 184 500 20 75 68 73 45 28 191
Sumber: DOA
iv. Berdasarkan minit mesyuarat Jawatankuasa Pemandu NKEA Pertanian

(SC-NKEA) dan maklum balas pegawai DOA negeri, beberapa faktor
seperti tempoh tanaman mengeluarkan hasil, harga jualan tanaman serta
faktor cuaca telah mempengaruhi hasil jualan serta pendapatan peserta
yang kurang daripada RM4,000 sebulan.
Berdasarkan data yang diselenggarakan oleh DOA, pihak Audit

berpendapat sasaran pendapatan peserta TKPM masih jauh untuk

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 10 28/06/2019 3:00 PM

b. Peluang Pekerjaan
i. Makmal Pembangunan Projek NKEA oleh PEMANDU telah menetapkan

sasaran untuk mewujudkan 9,100 peluang pekerjaan melalui program ini
menjelang tahun 2020. Semakan Audit mendapati DOA telah
menetapkan sasaran peluang pekerjaan tahunan yang perlu diwujudkan
oleh Syarikat Peneraju, namun tiada sasaran ditetapkan untuk projek
TKPM.
ii. Semakan Audit terhadap data peluang pekerjaan mendapati sehingga

tahun 2018, hanya 1,946 (21.4%) peluang pekerjaan telah berjaya
diwujudkan melalui program ini berbanding sasaran ditetapkan iaitu
9,100 menjelang tahun 2020. Analisis lanjut mendapati pada tahun 2018,
sebanyak 1,534 (79%) peluang pekerjaan telah dihasilkan oleh TKPM
manakala Syarikat Peneraju hanya berjaya menghasilkan 412 (21%)
peluang pekerjaan. Didapati hanya satu (1) syarikat iaitu Syarikat
989470-T daripada tujuh (7) Syarikat Peneraju berjaya mencapai sasaran
peluang pekerjaan yang ditetapkan oleh DOA bagi tempoh tahun 2016
hingga 2018. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 10.
JADUAL 10
PELUANG PEKERJAAN YANG DIWUJUDKAN BERBANDING SASARAN DITETAPKAN
JUMLAH PELUANG TAHUN/PENCAPAIAN
BIL. SYARIKAT/TKPM PEKERJAAN DISASARKAN BERBANDING SASARAN
MENJELANG TAHUN 2020 2016 % 2017 % 2018 %
1. Syarikat 468186-K 59 37 62.7 18 30.5 12 20.3
2. Syarikat 814590-X 380 - - - - - -
3. Syarikat 270094-U 390 52 13.3 53 13.6 58 14.9
4. Syarikat 655658-A 247 15 6.1 13 5.3 12 4.9
5. Syarikat 931996-D 100 25 25 25 25 25 25
6. Syarikat 765633-T 172 100 58.1 92 53.5 106 106
7. Syarikat 989470-T 150 158 105.3 230 153.3 199 132.6
JUMLAH 1,498 387 25.8 431 28.8 412 27.5
8. TKPM Tiada 1,498 - 1,494 - 1,534 -
JUMLAH BESAR 9,100* 1,885 1,925 1,946
Sumber: DOA
Nota: (*) - 9,100 ialah jumlah peluang pekerjaan yang disasarkan menjelang tahun 2020 semasa Makmal
Pembangunan Projek NKEA oleh PEMANDU
iii. Berdasarkan temu bual dengan wakil Syarikat Peneraju yang ditemui
semasa lawatan Audit, kesukaran mendapatkan pekerja tempatan
bekerja di ladang menyebabkan tenaga kerja asing terpaksa diambil.
Kebergantungan terhadap pekerja asing di sektor pertanian telah
menyebabkan hasrat Kerajaan untuk menyediakan peluang pekerjaan
dalam sektor pertanian kepada rakyat tempatan terjejas.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 11
3 - 11
n Premium
Bab 3.indd 11 28/06/2019 3:00 PM

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Sasaran outcome ini telah ditetapkan semasa Makmal Pembangunan Projek

NKEA yang dibuat oleh pihak Unit Pengurusan Prestasi dan Pelaksanaan
(PEMANDU), Jabatan Perdana Menteri (JPM) pada tahun 2010 dengan
mengambil kira sekiranya semua inisiatif dapat dilaksanakan dengan jayanya.
Pada tahun 2017, pihak Kementerian (Bahagian Pembangunan) telah
mencadangkan supaya sasaran outcome projek ini dipinda oleh pihak PEMANDU,
JPM. Draf cadangan semakan semula juga telah dikemukakan oleh PEMANDU,
JPM, tetapi disebabkan projek NKEA diputuskan untuk tidak diteruskan, maka
kajian semula ini dibatalkan.
Bermula pada tahun 2016, tiada perlantikan syarikat peneraju dibuat disebabkan
oleh kekurangan sumber peruntukan. Peruntukan yang disalurkan adalah terhad
untuk komitmen pembayaran balik syarikat peneraju sedia ada. Ini telah
menjejaskan pencapaian sasaran peluang pekerjaan yang dibuat di peringkat
awal perancangan. Selain itu, terdapat juga isu kesukaran untuk mendapatkan
buruh tempatan disebabkan oleh lokasi TKPM yang jauh. Semakan semula KPI
akan diselaraskan oleh pihak MOA.
Pada pendapat Audit, sasaran untuk mencapai 9,100 peluang

pekerjaan daripada program ini menjelang tahun 2020 adalah sukar
untuk dicapai. Ini kerana setakat tahun 2018, jumlah peluang
pekerjaan yang berjaya diwujudkan hanya sebanyak 1,946 (21.4%)
berbanding jumlah yang disasarkan.
c. Pensijilan MyGAP ke atas Ladang

i. Bagi mencapai salah satu daripada objektif program iaitu pengeluaran
yang memenuhi standard keselamatan makanan, DOA telah
memperkenalkan myGAP. Skim ini telah dibangunkan dengan
berpandukan kepada Standard MS 1784:2005 Crop
Malaysian
Commodities-Good Agricultural Practice. Pensijilan myGAP adalah satu
skim pensijilan yang diperkenalkan oleh DOA mulai tahun 2002 untuk
memberi pengiktirafan kepada ladang-ladang yang mengamalkan
Amalan Pertanian Baik (GAP). GAP mensasarkan pengurusan ladang
yang berkonsep mesra alam sekitar, menjaga kebajikan dan keselamatan
pekerja bagi menghasilkan produk yang berkualiti, selamat dan sesuai
dimakan. DOA menggalakkan peserta untuk memperoleh pensijilan ini
bagi tujuan memasarkan hasil ladang ke pasaran tempatan dan eksport.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 12 28/06/2019 3:00 PM

ii. Analisis Audit mendapati kesemua sembilan (9) Syarikat Peneraju telah
memperoleh sijil myGAP. Bagaimanapun, bilangan peserta TKPM yang
mendapat sijil myGAP masih rendah iaitu di antara 18.2% hingga 25.1%
bagi tahun 2016 hingga 2018. Keadaan ini disebabkan DOA tidak
mensasarkan bilangan peserta TKPM yang perlu mendapatkan pensijilan
myGAP, selain proses pensijilan yang mengambil masa panjang iaitu di
antara enam (6) bulan hingga dua (2) tahun. Kegagalan peserta
mendapatkan pensijilan myGAP memberi kesan kepada jualan hasil di
pasaran tempatan dan luar negara apabila pembeli menetapkan sijil
tersebut sebagai syarat utama pembelian. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 11.
JADUAL 11
BILANGAN PESERTA TKPM DAN SYARIKAT PENERAJU
YANG TELAH MEMPEROLEH SIJIL myGAP
JUMLAH BIL. PESERTA YANG PERATUS
BIL. TAHUN
PESERTA MEMPEROLEH SIJIL myGAP (%)
TKPM
1. 2016 749 136 18.2
2. 2017 747 158 21.2
3. 2018 684 172 25.1
JUMLAH 2,180 466 21.4
SYARIKAT PENERAJU
1. 2016 9 9 100
2. 2017 9 9 100
3. 2018 9 9 100
JUMLAH 27 27 100
Sumber: DOA

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Bilangan ladang yang memohon pensijilan myGAP adalah sebanyak 563 dan
daripada jumlah berkenaan, sebanyak 337 ladang (60%) telah mendapat
pensijilan. Jabatan sentiasa menggalakkan peserta untuk memohon pensijilan
myGAP bagi menjamin kualiti produk yang dikeluarkan. Proses pensijilan
mengambil masa sekurang-kurangnya enam (6) bulan hingga dua (2) tahun,
dan memerlukan ladang berkenaan mempunyai rekod ladang dan projek
berhasil. Antara isu yang dihadapi dalam pensijilan ini adalah dari segi pengisian
rekod ladang yang lengkap, pertukaran peserta dan ketiadaan hasil terutamanya
bagi projek buah (nangka) yang mengambil masa yang panjang untuk berbuah.
DOA sedang dalam usaha untuk mempromosikan kepentingan myGAP di seluruh

negara. Pengurusan peringkat Ibu Pejabat juga turut sentiasa mengingatkan
pengurusan di peringkat negeri untuk memberi lebih bimbingan kepada petani
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 13
3 - 13
n Premium
Bab 3.indd 13 28/06/2019 3:00 PM

yang belum mendapat pensijilan myGAP. Usaha untuk mempermudahkan
prosedur permohonan myGAP sedang dalam tindakan.
Bagi Projek NKEA Pertanian, pensijilan myGAP adalah diwajibkan bagi syarikat
peneraju sahaja. Namun Jabatan telah mengambil langkah proaktif dengan
memberi galakan serta bimbingan kepada peserta TKPM untuk memohon
pensijilan myGAP. Antara kriteria utama untuk pensijilan myGAP adalah ladang
telah mula bertanam dan mengeluarkan hasil. Bagi peserta yang menanam
tanaman buah-buahan, proses pensijilan myGAP tidak dapat dilaksanakan
dengan segera kerana perlu menunggu sehingga tanaman tersebut
mengeluarkan hasil. Proses untuk permohonan myGAP telah dipermudahkan dan
dipercepatkan. Jabatan percaya bahawa pensijilan myGAP dapat dipertingkatkan
dari semasa ke semasa.
Sehingga tahun 2018, seramai 182 peserta TKPM telah menerima pensijilan
myGAP daripada 766 peserta (23.7%). 584 peserta masih dalam proses
permohonan.
Pada pendapat Audit, pensijilan myGAP oleh peserta masih rendah dan
bimbingan serta panduan oleh pihak DOA kepada peserta program
boleh dipertingkatkan dengan menerapkan kesedaran mengenai
amalan pertanian terbaik melalui pensijilan myGAP.
Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, sejumlah RM35.39 juta telah
diperuntukkan kepada DOA bagi pelaksanaan program ini. Semakan Audit
mendapati sejumlah RM34.60 juta (97.7%) telah dibelanjakan setakat akhir
tahun 2018. Butiran lanjut seperti di Jadual 12.
JADUAL 12
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN BAGI TEMPOH TAHUN 2016 HINGGA 2018
PERUNTUKAN PERUNTUKAN PERUNTUKAN PERBELANJAAN BAKI
TAHUN DITERIMA DITARIK DIKEMAS KINI
(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (%) (RM Juta)
2016 15.00 - 15.00 14.99 99.9 0.01
2017 13.00 0.61 12.39 11.74 94.8 0.65
2018 8.00 - 8.00 7.87 98.4 0.13
JUMLAH 36.00 0.61 35.39 34.60 97.7 0.79

Sumber: Laporan Belanjawan & Perbelanjaan Tahunan DOA

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 14 28/06/2019 3:00 PM

Pada pendapat Audit, prestasi perbelanjaan program adalah baik.
6.2.2. Pelaksanaan Program
a. Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM)
i Pembangunan TKPM melibatkan kerjasama antara Kerajaan Persekutuan,

Kerajaan Negeri dan peserta. Kerajaan Negeri menyediakan tanah untuk
dibangunkan dan mewartakan bagi tujuan pembangunan TKPM
manakala Kerajaan Persekutuan akan menyediakan infrastruktur asas.
Peserta pula akan menyewa atau memajak tanah dan
mengusahakannya. Pembangunan TKPM adalah bertujuan untuk
mewujudkan zon pengeluaran makanan kekal, membantu meningkatkan
pengeluaran makanan negara yang mampan dan berkualiti, membangun
dan meningkatkan penglibatan usahawan-usahawan dalam bidang
pengeluaran makanan secara komersial dan mengalakkan serta
meningkatkan penglibatan sektor swasta dalam pengeluaran makanan.
ii Projek TKPM adalah di bawah pemantauan MOA melalui pengawalseliaan

DOA. Bilangan keseluruhan TKPM yang terlibat dalam pembangunan
buah-buahan dan sayur-sayuran premium adalah sebanyak 46 TKPM di
mana 28 merupakan TKPM sedia ada di bawah RMKe-10 manakala 18
pula merupakan TKPM baharu yang dibangunkan di bawah RMKe-11.
Sebanyak 31 TKPM melaksanakan tanaman buah-buahan premium,
manakala 15 TKPM pula melaksanakan tanaman sayur-sayuran premium.
Melalui projek ini, DOA membiayai keseluruhan pembangunan ladang
TKPM iaitu bantuan pembersihan, penyediaan kawasan, pembinaan
infrastruktur asas seperti sistem pengairan dan perparitan utama, jalan
ladang, bekalan elektrik, stor ladang dan kemudahan pasca tuai
(peralatan penggredan, pembungkusan dan bilik sejuk). Butiran lanjut
adalah seperti di Jadual 13 dan perenggan berikutnya.
JADUAL 13
TKPM YANG TERLIBAT DALAM PROGRAM PEMBANGUNAN KEUPAYAAN UNTUK
PENGHASILAN BUAH-BUAHAN DAN SAYUR-SAYURAN BAGI PASARAN PREMIUM
BIL./JENIS TKPM
BIL. TKPM TAHUN MULA
BUAH-BUAHAN SAYUR-SAYURAN JUMLAH
1. Johor 2002 – 2012 5 2 7
2. Kelantan 2000 – 2009 0 3 3
3. Melaka 2006 1 0 1
4. Negeri Sembilan 2006 – 2010 1 2 3
5. Pahang 2000 – 2012 8 3 11
6. Perlis 2015 1 0 1
7. Perak 2001 – 2010 3 1 4
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 15
3 - 15
n Premium
Bab 3.indd 15 28/06/2019 3:00 PM

BIL./JENIS TKPM
BIL. TKPM TAHUN MULA
BUAH-BUAHAN SAYUR-SAYURAN JUMLAH
8. Pulau Pinang 2015 0 1 1
9. Sabah 2012 3 0 3
10. Sarawak 2013 – 2015 3 1 4
11. Selangor 2001 – 2015 4 1 5
12. Terengganu 2006 – 2017 2 0 2
13. W.P. Labuan 2015 0 1 1
JUMLAH 31 15 46
Sumber: Laporan Kemajuan TKPM, DOA
iii. Bilangan Peserta dan Penggunaan Tanah
 Pemilihan kawasan projek TKPM perlu dibuat berdasarkan Manual

Pelaksanaan TKPM di mana Pengarah Pertanian Negeri perlu
mengenal pasti tanah yang bersesuaian untuk dibangunkan melalui
Kerajaan Negeri/Persekutuan. Laporan preliminary kesesuaian tanah
juga perlu disediakan sebelum permohonan sesuatu tanah untuk
dibangunkan sebagai kawasan TKPM dikemukakan kepada Mesyuarat
Majlis Kerajaan Negeri.
 Semakan Audit mendapati 46 TKPM yang terlibat dengan tanaman

untuk pasaran premium mempunyai keluasan tanah sebanyak
7,977.5 hektar. Bagaimanapun, analisis Audit terhadap Laporan
Kemajuan TKPM bulan Disember 2018 mendapati keluasan tanah
yang digunakan untuk penanaman hanya 5,852.8 hektar (73.4%)
manakala seluas 2,124.7 hektar (26.6%) masih belum dimanfaatkan.
Ini termasuklah tapak TKPM di tiga (3) lokasi yang telah dirancang
sejak tahun 2010 iaitu Lojing II, Kelantan, Chuping, Perlis dan Bukit
Sapi, Perak dengan keluasan 1,137 hektar yang ditangguhkan
pembangunannya sehingga tahun 2018. Berdasarkan Minit Mesyuarat
Jawatankuasa Pemandu NKEA Pertanian (SC-NKEA), perkara ini
disebabkan tanah yang tidak sesuai untuk tanaman dan tiada akses
jalan masuk ke ladang TKPM. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 14.
JADUAL 14
BILANGAN PESERTA TKPM DAN KELUASAN TANAH SETAKAT DISEMBER 2018
LUAS LUAS PERATUS
JENIS BIL.
BIL. NEGERI FIZIKAL BERTANAM BERTANAM
TKPM PESERTA
(Ha) (Ha) (%)
1. Johor B&S 60 337.90 368.96 109.2
2. Kelantan S 23 305.2 50.24 16.5
3. Melaka B 3 7.1 0.16 2.3
4. Negeri Sembilan B&S 60 316 267.32 84.6
5. Pahang B&S 239 4,746 2,687.45 56.6

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 16 28/06/2019 3:00 PM

LUAS LUAS PERATUS
JENIS BIL.
BIL. NEGERI FIZIKAL BERTANAM BERTANAM
TKPM PESERTA
(Ha) (Ha) (%)
6. Perlis B 0 137 0 0
7. Perak B&S 43 1,154.4 781.3 67.7
8. Pulau Pinang S 30 68 114.2 167.9
9. Sabah B 22 112.4 0 0
10. Sarawak B&S 81 358 310.2 86.7
11. Selangor B&S 84 366.5 1,202.5 328.1
12. Terengganu B 36 66 69.6 105.5
13. W.P. Labuan S 3 3 0.82 27.3
JUMLAH 684 7,977.5 5,852.8
Sumber: DOA
Nota: B - Buah-Buahan S - Sayur-Sayuran (Ha) - Hektar

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Luas fizikal merujuk kepada luas tanah yang ditawarkan oleh Kerajaan Negeri
mengikut geran kepada DOA untuk dibangunkan. Peserta projek hanya
ditawarkan lot yang boleh bertanam kepada mereka tidak termasuk kemudahan
infrastruktur seperti jalan ladang dan kolam. Tiga (3) projek dicadangkan untuk
ditangguhkan (Lojing II, Bukit Sapi dan Chuping kerana isu kos pembangunan,
kesesuaian tanah dan cadangan ditarik balik oleh Kerajaan Negeri). Enam (6)
projek masih di fasa pembangunan (IATC Putatan, Masilou, Sg. Koyah, Penipah,
Rampangi dan Semenggok). Keseluruhan kawasan yang terlibat adalah seluas
2,172 hektar (25%). Selain itu, faktor kekangan peruntukan turut menjejaskan
penyediaan insfrastruktur di TKPM.
Pelan induk TKPM yang merangkumi laporan kesesuaian tanah telah dibuat di
peringkat awal pelaksanaan TKPM. DOA tidak mempunyai pilihan lain selain
daripada tanah yang ditawarkan oleh Kerajaan Negeri yang kebanyakannya
merupakan tanah kelas ke IV dan V serta terletak jauh daripada akses.
Pada pendapat Audit, isu tanah yang tidak sesuai dan tiada akses jalan
masuk boleh memberi kesan terhadap pelaksanaan TKPM. Ia
sepatutnya dilaporkan dalam laporan preliminary sebelum projek
TKPM dilaksanakan bagi mengelak isu berbangkit mengenai
kesesuaian tanah untuk tanaman. DOA wajar menyediakan kriteria
khusus mengenai cadangan tapak tanah yang diperlukan daripada
Kerajaan Negeri seperti kesesuaian jenis tanah dan pembangunan
infrastruktur pertanian.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 17
3 - 17
n Premium
Bab 3.indd 17 28/06/2019 3:00 PM

iv. Penggunaan Peralatan di TKPM Lojing I
 Mengikut 1PP A.M 2.4 Tatacara Pengurusan Aset Alih Kerajaan,

semua aset hendaklah digunakan dan dikendalikan dengan cekap,
mahir dan teratur bagi mengurangkan pembaziran, menjimatkan kos,
mencapai jangka hayat, mencegah penyalahgunaan dan
mengelakkan kehilangan.
 Semakan Audit mendapati DOA Negeri Kelantan telah membina

sebuah bilik sejuk dan penyaman udara di TKPM Lojing I Gua
Musang. Kos pembinaan berjumlah RM59,900 bagi pembinaan bilik
sejuk dan RM52,990 untuk penyaman udara (air-conditioner). Kerja-
kerja pembinaan bilik sejuk dan pemasangan penyaman udara telah
disahkan oleh Ketua Penolong Pengarah (Kejuruteraan) pada
30 November 2015. Pembayaran kepada kedua-dua pembekal telah
dibuat pada 1 Disember 2015. Butiran lanjut pembayaran adalah
JADUAL 15
KOS PEMBINAAN BILIK SEJUK DI TKPM LOJING
NAMA
TARIKH AMAUN
BIL. SYARIKAT BUTIRAN
BAUCAR (RM)
PEMBEKAL
Bayaran untuk Bilik Sejuk Bagi Projek NKEA di
1. KT-0135467-A 01.12.2015 52,990
TKPM Lojing Gua Musang
Bayaran untuk Bangsal Kerja (Bilik Sejuk) Bagi
2. KT-0075272-P 01.12.2015 59,900
Projek NKEA di TKPM Lojing
JUMLAH 112,890
Sumber: DOA Negeri Kelantan
 Semakan Audit mendapati pembinaan bilik sejuk di ladang TKPM

Lojing I bernilai RM112,890 tidak diperuntukkan dalam rancangan
pembangunan TKPM. Sebaliknya pembinaan bilik sejuk ini adalah
berdasarkan keputusan Minit Mesyuarat Penyelarasan antara syarikat
41508-W dengan peserta TKPM Lojing I Gua Musang Kelantan
bertarikh 21 Oktober 2014. Mesyuarat tersebut diadakan ekoran
lawatan kerja Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani bersama
syarikat 41508-W ke Dubai, UAE. Mesyuarat telah dimaklumkan
bahawa keperluan buah tomato oleh sebuah syarikat antarabangsa
adalah sebanyak satu (1) kontena atau 20 metrik tan seminggu dan
kuantiti tomato yang diperlukan memerlukan tempoh pengumpulan
buah antara tiga (3) hingga empat (4) hari. Sehubungan itu,
mesyuarat telah membuat keputusan supaya DOA Negeri Kelantan
menyediakan satu (1) unit bilik sejuk untuk tujuan penyimpanan
buah tomato bagi tujuan eksport. Lanjutan mesyuarat tersebut,
pembinaan bilik sejuk telah dimulakan oleh DOA Kelantan pada

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 18 28/06/2019 3:00 PM

22 Oktober 2015 walaupun pada ketika itu masih tiada apa-apa
perjanjian ditandatangani oleh syarikat 41508-W dengan syarikat
antarabangsa terlibat.
 Lawatan Audit pada bulan Julai 2018 mendapati bilik sejuk yang telah
siap dibina tersebut tidak digunakan mengikut tujuan asal pembinaan
pada tahun 2015 iaitu sebagai tempat penyimpanan buah tomato
untuk tujuan eksport. Semasa lawatan Audit, bilik sejuk tersebut
tidak digunakan langsung. Bagaimanapun, pihak DOA Kelantan
memaklumkan bilik sejuk tersebut ada digunakan oleh peserta TKPM
namun penggunaannya tidak secara optimum.

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Pembinaan bilik sejuk tersebut pada asalnya memang tidak dirancang susulan
Mesyuarat Penyelarasan bagi pembekalan buah tomato kepada syarikat 41508-
W dengan peserta TKPM pada 21 Oktober 2014. Syarikat 41508-W memerlukan
20 metrik tan seminggu tomato dari TKPM Lojing untuk tujuan tersebut. Bagi
memenuhi kuantiti tersebut TKPM perlu menyimpan buah tomato antara tiga (3)
hingga empat (4) hari, sehubungan dengan itu DOA Negeri Kelantan telah
diarah untuk memohon peruntukan bagi pembinaan bilik sejuk tersebut.
Bilik sejuk berkenaan masih digunakan bagi penyimpan buah tomato terutama di
musim-musim cuti perayaan/cuti umum dan di waktu berlaku lambakan
pengeluaran buah tomato di Lojing. Berdasarkan rekod penggunaan elektrik,
bilik sejuk tersebut ada digunakan pada bulan Januari, April dan Ogos 2018.
Kadar penggunaan setahun adalah lebih kurang 20%.
Dengan peningkatan keluasan Struktur Perlindungan Hujan (SPH) di TKPM pada

tahun 2017 dari 5.3 hektar kepada 8.0 hektar pada tahun 2018 dijangkakan
akan berlaku peningkatan pengeluaran hasil tomato dari 600 metrik tan kepada
970 metrik tan. Bagaimanapun bilik sejuk di TKPM telah digunakan terutama di
waktu puncak dan di waktu berlakunya lambakan pengeluaran buah tomato di
Lojing. Kos bil elektrik bilik sejuk tersebut adalah ditanggung oleh peserta TKPM.
Cadangan jabatan pada masa hadapan adalah untuk mengemukakan cadangan
kadar sewaan bilik sejuk di TKPM Lojing kepada Jabatan Perkhidmatan dan
Penilaian Harta untuk tujuan di sewa kepada orang awam.
Pada pendapat Audit, pembinaan fasiliti tanpa dirancang dan bukan

untuk tujuan asal pembinaan telah menyebabkan fasiliti tersebut tidak
digunakan secara optimum.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 19
3 - 19
n Premium
Bab 3.indd 19 28/06/2019 3:00 PM

v. Ladang TKPM Charuk Putting, Bera Pahang
 Lawatan Audit di TKPM Charuk Putting pada 12 Julai 2018 mendapati

seorang peserta TKPM telah menanam sayur-sayuran bukan bagi
pasaran premium iaitu timun, petola, labu air dan peria seperti
Gambar 1 dan 2. Selain itu, seorang peserta lain telah menanam
buah-buahan bukan bagi pasaran premium iaitu mangga. Butiran
lanjut adalah seperti Gambar 3 dan 4.
GAMBAR 1 GAMBAR 2
Ladang TKPM Charuk Putting

Tarikh Lawatan: 12 Julai 2018
Jenis Tanaman: Timun
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Ladang TKPM Charuk Putting

Tarikh Lawatan: 12 Julai 2018
Jenis Tanaman: Mangga

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Projek TKPM Charuk Putting disenaraikan di bawah EPP7 untuk tanaman

nangka. Dari keseluruhan kawasan TKPM ini, 18.5 hektar ditanam dengan
nangka yang diusahakan oleh lima (5) orang peserta manakala selebihnya untuk
tanaman lain seperti mangga dan sayuran buah. Laporan Kesesuaian Tanah
yang dikeluarkan oleh Bahagian Pengurusan dan Pemuliharaan Sumber Tanah
mendapati lot tersebut adalah adalah kawasan berlekuk, berlembah dan berisiko
banjir. Untuk mengelakkan kerugian akibat banjir, maka Jabatan telah
mengesyorkan peserta untuk menanam sayuran menggunakan kaedah fertigasi
gantung. Tanah dan iklim setempat didapati tidak sesuai untuk tanaman bernilai

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 20 28/06/2019 3:00 PM

tinggi seperti salad dan tomato yang hanya sesuai ditanam di kawasan tanah
tinggi. Syarat tanaman di dalam Dokumen Perjanjian Penyewaan adalah
tanaman buah-buahan. Integrasi tanaman dan ternakan adalah dibenarkan bagi
peserta menjana pendapatan tambahan dengan syarat tidak menjejaskan
tanaman atau projek peserta lain. Peserta diberi kelulusan untuk menjalankan
integrasi pada bulan November 2009.
 Semakan Audit terhadap perjanjian antara DOA dan peserta TKPM

mendapati perjanjian hanya menetapkan peserta untuk menanam
buah-buahan dan sayur-sayuran secara umum. Tiada klausa
perjanjian yang mensyaratkan peserta secara spesifik untuk
menanam enam (6) jenis buah-buahan dan tiga (3) jenis sayur-
sayuran bagi pasaran premium yang ditetapkan dalam program. Ini
menyebabkan fokus peserta tertumpu kepada buah-buahan dan
sayur-sayuran yang memberikan pulangan lumayan seperti cili,
timun, mangga dan lain-lain. Kelemahan dalam syarat perjanjian
telah menyebabkan peserta TKPM tidak menumpukan kepada
tanaman yang telah ditetapkan.

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Untuk pembangunan TKPM, pemilihan tanaman dibuat berdasarkan laporan

kesesuaian tanah yang dikeluarkan oleh Bahagian Pengurusan Sumber Tanah.
Pemilihan jenis tanaman yang sesuai ditanam di mana-mana TKPM adalah tidak
terikat dengan tanaman yang disenaraikan di bawah Projek Pemacu Pertanian
(PPP) - EPP7 kerana garis panduan pemilihan enam (6) jenis buah-buahan dan
tiga (3) jenis sayur-sayuran tersebut dibuat untuk pemilihan syarikat peneraju
dan bukan untuk TKPM.
Jabatan Pertanian tidak mempunyai pilihan selain daripada tanah yang

ditawarkan oleh Kerajaan Negeri. Tanah tersebut ternyata tidak bersesuaian
untuk ditanam dengan tanaman premium kerana keadaan tanahnya yang
berlekuk dan mudah banjir. Sekiranya jenis tanaman tidak diubah mengikut
keadaan serta situasi semasa, petani hanya akan menganggung kerugian akibat
kerosakan apabila berlaku banjir. Usaha-usaha yang berterusan untuk
meningkatkan pendapatan petani diteruskan antaranya dengan menggalakkan
petani menanam tanaman bernilai tinggi seperti cili menggunakan teknologi
fertigasi gantung.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 21
3 - 21
n Premium
Bab 3.indd 21 28/06/2019 3:00 PM

Pada pendapat Audit, tanpa penetapan syarat yang khusus dalam
perjanjian dengan peserta TKPM, objektif program iaitu untuk
meningkatkan pengeluaran enam (6) jenis buah-buahan dan tiga (3)
jenis sayur-sayuran bagi pasaran premium akan terjejas.
b. Ladang Nanas Bersepadu Rompin – Rompin Integrated Pineapple

Plantation (RIPP)
Pada tahun 2013, MOA telah melantik LPNM bagi melaksanakan projek
tanaman nanas MD2 dengan peruntukan sebanyak RM15 juta. LPNM telah
melaksanakan projek penanaman nanas tersebut di ladang RIPP dengan
melibatkan 21 usahawan kontrak termasuk satu (1) koperasi. LPNM
bertanggungjawab menguruskan perolehan pembelian benih nanas MD2 dan
mengagihkannya kepada usahawan kontrak tersebut. Semakan Audit
i. Aktiviti Penanaman Nanas
 Syarat perjanjian pemberian insentif benih nanas MD2 menetapkan

bahawa peladang perlu menanam benih nanas MD2 dalam kawasan
yang telah dikhaskan.
 Semakan Audit pada bulan April 2018 mendapati 10 (47.6%)

daripada 21 usahawan kontrak/koperasi tidak melaksanakan apa-apa
aktiviti perladangan semenjak pertengahan tahun 2016 kerana
menunggu benih nanas MD2 yang sepatutnya diberikan oleh LPNM.
Selain itu, satu (1) daripada 21 usahawan kontrak/koperasi telah
diberikan notis penamatan pada 24 November 2017 disebabkan
prestasi syarikat yang tidak memberangsangkan dan masalah
dalaman syarikat yang gagal mendapatkan pekerja untuk
menguruskan ladang. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 16.
JADUAL 16
USAHAWAN KONTRAK/KOPERASI YANG TERLIBAT DALAM
PROJEK TANAMAN NANAS RIPP
TIADA AKTIVITI
USAHAWAN
ADA AKTIVITI TIADA AKTIVITI PERLADANGAN
BIL. KONTRAK/ TEMPOH PERJANJIAN
PERLADANGAN PERLADANGAN KERANA TANAH
KOPERASI
TIDAK SESUAI
1. Koperasi A 27.08.2014 – 26.08.2017  - -
2. CF1 27.08.2014 – 26.08.2017 -  -
3. CF2 27.08.2014 – 26.08.2017 -  -
4. 434191 - P 27.08.2014 – 26.08.2017 -  -
5. 1060446-D 27.08.2014 – 26.08.2017 -  -
6. 1062893-A 27.08.2014 – 26.08.2017  - -

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 22 28/06/2019 3:00 PM

TIADA AKTIVITI
USAHAWAN
ADA AKTIVITI TIADA AKTIVITI PERLADANGAN
BIL. KONTRAK/ TEMPOH PERJANJIAN
PERLADANGAN PERLADANGAN KERANA TANAH
KOPERASI
TIDAK SESUAI
7. 599034-X 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
8. 549641-W 05.08.2015 – 04.08.2018 - - 
9. CA0067055-W 05.08.2015 – 04.08.2018 - - 
10. 1064913-W 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
11. 485765-U 05.08.2015 – 04.08.2018 -  -
12. 001772019-U 05.08.2015 – 04.08.2018 -  -
13. 877783-H 05.08.2015 – 04.08.2018 -  -
14. 000994920-U 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
15. CA0040065-W 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
16. CA0210334-D 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
17. CA0210145-H 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
18. 1105393-X 05.08.2015 – 04.08.2018  - -
19. CF3 05.08.2015 – 04.08.2018 -  -
20. CA0210333-V 05.08.2015 – 04.08.2018 -  -
21. CA0209938-K 05.08.2015 – 04.08.2018 -  -
Sumber: Lembaga Perindustrian Nanas Malaysia
Maklum balas LPNM yang diterima pada 28 September 2018, 25 Mac

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Prestasi penanaman usahawan kontrak RIPP setakat Disember 2018 adalah

seperti berikut:
 sebanyak 15 usahawan kontrak ada aktiviti perladangan;

 sebanyak dua (2) usahawan kontrak bertanam dan gagal melaksanakan
projek; dan
 sebanyak empat (4) usahawan kontrak memohon pertukaran tanah dan
tidak dibekalkan benih nanas MD2.
ii. Pemberian Insentif Benih Nanas MD2
 Syarat perjanjian LPNM dengan usahawan kontrak dan koperasi

menetapkan LPNM perlu memberi benih nanas MD2 mengikut bilangan
yang ditetapkan bagi setiap ekar kawasan penanaman yang diusahakan.
 Semakan Audit mendapati peserta telah memulakan aktiviti penanaman

daripada 21 Oktober 2014 sehingga 12 Januari 2016. Bagaimanapun
sepanjang tempoh tersebut, hanya tiga (3) (14.3%) daripada 21
usahawan kontrak/koperasi telah menerima sebanyak 200,000 benih
nanas MD2. Seramai lapan (8) usahawan kontrak/koperasi hanya
menerima di antara 14.5% hingga 89.2% benih nanas MD2 daripada
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 23
3 - 23
n Premium
Bab 3.indd 23 28/06/2019 3:00 PM

kuantiti yang sepatutnya manakala 10 (47.6%) usahawan
kontrak/koperasi tidak menerima langsung benih nanas MD2 tersebut
daripada LPNM. Secara keseluruhannya, setakat akhir tahun 2018, LPNM
hanya dapat mengagihkan 5.79 juta (64.3%) daripada 9 juta benih
nanas MD2 kepada peserta RIPP.
 Keadaan ini berlaku disebabkan LPNM telah memberhentikan bekalan

benih nanas MD2 berdasarkan aduan usahawan kontrak/koperasi di
ladang RIPP yang mendakwa benih nanas MD2 yang dibekalkan oleh
pembekal dilantik LPNM tidak berkualiti dan berpenyakit. Sehubungan
itu, LPNM telah menangguhkan pengagihan benih nanas MD2 kepada
peserta pada bulan Mei 2016 dan membuat permohonan kepada DOA
untuk menyiasat serangan penyakit yang berlaku di RIPP.
 Selepas menerima permohonan siasatan daripada LPNM, Bahagian

Biosekuriti DOA telah mengadakan lawatan pada 27 dan 28 September
2016 untuk menyiasat laporan serangan penyakit dan menjalankan kaji
selidik status serangan penyakit pada tanaman nanas di RIPP. Hasil
daripada lawatan yang dijalankan mendapati punca penyakit disebabkan
serangan bakteria dan bukan disebabkan oleh benih nanas MD2 yang
dibekalkan. Namun begitu, pembekalan benih nanas MD2 kepada
usahawan kontrak/koperasi ladang RIPP tidak dapat dilakukan selepas
siasatan diselesaikan oleh DOA kerana kontrak pembekalan bagi
enam (6) syarikat pembekal yang dilantik telah tamat pada bulan
November 2016. Kesan daripada pemberhentian ini telah menyebabkan
nanas tidak dapat ditanam dan hasil pengeluaran terjejas. Senarai agihan
benih nanas MD2 kepada usahawan kontrak/koperasi adalah seperti di
Jadual 17.
JADUAL 17
STATUS AGIHAN BENIH NANAS MD2 KEPADA USAHAWAN
KONTRAK/KOPERASI BAGI TEMPOH 2014 HINGGA 2018
BIL. BENIH NANAS
BIL. PESERTA PERATUS TERIMA
PATUT TERIMA TELAH TERIMA BELUM TERIMA
(%)
KOPERASI
1. Koperasi A 5,000,000 4,459,774 540,226 89.2
USAHAWAN KONTRAK
2. 599034-X 200,000 0 200,000 0
3. CF1 200,000 200,000 0 100
4. CF 2 200,000 200,000 0 100
5. 549641-W 200,000 0 200,000 0
6. CA0067055-W 200,000 0 200,000 0
7. 1064913-W 200,000 103,150 96,850 51.6

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 24 28/06/2019 3:00 PM

BIL. BENIH NANAS
BIL. PESERTA PERATUS TERIMA
PATUT TERIMA TELAH TERIMA BELUM TERIMA
(%)
8. 485765-U 200,000 127,643 72,357 63.8
9. 001772019-U 200,000 29,015 170,985 14.5
10. 877783-H 200,000 0 200,000 0
11. 000994920-U 200,000 105,700 94,300 52.8
12. CA0040065-W 200,000 30,000 170,000 15
13. CA0210334-D 200,000 0 200,000 0
14. CA0210145-H 200,000 0 200,000 0
15. 1105393-X 200,000 0 200,000 0
16. CF 3 200,000 0 200,000 0
17. CA0210333-V 200,000 0 200,000 0
18. 434191-P 200,000 200,000 0 100
19. 1060446-D 200,000 158,830 41,170 79.4
20. 1062893-A 200,000 172,025 27,975 86
21. CA0209938-K 200,000 0 200,000 0
JUMLAH 9,000,000 5,786,137 3,213,863 64.3
Sumber: Lembaga Perindustrian Nanas Malaysia

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
Pembekal benih LPNM yang dilantik melalui proses tender telah membekalkan
benih nanas bagi projek RIPP bermula dari tahun 2014. Isu penyakit bagi benih
nanas merupakan isu luar jangka di pihak LPNM. Namun, langkah-langkah
kawalan telah diambil oleh pihak LPNM iaitu mensyaratkan setiap pembekal
mempunyai Sijil Pengesahan Bahan Tanaman (SPBT) daripada DOA. Pengagihan
insentif benih nanas MD2 dibuat berdasarkan kepada keadaan semasa projek
seperti isu penyakit semasa pembekalan dan kesesuaian tanah.
Pihak LPNM mengambil keputusan memberhentikan bekalan benih setelah

mendapat aduan dari Koperasi Orang Asli bertarikh 29 0gos 2016 dan
menunggu laporan siasatan dari Bahagian Biosekuriti, DOA kerana impak dari
kesan sekiranya benih-benih tersebut berpenyakit adalah lebih besar.
Pihak LPNM berpendapat tindakan segera telah dijalankan seperti berikut:
Aduan diterima oleh LPNM : 22 Ogos 2016

Siasatan dari DOA : 27 dan 28 September 2016
Siasatan lanjutan DOA kepada pembekal : Mei 2017
Laporan Lengkap Siasatan DOA diterima : 3 Ogos 2017
oleh LPNM
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 25
3 - 25
n Premium
Bab 3.indd 25 28/06/2019 3:00 PM

Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang diterima daripada LPNM.
Namun pihak Audit berpendapat, tindakan pemberhentian benih nanas
MD2 sebelum mendapat pengesahan punca penyakit dan laporan
siasatan daripada Bahagian Biosekuriti, DOA telah menjejaskan proses
pembekalan benih nanas MD2 dan penanaman nanas yang telah
dirancang.
iii. Penggantian Semula Benih Nanas MD2 oleh Usahawan Kontrak

kepada LPNM
 Syarat perjanjian menetapkan usahawan kontrak dan koperasi perlu

mengganti balik benih nanas MD2 kepada LPNM pada kadar 40,000
benih nanas MD2 bagi setiap 20,000 benih nanas MD2 yang
dibekalkan oleh LPNM dalam tempoh tiga (3) tahun dari tarikh
perjanjian ditandatangani. Sekiranya tempoh kontrak telah tamat dan
usahawan kontrak/koperasi tidak memulangkan benih nanas
mengikut jumlah yang telah ditetapkan, mereka perlu membayar
jumlah benih nanas MD2 yang perlu diganti mengikut kadar harga
semasa.
 Lawatan Audit pada 17 hingga 19 April 2018 mendapati tempoh

perjanjian bagi lima (5) daripada 10 usahawan kontrak/koperasi yang
menerima benih nanas MD2 pada tahun 2015 telah tamat pada Ogos
2017. Sebanyak 930,855 benih nanas MD2 telah dibekalkan kepada
lima (5) usahawan kontrak/koperasi tersebut. Mengikut kontrak,
mereka perlu menggantikan semula sebanyak 1,861,710 benih nanas
MD2 kepada LPNM dalam tempoh kontrak yang berkuat kuasa.
Namun didapati kesemua usahawan kontrak/koperasi tersebut tidak
menggantikan benih nanas MD2 seperti ditetapkan. Semakan lanjut
mendapati setelah tamat tempoh kontrak, usahawan kontrak/
koperasi terlibat juga tidak membuat bayaran pada nilai purata harga
pasaran benih nanas MD2 iaitu RM1.40/benih melibatkan sejumlah
RM2.61 juta.
 Semakan lanjut mendapati tempoh perjanjian bagi lima (5) daripada

sepuluh (10) usahawan kontrak/koperasi lagi yang menerima benih
nanas MD2 pada tahun 2016 telah tamat pada Ogos 2018. Sebanyak
395,508 benih nanas MD2 telah dibekalkan kepada lima (5)
usahawan kontrak/koperasi tersebut. Mengikut syarat kontrak,
mereka perlu menggantikan semula sebanyak 791,016 benih nanas
MD2 kepada LPNM sebelum 5 Ogos 2018, namun tidak berbuat

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 26 28/06/2019 3:00 PM

demikian seperti yang ditetapkan. Selanjutnya selepas 5 Ogos 2018,
usahawan kontrak/koperasi juga gagal membuat bayaran pada nilai
purata harga pasaran benih nanas MD2 RM1.40/benih seperti yang
ditetapkan melibatkan sejumlah RM1.11 juta. Perkara ini berlaku
disebabkan pemantauan yang kurang berkesan dalam penggantian
semula benih nanas MD2 oleh LPNM. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 18.
JADUAL 18
ANGGARAN BAYARAN BALIK BENIH NANAS MD2 KEPADA LPNM
BILANGAN PURATA ANGGARAN
TARIKH BEKALAN
TARIKH BENIH YANG HARGA HARGA
BIL. NAMA TAMAT BENIH
PERJANJIAN PERLU BENIH BENIH
PERJANJIAN DITERIMA
DIGANTI (RM) (RM)
TEMPOH PERJANJIAN KONTRAK TAMAT PADA BULAN OGOS TAHUN 2017

1. 1062893-A 27.08.2014 26.08.2017 172,025 344,050 1.40 481,670
2. CF1 27.08.2014 26.08.2017 200,000 400,000 1.40 560,000
3. 434191-P 27.08.2014 26.08.2017 200,000 400,000 1.40 560,000
4. CF2 27.08.2014 26.08.2017 200,000 400,000 1.40 560,000
5. 1060446-D 27.08.2014 26.08.2017 158,830 317,660 1.40 444,724
JUMLAH A 930,855 1,861,710 2,606,394
TEMPOH PERJANJIAN KONTRAK TAMAT PADA BULAN OGOS TAHUN 2018
1. 000994920-U 05.08.2015 04.08.2018 105,700 211,400 1.40 295,960
2. CA0040065-W 05.08.2015 04.08.2018 30,000 60,000 1.40 84,000
3. 001772019 05.08.2015 04.08.2018 29,015 58,030 1.40 81,242
4. 485765-U 05.08.2015 04.08.2018 127,643 255,286 1.40 357,400
5. 1064913-W 05.08.2015 04.08.2018 103,150 206,300 1.40 288,820
JUMLAH B 395,508 791,016 1,107,422
JUMLAH A+B 1,326,363 2,652,726 3,713,816
Sumber: Perjanjian Pemberian Insentif Benih Nanas MD2
 Penggantian benih nanas MD2 yang tidak dikutip berjumlah RM3.71

juta yang merangkumi tahun 2017 sejumlah RM2.60 juta dan 2018
sejumlah RM1.11 juta merupakan kerugian kepada Kerajaan di mana
pengembangan penanaman nanas kepada usahawan kontrak yang
lain tidak boleh dilaksanakan.

2019, 24 Mei 2019 dan 3 Jun 2019
LPNM telah mengeluarkan surat peringatan kepada peserta terlibat untuk

mengambil tindakan memulangkan benih kepada lembaga. Dua (2) usahawan
kontrak telah memulangkan sebahagian daripada jumlah benih nanas MD2 yang
perlu diganti.
LPNM telah mengambil tindakan seperti berikut:
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 27
3 - 27
n Premium
Bab 3.indd 27 28/06/2019 3:00 PM

i) Dua (2) notice of demand dikeluarkan pada 26 Februari 2019 kepada 2
usahawan kontrak.
ii) Satu (1) proses pelupusan penggantian benih kerana usahawan kontrak
telah meninggal dunia (Sumber Anak Bumi Sdn Bhd).
iii) Tujuh (7) disokong penyambung kontrak berdasarkan keputusan Jemaah
Lembaga LPNM Bil. 1/2019 pada 11 Januari 2019.
Pada pendapat Audit, pengurusan dan kawal selia terhadap

penggantian semula benih nanas MD2 yang lemah menyebabkan
kerugian kepada Kerajaan. Ini kerana perolehan baharu benih nanas
MD2 untuk diagihkan kepada usahawan/koperasi lain tidak dapat
dilakukan sepenuhnya. Akibatnya ia membantutkan program
pengembangan tanaman nanas.
6.2.3. Pemantauan
a. MOA bertanggungjawab memantau prestasi program dalam aspek

pencapaian hasil pengeluaran tanaman, bilangan TKPM dibangunkan,
bilangan peserta, pendapatan peserta sebulan, prestasi Syarikat Peneraju
yang dilantik serta pencapaian peserta projek TKPM. MOA melaporkan
prestasi program dalam Mesyuarat Delivery Management Office (DMO),
NKEA Pertanian yang dijalankan secara berkala setiap tiga (3) bulan sekali.
DOA pula bertanggungjawab menyelia, memeriksa, membuat bayaran dan
memantau keseluruhan Program Pembangunan Keupayaan untuk
Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran bagi Pasaran Premium.
Pejabat DOA Negeri bertanggungjawab mengadakan lawatan ke ladang
TKPM secara berkala bagi memastikan pelaksanaan program mengikut
perancangan bagi mencapai sasaran yang telah ditetapkan.
b. Semakan Audit mendapati pemantauan pelaksanaan program terhadap

Syarikat Peneraju dan TKPM telah dilaksanakan oleh DOA Ibu Pejabat dan
negeri seperti yang ditetapkan dan seterusnya dilaporkan secara berkala
kepada MOA. Bagaimanapun, pelaksanaan pengurusan tanaman nanas di
RIPP dipantau oleh LPNM dan dilaporkan terus di Mesyuarat DMO NKEA
Pertanian. Mesyuarat ini dilaksanakan setiap tiga (3) bulan bagi
mendapatkan kelulusan pelantikan atau penamatan peserta program,
kemajuan penanaman serta membincangkan perkara berbangkit.
Bagaimanapun, LPNM tidak menjalankan pemantauan terhadap pematuhan
syarat kontrak oleh usahawan kontrak/koperasi bagi RIPP, khususnya dalam
aspek pemulangan semula benih nanas MD2 kepada LPNM dalam tempoh
tiga (3) tahun selepas kontrak ditandatangani.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
BPengurusan
Bab 3.indd 28 28/06/2019 3:00 PM

Pada pendapat Audit, pemantauan program secara umumnya adalah
baik kecuali kelemahan pemantauan terhadap pengagihan dan
pemulangan semula benih nanas oleh LPNM bagi RIPP yang
menyebabkan syarat kontrak tidak dapat dikuatkuasakan secara
berkesan.
Secara keseluruhannya, berdasarkan skop Audit, dapat dirumuskan bahawa Program

Pembangunan Keupayaan untuk Penghasilan Buah-Buahan dan Sayur-Sayuran bagi
Pasaran Premium kurang berkesan kerana DOA tidak memfokuskan kepada objektif
penghasilan enam (6) jenis buah-buahan dan tiga (3) jenis sayur-sayuran yang
ditetapkan. LPNM juga tidak cekap dalam menguruskan pemulangan semula benih
nanas MD2 oleh peserta menyebabkan Kerajaan menanggung kerugian sejumlah
RM3.71 juta.
8. SYOR AUDIT
berulang di masa hadapan, pihak Audit mengesyorkan tindakan seperti berikut:
8.1. MOA dan DOA perlu menilai semula pencapaian program ini dan mengkaji
semula ketetapan pemilihan jenis buah-buahan dan sayur-sayuran bagi pasaran
premium supaya membolehkan hasil pengeluaran dapat menembusi pasaran
eksport dengan lebih meluas;
8.2. MOA dan DOA perlu mengenal pasti lokasi yang betul-betul sesuai bagi projek
TKPM khususnya kesesuaian tanah dan akses jalan masuk ke ladang TKPM bagi
mengelakkan risiko kegagalan program;
8.3. DOA perlu mempertingkatkan bimbingan dan panduan kepada peserta

program bagi menerapkan kesedaran mengenai amalan pertanian terbaik melalui
pensijilan myGAP;
8.4. DOA perlu mensyaratkan pembekal input pertanian (termasuk nanas MD2)
mendapat Sijil Pengesahan Bahan Tanaman (SPBT) sebagai salah satu spesifikasi
teknikal penting dalam perjanjian pembekalan benih; dan
8.5. MOA dan DOA menjalankan siasatan dalaman dan mengambil tindakan
kepada pegawai terlibat jika terbukti berlaku kecuaian dalam melaksanakan kutipan
penggantian benih nanas MD2 berjumlah RM3.71 juta yang menyebabkan kerugian
kepada Kerajaan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 3 - 29
3 - 29
n Premium
Bab 3.indd 29 28/06/2019 3:00 PM

Bab 3.indd 30 28/06/2019 3:00 PM
4
KEMENTERIAN AIR, TANAH
DAN SUMBER ASLI
• Jabatan Pengairan dan Saliran
Malaysia
– Projek Rancangan Tebatan Banjir

Sungai Kedah/Anak Bukit, Kedah

Projek Rancangan Tebatan Banjir Sungai Kedah/Anak Bukit, Kedah
Bab 4.indd 1 28/06/2019 3:09 PM

Projek Rancangan Tebatan Banjir Sungai Kedah/Anak Bukit, Kedah
Bab 4.indd 2 28/06/2019 3:09 PM

JABATAN PENGAIRAN DAN SALIRAN MALAYSIA
PROJEK RANCANGAN TEBATAN BANJIR SUNGAI KEDAH/ANAK BUKIT,
1 KEDAH
1. LATAR BELAKANG
1.1. Jabatan Pengairan dan Saliran Malaysia (JPS) melalui Kementerian Sumber Asli
dan Alam Sekitar (Kementerian) [mulai bulan Julai 2018 dikenali sebagai
Kementerian Air, Tanah dan Sumber Asli] telah mencadangkan pelaksanaan Projek
Rancangan Tebatan Banjir (RTB) Sungai Kedah/Anak Bukit (SKAB) pada tahun 2008
dalam Rancangan Malaysia Kesembilan (RMKe-9). Projek ini merupakan salah satu
projek di bawah RTB Lembangan Sungai Kedah bertujuan untuk mengurangkan
masalah banjir.
1.2. Masalah banjir ini adalah berpunca daripada pembangunan yang pesat dan
semasa hujan lebat yang berlaku di Lembangan Sungai Kedah. Masalah ini
bertambah buruk lagi dengan keadaan fizikal sungai sedia ada yang cetek dan
sempit serta tidak mampu untuk menampung kapasiti air yang berlebihan.
Fenomena ini berulang hampir setiap tahun yang mengakibatkan kerosakan serta
kerugian harta benda dan hasil pertanian. Kawasan yang terjejas teruk akibat banjir
tersebut adalah di daerah Alor Setar berhampiran Sungai Kedah, Sungai Anak Bukit,
Sungai Tanjung Pauh dan Sungai Baru.
1.3. Pengurusan Nilai bagi Projek RTB SKAB yang dijalankan pada 25 Februari
hingga 1 Mac 2013 telah menetapkan objektif dan outcome projek seperti di
Jadual 1.
JADUAL 1
OBJEKTIF DAN OUTCOME PROJEK RTB SKAB YANG DITETAPKAN
DALAM PENGURUSAN NILAI PADA BULAN MAC 2013
BIL. OBJEKTIF OUTCOME
Mengurangkan kejadian banjir dan masalah yang

berkaitan dengannya serta mengurangkan kekerapan, i. Mengurangkan sehingga
2
50% kawasan banjir
keluasan dan kedalaman banjir di kawasan Bandaraya daripada 105km kawasan yang berpotensi
1. Alor Setar dan Jitra termasuk kampung-kampung, berlakunya banjir.
taman-taman perumahan dan kawasan industri di ii. Mengurangkan 9,000 hektar kawasan bendang
sekitar Sungai Baru, Sungai Tanjung Pauh dan Sungai dari ditenggelami banjir.
Anak Bukit.
Mengurangkan kehilangan nyawa, kerosakan i. Mengurangkan sehingga 50% perpindahan

infrastruktur awam, harta benda penduduk termasuk banjir daripada 63,000 orang mangsa banjir.
tanaman akibat daripada banjir di sepanjang sungai- ii. Penyediaan reka bentuk bagi memberi
2.
sungai tersebut serta mengurangkan gangguan kepada perlindungan terhadap banjir untuk jarak
aktiviti sosio dan ekonomi penduduk Negeri Kedah ulangan purata 50 tahun [ARI (Average
terutama yang tinggal di kawasan banjir. Recurrence Interval) 50].
Sumber: Laporan Pengurusan Nilai JPS
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 14 - 1
P r o j e k Rancangan
Projek R a n c a n g a n Tebatan
T e b a t a n Banjir
B a n j i r Sungai
S u n g a i Kedah/Anak
K e d a h / A n a k BBukit,
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 1 28/06/2019 3:09 PM

1.4. Projek RTB SKAB dilaksanakan melalui tiga (3) pakej dengan kos siling
keseluruhan projek yang diluluskan adalah berjumlah RM641.35 juta meliputi kos
perunding, binaan, pengambilan balik tanah dan lain-lain kos. Sehingga
31 Disember 2018, peruntukan yang telah disalurkan oleh Kementerian kepada JPS
adalah berjumlah RM442.77 juta (69%) yang mana sejumlah RM429.59 juta (97%)
telah dibelanjakan. Ringkasan maklumat projek mengikut pakej adalah seperti di
Jadual 2.
JADUAL 2
RINGKASAN MAKLUMAT PROJEK RTB SUNGAI KEDAH/ANAK BUKIT
SEHINGGA 31 DISEMBER 2018
BUTIRAN PAKEJ 1 PAKEJ 2 PAKEJ 3
No. Kontrak JPS/IP/PB/10/2011 JPS/IP/PB/06/2013 JPS/IP/PB/16/2013
Nama Projek Menaik Taraf Sungai Baru/ Pembinaan Lencongan Sungai Menaik Taraf Sungai Tanjung
Sungai Kubang Rotan dari Baru (CH0 – CH12600) dan Pauh (CH12600 – CH25100),
Chainage (CH) 0 Sehingga Menaik Taraf Sungai Anak Menaik Taraf Terusan Utama dan
CH5500 (5.5 KM) Bukit (CH0 – CH1750) serta Terusan Utara MADA (CH0A –
Kerja Berkaitan Rancangan CH7400A) dan Menaik Taraf
Tebatan Banjir Sungai Kedah/ Sungai Anak Bukit (CH1750 –
Anak Bukit, Kedah CH4600) serta Kerja-Kerja
Berkaitan Rancangan Tebatan
Banjir Sungai Kedah/Anak Bukit,
Kedah
Skop Kerja Pengorekan Dasar Sungai i. Pembinaan Lencongan i. Menaik Taraf Sungai Tanjung
dan Kerja Tanah serta Sungai Baru - 12.6 km Pauh - 12.5 km
Pengukuhan Tebing Sungai ii. Menggantikan Tali Air ii. Menaik Taraf Terusan Utama
Baru/Sungai Kubang Rotan Kedua MADA ACLBD 4 dan Terusan Utara MADA
(CH0 – CH5500) iii. Menaik Taraf Sungai Anak - 7.4 km
Bukit (CH0 – CH1750) iii. Menaik Taraf Sungai Anak
iv. Membina Baru dua (2) Bukit - 2.85 km
Jambatan JKR:
 Jalan Alor Setar - Kuala
Perlis
 Jalan Alor Setar - Gunung
Keriang
Jenis Kontrak Konvensional Konvensional Konvensional
Kaedah Perolehan Tender Terbuka Rundingan Terus Tender Terbuka
No. Pendaftaran
278688-T dan 502468-D (Joint Venture)
Syarikat Perunding
No. Pendaftaran
261271-A 195332-K 563519-T
Syarikat Kontraktor
Pegawai Penguasa Timbalan Ketua Pengarah JPS Timbalan Ketua Pengarah JPS
Pengarah JPS Kedah
(SO) Malaysia (Sektor Bisnes) Malaysia (Sektor Bisnes)
Ketua Penolong Pengarah JPS Pengarah Bahagian Projek
Wakil SO Pengarah JPS Kedah
Kedah Khas JPS Malaysia
Jurutera Projek RTB Jurutera Projek RTB
Wakil SO di Tapak Tiada Pejabat Projek Persekutuan Pejabat Projek Persekutuan
Negeri Kedah, JPS Negeri Kedah, JPS
Kos Kontrak Asal RM16.99 juta RM132 juta RM108 juta
Kos Kontrak
RM13.23 juta RM115.15 juta RM124.6 juta
Semasa
Tarikh Milik Tapak 20.06.2011 25.09.2013 05.11.2014
Tarikh/Tempoh
19.06.2012 (12 bulan) 24.11.2015 (26 bulan) 04.11.2016 (24 bulan)
Siap Kerja Asal
EOT 1 : 27.05.2016 (184 hari) EOT 1 : 27.06.2018 (600 hari)
EOT 2 : 27.09.2017 (488 hari) EOT 2 : 27.08.2019 (426 hari)
Lanjutan Masa
EOT 1 : 17.10.2012 (120 hari) EOT 3 : 19.07.2018 (295 hari) Jumlah EOT : 1,026 hari
(EOT)
EOT 4 : 22.09.2018 (65 hari)
Jumlah EOT : 1,032 hari
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
r o j e k RRancangan
a n c a n g a n TTebatan
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
u n g a i K Kedah/Anak
e d a h / A n a k B uBukit,
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 2 28/06/2019 3:09 PM

BUTIRAN PAKEJ 1 PAKEJ 2 PAKEJ 3
Sijil Siap Kerja
17.10.2012 Belum Siap Belum Siap
(CPC)
Sijil Tidak Siap
- 21.09.2018 -
Kerja
Gantirugi Tertentu
- RM23,868.49/hari -
dan Ditetapkan
Kemajuan Kerja Fizikal – 77.2% (Jadual 100%)
Fizikal – 80.8% (Jadual 81.8%)
Sehingga Siap 100% Kewangan – 64.1% (Jadual
Kewangan – 80.3% (Jadual 80.8%)
31.12.2018 100%)
Sumber: Dokumen Kontrak, Fail JPS, Entrance Conference Pada 9 Januari 2019 dan Dokumen Daripada Pejabat
Jurutera Projek Pada 11 Mac 2019
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada projek RTB SKAB telah dilaksanakan
dengan berhemat, cekap dan berkesan bagi mengurangkan kekerapan kejadian,
keluasan dan kedalaman banjir di kawasan Bandaraya Alor Setar dan Jitra serta
mengurangkan kerosakan infrastruktur, harta benda dan tanaman akibat daripada
banjir.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi projek dan
pengurusan projek. Prestasi projek dinilai berdasarkan dua (2) perkara iaitu
pencapaian output dan outcome projek. Manakala pengurusan projek pula meliputi
enam (6) perkara iaitu prestasi kewangan, perancangan projek, pengurusan
perolehan, pentadbiran kontrak, pelaksanaan kerja pembinaan dan penyenggaraan
selepas projek siap bagi Pakej 1.
3.2. Skop pengauditan tertumpu kepada aspek perancangan, pelaksanaan dan

pemantauan terhadap projek pembinaan dan perkhidmatan perunding bagi RTB
SKAB Pakej 2 dan Pakej 3. Pengauditan adalah meliputi tempoh tahun 2008 hingga
bulan Februari 2019 manakala analisis terhadap pencapaian kewangan adalah
berkedudukan pada 31 Disember 2018. Bagi projek RTB SKAB Pakej 1 yang telah
siap pada bulan Oktober 2012, skop pengauditan hanya tertumpu kepada aspek
penyenggaraan. Pengauditan dijalankan di Bahagian Pengurusan Banjir (BPB) dan
Bahagian Projek Khas (BPK) di Ibu Pejabat JPS Malaysia, JPS Negeri Kedah dan
Pejabat Projek Persekutuan Kedah serta pemeriksaan fizikal di tapak projek. Selain
itu, pengauditan juga melibatkan agensi-agensi lain iaitu Bahagian Perolehan
Kerajaan di Kementerian Kewangan, Lembaga Kemajuan Pertanian Muda (MADA),
Jabatan Kerja Raya (JKR) Negeri Kedah, Pejabat Daerah dan Tanah Kota Setar serta
Pejabat Daerah dan Tanah Kubang Pasu.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 34 - 3
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 3 28/06/2019 3:09 PM

Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod, dokumen serta menganalisis data
yang berkaitan dengan projek RTB SKAB. Selain itu, Jabatan Audit Negara (JAN) telah
menggunakan cerapan data imej satelit dan pengukuran di tapak projek dengan
kerjasama pihak Agensi Remote Sensing Malaysia (ARSM). Pemeriksaan fizikal Audit
telah dijalankan di kawasan projek bagi mengukuhkan penemuan Audit. Perbincangan
dan temu bual bersama pegawai yang terlibat juga telah diadakan untuk mendapat
penjelasan yang lebih lanjut mengenai projek ini.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Januari dan Februari 2019
a. Prestasi Projek
Projek RTB SKAB bagi Pakej 2 dan Pakej 3 tidak dapat disiapkan mengikut
tarikh yang ditetapkan dalam kontrak asal iaitu pada 24 November 2015 dan
4 November 2016. Lanjutan daripada itu, empat (4) Perakuan Kelambatan dan
Lanjutan Masa (EOT) selama 1,032 hari telah diluluskan bagi Pakej 2 sehingga
22 September 2018 manakala dua (2) EOT selama 1,026 hari telah diluluskan
bagi Pakej 3 sehingga 27 Ogos 2019. Namun, projek Pakej 2 masih belum
disiapkan dan telah dikeluarkan Perakuan Kerja Tidak Siap [Certificate of
Non-Completion (CNC)] pada 21 September 2018. Setakat 31 Disember 2018,
peratus siap sebenar projek Pakej 2 adalah lewat jadual sebanyak 22.8% dan
telah dikeluarkan Notis Penamatan Pengambilan Kerja Kontraktor pada
28 Februari 2019. Manakala bagi Pakej 3, projek masih dalam peringkat
pembinaan selepas diluluskan dua (2) EOT selama 1,026 hari dengan tarikh siap
baru ditetapkan pada 27 Ogos 2019. Kegagalan menyiapkan Pakej 2 dan
kelewatan dalam menyiapkan Pakej 3 menyebabkan objektif RTB SKAB setakat
ini belum tercapai dan outcome projek belum dapat dinilai.
b. Pengurusan Projek
Bagi enam (6) perkara yang diaudit, didapati pengurusan projek RTB SKAB dari
aspek pengurusan kewangan adalah memuaskan. Bagaimanapun, terdapat
kelemahan bagi lima (5) perkara yang lain iaitu perancangan projek, pengurusan
perolehan, pentadbiran kontrak, pelaksanaan kerja pembinaan dan
penyenggaraan selepas projek siap yang perlu diberi perhatian.
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 4 28/06/2019 3:09 PM

5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diberi perhatian oleh pihak JPS adalah
seperti berikut:
a. kajian kemungkinan tidak dilaksanakan telah menyebabkan keperluan pengguna

dan keadaan sebenar di tapak tidak diambil kira;
b. perubahan keperluan oleh Pertubuhan Peladang Kawasan (PPK) dan MADA

semasa pelaksanaan projek telah menyebabkan reka bentuk jalan ladang, bund,
berm, Light Traffic Bridge (LTB) dan kelebaran sungai dipinda yang memberi
kesan kepada peningkatan kos dan lanjutan masa;
c. perolehan kontraktor bagi Pakej 2 dibuat secara rundingan terus dengan syarikat
yang tidak memenuhi syarat tender terhad kerana syarikat 195332-K yang dipilih
tidak mengemukakan laporan kewangan yang telah diaudit bagi tempoh tiga (3)
tahun berturut-turut;
d. kelemahan semasa peringkat reka bentuk menyebabkan berlakunya pemberian

lanjutan masa dan perubahan kerja;
e. kerja binaan di tapak tidak mengikut spesifikasi ditetapkan serta kualiti kerja
binaan kurang memuaskan; dan
f. perancangan dan pelaksanaan kerja penyenggaraan bagi Pakej 1 yang telah siap
pada tahun 2012 tidak dibuat menyebabkan sedimen terkumpul di dasar Sungai
Kubang Rotan.
Perkara yang ditemui dan maklum balas JPS telah dibincangkan dalam Exit Conference
yang telah diadakan pada 19 April 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang
dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti di perenggan berikut:
6.1. Prestasi Projek
6.1.1. Pencapaian Output Projek
a. Berdasarkan Klausa 2 dokumen kontrak, tarikh siap asal Projek RTB SKAB
Pakej 1 adalah pada 19 Jun 2012, Pakej 2 pada 24 November 2015 dan
Pakej 3 pada 4 November 2016. Skop kerja bagi Projek RTB SKAB mengikut
pakej adalah seperti di Peta 1.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 54 - 5
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 5 28/06/2019 3:09 PM

PETA 1
SKOP KERJA BAGI TIGA (3) PAKEJ PROJEK RTB SUNGAI KEDAH/ANAK BUKIT
PAKEJ 2 (195332-K) KOS RM 132 JUTA – DALAM PAKEJ 3 (563519-T) KOS RM 108 JUTA – DALAM
PEMBINAAN PEMBINAAN
Pembinaan Lencongan Sungai Baru (CH0 – CH12600) Menaik Taraf Sungai Tanjung Pauh (CH12600 –
Dan Menaik Taraf Sungai Anak Bukit (CH0 – CH1750) CH25100), Menaik Taraf Terusan Utama dan
i. Pembinaan Lencongan Sungai Baru - 12.6 km Terusan Utara MADA (CH0A – CH7400A) dan
ii. Menggantikan Tali Air Kedua MADA ACLBD 4 Menaik Taraf Sungai Anak Bukit (CH1750 –
iii. Menaik Taraf Sungai Anak Bukit (CH0 – CH1750) CH4600)
iv. Membina Baru Dua (2) Jambatan JKR: Sg. Bata
i. Menaik Taraf Sungai Tanjung Pauh -12.5 km
- Jalan Alor Setar – Kuala Perlis ii. Menaik Taraf Terusan Utama dan Terusan Utara
- Jalan Alor Setar – Gunung Keriang MADA - 7.4 km
iii. Menaik Taraf Sungai Anak Bukit - 2.85 km
CH0A
CH25100
Sg. Pedu
Tg. Pauh
Sg. Tg. Pauh Barrage
PAKEJ 1 (261271-A) KOS

RM 13.97 JUTA – SIAP CH12600
PADA BULAN OKTOBER CH7400A
2012
Menaik Taraf Sungai Baru/ Sg. Baru Sg. Pdg Terap
Sungai Kubang Rotan (CH0 –
CH5500)
CH5500
Sg. Anak Bukit
Petunjuk:
CH0 CH4600 Pakej 1
Pakej 2
CH175 Pakej 3
CH0
0
Sumber: JPS
b. Semakan Audit terhadap pencapaian output projek mendapati:
i. Pakej 1
Projek RTB SKAB Pakej 1 iaitu menaik taraf Sungai Baru/Sungai Kubang
Rotan (CH0 – CH5500) melibatkan skop kerja pengorekan dasar sungai
dan kerja tanah serta pengukuhan tebing sungai. Projek ini telah siap
sepenuhnya pada 17 Oktober 2012 dengan satu (1) EOT diluluskan bagi
tempoh 120 hari dari tarikh siap asal iaitu 19 Jun 2012.
ii. Pakej 2
 Mengikut dokumen kontrak, skop kerja utama Projek RTB SKAB Pakej
2 adalah pembinaan lencongan Sungai Baru, mengganti tali air kedua
MADA, membina dua (2) jambatan baru JKR dan menaik taraf Sungai
Anak Bukit. Kontrak juga telah menetapkan tempoh siap projek
adalah selama 26 bulan iaitu dari 25 September 2013 sehingga
24 November 2015.
 Semakan Audit mendapati projek tidak dapat disiapkan dalam

tempoh asal yang ditetapkan dalam kontrak dan empat (4) EOT
selama 1,032 hari telah diluluskan. Tarikh siap baru adalah pada
22 September 2018. Selanjutnya, pihak Audit mendapati projek ini
telah dikategorikan sebagai projek sakit dalam Mesyuarat
Jawatankuasa Projek Sakit (JKPS) Bil. 1/2014 bertarikh 11 Julai 2014.
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 6 28/06/2019 3:09 PM

 Walaupun empat (4) EOT telah diluluskan, kontraktor masih gagal
untuk menyiapkan kerja dalam tempoh yang ditetapkan dan JPS
telah mengeluarkan CNC kepada kontraktor pada 21 September
2018. Berdasarkan maklumat daripada Pejabat Jurutera Projek,
kemajuan fizikal sebenar projek sehingga 31 Disember 2018 adalah
77.2% berbanding jadual 100% iaitu lewat sebanyak 22.8%.
 Mesyuarat Contract Coordination Panel (CCP) yang diadakan pada

22 Januari 2019 telah memutuskan supaya Notis Untuk Tujuan
Penamatan (NUTP) Pengambilan Kerja Kontraktor dikeluarkan. Pihak
JPS telah mengeluarkan NUTP tersebut pada 23 Januari 2019.
Memandangkan pihak kontraktor tidak mengemukakan sebarang
recovery plan untuk tujuan pelaksanaan kerja, JPS telah
mengeluarkan Notis Penamatan Pengambilan Kerja Kontraktor pada
28 Februari 2019. Sehingga tarikh penamatan kontrak tersebut,
Gantirugi Tertentu dan Ditetapkan (LAD) yang dikenakan kepada
kontraktor adalah berjumlah RM3.80 juta iaitu bagi 159 hari dari
tarikh CNC dikeluarkan.
 Semakan Audit selanjutnya mendapati skop kerja menaik taraf

Sungai Anak Bukit dari CH0 hingga CH1750 telah dikeluarkan
daripada skop kerja asal kontrak kerana isu sosial melibatkan rumah
ibadat, sekolah dan setinggan ekonomi yang sukar diselesaikan
dalam tempoh yang singkat. Keputusan untuk mengeluarkan skop ini
telah dibuat melalui Makmal Kejuruteraan Nilai [Value Engineering
(VE)] pada bulan November 2016 dan dipersetujui oleh kontraktor
melalui surat bertarikh 4 Jun 2018.
 Semakan Audit terhadap justifikasi EOT mendapati penyebab projek

ini lewat disiapkan adalah masalah pengambilan balik tanah yang
belum selesai sebelum tarikh masuk tapak dan perubahan reka
bentuk. Bilangan hari EOT yang diluluskan bagi pengambilan balik
tanah adalah 184 hari (17.8%) manakala bagi perubahan reka
bentuk adalah 848 hari (82.2%). Selain itu, berdasarkan notis yang
dikeluarkan oleh JPS kepada kontraktor mendapati kelewatan projek
siap juga disebabkan oleh prestasi kontraktor yang tidak memuaskan
kerana lewat memulakan kerja di tapak. Kesannya, objektif projek
belum dapat dicapai.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 74 - 7
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 7 28/06/2019 3:09 PM

iii. Pakej 3
 Mengikut dokumen kontrak, skop kerja utama RTB SKAB Pakej 3
adalah menaik taraf Sungai Tanjung Pauh, menaik taraf Terusan
Utama dan Terusan Utara MADA serta menaik taraf Sungai Anak
Bukit. Kontrak juga telah menetapkan tempoh siap projek adalah
selama 24 bulan iaitu dari 5 November 2014 sehingga 4 November
2016.
 Semakan Audit mendapati projek tidak dapat disiapkan dalam

tempoh asal yang ditetapkan dalam kontrak di mana dua (2) EOT
selama 1,026 hari telah diluluskan dan tarikh siap baru adalah pada
27 Ogos 2019. Antara sebab EOT ini diluluskan adalah kerana
perubahan reka bentuk cerucuk serta masalah pengambilan balik
tanah, road diversion dan pengalihan utiliti di Tanjung Pauh
Headwork. Berdasarkan Minit Mesyuarat Tapak Bilangan 41 bertarikh
7 Januari 2019, peratus siap sebenar projek pada 31 Disember 2018
adalah 80.8% berbanding 81.8% mengikut jadual iaitu lewat
sebanyak 1%. Sehingga tarikh pengauditan, projek masih dalam
peringkat pembinaan.
 Ringkasan pencapaian output projek mengikut pakej sehingga

31 Disember 2018 adalah seperti di Jadual 3.
JADUAL 3
PENCAPAIAN OUTPUT PROJEK MENGIKUT PAKEJ SEHINGGA 31 DISEMBER 2018
KOS KONTRAK TARIKH LANJUTAN MASA
NAMA PROJEK (RM Juta) SIAP (EOT) STATUS
ASAL SEMASA ASAL DILULUSKAN
PAKEJ 1  Siap 100%.
Menaik Taraf Sungai Baru/ 19.06.2012 EOT 1: 17.10.2012
16.99 13.23
Sungai Kubang Rotan (12 bulan) (120 hari)  Sijil Siap Kerja bertarikh
[Chainage (CH) 0 – CH5500] 17 Oktober 2012.
EOT 1: 27.05.2016
(184 hari)
PAKEJ 2  Belum Siap.
EOT 2: 27.09.2017
Pembinaan Lencongan (488 hari)  Kemajuan Fizikal Sebenar
Sungai Baru (CH0 – EOT 3: 19.07.2018 77.2% Jadual 100%.
24.11.2015
CH12600) dan Menaik Taraf 132.00 115.15 (295 hari)  Pencapaian Kewangan
(26 bulan)
Sungai Anak Bukit (CH0 – EOT 4: 22.09.2018 Sebenar 64.1% Jadual 100%.
CH1750) serta Kerja (65 hari)  CNC dikeluarkan pada 21
Berkaitan RTB SKAB September 2018.
Jumlah EOT:
1,032 hari
PAKEJ 3
Menaik Taraf Sungai
EOT 1: 27.06.2018  Belum Siap.
Tanjung Pauh (CH12600 –
(600 hari)
CH25100), Menaiktaraf  Kemajuan Fizikal Sebenar
EOT 2: 27.08.2019
Terusan Utama dan Terusan 04.11.2016 80.8% Jadual 81.8%.
108.00 124.60 (426 hari)
Utara MADA (CH0A – (24 bulan)  Pencapaian Kewangan
CH7400A) dan Menaik Taraf Sebenar 80.3% Jadual
Jumlah EOT:
Sungai Anak Bukit (CH1750 80.8%.
1,026 hari
– CH4600) serta Kerja-Kerja
Berkaitan RTB SKAB
Sumber: Dokumen Kontrak dan Minit Mesyuarat Tapak
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 8 28/06/2019 3:09 PM

Maklum balas JPS yang diterima pada 15 April 2019
Kemajuan fizikal sebenar projek Pakej 3 sehingga 20 Mac 2019 adalah 85.9%
berbanding jadual 88.6%. Bagaimanapun, JPS menjangkakan kelewatan akan
berlaku kerana permohonan Kelulusan Perubahan Kerja (KPK) No. 16 hingga 21
yang telah dikemukakan pada 10 April 2019 masih dalam semakan dan
penelitian dokumen sokongan oleh Kementerian Air, Tanah dan Sumber Asli.
6.1.2. Pencapaian Outcome Projek
a. Pekeliling Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri Bilangan 1

Tahun 2009 mengenai Garis Panduan Perancangan dan Penyediaan Program
dan Projek Pembangunan menetapkan setiap cadangan projek perlu
menentukan outcome yang hendak dicapai, Key Performance Indicator (KPI)
yang hendak diukur dan kaedah pengukuran pencapaiannya. Surat Pekeliling
Am Bilangan 1 Tahun 2012 mengenai Garis Panduan Program Pembangunan
pula menetapkan penilaian outcome hendaklah dibuat mengikut tempoh
masa pencapaian sasaran outcome yang ditentukan di peringkat
perancangan projek. Laporan Pengurusan Nilai Projek menyatakan outcome
yang disasarkan bagi projek RTB SKAB adalah seperti berikut:
i. mengurangkan sehingga 50% kawasan banjir daripada 105 km2 kawasan

yang berpotensi berlakunya banjir untuk ARI 50;
ii. mengurangkan sehingga 50% perpindahan banjir daripada 63,000

mangsa banjir; dan
iii. mengurangkan 9,000 hektar kawasan bendang dari ditenggalami banjir.
b. Semakan Audit mendapati penilaian outcome projek ini belum dapat dinilai
kerana hanya satu (1) daripada tiga (3) pakej projek RTB SKAB yang
dilaksanakan telah siap iaitu Pakej 1 pada 17 Oktober 2012 manakala Pakej
2 dan Pakej 3 yang mana sepatutnya siap masing-masing pada tahun 2015
dan 2016 masih belum siap sehingga kini. Semakan Audit mendapati JPS
Negeri Kedah telah menerima empat (4) aduan/liputan akhbar/majlis dialog
berkenaan kejadian banjir dan mengeluarkan dua (2) laporan mengenai
kejadian banjir yang berlaku di sekitar kawasan projek bagi tempoh tahun
2016 hingga 2018. Butiran aduan/liputan akhbar/majlis dialog dan laporan
banjir adalah seperti di Jadual 4.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 94 - 9
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 9 28/06/2019 3:09 PM

JADUAL 4
ADUAN, LIPUTAN AKHBAR, MAJLIS DIALOG DAN LAPORAN
KEJADIAN BANJIR BAGI TEMPOH TAHUN 2016 HINGGA 2018
ADUAN/LIPUTAN/
BIL. TARIKH BUTIRAN LOKASI TERLIBAT
DIALOG/TAHUN
A. ADUAN
Kampung Kubang Panggas,

1. Akhbar Sinar Harian 16.06.2016 Bendang jadi laut akibat banjir kilat Kampung Padang dan
Kampung Leping.
Persatuan Penduduk
2. 30.11.2017 Masalah banjir di Kampung Alor Gunung Alor Gunung Alor Setar
Pulau Pinang
Penduduk Kampung Aduan banjir di kediaman dan kandang
3. 23.09.2018 CH4600
Banai lembu
Hujan lebat menyebabkan banjir di

Majlis dialog JPS dan kawasan rendah sebanyak dua (2) kali dan
Ahli Parlimen Kuala ada penduduk memaklumkan banjir
4. 24.11.2018 Kampung Alor Senjaya
Kedah bersama sebanyak 18 kali. Dianggarkan 10 buah
penduduk Alor Senjaya rumah terlibat. Terdapat juga aduan air
sungai Alor Senjaya sudah cetek.
B. LAPORAN BANJIR TAHUNAN JPS KEDAH

Air dari Alor Perang melalui Alor Senjaya
sebelum ke Sungai Anak Bukit. Aras
1. 2016 07.11.2016 Kampung Alor Senjaya
kawasan yang terlibat lebih rendah dari
sawah padi.
Banjir berlaku di kawasan rendah sekiranya Kampung Alor Senjaya, Titi

16.11.2017
hujan lebat. Pada tahun 2017, penduduk Gajah, Kampung Simpang 3,
2. 2017 dan
terjejas akibat banjir dan berpindah Kampung Sri Pasir,
28.11.2017
sebanyak tujuh (7) kali. Kampung Bukit Pinang.
Sumber: Pejabat Jurutera Projek dan Laporan Banjir Tahunan JPS Negeri Kedah 2016 hingga 2018
Pada pendapat Audit, kelewatan menyiapkan Projek RTB SKAB telah

menyebabkan objektif masih belum dicapai iaitu bagi mengurangkan
kekerapan kejadian, keluasan dan kedalaman banjir serta
mengurangkan kehilangan nyawa, kerosakan infrastruktur awam dan
harta benda penduduk. Pencapaian outcome projek sebagai tebatan
banjir juga belum boleh dinilai kerana projek belum siap sepenuhnya
dan masih berlaku kejadian banjir di kawasan terlibat.
6.2. Pengurusan Projek
6.2.1. Prestasi Kewangan
a. Berdasarkan Arahan Perbendaharaan 54, seseorang Pegawai Pengawal

dikehendaki mengawal perbelanjaan berkenaan dengan sesuatu program
dan aktiviti atau projek perbelanjaan yang diperuntukkan dalam maksud
perbelanjaan anggaran belanjawan di bawah kawalannya supaya peruntukan
tidak terlebih dibelanjakan. Sehingga 31 Disember 2018, Unit Perancang
Ekonomi (UPE), Jabatan Perdana Menteri (JPM) yang kini di bawah
Kementerian Hal Ehwal Ekonomi telah meluluskan kos siling bagi

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 10 28/06/2019 3:09 PM

pelaksanaan projek RTB SKAB berjumlah RM641.35 juta. Bagi tempoh yang
sama, peruntukan telah disalurkan oleh Kementerian kepada JPS meliputi
yuran perkhidmatan perunding, kos binaan, bayaran pengambilan balik
tanah dan lain-lain adalah berjumlah RM442.77 juta (69%). Daripada jumlah
peruntukan tersebut, sejumlah RM429.59 juta (97%) telah dibelanjakan
manakala bakinya, berjumlah RM13.18 juta (3%) tidak dapat dibelanjakan
kerana projek lewat dari jadual. Butiran peruntukan dan perbelanjaan
keseluruhan projek adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
KOS SILING, PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN BAGI
KETIGA-TIGA PAKEJ PROJEK RTB SKAB SEHINGGA 31 DISEMBER 2018
KOS SILING PERUNTUKAN PERBELANJAAN BAKI
PROJEK DITERIMA % PERUNTUKAN
JENIS KOS (RM Juta)
(RM Juta) (RM Juta) (c) / (b) (RM Juta)
(a) (b) (c) (b) - (c)
x 100
Perunding 9.43 8.72 8.27 94.8 0.45
Binaan 329.53 187.61 174.90 93.2 12.71
Pengambilan Balik Tanah 292.77 237.44 237.44 100.0 -
Lain-Lain 9.62 9.00 8.98 99.8 0.02
JUMLAH 641.35 442.77 429.59 97.0 13.18

Sumber: Bahagian Pengurusan Banjir, JPS
b. Semakan Audit terhadap dokumen kontrak mendapati kos asal kontrak bagi
ketiga-tiga pakej termasuk kos perunding adalah berjumlah RM265.60 juta.
Terdapat pindaan kos kontrak iaitu perubahan harga kontrak sebanyak
RM3.67 juta (1.38%) yang melibatkan pengurangan Pelarasan Harga
Kontrak (PHK) berjumlah RM7.58 juta dan pertambahan Arahan Perubahan
Kerja (APK) berjumlah RM3.91 juta menjadikan kos kontrak semasa
keseluruhan adalah berjumlah RM261.93 juta. Daripada jumlah tersebut,
sejumlah RM182.72 juta (69.8%) telah dibelanjakan sehingga 31 Disember
2018. Peratusan perbelanjaan yang rendah bagi Pakej 2 adalah kerana
pembinaan jambatan JKR di CH4600 dan CH9600 masih belum dilaksanakan
disebabkan oleh perubahan reka bentuk bagi memenuhi keperluan Road
Safety Audit (RSA), JKR manakala Pakej 3 pula adalah disebabkan projek
masih dalam pembinaan. Butiran adalah seperti Jadual 6.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 11
4 - 11
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 11 28/06/2019 3:09 PM

JADUAL 6
KOS KONTRAK DAN PRESTASI PERBELANJAAN
MENGIKUT PAKEJ SEHINGGA 31 DISEMBER 2018
KOS KONTRAK (RM Juta) PERBELANJAAN
PAKEJ/NO. TAMBAHAN/
PENDAFTARAN NAMA PROJEK (KURANGAN) SEMASA
ASAL
SYARIKAT (a) + (b) (RM Juta) %
(a) PHK APK + (c)
(b) (c)
A. KONTRAKTOR
Menaik Taraf Sungai Baru/Sungai

Pakej 1/
Kubang Rotan dari Chainage (CH) 16.99 (7.92) 4.16 13.23 13.23 100
261271-A
0 Sehingga CH5500 (5.5 KM)
Pembinaan Lencongan Sungai

Baru (CH0 – CH12600) dan Menaik
Pakej 2/ Taraf Sungai Anak Bukit (CH0 –
132.00 - (16.85) 115.15 80.17 69.6
195332-K CH1750) serta Kerja Berkaitan
Rancangan Tebatan Banjir Sungai
Kedah/Anak Bukit, Kedah
Menaik Taraf Sungai Tanjung Pauh
(CH12600 – CH25100), Menaik
Taraf Terusan Utama dan Terusan
Utara MADA (CH0A – CH7400A)
Pakej 3/
dan Menaik Taraf Sungai Anak 108.00 - 16.60 124.60 81.50 65.4
563519-T
Bukit (CH1750 – CH4600) serta
Kerja-Kerja Berkaitan Rancangan
Tebatan Banjir Sungai Kedah/Anak
Bukit, Kedah
JUMLAH (A) 256.99 (7.92) 3.91 252.98 174.90 69.1
B. PERUNDING
Pakej 1, 2 dan 3/
856718-A Reka Bentuk Terperinci RTB SKAB
Usahasama antara Fasa 1, Dokumen Tender dan 8.61 0.34 - 8.95 7.82 87.4
278688-T dan Penyeliaan Projek
502468-D
JUMLAH (B) 8.61 0.34 - 8.95 7.82 87.4
JUMLAH KESELURUHAN (A+B) 265.60 (7.58) 3.91 261.93 182.72 69.8
Sumber: Dokumen JKR 66 termasuk Baucar Bayaran serta Dokumen Kontrak Pakej 1, 2, 3 dan Perunding
Pada pendapat Audit, pengurusan kewangan projek ini adalah teratur

dan pencapaian kewangan bersesuaian dengan status kemajuan
projek.
6.2.2. Perancangan Projek
a. Kajian Kemungkinan
Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam (PKPA) Bilangan 2 Tahun 1992

mengenai Garis Panduan Perancangan dan Penyediaan Projek Pembangunan
telah menetapkan keperluan untuk melaksanakan kajian kemungkinan/
feasibiliti. Bagaimanapun, PKPA tersebut telah diganti dengan Pekeliling Unit
Perancang Ekonomi (UPE), Jabatan Perdana Menteri Bilangan 1 Tahun 2009
bertarikh 4 Disember 2009 menetapkan supaya kajian pra-feasibiliti perlu

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 12 28/06/2019 3:09 PM

dibuat bagi semua projek Rancangan Pembangunan Lima (5) Tahun
manakala kajian kemungkinan pula perlu dijalankan bagi projek yang besar
terutamanya projek infrastruktur yang bernilai melebihi RM50 juta. Semakan
Audit mendapati kajian kemungkinan bagi projek RTB SKAB tidak disediakan.
Menurut JPS, kajian kemungkinan tidak dilaksanakan kerana tiada
peruntukan bagi maksud tersebut diluluskan oleh UPE, JPM dalam RMKe-10.
Bagaimanapun, JPS telah melaksanakan Kajian Pelan Induk Tebatan Banjir
dan Pengurusan Sg. Kedah/Anak Bukit, Kedah Darul Aman pada tahun 2004
untuk mengenal pasti kawasan-kawasan banjir dan pakej-pakej tebatan
banjir.

JPS telah melaksanakan Kajian kemungkinan Masterplan and Feasibility Study
Alor Setar and Its Urban Environs (Volume V – Drainage Feasibility Study
Chapter 5 - Chapter 7) menggunakan peruntukan Japan International
Cooperation Agency (JICA) pada tahun 1981. Laporan ini merangkumi
lembangan Sungai Kedah/Anak Bukit dan menjurus kepada cadangan-cadangan
kemungkinan penyelesaian isu-isu banjir kilat dan banjir monsun di Bandar Alor
Setar. Memandangkan kajian ini terlalu lama, maka pada tahun 2004, JPS telah
melaksanakan Kajian Pelan Induk Tebatan Banjir dan Pengurusan Sungai
Kedah/Anak Bukit, Kedah. Kajian Pelan Induk ini fokus kepada penemuan yang
telah dikenal pasti dalam laporan JICA tersebut dan mencadangkan penyelesaian
masalah banjir di lembangan Sg. Kedah/Anak Bukit. JPS telah menggunakan
laporan ini sebagai asas dalam permohonan projek RTB SKAB dan pihak UPE,
JPM telah berpuas hati dan meluluskan projek ini.
Pada pendapat Audit, kajian kemungkinan yang khusus bagi projek ini
sepatutnya dibuat bagi memastikan kelancaran pelaksanaan projek.
b. Pengurusan Nilai
Pengurusan Nilai yang meliputi Kajian Nilai [Value Assessment (VA)] dan
Kejuruteraan Nilai [Value Engineering (VE)] telah dilaksanakan oleh JPS
sebagaimana yang ditetapkan dalam Pekeliling UPE, JPM Bilangan 3 Tahun
2009 dan Panduan Pelaksanaan Pengurusan Nilai Dalam Program/Projek
Kerajaan bertarikh 24 Mei 2011. JPS telah mengadakan Makmal VA pada
25 Februari 2013 hingga 1 Mac 2013 yang turut dihadiri oleh wakil daripada
Kementerian, UPE, JKR, MADA, perunding projek dan agensi lain
yang terlibat. Selain itu, makmal VE pula telah diadakan pada 9 hingga
14 November 2013 dan VE intervention dijalankan pada 22 hingga
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 13
4 - 13
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 13 28/06/2019 3:09 PM

24 November 2016 atas permintaan Seksyen Ekonomi Alam Sekitar dan
Sumber Asli (SEASSA) UPE, JPM bagi mengkaji semula kenaikan kos yang
terlibat termasuk isu yang melibatkan pembinaan jambatan JKR. Hasil VA
dan VE yang dijalankan telah mencapai pengurangan kos berjumlah
RM17.29 juta (2.6%) iaitu kepada RM641.35 juta berbanding kos asal
berjumlah RM658.64 juta.
c. Perubahan Reka Bentuk Semasa Pelaksanaan Projek Disebabkan

oleh Keperluan Pihak MADA
i. Lukisan pembinaan dalam dokumen kontrak telah menetapkan ukuran

dan lokasi asal bagi pembinaan bund, jalan ladang dan LTB bagi projek
Pakej 2 dan Pakej 3. Pembinaan jalan ladang asal adalah di atas bund
setinggi 6 meter yang sama aras dengan pembinaan LTB manakala berm
pula dibina bersebelahan bund. Selain itu, kelebaran sungai yang perlu
dibina bagi lencongan Sungai Baru di bawah projek Pakej 2 juga telah
ditetapkan iaitu 80 meter bagi tujuan untuk menampung kapasiti air
sungai sepertimana reka bentuk ARI 50 yang disediakan oleh perunding
projek. Lukisan kontrak yang asal bagi keratan sungai adalah seperti
Rajah 1.
RAJAH 1
LUKISAN KONTRAK ASAL BAGI KERATAN SUNGAI
Lebar Sungai = 80m
Jalan Ladang = 4.5m
Bund = 6m
Berm = 6m
Sumber: Lukisan Kontrak

Nota: m = meter
ii. Semakan Audit terhadap Final Detailed Design Report yang disediakan
oleh perunding pada 26 Disember 2012 mendapati MADA dan JPS telah
bersetuju dengan reka bentuk terperinci yang disediakan. Namun, pada
10 Disember 2014 iaitu selepas projek Pakej 2 bermula iaitu pada
25 September 2013 dan Pakej 3 bermula pada 5 November 2014, pihak
MADA telah mengemukakan permohonan bagi mengubah kedudukan
jalan ladang dari atas bund ke bawah bersebelahan dengan bendang.
Berdasarkan kepada permohonan tersebut, JPS melalui Mesyuarat

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 14 28/06/2019 3:09 PM

Teknikal Membincangkan Kaedah Mengatasi Isu-isu di Tapak pada
21 Januari 2015 telah memohon pihak perunding untuk mengemukakan
lukisan reka bentuk jalan ladang yang baru dengan mengambil kira
permohonan MADA dan perubahan reka bentuk LTB. Perunding telah
mengemukakan reka bentuk yang dipinda pada 4 Februari 2015.
Perbandingan antara reka bentuk asal dan reka bentuk yang dipinda
bagi komponen jalan ladang, bund, sungai dan LTB adalah seperti di
Jadual 7.
JADUAL 7
PERBANDINGAN ANTARA REKA BENTUK ASAL DAN REKA BENTUK YANG
DIPINDA BAGI KOMPONEN JALAN LADANG, BUND, SUNGAI DAN LTB
KOMPONEN REKA BENTUK ASAL REKA BENTUK YANG DIPINDA
PAKEJ 2
Jalan ladang (4.5 meter lebar) Atas bund Bawah bund bersebelahan bendang
Lebar bund 6 meter 3.5 meter
Kelebaran (Top Width) Bagi Lencongan Banjir 80 meter Varies (mengikut kesesuaian di tapak)
Panjang LTB 83 meter x 6.7 meter Tiada perubahan
PAKEJ 3
Panjang LTB (CH2100A) 67 meter x 4.5 meter Tiada perubahan

Sumber: Lukisan Pembinaan Kontrak dan Pindaan
iii. Semakan Audit terhadap reka bentuk yang dipinda oleh perunding
 Kelebaran Sungai bagi Lencongan Sungai Baru Pakej 2 Tidak

Ditetapkan
Berdasarkan lukisan kontrak yang dipinda bagi keratan sungai,

didapati kelebaran sungai yang dikorek bagi lencongan Sungai Baru
tidak ditetapkan (varies) berbanding lukisan kontrak asal yang
menetapkan kelebaran sungai adalah 80 meter. Pengukuran Audit
bersama pihak ARSM di empat (4) lokasi iaitu CH1230, CH6530,
CH7866 dan CH7781 mendapati kelebaran sungai yang telah dikorek
adalah di antara 70 hingga 76 meter. Kelebaran sungai yang tidak
ditetapkan dalam reka bentuk yang dipinda berpotensi menyebabkan
kapasiti sungai tidak dapat menampung kuantiti air semasa banjir
pada tahap reka bentuk ARI 50.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 15
4 - 15
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 15 28/06/2019 3:09 PM

Kerja-kerja masih belum siap sepenuhnya di tapak. Pengiraan perunding

menunjukkan bahawa reka bentuk yang baru mampu membuktikan tahap
perlindungan ARI 50 dengan kelebaran dari bund ke bund minimum 74.6 meter
dan maksimum 80 meter. Bagaimanapun, pengesahan hanya dapat dibuat
setelah As-Built Drawing disediakan dan kuantiti akhir akan diukur berdasarkan
penyiapan di tapak.
Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang diterima daripada JPS,
namun pihak Audit berpendapat ARI 50 hanya boleh dicapai dengan
kelebaran minimum dari bund ke bund dibina 74.6 meter.
 Reka Bentuk LTB Tidak Dipinda
Berdasarkan kepada perubahan lokasi jalan ladang, kelebaran bund

telah dikurangkan daripada 6 meter kepada 3.5 meter.
Bagaimanapun, ukuran panjang LTB tidak dipinda oleh perunding
mengikut perubahan kelebaran bund tersebut. Ini menyebabkan
panjang LTB melebihi bund yang dibina dan keperluan access road
dari jalan ladang ke LTB tidak diambil kira dalam reka bentuk yang
dipinda. Semakan Audit seterusnya mendapati cadangan pembinaan
access road ke LTB bagi Pakej 2 telah dibincangkan dalam VE kedua
pada bulan November 2016. Namun arahan perubahan kerja bagi
pembinaan access road masih belum dikeluarkan selepas keputusan
VE dibuat. Pemeriksaan Audit di lokasi pembinaan LTB bagi Pakej 2
pada 29 Januari 2019 mendapati keadaan semasa di tapak adalah
seperti Gambar 1.
GAMBAR 1
Bund
Pakej 2 – CH2500 dan CH6400

Contoh Pembinaan LTB di Tapak Tiada Access Road
(29.01.2019)

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 16 28/06/2019 3:09 PM

Maklum balas JPS yang diterima pada 8 dan 24 April 2019
Reka bentuk panjang LTB tidak berubah kerana dibina merentasi bund ke
bund untuk ARI 100. Perubahan hanya melibatkan access road ke LTB dari
jalan ladang. Disebabkan pembinaan access road dan beberapa perubahan
kerja lain yang akan melebihi siling projek asal, permohonan pertambahan
kos projek telah dikemukakan kepada UPE, JPM selepas VE kedua
dilaksanakan dan telah diluluskan pada 28 Ogos 2017. JPS telah
melaksanakan beberapa bengkel pemurnian perubahan kerja dan Kuantiti
Kerja Sementara serta Mesyuarat Teknikal untuk memuktamadkan semua
perubahan kerja yang telah dikenal pasti. Permohonan perubahan kerja
tersebut telah dibuat ke MoF pada 20 Julai 2018 setelah disahkan oleh
Kementerian, namun permohonan tersebut tidak diluluskan dan diminta
untuk rundingan semula kos perubahan kerja bersama kontraktor. JPS telah
mengemukakan semula permohonan kepada MoF pada 12 Disember 2018
setelah beberapa perubahan reka bentuk dan pelarasan harga dibuat.
Sehingga kini, permohonan tersebut sedang diproses dan disemak oleh MoF.
 Perubahan Lokasi LTB yang Dibina
Berdasarkan dokumen kontrak, 13 unit LTB perlu dibina dengan kos

berjumlah RM13.82 juta berdasarkan lokasi yang telah ditetapkan.
Bagaimanapun pemeriksaan Audit pada 29 Januari 2019 mendapati
lokasi pembinaan sebenar bagi tujuh (7) unit LTB tidak mengikut
lokasi yang ditetapkan dalam lukisan kontrak. Jarak perbezaan lokasi
LTB asal dan yang dibina di tapak adalah di antara 50 meter ke 400
meter seperti di Jadual 8. Menurut JPS, lokasi sebenar semasa
pembinaan perlu diubah suai berdasarkan kesesuaian tapak bagi
memenuhi kehendak PPK Kuala Sungai II MADA yang memohon
mengubah kedudukan jalan ladang dari atas bund ke bawah bund.
Selain itu, semakan Audit terhadap Minit Mesyuarat Kemajuan
Bilangan 24 bertarikh 8 Mac 2016 mendapati satu (1) unit LTB No. 7
di CH6900 dikeluarkan daripada kontrak kerana mengambil kira
faktor keselamatan disebabkan pertindihan antara Right of Way
(ROW) dan Rentis TNB (132 kilovolt).
JADUAL 8
PEMBINAAN LTB BAGI PAKEJ 2
CHAINAGE
PERBEZAAN JARAK
LOKASI LOKASI ASAL
LOKASI SEBENAR PEMBINAAN LTB DI TAPAK
PEMBINAAN LTB LUKISAN
DI TAPAK (METER)
KONTRAK
LTB 1 700 850 150
LTB 2 1500 1250 250
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 17
4 - 17
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 17 28/06/2019 3:09 PM

CHAINAGE
PERBEZAAN JARAK
LOKASI LOKASI ASAL
LOKASI SEBENAR PEMBINAAN LTB DI TAPAK
PEMBINAAN LTB LUKISAN
DI TAPAK (METER)
KONTRAK
LTB 3 2500 2500 -
LTB 4 3500 3500 -
LTB 5 5600 5450 150
LTB 6 6200 6400 200
LTB 7 6900 Dibatalkan -
LTB 8 7650 7650 -
LTB 9 8450 8450 -
LTB 10 10300 10300 -
LTB 11 11200 11150 50
LTB 12 12000 11600 400
LTB 13 12400 12250 150
Sumber: Lukisan Dokumen Kontrak Pakej 2 dan Maklumat Daripada Pejabat Jurutera Projek
Bagi memenuhi fungsi LTB, terdapat keperluan pembinaan access road bagi
menyambungkan jalan ladang dengan LTB. Penyusunan semula lokasi dibuat
berdasarkan sebab-sebab berikut:
i. faktor keselamatan pengguna;

ii. memerlukan lebih banyak ruang di sekitar lokasi pembinaan;
iii. terdapat halangan di lokasi asal bagi memenuhi keperluan ruang
pembinaan ramp tersebut; dan
iv. kesesuaian jarak antara LTB.
 Panjang LTB di Tapak bagi Pakej 3 Melebihi Right of Way
Pembinaan LTB merupakan antara komponen kerja menaik taraf

Sungai Tanjung Pauh dan Terusan MADA di bawah Pakej 3. Dokumen
kontrak menetapkan enam (6) unit LTB perlu dibina dengan kos
berjumlah RM2.03 juta. Pemeriksaan Audit di tapak projek pada
29 Januari 2019 dan semakan terhadap lukisan pembinaan access
road Terusan MADA mendapati panjang LTB di CH2100A melebihi
ROW di kawasan tersebut seperti Gambar 2 dan Rajah 2. Perkara
ini menyebabkan access road perlu dibina di luar garisan ROW.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 18 28/06/2019 3:09 PM

LTB CH2100A
67m x 4.5m GAMBAR 2
Pakej 3 - Kampung Banai (CH2100A)

Pembinaan LTB Melepasi ROW Seperti Dalam
Lukisan Pembinaan Access Road
Sumber: Video Drone Daripada JPS
(27.08.2018)
RAJAH 2
Garisan ROW
Sumber: Lukisan Pembinaan Access Road
Maklum balas JPS yang diterima pada 18 dan 24 April 2019

Reka bentuk LTB yang dibina merentasi Terusan MADA telah mengambil kira
keupayaan hidraulik dengan tahap perlindungan ARI 50. Pembinaan LTB
melebihi ROW adalah disebabkan oleh anjakan bagi mengelak kedua-dua belah
jalan yang digunakan oleh orang kampung terhalang semasa tempoh pembinaan
serta memerlukan ruang yang besar untuk pembinaan access road ke LTB.
Bagaimanapun, anjakan ini masih berada dalam rezab Kerajaan dan tidak
melibatkan tambahan pengambilan tanah.
Bagi mengelakkan berlaku perubahan reka bentuk semasa pelaksanaan projek

seperti yang dibangkitkan di atas, JPS perlu mendapatkan maklumat yang jelas
daripada stakeholder berkaitan polisi dalam penentuan lokasi bagi pembinaan
struktur serta mengambil kira faktor sekeliling.
Pada pendapat Audit, ketiadaan kajian kemungkinan telah

menjejaskan kelancaran pelaksanaan projek di mana keperluan
pengguna dan keadaan sebenar di tapak tidak diambil kira sehingga
menyebabkan perubahan reka bentuk perlu dibuat.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 19
4 - 19
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 19 28/06/2019 3:09 PM

6.2.3. Pengurusan Perolehan
a. Pelantikan Kontraktor Bagi Pakej 2
i. Pekeliling Perbendaharaan PK 2/2013 dan PK 2.1, Kaedah Perolehan

Kerajaan menetapkan perolehan kerja yang melibatkan kontrak melebihi
RM500,000 hendaklah dipelawa secara tender terbuka. Antara asas
penilaian tender termasuk tender terhad adalah memastikan kontraktor
mengemukakan laporan kewangan syarikat yang telah diaudit bagi
tiga (3) tahun berturut-turut sebagai salah satu dokumen wajib yang
perlu dikemukakan untuk penilaian dari segi kemampuan kewangan.
ii. Semakan Audit mendapati Kementerian Kewangan (MoF) pada 28 Mac

2013 telah meluluskan pelaksanaan perolehan bagi projek Pakej 2 dibuat
secara tender terhad di kalangan lima (5) syarikat berdasarkan
permohonan daripada Kementerian pada 22 Mac 2013. JPS telah
melaksanakan tender terhad di kalangan lima (5) syarikat tersebut di
mana hanya empat (4) syarikat yang dipelawa telah mengemukakan
tender. Semakan lanjut mendapati Lembaga Perolehan A Kementerian
tidak memperaku tender terhad tersebut disebabkan keempat-empat
petender tidak mengemukakan Lembaran Imbangan bagi tiga (3) tahun
berakhir yang telah diaudit. Di samping itu, harga yang ditawarkan
adalah di antara RM468 juta hingga RM505 juta yang mana melebihi
200% daripada anggaran harga JPS berjumlah RM132.62 juta. Oleh itu,
pada 25 Julai 2013 Lembaga Perolehan A Kementerian telah
mengesyorkan supaya perolehan ini ditender semula secara tender
terbuka.
iii. Pada 25 Julai 2013, Kementerian telah mengemukakan permohonan

kepada MoF untuk membuat rundingan terus dengan petender yang
menawarkan harga terendah dari kalangan empat (4) petender yang
dinilai dalam tender terhad tersebut sebelum ini. Berdasarkan keputusan
tender terhad, petender yang menawarkan harga terendah adalah
syarikat 195332-K dengan harga tawaran berjumlah RM468.07 juta.
Justifikasi Kementerian memohon rundingan terus tersebut ialah
keperluan kritikal untuk menyiapkan projek ini kerana sekiranya
dilaksanakan secara tender terbuka akan mengambil masa yang lama
serta projek ini melibatkan kawasan Istana Anak Bukit, Kedah. Ulasan
daripada Bahagian Perolehan Kerajaan, MoF terhadap permohonan
Kementerian menyatakan kontraktor yang dilantik adalah merupakan
petender yang telah gagal dalam penilaian tender peringkat pertama
kerana tidak mengemukakan Lembaran Imbangan dan tidak layak dinilai

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 20 28/06/2019 3:09 PM

dalam penilaian peringkat kedua. Bagaimanapun, Jawatankuasa
Perolehan Menteri Kewangan I, MoF pada 5 Ogos 2013 telah meluluskan
permohonan rundingan terus tersebut.
iv. Semakan Audit selanjutnya mendapati rundingan harga yang dipersetujui

oleh JPS dan syarikat 195332-K adalah berjumlah RM132 juta iaitu di
bawah paras anggaran harga JPS dan telah dimuktamadkan oleh
Lembaga Perolehan A Kementerian pada 26 Ogos 2013.
Maklum balas MoF yang diterima pada 17 April 2019
Berdasarkan cabutan Minit Mesyuarat JPMK I Bilangan 5/2013 justifikasi

pemilihan syarikat 195332-K adalah seperti berikut:
i. Terdapat faktor kesegeraan bagi pelaksanaan perolehan kerja-kerja ini

kerana lokasinya yang berhampiran dengan kawasan Istana Anak Bukit,
Kedah.
ii. Perolehan kerja ini boleh dilaksanakan secara rundingan terus dengan
syarikat 195332-K kerana syarikat tersebut berpengalaman melaksanakan
kerja-kerja seumpamanya sebelum ini.
b. Pelantikan Perunding
i. Surat Pekeliling Perbendaharaan (SPP) Bilangan 8 Tahun 2006 mengenai

Manual Perolehan Perkhidmatan Perunding menetapkan pemilihan dan
pelantikan perunding hendaklah diluluskan oleh Pihak Berkuasa Melantik
(PBM) dan meluluskan kos perkhidmatan perunding berdasarkan had
kuasa yang telah ditetapkan. Berdasarkan SPP tersebut, Perbendaharaan
Malaysia (Perbendaharaan) adalah PBM bagi pelantikan perunding
bagi kos projek yang melebihi RM30 juta dan kos perunding melebihi
RM3 juta.
ii. Semakan Audit mendapati projek RTB SKAB dilaksanakan secara

konvensional yang mana pihak JPS telah melantik perunding 278688-T
secara usaha sama dengan perunding 502468-D bagi menyediakan reka
bentuk terperinci, dokumen tender dan penyeliaan kerja RTB SKAB.
Pelantikan dibuat berdasarkan kelulusan Perbendaharaan Malaysia
melalui surat bertarikh 12 September 2008 dan kelulusan kos
perkhidmatan perunding berjumlah RM8.61 juta diperoleh daripada
Perbendaharaan pada 10 Mac 2009. Berdasarkan surat kelulusan
tersebut, perunding 502468-D dipilih kerana mempunyai pengalaman
projek yang seumpama namun perlu digabungkan selaras dengan norma
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 21
4 - 21
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 21 28/06/2019 3:09 PM

bilangan professional berbanding kos projek. Firma perunding 278688-T
disyorkan oleh Perbendaharaan sebagai lead consultant bagi
menggantikan projek lain yang telah ditangguhkan ke RMKe-10.
Pada pendapat Audit, kelulusan MoF bagi pelantikan kontraktor secara

rundingan terus dengan syarikat yang didapati tidak dapat dinilai
kemampuan kewangannya adalah tidak wajar kerana ia menjejaskan
prestasi pelaksanaan projek dan kualiti kerja sehingga kontrak
terpaksa ditamatkan.
6.2.4. Pentadbiran Kontrak
Pentadbiran kontrak meliputi elemen seperti surat setuju terima (SST), dokumen
kontrak, polisi insuran dan bon pelaksanaan, pemberian lanjutan masa dan
perubahan kerja, gantirugi tertentu dan ditetapkan serta penamatan kontrak.
Semakan Audit mendapati SST, polisi insuran dan bon pelaksanaan, gantirugi
tertentu dan ditetapkan serta penamatan kontrak telah diuruskan dengan
teratur. Bagaimanapun, terdapat perkara yang perlu diberi perhatian dalam
pengurusan dokumen kontrak, pemberian lanjutan masa dan perubahan kerja
seperti berikut:
a. Dokumen Kontrak Lewat Ditandatangani
Berdasarkan kepada 1PP PK 4, Perenggan 1(ii)(b)(1), Kontrak hendaklah

ditandatangani secepat mungkin selepas semua terma dan syarat
dipersetujui oleh kedua-dua pihak dan selewat-lewatnya empat (4) bulan
dari tarikh keluarnya SST. Semakan Audit mendapati dokumen kontrak bagi
projek RTB SKAB Pakej 2 dan Pakej 3 lewat ditandatangani selama 93 dan
37 hari. Berdasarkan kepada semakan Audit, pihak JPS telah mengeluarkan
dua (2) surat peringatan kepada kontraktor bagi projek Pakej 2 pada
23 Disember 2013 dan 8 Januari 2014 kerana kontraktor tidak hadir untuk
menandatangani dokumen kontrak mengikut tarikh yang ditetapkan dan
berlaku pembetulan pada klausa Price Variation. Bagi Pakej 3, kelewatan
adalah disebabkan pelarasan harga antara kontraktor dan JPS. Butiran
tempoh kelewatan menandatangani kontrak projek RTB SKAB Pakej 2 dan
Pakej 3 adalah seperti di Jadual 9.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 22 28/06/2019 3:09 PM

JADUAL 9
TEMPOH KELEWATAN MENANDATANGANI
KONTRAK RTB SKAB PAKEJ 2 DAN PAKEJ 3
TARIKH TEMPOH
AKHIR KONTRAK KELEWATAN
NO. RUJUKAN KONTRAK
PAKEJ SEPATUTNYA
KONTRAK SST DITANDATANGANI
DITANDATANGANI (b) - (a)
(b)
(a) (Hari)
2 JPS/IP/PB/06/2013 04.09.2013 04.01.2014 07.04.2014 93
3 JPS/IP/PB/16/2013 26.09.2014 26.01.2015 04.03.2015 37
Sumber: Dokumen Kontrak dan SST
b. Kelambatan dan Lanjutan Masa
i. Syarat-Syarat Kontrak 203A telah membenarkan untuk dipertimbangkan

lanjutan masa kepada pihak kontraktor dan sub kontraktor dengan
syarat-syarat kelewatan adalah bukan berpunca daripada pihak
kontraktor mahupun sub kontraktor selari dengan Klausa 43.0 Delay and
Extention of Time. Semakan Audit mendapati Projek RTB SKAB bagi
Pakej 2 dan Pakej 3 telah diluluskan masing-masing empat (4) EOT
dan dua (2) EOT. Butiran kelulusan EOT tersebut adalah seperti di
Jadual 10.
JADUAL 10
KELULUSAN LANJUTAN MASA BAGI
PROJEK RTB SKAB PAKEJ 2 DAN PAKEJ 3
BIL. TEMPOH BILANGAN
SEBAB LANJUTAN MASA
EOT DILULUSKAN HARI
A. PAKEJ 2
Masalah memasuki tapak kerana pengambilan tanah belum selesai di 25.11.2015 hingga
1 184
CH200, CH4600, CH9600 dan CH12500. 27.05.2016
28.05.2016 hingga
2 Kelewatan reka bentuk jambatan JKR di CH4600 dan CH9600. 488
27.09.2017
Kelewatan penyediaan reka bentuk mengikut kehendak MADA dan 28.09.2017
3 kesesuaian di tapak bina oleh pihak perunding telah menyebabkan hingga 295
pembinaan Constant Head Office (CHO) lewat dilaksanakan. 19.07.2018
Keperluan pembinaan Inlet Structure untuk mengalirkan air dari

20.07.2018 hingga
4 Lencongan Sungai Baru di CH12000 ke rumah pam MADA sedia ada di 65
22.09.2018
Pulau Kerengga berdasarkan keperluan pengairan.
JUMLAH 1,032
B. PAKEJ 3
Perubahan reka bentuk cerucuk daripada reinforced concrete (RC) pile 05.11.2016
1 kepada micropile dan masalah pengambilan tanah, road diversion dan hingga 600
pengalihan utiliti di Tanjung Pauh Headwork. 27.06.2018
Skop kerja APK seperti perubahan RC pile kepada micropile di Tanjung
Pauh Headwork, perubahan spun pile kepada bore pile jambatan di 28.06.2018
2 Jambatan JKR di Tanjung Pauh Headwork dan pembinaan u-turn di hingga 426
Jambatan Kg. Pasir (CH16570), Kg. Tok Kun (CH18450) dan Lubok Kawah 27.08.2019
(CH20570)
JUMLAH 1,026
Sumber: Fail JPS dan Bahagian Perolehan Kerajaan, MoF
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 23
4 - 23
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 23 28/06/2019 3:09 PM

ii. Semakan Audit selanjutnya mendapati kesemua EOT wajar diberikan
namun punca EOT No. 1 hingga 3 bagi Pakej 2 dan EOT No. 1 dan 2 bagi
Pakej 3 telah diluluskan adalah kerana pengambilan balik tanah belum
selesai semasa projek bermula, perubahan reka bentuk dan keperluan
pihak pengguna. Ini telah menyebabkan projek tidak dapat disiapkan
dalam tempoh asal kontrak. Penjelasan lanjut mengenainya adalah
seperti berikut:
 Proses Pengambilan Balik Tanah Belum Selesai Semasa

Projek Bermula
Semakan Audit terhadap SST mendapati tarikh milik tapak bagi Pakej
2 ialah pada 25 September 2013. Semakan Audit selanjutnya
mendapati pada masa itu proses pengambilan balik tanah bagi Pakej
2 masih belum diselesaikan. JPS telah mengemukakan permohonan
pengambilan balik tanah bagi skop kerja Lencongan Sungai Baru
(Pakej 2) kepada Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Galian (JKPTG)
pada bulan Ogos 2012. Bagaimanapun, permohonan tersebut tidak
lengkap kerana kegagalan pihak Pejabat Tanah Kota Setar
mengemukakan Sijil Carian Rasmi/Persendirian kepada JPS Negeri
Kedah yang berpunca daripada status tanah yang tidak kemas kini
dan format penyediaan pelan pengambilan balik tanah yang tidak
selaras mengikut Pejabat Tanah Daerah. Hasil perbincangan antara
Ketua Pengarah JPS dengan Setiausaha Kerajaan Negeri Kedah,
Jawatankuasa Task Force Pengambilan Balik Tanah untuk Projek RTB
Kedah telah ditubuhkan pada bulan April 2013. Tujuan penubuhan
jawatankuasa ini adalah bagi mempercepatkan proses pengambilan
balik tanah. Jawatankuasa ini diwakili oleh Unit Perancang Ekonomi
Negeri (UPEN) Kedah, JKPTG, Pejabat Tanah dan Galian Negeri
Kedah serta Pejabat Tanah Daerah Kota Setar dan Kubang Pasu.
Proses pengambilan balik tanah bagi skop kerja Lencongan Sungai
Baru (Pakej 2) telah selesai pada bulan Disember 2014.

Proses ini melibatkan beberapa agensi kerajaan lain iaitu JKPTG, Pejabat Tanah
dan Daerah, Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri dan Jabatan Penilaian dan
Perkhidmatan Harta (JPPH). Proses pengambilan balik tanah mengambil masa
yang lama kerana melibatkan jajaran yang panjang iaitu 110m x 26km.
Sekiranya ingin menunggu sehingga proses pengambilan balik tanah selesai,
projek mengambil masa melebihi dua (2) tahun untuk mula dilaksanakan dan
perkara ini di luar kawalan JPS.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 24 28/06/2019 3:09 PM

Pada pendapat Audit, proses pengambilan balik tanah sepatutnya
diselesaikan sebelum projek bermula.
 Keperluan Pihak Pengguna Selepas Projek Bermula
Semakan Audit mendapati JPS telah mendapatkan ulasan daripada

pihak MADA terhadap laporan interim bagi cadangan reka bentuk
perunding pada 23 Ogos 2010. Selain itu, berdasarkan Final Detailed
Design Report yang disediakan perunding pada tahun 2012, JPS
bersama pihak MADA mengambil maklum bahawa semua komponen
kerja yang dipersetujui perlu dilaksanakan. Namun, didapati pihak
PPK Kuala Sungai Kawasan I-II MADA telah membuat permohonan
pada 10 Disember 2014 iaitu selepas projek bermula bagi pembinaan
parit kilik bagi menyalurkan air keluar dari bendang bagi
mengelakkan kerosakan padi. JPS melalui Mesyuarat Teknikal
Membincangkan Kaedah Mengatasi Isu-isu di Tapak pada 21 Januari
2015 telah bersetuju dan mengarahkan pihak perunding untuk
mengemukakan lukisan reka bentuk jalan ladang yang baru dengan
mengambil kira permohonan tersebut. Perunding telah
mengemukakan reka bentuk yang dipinda pada 4 Februari 2015.

Permohonan daripada pihak MADA telah menyebabkan perubahan reka bentuk
jalan ladang.
Maklum balas MADA yang diterima pada 16 April 2019
Perancangan projek di Kawasan Muda hendaklah mengambil kira perkara-

perkara berkaitan “status quo” pengairan, saliran dan pengangkutan ladang
supaya dikekalkan sebagaimana sedia ada mengikut keselesaan peladang.
Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang diterima daripada JPS
dan MADA, namun pihak Audit berpendapat “status quo” ini tidak
dinyatakan dalam mana-mana dokumen secara bertulis telah
menyebabkan keperluan pengguna tersebut tidak diambil kira semasa
peringkat perancangan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 25
4 - 25
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 25 28/06/2019 3:09 PM

 Kelemahan Reka Bentuk oleh Perunding
Semakan Audit mendapati kelulusan EOT 1 dan 2 bagi Pakej 3

selama 1,026 hari adalah disebabkan oleh perubahan jenis cerucuk di
tapak daripada RC pile kepada micropile dan spun pile kepada bore
pile. Perubahan tersebut berlaku disebabkan oleh pemilihan jenis
cerucuk yang tidak tepat oleh perunding semasa fasa reka bentuk.
Ini kerana berdasarkan Laporan Ujian Penyiasatan Tanah (SI) yang
disediakan pada tahun 2010 oleh perunding menunjukkan jenis tanah
di kawasan tersebut adalah dari jenis tanah yang keras dengan nilai
bacaan SPT (Standard Penetration Test) pada 50 pukulan/30cm pada
kedalaman lingkungan 3 meter hingga 20 meter di kawasan
berkenaan. Kesan daripada perubahan jenis cerucuk di tapak
daripada RC pile kepada micropile dan spun pile kepada bore pile
telah mengakibatkan tambahan kos berjumlah RM1.89 juta
berdasarkan Arahan Perubahan Kerja (APK) No. 8, No. 9 dan No. 11.

Perubahan reka bentuk projek ini berlaku disebabkan kelemahan perunding
dalam mengenal pasti reka bentuk yang paling sesuai pada peringkat
awal perancangan. Ujian SI baru oleh kontraktor pada 4 September 2015 yang
dikemukakan untuk semakan perunding juga mendapati jenis cerucuk RC pile
tidak sesuai di tanah itu.
c. Perubahan Kerja
i. Arahan Perbendaharaan (AP) 202.1(a) menyatakan APK adalah sesuatu

perubahan kepada kontrak kerja iaitu sebarang penyimpangan daripada
perjanjian kontrak berkaitan dengan pelan, spesifikasi dan/atau Senarai
Kuantiti sama ada dipinda, ditambah atau dikurangkan. AP 202.2 pula
memperuntukkan bahawa kelulusan APK hendaklah diperolehi terlebih
dahulu daripada Pihak Berkuasa/Jawatankuasa APK bagi sesuatu
permohonan perubahan kerja. AP 203.1 pula menyatakan untuk tujuan
kelulusan APK, pengiraan atau peratusan perubahan nilai kerja yang
dicadangkan hendaklah berasaskan nilai perubahan kerja terkumpul dan
yang menyebabkan penambahan harga kontrak sahaja.
ii. Semakan Audit terhadap 14 APK bagi Pakej 2 dan 13 APK bagi Pakej 3
mendapati tujuh (7) APK perlu diluluskan disebabkan oleh kelemahan
perancangan iaitu pindaan reka bentuk (6 APK) dan skop kerja yang
tidak diambil kira dalam penyediaan Bill of Quantity (1 APK). Kesannya,

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 26 28/06/2019 3:09 PM

kos projek telah meningkat sebanyak RM2.18 juta dan menyumbang
kepada kelewatan pelaksanaan projek. Butiran dan ulasan Audit terhadap
APK yang melibatkan pertambahan kos adalah seperti di Jadual 11.
JADUAL 11
ULASAN AUDIT TERHADAP APK PROJEK PAKEJ 2 DAN PAKEJ 3
NO. KELULUSAN APK
SKOP KERJA ULASAN AUDIT
APK HARGA (RM) TARIKH
PAKEJ 2
Lencongan Sg. Baru dan Tali Air
MADA Keperluan mengecat bagi kerja besi ada
Kerja-Kerja Mengecat Protective dinyatakan di dalam spesifikasi kontrak
Tiada tarikh
1 Coating for Interlocking Steel Sheet 224,644 iaitu Klausa 1506 Painting Steelwork
dicatatkan
Pile di kawasan Tidal Gate, Inlet namun tidak diambil kira dalam Bill of
Structure dan Jambatan Keretapi Quantity.
KTMB
Lencongan Sg. Baru
Perubahan ini boleh dielakkan sekiranya
Kerja-Kerja Meruntuhkan Struktur
pihak JPS menjalankan siasatan tapak
9 Sedia Ada di Bawah Jambatan 5,350 13.12.2017
terperinci bagi mengenal pasti masalah
KTMB bagi Pembinaan Slope
yang wujud di tapak.
Protection
Lencongan Sg. Baru
Kelemahan dalam mengenal pasti tempat
Pembinaan Tapak Konkrit Untuk
12 9,295 08.05.2018 penyimpanan stoplog menyebabkan APK
Storage Rack Stoplog di Tidal
ini perlu diluluskan.
Control Gate Alur Keluncur
PAKEJ 3
Kerja-Kerja Dilapidation Melibatkan Skop kerja ini sepatutnya telah diambil
3 45,000 17.08.2015
60 Struktur (Rumah) kira semasa fasa perancangan projek.
Perubahan Rekabentuk Dari RC Pile Perubahan ini boleh dielakkan sekiranya

8 Kepada Micropile di Headworks 430,000 18.10.2016 penilaian bagi pemilihan jenis reka bentuk
Tanjung Pauh cerucuk diteliti dengan rapi berdasarkan
dengan Laporan SI dan Laporan Reka
Perubahan Reka Bentuk dari RC Pile Bentuk Geoteknik semasa fasa reka
Kepada Micropile di Headworks bentuk. Ini kerana berdasarkan laporan
9 286,731 25.09.2017 SI, nilai SPT 50 di pada kedalaman 3m
Tanjung Pauh (Tambahan Bagi
Skop Kerja Micropile) sepatutnya RC pile bukan menjadi
pemilihan yang tepat. Selain itu, tiada
dokumen teknikal daripada perunding
Perubahan Reka Bentuk Spun Pile
yang merekabentuk sebagai keperluan
Kepada Bore Pile Bersaiz 600mm
11 1,174,035 20.10.2017 teknikal tambahan bagi menyokong
Diameter Untuk Jambatan JKR di
persetujuan perubahan jenis cerucuk
Headworks Tanjung Pauh
tersebut.
JUMLAH 2,175,055
Sumber: Dokumen APK dan Fail JPS
d. Penamatan Kontrak Bagi Projek Pakej 2
i. Klausa 51.1(a), Kontrak menyatakan sekiranya kontraktor gagal

menjalankan tanggungjawabnya, pihak Kerajaan perlu memberi notis
secara bertulis kepada pihak kontraktor dan dalam masa 14 hari atau
tempoh masa munasabah yang ditetapkan oleh Kerajaan, pihak
kontraktor perlu menyelesaikan tanggungjawabnya dan di bawah Klausa
51.1(b) pula menyatakan sekiranya gagal pihak Kerajaan berhak untuk
menamatkan kontrak.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 27
4 - 27
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 27 28/06/2019 3:09 PM

ii. Semakan Audit mendapati projek ini telah dikategorikan sebagai projek
sakit dalam Mesyuarat Jawatankuasa Projek Sakit (JKPS) Bilangan
1/2014 bertarikh 11 Julai 2014 dengan kelewatan sebanyak 27.2%
disebabkan isu pengambilan balik tanah yang masih belum selesai.
Bagaimanapun, pihak Kementerian telah memberi peluang kepada
kontraktor untuk meneruskan kontrak selaras dengan keputusan
Mesyuarat Penyelarasan Projek Pakej 2 RTB SKAB Bilangan 2/2014 yang
dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha Kementerian pada 10 Julai 2014.
iii. Semakan Audit selanjutnya mendapati sebanyak 10 Notis Kelewatan

Kerja telah dikeluarkan kepada kontraktor bermula dari bulan Februari
hingga Oktober 2014 meliputi tujuh (7) notis daripada Jurutera Projek
dan tiga (3) notis lagi daripada Pegawai Penguasa. Oleh itu, Mesyuarat
JKPS Bilangan 2/2014 bertarikh 13 Oktober 2014 telah memutuskan agar
kontrak Pakej 2 ditamatkan seperti yang disyorkan oleh Pegawai
Penguasa kerana kontraktor tidak berupaya meneruskan projek. Notis
Untuk Tujuan Penamatan (NUTP) telah dikeluarkan oleh Ketua Pengarah
JPS pada 7 November 2014 dan pihak kontraktor diberi tempoh selama
14 hari untuk meneruskan kerja. Namun, kontraktor telah meneruskan
kerja di tapak dan telah diberi lanjutan masa sebanyak empat (4) kali
selama 1,032 hari bermula 24 November 2015 sehingga 22 September
2018.
iv. Bagaimanapun, pihak kontraktor masih gagal untuk menyiapkan projek

mengikut masa yang telah ditetapkan. Mesyuarat Contract Coordination
Panel (CCP) JPS Bilangan 1/2019 bertarikh 22 Januari 2019 telah
bersetuju untuk memperakukan penamatan kontraktor projek ini dan
Pegawai Penguasa telah mengeluarkan Notis Penamatan Pengambilan
Kerja Kontraktor pada 28 Februari 2019.
Pada pendapat Audit, tempoh proses pengambilan tanah yang lama

dan permintaan pengguna selepas projek bermula serta kelemahan
semasa peringkat reka bentuk menyebabkan berlakunya pemberian
lanjutan masa dan perubahan kerja. Perkara ini telah menyebabkan
pertambahan kos dan menjejaskan kecekapan pelaksanaan projek.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 28 28/06/2019 3:09 PM

6.2.5. Pelaksanaan Kerja Pembinaan
a. Pengguguran Skop Kerja Menaik Taraf Sungai Anak Bukit Bagi

Pakej 2
i. Berdasarkan dokumen kontrak, pelaksanaan kerja menaik taraf Sungai

Anak Bukit sepanjang 4.6 kilometer (km) telah diasingkan kepada
dua (2) pakej iaitu Pakej 2 dan Pakej 3. Di bawah Pakej 2, kerja menaik
taraf Sungai Anak Bukit bermula dari CH0 hingga CH1750 sepanjang
1.75 km dengan kos berjumlah RM21.53 juta. Pakej 3 pula bermula dari
CH1750 hingga CH4600 sepanjang 2.85 km dilaksanakan dengan kos
berjumlah RM24.69 juta. Pembahagian skop kerja menaik taraf Sungai
Anak Bukit adalah seperti Peta 2.
PETA 2
SKOP KERJA MENAIK TARAF SUNGAI ANAK BUKIT
DI BAWAH PAKEJ 2 DAN PAKEJ 3
Sumber: Laporan Makmal Pengurusan Nilai
ii. Semakan Audit mendapati JPS telah menggugurkan skop kerja menaik
taraf Sungai Anak Bukit di bawah Pakej 2 tersebut melalui APK No. 17
bertarikh 27 Ogos 2018 yang telah diluluskan oleh Ketua Pengarah JPS.
Pengguguran skop kerja ini dibuat disebabkan oleh masalah
sosioekonomi seperti rumah ibadat, kedai, kilang, bangsal, sekolah dan
setinggan di sepanjang sungai tersebut yang sukar diselesaikan dalam
tempoh yang singkat.
iii. Berdasarkan justifikasi perunding kepada JPS melalui surat bertarikh

26 Julai 2018, cadangan skop asal projek untuk mengurangkan keluasan
kawasan banjir di Alor Setar masih boleh dicapai kerana sebahagian
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 29
4 - 29
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 29 28/06/2019 3:09 PM

aliran semasa banjir telah dilencongkan melalui Terusan Utama MADA di
Sungai Tanjung Pauh (Pakej 3) dan Lencongan Sungai Baru (Pakej 2)
serta keseluruhan sistem telah direka bentuk dengan perlindungan
ARI 50. Semakan lanjut mendapati kos pengambilan balik tanah,
pampasan dan kerja meroboh rumah/binaan sedia ada bagi skop kerja
ini yang telah dibelanjakan oleh JPS adalah berjumlah RM17.02 juta
seperti butiran di Jadual 12.
JADUAL 12
PERBELANJAAN YANG TELAH DIBUAT BAGI SKOP KERJA
MENAIK TARAF SUNGAI ANAK BUKIT DI BAWAH PAKEJ 2
AMAUN
BIL. PERBELANJAAN
(RM Juta)
1. Bayaran pengambilan tanah melibatkan 18 lot tanah 14.67
2. Bayaran pampasan Ex-Gratia kepada 48 setinggan 2.33
3. Bayaran interim kepada kontraktor (kerja-kerja meruntuhkan rumah/binaan) 0.02
JUMLAH 17.02
Sumber: Laporan Bayaran Pengambilan Balik Tanah JPS

Melalui Makmal VE 2 skop kerja menaik taraf Sungai Anak Bukit CH0 hingga
CH1750 dikeluarkan dan ditangguhkan untuk dilaksanakan atas kehendak
stakeholders (Majlis Perbandaran Kota Setar) yang melibatkan masalah sosial.
Kawasan yang telah dibuat pengambilan telah diputuskan dalam Makmal VE 2
untuk dipagarkan dan dipasang papan tanda untuk mengelakkan sebarang
pencerobohan. JPS telah memaklumkan kepada Kerajaan Negeri untuk
menyelesaikan masalah sosioekonomi tersebut melalui Mesyuarat Penyelarasan
pada 26 Februari 2017 dan JPS hanya boleh melaksanakan skop ini selepas
masalah sosio ini selesai.
b. Kerja Pembinaan Bund Tidak Mengikut Spesifikasi Kontrak Bagi

Projek Pakej 2
Kerja pembinaan hendaklah mematuhi spesifikasi dan kualiti kerja

sebagaimana dinyatakan dalam Bill of Quantities (BQ) dan Lukisan
Pembinaan di dalam dokumen kontrak. Pemeriksaan Audit di tapak projek
pada 29 Januari 2019 mendapati pembinaan bund tidak mengikut spesifikasi
kontrak kerana tiada pemasangan geotextile dan berlaku gelinciran tanah
serta soil heaving. Butiran adalah seperti di Jadual 13 dan Gambar 3.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 30 28/06/2019 3:09 PM

JADUAL 13
KERJA PEMBINAAN BUND TIDAK MENGIKUT SPESIFIKASI KONTRAK
KRITERIA/
BIL. PENEMUAN AUDIT SEBAB KESAN
SPESIFIKASI KONTRAK
1.  Berdasarkan reka bentuk  Keputusan untuk tidak Keputusan tidak Perkara ini boleh
perunding dan lukisan memasang geotextile semasa memasang geotextile menyumbang kepada
pembinaan, struktur pembinaan bund telah dibuat dibuat setelah faktor berlakunya
bund yang perlu dibina dalam Mesyuarat Teknikal mengambil kira keruntuhan dan masalah
adalah dengan ketinggian Reka Bentuk dan Pembinaan perubahan reka bentuk kestabilan kepada cerun.
3 meter dan memerlukan Jambatan bertarikh 20 April jalan ladang dari atas
pemasangan geotextile. 2016. bund ke tepi bendang
 Laporan Reka Bentuk yang menyebabkan
Geoteknikal perunding  Semakan terhadap bayaran beban bund
menyatakan fungsi kemajuan mendapati tiada berkurangan kerana
pemasangan geotextile bayaran dibuat bagi tiada jalan di atas bund.
pada struktur bund pemasangan geotextile.
adalah untuk memastikan
kestabilan slope bund
yang dibina di tapak.
2. Section E – Spesification, Tiada ujian pemadatan tanah Spesifikasi Section E2  Struktur bund yang
Section E2 Part 4 dijalankan semasa kerja-kerja Part 25 Filing Works dibina mengalami
Earthwork menetapkan penambakan bund bagi setiap Klausa 2507 hanya gelinciran tanah
kerja-kerja pemadatan 150mm tanah yang ditambak terpakai untuk tanah dan soil heaving
perlu dilaksanakan bagi walaupun skop kerja-kerjaimport. Pembinaan ban menyebabkan
memastikan kerja pemadatan dinyatakan dalam adalah menggunakan penurunan tanah
pembinaan bund kukuh spesifikasi kontrak dan method tanah yang digali yang sebanyak 600mm
dan setiap kerja statement kontraktor yang mempunyai kandungan seperti Gambar 3.
penambakan (filing) perlu diluluskan oleh JPS. air yang tinggi. Kerja- Berdasarkan Laporan
dijalankan ujian bagi kerja pembinaan ban Geoteknik yang
mengesahkan pemadatan Jenis tanah asal yang diguna adalah dengan kaedah disediakan oleh pihak
bagi setiap 150 milimeter pakai adalah kategori tanah Section E2 Part 4 JPS, kawasan struktur
(mm) berdasarkan Section lembut dengan nilai kekuatan Earthwork klausa 418 bund yang terjejas
E2 Part 25 Filing Works tanah berdasarkan Standard Reconditioning of di Sungai Baru adalah
Klausa 2507. Penetration Test (SPT) kurang Excavated Material sepanjang 3.15 km
daripada empat (4) bagi sehingga ke tahap (12.6%) daripada
kawasan Lencongan Sungai kebolehkerjaan 25 km.
Baru. Selain itu, tiada cadangan (workability).
untuk membuat kerja-kerja  Kekuatan struktur
pembaikan tanah jenis tanah di kawasan berm
lembut (soil treatment) dan bund bertambah
serta menyediakan alatan lemah dan
Geotechnical dalam pemantauan menyebabkan
pergerakan tanah semasa kerja- pergerakan tanah
kerja pembinaan dijalankan berlaku di kawasan toe
sepertimana yang dinyatakan berm dan permukaan
dalam Laporan Reka Bentuk cerun bund.
Geoteknikal yang disediakan  Mengurangkan
oleh perunding. kestabilan cerun
tambakan tanah.
Sumber: Lukisan Kontrak, Laporan Reka Bentuk Geoteknikal dan Pemeriksaan Audit
GAMBAR 3
600mm
m
Projek RTB SKAB Pakej 2 – Pembinaan Bund (CH2800)

- Cerun Bund Telah Mengalami Gelinciran Tanah dan Penurunan Tanah Sebanyak 600mm
(29.01.2019)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 31
4 - 31
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 31 28/06/2019 3:09 PM

Maklum balas JPS yang diterima pada 8, 15 dan 24 April 2019
Merujuk kepada surat Jurutera Projek bertarikh 29 April 2015, telah menyatakan
penggunaan geotextile hanya diperlukan di tempat-tempat tertentu yang akan
ditetapkan bergantung kepada keadaan tapak. Keputusan untuk tidak
memasang geotextile semasa pembinaan bund semasa Mesyuarat Teknikal Reka
Bentuk dan Pembinaan Jambatan pada 20 April 2016 telah dipersetujui oleh
perunding. Keputusan tersebut dibuat kerana reka bentuk asal bund mempunyai
dua (2) fungsi iaitu sebagai bund dan jalan ladang tetapi selepas
mempertimbangkan permohonan MADA, bund dan jalan ladang telah
diasingkan. Berdasarkan rekod projek-projek JPS sebelum ini, penggunaan
geotextile hanya digunakan sekiranya melibatkan beban (jalan dan lain-lain).
JPS telah mengguna pakai Section E2 Part 4 Earthwork klausa 418

Reconditioning of Excavated Material dimana pembinaan bund adalah
menggunakan tanah yang dikorek dari dalam sungai dan tanah bendang.
Disebabkan terdapat kekeliruan pada spesifikasi kerja-kerja tanah, maka
penambahbaikan telah dibuat ke atas spesifikasi kerja-kerja tanah. JPS telah
menyediakan spesifikasi baru iaitu Section E2 Part 4 Earthwork klausa 418
Reconditioning of Excavated Material (For Construction of Bund) dan Spesifikasi
Section E2 Part 25 Filing Works Klausa 2507 (For Construction for Farm Road).
Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang dikemukakan oleh JPS
dan berpendapat pemasangan geotextile dalam memastikan
kestabilan struktur cerun bund adalah penting sepertimana yang
dinyatakan dalam Geotechnical Assessment Report on Some Bund
Failure Incident perunding.
c. Kualiti Pembinaan dan Keselamatan di Tapak
Kerja pembinaan perlu dilaksanakan dengan sempurna, praktikal dan kemas

supaya dapat digunakan secara optimum, selamat dan kondusif. Selain itu,
Klausa 52.0, Seksyen E2, dokumen kontrak menetapkan pihak kontraktor
perlu memastikan keselamatan di tapak projek. Pemeriksaan Audit di tapak
projek pada 29 dan 30 Januari 2019 mendapati berlaku mendapan tanah di
struktur tangga dan keretakan pada flood wall yang dibina. Pihak Audit juga
mendapati kekurangan papan tanda amaran dipasang di sekitar kawasan
projek. Butiran adalah seperti di Jadual 14 serta Gambar 4 hingga
Gambar 7.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 32 28/06/2019 3:10 PM

JADUAL 14
PELAKSANAAN KERJA KURANG MEMUASKAN
BIL. PENEMUAN AUDIT SEBAB KESAN
1. Terdapat mendapan tanah sebanyak 170mm Berlaku mendapan Struktur tangga yang dibina tergantung
daripada struktur lantai di pintu air pasang tanah di sekitar dan boleh mengancam keselamatan
surut (tidal gate) Alor Keloncor Bagi Pakej 2. kawasan tersebut. kakitangan JPS semasa menjalankan
(Gambar 4) operasi di tali air tersebut.
2. Keretakan flood wall yang dibina bagi kerja Berlaku mendapan Keretakan ini boleh menjejaskan fungsi
naik taraf Sungai Tanjung Pauh Bagi Pakej 3. tanah di sekitar flood wall sebagai penahan banjir.
(Gambar 5 dan 6) kawasan tersebut.
3. Kekurangan papan tanda amaran yang Penyeliaan kerja di Keselamatan tapak bina terjejas dan
dipasang di sekitar kawasan projek untuk tapak kurang berkesan. terdedah kepada risiko pencerobohan,
menghalang orang awam dari masuk ke kerosakan dan kecurian.
tapak projek. (Gambar 7)
Sumber: Dokumen Kontrak dan Pemeriksaan Audit
GAMBAR 4
170mm
Tidal Gate, Alor Kelonchor (CH200)

- Mendapan Tanah Sebanyak 170mm di Bawah Struktur Tangga
(29.01.2019)
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Menaik Taraf Sungai Tanjung Pauh (CH23500) Menaik Taraf Sungai Tanjung Pauh (CH23500)
- Retakan Pada Flood Wall - Mendapan Tanah di Sekitar Flood Wall
(29.01.2019) (29.01.2019)
Sumber: Jabatan Audit Negara Sumber: Jabatan Audit Negara
GAMBAR 7
Pakej 3 – Sungai Anak Bukit dan LTB CH13645

Contoh Kawasan yang Tidak Dipasang Tanda Amaran
(30.01.2019)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 33
4 - 33
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 33 28/06/2019 3:10 PM

Pemendapan yang berlaku pada struktur Tidal Gate Alor Kelonchor kerana kerja-
kerja tambakan belum disempurnakan sepenuhnya. Kerja-kerja pembaikan di
Pakej 2 telah dimasukkan di dalam tender kontraktor penyiap yang akan
dipanggil.
Manakala, arahan kerja pembaikan flood wall di Pakej 3 yang retak telah
dikemukakan kepada kontraktor pada 31 Januari 2019. Pihak JPS hanya akan
mengeluarkan CPC setelah kontraktor menyiapkan kerja berpandukan kehendak
Kerajaan dan masih tertakluk untuk membaiki kesemua kecacatan semasa
tempoh kecacatan (DLP).
Papan tanda dipasang berdasarkan item di dalam BQ di lokasi yang telah

ditetapkan oleh Pegawai Keselamatan. Tindakan telah diambil untuk memasang
papan tanda tambahan.
JPS menghadapi masalah ketidakcukupan pegawai untuk menyelia kerja-kerja

ditapak. Bagaimanapun, JPS sedang berusaha untuk menambah baik
mekanisma untuk penyeliaan di tapak menggunakan perkhidmatan perunding.
Pada pendapat Audit, secara keseluruhannya pelaksanaan pembinaan

masih boleh dipertingkatkan khususnya dalam penyeliaan di tapak.
6.2.6. Penyenggaraan Selepas Projek Siap Bagi Pakej 1
a. DID Manual, Volume 2, Chapter 3 (River Rehabilitation and Restoration),

perenggan 3.7.6.2 menyatakan kerja-kerja pengorekan sedimen dan
mendalamkan sungai perlulah dilakukan secara berkala bagi memastikan saiz
dan kedalaman sungai berada pada tahap memuaskan dan berkebolehan
untuk mengalirkan limpahan air banjir ke laut. Berdasarkan kontrak, skop
kerja bagi Projek RTB SKAB Pakej 1 adalah pengorekan dasar sungai dan
kerja tanah serta pengukuhan tebing Sungai Kubang Rotan. Berdasarkan
Pelan Keratan Rentas CH3200 hingga CH3500, kontraktor dikehendaki
mendalamkan sungai pada kadar anggaran 3.60 meter. Projek ini telah
bermula pada 20 Jun 2011 dan Sijil Siap Kerja telah dikeluarkan pada
17 Oktober 2012. Berdasarkan pengukuran kedalaman sungai oleh Pejabat
Jurutera Projek pada 18 April 2019 di Sungai Kubang Rotan CH3300 dan
CH3400 mendapati anggaran kelodak setinggi 1.71 meter dan 1.65 meter di
dasar sungai seperti butiran di Jadual 15.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 34 28/06/2019 3:10 PM

JADUAL 15
PENGUKURAN KEDALAMAN SUNGAI BAGI PROJEK PAKEJ 1
RUJUKAN PELAN PENGUKURAN DI TAPAK ANGGARAN KELODAK
LOKASI
(A) (B) (A) – (B)
CH3300 5.52m 3.81m 1.71m
CH3400 5.57m 3.92m 1.65m

Sumber: Pejabat Jurutera Projek
Nota: m - meter
b. Kesannya, sedimen yang terkumpul di dasar Sungai Kubang Rotan berisiko

menyebabkan kapasiti sungai tidak dapat menampung dan mengalirkan
limpahan air banjir ke laut.
Pakej 1 telah siap pada tahun 2012, bagaimanapun bukanlah penyumbang

kepada masalah banjir yang kritikal akibat pemendapan berbanding dengan
sungai-sungai lain di Negeri Kedah. Untuk tindakan preventive jangka pendek,
JPS Kedah telah memohon peruntukan bagi tujuan penyelenggaraan pada
21 April 2019. Untuk tindakan jangka panjang, peruntukan penyelenggaraan
sungai secara menyeluruh akan dipohon kepada Kerajaan Negeri setelah siap
kerja-kerja RTB SKAB Pakej 1 hingga 3.
Pada pendapat Audit, penyenggaraan selepas projek siap adalah

kurang memuaskan kerana perancangan dan pelaksanaan kerja
penyenggaraan secara berkala tidak dibuat.
Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa pelaksanaan Projek RTB SKAB

adalah kurang cekap dan berhemat. Ini adalah kerana perubahan reka bentuk berlaku
semasa pelaksanaan projek disebabkan oleh keperluan MADA, kelemahan reka bentuk
oleh perunding dan pemilihan kontraktor Pakej 2 yang tidak wajar. Kontraktor bagi
Pakej 2 telah ditamatkan kontrak pada 28 Februari 2019 manakala kemajuan kerja bagi
Pakej 3 sehingga 20 Mac 2019 adalah 85.9% berbanding jadual 88.6%. Selain itu,
perancangan dan pelaksanaan kerja penyenggaraan tidak dilaksanakan terhadap
Pakej 1 yang telah siap pada 17 Oktober 2012. Kelewatan menyiapkan projek dan
penyenggaraan yang tidak dibuat secara berkala telah menyebabkan objektif projek
belum dapat dicapai.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 4 - 35
4 - 35
B a n j i r Sungai
u k i t , KKedah
edah
Bab 4.indd 35 28/06/2019 3:10 PM

8. SYOR AUDIT
berulang dalam pelaksanaan projek di masa hadapan, adalah disyorkan supaya pihak
yang terlibat mengambil tindakan penambahbaikan terhadap perkara seperti berikut:
8.1. JPS perlu melaksanakan kajian kemungkinan sebelum projek dilaksanakan bagi
memastikan kecekapan pelaksanaan projek;
8.2. JPS perlu memastikan proses pengambilan balik tanah diselesaikan terlebih
dahulu sebelum projek bermula supaya pelaksanaan projek tidak terganggu;
8.3. JPS perlu memastikan reka bentuk yang disediakan sama ada secara dalaman
atau perunding dengan mengambil kira keperluan stakeholders secara terperinci;
8.4. MoF perlu memastikan kelulusan pelantikan kontraktor dibuat pertimbangan

sewajarnya berdasarkan peraturan yang ditetapkan; dan
8.5. JPS perlu meningkatkan tahap pemantauan terhadap kerja-kerja di tapak dan
melaksanakan penyenggaraan secara berkala selepas projek siap bagi menjamin
kualiti kerja serta mengekalkan kapasiti sungai.

Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PProjek
e b a t a n BBanjir
a n j i r SSungai
k i t , K eKedah
dah
Bab 4.indd 36 28/06/2019 3:10 PM

5
– Aktiviti Kawalan Terhadap Pekerja
Asing

Aktiviti Kawalan Terhadap Pekerja Asing
Bab 5.indd 1 28/06/2019 3:15 PM

Aktiviti Kawalan Terhadap Pekerja Asing
Bab 5.indd 2 28/06/2019 3:15 PM

1 AKTIVITI KAWALAN TERHADAP PEKERJA ASING
1. LATAR BELAKANG
1.1. Jawatankuasa Kabinet Mengenai Pekerja Asing (JKK-PA) yang dipengerusikan

oleh Timbalan Perdana Menteri telah ditubuhkan pada 8 Julai 1992 untuk membuat
keputusan dasar berkenaan pekerja asing dan pendatang asing tanpa izin (PATI) di
Malaysia. JKK-PA ini dianggotai oleh kementerian yang terlibat secara langsung
dalam bidang pekerjaan yang memerlukan pekerja asing. Kementerian-kementerian
yang terlibat dikenali sebagai Agensi Kawal Selia (AKS) yang berperanan memberi
kelulusan dan menentukan kuota pekerja asing kepada majikan iaitu syarikat yang
memohon untuk menggajikan pekerja asing.
1.2. Pada 5 Julai 2005, JKK-PA telah memutuskan Pusat Kelulusan Setempat/One
Stop Centre (OSC) diwujudkan di Kementerian Dalam Negeri (KDN). OSC berfungsi
untuk memproses permohonan majikan untuk mengambil pekerja asing dan
meluluskan permohonan yang lengkap pada hari yang sama ianya diterima.
Bahagian Pengurusan Pekerja Asing (BPPA), KDN berperanan sebagai urus setia
OSC. Pada 16 Mac 2006, JKK-PA telah mewajibkan penilaian ke atas kelayakan
majikan serta mengutamakan warganegara untuk mengisi jawatan kosong di bawah
penilaian Job Clearing System (JCS).
1.3. Pada 17 Julai 2009, JKK-PA telah digabungkan dengan Jawatankuasa Khas
Kabinet Mengenai PATI dan dinamakan JKKPA-PATI. Pada 24 Oktober 2018, JKKPA-
PATI telah digantikan dengan Jawatankuasa Bersama YB Menteri Dalam Negeri dan
YB Menteri Sumber Manusia Mengenai Pengurusan Pekerja Asing. Jawatankuasa ini
dipengerusikan bersama oleh YB Menteri Dalam Negeri dan YB Menteri Sumber
Manusia serta ahlinya dianggotai oleh wakil dari pelbagai kementerian.
1.4. Kawalan terhadap pekerja asing bukan sahaja terletak di bawah

tanggungjawab KDN tetapi Kementerian Sumber Manusia (KSM) turut berperanan
dalam menetapkan dasar pengurusan pekerja asing. Peranan kementerian dan
jabatan/bahagian yang terlibat dalam pengurusan pekerja asing adalah seperti di
Jadual 1.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 15 - 1
A k t i v i t i Kawalan
Aktiviti Kawalan T e r h a d a p PPekerja
Terhadap e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 1 28/06/2019 3:15 PM

JADUAL 1
PERANAN KEMENTERIAN DAN JABATAN/BAHAGIAN
DALAM PENGURUSAN PEKERJA ASING
KEMENTERIAN JABATAN/BAHAGIAN PERANAN
Bahagian Pengurusan Pekerja Asing
Menilai kelayakan kuota pekerja asing
(BPPA)
Bahagian Hal Ehwal Imigresen Hal berkaitan dasar keimigresenan dan kontrak berkaitan
KDN
(Bahagian IM) pengurusan pekerja asing
Bertanggungjawab dalam prosedur kemasukan pekerja
Jabatan Imigresen Malaysia (JIM)
asing dan hal-hal berkaitan keimigresenan
Memantau pelaksanaan JCS dan menilai kemampuan
Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung
KSM majikan yang ingin menggajikan pekerja asing
Malaysia (JTKSM)
berdasarkan pematuhan Akta Kerja 1955
Sumber: Kementerian Yang Terlibat
1.5. Objektif aktiviti kawalan pekerja asing ini adalah untuk memastikan pekerja
asing yang diambil bekerja di Malaysia adalah sah mengikut undang-undang dan
prosedur yang ditetapkan bagi menampung keperluan buruh negara. Aktiviti
kawalan terhadap pekerja asing meliputi tujuh (7) perkara iaitu saringan kelayakan
majikan melalui penilaian JCS; kuota kelayakan majikan oleh OSC; saringan di
negara sumber melibatkan saringan Immigration Security Clearance (ISC) dan
saringan kesihatan (Bio-Medical); visa perjalanan menggunakan Visa Dengan
Rujukan (VDR); pemeriksaan kesihatan Foreign Workers’ Medical Examination
(FOMEMA); Pas Lawatan Kerja Sementara (PLKS) dan Check Out Memo (COM).
1.6. Berdasarkan data dari sistem MyIMMs, setakat bulan Disember 2018 terdapat
seramai 1.21 juta orang pekerja asing yang sah dan aktif bekerja di Semenanjung
Malaysia tidak termasuk Sabah, Sarawak dan pembantu rumah.
Pengauditan ini adalah untuk menilai sama ada aktiviti kawalan terhadap pekerja asing
ke Malaysia telah dilaksanakan dengan teratur, cekap dan berkesan untuk mencapai
objektif pengambilan pekerja asing dari negara sumber mengikut prosedur yang
ditetapkan dan sektor pekerjaan yang dibenarkan bagi menampung keperluan buruh
negara.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Skop pengauditan meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi kawalan
terhadap pekerja asing dan pengurusan kawalan terhadap pekerja asing. Skop
pengauditan adalah bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018 bagi semua pemegang
Pas Lawatan Kerja Sementara (PLKS) mengikut sektor pekerjaan kecuali pembantu
rumah asing di Semenanjung Malaysia. Skop ini tidak meliputi Sabah, Sarawak dan
5 - 25 - 2 Ketua Audit
Laporan Ketua AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
AAktiviti
k t i v i t i KKawalan
a w a l a n TTerhadap
e r h a d a p PPekerja
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 2 28/06/2019 3:15 PM

pembantu rumah kerana akta, peraturan dan sistem adalah berbeza dengan di
Semenanjung. Prestasi kawalan terhadap pekerja asing dinilai berdasarkan dua (2)
perkara iaitu pencapaian output dan outcome. Pencapaian output adalah
berdasarkan dua (2) perkara iaitu pencapaian sasaran bilangan pekerja asing dan
pencapaian pekerja asing berdasarkan negara sumber serta sektor pekerjaan yang
dibenarkan. Manakala pencapaian outcome adalah penjanaan pendapatan negara
dan penguatkuasaan terhadap pekerja asing yang tidak sah. Pengurusan kawalan
terhadap pekerja asing pula meliputi tujuh (7) perkara iaitu saringan kelayakan
majikan; kuota kelayakan majikan; saringan di negara sumber; Visa Dengan
Rujukan (VDR); pemeriksaan kesihatan FOMEMA; Pas Lawatan Kerja Sementara
(PLKS); dan Check Out Memo (COM).
3.2. Pengauditan telah dijalankan di tiga (3) jabatan/bahagian KDN iaitu JIM,
BPPA dan Bahagian IM, dua (2) jabatan/bahagian KSM iaitu JTKSM dan Bahagian
Dasar serta empat (4) Jabatan Imigresen Negeri iaitu Wilayah Persekutuan
Putrajaya, Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Negeri Sembilan dan Johor. Selain
itu, pengauditan juga dilakukan di dua (2) negara sumber iaitu India dan Indonesia
melibatkan Pejabat Atase JIM di Chennai, India dan Jakarta, Indonesia. Lawatan
fizikal turut dijalankan di tiga (3) pintu masuk yang diwartakan iaitu Kuala Lumpur
International Airport (KLIA), Kuala Lumpur International Airport 2 (klia2) dan
Terminal Feri Kompleks Dato’ Shaari Jihin Pelabuhan Klang, Selangor. Asas
pemilihan sampel negeri adalah berdasarkan statistik operasi dan tangkapan PATI
oleh JIM yang tertinggi di Semenanjung Malaysia. Manakala asas pemilihan sampel
negara sumber adalah berdasarkan jumlah pekerja asing yang tertinggi bekerja di
Malaysia.
Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod dan dokumen yang berkaitan
dengan aktiviti kawalan terhadap pekerja asing. Lawatan, pemeriksaan fizikal di lokasi
seperti pintu masuk negara, kaunter imigresen, klinik dan OSC serta perbincangan dan
temu bual dengan pegawai dan wakil syarikat yang terlibat juga telah dijalankan. Selain
itu, analisis terhadap data MyIMMs, ISC, ePPAx, Bio-Medical dan FOMEMA bagi tempoh
tahun 2016 hingga 2018 juga dilaksanakan.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan pada bulan September 2018 hingga Februari
2019 merumuskan perkara berikut:
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 35 - 3
sing
Bab 5.indd 3 28/06/2019 3:15 PM

a. Prestasi Kawalan Terhadap Pekerja Asing
Pengauditan ini merumuskan pengambilan pekerja asing telah dapat

membantu menampung keperluan tenaga buruh negara. Bagaimanapun,
terdapat pengambilan pekerja asing dalam sub-sektor pekerjaan yang
dibekukan dan pekerja asing yang bukan dari negara sumber boleh
menjejaskan peluang pekerjaan kepada pekerja tempatan.
b. Pengurusan Kawalan Terhadap Pekerja Asing
Bagi aspek pengurusan kawalan terhadap pekerja asing, terdapat beberapa

perkara yang boleh dipertingkatkan kerana ianya memberi kesan kepada
tahap kecekapan KDN dan KSM dalam menguruskan pekerja asing. Antara
kelemahan kawalan yang perlu dipertingkatkan ialah tempoh masa tidak
ditetapkan untuk majikan mengiklankan kekosongan pekerjaan, kelulusan
kuota dan pembayaran levi dalam sistem MyIMMs yang tidak teratur. Selain
itu, terdapat kelemahan proses saringan Bio-Medical di negara sumber yang
dilakukan tanpa membuat saringan ISC terlebih dahulu dan bakal pekerja
asing gagal pemeriksaan FOMEMA tetapi mendapat PLKS. Kelemahan
pengurusan terhadap pekerja asing juga berlaku di mana pekerja asing yang
gagal pemeriksaan FOMEMA tidak dihantar pulang melalui pengeluaran COM.
c. Kawalan Terhadap Pengeluaran Pelekat PLKS dan COM
Bahagian Audit Dalam KDN telah melaksanakan pengauditan pengurusan

dan kawalan terhadap pekerja asing yang tertumpu kepada kawalan
pengeluaran pelekat PLKS dan COM. Selain itu, data daripada sistem
MyIMMs dianalisis untuk membuat kesimpulan terhadap proses yang
dilaksanakan.
Pengauditan mendapati berlakunya penyalahgunaan ID terhadap Sistem

myIMMs yang mengakibatkan pengeluaran 4,159 pelekat PLKS yang tidak
teratur. Tindakan segera telah dilakukan dengan melakukan semakan
menyeluruh kesemua negeri bagi memastikan kawalan pengeluaran resit
MyIMMs dan pelekat PLKS diperketatkan. Tindakan jangka masa panjang
yang diambil adalah dengan memasukkan ciri kawalan dalaman dan
keselamatan yang lebih kukuh dalam pembangunan Sistem Bersepadu
Imigresen (Integrated Immigration System – IIS).
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
A k t i v i t i KKawalan
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 4 28/06/2019 3:15 PM

a. bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, seramai 22,901 (4.5%) orang pekerja
asing telah digajikan dalam sub-sektor beku yang memberi kesan kepada
peluang pekerjaan pekerja tempatan;
b. tempoh masa tidak ditetapkan untuk majikan mengiklankan kekosongan

pekerjaan di portal jobsmalaysia.gov.my. Ini menyebabkan majikan boleh
terus memohon pekerja asing melalui ePPAx atau SPPA sejurus selepas
mengiklankan kekosongan pekerjaan. Selain itu, pengintegrasian antara
sistem ePPAx dengan sistem MyIMMs belum diaktifkan menyebabkan
sebarang keputusan berhubung dengan pengambilan pekerja asing tidak
berkoordinasi antara KSM dan KDN;
c. seramai 21,378 orang pekerja asing daripada 123 majikan didapati tidak
mematuhi dasar yang menetapkan kelulusan kuota pembayaran levi kali
pertama hendaklah di BPPA, KDN. Sebaliknya pembayaran levi dibuat di 10
pusat pembayaran berbeza antaranya Bahagian Penguatkuasa, Bahagian
Pekerja Asing, Bahagian Visa, Pas dan Permit, JIM serta Pejabat Imigresen
Negeri;
d. seramai 84,672 orang bakal pekerja asing telah menjalani saringan di negara
sumber secara tidak teratur kerana melakukan saringan Bio-Medical terlebih
dahulu sebelum saringan ISC dan didapati 1,708 daripadanya telah gagal
saringan ISC. Manakala seramai 2,849 orang pekerja asing dari negara China
yang bekerja di Malaysia telah menjalani saringan Bio-Medical tanpa
melakukan saringan ISC;
e. seramai 11,361 orang pekerja asing lewat membuat pemeriksaan kesihatan

FOMEMA melebihi 30 hari selepas ketibaan di pintu masuk dari negara
sumber bagi tahun 2017 hingga 2018. Selain itu, seramai 41,607 (2.7%)
daripada 1.53 juta orang pekerja asing telah gagal pemeriksaan kesihatan
FOMEMA walaupun seramai 17,520 orang telah lulus Bio-Medical di negara
sumber. Daripada jumlah tersebut, seramai 7,197 orang (41.1%) didapati
menghidap penyakit Tuberculosis dan 1,752 orang (10%) menghidap
penyakit Hepatitis B; dan
f. seramai 1,013 orang pekerja asing gagal pemeriksaan kesihatan FOMEMA

telah mendapat PLKS yang terdiri daripada 734 orang (72.5%) menghidap
penyakit Tuberculosis dan 11 orang (1.1%) menghidap penyakit Hepatitis B.
Manakala, seramai 29,288 (70.4%) orang pekerja asing yang gagal FOMEMA
tetapi tiada pengesahan maklumat sama ada mereka telah dihantar pulang
melalui pengeluaran COM.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 55 - 5
sing
Bab 5.indd 5 28/06/2019 3:15 PM

Perkara yang ditemui serta maklum balas KDN dan KSM telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 2 Mei 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang dinyatakan
dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:
6.1. Prestasi Kawalan Terhadap Pekerja Asing

a. Sasaran Bilangan Pekerja Asing
i. Berdasarkan Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11), Jabatan

Perangkaan Malaysia (DOSM) menyasarkan pada tahun 2020 keperluan
buruh asing adalah seramai 2.35 juta orang atau 15% daripada jumlah
tenaga buruh keseluruhan iaitu seramai 15.67 juta orang.
ii. Semakan Audit mendapati setakat bulan Disember 2018 terdapat

seramai 1.21 juta (51.5%) orang pekerja asing yang sah dan aktif
bekerja di Semenanjung Malaysia tidak termasuk Sabah, Sarawak dan
pembantu rumah, berbanding 2.35 juta orang pekerja asing yang
disasarkan sehingga tahun 2020. Pekerja asing yang sah dan aktif
bermaksud mereka telah melepasi semua prosedur yang membolehkan
pekerja asing tersebut bekerja di Malaysia. Pekerja asing ini hendaklah
memiliki pasport, visa dan pas bekerja yang sah serta tidak tamat
tempoh. Manakala bagi tempoh yang sama sebanyak 69,315 majikan
telah menggajikan pekerja asing. Statistik pekerja asing di Malaysia bagi
tahun 2016 hingga 2018 adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
STATISTIK PEKERJA ASING DI MALAYSIA
PEKERJA ASING MAJIKAN
TAHUN
(Juta Orang) (Bil. Syarikat)
2016 1.44 68,425

2017 1.41 71,249
2018 1.21 69,315
Sumber: JIM
iii. Bagi pengambilan pekerja asing, majikan memperoleh kuota untuk

menggajikan pekerja asing berdasarkan tiga (3) jenis kuota iaitu kuota
kelulusan baru, kelulusan khas dan kelulusan gantian. Kelulusan baru
adalah kelulusan terhadap permohonan pengambilan pekerja asing baru
yang melalui prosedur yang ditetapkan. Kelulusan khas adalah kelulusan
permohonan kuota pekerja asing yang diluluskan oleh YB Menteri Dalam
Negeri atau jawatankuasa-jawatankuasa tertentu. Manakala, kelulusan
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 6 28/06/2019 3:15 PM

gantian adalah menggantikan pekerja asing yang telah diluluskan dalam
kelulusan baru tetapi pekerja asing berkenaan tidak diambil bekerja
disebabkan antaranya unfit1 dan ditolak masuk. Analisis Audit
berdasarkan data MyIMMs bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018,
seramai 416,510 (44%) orang pekerja asing diluluskan melalui kelulusan
baru; 512,315 (54.2%) orang pekerja diluluskan melalui kelulusan khas;
dan 16,692 (1.8%) orang pekerja asing melalui kelulusan gantian.
JADUAL 3
KUOTA KELULUSAN BARU, KELULUSAN KHAS DAN KELULUSAN GANTIAN
LULUS KUOTA (Bil. Pekerja)
TAHUN
(Bil. Majikan) BARU KHAS GANTIAN JUMLAH
2016 3,272 10,719 191,641 12,797 215,157
2017 9,478 196,322 197,110 1,573 395,005
2018 7,016 209,469 123,564 2,322 335,355
JUMLAH 19,766 416,510 512,315 16,692 945,517

Sumber: BPPA, KDN
Maklum balas dari KDN yang diterima pada 29 April 2019
Kelulusan kuota khas bagi tahun 2016 berjumlah 191,641 sebenarnya bukanlah
keseluruhannya merujuk kepada kelulusan khas YB Menteri Dalam Negeri
sahaja, sebaliknya merujuk kepada kelulusan Jawatankuasa Task Force
Keperluan Guna Tenaga Sektor Kritikal. Jawatankuasa ini ditubuhkan pada
29 Jun 2016 selaras dengan dasar keputusan Jemaah Menteri pada 11 Mei 2016
supaya permohonan pengambilan pekerja asing bagi mengatasi isu kekurangan
tenaga pekerja dalam industri kritikal yang dipertimbangkan secara case by case
selepas pembekuan pengambilan pekerja asing bermula pada bulan Februari
2016.
Sehubungan dengan itu, data kelulusan yang digambarkan sebagai kelulusan

khas tersebut sebenarnya merujuk kepada modul MyIMMs yang digunakan,
bukan menunjukkan data kelulusan khas YB Menteri Dalam Negeri sahaja.
Berdasarkan penerimaan bayaran levi di BPPA KDN, jumlah kelulusan khas pada
tahun 2016 adalah sebanyak 108,347 kuota sahaja. Selain jawatankuasa ini,
antara kelulusan lain yang dijana melalui modul kelulusan khas ini adalah
Jawatankuasa Task Force Keperluan Guna Tenaga Projek Pengerang Integrated
Petroleum Complex (PIPC) dan kelulusan khas yang diputuskan Kabinet seperti
kelulusan kepada Construction Labour Exchange Berhad (CLAB).
1
Unfit - Berdasarkan definisi daripada FOMEMA, unfit merujuk kepada pekerja yang tidak layak bekerja atas faktor
kesihatan seperti menghidap Tuberculosis dan Hepatitis B
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 75 - 7
sing
Bab 5.indd 7 28/06/2019 3:15 PM

iv. Berdasarkan keputusan mesyuarat JKK-PA Bilangan 1/2006 pada 16 Mac
2006, setiap permohonan pekerja asing oleh majikan perlu melalui JCS.
JTKSM dipertanggungjawabkan untuk memantau pelaksanaan JCS.
Majikan dikehendaki mengiklankan kekosongan jawatan berkenaan
selama 30 hari di portal jobsmalaysia.gov.my dan memohon melalui
ePPA/ePPAx bermula pada tahun 2016. Semakan Audit mendapati
daripada sebanyak 7,784 majikan yang mendapat kelulusan khas bagi
tahun 2016 hingga 2018, sebanyak 6,748 (86.7%) majikan tidak
mengiklan dan memohon melalui ePPAx. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 4.
JADUAL 4
MAJIKAN YANG TIDAK MEMOHON MELALUI ePPAx
ePPAx
KELULUSAN KHAS
TAHUN MEMOHON TIDAK MEMOHON
(Bil. Majikan)
(Bil. Majikan) (Bil. Majikan)
2016 2,119 176 1,943
2017 3,789 603 3,186
2018 1,876 257 1,619
JUMLAH 7,784 1,036 6,748

Sumber: JTKSM
v. Ketidakpatuhan majikan mengiklankan kekosongan jawatan dalam portal

jobsmalaysia.gov.my dan memohon pekerja asing menerusi sistem
ePPAx secara langsung telah menutup peluang pekerjaan kepada pekerja
tempatan. Ini menyebabkan pekerja tempatan tidak mengetahui wujud
peluang pekerjaan tersebut. Selain itu, majikan juga mengambil
kesempatan untuk mengelakkan syarikat masing-masing daripada
penilaian JCS terhadap kelayakan permohonan mereka.
Berdasarkan peruntukan kuasa YB Menteri Dalam Negeri melalui mesyuarat JKK-

PA Ke-33 Bilangan 2/2005, kuasa YB Menteri Dalam Negeri tidak terikat atau
dihadkan oleh SOP yang dilaksanakan oleh agensi dan jabatan lain termasuk
pengiklanan di jobsmalaysia.gov.my dan permohonan melalui ePPAx yang
merupakan SOP yang ditetapkan oleh KSM. Permohonan kelulusan khas oleh
majikan sememangnya bertujuan untuk dikecualikan daripada syarat-syarat
tertentu termasuk syarat pengiklanan dan permohonan melalui ePPAx. KDN
berpendirian keputusan YB Menteri Dalam Negeri mengecualikan majikan
daripada prosedur pengiklanan dan permohonan melalui ePPAx atau prosedur-
prosedur lain masih di bawah bidang kuasa YB Menteri Dalam Negeri
sebagaimana yang telah diperuntukkan secara jelas oleh Kerajaan.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 8 28/06/2019 3:15 PM

b. Pencapaian Pekerja Asing Berdasarkan Negara Sumber dan Sektor
Pekerjaan yang Dibenarkan
i. Berdasarkan minit mesyuarat JKK-PA Bilangan 2/1997 bertarikh 28 April

1997, Bilangan 1/2000 bertarikh 28 Februari 2000 dan Bilangan 2/2002
bertarikh 4 Februari 2002, pengambilan pekerja asing hendaklah
daripada 15 buah negara sumber iaitu Indonesia, Thailand, Cambodia,
Sri Lanka, Myanmar, Nepal, Pakistan, Bangladesh, Laos, Vietnam,
Filipina, India, Uzbekistan, Kazakhstan dan Turkmenistan. Pengambilan
pekerja asing dibenarkan untuk memenuhi permintaan pekerjaan pada
sektor pekerjaan tidak mahir yang melibatkan pekerjaan 3D (Dirty,
Dangerous and Difficult). Sektor pekerjaan tidak mahir ini merangkumi
enam (6) sektor pekerjaan iaitu perkilangan, pembinaan, perkhidmatan,
pertanian, perlombongan kuari dan perladangan.
ii. Semakan Audit mendapati bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018,
seramai 1.21 juta orang pekerja asing telah diambil dari 12 negara
sumber yang dibenarkan untuk bekerja di Semenanjung Malaysia. Tiada
pengambilan pekerja asing dari tiga (3) negara iaitu Uzbekistan,
Kazakhstan dan Turkmenistan kerana tiada permohonan pekerja asing
dari negara tersebut. Pengambilan pekerja asing adalah bagi memenuhi
keperluan enam (6) sektor pekerjaan yang dibenarkan. Sektor pekerjaan
yang tertinggi adalah perkilangan iaitu seramai 492,915 orang,
pembinaan seramai 285,196 orang dan perkhidmatan seramai 226,657
orang.
iii. Setakat bulan Disember 2018, semakan Audit mendapati Bangladesh

menunjukkan jumlah pekerja asing tertinggi iaitu seramai 432,339
(35.8%) orang, diikuti oleh Indonesia seramai 281,040 (23.3%) orang
dan Nepal seramai 234,374 (19.4%) orang. Bangladesh menunjukkan
jumlah pekerja asing yang tertinggi kerana terdapat perjanjian
persefahaman (MoU) yang ditandatangani antara Kerajaan Malaysia dan
Bangladesh pada 26 November 2012. Manakala untuk Nepal dan
Indonesia, wujud permintaan yang tinggi daripada majikan kerana
pengkhususan pekerja asing Nepal bagi pekerjaan pengawal
keselamatan dan Indonesia disebabkan faktor geografi. Butiran lanjut
mengenai statistik pekerja asing yang sah dan aktif mengikut negara
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 95 - 9
sing
Bab 5.indd 9 28/06/2019 3:15 PM

JADUAL 5
PEKERJA ASING AKTIF BERDASARKAN NEGARA SUMBER
DAN SEKTOR PEKERJAAN DIBENARKAN SEHINGGA TAHUN 2018
SEKTOR (Orang)
PERLOMBONGAN
PERKHIDMATAN
PERLADANGAN
PERKILANGAN
PEMBINAAN
PERTANIAN
JUMLAH
WARGANEGARA %
KUARI
(Orang)
Bangladesh 164,093 153,917 27,964 71,651 14,724 10 432,339 35.8
Indonesia 76,544 92,172 57,976 26,502 27,843 3 281,040 23.3
Nepal 168,804 5,198 1,959 52,107 6,306 - 234,374 19.4
India 6,301 2,022 21,583 37,017 18,527 - 85,450 7.1
Myanmar 58,732 8,799 602 12,889 2,950 - 83,972 7.0
Pakistan 2,382 19,825 3,983 7,118 11,996 - 45,304 3.8
Thailand 124 659 892 13,143 3,187 - 18,005 1.5
Vietnam 10,333 1,869 38 1,556 536 - 14,332 1.2
Filipina 2,187 443 19 3,220 47 - 5,916 0.5
Sri Lanka 2,590 188 138 933 120 - 3,969 0.3
Cambodia 818 104 73 509 193 - 1,697 0.1
Laos 7 - - 12 4 - 23 0.0
JUMLAH 492,915 285,196 115,227 226,657 86,433 13 1,206,421 100

Sumber: JIM
iv. Semakan Audit selanjutnya mendapati setakat bulan Disember 2018,

seramai 7,824 orang pekerja asing dari China bekerja di Malaysia.
Pengambilan pekerja asing dari China telah dibuat bagi sektor
perkilangan (67 orang), pembinaan (5,239 orang), perkhidmatan (2,517
orang) dan pertanian (seorang). Semakan Audit mendapati pada
15 September 2003, KSM telah membuat perjanjian persefahaman
dengan Memorandum of Understanding Regarding
China iaitu
Cooperation on the Recruitment of Chinese Workers Between the
Government of Malaysia and the Government of the People’s Republic of
China untuk membenarkan pekerja asing dari China bekerja di Malaysia.
Kandungan MoU ini tidak menyatakan secara spesifik mengenai sektor
atau sub-sektor penggajian pekerja dari China. Selain itu, China bukan
merupakan negara sumber dalam konteks penggajian pekerja asing
kategori kurang mahir. Namun begitu, penggajian pekerja asing dari
China adalah tertakluk kepada undang-undang, peraturan-peraturan,
arahan-arahan dan juga polisi semasa yang berkuat kuasa di negara ini.
Pengambilan juga adalah berpandukan kontrak pekerjaan dan
berdasarkan kelulusan KDN bagi tempoh yang ditetapkan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 10 28/06/2019 3:15 PM

v. Pada bulan Januari 2009, Mesyuarat Jemaah Menteri telah memutuskan
sub-sektor pekerjaan di bawah sektor perkhidmatan sahaja dibekukan
ekoran daripada kegawatan ekonomi. Sub-sektor yang dibekukan adalah
seperti dobi, tukang gunting rambut, perniagaan borong dan runcit,
perniagaan tekstil, tukang emas, barangan logam, lusuh dan terpakai,
rumah kebajikan dan pengendalian kargo selain pelabuhan dan lapangan
terbang. Semakan Audit mendapati, bagi tempoh tahun 2016 hingga
2018 terdapat majikan yang mengambil pekerja asing dalam sub-sektor
yang dibekukan. Penggajian pekerja asing dalam sub-sektor beku
melibatkan seramai 22,901 (4.5%) orang daripada 512,315 orang
pekerja asing yang diluluskan melalui kuota kelulusan khas. Dalam sub-
sektor beku tersebut, borong dan runcit mencatatkan angka tertinggi
iaitu seramai 13,252 (57.9%) kerana permintaan dari majikan bagi
memenuhi keperluan pengurusan kedai-kedai runcit. Kuota kelulusan
khas bagi pengambilan pekerja asing bagi sub-sektor beku ini memberi
kesan kepada peluang pekerjaan pekerja tempatan. Butiran lanjut adalah
JADUAL 6
KELULUSAN KHAS SUB-SEKTOR BEKU DARI TAHUN 2016 HINGGA 2018
SUB-SEKTOR BEKU
(Orang)
TAHUN BORONG
GUNTING LOGAM TUKANG
DOBI KARGO DAN TEKSTIL JUMLAH
RAMBUT LUSUH EMAS
RUNCIT
2016 65 76 1,495 68 1,687 20 92 3,503
2017 93 852 2,693 102 4,559 83 550 8,932
2018 64 220 2,766 230 7,006 53 127 10,466
JUMLAH 222 1,148 6,954 400 13,252 156 769 22,901
Sumber: BPPA, KDN
vi. Berdasarkan statistik utama tenaga buruh di Malaysia yang dikeluarkan

oleh DOSM pada bulan Ogos 2018, seramai 525,000 orang penduduk
tempatan adalah penganggur. Sekiranya jumlah 22,901 pekerjaan sub-
sektor beku diberikan dan diisi oleh penduduk tempatan, maka Malaysia
boleh mengurangkan peratus bilangan pengangguran sebanyak 4.4%.
Bagaimanapun, kekangan di pihak majikan adalah bagi meyakinkan
pekerja tempatan untuk bekerja dalam sub-sektor ini dari aspek gaji
minimum. Berdasarkan Perintah Gaji Minimum (Pindaan 2018), majikan
perlu membayar gaji sebanyak RM1,100 sebulan atau RM5.29 sejam.
Sebaliknya, pekerja tempatan lebih berharap untuk bekerja dengan gaji
yang tinggi berbanding tawaran gaji minimum tersebut. Menurut Laporan
Tahunan 2017 Bank Negara Malaysia, faktor upah tempatan menjadi
punca rakyat Malaysia tidak mahu melakukan kerja di sektor 3D (Dirty,
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 11
5 - 11
sing
Bab 5.indd 11 28/06/2019 3:16 PM

Dangerous and Difficult) di Malaysia disebabkan oleh tawaran gaji yang
rendah. Selain itu, laporan tersebut juga mendedahkan daripada 200,000
penduduk Malaysia yang berulang alik ke Singapura untuk bekerja, 40%
daripadanya bekerja dalam kategori pekerjaan kemahiran sederhana dan
rendah.
Maklum balas KSM yang diterima pada 29 April 2019 dan 6 Mei 2019
Berdasarkan Statistik Pekerjaan dan Perburuhan Siri 19 Bilangan 1/2019, kadar

pengangguran negara adalah 3.4% yang melibatkan seramai 502,600 orang
penduduk tempatan. Bagi Malaysia, kadar pengangguran di bawah 4%
menunjukkan tenaga kerja penuh. Jumlah penganggur tempatan yang
berkelulusan UPSR dan setaraf, PT3/PMR/SRP/LCE atau setaraf dan penganggur
yang tidak mempunyai sijil adalah seramai 101,700 orang. Jumlah penganggur
tempatan ini adalah lebih ramai daripada bilangan kekosongan bagi sub-sektor
beku. Namun terdapat beberapa faktor yang menyebabkan penganggur tersebut
enggan memasuki pasaran kerja bagi sub-sektor ini antaranya adalah:
i. peluang pekerjaan dalam sektor dan sub-sektor lain seperti perkhidmatan

dan perkilangan lebih menjadi pilihan kerana faktor persekitaran kerja yang
lebih selesa;
ii. tawaran gaji yang rendah walaupun telah mengikut gaji minimum tidak
menarik minat penganggur untuk berhijrah dan bekerja; dan
iii. lokasi tempat pekerjaan dan lokasi penganggur tidak sama.
Selain itu, majikan di sub-sektor beku masih dibenarkan untuk membuat

permohonan penggantian pekerja asing yang telah pulang berdasarkan COM.
JTKSM telah mengumpulkan statistik penempatan pekerja tempatan bagi

majikan yang memohon pekerja asing mulai tahun 2017 setelah sistem ePPAx
mula diguna pakai. Penempatan pekerja tempatan dalam kategori pekerja asas
bagi majikan-majikan yang memohon Surat Sokongan JTKSM bagi menggajikan
pekerja asing bagi tahun 2017 adalah seramai 8,414 orang pekerja tempatan
yang melibatkan sebanyak 2,087 majikan. Manakala penempatan bagi tahun
2018 pula adalah seramai 8,499 orang pekerja tempatan yang melibatkan
sebanyak 3,471 majikan.
Maklum balas KDN yang diterima pada 29 April 2019

Kelulusan kuota pekerja asing ditentukan berdasarkan permohonan dan
kelayakan majikan. Pertambahan atau penurunan jumlah pekerja asing yang
masuk adalah bergantung kepada permohonan dan keperluan majikan. Melalui
Mesyuarat Jawatankuasa Bersama Antara YB Menteri Dalam Negeri dan YB
Menteri Sumber Manusia Mengenai Pengurusan Pekerja Asing Bilangan 1/2018
pada 24 Oktober 2018, Kerajaan telah memutuskan supaya keperluan tenaga
5 - 512- 12 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
AAktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 12 28/06/2019 3:16 PM

kerja bagi sub-sektor beku ini dikaji dan diteliti oleh agensi-agensi kawal selia
yang berkenaan. Kajian tersebut akan dibentangkan dalam siri mesyuarat
jawatankuasa untuk Kerajaan memutuskan sama ada sektor berkenaan perlu
dibuka untuk penggajian pekerja asing atau tidak. Buat masa ini, permohonan
pekerja asing bagi sub-sektor beku ini hanya dibenarkan melalui permohonan
penggantian atau kelulusan khas YB Menteri Dalam Negeri (sekiranya ada).
KDN berpandangan, kelulusan khas bagi sub-sektor beku yang diberikan oleh
YB Menteri Dalam Negeri masih di bawah bidang kuasa beliau sebagaimana
yang telah diperuntukkan secara jelas oleh Kerajaan mengenai tanggungjawab
YB Menteri Dalam Negeri ke atas pengurusan pekerja asing.
Merujuk kepada dasar penggajian pekerja asing, negara China bukan

merupakan negara sumber pekerja asing di Semenanjung Malaysia namun
terdapat dalam beberapa keadaan kelulusan negara sumber China diberikan
contohnya bagi projek-projek berkepentingan Kerajaan seperti projek Pengerang
Integrated Petroleum Complex (PIPC), projek pembangunan Gebeng Industrial
Park, East Coast Rail Link (ECRL) atau mana-mana projek yang melibatkan
syarikat-syarikat pemaju atau kontraktor dari China atau menggunakan
teknologi China. Kelulusan ini diberikan sama ada melalui jawatankuasa seperti
Jawatankuasa Task Force Projek PIPC atau melalui kelulusan khas YB Menteri
Dalam Negeri.
Pada pendapat Audit, dasar pengambilan pekerja asing dari negara

sumber dan sektor pekerjaan yang dibenarkan dapat memenuhi
keperluan tenaga buruh asing bagi industri di Malaysia.
Bagaimanapun, terdapat pengambilan pekerja asing dari negara bukan
sumber dan sub-sektor pekerjaan yang tidak dibenarkan. Selain itu,
terdapat pengambilan pekerja asing berdasarkan kuota kelulusan khas
yang tidak melalui penilaian JCS. Ini boleh menjejaskan dasar
Kerajaan mengenai memberi peluang pekerjaan kepada pekerja
tempatan dan juga isu ketelusan dalam pengambilan pekerja asing
yang menggunakan kelulusan kuasa YB Menteri Dalam Negeri.
Walaupun, YB Menteri Dalam Negeri diberi kuasa ia sepatutnya perlu
dilihat daripada objektif mengawal pengambilan pekerja asing dan
membuka peluang kepada pekerja tempatan.
a. Penjanaan Pendapatan Negara
Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, Kerajaan Malaysia berjaya menjana
pendapatan dengan mengutip sejumlah RM10.064 bilion hasil daripada
pengurusan pekerja asing. Hasil pendapatan ini terdiri daripada bayaran
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 13
5 - 13
sing
Bab 5.indd 13 28/06/2019 3:16 PM

PLKS, visa, pas khas dan levi iaitu masing-masingnya berjumlah
RM719.48 juta, RM652.27 juta, RM833.92 juta dan RM7.859 bilion. Hasil
pendapatan ini merangkumi semua sektor pekerjaan termasuk pembantu
rumah asing bagi Semenanjung Malaysia dan semua Pejabat Atase JIM
melainkan Wilayah Persekutuan Labuan, Sabah dan Sarawak. Bayaran levi
menunjukkan peratusan hasil yang tertinggi berbanding dengan bayaran lain
iaitu sebanyak 78.1% daripada RM10.064 bilion. Pecahan kutipan hasil
pekerja asing adalah seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
KUTIPAN HASIL KERAJAAN BAGI AKTIVITI
KEMASUKAN PEKERJA ASING KE MALAYSIA
PLKS VISA) PAS KHAS LEVI JUMLAH
TAHUN % % % %
(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)
2016 220.43 7.4 166.97 5.6 265.54 9.0 2,311.67 78.0 2,964.61
2017 224.48 6.5 249.51 7.8 270.83 7.8 2,710.46 78.4 3,455.28
2018 274.57 7.5 235.79 6.5 297.55 8.2 2,836.60 77.8 3,644.51
JUMLAH 719.48 652.27 833.92 7,858.73 10,064.40

Sumber: Bahagian Kewangan JIM
b. Penguatkuasaan Terhadap Pekerja Asing yang Tidak Sah di

Malaysia
i. Peranan JIM adalah memastikan kesemua warganegara asing yang ingin

bekerja di Malaysia berdasarkan kuota majikan yang diluluskan, memiliki
pasport, visa perjalanan dan PLKS yang sah serta patuh kepada Akta dan
Peraturan Imigresen. Pekerja asing yang tinggal lebih masa, memiliki
dokumen yang tidak sah dan menyalah guna pas pekerja dikenali
sebagai PATI.
ii. Bagi aktiviti penguatkuasaan terhadap PATI, pihak Bahagian Operasi,

Siasatan dan Pendakwaan, JIM telah menjalankan operasi ke atas
pekerja asing ini. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, sebanyak
42,410 operasi telah dijalankan dan seramai 146,372 PATI telah
ditangkap atas pelbagai jenis kesalahan. Bagi tempoh yang sama,
kesalahan PATI tanpa pas2 yang sah di bawah Seksyen 6 (1)(c) adalah
yang tertinggi iaitu seramai 96,281 orang. Manakala, tangkapan bagi
salah guna pas berdasarkan Peraturan 39(b) adalah seramai 25,367
orang dan tinggal lebih masa di bawah Seksyen 15(1)(c) adalah seramai
19,039 orang. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 8.
2
Pas merujuk kepada semua pas dan permit yang dikeluarkan oleh JIM.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 14 28/06/2019 3:16 PM

JADUAL 8
TANGKAPAN PEKERJA ASING MENGIKUT JENIS KESALAHAN
TANGKAPAN MENGIKUT JENIS KESALAHAN
OPERASI SEK.6(1)(c) PER.39(b) SEK.15(1)(c) SEK.56(1)(c)

TAHUN TANPA PAS SALAH GUNA TINGGAL DOKUMEN LAIN-LAIN JUMLAH
(Bilangan)
YANG SAH PAS LEBIH MASA PALSU (Orang) (Orang)
(Orang) (Orang) (Orang) (Orang)
2016 10,949 32,862 9,332 5,884 744 714 49,536
2017 16,737 31,435 8,095 6,749 755 1,430 48,464
2018 14,724 31,984 7,940 6,406 747 1,295 48,372
JUMLAH 42,410 96,281 25,367 19,039 2,246 3,439 146,372

Sumber: Bahagian Operasi, Siasatan dan Pendakwaan JIM
iii. Pada 25 Oktober 2018, pihak Audit telah membuat pemeriksaan bersama
Bahagian Operasi, Siasatan dan Pendakwaan Ibu Pejabat JIM di kilang
memproses barang plastik iaitu syarikat no. pendaftaran 30481-V
beralamat di Kawasan Perindustrian PKT 1, Bangi Selangor. Hasil operasi
ini seramai 26 orang pekerja asing telah ditangkap kerana disyaki
melakukan kesalahan bekerja tanpa pas yang sah dan salah guna pas.
Bagi kesalahan salah guna pas (Peraturan 39 (b) Peraturan-Peraturan
Imigresen 1963), pihak Audit mendapati syarikat no. Pendaftaran
30481-V telah menggunakan pekerja asing yang beralamatkan syarikat
no. pendaftaran 22743-H. Semakan Audit selanjutnya mendapati pemilik
syarikat no. pendaftaran 22743-H dan 30481-V merupakan pemilik yang
sama. Bagaimanapun, pekerja asing telah melakukan kesalahan
berdasarkan peraturan Imigresen, pekerja asing hendaklah bekerja di
premis yang didaftarkan pada PLKS. Berhubung perkara ini, tindakan
majikan yang mengabaikan pematuhan terhadap akta dan peraturan
Imigresen menyebabkan pekerja asing tersebut bakal berdepan
hukuman.
iv. Pihak Audit juga telah bersama-sama menyertai operasi yang dijalankan
oleh JIM Negeri iaitu Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Negeri
Sembilan dan Johor pada bulan Oktober dan November 2018. Sepanjang
operasi tersebut seramai 307 orang telah ditahan di bawah kesalahan
Imigresen iaitu di bawah Seksyen 15 (1)(c) seramai 12 orang, Seksyen
56(1)(d) seorang, Seksyen 6 (1)(c) seramai 167 orang dan Perkara 39(b)
seramai 114 orang, Perkara 11(7)(a) seramai tiga (3) orang dan
Perkara 17(b) seramai 10 orang. Senarai tangkapan pekerja asing
semasa operasi yang dijalankan adalah seperti di Jadual 9.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 15
5 - 15
sing
Bab 5.indd 15 28/06/2019 3:16 PM

JADUAL 9
TANGKAPAN PEKERJA ASING SEMASA OPERASI MENGIKUT JENIS KESALAHAN
JENIS KESALAHAN
PERATURAN-PERATURAN
AKTA IMIGRESEN 1959/63
IMIGRESEN 1963
PEJABAT JUMLAH
OPERASI OPERASI TINGGAL SALAH BEKERJA LANGGAR
JIM TANGKAPAN MELINDUNGI TIADA
(Sektor) (Syarikat) LEBIH GUNA GUNA PAS SYARAT
(Negeri) (Orang) PATI DOKUMEN
MASA PAS SOSIAL PAS
Seksyen Seksyen Seksyen Perkara Perkara Perkara
15(1)(c) 56(1)(d) 6(1)(c) 39(b) 11(7)(a) 17(b)
Putrajaya Perkilangan 30481-V 26 1 - 3 22 - -
Tapak
pembinaan 116 3 - 72 41 - -
Lot PT24
Kuala Tapak
Pembinaan
Lumpur pembinaan di
Jalan Sultan 90 - - 55 35 - -
Haji Ahmad
Shah
Pusat
Negeri
Perkhidmatan peranginan di 25 2 - 7 16 - -
Sembilan
Port Dickson
Johor Perkilangan 1132506-A 50 6 1 30 - 3 10
JUMLAH 307 12 1 167 114 3 10

Sumber: Laporan Polis Daripada Operasi Penguatkuasaan yang Dijalankan
v. Semakan Audit selanjutnya mendapati kesemua pekerja asing yang

didapati melakukan kesalahan di bawah Perkara 39(b) memiliki dokumen
dan pas yang sah. Bagaimanapun, majikan menggajikan pekerja asing
tersebut tidak mengikut sektor dan alamat seperti pada PLKS mereka.
Sekiranya didapati bersalah, pekerja asing yang sah ini boleh diusir
keluar dan disenaraihitamkan walaupun pekerja asing ini diluluskan
untuk bekerja di Malaysia mengikut prosedur dan peraturan yang sah.
Tangkapan yang dibuat ketika operasi yang disertai oleh pihak Audit
adalah seperti Gambar 1 hingga 4.
GAMBAR 1 GAMBAR 2
Syarikat No. Pendaftaran 30481-V Tapak Pembinaan Lot PT24, Kuala Lumpur
- Operasi Penguatkuasaan Warga Asing - Operasi Penguatkuasaan Warga Asing
di Kawasan Perindustrian di Kawasan Pembinaan
(25.10.2018) (30.10.2018)

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 16 28/06/2019 3:16 PM

GAMBAR 3 GAMBAR 4
Pusat Peranginan di Port Dickson Syarikat No. Pendaftaran 1132506-A

- Operasi Penguatkuasaan Warga Asing - Operasi Penguatkuasaan Warga Asing
di Kawasan Perindustrian di Kawasan Perindustrian
(14.11.2018) (19.11.2018)
Maklum balas KDN yang diterima pada 6 Mei 2019
Merujuk kepada operasi di syarikat 30481-V, OPS MAHIR yang dijalankan oleh
pihak JIM telah menangkap seramai 26 orang warga asing yang berkerja di
kilang tersebut berserta dengan dua (2) orang majikan warganegara Malaysia.
Hasil siasatan pihak JIM, kesemua pekerja yang ditangkap disabitkan kesalahan
sepertimana butiran pada Jadual 9. Manakala bagi majikan pekerja-pekerja
tersebut pula disabitkan kesalahan dibawah Seksyen 55E Akta Imigresen
1959/63 (Pindaan 2002) iaitu membenarkan imigran haram untuk masuk dan
tinggal di premis.
Atas arahan Yang Arif Puan Timbalan Pendakwa Raya, seramai 21 orang pekerja
warganegara asing dikompaun atas kesalahan melanggar syarat pas, manakala
lima (5) orang pekerja warganegara asing berserta dua (2) orang majikan
pekerja-pekerja tersebut didakwa di Mahkamah Sesyen Sepang pada
19 November 2018 dan 15 Januari 2019. Pembayaran kompaun pekerja
sebanyak RM7,500 dibayar oleh majikan pekerja-pekerja berkenaan pada
13 November 2018. Manakala dua (2) orang majikan pekerja-pekerja tersebut
pula dikena hukuman denda sebanyak RM130,000 atau hukuman penjara
10 bulan sekiranya gagal membayar denda dan RM6,000 atau hukuman penjara
satu (1) bulan sekiranya gagal membayar denda.
JIM menjalankan siasatan serta pendakwaan secara telus dengan mengambil

kira kesalahan yang dilakukan dari semua sudut iaitu dari sudut kesalahan yang
dilakukan oleh pekerja/PATI itu sendiri mahupun kesalahan yang dilakukan oleh
majikan.
Pada pendapat Audit, pengambilan pekerja asing telah dapat menjana

pendapatan kepada negara setiap tahun. Manakala, aktiviti
penguatkuasaan oleh pihak JIM dapat mengawal pendatang asing tanpa
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 17
5 - 17
sing
Bab 5.indd 17 28/06/2019 3:16 PM

izin dan pekerja asing yang melanggar undang-undang Imigresen.
Bagaimanapun, pengabaian majikan terhadap undang-undang Imigresen
menyebabkan terdapat pekerja asing mereka ditahan oleh JIM.
6.2. Pengurusan Kawalan Terhadap Pekerja Asing
Pengurusan kawalan pekerja asing melibatkan tujuh (7) perkara iaitu saringan
kelayakan majikan; kuota kelayakan majikan; saringan di negara sumber; Visa
Dengan Rujukan (VDR); pemeriksaan kesihatan FOMEMA; Pas Lawatan Kerja
Sementara (PLKS); dan Check Out Memo (COM). Semakan Audit mendapati dua (2)
kawalan iaitu saringan di negara sumber berkaitan ISC dan VDR adalah teratur dan
memuaskan. Bagaimanapun bagi lain-lain kawalan, penemuan Audit adalah seperti
berikut:
6.2.1. Saringan Kelayakan Majikan untuk Pengambilan Pekerja Asing
Keputusan mesyuarat JKK-PA pada 16 Mac 2006 mensyaratkan setiap

permohonan pekerja asing oleh majikan perlu melalui JCS dengan mengiklankan
kekosongan jawatan tersebut di portal jobsmalaysia.gov.my. Seterusnya,
majikan perlu memohon melalui ePPAx bagi pekerja asing negara sumber selain
warga Bangladesh dan Sistem Permohonan Pekerja Asing (SPPA) khusus untuk
warga Bangladesh. JTKSM akan membuat penilaian bagi memastikan premis
majikan tersebut wujud, permohonan pada sektor pekerjaan yang tepat dan
patuh pada Akta Kerja 1955. Selepas semua kriteria dipenuhi dan lulus, JTKSM
akan menyokong majikan yang layak dan menetapkan kuota untuk pekerja
asing dengan mengeluarkan Surat Sokongan kepada majikan. Majikan yang
layak akan membawa bersama Surat Sokongan ini ke OSC di BPPA, KDN untuk
proses seterusnya.
a. Tiada Tempoh Masa Ditetapkan untuk Memohon di ePPAx Selepas

Mengiklankan Kekosongan Jawatan di Portal jobsmalaysia.gov.my
dan Integrasi Antara Sistem ePPAx dengan Sistem MyIMMs
i. Semakan Audit mendapati majikan telah memohon untuk menggajikan

pekerja asing melalui ePPAx atau SPPA sejurus selepas mengiklankan
kekosongan pekerjaan di portal jobsmalaysia.gov.my. Permohonan
dibuat tanpa perlu menunggu jawatan kosong ini diisi oleh pekerja
tempatan terlebih dahulu.
ii. Analisis Audit bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018 mendapati tahun
2017 merekodkan permohonan daripada majikan untuk menggaji pekerja
asing melalui sistem ePPAx dan SPPA yang tertinggi. Permohonan pada
tahun 2017 ialah sebanyak 10,784 dan 1,364 masing-masingnya.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 18 28/06/2019 3:16 PM

Permohonan yang rendah pada tahun 2016 adalah kerana Kerajaan
Malaysia telah membekukan pengambilan pekerja asing bermula dari
bulan Februari 2016 sehingga Februari 2017. Manakala pada tahun 2018
berlaku penurunan permohonan disebabkan dasar Kerajaan Malaysia
yang membekukan pengambilan pekerja asing dari Bangladesh dan
Nepal bermula dari bulan Oktober pada tahun tersebut. Butiran lanjut
mengenai permohonan majikan mengambil pekerja asing adalah seperti
di Jadual 10.
JADUAL 10
PERMOHONAN DAN KELULUSAN MAJIKAN MENGAMBIL PEKERJA ASING
ePPax SPPA
(Majikan) (Majikan)
TAHUN
% %
MOHON LULUS GAGAL MOHON LULUS GAGAL
LULUS LULUS
2016 1,518 614 904 40.4 - - -
2017 10,784 4,983 5,801 46.2 1,364 1,172 192 85.9
2018 9,197 4,284 4,913 46.6 882 682 200 77.3
JUMLAH 21,499 9,881 11,618 46.0 2,246 1,854 392 82.5

Sumber: Sistem ePPAx dari JTKSM dan sistem SPPA dari Syarikat No. Pendaftaran 838886-T
iii. Bagi majikan yang memohon melalui sistem ePPAx di JTKSM, selepas
menerima Surat Sokongan dari JTKSM, majikan dikehendaki ke BPPA
untuk proses mendapatkan kelulusan kuota pekerja asing. Majikan perlu
membawa Surat Sokongan ini kepada OSC, BPPA KDN untuk tujuan
temuduga. Pihak JTKSM memaklumkan sungguhpun sistem ePPAx telah
berintegrasi dengan sistem MyIMMs namun terdapat submodul atau
peranan dalam sistem ePPAx tidak diaktifkan lagi terutamanya berkaitan
Surat Sokongan yang dikeluarkan oleh JTKSM. Keadaan ini menyebabkan
Surat Sokongan JTKSM masih perlu dicetak dan diserahkan kepada
majikan untuk tujuan temuduga di OSC, BPPA KDN. Submodul tersebut
masih belum diguna pakai kerana persetujuan daripada agensi-agensi
berkaitan belum diputuskan. Oleh yang demikian, JTKSM tidak
mengetahui jumlah akhir kuota pekerja asing yang diluluskan di
peringkat OSC, BPPA KDN. Ini akan menyukarkan pihak JTKSM untuk
mengesan majikan sekiranya terdapat pekerja asing membuat laporan
pelanggaran Akta Kerja 1955.
Maklum balas KSM yang diterima pada 22 April 2019
Berdasarkan keputusan JKKPA-PATI Ke-5 Bilangan 1/2011, tiada sebarang

tempoh bagi tujuan pengiklanan kekosongan sebelum permohonan dibuat oleh
majikan kerana tempoh masa untuk pengeluaran Surat Sokongan JTKSM adalah
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 19
5 - 19
sing
Bab 5.indd 19 28/06/2019 3:16 PM

satu (1) bulan dari tarikh pengiklanan dan permohonan dibuat. JTKSM akan
mengambil kira agar satu tempoh masa pengiklanan ditetapkan untuk memberi
ruang dan peluang kepada calon pekerja tempatan bagi mengisi kekosongan
bagi jawatan yang ditawarkan. Selain itu, isu tempoh pengiklanan di portal
jobsmalaysia.gov.my juga akan diambil kira dalam pembangunan sistem ePPax
Fasa 2.
Maklum balas KDN yang diterima pada 12 Jun 2019
KSM telah menganjurkan Bengkel Foreign Workers Data Unification pada

6 hingga 9 April 2019 bagi membincangkan secara lebih terperinci
pengintegrasian sistem di KSM dan KDN. Kedua-dua Kementerian telah
bersetuju supaya ePPAx dan MyIMMs menjadi penghubung utama antara semua
data dan maklumat berkaitan pengurusan pekerja asing di kedua-dua
Kementerian manakala sistem-sistem sokongan lain berkaitan akan
diintegrasikan dengan dua sistem utama ini. KSM juga telah menubuhkan
Jawatankuasa Teknikal Integrasi Sistem ePPAx dan MyIMMs yang
dipengerusikan oleh Timbalan Ketua Setiausaha (Dasar dan Antarabangsa) KSM
untuk membincangkan aspek teknikal pengintegrasian kedua-dua sistem ini.
Pada pendapat Audit, pengintegrasian antara sistem ePPAx dan

MyIMMs memudahkan majikan tanpa perlu membawa Surat Sokongan
dan JTKSM juga tidak perlu mencetak Surat Sokongan tersebut.
Sebaliknya, sistem akan memberi notifikasi kelayakan dan cadangan
kelayakan kuota kepada majikan dan majikan terus ke kaunter OSC di
BPPA untuk proses seterusnya. Sistem yang berintegrasi akan
memberi manfaat kepada JTKSM kerana dapat mengetahui bilangan
pekerja asing yang digajikan selepas BPPA meluluskan kelayakan
kuota pekerja asing kepada majikan tersebut.
6.2.2. Kuota Kelayakan Majikan untuk Menggaji Pekerja Asing
Kawalan kuota merupakan aktiviti kawalan terhadap bilangan pekerja asing yang
dibenarkan untuk bekerja dengan majikan yang memohon di Malaysia. Majikan
yang telah diluluskan kuota dikehendaki membuat bayaran levi kali pertama.
Selepas levi dibayar oleh majikan, bilangan kuota dikunci masuk ke dalam
sistem MyIMMs untuk merekodkan kuota yang layak bagi pengambilan pekerja
asing.

NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
AAktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 20 28/06/2019 3:16 PM

a. Kelulusan Kuota dan Pembayaran Levi Tidak Teratur
i. Mesyuarat JKK-PA Ke-33 Bilangan 2/2005 memutuskan mulai 5 Julai

2005, kuota kelayakan majikan dan levi kali pertama hanya boleh
diluluskan dan dibayar di kaunter OSC, BPPA KDN Putrajaya. Pada 11
Mac 2016, Jemaah Menteri telah menetapkan kadar bayaran levi baru
yang telah diputuskan sejumlah RM1,850 untuk sektor selain pertanian
dan perladangan, manakala RM640 untuk sektor pertanian dan
perladangan. Peningkatan bayaran levi berjumlah RM600 untuk sektor
perkilangan, pembinaan dan perkhidmatan serta RM230 dan RM50
masing-masing untuk sektor pertanian dan perladangan. Butiran lanjut
kadar levi adalah seperti di Jadual 11.
JADUAL 11
BAYARAN LEVI MENGIKUT SEKTOR PEKERJAAN
KADAR LEVI SEBELUM 2017 KADAR LEVI BARU
SEKTOR
(RM) (RM)
Perkilangan 1,250 1,850
Pembinaan 1,250 1,850
Perladangan 590 640
Pertanian 410 640
Perlombongan & Pengkuarian 1,250 1,850
Perkhidmatan 1,250 1,850
Sumber: BPPA, KDN
ii. Bagi tujuan pengesahan kuota dan bayaran levi kali pertama, analisis
Audit terhadap data sistem MyIMMs bagi tempoh tahun 2016 hingga
2018 telah dilaksanakan. Hasil analisis Audit mendapati 32,424 kuota
pekerja asing diwujud dan diluluskan kepada 123 majikan serta bayaran
levi kali pertama berjumlah RM40.79 juta telah dilakukan secara tidak
teratur dan meragukan. Semakan Audit mendapati perkara seperti
berikut:
 Pewujudan, kelulusan dan bayaran levi tidak dilakukan di OSC, BPPA

KDN Putrajaya sebaliknya direkodkan di 10 Bahagian/Jabatan
Imigresen Negeri yang tidak mempunyai kuasa seperti di Jadual 13.
 ID pegawai yang telah mewujud, melulus dan menerima bayaran levi

merupakan ID pegawai JIM yang tidak mempunyai kebenaran
(authorization) melaksanakan semua peranan tersebut. Sepuluh (10)
sampel kuota yang diwujud, dilulus dan menerima bayaran levi
menggunakan ID pegawai JIM yang tidak mempunyai kebenaran
adalah seperti di Jadual 12. Setiap transaksi bagi setiap peranan
mewujud, melulus dan menerima bayaran levi telah dilakukan oleh ID
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 21
5 - 21
sing
Bab 5.indd 21 28/06/2019 3:16 PM

pegawai Bahagian/Jabatan Imigresen Negeri yang berbeza. Setiap ID
pegawai ini diwujudkan oleh Pentadbir Sistem di Bahagian/Jabatan
Imigresen Negeri mereka bertugas. Manakala kelulusan bagi setiap
kewujudan ID ini dilakukan oleh Bahagian Keselamatan JIM.
JADUAL 12
SAMPEL KUOTA YANG DIWUJUD, DILULUS DAN MENERIMA BAYARAN LEVI
OLEH ID YANG TIDAK MEMPUNYAI KEBENARAN (AUTHORIZATION)
ID PENERIMA BIL. JUMLAH
ID PEWUJUD ID PELULUS
NO. RUJUKAN BAYARAN BIL. KUOTA PEKERJA BAYARAN
BIL. KUOTA/ JIM KUOTA/JIM
KUOTA LEVI/JIM DILULUSKAN ASING DALAM SISTEM
CAWANGAN CAWANGAN
CAWANGAN MASUK MyIMMs
SHAHRIL / SHAHRIL / RSDEVI /

KDN/16031/ Bahagian Bahagian Bahagian
1. 200 189 118,000
FAAPV4720284 Penguatkuasa Penguatkuasa Penguatkuasa
Putrajaya Putrajaya Putrajaya
MEKMELL /
AINI69 / HARIFAH /
KDN/01291/ Bahagian
2. Pejabat Imigresen Depot Imigresen 500 113 925,020
FFBGU1949576 Pekerja Asing
UTC Johor Pekan Nanas
Putrajaya
NORSURIA / NORSURIA / NORSURIA /
KDN/16031/ Bahagian Bahagian Bahagian
3. 190 160 237,500
FABEV3835284 Penguatkuasa Penguatkuasa Penguatkuasa
Putrajaya Putrajaya Putrajaya
NAEEMI / RAFTAH /
NHAYATIZ /
KDN/16031/ Bahagian Pekerja Bahagian 200
4. JIM Putrajaya 72 128,000
GBAGU1616322 Asing Visa dan Pas Penguatkuasa
(Ibu Pejabat)
Putrajaya Putrajaya
HAFIZAH /
NHAYATIZ / NHAYATIZ /
KDN/16031/ Bahagian
5. JIM Putrajaya JIM Putrajaya 200 173 370,000
GBAJR1911342 Pekerja Asing
(Ibu Pejabat) (Ibu Pejabat)
Putrajaya
NAEEMI / NAEEMI /
KDN/16031/ Bahagian Pekerja Bahagian Pekerja SRAVATHI /
6. 250 159 462,500
GBAKU0500342 Asing Visa dan Pas Asing Visa dan JIM Alor Setar
Putrajaya Pas Putrajaya
NAEEMI / NAEEMI /
KDN/16031/ Bahagian Pekerja Bahagian Pekerja SYAMRI /
7. 250 35 462,500
GBAKV0608342 Asing Visa dan Pas Asing Visa dan JIM Johor Bahru
SIVAKUMA /
NAEEMI / SIVAKUMA /
Pejabat
KDN/16031/ Bahagian Pekerja Pejabat Imigresen
8. Imigresen 250 56 462,500
GBANU0716123 Asing Visa dan Pas Wilayah
Wilayah
Putrajaya Persekutuan
Persekutuan
NAEEMI / NAEEMI /
KDN/16031/ Bahagian Pekerja Bahagian Pekerja KZAMAN /
9. 250 174 462,500
GBANU0453123 Asing Visa dan Pas Asing Visa dan JIM Johor Bahru
NAEEMI / SIVAKUMA / NURAIDIL /
KDN/16031/ Bahagian Pekerja Pejabat Imigresen Bahagian
10. 250 33 462,500
GBANV0418123 Asing Visa dan Pas Wilayah Penguatkuasa
Putrajaya Persekutuan Putrajaya
JUMLAH 2,540 1,164 4,091,020
Sumber: BTMR, JIM
iii. Berdasarkan makluman daripada Bahagian Teknologi Maklumat dan

Rekod (BTMR) JIM, ID pegawai berkenaan tidak mempunyai kebenaran
(authorization) untuk mengakses bagi peranan mewujud, melulus dan
menerima bayaran levi. Peranan ini hanya boleh diakses oleh pegawai di
BPPA KDN sahaja. Ini menunjukkan pewujudan dan kelulusan kuota
adalah tidak teratur serta pembayaran yang direkodkan adalah maklumat

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 22 28/06/2019 3:16 PM

palsu yang diadakan secara dalam sistem bagi tujuan memperoleh PLKS
untuk membolehkan pekerja asing dibawa masuk.
iv. Analisis Audit juga telah dibuat bagi memastikan sama ada kuota bagi
123 majikan terlibat telah membawa masuk pekerja asing atau
sebaliknya. Analisis mendapati seramai 21,378 orang pekerja asing
daripada 32,424 kuota yang diwujudkan secara tidak teratur telah
mendapat PLKS. Anggaran perkiraan Audit bayaran levi kali pertama
sepatutnya dapat dikutip bagi 21,378 orang pekerja asing ini adalah
berjumlah RM24.55 juta. Bagaimanapun, ia merupakan kehilangan hasil
kepada Kerajaan disebabkan pewujudan dan kelulusan kuota yang tidak
teratur dan kemungkinan telah berlaku fraud bagi kelulusan di atas.
Butiran lanjut anggaran pembayaran levi kali pertama yang boleh
dikenakan adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
ANGGARAN PEMBAYARAN LEVI KALI PERTAMA YANG BOLEH DIKENAKAN
ANGGARAN
CAWANGAN PEMBAYARAN LEVI BILANGAN PEKERJA ASING
BIL. TAHUN BAYARAN
MENGIKUT DATA MyIMMs MAJIKAN (Orang)
(RM)
1. Bahagian Penguatkuasa, JIM 48 7,996 5,467,090
2. 2016 Bahagian Pekerja Asing, JIM 4 1,365 2,525,250
3. Pejabat Imigresen Selangor 1 325 406,250
4. Bahagian Penguatkuasa, JIM 41 4,544 5,513,290
5. Pejabat Imigresen Wilayah Persekutuan 10 1,097 2,029,450
6. Pejabat Imigresen Pahang 2 521 648,040
7. 2017 Pejabat Imigresen Terengganu 4 1,147 2,121,950
8. Pejabat Imigresen Perak 3 1,132 1,218,160
9. Pejabat Imigresen Pulau Pinang 1 190 351,500
10. Bahagian Visa, Pas dan Permit JIM 1 72 46,080
11. Pejabat Imigresen Johor 6 2,547 3,740,320

2018
12. Pejabat Imigresen Pahang 2 442 481,320
JUMLAH 123 21,378 24,548,700

Sumber: BTMR, JIM
Maklum balas KDN yang diterima pada 22 April 2019, 6 Mei 2019 dan
12 Jun 2019
Terdapat manipulasi dalam Sistem MyIMMS di mana pengwujudan kuota bagi

123 syarikat adalah kelulusan PALSU. JIM telah mengambil tindakan segera
dengan menyenaraihitamkan syarikat berkenaan. Tindakan jangka masa
panjang adalah untuk meningkatkan kawalan terhadap keselamatan Sistem
MyIMMS. Pembangunan sistem baharu iaitu Imigresen Integrated System (IIS)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 23
5 - 23
sing
Bab 5.indd 23 28/06/2019 3:16 PM

sedang dilaksanakan yang telah mengambil kira elemen kawalan keselamatan
(2019-2023).
Laporan penuh mengenai ID pegawai digodam diserahkan kepada Ketua

Pengarah Imigresen pada 25 April 2019 dan perjumpaan dengan pihak Bahagian
Siasatan Jenayah Siber dan Multimedia, Polis DiRaja Malaysia telah dibuat mulai
7 Mac 2019 hingga kini bagi menyiasat lanjut isu ini.
Penambahbaikan terhadap sistem MyIMMs telah dijalankan dengan

melaksanakan perkara berikut:
i. Menyekat transaksi berkaitan kuota pekerja asing seperti terima

permohonan dan kelulusan kuota di mana kedua-dua transaksi ini hanya
boleh dibuat mengikut waktu pejabat sahaja. Penambahbaikan ini telah
dilaksanakan bermula 9 April 2019.
ii. Menyekat transaksi terima bayaran levi bagi permohonan kuota tahun
pertama di mana bayaran hanya boleh diterima dan diproses di OSC, BPPA
KDN sahaja. Penambahbaikan ini telah dilaksanakan bermula 4 Mac 2019.
iii. Menambah kawalan ke atas proses uplift majikan yang telah disenaraihitam
iaitu dengan menambah fungsi supervisor override sekiranya majikan
tersebut hendak dinyahhitamkan. Hanya pegawai dengan gred yang lebih
atas diperlukan bagi mengesahkan setiap kali proses uplift majikan
dilaksanakan. Penambahbaikan ini telah dilaksanakan bermula 18 Februari
2019.
iv. Membuat semakan sistem semasa proses permohonan dan kelulusan Visa
Dengan Rujukan (VDR) bagi memastikan kuota yang sah sahaja (dikeluarkan
oleh BPPA KDN sahaja) boleh diproses. Penambahbaikan ini dalam tindakan
dan dijangka selesai pada 19 Jun 2019.
v. Membuat semakan sistem semasa proses pembaharuan PLKS bagi
memastikan kuota yang sah sahaja boleh diproses. Penambahbaikan ini
dalam tindakan dan dijangka selesai pada 19 Jun 2019.
vi. Semua penambahbaikan ini telah dibuat pemantauan secara berkala.
Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang diterima daripada JIM.
Berdasarkan dapatan analisis Audit terhadap data MyIMMs, pihak
Audit berpendapat telah berlaku manipulasi dan kemungkinan fraud
dalam sistem MyIMMs bagi kelulusan kuota pekerja asing yang
memerlukan siasatan segera diambil.

NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
AAktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 24 28/06/2019 3:16 PM

6.2.3. Saringan Kesihatan (Bio-Medical)
Bio-Medical merupakan saringan kesihatan ke atas bakal pekerja asing di negara

sumber yang boleh dilakukan di klinik-klinik atau pusat perubatan yang telah
diakreditasi oleh syarikat no. pendaftaran 838886-T. Saringan Bio-Medical
adalah bagi memastikan pekerja yang tiba di Malaysia adalah sihat dan bebas
daripada sebarang penyakit. Berdasarkan surat Arahan Ketua Pengarah
Imigresen bertarikh 3 Mac 2017, saringan ISC hendaklah dibuat terlebih dahulu
sebelum saringan Bio-Medical. Manakala berdasarkan SOP, bakal pekerja asing
yang mendaftar di klinik-klinik di negara sumber akan menjalani proses
Pemeriksaan Kelayakan dan Kehadiran (PKK) terlebih dahulu sebelum
dibenarkan untuk saringan Bio-Medical. Semakan Audit mendapati terdapat
kelemahan dalam saringan Bio-Medical seperti berikut:
a. Proses Saringan Bio-Medical Tidak Teratur
i. Lawatan Audit pada bulan Februari 2019 di tujuh (7) klinik yang
mengendalikan saringan Bio-Medical iaitu tiga (3) di Chennai, India dan
empat (4) di Jakarta, Indonesia mendapati saringan Bio-Medical
menerima semua permohonan bakal pekerja asing tanpa memastikan
mereka telah lulus saringan ISC. Ini disebabkan tiada data lulus ISC yang
hendak dirujuk sewaktu proses PKK kerana sistem ISC adalah stand
alone dan tidak berintegrasi dengan modul Bio-Medical dalam sistem
Foreign Workers Centralized Management System (FWCMS). Selain itu,
pihak syarikat no. pendaftaran 838886-T tidak memaklumkan kepada
klinik-klinik terlibat tentang keperluan merujuk slip lulus saringan ISC.
ii. Pada tahun 2018, seramai 84,672 orang bakal pekerja asing telah
menjalani saringan Bio-Medical terlebih dahulu sebelum saringan ISC
seperti butiran di Jadual 14. Analisis data selanjutnya mendapati
daripada seramai 84,672 orang bakal pekerja asing yang telah menjalani
saringan Bio-Medical terlebih dahulu sebelum ISC, 1,708 daripadanya
telah gagal saringan ISC. Berhubung perkara ini, mereka kerugian
sejumlah RM100 setiap orang kerana telah membuat bayaran semasa
saringan Bio-Medical.
JADUAL 14
BAKAL PEKERJA ASING YANG MENJALANI SARINGAN BIO-MEDICAL
SEBELUM SARINGAN ISC BAGI TAHUN 2018
BAKAL PEKERJA ASING YANG BAKAL PEKERJA ASING YANG
MENJALANI SARINGAN BIO-MEDICAL GAGAL ISC SELEPAS SARINGAN
WARGANEGARA
SEBELUM SARINGAN ISC BIO-MEDICAL
(Orang) (Orang)
Nepal 21,393 414
India 16,219 179
Myanmar 13,288 627
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 25
5 - 25
sing
Bab 5.indd 25 28/06/2019 3:16 PM

BAKAL PEKERJA ASING YANG BAKAL PEKERJA ASING YANG
MENJALANI SARINGAN BIO-MEDICAL GAGAL ISC SELEPAS SARINGAN
WARGANEGARA
SEBELUM SARINGAN ISC BIO-MEDICAL
(Orang) (Orang)
Bangladesh 10,682 -
Indonesia 10,060 245
Pakistan 6,059 124
Filipina 5,220 64
Sri Lanka 841 18
Vietnam 628 29
Thailand 260 6
Cambodia 22 2
JUMLAH 84,672 1,708

Sumber: Syarikat No. Pendaftaran 838886-T dan 853779-U
b. Saringan Bio-Medical Tanpa Saringan ISC
i. Pada 1 Ogos 2015, KDN telah menguatkuasakan pelaksanaan

Bio-Medical di China untuk pengambilan pekerja asing dari negara
tersebut. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, seramai 2,971 orang
warga China telah menjalani saringan Bio-Medical di China dan 2,849
(95.9%) telah lulus manakala seramai 122 (4.1%) telah gagal.
Bagaimanapun, tiada saringan ISC dilakukan terhadap bakal pekerja
asing negara China kerana syarikat no. pendaftaran 853779-U tidak
menjalankan operasi saringan ISC di sana.
ii. Semakan Audit selanjutnya mendapati pada 13 Februari 2018, KDN telah
memberi kebenaran kepada syarikat no. pendaftaran 853779-U untuk
menjalankan saringan ISC di China. Bagaimanapun pada 16 Mei 2018,
KDN telah mengeluarkan surat penangguhannya selaras dengan
keputusan mesyuarat YAB Perdana Menteri bersama Ketua-Ketua
Setiausaha Kementerian dan Ketua-Ketua Perkhidmatan pada 14 Mei
2018. Butiran lanjut pekerja asing warga China yang menjalani
Bio-Medical tanpa saringan ISC adalah seperti di Jadual 15.
JADUAL 15
PEKERJA ASING WARGA CHINA YANG MENJALANI BIO-MEDICAL
LULUS GAGAL JUMLAH
TAHUN
(Orang) (Orang) (Orang)
2016 12 - 12
2017 1,655 53 1,708
2018 1,182 69 1,251
JUMLAH 2,849 122 2,971

Sumber: Syarikat No. Pendaftaran 838886-T

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 26 28/06/2019 3:16 PM

Maklum balas KDN yang diterima pada 22 April 2019 dan 6 Mei 2019
Hanya 1,708 bakal pekerja asing yang telah melakukan saringan Bio-Medical
terlebih dahulu sebelum saringan ISC. Tindakan penambahbaikan telah diambil
dengan pemakluman SOP kepada semua Agensi Rekrutmen di negara sumber
dan semua pusat perubatan di negara sumber yang melakukan saringan Bio-
Medical tanpa memeriksa keputusan saringan ISC telah diberikan notis
peringatan untuk mengikut SOP yang diberikan. Surat teguran dari JIM kepada
Syarikat No. Pendaftaran 838886-T telah dikeluarkan pada 3 Mei 2019 untuk
memastikan klinik-klinik yang beroperasi di negara sumber hendaklah
memastikan menjalankan pemeriksaan kesihatan mengikut arahan JIM dan
piawai yang ditetapkan.
Merujuk kepada saringan ISC di negara China, proses PKK dalam modul
Bio Medical telah melaksanakan enam (6) jenis tapisan keselamatan yang
diperlukan seperti Cooling of Period, Blacklist, Suspect List (SL), Double
Application, Active Pass dan Bio SL. Dalam erti kata lain, saringan sedia ada
pada proses PKK sudah memadai untuk dilaksanakan di negara sumber untuk
saringan ISC. Di peringkat dasar telah menetapkan supaya Bio-Medical
dilaksanakan bagi pengambilan pekerja asing daripada China tetapi tidak pula
dilaksanakan ISC ekoran daripada surat penangguhan ISC di Negara China yang
telah dikeluarkan pada 16 Mei 2018.
Pada pendapat Audit, pihak JIM tidak menguatkuasakan peraturan

berkaitan proses saringan Bio-Medical oleh syarikat yang dilantik. Ini
telah menyebabkan terdapat pekerja asing yang melakukan saringan
Bio-Medical terlebih dahulu sebelum saringan ISC dan pekerja asing
tersebut kerugian RM100 seorang sekiranya mereka gagal saringan
ISC. Selain itu, pekerja asing China yang tidak menjalani saringan ISC
tidak dapat dipastikan sama ada pekerja asing China berkenaan benar-
benar bebas daripada senarai syak atau senarai hitam.
6.2.4. Pemeriksaan Kesihatan FOMEMA
a. Mesyuarat Jemaah Menteri pada 26 Januari 2005 telah memutuskan bahawa

pemeriksaan kesihatan Foreign Workers’ Medical Examination (FOMEMA)
perlu dilaksanakan dalam tempoh masa 30 hari dari tarikh ketibaan mereka
ke Malaysia. Dalam tempoh tersebut, pekerja asing hanya diberikan Pas
Khas yang membenarkan mereka berada secara sah di Malaysia. Pemegang
Pas Khas tidak dibenarkan bekerja dan sekiranya menyalahgunakan pas
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 27
5 - 27
sing
Bab 5.indd 27 28/06/2019 3:16 PM

boleh didakwa kerana melakukan kesalahan di bawah Peraturan-Peraturan
Imigresen 1963.
b. Pemeriksaan kesihatan FOMEMA boleh dibuat di mana-mana klinik berdaftar

dengan FOMEMA bagi memastikan pekerja asing yang masuk ke Malaysia
dan bekerja adalah bebas sepenuhnya daripada penyakit berbahaya dan
berjangkit. Bagi pekerja asing yang lulus pemeriksaan kesihatan FOMEMA
layak mendapat PLKS. Manakala, pekerja asing yang gagal, majikan perlu
menghantar pulang dengan kadar segera dengan mengisi Borang
Permohonan Memo Periksa Keluar atau COM kepada JIM untuk makluman
penghantaran pulang.
c. Analisis Audit mendapati bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, seramai
1.53 juta orang pekerja asing menjalani pemeriksaan kesihatan FOMEMA.
Daripada jumlah tersebut, seramai 1.49 juta (97.3%) orang pekerja asing
lulus dan baki sebanyak 41,607 (2.7%) orang gagal pemeriksaan kesihatan
tersebut. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 16.
JADUAL 16
PEKERJA ASING YANG MENJALANI PEMERIKSAAN KESIHATAN FOMEMA
PEMERIKSAAN LULUS GAGAL
TAHUN % %
2016 284,517 275,325 96.8 9,192 3.2
2017 473,903 461,510 97.4 12,393 2.6
2018 775,546 755,524 97.4 20,022 2.6
JUMLAH 1,533,966 1,492,359 41,607

Sumber: FOMEMA
d. Semakan Audit mendapati terdapat penemuan yang perlu diberi perhatian

berkaitan dengan pemeriksaan kesihatan FOMEMA seperti berikut:
i. Pekerja Asing Lewat Membuat Pemeriksaan Kesihatan FOMEMA
 Analisis Audit bagi tempoh tahun 2017 hingga 2018 seramai 11,361
orang pekerja asing telah lewat membuat pemeriksaan kesihatan
FOMEMA melebihi 30 hari selepas ketibaan di pintu masuk dari
negara sumber. Tahun 2018 menunjukkan bilangan lewat membuat
pemeriksaan kesihatan sebanyak 7,702 orang berbanding 3,659
orang pada tahun 2017. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 17.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 28 28/06/2019 3:16 PM

JADUAL 17
PEKERJA ASING LEWAT MEMBUAT PEMERIKSAAN KESIHATAN FOMEMA
KELEWATAN BIL. PEKERJA (Orang) JUMLAH
(Hari) 2017 2018 (Orang)
31 - 45 3,068 5,130 8,198
46 - 100 529 2,069 2,598
Lebih 100 62 503 565
JUMLAH 3,659 7,702 11,361

Sumber: FOMEMA
 Bakal pekerja asing lewat membuat pemeriksaan kesihatan FOMEMA

disebabkan kegagalan majikan mematuhi syarat membuat
pemeriksaan dalam tempoh 30 hari. Tambahan pula, FOMEMA
tiada sebarang maklumat berkaitan dengan pekerja asing yang
akan tiba atau telah tiba di Malaysia. FOMEMA hanya mendapat
maklumat setelah majikan mendaftar pekerja asing tersebut di
portal www.fomema.com.my atau mana-mana pejabat cawangan
FOMEMA. Kelewatan menjalankan pemeriksaan kesihatan FOMEMA
mengakibatkan risiko penularan penyakit berjangkit daripada pekerja
asing yang berpenyakit kepada rakan sekerja dan rakyat tempatan.
Dasar semasa pemeriksaan kesihatan FOMEMA perlu dilaksanakan dalam

tempoh masa 30 hari daripada tarikh ketibaan pekerja asing ke Malaysia adalah
di bawah tanggungjawab pihak majikan sepenuhnya. Selain itu, kelewatan
membuat pemeriksaan FOMEMA berlaku disebabkan oleh majikan yang
membuat rayuan terhadap keputusan FOMEMA mengambil masa yang panjang
sekiranya perlu dirujuk ke Bahagian Kawalan Penyakit, Kementerian Kesihatan
Malaysia (KKM).
ii. Pekerja Asing Lulus Bio-Medical Tapi Gagal FOMEMA
 Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, terdapat seramai 17,520

orang pekerja asing yang lulus Bio-Medical di negara sumber tetapi
gagal semasa pemeriksaan kesihatan FOMEMA. Warga Indonesia
menunjukkan jumlah yang tertinggi iaitu seramai 4,596 (26.2%)
diikuti oleh Nepal seramai 4,556 (26.0%) dan Bangladesh seramai
4,326 (24.7%). Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 18.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 29
5 - 29
sing
Bab 5.indd 29 28/06/2019 3:16 PM

JADUAL 18
PEKERJA ASING LULUS BIO-MEDICAL TETAPI GAGAL FOMEMA
TAHUN
JUMLAH
NEGARA 2016 2017 2018 (Orang)
Indonesia 1,621 1,469 1,506 4,596
Nepal 1,201 2,184 1,171 4,556
Bangladesh 0 1,116 3,210 4,326
India 368 740 845 1,953
Myanmar 432 136 316 884
Pakistan 245 204 176 625
Filipina 79 114 98 291
Vietnam 84 89 44 217
China 0 16 17 33
Thailand 11 11 6 28
Cambodia 7 3 1 11
JUMLAH 4,048 6,082 7,390 17,520
Sumber: FOMEMA
Terdapat beberapa kemungkinan berlakunya perbezaan keputusan pemeriksaan

Bio-Medical dan pemeriksaan FOMEMA. Di antaranya adalah kerana terdapat
perbezaan masa (gap period) di antara tarikh pemeriksaan Bio-Medical di negara
sumber (sebelum ketibaan) dan tarikh pemeriksaan FOMEMA (selepas ketibaan)
yang memungkinkan berlakunya perubahan status kesihatan yang umumnya
bersifat dinamik antaranya:
i. Jangkitan penyakit baru selepas selesai menjalani pemeriksaan Bio-Medical

di negara sumber sebelum bakal pekerja asing bertolak ke Malaysia.
ii. Sesetengah penyakit mempunyai tempoh inkubasi atau ’window period’
sebelum boleh dikesan.
iii. Perbezaan SOP antara pemeriksaan Bio-Medical di negara sumber dan
pemeriksaan FOMEMA serta tahap kepakaran dan kriteria kelulusan yang
diguna pakai mungkin berbeza-beza.
Namun begitu, terdapat keperluan untuk memastikan pemeriksaan FOMEMA

dapat dibuat lebih awal berbanding dengan tempoh masa 30 hari sedia ada
kerana didapati terdapat kemungkinan seseorang pekerja asing itu sebenarnya
mempunyai jangkitan penyakit walaupun beliau telah diisytiharkan lulus semasa
pemeriksaan perubatan di negara sumber berdasarkan kepada faktor-faktor di
atas.
Pemeriksaan kesihatan di negara sumber merupakan satu bentuk saringan bagi

mengurangkan kebarangkalian pekerja asing yang tidak sihat masuk ke

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 30 28/06/2019 3:16 PM

Malaysia. Tidak dinafikan secara teknikal, kepakaran, teknologi mahupun
tempoh masa yang panjang untuk pekerja asing masuk ke Malaysia
mempengaruhi senario yang berlaku. Sebagai penambahbaikan, JIM telah
mengeluarkan surat arahan kepada pihak syarikat pada 3 Mei 2019 untuk
membuat semakan semula kepada mana-mana klinik di negara sumber yang
kerap mengeluarkan keputusan pemeriksaan kesihatan bagi pekerja asing yang
gagal semasa pemeriksaan FOMEMA sama ada di senarai hitam atau dibatalkan
kelayakan.
 Daripada 17,520 orang yang gagal FOMEMA, didapati seramai 7,197

orang (41.1%) menghidap penyakit Tuberculosis dan 1,752 orang
(10.0%) menghidap penyakit Hepatitis B dan bakinya 8,571 orang
(48.9%) adalah lain-lain penyakit antaranya HIV, diabetes dan
hypertension. Menurut FOMEMA, penyakit Tuberculosis atau bekas
pesakit Tuberculosis dan Hepatitis B sewajarnya boleh dikesan
semasa pemeriksaan kesihatan di negara sumber lagi. FOMEMA juga
memaklumkan penyakit Tuberculosis adalah penyakit yang berjangkit
dan boleh membawa maut. Berdasarkan statistik ini, pekerja asing ini
mungkin boleh menjadi ejen penyebar penyakit kepada rakyat
tempatan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 19.
JADUAL 19
PEKERJA ASING YANG MENGHIDAP PENYAKIT TUBERCULOSIS
DAN HEPATITIS B TETAPI LULUS BIO-MEDICAL
PENYAKIT
NEGARA TUBERCULOSIS HEPATITIS B
(Orang) (Orang)
Indonesia 2,246 536
Nepal 2,124 254
Bangladesh 1,595 615
Myanmar 412 114
India 390 139
Pakistan 244 36
Filipina 103 18
Vietnam 69 33
China 11 7
Cambodia 3 -
JUMLAH 7,197 1,752

Sumber: FOMEMA
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 31
5 - 31
sing
Bab 5.indd 31 28/06/2019 3:16 PM

Berhubung dengan pekerja asing yang didapati mengidap penyakit
Tuberculosis/Hepatitis B, pemeriksaan FOMEMA dilaksanakan dalam selang
masa tertentu selepas pemeriksaan Bio-Medical di negara sumber selesai. Oleh
itu terdapat kemungkinan-kemungkinan yang perlu diambil perhatian iaitu:
i. Jangkitan penyakit Tuberculosis/Hepatitis B berlaku kepada pekerja asing

selepas beliau lulus pemeriksaan Bio-Medical tetapi sebelum beliau menjalani
pemeriksaan FOMEMA.
ii. Tempoh inkubasi penyakit Tuberculosis/Hepatitis B iaitu tempoh di mana

gejala/tanda penyakit belum ketara (contoh semasa pemeriksaan
Bio-Medical) walaupun jangkitan penyakit sebenarnya telah berlaku. Gejala/
tanda penyakit Tuberculosis/Hepatitis B ini akan hanya ketara semasa
pemeriksaan FOMEMA.
iii. Kepakaran doktor dalam mengenal pasti tanda-tanda penyakit serta

dasar/garis panduan yang diguna pakai dalam pemeriksaan bersifat
subjektif. Contoh seperti dalam pemeriksaan x-ray. Doktor yang memeriksa
semasa pemeriksaan Bio-Medical mungkin berpendapat pekerja asing
tersebut tiada tanda Tuberculosis, namun doktor yang memeriksa semasa
pemeriksaan FOMEMA berpendapat terdapat tanda-tanda Tuberculosis
(contohnya Tuberculosis lama).
iv. Tahap sensitiviti dan spesifikasi sesuatu ujian makmal serta jenis ujian
makmal yang digunakan. Sebagai contoh, ujian makmal yang digunakan
semasa pemeriksaan Bio-Medical mungkin tidak mengesan kehadiran unsur
‘HbsAg’ atau keupayaan ujian tersebut untuk mengesan unsur ‘HbsAg’
kurang sensitif/spesifik. Namun semasa pemeriksaan FOMEMA, unsur
‘HbsAg’ dikesan kerana ujian makmal yang digunakan lebih sensitif/spesifik.
iii. Pekerja Asing Mendapat PLKS Walaupun Gagal FOMEMA

 Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, analisis Audit mendapati
seramai 1,013 orang pekerja asing yang gagal pemeriksaan kesihatan
FOMEMA tetapi mendapat PLKS. Warga Indonesia menunjukkan
jumlah yang tertinggi iaitu sebanyak 293 (28.9%) diikuti oleh Nepal
sebanyak 254 (25.1%) dan Bangladesh sebanyak 248 (24.5%). Ini
menyebabkan pekerja asing ini tidak layak untuk bekerja dari aspek
kesihatan yang boleh membebankan majikan dan pihak berkuasa
sekiranya apa-apa berlaku kepada pekerja asing tersebut.

NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
AAktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 32 28/06/2019 3:16 PM

 Daripada 1,013 orang yang gagal FOMEMA dan mendapat PLKS,
seramai 734 orang (72.5%) didapati menghidap penyakit
Tuberculosis dan 11 orang (1.1%) menghidap penyakit Hepatitis B.
JADUAL 20
PEKERJA ASING MENDAPAT PLKS TETAPI GAGAL FOMEMA
TAHUN PENYAKIT
JUMLAH
NEGARA 2016 2017 2018 TUBERCULOSIS HEPATITIS B LAIN-LAIN
(Orang)
(Orang) (Orang) (Orang) (Orang) (Orang) (Orang)
Indonesia 141 101 51 293 230 5 58

Nepal 79 145 30 254 199 - 55
Bangladesh - 108 140 248 148 2 98
Myanmar 50 9 18 77 60 - 17
Pakistan 30 8 17 55 42 3 10
India 19 26 22 67 37 1 29
Vietnam 6 6 - 12 11 - 1
Filipina 2 - 1 3 3 - -
Thailand 1 - 1 2 2 - -
China - - 1 1 1 - -
Sri Lanka - 1 - 1 1 - -
JUMLAH 328 404 281 1,013 734 11 268
Sumber: FOMEMA
Maklum balas KDN yang diterima pada 22 April 2019, 6 Mei 2019 dan
12 Jun 2019
Bagi pekerja asing yang gagal FOMEMA dan menghidap penyakit Tuberculosis
dan Hepatitis B tetapi mendapat PLKS, secara amnya keputusan pemeriksaan
FOMEMA pada asalnya disahkan lulus, sesuai dan fit. Bagaimanapun, terdapat
pindaan status pemeriksaan FOMEMA sama ada berdasarkan maklumat
kesihatan yang terbaru yang mana status sebelumnya adalah lulus tetapi rekod
maklumat kesihatan semasa adalah gagal atau berdasarkan keputusan x-ray
lanjut oleh Pakar Radiologi mendapati tidak normal. FOMEMA akan mengemas
kini keputusan pemeriksaan FOMEMA kepada gagal (tidak sesuai/unfit). Namun
begitu pelekat PLKS telah dikeluarkan sebelum maklumat kesihatan terkini
diterima.
Semasa pemeriksaan kesihatan FOMEMA, bagi kes pekerja asing yang gagal,
majikan perlu menghantar pulang pekerja berkenaan dan seterusnya majikan
dibenarkan untk membuat permohonan bagi menggantikan pekerja asing
tersebut. Bagaimanapun, sekiranya PLKS telah dikeluarkan tetapi status
kesihatannya telah berubah daripada fit kepada unfit oleh pihak FOMEMA,
pekerja tersebut jika dibatalkan PLKS, mereka perlu dihantar pulang ke negara
asal dan tidak boleh diganti. Perkara ini akan menimbulkan ketidakpuashatian
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 33
5 - 33
sing
Bab 5.indd 33 28/06/2019 3:16 PM

kepada majikan kerana secara prosedurnya segala proses yang diperlukan telah
pun dilaksanakan. Sehubungan dengan itu, JIM akan mengangkat perkara ini
kepada Mesyuarat Bersama Ketua Pengarah Kesihatan dan Ketua Pengarah
Imigresen berkaitan pemantauan Kontrak Konsesi FOMEMA yang akan datang
bagi mengkaji semula prosedur dan tempoh masa proses yang dijalankan
oleh pihak FOMEMA memandangkan secara tidak langsung ianya di bawah
seliaan KKM.
Pada 13 Mei 2019, Mesyuarat Jawatankuasa Pemantauan Projek FOMEMA

bersama dengan pihak KKM telah diadakan. Mesyuarat memutuskan supaya
FOMEMA memastikan setiap klinik panel menggunakan sistem x-ray digital bagi
membolehkan keputusan pemeriksaan x-ray yang tepat dapat diberikan bagi
mengurangkan isu pertukaran status kesihatan pekerja (fit kepada unfit) yang
dihantar kepada JIM.
Pada pendapat Audit, kecuaian majikan melewatkan pemeriksaan

kesihatan FOMEMA boleh menyebabkan penularan penyakit berjangkit
di kalangan pekerja lain dan penduduk tempatan. Selain itu,
pengeluaran PLKS sebelum laporan pemeriksaan kesihatan FOMEMA
dimuktamadkan mengakibatkan pekerja asing yang berpenyakit
diambil bekerja.
6.3.5. Memo Periksa Keluar/Check Out Memo (COM)
a. Pekeliling Imigresen Malaysia Bilangan 48 Tahun 2005 bagi pengeluaran

memo periksa keluar (COM) menggariskan majikan hendaklah mengisi
borang permohonan COM yang menyatakan sebab penghantaran pulang
pekerja berkenaan. Rekod pulang pekerja asing ini akan dikemas kini dalam
sistem oleh Pejabat Imigresen di pintu keluar. Sekiranya pekerja yang telah
memohon COM melarikan diri, majikan/syarikat hendaklah melaporkan di
Bahagian Pekerja Asing (BPA), Ibu Pejabat/Pejabat Imigresen Negeri untuk
direkodkan sebagai pekerja lari. BTMR bertanggungjawab menyediakan
laporan statistik COM pekerja asing yang telah keluar/masih dalam status
menunggu dihantar pulang setiap bulan ke BPA, Ibu Pejabat.
b. Analisis Audit mendapati 13 pejabat JIM Negeri telah mengeluarkan

sebanyak 235,587 COM pada tahun 2018; 245,357 COM pada tahun 2017
dan 249,446 COM pada tahun 2016. Daripada jumlah ini, seramai 162,341
orang telah keluar dari Malaysia pada tahun 2018; 195,639 orang pada
tahun 2017; dan 165,580 orang pada tahun 2016. Statistik COM dari tahun
2016 hingga 2018 yang dikeluarkan oleh JIM adalah seperti di Jadual 21.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 34 28/06/2019 3:16 PM

JADUAL 21
MEMO PERIKSA KELUAR YANG DIKELUARKAN OLEH JIM
2016 2017 2018
PEJABAT JIM
BIL JUMLAH JUMLAH JUMLAH
NEGERI JUMLAH JUMLAH JUMLAH
KELUAR KELUAR KELUAR
COM COM COM
1. Johor 49,188 34,977 54,219 72,210 51,100 37,153
2. Kedah 7,405 4,542 5,912 4,325 5,120 4,035
3. Kelantan 1,573 983 1,236 904 1,166 912
4. Melaka 17,565 11,850 10,280 12,176 8,945 10,677
5. Negeri Sembilan 8,021 5,538 8,455 5,521 7,475 4,969
6. Pahang 7,018 4,709 5,468 3,857 5,116 3,628
7. Perak 14,319 9,891 14,620 10,505 13,714 9,306
8. Perlis 338 174 508 340 290 192
9. Pulau Pinang 23,276 16,183 22,441 15,640 21,462 16,525
10. Selangor 37,258 25,986 78,327 30,031 79,460 30,816
11. Terengganu 531 335 1,154 797 1,100 915
12. W.P. Kuala Lumpur 41,826 27,755 38,210 24,261 39,176 19,968
13. W.P. Putrajaya 41,128 22,657 4,527 15,072 1,463 23,245
JUMLAH 249,446 165,580 245,357 195,639 235,587 162,341
Sumber: BTMR, JIM
c. Berdasarkan Jadual 21, bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, jumlah
pekerja asing yang keluar adalah kurang berbanding dengan jumlah COM.
Pihak Audit telah membuat semakan terhadap 146 sampel COM untuk
memastikan pekerja asing yang telah dikeluarkan COM pulang ke negara
asal. Semakan Audit mendapati sebanyak 20 COM (13.7%) yang telah
dikeluarkan oleh Pejabat JIM Negeri menunjukkan pekerja asing berkenaan
telah pulang ke negara asal berdasarkan cop keluar Imigresen pada COM
berkenaan. Bagaimanapun, maklumat COM ini tidak dikemas kini dalam
sistem MyIMMs kerana tiada data merekodkan pekerja asing berkenaan
telah pulang ke negara asal. Sampel COM yang tidak dikemas kini adalah
JADUAL 22
PEMERIKSAAN COM DI PINTU KELUAR
PEJABAT JIM COM TIDAK
TAHUN SAMPEL COM
(NEGERI) DIKEMAS KINI
Putrajaya 2018 1 -
2018 22 6
Kuala Lumpur 2017 9 -
2016 11 -
Negeri Sembilan 2018 52 10
Johor 2018 47 3
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 35
5 - 35
sing
Bab 5.indd 35 28/06/2019 3:16 PM

PEJABAT JIM COM TIDAK
TAHUN SAMPEL COM
(NEGERI) DIKEMAS KINI
Pelabuhan Klang, Selangor 2018 2 1
Kelantan 2018 2 -
JUMLAH 146 20
Memandangkan isu ini timbul disebabkan oleh maklumat data yang tidak
sepadan (matching) dengan data demografik dan biometrik yang menyebabkan
sistem tidak dapat mengemas kini data COM.
Bagi menangani isu ini, Bahagian Keselamatan dan Passport, JIM sedang
merancang untuk membolehkan sistem membaca nombor pasport yang
dipadankan dengan demografik data sahaja tanpa perlu dipadankan dengan
maklumat biometrik. Dijangkakan prosedur ini akan mula dilaksanakan mulai 1
Jun 2019.
d. Pekerja Asing Gagal FOMEMA Tetapi Tidak Dikeluarkan Check Out

Memo
Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, seramai 29,288 (70.4%) daripada
41,607 orang pekerja asing yang gagal FOMEMA tetapi tiada maklumat COM
dan bakinya 12,319 (29.6%) telah dikeluarkan COM. Oleh yang demikian,
status 29,288 orang yang gagal FOMEMA tidak dapat dipastikan sama ada
pekerja tersebut masih berada dalam Malaysia atau telah dihantar pulang.
Ini adalah disebabkan majikan tidak mengemas kini status pekerja mereka
kepada JIM dan masalah sistem NERS yang tidak dapat membuat
pengecaman yang tepat mereka yang pulang ke negara asal. Kesannya
menyebabkan penyakit berjangkit tersebar di kalangan rakyat Malaysia
sekiranya mereka belum dihantar pulang dan pekerja asing ini menjadi PATI.
Senarai nama/maklumat pekerja asing yang gagal pemeriksaan kesihatan

FOMEMA akan dikemukakan kepada Bahagian Penguatkuasa, JIM oleh pihak
FOMEMA untuk tindakan selanjutnya. Sesalinan akan dikemukakan kepada
Bahagian Pekerja Asing, JIM sebagai makluman. Tindakan untuk mengesan
pekerja-pekerja tersebut akan dikendalikan oleh Bahagian Penguatkuasa, JIM
sekiranya majikan gagal menghantar pulang pekerja asing tersebut.

NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
AAktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 36 28/06/2019 3:16 PM

Notifikasi diberikan kepada majikan melalui emel dan menjadi tanggungjawab
majikan untuk menghantar pulang pekerja yang gagal dalam saringan
pemeriksaan kesihatan FOMEMA dalam tempoh 30 hari selepas dimaklumkan.
BPA berbincang lanjut dengan BTMR untuk menambah baik sistem MyIMMs di
mana sistem akan dapat mengenalpasti mana-mana pekerja yang gagal dalam
saringan FOMEMA tetapi tidak dihantar pulang oleh majikan dalam tempoh
30 hari selepas keputusan FOMEMA dikeluarkan akan disenaraihitamkan serta
merta oleh sistem.
Notifikasi kepada majikan melalui emel untuk menghantar pulang pekerja yang
gagal dalam saringan pemeriksaan kesihatan FOMEMA dalam tempoh 30 hari
selepas dimaklumkan (akan di bawa ke dalam Mesyuarat Bersama Ketua
Pengarah KKM dan Ketua Pengarah JIM) untuk dilaksanakan oleh pihak
FOMEMA. Majikan yang gagal menghantar pulang pekerja yang gagal
pemeriksaan kesihatan FOMEMA dikenakan tindakan penguatkuasaan dan
undang-undang di bawah Akta Imigresen.
Pada pendapat Audit, sistem MyIMMs tidak mengemas kini data COM
menyebabkan rekod pekerja asing yang telah keluar masih aktif dalam
sistem dan majikan menghadapi masalah dalam proses pengambilan
pekerja asing gantian. Selain itu, ketiadaan SOP untuk membuat
semakan semula dalam sistem MyIMMs berbanding COM yang
dikeluarkan menyebabkan data tersebut tidak dikemas kini.
Secara keseluruhannya, aktiviti kawalan terhadap pekerja asing adalah kurang cekap
dan tidak dilaksanakan dengan teratur terutamanya mengenai kelulusan kuota, saringan
kesihatan Bio-Medical dan pemeriksaan kesihatan FOMEMA. Terdapat juga
kemungkinan berlakunya fraud yang mengakibatkan kehilangan hasil kepada Kerajaan.
Kelemahan sistem juga menyebabkan tiada rekod yang tepat mengenai bakal pekerja
asing yang gagal pemeriksaan FOMEMA yang telah dihantar pulang mengakibatkan
terdapat risiko penyakit kepada penduduk tempatan. Selain itu, pengambilan pekerja
asing dari negara bukan sumber dan sub-sektor yang tidak dibenarkan menjejaskan
objektif pengambilan pekerja asing di Malaysia.
8. SYOR AUDIT
Bagi memastikan pengurusan kawalan pekerja asing dilaksanakan dengan lebih teratur,
cekap dan berkesan, pihak Audit mengesyorkan perkara berikut:
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 5 - 37
5 - 37
sing
Bab 5.indd 37 28/06/2019 3:16 PM

8.1. KSM perlu mengkaji semula sektor pekerjaan 3D dengan mengadakan insentif-
insentif yang lebih menarik bagi mengurangkan kebergantungan kepada pekerja
asing. Selain itu, tempoh masa pengiklanan pekerjaan oleh majikan dalam portal
jobsmalaysia.gov.my hendaklah ditetapkan. Bagi mana-mana majikan yang tidak
mengiklankannya, sistem ePPAx hendaklah menghalang permohonan tersebut;
8.2. KDN dan KSM perlu mempertimbangkan penggunaan sistem permohonan

pekerja asing tunggal dalam pengurusan kawalan pekerja asing. Sistem ini
hendaklah mempunyai kelangsungan data dari satu medan operasi ke medan
operasi yang lain (end to end service) atau memastikan sistem sedia ada
berintegrasi antara satu sama lain. Sistem tersebut akan memudahkan agensi
pelaksana seperti JTKSM, BPPA dan JIM untuk mengurus permohonan dan kelulusan
kuota dengan lebih cekap, berkesan serta menjimatkan masa dan kos;
8.3. JIM perlu memastikan sistem MyIMMS sentiasa disenggara dengan baik, dinaik
taraf dan diperketatkan kawalan keselamatan bagi mengelakkan fraud dan
kehilangan hasil. Ini dapat memastikan sistem boleh digantung harap (reliable)
untuk menguruskan data pekerja asing kerana ia melibatkan keselamatan maklumat
Kerajaan;
8.4. Bahagian Hal Ehwal Imigresen dan JIM perlu memastikan pekerja asing
menjalani saringan ISC terlebih dahulu sebelum melaksanakan saringan Bio-Medical
bagi mengelakkan risiko kerugian bayaran perkhidmatan jika gagal saringan ISC;
8.5. Pemeriksaan kesihatan FOMEMA terhadap bakal pekerja asing perlu

disegerakan oleh majikan dalam tempoh 30 hari dari hari ketibaan bagi
mengelakkan risiko jangkitan penyakit kepada rakan sekerja dan rakyat tempatan
Malaysia. Selain itu, penguatkuasaan yang tegas oleh JIM hendaklah dikenakan
pada majikan yang gagal mematuhi pemeriksaan kesihatan FOMEMA dilaksanakan
dalam tempoh yang ditetapkan;
8.6. JIM perlu memberi perhatian terhadap urusan kelulusan PLKS tanpa FOMEMA
bagi memastikan sistem betul-betul mengemas kini data dan menghalang transaksi
yang tidak lengkap. Bagi transaksi tanpa keputusan muktamad kelulusan FOMEMA,
permohonan PLKS tidak boleh diproses; dan
8.7. JIM perlu membuat semakan semula data COM yang telah dikeluarkan dengan
data dalam sistem MyIMMs kerana terdapat kelemahan sistem yang tidak
mengemas kini data COM pekerja asing. Ini bagi memastikan pekerja asing yang
telah COM benar-benar keluar dari negara.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
Aktiviti
e k e r j a AAsing
sing
Bab 5.indd 38 28/06/2019 3:16 PM

6
KEMENTERIAN TENAGA, SAINS,
TEKNOLOGI, ALAM SEKITAR
DAN PERUBAHAN IKLIM
– Pengurusan Dana Program
Penyelidikan dan Pembangunan

Pengurusan Dana Program Penyelidikan dan Pembangunan
Bab 6.indd 1 28/06/2019 3:34 PM

Pengurusan Dana Program Penyelidikan dan Pembangunan
Bab 6.indd 2 28/06/2019 3:34 PM

KEMENTERIAN TENAGA, SAINS, TEKNOLOGI,
ALAM SEKITAR DAN PERUBAHAN IKLIM
1 PENGURUSAN DANA PROGRAM PENYELIDIKAN DAN PEMBANGUNAN
1. LATAR BELAKANG
1.1. Dana Program Penyelidikan dan Pembangunan (R&D) merupakan inisiatif

Kerajaan di bawah Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) [mulai tahun
2018 dikenali sebagai Kementerian Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan
Perubahan Iklim (MESTECC)] bertujuan membangunkan sains, teknologi dan
inovasi. Dana ini disediakan daripada peruntukan pembangunan bagi melaksanakan
aktiviti pembiayaan program R&D untuk membantu dari segi kewangan individu,
syarikat, kumpulan komuniti, perusahaan kecil dan sederhana, Institusi Pengajian
Tinggi Awam/Swasta, Agensi Sains Teknologi dan Inovasi serta Pusat Penyelidikan.
1.2. Terdapat tiga (3) jenis dana iaitu Dana Pra-pengkomersialan, Dana Flagship –
Dasar Sains, Teknologi dan Inovasi Negara (Flagship-DSTIN) dan Peruntukan Khas
Agensi (PKA). Dana Pra-pengkomersialan terdiri daripada TechnoFund/SMART
Challenge Fund dan InnoFund.
1.3. Di bawah Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10), MOSTI telah

menyediakan pembiayaan melalui TechnoFund untuk pembangunan teknologi
sehingga peringkat pra-pengkomersialan dengan potensi komersial untuk
mewujudkan perniagaan baharu dan menjana kekayaan ekonomi negara. Bagi
RMKe-11, dana ini dijenamakan semula sebagai SMART Challenge Fund yang terdiri
daripada SMART-Strategik dan SMART-Prioriti. InnoFund pula terdiri daripada
Enterprise Innovation Fund (EIF) dan Community Innovation Fund (CIF) yang
membiayai pembangunan/penambahbaikan produk/proses atau perkhidmatan
dengan unsur-unsur inovasi.
1.4. Selain itu, MOSTI juga menawarkan Dana Flagship-DSTIN dan PKA untuk
menjalankan program R&D secara kolaborasi dengan Institusi Pengajian Tinggi
Awam/Swasta, Pusat Penyelidikan, Agensi Sains, Teknologi dan Inovasi serta
perusahaan kecil dan sederhana. PKA merupakan skim geran untuk melaksanakan
program R&D dalam bidang yang dikenal pasti akan memberi impak kepada
pembangunan sains, teknologi dan inovasi serta selaras dengan Model Ekonomi
Baharu.
1.5. Bahagian Dana, MOSTI merupakan bahagian yang bertanggungjawab untuk

memproses permohonan, mentadbir perjanjian dengan entiti serta melaksanakan
penentusahan dan pemantauan ke atas kemajuan projek. Sehingga tahun 2016,
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 16 - 1
Pengurusan
P e n g u r u s a n Dana
D a n a Program
P r o g r a m Penyelidikan
P e n y e l i d i k a n dan
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 1 28/06/2019 3:34 PM

pelaksanaan penentusahan dibuat melalui pelantikan agensi di bawah MOSTI yang
bertindak sebagai Pasukan Pemantauan Projek (PMT). MOSTI melantik PMT yang
merupakan pakar tempatan daripada Institusi Pengajian Tinggi, industri dan pusat
penyelidikan yang berkepakaran dalam bidang tersebut untuk melaksanakan
pemantauan terhadap projek yang telah diluluskan oleh JKD. Mulai tahun 2017,
perakuan dan pengesahan kemajuan projek dilaksanakan oleh Panel Teknikal dan
Kewangan yang dilantik oleh MOSTI.
1.6. Objektif terperinci mengenai setiap jenis dana yang dikawal selia oleh
Bahagian Dana adalah seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
OBJEKTIF DANA YANG DITETAPKAN
TEMPOH KUANTUM
KUMPULAN
RMKe JENIS DANA MAKSIMUM MAKSIMUM OBJEKTIF DANA
SASARAN/ENTITI
(Bulan) (RM Juta)
PERUNTUKAN: RM321.14 Juta

Untuk melaksanakan
pembangunan teknologi
baharu atau meningkatkan
teknologi sedia ada serta
kapasiti dengan berpacukan
kehendak pasaran ke arah
pengkomersialan.
Memelihara hasil intelektual

RMKe-10 TechnoFund 30 3 melalui pendaftaran IP.
Terbuka kepada
Menggalakkan pertumbuhan
individu, Institusi
dan peningkatan kebolehan
Pengajian Tinggi
dan kapasiti syarikat
Awam (IPTA),
berasaskan teknologi, institut
Institusi Pengajian
penyelidikan Kerajaan dan
Tinggi Swasta
institut pengajian tinggi
(IPTS), Pusat
melalui kerjasama tempatan
Penyelidikan, Agensi
dan luar negara.
Dana Pra-pengkomersialan
Sains Teknologi dan

Untuk menyelesaikan isu Inovasi serta
strategik bagi mendapatkan Perusahaan Kecil
penyelesaian jangka panjang. dan Sederhana
SMART –
24 1 Contohnya penambahbaikan (PKS)
Strategik
proses perkilangan bagi
pengeluaran produk baharu/
sedia ada.
RMKe-11
Untuk menyelesaikan isu yang
diberi keutamaan bagi
peningkatan mutu kehidupan
SMART -
24 3 masyarakat umum.
Prioriti
Contohnya peningkatan
(enhancement) teknologi
sedia ada.
Bertujuan untuk
Inno – 0.05 meningkatkan aktiviti inovasi
Enterprise (individu/
12 dan menggalakkan inovasi Individu atau PKS
Innovation perniagaan produk dan perkhidmatan
Fund milikan komersial.
RMKe-10 tunggal)
dan Berfungsi menterjemahkan
RMKe-11 Inno – 0.5 idea dan pengetahuan ke atas
Community (Syarikat Sdn. produk, proses atau
18 Bhd./ perkhidmatan yang Kumpulan Komuniti
Innovation
Fund Kumpulan membantu meningkatkan
Komuniti) sosioekonomi dan kualiti
hidup masyarakat.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
e n g u r u s a n DDana
a n a PProgram
r o g r a m P Penyelidikan
e n y e l i d i k a n d dan
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 2 28/06/2019 3:34 PM

TEMPOH KUANTUM
KUMPULAN
RMKe JENIS DANA MAKSIMUM MAKSIMUM OBJEKTIF DANA
SASARAN/ENTITI
(Bulan) (RM Juta)
Merupakan dana yang
disediakan bagi tujuan
membiayai projek kolaborasi
IPTA, IPTS, Pusat
RMKe-10 melibatkan penyertaan
Penyelidikan, Agensi
dan Flagship-DSTIN 36 4 minimum tiga (3) pihak untuk
Sains Teknologi dan
RMKe-11 membangunkan sains,
Inovasi dan PKS
teknologi dan inovasi atau
produk inovatif untuk tujuan
pengkomersialan.
Peruntukan yang disalurkan
untuk bidang berimpak tinggi
RMKe-10 Agensi Sains
kepada pembangunan Sains,
dan PKA 36 4 Teknologi dan
Teknologi dan Inovasi dan
RMKe-11 Inovasi
selaras dengan Model
Ekonomi Baharu.
Sumber: Bahagian Dana, MOSTI
1.7. Proses permohonan dana bermula apabila entiti mengemukakan permohonan

melalui Sistem eDana. Tapisan pentadbiran akan dilakukan dan hanya permohonan
yang lengkap sahaja dinilai oleh Panel Penilaian Teknikal dan Komersial (TCA) dalam
sesi penilaian yang dilaksanakan oleh Bahagian Dana. Panel TCA merupakan pakar
tempatan daripada universiti, industri dan pusat penyelidikan yang berkepakaran
dalam bidang tersebut. Setiap pemohon perlu membentangkan projek yang
dicadangkan kepada Panel TCA dan kertas cadangan yang telah dinilai seterusnya
diperakukan oleh Jawatankuasa Strategik Dana (JSD) untuk diangkat ke
Jawatankuasa Kelulusan Dana (JKD). JKD dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha
Kementerian. Entiti yang berjaya akan menerima Surat Setuju Terima (SST) dan
perjanjian akan ditandatangani sebelum bayaran pendahuluan disalurkan. Proses
permohonan adalah seperti Carta 1.
CARTA 1
PROSES PERMOHONAN DANA
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 36 - 3
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 3 28/06/2019 3:34 PM

1.8. Bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017, MOSTI telah meluluskan sebanyak 315
projek berjumlah RM241.53 juta di bawah enam (6) jenis dana R&D. Butiran lanjut
JADUAL 2
JUMLAH KOS PROJEK GERAN R&D BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
KOS PROJEK
TAHUN BILANGAN PROJEK YANG DILULUSKAN
(RM Juta)
2015 196* 170.19
2016 27 36.54
2017 92 34.80
JUMLAH 315 241.53

Sumber: MOSTI
Nota: (*) - Bilangan projek tahun 2015 adalah termasuk 136 projek Dana Sains
Pengauditan ini dijalankan bertujuan untuk menilai sama ada pengurusan dana R&D
telah dirancang dan dilaksanakan dengan cekap dan berhemat serta memastikan
pembangunan dan penambahbaikan teknologi dan inovasi ke arah pengkomersialan
adalah mencapai objektif program.
3. SKOP PENGAUDITAN
Pengauditan ini melibatkan projek yang diluluskan di bawah tiga (3) jenis dana iaitu
Dana Pra-pengkomersialan (TechnoFund/SMART Challenge Fund dan InnoFund), Dana
Flagship-DSTIN dan PKA meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi program
dan pengurusan program. Prestasi program dinilai berdasarkan pencapaian output dan
pencapaian outcome. Pengurusan program pula meliputi tiga (3) perkara iaitu
pencapaian kewangan, pentadbiran kontrak dan pelaksanaan program. Pengauditan
melibatkan pembiayaan yang diluluskan dari tahun 2015 hingga 2017. Sebanyak 34
(34.3%) daripada 99 projek yang diluluskan di bawah program R&D telah dipilih
sebagai sampel pengauditan seperti di Jadual 3. Pemilihan sampel adalah berasaskan
kepada penilaian risiko yang meliputi kelemahan prosedur dan perekodan, potensi
berlakunya penipuan serta kelemahan lain yang boleh menjejaskan pencapaian objektif
program dan kumpulan sasaran. Pengauditan telah dijalankan di Ibu Pejabat MOSTI
serta 15 premis entiti dan tapak projek.
JADUAL 3
POPULASI DAN SAMPEL PENGAUDITAN
BILANGAN PROJEK YANG NILAI PROJEK SAMPEL
BIL. DANA
PERMOHONAN DILULUSKAN (RM Juta) AUDIT
1. TechnoFund 313 43 86.31 13
2. InnoFund 172 32 9.02 14
3. SMART Challenge 136 8 15.58 2
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 4 28/06/2019 3:34 PM

BILANGAN PROJEK YANG NILAI PROJEK SAMPEL
BIL. DANA
PERMOHONAN DILULUSKAN (RM Juta) AUDIT
4. Flagship-DSTIN 10 10 67.04 4
5. PKA 6 6 11.00 1
JUMLAH 637 99 188.95 34
Pengauditan ini dijalankan dengan menyemak fail, rekod dan dokumen serta
menganalisis data pembayaran dana yang dipilih sebagai sampel. Semakan dokumen
telah dijalankan di Bahagian Dana dan Bahagian Kewangan, MOSTI. Di samping itu,
pemeriksaan fizikal dan demonstrasi penggunaan output projek telah dijalankan di
15 entiti penerima dana R&D di Kedah, Pulau Pinang, Selangor, Kuala Lumpur dan
Melaka.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan November 2017 hingga April 2018
a. Prestasi Program
Dana Program R&D belum mencapai sasaran yang telah ditetapkan sepenuhnya
setakat 31 Disember 2018. Sebanyak 51 (51.5%) daripada 99 projek yang
diluluskan oleh MOSTI berjumlah RM115.8 juta telah mendapat Sijil Perakuan
Siap. Sebanyak 41 (41.4%) projek berjumlah RM33.5 juta masih dalam
pelaksanaan di mana 29 projek telah melewati tempoh yang ditetapkan. Selain
itu, lima (5) atau 5.1% projek dengan perbelanjaan terkumpul RM1.4 juta telah
ditamatkan dan dua (2) atau 2% entiti telah menarik diri sebelum perjanjian
ditandatangani.
Dana Program R&D belum mencapai tahap kecekapan yang optimum kerana
terdapat kelemahan seperti dana di bawah RMKe-10 yang tidak digunakan
berjumlah RM31.66 juta masih belum dikutip semula daripada Akademi Sains
Malaysia (ASM). Selain itu, dana bagi tiga (3) projek yang gagal dan telah
ditamatkan berjumlah RM195,000 tidak dikutip semula kerana tiadanya Standard
Operating Procedures (SOP) yang menerangkan kaedah tuntutan semula
daripada pihak entiti. Berlaku juga kelewatan untuk meluluskan permohonan
dan menandatangani perjanjian di samping pemantauan fizikal tidak dijalankan
secara berkala. Bagaimanapun, aspek penilaian permohonan telah dibuat secara
terperinci dan permohonan yang diluluskan adalah selaras dengan objektif
khusus yang ditetapkan bagi setiap jenis dana.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 56 - 5
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 5 28/06/2019 3:34 PM

a. lima (5) projek dengan perbelanjaan terkumpul RM1.4 juta telah ditamatkan
kerana gagal menghantar Laporan Pencapaian Milestone (MAR) kepada MOSTI;
b. tiga (3) projek bernilai RM2.96 juta tidak berjaya mencapai objektif yang
ditetapkan dalam perjanjian;
c. 19 perjanjian lewat ditandatangani di antara 46 hingga 408 hari berbanding

Piagam Pelanggan yang ditetapkan iaitu selama 30 hari;
d. dana yang tidak digunakan dalam pegangan ASM berjumlah RM31.66 juta belum
dikembalikan semula kepada MOSTI; dan
e. 28 permohonan dana lewat diluluskan oleh MOSTI antara empat (4) hingga 211
hari berbanding norma yang ditetapkan dalam SOP iaitu selama 60 hari.
Perkara yang ditemui serta maklum balas MOSTI telah dibincangkan dalam Exit
a. Dana Pra-pengkomersialan, Dana Flagship-DSTIN dan PKA merupakan dana

yang disediakan semasa tahap pra-pengkomersialan yang meliputi
pembuktian konsep, pembangunan prototaip, pilot plant dan prototaip
komersial.
b. MOSTI tidak menetapkan sasaran bilangan projek R&D bagi tahun 2015
hingga 2017 yang akan mendapat pembiayaan dana. Pencapaian output
diukur berdasarkan penyiapan projek mengikut tempoh perjanjian dan
objektif projek. Semakan Audit terhadap dokumen perjanjian dengan entiti
mendapati objektif projek yang dinyatakan/ditetapkan adalah deliverables
atau skop projek berkenaan, misalnya untuk membangunkan prototaip
peralatan/mesin atau penghasilan produk.
c. Sehingga 31 Disember 2018, MOSTI telah meluluskan 99 projek bagi tahun

2015 hingga 2017. Daripada jumlah tersebut, sebanyak 51 (51.5%) projek
bernilai RM115.8 juta telah berjaya disiapkan dan mendapat sijil perakuan
siap. Sebanyak 41 (41.4%) projek berjumlah RM33.5 juta masih dalam
peringkat pelaksanaan di mana 29 projek telah melewati tempoh yang
ditetapkan. Lima (5) (5.1%) projek telah ditamatkan dengan perbelanjaan
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 6 28/06/2019 3:34 PM

terkumpul RM1.4 juta manakala dua (2) (2%) entiti menarik diri yang
melibatkan bantuan kewangan sebanyak RM188.95 juta.
d. Analisis Audit terhadap 34 sampel yang dipilih dari lima (5) dana tersebut
mendapati perkara berikut:
i. 24 (70.6%) projek telah selesai disempurnakan oleh entiti dan mendapat

Sijil Perakuan Siap. Daripada jumlah tersebut, hanya dua (2) projek
berjaya disiapkan dalam tempoh asal perjanjian dan mencapai objektif.
Projek tersebut adalah Basikal Kayuhan Elektrik dan Portal Pekerjaan
Atas Talian Youth4u. Satu (1) projek siap dalam tempoh asal perjanjian
tetapi tidak mencapai objektif. Sebanyak 21 projek lagi telah disiapkan
selepas entiti diberi tempoh pelanjutan masa. Daripada jumlah tersebut,
19 projek mencapai objektif yang ditetapkan manakala dua (2) projek
tidak mencapai objektif. Entiti bagi projek berkenaan telah menghasilkan
deliverables yang ditetapkan dalam perjanjian masing-masing seperti
prototaip peralatan, pengumpulan data untuk aplikasi teknologi dan
portal atas talian.
ii. Tiga (3) (8.8%) projek masih dalam pelaksanaan dan lima (5) (14.7%)
projek telah ditamatkan oleh MOSTI kerana tidak mematuhi obligasi
kontrak. Manakala dua (2) (5.9%) entiti telah menarik diri sebelum
perjanjian ditandatangani iaitu bagi projek pengeluaran biji benih vanila
dan sistem produk fertigasi hydropot. Butiran lanjut mengenai
pencapaian output mengikut jenis dana adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
PENCAPAIAN OUTPUT MENGIKUT JENIS DANA
PROJEK SIAP BELUM SIAP PROJEK TAMAT
DALAM TEMPOH DENGAN LANJUTAN

PELAKSANAAN
DITAMATKAN
TARIK DIRI
ASAL MASA
PENILAIAN
SAMPEL
PROSES
DALAM
DANA
AKHIR
AUDIT JUMLAH JUMLAH JUMLAH

TIDAK TIDAK
CAPAI CAPAI
CAPAI CAPAI
OBJEKTIF OBJEKTIF
OBJEKTIF OBJEKTIF
TechnoFund 13 1 1 8 1 11 1 TB 1 1 TB 1
InnoFund 14 1 TB 6 1 8 TB TB TB 4 2 6
SMART
2 TB TB TB TB TB 2 TB 2 TB TB TB
Challenge
Flagship-
4 TB TB 4 TB 4 TB TB TB TB TB TB
DSTIN
PKA 1 TB TB 1 TB 1 TB TB TB TB TB TB
JUMLAH 34 2 1 19 2 24 3 TB 3 5 2 7
PERATUS 100 70.6 8.8 14.7 5.9

Sumber : Bahagian Dana, MOSTI
Nota: (TB) – Tidak Berkenaan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 76 - 7
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 7 28/06/2019 3:34 PM

e. Semakan Audit selanjutnya terhadap 13 sampel pengauditan bagi
TechnoFund mendapati perkara berikut:
i. Sehingga 31 Disember 2018, 11 (84.6%) projek telah berjaya disiapkan

dengan kos berjumlah RM20.6 juta, satu (1) (7.7%) projek berjumlah
RM0.5 juta masih dalam pelaksanaan dan satu (1) (7.7%) projek telah
ditamatkan dengan perbelanjaan terkumpul RM1.08 juta.
ii. Daripada 11 projek yang berjaya disiapkan, hanya sembilan (9) projek
telah berjaya mencapai objektif yang ditetapkan seperti di Jadual 5 dan
Gambar 1 hingga 7.
JADUAL 5
PERINCIAN PROJEK SIAP DAN MENCAPAI OBJEKTIF
DI BAWAH TECHNOFUND BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
JUMLAH DANA
BIL. KOD PROJEK OUTPUT PROJEK
(RM Juta)
Sistem Aplikasi Keselamatan Komputer
1. TF0914C165 0.7
Entiti berjaya membangunkan Content Aware Data Leakage Prevention.
Robot Pelayan Kafe
Entiti mengeluarkan prototaip robot „Makcik‟ sebagai pelayan kafe makanan dan
2. TF0116C102 1.5
minuman. Robot ini diletakkan di kafe Fakulti Undang-undang Universiti Malaya.
(Gambar 1)
Kolam Ikan Berdasarkan Teknologi Bio-aqua
3. TF0313F199 Entiti telah menemui kaedah pemeliharaan ikan yang tidak mencemarkan alam 1.8
sekitar berdasarkan teknologi bio-aqua. (Gambar 2)
Mesin Pemangkas Tandan dan Pelepah Sawit
4. TF0814F141 Entiti telah menghasilkan dua (2) jenis model mesin pemangkas tandan dan pelepah 1.8
kelapa sawit berdasarkan ketinggian pokok kelapa sawit. (Gambar 3)
Sabun Berasaskan Cocoa Butter
Entiti mengeluarkan produk sabun dengan menggunakan cocoa butter daripada sisa
5. TF0615D088 koko yang telah diproses. Entiti telah memohon pembiayaan Dana Public-Private 1.8
Research Network (PPRN) di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia. Pilot Plant
bagi produk sabun berasaskan cocoa butter adalah seperti Gambar 4.
Pengecas Bateri Kereta Elektrik
Entiti telah menghasilkan prototaip Universal Energy Efficient Vehicle Rapid Charger
6. TF0714D128 1.9
yang boleh digunakan untuk mengecas bateri kereta elektrik.
(Gambar 5)
Basikal Kayuhan Elektrik
Teknologi bantuan kayuhan basikal berasaskan elektrik telah diaplikasikan dalam
7. TF0314D045 bentuk basikal. Entiti sedang membuat pengeluaran produk menggunakan pilot 2.0
production line yang dibina semasa projek berjalan (Gambar 6). Entiti juga telah
mendapat geran Commercialisation of Research and Development (CRDF).
Alat Mengukur Kelajuan Angin Bagi Penjanaan Tenaga Elektrik
8. TF1113E330 Penyelidikan dijalankan berjaya mendapat maklumat mengenai kelajuan angin untuk 2.5
memusingkan kincir angin bagi tujuan penjanaan tenaga elektrik boleh diperbaharui.
Produk Pembungkusan Biodegradasi
Entiti telah berjaya menyempurnakan projek dengan menghasilkan produk
pembungkusan biodegradasi daripada selulosa jerami padi untuk dijual secara
komersial bagi pasaran domestik dan eksport. Entiti telah memberikan kontrak
pembekalan jerami padi kepada petani sawah daripada Pertubuhan Peladang
Kawasan (PPK) Pendang Selatan dan di sekitar negeri Kedah yang berjumlah
9. TF0515D069 2.5
RM7.4 juta untuk tempoh pembekalan 10 tahun. Entiti juga telah mengeksport
sejumlah 23 kontena ke Eropah dan nilai pasaran tahunan untuk lima (5) tahun ke
hadapan dari tahun 2019 dianggarkan akan mencecah RM30 juta. Projek ini dapat
mengurangkan 1.6 juta kilogram karbon dioksida daripada pembakaran secara
terbuka pada setiap musim menuai. Pilot Plant bagi produk pembungkusan
biodegradasi adalah seperti Gambar 7.
JUMLAH 16.5
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 8 28/06/2019 3:34 PM

GAMBAR 1 GAMBAR 2
Makcik Kafe, Universiti Malaya Kolam Penternakan Ikan, Tampin, Negeri Sembilan
Dua (2) Unit Prototaip Robot Makcik – Pelayan Kafe Green Aquaculture Farm – Zero Discharge,
(12.04.2018) Zero Chemical, Zero Odours, Clean Energy
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (09.04.2018)
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Ladang Kelapa Sawit Universiti Putra Malaysia Bukit Katil, Melaka

- Mesin Pemangkas Tandan dan Pelepah Sawit - Pilot Plant Produk Sabun Berasaskan
(09.04.2018) Enapcemar Koko (Cocoa Sludge)
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Universiti Teknologi Malaysia – Kawasan Perusahaan Ringan Bakar Arang,

Sekolah Informatik Termaju Sungai Petani, Kedah
- Prototaip Universal Energy Efficient Vehicle (EEV) Rapid - Pilot Production Line Basikal Kayuhan Elektrik
Charger (15.11.2017)
(12.04.2018) (Sumber: Jabatan Audit Negara)
GAMBAR 7
Kawasan Perindustrian Gurun, Kedah

- Pilot Plant Produk Pembungkusan Biodegradasi
(14.11.2017)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 96 - 9
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 9 28/06/2019 3:34 PM

f. Semakan Audit terhadap 14 sampel pengauditan bagi InnoFund mendapati
perkara berikut:
i. Sehingga 31 Disember 2018, lapan (8) (57.1%) projek telah berjaya

disiapkan dengan kos berjumlah RM2.2 juta, empat (4) (28.6%) projek
telah ditamatkan dengan perbelanjaan terkumpul RM345,000 dan
dua (2) (14.3%) entiti telah menarik diri tanpa melibatkan kos.
ii. Daripada lapan (8) projek yang berjaya disiapkan tersebut, tujuh (7)
projek telah berjaya mencapai objektif yang ditetapkan seperti di
Jadual 6 serta Gambar 8 dan 9.
JADUAL 6
DI BAWAH INNOFUND BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
JUMLAH
KOD
BIL. OUTPUT PROJEK DANA
PROJEK
(RM Juta)
Prototaip Terminal Node Controller
1. E0620C1214 Entiti telah menyiapkan empat (4) unit prototaip Terminal Node Controller 0.06
dengan menggunakan konsep open source hardware.
Portable Eco Supply (Bateri AC/DC Mudah Alih)
2. EF0416D1008 Entiti telah menghasilkan Portable Eco Supply yang membekalkan kuasa 0.10
alternatif berkos rendah dan berkonsepkan teknologi hijau. (Gambar 8)
Lampu Jalan LED (Energy Efficient LED Lighting)
3. E0618D1214 Entiti telah mengkomersialkan lampu jalan LED melalui usaha sama dengan 0.19
syarikat pengeluaran lampu multinasional.
Portal Pekerjaan Atas Talian Youth4u
Entiti telah berjaya membangunkan portal atas talian Youth4U. Portal ini
4. C0345C0814 0.20
digunakan untuk proses “matching” antara keperluan majikan dengan kelulusan/
kemahiran belia dalam komuniti.
Buku Teks Digital untuk Sekolah
5. EF0416C1048 0.32
Entiti telah menghasilkan buku teks elektronik untuk penggunaan di sekolah.
Prototaip Pejera Optik
6. E0632D0115 Entiti telah mengeluarkan prototaip pejera optik (Small Arms Scope) yang boleh 0.35
dipasang pada senjata laras kecil. (Gambar 9)
Kamera Multi-Angle “Eaglecam” Bagi Tujuan Penyiaran Televisyen
7. E0626D0105 Entiti telah menyiapkan kamera berinovasi untuk tujuan penggambaran dan 0.40
penyiaran.
JUMLAH 1.62
GAMBAR 8 GAMBAR 9
Seri Kembangan, Selangor Shah Alam, Selangor

- Prototaip Portable Eco Supply - Prototaip Pejera Optik
(09.04.2018) (10.04.2018)

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 10 28/06/2019 3:34 PM

g. Semakan Audit terhadap empat (4) sampel pengauditan bagi Dana Flagship-
DSTIN dan satu (1) Dana PKA mendapati sehingga 31 Disember 2018, empat
(4) projek bagi Dana Flagship-DSTIN dan satu (1) Dana PKA telah berjaya
disiapkan dan mencapai objektif projek dengan kos berjumlah RM45.5 juta.
Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 7 serta Gambar 10 dan 11.
JADUAL 7
JUMLAH
JENIS
BIL. KOD PROJEK OUTPUT PROJEK DANA
DANA
(RM Juta)
Monocrytalline Si Solar
Flagship-
1. FP0514D008-2 Membangunkan pilot plant bersepadu untuk membuat sel 2.8
DSTIN
monocrystalline Si Solar.
Pengkalan Data Tumbuhan dan Marin

Sistem pangkalan data natural product telah siap dibangunkan
oleh pihak IPHARM bersama pihak Canada. IPHARM merupakan
organisasi pertama Negara yang memiliki pangkalan data
2. PKA0514B006 PKA lengkap bagi ekstrak tumbuhan dan marin. Pangkalan data 3.6
tersebut akan dibuka untuk langganan bagi organisasi yang
berminat dengan kadar bayaran yang akan ditentukan kelak.
Automated Cell Counter dan tempat penyimpanan pati tumbuh-
tumbuhan adalah seperti Gambar 10 dan 11.
RAF Newcastle Virus Cancer Vaccine
Enhancing the Therapeutic Potential of RAF Newcastle Virus
Flagship-
3. FP0514B0021-2 Cancer Vaccine. Penyelidik telah menghubungi National Health 4.0
DSTIN
Institute, UK bagi melaksanakan kerja-kerja peringkat
pra-klinikal dan klinikal.
Robotik untuk Rehabilitasi dan Pemulihan
Flagship- Membangunkan aplikasi robotik untuk rehabilitasi dan
4. FP0514D003-2 12.8
DSTIN pemulihan yang mematuhi keperluan perubatan dan
dikomersialkan.
Aplikasi Sistem Pengesan Ancaman Siber
Mewujudkan sistem yang berdaya tahan dan memahami kesan
yang berpotensi terhadap ancaman siber dan membuat
Flagship-
5. FP0514C001-2 informed decision berdasarkan tahap risiko ancaman. 22.3
DSTIN
CyberSecurity Malaysia sedang menjalankan projek di bawah
National Cyber Security Agency (NACSA) yang melibatkan
industri seperti water, oil & gas.
JUMLAH 45.5
GAMBAR 10 GAMBAR 11
Institut Farmaseutikal dan Nutraseutikal Malaysia, IPharm, Pulau Pinang

Pulau Pinang - Tempat Penyimpanan Pati Tumbuh-tumbuhan
- Automated Cell Counter (16.11.2017)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 11
6 - 11
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 11 28/06/2019 3:34 PM

Pada pendapat Audit, pencapaian output MOSTI adalah selaras dengan
peruntukan yang diberi dan menepati objektif setiap jenis dana yang
disalurkan.
Pencapaian outcome program tidak dapat ditentukan kerana pihak pengurusan

MOSTI tidak menetapkan satu kaedah pengukuran yang jelas/spesifik. Bagi
menilai pencapaian outcome dana program R&D, pihak Audit telah membuat
semakan terhadap pencapaian projek yang menerima dana ke arah
pengkomersialan, iaitu melibatkan pendaftaran harta intelek dan produk yang
berjaya dikomersialkan.
a. Pendaftaran Harta Intelek
i. Pendaftaran Harta Intelek bagi output projek yang diselesaikan

merupakan langkah awal sebelum proses pengkomersialan. Pendaftaran
Harta Intelek perlu dibuat bagi melindungi hak cipta yang dimiliki oleh
entiti hasil daripada pelaburan projek R&D. Pendaftaran Harta Intelek
hanya melibatkan penyelidikan yang mempunyai novelty dan keaslian.
ii. Semakan Audit mendapati hanya sembilan (9) projek yang menerima
dana telah mensasarkan untuk mendaftar harta intelek bagi produk yang
dihasilkan. Sehingga 31 Disember 2018, harta intelek bagi sembilan (9)
projek tersebut telah didaftarkan dan sedang menunggu keputusan
pendaftaran dengan Perbadanan Harta Intelek Malaysua (MyIPO). Harta
intelek berkenaan terdiri daripada paten, cap dagangan, reka bentuk
industri, hak cipta literary dan hak cipta artistic. Butiran harta intelek
yang telah didaftarkan adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
SENARAI PROJEK YANG MENDAFTARKAN HARTA INTELEK
BIL. KOD PROJEK NAMA PROJEK JENIS HARTA INTELEK DIDAFTARKAN
 Paten
1. TF04414D073 Lampu Jalan LED
 Cap Dagangan
Mesin Pemangkas Tandan dan Pelepah
2. TF0814F141  Paten
Kelapa Sawit
 Paten
3. TF0116C1025 Robot Pelayan Kafe  Cap Dagangan
 Reka Bentuk Industri
 Paten
 Reka Bentuk Industri
4. TF0714D128 Pengecas Bateri Kereta Elektrik  Hak Cipta – Literary
 Hak Cipta – Artistic
 Cap Dagangan
5. TF0314D045 Basikal Kayuhan Elektrik  Paten

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 12 28/06/2019 3:34 PM

BIL. KOD PROJEK NAMA PROJEK JENIS HARTA INTELEK DIDAFTARKAN
6. TF0615D088 Sabun Berasaskan Cocoa Butter  Cap Dagangan
Alat Mengukur Kelajuan Angin Bagi
7. TF1112D330  Hak Cipta
Penjanaan Elektrik
8. TF0914C165 Sistem Aplikasi Keselamatan Komputer  Paten
9. TF0313F199 Kolam Ikan Berasaskan Bio-Aqua  Paten
b. Pengkomersialan
i. Bagi tujuan memperkasakan penyelidikan, pembangunan dan

pengkomersialan, pihak Kementerian perlu mempunyai program lanjutan
yang melibatkan penyertaan entiti yang telah menerima bantuan geran
R&D. Ini bagi membolehkan output yang terhasil dipasarkan secara
komersial. Penglibatan entiti dalam program ini akan membuka peluang
untuk mempromosikan produk yang terhasil daripada usaha R&D. Pada
masa ini, pengkomersialan produk yang dihasilkan tidak disyaratkan
dalam perjanjian dana Program R&D.
ii. Semakan Audit mendapati lima (5) projek TechnoFund dan dua (2)
projek InnoFund telah berjaya dikomersialkan di pasaran tempatan dan
luar negara. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
PRODUK YANG BERJAYA DIKOMERSIALKAN
BIL. KOD PROJEK JENIS DANA OUTPUT PROJEK PENGKOMERSIALAN
Produk dikomersialkan melalui kaedah pelesenan

Pengecas Bateri Kereta
1. TF0714D128 kepada UTM Spin Off Company. Pemasangan
Elektrik
telah dilaksanakan di KLCC dan Penang Bridge.
Mesin Pemangkas Tandan 18 unit telah dijual dengan jumlah jualan

2. TF0814F141
dan Pelepah Kelapa Sawit RM60,000.
Jualan produk dalam bentuk basikal telah

3. TF0314D045 Basikal Kayuhan Elektrik
mencapai RM4 juta.
TechnoFund Entiti telah mengeksport sejumlah 23 kontena ke

Eropah dan nilai pasaran tahunan untuk lima (5)
tahun ke hadapan dari tahun 2019 akan
Produk Pembungkusan
4. TF0515D069 mencecah RM30 juta. Projek ini dapat
Biodegradasi
mengurangkan 1.6 juta kilogram karbon dioksida
daripada pembakaran secara terbuka pada setiap
musim menuai.
Produk telah dikomersialkan dan sabun tersebut

Sabun Berasaskan Cocoa
5. TF0615D088 boleh didapati di pasar raya seperti MYDIN dan
Butter
tempahan oleh pihak hotel.
Kamera Multi-Angle
Produk telah dikomersialkan dan berjaya menjana
6. E0626D0105 “Eaglecam” Bagi Tujuan
jualan berjumlah RM686,000.
Penyiaran Televisyen
Entiti telah mengkomersialkan lampu jalan LED
InnoFund
melalui usaha sama dengan syarikat pengeluaran
Lampu Jalan LED (Energy lampu multinasional dan mendapat lima (5) projek
7. E0618D1214
Efficient LED Lighting) dengan Heat Tunnel Board:
i) Perth Streetlights, 40Kpcs (V3, P2, by SJLite)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 13
6 - 13
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 13 28/06/2019 3:34 PM

BIL. KOD PROJEK JENIS DANA OUTPUT PROJEK PENGKOMERSIALAN
ii) Sydney/Melbourne Streetlights, 50Kpcs (V3,
P4, P5, by IG Technology)
iii) TNB 143Kpcs Streetlight, (Q‟ty TBA, by
Novabrite)
iv) UVC light for Perth City Council Document
Store
v) Caltex Canopy Light (135 stations)
Pada pendapat Audit, MOSTI telah membantu entiti yang menerima

dana R&D dalam proses pengkomersialan produk sehingga entiti
berjaya memasarkan produk yang dihasilkan.
a. Mengikut Anggaran Perbelanjaan Persekutuan bagi tahun 2015 hingga 2017,

peruntukan keseluruhan yang diluluskan bagi program R&D adalah
berjumlah RM432.07 juta. MOSTI telah menetapkan sasaran perbelanjaan
pembangunan sebanyak 95% dengan varians 5%. Semakan Audit
mendapati sejumlah RM410.93 juta (95.1%) daripada RM432.07 juta telah
dibelanjakan. Peruntukan dan perbelanjaan ini adalah melibatkan enam (6)
jenis dana R&D di mana MOSTI tidak mengasingkan peruntukan dan
perbelanjaan bagi setiap jenis dana tersebut. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 10.
JADUAL 10
PRESTASI PERBELANJAAN PERUNTUKAN
PERUNTUKAN PERBELANJAAN PERATUS
TAHUN
(RM Juta) (RM Juta) PERBELANJAAN (%)
2015 146.43 145.66 99.5
2016 148.90 134.32 90.2
2017 136.74 130.95 95.8
JUMLAH 432.07 410.93 95.1

Sumber: Flimsi A499P
Pada pendapat Audit, prestasi kewangan program yang mencapai

95.1% adalah baik.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 14 28/06/2019 3:34 PM

a. Tempoh Perjanjian Ditandatangani
i. Piagam Pelanggan MOSTI telah menetapkan dokumen perjanjian dengan

entiti mesti dimuktamadkan dalam tempoh 30 hari dari tarikh penerimaan
SST oleh Bahagian Dana.
ii. Semakan Audit mendapati 19 perjanjian telah lewat ditandatangani

antara 46 hingga 408 hari. Perjanjian projek Dana Flagship-DSTIN dan
PKA lewat ditandatangani kerana projek tersebut melibatkan kolaborasi
dengan pihak ketiga. Penglibatan kolaborator dalam projek perlu
dimuktamadkan melalui perjanjian kolaborasi. Kelewatan
menandatangani perjanjian menyebabkan dana lewat diagihkan dan
pembangunan projek lewat dilaksanakan. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 11.
JADUAL 11
TEMPOH KELEWATAN PERJANJIAN DITANDATANGANI
KOS PROJEK TEMPOH KELEWATAN
BIL. KOD PROJEK
(RM) (Hari)
1. E0632D0115 350,000 46
2. TF0615D022 1,825,877 54
3. TF1113E330 2,477,500 54
4. TF0515D069 2,500,000 56
5. TF0814F141 1,800,000 61
6. E0620C1214 69,000 67
7. E0585D1113 50,000 70
8. C0345C0814 200,000 87
9. TF0714D128 2,720,000 96
10. E0626D0105 498,620 102
11. E0629D0105 500,000 108
12. E0628D0105 100,000 145
13. E0627D0105 500,000 146
14. TF1213D379 2,000,000 165
15. E0630C0105 500,000 200
16. FP0514B0021-2(DSTIN) 4,171,000 222
17. FP0514D003-2 (DSTIN) 13,436,540 239
18. FP0514C001-2 (DSTIN) 23,459,350 288
19. PKA0514B006 4,000,000 408

Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 15
6 - 15
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 15 28/06/2019 3:34 PM

Maklum balas yang diterima daripada MOSTI pada 25 Mac 2019
Perjanjian lewat ditandatangani kerana terdapat perincian yang lebih teliti

mengenai pelaksanaan (milestone) dan butiran berkaitan misalnya peralatan,
persidangan yang perlu dihadiri dan lain-lain pindaan berkaitan bagi menjamin
kepentingan Kerajaan sebelum perjanjian dimuktamadkan.
Pada pendapat Audit, kelewatan menandatangani perjanjian boleh

menyebabkan kepentingan Kerajaan tidak terjamin.
6.2.3. Pelaksanaan Program
a. Projek Pra-pengkomersialan yang Tidak Mencapai Objektif
Terdapat dua (2) projek TechnoFund dan satu (1) projek InnoFund bernilai
RM2.96 juta tidak berjaya mencapai objektif yang ditetapkan dalam
perjanjian seperti berikut:
i. TechnoFund
 Perjanjian Pra-pengkomersialan TechnoFund bagi projek Lampu Jalan

LED dan Pemadam Api Berasaskan Aerosol menetapkan entiti
hendaklah mendapatkan pensijilan daripada Jabatan Kerja Raya
(JKR), Suruhanjaya Tenaga, Institut Piawaian dan Penyelidikan
Perindustrian Malaysia (SIRIM) serta Jabatan Bomba dan Penyelamat
Malaysia (JBPM).
 Semakan Audit mendapati Projek Pemadam Api Berasaskan Aerosol

bernilai RM0.58 juta dan Projek Lampu Jalan LED bernilai RM1.88
juta belum mendapat pensijilan daripada agensi yang berkaitan.
Semakan Audit selanjutnya mendapati prototaip alat pemadam api
berasaskan aerosol telah disiapkan. Namun begitu, kos bagi
milestone 2 berjumlah RM1.4 juta telah dikurangkan di mana
penyediaan peralatan dan proses perintis, pensijilan serta pemasaran
telah dikeluarkan daripada skop. Pengurangan skop dan peruntukan
ini menjejaskan keupayaan prototaip yang dihasilkan kerana
keperluan untuk mendapatkan pensijilan daripada SIRIM dan ujian
oleh JBPM telah dikeluarkan. Ini menyebabkan produk yang
dihasilkan tidak dapat dipasarkan. Prototaip alat pemadam api
berasaskan aerosol adalah seperti Gambar 12.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 16 28/06/2019 3:34 PM

GAMBAR 12
Shah Alam, Selangor

- Prototaip Green Aerosol Fire Extinguisher Handheld With
Brand Name "Marjan” yang Tidak Dapat Dipasarkan
Kerana Tidak Mendapat Pensijilan SIRIM dan JBPM
(10.04.2018)
 Semakan Audit juga mendapati spesifikasi produk akhir sistem lampu

jalan LED tidak mematuhi keperluan yang ditetapkan oleh JKR dan
Suruhanjaya Tenaga. Penyediaan spesifikasi dibuat tanpa merujuk
kepada pihak berkuasa yang berkenaan terlebih dahulu dan ini telah
menyebabkan produk Lampu Jalan LED tidak boleh dipasarkan
kerana tidak mendapat kelulusan daripada Suruhanjaya Tenaga dan
JKR.
Keperluan pensijilan SIRIM dan JBPM telah dikeluarkan daripada milestone

projek Pemadam Api Berasaskan Aerosol kerana proses ini dijangka hanya akan
selesai selepas tempoh akhir pembayaran projek di bawah RMKe-10 mengikut
prosedur kewangan semasa di mana pembayaran projek perlu dilaksanakan
pada tahun tersebut. Berikutan aktiviti pensijilan digugurkan kos yang terlibat
telah dikurangkan. Prototaip masih berjaya disempurnakan kerana pensijilan
hanya bagi tujuan pengkomersialan. Entiti boleh mendapatkan pensijilan yang
ditetapkan menggunakan peruntukan sendiri bagi tujuan pengkomersialan.
Projek Lampu Jalan LED diluluskan berdasarkan merit kepada prospek projek
menghasilkan produk yang boleh disesuaikan pada mana-mana lampu jalan
tanpa mengubah reka bentuk asal lampu tersebut. Keperluan oleh JKR dan
Suruhanjaya Tenaga adalah satu perkara luar jangka yang akan diambil kira
setelah projek tamat. Aktiviti pensijilan terpaksa digugurkan daripada skop
projek kerana proses pensijilan biasanya mengambil masa antara satu (1) hingga
tiga (3) tahun. Tambahan pula peruntukan RMKe-10 yang diluluskan oleh Unit
Perancang Ekonomi (EPU) adalah sehingga tahun 2018 sahaja. Entiti digalakkan
untuk meneruskan pensijilan melalui pembiayaan berasingan setelah projek
tamat.
Pada pendapat Audit, pengguguran milestone dan kos yang terlibat

adalah selaras dengan peraturan kewangan bagi memastikan
pembayaran dilaksanakan pada tahun semasa.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 17
6 - 17
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 17 28/06/2019 3:34 PM

ii. InnoFund
 Perjanjian Pra-pengkomersialan InnoFund antara Kerajaan dan entiti

menetapkan entiti hendaklah membangunkan Alat Pengesan dan
Aplikasi Sistem Pemantauan Pertumbuhan Alga.
 Semakan Audit mendapati entiti bagi projek tersebut tidak

membangunkan perisian penternakan alga dengan kolaborasi
bersama MIMOS Berhad sebaliknya membeli semua peralatan dan
bekalan daripada sebuah syarikat dari negara China. Ini telah
menyebabkan pemindahan teknologi kepada pengusaha tempatan
tidak dilaksanakan dan projek bernilai RM0.5 juta tidak berjaya
mencapai objektif yang ditetapkan dalam perjanjian.
Prototaip yang dihasilkan tidak boleh dikomersialkan berpunca daripada

spesifikasi/komponen yang dihasilkan oleh entiti tidak memenuhi kehendak
pengguna. Maklumat dalam permohonan dana oleh E0630C0105 menyatakan
bahawa MIMOS Berhad adalah kolaborator bagi projek ini. Namun kolaborasi
antara MIMOS Berhad dan entiti tidak terikat secara rasmi kerana tidak
dimasukkan di dalam perjanjian. Mulai bulan Mac 2017, MOSTI telah
mengenakan syarat ke atas projek yang melibatkan kolaborator sebelum
perjanjian ditandatangani.
Pada pendapat Audit, kegagalan entiti mematuhi perjanjian telah

menyebabkan prototaip yang dihasilkan tidak boleh dikomersialkan.
b. Projek yang Ditamatkan dan Tuntutan Balik Dana
Berdasarkan Klausa 14.1.3 (c) perjanjian antara entiti dan MOSTI, Kerajaan
berhak menuntut daripada entiti keseluruhan jumlah dana yang telah
dibayar oleh Kerajaan dalam tempoh 30 hari selepas notis penamatan.
Semakan Audit terhadap lima (5) projek yang telah ditamatkan mendapati
MOSTI telah menyalurkan bayaran terkumpul berjumlah RM1.42 juta kepada
entiti terlibat. Butiran terperinci adalah seperti perenggan berikut dan
Jadual 12.
i. Bagi Projek Alat Pengukur Sinaran Mengion, Jawatankuasa Penyelesaian

Pertikaian yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha Kementerian
memutuskan tuntutan balik berjumlah RM1.08 juta tidak dibuat kepada
entiti walaupun dana telah disalurkan. Ini adalah kerana entiti telah
melabur dalam pembelian peralatan dan pembangunan produk.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 18 28/06/2019 3:34 PM

ii. Projek False Alarm Controller dan Thermoplastic Elastomer ditamatkan
kerana entiti tidak menghantar MAR yang pertama manakala Projek
Penapis Pernafasan Berasaskan Karbon ditamatkan selepas entiti tidak
menghantar MAR keempat. Pihak MOSTI belum menerima sebarang
bayaran balik bagi ketiga-tiga projek tersebut dengan jumlah tuntutan
RM195,000.
iii. MOSTI bersetuju untuk tidak membuat tuntutan balik dana berjumlah
RM150,000 bagi projek Compact Substation Unit kerana entiti telah
melaburkan modal sendiri melebihi jumlah yang telah diagihkan oleh
MOSTI bagi tujuan pelaksanaan projek.
JADUAL 12
STATUS TUNTUTAN BALIK DANA BAGI PROJEK YANG DITAMATKAN
NILAI JUMLAH TUNTUTAN
PROJEK BAYARAN
BIL. KOD PROJEK CATATAN
TERKUMPUL
(RM) (RM) (RM)
TECHNOFUND
Alat Pengukur Sinar Mengion
Berdasarkan laporan PMT, entiti telah membuat tuntutan
pembelian yang melebihi harga yang diluluskan oleh JKD di
mana berlaku percanggahan harga bagi pembelian Liquid
Crystal Display dan Printed Circuit Board berbanding
perjanjian. Peruntukan yang diluluskan bagi satu (1) unit
1. TF0513D223 1,792,350 1,076,986 - Liquid Crystal Display adalah RM260 manakala tuntutan yang
dibuat adalah RM6,000. Peruntukan yang diluluskan bagi
satu (1) unit Printed Circuit Board adalah sebanyak RM200 dan
yang dituntut adalah RM4,800 seunit. Selain itu, perunding
yang dilantik oleh entiti merupakan pembekal peralatan bagi
projek tersebut. MOSTI telah menamatkan projek tersebut
tanpa menuntut sebarang bayaran daripada entiti.
INNOFUND
Thermoplastic Elastomer
Entiti telah gagal melaksanakan projek untuk membangunkan
thermoplastic elastomer daripada bahan buangan getah.
Projek tersebut diluluskan dengan kos projek berjumlah
2. E0629D0105 500,000 150,000 150,000 RM500,000 dan dijadualkan tamat pada 31 Mei 2016. Pada
bulan Oktober 2016, PMT telah mencadangkan supaya projek
ditamatkan kerana entiti tidak menghantar sebarang MAR.
Notis Penamatan Perjanjian telah dikeluarkan pada 13 Januari
2017 oleh pihak MOSTI.
Peranti Pernafasan Berasaskan Karbon
Projek ini dijalankan bertujuan untuk membangunkan penapis
berasaskan karbon daripada bahan buangan pertanian boleh
3. E0628D0105 100,000 30,000 30,000 baharui untuk peranti pernafasan. Entiti tidak menghantar
MAR seperti yang ditetapkan dalam perjanjian dan projek
ditamatkan melalui Notis Penamatan Perjanjian pada 26
Oktober 2017. Notis Peringatan Tuntutan turut dikeluarkan
pada 13 Mac 2018.
False Alarm Controller

Projek ini dijalankan bertujuan untuk membangunkan satu
sistem yang mampu menyelesaikan masalah false alarm yang
4. E0585D1113 50,000 15,000 15,000 dihadapi oleh syarikat pembekal sistem keselamatan
bangunan. Entiti tidak menghantar MAR yang pertama kepada
pihak MOSTI dan Notis Penamatan Perjanjian telah dikeluarkan
pada 26 Oktober 2017. Selain itu, Notis Peringatan Tuntutan
turut dikeluarkan pada 13 Mac 2018.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 19
6 - 19
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 19 28/06/2019 3:34 PM

NILAI JUMLAH TUNTUTAN
PROJEK BAYARAN
BIL. KOD PROJEK CATATAN
TERKUMPUL
(RM) (RM) (RM)
Compact Substation Unit
Projek ini gagal disiapkan kerana pihak pengguna akhir iaitu
Tenaga Nasional Berhad (TNB) tidak meluluskan penggunaan
komponen Compact Substation Unit, seterusnya
menyebabkan sebarang prototaip yang dihasilkan tidak boleh
dikomersialkan. MOSTI menamatkan perjanjian melalui Notis
Penamatan Perjanjian bertarikh 13 Julai 2017 kerana entiti
5. E0627D0105 500,000 150,000 - gagal menghantar laporan MAR.
Pihak MOSTI berpendapat entiti telah berusaha bersungguh-
sungguh meneruskan projek ini dan telah menggunakan
modal sendiri melebihi dana yang diterima tetapi masih tidak
diperakui oleh TNB. Mesyuarat Jawatankuasa Kelulusan Dana
Bilangan 5/2017 bertarikh 20 Jun 2017 telah membuat
pengecualian bayaran balik peruntukan yang telah disalurkan
sebanyak RM150,000.
JUMLAH (RM) 2,942,350 1,421,986 195,000
Sumber: MOSTI
iv. Semakan Audit juga mendapati MOSTI tidak mempunyai SOP yang
menerangkan kaedah untuk membuat tuntutan tersebut daripada pihak
entiti.
Pembayaran dana kepada Projek Alat Pengukur Sinar Mengion adalah

berdasarkan prinsip reimbursement (pembayaran balik). Projek ini telah berjaya
menyempurnakan Milestone 1 dan 2 seperti yang telah ditetapkan dalam
perjanjian dan pembayaran sebanyak RM1,076,985.60 telah dilaksanakan
berdasarkan pencapaian milestone tersebut. Bagaimanapun, semasa semakan
pencapaian Milestone 3 bagi tuntutan pembayaran selanjutnya, PMT mendapati
terdapat tuntutan yang melanggar perjanjian yang telah ditetapkan.
Berdasarkan perkara tersebut, projek telah ditamatkan pada 23 Mei 2017.
Entiti telah merujuk penamatan projek kepada Jawatankuasa Penyelesaian

Pertikaian yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha seperti termaktub di
dalam Klausa 12 Perjanjian. MOSTI telah memutuskan pembayaran bagi
Milestone 3 tidak diteruskan dan tiada tuntutan bagi perbelanjaan Milestone 1
dan 2 kerana kedua-dua pihak telah mencapai penyelesaian secara damai.
Bagi projek Thermoplastic Elastomer, Peranti Pernafasan Berasaskan Karbon dan

False Alarm Controller, MOSTI telah mengeluarkan Surat Peringatan terakhir
kepada entiti pada 29 Januari 2019 dan masih tidak menerima sebarang maklum
balas daripada entiti. Pada 6 Mac 2019, MOSTI telah menyenaraihitamkan entiti
tersebut dari menerima dana Kerajaan.
Bagi prototaip projek Compact Substation Unit (CSU), Mesyuarat Jawatankuasa

Kelulusan Dana Bilangan 5/2017 bertarikh 20 Jun 2017 yang dipengerusikan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 20 28/06/2019 3:34 PM

oleh Ketua Setiausaha, telah memutuskan penamatan projek tersebut dan entiti
dikecualikan daripada membayar balik kepada Kerajaan keseluruhan jumlah
dana yang telah disalurkan kerana perkara yang berlaku adalah di luar kawalan
entiti.
Pada pendapat Audit, ketiadaan SOP bagi tuntuan balik dana

menyebabkan kerugian kepada Kerajaan apabila dana bagi projek
yang ditamatkan gagal dikutip semula.
c. Dana yang Tidak Digunakan di ASM
Berdasarkan Perenggan 2.iv surat penyaluran peruntukan komited rujukan

KK/BPB(23.00)576-8 Jld.3 sk.2( ) bertarikh 12 Disember 2011, lebihan
peruntukan yang telah disalurkan tetapi tidak dapat dibelanjakan hendaklah
dikembalikan kepada Kerajaan sebagai hasil. Semakan Audit mendapati
MOSTI telah menyalurkan peruntukan sejumlah RM130.45 juta kepada ASM
bagi projek R&D RMKe-10. ASM telah membelanjakan sejumlah RM98.79
juta bagi 131 projek manakala sejumlah RM31.66 juta masih belum
digunakan. Semakan Audit selanjutnya mendapati baki peruntukan yang
tidak digunakan masih belum dikembalikan kepada Kerajaan sepertimana
yang telah ditetapkan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
PERUNTUKAN KEPADA ASM BAGI PROJEK RMKe-10
PERUNTUKAN YANG JUMLAH
BILANGAN BAKI
JENIS DANA DISALURKAN PERBELANJAAN
PROJEK (RM Juta)
(RM Juta) (RM Juta)
TechnoFund 82 122.25 91.81 30.44
InnoFund 49 8.20 6.98 1.22
JUMLAH 131 130.45 98.79 31.66

Sumber: MOSTI
Maklum balas yang diterima daripada MOSTI pada 15 Mei 2019
MOSTI telah mengeluarkan surat kepada ASM pada 4 April 2019 berkenaan
pemulangan baki peruntukan dana. ASM melalui surat bertarikh 23 April 2019
telah memohon supaya pemulangan baki peruntukan dana ditangguh sehingga
Jun 2019 kerana pihaknya sedang mencairkan Sijil Simpanan Tetap dana
peruntukan penyelidikan, pembangunan dan pengkomersialan. Kementerian
telah memohon kelulusan Kementerian Kewangan melalui surat bertarikh 30
April 2019 bagi menggunakan baki peruntukan tersebut untuk pelaksanaan
inisiatif Collaborative Network Platform, Malaysia Open Science Platform dan
Anugerah Tahun Pengkomersialan Malaysia.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 21
6 - 21
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 21 28/06/2019 3:34 PM

Pada pendapat Audit, baki dana yang tidak dikutip semula dan hanya
disimpan oleh ASM menyebabkan ia tidak dapat diagih kepada
pemohon lain dan gagal dimanfaatkan untuk tujuan yang ditetapkan.
d. Tempoh Kelulusan Permohonan Dana

i. Garis Panduan Permohonan Dana menetapkan supaya setiap
permohonan dana hendaklah diperakukan oleh Panel TCA sebelum
diangkat untuk kelulusan JKD. Piagam Pelanggan MOSTI menetapkan
tempoh pemprosesan dan pemakluman keputusan permohonan dana
dibuat dalam tempoh 60 hari dari tarikh penerimaan permohonan
lengkap.
ii. Semakan Audit mendapati kesemua projek yang diluluskan oleh JKD telah
melalui proses penilaian oleh Panel TCA. Semakan Audit selanjutnya
mendapati 28 (82.4%) daripada 34 permohonan telah lewat diluluskan di
antara empat (4) hingga 211 hari dari tarikh permohonan lengkap
diterima. Antara punca kelewatan adalah disebabkan proses penilaian
oleh Panel TCA yang memerlukan maklumat tambahan dan pelaksanaan
proses pemeriksaan usaha wajar (due diligence) sebelum memperakukan
sesuatu projek. Kelewatan kelulusan yang dibuat oleh MOSTI telah
menyebabkan dana lewat diagihkan dan pembangunan projek lewat
dilaksanakan. Tempoh kelewatan kelulusan permohonan adalah seperti di
Jadual 14.
JADUAL 14
TEMPOH KELEWATAN KELULUSAN PERMOHONAN
BIL. KOD PROJEK
(RM) (Hari)
1. FP0514D008-2 (DSTIN) 3,000,000 4
2. E0627D0105 500,000 8
3. PKA0514B006 4,000,000 18
4. C0321D0513 115,000 25
5. E0628D0105 100,000 25
6. TF0313F199 1,852,000 36
7. E0626D0105 498,620 37
8. TF1213D379 2,000,000 39
9. E0618D1214 193,100 40
10. E0620C1214 69,000 41
11. E0629D0105 500,000 41
12. E0630C0105 500,000 46
13. TF0116C1025 1,516,250 47
14. FP0514B0021-2(DSTIN) 4,171,000 59
15. TF0515D069 2,500,000 80
16. E0611D1114 12,000 84

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 22 28/06/2019 3:34 PM

BIL. KOD PROJEK
(RM) (Hari)
17. TF0314D045 1,999,000 86
18. FP0514D003-2 (DSTIN) 13,436,540 87
19. TF0513D223 1,792,350 97
20. EF0416C1048 321,700 106
21. TF0414D073 1,878,840 113
22. TF1113E330 2,477,500 118
23. TF0814F141 1,800,000 119
24. TF0914C165 752,905 129
25. TF0714D128 2,720,000 136
26. C0345C0814 200,000 162
27. TF0615D022 1,825,877 191
28. FP0514C001-2 (DSTIN) 23,459,350 211
Kelewatan kelulusan disebabkan oleh proses penilaian yang dijalankan secara

berasingan oleh Bahagian Dana (proses vetting dan kelulusan JKD) dan Kluster
(penilaian TCA) serta entiti mengambil masa yang lama untuk mengemukakan
maklumat tambahan. Selain itu, entiti juga memohon untuk pertukaran tarikh
bagi pembentangan projek kepada Panel TCA.
Pada pendapat Audit, penetapan tempoh kelulusan permohonan dana

adalah kurang memuaskan kerana tidak mengambil kira pelaksanaan
proses pemeriksaan usaha wajar (due diligence) dan proses penilaian
berasingan oleh Panel TCA dan JKD.
e. Pemantauan oleh MOSTI
i. Berdasarkan Perenggan 2, surat daripada UPE rujukan UPE(S)12-10/

13/5/1Jld.10(35) bertarikh 17 Jun 2016, UPE memaklumkan bahawa
permohonan MOSTI untuk peruntukan yuran pengurusan bagi tujuan
penilaian dan pemantauan program R&D di bawah RMKe-11 tidak
diluluskan. Ini disebabkan kekangan kewangan semasa dan MOSTI perlu
menggunakan peruntukan mengurus sedia ada.
ii. Semakan Audit mendapati MOSTI tidak dapat membuat lawatan fizikal
secara berkala ke atas semua projek yang diluluskan kerana kekangan
kewangan dan kakitangan. Bagaimanapun, Bahagian Dana menjalankan
pemantauan secara mingguan dengan membincangkan status kemajuan
dan pelaksanaan projek serta isu-isu berbangkit melalui Mesyuarat
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 6 - 23
6 - 23
Pengurusan
D a n a Program
d a n PPembangunan
embangunan
Bab 6.indd 23 28/06/2019 3:34 PM

Jawatankuasa Pemantauan dan Penilaian Dana (JPPD). Mesyuarat ini
dipengerusikan oleh Setiausaha Bahagian.
Bagi semua projek R&D yang masih dalam pelaksanaan, Bahagian Dana sentiasa
mengadakan mesyuarat pemantauan dan penilaian serta lawatan pemantauan
projek secara fizikal.
Pada pendapat Audit, pemantauan fizikal yang tidak dilaksanakan

secara berkala oleh MOSTI boleh menjejaskan keberkesanan
pemantauan bagi memastikan penyaluran dana mencapai objektif
yang ditetapkan.
Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan bahawa

pengurusan Dana Program R&D belum mencapai tahap kecekapan yang optimum di
mana sasaran yang ditetapkan belum dapat dicapai sepenuhnya. Selain itu, wujud
kelemahan dalam aspek kutipan semula dana, proses kelulusan permohonan dan
menyempurnakan perjanjian serta pemantauan fizikal yang telah menjejaskan
kecekapan pengurusan dana ini.
8. SYOR AUDIT
objektif program dapat dicapai, adalah disyorkan perkara seperti berikut:
8.1. Bahagian Dana, MESTECC perlu mengadakan lawatan pemantauan pertama

dalam tempoh tiga (3) bulan selepas bayaran pendahuluan disalurkan kepada entiti
bagi memastikan program R&D telah dimulakan. Bahagian Dana juga perlu
membuat lawatan seterusnya sebelum atau selepas tuntutan perbelanjaan dibuat
untuk memastikan kemajuan dan pelaksanaan projek;
8.2. Bahagian Dana, MESTECC perlu menyediakan SOP bagi urusan kutipan balik
dana dan menuntut semula bayaran yang telah dibuat kepada entiti bagi projek
yang ditamatkan; dan
8.3. Bahagian Dana, MESTECC perlu membuat tuntutan terhadap dana yang tidak
digunakan oleh ASM berjumlah RM31.66 juta memandangkan peruntukan
berkenaan masih belum digunakan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n a PProgram
a n P ePembangunan
mbangunan
Bab 6.indd 24 28/06/2019 3:34 PM

7
KEMENTERIAN KESIHATAN
MALAYSIA
– Pengurusan Aktiviti Jabatan
Kecemasan dan Trauma di Hospital

Pengurusan Aktiviti Jabatan Kecemasan dan Trauma di Hospital
Bab 7.indd 1 28/06/2019 3:38 PM

Pengurusan Aktiviti Jabatan Kecemasan dan Trauma di Hospital
Bab 7.indd 2 28/06/2019 3:38 PM

KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
PENGURUSAN AKTIVITI JABATAN KECEMASAN DAN TRAUMA
1 DI HOSPITAL
1. LATAR BELAKANG
1.1. Jabatan Kecemasan dan Trauma (ETD) merupakan pintu masuk utama
hospital bagi pesakit yang dirawat sebelum dirujuk/dimasukkan ke wad perubatan
atau dibenarkan pulang ke rumah. Objektif ETD adalah untuk memberi
perkhidmatan rawatan kecemasan dan trauma yang pantas, tepat dan definitif
(rawatan diberikan apabila semua kriteria telah dipertimbangkan serta diagnosis
yang tepat dan pasti telah ditemui). Selain itu, ETD berperanan untuk memberi
rawatan secara bersepadu dan menyeluruh kepada pesakit bermula dari rawatan
pra hospital sehingga rawatan di hospital. Ini termasuk rawatan awal dan resusitasi
merangkumi prosedur penyelamatan nyawa yang cekap serta perkhidmatan
diagnostik yang tepat. Perkhidmatan rawatan kecemasan diberi berdasarkan
Malaysian Triage Category iaitu sistem pengurusan penyaringan mengikut tahap
kritikal setiap pesakit sama ada Zon Merah (kritikal), Zon Kuning (separa-kritikal)
atau Zon Hijau (tidak kritikal) sebelum rawatan diberi. Butiran lanjut adalah seperti
di Jadual 1.
JADUAL 1
SISTEM PENGURUSAN PENYARINGAN BERDASARKAN
MALAYSIAN TRIAGE CATEGORY MENGIKUT TAHAP KRITIKAL
TRIAGE
KOD CONTOH SIMPTOM
KATEGORI
WARNA
 Cardiac arrest.
 Hypotension (Systolic Blood Pressure<90) with signs of hypo-
perfusion.
Kritikal  Trauma patient who requires immediate fluid resuscitations.
Merah (Memerlukan tindakan serta-  Chest pain (Anginal type), pale, diaphoretic.
merta penyelamatan nyawa)  Unresponsive with history of poisoning.
 Severe crush injuries to limbs.
 Extensive burns [> than 25% Body Surface Area (BSA)] or involve
facial region.
 Fractures of long bones of lower limbs/pelvis.

 Active chest pain, suspicious for coronary syndrome, but does not
require an immediate life-saving intervention, stable.
Separa Kritikal  A suicidal or homicidal patient.
(Berisiko tinggi. Rawatan rd
Kuning  Burns 15-25% of BSA regardless of depth and/or 10%-20% 3
diberikan dalam tempoh 30
minit) degree burns with no compromise to airway and circulation.
 Chemical exposure involving eyes.
 Poisoning or drug overdose with impairment of conscious level.
 Elevated BP systolic <220 mmHg or diastolic <120 mmHg.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 17 - 1
Pengurusan
P e n g u r u s a n Aktiviti
A k t i v i t i Jabatan
J a b a t a n Kecemasan
K e c e m a s a n dan Trauma
dan T r a u m a ddii HHospital
ospital
Bab 7.indd 1 28/06/2019 3:38 PM

TRIAGE
KOD CONTOH SIMPTOM
KATEGORI
WARNA
 Children less than 2 years.
 Senior citizens more than 65 years.
G1  Chest pain – No risk factors and not associated with other
symptoms, normal Electrocardiography (ECG).
Memerlukan
lebih sumber
Mild asthma. 
Closed fracture of upper limbs or ankle with major angulations.

Elevated blood sugar without any major symptoms.

Burns <15% of BSA regardless of depth and/or <10% 3 rd degree

burns.
G2  Fever >38ºC for adult age.
Memerlukan  Diarrhea and/or vomiting with no dehydration.
sumber yang  Lumps and bumps.
Hijau Tidak Kritikal minimum  General medical conditions or minor illnesses not requiring
monitoring.
 Fever in children between 2 to 12 years of age.
 Sore throat – no respiratory symptoms.
 Simple skin diseases – chronic.
 Chronic trauma injuries >6 months.
G3  Missed appointments.
Bukan  Medications exhausted.
kecemasan  Wound dressing and opening stitches (STO).
 Medical Certificate.
 Specialist clinic cases.
 Routine change of urinary catheter and naso-gastric tube.
Sumber: Emergency Medicine and Trauma Services Policy (EMTSP)
1.2. Hospital dibahagi kepada empat (4) kategori Level of Care mengikut bilangan
kedatangan pesakit sehari di ETD. Sehingga tahun 2018, terdapat 140 hospital
pelbagai kategori Level of Care di seluruh Malaysia seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
KATEGORI LEVEL OF CARE HOSPITAL
PERINGKAT
BILANGAN KEDATANGAN BILANGAN
RAWATAN KETERANGAN
PESAKIT TAHUNAN HOSPITAL
(LEVEL OF CARE)
Level I Hospital Bukan Pakar - 80
Hospital Pakar dengan kedatangan 150-200 Di antara 54,750 - 73,000
Level II 22
pesakit sehari di ETD pesakit
Hospital Pakar Utama dengan kedatangan Di antara melebihi 73,000 -
Level III 24
200-300 pesakit sehari di ETD 109,500 pesakit
Hospital Negeri dan Hospital Kuala Lumpur
Level IV (HKL) dengan kedatangan melebihi 300 Melebihi 109,500 pesakit 14
pesakit sehari di ETD
JUMLAH 140
1.3. ETD dianggotai oleh pakar perubatan, pegawai perubatan, penolong pegawai
perubatan, jururawat terlatih dan staf kesihatan yang lain. Proses rawatan
kecemasan dan trauma bagi pesakit ETD adalah seperti Carta 1.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
k t i v i t i JJabatan
a b a t a n KKecemasan
e c e m a s a n ddan
a n T rTrauma
a u m a d idiH oHospital
spital
Bab 7.indd 2 28/06/2019 3:38 PM

CARTA 1
INFOGRAFIK ALIRAN KEDATANGAN PESAKIT DAN PROSES RAWATAN DI ETD
1.4. Jumlah kedatangan pesakit ke ETD di semua hospital seluruh Malaysia bagi
tahun 2015, 2016 dan 2017 masing-masing adalah seramai 7.94 juta, 8.18 juta dan
8.01 juta orang iaitu di antara 38.1% hingga 38.9% daripada jumlah kedatangan
pesakit luar ke hospital. Bagi tempoh yang sama, jumlah kedatangan pesakit luar ke
semua hospital seluruh Malaysia masing-masing adalah seramai 20.57 juta,
21.05 juta dan 20.99 juta orang. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 3.
JADUAL 3
JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT KE ETD BERBANDING JUMLAH KEDATANGAN
PESAKIT LUAR DI HOSPITAL BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT LUAR
NEGERI/ 2015 2016 2017
INSTITUSI
ETD HOSPITAL ETD HOSPITAL ETD HOSPITAL
% % %
(‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000)
Selangor 1,128 2,712 41.6 1,159 2,869 40.4 1,204 3,090 39.0
Sabah 898 2,437 36.8 997 2,462 40.5 968 2,306 42.0
Johor 904 2,095 43.2 888 2,131 41.7 858 2,128 40.3
Perak 861 2,344 36.7 901 2,403 37.5 866 2,415 35.9
Kedah 624 1,538 40.6 615 1,575 39.0 595 1,602 37.1
Sarawak 576 1,763 32.7 590 1,794 32.9 570 1,792 31.8
Pahang 488 1,052 46.4 512 1,089 47.0 493 1,066 46.2
Pulau Pinang 471 1,633 28.8 480 1,632 29.4 492 1,642 30.0
Wilayah Persekutuan 476 1,515 31.4 472 1,543 30.6 423 1,347 31.4
Kelantan 420 838 50.1 436 831 52.5 420 836 50.2
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 37 - 3
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 3 28/06/2019 3:38 PM

JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT LUAR
NEGERI/ 2015 2016 2017
INSTITUSI
ETD HOSPITAL ETD HOSPITAL ETD HOSPITAL
% % %
(‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000) (‘000)
Negeri Sembilan 382 717 53.3 384 739 52.0 389 766 50.8
Terengganu 301 783 38.4 324 780 41.5 311 778 40.0
Melaka 225 609 36.9 233 648 36.0 226 662 34.1
Perlis 103 224 46.0 100 225 44.4 95 225 42.2
Institusi Perubatan Khas 82 312 26.3 92 327 28.1 99 341 29.0
JUMLAH 7,939 20,572 38.6 8,183 21,048 38.9 8,009 20,996 38.1
Sumber: Pusat Informatik Kesihatan, KKM
1.5. Di peringkat Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM), bahagian yang terlibat

dalam pengurusan perkhidmatan aktiviti kecemasan dan trauma adalah Bahagian
Perkembangan Perubatan. Antara tanggungjawab/fungsi bahagian ini dan ETD di
peringkat hospital adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
TANGGUNGJAWAB/FUNGSI BAHAGIAN/HOSPITAL YANG TERLIBAT
BAHAGIAN/HOSPITAL TANGGUNGJAWAB
 Menyedia dan mengkaji semua polisi, piawaian dan garis panduan bagi kemudahan
perkhidmatan.
Bahagian Perkembangan  Merancang strategi serta memantau bagi memastikan penggunaan kemudahan
Perubatan perkhidmatan perubatan.
 Menyemak keperluan tambahan kemudahan perkhidmatan perubatan terutama yang
memberi implikasi kewangan dan sumber tenaga.
 Menawarkan rawatan secara bersepadu dan menyeluruh kepada pelanggan bermula dari
rawatan pra hospital sehingga rawatan di hospital.
Hospital
 Menyediakan rawatan awal dan resusitasi merangkumi prosedur penyelamatan nyawa
yang cekap berserta dengan perkhidmatan diagnostik yang tepat.
Sumber: Bahagian Perkembangan Perubatan, KKM
1.6. Peruntukan dan perbelanjaan mengurus untuk ETD adalah di bawah kod
aktiviti 030300 (Aktiviti Kecemasan dan Pesakit Luar). Bagi tempoh tahun 2015
hingga 2017, peratusan perbelanjaan adalah 100% setiap tahun seperti di Jadual
5.
JADUAL 5
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN MENGURUS
PERUNTUKAN PERBELANJAAN PERATUSAN PERBELANJAAN
TAHUN
2015 583.99 583.99 100.0
2016 680.08 679.81 100.0
2017 740.67 740.67 100.0
JUMLAH 2,004.74 2,004.47 100.0
Sumber: Laporan perbelanjaan KKM bagi tahun 2015 hingga 2017
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 4 28/06/2019 3:38 PM

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada aktiviti kecemasan dan trauma di
hospital telah dilaksanakan dengan cekap dan berkesan bagi mencapai objektif
ditetapkan iaitu memberi perkhidmatan rawatan kecemasan dan trauma yang pantas,
tepat dan definitif.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi aktiviti dan
pengurusan aktiviti bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017. Prestasi aktiviti dinilai
berdasarkan dua (2) perkara iaitu pencapaian output dan pencapaian outcome.
Manakala pengurusan aktiviti pula meliputi empat (4) perkara iaitu pencapaian
kewangan, beban tugas staf, pengurusan fasiliti kecemasan dan keupayaan sistem
ICT.
3.2. Pihak Audit telah memilih empat (4) daripada 38 hospital kategori Level of
Care III dan IV untuk diaudit. Sampel hospital ini terdiri daripada dua (2) hospital
dengan bilangan kedatangan pesakit tertinggi di ETD iaitu Hospital Tengku Ampuan
Rahimah, Klang (HTAR) dan Hospital Selayang (HSelayang); satu (1) hospital
rujukan iaitu Hospital Serdang (HSerdang) dan satu (1) hospital pakar utama iaitu
Hospital Kajang (HKajang). Justifikasi pemilihan keempat-empat hospital ini adalah
JADUAL 6
JUSTIFIKASI PEMILIHAN HOSPITAL UNTUK DIAUDIT
KEDATANGAN
LEVEL PESAKIT PENGGUNAAN
HOSPITAL OF RANKING SISTEM ICT DI JUSTIFIKASI
CARE BILANGAN ETD
DI
(Orang)
MALAYSIA
 Hospital Negeri
 Mengetuai inisiatif Lean Healthcare
Sistem Pendaftaran bagi ETD
HTAR IV 545,474 3 Pesakit (SPP)  Menunjukkan penurunan kedatangan
Versi 2.6 pesakit ETD pada tahun 2016
 Tiada kedatangan pesakit bukan
kecemasan pada tahun 2017
 Hospital Pakar Utama

 Hospital rujukan bagi kes hepatologi,
hepatobiliari, urologi dan
ophtalmologi
 Kedatangan pesakit ETD kedua
tertinggi di Malaysia
Cerner Millenium  Menyediakan perkhidmatan liputan
Selayang III 627,620 2 perubatan mass gathering setiap
Versi 2002.04
tahun bagi Perayaan Thaipusam
 Hospital rujukan utama bagi kes-kes
kemalangan dan Mass Casualty
Incident yang berlaku di Genting
Highlands dan Lebuhraya Karak
 Dilengkapi dengan Hospital
Information System (eHIS)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 57 - 5
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 5 28/06/2019 3:38 PM

KEDATANGAN
LEVEL PESAKIT PENGGUNAAN
HOSPITAL OF RANKING SISTEM ICT DI JUSTIFIKASI
CARE BILANGAN ETD
DI
(Orang)
MALAYSIA
 Hospital rujukan bagi kes kardiologi
Hospital
dan kardiotorasik serta jaringan
Information System
Serdang III 384,401 12 STEMI bagi merawat pesakit jantung
(CRC-Isoft
akut dan kritikal
Versi 5.x)
 Dilengkapi dengan Hospital
Information System (eHIS)
 Hospital bertaraf bangunan United
Nations Educational, Scientific and
Sistem Pendaftaran Cultural Organization (UNESCO) yang
Kajang III 355,056 16 Pesakit (SPP) telah beroperasi melebihi 100 tahun
Versi 2.6  Mendapat liputan akhbar mengenai
kesesakan kedatangan pesakit di
ruang rawatan kecemasan dan wad
perubatan
Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod, dokumen serta menganalisis

data yang berkaitan dengan aktiviti kecemasan dan trauma di KKM dan ETD di hospital.
Semakan secara walk through dan pemeriksaan fizikal terhadap aktiviti kecemasan dan
trauma serta temu bual bersama pegawai yang bertanggungjawab juga telah diadakan.
Pihak Audit juga telah membuat analisis berkaitan jumlah kedatangan pesakit di
24 klinik kesihatan berhampiran dengan hospital yang diaudit bagi mengkaji trend
kedatangan pesakit ke klinik berhampiran. Selain itu, sebanyak 959 borang soal selidik
(secara on-line) telah diedarkan kepada semua pegawai/staf di semua hospital yang
terlibat yang mana sebanyak 410 (42.8%) borang berkenaan telah dikembalikan. Bagi
pesakit pula, sebanyak 304 (76%) daripada 400 borang soal selidik (secara on-line)
yang diedarkan telah dikembalikan.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Mei hingga Ogos 2018
a. Prestasi Aktiviti
Secara keseluruhannya hanya lima (5) daripada tujuh (7) Key Performance
Indicators (KPI) aktiviti kecemasan dan trauma telah berjaya dicapai
mengikut standard yang ditetapkan. Perkhidmatan rawatan ETD tidak dapat
dilaksanakan dengan cekap kerana bilangan kedatangan pesakit yang
meningkat dan kurangnya fasiliti serta peningkatan dalam beban tugas staf
ETD.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 6 28/06/2019 3:38 PM

b. Pengurusan Aktiviti
Bagi aspek pengurusan aktiviti ETD, didapati beberapa perkara perlu

dipertingkatkan kerana ia boleh memberi kesan kepada tahap kecekapan
perkhidmatan ETD. Kelemahan yang perlu diberi perhatian antaranya adalah
peruntukan kewangan yang tidak mencukupi, bilangan perjawatan yang
tidak setara dengan jumlah kedatangan pesakit serta kekurangan fasiliti dan
peralatan. Selain itu, penggunaan sistem ICT juga telah mencapai tahap
optimum.
a. jumlah kedatangan pesakit melebihi Level of Care yang ditetapkan di antara

5.7% hingga 95.6% menyebabkan kesesakan di ETD;
b. hanya 58.7% hingga 74.5% pesakit dirawat dalam tempoh kurang dari
empat (4) hingga enam (6) jam dan terdapat 917 kes Access Block (pesakit
tidak dapat dipindahkan ke wad perubatan);
c. KPI Medical Emergency Coordinating Centre (MECC) bagi kes keutamaan

kategori 1 (Priority 1: kes kritikal) tidak mencapai standard yang ditetapkan;
d. berdasarkan pengiraan Workload Indicators of Staffing Need (WISN) 2010,

secara keseluruhannya pada tahun 2018 ETD kekurangan perjawatan di
antara 11.6% hingga 53.1% berbanding bilangan perjawatan diperlukan.
Perjawatan tersebut adalah pakar kecemasan iaitu di antara 75.6% hingga
79.5%, pegawai perubatan di antara 41.2% hingga 64.6%, penolong
pegawai perubatan di antara 2.6% hingga 33.9% dan jururawat terlatih di
antara 17.4% hingga 67.1%;
e. ETD terpaksa menyediakan di antara lapan (8) hingga 50 unit atau dua (2)
hingga lima (5) kali ganda bilangan katil tambahan/sofa kerana bilangan katil
sedia ada bagi ruang rawatan di Zon Kuning, Zon Merah dan Observation
Ward/Bay tidak dapat menampung jumlah pesakit yang semakin meningkat;
f. ETD kekurangan 108 (50.9%) daripada 212 peralatan perubatan yang perlu
disediakan mengikut keperluan Emergency Medicine and Trauma Services
Policy (EMTSP); dan
g. penggunaan (utilisation) sistem ICT telah mencapai tahap optimum dan

peralatan komputer yang dibekalkan tidak mencukupi.
Perkara yang ditemui serta maklum balas KKM telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 1 Mac 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang dinyatakan
dalam rumusan Audit adalah seperti berikut:
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 77 - 7
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 7 28/06/2019 3:38 PM

6.1. Prestasi Aktiviti
a. Skop Perkhidmatan Kecemasan dan Trauma
i. Perkhidmatan rawatan kecemasan dan trauma disediakan 24 jam

terutama bagi pesakit yang serius dan kritikal serta merangkumi pelan
rawatan yang komprehensif dengan komposisi rawatan seperti resusitasi,
penstabilan dan penjagaan definitif. Berdasarkan Perenggan 5 EMTSP,
skop perkhidmatan yang perlu disediakan di ETD terdiri daripada rawatan
pra hospital serta rawatan kecemasan dan klinikal di hospital. Butiran
lanjut adalah seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
SKOP PERKHIDMATAN ETD
SKOP PERKHIDMATAN KOMPONEN
 perkhidmatan ambulans untuk semua kes kecemasan dan pemindahan pesakit
(inter-facility patients transportation) untuk kes rujukan ke hospital lain;
 MECC untuk panggilan kecemasan;
Rawatan pra hospital
(Pre hospital care)  insiden besar perubatan dan pengurusan bencana; liputan perlindungan perubatan dan
kesihatan melibatkan perhimpunan atau peristiwa besar seperti Sambutan Hari
Kemerdekaan, Majlis Tilawah Al-Quran, Majlis Penganugerahan Pingat Kebesaran oleh
Istana Negara dan Kejohanan Sukan.
 sistem perkhidmatan triage;
Rawatan kecemasan dan  perkhidmatan rawatan kepada pelbagai kes kecemasan;
klinikal
 observational medicine;
(Emergency and clinical
care)  One Stop Crisis Centre (OSCC) untuk mangsa rogol dan penderaan; dan
 rawatan bukan kecemasan kepada pesakit.
ii. Semakan Audit terhadap aktiviti rawatan pra hospital sepanjang tahun
2015 hingga 2017 di empat (4) hospital mendapati bilangan
perkhidmatan ambulans adalah di antara 2,111 hingga 37,162. Selain itu,
panggilan kecemasan MECC yang diterima adalah di antara 27,471
hingga 57,110 dan pengurusan bencana di antara enam (6) hingga 27
serta liputan perlindungan perubatan dan kesihatan di antara 69 hingga
198. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
AKTIVITI RAWATAN PRA HOSPITAL BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
PERKHIDMATAN PANGGILAN
LIPUTAN
AMBULANS MEDICAL
PENGURUSAN PERLINDUNGAN
(Bilangan) EMERGENCY
HOSPITAL TAHUN BENCANA PERUBATAN DAN
COORDINATING
Primary Inter (Bilangan) KESIHATAN
CENTRE
Response Facility (Bilangan)
(Bilangan)
2015 10,195 1,954 16,639 14 66
2016 12,193 5,464 19,142 6 70
HTAR
2017 14,774 4,110 21,329 7 54
JUMLAH 37,162 11,528 57,110 27 190
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 8 28/06/2019 3:38 PM

PERKHIDMATAN PANGGILAN
LIPUTAN
AMBULANS MEDICAL
PENGURUSAN PERLINDUNGAN
(Bilangan) EMERGENCY
HOSPITAL TAHUN BENCANA PERUBATAN DAN
COORDINATING
Primary Inter (Bilangan) KESIHATAN
CENTRE
Response Facility (Bilangan)
(Bilangan)
2015 3,463 2,765 7,100 10 69
2016 3,713 2,617 9,464 5 38

Selayang
2017 4,478 2,227 10,907 1 91
JUMLAH 11,654 7,609 27,471 16 198
2015 3,063 739 9,419 - 51
2016 3,993 756 12,908 - 30

Serdang
2017 4,461 616 15,320 - 28
JUMLAH 11,517 2,111 37,647 - 109
2015 1,021 3,203 TB 3 32
2016 1,980 1,759 TB 1 12

Kajang
2017 3,246 1,398 TB 2 25
JUMLAH 6,247 6,360 - 6 69

Sumber: Laporan Aktiviti ETD Tahun 2015 Hingga 2017
Nota: TB – Tidak Berkaitan
iii. Rawatan kecemasan dan klinikal diberikan berdasarkan Malaysian Triage

Category yang terdiri daripada tiga (3) kategori iaitu Zon Merah, Zon
Kuning dan Zon Hijau. Pesakit akan disaring oleh staf ETD bagi
memadankan keperluan pesakit dengan rawatan yang bersesuaian.
Pesakit yang kritikal dan memerlukan rawatan serta-merta akan
diletakkan di Zon Merah, manakala pesakit dalam keadaan separa kritikal
dan memerlukan rawatan segera akan diletakkan di Zon Kuning. Pesakit
yang dalam keadaan stabil dan tidak kritikal pula akan diletakkan di Zon
Hijau. Semakan Audit terhadap aktiviti rawatan kecemasan dan klinikal di
empat (4) hospital mendapati bilangan kes yang dirawat terdiri daripada
11,603 hingga 33,847 kes kritikal (Zon Merah) dan 61,643 hingga
212,860 kes separa kritikal (Zon Kuning). Manakala bagi Zon Hijau pula
terdapat tiga (3) kategori iaitu di antara 219,584 hingga 441,562 kes
tidak kritikal, 520 hingga 2,573 di bawah OSCC bagi kes mangsa rogol
dan penderaan serta 30,969 hingga 112,292 kes bukan kecemasan.
Bilangan kes sepanjang tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah seperti
di Jadual 9.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 97 - 9
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 9 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 9
AKTIVITI RAWATAN KECEMASAN DAN KLINIKAL BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
ZON
ZON ZON HIJAU
KUNING
MERAH
(KES KES TIDAK BUKAN JUMLAH
HOSPITAL TAHUN (KES OSCC
SEPARA KRITIKAL KECEMASAN (Bilangan)
KRITIKAL) (Bilangan)
KRITIKAL) (Bilangan) (Bilangan)
(Bilangan)
(Bilangan)
2015 11,579 67,719 47,892 900 58,107 186,197
2016 10,677 71,119 73,196 888 18,503 174,383
HTAR
2017 11,591 74,022 98,496 785 -* 184,894
JUMLAH 33,847 212,860 219,584 2,573 76,610 545,474
2015 3,105 15,749 136,692 185 45,026 200,757
2016 3,876 21,338 147,094 182 40,187 212,677
Selayang
2017 4,622 24,556 157,776 153 27,079 214,186
JUMLAH 11,603 61,643 441,562 520 112,292 627,620
2015 6,711 28,741 80,175 218 3,750 119,595
2016 6,172 33,001 76,923 364 12,686 129,146
Serdang
2017 9,468 37,435 73,829 395 14,533 135,660
JUMLAH 22,351 99,177 230,927 977 30,969 384,401
2015 3,876 20,837 82,926 212 1,284 109,135
2016 3,857 21,564 89,600 244 462 115,727
Kajang
2017 4,233 23,011 62,303 291 40,356 130,194
JUMLAH 11,966 65,412 234,829 747 42,102 355,056
Sumber: Laporan Aktiviti ETD Tahun 2015 Hingga 2017
Nota: (*)-Tiada kes kerana HTAR melaksanakan polisi Triage Away, di mana pesakit dirujuk ke klinik kesihatan
berhampiran untuk mendapat rawatan
Maklum balas KKM yang diterima pada 8 Mac 2019

KKM sedang mengemaskinikan dokumen polisi EMTSP. Proses penambahbaikan
ini telah bermula pada pertengahan tahun 2018 dan melibatkan semua zon
saringan pesakit di ETD. Zon Merah akan disubkategorikan dengan lebih
terperinci memandangkan jurang kos rawatan bagi kes kritikal adalah tinggi
berbanding kos rawatan kes kategori Zon Hijau. Dengan ini, keperluan
kewangan, sumber manusia dan kos rawatan bagi kes kategori Zon Merah dapat
ditentukan dengan lebih terperinci. Selain itu, masa yang diambil untuk merawat
kes Zon Merah juga lebih lama berbanding dengan kes Zon Hijau.
b. Kedatangan Pesakit di ETD Mengikut Level of Care
i. Merujuk kepada Appendix 12 EMTSP, bilangan kedatangan pesakit yang

boleh diberikan perkhidmatan kecemasan dan trauma yang optimum
hendaklah berpandukan Level of Care1 sesebuah hospital seperti di
Jadual 10.
1
Level of Care bermaksud peringkat rawatan yang diberikan oleh sesebuah hospital seperti ditunjukkan di Jadual 2.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 10 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 10
LEVEL OF CARE BAGI KATEGORI III DAN IV
PERINGKAT
BILANGAN KEDATANGAN
RAWATAN KETERANGAN
PESAKIT TAHUNAN
(LEVEL OF CARE)
Hospital Pakar Utama dengan kedatangan Di antara melebihi 73,000 - 109,500
Level III
200-300 pesakit sehari di ETD pesakit
Hospital Negeri dan Hospital Kuala Lumpur
Level IV (HKL) dengan kedatangan melebihi 300 Melebihi 109,500 pesakit
pesakit sehari di ETD
ii. Analisis Audit bagi tahun 2015 hingga 2017 menunjukkan jumlah
kedatangan pesakit adalah melebihi Level of Care yang ditetapkan di
antara 5.7% hingga 95.6%. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 11.
JADUAL 11
JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT DI ETD BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
HOSPITAL 2015 2016 2017
KEDATANGAN BEZA BEZA BEZA

LEVEL KEDATANGAN Lebihan / KEDATANGAN Lebihan / KEDATANGAN Lebihan /
PESAKIT
LOKASI OF PESAKIT (Kurangan) PESAKIT (Kurangan) PESAKIT (Kurangan)
SEPATUTNYA
CARE SEBENAR SEBENAR SEBENAR
(Tahunan) Bilangan % Bilangan % Bilangan %
HTAR Level IV Melebihi 109,500 186,197 76,697 70.0 174,383 64,883 59.3 184,894 75,394 68.9
Selayang Level III 73,000 -109,500 200,757 91,257 83.3 212,677 103,177 94.2 214,186 104,686 95.6
Serdang Level III 73,000 -109,500 119,595 10,095 9.2 129,146 19,646 17.9 135,660 26,160 23.9
Kajang Level III 73,000 -109,500 109,135 (365) (0.3) 115,727 6,227 5.7 130,194 20,694 18.9
iii. Analisis Audit terhadap kedatangan pesakit mengikut kategori triage

menunjukkan trend peningkatan jumlah kedatangan pesakit bagi semua
hospital kecuali HTAR. Jumlah kedatangan pesakit di HTAR menurun
kepada 11,814 pada tahun 2016, tetapi meningkat kepada 10,511
pesakit pada tahun 2017. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 12 dan
Carta 2 hingga Carta 5.
JADUAL 12
JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT KE ETD MENGIKUT KATEGORI TRIAGE
JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT MENGIKUT TAHUN
HOSPITAL 2015 2016 2017
Merah Kuning Hijau Jumlah Merah Kuning Hijau Jumlah Merah Kuning Hijau Jumlah
HTAR 11,579 67,719 106,899 186,197 10,677 71,119 92,587 174,383 11,591 74,022 99,281 184,894
Selayang 3,105 15,749 181,903 200,757 3,876 21,338 187,463 212,677 4,622 24,556 185,008 214,186
Serdang 6,711 28,741 84,143 119,595 6,172 33,001 89,973 129,146 9,468 37,435 88,757 135,660
Kajang 3,876 20,837 84,422 109,135 3,857 21,564 90,306 115,727 4,233 23,011 102,950 130,194
JUMLAH 25,271 133,046 457,367 615,684 24,582 147,022 460,329 631,933 29,914 159,024 475,996 664,934
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 11
7 - 11
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 11 28/06/2019 3:38 PM

CARTA 2 CARTA 3
KEDATANGAN PESAKIT KE ETD KEDATANGAN PESAKIT KE ETD
DI HTAR MENGIKUT TRIAGE BAGI DI HSELAYANG MENGIKUT TRIAGE
TAHUN 2015 HINGGA 2017 BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
CARTA 4 CARTA 5
KEDATANGAN PESAKIT KE ETD KEDATANGAN PESAKIT KE ETD
DI HSERDANG MENGIKUT TRIAGE DI HKAJANG MENGIKUT TRIAGE
BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017 BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
Maklum balas KKM yang diterima pada 22 Februari 2019
Kedatangan pesakit di ETD secara amnya meningkat di seluruh negara sebanyak

2% hingga 3% setiap tahun. Pesakit yang mengunjungi ETD bukan sahaja
terdiri daripada kes kecemasan malah jumlah kedatangan pesakit bukan
kecemasan juga meningkat. Pertambahan kes bukan kecemasan yang
mengunjungi ETD adalah merupakan salah satu faktor yang menyebabkan
kesesakan di ETD.
c. Kes Bukan Kecemasan
i. Appendix 8 EMTSP pula menyatakan ETD dibenarkan menggunakan

polisi Triage Away bagi mengurangkan kesesakan iaitu melalui

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 12 28/06/2019 3:38 PM

pengurusan kes-kes bukan kecemasan dengan meminta pesakit
mendapatkan rawatan di klinik kesihatan yang berhampiran.
ii. Semakan Audit mendapati secara purata di antara 8.1% hingga 17.9%
pesakit ETD merupakan pesakit bagi kes bukan kecemasan. HTAR
berjaya mengurangkan pesakit bagi kes bukan kecemasan daripada
31.2% (2015) kepada 10.6% (2016) dan tiada kes pada tahun 2017.
Manakala HKajang menunjukkan peningkatan ketara bagi kes bukan
kecemasan daripada 1.2% (2015) kepada 31% pada tahun 2017.
HSelayang dan HSerdang pula masing-masing menerima di antara
12.6% hingga 33% dan 3.1% hingga 10.7% pesakit kes bukan
kecemasan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
JUMLAH DAN PERATUSAN KEDATANGAN PESAKIT KES BUKAN KECEMASAN
2015 2016 2017 JUMLAH
HOSPITAL
Bil. KBK % Bil. KBK % Bil. KBK % Bil. KBK %
HTAR 186,197 58,107 31.2 174,383 18,503 10.6 184,894 - - 545,474 76,610 14.0
Selayang 200,757 45,026 22.4 212,677 40,187 33.0 214,186 27,079 12.6 627,620 112,292 17.9
Serdang 119,595 3,750 3.1 129,146 12,686 9.8 135,660 14,533 10.7 384,401 30,969 8.1
Kajang 109,135 1,284 1.2 115,727 462 0.4 130,194 40,356 31.0 355,056 42,102 11.6
Nota: KBK – Kes Bukan Kecemasan
iii. Peningkatan kedatangan pesakit kes bukan kecemasan menyebabkan

pihak hospital tidak dapat memberi penumpuan rawatan terhadap
pesakit di Zon Merah dan Zon Kuning.
iv. Analisis Audit selanjutnya terhadap kedatangan pesakit di 24 klinik

kesihatan yang berada dalam lingkungan kurang dari 20 km di sekitar
keempat-empat hospital terlibat bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017
 kedatangan pesakit di klinik kesihatan berhampiran meningkat di

antara 3.5% hingga 178.6%. Klinik Kesihatan Seri Kembangan
(Kajang) dan Bukit Naga (Klang) masing-masing mencatatkan
peningkatan tertinggi iaitu 178.6% dan 167.5%; dan
 hanya tujuh (7) atau 29.2% daripada 24 klinik kesihatan

melaksanakan perkhidmatan extended hours iaitu beroperasi dari
5 petang sehingga 9.30 malam bagi hari bekerja dan 8 pagi hingga
12.30 tengahari pada hari Sabtu. Manakala 17 (70.8%) daripada
24 klinik kesihatan berhampiran hanya beroperasi pada waktu
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 13
7 - 13
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 13 28/06/2019 3:38 PM

pejabat dan ditutup pada hujung minggu dan cuti umum. Butiran
JADUAL 14
JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT KE KLINIK KESIHATAN BERDEKATAN
DENGAN HOSPITAL BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
KLINIK PERKHIDMATAN JUMLAH KEDATANGAN PESAKIT PERATUS
JARAK
BIL HOSPITAL KESIHATAN EXTENDED PENINGKATAN
(km) 2015 2016 2017
TERDEKAT HOURS (%)
1. Bukit Naga Tidak 8 39,575 63,051 105,859 167.5

2. Kebun Baru Tidak 15 28,521 42,327 49,921 75.0
3. Sejangkang Tidak 12 35,601 36,566 49,411 38.8
4. Meru Tidak 18 116,330 132,789 160,172 37.7
5. Pelabuhan Klang Tidak 7 106,963 110,034 143,622 34.3
6. HTAR Pandamaran Ya 7 310,227 299,055 379,699 22.4
7. Bukit Kuda Tidak 5 175,623 195,777 214,490 22.1
8. Klang Tidak 3 137,005 142,190 163,113 19.1
9. Rantau Panjang Tidak 9 90,587 86,699 103,514 14.3
10. Bandar Botanik Ya 4 352,983 334,319 388,270 10.0
11. Sungai Bertik Tidak 5 - - 16,077 -
Jumlah 1,393,415 1,442,807 1,774,148 27.3
12. Gombak Setia Tidak 11 133,177 142,604 233,601 75.4

13. Gombak Dalam Tidak 11 45,572 49,429 65,961 44.7
Selayang
14. Selayang Baru Ya 6 249,025 214,710 354,769 42.5
15. Rawang Tidak 16 151,708 147,760 209,082 37.8
Jumlah 579,482 554,503 863,413 49.0
16. Batu 14 Puchong Ya 13 312,343 339,779 445,693 42.7

17. Serdang Balakong Tidak 14 64,349 68,288 72,561 12.8
18. Presint 9, Putrajaya Ya 11 399,838 357,806 413,827 3.5
Jumlah 776,530 765,873 932,081 20.0
19. Sri Kembangan Tidak 15 132,287 237,227 368,545 178.6

20. Batu 9 Cheras Tidak 11 192,154 221,719 304,714 58.6
21. Semenyih Tidak 8 80,246 87,038 127,018 58.3
Kajang
22. Sungai Chua Tidak 3 115,461 137,638 171,720 48.7
23. Kajang Ya 4 308,109 338,556 410,957 33.4
24. Bandar Baru Bangi Ya 9 252,927 270,774 321,499 27.1
Jumlah 1,081,184 1,292,952 1,704,453 57.6
JUMLAH KESELURUHAN 3,830,611 4,056,135 5,274,095 37.7

Sumber: Cawangan Kesihatan Primer, Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga, KKM
v. Peningkatan kedatangan pesakit dan perkhidmatan extended hours yang

terhad di klinik kesihatan berhampiran menyebabkan pihak hospital sukar
melaksanakan polisi Triage Away. Kesannya, kesesakan kedatangan
pesakit di Zon Hijau meningkat selepas waktu pejabat, pada hujung
minggu dan semasa cuti umum.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 14 28/06/2019 3:38 PM

vi. Peningkatan kes yang melebihi tahap maksimum bagi kebanyakan
hospital boleh menyebabkan perawatan secara optimum sukar untuk
dilaksanakan terutamanya bagi kes kecemasan.
vii. Analisis Audit seterusnya terhadap borang soal selidik kepuasan

pelanggan berkaitan pilihan untuk mendapatkan rawatan di klinik
kesihatan mendapati:
 sebanyak 173 (75.9%) responden menyatakan mereka mengambil

maklum bahawa pihak hospital ada mempamerkan papan tanda
berkaitan kes perubatan yang tidak memerlukan pesakit mengunjungi
ETD. Manakala 55 (24.1%) responden pula tidak mengambil maklum
mengenainya; dan
 sebanyak 147 (48.7%) responden menyatakan bahawa mereka pasti

akan ke klinik kesihatan berhampiran dengan kediaman mereka
sekiranya ia beroperasi lebih lama (extended hours). Sebanyak 103
(34.1%) responden menyatakan mereka mungkin akan ke sana
manakala 52 (17.2%) responden pula menyatakan bahawa mereka
memilih untuk datang ke ETD berbanding klinik kesihatan.
Walaupun EMTSP menyatakan ETD dibenarkan menggunakan polisi Triage Away

bagi mengurangkan kesesakan namun tiada paksaan ke atas pesakit
memandangkan dasar No Wrong Door Policy yang juga turut dipraktikkan demi
mencapai kepuasan pelanggan. Selain itu, faktor yang turut menyebabkan
kesesakan pesakit untuk mendapatkan rawatan di ETD di hospital KKM adalah
yuran rawatan yang dicaj sangat rendah iaitu serendah RM1.
Walaupun terdapat klinik-klinik kesihatan yang berdekatan hospital dibuka

selepas waktu pejabat, namun demikian ia masih tidak cukup bagi menampung
jumlah kes-kes bukan kecemasan yang semakin meningkat.
Koordinasi dan integrasi di antara perkhidmatan perubatan dan perkhidmatan

klinik kesihatan yang lebih menyeluruh akan dilaksanakan bagi memastikan
kesinambungan perawatan dan pengurusan pesakit.
Untuk jangka masa sederhana dan panjang, masyarakat perlu dipupuk dengan
pengetahuan berkaitan penggunaan perkhidmatan perubatan kecemasan dan
trauma hanya untuk kes-kes yang dikategorikan sebagai kecemasan sahaja.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 15
7 - 15
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 15 28/06/2019 3:38 PM

d. Tempoh Masa Pesakit Mendapatkan Rawatan (Length of Stay)
i. Length of Stay (LOS) adalah bermula dari proses saringan (primary

triage) sehingga pesakit dibenarkan pulang atau dipindahkan ke wad
perubatan untuk rawatan lanjut. LOS bertujuan menetapkan tempoh
masa pesakit dirawat dan dikendalikan di ETD untuk membolehkan
perkhidmatan kecemasan yang berterusan diberikan kepada pesakit yang
lain. Mengikut Operational Policy ETD bagi tiga (3) hospital iaitu HTAR,
HSelayang dan HSerdang masing-masing menetapkan LOS selama enam
(6) jam manakala HKajang menetapkan LOS selama empat (4) jam.
ii. Semakan Audit mendapati pihak hospital tidak menetapkan sebarang KPI
bagi mengukur tahap pencapaian LOS. Analisis Audit selanjutnya
mendapati secara keseluruhannya 58.7% hingga 74.5% LOS pesakit
adalah dalam tempoh empat (4) atau enam (6) jam seperti yang
ditetapkan oleh hospital. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 15
hingga 17 serta Carta 6 hingga 9. LOS yang melebihi tempoh empat (4)
atau enam (6) jam yang ditetapkan akan memberi kesan terhadap
rawatan pesakit di Zon Merah dan Zon Kuning. Penjelasan terperinci
 Di HSelayang, 69.7% hingga 76.9% LOS pesakit adalah kurang

daripada enam (6) jam, 18.4% hingga 24.2% LOS pesakit adalah
dalam tempoh enam (6) hingga 12 jam manakala 3.5% hingga 6.2%
LOS pesakit melebihi 12 jam.
 Di HSerdang, hanya 55.4% hingga 63.2% LOS pesakit adalah kurang

daripada enam (6) jam, 18.6% hingga 25.7% LOS pesakit adalah
dalam tempoh enam (6) hingga 12 jam dan 17.3% hingga 19% LOS
pesakit melebihi 12 jam.
JADUAL 15
PENCAPAIAN LOS PESAKIT ETD HSELAYANG DAN HSERDANG
JUMLAH LOS PESAKIT
KEDATANGAN
TAHUN 0-6 JAM 6-12 JAM MELEBIHI 12 JAM
PESAKIT YANG
DIANALISIS PESAKIT % PESAKIT % PESAKIT %
HSELAYANG
2015 205,795 143,337 69.7 49,840 24.2 12,683 6.2
2016 216,342 166,378 76.9 42,442 19.6 7,525 3.5
2017 219,772 168,641 76.7 37,025 18.4 9,315 4.6
JUMLAH 641,909 478,356 74.5 129,307 20.1 29,523 4.6

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 16 28/06/2019 3:38 PM

JUMLAH LOS PESAKIT
KEDATANGAN
TAHUN 0-6 JAM 6-12 JAM MELEBIHI 12 JAM
PESAKIT YANG
DIANALISIS PESAKIT % PESAKIT % PESAKIT %
HSERDANG
2015 35,277 22,305 63.2 6,562 18.6 6,410 18.2
2016 35,570 20,715 58.2 8,703 24.5 6,152 17.3
2017 42,313 23,422 55.4 10,865 25.7 8,026 19.0
JUMLAH 113,160 66,442 58.7 26,130 23.1 20,588 18.2

Sumber: Hasil analisis data dari Hospital Information System (eHIS)
Nota: HSelayang dan HSerdang merupakan hospital ICT di mana data bagi tahun 2015 hingga 2017 dapat dianalisis
bagi mengukur LOS pesakit. Bagi HSelayang keseluruhan data (100%) dapat dianalisis, manakala bagi
HSerdang hanya sebahagian data (27.4% hingga 31.0%) dapat dianalisis disebabkan pegawai perubatan
tidak mengunci masuk tarikh dan waktu di dalam sistem apabila pesakit selesai menerima rawatan dan
dibenarkan pulang dari ETD.
CARTA 6 CARTA 7
LOS PESAKIT ETD DI HSELAYANG BAGI LOS PESAKIT ETD DI HSERDANG BAGI
TAHUN 2015 HINGGA 2017 TAHUN 2015 HINGGA 2017
25,000 35,000
Jumlah Pesakit
30,000
20,000
Jumlah Pesakit
25,000
15,000 20,000
10,000 15,000
10,000
5,000 5,000
0 0
3:00
10:00
1:00
2:00
4:00
5:00
6:00
7:00
8:00
9:00
11:00
12:00
>12:00
3:00
1:00
2:00
4:00
5:00
6:00
7:00
8:00
9:00
10:00
11:00
12:00
>12:00
Length of Stay (jam) Length of Stay (jam)
Sumber: Hasil analisis data dari Sistem Power Chart Sumber: Hasil analisis data dari Sistem eHIS
(Cerner)
 Di HTAR, 64.9% hingga 70.8% LOS pesakit adalah kurang daripada

enam (6) jam, 27.8% hingga 29.9% LOS pesakit adalah dalam
tempoh enam (6) hingga 12 jam dan 1.4% hingga 5.2% LOS pesakit
melebihi tempoh 12 jam. Di HKajang, 54.5% hingga 65.1% LOS
pesakit adalah kurang daripada empat (4) jam, 34.9% hingga 45.5%
LOS pesakit dalam tempoh empat (4) hingga 12 jam dan tiada LOS
melebihi 12 jam.
 Bagi HTAR dan HKajang, data berkaitan LOS dianalisis berdasarkan

maklumat yang diperoleh untuk tempoh dua (2) hari semasa
pengauditan dijalankan disebabkan pihak hospital tidak
menyelenggara maklumat lengkap tempoh masa pesakit mendapat
rawatan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 17
7 - 17
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 17 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 16
LOS DI ETD HKAJANG BAGI TEMPOH 25 DAN 26 JUN 2018
LOS PESAKIT
JUMLAH
TAHUN KEDATANGAN 0-4 JAM 4-12 JAM MELEBIHI 12 JAM
PESAKIT
PESAKIT % PESAKIT % PESAKIT %
25.06.2018 55 30 54.5 25 45.5 0 0
26.06.2018 43 28 65.1 15 34.9 0 0
JUMLAH 98 58 59.2 40 40.8 0 0
Sumber: Hasil analisis data dari Sistem Pendaftaran Pesakit (SPP) di HKajang
Nota: Bagi HKajang, data berkaitan LOS disediakan secara manual. Analisis terhadap LOS pesakit hanya dapat
dijalankan untuk tempoh dua (2) hari berdasarkan maklumat yang lengkap dan diperoleh semasa tempoh
pengauditan.
JADUAL 17
LOS DI ETD HOSPITAL TENGKU AMPUAN RAHIMAH, KLANG
BAGI TEMPOH 9 DAN 10 JULAI 2018
LENGTH OF STAY PESAKIT
JUMLAH
TAHUN KEDATANGAN 0-6 JAM 6-12 JAM MELEBIHI 12 JAM
PESAKIT
PESAKIT % PESAKIT % PESAKIT %
09.07.2018 97 63 64.9 29 29.9 5 5.2
10.07.2018 72 51 70.8 20 27.8 1 1.4
JUMLAH 169 114 67.5 49 29.0 6 3.6
Sumber: Hasil analisis data dari Sistem Pendaftaran Pesakit (SPP) dan Bedwatcher System di HTAR
Nota: Bagi HTAR, data berkaitan LOS disediakan secara manual. Analisis terhadap LOS pesakit hanya dapat
dijalankan untuk tempoh dua (2) hari berdasarkan maklumat yang lengkap dan diperoleh semasa tempoh
pengauditan.
CARTA 8 CARTA 9
LOS PESAKIT DI ETD HKAJANG BAGI LOS PESAKIT DI ETD HTAR BAGI
TEMPOH DARI 25 HINGGA 26 JUN 2018 TEMPOH DARI 9 HINGGA 10 JULAI 2018
45 35
40 30
Jumlah Pesakit
Jumlah Pesakit
35
30 25
25 20
20 15
15 10
10
5 5
0 0
1:00
2:00
3:00
4:00
5:00
6:00
7:00
8:00
9:00
>12:00
10:00
11:00
12:00
1:00
2:00
3:00
4:00
5:00
6:00
7:00
8:00
9:00
10:00
11:00
12:00
>12:00
Length of Stay (jam) Length of Stay (jam)
Sumber: Hasil analisis data dari Sistem Pendaftaran Sumber: Hasil analisis data dari Sistem Pendaftaran
Pesakit (SPP) di HKajang Pesakit (SPP) dan Bedwatcher System di HTAR
Secara amnya peningkatan beban kerja di semua hospital tidak dapat dielakkan
kerana peningkatan penyakit yang tidak berjangkit serta infrastruktur dan
sumber manusia yang terhad. Pelbagai inisiatif telah dilakukan untuk menangani
isu ini, namun ia akan mencapai tahap tepu seperti inisiatif LEAN Health Care.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 18 28/06/2019 3:38 PM

Faktor-faktor utama penyumbang kepada peningkatan LOS adalah:
i. peningkatan bilangan pesakit;
ii. kekangan dalam mendapatkan keputusan dari perkhidmatan klinikal
sokongan seperti patologi dan radiologi;
iii. kekangan bilangan katil untuk pesakit akut; dan
iv. kekangan ruang untuk dijadikan discaj lounge.
LOS akan dijadikan satu ukuran untuk dipantau di peringkat perkhidmatan

secara berkala sebagai penanda aras throughput ETD bagi menggambarkan
tahap kesesakan di ETD dan Hospital.
iii. Selain itu, tempoh masa pesakit dirawat di ETD juga meningkat dengan
berlakunya kes Access Block di mana pesakit yang telah selesai
menerima rawatan kecemasan tidak dapat dipindah keluar dari ETD
disebabkan ketiadaan katil di wad perubatan. Semakan Audit terhadap
rekod Access Block di hospital bagi tempoh enam (6) hari iaitu pada
15 hingga 20 Ogos 2018 mendapati berlaku sebanyak 917 kes atau
secara puratanya 153 kes sehari di mana pesakit yang perlu dimasukkan
ke wad perubatan terpaksa ditempatkan secara sementara (transit) di
ETD. Analisis Audit mendapati seramai 891 (97.2%) pesakit dapat
dipindahkan ke wad perubatan dalam tempoh kurang dari 24 jam di
HTAR, HSelayang dan HKajang. Manakala 26 (2.8%) pesakit di HSerdang
dipindahkan ke wad perubatan selepas tempoh 24 jam.
iv. Semakan Audit selanjutnya mendapati Bed Occupancy Rate (BOR)

hospital pada tarikh tersebut adalah di antara 74% hingga 102.7%. BOR
dianggap telah maksimum apabila mencapai kadar 80%. Berdasarkan
pengiraan BOR hanya HSelayang yang mempunyai kekosongan katil
berbanding hospital lain di mana penggunaan katil telah mencapai tahap
maksimum iaitu melebihi kadar 80% yang ditetapkan. BOR wad
perubatan yang tinggi dan tidak dapat menerima kemasukan pesakit
baru dalam waktu yang singkat turut menyebabkan pertambahan
kesesakan pesakit di ruang rawatan ETD. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 18.
JADUAL 18
BILANGAN PESAKIT ACCESS BLOCK MENGIKUT HOSPITAL
BAGI TEMPOH 15 HINGGA 20 OGOS 2018
1 HINGGA 2 BED
JUMLAH <24 JAM MELEBIHI 2 HARI
HARI OCCUPANCY
HOSPITAL PESAKIT
BIL. BIL. BIL. RATE
(Orang) % % %
PESAKIT PESAKIT PESAKIT (%)
HTAR 570 570 100.0 0 0.0 0 0.0 89.9
Selayang 48 48 100.0 0 0.0 0 0.0 74.0
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 19
7 - 19
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 19 28/06/2019 3:38 PM

1 HINGGA 2 BED
JUMLAH <24 JAM MELEBIHI 2 HARI
HARI OCCUPANCY
HOSPITAL PESAKIT
BIL. BIL. BIL. RATE
(Orang) % % %
PESAKIT PESAKIT PESAKIT (%)
Serdang 198 172 86.9 17 8.6 9 4.5 102.7
Kajang 101 101 100.0 0 0.0 0 0.0 96.8
JUMLAH 917 891 97.2 17 1.9 9 1.0
Sumber: Rekod Access Block di Hospital

Semua hospital telah melaksanakan beberapa inisiatif LEAN Health Care2 bagi
menangani masalah Access Block. Bagaimanapun, masalah kekurangan katil
yang kritikal di hospital secara keseluruhan menyebabkan isu Access Block
tersebut masih tidak dapat ditangani.
Walaupun pada tarikh pengauditan BOR HSelayang adalah pada kadar 74%
tetapi BOR bagi Jabatan Perubatan dan Pediatrik HSelayang telah melebihi
100%. Sebagai penambahbaikan, pihak hospital telah membuka wad-wad lain
yang kosong bagi membolehkan pesakit mendapatkan rawatan selanjutnya.
e. Skop perkhidmatan ETD yang luas merangkumi pra hospital serta rawatan
kecemasan dan klinikal, peningkatan dalam kedatangan pesakit melebihi
Level of Care, peningkatan kes bukan kecemasan, polisi Triage Away yang
tidak dapat dilaksanakan, tempoh LOS yang panjang dan masalah
kekurangan katil di wad perubatan menyebabkan kesesakan di ETD. Ini
menjejaskan perkhidmatan kecemasan terutamanya yang melibatkan
rawatan pesakit di Zon Merah dan Zon Kuning. Keadaan ETD yang sesak
GAMBAR 1 GAMBAR 2
HSerdang HKajang
- Pesakit Terpaksa Berkongsi Kubikal di - Pesakit Terpaksa Dirawat Bersebelahan
Ruang Rawatan Zon Merah Kaunter Zon Merah
(07.06.2018) (13.08.2018)
2
Lean Health Care ialah inisiatif baharu dan penambahbaikan proses kerja yang dibangunkan bagi meningkatkan nilai
dan kualiti perkhidmatan kesihatan yang diberikan kepada pesakit.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 20 28/06/2019 3:38 PM

GAMBAR 3 GAMBAR 4
HSelayang HSelayang
- Katil Tambahan Ditempatkan di Zon Merah - Penggunaan Stretcher dan Canvas Bed Bagi Pesakit
(10.08.2018) yang Ditempatkan di Laluan Tengah Zon Kuning
f. Pihak Audit telah menganalisis borang soal selidik kepuasan pelanggan

berkaitan perkhidmatan dan rawatan di ETD. Hasil analisis menunjukkan
seramai 207 (68.5%) pesakit berpendapat bahawa secara keseluruhannya
tahap kepuasan mereka terhadap perkhidmatan perubatan/kesihatan yang
disediakan di ETD adalah baik; 71 (23.5%) berpendapat memuaskan dan
24 (8%) berpendapat tidak memuaskan.
Pada pendapat Audit, walaupun berlaku peningkatan dalam

kedatangan pesakit, namun perkhidmatan dan rawatan kecemasan
telah diberikan meskipun ada di antara pesakit terpaksa menunggu
lama. Bagaimanapun, peningkatan kedatangan pesakit ini khususnya
bagi kes bukan kecemasan telah memberi kesan terhadap kecekapan
perkhidmatan ETD seperti peningkatan LOS pesakit, kesesakan ruang
rawatan, peralatan dan fasiliti tidak mencukupi serta peningkatan
beban tugas staf.
a. Perenggan 3 EMTSP menetapkan bahawa ETD hendaklah memberi

perkhidmatan rawatan kecemasan dan trauma yang pantas, tepat dan
definitif.
b. Technical Specifications for KPI Clinical Services Medical Programme

menetapkan aktiviti kecemasan dan trauma diukur melalui pencapaian
enam (6) KPI yang dikeluarkan oleh Unit Survelan Pencapaian Klinikal,
Bahagian Perkembangan Perubatan, KKM pada tahun 2014. Selain itu,
terdapat satu (1) KPI lain yang ditetapkan oleh YB Menteri Kesihatan iaitu
perkhidmatan MECC bagi kes keutamaan kategori satu (Priority 1: kes
kritikal). Ini menjadikan secara keseluruhannya ETD perlu mencapai
tujuh (7) KPI seperti di Jadual 19.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 21
7 - 21
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 21 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 19
KEY PERFORMANCE INDICATORS ETD
OBJEKTIF BIL. INDIKATOR KETERANGAN
Percentage of Malaysian Triage Category

Sekurang-kurangnya 85% pesakit Zon Kuning perlu
(MTC) Yellow Zone patients where
dirawat dalam tempoh 30 minit selepas pendaftaran
1. treatment is instituted by ETD staff within
dibuat. KPI bertujuan untuk melihat kepantasan dan
30 minutes by standard of more than or
kecekapan rawatan pesakit Zon Kuning.
Perkhidmatan equivalent to 85%
kecemasan yang
pantas Sekurang-kurangnya 90% ambulans keluar dari
Percentage of ambulance preparedness
hospital dalam tempoh 5 minit selepas menerima
and dispatch for primary response within
2. panggilan daripada orang awam. KPI bertujuan
5 minutes by standard of more than or
untuk melihat kepantasan dan kecekapan respons
equivalent to 90%
ambulans.
Percentage of inappropriate triaging Peratusan kurang daripada 0.5% kesilapan

Perkhidmatan (under triaging) : Category Green Zone memadankan triage bagi pesakit yang sepatutnya
kecemasan yang 3. patients who should have been triaged as dikategorikan sebagai Zon Merah tetapi telah
tepat Category Red Zone by standard of less dikategorikan sebagai Zon Hijau. KPI bertujuan
than or equivalent to 0.5% untuk melihat ketepatan triage bagi kes kritikal.
Percentage of ST Elevation Myocardial

Lebih daripada 85% pesakit menerima rawatan
Infarction (STEMI) patients receiving
thrombolytic therapy dalam masa 30 minit selepas
thrombolytic therapy within 30 minutes of
4. pesakit tiba di Jabatan Kecemasan dan Trauma. KPI
presentation at the Emergency and
bertujuan untuk melihat ketepatan rawatan kepada
Trauma Department by standard of more
pesakit yang mengalami serangan jantung.
than or equivalent to 85%
Lebih daripada 70% pesakit diberi rawatan
Perkhidmatan Percentage of Severe Sepsis patient antibiotik dan pengambilan sampel darah untuk
kecemasan yang managed according to Modified Surviving kultur kuman dalam masa 60 minit selepas
definitif 5. Sepsis Bundle within 60 minutes of didiagnos. KPI bertujuan untuk melihat ketepatan
diagnosis by standard of more than or rawatan terhadap semua pesakit yang telah
equivalent to 70% didiagnoskan sebagai jangkitan kuman teruk (severe
sepsis).
Procedural Sedation and Analgesia (PSA)

Kurang daripada 10% pesakit mendapat komplikasi
complication rate in Emergency and
6. selepas diberikan ubat tahan sakit dan pelalian. KPI
Trauma Department by standard of less
bertujuan untuk melihat ketepatan rawatan PSA.
than 10%
Lebih daripada 50% perkhidmatan ambulans tiba

Medical Masa respons ambulans bagi kes
dalam tempoh kurang daripada 15 minit di lokasi
Emergency keutamaan satu (Priority 1: kes kritikal)
7. kejadian/rumah pesakit bagi kes Priority 1 (kritikal).
Coordinating adalah kurang dari 15 minit perlu
KPI bertujuan untuk melihat kecekapan
Centre (MECC) mencapai sasaran ≥ 50%
perkhidmatan ambulans.
Sumber: Technical Specifications for Key Performance Indicators (KPI) Clinical Services Medical Programme and
Medical Emergency Coordinating Centre
c. Berdasarkan Laporan Status Pencapaian KPI yang disediakan oleh pihak

hospital untuk tahun 2015 hingga 2017 bagi menilai perkhidmatan
kecemasan yang pantas, tepat dan definitif, adalah didapati enam (6)
daripada tujuh (7) KPI telah mencapai standard yang ditetapkan, kecuali
bagi KPI MECC. Pencapaian KPI MECC yang diukur bagi tempoh bulan Jun
2016 hingga Disember 2017 hanya mencapai antara 10.9% hingga 48.3%
berbanding sasaran 50% atau lebih seperti di Jadual 20.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 22 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 20
PENCAPAIAN KPI AKTIVITI KECEMASAN DAN TRAUMA BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
PENCAPAIAN DILAPORKAN (%)
STANDARD
INDIKATOR TAHUN HOSPITAL
(%)
HTAR SELAYANG SERDANG KAJANG
PANTAS
2015 96.9 95.3 91.3 98.6
Percentage of Yellow patient where
treatment is instituted by ETD staff within ≥ 85 2016 98.9 95.9 95.8 96.4
(≤) 30 minutes
2017 96.6 95.4 98.5 97.6
2015 93.1 90.5 100.0 98.4
Percentage of ambulance preparedness
and dispatch for primary response within ≥ 90 2016 93.9 91.3 96.5 99.4
(≤) 5 minutes
2017 93.9 92.2 97.0 98.8
TEPAT
Percentage of inappropriate triaging 2015 0.1 0.2 0.2 0.1
(under triaging): Category Green patients
≤ 0.5 2016 0.1 0.2 0.3 0.1
who should have been triaged as Category
Red 2017 0.1 0.2 0.4 0.4
DEFINITIF
Percentage of ST Elevation Myocardial 2015 99.3 93.6 90.4 100.0
Infarction (STEMI) patients receiving
thrombolytic therapy within (≤) 30 ≥ 85 2016 100.0 90.1 93.2 94.6
minutes of presentation at the Emergency
2017 100.0 91.0 92.1 98.8
and Trauma Department
Percentage of severe sepsis patient 2015 99.4 77.5 73.7 99.1
managed according to Modified surviving
≥70 2016 100.0 75.7 89.6 98.9
sepsis bundle within (≤) 60 minutes of
diagnosis 2017 100.0 72.8 89.5 98.5
2015 0.1 - - 2.0
Procedural sedation and analgesia (PSA)
complication rate in Emergency and < 10 2016 - - - 1.0
Trauma Department
2017 - - - 1.2
MECC
Masa respons ambulans bagi kes 2016* 46.3** 45.6** 15.0** -
keutamaan satu (Priority 1 : kes kritikal) ≥ 50%
adalah kurang dari 15 minit 2017 48.3** 40.9** 10.9** -
Sumber: Laporan Status Pencapaian KPI Aktiviti Kecemasan dan Trauma Hospital Tahun 2015 Hingga 2017
Nota: (*) - Data MECC hanya berkuat kuasa dan mula diambil kira mulai bulan Jun 2016
(**) - Berdasarkan purata bilangan data Priority 1
d. Analisis Audit selanjutnya terhadap Laporan Status Pencapaian KPI

mendapati hanya lima (5) daripada tujuh (7) KPI tersebut dicapai
sepenuhnya oleh keempat-empat hospital. Dua (2) KPI yang tidak dicapai
i. KPI MECC Tidak Mencapai Standard Ditetapkan
 MECC bertindak sebagai pusat arahan, kawalan, koordinasi dan

komunikasi untuk perkhidmatan pra hospital di ETD. Pusat ini
beroperasi 24 jam dalam keadaan biasa atau krisis dan menyediakan
perkhidmatan antaranya pengurusan sistem panggilan kecemasan
999, penghantaran ambulans dan komunikasi/koordinasi antara
agensi yang menawarkan perkhidmatan ambulans.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 23
7 - 23
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 23 28/06/2019 3:38 PM

 YB Menteri Kesihatan telah menetapkan KPI MECC iaitu lebih 50%
ambulans sampai ke lokasi kejadian (bagi kes keutamaan satu
[Priority 1] atau kes kritikal) hendaklah kurang daripada 15 minit.
Semakan Audit bagi tempoh bulan Jun 2016 hingga Disember 2017
mendapati KPI MECC hanya mencapai antara 10.9% hingga
48.3% berbanding sasaran 50% atau lebih yang ditetapkan untuk
semua hospital. Analisis Audit mendapati julat masa ambulans tiba di
lokasi adalah di antara satu (1) hingga 87 minit.
 Perkhidmatan ambulans yang beroperasi di hospital sukar untuk

sampai ke lokasi dalam masa yang ditetapkan atas faktor kesesakan
trafik bermula dari pagar hospital sehingga ke tempat kejadian.
Berdasarkan pemerhatian Audit, walaupun lampu ambulans telah
dipasang dan siren telah dibunyikan, namun kenderaan tersebut
masih sukar untuk bergerak dalam kesesakan lalu lintas terutamanya
apabila lampu trafik adalah merah dan pada waktu puncak kesesakan
seperti Gambar 5.
GAMBAR 5
HSelayang
- Trafik yang Sesak Menyukarkan Laluan Ambulans
(05.22pm 01.08.2018)
 Liputan di bawah seliaan MECC meliputi kawasan yang luas dengan

jarak yang jauh iaitu antara empat (4) hingga 83 km. Jarak dari
hospital ke lokasi yang tidak diambil kira untuk ukuran masa 15 minit
juga merupakan punca ambulans tidak boleh sampai ke destinasi
pada masa yang ditetapkan. Butiran adalah seperti di Jadual 21.
JADUAL 21
JARAK LITUPAN PERKHIDMATAN MECC HOSPITAL
JARAK KAWASAN
DAERAH/KAWASAN
HOSPITAL YANG DILIPUTI
YANG DILIPUTI
(KM)
HTAR 10 – 35 Banting, Klang dan Shah Alam
Selayang 4 – 83 Kuala Kubu Baru, Hulu Selangor dan Gombak
Serdang 8 – 32 Serdang, Kajang, Cheras, Puchong, Semenyih dan Beranang

Sumber: Slaid taklimat hospital
Nota: HKajang tidak menyediakan perkhidmatan MECC. Perkhidmatan MECC bagi daerah Kajang terletak di bawah
seliaan HSerdang

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 24 28/06/2019 3:38 PM

 Berdasarkan 124 responden yang pernah menggunakan
perkhidmatan ambulans yang disediakan oleh ETD, sebanyak 56
(45.2%) responden menyatakan respons yang diberikan sangat cepat
dan cekap. Sebanyak 61 (49.2%) responden menyatakan respons
diberikan dalam tempoh yang munasabah; manakala tujuh (7)
(5.6%) responden menyatakan bahawa respons yang diberikan
adalah lambat.
Faktor utama yang menyebabkan ketidakcapaian kepada KPI ini adalah

kekangan sumber manusia dan ambulans (kekangan pasukan ambulans).
Kekangan tersebut menyebabkan pasukan ambulans tidak dapat diletakkan di
luar hospital di mana kebanyakan pasukan ambulans adalah berpusat di
hospital.
Antara inisiatif penambahbaikan bagi Perkhidmatan Pra Hospital dan Ambulans

i. mengukuhkan kerjasama di antara ETD hospital dan klinik kesihatan di

mana respon kecemasan 999 juga dijalankan oleh pihak klinik kesihatan
melalui koordinasi MECC;
ii. menempatkan pasukan ambulans di kawasan-kawasan yang mempunyai
panggilan kecemasan yang tinggi bagi mencapai sasaran masa respon
yang telah ditetapkan. Namun demikian, kekangan sumber manusia dan
juga ambulans adalah merupakan faktor masa respons ambulans ini
tidak dapat dicapai;
iii. mewujudkan kerjasama antara KKM dan Jabatan Bomba dan Penyelamat
Malaysia (JBPM) dalam menjalankan Perkhidmatan Pra Hospital dan
Ambulans. Ia telah diperluaskan di seluruh Malaysia melalui Exchange of
Letter di antara kedua pihak yang telah ditandatangani pada bulan
November 2016. Susulan daripada itu, pihak JBPM memohon KKM untuk
memberikan latihan Emergency Medical Rescue Service (EMRS) kepada
anggota bomba yang terlibat agar dapat meningkatkan kemahiran dan
pengetahuan dalam bidang perawatan kecemasan; dan
iv. menjalankan kolaborasi bersama pihak badan bukan Kerajaan (NGO)
seperti St. John Ambulance dan Persatuan Bulan Sabit Merah Malaysia di
lima (5) kawasan hotspot di sekitar Lembah Klang.
Bagi tahun 2019, KPI bagi masa respons ambulans telah diperhalusi dan skop
KPI adalah memfokuskan kawasan kritikal yang mempunyai panggilan
kecemasan yang tinggi.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 25
7 - 25
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 25 28/06/2019 3:38 PM

Pada pendapat Audit, perkhidmatan ambulans kepada orang awam
masih boleh dipertingkatkan walaupun majoriti responden berpuas
hati dengan perkhidmatan yang disediakan.
ii. Data Under Triaging Tidak Dilaporkan Dengan Tepat di HKajang
 Technical Specifications for Key Performance Indicators (KPI) Clinical

Services Medical Programme menetapkan kesilapan memadankan
triage (under triaging) bagi pesakit yang sepatutnya dikategorikan
sebagai Zon Merah tetapi telah dikategorikan sebagai Zon Hijau
hendaklah kurang daripada 0.5%.
 Semakan Audit terhadap Laporan Status Pencapaian KPI bagi

HKajang untuk bulan Januari, Jun dan Disember tahun 2015 hingga
2017 mendapati bilangan kes under triaging tidak dilaporkan dengan
tepat di antara tujuh (7) hingga 36 kes yang menyebabkan
pencapaian KPI sebenar tidak dicapai untuk bulan Jun dan Disember
2015 seperti di Jadual 22.
JADUAL 22
DATA LAPORAN KPI UNDER TRIAGING TIDAK DILAPORKAN DENGAN TEPAT
DI HKAJANG BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
PENCAPAIAN PENCAPAIAN
BIL.
BULAN/ JUMLAH BIL. KES BEZA BERDASARKAN BERDASARKAN BEZA
KES
TAHUN KES (Hospital) (Bilangan) HOSPITAL KIRAAN AUDIT (%)
(Audit)
(%) (%)
KPI Percentage of Inappropriate Triaging (under triaging): Category Green Zone Patients Who Should
Have Been Triaged As Category Red Zone by standard ≤ 0.5
Jan. 2015 8,239 6 28 22 0.1 0.3 (0.2)
Jun 2015 6,802 9 39 30 0.1 0.6 (0.5)
Dis. 2015 7,110 4 40 36 0.1 0.6 (0.5)
Jan. 2016 7,794 6 37 31 0.1 0.5 (0.4)
Jun 2016 6,726 9 16 7 0.1 0.2 (0.1)
Dis. 2016 7,599 9 20 11 0.1 0.3 (0.2)
Sumber: Laporan KPI, Primary Data dan Secondary Data Hospital
 Berdasarkan maklum balas hospital, perekodan dan pemindahan data

KPI secara manual daripada primary data ke secondary data
mengakibatkan berlakunya kesilapan.
 Selain itu, terdapat kelemahan dari segi perekodan data dan

kesilapan penentuan spesifikasi teknikal yang boleh menyebabkan
KPI yang dilaporkan tidak menggambarkan pencapaian standard
sebenar yang ditetapkan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 26 28/06/2019 3:38 PM

ETD HKajang mengambil maklum berkenaan dengan kelemahan dari segi

pemindahan data daripada Primary, Secondary dan Tertiary data secara manual
(transcription error) menyebabkan data terkurang lapor.
Penambahbaikan telah diambil di mana secondary data dihapuskan. Perekodan

data diambil dari primary data untuk direkodkan. Selain itu, hasil semakan pada
bulan Ogos 2018 mendapati bahawa terdapat sebahagian kes yang diambil kira
tidak menepati spesifikasi teknikal seperti berikut:
i. keadaan klinikal pesakit semasa di kaunter triage utama tidak menepati

kriteria Zon Merah tetapi semakin merosot semasa mendapat rawatan di
ETD;
ii. keadaan klinikal pesakit semasa di kaunter triage utama tidak menepati
kriteria Zon Merah tetapi pesakit di up-triage selepas mendapat
keputusan makmal atau radiologi; dan
iii. pesakit dimasukkan ke zon resus untuk pemberian ubat yang
memerlukan lebih pemantauan tanda-tanda vital.
Bermula bulan September 2018 semua kad pesakit yang di up-triage akan
disemak terlebih dahulu sebelum data tersebut diambil kira.
Pada pendapat Audit, kelemahan dalam perekodan data di HKajang

menyebabkan KPI yang dilaporkan tidak menggambarkan pencapaian
sebenar.
6.2. Pengurusan Aktiviti
a. Mengikut 1PP PB 1.3 Garis Panduan Bagi Penyediaan Anggaran Perbelanjaan

Persekutuan, cadangan anggaran perbelanjaan hendaklah dibuat dengan
teliti berdasarkan core business dan kerangka keberhasilan kementerian/
jabatan/agensi mengikut susunan keutamaan program/projek/aktiviti.
Penekanan hendaklah diberikan kepada strategi perbelanjaan secara terarah
dan berhemat bagi mengoptimumkan penggunaan sumber dan mengelakkan
pembaziran.
b. Semakan Audit mendapati secara keseluruhannya bagi tahun 2015 hingga

2017, peruntukan (OA 20000) bagi ETD di HTAR, HSelayang, HSerdang dan
HKajang telah dibelanjakan sepenuhnya (melebihi 95.6%) mengikut jumlah
peruntukan yang diterima. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 23.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 27
7 - 27
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 27 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 23
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN ETD BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
PERUNTUKAN PERBELANJAAN BELANJA
HOSPITAL TAHUN
2015 1.05 1.04 99.5
HTAR 2016 1.04 1.03 99.3
2017 1.34 1.32 98.8
2015 1.07 1.07 100.0
Selayang 2016 0.55 0.55 100.0
2017 0.82 0.82 100.0
2015 0.66 0.66 100.0
Serdang 2016 0.56 0.56 100.0
2017 0.80 0.76 95.6
2015 0.61 0.61 100.0
Kajang 2016 0.51 0.50 98.4
2017 0.55 0.55 100.0
Sumber: Laporan Perbelanjaan Hospital bagi Tahun 2015 Hingga 2017
c. Berdasarkan laporan perbelanjaan hospital bagi tahun 2015 hingga 2017,

pihak Audit mendapati walaupun peratusan perbelanjaan adalah baik,
namun perbelanjaan berjumlah RM1.58 juta bagi perolehan ubat/bukan
ubat di bawah Objek Sebagai (OS) 27000 telah ditampung oleh Jabatan
Farmasi Hospital masing-masing. Keadaan ini disebabkan peruntukan yang
sedia ada tidak mencukupi seperti di Jadual 24.
JADUAL 24
JUMLAH PERBELANJAAN UBAT/BUKAN UBAT YANG DITAMPUNG OLEH
JABATAN FARMASI HOSPITAL BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
JUMLAH
2015 2016 2017
HOSPITAL KESELURUHAN
(RM) (RM) (RM)
(RM)
HTAR 78,162 59,442 - 137,604
Selayang 388,098 250,508 127,277 765,883
Serdang 170,233 78,804 201,198 450,235
Kajang 1,009 140,117 83,015 224,141
JUMLAH KESELURUHAN 637,502 528,871 411,490 1,577,863
Sumber: Laporan Perbelanjaan Hospital bagi tahun 2015 hingga 2017

Secara keseluruhannya, peruntukan yang diterima telah dibelanjakan secara
optimum berdasarkan peningkatan kedatangan pesakit ke ETD.
Bahagian Kewangan KKM membuat agihan peruntukan ubat/bukan ubat kepada

Jabatan Kesihatan Negeri (JKN) dan akan diagihkan kepada hospital mengikut
keperluan setiap Jabatan. Dalam keadaan di mana peruntukan sedia ada
Jabatan tidak mencukupi, untuk perolehan ubat dan bukan ubat, Jabatan
Farmasi akan menyelaras permohonan tambahan menggunakan peruntukan
Jabatan Farmasi.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 28 28/06/2019 3:38 PM

Pada pendapat Audit, peruntukan kewangan yang disalurkan kepada
ETD adalah tidak mencukupi kerana sebahagian perbelanjaan perlu
ditampung oleh jabatan lain. Pemberian peruntukan kewangan yang
tidak mencukupi boleh menjejaskan kecekapan perkhidmatan ETD.
6.2.2. Beban Tugas Staf

a. Appendix 5 EMTSP menyatakan ETD hendaklah mempunyai tenaga
kerja/kepakaran kecemasan yang berkemahiran dan mencukupi. Bagi
menentukan bilangan tenaga kerja/kepakaran yang mencukupi, KKM telah
menggunakan Workload Indicators of Staffing Need (WISN) 2010 yang
dikeluarkan oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) sebagai penanda
aras. WISN merupakan mekanisme pengurusan sumber manusia yang dapat
mengukur norma bilangan staf kesihatan yang diperlukan berdasarkan
perbandingan antara beban kerja dan piawaian aktiviti (tempoh masa) yang
diperlukan bagi setiap komponen. Pengiraan bilangan staf kesihatan yang
diperlukan berdasarkan WISN mengambil kira bilangan kedatangan pesakit
sebenar di setiap zon triage dan bilangan kes mengikut skop perkhidmatan.
Bilangan perjawatan diluluskan berdasarkan waran perjawatan berbanding
keperluan perjawatan mengikut WISN adalah seperti di Jadual 25.
JADUAL 25
BILANGAN KEPERLUAN STAF ETD BERDASARKAN WISN BERBANDING
BILANGAN PERJAWATAN PADA TAHUN 2018
ELEMEN PENGIRAAN WISN
PERJAWATAN
(BILANGAN PESAKIT/PANGGILAN/PERJALANAN BAGI TAHUN 2017)
RZ YZ GZ OW AB OSCC MC MECC IF SP SSP JAWATAN WISN WARAN KURANG %
Hospital HTAR
Pakar
45 11 (34) (75.6)
Kecemasan
Pegawai
87 104 17 19.5
Perubatan
11,591 74,022 99,281 3,673 - 852 54 21,329 6,196 7 2 Penolong
Pegawai 114 111 (3) (2.6)
Perubatan
Jururawat
149 123 (26) (17.4)
Terlatih
JUMLAH 395 349 (46) (11.6)
Hospital Selayang
Pakar
39 8 (31) (79.5)
Kecemasan
Pegawai
79 28 (51) (64.6)
Perubatan
4,622 24,556 185,008 11,046 4,359 160 104 10,907 1,969 6 - Penolong
Pegawai 97 82 (15) (15.5)
Perubatan
Jururawat
122 135 13 10.7
Terlatih
JUMLAH 337 253 (84) (24.9)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 29
7 - 29
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 29 28/06/2019 3:38 PM

ELEMEN PENGIRAAN WISN
PERJAWATAN
(BILANGAN PESAKIT/PANGGILAN/PERJALANAN BAGI TAHUN 2017)
RZ YZ GZ OW AB OSCC MC MECC IF SP SSP JAWATAN WISN WARAN KURANG %
Hospital Serdang
Pakar
37 8 (29) (78.4)
Kecemasan
Pegawai
67 38 (29) (43.3)
Perubatan
9,468 37,435 88,757 7,696 5,270 405 37 21,592 616 6 - Penolong
Pegawai 91 76 (15) (16.5)
Perubatan
Jururawat
90 63 (27) (30.0)
Terlatih
JUMLAH 285 185 (100) (35.1)
Hospital Kajang
Pakar
24 5 (19) (79.2)
Kecemasan
Pegawai
51 30 (21) (41.2)
Perubatan
4,233 23,011 102,950 3,390 3,528 291 25 3,246 1,398 - - Penolong
Pegawai 56 37 (19) (33.9)
Perubatan
Jururawat
76 25 (51) (67.1)
Terlatih
JUMLAH 207 97 (110) (53.1)
Sumber: Data bilangan Pakar/Pegawai/Staf kecemasan di hospital bagi tahun 2017
Nota: WISN – Workload Indicators of Staffing Need, World Health Organisation
RZ – Zon Merah
YZ – Zon Kuning
GZ – Zon Hijau
OW – Wad Pemerhatian
AB – Access Block
OSCC – One Stop Crisis Centre
MC – Medical Coverage Team
MECC – Medical Emergency Coordinating Centre (Panggilan Kecemasan 999)
IF – Inter-facility
SP – Doctors on Speciality Postings
SSP – Doctors on Sub-Speciality Postings
b. Analisis Audit terhadap bilangan perjawatan yang diluluskan berbanding

bilangan perjawatan yang diperlukan mengikut beban kerja masa kini
i. secara keseluruhannya, bilangan perjawatan yang diluluskan mengikut

waran adalah tidak mencukupi di antara 46 hingga 110 orang (11.6%
hingga 53.1%) berbanding bilangan perjawatan diperlukan mengikut
beban tugas setelah mengambil kira bilangan kedatangan pesakit dan
skop perkhidmatan yang disediakan di ETD. Peratusan kekurangan
perjawatan bagi pakar kecemasan adalah di antara 75.6% hingga
79.5%, pegawai perubatan di antara 41.2% hingga 64.6%, penolong
pegawai perubatan di antara 2.6% hingga 33.9% dan jururawat terlatih
di antara 17.4% hingga 67.1%;

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 30 28/06/2019 3:38 PM

ii. HKajang mempunyai beban tugas tertinggi kerana kekurangan
perjawatan sebanyak 110 (53.1%) meliputi semua jawatan diikuti
HSerdang kekurangan sebanyak 100 (35.1%) perjawatan, HSelayang
kekurangan sebanyak 84 (24.9%) perjawatan dan HTAR kekurangan
sebanyak 46 (11.6%) perjawatan; dan
iii. perjawatan pegawai perubatan di HTAR dan jururawat terlatih di

HSelayang masing-masing adalah melebihi 19.5% dan 10.7% daripada
keperluan beban tugas berdasarkan WISN.
c. Semakan Audit seterusnya mendapati secara keseluruhannya pengisian

perjawatan mengikut waran adalah di antara 84.2% hingga 98.6%. Bagi
memenuhi beban kerja ETD yang tinggi, pihak hospital telah melaksanakan
staff deployment di mana terdapat jawatan yang diisi melebihi waran yang
diluluskan seperti satu (1) pakar kecemasan di HSerdang, 12 dan 15
pegawai perubatan masing-masing di HSerdang dan HSelayang, lima (5) dan
enam (6) penolong pegawai perubatan masing-masing di HTAR dan
HSelayang, tiga (3) jururawat terlatih di HTAR serta empat (4) bagi lain-lain
jawatan masing-masing di HTAR dan HSelayang. Kedudukan pengisian
perjawatan mengikut waran pada tahun 2018 adalah seperti di Jadual 26.
JADUAL 26
BILANGAN PAKAR/PEGAWAI/STAF PERUBATAN BERDASARKAN
WARAN PERJAWATAN BERBANDING PENGISIAN SEBENAR PADA TAHUN 2018
HTAR HSELAYANG HSERDANG HKAJANG
PERJAWATAN
P I K P I K P I K P I K
Pakar Kecemasan 11 10 (1) 8 8 - 8 9 1 5 4 (1)
Pegawai Perubatan 104 70 (34) 28 43 15 38 50 12 30 30 -
Penolong Pegawai
111 116 5 82 88 6 76 54 (22) 37 35 (2)
Perubatan
Jururawat Terlatih 123 126 3 135 106 (29) 63 52 (11) 25 25 -
Jawatan-jawatan Lain 61 65 4 25 29 4 24 11 (13) 31 28 (3)
JUMLAH 410 387 (23) 278 274 (4) 209 176 (33) 128 122 (6)
Sumber : Perjawatan pakar/pegawai/staf kecemasan di hospital
Nota : P – Perjawatan diluluskan
I – Isi
K – Kosong
Jawatan-jawatan Lain – Pembantu Tadbir, Pembantu Perawatan Kesihatan dan Pemandu Kenderaan
d. Kajian Burnout Syndrome Among Emergency Department Doctors in

Malaysia telah dijalankan oleh Grace Lim Wan Chen daripada Fakulti
Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia pada tahun 2018. Ia dijalankan
untuk mengukur tahap burnout syndrome di kalangan doktor ETD di
Malaysia. Hasil kajian ini mendapati 21.5% responden mengalami tahap
burnout syndrome yang tinggi dengan 35.5% responden mengalami
emotional burnout.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 31
7 - 31
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 31 28/06/2019 3:38 PM

Maklum balas KKM yang diterima pada 8 Mac 2019 dan 16 Mei 2019
Walaupun mengikut kiraan WISN terdapat keperluan perjawatan yang lebih

tinggi berdasarkan beban kerja, namun pengisian kakitangan adalah tertakluk
kepada waran perjawatan yang diluluskan, keupayaan Kerajaan dan dasar
semasa yang berkuat kuasa. Pada masa ini, Dasar Mengoptimumkan Sumber
Manusia masih berkuat kuasa dan pertambahan perjawatan hanya boleh
dilaksanakan secara tukar ganti ataupun penjajaran semula selaras dengan
dasar baharu Kerajaan untuk mengurangkan perjawatan sebanyak satu peratus
(1%) pada tahun 2019.
KKM telah mengambil inisiatif untuk melantik pelatih keluaran Institut Latihan
Kementerian Kesihatan Malaysia (ILKKM) mulai bulan Mac 2019 sebagai satu
langkah jangka pendek untuk menangani isu kekurangan kakitangan paramedik
di fasiliti-fasiliti kesihatan KKM. Bagi tujuan ini, sejumlah RM68.26 juta telah
pun diluluskan dalam belanjawan 2019 bagi menampung bayaran emolumen
seramai 3,131 pelatih dari pelbagai skim perkhidmatan secara berfasa yang akan
ditempatkan di fasiliti yang kritikal.
Semua JKN telah dinasihatkan agar melaksanakan mapping keperluan

kakitangan di fasiliti yang berkaitan serta menjajarkan perjawatan dan
kakitangan di fasiliti yang lebih kritikal. Pada masa yang sama, KKM juga sedang
melihat semula bilangan pegawai dan staf di Ibu Pejabat. Agihan semula
perjawatan akan dibuat berdasarkan beban kerja dan fasiliti kesihatan yang
lebih memerlukan.
KKM telah mengemukakan surat kepada Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA)

pada 1 Mac 2019 bagi memohon pengecualian daripada ketetapan dasar
kawalan saiz perkhidmatan awam bagi tujuan mengekalkan kesinambungan
penyampaian perkhidmatan di KKM.
e. Selain itu, bagi menampung keperluan beban kerja yang tinggi, staf ETD
dikehendaki bekerja lebih masa. Semakan Audit selanjutnya mendapati
pembayaran lebih masa staf ETD bagi tahun 2015 hingga 2017 adalah di
antara RM1.45 juta hingga RM3.33 juta setahun (10.1% hingga 32.7%)
berbanding jumlah emolumen di tiga (3) hospital tersebut. Butiran lanjut
adalah seperti di Jadual 27. Jumlah pembayaran lebih masa bagi staf ETD
di HSerdang tidak dapat dianalisis disebabkan bayaran lebih masa untuk
aktiviti kecemasan dan trauma dikenakan di bawah aktiviti pengurusan
(Objek Sebagai 010200) dan bukan aktiviti kecemasan dan pesakit luar
(Objek Sebagai 030300).

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 32 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 27
JUMLAH PEMBAYARAN LEBIH MASA DAN EMOLUMEN
PERBELANJAAN
EMOLUMEN PERATUSAN
HOSPITAL TAHUN BAYARAN PERBANDINGAN
(Gaji dan Elaun/Imbuhan
LEBIH MASA (%)
Tetap)
(RM Juta)
(RM Juta)
2015 18.10 2.22 12.2
HTAR 2016 20.09 3.33 16.6
2017 23.17 2.88 12.4
2015 14.38 1.45 10.1
Selayang 2016 13.40 1.57 11.7
2017 13.21 2.69 20.4
2015 6.16 1.45 23.5
Kajang 2016 6.03 1.97 32.7
2017 6.32 1.72 27.2
Sumber: Laporan Perbelanjaan Hospital bagi tahun 2015 hingga 2017
Pembayaran kerja lebih masa bagi ETD HSerdang dibuat di bawah aktiviti
pengurusan (OS 010200) kerana tidak mempunyai peruntukan di bawah Objek
Am 10000 (Emolumen). Permohonan HSerdang bagi membolehkan ETD
mempunyai peruntukan di bawah OA10000 secara berasingan sedang diuruskan
oleh Bahagian Kewangan, KKM bersama-sama dengan HSerdang.
f. Analisis Audit terhadap 374 borang soal selidik kepuasan staf mendapati 263
(70.3%) responden menyatakan bekerja lebih masa/syif boleh menjejaskan
mutu perkhidmatan dan kualiti kehidupan mereka manakala 87 (23.3%)
responden adalah neutral dan 24 (6.4%) responden berpendapat sebaliknya.
Pada pendapat Audit, peningkatan kedatangan pesakit menyebabkan

beban kerja staf semakin bertambah dan seterusnya boleh
menjejaskan mutu perkhidmatan kecemasan yang diberikan serta
kualiti kehidupan pegawai dan staf ETD.
6.2.3. Pengurusan Fasiliti Kecemasan
a. Kekurangan Ruang Rawatan
i. Berdasarkan Perenggan 9.2 EMTSP, ETD hendaklah menyediakan ruang

klinikal dan bukan klinikal yang merangkumi ruang rawatan pemulihan,
penstabilan dan penjagaan definitif. Selain itu, pesakit mestilah dirawat
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 33
7 - 33
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 33 28/06/2019 3:38 PM

di ruang rawatan yang dilengkapi dengan peralatan mengikut senarai
yang telah ditetapkan dalam Emergency Department Standard Structure
and Hardware (Appendix 12). Perenggan 10 EMTSP pula menyatakan
ETD hendaklah menyediakan ruang pemerhatian (observation ward/bay)
yang dilengkapi dengan katil bagi pesakit dewasa dan kanak-kanak yang
telah diberikan rawatan kecemasan. Ini bagi membolehkan pemantauan
dilakukan sehingga pesakit stabil sebelum dibenarkan pulang atau
dimasukkan ke wad perubatan.
ii. Semakan Audit terhadap ruang rawatan pesakit di Zon Kuning, Zon
Merah dan Observation Ward/Bay mendapati bilangan katil sedia ada
tidak dapat menampung jumlah pesakit yang semakin meningkat. Katil
tambahan dan sofa terpaksa digunakan untuk menempatkan pesakit
disebabkan ruang yang tidak mencukupi. Analisis Audit mendapati ETD
terpaksa menyediakan di antara lapan (8) hingga 50 unit atau dua (2)
hingga lima (5) kali ganda bilangan katil tambahan dan sofa daripada
kapasiti yang sepatutnya. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 28.
Keadaan ETD yang sesak dengan pesakit dan katil tambahan yang
memenuhi ruang semasa lawatan Audit dari 7 Jun hingga 20 Ogos 2018
JADUAL 28
BILANGAN KATIL DI ZON KUNING, ZON MERAH DAN
OBSERVATION WARD/BAY YANG MELEBIHI KAPASITI SEBENAR
PERATUSAN PENGGUNAAN KATIL/
BILANGAN KATIL/SOFA
BILANGAN KATIL ASAL SOFA SEBENAR BERBANDING
MAKSIMUM DIISI
HOSPITAL KATIL SEPATUTNYA (%)
ZON ZON OBSERVATION ZON ZON OBSERVATION ZON ZON OBSERVATION
KUNING MERAH WARD/BAY KUNING MERAH WARD/BAY KUNING MERAH WARD/BAY
HTAR 9 8 9 45 16 35 500 200 380

Selayang 12 6 12 34 15 30 300 300 250
Serdang 10 7 16 50 25 35 500 400 220
Kajang 9 3 3 16 8 13 200 300 430
Sumber: Taklimat hospital
GAMBAR 6 GAMBAR 7
HSerdang HSerdang
- Pesakit Diletakkan di Lorong Klinikal - Pesakit Zon Kuning Ditempatkan Sementara di Asthma
(07.06.2018) Bay (Zon Hijau)

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 34 28/06/2019 3:38 PM

GAMBAR 8 GAMBAR 9
HSelayang HTAR
- Sofa Digunakan di Observation Ward Bagi - Kesesakan di Zon Kuning Menyukarkan Laluan Keluar
Pesakit yang Telah Stabil dan Dalam Pemantauan Masuk Staf Perubatan dan Pesakit
(25.07.2018) (14.08.2018)
b. Keselamatan Ruang Rawatan
Berdasarkan Perenggan 9.1 EMTSP, ETD perlu mengadakan langkah-langkah

keselamatan untuk staf dan jabatan. Pemeriksaan Audit secara fizikal pada
24 Julai 2018 mendapati Kaunter Penyaringan Primer di HSelayang
diletakkan di kawasan yang terbuka berhampiran dengan laluan kecemasan
ambulans disebabkan ruang yang terhad (Rujuk Gambar 10 dan 11).
Keadaan ini mendedahkan staf perubatan dan pesakit yang menjalani
pemeriksaan awal kepada risiko kemalangan dan keselamatan serta boleh
menjejaskan perkhidmatan kecemasan yang diberikan.
GAMBAR 10 GAMBAR 11
HSelayang HSelayang
- Kaunter Saringan Diletakkan Berhampiran - Ruang Pemeriksaan Awal Secara Terbuka Boleh
Laluan Masuk Zon Merah Mengundang Risiko Keselamatan
(24.07.2018) Kepada Staf Perubatan
Kaunter Penyaringan Primer HSelayang yang asal telah dijadikan kawasan bagi
kaunter Penyaringan Sekunder memandangkan terdapat peningkatan jumlah
pesakit. Pihak hospital akan mengambil tindakan dengan lebih menyeluruh
termasuk menggunakan kaedah moden seperti CCTV serta menyediakan
kawasan yang lebih selesa untuk petugas.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 35
7 - 35
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 35 28/06/2019 3:38 PM

c. Kekurangan Peralatan Perubatan
i. Merujuk kepada Appendix 12 EMTSP, ETD hendaklah menyediakan

kelengkapan peralatan yang mencukupi untuk merawat pesakit dan
perancangan bagi peralatan perubatan dan bukan perubatan haruslah
merujuk kepada skop perkhidmatan yang diberikan. Perkhidmatan
kecemasan dan trauma hendaklah meliputi peralatan perubatan dan
bukan perubatan yang ditentukan oleh Level of Care sesebuah hospital.
ii. Semakan Audit terhadap 212 peralatan perubatan di semua hospital

yang terlibat mendapati 108 (50.9%) peralatan perubatan tidak
disediakan mengikut keperluan EMTSP yang ditetapkan. Antara contoh
peralatan yang tidak disediakan adalah seperti di Jadual 29.
JADUAL 29
ANTARA PERALATAN PERUBATAN YANG TIDAK DISEDIAKAN MENGIKUT EMTSP
PERALATAN PERUBATAN DI ETD
BIL. HOSPITAL NAMA ASET BILANGAN BILANGAN PENEMPATAN
BEZA
SEPATUTNYA SEBENAR
Portable Ventilator with Positive
1. 2 0 (2) Yellow Zone (Semi-Critical)
End Expiratory Pressure (PEEP)
2. HTAR Pediatric Resuscitation Bed/Bay 8 1 (7) Red Zone (Critical)
3. Digital Camera/Instant Camera 1 0 (1) OSCC Room
Urine Full Examination and
4. Microscopy Examination (UFEME) 1 0 (1) Yellow Zone (Semi-Critical)
Machine
Computerized Tomography (CT)
5. Selayang 1 0 (1)
Scan
Intensive Care Unit (ICU) Type Red Zone (Critical)
6. Ventilator with Non-invasive 1 0 (1)
Ventilation
7. Manual Defibrillator 1 0 (1) Green Zone (Non Critical)
8. Serdang Defibrillator 5 0 (5) Yellow Zone (Semi-Critical)
9. Pediatric ICU Ventilator 7 1 (6) Red Zone (Critical)
Physiological Monitor - Cardiac/
Electrocardiography (ECG), Blood
10. Pressure (BP), Pulse Oximeter 9 2 (7) Yellow Zone (Semi-Critical)
Oxygen Saturation (SpO₂)
Kajang Monitoring
11. Pediatric Resuscitation Bed/Bay 3 1 (2) Red Zone (Critical)
12. X-ray Viewer 1 0 (1) Asthma Bay
Sumber: Emergency Medicine and Trauma Services Policy dan Senarai Aset ETD Hospital
iii. Pemeriksaan Audit seterusnya terhadap sejarah penyenggaraan dan

senarai aset rosak di ETD mendapati peralatan perubatan telah
digunakan dengan maksimum menyebabkan sering berlaku kerosakan
dan mengganggu kecekapan perkhidmatan. Antara contoh peralatan
perubatan yang sering mengalami kerosakan adalah seperti di Jadual
30 dan Gambar 12 hingga 15.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 36 28/06/2019 3:38 PM

JADUAL 30
ANTARA CONTOH PERALATAN PERUBATAN YANG SERING MENGALAMI KEROSAKAN
KEKERAPAN ASET
TAHUN KOS ROSAK
BIL. HOSPITAL JENIS PERALATAN NO. ASET
PEROLEHAN PEROLEHAN
2015 2016 2017
Physiological Monitor -
1. Cardiac/ECG, BP, SpO₂ 7024188 2009 56,000.00 10 3 2
Monitoring
Defibrillator/Pacemaker,
2. 7024339 2009 46,000.00 2 3 1
External
HTAR
Electrocardiographs,
3. 7018706 2008 9,800.00 7 1 3
Multichannel,
4. Refrigerator, Blood 7026303 2009 16,300.00 - 3 3
5. Ventilator, Intensive Care 7017556 2005 88,000.00 2 2 2
Physiologic Monitoring
6. 38040058 2010 27,900.00 5 3 1
Systems, Acute Care
Sistem Panggilan Nombor
7. 38003426 1998 23,367.27 13 22 31
Digital (QMS)
Defibrillator/Pacemakers,
8. Selayang 38040673 2013 19,980.00 1 1 4
External
Radiographic/Fluoroscopic
9. B038020034 1998 314,277.31 8 5 4
Systems, General-Purpose
Electrocardiographs, Single-
10. 38040665 2013 6,000.00 1 4 2
Channel
11. 083000784 2001 43,457.00 3 3 8
Systems, Acute Care
12. Infusion Pumps, Syringe 083000844 2001 5,640.00 3 2 2
Serdang Electrocardiographs,
13. 083004233 2009 9,833.00 8 6 2
Multichannel, Interpretative
14. Ventilators, Transport 083000802 2001 50,000.00 - 2 6
15. Laryngoscopes, Rigid 083000789 2001 5,130.00 - 4 3
Scanning Systems,
16. 009008215 2010 195,000.00 4 1 6
Ultrasonic
17. 009009171 2013 6,666.00 2 4 4
Systems, Acute Care
18. Kajang Bilirubinometers 009006590 2007 7,000.00 3 1 1
Electrocardiographs, Single-
19. 009008273 2010 5,687.50 2 - 2
Channel
20. Ventilators, Transport 009000209 1992 13,000.00 1 - 2
JUMLAH KESELURUHAN 75 70 89
Sumber : Bahagian Perkhidmatan Kejuruteraan Hospital
GAMBAR 12 GAMBAR 13
HSerdang HKajang
- Peti Sejuk Ubat yang Tidak Dapat Berfungsi - Mesin Ultrasound yang Rosak di Zon Kuning
Sepenuhnya di Zon Hijau Dihantar Kepada Konsesi Untuk Pembaikan
(06.06.2018) (27.06.2018)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 37
7 - 37
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 37 28/06/2019 3:38 PM

GAMBAR 14 GAMBAR 15
HSelayang HSelayang
- Sistem Panggilan Nombor Digital (QMS) - Jururawat Terpaksa Memanggil Pesakit
yang Tidak Berfungsi di Zon Hijau Tanpa Bantuan Sistem QMS
(25.07.2018) (10.08.2018)
iv. Bilangan peralatan perubatan yang tidak mengikut polisi adalah

disebabkan hospital kekurangan peruntukan untuk membuat perolehan
peralatan. Keadaan ini memberi kesan terhadap kecekapan dan
keberkesanan perkhidmatan ETD dari aspek tempoh rawatan pesakit.
Sebagai contoh terdapat peralatan perubatan seperti vital sign machine,
physiological monitor dan defibrillator yang terpaksa dikongsi antara
pesakit dalam zon triage yang sama dan berlainan.
Kekurangan peruntukan menyebabkan perolehan dan penggantian baru

peralatan perubatan tidak dapat dilaksanakan sepenuhnya. Bagi tahun 2016
hingga 2018, KKM memohon peruntukan berjumlah RM96.95 juta.
Bagaimanapun hanya RM20.32 juta (21%) diluluskan.
Bagi mengatasi masalah ini, KKM telah menjalankan kaedah leasing bagi
Perkhidmatan Radiologi, Pembedahan Am, Orthopaedik dan Anestesiologi serta
Rawatan Rapi. Kaedah ini merupakan projek rintis yang akan diperluaskan bagi
memenuhi keperluan peralatan perubatan di ETD untuk tempoh masa lima (5)
tahun bermula pada tahun 2019.
Penggunaan peralatan perubatan yang tinggi menyebabkan kerosakan dan

kekerapan penyenggaraan peralatan tersebut merupakan salah satu faktor yang
mempengaruhi jumlah keperluan peralatan sebenar.
Pada pendapat Audit, kekurangan ruang rawatan dan peralatan

kecemasan boleh menjejaskan perkhidmatan kecemasan yang
diberikan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 38 28/06/2019 3:38 PM

6.2.4. Keupayaan Sistem ICT
a. Bagi memastikan kelancaran pengurusan ETD, sokongan dari sistem ICT

yang menyeluruh amat penting. Sistem ICT yang digunakan adalah seperti di
Jadual 31.
JADUAL 31
SISTEM ICT YANG DIGUNAKAN DI ETD HOSPITAL
NAMA SISTEM/ MODUL YANG
MODUL YANG
BIL. HOSPITAL TAHUN MULA DIGUNAKAN DI CATATAN
DIBEKALKAN DI ETD
DIGUNAKAN ETD
Modul Ward Management
Sistem • Patient Management Emergency & Trauma tidak
• Patient
Pengurusan • Ward Management digunakan sepenuhnya disebabkan
Management
Pesakit (SPP) Emergency & modul ini hanya aktif untuk
• Billing and
Versi 2.6 / Trauma outpatient sahaja dan tiada
Payment
2009 • Billing and Payment kesinambungan - sistem tidak
1. HTAR termasuk modul inpatient.
• Patient Management
Bedwatcher
• Ward Management
System Sistem dibangunkan secara in-house
• Bed Booking
(Menggunakan oleh staf ETD di bawah insiatif Lean
• Indent Diet
Data SPPD) / Health Care.
• Census/Report
September 2014
• Messaging
• ERM (Enterprise Registration Management)
• Powerchart • Kontrak telah tamat pada 30
Cerner Millenium - Order Management November 2018.
2. Selayang Versi 2002.04 / - Result Viewing • Dalam tempoh interim sementara
1999 - Clinical Documentation menunggu kontrak diperbaharui
• Billing (Menggunakan Sistem Billing People oleh KKM.
Soft Ver.8.48)
• Patient Management System (PMS)
• Clinician Access (CA)
• Pharmacy Information System (PhIS)
• HL7/ Interfacing
• Billing Management System
Hospital
• PACS-Picture Archiving & Communication
Information
System
3. Serdang System (CRC-
• MUSE-Electrocardiograph Management
Isoft Versi 5.x) /
System
2005
• Material Management System
• Time Attendance System
• CSSD System
• Dietary System
• Executive IS & Data Warehouse Solutions
Modul Ward Management
Sistem • Patient Management Emergency & Trauma tidak
Pengurusan • Ward Management • Patient digunakan sepenuhnya disebabkan
4. Kajang Pesakit (SPP) Emergency & Management modul ini hanya aktif untuk
Versi 2.6 / Trauma • Billing and Payment outpatient sahaja dan tiada
Oktober 2017 • Billing and Payment kesinambungan - sistem tidak
termasuk modul inpatient.
Sumber: Unit ICT Hospital
b. Penjelasan terhadap penggunaan sistem ICT di hospital yang terlibat adalah

seperti berikut:
i. Hospital Tengku Ampuan Rahimah, Klang

HTAR menggunakan Sistem Pengurusan Pesakit (SPP) Versi 2.6 sejak
tahun 2009 dan hanya menggunakan modul pendaftaran pesakit serta
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 39
7 - 39
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 39 28/06/2019 3:38 PM

billing and payment sahaja. Manakala modul ward management tidak
digunakan kerana fungsi tidak integrated (tiada kesinambungan) antara
modul inpatient dan outpatient. Fungsi maklumat consultation pesakit
masih dilakukan secara manual dan menggunakan borang hardcopy
disebabkan kekurangan perkakasan. Selain itu, HTAR telah
membangunkan Bedwatcher System (BWS) untuk mengenal pasti
bilangan katil tersedia untuk kemasukan ke wad perubatan sejak bulan
September 2014. Ia bertujuan untuk mengenal pasti bilangan katil
kosong di wad perubatan dan merancang pemindahan pesakit dengan
lebih cekap.
ii. Hospital Selayang

HSelayang menggunakan sistem Cerner Millenium Versi 2002.04 sejak
tahun 1999 merangkumi proses yang menyeluruh berkaitan pengurusan
pentadbiran, kewangan dan aspek klinikal hospital serta digunakan
sepenuhnya.
iii. Hospital Serdang

HSerdang menggunakan sistem CRC-Isoft Versi 5.x sejak tahun 2005
merangkumi proses yang menyeluruh berkaitan pengurusan pentadbiran,
kewangan dan aspek klinikal hospital serta digunakan sepenuhnya.
iv. Hospital Kajang

HKajang menggunakan Sistem Pengurusan Pesakit (SPP) Versi 2.6
bermula pada bulan Oktober 2017. Sistem ini hanya digunakan untuk
modul pendaftaran pesakit serta billing and payment sahaja. Modul ward
management tidak digunakan kerana fungsi tidak integrated (tiada
kesinambungan) antara modul inpatient dan outpatient. Fungsi
maklumat consultation pesakit masih dilakukan secara manual dan
menggunakan borang hardcopy disebabkan kekurangan perkakasan.
c. Semakan Audit selanjutnya mendapati penggunaan (utilisation) sistem ICT

telah mencapai tahap optimum dengan pertambahan pengguna dan
peningkatan kedatangan pesakit yang ketara secara exponential. Ini
menyebabkan server menjadi berat dan capaian akan tergendala terutama
pada waktu puncak. Sebagai contoh, janaan rekod pesakit akan mengambil
masa yang lama dan boleh mengganggu keseluruhan prestasi sistem ICT.
d. Selain itu, peralatan komputer yang dibekalkan juga tidak mencukupi

menyebabkan staf ETD tidak dapat mengemas kini data secara real time.
Sebagai contoh, ketiadaan komputer di bilik rawatan menyebabkan doktor

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 40 28/06/2019 3:38 PM

tidak dapat mengunci masuk (key-in) diagnosis dan prosedur ke atas pesakit
semasa rawatan diberikan menyebabkan data (masa) yang dikunci masuk
tidak menggambarkan situasi sebenar. Sebahagian data juga langsung tidak
dikemas kini. Keadaan ini mengakibatkan pengurusan maklumat perubatan
tidak dapat disediakan secara menyeluruh dan tidak dapat membantu pihak
pengurusan hospital membuat keputusan.
e. Soal selidik tahap kepuasan staf ETD berkaitan sistem ICT mendapati
seramai 126 (34.5%) responden tidak berpuas hati dengan peralatan ICT
yang disediakan di ETD manakala 174 (47.7%) responden berpendapat
tahap kepuasan adalah sederhana dan 65 (34.0%) responden berpuas hati.
Selain itu, seramai 183 (50.3%) responden menyatakan bahawa mereka
memerlukan masa lebih daripada lima (5) minit untuk memasukkan clinical
notes bagi setiap pesakit yang dirawat manakala seramai 181 (49.7%)
responden memerlukan masa kurang lima (5) minit.
KKM dalam perancangan untuk melaksanakan Electronic Medical Record (EMR)

ke semua hospital Kerajaan dalam tempoh tiga (3) tahun lagi. Pelaksanaan EMR
ini akan memudahkan akses dan membolehkan perkongsian maklumat pesakit di
antara semua hospital yang terlibat. Bagaimanapun pelaksanaan ini adalah
tertakluk kepada peruntukan yang diterima.
KKM telah mengemukakan permohonan peruntukan bagi pelaksanaan EMR di

bawah peruntukan Pembangunan Rolling Plan 4 RMK11 bagi tahun 2020.
Permohonan tersebut telah dibentangkan kepada Kementerian Hal Ehwal
Ekonomi pada 18 April 2019. Keputusan kelulusan permohonan dijangka akan
diketahui selepas pembentangan Bajet 2020.
Bagi mengatasi masalah kekurangan perkakasan di ETD HKajang, permohonan

penyewaan komputer telah dibuat dan telah mendapat kelulusan JPICT namun
tidak dapat diteruskan atas kekangan peruntukan tahun 2018. Permohonan
peruntukan telah dikemukakan kepada JKN Selangor dan KKM untuk perolehan
dan penggantian perkakasan ICT secara berperingkat tertakluk kepada
peruntukan yang diluluskan.
Pihak HSerdang telah memohon peruntukan untuk penggantian infrastruktur ICT

yang usang sejak dari tahun 2014. Namun begitu, perkara ini masih belum
mendapat kelulusan.
Sistem ICT yang digunakan sejak tahun 1999 di HSelayang dalam proses
penggantian kepada sistem baharu.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 41
7 - 41
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 41 28/06/2019 3:38 PM

Keperluan ICT di HTAR tidak dapat dibekalkan berikutan peruntukan yang
terhad.
Pada pendapat Audit, ketidakupayaan infrastruktur dan sistem ICT

terutamanya dari aspek pengurusan data dan capaian yang lemah
telah menjejaskan kecekapan perkhidmatan kecemasan secara
menyeluruh.
Secara keseluruhannya berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan rawatan

kecemasan dan trauma telah diberikan kepada semua pesakit walaupun sebahagian
pesakit terpaksa menunggu lama. Ini disebabkan peningkatan kedatangan pesakit
terutamanya bagi kes bukan kecemasan dan kekangan yang dihadapi oleh ETD dari
aspek beban tugas yang tinggi, kekurangan peralatan perubatan, ruang yang terhad
dan ketidakupayaan sistem ICT. Perkara ini telah memberi kesan terhadap
perkhidmatan rawatan kecemasan yang pantas dan tepat kepada pesakit.
8. SYOR AUDIT
Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkhidmatan

kecemasan dan trauma mencapai objektif yang ditetapkan, pihak Audit mengesyorkan
8.1. KKM perlu mewujudkan koordinasi dan integrasi di antara hospital, klinik
kesihatan awam dan swasta serta memperkukuhkan perkhidmatan pra hospital
sebagai satu institusi khusus bagi menyediakan perkhidmatan kesihatan yang
bersepadu dan menyeluruh serta memastikan wujudnya kesamarataan dalam
pembahagian pengurusan kes;
8.2. JPA perlu menimbangkan untuk memberi pengecualian melaksanakan Dasar

Mengoptimumkan Sumber Manusia melalui pengurangan saiz perjawatan sebanyak
1% kepada KKM. Selain itu, KKM juga perlu diberikan perjawatan tambahan bagi
mengatasi masalah kekurangan staf kesihatan termasuk pakar kecemasan
berbanding peningkatan beban kerja;
8.3. KKM dengan kerjasama Kementerian Kewangan perlu mempertimbangkan

kaedah yang lebih komprehensif dalam menangani masalah kekurangan fasiliti
seperti outsourcing atau leasing bagi memberikan perkhidmatan kecemasan yang
lebih baik serta dapat mengurangkan beban perbelanjaan Kerajaan; dan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
a n T rTrauma
spital
Bab 7.indd 42 28/06/2019 3:38 PM

8.4. KKM perlu memberi keutamaan terhadap keupayaan infrastruktur dan sistem
ICT agar tidak menjejaskan kecekapan perkhidmatan kecemasan terutamanya dari
aspek pengurusan data dan membuat keputusan yang pantas.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 7 - 43
7 - 43
Pengurusan
ospital
Bab 7.indd 43 28/06/2019 3:38 PM

Bab 7.indd 44 28/06/2019 3:38 PM
8
KEMENTERIAN KOMUNIKASI
DAN MULTIMEDIA MALAYSIA
• Perbadanan Kemajuan Filem Nasional
Malaysia
- Program Insentif Penerbitan Filem di
Malaysia
• Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia

Malaysia
- Dana Kumpulan Wang Suruhanjaya
Komunikasi dan Multimedia Malaysia

Program Insentif Penerbitan Filem di Malaysia
Bab 8.indd 1 28/06/2019 8:48 AM

Program Insentif Penerbitan Filem di Malaysia
Bab 8.indd 2 28/06/2019 8:48 AM

PERBADANAN KEMAJUAN FILEM NASIONAL
MALAYSIA
1 PROGRAM INSENTIF PENERBITAN FILEM DI MALAYSIA
1. LATAR BELAKANG
1.1. Sektor Kandungan dan Infrastruktur Komunikasi atau Creative Content

Industry (CCI) telah diletakkan sebagai salah satu teras dalam 12 Bidang Ekonomi
Utama Negara atau National Key Economic Areas (NKEA) di bawah program
Transformasi Ekonomi atau Economic Transformation Programme (ETP) yang
diperkenalkan pada 25 September 2013.
1.2. Antara fokus dalam CCI adalah sasaran pelaburan di dalam negara melalui
produksi filem luar negara dan tempatan di Malaysia. Untuk tujuan tersebut, antara
program yang diwujudkan adalah Insentif Penerbitan Filem di Malaysia (Film in
Malaysia Incentive - FIMI) dan dipertanggungjawabkan kepada Perbadanan
Kemajuan Filem Nasional Malaysia (FINAS).
1.3. Insentif FIMI diperkenalkan Kerajaan pada bulan Januari 2013 berdasarkan
formula pembayaran rebat tunai bertujuan untuk membantu perkembangan dan
kemajuan industri kandungan tempatan di samping mempromosikan Malaysia
sebagai destinasi menarik bagi penggambaran filem luar negara.
1.4. Antara objektif FIMI adalah seperti berikut:
a. menggalakkan pengeluar filem Malaysia untuk menghasilkan kandungan

kreatif yang berkualiti tinggi untuk pasaran tempatan dan antarabangsa;
b. menarik pengeluar filem luar negara untuk menjalankan aktiviti perfileman di

Malaysia dan untuk menjadikan Malaysia sebagai destinasi penggambaran
antarabangsa;
c. menambahkan peluang pekerjaan untuk para artis dan krew tempatan yang
menyediakan perkhidmatan sepanjang ekosistem industri kandungan kreatif;
dan
d. menambahkan peluang pekerjaan untuk syarikat-syarikat produksi filem,

pusat pasca-produksi, syarikat sewaan alat perfileman serta studio-studio
yang menyediakan perkhidmatan sepanjang ekosistem industri kandungan
kreatif.
1.5. Dana FIMI disalurkan mulai tahun 2013 hingga 2015 melibatkan peruntukan
dari NKEA berjumlah RM146 juta dan peruntukan Rancangan Malaysia Kesebelas
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 18 - 1
Program
P r o g r a m Insentif
I n s e n t i f Penerbitan
P e n e r b i t a n Filem
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 1 28/06/2019 8:48 AM

(RMKe-11) bagi tahun 2016 hingga 2018 berjumlah RM124.52 juta. Dana NKEA
diluluskan oleh Unit Perancang Ekonomi (UPE) dan diagihkan oleh Unit Pengurusan
Prestasi dan Pelaksanaan (PEMANDU) untuk disalurkan kepada FINAS melalui
Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia (KKMM). Manakala peruntukan
RMKe-11 disalurkan kepada FINAS melalui KKMM dari Kementerian Kewangan
(MoF).
1.6. Program FIMI bertujuan untuk memberi kemudahan rebat tunai 30% ke atas
semua Perbelanjaan Produksi dalam Malaysia yang Layak atau Qualifying Malaysian
Production Expenditure (QMPE) untuk produksi luar negara dan tempatan tertakluk
kepada syarat dan kelayakan yang ditetapkan dalam garis panduan. QMPE
merupakan perbelanjaan produksi sehingga pasca produksi (tidak termasuk
pra-produksi) dalam Malaysia. Kriteria kelayakan minimum QMPE adalah seperti di
Jadual 1.
JADUAL 1
KELAYAKAN QMPE PROGRAM FIMI
PRODUKSI FILEM PRODUKSI FILEM
BIL. BUTIRAN TEMPATAN LUAR NEGARA
(RM Juta) (RM Juta)
1. Kos Produksi (meliputi kos produksi dan pasca produksi) 2.5 5
2. Pasca Produksi (sahaja) 0.5 1.5
Sumber: Garis Panduan Permohonan FIMI
1.7. Antara kriteria kelayakan untuk memohon FIMI adalah seperti berikut:
a. syarikat produksi filem Malaysia/luar negara menggunakan Malaysia sebagai

lokasi penggambaran dan/atau aktiviti pasca produksi;
b. produksi usaha sama (co-production) bersama penerbit filem luar negara

(majoriti dimiliki oleh penerbit tempatan);
c. syarikat produksi/penaja tempatan (local sponsor) Perfileman Malaysia yang

mempunyai lesen pengeluaran filem FINAS; dan
d. produksi Malaysia untuk pasaran tempatan, serantau dan antarabangsa

(pengeluaran dan saringan).
1.8. Pelaksanaan program FIMI meliputi permohonan dan kelulusan Sijil

Sementara (Provisional Certificate - PC), proses penilaian berkala oleh perunding
audit swasta, permohonan dan kelulusan Sijil Akhir (Final Certificate - FC) serta
pembayaran rebat kepada pemohon. Sijil PC dikeluarkan kepada pemohon yang
memenuhi syarat kelayakan dalam program FIMI berdasarkan maklumat dan
anggaran belanjawan yang diisi dalam borang permohonan. Bagaimanapun, Sijil PC
tidak menjamin kelulusan Sijil FC. Pemohon perlu mengemukakan permohonan
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
r o g r a m IInsentif
n s e n t i f PPenerbitan
e n e r b i t a n FFilem
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 2 28/06/2019 8:48 AM

untuk Sijil FC dalam jangka masa 60 hari selepas produksi siap untuk menuntut
rebat daripada perbelanjaan produksi dalam Malaysia. Setiap rebat yang dituntut
akan disemak dan disahkan perbelanjaannya oleh perunding audit swasta yang
dilantik oleh FINAS sebelum pembayaran dilakukan.
1.9. Jawatankuasa FIMI diketuai oleh Ketua Pengarah FINAS. Jawatankuasa ini
berperanan mempertimbangkan permohonan insentif FIMI, meluluskan, menolak
dan meminta maklumat lanjut bagi permohonan FIMI di peringkat PC dan FC serta
membangunkan strategi pelaksanaan FIMI. Unit Film in Malaysia Office (FIMO) atau
Unit FIMI diwujudkan di bawah Bahagian Galakan Penggambaran berfungsi sebagai
urus setia dalam mempromosikan program insentif, mengawal selia dan memantau
proses permohonan insentif sehingga pembayaran insentif dibuat. Setiap kelulusan
rebat yang dituntut adalah berdasarkan keputusan mesyuarat Jawatankuasa FIMI.
1.10. Tiga (3) versi Garis Panduan Permohonan FIMI bagi Produksi Luar Negara
dan Tempatan telah disediakan dan dirujuk untuk permohonan penerbitan filem.
Penggunaan versi garis panduan tersebut adalah berdasarkan tahun permohonan
dan berkuat kuasa sehingga selesai pembayaran rebat. Versi garis panduan yang
diguna pakai adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
VERSI GARIS PANDUAN PERMOHONAN FIMI
GARIS PANDUAN GARIS PANDUAN
VERSI
PERMOHONAN LUAR NEGARA PERMOHONAN TEMPATAN
1 15 Februari 2013 12 Jun 2013
2 Mac 2015 Disember 2014
3 1 Januari 2017 1 Januari 2017
Sumber: Unit FIMI, FINAS
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada program Insentif Penerbitan Filem di
Malaysia (FIMI) telah dilaksanakan dengan cekap dan berkesan bagi mencapai objektif
yang ditetapkan.
3. SKOP PENGAUDITAN
Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi dan pengurusan
program. Penilaian prestasi program adalah berdasarkan dua (2) perkara iaitu
pencapaian output dan pencapaian outcome. Manakala lima (5) perkara yang dinilai di
bawah bidang pengurusan adalah pengurusan pembayaran insentif, proses pemberian
kelulusan Sijil PC, penentusahan QMPE projek oleh perunding audit swasta, pengurusan
kewangan dan pemantauan. Pengauditan ini meliputi 50 projek yang memohon FIMI
dari tahun 2013 hingga Jun 2018 yang terdiri daripada 37 projek luar negara dan 13
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 38 - 3
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 3 28/06/2019 8:48 AM

projek tempatan termasuk 35 projek yang telah menarik diri, tiada maklum balas atau
ditolak permohonannya oleh Unit FIMI. Pengauditan dijalankan di Ibu Pejabat FINAS
yang merangkumi Bahagian Galakan Penggambaran terutamanya Unit FIMI, Bahagian
Kewangan, Bahagian Pemasaran serta Bahagian Dasar dan Perancangan.
Pengauditan telah dijalankan dengan menyemak rekod kewangan, baucar bayaran,

dokumen seperti minit mesyuarat jawatankuasa, fail projek dan pemantauan, surat
pelantikan/kontrak perjanjian panel audit swasta dan perjanjian antara penaja tempatan
dengan syarikat pemohon asing serta menganalisis data yang berkaitan. Lawatan fizikal
telah dijalankan bersama pihak Unit FIMI ke Temoh, Perak bagi set penggambaran,
Johor Bahru, Johor bagi studio penggambaran dan Petaling Jaya, Selangor bagi studio
produksi animasi. Temu bual juga dilaksanakan dengan pegawai FINAS dan pemohon
FIMI. Borang soal selidik turut diedarkan dan telah mendapat jawapan daripada 27
syarikat pemohon FIMI. Perbincangan bersama pihak perunding audit swasta telah
diadakan pada 11 dan 15 Februari 2019.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Mei hingga Ogos 2018
a. Prestasi Program
Program FIMI telah berjaya mencapai objektif bagi menarik pengeluar filem luar
negara untuk menjalankan aktiviti perfileman dalam Malaysia dan menambahkan
peluang pekerjaan kepada syarikat produksi serta krew tempatan.
Bagaimanapun, kekurangan promosi terutamanya di peringkat dalam negara
menyebabkan kurangnya penyertaan daripada industri filem tempatan. Ini telah
menyebabkan sasaran 50% dana insentif untuk dimanfaatkan oleh produksi
tempatan tidak dapat dicapai. Selain itu, sumbangan kepada ekonomi industri
kreatif tidak dapat diukur kerana FINAS tidak melaksanakan penilaian outcome.
Pengurusan program FIMI adalah kurang cekap kerana terdapat kelemahan
dalam aspek kelulusan pembayaran insentif, proses pemberian kelulusan Sijil PC,
penentusahan QMPE projek oleh perunding audit swasta, pengurusan kewangan
dan pemantauan.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 4 28/06/2019 8:48 AM

a. sasaran sekurang-kurangnya 50% daripada dana program FIMI
dimanfaatkan oleh pengeluar filem tempatan tidak tercapai kerana hanya
lima (5) permohonan projek tempatan bernilai RM12.42 juta (10%) telah
diluluskan dari tahun 2016 sehingga tarikh pengauditan iaitu pada bulan
Ogos 2018;
b. FINAS belum melaksanakan kajian penilaian outcome berkaitan program

FIMI;
c. pembayaran berjumlah RM1.21 juta diluluskan walaupun permohonan tidak

memenuhi syarat ditetapkan;
d. Unit FIMI tidak menyimpan rekod kewangan, lejar perbelanjaan, resit-resit

perbelanjaan dan bil-bil oleh syarikat pemohon yang telah disemak dan
disahkan oleh perunding audit swasta untuk tujuan pemantauan tuntutan
rebat serta pengauditan;
e. FINAS tidak menyediakan kontrak perjanjian bagi perkhidmatan perunding

audit swasta tetapi menerima pakai terma perkhidmatan yang dikemukakan
oleh perunding audit swasta dilantik sebagai dokumen kontrak bagi
menjelaskan terma perkhidmatan audit; dan
f. tiada senarai semak dan laporan pemeriksaan fizikal disediakan untuk

15 projek dari tahun 2013 hingga bulan Jun 2018.
Perkara yang ditemui serta maklum balas FINAS telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 11 April 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang
6.1. Prestasi Program Insentif FIMI
6.1.1. Prestasi Output
a. Permohonan Insentif FIMI
i. Bilangan Permohonan Insentif yang Diterima

 Bagi tempoh tahun 2013 hingga 2018, Unit FIMI telah menerima
permohonan bagi 88 projek yang terdiri daripada 64 projek luar
negara dan 24 projek tempatan. Daripada jumlah tersebut, sebanyak
53 projek diluluskan di peringkat PC melibatkan 39 projek luar negara
dan 14 projek tempatan. Butiran adalah seperti di Jadual 3.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 58 - 5
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 5 28/06/2019 8:48 AM

JADUAL 3
PERMOHONAN DAN KELULUSAN PERINGKAT PC BAGI PROJEK INSENTIF FIMI
BILANGAN PERMOHONAN BILANGAN PROJEK PERATUS
PROJEK DILULUSKAN PERINGKAT PC LULUS
SASARAN
TAHUN BERBANDING
DITETAPKAN LUAR LUAR
TEMPATAN JUMLAH TEMPATAN JUMLAH SASARAN
NEGARA NEGARA (%)
2013 TB 6 5 11 5 3 8 -
2014 TB 9 3 12 7 2 9 -
2015 TB 18 9 27 10 4 14 -
2016 15 14 3 17 5 3 8 53.3
2017 15 12 2 14 7 0 7 46.7
2018 15 5 2 7 5 2 7 46.7
JUMLAH - 64 24 88 39 14 53 -
Sumber: Analisis Jabatan Audit Negara
 Mulai tahun 2016, Sistem Pemantauan Projek II (SPPII) menetapkan

bilangan permohonan projek yang diluluskan oleh FINAS perlu
mencapai sasaran 15 projek yang merangkumi projek luar negara
dan tempatan setiap tahun. Bagaimanapun, tahun 2013 hingga 2015
tidak tertakluk kepada penetapan ini kerana program dilaksanakan di
bawah peruntukan NKEA.
 Semakan Audit mendapati bilangan permohonan projek yang telah

diluluskan di peringkat PC dari tahun 2016 hingga tahun 2018 tidak
mencapai sasaran 15 projek setiap tahun yang ditetapkan. Hanya
lapan (8) permohonan PC diluluskan pada tahun 2016, tujuh (7)
projek telah diluluskan permohonan PC bagi tahun 2017 dan tujuh
(7) projek telah diluluskan permohonan PC bagi tahun 2018.
Maklum balas FINAS semasa Exit Conference pada 11 April 2019
Penetapan Key Performance Index (KPI) bagi Program Insentif FIMI adalah
berdasarkan kepada nilai QMPE tahunan yang telah ditetapkan oleh PEMANDU
iaitu RM100 juta setahun.
Maklum balas FINAS yang diterima pada 17 April 2019
Permohonan FIMI dari tahun 2013 sehingga bulan Mac 2019 adalah sebanyak
94 projek yang terbahagi kepada 34 projek yang tidak layak dan 60 projek yang
diluluskan (provisional certificate). Permohonan projek FIMI yang telah
diluluskan (provisional certificate) dari tahun 2013 sehingga Mac 2019 adalah
sebanyak 60 projek (45 projek antarabangsa dan 15 projek tempatan) dengan
jumlah anggaran perbelanjaan dalam negara (QMPE) sebanyak RM1.24 bilion.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 6 28/06/2019 8:48 AM

ii. Permohonan Insentif oleh Produksi Tempatan
 Unit Perancang Ekonomi (UPE) melalui surat bertarikh 29 April 2016,

menyarankan agar sekurang-kurangnya 50% Dana Kandungan
Digital bagi program FIMI dimanfaatkan oleh produksi filem
tempatan.
 Semakan Audit mendapati bilangan permohonan daripada produksi

filem tempatan yang diterima tidak mencapai sasaran yang
ditetapkan. Daripada keseluruhan 22 projek yang telah diluluskan
bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, hanya lima (5) projek
melibatkan produksi tempatan. Jumlah QMPE bagi lima (5) projek
tersebut bernilai RM12.42 juta iaitu hanya 10% daripada keseluruhan
peruntukan dana yang berjumlah RM124.52 juta. Peratusan tersebut
adalah jauh lebih rendah daripada sasaran yang ditetapkan iaitu
sekurang-kurangnya 50% dimanfaatkan oleh produksi filem
tempatan. Butiran adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
BILANGAN PROJEK TEMPATAN DILULUSKAN PC
DARI TAHUN 2016 HINGGA DISEMBER 2018
PROJEK PRODUKSI TEMPATAN PERATUS
PERUNTUKAN BILANGAN BERBANDING
DANA PROJEK 30% REBAT PERUNTUKAN DANA
TAHUN (RM Juta) BILANGAN QMPE KESELURUHAN
DILULUSKAN PERATUS
DILULUSKAN (RM Juta) (%)
PC (%)
PC
(A) (B) (C)=(B)/(A)*100
2016 30.00 8 3 37.5 5.35 17.8
2017 54.17 7 0 0.0 - 0.0
2018 40.35 7 2 28.6 7.07 17.5
JUMLAH 124.52 22 5 22.7 12.42 10.0
 Berdasarkan maklum balas terhadap soal selidik kepada syarikat

pemohon FIMI yang dijalankan oleh pihak Audit, antara faktor yang
menyebabkan kurang permohonan daripada pengeluar filem
tempatan adalah nilai minimum QMPE yang sukar untuk dicapai,
syarat-syarat yang ditetapkan untuk program insentif FIMI sukar
dipenuhi serta borang permohonan bagi Sijil Sementara (PC form)
dan Sijil Akhir (FC form) tidak mesra pengguna. Sementara itu, pihak
Audit tidak dapat menentukan sama ada pihak FINAS mempunyai
perancangan bagi meningkatkan penyertaan pengeluar tempatan di
bawah program FIMI. Berdasarkan hasil soal selidik yang dijalankan
kepada penerima insentif FIMI, pemohon memaklumkan hanya
mengetahui program insentif ini melalui pejabat FINAS dan tiada
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 78 - 7
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 7 28/06/2019 8:48 AM

kaedah hebahan lain seperti internet, pameran dan seminar sebagai
promosi. Sehubungan itu, pihak Audit tidak dapat menentukan sejauh
mana insentif ini telah dihebahkan kepada pengeluar tempatan.
FINAS telah mengadakan sesi pembentangan berkaitan FIMI kepada penggiat

industri tempatan sempena Pelancaran FIMI di KL Converge pada tahun 2013
dan 2014. FINAS juga telah mengadakan dua (2) sesi pembentangan kepada
pihak industri tempatan berkaitan FIMI di International Masterclass yang
dilaksanakan oleh POSTAM pada 26 Mac 2019, Matic KL dan Funding Facilities
For International Co-Production Marketing & Distribution oleh PTVM, Matrade KL
yang dibentangkan oleh Pengarah Bahagian Galakan Penggambaran. FINAS
akan membentangkan cadangan bagi merendahkan kos minimum QMPE untuk
filem tempatan di dalam Mesyuarat Jawatankuasa FIMI. Sebagai langkah
proaktif bagi meningkatkan permohonan di kalangan penerbit tempatan, FINAS
akan menghubungi dan memberi penerangan kepada industri tempatan yang
mendapat kutipan filem Box Office untuk menarik mereka memohon FIMI bagi
projek-projek yang akan datang.
b. Pencapaian KPI QMPE Projek
i. Berdasarkan Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bilangan 2 Tahun 2005:

Garis Panduan bagi Mewujudkan Petunjuk-Petunjuk Prestasi Utama atau Key
Performance Indicators (KPI) dan Melaksanakan Pengukuran Prestasi di
Agensi Kerajaan, Perkara 4 menggariskan agensi Kerajaan perlu mengukur
prestasi perkhidmatan masing-masing untuk memberi gambaran mengenai
prestasi agensi keseluruhannya. Bagi Program Insentif FIMI, FINAS
telah menetapkan KPI QMPE tahunan yang perlu dicapai adalah antara
RM100 juta hingga RM400 juta bagi tempoh tahun 2013 hingga 2018.
ii. Semakan Audit mendapati:

 Secara keseluruhannya setakat 31 Disember 2018, pencapaian QMPE
yang belum diaudit oleh perunding audit swasta adalah RM1.14 bilion
dan telah melebihi sasaran jumlah QMPE keseluruhan yang
ditetapkan iaitu RM1 bilion.
 Pencapaian QMPE berbanding sasaran tahunan pula adalah antara

47.5% hingga 166.9%. Bagi tahun 2016, pencapaian QMPE adalah
terendah iaitu 47.5% kerana lapan (8) permohonan projek yang telah
diluluskan pada peringkat PC hanya mempunyai anggaran QMPE
antara RM2.79 juta hingga RM9.49 juta.
8 - 88 - 8 KetuaAudit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 8 28/06/2019 8:48 AM

 Bagi tahun 2018, pencapaian QMPE adalah tertinggi iaitu 166.9%
kerana tujuh (7) projek yang telah diluluskan pada peringkat PC
mempunyai anggaran QMPE lebih tinggi antara RM3.14 juta hingga
RM65.32 juta. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
SASARAN DAN PENCAPAIAN KPI QMPE
SASARAN QMPE PENCAPAIAN
PERATUS
TAHUN TAHUNAN QMPE
(%)
(RM Juta) (RM Juta)
2013 100 136.01 136.0
2014 200 318.33 159.2
2015 400 341.10 85.3
2016 100 47.48 47.5
2017 100 133.24 133.2
2018 100 166.89 166.9
JUMLAH 1,000 1,143.05 114.3
Pada tahun 2015, KPI yang dicapai adalah melebihi daripada peruntukan yang
diberikan oleh pihak PEMANDU iaitu sebanyak RM44.04 juta. Manakala pada
tahun 2016 merupakan waktu peralihan daripada bajet NKEA kepada RMKe-11.
Bajet rebat berjumlah RM30 juta telah lewat diterima, iaitu pada sukuan ketiga.
Ia sedikit sebanyak memberi kesan kepada sasaran yang ditetapkan.
Berdasarkan situasi produksi semasa, kos keseluruhan projek adalah meliputi
kos produksi dan 20% kos kontingensi. Oleh yang demikian, KPI QMPE projek-
projek FIMI merangkumi kesemua kos tersebut. Status terkini bagi QMPE yang
telah diaudit adalah RM813.92 juta iaitu Return of Investment (dari tahun 2013
– Mac 2019) manakala rebat yang telah dibayar dan masih dalam proses
bayaran adalah RM243.95 juta untuk 43 buah projek.
Pada pendapat Audit, KPI QMPE keseluruhan bagi Program Insentif

FIMI telah mencapai sasaran yang ditetapkan. Bagaimanapun, aktiviti
promosi yang kurang berkesan di peringkat dalam dan luar negara
menyebabkan pengeluar filem tidak mendapat maklumat yang jelas
berkenaan insentif FIMI. Keadaan ini menyumbang kepada kurangnya
penyertaan terutamanya daripada pengeluar filem tempatan bagi
mendapatkan insentif yang ditawarkan Kerajaan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 98 - 9
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 9 28/06/2019 8:48 AM

6.1.2. Prestasi Outcome
a. Peluang Pekerjaan Bagi Syarikat Produksi Filem dan Penaja

Tempatan
i. Objektif FIMI antaranya menetapkan penambahan peluang pekerjaan

bagi syarikat-syarikat produksi filem, pusat pasca-produksi, syarikat
sewaan alat perfileman serta studio-studio yang menyediakan
perkhidmatan sepanjang ekosistem industri kandungan kreatif.
ii. Semakan Audit telah dibuat terhadap 50 permohonan insentif dari 18

buah syarikat penaja tempatan bagi projek luar negara dan 10 buah
syarikat produksi bagi projek tempatan untuk tempoh tahun 2013 hingga
bulan Jun 2018.
iii. Semakan Audit selanjutnya kepada daftar Suruhanjaya Syarikat Malaysia

(SSM), mendapati 20 (40%) daripada 50 projek yang memohon insentif
FIMI adalah daripada syarikat penaja tempatan/produksi yang
mempunyai pemilik saham yang sama. Permohonan dari syarikat yang
mempunyai pemilik saham yang sama menyebabkan hasrat Kerajaan
bagi memastikan sekurang-kurangnya 50% insentif FIMI dimanfaatkan
dan diperluaskan kepada lebih ramai pengeluar filem tempatan sukar
dicapai. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 6.
JADUAL 6
SYARIKAT PENAJA TEMPATAN ADALAH PEMILIK SAHAM YANG SAMA
NO. KAD PENGENALAN/ BILANGAN
BIL. NO. PENDAFTARAN SYARIKAT
NO. PENDAFTARAN SYARIKAT PROJEK
735890-X
JF247302
1. 1164530-K 9
xxxxxx-xx-5569
1178702-X
xxxxxx-xx-5633 1048105-A
2. 3
xxxxxx-xx-6313 900350-M
1063277-U
3. 1026783-A 3
1112648-T
xxxxxx-xx-5587
823702-V
xxxxxx-xx-5811
4. 1211630-P 5
xxxxxx-xx-5195
1084540-A
xxxxxx-xx-5573
JUMLAH 20 (40%)
Setiap pemohon projek antarabangsa akan melantik penaja tempatan untuk

membantu mereka semasa proses produksi. Penaja tempatan ini akan
melakukan kerja-kerja pemasaran insentif FIMI di pasaran-pasaran lokasi
antarabangsa dengan inisiatif sendiri. Terdapat juga di kalangan penaja
tempatan yang mempunyai jaringan perhubungan antarabangsa yang kukuh,

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 10 28/06/2019 8:48 AM

justeru, perkara ini akan memberi kelebihan kepada mereka untuk membawa
masuk produksi-produksi antarabangsa ke Malaysia. Walaupun terdapat
kelompok penaja tempatan yang kerap memohon FIMI, namun kelompok penaja
tempatan ini membawa projek-projek yang berlainan dan bayaran mereka
ditanggung sepenuhnya oleh syarikat pemohon. Dari sudut positifnya, kesemua
penaja tempatan ini adalah syarikat tempatan, justeru, sekali gus melalui
perhubungan mereka dengan syarikat pemohon antarabangsa menggalakkan
technology transfer dan knowledge transfer kepada ekosistem industri
tempatan. Sebagai langkah untuk meramaikan lagi bilangan penaja tempatan,
FINAS akan mengadakan kerjasama dengan pihak kerajaan Negeri yang akan
menyediakan penaja tempatan dari pihak mereka supaya setiap permohonan
yang dikemukakan adalah lebih telus dan memberi peluang terbuka kepada
semua pihak yang layak bersaing. Perbincangan pertama akan diadakan dengan
Kerajaan Negeri Johor yang dijangka dilaksanakan pada suku ketiga 2019.
b. Peluang Pekerjaan bagi Para Artis dan Krew Tempatan
i. Objektif FIMI antaranya menetapkan insentif FIMI akan menambahkan

peluang pekerjaan untuk para artis dan krew tempatan yang
menyediakan perkhidmatan sepanjang ekosistem industri kandungan
kreatif. Garis Panduan Permohonan FIMI Produksi Luar Negara Versi
Tahun 2013 - 2017, Perkara 2.6 mengenai keperluan krew Malaysia
menggariskan at least 30% of the production crew must be either
Malaysian citizens or persons having Malaysia permanent residency
status. All Malaysian crew employed in the production should
be registered with an authorized association for production crews.
Manakala Garis Panduan Permohonan FIMI Produksi Tempatan Versi
Tahun 2013 - 2017, Perkara 2.6 mengenai keperluan krew Malaysia
menggariskan to qualify for FIMI, the applicant producer is required to
employ at least 80% of the crew who is a Malaysia citizen or has a
permanent residency status. This is not applicable for co-production
projects.
ii. Semakan Audit terhadap 33 projek yang telah diaudit dan dibayar rebat,
mendapati dari tahun 2013 hingga 2017, seramai 4,170 (73.4%) orang
krew tempatan daripada jumlah keseluruhan 5,678 orang krew projek
telah digajikan. Daripada 33 projek tersebut, 23 daripada 24 projek luar
negara telah mencapai 30% penggajian krew tempatan dan kesemua
projek tempatan telah mencapai 80% penggajian krew tempatan. Jumlah
ini menunjukkan sasaran ditetapkan dalam aspek penggajian krew
tempatan telah dapat dicapai. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 7.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 811
- 11
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 11 28/06/2019 8:48 AM

JADUAL 7
PENGGAJIAN KREW TEMPATAN
JUMLAH BILANGAN KREW
NAMA PERATUS
BIL. KATEGORI TAHUN BILANGAN KREW TEMPATAN
PROJEK (%)
(Orang) (Orang)
1. IS 1 284 181 63.7
2. 2013 BBB 159 117 73.6
3. TT 123 103 83.7
4. A AA 96 37 38.5
5. R 146 22 15.1
6. O 64 29 45.3
7. 2014 MP S1 1,259 681 54.1
8. GB 102 99 97.1
9. SS 67 67 100.0
10. H5 67 61 91.0
11. LUAR NEGARA LIP 117 117 100.0
12. (30% krew IS 2 188 188 100.0
tempatan dari
13. jumlah krew WRW 25 15 60.0
14. projek) 2015 MP S2 551 551 100.0
15. AGT 323 167 51.7
16. R21 70 70 100.0
17. LLTA 117 117 100.0
18. KH 5 67 61 91.0
19. S 48 48 100.0
2016
20. MM 106 99 93.4
21. LFR 20 14 70.0
22. CRA 456 312 68.4
23. 2017 ALT 184 79 42.9
24. OG 139 81 58.3
25. 2013 CM 3D 79 66 83.5
26. KFBA 329 329 100.0
2014
27. H-5 82 66 80.5
TEMPATAN
28. OB 99 99 100.0
(80% krew
29. tempatan dari 2015 BB 67 67 100.0
jumlah krew
30. MK 68 55 80.9
projek)
31. PE 25 25 100.0
32. 2016 GBL 78 74 94.9
33. KW 73 73 100.00
JUMLAH BESAR 5,678 4,170 73.4
c. Kajian Penilaian Outcome Belum Dijalankan
i. Surat Pekeliling Am Bilangan 1 Tahun 2012 mengenai Garis Panduan

Penilaian Program Pembangunan menetapkan Kementerian, Jabatan dan
Badan Berkanun Persekutuan membuat penilaian outcome dan impak

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 12 28/06/2019 8:48 AM

terhadap sesuatu program yang dilaksanakan. Ia bertujuan untuk
mengukur prestasi dan pencapaian program berbanding objektif yang
ditetapkan serta sejauh mana program memberi manfaat kepada
golongan sasar. Penilaian hendaklah bersesuaian dan memberi kesan
positif kepada ekonomi dan industri filem.
ii. Semakan Audit mendapati FINAS belum melaksanakan penilaian

outcome bagi Program Insentif FIMI setakat tarikh pengauditan iaitu
sehingga bulan Ogos 2018. Selain itu, FINAS juga didapati tidak
menyediakan pangkalan data khusus berkaitan dengan program FIMI
bagi tujuan rujukan dan penyediaan laporan outcome.
Pihak FIMI akan bekerjasama dengan FIMI Plus (program yang diuruskan oleh
Khazanah Nasional Berhad) bagi melaksanakan satu kajian keberkesanan
Insentif FIMI dan FIMI Plus terhadap ekonomi negara, dijangka dilaksanakan
pada suku ketiga tahun 2019. Spesifikasi teknikal bagi kajian telah disediakan
dan dalam proses pencarian konsultan dan sebut harga yang bersesuaian. Bajet
bagi kajian ini akan diperoleh daripada peruntukan RMKe-11 bagi tahun 2019.
Pada pendapat Audit, objektif pelaksanaan Program Insentif FIMI

telah dapat dicapai kerana program ini telah memberi peluang
pekerjaan kepada syarikat produksi filem, penaja tempatan dan krew
tempatan. Bagaimanapun, penilaian outcome tidak dilaksanakan
mengakibatkan prestasi dan pencapaian program untuk
menggalakkan pengeluaran filem yang kreatif dan berkualiti tinggi
serta menarik pengeluar filem luar negara menjalankan aktiviti
perfileman di Malaysia tidak dapat diukur.
6.2.1. Pengurusan Pembayaran Insentif
a. Permohonan FIMI Diluluskan Walaupun Projek Tidak Mencapai

Nilai QMPE Ditetapkan
i. Berdasarkan Garis Panduan Permohonan FIMI bagi Produksi Luar Negara

dan Tempatan Versi Tahun 2013 - 2017, Perenggan 2.1 menetapkan
“the project must either spend QMPE with a minimum of RM2.5 million in
aggregate for production work only or spend a combined QMPE for
production and post production with a minimum of RM2.5 million
(domestic) and a minimum of RM5 million in aggregate for production
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 813
- 13
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 13 28/06/2019 8:48 AM

work only or spend a combined QMPE for production and post-production
with a minimum of RM5 million (foreign)”. Selain itu, Perenggan 2.1 juga
menetapkan “a television series, ...an average of at least RM385,000.00
of QMPE per hour (foreign) and RM193,000.00 of QMPE per hour
(domestic)”.
ii. Perenggan 2.2 mengenai projek animasi bersiri produksi tempatan dan
luar negara menetapkan, “a series or a season of series must be at least
2 episodes. Each episode must be at least one commercial half hour in
length with the exception of animation programmes which must be at
least one commercial quarter hour in length. A series or season of a
series may be an animated film and may be a documentary. FIMI for
Production Activity will only be issued after completion of the entire
series, with a minimum spend of at least RM193,000 per episode
(domestic) and RM385,000 per episode (foreign) and to be completed
within 18 months upon commencement of expenditure”.”
iii. Semakan Audit mendapati Jawatankuasa FIMI telah meluluskan

pembayaran rebat bagi dua (2) projek walaupun tidak mencapai nilai
QMPE yang ditetapkan. Projek tersebut terdiri daripada satu (1) projek
luar negara dengan nilai QMPE RM2.5 juta telah diluluskan dalam
mesyuarat Jawatankuasa FIMI Bilangan 4/2015 bertarikh 18 Jun 2015
(peringkat PC) dan Bilangan 8/2016 bertarikh 27 September 2015
(peringkat FC). Manakala bagi satu (1) projek tempatan dengan nilai
QMPE RM1.5 juta telah diluluskan dalam mesyuarat Jawatankuasa FIMI
Bilangan 2/2015 bertarikh 31 Mac 2015 (peringkat PC) dan Bilangan
3/2017 bertarikh 20 April 2017 (peringkat FC). Nilai rebat yang dibayar
bagi kedua-dua projek ini membawa implikasi kewangan sebanyak
RM1.21 juta. Pihak Audit dimaklumkan keputusan untuk meluluskan
projek tempatan tersebut dilaksanakan untuk memberi galakan terhadap
industri produksi tempatan. Butiran adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
KELULUSAN QMPE PROJEK KURANG DARI SYARAT DITETAPKAN
NILAI QMPE NILAI QMPE NILAI REBAT
YANG YANG QMPE TARIKH
KATEGORI PROJEK GENRE
DISYARATKAN DILULUSKAN DIBAYAR BAYARAN
Luar Negara WRW Dokumentari Bersiri 5 2.5 0.76 08.03.2017
Tempatan BB Animasi Bersiri 2.5 1.5 0.45 16.06.2017
JUMLAH 1.21

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 14 28/06/2019 8:48 AM

Pada pendapat Audit, pembayaran bagi projek yang tidak mencapai
nilai QMPE ditetapkan adalah tidak teratur.
b. Pembayaran Rebat Lewat Daripada Tempoh Masa Ditetapkan

i. Berdasarkan Final Certificate Terms and Conditions dalam surat Award of
Final Certificate for the Film in Malaysia Incentive (FIMI), para 5.2,
“Applicant may claim FIMI (less audit fees) at any time within 14 days
from the date of this Final Certificate. FINAS will disburse FIMI (less audit
fees) within 14 days from the date of such claim provided that the Final
Certificate is not revoked and all terms and conditions of the Provisional
Certificate, the Final Certificate, FIMI General Terms and Conditions and
FIMI Guidelines remain fully complied with”.
ii. Semakan Audit mendapati pembayaran rebat FIMI oleh FINAS telah
melebihi tempoh 14 hari yang ditetapkan bagi 23 projek dari tahun 2013
hingga 2016 dengan kelewatan antara dua (2) hingga 79 hari. Jumlah
keseluruhan tuntutan rebat yang lewat dibayar adalah RM161.38 juta.
FINAS memaklumkan kelewatan pembayaran disebabkan Bahagian
Kewangan lewat menerima Minit Bebas daripada Unit FIMI mengenai
tuntutan pembayaran rebat dan yuran audit. Kelewatan pembayaran ini
memberi kesan terhadap tahap kecekapan pengurusan serta imej FINAS.
Butiran adalah seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
PEMBAYARAN REBAT LEWAT DARIPADA TEMPOH MASA DITETAPKAN
NILAI REBAT TARIKH
QMPE YANG SETUJU TARIKH KELEWATAN
BIL. TAHUN PROJEK GENRE
DILULUSKAN TERIMA PEMBAYARAN (Hari)
(RM Juta) ANUGERAH FC
Projek Luar Negara
1. BBB Series/Animation 1.61 12.08.2016 08.09.2016 3
2. 2013 TT Series/Animation 1.53 28.02.2017 09.05.2017 33
3. LR TV Series Animation 3.56 05.10.2017 16.11.2017 14
4. AAA Features Film 1.92 29.02.2016 13.04.2016 17
5. O Features Film 1.86 29.02.2016 13.04.2016 17
6. MP S1 TV Series 71.01 22.02.2016 01.04.2016 14
2014
7. GB Series/Animation 1.54 17.03.2017 20.04.2017 9
8. SS Series/Animation 1.60 14.08.2017 08.09.2017 2
9. H5 Series/Animation 2.16 14.11.2017 18.12.2017 8
10. LIP Features Film 2.80 19.10.2016 24.11.2016 11
11. IS 2 TV Series 13.50 03.10.2016 26.10.2016 2
12. WRW Documentary 0.26 10.02.2017 08.03.2017 3
2015
13. MP S2 TV Series 43.86 02.03.2017 27.04.2017 24
14. AGT Reality TV Show 2.89 29.03.2017 30.05.2017 26
15. TK Series/Animation 1.83 28.02.2018 18.07.2018 79
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 815
- 15
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 15 28/06/2019 8:48 AM

NILAI REBAT TARIKH
QMPE YANG SETUJU TARIKH KELEWATAN
BIL. TAHUN PROJEK GENRE
DILULUSKAN TERIMA PEMBAYARAN (Hari)
(RM Juta) ANUGERAH FC
16. 2016 SP Features Film 1.75 11.04.2017 30.05.2017 17
JUMLAH PROJEK LUAR NEGARA 153.68 2-79
Projek Tempatan
17. 2013 C3d Features Film 0.99 13.11.2015 15.12.2015 7
18. KFBA Features Film 0.66 12.08.2016 08.09.2016 3
2014
19. H-5 TV Series 0.91 16.11.2015 15.12.2015 6
20. OB Features Film 0.87 17.05.2017 13.06.2017 3
2015
21. MK Features Film 1.42 20.04.2017 30.05.2017 10
22. GBL Features Film 0.71 07.06.2017 04.07.2017 2
2016
23. KLW Features Film 2.15 15.12.2017 23.01.2018 10
JUMLAH PROJEK TEMPATAN 7.71 2-10
JUMLAH KESELURUHAN 161.38 2-79
Nota: TM - Tiada Maklumat
Pembayaran juga tertakluk kepada penyaluran rebat tunai melalui RMKe-11.

Selepas pihak urus setia menerima Final Cert yang telah lengkap ditandatangani
pihak pemohon, pihak urus setia perlu menyediakan Memo Kelulusan
Pembayaran berserta Nota Minta dan Invois bagi pembayaran audit serta
bayaran projek. Setelah tandatangan Ketua Pengarah FINAS diperoleh, pihak
urus setia menyerahkan dokumen lengkap tersebut kepada Bahagian Kewangan.
Di Bahagian Kewangan proses bayaran akan dibuat dalam tempoh 14 hari
bekerja. Status terkini di dalam Final Cert telah ditukar penerimaan pembayaran
rebat kepada 60 hari.
c. Dokumen Sokongan dan Resit Perbelanjaan Tidak Disimpan
i. Garis Panduan Permohonan FIMI Bagi Produksi Luar Negara dan

Tempatan Tahun 2013 - 2017 menggariskan “Once production is
completed, the applicant producer must then apply for and obtain a Final
Certificate of approval from FINAS by submitting a completed Final
Certificate Application Form which shall include all supporting documents
and audited receipts to FIMO.” Arahan Perbendaharaan (AP) 99
menetapkan setiap pembayaran hendaklah disokong dengan dokumen
sokongan yang lengkap mengenai setiap bekalan atau kerja untuk
membolehkan semakan dilakukan tanpa perlu merujuk kepada apa-apa
dokumen selain yang dikembarkan pada baucar bayaran berkenaan.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 16 28/06/2019 8:48 AM

ii. Semakan Audit mendapati Unit FIMI tidak menyimpan rekod kewangan,
lejar perbelanjaan, resit-resit perbelanjaan dan bil-bil oleh syarikat
pemohon yang telah disemak dan disahkan oleh perunding audit swasta.
Ini adalah kerana keperluan untuk mengemukakan dokumen sokongan
bersama bil-bil yang telah diaudit dan disahkan oleh perunding audit
swasta tidak dimasukkan dalam klausa Statement of Work (SoW) atau
Agreed Upon Procedures (AUP) antara FINAS dan perunding audit
swasta. Selain itu, syarat tersebut juga tidak dimasukkan di dalam surat
tawaran Sijil PC dan FC oleh FINAS kepada syarikat pemohon untuk
tujuan semakan dan rujukan FINAS.
iii. Pihak Audit telah memilih dua (2) projek dengan nilai rebat berjumlah
RM3.55 juta yang telah diaudit oleh perunding audit swasta dan dibayar
rebat bagi tujuan pengesahan perbelanjaan sebenar. Pihak Audit telah
memohon melalui pihak FINAS kepada syarikat pemohon untuk
mengemukakan dokumen sokongan asal bagi tujuan pengauditan.
Bagaimanapun, pihak syarikat pemohon tidak dapat mengemukakan
dokumen berkaitan dan memaklumkan bahawa syarikat pemohon tiada
akses kepada sumber dokumen projek dan pegawai yang
bertanggungjawab terhadap proses audit tersebut telah tidak bekerja lagi
di syarikat berkaitan.
iv. Kelemahan pihak FINAS dalam memastikan klausa keperluan untuk

mengemukakan dokumen sokongan dalam surat ikatan antara FINAS
dengan perunding audit swasta dan FINAS dengan syarikat pemohon
menyebabkan dokumen sokongan asal tidak diuruskan dengan teratur.
Ketidakaturan ini juga boleh memberi kesan kepada berlakunya
perbelanjaan tidak wajar dalam proses tuntutan pembayaran rebat.
Pihak FINAS telah mengadakan perbincangan dengan Audit Swasta pada

15 April 2019 yang lalu, dalam perbincangan tersebut telah dimaklumkan
beberapa perkara seperti berikut:
a) Penyimpanan dokumen sokongan/resit: Pihak urus setia akan mengambil

langkah produktif dalam penyimpanan dokumen sokongan/resit bagi projek-
projek di bawah FIMI. Sekiranya resit yang diberikan adalah bukan yang
asal, pihak pemohon perlulah membuat akuan bersumpah.
b) Selain daripada itu, sekiranya pihak pemohon perlu menyimpan resit asal,
mereka perlulah menyimpan sehingga tujuh (7) tahun seperti mana
penyimpanan rekod kerajaan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 817
- 17
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 17 28/06/2019 8:48 AM

c) Bagi perkara ini akan dimasukkan di dalam PC dan FC untuk diambil tindakan
pihak pemohon. Perkara ini juga akan dimasukkan dalam Guideline Baharu
FIMI.
Pada pendapat Audit, pembayaran bagi tempoh tahun 2013 sehingga

31 Disember 2018 berjumlah RM231.5 juta yang tidak disokong
dengan dokumen sokongan adalah melanggar AP dan surcaj boleh
diambil terhadap pegawai yang terlibat dalam proses pembayaran.
6.2.2. Proses Pemberian Kelulusan Sijil PC
a. Proses Pemberian Provisional Certificate (PC) Melebihi Tempoh

Masa yang Ditetapkan
i. Pihak FINAS telah menetapkan setiap permohonan akan diproses dalam

tempoh empat (4) hingga enam (6) minggu bagi memutuskan pemberian
PC. Setiap permohonan PC akan diluluskan melalui keputusan Mesyuarat
Jawatankuasa FIMI.
ii. Semakan Audit mendapati pemprosesan permohonan PC bagi 20 (40%)

daripada 50 projek telah melebihi tempoh masa yang ditetapkan dengan
antara satu (1) hingga 16 minggu. Pemberian kelulusan PC melebihi
tempoh ditetapkan adalah disebabkan oleh mesyuarat Jawatankuasa
FIMI tidak dapat diadakan mengikut jadual yang ditetapkan, borang
permohonan PC yang dikemukakan oleh pemohon tidak lengkap dan
penilaian borang tidak sempat dilaksanakan kerana tarikh penghantaran
borang permohonan PC terlalu dekat dengan tarikh mesyuarat
Jawatankuasa FIMI. Kelewatan memproses permohonan PC memberi
kesan kepada tahap kecekapan Unit FIMI dan imej FINAS dalam
menguruskan program insentif ini. Maklumat lanjut adalah seperti di
Jadual 10.
JADUAL 10
TEMPOH MEMPROSES PERMOHONAN PROVISIONAL CERTIFICATE (PC)
MASA PUNCA
TARIKH TARIKH KELEWATAN
DIAMBIL
NAMA PERMOHONAN KELULUSAN KELEWATAN PENGELUARAN
BIL. TAHUN UNTUK
PROJEK PC DITERIMA JAWATANKUASA (Minggu) SIJIL PC ()
PROSES
OLEH FINAS FIMI
(Minggu) (i) (ii) (iii)
Projek Luar Negara
1. 2014 SS 05.01.2015 31.03.2015 12 6 
2. 2015 IS 2 09.03.2015 22.05.2015 10 4 
3. 2015 FB 18.01.2016 09.05.2016 16 10 
4. 2015 AGT 14.01.2015 31.03.2015 8 2 
5. 2015 TK 08.01.2015 31.03.2015 11 5 

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 18 28/06/2019 8:48 AM

MASA PUNCA
TARIKH TARIKH KELEWATAN
DIAMBIL
NAMA PERMOHONAN KELULUSAN KELEWATAN PENGELUARAN
BIL. TAHUN UNTUK
PROJEK PC DITERIMA JAWATANKUASA (Minggu) SIJIL PC ()
PROSES
OLEH FINAS FIMI
(Minggu) (i) (ii) (iii)
6. 2015 FWAY 10.11.2014 31.03.2015 20 14 
7. 2016 SP 17.03.2016 09.05.2016 7 1 
8. 2016 MM 27.01.2016 12.05.2016 15 9 
9. 2016 JSL 28.01.2016 12.05.2016 14 8 
10. 2016 LFR 27.05.2016 22.08.2016 12 6 
11. 2016 KH5 17.07.2016 19.12.2016 22 16 
12. 2016 MM S2 05.09.2017 20.11.2017 10 4 
13. 2016 MB 10.04.2018 17.07.2018 14 8 
14. 2016 KKH S3 04.04.2018 17.07.2018 15 9 
Projek Tempatan
15. 2013 YLSG 03.05.2013 09.07.2013 9 3 
16. 2013 GL 03.05.2013 09.07.2013 9 3 
17. 2015 OB 20.01.2015 31.03.2015 9 3 
18. 2015 BB 21.01.2015 31.03.2015 9 3 
19. 2016 GBL 01.07.2016 22.08.2016 7 1 
20. 2016 PE 26.10.2016 19.12.2016 7 1 
JUMLAH PROJEK MENGIKUT PUNCA KELEWATAN PENGELUARAN PC 8 8 4
Nota: (i) Mesyuarat Jawatankuasa FIMI Tidak Dapat Diadakan Mengikut Jadual yang Ditetapkan
(ii) Borang Permohonan Tidak Lengkap
(iii) Penilaian Borang Tidak Sempat Dilaksanakan Sebelum Tarikh Mesyuarat
iii. Berdasarkan maklum balas FINAS, Mesyuarat Jawatankuasa FIMI

tidak dapat diadakan mengikut jadual disebabkan kekurangan ahli
untuk memenuhi korum mesyuarat. Sehingga bulan Ogos 2018,
Ahli jawatankuasa FIMI terdiri daripada Kementerian
Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI), Agensi Pusat
Permohonan Penggambaran Filem dan Persembahan Artis Luar
Negara (PUSPAL), Malaysia Digital Economy Corporation Sdn.
Bhd. (MDEC), Bahagian Perlesenan dan Penguatkuasaan FINAS,
UPE, Malaysia External Trade Development Corporation
(MATRADE), Malaysia Tourism Promotion Board (Tourism
Malaysia) dan SKMM.
Maklum balas FINAS yang diterima pada 21 September 2018
Sebagai langkah penambahbaikan, Jawatankuasa FIMI telah melantik tiga (3)

ahli baharu (UPE, Tourism Malaysia dan Matrade) bagi mengatasi masalah
kekurangan ahli mesyuarat sehingga menyebabkan Mesyuarat Jawatankuasa
FIMI terpaksa ditangguhkan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 819
- 19
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 19 28/06/2019 8:48 AM

Bermula Oktober 2017, pihak urus setia FIMI telah mengambil langkah proaktif
bagi perkara ini. Penambahbaikan telah dilaksanakan dengan kekerapan setiap
bulan untuk mengadakan Mesyuarat Jawatankuasa FIMI.
Pada pendapat Audit, proses pemberian kelulusan sijil PC adalah

kurang cekap kerana pemberian PC melebihi tempoh masa ditetapkan.
b. Penapisan dan Ulasan Kandungan Filem Luar Negara
i. Garis Panduan Permohonan FIMI bagi Produksi Luar Negara dan

Tempatan Tahun 2013 - 2017, Perenggan 2.8 menggariskan “The
applicant producer shall ensure that the project/content: Does not
contain issues deemed insulting, offensive and/or portraying Malaysia in
a negative light; Does not insult, offend and affect sensitivity of Islam
and other religions in Malaysia; Does not threaten the security and
harmony of Malaysia; and, Must comply to and obtain certification from
the Film Censorship Board (Lembaga Penapisan Filem) from the Ministry
of Home Affairs (for domestic application)”.
ii. Pihak Audit dimaklumkan bahawa projek yang diluluskan permohonan

FIMI ada dinilai dan diulas oleh urus setia FIMI sebelum dibawa ke
Jawatankuasa FIMI untuk dibincangkan dan diluluskan permohonan
peringkat FC. Projek tempatan yang diangkat ke Jawatankuasa FIMI
dinilai oleh urus setia FIMI selepas mendapat sijil kelulusan daripada
Lembaga Penapisan Filem (LPF) terlebih dahulu. Bagaimanapun, projek
luar negara tidak disyaratkan untuk mendapatkan sijil kelulusan dari LPF
sekiranya filem tersebut tidak ditayangkan di Malaysia. Pihak penerbit
luar negara juga tidak mempunyai obligasi undang-undang melalui
perjanjian dengan FINAS untuk tidak menayangkan babak yang
bertentangan dengan syarat ditetapkan di luar negara.
Semua projek tempatan yang telah siap akan diserahkan kepada LPF untuk
dinilai sebelum ditayangkan. Selain daripada itu, SOP bagi projek FIMI, skrip
projek perlulah mendapat kelulusan PUSPAL. PUSPAL terdiri dengan pelbagai
agensi termasuklah PDRM, Imigresen, FINAS, KDN, Tourism Malaysia dan LPF.
Setelah mendapat kelulusan PUSPAL barulah permohonan projek diproses oleh
urus setia FIMI.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 20 28/06/2019 8:48 AM

Pada pendapat Audit, ketiadaan syarat penapisan untuk perfileman
dalam Malaysia untuk filem luar negara sebelum permohonan FC
dikemukakan kepada Unit FIMI menyebabkan penguatkuasaan
terhadap Garis Panduan FIMI Perenggan 2.8 sukar dilaksanakan serta
boleh memberi implikasi negatif terhadap imej negara sekiranya filem
ditayangkan mempunyai unsur-unsur yang bertentangan dengan
syarat yang ditetapkan.
6.2.3. Penentusahan QMPE Projek oleh Perunding Audit Swasta
Garis Panduan Permohonan FIMI bagi Produksi Luar Negara dan Tempatan
Tahun 2013 - 2017 menetapkan, “The relevant financial and production
documentation will be audited by a member of FINAS’s FIMI Audit Panel of
which costs to undertake such auditing activities will be borne by the applicant
producer.” Keperluan ini telah dimaklumkan oleh pihak FINAS kepada pemohon
melalui surat tawaran sijil PC. Pelantikan perunding audit swasta bagi
mengesahkan tuntutan QMPE diuruskan oleh FINAS dan pembayaran adalah
melalui potongan insentif yang diterima oleh pemohon.
a. Pelantikan Perkhidmatan Perunding Audit Swasta Secara Lantikan

Terus
Semakan Audit mendapati pelantikan lima (5) firma audit swasta bagi
perkhidmatan pengesahan QMPE program FIMI telah dibuat secara lantikan
terus oleh FINAS dengan tempoh lantikan dari tahun 2015 hingga Jun 2018.
Pelantikan tersebut melibatkan 32 projek dengan 30 projek telah disahkan
dan dibayar yuran audit berjumlah RM6.17 juta. Butiran lanjut adalah seperti
di Jadual 11. Semakan lanjut mendapati tiada bukti kelulusan bagi
pelaksanaan kaedah pelantikan tersebut diperoleh daripada Kementerian
Kewangan.
JADUAL 11
PERUNDING AUDIT SWASTA DILANTIK UNTUK MENGESAHKAN
TUNTUTAN QMPE TAHUN 2013 HINGGA BULAN JUN 2018
BIL. PROJEK BIL. PROJEK YANG BIL. PROJEK JUMLAH
PERUNDING
BIL. YANG TELAH DIBAYAR BELUM SELESAI YURAN AUDIT
AUDIT
DITAWARKAN YURAN AUDIT AUDIT (RM Juta)
1. AF0039 14 14 0 2.73
2. AF0206 2 1 1 0.12
3. AF0080 6 6 0 1.70
4. AF1146 9 8 1 1.58
5. AF1443 1 1 0 0.04
JUMLAH 32 30 2 6.17
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 821
- 21
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 21 28/06/2019 8:48 AM

FINAS akan menyediakan kontrak perjanjian dan tatacara perolehan bagi

perkhidmatan audit. Kontrak perjanjian ini dijangka akan menyelesaikan perkara
berkaitan kadar bayaran auditor dan perincian kerja yang seragam. Proses ini
dijangka siap pada suku ketiga 2019.
b. Kontrak Perjanjian Pelantikan Perunding Audit Swasta
i. Surat tawaran pelantikan perunding audit swasta untuk projek FIMI

menetapkan Kontrak Perjanjian akan disempurnakan dengan
memasukkan semua terma dan syarat yang dipersetujui oleh pihak
FINAS dan perunding audit swasta.
ii. Semakan Audit mendapati FINAS tidak menyediakan kontrak perjanjian

bagi perkhidmatan perunding audit swasta. Sebaliknya, FINAS menerima
pakai dokumen Statement of Work (SoW) atau Agreed Upon Procedures
(AUP) yang dikemukakan oleh perunding audit swasta dilantik bagi
menjelaskan perincian kerja audit sebagai ikatan kontrak selain daripada
Surat Setuju Terima (SST) yang dikeluarkan. Bagaimanapun, didapati
perincian kerja yang disediakan tidak menjamin kepentingan Kerajaan
sekiranya berlaku ketidakpatuhan terhadap perincian kerja tersebut.
Selain itu, wujud perbezaan proses kerja utama melibatkan kaedah
pengesahan jumlah QMPE dituntut, pensampelan dan pengiraan fi audit.
Butiran perbezaan adalah seperti di Jadual 12.
JADUAL 12
PERBEZAAN PROSES KERJA BAGI PERUNDING AUDIT SWASTA
PERUNDING KAEDAH KAEDAH PENGIRAAN
BIL. KAEDAH PENGESAHAN
AUDIT PERSAMPELAN FI AUDIT
- Pengesahan perbelanjaan berdasarkan

Agreed Upon Procedures in Respect of
Qualifying Malaysian Production
Expenditure for Film in Malaysia Pengiraan kadar fi audit
Incentive – Foreign Production berdasarkan
- Berdasarkan International Standards - 100% bagi semua kos “manhours” dan
1. AF0080
on Related Services 4400 projek diselaraskan dengan
- pengesahan dilaksanakan secara jawatan (kadar standard
“one-off” selepas penggambaran tanpa mengira jawatan)
selesai dan pemohon telah
mengemukakan borang FC kepada
FINAS
- Pengesahan perbelanjaan berdasarkan - 100%.

Agreed-Upon Procedures – Qualifying - Pengesahan
Malaysian Production Expenditure for perbelanjaan secara Pengiraan kadar fi audit
the Purpose of Film in Malaysia persampelan meliputi berdasarkan
2. AF1146 Incentive 60% perbelanjaan “manhours” dan
- Berdasarkan International Standards bagi kos projek dipersetujui terlebih
on Related Services 4400 berjumlah RM20 juta dahulu dalam AUP
- Pengesahan dilaksanakan selepas ke atas dan dibuat
penggambaran selesai. secara interim.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 22 28/06/2019 8:48 AM

PERUNDING KAEDAH KAEDAH PENGIRAAN
BIL. KAEDAH PENGESAHAN
AUDIT PERSAMPELAN FI AUDIT
- Pengesahan perbelanjaan berdasarkan

- Pengesahan
Agreed-Upon Procedures – Qualifying
perbelanjaan dibuat
Malaysian Production Expenditure for
secara non biased
the Purpose of Film in Malaysia Pengiraan kadar fi audit
sampling berdasarkan
3. AF0039 Incentive berdasarkan
line item meliputi
- Berdasarkan International Standards “manhours”
sekurang-kurangnya
on Related Services 4400
80% perbelanjaan
- Pengesahan dilaksanakan secara
bagi setiap projek
interim
Sumber: Penerangan Perunding Audit Swasta yang Dilantik
FINAS sedang dalam proses menyediakan kontrak perjanjian dan tatacara

perolehan bagi perkhidmatan audit. Kontrak perjanjian ini dijangka akan
menyelesaikan perkara berkaitan kadar bayaran auditor dan perincian kerja
yang seragam. Proses ini dijangka siap pada suku ketiga 2019. Pihak FINAS
telah mengadakan pertemuan dengan Audit Swasta dan telah meminta pihak
Audit Swasta untuk mengemukakan “working paper” pengauditan dan lain-lain
dokumen sokongan yang telah diaudit dan disahkan bagi projek-projek tahun
2013-2018.
Pada pendapat Audit, pengurusan perunding audit swasta adalah tidak

cekap kerana tiada bukti kelulusan daripada Kementerian Kewangan
diperoleh bagi pelaksanaan kaedah pelantikan terus perunding audit
swasta. Selain itu, ketiadaan kontrak perjanjian formal di antara
FINAS dengan perunding audit swasta membawa risiko kepada
kekangan kuasa kepada FINAS sebagai pemilik projek dan
kepentingan Kerajaan tidak dapat dijamin.
a. Perbelanjaan Pembayaran Rebat dan Tanggungan QMPE Projek

Melebihi Peruntukan
i. Garis Panduan Perbelanjaan Secara Berhemat Bagi Mengawal

Perbelanjaan Awam PB 3.1, Perenggan 3.1 menggariskan Pegawai
Pengawal hendaklah memastikan pengurusan kewangan di Kementerian/
Jabatan dikendalikan berdasarkan sistem kawalan dalaman yang kukuh,
mengikut peraturan kewangan yang telah ditetapkan dan memberikan
pulangan kewangan yang terbaik (value for money). Pegawai Pengawal
hendaklah memastikan pelaksanaan sesuatu program/aktiviti/projek
adalah selaras dengan jumlah peruntukan yang telah diluluskan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 823
- 23
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 23 28/06/2019 8:48 AM

ii. FINAS telah menerima peruntukan berjumlah RM146 juta untuk dana
NKEA-CCI bagi tahun 2013 hingga 2015 dan RM124.52 juta untuk
peruntukan di bawah RMKe-11 sehingga 31 Disember 2018 bagi program
FIMI. Semakan Audit mendapati FINAS telah berbelanja sebanyak
RM208.26 juta untuk program FIMI di bawah dana NKEA-CCI iaitu
142.6% lebih tinggi berbanding dengan peruntukan dari tahun 2013
hingga 2015. Ini adalah kerana pembayaran yang dibuat pada tahun
semasa adalah bagi projek yang ditanggung pada tahun sebelumnya
dengan menggunakan peruntukan tahun semasa. Perbelanjaan tersebut
merangkumi pembayaran rebat termasuk fi audit kepada 27 projek yang
berjaya berjumlah RM208.04 juta dan pembayaran fi audit kepada
empat (4) projek yang tidak berjaya berjumlah RM0.22 juta. Manakala
prestasi kewangan untuk tahun 2016 hingga 2018 menunjukkan hanya
RM35.91 juta (28.84%) telah dibelanjakan daripada jumlah peruntukan
RMKe-11 yang diterima. Butiran peruntukan dan perbelanjaan bagi
program FIMI adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN PROGRAM INSENTIF FIMI
TANGGUNGAN PEMBAYARAN PROJEK LEBIHAN/
PERUNTUKAN
TAHUN PROJEK DILULUSKAN KURANGAN
(RM Juta)
(Bilangan) (RM Juta) (RM Juta)
PERUNTUKAN NKEA
2013 51.00 8 35.01 15.99
2014 51.00 9 91.19 (40.19)
2015 44.00 14 82.06 (38.06)
208.26
JUMLAH 146.00 31 (62.26)
(142.6%)
PERUNTUKAN RMKe-11
2016 30.00 8 10.45 19.55
2017 54.17 7 25.46 28.71
2018 40.35 7 - 40.35
35.91
JUMLAH 124.52 22 88.61
(28.84%)
iii. Pihak Audit juga mendapati FINAS telah menanggung tiga (3) projek di
bawah tanggungan peruntukan NKEA berjumlah RM54.47 juta dan telah
dibayar dengan menggunakan peruntukan RMKe-11. Tanggungan liabiliti
yang melebihi kemampuan peruntukan boleh menyebabkan risiko
kekurangan dana bagi menyelesaikan pembayaran rebat projek. Butiran
lanjut adalah seperti Jadual 14.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 24 28/06/2019 8:48 AM

JADUAL 14
TANGGUNGAN PROJEK PERUNTUKAN NKEA
DAN DIBAYAR DENGAN MENGGUNAKAN PERUNTUKAN RMKe-11
NAMA TEMPOH TARIKH PERBELANJAAN DANA
TAHUN CATATAN
PROJEK PROJEK BAYARAN (RM Juta) DIGUNAKAN
10.08.2014
Bayar rebat tidak
2014 R hingga 18.12.2017 7.43
termasuk fi audit
05.10.2014
RMKe-11
28.04.2015
Bayar rebat
2015 MP S2 hingga 27.07.2017 44.58
termasuk fi audit
21.04.2016
01.10.2014
Bayar rebat
2015 R21 hingga 04.09.2017 2.46 RMKe-11
termasuk fi audit
01.03.2017
JUMLAH 54.47
Sumber: FINAS dan analisis Jabatan Audit Negara
iv. Semakan selanjutnya mendapati lebihan perbelanjaan untuk dana NKEA

disebabkan peruntukan yang diterima oleh FINAS tidak selaras dengan
sasaran KPI QMPE yang ditetapkan berjumlah RM700 juta bagi tempoh
tahun 2013 hingga 2015. Anggaran tanggungan QMPE projek adalah
berjumlah RM210 juta. Bagaimanapun, peruntukan sebenar yang
disalurkan bagi tempoh yang sama adalah berjumlah RM146 juta dan
tidak dapat menampung tanggungan QMPE sebenar yang berjumlah
RM238.66 juta. Kekurangan peruntukan ini menyebabkan FINAS tidak
dapat menanggung bayaran rebat dalam tempoh tersebut dan perlu
dijelaskan dengan menggunakan peruntukan RMKe-11. Butiran lanjut
JADUAL 15
KPI QMPE DITETAPKAN, ANGGARAN QMPE,
DANA DITERIMA DAN TANGGUNGAN QMPE PROJEK SEBENAR
KPI QMPE ANGGARAN TANGGUNGAN
PROJEK YANG TANGGUNGAN QMPE PERUNTUKAN QMPE PROJEK
TAHUN DITETAPKAN PROJEK YANG DITERIMA SEBENAR
SEPATUTNYA
PERUNTUKAN NKEA
2013 100.00 30.00 51.00 40.83
2014 200.00 60.00 51.00 95.50
2015 400.00 120.00 44.00 102.33
Jumlah Kecil 700.00 210.00 146.00 238.66
PERUNTUKAN RMKe-11
2016 100.00 30.00 30.00 14.24
2017 100.00 30.00 54.17 37.05
2018 100.00 30.00 40.35 50.07
Jumlah Kecil 300.00 90.00 124.52 101.36
JUMLAH 1,000.00 300.00 270.52 340.02
Sumber: FINAS
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 825
- 25
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 25 28/06/2019 8:48 AM

v. Semakan Audit terhadap Minit Mesyuarat Jawatankuasa FIMI mendapati
tiada penglibatan wakil dari Bahagian Kewangan untuk membincangkan
perihal kewangan dalam mesyuarat Jawatankuasa FIMI menyebabkan
kedudukan terkini dana yang ada tidak dapat dikemukakan kepada
Jawatankuasa. Perkara ini telah memberi kesan kepada pertimbangan
keputusan yang diambil oleh Jawatankuasa dan menyebabkan pihak
FINAS membuat tanggungan yang melebihi peruntukan dan anggaran
QMPE ditetapkan seperti ditunjukkan dalam di Jadual 15 di atas.
FINAS mengambil maklum tentang perkara ini. Sebagai langkah

penambahbaikan, wakil daripada Bahagian Kewangan FINAS telah dijemput
untuk dilantik sebagai ahli dan mula menghadiri Mesyuarat Jawatankuasa FIMI
Bil. 4/2018 pada 17 Julai 2018. Dicadangkan juga pelantikan seorang wakil dari
Ahli Perbadanan FINAS sebagai ahli Jawatankuasa FIMI. Cadangan ini
dibincangkan dalam Mesyuarat Jawatankuasa FIMI Bil. 4/2019 pada 18 April
2019.
Pada pendapat Audit, kawalan bajet FINAS kurang cekap sehingga

berlaku QMPE projek telah melebihi peruntukan dan mengakibatkan
FINAS terpaksa menanggung dan menggunakan dana daripada
peruntukan RMKe-11 bagi menyelesaikan tuntutan rebat. Keadaan ini
menyebabkan peruntukan bagi RMKe-11 tidak dapat digunakan
dengan optimum bagi membolehkan lebih banyak pengeluar filem
mendapat manfaat dari insentif FIMI.
b. Dana NKEA Digunakan untuk Pembelian Aset dan Perbelanjaan

Mengurus
i. Surat PEMANDU kepada FINAS yang bertarikh 10 April 2014 menjelaskan

anggaran bajet tahun 2014 yang diluluskan kepada FINAS di bawah dana
NKEA untuk Program FIMI adalah termasuk bajet bagi pelantikan
seorang pegawai kontrak untuk setahun.
ii. Semakan Audit mendapati FINAS telah menggunakan sejumlah RM1.36

juta daripada dana NKEA yang diperuntukkan untuk perbelanjaan selain
daripada pembayaran rebat FIMI dari tahun 2013 sehingga tahun 2015.
Antara perbelanjaan tersebut adalah perbelanjaan untuk pembelian aset,
aktiviti promosi program FIMI di dalam dan luar negara, pembangunan
laman web rasmi FIMI serta pembayaran elaun kehadiran mesyuarat
8 - 826- 26 KetuaAudit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 26 28/06/2019 8:48 AM

Jawatankuasa FIMI sehingga tahun 2015. Berdasarkan maklum balas
FINAS, PEMANDU telah meluluskan RM1 juta untuk perbelanjaan operasi
FIMI pada tahun 2014. Bagaimanapun, pihak Audit mendapati
kandungan surat PEMANDU yang bertarikh 10 April 2014 hanya
menyatakan anggaran bajet tahun 2014 yang diluluskan adalah termasuk
bajet bagi gaji pelantikan seorang pegawai kontrak untuk setahun. Oleh
itu, pihak Audit tidak dapat menentukan sumber kuasa yang
membenarkan FINAS menggunakan dana NKEA untuk tujuan selain
daripada pembayaran rebat FIMI. Butiran perbelanjaan adalah seperti di
Jadual 16.
JADUAL 16
PERBELANJAAN LAIN YANG MENGGUNAKAN DANA NKEA
PAMERAN /
CONFERENCE/
LAMAN PENGKELASAN/
IKLAN ELAUN BENGKEL ASET PERKHIDMATAN JUMLAH
TAHUN WEB PELARASAN
(LUAR/DALAM
NEGARA)
(RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM) (RM)
2013 42,924 8,662 54,000 218,557 134,511 22,265 276,436 757,355
2014 29,338 52,580 - 244,022 17,722 135,650 - 479,312
2015 - 7,500 - 92,147 - 20,534 7,223 127,404
JUMLAH 72,262 68,742 54,000 554,726 152,233 178,449 283,659 1,364,071
Sumber: Bahagian Kewangan FINAS
Pada pendapat Audit, amalan membelanjakan dana NKEA untuk

pembelian aset dan perbelanjaan mengurus yang tiada peruntukan
dan tanpa kelulusan menyalahi peraturan kewangan. Rekod kewangan
yang tidak diselaraskan dan penggunaan dana tanpa kelulusan
menyebabkan pengurusan kewangan yang kurang efektif di samping
membawa risiko dana digunakan bukan untuk tujuan ditetapkan.
6.2.5. Pemantauan
a. Mesyuarat Jawatankuasa FIMI Bilangan 5/2014 bertarikh 3 Julai 2014

memutuskan untuk memantau kerja-kerja yang dijalankan oleh syarikat yang
mendapat kelulusan FIMI dan dicadangkan satu senarai semak untuk diisi
semasa kerja pemantauan dijalankan. Berdasarkan maklum balas terhadap
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2014 Siri 3, FINAS telah menubuhkan
satu (1) pasukan yang akan membuat pemantauan ke lokasi penggambaran.
b. Semakan Audit mendapati tiada bukti senarai semak disediakan. Semakan

lanjut juga mendapati tiada laporan pemeriksaan fizikal disediakan untuk
15 projek (30%) yang dilawati dari tahun 2013 hingga setakat bulan Jun
2018. Pihak Audit juga tidak dapat mengesahkan rancangan dan jadual
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 827
- 27
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 27 28/06/2019 8:48 AM

pemantauan kerana tiada rekod atau laporan hasil daripada lawatan
pemeriksaan tersebut. Bilangan projek yang dilawati adalah seperti di
Jadual 17.
JADUAL 17
BILANGAN PROJEK YANG DILAWAT DARI TAHUN 2013 HINGGA 2018
BILANGAN PROJEK BILANGAN
PERATUS
PROJEK DALAM PROJEK YANG
(%)
PENGAMBARAN DILAWATI
Projek Tempatan 13 4 30.8
Projek Luar Negara 37 11 29.7
JUMLAH 50 15 30.0
Maklum balas FINAS yang diterima pada 21 September 2018
Sebagai langkah penambahbaikan, pihak FIMI telah membuat jadual

pemantauan projek yang lebih teratur mulai bulan September 2018. Laporan
hasil pemantauan juga akan disediakan selepas pemantauan dijalankan.
Pemantauan bagi filem asing adalah di bawah bidang kuasa PUSPAL yang terdiri
daripada pelbagai agensi seperti PDRM, Imigresen, FINAS, KDN, Tourism
Malaysia, LPF. Bagi pemohon/projek tempatan, pemantauan akan dilaksanakan
oleh Bahagian Pelesenan & Penguatkuasaan FINAS.
Pihak FINAS telah mengambil langkah proaktif dan telah menjalankan

pemantauan bagi projek-projek FIMI yang masih dalam produksi. Pada bulan
Mac 2019 yang lalu, Urus setia FIMI telah membuat pemantauan projek di tiga
(3) lokasi untuk dua (2) projek luar negara. Di samping itu pada 24 April 2019,
urus setia FIMI akan mengadakan pemantauan projek pos-produksi. Manakala
pada 30 April 2019, pihak urus setia FIMI akan menjalankan pemantauan bagi
dua (2) projek luar negara.
Pada pendapat Audit, tiada bukti pemantauan dilaksanakan kerana

tiada senarai semak pemeriksaan dan laporan pemantauan disediakan.
Keadaan ini mengakibatkan pematuhan terhadap syarat-syarat
ditetapkan dalam permohonan FIMI tidak dapat dipantau.
Secara keseluruhannya, pengauditan merumuskan pencapaian objektif Program FIMI

belum dapat dinilai sepenuhnya memandangkan penilaian outcome belum dilaksanakan
kerana kekangan penyimpanan rekod berkaitan dan sasaran 50% dana insentif untuk
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
i l e m ddi
i MMalaysia
alaysia
Bab 8.indd 28 28/06/2019 8:48 AM

dimanfaatkan oleh produksi tempatan masih tidak tercapai. Pengurusan Program FIMI
kurang berhemat dan kurang cekap kerana terdapat kelemahan dalam kawalan
dalaman dari aspek kelulusan, pembayaran, penyimpanan rekod, pelantikan perunding
audit swasta dan pemantauan.
8. SYOR AUDIT
berulang dalam program insentif yang lain, adalah disyorkan supaya pihak terlibat
mengambil tindakan penambahbaikan seperti berikut:
8.1. FINAS perlu meningkatkan aktiviti promosi di peringkat dalam dan luar
Negara. Ini bagi memastikan pengeluar filem mendapat maklumat yang jelas
berkenaan insentif FIMI terutamanya untuk meningkatkan penyertaan daripada
pengeluar filem tempatan bagi memohon mendapatkan insentif yang ditawarkan
Kerajaan;
8.2. FINAS perlu melaksanakan penilaian outcome bagi mengukur prestasi dan
pencapaian program untuk menggalakkan pengeluaran filem yang kreatif dan
berkualiti tinggi serta menarik pengeluar filem luar negara menjalankan aktiviti
perfileman di Malaysia;
8.3. FINAS perlu memastikan pembayaran diuruskan dengan teratur, telus dan
disokong dengan dokumen sokongan lengkap;
8.4. FINAS perlu memperkemaskan proses pemberian kelulusan Sijil PC supaya

kelulusan dan pengeluaran Sijil PC dapat dilaksanakan dalam tempoh ditetapkan;
8.5. FINAS perlu memperkemaskan syarat penapisan perfileman dalam Malaysia

untuk filem luar negara supaya penguatkuasaan terhadap Garis Panduan FIMI dapat
dilaksanakan;
8.6. FINAS perlu mempertingkat pengurusan perunding audit swasta. Sekiranya

kaedah pelantikan perunding audit swasta secara lantikan terus hendak
dilaksanakan, kelulusan daripada Kementerian Kewangan hendaklah diperoleh.
Selain itu, kontrak perjanjian formal antara FINAS dengan perunding audit swasta
hendaklah disediakan dengan jelas dan terperinci serta menjamin kepentingan
Kerajaan; dan
8.7. FINAS perlu menyediakan senarai semak pemeriksaan dan laporan

pemantauan sebagai bukti pemantauan dilaksanakan bagi memastikan pematuhan
terhadap syarat-syarat ditetapkan dalam permohonan FIMI.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 8 - 829
- 29
Program
F i l e m ddii M
Malaysia
alaysia
Bab 8.indd 29 28/06/2019 8:48 AM

SURUHANJAYA KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA
MALAYSIA
DANA KUMPULAN WANG SURUHANJAYA KOMUNIKASI DAN
2 MULTIMEDIA MALAYSIA
1. LATAR BELAKANG
1.1. Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) telah ditubuhkan

menurut Akta Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia 1998 (Akta 589)
(Akta SKMM 1998) pada 1 November 1998 sebagai badan pengawal selia bagi
industri komunikasi dan multimedia di Malaysia. Pada masa yang sama, Akta
Komunikasi dan Multimedia 1998 (Akta 588) (AKM 1998) turut digubal dan
diluluskan untuk memenuhi keperluan pengawalseliaan industri komunikasi dan
multimedia yang semakin berkembang.
1.2. Keanggotaan Suruhanjaya terdiri daripada seorang Pengerusi, tiga (3) orang
wakil Kerajaan dan tidak kurang dua (2) orang tetapi tidak lebih daripada lima (5)
orang anggota lain yang dilantik oleh Menteri bagi tempoh lantikan dua (2) tahun
sebagaimana ditetapkan di bawah Seksyen 6 dan 10 Akta SKMM 1998. Seksyen
20(1) dalam akta yang sama juga menetapkan Pengerusi SKMM hendaklah dilantik
menjadi Ketua Eksekutif Suruhanjaya. Keanggotaan Suruhanjaya berperanan untuk
mengawal selia kuasa dan fungsi SKMM.
1.3. Kumpulan Wang Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia

(Kumpulan Wang SKMM) ditubuhkan di bawah Seksyen 38 Akta SKMM 1998 bagi
mengambil alih Kumpulan Wang Telekomunikasi di bawah Akta Telekomunikasi
1950 (Akta 20) yang dibubarkan melalui Seksyen 274(1) dan (2), AKM 1998.
Sumber kewangan bagi Kumpulan Wang SKMM seperti dinyatakan di bawah
Seksyen 38, Akta SKMM 1998 yang antaranya meliputi fi lesen, fi spektrum, caj
pentadbiran, levi, perkhidmatan perundingan dan lain-lain penerimaan oleh SKMM.
Manakala perbelanjaan/bayaran yang dibenarkan daripada Kumpulan Wang SKMM
JADUAL 1
PERBELANJAAN/BAYARAN YANG DIBENARKAN DARIPADA KUMPULAN WANG SKMM
SEKSYEN PERIHAL
Perbelanjaan yang dilakukan secara sah oleh Suruhanjaya meliputi perbelanjaan operasi, perbelanjaan
39(1) yang berkaitan dengan pelaksanaan fungsi dan kuasa Suruhanjaya serta perbelanjaan untuk tujuan
melaksanakan peruntukan undang-undang komunikasi dan multimedia.
Perbelanjaan untuk apa-apa projek yang dikenal pasti oleh Menteri bagi meningkatkan capaian kepada
39(2)(a)
perkhidmatan rangkaian atau perkhidmatan aplikasi atau kedua-duanya oleh masyarakat.
Menyumbang kepada apa-apa akaun atau dana yang ditubuhkan oleh Kerajaan bagi maksud yang
39(2)(b)
selaras dengan matlamat dan tujuan yang dinyatakan dalam Sekyen 3, AKM 1998.
Membenarkan sebarang wang di dalam Kumpulan Wang SKMM yang melebihi keperluan kewangan
38(3) Suruhanjaya untuk melaksanakan fungsinya di bawah Akta SKMM 1998 untuk dibayar ke dalam
Kumpulan Wang Disatukan.
Sumber: Akta SKMM 1998
8 - 830- 30 Laporan
Laporan KetuaKetua AuditAuditNegara
NegaraTahun Tahun 20182018 SiriSiri
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
u r u h a n j a y a K oKomunikasi
m u n i k a s i d adan
n M uMultimedia
l t i m e d i a M aMalaysia
laysia
Bab 8.indd 30 28/06/2019 8:48 AM

1.4. Bahagian Kewangan, Harta dan Pentadbiran di SKMM merupakan bahagian
yang bertanggungjawab terhadap urusan kewangan Kumpulan Wang SKMM.
Objektif pengauditan adalah untuk menilai sama ada Kumpulan Wang SKMM diuruskan
secara cekap, teratur dan memenuhi tujuan penubuhannya sebagai badan pengawal
selia bagi industri komunikasi dan multimedia di Malaysia.
3. SKOP PENGAUDITAN
Pengauditan terhadap Kumpulan Wang Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia
Malaysia (SKMM) telah dilaksanakan berdasarkan Arahan Menteri Kewangan melalui
surat bertarikh 15 Ogos 2018. Skop pengauditan ini menumpukan kepada tiga (3)
bidang utama Audit iaitu prestasi pendapatan dan perbelanjaan, pengurusan kumpulan
wang dan penggunaan dana bagi tempoh tahun 2016 sehingga 2018. Bagaimanapun,
prestasi perbelanjaan telah meliputi analisis terhadap Penyata Kewangan bagi Tahun
Berakhir 31 Disember 2015, 2016 dan 2017. Pihak Audit telah membuat semakan
terhadap 170 baucar bayaran melibatkan nilai sampel RM1.558 bilion (50.4%)
berbanding perbelanjaan keseluruhan bagi tempoh tahun 2016 hingga bulan Jun 2018
yang berjumlah RM3.092 bilion. Pemilihan sampel berasaskan amaun perbelanjaan
signifikan yang meliputi item perbelanjaan operasi, pembangunan, Special Projects/
Ministerial Directive, geran dan sumbangan kepada Kerajaan. Butiran sampel adalah
JADUAL 2
PEMILIHAN SAMPEL
SAMPEL AUDIT
JUMLAH PERBELANJAAN
TAHUN NILAI
(RM Juta) BIL. (%)
(RM Juta)
2016 1,897.93 61 1,036.56 54.6
2017 688.20 53 292.35 42.5
2018 505.5 56 229.44 45.4
JUMLAH 3,091.63 170 1,558.35 50.4
Sumber: Lejer Am SKMM
Nota: Perbelanjaan melibatkan Seksyen 39(1), 39(2)(a) dan 39(2)(b)
Pengauditan ini dijalankan dengan menyemak dokumen yang meliputi fail bajet, baucar
bayaran, dokumen sokongan, Standard Operating Procedures (SOP), kontrak/
perjanjian, penyata kewangan Kumpulan Wang SKMM dan rekod lain yang berkaitan.
Selain itu, perbincangan dan temu bual dilaksanakan oleh pasukan Audit bersama
pegawai daripada SKMM untuk mendapatkan penjelasan lanjut. Pemeriksaan fizikal
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 31
8 - 31
Dana
D a n aKumpulan
K u m p u l a n Wang
W a n g Suruhanjaya
S u r u h a n j a y a Komunikasi
K o m u n i k a s i dan Multimedia
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 31 28/06/2019 8:48 AM

turut dijalankan di tiga (3) pejabat pelaksana projek iaitu Kementerian Pelajaran
Malaysia (KPM), Perbadanan Kemajuan Filem Nasional Malaysia (FINAS) dan Polis Diraja
Malaysia (PDRM).
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Ogos hingga Disember 2018
a. Prestasi Pendapatan dan Perbelanjaan
Berdasarkan Penyata Kewangan SKMM yang disemak, pendapatan telah

meningkat setiap tahun dari tahun 2015 hingga 2017 iaitu daripada
RM716.55 juta pada tahun 2015 menjadi RM811.08 juta pada tahun 2016 dan
seterusnya meningkat kepada RM956.02 juta pada tahun 2017. Perbelanjaan
keseluruhan kumpulan wang bagi tahun 2015, 2016 dan 2017 pula telah
melebihi bajet yang diluluskan masing-masingnya sebanyak RM546.05 juta
(109.2%), RM237.32 juta (37%) dan RM90.66 juta (15.2%). Lebihan ini
disebabkan wujud perbelanjaan tambahan berjumlah RM1.72 bilion bagi Special
Projects/Ministerial Directive dan bayaran mengikut Seksyen 39(2) Akta SKMM
1998 serta perbelanjaan modal yang tiada dalam peruntukan bajet tahunan
yang telah diluluskan. Dalam hal ini, walaupun perbelanjaan terlibat dibenarkan
mengikut Seksyen 18 dan 39(2) Akta SKMM 1998, namun ketetapan Seksyen
41(4), Akta SKMM 1998 tidak dipatuhi kerana permohonan bajet tambahan tidak
diangkat secara bertulis kepada YB Menteri untuk mendapatkan kelulusan.
b. Pengurusan Kumpulan Wang SKMM
Pada umumnya, pengurusan perbelanjaan Kumpulan Wang SKMM telah

diuruskan dengan teratur bagi kumpulan Wang SKMM. Pembayaran adalah
mengikut SOP bayaran yang ditetapkan, kelulusan baucar bayaran dan
pembayaran dilaksanakan oleh pegawai yang diberi kuasa dan disokong oleh
dokumen sokongan. Selain itu, authorised signatories juga dikemaskini apabila
berlaku pertukaran pegawai termasuk makluman kepada pihak bank.
Bagaimanapun, kecekapan dalam pengurusan perbelanjaan masih perlu
dipertingkatkan kerana terdapat kelemahan dalam aspek pengendalian Special
Projects, pelantikan pegawai khas kepada YB Menteri dan Timbalan Menteri
serta amalan tadbir urus SKMM yang memerlukan tindakan penambahbaikan.
c. Penggunaan Dana SKMM
Semakan secara pensampelan terhadap empat (4) projek melibatkan kos

bernilai RM749.82 juta daripada dana Kumpulan Wang SKMM menunjukkan

1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 32 28/06/2019 8:48 AM

objektif projek yang ditetapkan tidak dapat dicapai sepenuhnya. Bagi tiga (3)
daripada empat (4) projek yang dilaksanakan oleh agensi lain, penyaluran dana
daripada Kumpulan Wang SKMM telah dibuat berdasarkan arahan YB Menteri.
Bagaimanapun, SKMM didapati tidak mewujudkan mekanisme kawalan dan
pemantauan yang berkesan untuk memastikan penggunaan dana dibuat secara
teratur serta selaras dengan ketetapan Akta SKMM 1998.
5.2. Penemuan Audit yang perlu diberi perhatian adalah seperti berikut:
a. pelantikan pegawai khas kepada YB Menteri/Timbalan Menteri tidak disokong

dengan perincian yang jelas mengenai skop dan tanggungjawab pegawai
dilantik serta perkaitannya dengan fungsi dan peranan SKMM;
b. kelulusan projek/CSR atas Arahan Menteri tidak dilaksanakan secara telus

kerana dana diluluskan tanpa asas yang jelas serta membawa risiko
perbelanjaan yang tidak menepati keperluan yang ditetapkan oleh Akta SKMM
1998;
c. projek Public Celullar Blocking Systems (PCBS) memberi implikasi kewangan

kepada SKMM di mana sejumlah RM215.15 juta daripada Kumpulan Wang SKMM
telah digunakan bagi menjelaskan yuran perkhidmatan PCBS yang sepatutnya
ditanggung oleh syarikat pemberi perkhidmatan telekomunikasi;dan
d. penyaluran dana daripada Kumpulan Wang SKMM kepada pihak ketiga

berjumlah RM309.88 juta telah dibuat tanpa perjanjian bagi Projek Membekal,
Menghantar, Mengkonfigurasi, Menguji dan Mentauliah Tablet Berserta Aplikasi
Tutor Guru dan e-Paper.
Perkara yang ditemui serta maklum balas SKMM dan pihak ketiga yang terlibat telah
dibincangkan dalam Exit Conference pada 5 Mac 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap
6.1. Prestasi Pendapatan dan Perbelanjaan
6.1.1. SKMM telah menerima sijil Audit Bersih bagi Penyata Kewangan Tahun
Berakhir 31 Disember 2015, 2016 dan 2017. Berdasarkan penyata kewangan
tersebut, pendapatan kumpulan wang telah menunjukkan trend peningkatan
setiap tahun. Analisis selanjutnya mendapati pendapatan yang diperoleh juga
telah melebihi bajet yang diluluskan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 3.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 33
8 - 33
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 33 28/06/2019 8:48 AM

JADUAL 3
PENCAPAIAN PENDAPATAN KUMPULAN WANG
BERBANDING BAJET BAGI TAHUN 2015, 2016 DAN 2017
PENDAPATAN (RM Juta)
TAHUN
BAJET SEBENAR (%)
2015 635.35 716.55 112.8
2016 721.44 811.08 112.4
2017 600.23 956.02 159.3
Sumber: Penyata Kewangan Beraudit dan Perancangan Bajet Tahun 2015, 2016 dan 2017
Nota: Pendapatan tidak termasuk rebat yang layak bagi tahun kewangan 2015, 2016 dan 2017
6.1.2. Perbelanjaan keseluruhan kumpulan wang pula menunjukkan trend

penurunan dari tahun 2015 sehingga 2017 di mana perbelanjaan yang
direkodkan pada tahun 2015 berjumlah RM1.05 bilion menurun kepada
RM878.38 juta dan seterusnya kepada RM688.20 juta. Perbelanjaan operasi
dan pembangunan bagi tahun 2015, 2016 dan 2017 tidak melebihi bajet
yang diluluskan. Bagaimanapun, wujud perbelanjaan tambahan berjumlah
RM1.72 bilion bagi Special Projects/Ministerial Directive dan bayaran mengikut
Seksyen 39(2) Akta SKMM 1998 serta perbelanjaan modal yang tiada dalam
peruntukan bajet tahunan yang telah diluluskan. Ini menjadikan perbelanjaan
keseluruhan kumpulan wang telah melebihi bajet yang diluluskan oleh
YB Menteri masing-masingnya sejumlah RM546.05 juta (109.2%) pada tahun
2015, RM237.32 juta (37%) pada tahun 2016 dan RM90.66 juta (15.2%) pada
tahun 2017. Peningkatan jumlah perbelanjaan sebenar turut disumbangkan oleh
penyesuaian terhadap susut nilai hartanah, loji dan peralatan serta kerugian
rosot nilai. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
PERBELANJAAN SEBENAR BERBANDING BAJET BAGI TAHUN 2015, 2016 DAN 2017
2015 2016 2017
BUTIRAN
BAJET SEBENAR BAJET SEBENAR BAJET SEBENAR
Perbelanjaan Operasi 227.45 192.92 255.86 188.70 260.15 215.95
Perbelanjaan Pembangunan 272.52 139.18 385.21 229.66 337.39 162.84
Perbelanjaan Tambahan
(Special Projects/Ministerial Directive/
- 1,030.04 - 414.88 - 274.55
Belanja di bawah Seksyen 39(2) Akta
SKMM)/Perbelanjaan Modal
Penyesuaian dan Pelarasan - (316.12) - 45.15 - 34.86
Jumlah Perbelanjaan 499.97 1,046.02 641.07 878.39 597.54 688.20

Lebihan Belanja Berbanding Bajet
546.05 (109.2%) 237.32 (37%) 90.66 (15.2%)
(RM Juta)
Sumber: Penyata Kewangan Beraudit dan Perancangan Bajet Tahunan Bagi Tahun 2015, 2016 dan 2017
Nota: Perbelanjaan tidak termasuk rebat yang layak bagi tahun kewangan 2015, 2016 dan 2017
8 - 834- 34 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 34 28/06/2019 8:48 AM

6.1.3. Perbelanjaan bagi Special Projects/Ministerial Directive diluluskan
mengikut Seksyen 18 dan Seksyen 39(2) Akta SKMM 1998. Bagi perbelanjaan
modal bangunan, pembayaran telah mendapat kelulusan daripada Anggota
Suruhanjaya, YB Menteri SKMM dan Kementerian Kewangan (MoF). Namun
begitu, semakan Audit mendapati permohonan bajet tambahan tidak
dikemukakan untuk kelulusan YB Menteri sepertimana ketetapan Seksyen 41(4),
Akta SKMM 1998 bagi perbelanjaan tambahan berjumlah RM1.72 bilion tersebut.
Maklum balas SKMM yang diterima pada 31 Januari 2019 dan 18 Mac
2019
Cadangan belanjawan tahunan SKMM disediakan di bawah Seksyen 41 Akta SKMM

1998 berdasarkan kepada Pelan Strategik SKMM yang menyokong pelaksanaan
Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) dan Kesebelas (RMKe-11) dengan
projek-projek yang telah dikenal pasti oleh SKMM sahaja yang dimasukkan dalam
anggaran bajet untuk kelulusan Menteri. Untuk perbelanjaan Special
Projects/Ministerial Directive di bawah kategori perbelanjaan Seksyen 39(2), Akta
SKMM 1998, penglibatan Suruhanjaya hanyalah di peringkat penyaluran dana
kepada pihak ketiga sahaja sepertimana yang diarahkan oleh YB Menteri
memandangkan projek-projek ini bukanlah projek yang dikenal pasti oleh
Suruhanjaya.
Pada pendapat Audit, kelulusan bajet tambahan untuk perbelanjaan

tambahan berjumlah RM1.72 bilion tidak dimohon dengan teratur seperti
ditetapkan Seksyen 41(4) Akta SKMM 1998 menyebabkan berlakunya
perbelanjaan tanpa peruntukan. Ini menyebabkan prestasi sebenar
perbelanjaan melebihi peruntukan yang diluluskan serta boleh
meningkatkan risiko sumber kewangan digunakan tanpa kawalan dan
bagi tujuan yang tidak menepati keperluan Akta.
6.2. Pengurusan Kumpulan Wang
6.2.1. Pengurusan Bayaran
Seksyen 39 Akta SKMM 1998 telah menjelaskan perbelanjaan yang boleh

dilakukan menggunakan peruntukan Kumpulan Wang SKMM. Antara
perbelanjaan yang dibenarkan di bawah seksyen tersebut adalah perbelanjaan
operasi melibatkan pembayaran saraan, elaun dan perbelanjaan lain anggota
Suruhanjaya dan kakitangan SKMM. Semakan Audit mendapati pengurusan
bayaran SKMM adalah teratur di mana baucar bayaran telah diluluskan oleh
pegawai yang diberi kuasa, pembayaran disokong dengan dokumen sokongan
mencukupi dan authorised signatories telah dikemas kini apabila berlaku
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 35
8 - 35
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 35 28/06/2019 8:48 AM

pertukaran pegawai di SKMM. Bagaimanapun, pengauditan mendapati masih
terdapat kelemahan dalam aspek seperti berikut:
a. Pelantikan Pegawai Khas Kepada YB Menteri dan Timbalan Menteri

Komunikasi dan Multimedia
Seksyen 22, Akta SKMM 1998 membenarkan SKMM untuk melantik apa-apa
bilangan pekerja yang difikirkannya wajar, perlu dan atas terma sesuai bagi
menjalankan maksud undang-undang komunikasi dan multimedia. Semakan
Audit mendapati perkara berikut:
i. Bagi tempoh tahun 2016 hingga bulan Jun 2018, SKMM telah melantik
seramai sembilan (9) orang sebagai Pegawai Khas kepada YB Menteri
dan Timbalan Menteri yang ditempatkan di Kementerian Komunikasi dan
Multimedia (KKMM). Jenis lantikan adalah berstatus kontrak yang
ditawarkan bagi tempoh setahun dan boleh dilanjutkan atas persetujuan
Menteri/Timbalan Menteri dengan kelulusan Pengerusi SKMM.
ii. Semakan Audit mendapati lantikan ini adalah berasaskan kepada kuasa
dan arahan Menteri seperti yang diperuntukkan dalam Seksyen 7, AKM
1998 dan Seksyen 22, Akta SKMM 1998. Bagaimanapun, SKMM tidak
mempunyai polisi dan SOP berhubung pelantikan Pegawai Khas kepada
Menteri/Timbalan Menteri dalam aspek penetapan bilangan pegawai
dibenarkan serta urusan penyambungan kontrak. Pelantikan dan
penyambungan kontrak Pegawai Khas telah dibuat oleh SKMM dengan
hanya berdasarkan permohonan bertulis yang diterima daripada YB
Menteri/Timbalan Menteri setelah diluluskan oleh Pengerusi SKMM.
iii. Pihak Audit juga dimaklumkan bahawa skop tugas Pegawai Khas terlibat
adalah berdasarkan Panduan Tugas dan Tanggungjawab Setiausaha Sulit
Kanan dan Setiausaha Sulit kepada YB Menteri dan YB Timbalan Menteri
(BK:02/2008) yang dikeluarkan oleh Bahagian Perkhidmatan, Jabatan
Perkhidmatan Awam. Bagaimanapun, pihak Audit mendapati skop tugas
hanyalah untuk membantu YB Menteri dan YB Timbalan Menteri dalam
menjalankan tugas harian tetapi tidak menyatakan secara jelas perkaitan
tugas yang dilaksanakan dengan bidang komunikasi dan multimedia
seperti diperuntukkan di bawah Seksyen 22, Akta SKMM 1998.
iv. Berdasarkan terma dan syarat lantikan, pihak Audit mendapati pegawai-
pegawai terlibat memperoleh kadar gaji mengikut skim gaji dan lain-lain
kemudahan yang diguna pakai oleh pegawai di SKMM. Sejumlah RM1.22
juta telah dibayar daripada Kumpulan Wang SKMM bagi tempoh tahun
2016 hingga bulan Jun 2018 meliputi gaji, insentif prestasi, insentif
8 - 836- 36 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 36 28/06/2019 8:48 AM

perayaan dan elaun kerja lebih masa. Prestasi bagi pegawai lantikan
Menteri/Timbalan Menteri dinilai oleh Setiausaha Sulit kepada YB Menteri
SKMM. Maklumat lanjut butiran emolumen pegawai adalah seperti di
Jadual 5.
JADUAL 5
BAYARAN GAJI DAN ELAUN YANG DITERIMA OLEH PEGAWAI KHAS
BAGI TAHUN 2016 HINGGA BULAN JUN 2018
EMOLUMEN SEMASA GAJI DAN ELAUN DITERIMA (RM)
Bil. GRED
(RM) 2016 2017 2018 JUMLAH
1. P5 11,971 199,711 184,357 85,779 469,847
2. P4 5,000 47,500 74,500 38,667 160,667
3. P4 3,211 0 12,523 22,349 34,872
4. P4 3,211 21,403 34,183 0 55,586
5. S1 1,863 26,200 29,560 14,313 70,073
6. S1 2,000 67,949 83,796 45,460 197,205
7. S1 2,500 30,059 35,826 18,668 84,553
8. S1 2,000 26,333 29,800 15,467 71,600
9. S1 2,000 26,333 29,800 15,467 71,600
JUMLAH 445,488 514,345 256,170 1,216,003
Sumber: Rekod Penggajian SKMM
v. Berkuatkuasa 10 Mei 2018, KKMM telah meminta semua Pegawai Khas

yang ditempatkan di Pejabat Menteri/Timbalan Menteri supaya
ditempatkan semula di SKMM berpandukan terma dan syarat yang telah
ditetapkan. Seterusnya, kesemua mereka telah ditamatkan perkhidmatan
pada 22 Mei 2018 dengan bayaran satu (1) bulan gaji sebagai ganti notis
penamatan kontrak sehingga 22 Jun 2018. Butiran lanjut adalah seperti
di Jadual 6.
JADUAL 6
SENARAI PEGAWAI KHAS BAGI TAHUN 2016 HINGGA BULAN JUN 2018
TARIKH
JENIS TARIKH MELETAK
BIL. GRED JAWATAN PENEMPATAN
LANTIKAN LANTIKAN JAWATAN/
DITAMATKAN
1. P5 Pegawai Kanan Khas Pejabat Menteri Kontrak 01.10.2015 25.04.2018
2. P4 Pegawai Khas Pejabat Menteri Kontrak 01.09.2015 22.05.2018
3. P4 Pegawai Khas Pejabat Timbalan Menteri Kontrak 04.09.2017 22.05.2018
4. P4 Pegawai Khas Pejabat Timbalan Menteri Kontrak 01.06.2016 31.07.2017
5. S1 Pegawai Khas Pejabat Menteri Kontrak 03.03.2014 22.05.2018
Sumber: Rekod Perjawatan SKMM
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 37
8 - 37
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 37 28/06/2019 8:48 AM

Maklum balas SKMM yang diterima pada 22 Februari 2019
Bahagian Pengurusan Modal Insan dan Pembangunan Kompetensi mengesahkan

lantikan pegawai-pegawai tersebut adalah atas permintaan bertulis daripada
YB Menteri dan YB Timbalan Menteri KKMM dan seterusnya pelantikan dan
penggajian yang diberikan kepada pegawai-pegawai tersebut telah diluluskan
oleh mantan Pengerusi SKMM. Skop dan tanggungjawab pegawai-pegawai
berkenaan tidak dinyatakan dalam format ‘Job Description’ dan hanya
berdasarkan kepada tugas dan fungsi am ‘Pegawai Khas’ kepada YB Menteri
atau YB Timbalan Menteri sepertimana dalam permintaan bertulis dan arahan
yang dikemukakan.
Pada pendapat Audit, sungguhpun SKMM mempunyai kuasa untuk

membuat pelantikan namun kewajaran dan kesesuaian terhadap
pelantikan tidak dinyatakan. Pelantikan juga tidak disokong dengan
perincian yang jelas mengenai skop dan tanggungjawab yang
berkaitan secara langsung dengan fungsi dan peranan SKMM.
Tambahan pula, YB Menteri/Timbalan Menteri telahpun diperuntukkan
perjawatan pegawai khas di KKMM melalui pekeliling perkhidmatan
yang berkuat kuasa.
b. Special Projects
i. Seksyen 39(2) Akta SKMM membenarkan Kumpulan Wang SKMM

dibelanjakan bagi melaksanakan apa-apa projek yang dikenal pasti oleh
Menteri bagi meningkatkan capaian kepada perkhidmatan rangkaian atau
perkhidmatan aplikasi atau kedua-duanya oleh masyarakat. Seksyen
yang sama juga membenarkan Kumpulan Wang SKMM digunakan bagi
maksud memberi sumbangan kepada apa-apa akaun atau dana yang
ditubuhkan oleh Kerajaan serta selaras dengan matlamat dan tujuan
yang dinyatakan dalam Seksyen 3, AKM 1998.
ii. Pihak Audit telah menyemak 74 baucar bayaran Special Project (SP)
berjumlah RM671.32 juta SP IT
melibatkan perbelanjaan bagi
Equipment, SP National Budget, Smart Community, IT Equipment
(Spectrum), Ministerial Directive, Tanggungjawab Korporat Sosial (CSR)
YB Menteri dan CSR SKMM serta sumbangan kepada Kerajaan. Semakan
Audit mendapati perkara seperti berikut:
 Perbelanjan projek yang melibatkan penyaluran dana kepada pihak

agensi Kerajaan lain adalah atas arahan Menteri. Berdasarkan
maklum balas pada 31 Januari 2019, SKMM hanya terlibat di
8 - 838- 38 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 38 28/06/2019 8:48 AM

peringkat penyaluran dana sahaja dan tidak memantau pelaksanaan
projek-projek tersebut.
 Semakan Audit mendapati sejumlah RM12.81 juta telah dibayar

melalui 12 baucar bayaran untuk perbelanjaan yang dibuat
berdasarkan arahan daripada YB Menteri. Bagaimanapun,
perbelanjaan tersebut didapati tidak selaras dengan tujuan
penubuhan SKMM untuk mengawal selia industri komunikasi. Butiran
JADUAL 7
PERBELANJAAN TIDAK MENEPATI
TUJUAN YANG DITETAPKAN DALAM AKTA SKMM 1998
NOMBOR BAUCAR/ AMAUN
BIL. TUJUAN BAYARAN
TARIKH BAUCAR (RM)
1000017595/ SP-Fund Spectrum
1. 2,000,000
19.01.2018 Sempena Hari Kebangsaan
1000010060/ Ministerial Directive
2. 104,679
27.07.2016 Predictive Analytics on Sg. Besar Election
1000013595/ CSR YBM
3. 161,648
30.03.2017 IT Equipment : Gerak Kerja - Perolehan notebook and software
1000015188/ CSR YBM Donation
4. 2,000,000
01.08.2018 Sambutan Hari Kemerdekaan
5. 100,000
22.02.2018 50,000 Naskah Buku Najib Tun Razak
6. 599,088
15.12.2016 Program Kibar Jalur Gemilang
1000018818/ SP - Ministerial Directive
7. 4,750,000
17.04.2018 Procurement of MyInsight System (big data analytics)
1000010163 / CSR YBM – Sponsorship
8. 3,000,000
03.08.2016 Hari Kebangsaan & Hari Malaysia 2016
13808 / CSR SKMM – Sponsorship
9. 60,000
08.06.2016 Majlis Makan Malam Amal
13954 / CSR SKMM – Sponsorship - Program Malam Bingkisan Kasih
10. 5,000
14.07.2016 untuk kutipan dana kanser
CSR SKMM – Sponsorship
13176 / Konsert Diraja-mengumpul dana kepada anak-anak miskin dan
11. 10,000
21.01.2016 tidak berkemampuan termasuk anak yatim dari seluruh negeri
Pahang melanjutkan pengajian
Reconcilation of
CSR SKMM – Sponsorship
12. Expenses 20,000
Open House Parlimen Hulu Terengganu
(680-0001)
JUMLAH 12,810,415
Sumber: Baucar Bayaran SKMM
iii. Semakan Audit mendapati prosedur SKMM tidak menetapkan

pertimbangan kelulusan berkaitan Special Projects perlu dimaklumkan
kepada Anggota Suruhanjaya untuk kelulusan. Selain itu, proses kerja
penyaluran dana kepada pihak ketiga iaitu Garis Panduan Tatacara
Penyaluran Dana Kumpulan Wang masih belum dimuktamadkan.
iv. Semakan Audit terhadap dokumen sokongan bagi tujuan pembayaran

mendapati bagi perbelanjaan CSR YB Menteri, justifikasi kelulusan tidak
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 39
8 - 39
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 39 28/06/2019 8:48 AM

dinyatakan dengan jelas berkaitan kriteria kumpulan sasaran, perkaitan
CSR dengan perkhidmatan, bentuk CSR sama ada secara tunai atau in-
kind dan juga tidak menyatakan sama ada peruntukan CSR YB Menteri
adalah mencukupi sebagaimana dinyatakan dalam SOP CSR YB Menteri.
Maklum balas SKMM yang diterima pada 31 Januari 2019, 22 Februari

2019 dan 18 Mac 2019
Suruhanjaya telah memutuskan untuk membatalkan deraf Garis Panduan

Tatacara Penyaluran Dana Kumpulan Wang Suruhanjaya Komunikasi dan
Multimedia Malaysia menerusi Arahan Menteri dan saranan juga telah dibuat
kepada pihak Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia supaya Akta
Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia 1998 dipinda untuk
membatalkan kuasa Menteri untuk memberi arahan kepada Suruhanjaya
sepertimana yang diperuntukan di bawah Seksyen 18 dan Seksyen 39(2).
Pembayaran melibatkan Predictive Analytics on Sg. Besar Election tersebut

dilakukan atas tujuan pelaksanaan kajian khas melalui aktiviti kajian lapangan
dan atas talian bagi pihak YB Menteri Komunikasi dan Multimedia atas cadangan
Unit Pengurusan Prestasi dan Pelaksanaan (PEMANDU), Jabatan Perdana
Menteri.
Suruhanjaya mengambil maklum akan segala pandangan dan cadangan oleh

Jabatan Audit Negara mengenai CSR MCMC dan juga CSR YB Menteri.
Suruhanjaya telah memutuskan untuk menghentikan CSR YB Menteri serta tidak

memperuntukkan sebarang dana di dalam belanjawan tahunannya. Suruhanjaya
juga tidak akan melayan sebarang permintaan sumbangan wang dari mana-
mana pihak ketiga tanpa persetujuan Mesyuarat Anggota Suruhanjaya.
Di samping itu, Suruhanjaya akan turut memastikan sebarang perbelanjaan

yang dipohon dari Suruhanjaya di masa hadapan diperhalusi dengan lebih
terperinci agar benar-benar selari dengan kuasa dan fungsi Suruhanjaya seperti
yang ditetapkan dalam Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 dan Akta
Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia 1998.
Pada pendapat Audit, sungguhpun Akta SKMM memberikan kuasa

kepada YB Menteri, namun kelulusan projek/CSR atas arahan Menteri
tidak dilaksanakan secara telus kerana dana diluluskan tanpa asas
yang jelas menyebabkan berlakunya perbelanjaan yang tidak
menepati keperluan yang ditetapkan oleh Akta tersebut.

1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 40 28/06/2019 8:48 AM

c. Amalan Tadbir Urus Terbaik
Malaysian Code on Corporate Governance yang diterbitkan pada April 2017

menjelaskan di bawah Principle A – Board Leadership and Effectiveness,
jawatan Pengerusi dan Ketua Eksekutif hendaklah dipegang oleh dua (2)
individu berbeza bagi mewujudkan akauntabiliti dan memudahkan
pemisahan kuasa dan tanggungjawab antara kedua jawatan tersebut.
Bagaimanapun, Seksyen 20(1), Akta SKMM 1998 menetapkan Pengerusi
SKMM hendaklah juga menjadi Ketua Eksekutif SKMM di mana ketetapan
dan amalan ini tidak selaras dengan Malaysian Code on Corporate
Governance.
Maklum balas SKMM yang diterima pada 31 Januari 2019
Suruhanjaya telah mengemukakan cadangan pindaan kepada Akta SKMM 1998

pada tahun 2016 bagi memisahkan peranan ini (de-coupling) di mana Pengerusi
dan Ketua Pegawai Eksekutif adalah dua (2) orang yang berbeza. Konsep de-
coupling ini telahpun diluluskan oleh Jabatan Peguam Negara. Pada masa ini,
pindaan-pindaan lain kepada Akta SKMM 1998 sedang disemak semula dan akan
dibentangkan di Parlimen bersama-sama dengan pindaan berhubung de-
coupling ini.
Bagi memastikan tadbir urus Suruhanjaya sentiasa berada pada tahap yang baik
serta mengelakkan wujudnya risiko konflik antara kedua jawatan Pengerusi dan
Ketua Pegawai Eksekutif, Suruhanjaya telah melaksanakan beberapa inisiatif
kawalan seperti mengkaji semula had kuasa kewangan dalaman, penubuhan
beberapa jawatankuasa di peringkat Anggota Suruhanjaya dan Pengurusan
SKMM yang bertanggungjawab meneliti dan mengemukakan usul kepada
Lembaga Anggota Suruhanjaya, serta memastikan sebarang usul daripada
Suruhanjaya kepada YB Menteri untuk kelulusan dipersetujui oleh Lembaga
Anggota Suruhanjaya terlebih dahulu.
Pada pendapat Audit, pelantikan Pengerusi sebagai Ketua Eksekutif

tidak menepati prinsip amalan kepimpinan terbaik bagi tadbir urus
SKMM kerana ia boleh mewujudkan risiko konflik kepentingan antara
kedua jawatan tersebut.
6.3. Penggunaan Dana SKMM
Bagi menentukan sama ada dana Kumpulan Wang SKMM telah digunakan untuk
tujuan yang ditetapkan serta diuruskan secara teratur dan cekap, pihak Audit telah
memilih empat (4) sampel projek yang bernilai tinggi untuk dijalankan pengauditan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 41
8 - 41
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 41 28/06/2019 8:48 AM

lanjut. Semakan Audit telah dijalankan terhadap satu (1) projek yang dilaksanakan
sendiri oleh SKMM dan tiga (3) projek yang dilaksanakan oleh agensi Kerajaan yang
lain di mana penyaluran dana Kumpulan Wang SKMM dibuat berdasarkan arahan
Menteri mengikut Seksyen 39(2), Akta SKMM 1998. Penemuan Audit mendapati
perkara seperti berikut:
6.3.1. Projek Public Celullar Blocking Systems
a. SKMM telah bersetuju melaksanakan projek Public Celullar Blocking Systems

(PCBS) untuk menyekat peranti telefon mudah alih yang dilaporkan hilang
atau dicuri. PCBS merupakan suatu medium yang membolehkan SKMM
mendapat maklumat pengguna telefon selular dan menyelenggara maklumat
digital untuk membolehkan aktiviti penguatkuasaan dijalankan. Sehubungan
itu, SKMM telah menandatangani perjanjian dengan syarikat 689575-W pada
bulan Mei 2013 untuk membina, mengendali dan menguruskan PCBS
melibatkan kos bernilai RM270 juta bagi tempoh lima (5) tahun iaitu dari
bulan Januari 2014 hingga Disember 2018. Perolehan ini telah dilaksanakan
secara rundingan terus dan telah mendapat kelulusan MoF pada April 2013.
Pelaksanaan PCBS turut melibatkan syarikat-syarikat pemberi perkhidmatan
telekomunikasi di mana pemberi perkhidmatan diwajibkan oleh SKMM
melalui Arahan Suruhanjaya No. 1 Tahun 2013 untuk menyediakan PCBS
sebagai perkhidmatan aplikasi yang wajib disediakan kepada pelanggan
selular. Kronologi pelaksanaan PCBS adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
KRONOLOGI PROJEK PUBLIC CELULLAR BLOCKING SYSTEMS
TAHUN PERKARA
Cadangan projek PCBS dikemukakan oleh syarikat 689575-W kepada YB Menteri KKMM pada kadar
Januari 2006 perkhidmatan tahunan berjumlah RM1 bagi setiap pelanggan selular yang perlu ditanggung oleh
syarikat-syarikat pemberi perkhidmatan telekomunikasi.
YB Menteri SKMM mengeluarkan Arahan Menteri No.2 Tahun 2007 berkenaan penubuhan khidmat
September
menyekat telefon mudah alih yang hilang atau dicuri dan melantik syarikat 689575-W untuk
2007
membina, mengendali dan menguruskan PCBS.
SKMM mengeluarkan surat lantikan kepada syarikat 689575-W. Mengikut surat lantikan, PCBS akan
mula beroperasi pada Januari 2010 dan kegagalan mengikat kontrak atau kegagalan mencapai kata
Oktober 2009
sepakat mengikut terma dan syarat akan menyebabkan pelantikan terbatal dan syarikat tidak boleh
membuat apa-apa tuntutan.
Mesyuarat Anggota Suruhanjaya dimaklumkan bahawa cost validation projek PCBS tidak dapat
Disember 2010 ditentukan oleh juruperunding bebas yang dilantik kerana tidak mendapat maklumat yang mencukupi
daripada syarikat yang telah dilantik.
Mesyuarat Anggota Suruhanjaya dimaklumkan bahawa cost validation projek PCBS juga tidak dapat
April 2011 ditentukan oleh juruperunding bebas kedua yang dilantik kerana gagal mendapatkan maklumat
berkaitan daripada syarikat yang telah dilantik.
SKMM telah mengeluarkan surat memaklumkan bahawa pelaksanaan PCBS ini adalah berbentuk
komersial dan ia harus diselesaikan antara syarikat 689575-W dengan syarikat-syarikat pemberi
Mei 2011
perkhidmatan telekomunikasi. SKMM hanya akan menjadi pihak yang mengawasi dan memudahkan
pelaksanaan sistem tersebut.
8 - 842- 42 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 42 28/06/2019 8:48 AM

TAHUN PERKARA
Beberapa siri perbincangan antara syarikat 689575-W dan juga syarikat-syarikat pemberi
April - Ogos perkhidmatan telekomunikasi telah berlangsung, namun tidak dapat mencapai kata sepakat
2011 berhubung kadar yuran perkhidmatan PCBS yang perlu dibayar oleh syarikat pemberi perkhidmatan
telekomunikasi.
Disebabkan tidak ada persetujuan antara kedua-dua pihak, SKMM mendapatkan pandangan
perundangan daripada dua (2) firma guaman dan pejabat perundangan SKMM berkaitan kesan
implikasi perundangan jika pelantikan syarikat 689575-W dibatalkan. Setelah mempertimbangkan
Disember 2011
pilihan yang ada, Mesyuarat Anggota Suruhanjaya memutuskan untuk meneruskan perjanjian yang
tertakluk kepada perundingan kerana mengambil kira risiko ekonomi yang akan ditanggung oleh
SKMM akibat pembatalan perjanjian.
Pengerusi SKMM memaklumkan melalui memo kepada Menteri KKMM bahawa syarikat 689575-W dan
Mac 2012 syarikat-syarikat pemberi perkhidmatan telekomunikasi bersetuju atas kos RM1.50 setahun bagi
setiap pelanggan selular.
April 2012 Mesyuarat Anggota Suruhanjaya bersetuju untuk meneruskan perjanjian dengan syarikat 689575-W.
Arahan Suruhanjaya No.1 Tahun 2013 telah dikeluarkan yang mewajibkan syarikat-syarikat pemberi
April 2013 perkhidmatan telekomunikasi menyediakan PCBS sebagai salah satu perkhidmatan aplikasi yang
dikehendaki dan wajib disediakan kepada pelanggan selular.
MoF meluluskan pelaksanaan PCBS secara rundingan terus dengan syarikat 689575-W bagi tempoh
April 2013
5 tahun dengan kos RM270 juta (RM54 juta setahun).
Mei 2013 Perjanjian Projek PCBS telah ditandatangani antara SKMM dengan syarikat 689575-W.
Sumber: SKMM
b. Semakan Audit selanjutnya terhadap pelaksanaan PCBS mendapati

kelemahan seperti berikut:
i. Yuran Perkhidmatan PCBS
 Berdasarkan Perjanjian Projek PCBS yang ditandatangani pada bulan

Mei 2013, syarikat pemberi perkhidmatan telekomunikasi dikehendaki
membayar yuran perkhidmatan PCBS kepada SKMM pada kadar
RM1.50 setahun untuk setiap pengguna akhir perkhidmatan selular
yang aktif. Yuran perkhidmatan tersebut seterusnya akan dibayar
oleh SKMM kepada syarikat 689575-W sebagai penyedia
perkhidmatan PCBS.
 Semakan Audit mendapati syarikat-syarikat pemberi perkhidmatan

telekomunikasi tidak membayar yuran perkhidmatan PCBS sejak
tahun 2014. Sehubungan itu, pihak Audit mendapati SKMM telah
menggunakan dana Kumpulan Wang SKMM untuk membuat bayaran
berjumlah RM215.15 juta kepada syarikat 689575-W bagi
perkhidmatan PCBS dari bulan Januari 2014 hingga Mac 2017.
 Seksyen 37 dan 53 AKM 1998 menetapkan syarikat-syarikat pemberi

perkhidmatan telekomunikasi yang gagal mematuhi peraturan
ditetapkan oleh SKMM boleh dikenakan denda sejumlah RM300,000
dipenjara tidak melebihi 3 tahun atau kedua-duanya serta boleh
digantung atau dibatalkan lesen. Bagaimanapun, semakan Audit
mendapati tiada sebarang tindakan diambil oleh SKMM terhadap
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 43
8 - 43
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 43 28/06/2019 8:48 AM

syarikat-syarikat pemberi perkhidmatan telekomunikasi atas
kegagalan mereka mematuhi arahan SKMM untuk membayar yuran
perkhidmatan PCBS yang ditetapkan. Ini disebabkan SKMM
mengambil kira isu dibangkitkan oleh syarikat-syarikat pemberi
perkhidmatan telekomunikasi berkaitan yuran perkhimatan PCBS
yang tinggi dan isu kepercayaan kepada syarikat 689575-W sebagai
pemegang data pengguna.
 Selanjutnya pada bulan April 2017, Arahan Suruhanjaya No. 1 Tahun

2017 telah menurunkan kadar perkhidmatan PCBS daripada RM1.50
kepada RM0.50 manakala Arahan Suruhanjaya No. 2 Tahun 2017
pada September 2017 pula menetapkan kiraan pembayaran secara
purata dan dibayar setiap suku tahun. Bagaimanapun, hanya
sejumlah RM5.29 juta telah diterima daripada syarikat pemberi
perkhidmatan telekomunikasi bagi suku pertama tahun 2017 iaitu
selepas penguatkuasaan Arahan Suruhanjaya No. 1 dan No. 2 Tahun
2017.
ii. Kontrak Projek PCBS Tidak Dilanjutkan
 Pada bulan Oktober 2017, kebocoran data dikesan telah berlaku di

laman internet melibatkan 46 juta data pengguna telefon bimbit di
bawah simpanan dan kawalan syarikat 689575-W. Laporan polis telah
dibuat oleh SKMM pada Oktober 2017 dan dalam masa yang sama,
SKMM juga telah menjalankan siasatan ke atas syarikat 689575-W.
Hasil siasatan SKMM menunjukkan syarikat 689575-W tidak
mempunyai kawalan sepenuhnya ke atas server PCBS, sebaliknya
syarikat meminta bantuan dan membenarkan pihak luar mengakses
sistem tersebut. Selain itu, syarikat 689575-W juga didapati gagal
mematuhi beberapa Fundamental Clause di dalam perjanjian.
Antaranya berkaitan dengan kewajiban menjaga kerahsiaan data
seperti yang digariskan dalam Klausa 40.2. Selain itu, SKMM meminta
syarikat 689575-W untuk menjalankan siasatan dalaman berkaitan
perkara tersebut dan menyerahkan laporan penuh tetapi tiada apa-
apa laporan dikemukakan kepada SKMM.
 Selanjutnya pada Januari 2018, SKMM mengemukakan surat kepada

syarikat 689575-W memaklumkan bahawa hasil siasatan SKMM
mendapati data yang bocor di laman internet adalah sama dengan
fail yang disimpan dalam server arkib PCBS dan dipercayai bahawa
kebocoran maklumat telah berlaku sejak tahun 2014. SKMM telah
menggantung operasi perkhidmatan PCBS mulai bulan Februari 2018.
Pada bulan Mei 2018, SKMM memaklumkan tidak akan melanjutkan

1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 44 28/06/2019 8:48 AM

perjanjian yang dijangka tamat pada bulan Disember 2018 bagi
tempoh lima (5) tahun akan datang, seperti dinyatakan dalam Klausa
4.2 perjanjian. SKMM juga masih dalam proses pendengaran
mahkamah atas kes yang dibawa oleh syarikat 689575-W kerana
menentang keputusan SKMM untuk menggantung perkhidmatan
PCBS.
Maklum balas SKMM yang diterima pada 31 Januari 2019 dan 18 Mac
2019
Arahan Menteri No. 2 tahun 2010 bertarikh 28 April 2010 Perenggan 7

mengkehendaki supaya SKMM melaksanakan sistem perkhidmatan sekatan
telefon bimbit yang telah hilang atau dicuri seperti Arahan Menteri No. 1 tahun
2010 dengan (i) memastikan kos pelaksanaan yang tidak terlalu tinggi (ii) semua
penjual telefon bimbit perlu didaftarkan dan maklumat pelanggan perlu disahkan
dan (iii) penguatkuasaan perlu dipertingkatkan. PCBS dilaksanakan dibawah
peruntukan 192(1) iaitu, “Required Application Service, Communications and
Multimedia Act 1998 – For the purpose of this Part, the Minister may determine
a list of required application services”.
Pada pendapat Audit, projek PCBS tidak diuruskan secara cekap di

mana pelbagai isu timbul sepanjang pelaksanaannya. Ia juga memberi
implikasi kewangan kepada SKMM yang berjumlah RM215.15 juta
daripada Kumpulan Wang SKMM telah digunakan bagi menjelaskan
yuran perkhidmatan PCBS yang sepatutnya ditanggung oleh syarikat
pemberi perkhidmatan telekomunikasi.
6.3.2. Projek Perkhidmatan Membekal, Menghantar, Mengkonfigurasi,

Menguji dan Mentauliah Tablet Berserta Aplikasi Tutor Guru dan
e-Paper Kepada Guru-guru oleh Kementerian Pelajaran Malaysia
(KPM)
a. Projek perkhidmatan membekalkan tablet kepada guru bermula apabila YAB

Perdana Menteri mengumumkan pemberian tablet berserta aplikasi e-Tutor
dan e-Paper kepada guru-guru di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia
(KPM) pada bulan Mei 2016. Objektif projek adalah untuk menjadikan proses
pengajaran dan pembelajaran (P&P) melonjak kepada tahap yang lebih
tinggi. Berdasarkan surat makluman YB Menteri Komunikasi dan Multimedia
kepada YB Menteri Pendidikan Malaysia pada bulan April 2016, YAB Perdana
Menteri bersetuju agar KPM menguruskan pembelian tablet untuk diagihkan
kepada guru-guru.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 45
8 - 45
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 45 28/06/2019 8:48 AM

b. Pelaksanaan projek bermula pada tahun 2016 sehingga 2019 dan
melibatkan tujuh (7) fasa dengan unjuran kos keseluruhan berjumlah
RM355 juta bagi tujuan pembekalan 425,433 tablet kepada guru-guru
sekolah di bawah KPM di 13 negeri dan tiga (3) Wilayah Persekutuan. Bagi
tujuan tersebut, SKMM telah menyalurkan sejumlah RM309.88 juta (87.3%)
daripada kos keseluruhan projek yang berjumlah RM354.80 juta untuk
membiayai pelaksanaan projek ini. Maklumat lanjut seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
MAKLUMAT PROJEK PEMBEKALAN TABLET MENGIKUT FASA
BUTIRAN FASA 1 FASA 2 FASA 3 FASA 4 FASA 5 FASA 6 FASA 7 JUMLAH
21.06.2016 12.01.2017 22.06.2017 05.10.2017 14.12.2017 26.04.2018 Belum ada
Tempoh
- - - - - - Surat Setuju -
Perkhidmatan
09.08.2017 11.01.2018 21.06.018 04.10.2018 13.12.2018 25.04.2019 Terima (SST)
Tablet (unit) 60,543 62,306 59,863 64,199 65,442 62,969 50,111 425,433
Kos (RM Juta) 50.40 52.00 49.90 53.60 54.60 52.50 41.80 354.80
Dana SKMM
50.00 53.63 50.00 53.61 50.00 52.64 -* 309.88
(RM Juta)
Perak
Negeri
Sarawak Sembilan Perlis
Johor Terengganu Pulau Pinang
Negeri Terlibat W.P. Kuala Selangor W.P. Kedah -
Melaka Sabah Kelantan
Lumpur Putrajaya Pahang
W.P.
Labuan
Sumber: Syarikat 1039148-H
Nota: (*) - Dana belum diperuntukkan oleh SKMM
c. Semakan lanjut mendapati KPM telah melantik syarikat 1039148-H iaitu

syarikat Limited by Guarantee di bawah KPM bagi menguruskan perolehan
ini. Dana bagi projek tersebut pula telah disalurkan oleh SKMM kepada
syarikat 1039148-H. Syarikat 1039148-H bertanggungjawab untuk
menguruskan proses perolehan tablet sehingga selesai pengagihan tablet
berkenaan kepada guru di sekolah-sekolah yang terlibat. Dokumen kontrak
ditandatangani antara syarikat 1039148-H dengan syarikat pembekal 7170-V
bagi setiap fasa. Pihak Audit mendapati bahawa tiada sebarang perjanjian
yang disediakan bagi tujuan penyaluran dana daripada SKMM kepada
syarikat 1039148-H. Selain itu, SKMM selaku penyedia dana juga tidak
menetapkan sebarang syarat bahawa syarikat 1039148-H perlu
mengemukakan sebarang laporan atau pemakluman status terkini berkaitan
pelaksanaan projek pembekalan tablet kepada pihak SKMM.
d. Proses pengagihan tablet bagi Fasa 1 hingga 5 melibatkan 312,353 unit yang
berjumlah RM260.50 juta telah selesai dilaksanakan. Bagi Fasa 6, pihak Audit
mendapati SKMM telah menyalurkan dana berjumlah RM52.64 juta kepada
syarikat 1039148-H pada 4 April 2018 dan Surat Setuju Terima (SST) telah
ditandatangani oleh syarikat pembekal 7170-V pada 26 April 2018. Syarikat

1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 46 28/06/2019 8:48 AM

1039148-H juga didapati telah membayar syarikat pembekal sejumlah
RM18.4 juta atau 35% daripada nilai keseluruhan kontrak Fasa 6 sebagai
pembayaran pertama mengikut SST. Bagaimanapun, Fasa 6 dan 7 belum
dimulakan disebabkan masih tiada keputusan mengenai dasar Kerajaan
baharu berkaitan projek ini.
e. Lawatan Audit ke 25 sekolah terlibat di Wilayah Persekutuan Putrajaya telah

dijalankan pada 4, 10 dan 11 Oktober 2018. Temu bual telah diadakan
dengan 127 guru dan 16 unit tablet juga telah diperiksa. Hasil lawatan Audit
 Pemeriksaan terhadap unit tablet mendapati semua sampel tablet yang

diperiksa mempunyai spesifikasi seperti yang ditetapkan dalam kontrak.
Bagaimanapun, guru-guru yang ditemu bual memaklumkan tablet yang
dibekalkan kurang interaktif. Ini kerana spesifikasi tablet tidak
membolehkan maklumat pada tablet dipaparkan terus ke layar
menyebabkan guru lebih kerap menggunakan telefon bimbit sendiri atau
telefon bimbit yang dibekalkan oleh penyedia perkhidmatan jalur lebar
yang dilantik oleh KPM yang dilengkapi dengan pakej internet percuma.
Selain itu, spesifikasi tablet hanya terhad kepada penggunaan teknologi
3G dan tidak menepati perkembangan dan keperluan teknologi semasa
yang lebih tinggi.
 Guru-guru turut memaklumkan perisian Tutor Guru amat berguna tetapi

penggunaannya terhad kerana memerlukan talian internet dan kad sim
yang dibekalkan pula telah tamat tempoh. Selain itu, perisian mengambil
masa yang lama untuk loading sebelum boleh digunakan. Perisian Tutor
Guru juga tidak merangkumi semua subjek proses Pengajaran dan
Pembelajaran (PdP).
Maklum balas KPM yang diterima pada 19 Disember 2018
Tujuan pembekalan adalah seperti berikut:
● Menyediakan tablet yang dimuatkan dengan perisian Tutur Guru sebagai alat
pengajaran guru bagi memudahkan proses PdP.
● Mengakses edisi digital e-Paper Utusan Malaysia untuk informasi terkini dan
tepat.
● Memberi ruang kepada guru menggunakan kreativiti mereka menerokai
informasi tambahan untuk disesuaikan dengan soalan-soalan yang dipilih
bertepatan dengan objektif pengajaran dan aktiviti PdP berkonsepkan
pemusatan murid serta pendekatan pembelajaran abad ke 21.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 47
8 - 47
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 47 28/06/2019 8:49 AM

Kementerian/Syarikat 1039148-H telah memenuhi tujuan pembekalan namun
tahap penggunaan perisian Tutor Guru dan e-Paper oleh guru-guru adalah
sangat rendah. Seperti termaktub di dalam kontrak, pihak pembekal perlu
melaksanakan program intervensi (promosi dan galak guna) bagi meningkatkan
status penggunaan di kalangan guru. Kementerian/Syarikat 1039148-H telah
memantau pelaksanaan program intervensi oleh pembekal dan memastikan
setiap pelanggaran obligasi dikenakan denda yang setimpal.
Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Program ICT Sekolah KPM – Sesi Khas pada
bulan Ogas dan November 2018 bersetuju untuk menamatkan pembekalan
tablet untuk Fasa 6 dan tidak meneruskan projek Fasa 7.
Pembayaran sejumlah RM18.4 juta bagi Fasa 6 masih kekal bersama syarikat
pembekal. SKMM melalui surat pada bulan Mei 2018 dan Oktober 2018 telah
memohon supaya Syarikat 1039148-H memulangkan baki peruntukan Fasa 6
kepada SKMM dengan kadar segera.
Maklum balas SKMM yang diterima pada 19 Mac 2019
Bajet Nasional 2017 telah memperuntukkan sebanyak RM340 juta bagi

pelaksanaan projek dengan menggunakan sumber peruntukan daripada SKMM.
Walau bagaimanapun, SKMM tidak terlibat di dalam cadangan mahupun
perancangan projek.
Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM adalah bertanggungjawab memantau dan

menyelaras urusan perolehan yang dilaksanakan oleh syarikat 1039148-H. Oleh
itu, perjanjian perolehan adalah di antara KPM, syarikat 1039148-H dan syarikat
pembekal.
6.3.3. Projek 1Malaysia Negaraku oleh Perbadanan Kemajuan Filem

Nasional Malaysia (FINAS)
a. SKMM telah menyalurkan peruntukan berjumlah RM25.02 juta kepada FINAS

untuk melaksanakan Projek 1Malaysia Negaraku. Bagaimanapun, tiada
dokumen dikemukakan untuk semakan Audit untuk mengesahkan objektif
projek dan tempoh pelaksanaan projek ini. Selain itu, didapati projek di
bawah program ini sedang disiasat oleh SPRM bermula pada Jun 2018 dan
dokumen asal bagi projek-projek di bawah program tersebut telah
diserahkan kepada SPRM. Terdapat 10 sub projek di bawah Projek 1Malaysia
Negaraku seperti butiran di Jadual 10.
8 - 848- 48 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 48 28/06/2019 8:49 AM

JADUAL 10
SENARAI PROJEK 1MALAYSIA NEGARAKU
TERIMAAN DANA
DARIPADA
BIL. PROJEK
SKMM
(RM Juta)
1. Pembiayaan Majlis Pelancaran dan Promosi Filem 0.30
2. Projek MyInsight 4.75
3. Projek 1Malaysia Negaraku Program Transformasi Seni Kreatif Kebangsaan 10.00
Pembekalan dan Pemasangan Billboard di Kawasan-Kawasan Parlimen Seluruh Malaysia
4. Sebagai Satu Kempen Kesedaran Mengenai Usaha Kerajaan Malaysia Membangunkan 2.00
Negara dan Memenuhi Keperluan Rakyat Ke Arah Konsep Menghubung dan Menyatu
5. Penerbitan Sitcom 1.20
6. Pembangunan Aplikasi Radio Digital 0.27
7. Latar Belakang Program Himpunan Aktivis Media Sosial 2018 2.00
8. Membekal Peralatan Komunikasi Untuk Mempertengahkan Identiti Kebangsaan 2.00
9. Pembekalan Kandungan Kreatif Untuk Perpustakaan Digital 1.50
10. Penerbitan Drama Bersiri 1.00
JUMLAH 25.02
Sumber: FINAS
b. Semakan Audit mendapati Jawatankuasa Penilai telah ditubuhkan untuk

memantau pelaksanaan projek dan memastikan projek memenuhi objektif
yang ditetapkan. Ahli Jawatankuasa telah dilantik oleh YB Menteri KKMM
iaitu terdiri daripada wakil FINAS, SKMM dan Radio Televisyen Malaysia
(RTM). Semakan Audit mendapati mesyuarat Jawatankuasa Penilai ada
dilaksanakan bagi tujuh (7) daripada 10 sub projek, namun mesyuarat tidak
dihadiri oleh Ahli Jawatankuasa Penilai yang dilantik oleh YB Menteri KKMM.
Sebaliknya mesyuarat hanya dihadiri oleh pegawai-pegawai FINAS. Semakan
Audit selanjutnya mendapati bahawa tiada bukti yang Jawatankuasa Penilai
telah melaksanakan pemantauan terhadap setiap sub projek yang
dijalankan.
c. Semakan Audit terhadap 14 baucar bayaran yang dikemukakan oleh FINAS

mendapati pembayaran berjumlah RM14.4 juta adalah tidak teratur.
Antaranya melibatkan dokumen bayaran yang tidak lengkap, bayaran tanpa
penilaian dan pengesahan, bayaran tanpa perjanjian, berlaku lebihan
bayaran, pembayaran tanpa dokumen sokongan dan bayaran tidak mengikut
kemajuan kerja serta tidak mengikut turutan. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 11.
JADUAL 11
PEMBAYARAN PROJEK 1MALAYSIA NEGARAKU TIDAK TERATUR
JUMLAH
BIL. NO. BAUCAR PENEMUAN AUDIT
(RM Juta)
1. BR171200763 0.6  Bayaran tidak mengikut kemajuan
 Bayaran tidak mengikut kemajuan
2. BR180200094 0.4
 Bayaran tanpa penilaian dan pengesahan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 49
8 - 49
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 49 28/06/2019 8:49 AM

JUMLAH
BIL. NO. BAUCAR PENEMUAN AUDIT
(RM Juta)
 Dokumen bayaran tidak lengkap
3. BR180200138 0.75
 Dokumen bayaran tidak lengkap
4. BR180200140 0.75
5. BR180300704 0.6
 Bayaran tanpa dokumen sokongan
6. BR180300796 1.0  Tiada perjanjian antara FINAS dan pihak terlibat
 Tiada perjanjian antara FINAS dan pihak terlibat
7. BR180300797 0.5
 Tiada perjanjian antara FINAS dan pihak terlibat
8. BR180300798 0.5
 Lebihan bayaran RM1 juta
9. BR180400170 1.0
10. BR180400316 1.0  Dokumen bayaran tidak lengkap
11. BR180400538 0.3
 Bayaran tanpa penilaian dan pengesahan
 Bayaran tidak mengikut peringkat tuntutan
12. BR180400763 3.0 sebenar iaitu tuntutan bagi kerja tuntutan fasa 2
dahulu berbanding fasa 1
 Bayaran tidak mengikut peringkat tuntutan
13. BR180400764 3.0 sebenar iaitu tuntutan bagi kerja tuntutan fasa 2
dahulu berbanding fasa 1
14. BR180400765 1.0  Dokumen bayaran tidak lengkap
JUMLAH 14.4
Maklum balas FINAS yang diterima pada 19 Disember 2018
Berdasarkan dokumen yang diterima dan disimpan oleh Bahagian Kewangan

bagi tujuan pembayaran, pihak FINAS mengakui tiada bukti Jawatankuasa
Penilai telah melaksanakan pemantauan terhadap setiap projek yang dijalankan.
Bagi mengekang perkara yang sama berulang Bahagian Kewangan akan

memastikan semua dokumen yang dinyatakan di bawah perlu disediakan
dengan lengkap sebelum pembayaran dilakukan seperti berikut:
i. Kelulusan minit mesyuarat Jawatankuasa yang ditubuhkan melalui

perolehan/pengurusan Dana.
ii. Inbois dan nota penghantaran (delivery order) yang disahkan oleh Pengarah
Bahagian.
iii. Berdasarkan dokumen perjanjian yang telah tandatangani dan dimatikan
setem.
iv. Surat lantikan bertulis bagi setiap ahli Jawatankuasa.
Maklum balas SKMM yang diterima pada 31 Januari 2019, 22 Februari

2019 dan 18 Mac 2019
Arahan Menteri telah dikeluarkan oleh Menteri berhubung dengan projek-projek

yang berikut:
8 - 850- 50 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 50 28/06/2019 8:49 AM

i. Sitcom.
ii. Drama bersiri.
iii. Pembekalan Kandungan Kreatif untuk Perpustakaan Digital.
iv. Pembekalan dan Pemasangan Billboard di Kawasan-kawasan Parlimen
seluruh Malaysia sebagai Kempen Kesedaran Usaha Kerajaan Malaysia
Membangunkan Negara dan Memenuhi Keperluan Rakyat ke Arah Konsep
Menghubung dan Menyatu.
v. Projek Sentuhan Seni Kreatif.
vi. Program Himpunan Aktivis Media Sosial 2018.
vii. Membekal Peralatan Komunikasi Untuk Mempertengahkan Identiti
Kebangsaan.
Penyaluran dana kepada FINAS bagi pelaksanaan projek adalah sepertimana

yang diarahkan oleh YB Menteri merujuk kepada Akta SKMM seperti berikut:
i. Seksyen 16(1)(i) iaitu kuasa dan fungsi Suruhanjaya untuk memberikan

bantuan kepada orang yang terlibat dalam aktiviti komunikasi dan
multimedia.
ii. Seksyen 18(2) iaitu kuasa Menteri untuk mengeluarkan arahan kepada
Suruhanjaya.
iii. Seksyen 39(1)(g) iaitu perbelanjaan yang dipertanggungkan pada Kumpulan
Wang Suruhanjaya.
Manakala Arahan Menteri untuk Drama Bersiri dan juga Pembekalan Kandungan
Kreatif merujuk kepada Seksyen 7 AKM.
Suruhanjaya telah diarahkan untuk menyalurkan dana kepada pihak FINAS dan
pihak FINAS bertanggungjawab untuk menyediakan perjanjian antara pihak
mereka dan syarikat berkenaan. Memandangkan bahawa ini bukan projek
Suruhanjaya dan perjanjian tidak melibatkan Suruhanjaya, maka tiada
mekanisme yang diwujudkan untuk pemantauan.
6.3.4. Perolehan Peralatan Teknikal Comprehensive Advance

Intelligence Platform oleh Polis Diraja Malaysia (PDRM)
a. SKMM pada Mac 2018 telah bersetuju untuk menyalurkan peruntukan bagi
membiayai perolehan Comprehensive Advance Intelligence Platform (CAIP)
untuk digunakan oleh Polis Diraja Malaysia (PDRM). Objektif perolehan CAIP
ini adalah sebagai pusat kawalan untuk pemantauan global dan pusat
analisis merentasi pangkalan data utama. Kronologi perolehan CAIP adalah
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 51
8 - 51
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 51 28/06/2019 8:49 AM

JADUAL 12
KRONOLOGI PEROLEHAN COMPREHENSIVE
ADVANCE INTELLIGENCE PLATFORM
BULAN/TAHUN PERKARA
Kertas permohonan PDRM bagi projek ini telah dipanjangkan kepada SKMM melalui pejabat YAB
Januari 2018
Perdana Menteri.
Pengerusi SKMM telah memohon kelulusan daripada YB Menteri KKMM sejumlah RM100 juta
untuk perolehan CAIP dan memaklumkan bayaran akan dibuat mengikut kemajuan pelaksanaan
Mac 2018 projek kepada pihak PDRM.
Permohonan telah diluluskan oleh YB Menteri KKMM.

Sumber: SKMM
b. Pihak PDRM telah menandatangani Surat Setuju Terima (SST) berjumlah

RM100 juta dengan syarikat pembekal 528491-P pada 21 Mac 2018 bagi
perolehan tersebut. Semakan Audit mendapati PDRM telah menghantar surat
kepada SKMM pada 3 April 2018 memaklumkan telah membuat rundingan
terus dengan syarikat pembekal dan telah mengeluarkan SST. Lanjutan itu,
pada 11 April 2018, sejumlah RM30 juta telah dibayar kepada PDRM iaitu
30% daripada nilai keseluruhan projek mengikut SST sepertimana yang
dipersetujui dan diluluskan oleh YB Menteri KKMM.
c. Semakan Audit selanjutnya mendapati pada 10 April 2018, PDRM sekali lagi
telah menghantar surat kepada SKMM memaklumkan bahawa semua
peralatan telah diterima serta mengemukakan invois tuntutan kedua yang
berjumlah RM30 juta. Bagaimanapun, pihak SKMM tidak membuat
pembayaran seperti yang dipohon oleh PDRM. Selanjutnya, pihak Audit
mendapati SKMM telah memutuskan untuk menghentikan sebarang
penyaluran dana kepada pihak PDRM mulai bulan Mei 2018 dan
memaklumkan kepada pihak PDRM untuk mendapatkan peruntukan daripada
Kementerian Kewangan. Setakat 31 Disember 2018, proses perolehan CAIP
masih belum selesai sepenuhnya.
Maklum balas PDRM yang diterima pada 21 Februari 2019
Pihak PDRM memaklumkan telah mengemukakan surat kepada Kementerian

Kewangan pada 20 Disember 2018 dan juga mengadakan pertemuan bersama
Kementerian Kewangan bagi membincangkan status pelaksanaan projek ini.
Namun, sehingga kini PDRM masih belum menerima sebarang maklum balas
daripada pihak Kementerian Kewangan berhubung perkara berkenaan.
8 - 852- 52 Laporan
1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 52 28/06/2019 8:49 AM

Maklum balas SKMM yang diterima pada 22 Februari 2019 dan 18 Mac
2019
Sungguhpun tiada pernyataan yang jelas mengenai projek yang dirancang oleh
Suruhanjaya sendiri, tetapi manfaat projek ini juga boleh dinikmati oleh
Suruhanjaya melalui kerjasama bersama Polis Diraja Malaysia (PDRM).
Suruhanjaya mengambil maklum pemerhatian dan saranan yang dikemukakan

oleh JAN dan telah membuat keputusan supaya tidak melayani sebarang
permintaan sumbangan dana daripada mana-mana pihak ketiga. Sekiranya ada,
permohonan tersebut hendaklah dipersetujui oleh Mesyuarat Anggota
Suruhanjaya serta selari dengan kuasa dan objektif Suruhanjaya seperti yang
ditetapkan dalam Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 dan Akta Suruhanjaya
Komunikasi dan Multimedia Malaysia 1998.
Pada pendapat Audit, penyaluran dana Kumpulan Wang SKMM

berdasarkan Arahan Menteri telah dibuat tanpa perancangan yang
teliti dan kesemua projek yang diaudit gagal mencapai objektif yang
ditetapkan sepenuhnya. Selain itu, penyaluran dana kewangan tanpa
perjanjian tidak dapat memelihara kepentingan SKMM. Ketiadaan
mekanisme kawalan dan pemantauan pula menyebabkan SKMM tidak
dapat menentukan dana yang disalurkan kepada pihak ketiga telah
digunakan dengan sebaiknya bagi tujuan sepertimana diluluskan
mengikut peruntukan Akta.
Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan didapati perbelanjaan Kumpulan

Wang SKMM diuruskan secara tidak cekap dan berkesan khusus berkaitan dengan
perbelanjaan di bawah Arahan Menteri. Ini adalah kerana walaupun di bawah
peruntukan Akta SKMM membenarkan Arahan Menteri untuk melakukan perbelanjaan
tersebut, namun perbelanjaan tidak selaras dengan aktiviti utama SKMM. Selain itu,
didapati perbelanjaan di bawah Arahan Menteri dibuat tanpa perancangan teliti dan
tiada mekanisme kawalan dan pemantauan ditetapkan. Kesemua projek yang diaudit
juga gagal mencapai objektif ditetapkan.
8. SYOR AUDIT
Bagi meningkatkan pengurusan Kumpulan Wang SKMM, disyorkan pihak SKMM

mengambil langkah berikut:
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 8 - 53
8 - 53
Dana
D a n aKumpulan
W a n g Suruhanjaya
dan M Malaysia
ultimedia M alaysia
Bab 8.indd 53 28/06/2019 8:49 AM

8.1. peranan Anggota Suruhanjaya perlu diperkemaskan. Sebarang permohonan
yang memerlukan kelulusan Menteri/Pengerusi perlu dimaklumkan kepada Anggota
Suruhanjaya dan diluluskan di peringkat Anggota Suruhanjaya sebelum
dikemukakan kepada YB Menteri berkenaan. Bagi memantapkan peranan Anggota
Suruhanjaya, Green Book – Enhancing Board Effectiveness dijadikan sebagai
panduan dan langkah kawalan dalaman untuk memastikan tadbir urus kewangan
yang baik dapat dilaksanakan dalam organisasi;
8.2. meneliti setiap permohonan diterima dan didokumenkan dengan teratur dan
memenuhi TOR CSR yang ditetapkan serta selari dengan peruntukan Akta
yang berkaitan. Silver Book – Achieving Value Through Social Responsibility boleh
dijadikan rujukan bagi amalan CSR terbaik;
8.3. membuat pengawasan kepada bajet bagi memastikan perbelanjaan sebenar

tidak melebihi bajet yang diluluskan. Sebarang perbelanjaan tambahan
dikemukakan kepada YB Menteri KKMM untuk kelulusan seperti diperuntukkan
dalam Seksyen 41(4) Akta SKMM; dan
8.4. mengkaji semula peruntukan akta berkaitan kuasa YB Menteri bagi

meningkatkan tadbir urus dan akauntabiliti dalam pengurusan kewangan di SKMM.
Peranan Pengerusi Suruhanjaya sebagai Ketua Eksekutif SKMM juga perlu dikaji bagi
mewujudkan akauntabiliti serta pemisahan kuasa antara kedua-dua jawatan
tersebut.

1 1
Dana
D a n a KKumpulan
u m p u l a n WWang
a n g S Suruhanjaya
n M uMultimedia
laysia
Bab 8.indd 54 28/06/2019 8:49 AM

9
KEMENTERIAN PERTAHANAN
- Pengurusan Projek Pembinaan
Infrastruktur Pusat Sektor Operasi
• Angkatan Tentera Malaysia

- Senggaraan Rumah Keluarga Angkatan
Tentera

Pengurusan Projek Pembinaan Infrastruktur Pusat Sektor Operasi
Bab 9.indd 1 28/06/2019 10:59 AM

Pengurusan Projek Pembinaan Infrastruktur Pusat Sektor Operasi
Bab 9.indd 2 28/06/2019 10:59 AM

KEMENTERIAN PERTAHANAN
PENGURUSAN PROJEK PEMBINAAN INFRASTRUKTUR PUSAT SEKTOR
1 OPERASI
1. LATAR BELAKANG
1.1. Sector Operational Centre (SOC) merupakan pusat pertahanan udara yang
bertanggungjawab menjaga dan memantau ruang udara di Malaysia. Bagi
meningkatkan keupayaan pertahanan udara negara, Kerajaan telah meluluskan
penubuhan pusat pertahanan udara baharu di bawah Rancangan Malaysia
Kesembilan (RMKe-9). Projek Pembangunan Infrastruktur SOC merupakan projek
pembinaan kompleks radar yang merangkumi platform radar, bangunan operasi
serta bangunan dan infra sokongan untuk Skuadron Tentera Udara Diraja Malaysia
(TUDM) lokasi berkenaan iaitu pasukan yang bertanggungjawab mengendalikan
SOC berkenaan. Memandangkan laporan ini melibatkan aspek keselamatan negara,
lokasi sebenar projek tidak akan didedahkan. Sebaliknya terma lokasi A dan lokasi B
akan diguna pakai bagi merujuk dua (2) lokasi terlibat di dalam projek ini.
1.2. Pada bulan Januari 2008, Kementerian Pertahanan (Kementerian) telah

membuat perolehan radar dan sistem radar bernilai RM327.20 juta (USD96.10 juta)
daripada syarikat 763210-K di mana penerimaannya dijadualkan pada tahun 2012.
Atas faktor kekangan kewangan, Unit Perancang Ekonomi (UPE), Jabatan Perdana
Menteri (JPM) telah memutuskan supaya Projek Pembangunan Infrastruktur
Kompleks SOC berkenaan dibangunkan secara berfasa seperti di Jadual 1.
Kompleks SOC berkenaan untuk Fasa I dan Fasa II di Lokasi A masing-masingnya
telah disiapkan pada 8 Ogos 2012 dan 14 Januari 2016.
JADUAL 1
PROJEK PEMBANGUNAN INFRASTRUKTUR KOMPLEKS SOC
HARGA KONTRAK
PROJEK TEMPOH PROJEK
(RM Juta)
Kompleks SOC Fasa I di Lokasi A (Tapak 02.08.2010 hingga 08.08.2012 di
88.85
Radar Sementara dan Bangunan Operasi ) bawah RMKe-9
Kompleks SOC Fasa II di Lokasi A 08.02.2012 hingga 04.12.2015 di
159.50
(Bangunan dan Infra Sokongan) bawah RMKe-10
Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di 08.02.2012 hingga 02.10.2017 di
289.80
Lokasi B (Tapak radar dan infra) bawah RMKe-10
Sumber: Unit Teknikal Bahagian Pembangunan, Kementerian
1.3. Bagi Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B, Kementerian Kewangan

(MoF) pada November 2007 telah meluluskan projek tersebut dilaksanakan secara
rundingan terus dengan syarikat 227571-V. Surat Setuju Terima (SST) dikeluarkan
pada 3 Januari 2012 dengan kos projek berjumlah RM289.80 juta dan kontrak telah
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 19 - 1
Pengurusan
P e n g u r u s a n Projek
P r o j e k Pembinaan
P e m b i n a a n Infrastruktur
I n f r a s t r u k t u r Pusat
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 1 28/06/2019 10:59 AM

ditandatangani pada 14 Ogos 2012. Pelaksanaan projek adalah secara reka dan bina
di atas tanah berkeluasan 25.24 hektar di mana Setiausaha Bahagian (SUB)
Bahagian Pembangunan, Kementerian telah dilantik sebagai Pengarah Projek (PP).
Tempoh kontrak pembinaan adalah 48 bulan bermula 8 Februari 2012 hingga 8
Februari 2016. Sehingga 31 Disember 2018, sejumlah RM287.62 juta (99.3%) telah
dibayar bagi projek ini. Butiran kontrak adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
MAKLUMAT KONTRAK PROJEK PEMBINAAN INFRASTRUKTUR SOC DI LOKASI B
BUTIRAN KONTRAK
Kontraktor 227571-V
Harga Kontrak RM289.80 juta
Agensi Pelaksana Kementerian Pertahanan
PP Setiausaha Bahagian Pembangunan, Kementerian Pertahanan
Wakil PP (Utama) Timbalan Setiausaha Bahagian, Unit Teknikal Bahagian Pembangunan,
Kementerian Pertahanan
Kaedah Perolehan Rundingan Terus
Kaedah Pelaksanaan Reka dan Bina
Tarikh Surat Setuju Terima 03 Januari 2012
Tarikh Milik Tapak 08 Februari 2012
Tarikh Tandatangan Kontrak 14 Ogos 2012
Tarikh Siap Asal Projek 08 Februari 2016
Lanjutan Masa (EOT) EOT 1 : 09.02.2016 – 09.11.2016 (275 hari)
EOT 2 : 10.11.2016 – 04.05.2017 (176 hari)
EOT 3 : 05.05.2017 – 21.08.2017 (109 hari)
EOT 4 : 22.08.2017 – 02.10.2017 (42 hari)
Kadar Liquidated Ascertained Damages (LAD) RM53,613.00/sehari
Tarikh Perakuan Siap Kerja (CPC) 02 Oktober 2017
Tempoh Tanggungan Kecacatan (DLP) 03.10.2017 – 2.10.2019
Tarikh Jangka Certificate of Making Good 30 Januari 2020
Defects (CMGD)
Sumber: Unit Teknikal Bahagian Pembangunan
1.4. Objektif Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B adalah menyediakan

infrastruktur untuk penempatan radar bagi tujuan pengoperasian dan pemantauan
ruang pertahanan udara negara. Skop projek meliputi bangunan utama, bangunan
sokongan dan kerja luaran.
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada projek telah dilaksanakan dengan
cekap, berhemat dan berkesan bagi mencapai objektif yang ditetapkan iaitu
menyediakan infrastruktur untuk penempatan radar bagi tujuan mengukuhkan sistem
pertahanan udara negara.
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
e n g u r u s a n PProjek
r o j e k PPembinaan Infrastruktur
embinaan In f r a s t r u k t u r PPusat
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 2 28/06/2019 10:59 AM

3. SKOP PENGAUDITAN
Pengauditan meliputi Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B yang meliputi

dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi projek dan pengurusan projek. Prestasi projek
pembinaan meliputi pencapaian fizikal projek dan pencapaian outcome projek.
Manakala pengurusan projek merangkumi lima (5) perkara iaitu pengurusan kewangan,
penempatan radar, pelantikan kontraktor, pentadbiran kontrak dan kualiti pembinaan.
Pengauditan telah dijalankan di Unit Udara, Unit Teknikal, Unit Tanah dan Unit
Pengurusan Kewangan di bawah Bahagian Pembangunan, Kementerian Pertahanan
serta Bahagian Perancangan dan Pembangunan, Markas Tentera Udara dan Skuadron
TUDM yang berkaitan. Pengauditan meliputi tempoh tahun 2012 hingga 2018.
Pengauditan dijalankan dengan menyemak rekod dan dokumen, testimoni melalui temu
bual, analisis terhadap data, pemeriksaan fizikal di lokasi projek pembinaan pada
9 hingga 11 Julai 2018 dan 22 November 2018 serta pengesahan pihak ketiga
(kontraktor).
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan April hingga Disember 2018
a. Prestasi Projek
Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B telah dapat disiapkan dalam
tempoh lanjutan masa yang diberi dan CPC telah dikeluarkan pada 2 Oktober
2017. Bagaimanapun, semasa pengauditan dijalankan, kompleks masih belum
beroperasi disebabkan radar di tapak sementara di Lokasi A masih tidak
dipindahkan ke tapak sebenar di Lokasi B. Radar hanya diisytiharkan beroperasi
sepenuhnya di Lokasi B oleh TUDM pada 29 Januari 2019. Ini menyebabkan
pencapaian outcome projek mengalami kelewatan berbanding tarikh penyiapan
kompleks SOC.
Pengurusan projek pembinaan dari aspek pengurusan kewangan dan pelantikan
kontraktor telah diuruskan dengan teratur. Namun masih terdapat kelemahan
dari aspek penempatan radar, pentadbiran kontrak, kualiti pembinaan dan
pemantauan yang menjejaskan kecekapan pengurusan projek ini.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 39 - 3
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 3 28/06/2019 10:59 AM

5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diberikan perhatian dalam kajian ini
a. radar yang lewat dipindahkan dari tapak radar sementara di Lokasi A ke Lokasi B
telah menjejaskan pencapaian outcome projek pembinaan;
b. pengurusan pengambilalihan/penyerahan projek kepada pengguna tidak teratur.

Keadaan ini disebabkan oleh masalah koordinasi antara Lembaga Ambil Alih dan
Bahagian Perkhidmatan Kejuruteraan Pertahanan (BPKP), Kementerian berkaitan
dengan Laporan Pemeriksaan Pra Ambil Alih yang dikeluarkan oleh BPKP; dan
c. kelemahan dalam pengurusan pembinaan di mana kerja tidak mengikut

spesifikasi dan tidak berkualiti.
Perkara yang ditemui serta maklum balas Kementerian telah dibincangkan dalam Exit
6.1. Prestasi Projek Pembinaan
6.1.1. Pencapaian Fizikal Projek
a. Berdasarkan Klausa 44 kepada kontrak, Projek Pembinaan Infrastruktur SOC

di Lokasi B perlu disiapkan dalam tempoh 48 bulan bermula dari tarikh milik
tapak pada 8 Febuari 2012 hingga 8 Februari 2016. Ia meliputi kerja-kerja
bangunan dan luar bangunan. Bagi tujuan pemantauan projek, mesyuarat
tapak hendaklah diadakan sekurang-kurangnya sebulan sekali. Mesyuarat
tapak adalah penting bagi membincangkan sebarang masalah yang berlaku
semasa pembinaan manakala Laporan Kemajuan Bulanan merekodkan
prestasi kemajuan kerja dan perkara yang berlaku semasa pembinaan.
b. Semakan Audit mendapati projek pembinaan ini telah diluluskan dengan

empat (4) lanjutan masa (EOT) selama 602 hari. EOT 1 hingga 4 masing-
masingnya diluluskan pada 11 Mac 2016, 31 Oktober 2016, 2 Jun 2017 dan
29 September 2017. Kelulusan EOT antaranya disebabkan isu
persempadanan tanah, kelewatan menerima pelan survei, sekatan jalan
masuk dan tuntutan tanah daripada penduduk tempatan yang mengambil
masa sehingga 289 hari (48%) daripada tempoh EOT keseluruhannya
selama 602 hari. Isu persempadanan dan tuntutan tanah oleh penduduk
tempatan di Lot 244, CH60 telah dibangkitkan pada 8 Februari 2012 dan
hanya diselesaikan pada 9 April 2012. Selain itu, masalah bekalan air dan
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 4 28/06/2019 10:59 AM

elektrik juga menjadi antara faktor EOT diluluskan. Prestasi pencapaian
fizikal adalah seperti Graf 1.
GRAF 1
PRESTASI PENCAPAIAN FIZIKAL PEMBINAAN
INFRASTRUKTUR SOC DI LOKASI B
Sumber: Fail Minit Mesyuarat Tapak dan Laporan Kemajuan Bulanan
c. Analisis Audit selanjutnya mendapati mesyuarat tapak hanya diadakan

sehingga bulan Ogos 2017. Laporan Kemajuan Bulanan pula hanya
disediakan sehingga bulan Jun 2017 yang melaporkan peratus kemajuan
kerja pada 98%. Manakala baki 2% merupakan sebahagian kerja Testing
and Commissioning (T&C) yang tidak dapat dijalankan kerana gangguan
bekalan air akibat musim kemarau yang berlaku antara bulan Mei hingga
Oktober 2017.
d. Berdasarkan maklum balas Kementerian Pertahanan pada 22 Oktober 2018,

Laporan Kemajuan Bulanan tidak disediakan selepas EOT ke-3 tamat dan
mesyuarat tapak tidak dijalankan kerana menumpukan kepada pemeriksaan
Pra CPC dan kerja T&C untuk penyerahan projek. Lawatan pemeriksaan Pra
CPC pertama telah dijalankan pada 14 dan 15 Ogos 2017. Lawatan
pemeriksaan Pra CPC kedua telah dijalankan pada 25 hingga 26 September
2017 yang menunjukkan kerja-kerja fizikal bangunan telah disiapkan
sepenuhnya manakala kerja-kerja T&C sedang dijalankan. Selepas EOT ke-4
diluluskan iaitu pada 29 September 2017, satu pemeriksaan pengesahan
telah dijalankan pada 9 hingga 12 Oktober 2017 dan mendapati kerja T&C
telah disiapkan sepenuhnya.
e. CPC telah dikeluarkan pada 2 Oktober 2017 dengan tempoh tanggungan

kecacatan bermula pada 3 Oktober 2017 sehingga 2 Oktober 2019. Sijil
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 59 - 5
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 5 28/06/2019 10:59 AM

Kelayakan Menduduki Bangunan (Occupation Permit) pula telah dikeluarkan
oleh Pihak Berkuasa Tempatan pada 15 November 2017.
Pada pendapat Audit, walaupun projek telah disiapkan dengan

lanjutan masa, namun kemajuan kerja kontraktor dan sebarang
masalah yang dihadapi di tapak tidak dapat dinilai sepenuhnya. Ini
kerana laporan kemajuan bulanan dan mesyuarat tapak tidak
diadakan sehingga projek siap 100%.
a. Berdasarkan kertas cadangan projek iaitu Laporan Eksekutif SOC bertarikh

25 April 2007, objektif Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B
bertujuan untuk mengukuhkan sistem pertahanan udara dengan
menempatkan radar dan anggota di Lokasi B.
b. Lawatan Audit pada 9 Julai, 30 Julai dan 22 November 2018 mendapati

kompleks radar ini masih belum beroperasi walaupun projek telah siap
dilaksanakan pada 2 Oktober 2017. Keadaan ini disebabkan radar belum
dipindahkan dari tapak sementara di Lokasi A ke tapak sebenar di Lokasi B.
Sehubungan itu, pencapaian outcome bagi projek ini tidak tercapai
sepenuhnya. Kelewatan penempatan radar ke Lokasi B adalah kerana proses
perolehan kabel dan radio lewat dilaksanakan. Kontrak bagi skop kerja
perpindahan radar yang melibatkan perolehan kabel dan radio adalah
berasingan daripada kontrak skop kerja pembinaan.
c. Kelewatan pengoperasian kompleks radar menyebabkan tempoh tanggungan

kecacatan tidak dapat digunakan secara optimum. Ini kerana sebarang
masalah dan kerosakan hanya dapat dikenal pasti apabila kompleks telah
mula beroperasi sepenuhnya. Selain itu, kelewatan pengoperasian turut
memberi kesan kepada keupayaan pertahanan udara kerana liputan dan
keupayaan radar mengesan objek turut terjejas.
Maklum balas Kementerian Pertahanan yang diterima pada 2 April

2019
Pelaksanaan perpindahan radio dan radar daripada tapak radar sementara di

Lokasi A ke tapak radar sebenar di Lokasi B telah berjaya dilaksanakan
sepenuhnya. Proses perpindahan radio telah dilaksanakan mulai 17 Oktober
2018 sehingga 23 Oktober 2018. Manakala perpindahan radar telah
dilaksanakan mulai 11 Januari 2019 sehingga 29 Januari 2019. Proses
perpindahan radar ini dibuat secara berfasa mengikut garis masa yang telah
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 6 28/06/2019 10:59 AM

PARLIMEN
ditetapkan oleh TUDM dan kontraktor. Radar telah diisytiharkan beroperasi

sepenuhnya pada 29 Januari 2019 jam 3 petang. Pada masa ini pegawai dan
anggota TUDM telah ditugaskan di tapak radar secara bergiliran bagi tujuan
pengawalan dan penyelenggaraan peralatan radar.
Pada pendapat Audit, kelewatan radar dipindahkan dari tapak

sementara di Lokasi A ke Lokasi B boleh menjejaskan liputan
pengesanan radar dan menimbulkan risiko kepada pertahanan udara
negara.
Pengurusan projek pembinaan ini dinilai berdasarkan lima (5) perkara iaitu
pengurusan kewangan, penempatan radar, pelantikan kontraktor, pentadbiran
kontrak dan spesifikasi/kualiti pembinaan. Aspek perolehan dan pentadbiran kontrak
meliputi proses pelantikan kontraktor, dokumen kontrak, bayaran interim, lanjutan
masa, Perakuan Siap Kerja dan penyerahan projek. Semakan Audit mendapati
pengurusan kewangan dan pelantikan kontraktor telah diurus dengan teratur.
Bagaimanapun, terdapat kelemahan dari aspek pentadbiran kontrak, kualiti
pembinaan dan pemantauan yang menjejaskan kecekapan pengurusan projek.
Penemuan Audit adalah seperti di perenggan berikut:
a. Mengikut Perenggan 2, Pekeliling Perbendaharaan (1PP) PK1 Punca Kuasa,

Prinsip dan Dasar Perolehan Kerajaan, agensi dikehendaki memastikan
semua urusan berkaitan perolehan Kerajaan dilaksanakan berdasarkan
amalan tadbir urus baik. Ia termasuklah keperluan mematuhi prinsip-prinsip
perolehan Kerajaan, antaranya pengurusan perolehan memberi pulangan
terbaik bagi setiap ringgit yang dibelanjakan.
b. Mengikut Pekeliling UPE, JPM Bilangan 3 Tahun 2009 bertarikh 29 Disember

2009, semua projek bernilai RM50 juta dan ke atas hendaklah melalui proses
Makmal Pengurusan Nilai (VMLab). VMLab merupakan satu pendekatan
pelbagai disiplin yang sistematik dan inovatif untuk mengkaji keperluan
fungsi sesuatu reka bentuk, produk, projek, fasiliti dan sistem bagi mencapai
nilai yang lebih baik dan kos yang optimum tanpa menjejaskan tahap
prestasi projek.
c. UPE, JPM pada tahun 2011 telah meluluskan siling peruntukan bagi projek
Kompleks SOC Fasa II di Lokasi A dan projek Pembinaan Infrastruktur SOC
di Lokasi B berjumlah RM386 juta. Siling ini adalah untuk Rolling Plan (RP) 1,
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 79 - 7
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 7 03/07/2019 9:42 AM

RMKe-10 dan berpandukan Preliminary Detailed Abstract (PDA) yang telah
disediakan oleh Kementerian pada tahun 2009.
d. Pada 12 Ogos 2011, Kementerian telah memohon penambahan siling kerana

siling peruntukan projek yang diluluskan berjumlah RM386 juta tidak
mencukupi untuk melaksanakan kedua-dua projek tersebut memandangkan
kos bahan binaan telah meningkat. Selain itu, juruperunding terpaksa
membuat semakan semula rekabentuk dan beberapa pindaan kepada lukisan
rekabentuk asal yang menyebabkan pertambahan anggaran kos PDA. Ini
berikutan syarat-syarat yang dikenakan oleh Pihak Berkuasa Tempatan
seperti Lembaga Sumber Asli dan Alam Sekitar (NRED), Jabatan Kerja Raya
(JKR) serta syarikat utiliti hanya diperoleh secara rasmi selepas PDA
disediakan. Dengan demikian, anggaran kos projek semasa bagi Projek
Kompleks SOC Fasa II di Lokasi A dan Projek Pembinaan Infrastruktur SOC
di Lokasi B telah meningkat.
e. VMLab telah diadakan pada 12 hingga 15 September 2011 bagi projek

Kompleks SOC Fasa II di Lokasi A dan Projek Pembinaan Infrastruktur SOC
di Lokasi B. VMLab telah disertai oleh wakil-wakil dari UPE, Markas Tentera
Udara dan agensi pelaksana iaitu Unit Teknikal Bahagian Pembangunan. Kos
bagi kedua-dua projek yang dipohon oleh Kementerian semasa VMLab
berjumlah RM490.40 juta, merangkumi kos bagi Projek Kompleks SOC Fasa
II di Lokasi A berjumlah RM178.41 juta dan kos Projek Pembinaan
Infrastruktur SOC di Lokasi B yang berjumlah RM311.99 juta.
f. Kos bagi kedua-dua projek selepas VMLab diluluskan adalah berjumlah

RM374.75 juta dengan mengambil kira siling yang telah diluluskan oleh UPE
pada tahun 2011 berjumlah RM386 juta. Bagi Projek Pembinaan
Infrastruktur SOC di Lokasi B, kos yang diluluskan oleh VMLab adalah
berjumlah RM248.79 juta. Skop dan perubahan kos projek Infrastruktur
SOC Lokasi B adalah seperti di Jadual 3.
JADUAL 3
KOS SEBELUM DAN SELEPAS VMLAB BAGI PROJEK DI LOKASI B
LOKASI B
BIL. BUTIRAN SEBELUM SELEPAS
(RM Juta) (RM Juta)
1. Preliminaries 12.41 10.59
2. Piling Works 20.90 21.20
3. Building & Ancillary Building Works 24.11 18.68
4. Mechanical & Electrical Works 43.00 24.51
5. Site Clearing & Earthwork 6.34 6.34
6. External Work 12.45 10.20
7. Other Essential External Works 14.75 14.75
8. Access Road 47.31 38.31
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 8 28/06/2019 10:59 AM

LOKASI B
BIL. BUTIRAN SEBELUM SELEPAS
(RM Juta) (RM Juta)
9. Miscellaneous Works to Access Road 72.61 71.00
10. Miscellaneous 6.65 6.90
11. Provisional Sum 22.86 1.10
12. Supervision 6.51 6.34
13. Professional Fees 22.09 18.87
JUMLAH 311.99 248.79
Sumber: Unit Teknikal Bahagian Pembangunan
g. Satu jawatankuasa rundingan harga telah ditubuhkan selepas VMLab bagi

kedua-dua projek iaitu Kompleks SOC Fasa II di Lokasi A dan Pembinaan
Infrastruktur SOC di Lokasi B. Mesyuarat Rundingan Harga yang diadakan
pada 8 November 2011 bagi merundingkan harga dengan pihak kontraktor
telah gagal untuk memuktamadkan harga yang dipersetujui oleh kedua
belah pihak.
h. Harga yang ditawarkan oleh kontraktor berjumlah RM486.77 juta dan telah
diturunkan kepada hanya RM452 juta selepas rundingan diadakan iaitu
pengurangan sebanyak 7% sahaja. Tawaran kontraktor ini adalah jauh
berbeza daripada tawaran akhir Kementerian iaitu RM385 juta dengan
perbezaan sejumlah RM67 juta. Kontraktor menyatakan harga tawaran
berbeza dengan Kementerian adalah kerana faktor kenaikan harga bahan
binaan dan jarak lokasi yang jauh dari bandar terdekat. Kos tawaran
kontraktor ini berbeza dengan ketara berbanding kos siling yang diluluskan
oleh UPE, JPM iaitu RM386 juta. Ini menyebabkan Kementerian telah
menolak tawaran daripada kontraktor.
i. Susulan itu, satu mesyuarat dengan UPE, JPM telah diadakan pada
25 November 2011 yang dipengerusikan oleh Ketua Pengarah UPE.
Mesyuarat telah bersetuju untuk meluluskan siling terbaru projek berjumlah
RM474.70 juta (kos projek RM453 juta dan caj sumbangan Telekom
RM21.70 juta) dan seterusnya membenarkan Kementerian untuk
mengadakan semula rundingan harga.
j. Mesyuarat Rundingan Harga telah diadakan semula pada 29 dan 30

November 2011 di antara Kementerian dengan kontraktor. Kos muktamad
bagi kedua-dua projek yang dipersetujui adalah berjumlah RM449.30 juta
iaitu pengurangan berjumlah RM2.70 juta daripada tawaran kontraktor
sebelumnya. Kos tersebut tidak termasuk caj sumbangan Telekom sejumlah
RM21.70 juta dan kos-kos utiliti lainnya yang berjumlah RM1.14 juta.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 99 - 9
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 9 28/06/2019 10:59 AM

k. Lembaga Perolehan A (Pembangunan) Kementerian Pertahanan pada 12
Disember 2011 bersetuju untuk memperakukan keputusan Mesyuarat
Rundingan Harga tersebut dan seterusnya diangkat kepada MoF untuk
dimuktamadkan.
l. MoF pada 16 Disember 2011 telah meluluskan kos projek keseluruhan

berjumlah RM449.30 juta di mana RM159.50 juta bagi Projek Kompleks SOC
Fasa II di Lokasi A dan RM289.80 juta bagi Projek Infrastruktur SOC di
Lokasi B.
m. Semakan Audit mendapati VMLab dan rundingan harga telah dilaksanakan

mengikut peraturan ditetapkan. Sehingga 31 Disember 2018, sebanyak 61
bayaran interim yang berjumlah RM287.62 juta (99.3%) telah dibayar bagi
Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi B dan masih berbaki sejumlah
RM2.18 juta (0.7%).
Pada pendapat Audit, pengurusan kewangan berkaitan projek ini

adalah teratur. Kementerian telah mengambil langkah yang
sewajarnya dengan mengadakan rundingan harga bersama pihak
kontraktor untuk mendapat harga terbaik. Hasil rundingan harga yang
melebihi nilai siling telah dibawa kepada Agensi Pusat bagi
memastikan projek diberi peruntukan yang secukupnya.
6.2.2. Penempatan Radar ke Lokasi B
a. Berdasarkan Minit Mesyuarat Perpindahan Radar bertarikh 20 Mac 2018,

perancangan semasa TUDM bagi radar beroperasi di Lokasi B adalah pada
23 Julai 2018. Kontrak perpindahan radar meliputi keperluan perolehan kabel
daripada pembekal luar serta proses membuka dan memasang radar, radio
serta antena.
b. Semakan Audit mendapati proses penyerahan projek setelah disiapkan telah

mula dibincangkan dalam mesyuarat tapak ke-38 pada 15 Ogos 2017. Pada
peringkat ini, perancangan dan proses perolehan bagi perpindahan radar
seharusnya telah boleh dimulakan memandangkan kemajuan fizikal
pembinaan infrastruktur telah mencapai 98%. Baki fizikal 2% hanya
melibatkan kerja-kerja T&C. Bagaimanapun, didapati Pesanan Tempatan
atau indent berjumlah RM1.40 juta (USD350,070) bagi perpindahan radar
hanya dikeluarkan kepada syarikat 763210-K pada 21 Jun 2018 yang
melibatkan perolehan 35 kabel radar. Estimated Delivery Date bagi kesemua
kabel tersebut adalah pada 5 Oktober 2018.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 10 28/06/2019 10:59 AM

PARLIMEN
c. Bagi kerja perpindahan radio yang melibatkan syarikat 236761-P, indent

telah dikeluarkan pada 9 Julai 2018 bernilai RM1.64 juta. Kelewatan
mengeluarkan indent adalah disebabkan TUDM perlu mempertimbangkan
dan memilih opsyen serta kos yang terbaik bagi proses perpindahan radar
kerana melibatkan beberapa sebut harga, skop kerja dan kontraktor.
d. Berdasarkan maklum balas TUDM pada 22 Oktober 2018, TUDM telah

membuat perancangan perpindahan radar dari Lokasi A ke Lokasi B seawal
bulan April 2017. Berdasarkan surat Markas Tentera Udara bertarikh 5 April
2017, milestone perpindahan telah dirangka di mana perolehan kabel radar
dijadualkan pada bulan Ogos 2017 dan perpindahan radar ke Lokasi B akan
dilaksanakan pada penghujung bulan Mei 2018. Bagaimanapun,
perancangan berdasarkan milestone ini telah tertunda kerana kelewatan
projek infrastruktur, kegagalan pihak pembekal radar membekalkan kabel
radar, proses kajian perpindahan dan prosedur tempahan kabel radar yang
memerlukan masa.
e. Kelewatan memindahkan radar ke Lokasi B menyebabkan tempoh DLP tidak

dapat dimanfaat sepenuhnya.
Pada pendapat Audit, Bahagian Pembangunan dan TUDM kurang

cekap mengkoordinasikan pengurusan penempatan radar dan prestasi
kemajuan kerja fizikal pembinaan infrastruktur di Lokasi B. Ini
menyebabkan radar tidak dapat ditempatkan di tapak sebenar di
Lokasi B sebaik sahaja pembinaan infrastruktur disiapkan.
Mengikut Pekeliling Perbendaharaan PK4.1 – Pentadbiran Kontrak dalam

Perolehan Kerajaan, agensi dikehendaki mengambil perhatian terhadap
pengurusan dan pentadbiran kontrak bagi menjaga kepentingan Kerajaan serta
melicinkan urusan yang berhubung kait dengan pelaksanaan sesuatu perolehan.
Projek hendaklah dilaksanakan mengikut syarat kontrak yang telah ditetapkan
bagi memastikan pembinaan mencapai piawaian serta kualiti yang ditetapkan.
Semakan Audit mendapati pentadbiran kontrak dari aspek bayaran pendahuluan,
bon pelaksanaan, penurunan kuasa, pelarasan harga kontrak dan pemeriksaan
Pra Ambil Alih telah mematuhi peraturan semasa dan syarat-syarat kontrak.
Bagaimanapun, masih terdapat kelemahan dalam aspek seperti berikut:
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 11
9 - 11
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 11 03/07/2019 9:43 AM

a. Lanjutan masa
i. Berdasarkan 1PP/PK2 Perenggan 6.8, lanjutan masa dari segi

perundangan dan syarat-syarat kontrak secara amnya boleh diluluskan
berlandaskan kelewatan oleh sebab-sebab neutral. Antaranya seperti
cuaca luar biasa, force majeure seperti darurat, rusuhan dan banjir besar
di luar jangkaan serta kelewatan yang disumbangkan oleh pihak
Kerajaan atau mana-mana pihak yang mana Kerajaan
bertanggungjawab. Mengikut Klausa 49 syarat-syarat kontrak, EOT
adalah dibenarkan sekiranya kelewatan yang berlaku bukan berpunca
daripada kontraktor atau di luar kawalannya. EOT hendaklah diluluskan
sebelum kontrak tamat untuk mengelakkan situasi Time at Large.
Perakuan Kerja Tidak Siap (CNC) pula dikeluarkan sekiranya PP
berpendapat bahawa tiada asas atau alasan wajar bagi EOT diberikan
atau sekiranya pada tarikh tamat kontrak, kerja masih belum disiapkan.
ii. Merujuk kepada SST bagi Projek Pembinaan Infrastruktur SOC di Lokasi
B, tempoh pembinaan adalah selama 48 bulan bermula dari 8 Februari
2012 hingga 8 Februari 2016. Adalah menjadi tanggungjawab kontraktor
memastikan projek dapat disiapkan mengikut tempoh yang dibenarkan
dalam kontrak. Semakan Audit mendapati:
 Kementerian telah meluluskan empat (4) EOT selama 602 hari.

Sebanyak 289 hari EOT yang diluluskan adalah berkaitan isu
persempadanan tanah, sekatan jalan masuk dan tuntutan daripada
penduduk tempatan. Selain itu, EOT telah diluluskan atas justifikasi
kelewatan menerima pelan survei, masalah cuaca dan kelewatan
memulakan T&C. Semakan Audit mendapati alasan permohonan EOT
yang diberikan adalah munasabah dan wajar dari segi pematuhan
terhadap prosedur permohonan EOT dan selaras dengan syarat-
syarat kontrak.
 Bagaimanapun, justifikasi kelulusan EOT ke-2 iaitu kesukaran

mendapatkan pekerja, penempahan dan penghantaran semula bahan
binaan selepas sekatan dibuka, adalah tidak wajar kerana ia di bawah
tanggungjawab kontraktor. Selain itu, dokumen bagi membuktikan
kesukaran untuk mendapatkan pekerja tidak dikemukakan untuk
menyokong permohonan. Justifikasi kewajaran kelulusan EOT oleh
Jawatankuasa Kelambatan dan Lanjutan Masa adalah seperti di
Jadual 4.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 12 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 4
KELULUSAN PERAKUAN KELAMBATAN DAN LANJUTAN MASA (EOT)
JUMLAH JUMLAH
EOT SEBAB LANJUTAN MASA KLAUSA HARI HARI ULASAN AUDIT
DITUNTUT LULUS
a) Kelewatan memulakan kerja 49.1(b) 62 62 Tarikh Siap Asal : 08.02.2016
pembinaan disebabkan isu Permohonan EOT : 17.12.2015
persempadanan dan tuntutan Kelulusan EOT : 11.03.2016
tanah oleh penduduk tempatan.
b)Kelewatan disebabkan lewat 49.1(e) 31 31 Semakan teknikal mendapati
1 menerima pelan survei. permohonan adalah teratur dari segi
pematuhan terhadap prosedur
c) Kelewatan disebabkan sekatan 49.1(b) 93 93
permohonan EOT dan mematuhi syarat-
oleh pemilik tanah di CH1000.
syarat kontrak.
d)Kelewatan kerja pembinaan jalan 49.1(c) 89 89
disebabkan tanah becak akibat
hujan.
a) Isu tuntutan dan sekatan tanah 49.1(b) 25 25 Tarikh Siap Asal : 09.11.2016
oleh penduduk kampung di Permohonan EOT : 15.09.2016
CH1000 dan CH1400. Kelulusan EOT : 31.10.2016
b)Kesukaran mendapatkan pekerja, 49.1(i) 31 31 Semakan teknikal mendapati
penempahan dan penghantaran permohonan adalah teratur dari segi
semula bahan binaan selepas pematuhan terhadap prosedur
sekatan dibuka. permohonan EOT dan mematuhi syarat-
2 syarat kontrak.
c) Isu tuntutan dan sekatan tanah 49.1(b) 78 78
oleh penduduk kampung di Bagaimanapun, bagi alasan (b) dan (d),
CH4300. dokumen bagi membuktikan kesukaran
untuk mendapatkan pekerja tidak
d)Kesukaran mendapatkan pekerja, 49.1(i) 90 42 dikemukakan untuk menyokong
penempahan dan penghantaran permohonan, tambahan pula pekerja
semula bahan binaan selepas adalah di bawah tanggungjawab
sekatan dibuka. Kontraktor.
a) Kelewatan menyiapkan kerja- 49.1(c) 59 21 Tarikh Siap Asal : 04.05.2017
kerja top hill development Permohonan EOT : 23.03.2017
disebabkan tanah becak akibat Kelulusan EOT : 02.06.2017
cuaca hujan.
Semakan teknikal mendapati
b) Isu tanah bagi pembinaan 49.1(g) - 29
permohonan adalah teratur dari segi
bangunan pencawang elektrik
dan rumah pam utama bekalan
3 permohonan EOT dan mematuhi syarat-
air di foothill development.
syarat kontrak.
c) Kelewatan memulakan testing 49.1(g) 80 80
and commisioning kerana bekalan
elektrik dan air masih belum
disambung disebabkan status
pengambilan tanah yang belum
selesai.
Kelewatan menyiapkan kerja-kerja 49.1(i) 80 42 Tarikh Siap Asal : 21.08.2017
pengujian dan pentauliahan serta Permohonan EOT : 10.08.2017
kerja-kerja pembersihan bangunan Kelulusan EOT : 29.09.2017
dan persekitaran tapak bina bagi (tarikh kelulusan
tujuan penyerahan disebabkan JKLM)
4 kesukaran mendapatkan bekalan
Semakan teknikal mendapati
air.
permohonan adalah teratur dari segi
permohonan EOT dan mematuhi syarat-
syarat kontrak.
Sumber: Dokumentasi dan Sijil Perakuan Kelambatan dan Lanjutan Masa
 Tiga (3) EOT iaitu EOT 1, EOT 3 dan EOT 4 telah diluluskan selepas
tamat tempoh kontrak walaupun kontraktor telah mengemukakan
permohonan sebelum tamat tarikh kontrak. Kelewatan kelulusan
adalah antara 29 hingga 39 hari dari tempoh siap asal dan
dilanjutkan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 13
9 - 13
Pengurusan
P u s a t SSektor Operasi
ektor O perasi
Bab 9.indd 13 28/06/2019 10:59 AM

 Berdasarkan maklum balas yang diterima daripada Kementerian pada
22 Oktober 2018, kelewatan kelulusan EOT adalah disebabkan tarikh
Mesyuarat Jawatankuasa Kelambatan dan Lanjutan Masa yang
dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha (KSU) Kementerian tidak
diperoleh sebelum tarikh tamat kontrak. Jawatankuasa ini juga tidak
bersidang pada setiap bulan dan bersidang mengikut kesesuaian
masa dan bilangan projek yang perlu dipertimbangkan. Ini
menyebabkan dua (2) CNC telah dikeluarkan bagi mengelakkan
situasi Time at Large. Ia juga bagi membolehkan kontraktor
dikenakan denda Liquidated and Ascertained Damages (LAD)
sepanjang tempoh kelewatan atau sehingga CPC dikeluarkan
sekiranya lanjutan masa tidak diluluskan.
 Walaupun LAD dikembalikan kepada kontraktor selepas EOT

diluluskan, proses kelulusan EOT yang dilaksanakan adalah kurang
cekap dan boleh menjejaskan prestasi kewangan kontraktor jika
melibatkan tempoh yang panjang. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 5.
JADUAL 5
KELEWATAN KELULUSAN EOT
TARIKH TAMAT PERMOHONAN KELEWATAN
EOT KELULUSAN TEMPOH EOT CNC
KONTRAK KONTRAKTOR (Hari)
09.02.2016 –
1 08.02.2016 17.12.2015 11.03.2016 32 -
09.11.2016
10.11.2016 –
2 09.11.2016 15.09.2016 31.10.2016 - 04.05.2017
04.05.2017
05.05.2017 –
3 04.05.2017 25.03.2017 02.06.2017 29 21.08.2017
21.08.2017
22.08.2017 –
4 21.08.2017 10.08.2017 29.09.2017 39 -
02.10.2017
Sumber: Dokumentasi dan Sijil Perakuan Kelambatan dan Lanjutan Masa
Pada pendapat Audit, proses semakan permohonan EOT dan kelulusan

oleh Jawatankuasa Kelambatan dan Lanjutan Masa tidak diurus
dengan baik. Pengurusan kelulusan EOT yang cekap akan
membolehkan setiap kelulusan EOT diputuskan dengan kadar segera.
b. CPC dan Penyerahan Projek
i. CPC
 Mengikut Pekeliling Perbendaharaan PK4.1, PP bertindak sebagai

wakil Kerajaan untuk mengawal selia dan memberi arahan berkaitan
dengan kerja menurut peruntukan kontrak. Tanggungjawab PP
merangkumi aspek penyiapan kerja, penyerahan kerja dan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 14 28/06/2019 10:59 AM

kecacatan. PP bertanggungjawab mengeluarkan CPC apabila
kontraktor telah menyiapkan kerja menurut peruntukan kontrak. DLP
pula akan bermula pada tarikh kerja diisytiharkan siap oleh PP.
 Klausa 44.2 kepada syarat-syarat kontrak menyatakan bahawa

apabila kerja telah siap sepenuhnya sepertimana yang diperuntukkan
dalam kontrak dan PP berpuas hati, CPC akan dikeluarkan kepada
kontraktor. Seterusnya, DLP akan berkuat kuasa pada tarikh CPC
dikeluarkan. Klausa 47.2 syarat-syarat Kontrak telah menetapkan
bahawa tempoh DLP bagi projek ini adalah selama 24 bulan.
 Semakan Audit mendapati pemeriksaan Pra CPC telah diadakan tiga

(3) kali iaitu pada 14 hingga 15 Ogos 2017, 25 hingga 26 September
2017 dan 9 hingga 11 Oktober 2017. Pemeriksaan telah dihadiri oleh
PP, Unit Teknikal Bahagian Pembangunan (agensi pelaksana) dan
kontraktor. Sebanyak 818 kecacatan telah disenaraikan hasil daripada
pemeriksaan Pra CPC tersebut.
 Walaupun jumlah kecacatan yang banyak dikeluarkan, Unit Teknikal

Bahagian Pembangunan berpuas hati dengan projek yang telah
disiapkan dan bersetuju untuk mengeluarkan CPC pada 24 Oktober
2017 yang berkuat kuasa pada 2 Oktober 2017. Tempoh DLP
bermula dari 3 Oktober 2017 hingga 2 Oktober 2019. Kronologi CPC
dikeluarkan adalah seperti di Jadual 6.
JADUAL 6
KRONOLOGI PEMERIKSAAN CPC
TARIKH BUTIRAN KEPUTUSAN
14 – 15.08.2017; Pemeriksaan Pra CPC dijalankan bagi: 818 kecacatan disenaraikan bagi
25 – 26.09.2017;  memeriksa kualiti kerja-kerja pembinaan yang disiplin berikut:
dan telah dijalankan serta memeriksa kerja-kerja  726 disiplin Arkitek;
9 – 11.10.2017 Pengujian dan Pentauliahan (Testing and  51 Civil dan Struktur;
Commissioning) yang telah dilaksanakan oleh  19 Mekanikal; dan
pihak kontraktor.  22 Elektrikal
 memastikan bangunan, kemudahan dan peralatan
yang disediakan dapat berfungsi sepenuhnya.
24.10.2017 Unit Teknikal Bahagian Pembangunan berpuas hati  CPC telah dikeluarkan berkuat
dengan projek yang telah disiapkan. kuasa pada 2 Oktober 2017.
 Tempoh DLP bermula dari 3
Oktober 2017 sehingga 2 Oktober
2019.
Sumber: Fail Bahagian Pembangunan
 Analisis Audit terhadap senarai kecacatan menunjukkan daripada 818

jumlah kecacatan, 726 kecacatan (88.8%) untuk disiplin Arkitek,
51 (6.2%) untuk Civil dan Struktur, 19 (2.3%) untuk Mekanikal dan
22 (2.7%) untuk Elektrikal. Sebanyak 277 adalah melibatkan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 15
9 - 15
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 15 28/06/2019 10:59 AM

kecacatan major (33.9%) manakala 541 (66.1%) merupakan
kecacatan minor. Maklum balas Kementerian menyatakan kecacatan
yang dikategorikan sebagai major adalah bagi memastikan kontraktor
melaksanakan pembaikan dengan segera. Butiran lanjut adalah
JADUAL 7
BILANGAN KECACATAN YANG DIKELUARKAN SEMASA PEMERIKSAAN PRA-CPC
DAN PERATUS KECACATAN YANG TELAH DIBAIKI SETAKAT DISEMBER 2018
BILANGAN KECACATAN JUMLAH/PERATUS
BAKI KECACATAN YANG
PERKARA SEMASA PEMERIKSAAN KECACATAN YANG TELAH
MASIH BELUM DIBAIKI
PRA CPC DIBAIKI
DISIPLIN MAJOR MINOR JUMLAH MAJOR MINOR JUMLAH MAJOR MINOR JUMLAH
162 270 432 110 184 294
ARKITEK 272 454 726
(59.6%) (59.5%) (59.5%) (40.4%) (40.5%) (40.5%)
SIVIL & 4 40 44 7 7
4 47 51 0
STRUKTUR (100%) (85.1%) (86.3%) (14.9%) (13.7%)
1 17 18 1 1
MEKANIKAL 1 18 19 0
(100%) (94.4%) (94.7%) (5.6%) (5.3%)
19 19 3 3
ELEKTRIKAL 0 22 22 0 0
(86.4%) (86.4%) (13.6%) (13.6%)
JUMLAH 277 541 818 167 346 513 110 195 305
JUMLAH 513 305
818
KESELURUHAN (62.7%) (37.3%)
Sumber: Laporan Senarai Kecacatan Pra CPC
 Analisis Audit terhadap maklumat yang dikemas kini setakat bulan

Disember 2018 mendapati sebanyak 62.7% kecacatan telah selesai
dibaiki manakala 37.3% masih belum dibaiki. Peratus tertinggi
kecacatan yang belum dibaiki adalah daripada disiplin Arkitek iaitu
110 kecacatan major dan 184 kecacatan minor.
 Selain itu, semakan Audit mendapati sepanjang tempoh pembinaan,

hanya dua (2) Non-Conformance Report (NCR) telah dikeluarkan. Ia
melibatkan pemasangan trunking dan konduit di tapak projek yang
telah dipasang di bawah laluan paip air (cold water and fire fighting)
dan pemasangan back box socket bagi data network di tapak projek
yang tidak mengikut kelulusan bahan.

2019
Jumlah kecacatan yang dilaporkan dalam Laporan Pra CPC adalah senarai
kecacatan yang ditemui semasa pemeriksaan Pra CPC dan perlu dibuat
pembaikan oleh kontraktor sebelum tamat tempoh DLP. Sebahagiannya adalah
jenis minor dan tidak menjejaskan struktur dan fungsi bangunan serta boleh
dibaiki dalam tempoh DLP. Secara ringkasnya, kategori kecacatan jenis major

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 16 28/06/2019 10:59 AM

dan minor yang digunakan oleh Unit Teknikal adalah semata-mata sebagai
terma rujukan supaya setiap kecacatan itu ditangani oleh kontraktor mengikut
keutamaannya semasa tempoh DLP. CPC dikeluarkan setelah mengambil kira
kecacatan yang ditemui boleh diselesaikan dalam tempoh DLP dan tidak
menjejaskan pengoperasian radar di kompleks ini.
Senarai kecacatan tersebut direkodkan dalam Laporan Pra CPC bagi memastikan
kontraktor membuat pembaikan bagi setiap kecacatan yang ditemui dan
disiapkan dalam tempoh DLP. Sekiranya kerja pembaikan tidak dilaksanakan
sehingga tamat tempoh DLP, Perakuan Siap Membaiki Kecacatan (Certificate of
Making Good Defects – CMGD) tidak akan dikeluarkan kepada kontraktor.
Sebaliknya, bon pelaksanaan akan ditarik dan digunakan bagi menampung kos
pembaikan selaras dengan Klausa 10.0 dalam syarat-syarat kontrak bagi projek
ini.
Pada pendapat Audit, peratus kecacatan yang belum dibaiki sehingga

Disember 2018 masih tinggi. Bilangan kecacatan yang banyak dan
tidak dibaiki segera berisiko meningkatkan kos pembaikan dan
dikhuatiri boleh melebihi nilai bon pelaksanaan.
ii. Penyerahan Projek
 Mengikut Pekeliling Perbendaharaan PK4.1 Bab VI, apabila PP

mengeluarkan CPC, maka Kerajaan mengambil alih kerja yang telah
disiapkan dan dengan itu apa-apa risiko dengan kerja itu berpindah
kepada pihak Kerajaan. Sehubungan itu, PP hendaklah menyerahkan
projek yang telah siap itu kepada pelanggan dengan seberapa segera
yang mungkin. Bagi tujuan penyerahan kerja kepada pelanggan, satu
pemeriksaan bersama oleh pelanggan, PP, kontraktor dan pihak lain
yang terlibat hendaklah diatur sebelum bangunan diserahkan kepada
pelanggan.
 Garis Panduan Pengurusan Pembinaan Projek Reka dan Bina

bertarikh 5 Mac 2007 yang dikeluarkan oleh JKR menyatakan setelah
CPC dikeluarkan, PP akan mengambil milik dan seterusnya
melaksanakan proses penyerahan kepada agensi pelanggan.
Kontraktor tidak lagi bertanggungjawab atas sebarang kerugian
dan/atau kerosakan kepada kerja tersebut selain daripada kerugian
dan/atau kerosakan yang disebabkan oleh atau akibat daripada kerja
cacat atau kerja yang tidak mematuhi kontrak. Namun demikian
sebelum bahagian kerja tersebut diambil milik oleh Kerajaan,
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 17
9 - 17
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 17 28/06/2019 10:59 AM

persetujuan dari pihak pelanggan hendaklah diperoleh terlebih
dahulu bagi memastikan pihak pelanggan bersedia untuk mengambil
alih bahagian kerja yang telah disiapkan tersebut. Seberapa segera
yang mungkin, kerja tersebut hendaklah diserahkan kepada
pelanggan.
 Semakan Audit mendapati Pemeriksaan Pra Ambil Alih telah

dilaksanakan pada 7 hingga 9 November 2017 oleh Bahagian
Perkhidmatan Kejuruteraan Pertahanan (BPKP) yang turut dihadiri
oleh wakil dari Bahagian Pembangunan dan kontraktor. BPKP
merupakan bahagian yang bertanggungjawab untuk menentukan
sama ada kerja-kerja bagi projek ini telah dilaksanakan mengikut
kontrak dan sedia untuk diserahkan kepada pengguna melalui
Lembaga Ambil Alih. Lembaga Ambil Alih merupakan jawatankuasa
yang ditubuhkan di bawah kuasa yang termaktub di dalam Perintah
Angkatan Tentera Malaysia (PATM) Jil. 3 Bab 13 Seksyen 5 untuk
mengambil alih bangunan dan infrastruktur daripada agensi
pelaksana.
 Semakan Audit selanjutnya mendapati Laporan Pemeriksaan Pra

Ambil Alih telah dikeluarkan oleh BPKP pada 13 Disember 2017.
Laporan tersebut menyatakan bahawa Projek SOC ini masih belum
siap sepenuhnya dan tidak bersedia untuk diserahkan kepada
pengguna sehingga semua kecacatan dibaiki oleh kontraktor dan
disahkan oleh agensi pelaksana. Secara amnya, antara kecacatan
yang dilaporkan adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
KECACATAN SEMASA PRA AMBIL ALIH
PROJEK PEMBINAAN INFRASTRUKTUR SOC
PEMERIKSAAN FIZIKAL BANGUNAN PEMERIKSAAN KERJA
BIL. BIL.
DAN INFRASTRUKTUR MEKANIKAL DAN ELEKTRIK
Tiada bekalan air dan tekanan rendah yang akan Pemasangan kabel di kotak agihan tidak
menyebabkan gangguan bekalan air apabila beroperasi mengikut lukisan skematik dan terdapat juga
1. kelak. Ini disebabkan Loji Penapisan Air Lokasi B 1. penggunaan kabel yang disambung. Mengikut
mengalami masalah. Bekalan air diambil/dibekalkan peraturan Institute of Electrical and Electronics
dari Loji Penapisan Air di Lokasi X dan Y. Engineer (IEEE), kabel tidak boleh disambung.
Pengoperasian pam air tidak diuji secara optimum Earthing rumah pam tidak pasang. Earth
2. 2.
kerana tiada bekalan air yang mencukupi. Chamber dan kabel tidak ditanam sempurna.
Semua jeriji keselamatan yang dipasang adalah
sehaluan bukaan dengan pintu bangunan.
Pemasangan demikian tidak sesuai dan tidak LED pada Fire Alarm Panel (FAP) tidak
3. 3.
memenuhi fungsi jeriji yang dipasang. Sepatutnya menunjukkan lokasi sebenar.
bukaan jeriji dan pintu bangunan adalah berlawanan
haluan.
Jeriji tingkap yang dipasang di kesemua bangunan
Litar pintas berlaku di bangunan Fix
4. tidak disediakan dengan satu ruangan yang boleh 4.
Communication.
dibuka untuk keselamatan apabila berlaku kebakaran.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 18 28/06/2019 10:59 AM

PEMERIKSAAN FIZIKAL BANGUNAN PEMERIKSAAN KERJA
BIL. BIL.
DAN INFRASTRUKTUR MEKANIKAL DAN ELEKTRIK
Paip air di ruang penyediaan dan ruang masak di

Pam Suction Tank tidak boleh diuji disebabkan
5. Rumah Masak hanya dipasang satu (1) unit manakala 5.
oleh air tidak mencukupi.
di dalam lukisan binaan dinyatakan dua (2) unit.
Sumber: Laporan Pemeriksaan Pra Ambil Alih
 Susulan laporan Pemeriksaan Pra Ambil Alih pada 13 Disember 2017,

beberapa tindakan telah diambil oleh Unit Teknikal Bahagian
Pembangunan, BPKP dan Lembaga Ambil Alih sehingga proses
penyerahan projek selesai. Kronologi proses penyerahan projek
kepada pengguna adalah seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
KRONOLOGI PROSES PENYERAHAN PROJEK
JENIS
PASUKAN KEPUTUSAN PEMERIKSAAN/
TARIKH PEMERIKSAAN/
PEMERIKSA/PENGESAH MESYUARAT
MESYUARAT
Laporan Pemeriksaan Pra Ambil Alih bertarikh
13.12.2017 menyatakan projek SOC ini masih belum
07 hingga Pemeriksaan Pra siap sepenuhnya dan tidak bersedia untuk
BPKP
09.11.2017 Ambil Alih diserahkan kepada pengguna sehingga semua
kecacatan dibaiki oleh kontraktor dan disahkan oleh
agensi pelaksana.
BPKP melalui surat bertarikh 12.02.2018
mengeluarkan laporan maklum balas dan
Mesyuarat
Unit Teknikal Bahagian memutuskan bahawa Projek Infrastruktur SOC di
18.01.2018 Tanggungan
Pembangunan dan BPKP Lokasi B ini telah siap dan sedia untuk diserahkan
Kecacatan No. 1
kepada pengguna. Ini kerana sebahagian teguran
dan kecacatan telah ditangani oleh kontraktor.
 Lembaga Ambil Alih menyatakan projek masih
belum siap sepenuhnya dan tidak bersedia untuk
diserahkan kepada pengguna.
 Keputusan dibuat berdasarkan Laporan
Mesyuarat
Lembaga Ambil Alih Pemeriksaan Pra Ambil Alih yang dikeluarkan oleh
27.02.2018 Lembaga Ambil
BPKP pada 13.12.2017. Keputusan ini tanpa
Alih
mengambil kira laporan maklum balas
pemeriksaan penyiapan/verifikasi oleh BPKP pada
12.02.2018 yang menyatakan projek telah siap
dan sedia untuk diserahkan kepada pengguna.
 Lembaga Ambil Alih menjalankan pemeriksaan
Mesyuarat Isu semula dan mengeluarkan laporan yang baharu
18.07.2018 Ambil Alih SOC Bahagian Pembangunan supaya bangunan dapat diambil alih oleh pihak
Lokasi B pengguna dalam tempoh dua (2) minggu dari
tarikh mesyuarat.
Skuadron TUDM (Pasukan  Projek diambil alih oleh pengguna pada

09.08.2018 - Pengguna) 27.02.2018. Bagaimanapun, sijil penyerahan
hanya ditandatangani pada 09.08.2018.
Sumber: Laporan Pemeriksaan Ambil Alih, Minit Mesyuarat Tanggungan Kecacatan No. 1, Minit Mesyuarat Lembaga
Ambil Alih dan Minit Mesyuarat Isu Ambil Alih SOC Lokasi B
 Proses ambil alih yang kurang teratur menyebabkan projek lewat

diserahkan dan DLP tidak dapat dimanfaatkan sepenuhnya bagi
mengesan sebarang kerosakan/kecacatan. Ini kerana projek hanya
diserahkan kepada pengguna pada 27 Februari 2018 sedangkan
tempoh DLP telah bermula sejak CPC dikeluarkan iaitu pada
2 Oktober 2017.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 19
9 - 19
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 19 28/06/2019 10:59 AM

Pada pendapat Audit, pentadbiran kontrak dari aspek proses
penyerahan projek kepada pengguna adalah tidak teratur. Kelemahan
ini telah menjejaskan outcome projek untuk tujuan pengoperasian dan
pemantauan ruang pertahanan udara negara. Ia juga menyebabkan
DLP tidak dapat dimanfaatkan sepenuhnya.
6.2.4. Pematuhan Spesifikasi dan Kualiti Kerja

Setiap kerja pembinaan hendaklah dilaksanakan dengan kemas dan pada tahap
piawaian yang boleh diterima pakai supaya bangunan yang dibina boleh
digunakan secara optimum, selamat dan kondusif. Pasukan Audit bersama-sama
Bahagian Teknikal Jabatan Audit Negara telah melaksanakan pemeriksaan fizikal
di Projek Pembinaan Infrastruktur SOC Lokasi B pada 9 hingga 11 Julai 2018.
Tujuan pemeriksaan dilaksanakan adalah untuk memastikan pembinaan,
rekabentuk dan kualiti kerja/bahan adalah mengikut kehendak kontrak,
kelulusan PP dan pada tahap terbaik serta relevan dalam aspek amalan
kejuruteraan yang baik (oleh jabatan teknik/antarabangsa). Lawatan Audit
meliputi komponen Bangunan Platform Radar, Bangunan Fix Communications,
Garaj Shelter Cabin, Blok Penginapan Pegawai, Blok Penginapan PTBK/PTBR,
Rumah Masak dan Dewan Masak. Selain itu, lawatan turut meliputi Rumah
Sampah dan Food Recycling Waste, Bangunan Balai Pengawal, Garaj Kereta
Berbumbung, Helipad dan Garaj Treler. Pemeriksaan Audit mendapati beberapa
kerja pembinaan tidak mengikut spesifikasi kontrak dan kualiti kerja yang kurang
memuaskan. Berdasarkan temu bual dengan Unit Teknikal Bahagian
Pembangunan, NCR hanya dikeluarkan oleh perunding bagi ketidakpatuhan atau
kecacatan yang melibatkan struktur dan keselamatan. Butiran lanjut adalah
seperti berikut:
a. Pematuhan Kepada Spesifikasi/Lukisan

i. Mengikut syarat kontrak, semua kerja perlu mematuhi spesifikasi yang
ditetapkan dan sekiranya terdapat sebarang perubahan, kelulusan
daripada PP perlu diperoleh terlebih dahulu. Kerja-kerja pembinaan perlu
dilaksanakan oleh kontraktor selaras dengan ketetapan yang dinyatakan
dalam keperluan teknikal sepertimana yang digariskan dalam Need
Statement serta mematuhi peraturan dan piawaian yang ditetapkan. Ini
bagi memastikan pengguna mendapat kemudahan yang terbaik dan
tahap keselamatannya terjamin.
ii. Pemeriksaan Audit mendapati beberapa kerja pembinaan dan

pemasangan di tapak tidak mematuhi spesifikasi yang ditetapkan dalam
kontrak. Antaranya pemasangan jeriji besi yang tidak sesuai, kabel PVC
litar akhir disambung menggunakan kaedah PVC taping dan pemasangan

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 20 28/06/2019 10:59 AM

cable gland adalah longgar serta tidak menutupi keseluruhan plat panel
tiang lampu. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 10 dan Gambar 1
hingga 6.
JADUAL 10
KERJA-KERJA YANG TIDAK MEMATUHI SPESIFIKASI/LUKISAN
BIL. KRITERIA PENEMUAN
Arkitek
1. Rujukan: Pintu keluar terakhir tidak dapat berfungsi sepenuhnya
Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam (UUK)1984 (tidak boleh dibuka pada 90o) kerana terhalang oleh
UUK 169: Jalan Keluar pintu jeriji besi yang dipasang pada kedudukan yang
Tiada sesuatu jalan keluar boleh dikurangkan lebarnya salah di Bangunan Utama, Bangunan Kediaman PTBR,
sepanjang laluan perjalanannya daripada Pintu Keluar Kediaman Pegawai dan Dewan Makan. Ini telah
Tingkat ke Pintu Keluar Terakhir. mengakibatkan jeriji besi tidak boleh dikunci dari dalam.
Keadaan ini disebabkan ketiadaan koordinasi antara
kontraktor dan pihak perunding.
(Gambar 1 dan 2)
Elektrikal
1. Specification For Low Voltage Internal Electrical Pemasangan cable gland pada Compound light (CL057)
Installation adalah longgar dan tidak menutupi keseluruhan plat
(L-S1) panel tiang lampu. Ini boleh menyebabkan renjatan
L-S1 14.8 elektrik kerana arus elektrik yang bocor tidak dapat
- Cable glands shall be installed for termination of dialirkan ke bumi. Keadaan ini disebabkan tiada
armoured cable. It shall be mechanical type complying pemantauan yang dilaksanakan semasa kerja
with BS EN 50262. Each cable gland shall be installed pemasangan dilaksanakan.
with back nuts (lock nuts) for plain hole fixing. (Gambar 3 dan 4)
Awam dan Struktur
1. Standard Specifications for Building Works 2014 Terdapat jurang bukaan yang tidak diisi dengan bahan
filler yang sesuai pada bahagian expansion joint dan
JKR 20800-0183-14 SECTION D : CONCRETE WORKS keretakan pada lepaan di platform radar. Ini boleh
D/17 menyebabkan struktur retak di bawah tekanan
Movement Joints. pengembangan dan penguncupan akibat haba,
…….Expansion joints, contraction joints or other sekiranya jurang bersama pengembangan tidak dibina
permanent structure joints shall be provided in the ke dalam struktur. Keadaan ini disebabkan tiada
positions and constructed and sealed with pemantauan yang dilaksanakan semasa kerja
waterproofing materials as detailed in the Drawings. pembinaan dilaksanakan.
(Gambar 5 dan 6)
SECTION K: PLASTERING, PAVING AND TILING WORKS
Page K/3
2. Plaster Work
2.1. Plain Plaster
2.1.4. All external walls, unless otherwise specified shall
be finished with rough surface cement
plastering.
Sumber: Semakan Fizikal Jabatan Audit Negara
GAMBAR 1 GAMBAR 2
Bangunan Utama, Bangunan Kediaman PTBR, Kediaman Pegawai, Dewan Makan

- Lokasi Jeriji Besi Tidak Sesuai Kerana Menghalang Bukaan Daun Pintu Utama. Pintu Utama Tidak Dapat
Dibuka dengan Sempurna Kerana Terhalang oleh Pintu Jeriji Besi di Hadapan
(09.07.2018)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 21
9 - 21
Pengurusan
P u s a t SSektor Operasi
ektor O perasi
Bab 9.indd 21 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 3 GAMBAR 4
Compound Light
- Pemasangan Cable Gland Adalah Longgar dan Tidak Menutupi Keseluruhan Plat Panel Tiang Lampu
(12.07.2018)
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Keretakan
pada lepaan
Platform Radar
- Terdapat Jurang Bukaan yang Tidak Diisi Dengan Bahan Filler yang Sesuai Pada
Bahagian Expansion Joint dan Keretakan Pada Lepaan
(09.07.2018)
b. Tahap Kualiti Kerja/Bahan
Pemeriksaan secara visual terhadap struktur dan infrastruktur mendapati

kerja yang dilaksanakan oleh kontraktor adalah kurang berkualiti dan boleh
memberi kesan kepada pengguna. Antaranya ialah terdapat kerosakan pada
permukaan pre-cast kerb dan berm drain yang dipenuhi lumpur. Butiran
lanjut adalah seperti di Jadual 11 dan Gambar 7 hingga 10.
JADUAL 11
MUTU PEMBINAAN KURANG BERKUALITI
BIL. LOKASI KRITERIA PENEMUAN
Concrete Kerb Terdapat kerosakan (chipping dan
The supply and installation of concrete kerb shall honeycomb) pada permukaan pre-cast kerb
be in accordance with JKR Specification No. yang boleh menyebabkan struktur binaan
Garaj Shelter JKR/SPJ/1988, Section 6, Sub-section 6.4 or the kerb tidak tahan lama. Keadaan ini
1.
Cabin 1 latest edition published by JKR. disebabkan tiada pemantauan yang
dilaksanakan semasa kerja pembinaan
dilaksanakan.
(Gambar 7 dan 8)
i. Standard Specifications for
Building Terdapat lumpur dan sisa hakisan tanah
Cerun – Works 2014 dalam berm drain disebabkan hakisan tanah
berdekatan cerun dan penyenggaraan yang tidak
Blok Utama JKR20800-0183-14 dilaksanakan terhadap berm drain. Keadaan
2.
Kompleks Section A: Preliminaries & General Conditions ini boleh menyebabkan laluan air tidak
Radar Page: A/23 lancar dan limpahan air.
No. 46: Clearing, Cleaning And Making Good On (Gambar 9 dan 10)
Completion.

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 22 28/06/2019 10:59 AM

BIL. LOKASI KRITERIA PENEMUAN
ii. Dokumen Kontrak

Klausa 52.1
The Contractor shall maintain the whole of the
works and services as listed in the scope of
maintenance of works contained in Governments
Requirements for a period of 24 months from the
date of Practical Completion of the Works.
GAMBAR 7 GAMBAR 8
Garaj Shelter Cabin 1

- Terdapat Kerosakan (Chipping dan Honeycomb) Pada Permukaan Pre-Cast Kerb
(09.07.2018)
GAMBAR 9 GAMBAR 10
Cerun - Berdekatan Blok Utama Kompleks Radar

- Terdapat Lumpur dan Sisa Hakisan Tanah Dalam Berm Drain
(10.07.2018)
c. Kesesuaian Reka bentuk
i. Kerja mekanikal perlu dilaksanakan oleh kontraktor selaras dengan

ketetapan kontrak, mematuhi peraturan dan piawaian yang ditetapkan
serta amalan kejuruteraan yang baik. Ini bagi memastikan pengguna
mendapat kemudahan yang terbaik daripada aspek kefungsian dan
kebolehsenggaraan. Selain itu, kerja mekanikal adalah berdasarkan
peraturan berikut:
 Mechanical System Design and Installation Guidelines for

Architects and Engineers 2011 (JKR-Cawangan Kejuruteraan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 23
9 - 23
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 23 28/06/2019 10:59 AM

Mekanikal) (4.1.1) - Plant Room for booster pump – Provide plant
room size dimension of 3m x 3m for water tank located outdoor.
 Ingress Protection Marking, International Electrotechnical Commission

(IEC) Standard 60529;
- Degrees of protection provided against the intrusion of solid
objects (including body parts like hands and fingers), dust,
accidental contact, and water in electrical enclosures; and
- IP55 - Protected from limited dust ingress and protected from low
pressure water jets from any directions.
 Instruction for Three (3) Phase Induction Motors (TECO Electric and
Machinery Co. Ltd. (2.2.1 dan 3.1)
- Place: high and dry, well-ventilated without direct sun, dust or
corrosive gas.
ii. Pemeriksaan Audit mendapati pam diesel yang dipasang di Shelter Cabin
(Blok 7) tidak dilindungi bagi memastikan jangka hayat peralatan dapat
dimaksimumkan. Ini disebabkan kontraktor tidak mengambil kira
keperluan pemasangan yang sesuai mengikut spesifikasi dan panduan
pemasangan oleh pengeluar (manufacturer) dan kelemahan pemantauan
oleh pihak perunding. Ini mengakibatkan pendedahan berlebihan
terhadap cuaca dan persekitaran luar yang boleh menyebabkan wear and
tear cepat berlaku pada pam dan memendekkan jangka hayatnya.
Butiran lanjut adalah seperti Gambar 11 dan 12.
GAMBAR 11 GAMBAR 12
Pam diesel
Rating IP55 pada

pam diesel
Shelter Cabin (Blok 7)

- Tiada Perlindungan Untuk Pam Diesel dan Dibiarkan Terdedah Kepada Persekitaran Luar
(09.07.2018)

Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
u s a t S Sektor
e k t o r O Operasi
perasi
Bab 9.indd 24 28/06/2019 10:59 AM

2019
Surat peringatan kepada kontraktor telah dikeluarkan pada 4 Mac 2019.

Kontraktor diberikan masa sehingga 30 April 2019 untuk menyelesaikan semua
teguran Jabatan Audit Negara.
Pada pendapat Audit, kerja yang dilaksanakan bagi projek ini kurang
memuaskan kerana tidak menepati spesifikasi dan piawaian kualiti
yang ditetapkan sepenuhnya.
Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Projek Pembinaan Infrastruktur SOC

di Lokasi B tidak diuruskan dengan cekap. Pengurusan projek yang lemah, khususnya
kelewatan perpindahan radar dari tapak sementara di Lokasi A ke tapak sebenar di
Lokasi B telah menyebabkan kompleks tidak dapat beroperasi sehingga akhir tahun
2018 walaupun telah siap sejak bulan Oktober 2017. Kelewatan perpindahan radar ini
mengakibatkan DLP tidak dapat dimanfaatkan sepenuhnya kerana kerosakan dan
kecacatan tidak dapat dikenal pasti dengan lebih awal.
8. SYOR AUDIT
objektif program dapat dicapai, adalah disyorkan supaya pihak terlibat mengambil
8.1. Kementerian Pertahanan perlu menyediakan satu mekanisme yang jelas

sebagai rujukan pihak terlibat untuk memastikan perancangan perpindahan radar
diselaras dengan kemajuan fizikal pembinaan kompleks. Ini bagi memastikan
kompleks dapat beroperasi pada masa yang sepatutnya dan tempoh DLP dapat
dimanfaatkan sepenuhnya;
8.2. Kementerian Pertahanan perlu memastikan aspek pentadbiran kontrak

terutama berkaitan kelulusan lanjutan masa dan penyerahan projek dilaksanakan
dengan teratur; dan
8.3. Kementerian Pertahanan perlu meningkatkan pemantauan dari aspek

dokumentasi dan kerja-kerja binaan di tapak bagi memastikan kualiti pembinaan
terjamin.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 25
9 - 25
Pengurusan
P u s a t SSektor
e k t o r OOperasi
perasi
Bab 9.indd 25 28/06/2019 10:59 AM

ANGKATAN TENTERA MALAYSIA
2 SENGGARAAN RUMAH KELUARGA ANGKATAN TENTERA
1. LATAR BELAKANG
1.1. Rumah Keluarga Angkatan Tentera (RKAT) merupakan salah satu kemudahan
teras kebajikan yang disediakan khas kepada anggota yang berkeluarga dan sedang
berkhidmat serta merupakan salah satu faktor kesiapsiagaan dalam perkhidmatan
Angkatan Tentera Malaysia (ATM). Penyediaan kemudahan perumahan ini bagi
memastikan kebajikan anggota ATM serta keluarga dijaga dan kerahan anggota
(deployment) dapat dilaksanakan dengan mudah pada bila-bila masa sekiranya
diperlukan. Anggota ATM yang berkahwin, duda atau ibu tunggal yang mempunyai
tanggungan layak untuk menduduki RKAT. Manakala bagi anggota bujang,
kemudahan mes/berek disediakan dalam setiap kem.
1.2. Sehingga bulan Disember 2018, ATM telah menyediakan sebanyak 54,497
unit RKAT di 100 lokasi seluruh negara. Daripada jumlah ini, sebanyak 40,024
(73.4%) unit diduduki, 2,212 (4.1%) unit telah diubah suai menjadi bangunan
Annex dan baki berjumlah 12,261 (22.5%) unit tidak diduduki seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
BILANGAN UNIT RUMAH KELUARGA ANGKATAN TENTERA
BIL. UNIT RKAT
BIL.
PERKHIDMATAN SEDIA DIDUDUKI TIDAK
LOKASI
ADA RKAT ANNEX* DIDUDUKI**
Markas Angkatan Tentera Malaysia 9 6,586 6,244 129 213
Markas Tentera Darat 63 33,867 22,887 1,712 9,268
Markas Tentera Laut 13 6,964 5,672 152 1,140
Markas Tentera Udara 15 7,080 5,221 219 1,640
JUMLAH 100 54,497 40,024 2,212 12,261

Sumber: Penyata Pegangan Bulanan RKAT Setiap Perkhidmatan ATM (MATM, MK TD, MTL dan MTU)
Nota: (*) - Annex digunakan sebagai Rumah Bakat, Rumah Transit, Rumah Ibadat, Taska serta disewakan
untuk perniagaan kecil-kecilan seperti kedai dobi dan kedai runcit
(**) - RKAT tidak diduduki kerana rosak dan ada diantaranya dikenal pasti untuk dilupuskan
1.3. Setiap perkhidmatan ATM yang terdiri daripada Markas Angkatan Tentera
Malaysia (MATM), Markas Tentera Darat Malaysia (MK TD), Markas Tentera Laut
(MTL) dan Markas Tentera Udara (MTU) melalui Pentadbir Perumahan masing-
masing bertanggungjawab merancang kerja senggaraan yang perlu dilaksanakan.
Perancangan senggaraan dibuat bagi memastikan bangunan RKAT berada dalam
keadaan kondusif untuk diduduki, mengurangkan kerosakan, menjamin keselamatan
penghuni, meningkatkan jangka hayat bangunan RKAT dan memelihara imej

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
e n g g a r a a n RRumah
u m a h KKeluarga
e l u a r g a A Angkatan
n g k a t a n T eTentera
ntera
Bab 9.indd 26 28/06/2019 10:59 AM

Kerajaan. Senggaraan RKAT pula dilaksanakan oleh Agensi Pelaksana iaitu Bahagian
Perkhidmatan Kejuruteraan Pertahanan (BPKP), MATM dan Unit Tentera, Jabatan
Kerja Raya (JKR). Agensi Pelaksana bertanggungjawab menyelia kerja-kerja
senggaraan yang dilaksanakan oleh kontraktor yang dilantik bagi memastikan skop
kerja yang dipersetujui dilaksanakan. Peranan dan tanggungjawab setiap
perkhidmatan ATM dan Agensi Pelaksana mengikut Seksyen 8 Perintah Angkatan
Tentera Malaysia (PATM) Jilid III Bab 13 adalah seperti Carta 1.
CARTA 1
PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB
SETIAP PERKHIDMATAN ATM DAN AGENSI PELAKSANA
PERKHIDMATAN AGENSI PELAKSANA
MATM
BPKP, MATM
TDM
TUDM
Unit Tentera, JKR
TLDM
Merancang jenis senggaraan yang Agensi Pelaksana menilai laporan

akan dilaksanakan mengikut kerosakan daripada Pentadbir
kerosakan yang telah dikenal pasti Perumahan seterusnya
oleh Pentadbir Perumahan. melaksanakan perolehan kerja
Menyelaras dan mengkoordinasikan terhadap kerja yang dirancang dan
senggaraan RKAT. aduan yang diterima serta
memantau pelaksanaan kerja.
Sumber: Seksyen 8 Perintah Angkatan Tentera Malaysia Jilid III Bab 13
1.4. Pengurusan senggaraan aset ATM dinyatakan dalam PATM Jilid III Bab 13
bagi memastikan aset (Aset Alih dan Aset Tak Alih) ATM dalam keadaan baik dan
boleh digunakan. Perenggan 130808 Seksyen 8, PATM Jilid III Bab 13 menjelaskan
peraturan berkaitan pengurusan senggaraan RKAT yang merangkumi tiga (3) jenis
senggaraan iaitu penyenggaraan kerosakan (korektif), penyenggaraan pencegahan
(preventif) dan penyenggaraan pembaikan.
1.5. Bagi tempoh tahun 2015 hingga Disember 2018, Kementerian telah menerima
peruntukan berjumlah RM258.45 juta untuk senggaraan RKAT. Kementerian juga
menerima peruntukan tambahan di bawah program National Blue Ocean Strategy
(NBOS) untuk projek My Beautiful Malaysia berjumlah RM139.88 juta menjadikan
jumlah keseluruhan peruntukan berjumlah RM398.33 juta.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 27
9 - 27
Senggaraan
S e n g g a r a a n Rumah Keluarga
Rumah K e l u a r g a AAngkatan
n g k a t a n TTentera
entera
Bab 9.indd 27 28/06/2019 10:59 AM

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada senggaraan RKAT telah dilaksanakan
dengan cekap, berhemat dan berkesan untuk mencapai objektif ditetapkan iaitu
memastikan bangunan RKAT berada dalam keadaan kondusif untuk diduduki,
memanjangkan jangka hayat bangunan, mengurangkan kerosakan, menjamin
keselamatan penghuni dan memelihara imej Kerajaan.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi senggaraan
dan pengurusan senggaraan. Prestasi senggaraan dinilai berdasarkan prestasi
output dan pencapaian outcome. Manakala pengurusan senggaraan dinilai
berdasarkan pengurusan kewangan, pengurusan perolehan, penyenggaraan,
pelaksanaan penyenggaraan dan pemantauan.
3.2. Skop pengauditan meliputi tempoh tahun 2015 hingga Disember 2018
melibatkan Bahagian Pembangunan (Unit Perumahan dan Unit Darat),
Kementerian; BPKP, MATM; Cawangan Logistik, MK TD; Unit Tentera, JKR dan
kem/perumahan yang terpilih. Sebanyak 14 (19.4%) daripada 72 lokasi RKAT
(9 MATM dan 63 MK TD) melibatkan 15,607 (38.6%) unit RKAT daripada
keseluruhan 40,453 unit RKAT di bawah pemerintahan MATM dan MK TD telah
dipilih untuk pengauditan. Lawatan fizikal juga dijalankan di 14 RKAT tersebut iaitu
12 RKAT di Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur dan satu (1) RKAT masing-
masingnya di Melaka dan Perak. Pemilihan sampel adalah berdasarkan jumlah unit
RKAT dalam pegangan yang tertinggi dan terendah berbanding perkhidmatan ATM
yang lain. Bilangan RKAT sedia ada di bawah MK TD adalah yang tertinggi iaitu
33,867 unit manakala bilangan unit RKAT di bawah MATM adalah yang terendah
iaitu hanya 6,586 unit. Butiran sampel dan lokasi RKAT adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
SAMPEL DAN LOKASI PEMERIKSAAN FIZIKAL PENYENGGARAAN RKAT
BILANGAN SAMPEL AUDIT
PERKHIDMATAN KESELURUHAN RKAT
ATM RKAT NEGERI JUMLAH
LOKASI BIL. LOKASI
(Unit) (Unit)
i. Komplek Perumahan Tunku
Osman Jewa
ii. Desa Wangsa Keramat
iii. Kompleks Nuri
MATM
Wilayah iv. Pangsapuri ATM
(Kem Kentonmen, 9 6,586 9 6,586
Persekutuan, KL v. Desa Tunku Mariam
KEMENTAH)
vi. Desa Setia Wira
vii. U-Thant
viii. Desa Pasifik
ix. Desa Tun Hussien Onn
MK TD i. Kem Batu Kentonmen,
Wilayah
(Cawangan 63 33,867 3 ii. Perumahan Wardieburn 4,219
Persekutuan, KL
Logistik) iii. Kem Perdana, Sg. Besi

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 28 28/06/2019 10:59 AM

BILANGAN SAMPEL AUDIT
PERKHIDMATAN KESELURUHAN RKAT
ATM RKAT NEGERI JUMLAH
LOKASI BIL. LOKASI
(Unit) (Unit)
Melaka 1 Kem Terendak, Melaka 3,958
Perak 1 Kem Kamunting, Taiping 844
JUMLAH 72 40,453 14 15,607
Sumber: Pentadbir Perumahan, Kementerian Pertahanan
Pengauditan dijalankan dengan menyemak rekod, dokumen dan fail berkaitan

senggaraan RKAT serta pemeriksaan fizikal di kem/perumahan yang dipilih sebagai
sampel Audit. Selain itu, perbincangan dengan pegawai yang terlibat dalam pengurusan
senggaraan RKAT dan edaran borang soal selidik kepada anggota yang mendiami RKAT
turut dijalankan.
5. RUMUSAN AUDIT
a. Prestasi Senggaraan RKAT
Objektif senggaraan RKAT tidak tercapai sepenuhnya bagi menyediakan rumah

yang kondusif dan selamat untuk diduduki anggota ATM. Sehingga Disember
2018, daripada keseluruhan 54,497 unit RKAT, sebanyak 12,261 (22.5%) tidak
boleh diduduki kerana unit RKAT rosak, tidak disenggarakan serta tidak selamat
dan kondusif untuk diduduki. Daripada jumlah tersebut, sebanyak 1,734 unit
disyor untuk dirobohkan, 783 unit tidak selamat diduduki dan bakinya 9,744 unit
mengalami kerosakan yang perlu dibaiki. Ini menyebabkan 4,316 anggota masih
menunggu untuk menduduki RKAT. Kerja senggaraan lebih tertumpu kepada
kerosakan aduan semasa setelah mengambil kira peruntukan yang diterima
adalah lebih rendah daripada peruntukan yang dimohon bagi menyenggara
kesemua RKAT. Keadaan ini menyebabkan rumah yang telah rosak dari tahun
terdahulu tidak disenggara dan terbiar serta memberi kesan kepada jangka
hayat bangunan.
b. Pengurusan Senggaraan RKAT
Secara keseluruhannya, pengurusan senggaraan RKAT adalah kurang cekap. Ini

kerana wujud kelemahan dalam aspek pengurusan kewangan bagi peruntukan
senggaraan RKAT yang diterima dan amalan pecah kecil dalam perolehan.
Selain itu, pelaksanaan senggaraan juga tidak dapat dinilai tahap kecekapannya
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 29
9 - 29
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 29 28/06/2019 10:59 AM

kerana tempoh penyelesaian aduan tidak ditetapkan, piagam pelanggan tidak
seragam antara kem/perumahan serta rekod aduan yang tidak lengkap.
5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diambil perhatian adalah seperti berikut:
a. Blueprint senggaraan RKAT di bawah MK TD tidak dapat direalisasikan

sepenuhnya bagi tahun 2016 hingga 2018 di mana hanya sebanyak
2,447 (28%) yang diluluskan untuk senggaraan korektif berbanding
8,724 unit RKAT yang dirancang untuk disenggara;
b. bagi tempoh tahun 2015 hingga Jun 2018, sebanyak 26,487 aduan telah
direkodkan. Daripada jumlah tersebut, sebanyak 17,014 (64.2%) aduan
telah dapat diselesaikan manakala bakinya berjumlah 9,473 (35.8%) aduan
tidak dapat dilaksanakan pembaikan;
c. pembaikan preventif yang dirancang untuk lif tidak dilaksanakan sepenuhnya

manakala kesemua 458 unit pam air tidak dirancang untuk senggaraan
preventif dan 55 unit pam air yang telah rosak tidak diganti;
d. peruntukan yang diterima bagi senggaraan RKAT untuk tempoh tahun 2015
hingga 2018 berjumlah RM258.45 juta (24.8%) tidak mencukupi berbanding
keperluan sebenar yang dimohon berjumlah RM1.043 bilion. Selain itu, tidak
semua lokasi perumahan di bawah tanggungjawab BPKP menerima
peruntukan senggaraan mengakibatkan kerosakan tidak dapat dibaiki
walaupun terdapat kontraktor bermasa yang telah dilantik;
e. tujuh (7) kontrak senggaraan bermasa lewat ditandatangani antara 102

hingga 162 hari dari tarikh Surat Setuju Terima dikeluarkan mengakibatkan
250 invois dari kontraktor lewat dibuat pembayaran berjumlah RM4.19 juta;
f. BPKP dan Cawangan Logistik, MK TD telah membuat perolehan bagi lima (5)
kerja senggaraan lif berjumlah RM2.32 juta dan 12 kerja senggaraan/
pembaikan RKAT berjumlah RM1.64 juta walaupun tidak mempunyai kuasa
untuk berbuat demikian. Selain itu, perolehan senggaraan lif telah
dilaksanakan oleh BPKP secara pecah kecil;
g. senggaraan dan persekitaran pam air tidak memuaskan serta ketidakpatuhan

kepada peraturan elektrik seperti fius dipintaskan menggunakan kabel dan
akses ke Papan Suis terhalang; dan
h. sejumlah RM0.59 juta daripada peruntukan senggaraan RKAT di bawah Kod

OS28000 telah digunakan bagi perolehan aset alih bernilai rendah dan naik
taraf rumah sampah RKAT yang sepatutnya menggunakan peruntukan di
bawah Kod OS32000.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 30 28/06/2019 10:59 AM

Perkara yang ditemui dan maklum balas Kementerian telah dibincangkan dalam Exit
Conference yang telah diadakan pada 17 April 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap
penemuan yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti di perenggan berikut:
6.1. Prestasi Senggaraan
a. Senggaraan RKAT
i. Kerja senggaraan dan pembaikan kerosakan RKAT dilaksanakan oleh

kontraktor yang dilantik oleh Agensi Pelaksana. Ia melibatkan kerja
senggaraan dan pembaikan yang telah dirancang dan pembaikan
berdasarkan kepada aduan semasa penghuni RKAT.
ii. MK TD melalui Cawangan Logistik telah menyediakan satu blueprint

untuk diguna pakai bagi merancang, melaksana dan menyenggara RKAT,
bangunan teknikal, fasilitas khusus/guna sama dan infrastruktur di kem-
kem di bawah MK TD. Blueprint ini disediakan untuk tempoh lima (5)
tahun mulai dari 2016 hingga 2020. Bagi MK TD, senggaraan yang
dirancang melibatkan senggaraan korektif dan preventif, naik taraf RKAT
melalui konsep 2 Plus 1 dan senggaraan penuh (total maintenance).
Konsep 2 Plus 1 merujuk kepada kerja naik taraf RKAT daripada dua (2)
unit menjadi satu (1) unit manakala total maintenance melibatkan
pembaikan keseluruhan unit yang tidak diduduki.
iii. Berdasarkan blueprint yang disediakan oleh MK TD, bagi tempoh tahun
2016 hingga 2018, sebanyak 8,724 unit RKAT akan disenggara secara
korektif dan 111 unit lif akan disenggara secara preventif setiap tahun.
Selain itu, sebanyak 473 unit RKAT dirancang untuk dinaik taraf melalui
konsep 2 Plus 1 dan 477 unit RKAT dirancang untuk total maintenance.
iv. Berbeza dengan MK TD, perancangan senggaraan 5 tahun (blueprint)

tidak disediakan oleh MATM. Ini kerana perancangan senggaraan adalah
berdasarkan kepada perkhidmatan masing-masing antara MATM dan MK
TD. Sebaliknya, senggaraan RKAT secara korektif dilaksanakan oleh
MATM berdasarkan kepada aduan kerosakan yang diterima pada tahun
semasa. Hanya senggaraan secara preventif dirancang oleh MATM yang
meliputi 163 unit lif dalam tahun 2016 dan 2017 masing-masingnya serta
169 unit lif dalam tahun 2018. Senggaraan melalui konsep 2 Plus 1 dan
total maintenance juga tidak dilaksanakan oleh MATM. Butiran lanjut
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 31
9 - 31
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 31 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 3
RANCANGAN SENGGARAAN RKAT
MARKAS
SENGGARAAN MK TD MATM
2016 2017 2018 2016 2017 2018
Berdasarkan kepada aduan
Kerosakan (Korektif) 3,522 2,631 2,571
kerosakan tahun semasa
Pencegahan (Preventif) 111 111 111 163 163 169
2 Plus 1 174 179 120 Tidak Berkenaan
Total Maintenance 137 195 145 Tidak Berkenaan
Sumber: Blueprint MK TD dan Rancangan Senggaraan MATM
v. Semakan Audit terhadap blueprint dan buku agihan bajet senggaraan

keseluruhan MK TD serta rancangan senggaraan preventif oleh MATM
bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018 mendapati:
 hanya sebanyak 2,447 (28%) unit RKAT MK TD diluluskan untuk

dilaksanakan senggaraan korektif berbanding 8,724 unit yang
dirancangkan;
 senggaraan preventif yang diluluskan bagi lif di bawah MK TD adalah

109 unit bagi tahun 2016, 110 unit lif bagi tahun 2017 dan 108 bagi
tahun 2018;
 naik taraf RKAT melalui konsep 2 Plus 1 tidak dilaksanakan seperti

yang dirancang kerana tidak diperuntukkan dalam bajet tahunan MK
TD bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018;
 sebanyak 212 (44.4%) unit total maintenance diluluskan berbanding

477 unit yang dirancang oleh MK TD; dan
 bagi MATM, senggaraan preventif telah dijalankan sebagaimana yang

dirancang.
vi. Blueprint yang disediakan oleh MK TD tidak dapat direalisasikan

sepenuhnya bagi tahun 2016 hingga 2018 kerana peruntukan yang
diterima berjumlah RM68.23 juta (15.8%) adalah lebih rendah
berbanding peruntukan yang dimohon berjumlah RM430.30 juta.
Semakan Audit selanjutnya mendapati selain melaksanakan senggaraan
korektif yang dirancang dalam blueprint, Pentadbir Perumahan juga perlu
melaksanakan senggaraan korektif bagi aduan tahun semasa yang
diterima dengan menggunakan peruntukan senggaraan korektif sedia
ada.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 32 28/06/2019 10:59 AM

Maklum balas Kementerian yang diterima pada 23 April 2019
Kementerian bersetuju dan akur dengan penemuan Audit bahawa rancangan

senggaraan korektif dan senggaraan penuh RKAT tidak dapat dilaksanakan
seperti dirancang dalam blueprint senggaraan MK TD bagi tempoh tahun 2016
hingga 2018 akibat kekangan peruntukan. Konsep 2 Plus 1 tidak dapat
dilaksanakan kerana tidak mempunyai peruntukan. Bagaimanapun, MK TD telah
melaksanakan peningkatan RKAT 2 Plus 1 melalui peruntukan diterima daripada
Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan (KPKT) berjumlah RM4 juta
yang melibatkan tiga (3) blok di Kem Penrissen, Kuching, Sarawak dan dua (2)
blok di Kem Sungai Besi, Kuala Lumpur.
Pada pendapat Audit, kekurangan peruntukan yang diluluskan

berbanding jumlah yang dimohon untuk senggaraan RKAT
mengakibatkan senggaraan yang dirancang tidak dapat direalisasikan
sepenuhnya oleh MK TD.
b. Prestasi Senggaraan Korektif
i. Aduan Kerosakan
 Pentadbir Perumahan dan Agensi Pelaksana (BPKP dan JKR)

bertanggungjawab memastikan setiap aduan kerosakan diambil
tindakan pembaikan bagi memastikan keselesaan penghuni RKAT.
Setiap aduan kerosakan direkod dalam Buku Aduan Kerosakan di
Pejabat Pentadbir Perumahan sebelum pembaikan dilaksanakan oleh
kontraktor yang dilantik oleh Agensi Pelaksana.
 Semakan terhadap Buku Aduan Kerosakan di enam (6) lokasi

perumahan yang diaudit mendapati bagi tempoh tahun 2015 hingga
Jun 2018, sebanyak 26,487 aduan telah direkodkan. Daripada jumlah
tersebut, sebanyak 17,014 (64.2%) aduan telah dapat diselesaikan
manakala bakinya berjumlah 9,473 (35.8%) aduan tidak dapat
dilaksanakan pembaikan. Antara sebab pembaikan tidak dijalankan
ialah kekurangan peruntukan kewangan dan aduan kerosakan yang
diterima pada penghujung tahun tidak dapat dilaksanakan pembaikan
akibat penutupan akaun Kementerian. Semakan Audit mendapati
tempoh penyelesaian aduan mengambil masa antara satu (1) hingga
236 hari untuk diselesaikan bagi 60 sampel yang mempunyai
dokumentasi yang lengkap.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 33
9 - 33
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 33 28/06/2019 10:59 AM

 Selain itu, penyenggaraan dan pembaikan kecil yang boleh
dilaksanakan sendiri oleh Agensi Pelaksana tidak dapat dilakukan
kerana ketiadaan peruntukan untuk membuat perolehan alat ganti
dan bahan-bahan binaan di bawah peruntukan OS26000. Ini kerana
Waran Peruntukan Kecil yang diturunkan kepada Agensi Pelaksana
tidak termasuk peruntukan di bawah OS26000 tetapi secara
keseluruhannya di bawah OS28000. Antara aduan kerosakan kecil
oleh penghuni adalah sistem perpaipan dan kumbahan yang rosak,
siling rosak akibat bumbung bocor, kerangka dan tombol pintu serta
kerangka jendela rosak, sistem elektrik dan kerosakan lain akibat
anai-anai.
 Pihak Audit juga mendapati peratusan pembaikan yang dilaksanakan

menunjukkan trend penurunan setiap tahun iaitu daripada 87.2%
pada tahun 2015 kepada 75.1% (2016), seterusnya menjadi 59.8%
(2017) dan 39.2% (2018). Penurunan ini adalah disebabkan oleh
peruntukan tahunan yang berkurangan setiap tahun. Selain itu,
keadaan RKAT sedia ada yang berusia melebihi 30 tahun juga
menyebabkan banyak kerosakan berlaku. Butiran bilangan aduan
yang diterima dan pembaikan yang dapat dijalankan oleh Agensi
Pelaksana adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
BILANGAN ADUAN DITERIMA DAN DISELESAIKAN
BILANGAN ADUAN
LOKASI PENTADBIR
2015 2016 2017 2018
KEM PERUMAHAN
A B C A B C A B C A B C
Kem Cawangan
Kentonmen, Perumahan Kem 4,538 3,424 75.5 5,337 4,002 75.0 5,617 3,225 57.4 5,637 1,824 32.3
KEMENTAH Kentonmen
Cawangan
Kem Batu
Perumahan Kem 89 89 100 136 136 100 125 92 73.6 165 109 66.1
Kentonmen
Batu Kentonmen
Cawangan
Kem
Perumahan Kem 295 190 64.4 416 316 76.0 305 153 50.2 252 86 34.1
Wardieburn
Wardieburn
Cawangan
Kem Perdana
Perumahan TM 683 TB 802 706 88.0 747 573 76.7 372 382 102.7
Sungai Besi
Sungai Besi
Kem Markas Garison
195 95 48.7 277 141 50.9 88 55 62.5 38 14 36.8
Terendak Terendak
Kem
Markas Staf
Kamunting, 248 200 80.6 251 119 47.4 200 139 69.5 357 261 73.1
Stesen Taiping
Taiping
JUMLAH 5,365 4,681 87.2 7,219 5,420 75.1 7,082 4,237 59.8 6,821 2,676 39.2
Sumber: Buku Aduan Kerosakan Pentadbir Perumahan
Nota: (TM) - Tiada Maklumat Buku Aduan Kerosakan
(TB) - Tidak Berkenaan kerana tiada maklumat aduan
(A) - Bilangan aduan diterima
(B) - Bilangan aduan diselesaikan
(C) - Peratus penyelesaian aduan

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 34 28/06/2019 10:59 AM

Kementerian akur tidak dapat melaksanakan pembaikan terhadap semua aduan

kerosakan disebabkan oleh kekangan peruntukan. Kementerian juga akur
bahawa peratusan pembaikan yang dapat dilaksanakan menurun dari tahun ke
tahun disebabkan jumlah peruntukan yang diterima menurun setiap tahun.
Selaras dengan kekangan peruntukan kewangan semasa, TD akur untuk
melaksanakan senggaraan mengikut laporan aduan kerosakan berdasarkan
keutamaan kerja bagi perumahan yang dinyatakan dari tahun 2015 hingga Jun
2018. Bagaimanapun bagi kerja-kerja yang tidak dapat dilaksanakan pada tahun
semasa, senggaraan tersebut akan dilaksanakan dalam tahun yang akan datang
bagi memastikan kerosakan tidak bertambah teruk.
Manakala, JKR telah membuat perancangan bagi menjalankan kerja-kerja

senggaraan secara kontrak berkala di kem-kem tentera darat dan memohon
peruntukan pada 14 November 2016 untuk senggaraan tahun 2017/2018
melalui surat ruj. (80)JKR/SKS/(FB)030.010/2/IP/08/001Jld. 9.
Pada pendapat Audit, ketiadaan peruntukan di bawah OS26000

mengakibatkan Agensi Pelaksana tidak dapat melaksanakan
senggaraan kerosakan kecil yang diadukan dan menyebabkan
kebergantungan yang tinggi kepada OS 28000.
ii. Senggaraan Korektif Lif dan Pam Air
Senggaraan korektif lif dan pam air dilaksanakan sama ada oleh
kontraktor lantikan BPKP atau kontraktor lantikan JKR. Berdasarkan
enam (6) lokasi perumahan yang diaudit, pihak Audit mendapati
senggaraan korektif lif tidak dapat dilaksanakan sepenuhnya mengikut
bilangan yang dirancang oleh BPKP dan JKR. Pelaksanaan senggaraan
sebenar adalah antara 13.6% hingga 90% berbanding yang dirancang.
Namun bagi tahun 2016 di bawah BPKP, pelaksanaan senggaraan lif
tidak dapat dilaksanakan berbanding 24 kali yang dirancang. Pembaikan
terhadap kesemua lif yang dirancang tidak dapat dijalankan sepenuhnya
akibat kekangan peruntukan. Selain itu, semasa lawatan fizikal Audit,
didapati 55 unit pam air yang telah rosak tidak dilaksanakan senggaraan
korektif oleh BPKP atau JKR. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 5.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 35
9 - 35
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 35 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 5
SENGGARAAN KOREKTIF YANG DIRANCANG DAN DILAKSANAKAN
BAGI LIF DAN PAM AIR BAGI TEMPOH TAHUN 2016 HINGGA 2018
SENGGARAAN KOREKTIF
AGENSI PELAKSANA TAHUN DILAKSANAKAN
DIRANCANG
BILANGAN %
LIF
2016 24 0 0
BPKP 2017 22 3 13.6
2018 29 16 55.2
2016 11 8 72.7
JKR 2017 9 8 88.9
2018 10 9 90
LOKASI BILANGAN PAM ROSAK
PAM AIR
Kem Kentonmen KEMENTAH 21
Kem Batu Kentonmen 5
Kem Wardieburn 3 Pembaikan tidak
Kem Perdana Sungai Besi 4 dilaksanakan
Kem Terendak, Melaka 11

Kem Kamunting, Taiping 11
JUMLAH 55
Sumber: BPKP Zon Tengah, JKR Wilayah dan Pentadbir Perumahan di Kem yang Dilawati

Kementerian bersetuju bahawa senggaraan korektif lif dan pam air tidak dapat
dilaksanakan seperti dirancang akibat kekangan peruntukan. Bagaimanapun,
sistem bekalan air masih berfungsi dan tidak terjejas kerana salah satu daripada
pam air masih berfungsi (sistem bekalan air sedia ada berfungsi melalui sistem
dua pam).
Sebagai makluman, daripada 55 pam air yang rosak, 19 pam air telah dibaiki
melibatkan sembilan (9) unit pam air di Kem Kentonmen KEMENTAH, empat (4)
unit pam air di Kem Perdana Sungai Besi, Kuala Lumpur dan enam (6) unit pam
air di Kem Terendak, Melaka. Manakala baki sebanyak 36 pam air dirancang
untuk dibaiki pada tahun ini.
Empat (4) unit lif di bawah JKR, telah dibaiki di Kem Wardieburn pada 2018
melalui peruntukan tambahan yang diterima dan baki lif yang belum dibaiki akan
dibuat apabila peruntukan diterima.
Pada pendapat Audit, lif dan pam air yang telah rosak tetapi tidak
dibaiki kerana kekangan peruntukan boleh menjejaskan keselesaan
penghuni.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 36 28/06/2019 10:59 AM

c. Prestasi Senggaraan Preventif
Senggaraan preventif dilaksanakan terhadap peralatan mekanikal yang

terdapat di RKAT iaitu lif dan pam air bagi memastikan setiap peralatan
dapat berfungsi dengan baik. Bagi MK TD dan MATM, Agensi Pelaksana perlu
merancang senggaraan preventif setiap bulan melibatkan 268 unit lif dan
458 unit pam air. Semakan Audit di enam (6) lokasi perumahan mendapati
perkara berikut:
i. Agensi Pelaksana telah merancang senggaraan preventif bagi 244 unit lif
masing-masing dalam tahun 2016 dan 2017 serta 255 unit lif bagi tahun
2018. Bagaimanapun, senggaraan preventif sebenar yang telah
dilaksanakan adalah lebih rendah daripada yang dirancang untuk
kesemua tahun terlibat;
ii. senggaraan preventif bagi kesemua 458 unit pam air tidak dirancang
kerana MATM dan MK TD mengamalkan konsep fire fighting yang
merujuk kepada penggantian keseluruhan pam air apabila berlaku
kerosakan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 6.
JADUAL 6
SENGGARAAN PREVENTIF PERALATAN MEKANIKAL RKAT
SENGGARAAN PREVENTIF PERATUS
BILANGAN UNIT TAHUN
DIRANCANG DIJALANKAN PELAKSANAAN
LIF
2016 244 237 97.1
268 2017 244 241 98.7
2018 255 249 97.6
PAM AIR
458 2016 - 2018 TIADA TIADA 0
Sumber: Zon Tengah, BPKP, Unit Tentera, JKR dan Pentadbir Perumahan yang Dilawati

Kementerian akur bahawa senggaraan preventif lif dilaksanakan berdasarkan
kepada peruntukan semasa manakala senggaraan preventif untuk pam air
dilaksanakan menggunakan konsep fire fighting. Ini adalah kerana kekangan
peruntukan yang diterima oleh Kementerian bagi melaksanakan senggaraan
preventif lif dan pam air. JKR telah membuat perancangan bagi menjalankan
kerja-kerja senggaraan secara kontrak berkala di kem-kem tentera darat dan
memohon peruntukan pada 14 November 2016 untuk senggaraan tahun
2017/2018 melalui surat ruj. (80)JKR/ SKS/(FB)030.010/2/IP/08/001 Jld. 9.
(dilampirkan) Bagi penyenggaraan preventif tahun 2019 permohonan
peruntukan telah diminta melalui surat ruj. (68) JKR/SKS(FB)/030.010./
2/IP/08/001 Jld. 14 pada 4 Oktober 2018.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 37
9 - 37
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 37 28/06/2019 10:59 AM

Pada pendapat Audit, ketiadaan perancangan senggaraan preventif
pam air menjejaskan jangka hayat serta kebolehgunaannya.
d. Prestasi Senggaraan Kecemasan MK TD
Kerja senggaraan juga melibatkan senggaraan atau pembaikan yang

disebabkan oleh bencana alam atau kerosakan luar jangka yang boleh
menyebabkan ancaman nyawa, menggugat keselamatan kem dan anggota
atau boleh menyebabkan pembaziran yang berterusan. Bagi melaksanakan
pembaikan ini, MK TD telah mengeluarkan arahan pada 10 Mac 2015
berkaitan Prosedur Senggaraan Kecemasan Kem-Kem Tentera Darat
melibatkan peranan pasukan dan Cawangan Logistik MK TD. Prosedur
berkenaan telah dikemas kini pada tahun 2016 dan 2017. Semakan Audit
terhadap 116 permohonan kerja senggaraan kecemasan yang dimohon oleh
pasukan di bawah MK TD bagi tempoh tahun 2015 hingga 2018 mendapati
perkara berikut:
i. sebanyak 96 permohonan telah diluluskan oleh Cawangan Logistik MK

TD antara satu (1) hingga 220 hari dan kerja telah dilaksanakan oleh
kontraktor yang dilantik Agensi Pelaksana; dan
ii. sebanyak 20 (17.2%) permohonan melibatkan pembaikan tangki air

utama, pam air, paip air, bumbung bocor dan saluran kumbahan
tersumbat tidak dapat ditentukan kelulusannya melibatkan sembilan (9)
permohonan kecemasan pada tahun 2016, empat (4) pada tahun 2017
dan tujuh (7) pada tahun 2018 kerana ketiadaan dokumen kelulusan di
peringkat Pentadbir Perumahan dan Cawangan Logistik MK TD. Butiran
JADUAL 7
TEMPOH DAN BILANGAN PERMOHONAN
SERTA KELULUSAN KERJA SENGGARAAN KECEMASAN
BILANGAN TEMPOH
TAHUN TIADA MAKLUMAT KELULUSAN
MOHON LULUS (Hari)
KELULUSAN
2015 9 9 0 7 – 68
2016 37 28 9 2 – 194
2017 56 52 4 1 – 168
2018 14 7 7 11 – 220
JUMLAH 116 96 20 1 – 220
Sumber: Pentadbir Perumahan yang dilawati

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 38 28/06/2019 10:59 AM

Berpandukan kepada kedudukan kewangan semasa, MK TD sentiasa

mengutamakan penyaluran peruntukan bagi kerja senggaraan kecemasan
kerana bimbang kerosakan yang lebih kritikal. TD juga akan menyalurkan
peruntukan kecemasan setelah tapisan dibuat dengan mengambil kira kriteria
kecemasan iaitu melibatkan ancaman kepada nyawa, menggugat keselamatan
kem dan anggota serta pembaziran berterusan seperti yang dinyatakan dalam
Arahan dan Peraturan Pelaksanaan Kerja-kerja Senggaraan Kem dan Bangunan
Tahun 2017 dan untuk memastikan skop kerja yang dilaksanakan hanya untuk
senggaraan kecemasan tersebut.
TD – Cawangan Logistik sekali lagi telah mengeluarkan arahan Keperluan

Memajukan Bill of Quantity (BQ) Bersama Permohonan Senggaraan Kecemasan
(MK TD/G4/200-7/1 bth 24 Mei 18). MK TD memerlukan sekurang-kurangnya
14 hari waktu bekerja selepas aduan lengkap diterima bagi menyelesaikan
aduan kecemasan. Bagaimanapun terdapat kes-kes kecemasan yang
memerlukan tempoh masa lebih daripada dua (2) minggu untuk diselesaikan
kerana aduan yang diterima tidak lengkap dan nilai kerja yang bernilai
RM100,000 ke atas perlu dibawa untuk kelulusan Timbalan Panglima Tentera
Darat. Manakala bagi 20 kerja kecemasan yang dipohon dan tiada maklumat
kelulusan, tiga (3) telah dimasukkan dalam Dasar Sedia Ada 2019 dan bakinya
sebanyak 17 permohonan telah dimasukkan dalam Dasar Sedia ada untuk tahun
2020.
Pada pendapat Audit, kelulusan permohonan bagi kerja senggaraan

kecemasan antara dua (2) hingga 220 hari adalah tidak memuaskan
kerana kelewatan mengambil tindakan boleh mengancam nyawa,
menggugat keselamatan kem dan anggota atau boleh menyebabkan
pembaziran yang berterusan.
Secara keseluruhannya, pencapaian output bagi senggaraan RKAT tidak

tercapai kerana perancangan korektif dan preventif serta pembaikan
terhadap aduan tidak dilaksanakan sepenuhnya akibat kekangan
peruntukan kewangan.
a. Senggaraan RKAT dilaksanakan untuk memastikan bangunan RKAT sedia

ada berada dalam keadaan kondusif untuk diduduki, memanjangkan jangka
hayat bangunan RKAT, mengurangkan kerosakan, menjamin keselamatan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 39
9 - 39
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 39 28/06/2019 10:59 AM

penghuni serta memelihara imej Kerajaan. Semakan Audit mendapati tidak
semua RKAT disenggara. Oleh itu, sehingga bulan Disember 2018, hanya
sebanyak 40,024 (73.4%) unit RKAT daripada 54,497 unit RKAT yang
disediakan oleh ATM boleh diduduki. Baki RKAT sebanyak 12,261 (22.5%)
unit tidak diduduki yang terdiri daripada 1,734 unit disyorkan untuk diroboh,
783 unit tidak selamat diduduki dan 9,744 unit mengalami kerosakan yang
perlu dibaiki. Ini disebabkan ATM tidak mempunyai peruntukan yang
mencukupi untuk melaksanakan penyenggaraan bagi semua unit RKAT yang
dipegang. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
BILANGAN UNIT RKAT SEHINGGA DISEMBER 2018
BILANGAN UNIT RKAT
TIDAK DIDUDUKI
PERKHIDMATAN SEDIA
DIDUDUKI KOSONG TIDAK SYOR ANNEX
ADA
DAN ROSAK SELAMAT ROBOH
Markas Angkatan Tentera
6,586 6,244 213 0 0 129
Malaysia
Tentera Darat Malaysia 33,867 22,887 7,534 0 1,734 1,712
Tentera Laut Diraja Malaysia 6,964 5,672 1,140 0 0 152
Tentera Udara Diraja Malaysia 7,080 5,221 857 783 0 219
JUMLAH 54,497 40,024 9,744 783 1,734 2,212
Sumber: Penyata Pegangan Bulanan RKAT Setiap Perkhidmatan ATM (MATM, MK TD, MTL dan MTU)
b. Bagi enam (6) perumahan yang diaudit, sehingga bulan Disember 2018,
sebanyak 2,526 (16.2%) daripada 15,607 unit RKAT yang disediakan tidak
kondusif untuk diduduki kerana rosak, tidak disenggarakan dan tidak
selamat. Daripada jumlah yang tidak diduduki ini, sebanyak 1,032 unit yang
berusia antara 28 hingga 63 tahun telah disyorkan untuk dirobohkan. Butiran
dan keadaan rumah yang tidak diduduki adalah seperti di Jadual 9 dan
Gambar 1 hingga 4.
JADUAL 9
STATUS RKAT SEHINGGA DISEMBER 2018
STATUS RKAT
BILANGAN USIA TIDAK DIDUDUKI
LOKASI KEM PEGANGAN RKAT
DIDUDUKI KOSONG ANNEX
(UNIT RKAT) (Tahun) SYOR
DAN JUMLAH %
ROBOH
ROSAK
Kem Kentonmen,
6,586 11 - 28 6,244 213 0 213 3.2 129
KEMENTAH
Kem Batu Kentonmen 734 44 - 53 696 32 0 32 4.3 6
Kem Wardieburn 1,056 10 - 62 1,048 3 0 3 0.3 5
Kem Perdana Sungai
2,429 9 - 55 1,821 156 108 264 10.9 344
Besi
Kem Terendak,
3,958 36 - 66 2,096 924 696 1,620 40.9 242
Melaka

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 40 28/06/2019 10:59 AM

STATUS RKAT
BILANGAN USIA TIDAK DIDUDUKI
LOKASI KEM PEGANGAN RKAT
DIDUDUKI KOSONG ANNEX
(UNIT RKAT) (Tahun) SYOR
DAN JUMLAH %
ROBOH
ROSAK
Kem Kamunting,
844 36 - 66 446 166 228 394 46.7 4
Taiping
JUMLAH 15,607 9 - 66 12,351 1,494 1,032 2,526 16.2 730
Sumber: Penyata Bulanan RKAT Setiap Kem yang Dilawati
GAMBAR 1 GAMBAR 2
Kem Batu Kentonmen, Kuala Lumpur Kem Perdana Sungai Besi

- Keadaan Bumbung Pecah dan Tidak Dibaiki - Bumbung serta Siling Pecah dan Tidak Dibaiki
(17.08.2018) (29.08.2018)
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Kem Terendak, Melaka - RKAT Desa Tun Razak Kem Terendak, Melaka - RKAT Desa Tun Razak
- Bumbung dan Siling Pecah Tidak Dibaiki - Saluran Air yang Bocor di Bahagian Dapur
(06.09.2018) (06.09.2018)
Kementerian mengesahkan data-data bilangan unit RKAT yang dikemukakan

dalam laporan ini dan sedang dalam tindakan untuk melaksanakan tindakan ke
atas RKAT yang tidak diduduki. Sebagai contoh, daripada 1,734 unit disyor
untuk diroboh di bawah MK TD, sebanyak 228 unit telah dirobohkan. Bagi
gambar melibatkan Kem Terendak, pembaikan senggaraan menggunakan
peruntukan one-off tahun 2019 manakala pembaikan bumbung dijangka pada
pertengahan bulan Mei 2019 menggunakan peruntukan Dasar Sedia Ada (DSA)
2019.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 41
9 - 41
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 41 28/06/2019 10:59 AM

Sementara itu, bagi Markas ATM, sebanyak 132 daripada 213 unit rumah kosong
dan rosak akan dibuat senggaraan berdasarkan peruntukan one off berjumlah
RM5.90 juta dalam tahun 2019. Baki unit rumah selebihnya akan dibuat di
bawah senggaraan biasa.
Manakala untuk Markas Tentera Laut (MTL) sehingga 31 Disember 2018,

sebanyak 1,140 unit RKAT telah dikategorikan sebagai tidak diduduki di mana
438 unit didapati rumah kosong manakala 702 unit rumah adalah rumah rosak.
Namun begitu, status terkini kedudukan rumah yang tidak diduduki telah
menurun kepada 1,075 unit rumah iaitu penurunan sebanyak 65 unit rumah
atau 6%. Daripada 1,075 unit rumah yang tidak diduduki, sebanyak 688 unit
rumah kosong dan tidak berpenghuni di mana sebanyak 556 unit rumah atau
81% rumah kosong berada di Pangkalan TLDM Lumut. Kekosongan unit rumah
berlaku akibat penstrukturan semula perjawatan TLDM berdasarkan Dwi
Wilayah. Selain itu, kemampuan warga TLDM memiliki rumah mampu milik di
sekitar Pangkalan TLDM Lumut dan kadar sewaan juga berpadanan dengan
elaun yang diberi Kerajaan menyebabkan terdapat anggota yang menyewa di
luar serta menduduki rumah sendiri. Bagi meningkatkan pengisian rumah RKAT
di Pangkalan TLDM Lumut, arahan untuk memanggil anggota yang menyewa di
luar telah dilaksanakan. Kebenaran menyewa di luar hanya dikenakan secara
ekslusif dengan justifikasi berkaitan kebajikan sahaja.
Bagi kes di KD Sultan Ismail (KDSI) Tg. Pengelih, MTL telah membuat
penawaran kepada pihak Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM)
negeri Johor untuk mempertimbangkan penempatan anggota untuk menghuni
blok yang kosong. Bagi rumah rosak sebanyak 387 unit, inisiatif yang sedang
dilakukan oleh MTL adalah termasuk pembaikan menyeluruh 212 unit rumah di
Apartmen A (Blok A38 dan A39), Pangkalan TLDM Lumut. Program Pembaikan
Rumah di KDSI, Markas Wilayah 1 dan SK TLDM Parit akan dimulakan pada
tahun semasa dengan sasaran kerosakan yang memerlukan pembaikan korektif
dapat diselesaikan sebelum penghujung tahun 2020.
Untuk Markas Tentera Udara (MTU) pula, daripada 857 unit rumah dikategorikan
kosong dan rosak, sebanyak 208 unit rumah akan dibuat pembaikan
menggunakan peruntukan RM16.54 juta dalam tahun 2019, manakala
selebihnya akan dibuat pembaikan dari semasa ke semasa sekiranya terdapat
peruntukan. Sebanyak 783 unit RKAT MTU yang berstatus tidak selamat
diduduki atau tidak ekonomi untuk dibaiki, sebanyak 312 unit dalam proses
permohonan syor roboh oleh pihak JKR dan 223 unit dalam proses pelupusan
melalui kaedah Outright Sales Purchase oleh MoF. Sebanyak 80 unit akan dibaiki
menggunakan peruntukan khas RKAT tahun 2019 berjumlah RM10 juta dan
24 unit akan dibaiki di bawah Dasar Sedia Ada. Bagi RKAT yang berstatus rosak

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 42 28/06/2019 10:59 AM

yang memerlukan kos pembaikan yang tinggi akan dibaiki berdasarkan
keperluan semasa menggunakan Dasar Sedia Ada yang telah diperuntukkan
berjumlah RM16.74 juta. Keutamaan pembaikan adalah kepada unit RKAT yang
berpenghuni.
c. RKAT yang tidak disenggara ini telah memberi kesan seperti berikut:
i. RKAT Sedia Ada Tidak Mencukupi untuk Diduduki Anggota
 Sehingga bulan Disember 2018, seramai 4,316 daripada 18,952

anggota ATM yang menduduki rumah sendiri, menyewa atau duduk
bersama pasangan yang menggunakan kemudahan kuarters
Kerajaan telah memohon untuk menduduki RKAT dan masih
menunggu kekosongan. Butirannya seperti di Jadual 10. Pihak Audit
telah menjalankan analisis untuk menentukan sama ada RKAT yang
tidak mencukupi di kem-kem sekitar Kuala Lumpur membebankan
anggota yang perlu menyewa di luar kawasan kem. Dengan
mengambil contoh anggota Lain-lain Pangkat yang menerima
Imbuhan Tetap Perumahan (ITP) berjumlah RM300 sebulan dan
anggaran kadar sewa semasa di Kuala Lumpur yang berjumlah
RM800 sebulan, maka anggota perlu menanggung perbezaan sewa
berjumlah RM500 sebulan atau RM6,000 setahun. Selain itu,
kebajikan keluarga serta anggota ATM tidak terjamin dan sekiranya
berlaku kecemasan, deployment tidak dapat dilaksanakan dengan
cekap kerana anggota menyewa di luar kem.
JADUAL 10
BILANGAN ANGGOTA TIDAK MENDIAMI RKAT DAN BILANGAN ANGGOTA
YANG MEMOHON UNTUK MENDUDUKI RKAT SEHINGGA DISEMBER 2018
BILANGAN ANGGOTA
PERKHIDMATAN RUMAH RUMAH RUMAH MEMOHON
SENDIRI SEWA KERAJAAN MENDUDUKI RKAT
MATM* 596 521 166 447
MK TD 5,995 5,668 1,487 1,301
MTU 3,529 2,268
MTL 336 627 27 300
JUMLAH** 6,927 6,816 1,680
4,316
JUMLAH KESELURUHAN 18,952
Sumber: Setiap Perkhidmatan ATM
Nota: (*) - Maklumat Setakat Oktober 2018
(**) - Tidak Termasuk MTU (3,529 anggota) Kerana Tiada Pecahan Mengikut Kategori Rumah
Kementerian sentiasa mengutamakan aspek kebajikan anggota dalam

menyediakan kediaman yang selesa kepada anggota. Pihak Kementerian tidak
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 9 - 43
9 - 43
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 43 28/06/2019 10:59 AM

dapat memenuhi keperluan RKAT secara 100% berdasarkan Perintah Am
Angkatan Tentera Bilangan 8 Tahun 1992 (PAAT 8/92). Namun bagi
menampung keperluan perumahan ATM, Kementerian menyediakan rumah
sewaan berkelompok dengan menandatangani 21 kontrak sewaan bernilai
RM27,855,684 melibatkan 1,839 unit rumah untuk semua perkhidmatan ATM di
Semenanjung, Sabah dan Sarawak.
ii. RKAT yang Tidak Kondusif untuk Diduduki

 Lawatan Audit telah dijalankan di blok perumahan yang sedang
didiami di RKAT Kem Perdana Sungai Besi, Kuala Lumpur serta RKAT
di Kem Terendak iaitu Desa Ria Tangga Batu, Desa Tun Razak dan
Taming Sari Fasa 1 dan 2. Pihak Audit mendapati keadaan fizikal
RKAT dan persekitaran adalah tidak kondusif dan tidak selamat untuk
diduduki serta menjejaskan keselesaan dan kesihatan penghuni di
blok terlibat. Butiran lanjut seperti di Jadual 11 dan Gambar 5
hingga 12.
 Selain itu, anggota yang menduduki blok Taming Sari Fasa 1 dan
Desa Ria Tangga Batu menghadapi kesukaran mendapat bekalan air
bersih ke unit RKAT masing-masing kerana pam air di blok tersebut
telah rosak sejak bulan Januari 2018 dan tidak disenggara. Ini telah
menyebabkan penghuni menyalah guna pili bomba bagi
mendapatkan bekalan air seperti di Gambar 13 hingga 16.
Penggunaan pili bomba adalah menyalahi peraturan di bawah
Seksyen 26, Bahagian IV (Air dan Pili Bomba), Akta Perkhidmatan
Bomba 1988 (Akta 341). Antara lain, Akta 341 menyatakan mana-
mana orang yang menutup, mengepung, atau menyembunyikan
mana-mana pili bomba hingga menjadikan tempatnya sukar
dipastikan atau mengganggu mana-mana pili bomba, atau
menggunakan pili bomba selain daripada tujuan menentang
kebakaran adalah melakukan suatu kesalahan.
JADUAL 11
KEROSAKAN PADA BLOK PERUMAHAN YANG SEDANG DIDUDUKI
MAKLUM BALAS
LOKASI ROSAK KEROSAKAN YANG DITEMUI KEMENTERIAN YANG DITERIMA
PADA 23 APRIL 2019
KEM PERDANA SUNGAI BESI
i. Cat/plaster tertanggal dari soffit slab. Kerja belum dilaksanakan. Bagaimanapun

Blok G4281- ii. Dinding bangunan berlumut. (Gambar 5) kerja-kerja senggaraan dirancang untuk
Tingkat 8, iii. Kesan najis burung pada lantai bangunan dilaksanakan pada tahun ini. Manakala
Unit 5 dan 9 (Gambar 6) dan tindakan penambahbaikan yang bagi mengecat kesemua RKAT yang usang
telah diambil selepas teguran Audit. (Gambar 7)
melibatkan 11 buah rumah flat dan
49 buah rumah teres/banglo memerlukan
i. Soffit slab tertanggal dan menampakkan tetulang kos berjumlah RM4,439,000 akan
Blok C2- Tingkat 4,
besi (Rebar). dimasukkan dalam permohonan
Unit 6
ii. Kesan watermark pada siling dan dinding bangunan. peruntukan DSA 2020

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 44 28/06/2019 10:59 AM

MAKLUM BALAS
LOKASI ROSAK KEROSAKAN YANG DITEMUI KEMENTERIAN YANG DITERIMA
PADA 23 APRIL 2019
Blok C3- Tingkat 1, i. Perabot pasang dalaman reput dan rosak.

Unit 2 ii. Kesan watermark pada dinding bangunan.
KEM TERENDAK, MELAKA

i. Kesan watermark pada dinding bangunan dan
kawasan tangga.
ii. Cat tertanggal dan kusam.
iii. Railing tangga berkarat.
iv. Rainwater down pipe tersumbat dan pecah.
Desa Ria Tangga
v. Kawasan simpanan tangki air atas bumbung
Batu - Keseluruhan
ditumbuhi pokok ara. (Gambar 8)
Blok
vi. Siling dan lantai ditumbuhi lumut dan akar pohon
ara berjuntai di siling bangunan. (Gambar 9)
vii. Kesan resapan air dari tingkat 4 di ruangan balkoni
unit yang diduduki dan air bertakung.
(Gambar 10) Kerja pembaikan belum dibuat.
Desa Ria Tangga i. Kesan watermark pada siling dan dinding. Bagaimanapun, permohonan peruntukan
Batu - Surau ii. Lantai bertakung air dan kotor. berjumlah RM2.33 juta telah dimajukan
kepada Cawangan Logistik MK TD
i. Kesan watermark dan berlumut pada dinding
bangunan serta railing reput. (Gambar 11)
Desa Tun Razak – ii. Cat luar bangunan kusam.
Blok 4, 47, 48, 49 iii. Railing tangga tercabut. (Gambar 12)
dan 50 iv. Rainwater down pipe dan gutter pecah.
v. Bumbung pecah.
vi. Siling pecah dan terdapat kesan watermark.
Desa Taming Sari

i. Kesan watermark pada dinding bangunan.
Fasa 2 - Blok G
ii. Siling dan bumbung pecah.
dan H
Sumber: Semakan Fizikal Jabatan Audit Negara dan Maklum Balas Kementerian yang diterima pada 23 April 2019
GAMBAR 5
Kem Perdana Sungai Besi - Blok G4281

- Dinding Bangunan Berlumut
(29.08.2018)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 6 GAMBAR 7
Kem Perdana Sungai Besi - Blok G4281, Tingkat 8 Kem Perdana Sungai Besi - Blok G4281, Tingkat 8
- Najis Burung Pada Lantai Koridor - Najis Burung Pada Lantai Koridor Telah Dibersihkan
(30.08.2018) (19.04.2019)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Kem Perdana Sungai Besi)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 45
9 - 45
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 45 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 8 GAMBAR 9
Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu, Blok H Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu, Blok H
- Kawasan Simpanan Tangki Air di Atas Bumbung - Siling Serta Lantai Berlumut dan Akar Pohon Ara
Ditumbuhi Pokok Ara Berjuntai Dari Siling Bangunan
(06.09.2018) (06.09.2018)
GAMBAR 10
Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu,

Blok G Unit 03-08
- Kesan Resapan Air dari Tingkat 4 di Ruangan
Balkoni Unit yang Diduduki
(06.09.2018)
GAMBAR 11 GAMBAR 12
Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak, Blok 4 Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak, Blok 4
- Kesan Watermark dan Berlumut Pada Dinding - Railing Tangga Tercabut
Bangunan Serta Railing Reput (06.09.2018)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 13 GAMBAR 14
Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu
- Penghuni RKAT Menggunakan Air dari Pili Bomba - Pam Air Telah Dibaiki dan Penggunaan
Untuk Kegunaan Harian Kerana Pam Air Rosak Pili Bomba Dihentikan
(06.09.2018) (11.04.2019)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Kem Terendak, Melaka)

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 46 28/06/2019 10:59 AM

SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 15 GAMBAR 16
Kem Terendak, Melaka - Desa Taming Sari 1 Kem Terendak, Melaka - Desa Taming Sari 1
- Penghuni RKAT Menggunakan Air dari Pili Bomba - Penggunaan Pili Bomba Dihentikan
untuk Kegunaan Harian Kerana Pam Air Rosak (11.04.2019)
(06.09.2018) (Sumber: Kem Terendak, Melaka)
Kerja-kerja senggaraan seperti di Jadual 11 telah diambil kira di bawah

peruntukan Dasar Sedia Ada (DSA) 2019. Kerja-kerja ini akan dimulakan pada
pertengahan tahun 2019. Bagi kerja RKAT Desa Tangga Batu, penyaluran
peruntukan senggaraan kecemasan RM63,000 telah diberikan pada 21 Mac
2019 dan kerja-kerja telah dilaksanakan. Bagi RKAT Desa Taming Sari I, Melaka,
peruntukan senggaraan pam air akan dilaksanakan melalui peruntukan DSA
2019 yang dijangkakan pada suku kedua tahun 2019.
iii. Menjejaskan Jangka Hayat Bangunan/RKAT
 Semakan ke atas peratusan rumah yang tidak diduduki akibat

kerosakan mendapati Kem Terendak, Melaka dan Kem Kamunting,
Taiping mempunyai peratusan tidak diduduki yang tinggi iaitu
masing-masingnya 40.9% dan 46.7% manakala Kem Perdana Sungai
Besi pada 10.9%. Semakan lanjut mendapati tempoh unit RKAT ini
tidak diduduki adalah antara lima (5) bulan hingga 20 tahun dan
ketiga-tiga kem ini berusia melebihi 30 tahun serta sering mengalami
kerosakan.
 Semakan fizikal Audit pada bulan Ogos hingga September 2018

- Keadaan fizikal unit yang tidak diduduki, tidak dijaga dan tidak
disenggarakan adalah seperti di Jadual 12 dan Gambar 17
hingga 24. Unit RKAT yang tidak diduduki ini tidak disenggara
kerana kekurangan peruntukan. Ini mengakibatkan kerosakan
kecil yang tidak dapat dibaiki serta merta menyebabkan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 47
9 - 47
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 47 28/06/2019 10:59 AM

kerosakan yang lebih besar, terutamanya pada bahagian atap
bangunan dan lapisan kalis air serta menjadi tempat kediaman
burung merpati. Lawatan ke RKAT Desa Tun Razak, Kem
Terendak mendapati sebanyak 92 (35.4%) daripada 260 unit
RKAT yang tidak diduduki kerana rosak berada di tingkat teratas
(Tingkat 4). Kerosakan yang dialami adalah berkaitan dengan
atap genting yang telah pecah dan tercabut. Kerosakan yang
tidak dibaiki ini memberi kesan kepada struktur bangunan
sekiranya tidak ditangani segera.
- Perabot yang diletakkan di dalam unit ini juga mengalami

kerosakan teruk dan tidak boleh digunakan lagi. Keadaan ini
menyebabkan jangka hayat bangunan berkurang dari segi kualiti
kemasan, keselesaan penghuni yang menduduki unit-unit lain
terganggu serta penghuni terdedah kepada penyakit bawaan
burung.
JADUAL 12
LOKASI DAN BUTIRAN KEROSAKAN BAGI UNIT RKAT YANG
TIDAK DIDUDUKI PADA BULAN OGOS HINGGA SEPTEMBER 2018
LOKASI KEROSAKAN YANG DITEMUI
Jalan Menara, Unit 16 dan i. Kerangka tingkap kayu reput.
Unit 69 (JKR) ii. Ketiadaan cermin nako pada kerangka tingkap dan cermin nako pecah.
i. Siling pecah dan berlubang terkena air hujan akibat atap genting pecah. (Gambar 17)
Desa Tun Razak
ii. Atap genting yang telah pecah tercabut dan rosak. (Gambar 18)
KEM KAMUNTING, TAIPING
i. Roof tiles dan facia board pecah dan rosak. (Gambar 19)
Kelas G Teres 1 Tingkat,
ii. Siling dalam bangunan pecah.
Kelapa Line – Rumah No.
iii. Longkang kawasan dipenuhi mendapan tanah.
6580, 6584, 6583
iv. Terdapat kesan watermark dan lumpur pada lantai dan dinding akibat banjir.
i. Roof tiles pecah dan tertanggal.
Kelas E Teres 1 Tingkat, ii. Watermark pada siling bangunan.
Kelapa Line – Rumah No. iii. Cat bangunan mengelupas dan kusam.
6215, 6216, 6217 & 6218 iv. Rumah Unit 6217 & 6218 rosak serta dipenuhi lalang dan semak samun. (Gambar 20
dan Gambar 21)
i. Tingkap kaca pecah.
ii. Watermark pada dinding bangunan.
Kelas G Flat Denaro Line
iii. Rainwater down pipe tertanggal dan pecah. (Gambar 22)
(Blok 7105, 7106 & 7107)
iv. Railing tangga berkarat dan tertanggal.
v. Cat pada bangunan kusam dan pudar.
Teres Taman Lela Rumah
i. Kerangka kayu pintu bilik dan bilik air reput. (Gambar 23)
No. JP&P 19
Kelas F Teres 2 Tingkat, i. Tiles tangga pecah dan tertanggal serta kerangka pintu kayu reput. (Gambar 24)
Sengro Circle (Unit 6421 ii. Watermark pada siling dan dinding bangunan.
& 6427) iii. Cat pada bangunan kusam dan pudar.
i. Paip rainwater down pipe tertanggal.
Kelas E Teres 2 Tingkat,
ii. Watermark pada siling dan dinding bangunan.
Sengro Circle (Unit 6376
iii. Soffit slab tertanggal dan menampakkan rebar.
& 6379)
iv. Cat pada bangunan kusam dan pudar.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 48 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 17 GAMBAR 18
Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak
- Siling Pecah dan Berlubang Terkena Air Hujan - Atap Genting yang Telah Pecah dan Tercabut
Akibat Atap Genting yang Telah Pecah (06.09.2018)
GAMBAR 19
Kem Kamunting, Taiping, Perak - Kelapa Line,

Teres 1 Tingkat
- Roof Tiles dan Facia Board Pecah
(20.09.2018)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 20 GAMBAR 21
Kem Kamunting, Taiping, Perak - Kelapa Line Kem Kamunting, Taiping, Perak - Kelapa Line
- Roof Tiles Pecah dan Bangunan Terbiar - Bangunan Terbiar Telah Dibersihkan
(20.09.2018) (20.04.2019)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Markas Stesen Staf Taiping)
GAMBAR 22 GAMBAR 23
Kem Kamunting, Taiping, Perak - Flat Denaro Line Kem Kamunting, Taiping, Perak - Taman Lela
- Rainwater Down Pipe Tertanggal dan Pecah (Rumah No JP&P 19)
(20.09.2018) - Kerangka Kayu Pintu Bilik dan Pintu Bilik Air Reput
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 49
9 - 49
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 49 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 24
Kem Kamunting, Taiping, Perak - Sengro Circle, Unit 6421 & 6427
- Tiles Tangga Pecah serta Tertanggal dan Kerangka Pintu Kayu Reput
(20.09.2018)
Kementerian akur dengan penemuan Audit. MK TD melalui Cawangan Logistik

sentiasa mengutamakan senggaraan RKAT bagi memastikan jangka hayat RKAT
terjamin dan usianya dapat dipanjangkan dengan mewujudkan blueprint
Senggaraan MK TD. Bagaimanapun akibat kekangan peruntukan semasa,
rancangan blueprint tersebut tidak dapat direalisasikan dan dilaksanakan. BPKP
telah memohon peruntukan untuk membaiki kerosakan di Gambar 17 dan
Gambar 18 daripada Cawangan Logistik, MK TD dan dirancang
penyenggaraannya pada tahun 2019.
Bagi RKAT Kem Kamunting Taiping, sehingga tahun 2018, iaitu hampir sepuluh
(10) tahun, RKAT Kelas G Teres 1 Tingkat, Kelapa Line (Rumah No. 6580,6584
dan 6583), Kelas E Teres 1 Tingkat, Kelapa Line (Rumah No. 6215, 6216, 6217
dan 6218), Kelas G Flat Denero Line (Blok 7105, 7106 & 7107), Kelas F Teres 2
Tingkat Sengro Circle (Unit 6421 & 0427) dan Kelas E Teres 2 Tingkat, Sengro
Circle (Unit No. 6376 & 6379) tidak disediakan peruntukan bagi kerja pembaikan
dan senggaraan.
Pada tahun ini, JKR selaku Agensi Pelaksana telah menerima peruntukan di
bawah Dasar Sedia Ada dan Program Pilot RKAT. Skop senggaraan bagi program
ini adalah pembaikan secara menyeluruh seperti mengganti kerangka pintu,
mengganti siling yang rosak, mengecat dan lain-lain kerja pembaikan bagi
memastikan rumah keluarga dapat diduduki dalam keadaan selamat dan selesa.
Bagaimanapun, hanya sebahagian dari bilangan RKAT ini akan dibuat pembaikan
di bawah Program Pilot RKAT 2019 kerana peruntukan yang terhad. Manakala
bagi Kem Perdana, Sungai Besi, pembaikan di unit 16 dan 69, Jalan Menara
dalam perancangan pembaikan berdasarkan peruntukan tahun 2019.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 50 28/06/2019 10:59 AM

 Semakan selanjutnya mendapati keadaan fizikal RKAT di Kem
Terendak, Melaka, Kem Kamunting, Taiping dan Kem Perdana Sungai
Besi telah mengalami kerosakan yang teruk. Mengikut Pentadbir
Perumahan, kesemua RKAT ini telah dikenal pasti tidak sesuai untuk
dibaiki dan telah dicadang untuk dirobohkan. Butiran lanjut adalah
seperti di Jadual 13 dan Gambar 25 hingga Gambar 28.
JADUAL 13
LOKASI DAN STATUS RKAT ROSAK TERUK DAN TIDAK BERSESUAIAN
DIDUDUKI YANG DICADANGKAN UNTUK DIROBOHKAN
MAKLUM BALAS KEMENTERIAN YANG
LOKASI STATUS
DITERIMA PADA 23 APRIL 2019
Permohonan telah dikemukakan kepada BPKP untuk

dilupuskan/diroboh oleh Pentadbir Perumahan.
Dalam proses dokumentasi untuk meroboh
Jalan Johor, Kem Bagaimanapun permohonan ini telah dikembalikan
disebabkan menunggu Laporan Penuh
Perdana Sungai Besi dan perlu disediakan mengikut format terkini 1PP
Penilaian Keadaan Prestasi Aset JKR PATA
(Gambar 25) dan Pentadbir Perumahan bercadang untuk tidak
F8/2, F8/3 dan F8/4.
merobohkan RKAT tersebut dan dinaik taraf melalui
Konsep 2 plus 1.
Perumahan Tanjung Permohonan telah dikemukakan kepada BPKP untuk Perbincangan lanjut bersama dengan
Bidara, Kem menilai sama ada bangunan RKAT ekonomi untuk Cawangan Logistik, MK TD sama ada RKAT
Terendak, Melaka dibaiki atau pun tidak. Maklum balas daripada BPKP ini akan dinaik taraf melalui Konsep 2 Plus 1
(Gambar 26) masih belum diterima. ataupun akan dirobohkan.
Kelas C, Kem
Permohonan telah dikemukakan kepada Cawangan
Kamunting, Taiping,
Logistik TD untuk dilupuskan/diroboh oleh Pentadbir
Perak Dalam proses dokumentasi untuk meroboh.
Perumahan. Maklum balas daripada Cawangan
(Gambar 27 dan
Logistik TD masih belum diterima.
28)
Sumber: Markas Garison Terendak Melaka, Cawangan Perumahan Sungai Besi, Markas Staf Stesen Taiping, Perak dan
Maklum Balas Kementerian yang diterima pada 23 April 2019
GAMBAR 25 GAMBAR 26
Kem Perdana Sungai Besi Tanjung Bidara, Kem Terendak, Melaka

- Bahagian Depan RKAT - Pandangan Belakang RKAT
(30.08.2018) (06.09.2018)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 51
9 - 51
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 51 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 27 GAMBAR 28
Kem Kamunting, Taiping, Perak Kem Kamunting, Taiping, Perak

- RKAT Dicadang untuk Dirobohkan Kerana - RKAT Unit 6350 Dicadang untuk Dirobohkan
Tidak Selamat Diduduki (20.09.2018)
Pada pendapat Audit, objektif senggaraan RKAT iaitu menyediakan

RKAT yang kondusif untuk diduduki, memanjangkan jangka hayat
bangunan RKAT, mengurangkan kerosakan, menjamin keselamatan
penghuni serta memelihara imej Kerajaan tidak tercapai sepenuhnya
kerana tidak semua RKAT disenggara akibat kekangan peruntukan.
6.2. Pengurusan Senggaraan
a. Peruntukan kewangan bagi senggaraan hendaklah disedia berdasarkan

kepada jangkaan kos untuk kerja senggaraan yang dirancangkan.
b. ATM melalui Kementerian telah memohon peruntukan perbelanjaan

senggaraan RKAT (OS28000) berjumlah RM1,043.49 juta bagi tempoh tahun
2015 hingga 2018. Bagaimanapun, hanya sejumlah RM258.45 juta (24.8%)
telah diluluskan. Semakan Audit mendapati peruntukan purata yang diterima
bagi tempoh tahun 2015 hingga 2018 adalah antara 30.7% dan 88.7%
berbanding peruntukan senggaraan yang dimohon. Markas Tentera Udara
(MTU) menerima peruntukan tertinggi iaitu sebanyak RM69.17 juta (88.7%)
berbanding RM78 juta yang dimohon manakala MK TD menerima
peruntukan yang terendah iaitu sebanyak RM166.15 juta (30.7%)
berbanding RM540.30 juta yang dimohon. Selain itu, sejumlah
RM139.88 juta telah diterima melalui program National Blue Ocean Strategy
(NBOS). Bagaimanapun, analisis Audit terhadap keseluruhan peruntukan
yang diterima untuk penyenggaraan RKAT mendapati ia masih tidak
mencukupi berbanding keperluan ATM.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 52 28/06/2019 10:59 AM

c. Peruntukan yang diterima telah dibelanjakan sepenuhnya setiap tahun oleh
MK TD, MTU dan MTL manakala peratus perbelanjaan MATM adalah antara
81.6% hingga 100% seperti di Jadual 14.
JADUAL 14
PERUNTUKAN YANG DIMOHON, DITERIMA DAN DIBELANJAKAN UNTUK
SENGGARAAN RKAT BAGI TEMPOH DARI TAHUN 2015 HINGGA DISEMBER 2018
PERUNTUKAN
DITERIMA PERATUS PERATUS
PERKHIDMATAN TAHUN DIMOHON BELANJA
(RM Juta) TERIMA BELANJA
(RM Juta) (RM Juta)
DSA & DB NBOS
2015 16.86 9.97 8.67 18.63 110.5 100.0
2016 15.37 8.79 8.79 16.35 114.4 93.0
MATM
2017 12.12 8.50 4.09 12.43 103.9 98.7
2018 55.72 7.51 0.43 6.48 14.2 81.6
JUMLAH 100.07 34.77 21.98 53.89 56.7 95.0
2015 110.00 14.39 79.53 93.92 85.4 100.0
2016 163.08 22.45 3.50 25.95 15.9 100.0
MK TD
2017 122.08 17.30 0.50 17.80 14.6 100.0
2018 145.14 28.48 0.00 28.48 19.6 100.0
JUMLAH 540.30 82.62 83.53 166.15 30.7 100.0
2015 82.67 29.25 5.57 34.83 42.1 100.0
2016 70.00 19.11 0.00 19.11 27.3 100.0
MTL
2017 83.25 29.58 0.00 29.58 35.5 100.0
2018 89.20 22.75 0.00 22.75 25.5 100.0
JUMLAH 325.12 100.69 5.57 106.27 32.7 100.0
2015 18.00 7.55 20.00 27.55 153.0 100.0
2016 20.00 9.05 4.25 13.30 66.5 100.0
MTU
2017 20.00 10.85 4.55 15.40 77.0 100.0
2018 20.00 12.92 0.00 12.92 64.6 100.0
JUMLAH 78.00 40.37 28.80 69.17 88.7 100.0
JUMLAH KESELURUHAN 1,043.49 258.45 139.88 395.48 38.2 99.3
Sumber: MATM, MK TD, MTL dan MTU
Nota: DSA - Dasar Sedia Ada
DB - Dasar Baru
NBOS - National Blue Ocean Strategy
Kementerian bersetuju dan akur dengan penemuan Audit bahawa rancangan

senggaraan RKAT tidak dapat dilaksanakan seperti dirancang dalam blueprint
senggaraan akibat kekangan peruntukan. Sementara itu, peruntukan yang tidak
dibelanjakan sepenuhnya adalah disebabkan oleh kegagalan kontraktor bermasa
menghantar tuntutan sehingga tamat tempoh yang ditetapkan pada 5 Disember
2018. Oleh yang demikian, baki bayaran RM1,449.573.21 tidak sempat dibayar
pada tahun semasa.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 53
9 - 53
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 53 28/06/2019 10:59 AM

d. Semakan selanjutnya di enam (6) lokasi dilawati mendapati bagi tempoh
tahun 2015 hingga 2018, peruntukan Dasar Sedia Ada dan Dasar Baru yang
diterima berjumlah RM50.64 juta (32.2%) berbanding RM157.48 juta yang
dimohon. Bagaimanapun, kem yang dilawati juga menerima peruntukan
khas daripada Simpanan Panglima, peruntukan Menteri Pertahanan serta
peruntukan kecemasan berjumlah RM4.16 juta dan RM25.28 juta di bawah
projek My Beautiful Malaysia melalui program NBOS untuk melaksanakan
senggaraan RKAT. Sejumlah RM74.15 juta telah dibelanjakan bagi kesemua
kem yang dilawati di mana peratus perbelanjaan adalah melebihi 95%
kecuali Kem Kamunting, Taiping sebanyak 28.5%. Butiran lanjut seperti di
Jadual 15.
JADUAL 15
PERUNTUKAN YANG DIMOHON, DITERIMA DAN DIBELANJAKAN
BAGI PENYENGGARAAN RKAT BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2018
PERUNTUKAN
LOKASI DITERIMA PERATUS PERATUS
TAHUN DIMOHON BELANJA
KEM (RM Juta) TERIMA BELANJA
(RM Juta) (RM Juta)
DSA & DB NBOS LAIN-LAIN
MARKAS ANGKATAN TENTERA MALAYSIA
2015 16.86 9.97 8.67 TB 18.63 110.5 100
Kem 2016 15.37 8.79 8.79 TB 16.35 114.4 93.0

Kentonmen 2017 12.12 8.50 4.09 TB 12.43 103.9 98.7
2018 55.72 7.51 0.43 TB 6.48 14.2 81.7
JUMLAH BESAR MATM 100.07 34.77 21.98 TB 53.89 56.7 95.0
MARKAS TENTERA DARAT MALAYSIA
2015 4.30 0.54 TB 0.42 0.96 22.3 100
Kem Batu 2016 0.52 0.19 TB 0.22 0.41 78.8 100

Kentonmen 2017 2.96 1.33 TB 0.27 1.60 54.1 100
2018 3.24 0.61 TB TB 0.61 18.8 100
JUMLAH 11.02 2.67 TB 0.91 3.58 32.5 100
2015 1.68 TM TB TB TM TB TB
Perumahan 2016 1.76 1.76 TB TB 1.76 100 100
Kem
Wardieburn 2017 4.05 0.01 TB 0.03 0.04 1.0 100
2018 0.17 0.17 TB TB 0.17 100 100
JUMLAH 7.66 1.94 TB 0.03 1.97 25.7 100
2015 2.77 2.77 TB 0.10 2.87 100 100
Kem Perdana 2016 3.10 3.10 TB 0.42 3.52 100 100

Sungai Besi 2017 1.50 1.50 0.48 0.35 2.33 100 100
2018 0.59 0.59 TB 0.01 0.60 100 100
JUMLAH 7.96 7.96 0.48 0.88 9.32 100 100
2015 8.50 TM TB 0.79 0.78 9.3 98.7
Kem 2016 0.80 1.25 TB 0.22 1.46 183.7 99.3
Terendak,
Melaka 2017 4.45 0.61 TB 0.88 1.47 33.5 98.7
2018 7.44 0.46 TB 0.01 0.47 6.3 100
JUMLAH 21.19 2.32 TB 1.90 4.18 19.9 99.1

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 54 28/06/2019 10:59 AM

PERUNTUKAN
LOKASI DITERIMA PERATUS PERATUS
TAHUN DIMOHON BELANJA
KEM (RM Juta) TERIMA BELANJA
(RM Juta) (RM Juta)
DSA & DB NBOS LAIN-LAIN
2015 0.06 0.71 2.82 0.21 0.82 6,233.3 21.9
Kem 2016 7.95 0.05 TB 0.19 0.13 3.0 54.2
Kamunting,
Taiping 2017 0.64 0.12 TB 0.04 0.16 25.0 100
2018 0.93 0.10 TB TB 0.10 10.8 100
JUMLAH 9.58 0.98 2.82 0.44 1.21 44.2 28.5
JUMLAH BESAR DI
57.41 15.87 3.30 4.16 20.26 40.6 86.8
BAWAH MK TD
JUMLAH
157.48 50.64 25.28 4.16 74.15 50.8 92.6
KESELURUHAN
Sumber: Pentadbir Perumahan yang dilawati, Agensi Pelaksana, Cawangan Logistik MK TD
Nota: (DSA) - Dasar Sedia Ada
(DB) - Dasar Baru
(LAIN-LAIN) - Peruntukan diterima Daripada Simpanan Panglima, Cawangan Logistik MK TD, Menteri
Pertahanan dan Peruntukan Tambahan
(TM) - Tiada Maklumat dikemukakan oleh Pasukan
(TB) - Tidak berkenaan
(NBOS) - National Blue Ocean Strategy
e. Semakan terhadap agihan peruntukan bagi kontrak bermasa BPKP

mendapati:
i. Kerja senggaraan yang dilaksanakan tertumpu kepada senggaraan

bangunan teknikal seperti bangunan pejabat, dewan makan, balai
pengawal, mes bujang serta mes pegawai dan RKAT yang telah
diperuntukkan untuk disenggara. Butiran lanjut seperti di Jadual 16.
JADUAL 16
AGIHAN PERUNTUKAN ANTARA BANGUNAN
TEKNIKAL DAN INFRA BERBANDING RKAT DI BAWAH BPKP
BANGUNAN TEKNIKAL
RKAT JUMLAH
TAHUN DAN INFRA
(RM Juta) (RM Juta)
(RM Juta)
2016 17.15 6.45 23.60
2017 15.82 5.43 21.25
2018 26.34 8.39 34.73
JUMLAH 59.31 20.27 79.58
Sumber: Buku Agihan Bajet Senggaraan MK TD di Bawah Agensi Pelaksana BPKP
ii. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, BPKP telah diperuntukkan
sejumlah RM79.58 juta bagi tujuan senggaraan kem di bawah MK
TD. Daripada jumlah tersebut, hanya RM20.27 juta diperuntukkan
untuk senggaraan RKAT. Daripada 63 lokasi RKAT di bawah MK TD,
peruntukan senggaraan hanya diagihkan untuk 18 lokasi RKAT dalam
tahun 2016, 20 lokasi dalam tahun 2017 dan 24 lokasi dalam tahun
2018. Ini menunjukkan tidak semua lokasi perumahan menerima
peruntukan senggaraan kerana peruntukan yang diagih adalah
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 55
9 - 55
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 55 28/06/2019 10:59 AM

berdasarkan kepada kerja senggaraan yang telah dikenal pasti
dan diluluskan. Ketiadaan peruntukan bagi setiap lokasi RKAT
menyebabkan kerosakan di lokasi perumahan yang tidak menerima
peruntukan tidak dapat dibaiki walaupun terdapat kontraktor
bermasa yang dilantik.
Peruntukan OS28000 bukan spesifik kepada senggaraan RKAT tetapi turut

melibatkan senggaraan bangunan teknikal, aset dan infra. MK TD akan melihat
keutamaan semasa bagi proses penyenggaraan selaras dengan konsep Let
Manager Manage. Berdasarkan Direktif Panglima Tentera Darat (PTD) 2019-
2023, Direktif Pengurusan Logistik, penyenggaraan bangunan dan kemudahan
ke tahap boleh guna adalah mengikut agihan peruntukan 70 peratus bagi
Bangunan Teknikal dan 30 peratus bagi RKAT. Sehubungan dengan itu, MK TD
akur dengan agihan peruntukan yang diterima dan akan melaksanakan kerja-
kerja senggaraan berpandukan Blueprint 5 tahun dari tahun ke tahun. Selain itu,
senggaraan RKAT juga dilaksanakan oleh pihak JKR di lokasi kem di bawah
tanggungjawabnya melibatkan peruntukan berjumlah RM20.28 juta bagi tempoh
tahun 2016 hingga 2018.
f. Penggunaan Peruntukan OS28000 Bukan untuk Senggaraan
i. Objek Sebagai (OS) 28000 diwujudkan bertujuan untuk merekod semua

kos kerja kontrak atau bukan berkontrak yang dibeli melibatkan
penyenggaraan dan pembaikan kecil untuk menjaga bangunan,
kemudahan dan alat-alat kelengkapan supaya berada dalam keadaan
baik. Manakala OS32000 digunakan bagi merekodkan perbelanjaan untuk
mendapatkan bangunan, pembaikan besar bangunan, peralatan di dalam
bangunan dan bayaran semua kos yang bersangkutan dengan
mendapatkan bangunan.
ii. Pihak Audit telah menyemak 277 baucar bayaran untuk kerja
senggaraan. Bagaimanapun didapati kerja senggaraan bagi 9 baucar
berjumlah RM1.01 juta adalah termasuk perolehan Aset Alih Bernilai
Rendah seperti pemanas air, tiang bendera dan kabinet dapur yang
bernilai RM0.56 juta. Butiran lanjut seperti di Jadual 17. Selain itu,
semakan juga mendapati BPKP menggunakan peruntukan senggaraan
OS28000 berjumlah RM30,000 untuk membina rumah sampah baharu
yang sepatutnya menggunakan peruntukan di bawah OS32000.
Penggunaan peruntukan senggaraan yang berjumlah RM0.59 juta ini

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 56 28/06/2019 10:59 AM

mengakibatkan perancangan senggaraan RKAT dan aduan kerosakan
RKAT pada tahun semasa tidak dapat dilaksana.
JADUAL 17
PEROLEHAN ASET ALIH BERNILAI RENDAH MENGGUNAKAN PERUNTUKAN OS28000
NOMBOR ASET ALIH BERNILAI RENDAH
NILAI
BAUCAR/ NILAI
BIL. BUTIRAN BAUCAR BAUCAR BIL.
TARIKH/ JENIS PEMBELIAN
(RM) UNIT
(PTJ) (RM)
TAHUN 2016
B1679 / Senggaraan elektrik dan
1. 23.08.2016 / lampu koridor di RKAT Tunku 49,957 Pemanas air 2 1,532
(BPKP) Osman Jewa
B2959 / Kerja kecemasan elektrik di
2. 28.11.2016 / RKAT Tunku Osman Jewa, 50,000 Pemanas air 5 3,830
(BPKP) DTHO
B3675 /
Kerja menyenggara dan Kabinet bilik dan
10.11.2016 /
3. memasang kabinet di RKAT, 465,979 kabinet hiasan Lump Sum 465,979
(JKR W.P. Kuala
Kem Wardieburn pasang siap
Lumpur)
TAHUN 2017
B0841 / Senggaraan elektrik di
4. 23.05.2017 / kawasan RKAT Tunku Osman 199,280 Pemanas air 53 44,414
(BPKP) Jewa Kuala Lumpur
B4010 /
Senggaraan am bangunan di
5. 23.11.2017 / 50,000 Kabinet dapur 3 7,920
RKAT DTHO
(BPKP)
Kabinet dapur
B4039 / 2
Kerja senggaraan bangunan atas
6. 23.11.2017 / 50,000 9,338
(Blok D1-D5) RKAT DTHO Kabinet dapur
(BPKP) 2
bawah
Kabinet kaunter 1
B4121 / Kerja senggaraan am
Kabinet dapur 1
7. 24.11.2017 / bangunan di bangunan balai 50,000 10,700
Tiang bendera
(BPKP) pengawal DTHO 3
keluli
Kabinet dapur
B4103 / 1
Kerja senggaraan bangunan atas
8. 24.11.2017 / 50,000 7,750
blok (G1-G2) RKAT DTHO Kabinet dapur
(BPKP) 1
bawah
B4117 / Kerja senggaraan am
9. 24.11.2017 / bangunan di blok D6-D10 50,000 Kabinet dapur 3 10,890
(BPKP) RKAT DTHO KEMENTAH
JUMLAH KESELURUHAN 1,015,216 562,353
Sumber: Baucar Bayaran, Sel Kewangan BPKP
Mengikut Pekeliling Am Bilangan 2 Tahun 2012, kipas siling dan perabot

dalaman (built-in furniture) adalah dikategori sebagai Aset Tak Alih di mana
usaha untuk membuka semula akan melibatkan keperluan kepakaran teknikal.
Kedua-dua item ini adalah aset bangunan yang meliputi perkhidmatan bangunan
dan komponen yang diacuankan. [Contoh Item yang setara dengan penggantian
kipas siling adalah penggantian “sanitary fitting” seperti mangkuk tandas,
shower, soap holder dan bagi perabot tidak termasuk kerusi, sofa, meja].
Sehubungan dengan itu, merujuk Pekeliling Perbendaharaan P.S.1.1 Penjenisan
Kod bagi Hasil dan Perbelanjaan Penyenggaraan dan Pembaikan Kecil bermakna
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 57
9 - 57
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 57 28/06/2019 10:59 AM

kerja yang tidak akan menaikkan nilai sesuatu aset tetapi hanya mengekalkan ia
dalam keadaan baik. Objek Sebagai 28000 adalah bagi merekodkan semua kerja
yang dibuat oleh pihak luar bagi menentukan kemudahan dan harta benda
dalam keadaan baik.
Oleh yang demikian, semakan ke atas Jadual 17 mendapati kerja-kerja yang

dinyatakan sebagai pembelian harta modal adalah melibatkan penggantian
pemanas air, tiang bendera dan kabinet. Daripada jumlah keseluruhan iaitu
RM562,353, nilai kerja senggaraan di bawah BPKP adalah RM96,374. Kerja-kerja
senggaraan dilaksanakan ke atas peralatan elektrik dan juga kabinet sedia ada
yang telah rosak dan tidak boleh dibaiki. Kerja-kerja senggaraan awam dan
elektrik dilaksanakan dengan merujuk kepada kerja-kerja yang terkandung
dalam Jadual Kadar Harga Elektrik yang dikeluarkan oleh JKR.
BPKP berpandangan tiada isu peruntukan diguna bukan untuk tujuan

senggaraan. Bagaimanapun, BPKP mengambil maklum perkara tersebut dan
akan melaksanakan kerja menggunakan peruntukan OS yang betul.
Maklum balas MOF yang diterima pada 22 April 2019
Pada masa ini, selaras dengan pelaksanaan perakaunan akrual, SPANM Bilangan
10 Tahun 2017 menyatakan perbelanjaan senggaraan dan pembaikan kecil yang
dibeli bertujuan untuk memperakaunkan perbelanjaan penyenggaraan dan
pembaikan kecil yang dibuat oleh pihak luar bagi memastikan kemudahan dan
aset berada dalam keadaan baik. Sekiranya penyenggaraan dan pembaikan
sesuatu kemudahan atau aset memberi penambahan nilai atau meningkatkan
usiaguna sesuatu aset, maka perbelanjaan berkenaan perlu dipermodalkan dan
diakaunkan di bawah Jenis Akaun Aset (A). Bagaimanapun, penemuan Audit
yang dibangkitkan adalah melibatkan pembayaran tahun 2016 dan 2017 yang
tertakluk kepada Pekeliling Perbendaharaan P.S. 1.1 dan JANM berpendapat
perolehan peralatan elektronik/elektrik diakaunkan di bawah OS27000 manakala
penggantian kabinet diakaunkan di bawah OS35000.
Pada pendapat Audit, pencapaian kewangan senggaraan RKAT adalah

kurang teratur kerana peruntukan senggaraan OS28000 digunakan
untuk perolehan Aset Alih Bernilai Rendah seterusnya memberi kesan
kepada sumber kewangan senggaraan RKAT yang terhad.
6.2.2. Pengurusan Perolehan Penyenggaraan
a. Pentadbiran Kontrak
Kementerian telah menandatangani tujuh (7) kontrak bermasa bagi
Senggaraan Awam, Bangunan Teknikal dan RKAT bagi tempoh tiga (3)

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 58 28/06/2019 10:59 AM

tahun mengikut kawasan mulai tahun 2016 hingga 2019 dengan nilai
bumbung keseluruhan RM36 juta seperti di Jadual 18. Proses pelantikan
kontraktor bermasa telah dilaksanakan secara tender terbuka dan telah
mematuhi peraturan yang ditetapkan iaitu melalui Jawatankuasa Pembuka
Tender, Jawatankuasa Penilaian Tender Kerja dan Lembaga Perolehan B.
Bon Pelaksanaan juga telah dikemukakan mengikut tempoh yang ditetapkan
dan Wang Jaminan Pelaksanaan telah dikutip melalui bayaran kemajuan.
Semakan Audit terhadap aspek pentadbiran kontrak adalah seperti di
perenggan-perenggan berikutnya:
JADUAL 18
SENGGARAAN KEM DI BAWAH TENTERA DARAT MALAYSIA
NILAI HAD
NOMBOR
BUMBUNG TEMPOH KUAT KUASA
BIL. PENDAFTARAN LOKASI KEM DISENGGARA
KONTRAK KONTRAK
SYARIKAT
(RM Juta)
Kem Muara Tuang dan Pangkalan Udara
1. 492835-P 4 20.06.2016 – 19.06.2019
Kuching
2. 757735-D Kem-kem ATM di Perak 6 11.07.2016 – 10.07.2019
3. 951631-K Kem-kem ATM di Pulau Pinang 4 09.06.2016 – 08.06.2019
4. 746078-X Kem-kem ATM di Kedah 6 09.06.2016 – 08.06.2019

Kem-kem ATM di kawasan Kota Kinabalu
5. 847648-M 6 20.06.2016 – 19.06.2019
(Zon A)
6. 708757-U Kem-kem ATM di kawasan Gemas (Zon A) 4 09.06.2016 – 08.06.2019
7. 301756-H Kem-kem ATM di Melaka dan Muar 6 20.06.2016 – 19.06.2019
JUMLAH 36
Sumber: Unit Darat, Bahagian Pembangunan, Kementerian Pertahanan.
i. Kelewatan Menandatangani Kontrak
 1PP – PK 4.2. Perenggan 6 menetapkan dokumen kontrak hendaklah

ditandatangani dalam tempoh empat (4) bulan setelah Surat Setuju
Terima (SST) dikeluarkan. Bagaimanapun, kesemua tujuh (7) kontrak
penyenggaraan telah lewat ditandatangani antara 102 hingga
162 hari dari tarikh SST dikeluarkan. Namun, Kementerian telah
memohon pengecualian khas daripada Kementerian Kewangan (MoF)
pada 30 November 2016 dan diluluskan pada 9 Disember 2016.
Kelewatan menandatangani kontrak ini menyebabkan 250 invois
berjumlah RM4.19 juta yang dikemukakan oleh kontraktor telah lewat
dibuat pembayaran. Butiran kontrak dan kelewatan adalah seperti di
Jadual 19.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 59
9 - 59
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 59 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 19
TEMPOH KELEWATAN MENANDATANGANI KONTRAK
TEMPOH TUNTUTAN
TARIKH KELEWATAN KONTRAKTOR
NOMBOR
KAWASAN DILIPUTI TARIKH TANDA TANDA
PENDAFTARAN
KONTRAK SST TANGAN TANGAN
SYARIKAT BIL. RM
KONTRAK KONTRAK
INVOIS (Juta)
(Hari)
Kem-kem ATM di Kem Muara
492835-P Tuang dan Pangkalan Udara 06.06.2016 14.02.2017 134 23 1.54
Kuching
757735-D Kem-kem ATM di Perak 24.06.2016 08.02.2017 110 22 0.43
951631-K kem-kem ATM di Pulau Pinang 30.05.2016 06.01.2017 102 113 0.60
746078-X Kem-kem ATM di Kedah 30.05.2016 03.03.2017 158 7 0.09
Kem-kem ATM di kawasan Kota
847648-M 06.06.2016 17.01.2017 106 12 0.24
Kinabalu (Zon A)
Kem-kem ATM di kawasan
708757-U 30.05.2016 07.03.2017 162 19 0.19
Gemas (Zon A)
Kem-kem ATM di Melaka dan
301756-H 30.05.2016 27.01.2017 123 54 1.10
Muar
JUMLAH 102 - 162 250 4.19
Sumber: Unit Darat, Bahagian Pembangunan, Kementerian Pertahanan.
 Kelewatan menandatangani kontrak ini dipandang berat oleh MoF

kerana ketidakpatuhan yang sama telah berulang kali berlaku. Selain
itu, MoF juga menyarankan Kementerian untuk meneliti semula
Standard Operating Procedure (SOP) dan mengambil tindakan yang
sewajarnya jika terbukti berlaku kecuaian dalam melaksanakan
perolehan.
Kementerian mengambil serius teguran yang diberikan oleh MoF di atas

kelewatan tersebut. Justeru itu, bagi memastikan dokumen kontrak
ditandatangani kurang daripada empat (4) bulan setelah SST dikeluarkan,
Bahagian Pembangunan, Kementerian akan menyediakan dokumen kontrak
senggaraan manakala input-input teknikal disediakan oleh BPKP. Sebelum ini,
dokumen kontrak senggaraan disediakan oleh BPKP.
Pada pendapat Audit, kelewatan menandatangani kontrak tidak

sepatutnya berlaku kerana tidak menjamin kepentingan kedua-dua
belah pihak.
b. Ketidakpatuhan Kepada Peraturan Perolehan
1PP - PK 4.2 Perenggan 5.2 dan Seksyen 2 Akta Kontrak Kerajaan 1949
menyatakan kuasa menandatangani SST adalah dari mana-mana pegawai
awam yang diberi kuasa sewajarnya secara bertulis dari Menteri. Manakala

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 60 28/06/2019 10:59 AM

merujuk kepada surat pelantikan Jawatankuasa Sebut Harga yang
dikeluarkan oleh Bahagian Kewangan, Kementerian, bagi setiap perolehan
yang melebihi RM200,000 hendaklah dilaksanakan sama ada oleh Bahagian
Perolehan atau Bahagian Pembangunan Kementerian. Selain itu, mengikut
1PP - PK 2.1 Perenggan 1 (iii), agensi dilarang memecahkecilkan perolehan
tahunan untuk mengelak daripada pelawaan secara sebut harga dan tender.
Semakan Audit mendapati perkara seperti berikut:
i. BPKP melantik syarikat 468586-T dengan memecahkecilkan perolehan

secara sebut harga bagi lima (5) penyenggaraan lif di lima (5)
perumahan di bawah Kem Kentonmen, KEMENTAH bernilai RM2.32 juta.
Perolehan telah dibuat tanpa kelulusan Bahagian Kewangan,
Kementerian. BPKP juga didapati telah menandatangani SST untuk
kontrak senggaraan tersebut walaupun tiada kuasa untuk berbuat
demikian. Butiran kontrak senggaraan preventif komprehensif lif adalah
JADUAL 20
KONTRAK SENGGARAAN PREVENTIF KOMPREHESIF LIF
TEMPOH KONTRAK NILAI KONTRAK
LOKASI
KUAT KUASA (RM)
Perumahan Tentera Pangsapuri ATM 23.01.2018 – 22.01.2020 432,819
Perumahan Desa Tunku Mariam 23.01.2018 – 22.01.2020 490,822
Perumahan Desa Wangsa Keramat 02.05.2018 – 01.05.2019 492,433
Perumahan Desa Setia Wira 02.05.2018 – 01.05.2019 479,035
Perumahan Tuanku Osman Jewa 02.05.2018 – 01.05.2019 421,880
JUMLAH 2,316,989
Sumber: Dokumen Kontrak Kerja Senggaraan Komprehensif Lif, BPKP
ii. Semakan Audit mendapati lebihan peruntukan Blok E5, Desa Tun
Hussien Onn dalam tahun 2017 telah dibelanjakan oleh BPKP untuk
membuat perolehan kerja berjumlah RM2.55 juta. Perbelanjaan tersebut
telah dibuat tanpa memohon kelulusan terlebih dahulu seperti yang
dinyatakan dalam Surat Arahan Bahagian Kewangan, Kementerian
Pertahanan Bilangan 9 Tahun 2012. Perkara ini juga telah dibangkitkan
oleh Bahagian Audit Dalam dan Siasatan Am, Kementerian.
iii. Selanjutnya, pihak Audit mendapati 12 perolehan berjumlah RM0.60 juta

telah dilaksanakan secara sebut harga melibatkan butiran kerja yang
sama dan dalam lokasi perumahan yang sama. Ini kerana perolehan
tersebut telah dipecahkecilkan kepada kontraktor yang berlainan. Butiran
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 61
9 - 61
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 61 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 21
BUTIRAN KERJA PERUMAHAN DI RKAT DESA TUN HUSSIEN ONN
NILAI SEBUT
BIL. BLOK BUTIRAN KERJA
HARGA (RM)
1. D4-17 dan D2-18 50,000
2. D12-16 dan D13-16 50,000
3. D8-4 dan D14-11 50,000
4. D5-8 dan D12-17 50,000
5. D9-18 dan D10-18 50,000
6. D11-17 dan D11-18 Kerja-kerja senggaraan am bangunan serta 50,000
7. D14-9 dan D15-18 kerja-kerja berkaitan di RKAT DTHO 50,000
8. F7-7 dan F7-8 50,000
9. F9-3 dan F11-2 50,000
10. F10-1 dan F10-2 50,000
11. F12-1 dan F12-2 50,000
12. F13-6 dan F13-8 50,000
JUMLAH 600,000
Sumber: Senarai Kerja Menggunakan Baki Peruntukan Blok E5 DTHO, Sel Kewangan BPKP
iv. Perenggan 130811, PATM Jilid III Bab 13 menjelaskan pelaksanaan kerja
senggaraan aset termasuk pelantikan kontraktor hendaklah dibuat oleh
empat (4) Agensi Pelaksana iaitu BPKP, Unit Tentera JKR, Unit
Penyenggaraan Kem Angkatan Tentera (UPKAT) dan Rejimen Askar
Jurutera Diraja (RAJD). Bagaimanapun semakan Audit mendapati bagi
tempoh tahun 2015 hingga 2018, Cawangan Logistik, MK TD telah
melantik kontraktor untuk melaksanakan 12 kerja senggaraan/
pembaikan RKAT berjumlah RM1.64 juta. Ini berlaku kerana pada masa
yang sama Cawangan Logistik, MK TD juga telah diberikan kuasa oleh
Bahagian Kewangan untuk berbelanja sehingga RM200,000. Butiran
JADUAL 22
BUTIRAN KERJA SENGGARAAN YANG DILAKSANAKAN
OLEH CAWANGAN LOGISTIK TENTERA DARAT MALAYSIA
NOMBOR JUMLAH
BIL. BUTIRAN KERJA BAUCAR/TARIKH KOS (RM)
KEM BATU KENTOMEN
1. Kerja senggaraan Blok 1412, 1413 dan 1416 RKAT Ampat Tin B0438 / 24.11.2017 198,300
2. Kerja senggaraan di Blok 1415 RKAT Ampat Tin B0433 / 21.11.2017 198,600
3. Kerja senggaraan di Blok 1436 RKAT Ampat Tin B0357 / 25.10.2017 198,000
4. Kerja senggaraan di Blok 1661 dan 1664 RKAT Ampat Tin B0361 / 27.10.2017 197,000
Kerja senggaraan saluran paip di Bangunan JKR AB 1412, 1414,
5. 12000170 / 11.06.2018 197,550
1415 dan 1438 di RKAT Ampat Tin
KEM PERDANA SG. BESI
Kerja menjolok dan membersih saluran kumbahan tersumbat di
6. RKAT Blok E2, G3 dan C4, Desa Tun Abdul Razak, Jalan Labuan, B0485 / 19.11.2015 15,000
Jalan Kedah serta kerja-kerja berkaitan

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 62 28/06/2019 10:59 AM

NOMBOR JUMLAH
BIL. BUTIRAN KERJA BAUCAR/TARIKH KOS (RM)
Kerja senggaraan pembaikan Blok RKAT Kelas G Jalan Merdeka 2
7. B0364 / 10.11.2016 67,000
Kem Sg. Besi
Kerja senggaraan pembaikan RKAT G JKRAB 4279 Kem Perdana
8. B0275 / 06.10.2016 198,799
Sg. Besi
9. Kerja senggaraan RKAT G Pangsapuri JKRAB 4275 Kem Sg. Besi 120000294 / 06.09.2018 148,980
Kerja membaiki saluran kumbahan yang pecah di RKAT 4187
10. B0434 / 06.11.2018 20,000
Blok B Flat kelas G
MSS TAIPING, PERAK
Kerja senggaraan dan baik pulih kerosakan di kuarters JKR AB
11. 6358 di MSS Taiping B0419 / 07.12.2016 100,000
MK GARISON TERENDAK
Kerja senggaraan 4 unit RKAT Kelas E JKR 10, 12, 13 dan 14 Mk
12. Garison Terendak B0165 / 19.06.2017 100,000
JUMLAH 1,639,229
Sumber: Cawangan Logistik, MK TD
Kementerian akur bahawa had kuasa PTJ BPKP adalah setakat RM200,000.
Secara prinsip berdasarkan peraturan kewangan, nilai sebut harga adalah
RM500,000 ke bawah dan PTJ boleh melaksanakan proses perolehan tersebut.
Namun bagi tujuan kawalan dalaman, had kuasa PTJ BPKP ditetapkan pada
RM200,000 sahaja. Kementerian akur kepada penemuan Audit berkaitan
pelantikan kontraktor bagi senggaraan preventif komprehensif lif yang telah
dilaksanakan sebelum ini. Mulai Ogos 2018, pelantikan kontraktor bagi
senggaraan preventif komprehensif lif dilaksanakan oleh Bahagian
Pembangunan.
Kementerian akur dengan penemuan Audit dan perolehan kerja-kerja

senggaraan bangunan akan dilaksanakan secara tender pada masa depan.
Kementerian juga mengambil maklum perolehan yang dibuat oleh Cawangan
Logistik, MK TD dan akan melaksanakan perolehan secara kaedah tender
terbuka pada masa akan datang. Di bawah AP 182, Cawangan Logistik sebagai
PTJ boleh melaksanakan kerja-kerja perolehan di bawah kuasa yang dibenarkan.
Bagaimanapun, peraturan PATM telah menghadkan bahawa kerja-kerja
senggaraan hanya boleh dilaksanakan oleh BPKP, JKR, UPKAT dan RAJD. Oleh
itu, kerja-kerja yang dilaksanakan oleh Cawangan Logistik tidak menyalahi
peraturan kewangan yang berkuat kuasa tetapi hanya menyalahi peraturan
dalaman sahaja.
Pihak Audit telah meneliti maklum balas di atas dan berpendapat

bahawa pengurusan perolehan senggaraan adalah kurang cekap
kerana berlaku perolehan secara pecah kecil yang menyalahi 1PP - PK
2.1 Perenggan 1 (iii). Selain itu, peraturan dalaman diwujudkan bagi
mengawal pelaksanaan perolehan oleh kesemua PTJ Kementerian.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 63
9 - 63
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 63 28/06/2019 10:59 AM

Oleh itu, ketidakpatuhan kepada peraturan dalaman yang ditetapkan
oleh Bahagian Kewangan, Kementerian dan dinyatakan dalam PATM
menyebabkan berlaku penggunaan peruntukan di luar bidang kuasa
yang dibenarkan.
6.2.3. Pelaksanaan Penyenggaraan
a. Proses Senggaraan
i. Kecekapan dan keberkesanan sebuah organisasi dalam melaksanakan

kerja senggaraan dinilai berdasarkan penetapan tempoh masa bagi
sesuatu proses atau aliran kerja. Prosedur kerja senggaraan disediakan
oleh ATM berdasarkan Seksyen 8 PATM Bab 13 seperti di Carta 2.
CARTA 2
CARTA ALIRAN PROSES KERJA PENYENGGARAAN DAN PEMBAIKAN
Sumber: PATM Bab 13, Seksyen 8
ii. Semakan Audit mendapati proses kerja senggaraan di enam (6) kem
yang dilawati adalah tidak seragam dari segi penyediaan Piagam

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 64 28/06/2019 10:59 AM

Pelanggan dan penyenggaraan Buku Aduan Kerosakan. Selain itu, Carta
Aliran Kerja Senggaraan tidak menetapkan tempoh masa bagi setiap
proses kerja terlibat. Didapati dua (2) daripada enam (6) Pentadbir
Perumahan tidak menyediakan Piagam Pelanggan. Empat (4) Pentadbir
Perumahan yang menyediakan Piagam Pelanggan telah menetapkan
tempoh masa penyediaan Borang Permohonan Kerja Senggaraan (BPKP
4/JKR 4) yang berbeza.
iii. Kesemua Pentadbir Perumahan ada menyediakan Buku Aduan Kerosakan

secara manual namun ia tidak seragam, tidak diselenggara dengan
lengkap dan tidak kemas kini. Maklumat aduan kerosakan direkod
mengikut kerosakan yang diadu tanpa merekodkan unit rumah terlibat
untuk memudahkan pemantauan.
iv. Analisis terhadap 200 sampel aduan bagi tempoh tahun 2015 hingga
September 2018 mendapati 140 butiran aduan tidak lengkap
menyebabkan pengiraan tempoh pelaksanaan aduan tidak dapat
dianalisis. Daripada 60 aduan yang dapat dianalisis, pihak Audit
mendapati aduan yang diterima mengambil masa antara satu (1) hari
hingga 236 hari bermula daripada aduan diterima sehingga kerja
senggaraan diselesaikan. Sebanyak tujuh (7) daripada 60 aduan
diselesaikan melebihi tempoh 100 hari.
v. Selanjutnya pihak Audit telah menganalisis tempoh yang diambil oleh

Pentadbir Perumahan untuk menyedia dan mengemukakan Borang
Permohonan Kerja Senggaraan (BPKP 4/JKR 4) kepada Agensi Pelaksana.
Hasil analisis mendapati tempoh masa yang diambil bagi 60 aduan
adalah antara satu (1) hari hingga 88 hari. Manakala Agensi Pelaksana
mengambil masa antara satu (1) hari hingga 175 hari untuk
menyelesaikan aduan, bermula daripada penerimaan Borang BPKP
4/JKR 4 sehingga Laporan Siap Kerja dikeluarkan. Butiran lanjut adalah
JADUAL 23
TEMPOH MASA TINDAKAN TERHADAP ADUAN KEROSAKAN
BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA BULAN SEPTEMBER 2018
BILANGAN TEMPOH TINDAKAN YANG DIAMBIL
ADUAN PENTADBIR AGENSI
LOKASI KEM
YANG PERUMAHAN PELAKSANA
DIANALISIS (Hari) (Hari)
Kem Kentonmen, KEMENTAH 8 1 - 30 5 - 114
Kem Batu Kentonmen TM TM TM
Kem Wardieburn 36 1 - 88 1 - 175
Kem Perdana Sungai Besi 0 TB TB
Kem Terendak, Melaka 0 TB TB
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 65
9 - 65
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 65 28/06/2019 10:59 AM

BILANGAN TEMPOH TINDAKAN YANG DIAMBIL
ADUAN PENTADBIR AGENSI
LOKASI KEM
YANG PERUMAHAN PELAKSANA
DIANALISIS (Hari) (Hari)
Kem Kamunting, Taiping 16 1-4 1 - 11
JUMLAH 60 1 - 88 1 - 175
Sumber: Analisis Audit Terhadap Buku Laporan Aduan Kerosakan
Nota: (TM) - Tiada Maklumat kerana Buku Laporan Aduan Kerosakan yang dikemukakan selepas Exit
Conference tidak dapat dianalisis
(TB) - Tidak Berkenaan
vi. Piagam Pelanggan yang tidak seragam dan ketiadaan tempoh masa
ditetapkan bagi setiap proses kerja menyebabkan penghuni tidak dapat
mengetahui berapa lama masa diambil untuk menyelesaikan aduan.
Penyampaian perkhidmatan oleh Pentadbir Perumahan juga tidak dapat
dinilai kecekapan dan keberkesanannya. Ini seterusnya memberi kesan
kepada penghuni kerana mereka tidak dapat menikmati RKAT yang
selamat dan kondusif.
Sekretariat Markas ATM akur bahawa Piagam Pelanggan dan pengrekodan buku
aduan kerosakan serta penetapan tempoh masa bagi melaksanakan kerja
senggaraan sehingga selesai adalah tidak seragam. Oleh itu Sekretariat Markas
ATM telah mengadakan perbincangan dengan semua perkhidmatan pada 16
April 2019 untuk tujuan penyeragaman dan penetapan tempoh. Keputusan
mesyuarat memutuskan bahawa Markas ATM akan mengeluarkan satu Piagam
Pelanggan (SOP) yang standard kepada semua perkhidmatan.
Pada pendapat Audit, ketiadaan penetapan tempoh masa di dalam

proses penyenggaraan menyebabkan keberkesanan penyampaian
perkhidmatan penyenggaraan tidak dapat diukur. Selain itu,
perekodan aduan kerosakan secara manual dan tidak mengikut unit
rumah menyukarkan pemantauan penyenggaraan dan kekerapan
kerosakan bagi sesuatu unit.
b. Kualiti Penyenggaraan
Lawatan Audit telah dilaksanakan pada bulan Ogos hingga September 2018
di enam (6) kem yang dipilih untuk memeriksa kerja senggaraan tahun
semasa, senggaraan berjadual bagi lif dan rumah pam serta kerja elektrik
yang dijalankan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 24 dan perenggan-
perenggan berikutnya:

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 66 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 24
BILANGAN RUMAH, LIF DAN RUMAH PAM
YANG DILAWATI BAGI TEMPOH BULAN OGOS HINGGA SEPTEMBER 2018
BILANGAN
LOKASI KEM RUMAH KERJA
RUMAH LIF
PAM ELEKTRIK
Kem Kentonmen, KEMENTAH 0 3 4 0
Kem Batu Kentonmen 1 Tiada Lif 0 0
Kem Wardieburn 3 8 2 2
Kem Perdana Sungai Besi 0 3 5 2
Kem Terendak, Melaka 3 Tiada Lif 7 3
Kem Kamunting, Taiping 0 Tiada Lif 3 0
JUMLAH 7 14 21 7
i. Kerja Senggaraan Awam dan Sivil
Kerja senggaraan di Kem Batu Kentonmen dan Kem Terendak telah

dilaksanakan mengikut butiran skop kerja yang dipersetujui seperti
penggantian saluran air paip, tandas, pintu, dinding papan lapis, kerja
mengecat dan pendawaian semula.
ii. Kerja Senggaraan Peralatan Mekanikal dan Elektrik
Manual peralatan mekanikal menyatakan kekerapan senggaraan

preventif perlu dilaksanakan bergantung kepada keperluan yang telah
ditetapkan oleh setiap pengeluar (manufacturer). Selain itu, rekod servis
yang mengandungi butiran pemeriksaan, pelarasan atau pembaikan juga
perlu disimpan dalam bilik atau ruang di mana peralatan ditempatkan
supaya pelaksanaan penyenggaraan menjadi lebih efisien dan efektif.
 Senggaraan Lif
Tanggungjawab menyelia dan memantau pengoperasian lif terletak
di bawah penyeliaan BPKP dan JKR selaku pemilik kemudahan ini.
Tiga (3) kem iaitu di Kem Kentonmen, KEMENTAH; Kem Perdana
Sungai Besi; dan Kem Wardieburn mempunyai sebanyak 268 lif dan
daripada jumlah tersebut, sebanyak 245 (91.4%) lif beroperasi.
Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 25 dan perenggan-perenggan
berikutnya:
JADUAL 25
BILANGAN LIF SEDIA ADA DAN YANG ROSAK
SEHINGGA DISEMBER 2018
BILANGAN BILANGAN
KEM
LIF SEDIA ADA LIF YANG ROSAK
Kem Kentonmen, KEMENTAH 182 13
Kem Wardieburn 27 10
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 67
9 - 67
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 67 28/06/2019 10:59 AM

BILANGAN BILANGAN
KEM
LIF SEDIA ADA LIF YANG ROSAK
Kem Perdana Sungai Besi 59 0
JUMLAH 268 23
Sumber: Semakan Jabatan Audit Negara
- semakan terhadap 14 lif di tiga (3) kem iaitu di Kem Kentonmen,

KEMENTAH; Kem Perdana Sungai Besi; dan Kem Wardieburn
mendapati senggaraan preventif telah dirancang dan
dilaksanakan. Antara kerja senggaraan yang dijalankan ialah
memeriksa kabel lif dan panel kawalan motor serta
membersihkan bilik motor lif mengikut senarai checklist yang
disediakan oleh kontraktor.
- pihak Audit mendapati perancangan dan pelaksanaan

penyenggaraan lif oleh BPKP dan JKR telah dibuat tanpa SOP
atau garis panduan yang jelas bagi memastikan penyenggaraan
lif lebih cekap dan sistematik. Ini kerana ATM tidak tertakluk/
dikecualikan daripada Akta Kilang dan Jentera (FMA) 1967. Akta
ini menjelaskan tiap-tiap bilik mesin hendaklah dikunci;
mempunyai papan tanda notis larangan masuk dan bahaya;
menentukan setiap lif disenggara serta menyediakan suatu daftar
berkaitan pemeriksaan, rawatan, larasan dan butiran pembaikan
oleh orang berkebolehan. Akta tersebut juga menghendaki tarikh
pembaikan dijalankan bagi setiap lif disimpan dalam premis di
mana lif itu dipasang.
- didapati JKR ada menggunakan Garis Panduan Penyenggaraan

Sistem Lif (dokumen dalaman JKR) bagi penyenggaraan lif. Selain
itu, tiada bukti buku Log Penyenggaraan (rekod servis) disediakan
dan lif/komponen lif yang rosak tidak dibaiki. Keadaan ini
menyukarkan pemantauan dibuat kerana tujuan buku log
disediakan adalah untuk merekod maklumat berkaitan
pemeriksaan, pengujian, pelarasan serta pembaikan yang pernah
dibuat. Komponen lif yang telah lama tidak dibaiki menyebabkan
lif berada pada tahap Beyond Economic Repair (BER) dan perlu
diganti baharu. Selain itu, keselesaan penghuni terganggu kerana
lif yang beroperasi adalah terhad. Butiran kelemahan yang
ditemui adalah seperti di Jadual 26 dan Gambar 29 dan 30.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 68 28/06/2019 10:59 AM

JADUAL 26
LOKASI DAN PENEMUAN AUDIT
MAKLUM BALAS KEMENTERIAN YANG
LOKASI PENEMUAN AUDIT
DITERIMA PADA 23 APRIL 2019
KEM KENTONMEN
a) Lokasi : Kompleks i. Dua (2) unit lif (untuk setiap Dalam perancangan pembaikan berdasarkan
Perumahan Desa blok A, D dan H) tidak kepada peruntukan tahun 2019.
Setia Wira Blok: berfungsi kerana panel
A, D dan H kawalan lif rosak. (Gambar
29)
ii. Tiada buku log (rekod servis)
dalam bilik lif.
iii. Semua bilik lif tidak berkunci.

a) Lokasi : Blok G, C2, C3 i. Terdapat satu (1) unit lif tidak Dalam perancangan pembaikan berdasarkan
berfungsi kerana panel kawalan kepada peruntukan tahun 2019.
rosak di setiap blok dan tidak
dibaiki. (Gambar 30)
ii. Tiada buku log (rekod servis)
dalam bilik lif.
KEM WARDIEBURN
a) Lokasi : Blok G1, G2, G3, i. Lif yang rosak tidak dibaiki. 10 buah lif yang rosak adalah di Blok G1 (2
G4, G5, G6, G7, ii. Tiada buku log (rekod servis)buah), G3 (1 buah), G4 (1 buah) G5 (1 buah),
G8 dalam setiap bilik lif. G6 (2 buah), G7 (2 unit), dan G8 (1 buah)
b) Penyenggaraan dibuat dengan pelbagai jenis kerosakan kecil dan
secara preventif. besar. Walau bagaimanapun dalam tempoh
tersebut juga, empat (4) daripada 10 buah lif
di atas sedang dalam proses pembaikan iaitu
setiap satu buah di Blok G1, G4, G6 dan G7
dengan menggunakan peruntukan tambahan
sebanyak RM44,250.00 daripada Markas
Lojistik. Baki enam (6) buah lif yang rosak
dianggarkan memerlukan kos pembaikan
sebanyak RM390,000.00 (Anggaran Tahun
2018) tetapi pembaikan tersebut tidak dapat
dilaksanakan pada tahun 2018 disebabkan
kekangan peruntukan serta tempoh kontrak
yang akan tamat pada 26.10.2018.
Pembaikan enam (6) buah lif ini dirancang
akan dilaksanakan pada tahun 2019.
Sumber: Semakan Fizikal Jabatan Audit Negara dan Maklum balas Kementerian yang diterima pada 23 April 2019
GAMBAR 29 GAMBAR 30
Panel kawalan
(lif rosak)
Panel kawalan
(lif rosak)
Kem Kentonmen, Kuala Lumpur Kem Perdana Sungai Besi

- Kompleks Perumahan Desa Setia Wira - Blok A, D dan H - Blok G, C2 dan C3
- Panel Kawalan Lif Rosak Tidak dibaiki - Panel Kawalan Lif Rosak dan Tidak dibaiki
(14.09.2018) (30.08.2018)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 69
9 - 69
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 69 28/06/2019 10:59 AM

Walaupun jentera lif di dalam kem-kem tentera tidak tertakluk di bawah Akta
Kilang & Jentera 1967, perancangan dan pelaksanaan senggaraan sistem lif
adalah mengikut Garis Panduan Penyenggaraan Sistem Lif (Dokumen dalaman
JKR) serta jadual dan service sheet senggaraan oleh Firma Yang Kompeten
(FYK) yang dilantik. Prosedur yang dilaksanakan untuk penyenggaraan lif di Kem
Wardieburn adalah seperti penyenggaraan lif di bangunan Kerajaan lain yang
mematuhi peraturan yang telah ditetapkan oleh Jabatan Keselamatan dan
Kesihatan Pekerjaan (JKKP). Hanya FYK dengan Orang Yang Kompeten (OYK)
yang berdaftar dengan JKKP sahaja dilantik untuk menjalankan penyenggaraan
di lif tersebut.
Selain itu, kerja-kerja penyenggaraan oleh FYK dipantau dan disemak oleh pihak
JKR dan pihak pentadbir perumahan RKAT Kem Wardieburn. Semasa
pemeriksaan Audit yang dijalankan pada 27 Ogos 2018, buku log tersebut
dibawa keluar oleh pihak kontraktor bagi tujuan kemas kini rekod. Tindakan
pembetulan telah diambil dengan memberi surat peringatan kepada kontraktor
untuk tidak membawa keluar buku log tersebut dan kerja kemas kini buku log
perlu dilaksanakan di tapak. Semakan terkini mengesahkan setiap buku log telah
diletakkan di setiap bilik motor lif. BPKP mengambil maklum perkara tersebut
dan akan menggunakan garis panduan senggaraan lif yang sama dengan JKR.
 Senggaraan Pam Air

- Merujuk kepada Dasar Pengurusan Aset Kerajaan dan PATM Bab
13 Seksyen 8, adalah menjadi tanggungjawab Ketua Jabatan/
Pemilik Aset untuk memastikan aset disimpan di tempat yang
sesuai dan selamat serta memastikan penyenggaraan ke atas aset
dilaksanakan. Bagi memastikan setiap blok perumahan mempunyai
bekalan air yang mencukupi, setiap blok dibekalkan dengan
sekurang-kurangnya dua (2) pam air yang berfungsi secara
bergilir-gilir.
- Semakan Audit mendapati Agensi Pelaksana tidak menyediakan

rekod senggaraan preventif, bilik pam dibanjiri air, keadaan
persekitaran dan dalaman yang tidak dijaga, panel kawalan
diletakkan di luar rumah pam, air melimpah dari overflow suction
tank serta kesan wear and tear yang ketara atas pam air. Butiran
lanjut seperti di Jadual 27 dan Gambar 31 hingga 48. Ini
disebabkan senggaraan dilaksanakan secara konsep fire fighting.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 70 28/06/2019 10:59 AM

- Ketiadaan senggaraan preventif untuk sistem pam seperti greasing
all rotating parts dan check pump, piping and tank condition
mengakibatkan pam mengalami kerosakan terutamanya kebocoran
mechanical seal dan motor high current. Selain itu, jangka hayat
sistem pam menjadi lebih singkat terutamanya pada rotating
components seperti shaft dan bearing. Keadaan paip Galvanised
Iron (G.I) yang telah lama dan berkarat juga menyebabkan
kebocoran berlaku. Komponen pam dan tangki air yang telah lama
tidak dibaiki menyebabkan sistem berada pada tahap Beyond
Economic Repair (BER) dan perlu diganti baharu. Paip G.I yang
tidak dirawat dengan kaedah yang betul akan kerap berlaku
kebocoran di titik/spot yang berbeza sehingga merebak ke
sebahagian besar permukaan dalam paip. Selain itu, pembinaan
Rumah Pam yang tidak sesuai menyebabkan wear and tear pada
sistem pam terjadi lebih cepat dan lebih kerap berlaku kerosakan
kerana terdedah kepada cuaca hujan dan panas.
JADUAL 27
BILANGAN LOKASI DAN KELEMAHAN YANG DITEMUI
KETIKA LAWATAN FIZIKAL AUDIT BAGI SENGGARAAN PAM AIR
KEM
KEM KEM KEM KEM
KELEMAHAN YANG PERDANA
BIL. WARDIEBURN TERENDAK KENTONMEN KAMUNTING
DITEMUI SUNGAI BESI
BILANGAN LOKASI TERLIBAT
1. Bilik pam dibanjiri air 1 1 TB TB TB
Terdapat kesan wear and tear
2. 2 TB 4 4 TB
pada sistem pam
Satu (1) unit pam didapati
mengeluarkan bunyi bising di
3. 1 TB TB TB TB
luar kebiasaan semasa
beroperasi
Bilik pam dalam keadaan tidak
4. 1 5 6 TB 3
bersih
Dua (2) unit pam didapati tidak
5. TB 1 TB TB 1
berfungsi
Satu (1) unit pam tidak boleh
6. TB TB 4 4 1
beroperasi
Terdapat kesan karat yang
7. kritikal di permukaan dalam TB 4 TB TB TB
tangki sedutan (suction tank)
8. Bilik pam tidak berkunci TB 5 5 4 1
Tangki pengagihan
(distribution tank) untuk sistem
9. TB TB 1 TB TB
bekalan air yang terletak di
rooftop telah bocor
Paip utama agihan bekalan air
telah mengalami kerosakan
dan kesan karat yang kritikal.
10. TB TB 4 TB TB
Terdapat kesan kebocoran
yang dibuat tampalan
sementara
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 71
9 - 71
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 71 28/06/2019 10:59 AM

KEM
KEM KEM KEM KEM
KELEMAHAN YANG PERDANA
BIL. WARDIEBURN TERENDAK KENTONMEN KAMUNTING
DITEMUI SUNGAI BESI
BILANGAN LOKASI TERLIBAT
Kesan kebocoran yang telah

lama berlaku pada slab
11. TB TB 1 TB TB
bumbung (yang menempatkan
tangki agihan bekalan air)
Rekabentuk rumah pam yang

tidak sesuai untuk melindungi
12. secukupnya sistem pam TB TB 3 TB TB
(termasuk panel kawalan) dari
hujan dan panas
Terdapat air melimpah dari
13 TB TB 1 TB TB
paip overflow suction tank
JUMLAH 5 16 29 12 6
Nota: TB - Tidak Berkenaan
GAMBAR 31 GAMBAR 32
Kem Wardieburn, Kuala Lumpur - Blok G4 Kem Wardieburn, Kuala Lumpur - Rumah Pam Air Utama
- Paip Bocor Menyebabkan Bilik Pam Dibanjiri Air - Kesan Wear and Tear Pada Sistem Pam
(28.08.2018) (28.08.2018)
GAMBAR 33 GAMBAR 34
Kem Perdana Sungai Besi - Blok 4275, 4277 dan 4278

- Permukaan Dalam dan Luar Tangki yang Telah Berkarat
(29.08.2018)

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 72 28/06/2019 10:59 AM

SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 35 GAMBAR 36
- Bilik Pam Tidak Berkunci dan Kawasan - Pembersihan Kawasan Sekeliling
Sekeliling yang Tidak Dibersihkan Rumah Pam Sedang Dijalankan
(06.09.2018) (18.04.2019)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Kem Terendak)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 37 GAMBAR 38
- Kawasan Sekeliling Tangki Simpanan Tidak Dibersihkan - Kawasan Sekeliling Tangki Simpanan Telah Dibersihkan
(06.09.2018) (18.04.2019)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 39 GAMBAR 40
Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak, Blok 4 Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak, Blok 4
- Air Bertakung di Rooftop yang Menempatkan - Air Bertakung di Rooftop Telah Dikeringkan
Tangki Agihan Bekalan Air (18.04.2019)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 73
9 - 73
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 73 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 41 GAMBAR 42
Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu, Blok F Kem Terendak, Melaka - Desa Tun Razak, Blok 4
- Kesan Karat Kritikal Pada Paip Agihan Air dan Bahagian - Kesan Karat Kritikal Pada Paip Agihan Bekalan Air dan
yang Bocor Dibuat Tampalan Sementara Menggunakan Bahagian yang Bocor Ditampal Menggunakan Kaedah
Kaedah yang Tidak Bersesuaian yang Tidak Sesuai
(06.09.2018) (06.09.2018)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 43 GAMBAR 44
Kem Terendak, Melaka - Blok C, Desa Taming Sari 1 Kem Terendak, Melaka - Blok C, Desa Taming Sari 1
- Air Melimpah Keluar dari Paip Overflow Suction Tank - Telah Dibuat Pembaikan Pengantian Bola Apungan
Kerana Tiada Bola Apungan Dalam Tangki di dalam Tangki
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 45 GAMBAR 46
Kesan wear and

tear pada casing
dan fittings
- Kesan Wear and Tear Pada Sistem Pam dan - Penggantian Sistem Pam Baru Peruntukan
Rekabentuk Rumah Pam yang Tidak Sesuai Kecemasan Tahun 2019
(06.09.2018) Petunjuk : (18.04.2019)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Kem Terendak, Melaka)
* - Tarikh penemuan / kecacatan
Laporan KetuaAudit Negaradirekod
AuditNegara Tahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 74 28/06/2019 10:59 AM

SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 47 GAMBAR 48
Pam rosak Kesan
wear and
tear pada
casing dan
fittings
- Satu (1) Pam Sahaja Beroperasi [satu (1) Unit Pam - Sistem Pam Telah Dibaiki
Rosak dan Tidak dibaiki] Kesan Wear and Tear (18.04.2019)
pada Sistem Pam (Sumber: Kem Terendak, Melaka)
(06.09.2018)
Maklum balas Kementerian yang diterima pada 23 April dan 14 Jun

2019
BPKP mengambil maklum perkara tersebut dan akan menentukan

penambahbaikan kepada rekod senggaraan pam yang tidak sempurna.
Pembaikan bagi lokasi yang dibangkitkan dimasukkan dalam perancangan
pembaikan berdasarkan peruntukan tahun 2019 dan projek senggaraan tiga (3)
pam air di Blok H, Flat Desa Ria Tangga Batu telah dimulakan pada 21 Mac
2019. UPKAT akan melaksanakan pemeriksaan bulanan ke atas pam RKAT agar
permasalahan dan kerosakan dapat diatasi. Markas perkhidmatan juga perlu
memberi peruntukan yang mencukupi agar kerosakan yang berlaku dapat
dibaiki.
Manakala pihak JKR tidak dapat melaksanakan kerja-kerja senggaraan pam air
disebabkan kekurangan peruntukan untuk tahun 2019. Bagaimanapun kerja
pembersihan bilik dilakukan dari semasa ke semasa dan bagi pam air yang rosak
di Kem Kamunting, pembaikan dibuat menggunakan peruntukan senggaraan
preventif tahun 2019 mengikut keperluan Jadual Perkhidmatan Senggaraan Pam
Air bagi Senggaraan di bawah JKR.
 Senggaraan Elektrik
Senggaraan dan kerja elektrik tertakluk kepada Peraturan-Peraturan

Elektrik 1994 serta Akta Bekalan Elektrik 1990. Semakan fizikal telah
dijalankan terhadap pematuhan kepada peraturan ini dan didapati
berlaku ketidakpatuhan seperti fius dipintaskan menggunakan kabel,
sebahagian copper tape bagi sistem perlindungan kilat telah dipotong
dan barang disimpan dalam bilik sesalur elektrik. Lokasi dan butiran
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 75
9 - 75
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 75 28/06/2019 10:59 AM

ketidakpatuhan adalah seperti di Jadual 28 dan Gambar 49
hingga 53. Ketidakpatuhan ini mengakibatkan fius pada Papan Suis
tidak akan memutuskan bekalan elektrik sekiranya berlaku litar
pintas. Bangunan yang tidak dilindungi dengan sistem perlindungan
kilat akan menyebabkan kerosakan pada sistem elektrik bangunan
sekiranya berlaku panahan petir. Selain itu, air yang terkena pada
soket bukan kalis air akan menyebabkan litar pintas dan kerosakan
pada soket tersebut. Penjana elektrik (genset) yang tidak disenggara
secara preventif akan menyebabkan ia tidak berfungsi semasa
diperlukan, kabel yang tidak ditebat dan terdedah akan menyebabkan
risiko kerosakan oleh agen perosak (haiwan dan sebagainya) atau
vandalism.
JADUAL 28
LOKASI DAN BUTIRAN KETIDAKPATUHAN PERATURAN ELEKTRIK
LOKASI KETIDAKPATUHAN KEPADA PERATURAN ELEKTRIK
KEM WARDIEBURN
Tiada rekod penyenggaraan untuk membuktikan senggaraan preventif
Bilik Janakuasa Blok G2
dilaksanakan ke atas penjana elektrik (genset).
Barang disimpan dalam bilik sesalur elektrik yang menghalang laluan ke
Bilik Sesalur Elektrik, Aras 8, Blok G 4281
papan suis. (Gambar 49 dan 50)
Bilik Motor Lif, Blok C3 Earth Leakage Relay (ELR) pada panel motor tidak dikalibrasi.
Bilik Papan Suis Utama Blok A Kelas Trunking dari Papan Suis Utama telah rosak dan reput menyebabkan kabel
„G‟(T), Jalan Megat elektrik terdedah. (Gambar 51)
Garaj Tempat Letak Kereta, Blok H, Pendawaian secara tidak selamat (tanpa konduit) dilakukan bagi lampu di
Desa Ria Tangga Batu garaj tempat letak kereta.
Papan Suis Utama, Blok H Type „G‟, Fius dipintaskan menggunakan kabel menyebabkan ketiadaan keselamatan
Desa Ria Tangga Batu terhadap arus litar pintas pada Papan Suis Utama. (Gambar 52)
Sebahagian copper tape bagi sistem Lightning Protection System telah
Blok F Type „G‟, Desa Ria Tangga Batu hilang menyebabkan tiada perlindungan arus kilat bagi bangunan tersebut.
(Gambar 53)
SEBELUM SELEPAS
GAMBAR 49 GAMBAR 50
Kem Sungai Besi - Aras 8, Blok G 4281 Kem Sungai Besi - Aras 8, Blok G 4281
- Barang Disimpan Dalam Bilik Sesalur Elektrik - Barang Disimpan Dalam Bilik Sesalur
yang Menghalang Laluan ke Papan Suis Elektrik Telah Dikeluarkan
(30.08.2018) (18.04.2019)
(Sumber: Jabatan Audit Negara) (Sumber: Kem Perdana Sungai Besi)

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 76 28/06/2019 10:59 AM

GAMBAR 51 GAMBAR 52
Kem Terendak, Melaka - Blok A, Jalan Megat Kem Terendak, Melaka - Blok H Desa Ria Tangga Batu
- Trunking dari Papan Suis Utama Rosak dan Reput - Fius Dipintas Menggunakan Kabel Menyebabkan
Menyebabkan Kabel Elektrik Terdedah Ketiadaan Keselamatan Terhadap Arus Litar Pintas
(05.09.2018) Pada Papan Suis Utama
GAMBAR 53
Kem Terendak, Melaka - Desa Ria Tangga Batu, Blok F

- Sebahagian Copper Tape Bagi Sistem Lightning
Protection System Telah Hilang Menyebabkan Tiada
Perlindungan Arus Kilat untuk Bangunan Tersebut
(06.09.2018)
Maklum balas Kementerian yang diterima pada 23 April dan 14 Jun

2019
BPKP akur kepada penemuan Audit dan akan menentukan kerja-kerja

senggaraan elektrik mematuhi peraturan yang ditetapkan dan kelemahan yang
dibangkitkan dimasukkan dalam perancangan pembaikan berdasarkan
peruntukan tahun 2019. Bagaimanapun, kerja-kerja senggaraan ini tertakluk
kepada peruntukan yang diterima oleh perkhidmatan setiap tahun. Kerja-kerja
Senggaraan berkala (preventive maintenance) bagi genset di Kem Wardieburn,
Kuala Lumpur dilaksanakan oleh JKR WPKL bermula pada Julai 2018
menggunakan peruntukan berkala daripada Cawangan Logistik MTD. Sebelum
tarikh tersebut aset (bangunan dan peralatan) diurus/disenggara oleh Cawangan
Perumahan 12 Briged Bahagian Kejuruteraan.
Tiada format khusus bagi penyediaan buku log di tapak. Buku log bagi kerja
senggaraan genset di tapak hanya digunakan untuk merekod aktiviti kerja-kerja
di tapak. Jadual kerja penyenggaraan disimpan di pejabat JKR Wilayah
Persekutuan Bahagian Elektrik. Manakala bagi Kem Terendak, tiada peruntukan
diterima bagi kerja-kerja senggaraan di bilik papan suis utama Blok A Kelas G
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 77
9 - 77
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 77 28/06/2019 10:59 AM

Jalan Megat. Bagaimanapun, Pejabat UKTN JKR Melaka telah mengemukakan
anggaran kos bagi kerja tersebut melalui surat JKRM.CT.070/709/53 (7)
bertarikh 19 Mac 2019. Permohonan ini akan didaftarkan untuk dilaksanakan
pada tahun 2020.
Pada pendapat Audit, kualiti senggaraan awam dan sivil adalah

memuaskan. Manakala senggaraan peralatan mekanikal dan elektrik
kurang memuaskan kerana ketiadaan garis panduan senggaraan lif
yang komprehensif dan tiada senggaraan preventif untuk sistem pam
air.
6.2.4. Pemantauan
a. Semakan Audit mendapati MATM telah melaksanakan pemantauan dengan

melantik anggota di Cawangan Perumahan Kentonmen bagi memantau kerja
senggaraan yang dibuat oleh kontraktor. Selain itu, Cawangan Perumahan
Kentonmen dan Agensi Pelaksana juga bertanggungjawab untuk
mengesahkan laporan siap kerja bagi memastikan kerja senggaraan yang
dilaksanakan oleh kontraktor adalah seperti yang dipersetujui dan tuntutan
perbelanjaan oleh kontraktor adalah mengikut skop dan butiran kerja yang
dijalankan.
b. MK TD juga melakukan pemantauan bagi memastikan skop kerja senggaraan

yang dirancang dapat dilaksanakan antaranya adalah seperti berikut:
i. Mesyuarat Jawatankuasa Senggaraan Kem Tentera Darat telah diadakan

bagi membincangkan kemajuan kerja senggaraan. Bagi tempoh tahun
2015 hingga 2018, sebanyak 25 mesyuarat telah diadakan. Antara
perkara yang dibincangkan adalah kemajuan kerja senggaraan bagi
setiap pasukan, permohonan kerja senggaraan secara kecemasan dan
perancangan skop kerja senggaraan bagi tahun akan datang.
ii. Selain itu, arahan juga telah dikeluarkan kepada setiap pasukan untuk
mengemukakan penyata RKAT setiap bulan dan dihantar kepada
Cawangan Logistik, MK TD. Penyata RKAT merangkumi maklumat
terhadap jumlah rumah yang diduduki, jumlah rumah yang rosak, jumlah
anggota yang menduduki dan tidak menduduki RKAT serta bilangan
rumah yang dijadikan sebagai Annex.
c. Semakan Audit mendapati pemantauan yang dilaksanakan oleh MATM dan

MK TD masih boleh dipertingkatkan kerana wujud kelemahan dalam
pengurusan senggaraan RKAT. Antara kelemahan yang dikenal pasti ialah
buku aduan kerosakan tidak lengkap dan tidak dikemas kini, penggunaan

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 78 28/06/2019 10:59 AM

peruntukan senggaraan untuk tujuan perolehan aset, naik taraf dan pecah
kecil perolehan senggaraan serta kerja-kerja kontraktor yang kurang
berkualiti. Selain itu, laporan status aduan secara preventif tidak diwujudkan
sebagai kaedah pemantauan senggaraan.
d. Semakan Audit selanjutnya mendapati MK TD telah membangunkan Sistem

Pengurusan Senggaraan Kem Tentera Darat (SPSKTD) sejak bulan Februari
2018. Sistem ini bertujuan sebagai salah satu kaedah pemantauan yang
dilaksanakan secara atas talian. Maklumat aset milik Tentera Darat, kerja
senggaraan yang dilaksanakan dan kerja kecemasan yang dimohon akan
dikemas kini dalam sistem tersebut.
Kementerian akur dan bersetuju dengan penemuan Audit bahawa pengurusan

senggaraan RKAT boleh dipertingkatkan. Bagaimanapun, keberkesanan
senggaraan RKAT yang efektif dan efisyen memerlukan sumber kewangan yang
mencukupi. Di peringkat TD, Sistem Pengurusan Senggaraan Kem Tentera Darat
(SPSKTD) telah dibangunkan mulai 2018 bagi memantapkan pengurusan
senggaraan.

senggaraan RKAT di bawah MK TD dan MATM tidak dilaksanakan dengan cekap dan
berkesan kerana kekurangan peruntukan kewangan untuk tujuan penyenggaraan.
Pengurusan senggaraan juga kurang cekap kerana penggunaan peruntukan
penyenggaraan untuk perolehan aset alih bernilai rendah, pematuhan kepada peraturan
dalaman yang lemah, pengurusan rekod yang tidak seragam dan teratur serta
pemantauan tidak menyeluruh. Ini menyebabkan objektif untuk memastikan bangunan
RKAT yang kondusif, memanjangkan jangka hayat bangunan, mengurangkan kerosakan
dan menjamin keselamatan penghuni tidak dapat dicapai.
8. SYOR AUDIT
berulang dalam menyenggara RKAT, pihak Audit mengesyorkan tindakan seperti
berikut:
8.1. MoF perlu mempertimbangkan supaya jumlah peruntukan yang diluluskan

bagi tujuan senggaraan RKAT ditingkatkan kerana jumlah RKAT yang mengalami
kerosakan adalah tinggi supaya pembaikan dirancang dapat dilaksanakan;
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 9 - 79
9 - 79
Senggaraan
entera
Bab 9.indd 79 28/06/2019 10:59 AM

8.2. Kementerian Pertahanan (Kementerian) perlu memastikan pematuhan
terhadap peraturan dalaman dipatuhi bagi mengelak penyalahgunaan peruntukan
sedia ada serta penggunaan Objek Sebagai yang sepatutnya dalam membuat
perolehan;
8.3. ATM perlu mewujudkan pelan atau program senggaraan preventif bagi pam
air serta menyediakan satu garis panduan berkaitan senggaraan lif kerana ATM
tidak tertakluk kepada Akta Kilang dan Jentera (FMA) 1967;
8.4. ATM perlu memastikan buku aduan kerosakan diseragam dan dikemas kini
serta menyediakan tempoh masa yang bersesuaian bagi setiap tindakan supaya
keberkesanan penyampaian perkhidmatan dapat diukur;
8.5. ATM perlu memastikan pembaikan segera diambil terhadap unit RKAT yang
rosak terutamanya melibatkan unit RKAT di blok yang berpenghuni bagi memastikan
keselesaan dan keselamatan penghuni sedia ada terjamin serta memastikan unit
RKAT yang tidak diduduki ini tidak dibiarkan tanpa pengawasan;
8.6. Kementerian dan ATM perlu memastikan tindakan pelupusan diambil

terhadap unit RKAT yang telah dikenal pasti tidak selamat dan tidak sesuai diduduki
bagi mengelak penggunaan tanpa pengetahuan terutamanya RKAT di luar kem;
8.7. ATM perlu memperluaskan penggunaan Sistem Pengurusan Senggaraan Kem

Tentera Darat (SPSKTD) yang digunakan oleh MK TD kepada perkhidmatan yang
lain bagi memudahkan pemantauan menyeluruh terhadap keadaan dan status
setiap unit RKAT ATM;
8.8. Kementerian perlu mewujudkan satu unit di MATM bagi menyelaras dan
memantau keperluan keseluruhan RKAT di bawah ATM; dan
8.9. Kementerian perlu mengambil inisiatif untuk menambah baik proses

penyediaan dokumen kontrak bagi mengelak kelewatan yang sering berulang. Selain
itu, teguran yang dibangkitkan oleh MoF berkaitan tempoh pematuhan
menandatangani kontrak perlu diambil tindakan sewajarnya.

Laporan KetuaAudit
AuditNegara
1 1
SSenggaraan
u m a h KKeluarga
ntera
Bab 9.indd 80 28/06/2019 10:59 AM

10
KEMENTERIAN PENDIDIKAN
MALAYSIA
– Pengurusan Projek Sekolah Sukan Malaysia
Perlis
– Pengurusan Projek Hab Pendidikan Tinggi Pagoh
Secara Kerjasama Awam Swasta (PPP) Melalui
Kaedah Inisiatif Pembiayaan Swasta (PFI)
– Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2
• Hospital Universiti Sains Malaysia

– Pengurusan Ubat dan Bukan Ubat
• Universiti Teknologi Mara/Unit Kerjasama

Awam Swasta
– Pengurusan Projek Pembangunan dan
Penyenggaraan Kampus Universiti Teknologi
Mara Secara Inisiatif Pembiayaan Swasta
Melalui Kaedah Bina-Pajak-Senggara-Pindah
• Universiti Kebangsaan Malaysia

– Program PERMATApintar
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 10 - A

Pengurusan Projek Sekolah Sukan Malaysia Perlis
Bab 10 a.indd 1 28/06/2019 11:21 AM

10 - B Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Pengurusan Projek Sekolah Sukan Malaysia Perlis
Bab 10 a.indd 2 28/06/2019 11:21 AM

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
1 PENGURUSAN PROJEK SEKOLAH SUKAN MALAYSIA PERLIS
1. LATAR BELAKANG
1.1. Penubuhan Sekolah Sukan Malaysia (SSM) telah diluluskan dalam Rancangan
Malaysia Kelima (RMKe-5) (1991 - 1995) bagi mengumpul atlet murid yang
berpotensi supaya bakat cemerlang sukan dan akademik dapat dipupuk serta
dipertingkatkan. Sejak RMKe-5 hingga RMKe-9, sebanyak lima (5) SSM telah dibina
iaitu SSM Bukit Jalil, SSM Tunku Mahkota Ismail di Johor, SSM Pahang, SSM Sabah
dan SSM Terengganu, manakala pembinaan SSM Perlis diluluskan di bawah RMKe-9
pada 6 April 2007 dengan siling peruntukan berjumlah RM76.60 juta.
Bagaimanapun, projek ini hanya dapat dilaksanakan selepas perolehan tanah seluas
26.71 hektar di Bukit Chabang, Titi Tinggi, Perlis di bawah RMKe-10. Pembinaan
SSM Perlis yang meliputi kemudahan infrastruktur pendidikan termasuk kemudahan
latihan sukan bertujuan untuk meningkatkan tahap pengetahuan, pengalaman dan
kemahiran pelajar (atlet) dalam bidang sukan dari zon utara tanpa mengabaikan
pencapaian akademik di samping menyediakan lebih ramai atlet di peringkat sekolah
menyertai pertandingan peringkat antarabangsa. Sebanyak enam (6) jenis sukan
yang dirancang bagi SSM Perlis iaitu olahraga, badminton, memanah, sepak takraw,
hoki dan golf.
1.2. Pelaksanaan projek meliputi dua (2) fasa iaitu Fasa 1 dengan peruntukan
pembangunan berjumlah RM34 juta di bawah Rolling Plan (RP) 1 pada tahun 2011
dan Fasa 2 di bawah RP4 berjumlah RM40 juta pada tahun 2015. Namun, setakat
tahun 2018, Fasa 2 masih belum dilaksanakan. Kemudahan dan infrastruktur utama
dalam Fasa 1 dan Fasa 2 adalah seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
KEMUDAHAN DAN INFRASTRUKTUR DI BAWAH FASA 1 DAN FASA 2
FASA 1 FASA 2 (CADANGAN)
Blok Pentadbiran dan Akademik 12 Bilik Darjah
Blok Kantin Asrama
Blok Asrama Kuarters Warden
Blok Dewan Makan Kuarters Kelas C, D dan F
Kuarters Warden Padang Hoki
Gelanggang Terbuka Berbumbung Dewan Badminton
Dewan Badminton/Serbaguna Golf Driving Range
Astaka Utama
Lapang Sasar Memanah
Synthetic Track
Perabot Bina Dalam
Sumber: Dokumen Kontrak Projek Fasa 1 dan Ringkasan Projek SSM Perlis Fasa 2
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10 -101 - 1
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
S e k o l a h Sukan Malaysia
Sukan M a l a y s i a PPerlis
erlis
Bab 10 a.indd 1 28/06/2019 11:21 AM

1.3. Pemilik projek Fasa 1 adalah Bahagian Sukan, Kementerian Pendidikan
Malaysia (KPM) manakala pelaksana adalah Bahagian Pembangunan Pelajaran (BPP)
dan Pegawai Penguasa/Superintending Officer (S.O.) adalah Ketua Setiausaha KPM.
Berdasarkan kontrak asal yang dimeterai pada 26 Jun 2013 di antara KPM dengan
syarikat bernombor pendaftaran Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) 205536-U
(syarikat 205536-U), tempoh pelaksanaan projek adalah selama 18 bulan iaitu mulai
1 Februari 2013 hingga 1 Ogos 2014 dan dilanjutkan sehingga 18 November 2014
melalui kelulusan Lanjutan Masa. Bagaimanapun, peratus kemajuan projek pada
tarikh sepatutnya siap iaitu 18 November 2014 hanya 49%. Projek telah
dikategorikan sebagai projek sakit melalui Mesyuarat Jawatankuasa Projek Sakit dan
kontrak ditamatkan pada 14 November 2014. Pada 11 Januari 2018, KPM atas
arahan Kementerian Kewangan (MoF) telah melantik semula syarikat 205536-U
untuk menyiapkan projek terbengkalai Fasa 1 dengan Setiausaha Bahagian, BPP
sebagai S.O.. Butiran lanjut projek Fasa 1 dan penyiapan projek terbengkalai Fasa 1
JADUAL 2
BUTIRAN PROJEK FASA 1 DAN PENYIAPAN PROJEK TERBENGKALAI FASA 1
PENYIAPAN PROJEK
PERKARA PROJEK FASA 1
TERBENGKALAI FASA 1
Nombor Kontrak KP/BP/PEM/1/2013 KPM/BPP/2018/1
Kaedah Pelaksanaan Projek Konvensional (Perunding) Konvensional (Perunding)
Kaedah Perolehan Tender Terhad Rundingan Terus
Harga Kontrak RM34.26 juta RM30.20 juta
Kontraktor Dilantik Syarikat 205536-U Syarikat 205536-U
Tarikh Surat Setuju Terima 11 Januari 2013 11 Januari 2018
Tarikh Milik Tapak 1 Februari 2013 2 Februari 2018
Tarikh Tandatangan Kontrak 26 Jun 2013 10 Mei 2018
2 Februari 2018 - 2 Februari 2020
Tempoh Kontrak 1 Februari 2013 - 1 Ogos 2014 (18 bulan)
(24 bulan)
Lanjutan Masa (Hari) 109 hari (2 Ogos 2014 - 18 November 2014) -
Tarikh Siap Baharu 18 November 2014 -
Notis Penamatan Kerja 14 November 2014 -
Setakat 14 November 2014: Setakat 31 Disember 2018:
Status (%)
Sebenar 49% (Jadual 100%) Sebenar 4.5% (Jadual 36%)
Sumber: Dokumen Kontrak Projek Fasa 1 dan Penyiapan Projek Terbengkalai serta Fail Bahagian Pembangunan
Pelajaran, KPM
Pengauditan dijalankan untuk menilai sama ada projek pembinaan SSM Perlis
dilaksanakan dengan cekap, berhemat dan berkesan bagi mencapai objektif projek iaitu
menyediakan kemudahan infrastruktur pendidikan dan latihan sukan untuk melahirkan
lebih ramai pelajar (atlet).
10 10
-2-2 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
e k o l a h SSukan Malaysia
ukan M a l a y s i a PPerlis
erlis
Bab 10 a.indd 2 28/06/2019 11:21 AM

3. SKOP PENGAUDITAN
Skop pengauditan adalah pada projek Fasa 1 dan penyiapan projek terbengkalai Fasa 1
bagi tempoh tahun 2012 hingga 2018. Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama
Audit iaitu prestasi projek dan pengurusan projek. Prestasi projek dinilai berdasarkan
dua (2) perkara iaitu pencapaian output projek dan pencapaian outcome. Manakala
pengurusan projek meliputi tujuh (7) perkara iaitu pencapaian kewangan, perancangan
projek, pelantikan kontraktor projek Fasa 1, pelantikan kontraktor penyiap, pentadbiran
kontrak penyiap, pelaksanaan kerja dan pemantauan. Pengauditan dijalankan di
Bahagian Pembangunan Pelajaran (BPP), Bahagian Sukan, KPM dan Bahagian Perolehan
Kerajaan, MoF. Pemeriksaan fizikal telah dibuat di tapak projek SSM Perlis pada
1 hingga 3 Ogos 2018.
Pengauditan dijalankan dengan menyemak dan menganalisis rekod, dokumen dan

kontrak berkaitan projek pembinaan SSM Perlis. Temu bual dan perbincangan dengan
pegawai terlibat di KPM, MoF, kontraktor dan perunding terlibat diadakan untuk
mendapatkan penjelasan lisan dan pengesahan ketepatan maklumat. Pemeriksaan
fizikal di tapak projek juga dilaksanakan.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dilaksanakan pada bulan Julai hingga Oktober 2018
a. Prestasi Projek
Projek Pembinaan SSM Perlis masih tidak mencapai objektif yang ditetapkan
disebabkan kegagalan kontraktor menyiapkan projek di bawah Fasa 1 yang
sepatutnya disiapkan pada 18 November 2014 dan Fasa 2 yang masih belum
bermula walaupun peruntukan telah diluluskan pada tahun 2015. Kelewatan
Fasa 1 ini disebabkan oleh kelemahan prestasi kerja kontraktor sehingga projek
terpaksa ditamatkan dan dikategorikan sebagai projek sakit. Kontraktor yang
sama juga telah dilantik semula secara rundingan terus bagi penyiapan projek
terbengkalai Fasa 1 dan masih menunjukkan prestasi lemah menyebabkan
kemajuan projek hanya mencapai 4.5% berbanding 36% yang dijadualkan
setakat 31 Disember 2018. Kelewatan penyiapan projek juga disebabkan tempoh
masa yang lama iaitu selama tiga (3) tahun diambil oleh KPM untuk melantik
kontraktor bagi penyiapan projek terbengkalai Fasa 1 selepas kontrak asal
ditamatkan. Kelewatan menyiapkan projek menyebabkan pengambilan pelajar
masih tidak dapat dilaksanakan dan secara keseluruhannya telah menjejaskan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10 -103 - 3
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 3 28/06/2019 11:21 AM

penghasilan lebih ramai atlet untuk menyertai pertandingan di peringkat
antarabangsa.
Pengurusan projek tidak dilaksanakan secara cekap dan berkesan disebabkan

kelemahan pelaksanaan projek pembinaan oleh kontraktor dan kelemahan
pemantauan di peringkat KPM/perunding.
a. pelantikan kontraktor secara tender terhad dibuat di kalangan syarikat yang

dicadangkan oleh syarikat 722169-K kepada MoF;
b. kontraktor asal yang ditamatkan kerana gagal menyiapkan projek Fasa 1 dilantik
semula sebagai kontraktor penyiap Fasa 1 secara lantikan terus atas arahan
MoF;
c. pelantikan kontraktor penyiap mengambil masa yang lama iaitu 1,154 hari
(3 tahun 2 bulan) selepas kontraktor asal ditamatkan dan kos penyiapan projek
terbengkalai Fasa 1 meningkat sejumlah RM9.30 juta;
d. Program Kerja kontrak penyiap lewat dikemukakan oleh kontraktor selama

29 hari dan lewat diluluskan selama 194 hari selepas ditolak sebanyak 10 kali
kerana tidak tepat, berbeza daripada kontrak dan tidak mengambil kira ulasan
perunding;
e. kerja-kerja preliminaries bagi kontrak penyiap Fasa 1 meliputi pelantikan

pengurus projek, Quality Assurance Officer dan Safety and Health Officer,
dinding penghadang, pejabat tapak dan rumah kongsi pekerja masih belum
dibuat selepas enam (6) bulan kontrak bermula; dan
f. kerja pembinaan bagi kontrak asal (projek Fasa 1) tidak mengikut spesifikasi dan
kualiti kerja tidak memuaskan.
Penemuan Audit serta maklum balas KPM telah dibincangkan dalam Exit Conference
pada 18 Oktober 2018. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang dinyatakan dalam
rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:
10 10
-4-4 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 4 28/06/2019 11:21 AM

a. Berdasarkan Klausa 39 syarat kontrak, tempoh penyiapan projek pembinaan

SSM Perlis Fasa 1 ditetapkan selama 18 bulan iaitu bermula pada
1 Februari 2013 dan dijadualkan siap pada 1 Ogos 2014. Semakan Audit
mendapati syarikat 205536-U telah gagal menyiapkan projek walaupun telah
diluluskan Lanjutan Masa (EOT) selama 109 hari iaitu sehingga
18 November 2014. Kemajuan fizikal projek di akhir tempoh EOT adalah
hanya 49% berbanding 100% mengikut jadual. Berdasarkan Minit Mesyuarat
Jawatankuasa Projek Sakit (JKPS) KPM Bilangan 8/2014 bertarikh
18 September 2014, kontraktor mengalami masalah dalam pengurusan
syarikat, masalah kewangan yang serius dan kebergantungan kepada
bayaran interim serta kekurangan tenaga kerja disebabkan sejarah bayaran
gaji pekerja yang amat tidak memuaskan. JKPS yang dipengerusikan oleh
Ketua Setiausaha, KPM dalam mesyuarat pada 18 September 2014 telah
memutuskan projek ditamatkan kerana pencapaian prestasi pada 49%
(berbanding jadual 100%) sejak bulan April 2014 dan projek telah
dikategorikan sebagai projek sakit.
b. Bagi menyiapkan projek sakit tersebut, KPM telah memeterai kontrak

penyiap pada 11 Januari 2018 dengan tempoh penyiapan 24 bulan iaitu
mulai 2 Februari 2018 hingga 2 Februari 2020. Semakan Audit selanjutnya
mendapati:
i. kontrak penyiap diberikan semula kepada kontraktor asal Fasa 1 iaitu

syarikat 205536-U melalui lantikan terus walaupun kontraktor tersebut
telah gagal untuk menyiapkan projek Fasa 1;
ii. kontrak ini hanya dimeterai selepas tiga (3) tahun kontrak Fasa 1
ditamatkan menyebabkan tempoh masa terbiar (idle) yang lama dan
turut menjejaskan pencapaian output projek serta meningkatkan kos
projek; dan
iii. kemajuan kerja oleh syarikat 205536-U dalam tempoh penyiapan projek
tersebut sehingga 31 Disember 2018 hanya 4.5% berbanding jadual
36% (kelewatan 230 hari). KPM dalam proses mengeluarkan Notis
Tujuan Penamatan selepas diputuskan dalam Mesyuarat Contract
Coordination Panel (CCP) (Projek Sakit) Bilangan 3/2018 bertarikh
22 Oktober 2018 untuk penamatan kontrak kerana kelewatan
menyiapkan projek sebagaimana yang dirancang. Kemajuan kerja
sehingga 15 Oktober 2018 hanya 1.8% berbanding jadual 22.5%
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10 -105 - 5
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 5 28/06/2019 11:21 AM

(kelewatan 151 hari). Namun setakat 31 Disember 2018, Notis Tujuan
Penamatan kerja kontraktor masih belum dikeluarkan.
Pada pendapat Audit, kegagalan penyiapan projek Fasa 1 ini adalah

berpunca daripada pelantikan kontraktor yang tidak berwibawa dalam
kerja pembinaan dan kontraktor yang sama ditawarkan semula untuk
menyiapkan projek terbengkalai Fasa 1 SSM Perlis.
a. Berdasarkan brif projek bertarikh 12 Februari 2007, pembinaan SSM Perlis

bertujuan untuk meningkatkan tahap pengetahuan, pengalaman dan
kemahiran pelajar (atlet) dalam bidang sukan dari zon utara tanpa
mengabaikan pencapaian akademik. Selain itu, SSM Perlis juga bertujuan
untuk menyediakan lebih ramai atlet di peringkat sekolah menyertai
pertandingan peringkat antarabangsa. Perancangan kapasiti bilangan pelajar
yang disasarkan berdasarkan brif projek ini adalah seramai 650 pelajar.
b. Kelewatan dalam penyiapan projek ini walaupun selepas EOT diluluskan

sehingga 18 November 2014 menyebabkan pengambilan pelajar melalui
proses Talent Searching, Talent Scouting dan Ujian Mengenalpasti Bakat
yang sepatutnya dilaksanakan pada tahun 2014/2015 terpaksa
ditangguhkan.
c. Ekoran daripada itu, sehingga 31 Disember 2018, objektif projek untuk

meningkatkan pengetahuan, pengalaman dan kemahiran pelajar (atlet) dari
zon utara dalam bidang sukan dan akademik tidak tercapai.
d. Analisis Audit terhadap data enrolmen pelajar dari tahun 2015 hingga 2018
di kesemua SSM setakat 31 Disember 2018 mendapati seramai 295 pelajar
(18.2%) daripada 1,617 jumlah pelajar SSM adalah pelajar yang berasal
daripada zon utara (Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak). Ini
menunjukkan peratusan pelajar yang berpotensi dari zon utara boleh
dipertingkatkan jika projek pembinaan SSM Perlis dapat disiapkan seperti
yang dirancang dan kemasukan pelajar ke SSM Perlis dapat dilaksanakan. Ini
akan membantu meningkatkan penghasilan lebih ramai atlet negara dalam
sukan berprestasi tinggi secara keseluruhannya di peringkat antarabangsa.
Butiran lanjut enrolmen pelajar yang berasal daripada zon utara dan
ditempatkan di lain-lain SSM seluruh Malaysia adalah seperti di Jadual 3.
10 10
-6-6 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 6 28/06/2019 11:21 AM

JADUAL 3
BUTIRAN ENROLMEN PELAJAR DARI ZON UTARA DI SSM SELURUH MALAYSIA
SETAKAT 31 DISEMBER 2018
JUMLAH KESELURUHAN
KAPASITI ENROLMEN PELAJAR DARI NEGERI DI ZON UTARA
ENROLMEN PELAJAR
SSM PELAJAR
PULAU JUMLAH PELAJAR
(Bil. Pelajar) BIL. % PERLIS KEDAH PERAK
PINANG BIL. %
SSM Bukit Jalil 540 393 72.8 1 27 24 42 94 23.9
SSM Tunku
540 488 90.4 7 20 27 33 87 17.8
Mahkota Ismail
SSM Pahang 400 376 94.0 14 31 19 31 95 25.3
SSM Sabah 300 226 75.3 0 0 2 0 2 0.9
SSM Terengganu 200 134 67.0 0 11 0 6 17 12.7
JUMLAH 1,980 1,617 81.7 22 89 72 112 295 18.2
Sumber: Data Enrolmen Pelajar, Bahagian Sukan, KPM
Maklum balas KPM yang diterima pada 22 Oktober 2018
Pihak KPM melalui Bahagian Sukan bersedia untuk menempatkan atlet murid di
zon utara setelah projek pembinaan SSM Perlis (Fasa 1) siap sepenuhnya yang
berfokus kepada keseluruhan enam (6) jenis sukan iaitu masing-masing
melibatkan empat (4) sukan bagi Fasa 1 (olahraga, badminton, memanah dan
sepak takraw) dan tambahan dua (2) lagi sukan bagi Fasa 2 (hoki dan golf).
Bilangan kemasukan atlet murid adalah terhad kepada kapasiti kemudahan
asrama dan bilik darjah yang dibina.
Pada pendapat Audit, kegagalan menyiapkan projek SSM Perlis

mengikut tempoh masa yang ditetapkan telah menjejaskan
pencapaian objektif dan outcome projek.

a. Unit Perancang Ekonomi (UPE) pada 6 April 2007 telah meluluskan sejumlah
RM76.60 juta kos siling projek pembinaan SSM Perlis di mana peruntukan
pembangunan bagi projek Fasa 1 yang diluluskan di bawah RMKe-10 dalam
RP1 pada tahun 2011 adalah berjumlah RM34 juta. Berdasarkan dokumen
kontrak, kos projek pembinaan SSM Perlis Fasa 1 berjumlah RM34.26 juta,
manakala kos perkhidmatan perunding berjumlah RM4.45 juta menjadikan
kos keseluruhan berjumlah RM38.71 juta. Bagi penyiapan projek
terbengkalai Fasa 1 pula, kos projek yang dipersetujui adalah berjumlah
RM30.20 juta.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10 -107 - 7
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 7 28/06/2019 11:21 AM

b. Semakan Audit mendapati kos projek pembinaan SSM Perlis Fasa 1 telah
melebihi RM4.71 juta peruntukan yang diluluskan di bawah RP1 berjumlah
RM34 juta. Kos projek pembinaan ini juga telah meningkat sejumlah
RM9.30 juta apabila kontraktor penyiap dilantik dengan kos berjumlah
RM30.20 juta berbanding baki kos kontrak Fasa 1 berjumlah RM20.90 juta.
Ini menjadikan kos keseluruhan projek melebihi peruntukan yang diluluskan
di bawah RP1 berjumlah RM14.01 juta semasa kontrak penyiap
ditandatangani. Namun, pada 8 Ogos 2018, EPU telah meluluskan
pertambahan kos projek daripada RM34 juta kepada RM51.34 juta.
c. Setakat 31 Januari 2015, KPM telah membuat bayaran berjumlah

RM13.36 juta (39.0%) dalam tuntutan Interim 1 hingga Interim 32.
Manakala bagi kontrak Penyiapan Projek Terbengkalai Fasa 1, setakat 31
Disember 2018, KPM masih belum membuat sebarang bayaran kepada
kontraktor penyiap walaupun tuntutan berjumlah RM378,650 telah
dikemukakan pada 30 Julai 2018. Menurut KPM, tuntutan tersebut perlu
diteliti semula bagi tujuan tuntutan kerugian Kerajaan kepada kontraktor
terhadap penamatan kontrak Fasa 1. Secara keseluruhannya, setakat 31
Disember 2018, KPM telah membuat bayaran sejumlah RM16.25 juta (42%)
yang merangkumi RM13.36 juta kepada kontraktor dan RM2.89 juta kepada
perunding berbanding jumlah harga kontrak kerja dan perunding. Butiran
lanjut prestasi perbelanjaan adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
PRESTASI PERBELANJAAN PROJEK SEHINGGA 31 DISEMBER 2018
HARGA PERBELANJAAN* BAKI KONTRAK
SILING KONTRAK
PERKARA RM Juta RM Juta
(RM Juta) (RM Juta) % %
(A) (B) (A) – (B)
Kontrak Fasa 1 34.26 **13.36 39.0 20.90 61.0
Kontrak Perunding
 Perunding Arkitek 1.82 ***1.46 80.2 0.36 19.8
 Perunding Kejuruteraan Awam dan Struktur 76.60 1.62 0.82 50.6 0.80 49.4
 Perunding Ukur Bahan 0.62 0.39 62.9 0.23 37.1
 Perunding Mekanikal & Elektrikal 0.16 0.07 43.8 0.09 56.2
 Perunding Mekanikal & Elektrikal 0.23 0.15 65.2 0.08 34.8
JUMLAH KOS PERUNDING 4.45 2.89 64.9 1.56 35.1
JUMLAH KESELURUHAN 38.71 16.25 42.0 22.46 58.0
Sumber: Dokumen Kontrak dan Sistem Lejar Kontraktor (SLKON), BPP, KPM
Nota: (*) - Perbelanjaan Bagi Kontrak Asal Sehingga 31 Januari 2015. Kontrak Penyiap Sehingga 31 Disember
2018
(**) - Perbelanjaan Mengambil Kira Potongan Wang Jaminan Pelaksanaan (WJP). Bayaran Kepada
Kontraktor RM12.02 juta Manakala WJP RM1.34 juta
(***) - Jumlah Perbelanjaan Adalah Termasuk Lain-Lain Kos Iaitu Kerja Perancang Bandar dan Pihak Berkuasa
Tempatan Berjumlah RM44,464
d. Semakan Audit selanjutnya terhadap Minit Mesyuarat Penyelarasan Projek

bagi Penyiapan Projek Terbengkalai Fasa 1 bertarikh 26 September 2018
10 10
-8-8 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 8 28/06/2019 11:21 AM

mendapati perunding telah menganggarkan Kos Penamatan Kontrak Fasa 1
yang perlu dibayar oleh kontraktor kepada Kerajaan bagi tuntutan kerugian
adalah sejumlah RM5.05 juta. Pemotongan bagi setiap interim akan dibuat
secara pro rata iaitu dibahagikan dengan tempoh (bulan) kontrak penyiap
dan pemotongan bermula daripada bulan pertama pelaksanaan projek
penyiap. Bagaimanapun, setakat 31 Disember 2018, pemotongan tuntutan
kerugian Kerajaan masih belum dibuat kerana KPM belum membuat
sebarang bayaran terhadap tuntutan interim oleh pihak kontraktor. Butiran
lanjut kos penamatan kontrak Fasa 1 adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
KOS PENAMATAN KONTRAK FASA 1
JUMLAH
PERKARA
(RM Juta)
Kos Penyiapan
Bayaran Interim 1 - 32 12.02
Baki Wang Jaminan Pelaksanaan (WJP) yang belum ditahan 0.37
Harga Kontrak Penyiapan 30.20
Kerja baru dalam Kontrak Penyiapan (9.73)
Kos tender semula dan pengawasan:
i. Kos penyediaan dokumen 0.01
i. Kos yuran perunding 0.94
iii. Kos kawalan keselamatan di tapak 0.66
iv. 10% caj on cost 0.16
JUMLAH KOS PENYIAPAN (A) 34.63
Harga Kontrak Akhir
Harga Kontrak 34.26
Nilai Bersih Pelarasan Harga Kontrak (4.68)
JUMLAH HARGA KONTRAK AKHIR (B) 29.58
JUMLAH BAYARAN KONTRAKTOR KEPADA KERAJAAN (A - B) 5.05
Sumber: Minit Mesyuarat Penyelarasan Projek Bertarikh 26 September 2018
e. Analisis Audit selanjutnya terhadap Kos Penamatan Kontrak Fasa 1

mendapati sejumlah RM9.73 juta dalam kos penamatan tersebut merupakan
kos bagi kerja baru dalam kontrak penyiap antaranya meliputi item baru,
pertambahan kuantiti item sedia ada dalam Bill of Quantities (BQ) serta
kenaikan harga barang (variation of price). Manakala sejumlah RM1.77 juta
pula merupakan kos tender semula dan pengawasan yang terdiri daripada
kos penyediaan dokumen, yuran perunding dan kawalan keselamatan di
tapak menjadikan peningkatan kos RM11.50 juta dalam kontrak penyiap.
Pada pendapat Audit, penamatan kontrak Fasa 1 oleh KPM di atas

kegagalan kontraktor menyiapkan kontrak asal Fasa 1 telah
mengakibatkan Kerajaan menanggung peningkatan kos penyiap
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10 -109 - 9
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 9 28/06/2019 11:21 AM

6.2.2. Perancangan Projek – Kajian Kemungkinan
a. Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam (PKPA) Bilangan 2/1992 menetapkan

kajian kemungkinan hendaklah dilaksanakan untuk mempertimbangkan
sama ada satu-satu projek itu berdaya maju. Perancangan yang teratur
dapat membantu sesuatu projek pembangunan dioperasikan dengan
penggunaan sumber-sumber yang terhad untuk memaksimumkan
pencapaian objektif pembangunan dan membantu menilai kejayaan sesuatu
projek. Teknik yang boleh digunakan dalam kajian kemungkinan ialah
analisis permintaan, penilaian kesan terhadap alam sekitar, analisis teknikal,
analisis kewangan, analisis ekonomi dan analisis sosial/politik.
b. Semakan Audit mendapati kajian kemungkinan bagi projek pembinaan SSM

Perlis tidak dilaksanakan. Ini adalah disebabkan pembinaan SSM Perlis telah
dirancang sejak tahun 2004 di mana perancangan pembinaan SSM Perlis ini
telah dimasukkan dalam Kertas Cadangan Pembangunan Sukan Sekolah-
Sekolah dalam RMKe-9 dan dibentangkan semasa Persidangan Perancangan
Strategik KPM pada 29 Oktober hingga 1 November 2004. Selain itu, pada
30 Jun 2005, Mesyuarat Jawatankuasa Kabinet Pembangunan Sukan (JKPS)
Siri 4 : Bilangan 3 Tahun 2005 telah bersetuju dengan Pelan Pembangunan
Sukan di Sekolah yang dibentangkan oleh KPM antaranya meliputi keperluan
menambah bilangan Sekolah Sukan Negara. Pembinaan SSM Perlis ini telah
dipersetujui oleh Mesyuarat Jemaah Menteri pada 5 Julai 2006 selepas
Kerajaan Negeri Perlis bersetuju menyediakan tanah tapak sekolah sukan di
negeri tersebut.
c. Semakan Audit selanjutnya mendapati perancangan pembinaan SSM Perlis

ini dilengkapi dengan penyediaan Brif Projek SSM yang menyeluruh
merangkumi aspek objektif, justifikasi, garis panduan, pengambilan murid,
perjawatan dan perkara lain yang berkaitan berpandukan kepada model
sedia ada iaitu Sekolah Sukan Bukit Jalil dan Sekolah Sukan Tunku Mahkota
Ismail. Selain itu, Makmal Pengurusan Nilai juga telah dilaksanakan pada
8 hingga 10 Jun 2011 bagi memastikan projek mencapai nilai yang optimum.
Maklum balas KPM yang diterima pada 10 Mei 2019
Dalam aspek perancangan penyediaan kemudahan bagi pembinaan SSM Perlis,

ianya adalah berdasarkan kepada model dua (2) SSM sedia ada yang telah
beroperasi pada masa itu iaitu Sekolah Sukan Bukit Jalil (SSBJ), Kuala Lumpur
(1996) dan Sekolah Sukan Bandar Penawar (SSBP) yang sekarang dinamakan
sebagai Sekolah Sukan Tunku Mahkota Ismail (SSTMI), Johor (1998).
1010 - 10
- 10 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 10 28/06/2019 11:21 AM

Pada pendapat Audit, perancangan projek SSM Perlis adalah
memuaskan yang mana brif projek yang menyeluruh telah disediakan
dengan berpandukan kepada model dua (2) SSM sedia ada.
6.2.3. Pelantikan Kontraktor Projek Fasa 1
a. Berdasarkan Perenggan 14 Lampiran 1 kepada Surat Pekeliling

Perbendaharaan (SPP) Bilangan 5 Tahun 2007, perolehan kerja yang
melebihi RM200,000 hendaklah diuruskan secara tender manakala
Perenggan 41 pula menetapkan antara asas penilaian tender adalah menilai
kemampuan teknikal petender seperti kakitangan profesional dan teknikal,
pengalaman kerja dan rekod prestasi projek yang sedang dilaksanakan.
b. Semakan Audit mendapati MoF pada 17 Jun 2011 telah memutuskan supaya
projek dilaksanakan secara tender terbuka di kalangan syarikat Bumiputera
tempatan negeri Perlis. Bagaimanapun, KPM pada 25 Oktober 2011 telah
membuat permohonan kepada MoF untuk melaksanakan projek pembinaan
SSM Perlis Fasa 1 secara tender terhad di kalangan sepuluh (10) syarikat.
Namun begitu MoF pada 24 Februari 2012 telah meluluskan pelaksanaan
projek ini secara tender terhad di kalangan tujuh (7) syarikat selain daripada
sepuluh (10) syarikat yang dicadangkan oleh KPM. Pihak Audit mendapati
senarai tujuh (7) syarikat tersebut sebenarnya telah dicadangkan kepada
MoF oleh syarikat 722169-K pada 13 Ogos 2011, 3 Januari 2012 dan
27 Januari 2012. MoF pada 27 Disember 2012 telah bersetuju melantik
syarikat 205536-U dengan harga tawaran berjumlah RM34.26 juta
berdasarkan perakuan daripada Lembaga Perolehan ‘A’ KPM dan Surat
Setuju Terima (SST) telah dikeluarkan pada 1 Februari 2013. Kronologi
pelantikan kontraktor adalah seperti di Jadual 6.
JADUAL 6
KRONOLOGI PELANTIKAN KONTRAKTOR ASAL
TARIKH PERKARA
MoF memutuskan supaya projek dilaksanakan secara tender terbuka di kalangan syarikat Bumiputera
17.06.2011
tempatan negeri Perlis.
Syarikat 722169-K mengemukakan permohonan kepada MoF untuk melaksanakan projek SSM Perlis
13.08.2011
secara tender terhad.
Permohonan YB Menteri Pelajaran kepada MoF untuk melaksanakan projek secara tender terhad di
25.10.2011
kalangan sepuluh (10) syarikat (tiga (3) Perlis, lima (5) Kedah dan dua (2) Kuala Lumpur).
Syarikat 722169-K mengemukakan rayuan kepada MoF untuk melaksanakan projek secara tender
terhad di kalangan lima (5) syarikat. YAB Menteri Kewangan bersetuju meluluskan permohonan syarikat
03.01.2012
722169-K untuk melaksanakan tender terhad di kalangan empat (4) syarikat dan ditambah dua (2)
syarikat dari negeri Perlis.
Syarikat 722169-K mengemukakan rayuan kepada MoF terhadap permohonan bagi melaksanakan
27.01.2012
projek secara tender terhad di kalangan tujuh (7) syarikat.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 11
- 11
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 11 28/06/2019 11:21 AM

TARIKH PERKARA
Surat MoF kepada KPM memutuskan bahawa permohonan syarikat 722169-K untuk melaksanakan
projek secara tender terhad di kalangan tujuh (7) syarikat diluluskan manakala permohonan YB Menteri
24.02.2012 Pelajaran untuk melaksanakan projek secara tender terhad di kalangan sepuluh (10) syarikat adalah
tidak diluluskan. Kelulusan dibuat berdasarkan Memorandum Pertimbangan YAB Menteri Kewangan
yang ditandatangani oleh YAB Menteri Kewangan pada 21 Februari 2012.
Lembaga Perolehan (Kerja), KPM bersetuju menawarkan projek kepada syarikat 205536-U dengan
08.11.2012
harga tawaran RM34.26 juta dan tempoh siap 18 bulan.
Surat MoF kepada KPM bersetuju meluluskan tender bagi projek SSM Perlis ditawarkan kepada syarikat
27.12.2012
205536-U dengan harga tawaran RM34.26 juta dan tempoh siap 18 bulan.
01.02.2013 KPM mengeluarkan SST
Sumber: Fail BPP, KPM dan Bahagian Perolehan Kerajaan, MoF
c. Berdasarkan Laporan Penilaian Tender, syarikat 205536-U merupakan antara

dua (2) daripada tujuh (7) petender yang layak dipertimbang untuk
diperakukan di mana harga yang ditawarkan adalah kedua terendah
(petender yang menawarkan harga terendah gagal pada peringkat kedua
iaitu keupayaan kewangan dan teknikal) dan petender lulus semua peringkat
penilaian. Selain itu, syarikat 205536-U berdaftar dengan Pusat Khidmat
Kontraktor (PKK) dan Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB)
serta bertaraf Bumiputera. Semakan lanjut terhadap kertas pertimbangan
bagi Mesyuarat Lembaga Perolehan Kerja KPM Bil. 13/2012 bertarikh
8 November 2012 mendapati syarikat 205536-U tersebut tidak memiliki
pengalaman kerja sebanding/serupa dengan projek berdasarkan lima (5)
tahun pengalaman projek lalu. Bagaimanapun Lembaga Perolehan ‘A’ KPM
pada 8 November 2012 telah bersetuju memilih syarikat 205536-U kerana
lulus semua peringkat penilaian dan menawarkan harga kedua terendah iaitu
masih dalam julat yang dibenarkan berbanding petender lain.
Maklum balas MoF yang diterima pada 18 September 2018
Kelulusan pelantikan kontaktor dengan harga tawaran berjumlah RM34.26 juta

dibuat melalui Jawatankuasa Perolehan Menteri Kewangan II (JPMK II) pada
20 Disember 2012. JPMK II telah mempertimbangkan permohonan
memuktamadkan tender yang diperakukan Lembaga Perolehan Kerja KPM
berdasarkan perakuan bahawa petender telah dinilai dan lulus semua peringkat
penilaian yang ditetapkan.
Pada pendapat Audit, kelulusan MoF untuk melaksanakan perolehan

melalui tender terhad berdasarkan senarai syarikat yang dicadangkan
oleh syarikat 722169-K menimbulkan isu tadbir urus yang lemah serta
kemungkinan wujud conflict of interest yang menyebabkan kaedah
perolehan kurang kompetitif dan kontraktor yang tidak berwibawa
ditawarkan untuk melaksanakan projek.
1010 - 12
- 12 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 12 28/06/2019 11:21 AM

6.2.4. Pelantikan Kontraktor Penyiap
a. Surat Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 8 Tahun 2009 serta 1PP – PK 4.5

Tatacara Pengurusan Projek Sakit dan Pelantikan Kontraktor Penyiap bagi
Projek Sakit menetapkan kaedah perolehan pelantikan kontraktor penyiap di
Semenanjung Malaysia secara tender terbuka di kalangan kontraktor penyiap
yang dikemukakan oleh Kementerian Kerja Raya (KKR). Tempoh proses
pelantikan kontraktor penyiap adalah tidak melebihi tiga (3) bulan selepas
Notis Penamatan dikeluarkan kepada kontraktor asal. Pekeliling CIDB
Bilangan 1/2015 menetapkan kontraktor yang telah ditamatkan perlu
disenarai hitam dalam tempoh dua (2) tahun oleh CIDB.
b. Semakan Audit mendapati:
i. Mesyuarat Jawatankuasa Projek Sakit Sektor Pelajaran KPM Bilangan

1/2015 bertarikh 22 Januari 2015 yang dipengerusikan oleh Ketua
Setiausaha (KSU), KPM menetapkan supaya kelulusan khas daripada MoF
diperoleh bagi melaksanakan tender terhad untuk projek Fasa 2 dan
disekalikan dengan skop kerja-kerja terbengkalai Fasa 1.
ii. Semakan Audit selanjutnya mendapati KPM telah melantik kontraktor

asal projek Fasa 1 yang telah ditamatkan iaitu syarikat 205536-U sebagai
kontraktor penyiapan projek terbengkalai Fasa 1 secara lantikan terus
bagi tempoh 24 bulan bermula pada 2 Februari 2018 hingga 2 Februari
2020. Kontrak penyiap dengan syarikat 205536-U dimeterai pada 10 Mei
2018. Pelantikan ini dibuat selepas MoF pada 16 Jun 2015 memutuskan
kontraktor asal iaitu syarikat 205536-U dilantik semula bagi menyiapkan
baki kerja projek Fasa 1 secara lantikan terus walaupun KPM pada
13 Mac 2015 telah mengemukakan permohonan kepada MoF untuk
melaksanakan penyiapan projek terbengkalai Fasa 1 bersama projek
pembinaan Fasa 2 secara tender terhad. MoF telah mengarahkan
pelantikan syarikat 205536-U ini dibuat melalui kontrak baharu yang
berasingan dan hak-hak Kerajaan berbangkit daripada penamatan
kontrak terdahulu dituntut. Semakan lanjut terhadap memo daripada
Bahagian Undang-Undang (BUU) Perbendaharaan Malaysia bertarikh
17 Disember 2015 mendapati keputusan MoF ini tidak dirujuk kepada
BUU semasa Memorandum Pertimbangan YAB Menteri Kewangan
berkenaan pelantikan kontraktor penyiapan projek terbengkalai Fasa 1
diangkat untuk pertimbangan. Kronologi pelantikan kontraktor penyiap
dan tempoh masa bagi setiap tindakan yang diambil adalah seperti di
Jadual 7.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 13
- 13
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 13 28/06/2019 11:21 AM

JADUAL 7
KRONOLOGI PELANTIKAN KONTRAKTOR PENYIAP
TEMPOH
MASA
TARIKH PERKARA
TINDAKAN
(Hari)
14.11.2014 - Penamatan kontraktor Fasa 1.
Mesyuarat Jawatankuasa Projek Sakit Sektor Pelajaran KPM Bilangan 1/2015 bersetuju
22.01.2015 69 supaya kelulusan khas daripada MoF diperoleh bagi melaksanakan tender terhad untuk
projek Fasa 2 dan disekalikan dengan skop kerja-kerja terbengkalai Fasa 1.
KPM mengemukakan permohonan kepada MoF untuk melaksanakan penyiapan projek
13.03.2015 50
terbengkalai Fasa 1 bersama projek pembinaan Fasa 2 secara tender terhad.
MoF mengarahkan KPM melantik semula syarikat 205536-U bagi menyiapkan baki kerja
projek Fasa 1 secara lantikan terus dan melalui kontrak baharu yang berasingan.
16.06.2015 95
Kelulusan dibuat berdasarkan Memorandum Pertimbangan YAB Menteri Kewangan yang
ditandatangani oleh YAB Perdana Menteri dan Menteri Kewangan pada 12 Jun 2015.
KPM mengemukakan surat kepada MoF untuk berbincang mengenai keputusan MoF
15.07.2015 29
melantik semula kontraktor asal menyiapkan baki kerja projek Fasa 1.
KPM mengemukakan surat kepada MoF memaklumkan implikasi dari segi perundangan
12.10.2015 89
dan teknikal sekiranya kontrak diberikan semula kepada kontraktor asal.
KPM mengemukakan rayuan kepada MoF terhadap keputusan melantik semula syarikat
11.02.2016 122 205536-U bersekali dengan dokumen berkaitan penamatan syarikat 205536-U bagi
kontrak Fasa 1.
KPM mengemukakan surat kepada MoF memohon untuk melaksanakan projek
pembinaan Fasa 2 bersama penyiapan projek terbengkalai Fasa 1 di dalam satu kontrak
18.03.2016 36
secara tender terhad berdasarkan senarai syarikat yang telah dipersetujui oleh YB
Menteri Pendidikan.
MoF tidak meluluskan permohonan membatalkan pelantikan semula syarikat 205536-U
dan tidak meluluskan permohonan KPM menyiapkan baki kerja projek Fasa 1 secara
tender terhad serta mengekalkan pelantikan syarikat 205536-U secara lantikan terus
21.07.2016 125
seperti keputusan pada 16 Jun 2015. Keputusan dibuat berdasarkan Memorandum
Pertimbangan YAB Menteri Kewangan yang ditandatangani oleh YAB Perdana Menteri
dan Menteri Kewangan pada 31 Mei 2016.
KPM mengeluarkan surat pelawaan menyertai tender secara rundingan terus kepada
13.01.2017 176
syarikat 205536-U.
14.03.2017 60 KPM mengadakan mesyuarat rundingan harga penyiapan projek terbengkalai Fasa 1.
14.04.2017 31
KPM memohon pertimbangan dan kelulusan MoF bagi melaksanakan penyiapan projek
24.05.2017 40
terbengkalai Fasa 1 secara tender terbuka.
09.06.2017 16
MoF tidak meluluskan permohonan KPM untuk melaksanakan penyiapan baki kerja
terbengkalai projek Fasa 1 dan projek Fasa 2 secara tender terbuka dalam satu (1)
kontrak yang sama. Penyiapan baki kerja terbengkalai ditawarkan kepada syarikat
205536-U pada harga tawaran KPM berjumlah RM27.54 juta dan boleh dirundingkan
07.09.2017 90 sehingga ke paras Anggaran Jabatan sekiranya syarikat tidak bersetuju. Namun jika
syarikat tidak bersetuju, pelaksanaan projek Fasa 1 dan Fasa 2 hendaklah dilaksanakan
secara tender terbuka. Keputusan dibuat berdasarkan Memorandum Pertimbangan YAB
Menteri Kewangan yang ditandatangani oleh YAB Perdana Menteri dan Menteri
Kewangan pada 29 Ogos 2017.
KPM mengadakan mesyuarat rundingan harga penyiapan projek terbengkalai Fasa 1 kali
17.10.2017 40
kedua.
MoF meluluskan permohonan KPM untuk memuktamadkan rundingan harga bagi
penyiapan baki kerja projek terbengkalai Fasa 1 dengan syarikat 205536-U pada harga
12.12.2017 56 sebanyak RM30.20 juta. Keputusan dibuat berdasarkan Memorandum Pertimbangan
YAB Menteri Kewangan yang ditandatangani oleh YAB Perdana Menteri dan Menteri
Kewangan pada 11 Disember 2017.
KPM mengeluarkan Surat Setuju Terima bagi pelantikan penyiapan projek terbengkalai
11.01.2018 30
Fasa 1 kepada syarikat 205536-U.
JUMLAH 1,154
Sumber: BPP, KPM dan Bahagian Perolehan Kerajaan, MoF
1010 - 14
- 14 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 14 28/06/2019 11:21 AM

iii. Semakan Audit selanjutnya mendapati KPM telah mengambil masa yang
lama iaitu 1,154 hari (3 tahun 2 bulan) untuk membuat pelantikan
kontraktor penyiap pada 11 Januari 2018 (SST dikeluarkan) berbanding
tarikh kontraktor asal ditamatkan pada 14 November 2014. Kelewatan ini
adalah disebabkan proses permohonan dan rayuan oleh KPM terhadap
keputusan MoF melantik semula syarikat 205536-U sebagai kontraktor
penyiap. KPM telah mengadakan perbincangan dan mengemukakan
enam (6) kali rayuan kepada MoF untuk melaksanakan projek secara
tender terhad dan tender terbuka, namun MoF pada 21 Julai 2016 dan
7 September 2017 tidak meluluskan permohonan KPM dan memutuskan
untuk kekal dengan keputusan melantik syarikat 205536-U secara
lantikan terus.
iv. Selain itu, didapati pelantikan bagi kontrak Penyiapan Projek

Terbengkalai Fasa 1 telah dimeterai dengan nilai RM30.20 juta iaitu
RM9.3 juta (44.5%) lebih tinggi berbanding nilai baki kerja kontrak asal
berjumlah RM20.90 juta. Semakan terhadap Laporan Rundingan Harga
Projek Pembinaan SSM Perlis (Fasa 1) mendapati harga tawaran
permulaan KPM adalah sejumlah RM27.54 juta iaitu RM6.64 juta (31.8%)
lebih tinggi berbanding nilai baki kerja kontrak asal. Asas tawaran harga
permulaan KPM ini adalah berdasarkan faktor penambahan item baru,
penambahan kuantiti di dalam BQ dan kadar harga semasa.
Bagaimanapun, persetujuan hanya dapat dibuat pada harga
RM30.20 juta setelah dua (2) kali proses rundingan harga dilaksanakan.
v. Semakan Audit mendapati selepas pemeriksaan Audit pada 3 hingga

8 Ogos 2018, pihak KPM telah membincangkan projek ini dalam
Mesyuarat CCP (Projek Sakit) KPM Bilangan 2/2018 bertarikh
13 September 2018 dan Bilangan 3/2018 bertarikh 22 Oktober 2018.
Mesyuarat tersebut antara lain memutuskan penamatan kontrak syarikat
205536-U kerana kelewatan untuk menyiapkan projek sebagaimana yang
dirancang. Kemajuan kerja sehingga 31 Disember 2018 hanya 4.5%
berbanding jadual 36% (kelewatan 230 hari).
Maklum balas MoF yang diterima pada 18 September 2018
Kontraktor telah mengemukakan surat rayuan pembatalan Tujuan Penamatan

dan kelulusan lanjutan masa kedua bertarikh 8 November 2014 kepada Menteri
Kewangan. Berdasarkan ulasan yang diterima daripada KPM berkenaan rayuan
kontraktor tersebut, MoF berpandangan:
 rayuan tersebut mempunyai asas untuk dipertimbangkan oleh KPM;
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 15
- 15
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 15 28/06/2019 11:21 AM

 permohonan lanjutan masa tidak dipertimbang secara objektif dan saksama
oleh KPM;
 kontraktor tidak diberi peluang secukupnya oleh KPM untuk membentangkan
permasalahan dan kaedah penyelesaian; dan
 penamatan kontrak dikhuatiri dibuat dengan tidak mematuhi sepenuhnya
syarat-syarat kontrak.
Mengambil kira ulasan KPM dan pandangan MoF, YAB Perdana Menteri
merangkap Menteri Kewangan melalui memo pada 12 Jun 2015 telah
memutuskan supaya kontraktor asal dilantik semula untuk menyiapkan baki
kerja dan pelantikan dibuat melalui kontrak baharu yang berasingan.
Maklum balas KPM pada 10 Mei 2019
KPM telah berhasrat melantik kontraktor penyiap berdasarkan prosedur projek

sakit. Namun begitu, MoF setelah menerima rayuan daripada kontraktor telah
memutuskan untuk membenarkan kontraktor yang sama meneruskan projek.
Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang dikemukakan oleh MoF
dan KPM, dan berpendapat pelantikan semula kontraktor asal sebagai
kontraktor penyiap bagi projek sakit serta tempoh pelantikan
kontraktor penyiap yang mengambil masa selama tiga (3) tahun
dua (2) bulan telah menjejaskan pencapaian projek dan meningkatkan
kos projek.
6.2.5. Pentadbiran Kontrak Penyiap
a. Carta Pelaksanaan Kerja (CPM) Lewat Dikemukakan dan Diluluskan
Berdasarkan Klausa 12.1 Syarat-Syarat Kontrak, syarikat 205536-U perlu

mengemukakan Program Kerja (dalam bentuk CPM) yang menunjukkan
perincian kerja kepada KPM dalam tempoh 14 hari selepas SST diterima bagi
membolehkan Kerajaan memantau kemajuan kerja kontraktor. Semakan
Audit mendapati:
i. Syarikat 205536-U hanya mengemukakan CPM yang pertama pada

1 Mac 2018 iaitu kelewatan selama 29 hari berbanding tarikh akhir
mengemukakan CPM pada 31 Januari 2018 iaitu selepas 14 hari SST
Penyiapan Projek Terbengkalai Fasa 1 diterima oleh syarikat 205536-U
pada 17 Januari 2018.
ii. CPM hanya diluluskan oleh KPM pada 30 Julai 2018 iaitu selepas 194 hari
SST diterima. Kelewatan ini berlaku disebabkan CPM yang dikemukakan
1010 - 16
- 16 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 16 28/06/2019 11:21 AM

pihak kontraktor ditolak sebanyak 10 kali selepas semakan perunding
kerana tidak tepat, berbeza daripada kontrak dan tidak mengambil kira
ulasan pihak perunding.
iii. KPM telah mengingatkan syarikat 205536-U supaya menyediakan CPM

dalam Mesyuarat Kick Off pada 24 Januari 2018. Pihak perunding juga
telah memberi peringatan kepada kontraktor bagi menyelesaikan
kelulusan CPM dalam lima (5) mesyuarat tapak, mesyuarat pemantauan
KPM pada 25 April 2018 serta Surat Peringatan dan Notis Amaran
Kemungkiran Kontraktor No. 1. Kelewatan menyediakan CPM ini telah
menyukarkan pemantauan terhadap kemajuan kerja kontraktor.
b. Pengurusan Item Preliminaries and General Condition Dalam

Kontrak
i. Kontraktor Tidak Menyediakan Pengurus Projek Sepenuh Masa
Menurut Klausa 59 Syarat-Syarat kontrak menetapkan bahawa

Contractor shall keep constantly on the site a competent, efficient,
suitability qualified, experienced and good character site agent and his
assistants. Semakan Audit terhadap Buku Harian Tapak (site diary) dan
minit mesyuarat tapak mendapati sehingga tarikh pemeriksaan Audit
pada 3 Ogos 2018, syarikat 205536-U tidak menempatkan Pengurus
Projek sepenuh masa di tapak. Ketiadaan Pengurus Projek menyukarkan
proses komunikasi dan koordinasi di antara KPM/perunding dengan
kontraktor.
ii. Kontraktor Tidak Melantik Quality Assurance Officer dan Safety

and Health Officer (SHO)
Mengikut dokumen kontrak, Bill No. 1 - Preliminaries and General
Condition dan Bill No. 18 - Occupational Safety and Health, kontraktor
hendaklah melantik Quality Assurance Officer dan SHO yang
berkelayakan dan berpengalaman sepenuh masa di tapak. Pemeriksaan
Audit pada 3 Ogos 2018 mendapati kontraktor tidak melantik pegawai
Quality Assurance Officer dan SHO di tapak. Semakan selanjutnya
mendapati isu pelantikan Quality Assurance Officer dan SHO ini telah
dibangkitkan sebanyak dua (2) kali dalam Mesyuarat Tapak Bilangan
1/2018 pada 1 Mac 2018 dan Bilangan 5/2018 pada 5 Julai 2018.
Bagaimanapun kontraktor masih gagal membuat pelantikan dan
kegagalan berbuat demikian boleh menjejaskan kualiti pembinaan dan
keselamatan pekerja di tapak bina.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 17
- 17
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 17 28/06/2019 11:21 AM

iii. Dinding Penghadang (Hoarding) Tidak Disediakan
Mengikut dokumen kontrak, Bill No.1 Preliminaries and General Condition

(Preliminaries/Muka Surat 5), contractor shall provide, erect, paint and
maintain a project hoarding as per Architect’s drawing no. A-DD
242/HD/01. Pemeriksaan Audit pada 1 hingga 3 Ogos 2018 mendapati
dinding penghadang tidak dipasang di tapak pembinaan seperti Gambar
1 dan 2. Ketiadaan dinding penghadang di sekeliling tapak pembinaan
boleh memberi risiko kepada pencerobohan dan kecurian bahan binaan.
GAMBAR 1 GAMBAR 2
- Hoarding Tidak Dipasang di Sekeliling Tapak Projek

(03.08.2018)
iv. Pejabat Tapak Belum Siap Sepenuhnya
Mengikut dokumen kontrak, Bill No.1 Preliminaries and General

Condition, contractor shall provide and maintain a site office for the use
of the KPM Supervisory staff. Pemeriksaan Audit pada 1 hingga 3 Ogos
2018 mendapati pejabat tapak ada disediakan oleh kontraktor.
Bagaimanapun, pejabat tapak ini tidak dilengkapi dengan CPM, Carta
Organisasi Kontraktor, Lukisan Pembinaan, sampel berkenaan pembinaan
dan kemajuan kerja di tapak serta kemudahan internet/talian telefon
seperti ditunjukkan dalam Gambar 3 dan 4. Ketidaksempurnaan ini
menyebabkan proses pengurusan projek tidak dapat dilaksanakan
dengan baik.
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Pejabat Tapak
- Keadaan Pejabat Tapak yang Tidak Lengkap Dengan CPM, Carta Organisasi dan Kemajuan Kerja Pembinaan
(03.08.2018)
1010 - 18
- 18 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 18 28/06/2019 11:21 AM

v. Rumah Kongsi Pekerja di Tapak Belum Siap
Mengikut dokumen kontrak, Bill No.1 Preliminaries and General

Condition, contractor shall provide and maintain all temporary
accomodation and facilities including temporary lighting, plumping and
water storage for his labour and staff living on site. Pemeriksaan Audit
pada 1 hingga 3 Ogos 2018 mendapati rumah kongsi berserta
kemudahan tandas/bilik air dan dapur untuk pekerja masih belum siap
dibina dengan sempurna seperti ditunjukkan dalam Gambar 5 dan 6.
Ketiadaan rumah kongsi ini menyukarkan kontraktor menempatkan
pekerja binaan di tapak dengan lebih teratur bagi melancarkan dan
mempercepatkan pelaksanaan kerja pembinaan. KPM dan perunding
telah memberi peringatan melalui Mesyuarat Kick Off pada 24 Januari
2018, mesyuarat pemantauan pada 25 April 2018 serta Surat Peringatan
dan dua (2) Notis Amaran Kemungkiran Kontraktor pada 25 Jun 2018
dan 20 September 2018. Bagaimanapun tindakan masih belum diambil
oleh kontraktor.
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Rumah Kongsi Pekerja Tandas/Bilik Air

- Atap, Tingkap dan Pintu Belum Dipasang - Tandas yang Masih Belum Disiapkan Dengan Sempurna
Dengan Sempurna (03.08.2018)
 Pihak kontraktor telah mengemukakan surat pemakluman pelantikan

pengurus projek pada 1 Oktober 2018.
 Quality Assurance Officer dan SHO telah mula bertugas pada 1 November
2018 tetapi pelantikan rasmi dan kelayakan/kompetensi belum dikemukakan
untuk semakan perunding.
 Pemasangan hoarding telah dibuat bermula pada 11 Ogos 2018 sepanjang
350m iaitu 67% daripada panjang keseluruhan 522m dan penyambungan
masih tertangguh.
 Pejabat tapak telah siap dengan penambahan dua (2) unit kabin, masing-
masing satu (1) bilik pejabat, bilik setor sampel dan bilik setor peralatan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 19
- 19
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 19 28/06/2019 11:21 AM

serta dua (2) surau. Jadual Perancangan Kerja (CPM), S Curve, carta
organisasi dan gambar semasa tapak telah dipamerkan. Namun, talian
telefon dan fax belum disediakan.
 Rumah kongsi dan kemudahan sokongan hanya 80% siap. Terdapat
tambahan 50 unit bilik, kolam mandi dan sistem kumbahan.
Pada pendapat Audit, kegagalan kontraktor menyediakan CPM yang

lengkap menyebabkan program kerja dan pemantauan projek tidak
dapat dilaksanakan dengan sempurna. Kontraktor juga tidak serius
dalam mematuhi terma kontrak walaupun telah diberi peringatan
berulang kali.
6.2.6. Pelaksanaan Projek
a. Tiada Kerja Pembinaan Dilaksanakan di Tapak
Berdasarkan dokumen kontrak penyiap projek terbengkalai Fasa 1, Klausa 2

bertarikh 11 Januari 2018, tempoh penyiapan projek adalah selama 24 bulan
bermula daripada 2 Februari 2018 hingga 2 Februari 2020. Pemeriksaan
Audit pada 1 hingga 3 Ogos 2018 mendapati tiada jentera, bahan binaan,
pekerja dan aktiviti pembinaan di tapak projek seperti Gambar 7 hingga 10.
KPM telah mengeluarkan Surat Peringatan No.1 pada 6 April 2018 kerana
syarikat 205536-U masih belum memulakan kerja sehingga 1 April 2018.
Notis Amaran Kemungkiran Kontraktor No. 1 telah dikeluarkan pada 25 Jun
2018 dengan kemajuan kerja hanya 1% berbanding jadual 16.7% dan Notis
Amaran Kemungkiran No. 2 dikeluarkan pada 20 September 2018 dengan
kemajuan kerja hanya 1.3% berbanding jadual 20% (Berdasarkan kemajuan
kerja pada 30 September 2018 dalam Minit Mesyuarat CCP Bilangan 3/2018
bertarikh 22 Oktober 2018).
GAMBAR 7 GAMBAR 8
Dewan Makan Asrama

Perempuan
Pentadbiran
Asrama
Kuarters
Warden
Tapak Projek Blok Pentadbiran dan Blok Akademik

- Keadaan Bangunan yang Belum Siap Dibina - Keadaan Semasa Projek yang Masih Belum Siap
(01.08.2018) (01.08.2018)
1010 - 20
- 20 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 20 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 9 GAMBAR 10
Rumah Pengawal Blok Lapang Sasar Memanah

- Rumah Pengawal yang Belum Siap - Blok Lapang Sasar Memanah yang Belum Siap
(01.08.2018) (01.08.2018)
Maklum balas KPM yang diterima pada 7 Disember 2018 dan 10 Mei
2019
 Mesyuarat Contract Coordination Panel (CCP) (Projek Sakit) Bilangan 3/2018

bertarikh 22 Oktober 2018 yang dipengerusikan oleh KSU, KPM bersetuju
untuk penamatan kontrak syarikat 205536-U dan Pengurus Projek
mengeluarkan Notis Tujuan Penamatan kepada kontraktor dengan segera
disusuli Notis Penamatan.
 Notis Tujuan Penamatan telah dikeluarkan pada 20 Mac 2019 dan Notis
Penamatan telah dikeluarkan pada 17 April 2019. Penilaian baki kerja ditapak
oleh perunding telah dibuat pada 22 April 2019 dengan kos baki kerja
berjumlah RM29.27 juta. Proses tender semula dijangka selesai dalam bulan
Oktober 2019.
Pada pendapat Audit, kegagalan pelaksanaan dan penyiapan projek

pembinaan SSM Perlis ini adalah berpunca daripada kelemahan
kontraktor penyiap yang merupakan kontraktor sama yang telah
ditamatkan bagi kontrak asal Fasa 1.
b. Pembinaan Tidak Mengikut Spesifikasi
Berdasarkan Klausa 10 Syarat-Syarat kontrak, kerja yang dilaksanakan perlu

dibuat mengikut lukisan, spesifikasi dan lain-lain dokumen berkaitan dalam
Dokumen Kontrak. Pemeriksaan Audit pada 1 hingga 3 Ogos 2018
mendapati lima (5) skop kerja bernilai RM190,799 yang dilaksanakan di
bawah kontrak Fasa 1 tidak mengikut spesifikasi yang ditetapkan. Selain
boleh menjejaskan keselamatan pengguna, ketidakpatuhan dalam
pelaksanaan kerja oleh kontraktor ini juga telah menyebabkan berlaku
pertambahan kos dalam kontrak penyiap berjumlah RM74,761 bagi kerja
meroboh dan membina semula struktur tangga baharu. Butiran lanjut kerja
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 21
- 21
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 21 28/06/2019 11:21 AM

pembinaan kontrak Fasa 1 yang tidak mengikut spesifikasi dan implikasinya
JADUAL 8
KERJA PEMBINAAN TIDAK MENGIKUT SPESIFIKASI KONTRAK
SPESIFIKASI NILAI KERJA
BIL. LUKISAN PENEMUAN AUDIT IMPLIKASI DALAM BQ
PEMBINAAN (RM)
 Pembinaan drop bagi semua pintu
masuk tandas di Blok Asrama Lelaki &
Perempuan dibuat secara terbalik di
Drop perlu dibina mana ianya sepatutnya dibina ke arah
Menjejaskan keselamatan
dengan ketinggian bahagian dalam tandas namun ianya
pengguna kerana lantai
50mm dan ianya perlu telah dibina ke arah bahagian luar 65,456
1. menjadi licin akibat air
menghala ke arah tandas (Lump sum)
melimpah keluar dari ruang
bahagian dalam pintu (Gambar 11 dan 12)
tandas.
tandas.
 Tiada drop dibina untuk semua ruang
water closet (WC) dan bilik mandi.
(Gambar 13 dan 14)
 Terdapat jarak (gap) di antara tangga
dan dinding bata pada semua struktur  Menjejaskan keselamatan
tangga di Blok Asrama Lelaki dan pengguna.
Perempuan.
Tiada jarak di antara (Gambar 15 dan 16)  Berdasarkan Bill of
2. struktur tangga dan Quantities dalam kontrak
dinding bata.  Terdapat gap yang telah ditampal
penyiap, pertambahan kos
dengan konkrit tanpa mengemukakan
berjumlah RM74,761
method statement kepada pihak kerana perlu meroboh dan 102,180
perunding
membina semula struktur
(Gambar 17 dan 18)
tangga yang baru. Kos ini
Pembinaan anak tangga (riser) bagi telah diambil kira dalam
struktur tangga di Blok Asrama Lelaki dan skop kontrak baru.
Saiz riser adalah
3. Perempuan tidak mengikut saiz yang Perkara ini jelas
150mm.
ditetapkan. merugikan Kerajaan.
(Gambar 19 dan 20)
Besi tetulang bagi pembinaan tiang di Blok
Pembaziran masa dan bahan
Tiang hendaklah dibina Lapang Sasar Memanah telah dibina di
yang boleh mengakibatkan Tiada dalam
4. di tengah Blok Lapang tengah Lapang Sasar di mana ianya tidak
kelewatan pelaksanaan skop kerja asal
Sasar Memanah. dinyatakan di dalam lukisan pembinaan.
projek.
(Gambar 21 dan 22)
Ramp hendaklah dibina Ramp bagi tujuan laluan Orang Kurang Pertambahan kos kepada
di hadapan lobi masuk Upaya (OKU) di Blok Pentadbiran dan Kerajaan kerana perlu
5. 23,163
ke Blok Pentadbiran Akademik tidak dibina. meroboh dan membina
dan Akademik. (Gambar 23 dan 24) semula struktur ramp.
JUMLAH 190,799
Sumber: Dokumen Kontrak, Lukisan Pembinaan dan Pemeriksaan Audit di Tapak
GAMBAR 11 GAMBAR 12
Blok Asrama Lelaki dan Perempuan

- Pembinaan Drop Bagi Semua Pintu Masuk Tandas di Blok Asrama Lelaki dan Perempuan Dibuat Secara Terbalik
(01.08.2018)
1010 - 22
- 22 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 22 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 13 GAMBAR 14

- Tiada Drop Dibina Untuk Semua Ruang Water Closet (WC) dan Bilik Mandi
Lukisan Pembinaan Menyatakan Drop 50mm Perlu Dibina Untuk Semua Pintu Masuk ke Dalam Tandas.
(01.08.2018)
GAMBAR 15 GAMBAR 16
330mm

- Terdapat Jurang (Gap) di Antara Tangga dan Dinding Bata Pada Semua Struktur Tangga
(01.08.2018)
GAMBAR 17 GAMBAR 18

- Terdapat Jurang yang Telah Ditampal Dengan Konkrit Tanpa Mengemukakan Method Statement Kepada Pihak
Perunding. Lukisan Pembinaan Menyatakan Tiada Jurang di Antara Struktur Tangga dan Dinding Bata
(01.08.2018)
GAMBAR 19 GAMBAR 20
270mm

- Pembinaan Tidak Mengikut Saiz Seperti Dalam Lukisan
(01.08.2018)
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 23
- 23
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 23 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 21 GAMBAR 22
Blok Lapang Sasar Memanah

- Besi Tetulang Bagi Pembinaan Tiang Telah Dibina di Tengah Bangunan
(01.08.2018)
GAMBAR 23 GAMBAR 24
Blok Pentadbiran dan Akademik

- Ramp Bagi Tujuan Laluan Orang Kurang Upaya (OKU) Tidak Dibina Seperti di Dalam Lukisan Pembinaan
(01.08.2018)
c. Kualiti Pembinaan Kurang Memuaskan
i. Berdasarkan kontrak asal, kontraktor hendaklah melaksanakan kerja

pemasangan dan membekal bahan yang berkualiti supaya binaan yang
dilaksanakan kukuh dan tahan lama serta kemas dan boleh diduduki/
digunakan dengan selesa. Sekiranya kerja/bahan yang digunakan tidak
berkualiti, tidak mengikut spesifikasi dan skop serta tidak dipasang/tidak
dibekalkan maka ia perlu dibaiki serta diganti.
ii. Pemeriksaan Audit pada 1 hingga 3 Ogos 2018 mendapati kualiti kerja
yang dilaksanakan oleh kontraktor bagi kontrak Fasa 1 adalah tidak
memuaskan. Terdapat honeycomb pada tiang dan rasuk di Blok Dewan
Badminton/Serbaguna, Blok B (Akademik 1) dan Blok Asrama Lelaki
seperti Gambar 25 dan 26. Berdasarkan laporan teknikal Jabatan Audit
Negara, perkara ini berlaku disebabkan kerja-kerja pemadatan selepas
penuangan konkrit ke dalam kotak acuan dilakukan dengan tidak
sempurna. Ini boleh menyebabkan berlaku pengaratan pada besi
tetulang dan mengakibatkan kelemahan pada struktur bangunan.
1010 - 24
- 24 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 24 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 25 GAMBAR 26
Blok B (Akademik 1) Blok Asrama Lelaki, Blok B (Akademik 1)

- Terdapat Honeycomb Pada Tiang dan Rasuk - Terdapat Honeycomb Pada Tiang dan Rasuk
(01.08.2018) (01.08.2018)
Semua kerja yang tidak mengikut spesifikasi kontrak tidak dibayar dan telah
diambil kira dalam penyediaan BQ untuk kontrak penyiapan projek terbengkalai.
Kos pembaikan untuk kerja ini akan dituntut daripada kontraktor asal melalui
Kos Perakuan Penamatan. Kos Perakuan Penamatan adalah berjumlah
RM5.05 juta. Bagaimanapun, pihak KPM dalam proses penyediaan dokumen
sokongan untuk mendapatkan tandatangan Pegawai Penguasa Kontrak
terdahulu bagi dokumen Perakuan Kos Penamatan tersebut.
Pada pendapat Audit, kerja yang tidak mengikut lukisan dan

spesifikasi mengakibatkan kualiti kerja terjejas, pembaziran, tidak
mencapai matlamat pembinaan serta mempunyai risiko keselamatan
dan ketidakselesaan kepada pengguna. Pihak Audit juga berpendapat
kejadian ini menunjukkan pemantauan oleh KPM/perunding di tapak
adalah lemah.
6.2.7. Pemantauan
Berdasarkan Klausa 3.0 Syarat-Syarat Kontrak, Superintending Officer (S.O.)

shall be responsible for the overall supervison and direction of the works. S.O.
dan pengurus projek di peringkat KPM menyerahkan tugas pemantauan dan
penyeliaan tapak kepada perunding serta melaksanakan penyelarasan sekiranya
wujud permasalahan yang tidak dapat diselesaikan di peringkat perunding.
Semakan Audit mendapati perkara berikut:
a. Bilangan Mesyuarat Tapak bagi projek Fasa 1 untuk tempoh tahun 2011
hingga 2014 tidak dapat disahkan kerana hanya sembilan (9) minit
mesyuarat sahaja yang dikemukakan oleh BPP, KPM kepada pihak Audit.
Manakala bagi kontrak penyiapan projek terbengkalai Fasa 1, sebanyak
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 25
- 25
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 25 28/06/2019 11:21 AM

lima (5) Mesyuarat Tapak telah diadakan pada bulan Mac 2018 hingga
Disember 2018.
b. KPM juga telah melaksanakan tujuh (7) mesyuarat pemantauan antaranya

Mesyuarat Penyelarasan Projek, Mesyuarat CCP, Mesyuarat Lawatan Tapak
Projek dan Pemantauan KPM serta Mesyuarat Penyelarasan Jadual
Perancang Kerja CPM bagi tempoh tahun 2014 hingga 2018. Selain itu,
lawatan tapak juga diadakan oleh S.O. pada 16 April 2018 dan 7 Jun 2018
selepas didapati tiada kemajuan fizikal projek.
c. Semakan Audit selanjutnya mendapati masalah dalam pelaksanaan projek

Fasa 1 dan penyiapan projek terbengkalai Fasa 1 telah dibincangkan dalam
setiap mesyuarat yang diadakan serta arahan daripada KPM dan perunding
kepada kontraktor untuk mengambil tindakan segera. Bagaimanapun,
kemajuan fizikal projek masih tiada perubahan disebabkan pihak kontraktor
tidak mengendahkan arahan yang diberikan dan tidak bersungguh-sungguh
dalam melaksanakan projek.
Pihak KPM sentiasa memantau pelaksanaan projek melalui Mesyuarat

Pemantauan, semakan laporan bulanan, semakan minit Mesyuarat Tapak serta
lawatan tapak. KPM telah mengeluarkan surat kepada kontraktor memaklumkan
fungsi dan tanggungjawab perunding menerusi surat bertarikh 23 Julai 2018.
Pada pendapat Audit, kelemahan pemantauan di peringkat KPM dalam

pelaksanaan projek Fasa 1 menyebabkan berlaku kerja tidak mengikut
spesifikasi dan tidak memuaskan. Selain itu, pelantikan kontraktor
asal yang gagal menyiapkan Fasa 1 sebagai kontraktor penyiap kerana
kapasiti kewangan serta pengalaman dalam projek pembinaan telah
menyumbang dalam kegagalan penyiapan projek.
Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Projek Pembinaan SSM Perlis tidak
dilaksanakan dengan cekap dan berhemat terutamanya mengenai pelantikan kontraktor
asal serta pelantikan semula kontraktor asal sebagai kontraktor penyiap yang menjadi
punca utama kegagalan projek. Ini menyebabkan objektif projek yang ditetapkan tidak
tercapai. Setakat 31 Disember 2018, kemajuan kerja penyiapan projek oleh kontraktor
penyiap hanya 4.5% berbanding 36% yang dijadualkan iaitu kelewatan selama
230 hari.
1010 - 26
- 26 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
r o j e k SSekolah
erlis
Bab 10 a.indd 26 28/06/2019 11:21 AM

8. SYOR AUDIT
Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara sama tidak
berulang dalam projek pembinaan lain, adalah disyorkan tindakan seperti berikut:
8.1. KPM perlu memastikan semua pelantikan kontraktor hendaklah dibuat secara
tender terbuka dan bukan melalui tender terhad. Jika tender terhad terpaksa
dilaksanakan oleh sesuatu sebab yang munasabah, senarai petender terhad
hendaklah ditentukan oleh kementerian berkenaan tanpa merujuk kepada cadangan
syarikat tertentu;
8.2. KPM perlu menguatkuasakan klausa kontrak perihal penamatan kontrak

penyiap dengan segera di atas kegagalan kontraktor mengikut kemajuan kerja yang
ditetapkan dan menyenarai hitam pemilik serta syarikat 205536-U;
8.3. KPM/MoF perlu mengamalkan pelantikan kontraktor penyiap projek secara

tender terbuka di kalangan kontraktor yang telah diberi Sijil Kontraktor Penyiap oleh
KKR bagi memastikan kontraktor dapat menyiapkan projek dalam tempoh yang
ditetapkan;
8.4. KPM perlu memastikan kos membaik pulih kerja-kerja Fasa 1 yang tidak
mengikut spesifikasi dan kualiti ditetapkan dituntut daripada kontraktor dan diambil
kira dalam Kos Penamatan Kontrak Fasa 1; dan
8.5. KPM perlu memastikan pemantauan di peringkat perunding dan kontraktor

dipertingkatkan dan tidak bergantung sepenuhnya kepada pihak perunding untuk
menyelia dan mengawasi projek.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010
- 27
- 27
Pengurusan
P r o j e k Sekolah
erlis
Bab 10 a.indd 27 28/06/2019 11:21 AM

PENGURUSAN PROJEK HAB PENDIDIKAN TINGGI PAGOH SECARA
2 KERJASAMA AWAM SWASTA (PPP) MELALUI KAEDAH INISIATIF
PEMBIAYAAN SWASTA (PFI)
1. LATAR BELAKANG
1.1. Jemaah Menteri pada 24 Jun 2011 telah memberi persetujuan terhadap
pelaksanaan Projek Hab Pendidikan Tinggi Pagoh (HPTP) di Muar, Johor secara
Kerjasama Awam Swasta/Public Private Partnership (PPP) melalui kaedah Inisiatif
Pembiayaan Swasta/Private Finance Initiative (PFI). Projek HPTP melibatkan
pembinaan Institusi Pengajian Tinggi (IPT) dengan konsep berkelompok (kluster)
dan dilaksanakan oleh syarikat bernombor pendaftaran Suruhanjaya Syarikat
Malaysia (SSM) 15631-P iaitu anak syarikat kepada syarikat bernombor pendaftaran
SSM 752404-U. Syarikat 15631-P berperanan mereka bentuk kemudahan HPTP
mengikut spesifikasi yang ditentukan oleh Kerajaan, membina dan menyenggara
bangunan berkonsepkan Build-Lease-Maintain-Transfer (BLMT) dengan pembiayaan
ditanggung sepenuhnya oleh syarikat 15631-P. Objektif projek pembinaan HPTP ini
adalah untuk memenuhi perancangan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)
dalam Pelan Strategik Pendidikan Tinggi Negara (PSPTN). Ini bagi menampung
sekurang-kurangnya 45% permintaan daripada kohort 17 hingga 23 tahun
menjelang tahun 2015 dan 50% menjelang tahun 2020 [anggaran dua (2) juta
pelajar]. Pembangunan HPTP juga bertujuan untuk menerapkan budaya guna sama
dan perkongsian fasiliti di antara IPT dan sesama fakulti serta jabatan dalam IPT.
1.2. Projek HPTP dibangunkan secara berfasa di atas tanah seluas 1,000 daripada
4,014 ekar tanah milik syarikat bernombor pendaftaran SSM 647766-V (anak
syarikat kepada syarikat 752404-U) yang terletak di Ladang Lanadron, Mukim Jorak,
Daerah Muar, Johor. Jemaah Menteri pada 18 Julai 2012 telah meluluskan
perolehan 501.15 daripada 1,000 ekar tanah tersebut dengan harga RM50.12 juta
bagi pelaksanaan Fasa 1. Fasa ini melibatkan empat (4) IPT iaitu Politeknik Tun
Syed Nasir (PTSN), Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM), Universiti Islam
Antarabangsa Malaysia (UIAM) dan Universiti Teknologi Malaysia (UTM). Kerajaan
pada 7 November 2011 telah menandatangani empat (4) perjanjian konsesi bernilai
RM1.066 bilion dengan empat (4) syarikat Special Purpose Vehicle (SPV) yang
ditubuhkan oleh syarikat 15631-P sebagai syarikat konsesi untuk melaksanakan
projek tersebut. Syarikat konsesi tersebut adalah syarikat bernombor pendaftaran
SSM 1016138-D, syarikat 1016357-X, syarikat 1005296-U dan syarikat 1010389-M.
Projek tersebut meliputi kerja pembinaan kemudahan dan infrastruktur, perolehan
peralatan pengajaran dan Sistem Pengkokolan Air (District Cooling Water System)
1010 - 28
- 28 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan Projek Hab Pendidikan Tinggi Pagoh Secara Kerjasama Awam
SPengurusan
w a s t a ( P P P ) Projek
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
a h I n i s i a t i f Tinggi
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
a s t a ( P Kerjasama
FI) Awam Swasta
(PPP) Melalui Kaedah Inisiatif Pembiayaan Swasta (PFI)
Bab 10 a.indd 28 28/06/2019 11:21 AM

bagi kemudahan penghawa dingin yang dibuat melalui perjanjian tambahan. Butiran
lanjut mengenai komponen projek dan kos projek adalah seperti di Jadual 1 dan 2.
JADUAL 1
KOMPONEN PROJEK PEMBINAAN UTAMA HPTP
BIL. PERKARA KOMPONEN PEMBINAAN UTAMA
 Auditorium  Pusat Sukan Trek (Astaka, Padang Bola
Kemudahan  Dewan Konvensyen Sepak dan Balapan)
Guna Sama  Dewan Serba Guna  Rumah Tamu
1. ditadbir oleh  Pusat Akuatik  Tadika
Seksyen Projek  Pusat Futsal  Padang Bola Sepak, Ragbi, Hoki, Lawn
Khas (SPK)  Surau Ball, Gelanggang Tenis, Takraw, Bola
 Perpustakaan, Data ICT dan Kafeteria Tampar, Bola Jaring dan Bola Keranjang
Politeknik Tun  Bangunan Pentadbiran  Department of Food & Oleochemical

2. Syed Nasir  Department of Petrochemical (Bengkel/Makmal)
(PTSN) (Bengkel/Makmal)  Bilik Kuliah
 Makmal Sains Teknologi & Pembangunan
 Bangunan Pentadbiran, Dewan/Bilik Kuliah
Universiti Tun Insan
 Kafeteria
Hussein Onn  Kompleks Latihan & Pembuatan (Teaching
3.  Makmal Teknologi Kejuruteraan Elektrik
Malaysia Factory)
 Makmal Teknologi Kejuruteraan Mekanikal
(UTHM)  Makmal Teknologi Kejuruteraan Kimia
 Makmal Teknologi Kejuruteraan Awam
 Makmal Teknologi Komputer & Multimedia
 Blok Pentadbiran & Tenaga Pengajar
 Bangunan Pembelajaran 1
Universiti Islam (Kuliyyah Bahasa & Pengurusan)
 Bangunan Pembelajaran 2
4. Antarabangsa  Blok Pentadbiran & Tenaga Pengajar
 Dar Al Khadamat Al Islamiyah (Surau)
Malaysia (UIAM) (Jabatan Perancangan Pelancongan dan
 Kafeteria
Pengurusan Hospitaliti serta Kursus Wajib)
 Bangunan Pejabat
Universiti  Blok Advanced Bioprocess Control System
 Makmal (Research & Analytical)
5. Teknologi  Bangunan Peralatan Ladang
 Biorefinery Plant
Malaysia (UTM)  Kafeteria
 Blok Bioprocessing
Sumber: Contract Drawing dan As Built Drawing
JADUAL 2
PECAHAN KOS PROJEK DAN PERALATAN MENGIKUT PERJANJIAN KONSESI
KOS PERJANJIAN KONSESI
PERJANJIAN (RM Juta)
BIL. PROJEK SYARIKAT KONSESI
KONSESI
PROJEK PERALATAN JUMLAH
1. Politeknik Tun Syed Nasir CA 1 163.05 39.70 202.75
2. Kemudahan Guna Sama CA 1 123.31 1.50 124.81
Syarikat 1016138-D
3. Infrastruktur utama CA 1 148.66 - 148.66
4. Pembekalan Air Kokol CA Tambahan 72.93 - 72.93
Universiti Tun Hussein Onn
5. Syarikat 1016357-X CA 2 300.67 82.00 382.67
Malaysia
Universiti Islam
6. Syarikat 1005296-U CA 3 67.76 12.86 80.62
Antarabangsa Malaysia
7. Universiti Teknologi Malaysia Syarikat 1010389-M CA 4 32.31 20.80 53.11
JUMLAH 908.69 156.86 1,065.55
Sumber: Perjanjian Konsesi
Nota: CA - Concession Agreement
1.3. Tempoh konsesi adalah selama 23 tahun termasuk tiga (3) tahun pembinaan
bermula daripada 2 Mei 2014 hingga 1 Mei 2037. Bayaran konsesi oleh Kerajaan
bagi tempoh 20 tahun bermula daripada 2 Mei 2017 iaitu tarikh projek pembinaan
disiapkan dan diterima sehingga 1 Mei 2037. Bayaran tersebut adalah bayaran
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 29
- 29
Pengurusan Projek SHab
w a s tPendidikan
a ( P P P ) M e lTinggi
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
i s i a t i f PKerjasama
e m b i a y a a n Awam
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 29 28/06/2019 11:21 AM

pembinaan kemudahan (Availability Charges), penyenggaraan kemudahan
(Maintenance Service Charges) dan bayaran ke dalam tabung penyenggaraan
(Maintenance Reserve Fund) melibatkan penggantian peralatan. Selain itu, Kerajaan
juga perlu membuat bayaran sebanyak 3% daripada nilai kontrak bagi reimbursable
cost secara one-off dalam tempoh satu (1) tahun selepas projek diterima. Di
samping itu, Kerajaan juga membuat bayaran pembekalan peralatan pengajaran
dalam tempoh lima (5) tahun bermula daripada 2 Mei 2017 hingga 1 Mei 2022.
Secara keseluruhannya, jumlah komitmen Kerajaan kepada syarikat konsesi dalam
tempoh konsesi adalah berjumlah RM4.054 bilion seperti di Jadual 3.
JADUAL 3
KOMITMEN KERAJAAN KEPADA SYARIKAT KONSESI SEPANJANG TEMPOH 20 TAHUN
BAYARAN PEMBANGUNAN FASILITI DAN PENYENGGARAAN
(RM Juta) BAYARAN JUMLAH
PERALATAN KESELURUHAN
ONE-OFF BULANAN (TEMPOH 20 TAHUN) (TEMPOH 5 KOMITMEN
CONSESSION PFI MAINTENANCE MAINTENANCE JUMLAH TAHUN) KERAJAAN
BIL. AGREEMENT RELATED AVAILABILITY SERVICE RESERVE
JUMLAH BAYARAN (RM Juta)
CHARGES BAYARAN (RM Juta)
(CA) COST CHARGES FUND
(F) = (A) +
(E) =(B) +
(A) (B) (C) (D) [(E) x 20 (G) (F) + (G)
(C) + (D)
Tahun]
1. CA 1 14.29 5.54 1.01 0.60 7.15 1,730.29 41.20 1,771.49
2. CA 2 11.48 3.97 1.05 0.52 5.54 1,341.08 82.00 1,423.08
3. CA 3 2.42 0.89 0.25 0.12 1.26 304.82 12.86 317.68
4. CA 4 1.59 0.51 0.12 0.08 0.71 171.99 20.80 192.79
5. CA Tambahan 0 0 0 0 0 348.92 0 348.92
JUMLAH 29.78 10.91 2.43 1.32 14.66 3,897.10 156.86 4,053.96
1.4. Projek HPTP melibatkan Unit Kerjasama Awam Swasta (UKAS) yang bertindak
sebagai agensi pusat bagi menyelaras projek secara PPP, KPM sebagai client serta
PTSN, UTHM, UIAM dan UTM sebagai pengguna (end users). Selain itu, KPM juga
telah menubuhkan Seksyen Projek Khas (SPK) HPTP yang berperanan untuk
merancang, mengurus dan menyelaras pengoperasian kemudahan guna sama di
HPTP.
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pengurusan Projek Pembinaan HPTP
telah dirancang dan dilaksanakan secara berhemat, cekap dan berkesan bagi mencapai
objektif projek. Objektif projek adalah untuk menampung sekurang-kurangnya 50%
permintaan atau anggaran dua (2) juta pelajar daripada kohort 17 hingga 23 tahun
menjelang tahun 2020 serta menerapkan budaya guna sama dan perkongsian fasiliti
antara IPT dan sesama fakulti serta jabatan dalam IPT.
1010 - 30
- 30 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 30 28/06/2019 11:21 AM

3. SKOP PENGAUDITAN
Skop pengauditan tertumpu kepada pengurusan kelulusan projek dan pembinaan,

pembekalan peralatan serta pengurusan penyenggaraan bangunan/fasiliti bagi tempoh
tahun 2011 hingga bulan Mac 2019. Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama
Audit, iaitu prestasi projek dan pengurusan projek. Prestasi projek dinilai berdasarkan
dua (2) perkara iaitu pencapaian output projek dan pencapaian outcome. Pengurusan
projek pula meliputi sembilan (9) perkara, iaitu pencapaian kewangan, perancangan
projek, pentadbiran kontrak konsesi, pelaksanaan projek, pembekalan air kokol,
peralatan pengajaran, pemantauan projek, pelaksanaan penyenggaraan dan
pengurusan Computerized Maintenance Management System (CMMS). Pengauditan
dijalankan di Bahagian Pembangunan, KPM Putrajaya; Seksyen Sosial, Pendidikan dan
Kesihatan, UKAS; Seksyen Projek Khas HPTP, Johor serta lawatan Audit ke HPTP di
Pagoh, Johor.
Pengauditan dijalankan dengan menyemak dan menganalisis rekod, dokumen, data dan
perjanjian konsesi berkaitan projek HPTP. Temu bual dan perbincangan juga diadakan
dengan pegawai terlibat di KPM, UKAS dan Seksyen Projek Khas HPTP serta Syarikat
Konsesi. Pemeriksaan fizikal di tapak projek HPTP dan walkthrough sistem meliputi
PTSN, UTHM, UIAM, UTM, kemudahan guna sama serta District Cooling Water System
(DCWS) (air kokol) juga dilaksanakan. Selain itu, soal selidik telah diedarkan kepada
pensyarah, pelajar dan staf untuk menilai tahap kepuasan berhubung kemudahan yang
disediakan di bawah projek ini.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dilaksanakan antara bulan Januari hingga Mac 2019
a. Prestasi Projek
Projek HPTP telah dapat disiapkan pada 2 Mei 2017, iaitu dalam tempoh tiga
(3) tahun seperti yang ditetapkan dalam perjanjian konsesi. Namun, setakat
bulan Mac 2019 syarikat konsesi masih gagal membekalkan kesemua
peralatan pengajaran dan menjejaskan pembelajaran serta pengambilan
pelajar. Ketidakupayaan HPTP memaksimumkan kapasiti enrolmen pelajar
menyebabkan sumbangan yang minimum di peringkat HPTP telah memberi
kesan dalam pencapaian objektif untuk KPM bagi memenuhi dua (2) juta
pelajar pada tahun 2020.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 31
- 31
w a s tPendidikan
a ( P P P ) M e lTinggi Pagoh
alui Kae d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 31 28/06/2019 11:21 AM

Pengurusan projek tidak dilaksanakan secara cekap dan berkesan kerana
terdapat kelemahan dalam syarat perjanjian konsesi, pelaksanaan projek
oleh syarikat konsesi dan pemantauan di peringkat KPM/UKAS.
5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diberi perhatian oleh KPM dan UKAS
a. sejumlah RM29.06 juta transaksi Repurchase Agreement dibuat pada

15 hingga 26 Februari 2019 tanpa kebenaran pihak Universiti Tun Hussein
Onn Malaysia (UTHM) yang merupakan pemegang bersama akaun
Maintenance Reserve Fund (MRF). Tindakan syarikat konsesi tersebut adalah
bertentangan dengan syarat perjanjian konsesi;
b. sehingga bulan Mac 2019 perjanjian pajakan tanah/pajakan kecil tanah dan
pajakan semula oleh UTHM/UIAM/UTM dan syarikat konsesi masih belum
dilaksanakan. Ini menyebabkan sejumlah RM279.20 juta bayaran mulai
bulan Mei 2017 bagi Availability Charges, Asset Maintenance Service
Charges, Asset Management Programme dan peralatan pengajaran dibuat
dengan tidak teratur;
c. sebanyak 26 kerja pembinaan tidak mematuhi spesifikasi Schedule of
Accommodation, Schedule of Finishes dan lukisan pembinaan, sementara 49
kerja pembinaan pula tidak berkualiti, tidak sesuai dan tidak sempurna;
d. kemudahan 60 bilik rumah tamu dan tadika berkeluasan 37,695.3 kaki
persegi di kemudahan guna sama tidak digunakan bagi tempoh tahun 2017
dan 2018;
e. penggunaan DCWS masih di bawah had kuantiti kadar penggunaan
minimum yang ditetapkan menyebabkan Kerajaan menanggung caj DCWS
yang tidak diguna sejumlah RM9.52 juta;
f. setakat 21 Mac 2019, sebanyak 164 (14.1%) daripada 1,165 peralatan
pengajaran masih belum dibekalkan dan 479 (64.6%) daripada 741
peralatan pengajaran yang dibekalkan masih belum dibuat penerimaan;
g. lima (5) jenis peralatan pengajaran yang sama model dibekalkan dengan
harga yang berbeza iaitu di antara RM2,289 (97.0%) hingga RM122,500
(188.5%). Manakala, sebanyak 90 item peralatan pengajaran merangkumi
1,471 unit berjumlah RM14.01 juta tidak digunakan di PTSN, UTHM dan
UIAM;
h. kerja pembersihan di 60 unit rumah tamu, tadika dan blok Teaching Factory,
UTHM berkeluasan 80,728.9 meter persegi tidak dilaksanakan di semua
kawasan walaupun bayaran Maintenance Service Charges sejumlah
RM2.06 juta dibuat setiap bulan; dan
1010 - 32
- 32 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 32 28/06/2019 11:21 AM

i. tiga (3) daripada lapan (8) modul CMMS iaitu Asset Registry, Work Order
Driven dan Planned Preventive Maintenance tidak diuruskan dengan cekap.
Perkara yang ditemui dan maklum balas KPM dan UKAS telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 10 Mei 2019. Penjelasan lanjut mengenainya adalah seperti perenggan
berikut:
Mengikut Klausa 1.1 perjanjian konsesi menetapkan kesemua kemudahan dan

infrastruktur disiapkan dalam tempoh 36 bulan daripada tarikh pembinaan
dimulakan atau dalam tempoh lanjutan yang dibenarkan. Selain itu, berdasarkan
perjanjian konsesi sebanyak 1,165 item peralatan pengajaran dengan kos
sejumlah RM156.56 juta perlu dibekalkan oleh syarikat konsesi di PTSN, UTHM,
UIAM, UTM dan kemudahan guna sama pada tarikh siap bina. Manakala syarat
dalam perjanjian tambahan menetapkan peralatan yang tidak dapat dibekalkan
pada tarikh siap bina perlu dibekalkan antara 30 Mei 2017 hingga 16 November
2017.
a. Semakan Audit mendapati kemudahan dan infrastruktur HPTP telah

disiapkan pada 2 Mei 2017, iaitu dalam tempoh 36 bulan daripada tarikh
efektif pada 2 Mei 2014 seperti yang ditetapkan dalam perjanjian. Butiran
lanjut pelaksanaan kerja pembinaan adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
PELAKSANAAN KERJA PEMBINAAN HPTP
CONSESSION TARIKH TARIKH CERTIFICATE OF TARIKH
TARIKH AVAILABILITY (CoA)
BIL. AGREEMENT PEMBINAAN CERTIFICATE OF
EFEKTIF
(CA) SEBENAR CoA 1 CoA 2 CoA 3 ACCEPTANCE
1. CA 1 18.11.2016 24.02.2017 17.04.2017
2. CA 2 18.11.2016 27.04.2017 -
02.05.2014 14.02.2013 02.05.2017
3. CA 3 18.11.2016 24.02.2017 10.04.2017
4. CA 4 18.11.2016 23.03.2017 16.04.2017

Sumber: KPM, UTHM, UIAM dan UTM
b. Setakat bulan Mac 2019 hanya 1,001 (85.9%) daripada 1,165 item peralatan
pengajaran telah dibekalkan dan 164 (14.1%) item masih belum dibekalkan.
Daripada 1,001 item peralatan tersebut, hanya 522 (52.1%) telah dibuat
penerimaan dan 479 (47.9%) masih belum dibuat penerimaan. Butiran lanjut
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 33
- 33
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 33 28/06/2019 11:21 AM

JADUAL 5
PRESTASI PEMBEKALAN PERALATAN DI HPTP
BILANGAN PERALATAN
SEPATUTNYA TELAH DIBEKAL DAN

BIL. UNIVERSITI/POLITEKNIK TELAH DIBEKAL
DIBEKALKAN DIBUAT PENERIMAAN
(ITEM) ITEM % ITEM %
1. PTSN 686 522 76.1 138 26.4
2. UTHM 219 219 100.0 124 56.6
3. UIAM 31 31 100.0 31 100.0
4. UTM 195 195 100.0 195 100.0
5. Kemudahan guna sama 34 34 100.0 34 100.0
JUMLAH 1,165 1,001 85.9 522 52.1
Sumber: PTSN, UTHM, UIAM, UTM dan SPK HPTP
 PTSN - Syarikat konsesi telah mengemukakan cadangan penjadualan semula

penghantaran peralatan pengajaran dan perkara ini akan diputuskan dalam
mesyuarat Jawatankuasa Pemantauan Projek (PMC) yang akan diadakan
pada 18 Jun 2019.
 UTHM - Sebanyak 95 peralatan masih belum diterima kerana belum

dilaksanakan testing & commissioning/pemasangan/belum dilaksanakan
demonstrasi. Surat peringatan bertarikh 2 Mei 2018 dan 19 September 2018
kepada syarikat konsesi untuk menyempurnakan pembekalan peralatan telah
dikeluarkan. Syarikat konsesi juga telah mengeluarkan 88 work order bagi
menyelesaikan masalah yang berkaitan. Syarikat konsesi berjanji untuk
menyelesaikan isu pemasangan peralatan pada 31 Mei 2019 manakala
penyerahan berserta dokumen lengkap dibuat pada 7 Jun 2019.
Pada pendapat Audit, syarikat konsesi telah menyiapkan projek dalam

tempoh kontrak. Namun demikian, syarikat konsesi gagal
membekalkan peralatan pengajaran sepenuhnya di PTSN dan UTHM.
a. Kapasiti Pelajar di HPTP
Berdasarkan Laporan Makmal Pengurusan Nilai (VM), objektif HPTP adalah

untuk memenuhi perancangan KPM dalam Pelan Strategik Pendidikan Tinggi
Negara (PSPTN). Ke arah ini KPM perlu menampung sekurang-kurangnya
45% permintaan daripada kohort 17 hingga 23 tahun menjelang tahun 2015
dan 50% menjelang tahun 2020, iaitu anggaran seramai dua (2) juta
pelajar. Pembangunan HPTP juga bertujuan untuk menerapkan budaya guna
1010 - 34
- 34 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 34 28/06/2019 11:21 AM

sama dan perkongsian fasiliti di antara IPT dan sesama fakulti serta jabatan
di dalam IPT. Semakan Audit mendapati:
i. Setakat 28 Februari 2019, bilangan sebenar pelajar di HPTP adalah

sebanyak 6,704 (62.1%) berbanding 10,800 yang ditetapkan. Semakan
Audit selanjutnya mendapati bilangan pelajar di UTHM melebihi bilangan
pelajar yang ditetapkan, iaitu 5,155 (103.1%) berbanding 5,000 pelajar.
Sementara di UIAM, PTSN dan UTM, bilangan pelajar adalah lebih rendah
daripada yang ditetapkan, iaitu masing-masing 912 (45.6%),
625 (17.4%) dan 12 (6.0%) pelajar. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 6.
JADUAL 6
PENCAPAIAN KAPASITI PELAJAR DI HPTP
KAPASITI PELAJAR
BIL. UNIVERSITI/POLITEKNIK DIRANCANG SEBENAR BAKI TIDAK DIISI
(Bil.) Bil. % Bil. %
1. Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) 5,000 5,155 103.1 - -
2. Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) 2,000 *912 45.6 1,088 54.4
3. Politeknik Tun Syed Nasir (PTSN) 3,600 625 17.4 2,975 82.6
4. Universiti Teknologi Malaysia (UTM) 200 12 6.0 188 94.0
JUMLAH 10,800 6,704 62.1 4,251 39.4
Sumber: Memorandum Jemaah Menteri Nombor M486/2011 dan Butir-butir Keputusan Jemaah Menteri yang Telah
Disahkan bagi Mesyuarat pada 24 Jun 2011
Nota: (*) - Data Enrolmen Pelajar UIAM adalah Sehingga 15 November 2018
ii. Antara sebab bilangan pelajar tidak mencapai kapasiti yang ditetapkan
adalah:
 Menurut pihak PTSN, kemudahan asrama yang tidak disediakan

adalah antara punca pelajar menolak tawaran memasuki PTSN.
Analisis Audit terhadap rekod tawaran dan kemasukan pelajar di
PTSN bagi empat (4) sesi tahun 2017 dan 2018 mendapati PTSN
telah membuat tawaran pengajian kepada sebanyak 2,316 pelajar
baru namun hanya 540 (23.3%) pelajar menerima tawaran tersebut.
JADUAL 7
BILANGAN PELAJAR YANG DITAWARKAN DAN
MENERIMA TAWARAN BELAJAR DI PTSN
BILANGAN PELAJAR
MENERIMA MENOLAK
BIL. SESI DITAWARKAN TAWARAN TAWARAN
MASUK
Bil. % Bil. %
1. Jun 2017 600 220 36.7 380 63.3
2. Disember 2017 600 34 5.7 566 94.3
3. Jun 2018 705 228 32.3 477 67.7
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 35
- 35
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 35 28/06/2019 11:21 AM

BILANGAN PELAJAR
MENERIMA MENOLAK
BIL. SESI DITAWARKAN TAWARAN TAWARAN
MASUK
Bil. % Bil. %
4. Disember 2018 411 58 14.1 353 85.9
JUMLAH 2,316 540 23.3 1,776 76.7
Sumber: Politeknik Tun Syed Nasir
 Menurut pihak UTM, bilangan pelajar yang rendah adalah disebabkan

tiada dana khas diperuntukkan kepada UTM untuk pengambilan
pelajar kerana program yang ditawarkan oleh UTM adalah di
peringkat lepasan ijazah. Program ini dijangka dibiayai oleh geran
penyelidikan seperti MyGrant, Dana Universiti Penyelidikan dan
biasiswa dari MyBrain 15 serta lain-lain badan pengeluar biasiswa
oleh Kerajaan atau pihak swasta dan institusi dalam/luar negara.
Selain itu, UTM hanya mempunyai tujuh (7) staf akademik dan baki
seramai 11 orang masih belum diisi.
 Menurut pihak UIAM, semasa penubuhan Kulliyyah of Languages and

Management (KLM) pada tahun 2012, sembilan (9) Program Bahasa
dan satu (1) Program Perancangan Pelancongan telah dicadangkan
oleh pihak UIAM. Bagaimanapun, hanya empat (4) program
diluluskan oleh KPM iaitu Bahasa Arab, Bahasa Inggeris, Bahasa
Melayu dan Perancangan Pelancongan. UIAM telah memohon Kod
Unit Pengambilan Universiti (UPU) untuk Program KLM pada tahun
2015 dan kelulusan hanya diterima pada tahun 2018 mengakibatkan
sasaran pengambilan pelajar tidak dapat dipenuhi.
Maklum balas KPM yang diterima pada 6 Mei 2019 dan 10 Jun 2019
 PTSN - Program promosi telah dilaksanakan oleh Jabatan Pendidikan

Politeknik dan Kolej Komuniti (JPPKK) dan PTSN melibatkan sekolah di
daerah Muar dan Tangkak. PTSN menjangkakan sasaran kapasiti 3,600
pelajar akan dapat dicapai pada tahun 2024 dengan mengambil kira
kemudahan asrama dapat disediakan. Pada 17 April 2019, KPM telah
mengemukakan permohonan peruntukan berjumlah RM50 juta kepada
Kementerian Hal Ehwal Ekonomi untuk pembinaan asrama berkapasiti 1,200
pelajar sebagai projek keutamaan KPM pada tahun 2020 bagi memastikan
kapasiti pelajar dapat ditingkatkan.
 UIAM - Pihak universiti mensasarkan unjuran pelajar sebanyak 1,120 pelajar

(sesi 2020/2021), 1,190 pelajar (sesi 2021/2022), 1,330 pelajar (sesi
1010 - 36
- 36 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 36 28/06/2019 11:21 AM

2022/2023), 1,470 pelajar (sesi 2023/2024), 1,610 pelajar (sesi 2024/2025)
dan 1,820 pelajar (sesi 2025/2026).
 UTM - Tujuh (7) permohonan geran Fundamental Research Grant Scheme

(FRGS) berjumlah RM37 juta telah dikemukakan kepada KPM pada bulan
Mac 2019 untuk menampung 200 pelajar merangkumi biasiswa dan dana
penyelidikan. Unjuran bilangan pelajar Post Graduate bagi tahun 2020
sebanyak 150 pelajar dan 2022 sebanyak 200 pelajar.
b. Enrolmen Pelajar di IPT
Analisis Audit terhadap data enrolmen pelajar di IPT bagi tempoh tahun
2017 dan 2018 mendapati enrolmen pelajar masing-masing sebanyak
1.49 juta dan 1.51 juta pelajar dengan peningkatan sebanyak 19,960
(1.3%). Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
ENROLMEN PELAJAR IPT DI SELURUH MALAYSIA
BAGI TAHUN 2017 DAN 2018
ENROLMEN ENROLMEN
INSTITUSI PENDIDIKAN TINGGI PENINGKATAN
TAHUN 2017 TAHUN 2018
Universiti Awam 538,555 552,702
Institusi Pengajian Tinggi Swasta (IPTS) 666,617 668,689
Politeknik 99,606 96,370
Kolej Komuniti 20,921 26,069
Institut Pendidikan Guru 13,198 13,992
LEPASAN MENENGAH BUKAN TERTIARI

19,960
Tingkatan 6 Rendah 53,919 56,785
(1.3%)
Program Diploma Vokasional Malaysia Tahun 1 14,807 13,581
Program Diploma Vokasional Malaysia Tahun 2 14,358 13,989
Tingkatan 6 Atas 44,154 43,424
Pra-Universiti 209 233
Matrikulasi 23,396 23,866
JUMLAH 1,489,740 1,509,700

Sumber: Unit Pengurusan Data, Bahagian Perancangan dan Penyelarasan Dasar, KPM
KPM berpandangan kapasiti HPTP berjumlah 10,800 pelajar yang ditetapkan

adalah merupakan sebahagian daripada inisiatif KPM untuk mencapai sasaran
enrolmen anggaran dua (2) juta pelajar menjelang tahun 2020. Namun begitu,
inisiatif ini adalah tertakluk kepada keupayaan kewangan Kerajaan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 37
- 37
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 37 28/06/2019 11:21 AM

Pada pendapat Audit, enrolmen pelajar yang rendah berbanding
kapasiti sebenar yang disebabkan faktor kemudahan dan tenaga
pengajar yang belum disediakan sepenuhnya menjejaskan usaha
untuk mencapai dua (2) juta pelajar pada tahun 2020.
c. Pertumbuhan di Pagoh Kesan Pembangunan HPTP
Pada 24 Februari 2012, EPU telah mengadakan Mesyuarat Penyelarasan

Penyediaan Perkhidmatan Sokongan bertujuan melihat kemudahan sedia ada
dan keperluan akan datang bagi Pagoh membangun sebagai sebuah
township baru. Syarikat 15631-P dalam mesyuarat tersebut memaklumkan
selain HPTP tapak seluas 4,000 ekar akan meliputi pembangunan bercampur
termasuk perumahan awam dan komersial, pembinaan penempatan pelajar
HPTP, penyediaan tapak masjid, sekolah, klinik kesihatan, balai polis dan
bomba serta jalan raya. Memandangkan tapak pembangunan adalah
kawasan rendah yang pernah mengalami banjir pada tahun 2010 dan 2011,
syarikat 15631-P akan menyediakan laluan sungai untuk menampung
surface water dalam kawasan tersebut dan membina 280 ekar kolam
takungan. Semakan Audit mendapati:
i. Cadangan Pelan Susunatur Induk syarikat bernombor pendaftaran SSM

2666-A iaitu anak syarikat kepada syarikat 752404-U bagi pembangunan
Pagoh telah diluluskan oleh Jawatankuasa Pusat Setempat (OSC) pada
25 April 2016 dan disahkan dalam Mesyuarat Penuh Majlis Perbandaran
Muar (MPM) pada 4 Mei 2016. Cadangan tersebut meliputi lapan (8)
komponen dengan keluasan 4,081.58 ekar seperti di Jadual 9.
JADUAL 9
PEMBANGUNAN DI KAWASAN PAGOH
CADANGAN PELAN LULUS
PELAN PINDAAN PINDAAN MPM
BIL. KOMPONEN PEMBANGUNAN
KELUASAN KELUASAN
UNIT UNIT
(Ekar) (Ekar)
1. Unit dan plot perumahan 5,737 514.02 2,114 591.97
2. Unit dan plot perindustrian 207 238.46 212 225.19
Unit dan plot perdagangan dan pembangunan
3. 135 571.73 142 515.16
bercampur
Penyediaan unit-unit Perumahan Rakyat Johor
4. 4,249 102.55 1,614 50.48
(PRJ)
5. Pembangunan Pagoh Education Hub 10 1,074.63 10 1,074.63
6. Institusi dan kemudahan masyarakat 27 107.10 17 66.19
7. Tanah lapang dan rekreasi - 247.99 - 211.77
8. Infrastruktur dan utiliti 114 1,225.10 97 1,346.19
JUMLAH 10,479 4,081.58 4,206 4,081.58
Sumber: Syarikat 2666-A
1010 - 38
- 38 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 38 28/06/2019 11:21 AM

ii. Setakat tempoh pengauditan pada bulan Mac 2019, antara
pembangunan yang telah disiapkan adalah Pagoh Education Hub (HPTP
Fasa 1), penempatan pelajar UTHM dan UIAM, balai bomba serta sekolah
menengah kebangsaan dan masjid yang sedang dalam pembinaan.
Selain itu, sebanyak 35 unit kedai telah diserahkan kepada pembeli pada
bulan Oktober 2017 dan 383 rumah pada bulan Disember 2018. Pihak
pemaju juga sedang membangunkan projek pembangunan komersial
terdiri daripada 73 unit kedai di mana 35 unit (47.9%) telah dilancarkan
pada bulan April 2018. Terdapat empat (4) plot industri dengan keluasan
222 ekar telah siap dengan keperluan infrastruktur dan sedia untuk
dijual.
Pada bulan Mac 2019 pihak syarikat konsesi telah melancarkan 112 unit fasa
perumahan baru dan pembinaan seterusnya akan dibuat pada bulan September
2019. Pihak pemaju juga menyediakan kawasan bagi memenuhi keperluan
rumah mampu milik kerajaan Negeri di bawah Dasar Perumahan Rakyat Johor.
Kemudahan infrastruktur seperti Loji Rawatan Air dijangka siap pada bulan
September 2019, Pencawang Masuk Utama bulan Disember 2020 dan kolam
tadahan bulan Mac 2020. Kolam tersebut boleh digunakan untuk tujuan rekreasi
serta bakal digunakan sebagai lokasi pertandingan Sukan Air sempena SUKMA
2020.
Pada pendapat Audit, perancangan induk untuk pembangunan Pagoh

telah disediakan dan pelaksanaan masih di peringkat awal.
d. Penilaian Tahap Kepuasan Pengguna HPTP
i. Pihak Audit telah mengedarkan borang soal selidik kepada 862

responden terdiri daripada 91 pensyarah, 616 pelajar dan 155 staf untuk
menilai tahap kepuasan terhadap kemudahan dan perkhidmatan yang
disediakan oleh syarikat konsesi di bawah projek HPTP. Tahap kepuasan
responden dinilai berdasarkan lima (5) elemen utama iaitu Bilik Kuliah/
Dewan Kuliah/Makmal/Bengkel di Institut; Kemudahan Lain (tandas/
kantin/kafeteria/Wifi/kemudahan OKU); Penyenggaraan; Bangunan
Pentadbiran; dan kemudahan guna sama (Dewan Auditorium, Pusat
Konvensyen/Dewan Serba Guna, Fasiliti Sukan, Perpustakaan dan
Surau).
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 39
- 39
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 39 28/06/2019 11:21 AM

ii. Analisis Audit terhadap 862 maklum balas yang diterima mendapati
70.3% hingga 81.7% responden berpuas hati dengan kemudahan dan
perkhidmatan yang disediakan di HPTP. Sementara 9.6% hingga 20.8%
responden tidak berpuas hati dan 8.7% hingga 9.5% responden tidak
menggunakan kemudahan dan perkhidmatan yang disediakan. Secara
keseluruhannya dapat dirumuskan bahawa 77.4% daripada 862
responden berpuas hati dengan kemudahan dan perkhidmatan yang
disediakan di HPTP. Manakala 13.6% tidak berpuas hati dan 9.0% tidak
menggunakan kemudahan dan perkhidmatan di HPTP. Butiran lanjut
adalah seperti Rajah 1.
RAJAH 1
TAHAP KEPUASAN PENGGUNA HPTP
MENGIKUT RESPONDEN KESELURUHAN
Tidak
Berpuas Hati Tidak Berpuas Hati Tidak Menggunakan Tidak Berpuas Tidak
Tidak
Berpuas Hati
Hati 13.6% Menggunaka
13.6% Menggunakan
n
9.0%
9.0%
80.3% 81.7
70.3%
20.8%
10.2% 9.6%
8.9% 9.5% 8.7%
Berpuas
Hati
Pensyarah Pelajar Staf
77.4%
Sumber: Soal Selidik, Jabatan Audit Negara
iii. Analisis Audit mendapati antara sebab pensyarah, pelajar dan staf tidak
berpuas hati adalah kerana perkara seperti berikut:
 keadaan bilik kuliah dan tandas yang kerap kotor;

 peralatan pengajaran tidak boleh digunakan sepenuhnya;
 kemudahan wifi yang tidak dapat dicapai di beberapa lokasi dan
kelajuan yang tidak memuaskan;
 surau di kemudahan guna sama yang kecil dan terletak jauh dari
kampus;
 saiz perpustakaan kemudahan guna sama kecil dan bahan rujukan
yang terhad; dan
 tempoh kerja pembaikan terhadap aduan yang dibuat mengambil
masa yang lama serta sistem CMMS yang kerap di luar talian (offline).
1010 - 40
- 40 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 40 28/06/2019 11:21 AM

Pada pendapat Audit, syarikat konsesi secara umum telah dapat
menyediakan kemudahan dan perkhidmatan yang memuaskan untuk
kegunaan pensyarah, staf dan pelajar di HPTP.
a. Prestasi Perbelanjaan
i. Klausa 5.1, perjanjian konsesi, menetapkan sebagai pertimbangan

syarikat konsesi menyiapkan dan menyediakan kemudahan dan
infrastruktur dan tertakluk kepada terma dan syarat perjanjian ini, KPM,
UTHM, UIAM dan UTM hendaklah membayar syarikat konsesi kos seperti
berikut:
 peralatan pengajaran (Lampiran G2);
 Availability Charges (Klausa 5.2); dan
 Asset Management Services Charges (Klausa 5.3 dan Supplemental
Agreement tiga (3), Annexure 4, di Appendix G1).
ii. Selain itu, terdapat dua (2) komponen dalam bayaran Asset Management
Services Charges iaitu Maintenance Service Charges dan Asset
Management Programme. Bayaran Availabilty Charges dan Asset
Management Service Charges adalah berdasarkan jumlah kasar luas
lantai/Total Gross Floor Area (GFA) dan dibayar secara bulanan bagi
tempoh 20 tahun. Klausa 1.1 pula menetapkan sebarang ketidakpatuhan
KPI syarikat konsesi dalam menjalankan Asset Management Services
akan menyebabkan potongan bayaran dalam Maintenance Service
Charges. Manakala peralatan pengajaran dibayar secara tahunan bagi
tempoh lima (5) tahun. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 10.
JADUAL 10
BAYARAN YANG DITANGGUNG OLEH KERAJAAN
CA1 CA2 CA3 CA4
PERKARA
(RM) (RM) (RM) (RM)
Keluasan (Gross Floor Area) per kaki persegi 886,394 1,010,600 204,182 103,657
A. Availability Charges
Kadar per kaki persegi 6.25 3.93 4.35 4.90
Bayaran Bulanan 5,539,963 3,971,658 888,192 507,919
20 Tahun 1,329,591,000 953,197,920 213,166,008 121,900,632
B. Asset Management Service Charges
B1. Maintenance Service Charges
Bayaran Bulanan 1,010,489 1,051,024 245,018 124,388
20 Tahun 242,517,438 252,245,760 58,804,416 29,853,216
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 41
- 41
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 41 28/06/2019 11:21 AM

CA1 CA2 CA3 CA4
PERKARA
(RM) (RM) (RM) (RM)
B2. Asset Management Programme
Bayaran Bulanan 602,748 515,406 122,509 80,852
20 Tahun 144,659,501 123,697,440 29,402,208 19,404,590
C. Peralatan Pengajaran
Tahunan 8,240,000 16,400,000 2,571,400 4,160,000
5 tahun 41,200,000 82,000,000 12,857,000 20,800,000
Nota: CA - Concession Agreement
iii. Setakat bulan Disember 2018 sejumlah RM315.03 juta (82.1%) telah
dibayar kepada syarikat konsesi. Peratus bayaran tidak mencapai 100%
bagi tempoh tersebut kerana bayaran bagi peralatan pengajaran di PTSN
dan UTHM masih belum dibuat disebabkan belum dibekalkan
sepenuhnya. Selain itu, potongan Maintenance Service Charges sejumlah
RM2.37 juta terhadap ketidakpatuhan syarikat konsesi juga menyumbang
kepada prestasi yang rendah ini. Semakan Audit mendapati sehingga
bulan Disember 2018 sejumlah RM226.67 juta bayaran Availability
Charges (AC) dan sejumlah RM74.08 juta bayaran Asset Management
Service Charges telah dibuat oleh pihak KPM, UTHM, UIAM dan UTM.
Bayaran ini adalah berdasarkan amaun bulanan yang perlu dibayar
seperti dalam perjanjian konsesi. Selain itu, sejumlah RM14.28 juta
bayaran peralatan pengajaran telah dibuat oleh UIAM dan UTM. Butiran
JADUAL 11
JUMLAH BAYARAN KONSESI SEHINGGA BULAN DISEMBER 2018
ASSET MANAGEMENT SERVICE CHARGES
MAINTENANCE SERVICE ASSET JUMLAH
AVAILABILITY
PERUNTUKAN CHARGES CHARGES MANAGEMENT PERALATAN (A+B+C+D)
TAHUN (RM Juta) PROGRAMME PENGAJARAN
(RM Juta) (RM Juta)
(A)
POTONGAN JUMLAH (RM Juta) (RM Juta)
KOS RM Juta %
KPI (B) (C) (D)
2017 164.11 92.50 18.84 0.05 18.79 11.21 7.14 129.64 79.0
2018 219.73 134.17 30.15 2.32 27.83 16.25 7.14 185.39 84.4
JUMLAH 383.84 226.67 48.99 2.37 46.62 27.46 14.28 315.03 82.1
Nota: Bayaran Termasuk Goods and Services Tax (GST) dan Sales and Services Tax (SST)
iv. Semakan Audit selanjutnya terhadap cash flow pembiayaan projek HPTP
mendapati kos AC projek HPTP bagi tempoh 20 tahun berjumlah
RM121.90 juta hingga RM1.329 bilion dengan nilai bayaran balik oleh
Kerajaan kepada syarikat konsesi berjumlah RM2.30 hingga RM2.79 bagi
setiap RM1.00 kos pembinaan. Penetapan nilai kos AC ini antaranya
1010 - 42
- 42 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 42 28/06/2019 11:21 AM

bergantung kepada nilai pinjaman, Interest During Operation, cukai
korporat, net cash flow dan insurans. Kesannya semakin meningkat kos
tersebut, maka tinggi kos AC. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 12.
JADUAL 12
ANALISIS KOS AVAILABILITY CHARGES BERBANDING KOS PEMBINAAN
PENGGANDA
JUMLAH KOS
KADAR KOS (MULTIPLIER)
KELUASAN AVAILABILITY
PERJANJIAN KEMUDAHAN KAKI PEMBINAAN ANTARA KOS AC
KAKI CHARGES
KONSESI YANG DIBINA PERSEGI (RM Juta) BERBANDING KOS
PERSEGI (RM Juta)
(RM) PEMBINAAN
(A) (B) (B) / (A)

PTSN / Kemudahan
CA 1 886,394 6.25 476.22 1,329.59 2.79
guna sama
CA 2 UTHM 1,010,600 3.93 382.67 953.20 2.49
CA 3 UIAM 204,182 4.25 80.62 213.17 2.64
CA 4 UTM 103,657 4.90 53.11 121.90 2.30
Sumber: Perjanjian Konsesi dan Cash Flow
b. Pengeluaran Dana Maintenance Reserve Fund Tidak Teratur
i. Klausa 16.2 (CA1) menetapkan bayaran Asset Management Programme

dikreditkan ke dalam akaun khas di mana syarikat konsesi dikehendaki
membuka satu (1) akaun bank atas nama syarikat konsesi sebagai Asset
Management Programme Account yang akan diurus dan dikawal bersama
oleh KPM dengan syarikat konsesi. Manakala, Klausa 17.2 (CA2 hingga
CA4) menghendaki satu (1) Sinking Fund dibuka sebagai Maintenance
Reserve Fund (MRF) yang diurus dan dikawal bersama serta diadakan
akaun bank berasingan yang dibuka atas nama bersama UTHM, UIAM
dan UTM dengan syarikat konsesi berkenaan. Pengeluaran dari akaun ini
hanya dibenarkan dan digunakan oleh syarikat konsesi bagi tujuan
seperti yang dinyatakan dalam Asset Management Services Manual.
ii. Semakan Audit terhadap akaun bank dana MRF UTHM bersama syarikat
konsesi mendapati akaun pada 28 Februari 2019 berbaki kosong. Analisis
selanjutnya terhadap penyata bank mendapati berlaku transaksi CCA
REPO MISC (Repurchase Agreement) berjumlah RM29.06 juta pada
15 hingga 26 Februari 2019. Menurut UTHM, transaksi Repurchase
Agreement adalah instrumen pelaburan yang dibuat bagi menambah
jumlah akaun bersama tersebut. Bagaimanapun, semakan Audit
mendapati tiada peruntukan dalam perjanjian konsesi yang
membenarkan transaksi Repurchase Agreement dilaksanakan. Menurut
pihak UKAS dan KPM permohonan mengenai transaksi tersebut yang
dibuat di luar peruntukan perjanjian konsesi oleh syarikat konsesi tidak
pernah diterima. Selain itu, pihak UTHM memaklumkan hanya
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 43
- 43
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 43 28/06/2019 11:21 AM

mengetahui mengenai transaksi tersebut semasa pengauditan
dilaksanakan oleh Jabatan Audit Negara. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 13.
JADUAL 13
TRANSAKSI REPURCHASE AGREEMENT
AMAUN
TARIKH TRANSAKSI
(RM Juta)
15.02.2019 CCA REPO MISC DR 9.68
22.02.2019 CCA REPO MISC CR 9.69
26.02.2019 CCA REPO MISC DR 9.69
Sumber: Penyata Bank
Maklum balas KPM yang diterima pada 6 dan 13 Mei 2019 serta 10 Jun
2019
 UKAS - Dana ini hanya boleh digunakan untuk tiga (3) tujuan sahaja dan
transaksi yang dilaksanakan untuk tujuan pelaburan tidak diperuntukkan.
Sewajarnya, pihak syarikat tidak melaksanakan perkara tersebut kecuali
dengan mendapat persetujuan bersama pihak Kerajaan. Pihak UTHM selaku
pemegang akaun bersama perlu membuat semakan ketidakpatuhan
pengeluaran dana tersebut. Perkara ini melibatkan keputusan dasar dan
sebarang perubahan terhadap tujuan penggunaan dana perlu mendapat
pertimbangan Jemaah Menteri/YB Menteri Kewangan bagi menjaga
kepentingan Kerajaan.
 KPM - Sesi Pre Council yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha KPM pada
10 Jun 2019 bersetuju antara lain seperti berikut:
- UTHM membuat laporan mengenai transaksi kepada Bank Negara

Malaysia (BNM), Polis DiRaja Malaysia (PDRM) dan Suruhanjaya
Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM).
- Menubuhkan Jawatankuasa Siasatan dalam masa dua (2) minggu yang

dipengerusikan oleh Setiausaha Bahagian Pembangunan, KPM dan ahli
terdiri daripada UKAS, UTHM, Unit Audit Dalam KPM, Bank Negara
Malaysia, Unit Integriti KPM, Bahagian Akaun KPM, Bahagian Kewangan
KPM dan Timbalan Setiausaha Bahagian (Pembangunan) KPM.
- Mekanisme semakan akaun MRF.
 UTHM - Pada 28 Mac 2019, pihak syarikat konsesi telah diarahkan untuk
menghentikan pengeluaran duit daripada akaun bank tersebut. Semakan
kepada penyata bank MRF sehingga 10 April 2019 mendapati wang telah
dimasukkan semula dalam akaun asal. Arahan kepada bank dikeluarkan
1010 - 44
- 44 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 44 28/06/2019 11:21 AM

pada 2 Mei 2019 untuk tidak memproses permohonan pengeluaran sekiranya
tiada tandatangan dari Bendahari dan Naib Canselor.
 Syarikat konsesi - Syarikat konsesi has entered into cash management

arrangement with Maybank, of which all subsidiary companies of syarikat
konsesi would benefit from the arrangement to have access to the Maybank
internet banking and able to earn profit/hibah on its respective bank account
balance. The cash management arrangement for all Islamic bank accounts
would require the sweeping of available funds from the bank account for
auto placement to earn profit/hibah. It is a requirement that the funds on
auto placement will be reversed back to the respective bank account the
funds were originated. The funds are not paid out, it is actually available for
utilisation at any time, which means that if any payment is made out of the
bank account, the auto placement will only be effected limited to the
available balance under the bank account. Any payments made to external
parties can only be effected in accordance with the mandate given to the
bank signatories as provided in the Board Resolution passed when the MRF
account was opened.
 Maybank - Syarikat konsesi adalah salah satu badan yang menggunakan

fasiliti perbankan atas talian yang membolehkan pelanggan membuat
pelbagai urusniaga termasuk urusniaga REPO. Pelanggan tidak perlu
memberi sebarang arahan kepada pihak bank melalui surat atau mengisi
borang permohonan. Mengikut rekod, semua urusniaga berkaitan REPO
tersebut dibuat secara atas talian. Pihak Maybank hanya memantau untuk
memastikan tiada transaksi yang ditolak. Pelaburan dalam REPO ini adalah
selamat dan berisiko rendah. Wang daripada akaun semasa dipindahkan ke
dalam akaun REPO di bawah nama dan rekod yang sama. Pelaburan ini juga
boleh dibatalkan pada bila-bila masa dan jumlah akan segera menjadi baki
boleh guna di dalam akaun semasa pelanggan.
Pada pendapat Audit, prestasi kewangan adalah baik. Bagaimanapun,

transaksi Repurchase Agreement yang dilaksanakan oleh syarikat
konsesi adalah bertentangan dengan syarat perjanjian konsesi dan
merupakan kesalahan yang serius. Pihak Audit juga berpendapat
bahawa tindakan pihak syarikat konsesi mengeluarkan sejumlah
RM29.06 juta daripada akaun bersama UTHM dan syarikat konsesi
tanpa mendapat kebenaran daripada UTHM menunjukkan kelemahan
dalaman dan tadbir urus yang serius di pihak syarikat konsesi yang
memerlukan siasatan dijalankan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 45
- 45
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 45 28/06/2019 11:21 AM

6.2.2.Perancangan Projek
a. Kelulusan Projek
i. Pembangunan HPTP telah dicadangkan oleh YAB Timbalan Perdana

Menteri (TPM) merangkap Menteri Pelajaran dalam mesyuarat Jemaah
Menteri pada 4 Ogos 2010 di mana tanah seluas 4,000 ekar di Pagoh,
Johor yang dimiliki oleh syarikat 15631-P dijadikan sebuah hab baru
pendidikan tinggi di Malaysia. Mesyuarat Jawatankuasa Kerjasama Awam
Swasta (JKAS) Bil. 5/2011 bertarikh 14 Februari 2011 yang
dipengerusikan oleh Ketua Pengarah UKAS mengambil maklum cadangan
YAB TPM tersebut. Perbincangan awal UKAS pada 10 Februari 2011
bersama wakil EPU dan KPM bersetuju cadangan infrastruktur dalam
kawasan tapak projek disediakan oleh syarikat 15631-P dan Mesyuarat
Jawatankuasa Pemandu Projek (JPP) akan menilai daya maju projek
serta model perniagaan yang sesuai. Mesyuarat JKAS tersebut juga
memutuskan Institusi Pengajian Tinggi Awam (IPTA) yang akan
ditempatkan di HPTP adalah UTHM, UIAM, UTM, Politeknik dan Universiti
Teknologi Mara (dilaksanakan dalam Rancangan Malaysia Kesebelas).
ii. Berdasarkan Kertas Taklimat UKAS kepada YAB TPM bagi Cadangan
Pembangunan HPTP bertarikh 21 Jun 2011, YAB TPM pada 22 Februari
2011 telah dimaklumkan bahawa syarikat 15631-P telah mengemukakan
cadangan pembangunan hab pendidikan dan bandar baharu di Ladang
Lanadron, Pagoh seluas 4,104 ekar dengan pembangunan Hab
Pendidikan melibatkan kawasan seluas 1,110 ekar menggunakan kaedah
Private Finance Initiative (PFI).
iii. Semakan Audit mendapati, Memorandum Jemaah Menteri (MJM)

bertujuan memohon pertimbangan dan kelulusan Jemaah Menteri
terhadap cadangan pembangunan HPTP untuk dilaksanakan secara
rundingan terus oleh syarikat 15631-P telah dikemukakan pada 22 Jun
2011. Berdasarkan Butir-butir Keputusan Mesyuarat MJM pada 24 Jun
2011, Jemaah Menteri telah memberi persetujuan secara prinsip dengan
pembinaan HPTP dan dilaksanakan oleh syarikat 15631-P.
b. Kertas Cadangan Projek HPTP
i. Garis Panduan Kerjasama Awam-Swasta Tahun 2009 menetapkan

cadangan projek dikemukakan terus kepada Kementerian/Agensi yang
berkaitan. Maklumat yang diperlukan meliputi justifikasi cadangan, pelan
perniagaan dan kewangan, dokumen sokongan kedudukan dan
keupayaan kewangan, cadangan mekanisme pembayaran dan matriks
1010 - 46
- 46 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 46 28/06/2019 11:21 AM

risiko. Selain itu, cadangan bagi pembangunan projek hendaklah
dikemukakan kepada UKAS untuk diteliti dan dinilai oleh JPP dan
diperakui oleh JKAS sebelum diangkat untuk kelulusan Jemaah Menteri.
ii. Pihak Audit tidak dapat membuat semakan terhadap kertas cadangan
projek HPTP seperti keperluan dalam Garis Panduan kerana kertas
cadangan atau maklumat berkaitan tidak dikemukakan semasa
pengauditan dilaksanakan. Selain itu, syarikat konsesi pada 14 Mac 2019
memaklumkan bahawa pihaknya tidak mengemukakan permohonan
secara rasmi untuk cadangan HPTP kepada UKAS sebaliknya pada tahun
2011 syarikat 15631-P telah dijemput oleh KPM untuk menghadiri
bengkel bagi membincangkan Development Criteria & Concept of Pagoh
Education Hub. Sehubungan itu, pihak Audit tidak dapat menentukan
risiko di peringkat Kerajaan dan syarikat konsesi dalam pelaksanaan
projek PPP ini.
UKAS mengambil maklum teguran Audit bahawa kertas cadangan awal yang
dikemukakan oleh pihak syarikat bagi projek ini tidak memenuhi garis panduan
PPP Tahun 2009 secara menyeluruh. Pelaksanaan projek Hub Pendidikan Pagoh
ini telah dicadangkan oleh mantan YAB Timbalan Perdana Menteri di dalam
Mesyuarat Jemaah Menteri pada 4 Ogos 2010. Memandangkan pelaksanaan
projek telah mendapat keputusan dasar (top-down), maka proses penelitian dan
pemurnian skop projek secara terperinci dibuat kemudian setelah kertas
cadangan atau maklumat lengkap diterima daripada Kementerian/agensi serta
syarikat konsesi.
Pada pendapat Audit, proses kelulusan projek PPP ini telah dibuat
dengan tidak teratur di mana kertas cadangan hanya dikemukakan
selepas projek diluluskan oleh Jemaah Menteri.
c. Perolehan Tanah
Berdasarkan MJM Bil. M486/2011 daripada UKAS pada 22 Jun 2011 yang
diluluskan oleh Jemaah Menteri pada 24 Jun 2011, cadangan pembangunan
HPTP dilaksanakan di atas tanah milik syarikat 647766-V iaitu anak syarikat
kepada syarikat 752404-U terletak di Ladang Lanadron, Pagoh seluas 4,014
ekar. Tapak pembangunan HPTP ini melibatkan kawasan seluas 1,000 ekar
yang dibangunkan secara berfasa di mana fasa pertama melibatkan tanah
seluas 500 ekar seperti di Jadual 14.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 47
- 47
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 47 28/06/2019 11:21 AM

JADUAL 14
PERINCIAN KOMPONEN FASA 1
KEPERLUAN TANAH
BIL. KOMPONEN
(Ekar)
1. Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) 200
2. Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) 200
3. Universiti Teknologi Malaysia (UTM) 30
4. Politeknik Pagoh 70
JUMLAH 500
Sumber: Memorandum Jemaah Menteri Bil. M486/2011 Pada 22 Jun 2011
Semakan Audit mendapati:
i. Berdasarkan Minit Mesyuarat Rundingan Harga bertarikh 20 Januari 2012

antara KPM, UKAS dan syarikat 15631-P yang turut dihadiri Jabatan
Ketua Pengarah Tanah dan Galian (JKPTG) dan Jabatan Penilaian dan
Perkhidmatan Harta (JPPH) bersetuju dengan harga perolehan tanah
tapak HPTP sejumlah RM53.16 juta (RM100,000 seekar). Harga ini
adalah lebih rendah berbanding penilaian oleh JPPH dalam surat
bertarikh 17 Januari 2012 berjumlah RM62.42 juta (RM117,435 seekar)
dan juga RM58.85 juta (RM117,433.21 seekar) dalam penilaian semula
JPPH pada 14 Disember 2011. Penilaian semula JPPH dibuat apabila KPM
memutuskan untuk mengurangkan keluasan tanah daripada 531.57 ekar
kepada 501.15 ekar selepas syarikat 15631-P dalam surat bertarikh
13 Jun 2012 memaklumkan pelan susun atur projek HPTP yang
dikemuka kepada MPM untuk kelulusan Kebenaran Merancang (KM)
dimuktamadkan dengan keluasan 501.15 ekar. Mesyuarat Jemaah
Menteri pada 18 Julai 2012 mengambil maklum tapak pembangunan
HPTP Fasa 1 hanya melibatkan kawasan seluas 501.15 ekar dengan kos
ii. Semakan Audit terhadap perjanjian jual beli tanah bertarikh 7 November
2012 di antara syarikat 647766-V dan Pesuruhjaya Tanah Persekutuan
(PTP) mendapati empat (4) tanah kosong bagi kegunaan institusi dan
satu (1) tanah kosong bagi kegunaan industri telah dijual oleh syarikat
647766-V kepada PTP dengan nilai RM50.61 juta. Selain itu, didapati
UTHM telah mewakili Kerajaan untuk membuat bayaran perolehan tanah
dan telah menerima peruntukan sejumlah RM12 juta daripada UiTM pada
16 Oktober 2012 dan sejumlah RM40 juta daripada KPM pada 22 Oktober
2012. Bayaran perolehan tanah kepada syarikat 647766-V dibuat pada
20 Februari 2013 berjumlah RM5.06 juta dan 6 Mac 2013 berjumlah
RM45.55 juta. Semua hak milik tanah dipindah dan didaftarkan atas
nama PTP pada 8 Februari 2013.
1010 - 48
- 48 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 48 28/06/2019 11:21 AM

d. Pajakan Tanah
Klausa 9.2.2 (CA1) dan Klausa 10.2.2 (CA2 hingga CA4) menyatakan,
simultaneously with the execution of lease of the Project Land, the
Concession Company shall grant a sub-lease to the Government and the
Government shall accept the grant of the said sub-lease substantially in the
form and substance as set out in Appendix J commencing one (1) day after
the Lease Commencement Date. Appendix J, Klausa A menetapkan, in
consideration of the Sub-Lessor granting this Sub-Lease, the Sub-Lessee
agrees to pay to the Sub-Lessor during the Sub-Lease Period, a sub-lease
rental the amount of which is as stipulated in Appendix F of the Concession
Agreement. Semakan Audit mendapati:
i. Mesyuarat Jemaah Menteri yang bersidang pada 18 Julai 2012 bersetuju

PTP diberi kebenaran untuk memberi pajakan tanah kepada UTHM, UIAM
dan UTM dengan bayaran nominal dan selanjutnya PTP menandatangani
perjanjian pajakan dengan UTHM/UIAM/UTM. Perjanjian Pajakan Tanah
UTHM, UIAM dan UTM telah ditandatangani bersama Borang 15A
(Seksyen 221) Kanun Tanah Negara seperti di Jadual 15.
JADUAL 15
MAKLUMAT PAJAKAN TANAH UTHM/UIAM/UTM
NO. GERAN KELUASAN BAYARAN
PEMBERI PENERIMA TARIKH TARIKH
BIL. HS.D PAJAKAN NOMINAL
PAJAK PAJAK PERJANJIAN BORANG 15A
(N0. PTD) (Ekar) (RM)
1. 36666 (14421) 170.44 PTP UIAM 6,100 29.01.2016 29.01.2016
2. 36667 (14422) 37.89 PTP UTM 2,110 22.01.2016 29.06.2016
3. 36669 (14424) 170.07 PTP UTHM 6,100 13.03.2016 18.07.2017
Sumber: Perjanjian Pajakan di Antara PTP Dengan UTHM/UIAM/UTM Serta Borang Pajakan 15A
ii. Sehingga bulan Mac 2019, perjanjian pajakan tanah oleh KPM serta
pajakan kecil oleh UTHM/UIAM/UTM belum ditandatangani bersama
syarikat konsesi. Kelewatan ini disebabkan penetapan harga nominal
pajakan tanah belum diputuskan bagi UTHM/UIAM/UTM. Kelewatan ini
telah menyebabkan perjanjian pajakan kecil tanah oleh syarikat konsesi
kepada KPM/UTHM/UIAM/UTM tidak dapat dibuat. Selain itu, instrumen
pajakan Borang 15 (lease) dan Borang 15A (sub-lease) tidak dapat
didaftarkan di pejabat Pendaftar Hakmilik Tanah. Ketiadaan perjanjian ini
menyebabkan bayaran Availability Charges dan Asset Management
Service Charges kepada syarikat konsesi telah dibuat tanpa mematuhi
Klausa 5.1 perjanjian konsesi. Klausa tersebut menyatakan sebelum
sebarang bayaran boleh dilakukan oleh pihak end users, syarikat konsesi
hendaklah mematuhi semua terma dan syarat perjanjian di mana
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 49
- 49
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 49 28/06/2019 11:21 AM

Klausa 9.2.2 dan Appendix J dalam perjanjian konsesi 1 serta Klausa
10.2.2 dan Appendix J dalam perjanjian konsesi 2, 3 dan 4 merupakan
sebahagian daripada terma dan syarat perjanjian konsesi.
2019
UKAS - Mesyuarat Jawatankuasa Kerjasama Awam Swasta (JKAS) pada 15 Mei

2019 antara lain telah bersetuju kadar pajakan/pajakan kecil ditetapkan pada
nilai RM10,000 setahun bagi tempoh 20 tahun dan dibayar secara lump sum
kepada Kerajaan. Perjanjian tambahan perlu dimuktamadkan dan
ditandatangani bagi menyelaras perubahan terhadap perjanjian konsesi sedia
ada sebelum perjanjian pajakan/pajakan kecil ditandatangani. Perjanjian
tambahan dan perjanjian pajakan/pajakan kecil dijangka ditandatangani dalam
bulan Julai 2019.
KPM - Berdasarkan Klausa 5.2.1 perjanjian konsesi, KPM, UTHM, UIAM, dan UTM
perlu membuat bayaran AC dalam masa satu (1) bulan selepas tarikh
penerimaan (CoAC). Sekiranya bayaran AC tidak dibuat, maka akan terdedah
kepada risiko disaman oleh syarikat konsesi kerana ketidakpatuhan klausa
tersebut. Selain itu, klausa 9 perjanjian konsesi PTSN dan kemudahan guna
sama tidak memperuntukkan tempoh tertentu untuk melaksanakan dan
menyelesaikan urusan pajakan.
Pada pendapat Audit, bayaran AC dan penyenggaraan secara bulanan

yang dibuat oleh KPM, UTHM, UIAM dan UTM adalah tidak teratur
mengikut Klausa 5.1 perjanjian konsesi kerana pihak end users dan
syarikat konsesi belum menandatangani perjanjian pajakan dan
pajakan kecil tanah.
6.2.3. Pentadbiran Kontrak Konsesi
a. Kelewatan Memenuhi Syarat Duluan/Condition Precedent (CP)
i. Berdasarkan Klausa 2.1.2 perjanjian konsesi, syarikat konsesi hendaklah

memenuhi kesemua sembilan (9) CP dalam tempoh enam (6) bulan
daripada tarikh tandatangan perjanjian konsesi (Execution Date).
Mengikut Klausa 2.5, Kerajaan boleh melanjutkan tempoh CP tidak
melebihi tiga (3) bulan selepas tempoh asal berakhir. Selanjutnya
berdasarkan Klausa 2.2, Kerajaan akan mengeluarkan notis secara
bertulis kepada syarikat konsesi untuk mengesahkan tarikh memulakan
kerja pembinaan (tarikh efektif) di mana tarikh tersebut adalah dalam
tempoh CP asal atau lanjutan.
1010 - 50
- 50 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 50 28/06/2019 11:21 AM

ii. Semakan Audit mendapati syarikat konsesi mengambil masa 18 bulan
daripada tarikh tandatangan dokumen (Execution Date) untuk
mengemukakan dokumen CP. Syarikat konsesi telah diberikan tiga (3)
kali lanjutan masa untuk mengemukakan dokumen CP dengan lanjutan
masa yang pertama selama tiga (3) bulan, manakala dua (2) lanjutan
masa dibuat melalui Supplemental Agreement 1 bagi tempoh enam (6)
bulan dan Supplemental Agreement 2 bagi tempoh tiga (3) bulan.
Dengan itu, tarikh mula bina (tarikh efektif) hanya dapat ditetapkan pada
2 Mei 2014. Butiran lanjutan masa adalah seperti di Jadual 16.
JADUAL 16
TEMPOH MASA KERJA PEMBINAAN DIMULAKAN
TARIKH TARIKH LANJUTAN CONDITION PRECEDENT
(TEMPOH) TARIKH TEMPOH
B TANDATANGAN
PEMBINAAN (Bulan)
BIL. PROJEK PERJANJIAN DALAM DALAM DALAM
PERJANJIAN SUPPLEMENTAL SUPPLEMENTAL (B) (B) – (A)
(A) ASAL AGREEMENT 1 AGREEMENT 2
PTSN / Kemudahan 05.08.2013 05.02.2014 05.05.2014
1. 07.11.2012 02.05.2014 18
guna sama (9 bulan) (6 bulan) (3 bulan)
05.08.2013 05.02.2014 05.05.2014
2. UTHM 07.11.2012 02.05.2014 18
(9 bulan) (6 bulan) (3 bulan)
05.08.2013 05.02.2014 05.05.2014
3. UIAM 07.11.2012 02.05.2014 18
05.08.2013 05.02.2014 05.05.2014

4. UTM 07.11.2012 02.05.2014 18
5. Chilled Water Supply 30.04.2014 - - - 02.05.2014 2 hari

iii. Semakan selanjutnya terhadap Memorandum daripada Perdana Menteri

mendapati kelewatan ini berlaku disebabkan syarikat konsesi lewat
memenuhi dua (2) CP iaitu perjanjian Chilled Water Supply di antara
syarikat konsesi dengan Kerajaan Malaysia dan Perjanjian Pajakan Tanah
antara syarikat konsesi dengan PTP bagi pembinaan DCWS untuk
membekalkan air kokol (Chilled water). Kelewatan memenuhi dua (2) CP
ini juga telah menyebabkan kontrak konsesi bagi pembinaan DCWS
hanya dapat dilaksanakan pada 30 April 2014 iaitu dalam tempoh 18
bulan berbanding kontrak pembinaan yang lain.
iv. Semakan Audit mendapati cadangan keperluan DCWS ini tidak

dimasukkan bersekali semasa Memorandum Jemaah Menteri diangkat
untuk kelulusan pada 22 Jun 2011. Permohonan kelulusan pembinaan
DCWS hanya dibuat oleh Jemaah Menteri pada 18 Julai 2012
menyebabkan CP lewat dipenuhi oleh syarikat konsesi.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 51
- 51
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 51 28/06/2019 11:21 AM

Pada pendapat Audit, lanjutan tempoh CP adalah teratur, namun
kelemahan dalam perancangan pembinaan DCWS telah menyebabkan
kelewatan perjanjian tersebut dimuktamadkan. Ini mengakibatkan
lanjutan tempoh CP terpaksa diberikan kepada syarikat konsesi.
b. Perubahan Senarai dan Pindaan Tarikh Penghantaran Peralatan

Pengajaran
i. Klausa 6.1 (b) perjanjian konsesi, menetapkan syarikat konsesi mereka

bentuk, membekal dan memasang peralatan pengajaran pada tarikh siap
pembinaan. Klausa 12.6.3 (CA1) dan Klausa 13.6.3 (CA2 hingga CA4)
pula menghendaki syarikat konsesi melaksanakan pengujian dan
pentauliahan bagi semua peralatan dan sistem mengikut terma dalam
perjanjian dan bertanggungjawab serta mematuhi semua kehendak
Pihak Berkuasa berkaitan.
ii. Semakan Audit mendapati perjanjian tambahan ketiga telah dimeterai

pada 16 Oktober 2017 bagi kesemua empat (4) perjanjian konsesi. Ini
adalah disebabkan berlaku perubahan pada senarai perabot dan
kelengkapan serta kelewatan syarikat konsesi membekalkan peralatan
pengajaran pada 2 Mei 2017 iaitu tarikh siap pembinaan. Klausa 6.1 (b)
perjanjian tersebut telah dipinda di mana syarikat konsesi
bertanggungjawab menyempurnakan pembekalan tersebut mengikut
tarikh siap pembinaan atau pada tarikh penghantaran serta tarikh
pengujian dan pentauliahan sebagaimana yang dinyatakan dalam
Appendix B4A. Selain itu, pihak Audit juga mendapati perjanjian
tambahan ketiga ini telah dikebelakangkan pada 4 Oktober 2016
walaupun perjanjian tambahan ketiga ini hanya dimeterai pada 16
Oktober 2017.
iii. Lanjutan tempoh membekal, menguji dan mentauliah peralatan

pengajaran selepas tarikh siap pembinaan pada 2 Mei 2017
menyebabkan penerimaan projek HPTP dibuat tanpa peralatan
pengajaran yang lengkap. Ini telah menyebabkan proses pembelajaran
terganggu kerana sesi kemasukan pelajar bermula pada bulan Julai
2017. Selain itu, Kerajaan juga menanggung kerugian di atas bayaran
Availability Charges, Maintenance Service Charges dan Maintenance
Reserve Fund yang juga dibuat walaupun PTSN dan UTHM sebenarnya
tidak beroperasi dengan sepenuhnya. Semakan Audit selanjutnya
mendapati sehingga 21 Mac 2019, masih terdapat peralatan yang belum
dibekalkan dan belum dibuat penerimaan oleh PTSN dan UTHM
1010 - 52
- 52 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 52 28/06/2019 11:21 AM

walaupun tarikh pembekalan yang ditetapkan dalam perjanjian tambahan
ketiga telah tamat.
UKAS - Tiada implikasi dari segi perundangan berhubung isu tarikh kuatkuasa
Perjanjian Tambahan Ketiga dikebelakangkan namun ia sewajarnya tidak
dijadikan amalan dan precedent case memandangkan perkara ini mencerminkan
pelaksanaan dan pengurusan kontrak yang lemah dan tidak efisyen. Perjanjian
Tambahan Ketiga perlu dikuatkuasakan kebelakang bagi membolehkan perkara
yang telah diperincikan dalam perjanjian tersebut boleh dikuatkuasa dan
digunapakai sepanjang tempoh sebelum perjanjian tersebut dapat
ditandatangani. Ini juga dapat melindungi kepentingan Kerajaan dalam tempoh
sebelum Perjanjian Tambahan Ketiga ditandatangani.
Pada pendapat Audit, kegagalan pembekalan peralatan pengajaran ini

berlaku disebabkan kelemahan di peringkat syarikat konsesi dan
kelemahan perancangan di peringkat KPM/UKAS. Sehubungan itu,
tarikh kuat kuasa kontrak yang dibelakangkan bukan merupakan
amalan yang baik.
6.2.4. Pelaksanaan Projek
Projek yang dilaksanakan secara PPP hendaklah dibuat berdasarkan kehendak

Kerajaan yang dinyatakan dalam needs statement yang telah dipersetujui antara
Kerajaan dan syarikat konsesi di peringkat perancangan. Seterusnya, reka
bentuk contract drawing di dalam perjanjian konsesi dibuat berdasarkan
Schedule of Accommodation (SOA) iaitu senarai needs statement daripada
Kerajaan yang terperinci. Pemeriksaan Audit di kesemua fasiliti yang dibina di
HPTP pada 3 hingga 21 Mac 2019 mendapati perkara berikut:
a. Kerja Tidak Mengikut Spesifikasi
Berdasarkan penilaian Audit, sebanyak 26 kerja pembinaan meliputi

awam/arkitek, mekanikal dan elektrikal yang tidak mematuhi kehendak SOA,
Schedule of Finishes, lukisan pembinaan dan peraturan yang berkuat kuasa.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 53
- 53
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 53 28/06/2019 11:21 AM

JADUAL 17
KERJA-KERJA PEMBINAAN YANG TIDAK MENGIKUT SPESIFIKASI
SPESIFIKASI
BIL. SOA/SCHEDULE OF FINISHES/ LOKASI

LUKISAN PEMBINAAN DAN SEBENAR
PERATURAN BERKUAT KUASA
1.0 AWAM
Bilik Peralatan, Steam Plant Workshop,
Blok C18, PTSN
Kemasan lantai
Kemasan lantai jenis Ceramic Tiles Bilik Peralatan, Welding (Arch & Gas),
1.1. menggunakan Cement
(CT) Blok B6, PTSN (Gambar 1)
Render (CR)
Chemical Storage, Makmal Lemak dan
Minyak, Blok C13, PTSN
Food Analysis Laboratory, Blok C11,
Kemasan dinding PTSN
Kemasan dinding jenis Glazed Wall
1.2. menggunakan Plaster &
Tiles (GWT1) Food Quality Control Laboratory, Blok
Paint (PP)
C11, PTSN (Gambar 2)
Bilik Server, Makmal Bahasa, Blok A3,
Kemasan lantai jenis Raised Floor Kemasan lantai
jenis PTSN
1.3.
System (RS) Homogenous Tiles (HT) Bilik TCR Aras 1, 2 dan 3, Blok B1,
UIAM
Kemasan siling jenis Gypsum Board Kemasan siling jenis
1.4. Unit ICT, Blok A1, PTSN
(GB) Plaster Ceiling (PC)
Kemasan lantai jenis Bilik Imam dan Pejabat, Surau
1.5. Kemasan lantai jenis Carpet (C)
Ceramic Tiles (CT) kemudahan guna sama (Gambar 3)
Kemasan lantai jenis Homogenous Kemasan lantai jenis Dewan Serba Guna, kemudahan guna
1.6.
Tiles (HT) Timber Strip (TS) sama.
Kemasan dinding bilik air
Kemasan dinding bilik air jenis
jenis Glazed Wall Tiles Bilik Air semua unit Rumah Tamu,
1.7. Glazed Wall Tiles (GWT1) dipasang
(GWT1) tidak dipasang kemudahan guna sama (Gambar 4)
sehingga aras siling
sehingga aras siling
Kemasan lantai jenis Bilik Penolong Pendaftar, UTHM
1.8. Kemasan lantai jenis Carpet (C)
Homogenous Tiles (HT) Dewan Kuliah 2, UTHM (Gambar 5)
Pentas mini tidak
1.9. Menyediakan pentas mini
disediakan
Kemasan dinding jenis Acoustic Wall Kemasan dinding jenis
1.10. Dewan Kuliah 2, UTHM (Gambar 5)
(AC) Plaster Paint (PP)
Kemasan siling jenis Acoustic Ceiling Kemasan siling jenis
1.11.
(AC) Gypsum Board (GB)
Kemasan lantai
Kemasan lantai jenis Homogenous Studio 1, Studio 3 dan Studio 4, Blok
1.12. menggunakan Epoxy
Tiles (HT) B4, UIAM.
Flooring (EF)
Ruang Makan, Kafeteria, UIAM
Kemasan siling (Gambar 6)
Kemasan siling dari jenis
1.13. menggunakan Gypsum Polishing Station, Lipid Processing Lab,
Metal/Aluminium Strip Ceiling (MC)
Board (GB) Liquid Powder Conversion and Size
Reduction, Blok C1, UTM.
Kemasan lantai jenis Homogenous Kemasan lantai jenis
1.14. Bilik Cetak aras bawah, Blok B1, UIAM
tiles (HT) Cement Render (CR)
2.0 MEKANIKAL/ELEKTRIKAL
Apabila FAS diaktifkan:

Fire Alarm System (FAS) shall be i. Automatic lift recall tidak
arranged to provide auxiliary berfungsi (lif tidak
functions as follows: digerakkan secara Bilik FCC PTSN, Perpustakaan,
2.1 i. Automatic lift recall (all lifts) to automatic override ke kemudahan guna sama, UTHM, UIAM
both primary and secondary floor. aras bawah) dan UTM
ii. Automatic shut-off individual ii. Operasi Air Handling Unit
(AHUs). (AHU) tidak dihentikan
(shut-off)
1010 - 54
- 54 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 54 28/06/2019 11:21 AM

SPESIFIKASI
BIL. SOA/SCHEDULE OF FINISHES/ LOKASI

LUKISAN PEMBINAAN DAN SEBENAR
PERATURAN BERKUAT KUASA
Tiada Panel Kawalan
disediakan untuk manual
auxiliary function controls
The Fire Control Centre (FCC) shall
(untuk mengawal secara
2.2. provide Manual auxiliary function
automatik dan manual
controls
operasi AHU, smoke/
ventilation/pressurization
fans dari bilik FCC)
Penyaman udara tidak Surau Aras 1 Blok A3b, PTSN
2.3. Penyaman udara dipasang di surau
dipasang (Gambar 7)
Suhu bilik tidak memenuhi
Suhu: spesifikasi reka bentuk.
i. Apabila pengujian dibuat Makmal Teknologi CAD Cam, Aras 4,
2.4.
ii. point suhu ditetapkan pada Blok 2C (FCU 1 & 2), UTHM
23/60 15 - 16 ℃ tetapi suhu/RH
sebenar 30.6 ℃ (62.7%)
Suhu ruang tidak
memenuhi spesifikasi reka
Suhu:
bentuk dan keperluan
i.
spesifikasi alat Coordinate
ii. Bilik Peralatan, Makmal Metrologi, Blok
2.5. Measuring Machine (CMM).
23/60 2C, UTHM
Apabila pengujian dibuat
iii. Specifications -
point suhu ditetapkan pada
nilai minimum 15℃ tetapi
suhu sebenar 26.1 ℃
Immediately alert building
Fungsi untuk pemantauan
management to any abnormal
(monitoring) Sistem
operating conditions of major
Bekalan Air (Cold Water)
2.6. equipment to speed troubleshooting Bilik FCC, Blok B1, UIAM
tidak disediakan dalam
and repair. Cold Water & Plumbing
Building Management
System-Pumps/Tank Running Status,
System (BMS)
Trip Status, Level Switch.
The contractor shall supply and

install one central supervisory panel
include the intercom master unit in
Lift Supervisory Panel dan
the control room mentioned above
sistem komunikasi
car positions and normal and
2.7. (intercom) ke bilik FCC Bilik FCC, Blok A1, UTM
emergency cupping mode indication
tidak disediakan untuk
for all lifts supplied. The central
Sistem Lif OKU
supervisory panel shall be in the
control room with the main fire
fighting alarm console
Armour kabel bawah tanah perlu Armour kabel bawah tanah
Lampu Jalan (FP3, C3/1Y, 135), PTSN
2.8. disambungkan kepada tiang lampu tidak disambungkan
(Gambar 8)
jalan (perlindungan pembumian) kepada tiang lampu jalan
Penyaman udara perlu disediakan Tiada sistem penyaman Bilik TCR, Aras 2, Blok A1, PTSN
2.9. dalam bilik TCR untuk penyejukan udara untuk penyejukan
server rack server rack dalam bilik TCR Bilik TCR, Blok C1, UTM
Pemegang soket di atas makmal Pemegang soket tidak

2.10. Semua makmal di PTSN (Gambar 9)
diperbuat daripada logam dibumikan dibumikan
Tiada Main Earthing Bar

Main Earthing Bar disediakan untuk
2.11. disediakan untuk sistem Substation 1, kemudahan guna sama
sistem pembumian MSB
pembumian MSB
Bekalan elektrik Server Rack dalam Bekalan elektrik bukan dari Data Centre, Blok B1, UIAM
2.12.
Data Centre jenis Essential Supply jenis Essential Supply Bilik TCR, Blok C1, UTM
Sumber: SOA/Schedule of Finishes/ Lukisan Pembinaan dan Peraturan Berkuat Kuasa serta Lawatan Audit
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 55
- 55
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 55 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 1 GAMBAR 2
Bilik Peralatan (Welding), Bangunan B6, PTSN Makmal Food Quality Control, Bangunan C11, PTSN
- Kemasan Lantai Sepatutnya Jenis Ceramic Tiles (CT) - Kemasan Dinding Sepatutnya Jenis Glazed Wall Tiles
Tetapi Menggunakan Cement Render (CR) (GWT1) Tetapi Menggunakan Plaster & Paint (PP)
(06.03.2019) (05.03.2019)
GAMBAR 3 GAMBAR 4
Surau (Bilik Pejabat), PTSN Bilik Air Rumah Tamu, Kemudahan Guna Sama
- Kemasan Sepatutnya Jenis Carpet (C) Tetapi - Kemasan Dinding Jenis Glazed Wall Tiles (GWT 1)
Menggunakan Ceramic Tiles (CT) Tidak Dipasang Sehingga Aras Siling
(07.03.2019) (07.03.2019)
GAMBAR 5 GAMBAR 6
Dewan Kuliah 2, UTHM Kafeteria, UIAM

- Pentas Mini Tidak Disediakan dan Kemasan Lantai, - Kemasan Siling Sepatutnya Jenis Metal Strip (MS)
Dinding serta Siling Tidak Mengikut Spesifikasi Tetapi Menggunakan Gypsum Board (GB)
(11.03.2019) (13.03.2019)
GAMBAR 7 GAMBAR 8
Surau dipasang kipas
Surau Lelaki dan Perempuan Aras 1 Blok A3b, PTSN Lampu Jalan (FP3, C3/1Y, 135), PTSN
- Tiada Penyaman Udara Dipasang - Armour Kabel Bawah Tanah Tidak Disambung Kepada
(05.03.2019) Tiang Lampu Jalan Sebagai Perlindungan Pembumian
1010 - 56
- 56 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 56 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 9
Semua Makmal, PTSN

- Pemegang Soket di Atas Meja Makmal Daripada
Jenis Logam Tidak Dibumikan
(06.03.2019)
b. Kerja Tidak Berkualiti, Tidak Sesuai dan Tidak Sempurna
Berdasarkan penilaian Audit, sebanyak 49 kerja pembinaan yang

dilaksanakan di PTSN, UTHM, UIAM, UTM dan kemudahan guna sama tidak
berkualiti, tidak sesuai dan tidak sempurna. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 18.
JADUAL 18
KERJA TIDAK BERKUALITI, TIDAK SESUAI DAN TIDAK SEMPURNA
KERJA TIDAK BERKUALITI, TIDAK SESUAI
BIL. LOKASI
DAN TIDAK SEMPURNA
1.0. PTSN
Advanced Oil and Fat Analysis
1.1. Paip tidak dipotong berhampiran pintu keluar makmal.
Laboratory, Blok C3
1.2. Paip Alur Keluar tidak dipasang. (Gambar 10) Food Analysis Laboratory, Blok C11
Bangunan Makmal Blok C dan Blok B
1.3. Kesan resapan air pada dinding dalam bangunan makmal.
(C12, C13, C14, C5, C6, C8 dan B7)
Kemasan cat pada dinding dalam bilik bahan kimia tidak sempurna Bangunan Makmal C4, C6 dan C13
1.4.
dan kotor. (Bilik Bahan Kimia)
1.5. Lift Supervisory Panel tidak berfungsi.
Isyarat LED di Mimic Diagram tidak menyala apabila smoke detector
1.6.
dan breakglass diuji untuk Blok A1, A2 dan C11. Bilik FCC, Blok A1
Software Fire System tidak berfungsi dengan sempurna dan tidak
1.7. menunjukkan isyarat lokasi sebenar pengesan yang diaktifkan serta
tiada akses untuk ubah input.
Sistem FM-200 (Fire Suppression System) tidak berfungsi dan bilik
1.8. yang terdapat sistem FM-200 digunakan sebagai bilik cleaner. Bilik Pusat Data Blok A1, A3a dan A3b
(Gambar 11)
Standby pump tidak boleh berfungsi dengan baik dalam pengujian
1.9. Bilik Pam Sprinkler
(pergerakan shaft tersekat dan mengeluarkan asap).
Terdapat kerosakan pada flexible hose untuk Sistem Liquified
1.10. Petroleum Gas (LPG) kerana tidak digunakan dan disenggara dengan Kafeteria
baik sejak siap dibina.
Sambungan welding antara rod bumi dengan kabel neutral
1.11. Substation 2, PTSN
transformer terputus.
Emergency button untuk memutuskan bekalan ke isolator tidak Blok B1, B4, B6, C9, C13 dan C17,
1.12.
berfungsi. PTSN
Tiada penghadang antara Emergency Shower dengan punca elektrik.
1.13. Food Analysis Laboratory, Blok C11
(Gambar 12).
Food Quality Control Laboratory, Blok
1.14. Vinyl Sheet rosak kerana resapan air dari lantai.
C11
Advanced Oil and Fat Analysis
1.15. Kesan resapan air pada dinding Emergency Shower.
Laboratory, Blok C3
2.0. UTHM
Suhu makmal yang panas kerana aliran udara yang kurang baik dan
2.1. Makmal Heat and Mass Transfer, Blok H
makmal tidak dipasang penghawa dingin.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 57
- 57
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 57 28/06/2019 11:21 AM

BIL. LOKASI
DAN TIDAK SEMPURNA
Makmal Teknologi Kejuruteraan Air
2.2. Wire Pillar tidak dipasang. (Gambar 13)
Polution, Blok G
2.3. Resapan air pada siling. Koridor luar - Bilik Pensyarah
2.4. Penyaman udara tidak berfungsi. Bilik Bahan Mentah - Makmal Analatikal
2.5. Kerja pembaikan siling tidak berkualiti. Makmal Pembangunan Produk Makanan
Reka bentuk wire pillar menghalang pancaran projector ke Screen.
2.6. Makmal Guna Sama Kimia 1
(Gambar 14)
Mimic Diagram untuk Main Fire Alarm Panel (MFAP), Sub-Fire Alarm
Panel (SFAP) Blok 2B dan SFAP Blok 2C tidak berfungsi dengan baik
2.7. apabila smoke detector dan breakglass diuji: Blok 2B dan 2C
i. Isyarat LED tidak menyala (SFAP Blok 2C).
ii. Isyarat LED menunjukkan lokasi yang salah (SEAP Blok 2B).
2.8. menunjukkan isyarat lokasi sebenar pengesan yang diaktifkan serta Bilik FCC, Blok 1A
Tiada bacaan penunjuk lokasi (aras) pergerakan lif semasa
2.9. Blok 2C dan 3H
beroperasi pada Lift Supervisory Panel (untuk lif Blok 2C dan 3H).
Penyaman udara jenis ceiling cassette tidak berfungsi dan tidak
Bilik Persediaan, Makmal Projek, Blok
2.10. dibaiki walaupun aduan dibuat pada 1 Oktober 2017, 12 Disember
2B
2017 dan 17 September 2018.
Panel kawalan Sistem Wet Chemical tidak berada dalam keadaan
2.11.
baik di mana tiada penutup kaca dan lampu LED tidak menyala.
Kafeteria
Automatic Dosing Pump untuk Sistem Grease Interceptor tidak
2.12.
berfungsi.
Kedudukan singki terlalu hampir dengan punca elektrik.
2.13. Makmal Nutrition
(Gambar 15)
T a a a a ‘K LUA ’ a gga dan bukaan pintu tidak dihala ke
2.14. Tangga, Teaching Factory
sebelah luar.
3.0. UIAM
Bilik Associate Professor 25,
3.1. Berlaku kondensasi pada dinding dalam bilik bersebelahan bilik TCR.
Bangunan B1
3.2. Sistem FM-200 (Fire Suppression System) tidak berfungsi. Bilik Pusat Data Blok B1
3.3. menunjukkan isyarat lokasi sebenar pengesan yang diaktifkan serta Bilik FCC, Blok B1
Master Bell pada Sub-Fire Alarm Panel (SFAP) tidak berfungsi (tidak
3.4. Blok B2
berbunyi) apabila sistem FAS diaktifkan.
Tempoh untuk kalibrasi seterusnya bagi Earth Leakage Relay (ELR)
3.5. Aras 2, Blok B2, UIAM
telah tamat dan ELR masih belum dikalibrasi.
Sambungan antara kabel/pita pembumian dengan rod pembumian
3.6. Substation UIAM
pada peti pembumian tidak kukuh.
4.0. UTM
Mimic Diagram untuk Main Fire Alarm Panel (MFAP) dan Sub-Fire
Alarm Panel 2 (SFAP) tidak berfungsi dengan baik apabila smoke
detector dan breakglass Fire Alarm System (FAS) diuji:
4.1. i. Isyarat LED yang salah menyala untuk Blok H apabila FAS diuji di Blok A1 dan B1
Blok A1.
ii. Isyarat LED untuk Breakglass tidak menyala (MFAP Blok A1).
iii. SFAP2 trip (Blok B1)
4.2. Sistem FM-200 (Fire Suppression System) tidak berfungsi. Bilik Pusat Data Blok A1
4.3. menunjukkan isyarat lokasi sebenar pengesan yang diaktifkan serta Bilik Fire Control Centre (FCC), Blok 1A
Suhu bilik/ruang tidak sesuai dengan penggunaan bilik yang
4.4. menempatkan server rack untuk sistem telekomunikasi. Bilik TCR, Blok C1
Suhu: 30℃ / Relative Humidity (RH): 54%
4.5. Sistem Wet Chemical tidak berfungsi. Kafeteria
Tempoh untuk kalibrasi seterusnya bagi Earth Leakage Relay (ELR)
4.6. SSB, Blok C1, UTM
telah tamat dan ELR masih belum dikalibrasi
Sambungan antara kabel/pita pembumian dengan rod pembumian
4.7. Substation UTM
pada peti pembumian tidak kukuh.
1010 - 58
- 58 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 58 28/06/2019 11:21 AM

BIL. LOKASI
DAN TIDAK SEMPURNA
4.8. Trench tidak ditutup dengan padat menyebabkan lantai tertimbus. Bilik Transformer, Substation, UTM
4.9. MSB ditempatkan secara tidak selamat di atas trench. (Gambar 16) Bilik MSB, Substation, UTM
5.0. Kemudahan Guna Sama
5.1. menunjukkan isyarat lokasi sebenar pengesan yang diaktifkan serta Bilik FCC, Perpustakaan
5.2. Sistem CO2 (Fire Suppression System) tidak berfungsi. Bilik Genset, Pusat Akuatik
5.3. Pam sprinkler tidak berfungsi mengikut turutan setting tekanan air. Bilik Pam Hose Reel, Auditorium
Tempoh untuk kalibrasi bagi Earth Leakage Relay (ELR) telah tamat SSB Rumah Tamu, kemudahan guna
5.4.
dan masih belum dibuat. sama
5.5. Kemasan perabot di tadika yang tajam. (Gambar 17) Tadika
Sumber: Lawatan Audit
GAMBAR 10 GAMBAR 11
Food Analysis Laboratory, PTSN Bilik Pusat Data Blok A1, A3a dan A3b, PTSN
- Paip Alur Keluar Tidak Dipasang - Bilik FM-200 Digunakan oleh Pihak Cleaner
(05.03.2019) (05.03.2019)
GAMBAR 12 GAMBAR 13
Pillar (Blue) Pillar (Blue)

tidak dipasang yang dipasang
Food Analysis Laboratory, PTSN Makmal Teknologi Kejuruteraan Air Polution, UTHM
- Tiada Penghadang Emergency Shower Dengan Socket - Wire Pillar (Blue) tidak dipasang
(05.03.2019) (12.03.2019)
GAMBAR 14 GAMBAR 15
Pancaran
projektor
Makmal Guna Sama Kimia 1, UTHM Makmal Nutrition, UTHM

- Wire Pillar Menghalang Pancaran Projektor ke Screen - Kedudukan Singki Dekat Dengan Punca Elektrik
(12.03.2019) (12.03.2019)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 59
- 59
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 59 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 16 GAMBAR 17
Bilik MSB, Substation, UTM Tadika, Kemudahan Guna Sama

- MSB Ditempatkan Secara Tidak Selamat Atas Trench - Perabot yang Berbahaya Dengan Sharp Edge
(14.03.2019) (07.03.2019)
Semua kerja tersebut telah dibuka Work Order dan syarikat konsesi telah
membuat tindakan pembaikan. Manakala, kerja yang belum dibaiki akan
dibincangkan dalam Mesyuarat PMC yang akan bersidang pada 18 Jun 2019 di
peringkat KPM, 19 Jun 2019 di peringkat UIAM dan 17 Julai 2019 di peringkat
UTM.
Maklum balas KPM tidak disertakan dengan bukti work order yang disokong.
Pada pendapat Audit, penemuan Audit mengenai kerja tidak mengikut

spesifikasi dan lukisan serta kerja tidak berkualiti dalam penilaian
Audit menunjukkan joint inspection dan pemantauan di pihak KPM
yang kurang berkesan.
c. Kemudahan Guna Sama Tidak Digunakan Secara Menyeluruh
i. Terdapat 11 kemudahan guna sama dengan keluasan 28,168 meter

persegi (m2) digunakan secara perkongsian dengan pentadbiran
kemudahan tersebut di bawah Seksyen Projek Khas (SPK) HPTP. Pada 11
Oktober 2018, Ketua Setiausaha KPM telah meluluskan permohonan
kadar sewa kemudahan berdasarkan penilaian oleh JPPH pada 14 Ogos
2017.
ii. Semakan Audit terhadap kemudahan guna sama mendapati sebanyak

60 unit rumah tamu dan tadika berkeluasan 37,695.3 meter persegi di
kemudahan guna sama tidak pernah digunakan sejak diterima dan
beroperasi pada 2 Mei 2017. Mengikut pegawai SPK, rumah tamu dan
tadika tidak digunakan kerana SPK masih belum bertaraf Pusat Tanggung
Jawab (PTJ) dan tidak mempunyai staf yang mencukupi bagi mengawal
selia dan mengurus operasi kemudahan tersebut. SPK juga tidak
1010 - 60
- 60 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 60 28/06/2019 11:21 AM

mempunyai pegawai kewangan/akauntan/pembantu tadbir kewangan
yang berkelayakan bagi melaksanakan urusan berkaitan pengurusan
kewangan dan kutipan hasil. Pihak Audit mendapati KPM dalam surat
bertarikh 17 November 2017 telah memutuskan segala urusan terimaan
diakaunkan dengan menggunakan PTJ Kolej Komuniti Pagoh.
iii. Semakan lanjut terhadap Waran Perjawatan Bilangan S183 Tahun 2018
mendapati sebanyak 23 perjawatan diluluskan berkuatkuasa
1 September 2018. Analisis Audit terhadap perjawatan di SPK setakat
bulan Mac 2019 mendapati hanya 14 (60.9%) daripada 23 jawatan diisi.
Daripada 14 jawatan tersebut, dua (2) diisi secara kontrak dan empat (4)
pinjaman daripada Universiti Teknikal Malaysia Melaka (UTEM), UTHM
dan UTM di mana tempoh pinjaman berakhir antara 17 April 2019 hingga
31 Julai 2020. Gambar 18 dan 19 menunjukkan tadika dan rumah tamu
yang tidak digunakan.
GAMBAR 18 GAMBAR 19
Tadika, Kemudahan Guna Sama Rumah Tamu,Kemudahan Guna Sama

- Tadika Tidak Digunakan - Rumah Tamu Tidak Digunakan
(05.03.2019) (05.03.2019)
Perincian terhadap penambahbaikan pengurusan rumah tamu dan tadika akan

dibentangkan di dalam Mesyuarat PMC pada 18 Jun 2019 yang akan
dipengerusikan oleh Timbalan Ketua Setiausaha (Pembangunan) KPM. Antara
inisiatif yang akan dicadangkan adalah pengoperasian tadika oleh pihak GENIUS
(sebelum ini dikenali sebagai PERMATA). Manakala pengurusan rumah tamu
akan ditawarkan melalui proses perolehan secara tender terbuka kepada
syarikat yang berkelayakan.
Pada pendapat Audit, kelemahan perancangan di peringkat KPM dalam

pengurusan rumah tamu dan tadika menyebabkan kemudahan
tersebut tidak digunakan dengan sepenuhnya sehingga kini.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 61
- 61
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 61 28/06/2019 11:21 AM

6.2.5. Pembekalan Air Kokol
a. Jemaah Menteri pada 29 Januari 2014 meluluskan pembekalan air

kokol/Chilled Water Supply bagi kemudahan penyaman udara menggunakan
kaedah DCWS dengan kos pembinaan sejumlah RM72.93 juta. Perjanjian
DCWS dengan syarikat konsesi ditandatangani pada 30 April 2014 bagi
tempoh 23 tahun [termasuk tiga (3) tahun pembinaan]. Kaedah bayaran
dipersetujui adalah Single Tariff pada kadar RM1.037/Refrigeration Ton per
hour (RTh) dengan kadar penggunaan minimum 15,300,000 RTh setahun
iaitu sejumlah RM15.87 juta. Kadar penggunaan minimum ini akan
meningkat sehingga tahun ke-20. Sekiranya penggunaan melebihi kadar
minimum, Kerajaan perlu membayar lebihan penggunaan pada kadar
RM0.40/RTh. Butiran lanjut kadar penggunaan minimum bagi tempoh
20 tahun adalah seperti di Jadual 19.
JADUAL 19
THRESHOLD TAHUNAN PENGGUNAAN MINIMUM AIR KOKOL
HAD KUANTITI KADAR PENGGUNAAN MINIMUM
TAHUN BULANAN TAHUNAN
(RTh) (RTh)
1 1,275,000 15,300,000
2 1,275,000 15,300,000
3 1,275,000 15,300,000
4 1,289,167 15,470,000
5 1,318,333 15,820,000
6 1,362,500 16,350,000
7 1,407,500 16,890,000
8 hingga 20 1,481,667 17,780,000
Sumber: Dokumen Kontrak DCWS
b. Klausa 14.2.1 perjanjian Chilled Water Supply menetapkan komponen

berubah dalam Chilled Water Supply Charges adalah tertakluk kepada
semakan disebabkan oleh sebarang perubahan dalam tarif air dan/atau tarif
elektrik oleh Pihak Berkuasa berkaitan mengikut formula pelarasan kadar
seperti yang ditetapkan. Semakan Audit mendapati:
i. perjanjian DCWS menggunakan prinsip take or pay di mana Kerajaan

perlu membuat bayaran minimum seperti dipersetujui untuk tempoh 20
tahun walaupun penggunaan adalah kurang berbanding had kuantiti
tahunan. Semakan Audit selanjutnya terhadap penggunaan sebenar bagi
tempoh bulan Mei 2017 hingga Oktober 2018 mendapati penggunaan
masih rendah berbanding kadar minimum iaitu antara 42.9% hingga
72.5%. Setakat bulan Oktober 2018, Kerajaan telah membuat bayaran
penggunaan air kokol sejumlah RM23.76 juta termasuk RM9.52 juta
1010 - 62
- 62 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 62 28/06/2019 11:21 AM

(40.1%) RTh yang tidak digunakan. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 20.
JADUAL 20
PERBEZAAN KADAR PENGGUNAAN MINIMA AIR KOKOL BERBANDING
PENGGUNAAN SEBENAR BAGI BULAN MEI 2017 HINGGA OGOS 2018
PERBEZAAN BAYARAN DENGAN
PENGGUNAAN MINIMA PENGGUNAAN SEBENAR
KADAR MINIMA BERBANDING
AIR KOKOL AIR KOKOL
PENGGUNAAN SEBENAR
BULAN
BAYARAN
RTh RM (Juta) (RM Juta)
RTh % (RM Juta) RTh %
(A) (A) – (B)
(B)
TAHUN 2017
Mei 1,275,000 1.32 547,342 42.9 0.57 727,659 57.1 0.75
Jun 1,275,000 1.32 681,262 53.4 0.71 593,738 46.6 0.61
Julai 1,275,000 1.32 651,976 51.1 0.68 623,024 48.9 0.64
Ogos 1,275,000 1.32 646,574 50.7 0.67 628,426 49.3 0.65
September 1,275,000 1.32 604,493 47.4 0.63 670,508 52.6 0.69
Oktober 1,275,000 1.32 891,385 69.9 0.92 383,615 30.1 0.40
November 1,275,000 1.32 923,799 72.5 0.96 351,201 27.5 0.36
Disember 1,275,000 1.32 843,332 66.1 0.87 431,668 33.9 0.45
TAHUN 2018
Januari 1,275,000 1.32 780,210 61.2 0.81 494,790 38.8 0.51
Februari 1,275,000 1.32 695,195 54.5 0.72 579,805 45.5 0.60
Mac 1,275,000 1.32 853,853 67.0 0.89 421,147 33.0 0.43
April 1,275,000 1.32 842,479 66.1 0.87 432,521 33.9 0.45
Mei 1,275,000 1.32 840,773 65.9 0.87 434,227 34.1 0.45
Jun 1,275,000 1.32 705,146 55.3 0.73 569,854 44.7 0.59
Julai 1,275,000 1.32 828,547 65.0 0.86 446,453 35.0 0.46
Ogos 1,275,000 1.32 807,222 63.3 0.84 467,778 36.7 0.48
September 1,275,000 1.32 711,970 55.8 0.74 563,030 44.2 0.58
Oktober 1,275,000 1.32 864,373 67.8 0.90 410,627 32.2 0.42
JUMLAH 22,950,000 23.76 13,719,931 59.8 14.24 9,230,071 40.2 9.52
Sumber: SPK, HPTP
ii. Seksyen Teknikal UKAS pada 16 November 2012 telah memberi ulasan
terhadap tarif bagi pembekalan air kokol tersebut. Antara rumusan dan
cadangan Seksyen Teknikal UKAS adalah sekiranya mode single tariff
diubah kepada mode pembayaran dua (2) tier, penjimatan akan dapat
dilakukan. Selain itu, Kementerian Kewangan dalam ulasan terhadap
Memorandum daripada Perdana Menteri bertarikh 23 Januari 2014, telah
memohon supaya Yearly Threshold diteliti semula supaya Minimum
Annual Offtake pada kadar munasabah dan tidak membebankan
Kerajaan.
iii. Menurut pihak UKAS, DCWS dibangunkan oleh syarikat konsesi khusus
untuk HPTP dan syarikat konsesi perlu menanggung kos modal yang
besar bagi pembinaan tersebut. Oleh itu, mekanisme pembayaran oleh
Kerajaan berdasarkan minimum offtake adalah untuk meningkatkan daya
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 63
- 63
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 63 28/06/2019 11:21 AM

maju projek serta membolehkan syarikat konsesi memperolehi
pembiayaan untuk menampung kos modal dan operasi DCWS.
Penetapan kadar tarif tersebut juga telah mengambil kira unjuran
kapasiti pengguna di HPTP oleh KPM/Universiti/Politeknik dan operasi
DCWS sepanjang 20 tahun tempoh konsesi. Jumlah sebenar penggunaan
adalah di luar kawalan syarikat konsesi.
iv. Pemeriksaan Audit selanjutnya pada bulan Mac 2019 di HPTP mendapati
139 lokasi di kemudahan guna sama, UIAM dan UTM telah dipasang
sebanyak 139 penghawa dingin split unit walaupun HPTP menggunakan
District Cooling Water System dengan penggunaan semasa masih di
bawah tahap minimum iaitu dengan lebihan yang tidak digunakan
sebanyak 9,230,071 RTh atau RM9.52 juta. Menurut syarikat konsesi,
permohonan penghawa dingin split unit dibuat antaranya disebabkan
peralatan di lokasi tersebut perlu dikekalkan pada suhu tertentu untuk
tempoh yang lebih panjang. Operasi penyejukan berpusat untuk ruang
tersebut tidak praktikal kerana penggunaan elektrik yang tinggi
melibatkan dua (2) lokasi di universiti dan loji DCWS. Kapasiti kuasa
komponen utama sistem penyejukan berpusat adalah tinggi dan hanya
boleh beroperasi pada kapasiti penyejukan minimum tertentu. Ini
disebabkan jumlah penggunaan elektrik akan tetap sama walaupun
kapasiti penyejukan terlalu kecil dan untuk mengelakkan pembaziran
elektrik serta komponen mengalami kerosakan awal. Ia juga tidak direka
bentuk untuk beroperasi selama 24 jam bagi memastikan tahap
kecekapan sistem, menjamin jangka hayat komponen di samping
meminimumkan kos pembaikan.
v. Syarikat konsesi telah membuat pemberitahuan tarif bagi bacaan air dan
elektrik telah disemak semula menyebabkan tarif bagi Chilled Water
Supply juga telah berubah daripada RM1.0370/RTh kepada
RM1.0886/RTh iaitu melibatkan bayaran tambahan sejumlah RM65,790
sebulan. Perubahan tarif ini bermula sejak HPTP beroperasi pada bulan
Mei 2017. Semakan Audit mendapati syarikat konsesi telah membuat
tuntutan sejumlah RM1.05 juta sehingga bulan Ogos 2018 disebabkan
semakan tarif tersebut. Bagaimanapun, sehingga 21 Mac 2019, masih
belum ada sebarang keputusan berhubung tuntutan syarikat konsesi
menaikkan tarif tersebut.
1010 - 64
- 64 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 64 28/06/2019 11:21 AM

2019
• UKAS mengambil maklum akan syor Audit supaya threshold penggunaan

minimum DCWS dikaji semula. Bagaimanapun, tiada peruntukan di dalam
perjanjian konsesi untuk tujuan tersebut dan sebarang pindaan perlu
persetujuan bersama syarikat konsesi. Memandangkan projek HPTP baru
dua (2) tahun beroperasi, UKAS berpandangan bahawa tempoh lima (5)
tahun diperlukan dan lebih sesuai untuk Kerajaan meneliti semula terma-
terma dalam perjanjian konsesi termasuk DCWS. Sesi Pre Council yang
dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha KPM pada 10 Jun 2019 antara lain
telah bersetuju supaya satu Pasukan Petugas Kajian Semula Terma dan
Syarat bagi DCWS ditubuhkan yang dipengerusikan oleh UKAS dan ahli
terdiri daripada Bahagian Teknikal Pembangunan Seksyen Pendidikan Tinggi
dan Teknikal Seksyen Projek Khas HPTP, KPM serta UTHM, UTM, UIAM dan
PTSN. Hasil kajian tersebut boleh digunakan sebagai asas oleh Kerajaan
untuk memulakan proses rundingan bersama syarikat konsesi dan kajian
semula terma dan syarat ini adalah tertakluk kepada persetujuan kedua-dua
pihak Kerajaan dan syarikat konsesi.
 Sebagai langkah penjimatan yang lebih optimum, kadar penggunaan split

unit dikawal/dihadkan pada waktu tertentu dan dipantau oleh kakitangan
teknikal. Selain itu, energy audit yang dijalankan oleh pihak syarikat konsesi
juga membantu sebagai kaedah pemantauan berterusan ke arah
memantapkan langkah penjimatan.
 KPM telah menerima permohonan perubahan tarif daripada pihak syarikat

konsesi pada 10 April 2019. Perkara ini dalam semakan pihak KPM sebelum
dikemukakan kepada UKAS untuk dimuktamadkan. KPM berpandangan
tuntutan bayaran yang dikemukakan oleh syarikat konsesi adalah tidak wajar
kerana perjanjian konsesi bagi DCWS telah dimuktamadkan sebelum
perubahan tarif berlaku.
Pada pendapat Audit, perkara ini amat serius. Kelemahan di peringkat

perancangan telah menyebabkan kadar penggunaan minimum DCWS
bagi tempoh tiga (3) tahun pertama tidak dibuat dengan lebih teliti.
Selain itu, sistem penghawa dingin yang dibangunkan juga tidak
mengambil kira kesesuaian bagi menampung bilik/ruang tertentu
yang memerlukan penggunaan yang lebih panjang.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 65
- 65
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 65 28/06/2019 11:21 AM

6.2.6. Peralatan Pengajaran
a. Kelewatan Pembekalan Peralatan
i. Mengikut perjanjian konsesi, sebanyak 1,165 item peralatan pengajaran

berjumlah RM156.56 juta hendaklah dibekalkan oleh syarikat konsesi
kepada PTSN dan kemudahan guna sama, UTHM, UIAM serta UTM.
Berdasarkan syarat dalam perjanjian tambahan, kesemua peralatan
tersebut perlu dibekalkan antara 30 Mei 2017 hingga 16 November 2017
iaitu antara 28 hingga 197 hari daripada tarikh penerimaan bangunan
(Certificate of Acceptance) pada 2 Mei 2017.
ii. Semakan Audit mendapati setakat 21 Mac 2019, sebanyak 164 (14.1%)
daripada 1,165 peralatan pengajaran belum dibekalkan iaitu di PTSN.
Kelewatan ini disebabkan berlaku pertukaran model bagi peralatan
pengajaran dan juga kelewatan pembekalan di peringkat syarikat
konsesi.
iii. Semakan Audit juga mendapati sebanyak 384 (73.6%) daripada 522
peralatan di PTSN dan 95 (43.4%) daripada 219 peralatan di UTHM yang
telah dibekalkan tetapi masih belum dibuat penerimaan. Ini adalah
kerana peralatan tersebut masih belum dibuat pengujian dan
pentauliahan dengan sempurna dan peralatan tidak dibekalkan dengan
aksesori yang mencukupi. Selain itu, latihan penggunaan peralatan juga
masih belum dibuat dengan menyeluruh dan dokumen Technical
Specification Adherence (TSA) yang mengandungi spesifikasi dan katalog
peralatan bagi peralatan yang bertukar model belum dimuktamadkan.
JADUAL 21
PEMBEKALAN PERALATAN PENGAJARAN DI PTSN, UTHM, UIAM DAN UTM
BILANGAN PERALATAN
TELAH DIBEKAL TETAPI BELUM
TELAH DIBUAT PENERIMAAN
BIL. UNIVERSITI/POLITEKNIK SEPATUTNYA TELAH DIBEKAL DAN
DIBEKALKAN DIBEKAL DIBUAT TELAH TELAH
PENERIMAAN JUMLAH DIBUAT DIBERI
PENGUJIAN LATIHAN
1. PTSN 686 522 138 384 110 48
2. UTHM 219 219 124 95 95 53
3. UIAM 31 31 31 0 0 0
4. UTM 195 195 195 0 0 0
5. Kemudahan guna sama 34 34 34 0 0 0
JUMLAH 1,165 1,001 522 479 205 101

Sumber: PTSN, UTHM, UIAM, UTM dan SPK HPTP
1010 - 66
- 66 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 66 28/06/2019 11:21 AM

iv. Semakan Audit selanjutnya mendapati kelewatan ini telah menyebabkan
11 bengkel/makmal di PTSN tidak pernah digunakan untuk sesi latihan
amali sejak kemasukan pelajar pada bulan Jun 2017. PTSN telah
melaksanakan latihan amali di luar kampus dengan perbelanjaan
sejumlah RM182,424 sepanjang tempoh bulan Jun 2017 hingga Februari
2019 dan bayaran ini telah dituntut daripada syarikat konsesi.
v. Analisis Audit selanjutnya mendapati walaupun latihan amali

dilaksanakan di luar kampus, namun tempoh latihan bagi tiga (3) kursus
untuk tahun 2017 hingga 2018 adalah kurang antara 12 (40.0%) hingga
28 (93.3%) jam. Ini disebabkan kekangan kos meliputi sewaan
pengangkutan dan peralatan yang perlu dibayar terlebih dahulu oleh
PTSN serta faktor kekangan masa di mana penggunaan peralatan di luar
bergantung kepada kelapangan pusat/institusi yang menawarkan
kemudahan. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 22.
JADUAL 22
ANALISIS TEMPOH LATIHAN AMALI PELAJAR PTSN SETAKAT SEMESTER JUN 2018
TEMPOH SEBENAR LATIHAN AMALI
TEMPOH KURANG
TEMPOH DILAKSANAKAN (Jam)
LATIHAN
BIL. KURSUS BENGKEL BENGKEL JUMLAH
AMALI
(Jam) PTSN DI LUAR JAM %
(A) (B) (A) + (B)
SEMESTER JUN 2017

Diploma In Process Engineering
1. 30 2 8 - 16 10 - 18 12 - 20 40.0 - 66.7
(Petrochemical)
2. Diploma Kejuruteraan Kimia 28 0 16 16 12 42.9
Diploma Kejuruteraan Mekanikal
3. 56 0 32 32 24 42.9
(Petrokimia)
SEMESTER DISEMBER 2017
1. 30 2 8 - 16 10 - 18 12 - 20 40.0 - 66.7
(Petrochemical)
2. Diploma Kejuruteraan Kimia 28 0 16 16 12 42.9
3. 28 - 56 0 4 - 32 4 - 32 24 42.9 - 85.7
(Petrokimia)
SEMESTER JUN 2018
1. 30 2 0 - 16 2 - 18 12 - 28 40.0 - 93.3
(Petrochemical)
2. Diploma Kejuruteraan Kimia 28 0 - 16 0 - 16 16 12 42.9
3. 28 - 56 0 4 - 32 4 - 32 23 - 24 42.9 - 85.7
(Petrokimia)
Sumber: PTSN
Maklum balas KPM yang diterima pada 10 Jun 2019
PTSN - Syarikat konsesi bersetuju menghantar semua peralatan pengajaran

sebelum 31 Julai 2019 dan pemotongan Asset Maintenance Service Charges
dilaksanakan atas kelewatan pembekalan. Sehingga 30 April 2019, peralatan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 67
- 67
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 67 28/06/2019 11:21 AM

pengajaran yang telah diterima, diujilari dan ditauliahkan hanyalah sebanyak
395 (57.6%) daripada 686 item.
UTHM - Syarikat konsesi bersetuju menyempurnakan semua pemasangan

peralatan pengajaran sebelum 31 Mei 2019 tetapi masih gagal berbuat
demikian. UTHM telah mengeluarkan notis untuk menuntut ganti rugi daripada
syarikat konsesi atas kelewatan menyempurnakan pemasangan peralatan. Kos
tersebut akan dituntut melalui pemotongan bayaran Asset Maintenance Service
Charges bulan Jun 2019.
Pada pendapat Audit, kelewatan syarikat konsesi membekalkan

peralatan pengajaran telah menjejaskan proses pembelajaran di PTSN
dan UTHM.
b. Peralatan Pengajaran Sama Spesifikasi Tetapi Harga Berbeza
i. Peralatan pengajaran yang dibekalkan hendaklah mengikut senarai

dalam perjanjian konsesi dan perjanjian tambahan ketiga. Manakala
spesifikasinya adalah berdasarkan Technical Specification Adherence
(TSA) yang dipersetujui oleh KPM, PTSN, UTHM, UIAM dan UTM.
ii. Pemeriksaan Audit terhadap sampel peralatan pengajaran yang dipilih di

PTSN dan UTM mendapati sebanyak lima (5) peralatan pengajaran yang
sama model telah dibekalkan dengan harga yang berbeza iaitu antara
sejumlah RM2,289 (97.0%) hingga RM122,500 (188.5%). Butiran lanjut
adalah seperti di Jadual 23 dan Gambar 20 hingga 27.
JADUAL 23
PERALATAN YANG SAMA MODEL TETAPI DENGAN HARGA YANG BERBEZA
PERALATAN PERBEZAAN (RM)
BIL. HARGA/
KUANTITI SKOP PEMBEKALAN KOS PER
PERIHAL / KOD LOKASI ITEM JUMLAH
(ITEM) DALAM TSA ITEM
(RM)
1.1. PTSN
1.1. Soxhlet Apparatus, 10 Makmal Model: JWARE-K-APP 2,361 2,289 22,890
Set of Six (PLE2318) Kawalan Mutu  Function: Standard (97.0%)
(Gambar 20) Makanan  Component for 250 ml
 Extraction Body Top
45/40. Bottom 24/40
 Friedrich condenser.
45/40
Soxhlet Apparatus, 10 Makmal 4,650
 Round bottom flask.
Set of Six (PLE2445) Analisis
24/40
(Gambar 21) Makanan
 Flat bottom flask. 24/40
 Cellulose Extraction
Thimble 33 x 80mm
(ID)
1010 - 68
- 68 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 68 28/06/2019 11:21 AM

PERALATAN PERBEZAAN (RM)
BIL. HARGA/
KUANTITI SKOP PEMBEKALAN KOS PER
PERIHAL / KOD LOKASI ITEM JUMLAH
(ITEM) DALAM TSA ITEM
(RM)
2.0. UTM
2.1. Solvent Concentrator 2 Makmal Model: Concentrator Plus 65,000 122,500 122,500
(TME0327) Penyediaan  Speed: 1,400 rpm (188.5%)
(Gambar 22) Sampel  Noise level: <50dB(A)
 Vacuum pressure: 20 h
Pa
 Temperature control:
Solvent Concentrator 1 Makmal ambient, 30oC, 45oC, 187,500
(THE2389N) Penyediaan 60oC
(Gambar 23) Sampel  Power supply: 230 V,
50/60 Hz
 Power requirement:
Max. 350 W
2.2. Incubator Shaker 1 Makmal Kualiti Model: Innova 44 60,000 108,012

(THE2474) Tanah
(Gambar 24)  Spec: un to 3ml flask
culturing
 Microprocessor-
controlled in increments 54,006
Inkubator Shaker 2 Makmal of 0.1oC 114,006 (90.0%)
(THE2474N) Mikrobiologi  Temp Range: 5oC
(Gambar 25) above ambient to 80oC
 Control: ± 0.1oC
 Shaking speed: 25 –
500 rpm ±, 1 rpm
3.0. Kemudahan Guna Sama
3.1. Fibreglass sand filter 6 unit Main Pool 1,600 mm diameter 195,650 59,150
(Gambar 26) Fibreglass sand filter
complete with pressaure 59,150
6 unit Diving Pool gauge, 6 position multi- 136,500 (43.3%)
port valve, Salica sand
filter media.
3.2. End suction circulation 5 unit Main Pool Swimming pool end 91,000 22,750
pump sets suction circulation 22,750
(Gambar 27) 5 unit Diving Pool pumpsets 68,250 (33.3%)
JUMLAH 335,302
Sumber: Technical Specification Adherence (TSA)
GAMBAR 20 GAMBAR 21
Makmal Kawalan Mutu Makanan, PTSN Makmal Analisis Makanan, PTSN

- Soxhlet Apparatus, Set of Six (PLE2318) - Soxhlet Apparatus, Set of Six (PLE2445)
Harga: RM2,361 Harga: RM4,650
(05.03.2018) (05.03.2018)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 69
- 69
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 69 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 22 GAMBAR 23
Makmal Penyediaan Sampel, UTM Makmal Penyediaan Sampel, UTM

- Solvent Concentrator (TME0327) - Solvent Concentrator (THE2389N)
(14.03.2018) (14.03.2018)
GAMBAR 24 GAMBAR 25
250 mililiter
5 liter
Makmal Kualiti Tanah, UTM Makmal Mikrobiologi, UTM

- Incubator Shaker (Saiz Clamping 5 liter) - Incubator Shaker (Saiz Clamping 5 liter dan 250 mililiter)
(THE2474) (THE2474N)
(14.03.2018) (14.03.2018)
GAMBAR 26 GAMBAR 27
Alat Main Pool Alat Diving Pool
Pusat Akuatik, Kemudahan Guna Sama Pusat Akuatik, Kemudahan Guna Sama
- End Suction Circulation Pump Sets - Fibreglass Sand Filter
Main Pool - Harga: RM195,650 Main Pool - Harga: RM91,000
Diving Pool - Harga: RM136,500 Diving Pool - Harga: RM68,250
(14.03.2018) (14.03.2018)
Maklum balas KPM yang diterima pada 10 Jun 2019
KPM akan melaksanakan semakan Standard Operating Procedure (SOP)

penyelarasan harga kerana sehingga kini bayaran peralatan belum dibuat penuh
dan akan disemak setelah menerima invois keseluruhan peralatan oleh pihak
syarikat konsesi. Surat berkaitan perkara ini telah dikeluarkan pada 30 April
2019 kepada syarikat konsesi.
1010 - 70
- 70 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 70 28/06/2019 11:21 AM

Pada pendapat Audit, peralatan yang sama dibekalkan tetapi dengan
harga yang berbeza boleh merugikan Kerajaan sekiranya semakan
lanjut di peringkat KPM tidak dilaksanakan sebelum bayaran dibuat.
c. Peralatan Pengajaran Tidak Digunakan
Semakan Audit mendapati sebanyak 90 item peralatan pengajaran

merangkumi 1,471 unit berjumlah RM14.01 juta tidak digunakan di PTSN,
UTHM dan UIAM seperti berikut:
i. sebanyak 39 item peralatan dengan kuantiti 1,145 unit dengan kos

berjumlah RM1.12 juta di lapan (8) bengkel/makmal PTSN tidak
digunakan disebabkan pembekalan peralatan masih tidak dibuat dengan
sepenuhnya.
ii. sebanyak 34 item peralatan meliputi 93 unit dengan kos berjumlah

RM11.48 juta di UTHM dan dua (2) item meliputi 201 unit berjumlah
RM178,915 di UIAM tidak digunakan. Antara sebab peralatan tidak
digunakan adalah kerana tidak dibekalkan dengan aksesori yang
diperlukan, komponen peralatan tidak sesuai dan tidak dilengkapi dengan
sistem operasi yang sepatutnya. Selain itu, peralatan juga kerap rosak,
latihan yang menyeluruh tidak diberikan dan pengguna peralatan (tenaga
pengajar/pensyarah) belum dilantik oleh universiti. Bagaimanapun
menurut pihak syarikat konsesi, pembekalan dibuat berdasarkan
spesifikasi yang diperlukan oleh pihak UTHM semasa peringkat
perancangan. Koordinasi antara pihak UTHM dengan tenaga pengajar
yang menggunakan peralatan tersebut adalah di luar kawalan syarikat
konsesi. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 24.
JADUAL 24
PERALATAN PENGAJARAN YANG TIDAK DIGUNAKAN/TIDAK DIGUNAKAN
DENGAN SEPENUHNYA SETAKAT 21 MAC 2019
KUANTITI AMAUN
BIL. PERIHAL PENEMUAN AUDIT
(UNIT) (RM)
1.0. UTHM
Peralatan tidak dibekalkan bersekali dengan safety
protection cover bertujuan melindungi pengguna
CNC PCB Drilling Machine
1.1. 1 94,904 sekiranya mata drill patah semasa kerja pemotongan
(THE1411)
dibuat dan untuk mengurangkan bunyi bising mesin
semasa digunakan. (Gambar 28)
Spesifikasi komputer riba yang dibekalkan bersekali

dengan industrial robot tidak memenuhi keperluan
1.2. Industrial Robot (THE1533) 9 1,407,936
minimum industrial robot tersebut menyebabkan ia
tidak dapat berfungsi dengan sempurna.
 Hanya dua (2) daripada enam (6) aksesori probe
dibekalkan menyebabkan peralatan tidak dapat
Coordinate Measurement diguna sepenuhnya.
1.3. 1 720,000
Machine (THE0620)  Joystick bagi mengendalikan peralatan adalah
outdated dan menyukarkan pengendalian
peralatan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 71
- 71
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 71 28/06/2019 11:21 AM

KUANTITI AMAUN
(UNIT) (RM)
TIG & MIG Welding Bay with
1.4. completed Fume Extractor 30 600,000
(THE0557) Curtain untuk welding bay berwarna merah tidak
Submerge Arc Welding Bay sesuai untuk proses pengajaran kerana nyalaan
1.5. with completed Fume 1 20,000 percikan api dengan curtain berwarna merah boleh
Extractor (THE0558) memberi kesan yang tidak baik kepada mata pelajar
Gas Welding Bay with yang melihat demonstrasi. (Gambar 29)
1.6. completed Fume Extractor 10 200,000
(THE0560)
Sepuluh (10) daripada 15 unit tidak digunakan
kerana perolehan peralatan tidak termasuk dengan
1.7. TIG Machine (THE3061) 10 299,000
gas argon untuk welding. UTHM hanya dapat
menyediakan 5 unit gas argon. (Gambar 29)
Mastercam Software Mastercam Software tidak digunakan kerana
1.8. 1 75,000
(THE0644) ketiadaan komputer.
 Peralatan tidak boleh digunakan secara
menyeluruh kerana Mastercam Software tidak
CNC Plasma Arc Cutting digunakan.
1.9. 1 560,000
Machine (THE0563)  Peralatan hanya dibekalkan dengan aksesori bagi
pemotongan mild steel tetapi tidak bagi aluminium
dan stainless steel.
Kerja pemotongan menggunakan peralatan
Cylindrical Grinder Cylindrical Grinder tidak dapat dibuat dengan tepat
1.10. 1 383,500
(THE0550) kerana peralatan bergegar disebabkan ketiadaan
pemberat/balancer equipment.
Peralatan tidak diperlukan di bengkel dan satu (1)
1.11. Pedestal Grinder (THE0551) 1 10,000 daripada dua (2) peralatan telah dipindahkan ke
bengkel lain.
Saluran ink print head tersumbat menyebabkan print
Banner Textile Printer head printer kerap rosak. Menurut pembekal,
1.12. (THE0770) 1 79,625
saluran ink print head tidak akan tersumbat
sekiranya digunakan sepanjang tempoh 24 jam.
High Speed Film Blowing
1.13. Machines Hyplas Model HP 1 359,483 Base plate peralatan tidak dipasang dengan selamat
35HP (THE1067) pada lantai dan boleh mengakibatkan peralatan
High Speed Double Deck jatuh serta membahayakan pengguna. (Gambar
1.14. Sealing System Bags Making 1 375,000 30)
Machine (THE1068)
Oxygen Permeability Peralatan memerlukan bilik dengan suhu 21OC -
1.15. 1 431,380
(THE0927) 27OC bila digunakan dalam tempoh 10 jam.
Carbon Dioxide Permeability Bagaimanapun, peralatan ditempatkan di dalam
1.16. 1 431,380 makmal/kelas dengan suhu yang tidak sesuai.
(THE0928)
Fabric Digital Textile Printer Peralatan tidak digunakan kerana output yang
1.17. 1 151,882
(THE0768) dihasilkan daripada printer tidak berkualiti.
Distilled Water Machine Pemasangan peralatan tidak sesuai kerana power
1.18. 1 15,000
(THE0826) supply dan sumber air berdekatan.
CNC EDM Wire Machine
1.19. 1 1,512,212
(THE0635) Peralatan tidak digunakan kerana aksesori tidak
CNC EDM Die Machine mencukupi.
1.20. 1 661,737
(THE0636)
Peralatan memerlukan bekalan elektrik 76.5 Amp
berbanding yang disediakan pada bangunan hanya
1.21. Injection Mold (THE0639) 1 336,477
63 Amp menyebabkan output yang dihasilkan oleh
peralatan tidak sempurna. (Gambar 31)
Mastercam Software
1.22. 1 75,000 Latihan telah diberikan oleh unauthorized dealer.
(THE0644)
Open Channel Systems with Peralatan mempunyai pelbagai masalah seperti
1.23. Hydraulics Bench (THE0009) 1 1,148,931
tekanan air yang rendah.
Fungsi peralatan yang dibekalkan berbeza dengan
keperluan sebenar makmal. Peralatan yang
Acoustic Test Material
1.24. 1 200,000 diperlukan adalah untuk menguji bahan (spesifikasi
(THE0344)
sivil), tetapi yang dibekalkan adalah untuk elektrik
dan elektronik (spesifikasi elektronik).
1010 - 72
- 72 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 72 28/06/2019 11:21 AM

KUANTITI AMAUN
(UNIT) (RM)
Peralatan tidak digunakan sejak bulan Julai 2018
1.25. Autoclave 110L (THE2059) 1 75,000
disebabkan lesen peralatan tidak diperbaharui.
Water Purification System
1.26. 1 20,000
(THE2305) Peralatan telah rosak sejak awal tahun 2018 dan
Water Purification System masih belum dibaiki.
1.27. (THE2225) 1 20,000
Pemasangan piping peralatan tidak disambung

secara terus dengan punca kuasa, sebaliknya
Gas Chromatography Mass
1.28. 1 500,000 disambungkan dengan peralatan lain sebelum ke
Spectrometer (THE2075)
punca kuasa utama. Piping setiap peralatan
sepatutnya dibuat berasingan. (Gambar 32)
Peralatan menghasilkan getaran yang kuat bila
digunakan dan tidak sesuai dengan meja yang
1.29. Planetary Ball Mill (THE5005) 3 185,058
disediakan di mana peralatan boleh terjatuh dan
rosak kesan daripada getaran tersebut.
1.30. Laminar Flow (THE5001) 2 41,080

Soket pada bangunan tidak disediakan
Refrigerated Shaking menyebabkan peralatan tidak boleh dihidupkan.
1.31. Incubator (THE5004) 2 63,378
Peralatan kali terakhir dibuat penyenggaraan berkala

pada 22 Jun 2017 dan penyenggaraan yang
Milipore Deionize Water
1.32. System (THE2136) 1 45,000 berikutnya pada 22 Jun 2018 tidak dilaksanakan
menyebabkan kualiti air bersih untuk eksperimen
terjejas.
Distilled Water Machine Pemasangan kabel elektrik tidak sesuai untuk

1.33. 1 30,000
(THE2589) peralatan dengan voltan elektrik setinggi 20 Amp.
Lab Scale Wet Spinning Latihan yang diberikan oleh pembekal tidak
1.34. 1 350,000
Machine (THE0789) menyeluruh.
JUMLAH 93 11,477,963
2.0. UIAM
Belum ada keperluan penggunaan peralatan.
2.1. Headset and Microphone (LE9) 179 68,915
(Gambar 33)
UIAM tidak memperuntukkan komputer kepada
Computer Hardware – HP
2.2. 22 110,000 pensyarah sambilan yang menggantikan pensyarah
ProDesk 400 G3 MT (OA1)
tetap. (Gambar 34)
JUMLAH 201 178,915
JUMLAH KESELURUHAN 294 11,656,878
Sumber: Lawatan Audit
GAMBAR 28 GAMBAR 29
Contoh
Protection Cover
Curtain
berwarna
merah tidak TIG Machine
sesuai tidak digunakan
Makmal Teknologi Papan Litar Tercetak, UTHM Makmal Teknologi Kimpalan, UTHM
- CNC PCB Drilling Machine (THE1411) Tidak Dibekalkan - Curtain Berwarna Merah yang Tidak Sesuai dan
Dengan Safety Protection Cover TIG Machine (THE3061) Tidak Digunakan
(11.03.2018) (11.03.2018)
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 73
- 73
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 73 28/06/2019 11:21 AM

GAMBAR 30 GAMBAR 31
Output yang Output yang

Mesin Injection berjaya gagal
Molde
Makmal Teknologi Pembungkusan, UTHM Bengkel Teknologi Pembuatan Moden, UTHM

- Base Plate Peralatan High Speed Film Blowing Machines - Injection Mold (THE0639) Tidak Dapat Menghasilkan
(THE1067) Tidak Dipasang Dengan Selamat Output yang Sempurna
(11.03.2018) (11.03.2018)
GAMBAR 32 GAMBAR 33
Makmal Analitikal, UTHM Stor IT Unit, Blok B1, UIAM

- Gas Chromatography Mass Spectrometer (THE2075) - Sebanyak 179 Unit Headset and Microphone (LE9)
Tidak Digunakan Kerana Piping Tidak Sesuai Masih di Dalam Kotak dan Tidak Digunakan
(11.03.2018) (13.03.2018)
GAMBAR 34
Associate Professor Room 7, Blok B2, UIAM

- 22 Unit Computer Hardware – HP ProDesk 400
G3 MT Business PC (OA1) Tidak Digunakan dan
Disimpan Dalam Almari
(13.03.2018)
iii. sebanyak 15 item Fume Hood Cabinet meliputi 32 unit berjumlah

RM1.23 juta di UTHM masih belum digunakan disebabkan pemasangan
belum mendapat kelulusan Local Exhaust Ventilation (LEV) daripada
Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerja (JKKP). Pihak syarikat
konsesi memaklumkan kelulusan LEV sedang diperoleh bagi kesemua
universiti yang membuat perolehan peralatan tersebut.
1010 - 74
- 74 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 74 28/06/2019 11:21 AM

 PTSN - Sebanyak 11 bengkel dan makmal yang disenaraikan telah dan

sedang dipasang dengan peralatan pengajaran yang berkaitan.
Bagaimanapun pembelajaran di bengkel/makmal masih tidak boleh
dilaksanakan kerana setiap peralatan adalah berkait antara satu sama lain.
Namun begitu, PTSN telah menyediakan jadual program pengajaran dan
pembelajaran di makmal dan bengkel tersebut bermula pada sesi Jun 2019.
 UIAM - sebanyak 15 unit headset telah diletakkan di Dar Al Hikmah Library

UIAM Pagoh untuk kegunaan pelajar dan 164 unit diletakkan di empat (4)
makmal komputer untuk kegunaan pengajaran dan pembelajaran pada 27
Mac 2019. Sebanyak 22 unit komputer telah dipasang di bilik darjah bagi
proses pengajaran dan pembelajaran pada 27 Mac 2019.
Pada pendapat Audit, kelemahan perancangan perolehan peralatan

pengajaran dan kelewatan syarikat konsesi membekalkan peralatan
tersebut telah menyebabkan peralatan tidak digunakan dengan
sepenuhnya.
6.2.7. Pemantauan Projek
a. Lampiran 2.26 dalam perjanjian konsesi menetapkan Pengarah Projek

membuat pemantauan bagi menentukan kemajuan kerja mematuhi Program
Kerja yang diluluskan melalui pemantauan yang dibuat ke atas Laporan
Kemajuan Kerja, pengesanan kemajuan dan pemeriksaan rambang
kemajuan sebenar di tapak. Jawatankuasa Pemantauan Projek (Project
Monitoring Committee) yang dianggotai oleh pihak Kerajaan/universiti dan
syarikat konsesi perlu bermesyuarat empat (4) bulan sekali dalam tempoh
pembinaan dan secara berkala dalam tempoh konsesi (20 tahun) bagi
memastikan penyenggaraan kemudahan dan infrastruktur adalah mengikut
Key Performance Indicators (KPI) serta terma dan syarat yang telah
ditetapkan.
b. Semakan Audit mendapati pemantauan pelaksanaan projek HPTP telah

dilaksanakan melalui Mesyuarat Petugas Khas Induk, Mesyuarat
Jawatankuasa PMC dan Mesyuarat Jawatankuasa Pembangunan HPTP.
Mesyuarat ini telah diadakan secara berkala oleh UKAS, KPM dan
universiti/politeknik yang terlibat bagi membincangkan isu berbangkit di
peringkat perancangan, pembinaan sehingga penyiapan projek. Sepanjang
tempoh tahun 2014 hingga 2019 sebanyak lima (5) mesyuarat PMC bagi
kesemua perjanjian konsesi telah diadakan. Selanjutnya, bagi CA1 dan CA2
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 75
- 75
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 75 28/06/2019 11:21 AM

masing-masing telah diadakan enam (6) mesyuarat manakala CA3 sembilan
(9) dan CA4 sebanyak 14 mesyuarat.
c. Semakan Audit selanjutnya terhadap perkara yang dibincangkan dalam

Mesyuarat PMC mendapati sehingga bulan Mac 2019 isu berkaitan status
peralatan pengajaran, pengurusan kemudahan guna sama, asrama pelajar,
status lease dan sublease tanah, perubahan tarif bayaran chilled water dan
Local Exhaust Ventilation (LEV) untuk pemasangan peralatan pengajaran
masih belum dapat diselesaikan.
Maklum balas KPM yang diterima pada 6 Mei 2019 dan 10 Jun 2019
 Status perkara berbangkit dalam mesyuarat PMC setakat 6 Mei 2019 adalah
seperti berikut:
STATUS JANGKAAN TEMPOH SELESAI

ISU
UTHM UIAM UTM UTHM UIAM UTM
95 peralatan
Peralatan Selesai Selesai 31.05.2019 - -
belum selesai
Kemudahan
TB TB TB - - -
Gunasama
Asrama Selesai Selesai TB - - -
Lease Selesai Selesai Selesai - - -
Sub-Lease Menunggu maklum balas UKAS Julai 2019 Julai 2019 Julai 2019
Dalam Tindakan Dalam Tindakan
LEV TB 31.05.2019 - 31.05.2019
syarikat konsesi syarikat konsesi
Nota: TB - Tidak Berkaitan
 Perkara-perkara yang masih berbangkit akan dibincangkan dalam mesyuarat

PMC pada 17 Jun 2019 (UTM), 18 Jun 2019 (KPM dan PTSN), 19 Jun 2019
(UIAM) dan 27 Jun 2019 (UTHM).
Pada pendapat Audit, perkara yang masih berbangkit dalam Mesyuarat

PMC berlaku disebabkan susulan yang kurang berkesan di peringkat
KPM. Bagi perkara-perkara yang belum selesai, ianya hendaklah terus
dipantau bagi memastikan dapat diselesaikan segera.
6.2.8. Pengurusan Penyenggaraan
Berdasarkan perjanjian konsesi, Klausa 15 (CA1) dan Klausa 16 (CA2 hingga

CA4), selepas Certificate of Acceptance (CoAc) dikeluarkan, syarikat konsesi
sepanjang tempoh 20 tahun Asset Management Services Period hendaklah:
 undertake the replacement of the assets under the Asset Management

Programme in accordance with the Asset Management Services Manual; and
1010 - 76
- 76 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 76 28/06/2019 11:21 AM

 provide the Maintenanace Services of the Facilities and Infrastructure which
shall include all mechanical and electrical installations and refurbishment in
accordance with the scope as specified in the Asset Management Services
Manual.
Semakan Audit mendapati:
a. Kerja Pembersihan Tidak Meliputi Semua Fasiliti
i. Berdasarkan Appendix E dalam Asset Management Services Manual,

perkara 1.2, syarikat konsesi akan melaksanakan penyenggaraan yang
komprehensif secara harian sepanjang tempoh konsesi meliputi skop
kerja pembersihan (Appendix E.ii). Kawasan penyenggaraan meliputi
Gross Floor Area (GFA) iaitu 886,394 kaki persegi di PTSN dan
kemudahan guna sama, 1,010,600 kaki persegi di UTHM, 204,182 kaki
persegi di UIAM dan 103,657 kaki persegi di UTM.
ii. Semakan Audit mendapati kerja pembersihan tidak dilaksanakan dengan

menyeluruh walaupun bayaran Maintenance Service Charges dibuat
berdasarkan GFA. Kawasan yang tidak dibuat pembersihan adalah seluas
80,728.9 kaki persegi iaitu di 60 unit rumah tamu dan tadika di
kemudahan guna sama serta blok Teaching Factory di UTHM. Semakan
Audit selanjutnya mendapati KPM dan UTHM telah membuat bayaran
Maintenance Service Charges setiap bulan berjumlah RM2.06 juta
termasuk sejumlah RM87,728 (4.3%) anggaran kos penyenggaraan di
kawasan yang tidak dibersihkan tersebut. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 25.
JADUAL 25
KAWASAN YANG TIDAK DILAKSANAKAN PERKHIDMATAN PEMBERSIHAN
KAWASAN YANG TIDAK DIBUAT
KELUASAN KAWASAN PENYENGGARAAN
PENYENGGARAAN
BIL.
MAINTENANCE KELUASAN ANGGARAN KOS
UNIVERSITI / KELUASAN CHARGES SEBULAN MENGIKUT MAINTENANCE
LOKASI
POLITEKNIK (Kaki Persegi) KADAR JUMLAH CMMS CHARGES
(RM) (RM) (Kaki Persegi) (RM)
Rumah
PTSN / kemudahan
1. 886,394 1.14 1,010,489 Tamu 37,695.3 42,973
guna sama
Tadika
Teaching
2. UTHM 1,010,600 1.04 1,051,024 43,033.6 44,755
Factory
JUMLAH 1,896,994 - 2,061,513 - 80,728.9 87,728

Sumber: Lawatan Audit, Baucar Bayaran dan CMMS
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 77
- 77
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 77 28/06/2019 11:21 AM

iii. Menurut pihak SPK kerja pembersihan oleh syarikat konsesi di rumah
tamu dan tadika meliputi kawasan koridor sahaja. Manakala bagi
Teaching Factory di UTHM, syarikat konsesi tidak melaksanakan kerja
pembersihan di sebahagian kawasan kerana telah disewakan kepada
syarikat perabot dan menjadi tanggungjawab syarikat berkenaan.
iv. Semakan Audit selanjutnya mendapati kawasan seluas 2,000 (50%)

daripada 4,000 meter persegi aras tanah di Teaching Factory telah
disewakan kepada satu (1) syarikat perabot mulai bulan September 2018
dengan kadar sewa RM2.00 per meter persegi iaitu sejumlah RM4,000
sebulan. Penyewaan ini dibuat selepas Mesyuarat Lembaga Pengarah
Universiti Bilangan 4/2018 bertarikh 18 September 2018 bersetuju
dengan cadangan penyewaan ruang berkenaan kepada syarikat tersebut.
Pengurusan penyewaan ini dilaksanakan melalui perjanjian penyewaan
antara UTHM dan syarikat tersebut. Semakan selanjutnya terhadap Minit
Mesyuarat Jawatankuasa Pelaksanaan Teaching Factory bertarikh
18 Februari 2015 mendapati mesyuarat bersetuju menjemput industri
luar untuk membuka pusat pengeluaran bagi mengemudi Teaching
Factory yang memberi fokus kepada industri perabot dan menyediakan
peralatan yang sesuai untuk latihan industri kepada pelajar. Selain itu,
Mesyuarat Lembaga Pengarah Universiti Bil. 3/2017 bertarikh 18 Julai
2017 telah meluluskan Dasar Pelaksanaan Teaching Factory UTHM.
Bagaimanapun, pihak Audit mendapati tiada bukti kelulusan terhadap
sewaan ini dibuat di peringkat KPM.
UTHM telah mengeluarkan surat tuntutan pada 30 April 2019 bagi

pemotongan bayaran Asset Management Services di bawah elemen
perkhidmatan pembersihan bagi ruang yang melibatkan Teaching Factory
selain daripada common area.
SPK telah mengeluarkan surat arahan kepada syarikat konsesi bertarikh 30

April 2019 untuk melaksanakan perkhidmatan pembersihan secara
menyeluruh bagi rumah tamu dan tadika. Work Order berkaitan
pembersihan rumah tamu dan tadika telah dibuat (WKR 101321 untuk
rumah tamu, WKR 101323 untuk tadika).
Pada pendapat Audit, pertikaian yang berlaku antara pihak

Kerajaan dan syarikat konsesi adalah disebabkan syarat dalam
perjanjian konsesi tidak menjelaskan dengan terperinci
1010 - 78
- 78 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 78 28/06/2019 11:21 AM

tanggungjawab pihak yang terlibat. Selain itu, penyewaan Blok
Teaching Factory kepada pengusaha perabot oleh pihak UTHM
tanpa kelulusan KPM adalah dibuat dengan tidak teratur.
b. Computerized Maintenance Management System (CMMS)
Computerized Maintenance Management System (CMMS) adalah sistem yang

diimplementasi oleh syarikat konsesi daripada Total Maintenance
Management System (TOMMS) bertujuan untuk pengurusan pendaftaran
aset, penyenggaraan dan aduan. CMMS mengandungi lapan (8) modul
utama iaitu Asset Registry, Work Order (WO) Driven, Planned Preventive
Maintenance (PPM), Maintenance History of Work Performed, Supplier Client
Register, Report Generator, User Complaint Module dan Cleaning Services.
Sistem ini telah digunakan mulai bulan Jun 2017 di SPK, PTSN, UIAM, UTHM
dan UTM. Semakan Audit mendapati perkara berikut:
i. Prestasi CMMS
 Setakat bulan Mac 2019, sebanyak 125,716 unit aset yang telah
berdaftar di dalam Asset Registry mempunyai butiran yang tidak
lengkap dan hanya mendaftarkan nama dan lokasi aset sahaja.
Menurut Pegawai Aset di PTSN, UTHM, UIAM, UTM dan SPK data
pendaftaran aset yang tidak lengkap menyukarkan pendaftaran
dalam sistem aset di setiap universiti/politeknik/SPK.
 Pentadbir helpdesk yang dikendalikan oleh kontraktor boleh

mengunci masuk dan membuat pindaan di semua ruangan dalam
modul Work Request/Work Order tanpa sebarang kawalan kecuali
bagi paparan nombor Work Request/Work Order. Selain itu, sebarang
pindaan maklumat yang dilakukan oleh pentadbir helpdesk tidak
direkodkan kerana fungsi audit log telah dinyahaktif (disabled).
 Analisis Audit terhadap 6,928 rekod Work Request/Work Order di

dalam Modul Work Order Driven yang telah dilaksanakan bagi
tempoh tahun 2017 hingga Februari 2019 mendapati sebanyak 668
(9.6%) work order kerja pembaikan yang masih belum diselesaikan.
Manakala 227 (3.3%) aduan yang dibuat melalui web work oleh
pengguna lewat diluluskan oleh pentadbir helpdesk mengakibatkan
work order lambat dijana. Selain itu, sebanyak 185 work request
lewat diambil tindakan melebihi tempoh 6 jam oleh pentadbir
helpdesk untuk menjana work order dengan kelewatan antara 1
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 79
- 79
w a s tPendidikan
a l u i K a ePagoh
d a h I nSecara
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 79 28/06/2019 11:21 AM

hingga 326 hari. Setakat 14 Mac 2019, sebanyak 587 work order
lewat diselesaikan.
 Berdasarkan Minit Mesyuarat Penyelarasan Sistem Aduan CMMS Bil.

2/2018 bertarikh 14 Mac 2018, kerja penyenggaraan Planned
Preventive Maintenance (PPM) yang dilaksanakan masih tidak
mengikut jadual yang ditetapkan. Selain itu, PPM yang dilaksanakan
tidak meliputi keseluruhan ruang di UTHM. Semakan Audit
selanjutnya terhadap syarat dalam perjanjian konsesi mendapati
tiada klausa yang jelas terhadap kegagalan pihak syarikat konsesi
melaksanakan PPM. Potongan bayaran Maintenance Service Charges
bagi Key Performance Indicators (KPI) yang tidak dipatuhi juga tidak
meliputi komponen PPM.
 Surat telah dikeluarkan oleh SPK, UTHM, UIAM, UTM dan PTSN
kepada syarikat konsesi bertarikh 30 April 2019 mengarahkan pihak
syarikat melengkapkan Asset Registry dalam tempoh tiga (3) bulan
dari tarikh surat dikeluarkan.
 Fungsi Audit Log Trail telah diaktifkan bermula pada 19 April 2019.
SPK telah mengeluarkan surat bertarikh 30 April 2019 kepada
syarikat konsesi untuk mengaktifkan Fungsi Audit Trail pada Work
Request/Work Order berkuatkuasa pada bulan Mei 2019.
 Setakat 22 April 2019, hanya 122 (bagi SPK) dan 14 (bagi UIAM)
Work Order kerja pembaikan yang masih belum diselesaikan bagi
tahun 2017 hingga 13 Mac 2019. Manakala bagi UTM setakat 30 April
2019 hanya lapan (8) belum diselesaikan. Syarikat konsesi telah
dikenakan pemotongan KPI bagi Work Order yang lewat diambil
tindakan dan lewat diluluskan dari tahun 2017 sehingga 2019
sejumlah RM115,166.
 UKAS berpandangan pihak KPM dan pengguna HPTP boleh mengkaji

dan mencadangkan penambahbaikan terhadap KPI bagi meliputi
komponen PPM. Sekiranya melibatkan keputusan dasar, UKAS boleh
membantu untuk memberikan khidmat nasihat sewajarnya dan
sebarang perubahan terhadap perjanjian konsesi hendaklah
dilaksanakan melalui perjanjian tambahan.
1010 - 80
- 80 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 80 28/06/2019 11:21 AM

Pada pendapat Audit, modul CMMS iaitu Asset Registry, Work
Order Driven dan Planned Preventive Maintenance tidak
diuruskan dengan cekap dan menjejaskan kepentingan
Kerajaan. Selain itu, kelemahan syarat kontrak yang tidak
meliputi tindakan terhadap syarikat konsesi di atas kegagalan
pelaksanaan PPM boleh menyebabkan kerugian di pihak
Kerajaan.
ii. Pengurusan Rangkaian CMMS
 Penilaian Tahap Keselamatan (SPA)

Surat Pekeliling Am Bilangan 3 Tahun 2009 menetapkan setiap agensi
perlu menjalankan penilaian tahap keselamatan sekurang-kurangnya
sekali setahun bagi mengesan kelemahan terhadap rangkaian dan
sistem ICT seterusnya melaksanakan tindakan pengukuhan agar
rangkaian dan sistem ICT berada dalam keadaan tersedia, selamat
dan dipercayai. Semakan Audit mendapati, penilaian tahap
keselamatan rangkaian dan CMMS tidak pernah dibuat sejak bulan
Mei 2017.
 Pusat Pemulihan Bencana dan Pelan Pemulihan Bencana

Pusat Pemulihan Bencana dan Pelan Pemulihan Bencana penting bagi
memastikan kesinambungan fungsi dan operasi agensi apabila
berlaku bencana. Pelan tersebut perlu menyatakan dengan jelas
tugas dan tanggungjawab yang perlu dilaksanakan apabila berlaku
sesuatu bencana. Selain itu, ia perlu mengambil kira maklumat dan
fasiliti pemprosesan maklumat di restore dengan segera selepas
berlaku gangguan. Semakan Audit mendapati CMMS tidak
mempunyai Pusat Pemulihan Bencana dan Pelan Pemulihan Bencana.
Keperluan Pusat Pemulihan Bencana dan Pelan Pemulihan Bencana
ini tidak dijelaskan dalam perjanjian konsesi.
 Kawalan Sandaran (Backup)

Arahan Teknologi Maklumat MAMPU menetapkan backup diperlukan
untuk mengekalkan integriti dan ketersediaan maklumat serta
kemudahan pemprosesan ICT. Backup hendaklah dilaksanakan
secara harian, mingguan, bulanan dan tahunan bergantung kepada
tahap kritikal maklumat. Agensi juga hendaklah menguji prosedur
backup/pemulihan dan media backup sekurang-kurangnya sekali
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 81
- 81
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 81 28/06/2019 11:21 AM

setahun. Semakan Audit mendapati, CMMS mempunyai satu (1) unit
server aplikasi dan satu (1) unit server pangkalan data di pusat data
HPTP. Backup bagi aplikasi dan pangkalan data CMMS dilaksanakan
ke atas server yang sama secara harian dan mingguan pada
12.30 pagi dengan menggunakan Microsoft SQL Server Backup
Agent. Bagaimanapun pihak Audit mendapati tiada backup/media
backup yang disimpan di luar premis pusat data.
Penilaian tahap keselamatan rangkaian serta keperluan berhubung

penyediaan pusat dan pelan pemulihan bencana dinyatakan secara
umum dalam Appendix E klausa 1.17.3, tetapi skop kerja tersebut tidak
diperincikan. SPK telah mengeluarkan surat kepada syarikat konsesi pada
30 April 2019 untuk memperincikan skop security posture assessment
termasuk jadual pelaksanaan penilaian keselamatan rangkaian dan
CMMS serta pusat dan pelan pemulihan bencana. Perincian terhadap
penambahbaikan pengurusan berhubung penyediaan pusat dan pelan
pemulihan bencana untuk CMMS akan dibentangkan oleh syarikat
konsesi dalam Mesyuarat PMC pada 18 Jun 2019.
Pada pendapat Audit, pengurusan CMMS oleh syarikat konsesi

adalah tidak cekap dan menimbulkan isu percanggahan
kepentingan.
Secara keseluruhannya, projek HPTP masih tidak dapat beroperasi dengan sepenuhnya
untuk menyumbang ke arah pencapaian objektif yang ditetapkan. Ini adalah akibat
kelemahan dalam perancangan dan pemantauan di peringkat KPM/UKAS serta
pelaksanaan projek oleh syarikat konsesi.
8. SYOR AUDIT
berulang, adalah disyorkan tindakan penambahbaikan seperti berikut:
8.1. KPM dan UKAS perlu memastikan pembekalan peralatan pengajaran yang
sepenuhnya dibuat dengan segera dan mengkaji untuk mengenakan tindakan
kepada syarikat konsesi di atas kelewatan pembekalan tersebut. Selain itu, semakan
1010 - 82
- 82 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
SPengurusan
M e l a l u iHab
K a e dPendidikan
P e m b i a Pagoh
y a a n S wSecara
FI) Awam Swasta
Bab 10 a.indd 82 28/06/2019 11:21 AM

perlu dibuat terhadap pembekalan peralatan yang sama tetapi dengan harga yang
berbeza;
8.2. KPM perlu memastikan pengambilan pelajar di HPTP dibuat berdasarkan

kapasiti yang disasarkan supaya kemudahan yang dibina dan dibekalkan dapat
digunakan secara optimum;
8.3. KPM dan UKAS perlu membuat siasatan terhadap transaksi Repurchase
Agreement dalam MRF yang dibuat oleh syarikat konsesi;
8.4. KPM dan UKAS perlu memastikan penetapan kadar nominal tanah dibuat
dengan segera bagi membolehkan perjanjian pajakan/pajakan kecil tanah dapat
dilaksanakan;
8.5. KPM dan UKAS perlu meneliti semula syarat dalam perjanjian konsesi,
terutamanya berkaitan penetapan had kuantiti kadar penggunaan minimum dalam
perjanjian DCWS dan penyenggaraan supaya penambahbaikan dapat dibuat;
8.6. KPM serta pihak PTSN, UTHM, UIAM dan UTM perlu menyelesaikan dengan
segera perkara yang masih berbangkit dalam mesyuarat PMC bagi memastikan
kelancaran pengurusan di HPTP, termasuk berkaitan kemudahan yang tidak
digunakan; dan
8.7. KPM dan UKAS perlu mengambil alih pentadbiran CMMS bagi memastikan
kewibawaan sistem tersebut.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 1010
- 83
- 83
w a s tPendidikan
S w a s t aSwasta
(PFI)
Bab 10 a.indd 83 28/06/2019 11:21 AM

3 PERKHIDMATAN 1BESTARINET FASA 2
1. LATAR BELAKANG
1.1. Dasar Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) Dalam Pendidikan (2010)
dan Anjakan 7 dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013 – 2025
telah menggariskan ICT sebagai pemangkin bagi meningkatkan kualiti
pembelajaran. Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah melaksanakan Projek
Perkhidmatan 1BestariNet yang merangkumi akses internet dan Pelantar
Persekitaran Pembelajaran Maya/Virtual Learning Environment (VLE) ke semua
sekolah. VLE ialah aplikasi dalam talian yang menyediakan kemudahan Pengajaran
dan Pembelajaran (PdP) bagi meningkatkan kecekapan pengurusan dan
penyampaian pembelajaran.
1.2. Syarikat (nombor pendaftaran: 793634-V) merupakan kontraktor bagi Projek

1BestariNet untuk 10,000 sekolah dalam tempoh dua (2) tahun enam (6) bulan
mulai 13 Disember 2011 hingga 12 Jun 2014. Kontrak 1BestariNet yang bernilai
RM663 juta telah ditandatangani pada 7 Mei 2012. Dalam tempoh kuat kuasa
kontrak, dua (2) perjanjian tambahan ditandatangani melibatkan pertambahan kos
berjumlah RM2.09 juta. Setelah tamat tempoh kontrak, sebanyak tujuh (7)
perjanjian tambahan berjumlah RM497.26 juta telah ditandatangani di antara KPM
dengan kontraktor bagi tempoh 13 Jun 2014 hingga 30 Jun 2016. Seterusnya KPM
meneruskan perkhidmatan 1BestariNet kepada Fasa 2, setelah cadangannya
diluluskan oleh Kementerian Kewangan dengan kos berjumlah RM1.55 bilion bagi
tempoh tiga (3) tahun bermula pada 1 Julai 2016 hingga 30 Jun 2019.
1.3. 1BestariNet Fasa 2 dijangka berupaya menyokong sepenuhnya PPPM 2013 –

2025 dengan:
a. menyediakan satu persekitaran PdP berbantu ICT yang tidak dibatasi oleh
ruang dan waktu persekolahan formal;
b. merapatkan jurang digital dalam bidang PdP antara bandar dan luar bandar;
dan
c. menyediakan media penyaluran maklumat, perkongsian sumber dan

kerjasama.
1.4. Skop Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 merupakan pakej komprehensif bagi

memenuhi keperluan perkhidmatan seperti berikut:
1010 - 84
- 84 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
e r k h i d m a t a n 11BestariNet
B e s t a r i N e t FFasa
a s a 22
Bab 10 a.indd 84 28/06/2019 11:21 AM

a. penyediaan pencapaian lebar jalur sekolah yang terurus berdasarkan
bilangan makmal komputer sekolah yang dibekalkan oleh KPM untuk PdP;
b. penambahbaikan akses VLE untuk sekolah yang menggunakan rangkaian

Very Small Aperture Terminal (VSAT) dan Asymmetric Digital Subscriber Line
(ADSL) melalui pembekalan Frog Appliance;
c. pemantapan Perkhidmatan Keselamatan Terurus yang merangkumi tapisan

kandungan, keselamatan dan bantuan operasi bagi semua capaian dari
rangkaian 1BestariNet ke internet;
d. penyediaan pelan data individu sebanyak 2GB sebulan untuk 415,000 guru
bagi tujuan PdP dan Pengurusan dan Pentadbiran (PdT); dan
e. pemantapan latihan bagi seramai 1,200 jurulatih utama di peringkat KPM,

Jabatan Pendidikan Negeri (JPN), Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri
(BTPN), Pejabat Pendidikan Daerah (PPD) dan Pusat Kegiatan Guru (PKG)
setiap tahun selama tiga (3) tahun.
1.5. Penambahbaikan skop Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 berbanding Fasa 1

JADUAL 1
PENAMBAHBAIKAN SKOP PERKHIDMATAN 1BESTARINET FASA 2
BERBANDING FASA 1
BIL. FASA 1 FASA 2
4 Mbps secara khusus ke satu (1) makmal komputer,

1 Mbps atau 2 Mbps ke bilik guru dan 1 Mbps ke
Lebar jalur 4 Mbps ke semua sekolah secara pejabat pentadbiran.
1.
pukal. Frog Appliance disediakan di sekolah yang
menggunakan teknologi VSAT dan ADSL bagi
memberikan pengalaman baik penggunaan VLE.
Frog VLE dimantapkan dengan pelbagai

kemudahan/modul baharu untuk meningkatkan PdP
Frog VLE menyediakan kemudahan asas
2. maya. Antaranya Frog Assignment yang boleh
pelantar PdP maya.
digunakan oleh guru untuk memberi tugasan harian
kepada murid tanpa mengira tempat (on-the-go).
Satu sesi latihan dilaksanakan oleh pihak

Tiga (3) sesi latihan khusus untuk 1,200 jurulatih utama
3. kontraktor kepada 671 pegawai yang menjadi
bagi tempoh tiga (3) tahun.
jurulatih utama VLE.
Dongle untuk capaian mudah alih diberikan Setiap guru sekolah dibekalkan dengan pelan data
4.
secara guna sama di sekolah/luar sekolah. 2 GB/bulan.
Perkhidmatan tapisan kandungan berasaskan “URL

5. Perkhidmatan Keselamatan Terurus asas. Filtering” dan penetapan larangan capaian berasaskan
Internet Protocol (IP) dan port.
Kemudahan pemantauan asas untuk
Pertambahan 13 modul pemantauan dalam dashboard
6. perkhidmatan 1BestariNet disediakan di pusat
1BestariNet Fasa 2.
data.
Sumber: Bahagian Sumber dan Teknologi Pendidikan (BSTP), KPM
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 85
- 85
Perkhidmatan
P e r k h i d m a t a n 1BestariNet
1 B e s t a r i N e t FFasa
a s a 22
Bab 10 a.indd 85 28/06/2019 11:21 AM

1.6. Pejabat Pengurusan Program ICT yang ditubuhkan melalui Mesyuarat
Pengurusan Tertinggi KPM Bilangan 9/2016 bertanggungjawab menyelaras dan
memantau pelaksanaan projek-projek ICT. Pejabat ini diketuai oleh Timbalan
Pengarah Pembangunan Pendidikan Bestari, Bahagian Teknologi Pendidikan (kini
dikenali sebagai Bahagian Sumber dan Teknologi Pendidikan) dan dianggotai oleh
wakil bahagian-bahagian di KPM. Bagi pelaksanaan 1BestariNet Fasa 2, Pasukan
Projek diketuai oleh Pengurus Projek (PMO) iaitu Ketua Penolong Pengarah Gred
DG52. Pasukan Projek ini terdiri daripada Urus Setia Projek dan enam (6) pasukan
iaitu Pasukan Rangkaian, Aplikasi VLE, Pemantauan Data, Pengurusan Peranti,
Dokumentasi serta Subject Matter Expert (SME) yang terdiri daripada wakil
bahagian-bahagian di KPM. Manakala di peringkat Negeri, peranan dan
tanggungjawab projek 1BestariNet Fasa 2 dilaksanakan secara bersama oleh BTPN
dan JPN. BTPN bertanggungjawab mengendalikan sesi latihan dan khidmat teknikal
kepada pihak sekolah manakala JPN berperanan melaksanakan penguatkuasaan dan
pemantauan penggunaan Frog VLE. Pemantauan secara aktif pula dilaksanakan oleh
PKG yang melaporkan kepada BTPN mengenai pencapaian Petunjuk Prestasi
Utama/Key Performance Indicator (KPI) sekolah setiap bulan. Struktur tadbir urus
berkaitan perkhidmatan 1Bestarinet Fasa 2 adalah seperti Carta 1.
CARTA 1
STRUKTUR TADBIR URUS PROJEK 1BESTARINET FASA 2
KPM
BSTP Pengurus Projek
Bertanggungjawab terhadap BTPN JPN Penguatkuasaan dan

teknikal dan sesi latihan: pemantauan:
• Mengadakan sesi latihan dan • Pemantauan penggunaan
khidmat teknikal Frog VLE. Frog VLE.
• Penyediaan laporan bulanan • Agihan dan kemas kini ID
penggunaan Frog VLE. Yes.
• Penyediaan sijil • Tindakan susulan bagi
penghargaan Frog VLE sekolah yang rendah
sekolah tertinggi. penggunaan Frog VLE.
• Pemantauan Frog VLE di PKG PPD

sekolah.
• Mengambil tindakan susulan
terhadap sekolah
berdasarkan laporan yang
diterima.
SEKOLAH
Sumber: BSTP, KPM
1010 - 86
- 86 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 86 28/06/2019 11:22 AM

1.7. Sehingga 31 Oktober 2018, sebanyak 9,811 sekolah telah dirangkaikan
dengan talian 1BestariNet menggunakan teknologi ADSL, VSAT, Direct Feed, Zoom,
Outdoor Customer Premise Equipment (OCPE) dan Fiber. Manakala 374 sekolah
tidak dirangkaikan dengan 1BestariNet disebabkan tiada liputan di kawasan tersebut
dan sekolah menggunakan Internet Service Provider (ISP) lain seperti Telekom
Malaysia, Celcom, Maxis, Danawa, Medansains dan Officequip. Butiran lanjut adalah
JADUAL 2
PEMBEKALAN LEBAR JALUR
BILANGAN
BIL. JENIS TEKNOLOGI LEBAR JALUR
SEKOLAH
1. ADSL 2 Mbps 169
2. VSAT 2 Mbps 1,389
3. Direct Feed 6/ 10/ 15 Mbps 1,492
4. OCPE 6/ 10/ 15 Mbps 1,010
5. Zoom 6/ 10/ 15 Mbps 4,774
6. Zoom / OCPE 6/ 10/ 15 Mbps 13
30 Mbps 955
7. Fiber*
100 Mbps 9
Fiber 3
Bukan dalam rangkaian
8. Non 4G 370
1BestariNet*
Plan 4G, CR 1
JUMLAH 10,185
Sumber: BSTP, KPM
Nota: (*) - Bilangan sekolah adalah berdasarkan data sehingga 31 Disember 2018
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada prestasi Perkhidmatan 1BestariNet
Fasa 2 telah dirancang dan dilaksanakan dengan berhemat, cekap dan berkesan bagi
mencapai objektif pelaksanaannya iaitu:
a. menyediakan satu persekitaran PdP berbantu ICT yang tidak dibatasi oleh ruang
dan waktu persekolahan formal;
b. merapatkan jurang digital dalam bidang PdP antara bandar dan luar bandar; dan
c. menyediakan media penyaluran maklumat, perkongsian sumber dan kerjasama.
3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Pengauditan ini merangkumi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi projek
dan pengurusan projek. Prestasi projek meliputi pencapaian output dan pencapaian
outcome. Pencapaian output menilai prestasi penyediaan lebar jalur di sekolah
mengikut kontrak. Pencapaian outcome menilai keberkesanan Frog VLE sebagai PdP
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 87
- 87
Perkhidmatan
P e r k h i d m a t a n 1BestariNet Fasa
1BestariNet F a s a 22
Bab 10 a.indd 87 28/06/2019 11:22 AM

dan impaknya kepada sekolah, guru dan murid. Seterusnya pengurusan projek
meliputi pencapaian kewangan, pengurusan perolehan, pengurusan perubahan dan
Frog VLE di Kolej Vokasional. Skop pengauditan bagi 1BestariNet Fasa 2 ini memberi
tumpuan terhadap prestasi projek dan pengurusan projek berbanding skop
pengauditan Fasa 1 yang menilai prestasi penyambungan internet, capaian lebar
jalur, harga sewaan tapak 1BestariNet Receiver Integrated System (1BRIS) dan
perisian antivirus yang tidak digunakan. Butiran output dan outcome bagi projek
1BestariNet Fasa 2 adalah seperti Gambar Rajah 1.
GAMBAR RAJAH 1
OUTPUT DAN OUTCOME BAGI PERKHIDMATAN 1BESTARINET FASA 2
Sumber: BSTP, KPM
3.2. Pemilihan zon dan negeri yang dilawati adalah berdasarkan tahap pencapaian
keseluruhan KPI yang ditetapkan KPM mengenai penggunaan Frog VLE oleh murid.
Tempoh yang dipilih ialah bulan Februari hingga 19 September 2018 iaitu sampel
kategori KPI tinggi, sederhana dan rendah. Seterusnya pemilihan sekolah meliputi
jenis sekolah, teknologi yang diterima (ADSL, VSAT, Direct Feed, OCPE, Zoom dan
Fiber) dan lokasi (bandar dan luar bandar). Pengauditan telah dilaksanakan di BSTP,
KPM; Jabatan Pendidikan Negeri Terengganu (JPNT), Negeri Perak (JPNP) dan
Negeri Sarawak (JPNS) serta Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri Terengganu
1010 - 88
- 88 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 88 28/06/2019 11:22 AM

(BTPNT), Negeri Perak (BTPNP) dan Negeri Sarawak (BTPNS). Keseluruhannya
sampel pengauditan dijalankan terhadap 21 sekolah bandar dan 21 sekolah luar
bandar di empat (4) negeri iaitu Terengganu, Perak, Wilayah Persekutuan Kuala
Lumpur dan Sarawak daripada populasi sekolah berjumlah 10,185 buah. Huraian
sampel adalah seperti di Jadual 3.
JADUAL 3
ASAS PEMILIHAN SAMPEL MENGIKUT PENCAPAIAN
KPI PENGGUNAAN FROG VLE OLEH MURID
JUMLAH JUMLAH SEBENAR PERATUS
BIL. NEGERI SASARAN PENGGUNAAN OLEH PENCAPAIAN CATATAN
MURID MURID KPI (%)
Dipilih kerana peratusan
1. Terengganu 544,475 512,567 94 pencapaian KPI paling tinggi
dan mewakili Zon Timur.
Dipilih kerana peratusan
2. WP Kuala Lumpur 647,591 553,777 86 pencapaian KPI yang tinggi dan
mewakili Wilayah Persekutuan.
Dipilih kerana tahap pencapaian
3. Perak 1,035,001 792,453 77 KPI yang sederhana dan
mewakili Zon Utara.
Dipilih kerana tahap pencapaian
4. Sarawak 590,994 110,947 19 KPI yang rendah dan mewakili
Zon Sabah/Sarawak.
Sumber: BSTP, KPM (Data pencapaian KPI penggunaan Frog VLE oleh murid)
Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod dan dokumen yang berkaitan
dengan 1BestariNet Fasa 2 serta lawatan terhadap 42 sekolah. Selain itu, temu bual
dengan pegawai dan guru-guru di sekolah berkenaan serta analisis terhadap data
1BestariNet bagi tempoh bulan Julai 2016 hingga Disember 2018 turut dilaksanakan.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan pada bulan Oktober 2018 hingga Mac 2019
a. Prestasi Projek
i. Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 meneruskan kesinambungan projek Fasa 1
melalui bekalan dan naik taraf rangkaian lebar jalur ke semua sekolah di
bawah KPM serta menyediakan media penyaluran maklumat melalui pelantar
VLE. Sebanyak 9,822 sekolah menerima rangkaian 1BestariNet, melebihi
jumlah dalam jadual pelaksanaan kontrak iaitu sebanyak 90 sekolah.
Bagaimanapun, pemilihan 1,000 sekolah untuk naik taraf rangkaian kepada
teknologi fiber tidak dibuat mengikut justifikasi yang ditetapkan dalam
kontrak. Ini menyebabkan terdapat sekolah yang kurang penggunaan Frog
VLE telah dipilih untuk dinaik taraf.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 89
- 89
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 89 28/06/2019 11:22 AM

ii. Objektif pelaksanaan 1BestariNet Fasa 2 didapati tidak tercapai berdasarkan
KPI penggunaan Frog VLE oleh murid dan KPI penyediaan laman
pembelajaran oleh guru bagi tahun 2018 yang rendah. Selain itu, prestasi
penggunaan Frog VLE oleh guru juga adalah sangat rendah antara 11.5%
hingga 31.3% daripada keseluruhan populasi guru. Prestasi yang rendah ini
tidak memberi value for money kepada KPM selaras dengan kos
perkhidmatan yang tinggi memandangkan VLE telah dilaksanakan selama
tujuh (7) tahun dari bulan Disember 2011.
Proses perolehan perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 yang dilaksanakan secara

rundingan terus didapati teratur. Bagaimanapun, KPM sepatutnya mengambil
kira cadangan Makmal Pengurusan Nilai dalam membuat keputusan perolehan
projek ini. Pelaksanaan projek secara holistik tanpa mengambil kira faktor
logistik dan kesediaan fasiliti/peralatan ICT yang ada di sekolah menyebabkan
terdapat sekolah yang tidak dapat memanfaatkan kemudahan perkhidmatan ini
secara optimum. Pelaksanaan Pengurusan Perubahan oleh syarikat yang dilantik
juga didapati tidak berkesan untuk memberi kesedaran kepada ibu bapa
mengenai kepentingan penggunaan Frog VLE dalam pendidikan murid.
5.2. Penemuan utama Audit yang memerlukan perhatian adalah seperti berikut:
a. sebanyak 3,698 (36.3%) daripada 10,185 sekolah tidak pernah mencapai

KPI penggunaan Frog VLE pada tahun 2018;
b. pembayaran berjumlah RM1.69 juta bagi perkhidmatan Frog VLE telah

dibuat untuk 35 daripada 10,185 sekolah sedangkan 35 sekolah tersebut
tidak pernah menggunakan Frog VLE bagi tempoh bulan Julai 2016 hingga
November 2018;
c. peratus guru yang telah membangunkan laman pembelajaran dan

diterbitkan dalam Frog Store bagi tahun 2018 adalah rendah, iaitu hanya
3,317 (0.8%) daripada 423,566 guru;
d. sasaran pengaktifan ID VLE oleh ibu bapa di bawah program Pengurusan

Perubahan terhadap 8,094 (95%) daripada 8,551 sekolah yang dilawati tidak
tercapai;
e. cadangan Makmal Pengurusan Nilai berkaitan pelaksanaan VLE secara rintis

di 400 sekolah tidak dipertimbangkan oleh KPM; dan
f. kekurangan bahan pembelajaran dalam Frog VLE bagi skema mata pelajaran
Kolej Vokasional.
1010 - 90
- 90 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 90 28/06/2019 11:22 AM

Perkara yang ditemui serta maklum balas KPM telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 23 April 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang
Semakan Audit terhadap pencapaian output adalah meliputi penyediaan lebar

jalur ke sekolah sebagaimana dirujuk kepada Kontrak Perkhidmatan 1BestariNet
Fasa 2.
a. Perkhidmatan Capaian Lebar Jalur
i. Semasa Fasa 1, sebanyak 6,636 sekolah telah dirangkaikan dengan

capaian internet 4G. Bagi Fasa 2, semua 6,636 sekolah tersebut yang
mempunyai lebar jalur 4 Mbps dinaik taraf kepada 6 Mbps, 10 Mbps dan
15 Mbps masing-masing bergantung kepada bilangan makmal komputer
di sekolah. Selain itu, kontrak Fasa 2 menetapkan tambahan 1,549
sekolah perlu dirangkaikan dengan internet 4G dan 1,547 sekolah
menerima internet menggunakan teknologi VSAT/ADSL menjadikan
jumlah sekolah yang mendapat rangkaian 1BestariNet sebanyak 9,732
sekolah. Lebar jalur 4 Mbps ditetapkan secara khusus untuk setiap
makmal komputer, 1 Mbps/2 Mbps untuk bilik guru dan 1 Mbps untuk
pejabat pentadbiran. Butiran adalah seperti di Jadual 4.
JADUAL 4
PENETAPAN LEBAR JALUR MENGIKUT KEMUDAHAN
MAKMAL KOMPUTER DI SEKOLAH
LEBAR PENETAPAN LEBAR JALUR
KATEGORI SEKOLAH JALUR MAKMAL MAKMAL MAKMAL BILIK PEJABAT
(Mbps) 1 2 3 GURU PENTADBIRAN
1 Makmal Komputer 6 4 - - 1 1
2 Makmal Komputer 10 4 4 - 1 1
3 Makmal Komputer 15 4 4 4 2 1
3 Makmal Komputer (Direct Feed) 15 12 2 1

Sumber: Kontrak 1BestariNet Fasa 2
ii. Semakan Audit mendapati sehingga 31 Disember 2018, sebanyak 9,822

sekolah menerima rangkaian 1BestariNet, iaitu melebihi 90 sekolah
daripada jumlah dalam jadual pelaksanaan kontrak sebanyak 9,732
sekolah. Bagaimanapun, lebihan tersebut masih di bawah jumlah
maksimum 10,300 sekolah yang dinyatakan dalam dokumen Service
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 91
- 91
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 91 28/06/2019 11:22 AM

Level Agreement (SLA). Status pelaksanaan rangkaian 1BestariNet
setakat 31 Disember 2018 adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
STATUS BILANGAN SEKOLAH YANG MENERIMA PERKHIDMATAN RANGKAIAN
1BESTARINET BERBANDING KONTRAK SETAKAT 31 DISEMBER 2018
BILANGAN SEKOLAH (JUMLAH TERKUMPUL)
BUTIRAN DISEMBER JAN. - JUN JULAI - DIS. JAN. - JUN JULAI - DIS.
2016 2017 2017 2018 2018
Kontrak 6,779 7,040 7,519 8,185 7,185

6/10/15 Mbps
Sebenar 6,779 6,951 7,699 8,208 7,300
Kontrak 2,240 2,066 1,841 1,547 1,547

VSAT/ADSL
Sebenar 1,926 2,017 1,740 1,587 1,558
Kontrak 1,000
Fiber
Sebenar 964
Sumber: BSTP, KPM
iii. Analisis Audit terhadap data penerimaan lebar jalur daripada BSTP bagi
7,343 sekolah mendapati sebanyak 3,477 (47.4%) tidak menerima lebar
jalur mengikut kontrak. Daripada jumlah tersebut, sebanyak 2,282
sekolah (65.6%) menerima lebar jalur melebihi ketetapan bilangan
makmal komputer di sekolah. Sebanyak 1,455 dan 265 sekolah yang
mempunyai satu (1) makmal masing-masing menerima lebar jalur
10 Mbps dan 15 Mbps. Selain itu, sebanyak 562 sekolah yang
mempunyai dua (2) makmal menerima lebar jalur 15 Mbps.
iv. Manakala baki 1,195 (34.4%) daripada 3,477 sekolah tersebut menerima
lebar jalur yang kurang daripada ketetapan bilangan makmal komputer.
Sebanyak 587 sekolah yang mempunyai dua (2) makmal menerima lebar
jalur 6 Mbps. Sebanyak 230 dan 378 sekolah yang mempunyai tiga (3)
makmal masing-masing menerima lebar jalur 6 Mbps dan 10 Mbps.
Pembekalan lebar jalur yang tidak mengikut ketetapan kontrak
mempunyai implikasi kewangan iaitu terdapat lebihan bayaran sejumlah
RM0.61 juta sebulan. Kiraan ini berdasarkan perbandingan antara kadar
bagi lebar jalur yang sepatutnya dibekalkan mengikut ketetapan bilangan
makmal dengan kadar lebar jalur yang diterima. Butiran lanjut adalah
1010 - 92
- 92 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 92 28/06/2019 11:22 AM

JADUAL 6
BEKALAN LEBAR JALUR YANG DITERIMA DI SEKOLAH
LEBAR JALUR/BILANGAN
PERBEZAAN KADAR/BULAN
SEKOLAH
BILANGAN
JUMLAH
MAKMAL
6 Mbps 10 Mbps 15 Mbps LEBIHAN/
KOMPUTER 6 Mbps 10 Mbps 15 Mbps (KURANGAN)
(RM) (RM) (RM) (RM)
1 2,348 1,455 265 - 758,899 310,991 1,069,890
2 587 737 562 (306,167) - 366,407 60,240
3 230 378 781 (269,917) (246,445) - (516,361)
JUMLAH 3,165 2,570 1,608 (576,084) 512,454 677,398 613,768
Sumber: BSTP, KPM
Nota: - Lebar jalur mengikut ketetapan bilangan makmal
Pada pendapat Audit, agihan lebar jalur di sekolah yang tidak

mengikut ketetapan bilangan makmal komputer menyebabkan
capaian lebar jalur tidak efektif untuk pembelajaran di makmal. Selain
itu, ia juga merugikan Kerajaan akibat lebihan bayaran bagi agihan
lebar jalur yang tidak tepat.
b. Naik Taraf Rangkaian Kepada Teknologi Fiber
i. Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 menambah baik perkhidmatan

rangkaian lebar jalur berbanding Fasa 1. Salah satu penambahbaikan
yang dinyatakan dalam kontrak adalah sebanyak 1,000 sekolah akan
dinaik taraf kepada teknologi fiber 30 Mbps dengan kos keseluruhan
berjumlah RM171 juta. Mengikut kontrak yang dimeterai pada 30 Ogos
2016, pemilihan sekolah akan dibuat berdasarkan penggunaan lebar jalur
dan VLE yang tinggi. Selain itu, KPM perlu mengenal pasti 1,000 sekolah
untuk dinaik taraf kepada 30 Mbps dalam tempoh 12 bulan pertama
kontrak iaitu 30 Jun 2017. Kerja naik taraf tersebut perlu disiapkan oleh
kontraktor pada 31 Disember 2018.
ii. Semakan Audit mendapati di peringkat awal pelaksanaan Fasa 2, KPM

tidak mempunyai senarai sekolah untuk naik taraf 30 Mbps. Pada
22 November 2017, kontraktor telah menghantar cadangan 1,000
sekolah untuk naik taraf 30 Mbps kepada KPM. Seterusnya pada
22 Disember 2017, YB Menteri Pendidikan bersetuju dengan program
naik taraf 30 Mbps ini melibatkan 50% sekolah di Semenanjung Malaysia
dan 50% sekolah di Sabah dan Sarawak. Semakan Audit selanjutnya
mendapati KPM telah mengemukakan senarai 1,000 sekolah kepada
kontraktor pada 28 Februari 2018 mengikut tujuh (7) kriteria/syarat.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 93
- 93
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 93 28/06/2019 11:22 AM

JADUAL 7
KRITERIA PEMILIHAN SEKOLAH UNTUK PEMASANGAN FIBER
KRITERIA/SYARAT PEMILIHAN BILANGAN SEKOLAH
Sekolah dengan lebar jalur 15 Mbps 343

Program Khas KPM 98
Mempunyai lebih daripada 3 Makmal 29
SMA/SMKA/SJKC/SJKT 36
Sabah/Sarawak/Labuan 434
Dipilih atas keperluan 50
School of Global Excellence 10

JUMLAH 1,000
Sumber: BSTP, KPM
Nota: SMA – Sekolah Menengah Agama
SMKA – Sekolah Menengah Kebangsaan Agama
SJKC – Sekolah Jenis Kebangsaan Cina
SJKT – Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil
iii. Senarai 1,000 sekolah di atas adalah termasuk 14 Kolej Tingkatan Enam,
11 sekolah berasrama penuh (SBP), 30 sekolah bilik darjah pintar
Pembelajaran Abad Ke-21 (PAK-21) dan empat (4) Kolej Vokasional (KV).
Pada 11 Jun 2018, Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu Projek (JPP)
Bil. 4/2018 membuat keputusan untuk menangguhkan pelaksanaan bilik
darjah pintar PAK-21 buat sementara waktu sehingga dimaklumkan
kemudian dan senarai sekolah ini dikeluarkan daripada senarai naik taraf
30 Mbps. Seterusnya pada 12 September 2018, Mesyuarat JPP
Bil. 6/2018 telah membuat perubahan sebanyak 242 sekolah daripada
senarai 1,000 yang asal berdasarkan lebar jalur. Ia meliputi 233 sekolah
(15 Mbps), empat (4) sekolah (10 Mbps) dan lima (5) sekolah (6 Mbps)
untuk dimasukkan ke dalam senarai sekolah fiber (naik taraf 30 Mbps).
Pertukaran ini dimaklumkan kepada kontraktor pada 3 Oktober 2018.
iv. Sehingga 31 Disember 2018, sebanyak 955 (96.5%) daripada 990

sekolah telah selesai dinaik taraf kepada 30 Mbps. Selain itu, sebanyak
sembilan (9) atau 90% daripada 10 sekolah di bawah kategori School
of Global Excellence (SGE) telah dinaik taraf lebar jalurnya kepada
100 Mbps mengikut kelulusan Mesyuarat JPP Bil. 6/2018 bertarikh
12 September 2018. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 8.
JADUAL 8
BILANGAN SEKOLAH MENGIKUT NEGERI YANG DINAIK TARAF
KEPADA TEKNOLOGI FIBER SETAKAT 31 DISEMBER 2018
SASARAN BILANGAN SEKOLAH YANG BELUM SIAP
BIL. NEGERI BILANGAN SIAP DINAIK TARAF DINAIK TARAF
SEKOLAH 30 Mbps 100 Mbps 30 Mbps 100 Mbps
1. Sabah 279 276 - 3 -
2. Sarawak 258 228 - 30 -
1010 - 94
- 94 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 94 28/06/2019 11:22 AM

SASARAN BILANGAN SEKOLAH YANG BELUM SIAP
BIL. NEGERI BILANGAN SIAP DINAIK TARAF DINAIK TARAF
SEKOLAH 30 Mbps 100 Mbps 30 Mbps 100 Mbps
3. Selangor 108 106 1 - 1
4. Johor 69 67 1 1 -
5. Perak 53 51 2 0 -
6. Kedah 41 41 - 0 -
7. Negeri Sembilan 30 28 2 0 -
8. W.P. Kuala Lumpur 27 27 - 0 -
9. Pulau Pinang 22 22 - 0 -
10. Pahang 22 22 - 0 -
11. Kelantan 19 18 1 0 -
12. Perlis 18 18 - 0 -
13. Melaka 17 17 - 0 -
14. Terengganu 17 16 1 0 -
15. W.P. Labuan 17 16 - 1 -
16. W.P. Putrajaya 3 2 1 0 -
JUMLAH 1,000 955 9 35 1
Sumber: BSTP, KPM
v. Semakan Audit terhadap surat permohonan pelanjutan tempoh masa

daripada kontraktor kepada KPM bertarikh 12 Disember 2018 mendapati
kontraktor telah memohon pelanjutan tempoh masa atas sebab-sebab
berikut:
 kelewatan pembekalan bahan dan kelulusan right of way daripada

pembekal bernombor pendaftaran 552905-P untuk 29 sekolah negeri
Sarawak; dan
 kelewatan kelulusan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) untuk

empat (4) sekolah di Sabah dan satu (1) sekolah di Labuan.
Maklum balas KPM yang diterima pada 25 April 2019
Sehingga 22 April 2019, sebanyak 987 sekolah telah dipasang teknologi fiber
dengan lebar jalur 30 Mbps. Status kelulusan permohonan pelanjutan tempoh
masa daripada kontraktor masih belum diputuskan dan sedang diperincikan
dengan Penasihat Undang-undang KPM.
Pihak Audit berpendapat sekiranya kontraktor mengambil pengajaran

(lessons learnt) daripada isu kelewatan bekalan lebar jalur yang
berlaku semasa Fasa 1, isu-isu pengurusan yang berkaitan dengan
pembekal bernombor pendaftaran 552905-P di Sarawak dan PBT di
Sabah boleh dikawal berikutan tindakan penyelesaian awal diambil
berdasarkan pengalaman sebelum ini.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 95
- 95
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 95 28/06/2019 11:22 AM

a. Penggunaan Frog VLE oleh Murid
i. Berdasarkan Kamus KPI bagi Inisiatif ke-79 PPPM 2013 – 2025,

„Menggunakan VLE‟ adalah merujuk kepada akses murid kepada features
VLE seperti FrogPlay, Frog Quiz, Frog Assignment, e-Bahan, laman
pembelajaran, buku teks digital dan lain-lain. KPM telah menetapkan
sasaran purata bulanan bilangan murid yang menggunakan Frog VLE
dalam pembelajaran sebagai KPI. Pada tahun 2016, KPM telah
menyasarkan bilangan murid yang menggunakan Frog VLE berjumlah
satu (1) juta murid. Manakala pada tahun 2017 dan 2018, sasaran telah
ditetapkan kepada purata penggunaan dengan masing-masing berjumlah
0.66 juta dan 1.8 juta murid. Pengukuran KPI dibuat berdasarkan jumlah
murid dan bilangan minggu persekolahan setiap bulan. Bagi tahun 2018,
kaedah pengukuran KPI ditambah baik dengan meletakkan pemberat
mengikut teknologi dan lebar jalur yang diterima oleh sekolah adalah
JADUAL 9
PEMBERAT MENGIKUT TEKNOLOGI DAN LEBAR JALUR
TEKNOLOGI/LEBAR JALUR PEMBERAT (WEIGHTAGE)
15 Mbps 49%
10 Mbps 33%
6 Mbps 16%
ISP lain 2%
Frog Appliance 40%
Sumber: BSTP, KPM
Nota: Formula pengiraan KPI =
ii. Semakan Audit terhadap Laporan Status Perkhidmatan 1BestariNet Fasa

2 mendapati KPM telah mencapai KPI melebihi sasaran yang ditetapkan
bagi tahun 2016 dan 2017. Bagaimanapun, hanya 56.1% KPI berjaya
dicapai bagi tahun 2018. Bilangan murid yang menggunakan Frog VLE
pada tahun 2016, 2017 dan 2018 masing-masing berjumlah 1.5 juta,
0.89 juta dan 1.01 juta murid. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 10.
JADUAL 10
PENCAPAIAN KPI PENGGUNAAN FROG VLE
SASARAN KPI PENCAPAIAN KPI PERATUS
TAHUN
(JUTA) (JUTA) (%)
2016 1.00 (Bilangan Murid) 1.50 (Bilangan Murid) 150.0
2017 0.66 (Purata Penggunaan) 0.89 (Purata Penggunaan) 134.8
2018 1.80 (Purata Penggunaan) 1.01 (Purata Penggunaan) 56.1
Sumber: Laporan Status Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2
1010 - 96
- 96 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 96 28/06/2019 11:22 AM

iii. Berdasarkan data penggunaan Frog VLE bulanan, jumlah sasaran KPI
penggunaan Frog VLE oleh murid dan penggunaan sebenar mengikut
bulan bagi tahun 2018 adalah seperti di Jadual 11 dan Carta 2.
JADUAL 11
SASARAN KPI PENGGUNAAN FROG VLE OLEH MURID
DAN PENCAPAIAN MENGIKUT BULAN BAGI TAHUN 2018
BIL. MURID PERATUS PENCAPAIAN
BIL. BULAN* SASARAN PENGGUNAAN PERATUS
KESELURUHAN** SASARAN (%) SEBENAR (%)
1. Februari 1,012,500 21.4 1,004,306 99.2
2. Mac 1,518,750 32.1 1,034,499 68.1
3. April 2,025,000 42.8 1,277,579 63.1
4. Mei 2,531,250 53.5 1,004,114 39.7
5. Jun 4,735,534 1,012,500 21.4 724,437 71.5
6. Julai 2,025,000 42.8 1,102,326 54.4
7. Ogos 1,518,750 32.1 1,044,917 68.8
8. September 2,025,000 42.8 1,135,823 56.1
9. Oktober 2,531,250 53.5 1,172,595 46.3
Sumber: Laporan Status KPI Bulanan
Nota: (*) - Sasaran ditetapkan untuk tempoh 9 bulan sahaja kerana Kamus KPI hanya diluluskan pada 30 Januari
2018 dan bulan November serta Disember 2018 merupakan cuti sekolah
(**) - Bilangan murid adalah berdasarkan data sekolah pada bulan Januari 2018
CARTA 2
PENGGUNAAN FROG VLE OLEH MURID MENGIKUT BULAN BAGI TAHUN 2018
5,000,000
4,500,000
4,000,000
3,500,000
JUMLAH MURID
3,000,000
2,500,000
2,000,000
1,500,000
1,000,000
500,000
0
Februari Mac April Mei Jun Julai Ogos September Oktober
BULAN
Pencapaian (Penggunaan Sebenar) Jumlah Murid Sasaran
iv. Jadual 11 dan Carta 2 menunjukkan jumlah penggunaan Frog VLE oleh
murid tidak mencapai sasaran yang ditetapkan pada setiap bulan. Secara
purata, pencapaian KPI adalah 63% walaupun purata sasaran yang
ditetapkan adalah 38% berbanding jumlah populasi murid di seluruh
Negara.
v. Analisis Audit selanjutnya terhadap penggunaan Frog VLE oleh murid

antara sekolah dalam bandar dan luar bandar mendapati penggunaan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 97
- 97
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 97 28/06/2019 11:22 AM

oleh murid di sekolah dalam bandar adalah lebih tinggi di antara 4.5%
hingga 9%. Secara purata penggunaan murid setiap bulan di bandar
adalah 25.5% manakala di luar bandar adalah 18.9%. Butiran terperinci
JADUAL 12
PENGGUNAAN FROG VLE OLEH MURID MENGIKUT
BULAN DAN LOKASI BAGI TAHUN 2018
BANDAR LUAR BANDAR
PERBEZAAN
BIL. BULAN BILANGAN MURID PERATUS BILANGAN MURID PERATUS
PENGGUNAAN PENGGUNAAN (%)
POPULASI LOGIN (%) POPULASI LOGIN (%)
1. Februari 594,591 24.8 409,715 17.5 7.3
2. Mac 617,475 25.8 417,024 17.8 7.9
3. April 753,756 31.4 523,562 22.4 9.0
4. Mei 565,677 23.6 406,919 17.4 6.2
5. Jun 2,397,904 437,030 18.2 2,337,630 287,407 12.3 5.9
6. Julai 639,159 26.7 463,167 19.8 6.8
7. Ogos 598,896 25.0 445,954 19.1 5.9
8. September 640,698 26.7 495,125 21.2 5.5
9. Oktober 646,679 27.0 525,916 22.5 4.5
Sumber: Analisis JAN Terhadap Laporan Status KPI Bulanan
Nota: Populasi murid adalah berdasarkan data sekolah pada bulan Januari 2018
KPM menyediakan perkhidmatan VLE untuk semua murid sama ada di bandar
atau luar bandar mendapat peluang yang sama menggunakan fitur-fitur yang
disediakan. Bagaimanapun dalam penetapan KPI Penggunaan VLE, KPM
mengambil kira faktor kemahiran ICT guru dan murid serta kemudahan ICT
yang disediakan di sekolah. KPM sentiasa mengambil langkah ke arah
meningkatkan penggunaan VLE di bandar dan luar bandar secara berkesan dan
bukan hanya berasaskan log masuk kepada VLE. Bagi memenuhi KPI, seorang
murid perlu melalui proses berikut:
i. log masuk ke VLE;

ii. menggunakan mana-mana fitur dalam VLE; dan
iii. direkod menggunakan VLE secara aktif sekurang-kurangnya lima (5) minit
selepas menggunakan mana-mana fitur.
KPI ini juga memastikan penggunaan secara “unik” yang membawa maksud
seorang murid menggunakan atau secara berulang menggunakan VLE dalam
tempoh masa sebulan. Sebagai contoh, seorang murid yang menggunakan VLE
setiap hari dalam masa sebulan masih dianggap sebagai satu (1) penggunaan
VLE bagi tujuan pengiraan KPI.
1010 - 98
- 98 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 98 28/06/2019 11:22 AM

Pada pendapat Audit, penetapan sasaran yang rendah selepas lebih
tujuh (7) tahun 1BestariNet diperkenalkan pada Disember 2011
dengan perbelanjaan berjumlah RM2.7 bilion menunjukkan objektif
PPPM 2013 – 2025 melalui 1BestariNet belum tercapai. Selain itu,
ketiadaan perancangan strategik untuk merapatkan jurang digital
dalam PdP di bandar dan di luar bandar mengakibatkan peratusan
penggunaan Frog VLE yang masih rendah di sekolah luar bandar
berbanding sekolah bandar.
vi. Analisis Audit selanjutnya terhadap pencapaian KPI mengikut sekolah

pula mendapati daripada jumlah keseluruhan 10,185 sekolah yang
menggunakan Frog VLE, hanya 694 (6.8%) sekolah mencapai sasaran
yang ditetapkan setiap bulan sepanjang tahun 2018. Manakala sebanyak
3,698 (36.3%) sekolah tidak pernah mencapai sasaran yang ditetapkan.
Butiran terperinci bilangan sekolah yang mencapai sasaran dan tidak
mencapai sasaran bagi tahun 2018 adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
STATUS PENCAPAIAN KPI PENGGUNAAN FROG VLE
OLEH MURID BAGI TAHUN 2018
JUMLAH BULAN YANG MENCAPAI SASARAN KPI BILANGAN PERATUS
BIL.
(DARI BULAN FEBRUARI HINGGA OKTOBER) SEKOLAH (%)
1. 0 (Tidak pernah capai) 3,698 36.3
2. 1 –2 2,727 26.8
3. 3–4 1,168 11.5
4. 5–6 932 9.2
5. 7–8 966 9.5
6. 9 (Semua capai) 694 6.8
JUMLAH 10,185
Sumber: Analisis JAN terhadap Laporan Status KPI Bulanan
Maklum balas KPM yang diterima pada 19 April 2019 dan 12 Jun 2019
Sejak tahun 2015, KPM mempunyai beberapa strategi untuk meningkatkan

penggunaan Frog VLE seperti penetapan KPI peringkat Kebangsaan,
mengeluarkan surat siaran kepada semua JPN dan melaksanakan promosi.
Prestasi penggunaan Frog VLE juga dimaklumkan dalam mesyuarat-mesyuarat
bersama pengurusan KPM. Setiap tahun KPM melaksanakan program promosi
seperti Jelajah Pendidikan ke negeri yang ditetapkan. Fokus BSTP dalam
program ini adalah mempromosikan VLE dengan memberikan penekanan
kepada login ID (ibu bapa) dan cara penggunaan (murid dan guru). Pada tahun
2018, Pertandingan FROGPlay Mini Challenge dan Program Tech Tarik Corner
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 1010- 99
- 99
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 99 28/06/2019 11:22 AM

untuk tujuan promosi VLE dilaksanakan di tujuh (7) negeri. Purata bilangan
pengunjung adalah 400 orang setiap sesi. BTPN juga melaksanakan Program
Khidmat Bantu Bersepadu VLE ke semua sekolah setiap tahun.
Selain itu, KPM juga sedang memuktamadkan Pelan Pendidikan Digital Negara
(2019 – 2025) yang antara strateginya adalah termasuk polisi pendidikan digital
secara holistik bagi pembelajaran abad ke-21. Pelan ini akan dimuktamadkan
pada bulan Oktober 2019.
vii. Pihak Audit telah membuat analisis terhadap trend penggunaan Frog VLE
sebelum dan selepas naik taraf lebar jalur 30 Mbps. Hasil analisis
tersebut mendapati sebanyak 249 (61.8%) daripada 403 sekolah yang
dinaik taraf rangkaiannya ke fiber sehingga bulan Ogos 2018 gagal
mencapai KPI penggunaan Frog VLE. Selain itu, tiada peningkatan
pencapaian KPI di 249 sekolah tersebut walaupun lebar jalur telah dinaik
taraf melibatkan peningkatan kos sejumlah RM14.75 juta bagi tempoh
Julai hingga Oktober 2018. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 14.
JADUAL 14
SEKOLAH YANG TIDAK MENCAPAI KPI
SEBELUM DAN SELEPAS NAIK TARAF LEBAR JALUR
PERATUS KPI PENGGUNAAN FROG VLE
JUMLAH SEKOLAH
TIDAK OLEH MURID DI 249 SEKOLAH
BIL. NEGERI NAIK TIDAK MENCAPAI PERATUS
JUMLAH JUMLAH
TARAF MENCAPAI KPI KPI PENGGUNAAN
SASARAN PENGGUNAAN
FIBER SETIAP BULAN (%) (%)
1. Sabah 128 100 78.1 322,670 43,044 13.3
2. Sarawak 96 83 86.5 228,027 13,095 5.7
3. Selangor 61 22 36.1 106,784 32,492 30.4
4. Johor 21 4 19.0 15,919 4,344 27.3
5. Kedah 16 7 43.8 26,114 4,046 15.5
6. Pulau Pinang 16 12 75.0 41,857 6,143 14.7
7. Negeri Sembilan 14 4 28.6 18,929 5,458 28.8
8. W.P. Kuala Lumpur 12 2 16.7 8,466 1,184 14.0
9. Pahang 10 8 80.0 22,086 4,639 21.0
10. Perak 10 4 40.0 12,536 3,580 28.6
11. Kelantan 8 1 12.5 4,957 604 12.2
12. Perlis 5 0 0.0
13. Terengganu 4 0 0.0
14. Melaka 1 1 100.0 1,157 419 36.2
15. W.P. Putrajaya 1 1 100.0 2,580 54 2.1
JUMLAH 403 249 61.8 812,082 119,102 14.7
Sumber: Analisis JAN Terhadap Laporan Pencapaian KPI Bulanan
10--100
10 100 Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 100 28/06/2019 11:22 AM

Rancangan asal pemilihan sekolah untuk naik taraf ke talian fiber adalah
berdasarkan kepada penggunaan internet dan VLE yang tinggi. Bagaimanapun,
Mesyuarat JPP Siri Khas Bilangan 1/2018 (19 Februari 2018) dan JPP Bil. 6/2018
(12 September 2018) memutuskan senarai sekolah untuk dipasang fiber 30
Mbps mesti mengambil kira kumpulan sekolah PAK-21 serta keperluan daripada
Bahagian-bahagian lain dalam KPM. Walaupun kriteria asal pemilihan sekolah
yang dinaik taraf kepada 30 Mbps tidak dipatuhi sepenuhnya, KPM dalam
kekangan yang ada berusaha untuk memastikan pembekalan 30 Mbps kepada
sekolah yang dipilih dapat dioptimumkan penggunaannya.
Pada pendapat Audit, peruntukan yang dibelanjakan untuk fiberization

tidak memberi kesan kepada pencapaian objektif perkhidmatan
1BestariNet kerana tidak dimanfaatkan sepenuhnya oleh sekolah yang
terpilih.
viii. Selanjutnya, merujuk kepada objektif mengurangkan jurang antara luar

bandar dengan bandar, pihak Audit telah menganalisis penggunaan Frog
VLE mengikut lokasi sekolah bagi kategori bandar dan luar bandar.
Daripada jumlah keseluruhan 10,185 sekolah, didapati murid di 1,847
(18.1%) sekolah tidak pernah mengakses Frog VLE sekolah masing-
masing sepanjang bulan Februari hingga Oktober 2018. Daripada 1,847
sekolah tersebut, sebanyak 1,810 (98%) sekolah terdiri daripada sekolah
luar bandar. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 15.
JADUAL 15
PENGGUNAAN FROG VLE YANG TIDAK MENYELURUH MENGIKUT LOKASI
LOKASI JUMLAH BILANGAN SEKOLAH YANG TIDAK PERNAH PERATUS
BIL.
SEKOLAH SEKOLAH DIAKSES FROG VLE OLEH MURID (%)
1. Bandar 3,096 37 1.2
2. Luar Bandar 7,089 1,810 25.5

JUMLAH 10,185 1,847 18.1
Berdasarkan Aplikasi Pangkalan Data Murid (APDM) pada bulan Jun 2018, nisbah
peralatan ICT dengan jumlah murid mengikut sekolah di bandar adalah 1:10,
luar bandar 1:8 dan pedalaman 1:3. Ini berikutan tiada peruntukan untuk
penggantian peralatan ICT serta pengurangan sumber peruntukan untuk
penyenggaraan peralatan ICT sedia ada.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 101
101
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 101 28/06/2019 11:22 AM

Sesetengah sekolah mengambil pendekatan penggunaan Frog VLE sebagai
sokongan pengajaran oleh guru tanpa melibatkan log masuk oleh murid
disebabkan kekangan seperti yang dinyatakan di atas. Ini merupakan antara
sebab KPI tidak dapat dicapai memandangkan KPI Frog VLE hanya mengambil
kira penggunaan oleh murid secara unik.
Pada pendapat Audit, penggunaan Frog VLE sebagai pelantar

perkongsian dan kolaborasi PdP adalah tidak efektif kerana tidak
melibatkan murid dalam penggunaannya.
ix. Analisis Audit selanjutnya terhadap data pengguna mendapati Frog VLE
di 35 sekolah tidak pernah diakses oleh murid, guru mahupun ibu bapa
sejak bulan Julai 2016 hingga Disember 2018. Sejumlah RM1.69 juta
telah dibayar untuk Frog VLE di 35 sekolah tersebut walaupun tiada
akses bagi tempoh bulan Julai 2016 hingga November 2018. Bilangan
sekolah yang terlibat mengikut negeri adalah seperti di Jadual 16.
JADUAL 16
BILANGAN SEKOLAH YANG TIDAK PERNAH DIAKSES FROG VLE
OLEH MURID, GURU DAN IBU BAPA MENGIKUT NEGERI
BIL NEGERI BILANGAN SEKOLAH
1. Sarawak 21
2. Sabah 10
3. WP Kuala Lumpur 3
4. Kelantan 1
JUMLAH 35
Sumber: Analisis JAN Terhadap Data 1BestariNet
x. Analisis lanjut Audit mendapati murid, guru dan ibu bapa di lima (5)
sekolah di Sarawak tidak mengakses Frog VLE bagi beberapa bulan
antara Januari 2017 hingga Januari 2018. Butiran terperinci adalah
JADUAL 17
SEKOLAH DI NEGERI SARAWAK YANG TIDAK MENGAKSES
FROG VLE BAGI BEBERAPA BULAN
KOD DAN NAMA JUMLAH BULAN BULAN YANG TIADA AKSES
BIL.
SEKOLAH YANG TIADA AKSES BAGI SEMUA PENGGUNA
SMK St. Columba
1. 12 Januari hingga November 2017 dan Januari 2018
(YFB4102)
SMK St. Joseph Januari, Mei, Julai, Ogos, September, Oktober, November,
2. 9
(YFB4103) Disember 2017 dan Januari 2018
SMK Agama Matang 2 Januari, Februari, Jun, Julai, September, Oktober,
3. 8
(YRA1302) November 2017 dan Januari 2018
10--102
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 102 28/06/2019 11:22 AM

KOD DAN NAMA JUMLAH BULAN BULAN YANG TIADA AKSES
BIL.
SEKOLAH YANG TIADA AKSES BAGI SEMUA PENGGUNA
SMK Song
4. 5 Januari, Februari, Julai, Disember 2017 dan Januari 2018
(YEE7301)
SMK Agama Igan
5. 4 Mac, April, Oktober 2017 dan Januari 2018
(YRA3201)
Nota: SMK - Sekolah Menengah Kebangsaan
Sebahagian besar sekolah tersebut dibekalkan perkhidmatan Frog VLE menerusi

peranti Frog Appliance yang diletakkan di premis sekolah dan tidak memerlukan
sambungan internet berkelajuan tinggi. Peranti Frog Appliance ini perlu
dihidupkan sepanjang waktu dan berada dalam keadaan online untuk data
penggunaan dimuat naik dan diselaraskan dengan cloud Frog VLE.
Pihak KPM mendapati 30 sekolah di Kelantan, Sabah dan Sarawak mengalami

kekangan pembekalan elektrik yang stabil menyebabkan peranti Frog Appliance
seringkali dimatikan. KPM juga mendapati aduan yang dibuat kepada Meja
Bantuan 1BestariNet berkaitan Frog VLE telah diselesaikan mengikut SLA yang
ditetapkan.
Tiga (3) sekolah di WP Kuala Lumpur merupakan sekolah yang telah ditamatkan
operasi serta digabungkan dengan sekolah berhampiran berdasarkan makluman
daripada agensi KPM di peringkat negeri. Menurut SOP, perkhidmatan VLE masih
perlu diteruskan untuk sekolah tersebut sehingga tempoh enam (6) minggu
(grace period). Ia bagi membolehkan guru-guru membuat proses pemindahan
bahan (Site Transfer) yang dikaitkan dengan ID masing-masing ke VLE di
sekolah baharu. Proses penamatan VLE sekolah-sekolah ini dimuktamadkan
apabila mendapat pengesahan daripada agensi peringkat negeri pada 17 Januari
2019.
Pihak Audit telah meneliti maklum balas yang diterima daripada pihak
KPM. Namun pihak Audit berpendapat kelemahan mekanisme tadbir
urus pemantauan di peringkat KPM, BSTP, BTPN dan PKG
menyumbang kepada wujudnya sekolah yang tidak pernah memuat
naik data daripada Frog Appliance ke cloud Frog VLE sekolah masing-
masing selama dua (2) tahun lima (5) bulan. Manakala bagi sekolah di
WP Kuala Lumpur, penamatan 1BestariNet hanya berkuat kuasa pada
31 Disember 2018.
Pihak Audit juga berpendapat masih terdapat jurang antara sekolah

bandar dengan luar bandar dari segi penggunaan Frog VLE.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 103
103
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 103 28/06/2019 11:22 AM

Pemantauan yang tidak menyeluruh mengakibatkan terdapat sekolah
gagal mencapai KPI penggunaan Frog VLE yang ditetapkan.
b. Faktor Penyebab Pencapaian KPI yang Rendah
Berdasarkan lawatan fizikal Audit dan analisis Audit, antara penyebab

pencapaian KPI yang rendah adalah seperti berikut:
i. Penggunaan Frog VLE oleh Guru
 Prestasi Penggunaan Frog VLE oleh Guru
- Peranan guru adalah sangat penting dalam menjayakan VLE

melalui penyediaan laman pembelajaran dan pemilihan sumber
bahan PdP, di samping galakan penggunaan adalah bermula
daripada guru. Berdasarkan analisis Audit, didapati jumlah guru
yang menggunakan Frog VLE pada setiap bulan adalah antara
48,824 (11.5%) hingga 132,675 (31.3%) guru pada tahun 2018
berbanding populasi guru berjumlah 423,566 orang. Butiran
terperinci adalah seperti di Jadual 18.
JADUAL 18
PENGGUNAAN FROG VLE OLEH GURU MENGIKUT BULAN BAGI TAHUN 2018
JUMLAH GURU PERATUS
BIL. BULAN PENGGUNAAN
POPULASI* PENGGUNAAN (%)
1. Januari 116,067 27.4
2. Februari 117,253 27.7
3. Mac 124,289 29.3
4. April 132,675 31.3
5. Mei 102,690 24.2
6. Jun 79,204 18.7
423,566
7. Julai 101,458 24.0
8. Ogos 105,935 25.0
9. September 94,268 22.3
10. Oktober 102,493 24.2
11. November 88,351 20.9
12. Disember 48,824 11.5
Nota: (*) - Populasi guru berdasarkan data pada bulan Januari 2018
- Hasil analisis Audit terhadap data penggunaan Frog VLE oleh guru
bagi tahun 2018 di 42 sampel sekolah mendapati seramai 950
(42.8%) daripada 2,222 guru tidak pernah mengakses masuk ke
dalam Frog VLE. Pecahan bilangan guru mengikut kekerapan
mengakses Frog VLE adalah seperti Carta 3.
10--104
10 104 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 104 28/06/2019 11:22 AM

CARTA 3
BILANGAN GURU YANG MENGAKSES FROG VLE
PADA TAHUN 2018 MENGIKUT KEKERAPAN
Antara cabaran yang dihadapi oleh guru termasuk kekangan masa yang
tidak mencukupi untuk diagihkan antara aktiviti instruksional, pembangunan
bahan pengajaran dan tugas-tugas pengurusan murid.
KPM juga tidak menetapkan sebarang dasar bagi guru menggunakan Frog
VLE, tetapi memberi penekanan bahawa perkhidmatan yang disediakan ini
merupakan antara kaedah terbaik dalam PdP. Jawatankuasa Mengkaji Beban
Tugas Guru menyatakan dalam Mesyuarat Susulan Jemaah Menteri KPM Bil.
15/2018 bahawa dari segi teknologi pendidikan, pelaksanaan Frog VLE
menyumbang kepada beban guru kerana fasiliti yang tidak mampu
menampung penggunaan dan keperluan internet di sekolah.
Bagi mencapai matlamat pendidikan digital, beberapa teras strategik telah

dikenal pasti iaitu kompetensi guru, di mana teras strategiknya ialah untuk
Memperkukuh Pengajaran melalui Pengintegrasian Teknologi Pendidikan
yang terkini dan disokong dengan penggunaan infrastruktur dan teknologi
secara optimum. Bagi tujuan itu, KPM akan melaksanakan perkara berikut:
 meningkatkan kompetensi guru melalui latihan dalam praperkhidmatan

(peranan Institut Pendidikan Guru Malaysia (IPGM) dan Institut
Pengajian Tinggi (IPT));
 meningkatkan kompetensi pentadbir (peranan Institut Aminuddin Baki

dan Akademi Kepimpinan Pendidikan Tinggi);
 kerjasama dengan IPT dan pihak luar (seperti Malaysia Digital Economy
Corporation dan MIMOS Berhad) serta pihak industri;
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 105
105
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 105 28/06/2019 11:22 AM

 peluang untuk peningkatan kepakaran dalam bidang ICT melalui kursus
pendek di IPT berdekatan/dalam lokasi; dan
 pertambahan bilangan pakar dalam bidang yang berkaitan dengan The

Fourth Industrial Revolution (Master dan Doktor Falsafah).
Pada pendapat Audit, penggunaan Frog VLE boleh diwajibkan bagi

maksud PdP tertentu secara beransur-ansur, berfokus dan
mengikut kesesuaian oleh KPM. Penggunaan Frog VLE yang tidak
diwajibkan dalam PdP menunjukkan pelaburan yang tinggi telah
dibuat untuk sesuatu yang bukan mandatori. Ini dibuktikan apabila
pihak pengurusan sekolah juga tidak memberi perhatian terhadap
penggunaan Frog VLE oleh guru dalam PdP. Seterusnya
mengakibatkan 43% guru di 42 sampel sekolah yang dilawati tidak
pernah mengakses dalam tahun 2018.
 Penyediaan Laman Pembelajaran oleh Guru
- BSTP melalui Sektor Pembangunan e-Pembelajaran (SPeP)

merupakan sektor yang bertanggungjawab dalam menyelia
kandungan VLE. Sektor ini berperanan dalam memastikan
kandungan yang sesuai dimuat naik sebelum ia digunakan dalam
platform Frog VLE iaitu Frog Store yang boleh diakses dan
digunakan oleh semua guru di sekolah.
- Berdasarkan Kamus KPI bagi Inisiatif ke-79 PPPM 2013 – 2025,

SPeP telah menetapkan KPI bagi penerbitan laman pembelajaran
yang dibangunkan oleh guru. Bagi tahun 2016 dan 2017, KPI
yang ditetapkan adalah bilangan laman pembelajaran yang
dimuat naik ke dalam MoE Repositori masing-masing berjumlah
12,000 dan 13,000 laman. Bagi tahun 2018 pula, sasaran KPI
yang ditetapkan telah ditukar kepada bilangan guru. Penetapan
sasaran berdasarkan 100% peningkatan daripada 4,248 guru
(tahun 2017) bersamaan 8,496 guru membangunkan laman
pembelajaran ke dalam Frog Store VLE.
- Status pencapaian KPI bagi tahun 2016 hingga 2018 adalah

10--106
10 106 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 106 28/06/2019 11:22 AM

JADUAL 19
STATUS PENCAPAIAN KPI BAGI TAHUN 2016 HINGGA 2018
PERATUS
BIL. TAHUN KPI SASARAN PENCAPAIAN PENCAPAIAN
(%)
1. 2016 Penerbitan laman pembelajaran 12,000 laman *10,018 laman 83.5
15,082 laman
2. 2017 Penerbitan laman pembelajaran 13,000 laman 116.0
(oleh 4,248 guru)
3,317 guru
3. 2018 Pembangunan laman pembelajaran oleh guru 8,496 guru 39.0
(4,738 laman)
Sumber: BSTP, KPM
Nota : (*) - Tiada maklumat bilangan guru yang membangunkan laman.
- Analisis Audit mendapati bagi tahun 2018, hanya 3,317 (0.8%)

daripada jumlah keseluruhan 423,566 guru telah membangunkan
laman pembelajaran dan diterbitkan dalam Frog Store. Ini
menunjukkan sasaran yang ditetapkan oleh SPeP tidak tercapai
iaitu sebanyak 8,496 guru menerbitkan laman pembelajaran
untuk diterbitkan ke dalam Frog Store. Selain itu, bilangan laman
diterbitkan pada tahun 2018 berjumlah 4,738 didapati merosot
sebanyak 10,344 berbanding 15,082 laman pada tahun 2017. Ini
kerana bagi tahun 2017, bilangan laman dikira berdasarkan muat
naik ke dalam MoE Repositori. Manakala bagi tahun 2018, kiraan
dibuat berdasarkan laman yang diluluskan dalam Frog Store.
JADUAL 20
BILANGAN LAMAN PEMBELAJARAN YANG TELAH DILULUSKAN MENGIKUT NEGERI
JUMLAH
BIL. NEGERI KESELURUHAN BIL. SEKOLAH BIL. GURU BIL. LAMAN
SEKOLAH
1. Sarawak 1,454 60 897 1,072
2. Kelantan 594 87 397 468
3. Terengganu 502 85 310 441
4. Wilayah Persekutuan 349 78 203 422
5. Selangor 935 134 223 415
6. Sabah 1,293 64 298 371
7. Kedah 748 59 296 348
8. Perak 1,099 86 188 348
9. Pulau Pinang 399 61 199 222
10. Johor 1,183 33 110 166
11. Perlis 104 52 92 121
12. Negeri Sembilan 475 12 19 52
13. Pahang 736 9 29 39
14. Melaka 314 12 20 29
15. BSTP 36 224
JUMLAH 10,185 832 3,317 4,738
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 107
107
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 107 28/06/2019 11:22 AM

KPI bagi tahun 2016 dan 2017 adalah berdasarkan bilangan laman yang
diterbitkan. Bagaimanapun bagi tahun 2018, hasil daripada Bengkel Kerja
Perancangan Inisiatif Sokongan PPPM 2018 pada 15 hingga 17 Januari 2018,
KPI adalah berdasarkan bilangan guru yang menghasilkan laman. Tujuan
perubahan ini adalah untuk meningkatkan bilangan guru yang terlibat dalam
perkongsian ilmu melalui penerbitan laman pembelajaran. Bilangan guru yang
dikira adalah berasaskan guru “unik” yang menerbit dan menghantar laman
pembelajaran yang dihasilkan ke MoE Repositori untuk semakan dan
pengesahan sebelum dimuat naik ke Frog Store. “Unik” membawa maksud
seorang guru yang menghasilkan atau secara berulang menghasilkan laman.
Berdasarkan data Teachers Dashboard didapati ramai guru membangunkan

laman pembelajaran untuk kegunaan dalaman sekolah sahaja. Laman ini tidak
direkodkan dalam Frog Store kerana tidak dikongsi. Sebagai contoh bagi tempoh
30 Ogos 2018 hingga 5 September 2018 (seminggu), sebanyak 188,859 laman
telah dibangunkan oleh guru di seluruh negara. Ini menunjukkan pembangunan
laman pembelajaran untuk kegunaan dalaman sekolah adalah tinggi. KPM akan
menggalakkan guru untuk memuat naik laman pembelajaran untuk tujuan
perkongsian bagi meningkatkan bilangan laman dalam Frog Store.
Pada pendapat Audit, laman pembelajaran yang dibangunkan oleh

guru dan diterbitkan dalam Frog Store bagi tahun 2018 adalah rendah.
Pihak KPM tidak menetapkan dasar dan sasaran yang jelas serta
latihan berkaitan agar penglibatan di kalangan guru lebih luas. Faktor-
faktor seperti infrastruktur dan peralatan ICT yang kurang turut
mempengaruhi pencapaian. Keadaan ini mengakibatkan objektif bagi
menyediakan media penyaluran maklumat dan perkongsian sumber
tidak dapat dicapai.
ii. Kemudahan Peralatan ICT Bagi Menyokong Pembelajaran Frog

VLE
 PPPM 2013 – 2025, Anjakan 7 menyatakan cadangan KPM untuk

menyediakan akses internet dan persekitaran pembelajaran maya
melalui 1BestariNet bagi kesemua 10,000 sekolah menjelang tahun
2015. Manakala Garis Asas (2016 – 2020) Keperluan Pembangunan
Infrastruktur Sekolah menyasarkan sekurang-kurangnya 10 murid
bagi setiap alat peranti ICT di semua sekolah. Bagi memastikan
kecekapan kos, KPM akan melabur dalam peranti yang sesuai dengan
10--108
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 108 28/06/2019 11:22 AM

tujuan penggunaan, seperti komputer asas atau komputer riba kos
rendah.
 Lawatan Audit terhadap 35 sampel sekolah mendapati sebanyak

sembilan (9) sekolah di bandar dan empat (4) sekolah di luar bandar
tidak mencapai sekurang-kurangnya 10 murid bagi setiap alat peranti
ICT di sekolah iaitu dengan nisbah komputer kepada murid antara
1:11 hingga 1:30. Lawatan Audit juga mendapati penggunaan Frog
VLE adalah terhad semasa sesi pembelajaran di makmal komputer
sahaja walaupun nisbah alat peranti ICT kepada murid kurang
daripada 1:10. Butiran kemudahan ICT yang sedia ada di sekolah
berbanding bilangan murid adalah seperti di Jadual 21.
JADUAL 21
KEMUDAHAN KOMPUTER DI SEKOLAH BERBANDING JUMLAH MURID
SINGKATAN NAMA BILANGAN PC YANG BERFUNGSI BILANGAN
BIL. NISBAH
SEKOLAH DESKTOP LAPTOP NETBOOK CHROMEBOOK JUMLAH MURID
BANDAR
SMA Mahmudiah
1. 17 21 0 0 38 929 1:24
(TFT5002)
SK Tengku Ampuan
2. 29 0 0 0 29 562 1:19
Intan (TBB5038)
3. KV Setapak (WHA0002) 31 0 0 0 31 464 1:14
SMK Kuching High
4. 20 0 82 0 102 1,509 1:14
(YFB1201)
SJKC Kepong 3
5. 66 0 0 69 135 1,603 1:11
(WBC0172)
SMK Ibrahim Fikri
6. 39 0 0 64 103 1,345 1:13
(TEA7001)
SMT Kuala Terengganu
7. 0 0 40 0 40 497 1:12
(TKE7001)
SJKC Sin Hwa
8. 2 0 5 57 64 730 1:11
(ABC3048
SMA Kuala Lumpur
9. 28 0 0 35 63 700 1:11
(WRA0004)
LUAR BANDAR
SK Bukit Wan
10. 10 0 0 0 10 305 1:30
(TBA7010)
SMK Tun Indera
11. 0 0 8 0 8 192 1:24
(TEA5043)
SK Kuala Telemong
12. 0 0 16 0 16 222 1:13
(TBA5047)
SK LKTP Belara
13. 14 0 0 0 14 154 1:11
(TBA7017)
Sumber: Lawatan fizikal Audit dan pihak sekolah
Nota: KV – Kolej Vokasional
SMK – Sekolah Menengah Kebangsaan
SMA – Sekolah Menengah Agama
SMT – Sekolah Menengah Teknik
SK – Sekolah Kebangsaan
SJKC – Sekolah Jenis Kebangsaan Cina
 Pihak Audit juga mendapati daripada 2,760 peralatan ICT yang ada di
35 sekolah tersebut yang terdiri daripada komputer desktop,
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 109
109
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 109 28/06/2019 11:22 AM

komputer riba, netbook dan chromebook, sebanyak 386 (14%)
peralatan telah rosak dan tidak dibaiki menyebabkan ia tidak boleh
digunakan bagi proses pembelajaran.
Bagi tahun 2015 hingga 2018, KPM tidak menerima peruntukan

pembangunan untuk perolehan peralatan ICT walaupun telah beberapa kali
membuat permohonan kepada Unit Perancang Ekonomi (UPE). Pembekalan
baharu yang dibuat ke 4,501 sekolah adalah berjumlah 389,758 unit
Netbook 1Malaysia yang dihadiahkan pihak Suruhanjaya Komunikasi dan
Multimedia Malaysia untuk kegunaan sekolah. Selain itu, permohonan KPM
untuk RMKe-11 berjumlah RM1.57 bilion bagi infrastruktur ICT untuk PdP
yang lebih kondusif di 8,002 sekolah telah ditolak oleh UPE, JPM. kerana
fokus utama diberikan kepada pembangunan sekolah.
KPM akan menggunakan dapatan pihak Audit sebagai asas untuk

perancangan pasca 1BestariNet Fasa 2 dengan mengambil kira syor Audit
dalam Request For Proposal (RFP) fasa berikutnya. Teknologi khususnya dari
aspek penyediaan peralatan dan capaian internet yang sesuai akan
disediakan untuk menyokong proses pembelajaran di peringkat sekolah.
Proses pengajaran dengan menggunakan teknologi yang dibekalkan secara
optimum juga akan diberikan penekanan.
Pada pendapat Audit, status peralatan ICT bagi menyokong

pembelajaran Frog VLE di sekolah-sekolah di bawah nisbah
keperluan asas yang diperlukan mengakibatkan penggunaan Frog
VLE yang rendah. Selain itu, kekangan peruntukan juga
menyebabkan perolehan peralatan ICT tidak dapat dilaksanakan.
Isu kewangan, peralatan, infrastruktur, demografi sekolah dan
pelaksanaan secara big bang untuk sekolah bandar dan luar bandar
tanpa mengambil kira faktor-faktor di atas telah menjejaskan
pencapaian objektif 1BestariNet.
a. Pada 3 September 2014, Kementerian Kewangan bersetuju meluluskan

permohonan KPM untuk melanjutkan perkhidmatan kontraktor bagi
pelaksanaan 1BestariNet Fasa 2 untuk tempoh tiga (3) tahun mulai 1 Januari
2015 hingga 31 Disember 2017 dengan anggaran kos RM1.32 bilion.
10--110
10 110 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 110 28/06/2019 11:22 AM

Kelulusan ini tertakluk kepada pelaksanaan Makmal Pengurusan Nilai dan
kelulusan Jawatankuasa Teknikal ICT MAMPU (JTICT) sebelum perolehan
boleh dilaksanakan.
b. Mesyuarat JTICT Bil. 11/2015 (Khas) pada 31 Julai 2015 meluluskan

permohonan KPM dengan beberapa syarat. Antara syarat tersebut adalah:
i. KPM hendaklah melaksanakan kaedah perolehan yang membawa

pulangan nilai yang terbaik kepada Kerajaan.
ii. KPM hendaklah menetapkan KPI yang jelas bagi mencapai objektif
projek.
c. Pelantikan Ahli Jawatankuasa Rundingan Harga bagi pelaksanaan perolehan

perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 telah dibuat pada 5 Jun 2015. Mesyuarat
Jawatankuasa telah diadakan pada 7 Ogos 2015 dan harga yang dipersetujui
selepas rundingan antara KPM dan kontraktor berjumlah RM1.32 bilion.
Lembaga Perolehan (A), KPM telah memperakukan hasil rundingan harga
tersebut pada 13 Ogos 2015. Seterusnya permohonan untuk
memuktamadkan rundingan harga tersebut telah dikemukakan kepada
Kementerian Kewangan pada 21 Ogos 2015. Pada 23 September 2015,
Kementerian Kewangan bagaimanapun memutuskan supaya kontrak Fasa 1
dilanjutkan sementara menunggu keputusan memuktamadkan hasil
rundingan harga bagi Fasa 2.
d. Makmal Pengurusan Nilai telah dilaksanakan melalui tiga (3) sesi pada tahun
2014 bertarikh 8 hingga 12 September 2014, 20, 21 dan 23 Oktober 2014
serta 10 hingga 12 November 2014. Satu (1) sesi diadakan pada tahun 2016
bertarikh 2 hingga 5 Februari 2016 dan pembentangan akhir laporan makmal
telah dibuat kepada pengurusan tertinggi KPM pada 23 Februari 2016.
e. Mesyuarat Jawatankuasa Perolehan Menteri Kewangan 1 Bil. 3/2016 yang

bersidang pada 21 April 2016 memutuskan supaya KPM menggunakan input
dan penemuan daripada Makmal Pengurusan Nilai sebagai asas penyediaan
cadangan teknikal dan kos. KPM telah mengemukakan cadangan teknikal
dan kos untuk 1BestariNet Fasa 2 kepada Kementerian Kewangan pada 20
Mei 2016. Kelulusan Kementerian Kewangan telah diperolehi pada 3 Jun
2016 untuk pelaksanaan 1BestariNet Fasa 2 selama tiga (3) tahun dengan
kos sejumlah RM1.47 bilion (tanpa GST).
f. Kos untuk pelaksanaan perkhidmatan 1BestariNet bagi Fasa 1 dan Fasa 2

adalah RM2.71 bilion bagi tempoh 13 November 2011 hingga 30 Jun 2019.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 111
111
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 111 28/06/2019 11:22 AM

JADUAL 22
KOS PERKHIDMATAN 1BESTARINET BAGI FASA 1 DAN 2
TARIKH KOS KONTRAK
BIL. BUTIRAN TEMPOH KONTRAK
PERJANJIAN (RM Juta)
1. Perkhidmatan 1BestariNet 07.05.2012 13.12.2011 – 12.06.2014 663.00
2. *Perjanjian Tambahan Pertama 04.10.2012 13.12.2011 – 12.06.2014 Tiada Kos
3. Perjanjian Tambahan Ke-2 24.12.2014 13.12.2011 – 12.06.2014 2.09
7. Perjanjian Tambahan Ke-6 Tiada Tarikh 01.10.2015 – 31.10.2015 22.99
11. Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2 30.08.2016 01.07.2016 – 30.06.2019 1,550.00
JUMLAH 2,712.35
Sumber: Kontrak 1BestariNet
Nota: (*) - Perubahan jadual bayaran bagi skop kerja lesen VLE dan pengurusan/penyenggaraan VLE yang tidak
melibatkan perubahan kos
g. Bagi perkhidmatan Fasa 2, sejumlah RM995 juta (64.2%) telah dibelanjakan

setakat 31 Disember 2018. Pecahan bayaran adalah seperti di Jadual 23.
JADUAL 23
PRESTASI BAYARAN MENGIKUT KOMPONEN PROJEK SETAKAT 31 DISEMBER 2018
AMAUN PERATUS
KOS KONTRAK
BIL. KOMPONEN BAYARAN BAYARAN
(RM)
(RM) (%)
1. Capaian Lebar Jalur (KPM) 21,273,057.55 13,291,931.94 62.5
2. Capaian Lebar Jalur (Sekolah) 509,210,560.05 281,117,855.10 55.2
3. Pelan Data Guru 236,736,000.00 128,977,405.40 54.5
4. Frog Appliance 29,512,620.00 18,371,895.56 62.3
 VLE (IPGM) 1,681,680.00 662,596.10 39.4
5.
 VLE (Sekolah) 615,104,490.00 475,426,504.80 77.3
 Perkhidmatan Keselamatan Terurus 13,400,000.00 10,450,000.02 78.0
6.
 Monitoring Services 4,500,000.00 3,500,000.00 77.8
7. Latihan 5,400,000.00 5,304,000.00 98.2
8. Pengurusan dan Pentadbiran 6,000,000.00 394,593.64 6.6
9. Pengurusan Perubahan* 18,358,195.00 8,205,938.92 44.7
JUMLAH 1,461,176,602.60 945,702,721.48 64.7
GST/SST (6%) 87,670,696.15 49,276,393.67
JUMLAH KESELURUHAN 1,548,847,198.75 994,979,115.15 64.2
Sumber: BSTP, KPM
Nota: (*) - Dilaksanakan oleh Syarikat lain yang dilantik oleh KPM
10--112
10 112 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 112 28/06/2019 11:22 AM

6.2.2. Pengurusan Perolehan - Makmal Pengurusan Nilai
a. Berdasarkan Pekeliling Unit Perancang Ekonomi Bilangan 3 Tahun 2009,

Pengurusan Nilai perlu dilaksanakan bagi projek yang bernilai RM50 juta dan
ke atas. Pengurusan Nilai bertujuan untuk mengenal pasti, menyediakan
pilihan dan mengeluarkan komponen dan kos yang tidak menyumbang
kepada nilai perkhidmatan sistem dan projek tanpa menjejaskan objektif dan
fungsi yang ditetapkan.
b. Merujuk kepada Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2013 Siri 3, Makmal
Pengurusan Nilai tidak dilaksanakan dalam Fasa 1. Semakan Audit
mendapati KPM telah melaksanakan Makmal Pengurusan Nilai Projek
1BestariNet Fasa 2 melalui tiga (3) sesi bertarikh 8 hingga 12 September
2014, 20, 21 dan 23 Oktober 2014 serta 10 hingga 12 November 2014.
Berdasarkan Laporan Makmal Pengurusan Nilai, antara cadangan makmal
adalah VLE dilaksanakan secara rintis kepada 400 sekolah terlebih dahulu
bagi memastikan outcome yang diperoleh.
c. Semakan Audit selanjutnya mendapati cadangan makmal telah dibincangkan

dalam Mesyuarat Susulan Jemaah Menteri yang dipengerusikan oleh YB
Menteri Pendidikan pada 21 November 2014. Mesyuarat tersebut
memutuskan supaya KPM menolak keputusan Makmal Pengurusan Nilai atas
beberapa justifikasi. Antara justifikasi yang dinyatakan adalah bagi cadangan
rintis pelaksanaan VLE kepada 400 sekolah terpilih dilihat sebagai berundur
ke belakang memandangkan VLE adalah perkhidmatan kesinambungan yang
telah bermula sejak 13 Disember 2011. Perkara ini akan menyekat peluang
sekolah-sekolah untuk maju ke hadapan serta mengakibatkan proses
pengajaran dan pembelajaran terganggu.
Pengurusan Tertinggi KPM menyatakan bahawa VLE sudah mula digunakan

sejak 1BestariNet Fasa 1. Jika rintis dilaksanakan di 400 sekolah, ianya akan
kelihatan sebagai langkah backward kerana perkhidmatan ini tersedia ada di
sekolah.
KPM telah melaksanakan Kajian Impak dan Hala Tuju Pendidikan Digital Negara
pada bulan November 2018 hingga Februari 2019 di 257 sekolah. Ia melibatkan
8,317 responden yang terdiri daripada pentadbir, guru dan murid dan dijangka
siap pada bulan Ogos 2019. Dapatan kajian akan digunakan untuk
penambahbaikan pelaksanaan akan datang meliputi aspek berikut:
a. keberkesanan perancangan strategik ICT untuk tujuan pendidikan;

b. peningkatan kecekapan pelaksanaan program;
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 113
113
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 113 28/06/2019 11:22 AM

c. penyediaan dan pembangunan ekosistem pendidikan digital yang kondusif;
d. perkhidmatan sokongan serta bimbingan yang berkesan;
e. pelaksanaan tadbir urus yang cekap dan berkesan; dan
f. pengurusan optimum sumber kewangan.
Pihak Audit berpendapat bahawa perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2

dilaksanakan secara big bang tanpa mengambil kira status
infrastruktur, kelengkapan peralatan ICT dan ini melibatkan kos yang
tinggi. Dengan prestasi penggunaan Frog VLE oleh guru dan murid
serta pencapaian KPI yang rendah telah menyebabkan kurang
pulangan value for money. Walaupun Frog VLE telah digunakan
semasa Fasa 1, penggunaannya adalah sangat rendah pada tempoh
tersebut. KPM boleh mencadangkan pelaksanaan secara berfokus
dengan justifikasi bilangan sekolah yang wajar.
6.2.3. Pengurusan Perubahan
a. Kontrak Perjanjian Lewat Ditandatangani
i. Klausa 4.2 Kontrak menyatakan komponen Pengurusan Perubahan

hendaklah dilaksanakan oleh pihak Kerajaan dengan kos ditanggung oleh
kontraktor dan dituntut semula (reimburse) oleh kontraktor daripada nilai
perjanjian. Pekeliling Perbendaharaan PK 4 pula menetapkan kontrak
perjanjian hendaklah ditandatangani secepat mungkin selepas semua
terma dan syarat dipersetujui oleh kedua-dua pihak dan selewat-
lewatnya empat (4) bulan daripada tarikh keluarnya Surat Setuju Terima.
ii. Semakan Audit mendapati perubahan skop perkhidmatan bagi kontrak

melibatkan Pengurusan Perubahan berjumlah RM20 juta. Perkhidmatan
ini sepatutnya dilaksanakan oleh pihak kontraktor bersama Kerajaan
tetapi dilaksanakan oleh pihak ketiga iaitu Syarikat (nombor pendaftaran:
486587-W). Perubahan skop tersebut telah mendapat kelulusan
Jawatankuasa Pemandu Projek melalui Mesyuarat Siri Khas/2017 pada
24 Januari 2017. Perjanjian tambahan dengan kontraktor untuk
perubahan skop ini telah ditandatangani pada 19 Disember 2018.
iii. Surat Setuju Terima bagi perkhidmatan Pengurusan Perubahan oleh

Syarikat dengan kos berjumlah RM19.46 juta dikeluarkan pada 23 Ogos
2017. Kontrak perjanjian ditandatangani pada 19 Disember 2018. Pihak
Audit mendapati berlaku kelewatan dalam menandatangani kontrak
selama 11 bulan 27 hari. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 24.
10--114
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 114 28/06/2019 11:22 AM

JADUAL 24
KELEWATAN MENANDATANGANI KONTRAK PERJANJIAN PENGURUSAN PERUBAHAN
TARIKH SURAT TARIKH KONTRAK
TARIKH KONTRAK TEMPOH
PERIHAL KONTRAK SETUJU SEPATUTNYA
DITANDATANGANI KELEWATAN
TERIMA DITANDATANGANI
Pelaksanaan komponen
11 bulan 27
Pengurusan Perubahan bagi 23.08.2017 23.12.2017 19.12.2018
hari
1BestariNet Fasa 2
Sumber: Fail Projek 1BestariNet Fasa 2
Draf perjanjian dengan Syarikat telah dikemukakan oleh Bahagian Perolehan

untuk semakan Penasihat Undang-undang (PUU), KPM pada 24 Oktober 2017
iaitu dua (2) bulan selepas Surat Setuju Terima (SST) dikeluarkan. Hasil
semakan oleh PUU KPM mendapati bahawa terdapat keperluan untuk meminda
Perjanjian Utama (Perkhidmatan 1BestariNet Fasa 2) sebelum perjanjian dengan
Syarikat ditandatangani.
Kelewatan menandatangani perjanjian adalah berdasarkan kepada syor daripada

PUU KPM agar perkara dasar yang berkaitan dengan surat Kementerian
Kewangan (MoF) bertarikh 20 Mac 2017 diselesaikan terlebih dahulu. Surat MoF
tersebut meminta KPM mengadakan perbincangan dengan kontraktor untuk
mengecilkan skop 1BestariNet Fasa 2 yang turut melibatkan pelaksanaan
komponen Pengurusan Perubahan. Makluman mengenai pengecilan skop ini
hanya diketahui melalui mesyuarat bertarikh 7 Disember 2017. Seterusnya, MoF
melalui surat bertarikh 15 Mei 2018 telah membatalkan surat pengecilan skop
bertarikh 20 Mac 2017 tersebut.
Sehubungan itu, Perjanjian Pengurusan Perubahan hanya boleh ditandatangani

selepas perkara dasar diselesaikan dengan pihak MoF dan Perjanjian Tambahan
dengan Kontraktor Utama ditandatangani.
b. Pelaksanaan Pengurusan Perubahan
i. Komponen Pengurusan Perubahan bagi 1BestariNet Fasa 2 dilaksanakan

oleh Syarikat yang dilantik oleh KPM dengan tempoh kontrak selama 16
bulan berkuat kuasa mulai 1 September 2017 hingga 31 Disember 2018.
Nilai keseluruhan perkhidmatan adalah berjumlah RM18.36 juta.
Berdasarkan Surat Setuju Terima (SST) bertarikh 23 Ogos 2017, antara
skop dan spesifikasi perkhidmatan pelaksanaan Pengurusan Perubahan
adalah:
 Menyediakan perkhidmatan pelaksanaan Pengurusan Perubahan bagi

1BestariNet Fasa 2 ke 10,178 sekolah KPM dengan memberi taklimat
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 115
115
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 115 28/06/2019 11:22 AM

kepada murid dan guru untuk 2,397 sekolah menengah serta kepada
murid, guru dan ibu bapa untuk 7,781 sekolah rendah.
 Menyediakan dokumen Pra Pelaksanaan Program, Semasa
Pelaksanaan Program dan Pasca Pelaksanaan Program.
 Memberi taklimat Pengurusan Perubahan kepada JPN, BTPN, PPD dan
PKG.
 Menyediakan Skim Galak Guna kepada murid yang tertinggi dalam
penggunaan VLE.
 Menyediakan senarai penerima Skim Galak Guna mengikut sekolah-
sekolah pada tempoh yang ditetapkan.
 Memastikan pada akhir pelaksanaan perkhidmatan mencapai sasaran
aktivasi ID VLE ibu bapa sebanyak 30%.
ii. Semakan Audit mendapati sebanyak 8,551 sekolah telah dilawati oleh
pihak Syarikat untuk memberi taklimat Pengurusan Perubahan. Pihak
Syarikat telah mengedarkan Buku Panduan Pengurusan Perubahan dan
Risalah Pengurusan Perubahan untuk ibu bapa semasa sesi taklimat
berkenaan bermula pada bulan Disember 2017 hingga Julai 2018.
Kandungan taklimat yang diberikan adalah pengenalan kepada Frog VLE
dan penekanan kepada pengaktifan ID guru, murid dan ibu bapa.
Bilangan sekolah yang dilawati oleh pihak Syarikat adalah seperti di
Jadual 25.
JADUAL 25
BILANGAN SEKOLAH YANG DILAWATI OLEH SYARIKAT
UNTUK PENGURUSAN PERUBAHAN
BIL. BULAN TAHUN BIL. SEKOLAH
1. Disember 2017 93
2. Januari 2018 1,370
3. Februari 2018 1,725
4. Mac 2018 1,760
5. April 2018 2,500
6. Mei 2018 931
7. Jun 2018 168
8. Julai 2018 4
JUMLAH KESELURUHAN 8,551
Sumber: Fail Projek 1BestariNet Fasa 2
iii. Bagi setiap sesi lawatan Pengurusan Perubahan, pihak sekolah akan
mengesahkan perkhidmatan diterima dengan menandatangani Sijil
Penerimaan Perkhidmatan (SPP). SPP yang telah disahkan akan
10--116
10 116 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 116 28/06/2019 11:22 AM

dikemukakan kepada BSTP berserta invois dan Laporan Sesi Taklimat
untuk tuntutan bayaran.
iv. Semakan Audit terhadap bayaran bagi sampel 203 sekolah bernilai
RM230,378 mendapati semua tuntutan bayaran disertakan dengan SPP
yang disahkan oleh Pengetua/Guru Besar Sekolah dan Laporan Sesi
Taklimat. Berdasarkan SPP dan Laporan Sesi Taklimat didapati tiada
kehadiran murid semasa sesi taklimat Pengurusan Perubahan di 21
(10.3%) sekolah melibatkan 17,018 murid. Selain itu, terdapat sesi
taklimat Pengurusan Perubahan yang tidak dihadiri oleh 31,817 ibu bapa
bagi murid sekolah rendah melibatkan 67 (45%) daripada 149 sampel
sekolah yang disemak. Butiran ketidakhadiran murid dan ibu bapa adalah
masing-masing seperti di Jadual 26 dan Jadual 27.
JADUAL 26
MURID TIDAK HADIR SEMASA SESI TAKLIMAT PENGURUSAN PERUBAHAN
SAMPEL TIADA KEHADIRAN MURID
PERATUS
BIL. NEGERI JUMLAH JUMLAH JUMLAH JUMLAH (%)
SEKOLAH MURID SEKOLAH MURID
SEKOLAH MURID
1. Terengganu 80 35,200 8 3,651 10.0 10.4

2. Sarawak 49 31,940 1 2,133 2.0 6.7
3. Perak 34 11,135 3 331 8.8 3.0
4. Selangor 23 24,510 8 10,342 34.8 42.2
5. Sabah 17 14,254 1 561 5.9 3.9
JUMLAH 203 117,039 21 17,018 10.3 14.5
JADUAL 27
IBU BAPA TIDAK HADIR SEMASA SESI TAKLIMAT
PENGURUSAN PERUBAHAN DI SEKOLAH RENDAH
SAMPEL TIADA KEHADIRAN IBU BAPA
PERATUS
BIL. NEGERI JUMLAH JUMLAH JUMLAH JUMLAH (%)
SEKOLAH IBU BAPA SEKOLAH IBU BAPA
SEKOLAH IBU BAPA
1. Terengganu 71 30,057 30 12,687 42.3 42.2
2. Sarawak 27 5,649 3 121 11.1 2.1
3. Perak 27 6,380 24 3,645 88.9 57.1
4. Selangor 23 21,018 10 15,364 43.5 73.1
5. Sabah 1 111 - - - -
JUMLAH 149 63,215 67 31,817 45.0 50.3
v. Semakan Audit selanjutnya mendapati pihak Syarikat turut menyerahkan

Borang Pengaktifan ID kepada pihak sekolah untuk diedarkan kepada
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 117
117
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 117 28/06/2019 11:22 AM

semua ibu bapa. Borang tersebut yang telah dilengkapkan hendaklah
dikembalikan kepada pihak Syarikat. Bagaimanapun pihak sekolah
beranggapan tiada keperluan untuk melaksanakan perkara tersebut
kerana pengedaran ID dan kata laluan untuk ibu bapa telah dibuat oleh
pihak sekolah sebelum kedatangan pihak Syarikat.
vi. Berdasarkan Lampiran B kontrak perjanjian – skop dan spesifikasi

perkhidmatan, sasaran yang ditetapkan kepada Syarikat adalah
30 peratus aktivasi ID VLE bagi ibu bapa. Analisis Audit terhadap
perbandingan jumlah ibu bapa yang mengaktifkan ID VLE selepas tarikh
pelaksanaan Pengurusan Perubahan di sekolah mendapati daripada
jumlah keseluruhan 8,551 sekolah yang telah dilawati oleh pihak
syarikat, sebanyak 8,094 (95%) sekolah tidak mencapai sekurang-
kurangnya 30 peratus pengaktifan ID oleh ibu bapa bagi murid di
sekolah masing-masing seperti yang ditunjukkan dalam Carta 4.
CARTA 4
PENGAKTIFAN ID VLE OLEH IBU BAPA
5% = 457
Kurang 30%
Melebihi 30%
95% = 8,094
vii. Analisis Audit selanjutnya mendapati ibu bapa di 1,029 (12%) daripada
jumlah keseluruhan sekolah yang dilawati tidak pernah mengakses Frog
VLE sekolah anak masing-masing. Bilangan sekolah yang tidak pernah
diakses masuk Frog VLEnya oleh ibu bapa adalah seperti di Jadual 28.
JADUAL 28
FROG VLE TIDAK PERNAH DIAKSES OLEH IBU BAPA
BIL. SEKOLAH
BIL. NEGERI JUMLAH
BANDAR LUAR BANDAR
1. Johor 2 37 39
2. Kedah 6 100 106
3. Kelantan 1 52 53
4. Melaka 0 3 3
5. Negeri Sembilan 0 11 11
10--118
10 118 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 118 28/06/2019 11:22 AM

BIL. SEKOLAH
BIL. NEGERI JUMLAH
BANDAR LUAR BANDAR
6. Pahang 1 54 55
7. Perak 5 87 92
8. Pulau Pinang 3 3 6
9. Sabah 5 247 252
10. Sarawak 17 363 380
11. Selangor 0 16 16
12. Terengganu 0 13 13
13. Wilayah Persekutuan 3 0 3
JUMLAH KESELURUHAN 43 986 1,029

Sumber: Analisis JAN
Secara keseluruhannya, Syarikat tidak mencapai KPI 30% dan pelaksanaan

komponen Pengurusan Perubahan telah pun diberhentikan pada bulan Jun 2018
(tempoh pelaksanaan sembilan (9) bulan) daripada 18 bulan kontrak asal.
Peringatan dan teguran telah dibuat melalui surat dan Mesyuarat Operasi
berkaitan dengan pelaksanaan Pengurusan Perubahan kepada Syarikat.
Pihak Audit berpendapat bahawa Pengurusan Perubahan oleh Syarikat

yang melibatkan bayaran RM8.2 juta tidak berkesan di mana sasaran
kehadiran murid dan ibu bapa serta sasaran aktivasi ID VLE tidak
tercapai. Selain itu, pengisian Pengurusan Perubahan juga tidak
signifikan untuk penggunaan Frog VLE yang optimum. Tumpuan
Pengurusan Perubahan sepatutnya kepada kandungan laman PdP
yang merupakan intipati kepada inisiatif 1BestariNet.
6.2.4. Frog VLE di Kolej Vokasional
a. Kolej Vokasional mempunyai kaedah pembelajaran yang khusus iaitu lebih

kepada hands-on dan simulasi. Analisis Audit terhadap data penggunaan
Frog VLE pada tahun 2018 mendapati sebanyak 57 (72%) daripada 79 Kolej
Vokasional gagal mencapai KPI penggunaan Frog VLE setiap bulan. Pihak
Audit mendapati antara punca Frog VLE kurang digunakan di kalangan murid
Kolej Vokasional adalah disebabkan kurangnya kandungan yang bersesuaian
dalam Frog VLE bagi murid-murid tersebut.
b. Semakan Audit selanjutnya terhadap kandungan bahan dalam Frog Store

mendapati tiada sebarang buku teks bagi mata pelajaran Kolej Vokasional
dalam laman tersebut. Selain itu, berdasarkan data laman pembelajaran
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 119
119
Perkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 119 28/06/2019 11:22 AM

yang dibangunkan oleh guru dan telah diluluskan oleh SPeP untuk dimuat
naik ke dalam Frog Store, laman pembelajaran untuk Kolej Vokasional yang
telah diluluskan pada tahun 2018 hanya ada lima (5) laman sahaja.
c. Pembayaran sejumlah RM1.14 juta bagi lesen VLE di 57 (72%) daripada

79 Kolej Vokasional pada tahun 2018 tidak dapat dimanfaatkan berikutan
penggunaan yang tidak optimum di sekolah tersebut.
Kolej Vokasional (KV) melaksanakan program Sijil Vokasional Malaysia (SVM)

dan Diploma Vokasional Malaysia (DVM) menggunakan Kurikulum Standard Kolej
Vokasional (KSKV) yang dibangunkan berdasarkan pematuhan kepada National
Occupational Skills Standard (NOSS) daripada Jabatan Pembangunan Kemahiran
(JPK) dan Standard Program MQA. Penyampaian kurikulum menggunakan bahan
pembelajaran berpandukan Written Instruction Materials (WIM) dan bahan
rujukan yang ditetapkan dalam Course Outline (CO) yang diselaraskan
berdasarkan program yang ditawarkan.
KPM telah melaksanakan transformasi pendidikan vokasional bagi memenuhi

keperluan Pendidikan Teknikal dan Latihan Vokasional (TVET) Negara. Dengan
perubahan kepada status Kolej Vokasional, proses PdP adalah berasaskan
kepada NOSS untuk pengiktirafan pensijilan peringkat Diploma. Kekurangan
laman pembelajaran KV yang dimuat naik ke Frog Store disebabkan perubahan
NOSS sentiasa berlaku berdasarkan keperluan semasa industri. Perubahan NOSS
setakat ini telah berlaku pada tahun 2012, 2015 dan 2017. Proses
penambahbaikan KSKV bagi pematuhan standard MQA juga sedang berlaku.
Struktur pengajian KV yang berbentuk hands-on melibatkan kekerapan
penggunaan ICT yang tinggi dalam proses pembelajaran dan menjejaskan
penggunaan Frog VLE.
Pada pendapat Audit, kajian keperluan dengan mengambil kira kaedah

pembelajaran bagi bidang khusus tidak dilaksanakan bagi penggunaan
Frog VLE untuk Kolej Vokasional menyebabkan penggunaan sumber
yang tidak optimum dan pembaziran.
Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan dapat dirumuskan bahawa

1BestariNet telah menyediakan kemudahan lebar jalur dan persekitaran PdP melalui
pelantar VLE kepada semua sekolah di bawah KPM. Bagaimanapun, tahap
penggunaannya masih tidak menyeluruh berdasarkan pencapaian KPI dan penggunaan
10--120
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPerkhidmatan
a s a 22
Bab 10 a.indd 120 28/06/2019 11:22 AM

Frog VLE yang rendah, penggunaan yang masih terhad dalam makmal dan waktu
sekolah serta tiada penyampaian maklumat yang berkesan kepada ibu bapa mengenai
manfaat VLE dalam perkembangan pendidikan anak-anak.
8. SYOR AUDIT
Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara sama tidak
berulang dalam projek yang akan datang, adalah disyorkan KPM mengambil tindakan
berikut:
8.1. polisi secara holistik dan kaedah digital dalam PdP perlu disediakan dengan
jelas oleh KPM. Pelaksanaan polisi tersebut perlu disokong melalui struktur tadbir
urus 1BestariNet sebagai pelaksana. Struktur berkenaan perlu melibatkan Bahagian-
bahagian berkaitan dengan PdP secara aktif untuk melaksanakan pemantauan dan
seterusnya membuat keputusan dari masa ke semasa;
8.2. kajian menyeluruh mengenai keperluan dan keupayaan digital sekolah, guru,
murid dan kurikulum perlu dilaksanakan agar selaras dengan penyediaan
perkhidmatan kepada sasaran dan selari dengan keupayaan Kerajaan;
8.3. pendekatan pelaksanaan dan aplikasi PdP yang lebih mesra guru perlu
disediakan kerana guru merupakan ejen kepada hasrat pendigitalan dalam
pendidikan. Melalui pengenalan teknologi terkini seperti Internet of Things (IoT)
boleh membantu murid lebih berminat kepada penggunaan PdP; dan
8.4. memandangkan kontrak 1BestariNet Fasa 2 akan tamat pada 30 Jun 2019,
adalah dicadangkan penemuan Audit ini dijadikan asas untuk KPM membuat satu
penilaian menyeluruh ke atas keberkesanan pelaksanaan 1BestariNet Fasa 2.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10 -- 121
121
Perkhidmatan
Bab 10 a.indd 121 28/06/2019 11:22 AM

HOSPITAL UNIVERSITI SAINS MALAYSIA (HUSM)
4 PENGURUSAN UBAT DAN BUKAN UBAT
1. LATAR BELAKANG
1.1. Hospital Universiti Sains Malaysia (HUSM), Kubang Kerian, Kelantan

merupakan hospital pengajar bagi Universiti Sains Malaysia (USM), Pulau Pinang
yang ditubuhkan pada tahun 1977 dengan kos berjumlah RM29.50 juta.
1.2. HUSM merupakan antara lima (5) hospital pengajar universiti yang terlibat
dalam kerjasama mewujudkan Konsortium Hospital Universiti Awam Malaysia
(KHUAM) oleh Kementerian Pendidikan Tinggi (KPT). Hospital lain yang terlibat ialah
Pusat Perubatan Universiti Malaya, Pusat Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia,
Pusat Perubatan Universiti Islam Antarabangsa Malaysia dan Hospital Pengajar
Universiti Teknologi Mara. Lima (5) hospital ini bekerjasama dalam melaksanakan
prinsip kesepunyaan dan keserakanan. Penubuhan konsortium ini menjadi platform
di peringkat nasional bagi menyelaras secara bersepadu dan bersifat lebih agresif
dalam menambah baik perkhidmatan penjagaan kesihatan di negara ini. Ia bakal
memberi manfaat dan impak signifikan dalam pelbagai bidang seperti penjimatan
kos melalui perkongsian sumber dan tenaga kerja, peralatan hospital, ubat-ubatan
dan kemudahan prasarana.
1.3. Fungsi HUSM adalah untuk menyediakan kemudahan perubatan dan

kesihatan yang moden dan lengkap bagi tujuan pembelajaran, pengajaran dan
rawatan pesakit, penyelidikan yang berkesan serta pengurusan bekalan ubat.
1.4. Jabatan Farmasi HUSM bertanggungjawab memastikan pengurusan bekalan

ubat dan bukan ubat di hospital mencukupi, berkualiti, diterima serta diagihkan
kepada pengguna tepat pada masanya. Perolehan bekalan ubat dan bukan ubat
dilaksanakan oleh Jabatan Farmasi melalui kaedah perjanjian konsesi Approved
Products Purchase List (APPL), tender, sebut harga dan pembelian terus. Mesyuarat
Jemaah Menteri pada 25 Ogos 2010 telah meluluskan kaedah perolehan secara
perjanjian konsesi APPL oleh syarikat bernombor pendaftaran 260790-T. Perjanjian
antara USM dan syarikat bernombor pendaftaran 260790-T telah ditandatangani
pada 13 Februari 2015 bagi tempoh empat (4) tahun sembilan (9) bulan bermula
13 Februari 2015 sehingga 30 November 2019.
1.5. Bagi pengurusan penerimaan, penyimpanan, pengeluaran, pengagihan serta

pelupusan bekalan ubat dan bukan ubat ia adalah di bawah tanggungjawab Stor
Utama, Jabatan Farmasi. Ubat terdiri daripada ubat tablet/kapsul, injeksi, biological
product, pelbagai (bahan mentah farmaseutikal, mikstur/losyen) serta lain-lain
termasuk dadah merbahaya dan bahan psikotropik. Bukan ubat pula terdiri daripada
10--122
10 122 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
e n g u r u s a n UUbat
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 a.indd 122 28/06/2019 11:22 AM

alat radas, perkakas, implan, reagen, bahan kimia, kalibator, bahan atau barang
pakai habis yang lain. Alat-alat tersebut digunakan secara bersendirian atau
bersama-sama dengan peralatan yang lain untuk kegunaan khusus dalam prosedur
diagnostik, pembedahan dan perawatan.
1.6. Antara objektif Jabatan Farmasi adalah:
a. memastikan ubat-ubatan dan alat-alatan guna habis yang diperoleh adalah

berkualiti, berkesan dan selamat;
b. memastikan urusan perolehan ubatan-ubatan dan alat-alatan guna habis

mematuhi semua peraturan serta arahan yang ditetapkan oleh Universiti dan
Kerajaan;
c. memastikan pengekalan kualiti ubat-ubatan dan alat-alatan guna habis

melalui kawalan inventori yang baik;
d. membekal ubat-ubatan dan alat-alatan guna habis kepada unit pengguna

mengikut keperluan dan prosedur yang telah ditetapkan; dan
e. membekal ubat untuk kegunaan pesakit dalam mengikut sistem distribusi

yang berkesan.
1.7. Sumber peruntukan pembekalan ubat dan bukan ubat di HUSM adalah
daripada KPT dan sumber dalaman HUSM. KPT telah meluluskan peruntukan
mengurus sejumlah RM975.96 juta bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 kepada
HUSM. Daripada jumlah tersebut, Jabatan Farmasi telah diperuntukkan sejumlah
RM238.37 juta (24.4%) bagi pengurusan ubat dan bukan ubat.
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pengurusan ubat dan bukan ubat di
HUSM terutamanya Jabatan Farmasi dilaksanakan dengan cekap, berhemat dan
berkesan bagi mencapai objektif yang ditetapkan iaitu bekalan ubat dan bukan ubat
mencukupi, berkualiti, diterima serta diagihkan kepada pengguna tepat pada masanya.
3. SKOP PENGAUDITAN
Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi pembekalan dan
pengurusan ubat dan bukan ubat bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017. Prestasi
pembekalan ubat dan bukan ubat dinilai berdasarkan dua (2) perkara iaitu pencapaian
output dan pencapaian outcome. Manakala pengurusan pembekalan ubat dan bukan
ubat pula meliputi enam (6) perkara iaitu pencapaian kewangan; hutang tertunggak
bagi rawatan pesakit dalam; pengurusan perolehan; pengeluaran bekalan ubat dari Stor
Utama; penggunaan kemudahan, kepakaran dan pembekalan ubat kepada USAINS
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -123
123
Pengurusan
P e n g u r u s a n Ubat
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 123 28/06/2019 11:38 AM

Tech Services Sdn. Bhd.; dan kawalan stok ubat sebelum tarikh luput. Pengauditan ini
dijalankan di HUSM, Kubang Kerian, Kelantan dan USM, Pulau Pinang.
Pengauditan ini dijalankan dengan menyemak dan menganalisis rekod serta dokumen
berkaitan dengan pengurusan ubat dan bukan ubat. Perbincangan bersama Pegawai
Farmasi, Penolong Pegawai Farmasi, Pegawai Stor, Pegawai Kewangan di Jabatan
Bendahari HUSM dan USM serta pemeriksaan fizikal di Stor Utama HUSM telah
diadakan. Selain itu, soal selidik telah diedarkan kepada 109 pesakit dalam dan 70
pesakit luar HUSM untuk menilai tahap kepuasan pelanggan terhadap perkhidmatan
rawatan yang diterima.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan April hingga Julai 2018
a. Prestasi Pengurusan Ubat dan Bukan Ubat
Objektif pengurusan ubat dan bukan ubat telah dapat dicapai bagi tempoh
tahun 2015 hingga 2017 di mana pembekalan ubat telah diterima daripada
pembekal sepenuhnya dan sebanyak 77.5% stok ubat serta 92.9% stok bukan
ubat telah dikeluarkan dari Stor Utama kepada Stor Unit. Key Performance
Indicators (KPI) pengagihan ubat dan bukan ubat bagi pesanan ubat berjadual,
pesanan segera dan pesanan bukan ubat berjadual telah dapat dicapai bagi
tempoh yang sama iaitu secara purata masing-masingnya 83.3%, 99.5% dan
95.9%. Selain itu, tahap kepuasan pelanggan terhadap kualiti perkhidmatan
HUSM iaitu bagi pesakit dalam dan luar yang berurusan dengan Jabatan Farmasi
adalah di tahap yang baik.
b. Pengurusan Ubat dan Bukan Ubat
Pengurusan bekalan ubat dan bukan ubat masih tidak mencapai tahap
kecekapan optimum kerana terdapat kelemahan seperti tunggakan hutang
pesakit dalam yang belum selesai, pemberian pinjaman ubat kepada hospital
lain tanpa prosedur yang jelas dinyatakan dalam Standard Operating Procedures
(SOP), penggunaan ruang dan kemudahan hospital oleh anak syarikat USM
tanpa Memorandum of Understanding (MoU) yang sah serta kelemahan
pemantauan stok ubat.
10--124
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 124 28/06/2019 11:38 AM

5.2. Penemuan utama Audit yang perlu diberikan perhatian adalah seperti berikut:
a. harga seunit bagi 10 item dalam APPL di bawah perjanjian konsesi telah
dinaikkan di antara 2.9% hingga 56% bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017
tanpa kelulusan USM. Ini mengakibatkan peningkatan kos keseluruhan item
tersebut berjumlah RM68,131;
b. sehingga tarikh pengauditan, sejumlah RM2.50 juta (21.0%) daripada

RM11.88 juta hutang tertunggak melibatkan seramai 8,274 pesakit dalam masih
gagal dijelaskan;
c. urusan peminjaman ubat hanya dibuat menggunakan borang KEW.PS-11 tanpa

surat iringan atau kelulusan daripada Pengarah Hospital atau pihak yang
bertanggungjawab dan diluluskan oleh pegawai yang tidak diberi kuasa melulus;
d. tiada tuntutan dibuat bagi pembekalan bukan ubat berjumlah RM42,140 bagi
tempoh tahun 2015 hingga bulan Februari 2017 oleh pihak HUSM kepada
USAINS Tech Services Sdn. Bhd.; dan
e. hutang tertunggak berjumlah RM6.92 juta bagi 28,216 pesakit dalam dan
pesakit luar sejak tahun 2000 hingga 2011 telah dihapus kira.

Perkara yang ditemui serta maklum balas HUSM telah dibincangkan dalam Exit
Conference pada 3 April 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang dinyatakan
dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:
6.1. Prestasi Pengurusan Pembekalan Ubat dan Bukan Ubat
a. Penerimaan Bekalan dan Pengeluaran Stok Ubat dan Bukan Ubat
i. SOP HUSM bertarikh 14 Jun 2017 telah menetapkan stok yang diterima
daripada pembekal oleh Stor Utama Jabatan Farmasi hendaklah diperiksa
bagi memastikan spesifikasi dan kuantiti mengikut pesanan, dalam
keadaan baik dan selamat. Maklumat penerimaan stok hendaklah direkod
ke dalam Sistem Pengurusan Inventori Farmasi Ubat (SPIFU)/Sistem
Pengurusan Inventori Farmasi Alat (SPIFA), Kad Petak dan Rekod
Pengesanan Perolehan. Pengeluaran bekalan dari Stor Utama ke Stor
Unit dibuat berdasarkan pola penggunaan terdahulu dan baki kuantiti di
unit pemohon melalui SPIFU dan SPIFA.
ii. Analisis Audit terhadap data SPIFU dan SPIFA mendapati Jabatan
Farmasi telah menerima bekalan ubat dan bukan ubat masing-masing
sejumlah RM158.78 juta dan RM79.32 juta bagi tempoh tahun 2015
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -125
125
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 125 28/06/2019 11:38 AM

hingga 2017. Bagi tempoh tersebut, stok ubat bernilai RM176.03 juta
(77.5%) dan stok bukan ubat bernilai RM79.17 juta (92.9%) telah
dikeluarkan dari Stor Utama ke Stor Unit. Manakala bekalan ubat bernilai
RM51.02 juta (22.5%) dan bekalan bukan ubat bernilai RM6.04 juta
(7.1%) tidak diagihkan dari Stor Utama ke Stor Unit kerana stok tersebut
disimpan sebagai stok buffer di Stor Utama. Butiran lanjut adalah seperti
di Jadual 1.
JADUAL 1
PRESTASI PENERIMAAN BEKALAN DAN PENGELUARAN STOK UBAT
DAN BUKAN UBAT BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017
NILAI BAKI STOK PENGELUARAN
PENERIMAAN
AWAL TAHUN JUMLAH
TAHUN TAHUN SEMASA
SEMASA (RM Juta)
(RM Juta)
UBAT
2015 27.72 56.71 84.43 59.40 70.4
2016 24.20 50.05 74.25 57.39 77.3
2017 16.35 52.02 68.37 59.24 86.6
JUMLAH 68.27 158.78 227.05 176.03 77.5
BUKAN UBAT
2015 1.68 27.02 28.70 26.30 91.6
2016 2.22 26.37 28.59 26.19 91.6
2017 1.99 25.93 27.92 26.68 95.6
JUMLAH 5.89 79.32 85.21 79.17 92.9

Sumber: Sistem Pengurusan Inventori Farmasi dan Unit Pentadbiran dan Kewangan
iii. Jumlah pengeluaran bekalan ubat dan bukan ubat yang dinyatakan di
atas adalah bagi rawatan kepada 1.43 juta pesakit dalam dan luar. Ubat
yang dibekalkan kepada pesakit adalah berdasarkan preskripsi yang
dikeluarkan oleh Pegawai Perubatan. Berdasarkan Laporan Tahunan
Jabatan Farmasi HUSM, statistik pesakit yang mendapat rawatan
meningkat sebanyak 0.7% pada tahun 2016 dan 3.3% pada tahun 2017
JADUAL 2
BILANGAN PESAKIT MENDAPATKAN RAWATAN
PESAKIT LUAR PESAKIT DALAM DI WAD JUMLAH PESAKIT
TAHUN (a) (b) (a + b)
BIL. % BIL. % BIL. %
2015 283,986 - 185,309 - 469,295 -
2016 276,682 (2.6)* 196,089 5.8 472,771 0.7
2017 293,138 5.9 195,028 (0.5)* 488,166 3.3
JUMLAH 853,806 - 576,426 - 1,430,232 -

Sumber: Laporan Tahunan Jabatan Farmasi Tahun 2015, 2016 dan 2017
Nota: (*) - Peratus Penurunan Bilangan Pesakit
10--126
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 126 28/06/2019 11:38 AM

Maklum balas HUSM yang diterima pada 10 April 2019
Pengurusan HUSM mengambil tindakan penambahbaikan secara berterusan

seperti berikut:
a. SOP bertarikh 14 Jun 2017 kepada enam (6) SOP baru yang lebih
komprehensif mengikut Tatacara Pengurusan Stor. SOP yang telah
dibentangkan dalam Mesyuarat Jabatan Farmasi adalah seperti berikut:
i. SOP Penerimaan Ubat dan Bahan Mentah Farmaseutikal

ii. SOP Penyimpanan Ubatan dan Bahan Mentah Farmaseutikal
iii. SOP Pembekalan Ubat dan Bahan Mentah Farmaseutikal di Stor
Farmaseutikal
b. SOP Alat Pakai Habis yang telah siap untuk pengesahan Mesyuarat
Jawatankuasa Pengurusan HUSM adalah:
i. SOP Penerimaan Alat Guna Habis Standard

ii. SOP Penyimpanan Alat Guna Habis Standard
iii. SOP Pembekalan Alat Guna Habis Standard
c. Prosedur pengurusan stor ubat dan bukan ubat adalah seperti berikut:
i. Penerimaan semua ubat dan bukan ubat daripada pembekal adalah di
Stor Utama.
ii. Bekalan dibekalkan daripada Stor Utama kepada Stor Unit mengikut
keperluan semasa.
iii. Stor Utama mengawal pengeluaran stok kepada Stor Unit berdasarkan
baki semasa di Stor Unit.
iv. Baki akhir di Stor Utama merupakan jumlah stok yang akan dibawa
sebagai baki awal tahun berikutnya.
v. Kawalan inventori dilakukan di peringkat Stor Utama di mana
pengeluaran stok kepada Stor Unit dan stok penampan perlu sentiasa
ada di Stor Utama bagi menampung keperluan awal tahun berikutnya.
Kawalan inventori ini di Stor Utama memberi ruang untuk
mengoptimakan stok ubat dan bukan ubat bagi keseluruhan HUSM.
b. Pencapaian KPI
i. Penyediaan Ubat oleh Jabatan Farmasi Bagi Pesanan dari Stor

Unit
 MS ISO 9001:2008 menetapkan Jabatan Farmasi hendaklah

menyediakan bekalan ubat yang dipesan oleh Stor Unit mengikut
tempoh ditetapkan seperti di Jadual 3. Prestasi tempoh pembekalan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -127
127
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 127 28/06/2019 11:38 AM

ubat dan alat diukur berdasarkan peratusan pencapaian bulanan iaitu
80% ke atas menunjukkan pencapaian baik.
JADUAL 3
TEMPOH BEKALAN UBAT DAN BUKAN UBAT
SASARAN
KATEGORI PESANAN TEMPOH
PENCAPAIAN
Pesanan Berjadual 2 hari
Ubat
Pesanan Segera 6 jam Melebihi 80% ke atas
Berdasarkan Jadual Pungutan (ditetapkan oleh Selewat-lewatnya
Bukan Ubat
Stor Utama) 5 hari bekerja
Sumber: Unit Kawalan Inventori dan Stor (Ubat dan Alat)
 Semakan Audit terhadap Laporan Pencapaian Sasaran Pengagihan

Ubat dari Stor Utama ke Stor Unit mendapati:
- Stor Utama dapat mengagihkan pesanan ubat kepada Stor Unit

dalam tempoh dua (2) hari bagi 90.5% pesanan yang diterima
pada tahun 2015 dan 83.2% pada tahun 2016. Bagaimanapun,
pencapaian sasaran pengagihan ubat pada tahun 2017 hanya
74.5%, iaitu tidak mencapai sasaran 80% yang ditetapkan.
Berdasarkan Laporan Tahunan Pencapaian Sasaran KPI Tahun
2017, antara punca penurunan peratusan pencapaian KPI Tahun
2017 adalah ketiadaan pegawai stor semasa hari pesanan,
kuantiti pesanan yang banyak serta kerosakan dan penggantian
alat penghawa dingin bilik sejuk di Stor Unit yang menyebabkan
pengagihan ubat terpaksa ditangguh. Butiran lanjut adalah
JADUAL 4
PENCAPAIAN PENGAGIHAN BEKALAN UBAT BERJADUAL
DALAM TEMPOH DUA (2) HARI DARI TARIKH PESANAN DITERIMA
TAHUN 2015 TAHUN 2016 TAHUN 2017
BIL. BIL. BIL.
BULAN SELESAI SELESAI SELESAI
DALAM (%) DALAM (%) DALAM (%)
PESANAN PESANAN PESANAN
TEMPOH TEMPOH TEMPOH
2 HARI 2 HARI 2 HARI
Januari 112 94 84.0 115 115 100 141 101 71.6
Februari 132 114 86.4 120 116 96.7 96 73 76.0
Mac 177 171 96.6 104 91 87.5 87 64 73.6
April 123 122 99.2 100 83 83.0 80 54 67.5
Mei 114 105 92.1 107 90 84.1 76 61 80.3
Jun 153 151 98.7 114 113 99.1 84 76 90.5
Julai 103 101 98.1 85 83 97.7 84 70 83.3
Ogos 158 152 96.2 162 133 82.1 102 87 85.3
September 136 84 61.8 98 67 68.4 160 99 61.9
Oktober 74 65 87.8 84 68 81.0 94 92 97.9
10--128
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 128 28/06/2019 11:38 AM

BIL. BIL. BIL.
BULAN SELESAI SELESAI SELESAI
DALAM (%) DALAM (%) DALAM (%)
PESANAN PESANAN PESANAN
TEMPOH TEMPOH TEMPOH
2 HARI 2 HARI 2 HARI
November 111 102 91.9 124 50 40.3 126 65 51.6
*Disember - - - - - - - - -
JUMLAH 1,393 1,261 90.5 1,213 1,009 83.2 1,130 842 74.5
Sumber: Laporan Pencapaian KPI, Stor Farmaseutikal
Nota: (*) - Pada bulan Disember, tiada pesanan dan pengeluaran stok ubat berjadual dibuat kerana Stor Utama
ditutup bagi tujuan verifikasi stok
- KPI bagi pesanan segera bekalan yang perlu diselesaikan dalam

tempoh tidak melebihi enam (6) jam selepas pesanan diterima
telah tercapai bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 seperti di
Jadual 5.
JADUAL 5
PENCAPAIAN PENGAGIHAN BEKALAN UBAT BAGI PESANAN SEGERA
DALAM TEMPOH ENAM (6) JAM SELEPAS PESANAN DITERIMA
BIL. BIL. BIL.
BULAN JUMLAH SELESAI JUMLAH SELESAI JUMLAH SELESAI
PESANAN DALAM (%) PESANAN DALAM (%) PESANAN DALAM (%)
SEGERA TEMPOH SEGERA TEMPOH SEGERA TEMPOH
6 JAM 6 JAM 6 JAM
Januari 58 58 100 33 33 100 61 61 100
Februari 45 45 100 57 57 100 97 97 100
Mac 46 46 100 47 47 100 84 84 100
April 43 43 100 44 44 100 61 61 100
Mei 41 41 100 81 72 88.9 52 52 100
Jun 52 52 100 82 82 100 48 48 100
Julai 39 39 100 51 51 100 47 47 100
Ogos 35 35 100 62 62 100 72 72 100
September 40 40 100 46 46 100 61 61 100
Oktober 55 55 100 54 54 100 54 54 100
November 36 36 100 52 52 100 36 36 100
Disember 51 51 100 67 67 100 50 50 100
JUMLAH 541 541 100 676 667 98.7 723 723 100
Sumber: Laporan Tahunan Pencapaian KPI, Stor Farmaseutikal
- KPI bekalan bukan ubat yang dipesan oleh pelanggan mengikut

jadual pungutan yang ditetapkan selewat-lewatnya lima (5) hari
sebelum tarikh pungutan telah tercapai bagi tempoh tahun 2015
hingga 2017 seperti di Jadual 6.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -129
129
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 129 28/06/2019 11:38 AM

JADUAL 6
PENCAPAIAN PENYIAPAN BEKALAN BUKAN UBAT BERJADUAL
DALAM TEMPOH LIMA (5) HARI SEBELUM TARIKH PUNGUTAN
PESANAN TAHUN 2015 PESANAN TAHUN 2016 PESANAN TAHUN 2017
BULAN BILANGAN BILANGAN BILANGAN
JUMLAH (%) JUMLAH (%) JUMLAH (%)
DISIAPKAN DISIAPKAN DISIAPKAN
Januari 29 29 100.0 27 27 100.0 31 30 96.8
Februari 23 23 100.0 23 21 91.3 30 31 103.3
Mac 21 20 95.2 26 24 92.3 30 30 100.0
April 25 23 92.0 29 29 100.0 28 25 89.3
Mei 25 25 100.0 24 21 87.5 29 29 100.0
Jun 22 19 86.4 25 24 96.0 24 24 100.0
Julai 25 21 84.0 30 30 100.0 29 29 100.0
Ogos 24 20 83.3 28 27 96.4 27 26 96.3
September 18 17 94.4 29 29 100.0 31 29 93.5
Oktober 20 18 90.0 29 28 96.6 28 27 96.4
November 20 17 85.0 27 27 100.0 21 20 95.2
Disember 22 22 100.0 26 26 100.0 28 28 100.0
JUMLAH 274 254 92.7 323 313 96.9 336 328 97.6
Sumber: Data SPIFA
Insiden kerosakan berlaku di luar jangka dan bagi meningkatkan tadbir urus
pengurusan HUSM, pegawai stor baru di Jabatan Farmasi telah dilantik,
perancangan tahunan diteliti berdasarkan kedatangan pesakit dan kes rujukan
ke HUSM serta memastikan bilik sejuk serta penghawa dingin berfungsi dengan
baik.
Pada pendapat Audit, pencapaian KPI bagi pengagihan bekalan ubat

dan bukan ubat adalah baik kerana telah melebihi 80% seperti yang
disasarkan kecuali pada tahun 2017 bagi pesanan ubat berjadual
dalam tempoh dua (2) hari dari tarikh pesanan diterima. Pengurusan
pengagihan bekalan ubat dan bukan ubat yang baik ini telah dapat
dimanfaatkan oleh seramai 1.43 juta pesakit luar dan dalam di wad
HUSM.
ii. Pelupusan Ubat dan Bukan Ubat
Berdasarkan KPI pelupusan ubat dan bukan ubat, nilai ubat dan bukan
ubat yang dilupuskan hendaklah tidak melebihi 0.2% daripada nilai
perolehan tahunan. Penetapan KPI pada 0.2% adalah bagi mengelakkan
pembaziran dalam perolehan ubat. Semakan Audit mendapati KPI
pelupusan ubat tidak tercapai pada tahun 2015 dan 2016 kerana nilai
pelupusan telah melebihi 0.2% yang ditetapkan. KPI pelupusan ubat
10--130
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 130 28/06/2019 11:38 AM

pada tahun 2017 dan pelupusan bukan ubat bagi tahun 2015 hingga
2017 telah tercapai di mana tiada pelupusan bukan ubat dilaksanakan
bagi tahun 2015 dan 2017. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
PENCAPAIAN NILAI PELUPUSAN UBAT DAN BUKAN UBAT
UBAT (RM) BUKAN UBAT (RM)
TAHUN NILAI NILAI NILAI NILAI
% %
PEROLEHAN PELUPUSAN PEROLEHAN PELUPUSAN
2015 52,025,189 272,303 0.5 26,734,868 0* 0
2016 50,049,626 235,222 0.5 25,991,953 3,445 0.01
2017 56,710,591 5,713 0.01 25,525,009 0* 0
JUMLAH 158,785,406 513,238 78,251,830 3,445
Sumber: Fail Pelupusan dan Minit Jawatankuasa Pelupusan, Jabatan Farmasi, HUSM
Nota: (*) – Tiada pelupusan
- menunjukkan KPI pelupusan ubat tercapai
Pihak HUSM telah mengambil langkah-langkah penambahbaikan pada

September 2018 seperti berikut:
i. Pasukan pemverifikasi stor bagi tempoh tahun 2015-2016 telah diganti

dengan pasukan baru bagi tempoh tahun 2017-2018. Fungsi dan
tanggungjawab pemverifikasi stor merangkumi semua aspek pengurusan
stor termasuk memberi maklumat/ulasan tarikh luput ubat.
ii. Satu taklimat kepada pemverifikasi stor mengenai keperluan laporan yang
lengkap dan menyeluruh telah diadakan pada 23 September 2018.
iii. Semakan SOP telah dilakukan dengan mengambil kira tarikh luput stok bagi
tujuan pelupusan serta penekanan khusus untuk ubat yang akan luput dalam
tempoh enam (6) bulan.
Pada pendapat Audit, KPI pelupusan ubat tidak dapat dicapai

disebabkan kelemahan dalam proses pemverifikasi stok ubat oleh
Pegawai Pemeriksa dan Pemverifikasi tidak dibuat mengikut SOP yang
telah ditetapkan. Bagaimanapun berdasarkan maklum balas HUSM di
atas, tindakan penambahbaikan telah diambil pada bulan September
2018 iaitu selepas menerima teguran Audit.
Satu daripada objektif Jabatan Farmasi adalah membekal ubat untuk kegunaan
pesakit dalam mengikut sistem distribusi yang berkesan. Pengagihan bekalan
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -131
131
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 131 28/06/2019 11:38 AM

ubat dan bukan ubat yang teratur mengikut keperluan stor unit adalah penting
bagi memastikan perkhidmatan rawatan dapat dilaksanakan dengan baik.
Pencapaian outcome yang disemak adalah tahap kepuasan perkhidmatan
pelanggan yang diberi oleh HUSM kepada pesakit. Semakan Audit mendapati
perkara berikut:
a. Penilaian Tahap Kepuasan Perkhidmatan Pelanggan
i. Jabatan Farmasi, HUSM telah menjalankan kaji selidik terhadap tahap

kepuasan pelanggan setiap tahun. Responden adalah terdiri daripada
pesakit dalam dan luar yang berurusan di Jabatan Farmasi bagi lima (5)
perkhidmatan iaitu pesakit dalam, pesakit luar, makmal, perolehan dan
bekalan serta stor farmaseutikal. Objektif kajian selidik ini adalah seperti
berikut:
 menilai tahap kepuasan pelanggan terhadap mutu perkhidmatan

yang telah diberikan;
 mengukur tahap prestasi perkhidmatan di Jabatan Farmasi secara
keseluruhannya;
 meninjau sebarang ruang kelemahan dan melaksanakan
penambahbaikan bagi memperbaiki kelemahan ke arah
meningkatkan perkhidmatan yang cemerlang; dan
 memenuhi keperluan MS ISO 9001:2008.
ii. Berdasarkan Laporan Kaji Selidik Tahap Kepuasan Pelanggan Jabatan

Farmasi yang dijalankan pada tahun 2017, skor yang digunakan adalah
JADUAL 8
SKOR PENILAIAN TAHAP KEPUASAN PELANGGAN
TAHAP KEPUASAN SKOR
Sangat Baik 5
Baik 4
Memuaskan 3
Kurang Memuaskan 2
Sangat Tidak Baik 1
Sumber: Laporan Kaji Selidik Tahap Kepuasan Pelanggan Jabatan Farmasi Tahun 2017
iii. Seramai 687 responden telah mengemukakan maklum balas terhadap

soal selidik ini dan purata keseluruhan skor pada tahun 2017 adalah
4.09 (81.8%) yang mana merumuskan bahawa kepuasan pelanggan
10--132
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 132 28/06/2019 11:38 AM

adalah pada tahap baik. Nilai skor ini didapati sedikit meningkat
berbanding tahun 2016 dan 2015 seperti Rajah 1.
RAJAH 1
PURATA SKOR KESELURUHAN KAJIAN KEPUASAN PELANGGAN
4.10
Tahap Kepuasan Pelanggan (%) 4.09
4.08
4.06
4.04
4.02
4.02 4.03
4.00
FASA I (Januari - Jun) FASA II (Julai - Disember)
Sumber: Laporan Kaji Selidik Tahap Kepuasan Pelanggan Jabatan Farmasi Tahun 2015 Hingga
2017
iv. Analisis mengikut kriteria pula menunjukkan bagi tahun 2017, skor
purata yang diperoleh adalah 4.16 (83.2%) bagi layanan yang diterima,
4.09 (81.8%) bagi kemudahan yang disediakan dan 4.06 (81.2%) bagi
hasil kerja setiap perkhidmatan. Butiran purata keseluruhan skor yang
diperoleh bagi kelima-lima perkhidmatan yang disediakan berdasarkan
tiga (3) kriteria yang dinilai bagi tahun 2017 adalah seperti Rajah 2.
RAJAH 2
PURATA SKOR KAJIAN KEPUASAN PELANGGAN BAGI TAHUN 2017
4.70
Tahap Kepuasan Pelanggan (%)
Purata Skor: 4.16 Purata Skor: 4.09 Purata Skor: 4.06

4.50
4.32
4.30 4.27
4.19 4.20 4.19
4.16 4.16
4.10 4.14
4.09 4.08
4.10
4.01 3.99
3.92
3.90
3.70
3.70
3.50
Layanan Yang Diterima Kemudahan Yang Disediakan Hasil Kerja Setiap
Perkhidmatan
Pesakit Luar Pesakit Dalam Makmal Perolehan & Bekalan Stor Farmaseutikal
Sumber: Laporan Kaji Selidik Tahap Kepuasan Pelanggan Jabatan Farmasi Tahun 2017
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -133
133
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 133 28/06/2019 11:38 AM

v. Pihak Audit juga telah mengedarkan 179 soal selidik dan menerima
maklum balas daripada kesemua 109 pesakit dalam dan 70 pesakit luar
(100%) bagi menilai tahap kepuasan pelanggan terhadap perkhidmatan
rawatan yang diterima. Analisis terhadap maklum balas yang diberikan
 Pesakit Dalam
Seramai 102 (93.6%) daripada 109 responden pesakit dalam

bersetuju bahawa mereka dimaklumkan berkenaan jenis ubat yang
akan diberikan sepanjang menjalani rawatan di wad. Seterusnya
seramai 100 (91.7%) pesakit memaklumkan mereka telah diberikan
ubat mengikut waktu yang dimaklumkan dan 95 (87.2%) pesakit
bersetuju bahawa pegawai perubatan memaklumkan sebarang
penukaran ubat yang dibuat. Selain itu, 101 (92.7%) pesakit
bersetuju bahawa ubat yang diberi semasa di wad adalah sama
seperti yang dimaklumkan oleh pegawai perubatan dan berpuas hati
dengan perkhidmatan yang diberikan oleh HUSM. Sehubungan itu,
dapat dirumuskan bahawa secara umumnya pesakit dalam berpuas
hati terhadap perkhidmatan yang diberikan semasa mendapatkan
rawatan. Butiran adalah seperti Rajah 3.
RAJAH 3
KAJIAN KEPUASAN PERKHIDMATAN PELANGGAN HUSM
BAGI PENGURUSAN PESAKIT DALAM DI WAD
PERATUS BILANGAN PESAKIT DALAM
100% 93.6% 91.7% 92.7% 92.7%

87.2%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20% 12.8%
6.4% 8.3% 7.3% 7.3%
10%
0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
0%
Maklumat Jenis Ubat Diberi Penukaran Ubat Ubat Diberi Sama Berpuas Hati
Ubat Diberi Mengikut Waktu Dimaklumkan Dengan Yang Dengan
Dimaklumkan Perkhidmatan
Setuju Neutral Tidak Setuju
 Pesakit Luar
Seramai 59 (84.3%) daripada 70 pesakit luar bersetuju bahawa

mereka dimaklumkan oleh pegawai perubatan berkenaan jenis ubat
yang akan diberikan dan seterusnya seramai 61 (87.1%) pesakit
10--134
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 134 28/06/2019 11:38 AM

memaklumkan mereka telah menerima ubat daripada farmasi sama
seperti yang dimaklumkan oleh pegawai perubatan. Daripada 70
responden pesakit luar, 51 (72.9%) berpuas hati dengan
perkhidmatan yang diberikan oleh HUSM manakala 4 (5.7%)
responden tidak memberi sebarang maklum balas. Sehubungan
dengan itu, dapat dirumuskan bahawa secara umumnya pesakit luar
berpuas hati terhadap perkhidmatan yang diberikan oleh HUSM.
Butiran lanjut adalah seperti Rajah 4.
RAJAH 4
KAJIAN KEPUASAN PERKHIDMATAN PELANGGAN HUSM BAGI PESAKIT LUAR
PERATUS BILANGAN PESAKIT LUAR

100%
90% 84.3% 87.1%
80% 72.9%
70%
60%
50%
40%
30%
15.7%
20% 10.0%
7.1% 5.7% 5.7%
10% 1.4% 4.3% 1.4% 4.3%
0%
Maklumat Jenis Ubat Diberi Ubat Diberi Sama Dengan Yang Berpuas Hati Dengan
Dimaklumkan Perkhidmatan
Setuju Neutral Tidak Setuju Tidak Menjawab
Pengurusan HUSM mengambil tindakan secara berterusan bagi meningkatkan

tahap kepuasan pelanggan di HUSM. Inisiatif terkini HUSM adalah seperti
berikut:
i. Pelaksanaan “Ward Rating” di HUSM yang merangkumi aspek perawatan

termasuk pengagihan ubat dan bekalan ubat.
ii. Kajian persepsi pelanggan ke atas perkhidmatan di HUSM.
Pada pendapat Audit, berdasarkan analisis ke atas maklum balas

responden terhadap soal selidik yang diedarkan, secara
keseluruhannya 84.9% pesakit dalam dan luar berpuas hati terhadap
perkhidmatan yang diberikan semasa mendapatkan rawatan di HUSM.
Ini menunjukkan perkhidmatan telah diberi secara cekap dan
berkesan.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -135
135
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 135 28/06/2019 11:38 AM

6.2. Pengurusan Ubat dan Bukan Ubat
a. KPT telah meluluskan peruntukan mengurus sejumlah RM975.96 juta bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 kepada HUSM. Daripada jumlah tersebut,
Jabatan Farmasi, HUSM telah menerima peruntukan sejumlah RM238.37 juta
(24.4%).
b. Sehingga tahun 2017, sejumlah RM967.53 juta (99.1%) daripada

RM975.96 juta telah dibelanjakan oleh HUSM manakala Jabatan Farmasi
telah membelanjakan sejumlah RM237.06 juta (99.5%) daripada
RM238.37 juta yang diterima untuk melaksanakan perolehan ubat dan bukan
ubat bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 9 dan 10.
JADUAL 9
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN HUSM
PERUNTUKAN PERBELANJAAN
PELARASAN
TAHUN DILULUSKAN [TAMBAHAN / DIPINDA
(RM Juta) (%)
(RM Juta) (KURANGAN)] (RM Juta)
(RM Juta)
2015 330.23 (9.07) 321.16 319.58 99.5
2016 337.02 (5.09) 331.93 325.72 98.1
2017 321.17 1.70 322.87 322.23 99.8
JUMLAH 988.42 (12.46) 975.96 967.53 99.1

Sumber: Mesyuarat JPKA ke-46, 47 & 52
JADUAL 10
PRESTASI PERBELANJAAN PENGURUSAN UBAT DAN BUKAN UBAT,
JABATAN FARMASI BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017
PERUNTUKAN PERBELANJAAN BELANJA
PERIHAL TAHUN
2015 56.58 56.71 100.2
Ubat 2016 50.15 50.05 99.8
2017 52.17 52.05 99.8
2015 26.99 26.73 99.0
Bukan Ubat 2016 26.38 25.99 98.5
2017 26.10 25.53 97.8
JUMLAH 238.37 237.06 99.5
Sumber: Jabatan Farmasi, HUSM
c. Pada tahun 2015, HUSM telah membelanjakan sejumlah RM56.71 juta

(100.2%) daripada RM56.58 juta yang diperuntukan. Lebihan perbelanjaan
ubat sebanyak 0.2% adalah disebabkan bencana banjir yang berlaku pada
24 Disember 2014 di mana semua pesakit di seluruh negeri Kelantan
10--136
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 136 28/06/2019 11:38 AM

bertumpu ke HUSM sehingga pertengahan bulan Januari 2015
memandangkan Hospital dan Pusat Kesihatan lain masih terkesan.
Prestasi pengurusan kewangan telah dijadikan sebagai agenda tetap dalam

Mesyuarat Majlis Hospital USM dan Mesyuarat Jawatankuasa Pengurusan
Hospital USM.
Pada pendapat Audit, prestasi perbelanjaan pengurusan ubat dan

bukan ubat bagi tahun 2015 hingga 2017 adalah baik dan selaras
dengan peruntukan yang diluluskan.
6.2.2. Hutang Tertunggak Bagi Rawatan Pesakit Dalam
a. Antara perkhidmatan yang disediakan oleh HUSM adalah perkhidmatan

pesakit luar, pesakit dalam, sokongan klinikal dan makmal. Sumber hasil
HUSM adalah terdiri daripada caj rawatan yang dikenakan kepada pesakit
dalam dan pesakit luar seperti bayaran wad, pemeriksaan makmal,
pemeriksaan organ dan ubatan. Unit Kewangan dan Unit Taksiran, HUSM
bertanggungjawab menguruskan penyediaan maklumat dan kutipan hutang
daripada pesakit HUSM yang telah mendapatkan rawatan.
b. Semakan Audit mendapati jumlah hutang caj rawatan pesakit dalam bagi
tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah berjumlah RM11.88 juta melibatkan
seramai 126,837 pesakit. Sehingga 31 Disember 2017, sejumlah RM9.38 juta
(79.0%) telah berjaya dikutip manakala sejumlah RM2.50 juta (21.0%) yang
melibatkan seramai 8,274 pesakit masih belum dijelaskan dan telah
tertunggak melebihi tempoh lima (5) tahun. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 11.
JADUAL 11
STATUS HUTANG TERTUNGGAK BAGI CAJ RAWATAN PESAKIT DALAM HUSM
BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017 SETAKAT 31 DISEMBER 2017
CAJ RAWATAN CAJ RAWATAN TERTUNGGAK
BILANGAN BERJAYA JUMLAH
TAHUN DIKENAKAN BILANGAN
PESAKIT DIKUTIP
(RM Juta) PENGHUTANG (RM Juta) (%)
(RM Juta)
2015 41,167 3.45 2.51 3,284 0.94 27.2
2016 42,806 3.79 2.78 3,363 1.01 26.6
2017 42,864 4.64 4.09 1,627 0.55 11.9
JUMLAH 126,837 11.88 9.38 8,274 2.50 21.0
Sumber: Laporan Penghutang, Unit Kewangan dan Taksiran HUSM
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -137
137
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 137 28/06/2019 11:38 AM

c. Semakan Audit selanjutnya mendapati penghutang tertinggi adalah terdiri
daripada 7,075 orang awam dengan hutang tertunggak berjumlah
RM2.04 juta (81.9%) diikuti 367 orang pesakit dari syarikat swasta
berjumlah RM156,225 (6.3%), 146 warga asing berjumlah RM151,151
(6.1%), 633 kakitangan awam berjumlah RM130,205 (5.2%) dan 53 pesakit
lain berjumlah RM14,321 (0.5%). Status penghutang pesakit dalam HUSM
JADUAL 12
STATUS PENGHUTANG PESAKIT DALAM HUSM
MENGIKUT KATEGORI BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
2015 2016 2017 JUMLAH
BIL. KATEGORI
BIL. (RM) BIL. (RM) BIL. (RM) BIL. (RM) %
1. Orang Awam 3,014 814,145 2,677 784,917 1,384 445,894 7,075 2,044,956 81.9
Syarikat
2. 124 59,304 166 68,383 77 28,538 367 156,225 6.3
Swasta
3. Warga Asing 52 60,626 56 58,507 38 32,018 146 151,151 6.1
Kakitangan
4. 64 2,799 450 94,396 119 33,010 633 130,205 5.2
Awam
5. Wad Berbayar 2 3,240 3 1,200 8 4,152 13 8,592 0.3
6. Pesakit KKM 16 3,807 - - 1 1,561 17 5,368 0.2
Kakitangan
7. 12 166 11 195 - - 23 361 0.01
USM
JUMLAH 3,284 944,087 3,363 1,007,598 1,627 545,173 8,274 2,496,858
Sumber: Laporan Penghutang, Unit Kewangan dan Taksiran HUSM
Semakan dan susulan lanjut dilakukan untuk caj yang masih tertunggak.
Pada pendapat Audit, pengurusan hutang tertunggak bagi rawatan

pesakit dalam HUSM adalah tidak memuaskan kerana terdapat jumlah
hutang tertunggak yang tinggi bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017.
d. Berdasarkan Prosedur Kutipan Hutang HUSM, kaedah kutipan hutang adalah

dengan mengeluarkan surat peringatan dan mengemas kini maklumat
pesakit oleh Unit Rekod Perubatan untuk notis tuntutan melalui undang-
undang. Semakan Audit terhadap 65 sampel hutang tertunggak berjumlah
RM226,649 bagi pesakit dalam mendapati surat peringatan telah dikeluarkan
kepada semua penghutang. Bagaimanapun, didapati alamat pesakit tidak
lengkap menyebabkan surat peringatan kepada 36 penghutang (55.4%)
berjumlah RM85,400 (37.7%) dikembalikan semula. Sementara itu seramai
29 penghutang (44.6%) berjumlah RM141,249 (62.3%) diberikan notis
10--138
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 138 28/06/2019 11:38 AM

tuntutan melalui Pejabat Undang-Undang USM (PUU USM) sebelum
dikenakan tindakan saman.
e. Pemantauan Prestasi Hutang Pesakit
i. Jawatankuasa Hasil ditubuhkan untuk memantau sasaran pendapatan

tahunan, menyemak kadar caj perkhidmatan rawatan, menetapkan
kaedah operasi kutipan hasil, menyemak dan menilai keberkesanan
kutipan hasil dan meneliti masalah berkaitan kutipan hasil.
ii. Semakan Audit terhadap Minit Mesyuarat Jawatankuasa Hasil bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 mendapati antara perkara yang
dibentangkan adalah seperti berikut:
 status kutipan hutang tertunggak bagi tempoh tahun 2015 hingga

2017; dan
 langkah pencegahan bagi memastikan pesakit berhutang membayar

caj rawatan pesakit dalam.
iii. Bagaimanapun pihak Audit mendapati tiada laporan mengenai status

kutipan keseluruhan hutang mengikut kategori dibentangkan dalam
mesyuarat.
Maklum balas HUSM yang diterima pada 24 Mei 2019
Pengurusan hutang tertunggak telah dijadikan agenda tetap dalam Mesyuarat

Jawatankuasa Pengurusan Hospital dan Majlis Hospital USM. Pihak Pengurusan
HUSM juga telah mengaktifkan semula Jawatankuasa Meningkatkan Kutipan
Hasil bagi memperincikan kaedah dan keberkesanan dalam menguruskan hasil
tertunggak.
f. Hapus Kira Hutang Tertunggak Melebihi Enam (6) Tahun
i. Jawatankuasa Kuasa Tetap Kewangan (JTK) berperanan dalam

mengambil tindakan yang wajar terhadap pengurusan hutang yang
tertunggak dan memutuskan tindakan hapus kira bagi semua hutang
tertunggak yang gagal dikutip bagi tempoh melebihi lima (5) tahun.
Selain itu, berdasarkan Akta Had Masa 1953 apabila sesuatu Akaun
Belum Terima (ABT) penghutang berusia melebihi enam (6) tahun boleh
diambil tindakan hapus kira. Tujuan permohonan kelulusan hapus kira
ABT dibuat adalah untuk mengelak daripada ABT yang tertunggak
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -139
139
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 139 28/06/2019 11:38 AM

dibawa ke tahun hadapan dan memberi kesan kepada penyata
kewangan USM.
ii. Semakan Audit mendapati HUSM telah mendapat kelulusan daripada JTK
untuk menghapus kira hutang tertunggak berjumlah RM6.92 juta bagi
28,216 pesakit dalam dan pesakit luar sejak tahun 2000 hingga 2012
berdasarkan cabutan minit mesyuarat yang dibentangkan bagi tempoh
tahun 2015 hingga 2017. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 13.
JADUAL 13
KEPUTUSAN JAWATANKUASA TETAP KEWANGAN HUSM MENGENAI HAPUS
KIRA HUTANG TERTUNGGAK BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
KEPUTUSAN AMAUN HAPUS
BILANGAN TAHUN
MESYUARAT KATEGORI KIRA
PESAKIT PENGUMURAN
(TARIKH) (RM)
Bil. 157/2015
Pesakit Dalam 12,688 2006 – 2010 3,158,472
16.12.2015
Bil. 151/2015
Pesakit Dalam 11,165 2003 – 2009 2,341,175
29.01.2015
Bil. 163/2016 Pesakit Luar (Swasta) Tiada Maklumat Tiada Maklumat 20,187
16.12.2016 Pesakit Dalam 2,343 2010 – 2011 661,689
Bil. 169/2017 Pesakit Luar Tiada Maklumat 2000 – 2011 71,040

13.12.2017 Pesakit Dalam 2,020 2011 – 2012 671,272
JUMLAH 28,216 6,923,835

Sumber: Cabutan Minit Mesyuarat Jawatankuasa Tetap Kewangan HUSM
Merujuk kepada hutang tertunggak yang telah dihapus kira untuk tempoh 2012 dan
ke bawah, faktor-faktor seperti sosio ekonomi, sistem pendaftaran pesakit yang
kurang mantap dan penggunaan alamat yang tidak sistematik telah menyebabkan
kutipan hutang terjejas.
Bagi menambah baik pengurusan tunggakan hutang perkhidmatan pesakit HUSM,

beberapa tindakan telah diambil pada bulan September 2018 dan antaranya adalah
seperti berikut:
i. Mengeluarkan surat peringatan kepada pesakit mengenai baki hutang semasa

mendapat rawatan susulan.
ii. Mengeluarkan notis tuntutan melalui PUU USM bagi semua tunggakan bil
hospital. Sebagai rekod, PUU hanya membawa kes tuntutan saman ke
mahkamah bagi nilai tunggakan melebihi RM2,000.
10--140
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 140 28/06/2019 11:38 AM

iii. Mengemas kini maklumat pesakit seperti nama, alamat, nombor telefon dan
maklumat waris dalam Aplikasi Pendaftaran Pesakit (APP).
iv. Meningkatkan penggunaan bayaran bukan tunai (cashless) seperti Kad Debit,
Kad Kredit, penggunaan Kad Touch & Go dan QR Pay.
v. Mewajibkan penyediaan jaminan bank bagi penggunaan surat jaminan (GL)
daripada majikan swasta.
vi. Menyenaraikan nama pesakit/waris pesakit yang gagal membayar hutang di
dalam CTOS terutama penghutang degil.
vii. Arahan pemotongan gaji kepada majikan.
viii. Memaklumkan baki hutang yang perlu dibayar semasa pesakit mendapat
rawatan susulan. Baki tunggakan turut dicatatkan pada resit bayaran.
Selain itu, Mesyuarat Majlis Hospital USM Kali Ke-10 pada 23 September 2018 telah
memutuskan:
i. Semakan kadar bayaran deposit kemasukan wad bagi Pesakit Dalam

dilaksanakan.
ii. Bekalan Ubat Non Standard/Buffer dikurangkan secara berfasa.
Pada pendapat Audit, pengurusan dan pemantauan hutang tertunggak

adalah tidak cekap sehingga berlaku tunggakan melebihi enam (6) tahun,
penghutang tidak dapat dihubungi atau meninggal dunia mengakibatkan
kerugian kepada HUSM sejumlah RM6.92 juta yang telah diluluskan untuk
hapus kira bagi tempoh tahun 2000 hingga 2012.
6.2.3. Pengurusan Perolehan
a. Perjanjian Konsesi Syarikat Bernombor Pendaftaran 260790-T -

Perubahan Harga Item Pada APPL Tanpa Kelulusan USM
i. Mesyuarat Jemaah Menteri pada 25 Ogos 2010 telah meluluskan supaya

KPT menggunakan perkhidmatan syarikat bernombor pendaftaran
260790-T bagi membekalkan ubat dan bukan ubat kepada HUSM.
Perjanjian konsesi telah ditandatangani bermula 13 Februari 2015
sehingga 30 November 2019. Sehingga bulan Disember 2017,
perbelanjaan pembekalan ubat dan bukan ubat oleh syarikat konsesi
adalah sejumlah RM40.15 juta seperti di Jadual 14.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -141
141
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 141 28/06/2019 11:38 AM

JADUAL 14
PEMBEKALAN UBAT DAN BUKAN UBAT OLEH SYARIKAT BERNOMBOR
PENDAFTARAN 260790-T BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017
PEMBEKALAN
TAHUN UBAT BUKAN UBAT JUMLAH
2015 8.19 3.41 11.60
2016 10.75 3.19 13.94
2017 11.79 2.82 14.61
JUMLAH 30.73 9.42 40.15

Sumber: Jabatan Bendahari, HUSM
ii. Perenggan 13.1.1 dalam perjanjian Konsesi menyatakan The Company

may request for a review of the Approved Products and the Agreed Unit
Price in writing to the University within seven (7) days from the date that
it has received a confirmation from the Government relating to approval
for the review of the price of the approved products to be supplied by
the Company to the Government pursuant to the MOH Privatisation
Agreement. Perenggan 13.1.2 menyatakan The Company shall submit its
proposal accompanied by relevant document for such review. Any review
shall take into account all factors affecting the market for the supply of
products within Malaysia at that time in determining the Agreed Unit
Price for each Approved Products. The Parties agree that the price for
each Approved Products shall be the lowest price possible. Manakala
perenggan 13.4 pula menyatakan The University shall have the right to
review and to lower the Agreed Unit Price of the Approved Products at
any time if such Approved Products ceases to be patented or becomes
generic or remove any Approved Product from Approved Products
Purchase List if it deems necessary.
iii. Semakan Audit terhadap sepuluh (10) sampel item APPL mendapati
perbezaan harga berjumlah RM68,131 antara harga asal yang ditetapkan
dalam perjanjian konsesi dengan harga baharu yang dicaj oleh syarikat.
Ini kerana harga bagi 10 APPL telah dinaikkan antara 2.9% hingga
56.0% bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017. Bagaimanapun, tiada
dokumen permohonan semakan harga dikemukakan oleh syarikat kepada
HUSM bagi mendapatkan kelulusan perubahan harga sepertimana
terkandung dalam syarat Perjanjian. Ini menyebabkan berlaku lebihan
pembayaran sejumlah RM68,131 bagi 10 sampel item APPL bagi tahun
2015 hingga 2017. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 15.
10--142
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 142 28/06/2019 11:38 AM

JADUAL 15
SENARAI ITEM APPL DI BAWAH PERJANJIAN KONSESI YANG DINAIKKAN KADAR
HARGA TANPA KELULUSAN HUSM BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017
HARGA SEUNIT KENAIKAN
BIL. KOD ITEM NAMA ITEM KUANTITI ASAL BAHARU JUMLAH
(RM) %
(RM) (RM) (RM)
TAHUN 2015
1. 02-HA-010 Haloperidol 1.5mg 240 3.55 4.18 0.63 17.8 151.20
2. 02-TR-050 Trifluoperazine hcl 5mg 27 20.20 24.24 4.04 20.0 109.08
3. 03-FL-060 Fluconazole 2mg/ml 500 17.66 19.00 1.34 7.6 670.00
JUMLAH 930.28
TAHUN 2016
1. 03-CE-010 Cernevit (Multivitamin) 48 550.00 600.00 50.00 9.1 2,400.00
2. 06-DI-110 Diazepam Rectal Tube 5mg 40 287.50 327.75 40.25 14.0 1,610.00
Iodine 1% Solution 30ml
3. 06-IO-016 (Sterile) (povidone iodine 360 7.42 7.86 0.44 5.9 158.40
10%)
Cefuroxime Sodium 750mg
4. 07-CE-010 37,600 6.26 6.44 0.18 2.9 6,768.00
Inj
JUMLAH 10,936.40
TAHUN 2017
1. 02-ME-040 Metformin 500mg 17,985 5.55 8.66 3.11 56.0 55,933.35
Iodine 1% solution 30ml

2. 06-IO-016 (Sterile) (povidone iodine 600 5.10 5.50 0.40 7.8 240.00
10%)
3. 07-RI-012 Rifampicin 300mg Cap 34 28.19 30.86 2.67 9.5 90.78
JUMLAH 56,264.13
JUMLAH KESELURUHAN 68,130.81

Sumber: Data Rekod Pembelian Berdasarkan Kad Kawalan Stok
Maklum balas HUSM yang diterima pada 10 April 2019 dan 29 Mei
2019
Pihak HUSM telah mengambil tindakan seperti berikut:
i. Mengeluarkan surat tunjuk sebab kepada pegawai bertanggungjawab.

ii. PUU telah menghantar surat kepada Syarikat 260790-T pada 24 September
2018 berkaitan pemakluman mengenai perubahan harga kepada HUSM.
Pihak Syarikat 260790-T telah memberikan penjelasan dalam Mesyuarat
Konsesi bertarikh 1 Ogos 2018 (selepas dimaklumkan semasa audit
lapangan), 29 November 2018 dan 5 Mac 2019 dan perkara ini tidak
berulang.
iii. Surat jemputan perbincangan mengenai tuntutan telah dikeluarkan kepada

syarikat konsesi pada 26 Mei 2019.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -143
143
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 143 28/06/2019 11:38 AM

iv. Menambah baik Sistem Pengurusan Inventori dalam pembangunan Hospital
Information System (HIS) bagi mengesan sebarang perubahan harga kepada
item APPL. Setakat ini, pengesanan perubahan harga dibuat secara manual.
HIS sedang dalam proses perancangan yang dijangka selesai akhir tahun
2019. Pembangunan HIS akan bermula pada Januari 2020 hingga Januari
2021.
Pada pendapat Audit, kelemahan pemantauan terhadap perolehan

ubat oleh HUSM menyebabkan berlakunya perubahan harga ubat oleh
vendor tanpa kelulusan HUSM. Selain itu, pihak Audit juga
berpendapat bahawa keadaan ini bertentangan dengan syarat kontrak
dan wujud kelemahan dalam kawalan dalaman bagi proses perubahan
harga yang boleh membuka ruang kepada penyalahgunaan kuasa dan
penyelewengan.
6.2.4. Pengeluaran Bekalan Ubat dari Stor Utama
Mengikut 1PP – AM 6 Tatacara Pengurusan Stor pengeluaran bekalan ubat-

ubatan diurus dengan cekap melalui kaedah pengeluaran bekalan yang diguna
pakai. Pengeluaran stok ubat hendaklah menggunakan kaedah First Expired First
Out (FEFO) yang merupakan kaedah sesuai digunakan supaya ubat yang
diterima dahulu dapat diedarkan kepada unit pengguna bagi memastikan ubat
tidak melepasi tarikh luput dan selamat digunakan. Jabatan Farmasi
menguruskan permohonan dan pembekalan stok ubat kepada Stor Unit secara
dalam talian menggunakan Sistem Pengurusan Inventori Farmasi Ubat (SPIFU).
Selain itu, Borang KEW.PS-11 digunakan oleh Stor Unit bagi mendapatkan
pesanan dan seterusnya dicatatkan dalam kad petak. Sekiranya pesanan tidak
dapat dibekalkan, Stor Unit hendaklah membuat pesanan perolehan mengikut
tatacara perolehan yang berkuat kuasa. Semakan Audit mendapati pengeluaran
ubat daripada Stor Utama kepada Stor Unit telah mematuhi peraturan yang
ditetapkan. Bagaimanapun pihak Audit mendapati Stor Utama HUSM juga telah
membuat pengeluaran kepada pihak luar HUSM walaupun tiada SOP yang
ditetapkan oleh HUSM. Semakan Audit selanjutnya adalah seperti berikut:
a. Pinjaman Ubat Kepada Hospital/Klinik Lain
i. Jabatan Farmasi telah mengeluarkan 137 jenis ubat dengan kos sejumlah
RM232,985 sebagai pinjaman melalui Stor Utama (Ubat) kepada tujuh
(7) hospital awam Kerajaan, enam (6) klinik, satu (1) hospital swasta
dan satu (1) kedai farmasi bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017.
Maklumat lanjut adalah seperti di Jadual 16.
10--144
10 144 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 144 28/06/2019 11:38 AM

JADUAL 16
JUMLAH UBAT YANG DIPINJAM BERDASARKAN NILAI PEROLEHAN
UBAT YANG DIPINJAM
BERDASARKAN NILAI
BIL. NAMA HOSPITAL/ KLINIK RAWATAN/FARMASI LOKASI (NEGERI) PEROLEHAN HUSM
JENIS KOS
(%)
(BIL) (RM)
Hospital Kerajaan
1. Hospital Raja Perempuan Zainab II (HRPZII) Kelantan 112 198,851 85.4
2. Hospital Kuala Krai Kelantan 1 6,710 2.9
3. Hospital Langkawi Kedah 1 4,448 1.9
4. Hospital Tanah Merah Kelantan 4 1,397 0.6
5. Hospital Putrajaya W.P. Putrajaya 1 3,087 1.3
6. Hospital Machang Kelantan 5 1,678 0.7
7. Hospital Enche Besar Kluang, Johor Johor 1 330 0.1
Hospital Swasta
Hospital Pakar Perdana (KPJ), Kota Bharu (Hospital
1. Kelantan 2 122 0.1
Swasta)
Klinik Kesihatan Kerajaan
1. Klinik Kesihatan Bandar, Kuala Krai Kelantan 1 6,710 2.9
2. Klinik Wakaf Bharu (WKB) Kelantan 1 55 0.0
3. Klinik Kesihatan Bandar (KKB) Kelantan 2 755 0.3
4. Institut Perubatan & Pergigian Termaju Bertam, USM P.Pinang 3 4,677 2.0
5. Wad 1 Nilam, HUSM Kelantan 1 3,580 1.5
6. Pusat Sejahtera, USM P. Pinang 1 416 0.2
Kedai Farmasi
1. Kedai Farmasi Perdana, Kota Bharu Kelantan 1 169 0.1
JUMLAH 137 232,985 100
Sumber: Rekod Peminjaman Dengan Hospital Lain, HUSM dan maklumat daripada Sistem SPIFU, Unit Stor Ubat,
Jabatan Farmasi, HUSM
Pihak HUSM telah mengambil tindakan seperti berikut:
i. Mengemukakan surat peringatan kepada peminjam untuk membuat

penggantian.
ii. Laporan peminjaman ubat dibuat sebagai agenda tetap dalam Mesyuarat
Pengurusan Bersama HRPZII dan HUSM.
iii. Peminjaman kepada pihak swasta tidak lagi dibenarkan.
Satu bengkel penyediaan SOP Pengurusan Pinjam Meminjam Ubat, Alat Pakai
Habis dan Reagen telah diadakan pada 22 Julai 2018 yang turut menjemput
pihak HRPZ dan dibentangkan untuk kelulusan pihak Pengurusan HUSM. Antara
kandungan SOP ialah:
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -145
145
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 145 28/06/2019 11:38 AM

i. Peminjaman ubat hanya dibenarkan dengan hospital Kerajaan sahaja.
Hospital swasta, kedai farmasi dan sebagainya tidak dibenarkan.
ii. Peminjaman hanya boleh dibuat melalui Stor Utama HUSM sahaja.
iii. Permohonan pinjaman mesti dibuat menggunakan surat rasmi yang
ditandatangani oleh sekurang-kurangnya Pegawai Farmasi/ Pegawai
Perubatan.
iv. Kelulusan oleh Pengarah Hospital. Bagaimanapun, Pengarah HUSM boleh
mewakilkan kuasa kepada Ketua Pegawai Farmasi dan Ketua Unit Stor.
v. Tujuan peminjaman perlu dinyatakan oleh pemohon.
ii. Analisis Audit mendapati HRPZ merupakan peminjam yang tertinggi iaitu
sebanyak 112 jenis ubat berjumlah RM198,851. Berdasarkan temu bual
Audit dengan pihak HUSM, urusan peminjaman ubat berlaku kerana
HRPZ mempunyai bidang kepakaran tertentu yang sama dan hubungan
kerjasama erat dalam perkhidmatan perubatan/kesihatan sejak sekian
lama. HRPZ juga menjadi tempat pembelajaran pelajar perubatan USM.
Manakala peminjaman ubat kepada hospital, klinik dan kedai farmasi lain
pula adalah disebabkan ketiadaan stok ubat dan keperluan mendesak.
Setakat 31 Disember 2017, HRPZ telah mengganti kesemua 112 jenis
ubat berjumlah RM198,851 yang dipinjam daripada HUSM.
SOP Pengurusan Pinjam Meminjam Ubat, Alat Pakai Habis dan Reagen telah
diguna pakai sebagai proses kawalan pinjaman ubat. Berdasarkan SOP yang
disediakan, peminjaman ubat ke hospital dan klinik swasta tidak dibenarkan.
iii. Pihak Audit mendapati hospital Kerajaan, hospital/klinik swasta dan kedai
farmasi telah membuat peminjaman ubat tanpa surat permohonan rasmi
kepada HUSM. Semakan terhadap Buku Rekod Urusan Pinjaman Dengan
Hospital Lain HUSM mendapati permohonan pinjaman ubat oleh hospital
dan klinik Kerajaan hanya menggunakan borang KEW.PS-11 di mana
borang tersebut digunakan bagi permohonan stok ubat daripada Stor
Utama ke Stor Unit sahaja. Selain itu tujuan pinjaman ubat juga tidak
dinyatakan semasa permohonan dibuat oleh hospital Kerajaan, hospital/
klinik swasta dan kedai farmasi. Pemberian pinjaman ubat daripada
HUSM kepada hospital Kerajaan, hospital/klinik swasta dan kedai farmasi
telah dilaksanakan tanpa menetapkan prosedur sebagai panduan dan
10--146
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 146 28/06/2019 11:38 AM

langkah kawalan dalaman untuk mengelakkan penyalahgunaan ubat.
JADUAL 17
PERMOHONAN PINJAMAN UBAT OLEH HOSPITAL/KLINIK
KERAJAAN MENGGUNAKAN BORANG KEW.PS-11
GRED PEGAWAI MOHON NILAI UBAT
JENIS
NAMA HOSPITAL/ KLINIK RAWATAN/ FARMASI GUNA YANG
TAHUN UBAT
FARMASI MEMOHON KEW.PS-11 DIPINJAM
(BIL.)
PINJAMAN (BIL.) (RM)
1. Hospital Raja Perempuan Zainab II
U44-U54 21 21 58,931
(HRPZ)
2015
2. Hospital Tanah Merah U41-U48 2 2 1,084
JUMLAH 23 23 60,015
U44-U54 26 26 53,710
(HRPZ)
2. Hospital Machang U44 5 5 1,678
2016
3. Klinik Kesihatan Bandar (KKB) U41 1 1 555
4. Klinik Wakaf Bharu (WKB) U41 1 1 55
JUMLAH 33 33 55,998
U41-U54 65 65 86,210
(HRPZ)
2. Hospital Langkawi, Kedah Tidak Dinyatakan 1 1 4,448
3. Hospital Tanah Merah U44 2 2 313

2017 4. Klinik Kesihatan Bandar, Kota Bharu U44 1 1 200
5. Hospital Kuala Krai U48 1 1 6,710
6. Klinik Kesihatan Bandar, Kuala Krai U48 1 1 6,710
7. Hospital Enche Besar Kluang, Johor U44 1 1 330
JUMLAH 72 72 104,921
JUMLAH KESELURUHAN 128 128 220,934

Sumber: Rekod Peminjaman Dengan Hospital Lain, HUSM dan maklumat daripada Sistem SPIFU, Unit Stor Ubat,
Jabatan Farmasi, HUSM.
Dalam proses peminjaman yang berlaku, stok ubat tidak terjejas

memandangkan dalam SOP telah mengambil kira dan memperjelaskan
kedudukan stok sebelum peminjaman dibenarkan. SOP Pengurusan Pinjam
Meminjam Ubat, Alat Pakai Habis dan Reagen telah diluluskan oleh pihak
Pengurusan HUSM dalam Mesyuarat Jawatankuasa Pengurusan Hospital USM
Kali Ke-16 pada 13 September 2018 dan Ke-17 pada 27 November 2018 bagi
mengawal dan merekod aktiviti peminjaman.
Pada pendapat Audit, ketiadaan prosedur peminjaman ubat yang

spesifik kepada hospital/klinik lain boleh mendedahkan kepada risiko
penyalahgunaan ubat.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -147
147
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 147 28/06/2019 11:38 AM

iv. Peminjaman Ubat Diluluskan oleh Pegawai yang Tidak Diberikan
Kuasa Melulus.
 Berdasarkan temu bual Audit dengan pegawai di Jabatan Farmasi

semasa lawatan Audit ke HUSM pada bulan April 2018, kelulusan
permohonan pinjaman ubat hanya diberikan kepada Pegawai Farmasi
Gred U41 dan ke atas sahaja berdasarkan amalan HUSM.
Bagaimanapun semakan Audit terhadap Buku Rekod Urusan
Pinjaman Dengan Hospital Lain HUSM mendapati permohonan
pinjaman ubat telah diluluskan oleh Penolong Pegawai Farmasi Gred
U32 hingga U36. Ini kerana HUSM tidak menetapkan SOP bagi
membenarkan pegawai yang boleh mengeluarkan stok ubat daripada
Stor Utama seterusnya meluluskan permohonan pinjaman ubat
kepada pihak luar.
 Semakan Audit selanjutnya mendapati tiga (3) pegawai berjawatan

Penolong Pegawai Farmasi Gred U32 hingga Gred U36 telah
meluluskan peminjaman 16 jenis ubat kepada dua (2) hospital
Kerajaan dan satu (1) pusat pengajian. Bagaimanapun pihak Audit
tidak dapat mengesahkan sama ada ubat yang dipinjam telah
diterima oleh peminjam kerana tandatangan penerima pada borang
KEW.PS-11 tidak dilengkapkan. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 18.
JADUAL 18
PEGAWAI HUSM DI BAWAH GRED U41 MELULUS PEMINJAMAN UBAT
JAWATAN/
TARIKH
TAHUN ITEM UBAT PEMINJAM GRED PELULUS CATATAN
PINJAM
BAWAH U41
Tandatangan bagi pihak
pegawai melulus. Tiada cop
1. Thiamine 100mg HRPZ II 28.04.2015 Tidak dinyatakan
rasmi jawatan dan gred pegawai
yang tandatangan.

pegawai melulus iaitu Ketua
Penolong Pegawai Penolong Pengarah Farmasi.
2. Acethylcysteine 2gm HRPZ II 30.04.2015
Farmasi U36 Tiada cop rasmi jawatan dan
gred pegawai yang
tandatangan.
Pegawai yang sama juga
2015 3. Thiopentone 500mg 11.10.2015 mengeluarkan item daripada
stor.
4. Esmolol Hydrocloride
11.10.2015
10mg Pusat
5. Isoprenaline 0.2mg Pengajian 11.10.2015 Penolong
Dan Pergigian Pegawai Farmasi
6. Nitroglycerin 5mg Termaju 11.10.2015 U32 Item tidak dibekalkan tetapi ada
Bertam (IPPT) kelulusan oleh pegawai
7. Etomidate 20mg 11.10.2015 berkenaan.
8. Phenylephrine 10mg 11.10.2015
9. Glyceryl Trinitrate
11.10.2015
50mg
10--148
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 148 28/06/2019 11:38 AM

JAWATAN/
TARIKH
TAHUN ITEM UBAT PEMINJAM GRED PELULUS CATATAN
PINJAM
BAWAH U41
Hospital pegawai melulus. Tiada cop
10. Venlaflaxine Tablet 25.12.2015 Tidak dinyatakan
Putrajaya rasmi jawatan dan gred pegawai
yang tandatangan.
pegawai melulus iaitu Ketua
Penolong Pegawai Penolong Pengarah Farmasi.
2016 11. Flurouracil 500mg HRPZ II 19.12.2016
Farmasi U36 Tiada cop rasmi jawatan dan
gred pegawai yang
tandatangan.
Penolong Pegawai Tandatangan bagi pihak
12. Linezolid 2mg HRPZII 17.12.2017
U32 pegawai melulus.
13. Carboplatin 450mg HRPZII 25.07.2017
2017 14. Meropenam 500mg HRPZII 25.07.2017

15. Seretide Evohaler Penolong Pegawai Tandatangan bagi pihak
HRPZII 05.03.2017 Farmasi U32 pegawai melulus.
25/125
16. Deferasirox Tab
HRPZII 05.03.2017
125mg
Sumber: Fail Rekod Peminjaman Ubat Hospital Lain, HUSM
Pengurusan HUSM telah menyediakan SOP Pengurusan Pinjam Meminjam Ubat,

Alat Pakai Habis dan Reagen bagi mengawal dan merekod aktiviti peminjaman
telah diluluskan dalam Mesyuarat Pengurusan Hospital USM kali ke 17 pada 27
November 2018. Pengurusan HUSM telah mengambil langkah penambahbaikan
dengan mengeluarkan surat perwakilan kuasa pada 30 September 2018 kepada
Ketua Pegawai Farmasi dan Ketua Unit Stor Farmaseutikal untuk urusan
peminjaman ubat.
Siasatan dalaman telah dijalankan dan surat tunjuk sebab dikeluarkan pada 25
September 2018 kepada pegawai-pegawai yang terlibat. Hasil jawapan pegawai
dan nasihat PUU HUSM, surat teguran kepada pegawai bertanggungjawab telah
dikeluarkan pada 7 April 2019. Tindakan ini dibuat dengan mengambil kira
semua peminjaman ubat telah selesai diganti, pegawai terlibat memberi
pinjaman ubat atas niat dengan suci hati demi perawatan pesakit yang terdesak
dan tiada unsur penyelewengan berlaku.
Pada pendapat Audit, tindakan pegawai terlibat yang meluluskan

peminjaman ubat kepada pihak luar tanpa SOP adalah tidak sah dan
boleh mendedahkan kepada risiko penyalahgunaan kuasa.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -149
149
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 149 28/06/2019 11:38 AM

v. Peminjaman Ubat Pakar dan Pakar Khas Kepada Hospital Lain
 HUSM telah menetapkan tiga (3) kategori ubat yang telah

disenaraikan dalam Buku Formulari HUSM iaitu ubat biasa, ubat
pakar dan ubat pakar khas. Ubat pakar dan pakar khas perlu
dipreskripsi oleh doktor pakar sama ada bagi kes susulan atau kes
yang ditentukan oleh Jawatankuasa Farmasi dan Terapeutik HUSM.
Selain itu, ubat pakar dan pakar khas mempunyai had pengguna
berdasarkan bilangan pesakit yang dirawat oleh doktor pakar
berkenaan. Kelayakan pegawai perubatan mendiskripsi kategori ubat
berdasarkan Buku Formulari HUSM adalah seperti di Jadual 19.
JADUAL 19
KELAYAKAN PEGAWAI PERUBATAN MENDISKRIPSI KATEGORI UBAT
BERDASARKAN BUKU FORMULARI HUSM EDISI 7
BIL. KATEGORI SIMBOL KELAYAKAN PEGAWAI PERUBATAN
 Dipriskripsi oleh pakar perubatan.

I
1. Ubat Pakar  Pegawai perubatan boleh priskrip dengan syarat ditandatangan balas oleh
pakar perubatan, kes susulan pakar atau pesakit discaj.
 Khusus untuk pakar tertentu dengan syarat-syarat yang ditetapkan oleh

I* Jawatankuasa Farmasi Dan Terapeutik.
2. Ubat Pakar Khas
 Sebagai kawalan, priskripsi perlu disertakan dengan Borang Permohonan
Ubat Bukan Standard/Standard Terkawal yang lengkap diisi.
3. Ubat Biasa II  Boleh dipriskripsi oleh pegawai perubatan.

Sumber: Buku Formulari Edisi 7, HUSM
 Semakan Audit mendapati, bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017,

sebanyak lapan (8) hospital dan tiga (3) klinik telah meminjam 63
jenis ubat bernilai RM113,066 daripada HUSM yang terdiri daripada
30 jenis ubat pakar bernilai RM50,442 dan 33 jenis ubat pakar khas
bernilai RM62,624. Tiada bukti preskripsi dibuat oleh doktor yang
meminjam dan juga kelulusan oleh doktor pakar HUSM. Butiran lanjut
JADUAL 20
SENARAI UBAT PAKAR DAN PAKAR KHAS YANG DIPINJAMKAN
KEPADA HOSPITAL LAIN TANPA PRESKRIPSI DOKTOR DAN KELULUSAN DOKTOR
PAKAR BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017
UBAT PAKAR
UBAT PAKAR JUMLAH
KHAS
TAHUN NAMA HOSPITAL
JENIS NILAI JENIS NILAI JENIS NILAI
(BIL.) (RM) (BIL.) (RM) (BIL.) (RM)
1. Hospital Raja Perempuan Zainab II 5 1,185 6 24,433 11 25,618
2015
2. Hospital Tanah Merah 2 1,084 - - 2 1,084
2. Klinik Kesihatan Bandar - - 1 555 1 555
2016
3. Klinik Wakaf Bharu - - 1 55 1 55
4. Hospital Machang 2 254 - - 2 254
10--150
10 150 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 150 28/06/2019 11:38 AM

UBAT PAKAR
UBAT PAKAR JUMLAH
KHAS
TAHUN NAMA HOSPITAL
JENIS NILAI JENIS NILAI JENIS NILAI
(BIL.) (RM) (BIL.) (RM) (BIL.) (RM)
2. Hospital Enche Besar - - 1 330 1 330
2017 3. Hospital KPJ (Swasta) 1 2 1 120 2 122
4. Hospital Tanah Merah 1 283 - - 1 283
5. Klinik Kesihatan Kuala Krai 1 6,710 - - 1 6,710
JUMLAH 30 50,442 33 62,624 63 113,066
Sumber: Fail Peminjaman Ubat Kepada Hospital Lain oleh HUSM
 Pihak Audit dimaklumkan oleh Pegawai Stor Ubat bahawa

peminjaman ubat kepada pihak lain adalah berdasarkan permohonan.
Sehubungan itu, peminjaman ubat diluluskan sekiranya bilangan stok
ubat di Stor Utama melebihi paras minimum. Jika bilangan stok ubat
berada di bawah paras minima, peminjaman ubat yang dipohon tidak
akan diluluskan.
 Berdasarkan maklumat yang diberi oleh pihak HUSM, amalan

peminjaman telah berlaku dari semasa ke semasa atas keperluan
kecemasan yang dihadapi oleh hospital awam Kerajaan disebabkan
oleh perkara berikut:
- menampung keperluan atas sebab peningkatan kes yang

mendadak dan di luar jangkaan seperti kejadian wabak penyakit,
bencana alam, dan kejadian kemalangan berskala besar;
- menyelamatkan nyawa dan menjamin kualiti hidup pesakit melalui
proses perawatan yang sempurna;
- syarikat pembekal gagal membekalkan ubat mencukupi dan
mengikut jadual;
- memberikan perkhidmatan perubatan yang cekap tanpa halangan
serta mencapai sasaran perawatan yang ditetapkan;
- mengatasi ketidakcukupan stok khususnya bagi ubat baharu di
mana corak penggunaan belum dikenal pasti; dan
- penggunaan stok secara optimum dan mengelakkan pembaziran
peruntukan akibat stok usang atau luput.
Pengurusan HUSM memastikan bekalan ubat pakar sentiasa mencukupi untuk

kegunaan doktor pakar HUSM. SOP Pengurusan Pinjam Meminjam Ubat, Alat
Pakai Habis dan Reagen menekankan supaya peminjaman ubat pakar atau ubat
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -151
151
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 151 28/06/2019 11:38 AM

pakar khas hanya boleh diberikan kepada hospital yang mempunyai kepakaran
dalam bidang berkenaan sahaja. Peminjaman ubat pakar khas dan ubat permit
mesti mendapat persetujuan/kebenaran doktor pakar HUSM terlebih dahulu.
Pada pendapat Audit, amalan HUSM memberi pinjaman ubat pakar dan
ubat pakar khas tanpa preskripsi doktor dan kelulusan doktor pakar
adalah bercanggah dengan peraturan dalaman HUSM. Amalan ini jika
berterusan boleh disalahgunakan sehingga menjejaskan perkhidmatan
perubatan pakar.
6.2.5. Penggunaan Kemudahan, Kepakaran dan Pembekalan Ubat

Kepada USAINS Tech Services Sdn. Bhd.
USAINS Tech Services Sdn. Bhd. (UTS) adalah syarikat di bawah USAINS
Holding Sdn. Bhd. (USAINS) yang merupakan anak syarikat milik penuh USM.
UTS telah ditubuhkan bagi membantu HUSM dalam menguruskan rawatan
kesihatan eksekutif sebagaimana model Full Paying Patient (FPP) KKM kepada
pesakit HUSM. UTS beroperasi di Wad 2 Timur Depan HUSM dengan bilangan
katil sebanyak 42 unit. Melalui MoU yang ditandatangani antara USM dan
USAINS pada 21 Oktober 1999, UTS telah diberi kebenaran melaksanakan
perkhidmatan rawatan kesihatan eksekutif kepada pesakitnya menggunakan
kemudahan HUSM termasuk pakar perubatan di kalangan staf akademik dan staf
lain dalam bidang perubatan, kemudahan saintifik HUSM serta semua bekalan
perubatan dan kemudahan untuk pesakit HUSM. Semua kemudahan dan
pembekalan ubat dituntut oleh HUSM secara bulanan melalui caj perkhidmatan
eksekutif yang dikenakan oleh UTS kepada pesakitnya. Semakan Audit
a. Pemeriksaan Audit pada 18 Mac 2018 mendapati UTS telah menggunakan

ruang dan kemudahan yang disediakan untuk beroperasi seperti hospital
swasta lain. Selain itu, kakitangan yang memberikan perkhidmatan rawatan
terdiri daripada jururawat dan doktor pakar HUSM sendiri. Selain itu, UTS
juga menggunakan kemudahan yang terdapat di HUSM seperti kemudahan
wad, rawatan, radiologi, makmal, nuklear, ECG/CTG, pemulihan,
pembedahan, bersalin, anest, hemodialisis dan penyediaan farmaseutikal
bagi memenuhi keperluan rawatan pesakitnya.
b. Keperluan ubat dibekalkan dari Unit Farmasi Pesakit Luar (UFPL), Unit
Farmasi Satelit (UFS) dan Unit Penyediaan Farmaseutikal (UPF) manakala
pembekalan bukan ubat disediakan melalui Unit Kawalan Inventori dan Stor
(Alat). Semakan Audit mendapati pihak HUSM telah menuntut sejumlah
10--152
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 152 28/06/2019 11:38 AM

RM3.63 juta kos pembekalan ubat dan bukan ubat daripada pihak UTS bagi
tempoh tahun 2015 hingga 2017 berdasarkan Jadual Kadar Fi Perubatan dan
Perkhidmatan Kesihatan USM. Tempoh pembayaran oleh pihak UTS pula
mengambil masa di antara 33 hingga 316 hari bagi sesuatu bil yang
dikemukakan oleh HUSM seperti di Jadual 21.
JADUAL 21
TUNTUTAN KOS PEMBEKALAN UBAT DAN BUKAN UBAT
BAGI PERKHIDMATAN RAWATAN EKSEKUTIF OLEH HUSM KEPADA UTS
KOS PEMBEKALAN CAJ
PERKHIDMATAN JUMLAH TEMPOH BAYARAN
TAHUN UBAT BUKAN UBAT EKSEKUTIF (RM) (HARI)
(RM) (RM) (RM)
2015 217,932 - 746,868 964,800 37 - 316
2016 314,145 - 879,580 1,193,725 36 - 291
2017 412,432 16,389 1,040,269 1,469,090 33 - 156
JUMLAH 944,509 16,389 2,666,717 3,627,615
Sumber: Jabatan Farmasi dan Jabatan Bendahari HUSM
c. Bagaimanapun, pihak Audit mendapati terdapat pembekalan bukan ubat

bernilai RM42,140 yang tidak dituntut oleh pihak HUSM daripada UTS bagi
tempoh tahun 2015 hingga Februari 2017. Selain itu, HUSM juga tidak
menuntut sebarang caj atas penggunaan ruang premis dan kemudahan
HUSM oleh pihak UTS kerana tiada sebarang perjanjian atau surat ikatan
ditandatangani antara pihak HUSM dan UTS bagi menentukan syarat dan
kadar caj bagi penggunaan ruang dan kemudahan HUSM yang boleh
dikenakan.
d. Selepas maklum balas, pihak Audit mendapati HUSM telah menyediakan

Master Management Agreement USM Executive Wards and USM Polyclinic
(USM Executive Health Services) yang ditandatangani pada 30 November
2018 selepas menerima pendapat Audit.
Master Management Agreement USM Executive Wards and USM Polyclinic (USM
Executive Health Services) antara UTS dan HUSM berkaitan penggunaan ruang
dan kemudahan HUSM telah ditandatangani pada 30 November 2018. Selain itu,
HUSM telah mengambil tindakan segera dengan menghantar tuntutan kepada
UTS pada 12 September 2018 dan UTS telah membuat pembayaran melalui cek
berjumlah RM42,139.89.
Pada pendapat Audit, kelewatan HUSM memeterai MoU/perjanjian

formal menyebabkan penggunaan ruang dan kemudahan HUSM tidak
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -153
153
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 153 28/06/2019 11:38 AM

dapat dikenakan sewa sejak tahun 1999 dan ini telah merugikan
HUSM.
6.2.6. Kawalan Stok Ubat Sebelum Tarikh Luput
a. Stok Ubat yang Tidak Dapat Dihabiskan dalam Enam (6) Bulan
Sebelum Tamat Tempoh Luput
i. 1PP-AM 6.4 Perenggan 13.9 menetapkan tindakan hendaklah diambil

terhadap stok yang tidak dapat dihabiskan dalam tempoh enam (6) bulan
sebelum tamat tarikh luput seperti berikut:
 mengemukakan satu senarai kepada Stor Utama supaya dapat

ditawarkan kepada stor-stor lain yang memerlukannya;
 mengeluarkan bagi tujuan latihan, pengembangan, pembangunan
dan seumpamanya;
 memulangkan kepada pembekal tertakluk kepada syarat-syarat
perjanjian; dan
 melupuskan mengikut peraturan pelupusan yang sedang berkuat
kuasa.
ii. Semakan Audit terhadap Laporan Nilai Stok Item daripada SPIFU pada
bulan April 2018 mendapati sebanyak 83 jenis ubat berjumlah
RM270,738 akan mencapai tempoh luput dalam masa enam (6) bulan
iaitu antara bulan April hingga September 2018. Bagaimanapun, Jabatan
Farmasi tidak mengambil sebarang tindakan untuk memastikan ubat
tersebut dapat dihabiskan sebelum tamat tempoh. Butiran lanjut adalah
JADUAL 22
BILANGAN JENIS UBAT YANG AKAN MENCAPAI TARIKH LUPUT DALAM
TEMPOH ENAM (6) BULAN ANTARA APRIL HINGGA SEPTEMBER TAHUN 2018
TEMPOH MASA LUPUT NILAI UBAT
BULAN
(Bulan) (RM)
April 1 40,005
Mei 2 18,199
Jun 3 18,441
Julai 4 6,336
Ogos 5 47,889
September 6 139,868
JUMLAH 270,738
Sumber: Jabatan Farmasi, HUSM
10--154
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 154 28/06/2019 11:38 AM

Tindakan penambahbaikan yang diambil adalah seperti berikut:
i. Semua SOP berkaitan dengan urusan di Stor Farmaseutikal termasuk SOP

Proses Pelupusan Ubat-Ubatan dan Alat Guna Habis dan SOP Penyimpanan
Ubat dan Bahan Mentah Farmaseutikal telah dikemas kini dan diguna pakai
pada 13 September 2018.
ii. Task Force Penyelarasan Penggunaan Ubat HUSM telah bermesyuarat pada
1 April 2018 bertujuan mengkaji semula pengurusan ubat yang hampir luput.
Sehingga kini, Task Force ini telah bermesyuarat sebanyak empat (4) kali
dan cadangannya dibentangkan dalam Mesyuarat Jawatankuasa Pengurusan
Hospital (JKPH), Mesyuarat Jawatankuasa Farmasi & Terapeutik dan
Mesyuarat Ketua-ketua Jabatan masing-masing untuk memperaku dasar
serta mengemas kini tujuan operasi Klinikal.
Selain itu, cadangan penambahbaikan oleh Task Force telah diambil tindakan
oleh pengurusan HUSM melalui Jawatankuasa Farmasi & Terapeutik pada 3
September 2018 antaranya:
i. Menambah baik Sistem Preskripsi Online (POLS) yang boleh memaparkan

kos ubat, paras stok dan kumpulan farmakologikal ubat kepada prescriber
bagi memudahkan mereka mengetahui dan seterusnya menggunakan ubat
yang berparas stok tinggi tetapi mempunyai tarikh luput yang lebih hampir
bagi mengelak stok luput tanpa digunakan.
ii. Mengkaji semula ubat dalam senarai formulari dan mengesyorkan ubat yang
lebih kos efektif.
iii. Mencadangkan penyingkiran ubat yang tidak aktif dalam tempoh setahun
daripada senarai ubat standard. Langkah ini bertujuan mengelak stok usang
dan pembaziran ruang simpanan.
Langkah memaklumkan kedudukan stok yang akan luput dalam tempoh enam
(6) bulan kepada pengguna (prescribers) telah dilaksanakan oleh pihak stor.
Makluman ini juga akan dibuat melalui POLS supaya maklumat dapat disebarkan
kepada semua prescribers secara menyeluruh dan lebih cepat.
Pada pendapat Audit, wujud kelemahan dalam pemantauan stok ubat-

ubatan yang telah menjejaskan tahap kawalan dalaman stor ubat
HUSM terutamanya berkait dengan stok ubat yang tidak dapat
dihabiskan dalam enam (6) bulan sebelum tamat tempoh luput.
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -155
155
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 155 28/06/2019 11:38 AM

b. Tarikh Luput Ubat dan Bukan Ubat Pada Tarikh Penerimaan
i. Berdasarkan Appendix 4 - Performance Standard Approved Products

Quality, bagi kontrak-kontrak pembekalan ubat yang dilaksanakan oleh
HUSM, “the product must have at least 18 months of shelves after the
delivery date”. Analisis Audit mendapati HUSM telah menerima ubat dan
bukan ubat bernilai RM867,307 yang hampir luput tempoh penggunaan
antara satu (1) hingga 18 bulan seperti di Jadual 23.
JADUAL 23
TEMPOH LUPUT UBAT DAN BUKAN UBAT DARI TARIKH PENERIMAAN
KUANTITI NILAI
TEMPOH UBAT LUPUT DARI TARIKH PENERIMAAN
(BIL.) (RM)
1 hingga < 3 bulan 4 37,687
3 hingga <6 bulan 33 152,160
6 hingga <9 bulan 39 170,614
9 hingga <12 bulan 48 170,487
Ubat dan bukan ubat yang luput 12 hingga <15 bulan selepas penerimaan 58 163,391
Ubat yang luput 15 hingga <18 bulan selepas penerimaan 48 172,968
JUMLAH 230 867,307
Sumber: Fail Pelupusan dan Minit Jawatankuasa Pelupusan, Jabatan Farmasi, HUSM
ii. Berdasarkan Laporan Tahunan Keseluruhan Pengurusan Stor Tahun,

KEW.PS-15 dan Laporan Pemeriksaan/Pemverifikasi Stor Tahun 2015
hingga 2017, Pegawai Pemeriksa dan Pemverifikasi tidak memberi ulasan
terhadap stok ubat yang telah mencapai tarikh luput atau stok yang akan
luput dalam tempoh enam (6) bulan. Semakan Audit selanjutnya
mendapati stok ubat yang luput pada tahun 2011 hingga 2016 yang
bernilai RM1.14 juta hanya dapat dilupuskan pada bulan Jun 2018.
Walaupun tarikh luput bekalan kurang daripada 18 bulan, penerimaan dibuat

atas dasar keperluan segera, trend perawatan dan tempoh luput ubat tertentu
(vaksin) yang kebiasaannya kurang daripada 18 bulan. Penerimaan tersebut
disertakan dengan Letter Of Undertaking (LOU) sebagaimana termaktub dalam
kontrak perjanjian.
Pihak HUSM menambah baik SOP sedia ada yang meliputi aspek inventori dan
mengenalpasti tarikh luput stok terutamanya tarikh luput singkat yang
memerlukan pemantauan khusus. Antaranya mengambilkira tarikh luput stok
bagi tujuan pelupusan serta penekanan khusus untuk ubat yang akan luput
dalam tempoh enam (6) bulan dalam aspek penerimaan dan penyimpanan.
Arahan telah dikeluarkan pada 23 September 2018 kepada pasukan
10--156
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 156 28/06/2019 11:38 AM

pemverifikasi bagi tempoh 2017 hingga 2018 untuk memasukkan kedudukan
stok luput serta ulasan dalam Laporan Verifikasi Stor tahun 2017 secara
menyeluruh dan lengkap.
Pada pendapat Audit, kelemahan pengurusan dan pemantauan stok

ubat menyebabkan berlaku stok ubat yang baru diterima dari
pembekal mempunyai tarikh luput yang kurang dari 18 bulan.
Akibatnya ubat berkenaan tidak dapat digunakan secara optimum dan
mengakibatkan kerugian kerana terpaksa dilupuskan.
Secara keseluruhannya, berdasarkan skop Audit, pengurusan ubat dan bukan ubat dari
segi penerimaan bekalan dan agihan telah mencapai objektif yang ditetapkan untuk
manfaat pesakit di HUSM. Bagaimanapun terdapat beberapa kelemahan kawalan dari
aspek perolehan, tunggakan hutang dan hapus kira serta peminjaman ubat kepada
pihak luar yang telah menjejaskan tahap kecekapan pengurusan ubat dan bukan ubat di
HUSM. Di samping itu, terdapat kelemahan pengawasan tarikh luput ubat dalam stok
dan semasa penerimaan. Pada masa yang sama, terdapat penggunaan peralatan dan
kemudahan HUSM kepada UTS yang tidak dikenakan caj mengakibatkan kehilangan
hasil kepada HUSM.
8. SYOR AUDIT
Bagi mempertingkatkan lagi kecekapan pengurusan bekalan ubat dan bukan ubat,
adalah disyorkan HUSM mengambil langkah seperti berikut:
8.1. membuat pemantauan terhadap perubahan harga item dalam Approved

Products Purchase List (APPL) seperti dalam kontrak bagi memastikan perubahan
harga ubat dan bukan ubat oleh syarikat konsesi tidak dibuat tanpa kelulusan USM;
8.2. menambah baik mekanisme kutipan hutang tertunggak bagi memastikan

hutang dapat dikutip dengan lebih berkesan;
8.3. mewujudkan SOP peminjaman ubat, ubat pakar/pakar khas dan bukan ubat
kepada hospital/klinik kerajaan yang lain dan menentukan tempoh penggantian bagi
memastikan bekalan stok ubat HUSM sentiasa mencukupi;
8.4. meningkatkan pemantauan terhadap penerimaan ubat dan bukan ubat bagi
memastikan pembekal membekalkan ubat dan bukan ubat yang tidak terlalu hampir
dengan tarikh luput bagi mengelakkan bekalan tersebut menjadi luput, tidak boleh
Laporan Ketua
Laporan Audit
Ketua Negara
Audit NegaraTahun
Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -157
157
Pengurusan
U b a t dan
d a n Bukan Ubat
Bukan U bat
Bab 10 b.indd 157 28/06/2019 11:38 AM

digunakan dan berlaku pembaziran. Tindakan pelupusan perlu diambil segera bagi
stok yang telah luput tempoh; dan
8.5. menjalankan siasatan dalaman terhadap pegawai yang telah meluluskan

peminjaman kepada pihak luar walaupun perkara tersebut tidak dinyatakan dalam
SOP. Tindakan sewajarnya perlu diambil jika terbukti pegawai terlibat melakukan
kesalahan.
10--158
10 158 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PPengurusan
b a t ddan
a n BBukan
u k a n U Ubat
bat
Bab 10 b.indd 158 28/06/2019 11:38 AM

UNIVERSITI TEKNOLOGI MARA
UNIT KERJASAMA AWAM SWASTA
PENGURUSAN PROJEK PEMBANGUNAN DAN PENYENGGARAAN KAMPUS
5 UNIVERSITI TEKNOLOGI MARA SECARA INISIATIF PEMBIAYAAN SWASTA
MELALUI KAEDAH BINA-PAJAK-SENGGARA-PINDAH
1. LATAR BELAKANG
1.1. Universiti Teknologi MARA (UiTM) ditubuhkan di bawah Akta 173, Akta ITM
1976. UiTM dikawal selia oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). UiTM
mempunyai satu (1) kampus induk di Shah Alam, 13 kampus cawangan di negeri
dan 21 kampus satelit. Daripada jumlah ini, sebanyak 11 kampus telah dibina secara
Inisiatif Pembiayaan Swasta/Private Finance Initiative (PFI) dan selebihnya dibina
secara konvensional. Selain itu, UiTM juga mempunyai 23 Kolej-kolej Bersekutu
(KKB) di seluruh Malaysia.
1.2. Program PFI telah diumumkan dalam Rancangan Malaysia Kesembilan (RMKe-
9) bertujuan untuk memudahkan lebih banyak penyertaan sektor swasta dalam
meningkatkan penyampaian kemudahan infrastruktur dan perkhidmatan awam.
Dalam konteks Malaysia, PFI merupakan subset kepada prinsip-prinsip Perkongsian
Awam Swasta atau Public Private Partnership (PPP). PPP merupakan kerjasama
antara sektor awam dan sektor swasta di mana satu (1) stand-alone business
diwujudkan, dibiayai dan diuruskan oleh sektor swasta. Ia merupakan satu (1) pakej
yang merangkumi pembinaan, pengurusan, penyenggaraan, pembaikan dan
penggantian aset sektor awam meliputi bangunan, infrastruktur, peralatan dan
kemudahan. PPP/PFI ialah kaedah perolehan moden di sektor awam dengan objektif
untuk meningkatkan value for money melalui tumpuan kepada whole life costing
dan peningkatan pemindahan risiko kepada sektor swasta. Selain itu, ia juga
memberi manfaat penyampaian projek dalam masa lebih singkat dan peningkatan
tahap perkhidmatan serta impak kepada sosioekonomi.
1.3. Model PFI yang digunakan untuk pembangunan kampus UiTM ialah Bina-
Pajak-Senggara-Pindah [Build-Lease-Maintain-Transfer, (BLMT)]. Melalui kaedah
BLMT, syarikat konsesi akan membina kemudahan dan infrastruktur di atas tanah
Kerajaan menggunakan dana syarikat konsesi terlebih dahulu. Selepas projek
disiapkan dan sedia untuk digunakan, projek berkenaan akan diserahkan kepada
UiTM dan UiTM akan memajakkan tanah tapak projek kepada syarikat konsesi
dengan bayaran sewa pajak tanah. Kemudian, syarikat konsesi akan memajakkan
semula tanah dan projek yang telah disiapkan kepada UiTM dengan kadar bayaran
sewa pajak atau Availability Charges (AC) yang dipersetujui dalam Perjanjian
Konsesi. Tempoh pajakan ini dinamakan sebagai Tempoh Perkhidmatan Pengurusan
Aset iaitu selama 20 atau 22 tahun yang mana di sepanjang tempoh ini, syarikat
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -159
159
Pengurusan Projek Pembangunan dam Penyenggaraan Kampus Universiti Teknologi MARA
Pengurusan Projek Secara
Pembangunan dan Penyenggaraan
Inisiatif Pembiayaan Kampus
Swasta Melalui KaedahUniversiti Teknologi MARA
Bina -Pajak-Senggara-Pindah
Secara Inisiatif Pembiayaan Swasta Melalui Kaedah Bina-Pajak-Senggara-Pindah
Bab 10 b.indd 159 28/06/2019 11:38 AM

konsesi adalah bertanggungjawab untuk menyenggara kemudahan dan infrastruktur
yang telah dibangunkan. Sebagai balasan kepada perkhidmatan penyenggaraan
tersebut, UiTM akan membuat bayaran Maintenance Charges (MC) kepada syarikat
konsesi secara bulanan. Selain itu, UiTM juga akan membuat caruman ke akaun
Maintenance Reserve Fund (MRF) yang dibuka atas nama UiTM dan syarikat konsesi
bagi perbelanjaan life cycle costing. Butiran jenis bayaran yang terlibat dalam projek
UiTM secara PFI adalah seperti di Jadual 1.
JADUAL 1
JENIS-JENIS BAYARAN PFI YANG TERLIBAT DALAM PROJEK UiTM
JENIS KEKERAPAN
PENERANGAN BAYARAN
BAYARAN BAYARAN
Merupakan bayaran balik (reimbursable cost) untuk kos urusan pinjaman,
Sekali di
PFI Related penyediaan perjanjian dan lain-lain yang telah dibelanjakan oleh syarikat
sepanjang
Cost konsesi. Jumlah maksimum tuntutan ialah antara 2.5% hingga 3.0% daripada
tempoh konsesi
jumlah kos pembinaan.
Availability Merupakan bayaran sewa pajak bagi penggunaan kemudahan dan
Charges (AC) infrastruktur yang telah dibangunkan oleh syarikat konsesi.
Setiap bulan Merupakan bayaran untuk perkhidmatan penyenggaraan yang dilaksanakan
Maintenance mulai Tempoh oleh syarikat konsesi. Bayaran ini boleh dipotong jika syarikat konsesi gagal
Charges (MC) Perkhidmatan menjalankan perkhidmatan mengikut Asset Management Services Manual atau
Pengurusan Aset Building Maintenance Manual yang ditetapkan dalam Perjanjian Konsesi.
sehingga tamat Merupakan caruman ke akaun bersama MRF. Wang dari akaun MRF akan
Maintenance tempoh konsesi digunakan untuk membiayai kos penggantian dan penyenggaraan aset seperti
Reserve Fund
yang telah ditetapkan dalam Asset Management Services Manual atau Building
(MRF)
Maintenance Manual.
1.4. Pada 17 September 2008, Jemaah Menteri telah memberikan kelulusan

secara prinsip supaya pelaksanaan pembangunan 11 kampus UiTM (termasuk pusat
asasi) dilaksanakan secara PFI. Ini adalah selaras dengan inisiatif Kerajaan untuk
mencapai matlamat enrolmen pelajar UiTM seramai 200,000 orang menjelang tahun
2010. Sehingga 31 Disember 2018, sebanyak 17 projek pembangunan UiTM dengan
kos pembinaan berjumlah RM4.163 bilion telah diluluskan oleh Jemaah Menteri.
Pembinaan telah dibuat dalam dua (2) fasa yang mana Fasa 1 melibatkan
pembinaan enam (6) kampus dan Fasa 2 melibatkan pembinaan empat (4) kampus,
satu (1) institut latihan, satu (1) pusat asasi, empat (4) asrama dan satu (1)
hospital pengajar. Jumlah komitmen kewangan Kerajaan/UiTM di sepanjang tempoh
konsesi ialah sejumlah RM18.739 bilion (sebelum ambil kira semakan semula caj MC
pada setiap lima (5) tahun). Sehingga bulan Disember 2018, UiTM telah membayar
sejumlah RM3.023 bilion yang meliputi bayaran PFI related cost, AC, MC dan MRF
untuk 16 projek yang telah siap. Bayaran ini adalah menggunakan peruntukan
mengurus (bagi bayaran sebelum tahun 2017) dan pembangunan (mulai tahun
2017) yang disalurkan kepada UiTM melalui KPM. Senarai syarikat konsesi yang
dilantik berserta kos pembinaan dan komitmen kewangan Kerajaan/UiTM adalah
10--160
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Secara InisiatifProjek Pembangunan
Pembiayaan dan Kaedah
Swasta Melalui Penyenggaraan Kampus Universiti Teknologi MARA
Bab 10 b.indd 160 28/06/2019 11:38 AM

JADUAL 2
MAKLUMAT PROJEK PFI UiTM
KOMITMEN KEWANGAN KERAJAAN
KOS PFI
SYARIKAT
BIL. PROJEK PEMBANGUNAN PEMBINAAN RELATED AC MC MRF
KONSESI
(RM Juta) COST
FASA 1
UiTM Kampus Kota Samarahan
1. 787905-M 311.92 7.80 1,107.26 263.70 65.92
2, Sarawak
UiTM Kampus Seremban 3,
2. 851867-K 293.00 7.32 1,023.93 243.98 61.00
Negeri Sembilan
3. UiTM Kampus Jasin, Melaka 890886-M 296.64 7.42 989.61 231.91 57.60
UiTM Kampus Pasir Gudang,
4. 891662-D 308.00 7.70 1,034.24 225.76 56.44
Johor
5. UiTM Kampus Tapah 2, Perak 846665-X 284.89 7.12 920.00 208.36 52.09
UiTM Kampus Puncak Alam,
6. 291434-D 266.50 6.66 893.42 247.40 61.85
Selangor
JUMLAH FASA 1 (A) 1,760.95 44.02 5,968.46 1,421.11 354.90
FASA 2
Pusat Asasi UiTM Kampus
1. 281848-T 292.00 7.30 1,016.79 232.11 159.58
Dengkil, Selangor
2. UiTM Kampus Raub, Pahang 902376-X 230.00 5.75 796.82 195.86 117.52
Kompleks Alam Bina dan Seni
3. Reka, UiTM Kampus Puncak 928264-T 260.00 6.50 842.35 203.05 121.83
Alam
UiTM Kampus Rembau, Negeri
4. 1009139-D 230.00 5.75 747.43 166.50 94.11
Sembilan
5. UiTM Kampus Mukah, Sarawak 903704-H 291.00 8.73 935.11 210.38 52.60
Institut Latihan UiTM Nilai,

6. 850849-V 101.00 2.53 331.27 99.09 57.54
Negeri Sembilan
Asrama Puncak Alam - 4,000
7. 967807-H 159.05 3.98 491.26 126.01 53.99
pelajar
Asrama Bandar Pusat Jengka
8. 979437-M 150.90 3.77 466.09 125.89 53.95
- 4,000 pelajar
9. Asrama Bertam - 1,000 pelajar 979426-X 43.40 1.08 134.43 31.38 13.45
10. Asrama Lendu - 1,000 pelajar 979431-K 45.64 1.14 141.14 31.38 13.45
11. Hospital Pengajar UiTM* 1085293-K 599.00 19.05 1,732.89 601.32 488.20
JUMLAH FASA 2 (B) 2,401.99 65.58 7,635.58 2,202.97 1,226.22
JUMLAH BESAR (A+B) 4,162.94 109.60 13,604.04 3,444.08 1,581.12
Sumber: Bendahari UiTM
Nota: (*) - Masih Dalam Pembinaan
Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pelaksanaan projek Pembangunan
dan Penyenggaraan Kampus UiTM secara PFI melalui kaedah BLMT telah diuruskan
dengan cekap, berhemat dan berkesan bagi mencapai objektif PFI seperti berikut:
i. penyampaian projek dalam masa yang lebih singkat dan peningkatan tahap
perkhidmatan;
ii. value for money dan penjimatan kos kepada Kerajaan; dan
iii. impak terhadap sosioekonomi.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -161
161
Bab 10 b.indd 161 28/06/2019 11:38 AM

3. SKOP PENGAUDITAN
3.1. Skop pengauditan kajian ini mengambil kira kedudukan terkini prestasi
operasi semua 17 projek pembangunan yang diluluskan untuk dibina secara PFI dan
empat (4) daripadanya dipilih untuk pengauditan terperinci. Pengauditan ini
merangkumi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi projek dan pengurusan
projek. Prestasi projek meliputi prestasi output, pencapaian objektif projek dan
pencapaian outcome. Manakala pengurusan projek meliputi prestasi kewangan,
penilaian cadangan projek secara PPP/PFI, pelantikan syarikat konsesi, penetapan
caj/bayaran PFI, pentadbiran Perjanjian Konsesi, pengurusan pembinaan,
penyenggaraan dan bayaran. Pengauditan ini meliputi aspek perancangan,
pelaksanaan dan pemantauan projek bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018. Bagi
aspek perancangan, semakan terhadap rekod perancangan telah dibuat mulai tahun
2007.
3.2. Pengauditan ini melibatkan tiga (3) agensi utama yang terlibat dalam projek
PFI iaitu Unit Kerjasama Awam Swasta (UKAS), KPM dan UiTM Shah Alam. Bagi
menjalankan pengauditan terperinci empat (4) sampel telah dipilih iaitu Pusat Asasi
UiTM Dengkil, Selangor, UiTM Kampus Jasin, Melaka, UiTM Kampus Tapah, Perak
dan UiTM Kampus Mukah, Sarawak. Asas pemilihan sampel adalah berdasarkan kos
projek tertinggi dan projek kampus serta pusat asasi sahaja kerana projek asrama,
institut latihan dan hospital pengajar tidak menyumbang kepada pencapaian
enrolmen 200,000 pelajar.
Pengauditan dilaksanakan dengan menyemak fail, minit mesyuarat dan rekod kewangan
serta mengadakan sesi perbincangan dan temu bual dengan pegawai terlibat.
Pengauditan telah dijalankan di UKAS, KPM, UiTM Shah Alam dan Unit Perancang
Ekonomi (UPE). Lawatan fizikal serta semakan dokumen turut dilaksanakan di empat
(4) kampus cawangan terpilih iaitu Pusat Asasi UiTM Dengkil, Selangor, UiTM Kampus
Jasin, Melaka, UiTM Kampus Tapah, Perak dan UiTM Kampus Mukah, Sarawak. Analisis
juga dibuat terhadap 37,267 data work order (corrective) dan 39,916 data work order
(preventive). Semakan silang terhadap 3,394 sampel borang work order (corrective)
dan 200 sampel borang work order (preventive) juga telah dilaksanakan. Selain itu,
pihak Audit telah mengedarkan 1,200 borang soal selidik kepada kakitangan dan pelajar
di empat (4) kampus yang diaudit untuk menilai tahap perkhidmatan penyenggaraan di
kampus.
5. RUMUSAN AUDIT
10--162
10 162 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 162 28/06/2019 11:38 AM

a. Prestasi Projek
Berdasarkan Memorandum daripada Perdana Menteri bertarikh 12 September
2008, projek UiTM dilaksanakan secara PFI supaya kampus dapat disiapkan
dengan segera. Ia adalah untuk memastikan matlamat Kerajaan menambah
enrolmen pelajar UiTM kepada 200,000 pelajar dapat dicapai menjelang tahun
2010. Bagi membantu pencapaian enrolmen berkenaan, kapasiti kampus UiTM
perlu ditambah sebanyak 44,000 sebelum tahun 2010 kerana kampus sedia ada
telah digunakan sepenuhnya. Semakan Audit mendapati sasaran kapasiti untuk
menampung 44,000 pelajar hanya berjaya dicapai pada tahun 2017 apabila 11
kampus [termasuk satu (1) pusat asasi] disiapkan secara PFI. Walaupun kampus
PFI telah disiapkan pada tahun 2017, UiTM masih belum berjaya mencapai
enrolmen 200,000 pelajar seperti yang disasarkan. Selain itu, UKAS, KPM dan
UiTM juga didapati tidak menetapkan mekanisme/indikator bagi mengukur
sejauh mana projek ini telah mencapai objektif pelaksanaan PFI.
Bagi aspek pengurusan projek, pihak Audit mendapati beberapa perkara yang
perlu dipertingkatkan kerana ia memberi kesan kepada tahap kecekapan
pengurusan projek. Antara perkara yang perlu dipertingkatkan ialah penilaian
projek PFI, asas penetapan skop dan kos siling projek serta penetapan bayaran
PFI yang juga boleh memberi kesan kepada value for money projek secara
keseluruhan. Selain itu, kelemahan dalam sistem yang dibangunkan dan
pematuhan kepada Perjanjian Konsesi telah memberi kesan kepada kualiti
perkhidmatan pengurusan aset yang diterima oleh UiTM dan boleh merugikan
Kerajaan.
5.2. Beberapa penemuan penting yang perlu diberi perhatian adalah seperti
berikut:
a. penggunaan peruntukan pembangunan untuk bayaran MC kampus PFI

berjumlah RM132.56 juta setahun adalah tidak menepati maksud
perbelanjaan pembangunan yang dibenarkan dalam Akta Kumpulan Wang
Pembangunan 1966;
b. ketiadaan mekanisme penilaian value for money yang objektif telah

menyebabkan kesukaran untuk menentukan sama ada keputusan Kerajaan
untuk melaksanakan projek secara PFI adalah lebih menguntungkan
berbanding secara konvensional;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -163
163
Bab 10 b.indd 163 28/06/2019 11:38 AM

c. kelemahan dalam menentukan asas penetapan skop dan kos siling projek
menyebabkan kesukaran untuk menentukan kos pembinaan kampus telah
dibuat secara berekonomi;
d. pihak Audit tidak dapat mengesahkan sama ada caj AC yang ditetapkan
adalah munasabah dan value for money kerana tiada kertas kerja terperinci
menunjukkan bagaimana caj AC diperoleh semasa Perjanjian Konsesi
ditandatangani. Selain itu, adalah didapati kadar pulangan dalaman ekuiti
bagi empat (4) kampus yang diaudit adalah tinggi iaitu antara 17.5% hingga
20.01%. Berdasarkan surat daripada Kementerian Kewangan (MoF) bertarikh
21 Februari 2014, projek penswastaan lain hanya merekodkan kadar
pulangan dalaman ekuiti antara 8% hingga 9.9%;
e. urusan pajakan tanah projek masih belum diselesaikan walaupun kampus

telah mula beroperasi sejak tahun 2014;
f. kelemahan dalam pengurusan pembinaan yang melibatkan isu kesesuaian

reka bentuk, ketidakpatuhan kepada spesifikasi dan lukisan serta kualiti
pembinaan yang kurang memuaskan;
g. sistem yang dibangunkan oleh syarikat konsesi bagi memantau aktiviti

penyenggaraan di kampus PFI tidak diuruskan dengan baik yang akhirnya
memberi kesan kepada ketepatan laporan jumlah pemotongan MC yang
dijana dari sistem; dan
h. kelemahan dalam pengurusan bayaran MC.
Perkara yang ditemui serta maklum balas UKAS, KPM dan UiTM telah dibincangkan
dalam Exit Conference pada 23 April 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan
yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:

a. Prestasi Fizikal
Secara keseluruhan sebanyak 17 projek pembangunan UiTM telah diluluskan

untuk dilaksanakan secara PFI yang terdiri daripada 10 kampus, satu (1)
pusat asasi, satu (1) institut latihan, empat (4) asrama dan satu (1) hospital
pengajar. Sehingga bulan Disember 2018, sebanyak 16 projek pembangunan
telah berjaya disiapkan manakala projek Hospital Pengajar UiTM di Puncak
Alam, Selangor masih dalam pembinaan dan dijangka siap pada 10 April
2020. Berdasarkan Perjanjian Konsesi, tempoh pembinaan yang ditetapkan
10--164
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 164 28/06/2019 11:38 AM

bagi semua projek ialah selama 36 bulan. Semakan terhadap tarikh siap
projek mendapati tujuh (7) daripada 16 projek telah disiapkan mengikut
tempoh manakala sembilan (9) projek telah lewat disiapkan antara 1 hingga
131 hari. UiTM dalam maklum balasnya menyatakan kelewatan ini
disebabkan pihak UiTM tidak berpuas hati dengan kualiti pembinaan dan
masalah utiliti seperti bekalan air. Kelewatan ini juga tidak menjejaskan
operasi UiTM dan bayaran hanya dibuat selepas kampus diterima oleh UiTM.
b. Kapasiti Kampus
i. Memorandum daripada Perdana Menteri bertarikh 12 September 2008

menyatakan, bagi mencapai sasaran enrolmen 200,000 pelajar, UiTM
telah menetapkan 170,000 pelajar di kampus UiTM dan 30,000 pelajar
daripada KKB. Bagi mencapai sasaran ini pada tahun 2010, UiTM
memerlukan beberapa kampus tambahan memandangkan kampus sedia
ada telah digunakan sepenuhnya. Seterusnya pada 17 September 2008,
Jemaah Menteri telah bersetuju untuk memberi kelulusan secara prinsip
bagi pembangunan 11 kampus UiTM (termasuk pusat asasi)
dilaksanakan secara PFI.
ii. Semakan Audit terhadap data kapasiti kampus UiTM seluruh Malaysia
yang dikemukakan oleh Pusat Perancangan dan Maklumat Strategik
UiTM, kapasiti kampus UiTM pada tahun 2010 hanyalah pada tahap
125,586 pelajar sahaja. Semakan selanjutnya mendapati kampus PFI
yang pertama hanya berjaya disiapkan pada tahun 2013 iaitu Kampus
Kota Samarahan 2 dengan kapasiti 4,000 pelajar. Seterusnya, sasaran
kapasiti kampus sebanyak 170,000 pelajar hanya berjaya dicapai pada
tahun 2017 apabila Kampus Rembau, Negeri Sembilan berjaya disiapkan
iaitu tujuh (7) tahun selepas sasaran sepatutnya dicapai. Semakan Audit
terhadap data kapasiti kampus juga mendapati jumlah kapasiti kampus
yang telah disediakan secara PFI ialah sebanyak 44,000. Butiran lengkap
kapasiti kampus UiTM bagi tempoh tahun 2010 sehingga 2018 adalah
seperti Carta 1.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -165
165
Bab 10 b.indd 165 28/06/2019 11:38 AM

CARTA 1
KAPASITI KAMPUS UiTM BERBANDING SASARAN
180,000
160,000
140,000 + Kampus PFI

Rembau 3,000 pelajar
Bilangan Pelajar
120,000 + 5 Kampus PFI

24,000 pelajar
100,000
80,000
+ 4 Kampus PFI
+ Kampus PFI Kota
13,000 pelajar
60,000 Samarahan 2
4,000 pelajar
40,000
20,000
-
Tahun 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Kapasiti Kampus 125,586 129,000 129,000 129,850 156,646 156,646 168,730 170,446 170,446
Sasaran 170,000 170,000 170,000 170,000 170,000 170,000 170,000 170,000 170,000
Sumber: Pusat Perancangan dan Maklumat Strategik UiTM
iii. Semakan Audit mendapati antara punca sasaran penyediaan kapasiti

hanya berjaya dicapai pada tahun 2017 ialah kerana pada 6 November
2009 Mesyuarat Jemaah Menteri telah bersetuju supaya projek ini
dilaksanakan dalam dua (2) Fasa. Berdasarkan keputusan itu, Fasa 1
akan dimulakan dalam RMKe-9 dan Fasa 2 akan dimulakan dalam
tempoh RMKe-10. Semakan Audit selanjutnya terhadap Memorandum
daripada Perdana Menteri bertarikh 3 November 2009 menyatakan
antara justifikasi projek ini dicadangkan untuk dilaksanakan secara
berfasa ialah bagi membolehkan UiTM merancang pengambilan
pensyarah, kakitangan dan pelajar bagi kampus yang akan dibina secara
PFI. Ia juga bagi mengurangkan beban tanggungan kewangan Kerajaan.
Berdasarkan keputusan ini, Fasa 2 hanya akan dimulakan dalam tahun
2011 hingga 2015 walaupun sasaran projek ialah untuk mencapai
enrolmen 200,000 pelajar menjelang tahun 2010.
iv. Semakan Audit selanjutnya terhadap Kertas Kerja Pembangunan Kampus

UiTM Melalui Kaedah PFI: Mengimbangi Dasar Enrolmen 200,000 Orang
Pelajar yang dikemukakan oleh UiTM kepada KPM pada 18 April 2008
pula mendapati UiTM telah membuat penilaian terhadap cadangan yang
dikemukakan oleh syarikat. Bagaimanapun, kertas kerja ini tidak
mengambil kira analisis pasaran (supply and demand), peruntukan
kewangan, keperluan sumber manusia seperti pensyarah dan lain-lain
sebelum projek ini dicadangkan kepada KPM. Ini adalah kerana tempoh
masa perancangan projek yang singkat untuk mencapai sasaran pada
tahun 2010.
10--166
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 166 28/06/2019 11:38 AM

Pada pendapat Audit, sasaran kapasiti lewat dicapai akibat perubahan
keputusan berkaitan tempoh pelaksanaan projek.
6.1.2. Pencapaian Objektif Projek
a. Berdasarkan Buku Pelaksanaan RMKe-9 UiTM bertarikh 23 Mei 2006, UiTM

telah menetapkan matlamat enrolmen 200,000 pelajar bagi Teras Dasar 1:
Memperluaskan Peluang Pembelajaran Bumiputera. Kemudian, pada 12 Mac
2007, Perdana Menteri kelima telah melancarkan “Projek 200,000 Enrolmen
Universiti Teknologi MARA (UiTM): Sebuah Projek Berimpak Besar RMKe-9”
di UiTM Shah Alam. Projek ini akan dilaksanakan secara PFI dengan objektif
untuk meningkatkan kemasukan pelajar sepenuh masa, separuh masa dan
KKB. Selain itu, berdasarkan Memorandum daripada Perdana Menteri
bertarikh 12 September 2008, projek ini perlu dilaksanakan secara PFI untuk
mengatasi masalah ketidakcukupan siling peruntukan pembangunan RMKe-9
yang dihadapi oleh KPM. Ia juga untuk memastikan matlamat Kerajaan
menambah enrolmen pelajar UiTM kepada 200,000 pelajar dapat
dicapai menjelang tahun 2010. Sehubungan itu, Jemaah Menteri pada
17 September 2008 telah meluluskan pembinaan 11 kampus (termasuk
pusat asasi) secara PFI.
b. Semakan Audit terhadap pencapaian RMKe-9 yang dilaporkan dalam Buku

Perancangan dan Pelaksanaan RMKe-10 UiTM, enrolmen pelajar UiTM pada
tahun 2010 ialah 167,535 pelajar. Ini menunjukkan sasaran untuk mencapai
enrolmen 200,000 pelajar pada tahun 2010 adalah tidak berjaya. Semakan
Audit selanjutnya terhadap data enrolmen pelajar yang dikemukakan oleh
Pusat Perancangan dan Maklumat Strategik UiTM mendapati sehingga tahun
2018 jumlah enrolmen masih belum mencapai bilangan 200,000 pelajar.
Semakan lanjut mendapati enrolmen tertinggi ada direkodkan pada Sesi
1/2014 iaitu seramai 187,096 orang pelajar yang terdiri daripada 161,105
pelajar sepenuh masa, 15,946 pelajar separuh masa dan 10,045 pelajar KKB.
Kemudian bilangan pelajar didapati semakin menurun sehingga 20.6% pada
Sesi 2/2017 yang hanya merekodkan enrolmen sebanyak 148,494 pelajar
sahaja. Pada Sesi 1/2018, terdapat peningkatan dalam jumlah enrolmen
pelajar kepada 172,694 iaitu peningkatan sebanyak 16.3% berbanding Sesi
2/2017. Butiran lengkap enrolmen UiTM mengikut mod pengajian bagi
tempoh tahun 2012 sehingga 2018 adalah seperti Carta 2.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -167
167
Bab 10 b.indd 167 28/06/2019 11:39 AM

CARTA 2
ENROLMEN KESELURUHAN PELAJAR UiTM DARI TAHUN 2012 HINGGA 2018
200,000
180,000
160,000
Bilangan Enrolmen Pelajar
140,000
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
SESI SESI SESI SESI
SESI I SESI I SESI I SESI I SESI I
2012 2013 II II II II
Tahun/Sesi 2014 2015 2016 2017 2018
2014 2015 2016 2017
FT Kampus PFI - - 25,653 26,992 27,853 36,769 37,345 35,319 40,669 37,014 42,163
FT Konvensional 160,49 159,10 135,45 119,55 122,79 104,70 108,95 99,373 108,10 96,002 118,64
Separuh Masa 15,640 16,476 15,946 13,965 14,853 14,098 14,092 12,618 13,661 13,387 9,703
KKB 9,849 10,907 10,045 8,349 7,970 5,262 4,633 3,227 3,161 2,091 2,180
Jumlah Enrolmen 185,98 186,48 187,09 168,86 173,47 160,83 165,02 150,53 165,59 148,49 172,69
c. Mulai 1 November 2018, Majlis Eksekutif Universiti telah menetapkan Dasar

Pengurusan Ruang UiTM yang mana penggunaan ruang di kampus PFI
adalah 100% dan penggunaan ruang di kampus Konvensional adalah 85%.
Semakan Audit terhadap data penggunaan ruang akademik yang
dikemukakan oleh UiTM mendapati pada tahun 2018, hanya tiga (3)
daripada 11 kampus PFI telah mencapai 100% penggunaan ruang.
Kampus tersebut ialah UiTM Kampus Puncak Alam 2, UiTM Kampus Puncak
Alam 3 dan UiTM Kampus Seremban 3. Selain itu, peratus penggunaan
ruang di kampus PFI pada tahun 2018 ialah antara 59.8% hingga 136.6%
dengan jumlah enrolmen seramai 42,163 pelajar iaitu 95.8% berbanding
kapasiti 44,000 pelajar.
d. Manakala bagi kampus konvensional, sebanyak 10 daripada 24 (41.7%)

kampus tidak berjaya mencapai sasaran 85% kadar penggunaan kapasiti.
Secara keseluruhan, kadar penggunaan kapasiti pada tahun 2018 untuk
semua kampus adalah 94.3% dengan jumlah enrolmen sepenuh masa
seramai 160,811 pelajar dan kekosongan sebanyak 9,635 kapasiti. Butiran
lengkap adalah seperti Carta 3.
10--168
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 168 28/06/2019 11:39 AM

CARTA 3
ENROLMEN SEPENUH MASA BERBANDING KAPASITI KAMPUS UiTM
180,000
160,000
140,000
Jumlah Enrolmen
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
Tahun 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Jumlah PFI - - - - 25,653 27,853 37,345 40,669 42,163
Jumlah Konvensional 142,81 158,47 160,49 159,10 135,45 122,79 108,95 108,10 118,64
Jumlah Keseluruhan 142,81 158,47 160,49 159,10 161,10 150,64 146,30 148,77 160,81
Kapasiti Kampus 125,58 129,00 129,00 129,85 156,64 156,64 168,73 170,44 170,44
e. UiTM memaklumkan bahawa penurunan kemasukan ke UiTM adalah

disebabkan pelajar mempunyai banyak pilihan pusat pengajian tinggi yang
lain selain kecenderungan memilih program yang memenuhi keperluan
industri.
Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 April 2019
Bagi meningkatkan jumlah enrolmen pelajar, UiTM telah mengadakan program

promosi seperti “Ekspo Selangkah ke UiTM” pada 30 hingga 31 Mac 2019 di
Dewan Agong Canselor untuk Kampus Shah Alam dan Kampus UiTM Selangor.
Ianya juga diadakan serentak untuk 11 negeri di lokasi kampus di setiap negeri.
Selain itu, promosi MDAB (Mengubah Destini Anak Bangsa) juga dilaksanakan
oleh setiap kampus serta Ekspo Keusahawanan Negeri.
Pada pendapat Audit, walaupun 95.8% kapasiti di kampus PFI telah

digunakan pada tahun 2018, sasaran enrolmen 200,000 pelajar masih
belum tercapai. Ini disebabkan berlakunya penurunan dalam jumlah
enrolmen pelajar di kampus konvensional dan KKB. Pada masa yang
sama penurunan enrolmen pelajar separuh masa juga menyumbang
kepada punca sasaran enrolmen tidak dapat dicapai.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -169
169
Bab 10 b.indd 169 28/06/2019 11:39 AM

a. Penilaian Outcome Projek

i. Berdasarkan Garis Panduan PPP yang dikeluarkan oleh UKAS, sesebuah
projek PPP dilaksanakan dengan mengambil kira manfaat dari segi:
 impak terhadap sosioekonomi;

 value for money dan penjimatan kos kepada Kerajaan;
 penyampaian projek dalam masa yang lebih singkat dan peningkatan
tahap perkhidmatan; dan
 peningkatan tahap kebertanggungjawaban, kecekapan dan
keberkesanan.
ii. Semakan Audit mendapati pihak UKAS, KPM dan UiTM tidak pernah
menjalankan kajian impak/outcome bagi mana-mana projek
pembangunan kampus UiTM yang dilaksanakan secara PFI. Selain itu,
adalah didapati tiada mekanisme/indikator pengukuran yang ditetapkan
oleh UKAS bagi mengukur sejauh mana projek telah mencapai objektif
PFI yang ditetapkan dalam Garis Panduan PPP.
Maklum balas UKAS yang diterima pada 8 April 2019
UKAS telah diperuntukkan sejumlah RM1 juta di bawah Rolling Plan Keempat,
RMKe-11 untuk melaksanakan Kajian Impak. Kajian ini akan menilai
keberkesanan dan impak pelaksanaan projek-projek PPP yang dilaksanakan
mengikut kaedah PFI sektor pendidikan dan kesihatan pada tahun 2019.
Kelulusan untuk UKAS melaksanakan perolehan perkhidmatan perunding bagi
Kajian Impak telah diperolehi daripada Ketua Setiausaha Perbendaharaan pada
12 Mac 2019. Tempoh pelaksanaan kajian adalah selama enam (6) bulan.
Berdasarkan perancangan, proses perolehan perunding akan selesai pada bulan
Julai 2019. Manakala kajian akan bermula pada bulan Ogos 2019 serta dijangka
selesai pada bulan Februari 2020.
Pada pendapat Audit, tanpa penetapan indikator pengukuran outcome

adalah sukar untuk menentukan sama ada pembangunan projek UiTM
secara PFI telah mencapai manfaat PFI yang ditetapkan oleh UKAS.
b. Tahap Kepuasan Pengguna
i. Tahap kepuasan pengguna terhadap kemudahan/fasiliti yang disediakan

dan aktiviti penyenggaraan yang dilaksanakan oleh syarikat konsesi telah
dikaji bagi memberi gambaran terhadap pencapaian outcome projek ini.
10--170
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 170 28/06/2019 11:39 AM

Sebanyak 1,200 borang soal selidik telah diedarkan kepada kakitangan
dan pelajar di empat (4) kampus UiTM yang diaudit semasa pengauditan
dijalankan. Daripada jumlah berkenaan sebanyak 837 (69.8%) borang
soal selidik telah dikembalikan. Tahap kepuasan pengguna diukur
dengan meminta responden memberi persepsi sama ada mereka
bersetuju terhadap kenyataan/perkara yang dinyatakan adalah seperti
skala pengukuran di Jadual 3.
JADUAL 3
SKALA PENGUKURAN TAHAP KEPUASAN
SKALA KRITERIA PENERANGAN
Sangat tidak setuju bahawa kemudahan/fasiliti di kampus adalah dalam keadaan
1 Sangat Tidak Setuju
baik dan telah disenggarakan dengan baik.
Tidak setuju bahawa kemudahan/fasiliti di kampus adalah dalam keadaan baik
2 Tidak Setuju
dan telah disenggarakan dengan baik.
Setuju bahawa kemudahan/fasiliti di kampus adalah dalam keadaan baik dan
3 Setuju
telah disenggarakan dengan baik.
Sangat setuju bahawa kemudahan/fasiliti di kampus adalah dalam keadaan baik
4 Sangat Setuju
dan telah disenggarakan dengan baik.
Sumber: Borang Soal Selidik Jabatan Audit Negara
ii. Analisis deskriptif menunjukkan purata skor bagi UiTM Kampus Jasin
ialah 2.84 daripada 4 yang memberi indikator bahawa kualiti
perkhidmatan dan kerja penyenggaraan yang diberikan oleh syarikat
konsesi tidak memuaskan. Semakan lanjut mendapati 23 daripada
35 (65.7%) item yang diukur di UiTM Kampus Jasin telah memperoleh
skor purata kurang daripada 3.00 yang menunjukkan tahap kepuasan
pengguna adalah rendah. Pusat Asasi UiTM Dengkil pula telah
merekodkan skor purata tertinggi iaitu 3.32, manakala skor purata bagi
UiTM Kampus Tapah ialah 3.31 dan UiTM Kampus Mukah ialah
3.15 daripada 4. Semakan lanjut mendapati butiran ICT dan
telekomunikasi telah merekodkan purata skor terendah di semua empat
(4) kampus yang diaudit iaitu antara 1.91 hingga 2.70 skor purata. Ini
menunjukkan bahawa kemudahan WIFI dan LAN di kesemua empat (4)
kampus adalah tidak memuaskan. Butiran lain yang perlu ditambah baik
ialah bekalan tisu tandas, sabun pencuci tangan dan pewangi di tandas,
kemudahan audio dan visual di blok akademik, kawalan serangga, dan
respons oleh syarikat konsesi terhadap aduan dari pengguna. Butiran
lengkap purata skor bagi setiap perkara yang diukur adalah seperti di
Jadual 4.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -171
171
Bab 10 b.indd 171 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 4
STATISTIK DESKRIPTIF BERKAITAN TAHAP KEPUASAN
PENGGUNA TERHADAP KEMUDAHAN/FASILITI YANG
DISEDIAKAN DAN AKTIVITI PENYENGGARAAN DI KAMPUS UiTM
PURATA SKALA
PERKARA YANG DIUKUR
DENGKIL JASIN TAPAH MUKAH
Blok Akademik 3.42 2.86 3.46 3.12
Kebersihan dalam bilik kuliah/makmal dan lain-lain adalah baik 3.51 3.10 3.35 3.24
Kemudahan audio dan visual (projektor dan mikrofon) berfungsi dengan baik 3.09 2.46 3.28 2.67
Lif berfungsi dengan baik 3.18 TB TB TB
Penghawa dingin berfungsi dengan baik 3.56 2.79 3.53 3.20
Pencahayaan lampu adalah baik 3.55 3.13 3.56 3.41
Bekalan elektrik (power supply) adalah baik 3.63 3.03 3.55 3.10
Tandas Blok Akademik 3.25 2.89 3.32 3.22
Kebersihan tandas adalah baik 3.28 2.91 3.22 3.37
Semua kemudahan yang disediakan berfungsi 3.32 2.77 3.37 3.16
Tisu tandas, sabun pencuci tangan dan pewangi sentiasa dibekalkan 3.06 2.57 3.13 2.88
Bekalan air sentiasa ada 3.34 3.31 3.58 3.47
Blok Pentadbiran 3.04 2.78 3.37 3.17

Kebersihan kawasan (walkway, bilik guna sama dan lain-lain) adalah baik 3.00 2.69 3.21 3.20
Kemudahan telefon pejabat berfungsi dengan baik 3.25 2.80 3.45 3.07
Tandas Blok Pentadbiran 3.11 2.92 3.44 3.26
Landskap dan Persekitaran 3.38 3.11 3.43 3.32
Kebersihan kawasan dan persekitaran adalah baik 3.46 3.14 3.45 3.42
Longkang bersih dan tiada air bertakung 3.31 3.06 3.39 3.16
Softscape (pokok-pokok sekitar kampus) dijaga dengan baik 3.37 3.14 3.45 3.39
Keselamatan 3.33 2.75 3.17 3.11
Keselamatan kampus (CCTV, kawalan keluar masuk kampus) adalah baik 3.37 2.72 3.30 3.32
Kawalan serangga adalah baik 3.27 2.75 3.01 2.84
Kawalan haiwan liar adalah baik 3.36 2.78 3.20 3.18
Kemudahan Sukan 3.36 2.89 3.29 3.16
Padang dalam keadaan baik 3.37 2.92 3.31 3.22
Kemudahan sukan/rekreasi yang lain dalam keadaan baik 3.35 2.85 3.27 3.11
ICT dan Telekomunikasi 2.70 1.91 2.56 2.38
Kemudahan WIFI dan LAN berfungsi dengan baik 2.70 1.91 2.56 2.38
Khidmat Pelanggan 3.32 2.69 3.31 3.10
Saya tahu saluran/kaedah yang boleh saya gunakan untuk membuat aduan 3.45 2.79 3.34 3.20
Helpdesk/eAduan sentiasa sedia membantu 3.31 2.64 3.36 3.13
Syarikat konsesi memberi respons terhadap semua aduan 3.27 2.71 3.26 3.08
Syarikat konsesi memberi respons dengan segera 3.24 2.64 3.29 2.98
10--172
10 172 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 172 28/06/2019 11:39 AM

PURATA SKALA
PERKARA YANG DIUKUR
DENGKIL JASIN TAPAH MUKAH
Asrama 3.34 3.12 3.47 3.26
Kebersihan kawasan asrama (walkway, bilik guna sama dan lain-lain) adalah
3.45 3.08 3.31 3.27
baik

Tandas Asrama 3.36 3.00 3.17 3.18
PURATA KESELURUHAN 3.32 2.84 3.31 3.15

Sumber: Borang Soal Selidik Jabatan Audit Negara
Nota: TB - Tidak Berkaitan
Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 April 2019 dan 18 April 2019
UiTM mengambil maklum berkenaan item ICT dan telekomunikasi merekodkan

purata skor terendah di semua empat (4) kampus yang diaudit. Hal ini berlaku
disebabkan kapasiti bandwidth sedia ada tidak dapat menampung keperluan
pengguna di keseluruhan kampus termasuk kolej kediaman. UiTM sedang dalam
proses menaik taraf kapasiti bandwidth di kesemua kampus UiTM dalam kontrak
baharu Telekom Malaysia (TM) termasuk di empat (4) kampus yang diaudit dan
dijangka selesai pada penghujung bulan April 2019.
Pada pendapat Audit, tahap perkhidmatan syarikat konsesi di empat

(4) kampus yang diaudit masih boleh dipertingkatkan terutama bagi
aspek kemudahan ICT dan telekomunikasi.
6.2.1. Prestasi Kewangan
a. Komitmen Kewangan dan Perbelanjaan
i. Berdasarkan unjuran tunai yang dikemukakan oleh UiTM, jumlah

keseluruhan komitmen yang perlu ditanggung oleh Kerajaan/UiTM di
sepanjang tempoh konsesi bagi kesemua 17 projek PFI adalah berjumlah
RM18.739 bilion. Komitmen bulanan UiTM bagi pembayaran AC apabila
kesemua 17 projek PFI disiapkan adalah berjumlah RM56.52 juta.
Bayaran MC bulanan yang perlu dibayar oleh UiTM bagi kesemua projek
tersebut adalah berjumlah RM13.15 juta manakala bayaran bulanan ke
dalam dana MRF adalah berjumlah RM5.94 juta. Ini menjadikan jumlah
komitmen UiTM untuk bayaran AC, MC dan caruman ke dana MRF bagi
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -173
173
Bab 10 b.indd 173 28/06/2019 11:39 AM

17 projek PFI adalah berjumlah RM75.61 juta sebulan atau RM907.35
juta setahun. Bagaimanapun, jumlah ini tidak mengambil kira kajian
semula kadar bayaran MC yang akan dibuat pada setiap lima (5) tahun
seperti mana ditetapkan dalam Perjanjian Konsesi.
ii. Semakan Audit mendapati jumlah peruntukan mengurus yang telah

diterima UiTM daripada KPM dari tahun 2014 hingga 2016 bagi tujuan
PFI adalah berjumlah RM1.532 bilion. Manakala peruntukan
pembangunan yang diterima dari tahun 2017 hingga 2018 adalah
berjumlah RM1.572 bilion. Ini menjadikan jumlah peruntukan yang telah
diterima oleh UiTM bagi projek PFI dari tahun 2014 hingga 2018 adalah
berjumlah RM3.104 bilion. Sehingga bulan Disember 2018, bayaran yang
telah dibuat oleh UiTM bagi 16 projek PFI yang telah beroperasi adalah
berjumlah RM3.023 bilion iaitu 97.4% daripada jumlah peruntukan yang
diterima. Analisis Audit juga mendapati berlaku trend peningkatan dalam
perbelanjaan PFI dari tahun 2013 sehingga 2018 disebabkan
peningkatan bilangan kampus yang telah siap dan mula beroperasi.
Butiran lengkap adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
PRESTASI PERBELANJAAN
BAGI TEMPOH TAHUN 2014 SEHINGGA BULAN DISEMBER 2018
PERUNTUKAN DITERIMA JUMLAH PERATUS
TAHUN MENGURUS PEMBANGUNAN BELANJA BELANJA
(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (%)
2013* 21.96 - 21.96 100

2014 391.82 - 384.12 98.0
2015 492.91 - 486.41 98.7
2016 625.56 - 612.75 98.0
2017 - 791.95 768.17 97.0
2018 - 780.53 749.73 96.1
JUMLAH 1,532.25 1,572.48 3,023.14 97.4
Sumber: Maklumat Peruntukan dan Pembayaran Projek PFI oleh Pejabat Bendahari, UiTM
Nota (*) - Peruntukan Bagi Bayaran PFI Tahun 2013 Telah Diterima Dalam Tahun 2014
b. Penggunaan Peruntukan Mengurus dan Pembangunan
i. Bahagian E, Lampiran 2, 1Pekeliling Perbendaharaan Malaysia (1PP) PB.1

berkaitan Bajet Berasaskan Outcome menyatakan definisi istilah
perbelanjaan mengurus sebagai perbelanjaan bagi program atau aktiviti
yang berulang dan berterusan. Manakala perbelanjaan pembangunan
meliputi pelaburan dalam infrastruktur fizikal dan soft infrastructure.
Seksyen 3 dalam Jadual Pertama Akta Kumpulan Wang Pembangunan
1966 menerangkan tentang jenis perbelanjaan pembangunan, iaitu
termasuk kerja pembinaan, pembaikan, penambahan, pembesaran dan
penggantian bangunan.
10--174
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 174 28/06/2019 11:39 AM

ii. Sebelum tahun 2017, perbelanjaan berkaitan projek PFI UiTM telah
dibiayai menggunakan peruntukan mengurus di bawah komponen
sewaan. Ini menunjukkan bahawa komitmen Kerajaan dalam tempoh
konsesi tidak diambil kira sebagai hutang Kerajaan. Berdasarkan cabutan
Keputusan Mesyuarat Jemaah Menteri pada 27 Mei 2016, mesyuarat
mengambil maklum bahawa kaedah pelaksanaan projek secara bayaran
tertangguh (deferred payment) bagi projek PPP/PFI didapati
membebankan dan meningkatkan perbelanjaan mengurus Kerajaan.
Sehubungan itu, Jemaah Menteri telah bersetuju supaya kos
pembangunan bagi projek PPP/PFI dibiayai di bawah
peruntukan pembangunan mulai tahun 2017. Kesan daripada
keputusan Jemaah Menteri tersebut, wujud keperluan penambahan siling
RMKe-11 berjumlah RM15 bilion untuk menampung keperluan membiayai
komitmen projek PPP/PFI.
iii. Semakan Audit terhadap surat KPM bertarikh 30 November 2016 dan
14 Disember 2017 kepada UiTM mendapati peruntukan pembangunan
yang telah diluluskan bagi membiayai projek PFI UiTM adalah berjumlah
RM1.572 bilion. Ini merangkumi peruntukan bagi tahun 2017 berjumlah
RM791.95 juta dan RM780.53 juta bagi tahun 2018. Semakan Audit
selanjutnya mendapati peruntukan pembangunan yang diluluskan adalah
termasuk peruntukan untuk bayaran MC bagi 16 projek PFI yang telah
beroperasi yang berjumlah RM132.56 juta setahun (berdasarkan unjuran
tunai yang dikemukakan oleh UiTM).
iv. Bayaran MC yang ditampung melalui peruntukan pembangunan didapati

tidak mencapai maksud perbelanjaan pembangunan seperti yang
digariskan dalam 1PP PB.1. Tiada multiplier effect yang didapati boleh
menguntungkan Kerajaan kerana belanja penyenggaraan juga
merupakan belanja operasi dan bukan berbentuk pelaburan yang boleh
menjana hasil kepada Kerajaan. Secara amnya, Kerajaan juga terikat
dengan komitmen bagi membayar balik pinjaman yang telah dibuat bagi
tujuan menampung perbelanjaan pembangunan.
v. Dengan menggunakan peruntukan pembangunan bagi bayaran projek

PFI, ia memudahkan Kerajaan menentukan jumlah komitmen yang perlu
dibayar. Selain itu, ia juga memudahkan urusan perancangan kewangan
Kerajaan untuk tempoh jangka panjang. Bagaimanapun, pihak Audit
tidak dapat menentukan asas bayaran MC dibayar melalui peruntukan
pembangunan. Ini kerana ia tidak menepati maksud perbelanjaan
pembangunan yang dibenarkan dalam Akta Kumpulan Wang
Pembangunan 1966. Tambahan lagi, siling peruntukan pembangunan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -175
175
Bab 10 b.indd 175 28/06/2019 11:39 AM

perlu ditambah apabila mengambil kira komitmen projek PPP/PFI dan
secara tidak langsung meningkatkan jumlah hutang Kerajaan bagi
menampung komitmen kewangan yang meningkat.
Maklum balas UKAS dan KPM yang diterima pada 8 April 2019
UKAS
Ini adalah keputusan dasar Kerajaan melalui Kementerian Kewangan (MoF) dan
UPE dalam menentukan sumber pembayaran bagi projek-projek PFI dan ianya
adalah di luar bidang tanggungjawab UKAS dalam pelaksanaan projek PPP.
KPM
Pada 16 Mac 2017, UPE telah memaklumkan kepada KPM bahawa Mesyuarat
Jemaah Menteri pada 27 Mei 2016 telah memutuskan agar perbelanjaan AC bagi
projek pembangunan secara PFI perlu disediakan di bawah Peruntukan
Pembangunan (DE) mulai tahun 2017. Manakala perbelanjaan lain di bawah
projek PPP/PFI iaitu Maintainance Charges, Asset Replacement Charges dan
Others kekal dibiayai oleh Belanja Mengurus (OE). Selaras dengan itu, KPM telah
menyelaraskan proses memasukkan data keperluan Peruntukan Pembangunan
bagi projek PPP/PFI meliputi bayaran AC sahaja melalui sistem Pemantauan
Projek (SPPII) pada 20 hingga 22 Mac 2017. Bagaimanapun, pihak UPE telah
meluluskan peruntukan bagi bayaran AC dan MC di bawah DE.
Maklum balas Kementerian Hal Ehwal Ekonomi (MEA) yang diterima

pada 18 April 2019
Surat UPE bertarikh 9 November 2016 menjelaskan bahawa bayaran konsesi

projek PPP/PFI bagi komponen AC akan ditanggung di bawah butiran DE mulai
RP2 2017. Bagaimanapun, terdapat beberapa projek PPP/PFI KPM akan dibiayai
merangkumi komponen MC dan MRF. Namun begitu, pembayaran selain AC ini
adalah untuk tahun 2017 sahaja atau secara one-off. Bagi RP3 2018, MEA telah
memperaku sebanyak RM563.31 juta bagi membiayai pembayaran konsesi 16
projek PFI UiTM. Bagaimanapun, sejumlah RM780.53 juta telah diterima
daripada MoF. Oleh yang demikian, MEA mengandaikan bahawa perbezaan
jumlah kelulusan DE oleh MoF berbanding jumlah perakuan DE oleh MEA
tersebut adalah untuk menampung bayaran komponen MC, MRF dan GST.
Tambahan pula, penyaluran DE dilaksanakan secara terus oleh MoF kepada
pihak KPM tanpa perlu merujuk kepada MEA terlebih dahulu.
Maklum balas MoF yang diterima pada 30 April 2019
Keputusan MoF agar elemen penyenggaraan disediakan di bawah peruntukan

DE adalah mengambil kira bahawa komponen penyenggaraan merupakan
sebahagian daripada kos keseluruhan pajakan yang ditetapkan ke atas aset
10--176
10 176 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 176 28/06/2019 11:39 AM

berkenaan (yang turut merangkumi AC, asset replacement charges dan other
charges). Pada akhir tempoh pajakan, aset berkenaan akan menjadi hak milik
Kerajaan. Oleh yang demikian, adalah lebih sesuai kos keseluruhan pajakan
terlibat tidak diasingkan melalui dua (2) sumber pembiayaan yang berbeza iaitu
di bawah OE dan DE. Oleh itu, ia disediakan melalui satu (1) maksud peruntukan
sahaja iaitu melalui DE dan diklasifikasikan sebagai pajakan modal (finance
lease).
Pada pendapat Audit, prestasi kewangan adalah baik. Bagaimanapun,

penggunaan peruntukan pembangunan bagi membiayai bayaran MC
yang merupakan perbelanjaan operasi adalah tidak selaras dengan
maksud perbelanjaan pembangunan. Ini kerana bayaran MC ini
melibatkan kos pembersihan, penyenggaraan berkala dan pembaikan
aset yang tidak meningkatkan nilai aset berkenaan.
6.2.2. Penilaian Cadangan Projek Secara PPP/PFI
a. Penilaian Value for Money
i. Garis Panduan PPP oleh UKAS menyatakan pemacu utama projek

PPP/PFI ialah value for money yang ditakrif sebagai gabungan optimum
kos sepanjang hayat aset dan kualiti bersesuaian dengan kehendak
pengguna. Bagaimanapun, pihak Audit mendapati UKAS tidak
mempunyai garis panduan atau kriteria terperinci mengenai bagaimana
proses penilaian value for money ini perlu dilaksanakan terhadap satu-
satu projek yang dicadangkan.
ii. Sebagai asas perbandingan, semakan Audit terhadap Value for Money
Assessment Guidance, November 2006 oleh HM Treasury United
Kingdom, penilaian value for money untuk projek PFI boleh dilaksanakan
di tiga (3) peringkat iaitu di peringkat penilaian program, projek dan
perolehan. Proses penilaian di ketiga-tiga peringkat menggabungkan
penilaian kuantitatif dan kualitatif. Penilaian kuantitatif dilaksana
menggunakan standardised spreadsheet-based model. Manakala
penilaian kualitatif dilaksana menggunakan set soalan yang perlu
dipertimbangkan oleh Kerajaan berkaitan daya maju, kebaikan dan
kebolehan projek. Selain itu, pihak Audit juga ada membuat semakan
terhadap The Public Sector Comparator and Quantitative Assessment,
A Guide for Public Sector Entities, The Treasury New Zealand
Government, 2015. Panduan ini menyatakan bahawa Public Sector
Comparator (PSC) boleh digunakan sebagai asas penilaian kuantitatif
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -177
177
Bab 10 b.indd 177 28/06/2019 11:39 AM

untuk menilai value for money bagi pelaksanaan projek secara PPP
berbanding secara konvensional.
iii. Semakan Audit terhadap Minit Mesyuarat Jawatankuasa Penswastaan-PFI

mendapati sebanyak tujuh (7) mesyuarat telah diadakan dari tempoh
bulan Disember 2007 hingga September 2008. Tempoh ini ialah dari
tarikh kertas cadangan pembangunan kampus UiTM dikemukakan oleh
UiTM kepada UKAS (pada masa itu Seksyen Penswastaan, UPE) pada
4 Disember 2007 sehingga keputusan prinsip oleh Jemaah Menteri pada
17 September 2008. Mesyuarat telah diadakan antara UKAS,
Jawatankuasa Standard dan Kos UPE, UiTM, KPM dan juga syarikat
konsesi. Antara perkara yang dibincangkan ialah lokasi kampus berserta
status tanah, kapasiti pelajar dan skop projek. Bagaimanapun,
berdasarkan minit/catatan mesyuarat dan dokumen yang dikemukakan,
tiada dokumen yang menunjukkan penilaian value for money telah
dilaksanakan.
iv. Semakan Audit selanjutnya terhadap Memorandum daripada Perdana

Menteri bertarikh 12 September 2008 mendapati justifikasi projek ini
dilaksanakan secara PFI ialah untuk mengatasi masalah ketidakcukupan
siling peruntukan pembangunan RMKe-9 yang dihadapi oleh KPM; dan
memastikan matlamat Kerajaan menambah enrolmen pelajar UiTM dapat
dicapai menjelang tahun 2010. Berdasarkan justifikasi dalam
memorandum berkenaan, adalah didapati UKAS hanya menggunakan
kriteria kualitatif sebagai asas pelaksanaan projek secara PFI. Pihak
UKAS dalam maklum balasnya menjelaskan bahawa pada masa tersebut,
penilaian secara kuantitatif tidak dapat dilaksanakan kerana ketiadaan
PSC1 bagi tujuan perbandingan.
v. Selain itu, berdasarkan maklum balas MoF terhadap Memorandum

daripada Perdana Menteri, adalah didapati MoF telah beberapa kali
membangkitkan mengenai beban tanggungan kewangan Kerajaan
terhadap projek PFI. Antara perkara yang dibangkitkan ialah mengenai
komitmen jangka panjang perbelanjaan Kerajaan yang besar, value for
money kepada Kerajaan dan kedudukan fiskal kewangan Kerajaan
Persekutuan (fiscal stress) sekiranya tiada kawalan ke atas kelulusan
projek. Kemudian pada 26 Februari 2014, MoF telah mengesyorkan
supaya semua cadangan pelaksanaan projek PPP baharu perlu melalui
proses penilaian dan kelulusan UPE serta dilaksanakan berdasarkan
senarai keutamaan projek. MoF juga telah mengesyorkan beberapa
prinsip untuk memastikan pelaksanaan projek PPP tidak menjejaskan
1
PSC baharu selesai dibangunkan dan hanya boleh diguna pakai sebagai panduan mulai 6 Mac 2019.
10--178
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 178 28/06/2019 11:39 AM

kedudukan fiskal dan rakyat tidak dibebani dengan masalah peningkatan
kos.
UKAS mengambil maklum akan pemerhatian Audit dan akan mengkaji untuk
penambahbaikan proses tersebut pada masa akan datang. Perkara ini boleh
diteliti untuk diwujudkan bagi tujuan pelaksanaan projek akan datang.
Pada pendapat Audit, tanpa mekanisme penilaian value for money

yang menyeluruh dan objektif, adalah sukar untuk menentukan sama
ada pelaksanaan projek pembangunan kampus UiTM secara PFI adalah
lebih menguntungkan Kerajaan berbanding jika pembangunannya
dibuat secara konvensional.
b. Perakuan oleh Jawatankuasa Penswastaan/PFI
Berdasarkan Minit Mesyuarat Jawatankuasa Penswastaan-PFI yang

dikemukakan, mesyuarat telah diadakan untuk menilai dan membincangkan
cadangan projek secara PFI. Semakan Audit mendapati tiada bukti
menunjukkan Jawatankuasa Penswastaan-PFI telah memperakukan
11 projek kampus (termasuk pusat asasi) dan sebuah institut latihan
sebelum diangkat untuk pertimbangan dan kelulusan prinsip oleh Jemaah
Menteri. Selain itu, tiada sebarang agenda atau format keputusan yang
menunjukkan bahawa Jawatankuasa tersebut telah memperakukan satu-satu
projek untuk diangkat kepada Jemaah Menteri.
c. Agihan Risiko
i. Garis Panduan PPP oleh UKAS menyatakan secara amnya value for
money boleh dicapai melalui pemindahan risiko secara optimum antara
sektor awam dan swasta. Analisis terhadap klausa dalam Perjanjian
Konsesi telah dibuat untuk mengenal pasti agihan risiko yang telah
ditetapkan antara syarikat konsesi dan Kerajaan. Analisis Audit
mendapati risiko seperti pembiayaan projek, penyiapan projek,
peningkatan kos, design and latent defect risk dan commissioning and
operational risk telah diagihkan antara Kerajaan dan syarikat konsesi.
Butiran lengkap adalah seperti di Jadual 6.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -179
179
Bab 10 b.indd 179 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 6
AGIHAN RISIKO DALAM PROJEK UiTM SECARA PFI
PIHAK YANG
BIL. RISIKO MENANGGUNG RUJUKAN
RISIKO
Klausa 2 Perjanjian Konsesi – Condition Precedent
Syarikat konsesi adalah bertanggungjawab untuk mendapatkan
Pembiayaan
1. Syarikat konsesi pembiayaan bagi kos pembinaan projek dalam tempoh enam (6) bulan
Projek
selepas Perjanjian Konsesi ditandatangani. Pembiayaan ini tidak dijamin
oleh Kerajaan.
Klausa 4 Perjanjian Konsesi – Construction Cost
Peningkatan Kos
2. Syarikat konsesi Kos pembinaan adalah tetap dan tiada klausa yang membenarkan
Pembinaan
kajian semula kos pembinaan.
Klausa 14 Perjanjian Konsesi – Delay of the Construction Works
Jika syarikat konsesi lewat menyiapkan projek, UiTM akan
mengeluarkan notis kepada syarikat konsesi untuk menyiapkan projek
dalam tempoh enam (6) bulan daripada tarikh notis berkenaan. Jika
syarikat konsesi:
i. berjaya menyiapkan projek dalam tempoh enam (6) bulan, tempoh
konsesi tidak akan dipanjangkan; atau
Penyiapan ii. tidak berjaya menyiapkan projek dalam tempoh enam (6) bulan,
Projek UiTM berhak menamatkan Perjanjian Konsesi selaras dengan Klausa
3. Syarikat konsesi 23.2.2. Syarikat konsesi tidak layak menuntut apa-apa pampasan
(Completion
Risk) dan bayaran ganti rugi bagi penamatan projek.
Di sepanjang tempoh kelewatan (dari tarikh siap sepatutnya sehingga

projek diserahkan kepada UiTM), syarikat konsesi juga hendaklah
menanggung semua kos dan perbelanjaan untuk menyediakan
kemudahan dan infrastruktur sementara bagi membolehkan UiTM
menjalankan operasinya. Kos ini adalah termasuk menyediakan
kemudahan penginapan untuk pelajar. Syarikat konsesi juga perlu
menanggung apa-apa kos yang dilibatkan oleh UiTM akibat daripada
kelewatan menyiapkan projek.
Klausa 10 Perjanjian Konsesi – Land Matters
Tapak Projek Semua projek UiTM telah dilaksanakan di atas tanah Kerajaan (UiTM
4. Kerajaan
(Site Risk) atau Pesuruhjaya Tanah Persekutuan). Sehubungan itu, semua risiko
berkaitan kesediaan tapak ditanggung oleh UiTM.
Klausa 11 Perjanjian Konsesi – Design and Construction of the Project
Syarikat konsesi adalah bertanggungjawab sepenuhnya terhadap
Design Concept and in particular its functional adequacy, structural
integrity and safety and shall guarantee that the Design Concept is in
accordance with current Malaysian Standard and in the event that no
such standard exist, the relevant current British Standard shall be
Design and applicable; good design and engineering practice; and all laws, by-laws
5. Latent Defect Syarikat konsesi and local authority regulations in order that the Design Concept and
Risk Detailed Design shall be safe and fit for the purpose of the Project.
Klausa 16.3 Perjanjian Konsesi – Making Good of Defect During the
Asset Management Services Period
Syarikat konsesi adalah bertanggungjawab untuk membaiki kecacatan
projek (defect, imperfection, shrinkages or other faults whatsoever) di
sepanjang tempoh perkhidmatan pengurusan aset (20 atau 22 tahun).
Klausa 5.1 Perjanjian Konsesi – Availability Charges (AC)
Kerajaan menanggung semua risiko permintaan terhadap projek.
6. Demand Risk Kerajaan Bayaran AC kepada syarikat konsesi tidak mengambil kira tahap
pengisian pelajar atau tahap penggunaan fasiliti dan infrastruktur.
Bayaran AC juga tidak tertakluk kepada potongan bayaran.
Klausa 13.6 Perjanjian Konsesi – Completion of the Facilities and
Infrastructures
Syarikat konsesi perlu menjalankan ujian dan pentauliahan bagi semua
Pentauliahan peralatan dan sistem di fasiliti yang dibangunkan. Selepas projek
dan Operasi disiapkan dan memperoleh Certificate of Completion and Compliance
7. (Commissioning Syarikat konsesi (CCC), satu pemeriksaan bersama akan dibuat antara UiTM, wakil
and Operational Kerajaan dan syarikat konsesi. Projek hanya akan diterima oleh UiTM
Risk) jika hasil pemeriksaan bersama menunjukkan tiada kecacatan major
(major defect) yang masih berlaku.
Klausa 17 atau 18 Perjanjian Konsesi – Service Levels

Jika syarikat konsesi gagal menjalankan perkhidmatan penyenggaraan
10--180
10 180 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 180 28/06/2019 11:39 AM

PIHAK YANG
BIL. RISIKO MENANGGUNG RUJUKAN
RISIKO
mengikut Asset Management Services Manual atau Building
Maintenance Manual yang telah ditetapkan, UiTM berhak untuk
mengenakan penalti demerit dan potongan bayaran kepada syarikat
konsesi.
Klausa 24 Perjanjian Konsesi – Default By UiTM
Jika UiTM gagal menjelaskan bayaran AC, MC atau MRF, syarikat
konsesi boleh mengeluarkan notis kepada UiTM. Jika UiTM gagal
menjelaskan bayaran berkenaan, syarikat konsesi boleh mengeluarkan
notis penamatan perjanjian yang akan berkuat kuasa dalam tempoh 30
hari daripada tarikh notis penamatan. Apabila perjanjian ditamatkan,
UiTM perlu:
Kewangan
i. Not later than 6 months after the Termination Date pay to the
8. (bayaran Kerajaan
concession company the present value of the AC for the remaining
konsesi)
unexpired concession period discounted at the Weighted Average
Cost of Capital of the concession company as at the termination date
less the amount which may be owed by the concession company to
UiTM under this agreement as at the termination date; and
ii. Within 60 days pay to the concession company the AC and/or MC
and MRF which is due and payable by UiTM to the Concession
Company as at the termination date.
Klausa 32 Perjanjian Konsesi – Insurans
9. Kos insurans Syarikat konsesi Syarikat konsesi hendaklah membeli insurans di sepanjang tempoh
pembinaan dan perkhidmatan pengurusan aset.
Sumber: Minit Perbincangan Jawatankuasa Penswastaan-PFI pada 8 Jun 2009 dan Perjanjian Konsesi
ii. Semakan Audit selanjutnya terhadap kandungan Perjanjian Konsesi bagi

empat (4) kampus yang diaudit mendapati beberapa perkara yang boleh
ditambah baik untuk memastikan kepentingan Kerajaan dan UiTM adalah
terpelihara. Butiran semakan adalah seperti di Jadual 7.
JADUAL 7
PENEMUAN AUDIT BERKAITAN TADBIR URUS PERJANJIAN KONSESI
BIL. PENEMUAN AUDIT SYOR PENAMBAHBAIKAN
Keperluan Kerajaan (Government‟s Requirements) yang lengkap
perlu disediakan oleh pihak konsesi. Dokumen lengkap yang
dimaksudkan adalah seperti berikut:
a. Brif Projek
b. Skop Projek
c. Anggaran Peruntukan Projek
Tiada klausa berhubung penyediaan d. Performance Specification
1. keperluan Kerajaan (Government‟s e. Technical Requirements
Requirements) f. Schedule of Accommodation
g. Design Concept
Dokumen di atas diperlukan bagi memastikan Design Concept yang
dihasilkan oleh pihak konsesi melalui proses perbincangan yang
intensif dengan pihak Kerajaan dan dapat memenuhi keperluan
pihak UiTM (end user).
Value Management Lab diadakan sebagai platform untuk semua
Tiada klausa berhubung pelaksanaan Value stakeholder memastikan keperluan masing-masing dipenuhi. Nilai
2.
Management oleh syarikat konsesi reka bentuk yang dipersetujui hendaklah setimpal dengan kos
konsesi (value for money).
Pihak konsesi perlu mempunyai manual Quality Management
System yang mematuhi piawaian MS ISO yang terkini bagi
Tiada klausa berhubung penggunaan memastikan kualiti pembinaan adalah terjamin. Keperluan minima
3. Quality Management System oleh syarikat piawaian yang perlu dipatuhi adalah seperti berikut :
konsesi i. MS ISO 9001 : Sistem Pengurusan Kualiti
ii. MS ISO 14001 : Pengurusan Alam Sekitar
iii. MS ISO 45001 : Sistem Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -181
181
Bab 10 b.indd 181 28/06/2019 11:39 AM

BIL. PENEMUAN AUDIT SYOR PENAMBAHBAIKAN
Pekerjaan
iv. MS ISO 50001 : Sistem Pengurusan Tenaga
Perlu wujudkan klausa berhubung pembekalan kakitangan
Tiada klausa berhubung penubuhan
pengurusan kualiti yang mencukupi dan mantap oleh pihak konsesi
4. pasukan pengurusan kualiti oleh pihak
bagi memastikan Quality Management System seperti di atas dapat
konsesi.
dilaksanakan sepenuhnya oleh pihak konsesi.
Construction Work Programme
Work Programme hendaklah disediakan oleh Certified Scheduler
“The Concession Company shall, not later
5. yang berpengalaman bagi mendapatkan Work Programme yang
than 30 days from the Effective Date,
berkualiti.
submit to UiTM the works programme……”
Penambahbaikan kepada klausa seperti berikut:
“Upon the issuance of such Certificate of Completion and
Compliance (CCC) and Certificate of Practical Completion
Issuance Of Certificate Of Availability (CPC), the Concession Company shall -
Perjanjian Konsesi Sedia ada: Penambahbaikan klausa ini dicadangkan supaya kekeliruan
6. “Upon the issuance of such Certificate of terhadap aturan pengeluaran CCC dan CPC tidak timbul. Selain itu,
Completion and Compliance, the Planned Preventive Maintenance Schedule and the operating
Concession Company shall – parameters of the Key Performance Indicators hendaklah dibuat
bagi keseluruhan aset yang dibekalkan oleh pihak konsesi kepada
pihak UiTM dan memenuhi keperluan Asset Management Services
Manual atau Building Maintenance Manual (Appendix F).
As-Built Drawings
Perjanjian Konsesi Sedia ada:
“The Concession Company shall submit to
UiTM 3 complete set of prints of as-built
drawings…..duly endorsed by the Penyemakan kesempurnaan penyerahan as-built drawings oleh
respective Consultant not later than 2 pihak konsesi wajib dibuat oleh pihak UiTM. As-built drawings
7. months after the completion of each adalah penting bagi tujuan naik taraf dan pembangunan fasiliti
respective stage of the Construction Works. pada masa akan datang.
Notwithstanding above clause, the
Concession Company shall submit to UiTM
a complete set of as-built drawings within
3 months from the issuance of the
Certificate of Acceptance……..”
Pada pendapat Audit, penilaian terhadap cadangan projek PFI masih

perlu dipertingkatkan. Aspek agihan risiko telah dilaksanakan dengan
baik. Bagaimanapun, ketiadaan perakuan oleh Jawatankuasa
Penswastaan-PFI menunjukkan kelemahan dalam tadbir urus projek
khususnya dari segi ketelusan penilaian cadangan projek.
6.2.3. Pelantikan Syarikat Konsesi
a. Kaedah Pelantikan Syarikat Konsesi
Semakan Audit terhadap proses pelantikan bagi empat (4) syarikat konsesi
di kampus yang diaudit mendapati ia telah dilaksanakan secara rundingan
terus. Semakan lanjut Audit mendapati Mesyuarat Jemaah Menteri pada
17 September 2008 telah bersetuju supaya kelulusan secara prinsip
diberikan kepada lapan (8) syarikat peneraju yang telah dinamakan dalam
Memorandum daripada Perdana Menteri. Kelulusan adalah untuk
10--182
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 182 28/06/2019 11:39 AM

pembangunan 11 kampus UiTM (termasuk pusat asasi) dan sebuah institut
latihan. Surat Niat (Letter of Intent) telah dikeluarkan oleh UPE kepada lapan
(8) syarikat tersebut pada 10 November 2008 seperti kelulusan Jemaah
Menteri pada 17 September 2008.
b. Penetapan Siling Kos dan Skop Projek
i. Mesyuarat Jemaah Menteri pada 17 September 2008 bersetuju supaya

bagi memastikan kepentingan Kerajaan terpelihara serta Kerajaan
mendapat perkhidmatan dan kemudahan yang setimpal dengan bayaran,
pembangunan kampus UiTM akan berdasarkan kepada:
 keupayaan kewangan dan kepakaran teknikal syarikat;
 kos dan skop pembangunan berdasarkan garis panduan yang

disediakan oleh Jawatankuasa Standard dan Kos UPE;
 model kewangan dan kadar pulangan dalaman bagi ekuiti; dan
 persetujuan secara prinsip adalah tertakluk kepada terma dan syarat

yang akan dirundingkan termasuk mematuhi Garis Panduan
Pembangunan Kampus dan Asrama IPTA secara PFI yang disediakan
oleh Jawatankuasa Standard dan Kos UPE.
ii. Semakan Audit terhadap Nota Perbincangan yang disediakan oleh

Seksyen PFI, UPE bertarikh 14 Mei 2009, menyatakan rundingan teknikal
yang dibuat oleh Jawatankuasa Standard dan Kos UPE mendapati
bahawa kos pembinaan yang dicadangkan oleh syarikat adalah tinggi,
iaitu secara puratanya, antara RM600 juta hingga RM1 bilion bagi setiap
kampus. Semakan Audit selanjutnya mendapati pada 8 Jun 2009
Jawatankuasa Penswastaan-PFI telah bersetuju supaya kos
pembangunan kampus cawangan dan pusat asasi UiTM dihadkan kepada
RM300.00 juta sahaja bagi setiap kampus. Kos ini termasuk kos
bangunan, infrastruktur, Mechanical & Electrical, yuran profesional,
sumbangan kepada Pihak Berkuasa Tempatan, dan built in furniture
namun tidak termasuk kos tanah dan peralatan. Selain itu, jumlah
maksimum Gross Floor Area (GFA) dihadkan seluas 100,000 meter
persegi. Beberapa komponen pembangunan juga telah dikeluarkan
daripada skop projek seperti dewan serba guna, mini stadium, kuarters
pensyarah dan kakitangan serta rumah tetamu. Kapasiti surau juga
dihadkan kepada 500 hingga 600 orang sahaja.
iii. Bagaimanapun, pihak Audit tidak dapat mengesahkan sama ada

penetapan kos siling dan skop pembangunan ini telah menjamin
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -183
183
Bab 10 b.indd 183 28/06/2019 11:39 AM

Kerajaan mendapat value for money dan kepentingan Kerajaan dilindungi
seperti yang diputuskan oleh Mesyuarat Jemaah Menteri pada 17
September 2008. Ini adalah kerana:
 Garis Panduan Pembangunan Kampus dan Asrama IPTA secara PFI

yang disediakan oleh Jawatankuasa Standard dan Kos UPE tidak
dikemukakan oleh UKAS dan UPE untuk semakan Audit;
 Tiada kertas kerja lengkap mengenai asas dan justifikasi penetapan
kos siling dan keluasan kampus dikemukakan untuk semakan Audit;
dan
 Tiada bukti menunjukkan kajian pasaran telah dilaksanakan.
iv. UKAS memaklumkan bahawa penetapan kos siling dibuat dengan

membandingkan kos pembangunan kampus UiTM Kuala Pilah dan lain-
lain kampus UiTM sebelum ini. Selain itu, penetapan skop adalah bagi
memastikan skop projek lebih bersifat functional dan tidak berlebihan
serta kos pembangunan adalah munasabah. Bagaimanapun, tiada kertas
kerja atau minit mesyuarat berkaitan perkara ini dikemukakan untuk
semakan Audit.
Pada pendapat Audit, proses pelantikan syarikat konsesi serta

penetapan kos pembinaan bagi projek PFI adalah sangat penting
kerana ia memberi kesan langsung terhadap kadar AC yang akan
ditanggung oleh Kerajaan/UiTM di sepanjang tempoh konsesi.
Kelemahan dalam asas penetapan kos siling dan skop yang jelas telah
menyebabkan kesukaran untuk menentukan sama ada Kerajaan/UiTM
telah mendapat value for money bagi kos pembinaan berjumlah
RM1.165 bilion dengan bayaran AC berjumlah RM3.861 bilion.
6.2.4. Penetapan Caj/Bayaran PFI
a. Availability Charges (AC)

Berdasarkan Memorandum daripada Perdana Menteri bertarikh
12 September 2008 bagi memastikan kepentingan Kerajaan terpelihara,
pembangunan kampus UiTM oleh syarikat konsesi akan berdasarkan kepada
model kewangan yang mampan dan mengambil kira kos dan pembiayaan
yang serendah mungkin, debt: equity ratio sekurang-kurangnya 90:10
dengan kadar pulangan dalaman ekuiti yang munasabah. Berdasarkan
taklimat oleh UKAS pada 10 Ogos 2018 dan perbincangan pada 26
November 2018, caj AC terdiri daripada komponen seperti kos pembinaan
10--184
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 184 28/06/2019 11:39 AM

projek, kos pembiayaan projek dan kos berkaitan PFI. Parameter kewangan
yang mempengaruhi kadar AC adalah seperti kadar prinsipal dan faedah
pinjaman oleh institusi kewangan; tempoh bayaran balik pinjaman; kadar
pulangan dalaman yang ditetapkan; bayaran dividen - ekuiti; nisbah hutang
kepada ekuiti (debt to equity ratio); cukai; margin keuntungan; dan tempoh
konsesi. Semakan Audit terhadap Perjanjian Konsesi mendapati kadar AC
bulanan bagi empat (4) kampus yang diaudit adalah di antara RM3.80/kaki
persegi hingga RM5.70/kaki persegi. Penemuan Audit berhubung penetapan
kadar AC, kos pembiayaan dan kadar pulangan dalaman ekuiti adalah seperti
berikut:
i. Kertas Kerja/Kaedah Pengiraan AC
Semakan Audit mendapati tiada formula pengiraan AC dinyatakan dalam

Perjanjian Konsesi UiTM Kampus Jasin dan Tapah yang mana jumlah AC
bulanan dan tahunan telah dinyatakan secara lump sum sahaja.
Semakan Audit selanjutnya mendapati formula pengiraan AC untuk UiTM
Kampus Mukah dan Dengkil adalah tidak jelas. Ini adalah kerana kaedah
pengiraan nilai R atau kadar AC sebulan per kaki persegi tidak
dinyatakan dalam Perjanjian Konsesi. Selain itu, pihak Audit juga tidak
dapat menentukan dan mengesahkan sama ada jumlah AC yang
dipersetujui adalah munasabah dan value for money. Ini kerana pihak
UKAS tidak mengemukakan kertas kerja pengiraan terperinci yang
menunjukkan bagaimana pengiraan jumlah AC telah dibuat pada masa
Perjanjian Konsesi ditandatangani. Berdasarkan perbincangan bersama
pihak UKAS pada 26 November 2018, ketiadaan dokumen sokongan
adalah kerana:
 UiTM merupakan projek BLMT terawal yang mana banyak perkara

belum ditambah baik;
 kebarangkalian perbincangan/pengiraan/kertas kerja yang dibuat

pada waktu tersebut tidak difailkan;
 tiada garis panduan formal berhubung item dan andaian yang

sepatutnya digunakan dalam pengiraan AC; dan
 aliran tunai projek PFI tidak dijadikan sebagai sebahagian dokumen

Perjanjian Konsesi.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -185
185
Bab 10 b.indd 185 28/06/2019 11:39 AM

ii. Kadar Pulangan Dalaman Ekuiti
 Appendix G atau H di Perjanjian Konsesi menyatakan bahawa AC

adalah berdasarkan Financing Model Parameters yang terdiri
daripada kos pembinaan projek, kadar faedah pinjaman bank dan
keuntungan syarikat konsesi. Butiran lengkap adalah seperti di
Jadual 8.
JADUAL 8
BUTIRAN AC YANG DILULUSKAN BAGI EMPAT (4) KAMPUS YANG DIAUDIT
FINANCING MODEL PARAMETER
KADAR AC
GROSS KADAR JUMLAH AC
PER KAKI MARGIN
UiTM FLOOR KOS FAEDAH BULANAN/
BIL. PERSEGI KEUNTUNGAN
KAMPUS AREA PEMBINAAN PINJAMAN / TAHUNAN
SEBULAN SYARIKAT
(sq ft) (RM Juta) TAHUN (RM)
(RM) KONSESI
(%)
Acceptable 3,977,975/
1. Jasin 927,267 4.29 296.64 11.0
profit 47,735,700
3,770,424/
2. Tapah 837,872 4.50 284.89 6.25 – 7.25 -
45,245,088
Acceptable 3,691,196.75/
3. Mukah 647,578 5.70 291.00 8.0
profit 44,294,361
Acceptable 4,012,154/
4. Dengkil 1,055,830 3.80 292.00 7.0
profit 48,145,848
Nota: (-) Tidak Dinyatakan dalam Perjanjian Konsesi
 Semakan Audit terhadap Financing Model Parameter bagi empat (4)

kampus yang diaudit mendapati kadar faedah pinjaman oleh syarikat
konsesi adalah antara 6.25% hingga 11.0%. Selain itu, adalah
didapati margin keuntungan syarikat konsesi hanya dinyatakan
sebagai an acceptable profit for the Concession Company tanpa
penetapan margin keuntungan yang jelas.
 Surat dari MoF kepada UKAS bertarikh 21 Februari 2014, menyatakan

analisis MoF ke atas financial model projek BLMT mendapati syarikat
konsesi ketika ini memperoleh keuntungan yang berlebihan. Purata
Equity Internal Rate of Return (EIRR) adalah antara 15% hingga
20% berbanding EIRR projek penswastaan lain antara 8% hingga
9.9%. Bagi mendapatkan gambaran mengenai tahap keuntungan
yang diperoleh empat (4) syarikat konsesi di kampus yang diaudit,
analisis Audit telah dibuat terhadap kadar EIRR. EIRR merupakan
satu mekanisme pengukuran terhadap kadar pulangan kepada
pemegang ekuiti yang berhubung kait dengan margin keuntungan. Ia
akhirnya akan memberi kesan terhadap pengiraan jumlah AC.
Semakan Audit mendapati EIRR bagi empat (4) syarikat konsesi di
kampus yang diaudit adalah tidak seragam iaitu antara 17.50%
sehingga 20.01%. Semakan Audit selanjutnya mendapati kadar
keuntungan syarikat konsesi tersebut adalah sangat tinggi jika
10--186
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 186 28/06/2019 11:39 AM

dibandingkan dengan projek penswastaan lain. Berdasarkan surat
dari MoF bertarikh 21 Februari 2014, projek penswastaan lain
merekodkan EIRR antara 8% hingga 9.9%. Butiran lengkap EIRR
JADUAL 9
KADAR EIRR BAGI EMPAT (4) KAMPUS YANG DIAUDIT
EIRR
BIL. UiTM KAMPUS
(%)
1. Jasin 17.50
2. Tapah 18.55
3. Mukah 18.10
4. Dengkil 20.01
Sumber: Maklumat Aliran Tunai Projek PFI UiTM, UKAS
UKAS bersetuju dengan kenyataan Jabatan Audit Negara (JAN) berhubung

EIRR projek-projek UiTM adalah antara 15% hingga 20%. Semua kelulusan
projek UiTM adalah sebelum surat MoF bertarikh 21 Februari 2014
dikeluarkan di mana tiada sebarang penetapan parameter kewangan
ditetapkan sebelum tarikh tersebut. Sebagai langkah untuk memastikan
Kerajaan mendapat manfaat penjimatan bayaran khususnya AC, Perjanjian
Konsesi memperuntukkan klausa berhubung pembiayaan semula projek.
Pembiayaan semula boleh dilaksanakan sekiranya cadangan tersebut boleh
memberi refinancing gain lebih daripada sifar dan keuntungan tersebut boleh
dikongsi bersama oleh syarikat konsesi dan Kerajaan (50:50). Dalam masa
yang sama, Kerajaan ketika mempertimbangkan permohonan syarikat
konsesi untuk pembiayaan semula boleh turut meneliti semula kadar EIRR
yang berpatutan kepada syarikat konsesi.
b. Penetapan Maintenance Charges (MC)
Semakan Audit mendapati kadar MC bulanan bagi empat (4) kampus yang
diaudit adalah di antara RM0.80/kaki persegi hingga RM1.18/kaki persegi.
Semakan Audit selanjutnya mendapati Perjanjian Konsesi bagi UiTM Kampus
Tapah, Mukah dan Dengkil mempunyai lampiran yang menunjukkan
pengiraan jumlah MC tahunan bagi lima (5) tahun pertama tempoh
perkhidmatan pengurusan aset. Antara elemen yang diambil kira dalam
pengiraan MC ialah manpower, maintenance and specialised services dan
operation expenses. Manakala bagi Perjanjian Konsesi UiTM Kampus Jasin
jumlah MC hanya dinyatakan secara lump sum tanpa pengiraan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -187
187
Bab 10 b.indd 187 28/06/2019 11:39 AM

Projek UiTM Jasin adalah salah satu projek yang dikenal pasti untuk kajian
semula kadar penyenggaraan berserta KPI. Sebarang teguran Audit akan
diambil kira dalam kajian tersebut sebagai satu penambahbaikan kepada
dokumen pengiraan bayaran MC.
c. Penetapan Maintenance Reserve Fund (MRF)
Caruman ke dana MRF akan digunakan untuk membiayai kos penggantian

dan penyenggaraan aset seperti yang telah ditetapkan dalam Asset
Management Service Manual atau Building Maintenance Manual. Semakan
Audit berhubung penetapan caj MRF mendapati kadar MRF per kaki persegi
bagi empat (4) kampus yang diaudit adalah di antara RM0.0229 hingga
RM0.550. Semakan Audit juga mendapati Perjanjian Konsesi bagi UiTM
Kampus Jasin tidak mempunyai Lampiran Life Cycle Schedule for
Replacement as Maintenance Reserve Fund yang menunjukkan jadual dan
kos penggantian aset. Tanpa lampiran berkenaan, adalah sukar untuk
menentukan kriteria keperluan bagi penggunaan dana MRF.
Perjanjian Tambahan akan dibuat bagi memasukkan Life Cycle Cost Schedule
bagi UiTM Kampus Jasin.
Pada pendapat Audit, tanpa kertas kerja terperinci adalah sukar untuk
menentukan penetapan caj PFI telah dilaksanakan secara berekonomi
dan menjamin harga terbaik untuk Kerajaan. Ia juga boleh
menyebabkan kos berkenaan dimanipulasi oleh syarikat konsesi dan
tidak menggambarkan tadbir urus pengurusan projek yang baik.
6.2.5. Pentadbiran Perjanjian Konsesi
a. Urusan Tanah (Land Matters)
i. Daripada empat (4) kampus yang diaudit, dua (2) daripadanya iaitu UiTM
Kampus Jasin dan Dengkil telah dibangunkan di atas tanah milik
Pesuruhjaya Tanah Persekutuan (PTP). Semakan Audit terhadap proses
pajakan tanah milik PTP mendapati berlaku ketidakpatuhan kepada
prosedur seperti di Jadual 10.
10--188
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 188 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 10
PAJAKAN TANAH MILIK PTP
PERJANJIAN KONSESI
BIL. PERKARA PENEMUAN AUDIT
(JASIN DAN DENGKIL)
Klausa 10.1.1, Kerajaan hendaklah

Pajakan Tanah mendapatkan PTP untuk Semakan Audit mendapati, sehingga 14 Januari 2019,
1. dari PTP kepada memberikan pajakan tanah projek pajakan tanah projek UiTM Kampus Jasin dan Pusat Asasi
UiTM kepada UiTM dalam tempoh tiga UiTM Dengkil masih belum dimuktamadkan.
(3) bulan daripada tarikh efektif.
Klausa 13.2, Construction

Commencement Date hendaklah
Construction Commencement Date telah dikeluarkan
Construction 14 hari selepas Approved Plan
walaupun tanah projek masih belum dipajakkan kepada
2. Commencement diluluskan atau tarikh efektif
UiTM. Projek juga telah diterima oleh UiTM pada 3 Februari
Date (mana yang kemudian) dengan
2014 (Jasin) dan 25 November 2015 (Dengkil).
syarat tanah projek telah
dipajakkan kepada UiTM.
Semakan Audit mendapati First Sub-Lease Agreement
Klausa 10.3.1, UiTM hendaklah antara UiTM dengan syarikat konsesi di UiTM Kampus Jasin
memberikan sewa pajak (sub- telah ditandatangani pada 23 Julai 2014. Manakala First
Pajakan tanah
lease) tanah projek kepada Sub-Lease Agreement antara UiTM dengan syarikat konsesi
projek dari UiTM
syarikat konsesi dalam tempoh 30 di Pusat Asasi UiTM Dengkil telah ditandatangani pada 21
3. kepada syarikat
hari selepas Certificate of April 2016. Bagaimanapun, semasa First Sub-Lease
konsesi (first
Acceptance (CoA) dikeluarkan. Agreement ini ditandatangani, UiTM bukanlah merupakan
sub-lease)
Tempoh pajakan hendaklah registered owner untuk kedua-dua tanah yang disewa
bermula daripada tarikh CoA. pajak. Ini kerana proses pajakan tanah berkenaan dari PTP
kepada UiTM masih belum selesai.
Semakan Audit mendapati Second Sub-Lease Agreement
antara syarikat konsesi di UiTM Kampus Jasin dengan UiTM
telah ditandatangani pada 23 Julai 2014. Manakala Second
Sub-Lease Agreement antara syarikat konsesi di Pusat Asasi
Pajakan tanah UiTM Dengkil dengan UiTM telah ditandatangani pada 21
Klausa 10.3.2, bersekali dengan April 2016.
projek dari
perjanjian sewa pajak di Klausa
syarikat konsesi Klausa 3 Second Sub-Lease Agreement menyatakan
4. 10.3.1, syarikat konsesi hendaklah
kepada UiTM bayaran sewa pajak (sub-lease rental) di sepanjang tempoh
memberikan sub-lease on such
(second sub- pajakan ialah seperti yang dinyatakan dalam Appendix H –
sub-lease kepada UiTM.
lease) Availability Charges (AC), Perjanjian Konsesi. Semakan Audit
selanjutnya terhadap baucar bayaran mendapati UiTM telah
membuat bayaran AC kepada syarikat konsesi mulai 3
Februari 2014 bagi UiTM Kampus Jasin dan 25 November
2015 bagi Pusat Asasi UiTM Dengkil.
Sumber: Perjanjian Konsesi, First and Second Sub-Lease Agreement, Bahagian Pengurusan Hartanah dan Pelaburan
UiTM
ii. UiTM memaklumkan bahawa telah mengemukakan permohonan pajakan

tanah kepada KPM pada 19 November 2013 untuk UiTM Kampus Jasin
manakala pada 29 Oktober 2014 untuk Pusat Asasi UiTM Dengkil.
Kemudian, pajakan tanah bagi UiTM Kampus Jasin dan Dengkil telah
diluluskan dalam Mesyuarat Jemaah Menteri pada 4 Mei 2016. UiTM telah
membuat pindaan dan semakan Perjanjian Pajakan Tanah yang
diselesaikan pada bulan Disember 2017. Bagaimanapun, pertukaran
Lembaga Pengarah Universiti (LPU) UiTM pada 16 Julai 2018 telah
menyebabkan pindaan nama bagi keseluruhan Perjanjian Pajakan Tanah
dan Borang 15A yang telah tersedia. Penyediaan kertas kerja ke LPU bagi
pemakluman untuk menandatangani perjanjian pajakan tanah milik PTP
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -189
189
Bab 10 b.indd 189 28/06/2019 11:39 AM

untuk kegunaan UiTM telah dibentangkan dan disahkan di dalam
Mesyuarat LPU ke-167 pada 15 Januari 2019.
Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 dan 29 April 2019 serta 17
Mei 2019
Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Galian (JKPTG) telah mengembalikan

dokumen Perjanjian Pajakan Tanah berserta Borang 15A untuk pindaan UiTM
pada 29 Mac 2019. Status terkini, dokumen berkenaan telah dipinda dan telah
ditandatangani oleh Naib Canselor pada 18 Mei 2019. Kini dalam proses untuk
mendapatkan tandatangan daripada Pengerusi LPU. UiTM berpandangan
walaupun dokumen urus niaga pajakan belum didaftarkan, satu (1) kontrak
telah pun wujud berdasarkan prinsip ekuiti. Dari sudut perundangan, kontrak
telah pun wujud memandangkan hubungan dan tanggungan kontrak yang
diperlukan telah dipenuhi apabila UiTM menerima kampus dan syarikat konsesi
telah menerima bayaran AC. Justeru itu, bayaran AC dan MC yang dibayar
kepada syarikat konsesi tidaklah menjadi isu memandangkan telah wujud satu
kontrak yang sah di sisi undang-undang walaupun pendaftaran pajakan masih
belum disempurnakan.
b. Penyerahan Kemudahan dan Infrastruktur
i. Klausa 13.6.2 Perjanjian Konsesi menetapkan jika UiTM tidak berpuas

hati bahawa kerja pembinaan telah disiapkan mengikut Design Concept
(kecuali kecacatan minor), wakil UiTM hendaklah memaklumkan syarikat
konsesi untuk membaiki kecacatan berkenaan. Makluman hendaklah
dibuat dalam tempoh 14 hari daripada tarikh Pemeriksaan Bersama.
Klausa 13.6.5 pula menetapkan bahawa Certificate of Acceptance (CoA)
akan dikeluarkan selepas semua kecacatan telah dibaiki oleh syarikat
konsesi. Semakan Audit mendapati CoA bagi UiTM Kampus Jasin telah
dikeluarkan pada 3 Februari 2014. Semakan lanjut terhadap Laporan
Pemeriksaan Bersama bagi UiTM Kampus Jasin mendapati terdapat
major defect yang dilaporkan semasa Pemeriksaan Bersama pada 22
hingga 25 Januari 2014. Analisis Audit terhadap tempoh pembaikan
kecacatan pula mendapati kerja pembaikan di UiTM Kampus Jasin, hanya
disiapkan pada 31 Mac 2014 iaitu dua (2) bulan selepas kampus
diterima. UiTM menjelaskan bahawa kampus ini perlu diterima kerana
surat arahan pemindahan ke kampus baharu telah dikeluarkan kepada
kakitangan dan pelajar yang mana tarikh kuat kuasa perpindahan ialah
pada 1 Februari 2014 (kakitangan) dan 26 Februari 2014 (pelajar).
ii. Kesan daripada penerimaan kampus dengan major defect, ia

menyebabkan pihak UiTM tidak dapat menggunakan kemudahan dan
infrastruktur kampus sepenuhnya sedangkan bayaran AC telah berkuat
10--190
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 190 28/06/2019 11:39 AM

kuasa. Bagi UiTM Kampus Jasin, bayaran AC telah dibayar mulai 3
Februari 2014 walaupun kerja pembaikan kecacatan hanya selesai pada
31 Mac 2014. Jumlah bayaran AC bagi tempoh berkenaan ialah
c. Pegangan Saham Syarikat Konsesi
i. Memorandum daripada Perdana Menteri bertarikh 3 November 2009

menetapkan tempoh moratorium selama lima (5) tahun dikenakan
terhadap struktur pegangan saham syarikat bermula dari tarikh
Perjanjian Konsesi ditandatangani. Selepas tempoh berkenaan, sebarang
perubahan pemegang saham dan struktur pemegangan saham perlu
terlebih dahulu mendapat kelulusan bertulis daripada Kerajaan melalui
UKAS. Sepanjang tempoh konsesi, syarikat perlu memastikan sekurang-
kurangnya 70% ekuiti syarikat dimiliki oleh Bumiputera. Sekiranya
terdapat pegangan ekuiti asing, ia hendaklah tidak melebihi 25%
daripada jumlah pegangan ekuiti syarikat konsesi manakala 75% lagi
akan sentiasa dimiliki oleh warganegara Malaysia. Selain itu, perenggan
7.6 Garis Panduan Perubahan Pemegangan Saham Syarikat Konsesi oleh
UKAS menyatakan agihan pegangan saham hendaklah mengikut
Perjanjian Konsesi. Manakala, pegangan saham bumiputera hendaklah
tidak kurang daripada 30% daripada jumlah pegangan saham.
ii. Semakan Audit selanjutnya terhadap Perjanjian Konsesi mendapati tiada

klausa berkenaan pematuhan pegangan ekuiti bagi bumiputera, ekuiti
asing dan kewarganegaraan Malaysia. Bagaimanapun, Klausa 30.2 atau
31.2 Perjanjian Konsesi hanya menyatakan klausa umum berkenaan
Compliance with Government Policy – The concession company shall
ensure that its shareholders and shareholding structure shall at all times
conform to the general requirement laid down by the Government.
iii. Seterusnya, semakan Audit mendapati peratusan pemegangan saham

bumiputera, ekuiti asing dan kewarganegaraan Malaysia bagi lapan (8)
daripada 17 syarikat konsesi yang dilantik tidak dapat dikenal pasti. Ini
kerana pegangan saham syarikat konsesi dimiliki oleh syarikat [sehingga
tiga (3) layer pegangan saham].
d. Perubahan Pemegangan Saham Syarikat Konsesi
i. Klausa 30.4/31.4, Change in Shareholding dalam Perjanjian Konsesi

menyatakan pemegang saham dan struktur pegangan saham adalah
seperti yang dinyatakan dalam klausa 30.3/31.3/32.3. Perubahan dalam
pemegang saham dan struktur pegangan saham adalah tidak dibenarkan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -191
191
Bab 10 b.indd 191 28/06/2019 11:39 AM

dalam tempoh lima (5) tahun daripada tarikh Perjanjian Konsesi
melainkan bagi maksud penyenaraian di Bursa Malaysia. Sebarang
perubahan terhadap pemegang saham dan struktur pegangan saham
hendaklah mendapat kelulusan bertulis daripada Kerajaan melalui UKAS.
ii. Semakan Audit mendapati maklumat pemegang saham dan struktur

pegangan saham di Perjanjian Konsesi bagi syarikat konsesi di UiTM
Kampus Tapah adalah berbeza dengan maklumat korporat syarikat yang
berdaftar dengan Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM). Semakan
selanjutnya mendapati tiada kelulusan bertulis daripada UKAS kepada
syarikat ini untuk membuat sebarang perubahan pemegangan saham. Ini
menunjukkan syarikat konsesi telah membuat perubahan kepada
pemegang saham dan struktur pegangan saham tanpa kebenaran
daripada Kerajaan. UKAS memaklumkan bahawa pada 15 Mac 2017,
syarikat ada memohon untuk membuat perubahan pemegangan saham.
Bagaimanapun, pada masa permohonan dibuat, UKAS mendapati
syarikat telah pun membuat perubahan pemegangan saham tanpa
kebenaran daripada Kerajaan.
Maklum balas UKAS yang diterima pada 13 Jun 2019
KPM telah mengeluarkan notis tunjuk sebab kepada syarikat konsesi pada 13
Jun 2019 berhubung tindakan syarikat konsesi melaksanakan perubahan
pemegangan saham tanpa kelulusan Kerajaan melalui UKAS.
Pada pendapat Audit, aspek pentadbiran Perjanjian Konsesi tidak

dilaksanakan dengan teratur kerana pajakan tanah masih belum
diselesaikan sejak tahun 2014 dan berlaku penerimaan kampus
dengan major defect. Selain itu, ketiadaan garis panduan dan
mekanisme yang tepat telah menyebabkan UKAS tidak dapat
memantau perubahan pemegangan saham yang dibuat oleh syarikat
konsesi. Ia akhirnya mengakibatkan syarikat konsesi boleh membuat
perubahan pemegangan saham tanpa kebenaran daripada Kerajaan.
Perkara ini juga menggambarkan tadbir urus projek yang lemah.
6.2.6. Pengurusan Pembinaan
a. Kesesuaian Reka Bentuk
Semakan Audit terhadap aspek kesesuaian reka bentuk di empat (4) kampus
yang diaudit mendapati kelemahan seperti di Jadual 11.
10--192
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 192 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 11
PENEMUAN AUDIT BERKAITAN KESESUAIAN REKA BENTUK
MAKLUM BALAS UiTM
PADA 18.04.2019
Lawatan Audit di UiTM Kampus Tapah
dan Dengkil mendapati kemasan siling
dari jenis Siling Gantung telah digunakan
di ruang sirkulasi sekunder; koridor
Garis Panduan dan Peraturan laluan luar/awam. Pihak UiTM telah mengemukakan
Bagi Perancangan Bangunan oleh teguran ini untuk syarikat konsesi
Jawatankuasa Standard dan Kos Lokasi:
i. Ruang Koridor Masjid, UiTM Kampus ambil tindakan pembetulan. UiTM
UPE berpandangan penemuan Audit ini
Tapah (Gambar 1)
Jadual A12.0 (2) : Gred kemasan ii. Ruang akan dibincangkan dalam
Punggah Bangunan
untuk bangunan mengikut Mesyuarat Project Monitoring
Perpustakaan, UiTM Kampus Tapah
1. Kategori III : Gred Utiliti Community (PMC). Pengesyoran
(Gambar 2)
Ruang Sirkulasi Sekunder: iii. Koridor terbuka, Tingkat 7 Blok akan dibuat sekiranya reka bentuk
Koridor Laluan Luar/Awam: ini perlu diubah suai mengikut
Asrama, Pusat Asasi UiTM Dengkil Garis Panduan dan Peraturan bagi
Kemasan Siling yang dibenarkan (Gambar 3)
Strip/panel kayu Perancangan Bangunan oleh
Inorganic Fibre Pemasangan siling gantung di ruang Jawatankuasa Standard dan Kos
(gypsum fibre, calcium fibre). sirkulasi sekunder atau koridor laluan UPE.
awam di bahagian luar bangunan
(exterior) boleh mengakibatkan kepingan
siling gantung tercabut dan jatuh jika
ditiup angin kencang.
Lawatan Audit di kolam ikan, Pusat Syarikat konsesi melalui

Akuakultur Dan Agroteknologi, UiTM Contribution Agreement pada
Concession Agreement (CA): Kampus Mukah mendapati kolam ikan 26 November 2018 bersetuju
Clause 11: DESIGN & telah dibina untuk pembelajaran. untuk menanggung kos pembelian
CONSTRUCTION OF THE Bagaimanapun, ia tidak memenuhi fungsi peralatan pam bagi memastikan
PROJECT kerana tiada sistem pam dan propeller kolam tersebut berfungsi
dibina bagi tujuan pengudaraan dan sepenuhnya. Keputusan PMC Bil.
11.2: Consent and Approval of penukaran air kolam (Gambar 4 dan 1/2018 pada 29 Mac 2018
2. the Design Concept. 5). Perkara ini berlaku kerana kelemahan mengarahkan agar aduan dibuat
11.2.1: The Concession Company reka bentuk kolam yang disediakan oleh dalam Computerised Facility
shall be fully responsible for the perunding yang dilantik oleh syarikat Management System (CFMS) untuk
konsesi. Ia telah mengganggu sesi kolam ikan yang tidak berfungsi.
Design Concept and in particular
pembelajaran kerana tenaga pengajar Aduan telah pun dibuat oleh
its functional adequacy, structural
dan pelajar tidak dapat menggunakan Pejabat Pengurusan Fasiliti (PPF)
integrity and safety and shall
fasiliti tersebut bagi tujuan UiTM Kampus Mukah bertarikh
guarantee that the Design
pembelajaran. 6 April 2018 dalam CFMS.
Concept is in accordance with
clause.
Lawatan Audit di UiTM Kampus Mukah
11.2.2: The Concession Company mendapati longkang konkrit berhampiran
warrants to UiTM that the Design outlet bersebelahan Rumah Tamu Sri
Concept and Detailed Design Lamin tidak dapat menampung jumlah
shall be carried out in accordancediscaj air ke outlet. Invert Level (IL) UiTM telah membuat aduan dalam
with: menunjukkan aliran keluar air ke outlet, sistem CFMS pada 1 April 2019
(a) namun keadaan di tapak menunjukkan untuk diambil tindakan dari masa
(b) As per CA air yang berlebihan pada outlet telah ke masa. UiTM berpandangan
3. (c) mengalir semula (backflow) ke longkang penemuan Audit akan
dibentangkan dalam Mesyuarat
In order that the Design Concept konkrit dan bertakung di situ. Keadaan
PMC untuk tujuan pemantauan
and Detailed Design shall be safe ini lebih kritikal pada musim hujan.
pada 25 April 2019.
and fit for the purpose of the (Gambar 6 dan 7).
Project. Kelemahan ini boleh mengundang
penyakit, pembiakan nyamuk dan
berbahaya kepada pengguna.
Sumber: Semakan Dokumen dan Lawatan Audit
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -193
193
Bab 10 b.indd 193 28/06/2019 11:39 AM

GAMBAR 1 GAMBAR 2
Masjid UiTM Kampus Tapah Ruang Punggah Perpustakaan UiTM Kampus Tapah
- Penggunaan Kemasan Siling Gantung di Ruang - Penggunaan Kemasan Siling Gantung di Ruang
Sirkulasi Sekunder; Koridor Laluan Luar/Awam. Sirkulasi Sekunder; Koridor Laluan Luar/Awam.
(17.12.2018) (17.12.2018)
GAMBAR 3
Asrama Lelaki, Pusat Asasi UiTM Dengkil

- Penggunaan Kemasan Siling Gantung yang Tidak Dibenarkan
di Ruang Sirkulasi Sekunder; Koridor Laluan Luar/Awam.
(31.10.2018)
GAMBAR 4 GAMBAR 5
Kolam Ikan di Pusat Akuakultur Dan Agroteknologi, Kolam Ikan di Pusat Akuakultur Dan Agroteknologi,
UiTM Kampus Mukah UiTM Kampus Mukah
- Tiada Sebarang Sistem Pam dan Propeller Dibina di - Air Hanya Bertakung Melebihi „Balancing Pipe‟ dan
Tapak Bagi Tujuan Pengudaraan dan Penukaran Air Tiada Pengudaraan Dalam Kolam.
Bagi Kolam Terbuka ini. (23.01.2019)
10--194
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 194 28/06/2019 11:39 AM

GAMBAR 6
Outlet
Longkang Konkrit Berhampiran Outlet Bersebelahan Rumah Tamu Sri Lamin, UiTM Kampus Mukah
- Air Didapati Bertakung Dalam Longkang Konkrit Menuju ke Outlet.
(23.01.2019)
GAMBAR 7
Longkang Konkrit Berhampiran Outlet Bersebelahan Rumah Tamu Sri Lamin, UiTM Kampus Mukah
- Minimum Kelodak Didapati Dalam Longkang (Lokasi 1) yang Menunjukkan
Ketinggian Air Bukan Disebabkan Debris Dalam Longkang.
(31.01.2019)
b. Pematuhan kepada Spesifikasi dan Lukisan

Semakan Audit terhadap aspek pematuhan kepada spesifikasi dan lukisan di
empat (4) kampus yang diaudit mendapati kelemahan seperti di Jadual 12.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -195
195
Bab 10 b.indd 195 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 12
PENEMUAN AUDIT BERKAITAN PEMATUHAN KEPADA SPESIFIKASI DAN LUKISAN
MAKLUM BALAS UiTM PADA
18.04.2019 DAN 17.05.2019
i. Lukisan Siap Bina bagi skop Awam &
Struktur Kampus UiTM Kampus Jasin
tidak dikemukakan untuk semakan
Concession Agreement pematuhan.
Clause 13.8: As-Built ii. Lukisan Siap Bina di UiTM Kampus Tapah
Drawings tidak lengkap dan hanya mengandungi Pada 29 Mac 2019, UiTM telah
The Concession company lukisan skematik switchboard dari memaklumkan kepada syarikat
shall submit to UiTM a pengilang.
1. konsesi untuk mengemukakan
complete set of prints of as-
built drawings within six (6) Pihak Audit mendapati perkara ini berlaku lukisan siap bina skop awam
months from ……… become kerana tiada semakan oleh pelanggan/UiTM dan struktur.
the exclusive property of semasa penerimaan dokumen Lukisan Siap
UiTM. Bina. Tanpa Lukisan Siap Bina yang lengkap,
ia akan menyukarkan penyenggaraan oleh
pihak UiTM selepas tempoh penyenggaraan
konsesi tamat.
Lawatan Audit di UiTM Kampus Mukah  Pihak UiTM telah membuat
mendapati Lukisan Siap Bina bagi pagar aduan dalam CFMS dan
chainlink tidak sama dengan pembinaan di melaksanakan pemotongan
tapak. Pemeriksaan Audit di tapak mendapati MC sekiranya syarikat konsesi
tinggi rasuk (atas tanah) ialah 75 mm tidak dapat menyiapkan kerja
dalam tempoh action time.
Lukisan Siap Bina, no. dan 150 mm sahaja berbanding yang
 Pada 29 Mac 2019, UiTM telah
lukisan: JPW/B140/CE11/Rev. dinyatakan di Lukisan Siap Bina setinggi
2. memajukan teguran ini kepada
No.: AB (UiTM Kampus 300 mm. Selain itu, Lukisan Pembinaan juga
Mukah) tidak dikemukakan untuk semakan pihak syarikat konsesi untuk diambil
Audit. (Gambar 8 hingga 9) tindakan pembetulan.
 Seterusnya perkara ini akan
Selain itu, pemeriksaan Audit terhadap sampel dikemukakan kepada pihak
rasuk pagar mendapati tiada BMC A8 KPM untuk membolehkan
digunakan bagi pembinaan rasuk bagi pemotongan dilaksanakan
pagar chainlink. (Gambar 10) sejak penerimaan projek.
Peraturan-peraturan Elektrik
1994, Peraturan 13.
- ...pepasangan itu hendaklah
diuji oleh Pendawai dengan
Sekatan Fasa Tunggal atau Pemeriksaan Audit di empat (4) kampus yang
Pendawai Dengan Sekatan diaudit iaitu UiTM Kampus Jasin, Tapah,
Fasa Tiga yang diberikuasa Dengkil dan Mukah mendapati:
untuk menguji...
i. Tiada sebarang rekod pengujian
The Electricity Rules, 1999 Pada 29 Mac 2019, pihak UiTM
pendawaian dan pemasangan elektrik
(Swk. L.N. 84/99) telah memajukan teguran ini
3. ditemui.
kepada syarikat konsesi untuk
13.- (2) Upon completion of ii. Laporan ujian elektrik tidak dijilid bersama diambil tindakan pembetulan.
wiring or rewiring of an Operation & Maintenance Manual.
installation or extension to an
Tanpa rekod pengujian, tiada jaminan bahawa
existing installation as in rule
pemasangan elektrik berfungsi dengan betul
12(2), the installation shall
dan selamat digunakan.
be tested by an Electrical
Installation Contractor
and he shall issue Test
Certificate for the
installation.
Pemeriksaan Audit di Bilik Elektrik, Dewan  Isu ini telah dibawa ke
Kuliah, UiTM Kampus Mukah mendapati Mesyuarat PMC Bil 2/2018 dan
terdapat sambungan antara kabel pada Bil 3/2018.
Electrical Installations Of litar akhir di dalam trunking yang  Syarikat konsesi juga telah
Buildings - Code Of Practice ( disambung kepada Distribution Board mengemukakan laporan audit
44) (DB) menggunakan pita selefon. ketidakpatuhan semua kabel.
4.  Syarikat konsesi telah selesai
Cables used in final sub- Selain itu, lawatan di Ruang Legar, menjalankan audit terhadap
circuits in LV installations Perpustakaan, UiTM Kampus Mukah juga sistem elektrikal untuk semua
shall not be joined. mendapati terdapat sambungan antara bangunan di UiTM Kampus
kabel litar akhir menggunakan pita Mukah. Kerja-kerja rewiring
selefon di soket. (Gambar 11). Kelemahan untuk dua (2) buah dewan
ini boleh memberi risiko berlaku litar pintas. kuliah telah selesai dijalankan.
10--196
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 196 28/06/2019 11:39 AM

MAKLUM BALAS UiTM PADA
18.04.2019 DAN 17.05.2019
Syarikat konsesi sedang
merancang untuk membaiki
sistem elektrikal (pendawaian)
bagi semua bangunan di UiTM
Kampus Mukah.
i. Pemeriksaan Audit di semua Bilik Genset di
UiTM Kampus Mukah mendapati syarikat
konsesi tidak menggunakan Fire Resistant
Operation And Maintenance Cable dari jenama Fujikura seperti yang
Manual (O&M) (Vol. 2 of 3) dinyatakan di dalam dokumen O&M. Pada 29 Mac 2019, pihak UiTM
menyatakan Jenama Fire ii. Pemeriksaan di Bilik Elektrik, Dewan Kuliah telah memajukan teguran ini
5.
Resistant (FR) Cable dan Low UiTM Kampus Mukah pula mendapati kabel kepada syarikat konsesi untuk
Voltage (LV) Cable Low Voltage (LV) bersaiz 1.5 mm dan 2.5 diambil tindakan pembetulan.
mm yang digunakan tidak ditemui tanda
jenama kabel. Dokumen O&M menyatakan
jenama kabel yang perlu digunakan ialah
Smart Cable.
5.0 Equipment, Material,
Workmanship and Schedules Pemeriksaan Audit di Bilik Elektrik, UiTM
Of Works, Concession Kampus Mukah mendapati jenama trunking Pada 29 Mac 2019, pihak UiTM
Agreement yang dinyatakan di dalam O&M dan dipasang telah memajukan teguran ini
6.
.....JKR Electrical Material ditapak iaitu EMU tiada di dalam senarai kepada syarikat konsesi untuk
Approval List (EMAL) shall be kelulusan bahan JKR iaitu EMAL seperti yang diambil tindakan pembetulan.
applied for the relevant dikehendaki di dalam CA. (Gambar 12)
materials and equipments....
The Electricity Rules, 1999
Pemeriksaan Audit di Bilik Elektrik, Bangunan
15. – (1) Any apparatus, Fakulti Perladangan & Agroteknologi UiTM
conductor or accessory for Kampus Mukah mendapati flexible conduit
the purpose of connection to telah digunakan untuk kabel melalui lantai
an installation shall be berbanding dari jenis high impact PVC Pada 29 Mac 2019, pihak UiTM
sufficient in size, power and conduit seperti yang ditetapkan. Flexible telah memajukan teguran ini
7. number to serve the purpose conduit tidak sesuai digunakan untuk kerja- kepada syarikat konsesi untuk
for which it is intended an kerja pendawaian tersembunyi di dalam diambil tindakan pembetulan.
shall be constructed, dinding atau lantai. (Gambar 13).
installed, arranged, protected, Penggunaan Flexible conduit menyebabkan
worked and maintained in kabel cepat rosak akibat perlindungan Flexible
such a manner as to prevent conduit tidak tahan lama.
danger.
The Electricity Rules, 1999
(Swk. L.N. 84/99)
35. In any installation a
complete system of earthing Pemeriksaan Audit di sekitar Bilik Elektrik
conductors made of an UiTM Kampus Mukah mendapati Earth
acceptable material and Chamber bagi sistem pembumian MSB tidak Pada 29 Mac 2019, pihak UiTM
having an adequate cross- dapat ditunjukkan sepanjang pengauditan telah memajukan teguran ini
8.
sectional area with one or dijalankan. Ketiadaan pembumian boleh kepada syarikat konsesi untuk
more earth plates, pipes or menyebabkan fault current tidak dapat diambil tindakan pembetulan.
rods shall be provided. Such dialirkan dan menjadi faktor berlakunya trip
system of earthing pada sistem.
conductors shall be
connected to the earth and
effectively maintained.
Berdasarkan Laporan Pengujian Syarikat
Konsesi bertarikh 28 November 2018,
Concession Agreement pengujian Insulation Resistance terhadap 442
13.6 Completion of the Distribution Board (DB) di UiTM Kampus
project Mukah telah dijalankan pada bulan Julai
hingga November 2018. Keputusan ujian Pada 29 Mac 2019, pihak UiTM
13.6.3 The Concession menunjukkan terdapat beberapa sambungan telah memajukan teguran ini
9. Company shall carry out the antara kabel yang mempunyai bacaan kepada syarikat konsesi untuk
testing and commissioning of Insulation Resistance yang rendah dan tiada diambil tindakan pembetulan.
all equipment and systems of bacaan. Lokasi yang terlibat ialah di Fakuliti
the facilities and Perladangan dan Agroteknologi dan
infrastructure .....” Perpustakaan. Bacaan ujian yang rendah
boleh menjadi salah satu punca kepada
masalah litar pintas.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -197
197
Bab 10 b.indd 197 28/06/2019 11:39 AM

GAMBAR 8
Tinggi rasuk (lukisan):

300mm di mana
150mm (atas tanah)
dan 150mm (bawah
tanah)
Tinggi rasuk (tapak):

150mm sahaja
Pagar di Sepanjang Sempadan Projek, UiTM Kampus Mukah (Lokasi A)

- Lukisan Siap Bina yang Disediakan Tidak Sama Dengan Pembinaan Pagar Chainlink di Tapak.
(23.01.2019)
GAMBAR 9
UiTM Kampus Mukah

- Lukisan Siap Bina yang Menunjukkan Ketinggian Rasuk dan Penggunaan Concrete Footing
Reinforcement With a Layer of BMC A8 Mesh Pada Rasuk Pagar
(Sumber: Lukisan Siap Bina UiTM Kampus Mukah)
GAMBAR 10
Pagar di Sepanjang Sempadan Projek, UiTM Kampus Mukah

- Sampel Rasuk Pagar oleh Syarikat Konsesi yang Dipecahkan Untuk Pembinaan Semula
(Januari 2019) Menunjukkan Tiada BMC A8 Pada Struktur Rasuk Asal yang Patah
(23.01.2019)
(Sumber: Syarikat Konsesi)
10--198
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 198 28/06/2019 11:39 AM

GAMBAR 11
Ruang Legar, Perpustakaan, UiTM Kampus Mukah

- Terdapat Sambungan Antara Kabel Menggunakan Pita Selefon di Soket
(23.01.2019)
GAMBAR 12 GAMBAR 13
Bilik Elektrik, UiTM Kampus Mukah Bilik Elektrik, Bangunan Fakulti Perladangan &
- Jenama Trunking yang Dinyatakan di Dalam O&M Agroteknologi, UiTM Kampus Mukah
dan Dipasang di Tapak iaitu EMU Tiada di dalam - Kabel Melalui Lantai Menggunakan Flexible Conduit
Senarai Kelulusan Bahan JKR iaitu EMAL Seperti dan Bukan dari Jenis High Impact PVC Conduit
yang Dikehendaki di dalam CA (23.01.2019)
c. Kualiti Pembinaan
Pemeriksaan Audit di Gelanggang Futsal, UiTM Kampus Mukah mendapati air

kerap bertakung dan permukaan gelanggang futsal rosak. Perkara ini berlaku
kerana pembinaan tapak gelanggang futsal tidak rata. Selain itu, semakan
terhadap Lukisan Siap Bina mendapati kemasan jenis premix pada
gelanggang futsal tetapi pembinaan di tapak adalah lantai konkrit. Semakan
Audit juga mendapati PPF UiTM Kampus Mukah telah membuat aduan
mengenai perkara ini pada 22 Februari 2017, namun tiada tindakan diambil
oleh syarikat konsesi. Perkara ini berlaku kerana kelemahan dalam kualiti
pembinaan oleh kontraktor di bawah pengurusan konsesi yang
menyebabkan fasiliti tersebut tidak dapat digunakan. Butiran seperti
Gambar 14 dan 15.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -199
199
Bab 10 b.indd 199 28/06/2019 11:39 AM

GAMBAR 14 GAMBAR 15
Gelanggang Futsal, UiTM Kampus Mukah Lukisan Siap Bina yang Menunjukkan Kemasan Jenis
- Pembinaan Gelanggang Futsal yang Tidak Sempurna Premix pada Gelanggang Futsal Tetapi Pembinaan di
(Tidak Rata) Menyebabkan Air Hujan Bertakung dan Tapak Adalah Lantai Konkrit
Merosakkan Gelanggang [Sumber: Lukisan Siap Bina (Arkitek)]
(23.01.2019)
UiTM Kampus Mukah telah membuat aduan pertama pada 22 Februari 2017 dan
telah siap diambil tindakan pada 13 April 2018 dengan pemotongan berjumlah
RM310,500. Aduan kedua telah dibuat aduan pada 13 April 2018 sehingga
sekarang.
Pada pendapat Audit, kelemahan dalam pengurusan pembinaan telah

menyebabkan bangunan dan kemudahan di kampus yang diaudit tidak
dibina mengikut spesifikasi yang ditetapkan. Ia menyebabkan
kemudahan tidak dapat dimanfaatkan sepenuhnya.
6.2.7. Pengurusan Penyenggaraan
Klausa 16 Perjanjian Konsesi menetapkan bahawa di sepanjang tempoh

perkhidmatan pengurusan aset, syarikat konsesi adalah bertanggungjawab
untuk menguruskan penggantian aset di bawah Asset Management Programme
dan menjalankan perkhidmatan penyenggaraan fasiliti dan infrastruktur selaras
dengan Asset Management Services Manual atau Building Maintenance Manual.
Semakan Audit terhadap pengurusan penyenggaraan adalah seperti berikut:
a. General Requirement
i. General Requirement di Asset Services Management Manual atau

Building Maintenance Manual menggariskan tanggungjawab umum
syarikat konsesi dalam melaksanakan perkhidmatan pengurusan aset.
Semakan Audit mendapati wujud kelemahan dalam sumber manusia
syarikat konsesi, latihan kebakaran dan juga penghantaran laporan
bulanan. Butiran lengkap adalah seperti di Jadual 13.
10--200
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 200 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 13
PENEMUAN AUDIT BERKAITAN GENERAL REQUIREMENT
BIL. PERKARA PENEMUAN
Semakan Audit terhadap senarai kakitangan syarikat konsesi dan resume

yang dikemukakan semasa pengauditan mendapati syarikat konsesi di
Pusat Asasi UiTM Dengkil tidak pernah melantik Building Surveyor
dan System Engineer sejak tempoh Asset Management Services
bermula pada bulan November 2015. Manakala di UiTM Kampus
Sumber Manusia Mukah, satu (1) jawatan iaitu Building Surveyor tidak pernah diisi
sejak bulan Oktober 2015. Adalah didapati perkara ini berlaku kerana
Perenggan 4.1 General Requirement,
pihak UiTM tidak pernah memantau perkara ini untuk memastikan syarikat
Asset Management Services Manual
konsesi telah mematuhi semua syarat yang ditetapkan dalam Perjanjian
atau Building Maintenance Manual di
Konsesi. Kegagalan syarikat konsesi menyediakan kakitangan yang
Perjanjian Konsesi menetapkan syarikat
1. berkelayakan dan kompeten boleh memberi kesan kepada kualiti kerja
konsesi hendaklah melantik sejumlah
penyenggaraan yang dilaksanakan.
bilangan pekerja yang berkelayakan dan
kompeten untuk menjalankan operasi Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 April 2019 dan 17 Mei
dan penyenggaraan untuk memastikan 2019
perkhidmatan sentiasa dalam keadaan
baik. Pada 17 Mei 2019 Pusat Asasi UiTM Dengkil telah mengeluarkan surat
teguran kepada syarikat konsesi untuk mematuhi perkara ini. Pengurusan
PFI di setiap kampus PFI akan diselaraskan dengan menggunakan platform
Jawatankuasa Pengesahan Bayaran dan Tuntutan Negeri (JPBTN) untuk
memastikan perjawatan mematuhi Perenggan 4.1, General Requirement.
Perkara ini akan dibawa ke Mesyuarat PMC pada 25 April 2019.
Semakan Audit terhadap laporan latihan kebakaran di empat (4) kampus

yang diaudit mendapati:
 pada tahun 2016, Pusat Asasi UiTM Dengkil telah gagal melaksanakan
latihan kebakaran. Manakala tiga (3) kampus lain hanya melaksanakan
satu (1) latihan kebakaran berbanding dua (2) yang ditetapkan.
Latihan Kebakaran  pada tahun 2017, hanya UiTM Kampus Tapah telah melaksanakan dua
Perenggan 5.5 General Requirement, (2) latihan kebakaran seperti yang ditetapkan.
Asset Management Services Manual  sehingga bulan Ogos 2018, hanya UiTM Kampus Tapah telah
atau Building Maintenance Manual di melaksanakan satu (1) latihan kebakaran bagi tahun 2018.
Perjanjian Konsesi menetapkan syarikat
Kegagalan mengadakan latihan kebakaran mengikut kekerapan yang
konsesi perlu mengadakan latihan
ditetapkan boleh memberikan risiko keselamatan serta kerugian kepada
kebakaran dan taklimat keselamatan
Kerajaan memandangkan bayaran MC telah dibayar mengikut Perjanjian
kepada penghuni bangunan mengikut
2. Konsesi. Selain itu, ia juga boleh menyebabkan penghuni tidak mengetahui
kepada kehendak DOSH dan BOMBA
prosedur sebenar untuk menyelamatkan diri ketika berlaku kebakaran.
serta badan berkanun yang lain dengan
kekerapan sebanyak dua (2) kali
Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 April 2019 dan 17 Mei
setahun. Kos untuk mengadakan latihan
2019
ini adalah termasuk di dalam bayaran
MC di bawah kos operasi dan Pada 19 April 2019, UiTM telah mengeluarkan surat kepada semua syarikat
penyenggaraan penggera kebakaran, konsesi untuk mematuhi pelaksanaan dua (2) kali fire drill dalam setahun.
pemantauan kebakaran dan sistem Langkah tambahan bagi keselamatan bangunan telah diambil di mana
pemadam kebakaran. pihak bomba telah membuat pemeriksaan bangunan UiTM. Syarikat konsesi
juga telah memohon Fire Certificate sebagai jaminan keselamatan
menghuni bangunan dan mengurangkan risiko kerugian aset kepada
Kerajaan. Hanya UiTM Kampus Tapah tidak mendapat Fire Certificate
disebabkan tiada keperluan seperti dinyatakan oleh pihak Jabatan Bomba
Negeri Perak.
Laporan Bulanan
Perenggan 8.0, General Requirement, Semakan Audit terhadap penghantaran Laporan Bulanan Penyenggaraan
Asset Management Services Manual yang dikemukakan oleh syarikat konsesi bagi tempoh tahun 2016 sehingga
atau Building Maintenance Manual di bulan Ogos 2018 di empat (4) kampus yang diaudit mendapati terdapat
Perjanjian Konsesi menetapkan syarikat lapan (8) laporan bulanan telah lewat dikemukakan antara satu (1) hingga
konsesi hendaklah mengemukakan lapan (8) hari di UiTM Kampus Mukah. Bagaimanapun, tiada
laporan bulanan penyenggaraan (soft pemotongan bayaran dibuat. Berdasarkan pengiraan Audit,
3. copy dan hard copy) kepada UiTM pada pemotongan yang boleh dibuat adalah berjumlah RM47,000.
minggu pertama bulan berikutnya.
Perenggan 8.0.C, Deduction Formula, Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 April 2019
Demerit & KPI pula menyatakan,
kegagalan mengemukakan laporan UiTM Kampus Mukah akan membuat tindakan pembetulan dengan
sebelum tujuh (7) hari bulan pada bulan mengenakan pemotongan seperti mana yang ditetapkan dalam Perjanjian
berikutnya, pemotongan bayaran MC Konsesi.
boleh dibuat seperti berikut:
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -201
201
Bab 10 b.indd 201 28/06/2019 11:39 AM

BIL. PERKARA PENEMUAN
 Hari ke 8 hingga 14 – RM1,000/hari.
ii. Kelemahan yang dibangkitkan boleh memberi kesan kepada kualiti

perkhidmatan pengurusan aset yang diberikan oleh syarikat konsesi.
Memandangkan kos sumber manusia, latihan kebakaran dan penyediaan
laporan bulanan telah termasuk dalam bayaran MC, ia boleh membawa
kerugian kepada Kerajaan/UiTM kerana tiada pemotongan bayaran
dibuat. Semakan lanjut Audit mendapati, tiada klausa dalam Perjanjian
Konsesi yang membenarkan pemotongan bayaran MC dibuat bagi
ketidakpatuhan terhadap General Requirement (kecuali bagi kelewatan
menghantar laporan bulanan).
b. Computerised Facility Management System (CFMS)
i. Berdasarkan Preliminary Detailed Abstract (PDA) di Perjanjian Konsesi,

syarikat konsesi hendaklah membekalkan sistem CFMS. Semakan Audit di
empat (4) kampus yang diaudit mendapati syarikat konsesi telah
menyediakan CFMS mengikut modul yang dikehendaki dengan kos
antara RM0.50 juta hingga RM3.00 juta. Walkthrough test oleh pasukan
Audit bersama pihak UiTM dan syarikat konsesi mendapati CFMS
digunakan untuk merekod kerja penyenggaraan pencegahan yang
dilaksanakan oleh syarikat konsesi; merekod aduan; menjana arahan
kerja; memantau kerja pembaikan (corrective maintenance); mengira
jumlah pemotongan bayaran MC dan demerit; serta menjana laporan Key
Performance Indicator (KPI) bulanan. Semakan Audit telah dibuat
terhadap kawalan input, kawalan proses, kawalan output dan kawalan
master files dan standing data untuk menentukan CFMS telah berfungsi
dengan baik. Hasil semakan Audit mendapati wujud kelemahan dalam
setiap kawalan seperti di Jadual 14.
10--202
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 202 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 14
PENEMUAN AUDIT BERKAITAN KAWALAN TERHADAP CFMS
BIL. KAWALAN PENEMUAN
Berdasarkan walkthrough test mendapati pegawai syarikat konsesi boleh mengunci masuk
tarikh siap kerja (Actual End Date) di dalam CFMS tanpa sebarang kawalan. Tanpa kawalan
yang sempurna, syarikat konsesi boleh memanipulasi tarikh siap kerja untuk mengelakkan
pemotongan bayaran. Semakan Audit terhadap 3,394 sampel borang Work Order (WO)
Corrective di empat (4) kampus yang diaudit mendapati:
 788 (23.2%) borang WO tidak dicatatkan tarikh siap kerja sedangkan input tarikh siap
Kawalan Input – kerja wujud di dalam CFMS;
1.
Tarikh Siap Kerja
 1,003 (29.6%) borang WO tidak dicatatkan masa siap kerja sedangkan input masa siap
kerja wujud di dalam CFMS;
 972 (28.6%) tarikh siap kerja yang dicatatkan dalam borang WO tidak sama dengan
input tarikh siap kerja dalam CFMS; dan
 1,282 (37.8%) masa siap kerja yang dicatatkan dalam borang WO tidak sama dengan
input masa siap kerja dalam CFMS.
Semakan Audit terhadap 3,394 sampel WO Corrective mendapati sebanyak 67 WO
Kawalan Input – corrective telah direkodkan sebagai batal di CFMS. Semak silang dengan borang WO
2.
Pembatalan WO mendapati 54 (80.6%) daripadanya tidak mendapat kelulusan untuk dibatalkan
daripada Bahagian Fasiliti UiTM.
Analisis Audit terhadap 37,267 data WO corrective bagi empat (4) kampus yang diaudit bagi
tempoh tahun 2016 hingga bulan Ogos 2018 mendapati:
3. Kawalan Proses
 terdapat 1,407 (3.8%) WO aduan telah ditutup (siap kerja) sebelum WO dijana; dan
 Nombor siri WO aduan tidak dijana secara berturutan.
 Semakan Audit terhadap laporan bulanan WO yang dijana oleh CFMS di UiTM Kampus
Jasin, Tapah dan Dengkil, mendapati laporan berkenaan tidak lengkap kerana tidak
mengandungi maklumat tempoh kerja pembaikan perlu dilaksanakan (level of action
time) dan tempoh sebenar kerja pembaikan disiapkan. Tanpa maklumat ini, ia
menyukarkan pihak UiTM memantau tempoh pembaikan dengan cekap dan berkesan.
 Semakan Audit terhadap laporan yang dijana daripada sistem CFMS di UiTM Kampus
4. Kawalan Output Mukah mendapati terdapat tiga (3) laporan pemotongan yang boleh dijana oleh sistem.
Semakan Audit terhadap sampel laporan berkenaan bagi tempoh Januari hingga
September 2018 mendapati amaun pemotongan dan demerit yang dicatatkan pada setiap
laporan adalah berbeza-beza. Perkara ini pernah dibangkitkan oleh PPF UiTM Kampus
Mukah melalui Laporan Semakan Audit Terhadap CFMS bertarikh 10 November 2017.
Bagaimanapun, sehingga kini tiada tindakan pembetulan dan penambahbaikan diambil
oleh syarikat konsesi.
Semakan Audit terhadap Laporan Audit Trail yang dijana daripada sistem CFMS di UiTM
Kampus Jasin, Tapah dan Dengkil mendapati ia tidak mengandungi maklumat perubahan
yang dibuat, maklumat asal dan terkini, rangkaian dan aplikasi yang digunakan. Maklumat
Audit Trail yang tidak lengkap memberikan risiko kerosakan, kehilangan,
penghapusan, pemalsuan dan pengubahsuaian data sistem CFMS tanpa
kebenaran.
Semakan Audit terhadap data Audit Trail bagi UiTM Kampus Mukah mendapati terdapat
Kawalan Master pindaan telah dibuat terhadap data aduan iaitu 5,952 pindaan Tarikh dan Masa
5. Files dan Standing Aduan Diterima, 5,967 pindaan Tarikh dan Masa Akhir Aduan dan 70 pindaan
Data Tahap Keutamaan. Perubahan pada data ini telah menjejaskan integriti sistem
dan memberi kesan kepada pengiraan KPI, demerit dan jumlah potongan
bayaran yang akan dikenakan kepada syarikat konsesi. Semakan selanjutnya
mendapati perkara ini telah dibangkitkan oleh PPF UiTM Kampus Mukah melalui Laporan
Semakan Audit Terhadap CFMS bertarikh 10 November 2017. Berdasarkan Minit Mesyuarat
JPBTN UiTM Kampus Mukah pada 20 Julai 2018, isu ini masih belum selesai yang mana
syarikat konsesi memaklumkan mereka masih dalam proses tindakan dan memerlukan
sedikit masa bagi menyelesaikan masalah ini.
ii. Kelemahan yang dibangkitkan menyebabkan tahap kebolehpercayaan

(reliability) CFMS boleh dipertikaikan dan memberi kesan kepada
ketepatan laporan dan maklumat yang dijana oleh sistem. Ia akhirnya
memberi kesan kepada jumlah pemotongan bayaran MC. Pihak PPF di
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -203
203
Bab 10 b.indd 203 28/06/2019 11:39 AM

kampus yang diaudit juga tidak dapat memantau tempoh sebenar kerja
pembaikan disiapkan dengan berkesan.
UiTM akan membuat verifikasi semula CFMS dengan melaksanakan User

Acceptance Test (UAT) dan Final Acceptance Test (FAT) pada bulan Julai 2019.
Pengesahan dan perakuan reliability of the system dijangka selesai pada
pertengahan bulan Ogos 2019.
c. Building Management System (BMS)
Perenggan 1.3.1(VI), Scope of Services, Asset Management Services Manual

atau Building Maintenance Manual menetapkan keperluan BMS untuk
menyelia, memantau dan mengawal operasi peralatan mekanikal dan
elektrikal. Semakan Audit terhadap sistem BMS atau Building Automation
System (BAS) yang dibangunkan di empat (4) kampus yang diaudit
mendapati sistem BMS/BAS tidak beroperasi seperti yang ditetapkan dalam
Perjanjian Konsesi. Antara kelemahan yang dikenal pasti ialah BMS/BAS tidak
berintegrasi dengan sistem pencegahan kebakaran, sistem public address,
sistem keselamatan, dan sistem telekomunikasi di kampus. Tanpa integrasi
sistem yang sempurna, ia akan memberi kesan kepada kualiti aktiviti
penyeliaan dan pemantauan yang dilaksanakan oleh syarikat konsesi.
Semakan lanjut mendapati pihak PPF di empat (4) kampus yang diaudit tidak
pernah memberi peringatan kepada syarikat konsesi supaya BMS
dibangunkan dan beroperasi selaras dengan ketetapan dalam Perjanjian
Konsesi.
UiTM akan mengeluarkan surat arahan pematuhan kepada syarikat konsesi

untuk menyediakan BMS dan BAS seperti yang terdapat dalam Perjanjian
Konsesi.
d. Penyenggaraan Berjadual
i. Perenggan 2.5 General Requirements, Asset Management Services

Manual, atau Building Maintenance Manual menetapkan syarikat konsesi
adalah bertanggungjawab untuk memeriksa; menyenggara; membaiki;
menggantikan; dan membaik pulih semua kemudahan mengikut
keperluan dan spesifikasi pengilangan. Semakan Audit terhadap
perancangan, pelaksanaan dan pemantauan penyenggaraan berjadual
mendapati:
10--204
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 204 28/06/2019 11:39 AM

 Terdapat dua (2) sub-aktiviti iaitu Hot & Cool Water Dispenser dan
Sanitary Dressing tidak dinyatakan dalam Work Specification.
Semakan lanjut terhadap checklist yang digunakan oleh syarikat
konsesi untuk kerja penyenggaraan di empat (4) kampus yang
diaudit mendapati tiada checklist disediakan untuk sub-aktiviti ini.
 Daripada 163 kerja penyenggaraan yang perlu dilaksanakan secara
berkala, terdapat 60 kerja tidak disediakan checklist yang lengkap di
empat (4) kampus yang diaudit.
 Bagi UiTM Kampus Tapah dan Mukah, pihak Audit tidak dapat
mengesahkan sama ada kerja penyenggaraan telah dilaksanakan
mengikut jadual. Ini kerana salinan borang WO preventive tidak
dikemukakan oleh syarikat konsesi kepada PPF. Pihak Audit juga
tidak dapat menentukan sama ada semua kerja penyenggaraan
berjadual telah dipantau dan disahkan oleh PPF.
 Tempoh yang diambil oleh PPF di UiTM Kampus Jasin dan Dengkil
untuk membuat pengesahan siap kerja adalah di antara 1 hingga
31 hari daripada tarikh kerja disiapkan.
ii. Kelemahan-kelemahan ini boleh memberi risiko penyenggaraan berkala

tidak dilaksanakan ke atas aset yang akhirnya memberi kesan kepada
tahap boleh guna dan usia guna aset yang terlibat. Selain itu, tempoh
yang lama dalam membuat pengesahan kerja boleh menyebabkan pihak
UiTM tidak dapat menentukan sama ada kerja penyenggaraan berkenaan
telah benar-benar dilaksanakan oleh syarikat konsesi.
Maklum balas UiTM yang diterima pada 8 dan 26 April 2019
UiTM mengambil maklum penemuan Audit dan akan mengeluarkan surat kepada
semua syarikat konsesi memaklumkan bahawa skop kerja dua (2) sub-aktiviti
iaitu Hot & Cool Water Dispenser dan Sanitary Dressing adalah di bawah syarikat
konsesi. Penambahbaikan juga telah dibuat dalam Manual Prosedur Kerja (MPK)
terbaru untuk memperincikan proses kerja berkaitan Plan Preventive
Maintenance (PPM). MPK ini akan berkuat kuasa pada 1 Jun 2019. UiTM juga
telah mengeluarkan arahan melalui surat daripada Penolong Naib Canselor
(Pembangunan) berkenaan aduan perlu dibuat sekiranya syarikat konsesi tidak
melaksanakan PPM.
e. Penyenggaraan Pembaikan dan Aduan
i. Klausa 16.1.4 Perjanjian Konsesi menetapkan syarikat konsesi perlu

membaiki apa-apa kerosakan, kebocoran, blockages atau breakages
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -205
205
Bab 10 b.indd 205 28/06/2019 11:39 AM

menggunakan sumber kewangan syarikat konsesi. Ia juga menetapkan
kerja pembaikan ini hendaklah diselesaikan dalam tempoh yang
ditetapkan dalam Asset Management Service Manual atau Building
Maintenance Manual. Klausa 17.1.2 atau 18.1.2 di Perjanjian Konsesi
pula menetapkan jika syarikat konsesi gagal/cuai dalam menjalankan
perkhidmatan penyenggaraan atau perkhidmatan yang dilaksanakan
tidak mengikut Asset Management Services Manual/Building Maintenance
Manual, UiTM berhak untuk mengenakan demerit; dan membuat
pemotongan bayaran MC.
ii. Semakan Audit terhadap data WO corrective dari CFMS mendapati di

sepanjang tempoh tahun 2016 sehingga bulan Ogos 2018, sejumlah
37,267 WO corrective/aduan telah direkodkan di empat (4) kampus yang
diaudit. Semakan lanjut berhubung penyenggaraan pembaikan dan
aduan mendapati perkara-perkara berikut:
 semakan Audit terhadap Problem Group and Problem Type yang

dimuat turun daripada CFMS di empat (4) kampus yang diaudit
mendapati terdapat tujuh (7) tahap Action Time yang tidak mematuhi
surat arahan oleh Bahagian Dasar Operasi dan PFI.
 terdapat sejumlah 57 Problem Group and Problem Type telah diinput
ke dalam CFMS walaupun tidak disenaraikan dalam surat arahan oleh
Bahagian Dasar Operasi dan PFI.
 terdapat 654 aduan yang telah disiapkan melebihi tempoh
tujuh (7) hari tetapi tidak dikenakan pemotongan bayaran.
 sebanyak 86 pelanjutan masa tempoh pembaikan (EOT) telah
diluluskan di empat (4) kampus yang diaudit. Bagaimanapun
semakan secara manual terhadap borang permohonan dan kelulusan
EOT mendapati 567 EOT telah sebenarnya diluluskan dalam
tempoh yang sama.
 terdapat tiga (3) permohonan EOT telah ditolak oleh Penolong
Jurutera Kampus UiTM Kampus Mukah, namun telah diinput
dalam CFMS sebagai lulus oleh syarikat konsesi.
iii. Kelemahan-kelemahan ini boleh menyebabkan bayaran MC di empat (4)

kampus yang diaudit tidak dibuat dengan teratur (improper payment). Ia
juga boleh menyebabkan kerugian kepada Kerajaan dan UiTM kerana
tidak membuat pemotongan bayaran untuk kerja pembaikan yang tidak
disiapkan mengikut tempoh ditetapkan. Penetapan Problem Group dan
Problem Type di CFMS adalah sangat penting kerana maklumat ini akan
digunakan oleh sistem untuk mengira dan menjana laporan pemotongan
bayaran MC. Kelemahan dalam pengurusan EOT menunjukkan
10--206
10 206 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 206 28/06/2019 11:39 AM

kelemahan PPF Kampus PFI dalam memantau kerja pembaikan yang
dilaksanakan oleh syarikat konsesi. Tanpa kawalan dan pemantauan
yang berkesan, kemudahan EOT boleh disalah guna oleh syarikat konsesi
untuk mengelakkan pemotongan bayaran akibat kelewatan syarikat
konsesi melaksanakan pembaikan.
Maklum balas UiTM yang diterima pada 13 Jun 2019
UiTM telah mengeluarkan surat teguran dan memohon syarikat konsesi

membuat pembetulan ke atas tempoh action time, description dan
mengeluarkan problem type yang tidak sah pada 23 Mei 2019.
f. Key Performance Indicator (KPI)
i. Perenggan 3.5, General Requirement, Asset Management Services

Manual atau Building Maintenance Manual di Perjanjian Konsesi
menetapkan bahawa jika syarikat konsesi gagal memberikan
perkhidmatan pengurusan aset di tahap KPI minimum 75% sebulan,
syarikat konsesi akan berhadapan dengan pemotongan bayaran dan
penamatan konsesi daripada Kerajaan. Perenggan 6.7, Prosedur
Pengurusan Aduan di MPK Jabatan Pembangunan Infrastruktur UiTM
Shah Alam menetapkan Laporan KPI yang diterima daripada konsesi
hendaklah disemak dan disahkan oleh PPF kampus PFI.
ii. Semakan Audit di empat (4) kampus mendapati:

 kaedah pemotongan bayaran apabila syarikat konsesi gagal mencapai
tahap KPI minimum 75% tidak dinyatakan dalam Asset Management
Services Manual atau Building Maintenance Manual.
 terdapat perbezaan bilangan service description untuk KPI for Main

Services yang dinyatakan di Perenggan 8.C, Deduction Formula,
Demerit & KPI dengan service description di Key Performance
Indicator (KPI) di Perjanjian Konsesi. Ini telah menyebabkan
sejumlah enam (6) service description yang dinyatakan dalam KPI
tidak pernah dinilai dan dilaporkan oleh syarikat konsesi.
 sepanjang tempoh tahun 2016 sehingga bulan Ogos 2018 tiada

syarikat konsesi yang memperoleh markah KPI kurang daripada 75%.
Pencapaian ini adalah berdasarkan Laporan KPI yang disediakan oleh
syarikat konsesi. Bagaimanapun, pihak Audit tidak dapat
mengesahkan sama ada pencapaian KPI yang dilaporkan adalah
tepat. Ini adalah kerana tiada dokumen sokongan dilampirkan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -207
207
Bab 10 b.indd 207 28/06/2019 11:39 AM

bersama Laporan KPI; asas pengiraan markah pencapaian KPI bagi
setiap elemen adalah berbeza di antara kampus; kekerapan penilaian
bagi setiap elemen tidak seragam antara kampus yang mana
terdapat elemen yang dinilai secara bulanan dan secara tahunan; dan
tiada pengiraan markah KPI disertakan bersama laporan.
iii. Kelemahan ini berlaku kerana ketiadaan penetapan khusus dalam

Perjanjian Konsesi mengenai kekerapan penilaian KPI, asas dan kaedah
pengiraan KPI serta dokumen sokongan yang perlu dikemukakan oleh
syarikat konsesi. Selain itu, semakan Audit juga mendapati tiada bukti
menunjukkan PPF di empat (4) kampus yang diaudit pernah membuat
semakan terhadap laporan KPI yang dikemukakan oleh syarikat konsesi.
Akibat kelemahan dalam proses semakan dan penilaian KPI, prestasi
sebenar syarikat konsesi tidak diketahui. Ia juga memberi risiko bahawa
perkhidmatan yang dilaksanakan oleh syarikat konsesi tidak mencapai
tahap yang ditetapkan dalam Perjanjian Konsesi.
Maklum balas UiTM yang diterima pada 18 dan 26 April 2019
Penambahbaikan telah dibuat pada beberapa siri bengkel antaranya bengkel

kajian semakan semula kadar harga pada 11, 12, 13 Februari 2019 di ILD, Nilai.
Cadangan Penambahbaikan pindaan dokumen Building Maintenance Manual
akan dikemukakan kepada UKAS berdasarkan Bengkel ILD 11-13 Februari 2019.
Buat masa ini, syarikat konsesi perlu menghantar laporan KPI tersebut seperti di
Item E1.4. Perkara ini telah diambil kira dalam MPK terkini. MPK ini sedang
dalam proses uji lari di semua kampus PFI dan akan dikuatkuasakan pada 1 Jun
2019. Sebarang penambahbaikan dan perubahan yang melibatkan Perjanjian
Konsesi dan lampirannya akan dibuat Perjanjian Tambahan.
Pada pendapat Audit, pengurusan penyenggaraan di empat (4)

kampus yang diaudit adalah kurang memuaskan. Aspek pemantauan
di Kampus PFI yang tidak menyeluruh telah menyebabkan pihak UiTM
tidak menyedari ketidakpatuhan syarikat konsesi terhadap syarat yang
telah ditetapkan dalam Perjanjian Konsesi. Sistem CFMS dan BMS juga
tidak membantu untuk meningkatkan kecekapan aktiviti
penyenggaraan apabila ia didapati tidak dapat berfungsi seperti yang
ditetapkan.
10--208
10 208 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 208 28/06/2019 11:39 AM

6.2.8. Pengurusan Bayaran
Klausa 5, Perjanjian Konsesi menetapkan terdapat tiga (3) jenis bayaran konsesi
yang perlu dibuat oleh UiTM di sepanjang tempoh konsesi iaitu kos berkaitan PFI
(PFI related costs), kos sewa pajak (AC) dan kos perkhidmatan pengurusan aset
(MC dan MRF). Sehingga 31 Disember 2018, UiTM telah membayar sejumlah
RM30.46 juta kos berkaitan PFI dan RM647.94 juta caj AC bagi empat (4)
kampus yang diaudit. Semakan Audit terhadap baucar bayaran juga mendapati
pembayaran kos berkaitan PFI dan AC telah dibuat secara teratur seperti mana
yang ditetapkan dalan Perjanjian Konsesi. Semakan lanjut terhadap bayaran MC
dan MRF mendapati kelemahan seperti berikut:
a. Maintenance Charges (MC)
Klausa 5.3.2 Perjanjian Konsesi menetapkan MC hendaklah dibayar secara

bulanan oleh UiTM dan bayaran pertama perlu dijelaskan dalam tempoh satu
(1) bulan selepas Asset Management Service Commencement Date.
Sekiranya syarikat konsesi gagal mematuhi tempoh tindakan pembaikan
yang ditetapkan, UiTM berhak membuat potongan bayaran MC bagi bulan
yang berkenaan. Bagi tujuan pembayaran MC, Jawatankuasa Pengesahan
Bayaran dan Tuntutan Negeri (JPBTN) telah ditubuhkan di setiap Negeri.
JPBTN dipengerusikan oleh Rektor UiTM Negeri/Penolong Naib Canselor dan
dianggotai oleh wakil pendaftar, wakil bendahari, wakil syarikat konsesi,
Ketua Fasiliti Negeri dan Ketua Fasiliti Kampus PFI. Berdasarkan Garis
Panduan Jawatankuasa Pengesahan Bayaran Dan Tuntutan di Kampus PFI
Pindaan 1 Tahun 2015, antara terma rujukan JPBTN ialah menyemak,
mengesahkan dan meluluskan tuntutan bayaran daripada pihak konsesi.
Sehingga 31 Disember 2018, UiTM telah membayar sejumlah RM155.65 juta
MC bagi empat (4) kampus yang diaudit. Semakan Audit terhadap
pengurusan bayaran MC di empat (4) kampus yang diaudit mendapati
kelemahan seperti berikut:
i. Jumlah potongan di baucar bayaran dan jumlah potongan dari CFMS bagi
empat (4) kampus yang diaudit menunjukkan perbezaan potongan
bayaran berjumlah RM5.40 juta. UiTM memaklumkan antara sebab
perbezaan ialah kerana terdapat potongan di baucar bayaran yang
menggunakan pengiraan manual apabila UiTM mendapati pengiraan oleh
CFMS tidak tepat.
ii. Terdapat perbezaan antara amaun pemotongan MC yang diluluskan oleh

JPBTN di UiTM Kampus Jasin dengan amaun pemotongan sebenar bagi
tiga (3) baucar bayaran yang diluluskan oleh Pejabat Bendahari UiTM
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -209
209
Bab 10 b.indd 209 28/06/2019 11:39 AM

Kampus Jasin berjumlah RM2.52 juta. Semakan Audit mendapati perkara
ini berlaku kerana terdapat pelarasan pemotongan bayaran yang tidak
dibincang dan diminitkan dalam JPBTN.
iii. Pengiraan pemotongan MC di tiga (3) Kampus UiTM iaitu Tapah, Mukah
dan Dengkil telah dilaksanakan melalui CFMS kecuali bagi UiTM Kampus
Jasin yang dilaksanakan secara manual sepenuhnya sejak tahun 2014.
Justifikasi pengiraan secara manual sebagaimana yang diminitkan dalam
mesyuarat JPBTN adalah kerana data dalam sistem masih tidak tepat
dengan keadaan fizikal di tapak. Semakan lanjut mendapati kaedah
pengiraan pemotongan MC yang dilaksanakan secara manual adalah
tidak konsisten dengan kaedah pemotongan melalui sistem CFMS.
Semakan lanjut terhadap sampel bayaran dari tahun 2016 hingga 2018
di UiTM Kampus Jasin mendapati pengiraan secara manual yang
digunakan telah menyebabkan kurangan pemotongan bayaran MC
sejumlah RM4,403.47.
iv. Terdapat pemotongan bagi elemen preventive maintenance di UiTM

Kampus Jasin berjumlah RM7,149.29 walaupun elemen pemotongan
tersebut tidak dinyatakan dalam Perjanjian Konsesi. Tiada justifikasi/garis
panduan yang digunakan dalam penentuan kadar peratusan bagi
pemotongan tersebut. UiTM memaklumkan bahawa pemotongan
preventive maintenance yang dibuat adalah berdasarkan kiraan manual
serta berdasarkan pertimbangan pegawai dan tiada rujukan dibuat
tentang kadar 1% dan 2% yang digunakan.
v. Lawatan Audit di UiTM Kampus Mukah mendapati lapan (8) blok

bangunan/ruang dengan keluasan 30,369 kaki persegi yang tidak
digunakan sejak kampus ini disiapkan pada 9 Oktober 2015. Berdasarkan
penjelasan pegawai UiTM Kampus Mukah, bangunan ini tidak digunakan
kerana kursus berkaitan masih belum ditawarkan di UiTM Kampus Mukah
atau ketiadaan perjawatan yang diluluskan. Lawatan Audit juga
mendapati bangunan ini dikunci dan tiada kerja pembersihan
dilaksanakan di bangunan ini. Semakan lanjut Audit mendapati tiada
pemotongan bayaran MC dibuat bagi kerja pembersihan yang tidak
dilaksanakan di bangunan yang tidak digunakan. Berdasarkan pengiraan
Audit, jumlah bayaran MC yang boleh dipotong bagi bangunan yang
tidak digunakan mengikut kadar MC per kaki persegi ialah RM35,957
sebulan (RM1.184 x 30,369 kaki persegi) atau RM431,484 setahun. Pihak
UiTM Kampus Mukah menjelaskan bahawa pemotongan bayaran tidak
dapat dibuat kerana ketiadaan klausa/terma pemotongan bagi kerja
penyenggaraan berjadual di dalam Perjanjian Konsesi.
10--210
10 210 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 210 28/06/2019 11:39 AM

UiTM ambil maklum dan akan mengambil tindakan untuk membuat semakan
semula dan membuat pelarasan bayaran sekiranya ada perbezaan.
Pada pendapat Audit, pengiraan pemotongan MC secara manual telah

memberi kesan kepada kecekapan pengurusan bayaran MC.
Penggunaan kaedah pemotongan bayaran MC yang tidak konsisten
juga menyebabkan pengiraan jumlah pemotongan tidak tepat dan
boleh merugikan UiTM. Selain itu, bayaran MC yang tidak dipotong
bagi bangunan yang tidak dibersihkan telah merugikan Kerajaan dan
UiTM kerana perkhidmatan tidak dilaksanakan oleh syarikat konsesi.
b. Maintenance Reserve Fund (MRF)
i. Lampiran kepada Perjanjian Konsesi menyatakan Schedule of Life Cycle

telah dirancang bagi tempoh 20 tahun tempoh penyenggaraan aset.
Dana MRF akan dikeluarkan berdasarkan Schedule of Life Cycle tersebut
bagi tujuan penggantian aset. Perenggan 19.1.5 di Perjanjian Konsesi
menyatakan bahawa sekiranya UiTM gagal atau enggan meluluskan
penggunaan dana MRF mengikut prosedur dalam perjanjian, syarikat
konsesi tidak akan bertanggungjawab terhadap sebarang tanggungan
berkaitan Maintenance Work yang ditetapkan dalam Building
Maintenance Manual.
ii. Semakan Audit mendapati sehingga 31 Disember 2018, UiTM telah

membayar sejumlah RM53.69 juta ke akaun dana MRF bagi empat (4)
kampus yang diaudit. Semakan Audit terhadap bayaran MRF mendapati
pembayaran telah dibuat secara teratur bagi tiga (3) Kampus UiTM iaitu
Tapah, Mukah dan Dengkil seperti mana yang ditetapkan dalam
Perjanjian Konsesi. Bagaimanapun, semakan Audit terhadap pembayaran
MRF di UiTM Kampus Jasin mendapati tiada semakan, pengesahan dan
kelulusan tuntutan bayaran MRF yang dibincang dan diminitkan dalam
mesyuarat JPBTN sejak tahun 2014 yang melibatkan bayaran MRF
iii. Semakan Audit selanjutnya terhadap penyata bank akaun MRF bulan
Disember 2018 bagi empat (4) kampus yang diaudit menunjukkan baki
akaun MRF ialah berjumlah RM53.07 juta. Berdasarkan penyata bank
berkenaan, dana dari akaun ini telah digunakan untuk pembayaran cukai
barang dan perkhidmatan (GST). Bagaimanapun, tiada pengeluaran
untuk tujuan penggantian aset pernah dibuat bagi empat (4) kampus
yang diaudit.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -211
211
Bab 10 b.indd 211 28/06/2019 11:39 AM

iv. Berdasarkan Schedule of Life Cycle bagi UiTM Kampus Dengkil, Tapah
dan Mukah, terdapat elemen yang perlu diganti seperti Electrical – Parts
HV/LV/UPS Sub Assemblies; Mechanical – Parts For HVAC System
termasuk AHU Filters; ICT – MIS Updating Need; Electrical – UPS
Battery; dan ICT – Second Level Equipment. Kos penggantian ini
melibatkan penggunaan dana MRF berjumlah RM7.19 juta.
Bagaimanapun, semakan Audit mendapati tiada penggantian aset telah
dibuat di ketiga-tiga kampus seperti yang ditetapkan dalam Schedule of
Life Cycle. Manakala bagi UiTM Kampus Jasin, pihak Audit tidak dapat
menentukan aset yang sepatutnya ditukar kerana Schedule of Life Cycle
tidak dilampirkan bersama Appendix F di Perjanjian Konsesi kampus
tersebut.
v. Berdasarkan dokumen yang dikemukakan oleh UiTM Shah Alam, hanya

syarikat konsesi di UiTM Kampus Tapah telah membuat permohonan bagi
menggunakan dana MRF melalui surat bertarikh 13 November 2018.
Permohonan tersebut dibuat untuk menggantikan bateri UPS selepas tiga
(3) tahun digunakan yang mana hanya satu (1) unit bateri yang masih
beroperasi dan bateri tambahan telah luput penggunaannya.
Bagaimanapun, kelulusan tersebut masih belum diberikan oleh UiTM.
Maklum balas KPM dan UiTM yang diterima pada 8 April 2019
KPM
UKAS telah mengemukakan persetujuan terhadap Standard Operating
Procedure (SOP) penggunaan dana MRF pada 5 Oktober 2018.
UiTM
Mulai 13 November 2018, UiTM telah mula menyemak dan memproses
semua permohonan penggunaan dana MRF. Bagi UiTM Kampus Jasin,
syarikat konsesi diminta untuk membuat Perjanjian Tambahan terlebih
dahulu sebelum permohonan penggunaan dana MRF dibincangkan dalam
JPBTN.
Pada pendapat Audit, penyenggaraan yang tidak dibuat mengikut life

cycle akan menjejaskan jangka hayat dan keberkesanan fungsi aset
yang boleh memberi risiko kepada kerosakan aset yang akhirnya
memberi kesan kepada tahap pembelajaran dan operasi UiTM.
10--212
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
Pengurusan
Bab 10 b.indd 212 28/06/2019 11:39 AM

Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan semua

kampus PFI telah disiapkan pada tahun 2017 iaitu tujuh (7) tahun selepas sasaran
sepatutnya dicapai. Walaupun kampus PFI telah disiapkan, UiTM masih belum berjaya
mencapai sasaran 200,000 enrolmen seperti yang ditetapkan. Antara kelemahan utama
dalam pengurusan projek ialah ketiadaan mekanisme penilaian value for money yang
objektif dan menyeluruh; ketiadaan asas penetapan skop dan kos siling projek;
kelemahan dalam aspek pembinaan; sistem yang dibangunkan tidak berfungsi dan
diuruskan dengan baik; dan kelemahan dalam pengurusan bayaran. Kelemahan dalam
pengurusan projek yang dibangkitkan ini mengakibatkan projek tidak dapat diuruskan
dengan cekap dan berhemat.
8. SYOR AUDIT
berulang dalam pelaksanaan projek pada masa hadapan, adalah disyorkan supaya
pihak terlibat mengambil tindakan penambahbaikan terhadap perkara seperti berikut:
8.1. UKAS perlu mengkaji semula garis panduan dan proses kerja terutama bagi
aspek penilaian cadangan projek PPP supaya elemen value for money dinilai dengan
lebih objektif;
8.2. UKAS perlu memastikan semua dokumen, minit mesyuarat dan kertas kerja
berkaitan penilaian, perakuan dan kelulusan perkara berkaitan projek PFI difailkan
dengan teratur;
8.3. UiTM perlu menyediakan senarai semak lengkap mengenai semua perkara
yang perlu dibekalkan, dipatuhi dan dilaksanakan oleh syarikat konsesi bagi
memudahkan pihak PPF di Kampus PFI melaksanakan pemantauan;
8.4. UiTM perlu memastikan pemantauan terhadap perkhidmatan pengurusan aset

oleh syarikat konsesi dipertingkatkan supaya semua syarat dan tanggungjawab
syarikat konsesi dilaksanakan mengikut yang ditetapkan dalam Perjanjian Konsesi;
8.5. UiTM perlu memastikan bayaran MC dibuat berasaskan perkhidmatan yang

diberikan oleh syarikat konsesi; dan
8.6. KPM dan UiTM perlu menjalankan semakan lengkap terhadap sistem CFMS di
semua kampus PFI bagi memastikan sistem berfungsi seperti yang ditetapkan dalam
Perjanjian Konsesi dan menjamin kepentingan Kerajaan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 10
10- -213
213
Bab 10 b.indd 213 28/06/2019 11:39 AM

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA (UKM)
6 PROGRAM PERMATApintar
1. LATAR BELAKANG
1.1. PERMATApintar dilancarkan pada 3 April 2009 untuk memenuhi keperluan

pelajar pintar dan berbakat serta menawarkan ganjaran dan peluang pendidikan
yang lebih baik. Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) telah diberi mandat untuk
membangun, melaksanakan dan memantau program ini. Objektif pendidikan
PERMATApintar adalah untuk melahirkan pelajar yang mempunyai ciri-ciri seperti
berikut:
a. berkemampuan, berkemahiran serta berdaya saing untuk mencapai

kecemerlangan dalam akademik di peringkat kebangsaan dan antarabangsa;
b. mempunyai daya kreativiti yang tinggi dalam menjana penyelesaian kepada

masalah dan boleh mencetuskan atau mencipta pemikiran-pemikiran baharu
berhubung ilmu yang dipelajari hasil penelitian yang analitikal dan kritis;
c. sihat fizikal, sihat minda, berfikiran positif dan mempamerkan kesedaran kendiri
yang matang dan bijaksana;
d. mempunyai daya kepimpinan yang cemerlang dan terpuji, bertanggungjawab

dan boleh membuat keputusan yang berkesan dengan mengambil kira prinsip-
prinsip nilai baik dan beretika; dan
e. menguasai kemahiran bahasa dan komunikasi yang mantap serta mempunyai

sikap yang sesuai untuk terlibat aktif dengan berkesan dalam aktiviti di peringkat
kebangsaan dan antarabangsa.
1.2. Pusat PERMATApintar telah diwujudkan di UKM. Pusat ini menerima

peruntukan tahunan bagi perbelanjaan mengurus daripada Bahagian PERMATA
Jabatan Perdana Menteri (JPM), Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM), UKM dan
Kementerian Pengajian Tinggi (KPT). Perbelanjaan mengurus yang disalurkan
bertujuan untuk pelaksanaan program, pengurusan asrama termasuk makan minum
pelajar, perkhidmatan pembersihan dan landskap. Bagaimanapun pembayaran
emolumen kakitangan Pusat PERMATApintar ditanggung oleh UKM. Butiran lanjut
JADUAL 1
PENYALURAN PERUNTUKAN TAHUNAN BAGI PUSAT PERMATApintar
SUMBER JUMLAH
TAHUN JPM KPM *UKM KPT PERUNTUKAN
(RM) (RM) (RM) (RM) (RM)
2016 2.20 1.25 2.25 0 5.70
10--214
10 214 KetuaAudit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
r o g r a m PPERMATApintar
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 214 28/06/2019 11:39 AM

SUMBER JUMLAH
TAHUN JPM KPM *UKM KPT PERUNTUKAN
(RM) (RM) (RM) (RM) (RM)
2017 2.40 1.71 2.00 0 6.11

2018 2.67 1.92 0.50 1.10 6.19
JUMLAH BESAR 7.27 4.88 4.75 1.10 18.00
Sumber: Pusat PERMATApintar UKM
Nota: (*) – Peruntukan tidak termasuk emolumen kakitangan Pusat PERMATApintar
1.3. Projek pembinaan Kolej PERMATApintar yang terletak di UKM, Bangi telah
diluluskan oleh Kementerian Kewangan (MoF) dengan kos keseluruhan sebanyak
RM63.81 juta. Kolej PERMATApintar merupakan sebuah sekolah berasrama telah
dibina sebagai pusat kecemerlangan di Malaysia yang bertujuan untuk mengenal
pasti seramai mungkin pelajar pintar intelek semula jadi di Malaysia melalui
beberapa siri ujian. Butiran lanjut projek adalah seperti di Jadual 2.
JADUAL 2
RINGKASAN PROJEK PEMBINAAN KOLEJ PERMATApintar
PERKARA FASA I FASA II
Nombor Kontrak UKM/JPP/5TAHUN2010 UKM/JPP/32TAHUN2011
Agensi Pemilik & Pelaksana UKM UKM
Jenis Perolehan Rundingan Terus Rundingan Terus
Kaedah Pelaksanaan Konvensional Konvensional
No. Pendaftaran Syarikat
471523-x
Kontraktor
 465-0000915
 465-0000915
 105713-U
No. Pendaftaran Syarikat  105713-U
 22953-M
Perunding  22953-M
 91855-V
 91855-V
 457194-P
Harga Kontrak Asal RM19.26 Juta RM44.55 Juta
Harga Kontrak Sebenar RM19.26 Juta RM45.36 Juta
Pengarah Jabatan Pengurusan
Pengarah Projek Naib Canselor UKM
Pembangunan UKM
Tarikh Surat Setuju Terima 13 Januari 2010 Mei 2011
Tarikh Milik Tapak 14 Januari 2010 13 Jun 2011
13 Januari 2010 hingga 13 Januari 2011 17 Jun 2011 hingga 17 Disember 2012
Tempoh Kontrak
(12 bulan) (18 bulan)
Tarikh Siap Kontrak (Asal) 13 Januari 2011 17 Disember 2012
Tarikh Siap Kontrak (CPC) 29 Disember 2010 31 Januari 2013
Tarikh Siap DLP 29 Disember 2012 (24 bulan) 31 Januari 2015 (24 bulan)
Tarikh Serahan Bangunan 29 Disember 2010 10 April 2014
1.4. Pembinaan Kolej PERMATApintar bertujuan untuk menyediakan kemudahan

kepada pelajar yang berjaya mengikuti program PERMATApintar dengan
berkonsepkan Sekolah Dalam Universiti. Ia juga bertujuan untuk menyediakan
suasana pembelajaran yang kondusif serta kemudahan persekitaran persekolahan
yang lebih baik dan selesa kepada 400 pelajar program PERMATApintar. Pelajar-
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -215
215
P r o g r a m PPERMATApintar
Program ERMATApintar
Bab 10 b.indd 215 28/06/2019 11:39 AM

pelajar yang akan mengikuti program PERMATApintar adalah pelajar yang telah
menduduki Ujian PERMATApintar UKM1 dan UKM2 ketika berusia 8 hingga 15 tahun.
Butiran fasiliti Kolej PERMATApintar adalah seperti Rajah 1.
RAJAH 1
FASILITI KOLEJ PERMATApintar
400 1 5
3 3
Katil Kompleks Makmal
Dewan Blok
Pelajar Sukan Penyelidikan
 2 Blok  Dilengkapi  Dewan Makan  Blok  Astrofizik &

Asrama dengan kolam ruang pelajar Pentadbiran Astronomi
Lelaki renang, lelaki dan
padang bola perempuan  Blok  Serangga
 2 Blok sepak, lapan Pembelajaran Forensik
Asrama (8) trek 400m  Dewan
Perempuan dan sebuah Serbaguna  Blok Pensyarah  DNA Barcoding
mini  F1 in School
gimnasium.  Auditorium
 Robotik
1.5. Pelajar berusia seawal 10 tahun telah berjaya diterima masuk ke Kolej
PERMATApintar dan telah menamatkan pengajian pada usia 15 tahun serta
meneruskan pengajian di Universiti pada usia 16 tahun.
Pengauditan dijalankan untuk menilai sama ada Program PERMATApintar telah

dirancang dan dilaksanakan dengan berhemat dan cekap bagi mencapai objektif yang
ditetapkan iaitu untuk mengenal pasti pelajar pintar dan berbakat bagi memberikan
mereka peluang mengembangkan potensi dan bakat mereka serta menyediakan
program pendidikan yang menyokong keperluan kebolehan kognitif yang tinggi.
3. SKOP PENGAUDITAN
Pengauditan ini meliputi perancangan, pelaksanaan dan pemantauan terhadap

pengurusan Program PERMATApintar bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018. Selain
penilaian terhadap program, pengauditan turut memberi fokus kepada pentadbiran
kontrak oleh Pusat PERMATApintar bagi tempoh tahun 2013 hingga 2018. Terdapat
empat (4) bidang utama Audit iaitu prestasi program, pengurusan program, pengurusan
projek Kolej PERMATApintar dan pengurusan kontrak perolehan. Pengauditan telah
dijalankan di Pusat PERMATApintar, UKM; Jabatan Pengurusan Pembangunan, UKM dan
Bahagian PERMATA, KPM.
10--216
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 216 28/06/2019 11:39 AM

Pengauditan telah dijalankan dengan menyemak fail, rekod dan dokumen serta
menganalisis data yang berkaitan. Selain itu, pemeriksaan fizikal juga telah dijalankan di
lokasi projek. Manakala perbincangan dan temu bual telah diadakan dengan pegawai
UKM untuk mendapatkan penjelasan lebih lanjut berhubung isu Audit berbangkit.
Lawatan ke sekolah-sekolah di Petaling Jaya, Selangor; Felda Tenggaroh, Johor; Kuala
Lipis, Pahang dan Daro, Sarawak telah diadakan bagi melihat proses pelaksanaan Ujian
PERMATApintar (UKM1 dan UKM2) di bawah Program Pencarian Bakat.
5. RUMUSAN AUDIT
5.1. Pengauditan yang telah dijalankan pada bulan September dan Oktober 2018
a. Prestasi Program PERMATApintar
Program PERMATApintar yang dilaksanakan sejak tahun 2011 telah

merekodkan jumlah kemasukan seramai 1,057 pelajar yang terdiri daripada
505 lelaki dan 552 perempuan. Sehingga tahun 2018, kesemua 579 pelajar
(100%) yang menamatkan pengajian di Kolej PERMATApintar dan menerima
PERMATApintar High School Diploma telah berjaya melanjutkan pelajaran ke
universiti. Seramai 417 pelajar berjaya melanjutkan pelajaran di universiti
dalam negara manakala 162 pelajar di universiti luar negara. Ini
membuktikan bahawa Program PERMATApintar berada di landasan yang
betul bagi mencapai objektif untuk melahirkan pelajar pintar dan berbakat
sejak dari awal usia.
b. Pengurusan Program PERMATApintar

Pengurusan Program PERMATApintar masih belum mencapai tahap
kecekapan optimum kerana terdapat kelemahan yang perlu ditambah baik
khususnya dalam aspek hebahan dan promosi program, perjawatan yang
tidak diisi sepenuhnya serta penyediaan penyata kewangan tahunan yang
tidak disediakan secara khusus untuk Kolej PERMATApintar.
c. Projek Kolej PERMATApintar
Projek Kolej PERMATApintar yang disiapkan pada 31 Januari 2013 telah

dapat memberi keselesaan dan kemudahan kepada pelajar dan kakitangan
dengan mewujudkan suasana pembelajaran dan pengajaran yang kondusif.
Bagaimanapun, pengurusan projek belum mencapai tahap kecekapan
optimum dan perlu ditambah baik oleh pihak UKM, khususnya berkaitan
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -217
217
Bab 10 b.indd 217 28/06/2019 11:39 AM

pentadbiran kontrak. Ini boleh dilakukan dengan memberi tumpuan kepada
pematuhan terma kontrak dan peraturan kewangan bagi memastikan
pengurusan projek yang lebih teratur.
d. Pengurusan Kontrak Perolehan Bagi Kolej PERMATApintar
Pengurusan kontrak perolehan tidak cekap dan perlu ditambah baik dengan
memberi tumpuan kepada pematuhan peraturan kewangan dan
Perlembagaan Universiti. Ini bagi memastikan pengurusan kontrak perolehan
bagi Kolej PERMATApintar oleh UKM dapat dibuat dengan teratur dan
mematuhi peraturan kewangan yang berkuat kuasa.
a. Prestasi Program PERMATApintar
i. Kurikulum PERMATApintar High School Diploma belum mendapat

pengiktirafan oleh Senat Universiti bagi Institut Pengajian Tinggi Awam
(IPTA) selain UKM untuk kelayakan kemasukan ke Tahun 1 IPTA
Malaysia.
b. Pengurusan Program PERMATApintar
i. sebanyak 2,681 sekolah (25.4%) tidak pernah melaksanakan Ujian UKM1

daripada 10,556 sekolah di bawah Kerajaan Persekutuan, Kerajaan
Negeri dan Swasta;
ii. Pejabat Pendaftar UKM masih belum membuat sebarang pengambilan

bagi 70 perjawatan tambahan baharu untuk Program PERMATApintar
yang telah diluluskan oleh KPM pada 11 Januari 2017; dan
iii. tawaran kemasukan ke Kolej PERMATApintar tidak dapat dibuat secara

optimum kepada pelajar yang layak kerana kekangan kapasiti
kemudahan bilik asrama Kolej PERMATApintar.
c. Pengurusan Projek Kolej PERMATApintar
i. sebanyak 51 (78.5%) daripada 65 Kelulusan Perubahan Kerja (KPK) tidak

ditandatangani oleh Pengarah Projek (Project Director - PD) manakala 18
KPK berjumlah RM579,367 diluluskan oleh PD selepas Sijil Perakuan Siap
Kerja (CPC) dikeluarkan; dan
ii. Perakuan Siap dan Pematuhan (CCC) tidak dikeluarkan oleh Perunding
Arkitek selaras dengan peraturan Undang-Undang Kecil Bangunan
Seragam Selangor 1986.
10--218
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 218 28/06/2019 11:39 AM

d. Pengurusan Kontrak Perolehan Bagi Kolej PERMATApintar
i. kos membekal makanan bagi seorang pelajar untuk tahun 2016 dan
2017 meningkat kepada RM20.50 berbanding tahun sebelum iaitu
RM17.00 menyebabkan tambahan perbelanjaan makanan sebanyak
RM633,000;
ii. kontrak bekalan makanan pelajar tidak mengenakan caj penggunaan

ruang dapur, peralatan dan utiliti kepada kontraktor. Selain itu, tiada
klausa pemotongan denda sekiranya bekalan tidak disediakan mengikut
spesifikasi;
iii. seramai 33 (84.6%) daripada 39 pekerja bagi dua (2) kontrak

perkhidmatan pembersihan dan penyelenggaraan merupakan pendatang
asing tanpa izin (PATI);
iv. sembilan (9) Kontrak Perkhidmatan Perunding berjumlah RM9.18 juta

dan satu (1) Kontrak Pembersihan dan Pencucian Bangunan bernilai
RM3.46 juta telah ditandatangani oleh pegawai yang tidak diberi kuasa.
Kontrak juga tidak disemak oleh Penasihat Undang-undang (PUU) UKM;
dan
v. perolehan peralatan dalam kontrak kerja bernilai RM38,500 telah dibuat

tanpa kelulusan Naib Canselor UKM serta terdapat lebihan bayaran
sebanyak RM99,500.
Perkara yang ditemui telah dibincangkan dalam Exit Conference pada 23 April 2019
manakala maklum balas diterima pada 18 Mac 2019. Penjelasan lanjut bagi setiap
6.1. Prestasi Program PERMATApintar
6.1.1. Pencapaian Output Program
a. Perenggan 2.4.6. Garis Panduan Pengukuran Pencapaian Program/Projek

Pembangunan Melalui Penilaian Outcome menyatakan output merupakan pra
syarat kepada pencapaian outcome atau impak yang disasarkan.
b. Pelajar-pelajar yang akan mengikuti program PERMATApintar adalah pelajar

yang telah menduduki Ujian UKM1 dan UKM2 ketika berusia 8 hingga 15
tahun. Pelajar yang melepasi tahap ujian tersebut akan dinilai sekali lagi
menerusi sesi temu bual dan pemerhatian semasa Program Perkhemahan
Cuti Sekolah (PPCS) PERMATApintar. Selain daripada kemampuan kognitif
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -219
219
Bab 10 b.indd 219 28/06/2019 11:39 AM

dan menyelesaikan masalah, daya kreativiti dan daya saing pelajar juga akan
dinilai dalam pemilihan tersebut. Pelajar akan menduduki Ujian
PERMATApintar UKM3 sebelum tamat program PPCS dan seterusnya
memasuki Kolej PERMATApintar sekiranya berjaya.
c. Melalui Ujian UKM1, semua pelajar diberi peluang menyertai ujian asas
Pencarian Bakat Pintar Intelek Semulajadi. Ujian UKM1 dijalankan secara
atas talian (online) melalui laman web http://ukm1.permatapintar.edu.my/.
Ujian ini dibuka kepada umum dan boleh dilaksanakan antara 1 Februari
hingga 31 Mei setiap tahun.
d. Semakan Audit mendapati bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, seramai
869,421 pelajar yang berumur antara 9 hingga 15 tahun telah menduduki
Ujian UKM1. Pada tahun 2016, 307,397 pelajar (8.8%) telah menduduki
Ujian UKM1 berbanding 3.5 juta kanak-kanak yang berumur antara 9 hingga
15 tahun di Malaysia. Bagaimanapun, bilangan pelajar menduduki Ujian
UKM1 menunjukkan trend penurunan dalam tempoh lima (5) tahun dengan
bilangan terendah direkodkan pada tahun 2018 iaitu hanya 267,068 pelajar
(7.6%). Butiran lanjut adalah seperti Carta 1.
CARTA 1
BILANGAN PELAJAR YANG MENGAMBIL UJIAN UKM1
350,000
8.8% 8.4%
300,000 7.6%
250,000
200,000
150,000
UKM1
100,000
50,000
0
2016 2017 2018 Tahun
307,397 294,956 267,068
Sumber: Laman Web KPM
e. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, 26,981 pelajar (3.1%) layak
menduduki Ujian UKM2 daripada 869,421 pelajar yang menduduki Ujian
UKM1. Seramai 2,458 pelajar (9.1%) telah melepasi Ujian UKM2 di mana
1,652 pelajar (67.2%) telah menyertai PPCS di Pusat PERMATApintar UKM
manakala baki 806 (32.8%) pelajar telah menolak tawaran tersebut.
Seterusnya, seramai 381 (23.1%) daripada 1,652 pelajar telah menerima
tawaran untuk kemasukan ke Kolej PERMATApintar untuk Asas 1, Program
PERMATApintar. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 3.
10--220
10 220 Ketua Audit
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 220 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 3
BILANGAN PELAJAR YANG MENGAMBIL UJIAN
DAN DITERIMA MASUK KE KOLEJ PERMATApintar
BILANGAN PELAJAR
TAHUN UKM1 UKM2 PPCS/ Kolej

UJIAN LULUS UJIAN LULUS UKM3 PERMATApintar
2016 307,397 11,199 10,152 862 649 174
2017 294,956 9,648 8,946 932 586 135
2018 267,068 8,603 7,883 664 417 72
JUMLAH 869,421 29,450 26,981 2,458 1,652 381

Sumber: Kolej PERMATApintar, UKM
Maklum balas UKM yang diterima pada 18 Mac 2019 dan 2 April 2019
Untuk tahun 2019, pihak Pusat PERMATApintar telah menerima dana daripada
Bahagian PERMATA KPM untuk tujuan promosi. Pihak Pusat PERMATApintar
telah melaksanakan beberapa program promosi dan strategi bersama Bahagian
Pengurusan Kurikulum dan Bahagian PERMATA, KPM. Antara promosi adalah
melalui media massa, media sosial, surat siaran ke JPN melalui Bahagian
PERMATA dan Karnival Pendidikan Tinggi Negara 2019. Selain itu, Jerayawara ke
negeri untuk bertemu ibu bapa melalui Persatuan Muafakat PERMATApintar juga
diadakan.
Pada pendapat Audit, penglibatan lebih ramai pelajar dalam Ujian

UKM1 akan memberi lebih ruang dan potensi untuk mengenal pasti
pelajar pintar dan berbakat di Malaysia supaya dapat diketengahkan
sebagai aset negara yang berharga.
a. Surat Pekeliling Am Bilangan 1 Tahun 2012 Garis Panduan Penilaian Program

Pembangunan menetapkan supaya Kementerian membuat penilaian
outcome dan impak terhadap sesuatu program yang dilaksanakan.
Berdasarkan Laporan Tahunan PERMATApintar tahun 2009, program
PERMATApintar menyasarkan untuk melahirkan pelajar pintar yang bertaraf
antarabangsa dalam pelbagai bidang. Selain itu, ia juga bertujuan untuk
memberi peluang kepada pelajar melalui program pelajar pintar cerdas di
Kolej PERMATApintar untuk meneruskan pengajian di peringkat tinggi pada
seawal usia.
b. Pelajar yang mengikuti program pembelajaran di Kolej PERMATApintar

diwajibkan mengambil PERMATApintar Junior Certificate bagi pelajar Asas 3
menggantikan Peperiksaan Pentaksiran Tingkatan 3 (PT3). Pelajar juga
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -221
221
Bab 10 b.indd 221 28/06/2019 11:39 AM

diwajibkan mengambil Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) mulai tahun 2015 dan
seterusnya PERMATApintar High School Diploma (PHSD) yang merupakan
pensijilan tertinggi dikeluarkan di bawah Program PERMATApintar. Semakan
lanjut terhadap pencapaian pelajar yang mengikuti program ini di Kolej
PERMATApintar UKM mendapati perkara berikut:
i. Pencapaian PERMATApintar Junior Certificate
Pelajar perlu melalui proses penilaian yang berterusan selama enam (6)
semester bagi memperoleh PERMATApintar Junior Certificate. Dari tahun
2016 hingga 2018, pelajar yang mencapai Purata Nilai Gred Kumulatif
(CGPA) melebihi 3.0 adalah 147 (96.7%) berbanding 152 pelajar seperti
di Jadual 4. Pencapaian CGPA melebihi 3.0 membolehkan pelajar
meneruskan pengajian ke peringkat lebih tinggi iaitu ke Tahap 1 dan 2
bagi mendapatkan PERMATApintar High School Diploma (PHSD).
JADUAL 4
PENCAPAIAN PERSIJILAN PERMATApintar JUNIOR CERTIFICATE
BAGI PELAJAR TAHUN 2016 HINGGA 2018
BILANGAN PELAJAR JUMLAH PELAJAR
BIL. CGPA
2016 2017 2018 BILANGAN %
1. 3.67 - 4.0 2 6 6 14 9.5
2. 3.50 - 3.66 14 21 19 54 36.7
3. 3.00 - 3.49 22 39 18 79 53.7
JUMLAH CGPA >3 38 66 43 147 96.7
4. 2.75 – 2.99 1 3 1 5 100.0
5. 0 – 2.74 0 0 0 0 0
JUMLAH CGPA <3 1 3 1 5 3.3
JUMLAH 39 69 44 152
ii. Pencapaian SPM
Pelajar yang mengikuti program pembelajaran di Kolej PERMATApintar

selain perlu mendapatkan pensijilan PHSD, mereka juga diwajibkan
mengambil peperiksaan SPM mulai tahun 2015. Ia bertujuan untuk
melayakkan pelajar mendapatkan penajaan biasiswa daripada pelbagai
agensi Kerajaan dan Swasta yang ada di antaranya mensyaratkan
kelulusan SPM. Bagi tempoh tahun 2016 hingga 2018, 58 pelajar
(37.9%) telah mendapat keputusan 9A dan ke atas daripada 153 pelajar
yang menduduki peperiksaan SPM. Gred Purata Sekolah (GPS) yang
diperoleh oleh pelajar Kolej PERMATApintar adalah setara dengan GPS
yang diperoleh oleh Maktab Rendah Sains MARA (MRSM) dan Sekolah
10--222
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 222 28/06/2019 11:39 AM

Berasrama Penuh (SBP). Laporan Analisis SPM bagi tahun 2016 hingga
2018 adalah seperti di Jadual 5.
JADUAL 5
PENCAPAIAN SPM KOLEJ PERMATApintar
BIL. KEPUTUSAN
2016 2017 2018 BILANGAN (%)
1. A (semua subjek) 2 3 0 5 3.3
2. 10A 8 6 1 15 9.8
3. 9A 14 11 13 38 24.8
Jumlah 9A dan ke atas 24 20 14 58 37.9
4. 8A 9 10 5 24 16.7
5. 7A 7 3 3 13 8.5
6. 6A 10 7 7 24 15.7
7. 5A 12 9 13 34 22.2
Jumlah di bawah 9A 38 29 28 95 62.1
JUMLAH 62 49 42 153
iii. Pencapaian PHSD
Keputusan pensijilan PHSD adalah seperti di Jadual 6. Seramai 197

pelajar (97.5%) telah mencapai CGPA melebihi 3.0 bagi tempoh tahun
2016 hingga 2018 berbanding bilangan pelajar keseluruhan yang
mengikuti program iaitu 202 orang.
JADUAL 6
PENCAPAIAN PERSIJILAN PHSD
BIL. CGPI
2016 2017 2018 BILANGAN %
1. 3.67 - 4.0 11 20 13 44 22.3
2. 3.50 - 3.66 32 14 16 62 31.5
3. 3.00 – 3.49 51 25 15 91 46.2
JUMLAH CGPA >3 94 59 44 197 97.5
4. 2.75 – 2.99 2 0 2 4 80.0
5. 0 – 2.74 0 1 0 1 20.0
JUMLAH CGPA <3 2 1 2 5 2.5
JUMLAH 96 60 46 202
iv. Pengiktirafan PHSD
 PHSD telah mendapat kelulusan dan pengiktirafan daripada Senat

UKM pada 14 Oktober 2010. Melalui pengiktirafan tersebut, pelajar
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -223
223
Bab 10 b.indd 223 28/06/2019 11:39 AM

Kolej PERMATApintar boleh melanjutkan pengajian terus ke Tahun 1
Ijazah Sarjana Muda di UKM kecuali bagi kursus profesional seperti
perubatan, farmasi, kejuruteraan, perakaunan, perundangan dan
lain-lain.
 PHSD juga telah mendapat pengiktirafan daripada US College Board

sejak tahun 2011 di mana pelajar Kolej PERMATApintar dibenarkan
mengikuti pengajian terus ke Tahun 1 Ijazah Sarjana Muda di
Universiti Amerika Syarikat serta beberapa universiti lain di luar
negara. Ini termasuklah University of South Wales, University of
Queensland, University of Melbourne dan Monash University di
Australia, University College London, University of London, University
of Nottingham, University of Warwick, Queen Mary University of
London dan Queen’s University Belfast di United Kingdom, Wuhan
University dan ZHEJIANG University di China serta INHA University
dan Korea University di Korea.
 Pada tahun 2018, Kolej PERMATApintar telah memulakan proses

mendapatkan pengiktirafan daripada AdvanceED iaitu sebuah badan
akreditasi yang mengiktiraf sekolah-sekolah pintar dan berbakat
seluruh dunia. Badan akreditasi ini beribu pejabat di Westside
Parkway Alpharetta, Georgia USA dan Delhi, India bagi negara-
negara Rantau Asia dan Asia Tenggara. Pengiktirafan tersebut
membolehkan pelajar lepasan Kolej PERMATApintar melanjutkan
pelajaran di mana-mana universiti seluruh dunia tanpa melalui
program persediaan. Antara program persediaan yang biasa diikuti
sebelum kemasukan ke universiti adalah A-Level, International
Baccalaureate (IB), American Degree Programme (ADP) serta
asasi/matrikulasi.
 Sejak tahun 2012, sejumlah 579 pelajar telah berjaya menamatkan

pelajaran dan mendapat PHSD. Seramai 162 orang pelajar telah
berjaya melanjutkan pelajaran ke universiti luar negara
menggunakan kelulusan PHSD dengan tajaan biasiswa. Manakala 11
orang pelajar telah berjaya melanjutkan pelajaran ke Tahun 1,
Program Ijazah Sarjana Muda di UKM dalam bidang bukan
profesional tanpa melalui program asasi/matrikulasi. Selain daripada
itu, sejumlah 406 orang pelajar telah melanjutkan pelajaran ke
Institut Pendidikan Tinggi Awam (IPTA) dan Institut Pendidikan
Tinggi Swasta (IPTS) menerusi program Asasi UKM, matrikulasi,
program persediaan, diploma dan perguruan.
10--224
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 224 28/06/2019 11:39 AM

 Semakan Audit selanjutnya mendapati walaupun kurikulum PHSD
melebihi kurikulum Sijil Tinggi Peperiksaan Malaysia (STPM) dan Sijil
Tinggi Agama Malaysia (STAM), PHSD masih belum mendapat
pengiktirafan daripada pihak berkuasa seperti Majlis Peperiksaan
Malaysia (MPM) dan Malaysian Qualifications Agency (MQA) sebagai
salah satu daripada kelayakan masuk untuk ke Tahun 1, Ijazah
Sarjana Muda di IPTA lain di Malaysia selain UKM.
Perjumpaan dengan Ketua Pegawai Eksekutif Agensi Kelayakan Malaysia (MQA)

pada 11 Julai 2018 telah mencadangkan supaya PHSD diberi penyetaraan
dengan matrikulasi atau ASASIpintar. Proses penyetaraan ini sedang berjalan.
Selain itu, Modul Pendidikan Pintar dan Berbakat PERMATApintar sedang dalam
proses pendaftaran dengan Majlis Jawatankuasa Kurikulum (CCC), KPM.
Pada pendapat Audit, kerjasama daripada pelbagai pihak penting bagi

memastikan masa depan pelajar dapat diperluaskan dengan adanya
pengiktirafan tersebut. Pelajar tidak akan terikat untuk melanjutkan
pelajaran hanya dalam bidang bukan profesional dan universiti
tertentu sahaja di Malaysia.
v. Pencapaian Kokurikulum
Pelajar Kolej PERMATApintar juga terlibat dalam aktiviti kokurikulum di

peringkat kebangsaan dan antarabangsa dan telah mencatat beberapa
kejayaan seperti berikut:
 dua (2) pingat emas dan dua (2) pingat perak dalam pertandingan
World Young Inventors Exhibition (WYIE), International Invention,
Innovation and Technology Exhibition (ITEX) 2017 di KLCC;
 pingat gangsa, Anugerah Kecemerlangan dan Anugerah Inovasi
Terbaik dalam acara National Robotic Competition 2017;
 tempat ke-3 dengan satu (1) pingat emas, empat (4) pingat perak
dan tiga (3) pingat gangsa dalam pertandingan Asia International
Mathematics Olympiad (2017).
 johan bagi kategori Middle School dan tempat ke-5 bagi kategori High
School dalam International Robot Contest (IRC) 2018 di Seoul, Korea
Selatan (Gambar 1);
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -225
225
Bab 10 b.indd 225 28/06/2019 11:39 AM

 tempat ke-2, ke-3 dan ke-4 dalam Soccerbot Competition, World of
Robotics National Championship (WRC) 2018 di Asia Pacific University
(APU) (Gambar 2);
 Best Project Award dalam pertandingan First Lego League 2018 (FLL
2018) di KDU University College (Gambar 3);
 empat (4) pingat emas bagi kategori Creative Project dalam IIUM
Robotic Competition (IRC) 2018 di Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia (UIAM); dan
 21 pingat emas dan 27 pingat perak dalam pertandingan World

Scholar’s Cup Global Round 2018.
GAMBAR 1 GAMBAR 2
International Robot Contest (IRC) 2018, Soccerbot Competition, World Of Robotics National
Seoul, Korea Selatan Championship (WRC) 2018,
- Johan Bagi Kategori Midle School dan Tempat Ke-5 Bagi Asia Pacific University (APU)
Kategori High School - Memenangi Tempat Ke-2, Ke-3 dan Ke-4
(Sumber: Pusat PERMATApintar) (Sumber: Pusat PERMATApintar)
GAMBAR 3
First Lego League (FLL) 2018,

KDU University College
- Memenangi Best Project Award
(Sumber: Pusat PERMATApintar)
vi. Pencapaian Penyelidikan
Bagi memastikan pelajar-pelajar didedahkan dengan penyelidikan di

peringkat awal, lima (5) makmal penyelidikan telah disediakan di Kolej
PERMATApintar. Makmal tersebut adalah Makmal Astrofizik dan
Astronomi, Makmal Serangga Forensik (Forensic Entomology), Makmal
DNA Barcoding, Makmal F1 in School dan Makmal Robotik. Sehingga
Ogos 2018, 250 penyelidikan telah didaftar dan dilaksanakan oleh pelajar
di bawah bimbingan pensyarah daripada pelbagai fakulti di Universiti
10--226
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 226 28/06/2019 11:39 AM

Awam dan diselia oleh pensyarah di Kolej PERMATApintar. Antara
penyelidikan tersebut adalah seperti berikut:
 Factors That Affect Gifted Students Attitude Towards English;

 Efficiency of Electro-Convulsive Treatment (ECT) in Depression
Patients;
 An Audit on the Proportion of Patients Attending the Neurology
Outpatient Clinic in UKMMC in 2011;
 Screening for Cardiovascular Disease (CVD) Risk Factor in a Selected
Young Population;
 Effect of Drying on the Antioxidant Activity of Pink Guava Leaves Tea;
 Multivariate Characterisation of Three Varieties of Labisia Pumila
Using Attenuated Total Reflectance-Fourier Transform Infrared
Spectrophotometry Combined with Chemometrics;
 Customers’ Perception of Hybrid Car and Electric Vehicles;
 Lung Function and Asthma Control Among Asthma Patients;
 Effects of Cobalt Nanoparticles on the Superconductivity of
YBa2Cu3O7−δ ; dan
 Compositional, Temporal Variation and Interaction of Insect
Community in an Oil Palm Plantation in Endau-Rompin, Pahang by
Malaise Trapping Method.
Pada pendapat Audit, outcome program telah berjaya dicapai dengan

kecemerlangan dan pencapaian pelajar Kolej PERMATApintar di dalam
negara dan peringkat antarabangsa.
6.2. Pengurusan Program PERMATApintar
6.2.1. Pencarian Pelajar Pintar dan Berbakat
a. KPM telah mengeluarkan arahan kepada semua sekolah untuk mengambil

bahagian dalam Ujian UKM1 pada setiap tahun sejak bermulanya program
PERMATApintar pada tahun 2009. Bagaimanapun sejak tahun 2009 hingga
2018, bilangan sekolah yang melaksanakan Ujian UKM1 adalah sebanyak
7,875 (74.6%) berbanding 10,556 sekolah di bawah Kerajaan Persekutuan,
Kerajaan Negeri dan Swasta. Jumlah penglibatan 10 sekolah tertinggi dalam
Program Pencarian Bakat PERMATApintar bagi tahun 2014 hingga 2018
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -227
227
Bab 10 b.indd 227 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 7
PENGLIBATAN 10 SEKOLAH TERTINGGI DALAM UJIAN UKM1
JUMLAH
BIL. SEKOLAH DAERAH/NEGERI
PELAJAR
1 SJK (C) Foon Yew 5 Johor Bahru, Johor 5,742
2 SMK Baru Bintulu Bintulu, Sarawak 4,409
3 SJK (C) Ave Maria Convent Ipoh, Perak 4,310
4 SJK (C) Bercham Ipoh, Perak 4,269
5 SMJK Jit Sin (CF) Bukit Mertajam, Penang 3,862
6 SJK (C) Tiram Pasir Gudang, Johor 3,711
7 SJK (C) Taman Connaught Bangsar, W.P. Kuala Lumpur 3,642
8 SK Setiawangsa Keramat, W.P. Kuala Lumpur 3,268
9 SMK Chong Hwa (CF) Sentul, W.P. Kuala Lumpur 3,205
10 SJK (C) Foon Yew 2 Johor Bahru, Johor 3,150
b. Bahagian PERMATA KPM dan Unit Pencarian dan Pengurusan Bakat, Pusat
PERMATApintar UKM memainkan peranan untuk mempromosikan program
pencarian bakat kepada Jabatan Pendidikan Negeri (JPN), Pejabat
Pendidikan Daerah (PPD) dan sekolah-sekolah. Ia bagi memupuk dan
memberi keyakinan bahawa program pencarian bakat ini merupakan satu
program yang sangat baik untuk mencari pelajar pintar dan berbakat untuk
ditempatkan di Kolej PERMATApintar, UKM.
c. Semakan Audit mendapati 2,681 sekolah tidak pernah terlibat dalam Ujian
UKM1. Sehubungan itu, Unit Pencarian dan Pengurusan Bakat, Pusat
PERMATApintar UKM pada Oktober 2018 telah memilih 12 sekolah untuk
dilawati bagi menjalankan ujian tersebut. Ia melibatkan empat (4) negeri
iaitu Selangor, Johor, Pahang dan Sarawak. Pasukan Audit juga terlibat bagi
memantau pelaksanaan program pencarian bakat tersebut. Pegawai
daripada Unit Pencarian dan Pengurusan Bakat telah hadir bersama
Pengarah Pusat PERMATApintar untuk memberikan penerangan mengenai
program kepada Pengetua/Guru Besar/Guru dan pelajar. Ujian UKM1 telah
dijalankan selepas sesi penerangan tersebut. Pelajar yang berjaya melepasi
ujian UKM1 telah diberi peluang untuk menduduki Ujian UKM2 pada
keesokan harinya. Butiran lanjut bagi 12 sekolah terlibat adalah seperti di
Jadual 8.
10--228
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 228 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 8
BILANGAN PELAJAR YANG MENGAMBIL
UJIAN UKM1 DAN UKM2 SEMASA LAWATAN AUDIT DI 12 SEKOLAH
UKM1 UKM2 Kolej
PPCS/
BIL. NAMA SEKOLAH PERMATA
UJIAN LULUS UJIAN LULUS UKM3
pintar
SELANGOR (Daerah Petaling Jaya)
1. Sekolah Kebangsaan Bukit Lanjan* 27 1 1 0 - -
SARAWAK (Daerah Sibu)
2. Sekolah Kebangsaan Mohammad Redeh 13 0 0 0 - -
3. Sekolah Kebangsaan Camporan, Daro 23 1 1 0 - -
JOHOR (Daerah Mersing)
2
4. Sekolah Kebangsaan (Felda) Tenggaroh 1 46 17 17 2 2 (Menolak
Tawaran)
5. Sekolah Kebangsaan (Felda) Tenggaroh 2 16 5 5 0 - -
PAHANG (Daerah Lipis)
10. Sekolah Men. Keb. Lipis 98 16 16 0 - -
11. Sekolah Men. Keb. Clifford (SKK) 65 16 16 1 1 1
12. Sekolah Kebangsaan Lenjang (JAKOA) 50 0 0 0 - -
13. Sekolah Kebangsaan Titom 7 0 0 0 - -
JUMLAH 489 93 93 3 3 3
Sumber: Unit Pencarian dan Pengurusan Bakat, Pusat PERMATApintar UKM
Nota: (*) - Sekolah Kebangsaan Bukit Lanjan merupakan sekolah untuk Orang Asli
d. Berdasarkan keputusan ujian yang dijalankan, didapati seramai 93 pelajar

(19%) telah lulus Ujian UKM1 daripada 489 jumlah pelajar yang menduduki
ujian tersebut. Kesemua pelajar yang lulus telah menduduki Ujian UKM2 dan
hanya tiga (3) pelajar (3%) telah lulus ujian tersebut untuk kemasukan ke
PPCS UKM. Keputusan ini setara dengan ketetapan yang dibuat oleh Gifted
and Talented World Council di Amerika Syarikat berkaitan nisbah pelajar
pintar yang ditetapkan iaitu 1 daripada 10,000 pelajar.
Pada pendapat Audit, hebahan dan taklimat serta pemahaman tentang

program PERMATApintar kepada guru di sekolah menengah dan
rendah serta ibu bapa/penjaga adalah penting untuk meningkatkan
penyertaan dalam ujian yang dijalankan.
6.2.2. Kelulusan Sukatan Pelajaran
a. Pelajar Kolej PERMATApintar menggunakan sukatan pelajaran KPM yang

diperkaya dengan menggunakan kaedah mampatan kurikulum (compacted
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -229
229
Bab 10 b.indd 229 28/06/2019 11:39 AM

curriculum). Pelajar Kolej PERMATApintar juga diberikan peluang untuk
menamatkan pengajian lebih awal melalui kaedah pecutan dan pengayaan
(acceleration and enrichment) merentas kurikulum. Kaedah pembelajaran
tersebut perlu menggunakan kaedah pembedaan (differentiated
teaching/instruction) bagi memastikan setiap murid dapat mencapai potensi
mengikut tahap kebolehan kognitif mereka.
b. Selain sukatan mata pelajaran KPM, pelajar juga didedahkan dengan sukatan
mata pelajaran Advance Placement (AP) yang diiktiraf oleh US College
Board. AP merupakan program di Amerika Syarikat dan Kanada yang
diwujudkan oleh College Board yang menawarkan kurikulum dan
peperiksaan peringkat kolej kepada pelajar sekolah menengah. Kolej dan
universiti di Amerika Syarikat boleh memberikan pemindahan kredit bagi
kursus/subjek tertentu kepada pelajar yang mendapat markah tinggi dalam
peperiksaan AP subjek yang berkaitan.
c. Kurikulum AP untuk setiap subjek yang diwujudkan di Kolej PERMATApintar

telah disediakan oleh panel yang terdiri daripada pakar dan pendidik
kolej/universiti dalam setiap bidang pengajian. Panel tersebut dibantu oleh
seorang pakar AP, Mr. Hassan Fakhruddin daripada The Indiana Academy.
Sukatan pelajaran telah diluluskan oleh senat UKM melalui petikan minit
mesyuarat Jawatankuasa Perancangan dan Perkembangan Akademi (JPPA)
bertarikh 12 Julai 2010.
d. Mata pelajaran yang ditawarkan kepada pelajar di Kolej PERMATApintar

JADUAL 9
MATA PELAJARAN YANG DITAWARKAN KEPADA PELAJAR KOLEJ PERMATApintar
ASAS 1 ASAS 2 ASAS 3 TAHAP 1 TAHAP 2
Sukatan Pelajaran KPM
Bahasa Melayu Bahasa Melayu Bahasa Melayu Bahasa Melayu Bahasa Melayu
Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris
Sejarah Sejarah Sejarah Sejarah Sejarah
Matematik Matematik Matematik Matematik Matematik
Pendidikan Pendidikan Pendidikan Pendidikan Pendidikan
Islam/ Moral Islam/ Moral Islam/ Moral Islam/ Moral Islam/ Moral
Pendidikan Pendidikan Pendidikan Pendidikan Pendidikan
Jasmani dan Jasmani dan Jasmani dan Jasmani dan Jasmani dan
Kesihatan Kesihatan Kesihatan Kesihatan Kesihatan
Compacted Curriculum
Muzik Muzik Muzik - -
Falsafah Falsafah Falsafah - -
Fizik + Fizik +
Fizik Fizik Fizik
AP Physics AP Physics
Kimia + Kimia +
Kimia Kimia Kimia
AP Chemistry AP Chemistry
10--230
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 230 28/06/2019 11:39 AM

ASAS 1 ASAS 2 ASAS 3 TAHAP 1 TAHAP 2
Biologi + Biologi +
Biologi Biologi Biologi
AP Biology AP Biology
Pembangunan Pembangunan Pembangunan
Jati Diri Jati Diri
Kendiri Kendiri Kendiri
Matematik Matematik Matematik
- -
Tambahan Tambahan Tambahan
Kalkulus +
- - - AP Calculus Algebra Linear
AP Statistics
Penyelidikan Penyelidikan Penyelidikan Penyelidikan Penyelidikan
Bahasa Bahasa Bahasa Bahasa Bahasa
Antarabangsa Antarabangsa Antarabangsa Antarabangsa Antarabangsa
Elektif Pilihan: Elektif Pilihan: Elektif Pilihan
 Perdagangan  Kesusasteraan  AP Psychology
 Seni Visual Inggeris  AP English
-  Seni Persembahan  Psikologi dan Language and -
Tingkah Laku Composition
Manusia
 Komputer Sains
Sumber: Pusat PERMATApintar
Nota: (AP) – Advance Placement
6.2.3. Perjawatan
a. Pusat PERMATApintar, UKM telah diluluskan 104 perjawatan melalui Waran

Perjawatan bertarikh 30 Disember 2016. Perjawatan yang diluluskan
merangkumi 10 skim perkhidmatan pegawai dengan pelbagai jawatan
JADUAL 10
KEDUDUKAN PERJAWATAN DI KOLEJ PERMATApintar
JAWATAN JAWATAN JAWATAN
NAMA JAWATAN
LULUS DIISI KOSONG
Pengarah 1 1 -
(Gred VU7)
Pensyarah Universiti 16 15 1
(Gred DS45, DS51/52, DS53/54, VK7,VK6,VK5)
Pegawai Pendidikan Pengajian Tinggi 67 67* -
(Gred DH41/42, DH43/44, DH47/48, DH51/52, DH53/54)
Penolong Pegawai Sains 1 1 -
(Gred C29/C32)
Pelukis Pelan/Penolong Jurutera 1 1 -
(Gred JA29/30, JA36)
Setiausaha Pejabat 1 1 -
(Gred N29)
Pembantu Makmal 5 2 3
(Gred C19/C22)
Pembantu Tadbir (Perkeranian/Operasi) 6 6 -
(Gred N19/N22)
Juruteknik Komputer 1 1 -
(Gred FT19/FT22)
Pemandu Kenderaan 2 - 2
(Gred H11/H14)
Pembantu Operasi 3 2 1
(Gred N11/N14)
JUMLAH 104 97 7
Sumber: Bahagian Pentadbiran, Kolej PERMATApintar
Nota: (*) - 48 daripada 67 orang pegawai merupakan Gred DG41/44. Skim lantikan pegawai masih belum
ditukarkan kepada skim DH41/44
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -231
231
Bab 10 b.indd 231 28/06/2019 11:39 AM

b. Semakan Audit mendapati 97 jawatan (93.3%) telah diisi manakala tujuh (7)
jawatan (6.7%) daripada pelbagai skim masih kosong sehingga 7 Januari
2019. Selain itu, 48 daripada 67 Pegawai Pendidikan Pengajian Tinggi masih
belum ditukarkan daripada Skim DG41/44 kepada DH41/44.
Seramai 31 pegawai skim perkhidmatan Guru Bahasa (DG) sedia ada telah
menerima surat tawaran opsyen ke skim perkhidmatan Pegawai Pendidikan
Pengajian Tinggi (DH) bertarikh 13 November 2018. Proses tukar lantik telah
dilaksanakan yang berkuatkuasa 16 Januari 2019. Daripada 33 baki kekosongan
jawatan skim perkhidmatan Pegawai Pendidikan Pengajian Tinggi (DH), Pusat
PERMATApintar bersetuju mengisi lapan (8) kekosongan jawatan tersebut bagi
tahun 2019 (Sesi Runding Cara ABM 2020 pada 6 Disember 2018 yang dihadiri
oleh Timbalan Pengarah dan Ketua Pentadbiran Pusat PERMATApintar) dan telah
diiklankan pada 26 Januari 2019.
Pada pendapat Audit, pengisian segera perjawatan tambahan yang

diluluskan dapat memastikan kelancaran pembelajaran kerana
program PERMATApintar akan diperluaskan di IPG Raja Melewar,
Seremban bermula pada tahun 2019.
6.2.4. Kemudahan Kolej PERMATApintar
Pembinaan Kolej PERMATApintar, UKM terbahagi kepada dua (2) fasa. Fasa
pertama telah digunakan pada 1 Januari 2011 makala fasa kedua digunakan
sepenuhnya pada Disember 2012. Fasa pertama melibatkan pembinaan lima (5)
bangunan iaitu blok pentadbiran (pejabat umum, kolej dan ASASIpintar, pusat
sumber dan balai cerap), blok pembelajaran, blok makmal, dewan serbaguna
dan kafeteria. Manakala fasa kedua melibatkan pembinaan dua (2) blok asrama
lelaki dan perempuan, sebuah blok makmal dan bilik pembelajaran, dewan
makan dan blok bilik pensyarah. Blok asrama yang dibina adalah berkapasiti 400
pelajar yang terdiri daripada 200 pelajar lelaki dan 200 pelajar perempuan.
Semakan Audit mendapati perkara seperti berikut:
a. Penempatan Melebihi Kapasiti
i. Penempatan pelajar di asrama pada tahun 2019 seramai 474 pelajar

telah melebihi kapasiti sedia ada berdasarkan kemudahan asrama yang
disediakan iaitu 400 pelajar. Pada asalnya, bilangan pelajar sedia ada
adalah 402 orang. Namun pada Disember 2018, seramai 72 pelajar
baharu telah menerima tawaran untuk melanjutkan pelajaran di Kolej
10--232
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 232 28/06/2019 11:39 AM

PERMATApintar bagi sesi pembelajaran 2019. Ini menjadikan keseluruhan
pelajar bagi sesi pembelajaran 2019 adalah 474 orang iaitu melebihi
18.5% daripada kapasiti sebenar.
ii. Bagi menampung lebihan jumlah pelajar, Kolej PERMATApintar telah

meletakkan tiga (3) orang pelajar dalam satu bilik yang sepatutnya
berkapasiti dua (2) orang sebilik. Keadaan ini menyebabkan
ketidakselesaan kepada pelajar. Ini kerana fasiliti sedia ada di dalam bilik
tersebut hanya untuk kemudahan dua (2) orang pelajar di mana setiap
bilik mempunyai dua (2) katil, dua (2) meja belajar dan dua (2) almari
baju seperti Gambar 4. Kolej PERMATApintar telah menambah sebuah
katil mudah alih untuk setiap pertambahan seorang pelajar seperti
Gambar 5.
GAMBAR 4 GAMBAR 5
Asrama Perempuan Asrama Perempuan

- Bilik yang Memuatkan Dua (2) Pelajar - Bilik yang Memuatkan Tiga (3) Pelajar
(02.10.2018) Dengan Disediakan Katil Tambahan
(02.10.2018)
iii. Berdasarkan rekod Pusat PERMATApintar, terdapat seramai 99 orang

pelajar yang telah lulus ujian UKM3 pada tahun 2018. Bagaimanapun,
memandangkan tempat yang terhad, hanya 77 pelajar (77.8%)
ditawarkan kemasukan ke Kolej PERMATApintar di mana 72 pelajar telah
menerima tawaran tersebut. Manakala 22 pelajar yang tidak ditawarkan
dan 5 pelajar yang menolak tawaran telah meneruskan pelajaran di
sekolah harian/asrama penuh yang lain. Ini merupakan kerugian besar
kepada Kerajaan kerana tidak dapat mencungkil bakat pelajar pintar
untuk ditempatkan dalam pembelajaran yang sesuai dengan
kepintarannya.
iv. Sehingga 7 Januari 2019, Projek Naik Taraf IPG Raja Melewar masih
belum disiapkan menyebabkan proses kemasukan pelajar Kolej
PERMATApintar tidak dapat dilaksanakan secara optimum.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -233
233
Bab 10 b.indd 233 28/06/2019 11:39 AM

Isu melebihi kapasiti adalah berpunca daripada pengambilan berlebihan untuk

pelajar untuk diletakkan di IPG Raja Melewar, Seremban. Bagaimanapun Pusat
PERMATApintar dimaklumkan bahawa IPG tersebut perlu co-exist bersama Kolej
PERMATApintar dan ini dirasakan tidak sesuai daripada aspek keselamatan.
Sehubungan itu, proses penempatan murid Kolej PERMATApintar ditangguhkan
sehingga keputusan berkaitan konsep co-exist dimuktamadkan. Isu murid
melebihi kapasiti dapat diselesaikan untuk jangka masa pendek dengan
menyewa perabot asrama bagi menempatkan pelajar empat (4) orang sebilik.
Pada pendapat Audit, pertambahan fasiliti asrama boleh

meningkatkan keselesaan pelajar selaras dengan jumlah kemasukan
pelajar yang semakin meningkat.
6.2.5. Penyata Kewangan Tahunan Sekolah
a. Kolej PERMATApintar telah didaftarkan sebagai Sekolah Asrama Harian pada

tahun 2016. Kolej PERMATApintar menerima peruntukan bantuan wang
Persekolahan daripada KPM yang terdiri dari Kumpulan Wang Kerajaan dan
Wang Asrama mulai tahun 2016 seperti di Jadual 11.
JADUAL 11
PERUNTUKAN YANG DITERIMA KOLEJ PERMATApintar
PERUNTUKAN (RM)
JUMLAH
PERKARA SEHINGGA
2016 2017 (RM)
OGOS 2018
Kumpulan Wang Kerajaan

Yuran Khas Sekolah 2,261 3,717 4,131 10,109
Bantuan Ko Kurikulum 2,512 4,130 4,131 10,773
Bantuan Sukan Sekolah 1,507 2,478 2,754 6,739
Bantuan Bayaran Tambahan 7,034 11,760 10,924 29,718
Bantuan Awal Persekolahan 6,500 8,100 6,700 21,300
Kumpulan Wang Asrama
PCG (Bantuan Per Kapita Sekolah dan Asrama) 64,335 90,320 105,128 259,783
Bantuan Kurikulum Asrama (BKKA) 5,024 8,260 9,180 22,464
Bantuan Makanan Asrama (BMA) dan
1,158,500 1,585,713 1,775,544 4,519,757
pengangkutan dan perjalanan murid
JUMLAH 1,247,673 1,714,478 1,918,492 4,880,643
Sumber: Bahagian Pentadbiran, Kolej PERMATApintar
b. Selaras dengan piawaian pelaporan kewangan dan Akta Pendidikan 1996,

Peraturan-Peraturan Pendidikan (Akaun dan Audit) 2002, Pengurus Sekolah
dikehendaki menyediakan penyata kewangan tahunan sekolah. Berdasarkan
10--234
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 234 28/06/2019 11:39 AM

Tatacara Pengurusan Perakaunan Kumpulan Wang Sekolah yang dikeluarkan
oleh Bahagian Akaun, KPM, semua terimaan, bayaran dan penyediaan
penyata kewangan perlu direkodkan secara berasingan mengikut kumpulan
wang berkenaan. Penyata kewangan tersebut hendaklah dikemukakan
kepada Pejabat Audit Sekolah sebelum 31 Mac setiap tahun untuk diaudit.
c. Semakan Audit mendapati perkara ini telah dibincangkan dalam Mesyuarat

Semakan Penyata Kewangan Penyaluran Bantuan KPM kepada Kolej
PERMATApintar (UKM) dan Kolej PERMATA Insan (USIM) pada 27 Disember
2017. Mesyuarat dipengerusikan oleh Timbalan Bendahari USIM dan dihadiri
oleh Setiausaha Bahagian, Bahagian Audit Sekolah dan wakil dari Bahagian
Akaun KPM. Keputusan mesyuarat yang diambil adalah tiada keperluan bagi
Kolej PERMATApintar (UKM) dan Kolej PERMATA Insan (USIM) menyediakan
penyata kewangan sekolah sendiri. Ini kerana penyata kewangan bagi UKM
dan USIM telah diaudit oleh Firma Audit Swasta yang dilantik oleh Jabatan
Audit Negara.
d. Berdasarkan penyata kewangan UKM, pihak Audit mendapati Nota Kepada

Akaun yang disediakan berhubung peruntukan Kolej PERMATApintar telah
menunjukkan amaun keseluruhan yang diterima, dengan mencampurkan
peruntukan yang diterima daripada UKM dan KPM. Kolej PERMATApintar
sepatutnya menyediakan penyata kewangan yang berasingan daripada
penyata kewangan UKM. Ini kerana Kolej PERMATApintar ada menerima
peruntukan bantuan sekolah harian daripada KPM.
Pihak Pusat PERMATApintar telah mewujudkan dua (2) akaun khas iaitu Akaun
Khas Kolej PERMATApintar - Kumpulan Wang Sekolah (AKU 228) dan Akaun
Khas Kolej PERMATApintar - Bantuan Makanan Asrama. Dua (2) akaun khas
tersebut berfungsi sebagai akaun yang akan digunakan bagi peruntukan yang
disalurkan mengikut maksud-maksud belanja yang telah ditetapkan.
Untuk Penyata Kewangan, pihak Pusat PERMATApintar telah memohon kepada

Sektor Kumpulan Wang Sekolah untuk mengguna pakai Sistem eSPWKS pada 1
Mac 2019. Ia bertujuan memudahkan pemantauan Penyaluran Geran Perkapita
(PCG). Ini selari dengan keputusan Minit Mesyuarat Berkenaan Penyaluran
Geran Perkapita bagi Program PERMATApintar dan Program PERMATA Insan
yang diadakan pada 15 Februari 2019.
Pada pendapat Audit, rekod terimaan, bayaran dan penyediaan

penyata kewangan bagi Kolej PERMATApintar tidak teratur kerana
tidak mematuhi pekeliling yang dikeluarkan oleh KPM.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -235
235
Bab 10 b.indd 235 28/06/2019 11:39 AM

6.3. Projek Kolej PERMATApintar
Mengikut kontrak, projek Fasa 1 hendaklah disiapkan dalam tempoh 12 bulan iaitu
daripada 13 Januari 2010 hingga 13 Januari 2011. Bagaimanapun, kontraktor telah
dapat menyiapkan keseluruhan projek lebih awal daripada tempoh yang ditetapkan
iaitu pada 29 Disember 2010. Projek Fasa 2 pula perlu disiapkan dalam tempoh 18
bulan iaitu daripada 17 Jun 2011 hingga 17 Disember 2012. Tarikh siap sebenar
projek Fasa 2 adalah pada 31 Januari 2013 iaitu dengan diluluskan satu (1)
Extention of Time (EOT) selama 45 hari. Semakan Audit mendapati pengurusan
Projek Kolej PERMATApintar mendapati perkara berikut:
6.3.1. Menandatangani Kontrak
a. Surat Pekeliling Perbendaharaan Bilangan 5 Tahun 2007 menetapkan

kontrak perlu ditandatangani dalam tempoh empat (4) bulan selepas (SST)
dikeluarkan. Manual Perolehan Perkhidmatan Perunding Edisi 2011
menetapkan perjanjian kontrak Perunding hendaklah ditandatangani
sesegera mungkin iaitu sebelum tarikh bayaran yang ditetapkan oleh agensi
bagi peringkat kemajuan kerja yang pertama.
b. Semakan Audit mendapati kontrak Membina dan Menyiapkan Kolej

PERMATApintar telah lewat ditandatangani selama 84 hari dan 53 hari
masing-masing bagi Fasa I dan Fasa II. Bagi perkhidmatan Perunding,
kontrak juga telah lewat ditandatangani bagi Fasa I dan Fasa II dengan
kelewatan antara 18 hingga 170 hari. Butiran lanjut adalah seperti di
Jadual 12.
JADUAL 12
KONTRAK LEWAT DITANDATANGANI
TARIKH TANDATANGAN TEMPOH
NILAI KELEWATAN
NO. PENDAFTARAN
(RM TANDATANGAN
SYARIKAT/PERKARA TARIKH
Juta) SST KONTRAK KONTRAK
AKHIR (Hari)
FASA I
471523-X
- Kontrak Membina dan Menyiapkan Kolej 19.26 27.01.2010 18.08.2010 26.05.2010 84
PERMATApintar
465-00000915 : Architect 1.21 08.07.2010 158
105713-UV : Civil & Structure 0.94 11.07.2010 161
31.12.2009 30.01.2010
391855-V : Quantity Surveyor 0.41 23.06.2010 143
480031-W : Mechanical & Electrical 0.59 20.07.2010 170
FASA II
471523-X
- Kontrak Membina Dan Menyiapkan Kolej 44.55 17.06.2011 08.12.2011 16.10.2011 53
PERMATApintar
465-00000915 : Architect 2.53 18.07.2011 18
31.05.2011 30.06.2011
105713-UV : Civil & Structure 1.67 22.07.2011 22
10--236
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 236 28/06/2019 11:39 AM

TARIKH TANDATANGAN TEMPOH
NILAI KELEWATAN
NO. PENDAFTARAN
(RM TANDATANGAN
SYARIKAT/PERKARA TARIKH
Juta) SST KONTRAK KONTRAK
AKHIR (Hari)
480031-W : Mechanical & Electrical 0.55 28.07.2011 28
457194-P : Electrical 0.53 05.10.2011 97
391855-V : Quantity Surveyor 0.75 18.07.2011 18
Sumber: Jabatan Pengurusan Pembangunan UKM
Nota: Tempoh Menandatangani Kontrak bagi Kontraktor adalah empat (4) bulan daripada tarikh SST manakala bagi
Perunding adalah satu (1) bulan daripada tarikh SST
Maklum Balas UKM yang diterima pada 18 Mac 2019 dan 2 April 2019
Prasarana UKM mengambil maklum dan akur dengan teguran Audit dan telah
menambah baik prosedur berkaitan dengan mewajibkan penggunaan Senarai
Semak Dokumen Kontrak bagi semua perolehan yang dilaksanakan.
Pada pendapat Audit, kontrak yang lewat ditandatangani boleh

menjejaskan kepentingan UKM.
6.3.2. Polisi Insurans
a. Berdasarkan Perenggan 18 Kontrak, kontraktor dikehendaki menyediakan

polisi Insurans Pampasan Pekerja dan Polisi Semua Risiko Kontraktor.
Insurans Tanggungan Awam bertujuan untuk melindungi orang-orang atau
kerosakan harta daripada sebarang bencana. Insurans Kerja pula adalah
untuk melindungi pekerja tapak bina daripada sebarang bencana. Sekiranya
kontraktor mendapat kelulusan lanjutan masa (EOT), kontraktor juga perlu
memanjangkan tempoh insurans sebagaimana tempoh kelulusan EOT.
b. Semakan Audit mendapati kontraktor lewat menyediakan Insurans

Pampasan Pekerja dan Polisi Semua Risiko Kontraktor bagi projek Fasa 2
menyebabkan projek dan pekerja tidak dilindungi insurans selama 121 hari
bagi tempoh 17 Jun 2011 hingga 15 November 2011. Ini kerana kontraktor
hanya menyediakan jaminan insurans pada 16 November 2011 sedangkan
tempoh projek bermula pada 17 Jun 2011. Bagi Projek Fasa 1, Insurans
Liabiliti Awam dan Pampasan Pekerja tidak dikemukakan untuk pengesahan
Audit. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 13.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -237
237
Bab 10 b.indd 237 28/06/2019 11:39 AM

JADUAL 13
TEMPOH KONTRAK YANG TIDAK DILIPUTI INSURANS
TEMPOH TARIKH TEMPOH TIDAK
KONTRAK INSURANS
LIPUTAN DIKELUARKAN DILIPUTI
Insurans Pampasan Pekerja

Tiada Tiada Tiada
Fasa 1
Maklumat Maklumat Maklumat
Polisi Semua Risiko Kontraktor
Insurans Pampasan Pekerja 17.06.2011

17.06.2011
hingga
Fasa 2 hingga 16.11.2011
15.11.2011
Polisi Semua Risiko Kontraktor 17.12.2012
(121 hari)
UKM mengambil maklum mengenai penemuan ini dan telah memastikan

dokumen insurans difailkan dalam fail projek yang baharu.
Pada pendapat Audit, pemantauan yang lemah terhadap kontrak

menyebabkan kontrak tidak dilindungi insurans dalam tempoh
tertentu.
6.3.3. Arahan Perubahan Kerja
a. Arahan Perubahan Kerja (APK) merupakan sesuatu perubahan daripada

kontrak kerja yang menyebabkan berlaku penyimpangan daripada perjanjian
kontrak. Ia berkaitan dengan pelan, spesifikasi dan atau Senarai Kuantiti
sama ada dipinda, ditambah atau dikurangkan. Berdasarkan Klausa 24.1 dan
3.3 kontrak, APK hendaklah dikeluarkan oleh Pengarah Projek (Project
Director - PD) atau Wakil PD. APK hendaklah diperakukan oleh PD melalui
Kelulusan Perubahan Kerja (KPK).
b. Arahan Perbendaharaan 202 pula menetapkan APK dikeluarkan dalam

tempoh kontrak. Berdasarkan Arahan Perbendaharaan 202.2 (Jadual II) dan
Klausa 4.1 (b) Lampiran Kontrak, sekiranya harga asal kontrak melebihi
RM20 juta dan jumlah APK terkumpul tidak melebihi RM4 juta, kelulusan APK
adalah tertakluk kepada keputusan Lembaga Perolehan UKM. PD pada 23
Februari 2010 telah menurunkan kuasa kepada Juruperunding sebagai Wakil
PD untuk mengeluarkan APK.
c. Semakan Audit mendapati dua (2) APK dan 65 KPK telah dikeluarkan bagi
projek Fasa I dengan nilai perubahan kerja sebanyak RM1.64 juta.
Bagaimanapun, sebanyak 51 daripada 65 KPK tidak ditandatangani oleh PD.
Ini menunjukkan tiada kawalan oleh PD terhadap tindakan perunding untuk
10--238
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 238 28/06/2019 11:39 AM

mengeluarkan KPK yang boleh menyebabkan KPK tersebut tidak sah dan
tidak boleh dibayar.
d. Semakan selanjutnya mendapati 18 KPK (KPK 28-45) bernilai RM579,367

telah diluluskan oleh PD pada 8 Julai 2011 iaitu selepas Sijil Perakuan Siap
Kerja (CPC) dikeluarkan pada 28 Disember 2010. Perkara ini bertentangan
dengan kehendak AP 202 yang boleh menyebabkan arahan tersebut tidak
sah. Manakala 47 KPK (KPK 1-27, KPK 45-59 dan KPK 61-66) bernilai RM1.06
juta tidak diluluskan oleh PD.
e. Semakan Audit mendapati walaupun terdapat KPK yang tidak diluluskan oleh
PD, kelulusan KPK secara berkelompok (blanket approval) berjumlah RM1.64
juta telah diluluskan melalui LPA. LPA yang dipengerusikan oleh Naib
Canselor UKM telah memberi kelulusan KPK pada 20 September 2010, 8 Julai
2011 dan 23 September 2013. Bagaimanapun blanket approval ke-3 (KPK
46-59 dan KPK 61-66) yang diluluskan pada 23 September 2013 didapati
telah dibuat selepas tarikh CPC (28 Disember 2010) menyebabkan kelulusan
tersebut tidak teratur. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 14.
JADUAL 14
KPK BAGI KONTRAK PEMBINAAN KOLEJ PERMATApintar
TARIKH LULUS
NO. KELULUSAN JUMLAH
TEMPOH KPK LEMBAGA
PERUBAHAN KERJA KPK CATATAN
(TARIKH) PEROLEHAN A
(KPK) (RM)
(LPA)
03.03.2010 –
1 - 27 20.09.2010 336,049 KPK Tiada Kelulusan PD
06.09.2010
28 - 45 17.06.2011 08.07.2011 579,367 KPK Diluluskan PD
46 – 59,
Tiada Maklumat 23.09.2013 720,768 KPK Tiada Kelulusan PD
61 – 66
JUMLAH 1,636,184
f. Semakan juga mendapati Klausa 4.1 (b) Lampiran Kontrak tidak mematuhi
AP 202.2 (Jadual II) kerana jadual yang dirujuk adalah jadual bagi Jabatan
Teknik (Jadual I) sedangkan projek ini dilaksanakan sendiri oleh UKM.
UKM mengambil maklum dan akur dengan teguran Jabatan Audit Negara dan
telah mengambil tindakan dengan menggunakan Senarai Semakan Penyediaan
Dokumen Kontrak bagi projek-projek tahun semasa yang dilaksanakan.
Pada pendapat Audit, pegawai bertanggungjawab terhadap

pentadbiran kontrak dan Pengarah Projek telah gagal mengurus
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -239
239
Bab 10 b.indd 239 28/06/2019 11:39 AM

kontrak dengan baik kerana KPK tidak ditandatangani dan diluluskan
oleh PD selepas tarikh CPC. Kelulusan selepas tarikh CPC antara
enam (6) hingga 33 bulan adalah kelulusan di luar kontrak.
6.3.4. Pengeluaran CPC
a. Berdasarkan PK4.1 1PP, CPC dikeluarkan apabila Pengarah Projek berpuas

hati bahawa kerja telah mencapai penyiapan praktikal, iaitu apabila kesemua
kerja siap sepenuhnya menurut peruntukan kontrak. Dalam menentukan
sama ada kerja telah mencapai penyiapan praktikal, Pengarah Projek
mestilah berpuas hati bahawa kontraktor telah menyiapkan kerja
berdasarkan beberapa kriteria. Antaranya memenuhi fungsi yang ditetapkan,
berfungsi dengan selamat dan mematuhi syarat yang telah ditetapkan oleh
Pihak Berkuasa Tempatan (PBT).
b. Semakan Audit mendapati PD iaitu Naib Canselor UKM telah mengeluarkan

CPC pada 29 Disember 2010 yang berkuat kuasa pada 28 Disember 2010
bagi Fasa I. Bagi projek Fasa II, Sijil Perakuan Pendudukan Separa (CPO)
telah dikeluarkan pada 22 Jun 2012 yang berkuat kuasa pada 1 Jun 2012
untuk Blok Pembelajaran dan Blok Makmal. Manakala CPC telah dikeluarkan
pada 30 Januari 2013 yang berkuat kuasa pada 31 Januari 2013.
6.3.5. Perakuan Siap dan Pematuhan
a. Perunding Arkitek bertanggungjawab memastikan Sijil Layak Menduduki/

Perakuan Siap dan Pematuhan diperoleh mengikut peruntukan perundangan
atau peraturan yang ditetapkan oleh PBT bagi memenuhi Undang-Undang
Kecil Bangunan Seragam Selangor 1986 di bawah Undang-Undang Kecil 25.
Berdasarkan Lampiran 2.26 PK2.1 1PP, apabila keseluruhan kerja telah
mencapai penyiapan secara praktikal sebagaimana yang diperuntukkan
dalam kontrak, kontraktor hendaklah memastikan Perakuan Siap dan
Pematuhan [Certificate of Completion and Compliance (CCC)] dikeluarkan
oleh Perunding Arkitek.
b. Semakan Audit mendapati Perakuan CCC tidak pernah dikeluarkan oleh

Perunding Arkitek dari tarikh CPC dikeluarkan sehingga tarikh pengauditan
pada 5 Oktober 2018. Ini bermakna bangunan telah diduduki tanpa
mendapat kelulusan daripada PBT.
Pada pendapat Audit, pegawai bertanggungjawab gagal mendapatkan

perakuan CCC sehingga menyebabkan bangunan diduduki tanpa
mendapat kelulusan daripada PBT.
10--240
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 240 28/06/2019 11:39 AM

6.3.6. Bayaran Tidak Teratur
Peruntukan Kerja-Kerja Awalan merupakan salah satu item yang terletak pada
bahagian awalan Senarai Kuantiti (BQ) pada sesuatu projek. Berdasarkan
Lampiran A WP 10.3 1PP, Improper Payment ialah pembayaran yang dibuat
dengan tidak wajar. Ia sama ada merupakan perbelanjaan yang bertentangan
dengan peruntukan undang-undang, peraturan atau tidak mengikut syarat-
syarat, kaedah atau tatacara yang ditetapkan bagi sesuatu pembayaran.
Semakan Audit terhadap peruntukan Kerja Awalan bagi kontrak kerja mendapati
bayaran berjumlah RM138,000 telah dibuat dengan tidak teratur. Butiran lanjut
seperti diringkaskan di Jadual 15 dan diperjelaskan di perenggan berikut:
JADUAL 15
BAYARAN TIDAK TERATUR BAGI KERJA AWALAN DALAM KONTRAK
FASA I FASA II JUMLAH
BIL. PERKARA
(RM) (RM) (RM)
1. Kelulusan Kemudahan Peralatan 14,500 24,000 38,500
2. Lebihan Bayaran 11,500 88,000 99,500
JUMLAH 26,000 112,000 138,000

Sumber: Kontrak Perjanjian
a. Kelulusan Penggunaan Perkhidmatan Peralatan
i. Kemudahan khidmat pengangkutan dan peralatan adalah dibenarkan

dengan syarat mendapat kelulusan terlebih dahulu daripada Pegawai
Pengawal/Ketua Jabatan atau jawatankuasa yang diberi kuasa oleh
Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan. Perkara tersebut adalah berdasarkan
Perenggan 3.1.5 Surat Pekeliling Perbendaharaan (SPP) Bil. 13 Tahun
1999 mengenai Penggunaan Khidmat Pengangkutan dan Kemudahan
Peralatan untuk Pengurusan Projek Melalui Kontrak Kerja.
ii. Semakan Audit mendapati perolehan peralatan (komputer, pencetak,

telefon, mesin faksimili dan kamera digital) bernilai RM38,500 yang
dilaksanakan bagi projek Pembinaan Kompleks PERMATApintar Fasa I
dan Fasa II telah dibuat tanpa kelulusan Naib Canselor atau
jawatankuasa yang diberi kuasa.
UKM mengambil maklum dan akur dengan teguran Audit dan telah
memperkemaskan tatacara perolehan dalam kontrak.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -241
241
Bab 10 b.indd 241 28/06/2019 11:39 AM

b. Lebihan Bayaran
Berdasarkan kontrak Pembinaan Kompleks PERMATApintar Fasa I dan Fasa

II, terdapat kos kerja awalan yang perlu ditanggung oleh kontraktor tetapi
telah dihargakan oleh kontraktor berjumlah RM44,500. Terdapat juga
kenyataan yang bertindan bagi item yang sama menyebabkan lebihan harga
kontrak sebanyak RM55,000. Perkara ini berlaku disebabkan oleh pegawai
bertanggungjawab tidak membuat pelarasan harga terhadap kontrak yang
telah ditandatangani. Kos tersebut tidak sepatutnya dibiayai oleh UKM tetapi
dipertanggungkan sepenuhnya oleh kontraktor. Butiran lanjut adalah seperti
di Jadual 16.
JADUAL 16
LEBIHAN BAYARAN KONTRAK
FASA 1 FASA 2 JUMLAH
BIL. PERENGGAN/PERKARA
(RM) (RM) (RM)
Kos Ditanggung Kontraktor
1. 1.4. Generally - Payment for preliminaries item (Kenyataan Am) - 5,000 5,000
2. 2.1 Documentation - Tendering prosedures (Kenyataan Am) - 15,000 15,000
3. 3.5T Duti Setem (Bercanggah - Klausa 69) 1,500 3,000 4,500
4. 5.5. Testing of sample and completed works (Bercanggah - Klausa 35) 10,000 10,000 20,000
JUMLAH 11,500 33,000 44,500
Bayaran Bertindan
5. 5.6 Defective works (Bertindan - Item 9.2) - 45,000 45,000
6. 7.3 Resetting out and reserver (Bertindan - Item 3.5.F.) - 10,000 10,000
JUMLAH - 55,000 55,000
JUMLAH BESAR 11,500 88,000 99,500
Prasarana UKM mengambil maklum dan akur kepada teguran Audit serta telah
mengambil langkah penambahbaikan iaitu dengan menggunakan template
piawai kerja-kerja awalan. Prasarana UKM telah mengemukakan surat tuntutan
bayaran balik kepada kontraktor (Nombor Pendaftaran 471523-X) bertarikh 18
Mac 2019 dan 28 Mac 2019 berjumlah RM99,500 dan kini dalam proses
rundingan.
Pada pendapat Audit, UKM gagal memantau penyediaan kontrak bagi

setiap projek yang menyebabkan kerugian sebanyak RM138,000
kepada UKM.
10--242
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 242 28/06/2019 11:39 AM

6.4. Pengurusan Kontrak Perolehan
6.4.1. Kuasa Menandatangani Kontrak UKM

a. Seksyen 50 Perlembagaan UKM menetapkan kontrak UKM hendaklah dibuat
secara bertulis dan ditandatangani oleh pegawai UKM yang diberi kuasa oleh
Lembaga Pengarah Universiti (LPU). Berdasarkan 1PP PK4 Pentadbiran
Kontrak Dalam Perolehan Kerajaan, Surat Setuju Terima (SST) adalah
dokumen perundangan yang menjadi sebahagian daripada perjanjian
kontrak. Pegawai yang menandatangani SST ialah pegawai yang diberi kuasa
untuk menandatangani kontrak. Manakala AP 204.1 menjelaskan setiap
kontrak perlu disemak dan diluluskan oleh Penasihat Undang-undang.
b. LPU telah menurunkan kuasa kepada Naib Canselor dan Pengarah Eksekutif
Kewangan untuk menandatangani kontrak pada tahun 2012 melalui Minit
Mesyuarat Lembaga Pengarah UKM Bil. 3/2012 bertarikh 25 April 2012.
Manakala Pengarah Eksekutif Kewangan, Timbalan Pengarah Kewangan,
Pengurus Kanan Kewangan dan Pengurus Kewangan telah diberi kuasa
untuk menandatangani Surat Setuju Terima (SST).
c. Semakan Audit mendapati Mantan Pengarah Jabatan Pembangunan dan

Penyelenggaraan (JPP) UKM telah menandatangani sembilan (9) kontrak
perunding bernilai RM9.18 juta. Manakala Pengarah JPP UKM telah
menandatangani satu (1) kontrak pembersihan dan pencucian bangunan
bernilai RM3.46 juta pada 19 Januari 2017. Kedua-duanya telah
menandatangani kontrak bernilai RM12.64 juta tanpa kuasa LPU. Butiran
adalah seperti di Jadual 17. Lanjutan itu, kontrak tersebut menjadi tidak
sah dan UKM tidak menanggung sebarang liabiliti terhadap kontrak tersebut.
Semakan juga mendapati kontrak yang ditandatangani melibatkan Kolej
PERMATApintar tidak disemak oleh Penasihat Undang-undang (PUU) UKM.
JADUAL 17
SENARAI KONTRAK UKM YANG DITANDATANGANI TANPA KUASA LPU
NO. KONTRAK/NO PENDAFTARAN SYARIKAT JAWATAN AMAUN
BIL.
PERUNDING/PERKARA PEGAWAI (RM)
Kontrak Kerja FASA I – Kompleks PERMATApintar
1 465-00000915 - Architect 1,211,120
2 105713 - UV - Civil & Structure Mantan 938,595
3 391855 - V - Quantity Surveyor Pengarah JPP 409,300
4 480031 - W - Mechanical & Electrical 595,141
Kontrak Kerja FASA II – Kompleks PERMATApintar
5 465-00000915 - Architect 2,528,700
6 105713 - UV - Civil & Structure Mantan 1,665,600
7 480031 - W - Mechanical & Electrical Pengarah JPP 551,290
8 457194 - P – Electrical 529,993
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -243
243
Bab 10 b.indd 243 28/06/2019 11:39 AM

NO. KONTRAK/NO PENDAFTARAN SYARIKAT JAWATAN AMAUN
BIL.
PERUNDING/PERKARA PEGAWAI (RM)
9 391855 - V - Quantity Surveyor 752,626
Kontrak Perkhidmatan
UKM/JPP/219/2016
10 Pengarah JPP 3,456,000
Perkhidmatan Pembersihan dan Pencucian
JUMLAH 12,638,365
Setelah mendapat maklum balas daripada Pejabat Penasihat Undang-undang

UKM, satu surat ratifikasi Dokumen Kontrak telah disediakan yang bertarikh 10
Oktober 2018. Surat tersebut telah ditandatangani oleh Bendahari UKM dan juga
setiap kontraktor yang terlibat. UKM mengambil maklum dan akur dengan
teguran Audit serta menambahbaik prosedur berkaitan agar perkara ini tidak lagi
berlaku di masa akan datang.
Pada pendapat Audit, penurunan kuasa untuk menandatangani

kontrak UKM adalah tidak teratur selaras dengan Perlembagaan UKM.
Kontrak yang ditandatangani oleh pegawai yang tidak diberi kuasa
boleh menyebabkan kontrak tidak sah dan menjejaskan kepentingan
UKM.
6.4.2. Kontrak Perkhidmatan
Terdapat tiga (3) kontrak perkhidmatan sokongan bagi melancarkan pengurusan

Kolej PERMATApintar iaitu melibatkan perkhidmatan membekal makanan,
perkhidmatan pembersihan kawasan dan penyenggaraan landskap yang
berjumlah RM8.29 juta bagi tempoh dua (2) tahun seperti di Jadual 18.
Penemuan Audit adalah seperti di perenggan-perenggan berikutnya:
JADUAL 18
PERKHIDMATAN SOKONGAN DI KOLEJ PERMATApintar
NO. KONTRAK / NO. PENDAFTARAN JUMLAH
BIL. TEMPOH
SYARIKAT/PERKARA (RM)
UK.BEN/E/UPO 38/2016 – No. Pendaftaran 1047164-A

1 01.01.2017 – 31.12.2018 4,305,000
Perkhidmatan Membekal Makanan Bermasak Islam
UKM/JPP/219/2016- No. Pendaftaran 000832117-T
2 01.01.2017 – 31.12.2018 3,663,360
Perkhidmatan Pembersihan dan Pencucian Bangunan Zon 3
UKM/JPP/15/2018 – No. Pendaftaran 002130789-P
3 01.05.2018 – 30.04.2020 324,120
Perkhidmatan Penyelenggaraan Kawasan dan Pokok
JUMLAH 8,292,480
10--244
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 244 28/06/2019 11:39 AM

a. Kontrak Bekalan Makanan
Kolej PERMATApintar telah menerima peruntukan untuk Kontrak Membekal,

Menyedia dan Menghidang Makanan Bermasak Islam melalui KPM.
Peruntukan diterima berjumlah RM4.52 juta bagi tahun 2016 hingga 2018
berdasarkan bilangan pelajar dan bilangan hari persekolahan. Semakan Audit
terhadap pengurusan kontrak bekalan makanan mendapati perkara seperti di
perenggan-perenggan berikut:
i. Perbelanjaan Melebihi Peruntukan yang Disalurkan KPM
 Peruntukan yang diterima oleh Pusat PERMATApintar pada tahun

2016 hingga 2018 berjumlah RM4.52 juta. Bagaimanapun,
perbelanjaan untuk bekalan makanan pelajar bagi tempoh yang sama
berjumlah RM6.48 juta. Ini menunjukkan berlaku perbelanjaan
melebihi peruntukan sejumlah RM1.96 juta (143.4%). Butiran lanjut
JADUAL 19
PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN MAKANAN
PELAJAR KOLEJ PERMATApintar
PERUNTUKAN PERBELANJAAN LEBIHAN
TAHUN PERBELANJAAN
PERMOHONAN PENYALURAN (RM (RM Juta)
(%)
(RM Juta) (RM Juta) Juta)
2016 1.16 1.16 1.59 137.6 (0.43)
2017 1.84 1.59 2.29 129.1 (0.71)
2018 2.32 1.77 2.60 146.3 (0.82)
JUMLAH 5.32 4.52 6.48 143.5 (1.96)

 Lebihan perbelanjaan dari tahun 2016 hingga Oktober 2018 sebanyak

RM1.96 juta telah ditanggung oleh UKM. Kekurangan peruntukan ini
berlaku kerana KPM hanya menyalurkan peruntukan sebanyak 70%
daripada jumlah peruntukan yang dimohon. Manakala pembayaran
bagi bulan November dan Disember 2018 berjumlah RM192,328
masih belum dijelaskan sehingga Mac 2019.
 Pertambahan perbelanjaan juga disebabkan oleh perubahan harga

kontrak bekalan makanan. Pada tahun 2016, kos bagi seorang
pelajar adalah RM17 manakala kos bagi tahun 2017 meningkat
kepada RM20.50.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -245
245
Bab 10 b.indd 245 28/06/2019 11:39 AM

Bagi memastikan murid mendapat nutrisi lengkap dan variasi, pemilihan

spesifikasi makanan Kolej PERMATApintar UKM telah menyediakan menu sesuai
dengan objektif pemakanan pelajar. Menu tersebut telah diletakkan di spesifikasi
tender yang telah ditawarkan secara terbuka. Hasil penilaian tender didapati
harga terendah yang ditawarkan mengikut spesifikasi sedia ada adalah RM 20.50
untuk 6 kali sehari makan.
ii. Kos Membekal Makanan Kolej PERMATApintar Melebihi Kos

Sekolah Berasrama Penuh/Kolej PERMATA Insan
 Kolej PERMATApintar telah melantik kontraktor yang berjaya untuk

Membekal, Menyedia dan Menghidang Makanan Kepada Pelajar
dengan kos berjumlah RM4.30 juta bagi tempoh 1 Januari 2017
hingga 31 Disember 2018. Semakan Audit mendapati harga yang
dipersetujui antara Kolej PERMATApintar dengan kontraktor adalah
tinggi iaitu RM20.50 sehari bagi seorang pelajar.
 Secara perbandingan, harga bagi Kolej PERMATA Insan USIM ialah

RM18.50 manakala Sekolah Berasrama Penuh (SBP) di bawah KPM
adalah RM16.00 sehari bagi seorang pelajar. Perbezaan harga antara
RM2.00 hingga RM4.50 menunjukkan kos perbelanjaan makanan bagi
Kolej PERMATApintar adalah lebih tinggi. Maklumat lanjut adalah
JADUAL 20
PERBANDINGAN KOS MEMBEKAL MAKANAN
DI SEKOLAH BERASRAMA LAIN BAGI TAHUN 2018
KOS SEHARI /
BIL. SEKOLAH SEORANG PELAJAR CATATAN
(RM)
1 Kolej PERMATApintar 20.50

Perbezaan harga antara Kolej PERMATApintar
dengan Kolej PEMATA Insan adalah RM2.00
2 Kolej PERMATA Insan 18.50 setiap pelajar. Manakala perbezaan Kos Kolej
PERMATApintar dengan SBP ialah RM4.50
Sek. Asrama di bawah seorang pelajar
3 16.00
KPM (SBP Johor)
Sumber: Kontrak Perjanjian dan Semakan Audit
Bagi Kontrak Bekalan Makanan yang baru berkuat kuasa pada 1 Jun 2019, pihak
Pusat PERMATApintar telah berjaya membuat pengurangan kadar dengan
membuat beberapa penambahbaikan pada menu. Ini dilakukan dengan merujuk
kepada contoh Menu Makanan Sekolah Berasrama Penuh KPM. Kadar baru
untuk kontrak tersebut adalah sebanyak RM17.90 seorang untuk sehari.
10--246
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 246 28/06/2019 11:39 AM

Pada pendapat Audit, kelemahan dalam pemantauan perolehan
menyebabkan harga kontrak makanan yang tinggi dan meningkatkan
perbelanjaan UKM.
iii. Terma Kontrak Tidak Lengkap – Tiada Klausa Denda
 Semakan Audit terhadap kontrak bekalan makanan di Kolej

PERMATApintar mendapati tiada klausa pemotongan kos dan denda.
Klausa tersebut penting untuk memastikan pihak kontraktor
membekal makanan mengikut menu yang telah ditetapkan.
Sekiranya pihak kontraktor tidak dapat membekalkan menu seperti
yang telah ditetapkan, pemotongan kos atas makanan yang tidak
dibekalkan hendaklah dibuat untuk mengelakkan berlaku kerugian
kepada Kolej PERMATApintar. Denda pula akan dikenakan sekiranya
bekalan makanan yang disediakan oleh kontraktor tidak memuaskan,
tidak menepati spesifikasi pemakanan dan menu.
 Pihak Audit juga sukar untuk memastikan makanan yang disediakan

sama ada mengikut menu yang ditetapkan dalam kontrak kerana
penyelia asrama tidak menyediakan Buku Laporan Pemantauan dan
Penilaian Dewan Makan. Buku tersebut penting bagi merekodkan
menu makanan yang sepatutnya disediakan oleh kontraktor, menu
yang tidak dibekalkan oleh kontraktor dan sama ada makanan yang
dibekalkan mencukupi.
Bagi Kontrak Bekalan Makanan yang akan bermula Jun 2019, klausa denda akan
dimasukkan dalam terma kontrak baru. Klausa denda juga telah dinyatakan
dalam Surat Setuju Terima yang telah dikeluarkan pada 26 Februari 2019.
Proses pemantauan dan penilaian Dewan Makan dilakukan oleh Jawatankuasa
Kebajikan Makanan Pelajar yang dilantik yang diketuai oleh Penyelaras Hal
Ehwal Pelajar. Pemantauan dan penilaian dilakukan melalui Borang Aduan
Pelanggan dengan menggunakan Borang Pemantauan Dewan Makan Pusat
PERMATApintar dan Borang CIMR (Concern, Incident, Medical Report).
Pada pendapat Audit, kelemahan terma kontrak menyebabkan UKM

hilang hak untuk mengenakan denda ke atas kontraktor dan membuat
pemotongan tuntutan bayaran terhadap menu yang tidak/kurang
dibekalkan.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -247
247
Bab 10 b.indd 247 28/06/2019 11:39 AM

iv. Kos Penggunaan Fasiliti dan Utiliti
 Kontrak bekalan makanan yang ditandatangani juga tidak menjaga

kepentingan Kolej PERMATApintar apabila terma dalam kontrak yang
disediakan tidak mengambil kira kos sewaan ruang dapur, peralatan
dan utiliti.
 Semakan juga mendapati tiada meter berasingan bagi air dan elektrik
disediakan menyebabkan kontraktor telah menggunakan utiliti secara
percuma sepanjang tempoh kontrak. Kontraktor juga telah menerima
tempahan selain daripada yang dinyatakan dalam kontrak dengan
menggunakan kemudahan ruang dapur dan utiliti (termasuk air dan
elektrik) yang disediakan oleh Kolej PERMATApintar.
Kadar harga sewaan bagi premis di UKM ditetap oleh Khazanah UKM iaitu Pusat
Tanggungjawab dalam penjanaan kewangan UKM. Kos sewaan ruang telah
dimasukkan dalam kontrak baru tahun 2019. Bagi penggunaan utiliti di Dewan
Makan, Pihak Pusat PERMATApintar telah membuat permohonan kepada pihak
Prasarana UKM untuk memasang meter berasingan bagi bacaan elektrik dan air.
Klausa yang menyatakan kontraktor harus membayar utiliti akan dimasukkan
dalam kontrak.
Pada pendapat Audit, kelemahan terma kontrak menyebabkan

bayaran utiliti tidak dapat dituntut kerana tidak dimasukkan dalam
kontrak.
b. Kontrak Perkhidmatan Pembersihan dan Penyenggaraan
i. Berdasarkan Klausa 6 (d) bagi kontrak pembersihan dan pencucian serta

Klausa 16.7 bagi kontrak perkhidmatan menyenggara kawasan dan
pokok, kontraktor hendaklah menyediakan senarai nama pekerja yang
diambil bekerja untuk kontrak tersebut. Kontraktor hendaklah
mengemukakan butir-butir seperti nama, alamat, nombor Kad
Pengenalan, Pasport (Bukan Warganegara), permit kerja yang sah
(Bukan Warganegara), kerakyatan, jantina, umur dan gaji sebelum
kontrak bermula.
ii. Kontraktor hendaklah mematuhi segala kehendak undang-undang kecil

dan undang-undang berkanun dalam Malaysia semasa pelaksanaan
perkhidmatan. Seksyen 6(3) Akta Imigresen 1959/63 (Akta 155)
menyatakan denda tidak lebih daripada RM10,000 atau penjara tidak
10--248
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 248 28/06/2019 11:39 AM

lebih lima (5) tahun atau kedua-duanya sekali dan tidak lebih daripada
enam (6) kali sebatan boleh dikenakan jika sabit kesalahan tinggal dan
berada di Malaysia tanpa pas/permit yang sah.
iii. Semakan Audit mendapati seramai 33 orang (84.6%) daripada 39 orang

pekerja bagi dua (2) kontrak perkhidmatan yang dilaksanakan di Kolej
PERMATApintar merupakan bukan warganegara Malaysia dan tidak
memiliki pas/permit kerja yang sah. Butiran adalah seperti di Jadual 21.
JADUAL 21
BILANGAN PEKERJA YANG TIDAK MEMPUNYAI PAS/PERMIT KERJA YANG SAH
JUMLAH PEKERJA TIADA
NO. KONTRAK/NO. PENDAFTARAN TEMPOH
BIL. DALAM *TIADA PERMIT
SYARIKAT/PERKARA KONTRAK
KONTRAK PERMIT (%)
01.11.2016 -
UKM/JPP/219/2016 – NO. 000832117-T
1. 31.10.2018 30 28 93.0
- Perkhidmatan Pembersihan dan Pencucian
(24 bulan)
UKM/JPP/L/SH-10/2015 – NS0051066-K 01.05.2015 -
2. - Perkhidmatan Menyelenggara Kawasan dan 30.04.2018 9 5 55.6
Pokok (36 bulan)
JUMLAH 39 33 84.6
Sumber: Kontrak Perjanjian dan Semakan Audit
Nota: (*) - Pekerja Asing
Pihak kontraktor telah memberhentikan pekerja bukan warganegara Malaysia

yang tidak memiliki permit kerja yang sah mulai Januari 2019. Pihak kontraktor
telah mengambil tindakan dengan menggantikan dengan pekerja warganegara
dan pekerja yang sah. Pihak Prasarana UKM juga memohon kontraktor untuk
mengemukakan senarai baru. Pihak Prasarana UKM telah menambahbaik
prosedur untuk pengambilan pekerja untuk kontrak tersebut.
Pada pendapat Audit, pemantauan yang berterusan oleh Bahagian

Keselamatan UKM dalam memastikan kontraktor mematuhi undang-
undang dan peraturan Kerajaan yang berkuat kuasa adalah penting
bagi memastikan keselamatan pelajar sentiasa terjamin.
6.4.3. Pelanggaran Syarat Kelulusan Perolehan ICT KPM
a. KPM telah meluluskan permohonan bagi perolehan Projek Pembangunan,

Penambahbaikan, Penyelenggaraan dan Naik Taraf Sistem Pengurusan Bakat
PERMATApintar UKM bernilai RM689,000. Kelulusan diberi melalui Mesyuarat
JPICT KPT Bil. 1/2017 bertarikh 10 Mac 2017. Perolehan ini bertujuan untuk
menyediakan kemudahan ujian UKM1 dan UKM2 yang merupakan ujian
dalam talian bagi pelajar yang akan memasuki Pusat PERMATApintar.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -249
249
Bab 10 b.indd 249 28/06/2019 11:39 AM

b. Syarikat bernombor pendaftaran 659726-A telah dilantik secara rundingan
terus oleh MOF pada 27 April 2017 dan Surat Setuju Terima (SST) telah
ditandatangani pada 31 Mei 2017. Tempoh kontrak bermula pada 1 Jun
2017 hingga 31 Mei 2019 dengan nilai kontrak RM684,760. Bagaimanapun,
kontrak hanya ditandatangani oleh Pengarah Eksekutif Kewangan UKM pada
10 Oktober 2017 iaitu melebihi tempoh empat (4) bulan yang ditetapkan
dengan kelewatan selama selama 10 hari.
c. KPM juga mengarahkan UKM untuk memastikan source code dan data
adalah Hak Milik Kerajaan. Selain itu, skop dan dokumentasi sistem perlu
diserahkan kepada Pusat ICT UKM bagi membolehkan penambahbaikan dan
penyenggaraan sistem dibuat secara in-house pada masa akan datang.
Semakan Audit mendapati terma tersebut tidak dimasukkan ke dalam
kontrak perolehan antara UKM dengan kontraktor terlibat menyebabkan hak
milik sistem yang dibangunkan tidak dapat dimiliki oleh UKM. Ini akan
melibatkan penambahan kos bagi penyenggaraan serta penambahbaikan
sistem pada masa akan datang setelah kontrak tersebut tamat.
d. Berdasarkan maklumat daripada Pusat PERMATApintar, source code tidak

dimasukkan dalam terma kontrak kerana akan menyebabkan kos kontrak
bertambah. Peruntukan yang diluluskan oleh KPM tidak mengambil kira kos
pemindahan teknologi termasuk source code. Pihak Pusat PERMATApintar
sedang dalam proses membangunkan sistem yang setara secara in-house
mulai bulan Februari 2019.
Jabatan Bendahari UKM mengambil maklum dan akur dengan teguran Audit dan
telah menambah baik prosedur berkaitan. Selepas rundingan pada 18 Januari
2019 dijalankan oleh pihak Pusat PERMATApintar, pihak syarikat bersetuju
untuk memberi source code kepada Pusat PERMATApintar. Sehubungan itu,
Pusat PERMATApintar dalam proses memohon perlanjutan kontrak baru yang
melibatkan aktiviti-aktiviti pembangunan, naik taraf dan operasi sistem serta
pemindahan teknologi (transfer of technology).
Pada pendapat Audit, dengan pemilikan source code dan sistem yang
dibangunkan akan memudahkan Pusat PERMATApintar dalam proses
pengambilan pelajar pada masa akan datang.
10--250
Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun 2018
2018 SiriSiri
1 1
PProgram
ERMATApintar
Bab 10 b.indd 250 28/06/2019 11:39 AM


program PERMATApintar telah berjaya mencapai objektif yang ditetapkan iaitu untuk
mencungkil dan melahirkan pelajar pintar cerdas dari awal usia. Bagaimanapun terdapat
kelemahan dalam pemantauan pelaksanaan bagi pembinaan dan pengurusan kontrak
perkhidmatan Kolej PERMATApintar yang merugikan UKM.
8. SYOR AUDIT
Bagi mempertingkatkan prestasi Program PERMATApintar, adalah disyorkan pihak

terlibat mengambil tindakan seperti berikut:
8.1. Pusat PERMATApintar UKM melaksanakan program promosi dan strategi

menyeluruh serta hebahan kepada sekolah terutama sekolah di pedalaman untuk
menarik minat pelajar mengikuti program pembelajaran di Kolej PERMATApintar;
8.2 UKM menubuhkan Jawatankuasa Siasatan Dalaman bagi menyiasat kecuaian

pegawai dalam pengurusan kewangan dan penyediaan kontrak sehingga kontrak
ditandatangani oleh pegawai tanpa penurunan kuasa LPU;
8.3. UKM menyiasat dan mengambil tindakan sewajarnya terhadap pegawai yang
didapati cuai melaksanakan tanggungjawab dalam pengurusan dan pentadbiran
kontrak bagi menjaga kepentingan UKM khususnya melibatkan bayaran dan syarat
kontrak yang menyebabkan kerugian kepada UKM;
8.4. UKM memastikan penglibatan PUU UKM secara menyeluruh dalam urusan
pentadbiran kontrak, Perlembagaan UKM dan undang-undang berkaitan kontrak;
dan
8.5. UKM melaksanakan kursus/latihan berkaitan Pengurusan Kewangan dan

Pentadbiran Kontrak kepada pegawai terlibat.
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1 10
10- -251
251
Bab 10 b.indd 251 28/06/2019 11:39 AM

Bab 10 b.indd 252 28/06/2019 11:39 AM
PENUTUP
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 C- A

Penutup
C Penutup.indd 1 28/06/2019 12:02 PM

C-B Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Penutup
C Penutup.indd 2 28/06/2019 12:02 PM

PENUTUP
1. Pada umumnya, Kementerian/Jabatan/Agensi Kerajaan mempunyai perancangan

yang baik untuk melaksanakan program/aktiviti/projek. Bagaimanapun, daripada segi
pelaksanaannya masih terdapat beberapa kelemahan yang perlu ditangani segera bagi
memastikan sesuatu program/aktiviti/projek dilaksanakan dengan cekap, ekonomi dan
mencapai objektif yang ditetapkan.
2. Berdasarkan pengauditan yang dijalankan, adalah didapati kelemahan dalam

pelaksanaan program/aktiviti/projek berpunca daripada beberapa faktor. Antaranya
adalah kurang pemantauan/penyeliaan oleh pihak yang dipertanggungjawabkan,
kurang kepakaran teknikal dan kebergantungan sepenuhnya kepada perunding/
kontraktor. Selain itu, ia juga berpunca daripada ketiadaan penyelarasan antara agensi
yang terlibat serta masalah dalaman yang dihadapi oleh kontraktor. Kelemahan ini
menyebabkan program/aktiviti/projek tidak dapat disiapkan dalam tempoh ditetapkan,
kualiti kerja tidak memuaskan, kos program/aktiviti/projek meningkat dan Kerajaan
tidak mendapat nilai faedah terbaik wang yang dibelanjakan (best value for money).
Objektif pelaksanaan program/aktiviti/projek juga tidak dapat dicapai sepenuhnya dan
kurang memberi impak kepada kumpulan sasaran. Sehubungan ini, adalah disyorkan
perkara berikut:
a. kajian terperinci dijalankan terlebih dahulu terhadap sesuatu projek Kerajaan

sebelum ia diluluskan untuk pelaksanaan. Bagi tujuan ini, selaras dengan Arahan
Perbendaharaan 182.1, Jabatan/Agensi perlu mengemukakan maklumat lengkap
seperti kedudukan status tapak projek, ringkasan projek, siling projek,
peruntukan tahunan dan jadual pelaksanaan projek kepada jabatan teknikal.
Langkah ini perlu untuk memastikan semua projek dilaksanakan mengikut jadual
dan Kerajaan mendapat nilai faedah terbaik bagi wang yang dibelanjakan (best
value for money);
b. perancangan bersepadu antara Jabatan/Agensi terlibat perlu dilakukan di

peringkat awal pelaksanaan projek, terutama bagi projek yang besar. Contohnya
Jabatan Perkhidmatan Pembetungan, Jabatan Alam Sekitar, Jabatan Pengairan
dan Saliran, Pihak Berkuasa Tempatan, Jabatan Bomba dan Penyelamat,
pembekal utiliti seperti air, elektrik dan telekomunikasi, Pejabat Tanah serta
Kerajaan negeri. Mereka yang terlibat perlu dibawa berunding sebelum sesuatu
projek dilaksanakan supaya semua kemudahan asas dapat disediakan dan
kelancaran projek tidak terjejas;
c. Kementerian/Jabatan hendaklah mematuhi Panduan Pelaksanaan Pengurusan

Nilai dalam program/projek Kerajaan yang dikeluarkan oleh Unit Perancang
Ekonomi, Kementerian Hal Ehwal Ekonomi bagi projek-projek yang bernilai
melebihi RM50 juta;
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 C - 1 C- 1
PPenutup
enutup
C Penutup.indd 1 28/06/2019 12:02 PM

d. Kementerian/Jabatan hendaklah mematuhi Pekeliling Unit Perancang Ekonomi
Bilangan 1 Tahun 2015 bertarikh 30 November 2015: Penambahbaikan
Pelaksanaan Pengurusan Nilai dan Garis Panduan dan Peraturan Bagi
Perancangan Bangunan dalam Program/Projek Kerajaan Persekutuan semasa
merancang dan mereka bentuk projek-projek bangunan. Ini bagi memastikan
bangunan yang akan dibina mematuhi piawaian dan kos yang telah ditetapkan;
e. Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan perlu mahir dalam prosedur perolehan dan

memberi latihan secukupnya kepada pegawai-pegawai yang terlibat dalam
pengurusan perolehan. Langkah ini penting untuk mengelakkan salah laku,
ketirisan dan memastikan kepentingan Kerajaan terpelihara serta Kerajaan
mendapat nilai faedah terbaik bagi setiap perolehan;
f. penguatkuasaan dan pemantauan hendaklah dipertingkatkan untuk memastikan

projek/program/aktiviti dapat dilaksanakan mengikut jadual serta mematuhi
syarat dan spesifikasi kontrak yang ditetapkan. Ini bagi mengelakkan
pembaziran dan kegagalan mencapai impak yang diharapkan daripada
pelaksanaan projek/program/aktiviti;
g. Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan perlu mempertingkatkan pengurusan aset

Kerajaan untuk mengelakkan pembaziran dan memandang serius tugas
penyenggaraan, pemantauan dan penyeliaan. Rekod mengenai aset perlu
sentiasa dikemas kini sebagai persiapan Kerajaan Persekutuan ke arah
pelaksanaan perakaunan akruan;
h. Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan hendaklah menubuhkan Jawatankuasa

Siasatan terhadap isu-isu yang ada unsur penyelewengan, pembaziran dan
pemborosan. Tindakan tatatertib atau surcaj perlu diambil terhadap pegawai
yang telah terbukti cuai/gagal melaksanakan tanggungjawabnya tanpa sebab-
sebab yang munasabah sehingga menyebabkan Kerajaan menanggung
kerugian; dan
i. sebagai bukti komitmen yang tinggi, Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan

hendaklah mengambil tindakan segera terhadap teguran Ketua Audit Negara.
Laporan tindakan dan dokumen sokongan berkaitan hendaklah dikemukakan
kepada Bahagian Susulan Audit, Jabatan Audit Negara bagi membolehkan segala
status tindakan dikemas kini dalam Sistem Dashboard Jabatan Audit Negara.
3. Memandangkan pengauditan yang dijalankan oleh Jabatan Audit Negara adalah

berdasarkan kepada pensampelan dan skop tertentu, Ketua Setiausaha Kementerian/
Ketua Jabatan yang berkenaan perlu menjalankan pemantauan rapi dan pemeriksaan
secara menyeluruh. Ia bertujuan untuk menentukan sama ada program/aktiviti/projek
lain juga mempunyai kelemahan yang sama dan seterusnya mengambil tindakan
pembetulan dan penambahbaikan. Sehubungan ini, Unit Audit Dalam selain daripada
menjalankan penilaian terhadap sistem kawalan dalaman, perlu juga diminta untuk
C - 2C - 2 Laporan Ketua
Laporan Ketua Audit
AuditNegara
NegaraTahun
Tahun2018 SiriSiri
2018 1 1
PPenutup
enutup
C Penutup.indd 2 28/06/2019 12:02 PM

menjalankan pengauditan prestasi bagi menentukan sejauh mana program/aktiviti/
projek telah dilaksanakan dengan cekap, ekonomi dan berkesan.
4. Di samping memenuhi kehendak perundangan, saya berharap laporan ini dapat

dijadikan asas untuk memperbaiki segala kelemahan, memantapkan lagi usaha
penambahbaikan serta meningkatkan akauntabiliti dan integriti Sektor Awam di
Malaysia. Laporan ini juga penting dalam usaha Kerajaan untuk meningkatkan
produktiviti, kreativiti dan inovasi dalam perkhidmatan awam serta mewujudkan budaya
kerja yang cepat, tepat dan berintegriti.
Ketua Audit Negara

Malaysia
Putrajaya
24 Jun 2019
Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit NegaraTahun
Negara Tahun2018
2018Siri
Siri 1
1 C - 3 C- 3
PPenutup
enutup
C Penutup.indd 3 28/06/2019 12:02 PM

C Penutup.indd 4 28/06/2019 12:02 PM
AKRONIM
Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 C- 5

Penutup
C Penutup.indd 5 28/06/2019 12:02 PM

C-6 Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1
Penutup
C Penutup.indd 6 28/06/2019 12:02 PM

AKRONIM BSTP
Bahagian Sumber dan Teknologi
Pendidikan
BTM Bahagian Teknologi Maklumat
AB Access Block
Bahagian Teknologi Maklumat dan
AC Availability Charges BTMR
Rekod
ADSL Asymmetric Digital Subscriber Line BTP Bahagian Teknologi Pendidikan
AHU Air Handling Unit Bahagian Teknologi Pendidikan
BTPN
AKM Akta Komunikasi dan Multimedia Negeri
AKS Agensi Kawal Selia Bahagian Teknologi Pendidikan

BTPNP
Negeri Perak
Akta 122 Akta Kawalan Bekalan 1961
Bahagian Teknologi Pendidikan
Akta 144 Akta Kemajuan Petroleum 1974 BTPNS
Negeri Sarawak
AP Advance Placement Bahagian Teknologi Pendidikan
BTPNT
Negeri Terengganu
APDM Aplikasi Pangkalan Data Murid
BUU Bahagian Undang-Undang
APK Arahan Perubahan Kerja
APM Automatic Price Mechanism BWS Bed watcher System
ARI Average Recurrence Interval CA Concession Agreement
ARSM Agensi Remote Sensing Malaysia

Comprehensive Advance
CAIP
Intelligence Platform
ASM Akademi Sains Malaysia
CBU Completely Build-Up
ATM Angkatan Tentera Malaysia
Certificate of Completion and
CCC
AUP Agreed Upon Procedures Compliance
BAS Building Automation System CCI Creative Content Industry
Bahagian Dasar Saraan dan CCP Contract Coordination Panel
BDSP
Pengurusan
CCTV Closed-Circuit Television
BER Beyond Economic Repair
Computerised Facility Management
CFMS
Bio- Saringan Kesihatan di Negara System
Medical Sumber
CGPA Purata Nilai Gred Kumulatif
BLMT Built-Lease-Maintain-Transfer
CH Chainage
BMS Building Management System
Construction Industry Development
CIDB
BNM Bank Negara Malaysia Board
BOM Bill of Material CIF Community Innovation Fund
BOR Bed Occupancy Rate CKD Completely Knocked Down
Borang K1 Borang Kastam No. 1 Construction Labour Exchange
CLAB
Berhad
Borang K8 Borang Kastam No. 8
CLBG Company Limited by Guarantee
BP Blood Pressure
CMGD Certificate of Making Good Defects
BPA Bahagian Pekerja Asing
CMM Coordinate Measuring Machine
BPB Bahagian Pengurusan Banjir
Computerized Maintenance
BPK Bahagian Projek Khas CMMS
Management System
Bahagian Perkhidmatan
BPKP CNC Certificate of Non-Completion
Kejuruteraan Pertahanan
CO Course Outline
BPP Bahagian Pembangunan Pelajaran
CoA Certificate of Availability
BPPA Bahagian Pengurusan Pekerja Asing
CoAc Certificate of Acceptance
BQ Bill of Quantities
COM Check Out Memo
BSA Body Surface Area
CP Condition Precedent
Laporan Ketua Audit

NegaraTahun
Tahun2018
2018 1 1D
Siri
Siri - 1 D- 1
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 1 28/06/2019 12:02 PM

CPC Certificate of Practical Completion Emergency Medicine and Trauma
EMTSP
Services Policy
CPM Critical Path Method
EOT Extension of Time
Collection, Processing, Packaging
CPPC Centre atau Pusat Pengumpulan, EPP Entry Point Project
Pemprosesan dan Pembungkusan
Sistem Pengurusan Pekerja Asing
ePPAx
CR Cement Render Bersepadu
Commercialisation of Research and ERM Enterprise Registration Management
CRDF
Development Fund
Emergency and Trauma
ETD
CSR Corporate Social Responsibility Department
CSSD Central Sterile Services Department Economic Transformation
ETP
Programme
CSU Compact Substation Unit
FAS Fire Alarm System
CT Computerized Tomography
FAT Final Acceptance Test
Screening for Cardiovascular
CVD
Disease FC Final Certificate
DB Distribution Board FCC Fire Control Centre
DCWS District Cooling Water System FIMI Film in Malaysia Incentive
DE Development Expenses FIMO Film in Malaysia Office
DF Direct Feed Perbadanan Kemajuan Filem
FINAS
Nasional Malaysia
DLP Defect Liability Period
Flagship- Flagship-Dana Sains, Teknologi dan
DMO Delivery Management Office
DSTIN Inovasi Negara
Department of Agriculture atau
DOA FLL First Lego League
Jabatan Pertanian
FMA Akta Kilang dan Jentera 1967
Department of Occupational Safety
and Health atau Jabatan Foreign Workers’ Medical
DOSH FOMEMA
Keselamatan dan Kesihatan Examination
Pekerjaan
FR Fire Resistant
DSA Dasar Sedia Ada
Fundamental Research Grant
FRGS
Double Tax Deduction Scheme
DTD Initiatives atau Potongan Cukai
FT Full Time
Berganda
Foreign Workers Centralized
DTHO Desa Tun Hussein Onn FWCMS
Management System
DVM Diploma Vokasional Malaysia
FYK Firma Yang Kompeten
EC Economic Council
G.I Galvanised Iron
ECG Electrocardiography
GAP Amalan Pertanian Baik
ECRL East Coast Rail Link
PPP Public Private Partnership
Efficiency of Electro-Convulsive
ECT GB Gypsum Board
Treatment
GBP Gudang Berlesen Persendirian
EF Epoxy Flooring
Graduate Employability
eHIS Hospital Information System GEMS
Management Scheme
EIF Enterprise Innovation Fund
GFA Gross Floor Area
EIRR Equity Internal Rate of Return
GLC Government Linked Company
ELR Earth Leakage Relay
Government-Linked Investment
GLIC
EMAL Electrical Material Approval List Companies
EMR Electronic Medical Records GPB Gudang Perkilangan Berlesen
EMRS Emergency Medical Rescue Service GPS Gred Purata Sekolah
DD
- 2- 2 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit Negara
Negara Tahun
Tahun 20182018
Siri 1Siri 1
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 2 28/06/2019 12:02 PM

GST Goods and Services Tax JCS Job Clearing System
GWT1 Glazed Wall Tiles Japan International Cooperation
JICA
Agency
GZ Green Zone atau Zon Hijau
JIM Jabatan Imigresen Malaysia
High Impact Project atau Projek
HIP
Berimpak Tinggi Jawatankuasa Kerjasama Awam
JKAS
Swasta
HKajang Hospital Kajang
JKD Jawatankuasa Kelulusan Dana
HKL Hospital Kuala Lumpur
JKDM Jabatan Kastam Diraja Malaysia
HPTP Hab Pendidikan Tinggi Pagoh
Jabatan Keselamatan dan Kesihatan
Human Resources Development JKKP
HRDF Pekerja
Fund
Jawatankuasa Kabinet Mengenai
HS Code Harmonized System Code JKK-PA
Pekerja Asing
HSelayang Hospital Selayang
JKKPA- Jawatankuasa Kabinet Mengenai
HSerdang Hospital Serdang PATI PATI
HT Homogenous Tiles JKN Jabatan Kesihatan Negeri
Hospital Tengku Ampuan Rahimah Jawatankuasa Kabinet
HTAR JKPS
Klang Pembangunan Sukan
Information and Communication Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan
ICT JKPTG
Technology Galian
ICU Intensive Care Unit JKR Jabatan Kerja Raya
ID Identification JPA Jabatan Perkhidmatan Awam
IF Inter Facility Jawatankuasa Pengesahan Bayaran
JPBTN
dan Tuntutan Negeri
IIS Integrated Immigration System
Jawatankuasa Perolehan Teknologi
IL Invert Level JPICT
Maklumat dan Komunikasi
Institute of Leadership and JPK Jabatan Pembangunan Kemahiran
ILD
Development
JPM Jabatan Perdana Menteri
Institut Latihan Kementerian
ILKKM
Kesihatan Malaysia Jawatankuasa Perolehan Menteri
JPMK II
Kewangan II
IoT Internet of Things
JPN Jabatan Pendidikan Negeri
IP Internet Protocol
JPNP Jabatan Pendidikan Negeri Perak
IPG Industri, Petroleum & Gas
JPNS Jabatan Pendidikan Negeri Sarawak
IPGM Institut Pendidikan Guru Malaysia
IPT Institusi Pengajian Tinggi Jabatan Pendidikan Negeri
JPNT
Terengganu
IPTA Institut Pengajian Tinggi Awam
JPP Jawatankuasa Pemandu Projek
IPTS Institut Pengajian Tinggi Swasta
Jawatankuasa Perancangan dan
IRC International Robot Contest JPPA
Perkembangan Akademi
ISC Immigration Security Clearance Jawatankuasa Pemantauan dan
JPPD
ISP Pembekal Khidmat Internet Penilaian Dana
International Invention, Innovation Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan

ITEX JPPH
and Technology Exhibition Harta
ITP Imbuhan Tetap Perumahan Jabatan Pendidikan Politeknik dan

JPPKK
Kolej Komuniti
JAN Jabatan Audit Negara
JPS Jabatan Pengairan dan Saliran
JANM Jabatan Akauntan Negara Malaysia
JSD Jawatankuasa Strategik Dana
Jabatan Bomba dan Penyelamat
JBPM JTICT Jawatankuasa Teknikal ICT
Malaysia
Laporan Ketua Audit

NegaraTahun
Tahun2018
2018 1 1D
Siri
Siri - 3 D- 3
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 3 28/06/2019 12:02 PM

Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung LOS Length of Stay
JTKSM
Malaysia
LPF Lembaga Penapisan Filem Malaysia
Kementerian Air, Tanah dan
KATS Lembaga Perindustrian Nanas
Sumber Asli LPNM
Malaysia
KBK Kes Bukan Kecemasan
LPU Lembaga Pengarah Universiti
KDN Kementerian Dalam Negeri
LTB Light Traffic Bridge
Kebenaran Kebenaran di bawah Akta Kemajuan
LV Low Voltage
PDA Petroleum 1974
m2 Meter Persegi
KKB Kolej-Kolej Bersekutu
MUDA Agricultural Development
Kementerian Kemajuan Luar Bandar MADA
KKLW Authority
dan Wilayah
Modernisation and Management
KKM Kementerian Kesihatan Malaysia
Planning Unit atau Unit Pemodenan
MAMPU
Kementerian Komunikasi dan Tadbiran dan Perancangan
KKMM
Multimedia Malaysia Pengurusan Malaysia
KKR Kementerian Kerja Raya MAR Laporan Pencapaian Milestone
KLIA Kuala Lumpur International Airport MATM Markas Angkatan Tentera Malaysia
KLIA2 Kuala Lumpur International Airport 2 Malaysia External Trade
MATRADE
Development Corporation
Kulliyah of Languages and
KLM
Management Mbps Megabit sesaat
KM Kebenaran Merancang MC Maintenance Charges
KP Ketua Pengarah Malaysia Digital Economy
MDEC
Corporation Sdn. Bhd.
Kementerian Perdagangan Dalam
KPDNHEP
Negeri dan Hal Ehwal Pengguna MDN Menteri Dalam Negeri
KPI Key Performance Indicator MEA Kementerian Hal Ehwal Ekonomi
KPK Kelulusan Perubahan Kerja Medical Emergency Coordinating
MECC
Centre
Kementerian Perumahan dan
KPKT
Kerajaan Tempatan Kementerian Pembangunan
MED
Usahawan
KPM Kementerian Pendidikan Malaysia
Kementerian Tenaga, Sains,
KPT Kementerian Pengajian Tinggi
MESTECC Teknologi, Alam Sekitar dan
Kurikulum Standard Kolej Perubahan Iklim
KSKV
Vokasional
MFAP Main Fire Alarm Panel
KSM Kementerian Sumber Manusia
MJM Memorandum Jemaah Menteri
KSU Ketua Setiausaha
Mesyuarat Jawatankuasa Tindakan
MJTP
KV Kolej Vokasional Pembangunan
Liquidated and Ascertained MK TD Markas Tentera Darat Malaysia
LAD
Damages
mm milimeter
LAN Local Area Network
MM2H Malaysia My Second Home
LCE Lower Certificate of Education
Kementerian Pertanian dan Industri
MoA
LED Light Emitting Diode Asas Tani
Lesen Barang Kawalan Berjadual di MoF Kementerian Kewangan
Lesen CSA
bawah Akta 122
Kementerian Sains, Teknologi dan
MOSTI
LEV Local Exhaust Ventilation Inovasi
LHDN Lembaga Hasil Dalam Negeri MoU Memorandum of Understanding
LKAN Laporan Ketua Audit Negara MPK Manual Prosedur Kerja
LoA Limit of Authority MPM Majlis Peperiksaan Malaysia
DD
- 4- 4 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit Negara
Negara Tahun
Tahun 20182018
Siri 1Siri 1
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 4 28/06/2019 12:02 PM

MQA Malaysian Qualifications Agency PDA Preliminary Detailed Abstract
MRF Maintenance Reserve Fund PDN Bahagian Perdagangan Dalam Negeri
MRSM Maktab Rendah Sains Mara PdP Pengajaran dan Pembelajaran
MS ISO Quality Management System PDPA Akta Perlindungan Data Peribadi
MSP Multi-Sourcing Parts PDRM Polis Diraja Malaysia
Mt Metrik Tan PdT Pengurusan dan Pentadbiran
MTC Malaysian Triage Category PEEP Positive End Expiratory Pressure
MTL Markas Tentera Laut Performance Management and
PEMANDU Delivery Unit atau Unit Pengurusan
MTU Markas Tentera Udara
Prestasi dan Pelaksana
Malaysian Good Agricultural
myGAP PERTEK Bahagian Perkhidmatan Teknik
Practices
PFI Private Finance Initiative
MyIMMs Sistem Imigresen Malaysia
PhIS Pharmacy Information System
MyIPO Perbadanan Harta Intelek Malaysia
PHK Pelarasan Harga Kontrak
NACSA National Cyber Security Agency
PERMATApintar High School
NBOS National Blue Ocean Strategy PHSD
Diploma
NCR Non Conformance Report
Pengerang Integrated Petroleum
PIPC
Non Governmental Organization Complex
NGO
atau Badan Bukan Kerajaan
PKA Peruntukan Khas Agensi
National Key Economic Area atau
NKEA PKG Pusat Kegiatan Guru
Bidang Ekonomi Utama Negara
PKK Pusat Khidmat Kontraktor
National Occupational Skills
NOSS
Standard PKN Pengarah Kastam Negeri
NUTP Notis Untuk Tujuan Penamatan PKS Perusahaan Kecil dan Sederhana
O&M Operation and Maintenance PLKS Pas Lawatan Kerja Sementara
OA Objek Am PMC Project Monitoring Community
Outdoor Customer Premise PMR Penilaian Menengah Rendah
OCPE
Equipment
PMS Patient Management System
OKU Orang Kurang Upaya
Project Monitoring Team atau
PMT
OS Objek Sebagai Pasukan Pemantauan Projek
OSC One Stop Centre PP Pengarah Projek
OSCC One Stop Crisis Centre PPCS Program Perkhemahan Cuti Sekolah
OYK Orang Yang Kompeten PPD Pejabat Pendidikan Daerah
P&P Pengajaran dan Pembelajaran PPF Pejabat Pengurusan Fasiliti
PAAT Perintah Am Angkatan Tentera PPK Pertubuhan Peladang Kawasan
PAK-21 Pembelajaran Abad Ke-21 PPKB Peraturan-Peraturan Kawalan
1974 Bekalan 1974
PATI Pendatang Asing Tanpa Izin
PPM Planned Preventive Maintenance
PATM Perintah Angkatan Tentera Malaysia
PPP Public Private Partnership
PBC Pulau Bebas Cukai
Pelan Pembangunan Pendidikan
PBM Pihak Berkuasa Melantik PPPM
Malaysia
PBT Pihak Berkuasa Tempatan
PPRN Public-Private Research Network
PC Provisional Certificate
PRJ Perumahan Rakyat Johor
PCBS Public Cellular Blocking Systems
Professional Training and Education
PD Project Director PROTEGE
for Growing Entrepreneurs
Laporan Ketua Audit

NegaraTahun
Tahun2018
2018 1 1D
Siri
Siri - 5 D- 5
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 5 28/06/2019 12:02 PM

PSA Procedural Sedation and Analgesia RZ Red Zone atau Zon Merah
PSC Public Sector Comparator S.O. Superintending Officer
Pelan Strategik Pendidikan Tinggi SBP Sekolah Berasrama Penuh
PSPTN
Negara SDPB Sime Darby Property Berhad
Peperiksaan Pentaksiran Sime Darby Pagoh Development
PT3 SDPDSB
Tingkatan 3 Sdn. Bhd.
PTBK Pegawai Tak Bertauliah Kanan Seksyen Ekonomi Alam Sekitar dan
SEASSA
Sumber Asli
PTBR Pegawai Tak Bertauliah Rendah
SFAP Sub-Fire Alarm Panel
PTE Perintah Tetap Eksais
SGE School of Global Excellence
PTJ Pusat Tanggungjawab
SHO Safety and Health Officer
PTKS Pejabat Tanah Kota Setar
SI Soil Investigation
PTP Pesuruhjaya Tanah Persekutuan
Institut Piawaian dan Penyelidikan
PTSN Politeknik Tun Syed Nasir SIRIM
Perindustrian Malaysia
Agensi Pusat Permohonan SJKC Sekolah Jenis Kebangsaan Cina
PUSPAL Penggambaran Filem dan
Persembahan Artis Luar Negara SJKT Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil
PUU Penasihat Undang-Undang SK Sekolah Kebangsaan
PVC Polyvinyl Chloride SKAB Sungai Kedah Anak Bukit
Qualifying Malaysian Production SKD Semi Knocked Down

QMPE
Expenditure Suruhanjaya Komunikasi dan
SKMM
QMS Sistem Panggilan Nombor Digital Multimedia Malaysia
R&D Research and Development SKP Seksyen Khidmat Pengurusan
RAJD Rejimen Askar Jurutera Diraja SL Suspect List

SL1M Skim Latihan 1 Malaysia
REP Returning Expert Programme
SLA Service Level Agreement
RH Relative Humidity
SLKON Sistem Lejar Kontrak
Rompin Integrated Pineapple
RIPP Plantation atau Ladang Nanas SMA Sekolah Menengah Agama
Bersepadu Rompin SME Subject Matter Expert
RKAT Rumah Keluarga Angkatan Tentera SMK Sekolah Menengah Kebangsaan
RMKe-9 Rancangan Malaysia Kesembilan Sekolah Menengah Kebangsaan
SMKA
RMKe-10 Rancangan Malaysia Kesepuluh Agama
RMKe-11 Rancangan Malaysia Kesebelas SMPC Sistem Maklumat Pengurusan Cukai
RMS Revenue Monitoring Solution SMT Sekolah Menengah Teknik
RoC Registrar of Company SOA Schedule of Accommodation
ROW Right of Way SOC Sector Operational Centre
RP2 Rolling Plan 2 SOP Standard Operating Procedures
RP3 Rolling Plan 3 SoW Statement of Work
Bahagian Pengurusan Subsidi SP Special Project

RS
Petroleum Kenderaan Surat Pekeliling Akauntan Negara
SPANM
RSA Road Safety Audit Malaysia
RTB Rancangan Tebatan Banjir SPBT Sijil Pengesahan Bahan Tanaman
RTh Refrigeration Ton per hour Sektor Pembangunan e-

SPeP
Pembelajaran
RTM Radio Televisyen Malaysia
SPH Struktur Perlindungan Hujan
DD
- 6- 6 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit Negara
Negara Tahun
Tahun 20182018
Siri 1Siri 1
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 6 28/06/2019 12:02 PM

SPK Seksyen Projek Khas TUDM Tentera Udara Diraja Malaysia
SPM Sijil Pelajaran Malaysia Pendidikan Teknikal dan Latihan
TVET
Vokasional
SPMI Seksyen Pembangunan Modal Insan
UAE Emiriah Arab Bersatu
SpO2 Pulse Oximeter Oxygen Saturation
UAT User Acceptance Test
Sistem Pendaftaran Pesakit
SPP
(Outpatient) Urine Full Examination and
UFEME
Microscopy Examination
SPPA Sistem Permohonan Pekerja Asing
Universiti Islam Antarabangsa
Sistem Pendaftaran Pesakit Dalam UIAM
SPPD Malaysia
(Inpatient)
SPPII Sistem Pemantauan Projek II UiTM Universiti Teknologi MARA
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah UKAS Unit Kerjasama Awam Swasta

SPRM
Malaysia
UKM Universiti Kebangsaan Malaysia
Sistem Pengurusan Senggaraan
SPSKTD
Kem Tentera Darat UN R101 United Nation Regulation No. 101
SPV Special Purpose Vehicle United Nations Educational,
UNESCO
SRP Sijil Rendah Pelajaran Scientific and Cultural Organisation
SSBJ Sekolah Sukan Bukit Jalil UPE Unit Perancang Ekonomi
SSBP Sekolah Sukan Bandar Penawar UPEN Unit Perancang Ekonomi Negeri
SSM Sekolah Sukan Malaysia Unit Penyenggaraan Kem Angkatan

UPKAT
Tentera
SST Surat Setuju Terima
UPSR Ujian Peperiksaan Sekolah Rendah
Sekolah Sukan Tunku Mahkota
SSTMI UPU Unit Pengambilan Universiti
Ismail
STAM Sijil Tinggi Agama Malaysia URL Uniform Resource Locator

UTEM Universiti Teknikal Malaysia Melaka
STEMI ST Elevation Myocardial Infarction
UTHM Universiti Tun Hussein Onn Malaysia
STPM Sijil Tinggi Peperiksaan Malaysia
UTM Universiti Teknologi Malaysia
SUB Setiausaha Bahagian VA Value Assessment
SUKMA Sukan Malaysia VDI Virtual Desktop Infrastructure
SVM Sijil Vokasional Malaysia VDR Visa Dengan Rujukan
T&C Testing and Commissioning Value Engineering atau
VE
TALENTCorp Talent Corporation Malaysia Berhad Kejuruteraan Nilai
TCA Penilaian Teknikal dan Komersial VLE Virtual Learning Environment
TKPM Taman Kekal Pengeluaran Makanan VM Value Management

TLDM Tentera Laut Diraja Malaysia Value Management Lab atau
VMLab
Makmal Pengurusan Nilai
TM Telekom Malaysia
VSAT Very Small Aperture Terminal
TNB Tenaga Nasional Berhad
WC Water Closet
Total Maintenance Management
TOMMS World Health Organization atau
System WHO
Pertubuhan Kesihatan Sedunia
TOR Term of Reference
WI-FI Wireless Fidelity
Tourism
Malaysia Tourism Promotion Board WIM Written Instruction Materials
Malaysia
TPM Timbalan Perdana Menteri Workload Indicators of Staffing
WISN
Need
TS Timber Strip
WJP Wang Jaminan Pelaksanaan
TSA Technical Specification Adherence
WO Work Order
Laporan Ketua Audit

NegaraTahun
Tahun2018
2018 1 1D
Siri
Siri - 7 D- 7
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 7 28/06/2019 12:02 PM

WP Wilayah Persekutuan
World of Robotics National
WRC
Championship
WYIE World Young Inventors Exhibition
YAB Yang Amat Berhormat
YB Yang Berhormat
YZ Yellow Zone atau Zon Kuning
1BestariNet Receiver Integrated
1BRIS
System
1PP 1Pekeliling Perbendaharaan
3D Dirty, Dangerous and Difficult
DD
- 8- 8 Laporan
Laporan Ketua
Ketua Audit
Audit Negara
Negara Tahun
Tahun 20182018
Siri 1Siri 1
A k rAkronim
onim
C Penutup.indd 8 28/06/2019 12:02 PM

JABATAN AUDIT NEGARA MALAYSIA
NO. 15, ARAS 1- 5
PERSIARAN PERDANA, PRESINT 2
PUSAT PENTADBIRAN KERAJAAN PERSEKUTUAN, 62518 PUTRAJAYA
www.audit.gov.my
WJD012266
Untitled-1 2 B COVER AUDIT FEDERAL LAMPIRAN B_edit by abai.indd 1 04/07/2019 3:38 PM

Lkan2018s1 - Aktiviti Kem Jab BBP

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lkan2018s1 - Aktiviti Kem Jab BBP

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LAPORAN

KETUA AUDIT NEGARA

JABATAN AUDIT NEGARA MALAYSIA

jabatan audit negara malaysia

01 T.page.indd 1 28/06/2019 9:19 AM

Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 iii

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 3 28/06/2019 9:22 AM

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 4 28/06/2019 9:22 AM

KATA PENDAHULUAN A-1

1 JABATAN PERDANA MENTERI

3 KEMENTERIAN PERTANIAN DAN INDUSTRI ASAS TANI

4 KEMENTERIAN AIR, TANAH DAN SUMBER ASLI

5 KEMENTERIAN DALAM NEGERI

6 KEMENTERIAN TENAGA, SAINS, TEKNOLOGI, ALAM

7 KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 v

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 5 28/06/2019 9:22 AM

8 KEMENTERIAN KOMUNIKASI DAN MULTIMEDIA MALAYSIA

10 KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

vi Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 6 28/06/2019 9:22 AM

Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 vii

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 7 28/06/2019 9:22 AM

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 8 28/06/2019 9:22 AM

1.1. Pengauditan Penyata Kewangan - untuk memberi pendapat sama ada

1.2. Pengauditan Pematuhan - untuk menilai sama ada pengurusan

1.4. Pengauditan Pengurusan Syarikat Kerajaan - untuk menilai sama ada

3. Secara umumnya, program/aktiviti/projek Kerajaan telah dilaksanakan mengikut

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 1 28/06/2019 9:22 AM

4. Kelemahan tersebut antara lain disebabkan oleh kecuaian dalam mematuhi

6. Auditor General’s Dashboard sejak diperkenalkan pada 31 Mei 2013 telah

7. Saya ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada semua pegawai

(DATO’ NIK AZMAN NIK ABDUL MAJID)

02 Kandungan n Pendahuluan.indd 2 28/06/2019 9:22 AM

Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2018 Siri 1 B-A

03 Inti sari.indd 1 28/06/2019 10:51 AM

03 Inti sari.indd 2 28/06/2019 10:51 AM

1 JABATAN PERDANA MENTERI

- PENGURUSAN PROGRAM PEMBANGUNAN SOSIOEKONOMI MASYARAKAT

c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan program

03 Inti sari.indd 1 28/06/2019 10:51 AM

i. MITRA perlu menyediakan pangkalan data yang menyeluruh serta

B - 2B - 2 Laporan Ketua Ketua Audit

03 Inti sari.indd 2 28/06/2019 10:51 AM

v. MITRA perlu menyediakan SOP terperinci berserta dengan templat akaun

vi. MITRA juga perlu meningkatkan pemantauan secara menyeluruh terhadap

- PENGURUSAN PROGRAM SKIM LATIHAN 1MALAYSIA

03 Inti sari.indd 3 28/06/2019 10:51 AM

c. Secara keseluruhannya, dapat dirumuskan bahawa Program SL1M tidak

iii. tiada sebarang perjanjian atau Memorandum of Understanding (MoU)

B - 4B - 4 Laporan Ketua Ketua Audit

03 Inti sari.indd 4 28/06/2019 10:51 AM

v. TalentCorp tidak pernah menyediakan penyata penyesuaian terhadap

vii. perancangan terperinci perolehan tidak disediakan sebelum pelaksanaan

viii. sebanyak 56 perolehan tidak mematuhi prosedur perolehan Kerajaan yang

- 25 (44.7%) perolehan bekalan/perkhidmatan yang setiap satunya bernilai

03 Inti sari.indd 5 28/06/2019 10:51 AM

PERBENDAHARAAN MALAYSIA/JABATAN KASTAM DIRAJA MALAYSIA

03 Inti sari.indd 6 28/06/2019 10:51 AM

b. Pengurusan pemberian subsidi LPG melibatkan tiga (3) Kementerian/Jabatan iaitu

c. Secara keseluruhannya, berdasarkan skop pengauditan, dapat dirumuskan bahawa

i. Wujud kelemahan dalam pengurusan bayaran subsidi antaranya:

03 Inti sari.indd 7 28/06/2019 10:51 AM