VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 39-43

THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC Ở TIỂU HỌC
Lê Thị Cẩm Nhung - Trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên

Ngày nhận bài: 14/11/2017; ngày sửa chữa: 29/12/2017; ngày duyệt đăng: 02/01/2018.
Abstract: This article presents theoretical issues on organizing experiential learning for students,
including the organizing experiential activities for primary students. Also, the author mentions the
forms of experiential learning organization for primary students in general and some experiential
activities related to geometry for primary students in particular. These are suggestions to help
primary teachers give the initial orientation in organizing experiential activities for students.
Keywords: Experiential activity, geometry, primary school.

1. Mở đầu
Trong chương trình giáo dục phổ thông mới ở Việt
Nam thông qua năm 2017, đã có sự thay thế hoạt động
(HĐ) giáo dục ngoài giờ lên lớp bằng “hoạt động trải
nghiệm” (HĐTN). HĐ này giúp cho học sinh (HS) có
nhiều cơ hội trải nghiệm để vận dụng những kiến thức,
kĩ năng học được vào thực tiễn hoặc được học tập, rèn
luyện từ thực tiễn, từ đó phát triển năng lực. Tham gia
HĐTN, HS được tham gia các trải nghiệm cụ thể thông
qua các HĐ, tình huống cụ thể nhằm khai thác các kinh
nghiệm đã có của HS và tạo ra những giá trị mới về vật
chất hoặc tinh thần, tìm ra cái mới, cách giải quyết vấn
đề mới.
Trong bài viết này, chúng tôi trình bày một số vấn đề
lí luận về HĐTN và một số hình thức tổ chức HĐTN
trong dạy học môn Toán nói chung, Hình học nói riêng
ở trường tiểu học nhằm góp phần nâng cao chất lượng
dạy học môn Toán.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Về hoạt động trải nghiệm
Theo Phạm Quang Tiệp, “HĐTN là HĐ giáo dục,
trong đó HS dựa trên sự tổng hợp kiến thức của nhiều
lĩnh vực giáo dục và nhóm kĩ năng khác nhau để trải
nghiệm thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình và tham
gia HĐ phục vụ cộng đồng dưới sự hướng dẫn và tổ chức
của nhà giáo dục, qua đó hình thành những phẩm chất
chủ yếu, năng lực chung và một số năng lực thành phần
đặc thù của HĐ này: năng lực thiết kế và tổ chức HĐ;
năng lực thích ứng với sự biến động của nghề nghiệp và
cuộc sống” [1].
Theo [2] thì HĐTN là các HĐ giáo dục thực tiễn
được tiến hành song song với HĐ dạy học trong nhà
trường và là một bộ phận của quá trình giáo dục. HĐTN
được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hóa ở trên lớp
và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho HĐ dạy học.
HĐTN là các HĐGD có mục đích, có tổ chức được thực
hiện trong hoặc ngoài nhà trường nhằm phát triển, nâng
cao các tố chất và tiềm năng của HS, nuôi dưỡng ý thức
sống tự lập, đồng thời quan tâm, chia sẻ. Tham gia vào
các HĐTN, HS được phát huy vai trò chủ thể, tính tích
cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. HS
được chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá
trình HĐ: thiết kế, chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết
quả HĐ phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của
bản thân. HS được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm,
ý tưởng, được đánh giá và lựa chọn ý tưởng HĐ, được
thể hiện, tự khẳng định bản thân,... Từ đó, hình thành
và phát triển cho HS những giá trị sống và các năng lực
cần thiết.
HĐTN có nội dung đa dạng và mang tính tích hợp,
tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều
lĩnh vực học tập và giáo dục như: giáo dục đạo đức, giáo
dục trí tuệ, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục giá trị sống,
giáo dục văn hóa, nghệ thuật, thẩm mĩ, giáo dục thể chất,
giáo dục lao động, giáo dục an toàn giao thông, phòng
chống tai nạn thương tích, giáo dục môi trường, giáo dục
phòng chống các tệ nạn xã hội.
HĐTN có thể tổ chức theo các quy mô khác nhau
như: theo nhóm, theo lớp, theo khối lớp, theo trường
hoặc liên trường. HĐTN có khả năng thu hút sự tham gia,
phối hợp, liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường như: giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ
môn, cán bộ Đoàn, Hội, Đội, Ban Giám hiệu nhà trường,
phụ huynh HS, chính quyền địa phương, các nhà HĐ xã
hội, những nghệ nhân, những người lao động tiêu biểu ở
địa phương [2].
Theo Nguyễn Thanh Bình [3], bản chất của giáo dục
trải nghiệm là tổ chức cho HS tiến hành các hành động
theo cá nhân hoặc nhóm đảm bảo: - HS được trực tiếp
HĐ; - Có sự liên kết, tương tác giữa kinh nghiệm đang
có với kinh nghiệm tiếp thu được; - Hình thành kinh
nghiệm mới dưới các dạng kiến thức, kĩ năng, thái độ,

39
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 39-43
giá trị (năng lực); - Sử dụng kinh nghiệm vào HĐ mới,
theo chu kì trải nghiệm mới.
Để HĐTN đảm bảo các yêu cầu của chương trình
giáo dục phổ thông mới khi GV và HS thiết kế và tổ chức
HĐTN cần đảm bảo: - Xác định nội dung các chủ đề,
hình thức, thời gian và phương pháp của HĐTN phù hợp
với môn học, lĩnh vực, lớp học, mục tiêu trong chương
trình khung HĐTN; - Cần nhận thức rõ vai trò, nhiệm vụ
của từng thành viên tham gia vào thiết kế, tổ chức
HĐTN; - Xác định các nhiệm vụ, bài tập trải nghiệm cẩn
thận, phù hợp, hướng đến mục tiêu của HĐTN; - Đảm
bảo sự tương tác, an toàn giữa các đối tượng tham gia
vào HĐTN; - Thúc đẩy HS chia sẻ và suy ngẫm, phát
hiện những “điều mới” khi tham gia HĐTN.
Theo [2], HĐTN được tổ chức dưới nhiều hình thức
khác nhau như HĐ câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn,
sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, các hội thi, HĐ
giao lưu, HĐ nhân đạo, HĐ tình nguyện, HĐ cộng đồng,
sinh hoạt tập thể, lao động công ích, sân khấu hóa (kịch,
thơ, hát, múa rối, tiểu phẩm, kịch tham gia,...), thể dục
thể thao, tổ chức các ngày hội. Mỗi hình thức HĐ trên
đều mang ý nghĩa giáo dục nhất định.
2.2. Một số thiết kế, tổ chức hoạt động trải nghiệm
trong dạy học môn Toán ở tiểu học theo các hình thức
tổ chức của hoạt động trải nghiệm
2.2.1. Hoạt động câu lạc bộ
Câu lạc bộ toán học (CLBTH) là hình thức sinh hoạt
ngoại khóa của những nhóm HS cùng sở thích học toán,
có nhu cầu, năng khiếu học tập toán, dưới sự định hướng
của những nhà giáo dục (có thể là GV, phụ huynh hoặc
nhà giáo dục, nhà khoa học) nhằm tạo môi trường giao
lưu thân thiện, tích cực giữa các HS với nhau và giữa HS
với GV, với những người lớn khác. HĐ của câu lạc bộ
(CLB) tạo cơ hội để HS được chia sẻ những kiến thức,
hiểu biết của mình về toán học mà HS quan tâm, qua đó
phát triển các kĩ năng của HS như: kĩ năng giao tiếp, kĩ
năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, kĩ năng trình bày suy
nghĩ, ý tưởng, kĩ năng viết bài, kĩ năng chụp ảnh, kĩ năng
hợp tác, làm việc nhóm, kĩ năng ra quyết định và giải
quyết vấn đề,... CLBTH giúp HS có điều kiện tiếp cận
với toán học, giúp các em phát huy năng lực toán học của
mình và tiếp cận nhanh nhất, nhớ lâu, hiểu sâu các vấn
đề toán học. CLB HĐ theo nguyên tắc tự nguyện, thống
nhất, có lịch sinh hoạt định kì. Có thể tổ chức CLBTH ở
tiểu học theo khối lớp, theo Trường... Tên của CLBTH ở
TH có thể đặt: “CLB Toán tuổi thơ”, “CLB toán 1, 2,
3...” hoặc “CLB Toán học...”.
Hình thức sinh hoạt CLB có thể là Hội vui học tập,
Hái hoa dân chủ, Giải ô chữ, Rung chuông vàng, Tọa
đàm, Hội thảo, Thảo luận về một đề tài được lựa chọn.
40
Nội dung sinh hoạt CLB có thể là về các bài toán, câu
chuyện lịch sử toán học; xem các bộ phim về lịch sử
toán học hay về các nhà toán học; giải các câu đố trí tuệ,
logic, các câu đố IQ phù hợp; làm thơ về Toán;... tham
quan, dã ngoại học tập các địa danh du lịch, làng nghề
của địa phương, tiếp cận các vấn đề toán học qua việc
tham quan đó như tìm hiểu về lịch sử của địa danh, cách
thiết kế, xây dựng các di tích, chụp ảnh, kí họa, tạo mô
hình trên máy tính hoặc phác họa trên bản vẽ khi trải
nghiệm tham quan... Chẳng hạn, bồi dưỡng hứng thú
học tập Hình học cho HS, qua CLBTH có thể cho HS
xem bộ phim về lịch sử hình học “The story of
Geometry” của Maria Montessory,...
Ngoài CLBTH, ở tiểu học còn có các câu lạc bộ khác
như CLB học thuật các môn học khác; CLB thể dục thể
thao; CLB văn hóa nghệ thuật; CLB võ thuật; CLB HĐ
thực tế; CLB trò chơi dân gian, các giáo viên hoàn toàn
có thể tích hợp giáo dục toán học thông qua HĐ của các
CLB này.
2.2.2. Tổ chức trò chơi học tập
Trò chơi học tập là hình thức tổ chức các HĐ vui chơi
với nội dung kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau,
có tác dụng giáo dục “chơi mà học, học mà chơi”. Qua
trò chơi giúp HS quan tâm, hứng thú đến nội dung của
chủ đề từ đó giúp HS tìm cách tiếp cận, tự học và bộc lộ
hết khả năng một cách tự nhiên, đảm bảo đầy đủ “hành
động” và “cảm xúc”.
Trò chơi có thể được sử dụng trong nhiều tình huống
khác nhau của HĐTN như làm quen, khởi động, dẫn
nhập vào nội dung học tập, cung cấp và tiếp nhận tri thức;
đánh giá kết quả, rèn luyện các kĩ năng và củng cố những
tri thức đã được tiếp nhận,... Trò chơi giúp phát huy tính
sáng tạo, hấp dẫn và gây hứng thú cho HS; giúp HS dễ
tiếp thu kiến thức mới; giúp chuyển tải nhiều tri thức của
nhiều lĩnh vực khác nhau; tạo được bầu không khí thân
thiện; tạo cho các em tác phong nhanh nhẹn,...
Ví dụ: Trò chơi Tangram (như mô tả trong hình 1:
Dùng 7 hình đã có sẵn để xếp thành các hình mới theo
mẫu hoặc tự sáng tác). Với trò chơi Tangram, HS sẽ học
cách phân tích các hình ảnh, làm nổi bật các hình học
hình học trong chúng, học cách phá vỡ toàn bộ vật thể
thành các bộ phận, và ngược lại - tạo thành các phần tử
của mô hình, và quan trọng nhất là suy nghĩ hợp lí. HS
chơi Tangram, tùy theo lớp, biết phân loại hình dạng,
phát triển tư duy không gian, phát triển ngôn ngữ, có
những cảm xúc tích cực về hình học, nắm bắt tốt hơn các
mối quan hệ vật chất trong không gian, trau dồi kĩ năng
không gian như xoay, trượt, đối xứng, lật, kĩ năng thị giác
hình ảnh, khả năng đo diện tích của các hình không có
công thức...
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 39-43
Hình 1. Mô tả về trò chơi Tangram
Hình 2. Một số sản phẩm sau trò chơi của HS
Cách thức tổ chức: - Chuẩn bị: GV có thể chuẩn bị
sẵn trò chơi (mua hoặc tự chuẩn bị) rồi tổ chức cho HS
chơi; hoặc cũng có thể tổ chức cho HS cùng nhau tạo bộ
đồ chơi (bằng bìa cứng, nhựa; theo nhóm, với sự hỗ trợ
của GV hoặc phụ huynh ở nhà) với những màu sắc, kích
thước không nhất thiết giống nhau; - Tổ chức: GV có thể
tổ chức cho HS tạo các hình theo mẫu sẵn hoặc cũng có
thể yêu cầu các nhóm HS tạo thành các hình khác nhau
(đồ đạc trong nhà, con vật, phương tiện đi lại, ...) bằng tất
cả các hình nhỏ đã có, để phát huy khả năng sáng tạo,
tưởng tượng của HS.
Tương tự trò chơi Tangram, GV có thể tìm hiểu và tổ
chức cho HS chơi các trò chơi ghép hình khác như “trò
chơi Trí Uẩn”, “trò chơi Trứng Colombo”, “trò chơi
Mông Cổ”,...
a) Trò chơi Trí Uẩn b) Trò chơi Trứng Colombo
41
c) Tangram lá d) Trò chơi Mông Cổ
Hình 3. Một số trò chơi tương tự trò chơi Tangram
2.2.3. Tổ chức diễn đàn
Diễn đàn là một hình thức tổ chức HĐ được sử dụng
để thúc đẩy sự tham gia của HS thông qua việc các em
trực tiếp, chủ động bày tỏ ý kiến của mình với đông đảo
bạn bè, nhà trường, thầy cô giáo, cha mẹ và những người
lớn khác có liên quan. Qua diễn đàn, HS có cơ hội bày tỏ
suy nghĩ, ý kiến, quan niệm hay những câu hỏi, đề xuất
của mình về các vấn đề học toán, học hình học thể hiện
nhu cầu, hứng thú, nguyện vọng của HS. HS có thể chia
sẻ kinh nghiệm học tập của mình. Đây cũng là dịp để HS
biết lắng nghe ý kiến, học tập lẫn nhau. Diễn đàn được tổ
chức linh hoạt, phong phú và đa dạng với những hình
thức HĐ cụ thể, phù hợp với HS. Có thể tổ chức cho HS
nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập, ngày lễ lớn, có thể ở
buổi sơ kết, tổng kết năm học hoặc hướng dẫn các em
tham gia diễn đàn trên báo Toán Tuổi thơ, báo Nhi đồng,
báo Thiếu niên... qua đó GV, phụ huynh hiểu biết hơn về
tâm tư, nguyện vọng, khó khăn trong học Toán để có biện
pháp giúp đỡ, hỗ trợ HS.
2.2.4. Sân khấu tương tác
Sân khấu tương tác là một hình thức nghệ thuật
tương tác dựa trên HĐ diễn kịch, trong đó vở kịch chỉ
có phần mở đầu đưa ra tình huống, phần còn lại được
sáng tạo bởi những người tham gia. Phần trình diễn
chính là một cuộc chia sẻ, thảo luận giữa những người
thực hiện và khán giả, trong đó đề cao tính tương tác
hay sự tham gia của khán giả. Mục đích của HĐ này là
nhằm tăng cường nhận thức, thúc đẩy để HS đưa ra
quan điểm, suy nghĩ và cách xử lí tình huống thực tế
gặp phải trong bất kì nội dung nào của cuộc sống.
Thông qua sân khấu tương tác, sự tham gia của HS
được tăng cường và thúc đẩy, tạo cơ hội cho HS rèn
luyện những kĩ năng như: kĩ năng phát hiện vấn đề, kĩ
năng phân tích vấn đề, kĩ năng ra quyết định và giải
quyết vấn đề, khả năng sáng tạo khi giải quyết tình
huống và khả năng ứng phó với những thay đổi của
cuộc sống [2],... Sử dụng sân khấu tương tác, HS có thể
tổ chức diễn kịch về lịch sử toán học, kể các mẩu
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 39-43

chuyện về các nhà toán học, các câu chuyện gắn với các có thể gắn với giáo dục về một chủ đề nào đó như giáo
bài toán nổi tiếng... qua đó HS hiểu biết, yêu thích toán dục an toàn giao thông, giáo dục về môi trường.... Nội
học hơn ngoài ra còn phát triển các năng lực như sân dung của hội thi rất phong phú, bất cứ nội dung giáo dục
khấu hóa, thiết kế mĩ thuật, ánh sáng, màu sắc, năng lực nào cũng có thể được tổ chức dưới hình thức hội thi/cuộc
ngôn ngữ, năng lực biểu diễn, tương tác, kết nối với thi. Điều quan trọng khi tổ chức hội thi là phải linh hoạt,
người khác... Sân khấu tương tác thường được tổ chức sáng tạo khi tổ chức thực hiện, phù hợp tâm sinh lí lứa
với quy mô lớn ở tổng kết CLBTH,... tuổi tiểu học, điều kiện thực hiện của HS, thời gian chuẩn
2.2.5. Tham quan, dã ngoại bị và tổ chức hội thi phù hợp, tránh máy móc thì cuộc thi
mới hấp dẫn.
Đây là một hình thức tổ chức học tập thực tế hấp dẫn
đối với HS. Mục đích là giáo dục tổng hợp đối với HS
như: giáo dục lòng yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước,
giáo dục truyền thống cho HS. Tham quan, dã ngoại là
một hình thức tổ chức trải nghiệm tốt trong giáo dục toán
học cho HS tiểu học vì HS tiểu học nhận thức vẫn còn
cảm tính, kết hợp giữa vận động, ngôn ngữ, nhận thức
qua hình ảnh, thực tế sẽ giúp HS dễ hiểu, nhớ lâu và gợi
nhiều tưởng tượng sáng tạo, tăng khả năng đo đạc, ước
lượng các đại lượng về độ dài, diện tích, thể tích, thời
gian, vận tốc, quãng đường... Có thể tổ chức cho HS đi
thăm, tìm hiểu và học hỏi bằng cách: tìm hiểu về một di
tích lịch sử, văn hóa, công trình, nhà máy, các cơ sở sản
xuất, làng nghề truyền thống; tham quan bảo tàng;... hoặc
dã ngoại theo các chủ đề học tập hay HĐ nhân đạo,...
Tham quan, dã ngoại có thể tổ chức với lớp đại trà, khối
lớp, hoặc chỉ tổ chức trong CLBTH, các CLB khác, các
nhóm HS.
2.2.6. Hội thi/cuộc thi
Là một trong những hình thức tổ chức HĐ hấp dẫn,
lôi cuốn HS và đạt hiệu quả cao trong việc tập hợp, giáo
dục, rèn luyện và định hướng giá trị cho HS. Hội thi
mang tính chất thi đua giữa các cá nhân, nhóm hoặc tập
thể luôn HĐ tích cực để vươn lên đạt được mục tiêu
mong muốn thông qua việc tìm ra người/đội thắng cuộc.
Tổ chức hội thi cho HS là một yêu cầu quan trọng, cần
thiết của nhà trường, của GV trong quá trình tổ chức Hình 4. Một số hình ảnh về mô hình xếp bằng sách
HĐTN. Mục đích tổ chức hội thi/cuộc thi nhằm lôi cuốn trong ngày hội đọc
HS tham gia một cách chủ động, tích cực vào các HĐ
giáo dục của nhà trường; đáp ứng nhu cầu về vui chơi 2.2.7. Một số hoạt động khác
giải trí cho HS; thu hút tài năng và sự sáng tạo của HS; Có nhiều cách phân loại khác nhau, nhưng ở đây,
phát triển khả năng HĐ tích cực và tương tác của HS, chúng tôi phân loại tên các HĐ như sau, phụ thuộc vào
góp phần bồi dưỡng cho HS động cơ học tập tích cực, hình thức của HĐ:
kích thích hứng thú trong quá trình nhận thức. - HĐ tổ chức sự kiện: Tổ chức sự kiện trong trường
Hội thi/cuộc thi có thể được thực hiện dưới nhiều tiểu học là một HĐ tạo cơ hội cho HS được thể hiện
hình thức khác nhau như: Thi giải toán, thi sưu tầm các những ý tưởng, khả năng sáng tạo của mình, thể hiện
bài toán dân gian, thi vẽ, thi thiết kế hình học, thi làm mô năng lực tổ chức HĐ, thực hiện và kiểm tra giám sát
hình kiến trúc hình học, thi chụp ảnh nghệ thuật hình học HĐ. Thông qua HĐ tổ chức sự kiện HS được rèn luyện
với cuộc sống, thi tìm hiểu lịch sử toán học, lịch sử hình tính tỉ mỉ, chi tiết, đầu óc tổ chức, tính năng động, nhanh
học, thi đố vui, thi giải ô chữ, thi tiểu phẩm, thi thời trang, nhẹn, kiên nhẫn, có khả năng thiết lập mối quan hệ tốt,
thi kể chuyện, thi chụp ảnh, thi kể chuyện theo tranh, thi có khả năng làm việc theo nhóm, có sức khỏe và niềm
sáng tác thơ, sáng tác bài hát, hội thi học tập... Các hội thi đam mê. Khi tham gia tổ chức sự kiện HS sẽ thể hiện

42
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 423 (Kì 1 - 2/2018), tr 39-43
được sức bền cũng như khả năng chịu được áp lực cao
của mình, tạo ra nhiều cảm xúc mới, năng lực mới.
Ngoài ra, HS còn phải biết cách xoay xở và ứng phó
trong mọi tình huống bất kì xảy đến. Ở trường tiểu học
có thể tổ chức các sự kiện sau để giáo dục toán học cho
HS: Lễ ra mắt CLBTH, lễ gia nhập CLBTH của thành
viên mới, lễ chia tay của thành viên CLBTH, lễ kỉ niệm
ngày thành lập CLB, lễ vinh danh thành tích của thành
viên CLB... Các buổi triển lãm kết quả của các dự án
toán học, hội thảo khoa học về tổ chức, bồi dưỡng học
tập, trải nghiệm toán ở tiểu học, hội diễn nghệ thuật của
các CLBTH; hội thi giải toán giao lưu giữa các CLB
toán tuổi thơ;...
- HĐ giao lưu: là một hình thức tổ chức giáo dục
nhằm tạo ra các điều kiện cần thiết để cho HS được tiếp
xúc, trò chuyện và trao đổi thông tin với những người nổi
tiếng, những tấm gương (trong giáo dục hoặc trong học
toán, dạy toán). Qua đó, giúp HS có tình cảm và thái độ
phù hợp, có được những lời khuyên đúng đắn để vươn
lên trong học tập, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách.
Những vấn đề trao đổi phải thiết thực, liên quan đến lợi
ích và hứng thú của HS, đáp ứng nhu cầu học tập của HS.
Có thể tổ chức giao lưu gắn với một chủ đề nào đó để HS
thấy được toán học gắn với thực tế cuộc sống. Đam mê,
yêu thích học toán, không ngại khó khăn vất vả, có
phương pháp học tập đúng sẽ có thành tích trong học tập.
Mở mang suy nghĩ cho HS.
- HĐ chiến dịch: Việc HS tham gia các HĐ chiến
dịch nhằm tăng cường sự hiểu biết và sự quan tâm của
HS đối với các vấn đề xã hội như vấn đề môi trường, an
toàn giao thông, an toàn xã hội, HĐ nhân đạo hay từ
thiện,... tập dượt cho HS tham gia giải quyết những vấn
đề xã hội; phát triển ở HS một số kĩ năng cần thiết như
kĩ năng thiết kế, kĩ năng hợp tác, kĩ năng thu thập thông
tin, kĩ năng tuyên truyền, kĩ năng đánh giá và kĩ năng ra
quyết định. Nhờ các HĐ này, HS có cơ hội khẳng định
mình trong cộng đồng, qua đó hình thành và phát triển
ý thức “mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Mỗi
chiến dịch nên mang một chủ đề để định hướng cho các
HĐ như: Chiến dịch giờ trái đất; Chiến dịch làm sạch
môi trường; Chiến dịch ứng phó với biến đổi khí hậu,
bảo vệ môi trường, Chiến dịch tình nguyện hè,... Để
thực hiện HĐ chiến dịch được tốt cần xây dựng kế
hoạch để triển khai chiến dịch cụ thể, khả thi với các
nguồn lực huy động được và HS phải được trang bị
trước một số kiến thức, kĩ năng cần thiết để tham gia
vào chiến dịch. Nhân dịp tổ chức chiến dịch có thể cho
các em thực hiện dự án hình học: Thiết kế tranh tuyên
truyền, cổ động cho chiến dịch. Thiết kế tờ rơi, làm báo
tường, làm báo ảnh, chụp ảnh, quay phim, viết bài về
43
chủ đề của chiến dịch... Tạo kênh thông tin để HS có
nhiều cơ hội tham gia, tuyên truyền về chiến dịch cùng
với nhiều đối tượng khác nhau tham gia chiến dịch.
3. Kết luận
Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, giáo
dục toán học có mục tiêu hình thành và phát triển cho
HS những phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và năng
lực toán học, phát triển kiến thức, kĩ năng then chốt và
tạo cơ hội để HS trải nghiệm, áp dụng toán học vào thực
tiễn. Giáo dục toán học tạo dựng sự kết nối giữa các ý
tưởng toán học, giữa Toán học với các môn học khác
và giữa Toán học với đời sống thực tiễn. Giáo dục toán
học được thực hiện ở nhiều môn học và cả HĐTN. Thiết
kế và tổ chức HĐTN hướng tới giáo dục toán học ở bậc
tiểu học nhằm phát triển năng lực và các phẩm chất cho
HS cần phong phú, đa dạng về hình thức, phù hợp với
mục đích, nội dung dạy học, đúng chủ đề và phù hợp
tâm sinh lí của HS. Đảm bảo HS là chủ thể tích cực của
sự trải nghiệm, đích hướng tới là sự vận dụng tri thức
khoa học vào thực tế và phát triển sáng tạo qua trải
nghiệm của HS.
Vấn đề thiết kế và tổ chức các HĐTN qua môn học
nói chung và môn Toán nói riêng còn đang được nhiều
GV quan tâm, nhưng rất cần có những ví dụ cụ thể để
thử nghiệm và rút kinh nghiệm. Một số HĐTN chỉ ra ở
trên có thể kết hợp trong dạy học Toán, trong đó có thể
gắn với nội dung hình học nhằm nâng cao chất lượng
dạy học hình học nói riêng, môn Toán nói chung.
Tài liệu tham khảo
[1] Phạm Quang Tiệp (2015). Thiết kế bài học tích hợp
trong dạy học ở tiểu học. Kỉ yếu Hội thảo Quốc gia
về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực giáo dục tiểu
học. NXB Hồng Đức, tr 146-150.
[2] Bộ GD-ĐT (2015). Tài liệu tập huấn kĩ năng xây
dựng tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
trong trường tiểu học. NXB Đại học Sư phạm.
[3] Đỗ Tiến Đạt (2004). Một số vấn đề về dạy học “các
yếu tố hình học” ở lớp 2. Tạp chí Giáo dục, số 78, tr
35-36.
[4] Trần Kiều (2014). Về mục tiêu môn Toán trong
trường phổ thông Việt Nam. Tạp chí Khoa học Giáo
dục, số 102, tr 1-2; 49.
[5] Dương Tiến Sỹ (2002). Phương thức và nguyên tắc
tích hợp các môn học nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục - đào tạo. Tạp chí Giáo dục, số 26, tr 27-28.
[6] Bộ GD-ĐT (2017). Chương trình giáo dục phổ
thông - Chương trình tổng thể.
[7] Vũ Quốc Chung (2015). Phương pháp dạy học Toán
tiểu học. NXB Đại học Sư phạm.