Εν Ειρήνη του Κυρίου Δεηθώμεν

Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε, νῦν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δόξα σοι ὁ Θεός, δόξα σοι.
Βασιλεῦ Οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὁ Πανταχοῦ Παρὼν καὶ τὰ
Πάντα Πληρῶν, ὁ Θησαυρός τῶν Ἀγαθῶν καὶ Ζωῆς Χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν
καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος καὶ σῶσον, Ἀγαθὲ τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.
Καλησπέρα σας. Είχαμε πει την προηγούμενη φορά όταν αρχίσαμε, για την έναρξη της
Θείας Λειτουργίας που είναι η Ευλογία, η ανάπεμψη της δοξολογίας στη βασιλεία του
πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος Νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων
Αμήν. Και είπαμε πόσο σημαντικό πράγμα είναι ο άνθρωπος να εισέρχεται μέσα στο χώρο
της Βασιλείας του Θεού. Είναι πραγματικά μια έξοδος από τα παρόντα, από όλα τα
παρόντα, και μια είσοδος μας σε μία άλλη πραγματικότητα η οποία όμως είναι παρούσα
στην ζωή μας. Δηλαδή η Θεία Λειτουργία είναι ταυτόχρονα έξοδος εκ των παρόντων
πραγμάτων και την ίδιαν ώρα η είσοδός μας στην παρούσα στιγμή στον χρόνον τον οποίο
βιώνουμε, αυτής της αιώνιας καταστάσεως. Κάτι που μόνον ο άνθρωπος αν το βιώσει
μπορεί να το καταλάβει απόλυτα. Αλλά όντως η Θεία Λειτουργία είναι η βασιλεία του Θεού
του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος εν χρόνο και εν τόπο, μέσα στο ναό, στην
Θεία Λειτουργία στη σύναξη αυτήν των πιστών.
Στη συνέχεια λοιπόν αφού αρχίζει η Θεία Λειτουργία με αυτήν την ευλογία της Βασιλείας
του πατρός και του υιού και του Αγίου Πνεύματος τότε αρχίζει μία σειρά αιτήσεων τις
οποίες συνήθως λέει ο διάκονος όταν υπάρχει. Αν δεν υπάρχει τις λέει ο ιερέας. Λέγει
λοιπόν η πρώτη αίτηση. «Ἐν Εἰρήνη τοῦ κυρίου δεηθῶμεν», που σημαίνει «με ειρήνη ας
παρακαλέσουμε τον Κύριο». Αφού όλη η Θεία Λειτουργία και κυρίως αυτό το μέρος είναι
μια σειρά αιτήσεων μας και προσευχών μας προς τον Χριστό, απαραίτητη προϋπόθεση
προσευχής είναι η ειρήνη. Να παρακαλέσουμε τον Κύριο με ειρήνη. Όμως θα πει κάποιος:
Μα πάτερ μου είναι δυνατόν να έχουμε πάντοτε Ειρήνη στη ζωή μας; Αν είμαστε ας πούμε
τώρα εμείς στο Λίβανο ή στην Αίγυπτο ή στην Ιαπωνία, ή οπουδήποτε. Θα είχαμε Ειρήνη
μέσα στους πολέμους μέσα στους σεισμούς με τους καταποντισμούς, μέσα σε όλα αυτά τα
πράγματα για να μπορούμε να προσευχηθούμε με ειρήνη εις τον Κύριον, ή μήπως θέλει να
πει κάτι άλλο εδώ; Σίγουρα και η εξωτερική ειρήνη είναι σημαντική. Η εκκλησία
προσεύχεται και για την εξωτερική Ειρήνη. Θα δούμε και πιο κάτω «ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ
σύμπαντος κόσμου». Είναι σημαντικό να υπάρχει ειρήνη στη ζωή μας στο σπίτι μας την
οικογένειά μας και τα λοιπά. Όμως αυτή η Ειρήνη δεν είναι πάντοτε εφικτή. Πολλές φορές
όπως το ξέρετε, είμαστε μεγάλοι άνθρωποι, ζούμε καταστάσεις αναταραχής είτε
παγκόσμιες είτε κοινωνικές είτε εθνικές είτε οικογενειακές είτε και προσωπικές.
Πάω στα σχολεία αυτές τις μέρες και ήμουν σε ένα σχολείο που είναι πολύ καλό παιδί
σοβαρό, και λέει: Κοίταξε πάτερ εγώ είμαι πάρα πολύ καλά. Δεν έχω κανένα πρόβλημα άρα
δεν έχω κανένα λόγο να προσεύχομαι, γιατί όλα είναι καλά γύρω μου ας πούμε. Και δεν
έχω καμία ανάγκη προσευχής, και δεν έχω κανένα πρόβλημα. Είμαι μία χαρά. Του λέω:
Κοίταξε να δεις, σίγουρα εσύ μπορεί να είσαι ένα παιδί που είναι εντάξει στα 17 του χρόνια
πόσο είσαι 17-μιση, είσαι και πλουσιόπαιδο δεν έχεις προβλήματα. Όλα είναι λυμένα. Και
τα έξοδά σου, και οι σπουδές σου, και ότι θέλεις το έχεις. Αλλά σκέφτηκες καμιά φορά πως
μπορείς να είσαι τόσο να άνετος και τόσο ήσυχος και τόσο ευτυχισμένος όταν ας πούμε
βλέπεις την ίδια ώρα στην τηλεόρασή σου δίπλα μας τι γίνεται; Σκοτώνονται άνθρωποι,
ανατρέπονται ισορροπίες, γίνονται κακά μεγάλα. Μπορείς να πεις είμαι ήσυχος; Εντάξει
είσαι μικρό παιδί. Σε καταλαβαίνει κανείς. Είσαι νέο παιδάκι. Αλλά ένας ώριμος άνθρωπος
μπορεί να πει ότι είμαι καλά; Εντάξει είμαι μία χαρά αλλά δίπλα μου υπάρχει ένας
παγκόσμιος πόνος ένας παγκόσμιος όλεθρος και όχι επειδή έγιναν τώρα το σεισμό στην
Ιαπωνία, και οι πόλεμοι στην Λιβύη και στην Αίγυπτο και τα λοιπά. Ο παγκόσμιος πόνος,
κάθε μέρα ο θάνατος θερίζει τον κόσμο. Ο θάνατος, ο πόνος οι αρρώστιες οι φτώχιες οι
δυσκολίες, η πανανθρώπινη αθλιότητα. Μπορείς να πεις ότι είσαι καλά; Εντάξει,
προβληματίστηκε λίγο και λέει. Δεν ξέρω, εγώ πάντως είμαι μία χαρά. Του λέω μακάρι να
είσαι πάντα έτσι ας πούμε και είναι καλό, αλλά από την άλλη πλευρά ας πούμε δεν είναι
όμορφο πράγμα μέσα σε ένα κόσμο πονεμένο ας πούμε, εσύ να λες ότι εγώ δεν έχω κανένα
πρόβλημα και είμαι μια χαρά. Ενθυμούμαι τον γέροντα Παΐσιο ο οποίος έλεγε έτσι στα
τελευταία του χρόνια. Κοίταξε εγώ δεν έχω θέμα δικά μου. Είμαι μεγάλος άνθρωπος τώρα,
τακτοποίησα κουτσά-στραβά τον εαυτό μου, αλλά έχω τα θέματα του κόσμου και έχω τον
πόνο των ανθρώπων. Δεν μπορείς να μένεις απαθής, δεν μπορείς να βλέπεις ας πούμε με
απάθεια στην τηλεόραση όλα αυτά τα οποία γίνονται γύρω μας. Δυστυχώς όμως αυτή η
εικονική πραγματικότητα, μας έμαθε να τα βλέπουμε όλα και να γελούμε ακόμα. Μας
φαίνεται αστείο.
Θυμάμαι που όταν έγινε ο πόλεμος στο Ιράκ, είμαστε στην Αγγλία με τον Γέροντα μας
τον αείμνηστο τον γέροντα Ιωσήφ, και τη νύχτα που ξέσπασε πόλεμος είμαστε στο Λονδίνο
και φεύγαμε την άλλη μέρα πρωί. Και είπαν ότι αρχίζει ο πόλεμος και πήγαμε και εμείς εκεί
στο σπίτι μου φιλοξενούμασταν να δούμε στην τηλεόραση τι θα γίνει. Ταξιδεύαμε κιόλας.
Και έδείχνε η τηλεόραση με ηλεκτρονικά μέσα, πως πετούν τα αεροπλάνα που πήγαιναν
κλπ. Και θυμάμαι τα παιδιά που ήρθαν, τα παιδιά της οικογένειας, πολύ καλά παιδιά.
Έπιασαν μια κόκα κόλα και ένα σάντουιτς και κάτσαν μπροστά στην τηλεόραση και τρώγαν
και έβλεπαν σαν να έβλεπαν ματς. Έτσι ήταν γι’ αυτούς πλέον εκείνος ο πόλεμος όλος.
Εντάξει παιδιά μικροί, αλλά μας κάνει να έχουμε μια άλλη αντιμετώπιση των δυσκολιών
του κόσμου. Όμως ο άνθρωπος ο οποίος έχει μία ανωριμότητα και στην ηλικία και στην
πνευματική ζωή, σίγουρα δεν μπορεί να τον αφήσει αμέτοχον ο παγκόσμιος πόνος και η
παγκόσμια δυσκολία. Και μάλιστα νομίζω ότι όσο ο άνθρωπος προχωρά πνευματικά… Και
ηλικιακά και πνευματικά μετέχει πολύ περισσότερο στον πόνο αυτών των ανθρώπων. Άρα
όταν η εκκλησία μας λέγει να προσευχηθούμε με ειρήνη. Λέει κάποιος, που βρέθηκε η
Ειρήνη; Πώς μπορώ να έχω Ειρήνη ας πούμε όταν δίπλα μου αγνοούνται άνθρωποι,
πέθαναν άνθρωποι σκοτώθηκαν, ανατρέπεται η παγκόσμια ας πούμε ισορροπία. Τι ειρήνη
να ‘χεις; Ακούς κάθε μέρα ότι ο ένας πέθανε, ο άλλος πέθανε, ο άλλος αρρώστιες, ο άλλος
έπαθε, ο άλλος δεν έχει να φάει, ο άλλος δεν έχει να τακτοποιήσει το μωρό του. Βλέπετε τι
γίνεται κάθε μέρα γύρω μας. Τι ειρήνη μπορείς να έχεις; Αυτή την Ειρήνη θέλει ο Θεός να
έχωμεν άραγε; Αυτή την ειρήνη ζητά από μας που δεν υπάρχει στον κόσμο; Αυτή είναι η
ειρήνη την οποίαν ο Χριστός έφερε στον κόσμο όταν γεννήθηκε, που οι άγγελοι έψαλαν
«Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης Ειρήνη»; Ότι ήρθε η ειρήνη στη γη; Ποια ειρήνη; Ο
Χριστός μόλις ήρθε πόλεμοι έγιναν, και σφαγές νηπίων έγιναν, και χίλια δυο πράγματα
έγιναν. Και ο ίδιος είπε «οὑκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιρα». Δεν ήλθα να φέρω
Ειρήνη αλλά ήλθα να φέρω μαχαίρα. Πόλεμο!
Ποια είναι η Ειρήνη λοιπόν αυτή την οποία λέγει εδώ; Η ειρήνη αυτή, εν πρώτοις, είπαμε
είναι ευκταία είναι επιθυμητή, η ειρήνη τον κύριων μας πραγμάτων. Όσο μπορεί να γίνει.
Αλλά μιλάει για την ειρήνη, την πραγματική ειρήνη την οποία δίδει ο Θεός εις τον άνθρωπο.
Και η ειρήνη δεν είναι μία ψυχολογική κατάστασις. Ας πούμε, που είμαι καλά, είμαι ήσυχα,
λέω τι ωραία όλα είναι καλά όλα είναι όμορφα, όλα είναι περίφημα δεν μου πάει τίποτα
κακό, τα βλέπω όλα με θετικό μάτι και αισιόδοξα, αυτά που λέμε κατά καιρούς… Αλλά στο
Ευαγγέλιο στην εκκλησία λέγει ξεκάθαρα ο λόγος του Θεού ότι ο Χριστός είναι η Ειρήνη. Ο
Χριστός είναι η Ειρήνη. Αν έχωμε το Χριστό μέσα μας τότε έχωμε ειρήνη. Αν δεν τον έχωμε
τότε δεν έχομεν Ειρήνη έστω και αν όλα γύρω μας είναι μία χαρά. Γι’ αυτό που βλέπετε, ας
πούμε να σας πω ότι και οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, οι ρωμιοί, η λεγόμενοι σήμερα
Βυζαντινοί, όταν έχτιζαν εκκλησίες και τις αφιέρωναν στην Αγία Ειρήνη, στην
Κωνσταντινούπολη… Δίπλα από την Αγία Σοφία έχει μια ωραία εκκλησία που λέγεται Αγία
Ειρήνη. Και ο κόσμος νομίζει ότι είναι η Αγία Ειρήνη η μάρτυρας. Δεν είναι η μάρτυρας.
Είναι ο Χριστός. Είναι στον Χριστό αφιερωμένη εκείνη η εκκλησία. Λέγεται Αγία Ειρήνη και
είναι στο Χριστό αφιερωμένη που ο Χριστός είναι η Ειρήνη του κόσμου. Όπως και η Αγία
Σοφία. Η Αγία-Σοφία είναι αφιερωμένη στον Χριστό. Ο Χριστός είναι η Σοφία του Θεού.
Πάντα εν Σοφία εποίησε. Πάντα εν τω Χριστώ εποίησε ο Πατήρ.
Λοιπόν όταν καλούμαστε να προσευχηθούμε εν Ειρήνη σημαίνει καλούμαστε να
προσευχηθούμε εν Χριστώ. Σε Κοινωνία με τον Χριστό. Μόνον έτσι ειρηνεύουμε.
Διαφορετικά τα πράγματα γύρω μας, στην οικογένειά μας, στην κοινωνία μας, την πατρίδα
μας, τον κόσμο μας, οπουδήποτε γύρω μας, μάλλον θα γίνονται χειρότερα. Ή τουλάχιστον
αν δεν γίνονται χειρότερα, οι περίοδοι της ειρήνης δεν θα είναι πάντοτε αδιατάρακτοι και
συνεχόμενοι. Είναι φυσικό ότι και θα αρρωστούμε, και θα λυπουμεθα, και θα υφιστάμεθα
διάφορες ταλαιπωρίες. Ο Χριστός μας είπε η Ειρήνη «τὴν ἐμὶν δίδωμι ὑμῖν». Σας δίνω την
δική μου ειρήνη «οὐ καθὼς ὁ κόσμος δίδωσιν». Όχι όπως τη δίνει ο κόσμος, που η ειρήνη
του κόσμου εξαρτάται από τα εξωτερικά γεγονότα. Δηλαδή όλα είναι καλά γύρω μου η
οικογένειά μου, οι δουλειές μου είναι καλά, τα οικονομικά μου είναι καλά, η υγεία μου
είναι καλά, η πατρίδα μου είναι καλά, ο κόσμος όλος είναι καλά, άρα είναι όλα καλά, είμαι
και εγώ καλά κλπ. Αυτή είναι η κοσμική ειρήνη. Μακάρι να υπάρχει. Είναι ευχής έργον. Και
η εκκλησία προσεύχεται να έχουν ειρήνη είναι οι άνθρωποι έστω και με αυτή την έννοια
αλλά υπάρχουν και άλλα πράγματα μέσα μας, όπως ο θάνατος, και ο πνευματικός και ο
σωματικός. Οι ασθένειες και χίλια δυο άλλα που αυτήν την υποτιθέμενη χίμαιρα της
ειρήνης θα τη διατάραξη, θα την διαλύσει κάποια στιγμή.
Πώς λοιπόν μπορούμε να προσευχηθούμε εν Χριστώ; Εν Ειρήνη; Πως; Είναι σημαντικό
αδελφοί μου, ο άνθρωπος όπως λέει ο Χριστός να συνδιαλλαγεί με τη συνείδησή του.
Έχουμε έναν αντιδίκον μέσα μας, δίπλα μας, έχουμε κάποιον, τον οποίο μας τον έβαλε ο
Θεός. Έναν δίπλα μας ας πούμε αντίδικον, ο όποιος μας δικάζει για να πάσα στιγμή. Και
αυτός λέγεται συνείδησις. Αυτή η συνείδηση, κανονικά πρέπει να μας υποδεικνύει, και να
μας βοηθάει στο να κάνουμε τα έργα του Θεού. Όσο πιο πολύ την ακούμε, τόσο γίνεται πιο
λεπτή. Πιο οξεία. Και όσο γίνεται πιο λεπτή τόσο πιο πολύ μας υποδεικνύει πράγματα που
μέχρι χθες προχθές δεν τα καταλαβαίναμε. Όσο δεν την ακούμε και την παραβλέπουμε και
την παραβαίνουμε και λέμε, δεν πειράζει. Άστο. Δεν με ενδιαφέρει. Μοιάζει σαν να έχουμε
ένα καρφί ας πούμε, ένα βελόνι, που το χτυπούμε από πάνω στην μύτη. Και γίνεται αμβλεία
η μύτη του έτσι από οξεία γίνεται αμβλεία και μετά δεν κάνει τίποτα. Είναι πολύ χοντρή.
Και χαλάει η συνείδησης.
Η συνείδηση είναι αυτό το δώρο του Θεού που μας έμεινε κάπως έτσι κουτσουρεμένα
αλλά μας έμεινε και μετά την πτώση. Γι’ αυτό οι πατέρες είπαν ότι ο άνθρωπος και με μόνη
τη συνείδησή του μπορεί να φτάσει πραγματικά κοντά στον Θεόν μέχρι σε ένα σημείο
τουλάχιστον, και με μόνη τη συνείδησή του. Αν ακούει τι του λέει η συνείδησή του. Και αν
έχει η Ειρήνη με τη συνείδησή του. Και ξέρετε ποιος άνθρωπος είναι αυτός ο οποίος μπορεί
να έχει απόλυτα ήσυχη τη συνείδησή του; Αφού άνθρωπος αλάνθαστος δεν υπάρχει ούτε
αναμάρτητος, ούτε άπτωτος (χωρίς πτώσεις). Όλοι μας εδώ μέσα και πρώτος εγώ και
καλύτερος κάνουμε πολλά λάθη έχουμε πολλές αμαρτίες, έχουμε πολλές πτώσεις
καθημερινά. Μόνον ο Χριστός ως άνθρωπος και τήρησε το θέλημα του Θεού απόλυτα κατ’
Ευδοκία και η κυρία Θεοτόκος κατά χάρη. Από την Παναγία τη κάτω όλοι μας έχουμε την
ανθρώπινα ατέλεια πάνω μας και εμείς βέβαια ακόμα και χειρότερα. Πώς Λοιπόν θα
έχουμε Ειρήνη με τη συνείδησή μας; Αφού κάνουμε λάθη και μάλιστα κάνουμε και λάθη
που μπορεί να μη διορθώνονται. Σκότωσα έναν άνθρωπο παραδείγματος χάρη. Πως θα το
επανορθώσω; Θα τον αναστήσω; Ανασταίνεται; Όχι. Πως μπορώ τη συνείδησή μου να την
αναπαύσω με την έννοια ας πούμε όχι να να είμαι έτσι μες στην τρελή χαρά και να τα
ξεχνάω, αλλά να έχω αυτή την Ειρήνη του Θεού η οποία θεωρείται το προϋποθέσεις της
προσευχής της παραστάσεως μας ενώπιον του Θεού. Με τη μετάνοια αυτό το οποίο σου
υποδεικνύει συνείδησή σου ότι είναι παραβάσις ότι είναι ας πούμε καταστρατήγηση των
εντολών του Θεού. Ότι πλήγωσες τον αδερφό σου, τον οιονδήποτε άνθρωπον ή ακόμα και
ότι μπορούσες να κάνεις πολλά καλά και δεν τα κάνεις, πως τα διορθώνεις; Με τη μετάνοια.
Να σταθείς ενώπιον του Θεού να μάθεις να μετανοείς. Αυτήν τη μεγάλη τέχνη της
μετανοίας, η οποία είναι τελικά η μόνη οδός σωτηρίας. Διότι αφού δεν υπάρχει πιθανότητα
να μην αμαρτάνουμε, ότι και να κάνουμε είμαστε ταλαίπωροί και μπλεγμένοι μας τα πάθη
μας. Ποιος είναι ο δρόμος σωτηρίας η πύλη της σωτηρίας; Η αναμαρτησία όχι. Το
αλάνθαστο όχι. Η μετάνοια είναι. Αυτό έμεινε μόνο. Και διά της μετάνοιας ο άνθρωπος… Η
οποία μετάνοια βέβαια είναι οδυνηρή και μάλιστα στην αρχή ας πούμε της επιστροφής μας
στο Θεό είναι καυστική. Είναι σαν να είσαι μέσα στο φούρνο και σέ καίει και σε κάνει
λιώμα. Έτσι πρέπει να είναι. Σε διαλύει ας πούμε αυτή η μετάνοια αφού περάσεις από
αυτήν την καυστική ας πούμε μετάνοια, την πεπυρωμένη μετάνοια, μετά έρχεται εκείνη η
αύρα ας πούμε του Αγίου Πνεύματος που δίνει μία παρηγοριά στον άνθρωπο, αφού
περάσει δια πολλών δακρύων την περίοδο της μετανοίας του. Της καυστικής εκείνης
μετάνοιας, τις καθαρτικής μετάνοιας που καθαρίζει από τα πάθη και την αμαρτία.
 Όταν ο άνθρωπος μετανοεί το κυριότερον εργαλείο της μετανοίας ξέρετε είναι το
πένθος, τα δάκρυα. Πρέπει να μάθουμε αυτή τη μεγάλη τέχνη να μάθουμε να κλαίμε όσο
και αν μας φαίνεται παράξενο αυτό το πράγμα. Και όσο και αν ηχεί στα αυτιά ας πούμε των
ανθρώπων σήμερα έτσι, να κλαίωμε. Ναι να μάθουμε να κλαίμε. Και όχι να κλαίμε ξέρω γω
με έναν τρόπο επιδεικτικό και οπουδήποτε, αλλά ενώπιον του Θεού ενώπιον του Θεού.
Προσευχόμενος ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να κλαίει. Αυτή η σκληρή καρδιά μας δεν
σπάζει. Δεν μαλακώνει αν δεν κλάψουμε. Αν δεν κλάψουμε δεν θα σπάσει η καρδιά μας
και τα δάκρυα Δεν είναι μόνο εξωτερικά τρέχουν τα μάτια μας έχει ανθρώπους που δεν
χρειάζονται πολλά πράγματα, να τρέχουν τα μάτια τους. Μόνοι τους μπορεί και τίποτα,
απλώς κλαίουν ας πούμε. Καλά και εκείνα τα δάκρυα. Καλά είναι και εκείνα. Αλλά είναι
περισσότερο εσωτερική εργασία το πένθος. Λέει ένα ωραίο ο Άγιος Ιωάννης της κλίμακος.
Λέει είδα ανθρώπους που πενθούσαν με πολλά δάκρυα. Και είδα ανθρώπους που
πενθούσαν και δεν είχαν πένθος. Και μακάρζα τους δεύτερους πλείονας των πρώτων.
Περισσότερα από τους πρώτους. Είδα ανθρώπους που έκλαιγαν για τις αμαρτίες τους. Και
είδα κι άλλους που έκλαιγαν, πενθούσαν χωρίς δάκρυα. Δεν είχαν δάκρυα αλλά είχαν
πένθος γιατί δεν είχαν δάκρυα. Και αυτούς λέει, του μακάριζα περισσότερο από τους
προηγούμενους. Γιατί ενώ είχαν κατάσταση πένθους εθεωρούσαν ότι δεν είχαν, γι’αυτό και
πενθούσαν. Αν το είπα και καλά βέβαια για να το καταλάβετε.
Το πένθος λοιπόν τα δάκρυα είναι ένα βασικό εργαλείο της πνευματικής ζωής το οποίο
γεννά την ειρήνη μες στην ψυχή μας. Πρέπει να μάθουμε να κλαίμε. Ο Γέρων Παΐσιος έλεγε
ότι στην πατρίδα του στην Καππαδοκία, οι Τούρκοι όταν κυκλοφόρησαν τις νύχτες έλεγαν:
Βρε μα τι γίνεται αυτή οι Ρωμιοί τους πεθαμένους τους όλη νύχτα τους κλαίνε; Ακουγαν
θρήνους άκουγαν ας πούμε οιμωγές άκουγαν στεναγμούς και νόμιζαν ότι οι Ρωμιοί, οι
Ορθόδοξοι Χριστιανοί έκλαιγαν τους πεθαμένους τη νύχτα. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν
ότι οι άνθρωποι προσεύχονταν και ήταν πολύ έτσι μέσα στην παράδοση της Ορθοδοξίας.
Και προσευχόμενοι, ήταν και είναι απλοί και εκφραστικοί άνθρωποι οι Καππαδοκες.
Έκλαίγαν, θρηνούσαν. Και βέβαια οι Τούρκοι και νόμιζαν ότι κλαίγαν τους πεθαμένους
τους. Εντάξει μπορεί να έκλαιγαν την πεθαμένη ψυχή τους, όπως έπρεπε να κλάψουμε και
εμείς τη νεκρή ψυχή. Τα δάκρυα λοιπόν είναι φέρουν πολύ Ειρήνη στον άνθρωπο. Και
νομίζω, είναι προσωπική μου πεποίθηση αυτή, μπορεί να είναι λάθος, η προσωπική μου
θεωρία είναι ότι ένας λόγος που έχουμε ψυχολογικά προβλήματα σήμερα είναι που δεν
κλαίωμε. Δεν κλάιμε. Βλέπετε πάμε στις κηδείες και δεν κλαίμε. Γίνεται κάτι και
σφιγγόμαστε να μην κλάψουμε. Κυρίως τα νέα παιδιά και τα αγόρια θεωρείται ότι είναι
ντροπή. Δεν ντρέπεσαι να κλαίς; Κοτζάμ άντρας να κλαίς; Εντάξει δεν είπαμε να κλαίς ας
πούμε οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή. Αλλά να κλαις σπίτι σου. Αλλά πότε θα κλάψεις
και σπίτι σου που δεν έχεις χρόνο; Μόλις πας σπίτι ανοίγει η πόρτα και σε περιμένει μία
άλλη ας πούμε αρένα. Εκεί με ιστορίες, με πράγματα, και αυτά… Και αν δεν σε περιμένει
αρένα σε περιμένει τηλεόραση να σε φάει, να σε καταπιεί. Και τα κινητά και τα ίντερνετ και
τα εκείνα και τα τούτα. Πότε θα κλάψει ο άνθρωπος; Ούτε να κλάψεις δεν έχεις χρόνο.
Και ξέρετε αν ο άνθρωπος κλαίει στη ζωή του και εκτονώνεται, βγάζει μέσα του ας πούμε
τον πόνο του τις αγωνίες του, όλη αυτήν τη φόρτισή του, νομίζεις ότι θα έχει ισορροπία
μέσα του πνευματική. Όπως και ο άνθρωπος που γελά. Άμα δείτε άνθρωπο που δεν γελά,
να ξέρετε είναι άρρωστος. Και οι μεγάλοι Άγιοι γελούσαν! Ταυτόχρονα είχαν και πένθος
πνευματικό. Άμα βλέπετε άνθρωπο που είναι πάντα βλοσυρός και αγέλαστος να τον
φοβάστε. Κάτι δεν πάει καλά με τον άνθρωπο. Κάτι δεν πάει καλά. Κάτι γίνεται, κάτι έχει.
Για καλό και για κακό να αλλάζετε καντούνι. Κάτι δεν πάει καλά. Ο άνθρωπος πρέπει να
γελά και να κλαίει. Όποιος δεν κλαίει και όποιος δεν γελά αρρωσταίνει. Και να τρώει
βέβαια. Όπως εμένα που είμαι τόσο χοντρός. Όπως έλεγε ένα γεροντάκι στο Άγιον Όρος
τώρα τη Σαρακοστή έφερναν διάφορα πράγματα ας πούμε άμα τον επισκεφτούν. Έλεγε
φάτε, φάτε. Η νηστεία θέλει φαΐ πάτερ. Αφού είναι νηστεία πάτερ! Ναι αλλά πως θα
κάνουμε νηστεία; Πρέπει να τρώμε.
Λοιπόν για να έχει ο άνθρωπος ειρήνη στην ψυχή του, για να έχει αυτή την γλυκιά
παρουσία του Θεού πρέπει να έχει τον γλυκόν πόνον, αυτόν τον γλυκόν πόνον της
μετανοίας που να μάθει τον εαυτόν του τουλάχιστον κάθε μέρα, μια φορά την ημέρα,
κάποια στιγμή να ανοίγει αυτή η καρδιά μας να σπάζει και να βγαίνει από μέσα μας αυτή
η προσευχή της μετανοίας όπως λέγει στο ψαλμό «ἐκχεῶ ἐνώπιον αὑτοῦ τὴν δέησιν μου»
σαν να ανοίγεις ας πούμε ένα δοχείο το οποίο είναι γεμάτο και γεμίζει ο τόπος ας πούμε
από αυτό το περιεχόμενο της καρδιάς σου, του πόνου σου του κόπου σου και όλων αυτών
των πραγμάτων. Ο Χριστός είναι η Ειρήνη μας. Η παρουσία του Χριστού είναι αυτή που θα
φέρει την Ειρήνη στην ψυχή μας. Και ο Χριστός επισκέπτεται τον άνθρωπο που μετανοεί.
Αυτόν επισκέπτεται ο Θεός. Τον άνθρωπον ο οποίος δεν μετανοεί, έστω και αν είναι καλός
άνθρωπος εντός εισαγωγικών δεν τον επισκέπτεται ο Χριστός. Ο Χριστός επισκέπτεται τις
πονεμένες και πληγωμένες καρδιές κυρίως από τη μετάνοια οι οποίες ζητούν το έλεος του
Θεού. Και τώρα που μιλάω για μετάνοια θυμάμαι αυτό το γεγονός που είχα με τον
σύγχρονο μεγάλον Άγιο, τον Γέροντα Φιλόθεο Ζερβάκο στην Πάρο. Όταν πήγα να τον
συναντήσω ήμουν φοιτητής ήμουν 18 ½ , 19 χρόνων. Πήγα με ένα άλλο συμφοιτητή μου να
τον δω. Εγώ να πω την αλήθεια δεν είχα και ιδιαίτερη ας πούμε έτσι διάθεση αλλά κάποιος
πολύ καλός, και ο Θεός να τον έχει καλά τον άνθρωπό, μας παρακίνησε πάρα πολύ σε
σημείο για να μας αναγκάσει να πάμε, μας πλήρωσε τα εισητήριά μας. Είμαστε και
φοιτητές.
Μας έβγαλε τα εισιτήρια να πάμε να δούμε τον πάτερ Φιλόθεο στην Πάρο. Πιάσαμε το
λεωφορείο κατεβήκαμε από Θεσσαλονίκη Πειραιά από Πειραιά πιάσαμε ένα σαπιοκάραβο
της εποχής εκείνης. Μιλούμε τώρα για το ‘77 και πήγαμε στην Πάρο και είδαμε τον Γέροντα
ο οποίος πράγματι είναι και ήταν ένας μεγάλος Άγιος. Εγώ 18 ½ , 19 χρόνων,
αποφασισμένος ότι τελειώνοντας τις σπουδές μου θα πάω στο Άγιον Ορος. Ήδη το είχα
ξεκαθαρίσει μέσα μου και ήμουν συνδεδεμένος και με τον Γέροντα τον Ιωσήφ τον δικό μας
και ήταν τακτοποιημένα. Όταν πήγα να δω το γέροντα εξομολογήθηκα στον γέροντα και
μετά μου λέει - του είπα ότι θέλω να πάω στο Άγιον Όρος - να πάς μου λεει στο Άγιον Όρος.
Που θα πας μου είπε; Του λέω στον γέροντα Ιωσήφ. Είμαστε γνωστοί και φίλοι από παλιά,
μου ‘πε καλά λόγια, με ενίσχυσε. Μετά που μου διάβασε την ευχή μου λέει θέλω να σου
δώσω και ένα δώρο. Εν τω μεταξύ είχαν πάει και κάτι συμφοιτητές μου νωρίτερα και του
ζήτησαν και αυτοί να τους δώσει ένα δώρο. Σε κάθε ένα έδωσε από κάτι. Σε ένα συμφοιτητή
μου που ήταν Διάκος του έδωσε ένα μαντίλι. Του λέει πάρτο αυτό το μαντήλι θα σου
χρειαστεί. Ήρθε πίσω. Εν τω μεταξύ ήθελε αυτό το παιδί να του πει κάτι προφητικό
προορατικό ξέρω γω, τι θα γίνει στη ζωή του, θα προκόψει, θα γίνει διάφορα πράγματα.
Ήρθε πίσω ήταν και λίγο έτσι αυθόρμητος και ωραίος τύπος, άκουσε ο γέρο Φιλόθεος τα
εξ αμάξης. Να μου δώσει ένα παλιομαντήλι. Και ξέρω εγώ αυτά γιατί το μαντήλι, και λέγαμε
τι είναι το μαντήλι; Δάκρυα. Θα δούμε τι θα περάσει στη ζωή σου και πράγματι το παιδί
αυτό πολλούς πειρασμούς και πολλές θλίψεις και πολλά δάκρυα μέχρι σήμερα στην ηλικία
μου. Ε, πήγα και εγώ εκεί με αυτές τις εικόνες μέσα μου. Λέει από μόνος του, θα σου δώσω
ένα δώρο. Εντάξει να μου δώσεις ένα δώρο γέροντα Ευχαριστώ. Λέω για να δούμε τι θα
μου δώσει. Σηκώθηκε έτσι ο παππούλης αργά-αργά ψάχνοντας τα συρτάρια του, έψαχνε
να βρει κάτι. Του λέω γέροντα ότι να ναι. Μην ψάχνετε του λέω, ότι να ναι. Ένα μαντήλι,
λέω και εγώ από τον συμφοιτητή μου. Ένα μαντήλι γέροντα δώστε μου. Ένα μαντήλι. Το
μαντήλι σας. Λέω αν το ‘χει δίπλα θα μου το δώσει. Μου λέει όχι δεν θα σου δώσω ένα
μαντήλι εσένα. Λέω μια φωτογραφία. Καλά λέει η φωτογραφία. Αλλά θα σου δώσω ένα
εγκόλπιο. Εγκόλπιο; Τέλος πάντων δεν είπα τίποτα. Εγκόλπιο είναι αυτό που φορούν οι
άλλοι επίσκοποι. Τέλος πάντων έψαχνε, έψαχνε. Λέω τι είναι αυτό το πράγμα που θα μου
δώσει; Βρήκε ένα εικονάκι πλαστικό. Ένα απλό πράγμα. Από κάποια εγκαίνια ενός ναού
του Αγίου Νίκωνος του Μετανοείτε. Μου λέει, έτσι στρογγυλό είναι. Το ‘χω μέχρι σήμερα.
Αυτό είναι μου λέει θέλω να σου δώσω. Να το πάρεις και να κηρύττεις μετάνοια. Λέω εγώ
εγώ γέροντα που θα κηρύξω την μετάνια; Στο Άγιον Όρος; Ούτε πήγε το μυαλό μου στα
εγκόλπια. Μου λέει μετά τα τριάκοντα. Ε, λέω και εγώ επειδή μετά τα 30 πρέπει να γίνω
ιερέας που λέει ο κανόνας ας πούμε, που δεν τον τήρησα βέβαια. Και αυτό μου είπε.
Εντάξει. Μετά που ήρθα στην Κύπρο μετά τα τριάκοντα μου, ήμουν τότε τριαντα-τεσσάρων
χρόνων που ήρθα, κατάλαβα τον λόγο του γέροντα.
Και όσο περνά ο καιρός που πραγματικά θυμούμαι τον λόγο του και πραγματικά βλέπω
ότι τελικά, όλο το Ευαγγέλιο και όλη η πνευματική ζωή στέκεται πάνω σε αυτό το πράγμα.
Στη μετάνοια. Γι’ αυτό ο Χριστός «ἤρξατο κηρύσσειν καὶ διδάσκειν· μετανοεῖτε». Αυτό είναι.
Το μετανοείτε. Αυτό είναι το μεγάλο μυστήριο της μετανοίας το οποίο είναι τεράστιο. Το
οποίο βέβαια δεν είναι απλό πράγμα όπως είπαμε. Το να αρχίζεις να μετανιώνεις για τις
πράξεις σου που είναι η αρχή αφετηρία. Αλλά μετανιώνοντας για τις πράξεις σου, το λέω
όπως το εννοούμε το μετανιώνοντας, μεταμελούμενος δηλαδή και λυπούμενος για τα λάθη
σου και τις αμαρτίες σου… Κλαίοντας και πενθώντας για αυτή την απόσταση σου από τον
Θεόν, και ειρηνεύεις και ξεκουράζεσαι και αναπαύεσαι, αλλά και τι γίνεται ταυτόχρονα; Το
μυαλό σου, η ύπαρξή σου αποκτά άλλη αίσθηση των πραγμάτων. Καταλαβαίνεις ότι αυτά
που χτες τα θεωρούσαν σημαντικά και ως μοναδικόν τρόπον επίλυσης των προβλημάτων
μου, σήμερα δεν είναι. Ενώ χτες θεωρούσα σημαντικό ξέρω εγώ τα λεφτά ας πούμε, ή την
την υγεία, το να είσαι καπάτσος και να σε τρέμουν όλοι, σήμερα βλέπω ότι αυτά είναι
ωφέλιμα, δεν είναι αυτά που με γεμίζουν. Δεν είναι αυτά που μου αρέσουν. Δεν είναι αυτά
τα οποία με απασχολούν. Δεν είναι αυτά τα ζητούμενα. Αλλάζεις τρόπο που σκέφτεσαι.
Και αυτό είναι το έργο της μετάνοιας. Το να αλλάξεις νοοτροπία. Ώσπου δεν αλλάζεις
νοοτροπία και παραμένεις ο ίδιος. Απλώς κάνεις καλές πράξεις εξωτερικά, φαίνεται αυτό
το πράγμα. Καμιά φορά το κάνουμε και για να παύσουμε τη συνείδησή μας, να την
βουλώσουμε ας πούμε τη συνείδησή μας. Δηλαδή εγώ ας πούμε, έχω δυνατότητες
τεράστιες, αλλά κάνουμε κάτι μικρό έτσι ίσα-ίσα μόνο να πω ότι κάτι έκανα. Δεν αφήνουμε
τον Χριστό να μεταβάλει το είναι μας. Για αυτό βλέπετε και ο Χριστός μερικές φορές για να
δείξει ότι η συνάντησή μας μαζί του, σημαίνει μία ριζοσπαστική αλλαγή όλου του είναι μας,
όλης της υπάρξεως και υποστάσεώς μας, όταν ήθελε κάποιος να τον ακολουθήσει του
έλεγε ένα πράγμα ας πούμε μπαμ και κάτω που έμενε ο άλλος. Το λέει Κύριε, τι να κάνω
για να σε ακολουθήσω; Θες να με ακολουθήσεις; Μάλιστα. Ύπαγε πώλησε τα υπάρχοντά
σου και έλα ακολουθά με. Λέει να πάω να πουλήσω τα πράγματά μου; Να τα πουλήσειςν
κι να ‘ρθεις μαζί μου. Όπως την χειρουργική τομή που κόβει μία και κάτω ας πούμε και
φαίνεται τι έχει μέσα, έτσι έκαμνε ο Κύριος για να δείξει ότι η παρουσία του στη ζωή μας
και σχέση μας μαζί του δεν μπορεί να τελειώνει στην απαρίθμηση και στην ενέργεια
κάποιων εξωτερικών καλών πράξεων, αλλά στην τελεία αλλαγή όλου του είναι μας. Όλης
της υποστάσεως μας. Πρέπει να αλλάξει όλη νοοτροπία μας. Διαφορετικά αν δεν αλλάξει η
νοοτροπία μας, μοιάζουμε σαν εκείνο το ανέκδοτο που πέθανε ένας και πηγέ στον
Αποστόλο Πέτρο. Και λέει ο Απόστολος Πέτρος. Για να δούμε θα πάει στον παράδεισο; Να
δούμε το τεφτέρι. Φέρε το τεφτέρι εδώ, το όνομά σου, τη διεύθυνσή σου κτλ, δεν βρήκε
τίποτε, του λέει πηγαίνεις στην κόλαση. Λέει πως δεν έχω; Έχω. Έκανα μια ελεημοσύνη. Τι
ελεημοσύνη έκανες; Έδωσα ξέρω γω 50 ευρώ. Κοιτάζει ξανά το τεφτέρι. Βρήκε εκεί σε ένα
πειθώριο, λέι πράγματι έδωσε 50 ευρώ τούτος. Σκέφτεται ο Απόστολος Πέτρος, λέει τι να
κάνω τώρα; Έδωκε 50 ευρώ λέει τόσα στους αγγέλους δώστε του 50 ευρώ και βάλτε τον
στην κόλαση.
Το ανέκδοτο το λέει λίγο πιο χοντρά ας πούμε. Ενώ είναι ανέκδοτο έχει βάθος. Γιατί τι
σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η συνάντησή μας με τον Χριστό, σημαίνει αλλαγή όλου του
είναι μας. Έτσι έρχεται η ειρήνη στον άνθρωπο. Το «Εν Ειρήνη του κυρίου δεηθώμεν»
σημαίνει εν Χριστώ. Και Χριστός σημαίνει αλλαγή όλης της υποστάσεως μας. Όλου του
τρόπου που σκεφτόμαστε, όλου του τρόπου που αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, και αυτός
ο τρόπος, και αυτή η Ειρήνη βγαίνει μέσα από την καλλιέργεια της μετάνοιας. Αρχίζει η
μετάνοια με τη μεταμέλεια. Κάτσε τον εαυτό σου κάτω και δίκασέ τον. «Εις τι ευνοών τω
αντιδίκω σου», λέει ο Χριστός ως πού είσαι στο δρόμο μαζί του. Άφησε τη συνείδησή σου
να σου μιλήσει. Τον κόσμο, τους ανθρώπους τους άλλους μπορεί να μην γελάσεις. Τη
συνείδησή σου μην τη φιμώνεις. Μην την κλείνεις. Άφησέ τη να σου μιλήσει. Και
συνδιαλλάχθου με τη συνείδησή σου, συμφιλιώσου. Κάνε αυτό που σου λέει η συνείδησή
σου, για να βρεις ειρήνη μες στην ψυχή σου. Ως πού βρίσκεις δικαιολογίες και υπεκφυγές
και μα και μου, δεν θα βγει τίποτα. Και ο χρόνος θα τελειώσει και η οδός θα τερματιστεί
και αυτό που λέει ο Χριστός «Εἰς τι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου, ἢ ἐῷς οὐ μετ’ αὑτοῦ ἐν τῆ
ὀδῷ», ως πού είσαι στο δρόμο μαζί του, έχει και τέρμα ο δρόμος κάποτε και τελειώνει
κάποτε.
Λοιπόν μαθαίνει ο άνθρωπος από τη μεταμέλεια. Αρχίζει από τη μεταμέλεια και ενεργεί
το πένθος βλέποντας πόσην απόσταση έχει από τον Θεό. Που είναι ο Θεός και πού είμαι
εγώ; Τι μου έδωσε ο Θεός, τι πλούτο χαρισμάτων και δυνατοτήτων μου έδωσε ο Θεός και
τι κάμνω εγώ. Και πως εσκόρπισα όλον αυτόν τον πλούτον του Θεού μέσα στην ασωτία της
υπάρξεως μου. Και αρχίζει να καλλιεργεί το πένθος, τη μετάνοια, τα δάκρυα, να μάθουμε
αυτό το μεγάλο το μεγάλο μυστικό της υπάρξεώς μας. Τα δάκρυα, να μάθουμε να κλαίμε,
να φύγουν οι αρρώστιες από πάνω μας. Να ισορροπήσουμε. Ξέρετε είναι τέχνη το να κλαίει
ο άνθρωπος και μάλιστα μόνος του στην προσευχή του ενώπιον του Θεού. Εάν μάθουμε
αυτό τότε προχωρεί κάνεις, και αυτό μας οδηγεί μέσα στην παρουσία του Χριστού στην
καρδιά μας. Έρχεται ο Χριστός στις καρδιές μας, στις ταπεινές καρδιές τις μετανούσες
καρδιές και εκεί αρχίζει η αλλαγή. Ο άνθρωπος αλλάζει, ο άνθρωπος γίνεται διαφορετικός.
Τότε πράγματι εν Ειρήνη μπορεί να προσευχηθεί. Εν Ειρήνη δέεται προς τον κύριο. Έτσι
αρχίζει η Θεία Λειτουργία και αυτή είναι η προϋποθέσις του διαλόγου μας με το Θεό.
Προσευχή είναι ένας διάλογος με τον Θεό. Εάν δεν είσαι εν Ειρήνη δεν μπορείς να
διαλέχθείς ούτε με το Θεό ούτε και με ανθρώπους βέβαια.
Έχετε κάτι που θέλετε να ρωτήσετε;
Ερώτηση: Όταν λέμε μετάνοια τι είναι η εξομολόγηση, που πάει η εξομολόγηση.
Απάντηση: Η εξομολόγηση είναι ένα τμήμα της μετανοίας. Δεν περιμένω να πάω να
εξομολογηθώ να μετανοήσω. Ούτε σήμερα ότι επειδή εξομολογήθηκα, άρα μετανόησα.
Μπορεί και να εξομολογούμαι και να μην μετανοώ. Απλώς να πηγαίνω εκεί στο πνευματικό
χωρίς καμία αίσθηση μετανοίας πηγαίνω μόνο. Βέβαια ας πηγαίνω έστω και έτσι παρά
τίποτα. Αλλά να είμαστε γνώστες ότι η μετάνοια δεν είναι μόνον η εξομολόγηση. Η
εξομολόγηση είναι η σφραγίδα της μετανοίας. Είναι η επίσημη εκκλησιαστική ας πούμε
κατοχύρωση. Η πράξις της μετανίας. Αλλά η μετάνοια είναι ένα τεράστιο έργο που πρέπει
να συνοδεύει τη ζωή μου ολόκληρη και μέρα και νύχτα. Και πρέπει να αφιερώσω χρόνο στη
μετάνοια. Να δώσω χρόνο στον εαυτό μου να κάτσω εκεί στην ησυχία στο δωμάτιό μου σε
ένα χώρο και χρόνο που θα βρω και να κάνω αυτό το δικαστήριο. Να πω έλα εδώ. Πρέπει
να δικάσουμε τον εαυτό μας σε αυτήν τη ζωή για να μην δικαστούμε ύστερα. Όποίος
κρίνεται εδώ δεν κρίνεται ύστερα. Για έλα εδώ να δούμε τι έκανες. Τι έκανες τη ζωή σου. Τι
μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες. Όχι να αρχίσουμε, ά, τα 50 ευρώ του φτωχού. Γιατί
θα ακούσουμε τα 50 ευρώ του Αποστόλου Πέτρου ύστερα. Αλλά τι μπορούσες να κάνεις
και δεν έκανες. Που είναι ο Θεός και που είσαι εσύ; Πως μπορούσες να είσαι σαν εικόνα
του Θεού και σαν παιδί του Θεού και πως είσαι κάθε μέρα στις συναναστροφές σου, στις
πράξεις σου στα λόγια σου, στα έργα σου. Και αυτός ο πόνος γεννάει την πονεμένη
προσευχή την έμπειρο προσευχή στην έμπονο προσευχή. Επικαλούμαστε το έλεος του
Θεού και σιγά σιγά σπάζει και η καρδιά και αναβλύζουν τα δάκρυα και έτσι ξεκουράζεται ο
άνθρωπος.
Ερώτηση: Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε επειγόντως αν έχουμε πραγματική Ειρήνη
μέσα μας όταν διάφορες περιστάσεις μας αναστατώνουν τη ζωή; Πώς μπορούμε να
καταλάβουμε αν έχουμε μέσα μας την Ειρήνη του Θεού;
Απάντηση: Πολύ ωραία. Πώς μπορούμε να καταλάβουμε ότι έχουμε την ειρήνη του
Θεού. Eίναι ένα βίωμα τόσο ισχυρό που όταν το έχει ο άνθρωπος δεν το μπορεί να το
αμφισβητήσει. Ας πούμε είμαστε μέσα στην αίθουσα και έξω βρέχει καταρρακτωδώς αλλά
εμείς είμαστε μέσα στην ασφάλεια της αίθουσας και δεν βρεχόμαστε. Έξω γίνεται χάος
όμως. Μη φοβάστε θα τελειώσουμε θα σταματήσει. Όταν έχωμε την Ειρήνη του Θεού στην
ψυχή μας τότε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας τα βιώνουμε. Δεν γινόμαστε αναίσθητοι. Δεν
γινόμαστε άνθρωποι που ζούμε σε ένα ψέμα. Ξέρουμε την πραγματικότητα, τον πόνο
δυστυχία, την τραγωδία, των πραγμάτων που συντελούνται γύρω μας. Την τραγωδία μας.
Αλλά με ένα παράδοξο τρόπο, αυτά φτάνουν μέχρις ένα σημείο. Η καρδιά μας είναι ήρεμη.
Η καρδιά μας είναι ειρηνική. Βασιλεύει ο Χριστός στην καρδιά μας. Αυτά είναι μέσα στο
μυαλό μας, μες στο νου μας. Ξέρω ότι ναι, έχω όλα αυτά τα πράγματα, αλλά η καρδιά μας
είναι ειρηνική. Θυμάστε τι είπε ο Χριστός; «μὴ ταρασέσθω ὑμῶν ἡ καρδία μηδέ δειλιάτω».
Πιστεύετε στον θεόν και σε με πιστεύετε. Δηλαδή η καρδιά μας μένει ήσυχη. Μπορεί όλα
γύρω μας να τιναχτούν στον αέρα, μπορεί εμείς να καταρρέουμε είδη και να είμαστε μες
στην καταστροφή, αλλά η καρδιά μένει ειρηνική. Αυτό είναι το ίδιο το σημάδι της ειρήνης.
Διάβαζα το μεσημέρι ένα βιβλίο μου. Έκανα δώρο ένα βιβλίο, ένα αφήγημα. Δεν ξέρω ποιος
μου το έδωσε. Το βρήκα στο γραφείο μου. Για τον Άγιο Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄. Το
διάβαζα λίγο και έπεσα πάνω στο σημάδι εκεί που έγινε η τελευταία Σύνοδος του
Πατριαρχείου και είπε ο Πατριάρχης ξέρετε είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα και
απειλείται η ζωή μας. Και μετά που έφυγαν οι άλλοι αρχιερείς τους είπε κάποια πράγματα,
ειρήνευσαν κάπως. Ήταν ένας Μητροπολίτης Δέρκων νομίζω, που ήταν λίγο πιο ορμητικός.
Ξέρεις να φύγουμε να πάμε έξω λίγο κάτω στην Πελοπόννησο να ηγηθούμε της
επαναστάσεως. Του λέει ο Πατριάρχης: Άγιε Δέρκων οι μέρες μας είναι μετρημένες. Σε λίγες
μέρες ούτε εσύ ούτε εγώ θα υπάρχουμε. Είναι ξεκάθαρο ότι θα μας σκοτώσουν. Δεν
μπορούμε να φύγουμε. Και περιγράφει όλη εκείνη τη σκηνή που έγινε, που τον πιάσαν τον
Πατριάρχη τη μέρα του Πάσχα και τον κρέμασαν όπως ξέρετε. Προσπάθησα έτσι να σκεφτώ
ας πούμε, εμείς καλά είμαστε. Φαντάζεσαι να ήμασταν τότε και να ξέρεις ότι θα σε πιάσουν
να σε κάνουν χίλια κομμάτια ας πούμε; Άνθρωπος είσαι. Δύσκολη ώρα είναι. Αλλά τελικά
κάποτε θα ‘ρθει αυτή η ώρα και για μας. Εντάξει μπορεί να μην μας κάνουν κομμάτια με τα
σπαθιά, αλλά μπορεί να μας κάνουν κομμάτια με χίλια δυο άλλα πράγματα σήμερα. Όπως
λέει και ένα σύγχρονο γνωμικό, παλαιότερα σε ρίχναν στα λιοντάρια, τώρα στο ρίχνουν στα
κανάλια. Οι μάρτυρες μαρτυρούσαν οι πρώτοι στα λιοντάρια. Σήμερα μαρτυρούνε στα
κανάλια. Βγαίνει ένας λέει μία… Κάτσε εσύ μάζεψέ τη μετά. Ξέρετε πόσοι άνθρωποι
αρρώστησαν; Εγώ ξέρω άνθρωπο που αυτοκτόνησε. Άνθρωπο της Εκκλησίας που δυστυχώς
αυτοκτόνησε λόγω του ότι τα κανάλια του βγάλανε κάποιες αβανιές λέμε στην Κύπρο,
κάποια άσχημα λόγια. Τα πήρε κατάκαρδα και πήγε και κρεμάστηκε ο άνθρωπος αυτός. Και
το βρήκα εγώ κρεμασμένο απαγχονισμένο με τον Πάτερ Νικόλαο την εποχή εκείνη. Και
μάλιστα ημέρα μεγάλη Τρίτη. Μεγάλη Τρίτη κρεμάστηκε από το δέντρο. Σάββατο του
Λαζάρου απηγχονίσθει, Μεγάλη Τρίτη τον βρήκανε. Και του λέγαμε, γιατί ρε παιδί μου,
εντάξει, έγραψαν οι εφημερίδες. Τόσο πολύ ας πούμε σε πήρε; Αδύνατον. Δεν μπορούσε
να το βαστάξει. Εμείς ακούσαμε πολύ χειρότερα. Εγώ πρέπει να έχω κρεμαστεί 50 φορές
ως τώρα. Ρώτησα κάποτε ένα δημοσιογράφο που έγραφε εναντίον μου. Του λέω ρε, αν όλα
αυτά που λέτε είναι ψέματα τι πρέπει να κάνεις εσύ του λέω. Μου λέει πάτερ, πάντως αν
είναι ψέματα πρέπει να πάω να αυτοκτονήσω. Του λέω μην αυτοκτονήσεις αλλά να ξέρεις
ότι είναι ψέμματα. Τέλος πάντων δεν είχε την ευαισθησία να πει ένα συγνώμη. Μακάρι να
τον ελεήσει ο Θεός. Θέλω να πω ότι πράγματι έρχεται ώρα στον άνθρωπο πολύ δύσκολη,
πολλών δυσκόλων καταστάσεων στη ζωή του ανθρώπου. Τραγωδίες δεν μπορεί να ξέρεις
τι μπορεί να σου συμβεί. Όμως όταν ο Χριστός είναι μέσα, σταματά μέχρις ένα σημείο. Η
καρδιά παραμένει ενωμένη με το Χριστό. Και όσο είναι ενωμένη με το Χριστό δεν
ταράζεται. Το καταλαβαίνει, το αιθάνεται είναι εμπειρία. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να
έχουμε το Χριστό στη ζωή μας. Είναι σημαντικότατο.
Ερώτηση: Την ώρα που κάνουμε την προσευχή μας, πολλές σκέψεις έρχονται και σαν τις
αισθανόμαστε σαν να μας πολέμουν. Τούτες τις σκέψεις πώς μπορούμε να τις
απομακρύνουμε, να μην μας πολιορκούν την ώρα που κάνουμε την προσευχή; Είναι
φυσικόν που έρχονται;
Απάντηση: Ας πούμε είναι φυσικό. Μετά την πτώση του ανθρώπου είναι φυσικό. Εκείνο
που πρέπει να κάνουμε είναι με απλά λόγια εμείς όσο μπορούμε να τις περιφρονούμε και
να τις διώχνουμε. Αυτές θα έρχονται και εμείς θα τις διώχνουμε συνεχώς. Και ο Θεός
βλέποντας τον αγώνα θα ενδυναμώσει με τη θεία χάρη το νου μας και θα αποδιώξει τις
σκέψεις. Όταν όμως καθώς ο άνθρωπος μπει μέσα στο πένθος και καταλάβει και μάθει το
πένθος το πνευματικό τότε δεν πλησιάζει τίποτα. Είναι σαν κάποιος… Όταν έχεις έναν
πεθαμένο μπροστά σου, κλαις τον πεθαμένο σου, έχεις όρεξη να μάθεις τα νέα της
γειτονιάς; Δεν σε ενδιαφέρει τίποτα. Χίλιοι να μιλούν γύρω σου, εσύ τον πεθαμένο σου
κλαίς. Τον πόνο σου ξέρεις. Αυτό είναι. Είναι μεγάλο πράγμα το πνευματικό πενθος.
Συγκεντρώνει τον νουν απόλυτα σε αυτό που έχει μπροστά του.
Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν
κόσμον, σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψώμεθα φῶς τὸ
ἀπρόσιτον, καὶ κατεύθυνον τὰ διαβήματα ἡμῶν πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου,
πρεσβείαις τῆς παναχράντου σου Μητρός, καὶ πάντων σου τῶν ἁγίων. Ἀμήν.