Professional Documents
Culture Documents
Sosyal Güvenlik Sigortası:: İsviçre'de Ikamet Eden Ve İsviçre'den Çıkı Yapan Yabancı Vatanda Lara Bilgiler
Sosyal Güvenlik Sigortası:: İsviçre'de Ikamet Eden Ve İsviçre'den Çıkı Yapan Yabancı Vatanda Lara Bilgiler
7 AHV| IV – AVS| AI 12
7a Sosyal Sigorta Sözlemesi varsa 13
7b Sosyal Sigorta Sözlemesi mevcut değilse 14
8 Meslekî Emeklilik Sigortası (ikinci direk) 16
8a Birikimlerin toplamının nakit olarak ödenmesini nasıl talep ederim? 16
8b İsviçre’yi terk ettikten sonra, meslekî emeklilik sigortasından
(ikinci direk) ödenek almak istiyorsam ne yapmalıyım? 17
8c Hiçbir ey yapmazsam meslekî emeklilik sigortası
birikimlerime ne olur? 17
9 Kaza Sigortası Emekliliği 18
10 SiRück hesapları ve iltica masraflarını karşılama aidatı 18
2
Bu broürün amacı nedir ?
Elbette bu broür her bireysel duruma açıklık getiremez. Birçok ey basit bir
ekilde izah edilmektedir. Hususi soruları ele alan bildirgeler mevcuttur.
Bu bildirgeleri emekli sandıklarının ubelerinde ya da internet sitelerinde
bulabilirsiniz.
Ayrıca broürün arka kısmında danıabileceğiniz yetkili ve uzman kuruluların
adresleri ve telefon numaraları yazılıdır.
1
u vatandalar için ya AB (Avrupa Birliği) ya da EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi) ile yapılan
B
serbest dolaıma ilikin sözlemeler geçerlidir. Bu konuda «Die Schweiz verlassen» (İsviçre’yi
terk etmek) başlıklı broşürü de okumakta fayda vardır (bu broşürü www.ahv-iv.info adresindeki
web sitesinin «Merkblätter| International» [Bildirgeler| Uluslararası] bölümünde bulabilirsiniz).
2
Dipnot 1’e bakın.
3
A
1
Sosyal sigortaya ilikin
önemli bilgiler
İsviçre’de yalılık, dul| yetim ve maluliyet sigortaları
nasıl düzenlenmitir?
4
Yalılıkta (emeklilik hakkı),
Maluliyette (malulen emeklilik hakkı),
Elerden veya ana-babadan birinin vefatında (dul ve yetim aylığı hakkı).
Ne zaman sigortalıyım?
İsviçre’de oturan ve çalıan her ahıs sigortalıdır. Buna çocuklar da dahildir.
5
Sigortaya primleri nasıl öderim?
Eğer çalııyorsanız 17 yaını tamamladıktan sonra gelen Ocak ayının birinden
itibaren prim ödeme zorunluluğu balar. Çalımayan ahıslar için prim ödeme
zorunluluğu 20 yaını tamamladıktan sonra gelen Ocak ayının birinden
itibaren balar. Prim ödeme zorunluluğu emeklilik yaına kadar sürer. (Emeklilik
yaı bayanlarda 64, erkeklerde ise 65 olarak belirlenmitir).
Eğer çalımıyorsanız veya serbest meslek sahibi iseniz, prim tutarının tümünü
kendiniz karılamak zorundasınız. Asgari yıllık prim tutarı olarak 460 Frank
belirlenmiştir (1.1.2010 itibariyle). Sosyal yardım alıyorsanız, belediye sizin
adınıza sözkonusu asgari meblağı yatırır.
6
Daha geni bilgilere nasıl ulaabilirim?
Emekli sandığınızdan veya internette www.ahv-iv.info sayfasından ek bilgi
alabilirsiniz.
Ne zaman sigortalıyım?
AHV| IV – AVS| AI’ye bağlı olup ( Bölüm 2) bir tek iverenden yılda en az
20 520 Frank (1.1.2010 itibariyle) geliri olan her ahıs sigortalıdır. Birden fazla
iyerinde çalıanların iveren baına aldıkları yıllık gelir 20 520 Frankın altında
ise – tüm iverenlerden aldıkları toplam gelir 20 520 Frankı aıyorsa bile –
otomatik olarak sigortalı olmazlar. Böyle bir durumda arzu ederseniz kendinizi
gönüllü olarak sigorta ettirebilirsiniz.
7
doğrudan maaınızdan kesilir ve iverenin katkı payı ile birlikte emekli
müessesesine yatırılır.
8
Şayet AHV| IV – AVS| AI sigortalısı iseniz:
Yeni iverene AHV – AVS sigorta kartınızı gösteriniz.
9
2. B
irikimleriniz bir sigortada özel bir emeklilik poliçesine ilişkin sigorta
hesabına yatırılır.
3. Ya da birikimlerinizi özel bir emeklilik müessesesinde bırakabilirsiniz.
10
Maa bordroları: Bunlar genelde ayda bir olarak ivereninizden aldığınız
belgelerdir. Maa bordrosunda maaınız ve yapılan kesintiler yazılıdır.
Bu belgelerle bir işte çalıtığınızı ve ne zamandır çalıtığınızı ve maaınızdan
kesintiler yapıldığını daima kanıtlayabilirsiniz. Bunun faydasını AHV – AVS
primlerinizin iadesini ( Bölüm 7b) talep ettiğinizde ve sigorta ile hemfikir
olmadığınız durumlarda görürsünüz. Ayrıca tüm iverenlerinizin isim ve
adreslerini bilmeniz de önemlidir.
Yıllık kazanç bordroları aynı ilevi görür. Bu belgeleri ivereniniz yılda
bir kez vergi dairesi için hazırlayıp size gönderir. Bordroda gelirinizin ve
yapılan kesintilerin toplamı yazılıdır.
İkinci direğe ilişkin kimlik belgesi: Bu belge emekliye
ayrıldığınızda veya malul kaldığınızda veya vefat ettiğinizde yapılacak
olan ödeneklerin tutarını gösterir. Ayrıca meslekî emeklilik sigortasından
ayrılıınızda yapılacak olan ödeneğin («çıkı ödeneği») toplam tutarını
ve diğer haklarınzı gösterir. Bu sigorta belgesini ivereninizin bağlı olduğu
emekli müessesesinden her zaman talep edebilirsiniz.
Emekli müessesesinin yönetmeliği: Her emekli müessesesinin kendi bir
yönetmeliği vardır. Bu yönetmelikler sigortalıların hak ve yükümlülüklerini
düzenlemektedir.
11
B İsviçre’den temelli çıkı
hazırlığı olarak neler
yapmalıyım ve hangi haklara
sahibim?
İsviçre’den ayrılı iyice hazırlanmalıdır. Ödeneklerinizi herhangi bir sorunla
karılamadan alabilmeniz için birtakım hususlar dikkate alınmalıdır.
AHV| IV – AVS| AI ile meslekî emeklilik sigortası birbirinden farklı yönetmeliklere
tabi oldukları için prosedürleri ve ilemleri de farklıdır.
Yetkili mercilere bildirmeden İsviçre’den çıkı yapıp üçüncü bir ülkede kaçak
olarak kaldığınız zaman İsviçre’den çıkı yaptığınızı kanıtlamanız zorlaır.
Bu da sigortalardan ödenek talep etmenizi güçletirir.
7 AHV| IV – AVS| AI
Vatandaı olduğunuz ülke ile İsviçre arasında Sosyal Sigorta Sözlemesi olup
olmadığına göre durum değiir. İltica hakkı alanlar veya vatansız ahıslar için
özel uygulamalar vardır.
3
HV| IV – AVS| AI enformasyon merkezinin 1.01 nolu «ahsî hesap hulâsası» (Auszug aus dem
A
Individuellen Konto IK – Extrait du Compte Individuel CI) bildirgesine bakınız. Bu bildirgeyi emekli
sandığının veya Federal Sosyal Sigortalar Dairesi’nin ubelerinde veya www.ahv-iv.info sitesinde
bulabilirsiniz.
12
Sosyal Sigorta Sözlemesi varsa: 7a
Aağıda adı geçen ülkelerle İsviçre arasında Sosyal Sigorta Sözlemesi vardır4:
4
İsviçre’nin AB (Avrupa Birliği) ve EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi) devletleri ile de Sosyal
Sigorta Sözlemeleri (Serbest Dolaım Sözlemeleri) vardır. Bu konuda 1 nolu dipnota bakınız.
5
Bosna-Hersek’i, Sırbistan’ı ve Karadağ’ı kapsar.
6
Sözlemeye göre kısıtlamalar mevcuttur.
7
Sözlemeye göre kısıtlamalar mevcuttur.
13
7b Sosyal Sigorta Sözlemesi mevcut değilse:
8
HV – AVS primleri (çalıan ile iverenin katkı paylarının toplamı) brüt maa
A
tutarının % 8,4’ü kadardır.
9
İstisna: Öğrenimini tamamlamı olan reit çocuklarınız İsviçre’de kalabilir.
14
Sadece çalıanın ve iverenin yatırdığı primler faizsiz olarak iade edilir.
Sosyal Yardım Dairesinin ödediği primler iade edilmez.
Yatırılmış IV – AI (maluliyet sigortası) primleri iade edilmez.
İadesi mümkün olan AHV – AVS primleri belirli bir meblağı10 atığında,
iade meblağı kesintiye uğrar.
Einiz veya çocuklarınız11 dul ve yetim aylığı hakkına sahip olabilmenin
koullarını yerine getiriyorlarsa vefat ettiğinizde primlerin iadesini talep
edebilirler.
10
zami emeklilik hakkı denilen bu meblağ muhtemelen bağlanacak olan emeklilik
A
sermayelendirildiğinde elde edilen tutardır.
11
Öğrenim gören çocuklar 25 yaşından büyük olmamak şartıyla 18 yaşından büyük olmayan
çocuklarınız
15
8 Meslekî Emeklilik Sigortası (ikinci direk)
16
Evli iseniz einizin yazılı onayı.
17
Daha önceki işyeri değiştirmelerinizden sonra birikimlerinizin yeni ivereninizin
bağlı olduğu emekli müessesesine aktarılıp aktarılmadığını kontrol ediniz.
Emin değilseniz ikinci direkten sorumlu meslekî emeklilik sigortası merkezine
bavurunuz.
12
u konuda ayrıntılı bilgi için «İltica talebinde bulunan, geçici olarak kabul edilen ve korunmaya
B
muhtaç ahısların iltica masraflarını karşılama aidatını ödeme yükümlülüğü» (Merkblatt über die
Sonderabgabepflicht von asylsuchenden, vorläufig aufgenommenen sowie schutzbedürftigen
Personen) başlıklı broşürü Federal Göçmenlik Dairesinden (Bundesamt für Migration) temin
edebilir veya www.bfm.admin.ch adresindeki web sitesinden indirebilirsiniz. Bu bildirgeyi Federal
Göçmenlik Dairesi’nden temin edebilirsiniz.
18
Artık İsviçre’de ikamet
etmiyorsam hangi haklara
sahibim?
C
AHV| IV – AVS| AI sigortasından olan haklarım 11
İsviçre’den temelli çıkı yapmadan önce, birikmi olan AHV – AVS primlerinizin
iadesini talep etmediyseniz, primlerinizin iadesini yurtdıından da isteyebilir-
siniz ( Bölüm 7b). Dikkat edilmesi gereken hususlar:
Primlerin iadesi ancak vatandaı olduğunuz devlet ile İsviçre arasında
Sosyal Sigorta Sözlemesi varsa mümkündür (Şili, Filipinler ve
Avustralya hariç).
Primlerin iadesini isteme hakkı sigorta vakası oluş tarihinden be yıl
geçtikten sonra söner. Bu süreden sonra artık herhangi bir iade talebinde
bulunamazsınız.
Genel bir kural: AHV| IV – AVS| AI sigortalılık süreniz kısa ise siz veya aile
bireyleriniz emekli maaı yerine bir defaya mahsus olmak üzere bir ödeme
(tazminat) alabilirsiniz. Bu yapılan ödeme bir emekli maaı yüksekliğindedir.
Uluslararası Sosyal Sigorta Sözleşmeleri hakkında daha fazla bilgi için lütfen Federal Sosyal
13
19
Emekli aylığımın ödenmesi için ne yapmalıyım (sadece eğer Sosyal
Sigorta Sözlemesi varsa)?
AHV – AVS Emekliliği:
Vatandaı olduğunuz ülkede ikamet ediyorsanız ikametgâhınızın bağlı
bulunduğu Sosyal Sigortalar Kurumuna müracaat etmeniz gerekir14;
Vatandaı olmadığınız bir ülkede ikamet ediyorsanız doğrudan
Cenevre’deki İsviçre Federal Emekli Sandığı’na (SAK – CSC) müracaat
etmeniz gereklidir.
14
Adresi Federal Sosyal Sigortalar Dairesinden temin edebilirsiniz.
20
Ödenek alabilmek için ne yapmalıyım?
21
İsviçre’den
ve yaptıktan
AHV| IV – AVS| AI sigortasından
Ödenmiş olan
Primler iade
AHV – AVS primlerinin
edilemez
iadesi yapılır
haklar
durumunda olan
Emeklilik, malu-
liyet veya vefat
22
çıkı yaparken
sonra olan haklar
23
Önemli adresler
Emekli Sandıkları Federal Sosyal Sigortalar Dairesi:
Emekli sandıklarının (Ausgleichs- Bundesamt für Sozialversiche-
kassen) adreslerini rungen (BSV) – Office fédéral des
www.ahv-iv.info adresindeki web assurances sociales (OFAS)
sitesinde bulabilirsiniz. Effingerstrasse 20, 3003 Bern
Tel. 031 322 90 11
İsviçre Federal Emekli Sandığı’nın Faks 031 322 78 80
adresi: Schweizerische Ausgleichs- e-posta: info@bsv.admin.ch
kasse (SAK) – Caisse suisse de İnternet: www.bsv.admin.ch
compensation (CSC)
Postfach 3100, 1211 Genf 2 Özel emekli müessesesi: Stiftung
Tel. 022 795 91 11 Auffangeinrichtung BVG – Fondati-
Faks 022 797 15 01 on Institution supplétive LPP Admi-
e-posta: cc27@zas.admin.ch nistration Freizügigkeitskonten
İnternet: www.zas.admin.ch Postfach, 8036 Zürich
Tel. (Almanca): 041 799 75 75
Maluliyet Sigortası; yurt dıı müra- Tel. (Fransızca): 041 340 63 33
caatları için: Tel. (İtalyanca): 041 610 24 24
IV-Stelle für Versicherte im e-posta: fzk@chaeis.ch
Ausland – Office AI pour İnternet: www.aeis.ch
les assurés résidant à l’étranger
Postfach 3100, 1211 Genf 2 İltica masraflarını karşılama
Tel. 022 795 91 11 aidatıyla ilgili sorular için:
Faks 022 797 15 01 Federal Göçmenler Dairesi:
e-posta: cc27@zas.admin.ch Bundesamt für Migration (BFM) –
İnternet: www.zas.admin.ch Office fédéral des migrations
(ODM) OSP AG
2. Direk Merkez Bürosu: Quellenweg 6,
Zentralstelle 2. Säule, 3003 Bern-Wabern
Sicherheitsfonds BVG Tel. 031 323 36 39
Postfach 1023, 3000 Bern 14 Faks 031 323 36 36
Tel. 031 380 79 75
Faks 031 380 79 76 Temelli dönü konusunda bilgi
e-posta: info@zentralstelle.ch alabileceğiniz yerler: Rückkehrbe-
İnternet: www.zentralstelle.ch ratungsstellen (RKB) – Services-
conseils en vue du retour (CVR)
Internet: www.ahv-iv.info sitesi, Adresleri yabancılar polisinden
AHV| IV kurulularının internet veya bağlı bulunduğunuz kanto-
sitesidir ve çeitli adresleri, nun Göçmenlik Dairesinden temin
bildirgeleri ve formları kapsar. edebilirsiniz.
24
Açıklamalar
AHV| IV – AVS| AI (Alters- und Hinterlassenenversicherung| Invalidenver
sicherung – Assurance-Vieillesse et Survivants| Assurance-Invalidité):
Yalılık, Dul| Yetim ve Malulen Emeklilik Sigortası: Devlet tarafından idare
edilen İsviçre Sosyal Sigortalar Kurumunun emeklilik ve diğer ödenekler
ile ilgili sigortasıdır (birinci direk).
25
Emeklilik| emekliye ayrılı (Pensionierung – Retraite): Emeklilik yaı
26
Özel emekli müessesesi (Stiftung Auffangeinrichtung – Fondation
institution supplétive): Bu vakıf özel bir emekli müessesesidir. İinizden
ayrılıp, ivereninizin emekli müessesesine biriken sermayeniz ile ne
yapmasını istediğinizi bildirmezseniz, emekli müessesesi birikimlerinizi en
geç iki sene sonra bu vakıfa aktarır. Bu arada emeklilik hakkınız sönmez.
27
Albanisch, albanais, albanese
Arabisch, arabe, arabo
Deutsch, allemand, tedesco
Englisch, anglais, inglese
Französisch, français, francese
Italienisch, italien, italiano
Portugiesisch, portugais, portoghese
Russisch, russe, russo
Serbisch, serbe, serbo
Spanisch, espagnol, spagnolo
Tamilisch, tamoul, tamil
Türkisch, turc, turco
Impressum
Ausgabe 2010