Η Σημασία του Επισκόπου στη λειτουργική ζωή

Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, χαροποιήσας τοὺς Μαθητάς, τῇ ἐπαγγελίᾳ
τοῦ ἁγίου Πνεύματος· βεβαιωθέντων αὐτῶν διὰ τῆς εὐλογίας, ὅτι σὺ εἶ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ,
ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσμου, Αμήν.
Συνεχίζουμε τη μελέτη της Θείας Λειτουργίας, του κειμένου της Θείας Λιτουργίας.
Είχαμε μελετήσει την προηγούμενη φορά τη διακονική προτροπή, να προσευχηθούμε για
τον άγιον οίκον, τον ναόν δηλαδή που είμαστε μέσα, και για όλους αυτούς που μπαίνουν
με ευλάβεια και με φόβο Θεού, εις τον ναόν του Θεού. Μετά λέγει ο διάκονος αυτό που θα
μελετήσουμε σήμερα. «Ὑπὲρ τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν... τοῦ τιμίου πρεσβυτερίου, τῆς ἐν
Χριστῷ διακονίας, παντὸς τοῦ κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.» Ας
παρακαλέσουμε τον Κύριο, λέγει ο διάκονος για τον Αρχιεπίσκοπό μας, τους τίμιους ιερείς,
τους πρεσβυτέρους, της εν Χριστώ διακονίας., τους διακόνους της Εκκλησίας, παντός του
κλήρου, για όλον τον κλήρο και για όλον τον λαό να παρακαλέσουμε τον Κύριο.
Η προσευχή της Εκκλησίας του λαού του Θεού, είναι ενωμένη για πολλά αιτήματα
βασικά όλης της κοινότητας της Εκκλησίας. Και ένα από τα πρώτα αιτήματά μας που
πάντοτε οι ιεροί κανόνες της Εκκλησίας τονίζουν ότι είναι απαραίτητο, είναι η προσευχή
για τον Επίσκοπο. Για τον Αρχιεπίσκοπό μας. Όταν λέει εδώ Αρχιεπίσκοπο δεν εννοεί αυτόν
που εμείς σήμερα εννοούμε Αρχιεπίσκοπο. Εννοεί τον Μητροπολίτη, τον αρχηγόν των
επισκόπων της πόλεως. Γι’αυτό και εμείς στην Κύπρο έχουμε έναν Αρχιεπίσκοπο, αλλά
έχουμε πολλούς Μητροπολίτες. Παρά ταύτα λέμε, του Αρχιεπισκόπου ημών Αθανασίου ή
οποιοδήποτε άλλο όνομα. Γιατί είναι ανάγκη να προσευχόμαστε για τον Αρχιεπίσκοπό μας,
για τους ιερείς μας και για τους διακόνους, για τον κλήρο και τον λαό;
Πρώτα – πρώτα είναι σημαντικό να προσευχόμαστε γι’ αυτούς, διότι η αναφορά του
ονόματος του Επισκόπου δηλώνει την κανονικότητα του μυστηρίου το οποίο επιτελείται.
Ξέρουμε ότι ο πρώτος ο οποίος ετέλεσε την ευχαριστία, την Θεία Ευχαριστία, ήταν ο Κύριος.
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, ετέλεσε εις το υπερώο, εις το μυστικό δείπνο, την πρώτη Θεία
Ευχαριστία. Στη συνέχεια ο ίδιος μας είπε, τούτο ποιήτε εις την εμήν ανάμνησιν. Τούτο να
κάνετε στο να με θυμάστε εμένα. Και η Εκκλησία από τότε ως κατ’ εξοχήν σημείο
ανάμνησης του Χριστού και μετοχής εις το μυστήριο της σωτηρίας μας, έχει το μυστήριο
της Θείας Ευχαριστίας. Γι’ αυτό και εις την Θεία Ευχαριστία, και οι απόστολοι και οι κανόνες
της Εκκλησίας, όλοι ανεξαιρέτως τονίζουν ότι σε αυτό το μυστήριο δεν επιτρέπεται να
μετάσχει κανένας που δεν είναι Ορθόδοξος. Ούτε σχισματικοί, ούτε αιρετικοί. Για να
μετάσχει κάποιος εις το μυστήριο αυτό πρέπει οπωσδήποτε να είναι μέλος της Εκκλησίας.
Ούτε αποδεχόμεθα ευχαριστίες που αποτελούνται από σχισματικούς ή αιρετικούς.
Διάδοχοι του Χριστού ήταν οι Άγιοι Απόστολοι. Οι Απόστολοι στην αρχή τελούσαν τη Θεία
Ευχαριστία όπως ξέρετε και διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων. Οι Απόστολοι
μάζευαν τους Χριστιανούς, τελούσαν την Ευχαριστία, αφού πρώτα τους ομιλούσε, και
κοινωνούσαν οι άνθρωποι το σώμα και το αίμα του Κυρίου. Μετά βέβαια που έφυγαν οι
απόστολοι από τον κόσμον αυτόν, και πριν φύγουν ακόμα, αφού αυξήθηκαν οι Χριστιανοί
και δεν ήταν δυνατόν να είναι οι απόστολοι παντού για να τελούν την Θεία Ευχαριστία
χειροτόνησαν τους Επισκόπους στην Εκκλησία και τους πρεσβυτέρους.
Οι Επίσκοποι τελούσαν την Θεία Ευχαριστία μόνο. Τα πρώτα χρόνια μόνο οι Επίσκοποι
τελούσαν την Ευχαριστία μαζί με τους πρεσβυτέρους. Συν τω χρόνω όμως επειδή και πάλι
αυξήθηκε ο αριθμός των πιστών και ήταν αδύνατον να έχουμε τόσους Επισκόπους, έτσι
έδωσαν οι Επίσκοποι την εντολή και την ευλογία στους πρεσβυτέρους να τελούν την Θεία
Ευχαριστία. Κανένας πρεσβύτερος δεν μπορεί να τελέσει την Θεία Ευχαριστία, ούτε κανένα
άλλο μυστήριο χωρίς την ευλογία του Επισκόπου. Γι’ αυτό αν έχετε προσέξει, όλοι οι
πρεσβύτεροι πριν τελέσουν οποιοδήποτε μυστήριο πρέπει να πάρουν την Ευλογία του
Επισκόπου αν είναι παρών. Αν δεν είναι παρών θα πάνε εκεί στο στασίδι του Επισκόπου,
στον θρόνο τον Επισκοπικό να κάνουν μετάνοια, να κάνουν σχήμα και να πάρουν την
ευλογίαν του Επισκόπου για να μπορέσουν να τελέσουν το μυστήριο. Επειδή λοιπόν
υπήρχαν πολλοί ψευδεπίσκοποι και ψευδοπρεσβύτεροι όπως και σήμερα δυστυχώς και
όπως σε όλους τους αιώνες, και αιρετικοί και σχισματικοί, αλλά και άλλοι που παρίσταναν
τους ιερείς κατά καιρούς. Που και σήμερα δυστυχώς είναι ένα φαινόμενο που παρ’ όλη την
εποχής μας που διατείνεται για την εγκυρότητα των πραγμάτων της, εντούτοις
παρατηρούμε ανθρώπους οι οποίοι παριστάνουν τους ιερείς. Έχουμε και στην Κύπρο.
Έχουμε ανθρώπους που δεν είναι ιερείς. Που δεν χειροτονήθηκαν. Και φορούν ράσα και
παριστάνουν τους ιερείς και απατούν τον κόσμο. είτε διότι είναι πλανεμένοι οι ίδιοι, είτε
γιατί έχουν ψυχιατρικό πρόβλημα, είτε διότι είναι απατεώνες. Πάντως είτε έτσι είτε αλλιώς
έχουμε αυτό το φαινόμενο.
Έχουμε ιερείς οι οποίοι παριστάνουν τους ιερείς ενώ είναι σχισματικοί. Τι σημαίνει
σχισματικοί; Για κάποιους λόγους τάξεως αποκόπηκαν από την Εκκλησία. Έφυγαν από την
κανονική Εκκλησία. Άρα ούτε αυτοί είναι κανονικοί ιερείς. Δεν μπορούν να τελούν τα
μυστήρια. Έχουμε και αιρετικούς. Όπως είναι οι αιρετικοί, οι Ρωμαιοκαθολικοί, οι
Προτεστάντες και οτιδήποτε άλλοι αιρετικοί οι οποίοι αποκόπηκαν εντελώς από την
Εκκλησία, έχουν δικούς τους Επισκόπους, δικούς τους πρεσβυτέρους, έχουν δική τους
Εκκλησία. Είναι εντελώς αποκομμένοι. Η Εκκλησία λοιπόν από τον πρώτον αιώνα, από τον
Άγιον Ιγνάτιο τον θεοφόρο, έλεγε ότι η Ευχαριστία είναι κανονική αυτή που γίνεται από
τους κανονικούς Επισκόπους. Αυτούς δηλαδή που είναι διάδοχοι των αποστόλων. Γι’ αυτό
και ήταν υποχρεωτικό να αναφέρεται το όνομα του Επισκόπου.
Να σας πως ένα παράδειγμα που γίνεται μέχρι σήμερα. Ίσως να έχετε ακούσει για την
Ουνία. Έχετε ακούσει για τους Ουνίτες; Τι είναι οι Ουνίτες; Είναι κάτι που κάνει σήμερα ο
Πάπας της Ρώμης. Τι κάνουν αυτοί. Έχουν χιλιάδες ανθρώπους. Και όσοι ήσασταν εδώ που
ήρθε ο Αρχιεπίσκοπος Τσεχίας και Σλοβακίας, θυμάστε που μας είπε ενώπιον όλων από τον
λόγο της υποδοχής που έκανε, ότι έχουν φοβερό πρόβλημα, γιατί υπάρχουν χιλιάδες
άνθρωποι στις χώρες αυτές οι οποίοι πηγαίνουν σε Ορθόδοξες Εκκλησίες, σε Ορθόδοξο
ναό. Βλέπουν Ορθόδοξους ιερείς ντυμένους με τα δικά μας άμφια, με τα δικά μας ράσα,
όπως εμάς ακριβώς. Δεν έχουν καμία διαφορά. Η λειτουργία γίνεται ακριβώς όπως η δική
μας. Τα ίδια βιβλία που κρατούμε εμείς, κρατούν και εκείνοι. Λειτουργούν με τον ίδιο
τρόπο που λειτουργούμε εμείς, φορούν τα ίδια άμφια που φορούμε εμείς. Δεν υπάρχει
καμία απολύτως διαφορά. Η μόνη διαφορά ποια είναι; Όταν λειτουργούν μνημονεύουν,
εδώ που λέμε υπέρ του Αρχιεπισκόπου ημών… αυτοί μνημονεύουν τον Πάπα της Ρώμης.
Μόνο αυτό. Τίποτε άλλο. Έτσι οι άνθρωποι που είναι εκεί, είτε δεν καταλαβαίνουν, είτε δεν
ξέρουν και πολλά πράγματα και έτσι ακολουθούν ας πούμε αυτή την παγίδα του
Βατικανού, η οποία αποπλανά τους ανθρώπους, τους παριστάνει ότι αυτοί είναι Ορθόδοξοι
Χριστιανοί κλπ, ενώ δεν είναι, και γίνονται πάρα πολλά προβλήματα.
Εκείνο το σημείο λοιπόν που καθιστά έγκυρη, την ευχαριστία, τα μυστήρια, είναι να
γίνονται κάτω από τον κανονικό Επίσκοπο. Εδώ στην Λεμεσό, στην Κύπρο έχουμε ας πούμε
παλαιοημερολογίτες. Είναι σχισματικοί. Έχουμε ένα που ονομάζεται Επίσκοπος ξέρω εγώ,
μπορεί να είναι και της πόλης μας. Έχει το δικό του όνομα. Αν πάτε στις λειτουργίες τους
είναι όπως στις δικές μας. Ακόμα και πιο εξωτερικά παραδοσιακοί εκεί. Προσπαθούν να
είναι πιο απόλυτοι ας πούμε παραδοσιακά. Αλλά όταν λειτουργούν δεν μνημονεύουν τον
κανονικό Επίσκοπο. Μνημονεύουν τον δικό τους. Και όταν εγώ τους πρότεινα να έρθουν
στην Εκκλησία, και να λειτουργούν με το παλαιό ημερολόγιο, δεν μας πειράζει αυτό, αλλά
να μνημονεύουν τον κανονικό Επίσκοπο, δεν δέχτηκαν.
Η κανονικότητα λοιπόν των μυστηρίων είναι ποιος Επίσκοπος μνημονεύεται. Συτό
δείχνει όλη την συνοχή της Εκκλησίας. Γι’ αυτό βλέπετε όταν οι προκαθήμενοι της
Εκκλησίας λειτουργούν, οι αρχηγοί δηλαδή των Εκκλησιών μας μνημονεύουν όλους τους
υπόλοιπους προκαθημένους. Τον Βαρθολομαίο, τον Θεόδωρο, τον Θεόφιλο, τον Ιγνάτιο,
τον Κύριλλο, τον Ιερώνυμο, τον Χρυσόστομο, τους πάντες. Λέγει ο διάκονος, λέγει και ο
αρχιεπίσκοπος, αναφέρει όλα αυτά τα ονόματα για να δείξει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της
Κύπρου έχει κοινωνία μυστηριακή με όλα τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Αυτά είναι
τα λεγόμενα δίπτυχα. Δηλαδή που διαβάζει ο διάκονος, και αποδεικνύεται η κοινωνία της
Εκκλησίας. Αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Γιατί; Διότι η Εκκλησία δεν είναι ένα σώμα
αόριστο, ένα σώμα αφηρημένο, ένα σώμα το οποίο φτάνει να πιστεύεις σε αυτά που λέγει
η Εκκλησία και είσαι λέει Ορθόδοξος Χριστιανός. Όχι. Μπορεί να πιστεύεις όλα όσα λέει η
Ορθόδοξος Εκκλησία, να μην έχεις καμία διαφορά δογματική, αλλά να μην είσαι
Ορθόδοξος Χριστιανός. Όπως είναι οι παλαιοημερολογίτες. Πιστεύουν ότι λέμε εμείς αλλά
είναι αποκομμένοι από την Εκκλησία. Άρα είναι εκτός Εκκλησίας. Είναι εκτός. Είναι έξω από
την Εκκλησία. Είναι σχίσμα. Απεκόπηκαν από την Εκκλησία. Δεν έχουν κανονική ιερωσύνη,
δεν έχουν κανονικά μυστήρια.
Αυτό είναι και το σημείο της αίρεσης. Λέμε πολλές φορές, πολλοί άνθρωποι
διερωτούνται τι είναι σήμερα οι αιρετικοί, για τον Πάπα ότι είναι αιρετικός κλπ. Τι είναι
τούτα τα πράγματα ας πούμε. Λένε για το φιλιόκβε, αν εκπορεύεται το Πνεύμα το Άγιο και
από τον Υιό, και τώρα ποιος τα ξέρει, και χάθηκε ο κόσμος και αν εκπορεύεται και εκ του
Υιού. Δεν είναι αυτό το σημείο. Δεν είναι θέμα ιδεολογικής αλήθειας η Εκκλησία. Είναι θέμα
εάν έχεις κοινωνία με την Εκκλησία ή δεν έχεις. Από την στιγμή που κάποιος δεν έχει
κοινωνία με την Ορθόδοξο Εκκλησία… Και κοινωνία δεν εννοώ όσον αφορά μόνον τις ιδέες
και τις θεωρίες. Μπορεί κάποιος να πει εντάξει. Εγώ αποδέχομαι, παραδέχομαι ότι λέει η
Ορθόδοξος Εκκλησία. Δεν φτάνει. Πρέπει να γίνεις μέλος της Εκκλησίας. Να βαπτιστείς. Να
γίνεις μέλος της Εκκλησίας. Δεν μπορείς να κοινωνήσεις την Θείαν Ευχαριστία, την κοινωνία
των Αγίων Μυστηρίων χωρίς να είσαι μέλος της Εκκλησίας. Λοιπόν, αυτή η ενότητα
μαρτυρεί την αποστολική μας διαδοχή, αλλά και την ενότητά μας σαν ένα σώμα Χριστού.
Να σας πω ένα παράδειγμα. Λένε οι παλαιοημερολογίτες παραδείγματος χάριν ότι εμείς
είμαστε σωστοί. Και τα Ιεροσόλυμα είναι με το παλαιό ημερολόγιο. Και το Άγιον Όρος είναι
με το παλαιό, και οι Ρώσοι είναι με το παλαιό. Άρα είμαστε σωστοί. Και απατούν τον κόσμο,
και εν γνώσει τους λένε ψέματα. Γιατί; Διότι στα Ιεροσόλυμα όταν πάνε οι
παλαιοημερολογίτες οι δικοί μας, κανένας δεν θα τους κοινωνήσει. Και με κανέναν δεν
μπορούν να λειτουργήσουν. Δεν μπορούν. Δεν τους δέχεται η κοινωνία, ο Πατριάρχης εκεί,
ούτε κανένα Επίσκοπος ή Πρεσβύτερος, διότι εμείς και αυτοί έχουμε κοινωνία μυστηριακή.
Εμείς όταν λειτουργούμε μνημονεύουμε τον Θεόφιλο. Τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων. Και
αυτός όταν λειτουργεί μνημονεύει τους υπολοίπους Ορθοδόξους προκαθημένους, και άρα
είμαστε μία Εκκλησία. Και ρωτάς τους παλαιοημερολογίτες. Εσείς πιστεύετε στην παρουσία
του Αγίου Φωτός; Βέβαια. Λένε είναι κάτι που το βλέπουν ο κόσμος όλος. Είναι ένα
καύχημα της Ορθόδοξης πίστεώς μας το Άγιο Φως που βγαίνει κάθε Μέγα Σάββατο από
τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού. Ωραία. Το Άγιο Φως είναι δυνατόν να βγαίνει από
αιρετικούς; Όχι Αποδείχθηκε αυτό και με το θαύμα που ξέρετε, θα έχετε πάει οι πιο πολλοί
στα Ιεροσόλυμα, που κάποτε που κατέλαβαν τον Πανάγιο Τάφο Αρμένιοι και έδιωξαν τον
Ορθόδοξο Πατριάρχη, και δεν τον άφησαν να μπει στον Πανάγιο Τάφο μέσα, να πάρει το
Άγιο Φως. Και μπήκε ο Αρμένιος Πατριάρχης. Και το Άγιος Φως βγήκε από τον Πανάγιο
Τάφο και βγήκε μέσα από την κολόνα εκείνη που μέχρι τώρα φαίνεται που είναι σχισμένη
και είναι καμένη από τη φλόγα του Αγίου Φωτός. Λοιπόν δεν βγαίνει από αιρετικό
Πατριάρχη. Και από αιρετικούς Επισκόπους δεν βγαίνει. Άρα αφού δεν βγαίνει από
αιρετικό Πατριάρχη, άρα ο Θεόφιλος, ο νυν Πατριάρχης και ο εκάστοτε Πατριάρχης
Ιεροσολύμων είναι Ορθόδοξος. Μάλιστα. Αφού είναι Ορθόδοξος, τότε και όλοι εμείς που
κοινωνούμε μαζί του και τον μνημονεύουμε και εκείνος μας μνημονεύει εμάς, άρα είμαστε
όλοι ένα σώμα, μία Ορθόδοξη Εκκλησία. Και αυτοί που δεν κοινωνούν μαζί του, και δεν τον
μνημονεύουν και δεν τους μνημονεύει και δεν συλλειτουργούν, είναι εκτός Ορθοδόξου
Εκκλησίας.
Το σημείο λοιπόν με το οποίο αναγνωρίζεται ένας εάν είναι Ορθόδοξος ή όχι δεν είναι
τόσον το τι πιστεύει αλλά όσον το εάν είναι μέλος της Εκκλησίας με το Άγιο Βάπτισμα και
με την κοινωνία των Αγίων Μυστηρίων. Αν κοινωνά δηλαδή ή δεν κοινωνά. Εάν η Εκκλησία
δεν του επιτρέπει να κοινωνήσει και αν εμείς δεν συλλειτουργούμε μαζί τους, όσα λόγια
και να πούμε ψεύτικα, όσες φιλοφρονήσεις και κοσμικότητες και ευγένειες και να κάνουμε,
οτιδήποτε και αν γίνει, τελείωσε. Δεν έχουμε καμιά κοινωνία. Βλέπετε ήρθε ο Πάπας της
Ρώμης. Έκαμε τις λειτουργίες του. Τον παρακολούθησαν κάποιοι από κάτω. Ποιος πήγε να
κοινωνήσει δικός μας; Κανένας. Δεν μπορούμε να κοινωνήσουμε. Δεν μπορούμε. Ούτε
εμείς τους κοινωνούμε, ούτε θα προσέλθουμε στις δικές τους ευχαριστίες. Διότι
απεκόπηκαν από την αποστολική διαδοχή. Δεν είναι πλέον κανονικοί Επίσκοποι της
Εκκλησίας αφού απεκόπηκαν από την Εκκλησία. Αυτό είναι το σημείο της Εκκλησίας. Γι’
αυτό αναφέρουμε πάντοτε σε όλα τα μυστήρια αν έχετε προσέξει, είτε γάμο θα κάνουμε,
είτε βάπτιση θα κάνουμε, είτε Θεία Ευχαριστία θα κάνουμε, είτε Εσπερινό θα κάνουμε, είτε
Αγιασμό θα κάνουμε, παντού αναφέρεται ο Επίσκοπος. Το όνομα του Επισκόπου το οποίο
επικυρώνει την κανονικότητα και αυτού που τελεί το μυστήριο, αλλά και ότι το μυστήριο
αυτό είναι έργο της κανονικής Εκκλησίας. Από τα πρώτα χρόνια των Αποστόλων
εμφανίστηκαν εις την Εκκλησία οι αιρέσεις οι οποίες αποπλανούσαν τους Χριστιανούς και
δημιουργούσαν τεράστια προβλήματα. Και μην βλέπετε σήμερα που, ξέρω εγώ βγαίνει μια
ανακοίνωση και λέει ότι ο τάδε είπε αυτό το πράγμα. Ο πάτερ Αθανάσιος είπε αυτό. Θα
βγάλεις εσύ μια άλλη ανακοίνωση, σε πέντε λεπτά μαθαίνουν ότι δεν το είπα εγώ αυτό το
πράγμα και είναι ψέματα.
Παλαιότερα όμως αυτή η δυνατότητα δεν υπήρχε. Και τι έκαναν οι αιρετικοί; Οι αιρετικοί
λοιπόν έγραφαν βιβλία τα οποία ήταν ψευδεπίγραφα. Δηλαδή έλεγαν ότι αυτό το βιβλίο
το έγραψε ο απόστολος Θωμάς. Και έγραφαν πάνω ότι το έγραψε ο απόστολος Θωμάς.
Κάτσε εσύ τώρα να βρεις, ο κόσμος όλος, πως να αποδείξεις ότι αυτό το βιβλίο δεν το
έγραψε ο απόστολος Θωμάς. Ήταν μεγάλη σύγχυση μες στην Εκκλησία. Μέχρι την εποχή
του Μεγάλου Βασιλείου και αργότερα έχουμε μαρτυρίες που έγραφαν κείμενα, επιστολές
ψευδεπίγραφες, και έστελναν αριστερά – δεξιά με ονόματα κανονικών επισκόπων, ή και
αποστόλων ακόμα, και ήταν όλα ψεύτικα. Και γινόταν μεγάλη σύγχυση και μεγάλες
ακαταστασίες μες στην Εκκλησία. Δεν μπορούσαν. Δεν υπήρχαν τα μέσα να αποδείξεις ότι
αυτό το πράγμα είναι αληθές και το άλλο δεν είναι αληθές. Γι’ αυτό έχουμε και τα λεγόμενα
απόκρυφα Ευαγγέλια τα οποία θα ακούετε κατά καιρούς και νομίζουν μερικοί ότι είναι
απόκρυφα, είναι φυλαγμένα μέσα στα ντουλάπια των Εκκλησιών. Δεν είναι έτσι. Είναι όλα
κλειδωμένα εδώ και δεκαετίες. Τα ξέρουμε όλα, τα έχουμε μελετήσει κλπ. Γιατί λέγονται
απόκρυφα; Διότι είναι γραμμένα από αιρετικούς του πρώτου αιώνα, κυρίως από
γνωστικούς οι οποίοι έγραφαν κείμενα δικά τους, και τα έβαζαν ότι τα έγραψαν οι
απόστολοι. Και έτσι η Εκκλησία αναγκάστηκε από τον πρώτο καιρό να πει ότι εμείς δεν
δεχόμαστε τίποτα. Τίποτα από όλα αυτά που κυκλοφορούν. Δεχόμαστε μόνο αυτά που μας
λένε οι μαθητές των αποστόλων. Ποιοι είναι οι μαθητές των αποστόλων; Ο Ιγνάτιος, ο
Πολύκαρπος, ο Ειρηναίος κλπ. Αυτούς ακούμε. Δεν ακούμε τίποτε άλλο.
Και απέκοψαν πολλά βιβλία και πολλές διδασκαλίες. Και έτσι όρισαν αυτό που λέμε
μέχρι σήμερα αποστολική διαδοχή. Μόνο τους μαθητές των αποστόλων. Δεν ακούμε
άλλους. Και ακόμα και ο κανόνας της Καινής Διαθήκης και της Παλαιάς Διαθήκης, δηλαδή
τα βιβλία της Αγίας Γραφής, μέχρι τον τρίτο, τέταρτο αιώνα ακόμα καθορίστηκαν, από
οικουμενικές συνόδους, γιατί μέχρι τότε πολλά άλλα ήταν αναγνωρισμένα, άλλα δεν ήταν
αναγνωρισμένα, και η Εκκλησία είπε ποια βιβλία αποτελούν τον κανόνα της Αγίας Γραφής.
Αυτά τα 27 βιβλία αποτελούν την Καινή Διαθήκη. Τα άλλα όλα είναι αιρετικά. Και τα
απέκοψε η Εκκλησία. Γι’ αυτό και οι μάρτυρες του Ιεχωβά ή οι Προτεστάντες οι οποίοι
κρατούν την Αγία Γραφή και λένε ότι εμείς μόνο την Αγία Γραφή δεχόμαστε. Είναι να γελάς.
Βρε αυτή την Αγία Γραφή που κρατάς εσύ σήμερα την καθόρισε και την επικύρωσε η
Εκκλησία με τις συνόδους της και με την επιστολή του Μεγάλου Αθανασίου το 369 μ.Χ, και
η Εκκλησία είπε ότι αυτό το βιβλίο είναι η Αγία Γραφή. Την μεν Εκκλησία που επικύρωσε το
βιβλίο αυτό, την απορρίπτεις, και κρατάς το βιβλίο. Σαν να λέει κάποιος ότι, εγώ κρατώ τις
κασέτες του πατέρα Αθανάσιου, αλλά ο πατέρας Αθανάσιος είναι αιρετικός. Αν είναι
αιρετικός ο πατέρας Αθανάσιος, η κασέτα που μιλάει μέσα είναι αιρετική. Εάν λοιπόν η
Εκκλησία είναι αιρετική και δεν την αποδέχεσαι πως αποδέχεσαι την Αγία Γραφή που η
Εκκλησία την επικύρωσε; Και έρχεσαι και απατάς τον κόσμο ότι δέχεσαι μόνο την Αγία
Γραφή και όχι την παράδοση. Η παράδοση είναι αυτή που επικύρωσε την Αγία Γραφή. Αν
δεν υπήρχε η παράδοση των αποστόλων δεν θα μπορούσαμε να ξέρουμε ποια είναι τα
βιβλία της Αγίας Γραφής.
Είχαμε λοιπόν την αποστολική διαδοχή. Είναι σημαντικό αυτό. Πράγμα το οποίο μέχρι
σήμερα η Εκκλησία το φυλάττει με πολλή σχολαστικοτητα. Γι’ αυτό βλέπετε που φαίνεται
αυτό. Στην κανονικότητα της χειροτονίας. Μόνο ένας κανονικός Επίσκοπος μπορεί να
χειροτονήσει πρεσβυτέρους και διακόνους. Και ο ίδιος χειροτονείται από τουλάχιστον τρεις
Επισκόπους, για να έχει κανονική Αποστολική διαδοχή. Και είναι εις τύπον και τόπον
Χριστού ο Επίσκοπος κάθε Εκκλησίας ανεξάρτητα ποιος είναι. Δεν έχει σημασία ποιος είναι.
Ο ίδιος μπορεί να είναι αμαρτωλός. Μπορεί να είναι τρισάθλιος. Μπορεί να πάει στην
κόλαση αύριο. Άλλο είναι εκείνο. Είναι προσωπικό του θέμα. Η θέσις του όμως, ο τόπος
του, είναι ο τόπος που του έδωσε η Εκκλησία, που βρίσκεται εις τύπον Χριστού και εις τόπον
Χριστού. Γι’ αυτό βλέπετε ότι και ο τόπος που ίσταται ο Επίσκοπος δεν είναι αυτός που
στεκόμαστε σήμερα έξω. Παλαιότερα, και τάξις σωστή είναι, ο επίσκοπος έστεκε πίσω από
την Αγία Τράπεζα και είναι το λεγόμενο σύνθρονο. Και έβλεπε όλους τους πιστούς κάτω και
ήταν επίσκοπος. Επισκοπούσε όλη την Εκκλησία. Μετά όταν έγιναν τα τέμπλα βγήκε προς
τα έξω η θέσις του Επισκόπου.
Είναι σημαντικό λοιπόν η αναφορά του ονόματος του Αρχιεπισκόπου για την
κανονικότητα όπως σας έχω πει. Αλλά και για έναν άλλο λόγο. Γιατί ο Επίσκοπος εκάστης
Εκκλησίας αφού είναι ο πατέρας της Εκκλησίας και η Εκκλησία τον έθεσε σε αυτή την θέση,
είναι αυτός ο οποίος είναι μπροστά μας. Μπροστά από εμάς, ως καλός ποιμένας, και εμείς
ακολουθούμε τον Επίσκοπό μας. Τι μας λέει ο επίσκοπος να κάνουμε, ποιες είναι οι εντολές
των Επισκόπων, και οι επίσκοποι αποτελούν την Σύνοδο, και οι Σύνοδος την ευρύτερη
σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Και ως τέκνα εμείς της Εκκλησίας, ακολουθούμε τις
εντολές των Επισκόπων, τις εντολές των ιερών Συνόδων κλπ. Άρα πρέπει να προσευχόμαστε
για τους Επισκόπους μας για να τους φωτίζει ο Θεός να ορθοτομούν τον λόγο της αληθείας.
Να διδάσκουν το λόγο της αληθείας. Αν δεν διδάσκουν το λόγο της αληθείας, αν ο
Επίσκοπος διδάσκει πράγματα αιρετικά και πράγματα τα οποία δεν στέκουν τότε η ιερά
Σύνοδος των υπολοίπων Επισκόπων θα τον ελέγξει ή θα τον τοποθετήσει στη θέση του.
Ακόμα μπορεί και να του αφαιρέσει αυτή την ευλογία την οποία έχει, του Επισκοπικού
αξιώματος. Πάντως να ξέρετε ότι, να ξέρετε από την δική μου πείρα, ότι αυτοί που
βρίσκονται σε αυτή τη θέση, έχουν μεγάλο σταυρό που δεν τον ξέρει ο κόσμος. Γιατί δεν
μπορείς να μιλήσεις. Είναι αυτή η ιστορία που λέει, όσα τα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει
ο κόσμος όλος. Πολλοί φωνάζουν, μα γιατί το ένα, μα γιατί το άλλο… Τι θα πεις; Και εσείς
μπορεί να έχετε το σπίτι σας. Έρχονται και σας λένε διάφορα. Μπορείς να πεις κάτι; Δεν
μπορείς να πεις. Αναγκάζεσαι να διοικείς τα πράγματα της οικογένειάς σου, της εργασίας
σου, τις υποθέσεις σου με έναν τρόπο που πολλές φορές οι άλλοι άνθρωποι δεν
καταλαβαίνουν. Δεν καταλαβαίνουν. Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος λέγει και προτρέπει
τους Χριστιανούς να υπακούουν εις τους ηγουμένους τους, στους Επισκόπους και
πρεσβυτέρους και να μην τους φέρνουν προσκόμματα.
Να υπακούουν βέβαια στις εντολές που είναι κατά Θεόν. Αν ο Επίσκοπος είναι αιρετικός
δεν θα υπακούσουν. Αλλά στις εντολές στις οποίες είναι κατά Θεόν δεδομένες, γιατί το
έργον είναι παρά – πάρα πολύ δύσκολο. Και είναι πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία όταν και οι
άνθρωποι της Εκκλησίας φέρνουν προσκόμματα. Και να σας πω από την μικρή μου πείρα
ότι μεγαλύτερες δυσκολίες, τουλάχιστον εγώ στα δεκατρία χρόνια που είμαι Επίσκοπος,
βρήκα από ανθρώπους που εκκλησιάζονται, παρά από αυτούς που δεν εκκλησιάζονται.
Πολλές φορές δυσκολεύτηκα, πικράθηκα, απογοητεύτηκα, βρέθηκα σε πολύ δύσκολη
θέση. Σε πάρα πολύ δύσκολη θέση από ανθρώπους της Εκκλησίας. Πάρα πολύ δύσκολη
θέση. Που θέλουν να κάνουν το δικό τους, δεν βγαίνουν από αυτό που λένε οι ίδιοι
καταλαβαίνουν τι τους λες, απειλούν, φωνάζουν, συμπεριφορές που δεν είναι ας πούμε
Ευαγγελικές, παρά από ανθρώπους που είναι εκτός. Τουλάχιστον αυτοί που είναι έξω, λες
εντάξει, δεν ξέρει ο άνθρωπος, δεν αποδέχεται την Εκκλησία, δεν αποδέχεται τους ιερείς.
Δεν θέλει τους Επισκόπους. Έχουμε γνωρίσει και πολλές ατιμώσεις από ανθρώπους
τέτοιους. Και μας έφτυσαν, και μας έβρισαν, και ποιος ξέρει ακόμα τι μπορεί να μας κάνουν.
Έχουμε περιπτώσεις και μέχρι σήμερα, έχουμε Επίσκοπο σήμερα, ο Αχρίδος ο Ιωάννης στα
Σκόπια ο οποίος είναι φυλακή. Τον έβαλαν φυλακή εκεί οι αρχές της χώρας, γιατί είναι
κανονικός Επίσκοπος. Και δεν θέλουν να τον αναγνωρίσουν. Θέλουν να αναγνωρίσουν
σχισματικούς Επισκόπους. Και αυτός επειδή ακολουθεί την κανονική Εκκλησία, τον έβαλαν
φυλακή. Του έβγαλαν τα ράσα, τον ξύρισαν, τον κούρεψαν και τον έβαλαν φυλακή. Θα έχει
μπει πέντε – έξι φορές φυλακή μέχρι τώρα. Και τώρα φυλακή είναι ο άνθρωπος αυτός. Ένας
άγιος άνθρωπος, ένας ενάρετος Επίσκοπος. Και τον φυλακίζουν συνέχεια. Τον βγάζουν, τον
ξαναβάζουν. Με χίλιες δυο αφορμές και χίλιες δυο αιτίες. Είναι εχθρός του λαού, είναι
εχθρός της λαοκρατείας, διάφορα πράγματα.
Άστε τα άλλα σε άλλες χώρες, όχι σε μακρινές εποχές. Σε καθεστώτα άλλα. Ο Άγιος
Λουκάς της Κριμαίας. Έχετε διαβάσει τον βίο του. Συνεχώς εκδίδονται μαρτυρολόγια από
ιερείς και Επισκόπους, και διακόνους και μοναχούς και μοναχές και λαϊκούς σε χώρες που
ήταν προηγουμένως υπό καθεστώτα αθεϊστικά. Και είναι να φρίττει κανείς πραγματικά, τι
μαρτύρια υπέστησαν αυτοί οι άνθρωποι. Μαρτύρια. Και όχι πολλά χρόνια. Πριν 20 – 25
χρόνια. Δηλαδή στις μέρες τις δικές μας. Στην Αλβανία έχει ένα Μητροπολίτη εκεί που τον
έθαψαν ζωντανό. Τον έβαλαν μες στον τάφο και τον έθαψαν ζωντανό. Ο Άγιος
Χρυσόστομος, ο Επίσκοπος Σμύρνης, το 1922. Πόσα μαρτύρια του έκαναν. Του έβγαλαν τα
μάτια. Του έκοψαν τα χέρια, τη γλώσσα του και μετά τον έσυραν μες στην πόλη, και
κατακρεουργήθηκε μες στους δρόμους της πόλης. Πόσοι άλλοι επίσκοποι. Πάρα πολλοί.
Εντάξει. Κανείς δεν ξέρει πότε όλα αυτά μπορεί να ξανασυμβούν. Αλλά το να αντιμετωπίζει
κανείς τέτοιες δυσκολίες, εκτός ας πούμε του χώρου της Εκκλησίας, εντάξει, έχει και μια
παρηγοριά. Αν είναι ποτέ δυνατόν. Αλλά το να παρουσιάζονται τέτοια φαινόμενα μέσα στο
χώρο και από ανθρώπους της Εκκλησίας, εκείνο είναι πιο δύσκολο. Και να πω και κάτι που
το λέω συχνά. Όταν ήμουν στο Άγιον Όρος, εκεί ήμουν μοναχός, απλός υποτακτικός.
Εγνώρισα από την μικρή μου πείρα πως πολεμά ο διάβολος έναν μοναχό. Έτσι, πως τον
πολεμά. Μετά όταν έγινα ηγούμενος, και γέροντας σε άλλους μοναχούς είδα πως πολεμά
ο διάβολος ένα ηγούμενο και μια μοναστική αδελφότητα. Εντάξει, δυσκολότερο. Μετά
όταν έγινα Επίσκοπος, είδα πως πολεμά ο διάβολος την Εκκλησία. Είναι απίστευτο πράγμα.
Δεν μπορείτε να καταλάβετε. Πόση δυσκολία καθημερινά αντιμετωπίζουμε. Ένα φυλλάδιο,
αυτό το παλιοχαρτί να βγάλουμε, όλα θα χαλάσουν. Όλα θα βγουν στραβά. Άλλο πως το
δίνουμε, άλλο πως βγαίνει. Πάει να βγεί, χαλάνε οι μηχανές. Χαλούν τα πάντα. Γίνονται
χίλια δυο προβλήματα. Μέχρι τώρα δεν βγάλαμε και εμείς ένα φυλλάδιο που να βγεί όπως
το θέλαμε. Όλα στραβά βγαίνουν. Όλο δυσκολίες. Πας να χτίσεις κάτι. Αρχίζει σήμερα να
υποβάλεις τα σχέδιά σου ας πούμε, θα πάρεις άδειες σε δεκατρία χρόνια. Θα αρχίσεις.
Δυσκολίες, διακοπές, φασαρίες, ιστορίες, απίστευτα πράγματα. Απίστευτα. Είναι μπροστά
μια αντίσταση. Συνεχώς.
Αυτό είναι το έργο το οποίο γίνεται. Βέβαια ταυτόχρονα, υπάρχει και μια μυστική
παρουσία, αδιόρατη, αόρατη, αλλά παντοδύναμη που στο τέλος νικά αυτή. Πάει μπροστά
και νικά αυτή, αλλά θα βγει η ψυχή σου. Δεν πρόκειται να το κάνεις εύκολα αυτό που
θέλεις. Τα έργα του Θεού δεν γίνονται με καθόλου ευκολία. Γίνονται με μεγάλη δυσκολία.
Πολύ – πολύ μεγάλη δυσκολία. Και με εξαντλητική υπομονή. Και όχι όπως τα θέλεις. Όπως
έρθουν. Όπως γίνουν. Όπως μπορέσουν να γίνουν. Και πάρα πάρα πολλλλά άλλα.
Καθημερινά. Προβλήματα, σκάνδαλα, πειρασμοί, θλίψεις, δυσκολίες, ταλαιπωρίες
φανερές και κρυφές που δεν μπορείς να τις πεις. Και για αυτό τον λόγο η Εκκλησία
προσεύχεται για τους Επισκόπους της. Και να ξέρετε ότι δεν πιστεύω εγώ προσωπικά ότι
υπάρχει Επίσκοπος ο οποίος αδιαφορεί για το καλό της Εκκλησίας. Απλώς υπάρχουν
διαφορετικές τοποθετήσεις. Εγώ πιστεύω ότι βοηθώ την Εκκλησία με αυτόν τον τρόπο,
άλλος πιστεύει ότι βοηθά με τον άλλον τρόπο. Διαφορετικές τοποθετήσεις υπάρχουν διότι
είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι σίγουρα. Η Εκκλησία δεν μας κάνει όλους κεφτέδες, δεν
μας βγάζει όλους τους ίδιους. Διατηρούμε ο καθένας την προσωπικότητά μας, τις απόψεις
μας, τις σκέψεις μας, το χαρακτήρα μας, τις γνώσεις μας, το παρελθόν μας. Καθένας μας
έχει τις δικές του απόψεις. Η ελευθερία του ανθρώπου που είναι ωραίο πράγμα και είναι
σημαντικό και σωστό. Δεν μπορούσαμε να είμαστε όλοι το ίδιο. Αυτό δεν είναι δημοκρατία.
Αλλά ο καθένας σίγουρα, πιστεύω ότι αυτό το οποίο λέει, έχει σαν σκοπό το καλό της
Εκκλησίας, το καλό των ανθρώπων που έχει σκοπό, αυτό τον σκοπό για τον οποίο ετάχθηκε
από τον Θεό. Σίγουρα ο καθένας έχει τον δικό του μεγάλο αγώνα. Τον δικό του μεγάλο
αγώνα τον οποίο εμείς δεν γνωρίζουμε. Και επειδή δεν γνωρίζουμε γι’ αυτό και δεν πρέπει
να κρίνουμε κανέναν άνθρωπο, αλλά μάλλον να προσευχώμεθα. Πολύ περισσότερο γι’
αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι εκουσίως ανέλαβαν. Εκουσίως αφιέρωσαν τον εαυτό
τους στην Εκκλησία. Δεν μας ανάγκασε κανένας. Θα μπορούσαμε και εμείς να
παντρευτούμε και να κάνουμε οικογένειες και να φορούμε το πουκάμισό μας και να έχουμε
το αυτοκινητάκι μας και να πηγαίναμε τα απογεύματα στην παραλία και να είχαμε τα
εξοχικά μας δεξιά αριστερά και τις βόλτες μας και άλλα πράγματα. Εκουσίως
αφιερωθήκαμε στην Εκκλησία. Και δεν αφιερωθήκαμε στα πενήντα μας που γεράσαμε,
αλλά στη νεανική μας ηλικία. Στα είκοσί μας, στα δεκαοχτώ μας, στα είκοσι τρία μας, στα
είκοσι πέντε μας. Εγώ εικοσιτριών χρονών ήμουν ιερομόναχος και είκοσι τεσσάρων
πνευματικός. Και λέω σε μερικά παιδιά που με βλέπουν. Μην κοιτάτε τώρα που είμαι
γέρος. Δεν γεννήθηκα γέρος. Γεννήθηκα νέος. Και όταν ήμουν δεκαοχτώ χρόνων έγινα
διάκονος. Ήμουν διάκονος στην Εκκλησία, άγαμος. Πήγα να σπουδάσω νεαρό παιδί και
ήμουν ένας άγαμος διάκονος μέσα σε ένα πέλαγος φοιτητών και φοιτητριών. Μόνο ο Θεός
ξέρει το πως διέρχεται κανείς αυτό τον κλύδωνα. Και μόνον ο Θεός μας φύλαξε. Και πόσα
περάσαμε, και πόσα ακούσαμε, και πόσες φορές κινδυνεύσαμε. Ακόμα και η ζωή μας η
ίδια.
Ξέρετε υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μας αγαπούν πολύ. Συναντούμε ανθρώπους που
μας αγαπούνε πάρα πολύ. Αλλά συναντούμε και ανθρώπους που μας μισούν θανάσιμα.
Όχι γιατί έχουνε τίποτα προσωπικό μαζί μας, αλλά γιατί εκπροσωπούμε τον Χριστό, την
Εκκλησία. Το ράσο που φορούμε προκαλεί πρόβλημα. Μας φτύνουν, μας βρίζουν. Μια
φορά στη Θεσσαλονίκη, μπορεί να σας το έχω πει, ερχόμουνα από το Πανεπιστήμιο και
πήγαινα εκεί που έμενα. Μια κυρία από πίσω μου έβριζε. Αισχρά λόγια. Έβριζε, έβριζε,
έβριζε, λέω τούτη είναι άρρωστη; Τι είναι άραγε; Προχωρώ εγώ με ταχύ βήμα και αυτή
ακριβώς πίσω μου. Μήπως εμένα βρίζει; Μόνη της μιλά; Δεν μπορούσα να καταλάβω.
Εμένα που με ξέρει εμένα; Και έτσι στρίβω σε ένα δρομάκι μικρό, πίσω μου αυτή.
Ξαναστρίβω αλλού, ξαναστρίβει και εκείνη. Λέω να σταματήσω. Ήτανε ένα βιβλιοπωλείο
εκεί. Λέω να σταματήσω εκεί να κάνω πως βλέπω τη βιτρίνα. Σταματώ απότομα εκεί,
σταματά δίπλα μου. Μου λέει, εσένα βρίζω. Εγώ τι να της πω; Λέει, με άκουγες που σε
έβριζα; Λέω, ναι. Μου λέει εσένα βρίζω. Ευχαριστώ. Μου λέει τα άκουσες όλα; Τα άκουσα.
Έφυγε. Αυτό ήταν. Που με ήξερε; Δεν με ήξερε. Ούτε είχε τίποτα μαζί μου η γυναίκα. Αλλά
σου λέει κληρικός είναι, ιερέας είναι, κάτι θα έχει. Ποιος ξέρει τι λογισμούς είχε και εκείνη.
Και πολλά άλλα που δεν μπορώ να σας διηγηθώ, ούτε πρέπει.
Λοιπόν γι’ αυτό να συμπαθούμε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι φέρουν πάνω τους
αυτή την ευλογία, αλλά και το σταυρό της ιερωσύνης. Πόση δυσκολία έχουν οι άνθρωποι,
ξέρετε; Ακόμη και τα παιδιά τους ακόμα. Ο μπαμπάς σου είναι παπάς. Η κόρη του παπά. Ο
έγγονος του παπά. Ο γιος του παπα. Βλέπετε; Κόρη ιερέως, βλέπετε ξυλοφόρτωσε τη
γειτόνισσα έγραφε μια μέρα εφημερίδα. Ε, καλά. Πόσες ξυλοφορτώνουν τις γειτόνισσές
τους κάθε μέρα; Την κόρη του ιερέως θέλησες να την γράψεις, ας πούμε; Και επειδή είναι
κόρη του ιερέως, δηλαδή τι έγινε; Είναι πράγματα αυτά; Σκύλος του ιερέως έκανε, ξέρω
εγώ αυτό… Και ο σκύλος του ιερέα, και ο ποντικός του ιερέα και όλα. Όλα βλάπτουν. Ότι
κάνεις, είσαι σημείο. Ότι κάνεις. Παλιά που έστεκα στην Εκκλησία πιο πολύ στα πόδια μου,
γιατί δεν κάθεται να κάτσουμε και εμείς. Μα δεν σου είπα να κάτσεις; Μη γελάτε. Μου
έτυχε σε ένα χωριό που άκουγα από κάτω. Νομίζανε ότι δεν τους άκουγα. Γιατί δεν κάθεται;
Να κάτσουμε και εμείς να ξεκουραστούμε. Κάτι γιαγιούλες. Πάω σε ένα χωριό. Ήρθε η ώρα
που μπορούσα να κάτσω, και έκατσα. Κοίτα τον, έκατσε. Από το πάχος και το φαΐ δεν
μπορεί να σταθεί. Όλα είναι υπό έλεγχο. Δεν ρωτά ο άλλος ούτε αν είσαι άρρωστος, ούτε
αν μπορείς να κάνεις τους περιπάτους που έκανε εκείνος, και τα γυμναστήρια που κάνει
εκείνος και τα κολυμβητήρια που κάνει εκείνος. Και εγώ θα μπορούσα να έκανα όλα αυτά
που κάνεις για να έχεις τη σιλουέτα σου, και εγώ τη δική μου. Αλλά δεν μπορώ. Αυτό το
ένδυμά μου και η ιεροσύνη μου, ούτε χρόνο μου παρέχει, αλλά ούτε είναι και ο κόσμος
έτσι, σε τέτοια κατάσταση που να δει ξέρω εγώ. Τα σχόλια και τα κουτσομπολιά θα δίνουν
και θα παίρνουν.
Τέλος πάντων. Πάρα πολλά λέω αλλά όλα αυτά… Και τελειώνω,.. Κάποτε ήρθε ένας, ένα
παιδί το οποίο ήρθε στο γέροντα Εφραίμ στα κατουνάκια. Σε αυτό το μεγάλο, το σύγχρονο
Άγιο. Λέει γέροντα ξέρεις, θα ήθελα να γίνω μοναχός ή ιερέας αλλά σκέφτομαι τη μάνα
μου. Λέει άκουσε παιδί μου, και εμάς μάνες μας γέννησαν. Και εμάς πίσω από κάθε έναν
από εμάς, μια μάνα υπάρχει. Και εμείς όταν φύγαμε και πήγαμε εκεί που πήγαμε, και
βάλαμε το σταυρό του Χριστού στον ώμο μας, ούτε τη μάνα μας σκεφτήκαμε, ούτε τα
αδέρφια μας σκεφτήκαμε. Δεν πέσαμε από τον ουρανό ούτε είμαστε από κανένα χώρο που
δεν ξέρουμε τη μάνα μας, τον πατέρα μας, τα αδέρφια μας. Τον αγαπάς τον Χριστό,
σημαίνει ότι υπερβαίνεις αυτά τα πράγματα. Όπως όταν πας να παντρευτείς αύριο και να
πάρεις την κοπέλα που θέλεις, όσο και να κλαίει η μάνα σου, θα την πάρεις, εκτός και αν
είσαι τόσο μαμόθρευτος και δεν είσαι για τίποτε. Αν κλαίει η μάνα σου και αφήνεις την
κοπέλα που αγαπάς γιατί κλαίει η μάνα σου. Κάτσε με τη μάνα σου. Όπως λοιπόν κάθε
άνθρωπος εγκαταλείπει πατέρα και μητέρα για να κάνει την οικογένειά του, να κάνει την
εργασία του, κάποιος που να πάει να σπουδάσει, δεν θα σκεφτεί ότι κλαίει η μάνα μου.
Εντάξει να κλάψει η μάνα σου, αλλά πρέπει να πας να σπουδάσεις. Να κλάψει η μάνα σου
αλλά πρέπει να πας στρατιώτης. Και να σε πιάσει η πολιτεία, να σε πάει στρατιώτη, και ας
κλαίει η μάνα σου έξω από τα κάγκελα και να σου φέρνει κάθε μέρα σάντουιτς. Στρατιώτης!
Η πολιτεία έχει νόμους κλπ. Έτσι είναι. Ακολουθείς ένα δρόμο. Ακολουθείς κάτι το οποίο
εσύ αποφάσισες, και έχει τόση μεγάλη αξία που πρέπει να ξέρεις τι είναι αυτό που κάνεις
και για ποιόν το κάνεις. Αυτό το κάνεις για τον Χριστό. Αυτό είναι το αντίβαρο να ξέρετε.
Σκεφτόμουν εγώ τον καιρό που ήμουν ιερέας ότι θα γινόμουν Μητροπολίτης; Παλαβός
θα ήμουν. Ούτε διανοήθηκα ποτέ μου αυτά τα πράγματα. Και ούτε μου πρόσφερε τίποτα
αυτή η θέσις. Τίποτε απολύτως. Μόνο πίκρες και βάσανα και κόπους. Τίποτε άλλο δεν μου
πρόσφερε. Έγινα Μητροπολίτης και χαρά στο πράγμα. Λοιπόν το αντίβαρο όλων αυτών τι
είναι; Αυτό που λένε οι πατέρες. Για ποιόν κάνεις αυτό το πράγμα; Για τον Χριστό. Και όταν
είχαμε τις δυσκολίες μας, τις προσωπικές μας, οτιδήποτε. Τι είναι αυτό που βάζεις στην
άλλη πλευρά της ζυγαριάς και ισοφαρίζει; Η αγάπη του Χριστού. Και λες, εγώ για το Χριστό
είμαι εδώ. Για τον Χριστό έγινα κληρικός. Για τον Χριστό έγινα μοναχός. Για την αγάπη του
Χριστού είμαι εδώ. Δεν είμαι ούτε για ανθρώπους, ούτε για επαίνους, ούτε για θέσεις, ούτε
για τίποτα απολύτως. Για τον Χριστό. Και αμέσως νικάει η αγάπη του Χριστού και
εξουδετερώνονται οι πειρασμοί και οι θλίψεις.
Εμείς όμως, τα υπόλοιπα μέλη της Εκκλησίας, που δεν το κάνουμε αυτό το πράγμα. Και
θέλουμε καλούς πνευματικούς, θέλουμε καλούς ιερείς, θέλουμε καλούς ξέρω εγώ
εξομολόγους, θέλουμε καλούς ιεροκήρυκες, όλα αυτά τα θέλουμε. Αλλά εμείς τίποτε. Έξω.
Εμείς δεν αναλαμβάνουμε. Ούτε εμείς, ούτε τα παιδιά μας, ούτε τα εγγόνια μας. Θα
βρεθούν κάποια θύματα που θα τα κάνουν αυτά. Αλλά όλοι ζητούμε καλούς ιερείς και
καλούς πνευματικούς και καλούς εξομολόγους. Δεν πέφτουν από τον ουρανό. Γεννιόνται
και αυτοί από κάποιες οικογένειες. Τουλάχιστον αφού δεν το κάνουμε εμείς, αφού δεν
μπορούμε να το προσφέρουμε, τουλάχιστον ας μην το εμποδίζουμε. Ας μην φέρνουμε
περισσότερα προσκόμματα στους ανθρώπους αυτούς που ανέλαβαν αυτό το σταυρό. Και
σίγουρα άνθρωποι είμαστε και κάνουμε λάθη. Πάρα πολλά λάθη. Σας είπα και άλλες φορές.
Εγώ νευριάζω όταν οι άνθρωποι με θεωρούν αλάνθαστο. Για όνομα του Θεού, είναι πολύ
εκνευριστικό πράγμα. Καλά, δεν μπορώ να κάνω ένα λάθος; Δηλαδή τι νομίζεις ότι είμαι;
Νομίζεις ότι είμαι εξωγήινος; Θα σου παίζω τον αλάνθαστο; Τον αναμάρτητο; Σίγουρα έχω
λάθη. Σίγουρα έχω αμαρτίες. Σίγουρα έχω πάθη. Σίγουρα με πολεμάει και μένα ο διάβολος
όπως πολεμά όλους. Ποιος γλυτώνει από όλα αυτά; Θα ήταν μεγάλη απάτη να σας έλεγα
ότι εγώ πλέον δεν έχω πειρασμούς, εγώ δεν κάνω λάθη… Ποιος τα λέει αυτά τα πράγματα;
Μόνο ένας λέει ότι δεν κάνει λάθη. Μην το πω πάλι και λέτε ότι τα έχω μαζί του (Πάπας;).
Εκείνος δεν κάνει λάθη. Το μεγαλύτερό του λάθος ήταν αυτό βέβαια. Δεν θέλει δεύτερο.
Το μεγαλύτερό του λάθος ήταν ότι δεν κάνει λάθη. Ότι είναι αλάνθαστος.
Λοιπόν, τουλάχιστον αφού δεν μπορούμε εμείς να προσφέρουμε, ας μην εμποδίζουμε,
και ας βοηθούμε με την προσευχή μας. Να προσευχόμαστε για τους ιερείς μας, και για τους
επισκόπους μας, για τους διακόνους μας και για τους ανθρώπους που διακονούν μες στην
Εκκλησία. Έχουν μεγάλη ανάγκη των προσευχών των αδελφών μας. Γι’ αυτό λέει ο Χριστός,
προσεύχεστε γι’ αυτούς που εργάζονται μες στο αγρό του θερισμού. Μέσα στον αγρό.
Αφού δεν μπορείς να θερίσεις, αφού δεν μπορείς να σπείρεις, αφού δεν μπορείς να
οργώσεις, τουλάχιστον μην ρίχνεις πέτρες μες στο χωράφι, και προσεύχου για αυτούς τους
πέντε, δέκα παλαβούς που εργάζονται. Προσεύχου για αυτούς αφού δεν μπορείς να κάνεις
κάτι άλλο. Σίγουρα δεν μπορούμε όλοι οι άνθρωποι να κάνουμε τα ίδια πράγματα. Δεν
έχουμε όλοι τις ίδιες θέσεις και τις ίδιες δυνατότητες, αλλά ας προσευχόμεθα. Γι’ αυτό είναι
σημαντικό λοιπόν η αναφορά του ονόματος του Επισκόπου. Για ιεροκανονικούς λόγους
όπως σας είπα, αλλά και γιατί το έργο αυτό είναι τόσο μεγάλο, και έχει να κάνει με τόσους
αγώνες και πολέμους πνευματικούς, με το διάβολο και με τα όργανά του και με τις
δυσκολίες του, που χρειάζεται πολλές προσευχές από το πλήρωμα της Εκκλησίας για να
μπορέσουμε να ανταποκριθούμε τουλάχιστον όσο είναι δυνατόν. Και εκεί που
παρατηρούνται λάθη, και γίνονται λάθη. Και γίνονται και σκάνδαλα. Και πτώσεις και
δυσκολίες, εμείς οι άνθρωποι της Εκκλησίας, όπως όταν γίνει στο σπίτι μας μια δυσκολία,
στα παιδιά μας, στην οικογένειά μας, δεν χαιρόμαστε και δεν βγαίνουμε στο μπαλκόνι να
τη διαφημίσουμε, αλλά προσπαθούμε να συμμαζέψουμε τα πράγματα και να καλύψουμε.
Όχι με την κακή έννοια του κουκουλώματος, αλλά δεν τραβάς το σεντόνι να φανεί η γύμνια
του άλλου ανθρώπου. Καλύπτεις τον άλλον άνθρωπο για να μην ευτελίσεις ας πούμε και
το ανθρώπινο πρόσωπο, αλλά και την ανθρώπινη αξία και όλα αυτά ο άλλος άνθρωπος με
την παρουσία του φανερώνει. Και με αγάπη και με καλοσύνη τα τραύματα της Εκκλησίας,
των ανθρώπων της Εκκλησίας τα καλύπτουμε με την αγάπη μας, με την προσευχή μας. Τα
θεραπεύουμε. Να μην λέω την λέξη καλύπτουμε και παρεξηγείται. Τα θεραπεύουμε και τα
περιθάλπουμε με αυτόν τον τρόπο. Όπως και κάθε αδελφού μας. Κανενός ανθρώπου το
τραύμα και την ταλαιπωρία δεν τη δημοσιεύουμε και δεν τη θριαμβεύουμε.
Όπως λέγει ένα ωραίο λόγο ο Άγιος Χρυσόστομος, μην θριαμβεύεις την συμφορά της
Εκκλησίας. Έχει έναν κακό Επίσκοπο. Έχει έναν κακό πρεσβύτερο. Μη βγαίνεις να το κάνεις
και εσύ θέμα. Το πολλαπλασιάζεις όταν το σχολιάζεις και το κάνεις χειρότερο. Βλέπεις το
κακό που γίνεται από έναν επίσκοπο και από έναν πρεσβύτερο. Εντάξει. Το κακό είναι κακό.
Δεν το δικαιολογούμε το κακό. Δεν λέμε ότι είναι αλάνθαστος. Σίγουρα κάνει πράγματα
κακά. Προσευχήσου γι’ αυτόν. Κλάψε, πόνεσε. Γιατί είναι πατέρας σου, είναι πατέρας της
Εκκλησίας. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο ίσως βοηθά, αλλά
κάνει κακό ή λάθη ή παρασύρθηκε. Θα τον βοηθήσεις περισσότερο όταν προσεύχεσαι γι’
αυτόν παρά όταν τον κατακρίνεις και τον θριαμβολογείς. Και όχι μόνον για τους Επισκόπους
και τους ιερείς κλπ, αλλά για κάθε άνθρωπο. Να ξέρετε ότι όταν έχουμε ένα πρόβλημα, ας
πούμε με την γειτόνισσά μας, και την κουτσομπολεύουμε σε άλλες γειτόνισσες ο πειρασμός
αυξάνει και γίνονται χειρότερα τα πράγματα. Και γίνονται και εκείνοι χειρότεροι, γίνεσαι
και εσύ χειρότερος. Όταν σιωπάς και προσεύχεσαι στον Χριστό για τη γειτόνισσά σου και
εύχεσαι και παρακαλείς τον Θεό, και του λες συγχώρα τη Θεέ μου που κάνει τόσα κακά.
Εγώ δηλαδή είμαι η αθώα περιστερά, το εξιλαστήριο θύμα, ο αμνό ο άκακος κλπ, ενώ
εκείνη είναι τίγρις που θα με φάει, αλλά συγχώρα τη. Όχι έτσι γιατί το ακούμε συχνά πυκνά.
Λέμε εγώ, κάνε μου τόσα κακά, αλλά δεν πειράζει, εγώ σε συγχωρώ. Αυτός σου έκανε όλα
τα κακά; Κάτι έκαμες και εσύ.
Μια φορά λέει ένα ανέκδοτο ότι η μητέρα του διαβόλου πήγε το διαβολάκι το μικρό και
της είπε, μαμά γιατί όλοι οι άνθρωποι με βλασθημούν και με καταριούνται εμένα; Τι κάνω
εγώ; Αφού είμαι φρόνιμο μωρό, δεν κάνω τίποτα. Και λέει από τώρα και στο εξής να ξέρεις
ότι εγώ θα κάνω τίποτα. Θα πονηρέψω. Ε, πήγε και κάθησε στην αγκαλιά της μάνας του.
Υπήρχε ένας μπογιατζής στη σκάλα και μπογιάτιζε. Αυτός ήταν μέσα στην αγκαλιά της
μάνας του, έβαλε την ουρά του, και τράβηξε τη σκάλα. Πάρτον κάτω τον μπογιατζή, έπεσαν
οι μπογιές πάνω του, άρχισε βλαστήμαγε, φώναζε. Και λέει, βλέπεις; Τι του έκανα τώρα
εκείνου και βλαστημάει; Του λέει η μάνα του. Εσύ είσαι εδώ, η ουρά σου είναι εκεί κάτω.
Λοιπόν πολλές φορές και εμείς κάνουμε το ίδιο. Τι έκανα εγώ; Δεν είπα εγώ τίποτε. Ούτε
της είπα τίποτα, ούτε την πείραξα… Δεν της είπες, αλλά η ουρά μας είναι εκεί κάτω και τα
έκανε άνω κάτω. Δεν τον πιάνει έτσι τον άλλο στα καλά καθούμενα. Βέβαια υπάρχουν
τέτοιες περιπτώσεις αλλά πρέπει να κοιτάζουμε κι τη δική μας συμμετοχή σε ένα κακό.
Η προσευχή λοιπόν σε ένα πειρασμό, σε μια δυσκολία μαλακώνει τα πράγματα, τα
βοηθάει, φωτίζει τους ανθρώπους, και είναι σαν το βάλσαμο. Σαν το λάδι που μαλακώνει
τις πληγές. Οι κατακρίσεις και οι θριαμβολογίες και τα κουτσομπολιά, και να τα λέμε και να
τα ξαναλέμε, τα κάνουν χειρότερα τα πράγματα και γινόμαστε όλοι ας πούμε, όργανα του
πειρασμού. Και εμείς κατακρίνουμε και άλλοι ταλαιπωρούνται. Και ξέρετε το πιο φοβερό;
Ότι πολλές φορές μπορεί να κατακρίνουμε και αγίους ανθρώπους ή αθώους ανθρώπους.
Εγώ έλεγα σε ένα δημοσιογράφο που θυμάστε τι έλεγε για μένα. Λέω είσαι σίγουρος για
αυτά που λες για μένα, ότι είναι αλήθεια; Λέει, ναι. Λέω εκατό τοις εκατό; Λέει ενενήντα
εννιά τοις εκατό. Και αν αυτό το ένα τοις εκατό αποδειχθεί αλήθεια, εσύ τι πρέπει να κάνεις;
Μου λέει πάτερ μου αν εκείνο το ένα αποδειχθεί αληθινό εγώ πρέπει να αυτοκτονήσω.
Λέω, δεν μπορώ να σου πω να αυτοκτονήσεις, αλλά σκέψου ότι μπορεί ενενήντα εννιά τοις
εκατό να έχεις πέσει έξω. Και εκείνο το ένα που εσύ λες ενενήντα εννιά, να είναι εκείνο η
αλήθεια. Και ξέρετε πόσους ανθρώπους γνώρισα τέτοιους που κατηγορήθηκα,
συκοφαντήθηκα, διασύρθηκα, και επίσκοποι έχασαν τη θέση τους. Και όταν είμασταν
φοιτητές θυμάμαι και έναν επίσκοπο μακαριστό, που τι του λέγανε! Του βγάλανε
φωτογραφίες, ταινίες, κασέτες, έγιναν θέατρα, τα έπαιζαν στη Θεσσαλονίκη. Θέατρα
μεγάλα. Δεν μπορούσαμε να περπατήσουμε. Τον έκαναν τον άνθρωπο, τι να σας πω;
Παραιτήθηκε, πήγε σε ένα μοναστήρι, ησύχασε και μετά όταν επέστρεψε και ύστερα
σηκώθηκε αυτή η γυναίκα που τον κατηγορούσε και ένας άλλος και λένε δυστυχώς
λυπούμαστε αλλά όλα αυτά ήταν ψέματα. Ναι, ψέματα. Όλοι εμείς που τον κατακρίναμε,
όλοι εμείς που του ρίξαμε το λίθο του αναθέματος, όλος εκείνος ο διασυρμός, τι έγινε;
Εντάξει εκείνος αγίασε. Όπως ο Άγιος Νεκτάριος που αγίασε. Αλλά εμείς όλοι τι πάθαμε; Γι’
αυτό το Ευαγγέλιο και ο Χριστός δεν μας επιτρέπει να κρίνουμε κανέναν άνθρωπο. Αλλά με
αγάπη και με καλοσύνη και με προσευχή να αντιμετωπίζουμε τα σφάλματα, τις πτώσεις,
τις δυσκολίες, όλα αυτά τα οποία βλέπουμε κάθε μέρα. Τον αδελφόν μας, τον πατέρα μας,
και πολύ περισσότερο αυτών των ανθρώπων που έχουν εκουσίως αναλάβει τον σταυρό του
Χριστού επάνω τους.
Αν θέλετε κάτι να ρωτήσετε έχουμε μερικά λεπτά…
Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν
κόσμον, σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψώμεθα φῶς τὸ
ἀπρόσιτον, καὶ κατεύθυνον τὰ διαβήματα ἡμῶν πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου,
πρεσβείαις τῆς παναχράντου σου Μητρός, καὶ πάντων σου τῶν ἁγίων. Ἀμήν.