Professional Documents
Culture Documents
2021
Parazitoloji
Protozoonlar-1
• Aeroplarda mitokondri
17.06.2021
Protozoer Hastalıklar
Hareket Organelleri
Kan ve doku protozoonları:
• Psödopodlar (yalancı ayaklar): Amipler Plasmodium türleri
Babesia türleri
• Kamçı: Giardia intestinalis Toxoplasma gondii
Leishmania donovani, Leishmania infantum
Trypanosoma cruzi, Trypanosoma brucei
• Dalgalı zar ve kamçı: Serbest amipler (Naegleria, Acanthamoeba, Balamuthia türleri)
Gastrointestinal sistem protozoonları:
- Trichomonas vaginalis Amipler (Entamoeba türleri)
Giardia intestinalis (Giardia lamblia)
Balantidium coli
- Trypanosoma türleri
Dientamoeba fragilis
Sarcocystis türleri
• Kirpik (flajella, silia): Cryptosporidium parvum
Cystoisospora belli
- Balantidium coli Cyclospora cayetanensis
Ürogenital sistem protozoonu:
Trichomonas vaginalis
- Dientamoeba fragilis
Protozoonlar
Mutlaka Biliniz... BULAŞ YOLU PROTOZOON YAPTIĞI HASTALIK
Artropod Plasmodium türleri (dişi anofel) Sıtma (hepatit, eritrosit enfeksiyonu)
Babesia microti (kene) Babesiyoz (eritrosit enfeksiyonu, anemi)
Leishmania donovani (tatarcık) Kala-Azar (RES işgali, dev dalak, sitopeniler)
Trypanosoma cruzi (Triatom) Chagas (göz, GİS pleksusları, miyokardit)
Fekal-oral Entamoeba histolytica (insan) Amebiyaz (dizanteri, organ apseleri)
Giardia intestinalis (insan) Giardiyaz (duodenuma yerleşim, yağlı ishal)
Cryptosporidium parvum (hayvan) İmmün yetmezliklilerde kronik ishal (en sık)
Cystoisospora belli (insan) İmmün yetmezliklilerde kronik ishal
Cyclospora cayetanensis (insan) İmmün yetmezliklilerde kronik ishal
Toxoplasma gondii (kedi dışkısı) Doku-organ kistleri, AIDS’te ensefalit
Balantidium coli (domuz-insan) Nadiren kolit
Seksüel Trichomonas vaginalis (insan) Vajinit (köpüklü akıntı, kaşıntı, çilek serviks)
Diğer Naegleria fowleri (havuz) Primer amip meningoensefaliti
Acanthamoeba türleri (kirli su) Kirli lens keratiti, granülomatöz ensefalit
Toxoplasma gondii (organ nakli) Doku-organ kistleri, AIDS’te ensefalit
17.06.2021
Plasmodium Türleri
Plasmodium Sporozoiti
17.06.2021
Kalın Damla
Boya: Giemsa
Kural: Fikse etmemek
Yöntem: Direkt boya
Periferik Yayma
Komplikasyonlar
(P.malariae)
• Plasmodium falciparum: Pernisiyöz sıtma
– Organ sıtması (beyin, böbrek-ABY, GİS)
– Karasu humması
• Plasmodium malariae:
– KBY
Babesia
Babesiyoz Babesia
Yaşam Formları
Toxoplasma gondii
Toksoplazmozda Sonuç
Trofozoit Bradizoit
Yenemezsen Yenersen
17.06.2021
Toxoplasma gondii
Peki, onu nasıl yenersin?
TH0
IL-12
• HIV enfeksiyonu/AIDS!
CD8
CTL
Konjenital Toksoplazmoz
(Hidrosefali) Erişkin Toksoplazma Ensefaliti
Gözde Koriyoretinit
(Retinit)
Toxoplasma CMV
Toksoplazmoz Toksoplazmoz
(Tanı) (Tanı)
• Üretim: Fare peritonunda trofozoit
• Mikroskopi: Giemsa; Peroksidaz-Antiperoksidaz, HE
• PCR
• Seroloji:
– Sabin-Feldman boya testi (canlı etkenlerle yapılır)
– IFAT, EIA (double sandwich-IgM, titre artışı)
– İlk 3 ayındaki gebede IgM, IgG (avidite), USG
– Amniyotik sıvıda PCR ile DNA (%100), IgM, IgA
• Radyoloji: BT, MRG
17.06.2021
Leishmania Enfeksiyonları
• Visseral layşmanyaz:
– L.donovani, L.infantum
Protozoonlar-3 • Cilt layşmanyazı:
– L.major (yaş), L.tropica (kuru, çivi belirtisi)
• Mukokutanöz layşmanyaz:
Prof. Dr. Volkan ÖZGÜVEN
– L.braziliensis
LHÜ Tıbbi Mikrobiyoloji ABD
Leishman-Donovan
Cisimciği (2-3 mm)
15-25 mm
MAKROFAJDA TATARCIKTA
17.06.2021
Kala-Azar Kala-Azar
Diğer makrofajlarca
RES’e taşınır
Makrofaj
parçalanır
RES hipertrofisi
Poliklonal
AMASTİGOT B lenfosit yanıtı
(Hipergammaglobülinemi)
DOKU MAKROFAJI
CR3, mannoz ve
fibronektin reseptörleri
Gp63, Lipofosfoglikan Enfekte hücrelerin tatarcık
RES İşgali
PROMASTİGOT tarafından alınması
Kala-Azar Kala-Azar
(Klinik) (Klinik Özellikler)
• Günde birkaç kez yükselen ateş
• Dev, yumuşak, ağrısız dalak
• Ciltte-mukozada pigmentasyon
• Post Kala-Azar dermatit
• Kötü progresyon
• Fırsatçı enfeksiyonlar
17.06.2021
• Herşeyin peni’si
• Monosit içinde etken
• Sedimantasyon >100 mmh
• Gammaglobülinin hiper’i
• Dalak aspiratı NNN
NNN İnsan
Leishmania Enfeksiyonları
• Visseral layşmanyaz:
– L.donovani, L.infantum
• Cilt layşmanyazı:
– L.major (yaş), L.tropica (kuru, çivi belirtisi)
• Mukokutanöz layşmanyaz:
– L.braziliensis
17.06.2021
Kala-Azar
RES İşgali
17.06.2021
Kala-Azar
(Klinik)
• Ciltte-mukozada pigmentasyon
• Kötü progresyon
• Fırsatçı enfeksiyonlar
• Herşeyin peni’si
• Gammaglobülinin hiper’i
Leishmania tropica/major
Trypanosoma cruzi
Afrika Uyku Hastalığı (Chagas, Latin Çiçeği, Peru)
Trypanosoma brucei gambiense/rhodesiense
• Aerop amipler
• Mitokondriyon var:
– Naegleria fowleri
– Acanthamoeba castellanii
– Balamuthia mandrillaris
17.06.2021
Naegleria fowleri
Naegleria fowleri
Yüzücü Menenjiti
(PAM)
Entamoeba histolytica
Protozoonlar-4
Nöraminidaz
Mukus Mukus
Mukoza Mukoza
Muskularis Muskularis
Mukoza Mukoza
17.06.2021
Mukus Mukus
Kollajenaz
Mukoza Mukoza Katepsin
Muskularis Muskularis
Mukoza Mukoza
Mukus Mukus
Mukoza Mukoza
Muskularis Muskularis
Mukoza Mukoza
17.06.2021
Önemli Özellikler
Amebiyazis
Dışkıdan dışkıya fark var… Bakteriyel invazyon
• Ateşsiz
• Yüksek ateş
• Kanda lökositoz yok
• Kanda lökositoz var
• Dışkıda lökosit yok
• Dışkıda bol lökosit
• CRP, sedimantasyon N.
• CRP, sedimantasyon
E.histolytica E.coli
(Patojen) (Apatojen)
Trikomonal Vajinit
Trichomonas vaginalis
17.06.2021
Ne Öğrendik?
Trichomonas Vajiniti • Anofelden bulaşan sıtma parazit formu:
– Sporozoit (bu nedenle aşısı yapıldı)
• Kist formu yok • Kan transfüzyonu ile bulaşan form:
– Eritrositer merozoit
• Kaşıntı • Sıtma etkeni bulunan eritrositteki granüller:
– Amino asitlerden artan "hem"den boya (hemozoin)
• Köpüklü vajinal akıntı
• Hepatositte evrimlerini durduranlar:
Ne Öğrendik? Ne Öğrendik?
• En sık sıtma etkeni: • Hangi sıtma etkeni hangi eritrosite girer?
– P.vivax ve P.ovale retikülositleri
- Plasmodium vivax – P.malariae yaşlı eritrositleri
– P.falciparum her yaştan eritrositleri (en ağır seyirli)
• En ağır sıtma etkeni:
• En komplike sıtma:
- Plasmodium falciparum – Plasmodium falciparum (organlarda nekroz)
Ne Öğrendik? Ne Öğrendik?
• Kene ile bulaşan, anemi yapan:
• Toxoplasma gondii konağı ► Kedigiller
– Babesia
• Toxoplasma gondii bulaşı:
• Direkt eritrosit enfeksiyonu:
– Kedi dışkısı ile sporokist-sporozoit
– Babesia microti (eritrositteki CR1’leri tanır) – Doku kistli hayvanın çiğ etinin yenmesi ile bradizoit
• Babesiyoz kimlerde çok ağır seyreder? – Transfüzyon ve transplasental trofozoit
– Dalak sorunu olanlarda • Konjenital toksoplazmoz:
• Babesia’nın görünüşü: – İlk 3 ayda abortus
Ne Öğrendik? Ne Öğrendik?
• Erişkinde akkiz toksoplazmoz: • Kala-Azar etkeni:
– Normal immünitelide doku kisti – Leishmania donovani (insanda amastigot)
Ne Öğrendik? Ne Öğrendik?
• Afrika uyku hastalığı etkeni ve tablosu: • RES işgali yapan ► Leishmania donovani
– Trypanosoma brucei, ensefalit • Otonom pleksuslara oturan protozoon ► T.cruzi
• Chagas etkeni ► Trypanosoma cruzi (Treatom’dan) • Duodenuma yerleşerek yağlı ishal yapan:
• GİS otonom pleksuslarını tutan parazit: – Giardia intestinalis (duodenal aspirat, metronidazol)
– Trypanosoma cruzi (megaözofagus, megakolon) • İmmün yetmezliklide en sık kronik ishal ► C.parvum
• Chagas’ta ölüm nedeni: • İmmün yetmezliklide en sık kronik ishal etkenlerinin ARB
– Miyokardit, dilate kardiyomiyopati pozitif ookistleri:
• Entamoeba histolytica bulaşı ► Matür kist ile – Cryptosporidium parvum 4 mikrometre, yuvarlak
– Zimodem enzimleri (eritmesi ile şişe dibi ülserler) – Isospora belli 25X15 mikrometre (çok iri), oval
Ne Öğrendik? Ne Öğrendik?
• Domuz kaynaklı siliyalı kolit protozoonu: • Amipli dizanterisi olan hastanın dışkısı:
– Eritrofagositoz yapmış trofozoitler
– Balantidium coli (GİS’i olan iri protozoon)
• Kronik formda mukozal kalınlaşma ► Ameboma
• Tek genital protozoon:
• En sık bağırsak dışı amibiyaz:
– Trichomonas vaginalis (kist formu yok)
– Karaciğer apsesi (asellüler, jölemsi sıvı)
• Göletten bulaşan menenjit amipi:
• Karaciğer amibik-piyojenik apse ayrımı:
– Naegleria fowleri (klora duyarlı)
– İndirekt hemaglütinasyon ile anti-amip antikorları
• Kirli lens keratiti etkeni: • Amip boyaları:
– Acanthamoeba türleri – Trofozoit boyası trikrom veya demir-hematoksilen
– Kist boyası lugol
17.06.2021
I. Plasmodium vivax
Plasmodiumların karaciğere girmesini II. Plasmodium malariae
engellemek amacıyla hazırlanacak olan bir III. Plasmodium knowlesi
IV. Plasmodium falciparum
sıtma aşısı aşağıdaki yapılardan hangisine V. Plasmodium ovale
Yukarıdaki sıtma etkenlerinin hangilerinde ilk enfeksiyondan
karşı geliştirilmelidir?
sonraki 5 yıl içinde karaciğerdeki hipnozoitlerin reaktivasyonu
A) Gametosit nedeniyle klinik relapslar görülebilir?
B) Merozoit A) I ve II
C) Sporozoit B) II ve IV
D) Şizont C) I ve V
E) Hipnozoit D) III ve IV
E) III ve V
17.06.2021
I. Ookist
II. Taşizoit
III. Brodizoit
Toxoplasma gondii aşağıdaki hücrelerden
IV. Larva hangisine girip çoğalamaz?
Toxoplazma gondii’nin insanlara bulaşmasındaki en sık
A) Makrofajlar
rol alan ilk iki formu aşağıdakilerden hangisinde birlikte
verilmiştir? B) Dendritik hücreler
A) I ve II C) Hepatositler
B) II ve III
D) Eritrositler
C) III ve IV
D) I ve III E) Lenfositler
E) II ve IV
17.06.2021
C) Ookist C) Toksoplazmoz
D) Sitomegalik inklüzyon hastalığı
D) Trofozoit
E) Coxsackie virüs enfeksiyonu
E) Takizoit
Aşağıdakilerden hangisi, amiplerin ayırt İyileşmeyen diyaresi olan AIDS’li bir hastanın
dışkısına Ziehl-Neelsen boyama yapılıyor ve
edilmesi ve doğru tanının konulabilmesi kırmızı renkte boyanan ookistler görülüyor.
için kullanılan boyalardan biridir? Bu olgudan sorumlu en olası etken
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Trikrom A) Giardia lamblia
B) Çini mürekkebi
B) Entamoeba histolytica
C) Gram
C) Toxoplasma gondii
D) Aside rezistan boyama
D) Balantidium coli
E) Wright
E) Cryptosporidium parvum