Οι πρεσβείες και το παράδειγμα των Αγίων

Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δόξα σοι ὁ Θεός, δόξα σοι.
Βασιλεῦ Οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὁ Πανταχοῦ Παρὼν καὶ τὰ
Πάντα Πληρῶν, ὁ Θησαυρός τῶν Ἀγαθῶν καὶ Ζωῆς Χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν
καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος καὶ σῶσον, Ἀγαθὲ τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.
Καθίστε. Συνεχίζουμε με τη βοήθεια του Θεού, τη μελέτη του κειμένου της Θείας
Λειτουργίας, και είμαστε στην αίτηση του διακόνου η οποία λέγει: «Τῆς παναγίας,
ἀχράντου, ὑπερευλογημένης, ἐνδόξου δεσποίνης ἡμῶν, Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου
Μαρίας, μετὰ πάντων τῶν Ἁγίων μνημονεύσαντες, ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν
ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα.» Λέει λοιπόν ο διάκονος με απόδοση στα νέα
Ελληνικά. Την Παναγία, την πάναγνη, την υπερβολικά ευλογημένη, την ένδοξη Κυρία μας
Θεοτόκο και αειπάρθενη Μαρία, αφού την καλέσουμε σε βοήθεια, αφού την ενθυμηθούμε
και την επικαλεστούμε σε βοήθεια, μαζί με όλους τους αγίους, ας παραδώσουμε τους
εαυτούς μας και τους άλλους και όλη τη ζωή μας στο Χριστό που είναι ο Θεός μας.
Είχαμε δει προηγουμένως τις αιτήσεις του διακόνου που μιλούσαν για πάρα πολλά
θέματα. Για την ευκρασία των αέρων, για την ευφορία των καρπών της γης και καιρούς
ειρηνικούς για την πόλη για τον Αρχιεπίσκοπο, για τον Άγιο Νίκων, για τους πλέοντες, για
τους οδοιπορούντες, για τους νοσούντες, για τους κοπιόντας, για τους αιχμαλώτους, για να
μας διαφυλάξει ο Θεός από κάθε οργή και θλίψη και κίνδυνο και ανάγκη με την χάρη του
και στο τέλος μας καλεί ο διάκονος στη Θεία Λειτουργία να ανθυμηθούμε, να
επικαλεστούμε τις πρεσβείες και τη βοήθεια της Παναγίας και όλων των Αγίων. Και έτσι
τους εαυτούς μας και όλους τους άλλους και έτσι όλη τη ζωή μας να την αναθέσουμε στον
Χριστό, τον Θεό μας.
Εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί όπως ξέρετε έχουμε μεγάλη αγάπη εις την Παναγία μας
και στους αγίους μας. Και οι προτεστάντες, οι ευαγγελικοί, όλοι αυτοί, μας κατηγορούν και
μας μέμφονται διότι επικαλούμαστε σε πρεσβεία τους Αγίους της Εκκλησίας μας, και την
Παναγία μας. Και έλεγε ένας σύγχρονος γέροντας, πόσο δυστυχείς είναι οι άνθρωποι όταν
ας πούμε αγνοούν την μεγάλη ευλογία της παρουσίας της Παναγίας. Πόσο δυστυχείς είναι
λέει οι προτεστάντες οι οποίοι αγνοούν την ευλογία της παρουσίας της Παναγίας στη ζωή
τους. Γιατί η Παναγία και όλοι οι άγιοι δεν είναι τίποτε άλλο παρά άνθρωποι οι οποίοι
ευαρέστησαν τον Θεό. Αδελφοί μας. Άνθρωποι όπως και εμείς, οι οποίοι με την αγία ζωή
τους έγιναν ευάρεστοι στο Θεό και πλέον όπως ήταν ζώντες σε αυτή τη ζωή, έτσι και τώρα
αφού ζουν, δεν έχουν πεθάνει, δεν είναι νεκροί, αφού η ψυχή τους είναι ζώσα ενώπιον του
Θεού, προσεύχονται για εμάς. Όπως εμείς προσευχόμαστε για έναν άλλον άνθρωπο, έτσι
μας λέει κάποιος, ξέρεις έχω ανάγκη να πω προσευχή διότι έχω μια δυσκολία, έχω ένα
θέμα, έχω μια ανάγκη. Και προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλο. Και η Αγία Γραφή είναι
γεμάτη από αναφορές των προσευχών των Χριστιανών που έκαναν ο ένας για τους άλλους
ή όλοι για την Εκκλησία, τους Αποστόλους κλπ. Ιδίως ο Απόστολος Παύλος ζητά την
προσευχή των Χριστιανών.
Κατά τον ίδιο τρόπο ζητούμε και τις προσευχές των Αγίων αφού οι Άγιοι δεν είναι νεκροί.
Όπως μας το λέει ο Χριστός στο Ευαγγέλιο «ὅτι πάντες γὰρ αὑτῷ ζῶσι». Ο Θεός δεν είναι
Θεός νεκρών, αλλά Θεός ζώντων λέγει εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Και Άγιοι ενώπιον του
Θεού είναι ζώντες. Οπότε όταν τους επικαλούμαστε σε βοήθεια και ζητούμε τις προσευχές
τους, αυτοί προσεύχονται για εμάς. Και όπως λέγει και ο πάτερ Παΐσιος ότι οι άγιοι που
είναι στον ουρανό έχουν περισσότερη ευχέρεια και περισσότερη δυνατότητα να
προσεύχονται για εμάς γιατί σίγουρα έχουν φύγει από αυτό τον κόσμο που και αυτοί είχαν
τις δικές τους ανάγκες μες στα ανθρώπινα δεδομένα, οπότε καλύπτονταν από τις ανάγκες
των ανθρωπίνων αδυναμιών τους. Έτσι, αρρωστούσαν, γερνούσαν, μεγάλωναν, είχαν τις
ανάγκες τους. Ενώ τώρα στο Θεό στον ουρανό, είναι συνεχώς μαζί με τον Θεό, και έτσι το
έργο των Αγίων είναι να προσεύχονται για εμάς, τους αδελφούς τους, που προσπαθούμε
να βαδίσουμε τον δρόμο που βάδισαν και αυτοί, όσο μπορούμε, όπως μπορούμε τέλος
πάντων. Αλλά οι Άγιοι μας συμπαρίστανται. Και είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε ότι σε
αυτό τον δρόμο μας, δεν είμαστε μόνοι μας, αλλά είμαστε μαζί με ένα πλήθος αγίων.
Κάποτε αναφέρει στο γεροντικό ότι ένας αββάς, γέροντας, ένας ασκητής, επολεμείτο
πάρα πολύ. Είχε πάρα πολλούς πειρασμούς. Οπότε παραπονέθηκε τρόπον τινά στον Θεό
ότι έχω πολλούς πειρασμούς. Πολλές δυσκολίες. Πολλά δαιμόνια τέλος πάντων με
πολεμούν. Και πληροφόρησε ο Θεός κάποιον άλλον αββά που πήγε κοντά του και του λέει
τι έχεις και παραπονείσαι; Λέει πολλούς πειρασμούς, πολλές δυσκολίες, πολλοί δαίμονες
με πολεμούν. Λέει πράγματι έτσι είναι. Λέει κοίταξε δυο λεπτά. Προσευχήθηκε και τον
έστρεψε προς δυσμάς. Είδε ένα πλήθος δαιμόνων το οποίο ερχόταν πάνω του και τον
πολεμούσε. Βλέπεις αυτό το πλήθος, τα δαιμόνια όλα, είναι που σε πολεμούν. Στράφου
τώρα προς ανατολάς. Τον έστρεψε προς ανατολάς, και ένα πλήθος Αγίων και Αγγέλων και
δυνάμεως από τον Θεό πολλή η οποία τον ενίσχυε. Του λέει αυτοί που σε ενισχύουν και σε
βοηθούν είναι πολύ περισσότεροι από αυτούς που σε πολεμούν. Και πράγματι όλοι μας
έχουμε πειρασμούς και θλίψεις. Εξαρτάται, μια φορά έχουμε από τη μια πλευρά, άλλη
φορά από την άλλη. Κάθε περιστατικό το οποίο παρουσιάζεται στη ζωή μας τέλος πάντων,
αλλά η χάρις του Θεού η οποία ενισχύει τρόπον τινά τον αγωνιζόμενον άνθρωπον, είναι
πολύ μεγαλύτερη από τους πειρασμούς. Γι’ αυτό το λόγο και δεν δικαιολογούνται οι
πτώσεις μας. Γι’ αυτό το λόγο οι πτώσεις μας δεν δικαιολογούνται ενώπιον του Θεού. Δεν
μπορούμε να πούμε του Θεού ότι ξέρεις Θεέ μου, εντάξει, προσπάθησα, αγωνίστηκα,
έκανα ότι μπορούσα να κάμω αλλά τι να κάνω; Εμένα οι πειρασμοί ήταν πιο μεγάλοι από
τις δυνάμεις μου.
Δεν στέκει αυτή η δικαιολογία, γιατί πρώτα – πρώτα ο Θεός δεν αφήνει να πειρασθούμε
περισσότερο από ότι δυνάμεθα και αφετέρου μας συμπαρίσταται ο Θεός και μας ενισχύει
και μας βοηθά όταν ζητούμε την βοήθειά του. Για να πέσουμε σημαίνει ότι δεν ζητούμε τη
βοήθεια του Θεού. Είμαστε αμελείς, δεν προσευχόμαστε, δεν είμαστε ενωμένοι με την
αγάπη της πρόνοιας του Θεού, αλλά και αφετέρου σημαίνει ότι εμείς οι ίδιοι παραδίδουμε
τον εαυτό μας σε αυτή την κατάσταση. Και μετά αφού είμαστε ελεύθεροι άνθρωποι, σαν
να εμποδίζουμε τον Θεό να μας ενισχύσει. Και γι’ αυτό τον λόγο δεν δικαιολογούμαστε στις
πτώσεις μας. Ο Θεός όταν τον επικαλεστούμε σε βοήθεια θα είναι μαζί μας, θα είναι κοντά
μας. Δεν θα μας αφήσει ο Θεός να πειρασθούμε παραπάνω από τη δύναμή μας. Οι Άγιοι,
είναι πολλαπλή η ωφέλεια της παρουσίας τους. Γιατί; Πρώτα απ’ όλα προσεύοχνται για
εμάς. Όταν τους παρακαλέσουμε, όταν τους ζητήσουμε τη βοήθειά τους είναι παρόντες.
Έχουμε πλήθος παραδειγμάτων που επικαλεστήκαμε τη βοήθεια της Παναγίας, τη βοήθεια
των Αγίων, τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού, τις πρεσβείες και τις προστασίες των Αγίων, και
αμέσως η παρουσία τους ήταν καταφανής στη ζωή μας. Και αυτοί προσεύχονται για εμάς.
Όταν ζητούμε την προσευχή τους, και όταν εμείς προσευχόμαστε σε αυτούς… Αν
διαβάσουμε την παράκληση ενός Αγίου, ψάλουμε το απολυτίκιό του, κάνουμε ένα
κομποσκοίνι, ζητήσουμε τέλος πάντων από τον Άγιο την βοήθειά του και την παρουσία του,
οπωσδήποτε οι Άγιοι θα μας ανταποδώσουν με την παρουσία τους και με την ευλογία τους
στη ζωή μας.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό ξέρετε. Είναι και το παράδειγμα των Αγίων. Εάν δεν είχαμε
αγίους, να ξέρετε ότι όπως είπαμε πολλές φορές, το Ευαγγέλιο θα ήταν μια μεγάλη θεωρία
και διδασκαλία, αλλά δεν θα είχε απόδειξη. Ποια η απόδειξη ας πούμε ότι όλα αυτά που
είπε ο Χριστός είναι αληθινά; Ποια είναι η απόδειξη ότι… Ο Χριστός μας υποσχέθηκε τόσα
πράγματα στο Ευαγγέλιο. Ποιος τα είδε; Ποιος τα άκουσε; Αυτοί που μας αποδεικνύουνε
το Ευαγγέλιο είναι οι Άγιοι. Αυτοί με την αγία ζωή τους, με την παρουσία του Θεού στη ζωή
τους μας αποδεικνύουν ότι είναι παρόντες. Και είναι φοβερή, καταπληκτική η δύναμη των
Αγίων όταν πρέπει να ενεργήσουν για τη σωτηρία μας. Γιατί σίγουρα οι άνθρωποι ενεργούν
πάντοτε με γνώμονα τη σωτηρία κάθε ανθρώπου, με το θέλημα του Θεού, και με την χάρη
του Θεού. Η ζωή των Αγίων είναι μπροστά μας ανά πάσα στιγμή. Βλέπετε σήμερα
γιορτάζουμε τον Άγιο Νεκτάριο. Ένας Άγιος του αιώνα μας. Του 20ου αιώνα. Εγώ γνώρισα,
όταν πήγα την πρώτη φορά στην μονή της Αγίας Τριάδος. Γνώρισα μοναχές οι οποίες τον
πρόλαβαν τον Άγιο Νεκτάριο. Τώρα δεν ζουν πλέον. Δεν υπάρχουν ας πούμε τέτοιες
μοναχές. Έχουν κοιμηθεί. Αλλά εγώ πήγα για πρώτη φορά το 1978. Κάπου εκεί πήγα αν
θυμάμαι καλά. Αλλά είχε δυο-τρεις μοναχές οι οποίες ζούσαν. Ο Άγιος Νεκτάριος τις είχε
κάνει μοναχές. Σκεφτείτε. Ο Άγιος Νεκτάριος πέθανε το ’20, εγώ πήγα το ’77. 57 χρόνια.
Ήταν γιαγιάδες αλλά ζούσαν. Οι οποίες βέβαια, τον έλεγαν «Ο Δεσπότης». Δεν έλεγαν «ο
Άγιος Νεκτάριος». Έτσι τον έλεγαν. «Ο Δεσπότης μας», τον έλεγαν. Και τον πρόλαβαν, τον
θυμούνταν. Όπως και τον Άγιο Αρσένιο που θα γιορτάσουμε αύριο. Γνώρισα ανθρώπους οι
οποίοι τον θυμούνταν. Στο χωριό τους. Μάλιστα γνώρισα έναν κύριο ο οποίος ήρθε στην
Θεσσαλονίκη και με έστειλε ο πατήρ Παΐσιος να τον παραλάβω από το αεροδρόμιο, ο
οποίος ήρθε από την Γαλλία που έμενε και ήταν στα Φάρασα μαζί με τον Άγιο Αρσένιο.
Ήταν ο παπάς του χωριού τους. Υπόθεση και αυ΄τη το ’76, ’77, ’78. Κάπου εκεί. Ο Άγιος
Αρσένιος πέθανε το ’24. Πενήντα χρόνια. Ο άνθρωπος ήτανε είκοσι χρονών όταν έφυγε από
την Μικρά Ασία. Είκοσι χρονών παλληκάρι. Θυμόταν πολύ καλά τον Άγιο Αρσένιο. Και
ακριβώς ήρθε για να συναντήσει τον πάτερ Παΐσιο, να του εξηγήσει κάποια πράγματα.
Όπως και εμείς θυμόμαστε τους δικούς μας σύγχρονους Αγίους. Τον πάτερ Παΐσιο κλπ.
 Ο γερο-Φιλόθεος ο Ζερβάκος όταν πήγα και τον είδα στην Πάρο, είχε πνευματικό τον
Άγιο Νεκτάριο. Και όταν πήγα να εξομολογηθώ μου διηγήθηκε ιστορίες από τον Άγιο
Νεκτάριο που πήγε στην Αίγινα και τον έβλεπε. Λοιπόν έχουμε τον Άγιο Νεκτάριο ο οποίος
ήταν στις μέρες μας όπως και όλοι αυτοί. Ο Άγιος Φιλόθεος ο Ζερβάκος, ο γέρων Παΐσιος
κλπ. Όλοι αυτοί οι σύγχρονοι Άγιοι, οι οποίοι όμως στην ζωή τους είχαν μεγάλους αγώνες.
Ξέρετε για την ζωή του Αγίου Νεκταρίου. Τι πέρασε. Τι συκοφαντίες. Τι διωγμούς. Τι
δυσκολίες. Τι θλίψεις. Τι θλίψεις πέρασε ο Άγιος Νεκτάριος. Και φαίνεται ο καλός Θεός
οικονόμησε να δοξάσει τόσο πολύ αυτόν τον Άγιο, γιατί η εποχή μας είναι εποχή που
αγιάζουν οι άνθρωποι όχι με τους μεγάλους αγώνες τους ασκητικούς που κάνανε οι
πατέρες στην έρημο. Ίσως δεν έχουμε τόσες αντοχές και τόσες δυνάμεις, αλλά με την
υπομονή. Με την υπομονή στις δυσκολίες, στις καθημερινές μας δοκιμασίες στις
συκοφαντίες, στις θλίψεις. Χίλια πράγματα. Δόξα τω Θεώ, αυτά δεν μας λείπουν, ούτε και
θα μας λείψουν φαίνεται. Φτάνει κανείς να τα αξιοποιήσει σωστά. Να τα αντιμετωπίσει
σωστά. Όπως ο Άγιος Νεκτάριος ο οποίος δεν ήθελε να τα αντιμετωπίσει με κοσμικό τρόπο.
Το αντιμετώπισε πνευματικά, έκανε υπομονή, πέθανε μέσα στην αφάνεια και στον ψίθυρο.
Ας διαβάσετε το βίο του Αγίου Νεκταρίου, που πέθανε και όλοι τον έβλεπαν με το μισό
τους ας πούμε. Ότι ήταν παλιάνθρωπος, απατεώνας,. Ότι ήταν ψεύτης. Ότι έκαμε μωρά με
τις καλογριές. Μέχρι και η αρχιεπισκοπή Αθηνών, ας πούμε εκκλησιαστικά πρόσωπα,
πήγαν εκεί να κάνουν ανακρίσεις, να κάνουν δικαστήρια, να τον δικάσουν. Σκεφτείτε έναν
γέρον άνθρωπο τώρα ας πούμε. Και όμως έτσι επέτρεψε ο Θεός να δοκιμαστεί.
Και μέχρι που πήγε ο ανακριτής, και έψαχνε μες στο πηγάδι του μοναστηριού να βρουν
τα παιδιά τα οποία έκανε ο Άγιος Νεκτάριος με τις καλόγριες και τα έριχναν μες στο πηγάδι.
Το έβλεπαν οι μοναχές και το έλεγαν, σεβασμιώτατε μίλα, απάντα, πες κάτι. Ο Άγιος εκεί
στεκόταν, τους έβλεπε και δεν έλεγε τίποτε. Πήγε εκεί μια μοναχή να διαμαρτυρηθεί. Πως
δεν τους βλέπεις εκεί τι κάνουν; Πες κάτι. Πες ότι αυτό είναι ψέματα. Ξέρω εγώ. Μίλα και
εσύ. Διαμαρτυρήσου ας πούμε. Τους έδειξε τον ουρανό. Άστους. Ας μιλήσει ο Θεός. Ο Θεός
μίλησε. Όταν πέθανε βέβαια. Πέθανε μέσα στην συκοφαντία. Και μη νομίζετε ότι όταν
πέθανε και έκανε και θαύματα… Που την ώρα που πέθανε έκανε θαύματα. Το πρώτο του
θαύμα ήτανε αμέσως μόλις πέθανε. Αλλά και μετά έγιναν χιλιάδες θαύματα. Τότε μας
έλεγαν στο μοναστήρι ότι πάνω από 25.000 θαύματα, επώνυμα. Ονόματα, τηλέφωνα,
διευθύνσεις, τα πάντα που τα γράμματα των ανθρώπων. Τότε. Φανταστείτε τώρα τι γίνεται.
Και πόσα άλλα θαύματα τα οποία δεν τα λένε. Δεν τα ήξεραν στο μοναστήρι. Αλλά και μέχρι
τις μέρες μας ακόμα, υπήρχαν άνθρωποι που δεν τον παραδέχονταν. Λένε αυτός δεν είχε
καλό όνομα. Ήταν ανήθικος. Ήταν έτσι. Μια φορά περιγράφει στον βίο του… Δύο φορές.
Πήγε να μιλήσει στην Εκκλησία. Πήγε να κηρύξει. Ήταν Δεσπότης. Ήταν Μητροπολίτης. Και
βγήκε στο θρόνο να μιλήσει και τον γιουχάριζε ο κόσμος. Ουουου το κάνανε, και δεν τον
άφησαν να μιλήσει. Τη δεύτερη φορά ήθελαν να του ρίξουν ντομάτες. Ήθελαν να του
ρίξουν πράγματα. Να τον εξευτελίσουν. Σκεφτείτε δηλαδή τι δοκιμασία πέρασε. Έφθασε σε
σημείο να μην έχει να φάει στην Αθήνα που ήταν. Τόσον εξευτελισμό. Τόση δοκιμασία.
Ε, ναι αλλά έγινε ο Άγιος Νεκτάριος. Έτσι είναι. Αξιοποίησε πνευματικά όλην αυτή την
δυσκολία. Δεν συμπεριφέρθηκε με επιπολαιότητα. Κράτησε την πίστη του την καρτερία
του, την υπομονή του στο Θεό. Και όλη αυτή η δυσκολία, μεταποιήθηκε μετά σε αγιότητα.
Γι’ αυτό έγινε και Άγιος Νεκτάριος.
Και έτσι φαίνεται ας πούμε ότι η εποχή μας είναι μια εποχή που οι άνθρωποι θα
αγιάσουν μέσα από τις δυσκολίες. Κα θυμάμαι όταν ο πάτερ Παΐσιος πήγαινε στην
Αυστραλία, μετά που πήγαμε να τον δούμε λέγαμε, γέροντα πως σας φάνηκε η Αυστραλία;
Πως τα είδατε εκεί; Λέει εκεί οι άνθρωποι αγιάζουν μέσα από τον πόνο και τις δυσκολίες
τους. Γιατί είναι πονεμένοι άνθρωποι, ξενιτεμένοι. Αγωνίζονται κάθε μέρα. Έχουν
δυσκολίες, έχουν προβλήματα. Μέσα από αυτά τα πράγματα, αγιάζουν οι άνθρωποι. Οι
άγιοι λοιπόν είναι παράδειγμα για εμάς.
Είναι παράδειγμα. Ο Άγιος Αρσένιος ήταν ένας παπάς σε ένα χωριό. Πόσο αγώνα
ασκήσεως έκανε και ολοκληρωτικής αφιέρωσης στο Θεό. Τον γιορτάζουμε αύριο. Ξέρω εγώ
μεθαύριο θα γιορτάζουμε τον Άγιο Ιωάννη τον ελεήμονα. Κάθε μέρα Αγίους, μάρτυρες,
Αποστόλους. Όλων αυτών των Αγίων η ζωή είναι μπροστά μας και είναι παράδειγμα για
εμάς. Και λαμβάνουμε δύναμη από τη ζωή των Αγίων, και λαμβάνουμε υπομονή, και
βλέπουμε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν αγίασαν ας πούμε στον καναπέ και στην
πολυθρόνα. Δεν αγίασαν χωρίς δυσκολίες. Αγωνίστηκαν. Ο καθένας εκεί που ήταν. Από
μικρά παιδιά μέχρι γέροντες στην ηλικία. Μέχρι άνθρωποι 110 χρόνων, που ήταν μεγάλοι
και όμως μαρτύρησαν, αγίασαν και έφτασαν σε μεγάλα μέτρα αγιότητος.
Όλους λοιπόν αυτούς τους Αγίους, μας καλεί ο διάκονος στη Θεία Λειτουργία να τους
επικαλεστούμε, να τους θυμηθούμε. «Τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος
μαρτύρων». Έχουμε ένα αναρίθμητο νέφος μαρτύρων μπροστά μας, Αγίων. Και πάνω απ’
όλα την Παναγία μας, την οποία μας χάρισε ο Χριστός σαν ένα πολύτιμο δώρο. Μας την
έδωσε σαν δώρο την δική του μητέρα ώστε να είναι μητέρα όλου του κόσμου. Και βλέπετε
όλοι οι άνθρωποι ας πούμε, ακόμα και οι άθεοι, αυτοί που λένε ότι είναι άθεοι, Παναγία
μου λένε. Έστω και ασυναίσθητα και ασυνείδητα επικαλούνται το όνομα της Παναγίας. Και
αυτή σαν μητέρα που είναι, έστω και αν επικαλούμαστε το όνομά της με αυτόν τον τρόπο
που μπορεί να είναι και αφελής και χωρίς μεγάλη συνέσει, παρά ταύτα όμως πιστεύω ότι
όποιος επικαλείται το όνομα της Παναγίας λαμβάνει βοήθεια και λαμβάνει δύναμη από
την Θεοτόκο, γιατί αυτή κατεξοχήν είναι πρέσβης όλου του κόσμου. Και όταν διαβάσουμε
την ζωή της Παναγίας μας που είναι γραμμένη από τους αγίους Πατέρες, και δούμε πως
πέρασε τη ζωή της όλη, μέσα σε νηστείες, προσευχές. Και όταν θα πάτε στα Ιεροσόλυμα, ή
όσοι έχετε πάει θα θυμάστε στο σπίτι της Παναγίας, ότι έχει έναν τόπο εκεί που
προσευχόταν η Παναγία και που είναι σκαμμένα τα μάρμαρα από τις μετάνοιες και από τις
γονυκλισίες που έκανε η Παναγία μας. Δείχνει τον αγώνα που έκαμε αλλά και όπως
περιγράφει στο Ευαγγέλιο, όταν πήρε τον Χριστόν εις τον Συμεών να τον εμφανίσει ενώπιο
του Κυρίου, δεν της είπε ο Συμεών ούτε συγχαρητήρια ούτε μπράβο, τι καλό μωρό που
έκαμες όπως λέμε εμείς. Τι όμορφο μωρό, να σου ζήσει. Αυτό το μωρό που έκαμες είναι
σπουδαίος άνθρωπος, είναι ο Θεός κλπ. Της είπε βέβαια τις προφητείες αλλά τι της είπε;
«Σου δε αὑτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία.». Εσένα λέει, την ψυχή σου θα την περάσει
ρομφαία. Τι είναι ρομφαία; Ρομφαία είναι εκείνο το σπαθί το μεγάλο το οποίο κόβει και
από τις δυο μεριές. Αυτή είναι η ρομφαία. Εσένα την ψυχή σου θα την περάσει ρομφαία.
Θα έλεγε κανείς ότι τουλάχιστον τη μητέρα του Χριστού θα έπρεπε ας πούμε με την κοσμική
λογική να την διαφυλάξει, να είναι ευτυχισμένη, να είναι χαρούμενη, να μην περάσει
καμμιά δυσκολία. Τέλος πάντων να μην ταλαιπωρηθεί η μητέρα του. Όμως δεν την
απάλλαξε. Διήλθε την ψυχήν της ρομφαία. Όπως και το ψάλλουμε στις ακολουθίες μας κλπ,
και το λέγει και το Άγιον Ευαγγέλιο. Και όλη η ζωή της Παναγίας ήταν με θλίψεις και
διωγμούς και το αποκορύφωμα βέβαια, η σταύρωσις του Χριστού. Η μετοχή της εις το
μυστήριο του Σταυρού του Θεού, του Χριστού μας. Και θα μου πει κάποιος, καλά δεν έχει
άλλες μητέρες που είδαν τα παιδιά τους να πεθαίνουν, να σταυρώνονται; Εδώ η Αγία
Σολωμονή, 7 παιδιά. Και στα εφτά παιδιά ήταν παρούσα. Ήταν μπροστά. Η αγία Σολωμονή
που περιγράφει η Παλαιά Διαθήκη, που έχουμε και στην Πάφο την κατακόμβη. Εφτά παιδιά
μαρτύρησαν μπροστά της. Και η ίδια ζήτησε να μαρτυρήσει τελευταία για να
συμπαρασταθεί των παιδιών της, μήπως αρνηθούν τον Θεό τον αληθινό. Και έλεγε ο Άγιος
Χρυσόστομος, αν εκείνα τα παιδιά μαρτύρησαν μια φορά, αυτή μαρτύρησε εφτά φορές.
Και μετά που μαρτύρησε και εκείνη οκτώ φορές. Και ξέρετε, είστε μητέρες, πόσο επώδυνο
είναι για μια μητέρα να ζει και να παρακολουθεί ας πούμε το μαρτύριο του παιδιού της.
Γιατί η Παναγία όμως λέμε ότι πόνεσε περισσότερο από κάθε άλλη γυναίκα. Αφού έχουμε
γυναίκες που έχασαν πιο πολλά παιδιά από ένα. Έχασαν δύο, έχασαν τρία, έχασαν πέντε,
έχασαν εφτά. Μπορεί να έχασαν και περισσότερα. Ναι, πράγματι εξωτερικά μπορεί να
έχουμε μητέρες ή ανθρώπους που πέρασαν εξωτερικά κάποια μαρτύρια ή κάποιες
δοκιμασίες που μπορεί να ήταν πιο δύσκολες, ακόμα και από τη σταύρωση του Χριστού,
ακόμα και να μετάσχει η Παναγία στο γεγονός της Σταυρώσεως. Αλλά γιατί η Παναγία
πόνεσε πιο πολύ; Η Παναγία είχε την πιο Αγνή και την πιο ευγενική ψυχή. Και όσο πιο αγνός
και ευγενής είναι ο άνθρωπος, τόσο πιο πολύ αισθάνεται τον πόνο.
Ας πούμε ένα που έχει ένα χοντρό δέρμα, θα του δώσει με μια καρφίτσα δεν το
καταλαβαίνει. Ενώ που κάποιος έχει ευαισθησία, το παραμικρό αμέσως το καταλαβαίνει.
Έτσι και η ψυχή μας. Λέω έχει ανθρώπους, που είναι σκληρόψυχοι. Η ψυχή τους είναι
σκληρή. Αντέχουν ας πούμε. Βλέπετε μπορεί να αντέξει και πεθαμένους, και αίματα και
ιστορίες. Δεν τον πειράζει. Έχει άλλον που και μόνο να δει την επικεφαλίδα, ξέρω εγώ,
νοσοκομείο, ή την σύριγγα του νοσοκόμου, μπορεί να λιποθυμήσει. Έχει ανθρώπους και
ανθρώπους. Χαρακτήρες. Έχει ψυχικές ιδιοσυγκρασίες. Έτσι είναι και στην ψυχή μας. Η
Παναγία πόνεσε περισσότερο από τον κάθε άνθρωπο. Δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει
άνθρωπος που θα πονέσει περισσότερο από την Παναγία και περισσότερο από τον Χριστό.
Όχι επειδή δεν πέρασε περισσότερα εξωτερικά γεγονότα, αλλά διότι κανείς δεν έχει αυτή
την ευαισθησία της Θεοτόκου. Η οποία ήταν κατά χάριν αναμάρτητος. Σκεφτείτε έναν
άνθρωπο, με τόση αγνότητα, τόση καθαρότητα, τόση ευγένεια και αρμονία ψυχής, να έχει
να αντιμετωπίσει την κακία των ανθρώπων η οποία αποκορυφώνεται στη σταύρωση του
παιδιού της. Και όλη εκείνη τη δυσκολία τέλος πάντων. Γι’ αυτό στέκει μπροστά μας η
Παναγία μας σαν παράδειγμα ζωής. Παράδειγμα υπομονής, καρτερίας, προσευχής,
ταπείνωσης. Βλέπετε καις το Ευαγγέλιο, ελάχιστες φορές εμφανίζεται. Ελάχιστα λόγια
λέγει. Δεν καυχάται. Δεν κομπάζει γιατί είναι η μητέρα του Χριστού. Έτσι, τρόπο τινά,
χάνεται μέσα στις Ευαγγελικές διηγήσεις για να μας διδάξει την ταπείνωση και τη υπομονή
και την προσευχή και την ελπίδα στο Θεό.
 Και μαζί με την Παναγία βέβαια όλοι οι άγιοι. Όλους αυτούς τους αγίους του καλούμε
σε βοήθεια. Να πρεσβεύουν για εμάς. Να προσεύχονται για εμάς, να μας στηρίζουν, αλλά
έχουμε και την ζωή τους μπροστά μας, σαν συνεχή υπόμνηση. Και λέμε γιατί αυτοί οι άγιοι
αγωνίστηκαν έτσι. Αυτοί πόσο πόνεσαν; Πως τα κατάφεραν; Πόση φλόγα είχαν μέσα στην
ψυχή τους. Άνθρωποι ήταν και αυτοί. Δεν ήτανε φαντάσματα. Δεν ήταν υπεράνθρωποι.
Άνθρωποι ήταν. Και μπόρεσαν και αγωνίστηκαν. Γιατί; Γιατί ήθελαν, και ζήτησαν την
βοήθεια του Θεού, και ο Θεός τους δυνάμωσε. Γιατί λοιπόν εμείς να προφασιζόμαστε ότι
δεν μπορούμε, δεν αντέχουμε κλπ; Μπορούμε μέσα στα περιθώρια της πίστεώς μας και
της σχέσεως με τον Θεό.
Αφού λοιπόν επικαλεστούμε την Παναγία και όλους τους Αγίους, τότε λέγει ο διάκονος,
«ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». Τότε ας
παραδώσουμε. Το «παρατίθεμαι» σημαίνει «τίθεμαι παρά». Δηλαδή ας σκεφτούμαι ότι
κρατώ κάτι ας πούμε επάνω μου, και το παραδίδω σε κάποιον άλλο, και φεύγει από εμένα
πλέον. Και τι μας λέγει ο διάκονος; Τον εαυτό μας, και όλα όσα αφορούν τον εαυτό μας.
Την υγεία μας, τα οικονομικά μας, τις δουλειές μας. Όλο το βάρος του εαυτού μας τέλος
πάντων. Ότι έχει ο εαυτός μας. «Και αλλήλους». Και όλους τους άλλους ανθρώπους.
Σκεφτόμαστε όλους τους άλλους ανθρώπους, τι θα γίνει ο κόσμος, τι θα γίνουν οι
συνάνθρωποί μας. Σκεφτόμαστε κάθε μέρα τι γίνεται στον κόσμο όλο. Πόσοι άνθρωποι μες
στα νοσοκομεία. Μέσα στις δυσκολίες. Αν μπορούσαμε να δούμε μπροστά μας την εικόνα
του κόσμου, θα βλέπαμε πόση θλίψις, πόση δυστυχία, πόσος αγώνας υπάρχει ας πούμε
μέσα στον κόσμο. Τι θα γίνει ο κόσμος. Και βλέπετε ως που περνούν και τα πράγματα, τόσα
πράγματα γύρω μας. Τι θα γίνει η Ελλάδα, τι θα γίνει η Κύπρος, τι θα γίνουν ξέρω εγώ οι
οικονομίες. Έχω μιαν αγωνία σίγουρα. Βλέπουμε γύρω μας ακαταστασίες. Ακαταστασίες
πολλές. Μπαίνει μια ανησυχία στην ψυχή του ανθρώπου. Αυτά όλα… Ανησυχούμε για τα
παιδιά μας, ανησυχούμε για τους γονείς μας. Τι θα γίνουμε αν πεθάνουν οι γονείς μου, τα
παιδιά μου, ο άντρας μου, η δουλειά μου. Όλα αυτά τα οποία είναι γύρω μας, «και πάσαν
την ζωήν ημών», και όλη τη ζωή μας. Τα πάντα παράδωσέ τα στον Χριστό.
Αυτό δεν σημαίνει ότι να γίνεις αδιάφορος ή ότι είναι να γίνεις ξέρω εγώ αναίσθητος.
Βρήκαμε τη λύση, δόξα τω Χριστώ, και τελείωσε. Αυτό δεν είναι μια πράξις αποφυγής της
ευθύνης σου και του αγώνα που πρέπει να κάνεις. Είναι μια πράξη γενναιότητας και μια
πράξη εμπιστοσύνης. Δηλαδή εσύ θα κάνεις αυτό που μπορείς, ήσυχα, όμορφα, απλά,
ταπεινά, χωρίς να αγχώνεσαι, χωρίς να αναστατώνεσαι, χωρίς να γίνεσαι άνω κάτω. Αλλά
δώσε τα στα χέρια του Θεού. Και μη φοβάσαι. Μη φοβάσαι. Άφησέ τα όλα στα χέρια του
Θεού. Ξέρετε τι δυνατό αίσθημα ασφάλειας είναι αυτό το πράγμα; Όπου και αν είσαι, όσο
και αν αισθάνεσαι τα πράγματα να σε συνθλίβουν και να σε απειλούν ας πούμε, άφησέ τα
όλα στα χέρια του Θεού. Τα πάντα. Και τον εαυτό σου, και τους γύρω σου, και την
οικογένειά σου, και τις δουλειές σου και τα παιδιά σου, και τα οικονομικά σου, αι την υγεία
σου και το θάνατός σου ακόμα. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν επικείμενο μπροστά τους
ακόμα και τον θάνατό τους. Είναι ασθενής, Τι γένεται; Τα αφήνουμε όλα στα χέρια του
Θεού. Παραδίδουμε τον εαυτό μας στον Θεό. Με εμπιστοσύνη. Όπως παραδίδει ένα
παιδάκι τον εαυτό του στην αγκαλιά της μητέρας του. Και το κρατάει η μητέρα του, και
αισθάνεται το μωρό ασφάλεια. Και αισθάνεται μεγάλη παρηγοριά. Και είναι πολύ
σημαντικό πράγμα να το έχει η μητέρα της στην αγκαλιά της, το μωρό της. Δεν έχει πιο
ωραίο τόπο από την αγκαλιά της μητέρας του. Όταν είναι μωρό βέβαια, όχι όταν είναι
μεγάλος. Λοιπόν όταν είμαστε παιδιά, έτσι; Και αυτό χρειάζεται με την ώρα του. Όχι να
κάνουμε και πράγματα άρρωστα, αλλά με την ώρα του. Χρειάζεται. Και είναι
αποδεδειγμένο ότι χρειάζεται. Και αυτή η αίσθηση, συνοδεύει το παιδί σε όλη τη ζωή του.
Πολύ περισσότερο όταν αυτή η αίσθηση είναι η αίσθηση της αγκαλιάς του Χριστού. Ότι τα
πάντα τα αφήνουμε εις τον Θεό.
Γι’ αυτό λέγει μετά ο λαός «Σοι Κύριε». «Σοι Κύριε» σημαίνει «σε σένα Κύριε». Αν
μάθουμε αυτά τα πράγματα και αυτή την τελευταία παράγραφο η ζωή μας τελείωσε. Θα
έχουμε απόλυτη ειρήνη. Μας τρώει το άγχος. Τι θα κάνουμε, τι θα γίνουμε, τι θα κάνουμε.
Και δεν τελειώνουν όλα αυτά τα άγχη μας. Και τελειώνει το ένα τη μία μέρα και αρχίζει το
άλλο την άλλη μέρα. Βρε παιδί μου ησύχαζε, ειρήνευε. Άσε και λίγα στο Θεό. Ας μη γίνουν
και όλα όπως τα θέλεις βρε παιδάκι μου. Κόψε και λίγο το θέλημά σου. Είναι ευλογημένο
του Θεού. Άσε και λίγα πράγματα να γίνουν όπως επιτρέψει ο Θεός. Εσύ κάμε αυτό που
μπορείς. Να έχεις τη συνείδησή σου ήσυχη ότι εντάξει, έκαμα ότι μπορούσα. Τελείωσε. Τι
θα κάνουμε ας πούμε. Δεν μπορείς να κάνεις και πράγματα έξω από τις δυνάμεις σου. Έχε
ειρήνη. Ησύχασε.
Μου έκανε μεγάλη εντύπωσε σε αυτούς τους γέροντες που γνωρίσαμε και εμείς. Και
ήταν ώρα που ο γέροντάς μας, σαν νεότεροι πηγαίναμε, γέροντα και τώρα; Τι θα γίνει τώρα;
Πως θα γίνει τώρα; Πως θα κάνουμε τώρα; Άκουσε. Τίποτε δεν θα γίνει. Ότι επιτρέψει ο
Θεός θα γίνει. Ούτε παραπάνω, ούτε παρακάτω. Ούτε πάνω, ούτε κάτω. Ότι επιτρέψει ο
Θεός θα γίνει. Δεν έχει μα και ξεμά. Αν ο Θεός επιτρέψει να καταστραφούν όλα, να
καταστραφούν. Αν ο Θεός επιτρέψει να τιναχθούν όλα στον αέρα, να τιναχθούν. Δεν έχεις
εμπιστοσύνη στο Θεό; Και αν γίνει καταστροφή των πάντων, αλλά και να ξέρω τρόπον τινά
ότι ο Θεός τα γνωρίζει, τα βλέπει αυτά όλα τα πράγματα, έχω μες στην ψυχή μου ειρήνη.
Όπως λέγει το ψαλτήριο. Αν πέσει ο ουρανός και η γη, δεν θα ταραχτεί η ψυχή μου, γιατί
εσύ είσαι μαζί μου. Και συ μετ’ εμού ει. Και εσύ είσαι μαζί μου. Άμα έχω την αίσθηση ότι
είμαι μαζί με τον Θεό. Είμαι μαζί με τον Θεό, έχω τόσες αμαρτίες. Εντάξει. Έχουμε αμαρτίες.
Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση. Έχουμε αμαρτίες. Αλλά θέλουμε τον Θεό. Ζητούμε τον
Θεό, παρά τις αμαρτίες μας. Παρά τα χάλια μας. Παρά τις συμπάθειές μας. Αναζητούμε τον
Θεό. Αγαπούμε τον Θεό. Θέλουμε τον Θεό. Εντάξει, είμαστε τρισάθλιοι και αμαρτωλοί και
ταλαίπωροι. Αλλά δεν αμαρτάνουμε και εν ψυχρώ ας πούμε. Η αμαρτία μας, μας θλίβει.
Μας πονά. Ζητούμε τον Θεό. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση έχουμε ειρήνη μες στην
ψυχή μας. Δεν μπαίνουμε στην δοκιμασία εκείνης της αγωνίας, της ακαταστασίας της
ψυχής. Η οποία, ταράζεται η ψυχή του ανθρώπου. Είναι δαιμονικό πράγμα αυτό. Αυτή η
ταραχή είναι δαιμονικό πράγμα. Εντάξει, να λυπηθώ. Να λυπηθώ μέχρις εσχάτων. Μέχρι
θανάτου να λυπηθώ. Άλλο πράγμα είναι να λυπηθείς και να πονέσεις, αλλά με την ειρήνη
του Θεού, και άλλο πράγμα είναι να συγχυστείς και να ταραχθείς και να γίνεις άνω κάτω.
Εκείνα τα σκοτάδια, όλα, από τα οποία δεν βγαίνεις, γίνεσαι αλλότριος. Έχει διαφορά το
ένα από το άλλο.
 Και όπως λέει και ο πάτερ Παΐσιος, το άγχος. Το άγχος δεν είναι από τον Θεό. Το άγχος
δεν είναι πράγμα που βγαίνει από τον Θεό. Και πολλές φορές λέγαμε, πως θα καταλάβουμε
αν αυτό είναι από τον Θεό, ή δεν είναι από τον Θεό; Και λέει. Αν έχει άγχος μέσα δεν είναι
από τον Θεό. Κάτι δεν πάει καλά. Έβαλε και ο πειρασμός μια κουτσουλιά. Λέει και ο γέρων
Παΐσιος ότι κάνουμε κάτι πράγματα, σαν κάποιο που τηγανίζει δύο αυγά μάτια, ωραία ας
πούμε, στο τηγάνι, και ξαφνικά του πέφτει και μια κουτσουλιά μέσα. Και πέφτει και εκείνο
μέσα και πάνε όλα ύστερα. Πάει και το τηγάνι μαζί. Ποιος θα τα φάει; Λοιπόν. Κάνεις ένα
έργο ωραίο. Κάνεις ένα έργο καλό. Ησύχασε διότι μετά τα χαλάς όλα. Εντάξει δεν επήγε
κάτι καλά. Πήγε και κάτι στραβά. Άστο και εκείνο μέσα. Έλεγα για ένα μοναστήρι το οποίο
είναι πολύ προγραμματισμένοι. Προσέχουν πάρα πολύ. Και είναι πολύ
προγραμματισμένοι. Πάρα πολύ προγραμματισμένοι. Και τα προβλέπουν όλα εκ των
προτέρων. Πράγματι αισθάνεσαι κουραστικά. Αν πας σε ένα σπίτι που οι άνθρωποι
αγχώνονται όταν σε βλέπουν, και κάνεις μια κίνηση… Θέλετε κάτι; Όχι δεν θέλω. Θέλετε
κάτι άλλο; Όχι απλώς κοίταξα να δω το σπίτι. Έκαμες έτσι… Κρυώνετε; Δεν κρυώνω.
Ησύχασε γιε μου. Αν κρυώσω θα σου πω να κλείσεις το παράθυρο. Θέλετε νερό; Δεν θέλω
νερό. Θέλετε αναψυκτικό; Δεν θέλω αναψυκτικό. Θέλετε χυμό. Δεν θέλω χυμό. Θέλετε
καφέ; Δεν θέλω καφέ. Έτσι γίνεται με την μάνα μου όταν πάω να την δω. Δεν έρχεσαι να
μας δεις. Δες αναψυκτικό; Όχι δεν θέλω. Θες νερό; Δεν θέλω. Να σου κάνω τσάι; Να σου
κάνω καφέ; Ε, κάτσε. Πέντε λεπτά ήρθα. Κάτσε σε έναν τόπο. Αν θέλω, σου λέω κάνε μου
ένα καφέ. Θέλουμε πέντε λεπτά να σε δούμε. Πόσες φορές να σου πούμε ότι δεν θέλουμε
τίποτα;
Άμα μπαίνεις σε τέτοια καταλαβαίνετε τι ταλαιπωρία είναι. Αισθάνεσαι ότι είναι όλα
πάνω στην πρίζα. Και αν κάνω έτσι, νομίζω ότι κάτι είδα. Λοιπόν πράγματι σε αυτό το
μοναστήρι κουράζεσαι όταν πας διότι είναι πάρα πολύ προσεκτικοί, ας πούμε οι μοναχοί
εκεί, και τα θέλουν όλα στην εντέλεια. Και οι άλλοι τους κοροϊδεύουνε με την καλή έννοια.
Λένε εκεί ακόμη και τα λάθη είναι προγραμματισμένα. Δηλαδή λέει ας πούμε, εδώ θα
κάνουμε λάθος. Το βάζω στο πρόγραμμα ότι σε αυτό το σημείο θα κάνουμε λάθος. Πρέπει
να κάνουμε και ένα λάθος ας πούμε. Πρέπει να μπει στο πρόγραμμα και το λάθος. Ενώ η
απλότητα είναι καλύτερα ας πούμε, έτσι; Κινήσου ελεύθερα. Πεινάς; Όχι. Το πολύ - πολύ
ξαναρώτα τον άλλον άνθρωπο. Μην αρχίσεις να μπαίνεις σε αυτή τη διαδικασία να
μαντεύεις σκέψεις. Τι θέλει ο άλλος. Τι σκέφτεται ο άλλος. Είναι πολύ δύσκολο και ξέρετε
μετά μας δημιουργούνται και πολλές ψευδαισθήσεις. Το βλέπω ας πούμε στην
εξομολόγηση. Έρχονται καμμιά φορά. Άργησα; Δεν άργησες. Επειδή σας βλέπω και
αδημονείτε. Μα δεν αδημονώ γιε μου. Σου έδειξα ότι με πιάνει το άγχος για να φύγεις;
Κάτσε. Πες μου τις αμαρτίες σου. Ποιος σου είπε να φύγεις; Ξέρω γω. Έκλεισες τα μάτια
σου. Κοιμάστε; Δεν κοιμούμαι. Δεν αφήνεις και τον άλλον άνθρωπο να κινηθεί ελεύθερα.
Σκεφτήκατε να ζείτε κάθε μέρα με τέτοιους ανθρώπους, δύσκολους; Και πόσο δύσκολο
είναι ότι και ο άλλος, εκείνος που έχει το άγχος. Πάντοτε το μυαλο του είναι σαν το
καβουρντιστήρι που πάει να ψάξει να βρει ας πούμε πράγματα. Ησύχασε γιε μου, ειρήνευε.
Κινήσου ας πούμε, σε μια ελευθερία.
 Είχαμε ένα γέροντα στο Άγιον Όρος. Γέροντα πότε κτίσθηκε το μοναστήρι; Δεν ξέρω λέει,
πάντως είναι προ Χριστού. Επειδή ήθελε να πει ότι είναι τόσον αρχαίο το μοναστήρι μας.
Δεν τον ένοιαζε. Καλά βρε παππού. Προ Χριστού είχε μοναστήρια; Μετά Χριστόν όλα. Προ
Χριστού έλεγε. Επειδή τα άλλα είναι μετά Χριστόν, το δικό μας είναι και πιο αρχαίο. Αλλά
βλέπει κανείς ότι είχαν και μιαν άνεση τουλάχιστον οι άνθρωποι. Κινούνταν άνετα και
εύκολα. Είχε ένα απλό μοναχό σε εμάς, φέραμε μια φορά ένα κέρασμα. Δεν ήπιε το νερό
του. Λέω το νερό σας θα το πιήτε; Λέω, εντάξει θα το πιω εγώ. Εντάξει, άνετα. Είχε έναν
παππούλη, ο παππά Σάββας τον ξέρει, ο γερο Βικέντιος. Αυτός κάνει τον σαλό. Ήταν έτσι
σαλός. Δια Χριστόν σαλός. Όταν ήμουν στο κουτλουμούσι εγώ ήμουν αρχοντάρης. Στην
πόρτα θυρωρός, που όταν έκαμνα τους καφέδες, είχαμε κόσμο πολύ, διάλεγε κάτι ώρες ο
παππούς αξιοθαύμαστες. Πενήντα – εξήντα άτομα μες στο αρχονταρίκι, να τους ετοιμάζω
λουκούμια, πράγματα κλπ, έμενε και ο γερο-Βικέντιος μέσα με μία στολή που δεν διέφερε
σε τίποτα από τον βασιλιά καρνάβαλο της Λεμεσού, εκεί εκάθετο μες στη μέση και άρχιζε
ιστορίες. Έλεγε πράγματα που για εμάς είναι ασυνάρτητα. Μπορεί να έλεγε για την
Φρειδερίκη, ξέρω εγώ για τον Κωνσταντίνο, για τους βασιλιάδες. Ότι μπορεί να φανταστεί
ο νους σας. Όμως για κάποιους ανθρώπους ήταν σημαντικά αυτά τα οποία έλεγε. Πολλές
φορές συνέβηκε αυτό. Τέλος πάντων. Τόσο απλός ήταν. Κι ήταν χαριτωμένος, ωραίος
άνθρωπος. Κανένας δεν του έδινε σημασία. Ούτε και εμείς βέβαια. Εντωμεταξύ είπε και
κάτι ασυναρτησίες οι οποίες όμως ήταν πάνσοφες, διότι ήταν η ζωή ενός ανθρώπου που
ήταν παρών. Και αυτός ήταν δια Χριστόν σαλός. ΄
Αλλά ήταν με μια απλότητα. Δεν έμπαιναν στη διαδικασία του άγχους. Το άγχος δεν είναι
από τον Θεό. Πρέπει να βγούμε από αυτό το πράγμα. Και πως βγαίνει ο άνθρωπος; Όταν
μπορέσει να πει αυτό το «Σοι Κύριε». Όταν μπορέσει να το πει. Στα χέρια σου Κύριε. Η ζωή
μου, οι δουλειές μου, το σπίτι μου, τα παιδιά μου, τα μαθήματα, τα σχολεία μου, τα πάντα.
Εγώ θα κάμω ότι μπορώ.
Κάπου άκουσα ότι ο γέρων Σωφρώνιος όταν ήταν να κοιμηθεί, λίγες μέρες πριν είπε ότι
τώρα ότι ήταν να πω το είπα, ότι ήταν να γράψω το έγραψα, ότι ήταν να κάμω το έκαμα.
Ετελείωσεν η ζωή μου. Αισθάνομαι ότι πρέπει να φύγω. Δηλαδή, τόσην άνεσιν ας πούμε
έχει ο άνθρωπος. Που ακόμα και αν έρθει η ώρα του θανάτου μας, να πούμε ότι στα χέρια
του Θεού, είμαστε. Και φαίνεται ότι ο θάνατός μας θα είναι καλό γεγονός. Η έξοδός μας
από αυτό τον κόσμο, να γίνεται εν ειρήνη. Να φύγουμε από αυτές τις φοβίες, τα άγχη, τα
πράγματα. Και όλα να πορεύονται μες στην ειρήνη του Θεού. Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να
βιώνει όμορφα την παρούσα στιγμή. Διότι το άγχος σου καταστρέφει το παρόν, με τις
αναμνήσεις του παρελθόντος και με την αγωνία του μέλλοντος. Βρε παιδί μου, κάνε αυτό
που είναι για σένα σήμερα και άστα όλα, να ζεις εσύ ως αύριο. Ένα μάθημα που μαθαίναμε
από τον πρώτο καιρό που μπαίναμε στην μοναχική πολιτεία ήταν αυτό. Ότι μην μεριμνάς
για την αύριο. Σου έρχεται ένας λογισμός. Άραγε να με κάνει ο γέροντας ιερέα; Και
πηγαίναμε στον γέροντα. Γέροντα να με κάνετε ιερέα; Δεν σου έλεγε, ναι να σε κάμω, ή δεν
το σκέφτομαι να σε κάμω. Λέει παιδί μου τι είναι αυτά που λες; Θα ζεις μέχρι αύριο; Αν μου
εγγυάσαι ότι θα ζεις μέχρι αύριο θα σου απαντήσω. Ή εγώ θα ζω μέχρι αύριο; Σήμερα, τι
είσαι; Είσαι εδώ. Είσαι αρχάριος. Είσαι δόκιμος. Είσαι σε αυτό τον χώρο. Σε αυτό το κελί.
Σε αυτό το διακόνημα. Σήμερα είμαι εδώ. Το αύριο δεν είναι στα χέρια μας, ούτε να
σκοτίζεσαι με το αύριο. Να ασχολείσαι με το σήμερα. Και αυτό να το παραδίδεις στον
Χριστό. Και όταν σε βάλει σε δυσκολία ο πειρασμός για το αύριο, πες του ότι όλο το αύριο
είναι στα χέρια του Θεού. Ότι θέλει ο Θεός. Όπως το θέλει ο Θεός. Αυτό είναι ένα μεγάλο
μάθημα για την εποχή μας. «Ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ
Θεῶ παραθώμεθα» - «Σοι Κύριε» - τέλειωσε. Θα αποκτήσουμε ειρήνη και θα
απολαμβάνουμε την ζωή μας την καθημερινή. Όμορφα – άνετα, πραγματικά και η ζωή
τουλάχιστον να γίνει καλή. Και την μέλουσα να μην απολαύσουμε, τουλάχιστον την
παρούσα να την έχουμε. Λοιπόν, εδώ να τελειώσω εγώ. Αν έχετε κάτι να ρωτήσετε…

Ερώτηση: (Δεν ακούγεται) – Σχετικά με την αρτοκλασία και τους ιερείς που κρατάνε τους
άρτους.
Απάντηση: Ναι. Διότι όλοι οι ιερείς πρέπει να κρατούν τον άρτο. Τον προσφέρουν όλοι
οι ιερείς εκ μέρους της Εκκλησίας. Τον άρτο να τον ευλογήσει ο Επίσκοπος, και ευλογούνται
όλοι οι άρτοι οι παρόντες άρτοι εκεί, που πρόσφεραν οι άνθρωποι για την αρτοκλασία.
Επειδή όμως πρακτικά δεν μπορούν όλοι οι ιερείς να αγγίξουν πάνω στον άρτο. Διότι θα
τον αγγίξουν πέντε – δέκα. Αν έχει είκοσι ιερείς πως θα μπορέσουν να αγγίξουν τον άρτο;
Για να δείξει την ενότητα της πράξης αυτής. Όπως και στις χειροτονίες επισκόπων. Όταν
χειροτονούμε επισκόπους. Που ένας επίσκοπος δεν μπορεί να χειροτονηθεί αν δεν
υπάρχουν τουλάχιστον τρεις Επίσκοποι. Όταν είναι περισσότεροι Επίσκοποι δεν μπορούμε
όλοι να βάλουμε το χέρι μας στο κεφάλι του χειροτονημένου, και βάζει ο ένας το χέρι στον
ώμο του άλλου για να φανεί η ενότητα αυτή που καταλήγει εις τον άρτο, εις το κεφάλι του
χειροτονημένου κλπ.

Ερώτηση: Ο λόγος για τον οποίον συκοφαντούσαν τον Άγιο Νεκτάριο. Για ποιο λόγο το
έκαναν;
Απάντηση: Για ποιο λόγο το έκαναν; Διότι ο Άγιος Νεκτάριος όταν ήταν νέος είπε ένα
ευχαριστώ. Εις το Πατριαρχείο που ήταν Μητροπολίτης κάποιος του είπε, άντε και
Πατριάρχης. Και ο Άγιος φαίνεται από απλότητα, δεν το σκέφτηκε, από νεανική
απερισκεψία, χαμογέλασε και είπε ευχαριστώ. Το άκουσαν κάποιοι και πήγαν και είπαν
του Πατριάρχη ότι να ο Νεκτάριος ο Πενταπόλεως σε επιβουλεύεται. Θέλει να φάει το
θρόνο σου και θέλει να γίνει Πατριάρχης, και από εκεί άρχισε όλη η ιστορία. Μετά του
έβγαλαν ότι ήταν ανήθικος, και τον κυνηγούσε αυτή η ρετσινιά του ανήθικου, μέχρι τέλους
της ζωής του. Γέρασε, πέθανε, και ακόμα τον λέγαν ανήθικο. Και όχι μόνον άνθρωποι του
κόσμου, αλλά και Δεσποτάδες και Αρχιεπίσκοποι. Ευτυχώς τότε δεν είχε δημοσιογράφους.
Σήμερα που έχει και δημοσιογράφους θα ήταν πολύ μεγαλύτερο το μαρτύριό του αλλά και
ο στέφανός του.
Ξέρετε πραγματικά πόσους αγίους πραγματικά έχω δει που κακοποιήθηκαν βάναυσα;
Και άκουσα ένα ωραίο. Λέει παλαιά τους μάρτυρες, τους ρίχναν στα λιοντάρια. Τώρα τους
ρίχνουν στα κανάλια. Δυστυχώς δηλαδή ας πούμε. Αυτή είναι η εποχή. Αλλά ας είναι.
Εντάξει. Είναι και αυτό ένα μαρτύριο που πρέπει να το αντιμετωπίσει κάποιος. Άμα περάσει
μια – δυο φορές από πάνω σου δε θα σε κόφτει βέβαια. Αλλά μέχρι να σου περάσει, να
περάσεις και εσύ. Εγώ πέρασα. Δεν με κόφτει πλέον. Άκουσα τόσα πολλά… Πολλές φορές
μου λένε γράφει η εφημερίδα… Ούτε που διαβάζω. Είτε υπέρ μου γράφει είτε εναντίον
μου. Δεν με ενδιαφέρει πλέον ουδώλως. Λέω κάνω και κανένα καλό μετά απ’ όλα αυτά.
Αλλά σίγουρα όμως ξέρω και περιπτώσεις ανθρώπων που πέρασαν μεγάλη δοκιμασία.
Ξέρω περίπτωση ανθρώπου που αυτοκτόνησε κιόλας. Διότι τα κανάλια τον
κατασυκοφάντησαν. Άδικα. Αυτόν τον άνθρωπο. Εντάξει, ο Θεός να φυλάει να μην
φτάσουμε εκεί αλλά εγώ δεν λέω τώρα για τα κανάλια. Εντάξει έχω μέσα μου κάμποσα.
Δεν μου αρέσει αυτή η νοοτροπία της τρομοκρατίας ας πούμε. Και τάχα το κάμνεις για το
καλό. Τι το κάμνεις για το καλό. Εσένα θα σου άρεσε να πουν κάτι και άντε τρέξε μετά να
διορθώσεις; Ωραία, κατά το μέτρο που μετράμε να μετρηθεί όπως λέει και το Ευαγγέλιο.
Αλλά όμως αναφέρουμε στη ζωή των Αγίων ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι έχουν και
σύγχρονους τρόπους πειρασμών. Ο Άγιος Νεκτάριος στη ζωή του αυτό τον πειρασμό δεν
τον είχε. Είχε άλλους όμως σοβαρούς και μεγάλους. Σας συστήνω να διαβάσετε αυτό το
βιβλίο. «Ο Άγιος του αιώνα μας.» Αυτό πραγματικά είναι γραμμένο πάρα πολύ ωραία. Δεν
ξέρω υπάρχει στα βιβλιοπωλεία. Βρέστε το. Θα καταλάβετε και τι σημαίνει ένας άνθρωπος
του Θεού. Ότι οι άνθρωποι του Θεού δεν πέρασαν τη ζωή τους μέσα σε μια ευδαιμονία.
Αγωνίστηκαν. Πόνεσαν. Ταπεινώθηκαν. Έγιναν μιμητές του Χριστού. Αυτό είναι το να
μοιάσουν με τον Χριστό. Αυτά λοιπόν.
Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν
κόσμον, σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψώμεθα φῶς τὸ
ἀπρόσιτον, καὶ κατεύθυνον τὰ διαβήματα ἡμῶν πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου,
πρεσβείαις τῆς παναχράντου σου Μητρός, καὶ πάντων σου τῶν ἁγίων. Ἀμήν.