Accelerat ing t he world's research.

Antik Yunan Vazo Ressamlığında

Kullanılan Teknikler
Cenker Atila

Uluslararası Cumhuriyet Sanat Günleri

Cite this paper Downloaded from Academia.edu 

Get the citation in MLA, APA, or Chicago styles

Related papers Download a PDF Pack of t he best relat ed papers 

Mersin Müzesinde Bulunan Bir Grup At t ik Vazo

Volkan Yıldız

ANT İK DEVİR SİYAH VE KIRMIZI FİGÜRLÜ VAZO RESİMLERİNDE GEMİ TASVİRLERİ

Ahmet Bilir

AMİSOS SAYI 3
Davut Yiğit paşa, AMİSOS DERGİ /JOURNAL
 Editör
Yrd. Doç. Gökhan EKEN

Editör Yrd.
Arş. Gör. Kubilay YILMAZ
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI, 2017

(Editör)

Eken, Gökhan

(Editör Yrd.)

Yılmaz, Kubilay

Uluslararası Cumhuriyet Sanat Günleri (CSG)

Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, 2017

I
ISBN: 978-605-4561-53-7

Elektronik Kitap (Çevrimiçi /Web Tabanlı)

Kitap Düzenleme ve Yayına Hazırlama:Yrd. Doç. Gökhan EKEN, Arş. Gör. Kubilay YILMAZ

Logo ve Afiş Tasarım: Yrd. Doç. Bora ÖZEN

Bu kitap, 18-20 Nisan 2017 tarihleri arasında Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi
tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Cumhuriyet Sanat Günleri kapsamında sunulan ve hakem
sürecinden geçen bildiri metinlerini kapsamaktadır. Yazıların yasal ve bilimsel sorumluluğu yazarlarına
aittir.
 ÖNSÖZ
Üniversitelerin aslî görevlerinden biri de “Sanat Eğitimi”dir. Bu eğitim, esas itibariyle
lisans ve lisansüstü derslerle verilir. Bu derslerin yanında, en az onlar kadar önemli olan konser,
sergi, atölye çalışması, sanatla ilgili panel, konferans ve sempozyumlar da sanat eğitiminin diğer
unsurlarındandır.
Bu unsurlardan sempozyum, bilindiği üzere “bilginin” paylaşıldığı, düzenlenmesinden
sunulmasına kadar arkasında çok büyük emek ve desteğin olduğu, yapıldığı il ve üniversiteye
katkı sağlayan bir etkinliktir. Biz, Güzel Sanatlar Fakültesi olarak, Uluslararası Cumhuriyet
Sanat Günleri adıyla bir sempozyum düzenlemeyi kararlaştırıp, işte bu zor etkinliğe, zor olduğu
nispette de bir “güzelliğe” tâlip olduk ve siz değerli katılımcıların da desteğiyle bu zorluğun
altından kalktık.
Bizi bu etkinliğimizde destekleyen Rektörümüze, bilim kurulu ve hakem kurulu
üyelerine, davetli sanatçı-akademisyen dostlara, bilgilerini tüm insanlıkla paylaşan katılımcılara,
Fakültemizin akademik ve idari personeline teşekkürlerimi sunar, gelecek sempozyumlarda
buluşmak ümidiyle esenlikler dilerim.
Prof. Erol BAŞARA
GSF Dekan V.

i
INTRODUCTION

One of the main tasks of the universities is "Art Education". This training is mainly taught
in undergraduate and postgraduate courses. Besides these lessons, concerts, exhibitions,
workshops, art panels, conferences and symposiums are at least as important as art education.

From these elements, the symposium is an event that contributes to the province and the
university where it is known that "knowledge" is shared, regulated and presented until it is
presented. We, as the Faculty of Fine Arts, decided to organize a symposium in the name of
International Cumhuriyet Art Days, and we were under the difficulty of this difficult event, as it
was difficult to say that it was difficult to be a "beauty" and with the support of your valuable
participants.

I would like to extend my thanks to the members of the Rectorium, scientific committee
and arbitration committee that supported us in this activity, to the invited artists and academicians,
to the participants who share their knowledge with all humanity, to the academic and
administrative personnel of our faculty and I wish them peace in the future symposiums.

Prof. Erol BAŞARA

FAF Vice Dean

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KURULLAR

ONURSAL BAŞKAN
Prof. Dr. Alim YILDIZ (C.Ü. Rektörü)

DANIŞMA ve BİLİM KURULU

Prof. Dr. Ali TAŞKIN C.Ü. Rektör Yardımcısı
Prof. Erol BAŞARA C. Ü. G.S.F Dekan V.
Prof. Dr. Ayten KAPLAN (Türkiye)
Prof. Dr. Gülçin YAHYA KAÇAR (Türkiye)
Prof. Atilla İLKYAZ (Türkiye)
Prof. Ayşe Sibel KEDİK (Türkiye)
Prof. Cebrail ÖTGÜN (Türkiye)
Prof. Gülçin ÖZDEMİR (Türkiye)
Prof. Dr. Hakan CEVHER (Türkiye)
Prof. Hayri ESMER (Türkiye)
Prof. Hüsnü DOKAK (Türkiye)
Prof. Kadir KARKIN (Türkiye)
Prof. Dr. M. Sacit PEKAK (Türkiye)
Prof. Dr. Mehmet Öcal ÖZBİLGİN (Türkiye)
Prof. Mehmet YILMAZ (Türkiye)
Prof. Dr. Merih TEKİN BENDER (Türkiye)
Prof. Naila MIRZAYEVA (Azerbaycan)
Prof. Necla RÜZGAR KAYIRAN (Türkiye)
Prof. Nevhiz ERCAN (Türkiye) ii
Prof. Dr. Nilgün DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK (Türkiye)
Prof. Nurdan KARASU GÖKÇE (Türkiye)
Prof. Dr. Sabri YENER (Türkiye)
Prof. Saide BEHBUDOVA (Azerbaycan)
Prof. Serla BALKARLI (Türkiye)
Prof. Tansel TÜRKDOĞAN (Türkiye)
Prof. Dr. Vildan ÇETİNTAŞ (Türkiye)
Prof. Dr. Zakir AZİZOV (Kırgızistan)
Doç. Dr. A. Yaşar SERİN (Türkiye)
Doç. Dr. Ali Cenk GEDİK (Türkiye)
Doç. Dr. Arda EDEN (Türkiye)
Doç. Armağan GÖKÇEARSLAN (Türkiye)
Doç. Dr. Aygül AYKUT (Türkiye)
Doç. Dr. Aysun ALTUNÖZ YONUK (Türkiye)
Doç. Dr. Banu ÖZEVİN (Türkiye)
Doç. Dr. Barış ERDAL (Türkiye)
Doç. Burak KARAAĞAÇ (Türkiye)
Doç. Dr. Can KARADOĞAN (Türkiye)
Doç. Dr. Cengiz ŞENGÜL (Türkiye)
Doç. Dr. Duygu PİJİ KÜÇÜK (Türkiye)
Doç. Dr. Erdal ESER (Türkiye)
Doç. Dr. Evren BİLGENOĞLU (Türkiye)
Doç. Dr. F. Belma KURTİŞOĞLU (Türkiye)
Doç. Dr. Fatih ÖZDEMİR (Türkiye)
Doç. Dr. Gözde ÇOLAKOĞLU SARI (Türkiye)
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Doç. Dr. Gülay KARŞICI (Türkiye)

Doç. Dr. H. Zeynep ÇİLİNGİR (Türkiye)
Doç. Dr. Halil Levent KUTERDEM (Türkiye)
Doç. Dr. İbrahim Yavuz YÜKSELSİN (Türkiye)
Doç. Dr. İrfan KARADUMAN (Türkiye)
Doç. Dr. Kemale ALESKERLİ (Azerbaycan)
Doç. Dr. Lale HUSEYNOVA (Azerbaycan)
Doç. Dr. Mehmet GÖNÜL (Türkiye)
Doç. Dr. Nadire Şule ATILGAN (Türkiye)
Doç. Dr. Rahim MAMMADOV (Azerbaycan)
Doç. Dr. Sertaç KAKI (Türkiye)
Doç. Dr. Burçin UÇANER ÇİFDALÖZ (Türkiye)
Doç. Pınar UÇMAN KARAÇALI (Türkiye)
Doç. Seçkin TERCAN (Türkiye)
Doç. Serap EMMUNGİL KARAMANOĞLU (Türkiye)
Yrd. Doç. Dr. Ayna İSABABAYEVA APAYDI (Azerbaycan)
Yrd. Doç. Dr. Devabil KARA (Türkiye)
Yrd. Doç. Dr. Duygu ULUSOY YILMAZ (Türkiye)
Yrd. Doç. Dr. Emre ZEYTİNOĞLU (Türkiye)
Yrd. Doç. Dr. Meryem ACARA ESER (Türkiye)
Yrd. Doç. Dr. Özlem ÖZALTUNOĞLU (Türkiye)
Yrd. Doç. Dr. Serdar ÇELİK (Türkiye)
Yrd. Doç. Bora ÖZEN (Türkiye)
Yrd. Doç. Gökhan EKEN (Türkiye)
Öğr. Gör. Atanas KARAÇOBAN (Gagavuzya)
Pierre CHAMBERS (Fransa) iii

HAKEM KURULU
Prof. Dr. Aytekin ALBUZ
Prof. Dr. Ayten KAPLAN
Prof. Dr. A. Hakkı TURABİ
Prof. Dr. Esin SARIOĞLU
Prof. Dr. Gülçin YAHYA KAÇAR
Prof. Dr. Hakan CEVHER
Prof. Dr. Hülya TEZCAN
Prof. Dr. Mehmet Öcal ÖZBİLGİN
Prof. Dr. Merih TEKİN BENDER
Prof. Dr. Nilgün DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
Prof. Dr. Nurdan KARASU GÖKÇE
Prof. Dr. Sabri YENER
Prof. Dr. M. Sacit PEKAK
Prof. Dr. Vildan ÇETİNTAŞ
Prof. Ayşe Sibel KEDİK
Prof. Atilla İLKYAZ
Prof. Cebrail ÖTGÜN
Prof. Erol BAŞARA
Prof. Gülçin ÖZDEMİR
Prof. Hayri ESMER
Prof. Kadir KARKIN
Prof. Mehmet YILMAZ
Prof. Necla RÜZGAR KAYIRAN
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prof. Tansel TÜRKDOĞAN

Prof. Nevhiz ERCAN
Prof. Serla BALKARLI
Doç. Dr. A. Yaşar SERİN
Doç. Dr. Ali Cenk GEDİK
Doç. Dr. Arda EDEN
Doç. Dr. Aygül AYKUT
Doç. Dr. Aysun ALTUNÖZ YONUK
Doç. Dr. Banu ÖZEVİN
Doç Dr. Barış ERDAL
Doç. Dr. Can KARADOĞAN
Doç. Dr. Cengiz ŞENGÜL
Doç. Dr. Duygu PİJİ KÜÇÜK
Doç. Dr. Erdal ESER
Doç. Dr. Evren BİLGENOĞLU
Doç. Dr. F. Belma KURTİŞOĞLU
Doç. Dr. Fatih ÖZDEMİR
Doç. Dr. Gözde ÇOLAKOĞLU SARI
Doç. Dr. Gülay KARŞICI
Doç. Dr. H. Zeynep ÇİLİNGİR
Doç. Dr. Halil Levent KUTERDEM
Doç. Dr. İbrahim Yavuz YÜKSELSİN
Doç. Dr. İrfan KARADUMAN
Doç. Dr. Lale HÜSEYNOVA
Doç Dr. M. Kasım ÖZGEN
Doç. Dr. Mehmet GÖNÜL iv
Doç. Dr. Nadire Şule ATILGAN
Doç. Dr. Sertaç KAKI
Doç. Dr. Uçaner ÇİFDALÖZ
Doç. Armağan GÖKÇEARSLAN
Doç. Burak KARAAĞAÇ
Doç. Pınar UÇMAN KARAÇALI
Doç. Seçkin TERCAN
Doç. Serap EMMUNGİL KARAMANOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Arda GÖKSU
Yrd. Doç. Dr. Emre ZEYTİNOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Ayfer UZ
Yrd. Doç. Dr. Devabil KARA
Yrd. Doç. Dr. Duygu ULUSOY YILMAZ
Yrd. Doç. Dr. Ebru BİLGET FATAHA
Yrd. Doç. Dr. Meryem ACARA ESER
Yrd. Doç. Dr. Onur ZAHAL
Yrd. Doç. Dr. Özlem ÖZALTUNOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Serdar ÇELİK
Yrd. Doç. Dr. Tuncay YILDIRIM
Yrd. Doç. Aygün DİNÇER KIRCA
Yrd. Doç. Bora ÖZEN
Yrd. Doç. Bülent BULDUK
Yrd. Doç. Emre ZEYTİNOĞLU
Yrd. Doç. Gökhan EKEN
Yrd. Doç. Hasan BAŞKIRAN
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yrd. Doç. Meysem SAMSUN

Öğr. Gör. Dr. Cihan TABAK

YÜRÜTME KURULU
Prof. Erol BAŞARA (GSF Dekan V.)
Yrd. Doç. Dr. Özlem ÖZALTUNOĞLU (G.S.F. Dekan Yardımcısı)
Yrd. Doç. Gökhan EKEN (G.S.F. Dekan Yardımcısı)
Yrd. Doç. Bülent BULDUK
Öğr. Gör. Filiz ŞATIROĞLU
Öğr. Gör. Kürşat TAYDAŞ
Öğr. Gör. Nida Anıl KAZANÇ
Öğr. Gör. Ozan ÖZALTUNOĞLU
Öğr. Gör. Özgür DİKBAŞ
Öğr. Gör. Serap DURAN
Öğr. Gör. Sevtap YILDIZ
Öğr. Gör. Vugar HÜSEYİNOV
Okt. Selahattin YASAK
Arş. Gör. Ayşe KARABEY
Arş. Gör. Derya KIRAÇ
Arş. Gör. Eda UZUN
Arş. Gör. Erdal KURTÇU
Arş. Gör. Gamze KURTÇU
Arş. Gör. Gülşah ÖZDEMİR
Arş. Gör. Kubilay YILMAZ
Arş. Gör. Merve DUYDU
Arş. Gör. Mete KARAÇOBAN v
Arş. Gör. Sebahattin YÜCE
Arş. Gör. Selen BALKAN
Arş. Gör. Sibel ARMAĞAN

DÜZENLEME KURULU
Prof. Erol BAŞARA (G.S.F. Dekanı/Müzik Bölümü Başkanı)
Yrd. Doç. Dr. Özlem ÖZALTUNOĞLU (G.S.F. Dekan Yardımcısı)
Yrd. Doç. Gökhan EKEN (G.S.F. Dekan Yardımcısı/ Resim Bölüm Başkanı)
Yrd. Doç. Dr. Serdar ÇELİK (Heykel Bölüm Başkanı)
Yrd. Doç. Bora ÖZEN (Grafik Bölüm Başkanı)
Ahmet ÇEVİK (G.S.F. Fakülte Sekreteri)
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

İÇİNDEKİLER / CONTENTS

ÖNSÖZ / INTRODUCTION ...................................................................................................................... i

KURULLAR / COMMITTEES ................................................................................................................ ii
PROGRAM / PROGRAMME ................................................................................................................. vi
İÇİNDEKİLER / CONTENTS ................................................................................................................ xii
PANEL / Güncel Sanatta Yaratıcılık Sorunu / Creativity Problem in Contemporary Art ................ 1
Prof. Nurdan KARASU GÖKÇE- Oturum Başkanı / Moderator .............................................2&11
Yrd. Doç. Emre ZEYTİNOĞLU ......................................................................................................... 2
Yrd. Doç. Devabil KARA ..................................................................................................................... 6
Prof. Hüsnü DOKAK ........................................................................................................................... 8
BİLDİRİ METİNLERİ ............................................................................................................................ 14
Prof. Dr. Gülçin YAHYA KAÇAR
Türk Musikisi Terimleri Üzerine Bir Değerlendirme...................................................................... 15
An Evaluation of Turkish Musical Terms ...................................................................................... 15
Prof. Dr. A. Hakkı TURABİ
Müzikle Tedavide Gevrekzade’nin Yeri ve Önemi ......................................................................... 31
Place and Importance of Gevrekzade in Therapy with Music ........................................................ 31
Prof. Erol BAŞARA xii
Trt Türk Sanat Müziği Repertuarında Bulunan Eviç Makamındaki Rumeli Türküleri Üzerine Bir
İnceleme .......................................................................................................................................... 50
An Analysis upon Rumelian Ballads in Evic Maqam within Trt Turkish Classical Music Repertoire
......................................................................................................................................................... 50
Yrd. Doç. Gökhan EKEN
Sanat Eserlerinin Üretimi ve Korunmasında Üniversitelerin Rolü ve Önemi ................................. 60
The Role and Importance of Unıversıty in the Production and Protection of Art Works................ 60

Şemsi ALTAŞ
Sanatta Sınır Var mıdır? Sophie Calle’nin “Otel” Çalışması Üzerinden Bir Değerlendirme ......... 68
Are There Any Boundaries in Art?A Research Study upon SophieCalle’s Hotel Titled Work ...... 68

Öğr. Gör. Nevin ENGİN

Yoksulluk Algısının Tekinsiz Yansımaları (Bir Sergilemenin Sosyo-Psikolojik Çözümlenmesi) 78
Uncanny Reflectıons of the Perception of Poverty (A Socio-Psychological Analysis of an Art
Instalation) ...................................................................................................................................... 78

Yrd. Doç. Barış YILMAZ

Biçimin Biçimsizliğe Dönüşümü: Pierre Soulages Örneği ............................................................ 94
Transformation of Form to Formlessness: Pierre Soulages Sample ............................................... 94
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Öğr. Gör. Nida Anıl KAZANÇ

Richard Long’un “Hand Print” Serisi Üzerine Bir İnceleme ....................................................... 526
An Analysis on Richard Long’s ‘’ Hand Prints’’ Series .............................................................. 526

Selin ŞAHİN ÖZDEMİR

Paulo Grangeon’un Pandaları ....................................................................................................... 532
Paulo Grangeon’s Pandas ............................................................................................................. 532

Yrd. Doç. Dr. Cenker ATİLLA / Yrd. Doç. Dr. Emre OKAN
Antik Yunan Vazo Ressamlığında Kullanılan Teknikler .............................................................. 540
Techniques Of Greek Vase Painting ............................................................................................ 540

Öğr. Gör. Neşe ARDA ONAR / Doç. Dr. Gülgün YILMAZ

Oriyantalist Ressam Jean Leon Gerome’un Bazı Resimlerinin Osmanlı Çini Sanatı Açısından
Değerlendirilmesi .......................................................................................................................... 560
The Evoluation of Some Paintings of Orientalist Painter Jean Leon Gerome in terms of Ottoman
Tile Art ......................................................................................................................................... 560

Prof. Dr. Ayten KAPLAN

Mimetik Sanat Kuramı Ekseninde Müzik .................................................................................... 574
Music on the Axis of the Mimetic Art Theory ............................................................................. 574

Yrd. Doç. Deniz AYDAR

Müziğin Toplumsal Bağlamda Ele Alınış Biçimi Üzerine Bir İnceleme ..................................... 584 xvi
An Analysis of Social Implications of Music ............................................................................... 584

Doç. Pınar UÇMAN KARAÇALI

Profesyonel Sesin Korunması ve Bakımı ...................................................................................... 590
Protection and Care of the Professional Voice .............................................................................. 590

Yrd. Doç. Dr. Tuncay YILDIRIM

Müzik Sosyolojisi Perspektifi İle Ziya Gökalp’in Hars ve Medeniyet Ayrımı Üzerinden Geliştirdiği
Milli Musiki Fikirlerine Kısa Bir Bakış ....................................................................................... 612
A Short Wiew of National Music Ideas of Ziya Gökalp’s wiht Music Sociology Perspective Had
Been Developed By Him Through Distinction of Culture and Civilization ................................. 612

Gamze GÜLMEZ / Yrd. Doç. Dr. Onur ZAHAL

Tunceli Alevilerinde Cem Ayinleri ve Müzik (Merkez Cemevi Örneği) ..................................... 627
Djem Rituals and Music of Tunceli Alawites (A Case Study Of Tuncelı Merkez-Central Djemewı)
....................................................................................................................................................... 627

Öğr. Gör. Dr. M. Tekin KOÇKAR / A. Abrek KOÇKAR

Çeçen ve İnguş Halklarının Geleneksel Müzik ve Çalgılarına Genel Bir Bakış .......................... 641
A Glance to Traditional Music and Instruments of Chechen and Ingush Peoples ....................... 641

Yrd. Doç. Dr. Türker EROL

Tarihsel Müzikoloji Araştırmalarında Başbakanlık Devlet Arşivlerinin Önemi .......................... 663
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ANTİK YUNAN VAZO RESSAMLIĞINDA

KULLANILAN TEKNİKLER
Yrd. Doç. Dr. Cenker ATİLA1

Yrd. Doç. Dr. Emre OKAN2

Özet

Antik Yunan vazo ressamlığının gelişimi yaklaşık olarak MÖ 1050 yıllarından

MÖ 330 yıllarına kadar devam eder. Başlangıçta Myken etkileri gösteren vazo ressamlığı,
Mısır ve Fenike ile yapılan ticari-siyasi ilişkiler sonucunda hızlı bir gelişim gösterir. Bu
gelişime paralel olarak yeni ve daha pratik teknikler icat edilir. Bu teknikler, Siluet
Tekniği, Rezerve Teknik, Kontur Tekniği, Six Teknik, Siyah Figür Tekniği, Kırmızı
Figür Tekniği olmak üzere kronolojik olarak sınıflandırılabilir. Bu çalışmada, bu
tekniklerin ne zaman ve nasıl icat edildiğini ve gelişim sürecinin nasıl olduğunu
açıklamaya çalışacağız.

TECHNIQUES OF GREEK VASE PAINTING

540
Abstract

Development of the Ancient Greek vase painting continues approximately from

1050 BC to 330 BC. Initially it shows Mycenean influence, after the commercial and
political relationships with Levant and Egypt, Greek vase painting shows a rapid
development. As a result of these developments new and more practical techniques are
invented. These techniques can be classified as a chronologically silhouette technique,
rezerve technique, outline technique, black figure technique, six technique, red figure
technique. In this study, we try to explain when and how these techniques were invented
and how were the development process.

Giriş

Yunalılar Yunanistan’a yaklaşık MÖ 1050 yıllarında geldiler. Daha öncesinde

Avrupa’da yarı göçer bir toplum olduklarından, onların eski kültürleri hakkında
neredeyse hiç bilgimiz yoktur. Fakat Yunanistan’a geldiklerinde, burada Akha (Myken)
kültürü ile karşılaştılar. Bu tarihlerde Akha medeniyeti, MÖ 12. yüzyılda olduğu bilinen
Deniz Kavimleri Göçü’nün etkisiyle yıkılma sürecine girmişti ve “Geç Hellas” adı

1
Yrd. Doç Dr. Ceker Atila, Cumhuriyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü,
Kampüs/Sivas. E-Posta: cenker.atila@hotmail.com
2
Yrd. Doç. Dr. Emre Okan, Düzce Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Düzce. E-Posta:
emreokan@düzce.edu.tr
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

verilen bir dönemi yaşamaktaydı. Yunanlıların Akhalar’da gördüğü kültür, bu Geç Hellas
kültürüydü.

Geç Hellas kültüründe seramik bezemeciliği, çizgisel bantlardan, dalgalı

çizgilerden ya da konsantrik dairelerden oluşan basit bir bezemeye sitemine sahiptir.
Dolayısı ile erken Yunan vazo sanatında da bu tip bezekler görülür (Resim 1).
Protogeometrik Dönem (yaklaşık MÖ 1050-900) olarak adlandırılan bu erken evrede,
figür anlayışı ve gerçek anlamda “resim tekniği” diyebileceğimiz bir teknik yoktur.
Yunan vazo resim sanatı henüz “doğuş” aşamasındadır.

Geometrik Dönem’de (MÖ 900-720) Yunan sanatı bir gelişim sürecine girer. Bu
yıllar Yunanlıların ilk kez kendine özgü sanat eserleri üretmeye başladığı dönemdir.
“Silüet Tekniği/Gölge Görüntü Tekniği” bu dönemin sonlarında icat edilir.

Daha sonraki yıllarda, yaklaşık 400 yıllık bir süreçte, hem kendi içindeki
gelişmeler hem de Doğu ile (Suriye-Fenike-Levant-Mısır) yapılan ticari-siyasi ilişkiler
sonucunda Kontur Tekniği, Rezerve Teknik, Siyah Figür Tekniği, Six Teknik ve Kırmızı
Figür Tekniği kullanılmaya başlanır. Bu tekniklerde kullanılan “siyah firnis” Antik
Yunan vazo ressamlığının ana ham maddesini oluşturur. Bu yüzen asıl konuya girmeden
önce, siyah firnisin nasıl oluşturulduğuna kısaca değinmek gerekir.

Siyah Firnis

Siyah firnis, aslında vazo yapımında astar olarak kullanılan su ile inceltilmiş 541
kildir. Fakat bu kil, siyah firnise dönüşmeden önce bir dizi işlemden geçer. İlk olarak, su
ile karıştırılarak pekmez kıvanıma getirilen kil bir süre kil havuzunda ya da genişçe bir
kapta bekletilir. Bu dinlendirme sırasında kil içindeki, başta demir olmak üzere, ağır
metaller dibe çöker. Bu sırada ressam, vazoda çekilmiş ve henüz fırına verilmemiş vazoyu
alır, sert bir cisimle hafifçe bastırarak resminin ana hatlarını oluşturur, siyah olmasını
istediği alanlara fırça ile firnis sürer. Daha sonra fırınlama işlemine geçilir. Fırınlama,
Oksidasyon, Redüksiyon ve Reoksidasyon olmak üzere üç aşamadan oluşur (Noble, 1960;
83; Cohen, 2006; 4). Oksidasyon aşamasında, üzerine firnis sürülmüş vazo fırına verilir.
Bu sırada fırın sıcaklığı ortala 800-900 ℃’dir. Vazo bir süre bu sıcaklıkta bekler ve firnis
sürülen yüzey dahil olmak üzere, vazonun yüzeyi parlak kırmızı bir renk alır. Daha sonra
çömlekçi fırının bütün kapaklarını kapatır. İçeriye oksijen girmediği için, ateş söner ve
fırının içini yoğun bir duman kaplar. Bu sırada fırın sıcaklığı da 900-1000 ℃’ye yükselir.
Redüksiyon evresi denilen bu aşamada vazonun bütün yüzeyi parlak siyah renk alır. Daha
sonra çömlekçi tekrar fırının havalandırma kapaklarını açar. İçeriye yeniden yoğun
miktarda oksijen girer ve fırın yeniden alev alır. Bu sırada, firnis sürülmediği için,
üzerinde gözenekler bulunan ve demir ihtiva eden vazo kırmızı renge oksidasyona
uğrayarak yeniden kırmızı renge döner. Fakat firnis sürülen, figürlerin yapıldığı alanlar
siyah renkte kalır (Noble, 1960; 83; Richter, 1923; 30-45; Cohen, 2006; 9-10). İşte bu
şekilde oluşturulan parlak siyah firnisli alanlar, Antik Yunan vazo ressamlığının ana
öğesini oluşturur.
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Şimdi, en erken figür tekniği olan siluet tekniğinden başlayarak, kronolojik bir
düzen içinde teknikleri açıklayacağız.

1. Siluet Tekniği (Gölge Görüntü Tekniği)

Adında da anlaşılacağı üzere, bu teknikte figürler ve motifler tamamen gölge gibi

siyah renkte görünür (Resim 2-3). Bu teknik, motiflerde Protogeometrik Dönem’den (MÖ
1050-900) itibaren kullanılır. Yunan vazo ressamlığında figür anlayışı Geç Geometrik
Dönem’de (MÖ 770-710) Dipylon Ressamı ile görülmeye başlanmıştır (Resim 2). Bu
dönemde yapılan figür ve motiflerin neredeyse tamamı siluet tekniği ile yapılmıştır
(Dönemin eserleri için bakınız: Boardman 2016, Fig. 41-75; Richter 1959, Fig. 409-401;
Coldstream 1978, Pl. 2-3). Orientalizan Dönem’de farklı tekniklerin kullanılmaya
başlaması ile figürlerde siluet tekniği yavaş yavaş bırakılırken, motiflerde uzun süre daha
kullanılmıştır.

2. Rezerve Teknik

Bu teknikte, figürlere verilmek istenen ayrıntılar, firnisli alanlar üzerinde rezerve

alanlar (boşluklar) bırakılarak yapılır (Resim 4-5). Böylece figürler daha dolgun, daha
ayrıntılı hale gelir. Erken dönemler de kadın-erkek ayırımı yapılamazken, bu tekniğin
kullanımı ve ayrıntılara yer verilmesiyle kadın-erkek ayırımı yapılmaya başlanır. Aslan,
panter, at gibi hayvanların gözleri, ağızları, kas ayrıntıları gösterilir. Rezerve teknik,
Attika’da Geç Geometrik Dönem’in sonlarından itibaren (yaklaşık MÖ 740 yılları)
kullanılmaya başlanmış, kontur tekniğinin yaygınlaşmasıyla Orientalizan Dönem 542
içlerinde (MÖ 7. yüzyıl) bırakılmıştır (Brann 1962, Pl. 22, no. 384; Boardman 2016, Fig.
59). Fakat bu teknik “Fikellura Stili” adı verilen bir grup vazo da, Batı Anadolu’da MÖ
6. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır (Schaus 1986, 285-286; Cook 1933-34, 1-98)

3. Kontur Tekniği (Outline Teknik)

MÖ 8. yüzyılın sonlarına doğru, Doğu ile yapılan ticari ilişkiler sonrasında

“Orientalizan” adı verilen bir döneme girilir. Bu dönemde, vazo bezemeciliğinde
kullanılan motifler, figürler ve teknikler Doğu özellikleri taşır. Dönemin başlarında
etkiler hafif hissedilirken, dönemin sonlarına doğru eski geometrik gelenek tamamen terk
edilir. Bu gelişim periyodu Yunanlılar’ın ilk büyük sanatsal evresi olan Arkaik Dönem’i
ve siyah figür tekniğini hazırlar.

Kontur tekniğinde, figür ve motiflerin dış hatları/konturları çizilir. Eğer gerek

görülüyorsa figürlerin içi firnis ile detaylandırılır. Bu dönemde vazo ressamlığında yoğun
biçimde mitolojik sahneler yer alır. Kontur tekniğinin yapıldığı dönemde, rezerve teknik
ve siluet tekniği de kullanılmaktadır. Silüet tekniğinde, iç içe geçmiş figürleri birbirinden
ayırmak için genelde kazıma çizgiler kullanılır. Bu kazıma çizgiler ileride ortaya çıkacak
olan siyah figür tekniğinin habercisi durumundadır. Orientalizan dönemde, figürlerin
arası yoğun şekilde doldurma motifleri ile doldurulmuştur.
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bu tekniği ilk MÖ 8. yüzyılın sonlarında Korinth’te Evelyn Ressamı (Resim 6)

uygulamıştır (Benson 1989, 26, Pl.7, no. 4). Attika’da ise ilk kez MÖ 710 yıllarında
Analatos Ressamı (Resim 7) tarafından kullanmıştır. Kontur tekniğinin yapımının pratik
oluşu ve figürlere gerekli detaylar kolay verilebilmesinden dolayı kısa süre içinde
Orientalizan Dönem’in önemli ressamları olan Polyphemos Ressamı, Nessos Ressamı,
Ram-Jug Ressamı gibi ressamlar tarafından uygulanmıştır (Bu ressamların eserleri için
bakınız: Boardman 2016, Fig. 205-212).

4. Siyah Figür Tekniği

Siyah figür tekniği Yunan çömlekçilerinin ve vazo ressamlarının yaklaşık 400

yıllık bir deneyiminin sonucu ortaya çıkmıştır. Bu teknik oldukça karmaşık ve uzmanlık
bir isteyen bir süreç gerektirir. Vazo çarkta çekildikten sonra, kısa süreli bir kurumaya
bırakılır. Daha sonra ressam vazoyu alır ve nereye ne tür resim yapacaksa, oraya sivri
uçlu bir kalem ile (çoğunlukla bir ucu sivriltilmiş bir ahşap veya metal ile) figürlerin ana
hatlarını belirler. Sonra, fırça ile dinlendirilmiş ve inceltilmiş firnisi alarak figürlerin içini
tamamen boyar. Figürleri boyama işlemi bittikten sonra, vazo fırına bırakılır ve yukarıda
bahsettiğimiz oksidasyon-reduksiyon-reoksidasyon işlemleri uygulanır. Fırınlama işlemi
bittiğinde, figürler silüet tekniğinde olduğu gibi tamamen siyah şekilde görünür (Beazley
1986, 1). Vazo soğuduktan sonra, ressam vazoyu eline alır. Bugün ayakkabıcıların
kullandığı “ayakkabıcı bıçağı” gibi sivri uçlu bir metal ile (ya da bıçak) figürleri
detaylandırır.

Antik Yunan vazo ressamlığında, siluet haldeki figürlere kazıma çizgiler yaparak 543
detaylandırma Orientalizan Dönem’in başlarından itibaren görülür (yaklaşık 700 yılları,
Örnek için Resim 4’teki atların yelelerine bakınız). Fakat bu dönemlerdeki kazıma
çizgiler daha çok figürleri birbirinden ayırmak için yapılan çizgilerdir. Dönemin içlerine
doğru, özellikle Korinth’te, siluet, kontur ve rezerve teknik ile birlikte kazıma çizgiler de
kullanılmaya başlanır. Fakat figürler arasında hala yoğun doldurma motifleri
bulunduğundan ve detaylandırmada ana öğe kazıma çizgi olmadığından, biz bu eserlere
“siyah figür tekniği” diyemiyoruz. MÖ 630 yıllarında eser vermiş olan Nessos Ressamı
genellikle ilk “siyah figür ressamı” olarak kabul edilir (Boardman 1997, 15; Beazley
1986, 6). Onun eserlerinde de doldurma motifleri bulunmasına karşın, figürleri
detaylandırmadaki asıl teknik kazıma çizgidir ve bu yüzden Nessos Ressamı ile siyah
figür tekniği başlamış olur (Resim 8).
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MÖ 600 yıllarında, Nessos Ressamı’nı takip eden süreçte, Gorgon Ressamı

(Resim 9) doldurma motiflerini tamamen bırakarak siyah figür tekniğini bir standarda
getirmiştir (Beazley 1956, 8-10). MÖ 6. yüzyılın ilk yarısı siyah figür tekniğinin hızla
gelişme dönemidir. Ressam Sophilos (Bakır 1981), Ergotimos-Kleitias (Minto 1960, 1
ff), Heilderbeg Ressamı (Boardman 1997, 33) gibi önemli sanatçılar ortaya çıkmıştır.

MÖ 6. Yüzyılın ortaları Yunan vazo ressamlığının doruğa çıktığı bir dönemdir.

Bu dönemde, Amasis (Bothmer, 1985, 1 ff), Eksekias (Boardman 1978, 13), Lydos (Clark
v.d. 2001, 47; Boardman 1997, 52-53) gibi önemli ressamlar ürün vermiş, Attika vazoları
bütün Akdeniz ve Kara Deniz havzasında ihraç edilmiştir (Amasis Ressamı-Resim 10;
Exekias- Resim 11; Lydos-Resim 12).

Siyah figür tekniğinde, figürler kazıma çizgiler ile detaylandırıldığı için,

psikolojik ifadelerin verilmesi, anatominin tam olarak yansıtılması, hareketlere estetik
kazandırılması zordu. Dolayısı ile tekniğin ilerleyen yıllarında, yaklaşık olarak MÖ 530
yıllarında Andokides Ressamı tarafından kırmızı figür tekniği icat edildi. Kırnızı figür
tekniğinin kulanı daha pratik olduğundan zamanla siyah figür tekniği bırakıldı. MÖ 450
yıllarına gelindiğinde, Panatheneia Amphoraları hariç, siyah figür tekniğinin
uygulanmadığı görülür. Bugünkü bilgilerimiz ışığında en son siyah figürlü Panatheneia
amphorası ise MÖ 312 yılına tarihlidir (Boardman 1997, 169).

544
5. Six teknik

Bu vazolar, ilk kez 1888 yılında Jan Six tarafından incelendiği ve tanımlandığı
için, “Six Teknik” olarak adlandırılmıştır (Six 1888, 323-326). Bu teknikte, vazo ilk
olarak tamamen siyah firnisle boyanır. Daha sonra, bu firnisin üzerine kırmızı veya beyaz
boya ile figürler yapılır. Sonra ressam, eline sivri uçlu bir araç alarak, figürlerde
detaylandırmak istediği bölümleri hafifçe kazır. Böylece alttaki siyah firnis oryaya çıkar
ve figürlere detay verilmiş olur (Boardman 1997, 178; Cohen 2006, 72) (Resim 12-13).

Bu teknik ilk MÖ 530 yıllarında, Nikosthenic amphora (Boardman 1997, 178)

üzerine uygulanmıştır (Resim 13). Six tekniğinin icadı, kırmızı figür tekniğinin icadı ile
aynı yıllara denk gelmektedir. Kullanımının pratik olması, ek boya kullanımı, figürlerde
daha fazla ayrıntıya yer verilebilmesi gibi nedenlerle kırmızı figür tekniği kısa sürede
popüler olmuş ve six teknik daha gelişimini tamamlayamadan, yok olma sürecine
girmiştir. Çok az ressam tarafından, çok az eserde uygulanan bu teknik MÖ 5. Yüzyılın
ortalarında tamamen ortadan kalmıştır (Boardman 1997, 178) .
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Kırmızı Figür Tekniği

Kırmızı figür tekniği, bir anlamda siyah figür tekniğinin tersidir. Bu teknikte, figür
yapılmayacak alanlar siyah firnis ile boyanır, figür yapılacak alanlar ise boş bırakılır.
Daha sonra bu boş bırakılan alanlar fırça ile boyanarak resme detay verilir (Boardman
1996, 11). Siyah figür tekniğinde detaylandırma işleminde sivri uçlu bir araç
kullanılıyordu. Dolayısı ile resimlere istenilen etkiyi vermek oldukça güçtü. Fakat kırmızı
figür tekniğinde, farklı boyutlarda fırça kullanıldığı için, figürlerin ayrıntıları,
perspektifleri, oranları daha başarılı verilmiştir. Buna ilaveten, sarı, kırmızı, mor, beyaz
gibi ek boyaların kullanımıyla figürler daha gerçekçi yapılmaya başlanmıştır.

Kırmızı figür tekniği MÖ 530 yıllarında icat edilmiştir ve genel olarak Andokides
Ressamı tekniğin mucidi kabul edilir (Boardman 1996, 11; Bloesch 1951, 30-32).
Andokides Ressamı, Exekias’ın öğrencisidir ve siyah figür tekniği ressamıdır. Kırmızı
figür tekniğini icat ettikten sonra, siyah figür tekniğini bırakmamış, çoğu zaman
vazolarının bir yüzünde siyah figür tekniğini, bir yüzünde kırmızı figür tekniğini
uygulamıştır (Resim 15-16). Bu şekilde iki tekniği birden kullanan ressamlara
“Bilinguistler” adı verilir (Cohen 1978).

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, fırça kullanımı resim tekniğinin gelişmesinde

önemli katkıda bulunmuş, MÖ 6. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Euphronios ile resimlere
psikolojik ifadeler verilmeye başlanmış (Resim 17’de, Sarpedon’un ölümü sonrasındaki
matem havası rahatlıkla hissedilmektedir), zengin-fakir, yakışıklı çirkin gibi tipolojik
özellikler resim sanatına girmiştir (Boardman 1996, 30-32, Fig. 22-23). Resim 18’de, 545
Zeus’un oğlu Herakles ile çoban Antaios’un güreş mücadelesi görülmektedir. Burada
Herakles’in tanrı çocuğu, Antaios’un köylü olduğu özellikle vurgulanmıştır. Bu vurgunun
siyah figür tekniğinde verilmesi oldukça zordur. Euphronios’un geç bir çağdaşı olan
Euthymides (Hoppin 1917, Boardman 1996, 34), vücutta alan daraltmaları yaparak,
Yunan vazo ressamlığına perspektif anlayışını getirmiştir (Resim 19). Onun perspektif
çalışmalarından sonra figürlerde gerçekçiliğe giden yol tamamen açılmıştır.

MÖ 5. yüzyıl ortalarına gelindiğinde, Akhilleus Ressamı (Beazley 1914, 179-180;

Boardman 1996, 61-62) ile anatomi, perspektif ve psikolojik ifadeler ile ilgili sorunlar
çözülmüştür (Resim 20). MÖ 430-400 yılları Yunanistan’da Peloponnessos Savaşları’nın
yaşandığı yıllardır. Bu savaşlar süresince Yunan şehir devletleri maddi-manevi birçok
yıkım yaşamalarına rağmen, sanatsal aktivitelerini bırakmamışlar, hatta daha da ileri
götürmeyi başarmışlardır. MÖ 5. Yüzyılın son üçlüğü Yunan sanatında “zengin-şatafatlı
stil” olarak adlandırılır. Adından da anlaşılacağı üzere, bu dönemde yapılan figürler
yoğun kıvrımlara, bol süsleme elemanlarına sahiptir. Vücut hatlarını elbise altından
göstermek dönemin özelliğidir. Meidias (Boardman 1996, 147; Burn 1987), Pronomos
(Shefton 1982, 156-160), Erythrai Ressamı (Boardman 1996, 98) bu yılların en dikkat
çekici ressamlarıdır. İç içe geçmiş figürlerinde kırmızı figür tekniğinin pratik, detaylı ve
zengin kullanımı görüşür (Boardman 1996, 147).

MÖ 4. yüzyıl kırmızı figür tekniği “Kerch Üslubu” olarak adlandırılır (Schefold

1930, 5-10; Boardman 1996, 190). Bu tip vazolar ilk kez Miletos’un kuzey Kara
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Deniz’deki Kerch kentinde bulunduğu için bu adı almıştır. Bu üslupta hem vazo
formlarında hem de figürlerde MÖ 5. yüzyıla göre deformasyonlar görülür (Resim 22).
Bu kötü gidişe rağmen son derece kaliteli figürlerin yapıldığı vazolar da vardır (Resim
23-24). Bu vazolarda kırmızı figür tekniğine ek olarak, kabartma gibi görünen erimiş
metal ve kil de kullanılmış, resimlere üç boyut kazandırılmıştır. MÖ 4. yüzyıla göre
figürlere çok renklilik hakimdir. Başta beyaz olmak üzere, sarı, turuncu, kırmızı, mavi,
mor, siyah gibi renkler figürlerin detaylandırılmasında kullanılmıştır.

Sonuç ve Değerlendirme

MÖ 11. yüzyılda Yunanistan’a gelen Yunanlıların kendine özgü bir seramik ve

resim kültürü yoktu. Burada daha önce yaşayan Akhalar ile ilişkiler sonucu yavaş yavaş
bir seramik kültürü oluşturdular. Erken Yunan seramikleri, Geç Myken seramiklerinin
basit bir taklidi şeklinde gelişti. Dolayısı ise erken dönemlerde zengin bir figür ve motif
varlığından bahsedemeyiz. Zamanla vazo repertuarına farklı motifler girmeye başladı ve
Yunan vazo ressamlı gelişme dönemine girdi. Geç Geometrik Dönem’de ise (MÖ 770-
71) ilk kez figürler kullanılmaya başlandı ve yaklaşık 450 yıl sürecek olan “Yunan Vazo
Ressamlığının Gelişim,” başladı. İlk dönemler sanatın bocalama evresidir ve teknik
olarak basit siluet tekniği kullanılmıştır. MÖ 8. yüzyılın ortalarında Doğu ile başlayan
ticari ilişkiler sonucunda, bezeme repertuarına “kontur tekniği” ve “rezerve teknik” girdi.
Bu üç teknik de Yunanlıların başkalarından görerek öğrendikleri, basit taklitlerden ibaret
olan tekniklerdir. Fakat MÖ 630 yıllarında oldukça karmaşık bir süreç takip ederek
oluşturulan “siyah figür tekniği” icat edildi. Bu teknik, MÖ 1050 yıllarından beri seramik
üreten Yunanlıların kendilerine özgü ilk teknikleri olarak kabul edilebilir. Oldukça 546
gösterişli ve yapımı olan zor olan bu teknik sayesinde Yunan vazo ressamlığı bütün Ak
Deni havzasında tanına bilinen bir seramik grubu oluştur ve Attika vazoları bilinen
dünyanın her yanına dağıldı. Birçok ünlü ressam bu sitilde eser verdi. Arkaik Dönem’de,
Yunan heykeli henüz başlangıç aşamasında olduğundan, Yunan Kültürü’nün dünyaya
yayılmasında, Yunan kentlerin zenginleşmesinde siyah figür tekniği ile yapılmış vazolar
büyük rol oynamıştır. Siyah figür tekniğinin icadından yaklaşık 100 yıl sonra MÖ 530
yıllarında “kırmızı figür tekniği” icat edilmiştir. Bu teknikte figürler fırça ile
yapıldığından, bir önceki dönemde görülen resim tekniği ile ilgili sorunlar (perspektif,
oran ve orantı, psikolojik ifadenin verilmesi v.b.) kısa sürece çözülmüş, MÖ 5. yüzyılın
ortalarına gelindiğinde vazo ressamlığı doruk noktaya ulaşmıştır. MÖ 430-400 yılları
Peloponnessos Savaşları dönemidir. Bu dönemde 28 yıl boyunca Yunanlılar birbirleri ile
savaşmış, her kent maddi manevi birçok zarar görmüştür. Bu yıkımlara ve zor yıllara
rağmen, Yunan vazo ressamları sanatlarını icra etmişler, üstelik “Zengin Stil” olarak
adlandırılan, oldukça görkemli vazoların yapıldığı bir dönemi yaşatmışlardır. Bu
savaşlardan Atina ve yandaşlarını yenik düşmesi ile Atina ve çevresi sanatsal ve siyasal
olarak bir gerileme sürecine girmiştir. En önemli vazo üretim merkezi olan Attika’nın bu
durumu, sanatta bir yozlaşmanın başlamasına neden olmuş, MÖ 4. yüzyıl vazoları eski
görkemini kaybetmiştir. “Kerch Üslubu” adı verilen bu vazoların oldukça kaliteli bazı
örnekleri olmakla birlikte, genelde bir önceki yüzyıldan daha kalitesiz ve deforme olmuş
örnekler olarak karşımıza çıkar. Makedonya Krallığı’nın MÖ 4. yüzyılın ortalarından
itibaren yükselişi, Büyük İskender’in Anadolu’ya geçerek Perslere karşı “öç seferini”
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

başlatması ile Hellenistik Dönem başlamış, yeni teknikler ortaya çıkmış ve kırmızı figür
tekniği tamamen ortadan kalmıştır.

KAYNAKÇA

Bakır, G. (1981), Sophilos, Mainz

Beazley, J. (1914), “Achilles Painter”, JHS XXXIV, 179-206

Beazley, J. (1956), Attic Black Figure Vase-Painters, Oxford

Beazley, J. (1986), Development of the Attic Black-Figure, Los Angeles

Benson, J. L. (1989), Earlier Corinthian Workshops, Amsterdam

Bloesch, H. (1951),“Stout and Slender in the Late Archaic Period”,JHS 71,29-39

Boardman, J. (1978), “Exekias”, AJA 82

Boardman, J. (1996), Athenian Red Figure Vases; The Archaic Period, London
547
Boardman, J. (1997), Athenian Black Figure Vases, London

Boardman, J. (2016), Erken Yunan Vazo Ressamlığı, İstanbul

Bothmer, D. (1985), The Amasis Painter and his World: Vase-painting in sixth-
century B.C. Athens, Los Angeles

Brann, E. (1962), Athenian Agora VIII: Late Geometric and Protoattic Pottery,
New Hawen

Burn L. (1987), The Meidias Painter, Oxford

Clark, A. J. – Elston, M. – Hart, M. L. (2001), Understanding Greek Vases: a

guide to terms, styles, and techniques, Los Angeles, J. Paul Getty Museum

Cohen, B. (1978), Attic Bilingual Vases and Their Painters, New York

Cohen, B. (2006), The Colors of Clay; Special Rechniques in Athenian Vase,

Los Angeles

Coldstream, J. N. (1978), Greek Geometric Pottery, London

Cook, R. M. (1933), “Fikellura Pottery”, BSA 34

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hoppin, J. C. (1917), Euthymides and His Fellows, Cambridge

Minto, A. (1960), Il Vaso Franços, Florence

Noble, J.N. (1960), “The Technique of the Attic Vase-Painting”, AJA 64, No.4,
307-317

Richter, G. (1923), The Craft of the Athenian Pottery, Yale University

Richter, G. (1959), Yunan Sanatı, Londra

Schaus, G. (1986), “Two Fikellura Vase Painter”, Ancient Mideterranean

Studies, No. 7

Schefold, K. (1930), Kertscher Vasen, Berlin

Shefton, B.B. (1982), Eye of Greece, Cambridge

Six, J. (1888), A Rare vase Tecknique, Journal of Hellenic Studies 30, 323-326

RESİMLER
548

Resim 1. Geç Myken (sol) ve Erken Yunan (sağ) vazosu (MÖ 11. yy.)
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

549
Resim 2. Dipylon Ressamı (MÖ 8. yy. ortaları), silüet tekniği

Resim 3. Hirschfeld Ressamı (MÖ 8. yy. ortaları), silüet tekniği

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Resim 4. Analatos Ressamı (MÖ 8. yy. sonları)

Rezerve teknik (figürlerin gözlerine bakınız)

550

Resim 5. Rezerve teknik ile yapılmış Fikellura stili vazo (MÖ 6. yy. ortaları)
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Resim 6. Evelyn Ressamı (MÖ 8. yy. sonları), kontur tekniği (kuş figürü)

551

Resim 7. Analatos Ressamı (MÖ 8.yy. sonları)

Kontur tekniği (kadınların elbiselerine bakınız)

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

552
Resim 8. Nessos Ressamı (MÖ 630 yılları), siyah figür tekniği

Resim 9. Gorgon Ressamı (MÖ 600 yılları), siyah figür tekniği

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

553

Resim 10. Amasis Ressamı (MÖ 6. yy. ortaları) siyah figür tekniği

Resim 11. Exekias (MÖ 6.yy. ortaları), siyah figür tekniği

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Resim 12. Ressam Lydos (MÖ 6.yy. ortaları)

554

Resim 13, Six teknik Resim 14. Six teknik

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

555
Resim 15. Andokides Ressamı (MÖ 530 yılları), siyah figür ve kırmızı figür tekniği (Aynı
vazonun ön ve arka yüzü)

Resim 16. Andokides Ressamı (MÖ 530 yılları)

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Resim 17. Ressam Euphronios (MÖ 600 yılları), kırmızı figür tekniği

556

Resim 18. Ressam Euphronios (MÖ 600 yılları), kırmızı figür tekniği
 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Resim 19. Euthymides (MÖ 600 yılları), kırmızı figür tekniği

Ortadaki figürün sırtındaki alan daralmasına bakınız

557

Resim 20. Akhilleus Ressamı (MÖ 5. yy. ortaları)

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Resim 21. Meidias, MÖ 430-400, şatafatlı stil

558

Resim 22. Kerch Üslubu (MÖ 4.yüzyıl)

 ULUSLARARASI CUMHURİYET SANAT GÜNLERİ, NİSAN, 2017 – INTERNATIONAL CUMHURIYET ART DAYS, APRIL, 2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

559

Resim 23. Kerch Üslubu’nda yapılmış vazolar

Resim 24. Kerch Üslubu, detay