Klasa :11

Lenda:Filozofi
Punoi Albana Yzeiraj

Tema 1-Enciklopedistet dhe Volteri.

Tema 2-Kontrata sociale
REZULTATET E TE NXENIT:
 -Tregon per kushtet se si lindi Enciklopedia
 -Argumenton ndikimin e madh te volterit ne
shoqerine e kohes
 -Shpjegon arsyen se pse Volteri I kushtoi shume
vemendje tolerances
‘’NUK NDAJ TE NJEJTIN MENDIM ME TY,POR DO
TE JEPJA DHE JETEN QE TI TA SHPREHJE ATE’’.
VOLTER
Cfare ishte “enciklopedia”?
-Kjo fjale vjen nga greqishtja dhe do te thote njohuri te
pergjithshme.
-Ajo ishte nje veper e cila do ti jepte njerezimit te gjitha
dijet qe ishin arritur ne fusha te ndryshme.
Cilet ishin autoret?
Dideroi : ishte redaktori I pare I ‘’Ennciklopedise”.Ai
mbeshteti tezen se natyra eshte e krijuar nga materia e
gjalle dhe keshtu eshte ne levizje te perhershme.
D’Alamberi: per te filozofia ishte bashkesia e shkencave
pozitive.
Holbahu: ai trajtoi problemin e lirise.Per te njeriu nuk
eshte I lire sepse do,por sepse I bindet ligjit te natyres.
Helvetius:ai I kushtoi rendesi marredhenies se njeriut me
shoqerine.Sipas tij shoqeria percakton natyren e njeriut.

Volteri mbi tolerancen dhe intolerancen.

-Tema qendrore e vepres se tij eshte ‘TOLERANCA DHE
INTOLERANCA” e cila shpalos nje kritike te rrepte
kunder Kishes.
-Intoleranca fetare kishte bere terror kunder shkences dhe
shkencetareve.
-Sipas tij intoleranca arrin kulmin me fanatizmin,ku eshte e
pamundur ti kerkosh dikujt te degjoje dhe arsyetoje.
Si mund te luftohet fanatizmi?
Sipas tij vetem npr nje procesi pedagogjik(mesimor) dhe
edukimi kuturor.
-Ai nuk ishte ateist.E theksonte rendesine e zotit me
thenien” Zoti nqs nuk do te ekzistonte,do duhej shpikur”.
Kjo thenie tregon dhe se Zoti eshte nje rregullator I
shoqerise dhe I moralit te tyre.
Arsyetimi i tij ndaj politikes.
-Sovrani duhet te qeverise urtesisht per lumturine e
popullit,prandaj duhej te edukohej nga filozofet.
-Ai vleresoi zhvillimin e parlamentarizmit ne Angli dhe
sistemin liberal.
TEMA 2: KONTRATA SOCIALE
‘’NJERIU LIND I LIRE,POR JETON
KUDO NEN ZINXHIRE”
-Rusoi ishte nje filozof I periudhes iluministe.
-Ai kundershtonte idene se njeriu lind I keq dhe
me mekate,kjo e keqe duhet pare ne stadet me te
vona te jetes.
-Ai mendonte se njerezit duhet te jene te barabarte
se jane te gjithe te lire,por nuk ndodh keshtu.
-Ne shoqeri lindin “ndjenja artificiale”duke I bere
egoiste,xheloze,dhe hileqare.
Rusoi nuk e shikonte problemin tek shoqeria,por tek menyra
se si organizohej ajo.
-Shoqeria duhet te arrije nje “kontrate sociale” ku te mbroje
individin,ku pavaresisht se bashkohet me te gjithe te
tjeret,mund ti bindet pereseri vetes se tij.
-Pra kontrata sociale eshte nje marrevehje ndermjet njerezve
dhe shtetit.Ligji eshte rezultat I vullnetit te
pergjithshem,pra deshira e sovranit.
-Po kush eshte sovrani?
-Sovrani per Rusoin eshte shuma e njerezve ne nje shoqeri
(populli) dhe jo monarku.
PERFYTYRIMI I RUSOIT PER
NATYREN NJEREZORE
-Natyra e njeriut nuk qendron tek arsyeja por tek
spontaniteti dhe pasionet njerezore.
-Progresi shoqeror ka sjelle nje proces degradimi te jetes
njerezore dhe kjo ka sjelle pabarazi ndermjet njerezve.
-Shkak I kesaj gjendje ku ndodhej shoqeria ishte egoizmi
njerezor dhe prona private.

Detyre shtepie: Beni nje ese me teme” Une jam mire,kur

jane mire dhe te tjeret”.