You are on page 1of 51

;=ka jk fYa%Ksh

úIh ud,dj
2021

uq,a <udúh ixj¾Ok yd m%d:ñl wOHdmk fomd¾;fïka;=j


cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u

1
fldúâ jix.; ;;a;ajh iu`. mdi,a isiqkag wysñ jQ mdi,a ld,h wkqj úIhud,d wdjrKhg fhdað; jevigyk i`oyd Wmfoia ud,dj

fldúâ - 19 jix.; ;;ajh fya;=fjka 2020 j¾Ifha iy 2021 j¾Ifha m<uq jk fY%aKsfha isg 5 jk fY%a‚h f;la m%d:ñl wOHdmk wjêfha
wOHdmkh yodrk isiqkag ie,lsh hq;= wOHhk ld,hla wysñ ù we;s nj ksÍlaIKh ù we;'

fuf,i isiqka yg bf.kqï ld,h wysñ ùu;a iuÕ wOHk j¾Ih wjidkfha B<Õ mka;sfha bf.kqug hdu i`oyd w;H wjYH bf.kqï wka;¾.;h
y`ÿkd.; hq;=j we;' fï i`oyd m<uqjk" fojk yd ;=kajk m%Odk wjê i`oyd oekgu;a y`ÿkdf.k we;s w;H wjYH bf.kqï ixl,am mokï
lrf.k tla tla mx;sfha isák isiqka yg B<Õ mx;shg hdug w;H wjYHu bf.kqï wka;¾.; we;=,;a my; i`oyka wdldrfha ie,eiaula ilia
lr we;'

ta wkqj m%d:ñl wOHdmk wjêfha tla tla fY%aKs i`oyd kj idudkH ;;a;ajh hgf;a wdjrKh l< yels wdldrfhka tla tla úIhg wod< w;H
wjYH bf.kqï wka;¾.; we;=,;a j úIh ks¾foaY ilia lr we;'

fuh i;s úiail bf.kqï b.ekaùï ie,eiaula ilia lr we;s w;r tla tla úIhkag wod< j ld,h i`oyd nr ;eîu isÿ lr we;af;a oekgu;a
i;shl ld,hla ;=< úIhka i`oyd fjka ù we;s ld,h ^wkqmd;hla jYfhka& ie,ls,a,g .ksñkaa h'

fldúâ - 19 jix.; ;;ajfha n,mEu wkqj mdi,a mj;ajk Èk .Kk iy isiqka leoùfï l%ufõo wkqj ilia lrk ,o w;HwjYH úIh wka;¾.;h
iqÿiq mßÈ l<ukdlrKh lr .ekSug Tng yels fõ' ;j ÿrg;a tla tla mdi,aj, bf.kqu" 2020 yd 2021 j¾Ij, lr we;s wdldrh wkqj fuys we;s
wka;¾.;h l<ukdlrKh lr .; yels fõ' ;jo mdi, ;=< úfYaIfhka ie,iqï lr bf.kqï l%ufõo wkqj fuys wka;¾.;h wdjrKh lsÍfï§
iqÿiq l%ufõo wkq.ukh lsÍug Tng ksoyi we;'

mj;sk úIh ud,djg wkql+,j ilia lrk ,o úIh wka;¾.;hg wod< fjka lr we;s ld,h mdif,a wjYH;djh wkqj .<md .ekSug o Tng
ksoyi we;'

fuu .Kkh lsÍu wkqj m<uq jk fY%a‚h yer iEu fY%aKshla i`oyd u fmr j¾Ifha wysñ jQ bf.kqï ld,h yd j¾;udk j¾Ifha wysñ jQ bf.kqï
ld,h hk j¾I folgu iy 2021 j¾Ifha bÈßfha § b.ekaúh hq;= úIh wka;¾.;h o i,ld w;HjYH bf.kqï wka;¾.; iys; j fuu ie,eiau
ilia lr we;'

flfia fj;;a bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh ;=< lKavdhï l%shdldrlï fhdackd lr we;s wjia:d fjf;d;a tys oS fldúâ fi!LHdrlaIs; Wmfoia
ud,djkag wkq.; j isiq orejkaf.a fi!LH wdrlaIKh ms<sn`oj o wjOdkh fhduq lrñka lghq;= lsÍu Tn i;= j.lSuls'

2
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH .=re
ld,h
bf.kqï ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu ud'foa'
meh
ksmqK;d msgq wxl
1 L2 ² jpkj, Yíouh L2 ms,s rys; wl=re fofla jpk 2 02
² ijkaoSfï l=i,;d fjkialï y`ÿkd ² wl=re fofla ,sùu yd lshùu ^;ksrE, u;& fY%A‚h
ixj¾Ok i`oyd ijka f.k Ndú; lrhs' jpk 43
fohs' ² ksjerÈ f,i wl=re ² wl=re ;=fka jpk ms,s rys; wl=re ;=fka jpk 2
S2 tl;= lr jpk ² wl=re y;f¾ ,sùu yd lshùu ^;ksrE, u;& fY%A‚h 03
² l:k l=i,;d lshjhs' jpk 44
ixj¾Okh i`oyd ² jpkhl we;s Yíoh S2
ms,s rys; wl=re y;f¾ jpk 2
l;d lrhs' y`ÿkd f.k ,shd ² wl=re fofla
,sùu yd lshùu ^;ksrE, u;& fY%A‚h 03
R2 olajhs' jpk
² wl=re ;=fka jpk fojk fY%a‚h isxy, lshùu 45
² lshùfï l=i,;d ² lshúfï l=i,;d
ixj¾Okh i`oyd m%o¾Ykh i`oyd Yío ² wl=re y;f¾ fmdf;ka ms,s rys; wl=re 03
jpk fofla" ;=fka iy y;f¾ 2
lshjhs' k.d lshjhs'
W2 ² ksjerÈ R2 jpk fidhd lshùu yd ,sùu fY%A‚h
² ,sùfï l=i,;d ² wl=re fofla ^;ksrE, u;& 46
WÉpdrKfhka hq;= j
ixj¾Okh i`oyd ir, jdlH lshjhs' jpk 3 3 03
uOH wlaIr ;ksrE, u; 4
,shhs' ² úrdu ,laIK ² wl=re ;=fka jpk fY%A‚h
m%udKhg ,sùu'
R1 ie,ls,a,g f.k ² wl=re y;f¾ .='w
² lshùfï hdka;%Kh jpk fmd;
ksjerÈ w¾: m%ldY
wkq.ukh lrñka W2 msgq 18
lrhs'
lshjhs' ² wl=re fofla
wdfrdayK wlaIr ;ks rE, u; .='ud 18
W1 jpk 3 03
² iïu; ksjerÈ l%uhg ² wl=re ;=fka jpk 4 m%udKhg ,sùu'
,shhs' ² wl=re y;f¾ wjfrdayK wlaIr ;ks rE, .='ud 18 03
jpk 3
u; 4 m%udKhg ,sùu'

3
;=ka jk fYa%Ksh - uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' ld,h
ksmqK;d msgq wxl meh
2' ² wl=f¾ kshñ; 3fYa%‚fha .='ud ms,s iys; jpk lshùu ,sùu 2 fYa%‚h 01
² zwZ Yíofha wx." yevh" ² ms,s rys; wl=re tl;= 20
isg zU Z m%udKh" lr jpk lshùu ' y,a lsßfï ,l=K 2 fYa%‚h
Yíoh i`oyd ÈYdj ms<sn`o ² ms,s rys; ir, ² y,a lsÍfï ,l=K fhÿKq jpk 20
ms,s fhfok ie,ls,su;a jdlHdxY$jdlH lshùu
jpk wid fjñka ir, lshùu
² y,a lsÍfï ,l=K fhÿKq jels
,shhs' jdlH ,shhs' ² ms,s iys; wl=re 01
lshúu yd ,sùu
tl;= lr jpk
lshùu ² y,a lsÍfï ,l=K fhÿKq jpk
² ms,s iys; ir, fojk fYa%‚h lshùu fmdf;ka
jdlHh lshùu fidhd lshùu yd ,sùu
² kej;sfï ,l=Kg ^'&
wkq.; j lshùu we,ms,a, y`ÿkajd Èu 2 fYa%‚h
we,ms,a, fhÿKq jpk lshùu yd 22
² fldudjg ^"& wkq.;
,sùu 23
j lshùu 2 fYa%‚h
² WoaOD; ,laIKj,g we,ms,a, fhÿKq jpk lshùu yd 21
wkq.; j lshùu ,sùu 22
² Yío k.d fõ.fhka
zwdZ Yíoh f.k fok jpk lshùu yd 04
ksjerÈ j lshùu
,sùu

;=ka jk fYa%‚h lshùu fmdf;ka


we,ms,a, fhÿKq jpk fidhd lshùu
yd ,sùu

4
;=ka jk fYa%Ksh - uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
03 ² ms,s rys; wl=re tl;= flá weoms,a, 2 fY%a‚h 03
lr jpk ,sùu flá weoms,a, fhÿK jpk
² ms,s rys; ir, lshùu yd ,sùu 23
jdlHdxY$jdlH ,sùu flá weoms,a, 24
² ms,s iys; wl=re tl;= fhÿK jdlH lshùu yd ,sùu 25
lr jpk ,sùu Èla weoms,a,
² ms,s rys; ir, jdlH Èla weoms,a, fhÿKq jpk lshùu
,sùu yd ,sùu
² kej;Sfï ,l=K
fh§u
² fldudj ksjerÈ j Èla weoms,a,
Ndú; lr ,sùu fhÿKq jdlH lshùu yd ,sùu
² m%Yakd¾: ,l=K zweZ Yíoh yd zwEZ Yíoh iys; 3 fY%a‚h 03
ksjerÈ j fh§u jpk lshùu yd ,sùu 22
² WoaOD; ,laIK zweZ Yíoh yd zwEZ Yíoh iys; 23
ksjerÈ j Ndú; jdlH lshùu yd ,sùu
lrñka ,sùu lshùu fmdf;ka zweZ yd zwEZ iys;
jpk fidhd lshùu yd ,sùu

5
;=ka jk fYa%Ksh - uõni ^isxy,&

.=re
w;HjYH bf.kqï ld,h
ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu ud'foa'
ksmqK;d meh
msgq wxl
04 flá biams,a,
² flá biams,a, fhÿKq jpk lshùu yd 2
,sùu fYa%‚h
² flá biams,a, fhÿKq jdlH lshùu yd
,sùu 25
02
26
Èla biams,a,
² Èla biams,a, fhÿKq jpk lshùu yd
,sùu
² Èla biams,a, fhÿKq jdlH lshùu yd
,sùu

² zbZ Yíoh yd zBZ Yíoh iys; jpk 3


lshùu yd ,sùu fYa%‚h

² zbZ Yíoh yd zBZ Yíoh iys; jdlH 23


lshùu yd ,sùu 24
25 03
isxy, lshùu fmdf;ka zbZ Yíoh yd zBZ
Yíoh iys; jpk lshùu

6
;=ka jk fYa%Ksh - uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu
ksmqK;d msgq wxl meh
05 flá mdms,a, 02 fY%a‚h
² flá mdms,a, fhÿKq jpk lshùu
yd ,sùu 27

28
² flá mdms,a, fhÿKq jdlH lshùu
yd ,sùu 29 03

Èla mdms,a,
² Èla mdms,a, fhÿKq jpk lshùu
yd ,sùu
² Èla mdms,a, fhÿKq jels lshùu yd
,sùu
zWZ Yíoh yd zW!Z Yíoh iys; jpk
lshùu yd ,sùu 03 fY%a‚h
zWZ Yíoh yd zW!Z Yíoh iys; jels 25
lshùu yd ,sùu 03
26
lshùu fmdf;ka fun`ÿ jpk jels
fidhd lshùu yd ,sùu

7
;=ka jk fYa%Ksh - uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï úIh .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu
ksmqK;d wka;¾.;h msgq wxl meh
06 zfZ fldïnqj
² fldïnqj fhÿKq jpk lshùu 2 fY%a‚h
yd ,sùu
² fldïnqj fhÿKq jpk lshùu 30
yd ,sùu
^f a& fldïnqj yd y,a lsÍfï ,l=K 31
² fldïnqj yd y,a lsÍfï ,l=K 03
fhÿKq jpk lshùu yd ,sùu
2 fY%a‚h
27
² fldïnqj yd y,a lsÍfï ,l=K
fhÿKq jdlH lshùu yd ,sùu
28
² ztZ Yíoh yd ztaZ Yíoh iys;
jpk lshùu yd ,sùu
² ztZ Yíoh yd ztaZ Yíoh iys;
jdlH lshùu yd ,sùu
² lshùu fmdf;ka ztZ" ztaZ Yíoh
iys; jpk fidhd lshùu yd
,sùu

8
;=ka jk fYa%Ksh - uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu
ksmqK;d msgq wxl meh
07 ^f d& fldïnqj iys; we,ms,a, 2 fYa%‚h
² fldïnqj iys; we,ms,a, fhÿKq 31
jpk lshùu yd ,sùu 32
² fldïnqj iys; we,ms,a, fhÿKq 33
jdlH lshùu yd ,sùu

^f da& fldïnqj" we,ms,a, yd y,a


lsßfï ,l=K
² fldïnqj" we,ms,a, yd y,a
lsßfï ,l=K iys; jpk lshùu
yd ,sùu 03
² fldïnqj" we,ms,a, yd y,a
lsßfï ,l=K iys; jdlH lshùu
yd ,sùu
zTZ Yíoh yd z´Z Yíoh fhÿKq jpk 3 fYa%‚h
lshùu yd ,sùu 28
zTZ Yíoh yd z´Z Yíoh fhÿKq 29
jdlH lshùu yd ,sùu 30
lshùu fmdf;ka zTZ" z´Z fhÿkq jpk
yd jdlH fidhd lshùu yd ,sùu

9
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

.=re
w;HjYH bf.kqï ld,h
ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu ud'foa'
ksmqK;d meh
msgq wxl
08 .eg we,ms,a, zDZ 2 fYa%‚h 01
.eg we,ms,a, iys; jpk 33
lshùu yd ,sùu

² .eg we,ms,a, iys; 3 fYa%‚h


jpk lshùu yd ,sùu 30 03
² .eg we,ms,a, iys;
jdlH lshùu yd ,sùu
² lshùu fmdf;ka fun`ÿ
jpk fidhd lshùu yd
,sùu
.eg we, ms,s fol zDDZ 2 fYa%‚h
² .eg we, ms,s fol fol 34
fhÿK jpk lshùu yd 35 01
,súu
² .eg we, ms,s fol 3 fYa%‚h
fhÿK jpk lshùu yd
02
,sùu 31
² .eg we, ms,s fol
fhÿK jdlH lshùu yd
,sùu
² .eg we, ms,s fol
fhÿK jpk wid
,sùu

10
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu
ksmqK;d msgq wxl meh
09 fldïnq fol zffZ 2 fYa%‚h 01
² fldïnq fol fhÿKq jpk 35
lshúu yd ,súu 36

² fldïnq fol fhÿKq jdlH 3 fYa%‚h


lshúu yd ,súu
31
² fldïnq fol fhÿKq jdlH
lshúu yd ,súu 01

² fldïnq fol fhÿKq jpk


wid ,súu

fldïnqj yd .hkqls;a; zf !Z 2 fYa%‚h


² fldïnqj yd .hkqls;a;
fhÿK jpk lshùu yd 36
,sùu 37
03
² fldïnqj yd .hkqls;a; 3 fYa%‚h
fhÿKq jpk lshùu yd
,sùu 32
² fldïnqj yd .hkqls;a;
fhÿKq jpk lshùu yd
,sùu
² fldïnqj yd .hkqls;a;
fhÿKq jpk wid ,sùu

11
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu
ksmqK;d msgq wxl meh
10 hxYh yd rldrdxYh 2 fY%a‚h
² hxYh y`ÿkd f.k 37
hxYh fhÿKq jpk
lshùu yd ,sùu 38
02
² hxYh fhÿKq jpk 39
lshùu yd ,sùu
² hxYh fhÿKq ppk
wid ,sùu
rldrdxYh 2 fY%a‚h
² rldrdxYh fhÿKq 39
jpk lshùu yd ,sùu 40
02
² rldrdxYh fhÿKq
jpk wid ,sùu

úrdu ,l=K ;s; ^'& 3 fY%a‚h


² ;s; fhÿKq jdlH 42 01
lshùu yd ,sùu
² ;s; fhÿKq jdlH yd 3 fY%a‚h 01
fÊo lshùu yd ,sùu 34

² isxy, lshù fmdf;ka


;s; fhÿKq jdlH
fidhd lshùu yd ,sùu

12
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu
ksmqK;d msgq wxl meh
11 m%Yakd¾: ,l=K 02 fYa%‚h
² m%Yakd¾: ,l=K 42
ksjerÈ j fhdod ,sùu 01

² m%Yakd¾: ,l=K 03 fYa%‚h


ksjerÈ j fþoj, 34
fh§u' 01

fldudj ^"& 02 fYa%‚h


² fldudj ksjerÈ ;ek 42
fhdod jdlH lshùu
yd ,sùu

01
² fþoj,g fldudj 03 fYa%‚h
ksjerÈ j fhdod 34
lshùu yd ,sùu

13
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï úIh .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu
ksmqK;d wka;¾.;h msgq wxl meh
11 hq., Wvq fldud ^— ˜&

² hq., Wvq fldud


ksjerÈ ;ek fhdod
fþo lshùu yd ,sùu 3 fYa%‚h
01
34
² lshùu fmdf;ka
hq., Wvq fldud
iys; jdlH fidhd
lshùu yd ,sùu
² úrdu ,l=Kqj,g
wkq.; j Yío k.d
lshùu
² úrdu ,l=Kqj,g 02
wkq.; j ksYaYío
j lshùu
² lshúu fmd;ys
mdiï úrdu
,l=Kqj,g wkq.;
j lshùuj

14
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï úIh .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu
ksmqK;d wka;¾.;h msgq wxl meh
12 lshùu fmdf;a my; mdvï fhdod
.kak'
1'wfma ksoyia W;aijh ^3 mdvu&

2'iNdfjka wjirhs' ^6 mdvu& 7¤9

3'fkd.e<fmk frdao ^8 mdvu&


18¤21
4'ðxð nria nria nria ^10 mdvu&
05
24¤32
5'uqyqÿ fjr<g pdßldjla ^9 mdvu&
mdvï lshjuq'
37¤44

33¤36

15
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&
w;HjYH ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h
bf.kqï ksmqK;d wxl meh
13 R10 ² iïu; NdId NdId wNHdi iudkd¾:j;a mo 01
• iïu; NdId jHjydr fidhd • iudkd¾:j;a mo ² m<uq jk yd fojk fY%a‚j, 2 fYa%Ksh
jHjydr yd NdId bÈßm;a lrhs' • úreoaOd¾:j;a mo W.;a iudkd¾:j;a mo 80
wNHdi i`oyd • .eyekq msßñ yÕjk lshùu ,sùu
lshjhs' mo ² iudkd¾: mo lshùu yd 3 fYa%Ksh
• taljpk yd nyq jpk ,sùu 58
W10 mo • iudkd¾:j;a mo lshùu yd
• iïu; NdId • iudkd¾:j;a mo ,sùu
jHjydr yd NdId • úreoaOd¾:j;a mo úreoaOd¾:j;a mo 2 fYa%Ksh
wNHdi i`oyd • .eyekq msßñ yÕjk • m<uq jk yd fojk fYa%‚j, 81 01
,shhs' mo W.;a úreoaOd¾:j;a mo
• taljpk yd nyq jpk
L5 mo • úreoaOd¾:j;a mo lshùu 3 fYa%Ksh
² jdxud,d ixj¾Okh • iudkd¾:j;a mo yd ,sùu fuka u jdlHj, 59
i`oyd ijka fohs' ² jdxud,d fh§u 60
S5 fmdaIKh 61
01
² jdxud,d ixj¾Okh i`oyd jpk .eyekq msßñ yÕjk mo 2 fYa%Ksh
i`oyd l;d lrhs' tla/ia lrhs' • .eyekq msßñ mo lshùu yd 82
R5 ² hq., mo yd ,sùu 83
² jdxud,d ixj¾Okh m%ia;dj msre¿ 3 fYa%Ksh
i`oyd lshjhs' ksjerÈ j • ia;%S ,sx. mqreI ,sx. mo 105
W5 Ndú; lrhs' lshùu yd ,sùu 106
² jdxud,d ixj¾Okh taljpk-nyqjpk kdu mo 2 fYa%Ksh
i`oyd ,shhs' • taljpk¡ nyqjpk kdu mo 84 01
lshùu yd ,sùu 85
• taljpk¡ nyqjpk kdu mo 106
lshùu yd ,sùu 107

16
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï .=re ud'foa' ld,h


ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu
ksmqK;d msgq wxl meh
14 jdxud,d • iudkd¾:j;a mo hq., mo 3 fYa%Ksh
ixj¾Okh i|yd • úreoaOd¾:j;a mo hq., mo y`ÿkd f.k lshùu 61 01
lshjhs • hq., mo yd ,sùu 62
jdxud,d • m%ia;dj msre`: m%ia;dj msre`: 3 fYa%Ksh
ixj¾Okh i|yd • • m%ia;dj msre`: lshùu yd 63
,shh iudkd¾:j;a mo 01
,sùu 64
• úreoaOd¾:j;a mo 65
• hq., mo • l:s; jHjydrhg wkqj 2 fYa%Ksh 01
L10 S10 R10 W10 • m%ia;dj msre`: jdlH lshùu yd ,sùu 87
jHjydr yd • ^j¾;udk ld, jdlH& 88
NdIdj wNHdi ,sÅ; jHjydrfhka
i|yd lshjhs ,shjqKq f,aLk • ,sÅ; NdIdfjka ,shjqKq 3 fY%a‚h 01
iïu; NdId lshùu f,aLk lshùu 86
jHjyr yd NdId • ,sÅ; jHjydrhg wkqj 87
wNHdi mo NdId wNHdi ,sùu 3 fY%a‚h
• kdu mo ye`Èkaùu 108
• m%dKjdÖ yd 109
wm%dKjdÖ kdu mo kdu mo 3 fY%a‚h 02
• ia;%S ,sx. yd mqreI • m%dKjdÖ wm%dKjdÖ kdu 89
,sx. kdu mo mo lshùu yd ,sùu 90
• taljpk yd • ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx.
nyqjpk kdu mo kdu mo 91

17
;=ka jk fY%a‚h uõni ^isxy,&

.=re
w;HjYH bf.kqï ld,h
ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu ud'foa'
ksmqK;d meh
msgq wxl
• ;udf.a woyia l%shd mo ye`Èkaùu • taljpk yd nyqjpk kdu mo 3 fY%a‚h 01
Wla; wdLHd; lÓ; jHjydrh yd ,sÅ; 92
mo iïnkaOh jHjydrh ^j¾;udk ld,h& • kdu mo j¾.SlrKh lsÍu 101
iys; j ,shd • l%shd mofha ,sÅ; 102 02
olajhs' jHjydrh ye`Èkaùu 103
NdId wNHdi
• l%shd mo 3 fYa%‚h 02
• kdu mo ye`Èkaùu
• l%shd mo lshùu yd ,sùu 93
• m%dKjdÖ iy wm%dKjdÖ
94
kdu mo
• l%shd mofha ,sÅ; jHjydrh 95
• ia;%S ,sx. yd mqreI ,sx.
96
kdu mo
• taljpk yd nyqjpk • wm%dKjdÖ kdu mo yd l%shd 96 02
kdu mo mofha Ndú;h 97
• l%shd moj, taljpk yd 108" 109
l%shd mo ye`Èkaùu nyqjpk fNaoh ^j¾;udk 97
01
lÓ; jHjydrh yd ,sÅ; ld,h& 98
jHjydrh ^j¾;udk ld,h& 99
• taljpk" nyqjpk ^zuuZ"zwmsZ 99
l%shd mofha ,sÅ; jHjydrh fhÿK jdlH& ^j¾;udk 100
ye`oSkaùu' ld,h& 110 02
,sÅ; jHjydrhg wkqj jdlH 111
ieliSu ^m%:u mqreI" W;a;u 112
mqreI& • wlaIr úkHdih ^k" K" ," <" 113" 117
fh§u" i">": fh§u& 114
wlaIr úkHdih 02
115
116

18
;=ka jk fYa%Ksh - .Œ;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq msgq ld,h
bf.kqï wxl wxl
ksmqK;d l%shdldrlu
01& tl u j¾.fha 1'1 tl u j¾.fha øjH $rem 100 lg • øjH$rem .Kka ^2 fYa%‚h .='ud'& 103 iy meh 05
øjH$rem 100 lg fkdjeä ixLHdjla fofla tajdhska lsßu' mdvu 31 104
fkdjeä ixLHdjla .Kka lrhs' ls%hdldrlu
fofla " mfya iy 1'2 tl u j¾.fha øjH $rem 100 lg 2 iy 3
oyfha tajdhska .Kka fkdjeä ixLHdjla mfya tajdhska 3 iy 4
lrhs' .Kka lrhs' ^03 fYa%‚h .='ud'&
1'3 tl u j¾.fha øjH $rem 100 lg mdvu 1
fkdjeä ixLHdjla foyfha tajdhska ls%hdldrlu
.Kka lrhs' 2 isg 4
02& 100 f;la ixLHd 2'1 100 f;la ´kEu ixLHdxlhla lshjhs' • 100 f;la ixLHd mdvu 2 5 isg 8 meh 05
yÿkdf.k kdu ,sùu" lshùu ls%hdldrlu 1 isg
wjfndaOfhka hq;=j 2'2 100 f;la ´kEu ixLHdxlhla iy iy ia:dkSh w.h 5
Ndú; lrhs' ixLHd kduhla ksjerÈ j ,shhs' oelaùu'

2'3 oyfha ia:dkh f;la ixLHdjl tla


tla b,lalfuys ia:dkSh w.h olajhs'

19
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq wxlh ld,h
bf.kqï l%shdldrlu
ksmqK;d
03& b,lalï follg 3'1 b,lalï fofla ixLHd folla ^f.k ² b,lalï fofla mdvu 03 meh 05
fkdjeä ixLHd f.k hdu rys; j& tl;= lr tl;=j m%ldY ixLHd ^f.k hdu ls%hdldrlï 9 isg 14
hdï rys; j tl;= lrhs' rys; j& tl;= lr isg 5
lsßfï .eg¨ úi`ohs' tl;= lsßu'
3'2 b,lalï fofla ixLHd folla tl;=
lsßfï ir, .eg¨ úi`ohs'

04& È. ueksfï iïu; 4'1 wNsu; tall Ndú;fhka È. ukshs' ² wNsu; tallj,ska È. mdvu 04 16 isg 18 meh 03
tallh f,i ógrh jd¾;d lrhs' uekSu' ls%hdldrlï
y`ÿkd f.k ógrh ² iïu; tallfhka È. 1 isg 5
Ndú;fhka È. ukshs' 4'2 È. uekSfï iïu; tallh f,i uekSu' 99 isg 100
ógrh y`ÿkd .kshs' ² ^m& Ndú;d lsÍu' mdvu 27 meh 02
ls%hdldrlï
4'3 ksjerÈj ógr fldaÿj Ndú;d lr 1
jia;=j, È. ukshs'

4'4 ógr i`oyd fhdod .kakd iïu;


ixfla;h ^ m & Ndú; lrhs'

20
;=ka jk fYa%Ksh - .Œ;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
05& f.k tau rys; wjia:d 5'1 18 g fkdjeä ixLHdjlska thg wvq ² ixLHd wvq lsÍu mdvu 05 19 isg meh 05
we;=<;a ir, wvq ixLHdjla wvq lr ms<s;=r m%ldY ls%hdldrlï 1 22
lsßfï .eg¨ úi`ohs' lrhs' isg 3

06& ojia i;s yd udi w;r 6'1 ojiaj, iy udij, kï ksjerÈ j ² ojia" i;s yd udi ^2 fYa%‚h 81 isg meh 05
iïnkaO;d y`ÿkdf.k m%ldY lrhs' w;r iïnkaO;d .='ud'& 82
Ndú; lrhs' mdvu 25
6'2 ojia "i;s yd udi w;r iïnkaO;dj ² Trf,daiqfõ ls%hdldrlu 1
y`ÿkdf.k m%ldY lrhs' oelafjk fú,dj
lshúu'

07& Trf,daiqfõ oelafjk 7'1 mefhka mehg Trf,daiqfõ oelafjk ^3 fYa%‚h&


fõ,dj lshjhs' fõ,dj lshjhs' ² Trf,daiqfõ .='ud'& 23 isg meh 05
oelafjk fõ,dj mdvu 06 26
lshùu ls%hdldrlu
1 isg 4

21
;=kajk fYa%Ksh - .‚;h ^isxy,&

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
08& 10 f;la ixLHdjla 8'1 foflys .=Kk j.=j f.dvk.hs' ² 2 ys .=Kk j.=j iy mdvu 07 28 isg meh 05
foflka .=K lrhs' .=K lsßu' ls%hdldrlu 31
8'2 foflys .=Kk j.=j u;lfhkaa lshhs' 01 isg 03

8'3 10 f;la ixLHdjla foflka .=K lr


.=‚;h m%ldY lrhs'

cHdñ;sl 9& >k jia;= yd cHdñ;sl 9'1 iup;=ri%h" RPqfldaKdi%h" jD;a;h ² cHdñ;sl yev;, iy mdvu 08 32 isg meh 05
yev yd yevj, ,laIK iy ;s%fldaK yev kï lrhs' w`oshs >k jia;= ls%hdldrlu 35
>kjia;= yd iajNdjh y`ÿkd ² ks¾udK 1 isg 5
weiqßka f.k ls%hdldrlïys 9'2 cHdñ;sl yevj, ,laIK m%ldY
wdlD;s ksr;fjhs' lrhs'
ks¾udKh
lrhs' 9'3 >klh " >kldNh ' is,skavrh iy
p;=ia;,h hk >kjia;=j, ,laIK
m%ldY lrhs'

9'4 oaúudk yev iy >kjia;= weiqfrka


ks¾udK lrhs'

22
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh meh
ksmqK;d
10& hï øjH ixLHdjla 10'1 øjH weiqfrka fYaIh rys; j 20 ² øjH m%udK iu iu mdvu 09 36 isg meh 05
iu iu j fnohs' g wvq ixLHdjla iu iu j fofokl= j fnÈu ls%hdldrlu 1 38
w;r fnohs' isg 5

10'2 fYaIh iys; wjia:djl 20 g wvq


hï øjH ixLHdjla iu iu j
fnohs'b;=re j m%ldY lrhs'

10'3 20 g wvq øjH ixLHdjla iu iu


j fnod .ekSug wod< ir, .eg¨
úi`ohs'

11& úêu;a jia;= yd yev 11'1 úêu;a jiA;= iy yev weiqfrka nd.h ² nd. iy ld, yÿkd mdvu 10 39 isg meh 02
weiqfrka nd.h iy iy ld, y`ÿkd f.k fmkajhs' .ekSu' ls%hdldrlu 01 41
ld, y`ÿkd f.k kï iy 02
lrhs' 11'2 nd. fol tl;= l< úg kej;
iïmq¾K tlla jk nj ms<s.kshs'

23
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
12& fmdÿ wka;rh 2" 5 12'1 fmdÿ wka;rh 2" 5 iy 10 jq ixLHd ² fmdÿ wka;rh 2" 5 mdvu 15 54 isg meh 03
iy 10 jQ ixLHd rgd rgd y`ÿkd f.k ;j ÿrg;a f.dvk. iy 10 jq ixLHd rgd ls%hdldrlu 1 56
f.dvk.hs' hs' isg 3

12'2 fmdÿ wka;rh 2" 5 iy 10 jQ ixLHd


rgd f.dvk.hs'

13& 999 f;la ixLHd 13'1 999 f;la ´kEu ixLHdjla lshjhs' ² 999 f;la ixLHdxl mdvu 13 45 isg meh 03
y`ÿkd f.k Ndú; yd ixLHd kdu ls%hdldrlu 49
lrhs' 13'2 999 f;la ´kEu ixLHdxlhla ,shhs' 1 isg 3
² 999 f;la ixLHdj,
13'3 999 f;la ´keu ixLHd kduhla ,shhs' ia:dkSh w.h'
mdvu 23 87 isg meh 02
13'4 999 f;la ´keu ixLHdjl tla tla ls%hdldrlu 90
b,lalfuys ia:dksh w.h m%ldY 1 iy 3
lrhs'

24
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
14& oekg Ndú;fha 14'1 remsh," remsh,a 2" remsh,a 5 iy ² ldis yd fkdaÜgq mdvu 14 52 iy meh 03
mj;sk re 500 f;la remsh,a 10 ldis y`ÿkd f.k kï lrhs' y`ÿkd .ekSu iy ls%hdldrlu 53
jQ fkdaÜgq iy ldis Ndú;h' 1 iy 2
y`ÿkd f.k Ndú; 14'2 oekg Ndú;fha mj;sk remsh,a 20 isg
lrhs' remsh,a 500 f;la uqo,a fkdaÜgq y`ÿkd ² b;=re uqo, .Kkh
f.k kï lrhs' lsÍu' mdvu 25
ls%hdldrlu 92 iy
14'3 hï NdKavhl f.jk ñ, ldis$ 1 iy 2 93 meh 02
fkdaÜgq Ndú;fhka fmkajhs'

14'4 hï NdKavhl jÜkdlu f.jq úg


,efnk b;=re uqo, .Kkh lrhs'

15& b,lalï follg 15'1 f.k hdu iys; j" b,lalï follg ² b,lal follg mdvu 16 57 isg meh 05
fkdjeä ixLHd fkdjeä ixLHd folla tl;= lrhs' fkdjeä ixLHd ls%hdldrlu 62
f.khdu iys;j f.khdu iys; j 1 isg 3
tl;= lsßfï .eg¨ 15'2 f.k hdu iys; j " b,lalï follg tl;= lSßu'
úi`ohs' fkdjeä ixLHd folla tl;= lßfï
.eg¨ úi`ohs'

25
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
16& øjH uekSfï iïu; 16'1 øj uekSfï iïu; tallh jk ,Sgrh ² iïu; ixfla;h ^l& mdvu 17 63 isg meh 03
tallh jk ,Sgrh Ndú;fhka øj ukshs' Ndú;h ls%hdldrlu 65
Ndú; lrhs' 1 isg 3
16'2 n`ÿklg w,a,k øj m%udKh wdikak
,Sgrh ukshs'

16'3 ,Sgrh i`oyd jk iïu; ixfla;h


^l& Ndú; lrhs'

17& ,Sgr Ndú;fhka øj 17'1 úúO øj m%udK ,Sgrj,ska uek jd¾;d ² øj uekSu mdvu 34 119 isg meh 02
uek ii`ohs' lrhs' ² iei`oSu ls%hdldrlu 120
1 iy 2
17'2 Ndckj,g w,a,k øj m%udK
,Sgrj,ska uek ii`ohs'

26
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
18& 99 g fkdjeä 18'1 øjH $ rEm Ndú;fhka 99 g fkdjeä 99 f;la ixLHd weiqfrka mdvu 18 66 isg meh 04
ixLHdjlska thg wvq ixLHdjlska ;j;a ixLHdjla wvq lr wvq lsÍu iy .eg¨ ls%hdldrlu 71
ixLHdjla wvq lrhs' ms<s;=r m%ldY lrhs' úi`oSu' 1 isg 4

18'2 99 g fkdjeä ixLHdjlska Bg wvq


ixLHdjla wvq lßfï oS ia:dksh w.h mdvu 29
i,lïka wvq lrhs' ls%hdldrlu 1 106 meh 01

18'3 99 g fkdjeä ixLHdjlska thg wvq


ixLHdjla f.k tu rys;j wvq lßfï
ir, .eg¨ õi`ohs'

19& f;dr;=re kSßlaIKh 19'1 øjH u.ska ir, ixLHduh f;dr;=re o;a; /ialSßu" j.=.; mdvu 19 72 isg meh 05
i`oyd m%ia;dr w`Èhs' ksremKh lrhs' lsÍu" m%ia;drhl ls%hdldrlu 76
ksrEmKh' 1 isg 4
19'2 ir, ixLHduh f;dr;=re rEmsl
m%ia;drhla u.ska ksrEmKh lrhs'

19'3 ixLHduh f;dr;=rej,g wod< o;a;


/ialr j.=.; lrhs

27
;=kajk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
20& 10 f;la jq ixLHdjla 20'1 mfyys .=Kk j.=j f.dvk.hs' ² my iy oyh .=Kk mdvu 20 77 isg meh 03
5 ka iy 10 ka .=K j.= iy 5 ka iy 10ka ls%hdldrlu 79
lrhs' 20'2 oyfhys .=Kk j.=j f.dvk.hs' .=K lSßu' 1 iy 2

20'3 oyh f;la ixLHdjla 5 ka iy 10ka


.=K l< úg ,efnk ms<s;=r m%ldY
lrhs'

21& b,lalï follg 21'1 b,lalï follg fkdjeä ixLHdjla ² 2 ka iy 5 ka .=K mdvu 32 115 meh 02
fkdjeä ixLHdjla f.khdu rys; j 2 ka .=K lSßfï lSßfï .eg¨ úi`oSSu' ls%hdldrlu
f.khdu rys; j 2 ka .eg¨ úi`ohs' 2 iy 3
iy 5 ka .=K lSßfï
.eg¨ úi`ohs 21'2 b,lalï follg fkdjeä ixLHdjla
f.khdu rys; j 5 ka .=K lSßfï
.eg¨ úi`ohs'

28
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
22& yev;, weiqßka 22'1 ;,hla u; iudk yev;, ² yev rgd f.dvke.Su' mdvu 21 80 iy meh 01
rgd f.dvk.hs' fudaia;rhlg wkqj ;nñka wjldYh ls%hdldrlu 1 81
;=< rgd f.dvk.hs'

23& iuñ;sh iys; rEm 23'1 iuñ;sl rEmhl we;s ,laIK y`ÿkd ² iuñ;sh' mdvu 21 81 isg meh 04
f;darhs f.k m%ldY lrhs' ² iuñ;sl rEm ls%hdldrlu 83
ks¾udKh iy we`Èu' 2 isg 5
23'2 iuñ;sl rEmhla w`Èhs" ks¾udKh lrhs'

23'3 iuñ;sl yd iuñ;sl fkdjk yev


f;darhs'

29
;=ka jk fYa%Ksh - .‚;h

w;HjYH bf.kqï m, úIh wka;¾.;h l%shdldrlu .=re ud'foa' msgq ld,h


bf.kqï l%shdldrlu wxlh
ksmqK;d
24& b,lalï follg 24'1 20 f;la b;=re ke;sj foflka ² 20 f;la ixLHd 02ka mdvu 22 84 isg meh 03
fkdjeä ixLHdjla fnfok ixLHdjla foflka fnohs' fnoSu iy .eg¨ ls%hdldrlu 86
^fYAIh rys;j& úi§u' 01 isg 03
foflka fnoSfï .eg¨ 24'2 b;=re ke;sj folska fnfok
úi`ohs' b,lalï fofla ixLHdjla foflka mdvu 33 116 isg
fnohs' ls%hdldrlu 117 meh 02
01 isg 03
24'3 b,lalï follg fkdjeä ixLHd 02
ka fnosfï ir, .eg¨ úi`ohs'

25& nr uekSfï 25'1 wNsu; tall Ndú; lrñka ;rdÈh ² nr uekSu' mdvu 30 109 isg meh 05
iïu; tallh lska nr ukshs' ² lsf,da.a?uh y`ÿkd ls%hdldrlu 111
jk lsf,da.a?uh .ekSu' 1 isg 5
Ndú;fhka nr uek 25'2 nr uekSfï iïu; tallh jk ² nr iei`§u'
ii`ohs' lsf,da.a?uh y`ÿkdf.k úúO øjH
j, nr lsf,da.a?ïj,ska ukshs'

25'3 lsf,da.a?uh i`oyd jk iïu; uq¨ meh .Kk uq¨ meh meh
ixfla;h ^ Kg & Ndú; lrhs' .Kk 100

25'4 úúO øjH m%udKj, nr wdikak


lsf,da.a?uhg uek ii`ohs'jd¾;d
lrhs'

30
mßirh wdY%S; l%shdlrlï - ;=ka jk fYa%Ksh i`oyd fojk fYa%Ksh wdjrKh lsÍu

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
ishqïj ksÍlaIKh j;a;g tk i;=ka o mßirfhau fldgila fia i;=ka o mßirfhau fldgila fia 5 119 1
lr fjkialï i;a;= ^3& i,ld i;=ka ms<sn`o ixfõoSj lghq;= i,ld i;=kaf.a meje;au Wfoid
m%ldY lrhs' lrhs' odhl fjhs'
mßirh .fõIKh c,h iu`. c,fha iajNdjh yd øjH c,h iu`. ² c,h ;eklska ;eklg f.k hd 3 122 1
lr f;dr;=re fi,a,ï ^4& yeisfrk wdldrh ms<sn`o úuis,su;aj yels l%u w;ayod n,hs' 4 123 1
wkdjrKh lghq;= lrhs' ² úúO øjH c,h iu`. ls%hd lrk
lrf.k m%ldY whqre mÍlaId lr n,hs' 7 124 1
lrhs'
ishqïj ksÍlaIK wmg ysre t<sfhka" iq<`.ska j¾Idfjka ² wêl ysre /iska YÍrhg isÿjk 3 122 1
lr fjkialï fmfkk isÿjk n,mEu ms<sn`o úuis,su;aj ydks ms<sn`o wjfndaOfhka 4 133 1
m%ldY lrhs' wyi ^6& lghq;= lrhs' wdrlaIdldÍj lghq;= lrhs'
² ysre t<sfhka jk w;aoelSï ms<sn`o 7 124 1
úia;r lrhs'
wdydr .ekSfï wm lk ² ksfrda.Su;a meje;aula i`oyd ksjerÈ ² tÈfkod mßfNdackfhaoS fmdaIHodhS 3 137 1
fyd`o mqreÿ fndk foa fi!LH mqreÿ mj;ajd .kshs' wdydr tlalr .ekSug ls%hd lrhs'
m%o¾Ykh lrhs' ^7& ² wdydr wmsßisÿ jk whqre y`ÿkdf.k ² frda.j,ska wdrlaIdùu i`oyd
wdydr wdrlaId lr .ekSug lghq;= hym;a wdydr yd fi!LH mqreÿ 5 138 1
fi!LHu;a wdydr lrhs' mj;ajd .kshs'
f;dard .ekSfï ² wdydr .ekSfï oS mj;ajd.; hq;= ² wdydr kdia;sùu j,lajd .ekSug
mqreÿ m%o¾Ykh ksjerÈ ms<sfj;a m%o¾Ykhjk odhl fjhs' 7 140 1
lrhs' ks¾udKd;aul rx.dkj, fhfoa' ² wdydr .ek yd ksjerÈ ms<sfj;a
we;=,;a rnkamo jdokh lrhs' 9 141 1

31
mßirh wdY%S; l%shdlrlï - ;=ka jk fYa%Ksh i`oyd fojk fYa%Ksh wdjrKh lsÍu

w;HjYH f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


bf.kqï ud'foa' meh
ksmqK;d msgq wxl
øjH yd f;dr;=re ² ikaksfõokfhaoS Ndú; úúO ² f;dr;=re ksjerÈj ,nd .ekSfï yd 1-2 143 1
WmlrK ,efnk yeá udOH y`ÿkdf.k tajd ksjerÈj ,ndoSfï yelshd m%o¾Ykh lrhs'
ie,ls,su;aj ^8& yiqrjhs' ² f;dr;=re ,nd .ekSug yd ,nd
mßyrKh lrhs' ² ikaksfõokh yd neÿKq oSug fhdod .kakd úúO ;dlaIKsl 3 143 1
;dlaIKsl WmlrK Ndú;h NdKav ksjerÈj yd wdrlaIdldÍj
ms<sn`o yelshdj m%o¾Ykh lrhs' Ndú; lrhs'
² ikaksfõokfha oS wdpdrYS,Sj ² f;dr;=re ,nd .ekSfï oS yd ,nd
lghq;= lrhs' oSfï oS wdpdrYS,Sj lghq;= lrhs' 5 144 1
jgmsgdfõ ² mßirfha isÿjk fjkialï ² jeiai" iq<`. ksid mßirfha isÿjk 1 147 1
isÿjk yd tajdg i;=ka olajk m%;spdr fjkialï lsysmhla ksÍlaIKh lr 2
fjkialï .fõIKh lr jd¾;d lrhs' jd¾;d lrhs'
^9& ² wdikak mßirfha wys;lr ² iq<`. yd jeiai ksid we;sjk 3 148 1
fjkialï ys;lr njg m;a lr wys;lr fjkialï y`ÿkdf.k
.kshs' m%ldY lrhs' 5 149 1
² iajNdúl mßirfha isÿúh ² jeiai" iq<`. ksid wdikak mßirfha 6 149 1
yels yÈis ;;a;ajhka ms<sn`o isÿjk wys;lr n,mEï wju lr
úuis,su;aj lghq;= lrhs' .ekSug odhl fjhs' 8 150 1
² jgmsgdfõ fjkialï iu`. ls%hd ² iq<`. wdOdrfhka ls%hd lrúh yels 9 151 1
lrúh yels ks¾udK lrhs' ks¾udK lr Ndú;d lrhs'
;udf.a jdrh wfma hy ² hy.=K w.h lrñka tu .=Kdx. ² mdi,a lghq;=j,oS hym;a yeisÍï 2 153 1
tk;=re meje;au ^10& mj;ajdf.k hdug lghq;= lrhs' m%o¾Ykh lrhs' 3
úuis,su;aj ² j.lSï bgqlrñka fmdÿ lghq;= ² mka;sldur ls%hdldrlïj, kshe,Sfï 4 154 1
lghq;= lrhs' i`oyd odhl;ajh ,nd fohs' oS ;udf.a jdrh ,efnk f;la isáhs'
² hymeje;aug wod< kS;sÍ;s ms<s. ² mdi,a fmdÿ kS;sÍ;sj,g wkq.;j 5 154 1
ksñka kS;s .relj yeisfrhs' ls%hd lrhs'

32
mßirh wdY%S; l%shdlrlï - ;=ka jk fYa%Ksh i`oyd fojk fYa%Ksh wdjrKh lsÍu

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
ir, ueyqï l%uhla wmg ´kEfoa ² fj<`o ie,l iajNdjh yd ² fj<`o fmd<l § wm lghq;= l< 1 157 1
Ndú; lr frÈ ,efnk yeá ls%hdldÍ;ajh y`ÿkdf.k hq;= whqre y`ÿkdf.k m%ldY lrhs' 2 158
len,s folla uQÜgq ^11& jd¾;d lrhs' ² mka;sldur lghq;=j, § .; 5 160 1
lrhs' ² ;udg ,enqKq foa wkHhka hq;= foa wkHhka wh iu`. fnod
iu`. fnod yod .ekSfï .ekSfï mqreoao m%o¾Ykh lrhs'
yelshdj mj;ajd .kshs' ² tÈfkod wjYHjk iuyr foa ;ud 3 159 1
² wmg wjYH foa wmgu úiskau ilia lr .kshs'
ksIamdokh lr.; yels nj ² ueyqï iïnkaO uQ,sl yqrelï 4 159 1
wjfndaO lr .ksñka lghq;= m%o¾Ykh lrhs'
lrhs'
² isg.ekSfï .uka ìuka ² .uka ìukaj,§ ksjerÈ bßhõ ² YdÍßl iunr;dj mj;ajd .ksñka 1 162 1
§ yd wiqkl ^12& mj;ajd .kshs' ffoksl lghq;=j, fhfohs'
ys`o .ekSfï oS ² fmdÿ .ukd.uk fiajd ms<sn`o ² nr tiùu yd iïnkaO ksjerÈ 2 163 1
ksjerÈ bßhõ ±kqj;a; fjñka tajd wdrlaId bßhõ mj;ajd .kshs'
m%o¾Ykh lrhs' lr .ekSug lghq;= lrhs' ² jdyk yd ud¾. fmdÿ foam,la f,i 3 164
² .uka ìuka hdfï§ úh wdrlaId lsÍug lghq;= lrhs' 4 165 1
² weúoSfï ksjerÈ yels ndOl wk;=re ms<sn`o ² .uka ìuka hdfï§ we;súh yels
bßhõ m%o¾Ykh úuis,su;aj tajdhska ndOdj,ska yd wk;rej,ska wdrlaId 5
lrhs' wdrlaIdùug lghq;= lrhs' ùug ls%hd lrhs'
² .uk ìuka j,§ wfkHkH
iyfhda.fhka hq;=j lghq;=
lrhs'

33
mßirh wdY%S; l%shdlrlï - ;=ka jk fYa%Ksh i`oyd fojk fYa%Ksh wdjrKh lsÍu

w;HjYH f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


bf.kqï ud'foa' meh
ksmqK;d msgq wxl
² mßirh t<sh ² wdf,dal m%Nj" wdf,dalh yd wei ² wmg wdf,dalh ,efnk wdldrh m%ldY lrhs' 1 168 1
.fõIKh iu`. w;r we;s in`o;djh wOHhkh ² tÈfkod lghq;=j,§ wefia wdrlaIdj ms<sn`o 2
lr fi,a,ï lrhs' ie,ls,su;aj ls%hd lrhs' 169 1
f;dr;=re ^13& ² wefia wdrlaIdj ms<sn`o ie,ls,su;a ² iajNdúl wdf,dalfha n,mEu ksid mßirfha 3
wkdjrKh fjñka ffoksl lghq;=j, fhfohs' úúO foaj,g isÿjk fjkialï fidhd n,hs'
lrf.k ² iajNdúl t<sh fjkiaùu wkqj ² úúO øjH Ndú; lrñka wdf,dalh úys§u 4 170 1
m%ldY lrhs' mßirfhka we;sjk fjkialï iy fjkia l< yels whqre yd mrdj¾;kh l< 5 170 1
t<sh fjkiaùï l< yels whqre yels whqre w;ayod n,hs'
úu¾Ykh lrl jd¾;d lrhs'
øjH yd ñksiqka ² úúO ld¾h i`oyd Ndú;d lrk we`ÿï² ñksiqka jev lrk ia:dkj,§ ;u wdrlaIdj 2 175 1
WmlrK jev lrk me,`ÿï WmlrK y`ÿkdf.k jd¾;d i,id .kakd l%u ms<sn`o ksÍlaIKh lr jd¾;d
ie,ls,su;aj ;eka ^14& lrhs' lrhs' 3 176 1
mßyrKh ² ñksiqka Ôúldj i`oyd isÿ lrk ² úúO ld¾h i`oyd Ndú; lrk we`ÿï me,`ÿï
lrhs ld¾h yd tajdhska isÿjk fiajh w.h yd WmlrK ms<sn`o f;dr;=re úu¾Ykh lr
lrhs' jd¾;d lrhs' 4 177 1
² ñksiqka Ôúldj i`oyd isÿ lrk úúO ld¾hj,ska
bgq lrk fiajfha w.h m%ldY lrhs' 5 178 1
mßirh jgmsgdfõ ² iajNdúl yd ñksia ls%hdldrlï ² ñksia ls%hdldrlï ksid mßirhg isÿ ù we;s 2 180 1
.fõIKh fjkia ksid mßirhg isÿjk n,mEï yd n,mEï .fõIKh lr jd¾;d lrhs'
lr f;dr;=re ;eka ^15& tu n,mEïj,ska mi /l.ekSug ² wmg mßirfha iajNdúl yd ñksia ls%hdldrlï 3 181 1
wkdjrKh .; yels ls%hdud¾. úu¾Ykh lrhs' ksid mig isÿ ù we;s ydks j,lajd .ekSug
lrf.k lghq;= lrhs' 4 181 1
m%ldY lrhs'
wfma Woõ ² id¾:l;ajh i`oyd iyfhda.fhka ² ld¾hhla lsßfï§ jeä M,hla ,nd .ekSu 2 183 1
´kE wh hq;=j lghq;= lrhs' i`oyd iduqyslj jev lsÍug Wkkaÿjla olajhs'
^16& 4 184 1
34
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
wd;au md,kfhka wfma ² ukdixúOdkhlska hq;= j ² w;audNsudkhla we;sj 1 132 1
hq;=j iduQyslj hymeje;au lghq;= lsÍfuka ;u lg mx;sldurfha yd mdi,a lghq;=
;srk f.k ^1& hq;=j ld¾Ilj isÿlrhs' j,g iyNd.S fjhs' 2 133 1
lKavdhula f,i ² hy.=K w.hlrñka tajd ² mdif,a yd mx;sfha ;udyg
lghq;= lrhs mj;ajdf.k hdug lghq;= n,mdk kS;sÍ;s y`ÿkdf.k
lsrhs' tajdjg wkql+,j lghq;= lrhs' 3 134 1
² j.lsï bgqlrñka fmdÿ ² ie,iqï iy.;j lghq;= lsßfï 4 135
lghq;= i`oyd odhl;ajh ,nd yqrelï m%o¾Ykh lrhs
fohs'
² kS;sÍ;s w.hlrñka kS;s
.relj yeisfrhs'
cd;sl Och" cd;sl wms ² Y%S ,xlsl ixialD;sh yd cd;sl ² cd;sl fldäh tiúfïÈ wkq. 1 138
.Sh" mdi,a Och ,lajeisfhda Wreuj, ,CIK úu¾Ykh ukh lrk isß;a ms<smÈhs'
mdi,a .Sh flfrys ^2& lrñka tajd /l .ekSug ² cd;sl .Sh ksjerÈ WÉpdrK 2
wNsudKfhka hq;=j odhl fjhs' iys;j ksjerÈ bßhõfõ msysgqjd 139 1
yeisfrhs' ² pdß;% jdß;% ms<sn`o .dhkh lrhs'
wjfndaOfhka hq;=j tajd ² cd;sl Èkhla jYfhka ksoyia 3 1
mj;ajd .ekSug odhlfjhs' Èkfhys we;s jákdlu 140
² úúO ck j¾. Tjqkaf.a y`ÿkd.ksuka th wNsudkj;aj
ixialD;sl ,CIK yd iurhs' 4
w;HjY;djka w.h lrñka ² .%S ,xldj úúO ck j¾. j,ska
tajd /l.eksug odhl fjhs' hq;a; nj oek.kshs' 5 141
² úúO ck j¾hkag wh;a jQ
ixialD;sl ,CIK w.h lrñka
lghq;= lrhs'

35
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
mdßißl iïm;a me<Eá yd ² wdikak mßirfha me<Eá ² wdikak msßirfha jefvk úúO 1 144 1
wdrlaId lr .ekSu .iaje,a ^3& yd .iaje,a j, ,CIK yd Ydl ksßCIKh lr jd¾;d lrhs'
i`oyd odhlfjhs' jefvk wdldrh y`ÿkdf.k ² wdikak mßirfha úúO jQ ia:dk 2 145 1
jd¾;d lrhs' lsysmhl me, jefvk wdldrh 3
me,hl j¾Okh ² Ydl w;r mj;sk iqúfYaI úu¾Ykh lrhs'
úuis,su;aj fjkia lï úu¾Ykh lr ² .iaje,a" me<Eá yd neÿKq 4 146
ksßCIKh lrñka jd¾;d lrhs' wdl,amsh jákdlu y`ÿkdf.k
fidndodyfï ² Ydl iuÕ ñksid yd i;=ka wkq.ukh lrhs'
meje;aug odhl olajk ino;dj wOHkh lr ² Ydlm;% yevh wkqj ldKav lrhs' 5 147
fjhs' jd¾;d lrhs' ² Ydl j¾Okhg wjYH idOl 6 148 1
² me<Eá yd .iaje,a j, mßCIdlr ta ms<sn`o w;aoelSï
jákdlu w.h lrñka tajd m%ldY lrhs'
/l n,d .eksug lghq;=
lrhs'
wm wjg ² i;=ka ms<sn`o uq,sl f;dr;=re" ² ksjfia we;slrk yd ksji 1-2 151"152
i;a;= ^4& iqúfIaIS yelshd" pd¾Hd rgd wdY%s; .ejfik i;=kaf.ka we;s
.fõIKhlr jd¾;d lrhs' m%fhdack úi;r lrhs' 3 153
² mßirfha meje;au i`oyd ² ksji wdY%s; mßirfha ðj;ajk 4 154 1
i;=kaf.a jeo.;alu w.h i;=kaf.ka jk ydks y`ÿkdf.k 5 155
lrñka tu i;=ka wdrCId m%ldY lrhs' 156 1
lr.eksug odhl fjhs' ² i;=ka flfrys ixfõÈ fjñka 7 157
² i;=kaf.ka jk ydksh yd Tjqka /l.eksug odhl fjhs'
wk;=re ms<sn`oj ie,ls,su;aj
l%shd lrhs'

36
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
² mdif,a we;s fmdÿ wm mßyrKh ² hï ld¾Hhhla i`oyd ² mx;s ldurfha Ndú;dlrK 1 159
foam, wdorfhka lrk foa ^5& iqúfYaI NdKav yd WmlrK WmlrK yd NdKav tajdhska bgq
yd wdrCId ldßj y`ÿkd.ksñka tajd ksjerÈj" flfrk ld¾hh wkqj y`ÿkd 2 160
mßyrKh lrhs' l%ukql+,j yd wdrCIdldßj .efkhs'
² ;u weÿï mßyrKh lrhs' ² NdKav yd WmlrK Ndú;d
me,ÿï" fmd;am;a ² iïm;a j,ska Wmßu lsßfuoS ie,ls,su;a úh hq;= wx. 4 161 1
WmlrK msßisÿ m%fhdackhla ,fnkmßÈ ms<sn`oj oekqïj;aj l%shdlrhs'
yd l%uj;aj Ndú; wrmsßueiafuka hq;=j lgqhq;= ² ks;r mßyrKh lrk NdKav yd 5 162
lrhs lrhs' WmlrK Ndú;d lsßfïoS yqrej;a 163
² ;ud wjg mßirh ² tÈfkod mßyrKh lrk iys;j l%shdldßj Ndú;d lsßfï
msßisÿj l%uj;aj oE jvd;a wdrCI‚h f,i yelshd m%o¾Ykh lrhs'
mj;ajdf.k ilia lr .eksu i`oyd úúO ² ne,ekalÜ ueiau ms<sn`o uq,sl 7 1
hdug l%shdYs,s ks¾udKh lrhs' yqrelï ,nhs'
f,i odhl fjhs' ² wm mßyrKh lrk foa ² wm mßyrKh lrk WmlrK 164 1
² m%fhdackj;a weiqre lr .ksñka úúO ck wdY%s; ck kegqï j, fhfohs'
NdKavhla kegqïj, fhfohs'
ks¾udKh lsßu
;=,ska yiqre
l=i,;dj, iqug
nj m%o¾Ykh
lrhs'
² .s;hla$lúhla
.dhkdlrñka tys
woyi rx.kfhka
bÈßm;a lrñka
i;=gqfjhs'

37
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


bf.kqï ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
wdydr wfma wydr ² fi!LHj;a ðú;hla mj;ajd.ekSu ² kSfrda.s jeäula i`oyd fmdaIHodhs 1 166 1$2
f;dard .eksfï oS ^6& i`oyd wydrfõ,a kshñ; fõ,djg wydrfõ,l we;s wjYH;dj jgyd 167
m%fõYï iys;j .eksfï jeo.;alu ms<sn`o wjfndaOfhka .kshs'
lghq;= lrhs' hq;=j lghq;= lrhs' ² wdydr .eksfïoS ms<s.;a isß;a úß;a 2 168 1
² .=Kd;aul T!Iêh .=Kfhka hq;= wydr wkq.ukh lrhs'
ldKavdhula mßfNdckhg fhduqfjhs' ² kshñ; fõ,djg wdydr .eksfï 3 169 1$2
f,i wdydrhla ² wydr kdia;sfjk whqre iy wdydr we;s jeo.;alu wjfndaO lr.kshs'
ms<sfh< lr l,a;nd.kakd wdldrh ms<sn`o oekqïj;a ² iduQysl j wydrhla ilialr
i;=áka nqla;súÈhs' núka hq;= j lghq;= lrhs' nqla;súo i;=gqfjhs' 4 169 1
² wdydr .eksfï isß;a úß;a hymqreÿ ² wmf.a jeäug fmdaIHodhs mdkj¾
WÑ; wNSk ms<smÈhhs' .eksfï jeo.;alu y`ÿkd.kshs
Ndú; lrñka ² wkdrCIs; wdydr fya;=fjka je,Èh ² wmsßisÿ wydrj, iajNjh y`ÿkd. 6-7 170 1
pdß;dfrdams; yels frda.dndO ms<sn`o wjfndaOfhka ksñka tajd mßfNdackfhka
bÈßm;a lsßul hq;= j mú;% nfjka hq;= wdydr je<flk wdldrh ksremKh lr
kshef,hs' mßfNdackhg fhduqfjhs' fmkajhs'
wdrCIdj i`oyd wdrCIdj ² wk;=re isÿúh yels whqre ms<sn`oj ² mdif,aÈ yd ksjfiaÈ isÿúh yels 2 175 1
jk ixfla; yd oekqïj;a neúka hq;= j fiajdhska wdrCId wk;=re y`ÿkdf.k tajdhska
ksjerÈj mßiaiu úug lghq;= lrhs wdrCId fjñka lghq;= lrhs'
y`ÿkdf.k ^7& ² wkdrCIs; wjia:d yd iudc úfrdaê ² wd.ka;=l mqoa.,fhl= yd w.ka;=l 3 176 1
m%fõYï iys;j l%shdj,ska ;udf.a fukau wkawhf.a ia:dk iïnkaOfhka wdrCIdj yd
lghq;= lrhs' wdrCIdj i,id .kakd whqre ms<sn`oj m%fõiï iys;j l%shd lrhs' 177
úuis,su;aj lghq;= lrhs' ² fndajk frda.j,ska wdrCId jk 4
² fndajk yd fndafkjk frda. je,Èu wldrh ms<sn`o wjOkfhka hq;= j 178 1
j<lajd .eksu i`oyd isÿ l<yels l%shd lrhs'
fi!LHdrCIs; l%u ms<sn`o oekqïj;a
nfjka hq;= j lghq;= lrhs'

38
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


bf.kqï ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
mdßißl iïm;a c,h ^8& ² c,h iuÕ úúO foa l%shdlrk ² c,h iSñ; iïm;la f,i y`ÿkd 1-2 180 1
wdrCIdlr .ekSu wdldrh .fõIKh lrñka j¾;d .ksñka wrmsßueiafuka Ndú; lrhs' 181
i`oyd odhl fjhs lrhs' ² c,h msßisÿ lr.kakd l%u 3 182 2
² úúO whqßka c,h imhd .ksñka c,h fudkjdoehs m%ldYlrhs' 4 183
ld¾hCIu l<ukdlrKhlska hq;= j ² j¾K .ekajQ c,h úúO l%shdjka
iqrCIs; f,i mßfNdackh lrhs' i`oyd fhdod.kshs'
² c,fhka úh yels ydks yd wk;=re ² c,fhka isÿúh yels wk;=re 7 185 1
ms<sn`oj úu¾YKh lr tajd wjulr ms<sn`oj wjfndaOfhka hq;= j
.eksug odhl fjhs' l%shdlrhs'
is;shula wOHkh .ukd. ² mdf¾ .uka lrkakka úiska ms<smeÈh ² ;u mdi, wjg ud¾. ms<sn`o o< 1 187 1
lrñka ksYaÑ; ukh ^9& hq;= kS;sÍ;s yd wdpdrO¾u ms<sn`o ie,eiaula wOHkh lr m%Odk 2 188
ia:dkhl msysáu wjfndaOfhka hq;=j M,odhsj yd ia:dk lsysmhl msysáu meyeÈ,s
úia;r lrhs' iqrCIs;j ud¾. Ndú; lrhs' lrhs' 1$2
² jdyk j,ska isÿjk wys;lr n,mEï ² fmdÿ .ukd.ukh i`oyd fhdod 3 189
wOHkh lr tajdhska wdrCId úug jdyk yÿkdf.k m%ldYlrhs'
lghq;= lrhs ² uyu. mhska .uka lsßfïÈ wkq. 4 190 1
² fmdÿ jdykj,ska bgqfjk fiajdjka ukh l< hq;= kS;sÍ;s ms<smÈñka 5 191 1
w.hlrñka tajd iq/lsug odhlfjhs' lghq;= lr hs'
² .ukd.ukh yd iïnkaO úúO ² wmf;a hk ÞjH fhod.ksñka
wjia:d w,<d ks¾udKlrKfha .ukd.ukh i`oyd fhdod.kakd 6
fhfohs' jdykj, wdlD;s ks¾udKh lrhs'
² .ukd.ukh yd iïnkaO yeisrsï ² .ukd.ukh i`oyd fhdod .kakd
ms<sônq jk úkaokd;aul l%shdlrlï jdyk mßyrKfha oS lghq;= l<hq;= 7 192 1$2
bÈßm;a lrhs' wdldrh ms<sn`o lshfjk lú .S;
.dhkd lrhs'

39
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


bf.kqï ud'foa' meh
ksmqK;d msgq wxl
me,hl j¾Ok f.j;a; ² ie,iqïlrkq ,enq f.j;a;lska ² f.j;a;l ;sìh hq;= foa yd tajd jvd;a 1 194 1
úu úêu;aj ^10& wjYH wdydr øjH ksmojd iqÿiq ia:dk fukjdo hkak m%ldY
mßCIKh .eksug odhl fjhs' lrhs'
lrñka ² fnda. ksmojd .ekSug yd j.djka ² l%uj;a f.j;a;la mj;ajd .eksfï 2 195 1
fidndoyfï wdrËdlr.eksug fhdok Wml%u m%fhdack m%ldY lrhs'
meje;aug ms<sn`o úu¾Ykh lr jd¾;d ² f.j;a;l j.dl< yels foa yÿkdf.k 3 196 1
odhlfjhs' lrhs' f.j;= j.djg odhlfjhs'
² f.j;= j.djg m¾fhaIKd;aulj ² f.j;= j.dj i`oyd fhdod .;yels
odhl fjñka úkaokhla ,nhs' îc" Ydl" me<Eá jvd id¾:lj ilid 4 197 1
.;yels wdldr ms<sn`o w;ayod ne,Sï
lrhs'
jev myiq ² jev myiq lr.eksu i`oyd ² ld¾hhla jvd;a myiqfjka lr.eksu 1 201 1
lsßfï ux j¾;udkfha fukau wkd.;fhao i`oyd WmlrK ksjerÈ j Ndú; lrhs'
^11& fhdod.;a l%uYs,am wOHkhlr ² w;s;fhaÈ ld¾hka myiqlr .ekSu 2 202 1
jd¾;d lrhs' i`oyd i;=ka fhdod.;a wdldrh m%ldYh 3 202 1
² jev myiq lr.eksu i`oyd lrhs'
.=Kd;aul ksudjla i`oyd ie,iqï ² ie,iqï .; j ld¾hj, ksr; ùu 6 204 1
.;j ms<sfj,g yd l%uj;aj jev u.ska jev myiq lr .kS' 7 205 1
lsßug yqrefjhs'
² iduQyslj jev lsßfuka jev
myiqlr .eksug l%shd lrhs'
² úÿ,sh" pqïNl yd ir, hka;%
Ndú;fhka jev myiq lr.kakd
whqre úu¾Ykh lr jd¾;d lrhs'

40
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
wd;au md,khlska ñksia yeisrï ² ;duf.a fukau iudcfha ² ñksiqka iduQyslj ðj;ajk msßila 1 207 1
hq;=j iduQyslj ^12& hymeje;au i`oyd nj wjfndaO lr.kshs'
;SrK f.k m%fhdackj;a .=Kdx. ² iduQyslj cSj;aúfï § mqoa.,hka 2 208 1
ldKavdhula f,i mj;ajdf.k hhs' i;= úh hq;= .=Kdx. lsysmhla
lghq;= lrhs' ² hym;a wka;¾ in`o;d fmkajd fohs' 3 209 1
meje;aúug bjy,a jk ² <ufhl= jYfhka ;ukaf.a hym; 4 210 1
wdldrfha ks¾udK lrhs' Wfoid iqÿiq mßirh f;areï
.kshs'
t<suyfka lrkq fmdf<dj yd ² N+ñfha u;=msg úúO;ajh ² iñm mßirfha$N+ñfha úúO 1 212 1
,nk w;ayod wyi ^13& .fõYkh lrhs' ia:dk ksÍCIKh lr tajdfha
ne,sulska ,o ² iq<f.a l%shdldß;ajh wOHkh fjkialï ikaikaokd;aul j 2 213 1
mßËK yd m%;sM, lrñka iq<x n,h ,nd.;yels meyeÈ,s lrhs'
;udf.a jpkfhka úúO l%u úu¾Ykh lrhs' ² iq<Õ ksid mßirfha isÿjk
,shhs' ² iajdNdúl jia;=j, fjkialï ksÍlaIKh lr 4-5 215 1
l%shdldß;ajh yd tajdhska jd¾;dlr hs'
.S;hla ;d,hg w;sfjk mdßißl n,mEu ² Èjd rd;%s wyfia oelsh yels foa yd
.dhkdlrñka tys .fõYkh lr jd¾;d lrhs' tajdhska jk n,mEu ksÍlaIKh
woyi rx.kh ² fmdf<fõ iy wyfia lr jd¾;d lrhs' 6 216 1
lrñka i;=gq fjhs' wisßh ms<sn`o úkaokd;aul ² wdf,dalh weiqfrka úúO
l%shdldrlï lú .S .dhkh mßCIKj, ksr;fjhs'
yd ksrEmKh u`.ska bÈßm;a ² wyfia wisßh ms<sn`o lú .S 10 218 1
lrhs' m%ldYkd;aul p,k weiqfrka
bÈßm;a lrhs'

41
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
;u weÿï me,ÿï" wmg ² ;u p¾hdfõ m%;sckkd;aul fjkila ² ;udf.a fm!oa.,sl msßisÿlu 1 122 1
fmd;am;a" WmlrK l< yels i`oyd úuis,su;aj lghq;= lrhs' mj;ajdf.k hdug l< hq;=foa
msßisÿj yd l%uj;aj fjkialï ² ieuúg mßirfha .=Kd;aul fjkila y`ÿkdf.k lghq;= lrhs' 2
Ndú; lrhs' ^14& i`oyd mj;sk .eg¨ úu¾Ykh lrñka ² ;udf.a weÿï me,ÿï" fmd;am;a
ta i`oyd ie,iqï ilialr l%shd;aul l%uj;aj yd w,xldrj mj;ajdf.k 3 123 11$2
;ud wjg mßisrh lrhs' hñka ;Dma;shla ,nhs'
msßisÿj l%uj;aj ² hym;a wdldrfha fjkia lula lsÍu ² Woõ wjYH mqoa.,hska y`ÿkdf.k
mj;ajd f.k hdug i`oyd bjy,a jk ks¾udK lsßug Tjqkag ;ud g yels muKska Woõ 4 124 1
l%shdYS,s j odhl fjhs' ueyqï ms<sn`o yqrelï ,nhs' lsrsug fm<î lghq;= lrhs'
f;dr;=re weiqfrka ñksid iy ² ikaksfõok lghq;= isÿlrK wdldr ² woyila ksrjQ,a j yd ksjerÈ j 1 226 1$2
bÈßhg isÿ úhyels f;r;=re wOHhkh lrhs' wkHhka bÈßfha m%ldY lrhs'
foa m%ldY lr th ^15& ² ikaksfõok lghq;= j,È wdpdrYS,s j ² m‚úvhlg ijka È ksjerÈ j
ksjerÈ oehs úuid l%shdlrhs' wjfndaO lrf.k tys woyi m%ldY
n,hs' ² úúO udOH yd l%ufõo Ndú; lrñka lrhs'
f;dr;=re ,nd .eksu jd¾;d lsßu isÿ ² w;s;fha f;dr;=re yqjudre lr.;a
ióm;ufhl=g lrhs' wdldr kï lrhs'
msßkeóu i`oyd ² ,efnk f;r;=re w;ßka WÑ; ² wmg f;dr;=re ,efnk ikaksfõok
ks¾udKhla lrhs' f;dr;=re úYaf,aIKd;aulj f;darhs' udOH fudkjdoe hs m%ldYlrhs' 2 227 11$2
² ikaksfõok l%u yd neÈ wys;lr ² ikaksfõokfha È mj;ajd.; hq;= 3 228 1$2
;;a;ajhka ms<sn`o wjfndaOfhka hq;= j hymqreÿ m%o¾Ykh lrhs
lghq;= lrhs' ² yÈis wjia:dj,È l%shd l< hq;= 1
² ikaksfõok l%u iïnkaO úúO wdldrh yd oekqïj;a lsßï isÿl< 6-7 229
ks¾udKlrKfha w;ayod ne,sïj, hq;= wdldrh ms<sn`o j woyia m%ldY 230
;sr;fjhs' lrhs 10 11$2
² hï flfkl=g iqnme;Su i`oyd iqÿiq 231
wdldrfha ks¾udKhla lrhs 1
42
;=ka jk fYa%Ksh - mßirh wdY%S; l%shdlrlï

w;HjYH bf.kqï f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, l%shdldrlu .=re ld,h


ksmqK;d ud'foa' meh
msgq wxl
w;S; ú;a;s ² mdif,a w;s;fha yd ² mdif,a b;sydih ms<sn`o f;dr;=re 1 232 1
^16& j¾;udkfha isÿjQ fjkialï wOHkh lr jd¾;d lrhs
úu¾Ykh lrhs ² wdikak mßirfha msysgd we;s 2 233 1
² ft;sydisl jákdlulska ft;sydisl jeo.;alula we;s
hq;= ia:dk w.hlrñka tajd ia:dk ms<s`o f;dr;=re fidhdn,d
wdrCId lsßug lghq;= lrhs' jd¾;d lrhs'
² ;u m%foaYfha$rfÜ ² wfma rfÜ w;s;fha isg jdih
lemSfmfkk fiajhla ie,iQ l< ckj¾hla f,i wdÈjdiska 3 234 1
pß; w.h lrñka tu pß; y`ÿkdf.k ta ms<sn`o f;dr;=re
wdo¾Yhg f.k l%shdlrhs' m%ldY lrhs
² w;S;fha isg mej; tk ² w;s;fha isg mej; tk ckl%svd 6 235 1
ckl%svd w.h lsßfuka hq;= j j, ksr; fjhs'
tajdfha ksr;fõ'

43
;=ka jk fYa%Ksh - fojk ni fou<

fYA%Ksh ksmqK;dj úIh wka;¾.;h ls%hdldrlï msgq ld,h


wxlh wxlh meh
02 WmkaÈk i`oyd iqn m;hs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2"5 206 ñks;a;= 30
208
02 wdpdrYS,Sj yd iqyoj b,a,Sï lrhs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2"5 206 ñks;a;= 30

02 mjqf,a idudðlhskaf.a {d;S;ajh y`ÿkdf.k ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 210 ñks;a;= 30
m%ldY lrhs
02 ñ;=rka iu`. mjqf,a f;dr;=re yqjudre lr ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2 213 meh 01
.kshs
02 1-10 f;la ixLHd wjfndaOfhka hq;=j Ndú; ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 214 ñks;a;= 30
lrh
02 mdg kï lrñka ir, jels lshhs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 217 ñks;a;= 30

02 wfkHdakH iyfhda.S;dj j¾Okh i`oyd iqyo ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 218 ñks;a;= 30
l;dnfya fhfohs

02 tÈfkod mßyrKh lrk NdKav lsysmhla kï ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 220 ñks;a;= 30
lrhs

02 wdydr j¾. lsysmhl kï m%ldY lrhs wdydr j¾. lsysmhl kï m%ldY lrhs 1"2 222 ñks;a;= 30
223
02 wjg mßirfha fjfik i;=ka lsysm fofkl= ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"3 225 ñks;a;= 30
kï lrhs

44
;=ka jk fYa%Ksh - fojk ni fou<

fYA%Ksh ksmqK;dj úIh wka;¾.;h ls%hdldrlï msgq ld,h


wxlh wxlh meh
03 ;ud ms<sn`o f;dr;re m%ldY lrhs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2"3"4"5 249 meh 02
251 ñks;a;= 30
03 mdif,a fmdÿ ia:dk kï lrhs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1,3 252 meh 01

03 mdif,a oS ;u wjYH;d i`oyd iqyo b,a,Sï lrhs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2"3"4" 255 meh 02
256 ñks;a;= 30
03 úfYaI W;aij i`oyd iqn me;Sï lrhs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2"3" 257 meh 02
ñks;a;= 30
03 ;u mßirfha jefvk u,a y`ÿkdf.k m%ldY ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 258 meh 01
lrhs 260
03 ;u mßirfha we;s m,;=re y`ÿkdf.k m%ldY ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 261 meh 01
lrhs 262
03 YÍrfha wjhj lsysmhla y`ÿkdf.k m%ldY ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1 263 meh 01
lrhs 264

02 ;u ióm;uhka iu. iqyo ixjdohl fhfohs ksmqK;dj hgf;a olajd we;s jdxud,dj 1"2"3"4"5 265 meh 02
268 ñks;a;= 30

45
;=ka jk fYa%Ksh - nqoaO O¾uh

f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h .=re ud'foa' msgq ld,h


l%shdldrlu wxlh meh
01 1'0 nqÿrPdKka jykafiaf.a 1' iqoafOdaOk rc;=ud úiska isÿy;a 1'1 msh rP;=udf.a fojk l%shdldrlu 1 01 meh 05
fYa%IaG;ajh ye`Èkf.k l=ureg jkaokd lrk ,o fojk je`§u mshjr 1"2
pß;dhkh lrhs' wjia:dj m%ldY lrhs'
Ys,am bf.kSu l%shdldrlu 2
2' isÿy;a l=ureg Ys,am lshdÿkafka mshjr 1"2
i¾jñ;% nuqKq m`äjrhd nj 1'2 rÊcQud,d l;dj
m%ldY lrhs' l%shdldrlu 3
mshjr 1"2
3' rcl=ure Ys,amfhka oela jq olaI;d
ms<sn`oj l;d lrhs' fm< fmdf;a
1"2"3 mdvï 01 - 12
4' rÊcQud,d nuqKq f.or § ú`È lror
ms<n`oj ixfõ§ j l;d lrhs'

5' rÊcQud,dg nqÿrÿka msysg jq


wjia:dj ms<sn`o úia;r lsßug
bÈßm;a fjhs'

46
;=kajk fYa%Ksh - nqoaO O¾uh

f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h .=re ud'foa' msgq ld,h


ls%hdldrlï wxlh
02 2'0 iqúfYaI fn!oaO 1' iqoafOdaok rc;=ud ;=< mej;s Wiia 1' iqoafOdaok rP;=ud l%shdldrlu 01 03 meh
pß; yd cd;l .=Kdx. m%ldY lrhs' mshjr 1"2"3"4" 01
l;d ye`Èk fm<fmd;a 28 - 32
wdo¾Yhg f.k 2 úidLd isgq foaúh ;=< mej;s 08 mdvu
lghq;= lrhs' Y%oaOdjka; .=Kdx. m%ldY lrhs'
2 úidLd l%shdldrlu 02 04 meh
3' ñ.dr isgq;=ud iquÕg .ekSug ufydamdisldj mshjr 1"2" 01
lghq;= l< wdldrh úia;r lrhs fm<fmd;a
09 mdvu 33 - 36
04 ix>ñ;a;d f;rKsh ch Y%s uyd
fndaêh ref.k ,xldjg meñKs
wjia:dj úia;r lrhs'
3' ix>ñ;a;d ls%hdldrlu 03 37 - 39 meh 01
f;rKsh' mshjr 1" 2"3
05 cd;l l;dj l;kaorhla f,i
fm<fmdf;a 10
u;lfhka lshhs'
mdvu
06 jeäysáhkag ie,lSu jákd
.=Kdx.la nj ms<s.ksñka l;d 4' ;s;a;sr cd;lh ls%hdldru 04 05 mEh 02
lrhs' mshjr 1"2
ls%hdldru 05
mshjr 1"
ls%hdldru 06
mshjr 1"2
fm< fmdf;a 40 - 42
11 mdvu

47
;=ka jk fYa%Ksh - nqoaO O¾uh

f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h .=re ud'foa' msgq ld,h


l%shdldrlu wxlh
03 fn!oaO orejl=f.a 01' Wmka Èkh od mqKH ls%hdjl fhfohs' Wmka Èk msxlï lsßu ls%hdldrlu 8 meh 01
wkkH;dj ;u 04
p¾hdj u`.ska mshjr ^1'2'3 &
m%o¾Ykh lrhs'
Wmka Èk 18-22
msxlu fm<
fmd;a 06
mdvu

05 fn!oaO .=KO¾u 01' ;uka i;= jq fohska iEySulg m;aúh hq;= 1 ,o fohska i;=gq ùu ls%hdldrlï 01 13- 15 meh 02
weiqßka ;ukag;a nj wjOdrKh lrñka l;d lrhs' mshjr 1"2
wkqkag;a ys; 2 hym;a ñ;=r weiqr ls%hdldrlï
msKsi jk 02 l<HdK ñ;% weiqr mqreÿ lrhs' 02
fm!reIhla 3' ieu úgu i;H l;d lSrsu mshjr 1"2
f.dvk.d .kS' 03' ieu úgu i;H jpk m%ldY lrhs' ls%hdldrlï
4' iqNdIs; jpk Ndú;h 03
04' ;ud okakd iqNdIs;h jpk ,shd mka;sfha mshjr 1"2
m%o¾Ykh lrhs' ls%hdldrlï
04
mshjr 1"2
fm<fmdf;a 17 61 - 66
mdvu

48
;=ka jk fYa%Ksh - nqoaO O¾uh

f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h .=re ud'foa' msgq ld,h


l%shdldrlu wxlh
06 fn!oaO WmfoaY ldjH 01' fn!oaO WmfoaY ldjH ;d,hg zz.; yels foh jevg ls%hdldrlï 01 16-17 meh 04
jkfmd;a lr.ksñka .dhkd lrhs' lúh'ZZ mshjr 1"2'3
wdo¾Yu;a ðú;hlaa .;
lrhs' 02' fn!oaO WmfoaY ldjH we;=,;a zznqÿ nK wiñka is; ls%hdldrlï 02
fmd;a msxpla ilia lrhs' i;mdfha lúhZZ
ls%hdldrlï 03

ls%hdldrlï 04
fm<fmdf;a 19"
20 mdvï

70- 73

07 01 ys;lr ffoksl 01' Èk p¾hdjg wkqj lghq;= lsßfï ² Èk p¾hdjl wx. 02 fYa%Ksfha 15 - 16 meh 1
p¾hd rgdjka jeo.;a lu w.hñka ;ld lrhs' ² fu;a jeäu' .='ud 07
f.dvkÕd .ksñka f;audfjka
fi!LHj;a 02 uki ikaiqkajk ir, Ndjkdjl ^2 fYA%Ksfhka yd 3
Pssú;hla .;lrhs' fhfohs' fYa%Ksfhka& 03 fYa%Ksfha 19 meh 1
.='ud 04
^ 2'3 fYa%Ks j,ska& 03' ;udf.a mgka ;u ióm;uhka ls%hdldrlï
olajd ffu;S%h m;=rjhs'

49
;=ka jk fYa%Ksh - nqoaO O¾uh

f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h .=re ud'foa' msgq ld,h


l%shdldrlu wxlh meh
;udf.a mgka ;u iñm;uka olajd ffu;%sh 02 fYA%Ksfha 83 - 84 meh 1
m;=rjhs 25 mdvu ^
yeufokfj;
m;=ruq fu;a
is;&

03 fYa%Ksfha 23 meh 1
mdvu
l%shdldrlu 7 23
ys wjika lrK
09 iqúfYaI nqÿjoka 01 nqÿ joka ;u cSú;hg tl;= lr .ekSug 02 fYa%Ksfhka 02 fYa%Ksfha 18-19 meh 2
yodrñka O¾udpdß leue;a;la olajhs' zzwdfrda.H mrud ,dNdZZ .='ud 09
cSú;hla f.dvk.d f;audfjka 78-83 meh 2
.ekSug ls%hd lsßu' 02' iqúfYAI nqÿjoka lsysmhla mka;sfha zzkNfPa mdmfla ñ;af;aZZ
m%o¾Ykh lrhs' 02 fYa%Ksfha
03 fYa%Ksfhka fm<fmdf;a 24-26 meh 1
^02 fY%aKsh yd 03 03' iqúfYAI nqÿjoka u;lfhaka lshhs' 28'29 mdvï
fYa%Ksh& zzika;=ÜGs mrux OkxZZ
03 fYa%Ksfha 24-26 meh 2
kys fõd¾k fõrdks fm<fmdf;a
24'26 mdvï

03 fYa%Ksfha 89 - 94 meh 2
fm<fmdf;a
24'26 mdvï

50
;=ka jk fYa%Ksh - nqoaO O¾uh

f;audj ksmqK;dj bf.kqï m, úIh wka;¾.;h .=re ud'foa' msgq ld,h


l%shdldrlu wxlh meh
10 YS% ,xldfõ ft;sydisl 01 wkqrdOmqr :qmdrdu ffp;HrdchdKka :qmdrduh 02 fYa%Ksfha 20-21 meh 2
isoaOdka; yeÈk tajd jykafiaf.a we;s ft;sydisl jákd lu iudê nqoaO m%;sudj .='ud 10
iqrlsñka yd w.hñka wjfndaOfhka m%ldY lrhs' f;audfjka
jkaokd lrhs' le<Ks od.en 85-88 meh 2
02 iudê nqoaO m%;sudfõ l,d;aul nj 03 fYa%Ksfha
^ 2 yd 3 fY%aKsj,ska & w.hñka l;d lrhs' o<od ud,s.dj fm<fmdf;a
30" 31 mdvï
03 le<Ks od.en fidf<diauia:dk w;ßka
tlla nj m%ldY lrhs'

04' o<od ud<s.dj iïnkaO ft;sydisl 03 fYa%Ksfha


f;dr;=re oek .ekSug leue;a; m, .='ud 10 27-29 meh 3
lrhs' f;audfjka

03 fYa%Ksfha 95-100 meh 3


fm<fmdf;a
27'28 mdvï

51

You might also like