MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI

KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE

POSTUPCI OBRADE

BLANJANJE
 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

Blanjanje je postupak obrade odvajanjem čestica (rezanjem)

pretežno ravnih površina. Izvodi se na alatnim mašinama, blanjalicama, pri
čemu je glavno kretanje pravolinijsko kontinuirano i sastoji se od radnog
hoda, kada alat reže, i povratnog hoda, kada se alat vraća u početni položaj.
Pomočno kretanje je pravolinijsko diskontinuirano i izvodi se nakon
obavljenog povratnog hoda glavnog kretanja.
Alat za blanjanje je nož, definirane geometrije reznog dijela, s
jednom glavnom reznom oštricom. Noževi za blanjanje se izrađuju od alatnog
čelika (rjeđe) i brzoreznog čelika (češće)
Osnovna karakteristika blanjalica je mala proizvodnost pa ih
zamjenjuju glodalice. Izuzetak čine dubilice, osobito za izradu ozubljenja.

Osnovna podjela blanjanja:

kratkohodno rendisanje, dubljenje (vertikalno rendisanje)
i dugohodno blanjanje
MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

Pri kratkohodnom rendisanju glavno kretanje

izvodi alat, a posmično kretanje obradak

h
Površina presjeka r ap
odvojene čestice:

A = ap . fz = b . h b
f

parametri zahvata
MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

Pri dugohodnom blanjanju glavno kretanje izvodi obradak,

a pomočno kretanje alat

h
r ap

b
f

parametri zahvata

Površina presjeka odvojene čestice: A = ap . fz = b . h

 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

oblici obrađenih površina (elementarne površine) kod blanjanja

 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

oblici obrađenih površina (elementarne površine) kod blanjanja

 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

KRATKOHODNO RENDISANJE DUBLJENJE (RENDISANJE)

G
P
MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

Pri dubljenju glavno kretanje izvodi alat,

a pomočno kretanje obradak.
(kratkohodno rendisanje u vertikalnoj ravnini)

f=h

Površina presjeka odvojene čestice:

ap=b

A = ap . f = b . h
MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

Pri dubljenju glavno kretanje izvodi alat,

a pomočno kretanje obradak.
(kratkohodno rendisanje u vertikalnoj ravnini)

f=h

Površina presjeka odvojene čestice:

ap=b

A = ap . f = b . h
 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

oblici obrađenih površina

(elementarne površine)
kod dubljenja

Izrada ozubljenja dubljenjem

 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

REŽIMI REZANJA PRI BLANJANJU I DUBLJENJEU (RENDISANJU)

Brzina rezanja (m/min)

OBRADAK Posmak (mm/dh)
Dubina rezanja (mm)
l1 L l2
S

Broj duplih hodova: nL=1/t=1/(tr+tp)

Vrijeme radnog hoda: tr=S/vr ; Vrijeme povratnog hoda: tp=S/vp
Shodno tome nL=vrvp/S(vr+vp) => Brzina radnog hoda vr=nLS(1+1/r) gdje je
r=vp/vr – faktor povratne brzine (1,5 – 3,0)
 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE

REŽIMI REZANJA PRI BLANJANJU I DUBLJENJEU (RENDISANJU)

OBRADAK

l1 L l2
S

Broj duplih hodova: nL=1/t=1/(tr+tp)

Vrijeme radnog hoda: tr=S/vr ; Vrijeme povratnog hoda: tp=S/vp
Shodno tome nL=vrvp/S(vr+vp) => Brzina radnog hoda vr=nLS(1+1/r) gdje je
r=vp/vr – faktor povratne brzine (1,5 – 3,0)
 MAŠINSKI FAKULTET U TUZLI
KATEDRA - PROIZVODNE TEHNOLOGIJE
POSTUPCI OBRADE
Sile rezanja kod blanjanja i dubljenja po analogiji procesa struganja uz
uvažavanje različitosti KRETANJA sadržanih u kinematici navedenih
postupaka

Snaga potrebna pri obradi na rendisaljkama (dubilicama) računa se:

PM=F1v/η (W)

Stepen iskorištenja:
Strugovi: 0,75 – 0,95 (starije izvedbe)
0,70 – 0,82 (novije izvedbe)
Rendisaljke: 0,60 – 0,80
Blanjalice: 0,65 – 0, 80

Pri obradi blanjanjem potrebna snaga se računa iz obrazca:

za radni hod PM=(F1+Ft)vr/η (W)

za povratni hod PM=Ftvp/η (W)
Sila trenja u vodilicama radnog stola blanjalice Ft=μ(Gs+Go+F3)